HAZAR W RLD Refah HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR publıcatıon of caspıan strategy ınstITUTE MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 ve İstikrar Projesi ŞAH DENiZ 2 и е ен ж зл о и е о тк ра Karabağ’da Etnik Temizlik ve Hocalı Katliamı Ethnic Cleansing in Karabakh and the Khojaly MASSACRE к SOÇİ 22. KIŞ OLİMPİYATLARI SOCHI 22nd WINTER OLYMPICS A Project of Welfare and Stability Shah Deniz 2 www.hazarworld.com ÖNSÖZ / EDITORIAL YÖNETİM / MANAGEMENT İmtİyaz Sahİbİ Hazar İletişim Tanıtım A.Ş. Adına Haldun YAVAŞ Genel Yayın Yönetmenİ / EDITOR-IN-CHIEF Gökhan ÇAY haldun yavaş Hazar Strateji Enstitüsü Genel Sekreter haldun yavaş Caspian Strategy Institute Secretary General Doğal gaz ve petrol zengini Hazar Bölgesi kaynaklarının, Türkiye üzerinden dünya pazarlarına ivedilikle ulaşması bölge jeopolitiği ve ekonomisi açısından elzemdir. Dünyada enerji ihtiyacı en çok artan ikinci ülke konumundaki Türkiye, enerji merkezi olma yolunda hızlıca ilerlerken, Hazar enerji kaynaklarından maksimum istifade edecek projeler gerçekleştirmelidir. Bu durum, Türkiye’nin kaynak çeşitliliği, tedarikçi ülkelerin de müşteri çeşitliliği sağlaması açısından bir zorunluluktur. Bu bağlamda bakıldığında, Azerbaycan öncülüğünde gerçekleştirilen 21. asrın projesi TANAP ve Avrupa’daki devamı TAP, güzergah ülkelerinin ekonomilerine ve enerji arz güvenliklerine katkı sağlamaktadır. TANAP ve TAP boru hattına ilk gazı verecek Şah Deniz projesinin Türkiye’ye ve bölgeye katkılarını bu sayımızda kapak konusu yaptık. 20. yüzyılın en büyük insanlık suçlarından biri olarak tarihe yazılan Hocalı Katliamı’nın üzerinden tam 22 yıl geçti. Uluslararası toplumun sessiz kaldığı bu insanlık ayıbı “Karabağ’da Etnik Temizlik ve Hocalı Katliamı” başlıklı bir yuvarlak masa toplantısıyla HASEN’de ele alındı. Hocalı Katliamı’nın yıldönümü vesilesiyle düzenlenen etkinlikte, olayın siyasi ve hukuksal durumu ve Dağlık Karabağ sorununun çözümünün önündeki engeller gibi sorulara cevap arandı. Bu yıl tüm dünyanın heyecanla takip ettiği 22. Kış Olimpiyatları Rusya’daydı. Görkemli açılış ve kapanış törenlerine sahne olan Soçi’de Türkiye’yi 6 sporcunun temsil ettiği yarışlardan madalya gelememiş olsa da başarılı çalışmalarıyla takdir toplayan Türk inşaat şirketleri Soçi Olimpiyatları’nın ilk altın madalyasını almayı başardı. Transferring Caspian Region’s vast resources to world markets through Turkey is very essential in terms of geopolitics and economy. Turkey, the second country in the world with a rapidly increasing energy demand is also becoming an energy hub. Projects to benefit from Caspian energy resources at the maximum level should be developed. This situation is a necessity in terms of supply diversification for Turkey and gaining variety of customers in supplier countries. When considered in this context, 21st century’s projects TANAP and its successor in Europe, TAP, which are carried out under the leadership of Azerbaijan, contributes to route countries’ economies and their energy supply security. In this issue, our cover story is Shah Deniz project’s contributions to the region and Turkey, which will supply the first gas to TANAP and TAP pipelines. 22 years have passed over the Khojaly Massacre, 20th century’s biggest crime against humanity. This shame of humanity that international community kept silent about was discussed at the roundtable meeting “Ethnic Cleansing in Karabakh and the Khojaly Massacre” in HASEN. Political and legal status of the issue, obstacles, and possible solutions for the Nagorno-Karabakh issue were discussed at the event held on the anniversary of the Khojaly Massacre. 22nd World Winter Olympics were organized in Russia this year with grand opening and closing ceremonies. Six athletes represented Turkey in Sochi. Athletes did not bring Turkey a medal but Turkish construction companies were widely acclaimed by their successful work and they managed to win Sochi Olympics’ first gold medal. Nisan ayında görüşmek dileğiyle… Hope to meet you in April... haber müdürü / NEWS MANAGER Selin Şen Saltaş YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (Sorumlu)/ MANAGING EDITOR Merve Damcı EDİTÖR/ EDITOR Hande Yaşar ÜNSAL Yayın Kurulu / PUBLICATION BOARD Dr. Cemil ERTEM Efgan NİFTİ Emin AKHUNDZADA Prof.Dr. Mesut HAKKI CAŞIN Zeynep KAPTAN Cansu ERTOSUN İLETİŞİM / MAILING ADDRESS Veko Giz Plaza, Maslak Meydan Sok. No:3 Kat:4 Daire 11-12 Maslak, 34298 Şişli / İstanbul - TÜRKİYE Tel: +90 212 999 66 00 Faks: +90 212 999 66 01 www.hazarworld.com yayın YÖNETİM / PUBLICATION MANAGEMENT YAYIN GRUBU BAŞKANI / PRESIDENT Serkan ÜNAL GRUP KOORDİNATÖRÜ / GROUP COORDINATOR Mehmet Mücahid DEMİR FİNANS KOORDİNATÖRÜ / FINANCE COORDINATOR Selim KARA genel yayın yönetmenİ / EDITOR-IN-CHIEF Serdar TURAN ÖZEL PROJELER DİREKTÖRÜ / CUSTOM PROJECTS DIRECTOR Emin GÖRGÜN EDİTÖRLER / EDITORS Aynur ŞENOL ALTUN Can GÜRSU KREATİF DİREKTÖR / DESIGN DIRECTOR Özkan ORAL ART DİREKTÖRLER / ART DIRECTORS Fatih Dumlu Sertan Vural FOTOĞRAF EDİTÖRÜ / PHOTO EDITOR Şeref YILMAZ KATKIDA BULUNANLAR / CONTRIBUTORS Baran KARAKUZU Özbekistan Büyükelçiliği Mehmet Erdoğan elgİn İnfomag Yayıncılık Bilişim Tanıtım ve Organizasyon Hizmetleri Ltd. Şti Ebulula Mardin Cad. 4. Gazeteciler Sitesi A-8 /1 Akatlar-Levent / İSTANBUL Tel: (0212) 324 55 15 Faks: (0212) 324 55 05 BASKI / PRINTING STAR Matbaa Atatürk Mahallesi Bahariye Caddesi No:31 İkitelli İstanbul (0212)4732000 Yayın Türü / Publication Type Yaygın Yerel Süreli Yayın Süresi - Dili / Publication Period - Language Aylık - Türkçe, İngilizce, Rusça Monthly - Turkish, English, Russian İLETİŞİM / CONTACT info@infomag.com.tr www.infomagyayincilik.com HAZAR WORLD 1 IÇINDEKILER CONTENTS 4 16 18 8 12 37 38 66 16 04 HAZAR W RLD REfAH HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR publIcATIoN of cASpIAN STRATEgY INSTuTuTE AKDENİZ GAZI İÇİN 4 ŞİRKETE TEKLİF MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 OFFER FOR 4 COMPANIES ON THE MEDITERRANEAN GAS vE İstİkRAR PRojEsİ ŞAH DENiZ 2 ETKİNLİK / event тк о е и зл о ж ен и е A pRoJEcT of WElfARE AND STAbIlITY SHAH DENIZ 2 38 KAPAK / COVER Şah Deniz, Türkiye’ye ve Bölgeye Kazandırmaya Devam Ediyor Shah Deniz KEEPS CONTRIBUTING TO Turkey and the Region Petrol ve doğal gaz, doğduğu topraklarda yaklaşık iki yüzyıl sonra Azerbaycan’ın ve Hazar’ın adını dünya enerji tarihine tekrar altın harflerle yazdırıyor. Oil and natural gas, two main sources of energy which is indispensable for human beings, leave Azerbaijan and the Caspian Region’s mark to the world energy history in gold letters nearly two centuries later. 2 HABER / NEWS 08 ра KARAbAğ’DA ETNİK TEMİZlİK vE HocAlI KATlİAMI ETHnIC CLEanSIng In KaRabaKH and THE KHOjaLY MaSSaCRE Karabağ sorunu ve Hocalı Katliamı Karabakh ISSUE and Khojaly MASSACRE 18 к SoÇİ 22. KIŞ olİMpİYATlARI SOCHI 22nd WInTER OLYMPICS Etkinlik / Event HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 Enerji Tedariki Uluslararası Gündeme Taşınsın Energy Supply Issue Must Be On The International Agenda 12 Etkinlik / Event TANAP PROJESİYLE TÜRKİYE ENERJİ MERKEZİ OLACAK TURKEY WILL BE AN ENERGY HUB WITH THE TANAP PROJECT 66 KIŞ OLİMPİYATLARI’NA RIXOS İMZASI RIXOS MAKES ITS MARK ON THE WINTER OLYMPICS 32 BLOG / BLOG ENERJİ MERKEZİ OLMA YOLUNDAKİ TÜRKİYE’NİN DOĞAL GAZ DEPOLAMA YATIRIM ÇALIŞMALARI Investment Activities for Natural Gas Storage in Turkey on Its Way to Become an Energy Hub Türkiye’nin doğal gaz ihtiyacı her geçen yıl artıyor. Mevcut depolama sorunu nedeniyle yeterli tedarik imkanı bulunamıyor. Turkey’s natural gas demand is increasing every year. It is not possible to ensure sufficient supply due to current storage problems. 66 LIFESTYLE / LIFESTYLE “ÜLKEMİN KÜLTÜRÜNÜ PAYLAŞIYORUM” “I SHARE MY COUNTRY’S CULTURE” Azerbaycanlı sanatçı Aziza Mustafa Zadeh, çocukluğundan bu yana müziğe olan ilgisini, muğam ve jazz müziğin kendisi için ne ifade ettiğini ve Almanya’daki yaşantısını Hazar World’e anlattı. Azerbaijani artist Aziza Mustafa Zadeh told Hazar World her interest in music since her childhood, what mugham and jazz means to her and talked about her life in Germany. 72 24 www.hazarworld.com 24 72 KÜLTÜR SANAT / CULTURE & ART GÖRÜŞ / OPINION BAŞBAKAN ERDOĞAN’IN İRAN ZİYARETİ SONRASINDA ANKARA-TAHRAN İLİŞKİLERİNDE YENİ BOYUTLAR Bölge ile ilgili yer alan konser, sergi ve tiyatro faaliyetlerini sizin için derledik. We collected concer, exhibition, theatre activities for you. New Dimension To The Relationship Between Ankara And Tehran After Prime Minister Erdogan’s Visit To Iran 26 60 74 60 60 GÖRÜŞ / OPINION Hazar Bölgesi’ne Gürcistan’dan Bakış Caspian Region a View from Georgia Petrol ve doğal gazın dünya ekonomisinde büyük yer almaya başlamasının ardından, İpek Yolu ile yüzyıllardır Doğu ve Batı uygarlıklarını birbirine bağlayan Hazar Bölgesi’nin stratejik önemi yeniden artmaya başladı. For many centuries the Caspian Region connected Eastern and Western civilizations by means of the Silk Road. When oil and natural gas started to fuel the world economy, the regions’ strategic importance started to make a dramatic comeback. 74 ROTA / ROUTE Türkiye’nin en doğusundaki Iğdır, zengin doğal ve tarihi güzellikleriyle misafirlerini bekliyor. Doğa, tarih tutkunları ve midesine düşkünler için Iğdır önemli bir alternatif gezi rotası. Iğdır, the farthest Eastern city of Turkey with a plenty of historical monuments and natural beauty, is waiting for its visitors. For those who love history and nature, and have an appetite for 52 52 HABER ANALİZ In Depth 74 52 SOÇİ 22. KIŞ OLİMPİYATLARI VE TÜRKİYE SOCHI 22nd WINTER OLYMPICS AND TURKEY HAZAR WORLD 3 HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW GÜRCÜ LİDERDEN BAKÜ’YE RESMİ ZİYARET Resmi temaslarda bulunmak üzere Azerbaycan’a giden Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le görüştü. Görüşmede Azerbaycan’la Gürcistan arasındaki ikili ilişkilerin farklı alanlarda başarılı gelişim göstermesinden duyulan memnuniyet dile getirilirken, ilişkilerin gelecekte daha da gelişeceği belirtildi. Görüşmenin ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Margvelaşvili’nin başkanlığında iki ülke heyetleri bir araya geldi. OFFICIAL VISIT TO BAKU FROM GEORGIAN LEADER President of Georgia Giorgi Margvelaşvil who has been to Azerbaijan to hold official talks, met with Azerbaijani President Ilham Aliyev. At the meeting, satisfaction on the successful development of bilateral relations in different fields were expressed. delegations of the two countries met under the chairmanship of President Aliyev and Georgian President Margvelaşvili after the meeting. 4 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 AKDENİZ GAZI İÇİN 4 ŞİRKETE TEKLİF OFFER FOR 4 COMPANIES ON THE MEDITERRANEAN GAS ABD’li Noble ile İsrail enerji şirketi Delek’in Akdeniz’de çıkardığı doğal gazın Türkiye’ye gelmesi için düğmeye basıldı. Noble-Delek ortaklığı, Türkiye’den 4 şirketle temasa geçti. Zorlu, Turcas, Çalık ve ENKA’ya resmi birer yazı gönderildi. Noble ve Delek, İsrail gazıyla ilgili 4 şirketten ön değerlendirme raporu istedi. Söz konusu şirketler, İsrail gazıyla ilgili planlamalarını, düşüncelerini, pazarlama ve satış konularındaki görüş ve önerilerini bildirecek. A signal was given for the natural gas fracturing in Mediterranean Sea to be transferred to Turkey by U.S.’s Noble and Israel’s energy company Delek. An official letter was sent to Zorlu , Turcas, Çalık and ENKA. Noble and Delek has requested a preliminary assessment report from 4 gas companies about the Israel gas. Companies concerned will be reporting their gas-related plannings, thoughts, opinions and suggestions in marketing and sales. AZERBAYCAN İKİNCİ UYDUSUNU FIRLATIYOR Azerbaycan İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Ali Abbasov, Azerbaycan’ın ikinci uydusunu 2016 yılında uzaya fırlatacağını açıkladı. Abbasov ilk uydudan ciddi bir gelir elde ettiklerini açıkladı. İlk Azerbaycan uydusu, 8 Şubat 2013’te Fransız Guyanası’ndaki Kourou Uzay Üssü’nden “Ariane 5” roketi ile fırlatılmıştı. Amerikan “Orbital Sciences” şirketi tarafından üretilen ve 230 milyon dolara mal olan uydunun fırlatma işlemi, Fransa’nın “Arianspace” şirketi tarafından gerçekleştirilmişti. AZERBAIJAN LAUNCHING THE SECOND SATELLITE Azerbaijani Communications and Information Technologies Minister Ali Abbasov announced that Azerbaijan’s second satellite will be launched into space in 2016. Abbasov explained that a serious income was gained from the first satellite. The first satellite of Azerbaijan was launched on February 8th in 2013. Launching operation of the satellite which produced by American “Orbital Sciences” that cost $ 230 million. www.hazarworld.com BATUM-KAZAKİSTAN DEMİRYOLU HATTI AÇILDI Gürcistan’ın Batum kenti ile Kazakistan arasında yük taşımacılığı yapacak Batum Demiryolu Gümrük Terminali, 1 Şubat’ta Türk yetkililerinin de katıldığı törenle hizmete girdi. Batum-Kazakistan demiryolu ağı ile Türkiye’den Orta Asya’ya vagon taşımacılığında maliyet giderlerinde önemli düşüşler yaşanması bekleniyor. PERIOD OF GENERAL STAFF IN KYRGYZSTAN BATUM- KAZAKHSTAN RAILWAY LINE OPENED Batumi Railway Customs Terminal that will operate for freight transport between Georgian city Batumi and Kazakhstan has put into service with a ceremony attended by Turkish authorities on February 1st. President of the Government of Adjara Autonomous Republic Arçil Khabadz and Eastern Black Sea. KIRGIZİSTAN’DA GENELKURMAY BAŞKANLIĞI DÖNEMİ Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, Genelkurmay Başkanlığı’nın kurulmasına ilişkin kanunu onayladı ve ilk Genelkurmay Başkanı olarak Asanbek Alımkojoyev’i atadı. Atambayev, 5 yıllık sürdürebilir kalkınma planı çerçevesinde Kırgızistan Silahlı Kuvvetleri’ni tek merkezden komuta edecek, askeri komuta merkezi olacak Genelkurmay Başkanlığı’nın kurulmasına ilişkin kanunu imzaladı. Kyrgyz President Almazbek Atambayev has approved the law on the establishment of the General Staff and was appointed Asanbek Alımkojoyevas the first Chief of Staff. Atambayev sigened the law regarding the establishment of Chief of Staff which will be a military command center in accordance with the 5-year sustainable development plan to command the Kyrgyz Armed Forces from a single center. In case of any humanitarian and military crisis period, Atambayev will conduct personnel , intelligence, operations, educationtraining and logistics programs from this facilility. IRAK’TAN GELEN OIL COMING FROM PETROL YÜZDE 37 IRAQ DECLINED AZALDI 37 PERCENT Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı’ndan 2012 yılında 145 milyon 626 bin varil petrol taşınırken, bu rakam geçen yıl yüzde 37 azalışla 91 milyon 883 bin varile düştü. Türkiye’nin BTC’den taşıdığı petrol miktarında ise önemli bir değişiklik yaşanmadı. BTC üzerinden taşınan petrol, 2012 yılında 250 milyon 345 bin varilken, geçen yıl 249 milyon 617 bin varil oldu. While 145 million 626 thousand barrels of oil transported from KirkukYumurtalik Crude Oil Pipeline in 2012, this number decreased to 91 million 883 thousand barrels last year by 37 percent. The amount of oil that Turkey transferred from BTC has not changed. Oil transported via BTC was 250 million 345 thousand barrels in 2012, it was 249 million 617 thousand barrels last year. HAZAR WORLD 5 HAZAR’A DAİR / CASPIAN OVERVIEW TÜRKMENİSTAN’DA DOĞAL GAZA ZAM Doğal gaz zengini Türkmenistan’da halka bedava kullanması için belirlenen limit aşımına zam yapıldı. Ülkede 20 yıl aradan sonra doğal gaz fiyatına yüzde 10 oranında zam yapıldı. Türkmenistan’da, daha önce konutlarda kişi başına aylık 50 metreküp doğal gaz tüketiminin aşılması durumunda 1.000 metreküp doğal gaz için 2 manat (70 sent) ödenirken, 4 Şubat’tan itibaren bu fiyat 20 manata (7 dolar) çıkarıldı. TÜRKİYE, RUSYA’DAN GAZ FİYATINDA İNDİRİM İSTEDİ Yılda yaklaşık 46 milyar metreküp doğal gaz kullanan Türkiye, Avrupa ortalamasına göre doğal gazı 25-30 dolar daha pahalı alıyor. Kullandığı gazın yüzde 60’lık bölümünü Rusya’dan ithal eden Türkiye, Rusya’nın Almanya’dan sonra en büyük gaz müşterisi. Almanlar spot piyasadan aldıkları gaza ortalama 340 dolar, uzun vadeli kontratlar ile Rusya’ya her 1000 metreküp gaz için 375-380 dolar ödüyor. TURKEY ASKED FOR A DISCOUNT ON THE GAS PRICES FROM RUSSIA Turkey who uses approximately 46 billion cubic meters of natural gas per year, purchases natural gas up to 25 - 30 dollars more expensive compared to the European averages. Turkey is Russia’s biggest gas customer after Germany. Germans pay average of 340 dollars for the gas they buy from context of longterm contracts they pay $ 375-380 for every 1,000 cubic meters of gas to Russia. ENERJİDE DIŞA BAĞIMLILIK ARTIYOR 2030’a kadar Türkiye’nin enerji ithalat faturasının 1.4 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. 2013’te Türkiye enerjiye 56 milyar dolar öderken Enerji Bakanı Taner Yıldız, 107 dolarlık ham petrol ve 2.27’lik dolar paritesinin bir yıl sürmesi halinde maliyetlerde 7 milyar dolarlık artış olacağını kaydetmişti. Kötümser senaryolar ile 2013-2030 yılları arasında Türkiye’nin toplam enerji ithalat faturasının 1.4 trilyon doları geçmesi bekleniyor. RISE ON THE FOREIGN ENERGY DEPENDENCE Turkey’s energy import bill is expected to reach 1.4 trillion dollars by 2030. While Turkey was paying $ 56 billion in energy in 2013, Turkey’s Energy Minister Taner Yildiz had mentioned about a $ 7 billion increase in case of sustaining 27.2 dollar parity and 107 dollars of crude oil. With the pessimistic scenario, Turkey’s total energy import will be $ 1.4 trillion between the years 2013-2030. 6 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 NATURAL GAS RAISE IN TURKMENISTAN Natural gas-rich Turkmenistan have rised the limit excess charges. Natural gas prices rised 10 percent in the country after 20 years. Previously in Turkmenistan, 2 manat to 1,000 cubic meters of natural gas (70 cents) was being charged in case of exceeding 50 cubic meters of residential natural gas consumption per capita per month. Starting from February 4th, this amount has rised to 20 manatees ($ 7). www.hazarworld.com 06 AVRASYA VE ORTADOĞU’DA DEĞİŞEN DENKLEMLER 06 MART 2014 İSTANBUL - TÜRKİYE Avrasya ve Orta Doğu bağlamında yaşanan gelişmeler uluslararası ilişkileri doğrudan etkiliyor. Bu bölgeler zengin doğal kaynaklara sahip olmalarından ve jeopolitik dengeler açısından önem arz etmelerinden ötürü karar alıcılar tarafından takip ediliyor. Toplantı Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN) tarafından 6 Mart’ta düzenlenecek. CHANGED EQUATION IN EURASIA AND THE MIDDLE EAST 6 MARCH 2014 ISTANBUL - TURKEY Developments in the context of Eurasia and the Middle East affects international relations directly. These regions are the decision-makers in terms of having rich natural resources and geopolitical balance and they are being closely fallowed by academia. The meeting will be held on 6th of March by the Caspian Strategy Institute (HASEN). 10 2. GLOBAL ENERJİ GÜVENLİĞİ KONFERANSI 10 - 12 MART 2014 ABU DABİ - BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ Birleşik Arap Emirlikleri, Abu Dabi’de ikincisi düzenlenen Enerji Güvenliği Konferansı’na ev sahipliği yapıyor. Konferansta, kıyı ve açık deniz petrol ve gaz sahalarına yönelik terör faaliyetleri, toplumsal krizler ve rekabetçi küresel pazar ile ilişkili güvenlik endişeleri konularını kapsıyor. Dünya çapındaki güvenlik uzmanlarını bir araya getiren konferans 10 - 12 Mart 2014 tarihleri arasında düzenleniyor. 2nd GLOBAL ENERGY SECURITY CONFERENCE 10 - 12 MARCH 2014 ABU DHABI - UNITED ARAB EMIRATES United Arab Emirates is hosting 2nd Energy Security Conference which will be held in Abu Dhabi. Coastal and offshore oil and gas field terrorist activities , social crisis and security concerns associated with the competitive global market issues will be coveredat the confrence. The conference brings security professionals worldwide together between 10 - 12 March 2014. 19 PETROL VE GAZ TELEKOMÜNİKASYONLARI 19 - 20 MART 2014 LONDRA - İNGİLTERE Petrol ve Gaz Telekomünikasyonları, İngiltere’nin başkenti Londra’da masaya yatırılıyor. Teknolojik ve stratejik gelişmelerin değerlendirileceği konferans petrol ve gaz sektöründeki zorluklarla mücadele etmeyi hedefliyor. OIL AND GAS TELECOMMUNICATIONS 19 - 20 MARCH 2014 LONDON - ENGLAND Oil and Gas Telecommunications will be held in London, the United Kingdom ‘s capital. The conference that will include assesments on technological and strategic developments aims to tackle the challenges of the oil and gas industry. Bringing together experts, SMi Group ‘s seventh annual conference begins on March 19th. MART 2014 Uluslararası Avrasya Demİryolu, Hafİf Raylı Sİstemler, Altyapı ve Lojİstİk Fuarı International Euroasia Railway, Light Railway Systems, Infrastructure and Logistics Exhibition 6-8 Mart / March 2014 İstanbul, Türkiye / Istanbul, Turkey Gazdan Sıvıya (GTL) Kuzey AmerİKa 2014 Gas to Liquid (GTL) North America 2014 12-13 Mart / March 2014 Houston, ABD / Houston, USA TÜRK-ERMENİ İLİŞKİLERİ ÜZERİNE ÇALIŞTAY WORKSHOP ON TURKISHARMENIAN RELATIONS 20 Mart / March 2014 HASEN, İstanbul, Türkiye / Istanbul, Turkey HAZAR WORLD 7 MARCH 2014 FEBRUARY 2014 HAZAR TAKVİMİ / CASPIAN CALENDAR ŞUBAT 2014 ETKİNLİK / event ENERJİNİN GELECEĞİ / FUTURE OF ENERGY 01 Enerji Tedariki Uluslararası Gündeme Taşınsın Energy Supply Must Be On the International Agenda “Yerelden Küresele İpek Yolu’nda Ekonomi ve Enerjinin Geleceği” 50 ülkeden temsilcinin katılımıyla İstanbul’da masaya yatırıldı. “From Local to Global - Future of Economy and Energy with the Silk Road” was discussed in Istanbul with the participation of representatives from more than 50 countries. B 01 Zirve WOW Otel’de birçok üst düzey bürokratın katılımıyla düzenlendi. 01 The Summit was held in the WOW Hotel with the participation of many high-level bureaucrats. 8 u yıl 17’ncisi gerçekleştirilen Avrasya Ekonomi Zirvesi, birçok ülkeden devlet başkanlarını, başbakanları, bakanları, kamu ve özel sektörden üst düzey yöneticileri ve uluslararası basın mensuplarını buluşturdu. İstanbul WOW Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen etkinlikte konuşan Azerbaycan Enerji ve Sanayi Bakanı Natig Aliyev, enerji tedarikinin uluslararası gündemin ilk sırasında yer alması gerektiğini ve enerjide ithalata bağımlı olmanın o kadar önemli bir sorun olmadığını belirtti ve “Yeter ki tedarik kaynakları ve güzergahları çeşitlendirilebilsin” dedi. Natig Aliyev, Azerbaycan’ın 2013’te büyük bir kısmı offshore sahalardan MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 T he Eurasian Economic Summit was held for the 17th time this year in Istanbul WOW Convention Center. The event gathered Presidents, Prime Ministers, ministers, senior executives from public and private sectors, and the international media. In his speech, Minister of Energy and Industry of Azerbaijan Natig Aliyev emphasized that energy supply must take the first place on the international agenda. Aliyev said, “As long as the supply sources and routes are diversified,” foreign dependency for energy will not be a huge problem as it is thought to be. Natig Aliyev mentioned that Azerbaijan pro- www.hazarworld.com olmak üzere, 43 milyon 250 bin ton ham petrol, 28,8 milyar metreküp doğal gaz üretimi yaptığını aktardı. Türkiye ile Azerbaycan arasındaki projelerin bölge ülkelerine de katkı sağlayacağına işaret eden Aliyev, Türkiye’den Nahçıvan’a uzanacak, 180 kilometre uzunluğundaki boru hattının inşasıyla Azerbaycan’dan gelecek doğal gazın Türkiye üzerinden Nahçıvan’a ulaştırılacağını ve bu sayede yıllık yaklaşık 520 milyon metreküplük gazın iletileceğini ifade etti. duced 43 million 250 thousand tons of crude oil and 28.8 billion cubic meters of natural gas in 2013, primarily from the offshore fields. Pointing out that the projects between Turkey and Azerbaijan will contribute to other countries in the region, Aliyev said, “Azerbaijan will deliver 520 million cubic meters of gas annually to Nakhcivan through Turkey with the construction of the 180-kilometer pipeline which will cross Turkey to Nakhchivan. “Bakü-Tiflis-Ceyhan projesi bugün çok güzel çalışıyor” “Baku-Tbilisi-Ceyhan Project works smoothly today” Azerbaycan Meclis Başkan Yardımcısı Valeh Aleskerov önemli enerji projelerinin ülkelerin siyasi, mali ve kurumsal destekleri olmaksızın yürütülmesinin mümkün olmadığını vurguladı. Aleskerov, “Örneğin Bakü-Tiflis-Ceyhan projesi bugün çok güzel çalışıyor. Bunun sebebi hem Azerbaycan’ın hem Gürcistan’ın hem de Türkiye’nin devlet olarak projeye siyasi, kurumsal ve mali destek vermesidir. Bu proje için özel bir sistem oluşturdular. Bunlar olmasaydı bu projeler yapılamazdı” ifadelerini kullandı. İtalya Eski Başbakanı Lamberto Dini ise yüksek maliyetli enerji ile çevre ve sürdürülebilirliğin bugün dünyanın karşı karşıya kaldığı önemli sorunlardan biri olduğuna dikkat çekti. Teknolojik ilerlemenin ve uygulanacak politikaların, küresel nüfusun enerji kaynaklarına eşit şekilde ulaşımını kolaylaştırması gerektiğini belirten Dini, “Ayrıca enerji maliyetini sınırlandırmak ve düşük karbon kaynaklı enerji türlerini teşvik etmek bizim için çok önemli. 1,5 trilyon doların önümüzdeki 20 yıl boyunca bu konuya ayrılması gerektiği söyleniyor” değerlendirmesini yaptı. Deputy Speaker of the Azerbaijani Parliament Valeh Aleskerov underlined the fact that important energy projects may not be conducted without the political, financial and institutional support of the countries. Aleskerov said, “For example, the BakuTbilisi-Ceyhan Project works smoothly today. This is because Azerbaijan, Georgia, and Turkey support the project politically, institutionally and financially. They formed a special system for this project. Otherwise, these projects would never be realized.” Former Prime Minister of Italy Lamberto Dini pointed out that environment and sustainability with high cost energy is one of the major problems the world is facing today. Mentioning that technological progress and global policies should ease global population’s access to energy sources equally, Dini added, “Furthermore, to delimit the cost of energy and encourage low-carbon source energy types are very important for us. It is said that 1.5 trillion dollars should be allocated for this issue in the next 20 years.” Natig Aliyev: “Enerji tedarikinin uluslararası gündemin ilk sırasında yer alması gerekiyor.” Natig Aliyev: “Energy supply is supposed to take the first place on the international agenda.” TAP, Arnavutluk’ta 5 bin yeni istihdam yaratacak TAP will generate 5 thousand new jobs in Albania Arnavutluk Enerji ve Sanayi Bakan Yardımcısı Ilir Bejtja, Arnavutluk’ta TAP boru hattının inşasında yaklaşık 5 binden fazla kişinin çalışacağını, proje tamamlandıktan sonra ise 700’den fazla kişinin tam zamanlı olarak boru hattının 3 istasyonu ve bakım işlerinde istihdam edileceğini söyledi. Bakan Yardımcısı Bejtja, TAP boru hattının Arnavutluk bölümünün inşası için Arnavutluk’a 1,5 milyar dolardan fazla yatırım yapılacağını ifade etti. Deputy Minister of Energy and Industry of Albania Ilir Bejtja explained that more than 5 thousand people will be employed in the construction of TAP in Albania, and more than 700 full-time employees will be responsible for the maintenance and operation of 3 stations after the project is completed. Deputy Minister Bejtja said, “More than $1.5 billion will be invested in Albania for the construction of the Albania section of TAP.” TAPI Boru Hattı TAPI Pipeline Afganistan Ekonomi Bakanı Abdul Hadi Arghandiwal ise TAPI boru hattıyla ilgili olarak Türkmenistan ve Pakistan arasında anlaşma imzalandığını fakat şu an finansal ve bazı teknik sorunlar olduğunu ifade etti. Minister of Economy of Afghanistan Abdul Hadi Arghandiwal mentioned that Turkmenistan and Pakistan signed an agreement on TAPI; however there are some financial and technical problems. HAZAR WORLD 9 ETKİNLİK / event GÜNEY GAZ KORİDORU / SOUTHERN GAS CORRIDOR 01 GÜNEY GAZ KORİDORU AVRUPA’YA REKABET GETİRECEK SOUTHERN GAS CORRIDOR WILL BRING COMPETITION TO EUROPE I l Sole 24 Ore gazetesi ekonomi yazarı Vittorio Da Rold yönetiminde düzenlenen toplantıya ISPI Direktörü Paolo Magri, HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi uzmanları Dr. İbrahim Palaz, Doç. Dr. Fatih Macit, İtalya Elektrik ve Gaz Düzenleme Kurulu Başkanı Clara Poletti ile Avrupa Komisyonu Enerji Güvenliği Enstitüsü Başkanı Marcelo Masera konuşmacı olarak katıldı. Avrupa’da doğal gaz üretimi azalıyor Toplantıda söz alan HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi Uzmanı Doç. Dr. Fatih Macit, Avrupa’nın doğal gaz tüketimini değerlendirdi. Macit, “AB üyesi 27 ülkede geçtiğimiz on yıl içindeki doğal gaz tüketimine bakıldığında, nispeten 10 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 01 Milano’daki toplantıda Güney Gaz Koridoru tüm yönleriyle tartışıldı. 01 The Southern Gas Corridor was discussed in detail at the meeting in Milan. Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN) ve İtalyan Uluslararası Siyaset Enstitüsü’nün (ISPI) ortak organizasyonuyla İtalya’nın Milano kentinde ‘Güney Gaz Koridoru’nun Açılması: Ulusal ve Bölgesel Etkileri’ başlıklı toplantı düzenlendi. ‘Opening Up the Southern Gas Corridor: National and Regional Impact’ meeting was held in Milan, Italy with the cooperation of Caspian Strategy Institute (HASEN) and Italian Institute for International Political Studies (ISPI). I SPI Director Paolo Magri, HASEN Center on Energy and Economy experts Dr. Ibrahim Palaz and Assoc. Prof. Fatih Macit, Italy Electricity and Gas Regulatory Authority President Clara Poletti, and the European Commission Institute of Energy Security President Marcelo Masera addressed speeches at the meeting. The meeting was moderated by Vittorio Da Rold, senior international correspondent at Il Sole 24 Ore, the Italian financial daily. www.hazarworld.com durağan bir yapıda olduğunu görüyoruz. Bu trendin sebepleri arasında 2008 yılından bu yana bölgede görülen ekonomik yavaşlama da bulunmaktadır. Ancak, AB’deki doğal gaz talebi üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturan başka faktörler de vardır. Bu faktörlerden ilki toplam birincil enerji tüketiminde yenilenebilir enerji kullanımının artmasıdır” şeklinde konuştu. Avrupa’da önde gelen doğal gaz üreticileri olan Norveç, İngiltere ve Hollanda’nın üretiminin düştüğünü belirten Macit, 2020 yılında %2, 2030 yılında ise %2,5 büyüme beklendiğini, bunun gelecek doğal gaz tüketiminde olumlu bir etkiye sahip olacağını söyledi. Güney Gaz Koridoru, AB için alternatif bir güzergah HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi Uzmanı Dr. İbrahim Palaz ise konuşmasında doğal gazın petrolden farklı olduğuna ve daha fazla işbirliği gerektirdiğine dikkat çekti. Palaz konuşmasında şu ifadelere yer verdi: “%64 olan Avrupa doğal gaz ithalatının 2030 yılında %80’e yükselmesi beklenmektedir. Bu yüzden Avrupa’nın alternatif tedarikçilere ihtiyacı vardır. Güney Gaz Koridoru’nun ilk kapasitesi 16 milyar metreküp olacaktır ancak gelecekte 31 milyar metreküp olması beklenmektedir. Bölgedeki zengin rezervler göz önüne alındığında bu hacmin gelecekte 100 milyar metreküpe kadar çıkması öngörülebilir. Doğu Akdeniz’de 1 trilyon metreküp kanıtlanmış rezerv, 10 trilyon metreküp potansiyel rezerv bulunmaktadır. Ayrıca Irak da rezerv bakımından oldukça zengin bir ülkedir ve 10 ila 30 milyar metreküpe kadar Güney Gaz Koridoru’na kolaylıkla dahil edilebilir. Tedarikçilerin çeşitlendirilmesi, piyasaya rekabet de getirecektir. Bu koridor, AB için alternatif bir güzergahtır. AB’ye kaynak ve tedarikçi çeşitlendirme seçeneği kazandıracak, aynı zamanda AB ve bölge arasında bir diyalog kurulmasını da sağlayacaktır.” Toplantıda Trans Adriyatik Boru Hattı’nın (TAP) İtalya ve AB’de tedarik çeşitliliği sağlayacağına değinildi. Güney Akım Projesi’nin de gündeme geldiği toplantıda, Güney Akım ile iletilecek doğal gazın aynı tedarikçiden gelecek olmasının, tedarik çeşitliliği sağlamak yerine bağımlılığı artıracağı, bunun da Avrupa için faydalı olmayacağı, pazara yeni üreticilerin girmesinin sağlanması gerektiği vurgulandı. Macit: “Avrupa’da önde gelen doğal gaz üreticileri olan Norveç, İngiltere ve Hollanda’nın üretimi düştü.” Macit: “Production decreased in Europe’s leading natural gas producers Norway, UK and the Netherlands.” Natural gas production is declining in Europe Assoc. Prof. Fatih Macit, HASEN Center on Energy and Economy Expert, evaluated Europe’s natural gas consumption. Macit said, “Considering the natural gas consumption in 27 EU member countries over the past decade, we observe a relatively stable structure. The ongoing economic slowdown since 2008 is among the reasons for this trend. However, there are also other factors on the downward pressure on natural gas demand in the EU. The most important factor is the increase in use of renewable energy in total primary energy consumption.” Mentioning about the production decrease in Europe’s leading natural gas producers Norway, England and the Netherlands, Macit said that 2% growth is expected in 2020 and 2.5% in 2030, which will have a positive impact on the future natural gas consumption. Southern Gas Corridor, an alternative route for the EU Dr. Ibrahim Palaz, HASEN Center on Energy and Economy Expert underlined that crude oil is different than natural gas and it requires more cooperation. Palaz made the following statements in his speech: “It is expected that European natural gas imports will increase from 64% to 80% in 2030. Thus, there is a need for alternative suppliers in Europe. Southern Gas Corridor’s initial capacity will be 16 bcm, but it is expected to rise up to 31 bcm in the future. Considering the rich reserves of the region, it is foreseeable that this amount will reach 100 bcm in the future. There are 1 trillion cubic meters of proven reserves and 10 trillion cubic meters of potential reserves in the Eastern Mediterranean. In addition, Iraq has vast reserves and 10 to 30 bcm can easily be incorporated into the Southern Gas Corridor. Diversification of suppliers will bring competition to the market. This corridor is an alternative route for the EU. It will also contribute to EU’s need to diversify suppliers and resources. Moreover, it will help establish a dialogue between the EU and the region.” It was mentioned at the meeting that The Trans Adriatic Pipeline (TAP) would bring supply diversification to Italy and the EU. At the meeting, the South Stream Project was on the agenda as well; it was discussed that South Stream will increase dependence rather than diversification in Europe because natural gas from this project is to come from the same supplier. HAZAR WORLD 11 ETKİNLİK / event TANAP PROJESİ / TANAP PROJECT TANAP PROJESİYLE TÜRKİYE ENERJİ MERKEZİ OLACAK Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN) tarafından organize edilen “Türkiye’nin Enerji Merkezi Olma Yolunda TANAP Projesinin Rolü” konulu yuvarlak masa toplantısı 14 Şubat’ta Maslak Sheraton Otel’de gerçekleşti. S OCAR Türkiye Birinci Başkan Yardımcısı Samir Kerimli, BP Türkiye Başkanı Bud Fackrell, EWE Turkey Holding Genel Müdürü Bekir Sami Acar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sefa Sadık Aytekin’in konuşmacı olarak hazır bulunduğu toplantıya akademisyenler, iş adamları ve basın mensupları katıldı. TANAP projesinin öneminin masaya yatırıldığı toplantının moderatörlüğünü HASEN Strateji ve Politika Koordinatörü Efgan Nifti yaptı. SOCAR Türkiye Birinci Başkan Yardımcısı Samir Kerimli, TANAP’ın Türkiye ve Azerbaycan için fırsat olduğunu, 2035’te yaklaşık 600 milyar metreküp gaz ihtiyacı olacak Avrupa için 100 milyar metreküplük bir açığın söz konusu olduğunu, TANAP’ın bu gaz açığını kapatacağını anlattı. TANAP’ın Türkiye’yi enerji merkezi haline getireceğini, Türkiye ile Azerbaycan’ı, Avrupa ve Balkanlar’ın enerji güvenliğinde söz sahibi yapacağını dile getiren Kerimli, projenin tamamen öz sermayeyle yapılacağını kaydetti ve TANAP’ın teknik açıdan da dünyanın en büyük ikinci projesi olduğunu söyledi. Şah Deniz’in dışında Babek, Asiman, Abşeron, Ümid ve Azeri-Çırak-Güneşli (ACG) gibi diğer gaz yataklarının bulunduğunu anlatan Kerimli, bu yataklardan gelecekte Türkiye’ye TANAP vasıtası ile gazın gelebileceğini, bu yatakları işleten firmaların TANAP üzerinden gazlarını satmak için transit ücret ödemesi gerektiğini, dolayısıyla Avrupa’ya kadar olan transit ücretin Türkiye’ye kadar uzanandan daha yüksek olacağı için Türkiye pazarının daha cazip olduğunu belirtti. 12 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 01 TURKEY WILL BE AN ENERGY HUB WITH THE TANAP PROJECT The roundtable meeting “TANAP Project’s Role in Turkey’s Quest to Become an Energy Hub” was held in Maslak Sheraton Hotel on February 14 by the Caspian Strategy Institute (HASEN). 01 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sefa Sadık Aytekin ve SOCAR Türkiye Birinci Başkan Yardımcısı Samir Kerimli. 01 Ministry of Energy and Natural Resources Deputy Undersecretary Sefa Sadık Aytekin and SOCAR Turkey First Vice President Samir Kerimli. S OCAR Turkey First Vice President Samir Kerimli, BP Turkey President Bud Fackrell, EWE Turkey Holding General Director Bekir Sami Acar, Ministry of Energy and Natural Resources Deputy Undersecretary Sefa Sadık Aytekin gave speeches at the meeting. Academicians, business representatives and press members attended the roundtable meeting which was moderated by HASEN Strategy and Policy Coordinator Efgan Nifti. SOCAR Turkey First Vice President Samir Kerimli noted that TANAP is a great opportunity for www.hazarworld.com KERİMLİ: “TANAP teknik açıdan dünyanın en büyük ikinci projESİ olacak.” KERıMLı: “TANAP will be the seconD largest project in the world in technical terms.” Turkey and Azerbaijan, there is a 100 bcm gap for Europe which will need approximately 600 bcm gas in 2035, and TANAP will close this gap. Kerimli underlined that TANAP will help Turkey become an energy hub, and make Turkey and Azerbaijan influential in the energy security of Europe and the Balkans. He also expressed that TANAP will be financed from own sources and it will be the second largest project in the world in technical terms. As stated by Kerimli, beside Shah Deniz, there are other gas reserves such as Babek, Asiman, Absheron, Umid and Azeri-ChiraqGuneshli (ACG), gas obtained from these reserves may be delivered to Turkey with TANAP; companies operating these reserves will have to pay transit fees to sell their gas via TANAP, thus Turkish market will be more attractive because transit fees to Europe will be higher than the transit fees to Turkey. Turkey’s Natural Gas Demand Will Increase 60% by 2035 Türkiye’nin Doğal Gaz Talebi 2035’e Kadar Yüzde 60 Artacak BP Türkiye Başkanı Bud Fackrell ise yaptığı konuşmada “2035 yılında doğal gaz üretimi AB’de yüzde 46 oranında düşüyor. AB gittikçe daha büyük bir doğal gaz ithalatçısı olacak” dedi. Türkiye’de de doğal gaz talebinin 2035’e kadar yüzde 60 artacağını belirten Fackrell, TANAP ve Güney Gaz Koridoru’nun, bu gaz talebini karşılamak için tanımlandığını aktardı. TANAP, Türkiye’nin Konumunu Güçlendirecek “Türkiye bu tempoyla giderse, önümüzdeki senelerde Avrupa’nın en büyük 3 gaz pazarından biri olacak” diyen EWE Turkey Holding Genel Müdürü Bekir Sami Acar, piyasanın gelişmesi ve ileride enerji hub’ı olması için fiyat reformuna ve iletim şebekesi üzerindeki kısıtlamalara işaret etti. “TANAP, 21. Asrın Projesi Olacak” Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Projesi’ne “Asrın Projesi” denildiğini hatırlatan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sefa Sadık Aytekin, “TANAP da bu noktada Azerbaycan ile Türkiye arasındaki işbirliğini daha da ileri noktaya getirecek” diye konuştu. In his speech, BP Turkey President Bud Fackrell said, “In 2035, natural gas will replace coal. The key point is that natural gas production in the EU will decrease by 46% in 2035. EU will be a bigger natural gas importer in the future.” Fackrell noted that natural gas demand in Turkey will increase by 60% in 2035; TANAP and Southern Gas Corridor are expected to meet this gas demand. TANAP Will Strengthen Turkey’s Position EWE Turkey Holding General Director Bekir Sami Acar said “If Turkey maintained its growth rate, it will be one of the 3 largest gas markets of Europe in the upcoming years.” He underlined the importance of the price reform and restrictions related to the transmission network for the development of market and becoming an energy hub. “TANAP Will Be the Project of the 21st Century” Ministry of Energy and Natural Resources Deputy Undersecretary Sefa Sadık Aytekin reminded that the Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC) Project is regarded as the “Project of the Century”, and added “I believe TANAP will be the Project of the 21st Century, and it will further improve the relations between Turkey and Azerbaijan.” HAZAR WORLD 13 ETKİNLİK / event HAZAR FORUMU brüksel / CASPIAN FORUM brussels 01 HAZAR FORUMU BRÜKSEL CASPIAN FORUM BRUSSELS Dördüncüsü bu ay Brüksel’de düzenlenecek Hazar Forumu’nda Güney Gaz Koridoru’nun sunduğu Avrupa’nın güvenli kaynak ihtiyacı, Azerbaycan doğal gazını Avrupa’ya taşıyacak olan Şah Deniz 2, TANAP ve TAP projeleri ele alınıyor. Opportunities and challenges offered by the Southern Gas Corridor, Europe’s need for safe and alternative resources, Shah Deniz 2, TANAP and TAP projects will be discussed in 4th Caspian Forum to be held in Brussels, the capital city of Belgium this month. G eniş Hazar Bölgesi’ne ilişkin özgün araştırmalar yürüten Hazar Strateji Enstitüsü’nün (HASEN) düzenlediği Hazar Forumu, 5 Mart’ta Avrupa Parlamentosu’nda gerçekleşiyor. Hazar ve Avrupa ülkelerinden milletvekilleri, büyükelçiler, akademisyenler ve özel sektörden üst düzey temsilcileri bir araya getiren dördüncü Hazar Forumu’nun ana temasını ise “Güney Gaz Koridoru: Fırsatlar ve Sorunlar” oluşturuyor. 3 panelden oluşan foruma Azerbaycan’ın Belçika-Lüksemburg ve AB Büyükelçisi Fuad İskenderov, Yunanistan’ın Belçika Büyükelçisi Platon Alexis Hadjimichalis, İtalya’nın Belçika Büyükelçisi Roberto Bettarini, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkan Yardımcısı ve Avrupa Türkiye İlişkileri Grubu Üyesi Niki Tzavel, AP Dış İlişkiler Komisyonu üyesi Norica Nicolai, Hazar Strateji Enstitüsü 14 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 C 01 Hazar Forumu’nun üçüncüsü geçtiğimiz yıl İstanbul’da düzenlendi. 01 Third Caspian Forum was held in İstanbul last year. aspian Forum will be held in the European Parliament on the 5th of March by Caspian Strategy which conducts genuine research on the Broader Caspian Region. Bringing Caspian and European countries’ parliamentarians, ambassadors, academics and high-level private sector representatives together, the 4th Caspian Forum’s main theme is “Southern Gas Corridor: Opportunities and Challenges”. Ambassador of the Republic of Azerbaijan to Belgium, Luxembourg and the EU Fuad Isgandarov, Ambassador of Greece to Belgium Platon Alexis Hadjimichalis, Ambassador of Italy to Belgium Roberto Bettarini, Vice President of the Parliamentary Assembly of the Council of Europe and Europe-Turkey Relations Group Member Niki Tzavela, Member of the EP Committee on Foreign www.hazarworld.com (HASEN) Genel Sekreteri Haldun Yavaş, Avrupa Parlamentosu Liberal ve Demokrat Grup Üyesi Vittorio Prodi konuşmacı olarak katılıyor. 2011 yılında imzalanan anlaşmayla çalışmaları başlatılan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP), Avrasya’nın “enerji tarihinde bir devrim” olarak nitelendiriliyor. Avrasya enerji haritasını şekillendiren enerji jeopolitiğine yeni bir boyut kazandıracak olan Güney Gaz Koridoru yalnızca Hazar gazı için değil aynı zamanda Doğu Akdeniz, Türkmenistan ve Kuzey Irak gazı için de başlıca nakil boru hattı olma potansiyeline sahip. ŞAH DENİZ Şah Deniz, Hazar Bölgesi’nde 1,2 trilyon metreküp kanıtlanmış rezerve sahip olan, Azerbaycan’a ait önemli bir açık deniz doğal gaz sahasıdır. Avrupa ve Türkiye’ye yaklaşık 400 milyar metreküp doğal gaz ulaştıracak olan Şah Deniz’in yaratacağı ekonomik katma değerin 25 yıl içinde 200 milyar dolara ulaşması beklenmektedir. TANAP Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP), Güney Gaz Koridoru’nun hayata geçirilmesinde ilk aşamadır. Bu proje kapsamında yaklaşık 10 milyar dolar yatırım yapılması ve Azerbaycan’ın Şah Deniz sahasından elde edilecek doğal gazı taşıyacak olan boru hattının ilk kapasitesinin 16 milyar metreküp olması beklenmektedir. İlk gaz sevkiyatının 2019 yılının başında gerçekleştirileceği öngörülmektedir. TANAP, Avrupa pazarlarına Hazar enerji kaynaklarının ulaştırılması için doğrudan bir güzergâh oluşturmayı amaçlıyor. TANAP project expected to meet the existing and rapidly increasing energy demands of Europe. Affairs Norica Nicolai, Caspian Strategy Institute (HASEN) Secretary General Haldun Yavaş, and European Parliament Liberal and Democrat Group Member Vittorio Prodi will give speeches at the Forum which will consist of 3 panels. Signed into agreement in 2011 the Trans Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP) project has been billed as a “revolution in the energy history” of Eurasia. SGC will undeniably add a new dimension to the calculus of energy geopolitics shaping energy map of Eurasia. The Corridor has a potential to become a major conduit of transport for not only Caspian, but also Eastern Mediterranean, Turkmen, and Northern Iraqi Gas. SHAH DENIZ Shah Deniz is major Azerbaijani off shore natural gas field with 1,2 trillion cubic meters proven reserves located in the Caspian. Economic added value that Shah Deniz will create will hit around 200 billion dollars in 25 years, delivering around 400 bcm of natural gas to Europe and Turkey. Final investment decision for the utilization of the field was made in Baku on December 17, 2013. TANAP TAP The Trans Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP) project is the first step in the implementation of the Southern Gas Corridor. The pipeline will come with the investment of around 10 billion dollars and 16 billion cubic meters initial capacity transporting Azerbaijani natural gas from Shah Deniz offshore field. The first of deliveries of natural gas are expected to come by early 2019. Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP); TANAP ile taşınan doğal gazın Yunanistan, Arnavutluk ve İtalya üzerinden Avrupa pazarlarına ulaştırılması amacıyla, Şah Deniz Konsorsiyumu tarafından seçilmiştir. Güneyden Avrupa’ya ulaşan 4. doğal gaz koridorunun açılması yönünde atılan önemli bir adımdır. The Trans Adriatic Pipeline (TAP) is chosen by Shah Deniz Consortium to carry the natural gas deliveries by TANAP to European markets via Greece, Albania and Italy. It is the major step forward in opening the 4th natural gas corridor from South for Europe. ENERJİNİN GELECEĞİ HAZAR FORUMU’NDA ‘FUTURE OF ENERGY’ AT THE CASPIAN FORUM İlki 2012 yılında düzenlenen Hazar Forumu’nun üçüncüsü geçtiğimiz yıl Eylül ayında İstanbul’daki Çırağan Sarayı’nda gerçekleşmişti. İki gün süren ve üst düzey katılımın gerçekleştiği forumda 21 konuşmacı ve 43 ülkeden 600 katılımcı hazır bulundu. Forumda Geniş Hazar Bölgesi’ndeki son gelişmeler ışığında dünya enerji haritasındaki son durum, bu kapsamda ortaya çıkan yeni oluşum ve dış politika dinamikleri hakkında fikir alışverişinde bulunuldu. The 1st Caspian Forum was held in 2012 and the 3rd Caspian Forum was held in Ciragan Palace Istanbul in last September. 21 speakers and 600 participants from 43 countries were present at the Forum that was held for two days with high-level participation. In the light of recent developments in the Broader Caspian Region, ideas were exchanged about the latest situation in the world energy map, new trends and foreign policy dynamics which have emerged within this context. TAP HAZAR WORLD 15 ETKİNLİK / event HOCALI KATLİAMI / KHOJALY Massacre The Khojaly Massacre is a problem not only for Azerbaijan but also for Turkey 01 Hocalı Katliamı sadece Azerbaycan’ın değil Türkiye’nin de sorunu T he roundtable conference was moderated by Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın. In his speech, Caşın focused on the Khojaly Massacre, the Nagorno-Karabakh problem, its historic development and the international law aspect. He talked about the Khojaly attack of Armenian armed forces with the help of Russians, slaughtering over 600 civilians. According to Caşın, the Khojaly Massacre, which is described as an act of taking revenge against the civilians, was an ethnic cleansing of the Azerbaijani population by the Armenians. Caşın added, “Armenian occupation continued despite the norms and principles of the international law. International organizations kept silent about the Khojaly Massacre. None of the 4 resolutions adopted by the UN Security Council in 1993 to confirm the territorial integrity of the Republic of Azerbaijan were executed.” Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN) “Karabağ’da Etnik Temizlik ve Hocalı Katliamı” konulu yuvarlak masa toplantısına ev sahipliği yaptı. T oplantının moderatörlüğünü üstlenen Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, Hocalı Katliamı’nın tarihsel sürecini, Dağlık Karabağ sorununu ve olayın uluslararası hukuk boyutunu değerlendirdi. Ermenistan silahlı kuvvetlerinin Rusların da yardımıyla Hocalı’ya saldırarak 600’ü aşkın sivili katlettiğini ifade eden Caşın, Hocalı Katliamı’nın “sivil halktan öç alma” eylemi ve Ermenilerin Azerbaycan’a yaptıkları etnik temizliğin devamı olduğunu belirtti. Ermenilerin uluslararası hukukun tüm uyarılarına rağmen işgale devam ettiğini vurgulayan Caşın, Hocalı Katliamı’na uluslararası kurumların sessiz kalmasını eleştirerek BM 16 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 Caspian Strategy Institute (HASEN) hosted a roundtable conference on “Ethnic Cleansing in Karabakh and the Khojaly Massacre”. Armenia adopted an occupation policy in Caucasus 01 HASEN’deki yuvarlak masa toplantısından bir görüntü. 01 A view from the roundtable meeting of HASEN. Prof. Dr. Kemal Çiçek, Dean of the Faculty of Humanities and Social Sciences of Ipek University, gave a speech at the conference. He explained what prevents finding a solution to the Nagorno-Karabakh conflict and the Khojaly Massacre, and he also mentioned about political cooperation behind the curtains and the historical background. In 1800s Armenian population in this region was 200 thousand. By 1900s, this number exceeded one million. According to www.hazarworld.com Güvenlik Konseyi’nin 1993’te 4 önemli karar kabul etmiş olmasına rağmen bunu hayata geçiren görüşmelere bakıldığında bu kararların bir türlü yerine getirilmediğini belirtti. Ermenistan, Kafkasya’da işgalci bir politika yürüttü Konuşmacılardan İpek Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kemal Çiçek, Dağlık Karabağ ve Hocalı Katliamı’na dair sorunların çözümü önündeki engelleri, siyasal dayanışmanın perde arkasını ve olayların tarihi arka planını anlattı. Bölgede 1800 yılında 200 bin olan Ermeni sayısının 1900 yılında 1 milyonu geçtiğini, yaklaşık 100 yıl içinde Rusya’nın Kafkasya’ya 1 milyon Ermeni yerleştirdiğini belirten Çiçek, Ermenilerin tabiri ile Ermenistan’ın “Karabağ klanı” tarafından yönetildiğini ve bunun Ermenistan Ermenilerini de önemli ölçüde rahatsız ettiğini söyledi. Azerbaycan’ın davasının Türkiye’nin de davası ve yaşananların Türklüğün Kafkasya’da var olma mücadelesi olduğunu söyleyen Çiçek, Ermenilerin Türkler arasındaki varlığı devam etmesine rağmen Türklerin Ermeniler arasındaki varlığının sürdürülemediğini, Ermeniler tarafından Türk karşıtlığının ise çok fazla olduğunu sözlerine ekledi. Bölgede 1800 yılında 200 bin olan Ermeni sayısı 1900 yılında 1 milyonu geçti. The number of Armenian people in the region increased from 200 thousand to more than 1 million between 1800 and 1900. “Ermenistan normalleşecekse Hocalı’nın bedelini ödemeli” Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Mitat Çelikpala ise yaptığı konuşmada uluslararası toplumun bu soruna nasıl baktığını analiz etti. Azerbaycan Parlamentosu’nun Hocalı’da yaşanan vahşeti soykırım olarak kabul etmesinin siyasi ve hukuki sonuçlar doğurduğunu anlatan Çelikpala, uluslararası toplumun yavaş yavaş hareket etmeye başladığını, konunun sık sık gündeme getirilmesinin önemli olduğunu ve uluslararası mahkemelerin de bu sürece mutlaka dahil olması gerektiğini ifade etti. Hocalı’da sivillerin organize ve sistematik bir şekilde öldürüldüğünün bilindiğini kaydeden Çelikpala, bunun Birleşmiş Milletler soykırım sözleşmesine de bire bir uyan bir eylem olduğunu söyledi. “Ermenistan’ın normalleşmesi mümkün olacaksa Hocalı’yı yapanların ve yönetenlerin bunun bedelini ödemesi gerekli” diyen Çelikpala, sorunun çözümünde askeri güce gerek olmadığının, Azerbaycan’ın önceliğinin sorunun barışçıl yollardan çözülmesi yönünde olduğunun altını çizdi. 02 Çiçek, Russians resettled over a million Armenian people in the Caucasus within a hundred year and even Armenians themselves are uncomfortable with the fact that “the Karabakh clan” is ruling Armenia - a definition created by Armenians. Çiçek added that the issue is not only related to Azerbaijan but also Turkey and that these historical events are the results of Turkish people’s struggle to exist in Caucasus. There is a certain Armenian population among Turkish people, but Turkish people are struggling to exist together with Armenians. The fact is that the majority of Armenians dislike Turkish people. If Armenia wants to normalize its relations, it must give account of Khojaly Assoc. Prof. Mithat Çelikpala, the Head of the Department of International Relations, Kadir Has University, talked about the international community and how it approaches the Khojaly Massacre. He explained that, when the Azerbaijani Parliament recognized Khojaly Massacre as genocide, they created political and legal consequences. The international community responded quite late. It is important to take this issue to the world’s agenda – international courts must be integrated to the process. It is well known that the organized and systematic murder of civilians in Khojaly should be recognized as genocide as defined by the United Nations Genocide Convention. Çelikpala also stated that, if Armenia wants to normalize its relations, the perpetrators and leaders of the Khojaly Genocide must pay for their crimes. There is no need to use military force to solve this problem. Azerbaijan’s priority is to resolve the issue through peaceful negotiations. HAZAR WORLD 17 HABER / NEWS SOÇİ 2014 KIŞ OLİMPİYATLARI / SOCHI 2014 WINTER OLYMPICS KIŞ OLİMPİYATLARI’NA RIXOS İMZASI 22. Kış Olimpiyat Oyunları’na ev sahipliği yapan Soçi’ye Rixos Hotels damgasını vurdu. RIXOS MAKES ITS MARK ON THE WINTER OLYMPICS Rixos made its mark on the host city Sochi at the 22nd Winter Olympics. 18 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 www.hazarworld.com R ixos’un bağlı olduğu Fine Hotels, olimpiyat köyünde destinasyon yönetimini üstlenerek, 88 ülkenin katıldığı olimpiyatlarda büyük bir başarıya imza attı. Fine Hotels, 27 bin kişiye günlük catering verirken, bölgedeki otel, apart ve medya merkezleri gibi pek çok kuruma da hizmet verdi. Olimpiyatlarda 3 bin 500 personel çalıştı Soçi Olimpiyatları’na benzer farklı destinasyonlarda 18 farklı uluslararası organizasyonda hizmet veren Fine Hotels, mutfaktan temizliğe kadar pek çok alanda olimpiyat süresi boyunca bölgede yaklaşık 3 bin 500 personeliyle çalıştı. Rusya’daki ilk Rixos Soçi’de Olimpiyat Komitesi’nin en iddialı gruplarına ev sahipliği yapan otel ise Rixos Hotels’in Rusya’daki ilk tesisi olan Rixos Krasnaya Polyana Sochi oldu. Amerikan Olimpiyat Komitesi ve Hollanda Olimpiyat Komitesi’nin de konakladığı Rixos Krasnaya Polyana, Soçi’nin en lüks tesislerinden biri oldu. Rusya’nın dünyaca ünlü sayfiye bölgesi Soçi’de, Krasnaya Polyana’nın kalbi sayılan Gorky Gorod’da yer alan tesisin Rixos Hotels’in farklı bir destinasyona adım atması açısından önemli olduğunu belirten Rixos Hotels Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince, olimpiyatlar nedeniyle tüm dünyanın izlediği bir bölgede olmanın gururunu yaşadıklarını dile getirdi. Tamince, “Rixos Hotels olarak biz de bu dev projede yerimizi aldık. Rusya’nın gözde kış turizmi merkezlerinden biri olan ve dev bir yatırımla olimpiyatlara hazırlanan Soçi’deki otelimiz misafirlerimizden de tam not aldı. Hem yeni yıla yeni bir destinasyonla girmenin hem de dünyanın gözü Soçi’nin üzerindeyken Rixos Hotels olarak burada yer almanın mutluluğunu yaşadık” dedi. Kış Olimpiyatları nedeniyle bütün dünyanın yakından izlediği Soçi’de, Türk misafirperverliğini yaşatmayı amaçlayan Rixos Krasnaya Polyana lüksü ve konforu yeniden tanımlıyor. Toplam 114 odasında konuklarını ağırlayacak olan otel, mükemmel manzarasıyla Kafkas Dağları’nı ve vadiyi gözler önüne seriyor. Dağ ve şehir manzarasına sahip otel, superior, deluxe ve premium odaların yanı sıra junior, executive presidential ve royal suitler olmak üzere 7 farklı oda kategorisinde hizmet veriyor. Her odasında güvenli, huzurlu ve lüks konaklama anlayışını birleştiren Rixos Krasnaya Polyana Soçi, modern mimarisi ile de dikkat çekiyor. R ixos, an affiliated company of Fine Hotels, made a great success by taking the responsibility of destination management at the olympic village where 88 countries are taking part at this year’s Olympics. Fine Hotels is providing daily catering services for 27 thousand people in the neighboring hotels, apart hotels, media centers and various other organizations. 