Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2012 - Τεύχος 129 Διμηνιαία έκδοση του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων - Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων • Τα ‘ελληνικά χρόνια’ του Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ • Ο καθηγητής Δ. Νανόπουλος για το σωματίδιο Χιγκς • Πατριάρχης Θεόδωρος Β΄ Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής • Μ. Μπλέτσας: Ενας πρωτοπόρος ερευνητής στο ΜIΤ • Υποβρύχια έρευνα στο ναυάγιο ‘Μέντωρ’ περιεχόμενα 03 05 12 Ψύχραιμοι οι Ελληνες της Συρίας.............................................................................................................. 1 Υποβρύχιο ταξίδι στην Ατλαντίδα...................................................................................................... 21 Θεόδωρος Β΄ Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής............................................................... 3 Ν. Καζαντζάκης: ‘Γενηθήκαμε άρχοντες’.................................................................................... 22 Ο καθηγητής Δ. Νανόπουλος για το σωματίδιο Χιγκς ................................................ 5 Ν. Μπακόπουλος: Η Ελλάδα είναι η ψυχή μου................................................................... 23 Κ. Τσιάρας: Να αξιοποιήσουμε τη δύναμη της Ομογένειας.................................. 7 Φωτογραφικό λεύκωμα από Γερμανό φυσιολάτρη...................................................... 24 Το Δεκέμβριο η Ζ΄ Τακτική Παγκόσμια Συνέλευση του ΣΑΕ............................ 8 Ρώσοι εκφράζουν την αγάπη τους για την Ελλάδα ΣΑΕ ΗΠΑ: Ιστορική καταχώρηση στις αμερικανικές εφημερίδες................ 9 μέσω του Facebook.................................................................................................................................................... 25 Συνεργασία ΔΕΘ - Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Φ. Εντερ: Η Ελλάδα σύντομα θα είναι και πάλι ανθισμένη................................ 26 του Ελληνισμού................................................................................................................................................................. 10 Ανακαλύπτοντας τα αρχαϊκά χρώματα στο Μουσείο Στο Καρπενήσι το 71ο Συνέδριο της Ενωσης της Ακρόπολης............................................................................................................................................................... 27 Ευρυτάνων Αμερικής................................................................................................................................................. 11 Υποβρύχια έρευνα στο ιστορικό ναυάγιο «Μέντωρ».............................................. 29 Μ. Μπλέτσας: Ενας πρωτοπόρος ερευνητής στο ΜIΤ............................................ 12 Μικροτεχνολογία σε χάλκινο ειδώλιο με Γραμμική Β΄........................................... 30 Ελληνες από το εξωτερικό ιδρύουν καινοτόμες επιχειρήσεις Γαλλικό δώρο στην Κύπρο............................................................................................................................. 31 στην Ελλάδα.......................................................................................................................................................................... 14 Εκθεση Παπαγεωργίου στη Βουδαπέστη.................................................................................. 32 Φ. Αβούρης: Εχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπουν οι ξένοι Κατ Στίβενς: Πάνω από όλα είμαι Ελληνας.............................................................................. 33 την Ελλάδα.............................................................................................................................................................................. 15 Η ‘Καρδιά της Ελλάδας’ στη Μπολόνια........................................................................................ 34 Ελληνίδα επιχορηγείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας Ελληνικές πενιές στην Ολυμπιάδα του Λονδίνου........................................................... 35 για ιατρικές έρευνες................................................................................................................................................... 17 Ομογενειακά νέα.......................................................................................................................................................... 36 Τα ‘ελληνικά χρόνια’ του Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ ............................................... 18 Eνημέρωση............................................................................................................................................................................ 38 Εξώφυλλο: Το «Αχίλλειον» στην Κέρκυρα ΕΚΔΟΣΗ Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Λιάνα Αλεξανδρή ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ Διαμαντένια Ριμπά Σ’ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ: Διμηνιαία έκδοση για την Ελληνική Ομογένεια ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012, ΤΕΥΧΟΣ 129 Θ. Ανδρεάδης-Συγγελάκης, Α. Βικέτος, Α. Γούτα, Δ. Δημητρακούδης, Ν. Καραθάνου, Μ. Κουζινοπούλου, Ε. Μάρκου, Π. Παναγιώτου, Σ. Παπαδοπούλου, Μ. Παπουτσάκη, Σ. Προκοπίδου, Ι. Φραγκούλη, Σ. Χατζημανώλης ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ - MARKETING Βασιλική Θεοτοκάτου (theotoka@amna.gr) Βαγγέλης Πάλλας (pallas1946@yahoo.gr) LAY-OUT Μαυρογένης Α.Ε. Ολύμπου 3, Καλοχώρι, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 700 770 - Fax: 2310 700 767 e-mail: mavrogenis@hol.gr Ελληνική Διασπορά Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Κουντουριώτου 11 - 546 25 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 244 101 (10 γραμμές) • Fax: 2310 244 100 & 105 e-mail: mpa@amna.gr • www.amna.gr της Διαμαντένιας Ριμπά Μ έχρι σήμερα, όλοι οι ομογενείς μας είναι καλά, όπως μας διαβε- Ψύχραιμοι οι Ελληνες της Συρίας Η κατάσταση στη Λιβύη και το Λίβανο Με ψυχραιμία παρακολουθούν την εξέλιξη των γεγονότων στη Συρία οι περίπου 500 Έλληνες ομογενείς, εναποθέτοντας στο Θεό τις ελπίδες τους για ένα καλύτερο αύριο στη χώρα αυτή της Μέσης Ανατολής, που έχει καταληφθεί από τη βία. 1 βαιώνει η πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Δαμασκού Βιργινία Στεφάνου. Για τα όσα συμβαίνουν στη χώρα, όμως, ένα μεγάλο «γιατί» περιμένει απάντηση. «Δεν έχουμε ακόμη καταλάβει τι ακριβώς έγινε. Τόσα χρόνια ζούσαμε καλά, δεν υπήρχαν διακρίσεις μεταξύ μουσουλμάνων και χριστιανών» δηλώνει στο ΑΜΠΕ, από τη Δαμασκό, η κα Στεφάνου. «Στο συγκρότημα που ζούμε, εδώ και 35 χρόνια, είμαστε σαν αδέλφιααλαουίτες, σουνίτες, Αρμένιοι, μουσουλμάνοι- μαζί σε χαρές και λύπες, στη δουλειά και τα παιδιά μας στα σχολεία. Τώρα επεμβαίνουν οι ξένοι» τονίζει. Οι ομογενείς μας, στην πλειοψηφίας τους 3ης και 4ης γενιάς, δεν κάνουν σκέψεις να φύγουν από τη Συρία, αν κι έχουν διπλή υπηκοότητα. «Πού να πάμε;» αναρωτιέται η κα Βιργινία και προσθέτει: «Εδώ είναι ο τόπος μας, εδώ είναι οι δικοί μας. Στην Ελλάδα που την αγαπούμε δεν έχουμε κανέναν. Πολλοί ομογενείς δεν μιλούν πλέον ελληνικά. Δεν είναι λίγοι και οι μεικτοί γάμοι. Οι ελάχιστοι που έφυγαν στην αρχή των γεγονότων είναι κυρίως πρώτης γενιάς, που έχουν συγγενείς στην πατρίδα». Με κάθε βομβαρδισμό, η κα Βιργινία και ο σύζυγός της, Παύλος, αρχίζουν τα τηλεφωνήματα για να μάθουν πώς είναι οι ομογενείς μας στην πληγείσα περιοχή. Μας εξομολογείται, ακόμη, πως από τότε που έκλεισε η ελληνική πρεσβεία στη Δαμασκό νιώθουν εγκαταλελειμμένοι, έχουν όμως κοντά τους το Πατριαρχείο, που τους νοιάζεται. Παρηγοριά βρίσκουν στις εκκλησιές μας που λειτουργούν ακόμη στη Δαμασκό, όπου ζουν περίπου 300 ομογενείς. Η Ελληνική Κοινότητα Δαμασκού ιδρύθηκε το 1958 από το Νικόλαο Στεφάνου, ελληνικό σχολείο, όμως, υπήρχε από το 1919, το οποίο και λειτουργούσε μέχρι πριν από περίπου δέκα χρόνια. Οι περισσότεροι ομογενείς μας στη Συρία έλκουν τις ρίζες τους από τη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη. Ασταθής η κατάσταση στη Λιβύη Η κατάσταση στη Λιβύη παραμένει ασταθής, με τα εξτρεμιστικά στοιχεία που έχουν εισβάλει στη χώρα να δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας, δηλώνει από την πλευρά του στο ΑΜΠΕ ο μητροπολίτης Τριπόλεως Λιβύης Θεοφύλακτος. «Οι ελάχιστοι ομογενείς που έχουν παραμείνει στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη, ζουν σε αβεβαιότητα, είναι επιφυλακτικοί σε κάθε τους βήμα. Όσοι έφυγαν δεν έχουν επιστρέψει, καθώς δεν έχουν επαναδραστηριοποιηθεί οι επιχειρήσεις στις οποίες απασχολούνταν» λέει ο κ. Θεοφύλακτος. Ανασφάλεια δημιουργούν και οι συχνές τυφλές εκρήξεις βομβών, αλλά και οι επιθέσεις έναντι απλών πολιτών. Όπως μας είπε ο μητροπολίτης, τον περασμένο Μάιο άγνωστοι αποπειράθηκαν να σκοτώσουν τον αρχιμανδρίτη Ιωακείμ Βασιλάκο, στην Τρίπολη. «Μας συνιστούν να κυκλοφορούμε χωρίς ράσα. Αναγκαστήκαμε, επίσης, να περιφρουρήσουμε τους ναούς μας. Στις αρχές Αυγούστου έγινε απόπειρα κατάληψης του Μητροπολιτικού Ναού, στον οποίο βάλαμε συρματοπλέγματα και κάγκελα. Θα θυμόσαστε πέρυσι τον Αύγουστο τη λεηλασία που υπέστη ο ιστορικός ναός του Αγίου Γεωργίου, στην παλιά πόλη της Τρίπολης, που χρονολογείται από το 1647 και είναι η παλιότερη ορθόδοξη εκκλησία στη Βόρεια Αφρική. Επίσης, στη Βεγγάζη, πριν από 3-4 μήνες προσπάθησαν να πυρπολήσουν τον Ιερό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου» μας λέει ο μητροπολίτης. Ο κ. Θεοφύλακτος, ο οποίος για λόγους υγείας βρίσκεται αυτό το διάστημα στην Αθήνα, λέει πως θα κάνουν τα πάντα για να περιφρουρήσουν τα όσα με κόπο δημιουργήθηκαν, ευχόμενος το καλύτερο για το λαό της Λιβύης. Εκφράζει, όμως, κι ένα παράπονο για το ότι τα ΜΜΕ της Ελλάδας έχουν ξεχάσει, όπως λέει, τους Έλληνες τις Λιβύης. «Τι κι αν έχουν μείνει μόλις καμιά δεκαριά άτομα;» αναρωτιέται. Αισιόδοξοι οι Έλληνες του Λιβάνου Ψύχραιμα παρακολουθούν την εξέλιξη των γεγονότων οι περίπου 3000 ομογενείς που ζουν σήμερα στη Βηρυτό, σύμφωνα με τον Ταμία της Ελληνικής Λέσχης Βασίλειο Λαμψό. «Έχουμε μάθει και σε χειρότερες καταστάσεις, γι’ αυτό και δεν ανησυχούμε» δηλώνει στο ΑΜΠΕ, από την πρωτεύουσα του Λιβάνου, ο κ. Λαμψός. «Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να βοηθάμε φτωχούς ομογενείς, που μας χρειάζονται αυτή την ώρα» προσθέτει. Οι ομογενείς μας, πάντως, αντιμετωπίζουν με αισιοδοξία το μέλλον. Το προσεχή Οκτώβριο έχουν προγραμματίσει τα εγκαίνια των νέων ιδιόκτητων εγκαταστάσεων της Ελληνικής Κοινότητας, στα οποία έχουν προσκαλέσει και τον υφ. Εξωτερικών, Δημήτρη Κούρκουλα. «Η κοινότητά μας έχει χρήματα κι έτσι μπορούμε να κάνουμε μόνοι μας πράγματα. Φέτος, θα φέρουμε εμείς δάσκαλο από την Ελλάδα. Έχουμε κι ένα χορευτικό και κάθε βδομάδα 30-40 παιδιά κάνουν πρόβες. Έχουμε και ορθόδοξη εκκλησία, δεν έχουμε όμως ιερέα» μας λέει ο κ. Λαμψός. ■ 2 Θεόδωρος Β’ Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Ο Πατριάρχης των αδυνάμων Πεπεισμένος ότι οι Έλληνες, λόγω ιδιοσυγκρασίας, θα μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν τα λάθη του παρελθόντος και να προχωρήσουν μπροστά, εμφανίζεται ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρος Β’, σε συνέντευξή του στο ΑΜΠΕ, στέλνοντας μήνυμα αισιοδοξίας μέσα στη δύσκολη οικονομική συγκυρία. της Σοφίας Παπαδοπούλου Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ο οποίος ήταν το τιμώμενο πρόσωπο στις χθεσινές εορταστικές εκδηλώσεις της Παναγίας Σουμελά, στο Βέρμιο Ημαθίας, θέτει ως προτεραιότητα του ιεραποστολικού έργου στην Αφρική την καταπολέμηση της φτώχειας και των ασθενειών, με πρώτο το AIDS, για το οποίο ξεκινά νέα μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης με το Νέλσον Μαντέλα, αλλά και την εκπαίδευση των Αφρικανών, κυρίως σε τεχνικά ζητήματα και θέματα υγείας. Στο πλαίσιο αυτό ανακοινώνει τη λειτουργία Σχολής Μαιών στο Ελληνικό Νοσοκομείο Καΐρου, όπου θα εκπαιδεύονται γυναίκες από διάφορες γωνιές της Αφρικής, σε συνεργασία με την εκεί Ελληνική Κοινότητα και τον πρόεδρό της Χρήστο Καβαλή, ο οποίος και χρηματοδοτεί το εγχείρημα. Το ιεραποστολικό έργο δεν είναι, ωστόσο, το μόνο που απασχολεί τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας, ο οποίος από κοινού με τους Πατριάρχες Ιεροσολύμων και Αντιοχείας έχουν συστήσει μία ομάδα Πατριαρχών και συναντώνται κατά τακτά χρονικά διαστήματα στη Λευκωσία, με την πολύτιμη συμβολή και συμμετοχή του Αρχιεπισκόπου Κύπρου, για να συζητήσουν για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, υπό το πρίσμα των εξελίξεων που έφερε η «Αραβική Άνοιξη». Εμφανίζεται αισιόδοξος για τις εξελίξεις στην Αίγυπτο, μετά τις διαβεβαιώσεις που έλαβε από το νεοεκλεγέντα πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι για ειρηνική συνύπαρξη μουσουλμάνων και χριστιανών, αλλά και για την κατάσταση στη Λιβύη, ενώ δεν κρύβει την ανησυχία του για τη Συρία. Τέλος, μας αποκαλύπτει ότι η Αφρική ξαναγεμίζει Έλληνες, αφού αφενός μεν επιστρέφουν αυτοί που έμεναν εκεί κατά το παρελθόν, αφετέρου δε πηγαίνουν και νέοι προς αναζήτηση εργασίας, σε χώρες όπως η Ζάμπια, που έχει μετατραπεί, όπως λέει, σ’ ένα μεγάλο εργοτάξιο. Με το Μαντέλα στο Γιοχάνεσμπουργκ Μακαριώτατε, πόσο δύσκολο είναι το ιεραποστολικό σας έργο σε μία περιοχή, όπου η φτώχεια και οι ασθένειες προηγούνται πολλάκις της πνευματικής στήριξης; Ποιες προτεραιότητες θέτει το Πατριαρχείο και ποια τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε; Ποτέ δεν βάζω προτεραιότητα λειτουργική, ν’ αρχίσω δηλαδή από εκκλησιαστικά θέματα, γιατί ξέρω ότι οι άνθρωποι έχουν τόσες ανάγκες. Αυτό, λοιπόν, που έχει προτεραιότητα είναι να τους βοηθήσουμε να γίνει η ζωή τους λιγάκι πιο ανθρώπινη. Όταν πηγαίνω στα χωριά στις νέες ιεραποστολές, κυρίως κοιτάζω το θέμα της αρρώστιας. Αυτό που μας απασχολεί περισσότερο σε όλη την Αφρική είναι το AIDS. Έτσι, λοιπόν, πριν από δύο μήνες ήμουν στο Γιοχάνεσμπουργκ και μαζί με το Νέλσον Μαντέλα αρχίζουμε μια νέα καμπάνια για το AIDS. Είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Κάνουμε, λοιπόν, μία μεγάλη εκστρατεία πληροφόρησης, αλλά θα προσπαθήσουμε να δώσουμε και φάρμακα, όπου δεν έχει προχωρήσει η κατάσταση. Το δεύτερο είναι ότι έχουμε πάρα πολλές μάνες που πεθαίνουν την ώρα που γεννούν, λόγω του ότι από 12 ετών γίνεται κάποια κοπέλα μητέρα. Έτσι, λοιπόν, φέτος- μετά από λίγο καιρό- δημιουργούμε την πρώτη Σχολή Μαιών, όπου θα φοιτούν κοπέλες από όλη την Αφρική, κατά το πρότυπο του σχολείου που λειτουργεί εδώ και τέσσερα χρόνια στον Άγιο Σάββα, όπου διδάσκονται μαθήματα γεωπονικής, πληροφορικής, πρώτων βοηθειών κ.ά. Με τη βοήθεια της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου και του προέδρου της Χρήστου Καβαλή, ο οποίος και χρηματοδοτεί την όλη προσπάθεια, ανοίγουμε το σχολείο στο Ελληνικό Νοσοκομείο. Θα περιμένουμε τις πρώτες 30 κοπέλες από Ουγκάντα, Τανζανία, Κένυα και 3 αλλού για να μπορούν να γεννούν οι μάνες της Αφρικής, χωρίς να πεθαίνουν στους δρόμους και να σαπίζουν τα σώματά τους από αιμορραγία. Άρα, λοιπόν, η προτεραιότητά μας είναι η καταπολέμηση των ασθενειών και της φτώχειας που υπάρχει, καθώς και η δημιουργία πολλών τεχνικών σχολών ώστε τα παιδιά να μάθουν μία τέχνη και να μπορούν να επιβιώσουν. Ο Ελληνισμός της Αφρικής Παράλληλα με το ιεραποστολικό σας έργο είστε ο πνευματικός προστάτης της ομογένειας σε μία περιοχή με ιστορική σημασία για τον Ελληνισμό. Πόσο δύσκολο είναι αυτό; Είμαστε περίπου 6000, αλλά περνάμε πολύ δύσκολες στιγμές με τα θέματα της Μέσης Ανατολής. Είναι, όμως, ελπιδοφόρο το γεγονός ότι πριν από έναν μήνα, με την εκλογή του νέου προέδρου (της Αιγύπτου), του κ. Μόρσι, έλαβα ένα τηλεφώνημα ότι ο πρόεδρος ήθελε να με δει, μόλις τρεις μέρες μετά την εκλογή του. Ήταν για μένα μία ευχάριστη έκπληξη. Με διαβεβαίωσε ότι θα έχουμε την υποστήριξή του, αλλά και για το θέμα της ομαλής, ειρηνικής συνύπαρξης μουσουλμάνων και χριστιανών. Η Λιβύη, το καλό είναι ότι αρχίζει να βρίσκει το δρόμο της. Αναγεννιέται εκ νέου. Θα έχουμε αυτές τις μέρες την εκλογή του νέου προέδρου και τα μηνύματα που έχω πάρει είναι αισιόδοξα. Στη Συρία, ο Πατριάρχης φοβάται μία ανελέητη σφαγή. Τον ρώτησα ‘Μακαριώτατε, η δεύτερη μέρα ποια θα είναι;’. Κι ήταν πολύ στεναχωρημένος και προβληματισμένος για το τι πρόκειται να επακολουθήσει. Θέλω, επίσης, να σας ενημερώσω ότι ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ο Πατριάρχης Αντιοχείας κι εγώ έχουμε κάνει μία ομάδα Πατριαρχών για τη Μέση Ανατολή και συναντιόμαστε σε τακτά χρονικά διαστήματα στη Λευκωσία. Μας βοηθάει πολύ ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, ο οποίος και μετέχει. Συζητάμε θέματα πολιτικά της Μέσης Ανατολής. Στις 17 Σεπτεμβρίου θα συναντηθούμε με τον πρόεδρο Μπαρόζο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ πριν από δύο εβδομάδες βρέθηκα στον Εύξεινο Πόντο στη Γιαλαντζίκ, στο Νοβοροσίσκ και την Ανάπα, όπου ζουν περίπου 60.000 Έλληνες. Εκεί είχε κατέβει ο Ρώσος Πατριάρχης και είχα την ευκαιρία να συναντήσω και τον πρόεδρο Πούτιν, με τον οποίο συνδέομαι με μακρά φιλία από παλιά και συζητήσαμε τα θέματα της Μέσης Ανατολής, αλλά κυρίως τον παρεκάλεσα να ξαναέρθει ο ρωσικός τουρισμός στην Αίγυπτο, καθώς υπάρχουν πάνω από επτά εκατομμύρια άνεργοι, που εργάζονταν σε τουριστικά επαγγέλματα. Το επόμενο ταξίδι μας, των τεσσάρων, θα είναι στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Οκτώβριο, όπου θα συναντηθούμε με τον πρόεδρο Ομπάμα για θέματα Μέσης Ανατολής. Σε ό,τι αφορά τον υπόλοιπο προγραμματισμό, έχουμε και το 1ο συνέδριο νέων των Πατριαρχείων, στις 3 Σεπτεμβρίου, στη Λευκωσία. Νέοι από τις περιοχές των Πατριαρχείων Αντιοχείας, Αλεξανδρείας, Ιεροσολύμων, αλλά και την Κύπρο θα έρθουν για να κουβεντιάσουμε θέματα που απασχολούν τη νεότητα. Ετοιμάζομαι ακόμη για τη μεγάλη ιεραποστολική πορεία στο Κογκό, μία περιοχή που είναι, σε μέγεθος, όσο περίπου όλη η Ευρώπη. Θα ήθελα, επίσης, να σας αναφέρω το φαινόμενο της μεγάλης επιστροφής των Ελλήνων στην Αφρική- τόσο αυτών που είχαν φύγει τα προηγούμενα χρόνια όσο κι αυτών που πηγαίνουν τώρα για ν’ αναζητήσουν εργασία. Αυτή τη στιγμή έχουμε πάρα πολλές εταιρείες στο Κογκό, στη Ζάμπια- η Ζάμπια είναι ένα μεγάλο εργοτάξιο- στη Νότια Αφρική, στη Ζιμπάμπουε. Οι Έλληνες που ζούσαν κάποτε εκεί επιστρέφουν και πάλι και φέρνουν μαζί τους και πάρα πολλές νέες οικογένειες. Η Αφρική είναι μία δύσκολη, αλλά τεράστια αγορά, με προοπτικές και μέλλον. Πενιχρά μέσα Κατά πόσο έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση τη λειτουργία του Πατριαρχείου; Ζούσαμε με το επίδομα που μας έδινε το υπουργείο Εξωτερικών. Αυτή τη στιγμή είναι σε πολύ δύσκολη θέση- το καταλαβαίνουμε- πράγμα το οποίο δυσκολεύει και την επιβίωσή μας. Τα μέσα είναι πενιχρά και είπαμε για την επιβίωση των ιεραποστολών να στραφούμε σε ίδια μέσα- φάρμες κ.λπ.- να βρει, δηλαδή, ο καθένας μέσα να επιβιώσουμε. Προσπαθώ, επίσης, τα λίγα ακίνητα που έχουμε στην Αίγυπτο να τα αξιοποιήσω ώστε να μην βρεθούμε σε ακόμη πιο δεινή οικονομική θέση. Το καλύτερο θα είναι να μπορέσουμε να επιβιώσουμε με ίδια μέσα. