Εισαγωγή στη Θεωρία της Ορθολογικής Επιλογής Η εισαγωγή στη θεωρία της ορθολογικής επιλογής (rational choice theory) αποτελεί μέρος της διδασκαλίας του μαθήματος «Φιλοσοφία των Κοινωνικών Επιστημών» που διδάσκεται σε συνεργασία με τον συνάδελφο Γ. Γκότση. Στα μαθήματα που θα έχουμε μαζί θα σας παρουσιάσω την πιο ενδιαφέρουσα σύγχρονη θεωρία στον χώρο των κοινωνικών επιστημών, τα εργαλεία της, τη μεθοδολογία της, κάποια από τα πορίσματά της, τα φιλοσοφικά και επιστημολογικά προβλήματά της και την κριτική που της έχει ασκηθεί. Η θεωρία της ορθολογικής επιλογής προέρχεται φιλοσοφικά από τον ωφελιμισμό και τον κλασικό φιλελευθερισμό και μεθοδολογικά από την οικονομική ανάλυση. Όμως έχει εξελιχθεί σε μια θεωρία της ανθρώπινης συμπεριφοράς που χρησιμοποιεί πλέον εργαλεία που προέρχονται και από χώρους όπως η θεωρία παιγνίων, η εξελικτική ψυχολογία, η γνωσιακή επιστήμη η συμπεριφορική βιολογία και φυσικά η φιλοσοφία. Το βασικό ερώτημα που θα θέσουμε και θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε είναι το εξής: είναι ο άνθρωπος ορθολογικός και αν είναι θα μπορούσαμε να προβλέψουμε την συμπεριφορά του; Προσπαθώντας να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό θα κάνουμε ταυτόχρονα μια εισαγωγή στη θεωρία αποφάσεων και στη στρατηγική σκέψη. Η εισαγωγή στην Θεωρία της Ορθολογικής Επιλογής (RCT) θα ολοκληρωθεί σε πέντε μαθήματα (15 ώρες): 1. 2. 3. Δευτέρα 12/4, 12.15-15.00 Δευτέρα 19/4, 12.15-15.00 Δευτέρα 03/5, 12.15-15.00 4. 5. Δευτέρα 10/5, 12.15-15.00 Δευτέρα 17/5, 12.15-15.00 [Προσοχή! Το μάθημα στις 26/4 θα γίνει από τον κ. Γ. Γκότση και δεν θα έχει σχέση με την RCT] Οι Κανόνες 1. Θα σας παρακαλέσω να είστε όλοι στις θέσεις σας μέχρι τις 12.10 το αργότερο. Θα κάνουμε ένα μεγάλο διάλλειμα (20 λεπτών) στη μέση του μαθήματος (γύρω στις 13.30). 2. Όπως γνωρίζετε όλοι ο διάλογος καταλαμβάνει χρονικά μεγάλο μέρος των μαθημάτων μου και αυτό θα γίνει και τώρα. Λόγω του μεγάλου αριθμού των συμμετεχόντων όμως θα σας παρακαλέσω να αυτοπεριοριστείτε για να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε την ύλη και να έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν όλοι όσοι έχουν κάτι σημαντικό να πουν. Αυτό σημαίνει ότι κι εσείς θα πρέπει να μιλήσετε μόνο αν έχετε κάτι σημαντικό να σχολιάσετε, προσθέσετε, διορθώσετε, απαντήσετε. Εσείς είστε ο κριτής και ελπίζω να κρίνετε σωστά. 3. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα εκφράσετε την απορία σας πριν προχωρήσουμε. Μην ντρέπεστε, ρωτήστε! Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβετε τα πάντα πριν προχωρήσουμε. 4. Για τις ανάγκες του μαθήματος έχει δημιουργηθεί το blog: http://www.rationalchoicetheory.net. Εκεί θα ανεβαίνουν οι ασκήσεις, οι λύσεις και οι σημειώσεις. Εκεί θα μπορείτε να συζητάτε ό,τι έχει σχέση με το σεμινάριο, να σχολιάζετε, να διατυπώνεται απόψεις, να διαφωνείτε και να τοποθετείστε. Θα λάβετε πρόσκληση και θα πρέπει να την δεχτείτε και να εγγραφείτε. Καθώς το blog είναι κλειστό θα σας παρακαλέσω να χρησιμοποιήσετε τα πραγματικά σας στοιχεία ώστε ό,τι γράφετε να είναι επώνυμο. Εάν κάποιος/α γράφει ανώνυμα θα αποκλειστεί από το blog. 5. Γενικά θα παρακαλέσω στη διάρκεια του σεμιναρίου να ελέγχετε τακτικά την ηλεκτρονική σας διεύθυνση, τουλάχιστον μία φορά την ημέρα. 6. Όταν θα κάνουμε κάποιο πείραμα ή θα παίζουμε κάποιο παιχνίδι προσπαθήστε να το αντιμετωπίσετε όσα σοβαρότερα γίνεται. Ο βασικός σκοπός δεν είναι η διασκέδαση ή η ταχυδακτυλουργική επίδειξη αλλά η έρευνα. Όχι μόνο δεν θα πρέπει να το αντιμετωπίσετε χαλαρά σαν να είστε σε διάλλειμα αλλά είναι η στιγμή που θα πρέπει να απομονωθείτε εντελώς από το περιβάλλον σας και να απαντήσετε αδιαφορώντας για τους διπλανούς σας. Ακολουθήστε τις οδηγίες, αποφύγετε τις ερωτήσεις και απαντήστε ειλικρινά. 7. Όλα όσα θα πούμε σε κάθε μάθημα θα ανεβαίνουν αμέσως μετά στο blog σε μορφή σημειώσεων. Για την ακρίβεια θα ανεβαίνουν μέχρι την Παρασκευή το βράδυ ή το Σάββατο νωρίς το πρωί (το αργότερο). 8. Αφού ανέβουν οι σημειώσεις θα ακολουθούν μία ή περισσότερες ασκήσεις. Θα τις λαμβάνετε το πρωί του Σαββάτου και θα έχετε περιθώριο να στείλετε τις απαντήσεις σας μέχρι την Κυριακή το πρωί (24 ώρες μετά). Οι καθυστερημένες απαντήσεις δεν θα λαμβάνονται υπόψη. 9. Τις απαντήσεις θα τις στέλνετε στη διεύθυνση rct@phs.uoa.gr και θα διορθώνονται από την υπ. διδ. Γιούλη Φωκά-Καβαλιεράκη. Επίσης σ’ αυτή τη διεύθυνση θα στέλνετε οτιδήποτε έχει σχέση με το μάθημα και θα σας απαντά η Γιούλη ή εγώ. 10. Στο σεμινάριο αυτό η συμμετοχή είναι μεγάλη. Σας ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον και ελπίζω να μην σας απογοητεύσω. Η επιτυχία του όμως εξαρτάται και από εσάς. Περιμένω λοιπόν η συνεργασία μας να είναι άψογη.