3,500 staff members worked at the Olympics From kitchen staff to cleaning staff, Fine Hotels employed a total of 3,500 people during the Olympics in Sochi, similar to 18 other international events hosted by the hotel chain. First Rixos in Russia is in Sochi Rixos Hotels’s first establishment in Russia, Rixos Krasnaya Polyana hosted several important groups of the Olympic Committee. The hotel became one of the most luxurious establishments in Sochi welcoming both the American and Dutch Olympic Committees. Fettah Tamince, Chairman of Rixos Hotels, stated that Rixos Hotels stepped into a new territory by its establishment in Gorky Gorod which is regarded as the heart of Krasnaya Polyana in Sochi, Russia’s world famous countryside. He added that they are proud to be in Sochi where the entire world is watching the Olympics. “We are part of this great project. Our hotel is located in Sochi, Russia’s popular winter vacation spot and a city that is preparing itself for the Olympics, and it received welldeserved thumbs up from its guests. We started the new year with a new destination and we are very happy to be here in Sochi during this time.” While the entire world is watching the Winter Olympics in Sochi, Rixos Krasnaya Polyana is determined to redefine luxury and comfort by introducing its guests to the famous Turkish hospitality. The hotel features a total of 114 rooms with a magnificent view of the Caucasus Mountains and valleys. The hotel offers its guests 7 different room types with city and mountain views: superior, deluxe, and premium rooms along with junior, executive, presidential and royal suites. Each room combines a serene, safe and luxurious environment with modern and eye catchy architecture. Dünya lezzetleri Soçi’de buluştu Culinary Delicacies of the World Meet in Sochi Toplantı odaları, olimpik yüzme havuzu, SPA ve spor aktivitelerinin en yüksek standartlarda sunulduğu Rixos Krasnaya Polyana Sochi, resto- Rixos Krasnaya Polyana not only offers worldclass conference rooms, Olympic size swimming pools, SPA and various sports activities HAZAR WORLD 19 SOÇİ 2014 KIŞ OLİMPİYATLARI / SOCHI 2014 WINTER OLYMPICS 01 ranlarında da dünya lezzetlerini buluşturuyor. Açık büfe sabah kahvaltısı ve öğle yemeklerinin yanı sıra birbirinden farklı içeriğe sahip restoranlar da her türlü damak tadına hitap ediyor. Ortadoğu, Akdeniz ve Kuzey Afrika mutfağının en leziz tatlarının sunulduğu Lübnan Restaurantı Layali, ferah havasıyla da konuklarının Ortadoğu’nun kültürünü yaşamasına olanak veriyor. Sparx ise gün boyunca uluslararası mutfakların en güzel tatlarını konuklarına sunarken Patisserie Lokum, nefis kurabiye ve pastaları ile kahve keyfini yaşamak isteyenleri ağırlıyor. Rixos Krasnaya Polyana Sochi, seçkinlikte ve rahatlıkta da rakip tanımıyor. Lounge Bar, Wine Bar ve Cigar and Golf Lounge Zakoorin en üst düzey hizmet kalitesi ile konuklarını hayran bırakıyor. Eğlenmek isteyenler Night Club’da, karaoke partisine katılmayı tercih edenler de Royal’de buluşuyor. Rixos Krasnaya Polyana Sochi, sadece tatil için gelenlerin değil, bu eşsiz manzarada verimli iş toplantıları yapmak isteyenlerin de her türlü gereksinimini karşılayan toplantı salonlarına sahip. Ultramodern iç tasarıma sahip odalarda 10 ila 200 kişi kapasiteli toplantılar rahatlıkla düzenlenebiliyor. Otelde ayrıca toplam 370 metrekarelik üç konferans salonu bulunuyor. Soçi’de Türk Hamamı keyfi İki katlı SPA binasında fitness center, Türk hamamı, sauna, buhar, havuz, güzellik merkezi, dinlenme bölgesi, Vitamin Bar gibi bölümleriyle konuklarının ruh ve beden olarak yenilenmesine hizmet eden otelde, uzman eller Tayland ve Bali masajlarıyla konukların tatilin tadını tam anlamıyla yaşamasını sağlıyor. Bunun yanı sıra Ayurveda, Reiki ve Çin terapisi hizmeti de veriliyor. Tüm bu hizmetlerde doğal ve organik ürünler kullanılıyor. 20 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 01 Otel lobisinden bir görüntü. 01 A view from hotel lobby. Uluslararası Soçi Havaalanı’na 42 kilometre uzaklıkta olan Rixos Krasnaya Polyana Sochi’ye ulaşım THY’nin başlattığı ve haftada 3 kez gerçekleşen direkt uçuşlarla daha da kolaylaştı. Rixos Krasnaya Polyana is located 42 kilometers away from the International Sochi Airport. With the introduction of direct flights by Turkish Airlines, travelling to Sochi has become easier. but it also brings together culinary delicacies of the world in its restaurants. Other than a buffet breakfast in the morning and lunch at noon, several restaurants offer their own unique menus, serving for every palatal delight. Lebanese restaurant “Layali” is the perfect place to relax, experience the culture of the Middle East, enjoy the best cuisines of this region as well as Mediterranean and North African. “Sparx” on the other hand serves a variety of delicious foods from international kitchens whereas “Patisserie Lokum” invites its guests to enjoy their coffee time and delicious pastries. No other hotel offers the same level of uniqueness and comfort as Rixos Krasnaya Polyana. The Lounge Bar, Wine Bar, and Cigar and Golf Lounge Zakoorin deliver exquisite services to their guests. Guests looking to have fun meet at the Night Club or attend the karaoke party at the Royal. Rixos Krasnaya Polyana is the destination for both vacationers and business travellers, offering well-equipped conference rooms with magnificent views. The conference rooms offer an ultra-modern interior design with a capacity of 10 to 200 people, making sure guests have comfortable and productive meetings. In addition, the hotel provides three conference rooms on a total area of 370 square meters. Enjoy Turkish Bath in Sochi Guests are invited to physically and mentally relax and rejuvenate in a two-floor SPA building with a fitness center, Turkish Bath, sauna, steam room, pool, beauty salon, relaxation area, and a vitamin bar; or get the utmost enjoyment from their vacation with Thai and Balinese massages from experienced hands. Moreover, Indian Ayurveda, Reiki and Chinese Therapy services are also offered. Natural and organic products are used in all these services. YAZI DİZİSİ / article series AZERBAYCAN / AZERBAIJAN AZERBAYCAN HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN 15 ŞEY 15 Things To Know About MERVE DAMCI Pek çoğumuzun komşularımız hakkında az çok fikri vardır. Bize en yakın olan komşularımızdan biri de tarihi, kültürel, sosyal ve ekonomik açıdan köklü ilişkilere sahip Azerbaycan. Peki Azerbaycan’ı ne kadar tanıyoruz? Eğer Azerbaycan’a neden Ateşler Kenti denildiğini, kaç iklimden oluştuğunu veya Avrupa ve Asya’yı birbirine bağlayan bu ülkeyi daha yakından tanımak istiyorsanız bu yazıyı okumadan geçmeyin. 22 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 AzerbaIjan Most of us know something about our neighbors. One of our closest neighbors is Azerbaijan. Our relationship in terms of history, culture, social and economic ties has deep roots. But how much do we really know about our neighbor? Read this article to learn more about the country located at the crossroads of Western Asia and Eastern Europe, why it is called “The Land of the Fire”, how many climate zones it has and more. www.hazarworld.com 1 Azerbaijan is the oldest oil exporter in the world. The first oil drilling in the world was done in Absheron in 1847. The highest quality of oil comes from Azerbaijan. Azerbaijan was also the first country to introduce the West to Caspian Oil. Azerbaycan, dünyanın en eski petrol ihracatçısıdır. Dünyadaki ilk petrol sondajı, 1847 yılında Abşeron’da yapılmıştır. Hazar petrollerini Batı’ya açan ilk ülke olan Azerbaycan’da dünyanın en kaliteli petrolleri çıkmaktadır. Dünyada bulunan 11 iklimin 9’u Azerbaycan’dadır. 9 out of 11 existing climate zones are present in Azerbaijan. 2 3 4 1918 yılında bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Halk Cumhuriyeti, Doğu’da ilk demokratik cumhuriyet oldu. 1991’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) dağılması ile yeniden bağımsızlığını kazandı. The Azerbaijan Democratic Republic was established in 1918 and became the first democratic republic in the east. Following the dissolution of the Union of Soviet Socialist Republics (USSR), Azerbaijan regained its independence in 1991. Dünya genelinde, ülkesinde yerinden edilmiş en çok insan (1 milyonun üzerinde) Azerbaycan’dadır. The highest number of people in the world forced to leave their homes was in Azerbaijan with over a million people. HAZAR WORLD 23 AZERBAYCAN / AZERBAIJAN 5 ABD ve İsviçre’den önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren ilk Müslüman ülke Azerbaycan’dı. 1918 yılında kadınlara oy hakkı tanındı. Uzeyir Hajibeyov, born in 1885 and died in 1948, was a famous composer who wrote the first opera in the east: “Leyli and Majnun”. 1885’te doğan ve 1948 yılında hayatını kaybeden ünlü besteci Üzeyir Hacıbeyov’un sahnelediği “Leyla ile Mecnun” doğu ülkelerinde bestelenen ilk opera olarak tarihe geçti. Azerbaijan was the first Muslim country to grant women the right to vote and be elected in 1918, before countries like the United States and Switzerland. 7 8 Azerbaycan’ın para birimi Manat, dünyanın 5. değerli para birimidir. Azerbaijan’s currency is the “Manat”, world’s 5th most valuable currency. 9 Azerbaycan’ın ilk üniversitesi Bakü Devlet Üniversitesi, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti döneminde 15 Kasım 1919 tarihinde kuruldu. Baku State University, the first established university in Azerbaijan, was opened in 1919 by the government of the Azerbaijan Democratic Republic. 24 6 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 Ankara hükümetini ilk tanıyan ülkelerden biri Azerbaycan oldu. Azerbaijan was one of the first countries to recognize the Ankara government. www.hazarworld.com 10 Sovyet Sonrası Cumhuriyetler arasında, Eurovizyon’u kazanan ilk ülkedir. Among the Post-Soviet states, Azerbaijan is the first country to win the Eurovision Song Contest. 11 Azerbaycan, 2006’da yüzde 35’lik büyüme hızıyla dünyada en hızlı büyüyen ülke, Dünya Bankası istatistiğine göre de 2009’da en reformcu ülke oldu. In 2006, Azerbaijan was the fastest growing country with a 35% growth rate and, according to World Bank statistics, the most reformist country in 2009. Azerbaycan “Ateş Ülkesi”, Bakü ise “Rüzgarlar Şehri” olarak anılır. Azerbaijan is known as “The Land of The Fire” and Baku as “City of Winds”. 13 12 Türk Cumhuriyetleri arasında okuma ve yazma oranı en yüksek ülke Azerbaycan’dır. Amongst the Turkic States, Azerbaijan has the highest literacy rate. Hazar Denizi’nin en derin yeri 1025 metre ile Azerbaycan’dadır. The deepest point of the Caspian Sea is 1025 meters and located in Azerbaijan. 15 14 Dünyanın en kaliteli havyarı Hazar Denizi’nin Azerbaycan kıyılarından çıkarılır. Dünya havyar üretiminin %80’i buradan karşılanır. World’s best caviar comes from the shores of the Caspian Sea in Azerbaijan. 80% of the world’s caviar is produced in Azerbaijan. HAZAR WORLD 25 GÖRÜŞ / OPINION TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ / TURKEY-IRAN RELATIONS BAŞBAKAN ERDOĞAN’IN İRAN ZİYARETİ SONRASINDA ANKARA-TAHRAN İLİŞKİLERİNDE YENİ BOYUTLAR New Dimension To The Relationship Between Ankara And Tehran After Prime Minister Erdogan’s Visit To Iran İran’ın dünya sahnesindeki rolü, geçtiğimiz Ağustos’ta Ruhani’nin Cumhurbaşkanı seçilmesi ve son gelişmelerle birlikte yeni bir sürece girdi. Prof. Dr. Mesut Hakkı CaşIn HASEN Dış Politika ve Güvenlik Araştırmaları Merkezi Uzmanı Senior Fellow, HASEN Center on Foreign Policy and Security 26 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 Recent developments along with the election of Rouhani as Iran’s President last August have changed the role of Iran in the world. www.hazarworld.com İ ran’da 1979 İslam devrimi ile dış politikada Humeyni döneminde başlatılan ABD ve Batı karşıtlığı; Cumhurbaşkanı Ahmedinejad döneminde İsrail ile sertlik yanlısı dış politika stratejisi ve nükleer faaliyetler ile desteklendi. Tahran, BM ve UAEA’ın nükleer silah edinme konusundaki derin şüphelerine Başkan Obama’nın ağırlaştırdığı ekonomik ambargonun eklenmesi, enflasyon ve halkın rejime karşı eleştirilerini derinleştirdi. İran’ın Rusya ve Çin ile ABD’yi dengeleme çabaları; Suriye krizinde Beşar Esad’ın açıkça desteklenmesi ve Lübnan’da R ouhani’s election as President last August and recent developments have changed the role of Iran in the world. Anti-US and anti-Western approach in Iran’s foreign policy that was adopted when Khomeini came to power after the 1979 Islamic Revolution was further supported by President Ahmadinejad with nuclear activities and an offensive foreign policy against Israel. UN and IAEA’s suspicions about obtaining nuclear weapons and an increasing economic embargo by President Obama aggravated the inflation and intensified the HAZAR WORLD 27 TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ / TURKEY-IRAN RELATIONS İsrail’e karşı Hizbullah’ı sahada yönlendirmesi ile sonuçlandı. İran siyasal eliti, ekonomik darboğazdan ve ülkenin karşı karşıya kaldığı krizden kurtulmak için bir çıkış yolu açarak, ABD-AB ile normalleşme sürecini başlatmak için düğmeye bastı. Yeni Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, uluslararası sistemde yeni ve zor sınav için dış politikada radikal bir değişimin müspet mesajlarını İsrail ve ABD’nin muhafazakâr kanadının eleştirilerine rağmen vermeye devam ediyor. İşte tam bu kritik noktada, Başbakan Erdoğan’ın İran ziyareti, bölge ve dünya kamuoyunda ilgi ile takip edildi. Erdoğan, İran ziyareti hakkında, “Kendimizi ikinci evimizde hissediyoruz” değerlendirmesinde bulundu. İran Dışişleri Bakanı Marzihe Afkam, Erdoğan’ın ziyaretini “çok önemli” olarak niteleyerek “İki ülke arasındaki diyalog ve temaslar yeni bir aşamaya girdi ve bunun devam edeceğini umuyoruz” dedi. Başbakan Erdoğan’ın 28-29 Ocak tarihli İran ziyaretinde, iki ülkenin Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin kurulmasının ve taraflar arasındaki ikili ticaret hacminin 2015 yılında 30 milyar dolara çıkarılmasının planlandığı açıklandı. Başbakan Erdoğan son Tahran ziyaretinde, İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Dışişleri Bakanı Cevad Zarifi ile bir araya gelmişti. Erdoğan’ın gezi sırasında yaptığı “kazan-kazan” yaklaşımı, Türkiye’nin Suriye ve benzeri konularda yaşanan bazı sorunlara rağmen İran ile ilişkilere önem verdiği ve iki tarafın da kazançlı çıkacağı bir ilişkinin muhafazasında hassas olunduğu söylenebilir. Ayrıca Tercihli Ticaret ve Stratejik İşbirliği Konseyi anlaşmaları yapıldığı, serbest ticaret anlaşması için de görüşmelerin planlandığı açıklandı. Erdoğan, 20 Şubat 2014 tarihinde, Cumhurbaşkanı Ruhani’nin Türkiye’ye gelmesinin planlandığını, Azerbaycan ve Rusya gazına göre pahalı olan İran’ın doğal gaz fiyatlarında indirim konusunun müzakere edileceğini belirtti. Türkiye’nin İran’dan aldığı doğal gazın maliyetinde %25 civarında indirim alınması talebiyle başvurduğu Uluslararası Tahkim Mahkemesi’ndeki (ICC) Cenevre müzakerelerinde uzlaşı sağlanamadı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, İran ile doğal gaz fiyatlarına dair tahkim sürecinin başladığını ve şu ana kadar İran tarafından fiyat indirimine dair tatmin edici bir rakamın sunulmadığını belirtti ve çıkacak karara saygılı olduklarının altını çizdi. Bilindiği üzere, Tahran’ın Türkiye’ye doğal 28 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 01 İran, Rusya’nın ardından Türkiye’nin ikinci büyük gaz tedarikçisi konumunu koruyor. Iran is Turkey’s second largest natural gas provider after Russia. criticism against the regime. Iran’s efforts to balance the US with China and Russia resulted in a clear support for Bashar Assad in the Syrian crisis and directing Hezbollah against Israel in Lebanon. The Iranian political elite made a move to start a normalization period with the US and EU to prevent a deepening economic crisis. New President Hassan Rouhani continues to send positive messages about a radical change in foreign policy for a new and challenging test in the international system despite the criticism of the conservative wing in the US. At this critical point, the whole world watched Prime Minister Erdoğan’s visit to Iran with great interest. In his statement about the official visit, Erdoğan said “It feels like our second home.” Foreign Ministry Spokeswoman of Iran Marziyeh Afkham said “This visit is very important. The dialogue between two countries has reached a new level and we hope it will continue as such.” During Prime Minister Erdogan’s visit to Iran on January 28-29, it was announced that both countries are planning to establish a High Level Cooperation Council and increase the trade volume to $30 billion by 2015. In Prime Minister Erdoğan’s latest visit to Tehran, he met Iran’s religious leader Ayatollah Hamaney, President Hassan Rouhani, and the Minister of Foreign Affairs Cevad Zarifi. Erdoğan had a ‘win-win’ approach during the visit, Turkey attaches importance to the relations with Iran despite some disputes regard- www.hazarworld.com 02 gaz satması nedeniyle ticarette Tahran lehine büyük bir açık bulunuyor. İran, Rusya’nın ardından Türkiye’nin ikinci büyük gaz tedarikçisi konumunu koruyor. Diğer yandan Washington, 2011 sonunda İran petrolü satın alan üçüncü ülkeleri hedefleyen bir ambargo yasası geçirdiğinde, ham petrol ihtiyacının %51’ini İran’dan karşılayan Türkiye, fırtınanın merkezinde Beyaz Saray’ın oklarını üzerine çekmişti. Türkiye, yasadan altı aylık muafiyetler alabilmek için Tahran’dan petrol alımlarını sürekli azaltarak, 2013 yılında ihtiyacının %39’unu İran’dan karşıladı. Tahran ve Ankara’nın yeni ilişkilerinde hem ekonomi hem siyasi açıdan yeni bir döneme girmeye hazırlandıkları göstergesine rağmen, taraflar arasında Esad sonrası Suriye’nin geleceği hakkında ortak bir mutabakat ve temel sorun olan “güven eksikliği” paradoksunda belirsizliğin sürdüğünü gözlemlemek mümkün. Nitekim Erdoğan konu ile ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: “İran’ın şu anda takılıp kaldığı bir nokta var; ‘Terör örgütleri burada saf dışı edilmeden, terör örgütlerinin girişi engellenmeden ve örgütlere parasal destekler, diğer destekler kesilmeden Esad’ın gitmesinin hiçbir anlamı yok’ diyorlar. Biz de kendilerine şunu söyledik: Üç sene önce bu terör örgütleri Suriye’de yoktu.” Bununla birlikte hatırlanacağı üzere, Türk dış politikasında Ortadoğu bölgesindeki açılıma paralel olarak, Ankara’nın “Komşularla Sıfır Sorun” yaklaşımı doğrultusundaki atağında; bölge ülkeleri ile olan ilişkileri hem 01 Başbakan Erdoğan 28-29 Ocak’ta İran’a ziyareti gerçekleştirdi. 01 Prime Minister Erdoğan paid an official visit to Iran on January 28-29. 02 İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Başbakan Erdoğan. 02 Iranian President Hasan Rouhani and Turkish Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan. ing the Syria crisis and some other issues, and the countries are willing to maintain a relation in which both parties will gain advantages. It was also announced that Preferential Trade and Strategic Cooperation Council agreements are made, and negotiations are planned for free trade agreement. Erdoğan stated that President Rouhani made plans to visit Turkey on February 20, 2014. During this visit, the countries are expected to discuss the reduction in the price of natural gas sold by Iran, which is higher compared to Azerbaijan and Russia. Turkey previously filed a lawsuit to the International Chamber of Commerce (ICC) to be granted an approximately 25% discount on natural gas purchased from Iran, but negotiations in Geneva were unsuccessful. Taner Yıldız, Minister of Energy and Natural Resources, noted that the arbitration process on the prices of natural gas from Iran has started but so far it has not yielded any satisfactory result for price reduction. Yıldız also noted that they will respect the final decision in any case. It’s well known that Tehran has a great trade advantage by selling natural gas to Turkey. Iran is Turkey’s second largest natural gas supplier after Russia. On the other hand, in late 2011 when Washington passed an embargo law targeting third countries purchasing Iranian oil, energy-poor Turkey, which met 51% of its crude oil need from Iran, was in the eye of the storm. To get six-month waivers from the law, Turkey had to reduce its oil purchases from Tehran gradually, bringing Iran’s share of its total oil imports down to 39% in 2013. It was noted that Ankara and Tehran were preparing to enter a new era of political and economic relations. However, the lack of trust between two countries was apparent as well as their divergent policies on Syria’s postAssad era. Erdoğan made the following statement on the subject: “Currently Iran is stuck in a difficult situation; they say ‘Until all terrorist organizations are eliminated, until they are no longer able to enter the country, and until financial aids and all other kinds of support to those organizations are withdrawn; there is no point in Assad’s leaving the country.’ But we told them; ‘There were no terrorist organizations in Syria three years ago.’” Turkey’s trade, economic and political relations with countries in the Middle East was taken to a new level with Ankara’s move on the basis of “the zero problems with neighbors” approach in Turkish foreign policy in HAZAR WORLD 29 TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİ / TURKEY-IRAN RELATIONS ticari ve ekonomik hem de siyasi açıdan yeni noktalara taşındı. Bölgede yükselen ABD ve Batı karşıtlığı ile terör eylemlerinin yaygınlaşması tehlikesi karşısında alternatif arabulucu devlet olan Ankara’nın yeni diplomasi anlayışı, ABD, AB ve İsrail ile ilişkilerde yeni ve farklı bir işbirliği iklimini ortaya koydu. Arap Baharı ile baş gösteren Tunus-MısırLibya üçgenindeki demokratikleşme ve değişim sürecinde, Türkiye model ülke sıfatı ile Obama yönetiminin de desteğini aldı. Bu pozitif gelişim, İran’la olan ilişkilerde de olumlu bir şekilde etkisini gösterdi. İran’ın nükleer enerji programı nedeni ile çıkan uyuşmazlıkta, Türkiye-Brezilya tarafından imzalanan yol haritasında, zenginleştirilmiş uranyum stoklarının takas antlaşması taslağının hazırlanmasını takiben, BM’nin Tahran’a ekonomik yaptırım tasarısını veto eden Ankara’ya karşı, ABD ve Batı sert şekilde eleştirerek, Batı’da Türkiye dış politikasında “eksen kayması” tartışmalarını gündeme taşıdı. Öte yandan, Cumhurbaşkanı Gül’ün, NATO’nun Lizbon Zirvesi esnasında İran’ın balistik füze kapasitesinin İttifak’ın güvenliğine tehdit teşkil etmediği vurgusu, Atlantik savunma eksenine de yansıdı. Peki, İran pazarı ne kadar büyük bir hacme sahip ve bu pazarın gelecek orta vadeli ortakları hangi aktörler arasında pay edilebilir? ABD tarafı ve İsrail, özellikle AB ve RusyaÇin ikilisinin Tahran üzerindeki etkisini nasıl yorumluyor? İran dünyaya ham petrol ve doğal gaz gibi stratejik anlamda son derece önemli ürünler ihraç ediyor. Ülke uzun yıllar ambargo yüzünden ertelediği yatırımları, yaşanan gelişmeler üzerine bir bir hayata geçirecek. Plana göre her yıl 300 milyar dolarlık alt ve üst yapı yatırımları gerçekleştirilecek ve 5 yılın sonunda 1,5 trilyon dolarlık yatırımla İran yaklaşık 30 yıllık ambargonun acısını çıkartarak eksiklerini gidermiş olacak. ABD Hazine Bakanlığı Müsteşarı David Cohen’in “İran ile ticaretin henüz zamanı değil” şeklindeki üstü kapalı Türkiye göndermesine rağmen uluslararası piyasalarda hakim yaklaşımın, “İran piyasasında kim daha etkili olacak?” şeklinde geliştiği söylenebilir. İran ile ekonomik yaptırımların gevşetilmesi AB ülkelerini kısa sürede harekete geçirdi. Nitekim, Fransız işadamları heyetinin İran’la enerji ve altyapı alanlarında yeni antlaşmalar yapmak için Tahran’a yaptığı ziyarete, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, sert tepki göstererek, nükleer anlaşma yapılmasına rağmen İran’a yönelik belirli yaptırımların sürdürüleceğini, Paris’in başlattığı girişimin “duruma 30 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 03 İran ile ekonomik yaptırımların gevşetilmesi AB ülkelerini kısa sürede harekete geçirdi. Loosening economic sanctions on Iran caused some movement among the EU countries. parallel to the initiative in the Middle East. With rising anti-US and anti-Western activities as well as the intensifying acts of terrorism in the Middle East, Ankara became an alternative mediator which adopted a new diplomacy approach. This approach created a new and different cooperation atmosphere in the relations with the US, EU and Israel. In the democratization and change process at the triangle of Egypt, Libya and Tunisia which started with the Arab Spring, Turkey as a model country received support from the Obama administration. This had a positive effect on the relations with Iran. In the disagreement on Iran’s nuclear energy program, Ankara vetoed UN’s economic sanctions against Tehran in the roadmap signed by Turkey and Brasil following the preparation of the enriched uranium swap deal draft. US and the West harshly criticized Ankara and brought to the agenda the discussions about the “shift of axis” in Turkish foreign policy. On the other hand, during the NATO summit in Lisbon President Gul emphasized that Iran’s ballistic missile capacity does not constitute any threat to the Alliance, which was reflected in the Atlantic defense axis. What is the volume of the Iranian market and which actors will share the future medium- www.hazarworld.com 1,5 Trilyon DOLAR trILLION DOLLAR İRAN’IN GELECEK 5 YILLIK DÖNEMDEKİ YATIRIM MİKTARI AMOUNT OF INVESTMENTS TO BE MADE BY IRAN IN THE NEXT 5 YEARS %51 Türkiye’nin ham petrol ihtiyacını karşılamada İran’ın oranı Iran’s share in meeting Turkey’s crude oil demand yardımcı olmadığını” ve “Batı’nın Tahran ile iş yapabileceği yönünde yanlış bir izlenim verdiğini” ifade etti. Almanya ve Hollanda ticari çevrelerinin İran ziyareti için takvim oluşturmalarına, ABD Dışişleri Bakanlığı Sekreteri Wendy Sherman, “yaptırımlarımızın hafifletilmesi oldukça sınırlı, geçici ve Tahran iş anlaşmaları için açık değil” yorumunda bulundu. İran Ekonomi Bakan Yardımcısı ve Yatırım Ajansı Başkanı Behrouz Alishiri, önümüzdeki 5 yıllık dönemde 1,5 trilyon dolarlık yatırım hamlesini yürüteceklerini ifade ederek, Türk inşaat sektöründeki müteahhitler ve sanayicilerin İran’da yapılacak yatırımlar ve işler için devreye girmesini beklediklerini, İran’da petrokimya şirketleri kurmayı planladıklarını, bu şirketlerde de Türk ortaklar olabileceğini ifade etti. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın İran ziyaretinde satır arasında kalan ancak 30 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşılmasının en önemli unsurlarından birisi olabilecek bir anlaşmaya da imza atıldı. Türkiye’nin serbest ticaret anlaşmaları dışında taviz alışverişi yaptığı ilk anlaşma olan Tercihli Ticaret Anlaşması’nın, İran’ın 1,5 trilyon dolarlık kalkınma hamlesine Türkiye’nin katkısını artıracak özellikler taşıdığı söylenebilir. 03 İran Ekonomi Bakan Yardımcısı ve Yatırım Ajansı Başkanı Behrouz Alishiri ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu. 03 Deputy Minister of Economy of Iran and President of the Investment Agency Behrouz Alishiri and Foreign Minister Ahmet Davutoğlu. term partners of this market? How do the United States and Israel evaluate the effects of the EU and Russia-China on Tehran? Iran exports strategically important products to the world such as natural gas and crude oil. Investments, which were on hold for many years due to sanctions, will be realized one by one after recent developments. According to the plan, every year $300-billion infrastructure and superstructure investments will be made. After 5 years, with a total of $1.5-trillion investment, Iran will have made up for the loss due to sanctions for almost 30 years. David Cohen, Under Secretary of the Treasury said “Iran is not open for business yet.” This statement was addressed to Turkey inexplicitly; however the dominant approach in international markets is ‘who will be more influential in the Iranian market’. Loosening economic sanctions on Iran had an instant effect on EU countries. Thus, during the French business delegation’s visit to Tehran to make energy and infrastructure deals, U.S. Secretary of State John Kerry gave strong reaction and stated that even though nuclear deals were made, specific sanctions against Iran will be sustained. He added that the move started by Paris ‘does not help improve the situation’ and ‘gives a false impression that the West can have business relations with Tehran’. U.S. To the business circles of Netherlands and Germany who are making plans to visit Tehran, Under Secretary of State Wendy Sherman said, “Loosening sanctions on Iran are very limited and temporary, and do not make Tehran available for making business deals.” Deputy Minister of Economy of Iran and President of the Investment Agency Behrouz Alishiri stated that they will follow the $1.5-billion investment objective for the next five years, and they expect that the contractors and industrialists in Turkish construction sector will be part of these investments in Iran. Alishiri also added that they are planning to establish petrochemical companies in Iran which will be open to Turkish partners.” During Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan’s visit to Iran, another agreement was also signed between two countries, which will be one of the most important elements of increasing the trade volume to $30 billion. Other than the free trade agreements signed by Turkey, the Preferential Trade Agreement, which is the first agreement of compromise trade for Turkey, would increase Turkey’s contribution to Iran’s $1.5-billion development move. HAZAR WORLD 31 BLOG / BLOG DOĞAL GAZ DEPOLAMA / NATURAL GAS STORAGE ENERJİ merkezi OLMA YOLUNDAKİ TÜRKİYE’NİN DOĞAL GAZ DEPOLAMA YATIRIM ÇALIŞMALARI Türkiye’nin doğal gaz ihtiyacı her geçen yıl artıyor. Mevcut depolama sorunu nedeniyle yeterli tedarik imkanı bulunamıyor. Doç. Dr. Ayhan Erdem, Türkiye’de doğal gaz depolama konusundaki yatırım çalışmalarını ve enerji merkezi olma yolunda ilerleyen Türkiye’nin bu kapsamda yürüttüğü projeleri kaleme aldı. 32 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 www.hazarworld.com Investment Activities for Natural Gas Storage in Turkey on Its Way to Become an Energy Hub Turkey’s natural gas demand is increasing every year. It is not possible to ensure sufficient supply due to current storage problems. Assoc. Prof. Ayhan Erdem reviewed the investment initiatives for natural gas storage in Turkey and the projects implemented by Turkey on its way to become an energy hub. Doç. Dr. Ayhan Erdem HASEN Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi EXPERT, HASEN CENTER ON ENERGY AND ECONOMY HAZAR WORLD 33 DOĞAL GAZ DEPOLAMA / NATURAL GAS STORAGE T ürkiye, dünya petrol rezervlerinin yaklaşık %65’ine, doğal gaz rezervlerinin de %70’ine sahip ülkelere ve bölgelere yakın komşu konumunda bulunuyor. Bu coğrafî konum nedeniyle, rezerv sahibi üretici ülkeler ile önemli tüketicilerin arasında kalan olağan bir enerji koridoru ya da enerji hub özelliği taşıyor. Bu kapsamda Türkiye, kaynak ülkeler ile tüketici pazarları arasında doğal bir köprü işlevi görüyor, kaynak ve güzergâh çeşitlendirilmesi yoluyla enerji güvenliğinin sağlanmasında önemli bir ülke olarak her zaman ön plana çıkıyor. Diğer taraftan Türkiye, yaklaşık %98 oranında doğal gazda ithal bağımlılığı olması ve yıllık 45 milyar metreküpe yakın tüketime sahip olması nedeniyle sadece enerji koridoru bir ülke değil, aynı zamanda iyi bir doğal gaz tüketicisi konumunda bulunuyor. Avrupa’da tüketimi artan bir ülke olarak bakıldığında, yakın zamanda yıllık tüketim rakamının 60-70 milyar metreküp olacağı öngörülüyor. Türkiye’nin 2012 yılında toplam doğal gaz üretimi 664 milyon metreküp olarak gerçekleşmiştir. Yurtiçi üretilebilir doğal gaz rezervi ise 6,84 milyar metreküptür. Yeterli doğal gaz rezervleri olmayan Türkiye’nin, mevcut doğal gaz üretiminin %97’si Trakya, %2’si Batman ve %1’i Adıyaman bölgesinden yapılmıştır. Üretilen bu miktar toplam tüketimin ancak %1,5-2’sini karşılayabilmektedir. