21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 1 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 2 DZN Sayı 21 - MAYIS/HAZİRAN 2014 bu sayımızdaki bazı başlıklar işletmelerde gıda güvenliği denetimleri 08 TÜYB DER KTSAD LETMES Tüm Yiyecek çecek Bölümleri Temizlik ve Malzeme Teminatçlar Dernei ktisadi iletmesi adna imtiyaz sahibi Taner RENDA TÜYİB-DER MÜDÜRÜ VE GÖRSEL YÖNETMEN Mehmet İLHAN 0530 923 14 23 mehmetilhan@tuyibder.org YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Erol AYDIN 0542 427 72 92 Baskı: Doğa Matbaa 0212 612 61 70 Baskı Tarihi: 01.06.2012 Yerel Süreli / 2 Aylık Dergide yer alan makalelerdeki fikirler yazarlarına aittir. Yayınlanan ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine aittir. Yazılar, kaynak gösterilerek yayınlanabilir. TÜYİB-DER PERPA - B Blok 13. Kat NO: 2336 altın bilezik stewarding 12 türkiye turizminin akdeniz ülkeleri ile rekabet gücü açısından karşılaştırılması 16 feyyaz doğan ile röportaj DANIMA KURULU Nedim AKBAYRAK Mustafa EMRL The Marmara Otel Ecolab 22 Rafet NCE Wyndham Kalam kuru temizleme 38 tarabya efsanesinin dönüşü Memet KAYA Homatex Mete KOÇAK Ceylan Intercontinental 40 Doç. Dr. Nezih MÜFTÜGL Turkish DO & CO tuz hakkında her şey 44 bulaşık yıkama Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 şirketi kurmak Steward 2 48 DIVERSEY..................................................................................... 35 MITTERTEICH ......................................................................... 36-37 58 HT MUTFAK EKPMANLARI........................................................ 43 ALTINBAAK................................................................................. 47 V PLEKS....................................................................................... 49 60 HOMATEX ..................................................................................... 53 YAKAMOZ ..................................................................................... 57 ÇEÇEN PLASTK .......................................................................... 59 kıyafetin ruh halindir KÜLSAN ........................................................................................ 15 WINTERHALTER .......................................................................... 21 stewarding departmanı ne olmalı MLE............................................................................................... 3 ENOCAK ..................................................................................... 11 54 acımasız hayatlar GÜREN METAL............................................................................. 1 SEMBOL........................................................................................ 5 Erişdi Nevbahar Eyyamı; Dideler Ruşen! REKLAM DZN GALER KRSTAL ........................................................ Ön kapak iç MEDICATE .................................................................................... 61 62 CAMBRO .................................................................... Arka kapak iç KAPP.............................................................................. Arka kapak 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 3 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 4 Turizmde yaratıcılık Creativity in tourism. Sevgilerimle. Erol AYDIN Bakan Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 4 Steward D ünya yakn tarihinde, endüstri alannda yaratcln gelimesi tüm dier sektörlere de ama çok ama az sirayet etmi, turizm sektörü de bundan payn alm ve almaya devam etmektedir. Turizmde yaratclk dendi mi, turistin de yeni beklentiler içinde olduu göz önünde bulundurulduunda, ilk akla gelen, turistlerin kendilerini gelmi olduklar yörelerin birer vatanda olarak hissetmelerini salayacak ve geleneksel yaam biçimlerini bulunduklar süre içerisinde bizzat tatmalarn salayacak faaliyetler içerisinde olma isteidir. Bu turizm ekli kültür turizmiyle iç içe girmi bir durum arz etmektedir. Farkl deneyimler yaamak isteyen turiste yaratc turizm açsndan; tarm turizmi, trekking, gastronomi, geleneksel mutfak sanatlar, tiyatro, geleneksel dans ve müzik, geleneksel el sanatlar, geleneksel yaay biçimleri gibi pek çok yaratc faaliyeti sunmak gerekir. Ülkemizde “her ey dâhil” olarak tabir edilen ve günümüzde sektörümüz çounluunun bu yönü tercih etmesi, yaratc turizmin gelimesine engel faktörlerden biridir. Ülkemiz bu tip turizmin gelimesi için son derece elverili koullara sahiptir. Temennimiz, yaratc turizmin ülkemizde de gelimesidir. *** Mays sonunda Güral Porselen’in daveti neticesinde bir grup steward efi arkadamzla birlikte Kütahya’daki fabrika binalarn ziyarete gitmitik. Çok verimli geçtiini düündüüm bu geziyi; AR-GE’ye verilen önemi, gelimi tesisleri de gördükten sonra buradan da bildirmek istedim. Güral Porselen’e buradan tekrar teekkürü bir borç bilirim. *** 21 Haziranda ise Kütahya Porselen’in yeni açlan “Kütahya Porselen Showroom Plaza” binasnn ve yeni ürünlerin tantld davete katldk. Yer, Yenibosna’da Starcity yannda… Oldukça büyük bir alanda hizmet verecek olan plazada ayn zamanda outlet ürünleri de bulmak mümkün. Kütahya Porselene de bu güzel davetleri için derneimiz adna içten teekkür ederim. *** Dergi yayna hazrlanrken Moda Deniz Kulübü’nün Açba Feyyaz Usta ile yaplan röportaj okuma frsat buldum. Verdii ince mesajlardan, iyi dileklerinden ve bu keyifli yazsdan ötürü kendisine teekkür ederim. W ith the development and involvement of creativity in today's industrial world many other sectors including tourism have benefited from this creativeness. In creative tourism the tourists are willing to take part in activities that they will feel as a part of the culture they visit. The new tourists of today's global world like and demand to live like the natives of the place they visit and to go through real experince. This kind of an understanding goes hand in hand with cultural tourism too. Different kinds of activities like agricultural tourism, trecking, gastronomy, traditional food preparation, theatre, traditional arts and crafts, traditional dance and music, are necessary to feed the appetite of the creative tourism fans. Although our country is a perfect spot for creative tourism, all inclusive hotel holiday concept hinders this new way of holiday making. Yet we still hope that Turkey will become one of the most important creative tourism spots. *** In the last days of May we visited Güral Porselen's latest technology factory in Kütahya with a group of chief stewards. I would like to send my best regards and special thanks to Güral Porselen due to the importance they give to Search and Development. *** On the 21st of June on an invitation (I would like to thank them again), we attended their opening ceremony of Kütahya Porcelen Showroom Plaza in Yenibosna next to Starcity. In this beautifully designed plaza, besides the new products it will also be possible to find outlet products. *** While organising my article for the magazine, I found the chance to read the interview with Feyyaz usta the chef in Moda Deniz Kulübü. I would like to send him my special thanks for his good wishes and wonderful article. Sincerely yours, Erol AYDIN President 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 5 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 6 KISA KISA stanbul’a, Ocak - Haziran 2014 döneminde gelen yabanc turist istatistii TÜRKYE STANBUL 2013 2014 2013 2014 OCAK 1.104.754 1.146.815 532.726 635.283 19,4 19,4 UBAT 1.268.440 1.352.188 617.015 696.054 12,8 15,8 MART 1.841.154 1.851.980 838.201 866.985 3,4 10,6 NSAN 2.451.031 2.652.071 936.961 1.014.662 8,3 9,9 MAYIS 3.810.236 3.900.096 1.058.771 1.079.598 2,0 7,8 HAZRAN 4.073.906 ? 957.894 1.090.284 13,8 8,9 4.941.118 5.382.866 Toplam Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Otel Misafirlerinin lginç stekleri Steward 6 2013’e Göre 2013’e Göre Deiim Oran Deiim Oran (Aylk) (Kümülâtif) Oteller müteri memnuniyetini ön planda tutarak misafirlerinin taleplerini yerine getirmeye çalsalar da baz talepler aknlk yaratyor. Uluslararas seyahat arama motoru Skyscanner, otel müterilerinin en garip taleplerini aratrd. 400 otel çalan ile gerçekletirilen uluslararas aratrmaya göre, otel müterileri menüden banyoya ve uyku alkanlklarna kadar ilginç istekleriyle artabiliyor. Tek bir müterinin 16 yastk isteinin yannda, uykuya yardmc olmas için keçi çan isteyenler de bulunuyor. Aratrmaya göre en garip talepler genelde yemekle ilgili geliyor. Otel görevlileri günde 15 salatalk, tavuun sadece sa budu ve gece boyunca her saat ba bir bardak su getiril- mesi gibi isteklerle karlatklarn belirtiyor. Yemekten sonra en sk karlalan talepler ise banyoyla ilgili istekler oluyor. Kimi müteriler banyonun bal ile kimileri de çikolatal süt ile doldurulmasn talep ederken, tuvaletin maden suyuyla doldurulmasn isteyen bile olabiliyor. "Dondurma Çok Soğuktu" Otel müterilerinden gelen ikâyetler de talepler kadar ilginç. Çaraflarn çok beyaz olmas, denizin çok mavi olmas her müteriyi memnun etmezken, köpei ziyaretten memnun kalmad için ücretin iade edilmesini isteyenler de çkabiliyor. Aratrmaya göre, kz arkadann horlamas yüzünden uyuyamad için indirim talep eden bir misafir de bulunuyor. Aratrmada otel müterilerinden gelen garip taleplerden bazlar öyle sralanyor: "Gece boyunca her saat ba bir bardak su getirilmesi, günde 15 salatalk, tuvaletin maden suyu ile doldurulmas, bal banyosu, uyuyabilmek için keçi çan sesi, tavuun sadece sa budu, ölü fare, çikolatal süt banyosu, 16 yastk (tek bir misafir için), timsah çorbas." Garip şikâyetlerin bazıları ise şöyle: "Çaraflarn fazla beyaz olmas, denizin fazla mavi olmas, dondurmann çok souk olmas, banyonun fazla büyük olmas, kz arkadan horlamas yüzünden uyuyamama (indirim isteniyor), misafirin köpeinin konaklamadan memnun kalmamas (iade isteniyor), deniz manzaras olmamas (Londra Mayfair'de ve talya'da denizden 80 kilometre uzaktaki otellerde), vejetaryen menüde et bulunmamas, garsonun fazla yakkl olmas, damadn annesine balay suiti verilmemesi. 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 7 www.tuyibder.org 7 Steward facebook.com/tuyib.der Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 twitter.com/tuyibder 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 8 İşletmelerde Gıda Güvenliği Denetimleri Y aantmz sürdürebilmemiz için olmazsa olmaz olan gdann; üretimden tüketime kadarki tüm aamalarnn güvenli olmas tüketiciler için oldukça önem arz etmektedir. Özellikle bizler gibi toplu gda üretimi yapan iletmeler, üretmi olduumuz gdalarn direk olarak tüketilmesi nedeniyle en riskli grubuna dahil olmaktayz. Türkiye’de güvenli gda üretimi, insan saln tehdit eden en önemli konularn banda gelmektedir. Gda güvenlii, salkl gda üretimini salamak amacyla gdalarn tüm aamalarnda gerekli kurallara uyulmas ve önlemlerin alnmasdr. Gdalar, üretimden tüketim aamasna kadar geçirdii ileme, tama, depolama, satn alma, saklama, hazrlama, piirme aamalarnda ayr ayr deerlendirilmeli ve fiziksel, kimyasal ve biyolojik riskleri tespit edilmeli, riskler önlenmelidir. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Gda ile ilgili i yerleri Resmi Makamlar ve i anlamas yaplan özel firmalar tarafndan denetlenmektedirler. Denetimlerde Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl tarafndan yaynlanan 5996 sayl Veteriner Hizmetleri, Bitki Sal, Gda ve Yem Kanunu Gda Güvenlii ve Kalitesinin Denetimi ve Kontrolüne Dair Yönetmelik esas alnmaktadr. Bu yönetmelikte gda güvenliinin ve kalitesinin salamak için gda iyerlerinin asgari teknik ve hijyenik artlar ile gda ve gda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin gda mevzuatna uygunluunun denetim ve kontrol hizmetleri ile iyeri sorumluluklarna dair usul ve esaslar belirler. Steward 8 Esra TOKOLU The Marmara Collection Gda Mühendisi Denetimler, Gda Kontrolörleri tarafndan; 1. Gda ile iyerinin çevresi, tesisler, ofisler, ekipman, donanm ve makineler, nakil ve gda maddeleri üreten, satan iyerine ait temel donanmlar, 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 9 4. Temizleme, bakm malzemeleri ve ilemleri ile pestisitler, 5. Etiketleme, sunum, reklam konularnda yaplr. Denetim, gda üretim zincirinin tüm aamalarnda veya uygun görülen aama ve/veya aamalarnda denetim programna uygun olarak ylda en az iki kez; ayrca gerekli görüldüü zamanlarda veya üphe ve ikâyet üzerine yaplr. Denetim, önceden uyar yaplmakszn gerçekletirilir. yeri Sorumluluklar Gda maddelerini denetlemek üzere iyerine gelen gda kontrolörlerine, denetim esnasnda yardmc olmak zorundadr. Gda Güvenliinin salanmas, risklerin her zaman gözetim altnda tutulmas ve ayn zamanda resmi makamlarn denetçilerinin yetersiz letmeler her zaman konusunda tecrübeli ve uzman kiiler tarafndan denetlenmelidir. Denetimler mutlaka kayt altna alnmal ve üst yönetim ile paylalmaldr. Tüm birimler tespit edilen uygunsuzluklar düzeltmekten sorumludur. ç Denetimlerde en temel olarak dikkat edilmesi gereken konular ve gerekli artlar aada belirtilmitir. Satınalma Tedarikçilerin üretim yerleri, depo alanlar, sevkiyat ekli, personelinin hijyeni, araçlarn hijyeni ve ürünleri deerlendiriliyor olmaldr. Mal kabul alan temiz, düzgün olmal, gdalar kontrol edilerek aln- yor olmaldr. Depolama Gda ve gda ile ilgili ürünlerin uygun muhafaza koullarnda depolanyor olmaldr. Kuru gdalarn nem ve scakl kontrol ediliyor olmal, souk ve donmu depolarn scaklklar kontrol ediliyor olmaldr. Depolanan tüm ürünlerin son kullanma tarihi ve raf ömrü geçmemi olmaldr. Zeminde ürün muhafaza edilmemelidir, palet üstüne istif yaplmaldr. Üretim Üretim çi ve pimi, kirli ile temiz ürünlerin birbirine temas etmeyecek ekilde düzenlenmi alanlarda olmaldr. Gdaya uygun renk kodlu ürünler ve ekipmanlar kullanlmaldr. Çözündürme, piirme, soutma, stma, servis gibi ilemlerin her biri ayr olarak kontrol edilmelidir. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 3. Gda ile temasta bulunan madde ve malzemeler, sayda olmas ile sadece d denetimlerle yeterli olmamaktadr. Gda Güvenlii Denetimleri iletmelerde, kendi içlerinde belirli periyotlarda yaplarak, gda güvenlii ile ilgili tehlikeler ortadan kaldrlmal ve gda güvenlii zincirinin krlmamas salanmaldr. 9 Steward 2. Ham madde, bileen, ara ürünler ve dier maddeler ile iletmede kullanlan alet ve ekipmanlar, 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 10 Üretimi yaplan ürünlerin numune alnmal, numuneler belirli periyotlarda akredite laboratuarlarda analizleri yaplmaldr. Gdalar, gdaya uygun ambalajlarda muhafaza ediliyor olmaldr. Üretim srasnda ürünlerin s zincirinin krlmamaldr. Tüm ilem basamaklar kontrol edilirken kullanlan scaklk ölçerlerin (termometre) doru ölçüm yaptna dair kalibrasyonun yaplm olmaldr. olmayan, temizlik ve dezenfeksiyona uygun pürüzsüz malzemeden yaplmal ve sv atklarn akabilmesi için yeterli eime sahip olmaldr. Gdalar ile ilgili olarak tüm mevzuatlara uyuluyor olunmaldr. Genel Üretim alan içerisinde kullanlan bçaklar sterilizatörde muhafaza edilmelidir. Sebze&Meyve dezenfekte edilerek kullanlmaldr. Atıklar Çöp kovalarnn içinde çöp poeti olmal, elle temas etmeden açlp kapanacak ekilde olmaldr. Atklarn topland alanlarn gda ile temas eden alandan ayr olmaldr. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Bina Yapısı Steward 10 Tüm alanlar temizlenmeye uygun yapda olmal, bir plan dahilinde temizleniyor olmaldr. Tüm alanlarda haere kontrolü yaplyor ve ilemlerin kayt altnda tutuluyor olmaldr. Üretimde El ykama için ayr el ykama lavabosu ve sabun, dezenfektan ve havlu kat kullanlmaldr. letmenin k, havalandrma, su temini ve scakl uygun olmaldr. Zemin, su geçirmeyen, ykanabilir, çizik, çatlak oluturmayan, kaygan Çalanlara balca Gda Hijyeni, Kiisel Hijyen ve Gda Güvenlii konularnda eitim verilmelidir. kyafeti olmayan hiçbir çalan üretime girmemelidir. letmeye dardan gelen ziyaretçiler için bone, galo, önlük, maske vb. tek kullanmlk koruyucu ekipmanlar bulunmaldr. Gda Güvenlii ile ilgili yaplan tüm çalmalar kayt altna alnmaldr. Üretim alanlar içerisinde sinek öldürücü cihazlar bulunmaldr. Tüm ürünlere uygun etiketleme yaplmaldr. Gda, üretiminden tüketime her aamas hassasiyet gerektiren, her aamasnda kontrol altnda olmas gereken, belli bir bilinçle hareket edilmesi gereken bir konudur. Gda ile ilgili tüm sektörlerde gda güvenlii bilincinin olumasnn salamas, güvenli gda üretimine, gda zehirlenmesi yaanmayan i yerlerine ve insan salna zarar vermeyen iletmelere sahip olacamz anlamna gelecektir. 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 11 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 12 Altın Bilezik Stewarding B Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 undan yllar önce okuduum bir kitapta yazar öyle diyordu: “On yl boyunca hiç bir roman okumadm ki yeni yazacam romanm hiç birinden alnt olmasn, hiçbir romana benzemesin diye.” Bu fikir önce çok saçma gelmiti bana. Sonra biraz düününce kendi kendime, mantkl geldi ve yazarn geçmie olan bu kaytszl çok houma gitti. Daha marjinal, yenilikçi ve daha bakir konular, daha realist bir düünce ve bu zamana kadar tekdüze yazlm onca eyin ötesinde insan zihnine yepyeni bir ufuk açmak için olaanüstü bir fikir dedim kendi kendime. Zira benim güzel ülkemde hangi konu olursa olsun tartacak, üstüne saatlerce konuacak, kallavi laflar edecek, enine boyuna ahkâm kesecek kii says azmsanamayacak kadar fazladr. Hâl böyle olunca herkes kendi mesleini icra etmekte gayet zorlanr. Bu durum da meslein inceliklerini, püf noktalarn önemsizmi gibi gösterip, herkesin her eyi çok rahat yapabilecei manasna gelir ki bu oldukça yanl ve tehlikeli bir durumdur. Atalarmz ne güzel söylemi: “Her eyi bildiini zanneden aslnda hiçbir ey bilmeyendir” diye. Steward 12 Ali ÖZKAN Hilton Bomonti Ass. Chef Steward Bizim mesleimiz dardan baknca, kimilerine göre çok basit gelebilir. Bu zamana kadar ki geliim sürecini tamamlam her ey rutin olarak gidiyor diye de alglanabilir. Fakat her be ya da daha fazla yldzl otelin görkemli lobbysi, restaurant ve daha sayabileceimiz onca aal görüntüsünün altnda, arka plan da çalan belki de hiç bir misafirin karlamad alanlarda özellikle mutfaklarda canla bala hizmet eden gizli kahramanlar vardr yani stewarding departman... Bir otelin hatta turizm sektörünün olmazsa olmazlardr stewardlar. Bir otomobil düünün; motoruyla, tekerleiyle, direksiyonuyla, sair aksamyla. Nasl ki bu aksamlardan herhangi biri ilevini kaybetse otomobilin hareket etmesi imkânsz olur. Bir turizm müessesesinde de stewarding departman olmazsa olmazdr. levini kaybederse ya da aksatrsa bu operasyonun tümünü et- 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 13 nimum seviyede olmasyla doru orantldr. Anadolu’da gelien teknolojiyle fabrikasyon zincirinin gelimesiyle eski cazibesini yitirmi, türünün son örnei birkaç ustaya mahkûm edilmi, unutulmaya yüz tutmu meslekler gibi, gerçekten kalifiye ve iini iyi bilen stewardlar yetitirmek gittikçe zorlamaya balamtr. Bu meslei canl ve daha sürdürülebilir hale getirebilmek için turizm sektörünün sosyal ve en önemlisi ekonomik dinamiklerinin aktif hale getirilmesi kaçnlmazdr. Stewardlar sadece bulakç pozisyonuna indirgemek aklclktan uzak bir görütür. Zira steward mutfaklarn ve ziyafetlerin vazgeçilmez olmazsa olmazlardr. Aç bir yemei ne kadar güzel yapsa, servis kaliteli bir sunum yapsa da eer steward HACCP kurallarn uygulamaz, hijyen standartlarn bilmez, hangi temizlik kimyasaln nerede nasl kullanacan bilmezse kimyasal kalntlarndan dolay. Maazallah Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Son yllarda yurdun çeitli yerlerinde iç ve d turizmde arz talep dengesine paralel olarak özellikle stanbul’da çok miktarda büyük oteller açlmaktadr. Bu, ülke turizmi açsndan elbette çok büyük önem arz etmektedir. Lakin yukarda da arz etmeye çaltm gibi, yeni oteller demek ayn zamanda yeni i istihdamlar demektir. Dolaysyla yeni istihdamlara azami ölçüde cevap verebilmek için, özellikle stewarding departmanna alt yapdan kalifiye elemana ihtiyaç vardr. Turizmin tüm departmanlarnn mesleki okullar ve akademik kariyerli yüksekokullar varken ne gariptir ki gda ile birebir temas halinde olan ve gdalarn temas ettii tüm malzemenin temizliinden ve hijyeninden sorumlu olan stewar- ding departmannn bir alt yap okulu ya da mesleki kursu bulunmamaktadr. Evet, alayl olmak küçümsenecek bir ey deildir. Lakin makro planda küresel dünya turizmine ayak uydurabilmek ve iini kurallarna göre yapabilmek için söz konusu departmann acilen bir altyap eitim kurumuna ihtiyaç vardr. Turizmdeki gün geçtikçe büyüyen pasta payndan hakkn almak ve bu rekabet ortamnda salam bir ekilde ayakta kalabilmek için daha radikal kararlar almak, daha yenilikçi fikirler üretmek elzemdir. Kald ki bu hzda büyüyen bir sektöre vasfsz elemanlar eiterek yola devam etmek ve bu hengamenin içinde sfr eleman yetitirmek oldukça güç duruma gelmitir. Zaten iyi bir stewardn yetimesi bir yl kadar bir Zaman almaktadr. Bu Zaman zarfnda rekabet koullarnn acmasz oluu ve yeni açlan otellerin fazla olmas, sektörde ar sirkülasyona sebep olmaktadr. Bu ayn zamanda turizmdeki pastadan stewardn payna düen dilimin mi- 13 Steward kiler ve sistemin çökmesine sebep olur. Hal böyle olunca da bata iyi yetimi, kalifiye, hijyen kurallarna uyan, HACCP kurallarn iyi bilen, temizlik kimyasallarn çok iyi tanyan stewardlara ihtiyaç vardr. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 14 Steward 14 misafirin zehirlenmesine sebebiyet verebilir. yi bir steward; otelin tüm ekipmanlarn, özellikle mutfaklarda ve serviste kullanlan bilumum malzemeyi kendi mal gibi korur kollar, krm kayp zayi zincirini takip eder sahiplenir. Zayii olan her bir ekipman milli servet olarak görür… yi bir steward; en ünlü çevrecilerin bile yapamad geri dönüüm ve atk ayrtrmasn iyi bilen, ayrtrmay cam, kat, plastik ve evsel atk olarak ayrtrarak hem ülke ekonomisine katkda bulunur hem de geleceimiz olan çocuklarmza daha temiz ve daha yaanabilir bir dünya brakmak için gereken düzenlemeyi yapar... Autletlerde bulunan tüm yiyecek ve içeceklerle alakal ekipmanlar depolar, ihtiyaca göre datr en az iki ayda bir saymn yapar, krm, kayp, zayi zincirini takip eder ihtiyaca göre yeni ve deiik ekipmanlarn satn almasn talep eder, malzemenin bakmn yapar, gümülerini, bakrlarn parlatr ayn zamanda da tüm mutfaklarn te- mizlii ve hijyeninden sorumludur. Hal böyle olunca da öyle sradan vasfsz insanlarn yapabilecei bir i deildir stewardlk. yi ve ciddi eitimler verilerek yetimesi gerekir. Bu kadar ciddi ve ar sorumluluk altnda çalan kiilerinde pastadan ald pay yapt görevin boyutuyla doru orantl olmaldr. Yoksa böyle gelmi böyle gider felsefesiyle devam edilirse turizm sektörünün f& b departman büyük bir risk altnda kalacaktr. Departman olarak stewardlarn eitimi istihdam ve en önemlisi de ekonomik artlarnn düzeltilmesi öncelikli sorunlarn banda gelir. Bu da ancak turizmde çekirdekten yetimi müdürlerin ve iletme sahiplerinin desteiyle olacaktr. Bu konuda çalma bakanlnn yapaca bir düzenlemeye de ihtiyaç vardr. Kald ki arka planda onca ii göüsleyen steward kât üzerinde basit bir içi gibi alglanmakta hatta terim olarak (STEWARD) ismi dahi kendi yapt isi tam olarak tarif edememektedir. Steward ngilizce- den dilimize geçme bir kelime olup aslnda uçak kabin görevlisi olarak tarif edilir. Ald isimle yapt i arasndaki uyumazlk günlük hayatnn da bir parças haline gelmitir. Onun içindir ki bu devasa sektörde kendine istedii ve hak ettii yeri bulamad kansndaym. te yazma balarken de zikrettiim gibi, gelien turizm ekonomisinde yenilikçi ve genç nesil yöneticilerin sektöre olan destekleri, yeni fikirleri bizler için son derece önemlidir. Bu konuda yaplan ve yaplmaya çallan tüm gelimeleri yakinen takip ediyor ve hiç bir Zaman umudumuzu kaybetmeden yolumuza devam ediyoruz. Bizlere düen görev ise bu meslekte ylmadan, usanmadan yeni eleman yetitirmek yeterince meslein inceliklerini öretmek, bu meslein turizm var oldukça potansiyeli genileyen, popülaritesini asla kaybetmeyen bir meslek olduunu alamaktr. Sanat altn bileziktir sözünün ne kadar da yerinde ve doru olduunu bir kez daha gösteren bir meslektir. Zira ben varsam turizm var. Ben varsam otelcilik var. Ben varsam biz varz. Bu düünce ve duyguyla iini yapan tüm steward arkadalar can gönülden destekliyor ve ayakta alklyorum. 