Gökkuşağı Alabalıklarında (Oncorhynchus mykiss)

PF–003
Formaldehitin (Formalin; CH2O) Gökkuşağı Alabalıklarında
(Oncorhynchus mykiss) Histopatolojik Etkileri
a
Cafer Bulut, bAyşegül Kubilay, cBelkıs Birden
Akdeniz Su Ürünleri Araştırma Üretme ve Eğitim Enstitüsü Müdürlüğü Eğirdir Birimi
Eğirdir/Isparta, caferbulut@gmail.com
b
Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi, 32500, Eğirdir/Isparta
c
Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji Bölümü, Isparta
a
Amaç: İntensif kültür uygulamaları yapılan balık yetiştiriciliği sektöründe insan sağlığına ve
çevreye zarar vermeyecek şekilde sağlıklı balık üretiminin yapılarak tüketime sunulmasına katkıda
bulunmak yetiştiriciliğin temel hedeflerinden biridir. Bu amaçla önemli bir kültür balığı olan
gökkuşağı alabalıklarında paraziter ve mikrobiyal enfeksiyonların tedavisinde ve alet-ekipmanın
dezenfeksiyonunda da yoğun miktarda dezenfektan ve kemoterapotik maddeler kullanılmaktadır.
Formaldehit de su ürünleri sektöründe balık hastalıklarının kontrolü ve dezenfektan olarak sıkça
kullanılmaktadır. Ancak yaygınlaşan bu kullanım, çevresel olumsuzluklara sebep olabildiği
gibi uygulama yapılan balıklarda da olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Bu durum kültür
balıkçılığında önemli bir problem oluşturmaktadır. Bu araştırmada balık hastalıklarında profilaktif
ve tedavi amacıyla yaygın olarak kullanılan formaldehitin (formalin; CH2O) gökkuşağı alabalıkları
üzerine histopatolojik etkileri incelenmiştir.
Gereç ve Yöntemler: Deneme Ekim 2009 tarihleri arasında Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir
Su Ürünleri Fakültesi Kuluçkahanesi’nde gerçekleştirilmiştir. Denemede kontrol grubu ile birlikte
formaldehitin 250 ml/L (1 saat) ve 500 ml/L (45 dk) konsantrasyonları kullanılmıştır. Deneme
tekerrürlü gerçekleştirilmiş olup her grup için 5 adet olmak üzere toplam 30 adet gökkuşağı alabalığı
histopatolojik çalışmalarda kullanılmıştır. Balıkların solungaç, karaciğer ve kas dokularından
alınan örnekler % 10’luk formalin solusyonunda tespit edilip patolojik incelemeler için rutin
preparat hazırlama tekniğine göre parafin bloklar hazırlanıp, 5 μm ayarlı mikrotomda kesilmiştir.
Kesitler hematoksilen-eozin (H&E) ile boyanarak ışık mikroskobunda incelenmiş ve bulgular
değerlendirilip önemli görülenler mikroskopta X200 ve X400 kez büyütülerek resimlenmiştir.
Bulgular: Elde edilen histopatolojik bulgularda formaldehit uygulanan balıkların solungaç
lamellalarında pilar ve epitel hücrelerinde dejenerasyon, interlamellalar alanlarında lenfoid ve
mononükleer hücre infiltrasyonu ve nekroz, kas dokularında dejenerasyon, karaciğerlerinde
sinuzoidal boşluklar, venalarında konjesyon, damarlarında hasar ve hepatositlerinde dejenerasyon
belirlenmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak formaldehit uygulanan gökkuşağı alabalıklarında histolojik olarak balıkları
olumsuz etkilerde bulunduğu görülmüştür. Bu nedenle su ürünleri yetiştiriciliğinde korunma, tedavi
ve dezenfektan olarak yaygın kullanılan formaldehit kullanımının su ürünleri işletmelerinde bilinçli
ve ihtiyaç dahilinde kullanılması gerektiği kanısına varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Gökkuşağı alabalığı, Oncorhynchus mykiss, formaldehit, histopatoloji
Teşekkür: Bu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’nin
SDÜ-BAP 1823YL-09 nolu proje desteğiyle gerçekleştirilmiştir.
1122
21. Ulusal Biyoloji Kongresi, 03–07 Eylül 2012, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye
http://www.ubk2012.ege.edu.tr

Download Report