ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Ο ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΙΒΑΔΙΟΥ
Γιατί μπαμπά…;
Αδυναμία του Δήμου να καλύψει τις θέσεις της
καθαρίστριας και της μαγείρισσας.
Μόνο χάρη στην εθελοντική συμμετοχή των γονέων
στις διάφορες εργασίες που απαιτούνται γα τη λειτουργία
του Παιδικού σταθμού συνεχίζει αυτός να υπάρχει. Μαμάδες των παιδιών που φιλοξενεί έχουν αναλάβει τόσο τον
καθαρισμό του χώρου όσο και την ίδια ... τη σίτιση.
ΑΝΩ ΚΑΤΩ ΜΕ ΤΗ ΝΕΑ ΚΑΠ
Πολλοί βοσκότοποι δεν αναγνωρίζονται πλέον ως τέτοιοι και χαρακτηρίζονται δασικές εκτάσεις
Ξεκίνησαν αυτή την περίοδο οι δηλώσεις ΟΣΔΕ από
τους παραγωγούς καθώς και ή δήλωση της εξισωτικής
αποζημίωσης και σημαντικό πρόβλημα αναμένεται να
προκύψει με την επιλεξιμότητα των βοσκοτόπων.
Η εφαρμογή του «Εθνικού σχεδίου δράσης για τους
βοσκοτόπους» που πραγματοποίησε πρόσφατα ο
ΟΠΕΚΕΠΕ και είχε ως σκοπό το «φιλτράρισμα» των
προβληματικών εκτάσεων των βοσκοτόπων ανέδειξε
δύο κρίσιμες διαστάσεις ενός σύνθετου προβλήματος:
την αλλαγή χρήσης των εκτάσεων από βοσκότοπο σε
δάσος και την μείωση του ποσοστού επιλεξιμότητας των
ενοτήτων που παρέμειναν βοσκότοποι.
Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η σημαντική μείωση
των επιλέξιμων εκτάσεων των βοσκοτόπων που είναι
διαθέσιμες για τους κτηνοτροφους της χώρας ώστε να
ενεργοποιήσουν τα δικαιώματα τους και να λάβουν στο
ακέραιο τις επιδοτήσεις που δικαιούνται.
Ήδη από ότι γνωρίζουμε στο Νομό Πιερίας οι εκτάσεις
των βοσκοτόπων οι οποίες είναι επιλέξιμες και πρέπει να
διαμοιραστούν στους κτηνοτρόφους έχουν μειωθεί σε
μεγάλο ποσοστό, ενώ για την περιοχή της Ελασσόνας
δεν έχουμε κάποια ενημέρωση, τουλάχιστον όσο γραφόταν το κείμενο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι δασικές
εκτάσεις της περιοχής μας οι οποίες μέχρι τώρα δίνονταν ως κοινοτικός βοσκότοπος από τον Δήμο είναι
σίγουρα μη επιλέξιμες. Το σημαντικότερο όμως που
πρέπει να διεκδικηθεί είναι να μην μειωθεί το ποσοστό
επιλεξιμότητας σε ενότητες οι οποίες χρησιμοποιούνται
εξ ολοκλήρου ως βοσκότοποι, αλλά λόγω του ανάγλυφου του εδάφους και της ύπαρξης θάμνων και άλλης
βλάστησης θεωρούνται ως μη επιλέξιμες.
Θα αναφερθούμε στο θέμα εκτενέστερα στο επόμενο
φύλλο.
Η τελευταία υπάλληλος που έκανε χρέη καθαρίστριας,
μαγείρισας και βοηθού δασκάλας (!) ταυτόχρονα αφού
έμεινε για δύο χρόνια απλήρωτη σταμάτησε να εργάζεται
εκεί από το Πάσχα.
Ο Δήμος Ελασσόνας δηλώνει ότι δεν μπορεί να καλύψει ούτε μια, πλέον, τέτοια θέση εργασίας
καθώς λόγω περικοπών πάγωσαν όλες οι
προσλήψεις. Για άλλη μια φορά προηγούμενες
μη νομότυπες σχέσεις εργασίας, που συνηθίζονταν παλαιότερα και από τον Δήμο Λιβαδίου, ανακύπτουν τώρα ως ανυπέρβλητα προβλήματα. Το κακό είναι ότι δεν αφορούν
πλέον μόνο εργασιακές σχέσεις και θέσεις
εργασίας αλλά παρασύρουν και ολόκληρους
οργανισμούς και υπηρεσίες κοινής ωφελείας.
Μερικοί ίσως θεωρήσουν πολυτέλεια τον
Παιδικό Σταθμό στο Λιβάδι. Ας αναλογιστούν
όμως αν είναι προτιμότερη η παραμονή
αυτών των παιδιών στο σπίτι, μπροστά στην
τηλεόραση.
ΕΝΕΡΓΟΣ ΚΑΙ ΠΑΛΙ
Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ
ΛΑΡΙΣΑΣ
Γεγονός αποτελεί, πλέον, εδώ και μερικές ημέρες, η
επαναδραστηριοποίηση του Συλλόγου Λιβαδιωτών
Λάρισας. Μετά από ένα πολύ μεγάλο διάστημα αδράνειας και ϕυσικά απουσίας από τα πολιτιστικά δρώμενα της
Λάρισας και του Λιβαδίου, επανέρχεται, ευχόμαστε δριμύτερος.
Ο ξενώνας του Προφήτη Ηλία, η μεταφορά του ηλεκτρικού ρεύματος, ο Ναΐσκος του Προφήτη Ηλία, λίγο
πιο πάνω από την Παναγία, ο εξοπλισμός της Κοινοτικής Βιβλιοθήκης και των σχολείων με σωρεία βιβλίων, η
προτομή του Γ. Ολυμπίου στη Λάρισα και πολλά άλλα
έργα είναι δημιουργήματα του Συλλόγου Λιβαδιωτών
Λάρισας.
«Οι ζευγάδες φεύγουν, μωρέ! Η σπορά μένει. Και φουντώνει. Και μεγαλώνει. Και καρπίζει. Και ρίχνει νέους
σπόρους στη γη. Και οι κύκλοι επαναλαμβάνονται…»
Είχε πει κάποτε κάποιος …
Αν λοιπόν ο Αρ. Παρασκευάς, ο Κ. Γκούμας ή ο τελευταίος εν ενεργεία πρόεδρος Λ. Πάπας και τα τόσα άλλα
επώνυμα και ανώνυμα μέλη του Συλλόγου Λιβαδιωτών
συνέχεια στη σελίδα 6
To
Το Σάββατο
Σάββατο 13
13 Ιουλίου
Ιουλίου 2012
η νέα
νέα αιµοδοσία
αιµοδοσία για την
την τράπ
τράπ εζα
εζα
αίµατος
του Ε.Σ.Λ.
Ε.Σ.Λ.
αίµατος του
Μπαµπά, τι γράφει δίπλα;
Μήπως πρέπει
να «επιστρατεύσω»
την αξιοπρέπειά σας...;
ένα µικρό παιδί
Θεατές
και σαστισμένοι
Έχει γραφτεί σ’ αυτήν εδώ τη στήλη
ότι ούτε η χούντα κατάφερε τόσα χτυπήματα εναντίων της αξιοπρέπειας
των πολιτών. Μέσα σε τρία χρόνια η
χώρα ξαναγύρισε στην εποχή της
δεκαετίας του ’60 και σταματημό δεν
έχει. Πισωγύρισμα σε όλα τα επίπεδα.
Οικονομική εξαθλίωση με ενάμιση εκατομμύρια ανέργους, οι υπόλοιποι υπό
το καθεστώς της απόλυσης, με μεγάλη
φυγή στο εξωτερικό για μια καλύτερη
μέρα και με δεκάδες αυτοκτονίες όσων
δεν αντέχουν όλα αυτά. Και οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων όχι
μόνο δεν κάνουν τίποτα γι’ αυτό, αλλά
συνηγορούν σε όλα αυτά. Λες και δεν
είναι Έλληνες κυβερνήτες αλλά ούτε κι
εμείς Έλληνες πολίτες. Αγανακτούν,
ταπεινώνουν τον κόσμο, τον στέλνουν
στη «Χρυσή Αυγή» με εισιτήριο επιστροφής, για να τον έχουν και αύριο
μαζί τους.
Ωραίο παραμύθι!
Δεν τους φτάνει όμως, θέλουν τον
πλήρη έλεγχο.
Θέλουν έλεγχο της συνείδησης, γιατί
η απλή χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσω ΜΜΕ και δημοσκοπήσεων
είναι λίγη.
Επιζητούν τον έλεγχο του μυαλού,
της σκέψης.
Θέλουν μια κοινωνία «οργουελιανή»,
ώστε τίποτα να μην ξεφεύγει. Κι αφού
κατάφεραν να μας καθηλώσουν στις
καρέκλες μας, στους καναπέδες και τις
τηλεοράσεις, ήρθε η ώρα να ελέγξουν
Η συνέχεια στη σελίδα 3
& μεγάλα
σχόλια και νέα
Μικρά
Ελασσονίτικα Γράμματα
Το 13ο τεύχος του περιοδικού
«Ελασσονίτικα Γράμματα» κυκλοφό-
τους τουριστικούς προορισμούς του,
κατέλαβε την 1η θέση. Τη 2η και 3η
θέση κατέλαβαν το 2ο Λύκειο Λάρισας
και το Δημοτικό Σχολείο Βερδικούσιας
αντίστοιχα.
Μέσα σε 5 λεπτά της ώρας ο θεατής
ακουμπάει την καρδιά του τόπου μας.
Όμορφες φωτογραφίες σε εναλλαγή
με ολιγόλεπτα βίντεο συνέθεσαν μια
αξιόλογη οπτική παρουσίαση. Μπράβο στα παιδιά και στους καθηγητές
τους για αυτή την άριστη δημιουργία.
Οι νέοι μας, ανέκαθεν, όπου συμμετέχουν παρουσιάζουν εργασίες που βραβεύονται.
Δείτε το σχετικό βίντεο στο διαδίκτυο
στη διεύθυνση:
www.youtube.com/watch?v=TAUpooU6_Bk
Αναγκαίο ένα επαγγελματικό
σωματείο
ρησε τον Απρίλιο του 2013. Η έκδοση
ιστορικών, πολιτιστικών, λαογραφικών και πολιτικών θεμάτων της ευρύτερης περιοχής της επαρχίας Ελασσόνας αποτελεί ένα πολύτιμο αρχείο για
όλους μας και εκδίδεται από τον φίλο
και συνεργάτη της εφημερίδας μας
Βασίλη Πλάτανο και Μενέλαο Τζιβή.
Στο συγκεκριμένο τεύχος υπάρχουν
αναφορές και για το Λιβάδι. Αναζητήστε το.
Επιθεώρηση – Ενημέρωση
Πλήρη και λεπτομερή ενημέρωση
δέχθηκαν τη μεγάλη εβδομάδα πολίτες
του Λιβαδίου που επισκέφτηκαν τον
χώρο του βιολογικού καθαρισμού
Λιβαδίου. Ο πρόεδρος της ΔΕΥΑ
Ελασσόνας Καψάλης Νίκος και ο διευ-
θυντής της Πάπας Λάζαρος, εξήγησαν
με λεπτομέρειες τον τρόπο λειτουργίας και τις δυνατότητες που έχει το
συγκεκριμένο έργο. Ταυτοχρόνως,
πραγματοποιήθηκε επιθεώρηση όλων
των μηχανικών τμημάτων του βιολογικού.
Μετά από συναντήσεις και πολύωρες συζητήσεις, οι καταστηματάρχες
του χωριού μας και οι αρμόδιοι αντιδήμαρχοι του δήμου μας καθόρισαν
από κοινού την τιμή που θα καταβάλλουν στον Δήμο για κάθε τ.μ. χώρου
επί του οποίου θα απλώσουν καρέκλες
για την καλοκαιρινή περίοδο. Όλοι οι
επαγγελματίες δήλωσαν πόσες καρέκλες θα χρησιμοποιήσουν και για τις
οποίες, αναλογικά, θα πληρώσουν.
Στη συνέχεια, με αφορμή αυτό το
θέμα, έγιναν κουβέντες και ζυμώσεις
για την ίδρυση ενός σωματείου από
Λιβαδιώτες επαγγελματίες στο χώρο
εστίασης και ποτών. Η ανάγκη για μια
πιο οργανωμένη και ουσιαστική διαπραγμάτευση των κλαδικών διεκδικήσεων μπαίνει πια στο τραπέζι, αφού
υπάρχουν αρκετοί ενδιαφερόμενοι.
Με είκοσι άτομα (υπάρχουν και περισσότεροι) μπορεί να γίνει το ξεκίνημα,
αρκεί να υπάρξει μια αρχική συμφωνία.
Λαϊκή Αγορά
Έντονες διαμαρτυρίες ακούστηκαν
το τελευταίο διάστημα από αρκετούς
γονείς και καθηγητές για πλημμελή
καθαρισμό του προαύλιου χώρου του
σχολείου της Κυριακές μετά τη λαϊκή
αγορά. Ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου αντέδρασε άμεσα και έστειλε
το πιεστικό μηχάνημα για πλύσιμο του
χώρου. Αποτελεί βασική προϋπόθεση,
για τη συνέχεια της λαϊκής αγοράς
στον ίδιο χώρο, η εξονυχιστική καθαριότητα της αυλής του σχολείου
Προσοχή στα παιδιά!
Είναι γνωστό ότι η στενότητα των
δρόμων αλλά και οι μεγάλες κλίσεις
δημιουργούν πολλά προβλήματα στην
κίνηση των οχημάτων στο Λιβάδι.
Πρωτιά των παιδιών μας
Στο διαγωνισμό «Μαθαίνω…Τοπικά», του Επιμελητηρίου Λάρισας σε
συνεργασία με τις Εκπαιδευτικές Διευθύνσεις Λάρισας, το βίντεο των παιδιών του Γυμνασίου - Λυκειακές τάξεις
Λιβαδίου για τα τοπικά προϊόντα και
ΛΗΞΙΑΡΧΙΚΑ
από 20-4-2013 έως 20-6-2013
ΓΑΜΟΙ
Σκουμπωτής Δημήτριος με
Παπαστεργίου Τριαναταφυλιά
2
ΘΑΝΑΤΟΙ
Γκόγκος Αθανάσιος του Δημ.
Φακαλή Καλλιόπη του Αθαν.
Δερβένη Πολυξένη του Δημ.
Γκούμα Άννα του Δημ.
Τσανούσας Δημήτριος του Λαζ.
Μόκα Ξανθή του Αναστ.
μεταξύ άλλων, και τον δικό μας στην
Κίνα, τον Λιβαδιώτη Κωνσταντινίδη
Μάκη, δίπλα στον Έλληνα πρωθυπουργό. Τελικά το Λιβάδι δεν λείπει
από πουθενά. Όπου γλέντι και χαρά ο
Λιβαδιώτης πρώτος.
Τοξωτή γέφυρα. Επείγον !
Το πανέμορφο και πολλών ετών
διπλό τοξωτό γεφυράκι, που στέκει
όρθιο για πάνω από έναν αιώνα στην
περιοχή Μαρούλι, έχει ανάγκη από
την φροντίδα μας. Η μεγάλη καμάρα
της γέφυρας έχει αρχίσει να ανοίγει σε
ορισμένα σημεία και είναι θέμα χρόνου,
εάν δεν παρέμβουμε άμεσα, να καταρρεύσει. Εάν συμβεί αυτό θα χάσουμε
ένα μνημείο του τόπου μας, από τα
λίγα εναπομείναντα. Επιβάλλεται η
άμεση κινητοποίηση όλων μας για να
το σώσουμε.
Πριν μια 20ετία περίπου, η έγκαιρη
τότε παρέμβαση του ΕΣΛ, με εθελοντική εργασία μελών του, έσωσε το μικρό
τόξο της γέφυρας. Σήμερα θα πρέπει
να κάνουμε κάτι ανάλογο και για το
μεγάλο τόξο. Δεν υπάρχει άλλο χρονικό περιθώριο.
Απωλέσθη επέκταση σχεδίου
Μετά απο μια τριαντακονταετία, μια
υπόθεση σοβαρή για τον οικισμό του
Λιβαδίου, η οποία έχει αναδειχθεί σε
σύγχρονο γεφύρι της Άρτας, παραμένει ως αμαρτωλή εκκρεμότητα. Η
περιβόητη επέκταση του οικισμού μας,
τα πασίγνωστα "οικόπεδα", που θα
γίνονταν εδώ και δεκαετίες, αγνοείται
παντελώς.
Πριν ένα χρόνο, σε μία προσπάθεια
αναθέρμανσης του θέματος, δημιουργήθηκε μία επιτροπή (Λ. Χατζής, Δ.