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 15 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 16 Türkiye Turizminin Akdeniz Ülkeleri ile Rekabet Gücü Açısından Karşılaştırılması G Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 ünümüzde; uygun turizm potansiyeline sahip birçok ülkenin ekonomik büyüme-kalknmalar için gerekli olan döviz girdisini salamak, istihdam olanaklarn, pazar payn ve ulusal gelirini arttrmak amacyla uluslararas turizm piyasasnda birbirleri ile kyasya bir rekabet içinde olduklar görülmektedir. Çalmann öncelikli amac, Türkiye’de turizm sektörü açsndan Akdeniz Bölgesi içindeki karlatrmal rekabet gücünü belirleyen faktörlerin neler olabileceinin belirlenmesidir. Bu amaçla, Türkiye geneli için örnek seçilen Mula bölgesinde, Temmuz-Austos 2004 dönemi gelen toplam 881 yabanc turist ile konaklama iletmeleri, seyahat acenteleri ve tur rehberlerinden oluan 429 sektör temsilcisine yönelik bir aratrma yaplmtr. Yaplan aratrma, Türkiye’nin Akdeniz bölgesindeki en yakn rakiplerinin; spanya, Yunanistan, talya, Fransa ve Kbrs olduunu ortaya koymutur. Bununla birlikte, Türkiye’nin uluslararas turizm sektöründeki rekabet gücünü en olumlu etkileyen faktörün konukseverlik ve en olumsuz etkileyen faktörün ise uzaklk olduu görülmütür. Çalmann sonucunda, aratrma bulgular nda, teoriye ve sektör temsilcilerine yinelik önerilere de yer verilmektedir. Turizm Sektöründe Rekabet Gücünü Etkileyen Faktörler Steward 16 Ali Ekber AHN Chief Steward Kaya Ramada Plaza Hotel II. Dünya Sava’ndan sonra hzla büyüyen ve Dünyann en büyük üç hizmet sektöründen biri durumunda olan turizm sektöründe, ülkelerin paylarn arttrma çabalar turizm rekabetini dourmakta ve yeni destinasyonlar ile ürünlerin ortaya çkmasna neden olmaktadr. Günü- Dünya genelinde deien ekonomik, siyasi, kültürel ve toplumsal koullarn etkisi ile ülke ekonomileri ve bu ekonomileri oluturan firma/iletmelerin varlklarn sürdürebilmeleri, rekabet edebilirliklerine baldr. Artan bu küresel rekabet ortamnda her sektörde olduu gibi turizm sektöründeki iletmelerin; esneklik, çabuk tepki verebilme ve deien koullara hzl uyum salama konusunda gerekli önlemleri almalar gerekmektedir. Buradan hareketle; turizm sektöründe yer alan konaklama, seyahat ve yiyecek-içecek iletmeleri; rekabetin gittikçe artt, küresellemenin ve teknolojik yeniliklerin çok hzl yaand bu deimeler ve gelimeler karsnda kâr elde etmek ve mevcut pazar paylarn kaybetmemek için, rekabetçi güçlerini iyi analiz ederek, buna uygun politika ve stratejiler gelitirmek zorundadrlar. Rekabet ve rekabet gücü kavramlarnn dinamik bir yap içermesi, ekonominin dier sektörlerinde de, onun standart bir ölçüm yönteminin bulunmasn güçletirmektedir. Bunun en büyük nedeni ise; rekabet gücünün ölçülebilmesinde kullanlabilecek faktörlerin çok fazla sayda olmas ve her birinin farkl ekil ve durumlarda ve arlkta rekabeti etkilemesidir. Bununla bir- likte, ekonominin dier sektörlerinde rekabet gücü ölçümünde kullanlan en yaygn araçlarn; reel kurlar, enflasyon, ücretler, maliyetler, igücü verimlilii, kârllk, yatrmlar, isizlik, nitelikli igücü, aratrma gelitirme faaliyetleri, ihracat paylar, ihracat/ithalat oran, ithalat nüfuz oran, tevikler, bilgi teknolojisi kullanm, organizasyon ve yönetim yaps, fiyat-maliyet marj, sektör içi ticaret ile yenilikçilik ve yaratclk faktörleri olduu bilinmektedir Turizm sektörü açsndan genel bir deerlendirme yapldnda ise, destinasyon rekabeti ile ilikilendirilebilecek çok fazla sayda ve birbirleriyle balantl faktör bulunmaktadr. Bunlar, beeri sermaye ve eitimin rolü; biliim teknolojileri ve teknolojik gelime; turizmin arz ve talep koullar; yat- 17 Steward müzde turizm, bir sektör olarak uygun potansiyele sahip ülkelerin ekonomilerine önemli katkda bulunmaktadr. Bu nedenle, birçok ülke ekonomik büyüme ve kalknmalar için gerekli olan döviz girdisini salamak, yeni istihdam olanaklar oluturmak, pazar payn ve milli gelirini arttrmak amacyla uluslararas turizm piyasasnda birbirleri ile rekabet içindedirler. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 17 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 18 Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Destinasyonun rekabet gücü; bireysel, bölgesel, ülkesel, niceliksel ve niteliksel olmak üzere çok farkl ve birbiri ile etkileim halinde olan karmak yapdaki faktörlerin etkisi altndadr. Destinasyonun rekabet gücü elde edebilmesi için; bireysel, ülkesel-bölgesel, niceliksel ve niteliksel rekabet gücü faktörlerinin ayn anda, bir bütün ve uyum içinde faaliyet göstermesi gerekmektedir. Steward 18 rm, tevik ve mali düzenlemeler; ziyaretçi says; turizm gelirleri; turist harcamalar; nispi döviz kurlar; uzaklk; reklam-tantm ile doal kaynaklarn says gibi objektif olarak ölçülebilen niceliksel faktörlerdir. Bir de; sürdürülebilir turizm ve çevre, hizmet kalitesi ve müteri memnuniyeti, verimlilik ve kaynaklarn etkin kullanm, turistik ürün çeitlendirmesi, destinasyon imaj, turizm pazarlama ve rekabet stratejisi, devlet ve bürokrasi, kültürel ve tarihi miras zenginlii ile doal çevre gibi öznel (sübjektif) olarak ölçülebilen niteliksel faktörler yer almaktadr Ziyaretçilerin alglamasna dayanan ve böylece de öznel olarak ifade edilen niteliksel faktörlerin, ölçülmesi ve karlatrma yaplmas oldukça zordur. Uluslararas turizm sektörü kapsamnda, Türkiye’nin Akdeniz bölgesindeki rekabet gücünü ölçmeyi amaçlayan bu çalmalarda elde edilen bulgulara göre, Türkiye’nin rekabet düzeyi ile ilgili olarak unlar söylemek mümkündür: Turizm sektörü açsndan, ülkenin Akdeniz bölgesindeki en yakn rakiplerinin; spanya, Yunanistan, talya, Fransa ve Kbrs olduu saptanmtr. Çünkü; ankete katlan yabanc turistler ile sektör temsilcilerinin, rekabet gücünü etkiledii düünülen deikenler açsndan Türkiye’yi en çok bu be ülke ile karlatrma eiliminde olduklar görülmütür. Bununla birlikte, Türkiye’nin uluslararas turizm sektöründe; üçüncü ya turizmi bata olmak üzere, yüksek gelir grubuna sahip turist kitlesine yönelik turistik ürün çeitledirmesine gitmesi Akdeniz bölgesindeki dier rakipleri ile rekabet edebilmesi için önemlidir. Yaplan analizlerden, turizmin arz koullar; maliyet, yatrm, tevik ve mali düzenlemeler; sürdürülebilir turizm ve çevre; hizmet kalitesi ve müteri memnuniyeti; verimlilik ve kaynaklarn etkin kullanm; turistik ürün çeitlendirmesi; imaj ve yenilik; turizm rekabet stratejisi ile rekabet gücünü etkileyen dier faktörlerin Türkiye’nin uluslararas turizm sektöründeki rekabet gücünü olumlu etkiledikleri saptanmtr. Ayn ekilde; beeri sermaye ve eitimin rolü; biliim teknolojileri ve teknolojik gelime; turizmin arz koullar; turizmin talep koullar; maliyet, yatrm, tevik ve mali düzenlemeler; turizm pazarlama stratejisi ve pazar pay ile devlet ve bürokrasi faktörlerinin ülkenin turizm alanndaki rekabet gücünü olumsuz etkiledikleri saptanmtr. Teoriye yaplan katklar: Literatüre yaplan dier katklar kapsamnda; aratrma sonuçlarna bal olarak, bir ülkenin dier rakip ülkelere göre rekabet düzeyi açsndan karlatrlmasnn, bir pazardan (her bir turist gönderen ülke) dierine deiebileceini söylemek mümkündür. Nitekim söz konusu bu çalma da olduu gibi, bir ülkenin turizm rekabeti açsndan, birden fazla sayda ülkeyle karlatrlmas daha gerçekçi sonuçlarn ortaya çkmasn salayabilir. Çünkü bir ülke belli alanlarda bir baka rakip ülkeye oranla, daha yüksek rekabet avantajna sahip iken, dier bir ülkeye oranla daha düük bir rekabet avantajna sahip olabilir. Dolaysyla, turizm ülkesinin her bir pazara göre olumlu ve olumsuz taraflarn bilmek gerekmekte ve o ülkenin dier rakip ülkelere göre rekabet düzeyi açsndan karlatrlmas yaplrken, her bir pazarn ayr ayr dikkate alnmas gerekmektedir. Dier bir katk olarak da; bu çalmada, önceki aratrmalardan farkl olarak, ayn anda bir ülkenin birden fazla ülkeyle karlatrlmas salanmtr. Anket sorular ile bir ülkenin dierlerine oranla rekabet düzeyi ölçülürken, ayn turiste ziyaret ettii iki ülkeyi dorudan kar- 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 19 1-Konukseverlik 2-Hizmet kalitesi 3-Misafirin ödedii parann karln almas 4-Ülkenin genel anlamda çekicilii 5-Tarihi zenginlik. Türkiye’nin rekabet gücünün düük olduu deikenlerde öyle özetlenebilir. 1-Uzaklk 2-Hijyen 3-Telekominikasyon a 4-Havaalanlar kalitesi 5-Bankaclk hizmet kalitesi Buna ek olarak; önceki çalmalarda, aratrmaclar arlkl olarak turistlerden aldklar bilgilere göre rekabet gücünü ölçmeye çalrken, sektör temsilcileri kapsam dnda tutulmutur. Bu çalmada ise, her iki grubun görüleri alnarak, hem ikisi arasnda bir karlatrma yaplmas salanm ve hem de rekabet gücünü etkiledii düünülen faktörler, iki grup açsndan ayr ayr deerlendirilmitir. Konuyla ilgili olarak, daha önce az sayda çalmann olmas, söz konusu bu çalmann literatüre yapt baka bir katkdr. Bununla birlikte; aratrma sonuçlar, turistlerle yerli iletmeci- Sektör temsilcilerine yönelik öneriler: Farkl turizm bölgelerinin zayf ve güçlü taraflarnn belirlenebilmesi, hükümet ve sektör temsilcilerine, turist saysnn ve turizm gelirlerinin arttrlmas için bir yol gösterecektir. Buradan hareketle, aratrma sonuçlarndan yola çklarak sektör temsilcilerine baz önerilerde bulunulacaktr: Turist anketinden elde edilen bulgular; telekomünikasyon ann kalitesi ile bankaclk hizmetinin kalitesinin, ülkenin RG’nü çok olumsuz etkileyen bir faktör olduunu göstermektedir. Türkiye’de turizm sektörünü oluturan ekonomik aktörlerin, uluslararas turizm sektöründe rakipleriyle etkili ekilde rekabet edebilmesi, pazar pay ile turizm gelirlerini arttrabilmesi için, biliim teknolojileri ve teknolojik gelime faktörüne daha fazla önem vermesi gerekmektedir. Elde edilen analiz sonuçlarndan, turizmin arz koullar faktörünün, RG’nü hem olumlu ve hem de olumsuz etkileyen bir faktör olduu anlalmaktadr. Bu balamda; Türkiye’deki hijyen ve temizlik, konaklama tesisleri, sportif faaliyetler, salk, yerel ulam a ve hizmeti, çocuklara salanan hizmet ile ha- vaalanlarnn kalite ve standardnn yükseltilmesinin, ülkenin uluslararas turizm sektöründe daha rekabetçi ve baarl olabileceini göstermektedir. Türkiye’de turizm sektörünü oluturan birimlerin, turizmin arz koullar kapsamnda belirtilen bu noktalara gereken önemi vermesi ve yeni politikalar hzl bir ekilde uygulamaya koymas, ülkenin turizmdeki RG’nü arttrabilecek bir dier unsurdur. Turist anketinden elde edilen bulgulara göre; Türkiye’nin dier turist gönderen ülkelere olan uzakl, RG’nü en olumsuz etkileyen deiken olarak görülmektedir. Bu balamda; sektör temsilcileri, uzaklk konusunda hedef pazarlara yönelik olarak daha etkili bir pazarlama, reklam ve tantm stratejisi kullanarak, ülkenin uzaklk açsndan dezavantajn avantaja dönütürebilirler. Bununla birlikte; turizmin talep koullar kapsamnda, devletin turizme yönelik tantm ve reklam faaliyetlerine ve güvenlie çok daha fazla arlk vermesinin, gerekli tedbirleri almas- Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Türkiye’nin rekabet gücünün yüksek olduu deikenleri öyle özetlenebilir. lerin Türkiye’nin rekabet gücü ile ilgili deiken ve sorulan sorular açsndan farkl düündüklerini ve sektör temsilcilerinin turistlere göre, daha düük puan verme eiliminde olduklarn göstermektedir. Bunun gerekçelerinin de, ayr bir aratrma konusu olarak ele alnmas gerekmektedir. Turistler, birkaç haftalna ve tatil amaçl geldikleri için daha iyimser ya da iletmeciler, kendi kaynak ve durumlarn daha iyi bildikleri için çok daha kötümser/gerçekçi olabilirler. Ancak u da bir gerçektir ki, bir turizm ülkesi olan Türkiye’de, müteri konumundaki turistin fikirlerinin, ülke turizmini etkilemesi açsndan daha önemli olaca yorumunu yapmak mümkündür. 