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους Έλληνες τη δύσκολη αυτή περίοδο; Έχω την ευκαιρία να συναντώ αρχηγούς κρατών, μεγαλύτερους ή μικρότερους πολιτικούς, και αισθάνομαι πολύ άσχημα, όταν μέσα στις ερωτήσεις αισθάνομαι την περιφρόνηση ή μία λεπτή κοροϊδία, διπλωματική. Νομίζω ότι δεν ταιριάζει αυτό στον ελληνικό λαό, στην πορεία και την ιστορία μας. Πρέπει, ωστόσο, να παραδεχθούμε τα μεγάλα σφάλματα του παρελθόντος. Δεν θέλω να κρίνω από πού προέρχονται αυτά, γιατί είμαι πνευματικός ηγέτης, ωστόσο γεγονός είναι ότι μας έκαναν να ζούμε με παραπάνω απ’ όσα μπορούσαμε κι έτσι μας έφεραν σ’ αυτή την κατάσταση. Αλλά, πιστεύω ότι ως ελληνικό γένος, η ιδιοσυγκρασία μας, το τσαγανό μας, θα μας βοηθήσουν να δούμε τα σφάλματα του παρελθόντος και να σταθούμε στα πόδια μας, γιατί δεν αξίζουμε αυτή την περιφρόνηση κι αυτή τη μεταχείριση. ■ 4 Ο καθηγητής Δημήτρης Νανόπουλος για το σωματίδιο Χιγκς Εκ των πρωτεργατών της πρόσφατης ανακάλυψης του σωματιδίου Χιγκς, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τέξας και ακαδημαϊκός Δημήτρης Νανόπουλος, κορυφαίος επιστήμονας στον κλάδο της Θεωρητικής Φυσικής και Υψηλών Ενεργειών, μίλησε για το «σωματίδιο του Θεού» στον «Εθνικό Κήρυκα» της Ν. Υόρκης. Ο πως τόνισε, «αυτό το σωματίδιο έχει μία ιδιαιτερότητα και το ψά- χναμε πενήντα χρόνια τώρα γιατί είναι ένας βασικός λίθος σε όλο αυτό το κατασκεύασμα που ονομάζομε standard model και είναι απόρροια ενός μηχανισμού Χιγκς, ο οποίος μας δείχνει πώς η ύλη αποκτά τη μάζα». Τι ακριβώς κάνει αυτό το σωματίδιο; «Φανταστείτε το σύμπαν σαν μια μεγάλη θάλασσα, σαν ένα αέριο κατά κάποιο τρόπο κι όπως περνάει μέσα από τη θάλασσα όπως και όλα τα σωματίδια αλληλεπιδρούν μαζί και εξαρτάται από τον τρόπο της αλληλοεπίδρασης αν θα έχουν μεγάλες, μικρές ή ενδιάμεσες μάζες, δηλαδή είναι η βασική πηγή της μάζας των συγγενών σωματιδίων». Έχετε τεκμηριώσει τις δράσεις αυτού του σωματιδίου; «Βεβαίως, παίζει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στο να φτιάξουμε μία αυτοσυνεπή θεωρία, δηλαδή μία θεωρία που πάμε να υπολογίσουμε και να μην μας βγάζει άπειρα ή περίεργα πράγματα. Βέβαια το πιο βασικό είναι να επαληθευτεί πειραματικά, αλλά προτού φτάσουμε εκεί πρέπει να είναι αυτοσυνεπής δηλαδή να μην έχει τρύπες κατά κάποιο τρόπο. Όταν το πετύχουμε αυτό δεν σημαίνει ότι είναι η σωστή θεωρία διότι μπορούμε να πετύχουμε πολλές τέτοιες θεωρίες. Αυτό που απέδειξε ο Χιγκς χρησιμοποιώντας αυτόν τον μηχανισμό είναι ότι στο τέλος περισσεύει ένα επιπλέον (extra) σωματίδιο το οποίο έρχεται σε επαφή με τα άλλα σωματίδια και τους δίνει τη μάζα όπως είπα προηγουμένως». Τι ρόλο παίζει ή έπαιξε αυτό το σωματίδιο στη δημιουργία ή στη δόμηση του κόσμου όπως τον βλέπουμε και τον βιώνουμε σήμερα; «Με την στενή έννοια ήταν κι αυτό ένα σωματίδιο στην αρχή του κόσμου και μέσα σε όλα τα σωματίδια που παρήχθησαν, παρήχθη και το σωματίδιο του Χιγκς. Όπως το Σύμπαν διαστελλόταν και πάγωνε, σε κάποια στιγμή διαμορφώθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες και προέκυψε αυτή η θάλασσα που σας περιέγραψα ή η ατμόσφαιρα αν θέλετε του σωματιδίου του Χιγκς κι εκεί παρουσίασε τις αληθινές του διαστάσεις». Πώς έγινε η αρχή αυτού του σωματιδίου ή η «εμφάνιση» του σύμπαντος; « Έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα από απόψεως επιστημονικής ότι κατά κάποιο τρόπο προέρχεται από το κβαντικό κενό κι ότι το σύμπαν δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία τυχαία κβαντική διακύμανση». Αν υπάρχει μία μόνο τέτοια διακύμανση είπε, «θεωρητικά καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πολλές διακυμάνσεις γι’ αυτό μιλούμε για το πολυσύμπαν ή τα παράλληλα σύμπαντα». Η αρχή της Αρχής Σήμερα γίνονται τέτοιες αναπτύξεις ή διακυμάνσεις στην τυχαιότητα; «Ναι γίνονται συνέχεια. Το σύμπαν που ζούμε έχει δημιουργηθεί πριν δεκατρισίμισι εκατομμύρια χρόνια από τη στιγμή που εμφανίστηκε αυτό το σύμπαν. Υπάρχει όμως μία αέναη ροή συμπάντων και υπάρχουν σύμπαντα που είναι πιο μπροστά ή πιο πίσω από εμάς, κι έτσι λοιπόν η αρχή του χρόνου παύει να είναι ερώτημα, πρέπει να λέμε αυτό εδώ το σύμπαν εμφανίστηκε τότε». 5 Ποια είναι η αρχή πριν από την αρχή έστω αυτού του σύμπαντος που βλέπουμε; «Έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κάθε ένα από αυτά τα σύμπαντα είναι εφοδιασμένα με τους δικούς του φυσικούς νόμους», είπε και συμπλήρωσε: «Μπορεί οι φυσικοί νόμοι σ’ ένα άλλο σύμπαν να είναι πολύ διαφορετικοί από αυτού εδώ του σύμπαντος κι ο τρόπος που γίνεται αυτό είναι ότι δεν ζούμε μέσα σ’ ένα σύμπαν τεσσάρων διαστάσεων, αλλά δέκα ή ένδεκα διαστάσεων εκ των οποίων ο τρόπος με τον οποίον διπλώνονται οι έξι ή εφτά διαστάσεις δείχνει για το τι φυσικούς νόμους θα δημιουργήσει. Κι αυτό είναι καταπληκτικά καινούργιο πράγμα το οποίο μας λέγει ότι αυτό εδώ το σύμπαν έχει τους δικούς του φυσικούς νόμους. Βλέπουμε σ’ όλα αυτά τα σύμπαντα να υπάρχει μία κοινή ιδιότητα που είναι η δύναμη της βαρύτητας η οποία φαίνεται να είναι εκ των ών ούκ άνευ κι έτσι μας δίνει το κβαντικό κενό που είναι μία αέναη δεξαμενή αν θέλετε από την οποία πηγάζουν τα σύμπαντα». πράγματα τα οποία δεν έχω υπ’ όψη μου αυτή τη στιγμή. Άλλωστε το www είναι ανακάλυψη του CERN. Πέρα από όλες τις πρακτικές, τεχνολογικές και δεν ξέρω τι θα βγει από εκεί, πιστεύω ότι το ανθρώπινο είδος θα πρέπει να αισθάνεται μεγάλη εσωτερική ανακούφιση και γαλήνη ότι φτάνουμε στη δική μας τη γενιά, βεβαίως στηριζόμενοι στη σοφία και τη γνώση προηγούμενων γενιών, καταλήγουμε να έχομε εικόνες από την αρχή του σύμπαντος, οι οποίες είναι στηριγμένες σε πειραματικά δεδομένα, δεν είναι αμφισβητήσιμα, ούτε δογματικά. Κι αυτό νομίζω πως πρώτον πρέπει να μας κάνει περήφανους που φτάσαμε μέχρις αυτού το σημείου, κι από την άλλη μεριά πρέπει να αντιληφθούμε την ασημαντότητά μας μέσα σ’ αυτό αχανές στο οποίο είμαστε μία κουκίδα της κουκίδας. Όταν αυτό το σκεφθεί ο καθένας μας χωριστά, όπως λόγου χάρη οι συμπατριώτες μας Έλληνες εδώ (στην Ελλάδα), ακόμα και η συμπεριφορά και η εσωτερική ηθική που πρέπει να έχει ο καθένας μας μπορεί να αλλάξει λιγάκι». Άλλο σύμπαν; Πώς αισθάνεστε μ’ αυτή την ανακάλυψη του Χιγκς, καθότι είστε στην ομάδα πολλά χρόνια; «Η συνεισφορά μου είναι, από τότε που ήμουν στο CERN πάρα πολύ νέος και στο ‘Χάρβαρντ’ το 1978 και 1979, σε δύο εργασίες μου στις οποίες πρότεινα πώς να το δούμε το σωματίδιο του Χιγκς, γιατί αλλιώς τι θα συζητούμε; Αλλά και ο τρόπος παραγωγής, κι ο τρόπος που διασπάται, δηλαδή πού το ανιχνεύουν μετά, είναι δικοί μου και οι δύο τρόποι από το 1978 γι’ αυτό είμαι και πολύ χαρούμενος με αυτή την ιστορία». ■ Υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχει ζωή και σε άλλα σύμπαντα στη μορφή που τη γνωρίζουμε στο δικό μας σύμπαν; «Ξέρουμε ότι σ’ αυτό το σύμπαν συμβαίνουν πάρα πολλά περίεργα πράγματα. Η Γη είναι στη σωστή απόσταση από τον Ήλιο, ούτε πολύ κοντά για να καιγόμαστε, ούτε πολύ μακριά κι αρχίζουν από αυτό εκατοντάδες, για να μη σας πω χιλιάδες συμπτώσεις. Αν όλο το σύμπαν ήταν μόνο αυτό το ηλιακό σύστημα όπως είναι αυτό που ξέρουμε τοπικό, όπως νόμιζε λόγου χάρη ο Αριστοτέλης, τότε τα πράγματα θα ήταν πάρα πολύ περίεργα για τους επιστήμονες, διότι θα λέγαμε πως όλο αυτό το πράγμα έχει τη σωστή ενέργεια, τη σωστή απόσταση κ.λπ. Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουμε ανακαλύψει δισεκατομμύρια αστρικών συστημάτων σαν τον Ήλιο. Ο Ήλιος είναι ένα αστέρι κεντρικό κι έχει γύρω - γύρω του πλανήτες του είδους του δικού μας πλανητικού συστήματος. Μπορεί σ’ όλα αυτά τα δισεκατομμύρια αστρικών συστημάτων να μη συμβαίνει τίποτε διότι όταν τα βάλεις τυχαία δεν θα βρεθούν όπως είναι το δικό μας συμπαντικό σύστημα, αλλά μέσα από αυτά τα δισεκατομμύρια να υπάρχει η πιθανότητα ενός δισεκατομμυριοστού να συμβεί κάτι όπως είναι το δικό μας σύστημα, τότε τα πράγματα αρχίζουν και γίνονται επιστημονικά πιο καθαρά. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι μας βγάζει στην ύπαρξη τέτοιων συμπάντων, μπορεί ένα ή μερικά να βρεθούν που να έχουν τις κατάλληλες συνθήκες και να είμαστε εμείς τώρα». Πώς αυτή η ανακάλυψη του Χιγκς θα επηρεάσει πρακτικά τη ζωή του ανθρώπου όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, ιατρικά, πολιτιστικά; «Ιατρικώς δεν νομίζω ότι θα έχει σχέση, αλλά τόσο μυαλό που έχει ξοδευτεί στο CERN (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Έρευνας) όλα αυτά τα χρόνια για να φτάσουμε σ’ αυτό το αποτέλεσμα είμαι σίγουρος ότι έχουν κάνει τεχνολογικά θαύματα, τα οποία σιγά-σιγά θα περάσουν στην κοινωνία. Όχι με το Χιγκς, αλλά για να ανακαλύψουν το Χιγκς. Οπως έχουν βρει τρόπους να μεταφέρουν τα δεδομένα πάρα πολύ γρήγορα από ό,τι τα μεταφέρουμε σήμερα στο ίντερνετ, αλλά φαντάζομαι κι άλλα Ο καθηγητής Δημήτρης Νανόπουλος, γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1971. Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Sussex της Αγγλίας, όπου απέκτησε το διδακτορικό του (Ph.D) το 1973, στη Θεωρητική Φυσική των Υψηλών Ενεργειών. Διετέλεσε ερευνητής στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης (CERN) στη Γενεύη Ελβετίας και επί σειρά ετών ανήκε στο ανώτερο ερευνητικό προσωπικό του κέντρου. Διετέλεσε επίσης ερευνητής στην Ecole Normale Superieure, Παρίσι, Γαλλία και στο Πανεπιστήμιο Harvard, Cambridge, USA. Το 1989, εξελέγη καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Texas A&M, College Station, όπου από το 1992 είναι διακεκριμένος καθηγητής, και όπου από το 2002 κατέχει την έδρα Mitchell-Heep της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, προικοδοτούμενη με το ποσόν του ενάμισι εκατομμυρίου δολαρίων. Είναι επίσης Διευθυντής του Κέντρου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του Κέντρου Προχωρημένων Ερευνών του Ηouston (HARC), στο Χιούστον Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου επίσης διευθύνει ένα ερευνητικό τμήμα του World Laboratory, που εδρεύει στην Λωζάννη, Ελβετίας. Το 1997, εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Κύρια ερευνητική του ασχολία είναι η Φυσική Υψηλών Ενεργειών και η Κοσμολογία. 6 Κωνσταντίνος Τσιάρας: Να αξιοποιήσουμε τη δύναμη της Ομογένειας «Κυρίαρχη προτεραιότητα της πολιτικής μας είναι η αξιοποίηση της δύναμης της ομογένειας» δηλώνει ο νέος υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα Αποδήμου Ελληνισμού, Κωνσταντίνος Τσιάρας, σε αποκλειστική συνέντευξή του στη διαδικτυακή τηλεόραση του ΑΜΠΕ, την επομένη της ορκωμοσίας του. Ο Κώστας Τσιάρας γεννήθηκε στην Καρδίτσα το 1966. Είναι Μικροβιολόγος Βιοπαθολόγος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με μετεκπαίδευση στον τομέα της εξωσωματικής γονιμοποίησης σε πανεπιστημιακά κέντρα της Σουηδίας. Ο Κώστας Τσιάρας ήταν Πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Σ.Ε.Π.Φ.Υ.) Καρδίτσας (19921993). Επίσης είναι μέλος πολλών επιστημονικών Συλλόγων: ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Μελετών Καρδίτσας και ιδρυτής του Συνδέσμου Ελληνοαμερικανικής Φιλίας Καρδίτσας. Διετέλεσε μέλος της ΔΑΠ, Πρόεδρος της Τοπικής Επιτροπής ΝΔ Καρδίτσας (1991-1994) και παράλληλα υπεύθυνος Ποιότητας Ζωής της Νομαρχιακής Επιτροπής Καρδίτσας. Το 2004 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία στον νομό Καρδίτσας. Κατά τη διάρκεια της πρώτης βουλευτικής του θητείας, διετέλεσε Υπεύθυνος του τομέα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Επανεξελέγη στις εκλογές του 2007, 2009 και τον Μάιο και Ιούνιο του 2012. Είναι μέλος της Διαρκής Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής και της Υποεπιτροπής για τη μελέτη και αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών. Ταυτόχρονα είναι μέλος της Ελληνικής Κοινοβουλευτικής Αντιπροσωπείας στην Κ.Σ. Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (PABSEC), για την συνεργασία των χωρών στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου και στην Μαύρη Θάλασσα. Από τον Ιανουάριο του 2011, με απόφαση του Πρόεδρου του κόμματος, κ.κ. Αντώνη Σαμαρά, τοποθετήθηκε Αναπληρωτής Υπεύθυνος του Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Προστασίας του Πολίτη της Νέας Δημοκρατίας, ενώ από τον Φεβρουάριο του 2012 ήταν ο γραμματέας Αγροτικού της Νέας Δημοκρατίας. Είναι παντρεμένος με την Αγγελική Στεργιούλη, Μοριακή Βιολόγο στο επάγγελμα και έχουν ένα γιο και μία κόρη. Μιλά Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και γνωρίζει Ρωσικά και Ιταλικά. 7 «Π ροσωπικά, πιστεύω ότι η ομογένεια ήταν πάντα μια πολύ με- γάλη δύναμη για την πατρίδα μας. Και αυτή ειδικά την περίοδο, τη δύναμη αυτή πρέπει να την αξιοποιήσουμε» αναφέρει και προσθέτει: «Είναι γνωστό ότι πρέπει όλοι οι Έλληνες, όπου κι αν βρίσκονται, με το δικό τους τρόπο, να επηρεάσουν τις κρίσιμες αποφάσεις που αφορούν τη χώρα μας και, σε ένα μεγάλο βαθμό, μπορούν να το κάνουν μέσα από την παρουσία, την ενεργοποίηση, τη δραστηριότητα των ελληνικών κοινοτήτων. Πιστεύω ότι κάθε Έλληνας και Ελληνίδα μπορεί να γίνει πρεσβευτής της Ελλάδας, αυτή την εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή», τονίζει, εξηγώντας όμως ότι «και η προσπάθεια, το ενδιαφέρον και η πραγματική αγάπη της όποιας ελληνικής Πολιτείας απέναντι στο ομογενειακό στοιχείο πρέπει να εκφράζεται μέσα από δράσεις μιας συγκεκριμένης πολιτικής δομής». ■ Στο 24ο Συνέδριο Αποδήμων Κυπρίων Tο Κυπριακό παραμένει η κορυφαία προτεραιότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, διαβεβαίωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος Κωνσταντίνος Τσιάρας στο χαιρετισμό του στο 24ο Συνέδριο Αποδήμων Κυπρίων, οι εργασίες του οποίου πραγματοποιήθηκαν στην Λευκωσία. Στόχος μας είναι η επίτευξη συμπεφωνημένης, δίκαιης και βιώσιμης λύσης του διεθνούς αυτού προβλήματος εισβολής και κατοχής, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτους μέλους της ΕΕ, επεσήμανε ο Έλληνας υφυπουργός και πρόσθεσε ότι η Αθήνα είναι σε συνεχή διαβούλευση και διαρκή συντονισμό με την κυπριακή κυβέρνηση για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ο Έλληνας υφυπουργός σημείωσε, εξάλλου, ότι το σημερινό διεθνές περιβάλλον διαμορφώνεται σε κυρίαρχο βαθμό από τις οικονομικές εξελίξεις. Ελλάδα και Κύπρος καλούνται να αντιμετωπίσουν, πέραν των εθνικών θεμάτων και άλλα σοβαρά ζητήματα όπως την οξεία οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στο κοινωνικό επίπεδο. «Αυτή είναι μία κατάσταση-πρόκληση, που απαιτεί συστράτευση όλων των δυνάμεων του έθνους», τόνισε. Ο κ. Τσιάρας αναφέρθηκε επίσης στο θεσμό του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) και ανακοίνωσε ότι έχει ξεκινήσει η διαδικασία προσαρμογής του θεσμικού πλαισίου, το οποίο πρέπει να ανταποκρίνεται στα σύγχρονα δεδομένα και ανάγκες. «Πιστεύουμε ότι πρέπει να ενθαρρυνθεί η διαδικασία της αναδιοργάνωσης του ΣΑΕ με βάση τις προτιμήσεις και αποφάσεις των μελών του, δηλαδή των ίδιων των Αποδήμων Ελλήνων. Συγχρόνως θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην αυτοχρηματοδότηση του θεσμού, μια προοπτική που θα εμφυσήσει σε όλους τους απόδημους την πεποίθηση πως το ΣΑΕ αφενός μεν τους ανήκει, αφετέρου δε τους εκπροσωπεί», επεσήμανε ο κ. Τσιάρας και πρόσθεσε ότι εντός του Δεκεμβρίου θα γίνει η Παγκόσμιας Τακτική Συνέλευση του ΣΑΕ. Κλείνοντας το χαιρετισμό ο Έλληνας υφυπουργός μετέφερε τις εγκάρδιες προσωπικές ευχές του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και του υπουργού Εξωτερικών κ. Δημήτρη Αβραμόπουλου. Α. Βικέτος Το Δεκέμβριο η Ζ΄ Τακτική Παγκόσμια Συνέλευση του ΣΑΕ Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη η Ζ΄ Τακτική Παγκόσμια Συνέλευση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ), μετά από δύο χρόνια αναβολής. Η σχετική απόφαση πάρθηκε σε συνάντηση που είχε ο πρόεδρος του ΣΑΕ, Στέφανος Ταμβάκης με τον Υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για θέματα Απόδημου Ελληνισμού, Κωνσταντίνο Τσιάρα, στο Υπουργείο Εξωτερικών. Σ την πρώτη αυτή συνάντηση, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του κ. Τσιάρα, που «πραγματοποιήθηκε σε φιλικό κλίμα, συζητήθηκαν θέματα σχετικά με τη συνέχιση της λειτουργίας του ΣΑΕ, σε νέες βάσεις, που θα επιτρέψουν στον Οργανισμό να αναπτύξει τις δράσεις τους, προς όφελος των Απανταχού Ομογενών και την Πατρίδα», αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΣΑΕ. Ο Υφυπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την εκτίμησή του για το έργο που έχει προσφέρει το ΣΑΕ, από την ίδρυσή του το 1995, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές, ώστε να μετατραπεί σε ένα πιο ευέλικτο, αποτελεσματικό, δυναμικό και οικονομικά ανεξάρτητο Οργανισμό». Η Ζ΄ Τακτική Παγκόσμια Συνέλευση, όπως και οι Περιφερειακές Συνελεύσεις, που θα προηγηθούν το φθινόπωρο, θα πραγματοποιηθούν με έξοδα των Μελών του ΣΑΕ. Ο κ. Ταμβάκης παρουσίασε στον Υφυπουργό τις αποφάσεις της 9ης Συνεδρίασης του Προεδρείου του ΣΑΕ για την τροποποίηση του Ν.3480/2006 και την πρόταση για τη σύσταση Ειδικής Επιτροπής, με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων, που θα επεξεργαστεί τις προτάσεις για τις θεσμικές και νομικές αλλαγές που απαιτούνται για την οργάνωση και λειτουργία του Συνταγματικά κατοχυρωμένου Οργάνου. Προς αυτή την κατεύθυνση συμφωνήθηκε να δρομολογηθούν άμεσα οι διαδικασίες για τη συγκρότηση της εν λόγω Επιτροπής. Ο Πρόεδρος του ΣΑΕ ευχήθηκε καλή επιτυχία στον κ. Τσιάρα, διαβεβαιώνοντας, ότι ο ίδιος και όλα τα Μέλη του Προεδρείου είναι αρωγοί στο έργο που επιτελείται, ειδικότερα αυτές τις δύσκολες ώρες, για τη στήριξη της Ελλάδας. Τέλος, ο Υφυπουργός αποδέχτηκε την πρόταση του κ. Ταμβάκη για συνάντηση με το Προεδρείο, το Σεπτέμβριο. Στη συνάντηση του Προέδρου του ΣΑΕ με τον Υφυπουργό Εξωτερικών, παραβρέθηκαν ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, Πέτρος Παναγιωτόπουλος, η Διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου του Υφυπουργού, Άννα Κόρκα και ο Σύμβουλός του, Χρήστος Δημητρίου. ■ 8 ΣΑΕ ΗΠΑ Ιστορική καταχώρηση στις αμερικανικές εφημερίδες Μετά το 1944, η Νότια Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας ξεκίνησε μία σκόπιμη και συστηματική εκστρατεία, πλαστογραφώντας και σφετερίζοντας την εθνική και ιστορική κληρονομιά της Ελλάδας. Το Σεπτέμβριο του 1991, διακήρυξε την ανεξαρτησία της, με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Η Ελλάδα αμέσως έφερε αντιρρήσεις ως προς τη χρήση του ονόματος Μακεδονία, καθώς η «Μακεδονία», σε όλη τη διαδρομή της από την αρχαιότητα, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ελληνικού πολιτισμού και κόσμου, και βόρεια επαρχία της Ελλάδας. Λόγω αυτής της ένστασης, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αποδέχθηκε τη νέα αυτή χώρα, ως νέο μέλος της διεθνούς κοινότητας, με το προσωρινό όνομα «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» (πΓΔΜ), υπό τη σαφή προϋπόθεση ότι μια αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας θα έπρεπε να βρεθεί γρήγορα ανάμεσα στην Ελλάδα και τη βόρεια γείτονά της. Μέχρι σήμερα, καμία λύση δεν έχει επιτευχθεί, εξαιτίας του γεγονότος ότι η πΓΔΜ, αντί να διαπραγματεύεται με καλή πίστη, προσπαθεί να επιβάλει de facto διεθνώς το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Κριτήρια για ένταξη Θεόδωρος Σπυρόπουλος του Π. Παναγιώτου Μ ε εμπεριστατωμένα ιστορικά στοιχεία και πολιτικά γεγονότα για το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ, δημοσιεύτηκε στις 20 Μαΐου ολοσέλιδη καταχώρηση σε μεγάλες εφημερίδες στο Σικάγο, χαιρετίζοντας την απόφαση της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ να μην απευθύνει πρόσκληση για ένταξη στη Συμμαχία της πΓΔΜ. Ειδικότερα, ο Συντονιστής του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) Περιφέρειας ΗΠΑ, Θεόδωρος Σπυρόπουλος, δημοσίευσε ολοσέλιδη καταχώρηση στις κυριακάτικες εκδόσεις δύο από τις μεγαλύτερες σε κυκλοφορία αμερικανικές εφημερίδες του Σικάγο, τη Chicago Tribune και τη Suntimes, την ημέρα έναρξης της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Τίτλος της καταχώρησης είναι «Η πΓΔΜ δεν είναι έτοιμη να εισέλθει στο ΝΑΤΟ». Μεταξύ άλλων, επισημαίνεται το γεγονός ότι η πΓΔΜ δεν πληροί τα προβλεπόμενα κριτήρια εισόδου στη Συμμαχία του ΝΑΤΟ, όπως αυτά ορίζονται με σαφήνεια στην Ειδική Μελέτη του ΝΑΤΟ για τη διεύρυνση του το 1995. Ο κ. Σπυρόπουλος εξέφρασε την ικανοποίησή του για την απήχηση που είχε η καταχώρηση, καθώς και για τη θετική εξέλιξη να μη λάβει η πΓΔΜ πρόσκληση ένταξης στο ΝΑΤΟ, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής στην πόλη του. Επίσης, στελέχη της Ομογένειας θεώρησαν την καταχώρηση και ως «ολοκληρωμένη απάντηση» στην προσπάθεια που είχε καταβληθεί στις ΗΠΑ από μέρους των Σκοπιανών, μέσα στους τελευταίους μήνες, επιχειρώντας να προωθήσουν τις θέσεις τους στην κυβέρνηση της χώρας, στο Κογκρέσο και στα ΜΜΕ. Υπότιτλος του κειμένου είναι: «Γεγονότα και όχι αποκυήματα της φαντασίας: Πώς αυτή η χώρα έλαβε το όνομά της». Ιστορικές αναφορές Στην καταχώρηση αναφέρονται και τα πιο κάτω: Το νοτιότερο τμήμα της πρώην Γιουγκοσλαβίας, μέρος τότε της Σερβίας, ονομαζόταν πριν από το 1944 «Βαρδάσκα Μπανοβίνα». Το 1944 ο στρατάρχης Ιωσήφ Μπροζ Τίτο, προωθώντας προσωπικούς πολιτικούς του στόχους, δημιούργησε τη Νότια Δημοκρατία Γιουγκοσλαβίας, την οποία αρχικά ονόμασε «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας» και αργότερα «Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας». 