Türkiye’nin Bölgesel Piyasalara Entegrasyonu Kısa Sorular Barış Sanlı Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 1 Bölgesel Piyasalara Entegrasyon - Türkiye enerji sistemindeki bazı anahtar parametreler - Petrol - Doğal gaz - Elektrik - Karbon Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 2 1930-1940 – Verimliliğin geleceği? • 1930’da ABD’deki konutların %70i elektrikli idi • ABD’de 1960’da elektrifikasyon tamamlandı • Türkiye’de 1989’da 3 Cari Açık Enerji’den mi kaynaklı? Doğalgaz da Abone penetrasyonu Y ekseni- Konut penetrasyon oranı (%) X ekseni- km2'ye düşen insans sayısı Elektrik tüketimi yaşamsal aktivitelere göre değişkenlik gösterir. 38,000 Cuma namazı vaktinde elektrik tüketimi azalmaktadır. 38,000 36,000 36,000 Ramazan ayında sahur saatlerinde elektrik tüketimi artmaktadır. 34,000 34,000 32,000 MW 30,000 28,000 24,000 24,000 11 Temmuz 2013 Perşembe 22,000 12 Temmuz 2013 Cuma 22,000 7 9 11 13 15 17 19 21 23 Yerel seçimlerin olduğu gün elektrik tüketimi azalmıştır. 2600 MW 1 35,000 30,000 20,000 18,000 15,000 30 Mart 2014 Pazar 7 9 11 10,000 13 15 17 19 21 23 Bayramlarda tüketim önemli ölçüde azalmaktadır. 15 Ekim 2013 Salı 23 Mart 2014 Pazar 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011121314151617181920212223 5 25,000 21,000 15,000 3 11000 MW 5 15500 MW 3 MW MW 24,000 09 Temmuz 2013 Salı 08 Temmuz 2013 Pazartesi 20,000 1 27,000 28,000 26,000 26,000 30,000 30,000 8000 MW MW 32,000 8 Ekim 2013 Salı 6 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011121314151617181920212223 Peki Bölgesel Entegrasyon? Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 7 Türkiye’nin Bağlantıları Electricity: Part of European Grid (ENTSO-E) Connections with all neighbours Expected to reach 5000 MW Gas Imports: 2 LNG facilities Azeri, İranian, Turkmen(..) Russia, Israel (?) Gas Exports: Greece, TAP Ceyhan Hub: Oil: Iraq, Azeri, Kazakh, Turkmen Petrol 1. Türkiye pazarının Akdeniz pazarındaki yeri? - Kükürtsüz dizel dönüşümündeki etkisi 2. Ceyhan hub oldu mu? – Türkmen, Irak, Azeri, Kazak, Rus?? 3. Ceyhan teslim noktası mı, enerji terminali mi? 4. İstanbul Emtia Borsası? Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 9 Boru hattı mı, Enerji Borsası mı? • Hub=Enerji terminali=boru hattı?? • Boru hattı müteahhitliği mi-finansal uzmanlık mı? • Ceyhan’a gelen petrol, hangi finansal kurumlar üzerinden satılıyor? • Petrol borsasını kim kurmalı? • Yabancı ortaklık olmalı mı? Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 10 Doğal Gaz İletim Şebekesi Boru Hattı Giriş Noktası LNG Giriş Noktası Mevcut Kontratlar Kompresör İstasyonu Giriş Noktası Kapasite (gün) Batı Hattı 41,2 mcm Rusya (Batı) 14 bcm Rusya (Mavi Akım) İran 28,5 mcm 16 bcm Azeri 18,6 mcm 6,6 bcm Mavi Akım 47,3 mcm İran 9,6 bcm Depo 20 mcm Cezayir 4,4 bcm M. Ereğl i LNG 18 mcm Al i ağa LNG 16 mcm Nijerya 1,3 bcm Üreti m 1,8 mcm Depo Tesisi Giriş Noktası Azerbaycan Üretim Tesisi Kapasite (yıl) Kontrat: 51,9 bcm/yıl Şebeke Uzunluğu: 82.500 km 11 Doğal gaz • Bölgesel-kollektif bir arz güvenliği mi? • Fiyat stabilitesi – Piyasa reformu dengesi? – Kademeli fiyatlandırma, • Elektrik Piyasası – Deja Vu • Peki uluslararası piyasa nasıl olunur? Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 12 Doğal Gaz Borsası • İspanya modeli - Terminal tabanlı fiyatlama • Marmara – Doğu Avrupa eşlenmesi • Yunanistan LNG tesislerinin kullanılması • Düğüm fiyat mı? • Kaç teslim noktası olabilir? Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 13 Türkiye Elektrik Sistemi İletim Şebekesi Uzunluğu 50.418 km Dağıtım Şebekesi Uzunluğu Tüketim Yoğun Bölgeler 1.060.000 km Kömür Üretim Yoğun Bölgeler İzole Şebeke Bağlantısı Doğal Gaz Üretim Yoğun BölgelerÜretim Yoğun Bölgeler Hidrolik Senkron Şebeke Bağlantısı Rüzgar Üretim Yoğun Bölgeler 400 kV Elektrik İletim Hatları İletim HVDC ? INTERNATIONAL INTERCONNECTION LINES (2015) (ENTSO-E ’ye tam üye olduğumuzda) BULGARİSTAN 145 km 400kV 136 km 400kV GÜRCİSTAN 28 km 220kV 160km 400kV ERMENİSTAN YUNANİSTAN 80,7 km 154kV 130 km 400kV 40 MW NAHCİVAN 87 km 154kV İRAN 73 km 154kV 100 km 400kV IRAK 400 400 220 154 kV kV kV kV Mevcut Yapım Aşamasında Mevcut Mevcut SURİYE 42 km 400kV 150 km 400 kV 124 km 400kV KKTC GKRY 16 Elektrik Piyasalarının Entegrasyonu • İki ayrı exchange mi gerekir? – East Exchange (Gürcistan-İran-Irak-SuriyeTürkiye) – Western Exchange (Marmara-Doğu Avrupa) • Trakya mantıksal olarak Doğu Avrupa’ya mı bağlanmalı? • Türkiye kaç piyasa bölgesine ayrılmalı? Gerekli mi? Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 17 Ringler-Bölgeler • Karadeniz ringi mümkün mü? • Akdeniz ringi mümkün mü? • Trakya’nın geleceği? – Çevre Bak. : olmaz? – Orman Bak. : olmaz? – Peki Trakya bölgesinde sadece doğal gaz santrali kurulursa bölge riske atılmaz mı? – Trakya’nın muhteşem yalnızlığı? • Türkiye’nin mi Marmara’nın mı arz güvenliği? Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 18 Karbon Piyasası • • • • • Portföy bazlı emisyon hedefleri? ETS’den başka çıkış yolu var mı? Bölge ülkeleri ile ortak karbon hedefleri?? Yerli linyitlere genişletilmiş izin mi? Fiyatlar pass-through olursa kamu faydası sağlanabilir mi? • Ya BAT (Border Adjustment Tax)? Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 19 Sonuç mu? • Türkiye’nin arz güvenliği ne kadar bölgesel entegrasyonlarla sağlanır? • Baz fiyat-Tavan fiyat koridoru oluşturur mu? • Bir doğal gaz kesintisi enerji politikalarını ne kadar değiştirir? • Türkiye kendi shale gas’ını üretmeye başlarsa oyun değişir mi? • Belirsizlikler arttı mı azaldı mı? Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 20 Teşekkürler • Bu sunumdaki tüm görüşler Barış Sanlı’nın kendi görüşleridir, ilgili/ilişkili olduğu kurum/kuruluş/STK’lara atfedilemezler. • Barış Sanlı • barissanli2@gmail.com • www.barissanli.com Uyarı: Söz konusu görüşler şahsi görüşlerdir.Kurumlara mal edilemez. 21
© Copyright 2024 Paperzz