Δημητριάδης, Τ. Καρανίκας, Α. Μπίσμπας και Γ. Συνεφάκης), η οποία και
ενεργοποιήθηκε αμέσως για να επιλύσει το θέμα. Γνωρίζουμε ότι έγιναν δύο
μεγάλες συσκέψεις στο Δημαρχείο
Ελασσόνας τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο
του 2012, παρουσία του δημάρχου
Πασχόπουλου και των δύο αρμοδίων
τότε αντιδημάρχων Καψάλη και Γκαμπέτα, καθώς και του ιδιώτη μελετητή.
Τα πράγματα μπήκαν σε έναν σωστό
δρόμο και ορίστηκαν και χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης του έργου με
όριο το τέλος του 2013 ή τις αρχές του
2014.
Από τότε μέχρι σήμερα, άκρα του
τάφου σιωπή.
Αναμένουμε ενημέρωση, για να επανέλθουμε, δριμύτεροι αν χρειαστεί,
καθώς το θέμα αυτό είναι ύψιστης
σημασίας και ενδιαφέρει όλους τους
συμπατριώτες μας και σε όλα τα επίπεδα (οικιστικό, επαγγελματικό κλπ.)
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ
ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ
ΑΘΗΝΑ
ΜΟΥΤΑΦΤΣΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ
ΘΕΣ/ΝΙΚΗ
ΓΑΖΕΤΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ
ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΚΑΠΕΤΗΣ ΕΥΡΥΠΙΔΗΣ
ΚΟΝΤΟΦΑΚΑ ΠΟΠΗ
ΜΑΝΤΖΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΜΕΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ-ΠΑΜΠΕΡΗ ΕΥΓΕΝΙΑ
ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΑΛΙΚΗ
ΠΡΟΚΟΒΑΣ ΑΝΕΣΤΗΣ
ΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΓΑΖΕΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΓΑΖΕΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΔΑΜΑΛΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
ΖΗΣΚΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΚΑΡΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΜΟΣΧΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ
ΦΑΚΑΛΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
ΤΕΡΖΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΛΑΡΙΣΑ
ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΔΕΡΒΕΝΗΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ
ΛΙΒΑΔΙ
ΓΑΖΕΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΓΑΖΕΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ
ΓΕΡΑΣΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΣ
ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ
ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
ΚΑΡΑΤΖΗΚΑ ΠΟΛΥΞΕΝΗ
ΜΑΚΡΗ ΕΛΕΝΗ
ΝΤΑΜΠΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΚΑΣΤΟΡΙΑ
ΤΣΑΝΟΥΣΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
ΒΕΡΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΚΑΝΑΔΑΣ
ΦΑΚΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ
ΚΑΡΑΙΣΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ
Κοντοφάκα Νίτσα 30 €,
Πλούταρχος Πούλιος 220 $
EΣ MNHMHN
• Στη μνημη της Φανής Κιτσούλη 20€,
οικ. Αθ. Σαμαρά
• Στη μνήμη της ξαδέρφης μου Νίτσας
Πούλιου 100 €, αντί στεφάνου, Φανούλα Πάπα.
• Στη μνήμη της αδερφής και θείας
Μαργαρίτας Πάππα-Παναγουλάκη 100
€, αντί στεφάνου, Μήτσιος Πάππας,
Ελένη Πάππα-Μητσικώστα, ΝτίνοςΞανθούλα Πάππα.
ΕΦΥΓΕ ΝΩΡΙΣ
Ένα πολύ χρήσιμο μηχάνημα
Εκτός από αυτό όμως δημιουργούν
και πολλούς κινδύνους για τους
πεζούς και ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά. Οι ρυθμοί της εποχής, που κάνουν
τους οδηγούς απρόσεκτους και βιαστικούς, θα ήταν τραγικό να προκαλέσουν ατυχήματα που μετά δε θα μπορούμε να διορθώσουμε..
Το Λιβάδι στην Άπω Ανατολή
Ο τηλεοπτικός φακός συνέλαβε,
Ένα παλιό JCB που επιδιορθώθηκε
αφιλοκερδώς από τους συμπατριώτες
μας Γιώργο Τσανούσα (Μπαταρία) και
Αντώνη Ράπτη (Νάκα) αποδείχτηκε
πολύτιμο εργαλείο για πολλές εργασίες
στο Δημοτικό μας διαμέρισμα.
Ο Δήμος Ελασσόνας και ο πρώην
αντιδήμαρχος κ. Νίκος Καψάλης τους
ευχαριστούν θερμά.
Έφυγε ξαφνικά από τη ζωή ο Δελής
Μάριος (ο Μάριος μας), σε ηλικία 54 χρονών. Ήταν παντρεμένος και είχε μια κόρη.
Αστυνομικός με πολυετή (περίπου 20
χρόνια) θητεία στο αστυνομικό τμήμα
Λιβαδίου και λάτρης του χωριού μας. Τα
τελευταία χρόνια ζούσε στη Λάρισα
Η εφημερίδα μας εκφράζει τα θερμά της
συλλυπητήρια.
ψυχική υγεία μας! Για
τη σωτηρία μας! Κι
και τις ιδέες – σκέψεις
Θεατές
γαργάρα τα
μας!
και σαστισμένοι όμως
συνδικάτα, τα κόμμαΚι εμείς σαστισμένοι!
τα σχεδόν όλα ( έχουν
Άκου δασκαλάκο – κι ας είσαι μορφωμένος κι ας περιμένει κάτι ο κόσμος τους λόγους τους το καθένα…) κι
από σένα – ούτε θα μιλάς ούτε θα σκέ- ολόκληρη σχεδόν η κοινωνία.
Πρωτοφανή γεγονότα κι όμως, κοιφτεσαι, εδώ δεν είναι παίξε – γέλασε,
αυτό μας είπαν εν ολίγοις Σαμαράς, μόμαστε ήσυχοι.
Μας αρέσει ο ύπνος, τα μισοζαλισμέυπουργός παιδείας και η υπόλοιπη
κυβέρνηση. Εδώ καταφέραμε και ελέγ- να μυαλά, τα χειραγωγημένα όνειρα!
Λέτε αυτό να μας αξίζει…
ξαμε – τσουβαλιάσαμε όλους τους κλάδους των εργαζομένων, τα συνδικάτα,
«Αργοπεθαίνει
εσείς θα μας ξεφεύγατε; Καθίστε φρόόποιος δεν αναποδογυρίζει το τραπέζι,
νιμα ε!!!
όποιος δεν είναι ευτυχισμένος
Να γιατί το «Γιαννάκη κάτσε φρόνιστη δουλειά του,
μα…» βρίσκει απήχηση, τόσα χρόνια
το ξεστόμιζες άμοιρε δάσκαλε, ώρα να όποιος δεν διακινδυνεύει την βεβαιότητα
για την αβεβαιότητα
το υποστείς κι εσύ… όσο δε για τα περί
για να κυνηγήσει ένα όνειρο,
ελευθερίας και κριτικής σκέψης παραόποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του
πέμπουν μάλλον στο «δάσκαλε που
τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του
δίδασκες…»
Προληπτική καταστολή των ιδεών, να αποφύγει τις εχέφρονες συμβουλές»
προληπτική καταστολή ενδεχόμενης
(Πάμπλο Νερούντα)
αντίδρασης – απεργίας, προληπτική
Συμβιώτης
επιστράτευση! Για το καλό μας! Για την
συνέχεια από τη 1η σελίδα
Βγαίνοντας από την άσχημη δεκαετία του δευτέρου παγκόσμιου πολέμου
μπήκαμε στην επίσης άσχημη δεκαετία του ’50. Η Ελλάδα ως κράτος αρχίζει να οργανώνεται αλλά δεν έχει υποδομές, δεν λειτουργεί το κοινωνικό
κράτος, η ανεργία είναι στο κατακόρυφο. Ο αγρότης, ο κτηνοτρόφος, ο κτίστης, ο ανειδίκευτος εργάτης που δεν
πήρε το τρένο για τη Γερμανία ή το
φορτηγό για μια μεγάλη πόλη να κάνει
τον θυρωρό δύσκολα τα έβγαζε πέρα.
βώς όπως το λέω, δυο αίθουσες κινηματογράφου, μη σας φανεί καθόλου
παράξενο.
Ο ένας ιδιωτικός ιδρύθηκε από τον
μπάρμπα Νίκο το Γαλάνη (πέθανε
στην Κατερίνη 99 ετών) και τον γιο
του Αποστόλη. Αγόρασαν οικόπεδο
–ανάμεσα στον Φάνη τον Γκατζούνη
και τον Αγόρη τον Τσαλιό- κατασκεύασαν αίθουσα κινηματογράφου και
λειτούργησαν δυο χρονιές, το 1964 και
1965. Δυστυχώς για λόγους οικονομικούς έκλεισε ο κινηματογράφος. Πρέπει εδώ να τονιστεί ότι το εγχείρημα
ήταν αρκετά μπροστά για την εποχή,
παίρνοντας υπόψη τα όσα ανέφερα
πιο πάνω για το ρόλο του κινηματογράφου.
Ο δεύτερος κινηματογράφος έγινε
και αυτός την ίδια εποχή, σαν σχολικός κινηματογράφος στο Α΄ Δημοτικό
σχολείο με διευθυντή τον δάσκαλο για
χρόνια στο χωριό του, τον Τάκη
Ακόμη και το ψωμί ήταν είδος εν ανεπαρκεία. Δούλευαν όλη μέρα από το
πρωί ως το βράδυ χωρίς τις ανάλογες
απολαβές. Η ξεκούραση γινόταν μόνο
την Κυριακή και αν γινόταν και αυτή.
Για πολιτισμό ή διασκέδαση ούτε λόγος
να γίνεται. Τα σχολεία με δυσκολία
κρατούσαν λίγα παιδιά. Οι γονείς χρειάζονταν χέρια για μεροκάματα.
Στις μεγάλες πόλεις παρατηρείται
μια άνθιση πολιτιστική με θέατρα,
κινηματογράφους. Τότε βγήκαν και
αρκετοί μεγάλοι δημιουργοί στην
τέχνη, στα γράμματα, στη λογοτεχνία,
την ποίηση. Θεοδωράκης, Χατζιδάκης,
Καζαντζάκης, Τσαρούχης, Κουν, Ελύτης, Ρίτσος κ.λπ.
Ο ασπρόμαυρος κινηματογράφος
είχε μεγάλη άνθιση τις δεκαετίες του
’50και του ’60. Πολλοί Έλληνες σκηνοθέτες εμφανίζονται καθώς και μια
φουρνιά ταλαντούχων ηθοποιών. Ο
κινηματογράφος θεωρείται η έβδομη
τέχνη μετά τη γλυπτική, τη ζωγραφική,
το χορό, την αρχιτεκτονική, τη μουσική και τη λογοτεχνία. Ξεκίνησε σαν
απλή τεχνική, με τη βοήθεια της φωτογραφίας, καταγραφής της κίνησης σε
εικόνα, με ομιλία αργότερα, πρώτα
ασπρόμαυρη και ύστερα έγχρωμη.
Προσπαθεί να ανεβάσει το πολιτιστικό επίπεδο του ανθρώπου, είναι ένα
είδος διασκέδασης. Βλέπεις την κίνηση
της ζωής σε εικόνες, λέξεις και πρόσωπα. Διδάσκεσαι από αυτόν, διασκεδάζεις, γελάς, κλαις, τρομάζεις, ενθουσιάζεσαι. Επηρεάζεσαι, ταξιδεύεις, σκέφτεσαι, δακρύζεις, και γίνεσαι καλύτερος
άνθρωπος. Αν σ’ αρέσει ένα έργο βαθιά,
σε κάνει άλλον άνθρωπο, διότι η άποψή
του για τον κόσμο γίνεται και δική σου.
Εάν υπάρξει αυτή η εκρηκτική ταύτιση
μπορούμε να πούμε ότι αλλάζουμε τον
κόσμο. Είναι ο καθρέπτης της ζωής.
Τότε στο χωριό ερχόταν ένας
φορητός κινηματόγραφος με έργα
ασπρόμαυρα της εποχής , αλλά κυρίως
ερχόταν τα Τ.Ε.Α. Σερβίων και έστηναν
τη μηχανή στην πλατεία με την οθόνη
στο κτίσμα Ράπτη (βίνι σιλιμ’).
Μέσα στην κατήφεια της μεταπολεμικής περιόδου, που συνέβαιναν όλα
αυτά, κάνουν την εμφάνιση το 1963-64
στο Λιβάδι δυο κινηματογράφοι. Ακρι-
Χατζημιχάλη. Όπως και τα σχολικά
κτήρια που κτίστηκαν με δωρεές
Λιβαδιωτών πατριωτών από την Αμερική, έτσι και οι κινηματογραφικές
μηχανές αγοράστηκαν και δωρίστηκαν στο σχολείο από Λιβαδιώτη μετανάστη στην Αμερική, τον Ξενοφώντα
Ρέχα (η βρύση στου Ρέχα από τον
ίδιο).
Ως αίθουσα προβολής χρησιμοποιούνταν ο ισόγειος διάδρομος του Α΄
Δημοτικού Σχολείου με το πανί της
οθόνης στημένο στις σκάλες προς το
δεύτερο όροφο και θάλαμο προβολής
στην είσοδο του σχολείου ένα πρόχειρο ξύλινο παράπηγμα.. Οι ταινίες της
εποχής, κωμωδίες και δράματα
ασπρόμαυρα, έρχονταν τέσσερις κάθε
μήνα από το υπουργείο Προεδρίας με
τα περιβόητα «επίκαιρα». Οι μηχανές
προβολής ήταν δυο, μία για ταινίες 16
χιλιοστών και μια για 35 χιλιοστά. Για
καθίσματα έβγαζαν τα θρανία-κυρίως
Σαββατοκύριακο- από τις αίθουσες.
Χειριστής ήταν ο επιστάτης του
σχολείου Μπούλης Μάντζιος, ο οποίος πρόσφερε πάρα πολλά για να πετύχει η προσπάθεια αυτή. Βοηθός του
ήταν ο μικρός τότε στην ηλικία, μόλις
απόφοιτος του δημοτικού, Βαγγέλης
Στερνάκας, που με το μεράκι του
έμαθε τα σχετικά με την τέχνη της
προβολής.
Μεγάλη ήταν και η προσφορά και
της σχολικής επιτροπής, Τάκης
Χατζημιχάλης, Μήτσος Νουλέζας και
Γιώργος Γκουτζαμάνης, η οποία
βέβαια κυνηγήθηκε με μηνύσεις από
άξεστους αστυνομικούς που υπηρετούσαν στο χωριό (το χέρι τους έβαλαν και οι δικοί μας «ιθύνοντες»),
πάντα με πολιτικά κίνητρα. Παρ’ όλα
αυτά ο κινηματογράφος δούλευε
μέχρι την χούντα. Αργότερα μεταφέρθηκε στο Ζάννειο Μορφωτικό Κέντρο
και έπαιξε για λίγο ταινίες με τη βοήθεια του Εξωραϊστικού Συλλόγου.
Να σημειωθεί εδώ ότι τότε ξεκίνησε και η κατασκευή του Ζάννειου
Μορφωτικού Κέντρου με δωρεά
270.000 δολαρίων από πατριώτες της
Αμερικής. Ο κινηματογράφος μεταφέρθηκε εκεί από το Α΄ Δημοτικό Σχολείο.
γράφει ο Ντι Λιβάδι
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ
ΓΙΑ ΝΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΑΣ
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΜΑΣ
Λιβάδι: Καραΐσκος Βαγγέλης (Φούρνος πλατείας) τηλ.: 6977941165 ή 24930 41914, Καψάλης Νίκος
τηλ.: 6972 424 090, Μεταξιώτης Αντώνης «Αρχοντικό» τηλ.: 6974 593 556, Ψαλλίδας Κώστας τηλ.:
6973 859 199.
Κατερίνη: Γαζέτης Γιάννης τηλ.: 6974 708 344, Καπέτης Βαγγέλης τηλ.: 6972 303 903, Καρανίκας
Τάκης τηλ.: 6977 306 830, Κοντοφάκας Αθανάσιος τηλ.: 6944 593 547, Καψάλης Θάνος τηλ: 6976 264
150, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Ντάμπου Κατερίνα τηλ.: 6976 719 462, Σαλαβέρης Λάζαρος τηλ.: 6973 320 387, Τζέβος Κώστας τηλ.: 6979 960 782.
Λάρισα: Γαλάνη Αυγή τηλ.: 6978 748 402, Σαλαβέρης Κώστας τηλ.: 6974 629 258
Ελασσόνα: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477.
