ZAKON O OBVEZNIM ODNOSIMA
Peto izdanje
II
Sadržaj
IVICA CRNIĆ
ZAKON
O OBVEZNIM
ODNOSIMA
(Nar. nov., br. 35/05., 41/08. i 125/11. - čl. 9. Zakona o rokovima
ispunjenja novčanih obveza)
Napomene, komentari,
sudska praksa i abecedno kazalo pojmova
Prilozi:
IZVADCI IZ ZAKONA O FINANCIJSKOM
POSlOVANJU I PREDSTEČAJNOJ
NAGODBI
(Nar. nov., br. 108/12.)
ZAKON O KAMATAMA
Peto izdanje
Zagreb, 2012.
Sadržaj
IV
Biblioteka PRAVO
Knjiga 80
Urednik biblioteke
IVICA CRNIĆ, dipl. iur.
CIP zapis dostupan u računalnom katalogu
Nacionalne i sveučilišne knjižnice u Zagrebu
pod brojem ...........
ISBN 978-953-7585-41-9
SAD R ŽAJ
PREDGOVOR PETOM IZDANJU............................................................ XLIX
PREDGOVOR ČETVRTOM IZDANJU................................................... LI
PREDGOVOR TREĆEM IZDANJU......................................................... LIII
PREDGOVOR DRUGOM IZDANJU....................................................... LV
PREDGOVOR PRVOM IZDANJU........................................................... LVII
KRATICE I PREGLED IZVORA ZA SUDSKU PRAKSU .......... LIX
ZAKON O OBVEZNIM ODNOSIMA
(Narodne novine, broj 35/05., 41/08. i 125/11.)
Dio prvi
O PĆ I D I O
(čl. 1.-246.)
Glava I. - OSNOVNA NAČELA (čl. 1.-15.)................................. 3
Cilj i sadržaj zakona (čl. 1.).............................................. 3
Sloboda uređivanja obveznih odnosa (čl. 2.).................... 5
Ravnopravnost sudionika u obveznom odnosu (čl. 3.).... 6
Načelo savjesnosti i poštenja (čl. 4.)................................. 7
Dužnost suradnje (čl. 5.)................................................... 9
Zabrana zlouporabe prava (čl. 6.)..................................... 9
Načelo jednake vrijednosti činidaba (čl. 7.)..................... 11
Zabrana prouzročenja štete (čl. 8.).................................... 11
Dužnost ispunjenja obveze (čl. 9.).................................... 12
Ponašanje u ispunjavanju obveza i ostvarivanju
prava (čl. 10.)..................................................................... 13
Dispozitivni karakter odredaba Zakona (čl. 11.).............. 18
Primjena običaja i prakse (čl. 12.).................................... 19
Postupanje u skladu sa statutom, društvenim
ugovorom, odnosno pravilima (čl. 13.)............................ 21
Primjena pojedinih odredaba na trgovačke ugovore i
druge pravne poslove (čl. 14.)........................................... 21
Zaštita prava (čl. 15.)........................................................ 27
Glava II. - SUDIONICI OBVEZNIH ODNOSA (čl. 16.-19.)..... 29
Pojam (čl. 16.)................................................................... 29
Pravna sposobnost (čl. 17.)............................................... 29
Poslovna sposobnost (čl. 18.)............................................ 31
Prava osobnosti (čl. 19.).................................................... 35
VI
Sadržaj
Glava III. - NASTANAK OBVEZA (čl. 20.)................................... 75
Glava IV. - VRSTE OBVEZA (čl. 21.-64.)..................................... 76
Odjeljak 1. NOVČANE OBVEZE (čl. 21.-31.).............................. 76
Odsjek 1. OPĆE ODREDBE (čl. 21.-25.)........................................ 76
Načelo monetarnog nominalizma (čl. 21.)....................... 76
Valuta obveze (čl. 22.)....................................................... 86
Indeksna klauzula (čl. 23.)................................................ 95
Klizna skala (čl. 24.)......................................................... 95
Plaćanje prije roka (čl. 25.)............................................... 96
Odsjek 2. UGOVORNE KAMATE (čl. 26.-28.).............................. 97
Stopa ugovornih kamata (čl. 26.)...................................... 97
Kamate na kamate (čl. 27.)............................................... 103
Kamate u nenovčanim obvezama (čl. 28.)....................... 104
Odsjek 3. ZATEZNE KAMATE (čl. 29.-31.)................................... 105
Kad se duguju (čl. 29.)...................................................... 105
Pravo na potpunu naknadu (čl. 30.).................................. 129
Kamate na kamate (čl. 31.)............................................... 132
Odjeljak 2. OBVEZE S VIŠE ČINIDABA (čl. 32.-40.)............... 138
Odsjek 1. ALTERNATIVNE OBVEZE (čl. 32.-37.)....................... 138
Pravo izbora (čl. 32.)......................................................... 138
Neopozivost i učinak izbora (čl. 33.)................................ 139
Trajanje prava izbora (čl. 34.)........................................... 139
Izbor povjeren trećoj osobi (čl. 35.).................................. 139
Ograničenje na preostalu činidbu (čl. 36.)........................ 140
Ograničenje u slučaju odgovornosti
jedne strane (čl. 37.).......................................................... 140
Odsjek 2. FAKULTATIVNE OBVEZE I FAKULTATIVNE
TRAŽBINE (čl. 38.-40.)................................................... 140
I. FAKULTATIVNE OBVEZE (čl. 38.-39.)........................ 140
Ovlaštenje dužnika (čl. 38.).............................................. 140
Ovlaštenja vjerovnika (čl. 39.).......................................... 142
II. FAKULTATIVNE TRAŽBINE (čl. 40.).......................... 143
Odjeljak 3. OBVEZE S VIŠE DUŽNIKA I VJEROVNIKA
(čl. 41.-64.)........................................................................ 144
Odsjek 1. DJELJIVE OBVEZE (čl. 41.-42.).................................... 144
Dijeljenje duga i tražbine (čl. 41.).................................... 144
Predmnjeva solidarnosti (čl. 42.)...................................... 146
Odsjek 2. SOLIDARNE OBVEZE (čl. 43.-63.)............................... 147
Sadržaj
VII
I. SOLIDARNOST DUŽNIKA (čl. 43.-53.)....................... 147
Sadržaj solidarnosti dužnika (čl. 43.)................................ 147
Prijeboj (čl. 44.)................................................................. 152
Otpust duga (čl. 45.).......................................................... 153
Obnova (čl. 46.)................................................................. 153
Nagodba (čl. 47.)............................................................... 154
Sjedinjenje (čl. 48.)........................................................... 154
Zakašnjenje vjerovnika (čl. 49.)........................................ 154
Zakašnjenje jednog dužnika i priznanje duga (čl. 50.)..... 155
Zastoj i prekid zastare; odricanje od zastare (čl. 51.)....... 155
Pravo ispunitelja na naknadu (čl. 52.)............................... 155
Podjela na jednake dijelove i iznimka (čl. 53.)................. 156
II. SOLIDARNOST VJEROVNIKA (čl. 54.-63.)................ 157
Solidarnost se ne predmnijeva (čl. 54.)............................ 157
Sadržaj solidarnosti (čl. 55.)............................................. 157
Prijeboj (čl. 56.)................................................................. 158
Otpust duga i obnova (čl. 57.)........................................... 158
Nagodba (čl. 58.)............................................................... 158
Sjedinjenje (čl. 59.)........................................................... 159
Zakašnjenje (čl. 60.).......................................................... 159
Priznanje duga (čl. 61.)..................................................... 159
Zastara (čl. 62.).................................................................. 160
Odnosi između vjerovnika nakon ispunjenja (čl. 63.)...... 160
Odsjek 3. NEDJELJIVE OBVEZE (čl. 64.)..................................... 160
Glava V. - UČINCI OBVEZA (čl. 65.-79.).................................... 161
Odjeljak 1. Opće pravilo (čl. 65.)........................................................ 161
Odjeljak 2.POBIJANJE DUŽNIKOVIH PRAVNIH
RADNJI (čl. 66.-71.)....................................................... 163
Opće pravilo (čl. 66.)........................................................ 163
Pretpostavke pobijanja (čl. 67.)........................................ 167
Isključenje pobijanja (čl. 68.)............................................ 170
Sredstva pobijanja (čl. 69.)............................................... 171
Učinak pobijanja (čl. 70.).................................................. 172
Rok za podnošenje tužbe (čl. 71.)..................................... 173
Odjeljak 3.PRAVO ZADRŽANJA (čl. 72.-75.)............................. 174
Pojam i sadržaj (čl. 72.)..................................................... 174
Iznimke (čl. 73.)................................................................ 178
Obveza povrata stvari prije namirenja tražbine (čl. 74.)... 179
Učinak prava zadržanja (čl. 75.)....................................... 179
VIII
Sadržaj
Odjeljak 4. VJEROVNIKOVA PRAVA U POSEBNIM
SLUČAJEVIMA (čl. 76.-79.)........................................ 180
Kad se činidba sastoji u davanju stvari određenih
po rodu (čl. 76.)................................................................. 180
Kad se činidba sastoji u činjenju (čl. 77.)......................... 180
Kad se činidba sastoji u propuštanju (čl. 78.)................... 181
Pravo zahtijevati naknadu umjesto dosuđenog (čl. 79.)... 182
Glava VI. - PROMJENE U OBVEZNOM ODNOSU
(čl. 80.-159.)...................................................................... 183
Odjeljak 1.PROMJENE NA STRANI SUBJEKATA
(čl. 80.-144.)...................................................................... 183
Odsjek 1. USTUP TRAŽBINE (CESIJA) (čl. 80.-89.).................... 183
I. OPĆE ODREDBE (čl. 80.-83.)........................................ 183
Koje se tražbine mogu prenijeti ugovorom (čl. 80.)......... 183
Sporedna prava (čl. 81.).................................................... 186
Obavješćivanje dužnika (čl. 82.)....................................... 188
Višestruko ustupanje (čl. 83.)............................................ 189
II. ODNOS PRIMATELJA I DUŽNIKA (čl. 84.)................ 189
III. ODNOS USTUPITELJA I PRIMATELJA
(čl. 85.-87.)........................................................................ 190
Predaja isprava o dugu (čl. 85.)........................................ 190
Odgovornost za postojanje tražbine (čl. 86.).................... 191
Odgovornost za naplativost (čl. 87.)................................. 191
IV. POSEBNI SLUČAJEVI USTUPANJA TRAŽBINE
(čl. 88.-89.)........................................................................ 192
Ustupanje umjesto ispunjenja ili radi ispunjenja
(čl. 88.)............................................................................... 192
Ustupanje radi osiguranja (čl. 89.).................................... 193
Odsjek 2. SUBROGACIJA (čl. 90.-95.)........................................... 194
Pojam i sadržaj (čl. 90.)..................................................... 194
Zakonska subrogacija (čl. 91.).......................................... 196
Subrogacija u slučaju djelomičnog ispunjenja (čl. 92.).... 196
Dokazi i sredstva osiguranja (čl. 93.)............................... 197
Koliko se može zahtijevati od dužnika (čl. 94.)............... 197
Isključenje odgovornosti vjerovnika (čl. 95.)................... 197
Odsjek 3. PREUZIMANJE DUGA (čl. 96.-100.)............................ 197
Ugovor o preuzimanju duga (čl. 96.)................................ 197
Kad je dug osiguran hipotekom (čl. 97.).......................... 200
Sadržaj
IX
Promjena dužnika (čl. 98.)................................................ 200
Sporedna prava (čl. 99.).................................................... 201
Prigovori (čl. 100.)............................................................ 202
Odsjek 4. PRISTUPANJE DUGU (čl. 101.-102.) ........................... 202
Ugovor o pristupanju dugu (čl. 101.)................................ 202
Pristupanje dugu u slučaju preuzimanja neke
imovinske cjeline (čl. 102.)............................................... 203
Odsjek 5. PREUZIMANJE ISPUNJENJA (čl. 103.)....................... 205
Odsjek 6. JAMSTVO (čl. 104.-126.)................................................ 207
I. OPĆE ODREDBE (čl. 104.-110.).................................... 207
Pojam (čl. 104.)................................................................. 207
Oblik (čl. 105.).................................................................. 209
Sposobnost jamčenja (čl. 106.)......................................... 209
Jamčenje za poslovno nesposobnog (čl. 107.).................. 210
Za koje se obveze može dati (čl. 108.)............................. 210
Opseg jamčeve odgovornosti (čl. 109.)............................ 210
Prijelaz vjerovnikovih prava na jamca
(subrogacija) (čl. 110.)...................................................... 211
II. ODNOS VJEROVNIKA I JAMCA (čl. 111.-119.).......... 211
Oblici jamstva (čl. 111.).................................................... 211
Solidarnost jamaca (čl. 112.)............................................. 214
Gubitak prava na rok (čl. 113.)......................................... 214
Stečaj glavnog dužnika (čl. 114.)...................................... 214
Smanjena odgovornost dužnikova nasljednika (čl. 115.).215
Jamčevi prigovori (čl. 116.).............................................. 215
Dužnost obavješćivanja jamca o dužnikovu
propuštanju (čl. 117.)........................................................ 215
Oslobođenje jamca zbog vjerovnikova
odugovlačenja (čl. 118.).................................................... 216
Oslobođenje jamca zbog gubitka osiguranja (čl. 119.).... 216
III. ODNOS JAMCA I DUŽNIKA (čl. 120.-124.)................ 217
Pravo zahtijevati naknadu od dužnika (čl. 120.).............. 217
Pravo jamca solidarnog dužnika (čl. 121.)....................... 218
Pravo jamca na prethodno osiguranje (čl. 122.)............... 218
Gubitak prava na naknadu (čl. 123.)................................. 218
Pravo na povrat podmirenog (čl. 124.)............................. 219
IV. PRAVO REGRESA (čl. 125.)........................................... 219
V. ZASTARA (čl. 126.)......................................................... 219
X
Sadržaj
Odsjek 7. PRIJENOS UGOVORA (čl. 127.-129.)........................... 221
Pretpostavke prijenosa (čl. 127.)....................................... 221
Odgovornost prenositelja (čl. 128.).................................. 222
Prigovori (čl. 129.)............................................................ 223
Odsjek 8. UPUTA (ASIGNACIJA) (čl. 130.-144.).......................... 223
I. POJAM UGOVORA (čl. 130.)......................................... 223
II. ODNOS PRIMATELJA UPUTE I UPUĆENIKA
(čl. 131.-134.).................................................................... 225
Prihvat od strane upućenika (čl. 131.).............................. 225
Prigovori upućenika (čl. 132.).......................................... 225
Prijenos upute (čl. 133.).................................................... 226
Zastara (čl. 134.)................................................................ 226
III. ODNOS PRIMATELJA UPUTE I UPUTITELJA
(čl. 135.-139.).................................................................... 226
Ako je primatelj upute vjerovnik uputitelja (čl. 135.)...... 226
Uputa nije ispunjenje (čl. 136.)......................................... 227
Dužnost primatelja upute da obavijesti
uputitelja (čl. 137.)............................................................ 227
Odustanak od prihvaćene upute (čl. 138.)........................ 227
Opoziv ovlaštenja danog primatelju upute (čl. 139.)....... 227
IV.ODNOS UPUTITELJA I UPUĆENIKA
(čl. 140.-141.).................................................................... 227
Ako je upućenik dužnik uputitelja (čl. 140.).................... 227
Opoziv ovlaštenja danog upućeniku (čl. 141.)................. 228
V. SMRT I LIŠENJE POSLOVNE SPOSOBNOSTI
(čl. 142.)............................................................................. 228
VI. UPUTA U OBLIKU PAPIRA NA DONOSITELJA
(čl. 143.)............................................................................. 228
VII. UPUTA U OBLIKU PAPIRA NA IME I
PO NAREDBI (čl. 144.)................................................... 229
Odjeljak 2. PROMJENE SADRŽAJA (čl. 145.-159.)................... 229
Odsjek 1. OBNOVA (NOVACIJA) (čl. 145.-149.)........................... 229
Pretpostavke (čl. 145.)....................................................... 229
Volja za obnovom (čl. 146.) ............................................. 231
Učinak obnove (čl. 147.)................................................... 231
Nevaljanost i utrnuće prijašnje obveze (čl. 148.)............. 231
Učinak poništaja (čl. 149.)................................................ 232
Odsjek 2. NAGODBA (čl. 150.-159.)............................................... 232
Pojam (čl. 150.)................................................................. 232
Sadržaj
XI
U čemu se sastoje uzajamna popuštanja (čl. 151.)........... 237
Sposobnost (čl. 152.)......................................................... 237
Sadržaj (čl. 153.)............................................................... 238
Primjena odredaba o dvostranoobveznim
ugovorima (čl. 154.).......................................................... 239
Prekomjerno oštećenje (čl. 155.)...................................... 240
Učinak nagodbe prema jamcima i
zalogodavcima (čl. 156.)................................................... 240
Nagodba o nevaljanom pravnom poslu (čl. 157.)............ 241
Ništetnost nagodbe (čl. 158.)............................................ 242
Ništetnost jedne odredbe nagodbe (čl. 159.).................... 242
Glava VII. - PRESTANAK OBVEZA (čl. 160.-246.)...................... 243
Odjeljak 1. OPĆE PRAVILO (čl. 160.)........................................... 243
Odjeljak 2. ISPUNJENJE (čl. 161.-194.)......................................... 244
Odsjek 1. OPĆA PRAVILA O ISPUNJENJU (čl. 161.-182.).......... 244
I. TKO MOŽE ISPUNITI I TROŠKOVI ISPUNJENJA
(čl. 161.-163.).................................................................... 244
Ispunjenje od strane dužnika ili treće osobe (čl. 161.)..... 244
Ispunjenje poslovno nesposobnog (čl. 162.).................... 245
Troškovi ispunjenja (čl. 163.)........................................... 246
II. KOME SE MOŽE ISPUNITI OBVEZA
(čl. 164.-165.).................................................................... 246
Ovlaštena osoba (čl. 164.)................................................. 246
Ispunjenje poslovno nesposobnom
vjerovniku (čl. 165.).......................................................... 247
III. PREDMET ISPUNJENJA (čl. 166.-170.)........................ 247
Sadržaj obveze (čl. 166.)................................................... 247
Zamjena ispunjenja (čl. 167.)............................................ 248
Predaja radi prodaje (čl. 168.)........................................... 251
