Rekabet, Strateji ve Verimlilik Mühendislik Etiği Mühendislik Etiği Pamukkale Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü IENG 107 E Endüstri dü t i Müh Mühendisliğine di liği Giriş Gi i Dr. Hacer Güner Gören Rekabet • Belirli bir menfaat elde edebilmek amacıyla y kuruluşlara ş benzer konumda olan bireylere, veya ülkelere karşı üstünlük sağlamak için yarışmak. yarışmak Strateji • Bireylerin, kuruluşların veya ülkelerin ggelişmesinde ş ve sıçrama ç yyapmalarında, p geleceğe dönük ve farklılık yaratabilecek eylemler dizisi. dizisi Verimlilik • Kaynakların en iyi şekilde kullanılması Rekabet • Bir kuruluşun aynı ürün veya hizmetleri üreten ş karşı ş ggöreceli olarak müşterilerin ş kuruluşlara gereksinim ve isteklerini etkin şekilde karşılamasıdır. karşılamasıdır – Müşteri memnuniyetini artırmak – Fikri mülkiyet k lk – Hızlı yenilik ve değişiklikler Rekabet • Ülkelerarası Ü • Kuruluşlar arası Kuruluşlar arası • Bireyler arası – Üretimde, kaynak dağılımında ve yenilikte etkinliği sağlayarak ve ekonomik refah ve gücün tek bir elde toplanmasını önler. Rekabetin Ekonomik İşlevleri Rekabetin Ekonomik İşlevleri • • • • • Kaynak dağılım işlevi Yenilik ve teknik gelişmeyi uyarma işlevi Yenilik ve teknik gelişmeyi uyarma işlevi Gelir dağılımı işlevi Uyum esnekliği işlevi Kontrol işlevi Kontrol işlevi Rekabette pazarlamanın önemi Rekabette pazarlamanın önemi • Müşteri gereksinim ve isteklerini karşılamak. • Fiyatlandırma. • Reklam ve promosyon Rekabeti güçlendiren operasyonlar Rekabeti güçlendiren operasyonlar • Ürün ve hizmet tasarımı Ü – Müşteri gereksinim ve isteklerinin belirlenmesi ş g – Ön tasarımın yapılması – Ürün için prototip/hizmet için prosedürün Ürün için prototip/hizmet için prosedürün belirlenmesi – Finansal kaynak değerlendirmesi i lk k d ğ l di i – Son tasarımın yapılması ve teknik özelliklerin belirlenmesi • Kuruluş çıktılarının maliyeti Kuruluş çıktılarının maliyeti Rekabeti güçlendiren operasyonlar Rekabeti güçlendiren operasyonlar • • • • • • • • • Kuruluşun bulunduğu yer ş ğ y Kalite Hızlı yanıt Esneklik Envanter yönetimi Tedarik zinciri yönetimi Hizmet Çalışanlar Yönetim Sistemi Strateji • [Kuruluş düzeyinde strateji] Paydaşlarının ş amacıyla y kurumsal beklentilerini karşılamak kaynak ve yetkinliklerden yararlanarak, uzun dönemde değişmekte olan bir ortamda, ortamda kuruma üstünlük kazandıracak yönlendirme ve eylemlerden oluşur. oluşur Strateji • Stratejiler, genellikle en az 5 yıllık bir zaman ç tanımlanır ve bütün kuruluşu ş kapsar. p dilimi için • Bireyin, kuruluşun veya ülkenin vizyonuna dayalı bütün yönetimsel eylemlere yön veren, dayalı, veren kuruluşa hamle yaptıran ve krizden çıkaran veya kuruluşa k l yeni bir b çığır ğ açtıran ifadelerdir. f l Strateji • Finansal stratejiler Finansal stratejiler • Pazarlama stratejileri • Operasyonel stratejiler Misyon • Bir birimin/kuruluşun varlık nedenini tanımlar. – Birimin ana varlık nedeni Birimin ana varlık nedeni – Birimin kapsam ve sınırı – Birimin ayırt edici özelliği – Birimin değerleri PAÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü Misyonu • Endüstri Mühendisliği alanında, mühendislik ve sosyal bilimleri bütünleyen bir anlayışla, küresel düzeyde bilimsel gelişmelere yön verebilecek nitelikte akademik araştırma çalışmaları yapan; sağladığı bilimsel katma değeri, bölgesel, ulusal ve uluslar arası düzeyde