1. No category

Dosyayı İndir - Vergide Gündem

ISSN: 2148-4686
Vergide Gündem
Tax Agenda
Ekim / October 2014
Vergi incelemesi devam ederken
gerçekleştirilen takdir komisyonuna sevk
işleminin zamanaşımı süresine etkisi
Av. Ayşe Cânan Doksat - Av. Öykü Öcal
Yedek parçalar giderleştirilmeli mi yoksa
amortismana mı tabi tutulmalı?
Duygu Tüzün
English translation
Gümrükte Gündem
Sercan Bahadır - Yakup Güneş
Ekonomi Yorumları
Levent Topçu
Sirküler indeks
Vergi takvimi
Pratik bilgiler
Practical information
Vergide Gündem
Av. Ayşe Cânan Doksat
Av. Öykü Öcal
Vergi incelemesi devam ederken
gerçekleştirilen takdir komisyonuna sevk
işleminin zamanaşımı süresine etkisi
I. Giriş
Bilindiği üzere 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) “Re’sen vergi tarhı” başlıklı 30.
maddesinde, matrahın tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni
ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmaması hallerinde, vergi matrahının re’sen
tarh edileceği düzenleme altına alınmış ve re’sen takdir yetkisi takdir komisyonları ve
vergi inceleme elemanlarına verilmiştir.
Öte yandan, yine VUK’un “Zamanaşımı süreleri” başlıklı 114. maddesinde tarh
zamanaşımı 5 yıl olarak belirlenmiş ancak vergi dairesince matrah takdiri için takdir
komisyonuna başvurulmasının zamanaşımını durduracağı düzenleme altına alınmıştır.
Yer verilen mevzuat hükümleri çerçevesinde, mükellefler nezdinde yürütülmekte olan
vergi incelemeleri olmasına karşın Vergi İdaresi tarafından salt zamanaşımı süresinin
durdurulması maksadıyla takdir komisyonuna sevk işleminin gerçekleştirildiği ve bu
kapsamda VUK hükümlerinin mükellefler aleyhine geniş yorumlandığı gözlenmektedir.
Bunun sebebi ise Devlet’in gelir ihtiyacını en kolay karşılama yöntemi olarak vergileri
görmesidir. Nitekim yaşanan ekonomik krizler, gerek kişi gerekse de şirket bazında
mükellefleri etkileyerek bu kişilerin kaynaklarında küçülmeye yol açmış ve bu durum
devletlerin de ekonomik küçülmeye gitmesine sebep olmuştur. Bu şekilde, ekonomik
çıkış kapısı olarak görülen ve Devlet’in en önemli gelir kaynaklarından olan verginin
önemi bir kez daha artmıştır.
Ek gelir ihtiyacına giren Devletler; yeni vergiler koyma, istisna hükümlerini dar
yorumlama veya vergi mevzuatı hükümlerini geniş yorumlama yolu ile kapsamda
olmayan vergileri kapsam dahiline alma yolu ile elde ettiği geliri arttırmaya yönelmiştir.
Bu yaklaşımın bir sonucu olarak da, yukarıda belirtildiği üzere Türk Vergi İdaresi gelir
ihtiyacını karşılamak adına mükellef nezdinde yürütülen vergi incelemelerini zamanaşımı
süresinin bitmesine az bir zaman kala takdir komisyonuna sevk ederek zamanaşımı
süresini durdurma yoluna gitmiştir.
Bu kapsamda makalemizin konusunu, Vergi İdaresinin söz konusu uygulamasına ilişkin
mevzuat açıklamalarımız ve değerlendirmelerimiz teşkil etmektedir.
II. Re’sen takdir yetkisi
Yukarıda belirtildiği üzere, VUK’un 30. maddesi hükmü ile re’sen takdir yetkisi ilke olarak
takdir komisyonlarına tanınmış olmakla birlikte; madde hükmünde 21.01.1983 tarih ve
2791 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik neticesinde vergi inceleme elemanlarına da vergi
incelemesine konu olaylarda takdir yetkisi verilmiştir. Konuya ilişkin madde hükmünün
ilgili kısmı aşağıdaki şekildedir:
“…Re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve
belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hallerde takdir
2
Ekim 2014
bu yetkiyi takdir komisyonuna devretmelerinin herhangi bir
yasal dayanağı bulunmadığı anlaşılmaktadır.
komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi
yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme
raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden
vergi tarh olunmasıdır. İnceleme raporunda bu maddeye göre
belirlenen matrah veya matrah farkı re'sen takdir olunmuş
sayılır…"
Anılan Kanun hükmünde değişiklik yapan 2791 sayılı Kanun’un
gerekçesinde de konuya ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalara yer
verilmiştir:
“…Kanun’un 30. maddesinde yapılan değişiklikle, vergi
inceleme elemanlarınca düzenlenen raporlar üzerine re’sen
vergi tarhı için takdir komisyonlarından karar alma zorunluluğu
kaldırılmaktadır. Kaldı ki, değişiklik yapılmadan önce de takdir
komisyonları inceleme raporlarında önerilen miktarları dikkate
almak suretiyle matrah takdir etmekteydiler. Yapılmış olan
bu değişiklik sayesinde vergi incelemesi sonucu vergi ziyaına
sebebiyet verdiği tespit edilen mükelleflerin vergisinin daha hızlı
salınmasına imkan vermektedir…”
Yer verilen mevzuat hükümlerinin incelenmesinden görüleceği
üzere, anılan Kanun hükmünde yapılan değişiklik ile vergi
inceleme elemanlarınca düzenlenen raporlar üzerine re’sen
vergi tarhı için takdir komisyonlarından karar alma zorunluluğu
kaldırılmış ve vergi inceleme raporlarında belirlenen matrah
üzerinden vergi dairesince vergi tarh edilmesi mümkün hale
getirilmiş bulunmaktadır.
Nitekim 26.01.1983 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 149
sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde de konuya
ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir:
“… Bilindiği üzere, bugüne kadar yapılan uygulama gereğince
re’sen tarh usulüne göre bir vergi tarh edilebilmesi için ortada
bir vergi inceleme raporu olsa bile 30. madde hükmüne göre,
vergiye tabi matrahın mutlaka takdir komisyonu marifetiyle
takdir ve tespit edilmesi gerekmekteydi.
Vergi Usul Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasında yapılan
değişiklik ile vergi inceleme elemanlarınca düzenlenen raporlar
üzerine, re’sen vergi tarhı için takdir komisyonlarından karar
alma zorunluluğu kaldırılmış ve raporda belirlenen matrah
üzerinden vergi dairesince vergi tarhına imkan verilmiştir.
Bu nedenle, bundan böyle yetkililerce düzenlenecek olan vergi
inceleme raporları üzerine yapılacak re’sen vergi tarhiyatı
dolayısıyla artık takdir komisyonlarından karar alınması
gerekmeyecektir.
Yalnız takdir komisyonları faaliyetlerine devam etmekte
olduğundan; inceleme raporları dışındaki takdir işlemleri için her
halükarda takdir komisyonlarına başvurulacağı hususu gözden
uzak tutulmamalıdır. Bunun dışında, inceleme elemanlarının
tarhiyata dayanak teşkil edecek miktarı düzenleyecekleri
raporlarda mutlaka belirtmeleri gerekmektedir…”
149 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde yer
verilen açıklamalar da dikkate alındığında, vergi inceleme
elemanlarının vergi incelemesi devam ettiği sırada kanunen
kendilerine verilen matrah takdir etme yetkisinin kullanmayarak
Dolayısıyla vergi inceleme elemanlarınca düzenlenen raporlar
üzerine re’sen vergi tarhı için takdir komisyonlarından karar
alma zorunluluğunun kaldırılmış olması ve vergi inceleme
raporlarında belirlenen matrah üzerinden vergi dairesince vergi
tarh edilmesinin mümkün hale getirilmiş bulunması karşısında;
vergi inceleme elemanlarının vergi incelemesi devam ettiği
sırada takdir komisyonuna sevk işlemi gerçekleştirmelerinin
herhangi bir yasal gerekçesi bulunmaktadır.
Zira mükellefler nezdinde başlatılan bir vergi incelemesi
bulunmasına karşın; vergi idaresi tarafından takdir komisyonuna
sevk işleminin gerçekleştirilmesi halinde, vergi inceleme
elemanları kanunen kendilerine verilen matrah takdir etme
yetkisini kullanmamaktadır.
III. Takdir komisyonuna başvurunun, salt zamanaşımı süresini durdurmak amacıyla gerçekleştirilmesinin VUK’un zamanaşımını düzenleyen
hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi
VUK’un zamanaşımını düzenleyen “Zamanaşımı süreleri”
başlıklı 114. maddesinin 6009 sayılı Kanun ile değiştirilmeden
önceki hali aşağıdaki şekildeydi:
“Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından
başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen
vergiler zamanaşımına uğrar.
Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir
komisyonuna başvurulması zamanaşımını durdurur. Duran
zamanaşımı mezkur komisyon kararının vergi dairesine tevdiini
takip eden günden itibaren işlemeye devam eder…”
Yıllardır süregelen uygulamada ise tamamlanamayan vergi
incelemeleri, beş yıllık zamanaşımı süresinin bitmesine az bir
süre kala hatta kimi zaman son gününde “vergi dairesince
matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurulması
zamanaşımını durdurur” hükmü altına sığınılarak vergi inceleme
elemanları tarafından takdir komisyonuna sevk edilmekte ve bu
şekilde takdir komisyonunda geçecek sürenin mükellef aleyhine
bir sonuç doğurmayacağı ileri sürülmektedir.
Hatta re’sen vergi tarhının ancak matrahın tamamen
veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni
ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde
uygulanabileceği hususu da göz önüne alındığında, takdir
komisyonu tarafından matrah takdirini gerektirecek bir vergi
türü niteliğini haiz olmayan hallerde dahi sırf zamanaşımı
süresini uzatmak amacıyla takdir komisyonuna sevk işlemi
gerçekleştirilmektedir.
Zamanaşımı süresinin sırf vergi mükellefleri aleyhine
uzatılmasına yönelik çabaların öncelikle kamu yararına aykırılık
nedeniyle reddi gerekmektedir.
Aksi bir durumun ise; VUK’ta yer alan zamanaşımına ilişkin
düzenlemelerin getiriliş amacına aykırılık teşkil edeceği açıktır.
Ekim 2014
3
Zamanaşımı süresi, vergi kanunları kapsamında kamu yararına
ilişkin bir müessese olarak düzenleme altına alınmış olup
mahkemeler tarafından da def’i olarak değil re’sen dikkate
alınmaktadır.
Nitekim madde hükmünün amacına aykırı bir şekilde ve
mükellef aleyhine kullanılması dolayısıyla işbu durum Anayasa
Mahkemesi önüne taşınmıştır.
Anayasa Mahkemesi 15.10.2009 tarih ve E.2006/124,
K.2009/146 sayılı kararında “…vergi dairesince matrah takdiri
için başvurunun sırf zamanaşımını durdurmak için keyfi olarak
kullanılmasında güvence sağlamayacağı gibi yükümlüye
vergi tahsilatının geciktiği süre kadar gecikme zammı ve faizi
uygulanacak olması da yükümlünün vergi yükünü artırarak
haksız sonuçlar doğurabilir…” gerekçesiyle Anayasa’da
düzenleme altına alınan verginin yasallığı ve hukuk devleti
ilkelerine aykırılığı nedeniyle söz konusu fıkranın iptali yönünde
hüküm tesis etmiştir.
Anayasa Mahkemesinin söz konusu iptal kararının akabinde ise
VUK’un yukarıda yer verilen 114. maddesinde 01.08.2010
tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6009 sayılı Kanun ile
bir değişiklik yapılmış ve zamanaşımı sürelerinin belirsiz,
öngörülemez ve keyfi olarak kullanılmasını engellemek amacıyla
takdir komisyonuna başvurmak suretiyle duran zamanaşımı
süresinin her halükarda 1 yılı aşamayacağı düzenleme altına
alınmıştır.
Nitekim işbu durum, 6009 sayılı Kanun’un gerekçesinde de “…
VUK’un 114. maddesinde düzenleme yapılarak, matrah takdiri
için takdir komisyonuna başvurulması halinde zamanaşımının
durması bir yıllık süre ile sınırlandırılmakta ve böylece Anayasa
Mahkemesinin gerekçeli kararında da ifade edilmiş olan
belirsizlik sorunu ortadan kaldırılmaktadır…” denilmek suretiyle
ifade olunmuştur.
Bu kapsamda, VUK’un zamanaşımını düzenleyen “Zamanaşımı
süreleri” başlıklı 114. maddesinin 6009 sayılı Kanun ile
değiştirildikten sonraki hali aşağıdaki şekildedir:
“…Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın
başından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ
edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar.
Şu kadar ki, vergi dairesince matrah takdiri için takdir
komisyonuna başvurulması zamanaşımını durdurur. Duran
zamanaşımı mezkur komisyon kararının vergi dairesine tevdiini
takip eden günden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam
eder. Ancak işlemeyen süre her hal ve takdirde bir yıldan fazla
olamaz…”
Yer verilen madde hükmünden de görüleceği üzere, vergi
dairesinin matrah takdiri için takdir komisyonuna başvurması
zamanaşımı süresini durduran bir neden olarak öngörülmüş
ve zamanaşımının durması bir yıllık süre ile sınırlandırılarak
vergilemede belirlilik, yasallık ve hukuk devleti ilkelerine
uygunluk sağlanması amaçlanmıştır.
Ancak aynı madde hükmünde takdir komisyonuna başvurmak
suretiyle kesilen zamanaşımı süresinin bir yılı aşamayacağı
belirtilerek, söz konusu müessesenin vergi idaresi tarafından
4
sırf zamanaşımını durdurmak için keyfi olarak kullanılmasının
önüne geçilmek istenmiş ve zamanaşımının durması makul ve
öngörülebilir bir süreyle sınırlandırılmıştır.
Yer verilen mevzuat hükümleri ile Anayasa Mahkemesinin
bahsi geçen iptal kararı birlikte değerlendirildiğinde; Kanun
Koyucu tarafından, takdir komisyonuna başvurulmak suretiyle
zamanaşımı süresinin durdurulması uygulamasının Vergi İdaresi
tarafından keyfi olarak kullanılmasının önüne geçilmek istenildiği
anlaşılmaktadır.
Aksi bir durumun ise Anayasa’da düzenleme altına alınmış
bulunan verginin kanuniliği ve hukuk devleti ilkelerine aykırılık
teşkil edeceği açıktır.
Hal böyle iken; mükellefler nezdinde devam etmekte olan