Θεσ/νίκη : Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Παμπέρης Βαγγέλης τηλ.: 6977 957 800
Για οποιοδήποτε άλλο θέμα που αφορά την εφημερίδα: διαφημίσεις, ανακοινώσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα, απευθυνθείτε στην οικονομική επιτροπή: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477,
Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Σαλαβέρης Λάζαρος
τηλ.: 6973 320 387 ή στα e-mail: atzias@yahoo.com και gmarosis@yahoo.gr είτε στην Συντακτική
Επιτροπή.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
Οι συνδρομητές μας του εξωτερικού (αλλά και του εσωτερικού) μπορούν να
καταθέτουν τις συνδρομές τους στον ΑΡΙΘΜΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ της Α.Τ.Ε.
2500102962239 με IBAN:GR5604305210002500102962239. Θα πρέπει οπωσδήποτε
στην εντολή μέσω τράπεζας, να αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του καταθέτη.
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
Δημ. Κοιν.: 24933 50400 - Κ.Ε.Π.: 24930 41 917 - A/T Λιβαδίου: 24930 41 111 Ιατρείο: 24930 41 205 - Φαρμακεία: 24930 41 120 & 24930 41 909 - Δημ. Ξενώνας:
24930 41 377 - Γ.Π.Σ.: 24930 41 237 - ΕΛΤΑ: 24930 41 099 - Λύκειο: 24930 41 394
- Γυμνάσιο: 24930 41 049 - Δημ. Σχολείο: 24930 41 172
Εφημερίδα «Λιβάδι»
Ιδιοκτήτης: pΕξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: 24930 41281
Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ. 40002
PΕκδότης: Ξενοφών Κοκκινοπλίτης (ο/η εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.)
Συντακτική Eπιτροπή:
Δημήτρης Κιτσούλης, τηλ: 69773 703 027, e-mail: dkitsoulis@gmail.com
Κώστας Τζέβος, τηλ.: 6979 960 782, e-mail: ktzelivadi@gmail.com
Μαρώσης Γιώργος, τηλ.: 6972 333 938, e-mail:gmarosis@yahoo.gr
PΦωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας
PΦιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Koντοφάκα Πόπη
Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπάμπας Λάζαρος, Γκρέκου Γλύκα, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Καψάλη
Μαρία, Γαλάνη Αυγή, Kαπέτη Bούλα, Δαμαλή Μαρία, Καψάλης Θάνος, Καψάλης Νίκος, Μητώνας Χαρ.
Γεώργιος, Σαλαβέρης Kώστας, Ψαλλίδας Κώστας, Nτάμπου Kατερίνα, Κοντοφάκα Πόπη, Σαλαβέρης Λάζαρος, Καπέτης Ευριπίδης, Γαζέτη Άννα, Γαλάνη Μαρία, Καπέτη Ευγενία, Γαλάνη Ντίνα, Γαζέτης Γιάννης,
Aντωνίου Γιάννης, Φαρδής Γιώργος, Παμπέρης Δήμος, Γκρίζου Ελένη, Παπαστεργίου Γρηγόρης, Παμπέρης
Βαγγέλης, Καρανίκας Δημήτρης, Τζέβος Κων/νος, Κοντοφάκας Αθανάσιος, Γκατζούνης Γιάννης, Βασίλης
Πλάτανος, Πάππας Λάζαρος, Μαρώσης Γιώργος.
Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζήσκος Βασίλης
Σελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «deonarts» Θεόδωρος Ψαλλίδας,
Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.: 6938 245714, www.deonarts.com, e-mail: info@deonarts.com
Ετήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20 €, pΕξωτερικού 30 €
Ηλεκτρονική Δ/νση: www.exsylogos.gr
Πωλείται οικόπεδο 420 τ.μ., με οικία προ του 1955 στο Λιβάδι
Ολύμπου με ανεμπόδιστη θέα στον Όλυμπο. Περιοχή Κιόσκι.
Τηλ.: 6973 596 365
Πωλείται σπίτι με οικόπεδο
στην περιοχή Φωστήρα.
Τηλ.: 24930 41432 & 41346
Πωλείται Οικία στο κέντρο του
χωριού δίπλα στο Δημαρχείο. κ.
Παπαδημητρίου Τηλ: 6932 643 011
Πωλείται οίκημα, μαγαζί και σπίτι στο Λιβάδι. Τηλ.: 6973 309 916
3
Ιστορίες για αγρίους
ΦΙΛΟΖΩΟΣ;
Γράφει ο Γιώργος Αθ. Μητώνας - http://istorieslivadi.blogspot.com
Το μήνυμα στον υπολογιστή έκανε
την εμφάνιση του: «ετοιμαζόμαστε για
το 53».
Αποστολέας, ο Νάτσινας, ο Θάνος, ο
Λαζαρίκος και σπάνια ο Σούλης, εκείνος προτιμά τα τηλέφωνα.
–Έλα, τι γίνεται; Ετοιμαζόμαστε για
το επόμενο, έχεις τίποτα έτοιμο; Αν όχι,
ξεκίνα…
Όπως θα καταλάβατε, είναι το σήμα
για να στείλω το άρθρο για τις Ιστορίες
για Αγρίους του επόμενου τεύχους της
εφημερίδας. Μόλις έρθει το μήνυμα,
τότε αρχίζω να αναζητώ το θέμα για το
οποίο θα γράψω. Πρέπει λοιπόν να
«πιάσω» τη φαντασία μου που είναι
αχαλίνωτη, να τη βάλω κάτω και να
της πω:
–Είναι ώρα για δουλειά, ώρα για να
γράψουμε κάτι καινούριο, έλα εσύ και
’γω με μπόλικα τσιγάρα, να βουτήξουμε σε μνήμες, να τις ανασύρουμε, να τις
ντύσουμε με ωραίες λέξεις και να τις
δώσουμε ένα γλυκόπικρο άρωμα.
Η επικοινωνία μου με τη φαντασία
έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που κλείνουμε ραντεβού. Της λέω λοιπόν:
–Την Τετάρτη το βράδυ ετοιμάσου
να γράψουμε.
Κι εκείνη έρχεται, μαζί της κουβαλά
πάντα τις αναμνήσεις και καμιά φορά
τυχαίνει να περνά και η έμπνευση, αλλά
αυτή δεν κάθεται για πολύ. Πριν προσκαλέσω την φαντασία, έχω βρει το
θέμα που θα γράψουμε, αφορμή μπορεί
να είναι, μια κουβέντα από κάποιον, μια
συζήτηση, ένα περιστατικό και τσουπ
το θέμα έρχεται…
Η αφορμή για το σημερινό θέμα μού
δόθηκε για άλλη μια φορά από την
Ευτυχία και την Καλλιόπη. Έχουν εδώ
και λίγο καιρό που φαγώθηκαν να
πάρουμε ένα ζωάκι στο σπίτι. Περπατάμε στο δρόμο, βλέπουν ένα σκυλάκι
και αμέσως αρχίζουν.
- Μπαμπά να πάρουμε και εμείς ένα…
Και αρχίζουν τα σχέδια: θα το λέμε
έτσι, θα το βάζουμε να τρώει αυτό, θα
κοιμάται εκεί, θα το πηγαίνουμε βόλτες,
και κάνουν ολόκληρα σενάρια με το
μυαλό τους. Το ίδιο συμβαίνει όμως και
με άλλα ζώα και κυρίως τις γάτες. Εγώ
όμως τα ζώα τα βλέπω αλλιώς, τα έζησα
αλλιώς στο χωριό, μεγάλωσα μαζί τους,
αλλά ξέρω πως το κάθε ένα ήταν για
συγκεκριμένη δουλειά και είχε μια αποστολή να εκπληρώσει.
Είχαμε δηλαδή για παράδειγμα οι
περισσότεροι από εμάς στο «κατώι» μια
γίδα, την οποία κάθε πρωί συνήθως η
μάνα θα κατέβαινε να την αρμέξει και
να ανέβει με την γαλατιέρα γεμάτη για
να μας το δώσει να το πιούμε πριν
φύγουμε για το σχολείο. Ήξερα, δηλαδή, πως η γίδα είναι για να μας δίνει το
γάλα και πως είχε και ανάγκες. Ο παππούς έπρεπε να πάει να κόψει τροφή
από φύλλα ακακίας ή πουρνάρια και
εμείς να την πάρουμε κάποιες φορές να
την πάμε στον «γαμπρό - τράγο» για
4
την διαιώνιση του είδους και όχι
μόνο…!!!
Πολλές φορές στο κατώι με την γίδα
συνυπήρχαν και μικρά αρνάκια, που τα
παίρναμε μετά τα Χριστούγεννα μικρά
και τα ταΐζαμε με τη βύζα, με το μπουκάλι δηλαδή, μέχρι να μεγαλώσουν. Η
φροντίδα ήταν πολύ μεγάλη, έτσι ώστε
το Πάσχα να είναι έτοιμα να τα σφάξουμε. Ναι ξέραμε εξ’ αρχής πως αυτά
καλοκαιρινά βράδια δίπλα στους λάκκους «πίτι, πίτι κούλα βγες» και τσιμπηθήκαμε άλλες τόσες από τις ουρτζ’κες (τσουκνίδες) για να αιχμαλωτίσουμε πιτικούλες (πυγολαμπίδες) και να
τις κολλήσουμε με σάλιο στο μέτωπο ή
το πρόσωπο για παιχνίδι. Αγανακτήσαμε πολλά μεσημέρια ή βράδια από τα
μαρόια (αρσενικοί γάτοι) της γειτονιάς
με κείνο το παραπονεμένο και μακρόσυρτο …μάααοοοο. Παρακολουθήσαμε
πολλές φορές το πετάλωμα που γινόταν στα μουλάρια και τα άλογα και
είδαμε να κόβουν τα νύχια τους με το
σ’ντράκου (μαχαίρι), για να μπορούν να
κάτσουν τα πέταλα και να μην δημιουργήσουν πληγή στα πόδια των ζώων.
Τα δε παιδιά των κτηνοτρόφων,
1960-1961. Τρεις Λιβαδιώτες περιποιούνται δυο μικρά ελαφάκια.
Από αριστερά: Μπέτσιος Αριστοτέλης, Μόσχης Βαγγέλης, Μεζίλης Λευτέρης.
είναι για τη σούβλα και μάλιστα περιμέναμε τη στιγμή της σφαγής για να
δούμε τον μπαμπά, το θείο ή το γείτονα επί το έργο. Δεν υπάρχει Λιβαδιώτης, της γενιάς μου τουλάχιστον, που
να μην έχει παρακολουθήσει την πιο
πάνω διαδικασία από την αρχή μέχρι
την σούβλα ή το τεμάχισμα…(περισσότερες λεπτομέρειες πιθανόν να προκαλέσουν την επέμβαση φιλοζωικών
οργανώσεων).
Την ίδια τύχη με τα αρνιά είχε και το
«γρούνι», το ταΐζαμε μέσα στο κουμάσι
μέχρι τα Χριστούγεννα και μετά …τσιγαρίδες, λουκάνικα, τηγανιά μέχρι και
παπούτσια τα παλαιότερα χρόνια από
το δέρμα του. Το είχαμε και το φροντίζαμε με τελικό σκοπό τον … τιντζιρέ!!!
Οι κότες λίγο πιο πέρα, μέσα στο
κουιμπάρου, ήτανε για να μας προσφέρουν τα αβγά και σπάνια για καμιά
σούπα. Το αν οι κότες είχαν αβγά
πιστεύω να το θυμάστε πως ελέγχονταν, γιατί αν δεν το θυμάστε θα σας το
θυμίσω…(οι φιλόζωοι παρακαλούνται
να προσπεράσουν τα παρακάτω). Πιάναμε την κότα, την βάζαμε κάτω από
τη μασχάλη του ενός χεριού, με το
κεφάλι της να κοιτά προς την πλάτη
μας και τον ποπό της προς το μπροστινό μας μέρος, κατόπιν σαλιώναμε
ένα δάχτυλο και γινόταν εξερεύνηση
του «εσωτερικού κόσμου» της κότας…
Όσον και αν φαίνονται σκληρά, αντιαισθητικά, σιχαμερά, βίαια, ή ιστορίες
για αγρίους, για κάποιους από εμάς τα
παραπάνω δεν παύουν να είναι βιώματα των παιδικών μας χρόνων. Μεγαλώσαμε κυνηγώντας τα καλοκαίρια ζανγκαρνάδες (χρυσόμυγες) για να τους
δέσουμε το πόδι με κλωστή και να τους
έχουμε για παιχνίδι. Φωνάξαμε άπειρα
κυρίως, παρακολούθησαν αρκετές
εγχειρήσεις από πρακτικούς γιατρούς,
προκειμένου να σωθούν τα ζώα από
«βουρλιάτσα» (τρέλα) ή τσ’κ’τήρια
(στείρωση) τράγων ή σκυλιών. Παίζαμε
στο δρόμο και βλέπαμε τα σκυλιά «σι
ιαγκάλικ» (να ζευγαρώνουν) ή «σι αλ’κέσκου» (να κολλάνε) και φωνάζαμε στον
φίλο να δώσει το δαχτυλάκι του να το
πιάσουμε με το δικό μας, για να μην
μπορούν να ξεκολλήσουν, και δίπλα
μας ακούγονταν οι φωνές «ντάτς πρ’
έλι» (βαράτε πάνω τους).
Τα ζώα ήταν κάτι πολύ οικείο για
μας, μεγαλώσαμε μαζί τους, τα αγαπούσαμε, τα πονούσαμε, τα φροντίζαμε, ξέραμε ποια ήτανε η αποστολή του
καθενός. Άλλα για κατανάλωση, άλλα
για φύλακες, άλλα ως μέσα για να επιβιώσει η κάθε οικογένεια. Δεν θυμάμαι
να υπάρχει ζώο που να το έχουμε στο
σπίτι έτσι για να το έχουμε.
Με τα ζώα, λοιπόν, έχω συμβιώσει,
τα έχω φροντίσει, τα χάιδεψα, έπαιξα
μαζί τους και κάποιες φορές μπορεί και
να τα παίδεψα. Ποτέ όμως δεν έβγαλα
κακία ή μίσος απέναντί τους, τα θεωρώ
«συμβιώτες» και συγκατοίκους μας
πάνω στον πλανήτη, και κατά την
γνώμη μου δεν υπάρχει κανένας λόγος
να φυλακίζονται μέσα στα κλουβιά των
διαμερισμάτων, και μάλιστα να χρησιμοποιούνται ως «παιχνίδι» στις απαιτήσεις μικρών παιδιών.
Μεγαλώνοντας μ’ αυτές τις παραστάσεις και βιώματα, κάθε αρνητική
απάντηση στο ερώτημα που θέτουν
τα κορίτσια μου, για το αν θα πάρουμε κάποιο ζώο, αν δεν είναι λάθος, είναι
σίγουρα μονόπλευρη. Θα μπορούσαν
κάποιοι να ισχυριστούν πως το να
έχουν ένα ζώο τα παιδιά τα κάνει πιο
υπεύθυνα και μαθαίνουν να αναλαμβάνουν ευθύνες. Δεν ξέρω τι λέτε εσείς,
αλλά εγώ ένα πράγμα είπα στην Ευτυχία και την Καλλιόπη.
-Κορίτσια ακούστε με καλά για την
ώρα και μέχρι να γίνετε τουλάχιστον
16-17 χρονών στο σπίτι «ζούζουλα»
(ζώα) δεν μπαίνουν … Λέω για την
ώρα…
Και, φυσικά, εννοείται πως οι απόψεις είναι καθαρά προσωπικές και
μπορώ να δεχτώ οποιαδήποτε αντίθετη άποψη ή κριτική, αλλά για την ώρα
«ουάμ κρουίτ’» (το έχω αποφασίσει) ή
όπως αλλιώς λένε στο χωριό: Χάραξε ο
Κωσταντούλης στην γκορτσιά το
σύνορο.
Kόκκινη κλωστή δεμένη
στην ανέμη τυλιγμένη
δωσ’ της κλώτσο
να γυρίσει
παραμύθι να αρχινήσει
κουγία...γίνου πράβντιλι!
Είναι γεγονός πως ανάλογα με τις εποχές που αλλάζουν, αλλάζουν και οι
ισορροπίες των σχέσεων. Σήμερα είναι δεδομένο πως πολλοί από μας που
οι γυναίκες μας εργάζονται γυρίζουμε στο σπίτι, ζεσταίνουμε το φαγητό,
πολλές φορές μαγειρεύουμε κάτι πρόχειρο και εκτελούμε διάφορες δουλειές που μας υπαγορεύει η γυναίκα μας με το χαρτάκι στο ψυγείο. Δείγμα πως
η μητριαρχική κοινωνία του Λιβαδίου δεν είναι μύθος.
