Obnovljivi izvori energije i alternativne tehnologije za proizvodnju energije doc.dr. Azrudin Husika 05 – 06.06.2014. godine Hotel „Sunce“, Sarajevo Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Konvencionalni i alternativni izvori energije Konvencionalni izvori energije nekad – drvo i drugi oblici biomase danas – fosilna goriva Alternativni izvori energije svaki iskoristivi izvor energije čijim korištenjem se izbjegavaju neželjeni uticaji zamijenjenog izvora nekad – ugalj umjesto drveta danas – zamjene za fosilna goriva (biomasa, solarna energija, energija vjetra, geotermalna...) ukupno energijski resursi Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije svjetska godišnja potrošnja rezerve prirodnog gasa rezerve nafte rezerve urana godišnje solarna energija rezerve uglja raspoloživa hidroenergija fotosinteza energija vjetra Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Toplotne pumpe Toplota ne može sama od sebe prelaziti s tijela niže na tijelo više temperature. Da bi se to dogodilo potrebno je uložiti dodatnu energiju. Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Vrste toplotnih pumpi Kompresijske – troše mehanički rad za pogon kompresora Apsorbcijske – troše toplotu za pogon kuhala (generatora) i rashladnu vodu za apsorber Izvori toplote za toplotne pumpe: - voda (bunari, vodotokovi) - zrak - toplota zemlje Indikator efikasnosti procesa: COP (coeficient of performanse) – odnos dobijene i uložene energije Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Princip rada toplotne pumpe Rashladno sredstvo isparava pri niskom pritisku, proizvodeći “hlađenje”. Nakon toga se komprimira na viši pritisak u kompresoru te kondenzira. U većini strojeva kompresor se pokreće električnim motorom. 1 kWh potrošene el. energije 4-5 kWh toplotne energije Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Primjena toplotnih pumpi za grijanje/hlađenje GTP – sistem sa zatvorenim krugom GTP – sistem sa otvorenim krugom Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Toplotna pumpa voda - zemlja Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Toplotna pumpa voda - zemlja suho pješčano tlo : qE = 10 - 15 W/m2 mokro pješčano tlo: qE = 15 - 20 W/m2 suho glinasto tlo: qE = 20 - 25 W/m2 mokro glinasto tlo: qE = 25 - 30 W/m2 tlo sa podzemnom vodom: qE = 30 - 35 W/m2 A - toplotna dizalica, B-polazni razdjelnik C- povratni razdjelnik, D-podzemni kolektor E -sabirno okno, F-niskotemperaturno grijanje Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Toplotna pumpa voda - zemlja q = 50 W/m dužine sonde A-toplotna pumpa B-polazni razdjelnik C- povratni razdjelnik D-podzemna sonda E -sabirno okno F-niskotemperaturno grijanje Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Prednosti korištenja geotermalnih toplotnih pumpi EKONOMIČNOST - Smanjeni troškovi grijanja i hlađenja u stambenim i poslovnim objektima za oko 50% TRAJNOST - Trajnost geotermalnih toplotnih pumpi je duža u odnosu na konvencionalne sisteme, mehanički dio sistema nalazi se u zatvorenom prostoru, a cijevi za dovod geotermalne energije su pod zemljom. NISKI TROŠKOVI ODRŽAVANJA - Sistem sa geotermalnim toplotnim pumpama ima nekoliko mehaničkih komponenata, koje povedavaju pouzdanost sistema. Podzemne cijevi imaju predviđen rok trajanja bez održavanja od 50 godina. UTICAJ NA OKOLINU - Geotermalne pumpe gotovo ne zagađuju okolinu, pa su važne za smanjenje emisija u zrak. TIHI RAD - Kod ovakvih sistema nema dijelova koji proizvode buku, pa su zbog toga vrlo pogodni za upotrebu u domadinstvima ili u poslovnim prostorima. PRILAGODLJIVOST - Koriste se i u toplim i u hladnim razdobljima. Ljeti za hlađenje, a zimi za grijanje. FLEKSIBILNOST. Ovakvi geotermalni sistemi mogu snabdjevati toplotnom energijom razne vrste potrošača. To mogu biti privatni ili poslovni objekti povezani u jedinstvenu mrežu. Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Primjena toplotne pumpe za grijanje i hlađenje zgrade Tip toplotne pumpe Aspekt održavanja Neophodnost zamjene postojećih grijnih tijela Povećanje potrošnje električne energije Termodinamski stepen iskorištenja 4-5 Pasivno i/ili aktivno hlađenje Korištenje otpadne vode kao izvora energije Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Primjer poslovne zgrade od 1350 m2 Kotao na lož ulje od 320 kW, “split sistemi” za hlađenje Godišnja potrošnja lož ulja 19,63 tone Instalacija toplotne pumpe voda-voda snage 90 kW, učin 4,5 za grijanje i 5,5 hlađenje Instalacija novih grijaćih i “hladećih tijela” Grijanje Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Primjer Investicija 63 000 KM Uštede oko 24 500 KM Smanjenje emisije CO2 – 41,11 t/a Period povrata investicije 3,03 godina Interna stopa profitabilnosti 41,24% Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Apsorpcijska toplotna pumpa є=0,6 – 0,8 generator para amonijaka na niskom pritisku isparivač apsorber rastvor sa malom koncentracijom amonijaka rastvor sa visokom koncentracijom amonijaka pumpa ekspanzioni ventil para amonijaka na visokom pritisku izvor toplote tečni amonijak Isparivač i kondenzator su u suštini isti kao kod kompresijskih toplotnih pumpi, apsorber i generator toplote zamjenjuju kompresor, uz pumpu koja osigurava promjenu pritiska. Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Apsorpcijska toplotna pumpa Prednosti u odnosu na kompresijske toplotne pumpe Ako postoji kogeneracijsko postrojenje i nije moguće iskoristiti svu dostupnu toplotu, ili je novo kogeneracijsko postrojenje u razvoju Dostupna je otpadna toplota Dostupan je jeftin izvor goriva za proizvodnju toplotne energije Ako je efikasnost kotla niska zbog niskog faktora opterećenja Nije moguće zadovoljiti električno opterećenje postrojenja Mjesto rada je izrazito osjetljivo na buku i vibracije Na mjestu rada je potrebno dodatno hlađenje ali je opterećenje električne mreže ograničeno i preskupo za rješavanje, a postoji prikladna zaliha toplote Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Kogeneracija i trigeneracija Kogeneracija – istovremena proizvodnja mehaničke i toplotne energije Velika kogeneracija - parna turbina - gasna turbina - gasni motor - kombinovani sistem Mala (decentralizirana) kogeneracija - gasni motor sa unutrašnjim sagorijevanjem - Stirlingov motor Trigeneracija – kogeneracija i proizvodnja rashladne energije Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Kogeneracija Energijski bilans postrojenja za kogeneraciju 15% dimni gasovi 5% radijacioni 100% gubici energije goriva izmjenivač toplote gasni motor izmjenjivač toplote 50% toplota generator 30% električna energija Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Kogeneracija efikasnost korištenja energije goriva 65 - 90 % nisko temperaturna toplota (38oC) srednje temperaturna toplota (43 - 51oC) visoko temperaturna toplota (71 - 82oC) 45 - 55 % 4-5% 4-5% 100 % energije goriva CHP električna energija 25 - 35 % Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Kogeneracija CHP – Combined Heat and Power Proizvodnja električne energije na licu mjesta sa korištenjem “otpadne” toplote efikasnost, 65% i više Najbolji slučaj je kada se potrebe za toplotom javljaju tokom čitave godine U principu, može biti ekonomično ako radi više od 5 000 sati godišnje Nezavisna studija izvodljivosti je