bir vergi incelemesi bulunmasına karşın; sadece zamanaşımı
süresinin mükellefler aleyhine uzatılması amacıyla takdir
komisyonuna sevk işleminin gerçekleştirilmesinin yukarıda
açıklanan sebeplerle VUK’un zamanaşımı ve incelemeye ilişkin
düzenlemelerinin getiriliş amacına ve Anayasa’da düzenleme
altına alınan vergilerin kanuniliği ve hukuk devleti ilkelerine
aykırılık teşkil edeceği kanaatindeyiz.
IV. Vergi yargısının konuya ilişkin görüşü
Bugüne değin, Vergi Yargısı tarafından VUK’un 114. maddesi
mucibinde nezdinde vergi incelemesi devam eden mükelleflerin
salt zamanaşımı süresinin durdurulması amacıyla takdir
komisyonuna sevk işleminin hukuka aykırılığı yönünde bir karar
tesis edilmemişti.
Sadece Danıştay 9. Dairesinin 13.03.2007 tarih ve
E.2005/5109, K.2007/733 sayılı kararının karşı oy
gerekçesinde “…Nezdinde vergi incelemesi devam eden
mükellefin beyanının re’sen vergi matrahı takdiri için, sırf
zamanaşımını kesmek amacıyla, mücerret takdire sevk
işlemi 213 sayılı Kanun’un 114. maddesinde belirtilen
zamanaşımı süresini durdurmaz; 5 yıllık süre geçirildikten sonra
zamanaşımına uğramış bulunan hesap dönemleri için hukuken
tarhiyat işlemi yapılamaz. Öte yandan, sadece zamanaşımını
durdurmak için inceleme elemanınca önce dosyanın takdir
komisyonuna sevk edilmesinin istenilmesi, zamanaşımı
süresi dolduktan sonra inceleme raporunun düzenlenmesi
ve bu rapordaki miktarın aynısının alınması suretiyle takdir
komisyonunca matrah takdir edilmesi halinde, Vergi Usul
Kanunu’nun 113 ve 114. maddelerinin hiçbir hükmü kalmayıp,
bu maddelerin işlemesi söz konusu olmayacaktır...” ifadelerine
yer verilmiştir.
Bununla birlikte, İstanbul 11. Vergi Mahkemesi tarafından tesis
edilen 21.3.2014 tarihli güncel bir kararda ise zamanaşımı
süresinin takdir komisyonuna başvurulması nedeniyle durması
için olayda, gerçek bir re'sen takdir nedeninin saptanmış
olması, diğer bir değişle salt zamanaşımını durdurmak amacıyla
olayın gerçekte var olmayan bir re'sen takdir nedenine
dayandırılmamış olması gerektiği belirtilmiş ve bu kapsamda
yetkili komisyonca inceleme yapılmadan zamanaşımı süresinin
dolmasından sonra düzenlenen vergi inceleme raporunda yer
alan matrahlar dikkate alınarak takdir komisyonun kararına
istinaden yapılan cezalı tarhiyatların zamanaşımı nedeniyle
terkini yönünde hüküm tesis edilmiştir.
Ekim 2014
Danıştay 9. Dairesinin 22.05.2013 E:2012/9726,
K:2013/5028 sayılı kararı ile de konuya açıklık getirilmiş olup,
kararda“… Sırf zamanaşımını kesmek amacıyla takdire sevk
işlemi 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 114. maddesinde
belirtilen zamanaşımı süresini durdurmayacağından ve olayda;
davacı hakkında uyuşmazlık konusu husus ile ilgili olarak
inceleme yapılmadan zamanaşımı gerekçe gösterilerek takdir
komisyonuna sevki üzerine, takdir işlemlerine esas teşkil etmek
üzere zamanaşımı süresinin dolmasından sonra düzenlenen basit
rapor dikkate alınarak takdir komisyonunca belirlenen matrah
üzerinden cezalı katma değer vergisi tarhiyatı yapılmasında
hukuka uyarlık bulunmadığından yazılı gerekçeyle davayı
reddeden Vergi Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.”
ifadelerine yer verilmiştir.
VI. Sonuç
Uygulamada, Vergi İdareleri tarafından mükellefler nezdinde
vergi incelemesine devam olunmasına karşın salt zamanaşımı
süresini durdurmak maksadıyla takdir komisyonuna sevk
işlemlerinin gerçekleştirildiği görülmektedir.
VUK kapsamında takdir yetkisinin takdir komisyonları ve vergi
inceleme elemanlarına verilmiş olmasına karşı, vergi idaresi
tarafından salt mükellefler aleyhine zamanaşımı hükümlerinin
işletilmesi amacıyla gerçekleştirilen takdir komisyonuna sevk
işlemleri ise gerek VUK hükümlerine gerekse Anayasa’ya
aykırılık teşkil edecektir.
Nitekim vergi yargısının ve Danıştayın da konuya ilişkin güncel
görüşü takdir komisyonuna sevk işleminin salt mükellefler
aleyhine zamanaşımı süresinin durdurulması maksadıyla
gerçekleştirilemeyeceği yönündedir.
Konuya ilişkin olarak tesis edilen güncel ilk derece mahkemesi
kararlarının Danıştay nezdinde de onaylanması durumunda,
konuya ilişkin olarak açık içtihat oluşabileceği ve Vergi İdaresinin
de yaklaşımını bu doğrultuda değiştirebileceği kanaatindeyiz.
Ekim 2014
5
Vergide Gündem
Duygu Tüzün
Yedek parçalar giderleştirilmeli mi yoksa
amortismana mı tabi tutulmalı?
I. Giriş
Amortisman mevzuu muhasebenin temel kavramlarından dönemsellik ilkesinin bir
gereği olup, amortismana tabi iktisadi kıymetin tespitinde Vergi Usul Kanunu’nun açık
olmadığı hallerde Kanun’un uygulamasında tereddütler yaşanmaktadır.
Özellikle tam kapasite çalışan ve üretim süreçlerinde devamlılığın kritik faktör
olduğu bazı firmalar, üretimin aksamaması için envanterlerinde yedek parça
bulundurmaktadırlar. Söz konusu yedek parça alımlarının amortismana tabi iktisadi
kıymet olarak mı muhasebeleştirileceği yoksa doğrudan gider olarak mı dikkate alınacağı
konusu son dönemde çıkan bir mukteza ile bir kez daha gündemimize gelmiştir.
Bu yazımızda, gelecek dönemlerde işletmelerde kullanılmak üzere alınan
yedek parçaların amortismana tabi iktisadi kıymet olarak değerlendirilip
değerlendirilemeyeceği konusu irdelenecek olup, Vergi Usul Kanunu hükümleri, Gelir
İdaresi Başkanlığı tarafından verilmiş olan özelgelerde belirtilen açıklamalar ve Danıştay
Kararları dışında kendi kanaatimiz olarak ortaya koyulan görüşlerin hiçbir bağlayıcılığı
olmadığını ve bu konuda Vergi İdaresinin görüşünün alınmasının faydalı olacağını
hatırlatmak isteriz.
II. Amortismana tabi iktisadi kıymet kavramı
Vergi Usul Kanunu’nun 313’üncü maddesinde, “İşletmede bir yıldan fazla kullanılan
ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle
269’uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet,
edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit
edilen değerinin bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortismanın mevzuunu teşkil
eder.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıdaki maddeden de anlaşılacağı üzere, bir iktisadi kıymetin amortismana tabi
tutulabilmesi için öncelikle gayrimenkul veya Vergi Usul Kanunu’nun 269’uncu maddesi
uyarınca gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerden olması gerekmektedir.
Vergi Usul Kanunu’nun 269’uncu maddesinde:
i. Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatının;
ii. Tesisat ve makinaların;
iii. Gemiler ve diğer taşıtların;
iv. Gayrimaddi hakların;
gayrimenkul gibi değerleneceği hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu maddede yer verilen “mütemmim cüz (bütünleyici parça)” terimi, 4721
sayılı Türk Medeni Kanunu’nun1 684’üncü maddesinde “yerel adetlere göre asıl
şeyin temel unsuru olan ve o şey yok edilmedikçe, zarara uğratılmadıkça veya yapısı
değiştirilmedikçe ondan ayrılmasına olanak bulunmayan parça” olarak tanımlanmıştır.
1
6
22.11.2001 tarihinde kabul edilen 4721 sayılı Kanun 08.12.2001 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Ekim 2014
Bir binaya eklenen havalandırma boşluğu, yangın merdiveni
veya asansör gibi varlıklar tartışmaya yer bırakmayacak şekilde
tamamlayıcı parça sayılabilirler.2
“Teferruat” terimine ilişkin ise aynı Kanun’un 686’ncı
maddesinde “asıl şey malikinin anlaşılabilen arzusuna veya yerel
âdetlere göre, işletilmesi, korunması veya yarar sağlaması için
asıl şeye sürekli olarak özgülenen ve kullanılmasında birleştirme,
takma veya başka bir biçimde asıl şeye bağlı kılınan taşınır
maldır. Eklenti, asıl şeyden geçici olarak ayrılmakla bu niteliğini
kaybetmez.” açıklamasına yer verilmiştir. Örneğin, üzerinde
meyve ağaçlarının bulunduğu bir arazi çevresine çekilen çit o
arazinin eklentisi olarak değerlendirilebilecektir.3
Vergi Usul Kanunu’nun 313’üncü maddesinden görüleceği
gibi, bir iktisadi kıymetin amortismana tabi tutulabilmesi için,
söz konusu kıymetin yukarıda sayılanlardan olmasının yanında
ayrıca, bir yıldan fazla kullanılabilir nitelikte olması, işletmenin
envanterinde kayıtlı olması ve yıpranmaya, aşınmaya veya
kıymetten düşmeye maruz bulunması şartlarının bir arada
sağlanması gerekmektedir.4
Bunun yanında, aynı maddeye istinaden mükellefler değeri belli
tutarı aşmayan (2014 yılı için 800 TL5) alet ve demirbaşları
iktisap edildikleri yıl doğrudan gider yazabilecektir. Ancak değeri
belli tutarın altında olan kıymetin gider yazılabilmesi için, değeri
belli tutarı geçen iktisadi ve teknik bir bütünün parçası olmaması
gerekmektedir.6 Ayrıca, Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer
320’nci maddesinde iktisadi ve teknik bakımdan bir bütün
teşkil eden değerler için normal veya azalan bakiyeler usulü
ile amortisman usullerinden yalnız birisinin uygulanabileceği
belirtilmiştir.
Bu noktada, iktisadi ve teknik bütünlük kavramlarına değinmek
faydalı olacaktır. İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden
iktisadi kıymetler, “Bir işletmede belli bir fonksiyon etrafında
birleşerek bir üretimde bulunan veya üretime herhangi bir
aşamada bir değer kazandıracak nitelikteki bir fonksiyonu
birbirini tamamlayarak yerine getiren iktisadi kıymetler
topluluğu” olarak tanımlanmıştır.7
Tanımdan da anlaşılabileceği gibi, iktisadi ve teknik bütünlükten
söz edebilmek için kıymetlerin yalnızca birlikte çalışmaları
sonucunda kendilerinden beklenen sonucu verebilmeleri
gerekmektedir.
III. Amortisman uygulamasının başlangıcı
Vergi Usul Kanunu’nun 320’inci maddesinde amortisman
uygulama süresinin kıymetlerin aktife girdiği yıldan başlayacağı
belirtilmiş olup, aktife girme kavramının tanımı açık olarak
yapılmamıştır. Konu ile ilgili Hesap Uzmanları Danışma
Komisyonu Kararı’nda8 amortismana tabi bir iktisadi kıymetin
2
3
4
5
6
7
8
9
aktife girmesi, o kıymetin iktisap edilerek defter kayıtlarına
geçirilmesi, değerleme gününde envantere dahil olması ve
kullanılmaya hazır halde bulunması9 olarak açıklanarak,
amortisman yönünden aktife girme deyimi ile iktisadi kıymetin
işletmede fiilen kullanılmaya başlanmasının ifade edilmediği
belirtilmiştir.
Aynı Karar’da, faaliyetini sürdüren bir işletmenin üretim yapmak
üzere yeni bir ünite tesisine yönelik yatırımlarını tamamlamadan
satın aldığı makinalar üzerinden amortisman ayırmasının,
yatırımın tamamlanmaması, makinaların montajının
yapılmaması ve kullanılmaya hazır halde bulunmaması
nedeniyle mümkün olmadığı görüşüne yer verilmiştir. Ek
olarak, iktisap edilen fakat fiilen kullanılmayan yedek makine ve
tesisatın amortismana tabi tutulabilmesi için kullanılmaya hazır
halde bulunmasının yeterli olacağı belirtilmiştir.
Bu kapsamda, iktisadi kıymetin fiilen kullanılıp kullanılmadığının
değil, kullanılmaya hazır halde bulunmasının amortisman
uygulamasının başlangıcının tespiti için önem arz ettiği
söylenebilecektir.
Danıştay 4.Dairesinin bir Kararı’nda10 ise, “Geçici bir hesap
olan ve kesin maliyetleri henüz belli olmayan, dolayısıyla
üzerinden amortisman ayrılacak tutar henüz kesinleşmeyen,
yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık
hesabına aktarılacak olan, her türlü madde ve malzeme ile işçilik
ve genel giderlerle ilgili harcamaların izlendiği "Yapılmakta
Olan Yatırımlar" hesabında yer alan kıymetler için aktife
kaydedilmiş olduğu kabul edilmek suretiyle amortisman
ayrılması hukuken mümkün bulunmamaktadır. Bu kıymetler için
amortisman ancak, üzerinden amortisman ayrılacak tutarın
nihai olarak belirlenmesi, dolayısıyla kıymetlerin kullanıma
hazır hale getirilmiş olmasını takiben, her bir kıymetin bu
hesaptan çıkartılarak ilgili sabit kıymet hesabına aktarılmasıyla
mümkündür. Uyuşmazlık yılı olan 2003 yılında matbaa hizmet
binası inşaatı ile baskı işlerinde kullanılmak üzere ithal edilen
yeni makina yatırımına ilişkin harcamalar "Yapılmakta Olan
Yatırımlar" hesabına kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirilmiş,
14.4.2004 tarihinde tapuya tescil edilen matbaa hizmet
binasına ilişkin yapı kullanma izin belgesi ise 26.5.2004
tarihinde onaylanmış, bu kıymetler 14.5.2004 tarihinde ilgili
oldukları "Tesis Makina ve Cihazlar" hesabı ile "Özel Maliyetler"
hesabına kaydedilmek suretiyle aktifleştirilmiştir. Bu nedenle,
2003 yılında aktifleştirilmemiş olan söz konusu kıymetler için
amortisman ayrılması, yukarıda açıklanan gerekçelerle hukuken
mümkün olmayıp, ancak bu kıymetlerin kullanıma hazır hale
getirildiği ve ilgili oldukları hesaplara kaydedildikleri 2004 yılı
itibarıyla mümkündür.” şeklinde ifade edilmiştir.
Görülen o ki, amortisman ayrılacak iktisadi kıymetlerin bir
iktisadi ve teknik bütünlük arz etmesi halinde tüm parçaların
aktife girip kullanıma hazır hale gelmesinden sonra amortisman
ayrılmasına başlanması gerekmektedir.
Kaynak Harun, “İşletmecilik İlkeleri ile Türk Hukuk Sistemi Yönünden Maddi ve Gayrimaddi Duran Varlıklarda Amortismanlar”, Yaklaşım Yayıncılık A.Ş., Mayıs 2001, s.158
Kaynak Harun, “İşletmecilik İlkeleri ile Türk Hukuk Sistemi Yönünden Maddi ve Gayrimaddi Duran Varlıklarda Amortismanlar”, Yaklaşım Yayıncılık A.Ş., Mayıs 2001, s.159