Παλιά οι δασεργάτες απουσίαζαν για μεγάλο διάστημα από το χωριό,
έτσι οι γυναίκες αναλάμβαναν και το δικό τους φορτίο στο σπίτι, παιδιά,
χωράφια, αμπέλι και άλλες υποχρεώσεις.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα που κυκλοφορεί και σαν ανέκδοτο στους
κύκλους των συγχωριανών μας και με περίσσιο χιούμορ και αρκετή δόση
αλήθειας περιγράφει την πραγματικότητα:
Μια γυναίκα μαθαίνει από τη γειτόνισσα πως επιστρέφουν οι άντρες από
τη δουλειά και φωνάζει γρήγορα τις κόρες της:
-Μαρίκα, Βανθίτσα κουγία κουγία, σι αντριτζέ μου κατόγια κ´τσέ γίνου
πράβντιλι. (-Μαρίκα, Βανθίτσα γρήγορα να συμμαζέψουμε το υπόγειο γιατί
έρχονται τα μουλάρια-ζώα).
Τέτοια εκτίμηση στους άντρες!
Ιαράμου σ᾽ ιόου ακό.
ΑΝ ΔΕ ΣΕΒΕΣΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ,
ΣΕΒΑΣΤΕΙΤΕ ΤΟ ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟ
Βρίσκεται στο κεντρικότερο σημείο του χωριού.
Στο κέντρο της κεντρικής πλατείας.
Γύρω του βρίσκονται τα καφενεία, τα κρεοπωλεία, τα καταστήματα, τα
μανάβικα.
Η τοποθέτηση του περιπτέρου δίπλα του είναι μάλλον άστοχη.
Είναι τόπος συνάντησης φίλων, ντόπιων και ξένων.
Συμμετέχει σε όλες τις χαρές και λύπες του χωριού πάντοτε.
Αφουγκράζεται τις παρέες χωρίς να έχει τη δυνατότητα να μιλάει.
Ακούει σωστές, λογικές κουβέντες αλλά και πολλές βλακείες.
Έχει καταγράψει όλα τα τραγούδια που τραγουδήθηκαν κατά καιρούς
από τις παρέες.
Τα πανηγύρια που πρώτα οργανώνονταν στις αυλές των εκκλησιών
αργότερα γίνονταν στα καφενεία υπό τη σκέπη του.
Κρεμάστηκαν σ’ αυτόν δυο πρόεδροι (Γκουλιάμας, Κυλώνης) από τους
Ιταλούς για να προδώσουν σπίτια χωριανών με περιουσία.
Καίγεται το 1943 τον μήνα Ιούνη από τους Γερμανούς καταχτητές μαζί
με το χωριό συμπάσχοντας στον πόνο και τη στενοχώρια.
Χόρεψαν κάτω απ’ αυτόν αντάρτες στην απελευθέρωση.
Είδε τους ΜΑΥδες να πλένονται και να επιδεικνύουν το κατόρθωμά τους,
τον Κομπότη και τον Καφτεράνη αποκεφαλισμένους.
Έφριττε βλέποντας σπιούνους, χαφιέδες, ρουφιάνους.
Αστυνομικούς να δέρνουν και να συλλαμβάνουν ανεπιθύμητους.
Πολιτικούς όλων των αποχρώσεων, σχημάτων και ιδεολογιών να μιλούν,
να τάζουν λαγούς με πετραχήλια στο χωριό και να χειροκροτούνται.
Είχε παρέα τα καφενεία Μαγιάκα, Μουσένα, Ζάχου, Δεκανέα, Καρασούλη, που άφησαν εποχή.
Τον μπάρμπα Λάζο τον Προκόβα να φωνάζει και να νουθετεί τους νέους
λέγοντας «νιάτα μωρέ και υγεία, μη ζητάτε τίποτα άλλο».
Τους παλιούς χασάπηδες Βασιλάκη, Στέργια, Σάκη με τις φούντες να
κυνηγάνε τις μύγες από τα κρέατα.
Τον ψηλό Παπαγιωργάκη να διαλαλεί την πραμάτεια του φωνάζοντας
δυνατά «μεζές»!
Άγνωστη η ηλικία του, ίσως και πάνω από 150 χρόνια.
Η βρύση του με άφθονο νερό να μη σταματάει να τρέχει, να ποτίζουν τα
ζωντανά οι κιρατζήδες, να κουβαλούν οι γυναίκες στα σπίτια τους με τα γκιούμια, και το καλοκαίρι να κρυώνει τα καρπούζια και τις μπύρες.
Η βρύση του να δέχεται μη καφενόβιους να κάθονται με τις ώρες στο
πέτρινο πεζούλι και να λένε ιστορίες και μασλάτια.
Η βρύση του να ξαναχτίζεται και να διαμορφώνεται η πλατεία ακολουθώντας τον νεωτερισμό.
Τον χειμώνα ντρέπεται που ξεγυμνώνεται ρίχνοντας τα φύλλα.
Οι θιασώτες του, όμως, επιμένουν και μόλις βλέπουν λίγο ήλιο τρέχουν
από κάτω και τον τιμούν.
Το καλοκαίρι τρέχουν όλοι να πιάσουν τη ρίζα του μακριά από τον ήλιο.
Δέχεται με χαρά τους παραθεριστές ντόπιους και ξένους πάντα με το ίδιο
κέφι.
Τα γεροντάκια στον ίσκιο του παίζουν 66, οι νέοι τάβλι και δηλωτή, οι
μεσήλικες ξερή τετράδα και μονομαχία.
Εκεί βρίσκει τους νέους το ξημέρωμα το καλοκαίρι, να απολαμβάνουν
τον «χαβά» και να περιμένουν την ανατολή του ήλιου.
Οι παρέες να απολαμβάνουν τα μεσημέρια τα τσίπουρα και το βράδυ τη
ρετσίνα με τα «κεμπάπια» και τα κοκορέτσια των ψησταριών με μπόλικη τσίκνα.
Και βέβαια οι συζητήσεις να εξαντλούν την επικαιρότητα, πότε ήρεμα
πότε φωναχτά, εξαρτάται με το ποιος έχει δίκιο την ώρα αυτή μετά την
οινοποσία.
Ανέκδοτα, παλιές ιστορίες, παλιά παθήματα και γκάφες γνωστών.
Όλα αυτά στη ντοπιολαλιά έχουν περισσότερο γέλιο με επίκεντρο βέβαια
τους γνωστούς καλαμπουρτζήδες.
Χαίρεται ο γεροπλάτανος για όλα αυτά.
Χαίρεται γιατί περνούν οι γλεντζέδες από τους αρραβώνες και τα γλέντια
των γάμων το πρωί μετά το ξενύχτι, συνοδευμένοι από τους γλυκούς ήχους
του κλαρίνου, της κορνέτας και του ακορντεόν.
Περνούν οι γαμήλιες πομπές με τη νύφη μπροστά να καμαρώνει πηγαίνοντας στην εκκλησία για τα στέφανα.
Συμμετέχει και στις λύπες αφού περνούνε και οι πομπές με τους ανθρώπους που δεν θα τον ξαναδούν άλλη φορά. Τότε κλείνουν οι πόρτες των
καφενείων και οι θαμώνες σέβονται και αυτοί με τη στάση τους τους
νεκρούς.
Τα πανηγύρια, μετά τη λειτουργία στην εκκλησία, είχαν επίκεντρο το
πλατάνι, Αγίας Τριάδας, Προφήτη Ηλία και το μεγαλύτερο της Παναγίας
τον δεκαπενταύγουστο.
Μέρες συνάντησης των απανταχού Λιβαδιωτών και όχι μόνο που συνη-
θίζουμε να λέμε.
Καλά που γίνονται και αυτά και ο κόσμος ξεφεύγει από την καθημερινότητα, το έχει ανάγκη.
Τα καφενεία οργάνωναν τις βραδιές του πανηγυριού με κομπανίες δημοτικών τραγουδιών ντόπιες και ξένες.
Οι δικοί μας είναι εξαίρετοι οργανοπαίχτες, κατέχουν τη μουσική τέχνη
άριστα και ερμηνεύουν με απόλυτη επιτυχία τα τοπικά μας τραγούδια και
σκοπούς.
Παρατηρείται τελευταία ότι δεν απασχολούνται νέοι με την παραδοσιακή μουσική.
Τα πανηγύρια οι μεγαλύτεροι τα βιώσαμε με δημοτική μουσική, τουλάχιστον την ημέρα της γιορτής, και με επιμονή στα δημοτικά μας τοπικά γνώριμα τραγούδια και σκοπούς.
Δεν έχουμε αντιπαλότητα με τα ρεμπέτικα και τα λαϊκά που μπαίνουν
τώρα τελευταία στο πρόγραμμα, γιατί και αυτά είναι η συνέχεια των δημοτικών τραγουδιών.
Όπως εμείς, έτσι και οι γονείς μας, σας πληροφορώ, ήξεραν τα ρεμπέτικα προτού βγούμε από τ’ αβγό, αλλά τα τραγουδούσαν και τα χόρευαν στις
προσωπικές τους παρέες και στιγμές.
Το δημοτικό τραγούδι, παρόλο που πέρασε από φάσεις γελοιοποίησης
κατά την περίοδο της χούντας με τα σύγχρονα δημοτικά τραγούδια με
κλεμμένες φόρμες και φθηνούς στίχους, στάθηκε όρθιο.
Αρκετά δεινοπάθησε, πρέπει, σήμερα τουλάχιστον, όταν μας δίνεται η
ευκαιρία, να το κρατήσουμε όρθιο και να το μεταδώσουμε στους νεότερους.
Τουλάχιστον στα έστω υποτυπώδη πανηγύρια μας να το τιμούμε, μια
που οι παλιότεροι μας άφησαν εκατοντάδες από αυτά, και τα ρεμπέτικα και
λαϊκά ας μείνουν για άλλες βραδιές που καθόλου δεν λείπουν.
Αν δεν μπορούμε να σεβαστούμε και να κρατήσουμε την παράδοση, τουλάχιστον να σεβαστούμε τον ΠΛΑΤΑΝΟ. Μάλλον τον βάζουμε σε σκέψεις
ακούγοντας τις συνηθισμένες κασέτες, «στου παιδιού μου τη χαρά έσφαξα
έναν κόκορα», και βλέποντας τις χαρτοπετσέτες σκορπισμένες στα πόδια
του.
Ας αναλάβουν οι νέοι των χορευτικών συλλόγων να δώσουν τη νότα που
αξίζει την ημέρα αυτή.
Είναι κοινός τόπος πως για να υπάρξει πρόοδος στο παρόν και στο μέλλον πρέπει να βασιστούμε στο παρελθόν αξιοποιώντας τα θετικά στοιχεία
της παράδοσής μας. Αν αδιαφορούμε για την παράδοσή μας και πολύ
περισσότερο αν με τις πράξεις μας την παραχαράσσουμε, τη διαστρεβλώνουμε ή την προσβάλλουμε, τότε οδηγούμαστε σε δρόμους άγνωστους και
συχνά επικίνδυνους.
(ένας αθεράπευτα Λιβαδιώτης)
Για την αντιγραφή:
ΝΤΙ ΛΙΒΑΔΙ
Παπαδόπουλος Θ. Βασίλης
ΑΛΘΑΙΑ/Μ237
ΣΥΝΟΨΗ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΔΟΤΗΜΕΝΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ, (ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΠ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ)
ΣΚΟΠΟΣ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΒΙΩΣΙΜΟΥ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ, ΤΩΝ ΠΙΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΠΟΛΥΦΥΤΟΥ
5
ΝΕΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ
EΞΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΟΥ
Συναυλία Ελληνικής Μουσικής
Την Κυριακή 26 Μαΐου στις 8:00 μ.μ στο Ζάννειο Μορφωτικό Κέντρο, ο
Εξωραϊστικός Σύλλογος σε συνεργασία με δασκάλους μουσικής, φίλους του
Συλλόγου, διοργάνωσε συναυλία αφιερωμένη σε Έλληνες Συνθέτες. Η συναυλία
καταχειροκροτήθηκε από το λιγοστό (δυστυχώς) κοινό. Λιγοστά και τα έσοδα
που θα διατεθούν σε δραστηριότητες του Συλλόγου. Το Δ.Σ του Συλλόγου συγχαίρει και ευχαριστεί τους μουσικούς που συμμετείχαν εθελοντικά και μας χάρισαν αυτή την υπέροχη μουσική βραδιά: Τσιαβέ Δημήτρη, Μπίσμπα Λάζαρο,
Ζιώγα Παναγιώτη, Νάτσιο Αντώνη, Ντούλα Ευλαμπία, Γεγγενίδη Παντελή και
Γκόγκο Ιωάννη.
Aπό την θεατρική παράσταση ''ΕΙΡΗΝΗ'' του Αριστοφάνη των παιδιών της Α' Λυκείου
Τέστ Παπανικολάου
Γυναικολογικές εξετάσεις που περιελάμβαναν Τεστ Παπανικολάου και ψηλάφηση μαστού πραγματοποιήθηκαν στο Αγροτικό Ιατρείο στις 24, 28 και 31
Μαΐου. Οι εξετάσεις έγιναν από το κέντρο υγείας Ελασσόνας σε συνεργασία με
το Αγροτικό Ιατρείο Λιβαδίου και με την βοήθεια του ΕΣΛ που κάλυψε τη μεταφορά των δύο γιατρών. Εξετάστηκαν συνολικά 60 γυναίκες.
Μουσική βραδιά με δασκάλους μουσικής, φίλους του Συλλόγου
Και άλλες εξετάσεις από κινητή μονάδα στις 17 Ιουνίου
Από 17 Ιουνίου και για δύο εβδομάδες στο Αγροτικό Ιατρείο Λιβαδίου κινητή μονάδα από το νοσοκομείο της Λάρισας θα πραγματοποιεί τις παρακάτω
εξετάσεις: μαστογραφία, σπειρομέτρηση, μέτρηση οστικής πυκνότητας, αιματολογικές εξετάσεις.
Πρόγραμμα εκδηλώσεων καλοκαιριού
Τις παρακάτω εκδηλώσεις για το καλοκαίρι προγραμματίζει ο ΕΣΛ:
1. Κυριακή 16 Ιουνίου στις 8:00 μ.μ στο Ζάννειο Μορφωτικό κέντρο θα
παρουσιάσουν τη δουλειά τους τα μουσικά τμήματα του Εξωραϊστικού Συλλόγου (η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε ήδη).
2. Ο Ε.Σ.Λ. θα συμμετάσχει για άλλη μια χρονιά με χορευτικά τμήματα στο
Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων που θα λάβει χώρα στις 29 και 30 Ιουνίου στην
Κατερίνη και Καρίτσα Πιερίας.
3. Στις 13 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί η αιμοδοσία για την τράπεζα αίματος
του Ε.Σ.Λ.
4. Ο Ε.Σ.Λ. στις 2 Αυγούστου θα συμμετάσχει με χορευτικά τμήματα στο
πανηγύρι της Καλλιθέας.
5. Ο Ε.Σ.Λ. θα πραγματοποιήσει μια Λαϊκή βραδιά στον Πολέζο στις 27 Ιουλίου με Λιβαδιώτικη ορχήστρα.
6. Στις 17 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί λειτουργία στον Ιερό ναό του Αγίου
Κωνσταντίνου για την πυρπόλυση του Λιβαδίου.
7. Το καθιερωμένο πανηγύρι του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου με χορευτικά τμήματα.
8. Ανήμερα του 15 Αύγουστου οι καθιερωμένες εκδηλώσεις στο Παλιό γήπεδο με τον χορό των γερόντων και αντάμωμα όλων των Συλλόγων Λιβαδιωτών
και όχι μόνο.
9. 17 Αυγούστου ο ετήσιος χορός του Συλλόγου στο προαύλιο του Ζαννείου.
10. Παιδικό Θέατρο (δεν καθορίστηκε ημερομηνία)
Η παιδική χορωδία του Εξωραϊστικού Συλλόγου
Τα μουσικά τμήματα του Εξωραϊστικού Συλλόγου
συνέχεια από τη 1η σελίδα
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΛΑΡΙΣΑΣ
Λάρισας μπορούν να θεωρηθούν ζευγάδες, τότε ναι οι
άνθρωποι που επαναδραστηριοποίησαν το Σύλλογο Λιβαδιωτών Λάρισας είναι οι σπόροι που έμειναν και θα αρχίσουν να φουντώνουν.
Αναλυτικά η νέα διοίκηση
είναι η εξής: πρόεδρος: Γκατζούνης Δημήτριος, αντιπρόεδρος: Τσίρκος Αναστάσιος,
γραμματέας: Αντωνίου Νικόλαος, ταμίας: Μπαζούκης Φώτιος,
μέλη: Κιτσούλης Ιωάννης,
Δαλέρα Θεανώ, Γιάγκου Αλίκη,
Ντάμπος Κωνσταντίνος.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ
Εκδρομή στο Μουσείο της Ακρόπολης
Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Ελασσόνας πραγματοποίησε ημερήσια εκδρομή την Κυριακή 19 Μαΐου στο Μουσείο της Ακρόπολης. Η επίσκεψη αυτή ήταν ένα ταξίδι στο χρόνο. Ήταν ένα
αντάμωμα με την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Ήταν πραγματικά υπέροχα. Νοιώσαμε υπερήφανοι που είμαστε Έλληνες.
