Bilimsel Dergilerin Değeri

Bilimsel Dergilerin Değeri
ve Atıf İndeksleri
Dr. Metin TUNÇ
Gündem
• Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında
• Bilimsel Dergiler için Standartlar
• Dergilerde Seçici Olmanın Gereği
• Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim
Süreçleri
• Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri
Tecrübesi
• Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa
Dair Thomson Reuters Yaklaşımı
• Soru&Cevap
Bilimsel Dergilerin Değeri
• “Publish or Perish”
Bilimsel Dergilerin Değeri
• “e-Publish or Perish”
Bilimsel Dergilerin Değeri
• “e-Publish or Perish”
Bilimsel Dergilerin Değeri
• Bilimsel İletişim Platformu
Bilimsel Dergilerin Değeri
• Küresel Düzeyde Bilim Değişimi
Bilimsel Dergilerin Değeri
• Uluslararası Görünürlük
Bilimsel Dergilerin Değeri
Bilimsel Performans Değerlendirmesi için Temel Kaynak”
Bilimsel Dergilerin Değeri
Bilimsel Performans Değerlendirmesi için Temel Kaynak
TEMEL ARAŞTIRMA DEĞERLENDİRMELERDE
BİLİMSEL YAYIN VERİLERİNİN KULLANIMI
• Dünya Çapında Akademik Sıralamalar:
Times Higher Education Ranking www.timeshighereducation.co.uk
ARWU (Shanghai) ranking www.arwu.org
• Ülke ve AB çapında araştırma değerlendirme:
US National Science Foundation
EU – Research Council
ve diğerleri
THOMSON REUTERS ANALYTICS
12
Bilimsel Dergilerin Değeri
Bu katkıları ile her bir bilimsel dergi camia
yaratacak potansiyel taşır.
SCIE’ye 2004 Yılında kabul edilen Journal of Sports
Sciences and Medicine Örneği;
8 yıllık yayın sürecinde uluslararası ortakllık ile 833 bilimsel calışma
gerçekleştirilmiştir.
Türkiye ve 60 farklı ülke arasında işbirlikleri gerçekleştirilmiştir.
61 ülkeden 925 farklı kurum ile işbirlikleri geliştirilmiştir.
61 ülkeden 2534 farklı bilim insanı arasında işbirliği ile güçlü bir
iletişim platformu geliştirilmiştir.
• Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında
• Bilimsel Dergiler için Standartlar
• Dergilerde Seçici Olmanın Gereği
• Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim Süreçleri
• Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri Tecrübesi
• Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa Dair
Thomson Reuters Yaklaşımı
• Soru&Cevap
Neden Seçici Olmak Gerekiyor?
Bradford Yasası:
Önemli yayınların büyük bir kısmı nispeten az
sayıda dergide yayınlanmaktadır.
Bu duruma bağlı araştırmacıların büyük bir
kısmı kendi alanlarındaki en iyi olan çok az
sayıda dergiyi takip etmektedir.
(Usage Factor)
PARETO İLKESİ
Etkilerin kabaca % 80'i etkenlerin % 20'sinden kaynaklanır.
Bu nedenlerle;
Tüm literatürü kapsamak, araştırmacının sınırlı
zaman ve ekonomisi açısından
hem elverişsiz hem de gerekli olmamaktadır.
WEB OF SCİENCE – CITATION INDEX
2004
2006
Atıf Döngüsü
Times
Cited
2003
2007
2000
Cited
References
2000
Related
Records
1974
1998
2004
1993
1999
2002
1994
Atıf Indeksinin Kısa Tarihi
• İlk olarak Dr Eugene Garfield tarafından geliştirildi.
– Science, 1955
• The Science Citation Index (1963)
–
–
–
–
SCI print (1960)
On-line versiyonu SciSearch (1970)
CD-ROM (1980)
Web arayüzü (1997) Web of Science
• İçeriği geliştirildi:
– Social Sciences Citation Index (SSCI)
– Arts & Humanities Citation Index (AHCI)
• Atıf Indeksi
– Öncelikli olarak Bilgi Erişim için geliştirildi.