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre Türkiye, tükettiği doğal gazın yaklaşık %16’sını İran’dan, %15’ini Azerbaycan’dan ve kalanını da Rusya’dan temin ediyor. Her geçen gün hızla artan doğal gaz kullanımı, doğal gazın depolama sorununu da beraberinde getiriyor. Yapılan doğal gaz anlaşmaları ve depolama tesislerinin yeterli olmaması nedeniyle, ihtiyaçtan az olduğu zamanlarda gereksinim duyulmayan, alınamayan ve kullanılamayan doğal gaz için ilgili ülkelere büyük meblağlar ödeniyor. Kullanmadığımız ya da almadığımız doğal gaz için İran’a ödenen rakamlar yakın zamanda gündeme geldi. Bu durum maalesef Türkiye’nin, acil ihtiyaç durumunda, 34 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 TÜRKİYE DOĞAL GAZ DEPOLAMA KAPASİTESİ TURKEY’S NATURAL GAS STORAGE CAPACITY Türkiye, kaynak ülkeler ile tüketici pazarları arasında doğal bir köprü işlevi görüyor. Turkey acts as a natural bridge between resource countries and consumer markets. 45 MİLYAR METREKÜP BILLION cubıc meter TÜRKİYE’NİN YILLIK DOĞAL GAZ TÜKETİMİ Annual natural gas consumptIon of Turkey 664 MİLYON METREKÜP Mıllıon cubıc meter 2012 YILINDA TÜRKİYE’NİN TOPLAM DOĞAL GAZ ÜRETİMİ Total natural gas production of Turkey in 2012. 01 02 T urkey is surrounded by resource-rich countries and regions which have 65% of oil reserves and 70% of natural gas reserves in the world. Thanks to its geographical location, it has the capacity to become an energy corridor or energy hub between important producer and consumer countries. Within this context, Turkey acts as a natural bridge between resource countries and consumer markets, and it always stands out as a key country for ensuring energy security by resource and route diversification. On the other hand, Turkey is not only an energy corridor but also an important natural gas www.hazarworld.com 03 devreye girecek depolama tesislerine sahip olmadığını gösteriyor. Doğal gazın yeraltı ortamlarına depolanmasında temel amaç, mevsimsel tüketim farklılıklarını gidermektir. Doğal gaz, talebin düşük olduğu dönemlerde depo ortamına basılıp, ihtiyacın yüksek olduğu dönemlerde ise depodan geri üretilir. Ayrıca gaz arzındaki teknik bir sorundan kaynaklanan aksamaları çözmek, stratejik rezerve sahip olmak, kış döneminde kısa süreli olarak görülen ve yaz döneminde elektrik üretiminde oluşan aşırı talepleri karşılamak, sözleşme yükümlülüklerindeki dengeyi sağlamak, boru hattı sistemlerindeki akışı dengelemek ve fiyat dalgalanmalarını azaltmak gibi birçok amaç nedeniyle de doğal gaz depolanmaktadır. Mevsimlere göre değişiklik gösteren doğal gaz talebi, özellikle kış aylarında, yaz ayları talebinin iki katına kadar çıkabiliyor. Bu nedenle, yaz aylarında talep fazlası gazın saklanabileceği, kış aylarında da saklanan bu gazın artan talebi karşılamak için kullanıma sunulabileceği doğal gaz depolarına gereksinim duyuluyor. Ayrıca, ucuz olduğu dönemlerde de gaz alınıp, depolama yapılıyor. Fiyatların arttığı dönemlerde ise sisteme depodaki gaz verilip tüketiciler, zamların olumsuz etkilerinden korunuyor. 01 Aksaray Sultanhanı’nda 12 kuyuda 1 milyar metreküp doğal gaz depolanıyor. 01 1 bcm natural gas is stored in 12 wells in Aksaray Sultanhanı. 02 TPAO Akçakoca-Çayağzı Doğal Gaz Proses Tesisi. 02 TPAO Akçakoca-Çayağzı Natural Gas Processing Facility. 03 Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Projesi kapsamında yapılan çalışmalardan bir görüntü. 03 A view from the works carried out within the scope of the Salt Lake Underground Natural Gas Storage Project. consumer because it is 98% dependent on natural gas imports and has an annual consumption of 45 billion cubic meters approximately. It is estimated that Turkey’s natural gas consumption will increase and reach 60-70 billion cubic meters in the near future. Total natural gas production of Turkey in 2012 is 664 million cubic meters. Domestic producible natural gas reserves are 6.84 billion cubic meters. Current natural gas production in Turkey, which does not have sufficient natural gas reserves, is 97% in Thrace, 2% in Batman, and 1% in Adıyaman. This amount can only meet 1.5-2% of total consumption. According to International Energy Agency (IEA) data on natural gas, Turkey meets 16% of its natural gas demand from Iran, 15% from Azerbaijan, and the rest of it from Russia. Rapidly increasing natural gas consumption brings along the problem of storing natural gas. Due to current natural gas agreements, certain amount of natural gas has to be purchased whether it is needed or not at that time; and when demand is lesser than the agreed amount, surplus natural gas cannot be entirely stored because of insufficient number of storage facilities. Large sums of money paid for unused or even un-received natural gas from Iran has been brought to the agenda lately. Lack of storage facilities in Turkey in case of an HAZAR WORLD 35 DOĞAL GAZ DEPOLAMA / NATURAL GAS STORAGE Türkiye gibi büyük bir doğal gaz tüketicisi konumundaki ülkenin, kış aylarını hâlâ “sıfır depo” ile geçirmesi ciddi eksiklik olarak görülüyor. Tüketimin gün geçtikçe artacağı öngörüleri nedeniyle, doğal gazın ithal edilmesi, dağıtımı ve depolanması gibi konuların önemi de giderek artıyor. Bu durum, bir taraftan kaynak çeşitlendirilmesi, diğer taraftan da doğal gaz yeraltı depolama projelerine duyulan ihtiyacın önemini beraberinde getiriyor. Bilindiği üzere Rusya, kış aylarında Ukrayna’yı bahane ederek, Avrupa’ya giden doğal gazı kesiyor. Jeopolitik olarak dünya doğal gaz rezervlerinin tam ortasında yer alan ve önemli bir transit enerji koridoru ülke olan Türkiye, aynı zamanda Avrupa’nın enerji arz güvenliğini de sağlayacak konumdadır. Avrupa Birliği gelişen bu olaylar karşısında, konuya kesin ve kalıcı çözüm aramaktadır. Bu nedenle, Türkiye’de kurulacak doğal gaz depolama projelerine destek vereceğinin sinyallerini veriyor. Doğal gazın en ucuz maliyet, en güvenli şekilde stoklama ve depo kurulmasına uygun tuz bölgelerine Türkiye’nin sahip olduğu aşikâr. Bu yüzden, tasarlanan bu yatırım projeleri, Dünya Bankası ve Avrupa Yatırım Bankası’nın ilgisini çekiyor. Doğal gazın neredeyse tamamını ithal eden Türkiye’nin mevsimsel, günlük ve saatlik taleplerini düzenlemek ve önümüzdeki yıllarda ortaya çıkacak olan doğal gaz arz açığına çözüm getirmek üzere depolama projeleri hayati önem taşıyor. Türkiye’nin doğal gaz depolama alanları yetersiz kalıyor ve artırılması gerekiyor. Yapılacak yeni depolama yatırımlarının hem ekonomik hem de teknik açıdan uygunluğu çok önemli. Avusturya, İtalya, Fransa gibi birçok ülkede 90 günlük doğal gaz ihtiyacını karşılamak üzere doğal gaz depolama tesisleri kurulmuştur. Ülkemizde ise biri Silivri’de diğeri de Tuz Gölü’nde yapımı devam eden iki depo bulunuyor. Silivri’de bulunan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) ait tükenmiş doğal gaz yataklarında 2,6 milyar metreküplük kapasite (şu an ülke talebinin yaklaşık %5’i); Tuz Gölü’nde de yapımı devam eden, BOTAŞ’a ait boru hatlarında ise ilk etapta 1 milyar metreküp kapasite hedefleniyor. Bu iki deponun toplam kapasitesinin 3,6 milyar metreküp olacağı tahmin ediliyor. İlk yeraltı doğal gaz depolama projesi olan Silivri Doğal Gaz Depolama Projesi çalış- 36 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 04 04 Doğal gaz üretimi yapılan insansız platform. 04 Unmanned platform used for natural gas production. 05 Doğal gaz depolama sahasından bir görüntü. 05 A view from the natural gas storage field. emergency has been underlined once again. The main objective of having underground storage tanks for natural gas is to eliminate seasonal consumption differences. Natural gas can be kept in storage tanks when demand is low, and re-produced when the need is high. Natural gas is stored for different reasons and in order to have strategic reserves in case of a technical problem disrupting the natural gas supply. Among these reasons, these are the most prominent: meeting short-term excessive need during winter, meeting the excessive need to produce electricity during summer, ensuring balance in contractual obligations, balancing the flow in pipeline systems, and decreasing fluctuation in prices, etc. Natural gas demand differs according to seasons. Particularly the demand in winter doubles the demand in summer. Thus, natural gas storage tanks are needed for storing surplus natural gas in summer and using this gas in winter to meet the increased demand. Besides, natural gas may be stored when prices are lower, and negative effects of rises may be eliminated by using this stored gas. For countries like Turkey which consumes large amount of natural gas, lack of storage tanks is a serious problem. It is estimated that consumption will increase in the near future, which increases the importance of natural gas imports, distribution and storage as well. At the same time, there is a greater need for diver- www.hazarworld.com maları TPAO tarafından 1998 yılında başlatılmış, 2007 yılında depolanan gazın geri üretimi gerçekleştirilmiştir. 2009 yılında depolama kapasitesi 2,66 milyar metreküpe yükselmiştir. 14 milyon v/g olan geri üretim kapasitesinin ise kademeli olarak; 2014 yılında 25 milyon m3/g’a, 2016 yılında 50 milyon m3/g’a yükseltilmesi için çalışmalar sürdürülüyor. Projenin hayata geçirilmesi ile birlikte, enerji arz güvenliği açısından ve gaz sevkiyatında yaşanacak olası bir sıkıntı karşısında Türkiye’nin elinde daha fazla doğal gaz stoku bulunacak. Bu da, toplam tüketimin %8’inin güvence altına alınması anlamına geliyor. sifying sources and developing underground storage projects for natural gas. As is known, Russia cuts off natural gas flow to Europe in winter by using Ukraine as an excuse. Geopolitically, Turkey is surrounded by important natural gas reserves and acts as a vital transit energy corridor while ensuring energy supply security for Europe. European Union is in search for a certain and permanent solution to this problem. Thus, it mentions that it will support natural gas storage projects to be implemented in Turkey. It is obvious that Turkey has appropriate salt areas for establishing natural gas storages with lowest costs. Therefore, investment projects attract the interest of the World Bank and European Investment Bank. Turkey meets almost the entire natural gas demand by imports. For this reason, storage projects are of vital importance in order to regulate seasonal, daily and hourly needs and find a solution to future natural gas supply deficit. Natural gas storage areas are insufficient in Turkey. Technical and economic compliance of new storage investments is crucial. Several countries such as Austria, Italy and France built natural gas storage facilities in order to meet their natural gas need for 90 days; in Turkey* there are two storage facilities under construction, one in Silivri and the other one in the Salt Lake. The facility in Silivri is located on depleted natural gas reservoirs of Turkish Petroleum Corporation (TPAO) with a capacity of 2.6 billion cubic meters (about 5% of the demand). Pipelines of the project being implemented in the Salt Lake belong to Petroleum Pipeline Corporation (BOTAŞ) with an initial capacity of 1 billion cubic meters. Total capacity of these two storage facilities is estimated to be 3.6 billion cubic meters. Construction of the Silivri Natural Gas Storage Project was started by TPAO in 1998 as the first underground storage project, and stored gas was re-produced for the first time in 2007. Storage capacity was increased to 2.66 billion cubic meters in 2009. Re-production capacity was also increased from 14 million v/g to 25 million m3/g in 2014, and further capacity increase to 50 million m3/g is planned in 2016. When the project is implemented, Turkey will have more gas in stock and will improve its energy supply security in case of a possible interruption in energy transportation, which means securing 8% of total consumption in the country. *Yazının devamına www.hazar.org sitesindeki blog bölümünden ulaşabilirsiniz. *The full text of the article is available on the blog page at www.hazar.org TÜRKİYE’DE biri Silivri’de diğeri de Tuz Gölü’nde yapımı devam eden iki depo bulunuyor. In Turkey there are two storage facilities under CONSTRUCTION one in Silivri and the other one in the Salt Lake. 05 HAZAR WORLD 37 KAPAK / COVER 38 ŞAH DENİZ 2 / SHAH DENIZ 2 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 www.hazarworld.com Şah Deniz, Türkiye’ye ve Bölgeye Kazandırmaya Devam Ediyor Dünya enerji tarihi yazılmak istenirse, hiç şüphesiz ki bu tarih Azerbaycan’la başlar. Pek çok insan bilmese de, Azerbaycan petrol endüstrisinin doğduğu yerdir. İnsan hayatının en vazgeçilmez ve temel unsurlarından biri olan enerjinin üretildiği başlıca iki kaynak olan petrol ve doğal gaz, doğduğu topraklarda yaklaşık iki yüzyıl sonra Azerbaycan’ın ve Hazar’ın adını dünya enerji tarihine tekrar altın harflerle yazdırıyor. Emin Emrah Danış Shah Deniz KEEPS CONTRIBUTING TO THE DEVELOPMENT OF Turkey and the Region If the world energy history was to be written, this history would certainly begin with Azerbaijan. Many people may not be aware but Azerbaijan is the birthplace of the oil industry. Oil and natural gas, two main sources of energy which is indispensable for human beings, leave Azerbaijan and the Caspian Region’s mark to the world energy history in gold letters nearly two centuries later. HAZAR WORLD 39 ŞAH DENİZ 2 / SHAH DENIZ 2 A srın projesi” olarak nitelendirilen BaküTiflis-Ceyhan (BTC) projesi Türkiye ve Azerbaycan’ın büyük işbirliği ve fedakarlıkları sonrası hayata geçirildiğinde, Hazar’ın enerji kaynaklarının dünya piyasalarına açılması süreci yine enerjide ilklerin ülkesi Azerbaycan’ın imzasını taşıyordu. Bugün ise Azerbaycan dünya enerji sahnesine, Azeri-Çırak-Güneşli petrollerinin BTC aracılığıyla ulaştırılmasından sonra çok daha büyük bir projeyle adını yazdırıyor: Şah Deniz 2. Hazar’ın Altındaki Manhattan Şah Deniz 2 sahasını tanımadan önce Şah Deniz 2 ve Şah Deniz 1 sahasını da içeren Şah Deniz yatağına kısaca göz atalım. Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki karasularında, karadan yaklaşık 70 kilometre açıkta yer alıyor. 1999 yılında keşfedilen saha dünyanın sayılı kondensat yataklarından birisi. Şah Deniz sahası yaklaşık 140 kilometrelik bir yüz ölçümüne sahip. Bir diğer ifade ile Şah Deniz 2 sahası Manhattan’ın yüz ölçümüne eşit büyüklükte. Dev doğal gaz sahasının geliştirilmesi 3 aşamada gerçekleştiriliyor. Şah Deniz yatağının toplam rezervi ise 1,4 trilyon metreküp (50 trilyon kübik fit). Şah Deniz sahasının rezervi tek başına Türkiye’nin bugünkü yıllık tüketim seviyesini 30 yıl boyunca kesintisiz olarak sağlayacak büyüklükte dev bir rezerv. Şah Deniz’in ortaklık yapısı ise şöyle: BP-operatör (%28,8), SOCAR (%16,7), Statoil (%15,5), Total (%10), Lukoil (%10), NICO (%10) ve TPAO (%9). Bu, yukarıda açıklanan BP ve SOCAR hisse alımlarını kapsıyor. Söz konusu hisse alımlarının 2014 yılında tamamlanması bekleniyor. Şah Deniz 2 sahası Manhattan’ın yüz ölçümüne eşit büyüklükte. Shah Deniz-2 field’s surface area equals to Manhattan. 40 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 A fter the implementation of the BakuTbilisi-Ceyhan (BTC) project with great cooperation and commitment of Azerbaijan and Turkey, which is described as “the project of the century”, putting Caspian energy resources on the world market made Azerbaijan a leading actor in the energy sector. Today Azerbaijan’s name, after transporting Azeri-Chirag-Gunashli oil via BTC, is written in the world energy scene with a much larger project: Shah Deniz-2 Şah Deniz 1 Tek üretim platformunun yer aldığı Şah Deniz 1’de, üretim kuyularından toplanan doğal gaz Bakü yakınlarındaki Sangaçal terminaline iletiliyor. Burada çeşitli işlemlerden geçirilen gaz dev kompresörler tarafından iletim hattına veriliyor. Şah Deniz 1’in yıllık doğal gaz üretimi 9 milyar metreküpün üzerinde. Şah Deniz 1’den günlük yaklaşık 55 bin varil kondensat da üretiliyor. Aynı zamanda Şah Deniz 1’in üretim kuyuları dünyadaki en verimli üretim kuyuları arasında yer alıyor. Her kuyunun yıllık üretim kapasitesi 2 milyar metreküpün üzerinde. Şah Deniz 1’de üretilen doğal gaz, Azerbaycan’ın iç tüketiminde kullanılmasının yanı sıra Gürcistan ve Türkiye’ye ihraç ediliyor. Türkiye ve Gürcistan’ın enerji arz güvenliklerini sağlamaları ve doğal gaz ithal maliyetlerini düşürmelerinde de ilk önemli adım Şah Deniz 1 projesi ile atılmıştı. 01 Manhattan Under the Caspian 01 TANAP projesi Hükümetlerarası anlaşması. 01 Intergovernmental agreement of TANAP project. 02 17 Aralık 2013’te Şah Deniz 2 Nihai Yatırım Anlaşması imzalandı. 02 Shah Deniz 2 Final Investment Agreement was signed on December 17, 2013. Before getting to know Shah Deniz-2 field, let’s have a brief look at the Shah Deniz bed which includes Shah Deniz-2 and Shah Deniz-1 fields. It is located in Azerbaijan’s territorial waters in the Caspian Sea, about 70 miles off the land. The field which was discovered in 1999 is one of the world’s leading condensate bed. Shah Deniz field is about 140 kilometers. In other words, Shah Deniz-2 field’s measured surface is equal to the size of Manhattan. Development of this giant natural gas field is carried out in three stages. Shah Deniz bed’s total www.hazarworld.com Rakamlarla TANAP TANAP WITH NUMBERS 1841 KM / KM Toplam Uzunluk TOTAL LENGTH 20 HATTIN GEÇECEĞİ İL SAYISI Number of Cities on the Route Hazar’ın Kaynaklarını Avrupa’ya Açan Proje: Şah Deniz 2 Şah Deniz 2 projesi ile Azerbaycan, Şah Deniz 1 sahasından çıkan yıllık 9 milyar metreküp doğal gaza ilave olarak yıllık 16 milyar metreküplük doğal gaz üretecek. Şah Deniz 2’nin devreye girmesiyle birlikte aynı zamanda 55 bin varil/gün olan kondensat üretimi de 120 bin varil/gün seviyesine yükselecek. reserve is 1.4 trillion cubic meters (50 trillion cubic feet). Shah Deniz reserves can meet Turkey’s current annual consumption by itself without interruption for 30 years. Shareholders of Shah Deniz are as follows: BP-operator (28.8%), SOCAR (16.7%), Statoil (15.5%), Total (10%), Lukoil (10%), NICO (10%) and TPAO (9%). These numbers indicate BP and SOCAR’s share purchases. Shares mentioned are expected to be completed in 2014. Shah Deniz-1 In Shah Deniz-1 which contains a single production platform, the natural gas obtained from production wells is transmitted to the terminal near Baku Sangachal. At this point, gas undergoes various processes and passes to the transmission line by giant compressors. Shah Deniz-1’s annual natural gas production is over 9 bcm. Approximately 55 thousand barrels of condensate is being produced per day from Shah Deniz-1. At the same time, wells in Shah Deniz-1 are among the most efficient wells in the world. Each well’s annual production capacity is over 2 bcm. Natural gas produced in Shah Deniz-1 is exported to Georgia and Turkey, besides a certain amount is consumed within Azerbaijan. The first important step was taken with Shah Deniz-1 project to ensure energy supply security and reduce the cost of imported natural gas for Turkey and Georgia Shah Deniz-1. The Project That Opens Up Caspian Sources to Europe: Shah Deniz-2 45 Milyar Dolarlık Dev Yatırım Azerbaijan will produce 16 bcm of natural gas annually with Shah Deniz-2, in addition to 9 bcm of natural gas produced in Shah Deniz-1 field. At the same time, with the introduction of Shah Deniz-2, condensate production will increase from 55 thousand barrels to 120 thousand barrels per day at the same time. Şah Deniz 2 projesi sadece rezerv ve sağlayacağı gaz miktarı ile değil aynı zamanda projenin saha $45-Billion Giant Investment 02 Shah Deniz-2 project stands out not only with the amount of gas reserves, but also with field development and the size of investment in generation and transmission. Shah Deniz-2, TANAP and TAP’s total investment cost will reach about $45 billion. With Shah Deniz-2’s field development and production investment, financial cost will be $28 billion. Trans Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP) project’s construction from Turkey-Georgia border to Turkey-Greece border, the Trans Adriatic Pipeline (TAP) project which will reach Italy from Greece through Albania and the Adriatic HAZAR WORLD 41 ŞAH DENİZ 2 / SHAH DENIZ 2 geliştirme, üretim ve iletim yatırımlarının büyüklüğü ile de göze çarpıyor. Şah Deniz 2, TANAP ve TAP’ın toplam yatırım maliyeti 45 milyar doları bulacak. Şah Deniz 2’nin saha geliştirme, üretim yatırımları ile gazın boru hattı ile TürkiyeGürcistan sınırına kadar getirilmesinin maliyeti ise 28 milyar dolar olacak. Türkiye-Gürcistan sınırından TürkiyeYunanistan sınırına kadar Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) projesi boru hattının inşa edilmesi ve Yunanistan’dan başlayarak Arnavutluk ve Adriyatik Denizi’ni geçerek İtalya’ya uzanacak Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) projesi boru hatları ve kompresör istasyonlarının yatırım tutarları ile birlikte Şah Deniz 2 projesinin üretim ve iletimi için yapılan toplam yatırım tutarı 45 milyar doları bulacak. Proje, yapılacak dev yatırım miktarı kadar elde edilecek gelirlerin ve satış sözleşmelerinin büyüklüğü ile de dünya enerji sektöründe adından söz ettiriyor. BP Türkiye Başkanı Bud Fackrell’ın geçtiğimiz haftalarda İstanbul’da Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN) tarafından düzenlenen toplantıda da ifade ettiği gibi: “Eylül ayında Şah Deniz Konsorsiyumu’nun, Şah Deniz 2 sahasından üretilecek gazın satışı için Avrupa’dan 9 ayrı alıcıyla imzaladığı 25 yıllık bir dönemi kapsayan yaklaşık toplam 100 milyarlık dolarlık gaz satışı anlaşması dünyada bir seferde imzalanan en büyük anlaşmalardan biri.” 03 Gürcistan’a 2 Milyar Dolar Yatırım Yapılacak Şah Deniz gazının Türkiye ve Avrupa’ya ulaştırılmasında önemli bir geçiş noktası olan Gürcistan’a Şah Deniz gazının sınırlarından geçen bölümü için 2 milyar dolarlık önemli bir yatırım yapılacak. Boru hattı ve inşa edilecek 2 kompresör istasyonunun inşaatı süresince Gürcistan’da 2 bin kişiye yeni istihdam imkanı sağlanacak. Toplam yatırım miktarı ve yeni iş imkanları Gürcistan ekonomisine büyük katkı sağlayarak ülkenin ekonomik gelişmesini destekleyecek. 04 Şah Deniz 2 Sahasında Neler Yapılacak? Şah Deniz 2 sahası ve karadaki doğal gaz işleme tesisi için yapılacak üretim yatırımları kapsamında; 2 adet üretim platformu inşa edilecek, 26 gaz üretim kuyusu açılacak, deniz altındaki üretim kuyuları ile platformları karadaki Sangaçal terminaline bağlayacak 500 kilometrelik boru hattı inşa edilecek, Sangaçal terminali genişletilerek gaz işleme ve kompresör kapasitesi arttırılacak. Ayrıca Azerbaycan’dan Türkiye-Gürcistan sınırına kadar 48 inçlik yeni bir boru hattı inşa edilecek. 42 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 03 Azerbaycan’da petrol üretimi yapılan bir sahadan görünüm. 03 A view of gas production field in Azerbaijan. 04 TANAP haritası. 04 TANAP map. Sea, along with compressor stations, production and transmission investments for the Shah Deniz-2 project; the total amount will reach 45 billion dollars. The project is closely followed by the world energy sector; huge investments, the income to be obtained, and the size of the sales contract attract great attention. BP Turkey President Bud Fackrell expressed at the meeting held last week in Istanbul which was organized by the Caspian Strategy Institute (HASEN) said, “ The $100-billion gas sales agreement signed with 9 different consumers in September by the Shah Deniz Consortium which covers a 25 years period for the gas to be pro- www.hazarworld.com duced in Shah Deniz-2 field; is one of the biggest deals signed at a time in the world.” 2 Billion Dollars to be invested in Georgia 31 milyar metreküp BILLION CUBIC METERS 2026 yılında taşınması planlanAN gaz MİKTARI Amount of gas planned to be transported in 2026 7 kompresör istasyonu olacak COMPRESSOR NUMBER Şah Deniz 2’de Tekfen İnşaat 1,1 Milyar Dolarlık İş Payı Aldı Şah Deniz 2 projesi aynı zamanda üretim ve saha geliştirme faaliyetleri ile de Türk şirketlerine önemli iş imkanı yaratacak. Şah Deniz 2 saha geliştirme aşamasında 2 üretim platformu ile Sangaçal Kara Terminali Tesisleri’nin inşaat ve montaj işlerini Türkiye’nin Azerbaycan’da daha önce de başarılı işlere imza atan önemli müteahhitlik şirketlerinden Tekfen İnşaat ve Azerbaycan’daki iştiraki Azfen yapacak. Böylelikle Şah Deniz 2 projesi Türkiye ve Türk şirketlerine tüm aşamalarında önemli bir katkı sağlayarak Türkiye’nin ekonomik dinamizmine büyük güç katacak. Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP) 6 Aralık 2011’de mutabakat zaptı imzalanan, 26 Haziran 2012’de de Hükümetler arası imzaların atıldığı Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) projesi, Türkiye ve Avrupa’nın doğal gaz arzına, Şah Deniz 2 sahası ve ilave kaynaklardan doğal gaz tedarikiyle büyük katkı sağlayacak. Giriş noktası Azerbaycan, Türkiye sınırı Türkgöz girişi olan 56 inçlik hattın, Avrupa’ya çıkış noktaları Yunanistan sınırı, Türkiye içi çıkış noktaları ise Eskişehir ve Trakya bölgesinde olmak üzere 12 Toplam yatırım tutarı yaklaşık milyar dolar Total investment amount Hattın ortaklık yapısı Shareholders of the Pipeline %58 %30 %12 SOCAR / SOCAR BOTAŞ / BOTAŞ BP / BP A major transit point for the transport of the Shah Deniz gas to Turkey and Europe, Georgia will have a significant investment of $2 billion for the section that crosses their lands. Employment opportunities for two thousand people will be provided during the construction of pipeline and two compressor stations in Georgia. Total amount of investment and new business opportunities will support the economic development by providing a major contribution to the economy of Georgia. What To Do In Shah Deniz 2 Field? Within the scope of production investments for the Shah Deniz-2 field and onshore natural gas processing plants; two production platforms will be built, 26 gas production wells will be opened, 500 kms pipeline which will connect undersea production wells and platforms with onshore Sangachal terminal will be built, and gas processing and compressor capacity will be increased by expanding the Sangachal terminal. Also a new 48-inch pipeline will be built from Azerbaijan to Turkey-Georgia border. Tekfen Construction Receives 1.1 Billion Share In Shah Deniz-2 Shah Deniz-2 will create significant job opportunities for Turkish companies with production and field development activities. Construction of two production platforms in Shah Deniz-2 field, and construction and installation of Sangacal onshore Terminal Facilities will be done by one of Turkey’s most important contraction companies, Tekfen Construction and Azerbaijan subsidiary Azfen. Thus the Shah Deniz-2 project will give great strength to Turkey’s economic dynamism by making significant contribution to Turkey and Turkish companies at all stages. Trans Anatolian Natural Gas Pipeline Project (TANAP) Trans Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP) memorandum of understanding was signed on June 26, 2012, which will make a major contribution to Turkey and Europe’s natural gas supply from Azerbaijan’s Shah Deniz-2 field and additional sources of natural gas supply. Entry point will be the border of Turkey, Türkgözü with 56-inch pipeline and the exit point to Europe will be the Greek border. There will be two exit points within Turkey, which are in Thrace and Eskişehir. The first of four phases envisaged for HAZAR WORLD 43 ŞAH DENİZ 2 / SHAH DENIZ 2 toplam iki adet olacak. TANAP projesi için öngörülen 4 aşamanın ilkinin 2018’de ilk gaz akışıyla gerçekleşmesi planlanıyor. 2019’da yıllık 16 milyar metreküp olacak kapasitenin, 2023’te 23 milyar metreküp, 2026’da ise 31 milyar metreküp seviyesine kadar ulaşması hedefleniyor. Türkiye’yi Doğu-Batı aksında kat edecek olan TANAP’ın toplam uzunluğu 1841 kilometre olacak. Hat boyunca 2026 itibariyle 7 kompresör istasyonu olacak. Toplam 20 ilden geçecek boru hattı Türkiye’de bugüne dek yapılan en büyük boru hattı projesi olacak. TANAP ile 2018 yılında Türkiye’ye gelecek 16 milyar metreküp doğal gazın 6 milyar metreküpünü Türkiye’de BOTAŞ satın alacak. Geriye kalan 10 milyar metreküp ise Yunanistan sınırından itibaren TAP ile Avrupa’daki alıcılara ulaştırılacak. TANAP projesi, Türkiye için ilklerin projesi olduğu kadar teknik anlamda da sınırları zorlayan bir proje olacak. Hattın GürcistanEskişehir bölümünde 56 inçlik boru kullanılacak. Eskişehir’den Yunanistan sınırına kadar ise 48 inçlik ve 457 kilometrelik boru döşenecek. 05 Türkiye’ye 12 Milyar Dolar Yatırım Yapılacak 05 TANAP, Türkiye’nin refahına katkıda bulunacak. TANAP projesinin toplam yatırım tutarının 12 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor. Yatırımın tamamı öz sermaye kullanılarak yapılacak. Türkiye’nin gelecek 10 yılda 120 milyar dolara yakın enerji yatırımı gereksinimi olduğu göz önüne alındığında, TANAP projesi bu yatırım ihtiyacının %10’luk kısmını tek başına karşılayacak büyüklükte bir proje olarak öne çıkıyor. 