Huzursuz bacaklar sendromu için kullanılan

182
Huzursuz bacaklar sendromu için kullanılan dopaminerjik tedaviye bağlı patolojik …
_____________________________________________________________________________________________________
Editöre mektup / Letter to editor
Huzursuz bacaklar sendromu için kullanılan dopaminerjik tedaviye bağlı patolojik
hiperseksüalite ve pedofili olgusu (Pathological hypersexualism and pedophilia
fallowing dopaminergic treatment in a patient with restless legs syndrome)
Hasan KAYA,1 Özlem BOLAT KAYA,2 Nesrin DİLBAZ,3 Aslı ENEZ DARÇIN,4 Serçin YALÇIN ÇAVUŞ5
_____________________________________________________________________________________________________
başlanarak 1200 mg/güne çıkıldı. Tedavideki değişimden iki hafta sonra patolojik hiperseksüalite ve
pedofili bulguları tam olarak düzelen hastanın HBS’ye ait bulguları dopaminerjik tedaviye göre daha kötü
olmasına rağmen kısmen kontrol altına alındı.
Sayın Editör,
Dopaminerjik tedavi sırasında cinsel davranışta değişikliklerin olması iyi bilinen bir durum olmakla birlikte,
literatürde parafililer ve diğer dürtüselikle giden
bozukluklar gibi daha ciddi psikiyatik bozuklukları
1
işaret eden yayınlar da vardır. Bu yazıda huzursuz
bacaklar sendromunun (HBS) tedavisi için levo-dopa/
benserazid (Madopar®) kullanımı sonrası oluşan bir
patolojik hiperseksüalite ve pedofili olgusunu sunmak
ve tartışmak amaçlanmıştır.
TARTIŞMA
Bu olguda, levo-dopa/benserazid başlandıktan bir
süre sonra pedofili ve hiperseksüalite bulguları gelişmişti. Bu bulguların ilaçla ilgili olabileceği düşünülerek ilaç kesildi ve dopamin üzerinden etkili olmayan
bir ilaca geçildi. Bozulmuş cinsel davranışlarının hızla
düzelmesi nedeniyle bu durum, dopaminerjik ajanlara maruz kalma ile bu davranışların gelişimi arasındaki olası bir ilişki olarak değerlendirildi. Yayınlanan
olgular ve az sayıdaki çalışmalarda levodopa monoterapisinden çok, dopamin agonistlerinin dürtüsellikle
giden davranış bozukluklarına yol açtığı düşünülme2,3
sine rağmen, levodopanın da potansiyel tetikleyici
etken olabileceği düşünülmüştür.
OLGU SUNUMU
Atmış iki yaşında, erkek, dul hasta; yıllardır geceleri
ortaya çıkan iki bacakta huzursuzluk, hareket etme
isteği ve bundan dolayı uykuya dalmakta güçlük gibi
yakınmalarla HBS tanısı konularak bir yıl önce levodopa 200 mg/gün, benserazid 50 mg/gün başlanmış.
Tedaviye başladıktan bir ay sonra cinsel istekte belirgin artma, cinsellik ile ilgili düşüncelerde artış, çocuklarla ilgili yineleyici cinsel fanteziler, sık ve uygunsuz
ereksiyon hali, aşırı mastürbasyon yapma ve bunlardan sıkıntı duymasına rağmen durduramama gibi
yakınmaları ortaya çıkmış. On iki ve sekiz yaşlarında
iki kız torunu olan hastanın, zaman zaman torunlarına yönelik cinsel içerikli sarılma ve dokunmaları
oluyormuş. Tedaviye başladıktan bir yıl sonra hasta
polikliniğimize kendi isteği ile ailesi eşliğinde başvurdu. Ruhsal durum muayenesinde, kontrol edemediği
cinsel davranışlarına bağlı anksiyete ve disforisi vardı. Hastanın SCID-I ile yapılan değerlendirmesinde
komorbid bir dürtü kontrol bozukluğu veya başka bir
psikiyatrik bozukluk saptanmadı. Standardize Mini
Mental Testi 28 puan olarak saptandı. Fizik ve nörolojik muayenesinde patolojik bulgu yoktu. Laboratuar
tetkiklerinde testosteron (5ng/ml) ve prolaktin (8.1
ng/ml) normaldi. Kranial MRG ve EEG tetkikleri normal sınırlardaydı. Almakta olduğu levo-dopa/benserazid kesildi ve HBS için gabapentin 600 mg/gün
Parkinson hastalığında dopaminerjik tedaviye bağlı
bozulmuş cinsel davranışların gelişimi yeterince belgelenmiş durumdadır. HBS’de bir tedavi seçeneği
olan dopaminerjik tedavinin, benzer mekanizmalarla
mezolimbik yolağı etkileyebileceği ve ödül sisteminde
disregülasyona yol açarak bu kompulsif ve dürtüsel
davranışlara neden olabileceği göz önünde bulundu4
rulmalıdır. HBS tedavisi ile bu davranış değişiklikleri
arasındaki ilişkiyi ve patofizyolojik mekanizmayı gösterecek ileriye dönük çalışmalar ve işlevsel görüntüleme yöntemleri faydalı olabilir.
Bu olguda olduğu gibi, geri dönüşümlü olabilen bu
yan etkiler yaşam kalitesini etkiler, sosyal yaşamda
ve adli süreçlerde ciddi sonuçlarla yüz yüze gelme
riskini artırır. Bu bilgiler ışığında dopaminerjik tedavi
kullanan HBS hastaları bu potansiyel davranış değişiklikleri konusunda bilgilendirilmelidir.
KAYNAKLAR
3. Atagün İ, Mutlu A, Özer F, Atmaca B, Çetin S. Parkinson hastalığında dopaminerjik tedavi ile seksüel davranış ilişkisi. Parkinson
Hast Hareket Boz Der. 2010;13:29-35.
4. Driver-Dunckley ED, Noble BN, Hentz JG, Evidente VG, Caviness JN, Parish J, et al. Gambling and increased sexual desire
with dopaminergic medications in restless legs syndrome. Clin
Neuropharmacol. 2007;30:249-55.
1. Cummings JL. Behavioral complications of drug treatment of Parkinson’s disease. J Am Geriatr Soc. 1991;39:708-16.
2. Bostwick JM, Hecksel KA, Stevens SR, Bower JH, Ahlskog JE.
Frequency of new-onset pathologic compulsive gambling or
hypersexuality after drug treatment of idiopathic Parkinson disease. Mayo Clin Proc. 2009; 84:310-6.
_____________________________________________________________________________________________________
Uzm.Dr., Gaziantep 25 Aralık Devlet Hastanesi, Gaziantep; Uzm.Dr., Gaziantep Dr. Ersin ARSLAN Devlet Hastanesi,
3
4
5
Gaziantep; Prof.Dr., Uzm.Dr., Üsküdar Üniversitesi Nöropsikiyatri Hastanesi; Uzm.Dr., Madalyon Psikiyatri Merkezi, Ankara
Yazışma adresi / Address for correspondence:
Uzm.Dr. Hasan KAYA, Sarıgüllük Mahallesi Fevzi Çakmak Bulvarı, Şehitkamil/Gaziantep, Türkiye
E-mail: sadkool@yahoo.com
Geliş tarihi: 20.11.2012, Kabul tarihi: 16.03.2013
1
Anatolian Journal of Psychiatry. 2013;14:182
2

Download Report