3 rd International Conference Innovation and Modelling of Clothing

XIII. Uluslararası İzmir Tekstil ve Hazır Giyim Sempozyumu
2-5 Nisan 2014
ATMOSFERİK PLAZMA İŞLEMLERİNİN PAMUKLU KUMAŞLARIN
YÜZEY ENERJİSİNE ETKİSİ
Burcu Karaca Uğural, Ebru Bozacı, Aslı Demir, Esen Özdoğan, Tülay Gülümser,
Necdet Seventekin
Ege University Textile Engineering Department, Campus, Bornova, IZMIR
burcu.karaca@ege.edu.tr
Tekstil malzemelerinin ıslanma performansı, hem boya-bitim işlemlerinin kolaylaştırılması
hem de giyim konforunun iyileştirilmesi bakımından önemli bir parametredir. Bununla
birlikte, ıslanabilirlik; lifler ile sıvı ve yüzey aktif maddeler arasındaki etkileşimi ve liflerin
polimerler ile tutunma durumunu etkilemektedir. Çevre ile dost işlemler olan plazma
işlemlerinin tekstil malzemelerinde yüzey modifikasyonu ve hidrofilite üzerine etkilerinin
araştırıldığı çalışmalar gittikçe önem kazanmaktadır. Kullanılan gaz, güç ve süre gibi plazma
değişkenlerinin kontrolü ile liflerin temel özellikleri değiştirilmeden yüzeylerinde
modifikasyon elde edilmektedir. Plazma işleminin etkileri üzerine yapılan çalışmalar
çoğunlukla liflerin ıslanabilirlik, boyanabilirlik ve basılabilirlik gibi özelliklerinin
iyileştirilmesi üzerine yoğunlaşmıştır. Bir yüzeyin ıslanabilme performansındaki iyileşmelerin
tespit edilmesinde en kesin sonuç temas açısının damlatma yöntemi ile ölçülmesidir. Ancak
liflerin heterojen yüzey yapısı ve kumaşların gözenekli yapısı bu yöntemin tekstil
malzemelerinde kullanımını sınırlamaktadır. Bu nedenle önceki çalışmalarda genellikle damla
emilim süresi ve kılcal yükselme yöntemi tercih edilmiştir.
Bu çalışmada, plazma işlemi gören kumaşların ıslanma performansları tekstil malzemesi ve
sıvı arayüzeyindeki etkileşimlerin anlaşılabilmesi bakımından incelenmiştir. Bu amaçla
Washburn denklemi ve Owens-Wendt metodu kullanılarak temas açısı ve yüzey enerjileri
hesaplanmıştır. Ham dokuma pamuklu kumaşlar plazma sistemi kullanılarak atmosferik
koşullarda işlem görmüştür.
Sonuçlar, hidrofob ham kumaşın hidrofil hale geldiğini ve damla emilim ölçümlerine göre
damların saniyeler içerisinde yok olduğunu göstermiştir. Ham kumaşın temas açısı 90°’den
büyük iken plazma işlemi gören kumaşlarda 80° elde edilmiştir. Ham kumaşın yüzey enerjisi
işlem sonrasında %50’den fazla artmıştır.
Anahtar Kelimeler: Pamuklu kumaş, atmosferik plazma, temas açısı, yüzey enerjisi, ıslanabilirlik
91