Djelomično ispunjenje (čl. 169.)....................................... 251
Obveza davanja stvari određenih po rodu (čl. 170.)......... 251
IV. URAČUNAVANJE ISPUNJENJA (čl. 171.-172.)........... 251
Red uračunavanja (čl. 171.).............................................. 251
Uračunavanje kamata i troškova (čl. 172.)....................... 253
V. VRIJEME ISPUNJENJA (čl. 173.-177.).......................... 259
Određivanje roka (čl. 173.)............................................... 259
Novčana obveza kod trgovačkih ugovora (čl. 174.)......... 260
Pravo na ispunjenje prije roka (čl. 175.)........................... 262
XII
Sadržaj
Kad je određivanje roka ostavljeno jednoj
strani (čl. 176.)................................................................... 262
Plaćanje putem banke ili poštom (čl. 177.)...................... 263
VI. MJESTO ISPUNJENJA (čl. 178.-179.)........................... 263
Opća pravila (čl. 178.)....................................................... 263
Mjesto ispunjenja novčanih obveza (čl. 179.).................. 264
VII. PRIZNANICA (čl. 180.-181.).......................................... 265
Izdavanje (čl. 180.)............................................................ 265
Predmnjeve (čl. 181.)........................................................ 266
VIII. VRAĆANJE OBVEZNICE (čl. 182.).............................. 266
Odsjek 2. ZAKAŠNJENJE (čl. 183.-185.)....................................... 267
I. ZAKAŠNJENJE DUŽNIKA (čl. 183.)............................ 267
Kad dužnik dolazi u zakašnjenje (čl. 183.)....................... 267
II. ZAKAŠNJENJE VJEROVNIKA (čl. 184.-185.)............. 270
Kad vjerovnik dolazi u zakašnjenje (čl. 184.).................. 270
Učinci vjerovnikova zakašnjenja (čl. 185.)...................... 272
Odsjek 3. POLAGANJE I PRODAJA DUGOVANE
STVARI (čl. 186.-194.)..................................................... 273
Polaganje (čl. 186.)........................................................... 273
Mjesto polaganja (čl. 187.)............................................... 276
Predaja na čuvanje drugoj osobi (čl. 188.)....................... 277
Uzimanje položene stvari natrag (čl. 189.)....................... 277
Učinak polaganja (čl. 190.)............................................... 277
Troškovi polaganja (čl. 191.)............................................ 278
Prodaja umjesto polaganja stvari (čl. 192.)...................... 278
Predaja stvari vjerovniku (čl. 193.)................................... 279
Prodaja radi pokrića troškova čuvanja (čl. 194.).............. 279
Odjeljak 3. OSTALI NAČINI PRESTANKA OBVEZA
(čl. 195.-213.).................................................................... 279
Odsjek 1. PRIJEBOJ (KOMPENZACIJA) (čl. 195.-202.).............. 279
Opće pretpostavke (čl. 195.)............................................. 279
Izjava o prijeboju (čl. 196.)............................................... 286
Odsutnost uzajamnosti (čl. 197.)...................................... 288
Zastarjela tražbina (čl. 198.)............................................. 289
Prijeboj s ustupljenom tražbinom (čl. 199.)..................... 290
Slučajevi kad je prijeboj isključen (čl. 200.).................... 290
Zabrana na tražbinu druge strane (čl. 201.)...................... 291
Uračunavanje prijebojem (čl. 202.).................................. 291
Sadržaj
XIII
Odsjek 2. OTPUST DUGA (čl. 203.-206.)....................................... 292
Sporazum (čl. 203.)........................................................... 292
Odricanje od sredstava osiguranja (čl. 204.).................... 293
Otpust duga jamcu (čl. 205.)............................................. 293
Opći otpust dugova (čl. 206.)............................................ 294
Odsjek 3. SJEDINJENJE (čl. 207.)................................................... 294
Odsjek 4. NEMOGUĆNOST ISPUNJENJA (čl. 208.-210.)........... 295
Prestanak obveze (čl. 208.)............................................... 295
Kad su objekt obveze stvari određene po rodu (čl. 209.)... 296
Ustupanje prava prema trećemu odgovornom za
nemogućnost ispunjenja (čl. 210.).................................... 296
Odsjek 5. PROTEK VREMENA, OTKAZ (čl. 211.-212.).............. 296
Rok u trajnom obveznom odnosu (čl. 211.)..................... 296
Otkaz trajnog obveznog odnosa (čl. 212.)........................ 297
Odsjek 6. SMRT (čl. 213.)................................................................. 298
Odjeljak 4. ZASTARA (čl. 214.-246.)............................................... 299
Odsjek 1. OPĆE ODREDBE (čl. 214.-224.).................................... 299
Opće pravilo (čl. 214.)...................................................... 299
Kad zastara počinje teći (čl. 215.)..................................... 303
Nastupanje zastare (čl. 216.)............................................. 307
Uračunavanje prednikova vremena (čl. 217.)................... 308
Zabrana promjene roka zastare (čl. 218.)......................... 308
Odricanje od zastare (čl. 219.).......................................... 308
Pisano priznanje i osiguranje zastarjele
obveze (čl. 220.)................................................................ 309
Učinak ispunjenja zastarjele obveze (čl. 221.)................. 310
Vjerovnik čija je tražbina osigurana (čl. 222.)................. 311
Sporedne tražbine (čl. 223.).............................................. 312
Kad se ne primjenjuju pravila o zastari (čl. 224.)............. 312
Odsjek 2. VRIJEME POTREBNO ZA ZASTARU
(čl. 225.-234.).................................................................... 313
Opći rok zastare (čl. 225.)................................................. 313
Povremene tražbine (čl. 226.)........................................... 318
Zastara prava (čl. 227.)...................................................... 322
Međusobne tražbine iz trgovačkih ugovora o prometu
robe i usluga (čl. 228.)....................................................... 326
Zakupnina i najamnina (čl. 229.)...................................... 328
Naknada štete (čl. 230.)..................................................... 328
Naknada štete prouzročene kaznenim djelom (čl. 231.).....346
Sadržaj
XIV
Jednogodišnji rok zastare (čl. 232.).................................. 358
Tražbine utvrđene pred sudom ili drugim
nadležnim tijelom (čl. 233.).............................................. 359
Rokovi zastare kod ugovora o osiguranju (čl. 234.)......... 360
Odsjek 3. ZASTOJ ZASTARE (čl. 235.-239.)................................. 363
Tražbine između određenih osoba (čl. 235.).................... 363
Tražbine određenih osoba (čl. 236.)................................. 364
Nesavladive prepreke (čl. 237.)........................................ 365
Utjecaj uzroka zastoja (čl. 238.)....................................... 367
Tražbine prema poslovno nesposobnim osobama i
njihove tražbine (čl. 239.)................................................. 368
Odsjek 4. PREKID ZASTARE (čl. 240.-246.)................................. 369
Priznanje duga (čl. 240.)................................................... 369
Podnošenje tužbe (čl. 241.)............................................... 375
Odustanak, odbacivanje ili odbijanje tužbe (čl. 242.)...... 378
Odbacivanje tužbe zbog nenadležnosti (čl. 243.)............. 380
Pozivanje dužnika (čl. 244.).............................................. 383
Rok zastare u slučaju prekida (čl. 245.)............................ 384
Zastara u slučaju obnove (čl. 246.)................................... 385
Dio drugi
PO S E B N I D I O
(čl. 247.-1162.)
Glava VIII. - UGOVORNI OBVEZNI ODNOSI
(čl. 247.-1044.).................................................................. 386
Odjeljak 1. OPĆE ODREDBE (čl. 247.-375.)................................ 386
Odsjek 1. SKLAPANJE UGOVORA (čl. 247.-307.)....................... 386
I. SUGLASNOST VOLJA (čl. 247.-268.)........................... 386
Kad je ugovor sklopljen (čl. 247.).................................... 386
Obvezno sklapanje i obvezni sadržaj ugovora (čl. 248.).. 388
Izjava volje (čl. 249.)........................................................ 390
Suglasnost i odobrenje (čl. 250.)....................................... 393
Pregovori (čl. 251.)........................................................... 394
Vrijeme i mjesto sklapanja ugovora (čl. 252.).................. 399
Ponuda (čl. 253.)............................................................... 400
Opća ponuda (čl. 254.)...................................................... 402
Izlaganje robe (čl. 255.).................................................... 403
Slanje kataloga i oglasa (čl. 256.)..................................... 404
Učinak ponude (čl. 257.)................................................... 409
Sadržaj
XV
Dokad ponuda obvezuje (čl. 258.).................................... 409
Oblik ponude (čl. 259.)..................................................... 410
Ponuda neovlaštene osobe (čl. 260.)................................. 411
Potvrda ponude učinjene telefonom ili
brzojavom (čl. 261.).......................................................... 411
Prihvat ponude (čl. 262.)................................................... 411
Prihvat neposredne ponude (čl. 263.)............................... 413
Prihvat ponude s prijedlogom da se izmijeni (čl. 264.).... 414
Šutnja ponuđenika (čl. 265.)............................................. 414
Zakašnjeli prihvat i zakašnjela izjava
o prihvatu (čl. 266.)........................................................... 417
Smrt ili nesposobnost jedne strane (čl. 267.).................... 417
Predugovor (čl. 268.)......................................................... 417
II. ČINIDBA (čl. 269.-272.).................................................. 420
Kakva mora biti činidba (čl. 269.).................................... 420
Ništetnost ugovora zbog činidbe (čl. 270.)....................... 422
Kad je činidba nedopuštena (čl. 271.).............................. 423
Kad je činidba odrediva (čl. 272.)..................................... 423
III. POBUDE ZA SKLAPANJE UGOVORA (čl. 273.)........ 424
IV. SPOSOBNOST ZA SKLAPANJE UGOVORA
(čl. 274.-278.).................................................................... 426
Ugovori pravne osobe (čl. 274.)....................................... 426
Suglasnost za sklapanje ugovora (čl. 275.)....................... 426
Ugovor poslovno nesposobne osobe (čl. 276.)................. 427
Pravo suugovaratelja poslovno nesposobne
osobe (čl. 277.).................................................................. 431
Pozivanje zakonskog zastupnika da se očituje (čl. 278.). 432
V. MANE VOLJE (čl. 279.-285.) ......................................... 432
Prijetnja i sila (čl. 279.)..................................................... 432
Bitna zabluda (čl. 280.)..................................................... 435
Zabluda o pobudi kod besplatnog ugovora (čl. 281.)....... 438
Nesporazum (čl. 282.)....................................................... 440
Posredna izjava (čl. 283.).................................................. 442
Prijevara (čl. 284.)............................................................. 442
Prividan ugovor (čl. 285.)................................................. 445
VI. OBLIK UGOVORA (čl. 286.-294.)................................. 449
Neobvezatnost oblika (čl. 286.)........................................ 449
Pisana potvrda usmeno sklopljenog ugovora (čl. 287.)... 452
Raskid ugovora kojima je oblik propisan (čl. 288.)......... 452
Ugovoreni oblik (čl. 289.)................................................. 453
XVI
Sadržaj
Posljedice nepoštivanja obvezatnosti oblika (čl. 290.)..... 454
Predmnjeva potpunosti isprave (čl. 291.)......................... 456
Sastavljanje isprave (čl. 292.)........................................... 458
Sklapanje ugovora elektroničkim putem (čl. 293.).......... 461
Osnaženje ugovora kojem nedostaje
potreban oblik (čl. 294.).................................................... 464
VII. OPĆI UVJETI UGOVORA (čl. 295.-296.)...................... 467
Pojam i obvezatnost (čl. 295.)........................................... 467
Ništetnost pojedinih odredaba (čl. 296.)........................... 473
VIII. UVJET (čl. 297.-299.)....................................................... 474
Uvjeti i njihov učinak (čl. 297.)........................................ 474
Nedopušten ili nemoguć uvjet (čl. 298.)........................... 476
Osiguranje uvjetnog prava (čl. 299.)................................ 477
IX. ROK (čl. 300.-301.).......................................................... 477
Računanje vremena (čl. 300.)........................................... 477
Primjena pravila o uvjetu (čl. 301.).................................. 479
X. NAMET (čl. 302.)............................................................. 480
XI. KAPARA I ODUSTATNINA (čl. 303.-307.)................... 481
1. Kapara (čl. 303.-305.)...................................................... 481
Vraćanje i uračunavanje kapare (čl. 303.)........................ 481
Neispunjenje ugovora (čl. 304.)........................................ 485
Djelomično ispunjenje ugovora (čl. 305.) ....................... 486
2. Odustatnina (čl. 306.-307.)............................................. 486
Pojam i učinci (čl. 306.).................................................... 486
Kapara kao odustatnina (čl. 307.)..................................... 488
Odsjek 2. ZASTUPANJE (čl. 308.-318.).......................................... 488
I. O ZASTUPANJU UOPĆE (čl. 308.-312.)....................... 488
Mogućnost zastupanja (čl. 308.)....................................... 488
Učinci zastupanja (čl. 309.)............................................... 492
Prenošenje ovlaštenja (čl. 310.)........................................ 492
Prekoračenje granica ovlaštenja (čl. 311.)........................ 493
Sklapanje ugovora od strane neovlaštene osobe (čl. 312.). 493
II. PUNOMOĆ (čl. 313.-318.)............................................... 497
Davanje punomoći (čl. 313.)............................................. 497
Obvezatan oblik punomoći (čl. 314.)............................... 501
Opseg ovlaštenja (čl. 315.)................................................ 503
Opoziv i sužavanje punomoći (čl. 316.)........................... 505
Učinak opoziva i sužavanja punomoći prema
trećim osobama (čl. 317.).................................................. 506
Drugi slučajevi prestanka punomoći (čl. 318.)................. 506
Sadržaj
XVII
Odsjek 3. TUMAČENJE UGOVORA (čl. 319.-321.)..................... 507
Primjena odredaba i tumačenje spornih
odredbi (čl. 319.)............................................................... 507
Nejasne odredbe u posebnim slučajevima (čl. 320.)........ 511
Izvansudsko tumačenje ugovora (čl. 321.)....................... 512
Odsjek 4. NEVALJANOST UGOVORA (čl. 322.-335.)................. 513
I. NIŠTETNI UGOVORI (čl. 322.-239.)............................. 513
Ništetnost (čl. 322.)........................................................... 513
Posljedice ništetnosti (čl. 323.)......................................... 525
Djelomična ništetnost (čl. 324.)........................................ 530
Konverzija (čl. 325.)......................................................... 531
Naknadni nestanak uzroka ništetnosti (čl. 326.)............... 531
Isticanje ništetnosti (čl. 327.)............................................ 533
Neograničeno isticanje ništetnosti (čl. 328.).................... 536
Zelenaški ugovor (čl. 329.)............................................... 537
II. POBOJNI UGOVORI (čl. 330.-335.).............................. 543
Kad je ugovor pobojan (čl. 330.)...................................... 543
Poništaj ugovora (čl. 331.)................................................ 548
Posljedice poništaja (čl. 332.)........................................... 555
Vraćanje i naknada u slučaju poništaja ugovora
ograničeno poslovno sposobne osobe (čl. 333.)............... 555
Odgovornost ograničeno poslovno sposobne
osobe (čl. 334.).................................................................. 556
Prestanak prava na poništaj (čl. 335.)............................... 556
Odsjek 5. UČINCI UGOVORA (čl. 336.-375.)................................ 558
I. OPĆI UČINCI UGOVORA (čl. 336.-356.)..................... 558
1. Stvaranje obveza za ugovaratelje (čl. 336.).................. 558
Učinci ugovora među ugovarateljima i njihovim
pravnim sljednicima (čl. 336.).......................................... 558
2. Ugovaranje u korist trećega (čl. 337.-340.)................... 559
Neposredno pravo trećega (čl. 337.)................................. 559
Opoziv koristi (čl. 338.).................................................... 560
Prigovori dužnika prema trećemu (čl. 339.)..................... 561
Odbijanje trećega (čl. 340.)............................................... 561
3. Ugovaranje na teret trećega (čl. 341.)........................... 561
Obećanje radnje treće osobe (čl. 341.).............................. 561
4. Pravo na popravljanje štete (čl. 342.-349.)................... 562
Ispunjenje obveze i posljedice neispunjenja (čl. 342.)..... 562
Oslobođenje dužnika od odgovornosti (čl. 343.)............. 570
Ugovorno proširenje odgovornosti (čl. 344.)................... 571
XVIII
Sadržaj
Ograničenje i isključenje odgovornosti (čl. 345.)............ 572
Obujam naknade (čl. 346.)................................................ 574
Smanjenje naknade (čl. 347.)............................................ 578
Odgovornost zbog propuštanja obavijesti (čl. 348.)......... 578
Primjena odredaba o izvanugovornoj šteti (čl. 349.)........ 579
5. Ugovorna kazna (čl. 350.-356.)...................................... 580
Opća pravila (čl. 350.) ...................................................... 580
Način određivanja (čl. 351.).............................................. 583
Pravna sudbina sporazuma (čl. 352.)................................ 583
Vjerovnikova prava (čl. 353.)........................................... 584
Smanjenje ugovorne kazne (čl. 354.)............................... 585
Ugovorna kazna i naknada štete (čl. 355.)........................ 585
Zakonom određena naknada i ugovorna kazna (čl. 356.). 586
II. UČINCI DVOSTRANOOBVEZNIH
UGOVORA (čl. 357.-375.)............................................... 587
1. Odgovornost za materijalne i pravne nedostatke
ispunjenja (čl. 357.)......................................................... 587
2. Prigovor neispunjenja ugovora (čl. 358.-359.)............. 588
Pravilo istodobnog ispunjenja (čl. 358.)........................... 588
Kad ispunjenje obveze jedne strane postane
neizvjesno (čl. 359.).......................................................... 591
