ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME BİRİMİ

DERSANELERDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME BİRİMİ
OLUŞTURULMASI ve FAYDALARI
Murat Yalçın > Ölçme Değerlendirme Uzmanı > muratmetueds@yahoo.com
Dershaneler, özel öğretim kurumları arasında kısa süre öğretim veren kurumlardır ve
müşteri olarak veli ve öğrencilerin beklentileri oldukça yüksektir. Sekiz ay gibi kısa bir sürede
öğrencilerin akademik birikim adına eksikliklerinin giderilmesi ve sınavlara hazır hale
gelebilmeleri sıkı bir çalışma ve süreç içerisinde sürekli ölçme ve değerlendirme
gerektirmektedir. Zira ölçülemeyen hiçbir şey geliştirilemez ve yönetilemez. Ölçme ve
değerlendirme birimi, dershaneye alınan her öğrencinin mevcut durumunu sayısal verilerle
(dersler anlamında, konu boyutunda, beceri boyutunda, yönlendirilmesi ve yetenekleri
anlamında) dersler başlamadan ortaya koyacaktır. Böyle bir çalışma ilerleyen zamanlarda
yapılacak değerlendirme sürecine destek oluşturarak karşılaştırmalar yapmamızda önemli bir
veri tabanı oluşturacaktır. Süreç içerisinde sürekli yapılacak ölçme ve değerlendirme ile
öğrencilerin ve velilerin dershaneye verdikleri para karşılığındaki aldıkları bilginin somut
olarak ortaya konması sağlanabilecektir. Verdiği paranın çocuğuna ne düzeyde bir fayda
sağladığını gören veli çocuğu sınavı kazanamasa bile sorumluyu dershane olarak
görmeyecektir.
Ölçme ve değerlendirme birimi sekiz aylık süreç boyunca öğrencide gerçekleşen bilgi ve
beceri değişimini sürekli ölçerek velileri sürekli bilgilendirecektir. Çocuğundaki pozitif ya da
negatif yöndeki değişimi sürekli gören velinin kuruma olan güveni artacak ve
memnuniyetinin maksimum düzeyde sağlanması mümkün olabilecektir.
Ölçme ve değerlendirme birimi, öğrencilerin konu ve ders boyutlarındaki gelişimlerini
ölçüp veli ve öğrenciyi bilgilendirerek öğrencinin performansını sınav tarihine uygun olarak
ayarlamasında yardımcı olacaktır. Bu da dershanenin imajının pozitif yönde artırılmasında
önemli katma değer sağlayacaktır. Veliler, dershanenin olumlu imaj oluşmasında büyük önem
arz etmektedirler. Çocuğu sınavı kazanamasa da dershanenin elinden geleni yaptığı ve
sorumluluğun dershanede değil diğer faktörlerde aranması sağlanmalıdır. Aksine dershanenin
faydasını, çocuğu üzerindeki etkiyi göremeyen, bilmeyen veli dershane aleyhinde şeytanın
avukatlığını yapacaktır.
Ölçme ve Değerlendirme Birimi Bölümleri ve İşlevleri:
A.Ölçme birimi: Durum tespit testleri, hız ve güç testleri, başarı testleri gibi tüm testlerin
hazırlanmasını sağlar.
B.Değerlendirme birimi:
a)Tanıma ve yerleştirmeye dönük değerlendirme: Öğrencilerin dershaneye
geldiklerindeki sahip oldukları akademik düzeylerini ölçerek seviye guruplarına göre
sınıfların oluşturulmasını sağlar.
b)İzleme ve biçimlendirmeye dönük değerlendirme: Süreç içerisinde her öğrencinin
konu ve beceri boyutundaki problemlerinin tespitine dönük değerlendirme yapar. Bu
değerlendirme sonunda sorunlar karşısında önlemler alınır.
1
c)Teşhise dönük değerlendirme: Sürekli var olan öğrenme güçlükleri belirlenir.
C.Soru bankası birimi:
Dershane öğretmenleri tarafından bir testte bulunması gereken özellikler olarak geçerli,
güvenilir ve kullanışlı sorularla yıl içinde sorular hazırlanır.
GİRDİ
Nitelikli girdinin seçimi ve
tespiti
Az emekle yüksek verim
alınabilecek girdinin seçimi
İŞLEME
Tüm öğrenci ve Veliler bu
süreçte dershanenin sihirli bir
değnekle dokunarak her şeyi
yüklemelerini
beklerler
oysaki bu süreç kontrollü
yönetildiği sürece anlamlı ve
verimlidir. Kontrollü bir
süreç;
• Nitelikli
bir
öğretim
kadrosu,
• Nitelikli öğrenci girdisi,
• Öğretmen ve yönetime
feedback verebilecek,
• Bir ölçme ve
değerlendirme birimi,
• Öğretmen ve yönetime
feedback verebilecek,
• Bir rehberlik birimi ve
kuvvetli doküman
gerektirir.
ÇIKTI
Dershane aldığı girdide
mutlaka değişim yapmalıdır
ve bu değişim sayısal olarak
ortaya konmalıdır.