9 Οι χώρες που φιλοδοξούν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να πληρούν όλες τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια για ένταξη, όπως ορίζονται, σαφώς και αναμφιβόλως, στην Ειδική Μελέτη του ΝΑΤΟ για τη διεύρυνση του το 1995. Μεταξύ άλλων διατάξεων, η παράγραφος 6 του σημαντικού αυτού και επίσημου εγγράφου του ΝΑΤΟ ορίζει τα εξής: «... τα κράτη που έχουν εθνοτικές διενέξεις ή εξωτερικές εδαφικές διενέξεις, συμπεριλαμβανομένων αλυτρωτικών αξιώσεων, ή εσωτερικών διενέξεων δικαιοδοσίας πρέπει να διευθετήσουν τις διαφορές με ειρηνικά μέσα, σύμφωνα με τις αρχές του ΟΑΣΕ. Η παράγραφος 60 του ίδιου εγγράφου περιέχει έναν μακρύ κατάλογο των κριτηρίων προσχώρησης, πολλά εκ των οποίων, όπως η προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας και η διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας, δεν πληρούνται από την ΠΓΔΜ. Γι ‘αυτό, κατά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, το 2008, τα μέλη της Συμμαχίας, συλλογικά και ομόφωνα, αποφάσισαν ότι «... Πρόσκληση για ένταξη στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας θα πρέπει να απευθυνθεί, μόνο εάν το ζήτημα της ονομασίας έχει επιλυθεί με αμοιβαία αποδεκτό τρόπο ...». Οι επόμενες σύνοδοι κορυφής του ΝΑΤΟ έχουν επικυρώσει την πολύ σαφή αυτή θέση. Η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, αντί να εργάζεται σκληρά και με σοβαρότητα να ικανοποιήσει όλες τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια, ακολουθεί ένα είδος εθνικισμού του 19ου αιώνα, με αποτέλεσμα μια ασύμμετρη πλατφόρμα εχθρότητας και ενοχλητικής προπαγάνδας εναντίον της Ελλάδας, που είναι ιδρυτικό μέλος του ΝΑΤΟ. Σκοπιανή προπαγάνδα Μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας και την πολιτική προπαγάνδα, οι κρατούντες την εξουσία στα Σκόπια έχουν καλλιεργήσει την ιδέα μιας «Ενωμένης Μακεδονίας», η οποία θα περιλαμβάνει το βόρειο τμήμα της Ελλάδας, αλλά και εδάφη από άλλες γειτονικές χώρες, όπως η Βουλγαρία. Οι πολιτικές αυτές εξυπηρετούν μόνο για να «ξυπνήσει» ο εθνικισμός και η εχθρότητα μεταξύ των χωρών και των λαών, υπονομεύοντας την περιφερειακή συνεργασία και εμπιστοσύνη, και θέτουν σε κίνδυνο τελικά τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής. Είναι επιτακτική ανάγκη η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας να βρει τον δρόμο της προς το ΝΑΤΟ, με την εκπλήρωση όλων των κριτηρίων και με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών αρχών του ΝΑΤΟ και όχι μέσα την επιστράτευση επεκτατικών και εχθρικών πολιτικών έναντι των γειτόνων της, κινώντας τη μισαλλοδοξία. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προϋποθέτει την πλήρη δέσμευση στις αρχές της οργάνωσης που επιδιώκει να εισέλθει, και όχι την αναβίωση πολιτικών επικίνδυνου εθνικισμού, ξεπερασμένων εποχών, προς υποστηρικτικούς γείτονες και μελλοντικούς συμμάχους. ■ Συνεργασία ΔΕΘ - Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης του Ελληνισμού Νέοι δίαυλοι επικοινωνίας και μόνιμης συνεργασίας των φορέων της τοπικής επιχειρηματικότητας με χώρες του εξωτερικού, εκεί όπου ζουν και δραστηριοποιούνται τα περίπου 230 μέλη της (ΠαΔΕΕ), ανοίγουν με τη συνεργασία του ομογενειακού φορέα με τη ΔΕΘ. Ε να πρώτο δείγμα είναι η συνδρομή της ΠαΔΕΕ στη καλύτερη οργάνωση της επίσκεψης επιχειρηματικής αποστολής της ΔΕΘ στη Μελβούρνη, την τρίτη «ελληνόφωνη» πόλη στον κόσμο, τον προσεχή Νοέμβριο. «Είμαστε εδώ για να συμβάλουμε, με τις δυνάμεις μας, στην αναστροφή της αρνητικής εικόνας, που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια για την Ελλάδα στο εξωτερικό, και την προώθηση της ανάπτυξης, που δεν θα προέρθει από το κέντρο, αλλά από την περιφέρεια και ειδικότερα από τον ιδιωτικό τομέα», επεσήμανε ο πρόεδρος της ΠαΔΕΕ, Γιάννης Πανταζόπουλος, βουλευτής της πολιτείας Βικτώριας, της Αυστραλίας. Ο ίδιος ευχαρίστησε θερμά τη ΔΕΘ για την πρόσκληση να επισκεφθούν τη Θεσσαλονίκη και να δρομολογήσουν αυτή τη σημαντική, όπως την χαρακτήρισε, συνεργασία. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις των υπολοίπων Μελών του Προεδρείου της ΠαΔΕΕ, οι οποίοι τόνισαν ότι οι Έλληνες της Διασποράς, πάντα στάθηκαν στο πλευρό της Ελλάδας, σε κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της, από το 1821 μέχρι σήμερα, εκφράζοντας την αισιοδοξία, ότι όλοι μαζί θα καταφέρουμε να βγούμε ξανά από τα δύσκολα. Ζήτησαν, όμως, να σταλεί από την Ελλάδα ένα ισχυρό μήνυμα ενθάρρυνσης προς τους ξένους επενδυτές. Να είναι προσεκτικοί όσοι θέλουν να εργαστούν στο εξωτερικό! Ο ελληνικής καταγωγής ομοσπονδιακός βουλευτής του Καναδά, Τζιμ Καρύγιαννης, ο οποίος είχε στην Αθήνα κατ΄ ιδίαν συνάντηση με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, επέστησε την προσοχή και στο θέμα της μετανάστευσης Ελλήνων στο εξωτερικό. Ο ίδιος, όπως και οι συνάδελφοί του, στη συνέχεια, συνέστησε σε όσους Έλληνες επιθυμούν να εργαστούν στο εξωτερικό, πρώτα να ενημερώνονται υπεύθυνα για το καθεστώς που ισχύει σε κάθε χώρα, όπως και να είναι προσεκτικοί να μην πέσουν θύματα επιτηδείων, καθώς ήδη έχουν σημειωθεί πολλά κρούσματα. 10 Γιάννης Πανταζόπουλος Όπως είπε ο κ. Καρύγιαννης, για τον Καναδά, που έως το 2013 δεν θα δεχτεί μετανάστες, έχουν ήδη καταθέσει αίτηση περίπου 10.000 Έλληνες. Για τη δε Αυστραλία, όπως είπε ο κ. Πανταζόπουλος, οι ομογενείς έχουν κινητοποιηθεί να συνδράμουν όσους Έλληνες θέλουν να πάνε εκεί για εργασία. Πάντως, μέχρι στιγμής, έχουν μεταναστεύσει, όπως είπε, 300 άτομα. Συναντήσεις με παράγοντες της Θεσσαλονίκης Τα μέλη του προεδρείου της ΠαΔΕΕ έγιναν δεκτά στο Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης από τον υπουργό Θεόδωρο Καράογλου. «Στην προσπάθεια που καταβάλλει η χώρα μας να βγει από την κρίση, δεν περισσεύει κανείς. Στη μακρόχρονη πορεία του ο Ελληνισμός έχει αποδείξει ότι ενωμένος μπορεί να κάνει θαύματα», υπογράμμισε ο κ. Καράογλου, επισημαίνοντας ότι «ο απανταχού Ελληνισμός αποτελεί ιστορικά σημείο αναφοράς και άξιο πρεσβευτή της χώρας μας στο εξωτερικό». Στη συνάντηση με τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη, παρουσία του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, Παναγιώτη Αβραμόπουλου, συζητήθηκαν θέματα που αφορούν στη σύσφιξη των σχέσεων της Θεσσαλονίκης με αδελφοποιημένες πόλεις του εξωτερικού, όπως και η εξωστρεφή πολιτική της Θεσσαλονίκης, με επίκεντρο τις χώρες όπου η ομογένεια έχει καταλυτική παρουσία όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία. Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης υπογράμμισε το γεγονός ότι οι βουλευτέςμέλη της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού μπορούν να προβάλουν ιδιαίτερα γεγονότα που συμβαίνουν στη Θεσσαλονίκη, όπως τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης, τη διοργάνωση WOMEX, την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014, ή τους εορτασμούς για το έτος Κυρίλλου και Μεθοδίου το 2013. Τέλος, το προεδρείο της ΠαΔΕΕ είχε συνάντηση με τον Αναπληρωτή Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Διονύση Ψωμιάδη, παρουσία του Παναγιώτη Ψωμιάδη. Στη συνάντηση εκφράστηκε η πεποίθηση, ότι η επίσκεψη θα αποτελέσει το πρώτο βήμα μιας αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας. Δ.Ρ. ■ Eνωση Ευρυτάνων Αμερικής Στο Καρπενήσι το 71ο Συνέδριο Το Βελουχι Στο Καρπενήσι θα πραγματοποιηθεί το 71ο Συνέδριο της Ένωσης Ευρυτάνων Αμερικής «Το Βελούχι», το 2015, που θα έχει τον χαρακτήρα ενός μεγάλου προσκυνήματος, σε όλες τις περιοχές του νομού και στα αμέτρητα έργα που έχουν πραγματοποιηθεί με τον οβολό των ομογενών. 11 Η απόφαση, όπως αναφέρει ο «Εθνικός Κήρυκας», πάρθηκε ομό- φωνα στο 68ο Συνέδριο της Ένωσης, που διοργανώθηκε πρόσφατα στην πόλη Myrtle Beach, της Ν. Καρολίνας, μετά από πρόταση του δημάρχου Καρπενησίου, Κώστα Μπακογιάννη. «Σταθείτε δίπλα μας, μεταφέροντάς μας νέες ιδέες, χρήσιμες γνώσεις και ωφέλιμες για τον τόπο μας εμπειρίες, σε έργα που ήδη έχουμε ξεκινήσει, και για τη δημιουργία μιας καλής εικόνας για την Ευρυτανία μας προς τα έξω», τόνισε-μεταξύ άλλων-ο κ. Μπακογιάννης, ο οποίος έτυχε θερμής υποδοχής στις εργασίες του συνεδρίου. Προέτρεψε, δε, τους ομογενείς, πέρα από το θεάρεστο έργο τους να μη διστάσουν να επενδύσουν στην περιοχή. Ο δήμαρχος Καρπενησίου τιμήθηκε από τον πρόεδρο της Ένωσης, Ιωάννη Γ. Πεσλή, με ειδική τιμητική πλακέτα, «ως ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης, εκτίμησης και αναγνώρισης του ρόλου, της προσφοράς και της συμβολής του στην ανάδειξη και ανάπτυξη του Δήμου Καρπενησίου και της Ευρυτανίας». Συνεχίζοντας, εξέφρασε τη βεβαιότητα, ότι η Ένωση θα παραμείνει δυνατή και έτοιμη ν’ αντιμετωπίσει, στο πλαίσιο της φιλανθρωπικής της αποστολής, «τις μεγάλες προκλήσεις σε έναν κόσμο που αλλάζει με πολύ γρήγορους ρυθμούς». Σημειώνεται, ότι από την ίδρυσή της (23/10/1944) η Ένωση ενισχύει μέχρι σήμερα τη γενέτειρα, μέσω των φιλανθρωπικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων που έχουν δημιουργήσει, στην Ελλάδα και στην Αμερική. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν τα προγράμματα για Παιδιά με Ειδικές Ανάγκες, Υποτροφιών, για φοιτητές στην Ελλάδα και Αμερική, όπως και το νεοϊδρυθέν Ταμείο Αρωγής, που έχει αποκλειστικό σκοπό την οικονομική υποστήριξη δοκιμαζόμενων αδελφών στην Ευρυτανία. Αναπόσπαστο κομμάτι της Ένωσης, με ιδιαίτερη φιλανθρωπική δράση και αξιόλογο έργο, αποτελούν οι «Θυγατέρες της Ευρυτανίας». Στο πλαίσιο του συνεδρίου, απονεμήθηκαν οι φετινές υποτροφίες της Ένωσης και των «Θυγατέρων Ευρυτανίας», αξίας 22.400 δολαρίων, σε 15 αριστούχους Ευρυτάνες φοιτητές. Το 69ο Ετήσιο Συνέδριο της Ένωσης θα πραγματοποιηθεί του χρόνου στο Roanoke, της Βιρτζίνια. ■ Μιχάλης Μπλέτσας Ενας πρωτοπόρος ερευνητής στο ΜIΤ Είχε την ικανότητα και την επιστημονική γνώση να βρεθεί στην «καρδιά» της παγκόσμιας καινοτομίας, σε ηλικία μόλις 28 ετών, έχοντας αποφοιτήσει από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ και με MSc Μηχανικού Η/Υ από το «Boston University». Ο Χανιώτης ερευνητής, Μιχάλης Μπλέτσας επελέγη μέσα από πολύ σκληρό ανταγωνισμό (υπήρχαν τριακόσιες υποψηφιότητες) για τη θέση του διευθυντή Πληροφορικής στο «Media Lab», του φημισμένου Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜIΤ), μία θέση που κατέχει επάξια από το 1996 μέχρι σήμερα. της Διαμαντένιας Ριμπά Η πολυποίκιλη δράση του διακεκριμένου επιστήμονα είναι δύσκολο να αποτυπωθεί σε μία συνέντευξη. Εμπνευστής της προσπάθειας «Ένα Laptop Ανά Παιδί» (One Laptop Per Child), ο Μιχάλης Μπλέτσας έχει υλοποιήσει δίκτυα ευρυζωνικής πρόσβασης, βασισμένα σε τεχνολογίες αιχμής, μεταξύ αυτών μία από τις πρώτες δοκιμαστικές πλατφόρμες, την πασίγνωστη πλέον ADSL, καθώς και διαφόρων ασυρμάτων τεχνολογιών. Το «Media Lab», για τον ίδιο, είναι κάτι σαν τις «σειρήνες», από το θελκτικό περιβάλλον του οποίου είναι δύσκολο να ξεφύγει. «Εκεί προσπαθούμε να κάνουμε πράγματα που δεν γίνονται σε άλλα μέρη, είτε γιατί θεωρούνται τρελά, εκκεντρικά ή δύσκολα», δηλώνει στο ΑΜΠΕ ο κ. Μπλέτσας. Και συνεχίζει: «Για παράδειγμα αυτή τη στιγμή στο εργαστήριό μας νευρομηχανικοί μπορούν να θεραπευόσουν τυφλά ποντίκια, επιβαίνοντας στα νευρικά τους κύτταρα». Πολλά από τα multimedia, που βλέπουμε από τα πολυμέσα που έχουμε σήμερα, έχουν τις ρίζες τους σε δουλειά που έχει γίνει στο «Media Lab», στη δεκαετία του ΄80. Για παράδειγμα, την πρώτη επίδειξη βίντεο να παίζει μέσα από υπολογιστή την είδε ο Στιβ Τζομπς τη δεκαετία του ΄80, περιφερόμενος στο εργαστήριο, του οποίου ήταν από τους πρώτους υποστηριχτές του. Έξι μήνες μετά έβγαλε το κουικ τάιμ. Εκεί «γεννήθηκε», μεταξύ άλλων, και το ηλεκτρονικό βιβλίο της Άμαζον, το περιβάλλον προσομοίωση σκρατς κ.ά. ‘Ενα Laptop Ανά Παιδί’ Σκοπός του μεγάλου πρότζεκτ για το σχεδιασμό και την κατασκευή του φτηνού υπολογιστή, ήταν να φτάσει στα χέρια και του πιο φτωχού παιδιού στο πιο απομονωμένο σημείο του πλανήτη. «Δύο εκατομμύρια Laptop στα χέρια παιδιών στον αναπτυσσόμενο κόσμο, από μία ομάδα ακαδημαϊκών, είναι μεγάλο επίτευγμα…», θα μας πει ο κ. Μπλέτσας, ο οποίος είχε κεντρική συνεισφορά στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του πρωτοπόρου φορητού υπολογιστή «ΧΟ», στην οποία προχώρησε με τον διευθυντή του ΜΙΤ, Νίκολα Νεγκρεπόντε, καθώς και 12 της συνδεσιμότητας του στο διαδίκτυο. Ο ίδιος συμμετείχε ενεργά και στη μη κυβερνητική οργάνωση «Ένα Laptop Ανά Παιδί». Τα περισσότερα από τα Laptop των 100 δολαρίων, όπως είναι γνωστά ευρύτερα, διατέθηκαν στη Λατινική Αμερική. Στην Ουρουγουάη για παράδειγμα, δόθηκε σε όλα τα παιδιά στη βασική εκπαίδευση, ενώ το Περού έχει δώσει ένα εκατομμύριο σε απομακρυσμένα σχολεία. Η τρίτη μεγαλύτερη εγκατάσταση έγινε στη Ρουάντα της Αφρικής. Έχουν δοθεί, επίσης, σε μέρη που θεωρούνται επίτευγμα, όπως η λωρίδα της Γάζας, σε σχολεία θηλέων στο Αφγανιστάν, σε νησάκια της Ωκεανίας… Το ποιο δύσκολο ταξίδι, από το οποίο έμαθε και τα περισσότερα πράγματα, ήταν στην Νιγηρία, όπου είχαν δοθεί αρκετά Laptop στην αρχή. Για αυτό, άλλωστε, το φθηνό Laptop κυκλοφόρησε πράσινο, υιοθετώντας το χρώμα της Νιγηρίας, για να δελεάσουνε τον τότε πρόεδρο της χώρας, Ομπασάντζο. Το πιο περίεργο μέρος που έχει πάει στη ζωή του ήταν η Λιβύη, επί Καντάφι, τον οποίο προσπαθούσανε να τον προσεγγίσουνε, μέσω του γιού του, να αγοράσει κάποια Laptop για τα σχολεία και να τα συνδέσει και στο ίντερνετ, κάτι που τελικά δεν έγινε. Ακόμα και σήμερα ο Μιχάλης Μπλέτσας, ο οποίος έχει εκτεταμένη κοινωφελή δραστηριότητα, συνεχίζει τα ταξίδια ανά τον κόσμο, δηλώνοντας τεχνο-ακτιβιστής. «Πιστεύω πραγματικά στη διασύνδεση, σε ένα παγκόσμιο δίκτυο, το οποίο φτάνει παντού και μπορεί να λειτουργήσει εξισωτικά, αλλά και να επιταχύνει διαδικασίες προς ένα καλύτερο μέλλον στον αναπτυσσόμενο κόσμο», επισημαίνει. «Επίσης, πιστεύω ότι πολλές φορές τα προβλήματα κόστους είναι πλασματικά και είναι θέμα επιχειρηματικών μοντέλων και όχι τεχνολογίας. Και αυτό είναι το θέμα, που προσπαθώ με κάθε τρόπο, σαν ακτιβιστής πια, να δείχνω στον κόσμο». Η τεχνολογία είναι το κύριο εργαλείο για τη λύση των προβλημάτων Για τον Μιχάλη Μπλέτσα η τεχνολογία είναι το κύριο εργαλείο, μέσω του οποίου βελτιώνουμε τη ζωή μας, είτε το θέλουμε είτε όχι, ενώ δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν φοβάται ότι η εφαρμογή των ιδεών του μπορεί να χρησιμοποιηθεί αρνητικά. «Η δουλειά μου δεν είναι να φοβάμαι. Αυτό είναι ένα κλισέ, που το ακούω συνέχεια. Οι θετικές ή αρνητικές επιδράσεις είναι θέμα χρήσης και μόνο. Δεν είμαι ούτε κοινωνικός, ούτε πολιτικός επιστήμονας, για αυτό και θα συνεχίσω να φτιάχνω τα καλύτερα εργαλεία που μπορώ και στο μέτρο του δυνατού θα φροντίζω έτσι ώστε αυτά να μένουν μακριά από τα λάθος χέρια», τονίζει. «Όπως ξέρεται ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει προβλήματα πολύ μεγάλης κλίμακας, όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Γίναμε πρόσφατα επτά δισεκατομμύρια, κάπως θα πρέπει να ταϊστούμε, όλοι αυτοί. Και οι λύσεις αυτές δεν θα εμφανιστούνε από τις βιολογικές καλλιέργειες, ούτε από τις ντομάτες που θα βάλει ο καθένας στο μπαλκόνι του. Βλέπω την τεχνολογία σαν το απόλυτα θετικό και σαν τη μεγαλύτερή μας ελπίδα για τη λύση των προβλημάτων του μέλλοντος». Ο επιφανής επιστήμονας δεν παραλείπει να μας αναφέρει ότι κάποιες φορές βρισκόμαστε μπροστά σε δύο επιλογές, που έχουν και οι δύο προβλήματα, και πρέπει να διαλέξουμε, όπως για παράδειγμα την πυρηνική ενέργεια. Στην παρατήρησή μας ότι ναι μεν είναι η πιο καθαρή, αλλά και η πιο επικίνδυνη. «Το επικίνδυνο που λέτε είναι σχετικό. Συνολικά, έχει τα λιγότερα θύματα από οποιαδήποτε άλλη μορφή ενέργειας, ανά κιλοβατώρα παραγωγής. Αυτό, όμως, πολιτικά δεν το έχουμε περάσει στον κόσμο. Διότι ο κόσμος βλέπει ένα ατύχημα που δημιουργεί κάποιες χιλιάδες νεκρών και κάποιες μακροχρόνιες συνέπειες, αλλά δεν βλέπει το γεγονός το πόσα θύματα έχουν τα ορυκτά καύσιμα, το πόσο πόλεμοι έχουν γίνει για το πετρέλαιο, πόσοι άνθρωποι πεθαίνουν από τα καυσαέρια κ.λ.π. Ξέρετε, είναι λίγο δύσκολες αυτές οι έννοιες, αλλά η τεχνολογία ήταν πάντα το εργαλείο με το οποίο βελτιώναμε το μέλλον μας». Συνιδρυτής της Velti A.E., μιας πολύ επιτυχημένης εταιρείας που δραστηριοποιείται στον χώρο της διαφήμισης στην κινητή τηλεφωνία, έχοντας αναπτύξει παράλληλα πολυποίκιλη συμβουλευτική επιχειρηματική δραστηριότητα, από το 2010 ο Μιχάλης Μπλέτσας συμμετέχει στο ΔΣ του ΟΤΕ, με διετή θητεία, μία χρήσιμη εμπειρία, όπως την χαρακτηρίζει ο ίδιος. «Ο ΟΤΕ είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, η μεγαλύτερη ξένη επένδυση στη χώρα μας, και έχει άμεση σχέση με το μέλλον και την οικονομική ανάπτυξη, που δεν νοείται χωρίς τηλεπικοινωνίες», τονίζει. «Επομένως, είναι μία θέση μεγάλης ευθύνης, με την οποία με τίμησε η ελληνική κυβέρνηση». * Ο Μιχάλης Μπλέτσας, ο οποίος έχει δώσει πολλές κεντρικές ομιλίες σε διεθνή συνέδρια, ανταποκρίνεται πάντα πρόθυμα, όταν του επιτρέπουν οι υποχρεώσεις του, όταν πρόκειται να μιλήσει σε νέους. Για το λόγο αυτό βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο του διήμερου 4ου Μαθητικού Συνεδρίου Πληροφορικής που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος ΝΟΗΣΙΣ. Η ομιλία του είχε ως θέμα την «Καινοτομία στην εποχή του Διαδικτύου και το ελληνικό πρόσωπο της κρίσης». ■ 13 Eλληνες από το εξωτερικό ιδρύουν καινοτόμες επιχειρήσεις στην Ελλάδα Ο Νίκος Κεχαγιάς είναι ένας από τους νέους ερευνητές που σκοπεύει να δημιουργήσει σύντομα τη δική του επιχείρηση Οργανικών Ηλεκτρονικών στη Θεσσαλονίκη. Έχοντας αποφοιτήσει από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο Τμήμα Φυσικής, συνέχισε τις σπουδές του στην Αγγλία, τη Γερμανία και την Ισλανδία και τώρα είναι επικεφαλής μιας υπηρεσίας που παρέχει συμβουλές στις ομάδες του Ινστιτούτου Καταλονίας που δραστηριοποιούνται στις Νανοκατασκευές. «Έχω τη δυνατότητα να δημιουργήσω μια νέα επιχείρηση στην Ισπανία, προτίμησα όμως σε αυτή την δύσκολη περίοδο να επιστρέψω στην Ελλάδα. Έχω καταθέσει ήδη μια πρόταση για χρηματοδότηση από τα ΕΣΠΑ για την ανάπτυξη μιας μονάδας που ουσιαστικά θα εκτυπώνει τις οργανικές διατάξεις . Επέλεξα το όνομα Nanotypos ένα όνομα καθαρά ελληνικό. Πρόκειται για μια επαναστατική εφαρμογή που δίνει χρώμα με φυσικό τρόπο σε κάθε είδους υλικό. Φυσικές δηλαδή εκτυπώσεις σε υφάσματα, ακόμη και σε ολογράμματα σαν αυτά που τυπώνονται στις πιστωτικές κάρτες μπορούν να εξασφαλίσουν ποιότητα αλλά και καθαρότητα από χημικές ουσίες «, εξηγεί. Ο κ Κεχαγιάς έχει καταθέσει μια πρόταση με την οποία ζητά 180.000 ευρώ από τα ΕΣΠΑ για το ξεκίνημα. «Μόνο τα μηχανήματα στοιχίζουν περίπου τόσα. Εννοείται ότι για να ξεκινήσει κάποιος θα πρέπει να έχει προσωπικό κεφάλαιο. Να φανταστείτε ότι μόνο η κατοχύρωση κάθε πατέντας απαιτεί 30.000 ευρώ», λέει. Κοινοπραξία ελληνικών επιχειρήσεων «Προσπαθούμε να δώσουμε τη δυνατότητα μέσα από ένα δίκτυο διαδικασιών και προγραμμάτων χρηματοδότησης, σε νέους επιστήμονες να 14 δημιουργήσουν νέες καινοτόμες επιχειρήσεις στον τόπο τους. Αυτό είναι το μέλλον για τους νέους που έχουν εξειδικευθεί», τονίζει ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Διεθνούς Συνεδρίου Nanotexnology 2012 και επικεφαλής του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας του ΑΠΘ καθηγητής Στέργιος Λογοθετίδης. «Ήδη δύο νέοι επιστήμονες ο Κυριάκος Πορφυράκης από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στην Αγγλία και ο κ. Κεχαγιάς από το Ινστιτούτο Καταλονίας της Ισπανίας συμμετέχουν σε ένα cluster (κοινοπραξία) εταιρειών που δημιουργήθηκαν για να δραστηριοποιηθούν στον πολλά υποσχόμενο τομέα της Νανοτεχνολογίας, τα οργανικά