Sayı: 2014 / 22 08 Nisan 2014 Seragazı Emisyonlarındaki Artış Devam Ediyor Seragazları; sera etkisini destekleyen, atmosferde bulunan ve en çok ısı tutma özelliğine sahip olan bileşiklerdir. Doğrudan seragazları olan karbon dioksit (CO2), metan (CH4), diazot monoksit (N2O) ve F-gazları ile dolaylı seragazları azot oksitler (NOx), metan dışı uçucu organik bileşikler (NMVOC) ve karbon monoksit (CO) emisyonlarını içermektedir. İnsan etkinlikleri sonucunda da bu gaz seviyelerine eklemeler olur ve bunun sonucunda da sera etkisi görülür. İnsan faaliyetlerinden özellikle fosil yakıtların çok yoğun kullanılmasından kaynaklanan seragazı emisyonlarının son yüzyıldaki artışı, küresel ısınma adı verilen değişimlere neden olmaktadır. Bu değişimler mevsim normallerinin değişmesi, seller ve kuraklıklar, endemik canlı türlerinin yer değiştirmesi, çeşitli hastalıkların başlaması, ekilebilir alanların kaybı, vb. gibi durumlara yol açmaktadır. Seragazı emisyonlarının azaltılması kapsamında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Kyoto Protokolü gibi mekanizmalar oluşturulmuş ve ülkelerden bu konu ile ilgili çalışmalar yapması ve hassasiyet göstermesi talep edilmiştir. Protokole taraf olan ülkeler, seragazı azaltım taahhüdü vermişlerdir. Ülkemiz 2004 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine taraf olmuş, 2009 yılında ise Kyoto Protokolünü sayısallaştırılmış seragazı emisyon azaltım yükümlülüğü almadan imzalamıştır. Bazı OECD ülkelerinde toplam seragazı emisyonları, 2011 Milyon ton CO2 eşd. A.B.D. Japonya Almanya Kanada İngiltere Avusturalya Fransa İtalya Türkiye Polonya 1990 1995 2000 2005 2010 2011 6 170 1 267 1 250 591 771 418 559 519 188 457 6 541 1 338 1 118 639 712 439 555 530 239 432 7 045 1 342 1 041 718 677 493 563 551 298 385 7 170 1 351 998 737 662 529 563 574 331 390 6 791 1 257 944 701 598 549 520 500 402 402 6 666 1 308 916 702 556 552 491 489 422 399 Kaynak OECD, https://stats.oecd.org/ 2012 yılında Türkiye’ de toplam seragazı emisyonu arazi kullanım, arazi kullanımı değişikliği ve ormancılık hariç olmak üzere 439,9 milyon ton CO2 eşdeğeri olup, toplam emisyonun %70,2’si enerji sektöründen, %14,3’ü endüstriyel proseslerden, %8,2’si atıklardan, %7,3’ü ise tarımsal faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. OECD ülkelerinde, toplam seragazı emisyonunun (arazi kullanımı, arazi kullanım değişikliği ve ormancılıktan kaynaklanan emisyonlar hariç) gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranına bakıldığında; Estonya’da 2011 yılı salınan emisyon miktarının GSYH’ye oranı 0,86 ton CO2 eşd./1000 dolar iken, İsviçre’de bu oran 0,16 ton CO2 eşd./1000 dolardır. Türkiye 0,43 ton CO2 eşd./1000 dolar ile OECD ortalamasının üstünde yer almaktadır. OECD 2011 yılı seragazı emisyonu verilerine göre, CO2 eşdeğer emisyonları en yüksek üye ülke 6,7 milyar ton ile ABD iken, Türkiye 422 milyon ton ile 9. sıradadır. 2011 yılı kişi başı sera gazı emisyonları incelendiğinde, OECD ortalaması 12,8 ton CO2 eşdeğeridir. Avustralya kişi başına 24,7 ton CO2 eşd. ile birinci sırada iken Türkiye 5,7 ton CO2 eşd. ile OECD ülkeleri arasında kişi başına en az seragazı emisyonu salınımı yapan ülke konumundadır. Bilgi için: Erhan ÜNAL Bilgi için: Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği Telefon: +90 312 410 03 64 Telefon: +90 312 410 03 10 e-posta: erhan.unal@tuik.gov.tr e-posta: bhim@tuik.gov.tr
© Copyright 2024 Paperzz