05 TANAP will contribute to Turkey’s welfare. Türkiye’de 15 Bin Yeni İstihdam Yaratılacak TANAP projesinin inşaat, destek hizmetleri, boru üretimi ve diğer çeşitli aşamalarında 15 binden fazla yeni istihdam imkanının yaratılacağı tahmin ediliyor. Yatırımın ekonomiye katkısı sadece geçtiği illerle sınırlı kalmayacak; doğrudan ve dolaylı olarak birçok sektörde önemli bir ekonomik hareketliliği de beraberinde getirecek. Yatırım yaklaşık 50 milyar dolarlık bir ekonomik çevrim ile Türkiye ekonomisine de önemli bir katkı sağlayacak.Projenin yapımı için yaklaşık 2 milyon ton çelik boru kullanılacağı hesaplanıyor. Türkiye’nin yıllık çelik boru üretim kapasitesinin 3 milyon ton seviyesinde olduğu göz önüne alındığında, proje süresince kapasite kullanım oranının %30’lar seviyesinden %50’nin üzerine çıkacağı tahmin ediliyor. TANAP’ın boru hattı ihalesi için geçtiğimiz Ocak ayında 6 Türk şirketi ön yeterlilik almıştı. Türkiye’deki çelik boru üreticileri TANAP projesinin yapılması gündeme geldiğinde modernizasyon yatırımları yapmaya başlamıştı. Bu sayede Türk çelik boru sektörü henüz 44 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 Projenin yapımı için yaklaşık 2 milyon ton çelik boru kullanılacağı hesaplanıyor. It is estimated that approximately 2 million tons of steel pipes will be used for the construction of the project. the TANAP project is scheduled to be completed and the first gas flow will start in 2018. The annual capacity is expected to reach 16 bcm in 2019, 23 bcm in 2023 and 31 bcm in 2026. TANAP’s total length, which will cross Turkey on the East-West axis, will be 1,841 kilometers. As of 2026, there will be seven compressor stations along the line. It will be the biggest pipeline project built in Turkey so far passing through 20 provinces in the country. BOTAS will buy 6 bcm of the 16 bcm natural gas in total which will be brought to Turkey with TANAP in 2018. The remaining 10 bcm will be delivered to buyers in Europe with TAP. TANAP project is a first for Turkey, but also a project that would push the limits in the technical sense. 56-inch pipeline will be used in the Georgia-Eskişehir section. 48-inch and 457 kilometers of pipeline will be laid from Eskişehir to the Greece border. Turkey Will Invest 12 Billion Dollars TANAP’s total investment amount is estimated at $12 billion. Entire investment will be made from own sources. Considering Turkey’s requirement of $120 billion of energy investment in the next 10 years, TANAP stands out as a huge project that meets 10% of this demand alone. 15 Thousand New Jobs Will Be Created In Turkey TANAP is expected to create over 15 thousand jobs in construction, support services, pipe production and in other various stages of construction. Investment’s contribution will be limited only for the transit countries; but it will also www.hazarworld.com bring significant economic mobility directly and indirectly in many sectors. Investment will make a significant contribution to economy in Turkey with approximately $50 billion cycle. 2 million tons of steel pipes are planned to be used for the construction of the project. Turkey’s annual steel pipe production capacity is 3 million tons. Considering that annual production capacity of 1 million tons, capacity utilization rate is expected to rise from 30% to 50% during the project. Six Turkish companies received pre-qualification for TANAP tender in last January. Turkey’s steel pipe manufacturers began making investments for modernization when TANAP appeared on the agenda. Thus, Turkish steel pipe industry has attained the technology and infrastructure which will be used for the production of pipes before TANAP started. Furthermore, Turkey steelmakers have made substantial investments in order to produce the materials used in the project. These investments made by steel producers are expected to be completed until the pipe supply starts. Thanks to TANAP, Turkish steel and steel pipe industry has already made significant contributions. With the start of the construction process, know-how will be provided with new technologies and significant investments in addition to the big jump in production. Another important contribution of TANAP will be in the Turkish construction sector. Construction of the pipeline will create significant volume of business in the construction sector. Construction of the pipeline and logistics services will also provide mobility in transportation, machinery sectors and many other sub-sectors. 06 TANAP’ın inşaat süreci başlamadan boru hattı için kullanılacak boruları üretecek teknoloji ve altyapı imkanına bu sayede kavuşmuş oldu. Bunun yanında, Türkiye’deki çelik üreticilerinin kullanılacak malzemeyi üretebilmek için yaptıkları önemli yatırımlar var. Çelik üreticilerinin bu yatırımları boru tedariki başlayana kadar bitirmesi bekleniyor. TANAP sayesinde Türk çelik ve çelik boru sektörü şimdiden önemli kazanımlar sağlamış durumda. İnşaat sürecinin başlamasıyla birlikte üretimdeki büyük sıçramaya ek olarak yeni teknolojiler ve yatırımlarla önemli bir knowhow sağlanacak. TANAP projesinin bir diğer önemli katkısı ise Türk müteahhitlik sektörüne olacak. Boru hattının inşaatı, müteahhitlik sektöründe önemli bir iş hacmi yaratacak. TANAP, Türkiye’nin enerji MERKEZİ olması yolundaki en önemli adım TANAP ile Türkiye enerji arz güvenliğini güvence altına alıp, artan iç talebi karşılayacak önemli bir arz kaynağına kavuşurken aynı zamanda önemli bir bölgesel enerji hub’ı olma hedefine de bir adım daha yaklaşmış olacak. BTC sonrası Hazar’ın hidrokarbon kaynaklarının dünya piyasalarına ulaştırılmasında TANAP ile önemli bir sürecin ilk adımı atıldı. Türkiye, bölgesel bir enerji hub’ı olma hedefini gerçekleştirebilme yolunda TANAP temelinde açtığı Güney Koridoru’na orta ve uzun vadede Doğu Akdeniz ve Irak’taki gaz kaynaklarını da ekleyerek hem Avrupa’nın enerji tedarikinde vazgeçilemez bir transit koridor hem de uzun vadede bir fiyatlama merkezi olma şansını böylece yakalamış olacak. TANAP, Turkey’s most important step on its way to become an energy hub 06 Modern Astana’dan bir görüntü. 06 A view from modern Astana. Turkey will not only receive significant sources of supply to meet growing domestic demand and ensure energy supply security with TANAP, but it also takes a step closer to its goal of becoming a major regional energy hub. In terms of delivering Caspian hydrocarbon resources to world markets, TANAP is an important first step in the process after BTC. Turkey had the chance of becoming an indispensable transit corridor for energy supply to Europe as well as a long-term pricing center by integrating the Eastern Mediterranean and Iraqi gas resources to the Southern Corridor in the medium and long term. HAZAR WORLD 45 ŞAH DENİZ 2 / SHAH DENIZ 2 01 02 Güney Gaz Koridoru’nun Nihai Halkası: Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) Türkiye’den TANAP aracılığıyla gelen Şah Deniz gazını Türkiye-Yunanistan sınırından alacak olan TAP, YunanistanArnavutluk-İtalya üzerinden gazı Avrupa piyasalarına ulaştıracak. Hat ilk etapta 10 milyar metreküp/yıl gaz taşıma kapasitesine sahip olacak. İlerleyen yıllarda boru hattının taşıma kapasitesi 20 milyar metreküpe kadar çıkabilecek. 870 kilometre uzunluğa sahip olacak boru hattı güzergâhının; 550 kilometre Yunanistan, 210 kilometre Arnavutluk, 105 kilometre Adriyatik Denizi ve 5 kilometrelik bölümünün ise İtalya topraklarından geçmesi planlanıyor. TAP’ın ortaklık yapısı ise şu şekilde: %20 BP, %20 SOCAR, %20 Statoil, %16 Fluxys, %10 TOTAL, %9 E. ON, %5Axpo. TAP ile Avrupa ülkeleri enerji arz 46 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 The final link of the Southern Gas Corridor: Trans Adriatic Pipeline (TAP) 01 TAP, Nabucco’yu eleyerek Güney Avrupa’nın doğal gaz koridoru oldu. 01 TAP eliminated Nabucco and became the natural gas corridor of Southern Europe. 02 Bakü-Tiflis-Ceyhan Projesi imza töreninden bir görüntü. 02 Baku-Tbilisi-Ceyhan Project signing ceremony. TAP will receive Shah Deniz gas from the Turkey-Greece border via TANAP, and it will transport it to the European markets over Greece-Albania-Italy. The line will be capable of handling 10 bcm/per year in the first place. In subsequent years, the pipeline could transport up to 20 bcm. The pipeline route which will have a length of 870 kilometers is scheduled to be part in Greece for 550 kilometers, in Albania for 210 kilometers, in Adriatic Sea for 105 kilometers and in Italy 5 kilometers. Shareholders of TAP are as follows: 20% BP, 20% SOCAR, 20% Statoil, 16% Fluxys, 10% TOTAL, 9% E.ON, %5 Axpo. Besides diversification of sources and ensuring energy supply security, European consumers will also gain advantage in transportation costs with TAP. Balkan countries, which consume Europe’s www.hazarworld.com 03 most expensive natural gas and which are in search of new sources to meet the increasing natural gas consumption, will have the opportunity to access the Shah Deniz gas with TAP . 1.5 billion Euros to Greece with TAP TAP ile avrupa ülkeleri şah deniz gazına erişim imkanı bulacak. güvenliği ve kaynak çeşitlendirmesinin yanı sıra Avrupa’daki tüketicilerin doğal gaza ulaşım maliyetlerinde de önemli kazanımlar elde etmiş olacaklar. Avrupa’da doğal gazı en pahalı kullanan ve artan doğal gaz tüketim taleplerini karşılamak için yeni kaynak arayışında olan Balkan ülkeleri, TAP ile Şah Deniz gazına erişim imkanına kavuşacaklar. With TAP, European countries will gain access to Shah Deniz gas. TAP ile Yunanistan’a 1,5 Milyar Euro TAP’ın Yunanistan ayağı 550 kilometre uzunluğunda olacak. Yunanistan’da boru hattının inşası için 1,5 milyar Euro’yu aşan bir yatırım yapılması planlanıyor. Kriz sonrası toparlanma çabaları içinde olan Yunanistan’da 1,5 milyar Euro’luk yatırıma ek olarak 2 bin kişiye doğrudan, 10 kişiye dolaylı olarak yeni iş imkanı yaratılacak. Ayrıca Yunanistan, TAP ile Şah Deniz gazına da erişim sağlamış olacak. 03 Yunanistan, TAP ile Şah Deniz gazına da erişim sağlamış olacak. 03 Greece will also gain access to Shah Deniz gas with TAP. TAP’s Greece stage will be 550 kilometers. More than €1.5 billion investment is planned for the construction of the pipeline in Greece. In addition to this amount of investment, two thousand people will be employed directly and 10 thousand people will be employed indirectly within the project in Greece which is in a recovery process after the crisis. Greece will also have access to Shah Deniz gas with TAP. Five thousand new jobs will be created with TAP in Albania Small but geographically important country of the Balkans, Albania will be the second country that TAP will pass to deliver Shah Deniz gas to buyers in Europe. 210-kilometer section of the pipeline will pass through the territory of Albania. More than 5 thousand people will be employed directly for the construction of TAP’s Albania section. After the completion of the project, more than 700 people is estimated to be employed full-time in 3 stations and for the maintenance of the pipeline. More than 800 million Euros will be invested for the construction of TAP’s Albania section. This investment will be the largest foreign direct investment ever made in Albania. Albania will not only have a significant gain and potential of employment with this invest- HAZAR WORLD 47 ŞAH DENİZ 2 / SHAH DENIZ 2 TAP ile Arnavutluk’ta 5 bin yeni istihdam yaratılacak Balkanların küçük fakat coğrafi açıdan önemi büyük ülkesi Arnavutluk, Şah Deniz gazını Avrupa’daki alıcılara ulaştıracak TAP’ın geçeceği ikinci ülke olacak. Boru hattının 210 kilometrelik bölümü Arnavutluk sınırlarından geçecek. TAP’ın Arnavutluk ayağının inşasında 5 binden fazla kişi doğrudan istihdam edilecek. Proje tamamlandıktan sonra ise 700’den fazla kişinin tam zamanlı olarak boru hattının 3 istasyonu ve bakım işlerinde istihdam edileceği tahmin ediliyor. TAP’ın Arnavutluk bölümünün inşası için Arnavutluk’a 800 milyon Euro’dan fazla yatırım yapılacak. Bu yatırım, Arnavutluk’a şimdiye kadar yapılan en büyük doğrudan yabancı yatırım olacak. Arnavutluk bu önemli yatırım ile ekonomik açıdan önemli bir kazanım ve istihdam sağlarken transit geçiş ücretleri ile sürekli bir gelir elde etme imkanına kavuşacak ve aynı zamanda doğal gaz tedarikini güvence altına almış olacak. Ayrıca Balkan ülkeleri, İyonya Adriyatik Boru Hattı (IAP) aracılığıyla Arnavutluk üzerinden Şah Deniz gazına erişim imkanına kavuşacaklar. İtalya TAP ve Şah Deniz gazı ile doğal gaz dağıtımında merkezi konumunu güçlendirecek Avrupa’nın önemli enerji geçiş ve hub’larından birisi olan İtalya, TAP ile Şah Deniz gazına erişim imkanını elde ederek arz güvenliğini sağlarken Avrupa enerji piyasalarına bu gazın dağıtımını yaparak bölgesel enerji hub’ı konumunu güçlendirecek ve yeni istihdam olanaklarına sahip olacak. TAP’ın inşaat safhasında Puglia bölgesine yapılacak yatırımların doğrudan ve dolaylı katkısının 300 milyon Euro’ya yakın olacağı tahmin ediliyor. Ayrıca İtalyan Snam Rete Gas şirketi tarafından TAP’tan gelecek gaz için ağ kapasitesini artıracağı yatırımlar da söz konusu olacak. Şah Deniz ile Herkes Kazanıyor Şah Deniz projesi gerek üretim ve saha geliştirme gerekse iletim aşamalarında sadece Azerbaycan’a değil aynı zamanda geçtiği tüm ülkelere de önemli ekonomik katkılar sağlayacak. Tüm aşamaları ile toplam yatırım tutarı 45 milyar doları bulan bu proje Türkiye’ye ve geçtiği diğer bölge ülkelerine uzun yıllar kazandırmaya devam edecek. 48 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 04 TAP’ın Arnavutluk bölümünün inşası için Arnavutluk’a 800 milyon Euro’dan fazla yatırım yapılacak. Investments to be made in Albania for the construction of the Albania section of the pipeline will be more than 800 million Euros. ment, it will also have the opportunity to earn a steady income with transit fees and ensure the supply of natural gas. In addition, Balkan countries will have the opportunity to access the Shah Deniz gas via the Ionian Adriatic Pipeline (IAP) over Albania. Italy will strengthen its central position in natural gas distribution with TAP and Shah Deniz gas One of Europe’s major energy transit countries and hubs, Italy ensures supply security by gaining access to Shah Deniz gas with TAP, and strengthens its position as a regional energy hub and create new employment opportunities. Direct and indirect contributions of the investments to be made during the construction of TAP’s Puglia stage are estimated to reach 300 million Euros. Investments to be made by Italian company Snam Rete Gas will increase network capacity of the gas that TAP will provide. Everybody Wins With Shah Deniz 04 Şah Deniz doğal gaz platformundan bir görüntü. 04 A view from the Shah Deniz natural gas platform. Shah Deniz project will make an important economic contribution not only for Azerbaijan but also for transit countries both in production and transmission stages. The project, total investment cost of which reaches $45 billion with all phases, will continue to provide benefits for Turkey and other countries in the region for many years. www.hazarworld.com TANAP’LA İŞ HACMİ BÜYÜYECEK BUSINESS VOLUME WILL INCREASE WITH TANAP 01 T ANAP projesinin Türk çelik boru sektörüne katkıları neler olacak? TANAP’ta yaklaşık 2 milyar dolar değerinde, 56 ve 48 inç çapında, toplam 2 milyon ton çelik boru kullanılacağı öngörülüyor. TANAP, Türk çelik boru sektöründe hangi yatırımların önünü açacak? Türkiye’deki çelik boru üreticileri TANAP projesinin yapılması gündeme geldiğinde modernizasyon yatırımları yapmaya başladılar. Türkiye’deki çelik üreticilerinin kullanılacak malzemeyi üretebilmeleri için yapması gereken yatırımlar var. Türk çelik boru sektörü bu projeyle ne gibi know-how elde edecek? Türkiye, geçmişte gerçekleştirdiği boru hatlarından edindiği tecrübelerle bugün her türlü boru hattı projesinin EPC (mühendislik, proje, malzeme temini ve inşaat) işlerini tüm parametreleri ile yapacak bilgi ve tecrübeye sahiptir. TANAP projesini de tamamıyla kendi kaynaklarımızla yapacak deneyime sahibiz. Ülkemizde şimdiye kadar üretimi olmayan X70 kalitede yassı çelik ürünlerinin üretilmesiyle gerçekleşecek teknoloji transferi, gelecekte ülkemizdeki yassı çelik üreticilerinin uluslararası boru hattı projelerinde daha fazla yer almaları açısından önemli olacaktır. Çelik Boru İmalatçıları Derneği (ÇEBİD) Genel Sekreteri Mehmet Zeren, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) projesinin Türk çelik boru sektörüne katkılarını anlattı. Steel Pipe Manufacturers Association (ÇEBİD) Secretary General Mehmet Zeren told about the Trans Anatolian Natural Gas Pipeline’s (TANAP) contribution to Turkish steel pipe industry. 01 Çelik Boru İmalatçıları Derneği (ÇEBİD) Genel Sekreteri Mehmet Zeren. 01 Turkish Steel Pipe Manufacturers Association (ÇEBİD) Secretary General Mehmet Zeren. TANAP, TÜRK ÇELİK BORU SEKTÖRÜNDE 2 MİLYAR DOLARLIK İŞ HACMİ YARATACAK. TANAP WILL CREATE 2 BILLION DOLLAR BUSINESS VOLUME IN TURKISH STEEL AND PIPE INDUSTRY. H ow do you presume TANAP will contribute to the Turkish steel and pipe industry? A total of 2 million tons of steel pipes -in 56 and 48 inches diameter- worth about $ 2 billion is expected to be used in TANAP. Which investments do you think TANAP will pave the way for in Turkish steel pipe industry? Turkey’s steel pipe manufacturers started to make investments in modernization when TANAP first appeared on the agenda. Our all manufacturers currently have the technology and infrastructure to produce the pipes to be used in the pipeline. Besides, there are necessary investments to be made in order to produce materials to be used in Turkey. Steel producers have also taken the necessary steps, we hope they finish until the pipe supply starts. What kind of a ‘know-how’ will Turkish steel pipe industry achieve with this project? Turkey has the knowledge and experience to carry out all kinds of pipeline projects’ EPC (engineering, design , procurement and construction) works with all the parameters today with the experience gained in the past. We also have the experience to finish TANAP with our own resources. Technology transfer, which will take place with the production of X70 high quality flat steel products, will be important for our flat steel producer in terms of having a more important role in future international pipeline projects. HAZAR WORLD 49 ŞAH DENİZ 2 / SHAH DENIZ 2 YÜZYILIN ENERJİ PROJESİNE TÜRK İMZASI TURKEY’S MARK ON THE ENERGY PROJECT OF THE CENTURY Ş ah Deniz 2 projesi Türk şirketlerin uzun süredir yakın markajında. Tekfen İnşaat da bu firmalardan biri. Tekfen İnşaat Genel Müdürü Levent Kafkaslı, Hazar World’ün sorularını yanıtladı. Tekfen İnşaat’ın Azerbaycan’daki yatırımları ve üstlendiği projeler neler? Ülkeye ilk olarak 1990’lı yılların başında adım atan Tekfen, 1996 yılından bugüne kadar tamamlanan ve devam eden 18 projeyle toplam 3,4 milyar ABD doları tutarında işe imza attı. 2013 yılında Azerbaycan’da alınan iş miktarı 1,8 milyar ABD doları mertebesinde. Toplam yatırım büyüklüğü 28 milyar doları geçen Şah Deniz Faz 2 projesinin en önemli aşamasını oluşturan üretim platformları ile gaz işleme tesisinin ihalesini Tekfen İnşaat ve ortakları aldı. Bize Tekfen’in üstlendiği işin detayları hakkında bilgi verebilir misiniz? Gazın çıkarılması, kara terminalinde ayrıştırılarak Gürcistan ile Türkiye sınırlarına boru hattıyla nakledilmesi ile iki noktada kompresör istasyonlarının yatırım bedeli yaklaşık 28 milyar ABD doları. Tekfen İnşaat, Şah Deniz Faz 2 yatırım hamlesi çer- 50 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 01 S hah Deniz 2 project is in close marking of companies in Turkey for a long time. Tekfen Construction is one of these companies. Tekfen Construction General Manager Levent Kafkaslı answered Hazar World’s questions. 01 Tekfen İnşaat Genel Müdürü Levent Kafkaslı. 01 Tekfen Construction General Manager Levent Kafkaslı. What are the investments and projects undertaken by Tekfen Construction in Azerbaijan? Tekfen who took its first step out in the country in 1990’s, implemented 18 projects worth U.S. $ 3.4 billion since 1996. The amount of work Tekfen achieved in Azerbaijan in 2013 is about 1.8 billion U.S. dollars. Tekfen and partners won the tender for Shah Deniz Phase 2’s most important stag- www.hazarworld.com çevesinde birbirleriyle köprü ile bağlı iki deniz platformu ve Şah Deniz Faz 2 Sangaçal Kara Terminali Tesisleri projelerini üstlendi. Birbirleriyle köprü ile bağlı iki deniz platformu projesi kapsamında Tekfen İnşaat’ın üyesi olduğu ATA Konsorsiyumu (AMECTekfen-Azfen), BP Exploration (Şah Deniz) ile imzaladığı sözleşme ile toplam ağırlığı 26.442 ton olacak olan iki adet offshore platformun ve bağlantı köprüsünün imalat, yapım ve teslim işlerini üstlendi. Projenin toplam bütçesi yaklaşık 975 milyon Amerikan doları, Azfen’deki ortaklık payı ile birlikte Tekfen İnşaat’ın projedeki toplam payı ise yaklaşık 496 milyon Amerikan dolarıdır. Azfen-Tekfen Konsorsiyumu olarak yine BP Exploration (Şah Deniz) ile imzalan bir sözleşme ile Şah Deniz Faz 2 Sangaçal Kara Terminali Tesisleri’nin inşaat ve montaj işleri üstlenildi. Projenin toplam bütçesi yaklaşık 1 milyar Amerikan doları, Azfen şirketindeki ortaklık payı ile beraber Tekfen İnşaat’ın toplam payı ise yaklaşık 621 milyon Amerikan dolarıdır. Böylece, uzun süredir beklenen ve yıl sonu itibariyle hız kazanan Şah Deniz Faz 2 yatırımları çerçevesinde Tekfen İnşaat Azerbaycan’da toplam 1.117 milyon Amerikan doları tutarında yeni işe imza attı. Tekfen İnşaat olarak okuyucularımıza ve Hazar Bölgesi’ne ilişkin hangi mesajları vermek istersiniz? Tekfen’in, Hazar Bölgesi’nde yıllarca edindiği bilgi birikimi ve kazandığı itibar sayesinde, önümüzdeki dönemde bölgede başlatılacak büyük çaplı yeni yatırımlar çerçevesinde, yeraltı gaz depolama tankları, petrol platformlarının yeni safhaları, enerji santralleri, terminal ve rafineriler, gaz boru hatları, Tekfen’in Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan’daki potansiyel projelerini oluşturacak. Hazar Bölgesi’ne komşu olan Rusya, bu anlamda Tekfen’in portföyüne katmak istediği ülkelerin başında geliyor. Tekfen İnşaat’ı Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı gibi Şah Deniz Faz 2 projesinin farklı aşamalarında da görebilir miyiz? Şah Deniz bölgesinden çıkarılacak doğal gazın Türkiye ve Avrupa’ya sevk edilmesini sağlayacak Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) projesinde, uzun yıllara dayanan deneyimimize, rekabet gücümüze inanarak ihalelere katılıyor olacağız. Deniz platformları (2 adet + köprü bağlantısı) Offshore platforms (2 + bridge connection) 2014 2016 Haziran / June İnşaat başlangıç tarihi Construction since Aralık / December İş bitimi Completion of Work 26.442 TON / TON Toplam ağırlık Total weight Şah Deniz Faz 2 Sangaçal Kara Terminali Tesisleri Shah Deniz Phase 2 Sangachal Land Terminal Facilities 2014 2017 TEMMUZ / JuLY İnşaat başlangıç tarihi Construction Starting Date EKİM / OCTOBER İş bitimi Completion of Work es, production platforms and gas processing plants which worth a total of $ 28 billion. Can you tell us about the details of the work Tekfen undertook? The total cost of drilling and transport of the gas after separation at the land terminal located in the Turkey- Georgia borders and compressor stations at two points is expected to reach about 28 billion U.S. dollars. Tekfen Construction undertook the construction of two offshore platforms connected by bridges with each other and Shah Deniz Phase 2 Sangachal Black Terminal Facilities. Within the scope of two offshore platforms connected by bridges; Akfen undertook connecting bridge fabrications, construction and delivery jobs of the two offshore platforms -that are 26,442 tonswith the contract signed by ATA Consortium (AMEC –Tekfen- Azfen) and BP Exploration (Shah Deniz) which Tekfen is a member of. The project has a total budget of about 975 million U.S. dollars and Tekfen’s total share in the project is approximately 496 million U.S. dollars together with the shareholding of Azfen. Again with a contract signed with BP Exploration (Shah Deniz) known as AzfenTekfen Consortium, construction and installation works of Shah Deniz Phase 2 Sangachal Onshore Terminal Facility was undertaken. The total budget of the project is approximately 1 billion U.S. dollars and Tekfen’s total share is approximately 621 million U.S. dollars together with its shareholding in Azfen. Thus, Tekfen Construction signed a new agreement in Azerbaijan worth 1,117 million U.S. dollars within the scope of long-awaited Shah Deniz Phase 2 investments which gained momentum by the end of the year. As Tekfen Construction, what would you like to share with our readers about the Caspian region? Thanks to the knowledge and reputation Tekfen gained in the region for many years, new major investments such as underground gas storage tanks, new stages of oil platforms, power plants, terminals, refineries, and gas pipelines will become our potential projects with Azerbaijan, Kazakhstan and Turkmenistan. Caspian region’s neighboring country Russia is one of the countries that Tekfen wants to add in its portfolio in this sense. Can we see Tekfen Construction in different stages of Shah Deniz Phase 2 just like we did in Trans Anatolian Natural Gas Pipeline project? We will join tenders, believe in our competitiveness and many years of experience. HAZAR WORLD 51 HABER ANALİZ / IN DEPTH SOÇİ 2014 KIŞ OLİMPİYATLARI / SOCHI 2014 WINTER OLYMPICS SOÇİ 22. KIŞ OLİMPİYATLARI VE TÜRKİYE Doç. Dr. Fatih Özbay HASEN Dış Politika ve Güvenlik Araştırmaları Merkezi SENIOR FELLOW, HASEN CENTER ON FOREIGN POLICY AND SECURITY 52 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 Olimpiyatlar; savaşlar, ekonomik krizler, çatışmalar ve başka çeşitli sorunlarla sık sık yüzleşen dünyamızın dört yılda bir de olsa nefes aldığı, rahatladığı ve stres attığı küresel çaptaki spor organizasyonlarının en önemlisi. www.hazarworld.com SOCHI 22 WINTER OLYMPICS AND TURKEY nd Olympics is the most important global sports organization during which the world finds a chance to take a breath and relax at least once in four years among all those wars, economic crises, conflicts and many other problems. HAZAR WORLD 53 SOÇİ 2014 KIŞ OLİMPİYATLARI / SOCHI 2014 WINTER OLYMPICS 01 Soçi Kış Olimpiyatları’na katılan 88 ülke arasında Türkiye de vardı. 01 Turkey was among 88 countries in Sochi Olympics. 01 O limpiyatlar, büyük çaplı organizasyonlar düzenleyen ülkeler açısından prestij politikasının aracı olmaktan öte bir anlam ifade etmiyorlar. Çok pahalı olmaları, uzun bir hazırlık dönemi gerektirmeleri, güvenlik sorunları ve ekstra külfetleri düşünüldüğünde her ülkenin kolay kolay altından kalkabileceği organizasyonlardan değiller. Prestij, saygınlık, reklam ve imaj olumlama gibi sonuçlarından dolayı ülkeler bu tür zor organizasyonlara talip oluyorlar. Putin yönetiminde birçok alanda büyük atılımlar yapan ve ilerlemeler gösteren Rusya Federasyonu açısından Soçi Olimpiyatları, Rusya’nın “yeni” yüzünü dünyaya göstermek anlamında büyük bir fırsat olduğu için Moskova çok ciddi hazırlıklar yaptı. 22. Kış Olimpiyatları daha başlamadan olimpiyatlar tarihinde üzerinde en çok konuşulan ve hakkında tartışılan organizasyonlardan biri olmayı başardı. Rusya daha önce de olimpiyat düzenlemiş bir ülke olarak benzer bir tecrübe yaşamıştı. 1980 Yaz Olimpiyatları, Sovyetler Birliği zamanında Moskova’da düzenlenmişti. Moskova 1980 Yaz Olimpiyatları, Afganistan’ın Sovyet orduları tarafından işgalini protesto eden Batı Bloku’nun boykotu ile tarihe geçmişti. Sovyetler Birliği ise Moskova’nın rövanşını 1984 Los Angeles Olimpiyatları’nı kendisinin ve Doğu Bloku 54 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 02 Soçi Olimpiyatları, Rusya’nın “yeni” yüzünü dünyaya göstermek anlamında büyük bir fırsat olduğu için Moskova çok ciddi hazırlıklar yaptı. Moscow made significant preparations for Sochi Olympics because it is a great chance to show the “new” face of Russia to the world. 03 F or countries making large scale organizations such as Olympics, they are regarded only as a tool for their prestige policy. Such organizations are expensive, require a long time for preparations, lead to security issues and bear additional burden; thus they are not easy to overcome for all countries. Countries apply for such demanding organizations for the advantages they will bring, such as prestige, reputation, publicity and image. Moscow made significant preparations for Sochi Olympics because it is a great chance to show the “new” face of Russia to the world. 22nd Winter Olympics became one of the most discussed Olympics in the Olympics history before it even started. www.hazarworld.com 04 ülkelerinin boykotu ile almıştı. Sovyetler Birliği tarihe karıştı ve yerine Rusya Federasyonu kuruldu fakat Soçi Olimpiyatları daha başlamadan küçük çapta da olsa Moskova Olimpiyatları’na benzer bir kaderi yaşadı. Birçok Batılı ülke lideri yapılan davete rağmen Putin’in baskıcı politikalarını, Rusya’daki insan hakları ihlallerini, demokratik kısıtlamaları ve eşcinsel haklarıyla ilgili engellemeleri gerekçe göstererek Soçi’deki resmi açılış törenine katılmadı. Soçi Olimpiyatları üzerinde dolaşan gölgelerden birisi de Kafkasya’nın acılı tarihinin önemli sayfalarından biriyle alakalıydı. Bilindiği gibi Kafkasya’nın tamamen Rusya hakimiyetine girdiği 18. yüzyılın ikinci yarısında büyük bir trajedi yaşandı. Rusya kontrolüne giren Kafkasya’dan 1864 yılında kitleler halinde bir göç ve hicret yaşandı. Sayıları 1 milyondan fazla ve çoğunluğu Çerkez olan göçmenler için 1864 yılı “Büyük Sürgün” olarak toplumsal hafızalara kazındı. 