neophodna, bazirana na pouzdanoj procjeni toplotnih potreba Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Kogeneracija mikro CHP (do 5 kWe) mala (do 1 MWe) motori sa unutrašnjim sagorijevanjem male gasne turbine (obično oko 500 kWe) mikro turbine (30-100 kWe) velika (iznad 1 MWe) gasna turbina veliki motori sa unutrašnjim sagorijevanjem Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Kogeneracija mikro kogeneracija uobičajeno jedinica na gas tehnologija motora sa unutrašnjim sagorijevanjem ili stirlingov motor >1 kWe do 5 kWe primjena u domaćinstvu primjena u komercijalnim zgradama Microgen Kogeneracija Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije mikro kogeneracija konkurentni investicioni troškovi relativno jednostavno održavanje nešto manja efikasnost u odnosu na malu kogeneraciju rekuperator toplote ua predgrijavanje zraka za sagorijevanje sa rekuperatorom efikasnost 70-75% bez rekuperatora efikasnost 60-65% 25% električna energija 45-50% toplotna energija 15% električna energija 45-50% toplotna energija Integrisana jedinica – apsorbciona toplotna pumpa i mikroturbina sa kogeneracijom Capstone Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Kogeneracija mala kogeneracija gasni motor obično se jedinica sastoji od modula (da bi se dobila željena snaga) 50 kWe - 1 MWe snabdjevanje toplom potrošnom vodom od 82°C efikasnost i pri manjim opterećenjima je dobra mogu biti jedinice sa kondenzacijom izduvnih gasova Kogeneracija Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije termoelektrana isporučena energija primarna energija goriva toplota kotao električna energija Kogeneracija Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije 63 kg 82 primarna energija goriva isporučena energija toplota električna energija KOGENERACIJA Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Kogeneracija kriteriji za finansijski održivu kogeneraciju CHP uvijek treba biti “glavni” kotao najbolja lokacija je tamo gdje postoji potreba za toplotnom energijom cijelu godinu obično je potrebno 5 000 h/a za ekonomsku održivost veoma zavisi od profila potreba za električnom i toplotnom energijom dimenzionisanje Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Kogeneracija toplotne potrebe 1200 primjer dimenzionisanja iznad baznog opterećenja toplotno opterećenje kW 1000 800 kotao 2 600 kotao 1 400 200 0 CHP jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije CHP I APSORBCIONO HLAĐENJE obezbjeđuje veće toplotne potrebe tokom godine grijanje, hlađenje i snabdjevanje električnom energijom nema korištenja CFC ili HCFC visoki investicioni troškovi Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Geotermalna energija Geotermalna energija je izvor obnovljive energije koji može pokriti raznovrsne energijske potrebe korištenjem današnjih tehnologija. Geotermalna energija je energija zemlje i može se iskoristiti preko geotermalnih fluida. Najvažniji parametar za iskorištavanje je temperatura geotermalnih fluida, koji određuju tip primjene geotermalne energije. Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije UNUTRAŠNJA TEMPERATURA ZEMLJE Prosječna temperatura raste od kore prema jezgru sa temperaturnim gradijentom od 3°C na 100 m dubine (ali može znatno varirati od lokacije do lokacije) Anomalije geotermalnog gradijenta su nezavisne od zemljine toplote i generalno su povezani sa fenomenom lokalne geologije. Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Korištenje geotermalne energije u svijetu (2005.) topljenje snijega industrija bazeni ribogojilišta staklene bašte Izvor: CERS-GEO Proizvodnja električne energije grijanje Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Geotermalna energija Tri neophodne komponente izvorišta geotermatne energije: Raspoloživa količina toplote (protok i temperatura vode) Hemijske karakteristike vode (tvrdoća) Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Geotermalna energija Geotermalni izvori se mogu podijeliti na osnovu: stepena istraženosti vrste ležišta temperature vode. Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Potencijal geotermalne energije Izveštaj iz 1995. godine pokazuje da je u 21 zemlji svijeta postojao kapacitet za dobijanje 6800 MWe iz geotermalnih izvora, dok je 2005-te taj kapacitet porastao na oko 11000 MWe. Izvor: Cers Geo Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Prednosti korištenja geotermalne energije Ekonomičnost Sigurnost Sa aspekta uticaja na okolinu nema emisija zagađujućih materija u zrak Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Primjena geotermalne energije grijanje i hlađenje priprema tople potrošne vode i grijanje vode u bazenima grijanje staklenika u industriji za potrebe tehnološkog procesa proizvodnja električne energije Proizvodnja Radionica - Edukacija o energijskoj električneefikasnosti energije iz geotermalne i obnovljivim izvorima energije kondenzator Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Sunčeva energija ukupno zračenje sunca (termonuklearna energija) 380 000 x 109 TW do granice zemaljske atmosfere dospijeva 170 000 TW atmosfera reflektira 30% te energije na površinu Zemlje dospijeva 120 000 TW, a što je 9 000 puta više od proizvodnje primarne energije na Zemlji (13 TW) Ukupno dozračena snaga na granici atmosfere 1367 W / m2 Dozračena energija se troši na: - održavanje temperature oceana i kopna - cirkulaciju atmosfere i vode (isparavanje) - fotosintezu (30 TW ili 0,025%) narušena ravnoteža dozračene i odzračene energije: efekt staklenika Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Sunčeva energija Solarni sistemi za pripremu PTVa u najvećem broju slučajeva koriste se kao Dodatni (OSNOVNI) izvori toplote, dok kao osnovni i dalje služe gasni, uljni ili električni kotlovi. A D B C A) kolektor B) spremnik tople vode s izmjenjivačem topline C) solarna stanica s crpkom i regulacijom D) razvod s odgovarajućim radnim (solarnim) medijem. Sunčeva energija Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Aktivni solarni sistemi pomoću kolektora sakupljaju sunčevu energiju te je pretvaraju u toplotu. Prisilnom cirkulacijom radnog fluida tako prikupljena toplota pohranjuje se u spremnik, a iz spremnika se odvodi do mjesta potrošnje. Kod pasivnih sistema toplota se prenosi konvekcijom i/ili kondukcijom i/ili zračenjem. Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Sunčeva energija Kolektor - osnovni dio svakog solarnog sistema - u njemu dolazi do konverzije sunčeve u toplotnu energiju - dozračena sunčeva energija prolazi kroz prozirnu površinu koja propušta zračenje samo u jednom smjeru, a zatim se pretvara u toplotu koja se predaje prenosniku toplote, tj. radnom mediju. Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Sunčeva energija Konstruktivno razlikuju se: 1) ravni kolektori - postižu u temperaturu od 100 °C do 150 °C - osim izravnog zračenja apsorbiraju i difuzno zračenje - ravni kolektori s tekućinom prema izvedbi mogu biti: a) ravni ili pločasti b) cijevni, vakuumski ili s vakuumskim cijevima Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Sunčeva energija pločasti solarni kolektori Dijelovi: limeni apsorber, stakleni pokrov, cijev za tekućinu, kućište i izolacija Prednost: otpornost i niska cijena Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Sunčeva