Dosyayı Aç

ÇARŞAMBA KONFERANSLARI
Prof. Dr. Sencer İMER Konferans Notları
“Küresel Güçlerin Satranç Tahtası: Ukrayna ve Kırım”
26.03.2014, ESAM Genel Merkezi,Ankara
Hazırlayan: Mustafa Bacak (ESAM Dışilişkiler Kom. Üyesi)
“Küresel Güçlerin Satranç Tahtası: Ukrayna ve Kırım”
 Küresel güçlerin satranç tahtası derken önce küresel güç kavramını anlamak lazım, buradan kaynaklı
ulusal güç kavramı da bir şeyi ölçülebilir yapma perspektifinden değerlendirildiğinde Alman bir fizikçi
olan Fux’un formülü karşımıza çıkar;
 Ulusal güç = Nüfusun küp kökü x Tüketilen enerji miktarı x Üretilen çelik miktarı : Bu formülü
kullanarak devletlerin ulusal güçlerini sıralama imkanımız olur ve yine bu formüle
bakarak
diyebiliriz ki bu asrın gücü Çin’dir, bir önceki asrın Amerika’dır, önceki asrın da İngiltere’dir. Ayrıca bu
formülün içeriği bilinebilir, tahmin edilebilir çarpanlardan oluştuğu için ülkelerin nereden gelip
nereye gittiğini de görebiliriz.
 Rusya’daki, İran’daki doğal gaz rezervleri, orta doğudaki petrol rezervleri göz önünde
bulundurulduğunda Türkiye burada tüketenler ile sahip olanlar arasında bir geçiş yeri konumunda.
 Rusya, Sovyetler Birliği döneminden bu yana topraklarının genişliğine rağmen nüfus açısından bu
alanları dolduramadığı için, her geçen yıl nüfusu azaldığı için gücünü kaybediyor. Buna nazaran Çin ise
gücünü topluyor. Bunlar ile birlikte nüfus artışları ve azalışları ile de doğru orantılı olarak dünyada güç
dengeleri değişiyor. Bu aşamada da Rusya bu pozisyondan çıkabilmek için Avrasyacılık diye bir
politika geliştirdi. Bunun arkasında da Rus devletini yönlendiren adam yani Alexander DUGİN vardır.
Kendisi aslen Kazan Tatarıdır ve asıl adı da tekin’dir. Putin’in ve aynı zaman da Medvedev’in
danışmanı konumundadır. Dugin diyor ki; biz slavlar olarak devlet kurmasını bilmezdik, ordu kurmayı
bilmezdik ‘Turanlar’dan öğrendik. Yine Dugin’in söylemi; biz bu devlet, ordu kurmayı
öğrendiklerimize çok yanlışlar yaptık artık bu olmayacak ve beraber bu bölgeyi yöneteceğiz.
 Çin bu büyüme ile birlikte daha çok enerjiye ihtiyaç duyuyor ve bunun için de Orta Asya’ya ve Orta
Doğu’ya ihtiyacı var. Dolayısıyla İran da burada aktif rol oynuyor. Amerika da bu yüzden İran’a
yaklaşıyor.
 Afganistan harekatı, 11 eylül içinmiş gibi gösterilse de asıl amaç doğuda Çin’i, batıda İran’ı, kuzeyde
Avrasya’yı, güneyde Hindistan’ı kontrol altında tutmak içindir.
 Rusya, Türkiye’yi Amerika’nın müttefiki olarak gördüğü için güvenemiyor ve Avrasya birliğine davet
etmiyor ama İran’a ve Orta Asya’ya güveniyor. Bu birlik resmi olarak gümrük birliği formatında
kurulmuştur. Bu arada Nursultan NAZARBAYEV bir söyleminde Erdoğan beni aradı ve girmek
Ziyabey Cd. 1416. Sk. No: 22 Balgat - Çankaya / Ankara - Türkiye
www.esam.org.tr & mtb.esam@gmail.com & esam@esam.org.tr
T:+90 312 2876376 F:+90 312 287 63 86
ÇARŞAMBA KONFERANSLARI