ηλεκτρονικά. Συνολικά σε αυτή την προσπάθεια συμμετέχουν δεκάξι εταιρείες ελλήνων ερευνητών». Τα οργανικά ηλεκτρονικά (organic electronics) έχουν μπει ήδη στη ζωή μας μέσα από μια σειρά νέων προϊόντων όπως τις εύκαμπτες οθόνες τηλεοράσεων και κινητών, τα έξυπνα υφάσματα και το ηλεκτρονικό χαρτί. Ήδη στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν συσταθεί περισσότερες από 40 τέτοιες επιχειρήσεις που αξιοποιούν την ερευνητική καινοτομία των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων και ενδεικτικό του ενδιαφέροντος που υπάρχει στον αναπτυσσόμενο τομέα είναι ότι στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Horizon 2020 όπως είπε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής DrL Janssen προτείνεται να χρηματοδοτηθεί η έρευνα σε όλη την ΕΕ με 80 δις ευρω. Η αγορά των Νανοτεχνολογικών προϊόντων μέχρι το 2015 αναμένεται σε παγκόσμιο επίπεδο να ξεπερασει το 1,1 τρις δολλάρια» εξήγησε μιλώντας στη Συνέντευξη Τύπου που δόθηκε χθες στο Ξενοδοχείο Ηλέκτρα Παλλάς ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Διεθνούς Συνεδρίου Nanotexnology 2012 και υπεύθυνος του Εργαστηρίου Νανοτεχνολογίας του ΑΠΘ καθηγητής Στέργιος Λογοθετίδης. ■ Φαίδων Αβούρης Εχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπουν οι ξένοι την Ελλάδα της Αλεξάνδρας Γούτα «Δ ίνουμε στους ξένους αφορμές για ν’ αρχίσουν να ξαναγράφουν την ιστορία. Στο καινούργιο βιβλίο ενός καθηγητή στην Οξφόρδη, οι Έλληνες εμφανίζονται να τα έχουν κλέψει όλα: την τέχνη από την Αίγυπτο. Τους θεούς από τη Μέση Ανατολή. Τα μαθηματικά από τη Βαβυλώνα [...] Εχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο οι ξένοι βλέπουν την Ελλάδα. Αυτή είναι η πιο σημαντική επίπτωση για το μέλλον της χώρας. Πιο σημαντική ακόμη και από τα οικονομικά της προβλήματα. Είδα τελευταία ακόμη και δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά γενετικής, τα οποία υποστηρίζουν ότι έγιναν τεστ DNA και αποκαλύφθηκε δήθεν ότι οι μόνοι που δεν είναι ευρωπαϊκής προέλευσης είναι οι Έλληνες […] Παλιά δεν αισθάνθηκα ποτέ άβολα όταν δήλωνα ότι είμαι Ελληνας. Τώρα […] Γερμανοί, Τούρκοι, έχουν απαιτήσεις. Κι όταν είμαστε τελείως χρεοκοπημένοι, όταν έχουμε χάσει τον σεβασμό προς τη χώρα μας, ποιος θ΄αντιδράσει;». Ο άνθρωπος που εξομολογείται τα παραπάνω, με εμφανή συγκίνηση και απογοήτευση, έφυγε από την Ελλάδα πριν από 44 χρόνια, αμέσως μόλις πήρε το πτυχίο του από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Σήμερα ζει στις ΗΠΑ, είναι ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας και του εργαστηρίου νανοτεχνολογίας του τεχνολογικού κολοσσού IBM και έχει προταθεί για το Βραβείο Νόμπελ. Πρόκειται για τον δρα Φαίδωνα Αβούρη. Τον συναντήσαμε στη Θεσσαλονίκη, με την ευκαιρία του επιστημονικού πολυγεγονότος NANOTEΧΝOLOGY 2012. O δρ Αβούρης -μαζί με την ομάδα του- δημιούργησε, μεταξύ άλλων, νανοσωλήνες άνθρακα πλάτους ενός δισεκατομμυριοστού του μέτρου και μήκους λίγων χιλιοστών, ενώ πέρυσι παρουσίασε το πρώτο κύκλωμα υψηλής ταχύτητας από γραφένιο, ανοίγοντας νέους δρόμους στη δημιουργία ηλεκτρονικών συ15 σκευών. Ο ίδιος κι οι συνεργάτες του αποτελούν πιθανότατα την πρώτη ομάδα νανοτεχνολογίας παγκοσμίως. Είναι ένας άνθρωπος που «γεννάει» μικρές επαναστάσεις στον τομέα της μικροηλεκτρονικής, αλλά η χώρα που τον γέννησε, η Ελλάδα, ακόμη τον πληγώνει. «Ξεκινώντας για εδώ, όλοι, οι συνεργάτες, οι γραμματείς μου, μού είπαν: «είσαι σίγουρος ότι θέλεις να πας; Είναι επικίνδυνα εκεί». Λείπω χρόνια από εδώ, αλλά ακόμη στεναχωριέμαι όταν ακούω κάτι τέτοιο για την πατρίδα μου». Η Ελλάδα να στραφεί στο software και τις υπηρεσίες Ρωτήσαμε τον δρα Αβούρη αν η νανοτεχνολογία και τα οργανικά ηλεκτρονικά θα μπορούσαν να δώσουν αναπτυξιακή διέξοδο για την Ελλάδα, δεδομένου ιδίως ότι είναι ένα εντελώς νέο πεδίο, που ξεκινάει από την αρχή και δεν έχει ακόμη μοιραστεί σε «αυθεντίες». Οπως λέει, δεν θα τοποθετούσε τη νανοτεχνολογία στην πρώτη γραμμή για την Ελλάδα και προκρίνει ως πλέον κατάληλη την ανάπτυξη λογισμικού (software) και υπηρεσιών, που δεν απαιτούν τόσο υψηλά κεφάλαια. Υπάρχουν, όμως, άλλοι παράγοντες, «εξωοικονομικοί», που ο ίδιος χαρακτηρίζει ως πολύ σημαντικούς για την έξοδο της Ελλάδας από το τούνελ: αλλαγή νοοτροπίας, πατριωτισμός και συναίσθηση του γεγονότος ότι οι πολιτικοί δεν μπορούν ν’ αλλάξουν μια κοινωνία. «Οι Έλληνες πρέπει ν’ αλλάξουμε νοοτροπία. Να καθίσουμε κάτω και να δούμε ποιοι είμαστε και να καταλάβουμε ποιος είναι ο κόσμος σήμερα. Μιλάμε όλοι για τα πακέτα διάσωσης και πώς θα τα πάρουμε ή όχι. Αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα, αλλά δεν λέει τίποτα σε σχέση με το μέλλον. Το μέλλον μας είναι πώς θα μπορέσουμε να τοποθετήσουμε τους εαυτούς μας με τρόπο ώστε να είμαστε ανταγωνιστικοί σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο και αυτό αφορά και συνολικά την Ευρώπη», σημειώνει. Στην Ελλάδα το μόνο που έχουμε είναι ο εκπαιδευμένος λαός μας «Η Ελλάδα δεν μπορεί βέβαια να αναπτύξει βαριά βιομηχανία, που θα ανταγωνιζόταν π.χ., τους Γερμανούς ή τους Κινέζους. Στην Ελλάδα, το μόνο που έχουμε είναι ο λαός μας. Εκπαιδευμένος λαός, σκληρά εργαζόμενος. Επίσης, πολλοί Έλληνες γνωρίζουν αγγλικά κι αυτό είναι πολύ σημαντικόΠρέπει να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητες των ανθρώπων», υπογράμμισε. Βέβαια, ως έχουν τα πράγματα σήμερα, οι νέοι που δεν έχουν δουλειά στην Ελλάδα, αν θελήσουν να εργαστούν με χαμηλότερες αμοιβές σε σχέση με άλλους Ευρωπαίους θα έχουν ένα βασικό πλεονέκτημα. Θα πρέπει λοιπόν να αποφασίσουν αν θέλουν δουλειά ή αν θέλουν τη βέλτιστη δουλειά, γιατί αν θέλουν το δεύτερο, όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, θα πρέπει να μεταναστεύσουν. «Και το ζήτημα αυτό το θέτω φυσικά και από την άποψη του πατριωτισμού», σημειώνει. Όταν σκέφτεται την Ελλάδα, σημειώνει ο δρ Αβούρης, όλο πάει το μυαλό του στη θέμα της νοοτροπίας, η οποία έχει αλλάξει πολύ στα 44 χρόνια που λείπει. «Η νοοτροπία πρέπει ν’ αλλάξει σε όλα τα επίπεδα. Πήγα στην Ροτόντα χθες, αφού φθάσαμε αργά το βράδυ και είπαμε να περπατήσουμε λίγο για να ξεμουδιάσουμε από το ταξίδι. Είδαμε σκουπίδια, γκράφιτι κλπ, πώς το αφήνουν να συμβαίνει αυτό; Στην Καλιφόρνια, δήλωσε χρεοκοπία μια μεγάλη πόλη, με πάνω από 200.000 κατοίκους και δεν είχε να πληρώσει για την αποκομιδή των σκουπιδιών. Οι πολίτες τα μάζεψαν μόνοι τους. Αυτό λείπει, η εμπλοκή στα κοινά, να αισθανθούμε ότι είμαστε πολίτες κι όλοι μαζί να δουλέψουμε», παρατηρεί. Δεν μπορείς να λες τους Γερμανούς ναζί και μετά να τους ζητάς λεφτά Ο ίδιος σημειώνει ότι στην Ελλάδα, ουσιαστικά, δεν έχεις χρόνο ν΄ αναπτύξεις τον εαυτό σου. «Εργάζεσαι στη διάρκεια της ημέρας και τα απογεύματα και τα σαββατοκύριακα είναι όλα για διασκέδαση. Χρειάζεται όμως χρόνος για σκέψη και ανάλυση και να καταλάβεις τον σύγχρονο κόσμο και να προσαρμόσεις τον εαυτό σου. Θα έλεγα ότι χρειάζεται να κάνουμε λίγο περισσότερο ενδοσκόπηση και να γίνουμε λιγότερο συναισθηματικοί. Συζητούμε για το ότι ζητούμε χρήματα από τη Γερμανία. Δεν θα πώ ότι δεν μου αρέσουν οι Γερμανοί και ό,τι άλλο σχετικό. Όμως, δεν μπορείς να τους αποκαλείς ναζί και να τους ζητάς να σου δώσουν χρήματα. Αυτά είναι τα σφάλματα που κάναμε και θα δούμε τις επιπτώσεις στο μέλλον. Ο τουρισμός θα χαθεί, δεν θα μας δίνουν δάνεια και δεν θα μας εμπιστεύεται κανένας», υποστηρίζει. Το 2001 η Τουρκία ήταν τελείως χρεοκοπημένη. Για κοιτάξτε πού είναι τώρα! Είναι απαισιόδοξος για το μέλλον της Ελλάδας; τον ρωτάμε. Η απάντηση έρχεται αυθόρμητα, χωρίς σκέψη: «ναι». Γιατί; «Επειδή βλέπω τις αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο, βλέπω τις γερμανικές εφημερίδες που προτρέπουν να πουλήσουμε τα νησιά, βλέπω τις τούρκικες απαιτήσεις. Όταν συνέβη η τρομοκρατική επίθεση την 11η Σεπτεμβρίου, ήμουν στην Κωνσταντινούπολη και η Τουρκία ήταν τελείως χρεοκοπημένη. Όποτε ήθελα να πληρώσω σε τουρκικές λίρες, μου έλεγαν όχι , δολάρια, δολάρια. Για να πάει η σύζυγός μου στην τουαλέτα, έπρεπε να πληρώσει 300.000 λίρες! Και κοιτάξτε πού είναι η Τουρκία τώρα!». Οι πολιτικοί δεν μπορούν να αλλάξουν την κοινωνία. Οι άνθρωποι πρέπει ν΄αλλάξουν Θα δεχόταν να σταθεί στο πλευρό κάποιας κυβέρνησης στην Ελλάδα, για να σχεδιάσει κάτι καινούργιο, αν τού το ζητούσαν; «Η ιδέα ότι ένας πολιτικός μπορεί να αλλάξει την κοινωνία δεν είναι σωστή. Οι άνθρωποι πρέπει να αλλάξουν. Οι πολιτικοί εκλέγονται και αντιδρούν στη διάθεση του κόσμου. Αν ο καθένας σκέφτεται τον εαυτό του και το δικό του συμφέρον δεν θα έλθει η αλλαγή», λέει. Φεύγοντας από «τα του οίκου μας», ρωτήσαμε τον δρα Αβούρη για το πρακτικό αντίκρισμα της έρευνάς του πάνω στο γραφένιο. Πόσο κοντά βρίσκεται στην εμπορική αξιοποίησή του; Η απάντηση φαίνεται ότι δεν είναι απλή. «Δυστυχώς δεν υπάρχει απάντηση, δεν ξέρω πότε θα γίνει αυτό [...] Για να αλλάξεις μια τεχνολογία θα πρέπει να σκεφθείς αν είναι καλύτερη από αυτή που έχεις. Αν είναι φθηνότερη και πόση επένδυση πρέπει να κάνεις για να την αλλάξεις. [...] Επίσης, θα πρέπει, όποια νέα ιδέα έχεις να είναι εξελισσόμενη, κλιμακούμενη (scalable), να ξέρεις πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον. Αυτά δεν είναι θέματα τεχνικά, αλλά εξαρτώνται από τις επιχειρήσεις και από τις αγορές [...] Αυτές θα αποφασίσουν αν αξίζει να πετάξουμε τα δισεκατομμύρια δολάρια που ξοδεύτηκαν γύρω από το πυρίτιο [...]για να πάμε σε κάτι άλλο», επισημαίνει. Πριν το τέλος της συζήτησής μας, ρωτήσαμε τον δρα Αβούρη: υπάρχει κάτι που να τού λείπει από την Ελλάδα; «Η κοινωνική συναναστροφή, οι φίλοι μου, η οικογένειά μου, ο τρόπος με τον οποίο αλληλεπιδρούσα. Οι αμερικάνοι είναι ψυχροί. Δεν έχεις φίλους και θα έλεγα πως με τους Έλληνες είναι δύο άκρα αντίθετα». Εκείνο που χρειάζεται, λέει, είναι κάτι στο μέσον... ■ 16 Ελληνίδα επιχορηγείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας για ιατρικές έρευνες Μία ελληνίδα ερευνήτρια, η δρ. Παναγιώτα Ποϊράζη, του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Βιολογίας του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) στην Κρήτη, επιλέχθηκε από το διεθνώς ανταγωνιστικό και υψηλού κύρους πρόγραμμα χρηματοδότησης νέων ερευνητών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC Starting Grant), το οποίο θα επιχορηγήσει την ερευνητική της πρόταση με θέμα «Εξιχνιάζοντας το ρόλο των δενδριτών στη μνήμη». 17 Η ερευνητική δραστηριότητα του εργαστηρίου της κ. Ποϊράζη, η οποία χρη- ματοδοτήθηκε με 1,4 εκατομμύρια ευρώ για πέντε έτη, επικεντρώνεται στην εξιχνίαση των τρόπων με τους οποίους οι δενδρίτες των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο συνεισφέρουν στη μάθηση, την αποθήκευση και την ανάκληση πληροφοριών, δηλαδή στη δημιουργία μνημών. Οι επιχορηγήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας απευθύνονται σε νέους ερευνητές, με σκοπό να τους επιτρέψουν να σχεδιάσουν και να πραγματοποιήσουν πρωτοποριακά ερευνητικά προγράμματα σε οποιονδήποτε τομέα της επιστήμης. Από την θέσπιση αυτών των επιχορηγήσεων-βραβείων το 2007, συνολικά 20 επιστήμονες ελληνικών Ιδρυμάτων έχουν βραβευτεί, από τους οποίους οι πέντε εργάζονται στο ΙΤΕ. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Ιδρύματος, παρόλο που η μνήμη είναι μία διαδικασία για την οποία η επιστημονική κοινότητα έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λίγα είναι γνωστά σχετικά με τον τρόπο και τους κανόνες που διέπουν τη δημιουργία μνημών στον εγκέφαλο. Οι δενδρίτες Μέχρι πρόσφατα, πιστευόταν ότι η βασική μονάδα επεξεργασίας πληροφοριών στον εγκέφαλο είναι ο νευρώνας, και ότι οι μνήμες δημιουργούνται αποκλειστικά μέσω της συναπτικής πλαστικότητας, δηλαδή των αλλαγών στην ισχύ των συνδέσεων (συνάψεων) ανάμεσα σε νευρώνες. Όμως, κατά τα τελευταία χρόνια, διαφαίνεται ότι ο νευρώνας δεν αποτελεί την κύρια, ούτε την μικρότερη, υπολογιστική μονάδα του εγκεφάλου. Ο ρόλος αυτός διεκδικείται τώρα από τους δενδρίτες, τις λεπτές παραφυάδες όπου σχηματίζεται η πλειονότητα των συνάψεων, επιτρέποντας την επικοινωνία των νευρικών κυττάρων. Στόχος της Ελληνίδας ερευνήτριας είναι η διαλεύκανση του ρόλου των δενδριτών στις διαδικασίες μνήμης και μάθησης, μέσω της χρήσης υπολογιστικών προσεγγίσεων. Γι’ αυτό το σκοπό, θα αναπτυχθούν υπολογιστικά μοντέλα σε τρεις διαφορετικές εγκεφαλικές περιοχές που εμπλέκονται στην μνήμη και την μάθηση, και σε τρία διαφορετικά επίπεδα πολυπλοκότητας: σε απομονωμένα νευρικά κύτταρα στον ιππόκαμπο, σε μικρά νευρικά κυκλώματα στον προμετωπιαίο φλοιό και σε μεγάλα νευρωνικά δίκτυα στην αμυγδαλή. Η δρ. Ποϊράζη αισιοδοξεί ότι θα συμβάλει, προκειμένου να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της μνήμης και μάθησης από την επιστημονική κοινότητα, στρέφοντας την προσοχή πλέον στους δενδρίτες και τις ιδιότητές τους και όχι στο νευρικό κύτταρο ως την απόλυτη υπολογιστική μονάδα. Τα αποτελέσματα της έρευνάς της μπορεί να έχουν αντίκτυπο σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση, καθώς και στην αντιμετώπιση παθολογικών καταστάσεων που σχετίζονται με απώλεια μνήμης. Π.Δ. ■ Τα ‘ελληνικά χρόνια’ του Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ Εκατόν οκτώ χρόνια μετά το θάνατο του Τσέχωφ, που έχει ασκήσει μεγάλη επιρροή στη θεατρική λογοτεχνία του 20ου αιώνα, τα έργα του συνεχίζουν και σήμερα να «μαγεύουν» το θεατρόφιλο κοινό, σε όλο τον κόσμο. Μάλιστα, το 2004 έγιναν εκδηλώσεις σε όλη την υφήλιο στη μνήμη εκείνης της θλιβερής στιγμής (2 Ιουλίου 1904), όταν η Ρωσία αποχαιρέτησε το μεγάλο συγγραφέα και σπουδαίο δραματουργό της. της Διαμαντένιας Ριμπά Ο Αντόν Πάβλοβιτς ΤσέχΩφ γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1860, στην κωμόπολη Ταγκανρόγκ, στις ζεστές ακτές της Αζοφικής, στη νότια Ρωσία. Εκεί, ο Τσέχωφ έζησε μέχρι το 1879, οπότε έφυγε για να εγγραφεί στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μόσχας. «Υπήρξε, αναμφίβολα, μία από τις πιο σημαντικές μορφές της παγκόσμιας δραματουργίας» επισημαίνει η φιλόλογος-γλωσσολόγος Αικατερίνη Πάππου-Ζουραβλιόβα, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. «Στο Ταγκανρόγκ, που αγάπησε όσο καμία άλλη πόλη, διαμορφώθηκε ο ψυχικός του κόσμος και η κοσμοθεωρία του μελλοντικού συγγραφέα». Στα χρόνια που έζησε στο αγαπημένο Ταγκανρόγκ, ο Τσέχωφ συνδέθηκε στενά με το ελληνικό στοιχείο, που κυριαρχούσε στην όμορφη αυτή ακμάζουσα ρωσική πόλη. Αυτό το άγνωστο κεφάλαιο στη ζωή του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα, αποκαλύπτει η κα Ζουραβλιόβα στο τελευταίο της βιβλίο, με θέμα «Γλώσσα και πολιτισμός των Ελλήνων της Αζοφικής. Η συμβολή των μεταφράσεων στα Μαριουπολίτικα-η περίπτωση του Τσέχωφ» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Αντ. Σταμούλη. ‘Στο Ταγκανρόγκ βασιλεύουν οι Έλληνες’ Στον αστερισμό των ρωσικών πόλεων, το Ταγκανρόγκ κατέχει εξέχουσα θέση και η ιστορία του συνδέεται στενά με τρεις αυτοκράτορες της Ρωσίας, τον Μεγάλο Πέτρο, την Αικατερίνη Β΄ και τον Αλέξανδρο Α΄. Εκεί, στις 17 Ιανουαρίου (με το παλιό ημερολόγιο) του 1860, η οικογένεια του Π. Ε. Τσέχωφ και της Ε. Γ. Τσέχωφ απέκτησε τον τρίτο γιο της, τον Αντόν. Τον βαπτίσαν Έλληνες ανάδοχοι, ο Σπυρίδων Φιόντοροβιτς Τίτοβ και η Ελιζαβέτα Γιεφίμοβνα Σοφιανοπούλου, στον ελληνικό καθεδρικό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. «Καθώς η Αζοφική είναι μία ζεστή θάλασσα, τα εμπορικά πλοία μπορούσαν να μεταφέρουν, όλο το χρόνο, στην Αθήνα, στην Κωνσταντινούπολη, στη Μασσαλία, στο Λονδίνο, το χαβιάρι που εκείνη την εποχή υπήρχε σε αφθονία και ήταν πολύ φθηνό, αλλά και ψάρια, σιτάρι, σίδηρο, λινά υφάσματα κ.ά.» επισημαίνει η κα Ζουραβλιόβα. «Μπορούσε κανείς, περπατώντας στο λιμάνι, να διαβάσει στις πρύμνες των πλοίων τα ελληνικά ονόματα, ‘Άγιος Νικόλαος’, ‘Άγιος Γεράσιμος’, ‘Σοφία Μαβλουντί-Μπαγκρί’, κ.ά.». Όλους τους επισκέπτες της πόλης εκείνης της εποχής τους εντυπωσίαζε η εξωτική ιδιαιτερότητά της, που δεν ήταν άλλη από τους πολλούς ξένους κατοίκους της- Έλληνες, Τούρκοι, Γάλλοι, Ιταλοί, Γερμανοί, Ολλανδοί. Στην πολυπολιτισμική αυτή πόλη, στην οποία 18 λειτουργούσαν προξενεία 16 ξένων κρατών, υπήρχε και ελληνική οδός, η Γκρέτσεσκαγια, όπως ονομάζεται και σήμερα. Ο συγγραφέας Β. Α. Σλεπτσόβ (1836-1878) που επισκέφτηκε το Ταγκανρόγκ το 1877 γράφει: «Στο Ταγκανρόγκ βασιλεύουν οι Έλληνες. Μοιάζει λίγο με το Κίεβο, μόνο που εδώ έχει παντού Έλληνες. Όλοι είναι Έλληνες: οι πλανόδιοι πωλητές, οι παπάδες, οι μαθητές γυμνασίου, οι κρατικοί υπάλληλοι, οι τεχνίτες. Ακόμη και οι ταμπέλες είναι γραμμένες στα ελληνικά…». Οι πιο πλούσιοι... Οι πιο σημαντικές κοινότητες ήταν η ελληνική και η ιταλική, στις χώρες των οποίων ήταν σε εξέλιξη ο αγώνας για εθνική ανεξαρτησία. «Οι Έλληνες ήταν οι πιο πλούσιοι στην πόλη» επισημαίνει με καμάρι η κα Ζουραβλιόβα, γεννημένη και μεγαλωμένη η ίδια στα «σπλάχνα» των Ελλήνων της Μαριούπολης. «Ανάμεσά τους οι πιο σημαντικοί ήταν οι Βαλιάνο, Καντελάκη, Αλφεράκη, Σαραμανγκά, Ντεπαλντό, κ.ά. Κατά καιρούς, Έλληνες, όπως οι Σ. Βαλιάνος, Κ. Γ. Φώτης, Α. Ν. Αλφεράκης, Π. Φ. Ιορδάνοφ, Ι. Α. Βαρβάκης, υπήρξαν επικεφαλής της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ο Α. Ν. Αλφεράκης, μάλιστα, συνέβαλε στην ανακατασκευή του λιμανιού, αλλά και στην ανάπτυξη της στοιχειώδους εκπαίδευσης. Επί των ημερών του, το Ταγκανρόγκ απόκτησε τη φήμη μιας από τις πιο μουσικές πόλεις της Ρωσίας» συμπληρώνει. Το 1781, στην οδό Γκρετσέσκαγια άρχισε να λειτουργεί η εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, η οποία γκρεμίστηκε μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Το ίδιο έτος ιδρύθηκε και το Ελληνικό Εμπορικό Επιμελητήριο, που από το 1784 μετατράπηκε σε Ελληνικό Δημοτικό Συμβούλιο. Ανάμεσα στους Έλληνες που μετοίκησαν στη Ρωσία ήταν εκπρόσωποι της αστικής τάξης- ευγενείς, έμποροι, πλοιοκτήτες. Αξίζει να αναφερθεί ότι το 1872 στο Ταγκανρόγκ ασχολούνταν με το εμπόριο 1807 έμποροι, ανάμεσα στους οποίους πρώτοι ήταν οι Έλληνες (481), και ακολουθούσαν οι Ρώσοι (334), οι Εβραίοι (242), 30 Γερμανοί κ.ά. Κάποιες από τις οικογένειες εμπόρων του Ταγκανρόγκ, όπως οι Ράλλης, Σκαραμαγκάς, Ροδοκανάκης, Μουσούρης, Ραζής, Λασκαράκης, κ.ά., οι οποίες είχαν παραρτήματα των εμπορικών οίκων τους στην περιοχή της Αζοφικής (στο Ροστόφ και στη Μαριούπολη), ήταν πολύ γνωστοί, όχι μόνο στη Ρωσία αλλά και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Το ελληνικό μοναστήρι «Ιερουσαλίμσκιι», το μοναδικό στην πόλη, το έχτισε ο Ιωάννης Βαρβάκης, ο οποίος ίδρυσε και το πρώτο νοσοκομείο της πόλης και παιδικό σταθμό, ενώ δώρισε το σπίτι του στο Γυμνάσιο Αρρένων. Επίσης, ο Γεράσιμος Δεπάλδος χρηματοδότησε την κατασκευή της πανέμορφης πέτρινης σκάλας που οδηγεί προς τη θάλασσα. «Σε γενικές γραμμές, πολλά αρχοντικά που χτίστηκαν από Έλληνες, αποτελούν αριστουργήματα της αρχιτεκτονικής και σήμερα χρησιμοποιούνται ως κατοικίες και ως δημόσια κτίρια που ομορφαίνουν την πόλη» σημειώνει η κα Ζουραβλιόβα. «Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί κανείς να πει, ότι οι Έλληνες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία του Ταγκανρόγκ και επηρέασαν όλες τις πτυχές της ζωής του» προσθέτει. Το 1842, άνοιξε το Γυμνάσιο, στο οποίο δίδασκαν, εκτός από τις αρχαίες γλώσσες, και τα Νέα Ελληνικά. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε Ελληνική Σχολή και αργότερα, το 1861, ελληνικό ιδιωτικό σχολείο, στο οποίο για κάποιο χρονικό διάστημα φοίτησε και ο Τσέχωφ. Ο πατέρας του, άλλωστε, θεωρούσε ότι για να έχει κάποιος μεγάλη επιτυχία στη ζωή αρκούσε η γνώση των ελληνικών και η πείρα στο εμπόριο. Ονειρευόταν, ακόμα, να τους στείλει να σπουδάσουν σε αθηναϊκό πανεπιστήμιο. Οι Ελληνες φίλοι «Ο Αντόν Τσέχωφ μεγάλωσε όχι μόνο σε ρωσικό, αλλά και σε ελληνικό περιβάλλον, το οποίο δεν μπορούσε να μην επηρεάσει την προσωπικότητά του. Τον βάφτισαν Έλληνες, ενώ μεταξύ των φίλων που είχε κατά τη διάρκεια των σπουδών (στο Γυμνάσιο και στο Πανεπιστήμιο) ήταν οι Έλληνες Ανδρέας Δρόσος και Β. Ζεμπουλάτοφ. Ο Έλληνας συμμαθητής του στο 19 Χωρίς αυτή την πρωτοφανή κοινωνικότητα, χωρίς αυτή τη συνεχή διάθεση να συναναστραφεί με κάθε άνθρωπο, χωρίς αυτό το οξύ ενδιαφέρον για τη ζωή, τα ήθη, τις συζητήσεις, τα επαγγέλματα εκατοντάδων και χιλιάδων ανθρώπων, δεν θα υπήρχε- φυσικά- αυτή η τεράστια εγκυκλοπαίδεια της ρωσικής καθημερινής ζωής των δεκαετιών ’80 και ’90, η οποία αποκαλείται μικρά διηγήματα του Τσέχοφ... «Η επιθυμία για να υπηρετήσει κανείς το κοινό καλό πρέπει άμεσα να γίνει απαίτηση της ίδιας της ψυχής του, η προϋπόθεση της προσωπικής ευτυχίας...» Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχοφ 20 Γυμνάσιο Π. Φ. Ιορδάνοφ αποτέλεσε αργότερα το συνδετικό κρίκο μεταξύ του μεγάλου συγγραφέα και της γενέτειράς του. Είχε συνεχή αλληλογραφία με τον Α. Τσέχωφ και λάμβανε από αυτόν τεράστια δέματα με βιβλία για το μελλοντικό μουσείο που σκόπευε να ιδρύσει. Ας σημειώσουμε, ότι το 1897, όταν ο Ιορδάνοφ ήταν δήμαρχος, έγινε στην πόλη και η πρώτη πανρωσική απογραφή πληθυσμού. Μεταξύ των κοντινών οικογενειακών φίλων, εκτός από τον Ιορδάνοφ, ήταν οι Σκαραμαγκάς, Χατζηχρήστος και Μαλαξιανός» επισημαίνει η κα Ζουραβλιόβα. Αυτό, λοιπόν, ήταν το Ταγκανρόγκ τον καιρό του Α. Τσέχωφ και λίγο αργότερα, κατά τον 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα. Συγγενείς της γυναίκας του θείου του Μιτροφάν Εγκόροβοτς ήταν οι Έλληνες Καμπούροφ. Στους δρόμους της πόλης, ο Τσέχωφ έβλεπε ελληνικές πινακίδες, στο λιμάνι ελληνικά καράβια κι έψελνε με τα αδέρφια του στην ελληνική εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. «Ο πατέρας του Αντόν έβαλε τους πέντε γιους του και στη χορωδία της εκκλησίας: έψελναν στο ελληνικό μοναστήρι, στην εκκλησία του Αγίου Μιτροφάν και στην εκκλησία που βρισκόταν μέσα στο παλάτι του Αλέξανδρου του Α΄. Επίσης, τραγουδούσαν στο σπίτι τους στη χορωδία που είχε φτιάξει ο πατέρας τους. Ο ίδιος ο Πάβελ Εγκόροβιτς έλεγε: ‘Στο Άγιο Όρος, οι νέοι όλη τη νύχτα διαβάζουν και ψέλνουν και από αυτό τίποτα δεν έπαθαν. Εγώ ο ίδιος, από νεαρή ηλικία, ψέλνω και δόξα τω Θεώ είμαι καλά. Ποτέ δεν βλάπτει να υπηρετείς το Θεό’». Το φθινόπωρο του 1874, ο Τσέχωφ για πρώτη φορά επισκέπτεται το θέατρο, το οποίο αγάπησε για όλη του τη ζωή. «Τότε άρχισε να οργανώνει στο σπίτι παραστάσεις. Στο σπίτι του Ανδρέα Δρόσου, του φίλου του από το γυμνάσιο και φανατικού θεατρόφιλου, οργανώνονταν θεατρικές παραστάσεις. Στον Αντόν άρεσε περισσότερο να παίζει το γέρο-καθηγητή που παραδίδει μάθημα. Αυτό αποτέλεσε τη βάση του πρώτου του διηγήματος, ‘Επιστολή στο γείτονα επιστήμονα’», αναφέρει η κα Ζουραβλιόβα. Ο Τσέχωφ, από μικρό παιδί έβλεπε τη ζωή, έτσι όπως ήταν. Στο μπακάλικο της οικογένειας συνέχεια υπήρχαν πολλοί πελάτες, έρχονταν για αγορές γραφειοκράτες, υπάλληλοι, μοναχοί, Έλληνες του Ταγκανρόγκ, αγρότες, έμποροι από διάφορες χώρες. Όλα αυτά έμειναν στη μνήμη του νεαρού Αντόν. Αργότερα όλοι αυτοί έγιναν ήρωες των διηγημάτων και των θεατρικών του έργων. Δίκαια ο Κ. Τσουκόβσκι σημειώνει ότι χωρίς αυτή την πρωτοφανή κοινωνικότητα, χωρίς αυτή τη συνεχή διάθεση να συναναστραφεί με κάθε άνθρωπο, χωρίς αυτό το οξύ ενδιαφέρον για τη ζωή, τα ήθη, τις συζητήσεις, τα επαγγέλματα εκατοντάδων και χιλιάδων ανθρώπων, δεν θα υπήρχε- φυσικά- αυτή η τεράστια εγκυκλοπαίδεια της ρωσικής καθημερινής ζωής των δεκαετιών ’80 και ’90, η οποία αποκαλείται μικρά διηγήματα του Τσέχωφ». Στις 15 Ιουνίου 1879, ο Τσέχωφ πήρε το απολυτήριο γυμνασίου. Μαζί με τους συμμαθητές του, τον Έλληνα Β. Ζεμπουλάτοβ και τον Καζάκο Ντ. Σαβέλεβ, αφού πήρε υποτροφία από τη Δούμα της πόλης, έφυγε από το Ταγκανρόγκ για τη Μόσχα για να σπουδάσει στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μόσχας. Η επιστήμη τον κέρδισε, έγινε γιατρός, δεν τον έχασε, όμως, η λογοτεχνία, την οποία λάτρευε, καθώς, όπως έλεγε, η ιατρική γι’ αυτόν ήταν η «σύζυγος», ενώ η λογοτεχνία η παντοτινή «ερωμένη». ■ ‘Ενας χαμένος κόσμος’ του Μ. Καραγάτση Yποβρύχιο ταξίδι στην Ατλαντίδα Ο Μ. Καραγάτσης είναι ένας από τους λίγους συγγραφείς της γενιάς του 1930 που μπορούν να απευθύνονται με κυκλοφοριακές αξιώσεις στο αναγνωστικό κοινό της εποχής μας. Προικισμένος αφηγητής, μυθιστοριογράφος με πλούσια φαντασία και δεινός ζωγράφος χαρακτήρων, ο Καραγάτσης έγραψε πολλά κείμενα και για εφήβους ή παιδιά. Ανάμεσά τους και το διήγημα «Ένας χαμένος κόσμος», που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο εβδομαδιαίο περιοδικό «Ελληνόπουλο» από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Δεκέμβριο του 1946 με εικονογράφηση του Θ. Ανδρεόπουλου. O M. Καραγάτσης γεννήθηκε το 1908 στην Αθήνα, όπου και πέθανε σε ηλικία 52 ετών. Σπούδασε νομικά στη Γκρενόμπλ και στην Αθήνα και ξεκίνησε τη συγγραφική του σταδιοδρομία το 1927, όταν έλαβε μέρος σε λογοτεχνικό διαγωνισμό του περιοδικού «Νέα Εστία». Δημοσίευσε πλήθος μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων (μεταξύ των μυθιστορημάτων «Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν», «Γιούγκερμαν», «Η μεγάλη Χίμαιρα» και «Ο κίτρινος φάκελος») και ασχολήθηκε συστηματικά με τη θεατρική κριτική. Έγραψε ακόμα ιστορικά εγχειρίδια, ταξιδιωτικά και βιβλία για παιδιά. Το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτρης Ροδόπουλος. Λέγεται πως το «Καραγάτσης» οφείλεται στο καραγάτσι κάτω από το οποίο καθόταν μικρός διαβάζοντας ενώ το «Μ.» προέρχεται από το όνομα Μίτια (ένδειξη της αγάπης του για τον Ντοστογιέφσκι και τους «Αδελφούς Καραμαζώφ»). 21 Γ ραμμένο αμέσως μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το «Ένας χαμένος κόσμος», που κυκλοφορεί τώρα για πρώτη φορά σε βιβλίο από τις εκδόσεις «Εστία» (εικονογράφηση Νίκος Καμπασελέ, επίμετρο Παναγιώτης Σφαλαγκάκος), είναι η ιστορία ενός ελληνικού υποβρυχίου το οποίο βυθίζεται το 1942, κατά τη διάρκεια περιπολίας του στα ανοιχτά του Γιβραλτάρ, από ένα γερμανικό βομβαρδιστικό. Το υποβρύχιο καταλήγει στον πάτο της θάλασσας και όσοι από το πλήρωμα έχουν επιβιώσει από το χτύπημα του εχθρικού αεροπλάνου ετοιμάζονται να πεθάνουν από ασφυξία. Η μοίρα τους, όμως, θα αποδειχθεί γρήγορα εντελώς διαφορετική. Μια φυλή που ζει κάτω από το νερό, χάρη στον προχωρημένο τεχνολογικό της πολιτισμό, θα κρατήσει στη ζωή τους ναυαγούς, σπεύδοντας να τους προσφέρει πλουσιοπάροχη φιλοξενία. Για τι ακριβώς μιλάμε όμως; Για όσους δεν το έχουν καταλάβει, οι Έλληνες ναυτικοί έχουν φτάσει στη χαμένη Ατλαντίδα, που θα τους δελεάσει αμέσως με τις υψηλές, σπάνιας αποτελεσματικότητας κατακτήσεις της: συσκευές που εξουδετερώνουν την πίεση και την πυκνότητα του νερού, επιτρέποντας τη μετατροπή του σε ατμοσφαιρικό αέρα, μαγνητικό σύστημα προστασίας των κτιριακών εγκαταστάσεων από τις επιθέσεις των κητών, σπίτια γεμάτα άνεση και φως, ρομπότ πλήρους οικιακής εξυπηρέτησης. Η κατάσταση, πάντως, δεν είναι ιδανική. Οι Άτλαντες θα παραχωρήσουν στους Έλληνες φίλους τους ό,τι ζητάει η ψυχή τους υπό τον επαχθή όρο ότι δεν θα δοκιμάσουν να φύγουν ποτέ από την πόλη. Μολονότι νιώθουν τη δύναμη της βυθισμένης ηπείρου να τους σαγηνεύει και να τους απορροφά, οι ναυαγοί θα προσπαθήσουν να αποδράσουν. Μετά από μια μεγάλη περιπέτεια, ωστόσο, στην επιφάνεια θα επιστρέψει μόνο ένας (οι υπόλοιποι θα συλληφθούν) και αυτός θα θεωρηθεί αμέσως τρελός. Ποιος θα μπορούσε να πιστέψει την ιστορία του; Το διήγημα έχει ανοιχτό τέλος. Ο συγγραφέας δεν θα μας πει ούτε ποια θα είναι η τελική τύχη του ναύτη που επέστρεψε στην επιφάνεια ούτε τι απέγινε με τους συντρόφους του που παρέμειναν στην Ατλαντίδα. Ο Καραγάτσης βασίζει τη δράση του στο παιχνίδι των πολλαπλών πιθανοτήτων, μαθαίνοντας στα παιδιά να μην επαναπαύονται στην ιδέα της μίας και μοναδικής αλήθειας. Ο Καραγάτσης δεν θα διστάσει επίσης να περιγράψει τον αγωνιώδη τρόπο με τον οποίο πεθαίνει το μεγαλύτερο μέρος του πληρώματος του ελληνικού υποβρυχίου μετά την επίθεση του γερμανικού βομβαρδιστικού (τα παιδιά οφείλουν να εξοικειωθούν με τον πόλεμο και τον θάνατο) ενώ θα αποδώσει με μαγικά, σχεδόν ποιητικά χρώματα τον κόσμο της χαμένης Ατλαντίδας, φροντίζοντας παράλληλα να τονίσει τον επίφοβο χαρακτήρα της ως ουτοπικής πολιτείας: η στέρηση της ελευθερίας αποτελεί το σκληρό αντίτιμο για την τέλεια οργάνωση της συλλογικής ζωής. Ασφαλώς ένα βιβλίο όχι μόνο για εφήβους και παιδιά. ■ Ν. Καζαντζάκης: ‘Γενηθήκαμε άρχοντες’ «Πρέπει, αλήθεια, νάμαστε περήφανοι. την σύμπτωση αφτή να γενηθούμε Έληνες. Και συν να νιόθουμε, κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στίχο που γράφουμε, πως έχουμε μεγάλη ευθύνη. Ο στοχασμός αφτός, τα τελευταία τούτα χρόνια, που γνώρισα από κοντά την παγκόσμια inteligen και είδα τους αντιπροσώπους της και τους μίλησα και τους έζησα, μου δίνει τη Μεγάλη Βεβαιότητα για την ασύγκρητη αξία της ράτσας μας. Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη». 22 Λ όγια του μεγάλου μας στοχαστή, Νίκου Καζαντζάκη, επίκαιρα όσο ποτέ, αν και έχουν γραφτεί στις 27 Νοεμβρίου του 1948, σε μία επιστολή του από την Αντίμπ, της Ν. Γαλλίας, προς τον επίσης Κρητικό, ποιητή Μηνά Δημάκη. Επίκαιρα τα όσα έγραψε στην επιστολή του αυτή ο Καζαντζάκης, από την οποία αντλούμε δύναμη και αισιοδοξία, «αντίδοτο» στα όσα βιώνουμε, ειδικότερα στις μέρες μας που η Ελλάδα ταλανίζεται από την οικονομική κρίση. Διάχυτη η «αγιάτρευτη αγωνία της Ελάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν», εκφράζοντας, όμως, ταυτόχρονα την πίστη του ότι η χώρα θα αναστηθεί. Η επιστολή, που δημοσιεύτηκε το 1975 από τις Εκδόσεις «Το Ελληνικό Βιβλίο», έχοντας διατηρηθεί η ορθογραφία του Καζαντζάκη, μας παραχωρήθηκε ευγενικά από τη Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, την οποία παραθέτουμε αυτούσια στη συνέχεια. «Γράμμα στον Μηνά Δημάκη, Antibes,Villa Rose, 27-11-48 Alléé des Palmiers, Bd du Cap Αγαπητέ φίλε, Έλαβα με χαρά το γράμμα Σας κ’ ευχαριστώ Εσάς και τους φίλους που θυμάστε ακόμα πως υπάρχω. Σας ταχυδρόμησα τον πρόλογο από την τραγωδία «Σόδομα και Γόμορα» και σας παρακαλώ επιστατήσετε Σεις ο ίδιος να μη γίνουν τυπογραφικά λάθη, που τόσο τα απεχθάνομαι. Τελευταία πολύ κακομεταχειρίστηκαν οι τυπογράφοι την Οδύσεια και με κυρίεψε αηδία. Τα λάθη στο στίχο είναι θανάσιμα. Τόρα αντιγράφει η Ελένη στη μηχανή το μυθιστόρημα «Ο Χριστός ξανασταβρόνεται» που έγινε έτσι ήθελε - πολύ μεγάλο και δεν ξέρω αν θα βρω εκδότη στην Ελλάδα. Είναι εντελώς σύγχρονο - και νομίζω καλό. Τόρα άρχισα καινούριο καθώς και μια νέα τραγωδία, από την τορινή τραγωδία της Ελάδας. Ελπίζω - και φοβούμαι - πως θα μείνω πολήν καιρό εδώ. χτες νοίκιασα μια βίλλα για τρία χρόνια. εδώ δουλεύω λαμπρά, το κλίμα είναι εξαίσιο, θάλασσα ήλιος, τροπικά δέντρα, καλοί άνθρωποι, μοναξιά. Το σώμα είναι γερό, το μιαλό δουλεύει, δεν έχω κανενός είδους νοσταλγία, κρατώ αλάκαιρη την Ελάδα κάτω από τα βλέφαρά μου -και τίποτα θαρώ δε μου λείπει. Έχω μονάχα την αγιάτρευτη αγωνία της Ελάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν. Μα αφτή ’ναι αιώνια, το ξέρω καλά, και θα βγει κι από τη δοκιμασία αφτή γιγαντωμένη. Είμαι βέβαιος πως μεγάλες ψυχές και μεγάλα έργα γίνουνται και θα γενηθούν από το αίμα αφτό κι από τα δάκρυα. Ποτέ δεν είχα τόση πίστη κ’ εμπιστοσύνη στη ράτσα μας όπως τόρα. Είναι αιωνίως ο Χριστός που ξανασταβρόνεται για ν’ αναστηθεί. «Πρέπει, αλήθεια, νάμαστε περήφανοι. την σύμπτωση αφτή να γενηθούμε Έληνες. Και συν να νιόθουμε, κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στίχο που γράφουμε, πως έχουμε μεγάλη ευθύνη. Ο στοχασμός αφτός, τα τελευταία τούτα χρόνια, που γνώρισα από κοντά την παγκόσμια inteligen και είδα τους αντιπροσώπους της και τους μίλησα και τους έζησα, μου δίνει τη Μεγάλη Βεβαιότητα για την ασύγκρητη αξία της ράτσας μας. Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη». Να μου χαιρετάτε, Σας παρακαλώ πολύ, όλους τους φίλους και συντρόφους. Του Παπά θα γράψω αργότερα... Ο «θεός» μαζί Σας, αγαπητέ φίλε, και μαζί με την Ελάδα. Ν. Καζαντζάκης». Δ.Ρ. ■ Το φως της Πάτμου Φωτ. Νίκος Αρβανιτίδης Νάταλι Μπακόπουλος Η Ελλάδα είναι η ψυχή μου «Μου αρέσει πάρα πολύ εδώ και το να παρακολουθώ τις εξελίξεις από μακριά μού σπαράζει την καρδιά. Ακόμη κι όταν η Ελλάδα δεν είναι σε κρίση, είναι σπαρακτικό» λέει η Ελληνοαμερικανίδα συγγραφέας, που συστήνεται στο αναγνωστικό κοινό με το πρώτο της μυθιστόρημα «Το πράσινο ακρογιάλι». της Σοφίας Παπαδοπούλου Λ ένε ότι για να γίνει κάποιος συγγραφέας, εκτός από φαντασία, άριστο χειρισμό του λόγου και όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που κάνουν έναν λογοτέχνη να ξεχωρίζει, θα πρέπει να έχει και το κατάλληλο… DNA. Και μπορεί αυτό να μην έχει αποδειχθεί επιστημονικά, αλλά σε περιπτώσεις όπως αυτή της Ελληνοαμερικανίδας συγγραφέως Νάταλι Μπακόπουλος, τα γονίδια ίσως και να έχουν παίξει κάποιο ρόλο στην αγάπη της για τη συγγραφή. Κι αν όχι τα ίδια τα γονίδια, τότε ίσως οι δεσμοί αίματος με τον αντισυμβατικό ποιητή του «Αντισταθείτε» Μιχάλη Κατσαρό, αδελφό της γιαγιάς της, που μπορεί η ίδια να μην γνώρισε ποτέ, όμως οι γλαφυρές περιγραφές του πατέρα της κατάφεραν να χαράξουν την ποιητική του φιγούρα βαθιά μέσα στην ψυχή της. Όπως βαθιά χαραγμένη στην ψυχή της είναι και η Ελλάδα, αυτή που γνώρισε σε όλο της το μεγαλείο μόλις στα 19 της, όταν τα ολιγοήμερα ταξίδια των παιδικών της χρόνων έδωσαν τη θέση τους σ’ ένα ολόκληρο καλοκαίρι ατέλειωτων περιπλανήσεων και συνεχών ανακαλύψεων: τόπων, προσώπων, παραδόσεων κι- εν τέλει- της ίδιας της τής ταυτότητας. «Ερχόμουν στην Ελλάδα ως παιδί, αλλά για λίγες μόνο ημέρες. Ήταν μόλις στα 19 μου, όταν πέρασα ένα ολόκληρο καλοκαίρι εδώ κι ανακάλυψα πόσο πολύ αγαπώ την Ελλάδα. Την ερωτεύτηκα κι άρχισα να έρχομαι ολοένα και πιο συχνά. Άρχισα να διαβάζω ελληνική ιστορία κι ό,τι άλλο έβρισκα σχετικό με την Ελλάδα. Ήθελα να «ρουφήξω» κάθε ικμάδα γνώσης γι’ αυτήν» λέει στην «Ελληνική Διασπορά» η Ελληνοαμερικανίδα συγγραφέας, η οποία παρουσίασε στην 9η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης το πρώτο της μυθιστόρημα «Το πράσινο ακρογιάλι» (εκδ. Πατάκη). 23 Η Ελλάδα είναι, όπως λέει, η ίδια της η ψυχή. «Μου αρέσει πάρα πολύ εδώ και το να παρακολουθώ τις εξελίξεις από μακριά μού σπαράζει την καρδιά. Ακόμη κι όταν η Ελλάδα δεν είναι σε κρίση, είναι σπαρακτικό. Οι φίλοι μου μού στέλνουν e-mails, συχνά, το καλοκαίρι και μού λένε: «πρέπει να δεις το φως που έχει πλημμυρίσει την Πάτμο»- κι αυτό με σκοτώνει» τονίζει. Η ενασχόληση με τη συγγραφή δεν ήρθε αβίαστα, όπως ίσως θα πίστευε κανείς, δεδομένου ότι ήδη ο αδελφός της είχε αρχίσει να «περπατά» στα μονοπάτια της λογοτεχνίας πολύ πριν απ’ αυτήν. Χρειάστηκε να ασχοληθεί με τις σπουδές των επιστημών και να ξεπεράσει φόβους κι αναστολές για να πιάσει μολύβι και να τιθασσεύσει τις σκέψεις της πάνω στο χαρτί. «Δεν ξέρω τελικά πώς τα κατάφερα. Έκανα μερικά μαθήματα δημιουργικής γραφής και τότε ήταν που συνειδητοποίησα ότι μπορεί και να τα καταφέρω τελικά» εξομολογείται η νεαρή συγγραφέας. Λίγο αργότερα, σ’ ένα ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη ανακάλυψε το στίχο εκείνο από τον οποίο εμπνεύστηκε τον τίτλο του βιβλίου της: «Θα μας δοθεί το χάρισμα και η μοίρα να πάμε να πεθάνουμε μια νύχτα στο πράσινο ακρογιάλι της πατρίδας;» ( Ύπνος) Στο πρώτο αυτό μυθιστόρημά της που διαδραματίζεται στην Αθήνα και το Παρίσι, η Νάταλι Μπακόπουλος «παντρεύει» το οικογενειακό δράμα μ’ έναν επαναστατικό ρομαντισμό, με φόντο την Ελλάδα την εποχή της δικτατορίας. Μας γνωρίζει δύο αδελφές, την εικοσάχρονη Σοφία και τη δεκαεξάχρονη Άννα, και μας διηγείται τις σπαρακτικές ιστορίες αγάπης και αντίστασης στις οποίες πρωταγωνιστούν, τις ημέρες εκείνες της δικτατορίας των Συνταγματαρχών. «Δεν είμαι σίγουρη γιατί επέλεξα να γράψω αυτό το βιβλίο ή τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο στην οποία διαδραματίζεται. Πάντα ήξερα πως ήθελα να γράψω για την Ελλάδα. Ο πατέρας μου ήρθε στην Αμερική το 1966, ακριβώς πριν από την περίοδο της χούντας, άγουρο παιδί ακόμη, 21-22 χρονών, για σπουδές. Πάντα μας μιλούσε για την Ελλάδα, αλλά και για το Μιχάλη Κατσαρό- πώς ο μεγάλος αυτός ποιητής ζούσε στο υπόγειο του σπιτιού τους, για τη φιλία του με το Θεοδωράκη και για την αντιδικτατορική τους δράση και τόσα άλλα που μου εξήψαν τη φαντασία και μ’ έκαναν να θέλω να ασχοληθώ με τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο» τονίζει. Παράδοση και υπερρεαλισμός Όπως πολλοί άλλοι συγγραφείς έτσι και η ίδια νιώθει να ταυτίζεται με σχεδόν όλους τους χαρακτήρες που έχει πλάσει, αφού αποτελούν κομμάτι του εαυτού της. Θεωρεί δε, ότι μέσα από τους χαρακτήρες που δημιουργεί ένας συγγραφέας πολλές φορές «εξορκίζει» τους ίδιους τους φόβους του. Οι χαρακτήρες που δημιουργείς, ορισμένες φορές αντικατοπτρίζουν κάτι που φοβάσαι ή συμπεριφέρονται κατά τρόπο τελείως ανάρμοστο και βλέπεις σ’ αυτή τη συμπεριφορά τη δική σου ροπή προς αυτό» εξηγεί. Λάτρης του Σεφέρη και του Αναγνωστάκη, η Νάταλι Μπακόπουλος χαρακτηρίζει το στιλ γραφής της παραδοσιακό αν και, όπως λέει, ενίοτε προσπαθεί να «παίξει» με το στοιχείο του υπερρεαλισμού. Αυτή την εποχή ετοιμάζει το δεύτερο μυθιστόρημά της, που έχει και πάλι σχέση με την Ελλάδα. Μας αποκαλύπτει μόνο ότι το σκηνικό στήνεται κάπου στην Αθήνα, εν μέσω μίας απεργίας και ο βασικός χαρακτήρας είναι μία Ελληνοαμερικανίδα δημοσιογράφος που ασχολείται με το χώρο της Τέχνης. Η Νάταλι Μπακόπουλος γεννήθηκε το 1972 στο Dearborn του Μίσιγκαν. Διδάσκει λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Έχει κερδίσει τα βραβεία Hopwood και O. Henry, όπως επίσης το βραβείο Arthur & Mary Platsis, το οποίο απονέμεται σε έργα με θέμα την ελληνική κληρονομιά. Το «Πράσινο ακρογιάλι της πατρίδας» είναι το πρώτο της μυθιστόρημα και κυκλοφορεί στα ελληνικά ταυτόχρονα με την πρωτότυπη αμερικανική έκδοση. ■ Φωτογραφικό λεύκωμα από Γερμανό φυσιολάτρη ‘Ο Νέστος, Ένα Ταξίδι στη Φύση’ Περιηγήθηκε σε μια περιοχή άγνωστη για τους περισσότερους ξένους και μαγεύτηκε τόσο από την ομορφιά της που την «αποτύπωσε» φωτογραφικά και εξέδωσε λεύκωμα, με δικά του έξοδα, παραχωρώντας το για αποκλειστική εκμετάλλευση στο Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου-Βιστωνίδας-Ισμαρίδας. της Νατάσας Καραθάνου Ο Αλεξάντερ Βιρφ (Alexander Wirth), βιοχημικός στο Ινστιτούτο Νευροφυσιολογίας του Ανόβερου Γερμανίας, βρέθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Χρυσούπολη Καβάλας, το 2006 επισκεπτόμενος κάποιους Ελληνες φίλους του, μαζί με την παρέα του. Κανείς όμως δεν τον ξενάγησε τότε στο Δέλτα του Νέστου αλλά, επιστρέφοντας στην πατρίδα του, είδε ένα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στην γερμανική τηλεόραση όπου ο Hans Jerrentrup αποκάλυπτε την ομορφιά και την οικολογική αξία της περιοχής του Νέστου. Εχοντας ήδη από την εφηβεία του έντονο ενδιαφέρον για την άγρια πανίδα και χλωρίδα, αποφάσισε στην επόμενή του επίσκεψη στην Ελλάδα, να γνωρίσει το Δέλτα του Νέστου. «Επέστρεψα το 2008, άρχισα να έρχομαι σε επαφή με ανθρώπους της περιοχής και σιγά-σιγά ανακάλυψα τον τεράστιο πλούτο της χλωρίδας και της πανίδας της αφού δεν είχα ξαναδεί φοινικόπτερα ή πελεκάνους, ούτε το μοναδικό στα Βαλκάνια παραποτάμιο Δάσος του Νέστου» λέει στο ΑΜΠΕ ο κ.Βιρφ παρατηρώντας ότι την ομορφιά της περιοχής δεν την γνωρίζουν ούτε καν οι Ελληνες! «Αποφάσισα λοιπόν, ερχόμενος σε επαφή με το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Νέστου, στην Κεραμωτή και θέλοντας να συμβάλω στην προστασία και ανάδειξη της προστατευόμενης περιοχής, να φτιάξω με δικά μου έξοδα ένα φωτογραφικό λεύκωμα στα ελληνικά, στα αγγλικά και στα γερμανικά» εξηγεί ο 26χρονος φυσιολάτρης. 24 Δωρεάν διάθεση Το λεύκωμα, «Ο Νέστος, Ένα Ταξίδι στη Φύση» περιέχει φωτογραφίες σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας καθώς και των βιοτόπων που θα συναντήσει κανείς, και είναι το δικό του ταξίδι όλα αυτά τα χρόνια στην περιοχή. Το πιο αξιοσημείωτο όμως είναι ότι το λεύκωμα αυτό το παραχώρησε στο Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου-Βιστωνίδας-Ισμαρίδας, για αποκλειστική εκμετάλλευση, αποδεικνύοντας την αγάπη του για τον τόπο αλλά και την έμπρακτη προσφορά του στην προστασία του. «Ηθελα να κάνω κοινωνούς του πανέμορφου αυτού τόπου και άλλους ανθρώπους και να συμβάλω στην αύξηση των επισκεπτών στην περιοχή καθώς διαπίστωσα, ότι δεν υπήρχε κάποιο φωτογραφικό λεύκωμα για να τη διαφημίζει» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο κ.