energija vakuumski solarni kolektori vakumirane cijevi (Dewar-ova cijev) sa ili bez reflektirajućih ogledala koja usmjeravaju difuzno i direktno zračenje na apsorber radni medij: voda, alkohol, glikol skuplji od pločastih tipova, osjetljivi na gubitak vakuuma, pogodniji za hladne klime s manjom insolacijom veća efikasnost u zimskim mjesecima, a u ljetnim omogućuju postizanje viših temperatura znatno viša cijena od pločastih koja ne prati povećanje efikasnosti gubitak vakuuma tokom nekoliko godina korištenja a time i pad efikasnosti. veća ugradna površina u odnosu na većinu pločastih kolektora Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Vakuumski solarni kolektor Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Sunčeva energija 2) koncentrirajući kolektori - postižu temperaturu višu od 150 °C. - imaju u svom sklopu više ogledala ili leća pomoću kojih usmjeravaju sunčevo zračenje na što manju apsorbirajuću površinu čime se povećava njezino ozračivanje te se dobivaju više temperature - koriste samo direktno sunčevo zračenje te im je potreban sistem za praćenje sunca, a za vrijeme naoblake su neupotrebljivi - koriste se za pretvaranje toplote u mehanički rad Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Sunčeva energija zasjenjenje kolektora Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Biomasa kao izvor energije Lokalno zapošljavanje Lanac snabdjevanja gorivom Uticaji na okolinu CO2 neutralan Emisije CO i čvrstih čestica Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Biomasa kao izvor energije Biomasa i biogas a) drvna biomasa (prirodnorastuće drveće, ciljani uzgoj brzorastućeg drveća, ostaci iz šumarstva, drvne i ostale industrije) b) nedrvna biomasa (ostaci, sporedni proizvodi i otpad iz poljoprivrede) c) biomasa životinjskog porijekla (otpad i ostaci iz stočarstva) d) uljarice za proizvodnju tečnih goriva Udio biomase u ukupnoj svjetskoj potrošnji energije: ~15% (razvijene zemlje ~3%, nerazvijene ~38%) Energetski sadržaj biomase: - drvo: 8-19 MJ/kg - životinjski otpad: 6-17 MJ/kg Primjena: - direktno iskorištavanje (grijanje, priprema tople vode) - proizvodnja tzv. biogoriva (etanol, metanol, biodizel...) - proizvodnja električne energije ili kogeneracija Biogas: - dobiva se procesom anaerobnog truljenja, najčešće od životinjskog izmeta (metan) - toplotna vrijednost: ~25 MJ/l - koristi se u domaćinstvima ili u kogeneracijskim postrojenjima za proizvodnju električne i toplotne energije Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Oblici biomase ostaci iz poljoprivredne proizvodnje ostaci iz agroindustrijskog sektora dio komunalnog otpada šumski ostatak ostaci iz drvnoprerađivačke industrije Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Od proizvodnje biomase do njene upotrebe čvrsta goriva tečna goriva gasovita goriva sagorijevanje toplota električna energija gorive ćelije električna energija termomehaničke transformacije kogeneracija toplota transport Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Lanac snabdjevanja drvnom biomasom a.1. šumska biomasa a.2. šumska biomasa koprozvodi (2 – 3 t wm/ha) a.3. energijske šume - SRF (10 – 15 twm/ha) a.5. drvni otpad a.6. ostaci iz poljoprivrede (1.5 – 3 twm /ha) a.7. agro-industrijski otpad biomasa skupljanje biomase transformacija transport finalni proizvod Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Karakteristike biomase Vlažnost Donja toplotna vrijednost Gustina Gustina energije Sadržaj pepela Lanac snabdjevanja drvnom Solid Wood ogrjevno drvo Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i iobnovljivim izvorima energije biomasom njena primjena Woodchips drvna