PE–047 Diyabetle Böbrek Dokusunda Meydana Gelen Değişiklikler

PE–047
Diyabetle Böbrek Dokusunda Meydana Gelen Değişiklikler Üzerine
Pseudevernia furfuracea Liken Türünün Etkilerinin İncelenmesi
Tülay Özhan Bakıra, Fatime Geyikoğlua, Suat Çolakb, Ali Aslanc
a
Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü, Erzurum
b
Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Artvin,
suatcolak@yahoo.com
c
Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Erzurum
Amaç: Bu çalışmada tip 1 diyabet oluşturulan sıçanların böbrek dokusu üzerine antioksidan
kapasitesi bilinen Pseudevernia furfuracea likenin diyabetik hayvanların antioksidan kapasitesi ve
kan glukoz seviyesi üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmada 42 adet 250±50 g ağırlığında, 8 haftalık Sprague-Dawley cinsi
sıçan kullanılmıştır. Çalışılan liken örneği 2009-2010 yıllarının Haziran-Eylül aylarında Artvin,
Erzurum, Giresun illeri ve çevresinden toplanmıştır.
Diyabet modeli, 24 saat aç bırakılan hayvanlara bu sürenin sonunda 50 mg/kg streptozotosinin
(Sigma Chemical) intraperitoneal (IP) yoldan tek doz olarak uygulanmasıyla oluşturulmuştur.
Tedavi grubundaki sıçanlara diyabetin başlangıcından itibaren 14 gün boyunca 250-500 mg/kg
doz aralığında Pseudevernia furfuracea’nın sulu ekstresi IP yoldan verilmiştir. 14. günün sonunda
sıçanlar sakrifiye edilerek glukoz seviyesi için kan örnekleri; süperoksid dismutaz (SOD) enzim
aktivitesini, glutatyon (GSH) ve malondialdehit (MDA) seviyelerini belirlemek amacıyla böbrek
dokuları alınmıştır.
Bulgular: Belirtilen dozlarda tek başına uygulanan liken türü kan glukoz düzeylerinde herhangi
bir etkiye sahip değildi. Diyabetli hayvanlara uygulanan her iki doz sulu liken ekstresi kan glukoz
seviyelerini kısmen düşürse de bu fark diyabet grubuna kıyasla istatiksel olarak anlamsızdı (p>0.05).
Sağlıklı hayvanlara tek başlarına verilen liken dozlarında enzim seviyesinde ve GSH miktarında
kontrol grubuna kıyasla önemli bir artış izlendi (p<0.05). Diyabetli hayvanlarda oksidatif stresin
belirteci olan MDA seviyesi önemli derecede artarken antioksidan savunma sistemine ait SOD ve
GSH değerleri kontrol grubuna kıyasla azaldı (p<0.05). Diyabetli hayvanlara tedavi amaçlı verilen
her iki doz liken MDA seviyelerinde kısmen bir azalma ve SOD, GSH seviyelerinde ise belirsiz bir
artış sağlasa da bu değişimler istatiksel olarak anlamsızdı (p>0.05).
Sonuç ve Tartışma Antioksidan kapasitesi bilinen Pseudevernia furfuracea liken türünün diyabetli
hastaların diyetine katılmasında herhangi bir sakınca bulunmadığı ancak bu liken türünün diyabetik
sıçanların böbrek dokusunda tip1 diyabetin neden olduğu hiperglisemi ve artan oksidatif strese
karşı yeterince koruyucu etkiye sahip olmadığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: diyabet, Pseudevernia furfuracea, böbrek, antioksidan, oksidatif stres
Teşekkür: Bu çalışma Atatürk Üniversitesi Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu’na ait
B.30.2.ATA.0.23.85-11 sayılı karar ile gerçekleştirilmiştir.
21. Ulusal Biyoloji Kongresi, 03–07 Eylül 2012, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye
http://www.ubk2012.ege.edu.tr
967