iş sistemlerinin geliştirilmesine, çalışma hayatının gelişimine ve endüstriyel çevre uygunluğunun sağlanmasına yönelik çözümler olarak sunan; mesleğinin, iş ortamının ve toplumun kalitesini artırabilecek donanıma sahip, çevreye duyarlı, etik kurallara saygılı modern endüstri mühendisleri yetiştiren bir bölüm olmaktır. Vizyon • Paydaşlar y ş için ç ççekici,, ancak ggerçekçi ç ç ve inanılabilir bir geleceğin ifadesidir. Örneğin 5 yıl sonra ulaşmak istedikleri durum veya konumu tanımlayan resimdir. PAÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü Vizyonu Değişimi yöneten dinamik bir akademik kadro, p olanakları ve uyguladığı yg ğ modern alt yyapı çağdaş eğitim, öğretim ve araştırma süreçleri ile kendi alanında öncelikli tercih edilen seçkin bir bölüm olmaktır. Amaçlar • Bir kuruluşun genel anlamda ulaşmak istediği konumu ifade eder. Pamukkale Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Programının eğitim amaçları • • • • Verimlilik ve Kalite Geliştirme ş Faaliyetlerinin y Yönetimi Verimliliği ğ artırmayı y mesleki felsefe olarak esas alan, içinde yer aldığı iş sistemi ile birlikte yaşadığı topluma kadar uzanan çevresel tüm unsurlar için verimlilik alanında fikir üreten, kalite geliştirme faaliyetleri planlayan, bu alanlardaki çalışmalara destek veren ve uygulamalarının yürütücüsü olan; Üretim ve/veya Hizmet Sistemlerinin Planlanması Üretim ve hizmet sistemlerinin planlanması, yyürütülmesi ve kontrol edilmesine yyönelik mesleki edinimleri doğrultusunda p ğ yöntem geliştiren, uygulama süreçlerini tasarlayan ve stratejik planlar hazırlayarak sürdürülebilirliği yöneten, Kalite,, İşş Sağlığı ğ ğ ve Güvenliği, ğ, Ç Çevre Yönetimi Ulusal ve/veya y uluslar arası yyayınlanan y kalite, iş sağlığı ve güvenliği, çevre, sosyal uygunluk vd. genel yönetim sistemleri standartları ile sektörlere özel tanımlanan standartları anlayan, yorumlayan ve faaliyet gösterdiği alana uyarlayarak entegre yönetim sisteminin tasarımını yapan, yönetim sistemleri uygulamalarını yöneten; Global Düzeyde Mesleki İletişim ve Paylaşım Öncelikle mesleki gelişimin ve faaliyet gösterdiği g ğ işş sisteminin sürdürülmesinin ggerektirdiği ğ uluslar arası düzeyde y iletişimi ş kurarak, bilimsel, sosyal, kültürel paylaşım sağlayan Endüstri Mühendisleri yetiştirmektir. Hedefler • Amaçları somutlaştıran daha kısa vadede ş ggereken niceliksel aşamadır. ş ulaşılması • Hedefler, amaçlara kesinlik ve özgürlük kazandırır. kazandırır – Bebek ölüm oranı 2015 yılına kadar binde 5 oranında azaltılacaktır. Taktikler • Stratejileri başarmak için kullanılan yöntemler y ve eylemlerdir. Strateji Tasarım Süreci Strateji Tasarım Süreci • Kuruluşun Analizi • Misyon ve vizyonunun belirlenmesi Misyon ve vizyonunun belirlenmesi • Sipariş yeterlilik ve sipariş üstü k k i ikl i i b li l karakteristiklerinin belirlenmesi i • Amaç ve hedeflerinin belirlenmesi ç • Stratejilerin formüle edilmesi Kuruluşun Analizi Kuruluşun Analizi • İçsel yapı ç y p – İnsangücü – Kullandığı teknoloji ve malzemeler Kullandığı teknoloji ve malzemeler – Finansal kaynaklar – İletişim ağları • Dışsal yapı Dışsal yapı – Müşteriler – Rakipler R ki l – Ortaklar – Kamu ve özel sektör kuruluşları Kuruluşun performansını etkileyen etmenler • İçsel etmenler İ – İnsan kaynakları y – Tesisler ve ekipmanlar – Finansal kaynaklar Finansal kaynaklar – Müşteriler – Ürün ve hizmetler – Teknolojij – Tedarikçiler – Diğerleri Kuruluşun performansını etkileyen etmenler • Dışsal etmenler – Ekonomik koşullar ş – Politik koşullar – Yasal ortam Yasal ortam – Teknoloji – Rekabet – Pazarlar Misyon ve Vizyonun Belirlenmesi Misyon ve Vizyonun Belirlenmesi • Kuruluş analizinden elde edilen güçlü yanlar, y yyanlar, kendine özgü g yyetkinlikler, fırsatlar zayıf ve tehditler ışığında belirlenir. Sipariş Yeterlilik ve Sipariş Üstü Karakteristiklerin Belirlenmesi • Müşterilerin potansiyel satın g asgari g karakteristiklerdir. algıladıkları – Fiyat – Teslimat güvenliği Teslimat güvenliği – Teslimat hızı – Kalite almada Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi • Kuruluşun, SWOT bilgileri, yetkinlikleri, y vizyon, y müşteriler ş ççerçevesinde ç misyon, geleceğe dönük stratejik amaçları belirlenir. Stratejilerin Formülasyonu Stratejilerin Formülasyonu • Kuruluşun, gelecekteki rakipleri arasında fark yyaratabilecek konuma ggelmesini sağlamak ğ için ç öngörülen eylemler bir araya getirilir. Operasyonel Strateji Operasyonel Strateji • Ö Örgütün operasyonları için tasarlanır. • Ürünler, süreçler, yöntemler, kaynaklar, kalite, maliyetler, tedarik süreleri ve çizelge ile ilgilidir. ilgilidir Operasyon stratejilerinin tasarımında p y j ele alınan stratejik kararlar • • • • • • • Ürün ve hizmet tasarımı Kalite Süreç ve yetenek tasarımı Süreç ve yetenek tasarımı Yer seçimi Yerleşim tasarımı İ İnsan kaynakları ve iş tasarımı k kl i t Çizelgeleme Operasyon stratejilerinin tasarımında ele alınan stratejik kararlar • Envanter • Tedarikçi zincir yönetimi Tedarikçi zincir yönetimi • Bakım Verimlilik • Bir üretim sisteminin verimliliği, ürün veya ç kaynakların y etkin ve hizmet üretmek için yararlı kullanım derecesidir. • Çıktıların girdilere oranı olarak ölçülür. ölçülür – İşgücü planlaması yapmak – Ekipman çizelgelemesi – Finansal analiz vb. Verimlilik ölçümü Verimlilik ölçümü • Bir girdiye dayalı olan verimlilik: Kısmi verimlilik • Birden fazla girdiye dayalı olan verimlilik: Çok Birden fazla girdiye dayalı olan verimlilik: Çok etmenli verimlilik • Bütün girdiler hesaba katılırsa: Toplam verimlilik Bü ü i dil h b k l T l i lilik Verimlilik ölçümü Verimlilik ölçümü Kısmi ölçümler Ürün veya hizmet Ürün veya hizmet , İşçilik Makine Çok girdili ölçümler Toplam ölçüm Ürün veya hizmet , ( İşçilik Makine) Ürün veya hizmet ( Makine İşçilik Enerji ) Ürünveya hizmet Kullanılan bütün girdiler Örnek • Çalışma Ç ş masası üreten bir firma,, her biri 8 saat çalışan 4 çalışanı bulunmaktadır. Çalışanların herbirine günde brüt 600 TL ücret ödemesi yapılmaktadır. Firmanın sabit gideri günde 380 TL olmaktadır. l kt d Firma Fi günde ü d 8 masa üretirken, ü ti k transfer ettiği yeni bir teknoloji ile üretim çıktısını 14 masaya çıkarmıştır. Yeni yg y sabit ggider 750 TL olmuştur. ş Eski uygulamayla ve yeni sistem için işçilik ve çok girdili verimlilikleri hesaplayınız. hesaplayınız Ürün Getirisi Ürün Getirisi • İyi ürün çıktısının girdilere oranıdır. İ – İyi ürünler, kusursuz ürünlerdir. y , Y I %G I (1 %G ) % R Getiri Üretim sürecine giren planlanmış birim ürün sayısı Kusursuz birimlerin yüzdesi Yeniden işlenen kusurlu birimlerin yüzdesi Örnek • Bir kuruluş günde 100 adet küçük elektrik motoru üretmeyi planlamış ve bu yönde ü i üretime b l başlamıştır. Gü sonunda Gün d motorların l %80’i kusursuz olarak