– Elektronik medyanın ve güçlü tarama araçlarının gelişimi ile birlikte
araştırma değerlendirme alanındaki kullanımı ve popüleritesi arttı.
Institute for Scientific Information (ISI)
kuruluşu;
Dünyanın en önemli ve itibarlı dergilerine
yönelik geniş bir kapsam sağlamayı görev
edinmiştir.
Web of Science
Disiplinler arası bir atıf indeksi veri tabanıdır.
•
•
•
•
•
Dünya’nın en güçlü atıf indeksidir;
– ~12,000 Dergi
– ~55 milyon makale
– ~950 milyon atıf
Çok Disiplinli
– Science, Social Sciences, Arts & Humanities olarak 3 Atıf İndeksi Kapsamında
250 bilim dalı
115 yıllık derin kapsam
– Makaleler: (1898 – 2013)
– Atıflar:
(1898 – 2013)
İçerik
• Dergiler
• Konferans Bildirileri
• Kitaplar
Haftalık Güncelleme
Neden Seçicilik?
WoS Atıf İndeksleri Kapsamında Seçilmiş kaynaklar içinde
Bradford/Pareto İlkesi;
Dergilerin 40%’ı :
• Yayınların %80’ini
• Atıf alan yayınların %92’sini
Dergilerin %4’ü:
• Yayınların %30’unu
• Atıf alan yayınların %51’ini
kapsamaktadır.
Web of Science
Bu çekirdek koleksiyon statik değildir!
Umut vadeden yeni dergileri kapsama almak ve
performansı önemli düzeyde düşen dergilerin
sistemden çıkarılması yoluyla
Web of Science’taki dergi kapsamı sürekli
güncellenir.
• Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında
• Bilimsel Dergiler için Standartlar
• Dergilerde Seçici Olmanın Gereği
• Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim
Süreçleri
• Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri Tecrübesi
• Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa Dair
Thomson Reuters Yaklaşımı
• Soru&Cevap
ATIF İNDEKSLERİNİN KONUMLAMASI
EU
WoS Atıf İndeksleri
Kalite Yükselir.
Değerlendirilen Dergiler
Google Akademik
Değerlendirme İşlemi
• Dergi değerlendirme ve seçimi Thomson
Reuters’ta iki haftada bir veri tabanına dergi
ekleyip çıkarmasıyla devam etmektedir.
• Thomson Reuters editoryal personeli her yıl
yaklaşık 2000’in üzerinde dergi başlığını inceler
ve bunun %10-12’lik bir kısmını seçer.
• Şu an kapsam dahilinde olan dergiler yüksek
standartlarını koruduklarından ve onları
kapsayan ürünlerle net bir şekilde ilişkili
olduklarından emin olmak üzere takip edilir.
Değerlendirme İşlemi
•
•
•
•
•
Derginin temel yayınlanma standartları
Editoryal İçeriği
Yazarlarının uluslararası çeşitliliği
Atıf yapılan veriler göz önünde bulundurulur.
Editör, verileri bir araya getirip birbirleriyle
ilişkilendirerek derginin genel olarak güçlü ve
zayıf yönlerini belirler.
Temel Dergi Standartları
Zamanında Yayınlanma
• Bir derginin Thomson Reuters Scientific veri
tabanina dahil olabilmesi için ilk olarak belirtilen
periyodunda yayınlanması gerekir.
• Zamanında yayınlanmanın ölçülebilmesi için her
biri yayınlandığı anda olmak üzere birbirini takip
eden üç sayının ardı ardına görülmesi gerekir.
• Fakat eğer bir elektronik dergi makaleleri toplayıp
bir yayın yapmak yerine makaleleri tek tek
yayınlıyorsa, editörler aylık bir periyot için
makalelerin sürekliliğini değerlendirir.
Dil
• Thomson Reuters, tüm içeriği ingilizce ya da
en azından bibliyografik bilgileri ingilizce
olarak yayınlanan dergilere odaklanmaktadır.
• Tüm dergiler, atıf yaptıkları tüm referanslar
için Latin alfabesi kullanmalıdır.