Ayrıntılı bilgi için bkz. Beyanname Düzenleme Kılavuzu, Maliye Hesap Uzmanları Derneği
432 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği; 30.12.2013 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Özbalcı Yılmaz, “Vergi Usul Kanunu Yorum ve Açıklamaları”, Oluş Yayıncılık A.Ş., Aralık 2010, s.796
GVK-22-/2004-14 sayılı 24.03.2004 tarihli Gelir Vergisi Sirküleri
T.C. Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu, 18.04.1988 tarih ve 267 Yayın ve 276/2 Genel Sıra Numaralı Danışma Komisyonu Kararı
Kullanıma hazır halde bulunma: Alındığı şekliyle kullanılacak iktisadi kıymetlerde sözleşme şartlarının yerine getirilip, kıymetin teslim alınmasını veya gümrükten çekilip işletmeye dahil edilmesini, kullanılması için montajı gerekli kıymetlerin montajının tamamlanmasını, inşa veya imal edilen kıymetlerde ise inşa ve imal işleminin tamamlanarak inşaat veya imalat hesabından sabit kıymet hesabına alınmasını ifade eder.
10
Danıştay 4. Dairesi, 11.06.2008 tarihli Kararı, Esas No: 2006/5474, Karar No: 2008/2262
Ekim 2014
7
IV. Üzerinden amortisman ayrılacak değerin
tespiti
V. Yedek parçalar amortismana tabi iktisadi
kıymet olarak değerlendirilebilir mi?
Vergi Usul Kanunu’nun 269’uncu maddesinde gayrimenkul
ve gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin maliyet
bedeli ile değerleneceği hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanun’un
262’nci maddesinde maliyet bedeli, “iktisadi bir kıymetin iktisap
edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetleriyle yapılan
ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamı”
olarak tanımlanmıştır.
Türk Dil Kurumu yedek parça kavramını “bir makinenin işlemez
duruma gelen bölümünün yerine konacak yeni parça” olarak
tanımlamaktadır.
Vergi Usul Kanunu’nun 270’inci maddesinde gayrimenkullerde,
satın alma bedelinden başka; makina ve tesisatta gümrük
vergileri nakliye ve montaj giderleri, mevcut bir binanın satın
alınarak yıkılmasından ve arsanın tesviyesinden mütevellit
giderlerin de maliyet bedeline dahil olacağı belirtilmiş; noter,
mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile
Emlak Alım ve Özel Tüketim Vergilerini maliyet bedeline ithal
etmekte veya genel giderler arasında göstermekte mükelleflere
serbesti tanınmıştır.
Normal bakım, tamir ve temizleme giderleri dışında,
gayrimenkulü veya elektrik ve dağıtım varlıklarını “genişletmek”
veya “iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak” maksadıyla
yapılan giderlerin gayrimenkulün veya elektrik üretim ve dağıtım
varlıklarının maliyetine eklenerek aktifleştirilmesi gerektiği aynı
kanunun 272’nci maddesinde hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu maddede yer alan genişletmek kavramı fiziki
genişlemenin yanında aynı zamanda fonksiyonel genişleme
anlamında kullanılmaktadır. İktisadi kıymetin ilk iktisabı sırasında
bulunmayan özelliklerin kazandırılması veya ilk iktisap sırasında
bulunan özelliklerinin geliştirilmesi için yapılan giderler değer
(fonksiyon) artıran giderler olarak sayılmakta ve amortisman
süreleri de iktisadi kıymetin kalan ömrüne göre belirlenmektedir.
İktisadi kıymetin ilk alındığı sıradaki beklenen ömrünü uzatmak
amacıyla yapılan giderler ise iktisadi kıymeti devamlı olarak
artırmak maksadıyla yapıldığından, aktifleştirildikleri yıldan
başlayarak iktisadi kıymet için belirlenen oran ve süreye göre
amortismana tabi tutulur.11 Bununla birlikte, gayrimenkulün
normal kullanım süresi içinde, normal fonksiyonunu devam
ettirebilmesi için yapılan giderlerin maliyete dahil edilmesi
prensip olarak söz konusu değildir.12
Yukarıda yer verdiğimiz hükümlerden de anlaşılacağı üzere,
vergi mevzuatında normal bakım, tamir ve temizleme giderleri
dışında iktisadi kıymetin değerini artırıcı ve genişletici
giderler, kullanıma hazır hale geldikleri dönem aktifleştirilerek
dönemsellik ilkesi çerçevesinde amortismana tabi tutularak
giderleştirilmelidir. Bununla birlikte, normal bakım, tamir
ve temizleme giderleri, yapıldıkları dönemde doğrudan
giderleştirilebilecektir.
11
12
13
14
15
8
Önceki bölümlerde yer verdiğimiz mevzuat çerçevesinde,
ileride kullanılmak üzere alınan ve montajı tamamlanmayan
yedek parçaların montajı yapılmadan önce iktisadi kıymetin
bütünleyici parçası olmadığı ve işletmenin gelirine katkı
sağlamadığı dolayısıyla amortismana tabi tutulamayacağı iddia
edilebilecektir. Ancak Maliye İdaresinin aşağıda yer verdiğimiz
muktezalardaki görüşü, söz konusu yedek parçaların arıza
durumunda iktisadi kıymete takılmaya hazır halde bulunmasının
amortisman ayrılması için yeterli olduğu yönündedir.
Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen
10.04.2014 tarihli güncel bir muktezada13, “… işletmede
kullanılan tesis, cihaz ve makinelerin arızalanması durumunda
yedek olarak kullanıma hazır halde bulunan iktisadi kıymetlerin,
iktisadi kıymetin ilk alındığı sıradaki beklenen ömrünü uzatmak
amacıyla yapılan giderler olduğundan, aktifleştirildikleri yıldan
başlayarak iktisadi kıymet için belirlenen oran ve süreye göre
amortismana tabi tutulması gerektiği” belirtilmiştir. Söz konusu
muktezada yedek parçaların ömür uzatıcı bir harcama olarak
tanımlandığını ve amortismana tabi iktisadi kıymet olarak
değerlendirildiğini görmekteyiz. Ancak muktezada yedek
parça değişimi sonrası kullanılmayacak olan parçaya ilişkin bir
açıklama yapılmamaktadır. Bu durumda, yedek parça değişimi
sonrasında makineden sökülen parçanın işletmenin aktifinden
çıkarılması gereği gündeme gelebilecektir.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen bir diğer muktezada14
ise, “mevcut üretim faaliyetinde herhangi bir aksamaya meydan
vermemek amacıyla aktife alınan, arıza durumu veya ihtiyaç
anında işletme faaliyetine fiilen tahsis edilecek yedek makine ve
teçhizatlara, defter kayıtlarına geçirilmiş bulunması, değerleme
gününde envantere dahil olması ve kullanılmaya hazır halde
bulunması şartlarının bir arada sağlanması halinde, fiilen
kullanılmaya başlanması beklenmeksizin amortisman ayrılmaya
başlanması gerekmekte olduğu” açıklamasına yer verilmiştir.
Maliye İdaresinin bu görüşü yukarıda değindiğimiz güncel görüş
ile paralel olup, gelecek dönemlerde tesis, cihaz ve makinelerin
arızalanması durumunda yedek olarak kullanıma hazır
bulunan iktisadi kıymetlerin aktifleştirildiği dönemden itibaren
amortismana tabi iktisadi kıymet olarak dikkate alınabileceği
yönündedir.
Bununla birlikte, Danıştay 9. Dairesinin 22.11.2000 tarihli
kararında15, “firmanın faaliyetinde kullanmış olduğu kamyon
için yaptığı komple motor yenileme masraflarının iktisadi
kıymeti, faal durumda tutabilme amacına yönelik olduğu, aracın
Özyer Mehmet Ali, Açıklama ve Örneklerle Vergi Usul Kanunu Uygulaması, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, Mart 2008
Yılmaz Özbalcı, Vergi Usul Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Aralık 2010, s.747
Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığının 10.04.2014 tarihli, 64597866-105(272-2014)-43 sayılı muktezası
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 28.12.2006 tarihli, B.07.1.GİB.0.03.29/2973-315-360 sayılı muktezası
Danıştay 9. Dairesi, 22.11.2000 tarihli Kararı, Esas No: 1998/4622, Karar No: 2000/3452
Ekim 2014
değeriyle mukayese edildiğinde iktisadi kıymeti artırıcı bir unsur
olmadığı”, diğer bir kararda16 ise, “hafriyat işi yapan bir firmanın
faaliyetinde kullandığı iş makinasına aldığı parçaların makinayı
faal durumda tutabilmek amacına yönelik olduğu, makinanın
değeriyle mukayese edildiğinde iktisadi kıymetin değerini artırıcı
bir unsur olmadığı” yönünde hüküm tesis edilmiştir.
Danıştayın bir diğer kararında17 ise, “mevcut bir yol ve işletme
ile ilgili yol onarım ve dekopaj gideri mahiyetindeki giderlerin ve
mevcut makineler için alınan akülerin, doğrudan giderlere intikal
ettirilmek suretiyle yok edilmesi gerektiği” belirtilmiştir.
Yer verdiğimiz yargı kararlarında görüleceği gibi, yedek
parçalar iktisadi kıymetin ilk iktisabı sırasında bulunmayan
özelliklerin kazandırılması veya ilk iktisap sırasında bulunan
özelliklerinin geliştirilmesi için yapılan giderler olarak değil,
iktisadi kıymeti işler durumda tutabilmek amacıyla yapılan
giderler olarak nitelendirilmiş ve bu yönleriyle iktisap edildikleri
yılda doğrudan gider yazılabilecekleri yorumu yapılmıştır. Gelir
İdaresi Başkanlığı tarafından verilen muktezalarda ise yedek
parçalar, yargı kararlarının aksine amortismana tabi kıymet
olarak nitelendirilmiştir. Hatta ulaşabildiğimiz en güncel olan
muktezada, yedek parçalar, iktisadi kıymetin ömrünü arttırıcı
bir harcama olarak tanımlanmış olup, söz konusu kıymetlerin
aktifleştirildikleri yıldan başlayarak iktisadi kıymet için belirlenen
oran ve süreye göre amortismana tabi tutulabilecekleri
belirtilmiştir.
VI. Sonuç
Yazımızda öteden beri tartışmalara konu olan ileriki dönemlerde
işletmelerde kullanılmak üzere alınan yedek parçaların
amortismana tabi iktisadi kıymet olup olmadığı konusundaki
tartışmalara yer verilmiş olup, konu Gelir İdaresi Başkanlığı
tarafından verilen güncel bir mukteza ile tekrar yorumlanmaya
çalışılmıştır.
Maliye İdaresinin konu ile ilgili görüşü yedek parçaların iktisadi
kıymetin ömrünü uzatıcı bir harcama olduğu ve amortisman
yoluyla giderleştirilmesi gerektiği yönündedir. Yer verdiğimiz
yargı kararlarında ise söz konusu harcamalar iktisadi kıymeti
işler durumda tutabilmek amacıyla yapılan giderler olarak
nitelendirilmiştir.
Konu, bu yönüyle uygulayıcılar ve mükellefler nezdinde
tereddütlere yol açmaktadır.
16 Danıştay 4. Dairesi, 13.11.1989 tarihli Kararı, Esas No: 1989/761, Karar No: 1989/3895
17
Danıştay 4. Dairesi, 28.09.1989 tarihli Kararı, Esas No: 1987/1493, Karar No: 1989/3351
Ekim 2014
9
Vergide Gündem
English Translation
Effect of the referral to the assessment
committee during the continuation
of tax inspection on the period of
limitation
I. Introduction
Pursuant to Article 30 of Tax Procedural Law no. 213 (“TPL”) titled as “Ex officio tax
assessment”, the tax base shall be assessed ex officio in case the tax base cannot be
wholly or partially detected on the basis of books, records and documents or legal
measures and tax assessment committees and tax inspectors are entitled for ex officio
assessment.
On the other hand, in Article 114 of TPL titled as “Periods of limitation”, statute of
limitations regarding the assessment has been prescribed as 5 years, but it has been
stipulated that the statute of limitations shall be suspended upon the application of the
tax office to the assessment committee for the assessment of the tax base.
In the framework of the mentioned legislative provisions, we observe that the Tax
Authority refers the case to the assessment committee only in order to suspend the
period of limitation although there are tax inspections conducted at taxpayers and the
provisions of TPL are interpreted broadly against taxpayers.
II. Authority for ex officio assessment
As a result of the amendment made in Article 30 of the TPL by the Law dated
21.01.1983 and no. 2791, the obligation to receive the decision of assessment
committees for ex officio assessment upon the reports issued by tax inspectors has
been cancelled and tax inspectors have been enabled to assess tax on the tax base
determined in tax inspection reports.
Also, the related provision of the Tax Procedures Law General Communiqué no. 149
promulgated in the Official Gazette dated 26.01.1983 is as follows: “… decision of
assessment committees shall no longer be required for ex officio tax assessments that
will be made on the basis of tax inspection reports issued by authorized people…”
Taking into account the explanations in Tax Procedures Law General Communiqué
no. 149 as well, it is understood that there is no legal grounds in tax inspectors’ not
using the authorization to assess tax base legally granted to them and assigning it to
assessment committees while the tax inspection is still pending.
10
Ekim 2014
III. Evaluation of the application filed to
assessment committee only to suspend the
period of limitation in the framework of TPL
provisions that regulate statute of limitations
Before its amendment by the Law no. 6009, Article 114 of the
TPL titled as “Periods of limitation” which regulates statute of
limitation was as follows:
“Taxes which are assessed and not communicated to taxpayers
within five years from the beginning of the year following the
calendar year when the tax receivables arise shall expire.
Application of the tax office to the assessment committee for
the assessment of tax base shall cease the statute of limitation.
The suspended period of limitation shall continue as from the
day when the mentioned committee decision is submitted to the