gerçekleşmiştir. Kusurlu motorlar üzerinde yapılan incelemeler ş sonunda,, %50’sinin yyeniden işlenebilir nitelikte oldukları saptanmıştır. Bu durumda motor üretim biriminin ürün getirisini hesaplayınız. Verimliliği etkileyen etmenler Verimliliği etkileyen etmenler • • • • Kalite Sermaye Teknoloji Yönetim Verimliliği iyileştirme Verimliliği iyileştirme • Kuruluşun bütün operasyonları için verimlilik ölçümleri geliştirilmelidir. • Sistemin bütününü b analiz l edip d h hangi operasyonların çok kritik olduğu belirlenmelidir. • İyileştirme amaçları belirlenmelidir. belirlenmelidir • Verimliliğin iyileştirilmesi için yöntem geliştirilmelidir. Verimliliği iyileştirme Verimliliği iyileştirme • Yönetimin desteği sağlanmalıdır. • Verimlilik ölçülmeli, izlenmeli yayımlanmalıdır. ve Mühendislik Etiği Ders notlarının bu bölümü, Prof.. Dr.. Cengizhan İpbüker, Y.. Doç.. Dr.. Çiğdem Göksel Prof.. Dr.. Rasim Deniz tarafından hazırlanan “Mühendislik Etiği” ders notlarından hazırlanmıştır. Ahlak nedir? Ahlak nedir? • Doğru, iyi ve adil değerlendirme yapmamızı sağlayan temel kural ve inanışlar. Etik nedir? Etik nedir? • Ahlak anlayışımızı yansıtan karar ve ş davranışlar. • Etik, köken olarak Grek dilinde "karakter" anlamına gelen "ethos" ethos sözcüğünden "ethics" ethics diye türetilmiş ve etik olarak k kavramlaştırılmıştır. l l • Etik sözcüğü, bazen ahlak anlamında, yani; belirli bir grupta, belirli bir zamanda, kişilerin birbirleri ile ilişkilerinde değerlendirmelerini ve eylemlerini belirlemeleri beklenen değerlendirme ve davranış normları sistemleri anlamında kullanılmaktadır. • Bunlar, belirli bir zamanda, belirli bir kültürde neyin “iyi” neyin “kötü” olduğuna ilişkin, dolayısıyla kişilerin genel olarak “neleri yapmaları”, “neleri yapmamaları” gerektiğini dile getiren değişik, değişken ve yazılı olamayan norm sistemleridir. “Ahlak normları” adı verilen ve kültürel değer yargılarından oluşan bu sistemi etik değerlerle karıştırmamak gerekir (Kuçuradi, 2003). • Etik sözcüğü, bir grup insanın belirli amaçlarla oluşturduğu, o amaç için türetilmiş / y mevcut normlar normlardan ve/veya arasından seçilmiş, konsensüslerle kararlaştırılmış ve “evrensel” evrensel olarak geçerli kılınmak istenen norm bütünleri anlamında da kullanılmaktadır. kullanılmaktadır Bir tür “ahlaklılık bildirgeleri” şeklinde düzenlenen bu normlar insanların başka insanlara nasıl muamele g etmeleri ve nasıl muamele görmeleri gerektiğine ilişkin talepler getiren normlardır. Etiğin hedef ve amaçları Etiğin hedef ve amaçları • Günlük yyaşamda, ş , dil ve eylem y alışkanlıklarından hareket ederek, insan eyleminin ahlaki açıdan iyi olarak görüldüğü koşulları araştırır ve ahlaki eylemi diğer olası eylemlere l l ( hl kd (ahlakdışı, ahlaki hl ki olmayan) l ) karşı k sınamak, • İyi ile kötüyü birbirinden ayırd etmeyi öğrenerek ahlaki yargı verme yeteneği kazanmayı sağlamak, Etiğin hedef ve amaçları Etiğin hedef ve amaçları • Ahlaki yargılar verme ile birlikte, ahlaki yetkinlik ile toplumsal sorumluluk arasındaki temel ilkesel ilişkinin önemini ve anlamını kavratmak. Ahlaki yetkinlik geliştirmek. • Eleştirel‐pratik El i l ik yargılama l gücü ü ü kazandırmak k d k Mühendislik Etiği Mühendislik Etiği • Mühendislik mesleğinin uygulanmasında neyin yyapılması, p neyin y yyapılmaması p ggerektiği ğ konusunda yol gösterir. Tarihsel gelişimi Tarihsel gelişimi • Mühendislik mesleğinin etik kodları anlamında uluslararası nitelikte sayılabilecek ilk yazılı dizge Mesleki Gelişme için Mühendisler Birliği tarafından 5 Ekim 1977’de yayınlanmıştır. • Ülkemizde ise Türkiye Mühendis Mimar Odaları Birliği‐TMMOB’nin Birliği TMMOB nin yayınladığı “Mesleki Davranış İlkeleri” mühendislik mesleği etik kodları anlamında ilk ulusal belge niteliğindedir. Mühendislerin ve Mimarların, birey olarak k dil i k kendilerine karşı sorumlulukları l l kl • Müh Mühendis di ve Mimarlar; Mi l Bili ve teknolojiyi Bilim t k l ji i insanlık yararına ve doğal dengeyi koruyacak biçimde kullanmayı mesleğinin temel ilkesi kabul eder. • Bilgi ve yeteneklerini sürekli geliştirme düşüncesi ve çabasıyla hareket etmenin sorumluluğunu duyarlar. • Meslek alanı içerisindeki en iyi tasarım ve uygulama hizmetini vermekte sorumluluk duyarlar. Mühendislerin ve Mimarların, birey olarak kendilerine karşı sorumlulukları • Hizmet üretimi ve yaşam boyunca ulusal ve y adalet, eşitlik, ş uluslararası boyutlardaki özgürlük, dürüstlük, güvenilirlik, saygı ve hukuk alanlarındaki gelişim ve değişikliklerde sorumlu olduğu bilinciyle hareket eder. Mühendislerin ve Mimarların, birey olarak kendilerine karşı sorumlulukları • İş sözleşmelerinde yer alan, alan kurallara uyarlar ve karşı taraftan da aynı anlayışı beklerler. • Yeterli oldukları alanlarda mesleki hizmet y hedef ve ilke kabul ederler. Ç Çok üretmeyi disiplinli çalışmalarda birlikte üretmeyi amaçlar ve diğer meslek mensuplarına gereken saygıyı gösterirler. Mühendis ve Mi Mimarlar l sadece d h k ettiği hak ttiği ünvanları ü l kullanmayı uygun bulurlar. Mühendislerin ve Mimarların, birey olarak kendilerine karşı sorumlulukları • Mesleki Davranış ilkelerine aykırı tutum ş bulunamazlar. Bu ilkelere karşı ş davranışlarda, davrananlara hoşgörülü yaklaşmaz örgütsel tepkinin gelişmesine katkı koyarlar. koyarlar Örgütsel Davranış Kuralları Örgütsel Davranış Kuralları • Örgüt faaliyetleri sırasında oluşturulan, oluşturulan karar altına alınan ilke ve kuralların hayata geçirilmesi yazılı kurallar ve örgüt gelenek ve geçirilmesi, kültürüne saygılı davranmayı ve bunları geliştirmeyi ilke kabul eder. • Örgütsel, yönetsel sorumlulukların yerine getirilmesinde en üst düzeyde duyarlılık gösterilir. gösterilir Örgütsel Davranış Kuralları Örgütsel Davranış Kuralları • İnsanlığın ğ evrensel değerlerine ğ ve hukukun üstünlüğüne dayalı örgüt yönetimini geliştirerek örgüt içi demokrasisinin düzenlenmesini sağlar. • Mesleğin ve meslektaşın toplumdaki itibarını yyüceltecek mesleki davranışş ilkelerinin yyaşama ş geçirmeyi görev kabul eder. Örgütsel Davranış Kuralları Örgütsel Davranış Kuralları • M Meslek l k ilkelerinin ilk l i i uygulama l ve denetiminde d ti i d etik kurallar geliştirir. • Mühendis ve Mimarların mesleki, sosyal, kültürel,ekonomik gelişmeleri için örgütlü mücadeleyi ön planda tutar. Toplumsal ve Sosyal Sorumluluklar Toplumsal ve Sosyal Sorumluluklar • Mühendis ve Mimarlar insan haklarına barışa, ş , demokrasiye, topluma saygılı ön planda tutarak ilişki geliştirirler. geliştirirler • Mühendis ve Mimarlar din, dil, ırk, her türlü inanç, cinsiyet farklılığı, coğrafi ayrım ile ggözetmeden ççok kültürlü bir yyapının p korunması, kültürel zenginliğin geliştirilmesi yönünde çaba sarf ederek hizmetleri bu anlayış içinde yürütürler. Toplumsal ve Sosyal Sorumluluklar Toplumsal ve Sosyal Sorumluluklar • TToplumun l sağlıklı ğl kl gelişmesini li i i çevreyii ön ö planda tutarak geliştirecek davranışları destekler. Bu amaçla doğal ve toplumsal ççevrenin sağlıklı ğ ggelişmesini ş ön p planda tutar. Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar • İnsan merkezli insanın mutluluğu, refah ve yararını ön planda tutan değerlendirme ve davranışlar artan nüfusunda etkisiyle hava toprak ve suyun kirlenmesine neden olmuş başta insan olmak üzere tüm canlıların hayatını tehdit eder boyuta gelmesinde etkili olmuştur. • Bu bilgiler ışığında, Mühendis ve Mimarlar, gelecek kuşaklar, diğer canlılar ve canlı organizmalar ile arzın varlığını sürdürmesini bir hak ve değer olarak kabul ederek davranış geliştirmeyi sorumluluk olarak görürler. Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar • Mühendis ve mimarlar, mimarlar Mesleki bilgi, bilgi beceri ve deneyimlerini, toplumsal çıkarların, evrensel insani kazanımların ve kültürel mirasın korunması için kullanırlar. Toplum yararı için duymuş oldukları sorumluluk ve kaygı her zaman özel çıkarlarının üstünde yer alır. Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar • Mühendis ve mimarlar,, kendilerinden istenen işin, toplum ve çevre için bir tehlike yaratacağı doğrultusunda şüpheleri olduğunda olduğunda, düşünceleri işveren tarafından dikkate alınmıyorsa l il ili ilgili meslek l k ö ütü ü örgütünü bilgilendirirler. Meslek örgütü konuyu takip etmekle yükümlüdür. Üye, meslek örgütüne ş sorumludur,, örgütü g duyarsız y davrandığı ğ karşı takdirde, kamuoyunu bilgilendirmelidir. Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar • Mühendis ve mimarlar, işyerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği için gerekli önlemlerin alınması y amacıyla – Meslek örgütlerinin öncülüğünde, mevcut yasa, yönetmelik,tüzük vd. yasal mevzuatta yer alan önlemlerin hayata geçirilmesi için mücadele eder. eder – Üretim sistemlerinde ve süreçlerindeki yapılan değişikliklere bağlı olarak, önlemlerin geliştirilmesi amacıyla meslek örgütü ile birlikte çalışır. – Karşılaştığı sorunları örgütüne bildirir. – Meslek örgütünün bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirmesini Meslek örgütünün bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirmesini talep eder, takipçisi olur. Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar • Mühendis ve mimarlar çalışma yaşamında, ç ş y ş , – Kamusal çıkarları gözeterek çalışırlar. – Yaptığı işin gereklerinin dışında, çalışma Yaptığı işin gereklerinin dışında çalışma arkadaşlarına göre ayrıcalıklı bir konum edinmek amacıyla işvereniyle özel ilişkiler geliştirmezler amacıyla işvereniyle özel ilişkiler geliştirmezler. Doğaya ve Çevreye Karşı Sorumluluklar • Mühendis ve mimarlar bilime ve mesleğine karşı sorumluluğunun gereği olarak; – Yalnız, becerileri ve eğitimleri olan konularda mesleki l ki hizmet hi verirler; il görev ö yetki ki ve sorumluluklarını sadece zorunlu durumlarda ehil olan l meslektaşlarına l k l d devrederler. d l – Çalıştığı alanda ve genel entelektüel faaliyetinde,işletme verimliliğinin yükseltilmesine, emeğin haklarını koruyup geliştirme;istihdamın dar altı l m aması, ulusal çıkarları gözetme kaydıyla teknolojinin gelişimi ve enerji yoğunluğunun düşürülmesi doğrultusunda katkı koyar, bu doğrultudaki çalışmaları desteklerler.
© Copyright 2024 Paperzz