Προσκυνηματική εκδρομή στο Λιβάδι
6
Ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Ελασσόνας πραγματοποίησε προσκυνηματική εκδρομή στην Ι. Μ Αγ. Τριάδας στο Λιβάδι στις 23 Ιουνίου. Η εκδρομή περιλάμβανε προσκήνυμα και παρακολούθηση
του πανηγυρικού εσπερινού της Μονής, καφέ και ξενάγηση στο
όμορφο Λβάδι.
Για τον Σύλλογο Ελασσόνας
Ειρήνη Μιχαλέα
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
Ο πρωταθλητής
Δύο φίλοι του συλλόγου μας, οι Διδασκάλου
Γιώργος και Καλοπέσας Γιώργος, κοντραρίστηΠαρουσίαση των νέων βιβλίων του καθηγητή μας κ. Κώστα Προ- καν για την πρωτιά στο 1ο Πρωτάθλημα Τάβλι
κόβα, στο Ζ.Μ.Κ. Λιβάδι Ολύμπου
του ΣΛΘ. Ο Διδασκάλου απέκλεισε τον Φακαλή
Γιάννη και ο Καλοπέσας τον Σαββίδη Χρήστο,
Κυριακή 11/08/2013
αντίστοιχα, στα ημιτελικά. Δυστυχώς στον 1ο
τελικό δεν κατάφερε να προκριθεί κανένας
Αγαπητά μέλη, φίλες και φίλοι
Λιβαδιώτης - μέλος του συλλόγου μας.
του Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης «Ο Γεωργάκης Ολύμπιος»
Πρωταθλητής στέφθηκε τελικά ο Καλοπέσας
Ο Σύλλογος μας, στο πλαίσιο των προσπαθειών του για την αποτύπωση, Γιώργος, ο οποίος επικράτησε στον τελικό με 7καταγραφή και προβολή της ιστορικής και λαογραφικής παράδοσης του Λιβα- 5 του Διδασκάλου Γιώργου. Μετά το τέλος της τελικής παρτίδας, το ΔΣ του συλδίου, βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσει ότι προχώρησε στην λόγου μας πρόσφερε ένα όμορφο κύπελλο στον νικητή. Το ραντεβού για το
επόμενο πρωτάθλημα δόθηκε για τον Νοέμβριο 2013.
έκδοση δύο νέων βιβλίων, τα οποία μόλις κυκλοφόρησαν. Πρόκειται γιά:
Τα Παιδιά της Μνημοσύνης -Μακρύ ταξίδι στη νιότη μιάς γενιάς- (επανέκδο29ο Αντάμωμα Βλάχων
ση και κατά πολύ επηυξημένη της αρχικής έκδοσης του 2001, η οποία είχε από
Ο Σύλλογός μας θα συμμετάσχει και φέτος κανονικά στο 29ο Αντάμωμα Βλάχων στις 27, 28, 29 και 30 Ιουνίου στην Κατερίνη και στην Καρίτσα Πιερίας. Τα
χορευτικά του τμήματα θα βρεθούν το Σάββατο και την Κυριακή στην Κατερίνη για να παρουσιαστούν μαζί με όλους τους άλλους στον τρανό χορό. Το πρόγραμμα όπως το ανακοίνωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων (ΠΟΠΣΒ) έχει ως εξής:
Πέμπτη, 27/6/2013 - Ημερίδα στην Κατερίνη
Παρασκευή, 28/6/2013 - Κατερίνη 20:00 Παρουσίαση λαϊκών δρώμενων, ηθών
και εθίμων από την πλούσια πολιτιστική παράδοση του Βλαχόφωνου Ελληνισμού
Σάββατο, 29/6/2013 - Κατερίνη 19:00 Παρουσίαση σε ομάδες των χορευτικών
συγκροτημάτων της Ομοσπονδίας μας, με βάση την κοινή καταγωγής τους.
Κυριακή, 30/6/2013 - Καρίτσα Πιερίας 10:15 Ο «Μεγάλος Χορός», «Κόρλου
Μάρι» στο Χοροστάσι της Καρίτσας Πιερίας στους πρόποδες του Ολύμπου
Με εκτίμηση, Το Διοικητικό Συμβούλιο
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ KATEΡΙΝΗΣ
καιρό εξαντληθεί), του συγγραφέα Κώστα Προκόβα, πρ. Διευθυντού του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη του Α.Π.Θ. και
Τα Τοπωνύμια του Λιβαδίου Ολύμπου, με συγγραφείς τον Κώστα Προκόβα
και τον καθηγητή του Α.Π.Θ. Νίκο Κατσάνη.
Τα πνευματικά δικαιώματα των δύο αυτών εκδόσεών μας, ο κ. Κώστας Προκόβας τα παραχώρησε και πάλι στο Σύλλογο Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο την κληρονομιά που δωρίζει σε όλους όσοι γεννήθηκαν, ζουν, κατάγονται ή έχουν στη καρδιά τους το Λιβάδι Ολύμπου.
Η έκδοσή τους κατέστη εφικτή χάρις και στην ευγενή συμβολή και χορηγία
του κ. Δημητρίου και της κ. Αρτέμιδος Ζάννα, καθώς επίσης και του κ. Αστερίου Μεταξιώτη.
Η πρώτη επίσημη παρουσίαση των βιβλίων θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του Ζ.Μ.Κ., την οποία παραχώρησε ευγενώς η Δημοτική Κοινότητα Λιβαδίου, την Κυριακή 11 Αυγούστου 2013 και ώρα 12.00 π.μ.
Τα βιβλία θα προλογίσει εκ μέρους του Δ.Σ. του Σ.Λ.Θ. ο πρόεδρος κ. Αλέξιος
Κουτσιάης και θα τα παρουσιάσουν αντιστοίχως ο πανεπιστημιακός της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., φιλόλογος κ. Νίκος Βαρμάζης και ο πανεπιστημιακός της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., αρχιτέκτων-πολεοδόμος και πρώην
πρόεδρος του συλλόγου μας κ. Γιώργος Συνεφάκης.
Στιγμιότυπο από την παρέλαση του Συλλόγου μας στην Κατερίνη 25-3-2013
Το Λιβάδι της χαρμολύπης
Στις 14 Απρ 2013, Κυριακή πρωί, στη λέσχη του συλλόγου μας, πραγματοποιήθηκε η διάλεξη του πρώην προέδρου, καθηγητή πολεοδόμου του ΑΠΘ κ. Γιώργου Συνεφάκη με θέμα «Το
Λιβάδι της χαρμολύπης».
Ο ομιλητής παρουσίασε
το Λιβάδι όπως το είδαν
διαχρονικά τα μάτια του,
από την παιδική ηλικία
του έως και σήμερα. Εμφάνισε στοιχεία που συγκέντρωσε για το χωριό με
Από την αιμοδοσία του Συλλόγου μας στην αίθουσα της λέσχης στις 21 Απριλίου 2013.
τους φοιτητές του, μίλησε Ο Σύλλογος ευχαριστεί θερμά όλους όσοι συμμετείχαν στην αιμοδοσία.
για τις χαρές και τις λύπες
Με τιμή το Δ.Σ.
του, κατέθεσε τις εμπειρίες
του από την ενασχόλησή
του με τα κοινά και εξέθεσε
τις απόψεις του και τους προβληματισμούς του για το μέλλον του χωριού μας.
Τη διάλεξη του κ. Συνεφάκη παρακολούθησε πλήθος κόσμου. Η αίθουσα της
λέσχη μας ήταν ασφυκτικά γεμάτη με κόσμο. Το ενδιαφέρον θέμα, όπως ομολόγησαν όλοι όσοι παραβρέθηκαν, παρουσιάστηκε με τον αρτιότερο τρόπο και
έχασαν όσοι δεν μπόρεσαν να την παρακολουθήσουν.
7
ΚΤΙΣΤΕΣ - ΠΕΤΡΑΔΕΣ
ΠΕΤΡΟΚΤΙΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ (Μέρος 1ο)
Γράφει ο Ευριπίδη̋ Καπέτη̋
Τόποι άγριοι, άνθρωποι άμεσοι
Είναι άγνωστο πότε στήθηκε ο οικισμός του Λιβαδίου και πήρε την έκταση και τη μορφή που έχει σήμερα. Γνωρίζουμε ότι υπήρχαν διάσπαρτοι
μικρότεροι οικισμοί σε όλη την έκταση που καταλαμβάνει, και δημιούργησαν τον υπάρχοντα σήμερα οικισμό. Να προσδιορίσουμε καλύτερα τα όρια:
ανατολικά με τα χωριά Άγιο Δημήτρη, Κοκκινοπλό, Πύθιο, Δολίχη (Τούκλιστα), βόρεια με Άγιο Δημήτρη, Σκοτεινά (Μόρνα), Καστανιά, δυτικά με
Λαβανίτσα, Λιβαδερό, Σαραντάπορο, και νότια με Σαραντάπορο, Μηλέα
(Βούρμπα), Κοκκινόγη (Δεμεράδες).
8
Σήμερα επικρατεί μια άποψη ότι πολλοί ορεινοί τέτοιοι οικισμοί δημιουργήθηκαν όταν κατέλαβαν τον ελλαδικό χώρο οι Τούρκοι κατακτητές μετά
την άλωση της Πόλης. Όπως όλοι οι Έλληνες, έτσι και της γύρω περιοχής
υπέφεραν από τους Τούρκους έποικους, καταπιέζονταν, και πολλοί από
αυτούς, για να μην εξισλαμισθούν, αναγκάστηκαν να καταφύγουν στα
βουνά όπου θα ήταν ασφαλέστεροι και θα ζούσαν μια πιο ελεύθερη ζωή.
Τα μέρη που επέλεγαν να εγκατασταθούν ήταν ορεινά και δυσπρόσιτα,
μακριά από περάσματα Τούρκων ή ληστών, είχαν θέα και επικοινωνία με
άλλα χωριά. Είχαν δάση για να κρύβονται, τρεχούμενα νερά, βοσκότοπους,
προφυλάσσονταν από δυνατούς αέρηδες.
Οι κάτοικοι αυτοί, λοιπόν, κάτω από δύσκολες συνθήκες αναγκάστηκαν
να αναπτύξουν όλες τους τις δυνάμεις, για να επιβιώσουν. Παρ’ όλες τις
δυσκολίες, όχι μόνο επέζησαν, αλλά κράτησαν γερά τα ήθη και τα έθιμά
τους, τις παραδόσεις, δημιούργησαν τον ιδιαίτερο δικό τους πολιτισμό. Μη
ξεχνάμε ότι πολιτισμός είναι ό,τι δημιουργεί μια κοινωνία από τη στιγμή της
εμφάνισής της, από τη στιγμή που παράγει ιστορία. Εκτός από τα τραγούδια τους, τους μύθους, δημιούργησαν και έργα τέχνης με τα βιοτεχνικά προϊόντα που παρήγαγαν για ιδία χρήση ή για το εμπόριο.
Ο άνθρωπος δημιουργεί πολιτισμό στην προσπάθειά του να κάνει δική του
τη φύση, το φυσικό περιβάλλον. Τη φύση τη δαμάζει ο άνθρωπος που είναι
κοινωνικό όν, και την κοινωνικοποιεί, ο δε πολιτισμός επηρεάζει τις ίδιες τις
λειτουργίες της. Ο άνθρωπος από την αρχή συμμετέχει στις φυσικές διαδικασίες. Δημιουργεί ένα μοντέλο οργάνωσης του χώρου που αντικατοπτρίζει
την πολιτισμική δραστηριότητα μιας κοινωνίας, αλλά που δείχνει τις συγκεκριμένες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες της εποχής.
Ένας τομέας στον οποίο παρατηρείται μια ιδιαίτερη ανάπτυξη είναι της
παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, με τον οποίο εδώ θα ασχοληθούμε. Θα
ασχοληθούμε κυρίως με την κατασκευή των σπιτιών, όπως εγώ πρόλαβα
αλλά και άκουσα από τον πατέρα μου και τον αδελφό μου που ήταν κτίστες
και από το σινάφι τους με τους οποίους ερχόμουν σε επαφή, και τους ευχαριστώ προκαταβολικά. Ο τρόπος δόμησης είναι παραδοσιακός, με έμφαση
στα στοιχεία της μικρής γειτονιάς, των ανθρώπινων σχέσεων και της χρήσης
υλικών συμβατών με το φυσικό περιβάλλον, ανάλογα με τις καθημερινές
ανάγκες και απαιτήσεις των κατοίκων. Το αποτέλεσμα, μια έντονη, ζεστή
και ήσυχη ζωή και με ρυθμό. Οι επεμβάσεις επέκτασης και ανέγερσης κτισμάτων ήταν αρμονικές, γιατί υπήρχε αυτοέλεγχος και ο τρόπος ζωής
δύσκολα μπορούσε να ανατραπεί.
Στην αρχή συναντούμε τις αχυροκαλύβες των αγροτών και των κτηνοτρόφων. Αργότερα με τα προνόμια που δόθηκαν από τους Τούρκους άρχισαν διάφορες ομάδες να ασχολούνται με τη βιοτεχνία και το εμπόριο. Σ’
αυτό βοήθησαν οι συνθήκες του Πασάροβιτς το 1718 και του Κιουτσούκ
Καιναρτζή το 1774. Μετά τη λεγόμενη βιομηχανική επανάσταση, κατά
τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, ωρίμασαν ακόμη περισσότερο
οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, με αποτέλεσμα να ωριμάσουν
και οι τεχνικές που άρχισαν να εφαρμόζονται.
Αναπτύσσονται το εμπόριο και οι βιοτεχνίες, και οι ανάγκες της ζωής
όλο και γίνονται περισσότερες, ταυτόχρονα αρχίζει να μπαίνει και η λεγόμενη αποταμίευση στη ζωή των ανθρώπων.
Αυτά όλα οδήγησαν τον άνθρωπο στην κανονική ανέγερση σπιτιών,
εκκλησιών, σχολείων, με την εκτεταμένη χρήση ενός οικοδομικού υλικού,
της πέτρας, την οποία παρέχει σε αφθονία η ίδια η γη. Η χρήση της
πέτρας, βέβαια, είναι από νωρίτερα γνωστή στην κατασκευή καλντεριμιών (η Εγνατία οδός που συνέδεε την Πόλη με την Αδριατική), σε αλώ-
νια, πεζούλια σε χωράφια με κλίση, βρύσες, νερόμυλους και λοιπά.
Μια μεγάλη λοιπόν ομάδα ανθρώπων που άφησαν τα χνάρια τους όπου
πέρασαν, ήταν οι πετράδες. Πετράδες λέμε κατ’ αρχάς τους «νταμαρτζήδες», εκείνους που έβγαζαν την πέτρα από τα νταμάρια - λατομεία. Δουλειά
τους είναι η εξόρυξη του υλικού, ακατέργαστου από τη γη και κατόπιν
η επεξεργασία του ώστε να είναι έτοιμη η πέτρα για κτίσιμο. Στη συνέχεια, στα χέρια των κτιστάδων έπαιρνε τη μορφή που ήθελαν, με το μεράκι, τη γνώση, την ευαισθησία και το σεβασμό στο περιβάλλον. Το αποτέλεσμα, να έχουμε τοπικές παραλλαγές εναρμονισμένες στο εκάστοτε περιβάλλον, μια σκληρή πέτρινη σύνθεση με γραμμές αυστηρές και ορθές γωνίες.
Οι κτίστες - πετράδες λέγονται και «κουδαραίοι» από την λέξη κούδα που
σημαίνει πέτρα. Στο λεξιλόγιο μας διασώθηκε η φράση «σούντου ούν’
κούδ’», εννοώντας συμπαγείς σαν πέτρα.
Οργανώθηκαν σε μπουλούκια, ομάδες μικρές από 5-6 άτομα. Προέρχονταν από πολύτεκνες οικογένειες, συνήθως κτηνοτρόφων - εκεί που δεν
χωρούσαν όλοι - ή από οικογένειες με παράδοση κτιστάδων. Στο χωριό
μας μέχρι και τη δεκαετία του ’60 όλα τα σπίτια κτίζονταν πέτρινα. Προς
το τέλος, κτίζονταν μέχρι το πάτωμα με πέτρα και κατόπιν με τα
σύγχρονα υλικά, το μπετόν αρμέ και τα τούβλα. Υλικά πιο εύκολα στη
χρήση και στη κατασκευή, αλλά και πιο πρόσφορα στην κατάχρηση και
την υπερβολή.