tax office…”
Under the practice that has been applied for many years,
incomplete tax inspections were referred to assessment
committees by tax inspectors shortly before the expiration of
the statute of limitation of five years, or sometimes even on
the last day, by resorting to the provision “application of the tax
office to the assessment committee for the assessment of tax
base shall cease the statute of limitation”, and it was claimed
that the time spent in the assessment committee in this way
would not yield any consequence against the taxpayer.
the expiration of the period of limitation without the review of
the authorized committee shall be cancelled due to statute of
limitations.
Decision of the 9th Chamber of the State Council dated
22.05.2013 and no. E:2012/9726, K:2013/5028 has clarified
the issue, stipulating that the application to assessment
committee only for the purpose of suspending the period of
limitation shall not cease the period of limitation specified in
Article 114 of Tax Procedures Law no. 213.
V. Conclusion
In practice, we observe that the Tax Authorities apply to
assessment committees only to suspend the period of limitation
although the tax inspection at the taxpayer is in progress.
Although the authority for assessment has been granted
to assessment committees and tax inspectors under TPL,
applications filed to the assessment committee by the tax
authority only to apply the provisions on statute of limitations
against taxpayers constitutes a breach of TPL and the
Constitution.
Also, according to the current opinion of tax jurisdiction and the
State Council, the case may not be referred to the assessment
committee only for the purpose of suspending the period of
limitation against taxpayers.
As a result of the application of the Article contrary to its
objective and against the taxpayer, the matter has been
litigated at the Constitutional Court, which later ruled on the
cancellation of the mentioned paragraph in its decision dated
15.10.2009 and no. E.2006/124, K.2009/146 due to its
contradiction with the principles of legality of tax and state of
law, which are both regulated in the Constitution.
Following the Constitutional Court’s decision of cancellation,
Law no. 6009 has made an amendment in the abovementioned
Article 114 of the TPL; application of the tax office to the
assessment committee has been deemed a reason for the
suspension of the period of limitation, but the suspension of the
period of limitation has been limited to one year; thus, the law
has aimed to ensure compliance with the principles of certainty,
legality and state of law in taxation and avoid the arbitrary use
of this practice by the tax authority only to suspend the statute
of limitations.
Therefore, we understand that the Lawmaker aims to avoid
the suspension of the period of limitation arbitrarily by the Tax
Authority by applying to the assessment committee.
IV. Opinion of the tax jurisdiction regarding the
issue
In a recent decision taken by the 11th Tax Court of Istanbul on
21.3.2014, the court has ruled that there must be a real reason
for ex officio assessment for the suspension of the period
of limitation due to the application filed to the assessment
committee and the penalized assessments imposed on the
basis of the assessment committee’s decision by taking into
account the tax bases in the tax inspection report issued after
Ekim 2014
11
Should spare parts be
expensed or depreciated?
that assets yield the results expected from them only in case
they operate together.6
III. Beginning of the depreciation application
I. Introduction
The depreciation practice is a requirement of the principle of
periodicity, which is one of the basic concepts of accounting,
and hesitations are experienced in the application of the Law,
in cases where there is no clarity in the Tax Procedures Law
regarding the determination of the depreciable asset.
Particularly companies that operate on full capacity and
that rely on continuity as a critical factor in their production
processes keep spare parts in their inventories so as to avoid
interruptions in production. The question of whether the
purchases of such spare parts shall be booked as depreciable
assets or treated directly as expense has been raised once more
due to a tax ruling issued recently.
In this article, we have discussed the issue of whether the
spare parts purchased to be used in enterprises in forthcoming
periods shall be treated as depreciable assets. We would like
to note that apart from the provisions of the Tax Procedures
Law, the explanations in the tax rulings issued by the Revenue
Administration and State Council decisions, the opinions we
have explained as our view are not binding at all and it would
be beneficial to obtain the opinion of the Tax Authority in this
regard.
II. Concept of depreciable asset
Under the Tax Procedures Law, in order for an economic asset
to be depreciated, it must be a real estate or an economic asset
valued as real estate, it must be available for more than 1 year,
must be registered in the inventory of the enterprise and must
be subject to wear and tear or devaluation.1 It is stipulated in
the same Law that integral parts2 and fixtures3 of real estate,
machinery and equipment, ships and other vehicles as well as
intangible rights shall be revalued as real estate.
In addition, it is stipulated in the same Law that tools and fixed
assets whose value does not exceed a certain amount (TL 8004
for 2014 ) may be booked directly as expense by taxpayers
in the year of acquisition. However, in order to book an asset
whose value does not exceed a certain amount as expense,
it should not be a part of an economic and technical whole
with a value exceeding a certain amount.5 Furthermore, it is
stipulated under the repeated article 320 of the Tax Procedures
Law that only one of the two depreciation methods; normal or
declining balances, may be applied for assets that constitute a
whole from the economic and technical aspect. Economic and
technical integrity shall be deemed to exist, on the condition
1
2
The article 320 of the Tax Procedures Law states that the
application period of depreciation starts from the year when
the values are included in the assets, while there is no clear
definition of the concept of inclusion in the assets. With
respect to the issue, it is stated in the Decision taken by the
Tax Inspectors Advisory Commission7 that inclusion of a
depreciable economic value in the assets means that the value
is acquired and registered in the book entries, is included in the
inventory and available for use on the day of revaluation8. It is
also stated in the Decision that the expression “being included
in the assets” does not refer to the commencement of physical
use of the value in the enterprise for purposes of depreciation.
The same decision states that in order to depreciate spare
machinery and equipment which were acquired but which
are not physically used, it would be sufficient for them to be
available for use.
According to a Decision taken by the 4th Chamber of the State
Council9 on the other hand, in cases where the economic assets
for which depreciation will be set aside constitute an economic
and technical integrity, the taxpayer should begin to set aside
depreciation after all parts are included in the assets and are
available for use.
IV. Determination of the value for which
depreciation will be set aside
The article 269 of the Tax Procedures Law stipulates that real
estate and economic assets valued as real estate shall be valued
at their cost price. Under the article 262 of the same Law,
cost price is described as “the sum total of payments made
for acquiring or increasing the value of an economic asset and
miscellaneous expenses related with such payments”.
It is stipulated in the article 272 of the same Law that expenses
incurred in order to “expand” or “continuously increase the
economic value” of real estate or electricity and distribution
assets, excluding normal maintenance, repair and cleaning
expenses, must be added to the cost of the real estate or
electricity production and distribution assets and capitalized.
The term “expansion” used in the provision not only refers
to physical expansion, but also means functional expansion.
Expenses incurred in order to contribute features not present
during the asset’s initial acquisition or to enhance the features
present during the initial acquisition are considered as value
(function) increasing expenses and the depreciation periods
are determined according to the remaining life of the economic
For detailed information please see. Guide to Issuing Tax Returns, Association of Tax Inspectors
Integral part: A part that serves as the basic constituent of the actual item according to local customs and that cannot be separated from the item unless the item is destroyed, lost or decomposed,
Turkish Civil Law
3
Fixtures: Goods that are affixed continuously to the actual item in order for its operation, preservation or utilization and whose usage depends on the actual item by means of combining, attaching, etc.,
in accordance with the reasonable desire of the owner or local customs, Turkish Civil Law
4
Tax Procedures Law General Communiqué series no. 432 was published in the Official Gazette dated 30.12.2013 no. 28867 (Repeated.).
5
Özbalcı Yılmaz, “Vergi Usul Kanunu Yorum ve Açıklamaları”, Oluş Yayıncılık A.Ş., December 2010, pg.796
6
Income Tax Circular no. GVK-22-/2004-14 dated 24.03.2004
7
Advisory Commission Decision dated 18.04.1988, publication no. 267 and General Series No. 276/2, taken by the Republic of Turkey Ministry of Finance Board of Tax Inspectors
8
Availability for use: The term refers to the delivery of the asset or its clearance through the customs and inclusion in the enterprise upon fulfilment of the contractual terms; completion of the assembly of assets for using the asset in case of economic assets to be used without modification, or completion of the construction and manufacturing process and transfer from the construction or manufacturing account to the fixed asset account in case of constructed or manufactured assets.
9
4th Chamber of the State Council, Decision dated 11.06.2008, File No: 2006/5474, Decision No: 2008/2262
12
Ekim 2014
asset. Expenses incurred in order to extend the economic
asset’s expected life during the initial acquisition on the other
hand are incurred to continuously increase the economic
asset and are therefore depreciated according to the rate and
duration determined for the economic asset starting from the
year of capitalization.10 On the other hand, expenses incurred
to continue the normal function of the real estate within the
normal period of use are not included in the cost in principle.11
As it can be understood from the aforementioned provisions,
expenses that increase the value of and expand the economic
asset except normal maintenance, repair and cleaning
expenses, must be capitalized in the period they are available
for use and booked as expense by being depreciated in
accordance with the principle of periodicity. On the other hand,
normal maintenance, repair and cleaning expenses may be
booked directly as expense in the period they are incurred.
V. Is it possible to consider spare parts as
depreciable economic assets?
The Turkish Language Institution defines spare part as “a new
part to replace the failed part of a machine”.
Within the framework of the legislative provisions provided
in previous parts of the article, it could be argued that spare
parts that are purchased for future use and not yet assembled
cannot be depreciated since they are not integral parts of
the economic asset and do not contribute to the enterprise’s
income before assembly. However, according to the opinion of
the Fiscal Authority in the following tax rulings, the availability
of spare parts for being assembled to the asset in case of failure
is deemed sufficient for setting aside depreciation.
In a recent tax ruling dated 10.04.2014 issued by the
Large Taxpayers’ Office12, it is observed that spare parts
are described as life expanding expenditures and treated as
depreciable assets. However, there is no explanation in the tax
ruling regarding parts that will not be used after replacement
of spare part. In this case, the part removed from the machine
might have to be removed from the enterprise’s assets after the
spare part replacement.
In another tax ruling issued by the Revenue Administration13,
the Fiscal Authority provides an opinion parallel with the
aforementioned recent opinion, stating that economic assets
available for use as spare parts in case of failure in tools,