Yasal Dayanak
Dershanelerde ölçme ve değerlendirme servisinin oluşturulması ve görevleri özel
dershaneler yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yürütülür. buna göre dershanelerde ölçme ve
değerlendirme servisinin görevleri şunlardır:
a)Test tekniğine uygun soruların hazırlanabilmesi için öğretmenlere açıklayıcı doküman
temin eder.
b)Test sorularını; derslere, konulara, ölçmek istediği amaca göre ayırır, soru bankası
oluşturur.
c)Her sorunun çeşitli uygulama tarihlerine göre analizlerini yapar. Soruların güçlük
derecelerini göz önünde bulundurup uygun olmayan soruları tespit eder ve soru bankasından
çıkarır.
d)Ölçme ve değerlendirme sonuçlarına göre program geliştirme gereksinimlerini tespit
eder.
2
e)Öğretime başlamadan önce; öğrencilerin düzeylerini tespit eder, öğretim etkinlikleri
sırasında çeşitli zaman dilimlerinde verimi ölçmek amacıyla her dönem için sınav programı
yapar.
f)Ölçme ve değerlendirme sonuçlarına göre, öğrencilerin derslere ve ulaşılması beklenen
hedef davranışlara göre; başarı veya başarısızlıklarını tespit eder, sonuçlarını önerilerle
birlikte öğrencilere ve ilgili öğretmenlere verir.
g)Yapılan düzey belirleme, düzey kontrol ve deneme sınavları sonuçlarına göre
öğrencilere öğrenci durum belgesi verir.
h)Yönetim, öğretmenler kurulu veya servisçe yararlı ve gerekli görülen etkinlikleri yapar.
Uygulama Aşamaları
Yasal dayanak ve eğitim bilimlerinin verileri çerçevesinde dershanelerde oluşturulan
ölçme ve değerlendirme servisi şu uygulamalarda bulunmalıdır:
1.Durum tespiti:
Dershaneye gelen her öğrencinin sahip olduğu akademik başarısının(Background)
ölçülmesi. Dershaneye gelen öğrencinin sahip olduğu bilgi birikiminin bilinmesi ilerleyen
süreçlerde öğrencideki değişimin(Pozitif veya negatif yönde) izlenmesi anlamında oldukça
önemlidir. Öğrencideki değişimin yönü hakkında veliye bilgi verilmesi, dershanenin imajının
oluşumunda büyük katma değer sağlayacaktır. Ayrıca öncelikli amacı sınavlarda yüksek
başarı olan dershanenin yerinde ve zamanında önlem almasında önemli bir uyarıcı olacaktır.
2.Başarı testleri:
Eğitim sürecinde belli aralıklarla başarı testlerinin uygulanması; Başarı testleri ile bilen
öğrenci ile bilmeyenlerin ayrılması, cinsiyete, seviye gruplarına göre farklılıkların olup
olmadığının tespiti. Bu çalışma, dershanenin uygulayacağı testler sonucundaki tablonun bir
anlamda check edilmesini sağlayacaktır.
3.Hız ve güç testleri:
Dershane tarafından uygulanacak olan konu sonu testleri ve denemeler.
4.Verilerle başarı değerlendirmesi:
Yapılan sınavlar, denemeler ve quizlerin tablolarla raporlaştırılması. Bu raporlar bir
anlamda dershanenin özdeğerlendirmesi niteliğinde olup her dönem iki kez hazırlanacaktır.
Raporlarda seviye gruplarına (eğer yapılmışsa) ayak uyduramayarak seviye altı olanlar ve
hızlı çalışma temposu ile bir üst seviye grubuna yerleşen öğrencilerin tespiti sayısal verilerle
yapılacaktır.
Velilere çocuğunun akademik başarısının somut verilerle sergilenmesi sağlanacaktır.
Veliye yıl içinde verilecek sürekli veriler velinin memnuniyetini artıracak ve çocuğunun
sınavı kazanmasında dershanenin payını görmesinde yardımcı olacaktır. Sınavı kazanamayan
velinin ise yıl içinde verilerle sürekli bilgilendirilmesi ile dershanenin elinden geleni yaptığı
gösterilmiş ve çocuğu kazanamayan velinin olumsuz propaganda yapmasının önüne geçilmiş
olacaktır.
Ölçme birimince hazırlanacak raporlarda şu gruplarda değerlendirmeler yapılabilir:
a.Seviye gruplarına göre başarının sorgulanması,
3
TM A Grubu -TM B Grubu Başarı
Karşılaştırması
16
14
Net Sayısı
12
10
8
6
4
2
0
Mat A
Mat B Türk A Türk B Sos A Sos B
Dersler
Yukarıdaki şekilde TM A grubu ile TM B grubu başarılarının karşılaştırılması
görülmektedir. Sınıfta her ders için sınıf içi üç ayrı quiz uygulanmıştır. Quizler 20 sorudan
oluşmaktadır. Şekilde görüldüğü gibi TM A grubu Matematik, Türkçe ve Sosyal Bilgiler
derslerinde TM B gurubuna göre daha başarılıdır. Dershanenin kayıt öncesi uyguladığı başarı
testleri verileri ile bir uyum görünmektedir. Ancak B Grubunun A grubuna göre daha az
başarılı görünmesinde öğretmen faktörü dikkate alınabilir, zira A grubu ile B gurubunun
Matematik ve Sosyal Bilgiler öğretmenleri farklı iken Türkçe dersleri öğretmenleri aynıdır.