2014 yılı, 1864 yılında yaşanan sürgünün 150. yılı ve tüm dünyada Çerkez diasporaları tarafından anma törenleriyle gündemde tutuluyor. Dünya Çerkez diasporalarının “soykırım” olarak nitelendirdikleri Büyük Sürgün’ün başlangıç yeri olarak kabul ettikleri Soçi kentinde 22. Kış Olimpiyatları’nın düzenlenecek olması Çerkez diasporalarının tepkisini çekti ve 02 2 bin 900 sporcunun arasında 6 Türk sporcu madalya mücadelesi verdi. 02 6 Turkish athletes competed for medals among 2 thousand 900 athletes. 03 Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin olimpiyatların açılış konuşmasını yaptı. 03 Russian Head of State Vladimir Putin gave a keynote speech at the opening ceremony. 04 Başbakan Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan da olimpiyatların açılışına katıldı. 04 Prime Minister Erdoğan and his wife Emine Erdoğan were also present at the opening ceremony. Russia has experience in organizing Olympics. During the Soviet Union era, Summer Olympics were held in Moscow in 1980. Sochi Winter Olympics is the second olympic experience for Russia in this regard. Moscow hosted summer olympics previously, and now Sochi is hosting Winter Olympics. Moscow Olympics went down in history with Western Bloc’s boycott against Soviet occupation in Afghanistan. The Soviet Union took its revenge in 1984 Los Angeles Olympics with a boycott together with the Eastern Bloc. The Soviet Union collapsed and the Russian Federation was established. However, Sochi Olympics shared a similar destiny with the Moscow Olympics before it started. Despite invitations, many Western countries did not attend the official opening ceremony in Sochi on grounds of Putin’s suppressive policies, human rights violations in Russia, democratic restrictions, and restraints about gay rights. Another shadow over Sochi Olympics was related to one of the most painful events in the Caucasus history. A terrible tragedy occurred in the second half of the 18th century when the Caucasus fell under the domination of Russia. Afterwards, masses began to migrate from the Caucasus in 1864. The number of migrants, which were mostly Circassian, was over 1 million. The year 1864 was stuck in memories as “the Great Exile” for those migrants. 2014 is the 150th anniversary of the 1864 exile, and it HAZAR WORLD 55 SOÇİ 2014 KIŞ OLİMPİYATLARI / SOCHI 2014 WINTER OLYMPICS 07 05 05 Olimpiyatlardaki buz kayağı sporcularından bir manzara. 06 Rusya’nın diplomatik temsilcilikleri önlerinde ve sosyal medyada protesto eylemlerine yol açtı. Soçi Olimpiyatları’nın bir başka önemli yönü ise daha başlamadan gündeme gelen yolsuzluk iddiaları oldu. Rusya Federasyonu resmi makamlarına göre olimpiyatların hazırlıklar ve tesislerin inşası dahil 6-7 milyar dolarlık bir harcamaya mal olduğu ifade edilse de, resmi olmayan kaynaklar olimpiyatların Rusya bütçesine yaklaşık 50 milyar dolarlık bir meblağa mal olduğunu iddia ediyorlar. Bu noktadan hareketle birçok kişi ve kurum Soçi Olimpiyatları’nı tarihin en pahalı kış olimpiyatları olarak nitelendiriyorlar. 50 milyar dolar rakamını telaffuz edenlere göre bu paranın önemli bir kısmı bürokrasinin yol- 56 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 05 A view from skiing athletes at the Olympics. 06 Soçi Olimpiyatları tarihin en pahalı kış olimpiyatları olarak nitelendiriliyor. 06 Sochi Olympics are regarded as the most important winter olympics in history. 07 Rus sporcular olimpiyatlarda performanslarıyla göz doldurdu. 07 Russian athletes were remarkable at the olympics. remains on the agenda with commemoration ceremonies held by Circassian diasporas throughout the world. World Circassian diasporas regard the exile as “genocide” and Sochi as the starting point of the great exile. Thus, the 22nd Winter Olympics being held in Sochi caused reaction among Circassian diasporas and led to protests in the social media and in front of diplomatic missions of Russia. Another important issue in Sochi Olympics is the corruption claims brought forward before it started. According to Russian Federation officials, Olympics cost 6-7 billion dollars including preparations and construction of facilities. However, unofficial sources claim that it cost around 50 billion dollars. Under these circumstances, many people and institutions regard Sochi Olympics as the most expensive Winter Olympics in history. According to those sources, a great amount of this money is lost in the corruption and bribery circle. Sochi Olympics are also mentioned as the most disputed organization in terms of security concerns. Terrorist attacks in surrounding cities shortly before the Olympics killed tens of people and brought up the security issue to the world agenda. These security concerns reached the highest level as the Northern Caucasus is the most critical and troubled region of the Russian Federation. In order to contribute to security for Olympic Games, two US warships passed through the Straits and anchored in the international waters at the Eastern part of the Black Sea. Sochi Olympics broke another record with 70 thousand police and military officers to ensure security in the area. Turkey is also included in 88 countries partici- SOÇİ 2014 KIŞ OLİMPİYATLARI / SOCHI 2014 WINTER OLYMPICS suzluk ve rüşvet sarmalında kayboldu gitti. Soçi Olimpiyatları tarihin belki en fazla güvenlik tartışması yaşanan organizasyonu olmasıyla da öne çıkıyor. Olimpiyatlardan kısa süre önce yakın bölgelerde düzenlenen ve onlarca insanın hayatını kaybettiği terör saldırıları, olimpiyatların güvenliği konusunu dünya gündemine taşımaya yetti. Kuzey Kafkasya’nın aynı zamanda Rusya Federasyonu’nun en hassas ve karışık bölgesi olması bu güvenlik endişelerini had safhaya çıkardı. Hatta iki ABD savaş gemisi, olimpiyatların güvenliğine katkı sağlama amacıyla boğazlardan geçerek Karadeniz’in doğusundaki uluslararası sulara demirledi. Soçi Olimpiyatları 70 bin polis ve asker ile güvenliğin sağlanmasından dolayı ayrı bir rekora daha imza attı. Soçi Kış Olimpiyatları’na katılan 88 ülke arasında Türkiye de vardı. 2 bin 900 sporcunun arasında 6 Türk sporcu madalya mücadelesi verdi. Türkiye’den katılan sporcu sayısının azlığı ise özellikle dikkat çekici. Otoriteler, Türk sporculara madalya şansı vermiyorlar. Ancak, farklı bir açıdan bakıldığında Türkiye belki de Soçi Olimpiyatları’nın en çok kazananı diyebiliriz. 22. Kış Olimpiyatları’na ev sahipliği yapan Soçi’ye Türk sporcuları değil ama Türk inşaat şirketleri damgasını vurdu. Onlarca tesisin olimpiyatlara yetişip yetişmeyeceği konusunda endişe taşıyanları Türk inşaat şirketleri yaptıkları işlerle rahatlattı. Soçi Olimpiyatları, Türk inşaat şirketlerinin önüne muazzam iş imkanları çıkardı. Ayrıca Türk işçiler için kazançlı bir iş kapısı da açtı. Türk inşaat şirketleri iki yıla yakın sürede toplamda 700.000 metrekare inşaat yaptılar. Kullandıkları malzemelerin %90’ını Türkiye’den getirten Türk inşaat şirketleri iç piyasaya da çok olumlu katkılarda bulundular. Türkiye’den getirilen yaklaşık 15 bin Türk işçisi bu inşaatlarda aktif olarak çalıştı. Türk inşaat şirketleri tarafından yapılan işlerin toplam tutarı ise 1,6 milyar doları buldu. Soçi’de olimpiyatlara hazırlık çerçevesinde Türk firmaların yaptığı projeler arasında 12 otel, çok sayıda apart otel, konutlar, alışveriş merkezleri ile olimpiyatları takip edecek binlerce gazeteciyi ağırlayacak bir medya merkezi de yer aldı. 1990 yılından beri Rusya’da aldıkları işlerin tutarı 50 milyar doları bulan Türk inşaat şirketleri hem ülke ekonomisine hem de iki ülke ilişkilerine çok büyük katkılarda bulunuyorlar. Yapılan işlerin zamanında bitirilmesi ve ortaya konulan işçilik kalitesi 58 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 Rakamlarla Soçi 2014 SOCHI 2014 WITH NUMBERS Soçi Olimpiyatları, Türk inşaat şirketlerinin önüne muazzam iş imkanları çıkardı. Sochi Olympics created great opportunities for Turkish construction companies. 15000 inşaatlarda ÇALIŞAN TÜRK İŞÇİ SAYISI NUMBER OF TURKISH WORKERS 08 2900 sporcu madalya mücadelesi verdi athletes competed for medals 70000 polis ve asker ile güvenliK SAĞLANDI policemen and soldiers ensured SECURITY pating in Sochi Winter Olympics. Among 2900 athletes, 6 Turkish athletes are striving for medals. Limited number of Turkish athletes is also striking. Authorities do not let Turkish athletes win medals. But from a different perspective, Turkey may be the biggest winner of Sochi Olympics. If not Turkish athletes, Turkish construction companies hit the headlines in Sochi Winter Olympics. With their successful works, Turkish construction companies relieved those who were concerned whether tens of facilities would be ready for the Games. Sochi Olympics created great opportunities for Turkish construction companies. Moreover, it also offered profitable jobs to Turkish workers. Turkish construction companies built 700,000 square meters at total in almost two years. They brought 90% of the materials and equipment they used from Turkey, which made a great contribution to the domestic market. Around 15 thousand Turkish workers worked www.hazarworld.com 08 Kuzey Kafkasya, Rusya’nın etnik olarak en karışık bölgesi konumunda. 08 Northern Caucasus is the most troubled area of Russia in ethnic terms. 09 Protestolardan bir kare. 09 A view from protests. 09 Rusya’nın olduğu kadar uluslararası çevrelerin de takdirini kazandı. Olimpiyatların açılış törenine katılmak için Soçi’ye giden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türk inşaat şirketlerinin olimpiyatlara hazırlık aşamasındaki yardımı için bizzat Başbakan Erdoğan’a teşekkür etti. Hatta Putin görüşmede “Bu bizim ortak olimpiyatlarımız” yorumunda bile bulundu. Soçi’deki olimpiyatlarda ter döken Türk sporcularından belki madalya haberleri alamadık ama şurası kesin ki Türkiye, başarılı çalışmalarıyla göz dolduran Türk inşaat şirketleri aracılığıyla Soçi Olimpiyatları’nın ilk altın madalyasını çoktan aldı. Şimdi önlerinde Rusya’nın ev sahipliği yapacağı, 2018’de düzenlenecek olan 21. Dünya Futbol Şampiyonası var. Uzmanlar, Türk inşaat şirketlerinin oradan da madalyalar getireceğine kesin gözle bakıyorlar. Soçi kentinde 22. Kış Olimpiyatları’nın düzenlenecek olması Çerkez diasporalarının tepkisini çekti. The 22nd Winter Olympics being held in Sochi caused reaction among Circassian diasporas. actively in those construction works. Total cost of these works was 1.6 billion dollars. Among the projects implemented by Turkish companies for Sochi Olympics, there are 12 hotels, many apart hotels, houses, malls, and a media center for thousands of press members. Total cost of works undertaken by Turkish construction companies in Russia since 1990 reached 50 billion dollars. Those companies make great contribution to national economy as well as the relations between two countries. Quality of labor and completing the works on time won Russia’s and international circles’ approval. Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan went to Sochi to attend the opening ceremony of the Olympics, and then he had a meeting with Russian Head of State Vladimir Putin. Putin expressed his gratitude to Erdoğan for Turkish construction companies’ efforts in the preparation period. During the meeting, Putin said “Sochi Olympics is our joint success”. Determined Turkish athletes may not receive any medals in Sochi Olympics but it is obvious that Turkish construction companies have already won the first gold medal with their successful works in Sochi. Now they are waiting for the 21st World Football Championship which will be hosted by Russia in 2018. According to experts, Turkish construction companies will definitely bring medals from these as well. HAZAR WORLD 59 GÖRÜŞ / OPINION GÜRCİSTAN / GEORGIA Hazar Bölgesi’ne Gürcistan’dan Bakış Petrol ve doğal gazın dünya ekonomisinde büyük yer almaya başlamasının ardından, İpek Yolu ile yüzyıllardır Doğu ve Batı uygarlıklarını birbirine bağlayan Hazar Bölgesi’nin stratejik önemi yeniden artmaya başladı. Gürcistan’ın eski İngiltere Büyükelçisi Giorgi Badridze, kıtadaki ulaşım ve enerji güzergahlarının çeşitlendirilmesi konusunda Hazar Bölgesi’nin önemini, enerji ve ekonomik kalkınmaya olan katkısını kaleme aldı. Caspian Region a View from Georgia For many centuries the Caspian Region connected Eastern and Western civilizations by means of the Silk Road. When oil and natural gas started to fuel the world economy, the regions’ strategic importance started to make a dramatic comeback. Former Ambassador of Georgia to the UK Mr. Giorgi Badridze wrote about Caspian Region as well as its contribution to energy and economic development in the context Büyükelçi Giorgi Badridze of transportation and AMBASSADOR GIORGI BADRIDZE energy routes. 60 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 www.hazarworld.com HAZAR WORLD 61 GÖRÜŞ / OPINION GÜRCİSTAN / GEORGIA 01 S tratejik coğrafi konumu sebebiyle Hazar Bölgesi, bölge üzerinde hakimiyet kurmak isteyen bölgesel ve büyük güçler arasında ciddi bir çatışma alanı haline geldi. Ortaçağ Gürcü Krallığı’nın egemen konumunu yitirmesinin ardından Pers ve Osmanlı İmparatorlukları Güney Kafkasya’yı böldü. 19. yüzyılda bölge, Rusya tarafından işgal edildi. İşgalin hemen ardından İngiltere, bölgeye yönelik çıkarlar geliştirdi ve yeni amaçlar belirledi. 19. yüzyılın sonuna doğru petrol ürünleri, kömürün yerini almaya başladı ve stratejik bir önem kazandı. Azerbaycan’daki petrol çıkarma faaliyetlerinin ilk aşamasından bu yana petrol, Gürcistan’ın Karadeniz kıyısından geçerek Batı pazarına yapılacak ihracatlar bağlamında ele alındı. 1870’li yıllarda Bakü-Tiflis-Batum demiryolu hattı Hazar Bölgesi’ni Karadeniz’e bağladı ve 1896 yılında Bakü ve Batum arasında dünyanın en uzun boru hattı inşaatına başlandı. Birinci Dünya Savaşı, bölgeyi büyük ölçüde değiştirdi. Rus İmparatorluğu çöktü, Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan 1918 yılında bağımsızlığını ilan etti. Ancak bu devletler 1920 ve 1921 yılında Ruslar tarafından işgal edilerek Sovyetler Birliği’nin bir parçası haline geldi. Sonraki 70 yıl içinde bölge, izole edilmiş bir Sovyet alanına dönüştü. Sovyetler, Hazar petrol sahalarını geliştirmeye devam etti ve doğal gaz çıkarma faaliyetlerine başladı. 62 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 03 02 01 SOCAR Tiflis ofisi. 01 SOCAR Tbilisi office. 02 Kura Nehri üzerindeki Barış Köprüsü. 02 The Peace Bridge on the Kura River. T he strategic geographic location of the Caspian Region turned it into a major battlefield between the regional powers and great powers for domination over the wider Caspian Region. After the medieval Georgian Kingdom lost its dominant position, Persian and Ottoman Empires divided the South Caucasus. In the 19th century the region was conquered by Russia. Soon after, Britain developed interests and ambitions in the region. By the end of the 19th century, oil products started to replace coal, and acquired significant strategic importance. From the very first phase of oil exploration in Azerbaijan, oil was considered in context of exports to the Western markets via the Georgian Black Sea coast. In the 1870s, the Baku-TbilisiBatumi railway connected the Caspian Region to the Black Sea and in 1896 construction of the world’s longest pipeline www.hazarworld.com 03 Modern Batum’dan bir gece görüntüsü. 03 A night view from modern Batumi. between Baku and Batumi began. The First World War dramatically changed the region: the Russian empire collapsed and Georgia, Azerbaijan and Armenia declared their independence in 1918. However, these states were captured by the Russians in 1920 and 1921, and soon all three were annexed by the Soviet Union. The next seventy years turned the region into an isolated Soviet periphery. The Soviets continued to develop the Caspian oilfields, and natural gas exploration. Recent Past and Current Realities Yakın Geçmiş ve Günümüze Ait Gerçekler Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından ülke sınırları bir kez daha değişti. Üç Kafkasya cumhuriyeti bağımsızlıklarını ilan ederek tekrar sahneye çıktı ve Hazar Bölgesi’nin kapılarını Batı’ya açtı. Ancak bu yeni çağ, büyük fırsatların yanı sıra dev sorunları da beraberinde getirdi. Rusya’nın “böl ve yönet” yaklaşımı bölgeyi büyük ölçüde etkiledi, ancak Rusya tarafından yollara kurulan barikatlar bölgenin Batı ile işbirliği kurmasını tam anlamıyla engelleyemedi. Azerbaycan ve Gürcistan, Hazar enerji kaynaklarının Batı pazarlarına ulaştırılması için altyapı güçlendirme çalışmaları başlattı. Bakü-Supsa ve “Yüzyılın Projesi” olarak bilinen Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol boru hattı, ayrıca Bakü-TiflisErzurum doğal gaz boru hattı inşa edildi. Bölge için önemi yadsınamayan bu projeler, Azerbaycan ve Gürcistan’ın siyasi bağımsızlığının güçlendirilmesinde belirleyici bir unsur haline geldi. Batı, Hazar petrol ve gaz sahalarının geliştirilmesi konusunda multimilyarlık yatırımlar yaptı. 1990’lı yıllarda ABD yönetiminin siyasi katılımı olmadan BTC boru hattı hayata geçirilemezdi. Rusya’nın düşmanlığının ardında yatan en önemli sebep bu olabilir. Rusya hâlâ Hazar 19. yüzyılın sonuna doğru kömürün yerini almaya başlayan petrol ürünleri stratejik bir önem kazandı. By the end of the 19th century, oil products started to replace coal, and acquired significant strategic importance. After the dissolution of the Soviet Union, the state borders changed and the three Caucasian republics re-emerged as independent states, opening the Caspian region to the West. However, the new era presented not only great opportunities but also huge challenge. While Russia’s “divide and rule” approach significantly affected the region, the Russian-built road blocks failed to completely halt the region’s cooperation with the West. Azerbaijan and Georgia collaborated to advance the infrastructure for delivering the Caspian energy to Western markets. The Baku-Supsa and Baku-TbilisiCeyhan oil pipeline -known as the “Project of the Century”- and The Baku-TbilisiErzurum natural gas pipeline were built. It is difficult to overestimate the importance of these projects for the region. They became a defining factor in reinforcing Azerbaijani and Georgian political independence. The West has made multi-billion investments in developing the Caspian oil and gas fields and the BTC pipeline may have never been constructed without the hands-on political involvement of the US Administration in the 1990s. This is perhaps the most important reason behind Russia’s hostility. Russia still believes in its exclusive sphere of influence over the HAZAR WORLD 63 GÖRÜŞ / OPINION GÜRCİSTAN / GEORGIA Bölgesi’nin münhasır etki alanı içinde olduğuna inanıyor. Rusya’nın bu yaklaşımı, jeopolitik sebeplerin yanı sıra ticari sebeplere de dayanıyor. 2008 yılında Rus tanklarının Gürcistan’a saldırması, tüm bölgenin geleceğini tehdit etti. Uluslararası baskı altında kalan Rus güçleri geri çekilmeye zorlandı, ancak Rusya, Gürcistan’a siyasi ve ekonomik baskı uygulamaya devam ediyor. Bu aşamada Rusya, bölgenin Batı ile ekonomik ve siyasi işbirliği kurması önünde engel teşkil etmeyi sürdürüyor. Yakın geçmişte Rusya, komşularının NATO’ya üye olma isteklerini ve Avrupa Birliği ile daha yakın entegrasyon kurmayı reddetti. Hazar Bölgesi’ndeki ülkeler, sahip oldukları potansiyeli tam anlamıyla değerlendirebilmek için daha yakın işbirliği geliştirmelidir. Bu aşamada yalnızca Azerbaycan ve Gürcistan, Türkiye ile birlikte bölgede stratejik ortaklar olarak tanımlanabilir. Hazar Denizi çevresindeki diğer ülkelerin Rusya ile ilişkisi, birbirleriyle olan ilişkilerinden daha yakındır. 04 05 Geleceğe Yönelik Tahminler ve Enerji Kaynakları Hazar Bölgesi’nin rolünü ve gelecekteki görünümünü belirleyecek olan iki temel gerçek vardır. İlki, sahip olduğu zengin enerji kaynakları; ikincisi ise dünya ekonomisinin iki devi Avrupa ve Çin arasındaki konumudur. AB ülkeleri arasındaki kopukluk ve uyuşmazlık Nabucco projesinin ertelenmesine sebep olmuş olabilir; ancak yakın zamanda çok önemli ve umut veren bir gelişme oldu. Bakü-Tiflis-Erzurum gaz boru hattı, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) ile Türkiye’nin batı sınırına kadar uzatılarak, Azerbaycan doğal gazının Güney Avrupa ülkelerine ulaşması, buradan da Trans Adriyatik Boru Hattı’na (TAP) bağlanması sağlanacak. Altyapı, yüksek hacimlerde Hazar gazını doğrudan Avrupa pazarına taşıyacak kapasiteye ulaştığında, Doğu Hazar ülkelerinin, özellikle de Türkmenistan’ın, görüşmeleri sonlandırılan Trans-Hazar Gaz Boru Hattı (TCP) önerisini daha büyük bir ciddiyetle ele almaları gerekecek. Karayolu ve Demiryolu Taşımacılığı Daha gelişmiş bir ulaştırma altyapısına ihtiyaç duymayacak bir dünya tahayyül edilemez. Türkiye ve Gürcistan demiryolu sistemlerini birbirine bağlayan projenin, gelecek yılın sonuna dek tamamlanması bekleniyor. 64 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 04 Gürcistan eski demiryolu altyapısını modernize ediyor. 04 Georgia is modernizing its old railway infrastructure. 05 Gürcistan’da bir demirçelik fabrikası. 05 An iron-steel factory in Georgia. Caspian Region. Apart from geopolitical motives, Russia is also driven by purely commercial interests. The future of the entire region was seriously threatened in 2008 when Russian tanks rolled into Georgia. Under international pressure they were forced to retreat, but Russia continues to exert political and economic pressure on Georgia. At this stage, Russia continues to direct her efforts at creating obstacles to the region’s economic and political cooperation with the West. In the recent past Russia objected her neighbours’ aspirations for NATO membership and closer integration with the European Union. In order to fully utilise their existing potential, the countries of the Caspian Region must establish closer cooperation. At this stage only Azerbaijan and Georgia in conjunction with Turkey can be described as strategic partners in the region. The other countries around the Caspian Sea have closer ties with Russia than with one another. Future Prospects & Energy Supplies There are two fundamental realities that will determine the role and future prospects of the Caspian Region: first, its enormous energy resources, and second, its location half way between two major drivers of the world economy – Europe and China. The disunity and dithering among the EU www.hazarworld.com countries may have delayed the Nabucco project, but there has been a significant and very promising recent development: the Trans Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP), delivering Azerbaijani natural gas to the South European countries when joins with the Trans Adriatic Pipeline (TAP). Once the infrastructure is ready to carry large volumes of Caspian gas directly to the European market, the Eastern Caspian States and particularly Turkmenistan will have to give much more serious consideration to the proposed Trans Caspian Gas Pipeline (TCP) project, which has fallen off the negotiating table. Road and Railway transportation Bu proje, Batı Avrupa ve Çin arasında mal taşımacılığının yapılmasını sağlayacak. Gürcistan, petrol ve doğal gaz kaynakları bakımından zengin bir ülke olmayabilir ancak kişi başına düşen hidro kaynaklar açısından dünyada önde gelen ülkeler arasındadır. Yedi yıl önce ithalata bağımlı bir ülke olan Gürcistan, bugün net elektrik ihracatçısı konumundadır. Gürcistan’ın elektrik üretiminin neredeyse tamamı hidroelektrik santrallerle gerçekleştiriliyor. Gürcistan ve Türkiye arasında elektrik konusunda bir ortaklık sağlandı ve gelecekte de bunun gelişmesi bekleniyor. Hazar Bölgesi’nin stratejik coğrafi konumu ve maden zenginliği tarih boyunca bölge için hem bir lütuf hem de lanet olmuştur. Zengin enerji kaynaklarının varlığı ve bölgenin ulaştırma altyapısına duyulan ihtiyaç büyük fırsatlar sunmakta; ancak Hazar devletleri arasında işbirliğinin olmaması, bu devletleri dış manipülasyonlara ve baskıya açık hale getirmektedir. Azerbaycan ve Gürcistan’ın Batılı ortaklarla kurduğu stratejik işbirliği, Hazar Bölgesi’nden Batı’ya, özellikle de Türk ve Avrupa pazarlarına en kısa ve en güvenli güzergahı sunuyor. Hazar Denizi’nin doğu kıyısındaki ülkeler için bu, tarihi bir fırsattır. Rusya’yı kızdırmadan bunu gerçekleştirmenin basit bir yolu mevcut değil ancak söz konusu ülkeler bağımsızlıklarına önem veriyorlarsa bu şansı değerlendirmelidir. Hazar Bölgesi’ndeki ülkeler, sahip oldukları potansiyeli tam anlamıyla değerlendirebilmek için daha yakın işbirliği geliştirmelidir. In order to fully utilise their existing potential, the countries of the Caspian Region must establish closer cooperation. It is difficult to imagine a world that will not require more advanced transport infrastructure. It is expected that the project connecting the Turkish and Georgian railway systems will be completed by the end of next year and will potentially enable rail transportation of goods between Western Europe and China. Georgia may not be rich in oil and gas resources, but it has been blessed with one of the world’s largest per capita hydro resources. An import-dependent country only seven years ago, Georgia has become a net electricity exporter. Almost all of Georgia’s electricity production is generated by hydro power stations. The GeorgianTurkish electricity partnership is already a reality and there is strong potential for future development. The strategic geographic location and mineral wealth of the Caspian Region has historically been both blessing and a curse. While the existence of the vast energy resources and demand for the region’s transport infrastructure presents great opportunities, the lack of cooperation among the Caspian states leaves them vulnerable to outside manipulation and pressure. The strategic cooperation by Azerbaijan and Georgia with their Western partners has provided the Caspian Region with the shortest and the most reliable access to the West, in particular the Turkish and European markets. This creates a historic opportunity for the countries on the eastern side of the Caspian Sea. There is no simple way of doing this without angering Russia, but if these countries care about their independence, this is their chance. HAZAR WORLD 65 RÖPORTAJ / INTERVIEW 66 AZİZA MUSTAFA ZADEH / AZIZA MUSTAFA ZADEH MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 www.hazarworld.com “ÜLKEMİN KÜLTÜRÜNÜ PAYLAŞIYORUM” Azerbaycanlı sanatçı Aziza Mustafa Zadeh, çocukluğundan bu yana müziğe olan ilgisini, muğam ve jazz müziğin kendisi için ne ifade ettiğini ve Almanya’daki yaşantısını Hazar World’e anlattı. “I SHARE MY COUNTRY’S CULTURE” Azerbaijani artist Aziza Mustafa Zadeh told Hazar World her interest in music since her childhood, what mugham and jazz means to her and talked about her life in Germany. HAZAR WORLD 67 AZİZA MUSTAFA ZADEH / AZIZA MUSTAFA ZADEH K onserleri nedeniyle sık sık Türkiye’ye gelen Aziza Mustafa Zadeh, Türk müzikseverlerin ilgisinden çok memnun olduğunu ve farklı sanat dallarına da ilgi duyduğunu belirtiyor. Ünlü sanatçı Almanya’daki yaşantısı ile ilgili olarak “Yaşadığım şehir Mainz bana Bakü’yü hatırlatıyor” diyor ve ülkesinin kültürünü tanıtmayı kendine misyon edindiğini ekliyor. Bize biraz hikayenizden bahsedebilir misiniz? Müzisyen olmaya nasıl karar verdiniz? Müzisyen bir ailenin çocuğu olarak doğdum ve bunun Allah’ın bir kararı olduğunu düşünüyorum. Babam, Mustafa Zadeh, Azerbaycan’da jazz müziğin kurucularından ve annem de klasik müzik geçmişine sahip bir şarkıcı. Annemin jazz muğam tarzında besteleri de var. Yetenekli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldim. Küçük yaşlarımda doğaçlama şekilde müzik yapardım ve bu benim için çok doğaldı. Yani müzisyen olmak için özel olarak çalışmadım, ben sadece bu şekilde doğdum. Şanslı bir çocukluk geçirmiş gibi görünüyorsunuz… Müzik anlamında evet, şanslıydım fakat hayatımın ilk dönemlerinde babamı kay- A ziza Mustafa Zadeh frequently gives concerts in Turkey. She is very pleased with the interest of Turkish Music Lovers and is interested in arts other than music. Famous artist talks about her life in Germany and says ‘I live in Mainz and reminds me of Bakü’. She adds that her mission is to promote his Country’s Culture. Could you tell us about your life story? How did you decide to become a musician? I was born as a child of a Family full of musician ana I think this is god’s decision. My father, Mustafa Zadeh is one of the founders of Jazz Music and my mother is a singer with classical music background. My mother has compositions in the style of jazz mugham. I came into the world as the child of a such talented family. I improvised music in my younger years and it was very normal for me. So I did not study specially for being a musician, I’have just born that way. You seem to have had a very lucky childhood… Yes I was lucky in terms of music but I lost my father in the early years of my life. Therefore, I was not completely lucky during my whole childhood. Nevertheless, it was a great fortune to be born as a clild of a such family. To tell the truth, I did not experience too much of my childhood but I don’t complain about this. I am grateful for all the opportinities God has provided me and I am blessed. You came to Turkey for your concerts. What would you like to say about the concerts and your thoughts about the Tukish audiences? I was in Turkey in late November, It has been a wonderful experience for me. Audience was brilliant. It was really exciting for me and was a great privilige for me to have this opportunity. I would say it was one of the best concerrts one can imagine. Do you have any plans on contrubuting in the other art forms? I will continue to make music. If I came to the world once again, I would want to be a painter or a poet. 68 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 Zadeh: “Küçük yaşlarımda doğaçlama şekilde müzik yapardım ve bu benim için çok doğaldı.” Zadeh: “I improvised music in my younger years and it was very normal for me.” Eserlerinin çoğunu fusion ve caz türünde yaratan Aziz Mustafa Zadeh’in bazı eserlerinde muğam ve avant garde esintileri de göze çarpıyor. Müzik eleştirmenlerine göre müzikal tarzı Keith Jarrett’i andıran sanatçı Zeki Müren ve Aşık Veysel’e olan hayranlığını dile getirmekle beraber bir albümünde Aşık Veysel’in “Uzun İnce Bir Yoldayım” adlı türküsünü de yorumladı. Aziza Mustafa Zadeh makes music mostly in fusion and jazz genres, but she also uses mugam and avant garde pieces in her music. According to music critics, her music is similar to Keith Jarrett’s style, and she expresses her admiration for Zeki Müren and Aşık Veysel. Zadeh covered Aşık Veysel’s “Uzun İnce Bir Yoldayım” song in one of her albums. AZİZA MUSTAFA ZADEH / AZIZA MUSTAFA ZADEH bettim. Yani çocukluğumun tamamında şanslı değildim. Yine de böyle bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmek benim için büyük bir talihti. Doğruyu söylemek gerekirse çocukluğumu çok fazla yaşayamadım fakat bundan şikayetçi de değilim. Bana sağlanan imkanlar için Allah’a minnettarım ve mutluyum. Konserleriniz için Türkiye’ye geldiniz. Türkiye’deki konserleriniz ve Türk seyirciler ile ilgili düşünceleriniz neler? Geçtiğimiz Kasım ayında Türkiye’deydim ve bu benim için muhteşem bir deneyim oldu. Seyirci muhteşemdi. Gerçekten çok heyecan vericiydi ve bu fırsata sahip olmak benim için büyük bir ayrıcalıktı. Hayal edebileceğiniz en iyi konserlerden biriydi diyebilirim. Farklı sanat alanlarında eserler verme gibi planlarınız var mı? Müzik yapmaya devam edeceğim. Ancak dünyaya bir kez daha gelseydim ressam ya da şair olmak isteyebilirdim. Sizce muğam müziği dünyada hak ettiği ilgiyi görüyor mu? Bence görüyor. Nerede çalarsam çalayım, müziğim her zaman hoş karşılandı ve beğeni gördü. Folk müzik farklı ve ilginç geçmişlerden geldiği için her zaman iyi tepkiler alıyor. Ve bence folk müzik evrensel ortak duyguları barındırdığı için toplumları birbirlerine yakınlaştırıyor. Sevgi, saygı, dostluk, inanç ve iyi niyet; folk müziğin içerisinde günlük hayatta hissettiğimiz tüm duygular mevcut. Bu müzik türü ihtiyacım olan her şeyi içeriyor. Niçin Almanya’da yaşamayı seçtiniz? Özel bir sebebi var mı? Yaşadığım şehir Mainz bana Bakü’yü hatırlatıyor. Aynı meridyen üzerindeler. Bakü de harika ve ilham verici bir şehir. Burada yaşamak benim kaderim. Bir sanatçı olarak ülkemin kültürünü dünyanın her yerinde paylaşmak benim görevim. Elbette anavatanınızda kalabilirsiniz ve bu büyük bir mutluluk kaynağı olur, aileniz ve dostlarınız ile vakit geçirebilirsiniz. Fakat bu noktada ülkeniz için sanatsal ve müziksel açıdan yapabilecekleriniz azalabilir. Her şey Allah tarafından belirleniyor. Bu yüzden ben de her şeyi olduğu gibi kabul ediyorum. Bu yüzden hiç şikayetçi olmam ve olanlarla ilgili her zaman tatminkarımdır. Bu benim yaşam felsefem. 