Βιρθ εξέδωσε 60 αντίτυπα του λευκώματος, 20 για κάθε γλώσσα και τα έστειλε ταχυδρομικώς στο Φορέα Διαχείρισης προκειμένου να τα διαθέτει προς πώληση στα δύο Κέντρα Πληροφόρησης, στην Κεραμωτή και το Πόρτο Λάγος. Ο ίδιος συνεχίζει να επισκέπτεται κάθε χρόνο την περιοχή, ανακαλύπτοντας κάθε φορά κάτι καινούργιο ενώ οι περιπλανήσεις του στην ελληνική φύση φτάνουν πλέον μέχρι και την Κερκίνη. «Και παρεμπιπτόντως», καταλήγει, «δε χρειάζεται να αναφέρετε πόσο κόστισε η έκδοση. Για μένα, είναι πάθος»….. ■ Ρώσοι εκφράζουν την αγάπη τους για την Ελλάδα μέσω του Facebook της Σοφίας Προκοπίδου Φ ίλοι της σελίδας εμφανίζονται να είναι όσοι έχουν ενδιαφέρον για τη χώρα μας, μεταξύ αυτών, δημοσιογράφοι, φωτογράφοι, φοιτητές, ηθοποιοί, επιχειρηματίες… Ο μοσχοβίτης, δημοφιλής ηθοποιός, Ευκλείδης Κιουρτζίδης, δηλώνει λάτρης της Ελλάδος. Αυτές τις ημέρες γύρισε από την περιοδεία του στην νότια Ρωσία και στο Σότσι, όπου είναι έντονο το ελληνικό στοιχείο. Μέσω της σελίδας «Αγαπώ την Ελλάδα» απηύθυνε έκκληση να βοηθηθούν οι κάτοικοι της πόλης Κρίμσκ – Έλληνες και ντόπιοι - που επλήγησαν από καταστροφική πλημμύρα. «Στην Ελλάδα πηγαίνω τακτικά, έχω συγγενείς, φίλους εκεί… Το ταξίδι στην Ελλάδα είναι πάντα για μένα το ταξίδι της ψυχής… δεν νιώθω ποτέ έτσι αν πηγαίνω κάπου αλλού, ενώ έχω ταξιδέψει αρκετά» υποστηρίζει. αγαπώ την Ελλάδα Είναι γνωστό πως οι Ρώσοι αγαπούν την Ελλάδα και την προτιμούν για τις διακοπές τους, αλλά είναι λιγότερο γνωστό, ότι την αγάπη τους αυτή την «εκφράζουν» και σε μια σελίδα στο Facebook που λέγεται “Αγαπώ την Ελλάδα”. Ήθελα να φιλήσω τη γη... Ένας άλλος μοσχοβίτης ηθοποιός, ο Γιάννης Πολίτοβ, που αυτές της ήμερες βρίσκεται στα γυρίσματα νέας ταινίας δράσης, γράφει στο Facebook: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν για πρώτη φορά στη ζωή μου ήρθα στην Ελλάδα... Ήταν το 1995. Έφτασα στη Θεσσαλονίκη για την κατασκήνωση με τα παιδιά από τις ελληνικές κοινότητες της Ρωσίας και άλλων χωρών. Όταν προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης και βγήκα έξω, ήθελα να φιλήσω αμέσως αυτήν τη γη... Δεν ξέρω τι ήταν... Το ελληνικό αίμα μου και οι μνήμες που αποτυπώθηκαν στα κόκαλα μου… Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά και για όλη τη ζωή μου! Η Ελλάδα είναι το μέρος όπου θα ήθελα να γεράσω… Σε ένα άνετο μικρό εξοχικό σπίτι στις ακτές του Αιγαίου, με τη σύζυγό μου και τα εγγόνια μου. Ελλάδα, σ’ αγαπώ!» Η χώρα αυτή έχει ιδιαίτερη επιρροή στους ανθρώπους... Η Κατερίνα Αραμπατζή, αρχισυντάκτρια και εκδότρια της ηλεκτρονικής εφημερίδας «Η Ελλάδα στα ρώσικα», αναφέρει ότι το να μιλά κανείς για την Ελλάδα είναι σαν να λέει ένα ποίημα. «Η χώρα αυτή έχει μια ιδιαίτερη επιρροή στους ανθρώπους και ίσως για αυτό σήμερα τα βάλανε μαζί της…» Η Κατερίνα ποστάρει στη σελίδα «Αγαπώ την Ελλάδα» όχι μόνο τα δημοσιεύματα της εφημερίδας της αλλά και διάφορα άλλα που αφορούν την πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας, την ιστορία και τον πολιτισμό. Ο δημοσιογράφος και φωτογράφος Αλεξάντερ Τιγνι-Ριάτνο μιλάει στις αναρτήσεις του με θαυμασμό για την Ελλάδα. «Για μένα η Ελλάδα είναι απλά η μεγαλύτερή μου αγάπη και δεν έχω λόγια να το εκφράσω». Η Άννα Ζεζλόβα μένει σήμερα στην Πολωνία, είναι μουσικός αλλά κατάγεται από τη Οδησσό, μια πόλη σημαντική για τον Ελληνισμό. «Μπήκα στην ομάδα, γιατί απλά … αγαπώ την Ελλάδα» - μας λέει. ■ 25 Φάμπιαν Εντερ: Η Ελλάδα σύντομα θα είναι και πάλι ανθισμένη Την πεποίθησή του, πως σύντομα η Ελλάδα θα σταθεί και πάλι στα πόδια της, πως θα είναι και πάλι «ανθισμένη», υπογραμμίζει από τη Βιέννη, ο δημιουργός της πρωτότυπης ταινίας-ντοκιμαντέρ «Η Ελλάδα ανθίζει», ο πολυβραβευμένος, γνωστός Αυστριακός συγγραφέας και σκηνοθέτης, Φάμπιαν Εντερ. του Δ. Δημητρακούδη «Η Ελλάδα ανθίζει» εμπεριέχει ένα μήνυμα αφύπνισης και προ- βληματισμού κατά των στερεοτύπων ενάντια στην Ελλάδα που κατακλύζουν τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης και φθάνουν μέχρι έναν ανθελληνικό ρατσισμό και είχε την παγκόσμια πρεμιέρα της στις 3 Ιουλίου, με την προβολή της, στο κοινό πρόγραμμα των δημόσιων τηλεοράσεων των τριών γερμανόφωνων χωρών, Αυστρίας, Γερμανίας, Ελβετίας, το 3SAT. Όπως τονίζει ο σκηνοθέτης, η ιδέα που είχε τον περασμένο Μάρτιο, μαζί με τη σύζυγό του, τη διάσημη Αυστριακή ηθοποιό Καταρίνα Στέμπεργκερ και φίλους τους, για το γύρισμα μιας τέτοιας ταινίας, είχε απήχηση σε μεγάλο κύκλο ανθρώπων τόσο στην Αυστρία όσο και στην Ελλάδα, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία τους, ανθρώπους που έδειξαν ότι ενδιαφέρονται για τους άλλους, για τους συνανθρώπους τους. Η διάρκειας 50 λεπτών ταινία-ντοκιμαντέρ, εντάσσεται στην γενικότερη πρωτοβουλία του Φάμπιαν Εντερ, με στόχο την ανάδειξη, με τη βοήθεια των πολυμέσων, μιας επίκαιρης, αυθεντικής, εικόνας της Ελλάδας, αντίθετης στις - όπως λέει ο ίδιος - «μανιωδώς μίζερες καθημερινές αναφορές, οι οποίες καθηλώνουν τους ανθρώπους και γεννούν φόβους, από τους οποίους πολύ λίγο απέχει το μίσος». Ο ίδιος ελπίζει πως, από τη σημερινή παρουσίαση στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο, τα μέλη του θα λάβουν δύο μηνύματα, από τη μια, να καταλάβουν ότι οι τύχες των λαών είναι πολύ πιο στενά συνδεδεμένες από ό,τι σήμερα συνειδητοποιείται από τους πληθυσμούς. Από την άλλη, υπάρχει ένα πολύ μεγάλο έλλειμμα στην επικοινωνία της Ευρωπαικής Ενωσης με τους πολίτες της και εδώ πρέπει να γίνει πολλή δουλειά για να προσεγγίσει τους λαούς και για να αρχίσουν οι άνθρωποι να ενδιαφέρονται ο ένας για τον άλλο και να ξεχαστούν τα σύνορα μεταξύ τους. Στη συνέντευξή του στο ΑΜΠΕ, ο Φάμπιαν Εντερ εκφράζει την ικανοποίησή του για την υποστήριξη που βρήκε το εγχείρημα από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους, από τον πρώην καγκελάριο της Αυστρίας Φραντς Βρανίτσκι (Σοσιαλδημοκράτη) μέχρι τον πρώην αντικαγκελάριο Ερχαρντ Μπούζεκ (του συντηρητικού Λαικού Κόμματος) και πολλούς ευρωβουλευτές. Και αυτό είναι, όπως λέει, πολύ σημαντικό, όπως επίσης σημαντικό είναι πως δεν συμμετείχαν κάποιοι από τον λαικιστικό -δηλαδή τον ακροδεξιό - χώρο, που εργάζονται στην τελείως αντίθετη κατεύθυνση. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρεί την παράλληλη λειτουργία του ιστολογίου 26 «Η Ελλάδα ανθίζει»-- που ήδη είναι ιστοσελίδα - ως ένα είδος «ημερολόγιο καταστρώματος» για το όλο εγχείρημα, με μια τεράστια πλέον κοινότητα οπαδών, αφού ήδη είχε 70.000 επισκέπτες και που θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά την προβολή της ταινίας, για να δέχεται ιδέες και απόψεις. Στη διάρκεια των γυρισμάτων, μέσα σε ένα μήνα, τον περασμένο Απρίλιο, ο ίδιος και οι δύο διακεκριμένοι συνεργάτες του, ο εικονολήπτης Ρίτσι Βάγκνερ και ο φωτογράφος Αντρέας Χαντλ, σε ένα ιστιοπλοικό ταξίδι από την Κρήτη προς τη Δυτική Ελλάδα, έζησαν την «άλλη Ελλάδα» και - βρισκόμενοι σε έξι διαφορετικές περιοχές όπου γνώρισαν έξι διαφορετικές νοοτροπίες - συνάντησαν και κατέγραψαν, μέσα από συνεντεύξεις, τις απόψεις δεκάδων απλών, καθημερινών, ανθρώπων. Ολοι τους είχαν όμως ένα κοινό χαρακτηριστικό, τη νεαρή ηλικία και την απόφαση να μην εγκαταλείψουν τον τόπο τους, φεύγοντας από την κρίση, αλλά να μείνουν και να δουλέψουν για να ανθίσει και πάλι η Ελλάδα και ο ίδιος απορεί πώς μέχρι τώρα δεν έχουν συνειδητοποιηθεί οι ευκαιρίες που υπάρχουν και οι οποίες είναι πολλές. Διότι, όπως παρατηρεί ο Φάμπιαν Εντερ, σε μια κρίση υπάρχουν, πράγματι, πολλές ευκαιρίες και μπορούν τόσα πολλά να γίνουν σε περιοχές που δεν έχουν αναπτυχθεί και υπάρχει μια απίθανη φύση, «ένα πραγματικό δώρο», αυτή η εύφορη γη, η θάλασσα, οι 300 ηλιόλουστες ημέρες το χρόνο. Ο ίδιος επικέντρωσε την προσοχή του στη νέα γενιά των Ελλήνων, που πραγματικά θέλουν να αλλάξουν την Ελλάδα, που διηγούνται για τις ζωές τους, τους φίλους τους, τις έγνοιες τους, τις ελπίδες και τις επιθυμίες τους, μακριά από την υψηλή πολιτική, στον δικό τους παλμό, στον παλμό του λαού. Όπως τονίζει στη συνέντευξή του στο ΑΜΠΕ, επιθυμία του είναι να πραγματοποιήσει μία ακόμη περιοδεία και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, στην Κεντρική και στη Βόρεια, διότι διαπίστωσε πως κάτι τέτοιο έχει μια ευρωπαική διάσταση, οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για τους άλλους και είναι σημαντικό να μπορέσει να μεταφέρει αυτές τις εμπειρίες, στους ανθρώπους της Αυστρίας και άλλων χωρών. Ο Φάμπιαν Εντερ ελπίζει πως, μετά την παρουσίαση στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο, η «Η Ελλάδα ανθίζει» -της οποίας υπάρχει μια γερμανική και μία αγγλική εκδοχή, ενώ τη διανομή της έχει αναλάβει θυγατρική εταιρεία της δημόσιας Αυστριακής Τηλεόρασης - θα μεταδοθεί και από άλλα τηλεοπτικά δίκτυα και ο ίδιος θα δηλώσει συμμετοχή της και σε ελληνικά κινηματογραφικά φεστιβάλ. ■ Ανακαλύπτοντας τα αρχαϊκά χρώματα στο Μουσείο της Ακρόπολης Ένας μοναδικός κόσμος γεμάτος χρώματα αποκαλύπτεται στο Μουσείο της Ακρόπολης. Με τη δράση για τα Αρχαϊκά Χρώματα, που θα διαρκέσει 12 μήνες, το Μουσείο ευελπιστεί να ανοίξει μια συζήτηση με ειδικούς και κοινό για τα χρώματα της αρχαϊκής εποχής, υλοποιώντας θεματικές παρουσιάσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα και ειδικές εκδηλώσεις. του Ελ. Μάρκου Ι διαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζουν οι επιτόπιες έρευνες μέσω νέων τεχνολογιών που θα πραγματοποιούνται στα αγάλματα τα οποία έχουν διασώσει λίγο ως πολύ τα χρώματά τους. «Πρόκειται για μια διαδραστική ενέργεια, όχι μόνο για να πούμε ότι τα αρχαία αγάλματα είχαν χρώματα, αλλά κυρίως για να αναφερθούμε στη σημασία τους. Το χρώμα δεν αποτελούσε στοιχείο απλής διακόσμησης, αλλά προσέθετε αισθητική ποιότητα στο γλυπτό. Επιπλέον, επειδή υπάρχουν πολλές διαφορετικές γνώμες όσον αφορά τη μελέτη των χρωμάτων, θεωρήσαμε ότι το Μουσείο έχει την υποχρέωση, αφού διαθέτει την καλύτερη συλλογή έργων που σώζουν το χρώμα τους από την αρχαϊκή εποχή, να πει τη δική του θεμελιωμένη άποψη», δήλωσε ο διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής κατά τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε σήμερα το μεσημέρι στους δημοσιογράφους. Η νέα μουσειακή δράση βασίζεται στην πολύ προσεκτική παρατήρηση, στη χρήση νέων τεχνολογιών (π.χ. φασματογραφικές αναλύσεις, ειδική φωτογράφιση κ.α.), σε προσπάθειες αναπαραγωγής των αρχαίων χρωμάτων και εφαρμογής τους σε παριανό μάρμαρο, καθώς και σε αναζητήσεις πληροφοριών από τις γραπτές πηγές. Τα χρώματα των γλυπτών Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Τρισώματου δαίμονα (6ος αι. π. Χ.), που κοσμούσε το αέτωμα του Εκατομπέδου, του 27 αρχαϊκού Παρθενώνα. Η τοποθέτηση της αυθεντικής υδατογραφίας του Ελβετού ζωγράφου Λουί Εμίλ Γκιγερόν, που φιλοτέχνησε το 1887 -ένα χρόνο μετά την ανεύρεση του έργου- κάτω ακριβώς από το αυθεντικό γλυπτό, δίνει την ευκαιρία της σύγκρισης, καθώς και πολύτιμες πληροφορίες για τις αλλαγές που έχουν υποστεί τα χρώματα από τον 19ο αιώνα έως σήμερα, αλλά και για τη χρήση των αυθεντικών χρωμάτων. Οι αναπαραστάσεις του Γκιγερόν (1850-1924), καθώς και άλλων, απέδωσαν τα αρχικά χρώματα των γλυπτών αμέσως μετά την εύρεσή τους, πριν η ατμόσφαιρα αρχίσει το καταστροφικό της έργο. «Υπάρχουν διαφορές στα χρώματα, όπως για παράδειγμα στα γένια της μιας μορφής, όπου στην υδατογραφία είναι μπλε, ενώ στο γλυπτό είναι μαύρο. Σε άλλα σημεία το μπλε χρώμα έχει δύο αποχρώσεις, μια πιο ανοιχτή και μια πιο σκούρα. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι υπήρχαν δυο διαφορετικά μπλε χρώματα, το αιγυπτιακό μπλε και ο αζουρίτης. Είναι πολύ ενδιαφέρον να έχει κανείς την αυτοψία ενός καλλιτέχνη της εποχής που ανακαλύφθηκαν τα έργα, μαζί με το πρωτότυπο όπως σώζεται αυτήν τη στιγμή», τόνισε ο καθηγητής. Ποια όμως ήταν τα χρώματα που χρησιμοποιούσαν; Όπως πληροφόρησε ο κ. Παντερμαλής, αλλά και όπως αναφέρεται στον πολύ καλό οδηγό του Μουσείου «Αρχαϊκά Χρώματα», που κυκλοφορεί παράλληλα με τη δράση, στα γλυπτά της αρχαϊκής εποχής χρησιμοποιούσαν συνήθως τα βασικά χρώματα: κόκκινο σε διάφορες αποχρώσεις, μπλε σκούρο ή γαλάζιο, μαύρο, κίτρινο και πράσινο. Μεταξύ αυτών επικρατούσε το κόκκινο -ίσως λόγω της ευκολίας εύρεσής του, αλλά και της συμβολικής αξίας του- ακολουθούσαν το μπλε και το μαύρο, ενώ σε αρχαϊκά γλυπτά της Ακρόπολης έχει εντοπιστεί και το πράσινο, που όμως προβληματίζει, καθώς δεν είναι φανερό με γυμνό μάτι αν είναι όντως πράσινο ή οξειδωμένο μπλε. Για την απόδοση του χρώματος της επιδερμίδας, χρησιμοποιούσαν στα γυμνά μέρη των ανδρικών μορφών κόκκινο χρώμα, ενώ σε εκείνα των Κορών ανοιχτόχρωμη καστανή ή κίτρινη ώχρα, όπως αυτή που ανιχνεύτηκε στο πρόσωπο της «Χιώτισσας», του αγάλματος που πιστεύεται ότι δημιούργησε ένας καλλιτέχνης από τη Χίο. Στο ίδιο άγαλμα, ο χιτώνας φέρει αποχρώσεις κόκκινου χρώματος από κιννάβαρι και κυανού από αιγυπτιακό κύανο, όπως εντυπωσιακά αποτυπώνεται στο μικρό τμήμα της αναπαράστασης. Νέες εξελίξεις Μέσα από τη νέα μουσειακή δράση τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τα αρχαϊκά χρώματα μέσα από διάφορα παιχνίδια, όπως ο χρωματισμός της Πεπλοφόρου, ένα παιχνίδι που μπορούν να συνεχίσουν και στο σπίτι μέσα από την ειδικά διαμορφωμένη ψηφιακή διαδραστική εφαρμογή www.theacropolismuseum.gr/peploforos. Επιπλέον από τον Σεπτέμβριο και δύο φορές τον μήνα θα πραγματοποιούνται στην αίθουσα με τα αρχαϊκά, εκδηλώσεις- παρουσιάσεις από ανθρώπους που γνωρίζουν καλά το χρώμα, όπως ζωγράφοι, ενώ από το φθινόπωρο του 2013 αναμένεται η έκδοση νέου καταλόγου, με όλα τα καινούργια στοιχεία που θα έχουν προκύψει. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι ειδικές έρευνες, οι οποίες θα διεξάγονται αρχικά στα 10 αγάλματα που έχουν επιλεγεί, αργότερα και στα υπόλοιπα, με σκοπό να επεκταθούν μετά το τέλος της δράσης και σε έργα άλλων εποχών που βρίσκονται στο Μουσείο. Οι φασματογραφικές και οι υπόλοιπες έρευνες θα πραγματοποιούνται στην ίδια αίθουσα, παρουσία των επισκεπτών, οι οποίοι θα έχουν μια μοναδική ευκαιρία: Να ανακαλύψουν τα χρώματα των αρχαϊκών έργων, αλλά και να ενημερωθούν για τις νέες εξελίξεις τη στιγμή σχεδόν της ανακάλυψής τους. ■ 28 Υποβρύχια έρευνα στο ιστορικό ναυάγιο «Μέντωρ» Το πλοίο που μετέφερε τα γλυπτά του Παρθενώνα στην Αγγλία Ολοκληρώθηκε η υποβρύχια έρευνα στο ιστορικό ναυάγιο «Μέντωρ» στα νοτιοανατολικά Κύθηρα κοντά στον Αυλαίμονα. Η έρευνα διήρκησε συνολικά 17 ημέρες. Τ ο πλοίο, που ως γνωστό, μετέφερε τα γλυπτά του Παρ- θενώνα στην Αγγλία, μέσω Μάλτας και βυθίσθηκε στην είσοδο του λιμένα του Αυλαίμονα στα νοτιοδυτικά Κύθηρα, το Σεπτέμβριο του 1802, αποτελεί πάντα το κίνητρο της έρευνας για την πιθανή ανεύρεση άλλων γλυπτών μέσα στην άμμο. Η φετινή ανασκαφική έρευνα επικεντρώθηκε τόσο στη περιοχή της πρύμνης του, όπου το 2009 και το 2011, είχαν εντοπισθεί διάφορα αντικείμενα του πληρώματος και των επιβατών του πλοίου, όσο και στην αποκάλυψη και στον καθαρισμό τμήματος του σκαριού του πλοίου που φαίνονταν να διασώζεται ακόμα σε αρκετά καλή κατάσταση. Αποκαλύφθηκε το σκαρί σε μήκος περίπου 10 μέτρων, προς την πλώρη και διαπιστώθηκε ότι τμήμα της έχει θρυματιστεί στους βράχους του πυθμένα κατά τη βύθιση του πλοίου. Επίσης, κατά τον καθαρισμό διαπιστώθηκε ότι σε διάφορα σημεία γύρω από το σκαρί υπάρχουν ευρήματα κυρίως προσωπικά αντικείμενα του πληρώματος ή των επιβατών, αφού βρέθηκαν πολλά κουμπιά στολών και ενδυμάτων, αλλά και άλλα ευρήματα όπως φιάλες και μία κλεψύδρα. Κατά τη διάρκεια της έρευνας βρέθηκαν, πολλά ενδιαφέροντα αντικείμενα όπως όργανα ναυσιπλοΐας, ένας ναυτικός διαβήτης (κουμπάσο), γυάλινα μελανοδοχεία, φορητά μελανοδοχεία, ένα φορητό ρολόι, και μία επιπλέον πιστόλα (η τρίτη συνολικά με τις δύο άλλες που ανελκύθηκαν κατά την έρευνα του 2011), ένας λίθινος σφραγιδόλιθος με παράσταση πυροβόλου, μία χρυσή αλυσίδα και διάφορα διακοσμητικά αντικείμενα. Επίσης βρέθηκαν δύο χρυσά νομίσματα (το ένα του 1788 έχει ταυτισθεί ως Ολλανδικό), τρία αργυρά, σύγχρονα της περιόδου που ναυάγησε το πλοίο, καθώς και δύο αρχαία αργυρά νομίσματα (ένα βοιωτικό και ένα αθηναϊκό, το τελευταίο φαίνεται να είχε χρησιμοποιηθεί ως κόσμημα, αφού φέρει διαμπερή οπή). Μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφικής έρευνας, το ξύλινο σκαρί του πλοίου, για λόγους προστασίας, καλύφθηκε με ειδικό γεωύφασμα. Έχει σχέση με τα γλυπτά; Τα αποτελέσματα της έρευνας επιφέρουν, πέραν του αρχαιολογικού και ιστορικό ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο ναυάγιο, αφού ορισμένα από τα αντικείμενα που έχουν ανασυρθεί μπορούν να ταυτισθούν με υπαρκτά πρόσωπα που επέβαιναν στο πλοίο και τα οποία πιθανώς να σχετίζονται με την υπόθεση της αφαίρεσης των γλυπτών του Παρθενώνα. Ιδιαίτερο επίσης ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός της διατήρησης ενός σημαντικού τμήματος του σκαριού του πλοίου, η μελέτη του οποίου μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση της ναυπήγησης των εμπορικών πλοίων της συγκεκριμένης περιόδου. Την έρευνα διενέργησε κλιμάκιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, με επιστημονικό υπεύθυνο τον καταδυόμενο αρχαιολόγο Δρ. Δ. Κουρκουμέλη και τους καταδυόμενους υπαλλήλους Λούι Ζαν Μερσενιέ, αρχιτεχνίτη, Μανώλη Τζεφρόνη, δύτη, Θεμιστοκλή Τρουπάκη, τεχνολόγο – μηχανολόγο και Πέτρο Τσαμπουράκη, εργατοτεχνίτη και την συνδρομή του Αυστραλιανού Ιδρύματος «Kytherian Research Group». Η έρευνα διενεργήθηκε με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Μ.Α. ■ 29 της Μαρίας Κουζινοπούλου Μικροτεχνολογία σε χάλκινο ειδώλιο με Γραμμική Β’ Την ανάπτυξη της μικροτεχνολογίας κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αποτυπώνονται σύμβολα σε επιφάνειες μεγέθους φακής, κατέδειξε η μελέτη ενός μικρού ειδωλίου, του μοναδικού που έχει βρεθεί έως σήμερα με χαραγμένα πάνω του σύμβολα της Γραμμικής Β’. 30 Π ρόκειται για ένα χάλκινο μικρό ταυροειδές ειδώλιο, που φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου και τοποθετείται χρονικά στη Μυκηναϊκή περίοδο. Το ειδώλιο ανακαλύφθηκε το 1903 στην Αγία Τριάδα, κοντά στην πλατεία των ιερών (Piazzale dei Sacelli). Το 2010 η τότε διευθύντρια του Μουσείου, Αθανασία Κάντα, προχώρησε σε ευρεία εξέταση και ψηφιακή αποτύπωση παλαιών ευρημάτων με σκοπό τη μουσειολογική μελέτη για την επανέκθεση του Μουσείου και προχώρησε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας με στόχο την φωτογράφηση με πολυφασματική ανάλυση του μικρού ειδωλίου. Το ειδώλιο έχει ύψος 4,6 εκατοστά και συνολικό μήκος σώματος 6,5 εκατοστά. Στη μέση του μετώπου του ταυροειδούς και σε μια κοιλότητα με διάμετρο μόλις 3,4 χιλιοστά παρατηρείται χρυσός δίσκος, που κάνει το ειδώλιο να ξεχωρίζει από άλλα παρόμοια που έχουν βρεθεί στην Κρήτη. Στη χρυσή αυτή επιφάνεια του ειδωλίου, μεγέθους όσο μία φακή, παρατηρήθηκαν χαραγμένα δυο σύμβολα γραφής Γραμμικής Β’ από πιθανόν τέσσερα που υπήρχαν συνολικά. Ο λόγος που διακρίνονται μόλις τα δύο σύμβολα είναι ότι σε κάποια φάση υπήρξε μια προσπάθεια καθαρισμού της χρυσής επιφάνειας για να γυαλισθεί ο χρυσός δίσκος, προσπάθεια που είχε ως αποτέλεσμα την εξάλειψη των δυο σημείων. Αυτό πιθανό να οφείλεται σε διαδικασίες συντήρησης στις πρώτες ημέρες της Κρητικής αρχαιολογίας. Το “χρυσό δώρο” Η λέξη που πιθανόν έχει γραφτεί είναι “τιμαήεις” (τι-μα-Fη-Fεις) και είναι πιθανόν σχετική με το αφιερωματικό ειδώλιο. Στον Όμηρο υπάρχει ο τύπος τιμήεις και τιμήεσσα δηλώνοντας τον αξιότιμο, τον σεβαστό ή το πολύτιμο “χρυσό δώρο”. Το ερώτημα που προέκυψε για τους ερευνητές είναι με ποια τεχνολογία μπορούσαν τον 14ο αιώνα π.