istediğini söyledi, ben de bunu destekliyorum Türkiye burada dengeleyici bir güç olur diyor ve bu
iddia hiçbir resmi makam tarafından yalanlanmıyor. Zaten Başbakanımız da Putin ile görüşmesinde
‘bizi Şangay İşbirliği Örgütü’ne alın. ’dedi.
Amerika, Çin’i rakip görüyor ve pasifize etmeye çalışıyor ama Çin net bir şekilde yoluna devam ediyor
ve 15 sene içerisinde de reel olarak, milli gelir olarak Amerika’yı geçecek.
Avrupa birliği Amerika’nın dürtmesiyle Ukrayna’yı AB, Gümrük Birliği, NATO üyesi yapacağız dedi. Bu
da Rusya’yı çileden çıkardı çünkü Rusya Ukrayna’yı Avrasya birliği için düşünüyordu. Aynı zamanda
Rusya’nın Sivastopol da bulunan üssünden vaz geçmesi düşünülemez. Çünkü bir dünya gücü olarak
18 milyon kilometre karelik bir alanı korumak için diğer askeri güçlerinizle birlikte donanmanızın da
çok güçlü olması gerekir. Zaten 2042’ye kadar burayı kullanmasına yönelik anlaşma vardı ama tabi
Avrupa’ya yanaşma meselesi ortaya çıkınca Rusya Karadeniz donanmasını koruyabilmek için (ki
donanma için Kırım’daki yer gibi müsait yer de yok) yıldırım bir politika ile işi oldu bitti ye getirip
Kırım’ı almıştır.
Polonya tarihi boyunca bir abi, hami aramıştır, zamanında Osmanlı, sonra Büyük Britanya, son olarak
ta Amerika’dır.
Rusya Avrupa gazının %40’ını karşılar ve bu gaz Ukrayna üzerinden gider, buna alternatif yaratmak
için de Ruslar iki projeyi gerçekleştirdi biri Kuzey Akım (Baltık denizinin altından Polonya’yı es geçerek
Almanya’ya bağlanır), diğeri Güney Akım(Türkiye üzerinden Bulgaristan’dan çıkar yine Polonya’yı es
geçerek) projesi.
Amerika, Avrupa Birliğine de yeterince güvenmiyor çünkü Ruslar ile Almanların stratejik bir iş birliği
yaptığını görüyorlar. Tabi bu iş birliğinin çok köklü olması dolayısıyla Almanya’nın da Amerika’nın
ambargo uygulayın sözlerini gerçekleştirme şansı yok, aksi takdirde kendi kaybeder.
İngiltere de Rusların paralarını çekmesi durumunda finans bakımından sıkıntıya düşeceği için
ambargo uygulayamaz.
Fransızlar biraz rahat ama onlara da sipariş edilen iki savaş gemisi var.
Amerika’nın şuan ki korkusu acaba doğu Ukrayna da Rusya’ya bağlanır mı? Bunun yanında aynı
şekilde Moldovya da.
Baltık Cumhuriyetleri de endişeli ‘Ruslar bize de böyle yapar mı?’ diye. Bu yüzden Amerika geziyor ve
güvence veriyor.
Kırım’da ki 300 bin civarında ki Kırım Tatarı da endişeli ‘Acaba bize yine Sovyetler birliğindeki gibi
yapılır mı? diye ama Rusya geçen hafta bir jest yaptı ve Kırım parlamentosunun nüfusun %15’ini
oluşturmalarına rağmen Tatarca’yı 3. Resmi dil ilan etti. Putin de bunu kabul etti. Bu olayın
desteklenmesi yönündeki gösteriler de Tataristan’ın başkenti Kazan’da oldu. Rusya Tatarlar
Avrasya’nın bir parçasıdır mesajı veriyor.
Türkiye’ye gelince Türkiye’nin de durumu Almanya’dan farklı değil ciddi bir ekonomik ilişki var.
Amerikan başkanı Obama ziyaretler dizisine başladı ve Çin’e de gidecek muhtemelen Rusya’yı yalnız
bırakmak için görüşecek.
Obama ayrıca Suudi Arabistan’ı ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni ziyaret ediyor. Çünkü bunlar aynı zaman
da Suriye’deki olan olayları ve aynı zamanda Mısır ve Filistin’deki olayları kontrol eden güçler.
Ziyabey Cd. 1416. Sk. No: 22 Balgat - Çankaya / Ankara - Türkiye
www.esam.org.tr & mtb.esam@gmail.com & esam@esam.org.tr
T:+90 312 2876376 F:+90 312 287 63 86
ÇARŞAMBA KONFERANSLARI
 İsrail açıklarında bulunmuş olan doğalgazın mutlaka satılması lazım, Rusya’nın tek el konumunun
yıkılması için. Bunun için Kıbrıs’a getirilip Avrupa’ya gönderilmesi lazım. Şuan ki Güney Kıbrıs Rum
Yönetimi Amerikan Büyük Elçisi talimat vermiş bu sorun çözülsün diye. Buna bakarak maalesef Kıbrıs
meselesi aleyhimize bir şekilde çözülecek gibi duruyor. Bu konuda Türkiye’yi yok sayarak KKTC’ye
baskı yapıyorlar.
 Avrupa’ya da Ukrayna’daki karışıklık gösterilerek Rusya’ya güvenmeyin gazı İsrail’den alın
propagandası yapılacak.
 Suriye mevzu ile ilgili olarak da maalesef Suriye’nin durumu devam edecek gibi duruyor. Ayrıca
Türkiye, Suriye’de, Rusya’ya ders vermek için Amerika tarafından kullanılmaya çalışılacak. Bununla
ilgili olarak çalışmalar başladı zaten.
 Türkiye’de seçimlerin de çok kötü bir havada geçmesi gibi durumlarda tabii olarak dışarıda güçsüz
kalmamızı etkiliyor.
 Ukrayna’nın karıştırılmasının başka bir boyutu olarak da bu bölgede yaşayan Musevilerin İsrail’e
gitmesi sağlanmak isteniyor olabilir. Tabi bu teoriye göre bu ilk aşama olacak ve bu bölge
karıştırılarak en son Rusya parçalanacak. Bunun sebebi olarak da diğer bölgelerdeki Yahudilerin hayat
standartlarının yüksek olmasına bağlı olarak İsrail’e gitmek istememeleri gösteriliyor. Ayrıca Rus
stratejistler de Rusya’nın parçalanmasını öngörüyor, bir kısmını Çin’in hâkimiyetinde, bir kısmını
Amerika’nın hâkimiyetinde olmak üzere.
 İsrail’in Suriye için istediği ise savaşın olabildiğince uzun sürmesi hatta mümkünse Lübnan’a da
sıçraması ve dolayısıyla Hizbullah’ın güçsüzleştirilmesi.
 Filistin meselesi de çözümsüzlüğün devamı ile sindirilerek Filistinlilerin yok edilmesi ile çözülmek
isteniyor.
Ziyabey Cd. 1416. Sk. No: 22 Balgat - Çankaya / Ankara - Türkiye
www.esam.org.tr & mtb.esam@gmail.com & esam@esam.org.tr
T:+90 312 2876376 F:+90 312 287 63 86

Download Report