Şekildeki verilerden de görüldüğü gibi iki grup arasındaki farkın en az olduğu ders Türkçe
dersleridir.
b.Her öğrenci için başarının ders boyutunda sorgulanması,
Net Sayısı
Ahmet Narin'in Derslere Göre Başarı
Karşılaştırması
11,4
11,2
11
10,8
10,6
10,4
10,2
10
9,8
9,6
9,4
Mat 1
Türk 1
Sos 1
Dersler
Yukarıdaki tabloda TM A sınıfı öğrencisi Ahmet Narin’in Matematik, Türkçe ve Sosyal
Bilgiler derslerine ait başarı durumu görünmektedir. Ahmet’e uygulanan üç quizin net doğru
soru (20 soru üzerinden) ortalaması orta düzeyde bir öğrenci olduğunu göstermektedir.
Ahmet’in bir Yükseköğretim kurumuna yerleşebilmesi için akademik başarı düzeyini
yukarıya çekmesi gerekmektedir.
4
c.Her öğrenci için başarının konu boyutunda sorgulanması,
Ahmet Narin'in Matematik Dersi Başarı Tablosu
12
Net Sayısı
10
8
6
4
2
G
eo
m
et
ri
le
r
em
Pr
ob
l
Ka
rış
ık
Kö
kl
ü
sa
yı
la
r
sa
yı
la
r
Ü
st
lü
el
er
Kü
m
Sa
yı
la
r
0
Konular
Yukarıdaki tabloda Ahmet Narin’in Matematik dersi konularındaki başarı durumu
görünmektedir. Ahmet’in matematik dersi başarısı yukarıda da görüldüğü gibi orta düzeyde
olup konulara göre de büyük bir fark görünmemektedir. Sadece Köklü Sayılarda diğer
konulara göre başarı daha düşüktür.
d.Her öğrenci için başarının zamana göre sorgulanması,
Net Sayısı
Ahmet Narin'in Matematik Dersi
Başarı Karşılaştırması
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Eylül
Ekim
Kasım
Dersler
TM A Grubu öğrencisi Ahmet Narin’in Eylül-Ekim-Kasım ayları matematik başarı
durumu karşılaştırılması görünmektedir. Ahmet’in matematik dersindeki başarısı artarak
gelişmektedir.
5.Öğrencilerin Dershaneye karşı tutumlarının ölçülmesi:
Tutum ölçekleri her dönem bir defa uygulanacaktır. Tutum ölçekleri ile öğrencilerin
dershaneyi nasıl gördükleri test edilecektir ve yıl içinde öğrenci kayıplarının önüne geçmek
mümkün olacaktır. Ayrıca öğrencilerin memnuniyet düzeylerinin bir anlamda sürekli
gözlenmesi sağlanmış olacaktır.
5
6.Dershane çalışanlarının eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi, planlanması ve
uygulanması:
Yılda bir defa yapılacaktır. Dershane çalışanlarının eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi
amacıyla “Eğitim İhtiyaç Analizi” yapılacak ve ihtiyaç duyulan konularda eğitimler planlanıp
uygulanacaktır.
7.Soru Bankasının oluşturulması:
Dershane öğretmenleri tarafından yıl içinde toplanacak sorularla belli bir süre sonra planlı
bir soru bankası oluşabilecektir.
8.Dershaneye gelen öğrencilere uygulanacak her sınıf düzeyi için ayrı “Başarı
Testlerinin” hazırlanması:
Başarı testleri ile Dershane girdilerinin bir anlamda kalite kontrolü yapılacaktır. Başarı
düzeyi önceden bilinen öğrencilere işleme sürecinde daha iyi rehberlik yapmak mümkün
olabilecektir. Konu ve beceri anlamında belli özellikleri ölçen, ayırt edicilik ve güçlük
indeksleri bilinen sorulardan oluşan başarı testleri İlköğretim 4. sınıftan itibaren her sınıf
düzeyinde ve LGS, ÖSS testleri şeklinde toplam 8 adet olmalıdır. Bu testler soru bankasının
dışında kalan sorular niteliğindedir. Bu testler fix bir özellikte olup dershaneye ilk kaydolacak
her öğrenciye aynı test verilerek uygulanacaktır.
Sonuç
Dershane, ölçme değerlendirme biriminin rantabl kullanılması, öğrenci başarısı odaklı bir
yöntemle sürekli ve kalıcı bir imaj oluşturabilir. Kalıcı imaj kaliteli öğrencinin gelmesi ile
doğrudan ilişkilidir. Kaliteli girdi dershanenin işleme sürecinde daha az enerji harcanmasına
rağmen daha verimli sonucun alınmasına zemin hazırlayacaktır.
6

Download Report