Χ. να αποτυπώσουν σε επιφάνεια μεγέθους όσο μία φακή τέσσερα συλλαβικά σύμβολα της Γραμμικής Β’. Ο τρόπος γραφής στη μικρή χρυσή επιφάνεια τεσσάρων συλλαβικών συμβόλων δείχνει μεγάλη επιδεξιότητα. Αυτή η πραγματικά μικροσκοπική καταγραφή ακολουθεί την μικρογραφική παράδοση που είναι εμφανής στη σφραγιδογλυφία. Σημειώνεται ότι παρόμοια τεχνολογία γραφής έχει παρατηρηθεί σε μια ασημένια περόνη από τον θολωτό τάφο 2 στο Φουρνί των Αρχανών, Μινωικής περιόδου, όπου τα ύψη των μικρότερων συλλαβογραμμάτων είναι 2,0 χιλιοστά. Στην περίπτωση, όμως, του ειδωλίου τα συλλαβογράμματα είναι ακόμη μικρότερα, μόλις 1,4 χιλιοστά. Το πλάτος τους είναι μόλις 0,2 χιλιοστά, ενώ το πάχος χάραξης των γραμμών των συλλαβογραμμάτων είναι περίπου 0,01-0,025 χιλιοστά. Όπως επισημαίνει ο ερευνητής Αιγαιακών Γραφών, δρ. Μηνάς Τσικριτσής, “Mε την πολυφασματική ανάλυση φωτογράφησης μπορέσαμε να δούμε και το τρίτο συλλαβόγραμμα με αξία Fe.Tα προαναφερθέντα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ο χαράκτης των συμβόλων σίγουρα χρησιμοποίησε ισχυρό μεγεθυντικό φακό. Το δεύτερο ενδιαφέρον ερώτημα που δημιουργείται είναι τι είδους βελόνα χάραξης, ή σμίλης, χρησιμοποιήθηκε που θα μπορούσε να χαράξει σε πάχος γραμμής 0.01 του χιλιοστού”. “Τα ίχνη ανάπτυξης αυτής της μικροτεχνολογίας, που είναι μοναδική στον τότε κόσμο, όπως και η ύπαρξη του Μινωικού υπολογιστή πρόβλεψης εκλείψεων του Παλαικάστρου, είναι σημαντικά ευρήματα που μας προβληματίζουν και πιθανόν επιβεβαιώνουν την κατάκτηση γνώσεων και πολλαπλών δεξιοτήτων στο Κρητομυκηναϊκό Πολιτισμό”, προσθέτει ο κ. Τσικριτσής. Ενδιαφέρον αποτελεί και το γεγονός ότι η επιγραφή αυτή πρέπει να θεωρηθεί η πρώτη της Γραμμικής Β’ που βρέθηκε σε χρυσό αφιέρωμα. Οι επιγραφές σε χαλκό, ασήμι και χρυσό είναι συνηθισμένες μόνο σε Γραμμική Α’. Παρά τα χιλιάδες κείμενα που έχουν λογιστικό, εμπορικό και διοικητικό χαρακτήρα στη Γραμμική Β’, δεν είχαν βρεθεί έως τώρα κείμενα σε αφιερώματα μεταλλικά. ■ Γαλλικό δώρο στην Κύπρο Κυπριακό κρασί του 1845 δώρισε στην Κύπρο Γάλλος συλλέκτης Πληροφορήθηκε πριν από περίπου δεκαπέντε χρόνια για μία πώληση κρασιών του πρώτου μισού του 19ου αιώνα, στο Drouot. Ανάμεσα στις φιάλες υπήρχαν και πολλές από μία ποικιλία κρασιού της Κύπρου, του 1845. Ο Γάλλος συλλέκτης παλαιών κρασιών Φρανσουά Οντούζ (Francois Audouze), όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα http:// diaspora-grecque.com, με τις συμβουλές ενός φίλου του, εμπόρου κρασιού, τις αγόρασε όλες, χωρίς καν να τις έχει δει. Αργότερα έμαθε, ότι το κρασί της Κύπρου προερχόταν από μια κληρονομιά ενός φαρμακοποιού του Μονπελιέ, ο οποίος το είχε εμφιαλώσει ο ίδιος το 1903. Ο κ. Οντούζ επαινεί το κρασί της Κύπρου και αφηγείται μια συναρπαστική ιστορία. «Αν και είναι παράλογο να τα συγκρίνουμε, είναι σαφές ότι η πολυπλοκότητα του κρασιού της Κύπρου ξεπερνάει αυτή του Yquem, ενός από τα πιο γνωστά γλυκά κρασιά της Γαλλίας. Περιγράφεται ως ένα μοσχάτο κρασί, εξαιρετικής φυσικής «κομψότητας». Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι η γεύση πιπεριού και η γλυκόριζας, που αφήνει. Πολλά μοσχάτα κρασιά είναι ευχάριστα. Αυτό έχει αρχοντιά, είναι ευγενές, εξαιρετικά κομψό. Το άρωμά του είναι ανεξίτηλο-η μυρωδιά που αναδύεται από τα άδεια μπουκάλια, τα οποία διατήρησα και έκλεισα ξανά, είναι ένα βαρύ μεθυστικό άρωμα, που μετά από χρόνια παραμένει ζωντανό». Δωρεά στην Κύπρο Ο κ. Οντούζ, που επανειλημμένα έχει τονίσει ότι η ποικιλία του κρασιού της Κύπρου του 1845 ήταν το «μεγαλύτερο κρασί» της ζωής του, θεώρησε ότι θα έπρεπε να το πληροφορηθεί και η Πρεσβεία της Κύπρου στη Γαλλία. Ένας σύμβουλος της Κυπριακής Πρεσβείας επικοινώνησε μαζί του και του ανέφερε ότι η Κύπρος επιθυμούσε να αποκτήσει μία άδεια φιάλη κρασιού, του 1845, για να την εκθέσει σε μουσείο. Το ραντεβού καθορίστηκε. Ο Πρέσβυς της Κύπρου στην Γαλλία, Μάριος Λυσιώτης, υποδέχθηκε θερμά τον κ. Οντούς, ο οποίος του δώρισε ένα από τα μπουκάλια, που ήδη έχει αποσταλεί στο Δήμο Λεμεσού, στην περιοχή όπου παράγεται η περίφημη Κουμανδαρία. Ο Γάλλος συλλέκτης ήδη έχει δεσμευτεί ότι θα προσφέρει και άλλη μία φιάλη, γεμάτη αυτή τη φορά, για να τη μοιραστεί με τους Κύπριους φίλους του, τονίζοντας ότι τίποτα δεν θα τον κάνει πιο ευτυχισμένο. H ιστορία της αμπέλου Ο κ. Audouze (αριστερά) δίνει το μπουκάλι στον πρέσβη, Μάριο Λυσιώτη. 31 Ενδιαφέροντα στοιχεία για την καλλιέργεια του αμπελιού για το σταφύλι, ως φρούτο, και για την παραγωγή κρασιού, δίνει ο ιστορικός Χαράλαμπος Πετεινός, με την επισήμανση ότι θεωρείται σχετικά πρόσφατη. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα πρώτα αμπέλια έχουν καλλιεργηθεί στη Μαύρη Θάλασσα, εδώ και περίπου 8.000 χρόνια. Από εκεί, εξαπλώθηκε σταδιακά προς τα νότια-ανατολικά μέχρι την Μεσοποταμία, τη Συρία και την Αίγυπτο, «διέσχισε» τη Μεσόγειο, μέχρι την Ελλάδα, στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Ιταλία και ούτω καθεξής. «Εδώ και 4.000 χρόνια, έποικοι από τις ακτές που πρόσκεινται στην Κύπρο εγκαταστάθηκαν στο νησί. Εκτιμάται, ότι έφεραν μαζί τους τα δικά τους φυτά αμπέλου. Όταν οι Έλληνες ήρθαν να εγκατασταθούν στην Κύπρο γύρω στο 1200 π.Χ., πιθανώς υπήρχε ήδη εκεί η παράδοση του κρασιού», αναφέρει ο κ. Πετεινός. Και συνεχίζει: «Ο μύθος και η ιστορία της αρχαιότητας στηρίζουν αυτά τα γεγονότα. Το Άσμα Ασμάτων εγκωμιάζει τα κρασιά της Κύπρου. Το 800 π.Χ., ο Ησίοδος περιγράφει την παραγωγή των κρασιών της Κύπρου. Ο Έλληνας ποιητής Ευριπίδης μιλάει στα έργα του για το μακρύ ταξίδι που έκανε στην Κύπρο, για να απολαύσει το κρασί ή «Νάμα της Κύπρου», ονομασία με την οποία έγινε τότε γνωστό». Σκηνές από την καλλιέργεια αμπελιού και παραγωγή κρασιού απεικονίζονται, επίσης, σε ένα από τα ψηφιδωτά της Οικίας του Διόνυσου στην Πάφο, καταλήγει ο κ. Πετεινός, σημειώνοντας, ότι οι αρχαιολογικές έρευνες επέτρεψαν να βρεθούν πολύ παλιά ίχνη καλλιέργειας αμπελιού και παραγωγής κρασιού στη μεγαλόνησο. Δ.Ρ. ■ Eκθεση Παπαγεωργίου στη Βουδαπέστη Πατέρας και κόρη έχουν στο ενεργητικό τους πολλές ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής, αλλά και συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις σε πολλές χώρες, εκτός Ουγγαρίας, όπου ζουν και δημιουργούν. Το μεγάλο όνειρο τους είναι το καλλιτεχνικό τους έργο να γίνει γνωστό και στην πατρίδα τους, την Ελλάδα. O Βασίλειος Σταματόπουλος (Κ) με τους εκθέτες Στέλιο και Άντρεα Παπαγεωργίου. Ο ομογενής ζωγράφος, Στέλιος Παπαγεωργίου και η κόρη του, Άντρεα, «κοινωνούν» μέσα στα έργα τους τον ελληνικό πολιτισμό και την κουλτούρα των προγόνων τους. Το Μάιο, πατέρας και κόρη παρουσίασαν έργα τους στο εκθεσιακό Κέντρο Πολιτισμού ΜΟΜ, του 12ου Διαμερίσματος της Βουδαπέστης. Η έκθεση διοργανώθηκε από την Ελληνική Αυτοδιοίκηση των Ελλήνων της Ουγγαρίας. Ο Στέλιος Παπαγεωργίου γεννήθηκε στην Βουδαπέστη, το 1950, όπου είχαν εγκατασταθεί οι γονείς του μετά το τέλος του Εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα. Γνωρίζοντας τις δυνατότητες του ηλεκτρονικού υπολογιστή, επεδίωξε και κατάφερε την ανάπτυξη μια νέας, μικτής τέχνης, διαφυλάσσοντας τις αξίες του παρελθόντος, δίνοντας μέσω των έργων του σύγχρονα μηνύματα. Η ουσία της τεχνικής αυτής είναι η σάρωση των μοτίβων που σχεδιάζει, ή που θέλει να χρησιμοποιήσει στα σχέδιά του, και η μετατροπή τους σε εικόνα μέσα στον υπολογιστή. Η Άντρεα γεννήθηκε στην Βουδαπέστη το 1980 και είναι, όπως λένε οι γνωρίζοντες, η συνέχεια Ελλήνων ζωγράφων του 19ου αιώνα, όπως του Δημήτρη Λακκατάρη, της Nako Berta, του Sterio Karoly, του Lyka Karoly κ.ά.. Στα εγκαίνια της έκθεσης παρέστησαν ο Πρόξενος της Ελλάδας, Ι. Σταματέκος, ο Σύμβουλος Τύπου, Νίκος Βλαχάκης, ο πρόεδρος της Ελληνικής Αυτοδιοίκησης, Λ. Κοράνης, και ο Γραμματέας της Ελληνικής Εκκλησιαστικής Κοινότητας Βουδαπέστης και του Ελληνικού Κυπριακού Ουγγρικού Συλλόγου Φιλίας. Δ.Ρ. ■ 32 Κατ Στίβενς Πάνω από όλα είμαι Έλληνας Αγνωστες πτυχές της προσωπικής του ζωής και της σχέσης του με την Ελλάδα αποκάλυψε ο Κατ Στίβενς ή Γιουσούφ Ισλάμ σε συνέντευξή του στο «Νέο Κόσμο» της Αυστραλίας, όπου μίλησε για την αλλαγή του ονόματός του και τη σχέση του με Ελλάδα και Κύπρο. 33 του Σ. Χατζημανώλη Γ ια την αλλαγή του ονόματός του ο Γιουσού Ισλάμ, υπο- γραμμίζει: «Για να είμαι ειλικρινής, πέντε φορές άλλαξε όνομα. Όπως μου λέει η θεία μου η Μαρία, που ζει εδώ στη Μελβούρνη, ο πατέρας μου με βάφτισε δύο φορές και στο Στέφανος-Δημήτριος προστέθηκε και το Αδάμ το όνομα του προπάππου μου. Στην ουσία το όνομα για μένα είναι σύμβολο. Σύμβολο της πορείας μας στην ζωή, των διαφορετικών φάσεων στις οποίες βρισκόμαστε. ‘Αλλαξα το όνομά μου από Στέφανος-Δημήτριος σε Steven Adams και Cat Stevens για καλλιτεχνικούς λόγους επειδή σε εκείνη την φάση της ζωής μου έκανα καριέρα. Όταν ανακάλυψα τον Ισλαμισμό, αυτό που πραγματικά ένιωσα ήταν ότι η ενότητα αυτής της θρησκείας διέπεται από μία προφητική ιστορία και τότε ανακάλυψα την ιστορία του Ιωσήφ στο Κοράνι. Πιο ξεκάθαρα από όσα είχα δει την ιστορία του στην Βίβλο. Είδα την ιστορία του σαν σύμβολο, ένοιωσα ότι έμοιαζε με την ιστορία της δικής μου ζωής γι’ αυτό αποφάσισα να αλλάξω το όνομά μου σε Γιουσούφ». Σε ερώτηση αν η ελληνική ταυτότητα του Στέφανου Γεωργίου είναι ένα παρωχημένο κομμάτι του παρελθόντος του ο Γιουσούφ Ισλάμ είναι κατηγορηματικός: «Όχι βέβαια. Είμαστε πολύ στενά δεμένη οικογένεια και επισκέπτομαι την Ελλάδα όπου ζει ο αδερφός μου κάθε χρόνο και τον τελευταίο καιρό ακόμα πιο συχνά γιατί νοιώθω τις ανάγκες των δικών μου ανθρώπων τους οποίους βοηθάω όπως μπορώ. Ξέρεις, αυτό που είναι αδύνατον να αλλάξει μέσα μου το πόσο Έλληνας νοιώθω και είμαι, πόσο κοινωνώ και επικοινωνώ μ’ αυτήν την παράδοση και κληρονομιά μου, είναι μία από τις βασικές αξίες του τι σημαίνει να είσαι Έλληνας. Το να είσαι Έλληνας σημαίνει να έχεις φύση εξερευνητική, το πάθος και τη θέληση να ψάξεις να ανακαλύψεις το καινούριο, το διαφορετικό. Αν δεις την ελληνικότητά σου με αυστηρά στείρα κριτήρια χάθηκες, έχασες την ουσία της. ότι το να νοιώθεις κοινωνός αυτής της κουλτούρας. Εντάξει θα πάω να δω την Ακρόπολη και τι θα δω σήμερα; Θα δω ένα θαύμα που καταστρέφεται μέρα με τη μέρα. Εγώ θέλω να βλέπω το μυαλό που έχτισε αυτό το θαύμα και την ιστορία και την κληρονομιά της ελληνικής σκέψης, είτε πρόκειται για επιστημονική σκέψη, είτε για θρησκευτική, είτε για μεταφυσική. Αυτή η σκέψη είναι η ελληνική μου κληρονομιά και γι’ αυτό νοιώθω Έλληνας. Γιατί αν δεν ήμουν αυτό που είμαι αν δεν κουβαλούσα μέσα μου την ταυτότητα που κουβαλώ δεν θα μπορούσα ποτέ να είναι στοχαστής και σκεπτόμενος άνθρωπος». Σε άλλη ερώτηση για το Κυπριακό σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι θεωρεί την Κύπρο, ευλογημένο νησί. «Βρίσκεται απέναντι από τους Αγίους Τόπους, και ήταν το πρώτο σημείο του πλανήτη που δεχόταν τις αποκαλύψεις των Αγίων Τόπων από αρχαιοτάτων χρόνων. Την ίδια στιγμή όλοι γνωρίζουν ότι η Κύπρος έχει γνωρίσει πολλούς κατακτητές. Οι κάτοικοί της όμως κατάφερναν πάντα να επιβιώσουν και έχουν αναπτύξει στο έπακρο αυτήν την μοναδική ικανότητα. Πιστεύω ότι αν οι δύο μεγάλοι αδερφοί -εννοώ Ελλάδα και Τουρκία- σταματήσουν τις αντιπαραθέσεις και τη διαμάχη τους τότε οι κάτοικοι της Κύπρου θα βρουν την λύση. Προσεύχομαι. Η ειρήνη είναι καλή για όλους και η μόνη λύση». ■ του Θ. Ανδρεάδη - Συγγελάκη H ‘Καρδιά της Ελλάδας’ στη Μπολόνια Στην Μπολόνια της Ιταλίας πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο το πολιτιστικό φεστιβάλ «Καρδιά της Ελλάδας» (Cuore di Grecia). Το πρόγραμμα του φεστιβάλ περιελάμβανε την παρουσίαση επτά θεαμάτων χορού, δώδεκα σύγχρονων ελληνικών κινηματογραφικών έργων, τρεις βραδιές μουσικής με άλλους τόσους dj και δώδεκα «γράμματα από το εσωτερικό μέτωπο. 34 Ε πρόκειτο ουσιαστικά για περιγραφές της ελληνικής πο- λιτιστικής, οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης, μέσα από γλαφυρές επιστολές εκπροσώπων της επιστήμης, της κοινωνίας των πολιτών και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι παραστάσεις, συναντήσεις και προβολές οργανώθηκαν επί τρεις εβδομάδες. Η ενότητα του σινεμά του φεστιβάλ, ξεκίνησε με αφιέρωμα στο μεγάλο εκλιπόντα σκηνοθέτη Θεόδωρο Αγγελόπουλο και στον αγαπημένο του σεναριογράφο, Τονίνο Γκουέρα- που απεβίωσε, επίσης, πρόσφατα- με την προβολή του έργου «Τοπίο στην ομίχλη». Στα υπόλοιπα έργα των σύγχρονων σκηνοθετών μας περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων, η ταινία «Κυνόδοντας» του Γιώργου Λάνθιμου, η «Στρέλλα», του Πάνου Κούτρα, «Παράδεισος» του Παναγιώτη Φαφούτη και το «Wasted Youth» των Αργύρη Παπαδημητρόπουλου και Γιάν Φόγκελ. Σε ό,τι αφορά τον χορό, ανέβηκαν στο παλκοσένικο της Μπολόνια, οι ομάδες Oktana Dance Theatre, του Κωνσταντίνου Ρήγου, με γυμνά σώματα στο θέαμα «Dressed undressed». H Amalgama Dance Company με το «To Στρώμα», για την πολιτική και εθνική ταυτότητα, η Rootlessroot με το «Eyes in the colous of the rain» για τις φανταστικές σχέσεις σώματος και πολλαπλών σχημάτων. Οι Yelp Danceco, με το «Das (ist) ein», με τη δική τους ερμηνεία της σχέσης σωμάτων και χώρου. Οι πολλαπλές εικόνες της μητρότητας στο θέαμα Mothers της Zita Dance Company, ενώ οι διαπροσωπικές σχέσεις στις διάφορες διαστάσεις τους ενέπνευσαν το «Ιn The process of» της χορογράφου Ζωής Δημητρίου. Oι τρεις Έλληνες dj Tareq, Moire Patterns και Εkkohaus έβαλαν την υπογραφή τους σε άλλες τόσες μουσικές βραδιές του φεστιβάλ. Γράμματα και γαστρονομία Παράλληλα, στα πλαίσια των «γραμμάτων από το εσωτερικό μέτωπο», ο δήμαρχος της Μπολόνια Βιρτζίνιο Μέρολα επρόκειτο να δανείσει τη φωνή του στον γραπτό λόγο του δημάρχου της Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, η δημοσιογράφος Μπρούνελα Τορεσίν, «ανταπόκριση» από την Αθήνα της δημοσιογράφου Μαρκερίτα Ντέαν, ο Ιταλός οικονομολόγος Στέφανο Τζαμάνι γραπτή μαρτυρία και ανάλυση του συναδέλφου του Γιάννη Βαρουφάκη. Στόχος αυτών και πολλών άλλων επιστολών ήταν να αποδοθεί ένα μέρος την ελληνικής πραγματικότητας, σε μια τόσο κρίσιμη, για την χώρα μας, στιγμή. Παράλληλα, χάρη στην συνεργασία της ελληνικής κοινότητας της περιφέρειας Εμίλια Ρομάνια, το ιταλικό κοινό είχε την ευκαιρία να ανακαλύψει ή να ξαναγευθεί μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά εδέσματα της παράδοσής μας. Οι εισπράξεις από την γαστρονομική αυτή πρωτοβουλία, επρόκειτο να διατεθούν προς στήριξη των σεισμοπαθών της ιταλικής αυτής περιφέρειας, που χτυπήθηκε, πολύ σκληρά, από τον Εγκέλαδο. ■ Ελληνικές πενιές στην Ολυμπιάδα του Λονδίνου «Τα παιδιά του Πειραιά», ο «Ζορμπάς», το «Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας» και άλλα δημοφιλή λαϊκά τραγούδια και οργανικοί σκοποί, ακούστηκαν στην Ολυμπιάδα του Λονδίνου, όπου το μπουζούκι και η ελληνική λαϊκή μουσική μας είχαν την τιμητική τους. Η αρχή έγινε στην εναρκτήρια παρέλαση του «Ενός μήνα μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου 2012» (One Month Counting to London Olympics 2012). Άξιος «πρεσβευτής» στην μοναδική αυτή περίπτωση, ο μουσικοδιδάσκαλος και συνθέτης, Γιάννης Πολυκανδριώτης και η Σχολή «Νέα Γενιά της Διασποράς», που έχει δημιουργήσει ο ίδιος στη Βρετανική πρωτεύουσα. «Είμαι βαθύτατα συγκινημένος και υπερήφανος για το γεγονός, ότι η γνήσια ελληνική μουσική, που συνεχίζω να υπηρετώ με συνέπεια και στη διασπορά, ακλουθώντας την παράδοση του πατέρα μου, είχε ξεχωριστή θέση στη μεγάλη παγκόσμια γιορτή του Αθλητισμού και του Πολιτισμού, που ξεκίνησε από την Αρχαία Ελλάδα», επισημαίνει ο Γιάννης Πολυκανδιρώτης από το Λονδίνο, όπου ζει μόνιμα από το 1996. «Αυτή είναι άλλη μία δικαίωση του αγώνα που δίνω για την προβολή της Ελληνικής λαϊκής μουσικής παράδοσης, ιδιαίτερα στα ελληνόπουλα της Βρετανίας και αυτός ήταν ο σκοπός μου, όταν δημιούργησα τη Σχολή, το 2002, που λειτουργεί μέχρι σήμερα με μεγάλη επιτυχία, έχοντας τη στήριξη του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου. Η Σχολή θεωρείται και είναι σπουδαία και για ένα ακόμη λόγο-η μουσική κεντρίζει το ενδιαφέρον των παιδιών για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, που ειδικότερα στις μέρες μας κινδυνεύει να χαθεί». Το θέαμα ήταν μοναδικό. Τα πενήντα παιδιά, ανάμεσά τους και ο δέκα τετράχρονος γιος του Γιάννη Πολυκανδιρώτη, Νίκος, με τα μπουζούκια ανά χείρας, και με επικεφαλής τον δάσκαλό τους, αρχοντορεμπέτη, και τον αδελφό του, Σπύρο, διένυσαν μία διαδρομή περίπου σαράντα λεπτών, με αφετηρία το Wicks Car Park, απ΄όπου ξεκίνησαν περίπου στις 10:20, τοπική ώρα. «Η ορχήστρα ερμήνευσε «Τα Παιδιά του Πειραιά», το «Ζορμπά», τo «Bράχο βράχο τον καημό μου», και άλλα γνωστά ελληνικά τραγούδια, αλλά και ζεϊμπέκικα και χασάπικα, τα οποία ερμήνευσαν τα παιδιά του 14μελούς χορευτικού συγκροτήματος, που απαρτίζουν παιδιά από τα ελληνικά παροικιακά σχολεία του Λονδίνου. Την ίδια ημέρα έγινε και η κύρια εμφάνιση της Σχολής». Εκτός από την εκδήλωση του Σαββάτου, στο One Month Counting to London Olympics 2012, η «Νέα Γενιά της Διασποράς» εμφανίστηκε και στις 5 Αυγούστου στη μεγάλη εκδήλωση στο Cedars Park. Σημειώνεται, ότι η Σχολή Παραδοσιακής και Λαϊκής Μουσικής και Εγχόρδων Οργάνων, του Γιάννη Πολυκανδιρώτη, μετράει ήδη πάνω από πενήντα μαθητές και μαθήτριες. Με τη στήριξη του υπουργείου Παιδείας της Κύπρου, έχει τέσσερα παραρτήματα σε διάφορες περιοχές του Λονδίνου, σε συνεργασία πάντα με σχολεία της παροικίας, ενώ από το 2009 έχει καθιερώσει τους ετήσιους μουσικούς διαγωνισμούς και τα Μουσικά Σεμινάρια, που έχουν μεγάλη απήχηση στην ομογένεια. Δ. Ρ. ■ 35 ομογενειακά νέα Η πρώτη Ελληνίδα δικαστής στο Ανώτατο Δικαστήριο του Καναδά Η Ανδρομάχη Καρακατσάνη δηλώνει περήφανη που είναι Ελληνοκαναδή. Είναι η πρώτη Ελληνίδα δικαστής που υπηρετεί στο Ανώτατο Δικαστήριο του Καναδά (Άρειος Πάγος) και μέσα της κουβαλάει την ελληνικότητά της σε μια αρμονική ισορροπία με τη δυναμική επιτυχία της στην καναδική πραγματικότητα. Παιδί Ελλήνων μεταναστών, ξεκίνησε την επαγγελματική της καριέρα στο χώρο της δικηγορίας από το 1982 στο Οντάριο, κατακτώντας δημόσια αξιώματα για να φτάσει στην ύπατη θέση της δικαστού του Αρείου Πάγου τον περασμένο Οκτώβριο. Όταν αποδέχθηκε το διορισμό της στο Ανώτατο Δικαστήριο του Καναδά, ενώπιον δικαστών και κοινοβουλευτικών εκπροσώπων μίλησε ελληνικά σκορπώντας κύματα συγκίνησης και υπερηφάνειας απ’ άκρη σ’ άκρη στην Ελληνοκαναδική Ομογένεια. Το καλοκαίρι η Ελληνοκαναδή δικαστής επισκέφθηκε την Ελλάδα για να υποστηρίξει με την παρουσία της τον ελληνικό λαό που περνάει δύσκολες στιγμές. Η καρδιά της πάλλεται για τη μακρινή πατρίδα παρότι και η δεύτερη πατρίδα τίμησε την ακεραιότητα, την εξυπνάδα και την εργατικότητά της, ανταμείβοντας την με το ύπατο δικαστικό αξίωμα του Καναδά. Ι. Φραγκούλη Ο Σπύρος Κωσταδήμας νέος πρόεδρος της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Ευρώπης Ο Σπύρος Κωσταδήμας, εξελέγη πρόεδρος της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Ευρώπης, τον οποίο εμπιστεύτηκαν οι σύνεδροι της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης, τιμώντας την πολυετή προσφορά του. Στις εργασίες της συνέλευσης, που πραγματοποιήθηκε στη Φρανκφούρτη τον περασμένο Μάιο, έλαβαν μέρος εκπρόσωποι Συλλό- γων και Αδελφοτήτων απ΄ όλη την Ευρώπη, ενώ εντυπωσίασε ο μεγάλος αριθμός νέων που συμμετείχαν σε αυτές. Ο απερχόμενος πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Ηλίας Γαλανός, ο οποίος δεν έθεσε εκ νέου υποψηφιότητα, τιμήθηκε από τον πρόεδρο του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ηπειρωτών Εξωτερικού, Χρυσόστομο Δήμου. Δ.