Η εργασία που προσφέρουν οι πετράδες ήταν στο κτίσιμο σπιτιών,
σχολείων, εκκλησιών, βρυσών, μαντρότοιχων, καλυβιών, καλντεριμιών σε
αυλές και σοκάκια κ.ά. Τα κτίρια με πέτρα και χώμα μένουν αναλλοίωτα
στο χρόνο για πολλούς αιώνες και μας δείχνουν τη δύναμη της φύσης και
τη σοφία των μαστόρων της εποχής εκείνης. Το υλικό βγαίνει από τα σχιστολιθικά πετρώματα της περιοχής μας. Η πέτρα είναι άσπρη και εύκολη στην επεξεργασία ώστε να γίνεται κατάλληλη για το κτίσιμο σε
γωνίες και ίσιους τοίχους (ντουβάρια, στίσματι).
Για να κτιστεί λοιπόν ένα σπίτι πρέπει να βρεθεί το οικόπεδο. Αυτή
είναι δουλειά του αφεντικού. Συνήθως οι οικισμοί παλιότερα λειτουργούσαν σαν μαχαλάδες που αποτελούνται από συγγενείς. Έχει ορισθεί από γεννήτορες μια έκταση και εκεί έκτιζαν και τα παιδιά τους. Αργότερα που
πολλοί χωριανοί έφευγαν από το χωριό έγιναν διάφορες αγοραπωλησίες με
αποτέλεσμα να μπερδευτούν οι κάτοικοι μεταξύ τους.
Ο εργοδότης προχωρά στην επιλογή του συνεργείου που θα αναλάβει
τη δουλειά. Το μπουλούκι αποτελείται από τον αρχιμάστορα τεχνίτη
(μαΐστωρ), ο οποίος θα παίζει το πρώτο «βιολί». Δίνει οδηγίες στα άλλα
μαστόρια της κομπανίας, είναι ο δάσκαλος στους νεότερους. Ορίζει και
τους εργάτες για τις χαμαλοδουλειές (πουργοί). Η έννοια της υπεργολαβίας
μπήκε σιγά-σιγά στο σύστημα. Ο αρχιμάστορας έπαιζε το ρόλο του μηχανικού και του εργοδηγού της εποχής (κάπλου αλί μπουλούκι ). Το μάτι
του «έκοβε» περισσότερο από τους άλλους. Το κτίσιμο πληρωνόταν με
τον πήχη (τεκτονικός πήχης 75 πόντοι) σε νόμισμα ή σε είδος. Ο Τούλης
Καπέτης ήταν ο πρώτος μάστορας που έκανε τον εργολάβο για την εποχή.
Η οικογένεια υποδεχόταν το μπουλούκι με μεγάλη χαρά. Θα εκπληρωνόταν το όνειρό τους με το κτίσιμο του σπιτιού τους! «Ήρθαν οι αγγέλοι»,
διαλαλούσαν. Η διάρκεια όμως των εργασιών ήταν αρκετά μεγάλη, που
στο τέλος αγανακτούσαν και εύχονταν κρυφά «πότε να φύγουν οι διαβόλοι».
Οι κουδαραίοι ταξίδευαν και σε άλλα διπλανά χωριά κτίζοντας και εκεί
διάφορα οικοδομήματα. Σε άλλες περιοχές χρησιμοποιούσαν και τη δική
τους γλώσσα συνθηματική, τα κουδαρίτικα, για να μην καταλαβαίνουν τα
αφεντικά. Και στο χωριό μας, παλιότεροι κτίστες γνώριζαν αρκετές λέξεις
και συνεννοούνταν μεταξύ τους.
Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα ήταν το έξυπνο πείραγμα, το παιχνίδι, τα έξυπνα αστεία τους και η χοντρή σάτιρα. Θεωρούνται όμως, γενικά, φιλήσυχοι, εργατικοί, σκληραγωγημένοι. Έτρωγαν πολύ και γι’ αυτό
παρέμεινε σαν παροιμία «τρώει σαν μάστορας». Τα εργαλεία τους απλά,
σφυρί ( τσόκου), για το φινίρισμα της πέτρας, μυστρί για τη λάσπη, τοιχοζύγι (το νήμα της στάθμης) και ράμματα που έκαναν οι γυναίκες τους
στο τσικρίκι. Το τοιχοζύγι είναι ένα βαρίδιο που κρέμεται σε σχοινί
για να ελέγχεται το κατακόρυφο του τοίχου, ενισχυμένο, πολλές φορές, με
καλάι για καλύτερη σταθερότητα.
Τα μπουλούκια, συνήθως, τα σχηματίζουν συγγενείς. Είναι οι γονείς
με τα παιδιά τους, αδέλφια, ξαδέλφια. Γνωστά μπουλούκια αποτελούσαν
οι οικογένειες Δαμαλή, Μεταξιώτη, Καπέτη, Παμπέρη, Κοκκινοπλίτη,
Κολοβού, Φακαλή, Μαρόση, καθώς και πολλοί μεμονωμένοι.
(συνεχίζεται)
(Απρίλιος – Μάιος )
γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας
Γεωπόνος
Αναστάτωση και αβεβαιότητα
Έντονη αναστάτωση στους Λιβαδιώτες κτηνοτρόφους προκάλεσε η
φημολογία σχετικά με τη σύλληψη γνωστού ιδιοκτήτη μεγάλης γαλακτοβιομηχανίας λόγω τεράστιων οικονομικών χρεών (επιβεβαιώθηκε αργότερα). Ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας έχει αρκετά σοβαρές εμπορικές
συναλλαγές με το Λιβάδι, αφού έχει συμφωνήσει και παραλαμβάνει το
μεγαλύτερο μερίδιο του παραγόμενου γάλακτος της περιοχής μας. Μια ιδιαιτέρως αρνητική εξέλιξη στον κτηνοτροφικό τομέα του χωριού μας που
επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά πόσο μετέωροι και απροστάτευτοι είναι οι
αγροτοκτηνοτρόφοι απέναντι στα τερτίπια των μεγαλοϊδιοκτητών του
κλάδου.
Σπορές με δυσκολίες αλλά ηλιόλουστο Πάσχα
Η έντονη ξηρασία του Απριλίου στην περιοχή του Λιβαδίου δυσκόλεψε
τους γεωργούς στις εργασίες σποράς, κυρίως του καλαμποκιού. Πολλοί εξ
αυτών αναγκάστηκαν και πότισαν τα χωράφια τους για να μπορέσουν να
τα σπείρουν, αυξάνοντας με το καλημέρα το κόστος παραγωγής τους.
Στον αντίποδα, οι ηλιόλουστες μέρες της μεγάλης εβδομάδας και του
Πάσχα βοήθησαν όλους τους Λιβαδιώτες, ντόπιους και επισκέπτες, να
χαρούν και να απολαύσουν το όμορφο χωριό μας.
Οι κτηνοτρόφοι έσφαξαν τα αμνοερίφιά τους με τιμές 5,4 έως 5,8 ευρώ το
κιλό, αλλά, όπως κάθε χρόνο, οι τιμές δεν ανταποκρίνονται στον κόπο και
την προσπάθεια που καθημερινά καταβάλλουν.
Βιολογική «Ασπιρίνη» Κρήτης
Μια επαναστατική ανακάλυψη στο χώρο των φαρμάκων είναι αυτή την
περίοδο σε πορεία πιστοποίησης από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων
(ΕΟΦ). Μια ομάδα καθηγητών του πανεπιστημίου Κρήτης παρασκεύασε
μια νέα κάψουλα, η οποία αποτελείται αποκλειστικά από τρία είδη κρητικών βοτάνων διαλυμένων σε ελαιόλαδο, και θα αλλάξει όλα όσα μέχρι σήμερα γνωρίζαμε για την προστασία της υγείας μας από τα κρυολογήματα και
την κοινή γρίπη.
Η ιδέα της έρευνας βασίστηκε σε λαϊκές παραδόσεις που μαρτυρούσαν
πως το συγκεκριμένο αφέψημα ήταν παλιά κρητικό γιατρικό κατά της γρίπης. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του φυσικού αυτού φαρμάκου προέρχονται
από τα τρία κρητικά βότανα που θεωρούνται ευεργετικά για τον οργανισμό
μας, διαλυμένα σε ελαιόλαδο, οι φαρμακευτικές ιδιότητες του οποίου είναι
γνωστές από την αρχαιότητα.
Η βιολογική «ασπιρίνη» της Κρήτης αποτελεί ένα από τα πιο λαμπρά
επιτεύγματα του Πανεπιστημίου Κρήτης, στον τομέα της φαρμακολογίας,
και στόχος των επιστημόνων είναι να ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα.
Πληροφορίες : Διαδίκτυο
οικογένεια καθιστούν κάθε προσπάθεια καλλιέργειας ασύμφορη λόγω και
του αυξημένου κόστους παραγωγής. Η τελική μορφή των μέτρων αναμένεται να ανακοινωθεί τον Ιούνη εν μέσω καλοκαιριού για αποφυγή άμεσων
αντιδράσεων.
Είναι γεγονός ότι στην Ελλάδα υπάρχει καθυστέρηση στη συγκέντρωση
γης και ακίνητης περιουσίας, σε σχέση με άλλες ισχυρές καπιταλιστικές
χώρες της Δ. Ευρώπης και τις ΗΠΑ. Η ιδιοκατοίκηση στη χώρα μας βρίσκεται σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα (άνω του 80% των ελληνικών οικογενειών έχουν δικό τους σπίτι), ενώ παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα ο
μέσος γεωργικός κλήρος, ο οποίος δεν ξεπερνά τα 50 - 55 στρέμματα. Αυτό
χαλάει τα σχέδια των επιτήδειων μεγαλοεπενδυτών που επιθυμούν τεράστια φιλέτα αγροτικής και αστικής γης.
Εδώ λοιπόν έρχεται να παίξει το ρόλο της η τρικομματική συγκυβέρνηση
επιταχύνοντας την απομάκρυνση των μικρών και μεσαίων αγροτών από τα
χωράφια τους με τη δυσβάστακτη φορολογία.
Πληροφορίες : Ανακοίνωση ΚΚΕ Ελασσόνας
Φόλες
Ένας «πρωτότυπος» τρόπος μαζικής θανάτωσης των αδέσποτων σκύλων
επιλέχθηκε από κάποιους στο Λιβάδι. Η γνωστή και πάντα επικίνδυνη
μέθοδος των δηλητηριασμένων δολωμάτων, γνωστά ως φόλες. Όμως, από
τα θανατηφόρα δολώματα δεν γλύτωσαν ούτε τα κατοικίδια των Λιβαδιωτών. Είναι λυπηρό και παράνομο να χρησιμοποιούνται τέτοιες εγκληματικές μέθοδοι για τη λύση ενός προβλήματος. Τα πολλά αδέσποτα ζώα, όπως
και οι πολυάριθμοι «αδέσποτοι» άνθρωποι (ζητιάνοι, άστεγοι, επαίτες,
λαθρομετανάστες κ.τ.λ.) αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της εποχής
μας, του κοινωνικοοικονομικού μας συστήματος. Ο δηλητηριασμός τους
αποτελεί καραμπινάτο έγκλημα.
Πρόβλημα με την εξισωτική
Απορρίφθηκαν οι μισοί και πλέον αγρότες από τον πρώτο έλεγχο για την
εξισωτική αποζημίωση του έτους 2012 μιας και σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ
δεν αποδείκνυαν τον τόπο μόνιμης κατοικίας τους! Και αυτό γιατί πλέον
δεν φτάνει η βεβαίωση μόνιμης κατοικίας που έπαιρναν από τον Δήμο αλλά
πρέπει στη φορολογική τους δήλωση να δηλώνουν ως πρώτη κατοικία το
Λιβάδι. Μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις ζήτησαν βεβαίωση ότι τα παιδιά
του παραγωγού πηγαίνουν στο σχολείο του χωριού!
Οι περισσότερες περιπτώσεις όμως οι οποίες φαίνεται ότι θα λυθούν προέκυψαν από το γεγονός ότι ο αγρότης δήλωνε στη φορολογική του δήλωση ως φιλοξενούμενος του πατέρα του (μιας και σε αυτόν είναι ακόμη η
ιδιοκτησία του σπιτιού) και ο ΟΠΕΚΕΠΕ ζητά επιπλέον το Ε1 του πατέρα
του αγρότη στο οποίο να φαίνεται ότι αυτός κατοικεί μόνιμα στο Λιβάδι!
Η γραφειοκρατία σε όλο της το μεγαλείο και ενώ ένα χρόνο μετά, και η
εξισωτική ήδη έχει καθυστερήσει πολύ να πληρωθεί.
Μάλλον δεν έχουν λεφτά και ψάχνουν δικαιολογίες…..
Εκτροφή Εντόμων
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), στα μέσα
Μαΐου 2013, παρουσίασε μια έκθεση - πρόγραμμα με το οποίο μας προτρέπει να στραφούμε σε εκτροφή εντόμων τα οποία στη συνέχεια θα τα τρώμε.
Είναι, όπως αναφέρεται, πλούσια πηγή πρωτεϊνών και ιχνοστοιχείων και
αναπαράγονται εύκολα.
Δηλαδή στο Λιβάδι του μέλλοντος, των μυαλωμένων της παγκόσμιας
καπιταλιστικής δομής, θα εκτρέφουμε κατσαρίδες και σκαθάρια ή καλύτερα κάμπιες, αντί για αρνάκια, κατσικάκια και μοσχαράκια. Ετοιμαστείτε,
λοιπόν, συγχωριανοί μου για σούβλες με ακρίδες και σκαθάρια, κριθαράκι με
κάμπιες, ρύζι με μύγες και για τα παιδιά μας παπαρίτσα με γάλα χρυσόμυγας (ζαγκαρνάς). Γιατί εκεί θέλουν να μας οδηγήσουν οι κάτοχοι του
παγκόσμιου πλούτου και οι υποστηρικτές τους, να αρμέγουμε … ζαγκαρνάδες (ή ... βατράχια, όπως έλεγε κάποτε ο Γιάγιας!).
Γιορτή Αγίου Μόδεστου
Δεν πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη κτηνοτροφική γιορτή με τα γνωστά δρώμενα (κούρεμα αρνιών, χορευτικά συγκροτήματα, ψήσιμο αρνιών,
γλέντι), λόγω του ότι συνέπεσε με τη μεγάλη εβδομάδα του Πάσχα. Συγκεκριμένα, η γιορτή θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί 30/4/2013 βράδυ και
1/5/2013 πρωί, αλλά ήταν Μ. Τρίτη και Μ. Τετάρτη αντίστοιχα.
Φόρος και στα χωράφια
Μετά το χαράτσι στα ακίνητα έρχεται και νέος φόρος, στα χωράφια αυτή
τη φορά. Τα 12-13 ευρώ το στρέμμα που θα επιβαρύνουν κάθε αγροτική
9
ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ No 15 επιμέλεια Γκατζούνη̋ Γιάννη̋
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
1
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΙΑΡΧΟΥ
Ένας χρόνος απουσίας
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
1. Σα ψωμί που δεν είναι έτοιμο να φουρνιστεί (βλαχ, 3 λέξεις)
3. Ντι μούλτ’ μκάρι βα τι αντάρι κα
…………… (αντίστρ)
4. Ντάριο …….. σπουδαίος Ιταλός θεατρικός συγγραφέας
5. Από διηγήσεις πατεράδων μας:Νου ντισφιτσιάμου κάρτι λα σκουλιό σ’………
τρέι άνι λα πέμπτα. Η έκτη εκείνα τα χρόνια ήταν κάτι σαν μεταπτυχιακό!
6. Κέντρο Ειδικών Υποτροφιών
7. Μπροστά στο τζάκι είναι πάντα καθαρή στα λιβαδιώτικα σπίτια
8. Αντίο και στον Ρέι Μάνζαρεκ, συνιδρυτή των Doors, που όσοι ακούμε ………..
μουσική τον έχουμε βάλει στο πάνθεον το
δικό μας
9α. Ο ………… (βλαχ) ήταν βαρύς φέτος.
Ανεργία, απολύσεις, χαράτσια, πείνα, εξαθλίωση. Άντε να ’ρθει το καλοκαίρι μπας
και κάτω από τον πλάτανο το δούμε λίγο
αλλιώς.
9β. Γκρ’νου (ελλ)
11. Φυσάει δροσερός …………. (βλαχ) απ’
τον Όλυμπο και το κεντημένο με τσιγκε-
ΚΑΘΕΤΑ
1. Κώλος ξεσκέπαστος (βλαχ)
3α. Το βασικό υλικό για το χτίσιμο τις
περασμένες δεκαετίες. (βλαχ) Έχτιζαν
όμορφα σπίτια, ευάερα και ευήλια, με
ωραίες στέγες, με αυλές, με αχυρώνες, με
υπόγεια και αυλές. Πού πήγαν όλα αυτά;
3β. Χίτσι (ελλ). Νοστιμότατα άσπρα και
μαύρα. Θυμάμαι ότι, παρά τους πολλούς
νταργάτες που πρόσεχαν παλιά τ’ αμπέλια, οι παιδικές επιδρομές ήταν συχνές.