equipment and machinery in future periods may be treated as
depreciable economic assets as of the period of capitalization.
to keep the economic asset functioning and is not an element
increasing the economic value compared to the value of the
vehicle.” In another decision on the other hand15 it is ruled,
“the parts purchased for the construction machine used in the
activity by a company engaged in excavation works aim to keep
the machine functioning, therefore are not elements increasing
the value of the economic asset compared to the value of
the machine.” Furthermore, in another decision of the State
Council16, “expenses in the nature of road repair and decoupage
expenses in relation with an existing road and operation and
the accumulators purchased for the existing vehicles must be
depreciated by being directly included in expenses.”
As it can be observed in these judicial decisions, spare parts
are considered as expenses incurred to keep the economic
asset functioning, rather than expenses incurred in order to
contribute features not present during the initial acquisition
of the economic asset or to enhance the features present
during the initial acquisition and in this respect, it is concluded
that they may be directly booked as expense in the year
of acquisition. In the tax rulings issued by the Revenue
Administration on the other hand, spare parts are considered
as depreciable assets, contrary to the judicial decisions. As a
matter of fact, in the most recent tax ruling available to us,
spare parts are described as an expenditure increasing the life
of the economic asset and it is stated that these assets may be
depreciated according to the rate and time determined for the
economic asset, starting from the year of their capitalization.
VI. Conclusion
In our article, we have addressed the discussions about whether
the spare parts that are purchased for future use in enterprises
are in the nature of depreciable economic assets, which
have been continuing for a long while now, and have tried to
reinterpret the matter in the light of a recent tax ruling issued
by the Revenue Administration.
According to the view of the Fiscal Authority regarding the
issue, spare parts are expenditures that extend the life of the
economic asset and therefore must be booked as expense
though depreciation. In the judicial decisions we have
mentioned on the other hand, these expenditures are treated as
expenses incurred to keep the economic asset functioning.
In this respect, the issue raises hesitations both at the level of
practitioners and taxpayers.
In the decision dated 22.11.2000 of the 9th Chamber of the
State Council14, it is stated, “the complete motor renewal costs
incurred by the company for the truck used in its activity aim
10
11
12
13
14
15
16
Özyer Mehmet Ali, Açıklama ve Örneklerle Vergi Usul Kanunu Uygulaması, Association of Fiscal Inspectors, March 2008
Yılmaz Özbalcı, Vergi Usul Kanunu Yorum ve Açıklamaları, December 2010, pg.747
Tax ruling no. 64597866-105(272-2014)-43 dated 10.04.2014 issued by Large Taxpayers Office
Tax ruling dated 28.12.2006 no. B.07.1.GİB.0.03.29/2973-315-360 of the Revenue Administration
9th Chamber of the State Council, decision dated 22.11.2000, File No: 1998/4622, Decision No: 2000/3452
4th Chamber of the State Council, decision dated 13.11.1989, File No: 1989/761, Decision No: 1989/3895
4th Chamber of the State Council, decision dated 28.09.1989, File No: 1987/1493, Decision No: 1989/3351
Ekim 2014
13
Gümrükte Gündem
Sercan Bahadır
Yakup Güneş
Geçtiğimiz döneme bakıldığında “Gümrükte Gündem”i ilgilendiren en önemli konunun
royalti veya lisans ücretlerine ilişkin 2 seri numaralı Gümrük Genel Tebliği ile yapılan
düzenleme olduğu düşüncesindeyiz. Bu ödemelerin gümrük idaresine beyan edilmesi
yönünde yeni beyan yöntemlerinin belirlenmesi; gümrük kıymetinin unsuru olması
koşullarına ilişkin açıklayıcı düzenleme ve Dünya Gümrük Örgütünün tavsiye kararları
ile tavsiye niteliğinde örnek olaya yer veriliyor olması nedeniyle, bu düzenlemenin tüm
royalti ödeyen şirketleri yakından ilgilendirdiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Özellikle
tebliğin 4 nolu ekinin imalatçı şirketleri yakından ilgilendirdiğini belirtmek isteriz.
Diğer öne çıkan gündem konusu ise 10 Eylül 2014 tarihinde Mecliste kabul edilerek
11 Eylül 2014 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 6552 sayılı “İş Kanunu
İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı
Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun”dur. Bir önceki kamu alacaklarının
yeniden yapılandırılmasına ilişkin 6111 sayılı Kanun ile mukayese edildiğinde gümrük
işlemlerinde daha dar kapsamlı bir düzenleme yapıldığı görülmektedir. Vergi aslına
bağlı cezalarda bir indirim söz konusu değil iken vergi aslına bağlı olmayan cezalarda
% 50’lik bir indirim öngörülmektedir. Ancak buna mukabil, özellikle vergi ve cezalarının
ödenmesine ilişkin ciddi bir taksit imkânı sağladığını belirtmek gerekir.
Bu sayıya ilişkin “Gümrükte Gündem” konuları aşağıda yer almaktadır.
1. Kesinleşmiş gümrük vergileri, idari para cezaları, faiz, gecikme
faizi ve gecikme zamlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin
düzenleme yapıldı.
11 Eylül 2014 tarihli mükerrer Resmi Gazete'de yayımlanan 6552 sayılı Kanun'un 80.
maddesinde; gümrük vergileri, idari para cezaları, faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı
gibi kesinleşmiş kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin hükümler yer
almaktadır.
Koşular
1- Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince, 30.04.2014 tarihinden
(bu tarih dahil) önce 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında
gümrük yükümlülüğü doğan ve 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen
gümrük vergileri, idari para cezaları, faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı
alacaklarından 11 Eylül 2014 tarihi itibarıyla kesinleşmiş olması şartı aranmaktadır.
2- Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartların
yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına
başvurmamaları gerekmektedir.
14
Ekim 2014
Düzenlemeler
Takip edilmeyecek alacak tutarı
1- Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi
henüz geçmemiş bulunan gümrük vergileri ile bu vergilere bağlı
cezaların ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz,
gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî amme alacakları yerine
11 Eylül 2014 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları
esas alınarak hesaplanacak tutarın bu maddede belirtilen süre
ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, alacak asıllarına bağlı
faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî amme alacaklarının
tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Bu kapsamdaki vergi aslı
ve cezalarda bir indirim söz konusu değildir.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip
edilmekte olan ve vadesi 31.12.2013 tarihinden (bu tarih dâhil)
önce olduğu hâlde 11 Eylül 2014 tarihine kadar ödenmemiş
olan ve 6183 sayılı Kanun kapsamında gümrük idarelerince
takibi gereken her bir alacağın; türü, yükümlülüğü, asılları ayrı
ayrı dikkate alınmak suretiyle tutarı 50 Türk lirasını aşmayan asli
alacakların, idari para cezalarında 80 Türk lirasını aşmayanların
ve tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı ferî alacakların, aslı
ödenmiş ferî alacaklarda toplamı 100 Türk lirasını aşmayanların
tahsilinden vazgeçilecektir.
2- Vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi
henüz geçmemiş bulunan ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın
4458 sayılı Kanun ve ilgili diğer kanunlar kapsamında kesilmiş
olan idari para cezaları ile 5326 sayılı Kanun’un iştirak
hükümleri nedeniyle kesilmiş olan idari para cezalarının % 50'si
bu maddede belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi
şartıyla cezaların kalan % 50'sinin tahsilinden vazgeçilecektir.
Söz konusu Kanun’un yukarıda yer verilen düzenlemeleri yayım
tarihinde (11 Eylül 2014) yürürlüğe girmiştir.
3- Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş olan
idari para cezaları ile ilgili olarak söz konusu cezaların ve varsa
gümrük vergileri aslının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme
faizi, gecikme zammı gibi fer i amme alacakları yerine 11 Eylül
2014 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak
hesaplanacak tutarın bu maddede belirtilen süre ve şekilde
tamamen ödenmesi şartıyla, alacak asıllarına bağlı faiz, gecikme
faizi, gecikme zammı gibi fer'i amme alacaklarının tamamının
tahsilinden vazgeçilecektir.
4- Bu kapsamında, ödenmemiş alacağın sadece fer'i alacaktan
ibaret olması halinde fer'i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim
oranları esas alınarak hesaplanacak tutar tahsil edilecektir.
Başvuru
Bu düzenlemeden yararlanmak isteyen borçluların Kanun’un
yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar başvuruda
bulunmaları gerekmektedir. Buna göre yasa kapsamındaki
yapılandırma için son başvuru tarihi 1 Aralık 2014 (30 Kasım
Pazar gününe geldiği için) olmaktadır.
Taksitlendirme
Bu hükümlere göre hesaplanan tutarın ilk taksit ödeme süresi
içinde tamamen ödenmesi halinde, Kanun’un yayımlanma
tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir
faiz uygulanmayacaktır.
Taksitle yapılacak ödemelerde tutar;
• Altı eşit taksit için 1,05
• Dokuz eşit taksit için 1,07
• On iki eşit taksit için 1,10
• On sekiz eşit taksit için 1,15
2. TRT bandrolü uygulamasına tabi ithal
cihazlara ilişkin bandrolün, serbest dolaşıma
girişte alınması gerektiği yönünde düzenleme
yapıldı.
11 Eylül 2014 tarihli mükerrer Resmi Gazete'de yayımlanan
6552 sayılı Kanun’un 104 ve 105. maddeleri ise TRT
bandrolüne ilişkin değişiklikler içermektedir. Yapılan
düzenlemeler ile ticari ithalat maksadı ile yurda getirilen
cihazlar için yurt içinde satıştan önce alınması gereken bandrol
ve etiketlerin, serbest dolaşıma giriş anında alınması hükme
bağlanmıştır.
Bandrol ücretlerinin tahsilatının, gümrük idarelerince ithalatta
alınan gümrük vergileri ve diğer mali yükümlülüklerden ayrı
olarak yapılması ve gümrük idarelerince yapılan aylık tahsilat
toplamının en geç takip eden ayın 15. gününe kadar Türkiye
Radyo Televizyon Kurumuna intikal ettirilmesi gerekmektedir.
Bu ücretlerin tahsiline, iadesine, teminata bağlanmasına ve
tahsil edilen ücretlerin Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna
aktarılmasına ilişkin usul ve esasların ise Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu arasında
müştereken belirlenmesi karar verilmiştir.
Diğer taraftan 5. maddenin (g) bendi uyarınca, Kanun
kapsamındaki cihazları ithal edenlerin, bir ay içinde sattıkları
cihazlara ilişkin olarak bandrol ücretini en geç müteakip üçüncü
ayın onuna kadar Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna bir
beyanname ile bildirme seçenekleri de mümkün bulunmaktadır.
Bu durumda, bandroller ithalatçı firmalara teminat mektubu
karşılığında verilmektedir.
Konuya ilişkin olarak alt düzenlemeler yapılarak, uygulamanın
netleştirilmesi beklenmektedir. Özellikle gümrük idaresinin
gerek ithalatta gümrük idaresi tarafından tahsil edilen TRT
bandrol ücretlerinin, gerekse TRT Kurumuna verilen teminat ile
temin edilen bandrol ücretlerinin ithalatta KDV matrahına ilave
edilmesi yönünde bir yaklaşımının olduğunu belirtmek isteriz.
katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek
suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı
hesaplanacaktır.
Ekim 2014
15
3. Ayçiçek tohumunun ithalatında uygulanan
gözetim tutarı 800 ABD Dolarına yükseltildi.
5 Eylül 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Tebliğ ile
15.07.2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan İthalatta
Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ'in (Tebliğ No: 2009/8)
1'inci maddesindeki tabloda değişiklik yapılmıştır.
Tebliğin 1'inci maddesindeki tablo eski ve yeni hali ile
karşılaştırmalı olarak aşağıda yer almaktadır:
G.T.İ.P.
Eşya Tanımı
Eski Birim CIF Kıymet
(ABD Doları/Ton*)
Yeni Birim CIF Kıymet
(ABD Doları/Ton*)
1206.00.91.00.19
Diğerleri
675
800
1206.00.99.00.19
Diğerleri
675
800
1208.90.00.00.11
Ayçiçeği tohumunun
unu ve kaba unları
675
800
1512.11.91.00.00
Ayçiçeği tohumu yağı
1.500
1.500
* Ton: Brüt ağırlık
Söz konusu değişiklikler bu Tebliğ'in yayımı tarihinde (5 Eylül
2014) yürürlüğe girmiştir.
dikkate alınarak belge taahhüt hesabı kapatılır." ibaresi madde
metninden çıkartılmıştır.
4. Dâhilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin
Bilgisayar Veri İşleme Tekniği Yoluyla
Yapılmasına Dair Tebliğ’de değişiklik yapıldı.
Bu değişikliğin yanı sıra, Tebliğ’e yurt içi alım faturalarına ilişkin
geçici 5'inci madde eklenmiştir. Bu maddede "Yurt içi alım