3. Raskid ugovora zbog neispunjenja (čl. 360.-368.)....... 592
Prava jedne strane kad druga strana ne ispuni svoju
obvezu (čl. 360.)................................................................ 592
Kad je ispunjenje u roku bitan sastojak
ugovora (čl. 361.).............................................................. 597
Kad ispunjenje u roku nije bitan sastojak
ugovora (čl. 362.).............................................................. 602
Raskid ugovora bez ostavljanja naknadnog
roka (čl. 363.).................................................................... 604
Raskid ugovora prije isteka roka (čl. 364.)....................... 605
Raskid ugovora s uzastopnim obvezama (čl. 365.).......... 607
Dužnost obavješćivanja (čl. 366.)..................................... 607
Kad se ugovor ne može raskinuti (čl. 367.)...................... 607
Učinak raskida (čl. 368.)................................................... 608
4. Izmjena ili raskid ugovora zbog promijenjenih
okolnosti (čl. 369.-372.)................................................... 613
Pretpostavke za raskid (čl. 369.)....................................... 613
Dužnost obavještavanja (čl. 370.)..................................... 619
Okolnosti značajne za odluku suda (čl. 371.)................... 620
Sadržaj
XIX
Odricanje od pozivanja na promijenjene
okolnosti (čl. 372.)............................................................ 620
5. Nemogućnost ispunjenja (čl. 373.-374.)........................ 620
Nemogućnost ispunjenja za koju ne odgovara
nijedna strana (čl. 373.)..................................................... 620
Nemogućnost ispunjenja za koju odgovara
druga strana (čl. 374.)........................................................ 621
6. Prekomjerno oštećenje (čl. 375.).................................... 622
Očiti nerazmjer uzajamnih činidaba (čl. 375.)................. 622
Odjeljak 2. UGOVORI (čl. 376.-1044.)............................................ 625
Odsjek 1. UGOVOR O KUPOPRODAJI (čl. 376.-473.)................. 625
I. OPĆE ODREDBE (čl. 376.-379.).................................... 625
Pojam (čl. 376.)................................................................. 625
Oblik ugovora o kupoprodaji nekretnine (čl. 377.).......... 630
Rizik (čl. 378.)................................................................... 631
Prijelaz rizika u slučaju kupčeva zakašnjenja (čl. 379.)... 632
II. SASTOJCI UGOVORA O KUPOPRODAJI
(čl. 380.-388.).................................................................... 633
1. Stvar (čl. 380.-383.).......................................................... 633
Opće pravilo (čl. 380.)...................................................... 633
Kad stvar propadne prije ugovora (čl. 381.)..................... 634
Kupoprodaja tuđe stvari (čl. 382.).................................... 634
Kupoprodaja spornog prava (čl. 383.).............................. 636
2. Cijena (čl. 384.-388.)........................................................ 636
Kad cijena nije određena (čl. 384.)................................... 636
Propisana cijena (čl. 385.)................................................. 638
Kad je ugovorena tekuća cijena (čl. 386.)........................ 640
Kad je određivanje cijene povjereno trećemu (čl. 387.).. 640
Kad je određivanje cijene ostavljeno jednom
ugovaratelju (čl. 388.)....................................................... 640
III. OBVEZE PRODAVATELJA (čl. 389.-437.).................... 641
1. Predaja stvari (čl. 389.-399.).......................................... 641
Vrijeme i mjesto predaje (čl. 389.)................................... 641
Sadržaj predaje (čl. 390.).................................................. 642
Kad je ugovorena predaja u tijeku stanovitog
razdoblja (čl. 391.)............................................................ 642
Kad nadnevak predaje nije određen (čl. 392.).................. 642
Kad mjesto predaje nije određeno ugovorom (čl. 393.)... 643
Predaja prijevozniku (čl. 394.).......................................... 643
Obveza prijevoza stvari (čl. 395.)..................................... 643
XX
Sadržaj
Troškovi predaje (čl. 396.)................................................ 643
Odgađanje predaje do isplate cijene (čl. 397.).................. 643
Odgađanje predaje u slučaju prijevoza stvari (čl. 398.)... 644
Sprječavanje izručenja odaslane stvari (čl. 399.)............. 644
2. Odgovornost za materijalne nedostatke
(čl. 400.-422.).................................................................... 645
Materijalni nedostaci za koje prodavatelj
odgovara (čl. 400.)............................................................ 645
Kad postoje materijalni nedostaci (čl. 401.)..................... 649
Nedostaci za koje prodavatelj ne odgovara (čl. 402.)...... 652
Pregled stvari i vidljivi nedostaci (čl. 403.)...................... 653
Skriveni nedostaci (čl. 404.)............................................. 656
Rokovi u slučaju popravka, zamjene i sl. (čl. 405.)......... 659
Obavijest o nedostatku (čl. 406.)...................................... 660
Značenje činjenice da je prodavatelj znao
za nedostatak (čl. 407.)...................................................... 660
Ograničenje i isključenje odgovornosti za materijalne
nedostatke (čl. 408.).......................................................... 662
Prisilna javna prodaja (čl. 409.)........................................ 662
Prava kupca (čl. 410.)........................................................ 663
Neispunjenje ugovora u razumnom roku (čl. 411.).......... 669
Kad kupac može raskinuti ugovor (čl. 412.).................... 669
Raskid ugovora po samom zakonu (čl. 413.)................... 671
Djelomični nedostaci (čl. 414.)......................................... 671
Kad je prodavatelj dao kupcu veću količinu (čl. 415.)..... 672
Kad je određena cijena za više stvari (čl. 416.)................ 673
Gubitak prava na raskid ugovora zbog
nedostatka (čl. 417.).......................................................... 673
Očuvanje ostalih prava (čl. 418.)...................................... 674
Učinci raskida zbog nedostatka (čl. 419.)......................... 674
Sniženje cijene (čl. 420.)................................................... 674
Postupno otkrivanje nedostataka (čl. 421.)....................... 675
Rok za ostvarivanje prava (čl. 422.)................................. 675
3. Jamstvo za ispravnost prodane stvari (garancija)
(čl. 423.-429.).................................................................... 677
Odgovornost prodavatelja i proizvođača (čl. 423.).......... 677
Traženje popravka ili zamjene (čl. 424.).......................... 683
Produljenje jamstvenog roka (čl. 425.)............................. 684
Raskid ugovora i sniženje cijene (čl. 426.)....................... 684
Troškovi i rizik (čl. 427.).................................................. 685
Odgovornost više proizvođača (čl. 428.).......................... 685
Rok za ostvarivanje prava (čl. 429.)................................. 685
Sadržaj
XXI
4. Odgovornost za pravne nedostatke (čl. 430.-437.)...... 686
Pravni nedostaci (čl. 430.)................................................. 686
Obavješćivanje prodavatelja (čl. 431.)............................. 689
Prava kupca (čl. 432.)........................................................ 691
Kad kupac ne obavijesti prodavatelja (čl. 433.)............... 695
Kad je pravo trećega očito osnovano (čl. 434.)................ 695
Ugovorno ograničenje ili isključenje prodavateljeve
odgovornosti (čl. 435.)...................................................... 696
Ograničenje javnopravne naravi (čl. 436.)....................... 696
Rok za ostvarivanje prava (čl. 437.)................................. 697
IV. OBVEZE KUPCA (čl. 438.-441.).................................... 699
1. Isplata cijene (čl. 438.-440.)............................................ 699
Vrijeme i mjesto isplate (čl. 438.)..................................... 699
Kamate u slučaju prodaje na kredit (čl. 439.)................... 701
Isplata cijene u slučaju uzastopnih isporuka (čl. 440.)..... 701
2. Preuzimanje stvari (čl. 441.).......................................... 702
V. OBVEZA ČUVANJA STVARI ZA RAČUN
SUUGOVARATELJA (čl. 442.-444.) ............................. 702
Slučajevi obveze čuvanja (čl. 442.).................................. 702
Kad kupac odbija primiti stvar što mu
je upućena (čl. 443.).......................................................... 702
Prava ugovaratelja koji je dužan čuvati stvar (čl. 444.)... 703
VI. NAKNADA ŠTETE U SLUČAJU RASKIDA
KUPOPRODAJE (čl. 445.-448.)...................................... 703
Opće pravilo (čl. 445.)...................................................... 703
Kad stvar ima tekuću cijenu (čl. 446.).............................. 703
Kad je izvršena prodaja ili kupnja radi pokrića (čl. 447.). 704
Naknada veće štete (čl. 448.)............................................ 704
VII. KUPOPRODAJE S POSEBNIM POGODBAMA
(čl. 449.-473.).................................................................... 705
1. Kupoprodaja s pravom prvokupa (čl. 449.-455.)........ 705
Pojam (čl. 449.)................................................................. 705
Rokovi za ostvarenje prava i isplatu cijene (čl. 450.)....... 706
Mogućnost nasljeđivanja i otuđenja (čl. 451.).................. 706
U slučaju prisilne javne prodaje (čl. 452.)........................ 706
Trajanje prava prvokupa (čl. 453.).................................... 707
Kad je izvršen prijenos vlasništva bez obavijesti
prodavatelju (čl. 454.)....................................................... 708
Zakonsko pravo prvokupa (čl. 455.)................................. 709
XXII
Sadržaj
2. Kupnja na pokus (čl. 456.-459.)..................................... Pojam (čl. 456.)................................................................. Objektivan pokus (čl. 457.)............................................... Rizik (čl. 458.)................................................................... Kupnja po pregledu, odnosno pokusu (čl. 459.)............... 3. Kupoprodaja po uzorku ili modelu (čl. 460.)............... 4. Kupoprodaja sa specifikacijom (čl. 461.) .................... 5. Kupoprodaja s pridržajem prava vlasništva
(čl. 462.-463.).................................................................... Pretpostavke (čl. 462.)....................................................... Rizik (čl. 463.)................................................................... 6. Kupoprodaja s obročnom otplatom cijene
(čl. 464.-473.).................................................................... Pojam (čl. 464.)................................................................. Oblik ugovora (čl. 465.).................................................... Bitni sastojci ugovora (čl. 466.)........................................ Pravo kupca da isplati cijenu odjednom (čl. 467.)........... Raskid ugovora i zahtjev potpune isplate
cijene (čl. 468.).................................................................. Sudsko produljenje rokova otplate (čl. 469.).................... Ništetnost ugovorne kazne (čl. 470.)................................ Raskid ugovora (čl. 471.).................................................. Primjena pravila o kupoprodaji s obročnom
otplatom cijene na druge ugovore (čl. 472.)..................... Ništetnost odredaba nepovoljnih za kupca (čl. 473.)....... Odsjek 2. UGOVOR O ZAMJENI (čl. 474.-475.)........................... Pojam (čl. 474.)................................................................. Prava i obveze ugovornih strana (čl. 475.)....................... Odsjek 3. UGOVOR O PRODAJNOM NALOGU (čl. 476.-478.) .
Pojam (čl. 476.)................................................................. Rizik (čl. 477.)................................................................... Kad se smatra da je nalogoprimac kupio
stvar (čl. 478.).................................................................... Odsjek 4. UGOVOR O DAROVANJU (čl. 479.-498.).................... I. OPĆE ODREDBE (čl. 479.-483.).................................... Pojam (čl. 479.)................................................................. Dar (čl. 480.)..................................................................... Predaja dara prije prihvata (čl. 481.)................................. Oblik ugovora (čl. 482.).................................................... Odgovornost darovatelja za materijalne
i pravne nedostatke (čl. 483.)............................................ 710
710
711
711
711
711
712
712
712
714
714
714
715
715
715
716
716
716
717
717
718
718
718
719
720
720
721
721
722
722
722
726
727
727
729
Sadržaj
XXIII
II. DAROVANJE S NAMETOM (čl. 484.-487.).................. Sadržaj nameta (čl. 484.)................................................... Ispunjenje nameta (čl. 485.).............................................. Pravo odbiti ispunjenje nameta (čl. 486.)......................... Oslobođenje od obveze ispunjenja nameta (čl. 487.)....... III. NAGRADNO DAROVANJE (čl. 488.)........................... IV. UZAJAMNO DAROVANJE (čl. 489.)............................ V. MJEŠOVITO DAROVANJE (čl. 490.)............................ VI. DAROVANJE ZA SLUČAJ SMRTI (čl. 491.)................ VII. ODUSTANAK OD DAROVANJA (čl. 492.).................. VIII. OPOZIV DAROVANJA (čl. 493.-498.)........................... Opoziv zbog osiromašenja darovatelja (čl. 493.)............. Opoziv zbog nezahvalnosti (čl. 494.)............................... Nadopuna zbog povrede dužnog uzdržavanja (čl. 495.).. Oblik opoziva (čl. 496.).................................................... Prestanak prava na opoziv darovanja (čl. 497.)................ Učinak opoziva (čl. 498.).................................................. Odsjek 5. UGOVOR O ZAJMU (čl. 499.-508.)............................... I. OPĆE ODREDBE (čl. 499.-500.).................................... Pojam (čl. 499.)................................................................. Kamate (čl. 500.)............................................................... II. OBVEZE I PRAVA ZAJMODAVCA (čl. 501.-503.)...... Predaja stvari (čl. 501.)..................................................... Loše materijalne prilike zajmoprimca (čl. 502.).............. Šteta zbog nedostatka pozajmljenih stvari (čl. 503.)........ III. OBVEZE I PRAVA ZAJMOPRIMCA (čl. 504.-507.) .... Rok vraćanja zajma (čl. 504.)........................................... Izbor prilikom vraćanja zajma (čl. 505.).......................... Odustajanje od ugovora (čl. 506.)..................................... Vraćanje zajma prije roka (čl. 507.).................................. IV. NAMJENSKI ZAJAM (čl. 508.)...................................... Odsjek 6. UGOVOR O POSUDBI (čl. 509.-518.)........................... I. OPĆE ODREDBE (čl. 509.-510.).................................... Pojam (čl. 509.)................................................................. Objekt posudbe (čl. 510.).................................................. II. PRAVA I OBVEZE POSUDOVNIKA (čl. 511.-515.)..... Način uporabe (čl. 511.).................................................... Troškovi održavanja (čl. 512.).......................................... 729
729
731
731
731
732
732
732
732
732
733
733
737
741
741
742
742
742
742
742
748
750
750
750
751
751
751
753
753
753
754
754
754
754
756
756
756
757
XXIV
Sadržaj
Potposudba (čl. 513.)......................................................... Odgovornost za oštećenje i propast stvari (čl. 514.)........ Obveza vraćanja stvari (čl. 515.)...................................... III. OBVEZE I PRAVA POSUDITELJA (čl. 516.-517.)....... Odgovornost za nedostatke (čl. 516.)............................... Pravo na raskid ugovora (čl. 517.).................................... IV. ZASTARA UZAJAMNIH ZAHTJEVA (čl. 518.)........... Odsjek 7. UGOVOR O ZAKUPU (čl. 519.-549.)............................ I. OPĆE ODREDBE (čl. 519.-520.).................................... Pojam (čl. 519.)................................................................. Primjena posebnih propisa (čl. 520.)................................ II. OBVEZE ZAKUPODAVCA (čl. 521.-531.)................... Predaja stvari (čl. 521.)..................................................... Održavanje stvari (čl. 522.)............................................... Raskid ugovora i sniženje zakupnine zbog
popravka (čl. 523.)............................................................ Izmjene na zakupljenoj stvari (čl. 524.)............................ Odgovornost za materijalne nedostatke (čl. 525.)............ Nedostaci za koje zakupodavac ne odgovara (čl. 526.)... Proširenje odgovornosti za materijalne
nedostatke (čl. 527.).......................................................... Ugovorno isključenje ili ograničenje
odgovornosti (čl. 528.)...................................................... Obavješćivanje zakupodavca o nedostacima i
opasnostima (čl. 529.)....................................................... Prava zakupnika kad stvar ima neki
nedostatak (čl. 530.).......................................................... Odgovornost zakupodavca za pravne
nedostatke (čl. 531.).......................................................... III. OBVEZE ZAKUPNIKA (čl. 532.-536.).......................... Korištenje stvari prema ugovoru (čl. 532.)....................... Otkaz zbog korištenja protivno ugovoru (čl. 533.).......... Plaćanje zakupnine (čl. 534.)............................................ Otkaz zbog neplaćanja zakupnine (čl. 535.)..................... Vraćanje zakupljene stvari (čl. 536.)................................ IV. PODZAKUP (čl. 537.-540.)............................................. Kad se stvar može dati u podzakup (čl. 537.)................... Otkaz zbog nedopuštenog podzakupa (čl. 538.)............... Neposredan zahtjev zakupodavca (čl. 539.)..................... Prestanak podzakupa po samom zakonu (čl. 540.).......... 757
757
759
760
760
760
761
761
761
761
764
764
764
765
766
766
766
766
767
767
767
768
768
769
769
769
770
772
773
774
774
775
775
775
Sadržaj
XXV
V. OTUĐENJE ZAKUPLJENE STVARI (čl. 541.-544.).... Otuđenje nakon predaje u zakup (čl. 541.)....................... Pravo na zakupninu (čl. 542.)........................................... Otuđenje zakupljene stvari prije predaje