19 Steward latrma seçenei sunulmutur. Daha önceki çalmalarda, iki farkl ülke ve iki farkl turist grup arasnda karlatrmalar yaplm ya da iki farkl ülkeyi ziyaret eden ayn turiste her ülke için düünceleri tek tek sorulup, bunlar arasnda bir karlatrma yaplmas salanmtr. Böyle bir uygulama ise, elde edilen bulgularn güvenilirlii konusunda soru iaretlerini beraberinde getirebilmektedir. Dolaysyla, bu çalmann en önemli özellii, yukarda da vurguland üzere, ayn anda bir ülkenin birden fazla ülkeyle karlatrlm olmasdr. 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 20 Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 nn ve aniden ortaya çkan olaylar baar ile idare edebilecek bir kriz yönetiminin bulunmasnn, ülkenin bu alandaki rekabetçi gücünü arttraca öngörülmektedir. Steward 20 2020 ylnda, Dünya genelinde 1,6 milyar turist says ile turizm talep hacminde çok büyük bir art olaca öngörülmektedir. Böylesi bir talep artnn arz cephesini de ciddi ölçüde sarsmas ekonominin doal mekanizmas içinde beklenir bir durumdur. Bu balamda, Türkiye’nin sahip olduu doal çevrenin, tarihin, kültürün ve toplumsal deerlerin sürdürülebilir turizm ilkesi ile pazarlanabilmesi ve turizm arz ve talebinin ileriye yönelik politikalarla dengelenmesi, ülkenin uluslararas turizm sektöründeki RG açsndan çok önemlidir. Kstlar ve gelecek çalmalar için öneriler: Çalmann kstlar hakknda unlar söylemek mümkündür: Bölge olarak Mula’nn ve Akdeniz’deki 11 ülkenin ele alnmas; daha geni bir örneklemin olmas; kullanlan dil; pratie yönelik az sayda çalma olmas ve bunlarn çalmann amacna dorudan hizmet etmemesi; sektör temsilcilerinin anket uygulamas srasnda gerekli yardm yapmaktan kaçnmalar aratrmann en önemli kstlarn oluturmaktadr. Dolaysyla, bir hizmet sektörü olan turizmde, rekabet ve rekabet gücü ile ilgili sorunlar yeterli ekilde ortaya koymada baz skntlar yaanmtr. Teoride yer verilen baz konular / açklamalar uygulamada görmek zor olmu ve birincil verilerle test etme ans olmamtr. Örnein; “verimlilik ve kaynaklarn etkin kullanm” faktörü ile ilgili veri toplamann ve ölçüm yapmann güçlüü ortadadr. Bunun için ise ikincil verilere gereksinim bulunmaktadr. Ancak; Türkiye’de ve Dünyada turizm sektörü ile ilgili düzenli ve baz faktörlerin ölçümünü salayabilecek ikincil-somut verilere ulamann ya da veri toplamann kolay olmad yaplan bu çalma sonucunda ortaya çkan kstlardan bir dieridir. Buradan hareketle; çalmann, ky turizmine yönelik olmas ve kapsamnn daha da gelitirilmesi ve benzer çalmalarn, Akdeniz bölgesindeki dier baz ülkelerde de tekrarlanarak sonuçlarnn geçerliliinin test edilmesi ve o ülkelerden Türkiye’nin nasl göründüünün aratrlmas faydal olabilir. Sonuç olarak; 20. yüzyl, tüm Dünya genelinde turizmin düzenli ekilde geliimine tanklk etmitir. Bo zaman ile yaam kalitesi ve standardnn daha da artacak olmas ve yoksul insan saysnn azalacana ilikin beklentiler, turizmin, 21. yüzylda da hzl bir gelime ve büyüme göstereceini ortaya koymaktadr. Yeni yüzyla yeni eilimlerle giren turizm sektöründeki bu gelime ve büyüme sürecinin (destinasyon, ürün, pazar ve turist açsndan deien baz noktalar olmasna karn) en önemli noktas; müteri memnuniyeti ve rekabet gücü olgusudur. Destinasyonlarn birer marka haline dönümeye balad sektörde, müteri memnuniyetini gerçekletirerek, iyikaliteli hizmeti, rekabetçi bir fiyatla, uygun pazarlarda sunabilen destinasyonlarn gelecekte daha baarl olacaklar ve rekabetçi üstünlük salayacaklar beklenmektedir. 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 22 Bu sayımızda Moda Deniz Kulübü’ne, deyim yerindeyse bir Koca Çınar’ın mutfağına konuk oluyoruz. Şefimiz Feyyaz DOĞAN. Feyyaz Usta 1978 yılından günümüze Moda Deniz Kulübü’yle özdeşleşmiş bir isim. Şimdi söz ustamızda, biz sorduk o cevapladı: Turizm sektörüne başlangıcınız nasıl oldu, bahseder misiniz? 1960 ylnda Sivas’n Aknclar ilçesi Klç köyünde dünyaya geldim. lkörenimimi köyümüzün ilkokulunda tamamlayp 1973 ylnda stanbul’a geldim. Bir buçuk yl kadar baka ilerle uratm. 1974 ylnda hasbelkader bir lokantada bulakç olarak ie baladm. 1975 ylnda gelen bir teklifi deerlendirip Bebek’teki Süreyya Restauranta yine bulakç olarak geçi yaptm. Süreyya, zamannn lüks bir restoran olarak bilinir. Ksa bir süre sonra mutfaa çrak olarak aldlar beni. Bütün bölümlerde çaltm. Çalkanlmla zaten ustalarm tarafndan çok seviliyordum. 1978 ylnda, iimi çok severek yapmamn ve çalkanlmn meyvelerini toplamaya balyordum sanrm, Moda Deniz Kulübü’ne aç olarak kabul edildim. Askere gidene kadar kulüpte çalmaya devam ettim. Askerlik dönüü görevime geri döndüm. 1984 ylnda eski açbamzn iten ayrlmasyla boalan açbalk görevine kulüp yönetim kurulu beni uygun gördü. 1990 ylna kadar bu görevi baaryla sürdürdüm. Sonrasnda Moda Saint Joseph’liler derneinin iletmesini aldm, 4 yl kadar oray ilettikten sonra tekrar 1994 ylnda Moda Deniz Kulübü’ndeki görevime geri döndüm ve o günden beri de devam etmekteyim. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Sektöre giriş yaptığınız zamanlarda sektörün içinde bulunduğu durumla günümüz arasında nasıl farklılıklar vardı? İyi ve kötü yanlarını da dâhil ederek iki dönemi kıyaslayabilir misiniz? Steward 22 Kyaslama yaparken öyle yapmak lazm; teknoloji sürekli geliiyor ve gelien bu teknolojiden mutfak da nasibini alyor tabi ki. Günümüzde bu teknolojiyi üreten firmalar insana deer verip bilgiyi kullanmay çok güzel örendiler. Örnein; bir ocak veya tabak veya baka bir ey yapacaklar zaman mutfakta çalan ustann, efin bilgisini fikrini alyorlar, onlardan aldklar bilgilerle ekipman gelitiriyorlar. Bulak makinesi gelitirirken steward eflerine soruyorlar… Yani ksacas bilginin önemi anlaldkça teknoloji daha hzl geliiyor. Biz eskiden yeni bir tarif örenmek ve gelitirmek için ne zorluklar çekerdik, nelerden feragat edip ne zahmetlerle bir ey örenebilirdik, bunlar yazsam buraya smaz (Ustamz burada gülüyor. Belli ki, dedii gibi, anlataca çok ey var.) imdi gelelim dier bir konuya: Ben de dâhil olmak üzere sanyorum ki tüm insanlarda eskiye dair bir özlem duygusu vardr, yani ksaca unu anlatmak istiyorum; eskiye kötü demek de yeniye iyi demek de yanltr. Bence teknoloji ne kadar ileri giderse gitsin insanlar ekmeklerini ta frndan almaktan vazgeçmezler. Stewarding bölümünün sektörde geldiği noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz? Derneinizin faaliyetlerini ve derginizi büyük bir keyifle takip ediyorum. 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 23 unu söyleyebilirim ki TÜYB-DER’in Stewarding bölümüne ve çalanlarna gereken önemin verilmesi için göstermi olduu çaba gerçekten takdire ayandr. Sizleri bu konudaki baarnzdan dolay kutluyorum. Artk sektörde eskiden olduu gibi hiçbir baka bölüm çalan ve yöneticisi ‘’bulakç’’ deyip geçmiyor. nsanlardan bu algy silmek çok zor bir eydir. nsan ilk önce kendinin farknda olacak, bir steward’a sen ne i yaparsn diye sorulduunda, yapt ii ksk bir sesle “Ben bulakçym.”diye utanarak söylemeyecek, aksine gür bir sesle öyle diyecek “Ben burada müterilerimizin hijyenik artlarda, salkl ve temiz tabaklarda yemek yiyebilmesini salayan kiiyim.” Herkesin yapt i önemlidir, herkesin yapt bir hata telafisi olmayan büyük sonuçlar dourabilir. Onun için insanlara yapt iin ne kadar önemli ve deerli olduu anlatlmaldr. Bize biraz Moda Deniz Kulübü hakkında bilgi verir misiniz? Moda Deniz Kulübü, 1935 ylnda Atatürk’ün emriyle kurulmutur. lk bakanmz Celal Bayar’dr. Kulüp, 17 dönüm arazi üzerinde kurulu, içinde balo salonu, restaurantlar, barlar, cafeler, havuzlar, oyun salonu, sanat galerisi, tenis kortu v.s gibi bölümleri bulunan güzide bir mekândr. Yaklak 4500 üyemize ve onlarn misafirlerine hizmet verir. Bizi 5 yldzl otellerden ayran tek fark konaklama hizmetimizin olmaydr. Kulüpte ortalama bir gününüzün nasıl geçer peki? Kısaca bahseder misiniz? Kulübe geldiim andan itibaren tatl bir kouturmann içinde bulurum kendimi. lk duram satn alma bölümü olur genellikle. Siparilerimizin durumuna bakarm, gelen malzemelerin gözlemini yaparm. Sonrasnda ksm eflerimle ofisimde toplanp gündemin deerlendirmesini yapar daha sonra dier mutfak bölümlerinin ileyiini kontrol ederim. Yani kouturmamz gün boyu devam eder. Akabinde üst yönetimle görümeler, menüler, planlar v.s derken younluk uzar gider… Ülkemizi uluslararası yarışmalarda yurtdışında da ekip olarak temsil ettiniz. Bundan da bahseder misiniz? Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 1996 ylnda, o zamanki stanbul Turizm l Müdürü u anki Tüm Açlar Federasyonu bakan Sn. Yalçn Manav ile birlikte 15 gün boyunca Hollanda’nn önde gelen otellerinde ve restaurantlarnda Sn. Yahya Erdoan ve Steward 23 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 24 ekibiyle Türk mutfann tantmn gerçekletirdik. Bu gezimizden yaklak 2 ay sonra ayn ekiple beraber Türk Tantm Vakf bakan Sn. Kemal Bayta’n düzenlemi olduu 17 gün sürecek bir Singapur gezimiz oldu. Burada Türk mutfan en iyi ekilde temsil ettiimizi düünüyorum. Türkiye’ye dönüümüzde de, stanbul Profesyonel Açlar Dernei’ni kurmak için gerekli çalmalar balattk. Yani Usta siz İSPAD ‘ın kurucuları arasında mısınız? Evet, 1997 ylnda kurucu Bakanmz Yahya Erdoan, kurucu üyelerimiz Bayram Dönmez, Ethem Erdoan, Efkan Yazc, Bilal Cantürk, Hfz Karg, Özcan Karg, Sefer Öztürk ve birbirinden deerli dier ef arkadalarmla birlikte dernein kurucu üyelerinden biriyim. Mesleğe yeni atılanlara tavsiyeleriniz nelerdir? Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Her eyden önce kendine yani insana deer vermesi gerekir. nsana deer veren mesleine deer verir. Mesleini severek yapan, bir eyler örenme yolunda dierlerinden her zaman bir adm önde olur. Okumak, diploma sahibi olmak tabi ki çok önemlidir fakat bizim mesleimizde görerek örenmenin önemi çok daha yüksektir, bunu sakn unutmasnlar. Saygy hiçbir zaman elden brakmasnlar, dinlemeyi bil- Steward 24 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 25 sinler. ‘’nanmak baarmann yarsdr’’ ilk önce yaptklar ie inansnlar. Son olarak söylemek istediğinizi bir şey var mı? TÜYB-DER olarak çalmalarnz birçok mesleki örgütten çok daha iyi. Derginiz, düzenlediiniz çaltaylar, katldnz fuarlar, fabrika gezileriniz, toplantlarnz... te bunlar yukarda da bahsettiim gibi, insann kendine ve yapt ie sayg duymasyla alakaldr. Bu zihniyetteki insanlarn bir araya gelmesiyle bakn nasl güçlü bir oluum kurulabiliyor. Devam, daha da ileriye gitmesi, dernek adna, en büyük dileimiz olur. Zaten Steward efimiz Ercüment Bey sayesinde yakndan haberimiz oluyor faaliyetlerinizden. Ben, bu ilkeli çalmalarnzdan ötürü Sn. Erol AYDIN ve dernek yönetiminize teekkür eder baarlar dilerim. Feyyaz Ustaya: “Peki, Ustacm okuyucularmz için kulübünüzle özdelemi bir yemek tarifiyle sohbetimizi noktalayalm o halde.” dedik ve o da bizi krmad. Kulüple özdeşleşmiş özel yemeklerimizden biri Rus mutfağına ait bir yemek olan Beef Stroganof; 4 kişi için gerekli malzemeler: Dana bonfile Kuru soan Kornion Turu Krema Süt Un Mantar Tere ya Et suyu Patates Ayçiçei ya Tuz Karabiber 500 gr 80 gr 50 gr 100 gr 200 gr 50 gr 70 gr 100 gr 250 gr 300 gr 200 gr 15 gr 1 gr Patatesin Yapılışı Patatesleri soyup ykaynz. Patatesleri ykadktan sonra ince uzun dilimleyip uzunluuna ince eritler halinde dorayalm. Ykayalm. Fritözdeki kzm olan yamza susuz olarak atalm ve kzartalm. Afiyet olsun. 