Uluslararası Editoryal Kurallar
•
•
•
•
Makale değerlendirme sürecinin uygulanması
Bilgi verici dergi başlıkları
Tam açıklayıcı makale başlıkları ve özetler
Atıf yapılan tüm referanslar için eksiksiz
bibliyografik bilgiler
• Her yazar için eksiksiz adres bilgileri
• Mümkünse her makale de sunulan araştırmayı
destekleyen kaynakla ilgili bilgilerin de
yayınlanması tavsiye edilir.
Editoryal İçerik
Thomson Reuters editörleri, değerlendirme
altındaki bir derginin kapsamı zenginleştirip
zenginleştirmeyeceğine veya konunun, kapsam
dahilindeki yayınlarda önceden gerektiği kadar
işlenip işlenmediğine karar verir.
Uluslararası Çeşitlilik
Thomson Reuters editörleri, katkı yapan
yazarlar, derginin editörleri ve editoryal
danışma kurulu üyeleri arasında
Uluslararası Çeşitliliği
dikkate alır.
Bölgesel Dergiler
• Bölgesel kullanıcı topluluğunun artmasıyla
bölgesel bilimsel çalışmalar da önem
kazanmaktadır.
• Seçim kriterleri uluslararası dergilere yönelik
kriterlerle aynıdır.
• Daha çok içeriğinin özgünlüğü önemlidir. Belirli
bir konudaki kapsamı zenginleştirip
zenginleştirmediğine bakılır.
Atıf Analizi
• Etkinin ölçülebilmesi için nicel atıf verilerinin kullanılması,
yalnızca aynı disiplin dahilindeki dergiler bağlamında
anlamlıdır.
• İki seviye de gerçekleşir
1. Etki faktörü
2. Toplam Atıf Sayısı
• Ayrıca katkı yapan yazarların atıf kaydı da incelenir.
• Thomson Reuters kapsam dahilindeki 12,000 dergide atıf
yapılan tüm referanslara sahip olduğu için kapsam dahilinde
olmayan dergilerle ilgili atıf bilgileri mevcuttur.
Atıf Analizi
• Kendinden atıf yapma oranları da dikkate alınmaktadır.
Örneğin: X dergisine 15,000 kez atıf yapılmış, X dergisi de
kendisine 2000 kez atıf yapmışsa
Kendinden atıf yapma oranı: 2/15 veya %13,3’tür.
• JCR’da bulunan dergilerin yüzde sekseni %20 ya da altında
kendinden atıf yapma oranlarına sahiptir.
• Fakat bu normal oranlardaki sapmaların, aşırı düzeyde
kendinden atıfların etki faktörünü yapay olarak artırmak için
kullanıldığı tespit edilirse, derginin etki faktörü yayınlanmaz
ve Web of Science’tan çıkartılır.
Sosyal Bilimler
• Tüm sosyal bilim dergileri, doğa bilimleri
alanındaki dergilerle aynı kapsamlı
değerlendirmeye tabi tutulur.
• Sosyal bilimlerdeki genel atıf yapma oranlarının
doğa bilimlerindekine göre genellikle düşük
olduğu unutulmaksızın standart atıf ölçümleri
analiz edilir.
• Sosyal bilimlerde bölgesel çalışmaların özel bir
önemi vardır çünkü genellikle bilimsel
araştırmanın konusu küresel konular yerine
bölgeye ait konulardır.
Güzel Sanatlar ve Beşeri Bilimler
• Güzel sanatlar ve beşeri bilimler alanındaki atıf
yapma modelleri; sosyal bilimler ve doğa
bilimlerindeki makalelerdeki atıflarla aynı
modeli izlemek zorunda değildir.
• Ayrıca güzel sanatlar ve beşeri bilimlerdeki
çoğu makalede dergi dışı kaynaklardan atıf
yapılmaktadır.
• Yerel edebiyat ile ilgili çalışmalarda ingilizce
metin şart değildir.
Elektronik Dergiler
• Bir e-derginin zamanında yayınlanmasıyla ilgili
değerlendirme, biraz farklı yaklaşımı
gerektirebilir. E-dergi, farklı konuları
yayınlıyorsa, Thomson Reuters Scientific
editörü, bu konulara zamanında erişilip
erişilmediğini araştırır.
