GÖZ AT - Optimist Kitap

kenyalılar
otobüs şoförlerine
neden bağırır?
kenyalılar
otobüs şoförlerine
neden bağırır?
sayılar ve ilginçlikler
Yazar ve editör
Andrew O’Connell
Çeviren
Ümit Şensoy
Harvard Business Review
ISBN 978-605-322-177-7
© Harvard Business School Puplishing, 2013
Orijinal adı ve yayıncısı: Stats & Curiosities, Harvard Business
Review
Türkçe yayın hakları Akcalı Telif Hakları tarafından sağlanmıştır.
Optimist Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
Sertifika no. : 11970
Telefon
: 0216 481 29 17-18
Faks
: 0216 521 10 64
e-posta: optimist@optimistkitap.com
www.optimistkitap.com
facebook.com/optimistkitap
twitter.com/optimistkitap
www.youtube.com/OptimistKitap
www.optimistkitapblog.com
Optimist yayın no. : 382
Konu
: ‹ş ve Yönetim
Yayına hazırlayan : Mutlu Dinçer
Basım : Ekim 2014, ‹stanbul
Düzenleme : Selim Talay
Düzelti
: Pelin Duru
Sertifika no.
: 13137
Baskı ve cilt
: Tor Ofset San. Tic. Ltd. Şti.
Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah.
4. Bölge 9. Cadde 116. Sokak. No: 2
Esenyurt - ‹STANBUL
Tel: 0212 886 34 74
içindekiler
Giriş: İlginç, daha da ilginç. ................................................. 7
İnsan beyninin gizemleri...........................................9
Kötü davranış, iyi davranış.................................... 31
Sağlığınıza......................................................................... 49
Çalışma yaşamı.............................................................. 65
Cinsiyet uçurumu......................................................... 83
İstatistiklerle Amerika............................................ 103
Ekonomik gerçekler................................................ 123
Yaşam eğrisi.................................................................. 155
İşinize yarayabilecek istatistikler. .................. 169
Kaynaklar.................................................................................. 201
Teşekkür.................................................................................... 223
giriş:
ilginç, daha da ilginç
Birileri bunu araştırmış mı? Gerçekten de birileri şirket performansı ile CEO’ların yüzlerinin
genişliği arasındaki ilişki üzerinde bir araştırma
yapmış olabilir mi? Liderlerin yüz ebatlarıyla ilgili bir akademik makale okuduğumda verdiğim
ilk tepki buydu. Ne zaman alışılmışın dışındaki
akademik dergilerde böyle sıra dışı makalelere
rastlasam tepkim genelde bu olur. Yani şimdi birileri gerçekten ikramiye aldığım hafta içindeki
ölme olasılığımı tahmin etmeye mi kalkmış? Organik besin tüketmenin ahlaki yargılarımı etkileyeceğini araştırmak kimin aklına gelir ki? Ya da
yaya geçitlerinden geçmekte olan yayaları umursamayan Prius1 kullanıcılarını hesaplamak?
Dört yıl boyunca Harvard Business Review’un, içinde iş yaşamı, ekonomi ve psikoloji
alanında yapılmış araştırma raporlarının yer aldığı, online yayınlanan Daily Stat derlemelerini
yazdım. Bu sayede laboratuvarlardaki ve dünya
1 Toyota Prius, ilk seri üretim hibrid otomobildir.
7
çapında gerçekleştirilen saha çalışmalarındaki
incelemelerle ortaya çıkan konuların genişliği
ve derinliğini takdir etme şansı yakalayabildim.
Öncelikle belirtmeliyim ki, Daily Stat’ta yer
alan ve bu kitapta bir araya getirilmiş bulgular
şaşırtıcı derecede yararlı. Örneğin, arka plandaki sesler ve bir parça yeşil, yaratıcılığınızı
artırıyor; iki kişiden oluşan ekipler dört kişilik
ekiplere göre daha hızlı hareket ediyor.
Diğer istatistikler ise oldukça garip: Şeker tadı
insanın öz denetimini güçlendiriyor. İğrenme
hissi insanı yeniliklere daha açık hale getiriyor.
Ancak en önemlisi, bu verilerin bizlere aslında kim olduğumuzla ilgili bir hikâye anlatıyor
oluşu. Bekâr erkek CEO’lar daha çekici görünmek adına daha büyük mali riskler alıyorlar.
İyi eğitimli çalışanlar hayatlarından yeterince
memnun değiller. Yüksek statüdeki insanlar,
çevredekilerin kendisine gülümseyerek baktığını sanmaya daha eğilimliler. Bütün bunlardan
çıkarılacak iki ana mesaj var: Günümüzün ileri
teknoloji çağında bile en insani kusurlarımızı
ve zaaflarımızı işimize yansıtıyoruz. Ayrıca, o
Prius kullanıcıları nereye gittiklerine dikkat etseler iyi olur.
—Andrew O’Connell
8 insan
beyninin
gizemleri
İ
şe kaynağından başlıyoruz, yani zihnimizin
doğasını keşfetmekle. Beynimiz elbette en
büyük başarılarımızdan olduğu gibi en garip
davranışlarımızdan da sorumlu. İyi ya da kötü,
kendisini her gün yanımızda ofise taşıyoruz.
Ve kendi haline bırakıyoruz, insanlık olarak
evrimleştiğimizden beri ne yapıyorsa yapmaya
devam etsin diye. Yani çalışma arkadaşlarımıza
üstünlük sağlama yolları aramaktan tutun da
dünyayı yanlış yorumlamaya kadar her şeyi...
Stanford Üniversitesi’nden Margaret Neale
ve Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Scott
Wiltermuth’un bu bölüm başlamadan önceki
güvenlik uyarılarına göre, çok fazla gereksiz
enformasyon okumak yüzde 46 daha az
net düşünmenize neden oluyor. Dolayısıyla
istatistiklere göz gezdirirken lütfen bunu
aklınızda tutunuz.
10 sayılar ve ilginçlikler
1
yüksek statü insanlarda
onay gördükleri
yanılgısı yaratır
New York Üniversitesi’nden Nathan C.
Pettit ve Londra İşletme Okulu’ndan Niro
Sivanathan’ın bildirdiğine göre, yüksek statü
sahibi olduğunu düşünmeye şartlanmış araştırma denekleri, kendilerini daha düşük mevkide
gören kişilere oranla, insanların yüzünde yaptıkları işle ilgili gülümseme görmeye yüzde 19
daha fazla eğilimliler. Bunun nedeni, kişinin iş
yaşamındaki statüsünün, başkalarının verdiği
onaya ilişkin algısını etkiliyor olmasıdır. Araştırmacılara göre, görünen o ki, tüm o takdir,
iyi bir gelir ve terfi gibi başarı ödülleri arasında
aslında en değerlisi, yüksek statüde olmaktan
kaynaklanan zihniyettir.
insan beyninin gizemleri 11