70 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 01 01 Aziza Mustafa Zadeh sanatın her alanında olmak istediğini vurguluyor. 01 Aziza Mustafa Zadeh emphasizes that she wants to be an artist in every field. 02 Sanatçı, boş vakitlerinde resim yapmayı seviyor. 02 Zadeh likes to paint in her spare time. Do you think mugham music get the attention it deserves in the world? I think it does. Whereever I go, my music has always been well received and appreciated. Folk music is different and it always gets good response because it comes from different roots. Folk music embraces universal emotions so therefore it unites societies to each other. Folk music provides all the emotions we feel in every day life: Love, Respect, Friendship, Faith ana Goodwill. This type of music contains everything I need. Why did you choose to live in Germany? Is there a special reason? I live in Mainz and it remainds me of Bakü. They are on the same meridan. Bakü is wonderful as well and it is an inspiring city. www.hazarworld.com 03 03 Aziza Mustafa Zadeh, eserlerini çoğunlukla fusion ve caz alanında yaratıyor. 03 Aziza Mustafa Zadeh makes music mostly in fusion and jazz genres. ZADEH: “Yaşadığım şehir Mainz bana Bakü’yü hatırlatıyor.” Alman ve Azerbaycanlı sanatçılar arasında farklar var mı? Bize gelecek projeleriniz ile ilgili neler söyleyebilirsiniz? Almanya’nın Johann Sebastian Bach gibi bestecileri barındıran muhteşem bir müzik kültürü var. Klasik müziğin de benim müziğim üzerinde etkisi büyük. Bazen Alman müzisyenlerle bazense Azerbaycanlı müzisyenlerle çalışıyorum ve şunu rahatlıkla diyebilirim ki çoğu zaman aynılar. İnsan, her yerde insan. Gelecekle ilgili aklımda ve kalbimde birçok proje var ama sıradaki hangisi bilmiyorum. Fakat Türk müzikseverlerin ne kadar muhteşem olduklarını ve Türkiye’ye gelmenin ne kadar güzel olduğunu biliyorum ve yeniden gelmeyi istiyorum. ZADEH: “I live in Mainz and it reminds me of Baku.” It is my destiny to live here. As an artist, it is my duty to share my country’s culture all over the world. Of course you can stay in your own country ana this would be a great source of happiness, you can spend time with your family and friends. However, at this point artistic and musical things you can do for your country may be reduced. Everything is detemined by God. Therefore, I accept everything the way it is. I never complain and I am always satisfied. This is my life philosophy. Are there any differences between the Azerbaijani ana German artists? What can you tell us about your future projects? Garmany has a spectacular music culture hosting composers such as Johann Sebastian Bach. Classic music also has a profound influence on my music. I sometimes work with Azerbaijani musicians and sometimes with German musisicans and I can comfortably say that most of the time they are the same. People are the same evrywhere. I have many projects in my mind about the future but I don’t know which one is next. I know for sure how Turkish music lovers are wonderful and how great it is to be in Turkey and I would like to come again. HAZAR WORLD 71 KÜLTÜR&SANAT / CULTURE&ART KİTAP / BOOK Yazar: Doç. Dr. Terane Turan Rehimli ve Rana İslam Değirmenci Author: Assoc. Prof. Terane Turan Rehimli and Rana Islam Değirmenci SANA YAZMADIĞIM ŞİİR POEM THAT I DID NOT WRITE / PENCEREYE VURDU TAN FOR YOU / TWILIGHT AT MY Terane Turan Rehimli annesine ithaf ettiWINDOW ği Sana Yazmadığım Şiir kısmında 61 şiirine yer verirken, Rana İslam Değirmenci’nin babasına ithafen kaleme aldığı Pencereye Vurdu Tan kısmı 42 şiirden oluşuyor. İki değerli şairin eserlerinin yer aldığı bu ikiz kitap, 1. Türk Dünyası Edebiyat Buluşması’nda büyük ilgi gördü. This poetry book consists of two parts; Poem That I Did Not Write for You, includes 61 poems and Twilight at My Window includes 42 poems written by Rana Islam Değirmenci for her father. This book i attracted great interest in the 1st Literature Conference of the Turkish World. FİLM / MOVIE Yönetmen: Kürşat Kızbaz. Oyuncular: Devrim Evin, Bülent Emin Yarar, Ahmet Mekin, Altan Erkekli, Altan Gördüm Director: Kürşat Kızbaz. Cast: Devrim Evin, Bülent Emin Yarar, Ahmet Mekin, Altan Erkekli, Altan Gördüm YUNUS EMRE AŞKIN SESİ YUNUS EMRE VOICE OF LOVE Türk yapımı Yunus Emre Aşkın Sesi filminde, sadece Anadolu’da değil, evrensel alanda da tarihin en önemli düşünürlerinden biri olarak kabul gören ve hümanizmin öncülerinden olan Yunus Emre’nin bu mertebeye ulaşma öyküsünü izliyoruz. Yunus Emre, aşkların en büyüğü olan ilahi aşka ulaşmak için çıktığı yolculukta, aradığının içinde olduğunu bilmeksizin Anadolu’nun tüm erenleriyle görüşüp onların kendisine yol göstermelerini ister. Yunus Emre’nin barış ve sevgi düşünceleri ekseninde ünlü düşünürün hayatını ele alan film, izleyiciyi aşk yolunda kendini arayan Yunus Emre ile buluşturuyor. Written and produced in Turkey, Yunus Emre Voice of Love tells the story of Yunus Emre, a pioneer of the philosophy of humanism and one of the most important philosophers in history, not only in Anatolia but the entire world. In his search for self on the path of Divine Love, Yunus Emre visited everyone who found real love and asked them to show him the way until he realized that the love he was looking for was inside him. The film explores the life of this great philosopher, his thoughts on peace, tolerance and love. It brings the audience together with Yunus Emre on his quest to find himself. 72 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 www.hazarworld.com KİTAP / BOOK Yazar: Ganire Paşayeva Author: Ganire Pashayeva DÜNYAYI DEĞİŞTİREN BİLİMADAMLARI Azerbaycanlı milletvekili ve yazar Ganire Paşayeva, yeni kitabı Dünyayı Değiştiren Bilimadamları’nı yayınladı. Bu kitabında 50 ünlü bilim adamı hakkında ilgi çekici bilgiler veren, araştırmaları sırasında yaşanan zorluklardan ve fedakarlıklarından bahseden, ayrıca bu kişilerin hayatlarına dair ilginç anılara da yer veren Paşayeva, kitabın tüm gelirinin bir kimya öğretmeninin yeni kitabının basımı için kullanılacağını açıkladı. SCIENTISTS WHO CHANGED THE WORLD Ganire Pashayeva, Member of the Azerbaijan Parliament and author, published her new book Scientists Who Changed the World. The book tells the story of 50 wellknown scientists, highlighting interesting facts about their lives; the struggles and sacrifices they endured throughout their research. Ganire Pashayeva indicated that the profit derived from the sale of this book will be used to publish the new book of a chemistry teacher. KONSER / CONCERT Tarih: 15 nisan Yer: Ankara Devlet Resim Heykel Müzesi Konser Salonu Date: aprıl 5 Venue: Ankara State Art and Sculpture Museum TULUYHAN UĞURLU KONSERİ TULUYHAN UĞURLU CONCERT “GÜNEŞ ÜLKE ANADOLU” “ANATOLIA - THE SUN LAND” Sanatçının “Güneş Ülke Anadolu” isimli eserini seslendireceği konser, Anadolu’nun binlerce yıllık tarih ve felsefesini anlatıyor, yaşadığımız toprakların binlerce yıl önceki sahiplerinin şaşırtıcı hikayeleri ile başlayıp, sonlanıyor. Tuluyhan Uğurlu, Güneş Ülke Anadolu eserini Osmanlı’nın son yıllarında ülkemize arkeoloji bilincini kazandıran ve İstanbul Arkeoloji Müzesi’ni kuran Osman Hamdi Bey’e ithaf ediyor. The pianist will perform his work “Anatolia - The Sun Land” which tells the thousandyear history and philosophy of Anatolia, beginning and ending with surprising stories of Anatolia’s former owners thousands of years ago. Tuluyhan Uğurlu dedicated his work “Anatolia - The Sun Land” to Osman Hamdi Bey, the founder of the Istanbul Archeology Museum, who raised awareness about archeology in Turkey in the last years of the Ottoman Empire. TİYATRO / THEATRE Yer: Ankara 75. Yıl Sahnesi, Rejisör: Semih Sergen Place: Ankara 75. Yıl Sahnesi, Stage Director: SEMIH SERGEN Mevlana - Aşk Rumi – Screaming Ve Barış Çığlığı for Love and Peace Yüzyıllar öncesinden tanrı insan, insan tanrı birlikteliğini inanılmaz doğru bir ölçüyle insana sunan, hiç eskimeyen düşünce ve fikirleriyle günümüz insanına da ışık, aşk ve barış kaynağını ısrarla gösteren bir ulu kişidir gönüller ışığı Mevlana. Eserde Mevlana’nın fikirleri ve örnek bir dünya sistemi yaratma çabasına yer veriliyor. Mevlana is a great-hearted person who presented the God-human, human-God unity excellently many centuries ago, insistently showed the source of light, love and peace to human beings with his ageless thoughts and ideas. This works includes Mevlana’s thoughts and efforts to create a model world system. HAZAR WORLD 73 ROTA / ROUTE Doğunun İncisi Iğdır’a Yolculuk Türkiye’nin en doğusundaki Iğdır, zengin doğal ve tarihi güzellikleriyle misafirlerini bekliyor. Doğa, tarih tutkunları ve midesine düşkünler için Iğdır önemli bir alternatif gezi rotası. Mehmet Erdoğan ELGİN 74 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 www.hazarworld.com Travel to Iğdır Pearl of the East Iğdır, the farthest Eastern city of Turkey with a plenty of historical monuments and natural beauty, is waiting for its visitors. For those who love history and nature, and have an appetite for delicious food, Iğdır is the perfect destination. HAZAR WORLD 75 01 G üney Kafkasya dağlarının Anadolu Yarımadası’nın en doğu ucunu sıyırarak güneye doğru uzandığı bölgede güneş, dağların yüksek zirvelerinin arkasından doğuyor. Binlerce yıldır olduğu gibi Aras Nehri geçtiği topraklara bereket getiriyor. Henüz gecenin serinliği hissediliyor. Ama birazdan kendini tam olarak gösterecek olan güneş, Aras’ın suyuyla beslenen verimli Iğdır Ovası’nı ısıtacak ve bu verimli ova yüzyıllardır olduğu gibi yine medeniyetleri beslemeye devam edecek. Iğdır, Türkiye’nin en doğu ucundaki bu şehir ilk çağlardan bugüne kadar birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Milattan önce kurulan şehirlerin kalıntıları Iğdır’ın tarihten gelen zenginliğini günümüze kadar taşıyor. Adını Oğuz Han’ın torunu Iğdır Bey’den alan şehir, Türklerin Anadolu’ya giriş kapısı olmuş. Selçuklular, Karakoyunlular ve Osmanlılar döneminde stratejik önem taşıyan şehir, Türk Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet döneminde de önemini sürdürmeye devam etti. Zira bugün Iğdır üç ülkeye (Azerbaycan, İran ve Ermenistan) sınırı bulunmasıyla stratejik bir öneme sahip olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. Öte yandan kültürel, doğal ve tarihi 76 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 02 T he sun rises over the Caucasus Mountains in the farthest Eastern point of the Anatolian peninsula. For thousands of years, the Aras River has blessed the soil on its path. Nights are cool, but the sun will show itself shortly and warm up the bountiful Iğdır Plain. This rich and fertile land took care of many past civilizations and it will continue to do so for many others. Home of many early and modern civilizations, Iğdır is located at the farthest Eastern point of Turkey. Ruins of the city that was built BC show how rich Iğdır’s history is. The city took its name from ‘Iğdır Bey’, son of Oghuz Khan. For Turks, Iğdır became the entrance gate to Anatolia. The city held strategic importance during the times of the Seljuks, Kara Koyunlu Turkomans and the www.hazarworld.com Ottomans, as well as during the Turkish War of Independence and the years of the republic. Even today Iğdır shows how valuable its strategic location is by bordering three countries: Azerbaijan, Iran and Armenia. It is also a city full of history, nature and culture a must-see in Turkey and the Caucasus region. City of Legends güzellikleriyle hem Türkiye’nin hem de Kafkasya bölgesinin mutlaka ziyaret edilmesi gereken şehirleri arasında yer alıyor. Efsanelerin Şehri Iğdır, kutsal kitaplarda adı geçen Nuh peygamberin gemisinin son limanı olan, insanlar ve hayvanların tekrar yeryüzüne yayıldığı efsanevi Ağrı Dağı’nı topraklarında barındırıyor. Ağrı Dağı, insanlık tarihi bakımından büyük önem taşımasının yanı sıra, Türkiye’nin en yüksek dağı olarak da dikkat çekiyor. Yine dağın kuzey cephesindeki buzul, Türkiye’nin en büyük buzul tabakası olması nedeniyle meraklılarının ilgisini çekiyor. Ağrı Dağı kış sporlarına elverişli yapısı, yaylaları, mağaralarıyla doğa sporları, yamaç paraşütü ve avcılık gibi aktiviteler 01 Ağrı Dağı, kayak ve yamaç paraşütü için ideal bir destinasyon. 01 The Mount Ağrı is an ideal destination for skiing and paraglidinge 02 Ağrı Dağı, Türkiye ve Avrupa’nın en yüksek dağı koumunda. 02 The Mount Ağrı is the highest mountain in Turkey and Europe. Turkish highest mountain, Mount Ağrı is in Iğdır. This is where the Biblical Noah’s Ark came to rest after the flood and where human beings and animals started a new life. Mount Ağrı plays a significant role in human history. It is also the highest peak in Turkey, the Northern side of which is covered with an ice cap - Turkey’s largest ice covered area. Mount Ağrı is a great destination for winter sports. Its plateaus and caves are ideal for outdoor sports, paragliding and hunting. Iğdır is also remarking with another characteristic that awakens the curiosity of nature and science lovers. A meteor crater was formed in the Korhan Plateau within the city borders due to a meteor hit in 1892. The crater, the width and depth of which are 35 and 60 meters respectively, is also said to be the second biggest of its kind in the world, following the Barringer Crater in Arizona. Tourists visiting Iğdır should also visit this must-see attraction. And don’t forget about the breathtaking nature views around the crater. The natural beauty of this city does not end here. The Salt Mines located in the district of Tuzluca is another interesting destination. This area is said to have the capacity to meet the salt requirement of Turkey for 100 years. The air in the tunnels is believed to be good for many respiratory diseases. Other places which should be on your list are: Fish lake, which is a lava lake, the Sip Waterfall in the HAZAR WORLD 77 için mutlaka gidilmesi gereken bir yer. Öte yandan Iğdır başka bir özelliği ile de doğa ve bilim meraklılarına kapılarını açıyor. İl sınırları içinde bulunan Korhan Yaylası’nda 1892 yılında bir göktaşının düşmesiyle meydana gelmiş meteor çukuru, dünyada büyüklük ve derinlik bakımından Arizona’daki Barringer Krateri’nden sonra ikinci sırada yer alıyor. Genişliği 35 metre, derinliği ise yaklaşık 60 metre olan çukur Iğdır’ı ziyaret eden turistlerin mutlaka gittiği yerler arasında bulunuyor. Şüphesiz meteor çukurunun etrafındaki muhteşem doğa manzarasını da unutmamak gerekiyor. Iğdır’ın sahip olduğu doğal güzellikler bunlarla sınırlı değil. Tuzluca ilçesinde yer alan ve Türkiye’nin 100 yıllık tuz ihtiyacını karşılayabilecek potansiyele sahip tuz sahasındaki mağaraların solunum yolu hastalıklarına iyi geldiği söyleniyor. Yine bir lav set gölü olan Balık Gölü, Şip Şelalesi’nin yer aldığı Serdarbulak Yaylası, Ahura Mazda Suyu, Ahura Buzulu, Cehennem Vadisi mutlaka görülmesi gereken yerler arasında. Zengin Bir Tarih Barındırıyor Verimli toprakları sayesinde birçok medeniyetin izini taşıyan Iğdır, bu medeniyetlerin yaptığı eserleri bünyesinde barındırıyor. Büyük Ağrı Dağı’nın kuzey yamaçları üzerindeki Yakup Vadisi’ndeki Ahura Harabeleri bu tarihi eserlerden yalnızca biri. Burası M.Ö. 2. yüzyılda Artaksiyalı Krallığı zamanında kurulmuş bir yerleşim yeri olmasıyla dikkat çekiyor. Asmaköyü yolu üzerinde bulunan, 12. yüzyıl Selçuklu taş işlemeciliğinin en güzel eserlerinden Selçuklu Kervansarayı, sanat tarihi meraklıları için önemli bir yapı durumunda. Yine Karakoyunlular döneminden kalma koç başlı mezar taşları görülmesi gereken tarihi kalıntılar arasında yer alıyor. Orta Asya kültürünün izlerini taşıyan mezar taşları, Karakoyunlulara göre yiğit ve kahraman olan kişiler ile genç yaşta ölenlerin mezarlarına dikilirdi. Daha önce de bahsettiğimiz gibi Kurtuluş Savaşı sürecinde Iğdır halkı önemli görevler üstlenmiş ve bu görevleri başarıyla yerine getirmişti. Bilindiği gibi bölge halkı Ermeni çetelerinin saldırısına çok sık maruz kalmıştı. Bu nedenle Iğdır’ın merkezinde Şehit Türkler Anıtı ve Müzesi yapıldı. Bu anıt, bölgede yaşanan Ermeni saldırılarını sembolize ediyor ve bu anıtın yanındaki müze o döneme ait birçok belgeyi barındırıyor. Yine Iğdır merkezinde yer alan ve adını Türk tarihinde önemli bir yere sahip Azerbaycan 78 MART 2014 SAYI 16 - MARCH 2014 ISSUE 16 03 Milattan önce kurulan şehirlerin kalıntıları Iğdır’ın tarihten gelen zenginliğini günümüze kadar taşıyor. Ruins of the cities that were built BC carry the historical wealth of Iğdır up to the present. Serdarbulak Plateau, Ahura Mazda Water, Ahura Ice Cap, and the Valley of Hell. Rich History Thanks to its fertile land, Iğdır hosted many civilizations and kept their treasures up to the present. Ahura ruins in the Yakup Valley, which is located on the Northern skirts of the great Mount Ağrı, is known with a settlement built in 200 BC during the time of the dynasty of Artaxidas. For art and history lovers, the Seljuk Caravanserai located on the road to Asmakoy is a great historical building and a good example of Seljuk stonework of the 12th century. Visitors will have a chance to see the ruins of headstones shaped like bighorn sheep heads made by Kara Koyunlu Turkomans. These headstones are bearing the signs of central Asian cultures. According to Kara Koyunlu Turkomans, these headstones were made to honor brave and heroic people and those who died young. As we mentioned earlier, Iğdır and its people played a crucial role during the Turkish War of Independence. The city was attacked by Armenian bands on a daily basis. A museum and a memorial to commemorate Turkish Martyrs were built at the center of the city. The memorial symbolizes Armenian attacks, and the museum located right beside it keeps the historical documents of those years. Another place of historical importance located at the center of Iğdır is the Heydar Aliyev www.hazarworld.com 05 04 eski Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’den alan park, yorulduğunuz zaman oturup demli bir çay içebileceğiniz güzel bir mekan. 03 Iğdır merkezde yer alan Nuh Nebi Camii. Zengin Mutfak 03 Nuh Nebi Mosque at the center of Iğdır. Iğdır, verimli toprakları ve çevre şehirlerin hiçbirine benzemeyen iklimi ile adeta Doğu Anadolu Bölgesi’nin Çukurova’sı konumunda. Bu nedenle pamuktan, çeşitli meyve sebzelere kadar geniş bir yelpazede tarım ürünleri Iğdır Ovası’nda yetiştirilebiliyor. Doğu Anadolu’nun genelinde olduğu gibi bu şehirde de hayvancılık oldukça gelişmiş durumda. Hal böyle olunca Iğdır’ın zengin bir mutfağa sahip olduğunu görüyoruz. Bozbaş, paça çorbası, katlet, keleçoş, lepeli ekşili pilav gibi yemekler, bu zengin mutfağa ait. Iğdır’ı ziyaret ettiğinizde çok çeşitli ve lezzetli yemeklerden tadabilirsiniz. Şüphesiz bölgede yetişen taze meyveler de Iğdır mutfağının önemli bir parçası. Kayısı, şeftali, karpuz, kiraz bu şehirde yetişen lezzetli ve doğal meyvelerden yalnızca birkaçı. 04 Balıklı Göl’ün denizden yüksekliği 2241 metre. 04 The Balıklı Lake is 2241 meters above sea level. 05 Balıklı Göl’ün derinliği bazı kesimlerde 100 metreyi aşıyor. 05 Depth of the Balıklı Lake is more than 100 meters at some spots. Park. This park was named after the late President of Azerbaijan who has an important place in Turkish history. You should also visit the park where you can rest and enjoy a cup of a nicely brewed tea. Rich Cuisine Thanks to its fertile lands and unique climate, Iğdır is also called ‘Çukurova of Eastern Anatolia’. Fertile Iğdır plain provides plenty of opportunities to grow a broad range of products from cotton to various fruits and vegetables. Livestock is well developed there like in many other parts of Eastern Anatolia. As such, Iğdır has a rich cuisine. “Bozbas”, “khash”, “cutlet”, “kelecos” and “lepeli eksili pilaf” are only a few of the dishes the region is famous for. When you visit Iğdır, do not forget to taste its local cuisine and fresh fruits. Apricots, peaches, watermelons and cherries are just some of the many fruits that grow in Iğdır. Nasıl Gidilir? How to Get There? Iğdır’a kara yoluyla olduğu gibi 2012 yılında açılan havalimanı sayesinde uçakla da gitmek mümkün. Şehir merkezinde çok sayıda otel bulunuyor. Hazır buraya gelmişken şehrin komşusu olan ve Azerbaycan’a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni de ziyaret edebilirsiniz. Haydi o zaman, Türkiye üzerinde güneşin ilk doğduğu bu bereketli ve buram buram tarih kokan topraklara, Iğdır’a gitme zamanı. You can get to Iğdır by car or by air since the opening of the local airport in 2012. The city center has many accommodation options. While visiting Iğdır, you can take a trip to the neighboring Nakhchivan Autonomous Republic, a country under the Republic of Azerbaijan. So what are you waiting for? It is time to visit Iğdır - city of the rising sun, fertile and historical lands. HAZAR WORLD 79 ROTA / ROUTE stabesi publis is? Nos sul / UAstabesi publis is? Nos sul краткое изложение www.hazarworld.com Турция находится между Каспийским Регионом и Ближним Востоком, обладающими почти 70 % мировых энергетических запасов и европейским рынком, потребляющим 17 % и производящим только 2 % энергоресурсов. Ближний Восток, где больше проблем, чем возможностей, в течение долгого времени упоминается вместе со словами “терроризм” и “нестабильность”. А эти понятия прямо или косвенно связаны с нефтью. Халдун Яваш Каспийский Стратегический Институт Генеральный Секретарь С другой стороны , молодые и динамичные страны Каспийского Региона предлагают Турции и Европе сотрудничество и инвестиционные возможности. Турция является второй страной в мире по росту потребности на энергоносители. Страны Каспийского Региона являются единственными партнерами, могущими удовлетворить спрос на энергоносители по конкурентным ценам. Тема, вынесенная на обложку журнала: обзор состояния экономики стран Каспийского региона в 2013 году. Эксперт HASEN Проф. Др . Месут Хаккы Джашын рассмотрел процесс нормализации отношений между США и Ираном. Доктор Джемиль Эртем написал о причине снижения Россией цены на природный газ, продаваемого Украине. Посол Украины Др. Сергей Корсунский рассказал Hazar World о последних событиях, произошедших на Украине, и отношениях между Турцией и Украиной. Презентация книги “Ильхам: Портрет президента”, повествующей о жизни Президента Ильхама Алиева и истории Азербайджана турецким читателям, состоялась в Стамбуле. Мы взяли для вас эксклюзивное интервью у автора книги Грэма Х. Уилсона. На страницах рубрики “Маршруты” - рассказ о Карсе, одной из самых важных частей проекта железной дороги Баку-Тбилиси- Карс. До встречи в следующем номере... HAZAR WORLD 81 краткое изложение ВКЛАД RIXOS В ЗИМНИЕ ОЛИМПИЙСКИЕ ИГРЫ Rixos Hotels стал украшением Сочи, города, в котором состоялись 22-ые Зимние Олимпийские игры F ine Hotels, связанный с Rixos, взяв на себя обязанности по управлению в Олимпийской деревне успешно справился со своей задачей. Fine Hotels ежедневно обеспечивал питанием 27 тысяч человек, и, кроме того, обслуживал большое количество организаций в регионе таких, как отели, гостиницы квартирного типа и медиа-центры. Наслаждение от турецкой бани в Сочи Первый Rixos в России построен в Сочи Rixos Красная Поляна Сочи является первым объектом группы Rixos Hotels построенным в России. В Rixos Красная Поляна Сочи, в одном из самых роскошных отелей Сочи, разместились самые сильные участники соревнований: Американский олимпийский комитет и олимпийский комитет Нидерландов. Председатель совета директоров Rixos Hotels Феттах Таминдже, подчеркивая значимость для компании такого события, 82 март 2014 ВЫПУСК 16 как открытие первой гостиницы в России в самом центре Красной Поляны «Горки – Городе», сказал: «Rixos Hotel’s решил принять участие в этом гигантском проекте. Наша гостиница в Сочи, одном из самых популярных центров зимнего туризма в России, в который были инвестированы огромные средства, получила высшую оценку от своих гостей. Мы счастливы, что Rixos Hotels имеет честь присутствовать в Сочи именно в тот исторический момент, когда на этот город обращены взоры людей во всем мире». В гостинице, привлекающей внимание своей современной архитектурой, в распоряжении гостей предоставляется в общей сложности 114 номеров. Из окон гостиницы открывается замечательный вид на Кавказские горы, долины и город. Отель предоставляет услуги в семи различных категориях номеров: superior, deluxe, premium и сьюты junior, executive, presidential и royal. В Rixos Красной Поляне Сочи реализована концепция безопасности, покоя и комфортного отдыха в каждом номере. Rixos Красная Поляна Сочи отвечает желаниям не только тех, кто приезжает на отдых, но всем желаниям бизнесменов для организации продуктивных деловых встреч в окружении этого уникального природного пейзажа. В отеле есть три конференцзала с ультрасовременным дизайном интерьера с общей площадью 370 квадратных метров, в которых могут проводиться заседания с участием от 10-ти до 200 человек. RIXOS КРАСНАЯ ПОЛЯНА СТАЛ ОДНИМ ИЗ САМЫХ РОСКОШНЫХ ОТЕЛЕЙ СОЧИ В двухэтажном здании СПА-центра гости отеля могут посетить фитнес-центр, турецкую баню, сауну, парилку, бассейн, салон красоты, зону отдыха и витаминбар. Опытные мастера тайского и балийского массажа помогут гостям насладиться отпуском в полной мере. Как доехать? Rixos Красной Поляна Сочи находится в 42-х км от международного аэропорта Сочи, куда 3 раза в неделю летают самолеты компании «Турецкие Авиалинии». www.hazarworld.com 15 ФАКТОВ ОБ АЗЕРБАЙДЖАНЕ, КОТОРЫЕ НУЖНО ЗНАТЬ Многие из нас мало что знают о своих соседях. Один из наших близких соседей - Азербайджан, страна с устоявшимися отношениями в историческом, культурном , социальном и экономическом планах. Что мы знаем об Азербайджане ? Почему Азербайджан называют «Страной огней», сколько климатических зон есть в стране? Если вы хотите больше узнать о стране, соединяющей Европу и Азию, прочитайте эту статью. Мерве ДАМДЖЫ 5 Опера «Лейли и Меджнун» известного композитора Узеира Гаджибекова (1885-1948) вошла в историю, как первая опера, сочиненная в восточных странах. Азербайджанская денежная единица манат, является пятой самой дорогой валютой в мире. Лучшая в мире по качеству икра добывается на азербайджанском берегу Каспийского моря, покрывающая 80 % мирового производства икры. В Азербайджане проживает самое большое в мире количество людей (более 1 млн.), ставших вынужденными переселенцами. Азербайджан - первая страна из постсоветских республик, победившая на Евровидении. Азербайджан с темпом роста 35 процентов в 2006 году является самой быстро развивающейся страной в мире и, согласно статистике Всемирного банка в 2009 году, стал страной, осуществившей самое большое число реформ. Азербайджан занимает первое место среди тюркских республик по уровню чтения и письма. Азербайджан имеет 9 из 11-ти климатических зон мира. Азербайджан был одним из первых стран, признавших правительство Анкары. Первый университет в Азербайджане, Бакинский Государственный Университет , был основан 15 ноября 1919 года в период Азербайджанской Демократической Республики. Самое глубокое место Каспийского моря, 1025 метров, находится в Азербайджане. 