zakupniku (čl. 543.)........................................................... Otkaz ugovora zbog otuđenja stvari (čl. 544.)................. VI. PRESTANAK ZAKUPA (čl. 545.-549.).......................... Protek određenog vremena (čl. 545.)................................ Prešutno obnavljanje zakupa (čl. 546.)............................. Otkaz (čl. 547.).................................................................. Propast stvari zbog više sile (čl. 548.).............................. Smrt (čl. 549.).................................................................... Odsjek 8. UGOVOR O NAJMU (čl. 550.-578.).............................. I. OPĆE ODREDBE (čl. 550.-552.).................................... Pojam (čl. 550.)................................................................. Najam uređen posebnim propisima (čl. 551.).................. Oblik (čl. 552.).................................................................. II. OBVEZE NAJMODAVCA (čl. 553.-560.)...................... Predaja stvari (čl. 553.)..................................................... Održavanje stvari i javni tereti (čl. 554.).......................... Raskid ugovora i sniženje najamnine
zbog neodržavanja (čl. 555.)............................................. Zabrana izmjena na iznajmljenoj stvari (čl. 556.)............ Odgovornost za materijalne nedostatke (čl. 557.)............ Isključenje i ograničenje odgovornosti (čl. 558.)............. Prava najmoprimca u slučaju nedostataka (čl. 559.)........ Odgovornost za pravne nedostatke (čl. 560.)................... III. OBVEZE NAJMOPRIMCA (čl. 561.-566.).................... Uporaba stvari prema ugovoru (čl. 561.).......................... Otkaz zbog protuugovorne uporabe (čl. 562.).................. Plaćanje najamnine (čl. 563.)............................................ Otkaz zbog neplaćanja najamnine (čl. 564.).................... Založno pravo i pravo zadržanja (čl. 565.)....................... Povrat stvari (čl. 566.)....................................................... IV. PODNAJAM (čl. 567.-569.)............................................. Članak 567. ....................................................................... Odnos najmodavca prema podnajmoprimcu (čl. 568.).... Prestanak podnajma po samom zakonu (čl. 569.)............ 775
775
776
776
776
777
777
778
779
781
781
782
782
782
784
785
785
785
786
786
786
787
787
788
788
788
788
789
789
789
790
790
791
791
791
791
XXVI
Sadržaj
V. OTUĐENJE IZNAJMLJENE STVARI (čl. 570.-573.)... 791
Otuđenje nakon predaje najmoprimcu (čl. 570.).............. 791
Pravo na najamninu (čl. 571.)........................................... 792
Otuđenje iznajmljene stvari prije predaje
najmoprimcu (čl. 572.)...................................................... 792
Otkaz ugovora zbog otuđenja stvari (čl. 573.)................. 793
VI. PRESTANAK NAJMA (čl. 574.-578.)............................ 793
Protek vremena (čl. 574.).................................................. 793
Prešutna obnova ugovora o najmu nekretnine (čl. 575.)... 793
Otkaz (čl. 576.).................................................................. 794
Smrt i prestanak ugovorne strane (čl. 577.)...................... 794
Propast stvari (čl. 578.)..................................................... 795
Odsjek 9. UGOVOR O DOŽIVOTNOM UZDRŽAVANJU
(čl. 579.-585.).................................................................... 795
Pojam (čl. 579.)................................................................. 795
Oblik (čl. 580.).................................................................. 800
Upis u javnu knjigu (čl. 581.)........................................... 802
Odgovornost za dugove (čl. 582.)..................................... 802
Raskid ugovora o doživotnom uzdržavanju (čl. 583.)...... 803
Utjecaj izmijenjenih okolnosti (čl. 584.).......................... 807
Utjecaj smrti davatelja uzdržavanja na ugovor (čl. 585.).. 809
Odsjek 10. UGOVOR O DOSMRTNOM UZDRŽAVANJU
(čl. 586.-589.).................................................................... 810
Pojam (čl. 586.)................................................................. 810
Pridržaj prava stvarnog tereta (čl. 587.)............................ 815
Utjecaj smrti davatelja uzdržavanja na ugovor (čl. 588.)..815
Odgovarajuća primjena odredaba ugovora
o doživotnom uzdržavanju (čl. 589.)................................ 817
Odsjek 11. UGOVOR O DJELU (čl. 590.-619.)................................ 819
I. OPĆE ODREDBE (čl. 590.-592.).................................... 819
Pojam (čl. 590.)................................................................. 819
Odnos prema kupoprodaji (čl. 591.)................................. 822
Kakvoća izvođačeva materijala (čl. 592.)........................ 823
II. NADZOR (čl. 593.).......................................................... 823
III. SKLAPANJE UGOVORA NADMETANJEM
(čl. 594.-595.).................................................................... 824
Poziv na nadmetanje o cijeni radova (čl. 594.)................ 824
Poziv na nadmetanje za umjetničko ili
tehničko rješenje (čl. 595.)................................................ 825
Sadržaj
XXVII
IV. OBVEZE IZVOĐAČA (čl. 596.-603.)............................. 825
Nedostaci materijala i naloga (čl. 596.)............................ 825
Obveza izvršenja djela (čl. 597.)....................................... 826
Raskid ugovora zbog odstupanja od
ugovorenih uvjeta (čl. 598.).............................................. 828
Raskid ugovora prije roka (čl. 599.)................................. 828
Povjeravanje izvršenja posla trećemu (čl. 600.)............... 828
Odgovornost za suradnike (čl. 601.)................................. 829
Neposredan zahtjev izvođačevih suradnika prema
naručitelju (čl. 602.).......................................................... 830
Predaja izrađene stvari naručitelju (čl. 603.).................... 830
V. ODGOVORNOST ZA NEDOSTATKE (čl. 604.-611.).. 831
Pregled izvršenog djela i obavijest (čl. 604.).................... 831
Skriveni nedostaci (čl. 605.)............................................. 832
Gubitak prava (čl. 606.).................................................... 833
Kad izvođač gubi prava (čl. 607.)..................................... 834
Pravo zahtijevati uklanjanje nedostataka (čl. 608.).......... 836
Raskid ugovora zbog većeg nedostatka (čl. 609.)............ 837
Prava naručitelja u slučaju manjih nedostataka (čl. 610.).. 837
Sniženje naknade (čl. 611.)............................................... 838
VI. OBVEZE NARUČITELJA (čl. 612.-614.)...................... 839
Primanje djela (čl. 612.).................................................... 839
Određivanje i isplata naknade (čl. 613.)........................... 839
Proračun s izričitim jamstvom (čl. 614.).......................... 842
VII. RIZIK (čl. 615.-617.)........................................................ 842
Kad je izvođač dao materijal (čl. 615.)............................. 842
Kad je naručitelj dao materijal (čl. 616.).......................... 843
Rizik u slučaju predaje po dijelovima (čl. 617.)............... 843
VIII. PRAVO ZADRŽANJA (čl. 618.)..................................... 843
IX. PRESTANAK UGOVORA (čl. 619.).............................. 844
Raskid ugovora voljom naručitelja (čl. 619.)................... 844
Odsjek 12. UGOVOR O GRAĐENJU (čl. 620.-636.)....................... 846
I. OPĆE ODREDBE (čl. 620.-629.).................................... 846
Pojam (čl. 620.)................................................................. 846
Građevina (čl. 621.)........................................................... 848
Nadzor (čl. 622.)................................................................ 849
Odstupanje od projekta (čl. 623.)...................................... 849
Hitni nepredviđeni radovi (čl. 624.).................................. 851
Cijena radova (čl. 625.)..................................................... 851
XXVIII
Sadržaj
Izmjena cijene (čl. 626.).................................................... 852
Odredba o nepromjenljivosti cijena (čl. 627.).................. 855
Raskid ugovora zbog povećane cijene (čl. 628.).............. 856
Pravo naručitelja na sniženje ugovorene cijene (čl. 629.)..856
II. UGOVOR O GRAĐENJU S ODREDBOM
“KLJUČ U RUKE” (čl. 630.)........................................... 857
III. ODGOVORNOST ZA NEDOSTATKE (čl. 631.-632.).. 858
Primjena pravila ugovora o djelu (čl. 631.)...................... 858
Prijelaz prava iz odgovornosti za nedostatke (čl. 632.).... 859
IV. ODGOVORNOST ZA BITNE ZAHTJEVE ZA
GRAĐEVINU (čl. 633.-636.)........................................... 859
U čemu se sastoji (čl. 633.)............................................... 859
Dužnost obavješćivanja i gubitak prava (čl. 634.)........... 861
Smanjenje i isključenje odgovornosti (čl. 635.)............... 862
Regresi (čl. 636.)............................................................... 862
Odsjek 13. UGOVOR O ORTAŠTVU (čl. 637.-660.)....................... 863
I. OPĆE ODREDBE (čl. 637.)............................................. 863
Pojam (čl. 637.)................................................................. 863
II. IMOVINA ORTAŠTVA (čl. 638.-641.)............................ 865
Sastav imovine (čl. 638.)................................................... 865
Ulog (čl. 639.)................................................................... 866
Veličina uloga (čl. 640.).................................................... 866
Unošenje uloga u imovinu ortaštva (čl. 641.)................... 867
III. POSLOVODSTVO I ZASTUPANJE (čl. 642.-646.)...... 867
Zajedničko poslovodstvo (čl. 642.).................................. 867
Prijenos poslovodstva, zastupanje,
zabrana konkurencije (čl. 643.)......................................... 868
Polaganje računa (čl. 644.)................................................ 869
Pravo nadzora (čl. 645.).................................................... 870
Oduzimanje ovlaštenja i otkaz poslovodstva (čl. 646.)..... 870
IV. ODNOS PREMA TREĆIMA (čl. 647.-648.)................... 871
Sklapanje pravnih poslova (čl. 647.)................................ 871
Tražbine i dugovanja ortaštva (čl. 648.)........................... 871
V. ODGOVORNOST ZA ŠTETU (čl. 649.)........................ 872
Odgovornost za štetu i nedopuštenost prijeboja (čl. 649.). 872
VI. DOBIT I GUBITAK (čl. 650.-651.)................................. 872
Pojam (čl. 650.)................................................................. 872
Udjeli u dobiti i gubitku (čl. 651.).................................... 873
Sadržaj
XXIX
VII. ISTUP I ISKLJUČENJE ORTAKA (čl. 652.-654.)....... 873
Istup iz ortaštva (čl. 652.).................................................. 873
Isključenje ortaka (čl. 653.)............................................... 874
Učinak istupa i isključenja (čl. 654.)................................ 874
VIII. PRESTANAK ORTAŠTVA (čl. 655.-656.)...................... 875
Razlozi prestanka (čl. 655.)............................................... 875
Nasljeđivanje prava i obveza ortaka (čl. 656.)................. 876
IX. DIOBA ZAJEDNIČKE IMOVINE (čl. 657.-660.).......... 877
Povrat stvari (čl. 657.)....................................................... 877
Redoslijed u diobi zajedničke imovine (čl. 658.)............. 878
Doplata manjka (čl. 659.).................................................. 879
Primjena odredaba o razvrgnuću
suvlasničke zajednice (čl. 660.)........................................ 879
Odsjek 14. UGOVOR O PRIJEVOZU (čl. 661.-698.)....................... 879
I. OPĆE ODREDBE (čl. 661.-665.).................................... 879
Pojam (čl. 661.)................................................................. 879
Obveze prijevoznika u linijskom prijevozu (čl. 662.)...... 881
Odustanak od ugovora (čl. 663.)....................................... 882
Visina naknade za prijevoz (čl. 664.)................................ 882
Ograničenje primjene odredaba ovoga odsjeka (čl. 665.).882
II. UGOVOR O PRIJEVOZU STVARI (čl. 666.-693.)....... 883
1. Opće odredbe (čl. 666.-669.)........................................... 883
Predaja stvari (čl. 666.)..................................................... 883
O čemu pošiljatelj treba obavijestiti
prijevoznika (čl. 667.)....................................................... 884
Teretni list (čl. 668.).......................................................... 884
Ugovor o prijevozu i teretni list (čl. 669.)........................ 885
2. Odnos pošiljatelja i prijevoznika (čl. 670.-677.).......... 885
Pakiranje (čl. 670.)............................................................ 885
Naknada za prijevoz i troškovi u vezi
s prijevozom (čl. 671.)...................................................... 886
Raspolaganje pošiljkom (čl. 672.).................................... 886
Pravac prijevoza (čl. 673.)................................................ 887
Smetnje pri izvršenju prijevoza (čl. 674.)......................... 887
Naknada u slučaju prekida prijevoza (čl. 675.)................ 887
Kad pošiljka ne može biti predana (čl. 676.).................... 888
Odgovornost prijevoznika prema pošiljatelju (čl. 677.)....888
3. Odnos prijevoznika i primatelja (čl. 678.-682.)........... 888
Obavješćivanje primatelja o prispijeću pošiljke (čl. 678.).888
Predaja pošiljke (čl. 679.)................................................. 889
XXX
Sadržaj
Pravo primatelja da zahtijeva predaju pošiljke (čl. 680.)...
Utvrđivanje istovjetnosti i stanja pošiljke (čl. 681.)......... Isplata naknade za prijevoz (čl. 682.)............................... 4. Odgovornost za gubitak, oštećenje i
zakašnjenje (čl. 683.-689.).............................................. Gubitak i oštećenje pošiljke (čl. 683.).............................. Gubitak ili oštećenje pošiljke skupocjenih stvari (čl. 684.)
Vraćanje plaćene naknade za prijevoz (čl. 685.).............. Kad primatelj preuzme pošiljku bez prigovora (čl. 686.).
Odgovornost prijevoznika za zakašnjenje (čl. 687.)........ Odgovornost za pomoćnike (čl. 688.).............................. Kad oslobođenje i ograničenje odgovornosti
ne vrijedi (čl. 689.)............................................................ 5. Sudjelovanje više prijevoznika
u prijevozu (čl. 690.-691.)............................................... Kad odgovaraju solidarno (čl. 690.)................................. Podijeljena odgovornost prijevoznika (čl. 691.)............... 6. Založno pravo (čl. 692.-693.).......................................... Kad prijevoznik ima založno pravo (čl. 692.).................. Sukob založnih prava (čl. 693.)........................................ III. UGOVOR O PRIJEVOZU OSOBA (čl. 694.-698.)........ Opća odredba (čl. 694.)..................................................... Pravo putnika na određeno mjesto (čl. 695.).................... Odgovornost prijevoznika za zakašnjenje (čl. 696.)........ Odgovornost prijevoznika za sigurnost
putnika (čl. 697.)............................................................... Odgovornost za prtljagu predanu na prijevoz i
za ostale stvari (čl. 698.)................................................... Odsjek 15. UGOVOR O LICENCIJI (čl. 699.-724.)......................... I. OPĆE ODREDBE (čl. 699.-703.).................................... Pojam (čl. 699.)................................................................. Oblik (čl. 700.).................................................................. Trajanje licencije (čl. 701.)............................................... Isključiva licencija (čl. 702.)............................................. Prostorno ograničenje prava iskorištavanja (čl. 703.)...... II. OBVEZE DAVATELJA LICENCIJE (čl. 704.-708.)....... Predaja predmeta licencije (čl. 704.)................................ Davanje uputa i obavijesti (čl. 705.)................................. Jamstvo za izvodljivost i uporabljivost (čl. 706.)............. Jamstvo da je davatelj nositelj prava (čl. 707.)................. Obveza davatelja isključive licencije (čl. 708.)................ 889
889
889
890
890
892
892
892
893
893
894
894
894
895
895
895
895
896
896
896
896
897
898
899
899
899
900
900
901
901
901
901
902
902
902
902
Sadržaj
XXXI
III. OBVEZE STJECATELJA LICENCIJE
(čl. 709.-716.).................................................................... Iskorištavanje predmeta licencije (čl. 709.)...................... Korištenje naknadnih usavršavanja (čl. 710.)................... Čuvanje predmeta licencije u tajnosti (čl. 711.)............... Kakvoća robe (čl. 712.)..................................................... Obilježavanje robe (čl. 713.)............................................. Naknada (čl. 714.)............................................................. Podnošenje izvješća (čl. 715.)........................................... Izmjena ugovorene naknade (čl. 716.).............................. IV. PODLICENCIJA (čl. 717.-720.)...................................... Kad se može dati (čl. 717.)............................................... Kad davatelj može odbiti dopuštenje (čl. 718.)................ Otkaz zbog nedopuštene podlicencije (čl. 719.)............... Neposredan zahtjev davatelja licencije (čl. 720.)............. V. PRESTANAK UGOVORA (čl. 721.-724.)...................... Protek vremena (čl. 721.).................................................. Prešutno obnavljanje licencije (čl. 722.)........................... Otkaz (čl. 723.).................................................................. Smrt i stečaj (čl. 724.)....................................................... Odsjek 16. UGOVOR O OSTAVI (čl. 725.-743.).............................. I. O OSTAVI UOPĆE (čl. 725.-736.)................................... 1. Opće odredbe (čl. 725.-726.)........................................... Pojam (čl. 725.)................................................................. Ostava tuđe stvari (čl. 726.).............................................. 2. Obveze ostavoprimca (čl. 727.-731.).............................. Čuvanje stvari (čl. 727.).................................................... Predaja stvari drugom na čuvanje (čl. 728.)..................... Uporaba stvari (čl. 729.)................................................... Isključenje odgovornosti (čl. 730.)................................... Vraćanje stvari (čl. 731.)................................................... 3. Prava ostavoprimca (čl. 732.-734.)................................ Naknada troškova i štete (čl. 732.)................................... Naknada (čl. 733.)............................................................. Vraćanje stvari u slučaju besplatne ostave (čl. 734.)........ 4. Posebni slučajevi ostave (čl. 735.-736.)......................... Neprava ostava (čl. 735.).................................................. Ostava u nuždi (čl. 736.)................................................... II. UGOSTITELJSKA OSTAVA (čl. 737.-743.)................... Ugostitelj kao ostavoprimac (čl. 737.).............................. 903
903
903
903
903
903
904
904
904
904
904
905
905
905
905
905
905
906
906
907
907
907
907
908
909
909
909
909
910
910
911
911
911
911
912
912
912
913
913
XXXII
Sadržaj
Stvari koje je gost donio (čl. 738.).................................... Obveze ugostitelja da primi stvari na čuvanje (čl. 739.)....
