Okullarda Dağıtımcı Liderlik Arş. Gör. Kıvanç

Okullarda Dağıtımcı Liderlik
Arş. Gör. Kıvanç Bozkuş, Yrd. Doç. Dr. Yüksel Gündüz
Artvin Çoruh Üniversitesi
kbozkus@artvin.edu.tr, gunduz@artvin.edu.tr
Liderlik okulda sağlıklı bir öğrenme ortamının oluşturulmasını sağlayarak öğrencilerin
öğrenmelerini olumlu etkilemektedir (Quinn, 2002; Burch & Spillane, 2003; McLaughlin &
Talbert, 2006; Leithwood & Jantzi, 2008; Spillane & Zuberi, 2009). Eğitimde liderlik, okulun
ilerlemesinde anahtar rol oynama, daha iyiye doğru değişim için vizyon, yön ve destek verme
olup değişim meydana getiren kimseler olan liderler örgütün en tepesinde bulunmak zorunda
değillerdir (Harris & Muijs, 2005). Liderliğin okul yöneticilerinin tekelinden çıkıp yetki
hiyerarşisinde yönetim görevi olmayanlar tarafından da sergilenebilmesine dağıtımcı liderlik
(DL) denmektedir (Arrowsmith, 2007). DL basit bir yetkilendirme olmayıp kişilerin
liderliklerini ortaya çıkarabilecekleri bir ortamın yaratılmasıdır (MacBeath et al., 2004). DL’nin
öğrenci başarısını olumlu etkilediği savunulmaktadır (Silins & Mulford, 2002; Heck &
Hallinger, 2009; Heck & Hallinger, 2010). Araştırma, okullarımızda DL’nin bu bağlamda
oluşup oluşmadığını, varsa kuram ile uygulama arasındaki farkları saptamayı amaçlamaktadır.
Araştırmanın desenini durum çalışması yaklaşımlarından iç içe geçmiş tek durum
oluşturmaktadır. Araştırılan durum ise öğretmenlerin DL hakkındaki algılarıdır. 2013-2014
eğitim öğretim yılında Artvin ilinden rasgele seçilen 3 resmi okulda görev yapan 7 yönetici, 12
öğretmen toplam 19 eğitimciyle yapılan görüşmelerde yarı yapılandırılmış formatta açık uçlu
sorular sorulmuştur. Bulgulara göre katılımcıların liderlik ile ilgili algılarının çok sınırlı olduğu,
liderliği yöneticilikten farklı olarak algılamadıkları, bu yüzden de DL’yi yapılacak işlerin
yöneticiler tarafından kişilere verilmesi şeklinde algıladıkları, bunun da yöneticilerin
yetkilendirmesiyle sadece yönetici gerek duyduğunda gerçekleştiği ve öğretmenlerin bu konuda
isteksiz olduğu saptanmıştır. Dolayısıyla okullarda DL’nin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. DL
hakkındaki algılar ile kuram arasında belirgin bir farklılığın olduğu bunun sebebinin ise
katılımcıların lider ile yönetici arasındaki farkları bilmemesinden kaynaklandığı çıkarımına
ulaşılmıştır. Başta yöneticiler olmak üzere eğitimcilerimizin okul yönetimi hakkındaki temel
kavramlarda sorun yaşamaları önemli bir meseledir. Eğitimcilerimizin yetiştirilmeleri
sırasındaki lisans eğitimlerinde ve görevleri sırasındaki hizmet içi eğitimlerinde yönetim ve
liderliğe dair dersler almaları önerilmektedir. Hem genel olarak liderliğin hem de DL’nin
öğrenci başarısını olumlu etkilediği düşünülürse, eğitimcilerin liderliğe ilişkin yeterliklerinin
artırılması gerekli görülmektedir. Bu yüzden eğitim fakültelerinin gelecekleri şekillendirilirken
yönetim ve liderlik ile ilgili derslerin eğitim programlarına eklenmesi önerilmiştir.
Anahtar kelimeler: dağıtımcı liderlik, liderlik, yönetim, okul
Kaynakça
Arrowsmith, T. (2007). Distributed leadership in secondary schools in England: the impact on
the role of the headteacher and other issues. Management in Education, 21(2), 21-27.
Burch, P., & Spillane, J. P. (2003). Elementary school leadership strategies and subject matter:
Reforming mathematics and literacy instruction. The Elementary school journal, 103(5),
519-535.
Harris, A., & Muijs, D. (2005). Improving schools through teacher leadership. Berkshire: Open
University Press.
Heck, R. H., & Hallinger, P. (2009). Assessing the contribution of distributed leadership to
school improvement and growth in math achievement. American Educational Research
Journal, 46(3), 659-689.
Heck, R. H., & Hallinger, P. (2010). Testing a longitudinal model of distributed leadership
effects on school improvement. The Leadership Quarterly, 21(5), 867-885.
Leithwood, K., & Jantzi, D. (2008). Linking leadership to student learning: The contributions
of leader efficacy. Educational Administration Quarterly, 44(4), 496-528.
MacBeath, J., Oduro, G. K. T., Waterhouse, J., & University of Cambridge in collaboration
with the Eastern Leadership Centre. (2004). Distributed leadership in action: a study of
current practice in schools. National College for School Leadership.
McLaughlin, M., & Talbert, J. E. (2006). Building school-based TLCs: Professional strategies
to improve student achievement. New York: Teachers College Press.
Quinn, D. (2002). The impact of principal leadership behaviors on instructional practice and
student engagement. Journal of Educational Administration, 40(4), 447-467.
Silins, H., & Mulford, W. (2002). Leadership and school results. In Leithwood, K. and
Hallinger, P. (Eds), Second International Handbook of Educational Leadership and
Administration, Kluwer, Dordrecht, 561-612.
Spillane, J. P., & Zuberi, A. (2009). Designing and piloting a leadership daily practice
log. Educational Administration Quarterly, 45(3), 375-423.

Download Report