25 Steward Bonfileleri temizleyip ayklayn. erit gibi dorayp brakn. Turular da erit gibi dorayp suyunu skn. Soanlar soyup ince kuba dorayp brakn. Ayn ekilde mantarlar da dorayn kalsn. Mizanplas’nz tamamlanmasyla temiz bir tavay kzdrp tereyamz koyalm, soanla etimizi koyup kavuralm. Etimiz kavrulduktan sonra mantarla turuyu ilave edelim. Elimizle biraz un serpitirelim. Et suyumuzu ilave edelim. Sütü ilave edelim 15 dakika kaynasn. Tuzunu biberini atalm kremasn ilave edelim pay patates ile servis edelim. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Yapılışı 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 26 Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 23-25 Mays tarihleri arasnda Güral Porselen’in konuu olduk. te resimlerle gezi öykümüz. Steward 26 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 27 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 28 G üral Porselen’in kymetli davetiyle gerçekleen fabrika ziyaretimiz srasnda ve sonrasnda ve ayrca konakladmz otelde bizlerden ilgisini hiç eksiltmeyen bata stanbul Bölge Müdürlüünden Özel Sipari ve Promosyon Sorumlusu Sayn Lora Ahbap olmak üzere Güral Porselen’in kymetli yöneticileri, Yönetim Kurulu Bakan Sayn smet Güral, Pazarlama Sorumlusu cra Kurulu Üyesi Sayn Muttalip Korkmaz, Genel Müdür Sayn Naci Pekcan, stanbul Bölge Müdürü Sayn Mehmet Dudal, Özel Sipari ve Promosyon Müteri Temsilcileri Sayn Nilüfer Büyükçelebi ve Sayn Ayça Karabelli, Fabrikadan, Pazarlama Departman Sorumlusu Sayn Serap Gedikaaolu, Özel Sipari ve Promosyon Müteri Temsilcileri Sayn lker Sar ve Sayn Yasin Çevik, AR-GE Müdürü Sayn Hüseyin Ekmekçiolu, Üretim planlama sorumlular Sayn Abdullah Koyuncu ve Sayn Emrah Öztürk ve adn yazamadmz tüm Güral Porselen ailesine Tüyib-Der adna teekkür ederiz. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Derneimizin veya Güral Porselen’in düzenleyecei baka bir etkinlikte de bir araya gelme umudundayz. Steward 28 Steward Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 29 29 Steward Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 30 30 Steward Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 31 31 Steward Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 32 32 Steward Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:36 Page 33 33 Steward Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 34 34 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 35 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 36 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 37 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 38 Kuru Temizleme K onumuz eitim olunca ben de aklmn erdiince ve yllarn vermi olduu tecrübeye dayanarak kendi mesleki alanmda baz pratik bilgiler vermek isterim. Benim için, her meslekte olduu gibi önce eitim ve hijyen yani temizlik ön plandadr. Tahmin ettiiniz üzere mesleim temizlik yani kuru temizleme. Bunun içinde tekstil ykamas da dâhil. Ben burada baz bilgileri sizlerle paylamak isterim. 1)Kuru temizleme dediimizde çoumuz kuru kuru nasl elbise ykanr diyor. Aslnda kuru deil makine içerisine ykama yaparken su yerine (perkloretilen) denen solvent ilaçla ykama yaplr sonra skma yapldktan sonra makinaya s verilerek elbisenin kurumas salanr. Buradaki özellik ilaçla ykanmas, böylece tekstil bozulmadan temizlenmi olur. 2)Her tekstil veya elbise kuru temizleme yaplmaz. 3)Mutlaka temizleme talimatna uymamz gerekir. Her ürünün iç ksmnda mutlaka temizleme talimat vardr. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 4)Temizleme talimatlar Türkçe veya yabanc olabilir ama iaretler ayn dili konuur. Sadece Kuru Temizleme Aartc Kullanlmaz Ykama Yaplr (Düük Is) Düük Isda Ütülenir Makinede Kurutma Yaplmaz Kurutma Makinesi Normal, Orta Is Steward 38 Ali GÖKTEPE 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 39 2) Kirli tekstili renk fark ve snfna göre ayrtrmak. Hem salk açsndan gerekli hem de slak tekstil renkleri dierlerine akmamas için önemli. 3) Ho olmayan koku yapabilir. 4) Bekleyen tekstil kirlerin ve lekelerin sabitlemesine yol açar. Tekstilin ütüleme aşaması 1) Çaraf nevresim ve restoran malzemesi silindir ütüden verilirken kesinlikle uygun slaklkta olmaldr. 2) Ütülenecek elbisenin cinsine göre ütü s ayar yaplmas gerekir. 3) Pamuklu ve keten türü ürünler mutlaka nemlendirilmeli ve iyi kurutulmaldr aksi halde ütüsü nemden bozulabilir. 5)Ütülenen ürünün kuru ortamda saklanmas gerekir. Bilmeniz gereken pratik bilgiler 1) Ykanm bir elbiseyi eer asarak kurutacaksak elbiseyi ters çevirip kapal bir ortamda kurutmalyz. 2) Kan lekesi olan bir elbiseyi souk su veya (buzla ) bir süre bekletmeliyiz, göreceksiniz lekeden eser kalmayacaktr. 3) Tatl veya reçel, bal gibi lekeleri lk su ile çkarabilirsiniz. 4) Unutmayn fazla s, fazla deterjan, fazla ykama süresi çok iyi temizleme yapmaz aksine zarar verir, her eyi talimatna göre yapmalyz. 5) Unutmayn elbiseniz çok deerli ve pahal olabilir, yanl ilem yapmayn iin uzmanna götürün ufak bir ücret karl pahal bir giysiniz olabilir. Sağlık Kurumsal yerlerde, youn bir ekilde çalanlar mutlaka “yourt ve ayran” tüketmeli, salk yönergelerine harfiyen uymaldr. Temiz ve salkl olmanz dileiyle... Hoça kaln Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 1) Kirli tekstili fazla bekletmeden temizlemek. Aksi halde bakteri üretir. 4) Polyester ve naylon kumalarda düük syla ütü yaplmaldr. 39 Steward Eğitimin bir parçası da hijyen dedik o halde dikkat etmemiz gereken hususlar 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 40 Tarabya Efsanesi’nin dönüşü muhteşem oldu The Grand Tarabya Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 The Grand Tarabya, Bayraktarlar Holding tarafından yeniden inşa edilmesinden sonra, modern lüks otelcilik anlayışının en güzel örnekleriyle 2013 yılının şubat ayında kapılarını misafirlerine bir kez daha açtı. Açılışının üzerinden bir yıl geçmeden otel, Türkiye’den ve dünyadan birçok önemli ödülü bünyesine kazandırdı. Steward 40 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 41 T ürkiye’nin ilk be yldzl otellerinden biri olan, yllarca hem stanbul’dan hem de Türkiye’nin dört bir yanndan misafirlerin en özel anlarna tanklk etmi olan, Yeilçam’n efsanevi oyuncusu Tarabya Oteli’nin, yeni bir yüzle tekrar açlmasnn üzerinden 1,5 yl geçti. Yeni adyla The Grand Tarabya olarak misafirlerine 1 ubat 2013’te kaplarn açan otelin ilk yln deerlendiren The Grand Tarabya Genel Müdürü Bora Göymen unlar söyledi: “Tarabya Oteli’nin mirasndan hareketle büyük bir gurur ve titizlikle sürdürdüümüz çalmalarn, The Grand Tarabya ismiyle açl sonras ilk yln baaryla tamamlam olmann mutluluunu tayoruz. Yaklak on yl boyunca kapal kalm olan ve sonrasnda Bayraktarlar Holding’in 350 milyon dolarla yeniden Türkiye ve stanbul turizmine kazandrd otel, yerli ve yabanc misafirlerin youn ilgisiyle birinci yan doldurdu”. Istanbul’un son yllarda ald yüksek turizm yatrmyla gittikçe artan rekabete dikkat çeken Göymen “stanbul’daki potansiyeli gören yerli ve yabanc yatrmclar buraya büyük projelerle gelmeye devam ediyor. Rekabet de gittikçe yükseliyor. Ancak biz her bir otelin farkl kitlelere, farkl amaçlara hitap ettiini biliyoruz. The Grand Tarabya, Tarabya Oteli’nden The Grand Tarabya / Genel Müdür stanbul’un En Büyük SPA’s Therapia Ayrca 4500 metrekarelik yüzölçümü ile Therapia stanbul’un en büyük SPA’s olarak, çok özel terapi ve ürünlerle misafirlerimize ayrcalkl bir SPA ve salk deneyimi sunuyor. Kapal & açk havuzu, geleneksel Türk hamam, bayanlara ve çiftlere özel hamam, sauna & buhar odalar, lifestyle dular, buz çemesi, özel Spa süiti, sauna, çift kiilik banyo ve çiftlere özel Spa bakm odas, Air recliner ve vücut jetlerine sahip tuzlu su havuzu, kardio ve fitness ekipmanlaryla donatlm modern bir fitness center verilen hizmetler arasnda yer alyor. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Rekabet, Turizm anlayışının gelişmesine ortam sağlıyor. Bora GÖYMEN 41 Steward The Grand Tarabya 168 delüks odas, 79 süiti ve 1 kral dairesinin yan sra 30 residans ve 4500 metrekarelik Boaz manzaral Therapia Spa ile Tarabya’nn muhteem koyunda adeta göz kamatryor. Bu denli büyük bir yatrmla, Türkiye için çok önemli bir deeri yeniden hizmete açtklarn belirten Genel Müdür Bora Göymen, stanbul’u ziyaret eden yabanc turist pazarnn da önemli bir payndan rezervasyon aldklarn bildirdi. Otelin arlkl misafirlerinin srasyla Türkiye, Almanya, ngiltere, Rusya, Suudi Arabistan ve Katar gibi ülkelerden olduunu bildiren Bora Göymen, Tarabya Oteli’nin hem Avrupa hem de Ortadou’lu turist için önemli bir destinasyon olduunun altn çizdi. Genel Müdür Göymen, otelin stanbul’un sakin ve esiz bir lokasyonunda tatil yapmak isteyenlere önemli bir alternatif olmann yan sra, yine önemli i merkezlerine yaknl nedeniyle i seyahatlerinde de tercih edildiini dile getirdi. 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 42 Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 The Grand Tarabya Hakknda Steward 42 devrald çok önemli bir miras ve anlar birikimi üzerine konumlanyor. Birçok kiinin bir kez daha kapsndan girmeyi sabrszlkla bekledii bir oteliz. Bu miras ve hatraya layk olacak bir otelin yan sra, stanbul’da oldukça ayrcalkl bir hizmet ve ürün sunuyoruz. Ayrca stanbul’un ihtiyac olan büyük bir boluu doldurduumuza inanyoruz. merkezlerine yaknlmzn yan sra ehir içindeki tatil keyfini de sunan The Grand Tarabya bu anlamda önemli bir yer kazanyor. Geleneksel Türk konukseverliinin yan sra Leading Hotels of the World’ün “esiz oteller” portföyüne katlm olmamz da The Grand Tarabya’nn misafirlerine sunaca ayrcalkl dünyann uluslararas platformda kabul görmü kantdr. Dolaysyla rekabette kendimizi gördüümüz kuvvetli yer nedeniyle, bu anlamda bir endiemiz yok. Bu rekabet stanbul’daki turizm anlaynn daha da gelimesi için oldukça verimli bir ortam salyor”. Toplantı ve Davetlerin de adresi The Grand Tarabya Henüz ilk ylnda FIFA U20 Çekilii, Atlantik Konseyi Enerji Zirvesi, Mercedes-Benz S Class Türkiye lansman, Nokia Lumia lansman gibi uluslararas toplantlarda bir çok VIP ve protokol etkinliklerine ev sahiplii yaptklarn dile getiren Bora Göymen, kurumsal toplantlar kadar bireysel davetlerin de ilk yln en çok ilgi gören konusu olduuna iaret etti. “Tarabya Oteli öyle derin anlar barndryor ki, insanlar hayatlar boyunca hatrlamak istedikleri önemli davetleri, böyle özel bir konumda gerçekletirmekten yana karar veriyorlar” diyen Genel Müdür Göymen, yl boyunca devam eden görkemli düün, doum günü ve kutlama davetlerine dikkat çekti. Uzun Dönemli Konaklamada The Grand Tarabya Servis Apartmanları Otel bünyesinde bulunan ve uzun dönemli konaklamalar için tasarlanan 30 adet rezidans dairesinin de özellikle Türkiye’de yaayan yabanc yöneticiler ile otel servislerinden faydalanabilecekleri ayrcalkl bir ev ortamn yaamak isteyen konuklar tarafndan tercih edildiini belirten Bora Göymen, “misafirlerimiz bizim ekipçe burada yarattmz ‘ev’ hissinden duyduklar memnuniyeti, kontratlarn uzatarak belli ediyorlar” eklinde konutu. 1900’lü yllarn balarnda Tarabya Tokatlyan Oteli olarak hizmete giren, 1954 ylnda çkan yangnn ardndan ayn yere devlet tarafndan yaptrlan Büyük Tarabya Oteli, stanbul’un üçüncü 5 yldzl oteli olarak 1966’da hizmete girdi. Konumu ve kalitesiyle dünya çapnda ün kazanan Büyük Tarabya, bir dönem Türk filmlerinin de vazgeçilmez seti olarak sinema tarihinde silinmez bir yer edindi. Kamu mülkiyetinde iken özelletirilme kapsamna alnan Büyük Tarabya Oteli 2006 ylnda, Bayraktarlar Holding tarafndan satn alnd. Kapsaml bir restorasyon ve renovasyon süreci geçiren, uluslararas hizmet kalitesinde yaplandrlan ve The Grand Tarabya ismini alan otel, henüz açlmadan Leading Hotels of the World (LHW) üyesi olma baarsn gösterdi. The Grand Tarabya 2013 ylnn ubat aynda kaplarn açt. 168 deluxe oda, 80 süit ve 30 özel servis apartmanyla otel, açlnn hemen sonrasnda CATHIC’ten “Best New Hotel Turkey 2013” ödülüne, sonrasnda da American Academy of Hospitality Sciences’ta “5 Star Diamond” ödülüne layk görüldü. Otelin iç mimarisi Eauropean Hotel Awards ile ödüllerndirirken, SKAL International da The Grand Tarabya’y”En yi ehir Oteli” ödülüne layk gördü. 