faturalarına ilişkin kayıtların 9’uncu maddenin birinci fıkrasında
öngörülen süre içerisinde Bakanlık web sayfasından elektronik
ortama aktarıldığı hallerde, belge kapsamında ithali öngörülen
eşyanın miktarında 01.05.2014 tarihinden önce bir aşım
olması halinde, bu aşım revize işlemine konu edilebilir ve revize
edilen miktar dikkate alınarak belge taahhüt hesabı kapatılır."
denilmektedir.
Dahilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin Bilgisayar Veri İşleme
Tekniği Yoluyla Yapılmasına Dair Tebliğ’de (İhracat: 2007/2)
değişiklik yapan 2014/6 sayılı Tebliğ, 12 Eylül 2014 tarihli
Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
2007/2 sayılı Tebliğ'in 9'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında şu
hüküm yer almaktadır:
"(1) Elektronik ortamda düzenlenen dahilde işleme izin
belgesi sahibi firmalar tarafından, belge kapsamındaki yurt içi
alımlarda, BİLGE Sistemine dahil olmayan gümrük idarelerinden
gerçekleştirilen ihracatta, özel fatura kapsamındaki ihracatta,
ihracat sayılan satış ve teslimlerde ve belgeden belgeye
teslimlerde, ilgili gümrük beyannamesi ve belge orijinal
nüshasının ithalat bölümüne gerekli düşümü yapılan alıma ilişkin
fatura kayıtlarının, belge taahhüt hesabı kapatılıncaya kadar
Müsteşarlık web sayfasından elektronik ortama aktarılması
gerekmektedir."
Aynı maddenin ikinci fıkrasında belge kapsamında ithali
öngörülen eşyanın miktar ve/veya değerinde bir aşım olması
halinde, bu aşımdan belge sahibi firmanın sorumlu olduğu ifade
edilmektedir. Anılan fıkraya 2014/6 sayılı Tebliğ ile eklenen
ibarede, bir miktar aşımı olması halinde, bu aşımın revize
işlemine konu edilemeyeceği belirtilmiştir.
Öte yandan, aynı fıkrada yapılan değişiklikle, daha önce fıkrada
yer alan "Ancak; yurt içi alım faturalarına ilişkin kayıtların birinci
fıkrada öngörülen süre içerisinde Müsteşarlık web sayfasından
elektronik ortama aktarıldığı hallerde, ithali öngörülen eşyanın
miktarı revize işlemine konu edilebilir ve revize edilen miktar
16
2007/2 sayılı Tebliğ’in 9'uncu maddesinde yapılan değişiklikler
01.05.2014 tarihinde geçerli olmak üzere, diğer maddeleri ise
yayımı tarihinde (12 Eylül 2014) yürürlüğe girmiştir.
5. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında
Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’de
(enerji yatırımlarında) değişiklik yapan Tebliğ
yayımlandı.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına
İlişkin Tebliğ’de (2012/1) değişiklik yapan 2014/3 sayılı Tebliğ,
25 Eylül 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
2014/3 sayılı Tebliğ ile 2012/1 sayılı Tebliğ'in 7'nci maddesine
özetle aşağıdaki düzenlemeler eklenmiştir:
• Enerji tasarruf oranı, işletmede tek bir ürün çeşidi üretilmesi
durumunda birim ürün başına enerji tüketimi, birden fazla
ürün çeşidi üretilmesi durumunda ise işletmenin enerji
yoğunluğu dikkate alınarak hesaplanacak ve baz yılında
hesaplanan değerin kontrol yılında hesaplanan değerdeki
değişim oranına göre belirlenecektir. Başvuru tarihinden
önceki mali yıl baz yılı, proje uygulamasının tamamlandığının
yazılı olarak bildirilmesini takip eden mali yıl ise kontrol yılı
olarak kabul edilecektir.
Ekim 2014
• Başvuru kriterlerini sağlayan yatırımcı, bu yatırım ile
sağlayacağı enerji tasarruf oranını taahhüt ederek yatırıma
ilişkin makine ve teçhizat listeleri ile birlikte Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığına müracaat edecektir.
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından enerji verimliliği
açısından yapılan inceleme ve değerlendirme sonucu
düzenlenen rapor ve uygun bulunan makine ve teçhizat
listeleri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca Ekonomi
Bakanlığına iletilecek. Düzenlenen rapor ve uygun bulunan
makine ve teçhizat listeleri dikkate alınarak Ekonomi Bakanlığı
tarafından uygun görülen projeler için yatırım teşvik belgesi
düzenlenecektir.
• Yatırımın tamamlanmasını müteakip, Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı tarafından talep edilen ve yatırımcı tarafından temin
edilen bilgi ve belgelere istinaden Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığınca yapılan hesaplama ve yerinde yapılacak fiziki
inceleme neticesinde söz konusu yatırımın belirlenen kriterleri
sağlayıp sağlamadığına ilişkin olarak düzenlenen rapor
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca, Ekonomi Bakanlığına
gönderilecektir.
Bu Tebliğ, yayımı tarihinde (25 Eylül 2014) yürürlüğe girmiştir.
Ekim 2014
17
Ekonomi Yorumları
Levent Topçu
Yurt içinde politikaya endeksli yoğun gündem Eylül ayında biraz azaldı, ancak dünyanın
geri kalanında olup bitenlerin etkisini yoğun biçimde hissetmeye başladığımızı
görüyoruz.
Bu ayki en önemli gelişme hiç kuşkusuz FED’in faiz politikası tartışmaları. Bütün
dünya faiz artırımının ne zaman ve ne kadar geleceğini bekliyor ve zaman geçtikçe
tepkiler keskinleşiyor. Eylül ayındaki FED toplantısında faiz artırımına yönelik açık bir
ifade olmamasına rağmen, bazı ufak işaretler ve ABD’nin toparlanma göstergelerini
yorumlayan piyasa oyuncuları dolara dönmeye başladılar. Diğer taraftan Euro Bölgesinin
hala zayıf olması ve speküle edilen likidite programı nedeniyle euro değer kaybediyor.
Sonuç olarak, Türkiye’nin de dahil olduğu bütün gelişmekte olan ülkelerin paraları
dolara karşı değer kaybetmeye başladı.
TL’nin iki aylık değer kaybı dolar karşısında % 6,8, euro karşısında ise % 1,2 seviyesine
ulaştı. TL’nin değer kaybetmesinden hem enflasyon hem de borç yükü açısından
olumsuz etkilenen Türkiye’nin, döviz gelirlerinin ağırlıklı euro, borçlarının ve ithalatının
(başta enerji) ise dolar bazlı olması nedeniyle euronun zayıflığından da ayrıca olumsuz
etkilendiğini belirtmemiz gerekiyor.
Kurlardaki hareket ve enflasyon beklentilerindeki bozulmayı da dikkate aldığını
düşündüğümüz TCMB, faiz indirmek gibi riskli bir karar almadı. Hatta piyasadaki
likidite miktarını kısarak ikincil piyasa faizlerinin % 10’un üzerine çıkmasına neden
oldu. Aynı zamanda döviz satış miktarının 29 Eylül’den itibaren 10 milyon dolardan 40
milyon dolara çıkaracağını açıkladı. Sonuç olarak, TCMB’nin kur seviyesini savunma
hamlelerine başladığını görüyoruz.
Tam bu noktada, TCMB’nin “Banka dışı şirketlerin yabancı para borçları ve kur riski”
ile ilgili bu ay yayınlanan bir rapordan bahsetmek istiyoruz. Bilindiği gibi, Türkiye’deki
şirketlerin açık pozisyonu 180 milyar dolar civarında bulunuyor (GSYH’nin % 23’ü). Bu
ciddi açık kurun arttığı dönemlerde özellikle tedirgin ediyor. TCMB’nin çalışmasında
ise şirketin açık pozisyonunun göründüğü kadar büyük olmayabileceğini belirtiliyor.
Buna etken olarak da, bazı şirketlerin satışlarının dövize endeksli olması, ihracat
18
Ekim 2014
gelirleri, şirket sahiplerinin kişisel pozisyonları ve şirketlerin nakit tutma eğilimi
gösteriliyor. Ayrıca araştırmaya göre, uzun dönemlerde incelendiğinde şirketlerin döviz
haraketlerinden net kambiyo karı elde ettiği belirtiliyor.
Yaz aylarında düşüşe geçmesi temenni edilen enflasyon oranları yüksek seyretmeye
devam ediyor. Ayın son gününde elektrik ve doğalgaza yapılan % 9 oranındaki zam ile
enflasyon beklentilerinin daha da bozulabileceğini düşünüyoruz. Analistler, son zamların
yılsonu tüketici enflasyonunu % 0,4 artırabileceğini belirtiyorlar.
Diğer taraftan, hemen güneyimizde hızla büyüyen İŞİD örgütünün Türkiye’nin dış ve
iç politikası üzerindeki etkisi baş döndürücü bir eksende gelişiyor. Bu denklemi “çok
bilinmeyenli” olarak görüyoruz ve kısa sürede bertaraf edilmesini temenni ediyoruz.
Ekim 2014
19
Sirküler indeks
20
No
Tarih
Konu
81
29.09.2014
1 seri numaralı Tebliğ ile kesinleşmiş vergi borçlarının yeniden yapılandırılması ve kasa affına ilişkin
açıklamalar yapıldı.
80
19.09.2014
Doğal afetler dolayısıyla yapılan bağışların indirimine ilişkin düzenlemede değişiklik yapıldı.
79
18.09.2014
Kıymetli taşlara ilişkin KDV istisnasında değişiklik yapılmış ve SGK’ya gayrimenkul teslimlerine KDV istisnası
tanınmıştır.
78
17.09.2014
Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (IV) sayılı listede yer alan kıymetli taşlar listeden çıkarılmıştır.
77
15.09.2014
Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklara düzeltme
imkanı.
76
12.09.2014
Kesinleşmiş vergi, vergi cezaları, gecikme zam ve faizleri ile bazı idari para cezalarının yeniden
yapılandırılması.
75
12.09.2014
Bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını da içeren 6552 sayılı Kanun Resmi Gazete’de
yayımlandı.
74
11.09.2014
Bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını da içeren 6552 sayılı Kanun Meclis Genel Kurulunda
kabul edildi
73
08.09.2014 KDV iade taleplerinde yüklenilen KDV listesine faturanın hangi yüklenim türüyle ilgili olduğunun yazılması
gerekiyor.
72
15.08.2014
Türkiye’de mukim olup, İsviçre’den temettü ve/veya faiz geliri elde eden kişilerin doldurması gereken
formlar.
71
14.08.2014
TBMM, 1 Ekim 2014 tarihine kadar tatile girdiğinden “Torba Yasa”nın görüşmeleri yeni yasama yılına kaldı.
70
08.08.2014 Yeni nesil ÖKC cihazlar, amortisman listeleri ve matbaa işletmecisi bilgi formuna ilişkin değişiklikler yapıldı.
69
07.08.2014 2014/6588 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yatırım teşvik uygulamasında değişiklikler yapıldı.
68
06.08.2014 Katma değer vergisi genel uygulama tebliğinde değişiklik yapılmasına dair tebliğ taslağı hazırlandı
67
25.07.2014
35 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği ile 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliğinde değişiklik yapılmıştır.
66
25.07.2014
Kesinleşmiş vergi, ceza, gecikme zam ve faizleri ile bazı idari para cezalarının yapılandırılmasına ilişkin
düzenleme TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
65
17.07.2014
Banka, sigorta şirketi ve aracı kurumların Vergi Usul Kanunu’ndan doğan bildirim yükümlülükleri.
64
15.07.2014
Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını da içeren Kanun Tasarısı Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul
edildi.
63
14.07.2014
Türkiye-Vietnam Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması Ankara’da imzalandı
62
01.07.2014
Borsa İstanbul’da işlem gören tahvil ve bonolar ile kira sertifikalarının 30 Haziran 2014 tarihli borsa
rayiçleri.
61
01.07.2014
6545 sayılı Kanun ile idari yargıda yapılan değişiklikler.
60
01.07.2014
2014 yılında mali tatil, 1-20 Temmuz tarihleri arasında uygulanacaktır.
59
01.07.2014
Sosyal güvenlik primine esas kazançların 1 Temmuz’dan itibaren uygulanacak alt ve üst sınırları.
58
01.07.2014
1 Temmuz 2014 tarihinden itibaren uygulanacak olan asgari ücret tutarları.
57
25.06.2014
Yıllık ve munzam oda aidatlarının 2014 yılı ilk taksitlerinin 30 Haziran 2014 tarihine kadar ödenmesi
gerekiyor.
56
20.06.2014 İade hakkı doğuran işlemler nedeniyle yüklenilen vergileri iade yerine indirim yoluyla gidermek isteyen
mükelleflerin beyannameyle birlikte ibraz edecekleri belgeler.
55
16.06.2014
İstisna işlemi bulunan mükelleflerce KDV beyannamesine eklenmesi gereken belge ve listeler.
54
13.06.2014
“Katma Değer Vergisi Uygulama Genel Tebliği”nin geçiş dönemi uygulamasına ilişkin açıklamalar yapıldı
53
04.06.2014 Türkiye, FATCA Model 1-A metninde prensipte anlaşmaya varılan ülkeler listesine dâhil edildi.
52
03.06.2014 Bazı alacakların yeniden yapılandırılmasına ilişkin Kanun Teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu.
51
27.05.2014
Dahilde işleme izin belgesi kapsamındaki yurt içi teslimlerde tecil-terkin uygulamasına ilişkin yeni
düzenlemeler.
Ekim 2014
Vergi Takvimi
2014 Ekim ayı mali yükümlülükler takvimi
7 Ekim 2014 Salı
10 Ekim 2014 Cuma
15 Ekim2014 Çarşamba
20 Ekim 2014 Pazartesi
23 Ekim 2014 Perşembe
24 Ekim 2014 Cuma
27 Ekim 2014 Pazartesi
31 Ekim 2014 Cuma
Eylül 2014 dönemine ilişkin çeklere ait değerli kâğıtlar vergisinin bildirimi ve ödenmesi
16-30 Eylül 2014 dönemine ait petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait kolalı gazoz, alkollü içecekler ve tütün mamullerine ilişkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait dayanıklı tüketim ve diğer mallara ilişkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait tescile tabi olmayan motorlu taşıt araçlarına ilişkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait banka ve sigorta muameleleri vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait özel iletişim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait kaynak kullanımı destekleme fonu kesintilerinin bildirimi ve ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait belediyelere ödenecek vergilerin (haberleşme vergisi hariç) beyanı ve ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait şans oyunları vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait yarışma ve çekilişler ile futbol müsabakalarına ait müşterek bahislerle ilgili veraset ve intikal vergisinin elektronik ortamda beyanı ve ödemesi