6 7 8 1 9 10 2 11 12 13 14 Азербайджан является старейшим в мире экспортером нефти. Первая в мире нефтяная скважина пробурена в 1847 году на Абшероне. Азербайджан является первой страной в мире, экспортировавшей Каспийскую нефть на Запад. В Азербайджане производится самая качественная в мире нефть. Азербайджанская Народная Республика, объявившая о своей Независимости в 1918 году, стала первой Демократической Республикой на Востоке. Азербайджан, после распада Союза Советских Социалистических Республик (СССР) в 1991 году, восстановил свою Независимость. Азербайджан был первой мусульманской страной, предоставивший женщинам право голосовать и быть избранными ещё до США и Швейцарии. Женщины получили право голоса в 1918 году. Азербайджан называется «Страной огней», а Баку – «Городом ветров». Считается, что название страны Азербайджан произошло от слова «Азер», означающего на персидском языке огонь. 3 4 15 HAZAR WORLD 83 краткое изложение Визит премьер-министра Эрдогана в Иран, состоявшийся именно в этот критический момент, наблюдался с интересом общественностью региона и мира. Эрдоган свою оценку визита в Иран выразил во фразе: «Мы чувствуем себя как во втором нашем доме». Официальный представитель МИД Ирана Марзие Афхам, квалифицируя визит Эрдогана как «очень важный», сказала: «Диалог и контакты между двумя странами вступили в новую фазу, и мы надеемся, что они будут продолжаться». Премьер-министр Эрдоган, во время визита в Иран 28-29 января, объявил о создании Совета сотрудничества высокого уровня двух стран и увеличении в 2015 году объема двусторонней торговли до 30 миллиардов долларов. Премьер-министр Эрдоган во время визита в Тегеран встретился с духовным лидером Ирана Аятоллой Хаменеи, президентом Хасаном Роухани и министром иностранных дел Джавадом Зарифи. ПЕРЕМЕНЫ В ОТНОШЕНИЯХ АНКАРЫ И ТЕГЕРАНА ПОСЛЕ ВИЗИТА ПРЕМЬЕР- МИНИСТРА ТУРЦИИ ЭРДОГАНА В ИРАН П Доц. Др. Месут Хаккы Джашын олитическая элита Ирана, после избрания Роухани Президентом в августе прошлого года, открыв пути для выхода из экономического спада и кризиса, начала процесс нормализации отношений с США и ЕС. Новый президент Хасан Роухани, проходя через новый и трудный экзамен международной системы, продолжает посылать позитивные сигналы о радикальном изменении во внешней политике, несмотря на критику консервативного крыла Израиля и США. 84 март 2014 ВЫПУСК 16 Иран постепенно будет претворять в жизнь инвестиции, отложенные в течение многих лет из-за эмбарго. В соответствии с планом каждый год будут осуществляться инвестиции в инфраструктуру и надстройку в размере 300 млрд. долларов, и к концу 5 года с общим объёмом инвестиций в размере 1,5 трлн. долларов Иран ликвидирует ущерб, нанесенный почти 30-летним эмбарго. Заместитель министра экономики Ирана и Глава Организации инвестиций Бехруз Алишири, отметив, что в предстоящем пятилетнем периоде инвестиции составят 1,5 триллиона долларов, сказал: «Мы ожидаем участия подрядчиков и промышленников строительного сектора Турции в инвестициях и производствах Ирана. Мы планируем построить в Иране нефтехимические компании, в которых могут принять участие турецкие партнеры». В ходе визита премьер-министра Турции Реджепа Тайипа Эрдогана в Иран было подписано соглашение, которое может стать одним из самых важных элементов для достижения объема торговли 30 млрд. долларов. Преференциальное торговое соглашение является первым соглашением, заключенным в обмен на уступки, за исключением соглашений Турции о свободной торговле. Благодаря ему вклад Турции в реализацию проекта по экономическому развитию Ирана в 1,5 триллиона долларов увеличится . www.hazarworld.com ИНВЕСТИЦИИ В ХРАНИЛИЩА ПРИРОДНОГО ГАЗА В РАМКАХ СТАНОВЛЕНИЯ ТУРЦИИ ЭНЕРГЕТИЧЕСКИМ ХАБОМ Доц. Др. Айхан Эрдем написал об инвестициях Турции в проекты по хранению природного газа и осуществляемых проектах на пути становления Турции энергетическим хабом. Т Доц. Др. Айхан Эрдем урция располагается вблизи региона и стран, где находится примерно 65% мировых запасов нефти и 70% запасов природного газа. Турция, в связи с таким географическим положением между странами- производителями энергоресурсов и крупными их потребителями, является энергетическим коридором или энергетическим хабом. С другой стороны, Турция импортирует около 98 % потребляемого ею природного газа. Объём ежегодного потребления газа Турцией составляет 45 млрд. кубометров. В связи с чем, она является не только страной, выполняющей функцию энергетического коридора, но и крупным потребителем природного газа. Если рассматривать Турцию, как одну из стран в Европе с растущим потреблением газа, то ожидается, что в ближайшем будущем её годовое потребление будет на уровне 60-70 миллиардов кубометров. Общий объем производства природного газа Турции в 2012 году составил 664 млн кубометров. Запасы природного газа страны составляют 6,84 млрд. кубометров. Из общего объёма, произведенного природного газа в Турции, на долю провинции Тракия приходится 97% , Батман - 2 % и Адияман - 1 %. Общий объём, произведенного газа из месторождений страны, может удовлетворить лишь 1,5-2 % от общего потребления. По данным Международного Энергетического Агентства (МЭА), из общего объёма импортируемого природного газа Турцией, около 16 % поставляется из Ирана, 15 % - из Азербайджана , а остальная часть - из России. Согласно заключенным соглашениям о поставках природного газа и из-за недостаточности хранилищ, выплачиваются огромные суммы странам - поставщикам за не полученный из-за снижения потребности и неиспользованный природный газ. Основная цель хранения природного газа в подземных хранилищах - устранение колебаний в спросе вследствие колебаний сезонного потребления. Во многих странах, таких, как Австрия, Италия, Франция, построены хранилища природного газа, достаточные для удовлетворения потребности в природном газе в течение 90 дней. Разработка первого проекта подземного хранения природного газа в нашей стране в Силиври была начата TPAO в 1998 году, и депонированный газ поступил в распоряжение пользователей в 2007 году. В 2009 году емкость хранилища увеличена до 2,66 млрд. кубических метров. Ведутся работы по поэтапному повышению производственных мощностей хранилища от 14 млн.кубометров в день до 25 млн.кубометров в 2014 году и 50 млн. кубометров в 2016 году. При реализации проекта Турция будет обладать ещё большим запасом природного газа, необходимым с точки зрения безопасности поставок энергоресурсов и возможного дефицита в поставках природного газа. Это означает гарантирование 8% от общего объема потребления. HAZAR WORLD 85 краткое изложение Реальность недалекого прошлого и настоящего После распада Советского Союза границы стран в очередной раз изменились. Три кавказские республики, объявив независимость, снова появились на сцене и открыли двери Каспийского Региона Западу. Однако, эта новая эпоха наряду с большими возможностями принесла огромные проблемы . Страны Каспийского Региона для полной оценки имеющегося у них потенциала должны развивать более тесное сотрудничество. На данном этапе , только Азербайджан и Грузия, вместе с Турцией, могут быть охарактеризованы, как стратегические партнеры в регионе. Отношения других стран вокруг Каспийского моря - с Россией более тесные, чем их отношения друг с другом. Прогнозы на будущее и энергетические ресурсы Каспийский Регион – Взгляд из Грузии Посол Георгий Бадридзе Бывший Посол Грузии в Великобритании Георгий Бадридзе написал о важности Каспийского Региона для диверсификации транспортных и энергетических маршрутов на континенте и его вкладе в энергетику и экономическое развитие. П ервая мировая война сильно изменила регион. Русская империя рухнула. Грузия, Азербайджан и Армения провозгласили независимость в 1918 году. Однако, эти государства были оккупированы русскими в 1920 – 1921 годах и стали частью Советского Союза. Регион, в последующие 70 лет, стал частью Советской территорией. Советы продолжили разработку месторождений Каспийской нефти и начали мероприятия по добыче природного газа. 86 март 2014 ВЫПУСК 16 Есть два основных факта, которые будут определять роль и будущие перспективы Каспийского Региона. Первый - это его богатые энергетические ресурсы, и второй - его расположение между Европой и Китаем - двумя гигантами мировой экономики. Азербайджанский природный газ будет поступать в страны Южной Европы по газопроводу Баку-Тбилиси- Эрзурум и далее по Транс- Анатолийского Газопроводу до западной границы Турции, и далее по Трансадриатическому Газопроводу. После создания инфраструктуры для доставки больших объемов Каспийского газа непосредственно на европейские рынки, страны Восточного Каспия, особенно Туркменистан, должны рассмотреть серьезным образом проект Транскаспийского Газопровода. Заключение К концу XIX века, нефтепродукты, начиная использоваться вместо угля, приобрели стратегическое значение. Стратегическое сотрудничество, установленное Азербайджаном и Грузией с западными партнерами, обеспечило самый короткий и безопасный маршрут для транспортировки энергоресурсов из Каспийского Региона на Запад, в частности, на турецкий и европейские рынки. Это историческая возможность для стран на восточном берегу Каспийского Моря. Простого пути для её реализации, без обострения отношения с Россией, не существует, но, если эти государства считают важной свою независимость, они должны рассмотреть эту возможность. www.hazarworld.com Ходжалинский геноцид является не только проблемой Азербайджана, но и Турции И нституте ( HASEN ) состоялось заседание круглого стола: «Этническая чистка в Карабахе и геноцид в Ходжалы». На заседании, состоявшемся в 22 –ую годовщину Ходжалинского геноцида, обсуждалось отношение международного сообщества к проблемам Нагорно -Карабахского конфликта, Ходжалинского геноцида, который является одним из самых больших катастроф XX века, оккупации Арменией азербайджанской территории, правового статуса Нагорного Карабаха и политической ситуации в регионе. за 100 лет Россия разместила на Кавказе 1 миллион армян) сказал, что, по мнению армян, Армения управляется «карабахским кланом», что вызывает значительное беспокойство армян Армении. Чичек, подчеркнув, что дело Азербайджана является делом Турции, и произошедшее является борьбой за существование тюрков на Кавказе, отметил, что, хотя армяне живут среди тюрков, тюрки не могут жить среди армян, антитюркские настроения армян являются чрезмерными. «После нормализация Армении она должна ответить за Ходжалы» Заведущий Кафедрой Международных Отношений Университета Кадир Хас Доц. Др. Митат Челикпала в своем выступлении проанализировал точку зрения международного сообщества на эту проблему. Челикпала, отметив, что принятие Парламентом Азербайджана зверств в Ходжалы как геноцид, имевшее политические и юридические последствия, сказал, что мнение международного сообщества начало медленно меняться, и очень важно часто поднимать этот вопрос, международные суды обязательно должны быть вовлечены в этот процесс. Международное право игнорируется» Модератор заседания Проф. Др. Месут Хаккы Джашын дал оценку исторических событий в период Ходжалинского геноцида, Нагорно-Карабахскому конфликту и имевшим место нарушениям международного права. Джашын, отметив, что вооруженные силы Армении при поддержке русских напали на Ходжалы и убили более 600 мирных жителей, сказал, что Ходжалинский геноцид - это месть, вымещенная на гражданских лицах, и продолжение этнической чистки Армении по отношению к Азербайджану. Армения осуществила на Кавказе оккупационную политику Выступивший на заседании Декан Факультета Гуманитарных и Социальных Наук Университета Ипек Проф. Др. Кемаль Чичек рассказал о препятствиях на пути к решению проблем Нагорного Карабаха и Ходжалинского геноцида, подоплеке политической солидарности и историческом фоне событий. Чичек, отметив, что в 1800 году в регионе проживало 200 тыс. армян, а в 1900 году их число превысило 1 миллион, ( почти HAZAR WORLD 87 краткое изложение МОСТ ПРОЦВЕТАНИЯ РЕГИОНА SHAHDENIZ2 С Современную жизнь невозможно представить без энергетики. Нефть и природный газ, два основных источника для энергетики, были обнаружены в Каспийском регионе 200 лет назад. И только в наши дни нефть и природный газ вновь вписали на страницы истории мировой энергетики золотыми буквами имена Азербайджана и Каспийского моря. 88 март 2014 ВЫПУСК 16 Эмин Эмрах Даныш овременную жизнь невозможно представить без энергетики. Нефть и природный газ, два основных источника для энергетики, были обнаружены в Каспийском регионе 200 лет назад. И только в наши дни нефть и природный газ вновь вписали на страницы истории мировой энергетики золотыми буквами имена Азербайджана и Каспийского моря. После реализации проекта Баку-ТбилисиДжейхан (БТД ), названный «Проектом века» при сотрудничестве Азербайджана и Турции, доставка каспийских энергоресурсов на мировой рынок энергии осуществилась по инициативе Азербайджана – стра- www.hazarworld.com TANAP в цифрах 1841 KM Общая длина ны, первооткрывателя в сфере энергетики. Манхэттен под Каспийским морем Месторождение «Шах Дениз», включающее залежи «Шах-Дениз 2» и «Шах-Дениз 1», находится в территориальных водах Азербайджана в Каспийском море, примерно в 70 километрах от суши. Месторождение, открытое в 1999 году, является одним из ведущих в мире залежей газоконденсата. Площадь месторождения «Шах-Дениз» составляет около 140 километров. Другими словами, площадь «Шах Дениз 2» равна площади Манхэттена. Разработка гигантского месторождения природного газа осуществляется в три этапа. Общие резервы месторождения «Шах Дениз» составляют 1,4 трлн. кубометров ( 50 триллионов кубических футов). Резервы месторождения «Шах Дениз», при потреблении на уровне текущего года, могут обеспечивать природным газом Турцию в течение 30-ти лет. Структура акционерного капитала «Шах Дениз» такова : BP- оператор ( 28,8 %), ГНКАР ( 16,7 %), Statoil (15,5%) , Total ( 10%) , Лукойл (10%) , NICO ( % 10) и TPAO ( 9%). Эта структура учитывает упомянутое ранее приобретение доли BP и ГНКАР. Приобретение этих акций, как ожидается, будет завершено в 2014 году. «Шах Дениз 1» Природный газа, добытый на единственной платформе «Шах Дениз 1», передается на терминал близ Баку – Сангачал, где после различных обработок при помощи гигантского газового компрессора закачивается в трубопровод. Объём годовой добычи природного газа на месторождении «Шах Дениз-1» превышает 9 миллиардов кубометров. На месторождении «Шах Дениз-1» в день производится приблизительно 55 тысяч баррелей конденсата. 20 Инвестиция в 45 млрд. долларов Проект «Шах Дениз-2» выделяется не только по объёму резервов газа, а также размером инвестиций в разработку месторождения, производство и транспортировку. Размеры инвестиций в «Шах Дениз-2», TANAP и ТАР составят 45 млрд. долларов. Инвестиция в разработку месторождения «Шах Дениз-2», производство и финансовые затраты на строительство газопровода до грузинско-турецкой границы в сумме составят 28 миллиардов долларов. В Грузию будет инвестировано 2 миллиарда долларов 31 Грузия имеет большое значание для доставки «Шах Денизского» газа в Турцию и Европу. Для строительства газопровода в пределах границы Грузии будет инвестировано 2 млрд. долларов. В период строительства трубопровода и двух компрессорных станций в Грузии появится новая возможность для трудоустройства двух тысяч человек. Общий объем инвестиций и новые возможности для трудоустройства, внеся значительный вклад в экономику Грузии, будут способствовать экономическому развитию страны. Структура акционерного капитала Tekfen İnşaat выполнит строительные работы на «Шах Дениз-2» на общую сумму в 1,1 млрд. долларов Число пересекамых провинций 31 млрд. кубометров Объём транспортируемого газа в 2026 году %58 %30 %12 ГНКАР BOTAS BP Производство и мероприятия по разработке месторождения, предусмотренные в проекте «Шах Дениз-2», создадут значительные возможности для деятельности турецких компаний. Строительство двух добывающих платформ и берегового терминала Сангачал, на стадии разработки месторождения «Шах Дениз-2», будет осуществлять известная строительная фирма Tekfen İnşaat со своим деловым партнером в Азербайджане компанией Azfen. Проект Транс- Анатолийского Трубопровода природного газа ( TANAP Проект Транс- Анатолийского Газопровода из ( TANAP ) будет способствовать поставке природного газа в Турцию и Европу из месторождения «Шах Дениз-2» Азербайджана и дополнительных источников. На первом этапе, из предусмотренных по проекту TANAP четырех этапов, планируется в 2018 году дать первый поток газа. Планируемая годовая мощность трубопровода в 2019 году составит 16 миллиардов кубометров, в 2023 году - 23 миллиарда кубометров и в 2026 году - 31 млрд кубометров. HAZAR WORLD 89 краткое изложение C TANAP’OМ ОБЪЕМ БИЗНЕСА, БУДЕТ РАСТИ Производителей Стальных Труб ( ÇEBİD ) Мехмет Зерен рассказал о вкладе проекта ТрансАнатолийского Газопровода (TANAP) в развитие сектора производства стальных труб Турции. К акого рода инвестиции в сектор производства стальных труб Турции станут возможными благодаря проекту TANAP? Как ожидается при реализации проекта TANAP будут использоваться в общей сложности 2 млн. тонн стальных труб диаметром 56 и 48 дюймов и стоимостью около 2 млрд. долларов. Производители стальных труб Турции, когда на повестке дня встал вопрос проекта TANAP, начали делать инвестиции в модернизацию. В настоящее время все наши производители обладают технологией и инфраструктурой для производства труб, которые будут использоваться в трубопроводах. Кроме 90 март 2014 ВЫПУСК 16 этого, необходимы инвестиции для производства материалов, которые будут использоваться производителями стали в Турции. Благодаря этому проекту, какого рода ноу-хау получит сектор производства стальных труб Турции? Турция, благодаря ранее приобретенному опыту при строительстве трубопроводов, сегодня имеет знания и опыт для выполнения всех работ по трубопроводным проектам (инженерия, проектирование, закупки материалов и строительство). Мы имеем опыт работы для выполнения проекта TANAP нашими собственными ресурсами. В нашей стране до сих пор не было производства плоского проката качества X70. Передача технологии плоского проката с началом прозводства будет иметь важное значение в будущем, с точки зрения большего участия в проектах международных трубопроводов. www.hazarworld.com ПОДПИСЬ ТУРЕЦКИХ ЭНЕРГЕТИЧЕСКИХ В ПРОЕКТ ВЕКА Проект « Шах Дениз -2» долгое время находится под пристальным наблюдением Турецких компаний. Tekfen İnşaat - одна из этих компаний. Генеральный Директор Tekfen İnşaat Левент Кафказлы ответил на вопросы Hazar World. К акие инвестиции сделал Tekfen İnşaat и какие проекты он разрабатывает в Азербайджане? Первый шаг в страну Tekfen сделал в начале 1990-х годов. С 1996 года завершено и продолжаются до сегодняшнего дня в общей сложности 18 проектов на сумму 3,4 млрд. долларов США. Объем работы, полученный в Азербайджане в 2013 году, составил 1,8 млрд. долларов США. Расскажите, пожалуйста, о содержании выполняемой Tekfen работы. В рамках проекта двух оффшорных платформ, соединенных между собой мостом, Tekfen İnşaat, согласно контракту, подписанному консорциумом АТА ( AMEC – Tekfen-Azfen ) и BP Exploration ( Шах Дениз ), получил подряд на строительство, изготовление и сдачу в эксплуатацию двух морских платформ с общим весом 26442 тонны и соединительного моста. Общий бюджет проекта составляет около 975 миллионов долларов США. Доля Tekfen İnşaat в проекте, вместе с долей в пакете акций Azfen, составляет в общей сложности около 496 миллионов долларов США. Консорциум Azfen -Tekfen согласно контракту, заключенному с BP Exploration ( Шах Дениз ), взял подряд на строительтельство и монтажные работы берегового терминала « Шах Дениз Фаза 2» Сангачал. Общий бюджет проекта составляет примерно 1 млрд. долларов США, доля Tekfen İnşaat в проекте с учетом его доли в Azfen примерно 621 млн. долларов США. HAZAR WORLD 91 краткое изложение 22-ЫЕ ЗИМНИЕ ОЛИМПИЙСКИЕ ИГРЫ В СОЧИ И ТУРЦИЯ 92 март 2014 ВЫПУСК 16 В городе Сочи, находящемся в одном из самых известных курортных и туристических регионов Кавказа на Черноморском побережье России, с 7 по 23 февраля состоялись 22-ые Зимние Олимпийские игры с участием 2900 спортсменов из 88стран. www.hazarworld.com Турция, благодаря успешной работе турецких строительных компаний, завоевала первую золотую медаль Олимпиады в Сочи ещё до её начала. О лимпиада в Сочи явилась прекрасной возможностью показать всему миру «новое» лицо России, и Москва провела серьезную подготовку для её проведения. 22-ая зимняя Олимпиада стала самой обсуждаемой в истории Олимпийских игр ещё до её начала. Согласно официальным правительственным органам России, на подготовку к Олимпиаде, включая и строительство объектов, было затрачено 6-7 миллиардов долларов, но, по мнению неофициальных источников, Олимпиада обошлась бюджету России в сумму около 50-ти миллиардов долларов. Олимпиада в Сочи стала мероприятием, вызвавшим, возможно, самые большие дебаты по проблеме безопасности. Турция была одной из 88-ми стран, принявших участие в Олимпиаде в Сочи. В борьбе за олимпийские медали среди 2900 спортсменов приняли участие 6 турецких спортсменов. В Сочи проявили себя не турецкие спортсмены, а турецкие строители. Олимпиада в Сочи открыла для турецких строительных компаний огромные возможности для бизнеса. В частности, турецкие рабочие получили высокооплачиваемую работу. Турецкие строительные компании в течение почти двух лет построили объекты с площадью в общей сложности в 700 000 квадратных метров. Турецкие строительные компании до 90 процентов стройматериалов привезли из Турции, что очень позитивно отразилось на внутреннем рынке. Привезенные из Турции около 15-ти тысяч турецких рабочих активно работали на строительных объектах, и стоимость общего объема проделанной работы составила 1,6 млрд. долларов. Турецкие строительные компании, выполнившие в России с 1990 года заказы с объемом в 50 млрд. долларов, сделали большой вклад как в национальную экономику, так и в развитие отношений между двумя странами. Своевременное завершение выполненных работ и их качество исполнения было заслуженно отмечено Россией и зарубежными странами. Премьер-министр Реджеп Тайип Эрдоган, прибывший для участия в церемонии открытия Олимпийских игр в Сочи, встретился с президентом России Владимиром Путиным. Путин лично поблагодарил премьер-министра Эрдогана за помощь, оказанную турецкими строительными компаниями в стадии подготовки Олимпийских игр. Во время встречи Путин даже сказал: «Это наши общие олимпийские игры». HAZAR WORLD 93 краткое изложение В плане музыки мне повезло, но в первый период своей жизни я потеряла отца. Поэтому моё детство не было счастливым в полной мере. Тем не менее, большая удача родиться и воспитываться в такой семье. Честно говоря, моё детство быстро прошло, но я не жалуюсь. Я благодарна Богу за предоставленные мне возможности, и я счастлива. «Я РАСПРОСТРАНЯЮ КУЛЬТУРУ СВОЕЙ СТРАНЫ» Азербайджанская джазовая исполнительница и композитор Азиза Мустафа Заде рассказала Caspian World о своем интересе к музыке, в частности, к джазовой музыке, о значении для неё музыки мугам и о своей жизни в Германии. И звестная джазовая исполнительница и композитор, рассказывая о своей жизни в Германии, сказала: "Я живу в города Майнц, он напоминает мне Баку. Свою миссию я вижу в ознакомлении людей с культурой нашей страны". Можете ли вы рассказать нам немного о вашей биографии? Как вы решили стать музыкантом? Я родилась в семье музыкантов, и я думаю, что это была Божья воля . Мой отец, Мустафа Заде - один из основателей джаза в Азербайджане, мать получила классическое образование оперной певицы. У моей матери есть композиции в стиле синтеза джаза и мугама. Я родилась и воспитывалась в такой талантливой семье. С малых лет я могла импровизировать, и это было очень естественным для меня. Я специально не училась музыке, я родилась такой. Похоже, что у вас было счастливое детство 94 март 2014 ВЫПУСК 16 Как вы считаете, есть ли в мире должное внимание к музыке мугама, которое она заслуживает? Я думаю, что есть. Где бы я не выступала, моя музыка всегда приветствовалась и вызывала восхищение. Поскольку народная музыка имеет разное происхождение, она всегда воспринимается с интересом. И я думаю, что народная музыка отражает общие для всех народов чувства и поэтому сближает общества. Народная музыка содержит все эмоции, которые мы чувствуем в повседневной жизни: любовь, уважение, дружбу, веру и доброжелательность. Этот тип музыки включает в себя все, в чем мы нуждаемся. Почему вы выбрали для жизни Германию? Есть особая причина? Город, в котором я живу – Майнц, напоминает мне Баку. Эти города находятся на одном меридиане. Баку - также замечательный и дающий вдохновение город. Жить в Германии - моя судьба. Я считаю своим долгом знакомить людей в различных точках мира с культурой моей страны. Конечно, вы можете жить в своей стране и быть счастливой, проводить время с семьей и друзьями. Но в этом случае вы сделаете меньше для представления своей страны в художественном и музыкальном плане. Есть ли разница между немецкими и азербайджанскими музыкантами? Что вы можете рассказать нам о своих будущих проектах? Германия имеет замечательную музыкальную культуру, например, такой композитор, как Иоганн Себастьян Бах. Классическая музыка оказала глубокое влияние на мою музыку. Я работаю и с азербайджанскими музыкантами, и с немецкими музыкантами, и с уверенностью могу сказать, что между ними нет различия. Люди во всем мире испытывают одни и те же чувства. В моих мыслях и в моей душе есть много планов, но каком порядке они будут осуществляться, я не знаю. Но я знаю, что в Турции есть замечательные любители музыки и как прекрасно приезжать в Турцию, и я хочу снова приехать сюда. www.hazarworld.com Путешествие в Жемчужину Востока - Игдыр Игдыр, находящийся на востоке Турции, богатый природными и историческими красотами ждет гостей. Мехмет Эрдоган ЭЛЬГИН B регионе, где горы Южного Кавказа, расположившись в самой восточной части Анатолийского полуострова, простираются к югу, восходит солнце за высокими пиками гор. Река Аракс в течение тысяч лет обеспечивает плодородие земли. А ночь приносит прохладу. Город, получивший своё имя от внука Огуз хана Игдыр Бея, стал вратами для тюрков в Анатолию. Стратегически важ- ный город в период Сельджукидов, Каракойунлу и Османской империи не потерял значение во время турецкой войны за Независимость Республики. Стратегическое значение Игдыра обусловлено его расположением на границе трех стран (Азербайджан, Иран и Армения). С другой стороны, благодаря культурным, природным и историческим красотам, он является одним из городов Турции и Кавказского региона, который нужно непременно посетить. Город легенд Игдыр является последним портом Ковчега пророка Ноя, о котором упоминается в Святых Книгах, где согласно легенде, на горе Агры, спаслись люди и животные. Гора Агры, имеющая большое значение для истории человечества, является в тоже время самой высокой горой в Турции. Гора Агры, благодаря структуре, благоприятной для зимних видов спорта, плато, пещерам, возможностью заниматься парапланеризмом и охотой, является привлекательным местом для многих. Кратер от метеорита, упавшего в 1892 году на плато Корхана, находящегося на HAZAR WORLD 95 краткое изложение территории провинции, с точки зрения его размера и глубины, занимает второе место в мире после кратера Баррингера в Аризоне. Игдыр имеет богатую историю Игдыр, благодаря плодородной земле, был местом процветания нескольких цивилизаций, о чем свидетельствуют оставшиеся памятники культуры этих цивилизаций. Руины Ахура, в долине Якуба на северных склонах великой горы Агры, только один из этих исторических памятников. Это место примечательно из-за поселения, существовавшего в II веке до н.э. в период Королевства Артаксия. Каравансарай, расположенный по пути к селу Асмокойу, является самым красивым произведением искусства резьбы по камню сельджуков XII века. Он представляет большой интерес для любителей истории искусства каравансараев сельджукидов. Среди исторических памятников, которые следует посмотреть, - надгробия с головами овна, оставшиеся от эпохи Каракойунлулар. Надгробия, несущие следы культуры Центральной Азии, по традиции Каракойунлулар, сооружались на могилах доблестных и героических воинов и людей, которые умерли в молодом возрасте. Как упоминалось ранее, во время войны за Независимость, жители Игдыра взяли на себя важные обязательства по защите города и успешно их выполнили. Как известно, жители региона очень часто подвергались нападениям со стороны армян. В память о героях в центре 96 март 2014 ВЫПУСК 16 Игдыра сооружен Мемориал и музей турецких шехидов. Этот памятник напоминает о героизме защитников города во время армянских нападений. Музей, расположенный рядом с памятником, содержит много документов того периода. В центре Игдыра расположен парк, носящий имя бывшего Президента Азербайджана Гейдара Алиева, который сыграл важную роль в истории Турции. Богатая кухня Как и во всей Восточной Анатолии, скотоводство довольно распространено в регионе. Поэтому не удивительно, что Игдыр обладает богатой кухней. Бозбаш, суп пача, катлет, келечош, пилав с лепелем - немногиие из блюд богатой кухни региона. Как добраться? До Игдыра можно добраться как автотранспортом, так и самолетом, благодаря открытому в 2012 году аэропорту. Вы также сможете посетить соседнюю с городом Нахичеванскую Автономную Республику, относящуюся к Азербайджану.
© Copyright 2024 Paperzz