Dužnost gosta da prijavi štetu (čl. 740.)........................... Objave i uglavci o isključenju odgovornosti (čl. 741.).... Pravo zadržanja (čl. 742.)................................................. Proširenje primjene odredaba o
ugostiteljskoj ostavi (čl. 743.)........................................... Odsjek 17. UGOVOR O USKLADIŠTENJU (čl. 744.-762.)............ I. OPĆE ODREDBE (čl. 744.-753.).................................... Pojam (čl. 744.)................................................................. Odgovornost skladištara (čl. 745.).................................... Dužnost osiguranja robe (čl. 746.).................................... Ograničenje naknade štete (čl. 747.)................................. Miješanje zamjenljivih stvari (čl. 748.)............................ Pregled robe i uzimanje uzoraka (čl. 749.)....................... Naknada troškova i založno pravo skladištara (čl. 750.)...
Podizanje robe i prodaja nepodignute robe (čl. 751.)....... Nedostaci pri podizanju robe (čl. 752.)............................ Primjena pravila o ostavi (čl. 753.)................................... II. SKLADIŠNICA (čl. 754.-762.)........................................ Dužnost izdavanja skladišnice (čl. 754.).......................... Sastojci i sadržaj skladišnice (čl. 755.)............................. Skladišnica za dijelove robe (čl. 756.).............................. Prava imatelja skladišnice (čl. 757.)................................. Prenošenje priznanice i založnice (čl. 758.)..................... Pravo imatelja priznanice (čl. 759.).................................. Prava imatelja založnice (čl. 760.).................................... Protest zbog neisplate i prodaja robe (čl. 761.)................ Zahtjev isplate od prenositelja založnice (čl. 762.).......... Odsjek 18. UGOVOR O NALOGU (čl. 763.-784.)........................... I. OPĆE ODREDBE (čl. 763.-764.).................................... Pojam (čl. 763.)................................................................. Osobe dužne odgovoriti na ponudu naloga (čl. 764.)...... II. OBVEZE NALOGOPRIMCA (čl. 765.-771.)................. Izvršenje naloga kako glasi (čl. 765.)............................... Odstupanje od naloga i uputa (čl. 766.)............................ Zamjena (čl. 767.)............................................................. Polaganje računa (čl. 768.)................................................ Podnošenje izvješća (čl. 769.)........................................... 915
915
916
916
916
916
917
917
917
918
920
920
920
920
921
921
921
922
922
922
923
923
924
924
924
924
925
925
926
926
926
929
930
930
931
932
932
932
Sadržaj
XXXIII
Odgovornost za korištenje nalogodavčeva
novca (čl. 770.).................................................................. Solidarna odgovornost nalogoprimaca (čl. 771.)............. III. OBVEZE NALOGODAVCA (čl. 772.-778.)................... Predujmljivanje novca (čl. 772.)....................................... Naknada troškova i preuzimanje obveza (čl. 773.).......... Naknada štete (čl. 774.)..................................................... Visina naknade (čl. 775.)................................................... Isplata naknade (čl. 776.).................................................. Založno pravo (čl. 777.).................................................... Solidarna odgovornost nalogodavaca (čl. 778.)............... IV. PRESTANAK NALOGA (čl. 779.-784.)......................... Odustanak od ugovora (čl. 779.)....................................... Otkaz (čl. 780.).................................................................. Smrt, prestanak pravne osobe (čl. 781.)........................... Stečaj, lišenje poslovne sposobnosti (čl. 782.)................. Trenutak prestanka naloga (čl. 783.)................................. Iznimke (čl. 784.).............................................................. Odsjek 19. UGOVOR O KOMISIJI (čl. 785.-803.)........................... I. OPĆE ODREDBE (785.-789.)......................................... Pojam (čl. 785.)................................................................. Primjena pravila ugovora o nalogu (čl. 786.)................... Sklapanje posla pod uvjetima različitim
od naloga (čl. 787.)............................................................ Prodaja robe prezaduženoj osobi (čl. 788.)...................... Kad komisionar kupuje robu komitenta ili mu
prodaje svoju robu (čl. 789.) ............................................ II. OBVEZE KOMISIONARA (čl. 790.-795.)..................... Čuvanje i osiguranje (čl. 790.).......................................... Obavijest o stanju primljene robe (čl. 791.)..................... Obavijest o promjenama na robi (čl. 792.)....................... Priopćavanje komitentu imena suugovaratelja (čl. 793.).
Polaganje računa (čl. 794.)................................................ Jamstvo za suugovaratelja (čl. 795.)................................. III. OBVEZE KOMITENTA (čl. 796.-799.).......................... Provizija (čl. 796.)............................................................. Visina provizije (čl. 797.).................................................. Naknada troškova (čl. 798.).............................................. Predujam komisionaru (čl. 799.)....................................... 932
933
934
934
934
934
934
935
935
935
936
936
936
937
937
937
937
938
938
938
940
941
942
942
942
942
943
943
943
944
945
946
946
946
946
947
XXXIV
Sadržaj
IV. ZALOŽNO PRAVO (čl. 800.).......................................... V. ODNOSI S TREĆIM OSOBAMA (čl. 801.-803.)........... Komitentova prava na tražbine iz posla
s trećim (čl. 801.)............................................................... Ograničenje prava komisionarovih
vjerovnika (čl. 802.).......................................................... Stečaj komisionara (čl. 803.)............................................ Odsjek 20. UGOVOR O TRGOVINSKOM ZASTUPANJU
(čl. 804.-834.).................................................................... I. OPĆE ODREDBE (čl. 804.-810.).................................... Pojam (čl. 804.)................................................................. Zastupanje drugog nalogodavca (čl. 805.)........................ Oblik (čl. 806.).................................................................. Punomoć (čl. 807.)............................................................ Primanje ispunjenja (čl. 808.)........................................... Izjave u ime nalogodavca (čl. 809.).................................. Mjere osiguranja (čl. 810.)................................................ II. OBVEZE ZASTUPNIKA (čl. 811.-816.)......................... Skrb o interesima nalogodavca (čl. 811.)......................... Dužnost obavješćivanja (čl. 812.)..................................... Postupanje po uputama (čl. 813.)...................................... Čuvanje tajni (čl. 814.)...................................................... Vraćanje stvari danih na uporabu (čl. 815.)...................... Poseban slučaj odgovornosti (čl. 816.)............................. III. OBVEZE NALOGODAVCA (čl. 817.-825.)................... Opće pravilo (čl. 817.)...................................................... Dužnost obavještavanja (čl. 818.)..................................... Provizija (čl. 819.)............................................................. Iznos provizije (čl. 820.)................................................... Posebna provizija (čl. 821.)............................................... Stjecanje prava na proviziju (čl. 822.).............................. Obračunavanje provizije (čl. 823.)................................... Gubitak prava na proviziju (čl. 824.)................................ Troškovi (čl. 825.)............................................................. IV. PRAVO ZADRŽANJA (čl. 826.)..................................... V. PRESTANAK UGOVORA (čl. 827.-829.)...................... Trajanje ugovora (čl. 827.)................................................ Otkaz ugovora (čl. 828.) .................................................. Raskid ugovora (čl. 829.).................................................. 947
948
948
948
949
949
949
949
951
951
952
952
952
952
953
953
953
954
954
954
954
955
955
955
956
957
957
957
958
959
959
959
960
960
960
961
Sadržaj
XXXV
VI. POSEBNA NAKNADA (čl. 830.-833.)........................... Članak 830. ....................................................................... Razlozi koji isključuju pravo na posebnu
naknadu (čl. 831.).............................................................. Gubitak prava na posebnu naknadu (čl. 832.).................. Zabrana ograničenja ili isključenja zastupnikovih
prava (čl. 833.)................................................................... VII. UGOVORNA ODREDBA O ZABRANI ILI
OGRANIČENJU OBAVLJANJA DJELATNOSTI
(čl. 834.)............................................................................. Odsjek 21. UGOVOR O POSREDOVANJU (čl. 835.-848.)............. I. OPĆE ODREDBE (čl. 835.-839.).................................... Pojam (čl. 835.)................................................................. Primjena odredbi ugovora o djelu (čl. 836.)..................... Primanje ispunjenja (čl. 837.)........................................... Opoziv naloga za posredovanje (čl. 838.)........................ Nepostojanje obveze da se sklopi ugovor (čl. 839.)......... II. OBVEZE POSREDNIKA (čl. 840.-843.)........................ Obveza tražiti priliku (čl. 840.)......................................... Obveza obavješćivanja (čl. 841.)...................................... Odgovornost posrednika (čl. 842.)................................... Posrednički dnevnik i list (čl. 843.).................................. III. OBVEZE NALOGODAVCA (čl. 844.-848.)................... Provizija (čl. 844.)............................................................. Kad posrednik stječe pravo na proviziju (čl. 845.)........... Naknada troškova (čl. 846.).............................................. Posredovanje za obje strane (čl. 847.).............................. Gubitak prava na proviziju (čl. 848.)................................ Odsjek 22. UGOVOR O OTPREMI (ŠPEDICIJA) (čl. 849.-868.)... I. OPĆE ODREDBE (čl. 849.-851.).................................... Pojam (čl. 849.)................................................................. Odustanak od ugovora (čl. 850.)....................................... Primjena pravila o ugovorima o komisiji
i trgovinskom zastupanju (čl. 851.).................................. II. OBVEZE OTPREMNIKA (čl. 852.-860.)....................... Upozorenje na nedostatke naloga (čl. 852.)..................... Upozorenje na nedostatke pakiranja (čl. 853.)................. Čuvanje interesa nalogodavca (čl. 854.)........................... Postupanje po uputama nalogodavca (čl. 855.)................ 961
961
962
962
963
963
964
964
964
965
966
967
968
968
968
969
969
969
970
970
970
971
971
972
972
972
972
973
973
973
973
974
974
974
XXXVI
Sadržaj
Odgovornost otpremnika za druge osobe (čl. 856.)......... Carinske radnje i plaćanje carine (čl. 857.)...................... Kad je otpremnik i prijevoznik (čl. 858.)......................... Osiguranje pošiljke (čl. 859.)............................................ Polaganje računa (čl. 860.)................................................ III. OBVEZE NALOGODAVCA (čl. 861.-865.)................... Isplata naknade (čl. 861.).................................................. Kad otpremnik može zahtijevati naknadu (čl. 862.)........ Troškovi i predujam (čl. 863.).......................................... Kad je ugovoreno da naknadu isplati
primatelj stvari (čl. 864.)................................................... Opasne stvari i dragocjenosti (čl. 865.)............................ IV. POSEBNI SLUČAJEVI OTPREMANJA (čl. 866.-867.).
Otprema s ukupnom (fiksnom) naknadom (čl. 866.)....... Zbirna otprema (čl. 867.).................................................. V. ZALOŽNO PRAVO OTPREMNIKA (čl. 868.).............. Odsjek 23. UGOVOR O ISPITIVANJU ROBE I USLUGE
(čl. 869.-880.).................................................................... Pojam (čl. 869.)................................................................. Opseg ispitivanja (čl. 870.)............................................... Ništetnost pojedinih odredaba ugovora (čl. 871.)............ Čuvanje robe, odnosno uzorka (čl. 872.).......................... Obveza obavješćivanja naručitelja (čl. 873.).................... Naknada (čl. 874.)............................................................. Založno pravo (čl. 875.).................................................... Povjeravanje ispitivanja robe drugome (čl. 876.)............. Ispitivanje robe s obavljanjem pojedinih
pravnih radnji (čl. 877.)..................................................... Ispitivanje robe s jamstvom (čl. 878.).............................. Ispitivanje usluga i stvari koje nisu
namijenjene prometu (čl. 879.)......................................... Raskid ugovora (čl. 880.).................................................. Odsjek 24. UGOVOR O ORGANIZIRANJU PUTOVANJA
(čl. 881.-903.).................................................................... I. OPĆE ODREDBE (čl. 881.-884.).................................... Pojam (čl. 881.)................................................................. Promidžbeni materijali (čl. 882.)...................................... Prethodna obavijest (čl. 883.)........................................... Oblik i sadržaj ugovora (čl. 884.)..................................... 975
976
976
976
976
977
977
977
977
978
978
978
978
978
979
979
979
980
980
980
981
981
981
981
982
982
982
982
983
983
983
984
985
986
Sadržaj
XXXVII
II. OBVEZE ORGANIZATORA PUTOVANJA
(čl. 885.-893.).................................................................... 987
Zaštita prava i interesa putnika (čl. 885.).......................... 987
Obveza obavještavanja (čl. 886.)...................................... 988
Obveza čuvanja tajne (čl. 887.)......................................... 988
Odgovornost za štetu (čl. 888.)......................................... 989
Odgovornost za štetu kad je pružanje pojedinih usluga
organizator povjerio trećim osobama (čl. 889.)................ 990
Sniženje cijene (čl. 890.)................................................... 991
Isključenje i ograničenje odgovornosti za štetu (čl. 891.).. 991
Osiguranje (čl. 892.).......................................................... 991
Jamčevina za organizirana putovanja (čl. 893.)............... 992
III. OBVEZE PUTNIKA (čl. 894.-898.)................................ 992
Plaćanje cijene (čl. 894.)................................................... 992
Obveza davanja podataka (čl. 895.).................................. 992
Ispunjavanje uvjeta predviđenih propisima (čl. 896.)...... 992
Odgovornost putnika za štetu (čl. 897.)............................ 993
Obavještavanje o nedostacima ispunjenja (čl. 898.)........ 993
IV. POSEBNA PRAVA I OBVEZE UGOVORNIH
STRANA (čl. 899.-903.)................................................... 993
Zamjena putnika (čl. 899.)................................................ 993
Promjena ugovorene cijene (čl. 900.)............................... 994
Pravo putnika na raskid ugovora (čl. 901.)....................... 995
Pravo organizatora na raskid ugovora (čl. 902.)............... 995
Izmjena sadržaja ugovora (čl. 903.).................................. 996
Odsjek 25. POSREDNIČKI UGOVOR O PUTOVANJU
(čl. 904.-908.).................................................................... 997
Pojam (čl. 904.)................................................................. 997
Obveza izdavanja potvrde (čl. 905.)................................. 998
Postupanje po uputama putnika (čl. 906.)........................ 998
Izbor trećih osoba (čl. 907.).............................................. 999
Odgovarajuća primjena odredaba ugovora
o organiziranju putovanja (čl. 908.).................................. 999
Odsjek 26. UGOVOR O RASPOLAGANJU UGOSTITELJSKIM
SMJEŠTAJEM (UGOVOR O ALOTMANU)
(čl. 909.-920.).................................................................... 999
I. OPĆE ODREDBE (čl. 909.-910.).................................... 999
Pojam (čl. 909.)................................................................. 999
Oblik ugovora (čl. 910.).................................................... 1000
II. OBVEZE TURISTIČKE AGENCIJE (čl. 911.-914.)...... 1001
Obveze obavješćivanja (čl. 911.)...................................... 1001
XXXVIII
Sadržaj
Obveza pridržavanja ugovorenih cijena (čl. 912.)........... 1001
Obveza plaćanja ugostiteljskih usluga (čl. 913.).............. 1001
Obveza izdavanja posebne isprave (čl. 914.)................... 1001
III. OBVEZE UGOSTITELJA (čl. 915.-918.)....................... 1002
Obveza stavljanja na raspolaganje ugovorenog
smještaja (čl. 915.)............................................................ 1002
Obveza jednakog postupanja (čl. 916.)............................ 1002
Obveza ugostitelja da ne mijenja cijene
usluga (čl. 917.)................................................................. 1002
Obveza plaćanja provizije (čl. 918.)................................. 1003
IV. PRAVO TURISTIČKE AGENCIJE NA
ODUSTANAK OD UGOVORA (čl. 919.-920.).............. 1003
Pretpostavke (čl. 919.)....................................................... 1003
Obveza turističke agencije da popuni
ugovoreni smještaj (čl. 920.)............................................. 1004
Odsjek 27. UGOVOR O OSIGURANJU (čl. 921.-989.)................... 1004
I. ZAJEDNIČKE ODREDBE ZA OSIGURANJE
IMOVINE I OSIGURANJE OSOBA (čl. 921.-947.)...... 1004
1. Opće odredbe (čl. 921.-924.)........................................... 1004
Pojam (čl. 921.)................................................................. 1004
Osigurani slučaj (čl. 922.)................................................. 1007
Isključenje nekih osiguranja (čl. 923.).............................. 1009
Odstupanje od odredaba ovoga odsjeka (čl. 924.)............ 1009
2. Sklapanje ugovora (čl. 925.-930.).................................. 1009
Kad je ugovor sklopljen (čl. 925.).................................... 1009
Polica i druge isprave o osiguranju (čl. 926.)................... 1011
Sklapanje ugovora plaćanjem premije (čl. 927.).............. 1017
Sklapanje ugovora u ime drugog
bez ovlaštenja (čl. 928.).................................................... 1017
Osiguranje za tuđi račun ili za račun koga
se tiče (čl. 929.)................................................................. 1017
Zastupnici osiguranja (čl. 930.) ....................................... 1018
3. Obveza osiguranika, odnosno
ugovaratelja osiguranja (čl. 931.-942.).......................... 1019
Dužnost prijavljivanja (čl. 931.)....................................... 1019
Namjerna netočna prijava ili prešućivanje (čl. 932.)........ 1019
Nenamjerna netočnost ili nepotpunost prijave (čl. 933.)...1020
Proširenje primjene prethodnih odredaba (čl. 934.)......... 1021
Slučajevi u kojima se osiguratelj ne može pozivati na
netočnost ili nepotpunost prijave (čl. 935.)...................... 1021
Sadržaj
XXXIX
Dužnost plaćanja i primanja premije (čl. 936.)................ 1022
Posljedice neplaćanja premije (čl. 937.)........................... 1023
Povećanje rizika (čl. 938.)................................................. 1025
Kad se osigurani slučaj dogodi
u međuvremenu (čl. 939.)................................................. 1026
Smanjenje rizika (čl. 940.)................................................ 1026
Obveza obavješćivanja o nastupanju
osiguranog slučaja (čl. 941.)............................................. 1026
Ništetnost odredaba o gubitku prava (čl. 942.)................. 1027
4. Obveze osiguratelja (čl. 943.-945.)................................. 1028
Isplata osigurnine (čl. 943.)............................................... 1028
Isključenje odgovornosti osiguratelja u slučaju
namjere i prijevare (čl. 944.)............................................. 1034
Prigovori osiguratelja (čl. 945.)........................................ 1035
5. Trajanje osiguranja (čl. 946.-947.)................................ 1035
Početak i prestanak učinaka osiguranja (čl. 946.)............ 1035
Utjecaj stečaja na osiguranje (čl. 947.)............................. 1037
II. OSIGURANJE IMOVINE (čl. 948.-965.)....................... 1037
1. Opće odredbe (čl. 948.-952.)........................................... 1037
Interes osiguranja (čl. 948.)............................................... 1037
Svrha osiguranja imovine (čl. 949.).................................. 1038
Sprječavanje osiguranog slučaja i spašavanje (čl. 950.)... 1040
Prepuštanje oštećene osigurane stvari (čl. 951.)............... 1042
Propast stvari zbog događaja koji nije
predviđen u polici (čl. 952.).............................................. 1042
2. Ograničenje osiguranih rizika (čl. 953.-955.)............... 1043
Štete pokrivene osiguranjem (čl. 953.)............................. 1043
Šteta prouzročena nedostacima osigurane