• Ayrıca e-dergi makaleleri tek tek yayınlıyorsa
editör bunları birkaç aylık periyot içinde
değerlendirir.
Elektronik Yayın Biçimleri için
Standart Kurallar
Aşağıdaki başlıklar kolayca tanımlanabilmeli
• Dergi başlığı
• Yayın yılı
• Cilt ve/veya Sayı Numarası(mevcutsa)
• Makale Başlığı
• Sayfa Numarası ve Makale numarası (Bunlardan biri
gereklidir ve makale numarası yayın yılı olmamalıdır. )
• Yazar adları ve adresleri
• Yayın Tarihleri, Kişisel Kimlik Bilgileri ve Makale Numaraları
gibi tüm etiketlenmesi
• Her yayın için eksiksiz bir içindekiler tablosu (Eğer makaleler
tek tek yayınlanmıyorsa)
Elektronik Yayın Biçimleri için
Standart Kurallar
• Herhangi bir yayında her bir makaleye kendine
özel bir sayfa numarası veya makale numarası
atanmalıdır. Makale numaraları tekrarlanmaktan
kaçınılmalıdır.
• Dergi başlığı için bir standart kısaltma
bulunmalıdır.
• Yayın Tarihleri, Kişisel Kimlik Bilgileri ve Makale
Numaraları gibi tüm etiketlenmesi
• Her yayın için eksiksiz bir içindekiler tablosu (Eğer
makaleler tek tek yayınlanmıyorsa)
Thomson Reuters'a Nasıl Başvurulur?
Dergi Seçimi
Bilinmesi gereken önemli şeyler:
Thomson Reuters tüm değerlemdirmeleri için birbirini takip
eden en az 3 güncel sayı talep etmektedir.
Sadece güncel ve gelecek yayınlar kabul edilmektedir. Lütfen
önceki yayınlarınızı değerlendirme için göndermeyiniz.
Eğer derginizi tanıtmak için bir önyazı gönderecekseniz lütfen
aşağıda istenen bilgileri sağlayınız.
• Derginin Tam Adı
• ISSN
• Publisher's Name and Address (Yayıncının ismi ve adresi)
• Editor's Name and Address (Editör'ün ismi ve adresi)
• Derginizin özellikleri ve diğer dergilerden ayırt edici yönlerini
özetleyiniz.
41
Thomson Reuters'a Nasıl Başvurulur?
Dergi Seçimi
Basılı dergi için;
Lütfen (1) takip eden sayılarınızı zamanlı biçimde
Thomsonreuters’a iletiniz, (2) ilk başvurunuzda derginizin
son sayısını ve (3) yayınlandığı en yakın sürede diğer
sayıları aşağıdaki adrese gönderiniz;
Thomson Reuters
ATTN: Publication Processing
1500 Spring Garden Street
Fourth Floor
Philadelphia, PA 19130 USA
42
Thomson Reuters'a Nasıl Başvurulur?
Dergi Seçimi
Elektronik dergiler için;
http://ip-science.thomsonreuters.com/info/journalsubmission/
Bu form sadece elektronik dergilerin başvurusu içindir.
(Örneğin; açık erişim dergiler veya basılı bir dergilerin dijital
versiyonu).
43
Thomson Reuters'a Nasıl Başvurulur?
Dergi Seçimi
Değerlendirme durumunuzu öğrenin;
http://ip-science.thomsonreuters.com/info/jrneval-status/
Size derginizin durumu ile ilgili olarak 7 iş günü içerisinde
döneceklerdir.
44
Thomson Reuters'a Nasıl Başvurulur?
Dergi Seçimi
Dergi seçim süreci konusunda daha fazla bilgi için:
http://thomsonreuters.com/products_services/science/free/essays/jou
rnal_selection_process/
Dergi başvuru sürecinde daha fazla bilgi için:
http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/selection/
45
• Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında
• Bilimsel Dergiler için Standartlar
• Dergilerde Seçici Olmanın Gereği
• Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim Süreçleri
• Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri
Tecrübesi
• Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa Dair
Thomson Reuters Yaklaşımı
• Soru&Cevap
Türkiye’nin WoS Atıf İndeksleri
Tecrübesi
• 2002 ve öncesi: 4 Dergi
• 2004: 6 Dergi
• 2005: 8 Dergi
• 2009: 69 Dergi
• 2010: 77 Dergi
• 2011: -1 Dergi
• 2012: -3 Dergi
• 2013/2014: -5 Dergi +2 Dergi
Halihazırda 70 Dergimiz
Web of Science’ın 3 İndeksi kapsamındadır.