Eylül 2014 dönemine ait gelir vergisi stopajının muhtasar beyanname ile elektronik ortamda beyanı
Eylül 2014 dönemine ait kurumlar vergisi stopajının muhtasar beyanname ile elektronik ortamda beyanı
Eylül 2014 dönemine ait istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergisi ile sürekli mükellefiyeti bulunanlar için makbuz karşılığı ödenmesi gereken damga vergisinin elektronik ortamda beyanı
Eylül 2014 dönemine ilişkin sosyal güvenlik primlerinin elektronik ortamda beyan edilmesi
Temmuz-Ağustos-Eylül 2014 dönemine ait gelir vergisi stopajının muhtasar beyanname ile elektronik ortamda beyanı
GVK geçici 67. madde uyarınca Temmuz-Ağustos-Eylül 2014 döneminde yapılan tevkifatın muhtasar beyanname ile elektronik ortamda beyanı
Eylül 2014 dönemine ait katma değer vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi
1-15 Ekim 2014 dönemine ait petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin özel tüketim vergisi beyannamesinin elektronik ortamda gönderilmesi ve verginin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait muhtasar beyanname ile beyan edilen gelir vergisi stopajının ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait muhtasar beyanname ile beyan edilen kurumlar vergisi stopajının ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergisi ile sürekli mükellefiyeti bulunanlar için makbuz karşılığı ödenmesi gereken damga vergisinin ödenmesi
Temmuz-Ağustos-Eylül 2014 dönemine ait gelir vergisi stopajının ödenmesi
GVK geçici 67. madde uyarınca Temmuz-Ağustos-Eylül 2014 döneminde yapılan tevkifatın ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ait katma değer vergisinin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ilişkin sosyal güvenlik primlerinin ödenmesi
Eylül 2014 dönemine ilişkin haberleşme vergisinin beyanı ve ödenmesi
Kayıtlı bulunulan odalara yıllık ve munzam aidatların 2. taksitlerinin ödenmesi
Eylül 2014 dönemi mal ve hizmet alım/satımlarına ilişkin bildirim formlarının (Form Ba-Bs) elektronik olarak gönderilmesi
Ekim 2014
21
Pratik Bilgiler
Ekim 2014
Gelir Vergisi
Gelir vergisi tarifesi- 2014 (Ücretler)
Gelir dilimi
11.000 TL’ye kadar
27.000 TL’nin 11.000 TL’si için 1.650 TL, fazlası
97.000 TL’nin 27.000 TL’si için 4.850 TL, fazlası
97.000 TL’den fazlasının 97.000 TL’si için 23.750 TL, fazlası
Amortisman sınırı
Vergi oranı
% 15
% 20
% 27
% 35
Uygulandığı yıl
2012
2013
2014
Vergi oranı
% 15
% 20
% 27
% 35
Reeskont işlemlerinde
Avans işlemlerinde
VUK kapsamındaki reeskont işlemlerinde
Reeskont ve avans işlemlerinde iskonto ve faiz oranları
Gelir vergisi tarifesi- 2014 (Diğer gelirler)
Gelir dilimi
11.000 TL’ye kadar
27.000 TL’nin 11.000 TL’si için 1.650 TL, fazlası
60.000 TL’nin 27.000 TL’si için 4.850 TL, fazlası
60.000 TL’den fazlasının 60.000 TL’si için 13.760 TL, fazlası
Gelir vergisinden istisna günlük yemek yardımı (KDV hariç)
Uygulandığı yıl
2012
2013
2014
Tutar (TL)
11,70
12,00
12,00
Engellilik indirimi (2014)
Engellilik derecesi
Birinci derece engelliler için
İkinci derece engelliler için
Üçüncü derece engelliler için
Tutarı (TL)
800
400
190
Asgari geçim indirimi (2014)
Çocuk sayısı/ Çocuk yok
1 çocuk
Eşin durumu
Çalışıyor
80,33 TL
92,37 TL
Çalışmıyor
96,39 TL 108,44 TL
2 çocuk
3 çocuk
4 çocuk
104,42 TL
120,49 TL
112,46 TL
128,52 TL
120,49 TL
136,55 TL
Konut kira geliri istisnası
Gelirin elde edildiği yıl
2012
2013
2014
Tutar (TL)
3.000
3.200
3.300
Değer artış kazançlarında istisna (Menkul kıymetler hariç)
Kazancın sağlandığı yıl
2012
2013
2014
Tutar (TL)
8.800
9.400
9.700
Arızi kazançlara ilişkin istisna
Kazancın sağlandığı yıl
2012
2013
2014
Gelir vergisinden istisna kıdem tazminatı tavanı
Tutar (TL)
3.438,22
Damga Vergisi
Azami damga vergisi (Her bir kağıt için)
Uygulandığı yıl
2012
2013
2014
Tutar (TL)
1.379.775,30
1.487.397,70
1.545.852,40
Damga vergisi oran ve tutarları (2014)
Damga vergisine tabi kağıtlar
Sözleşmeler
Ücretler (Avanslar dahil)
Kira sözleşmeleri
Bilanço
Gelir tablosu
Yıllık gelir vergisi beyannamesi
Kurumlar vergisi beyannamesi
Katma değer vergisi ve muhtasar beyannameler
SGK sigorta prim bildirgesi
İstisnalar (2014 yılı)
Evlatlıklar dahil füruğ ve eşten her birine isabet eden miras
hisselerinde
Füruğ bulunmaması halinde, eşe isabet eden miras hissesinde
İvazsız suretle meydana gelen intikallerde
Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişlerde
kazanılan ikramiyelerde
İvazsız intikal
%1
%3
%5
%7
% 10
% 15
% 20
% 25
% 10
% 30
Asgari Ücret ve Sosyal Güvenlik
Oran (%)
2,50
1,95
1,40
Oran (%)
24
19
12
Brüt asgari ücret
Sosyal güvenlik primi işçi payı (% 14)
İşsizlik sigortası primi işçi payı (% 1)
Gelir vergisi matrahı
Hesaplanan gelir vergisi (% 15)
Asgari geçim indirimi (Bekar) (-)
Kesilecek gelir vergisi
Damga vergisi (binde 7,59)
Kesintiler toplamı
Net asgari ücret
01.01.201430.06.2014 (TL)
1.071,00
149,94
10,71
910,35
136,55
80,33
56,22
8,13
225,00
846,00
01.07.201431.12.2014 (TL)
1.134,00
158,76
11,34
963,90
144,59
80,33
64,26
8,61
242,97
891,03
Yıllık brüt asgari ücret
Oran (%)
10,26
7,8
3,93
Uygulandığı yıl
2012
2013
2014
Fatura düzenleme sınırı
22
Vergi Oranı
Veraset yoluyla intikal
İlk 190.000 TL için
Sonra gelen 440.000 TL için
Sonra gelen 970.000 TL için
Sonra gelen 1.800.000 TL için
Matrahın 3.400.000 TL’yi aşan
bölümü için
Yeniden değerleme oranları
Uygulandığı yıl
2012
2013
2014
3.371 TL
Asgari ücret ve yasal kesintiler
Tecil faizi oranları (Yıllık)
Yıl
2011
2012
2013
146.306 TL
292.791 TL
3.371 TL
Vergi tarifesi (2014 yılı)
Ödemeler / kesintiler
Gecikme zammı ve gecikme faizi oranları (Aylık)
Uygulandığı dönem
28.04.2006 - 20.11.2009
21.11.2009 - 20.10.2010
21.10.2010 tarihinden itibaren
Oran/Tutar
Binde 9,48
Binde 7,59
Binde 1,89
31,80 TL
15,40 TL
41,20 TL
55,00 TL
27,20 TL
20,30 TL
Veraset ve İntikal Vergisi
Vergi Usul Kanunu ve 6183 Sayılı Kanun
Uygulandığı dönem
21.04.2006 - 18.11.2009
19.11.2009 - 18.10.2010
19.10.2010 tarihinden itibaren
% 10,25
% 11,75
% 11,75
Not: Bu oranlar 27.12.2013 tarihinden itibaren yapılan işlemler için geçerlidir.
Matrah dilim tutarları
Tutar (TL)
20.000
21.000
21.000
Uygulandığı dönem
01.01.2014 - 31.12.2014
Tutar (TL)
770
800
800
Tutar (TL)
770
800
800
Tutar (TL)
10.962,00
12.000,60
13.230,00
Sosyal güvenlik primine esas aylık kazançların alt ve üst sınırları
Uygulandığı dönem
01.01.2014-30.06.2014
01.07.2014-31.12.2014
Ekim 2014
Alt sınır (TL)
1.071,00
1.134,00
Üst sınır (TL)
6.961,50
7.371,00
Practical Information
October 2014
Income Tax
Income tax tariffs- 2014 (Salaries)
Depreciation limit
Income bracket
Up to TRL 11.000
For TRL 27.000; for the first TRL 11.000, TRL 1.650, for above
For TRL 97.000; for the first TRL 27.000, TRL 4.850, for above
For more than TRL 97.000, for TRL 97.000, TRL 23.750, for above
Tax rate
15 %
20 %
27 %
35 %
Income tax tariffs- 2014 (Other income)
Income bracket
Up to TRL 11.000
For TRL 27.000; for the first TRL 11.000, TRL 1.650, for above
For TRL 60.000; for the first TRL 27.000, TRL 4.850, for above
For more than TRL 60.000, for TRL 60.000, TRL 13.760, for above
Tax rate
15 %
20 %
27 %
35 %
Year
2012
2013
2014
Discount and interest rates to be applied in rediscount and advance transactions
In rediscount transactions
In advance transactions
In rediscount transactions under TPL
Note: These rates are applicable to the transactions conducted as of 27.12.2013.
Maximum stamp duty (For each paper)
Amount (TRL)
11,70
12,00
12,00
Year
2012
2013
2014
Degree of disablement
For 1st degree disabled
For 2nd degree disabled
For 3rd degree disabled
Amount (TRL)
800
400
190
Minimum living allowance (2014)
1 child
2 children
TRL 92,37 TRL 104,42
TRL 108,44 TRL 120,49
Amount (TRL)
1.379.775,30
1.487.397,70
1.545.852,40
Stamp duty rates and amounts (2014)
Disability allowance (2014)
Number of
No
children /Status
children
of spouse
Employed
TRL 80,33
Unemployed
TRL 96,39
3 children
4 children
TRL 112,46 TRL 120,49
TRL 128,52 TRL 136,55
Exemption for house rental income
Year when the income is derived
2012
2013
2014
Amount (TRL)
3.000
3.200
3.300
Exemption in capital gains (Except securities)
Year when the gain is derived
2012
2013
2014
Amount (TRL)
8.800
9.400
9.700
Papers subject to stamp duty
Contracts
Wages (Including advances)
Rental contracts
Balance sheet
Income statement
Annual income tax return
Corporate tax return
Value added tax and withholding tax returns
Social Security Institution insurance premium declarations
Year when the gain is derived
2012
2013
2014
Amount (TRL)
20.000
21.000
21.000
The upper limit of severance pay exempt from income tax
Period
01.01.2014 - 31.12.2014
Amount (TRL)
3.438,22
Exemptions (2014)
For shares of inheritance corresponding to each descendant
including adopted children and the spouse
For share of inheritance corresponding to the spouse if
there is no descendant
For transfers conducted without any consideration
For prizes won in competitions and lotteries held for money and property
Rate (%)
2,50
1,95
1,40
Deferral interest rates (Annual)
Rate (%)
24
19
12
Revaluation rates
Rate (%)
10,26
7,8
3,93
Limit for issuing invoice
Year
2012
2013
2014
TRL 292.791
TRL 3.371
TRL 3.371
Tax tariff (2014)
Tax rate
Tax base bracket amounts
Transfer through
inheritance
For the first TRL 190.000
For the next TRL 440.000
For the next TRL 970.000
For the next TRL 1.800.000
For the tax base portion exceeding
TRL 3.400.000
Transfer without
any consideration
1%
3%
5%
7%
10 %
15 %
20 %
25 %
10 %
30 %
Minimum Wage and Social Security
Payments / withholdings
Delay charge and delay interest rates (Monthly)
Year
2011
2012
2013
TRL 146.306
Minimum wage and withholdings
Tax Procedures Law (TPL) and Law No. 6183
Period
21.04.2006 - 18.11.2009
19.11.2009 - 18.10.2010
Since 19.10.2010
Rate/Amount
9,48 per thousand
7,59 per thousand
1,89 per thousand
TRL 31,80
TRL 15,40
TRL 41,20
TRL 55,00
TRL 27,20
TRL 20,30
Inheritance and Transfer Tax
Exemption in incidental income
Period
28.04.2006 - 20.11.2009
21.11.2009 - 20.10.2010
Since 21.10.2010
10,25 %
11,75 %
11,75 %
Stamp Duty
Daily meal allowance exempt from income tax (VAT excluded)
Year
2012
2013
2014
Amount (TRL)
770
800
800
Amount (TRL)
770
800
800
Gross minimum wage
Social security premium employee’s
contribution (14 %)
Unemployment insurance premium
employee’s contribution (1 %)
Income tax base
Income tax calculated (15 %)
Minimum living allowance (Single) (-)
Income tax to be withheld
Stamp duty (7,59 per thousand)
Total withholdings
Net minimum wage
01.01.201430.06.2014 (TRL)
1.071,00
01.07.201431.12.2014 (TRL)
1.134,00
149,94
158,76
10,71
910,35
136,55
80,33
56,22
8,13
225,00
846,00
11,34
963,90
144,59
80,33
64,26
8,61
242,97
891,03
Annual gross minimum wage
Year
2012
2013
2014
Amount (TRL)
10.962,00
12.000,60
13.230,00
The lower and upper limits of monthly earnings that will be the basis for
social security premium
Period
01.01.2014-30.06.2014
01.07.2014-31.12.2014
Ekim 2014
Lower limit (TRL)
1.071,00
1.134,00
Upper limit (TRL)
6.961,50
7.371,00
23
EY | Assurance | Tax | Transactions | Advisory
EY Hakkında
EY bağımsız denetim, vergi, kurumsal finansman ve danışmanlık
hizmetlerinde bir dünya lideridir. Anlayışımız ve kaliteli hizmetlerimiz
dünya ekonomisi ve sermaye piyasalarında güvenin oluşmasına katkıda
bulunmaktadır. EY, güçlü yönetim ekibiyle tüm paydaş gruplarına
verdiği sözleri yerine getirmekte ve bu şekilde çalışanları, müşterileri
ve içinde yer aldığı diğer çevreler için daha iyi bir çalışma hayatı
oluşturulmasında önemli bir rol üstlenmektedir.
EY adı küresel organizasyonu temsil eder ve Ernst & Young Global
Limited’in her biri ayrı birer tüzel kişiliğe sahip olan, bir veya daha çok,
üye firmasını temsil edebilir. Sınırlı sorumlu bir Birleşik Krallık şirketi
olan Ernst & Young Global Limited müşteri hizmeti sunmamaktadır.
Daha fazla bilgi için lütfen ey.com adresini ziyaret ediniz.
EY’nin sunduğu vergi hizmetleri
İşleriniz gerçek potansiyellerine güçlü temeller üzerinde yapılandırılarak
ve sürdürülebilir bir şekilde geliştirilerek ulaşabilir. EY olarak vergi
yükümlülüklerinizi sorumlu ve zamanında yerine getirmenizin önemli bir
fark ortaya çıkaracağını düşünüyoruz. Bu nedenle 140’tan fazla ülkedeki
32,000 vergi çalışanlarımız nerede olursanız olun ve vergi ihtiyaçlarınız
ne olursa olsun kaliteli hizmet anlayışımıza duyduğumuz tereddütsüz
bağlılık temelinde sizlere teknik bilgi, iş tecrübesi ve tutarlı metodolojiler
sunmaktadır.
© 2014 EY Türkiye.
Tüm Hakları Saklıdır.
ey.com/tr
vergidegundem.com
facebook.com/ErnstYoungTurkiye
twitter.com/EY_Turkiye
ISSN: 2148-4686
Sadece genel bilgi verme amacıyla sunulan bu yayın muhasebe, vergi veya diğer profesyonel
hizmetler alanında geçerli bir kaynak olarak kullanılması amacıyla hazırlanmamıştır. Belirli bir
konuya ilişkin olarak ilgili danışmana başvurulmalıdır.