stvari (čl. 954.)................................................................... 1044
Štete prouzročene ratnim operacijama i
pobunama (čl. 955.)........................................................... 1044
3. Nadosiguranje i ugovor s više osiguratelja
(čl. 956.-959.).................................................................... 1050
Nadosiguranje (čl. 956.).................................................... 1050
Naknadno smanjenje vrijednosti (čl. 957.)....................... 1050
Višestruko i dvostruko osiguranje (čl. 958.)..................... 1050
Suosiguranje (čl. 959.)...................................................... 1052
4. Podosiguranje (čl. 960.).................................................. 1052
5. Prijenos ugovora i isplata naknade
drugome (čl. 961.-962.)................................................... 1052
Prijenos ugovora na stjecatelja osigurane stvari (čl. 961.).1052
XL
Sadržaj
Naknada nositeljima založnog i drugih
prava (čl. 962.)................................................................... 1053
6. Prijelaz osiguranikovih prava prema odgovornoj
osobi na osiguratelja (subrogacija) (čl. 963.)................ 1054
7. Osiguranje od odgovornosti (čl. 964.-965.)................... 1056
Odgovornost osiguratelja (čl. 964.).................................. 1056
Vlastito pravo oštećenika i neposredna tužba (čl. 965.)....1057
III. OSIGURANJE OSOBA (čl. 966.-989.)........................... 1061
1. Opće odredbe (čl. 966.-972.)........................................... 1061
Utvrđivanje osiguranog iznosa (čl. 966.).......................... 1061
Polica osiguranja života (čl. 967.)..................................... 1062
Netočna prijava starosti osiguranika (čl. 968.)................. 1062
Posljedice neplaćanja premije i smanjenje
osiguranog iznosa (čl. 969.).............................................. 1063
Osiguranje treće osobe (čl. 970.)...................................... 1063
Osiguranje za slučaj smrti maloljetnika i osoba lišenih
poslovne sposobnosti (čl. 971.)......................................... 1064
Pravo na naknadu i osigurani iznos (čl. 972.)................... 1064
2. Isključeni rizici (čl. 973.-977.)........................................ 1066
Samoubojstvo osiguranika (čl. 973.)................................ 1066
Namjerno ubojstvo osiguranika (čl. 974.)........................ 1066
Namjerno prouzročenje nesretnog slučaja (čl. 975.)........ 1066
Ratne operacije (čl. 976.).................................................. 1067
Ugovorno isključenje rizika (čl. 977.).............................. 1067
3. Prava ugovaratelja osiguranja prije nastupa
osiguranog slučaja (čl. 979.-980.)................................... 1067
Otkup (čl. 978.)................................................................. 1067
Predujam (čl. 979.)............................................................ 1068
Zalaganje police (čl. 980.)................................................. 1069
4. Osiguranje života u korist treće osobe (čl. 981.-989.)...1069
Određivanje korisnika (čl. 981.)....................................... 1069
Podjela koristi između više korisnika (čl. 982.)............... 1070
Opoziv odredbe o određivanju korisnika (čl. 983.).......... 1071
Vlastito i neposredno pravo korisnika (čl. 984.).............. 1071
Vjerovnici ugovaratelja osiguranja i
osiguranika (čl. 985.)......................................................... 1072
Ustupanje osiguranog iznosa (čl. 986.)............................. 1072
Kad određeni korisnik umre prije dospjelosti (čl. 987.)... 1072
Osiguranje za slučaj smrti bez određenog
korisnika (čl. 988.)............................................................ 1072
Sadržaj
XLI
Savjesna isplata osiguranog iznosa
neovlaštenoj osobi (čl. 989.)............................................. 1073
Odsjek 28. BANKARSKI NOVČANI POLOG (čl. 990.-1001.)....... 1073
I. NOVČANI POLOG (čl. 990.-997.)................................. 1073
Pojam (čl. 990.)................................................................. 1073
Otvaranje računa (čl. 991.)................................................ 1077
Otklanjanje dugovanog salda (čl. 992.)............................ 1078
Vrste novčanih pologa (čl. 993.)....................................... 1078
Stanje računa (čl. 994.)...................................................... 1078
Mjesto uplata i isplata (čl. 995.)........................................ 1080
Postojanje više računa (čl. 996.)....................................... 1080
Plaćanje kamata (čl. 997.)................................................. 1080
II. ULOG NA ŠTEDNJU (čl. 998.-1001.)............................ 1082
Štedna knjižica (čl. 998.)................................................... 1082
Upis u knjižicu (čl. 999.)................................................... 1083
Plaćanje kamata (čl. 1000.)............................................... 1084
Vrste uloga na štednju (čl. 1001.)..................................... 1086
Odsjek 29. POLAGANJE VRIJEDNOSNIH PAPIRA
(čl. 1002.-1006.)................................................................ 1086
Pojam (čl. 1002.)............................................................... 1086
Ostvarivanje prava (čl. 1003.)........................................... 1087
Dužnosti banke (čl. 1004.)................................................ 1087
Vraćanje vrijednosnih papira (čl. 1005.)........................... 1087
Zahtjevi trećih osoba (čl. 1006.)....................................... 1088
Odsjek 30. BANKARSKI TEKUĆI RAČUN (čl. 1007.-1015.)........ 1088
Pojam (čl. 1007.)............................................................... 1088
Oblik ugovora (čl. 1008.).................................................. 1089
Sredstva na tekućem računu (čl. 1009.)............................ 1089
Prijeboj između salda više računa (čl. 1010.)................... 1090
Raspolaganje saldom (čl. 1011.)....................................... 1090
Primjena pravila ugovora o nalogu (čl. 1012.)................. 1090
Trajanje računa (čl. 1013.)................................................ 1091
Provizija i naknada troškova (čl. 1014.)........................... 1091
Dostava izvatka (čl. 1015.)............................................... 1092
Odsjek 31. UGOVOR O SEFU (čl. 1016.-1020.).............................. 1092
Pojam (čl. 1016.)............................................................... 1092
Pristup sefu (čl. 1017.)...................................................... 1093
Predmeti koji se ne smiju staviti u sef (čl. 1018.)............. 1093
Prava banke u slučaju neplaćanja (čl. 1019.).................... 1093
Odgovarajuća primjena (čl. 1020.)................................... 1094
XLII
Sadržaj
Odsjek 32. UGOVOR O KREDITU (čl. 1021.-1024.)...................... 1094
Pojam (čl. 1021.)............................................................... 1094
Oblik i sadržaj (čl. 1022.).................................................. 1097
Otkaz ugovora (čl. 1023.)................................................. 1098
Raskid ugovora i vraćanje kredita prije roka (čl. 1024.)....1098
Odsjek 33. UGOVOR O KREDITU NA TEMELJU
ZALOGA VRIJEDNOSNIH PAPIRA (čl. 1025.-1027.)...1099
Pojam (čl. 1025.)............................................................... 1099
Oblik i sadržaj (čl. 1026.).................................................. 1100
Kad banka može prodati založene papire (čl. 1027.)....... 1100
Odsjek 34. AKREDITIVI (čl. 1028.-1038.)....................................... 1100
Pojam (čl. 1028.)............................................................... 1100
Primjena ujednačenih običaja i prakse (čl. 1029.)............ 1103
Odsjek 35. BANKARSKA GARANCIJA NA POZIV
(čl. 1039.-1043.)................................................................ 1105
Pojam (čl. 1039.)............................................................... 1105
Potvrda garancije (čl. 1040.)............................................. 1110
Kontragarancija (čl. 1041.)............................................... 1110
Prestanak valjanosti garancije (čl. 1042.)......................... 1112
Prijenos prava na plaćanje iz garancije (čl. 1043.)........... 1112
Odsjek 36. PRIMJENA ODREDABA O BANKARSKOM
POSLOVANJU (čl. 1044.)................................................ 1113
Glava IX. - IZVANUGOVORNI OBVEZNI
ODNOSI (čl. 1045.-1162.).............................................. 1114
Odjeljak 1. PROUZROČENJE ŠTETE (čl. 1045.-1110.)............. 1114
Odsjek 1. OPĆA NAČELA (čl. 1045.-1048.)................................... 1114
Pretpostavke odgovornosti (čl. 1045.).............................. 1114
Šteta (čl. 1046.)................................................................. 1152
Zahtjev da se ukloni opasnost štete (čl. 1047.)................. 1162
Zahtjev da se prestane s povredom prava
osobnosti (čl. 1048.).......................................................... 1174
Odsjek 2. ODGOVORNOST PO OSNOVI KRIVNJE
(čl. 1049.-1054.)................................................................ 1176
Postojanje krivnje (čl. 1049.)............................................ 1176
Osobe koje ne odgovaraju za štetu (čl. 1050.).................. 1180
Odgovornost maloljetnika (čl. 1051.)............................... 1182
Nužna obrana, stanje nužde, otklanjanje štete
od drugog (čl. 1052.)......................................................... 1183
Sadržaj
XLIII
Dopuštena samopomoć (čl. 1053.)................................... 1186
Pristanak oštećenika (čl. 1054.)........................................ 1187
Odsjek 3. ODGOVORNOST ZA DRUGOG (čl. 1055.-1062.)....... 1189
Duševno bolesni i zaostali u umnom razvoju (čl. 1055.)... 1189
Odgovornost roditelja (čl. 1056.)...................................... 1192
Solidarna odgovornost (čl. 1057.)..................................... 1195
Odgovornost druge osobe za maloljetnika (čl. 1058.)..... 1195
Posebna odgovornost roditelja (čl. 1059.)........................ 1199
Zahtjev pravičnosti (čl. 1060.).......................................... 1200
Odgovornost poslodavca (čl. 1061.)................................. 1202
Odgovornost pravne osobe za štetu koju prouzroči
njezino tijelo (čl. 1062.).................................................... 1212
Odsjek 4. ODGOVORNOST ZA ŠTETU OD OPASNE STVARI
ILI OPASNE DJELATNOSTI (čl. 1063.-1072.).............. 1216
1. Opće odredbe (čl. 1063.-1067.)....................................... 1216
Predmnjeva uzročnosti (čl. 1063.).................................... 1216
Tko odgovara za štetu (čl. 1064.)..................................... 1237
Protupravno oduzimanje opasne stvari
od vlasnika (čl. 1065.)....................................................... 1240
Predaja stvari trećoj osobi (čl. 1066.)............................... 1243
Oslobođenje od odgovornosti (čl. 1067.)......................... 1247
2. Odgovornost za štete izazvane motornim vozilom
u pogonu (čl. 1068.-1072.)............................................... 1264
Motorno vozilo (čl. 1068.)................................................ 1264
Odgovornost za štetu trećima (čl. 1069.).......................... 1268
Odgovornost u slučaju neovlaštenog korištenja
motornog vozila (čl. 1070.)............................................... 1275
Odgovornost prema trećoj osobi koja se prevozi
motornim vozilom (čl. 1071.)........................................... 1278
Međusobni odštetni zahtjevi vlasnika
motornih vozila (čl. 1072.)................................................ 1279
Odsjek 5. ODGOVORNOST ZA NEISPRAVAN PROIZVOD
(čl. 1073.-1080.)................................................................ 1285
Opće pravilo (čl. 1073.).................................................... 1285
Proizvod (čl. 1074.)........................................................... 1290
Neispravni proizvod (čl. 1075.)........................................ 1291
Proizvođač (čl. 1076.)....................................................... 1291
Solidarna odgovornost (čl. 1077.)..................................... 1292
Oslobođenje od odgovornosti (čl. 1078.)......................... 1292
XLIV
Sadržaj
Zabrana ugovornog isključenja ili ograničenja
odgovornosti (čl. 1079.).................................................... 1294
Rokovi ostvarivanja prava (čl. 1080.)............................... 1294
Odsjek 6. POSEBNI SLUČAJEVI ODGOVORNOSTI
(čl. 1081.-1084.)................................................................ 1295
Odgovornost organizatora priredbi (čl. 1081.)................. 1295
Odgovornost zbog uskrate nužne pomoći (čl. 1082.)....... 1300
Odgovornost zbog nesklapanja ugovora (čl. 1083.)......... 1300
Odgovornost u vezi s obavljanjem poslova
od javnog interesa (čl. 1084.)............................................ 1302
Odsjek 7. POPRAVLJANJE ŠTETE (čl. 1085.-1106.).................... 1308
1. Popravljanje imovinske štete (čl. 1085.-1088.)............. 1308
Uspostava prijašnjeg stanja i naknada u novcu (čl. 1085.).1308
Kad dospijeva obveza naknade (čl. 1086.)....................... 1314
Naknada u slučaju propasti stvari oduzete
na nedopušten način (čl. 1087.)........................................ 1322
Naknada u obliku novčane rente (čl. 1088.)..................... 1323
2. Obujam i visina imovinske štete (čl. 1089.-1092.)........ 1331
Obična šteta i izmakla korist (čl. 1089.)........................... 1331
Potpuna naknada (čl. 1090.).............................................. 1350
Sniženje naknade (čl. 1091.)............................................. 1353
Doprinos oštećenika vlastitoj šteti (čl. 1092.).................. 1355
3. Posebno o naknadi imovinske štete u slučaju smrti,
tjelesne ozljede i oštećenja zdravlja
(čl. 1093.-1097.)................................................................ 1370
Izgubljena zarada, troškovi liječenja i
pogreba (čl. 1093.)............................................................ 1370
Pravo osobe koju je poginuli uzdržavao (čl. 1094.)......... 1377
Naknada štete u slučaju tjelesne ozljede ili narušenja
zdravlja (čl. 1095.)............................................................ 1386
Izmjena dosuđene naknade (čl. 1096.)............................. 1415
Neprenosivost prava (čl. 1097.)........................................ 1420
4. Naknada imovinske štete u slučaju povrede časti i
širenja neistinitih navoda (čl. 1098.).............................. 1422
5. Popravljanje neimovinske štete (čl. 1099.-1106.)......... 1423
Objavljivanje presude ili ispravka (čl. 1099.)................... 1423
Pravična novčana naknada (čl. 1100.).............................. 1431
Osobe koje imaju pravo na pravičnu novčanu
naknadu u slučaju smrti ili osobito teškog
invaliditeta (čl. 1101.)....................................................... 1495
Zadovoljština u posebnim slučajevima (čl. 1102.)........... 1522
Sadržaj
XLV
Kad dospijeva obveza pravične novčane
naknade (čl. 1103.)............................................................ 1525
Pravična novčana naknada buduće
neimovinske štete (čl. 1104.)............................................ 1530
Nasljeđivanje i ustup tražbine naknade
neimovinske štete (čl. 1105.)............................................ 1532
Doprinos oštećenika vlastitoj šteti i sniženje
naknade (čl. 1106.)............................................................ 1533
Odsjek 8. ODGOVORNOST VIŠE OSOBA ZA ISTU ŠTETU
(čl. 1107.-1109.)................................................................ 1534
Solidarna odgovornost (čl. 1107.)..................................... 1534
Solidarna odgovornost naručitelja i izvođača
radova (čl. 1108.)............................................................... 1548
Regres isplatitelja (čl. 1109.)............................................ 1551
Odsjek 9. PRAVO OŠTEĆENIKA NAKON ZASTARE
ODŠTETNOG ZAHTJEVA (čl. 1110.)............................ 1552
Odjeljak 2. STJECANJE BEZ OSNOVE (čl. 1111.-1120.).......... 1553
Odsjek 1. OPĆE PRAVILO (čl. 1111.)............................................. 1553
Odsjek 2. PRAVILA VRAĆANJA (čl. 1112.-1120.)........................ 1560
Kad se ne može zahtijevati vraćanje (čl. 1112.)............... 1560
Dvostruka isplata duga (čl. 1113.).................................... 1562
Ispunjenje naravne ili moralne obveze (čl. 1114.)............ 1562
Opseg vraćanja (čl. 1115.)................................................. 1562
Naknada troškova (čl. 1116.)............................................ 1565
Kad se može zadržati primljeno (čl. 1117.)...................... 1566
Uporaba stvari u tuđu korist (čl. 1118.)............................ 1568
Izdatak za drugog (čl. 1119.)............................................. 1569
Uporaba tuđe stvari u svoju korist (čl. 1120.).................. 1570
Odjeljak 3. POSLOVODSTVO BEZ NALOGA
(čl. 1121.-1129.)................................................................ 1572
Odsjek 1. OPĆE PRAVILO (čl. 1121.)............................................. 1572
Odsjek 2. OBVEZE I PRAVA POSLOVOĐE BEZ NALOGA
(čl. 1122.-1126.)................................................................ 1573
Obveze poslovođe bez naloga (čl. 1122.)......................... 1573
Dužna pažnja i odgovornost (čl. 1123.)............................ 1574
Prava poslovođe bez naloga (čl. 1124.)............................ 1575
Obavljanje tuđih poslova u namjeri da se
drugom pomogne (čl. 1125.)............................................. 1576
Odnošenje dodataka (čl. 1126.)......................................... 1576
XLVI
Sadržaj
Odsjek 3. OBAVLJANJE TUĐIH POSLOVA PROTIV
ZABRANE (čl. 1127.)...................................................... 1577
Odsjek 4. NEPRAVO POSLOVODSTVO (čl. 1128.) .................... 1578
Odsjek 5. ODOBRENJE (čl. 1129.) ................................................. 1578
Odjeljak 4. JAVNO OBEĆANJE NAGRADE (čl. 1130.-1134.).. 1579
Kad obvezuje (čl. 1130.)................................................... 1579
Opoziv obećanja (čl. 1131.).............................................. 1581
Tko ima pravo na nagradu (čl. 1132.)............................... 1582
Natječaj i nagrada (čl. 1133.)............................................ 1583
Prestanak obveze (čl. 1134.)............................................. 1585
Odjeljak 5. VRIJEDNOSNI PAPIRI (čl. 1135.-1162.) ................. 1585
1. Opće odredbe (čl. 1135.-1139.)....................................... 1585
Pojam (čl. 1135.)............................................................... 1585
Bitni sastojci (čl. 1136.).................................................... 1588
Na koga vrijednosni papir može glasiti (čl. 1137.)........... 1588
Nastanak obveze (čl. 1138.).............................................. 1589
Posebni uvjeti za izdavanje vrijednosnog
papira u seriji (čl. 1139.)................................................... 1589
2. Ostvarivanje prava (čl. 1140.-1141.).............................. 1589
Kome pripada pravo iz vrijednosnog papira (čl. 1140.)....1589
Tko može zahtijevati ispunjenje (čl. 1141.)...................... 1590
3. Prijenos vrijednosnog papira (čl. 1142.-1150.)............. 1590
Prijenos prava iz papira na donositelja (čl. 1142.) ........... 1590
Prijenos prava iz papira na ime (čl. 1143.)....................... 1590
Prijenos prava iz papira po naredbi (čl. 1144.)................. 1591
Vrste indosamenata (čl. 1145.).......................................... 1592
Prijenos punomoći i prijenos za zalog (čl. 1146.)............ 1592
Učinak prijenosa prava (čl. 1147.).................................... 1593
Učinak prijenosa punomoći i prijenosa
za zalog (čl. 1148.)............................................................ 1593
Dokazivanje zakonitosti prijenosa (čl. 1149.).................. 1593
Zabrana prijenosa (čl. 1150.)............................................ 1593
4. Promjene kod vrijednosnih papira (čl. 1151.-1153.).....1594
Promjene koje može izvršiti izdavatelj (čl. 1151.)........... 1594
Promjene koje može izvršiti imatelj
pri prijenosu (čl. 1152.)..................................................... 1594
Sjedinjavanje i dijeljenje vrijednosnih
papira (čl. 1153.)................................................................ 1594
Sadržaj
XLVII
5. Ispunjenje obveze iz vrijednosnog
papira (čl. 1154.-1157.).................................................... 1595
Prestanak obveze (čl. 1154.)............................................. 1595
Zabrana ispunjenja (čl. 1155.)........................................... 1595
Isplata kamata ili drugih prinosa nakon
isplate glavnice (čl. 1156.)................................................ 1595
Prigovori na zahtjev za ispunjenje obveze (čl. 1157.)...... 1596
6. Legitimacijski papiri i znakovi (čl. 1158.-1159.).......... 1596
Legitimacijski papiri (čl. 1158.)........................................ 1596
Legitimacijski znakovi (čl. 1159.).................................... 1597
7. Ostale odredbe (čl. 1160.-1162.)..................................... 1597
Zamjena oštećenog vrijednosnog papira (čl. 1160.)......... 1597
Amortizacija vrijednosnog papira (čl. 1161.)................... 1598
Zastara tražbine iz vrijednosnog papira (čl. 1162.).......... 1599
Dio treći
P R I J E LA Z N E I Z A V R Š N E O D R E D B E
(čl. 1163.-1165.)