Γλυκός πειρασμός.
4. Μύτη χωρίς τέλος (βλαχ)
5. Βούτυρο (βλαχ)
6. Αρ’κία τσι μπιούμου ιαρά μούλτου …….
(αντίστρ), τ ατσιά νου ν’ ντουάρι κάπλου.
7. Ατούμσια (ελλ)
8. Επούλωση πληγής (βλαχ)
9α. Λατρευόταν από τους ινδιάνους στις
ζούγκλες (αντίστρ)
9β. Ουν’ στάσι ντι π’νι κου νθιάμ’ κάσου ντι
του ……….. , και την άλλη μέρα ξαναπεινάς
10. Ειδικό ξύλο-στήριγμα, που βοηθούσε
στο φόρτωμα των μουλαριών, όταν δεν
υπήρχε δεύτερο άτομο. Χρησιμοποιούνταν και για εκφοβισμό ζώων και ανθρώπων, γι’ αυτό και η έκφραση: σ’ ντέτς γκίνι
κ’ βα λιάου ………..
11α. Αφλάι ούνου ………., δηλαδή ανακάλυψα μια πηγή νερού
11β. Δε θ’ αντέξει, βα ……… ντι ζόρι
12. Κόκκινο, πράσινο και μαύρο χρώμα
είχαν κυρίως τα λιβαδιώτικα ……….. διάσημα σ’ όλη την Οικουμένη. Στρωμένα σε
λάκι κουρτινάκι γίνεται αφορμή για μια κάθε λιβαδιώτικο σπίτι, του έδιναν μια
ωραία φωτογραφία
αρχοντιά.
12. Πώς; Άφωνο (βλαχ)
13. Νου άρι αστ’σιάρ’ αμπ’λτίρι κ’τσέ ιάστι
………………………
14α. Τι θες …….; αντί για ορίστε
14β. Λουλούδια που ούτε απ’ αυτό το
σταυρόλεξο λείπουν
16. Ακούμε τους υπουργούς να μας μιλάνε
για ανάπτυξη και μας πιάνουν τα
……………. (βλαχ)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. ΚΑΠΝΙΝΙΒΙΝΙΤ 3. ΥΟΚΡΟΠ 4. ΦΟ
5. ΑΡΜΑΣΙΜΟΥ 6. ΚΕΥ 7.ΒΑΤΡΑ 8. ΡΟΚ 9. ΙΑΡΝΣΙΤΑΡΙ 11. ΒΙΝΤΟΥ 13. ΣΡΜΠΤΟΥΑΡΙ 14. ΜΟ-ΙΑ
16. ΑΡΝΤΕΡΙ
ΚΑΘΕΤΑ 1. ΚΟΥΡΟΥΝΤΙΖΒΛΙΤΟΥ 3. ΚΙΑΤΡΣΥΚΑ 4. ΝΑΡ 5. ΟΥΜΤΟΥ 6. ΝΥΟΠΜ 7. ΤΟΤΕ
8. ΒΙΝΤΙΚΑΡΙ 9. ΜΕΤΟΤ-ΦΟΥΑΛΙ 10. ΦΟΥΡΚΑ
11. ΙΖΒΟΥ-ΚΡΙΑΠ 12. ΚΙΛΙΜΙΑ
10
Έφυγε πριν από ένα χρόνο αφήνοντας πίσω του μια πλούσια συγκομιδή: το
ήθος ενός ακεραιωμένου ανθρώπου. Έφυγε όρθιος και αξιοπρεπής, όπως ήταν
πάντοτε, με καθαρά και αδειανά χέρια. Σήμερα ακούμε
τον λόγο της απουσίας του. Και τα λίγα λόγια, οι λίγες
λέξεις είναι καμωμένα από την απουσία του. Χάσαμε
την αμεσότητα της παρουσίας του. Δεν υπάρχει το
πρόσωπο, η μνήμη μας όμως λειτουργεί απερίσπαστη
από τα καθημερινά και φευγαλέα, τα εφήμερα και
συγκρατεί τα παραμόνιμα στοιχεία του προσώπου του.
«Το πιο τίμιο ήταν η μορφή του». Ακτινοβολούσε
αγάπη για όλους, συγκατάβαση, καλοσύνη, ανθρωπιά.
Προσηνής και μειλίχιος, οικείος. Ήταν δίκαιος και ίσος
σε όλες του τις πράξεις, αλλά και με κατανόηση και
επιείκεια για όσους πίστευαν άλλα, σκέφτονταν αλλιώς. Περηφάνια του ήταν η
μετριοφροσύνη του.
Γνωστός δικηγόρος με γενική αποδοχή στήριξε αφιλοκερδώς «αδύνατους»
στα δικαστήρια. Συμμεριζόταν τις στερήσεις και τον πόνο τους. Δεν έκανε περιουσία, δεν τον ενδιέφεραν τα υλικά και τα πρόσκαιρα. Ο βίος του ήταν λιτός και
απέριττος. Αρνούνταν την κουλτούρα της κατανάλωσης. Όραμά του στάθηκε
πάντοτε η κοινωνική δικαιοσύνη. Γι’ αυτή αγωνίστηκε αταλάντευτα και διακινδύνεψε. Ένας συνάδελφός του μου είπε κάποτε: «Ο Γιάννης Τριάρχου έπρεπε να
γίνει παπάς».
Δημιούργησε οικογένεια, χάρηκε παιδιά και εγγόνια, γνώρισε χαρές και συγκινήσεις πολλές. Όλα αυτά, μαζί με τις ανεξάντλητες εσωτερικές δυνάμεις του, τον
στήριξαν στις δύσκολες στιγμές του που ήταν αρκετές. Τις ξεπερνούσε όλες και
φαινόταν ότι κάθε φορά άρχιζε πάλι μια καινούρια ζωή. «Την πήδηξα πάλι»,
έλεγε. Διψούσε για ζωή, ήταν παρών παντού, είχε πολλαπλά ενδιαφέροντα. Χαιρόταν τον διάλογο, αρνούνταν τους στημένους παράλληλους μονολόγους.
Ήξερε να ακούει τον αντίδικο λόγο. Χαιρόταν κανείς τον καλό συζητητή και
όταν ακόμη διαφωνούσε με κάποιες από τις απόψεις του. Ο λόγος του ήταν
ευθύς, αρνούνταν τα λόγια τα λοξά και τα υποψιαζόταν. Έτσι τον γνώρισα τα
τελευταία χρόνια που μου χάρισε τη φιλία του.
Για την πατρίδα του το Λιβάδι μιλούσε με συγκίνηση, όπου κι αν βρισκόταν.
Ζούσε τις στιγμές που έζησε εκεί. Η προκοπή και η προβολή του χωριού ήταν
μόνιμη έγνοιά του. Στήριξε Λιβαδιώτες σε δύσκολες ώρες. Κοντά του μαθήτευσαν Λιβαδιώτες, υποψήφιοι δικηγόροι και τη μαθητεία τους αυτή τη θυμούνται.
Τον θυμούνται σαν πατέρα τους. Στην πατρίδα του τώρα ησυχάζει, όπως ήταν
η τελευταία του εντολή. Ξαναγύρισε στη γη του από όπου ξεκίνησε το μεγάλο
ταξίδι του. Σήμερα βρίσκεται τόσο μακριά και τόσο κοντά μας. Για μας, τους
επιζώντες ακόμη, η μνήμη του μας αγγίζει και μας πληγώνει.
Το περασμένο καλοκαίρι μας σημάδεψε με δύο απώλειες: του Γιάννη και του
Χρίστου Τσολάκη, του μεγάλου δασκάλου που αγαπούσε το Λιβάδι. Ανάμεσα
στους δύο υπήρχε βαθιά εκτίμηση.
Κώστας Προκόβας
Η µ ουσική, δίνει ψυχή στον κόσµ ο, φτερά στο µ υαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε όλα.
Σούλης Kοντοφάκας και Θόδωρος Ψαλλίδας
γράφουν οι: Σούλης
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΑΚΑΣ
Η ΓΕΛΑΣΤΗ ΑΝΗΦΟΡΑ
ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ
Τσέμπαλο
διανύει τη ραδιοφωνία
υπόλευκη κι ασώματη
λάμψη καθομιλούμενη
στους άνομους ουρανούς
μετά το πραξικόπημα.
Ν.Δ. Καρούζος
Όταν σκέφτεσαι τις δύο λέξεις, «ελληνικό ροκ»... , τότε το πρώτο
όνομα που σου έρχεται στο νου -είτε είσαι μεγάλος είτε μικρός οπαδός της ροκ μουσικής σκηνής της Ελλάδας- λογικά είναι οι Τρύπες.
Το συγκεκριμένο συγκρότημα άνοιξε το δρόμο για επόμενους καλλιτέχνες, ενώ είναι το πρώτο σχήμα που συνδύασε το ροκ με τον ελληνικό στίχο. Φυσικά, μετά το όνομα Τρύπες, έρχεται το ονοματεπώνυμο, Γιάννης Αγγελάκας, ο οποίος εδώ και τρεις δεκαετίες καταφέρνει
να εντυπωσιάζει με τη στιχουργική, τη μουσική αλλά και τη συγγραφική του δουλειά. Τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια ακολουθεί
«μοναχική» δισκογραφική πορεία, αρχής γενομένης με το soundtrack
της ταινίας «Ο Χαμένος τα Παίρνει Όλα» του Νίκου Νικολαϊδη. Στη
συνέχεια, κυκλοφόρησε μαζί με μια παρέα μουσικών, τους Επισκέπτες,
το «Από ’δω και Πάνω», έναν δίσκο ορόσημο για την εγχώρια μουσική, δύο δίσκους με βιολί και τσέλο, το soundtrack της ταινίας «ψυχή
βαθιά» του Παντελή Βούλγαρη, αλλά και τον τελευταίο «Όσο κι αν
Δέρνει ο Άνεμος» με μουσικές από την Κρήτη. Θα μπορούσα να αποφύγω όλα τα παραπάνω, καθώς η πορεία του Αγγελάκα είναι λίγο
πολύ γνωστή. Η αναμονή ήταν κάτι παραπάνω από τεράστια για ένα
καινούριο υλικό από τον Γιάννη Αγγελάκα. Η στιγμή ήρθε, και φέτος
ο θεσσαλονικιός τραγουδοποιός επιστρέφει με νέα τραγούδια, μουσικές και στίχους που βάζουν σε σκέψεις, δίσκο σύγχρονο, φτιαγμένο
από υλικά πρωτόπλαστα μυθικής αξίας, πολύ ψυχή και μεράκι, καθ’
όλα επίκαιρο, άκρως πολιτικοποιημένο και πολύ πολύ δυνατό. Η
μουσική συντροφιά δεν αλλάζει και πολύ και σε αυτή τη δισκογραφική δουλειά, με τους Ντίνο Σαδίκη, Χρήστο Χαρμπίλα, Τίτο Καργιωτάκη, Νίκο Βελιώτη και Στάθη Αραμπατζή να είναι οι βασικοί μουσικοί και συντελεστές, όπως και στα προηγούμενα αξιόλογα άλμπουμ.
Με την πρώτη ακρόαση υπάρχουν κάποια τραγούδια που θα σας
καρφωθούν στο μυαλό αβίαστα. Μουσικές παράξενες -άλλες χιλιοπαιγμένες και χιλιοτραγουδισμένες, άλλες δύσκολες και περίπλοκες-
ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΕΡΙΑ
ΓΚΡΕΚΟΥ
Παρουσιάζει ο συγγραφέας Βασίλης Μόσχης
Ποιος θέλει να αποκοπεί από τις ρίζες του; Ποιος να εγκαταλείψει τον τόπο του; Τους δικούς του; Τον τόπο που γεννήθηκε
και μεγάλωσε; Κανείς! Εν τούτοις, χιλιάδες ανθρώπων, εδώ και
αιώνες, αναγκάζονται να βρουν άλλη γη. Και να
ξεκινήσει το μαρτύριο του Γολγοθά για τον
καθένα ξεχωριστά.
Η Γλυκερία Γκρέκου, με το μυθιστόρημά της,
μας δείχνει το μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσουμε για να αντιληφθούμε, εν τέλει,
ότι οι ρίζες πάντα μας ακολουθούν, πάντα
μας γνέφουν να γυρίσουμε πίσω. Είναι η
δύναμη εκείνη που γεννήθηκε από τα
πρώτα χαμόγελά μας, τις πρώτες μας
χαρές αλλά και εκείνες τις στιγμές που
στάθηκαν παράμερα και μας έδειξαν τις
πρώτες μας λύπες. Όλα αναμνήσεις, μια
αγκαλιά συναισθήματα που μας ακολουθούν πάντα και μας ριζώνουν σε
έναν τόπο, εκεί, που, όπου κι αν κοιτάξεις, θα δεις γνώριμα χαμόγελα και
χαρούμενα πρόσωπα και τον ίδιο
πάντα ήλιο να δείχνει τα δικά σου
όνειρα και ελπίδες.
Στο μυθιστόρημα της Γλυκερίας
Γκρέκου, «Η Μοναξιά των Συνόρων», ξανοίγεται ένα σύγχρονο θέμα
που ταλανίζει, εξ ίσου, ντόπιους και πρόσφυγες. Ρίχνει το φως της σε σκοτάδια που, εν αγνοία μας ή εν γνώσει μας, θέλουμε να τα έχουμε αδιάρρηκτα από οτιδήποτε θα
μπορούσε να χαλάσει την ηρεμία της καθημερινότητάς μας. Η
διεισδυτική της ματιά ακολουθεί το παρελθόν όλων και μας
«ανακαλύπτει» ότι η προσφυγιά είναι «προνόμιο», αν όχι όλων
μας, των περισσοτέρων από μας. Και μας οδηγεί σε σκέψεις που
φωτίζουν την αλήθεια που αγνοούσαμε.
Η μικρή ηρωίδα του βιβλίου, η Χαμιντάινα, είναι πρόσφυγας
από το Αφγανιστάν που μαζί με τον αδερφό της, με μύρια όσα
βάσανα, έφυγαν από την πατρίδα τους και κατέληξαν στη δική
μας. Είναι φοβισμένη, μια άγνωστη ψυχή που κρατάει σφιχτά
στην αγκαλιά της τη δική της μοναξιά. Η άλλη ηρωίδα, η Χαρούλα, μια συνταξιούχος δασκάλα, ζει τη δική της μοναξιά, ακριβώς
δίπλα από το υπόγειο όπου ακούγονται οι χτύποι της μοναξιάς
και του φόβου της νεαρής προσφυγοπούλας.
Τότε, αντιλαμβάνεται πραγματικά ότι ο φόβος, η αγωνία, το
μετεξελίσσονται σε μοναδικές στα «χέρια» και την έμπνευση του Αγγελάκα, ιδανικού καλλιτέχνη στη προσθαφαίρεση, ενώ οι στίχοι θα τραβήξουν αμέσως την προσοχή σας.
Σε κάθε νέα ακρόαση ο ενθουσιασμός μεγαλώνει ακόμη περισσότερο: θα ανεβάζετε ένταση όλο και πιο πολύ, θα αρχίσετε να προσέχετε
την ενορχήστρωση των κομματιών, το μπαγλαμαδάκι που βγάζει δυναμισμό ηλεκτρικής κιθάρας, τα άγρια ηλεκτρονικά που
σε στριφογυρίζουν ανελέητα και
τέλος τις δοξαριές του Βελιώτη.
Η «Δικαιοσύνη», «Άγγελος», το
«Γλέντι» που διαθέτει ένα δυνατό
ρεφρέν που το απομνημονεύεις
αμέσως. Η «Μαύρη Νύχτα», ένα
τραγουδι αφιερωμένο στον
Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Παύλο, με τον τίτλο παρμένο από έκφραση με την οποία ο Μητροπολίτης χαρακτήρισε το
κόμμα της Χρυσής Αυγής. Το εξαιρετικό ενδιαφέρον εδώ είναι η
συνεργασία στα φωνητικά με τον Αργύρη Μπακιρτζή (τραγουδιστή
των Χειμερινών Κολυμβητών, το «Σαράβαλο», φοβερός ο στίχος «η
φτώχεια είναι πιο φρόνιμη αν νιώθει ότι φταίει», ενώ το συναίσθημα
που βγάζουν τα φωνητικά του πολυφωνικού σχήματος «Διώνη» προκαλούν ανατριχίλα. Οι «Τηλεντρόγκες», οι «Πόθοι» με το φανταστικό
τσέλο του Βελιώτη αλλά και η μακρινή φωνή που ξεπετάγεται δίνοντας μια άλλη άποψη στο κομμάτι. Φτάνοντας στο τραγούδι νούμερο
10 ανεβαίνουμε όλοι μαζί τη «Γελαστή Ανηφόρα» με χαρά, φάλτσα και
παραφωνίες, το ερωτικό «Ποτάμι» μας συνεπαίρνει και ο «Γιαννάκης»
μας αποχαιρετάει προσφέροντάς μας «Όλα τ’ αστέρια τ’ ουρανού»,
έτσι απλά στο νέο του άλμπουμ. Αποφεύγουμε να μιλήσουμε για κορυφαίες στιγμές του δίσκου. Δεν μπορείς να διαλέξεις το καλύτερο ανάμεσα από καταπληκτικά μοναδικά τραγούδια. Οι στίχοι αποδεικνύουν
την αστείρευτη έμπνευση του καλλιτέχνη, που ελάχιστοι διαθέτουν.