sječka iverje Offcuts čvrsta biomasa procesni otpad Processing Residues slama Straw Pellets peleti Lanac snabdjevanja Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije drvnom biomasom peleti Karakteristike Prednosti: sadržaj vlage 8% gustina 650 kg/m3 donja toplotna moć 4,9 – 5,4 kWh/kg standardizirana veličina visoka gustina energije konstantna toplotna moć industrijska proizvodnja peleta Lanac snabdjevanja drvna sječka visoko kvalitetna drvna sječka Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije drvnom biomasom karakteristike: dužina 1 – 10 cm; širina 4 cm fina sječka < 3 cm sječka srednje veličine < 5 cm gruba sječka < 10 cm 40 % sadržaj vlage 0,5% sadržaj pepela nema nečistoća prednosti: koristi se za sve sisteme sa automatskim sagorijevanjem snage od 50 kWt do 10 MWt Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Lanac snabdjevanja drvnom biomasom ogrjevno drvo cjepanice karakteristike: dužina < 25 cm ; 33 cm ; 50 cm 20 % zahtijevani sadržaj vlage 0.5% sadržaj pepela nema nečistoća karakteristike: otpad drvni briketi različite dimenzije, promjer 90 mm donja toplotna mod oko 4,5 kWh/kg sadržaj vlage 10% ostaci iz procesa Processing Residues karakteristike: bale slame dužine < 25 cm ; 33 cm ; 50 cm 20 % zahtijevani sadržaj vlage toplotna mod 18.5 MJ/Kg 0.5% sadržaj pepela nema nečistoda prednosti: proizvodnja je energijski najefikasnija; rezanje zahtijeva oko 0,1% od ukupnog sadržaja energije prednosti: visoka gustina energije dobra toplotna svojstva kompaktnog drvnog materijala. Idealno gorivo za male sisteme: pedi na drva i kamine. prednsoti: ostaci-sirovina raspoloživa lokalno u iskoristivom obliku Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Karakteristike drvne biomase kvantitativne karakteristike Sadržaj vlage i donja toplotna moć biomase 0% kubni metar (km3) 1m 10% 20% prostorni metar kubni (pm3) 1m 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% nasipni metar kubni (nm3) 1m 100% km3 pm3 nm3 km3 1 1.43 2.43 pm3 0.70 1 1.70 nm3 0.41 0.59 1 Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Karakteristike drvne biomase drvna biomasa jedinica mjere 1 tona bjelogorično sušeno na zraku bukva prirodno osušeno zeleno crnogorično sušeno na zraku smreka prirodno osušeno zeleno peleti sušena u rotacionoj peći piljevina sušena u rotacionoj peći blanjevina sušena u rotacionoj peći jedinica mjere 1 m3 bjelogorično sušeno na zraku bukva prirodno osušeno zeleno crnogorično sušeno na zraku smreka prirodno osušeno zeleno peleti sušena u rotacionoj peći piljevina sušena u rotacionoj peći blanjevina sušena u rotacionoj peći jedinica mjere 1 prostorni m3 bjelogorično sušeno na zraku bukva prirodno osušeno zeleno peleti sušena u rotacionoj peći piljevina sušena u rotacionoj peći blanjevina sušena u rotacionoj peći masa kg sadržaj vlage % toplotna moć MJ/kg sadržaj energije kWh ekvivalent lož ulju l sadržaj pepela kg 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 1000 18 35 50 18 35 50 10 10 10 14,6 11,1 7,9 14,9 11,3 8,1 17 17 17 4069 3085 2212 4137 3139 2315 4725 4536 4425 407 308 219 414 314 225 471 453 442 4,1 3,3 2,5 4,9 3,9 3,0 5,3 5,4 5,8 283 375 464 202 265 332 600 202 120 18 35 50 18 35 50 10 10 10 14,6 11,1 7,9 14,9 11,3 8,1 17 17 17 1161 1050 1028 838 792 750 2835 823 580 115 108 103 84 81 75 283 82 58 1,2 1,2 1,2 1,0 1,0 1,0 3,2 1,1 0,9 482 608 669 345 436 517 18 35 50 18 35 50 14,6 11,1 7,9 14,9 11,3 8,1 1961 1875 1796 1429 1368 1305 196 188 181 143 137 131 2,0 2,0 1,9 1,7 1,7 1,6 Radionica - Edukacija o energijskoj efikasnosti i obnovljivim izvorima energije Hvala na pažnji! a.husika@reic.org.ba
© Copyright 2024 Paperzz