Primjena ovoga zakona (čl. 1163.)................................... 1600
Prestanak važenja propisa (čl. 1164.)............................... 1602
Stupanje na snagu (čl. 1165.)............................................ 1603
PRILOZI
I. IZVADCI IZ ZAKONA O FINANCIJSKOM POSLOVANJU
I PREDSTEČAJNOJ NAGODBI.......................................................... 1607
II.ZAKON O KAMATAMA ...................................................................... 1629
LITERATURA................................................................................................ 1637
ABECEDNO KAZALO POJMOVA.......................................................... 1665
BILJEŠKA O AUTORU............................................................................... 1745
XLVIII
Predgovor četvrtom izdanju
Predgovor četvrtom izdanju
PREDGOVOR PETOM IZDANJU
XLIX
Budući da je četvrto izdanje rasprodano, nakladnik je tiskao peto izdanje
u koje je unio zakonske izmjene koje su u međuvremenu stupile na snagu, a
odnose se na Zakon o obveznim odnosima. Riječ je o zakonima koji uređuju
materiju ispunjavanja novčanih obveza.
Knjiga, dakle, sadržava i autorski pročišćeni tekst ZOO-a.
Naime, stupanjem na snagu Zakona o rokovima ispunjenja novčanih
obveza (Nar. nov., br. 125/11.), 1. siječnja 2012. prestao je važiti članak
174. Zakona o obveznim odnosima (Nar. nov., br. 35/05. i 41/08.). Zakon
o rokovima ispunjenja novčanih obveza važio je od 1. siječnja 2012. do 30.
rujna 2012.
Na snagu je zatim 1. listopada 2012. stupio Zakon o financijskom
poslovanju i predstečajnoj nagodbi koji je objavljen u Nar. nov., br. 108/12.
Prema čl. 90. tog zakona, ako nije drukčije određeno tim zakonom, na obvezne
odnose iz toga zakona primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuju obvezni
odnosi, tj. odredbe ZOO-a. Pri tome valja, dakle, imati na umu da je Zakon o
financijskom poslovanju i predstečajnoj nagodbi poseban zakon (lex specialis)
pa njegove odredbe imaju prednost u odnosu na odredbe ZOO-a kao općeg
(generalnog) propisa. Zato odredbe ZOO-a koje uređuju novčane obveze
valja povezati s odredbama Zakona o financijskom poslovanju i predstečajnoj
nagodbi i u slučaju razlika primijeniti poseban zakon. U prilozima ove knjige
objavljujemo izvatke iz Zakona o financijskom poslovanju i predstečajnoj
nagodbi. U bilješkama ispod teksta izvadaka iz Zakona o financijskom
poslovanju i predstečajnoj nagodbi uputili smo na pojedine odredbe ZOO-a
koje na navedeni način mogu biti povezane ili tumačene.
Peto izdanje u svemu ostalom nije mijenjano u odnosu na četvrto, bitno
izmijenjeno i dopunjeno izdanje.
U svemu vrijede napomene iz predgovora prijašnjim izdanjima.
U Zagrebu 23. studenoga 2012.
Ivica Crnić, dipl. iur.
L
Predgovor četvrtom izdanju
Predgovor četvrtom izdanju
LI
PREDGOVOR ČETVRTOM IZDANJU
njiga je i dalje zadržala bitnu strukturu tako da se u njoj prikazuju za
K
pravnike, ali i druge čitatelje, tri bitna elementa: a) propis, b) sudska praksa i
c) literatura (doktrina). Time se čitatelju pruža najbolji uvid u određeni pravni
institut i upućuje ga se na tumačenja propisa.
Osim toga, četvrto izdanje dopunjeno je i izmijenjeno:
1. novim napomenama i objašnjenjima kojima se dodatno upućuje na
drukčija rješenja u novom ZOO-u koji je u primjeni od 1. siječnja 2006., u
usporedbi sa ZOO/91. U određenim situacijama napomene su opširne i prelaze
u formu komentara pojedinih odredaba. Učinjeno je to tamo gdje je riječ o
novim institutima koje je potrebno potpunije prikazati ili je riječ o materiji koja
je češća u pravnoj praksi. Posebice se to odnosi na institut neimovinske štete i
pitanja kako utvrditi činjenice važne za određivanje iznosa naknade.
2. sudskom praksom nastalom na temelju ZOO/91 koju autor smatra
aktualnom i u primjeni novog ZOO-a. Ponajprije je riječ o praksi koja je nastala
nakon 2006. u primjeni ZOO/91, a koja dosad nije bila publicirana u izdanjima
biblioteke Pravo u nakladi Organizatora d.o.o.
3. u knjizi se nastojalo dodatno još više uputiti i na postupovna (procesna)
pitanja koja se pojavljuju u primjeni pojedinih materijalnopravnih instituta, tj.
povezati odredbe ZOO-a sa ZPP-om.
Sudsku praksu i njezin domašaj valja uvijek razmatrati u kontekstu vremena
u kojem je donesena s obzirom na propise koji su tada važili. Kad čitatelj
primjenjuje ZOO, praksom iz ZOO/91 uvijek se mora koristiti imajući na umu
da su moguće razlike u propisima i da ovdje prikazan praksa po ZOO/91 ima
tek orijentacijsko značenje i pomoćna je građa u razrješavanju spornih pitanja.
Budući da su mnogi propisi u novom ZOO-u sadržajno ostali isti kakvi
su bili u ZOO/91, u napomenama se upućuje i na propise ZOO/91. Naime, na
propisima ZOO/91 nastala je moguće sudska praksa, pa čitatelj koji pretražuje
sudsku praksu prema drugim izvorima ima orijentaciju uz koje bi propise mogao
dodatno pretraživati.
Predgovor četvrtom izdanju
LII
bjavljena praksa ne izražava (uvijek) autorovo stajalište.
O
U jednoj se sentenciji često spominju dva pravna instituta ili više njih. Zato
je njihovo svrstavanje uz određeni članak ZOO-a samo uvjetnoga značenja.
Lakšem snalaženju zato treba poslužiti i abecedno kazalo pojmova.
U tim okvirima treba ocjenjivati domašaj ovog rada.
U svemu ostalom vrijede napomene iz predgovora uz prva tri izdanja.
U Zagrebu, 9. siječnja 2010.
Ivica Crnić, dipl. iur.
Predgovor trećem izdanju
LIII
PREDGOVOR TREĆEM IZDANJU
reće izdanje ove knjige nije mijenjano u odnosu na drugo, bitno
T
izmijenjeno i dopunjeno izdanje.
U Zagrebu, 16. veljače 2006.
Ivica Crnić, dipl. iur.
LIV
Predgovor trećem izdanju
Predgovor drugom izdanju
LV
PREDGOVOR DRUGOM IZDANJU
Prvo izdanje ove knjige je ubrzo nakon izlaska iz tiska rasprodano.
rugo izdanje dopunjeno je:
D
1. novim napomenama i objašnjenjima kojima se dodatno upozorava
na nova, drukčija rješenja u novom ZOO-a koji stupa na snagu 1. siječnja 2006.,
u usporedbi sa ZOO-om/91. U određenim situacijama napomene su opširne
i prelaze u formu komentara pojedinih odredaba. Učinjeno je to tamo gdje
je riječ o novim institutima koje je potrebno potpunije prikazati ili je riječ o
materiji koja je češća u pravnoj praksi.
2. sudskom praksom koja je nastala na temelju ZOO/91, a koju autor
smatra aktualnom i u primjeni novog ZOO-a. Ponajprije je riječ o praksi koja
je nastala nakon 2002. u primjeni ZOO/91, a koja dosad nije bila publicirana
u izdanjima biblioteke Pravo u nakladi Organizatora d.o.o. Pregled te prijašnje
prakse sadržava knjiga istog autora pod naslovom Zakon o obveznim odnosima
s opsežnom sudskom praksom, biblioteka Pravo 35. Dakle, zainteresirani čitatelj
moći će opsežan pregled sudske prakse pronaći u ovoj i spomenutoj knjizi. Iako je
autor kritički sagledavao sudsku praksu nastalu u primjeni ZOO/91, koju smatra
aktualnom i za primjenu novog ZOO-a, pri prosuđivanju konkretnog slučaja po
novim propisima valja imati na umu sve okolnosti i moguće posebnosti nove,
konkretne situacije s obzirom na novi ZOO.
3.ovo izdanje dopunjeno je i upućivanjem na literaturu. Riječ je
ponajprije o onoj pravnoj književnosti koja se bavi institutima novog ZOO-a i
razlikama od propisa ZOO/91, a tamo gdje prijašnji Zakon nije pretrpio bitne,
sadržajne izmjene, i o literaturi koja se odnosi na primjenu ZOO/91, ali su
tekstovi aktualni i za novi Zakon.
4. prilozi u knjizi, ponajprije propisi koji se odnose na odštetnu odgovornost
Republike Hrvatske, također su obogaćeni sudskom praksom.
5. dodani su i novi pojmovi u opsežno abecedno kazalo pojmova.
Knjiga sadržava i obrazloženja koja su dana zastupnicima Hrvatskog
sabora u proceduri donošenja novog Zakona, na temelju čega su zastupnici
i donijeli Zakon. Htjeli smo time omogućiti uvid i u argumentaciju Vlade
Republike Hrvatske kao predlagatelja. Ta argumentacija donekle omogućuje
uvid u to što je zapravo bila namjera zakonodavca pri izmjenama dosadašnjih
LVI
Predgovor drugom izdanju
propisa, a napose pri prihvaćanju novih instituta. No, ona može biti podloga i
za kritičko promišljanje u situacijama kad su argumenti za pojedine institute i
promjene šturi, a možda i manjkavi. O tome prosudbu prepuštamo čitatelju.
Podsjećamo da smo u prvom izdanju ove knjige objavili i razloge za
donošenje novog ZOO-a koje je imala na umu Vlada Republike Hrvatske kad
je Hrvatskom saboru podnijela Prijedlog ZOO-a.
Napomena i prikaz sudske prakse koja je nastala u primjeni Zakona o
nasljeđivanju, ali je smatramo aktualnom i u primjeni čl. 579. do 589. ZOO-a,
napisao je dr. sc. Jadranko Crnić, dipl. iur., predsjednik Ustavnog suda Republike
Hrvatske, u mirovini.
Za objavljenu sudsku praksu valja reći i sljedeće.
Zakon o obveznim odnosima razrješava mnogobrojne pravne odnose u koje
svakodnevno stupaju i fizičke i pravne osobe. To, dakako, ima kao posljedicu
i niz sporova, a time i opsežnu sudsku praksu. Dio te prakse objavljuje se u
stručnim i znanstvenim publikacijama. Tako razasuta, ta praksa, iznimno važna
pravniku praktičaru za redovito obavljanje posla, teško je pregledna. Zato je cilj
bio prikupiti što više podataka o stajalištima sudova i tako omogućiti pregled
te prakse na jednom mjestu. Svaka takva zbirka zato je zapravo izbor iz sudske
prakse. To, pak, krije opasnost da priređivač propusti uvrstiti neko važnije
pravno stajalište. Zato će biti zahvalan svakom tko ga na takav (nehotičan)
propust upozori. Prikazana je ponajprije praksa koja je objavljena u stručnim
izdanjima. No, priređivač je nastojao doprijeti i do odluka koje nisu publicirane,
a važne su za pravnu praksu.
Nije, nažalost, bilo moguće objaviti obrazloženja odluka. Kao što će
čitatelj primijetiti, objavljena su, u pravilu, samo sažeta stajališta izražena u
sudskim odlukama (sentencije). Da bismo čitatelju omogućili potpuniji uvid
u činjenično i pravno stajalište suda kojeg je sentencija objavljena, naveden je
i izvor podatka o tom stajalištu suda. Proširenu informaciju, ako ona postoji,
čitatelj dakle može potražiti u navedenom izvoru. Ponekad je praksa o istom
slučaju objavljena u više izvora. Zato se upućuje na te izvore.
Objavljena praksa ne izražava autorovo stajalište.
U jednoj se sentenciji često spominju dva pravna instituta ili više njih. Zato
je njihovo svrstavanje uz određeni članak Zakona samo uvjetnoga značenja.
Lakšem snalaženju zato treba poslužiti i opsežno abecedno kazalo pojmova.
U tim okvirima treba ocjenjivati domašaj ovog rada.
U svemu ostalom vrijede napomene iz predgovora uz prvo izdanje.
U Zagrebu, 6. prosinca 2005.
Ivica Crnić, dipl. iur.
Predgovor prvom izdanju
LVII
PREDGOVOR PRVOM IZDANJU
Hrvatski sabor donio je Zakon o obveznim odnosima koji je objavljen u
Narodnim novinama, broj 35/05. O razlozima koji su potaknuli Vladu Republike
Hrvatske da predloži donošenje novog, cjelovitog Zakona o obveznim odnosima
odnosno Hrvatski sabor da taj prijedlog prihvati i Zakon donese govorimo
o odjeljku ove knjige pod naslovom Razlozi za donošenje novog Zakona o
obveznim odnosima.