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 43 21a_Layout 1 14.08.2014 09:58 Page 44 Tuz Hakkında Her Şey M ark Bitterman, bir manifesto haline gelen “Salted” kitabnn yazar, tuz eksperi ve doal tuzlar satan “The Meadow” dükkânnn sahibi. Bu mineralin nasl elde edildiinden, hangi tuzun hangi yemee kullanlacana kadar tüm sorulara yant veriyor… Tuzun ne olduğunu kimyagerlere sorarsanız “sodyum klorür” cevabını vereceklerdir. Peki, ama nasıl oluyor da birçok farklı şekil ve boyutta karşımıza çıkıyor? Doal tuzlar, tarih boyunca üç farkl ekilde elde edilmiler; günete buharlamayla, stma yoluyla (vakumla) ve madenlerden… Günete buharlama yönteminde tuz; deniz ve okyanuslarn göllerden geçerken tuzlu su brakmalar sonucu oluuyor. Güne ve rüzgar braklan sudaki konsantre tuzu kristalletiriyor ve suyu buharlatrarak tuzu ayrtryor. Bilinen en eski ve en doal yöntem; fleur de sel, sel gris gibi önemli doal tuzlar da bu yolla elde ediliyor. Isyla buharlam tuz ise tuzlu suyun stlmas ya da vakumlanmas sonucu ayrtrlmasyla elde ediliyor. Bir de yer altndaki tuz yataklarndan elde edilen maden, yani kaya tuzu bulunuyor ki; tuzlarn en saf ve kesinlikle en çok rabet göreni. Kaya tuzlar aslnda daha çok endüstride kullanlyor ama Himalayalar’dan getirilenler gibi özel bir bölümü mutfaklarda kullanlmaya da uygun. Dier tuzlara göre çok daha saf ve ilenmemi olduklar için tercih ediliyorlar. Evet, kaya tuzu mineraller bakmndan çok zengin ve saf ama en az onun kadar doal, salkl ve mineral bakmndan zengin pek çok deniz tuzu da bulunuyor… Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Hangi tuz, hangi yemekle kullanılır? Steward 44 Mehmet Ali ÖZTÜRK Marriott Hotel ili Mutfak sanatnda ve sofralarda kullanabileceimiz doal tuzlar genel olarak alt kategoride toplayabiliriz; fleur de sel (Franszca “deniz çiçei” anlamna da gelen ve elle toplanan deniz tuzu), sel gris (gri deniz tuzu), flake salts (vakum ve tava yöntemiyle elde edilen farkl kristallerden oluan, iri taneli tuz), geleneksel tuz (traditional), kaya tuzu ve shio… “Fleur de sel”, güne buharlamasyla tuz göllerinden elde edilen ve elle toplanan en doal tuzlardan. Düzensiz kristallemi, birbirinden farkl büyüklükte ve narin tanelere sahip bu tuz, mineral bakmndan çok zengin. çeriindeki nem oran youn, dolaysyla hemen çözülmüyor. Yemeklerin üzerinde kalarak, parlayarak kendisini belli ediyor. Tanecikler aznza geldiinde önce en küçük olanlar eriyor, daha büyük olanlar ise daha geç erimeye balyor. Bu da yemein tadn atelerken, damakta çok daha dinamik bir his brakyor… manda Caprese salatas için de çok uygun ama ilginç olan u; “flake” domatesin üzerinde harika, mozzarella ise “fleur de sel” ile çok uyumlu. Seçim sizin… Geleneksel tuz, bilinen en eski ve basit yöntemle yaplyor. Bir miktar deniz suyu alnyor, sadece tuz olarak kalana kadar buharlatrlyor. Daha 45 Steward Hemen her yemek için harika bir seçim olan “fleur de sel”, balk, sebze yemekleri ve omletle olduu gibi, çou orta gövdeli yemekle uyum gösteriyor. Eer ekmein üzerine tereya sürdükten sonra üzerine bu tuzu gezdirirseniz damakta brakt tad çok daha net alglayabilirsiniz. “Sel gris”, kocaman kristallere sahip bir doal tuz çeidi ve tonlarca minerale sahip. ri ve kaba taneleri var, dolaysyla “fleur de sel”e kyasla göllerin daha alt katmannda yer alyor. “Sel de gris” özellikle etler için biçilmi kaftan. Biftek, kaburga gibi daha büyük parçal etlerle rahatlkla kullanabilirsiniz. Çözülmesi uzun sürdüü için etin içine çok iyi nüfuz ediyor. Kuzu eti, kök sebze ve rostolar için ideal bir seçim ama iyi öütüldüünde hemen her sofra yemei için kullanlmas mümkün. “Flake salt” olarak bilinen geni taneli doal tuz ise hemen hemen dünyann her yerinde bulunuyor. Daha az minerale sahip bu geni kristaller, içerisinde nem barndrmyor. Dolaysyla “fleur de sel” ve “sel gris” gibi tuzlarn tam aksine her srkta azda yumuakça erimiyor. Önce azda küçük çtrtlarla patlyor ve damanza gelen tüm tatlar aydnlattktan sonra yok oluyor. Kesinlikle daha hafif yemekler için ideal. Salatalar, buharda sebzeler, zgara somon hatta çikolata parçackl kurabiye için bile harika bir seçim. Ayn za- Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:37 Page 45 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 46 derin okyanus sularndan yaplyor. Dolaysyla mineral deeri de okyanusun derinliine göre deiiyor. Daha derinden çkarlan sularla yapld ve odun ateinde buharlatrld için oldukça saf ve mineral zengini bir tuz. “Shio”, genelde damakta daha çok kar tanesi gibi bir his brakyor. Özellikle soslar ve buharda sebzeler için ideal. Neden doğal tuzları tercih etmeliyiz? Mark Bitterman Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 sonra öütülüp, satlyor… Deniz tuzlarnn büyük bir ksm geleneksel tuz. talyan geleneksel deniz tuzu Trapani’nin yüzde 3’ü, krmz Havai deniz tuzunun yüzde 15’i minerallerden oluuyor. Geleneksel deniz tuzlarnn kristal biçimleri de bulunduklar bölgeye göre deiebiliyor. Sicilya, Tunus, spanya, Portekiz, Brezilya, Arjantin gibi yamurun sk yamad ve hava koullarnn deiken olmad ülkelerde üretiliyor. Hemen her yemekle uyum gösteriyor. Maden yani kaya tuzu, en saf ve doal tuz olarak bilindii için tüm Steward 46 dünyada çok talep görüyor. Oldukça sert bir yaps var. Eer makarna yapyorsanz kaynayan suya atmak için kaya tuzundan daha iyi bir seçenek yok. Ayn zamanda içkiler için de ideal çünkü kolay çözülme konusunda en doru seçenek kesinlikle kaya tuzu. Herhangi bir yemein üzerine serpmek içinse iyice öütülmeleri gerekiyor. “Shio”, Japonya’da bulunan bir tuz. Dünyada, henüz Amerika’da bile pek fazla tannmyor. Sahip olduu özel kristal ekli alana kadar kazanlarda kaynatlarak elde ediliyor. Genelde çerisinde 84 farkl mineral bulunan tuz imalat, geride kalan 150 yl boyunca çok büyük deiimler gösterdi. Çok deil sadece 150 yl önce doal ve bol mineralli tuzlar üretilirken bugün, kimyasal endüstri yüzünden masa tuzlar icat edilmi durumda. Doal olmayan rafine masa tuzlar, tuz yataklarna tuzlu su formu vermek için su enjekte edilmesi sonucu elde ediliyor. Normal tuzun sahip olduu magnezyum, potasyum gibi minerallere sahip ancak yüzde 99.9 orannda sodyum klorür kristali elde edebilmek için içerisine kimyasallar katlarak rafine ediliyor. Kimyasal katkl rafine tuzlar, aslnda büyük üreticiler tarafndan sanayide kullanlmak için üretiliyor. Ama maalesef bu tuzlarn bir ksm paketleniyor ve insanlar için olduklar söylenerek datlyor. Kimyasal katlarak deitirilen bu rafine maddeyi, gerçek tuzla kartrmak, hatta yenilebilecek bir yemek malzemesi olarak bahsetmek bile tamamen delilik… www.foodandwine.com’dan faydalanlmtr. 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 47 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 48 Bulaşık Yıkama Şirketi Kurmak F arkllk göstermek için kendi ihtiyaçlarmzn ya da bakalarnn ihtiyaçlar üzerine düünmek ve kafa yormak gerekiyor. Singapur’da restaurantlarda bulakç olarak çalacak insan gücüne oldukça fazla talep olmasna ramen, bu i kolunda çalmak isteyen adaylar bulmak oldukça güç. Singapurlu Lawrence Loh’ da krizi bir para kazanma frsat olarak deerlendirip, tam buradan yola çkarak restaurantlarn ihtiyaçlarna yönelik bulak ykama iini kurdu. Lawrence Loh, restaurantlarn bulaklarn ykama hizmeti veren Synovate Solutions isimli irketi baarl bir i kurdu. Her akam restauranlardan ykanacak olan bulaklar kamyon ile aldryor ve ertesi sabah yeni gün ile birlikte tüm hepsini, restaurantlarn mutfaklarna prl prl tertemiz olarak geri götürmek üzere hazr hale getiriyor. Synovate Solutions irketinde sadece üç kii çalyor ve sekiz saatlik gece vardiyasnda yaklak 15.000 ile 20.000 adet arasndaki taba ykayp tekrar kullanma hazr hale getiriyorlar. Bu irkette tüm süreç az personel ile otomatik olarak iliyor: 5-10 dakika içerisinde saatte Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 1.000’ den fazla tabak ykayabilen sanayi tipi profesyonel bulak makinesine kirli bulaklar dolduruluyor ve ykanyor. Lawrence Loh’un iddiasna göre irketinin verdii d kaynak hizmeti, restraunt sahiplerinin bulak ykamak için içi ihtiyacn karlamann yan sra ciddi anlamda bulakçlara ödenecek maalarda da tasarruf ettiriyor. Çünkü Synnovate Solutions irketinin sadece bir gecede ykad bula el ile ykamak gerektiinde bu i için sadece bir günde (24 saat) en az 20 insan çaltrmak gerekiyor. Steward 48 Seyfettin GÖZÜTOK BTA - Atatürk Havaliman Bu tür bir irket kurmann tabi ki alt yap ve teknoloji açsndan zahmetsiz ve masrafsz deil. Makinelere ve dier ekipmanlara yatrm yapmak gerekliliinin yan sra balangçta çok youn bir çalma ortam ve muhakkak ki, mümkün olduu kadar çok lokanta ve irket ile anlamalar yapmak gerekiyor. Ancak bir kez bu zorlu aamalar geçildiinde ortaya artk devamnda çok fazla efora ihtiyaç duyulmayan karl bir i ortam çkyor. Bu i için ilk balarda biraz para ve zaman harcamaya deer gibi görünüyor. 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 49 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 50 The Hygienic Gym Programı ile Spor Merkezlerinde Hijyen Dönemi Başlıyor S The Hygienic Gym Programı İle Hijyenik ve Güvenli Sporun Keyfini Çıkarın almz korumak için spor yapyoruz. Ancak spor yaptmz alanlarn hijyen kurallarna uygun olmamas formumuzu korumaya çalrken salk problemleriyle karlamamza neden olabilir. Peki, ‘Hijyenik spor’ nasl salanabilir? Sealed Air’in uluslararas bamsz stratejik i birimi Diversey Consulting tarafndan bu soruya yant bulmak amacyla hayata geçirilen The Hygienic Gym Program, spor merkezleri ve iletmeleri sektöründe faaliyet gösteren iletmelerde detayl risk analizi yaparak ve çözümler üreterek hijyeni yeniden tanmlyor. Sealed Air’in uluslararas bamsz stratejik i birimi Diversey Consulting tarafndan gelitirilen The Hygienic Gym Program, 10 Haziran Sal günü, Hilton Istanbul Bosphorus Hotel’de gerçekletirilen lansmanla tantld. Sealed Air Türkiye, Kafkaslar ve Orta Asya Genel Müdürü Gökhan Özdöl ve Diversey Consulting Birimi Müdürü rfan Tümer ev sahipliinde; Pleon Sportivo Yaam Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Ruhan Çalar’n katlmyla gerçekleen lansmanda sporda hijyenin önemi konuuldu ve basn mensuplar ile ünlü bloggerler, spor eitmeni Murat Bür eliinde açk havada spor yapmann keyfini çkard. Murat Bür’ün hazrlad keyifli egzersiz programyla güne güzel bir balangç yapan konuklar, yaz öncesi forma girmek için ilk admlarn da att. Spor merkezleri ve iletmeleri sektöründe faaliyet gösteren iletmelerde uluslararas kabul gören temizlik ve hijyen standartlar ile hijyenik bir ortam yaratmak amacyla hayata geçirilen The Hygienic Gym Program, salkl ve güvenli spor yapmanz salyor. Gökhan Özdöl “Sealed Air olarak, daha iyi bir yaşam tarzı yaratmak için çalışıyoruz” Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Sealed Air Genel Müdürü Gökhan Özdöl yapt konumada “irketimizin, vizyonu ve misyonu dorultusunda ‘daha iyi bir yaam tarz yaratmak’ için çalyoruz. Daha iyi bir yaam tarz yaratma amacmz gerçekletirmek için felsefemiz ise ‘Re-imagine’ yani; yeniden hayal et ve yeniden tasarla... Bu kapsamda hizmet verdiimiz tüm sektörlerde gerçekletirdiimiz faaliyetlerimizi; hayat daha yaanr klmak, yenilikçi olmak ve yeni sözler söylemek, i ortaklarmz artmak ve hep lider kalmak için yeniden hayal edip, yeniden tasarlyoruz.” dedi. Özdöl ayrca küresel bir lider olan ve 175 ülkede faaliyet gösteren Sealed Air’in kesintisiz hizmet ve üstün çözüm için üç i biriminden de bahsetti. Steward 50 İrfan Tümer “Eğer spor merkezinizde The Hygienic Gym Programı uygulanıyorsa gönül rahatlığıyla spor yapabilirsiniz” Diversey Consulting Birimi Müdürü rfan Tümer ise “Birçoumuz spor merkezlerini kullanyoruz. Spor merkezleri youn hayat temposunda spor yapmamza ve rahatlamamza imkan salayan kapal mekanlardr ve bu mekanlarn fiziki yaps ve hijyenik durumu salmz yakndan etkilemektedir. Salonun temizlii, hijyen durumu, bitkilerin bakm, haere mücadelesi, güvenlii ve özellikle spor yaplan yerin temizlii özenle dikkat edilmesi gereken noktalardr. Elbette salkl bir yaam için spor yaparken hijyenik olmayan koullarda vakit geçirmek istemeyiz. Yalnzca yüzeysel temizliin yapld mekanlarn hijyenik olup olmadn anlamak oldukça zor. Ancak The Hygienic Gym Program ile bu sorunun yantn bulmay ko- 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 51 önem tadn düünüyoruz” dedi. Sağlık için spor, spor için sağlık… The Hygienic Gym Program kapsamnda öncelikle, spor merkezinde, uluslararas kabul gören temizlik ve hijyen standartlarna göre detayl bir risk analizi ile tesisin tüm ihtiyaçlar ve iyiletirmesi gereken noktalar belirleniyor. Bu risk analizi sonucunda ortaya çkan duruma göre, iletmeye özel bir sistem kuruluyor ve çalan personele eitimler veriliyor. Ayrca, kritik noktalarn günlük kontrolü, anlk aksiyon alnmas ve ne/nasl yaplmal talimatlar ile iletmenin kurulan bu sistemi günlük olarak kendi kendine yönetmesi salanyor. Kurulan bu sistem sonras, Diversey Consulting Ba Denetçileri tesisi her ay habersiz olarak gözlemliyor ve sistemin etkin bir ekilde iletilip iletilmedii denetliyor. Bu denetlemeler esnasnda, havuz suyu analizleri, hava analizleri, ekipman ve alet hijyeni analizleri, lejyonella analizleri ve çalan personel kiisel hijyeni analizleri de yaplarak sistemin kusursuz ve sürdürülebilir bir ekilde çalmas salanyor. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 İlk The Hygienic Gym sertifikasını Pleon Sportivo Yaşam Merkezi aldı Sealed Air’in uluslararas bamsz stratejik i birimi olan ve bünyesinde risk yönetim sistemleri konusunda eitilmi ve yetkinlikleri sürekli gelitirilen denetim ve danmanlk uzmanlarn barndran Diversey Consulting tarafndan verilen The Hygienic Gym sertifikasn ilk alan Pleon Sportivo Yaam Merkezi oldu. Diversey Consulting tarafndan ilki Pleon Sportivo ile uygulanan program çerçevesinde, Türkiye’deki tüm spor merkezlerinin daha yaanabilir ve daha hijyenik alanlar haline gelmesi amaçlanyor. Pleon Sportivo Yaam Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Ruhan Çalar “Pleon Sportivo olarak, kaliteli ve salkl yaam için, sporu günlük yaamnn bir parças gibi görüyoruz. Bu dorultuda misafirlerimize her zaman en iyi hizmeti sunmak için çalyoruz. Diversey Consulting tarafndan küresel olarak gelitirilen, The Hygienic Gym sertifikasn ilk alan spor merkezi olmaktan gurur duyuyoruz. Pleon Sportivo olarak, spor merkezleri ve iletmeleri sektöründe faaliyet gösteren iletmelerin The Hygienic Gym Program’na dahil olmasnn hem müteri memnuniyeti hem de marka deeri açsndan büyük 51 Steward laylatryoruz. Eer spor merkezinizde The Hygienic Gym Program uygulanyorsa ve sertifika almaya hak kazanmsa gönül rahatlyla, salkl bir ekilde spor yapmaya devam edebilirsiniz” eklinde konutu. 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 52 Sealed Air Hakkında Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Diversey Consulting Hakkında Steward 52 Sealed Air, etkin ve verimli profesyonel temizlik ve hijyen yönetiminin yan sra, uluslararas bamsz stratejik i birimi Diversey Consulting ile gda güvenlii, çevre güvenlii, su güvenlii, müteri ve marka güvenlii, i sal ve güvenlii gibi birçok risk yönetim sistemleri konusunda da küresel ölçekte müterilerine entegre danmanlk, denetim, eitim hizmeti, laboratuvar analiz ve Pest Control hizmetleri olmak üzere 5 ana faaliyet alannda hizmet vermektedir. Bünyesinde risk yönetim sistemleri konusunda akredite edilmi, eitilmi ve yetkinlikleri sürekli gelitirilen denetim ve danmanlk uzmanlarn barndran Diversey Consulting, verdii bu hizmetler ile müterilerinin ilerini ve markalarn korumay ilke ediniyor. 60 ülkeden fazla noktada faaliyetlerini sürdüren Diversey Consulting, konaklama sektöründen perakende sektörüne, yeme-içme sektöründen hazr yemek firmalarna, kurumsal firmalardan fitness merkezlerine kadar birçok sektöre özel olarak gelitirmi olduu küresel entegre risk yönetim programlar ile dünyada 1000’den fazla marka ile çalmakta ve müterilerinin marka güvenliini salamalarna yardmc olmaktadr. Aylk denetimlerde kurulan sistemin performans ve analiz sonuçlar neticesinde sistemin toplam baar puan ortaya çkyor. Üst üste 3 defa minimum %80 baar performans gösteren iletme sürdürülebilir baar yakalad için The Hygienic Gym Sertifikas almaya hak kazanyor. Ancak iletmenin performans sertifika aldktan sonra düerse, iletmenin sertifikas askya alnyor. Bu, The Hygienic Gym Program için sürdürülebilir hijyen, temiz- Sealed Air, daha iyi hissettiren, tat veren ve daha iyi ileyen bir dünya yaratmak için faaliyetlerini sürdürüyor. 2013’te irketimiz, günümüzün en büyük sosyal ve çevresel zorluklar karsnda müterilerimizin sürdürülebilirlik hedeflerini gerçekletirmelerine katkda bulunarak, yaklak 7,7 milyar $ ciroya ulat. Geni çapta tannan portföyümüz, Cryovac® markal gda ambalaj çözümleri, Bubble Wrap® markal hava dolgulu ambalaj ürünleri ve Diversey™ markal temizlik ve hijyen çözümlerini içermektedir. Sealed Air, tüm markalar ile daha güvenli ve israf azaltan bir gda tedarik zinciri temin etmekte, dünyann dört bir yanna gönderilen deerli ürünleri korumakta ve hijyenik ortamlar sunarak sal gelitirmektedir. Sealed Air, yaklak 25.000 çalan ile 175 ülkede müterilerine hizmet vermektedir. Daha fazla bilgi için www.sealedair.com’u ziyaret edin. lik ve müteri salnn her zaman ilk planda olduunu gösteriyor. The Hygienic Gym Program’n hayata geçiren Sealed Air ayrca, Türkiye’nin üç büyük takm Beikta, Fenerbahçe ve Galatasaray’n hijyen sponsorluunu da üstleniyor. 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 53 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 54 Melmeked Mazbud... Lakin... Marquis d’Istanbulin Erişdi Nevbahar Eyyamı; Dideler Ruşen! (Küçük Meyhane) Marquis d’Istambulin Dersaadet, 16 Haziran 2014 Ç ukurcuma’daki sahaf ahbabm Muineddin Efendi enterressan bir ahsyyeddir. Dükkân minnackdr lakin entelijansiyann en çok sevdii faaliyet olan sümen altndan rak götürmek içün idealdir. Vaka anl anl münevverler tebdil kyafetlerde Muineddin Efendi’nin mekânna gelüb sütre gerisine sinerek bir yandan raksn hüpletir bir yandan da aydn muhitinin dedikodusunu derdest eder. Dedikodunun ayyuka çkd ay da Mays’dr. Nüççün mü? Çünki sokaklara masalarn atlb, meyhanelerin avenülere tad, en kahkahalarn bina çeperlerinde aksiseda bulduu aydr Mays. Nice nice dilberler, nice nice ahu ceylanlar, nice nice servi revanlar; ediblerin, ülüversite muallimlerinin, sinema rejisörlerinin, muharrirlerin, kollarnda k kdm Beyolu elencelerine intisab eder; yüsgek topuklar üzerinde akrobasi eyler ve de Nevizade’de Asmalmescit’de, Tomtom’da nevzuhur edip iret meclislerinde yerini alr. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Muineddin Efendi’nin Tilifonu… Steward 54 Filhakika bu yl tulûat erken balam olacak ki; hiç âdeti deildir lakin Muineddin Efendi beni tilifonla arad. “Bu aralar beni bir ziyaret ediniz Marquis d’Istambulin. Enterressan terakkiler var aydn muhitinde” dedi. “Hayrdr inallah,” deyu sual eyledüm. “Tilifonda uzun uzun mütakeleme eyleyecek deilim Marquis d’Isambulin. Derekab Beyolu’na Aydn Muhiti’ne intikal ediniz. Galiba bizim de günümüz gelior.” dedi ve ahizeyi kapatd. Lahavlevela! Gelde imdü tecessüslere garkolma! Arzn en böyük aydn hapishanesinde ne oldu da biz muharrirlerin, ediblerin, air uarann günü geldi? Lailaheillallah! Muzr adam u Muineddin Efendi! Bîçare giyindik kuandk. Yollara revan olub irket-i Hayriyye Vaporuna binib Karaköyü’ne vasl olduk. Siyatiklerim de bir azm bir azm; sorma gitsin. Her ne halt ise uflaya puflaya Tünel marifetiyle Pera’ya çkp Muineddin Efendi’nin sahaf dükkânna eridik. Muineddin Efendi içeride Sabite Tur Gülerman Hanfendi’den bir ark çalior gramofonda ki bütün Çukurcuma sese gitmi. “Eridi Nevbahar Eyyam / Açld güli Gülen/ Çeraan Vakdi Geldi / Lalezarn didesi Ruen.” “Tövbe estafurullah Muineddin Efendi, civan olanlar böyle amata edüp mahalleyi sese verse annayacaidüm. Bu yada nedir bu hafifmereplik yahu?!” deyu sitem etdim. 21_Layout 1 13.08.2014 12:38 Page 55 kalpak tecrübe eden Osmanl zabitleri gibi hissetdim bir an. Yan gözle aynada kendime bakdm. Eski günleri yâd edüp hatralara daldm. Bir hevesle hazrlandm. iir dosyam da koltuumun altna aldm. Ne olur ne olmaz deyu. Manetli gömleimi, fötür apkam, kolal mintanm bir kez daha muayene etdim. Tam kitaplarn arasna dalp keraat vaktini beklemeye koyulacam çat kap neriyyadc kzm Zuzu Kardashian çkagelmesin mi? “O la laaa; nereye böyle bensiz Marquis?!” deyu sordu gülerek. “Hiç hanm kzm hiç. Biraz promenad eyleyeceidüm Beyolu’nda; Avenue stiklal’de!” dedüm mütereddit. “Yalan söylemeyi hiç baaramiorsunuz Marquis! Koltukaltnzda o manuscriptlerle mi promenada gidiyorsunuz? Ne onlar öyle?! Sizi hiç bu kadar mes’ut görmemidim. Bu iin içinde bir i var.Yoksa baka Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 ku sütü kuru üzüm. Fiyatlar ucuz, mezeler harika. Yasemin Tatar adl bir melaike Sabite Tur Hanfendi’den öyle bir söylüor ki melekler yere indi saniorsunuz? Vallahi sizi bir yere brakmam. Bu akam Tomtom’daki Küçük Meyhane’deyiz.” “A bon!” dedim; “Filhakika bir mucizeden lafzeyliorsunuz Muineddin Efendi. Lakin bir tecrübe etmekten ne çkar ki! Ben u son gelen kütübe birkaç saat göz ataym. Sonra çkar gideriz Küçük Meyhane’ye. Bakali dediiniz kadar var m imü?” Renk vermedim. Lakin fevkalade mes’ut ve de bahtiyar oldum. Mon dieu! Bu nassl bir saadet böyle! Demek ki sonunda biz unutulmu, horlanm ediblerin de günü gelior! Kablimden lk bir eyler akd. Kendimi bir ho hissetdim. gal altndaki stambol’dan Anadolu’ya geçmek için davet beklerkene ayna karsnda 55 Steward “Ahh Marquis; sormayn. Bin yl geçse aklma gelmezidü mes’ut günlerin Beyoluna avdet edeceü? Saadetten mest oldum vallahi! Beni balaynz taknlklarm içün!” “Yahu hele bir anlatsana Muineddin Efendü? Nedir mevzu?” “Ahh Marquis; inanmayacaksnz amma alaturka Beyolu’na avdet etdi. Tomtom’da yeni bir meyhanemüz var ki artk haftada üç gün alaturka musiki meclisleri kurulior. Bir taze hatun kii ki meleklerin sesini hatra getiren bir cins-i latif; öyle bir Türk San’at Muskisi icre edior ki duyan bülbüller bile selama durup alior!” “Yahu yoldan çkm, aleladeliklerle dolu u asrî zamanlarda böyle bir mucize nasl hasl oldu Muineddin Efendi? Halisünasyon görüor olmayasuz?” deyu sordum tecessüs içre. “Hayr mirim hayr! Daha dün gece oradaydk. Bir iret meclisi ki 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 56 Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Bu fotoraf; www.meyhanedeyiz.biz isimli internet sitesinden alnd. Steward 56 neriyyadc m buldunuz kendinize?!” diye sordu Zuzu kzm. “Hââ! O nasl söz öyle! Galata Kuledibi çayhanelerinde biraz kafiye, redif, aruz tecrübe eyleyeceidüm sadece.” dedüm. Anszn çekdi ald koltuumun altndan iir dosyalarn ve ayn hzla bir tomar mukavele uzatd bana. “mzalayn bunlar Marquis!” dedi. “Bu dosyalar benim! Siz benim yazarmsnz.!” “Fekad Zuzu evladm o elinizdeki eserlerin ne olduunu bilmeden nassl mukavele imza eyliorsunuz benle!” deyu sual etdim. “Mukaddime, Kaside, Rubai… Daha beteri olabilir mi?! te hepsini istiorum! Buyurun size bir mkdar nakid!” dedi ve bin liralk bir çek uzatd. Hayrdr inallah! Dünyann sonu mu gelior deyu düündüm bir an. Ediblere de avans ödenior artk. Vallaha bamza ta yacek! Hiçbir bahanem kalmad. Mukaveleleri imzalamak içün portmantoya eildim. mzal mukaveleleri elimden koparrcasna ald ve hiddetle uzaklad. Arkasndan kodum. Yakalamaya çaldm. Nafile. Uçmu gitmiidü. Bir müellifin, bir muharrir ya da airin mutlu mesut olduunu görmek asabn bozmutu sevgili neriyyadc kzmn. Buna dayanamamidü. Lakin