 Download  Report
Internal Memorandum

Internal Memorandum

2014 - Ekonomi Gazetesi

2014 - Ekonomi Gazetesi

2014-41 Numaralı Sirküler - KAPSAM Yeminli Mali Müşavirlik

2014-41 Numaralı Sirküler - KAPSAM Yeminli Mali Müşavirlik

Staj ile ilgili tüm duyurular Elektrik Mühendisliği Bölümü internet

Staj ile ilgili tüm duyurular Elektrik Mühendisliği Bölümü internet

Dünyanın Gül Türkiyenin Elma Bahçesi

Dünyanın Gül Türkiyenin Elma Bahçesi

iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi

iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi

Internal Memorandum

Internal Memorandum

Lakkaz Enzimlerinin Tekstilde Kullanım Alanları

Lakkaz Enzimlerinin Tekstilde Kullanım Alanları

Sulu Ortamdaki Tekstil Boyarmadde Kirliliklerinin

Sulu Ortamdaki Tekstil Boyarmadde Kirliliklerinin

58-Değer Artış Kazancında Maliyet Bedeli Endekslemesi (Eskalasyon)

58-Değer Artış Kazancında Maliyet Bedeli Endekslemesi (Eskalasyon)

Paperzz.com

Your Paperzz

© Copyright 2025 Paperzz