Ova knjiga uz tekst Zakona upućuje na najvažnije promjene koje su se
dogodile, tj. na razlike između novog i prijašnjeg Zakona o obveznim odnosima
(Narodne novine, broj 53/91., 73/91., 111/93., 3/94., 7/96., 91/96., 112/99. i
88/01.), koji prestaje važiti 31. prosinca 2005.
Prijašnji zakon donesen je 1978. u tadašnjoj SFRJ, a pravni sustav Republike
Hrvatske preuzet je 1991. Taj je zakon mijenjan i dopunjavan 11 puta.
Započinjanjem postupka pridruživanja Europskoj uniji Republika Hrvatska
obvezala se postupno u svoj pravni poredak ugraditi čitavu pravnu stečevinu
Unije. To podrazumijeva i usklađivanje Zakona o obveznim odnosima s
odredbama direktiva Europske unije. Nadalje, postojala je potreba terminološkog
usklađivanja teksta zakona sa standardom hrvatskog pravnog nazivlja. To su bili
osnovni razlozi na kojima je Vlada Republike Hrvatske temeljila svoj prijedlog,
a Hrvatski sabor svoju odluku o donošenju potpuno novog, cjelovitog Zakona
o obveznim odnosima.
Imajući na umu kratko vrijeme od dana objave teksta novog Zakona pa
do izlaska ove knjige, autor knjige odlučio se bitne promjene prikazati tako da
je uz odgovarajuće odredbe naveo obrazloženje koje je imao na umu Hrvatski
sabor pri raspravi o Konačnom prijedlogu Zakona o obveznim odnosima u
veljači 2005. Time se čitatelju pokušalo olakšati uočavanje razlika između
novih i prijašnjih zakonodavnih rješenja. Prema tome, ovo izdanje knjige ima
cilj pružiti tek osnovnu informaciju.
Knjiga sadržava i priloge, tj. propise koji se odnose na materiju kamata, jer
se odredbe članka 26. stavaka 1. do 3. i članka 29. stavaka 2. do 6. i stavka 8.
Zakona o obveznim odnosima počinju primjenjivati nakon isteka dvije godine
od dana stupanja na snagu ovog zakona, tj. od 01. 01. 2008.
LVIII
Predgovor prvom izdanju
U knjizi objavljujemo i zakone koji uređuju posebne odgovornosti
Republike Hrvatske, a odnose se na pitanje sukcesije država, ratnih šteta i
terorističkih akata i javnih demonstracija. To je učinjeno s namjerom da se ova
materija, koja je nekad, makar samo lapidarno, bila materija obveznih odnosa,
približi čitateljima.
Važan je dio ove knjige i opsežno abecedno kazalo pojmova koje bi trebalo
olakšati snalaženje u ovoj opsežnoj pravnoj materiji, to više što je zakonodavac
renumerirao tekst Zakona.
Knjiga je pripremljena uz suradnju Jadranke Matić, dipl. iur., sutkinje
Općinskog suda u Zagrebu.
U Zagrebu, 16. travnja 2005.
Ivica Crnić, dipl. iur.
Kratice i pregled izvora za sudsku praksu
LIX
KRATICE I PREGLED IZVORA ZA SUDSKU PRAKSU
U ovoj se knjizi upotrebljavaju određene kratice, a dio njih označuje i
izvore odakle su crpljeni prikazani primjeri iz sudske prakse. Izvori za sudsku
praksu navedeni su kako bi čitatelj u njima mogao potražiti eventualno šire
objašnjenje, ako ono postoji. Kratice i dijelom izvori za sudsku praksu jesu:
alt. -­ alternativa
Boras - Margetić - Boras, Mile - Margetić, Lujo, Rimsko pravo, izdanje
Pravnog fakulteta u Zagrebu, 1980. Broj označuje stranicu u knjizi.
Crnić - Ilić - Crnić, Ivica - Ilić, Ante, Osiguranje i naknade štete u saobraćaju, treće izdanje, Informator, Zagreb, 1987. Broj označuje stranicu u knjizi.
Crnić, J. - Crnić, Jadranko, Odgovornost više osoba za istu štetu i
podijeljena odgovornost, Zakonitost br. 9-10 iz 1987. Broj označuje stranicu u
časopisu.
čl. - članak
Europske indikativne tabele - Europske indikativne tabele za ocjenu
umanjenja psihičkog i fizičkog integriteta, objavljene su u Zborniku radova
Naknada neimovinske štete - pravno-medicinski okvir, izdanje Inženjerskog
biroa d.d., Zagreb, 2009., str. 245. do 290.
FiP - Financije i porezi, časopis, Zagreb
Godišnjak - zbornik radova sa savjetovanja Aktualnosti građanskog,
trgovačkog, radnog i upravnog prava, Opatija. Broj označuje redni broj
godišnjaka, a broj iza crte godinu održavanja savjetovanja.
Goreta - Peko Čović - Buzina - Goreta, Miroslav - Peko Čović, Ivana
- Buzina, Nadica, Psihijatrijska vještačenja, zbirka ekspertiza, knjiga druga:
građansko pravo, izdanje Naklade Zadro i Psihijatrijske bolnice Vrapče, Zagreb,
2006., broj označuje stranicu u knjizi.
Grbin - Grbin, Ivo, Pretpostavke odgovornosti za štetu i odgovornost po
osnovi krivnje, Zakonitost br. 9-10 iz 1987. Broj označuje stranicu časopisa.
HPR - časopis Hrvatska pravna revija, izdanje Inženjerskog biroa, Zagreb.
Prvi broj označuje redni broj časopisa, broj iza kose crte godinu izlaženja, a
treći stranicu u časopisu.
Ing PSP - Ing pregled sudske prakse, izdanje Inženjerskog biroa d.d.,
Zagreb. Prvi broj označuje godinu izlaska tog izdanja, broj iza kose crte pravno
područje (grupu u tom izdanju), a broj iza crtice stranicu u tom izdanju.
LX
Kratice i pregled izvora za sudsku praksu
Informacije - bilten sudske prakse Županijskog suda u Zagrebu. Prvi broj
označuje broj biltena, drugi godinu izlaženja, a broj iza crtice broj stranice u
tom izdanju.
Informator - informativni list za ekonomska i pravna pitanja iz Zagreba
(izdavač Novi informator). Broj označuje broj lista i godinu u kojoj je list
izašao.
Izbor - godišnji Izbor odluka, izdanje Vs. Prvi broj označuje godinu izlaska
tog izdanja, a broj iza crtice stranicu u tom izdanju.
Izv. - izvorni tekstovi (odluka) iz sudske prakse što ih je pregledao autor.
Kalođera - Kalođera, Marko, Naknada neimovinske štete, rasprava iz
komparativnog prava, Zagreb, 1941. Broj označuje stranicu u knjizi.
KZ - Kazneni zakon (Nar. nov., br. 110/97., 27/98., 50/00., 129/00., 51/01.,
111/03., 190/03. - odluka Ustavnog suda, 105/04., 71/06. i 110/07.)
Nar. nov. - Narodne novine, službeni list Republike Hrvatske
Naša zakonitost - v. Zakonitost
NNŠ - Naknada neimovinske štete - pravno-medicinski okvir, izdanje
Inženjerskog biroa d.d., Zagreb, 2009.
Novi ZOO - Zbornik radova Novi Zakon o obveznim odnosima, izdanje
Organizatora d.o.o., Zagreb, 2005.
NŠPNZOO - grupa autora, Naknada štete u primjeni novog ZOO-a
(zbornik radova), izdanje Narodnih novina d.d., Zagreb, 2005.
NZ - časopis Naša zakonitost, Zagreb (kasnije Zakonitost)
ObZ - Obiteljski zakon (Nar. nov., br. 116/03., 17/04., 136/04. i 107/07.)
OZ - Ovršni zakon (Nar. nov., br. 57/96., 29/99., 42/00. - Odluka Ustavnog
suda, 173/03., 194/03. - ispr., 151/04., 88/05., 121/05. i 67/08.)
Odštetno pravo - Odštetno pravo (autor Ivica Crnić), drugo, bitno
izmijenjeno i dopunjeno izdanje u nakladi Zgombića i partnera, Zagreb, 2008.
OGZ - Opći građanski zakonik
Orijentacijski kriteriji - Orijentacijski kriteriji i iznosi za utvrđivanje
visine pravične novčane naknade nematerijalne štete Vrhovnog suda Republike
Hrvatske, objavljeni u Izboru 1/03-60.
Os - Okružni sud (zatim se navodi sjedište suda, primjerice: u Zagrebu)
Osiguranje - časopis, Zagreb, izdanje Croatia osiguranja d.d. Zagreb. Prvi
broj označuje redni broj časopisa, drugi godinu izdanja, a broj iza crtice stranicu
u časopisu.
Pravo 35 - knjiga Zakon o obveznim odnosima s opsežnom sudskom
praksom, IV. izdanje, biblioteka Pravo 35, izdanje Organizatora d.o.o. (autor I.
Crnić).
Kratice i pregled izvora za sudsku praksu
LXI
PiP - časopis Pravo i porezi, Zagreb. Prvi broj označuje redni broj časopisa,
broj iza kose crte godinu izlaska, a broj iza crtice stranicu u tom časopisu.
Praxis - Praxis iuridica mercatoria, Zbirka odluka hrvatskih trgovačkih
sudova
Ps - (tadašnji) Privredni sud Hrvatske
PZ - Prekršajni zakon (Nar. nov., br. 107/07.)
PSP - Pregled sudske prakse, prilog časopisa Zakonitost iz Zagreba. Prvi
broj označuje broj pregleda, a broj iza kose crte stranicu u tom pregledu.
PUG - časopis Pravo u gospodarstvu, Zagreb. Prvi broj označuje redni
broj časopisa, broj iza kose crte godinu izlaska, a broj iza crtice stranicu u tom
časopisu.
Raspor - Raspor, Andrija, Zastara, sistemski prikaz po Zakonu o obveznim
odnosima i po drugim zakonima, sa sudskom praksom, izdanje Informatora,
Zagreb, 1982. Broj označuje stranicu u knjizi.
RiF - časopis Računovodstvo i financije, Zagreb
RH - Republika Hrvatska
Romac - Romac, Ante, Rječnik rimskog prava, izdanje Informatora, 1989.
Broj označuje stranicu u knjizi.
RRiF - časopis Računovodstvo, revizija i financije, Zagreb
st. - stavak
Svijet osiguranja - časopis Svijet osiguranja, Zagreb. Prvi broj označuje
redni broj, a broj iza kose crte godinu izlaženja.
t. - točka
Triva - Dika - Triva, Siniša i Dika, Mihajlo, Građansko parnično procesno
pravo, VII., izmijenjeno i dopunjeno izdanje, Narodne novine d.d., Zagreb,
2004. Broj označuje stranicu u knjizi.
Ups - Upravni sud Republike Hrvatske
Ustav - Ustav Republike Hrvatske (Nar. nov., br. 41/01. - pročišćeni tekst
i 55/01. - ispr.)
Ustavni sud - Ustavni sud Republike Hrvatske
UZUSRH - Ustavni zakon o Ustavnom sudu Republike Hrvatske (pročišćeni tekst - Nar. nov., br. 49/02.)
Vedriš - Klarić - Vedriš, Martin i Klarić, Petar, Građansko pravo, izdanje
Narodnih novina d.d., Zagreb, 2003. Broj označuje stranicu u knjizi.
Vizner - Vizner, Boris, Komentar Zakona o obveznim (obligacionim)
odnosima, knjiga 2, vlastita naklada, Zagreb, 1978. Broj označuje stranicu u
knjizi.
Vps - (tadašnji) Viši privredni sud Hrvatske
LXII
Kratice i pregled izvora za sudsku praksu
Vs - Vrhovni sud Republike Hrvatske (prijašnji naziv tog suda bio je
Vrhovni sud Hrvatske)
Vts - Visoki trgovački sud Republike Hrvatske
Vuković - Vuković, Mihajlo, Obvezno pravo, knjiga prva, izdanje Školske
knjige, Zagreb, 1956. Broj označuje stranicu u knjizi.
Zakonitost - časopis, Zagreb
Zbirka - Zbirka odluka hrvatskih trgovačkih sudova. Prvi broj označuje
redni broj izdanja, a drugi stranicu.
ZČ - Zakon o čeku (Nar. nov., br. 74/94.)
ZET - Zakon o elektroničkoj trgovini (Nar. nov., br. 117/03., 67/08. i
36/09.)
ZIDZOO/08 - Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o obveznim
odnosima (Nar. nov., br. 41/08.)
ZDO - Zakon o državnom odvjetništvu (Nar. nov., br. 76/09. i 153/09.)
ZIDZIP/08 - Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o parničnom
postupku (Nar. nov., br. 84/08.)
ZJB - Zakon o javnom bilježništvu (Nar. nov., br. 78/93., 29/94., 162/98.,
16/07. i 75/09.)
ZJI - Zakon o javnom informiranju (Nar. nov., br. 22/92.)
ZKP - Zakon o kaznenom postupku (Nar. nov., br. 152/08. i 76/09.)
ZKP/03 - Zakon o kaznenom postupku (Nar. nov., br. 62/03. - pročišćeni
tekst, 178/04. i 115/06.)
ZL - Zakon o lovstvu (Nar. nov., br. 140/05. i 75/09.)
ZM - Zakon o medijima (Nar. nov., br. 59/04.)
ZMJ - Zakon o mjenici (Nar. nov., br. 74/94.)
ZN - Zakon o nasljeđivanju (Nar. nov., br. 48/03. i 163/03.)
ZOO - Zakon o obveznim odnosima (Nar. nov., br. 35/05. i 41/08.)
ZOO/91 - Zakon o obveznim odnosima (Nar. nov., br. 53/91., 73/91.,
3/94., 7/96., 112/99. i 88/01.)
ZORHŠ - Zakon o odgovornosti Republike Hrvatske za štetu uzrokovanu
od pripadnika hrvatskih oružanih i redarstvenih snaga tijekom Domovinskog
rata (Nar. nov., br. 117/03.)
ZOVO - Zakon o osnovnim vlasničkopravnim odnosima (Nar. nov., br.
53/91. i 92/94. - odluka Ustavnog suda Republike Hrvatske)
ZP - Zakon o prekršajima (Nar. nov., br. 88/02., 122/02., 187/03. (Uredba
Vlade), 105/04. i 127/04. - ispr.)
ZPFR - Zbornik Pravnog fakulteta u Rijeci
ZPFZG - Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu
Kratice i pregled izvora za sudsku praksu
LXIII
ZPP - Zakon o parničnom postupku (Nar. nov., br. 53/91., 91/92., 112/99.,
88/01., 117/03., 88/05., 02/07., 84/08. i 123/08. - ispr.)
ZR - Zakon o radu (Nar. nov., br. 149/09.)
ZR/95 - Zakon o radu (Nar. nov., br. 38/95., 54/95., 65/95., 102/98.,
17/01., 82/01., 114/03., 123/03., 142/03., 30/04. i 68/05. - Odluka Ustavnog
suda Republike Hrvatske). U tekstu knjige članci Zakona navedeni su prema
pročišćenom tekstu koji je objavljen u Nar. nov., br. 137/04.
ZRZOO - Zbornik radova Zakon o obveznim odnosima, izdanje Inženjerskog biroa d.d., Zagreb, 2005.
ZS - Zakon o sudovima (Nar. nov., br. 150/05., 16/07., 113/08. i 153/09.)
ZSDU - Zakon o sustavu državne uprave (Nar. nov., br. 190/03. - pročišćeni
tekst, 199/03. i 79/07.)
ZSOSRH - Zakon o službi u oružanim snagama Republike Hrvatske (Nar.
nov., br. 33/02., 58/02., 175/03., 136/04., 76/07., 88/09. i 124/09.)
ZTD - Zakon o trgovačkim društvima (Nar. nov., br. 111/93., 34/99.,
121/99., 52/00., 118/03., 107/07., 146/08. i 137/09.)
ZUP - Zakon o općem upravnom postupku (Nar. nov., br. 53/91. i
103/96.)
ZVDSP - Zakon o vlasništvu i drugim stvarnim pravima (Nar. nov., br.
91/96., 68/98., 137/99., 22/00., 73/00., 114/01., 79/06., 141/06., 146/08., 38/09.
i 153/09.)
ZZK - Zakon o zemljišnim knjigama (Nar. nov., br. 91/96., 68/98., 137/99.,
114/01., 100/04., 107/07. i 152/08.)
ZZP - Zakon o zastari potraživanja (tadašnji Službeni list, br. 40/53. i
57/54.)
ZZPT - Zakon o zaštiti potrošača (Nar. nov., br. 79/07., 125/07. - ispr.,
79/09. i 89/09. - ispr.)
ZZR - Zakon o zaštiti na radu (Nar. nov., br. 56/96., ispr. 94/96., 114/03.,
100/04., 86/08. i 75/09.)
Žs - Županijski sud u (zatim se navodi sjedište suda)
LXIV
Kratice i pregled izvora za sudsku praksu

M A R T I N J E - HIC-a

Zakon o financijskom poslovanju i predstečajnoj nagodbi

Novi propisi 7

Neispunjenje neznatnog dijela nije razlog za raskid

Na osnovu člana od 80. do 88. Zakona o visokom obrazovanju

1. dan – petak, 11.4.2014 9:00 - Međunarodni kongres studenata

„Psihologija u zajednici“ i „doktrina šoka“

opis radionice - Filozofski fakultet

Naputak za ustupanje Ugovora o opskrbi plinom

III – GODINA - Pravni fakultet

Vitodens 200-W - eko