onu nerede bulacam biliordum. Bu devirde hatun kii öfkesini al-veri ilâ alr. Eer aire yazara da para ödeniorsa artk bu melmekedin kaz kopmu demekdir. Bunun öf- kesini çkarmak içün Zuzu’nun Louis Vuitton’dan en az be bin liralk olmas iktiza ederidü. Nitekim rahvan adm Pera’daki Louis Vuitton’a vasl olduumda onu üç tane çanta alm çkariken gördüm. Birazck teskin olmu gibiydi. “Hadi sana Küçük Meyhane’de bir kadeh rak smarlayaym Zuzu kzm, müsekkin yerine geçer.” dedim. “Nayr Marquis Marquis beni Starbucks kahvehanesine götürün si’l vouz plait; biraz efkârlym, bir iir kitabna telif ödemek bünyemde beklenmedik cereyanlar hasl eyledi” dedü. “Lakin bunun da ilac alaturka ve rakdr Zuzu kzm. Ben seni Küçük Meyhane’ye götüreyim en iyisi!” dedim. “A bon! Sert bir eyler içeceim bir yer olsun da ne olursa olsun!” dedi. “Alors!” dedim “Allez-y!” ve avansm saydm cebimin içinde gizlice… 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 57 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 58 R Acmasz Hayatlar Bir küçük çocuun omuzundaki yüküyle Bir elinde oyuncak arabas, Bir elinde küçük srklar ald simidi, Masumane baklarndaki ezikliiyle Küçük yanda babasnn ard sra yürüyordu. Omuzlarna hayata dair ne varsa yükü Yüklenmi küçücük suratnda ac bir buse, Yürekten olmayan sahte gülücüklerle Gözlerindeki baklarnda derin acl serzenii vard. Hayata dair yaanmam çocukluu Hayallerindeki çocuksu masum oyunlar Doyasya yaayamadklar, bir ukde çok derinlerde Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Yer bitirir kemirir bedenini acmaszca. ehrin beton ynlar arasndan szp, Omuzlarndaki yükü okurcasna Ayandaki eski paçavradan ayakkab ile Beton bloklardan duvarlar arasndan Ar ama emin admlarla yürüyerek Steward 58 Hasan ÇALT Sokan sonundan kaybolup, Bilinmeyen nice meçhullere doru gitti 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 59 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 60 Stewarding Departmanı Konum Olarak ne Olmalı? T urizm otelcilik sektörü, geçmiten günümüze zaman içerisinde, birçok yeniliklerle tanm, bu yenilikleri tüm çalma alanlarna yaym, bir bütünü tamamlam ve tamamlamaya devam etmektedir. Bu deiim, günümüz otelcilik yönetim anlaynn da deiimini ve dönüümünü beraberinde getirmitir. Stewarding departman için bu konuyu daraltmak gerekirse; yakn yllara kadar chief steward, mutfaa bal executive chief yönetiminde olurdu ve mutfan ileyiini rantabl olarak salayan destek birimi durumunda görülmekteydi. Günümüzde ise durum tamamen deimitir. Chief steward bana göre tamamen bamsz olmaldr. Hiçbir birime bal olmadan sadece genel müdür ve yardmcsna bal olarak görev yapmal, Executive chief kendi mesleini icra etmeli, chief steward ise kendi meslei içinde örenmeli ve öretmelidir. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Chief steward tanm bana göre öyledir: Mutfak hijyeni temizlii ve otel ekipmanlarndan sorumludur. Depolama stoklama ekipman takibi vs vs… Açlm budur. Chief steward bamsz olarak yetitirmek günümüzde zordur. Garson, aç, maid vs… bulabilirsiniz (bu ileri yapmak isteyen daha çok sayda insan olduu için) ama iyi bir chief steward ve steward bulmak o kadar zor ki bulunamaz; ancak yetiir, yetitirilir… Çünkü stewarding departman, çalmak isteyen bireylerin gözünde zor ve kötü bir yer olarak alglanmaktadr. Bunlar amak için chief steward bamsz olmal ki her türlü donanma sahip bir chief steward olarak kendi personelini de yapaca ii sevdirerek eitimlerle birlikte ii öretip yetitirebilsin. Kendi personelimden bahsetmek gerekirse; onlar, hayatlarnda ilk defa bu ii yapyorlard. e ilk baladklar zamanlarda, ilerini sevmiyorlard. Onlara stewarding departmannn ne kadar güzel, hareketli ve youn olduunu eitimlerle öreterek aladm. imdi ise büyük heyecanla istekle ii daha iyi örenmek için büyük çaba içerisinde birbirleri ile yar içerisindeler. Bu da beni mutlu ediyor. Tabi burada bata genel müdürüm ve executive chiefimin desteklerini göz ard etmemek gerekiyor Steward 60 Sefail KURTUL Chief Steward Divan Gaziantep Sonuç olarak iyi bir stewardn ve/veya chief stewardn her zaman iine odaklanmas için rahat braklmas, departman olarak ayr bir kategoride görülmesi ve buna göre deerlendirme yaplmas gerekmektedir. 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 61 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 62 Kıyafetin, Ruh Halindir B azen l l giyinir, bazen karalara bürünürüz. Bazen yüzümüzde güller açar, bazense suratmzdan düen bin parça olur. Ne biz ne de çevremiz yaamakta olduumuz ruh haline ve gösterdiimiz tepkilere bir anlam verebilir. Kimi zaman krar, kimi zamansa krlrz. Bize göre yaadklarmz anlamszdr. Oysaki yaanan hiç bir ey anlamsz olmad gibi verdiimiz tepkiler ya da içerisinde bulunduumuz ruh hali de, anlamsz deildir. Yaz geldiinde insanlar renkli ve canl kyafetler giyerler, tpk doann canlanp enerji dolduu gibi. K aylar geldiindeyse daha koyu renkler tercih ederiz ayn doannda karard gibi. Bir döngü var ki, bazen bilinçli bazense bilinçsiz olarak içerisinde oluyoruz. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Yaz aylar günein çok olmasndan vücudumuz mutluluk hormonu salglyor ve ister istemez daha mutlu, neeli, enerjik ve güler yüzlü oluyoruz. Eylül aynn gelmesiyle birlikte günein az miktarda kendini göstermesi, havann kapal olmas; vücudumuzun melatonin hormonu (doal sakinletirici) salglamasna neden oluyor. Durum böyle olunca adna mevsimsel depresyon dediimiz bir dönemin yaanmas kaçnlmaz hale geliyor. nsan içinde bulunduu ruh haline göre hareket eder. çinde ne varsa, dna da onu yanstr. çi içine smayan biri nasl ki, yerinde duramaz çok canl bir hal alrsa, içinde hüzün olan biri de ayn ekilde dna mutsuzluk yanstr. Bu durumlar insanlarn d görünüüne de etki eder. Tavrlar, konumas, hayata bak, giyim kuam da doru orantda etkilenir. Steward 62 Frat ÇAKIR Salkl Yaam Koçu Eitimci ve Yazar Her giyilen renk kendi içerisinde bir anlam ifade eder. Nasl ki, siyah matemi, beyaz temizlii, krmz ak temsil ediyorsa dier renklerde bir anlam ifade etmektedir. nsan giydii kyafeti ans eseri seçmez. O an içinde bulunduu ruh halini yanstacak ekilde seçer. Siyah giyenler genelde kilomu göstermesin dese de bunun asl amac kilodan duyulan üzüntüdür. Tüm cenaze törenlerinde siyah giyilmesinin nedeni hüznü temsil etmesidir. Beyaz giyen kiiler safl, temizlii ve bana kendini emanet edebilirsin düüncesini vurgularlar. Bu yüzden doktorlar, hemireler, eczaclar hep beyaz giyerler. Sar gel geç rengidir. Bu yüzdendir ki, dünyada ki tüm taksiler sar renktedir. Kiinin sar giymesi enerjik ho bir gün yayor olduunu gösterir. Krmz sevgiyi temsil eder. O yüzden krmz gül verilir ya da özel zamanlarda krmz kyafetler giyilir. Sevgiyi ve ak temsil eden her ey o yüzden krmzdr. Kii krmz giyiyorsa sevgi doludur, scakkanldr. lle âk olduu anlamna gelmez. Mavi tüm dünya da güveni temsil eder. Etrafnzdaki bankalara baktnzda yüzde doksannda mavi ve tonlarn görürsünüz. Ayn ekilde yeil renkte güven ve huzuru temsil eder. Kiiler mavi giydiklerinde kendilerinin güvenilir biri olduunu yanstrlar.Tu- 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 63 mümkündür. Bundan sonra giydiimiz renklere ve üzerimizde yaratt etkiye dikkat edelim. Göreceiz ki, baz deiiklikler hayatmzn çok daha güzel olmasna yardmc olacak. Güzel günler geçirmeniz dileiyle. Sevgiyle kaln. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Tüm renklerin insan üzerinde etkisi olduu bilinen bir gerçektir. Dünya genelinde renk bilimi denilen bir kavram vardr. Renk analizini iyi yapan biri; hem kendi hem de baka insanlarn ruh halini en iyi ekilde analiz eder. Bu tabii ki, içerisinde bulunduumuz durumun anlalabilir olduunu da gösterir. in bir dier boyutu ise; renkler kiiyi motive ya da de motive de edebilir. Cannzn skkn olduu bir dönemde siyah ya da koyu renkler giymek yerine inatla canl renkler giyerseniz, gün içerisinde giymi olduunuz renk sizi olumlu etkiler ve neeli olursunuz. Bu durumun tam terside 63 Steward runcu kolay elde edilirlii ve motivasyonu temsil eder. Hazr kartlar ve baz bankalar bu yüzden renk olarak turuncuyu tercih eder. Kii turuncu giymise o gün çok motivedir onunla kolay iletiim içerisinde olacanz gösterir. Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 64 Steward 64 2 1 Haziran 2014 günü Kütahya Porselen’in Yenibosna’daki “Showroom Plaza” tantm vard. Biz de dernek yönetimi olarak oradaydk. Yeni ürünlerin yan sra outlet maazas olarak da hizmet verecek olan Plaza, konum olarak Starcity AVM’den hemen sonra yer alyor. Tantmda sektörde bulunan firma yetkilileri ile otel ve turizm yöneticilerini görmek mümkündü. Tantmn ardndan showroom terasnda barbekü partisi vard. lgilerinden ötürü Kütahya Porselen’e teekkür ederiz. Steward Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 65 65 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 66 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 67 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 68 of the content in this issue A SHORT ENGLISH SUMMARY 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 69 I In this issue of our magazine we have an article on Food Safety and Inspection in restaurants written by Food Engineer Esra Tokolu. Ali Özkan with his article on ' Stewarding'A Career That Will Never Become Obselete. Ali Ekber ahin who compares Turkish tourism with other Medditerranian counties' in terms of competetiveness. An enjoyable interview with doyen Chef Feyyaz Doan. Ali Göktepe giving information and tips on dry cleaning Bora Göymen, General Manager of the Grand Tarabya Hotel, as our guest writer, with his article "The Great Retur of Tarabya's Legend" Mehmet Ali Öztürk with his article on the known and unknown aspects of salt Seyfettin Gözütok with a writing called "Dish Washing Company" Sealed Air, The Hygienic Gym Program that explains how it is possible to do sports in a hygienic and healthy environment. 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 70 * Soyisimlere göre alfabetik olarak sralanmtr. Steward eflerimiz Fahri AKYÜREK Kemal ATAKUL Erol AYDIN Çraan Kempinski smail AYDIN Silence Hotel stanbul Cemal BATUML Divan Elmada Hakan BOZKIR Hilton Garden NN Tuba BOZKURT Ali BULUT Yaar ÇINAR Doubletree By Hilton Avclar Büyük Kulüp Tüyap Palas Hotel Ergün ÇOBAN Osman DEMR Kenan DERDYOK Hamit DÜLGAR Hyatt Taksim Ceylan Intercontinental The Ritz Carlton Titanic Asya Alaattin AKKAYA Kenan AKSOY Titanic Bayrampaa Titanic stanbul Taksim Hasan ATE Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Cevahir Otel Steward 70 Talih DÜLGAR Halis DOAN Hikmet EFR Tunay ERGÜL Radissons Blu ili Crowne Plaza Asia Mart Hotel BTA - Atatürk havalan Mehmet GÖKÇE Seyfettin GÖZÜTOK Sebahattin GÜVEN Celal GÜL Papillon Belvil Hotel BTA - Atatürk Havaliman Lares Park stanbul Divan Elmada ahin Hançer Divan City Tamer HOPAL Sheraton Ataköy Murat LANLI The Marmara Rza LEYEN Le Meridien Hotel stanbul Etiler Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 71 Steward 71 Mustafa KALABALIK Abdurrahman KALAY Sabri KALKAN Ahmet KILINÇ Divan Asya Marmara Pera Polat Otel 21_Layout 1 13.08.2014 12:39 Page 72 lkay KURT Hilton Bomonti Ekrem ÖZDEMR Haliç Kongre Merkezi Mayıs / Haziran - 2014 - Sayı: 21 Arif TATAN CVK Hotels Resort Park Bosphorus Sefail KURTUL Divan Gaziantep Rahmi ÖREN Mehmet Ali ÖZTÜRK Marriott Hotel ili Kerem SÜREL Raffles Hotel istanbul Ali Ekber AHN H. Ercüment TUNÇER Moda Deniz Kulübü Zikri YAKAR The Plaza Hotel Ahmet YARDIM Gönen Hotels Seyfettin AFACAN Shangri-La Hotel Bahattin AYDIN Shangri-Hotel Steward 72 Ahmet AYTEKN Sheraton Maslak Müslüm YETOLU Hilton stanbul Gürsel YILDIRIM DO Deniz Yollar Ali ÖZDEMR Cakes & Bakes Hilton Kozyata Kaya Ramada Plaza Mustafa HAN Conrad stanbul Sinan KURUL Wyndham Grand stanbul Levent Muhittin YURTSEVEN Wyndham Grand stanbul Levent Rza SARI Green Park Hotel
© Copyright 2024 Paperzz