Με λίγα λόγια, ο Γιάννης Αγγελάκας έκανε το θαύμα του πάλι (δεν
μπορούσε να γίνει και διαφορετικά) και παρουσιάζει ένα ακόμα μοναδικής αξίας άλμπουμ, θα τολμούσαμε να πούμε καταπληκτικό. Έτσι κι
αλλιώς η ομολογουμένως επίκαιρη προσέγγιση των πραγμάτων, την
ώρα που όλοι οι άλλοι σιωπούν, τον κάνει μοναδικό.
Ο δίσκος ακούγεται ασταμάτητα. Απλά κορυφαίο!
άγχος ενός ξεριζωμένου δεν είναι «προνόμιο» των άλλων. Είναι
όλων μας. Ο φόβος, δεν γεννιέται από το διπλανό μας. Γεννιέται
από τη φτώχια, την απόγνωση, τη μιζέρια. Αυτά πρέπει να πολεμήσουμε για να ανοίξουν ελεύθερα οι αγκαλιές μας.
Τι να πει για τον ξεριζωμό και την προσφυγιά των δικών της
από τον Πόντο! Η ζωή επαναλαμβάνεται. Ποια ήταν η αντιμετώπιση των ντόπιων της εποχής εκείνης; Η ζωή αντιγράφει και
πάλι!
Έρχεται σε σύγκρουση με τη Ρόζα, την γυναίκα που τη
βοηθά στις δουλειές του σπιτιού, η οποία
είναι κι αυτή πρόσφυγας από την
Αλβανία. Έχει όμως εγκλιματιστεί
στη χώρα και βλέπει με διαφορετικό
μάτι, τώρα πλέον, τους νεοφερμένους. Πόσο αδύνατη μνήμη διαθέτουμε!
Το μυθιστόρημα της Γλυκερίας
Γκρέκου δεν έχει σκοπό να διδάξει
τίποτα. Καταθέτει τα γεγονότα της
μπροστά μας και απλώς προκαλεί τις
μνήμες μας να επιπλεύσουν για να αναλογιστούμε ένα παρελθόν που συνεχώς
επαναλαμβάνεται, συνεχώς αδικεί και
συνεχώς λησμονιέται.
Κανείς δεν πρόκειται να χάσει διαβάζοντας το μυθιστόρημα αυτό. Πλουσιότερος
θα νιώσει, γιατί θα ξεσκεπάσει τη σκέψη του
και τη λογική του. Και κάτι τελευταίο. Το
βιβλίο «Η Μοναξιά των Συνόρων» εντάσσεται στη συλλογή της νεανικής λογοτεχνίας
του εκδοτικού οίκου. Απεναντίας! Μπορεί και
πρέπει να διαβαστεί και από ενήλικες.
Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:
Αθήνα, 2012. Μια ηλικιωμένη Ελληνίδα δασκάλα, με καταγωγή από τον Πόντο, ζει μόνη και αισθάνεται ξένη στον τόπο όπου
γεννήθηκε, μεγάλωσε, εργάστηκε και έκανε τη δική της οικογένεια. Φοβάται να βγει από το σπίτι της, φοβάται να ζήσει μια
κανονική ζωή εξαιτίας των ξένων που έχουν «καταλάβει» τη γειτονιά της. Στον απέναντι δρόμο ζει ένα κορίτσι, προσφυγόπουλο από το Αφγανιστάν. Κι αυτό επίσης ζει στο φόβο και βιώνει
αντίστοιχα τη μοναξιά που νιώθει κάθε πρόσφυγας. Όταν η
μοναξιά γίνεται αφόρητη, η ηλικιωμένη γυναίκα αισθάνεται πως
η ζωή δεν έχει αξία αν δε μοιράζεσαι την καθημερινότητα με
άλλους ανθρώπους. Σκαρφίζεται ένα κόλπο, γνωρίζεται με τη
μικρή και έτσι αναπτύσσεται μια ανθρώπινη σχέση ανάμεσά
τους… Μια ιστορία που θα μπορούσε να είναι αληθινή, ένα εξαιρετικό βιβλίο-καθρέφτης της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.
11
...με τα γιορτινά τους!
προεστοί και η εκκλησία προσπάθησαν να κατευνάσουν τα
πνεύματα και να ξαναφέρουν την ηρεμία. Μπορεί κανείς να
φανταστεί ένα ανάλογο γεγονός στις μέρες μας.
Για τα αίτια και τις συνέπειες της ληστοκρατίας που ήταν
ελληνικό και βαλκανικό φαινόμενο έχουν γραφεί μελέτες και
βιβλία από Έλληνες και ξένους. Δεν είμαστε ειδικοί σε αυτό
το θέμα, μπορεί κανείς να αναζητήσει τις πηγές και να μορφώσει μια πιο συγκροτημένη άποψη.
Στο Λιβάδι και γενικότερα στην ευρύτερη περιοχή του
Ολύμπου έδρασαν οι συμμορίες των αρχιλήσταρχων: Γιαγκούλα, Γκαντάρα, Μπαμπάνη (αδελφοί Μπαμπάνη), Τσαμήτρα και Τζατζά. Το Λιβάδι ήταν, κυρίως, η περιοχή δράσης
του Φώτη Γιαγκούλα. Ήταν τότε το μεγαλύτερο και πλουσιότερο χωριό της περιοχής. Είχε τσελιγκάτα, μεγαλοκτηματίες, εμπόρους και μια «αστική» και μικροαστική τάξη. Γενικά παρουσίαζε οικονομικό ενδιαφέρον για τους ανθρώπους
που ήθελαν να ζήσουν και να σταδιοδρομήσουν με τη
ληστεία. Λέγεται ότι η πρώτη συμμορία του Γιαγκούλα
συστάθηκε στο Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία και ότι στο
Λιβάδι έγινε η πρώτη ληστεία. Γνώριζε το χωριό. Νέος, αμούστακο ακόμη παλικάρι, ήταν βοσκός στον καναρά του κρεοπώλη Κώστα Σαλαβάτη. Ο καναράς ήταν μικρό κοπάδι που
συντηρούσαν οι κρεοπώλες για έκτακτες ανάγκες του καταστήματός τους. Ληστής αργότερα ο Γιαγκούλας με πλούσια
Πάνω σειρά: δεύτερος από αριστερά Γιάννης Μπόλης (Λουγκογιάννης)
Μεσαία σειρά: Γιάγκος Μαρνός – Γιάννης Καρανίκας (του Κουλούση) – Φτεριώτης Γιώργος – άγνωστος– άγνωστος – γενιάδα και μακριά μαλλιά, αγνώριστος, σε ένα από τα καρΤουλίκας Κουτσομέρκος
τέρια του έπεσε πάνω στον Κώστα Σαλαβάτη. Του ζήτησε
Κάτω σειρά: Καψάλης Μιχάλης – άγνωστοι
Aρχείο φωτογραφιών ΕΣΛ. τρόφιμα – κατέβαινε τότε προς την Ελασσόνα – και ό,τι άλλο
χρειαζόταν, του υπέδειξε μια συστάδα θάμνων που θα τα
Α΄ Μέρος.
άφηνε και τον απείλησε με τον γνωστό τρόπο. Κατά την επιΗ ληστοκρατία στην Ελλάδα κράτησε έναν αιώνα, από το 1834 – πρώτα στροφή του μπαρμπα-Κώστα ο Γιαγκούλας του αποκαλύφτηκε.
χρόνια της απελευθέρωσης – ως το 1930. Ληστρικές συμμορίες εμφανί- Ο Γιαγκούλας καταγόταν από το χωριό Μεταξάδες της περιοχής Γρεβεστηκαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας με ονομαστούς αρχιλήσταρχους. Η νών τότε. Όταν απολύθηκε από τον στρατό, εκτέλεσε τον ενωμοτάρχη
έννομη τάξη και οι τοπικές κοινωνίες δοκιμάστηκαν. Δημιουργήθηκαν και του χωριού του, γιατί παρενοχλούσε σεξουαλικά την όμορφη εξαδέλφη
διπλωματικά επεισόδια, όπως συνέβη το 1870 με τη σφαγή τριών Άγγλων του που προστάτευε. Έτσι βγήκε στο κλαρί. Δεν το έκανε, όπως και οι
άλλοι λήσταρχοι, αναζητώντας τον
περιηγητών και ενός Ιταλού στο
αέρα της ελευθερίας ή κινούμενος
Δήλεσι της Θήβας από τη συμμορία
από ιδανικά. Κανείς δεν γινόταν
Τάκη και Χρήστου Αρβανιτάκη.
δεκτός στις συμμορίες, έγραφε ο
Ζητούσαν λύτρα και αμνηστία. Το
«Κώδικάς» τους, αν δεν είχε ενοχοζήτημα απασχόλησε και το αγγλικό
ποιηθεί για κάποια εγκληματική
κοινοβούλιο. Το ελληνικό κοινοβούΤου Κώστα Προκόβα
πράξη. Η δράση του Γιαγκούλα
λιο θεσμοθέτησε σκληρά μέτρα εναάρχισε και τελείωσε – ήταν ολιγόντίον των ληστών που εξέθεταν τη
χώρα και λυμαίνονταν την ελληνική ύπαιθρο, όταν μάλιστα η Ελλάδα είχε χρονη – με απαγωγές για λύτρα, ληστείες, άγριες εκτελέσεις και τρομονα αντιμετωπίσει πολλά και δύσκολα προβλήματα, πολιτικά και κοινωνι- κράτηση των ανθρώπων της υπαίθρου. Τον κυνηγούσαν τα αποσπάσματα
κά, εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους. Το 1831 δολοφονείται ο της χωροφυλακής, τον επικήρυξε το κράτος, τον συνέλαβαν, τον δίκασαν
Καποδίστριας που αγωνίστηκε να οργανώσει το κράτος μέσα από τα ερεί- στη Λάρισα, τον φυλάκισαν, δραπέτευσε – όχι βέβαια με ελικόπτερο.
Ξέφευγε με εντυπωσιακές κινήσεις.
πια και να θεμελιώσει ένα κράτος
Υποπτευόταν τους πάντες, ακόμη και
δικαίου. Το 1834 ο Κολοκοτρώνης
τους συντρόφους του, εκδικούνταν με
καταδικάζεται σε θάνατο «επί εσχάτη
άγριο τρόπο. Κατέσφαξε την ομάδα
προδοσία». Ο δικαστής Τερτσέτης
του διώκτη του ενωμοτάρχη Αποστόαρνείται να υπογράψει τη θανατική
λου. Έσφαξε και τον παπά μαζί με τον
καταδίκη και η ποινή δεν εκτελείται.
πρόεδρο του χωριού του, που του
Σώθηκε η τιμή της Επανάστασης.
είχαν ζητήσει χρήματα για να κτίσουν
Είχε τότε προκληθεί μεγάλη αναταναό της Παναγίας. Τους έδωσε τα
ραχή με τον Κολοκοτρώνη στα
χρήματα, αλλά ο ναός δεν κτίστηκε
μπουντρούμια του Ναυπλίου. Εκείνα
ποτέ. Τους θεώρησε καταχραστές,
τα χρόνια εμφανίστηκε η οργανωμέήταν όμως δυνατό η πολιτεία να επινη και απειλητική ληστοκρατία.
τρέψει κάτι τέτοιο, ναός με χρήματα
Το 1861 το Λιβάδι, αρκετά χρόνια
αρχιληστή που καταδίωκε και είχε
πριν γνωρίσει τους λήσταρχους του
επικηρύξει; Όλοι οι αρχιλήσταρχοι
Ολύμπου, έζησε ένα συνταρακτικό
του Ολύμπου ήταν βοσκοί σε κοπάδια
γεγονός. Μια συμμορία Τουρκαλβακτηνοτρόφων, δεν είχαν δικό τους
νών από τη Βερδικούσια Ελασσόνας
κοπάδι. Ήταν αγράμματοι άνθρωποι,
με αρχηγό τον Σέμο, Αλβανό δερβέναγα, επιτέθηκε στο χωριό. Ήταν 21 Σεπ 1925. Τα κεφάλια των λήσταρχων Μπαμπάνη, Γιαγκούλα και Τσαμήτα δαιμόνιοι και σατανικοί στο να ανακαλοκαίρι και εκείνη την ώρα διεξά- παλουκωμένα στα κάγκελα του σιδηροδρομικού σταθμού Κατερίνης. Θα τα επιθεω- λαμβάνουν και να εκτελούν επικίνδυγονταν οι εξετάσεις των μαθητών – ρήσει ο ίδιος ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος που θα επισκεφτεί επί τούτου για νες αποστολές. Δεν λογάριαζαν τη
ζωή των άλλων ούτε τη δική τους.
τότε γινόταν δημοσίως – ενώπιον λίγες μόνο ώρες την Κατερίνη.
Διακινδύνευαν καθημερινά, ζούσαν
των δασκάλων, των δημογερόντων
και της Σχολικής Εφορείας. Όρμησαν και άρπαξαν 60 μαθητές ως ομή- σαν κυνηγημένα αγρίμια. Οι συμμορίες δρούσαν αυτόνομα και για λόγους
ρους. Το γεγονός ήταν πρωτάκουστο όχι μόνο για το Λιβάδι. Συγκλονί- ασφαλείας. Για κάποια διαστήματα μικρά συνεργάζονταν (συνεργασία Γιαστηκε όλο το χωριό. Οι άνθρωποι πανικοβλήθηκαν, οι γονείς ιδιαίτερα τα γκούλα με Μπαμπάνη και Τζατζά), όταν το απαιτούσαν τα σχέδιά τους ή
είχαν χαμένα. Τα παιδιά τους στα χέρια άγριων και αδίστακτων υπανθρώ- όταν χρειάζονταν τον Γιαγκούλα που ήξερε λίγα γράμματα. Αρκετά για να
πων που ζητούσαν λύτρα. Τους δόθηκαν τα λύτρα και τα παιδιά απελευ- γράφει τα μπιλετάκια που έστελνε ζητώντας λύτρα ή να επιβάλλει χαράθερώθηκαν. Στη συμπλοκή όμως που είχε προηγηθεί σκοτώθηκαν τρεις τσια και να εκτοξεύει σκληρές απειλές σε όσους θα αρνούνταν και σε όσους
ληστές. Τρία αθώα παιδιά εκτελέστηκαν. Οι παλιοί παππούδες του χωρι- θεωρούσε «προδότες» ή υποπτευόταν ότι θα μπορούσαν να τον προδώού μνημόνευαν τα ονόματά τους. Το γεγονός αυτό ίσως ήταν το πιο σουν. Και οι φίλοι γινόταν εχθροί. Κατακλείδα σταθερή στα μπιλετάκια
συγκλονιστικό γεγονός της ληστοκρατίας στην Ελλάδα. Δεν είχε προη- ήταν η απειλή της χαντζάρας και δεν αστειευόταν. Είχε, όπως και οι άλλοι
γούμενο και, ευτυχώς, δεν υπήρξε και επόμενο, όσο γνωρίζουμε. Αρκετοί ληστές, τον δικό του «ηθικό κώδικα».
συνεχίζεται
κάτοικοι του Λιβαδίου τότε σκέφτηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό. Οι
Η ΛΗΣΤΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ
ΛΗΣΤΑΡΧΟΙ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ

νεος δημαρχος ο ν. ευαγγελου - Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου

ΗΧΩ των ΑΙΘΕΡΩΝ

THΣ EΛAΣΣONAΣ

6 - Ygeias Orama

ΥΠΟ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ - Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου

στην κυβέρνηση

Έχοντας υπόψη: ΕΓΚΡΙΝΟΥΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

www.festivalmiden.gr Το Festival Μηδέν στην Αθήνα

(8/9/2014) Εισήγηση του Γ. Θεοδωρίδη στο 15ο Συμπόσιο

Κατάλογος Μητρώου