• Bilimsel Dergilerin Değeri Hakkında
• Bilimsel Dergiler için Standartlar
• Dergilerde Seçici Olmanın Gereği
• Atıf İndeksleri ve İndekslerin Ölçüm/Seçim Süreçleri
• Türkiye’nin Web of Science Atıf İndeksleri Tecrübesi
• Türkiye’de Geliştirilen Bilimsel Yayıncılığa
Dair Thomson Reuters Yaklaşımı
• Soru&Cevap
Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile
8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar:
..we are indeed challenged to enhance our coverage of
journals published in Turkey in the Web of Science.
We now cover 73 Turkish journals in WoS. More than 60 of
these were added as part of our Regional Content
Expansion. During the Regional Content Expansion Thomson
Reuters was in close contact with Turkish authorities who
presented us with what were considered the best journals from
Turkey. …..
2011 Yılında WoS Türkiye adresli yayınların bütün dünya
yayınlarına oranı %1,85 iken dergi sayısı itibari ile %0,65’tir.
Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile
8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar:
As a result, Turkey was among a group of 14 countries whose
coverage in Web of Science had increased by more than 40
journals during the period 2005-2010*. It is important to note that
during the Regional Content Expansion period (2007-2009)
Thomson Reuters’ Editorial Development Department evaluated
over 400 Turkish journal for possible coverage in Web of
Science. ……
Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile
8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar:
In the years since the conclusion of the Regional Content Expansion, however,
Editorial Development has had to face some difficult decisions regarding
some Turkish journals covered in Web of Science.
********************* JOURNAL – dropped from Web of Science for unethical
publication practices and excessive self citation.
Reported to Editorial Development by Web of Science user.
********************* JOURNAL– dropped from Web of Science for plagiarism.
Reported to Editorial Development by Web of Science user.
********************* JOURNAL– dropped from Web of Science for excessive self
citation and increased publication of low quality articles.
Reported to Editorial Development by Web of Science user.
……..
Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile
8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar:
Because coverage in Web of Science is reserved for top tier
publications, …….
Web of Science has become the de facto standard for
excellence in scholarly communication and the international
community of scholars (in partnership with Thomson
Reuters) monitors carefully the behavior and publishing
practices of covered journals. They have a vested interest
in the ongoing integrity of Web of Science. It is for this
reason that we recommend that Turkish authorities
strongly urge local publishers and scholars to maintain
the highest quality possible in their publications. ……..
Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile
8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar:
If the international reputation of Turkish scholarly
publications is to grow in a positive direction, than we must
assure that the publishing standards and publishing ethics
are at a very high level. If the international reputation of
Turkish scholarship is damaged, the recovery period
will be extremely challenging. ……..
Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile
8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar:
…..the vast majority of Turkish scholars choose to publish
in non-Turkish journals. There are many possible reasons
for this choice including the desire to publish in a journal
with a sterling reputation and a high Journal Impact
Factor. In order to drive more Turkish scholars to
publish in local journals, we must first work to improve
and maintain the reputation of these journals. This is an
essential step in the path to higher citation impact. ……..
Thomson Reuters Editoryal Birim Başkanı Sn. Jim Testa ile
8 Şubat 2013 Tarihinde Yapılan Yazışmadan Notlar:
….. Yes, Thomson Reuters would certainly welcome the
opportunity to work with local authorities and TUBITAKULAKBIM to help build and maintain the quality of Turkish
publications with the goal of increasing their presence in
Web of Science. Please let us know how we can help in
this effort. ……..
Teşekkürler...
Dr. Metin TUNC
THOMSON REUTERS & MIKRO BILGI A.S.
bilgi@mikrobilgi.com.tr