Ρ. Το 24ο Ελληνικό Φεστιβάλ στο Έρι Πενσιλβάνιας Ι δρυσαν πριν από 80 χρόνια την κοινότητά τους, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην Έρι (Erie), την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Πενσιλβάνιας. Σήμερα, καταφέρνουν να ξεχωρίζουν ανάμεσα στις περίπου 300.000 κατοίκους της μητροπολιτικής περιοχής, αν και είναι μόνο περίπου εκατό οικογένειες. Το 24ο Ελληνικό Φεστιβάλ ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, καθώς προσέλκυσε πάνω από 40.000 επισκέπτες, μεταξύ αυτών και πολλοί ομογενείς από άλλες περιοχές της Αμερικής. Το τριήμερο φεστιβάλ, που συμπεριλαμβάνεται στα μεγαλύτερα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης, προσέλκυσε το ενδιαφέρον και των τοπικών ΜΜΕ. Η εφημερίδα «Erie Times» αφιέρωνε καθημερινά ρεπορτάζ, όπου μεταξύ άλλων ανέφερε ότι παρασκευάστηκαν 60.000 κομμάτια παραδοσιακών γλυκών, εκ των οποίων 15.000 μπακλαβάδες, για την παρασκευή των οποίων καταναλώθηκαν άνω των 300 κιλών καρύδια και άλλοι ξηροί καρποί. Τις εντυ- πώσεις «έκλεψαν» οι παραστάσεις των χορευτικών συγκροτημάτων «Olympic Dancers», της Μητρόπολης του Πίτσμπουργκ, του Κλίβελαντ Οχάιο και του Μπάφαλο. «Αριθμητικά είμαστε λίγοι, παρά ταύτα οι ομογενείς αποτελούν μια από τις πιο δυναμικές εθνικές ομάδες της Έρι. Όλοι τους είναι επιτυχημένοι, καλοί οικογενειάρχες, ενώ τα παιδιά τους διαπρέπουν σε όλους τους τομείς», επεσήμανε σε δηλώσεις του στον «Εθνικό Κήρυκα» ο πατέρας Θεοφάνης Νακόπουλος, ο οποίος ηγείται της κοινότητας τις τελευταίες πέντε δεκαετίες. Ο ίδιος αναφέρει, ότι η κοινότητα έχει πολύ δυναμική Ελληνορθόδοξη Νεολαία, τρία χορευτικά, κατηχητικό και Ελληνικό σχολείο, ενώ ο νεόκτιστος ιερός ναός αποτελεί ένα από τα μνημεία της πόλεως. Την ευγνωμοσύνη του προς τους εθελοντές, που εργάστηκαν άοκνα για την προετοιμασία και για την επιτυχή διεξαγωγή του φεστιβάλ, εξέφρασε ο υπεύθυνος του φεστιβάλ, Μανώλης Γεράκης. Δίγλωσσος οδηγός για τους «νέους» Έλληνες στην Γερμανία «Τ όσο η γερμανική πολιτική όσο και η γερμανική κοινωνία έχουν πλέον κατανοήσει σαφώς ότι η οικονομία χρειάζεται νέους εξειδικευμένους και καταρτισμένους μετανάστες». επισημαίνει ο Αντιπρόεδρος του Γερμανο-Ελληνικού Επιχειρηματικού Συνδέσμου (DHW) Φαίδων Κοτσαμπόπουλος. Έτσι για τους Έλληνες που επιθυμούν να εργαστούν 36 στη Γερμανία ο DHW σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Κρατιδίου Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας, την Ευαγγελική Διακονία Ρηνανίας Βεστφαλίας Λίππε και άλλους φορείς της ομογένειας και της Γερμανίας προχώρησε στην έκδοση ενός δίγλωσσου οδηγού, με τίτλο «Διαμονή και εργασία στην Γερμανία». Ο πολυσέλιδος δίγλωσσος οδηγός παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη διαμονή, την εκμάθηση της γλώσσας, την αναζήτηση εργασίας και κατοικίας, σχολικά και επαγγελματικά θέματα κοινωνικής ασφάλισης, κοινωνικές υπηρεσίες, κοινωνικά δίκτυα κλπ. Εκτυπωμένα έντυπα του οδηγού διατίθενται από τον DHW, την Διακονία Ρηνανίας Βεστφαλίας Λίππε καθώς και τις τοπικές Κοινωνικές Υπηρεσίες της Διακονίας. Επίσης μπορούν να αναζητηθούν σε μορφή PDF στους ιστότοπους των παραπάνω φορέων. Όσον αφορά πληροφορίες νομικής μορφής αυτές προσφέρονται από την κεντρική νομική υπηρεσία του DHW που συντονίζεται από τον δικηγόρο στο Ντίσελντορφ Δημήτρη Κούρο, Γενικό Γραμματέα του DHW. ομογενειακά νέα Αμερικανός δισεκατομμυριούχος βοηθά ομογενή με σοβαρό πρόβλημα υγείας Σ αν από μηχανής θεός βρέθηκε ο δισεκατομμυριούχος Ty Warner μπροστά σε μία ομογενή, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα υγείας με τους νεφρούς της και είχε μεγάλη ανάγκη από χρήματα για να κάνει τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα, καθώς έχει αποκλειστεί η μεταμόσχευση, εξαιτίας προηγούμενου ιστορικού της με καρκίνο του δέρματος. Όπως αναφέρει ο «Εθνικός Κήρυκας», ο Warner τριγύριζε «χαμένος» με το αυτοκίνητο του, στη Σάντα Μπάρμπαρα, και μπήκε σ’ ένα παρκινγκ για να ζητήσει οδηγίες για το πού πρέπει να κατευθυνθεί. Εκεί, συνάντησε την Τζένιφερ Βασιλάκος, η οποία μοίραζε φυλλάδια, προσπαθώντας να συγκεντρώσει το απαιτούμενο ποσό για την θεραπεία που χρειαζόταν. Σύμφωνα με την «Haffington Post», οι δυο τους βρέθηκαν να συζητούν το πρόβλημα υγείας της Τζένιφερ, που περνούσε 14 ώρες την εβδομάδα στην αιμοκάθαρση και ήλπιζε να συγκεντρώσει χρήματα για τη θεραπεία, εκτός ΗΠΑ, καθώς κανένα νοσοκομείο εκεί δεν μπορούσε να τη βοηθήσει. Αφού τού έδωσε οδηγίες για το πού θα κατευθυνθεί, ο Warner της έκοψε μία επιταγή των 50 δολαρίων και υποσχέθηκε ότι θα «επιστρέψει» με περισσότερα. Όταν η Βασιλάκος έλαβε με το ταχυδρομείο το τσεκ των 20.000 δολαρίων ξέσπασε σε λυγμούς. Σε γραπτή ανακοίνωσή του, ο Ty Warner εξήγησε ότι η δωρεά του δεν αφορούσε μόνο την Τζένιφερ, αλλά ήταν και μία προσπάθεια να αφυπνίσει τον κόσμο σχετικά με τις εναλλακτικές μορφές θεραπείας, όπως τα βλαστοκύτταρα. H Τζένιφερ Βασιλάκος ήδη βρίσκεται σε κλινική του εξωτερικού και υποβάλλεται σε θεραπεία. Όπως έγραψε η ίδια στο blog της, όταν επιστρέψει στις ΗΠΑ θα δώσει το όνομα της κλινικής, που της συνέστησε η Διεθνής Ιατρική Μοριακή Ένωση. Neapolis University Pafos Ενα νέο, ευφυές Πανεπιστήμιο στην πόλη της Πάφου Ε να από τα πιο σύγχρονα ΑΕΙ της Κύπρου, το νεοσύστατο Πανεπιστήμιο NEAPOLIS της Πάφου (NUP) προσελκύει, ήδη, φοιτητές από την Ευρώπη, την Ανατολική Μεσόγειο και, βέβαια, την Ελλάδα. Το κυπριακό Πανεπιστήμιο προσφέρει υποτροφίες με έκπτωση 50% στα δίδακτρα στους πρώτους 100 Έλληνες υποψήφιους πρωτοετείς για το Ακαδημαϊκό έτος 2012-13, λαμβάνοντας 37 υπ’ όψιν τη δύσκολη οικονομική συγκυρία στη χώρα μας. Κατά την παρουσίαση του νέου Κυπριακού Πανεπιστημίου στη Θεσσαλονίκη, ο Πρύτανης Ηλίας Ντινένης, τόνισε ότι το NUP προσφέρει ολοκληρωμένη σειρά Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων στους τομείς της Οικονομίας, Διοίκησης, ΜΜΕ, Ασφαλιστικής, Νομικής, Αρχιτεκτονικής, Πολιτικών Μηχανικών, Τοπογράφων, Πληροφορικής, Χρηματοοικονομικών, Τραπεζικής, Ψυχολογίας, Θεολογίας, Ναυτιλιακών κ.α. καθώς και δυνατότητα Διδακτορικής Ερευνας. Το Πανεπιστήμιο διαθέτει πλήρως εξοπλισμένη φοιτητική εστία (διαμονή και σίτιση), αθλητικές εγκαταστάσεις, υπερσύγχρονη Βιβλιοθήκη, Φοιτητικούς Ομίλους και υποδομή για πολιτιστικές και καλλιτε- χνικές εκδηλώσεις. Συνεργάζεται στρατηγικά με το London School of Economics, Πάντειο, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, καθώς και με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο του Παλέρμο, την Ακαδημία Επιστημών της Βουλγαρίας, το P.E.E.R.G. Παρισίων, το Πανεπιστήμιο του Pittsburgh, ενώ συμμετέχει σε Προγράμματα ERASMUS. Το NUP είναι αναγνωρισμένο ως ομοταγές προς τα ελληνικά ΑΕΙ από τον Δ.Ο.Α.ΤΑΠ. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Προγραμματισμός επέκτασης του Πανεπιστημίου περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας σύγχρονης Πανεπιστημιούπολης, η οποία θα βρίσκεται στο Κέντρο του Neapolis Smart Eco City, ενός πρωτοποριακού έργου ευφυούς οικιστικής ανάπτυξης. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Θεσσαλονίκη-Συνέδριο BAC SEE Eλλάδα... η επόμενη μέρα Νίκος Ευθυμιάδης Σ ημαντικές παρουσίες απ’ όλο τον κόσμο κατέγραψε το φε- τινό Συνέδριο του Επιχειρηματικού Συμβουλίου Νοτιοανατολικής Ευρώπης (BAC-SEE) στα 15 χρόνια διοργάνωσής του στη Θεσσαλονίκη. Ηχειρά ονόματα του διεθνούς επιχειρείν συμμετείχαν στο Συνέδριο που οργανώθηκε σε συνεργασία με το Vienna Economic Forum και με τη στήριξη του ΣΕΒ, του ΣΒΒΕ, του ΣΕΒΕ, του ΕΒΕΘ, του Ελληνο-Τουρκικού Επιμελητηρίου Βόρειας Ελλάδος, αλλά και της TUSIAD, του DEIK και της MUSIAD, επιχειρηματικών φορέων από την Τουρκία. Μεταξύ των εκλεκτών εισηγητών ήταν ο επικεφαλής της τουρκικής Ziraat Bank για την Ελλάδα, Oζνούρ Οζενίς, ο εκπρόσωπος της εταιρείας PAK, που εξαγόρασε τη ΜΕΛ, Oυνάλ Μποζκούρτ, ο αναπλ. γενικός διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Ανάπτυξης της Κομισιόν, Νόρμουντς Πόπενς, ο επικεφαλής της Επενδυτικής Επιτροπής ΝΑ Ευρώπης της διεύθυνσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), Αλαν Πάις, το στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Μάρτιν Ράιζερ, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Coca-Cola, Μουχτάρ Κεντ, ο αντιπρόεδρος του ομίλου Koc, Τεμέλ Ατάι, ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ και πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, Ιβ Λετέρμ και ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Αλέκος Παπαδόπουλος. Όπως επεσήμανε στην εισαγωγική του ομιλία ο Πρόεδρος επί Τιμή του Επιχειρηματικού Συμβουλίου, και εκ των ιδρυτικών στελεχών του ΕΣ, Νίκος Ευθυμιάδης, αναφερόμενος στην ελληνική Δημόσια Διοίκηση: “Το να επαναλάβει κανείς ότι το ελληνικό κράτος πρέπει να αλλάξει το οικονομικό του “μοντέλο”, να επανασχεδιάσει το Δημόσιο Τομέα, να αυξήσει την παραγωγικότητά του, να απλοποιήσει τη φορολογική και επενδυτική του νομοθεσία και να επενδύσει στην τεχνολογία και ανθρώπινη τεχνογνωσία, πιστεύω ότι είναι μάλλον περιττό, είμαι δε σίγουρος ότι θα ακούσετε πολλές ενδιαφέρουσες προτάσεις και σχόλια για όλα τα ανωτέρω από τους εκλεκτούς ομιλητές του συνεδρίου. Αποτελεί, ωστόσο, βαθιά πεποίθησή μου ότι, πριν απ’ όλα, θα πρέπει να επέλθει δραστική αλλαγή στον τρόπο του σκέπτεσθαι των Ελλήνων, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι “μακάριες” ημέρες του ολοκληρωτικού κρατικού ελέγχου, άμεσου ή έμμεσου, επί της οικονομίας μας έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Δεν υφίσταται άλλος δρόμος για μας από την επανίδρυση της Δημόσιας Διοίκησης και την απόδοση στην εγχώρια και διεθνή επιχειρηματικότητα ενός απλού, σταθερού και λειτουργούντος περιβάλλοντος μέσα στο οποίο θα μπορέσει να δημιουργηθεί πλούτος για όλους. Δεν υπάρχει άλλη οδός 38 για την τόνωση της ανάπτυξης από ένα προσεκτικά μελετημένο μείγμα Δημοσίων και Ιδιωτικών Επενδύσεων. Και δεν υφίσταται άλλη λεωφόρος προς την μακροπρόθεσμη κοινωνική σταθερότητα και ανάπτυξη, από την εστίαση της προσοχής μας στην πραγματική οικονομία, στις πραγματικές θέσεις εργασίας και στους πραγματικούς ανθρώπους. Για την υλοποίηση των ανωτέρω, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, πρέπει να υπάρξει μια Νέα Κοινωνική Συμφωνία (New Deal) με τους πολίτες, που θα αναγνωρίζει ότι ο εξορθολογισμός των Δημοσίων Δαπανών μπορεί να συνυπάρξει με την ανάπτυξη, ότι το Κράτος Πρόνοιας είναι σε θέση να συνεχίσει να εξασφαλίζει τις βασικές ανάγκες όλων των πολιτών αν σταματήσουμε να ξοδεύουμε περισσότερα απ’ όσα παράγουμε και ότι ηκοινωνική ευμάρεια είναι δυνατή μόνο αν όλα τα Κράτη - Μέλη μπορέσουν να παραμερίσουν τις μικροοικονομικές τους διαφορές και ομονοήσουν ότι όλοι πρέπει να εργασθούμε μέσα σ’ ένα πλαίσιο κοινών κανόνων, οι οποίοι θα εξασφαλίσουν την πραγματική, μακροπρόθεσμη σύγκλιση. Έτσι, κοιτώντας και πάλι τον καθρέφτη, διακρίνων τον Έλληνα που είναι διατεθειμένος να κάνει όλες τις θυσίες που απαιτούνται για να ξεπεράσει τις σημερινές δυσκολίες και να ανδειχθεί νικητής από αυτή την κρίση. Στον καθρέφτη, αλλά και οπουδήποτε αλλού στρέψω το βλέμμα μου, βλέπω τον Έλληνα που πλέον αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχει σύντομος ή εύκολος δρόμος για την πραγματική ευημερία και την κοινωνική συνοχή. Τέλος, και το πιο σημαντικό, βλέπω τον Έλληνα που, για ακόμα μια φορά, θα αποδείξει σε όλο τον κόσμο πως το πλέον σημαντικό χαρακτηριστικό μας, η έννοια του “φιλότιμου”, της αγάπης για την τιμή, η οποία επηρέασε όσο τίποτα άλλο την ιστορική μας διαδρομή για περισσότερο από 3.000 χρόνια, ακόμα ζει και βασιλεύει σ’ αυτή τη χώρα που λέγεται Ελλάδα. Παράλληλα με όλα αυτά, αποτελεί βαθιά πεποίθησή μου ότι η Ελληνική οικονομική κρίση, αντί να “καταστρέψει” το Ευρώ, θα αποτελέσει τον καταλύτη για την απαρχή ενός νέου τρόπου πολιτικού σκέπτεσθαι, όσον αφορά την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη μέσα στην Ευρωζώνη. Εϊμαι βέβαιος ότι θα χρησιμεύσει ως η σπίθα που θα ανάψει ξανά τη χαμένη φλόγα της Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και θα ξαναζωντανέψει όλες τις ηθικές αξίες που συνθέτουν τους πυλώνες της Ένωσής μας. Αποτελεί προσωπική μου ελπίδα, ως πολίτης της Ελλάδας και της Ευρώπης, ότι η κρίση αυτή, αντί να εξελιχθεί σε Ελληνική Τραγωδία, τελικά θα μοιάσει περισσότερο στο τρισχιλιετές συγκλονιστικό Ομηρικό έπος: θα αποτελέσει την απαρχή του πηγαιμού προς την Ιθάκη”. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Ενα ντοκιμαντέρ για την Ελλάδα που επιμένει Η σημαία που ανέβασε ο Γλέζος στην Ακρόπολη αλλά και τα χρέη της Γερμανίας από τον πόλεμο, η μοναδική εμφάνιση της Κάλλας στο Ηρώδειο το 1957, η αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, η αισιόδοξη ματιά της επιχειρηματικότητας με τα νέα «αστέρια», τα φιλόδοξα προγράμματα για τον πολιτισμό της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση αλλά και η Όπερα που σχεδιάζει ο Ρέντζο Πιάνο για το Ίδρυμα Νιάρχου είναι μερικά μόνο από τα θέματα του διεθνούς ντοκιμαντέρ με τίτλο «Greece: An economic Odyssey», που επιμελήθηκε η δημοσιογράφος Ειρήνη Νικολοπούλου, και αναμένεται να προβληθεί σε πολλές χώρες του κόσμου. Το ντοκιμαντέρ χωρίζεται σε τέσσερα μέρη με εκκίνηση από την εποχή του Περικλή, διατρέχει τους σημαντικότερους σταθμούς της ελληνικής ιστορίας, από την αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο, την Τουρκοκρατία, την ίδρυση του νέου Ελληνικού κράτους, την καταστροφή της Σμύρνης, τον εμφύλιο και φτάνει ως το 1974. Πριν τους τίτλους τέλους, δίνουν ελπίδα άνθρωποι του πνεύματος, της τέχνης και του αθλητισμού όπως η Αλεξάνδρα Ασημάκη, παγκόσμια πρωταθλήτρια του waterpolo. Το ντοκιμαντέρ πλαισιώθηκε από την μουσική του Μιχάλη Παούρη βιρτουόζου του μπουζουκιού και από την Inner Ear Records. Την παραγωγή υποστήριξαν το SBC με τεχνικό εξοπλισμό και το STAR CHANNEL με πλάνα αρχείου. Τα κείμενα και την παρουσίαση υπογράφει η Ειρήνη Νικολοπούλου και την αρχισυνταξία ο Γιάννης Κορωναίος. Ειδικός σύμβουλος της εκπομπής είναι ο Γιώργος Αλίμονος και υπεύθυνος Παραγωγής ο Χρήστος Μπουραντάνης. Το Ελληνο-ιταλικό Επιμελητήριο για τις εξαγωγές «Ε ξάγουμε περισσότερη Ελλάδα, σε 52 χώρες, μέσα από 74 ιταλικά Επιμελητήρια» είναι το κεντρικό σύνθημα μεγάλης εκστρατείας που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Ελληνοιταλικού Επιμελητηρίου της Αθήνας, στο «Διεθνές φόρουμ τουριστικής συνεργασίας μεταξύ Τοσκάνης και Σαντορίνης» που έχει σκοπό την εξωτερίκευση της ελληνικής επιχειρηματικότητας, σε συνεργασία με σημαντικούς ιταλικούς φορείς. Το Ελληνο-ιταλικό Επιμελητήριο της Αθήνας, στο πλαίσιο προώθησης των διμερών εμπορικών συνεργασιών και υπό την αιγίδα της Ιταλικής Πρεσβείας, διοργάνωσε στη Σαντορίνη, επιχειρηματική αποστολή με όλους τους θεσμικούς φορείς του τουρισμού της Τοσκάνης. Της αποστολής ηγείται ο αντιπεριφερειάρχης Φλωρεντίας, εκτελών χρέη υπουργού Τουρισμού της περιφέρειας της Τοσκάνης. Στο φόρουμ της Σαντορίνης, ο κ. Τσαμίχας ανακοίνωσε τις νέες πρωτοβουλίες του Επιμελητηρίου για την ανάκαμψη, όχι μόνο της ελληνικής οικονομίας αλλά όλου του ευρωπαϊκού Νότου. Επεσήμανε ο ίδιος ότι η Φλωρεντία και, γενικότερα, η Τοσκάνη αποτελούν την βαριά βιομηχανία του ιταλικού τουρισμού, με σημαντικές πρωτοβουλίες προώθησης του τουριστικού προϊόντος και χαρακτηριστικό παράδειγμα την ανάπτυξη και προώθηση του αγροτουρισμού της Τοσκάνης, που αποτελεί πλέον βέλτιστη πρακτική. Ε.Π. 39 BEΘ Την αγορά της Ρωσίας… σκανάρουν τα ελληνικά επιμελητήρια Π λώρη για την αγορά της Ρωσίας βάζουν πέντε επιμελητήρια της χώρας και συγκεκριμένα το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ) και τα Επιμελητήρια Καβάλας, Χαλκιδικής, Σερρών και Εύβοιας. Μάλιστα, εκπρόσωποι των πέντε επιμελητηρίων πραγματοποίησαν επίσκεψη στη Μόσχα προκειμένου να σκανάρουν τις πιθανές πρόσφορες περιοχές για την ανάπτυξη μόνιμου Εκθεσιακού Κέντρου όπου θα προβάλλονται ελληνικά προϊόντα. Το ελληνορωσικό κέντρο ‘Ερμής’ που αποτελεί μία αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία έχει αναλάβει το project για την υλοποίηση του κέντρου, που φιλοδοξεί να αποτελέσει εργαλείο προβολής των ελληνικών προϊόντων καθώς θα λειτουργεί ως αντιπρόσωπος των επιχειρήσεων που θα θελήσουν να συμμετέχουν για ένα χρόνο. Μάλιστα για την καλύτερη και αποδοτικότερη λειτουργία του Εκθεσιακού Κέντρου, πραγματοποιήθηκε συνάντηση του προέδρου του ΒΕΘ Παναγιώτη Παπαδόπουλου και του γενικού πρόξενου της Ρωσίας στην Θεσσαλονίκη, Αlexey Popoν. Στη συνάντηση συμμετείχαν οι πρόεδροι των Επιμελητηρίων Χαλκιδικής Γιώργος Γκιλής, Καβάλας ΄Αγγελος Τσατσούλης και Εύβοιας Παναγιώτης Σίμωσης. Στόχος των ιδρυτικών μελών του ελληνορωσικού κέντρου είναι τα επιμελητήρια που απαρτίζουν το βραχίονα της όλης προσπάθειας να αυξηθούν καθώς εκτιμούν ότι η αγορά της Ρωσίας είναι μία πολλά υποσχόμενη αγορά για τα ελληνικά προϊόντα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ρωσία είναι μία αγορά με μεγάλο ενδιαφέρον για τις ελληνικές επιχειρήσεις καθώς εμφανίζει σημαντικά πλεονεκτήματα μεταξύ των οποίων: το μέγεθος της, η γεωγραφική γειτνίαση με την Ευρώπη. Παράλληλα η σταθερή οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών και η αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών δημιουργούν κίνητρα για τους επενδυτές, που ενδιαφέρονται να εισέλθουν στην ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά της Ρωσίας. Μέχρι στιγμής περί τις εβδομήντα επιχειρήσεις έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να συμμετάσχουν στο εγχείρημα, αριθμός που δεν αποκλείεται πολύ σύντομα να αυξηθεί. Προθάλαμος για τις ρωσικές εξαγωγές Αξίζει να σημειωθεί ότι το εκθεσιακό κέντρο θα λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ενώ τα στελέχη του κέντρου θα ξεναγούν, θα δειγματίζουν και θα ενημερώνουν τους υποψήφιους αγοραστές για τα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν. Επιπλέον το κέντρο θα αποτελεί τον προθάλαμο για τους ρώσους εξαγωγείς που θα θελήσουν να προωθήσουν τα προϊόντα τους στην ελληνική αγορά. Στη δυναμική της ρωσικής αγοράς αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΒΕΘ υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι είναι μία αγορά φιλικά διακείμενη προς τα ελληνικά προϊόντα. «Η κρίση μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες και η εξωστρέφεια είναι μία παράμετρος στην οποία πρέπει να επενδύσουμε» σημείωσε ο κ. Παπαδόπουλος. Για τις σχέσεις φιλίας ελλήνων και ρώσων που θα πρέπει να αναπτυχθούν περεταίρω και στον επιχειρηματικό τομέα έκανε λόγο ο γενικός πρόξενος της Ρωσίας στη Θεσσαλονίκη, επισημαίνοντας ότι η πρωτοβουλία των πέντε επιμελητηρίων εν μέσω της αντίξοης οικονομικής συγκυρίας είναι αξιέπαινη καθώς καταδεικνύει ότι παίρνουν την τύχη στα χέρια τους. Μάλιστα ο κ. Popov τόνισε ότι λίαν συντόμως θα ανοίξει υποκατάστημα του τραπεζικού ομίλου CJSC CB KEDR στη Θεσσαλονίκη ενώ λίγο αργότερα θα δημιουργηθεί υποκατάστημα και στην Αλεξανδρούπολη. Στόχος της τράπεζας, που ήδη διαθέτει κατάστημα στην Αθήνα είναι η χρηματοδότηση των συναλλαγών μεταξύ Ρώσων και Ελλήνων επιχειρηματιών, των επενδύσεων σε αγορές ακινήτων αλλά και τουριστικών προγραμμάτων. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ‘Η οικοδομική ιστορία της Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Πάτμου’ Διάκριση Ελλήνων μαθητών στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Βιολογίας του Σωτήρη Βογιατζή Εκδόσεις University Studio Press Μ Τ ο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου Θεολόγου της Πάτμου, που ιδρύθηκε το 1088 από τον Όσιο Χριστόδουλο, το σημαντικότατο αυτό μνημείο της νήσου, αλλά και γενικότερα του Αιγαίου Πελάγους, δεσπόζει με τον έντονα φρουριακό του χαρακτήρα πάνω από τη Χώρα της Πάτμου, μαρτυρώντας σαφώς ότι αποτελεί το επίκεντρο της ζωής και τον προστάτη του οικισμού, που δημιουργήθηκε στη συνέχεια γύρω του. Στο πέρασμα των 925 χρόνων του αδιάσπαστου βίου της Μονής, το οικοδομικό αυτό σύνολο παρακολούθησε τις περιπέτειες και την ιστορία του Αιγαίου και δέχθηκε αλλεπάλληλες τροποποιήσεις, ανεγέρσεις ή επισκευές, με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί ένα εντυπωσιακό οχυρωμένο οικιστικό σύμπλεγμα με μοναδικό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα. Λόγω δε του μεγάλου πλούτου της βιβλιοθήκης της και των καλλιτεχνικών θησαυρών που συσσωρεύτηκαν με την πάροδο του χρόνου έτυχε της προσοχής και της μελέτης πολλών και σημαντικών ερευνητών με αποτέλεσμα τα πλαίσια της ιστορικής της διαδρομής να είναι λίγο-πολύ γνωστά. Ωστόσο η έλλειψη, μέχρι τώρα, συστηματικής τεκμηρίωσης των κτηρίων που απαρτίζουν τη μονή δεν επέτρεψε τον σχηματισμό μιας ολοκληρωμένης εικόνας της οικοδομικής ιστορίας της. Η έλλειψη αυτή καλύφθηκε από την λεπτομερή αποτύπωση, σχεδίαση και περιγραφή του συνόλου του οικοδομικού πλούτου που παρουσιάζεται σε αυτό το βιβλίο. Ακόμα χαράσσεται ένα πλαίσιο της οικοδομικής ιστορίας των κτηρίων που απαρτίζουν τον οχυρωμένο περίβολο με τον χαρακτηρισμό των κυριοτέρων φάσεων κατασκευής του και τον συσχετισμό τους με την γενική ιστορία της μονής. Ο Σωτήρης Βογιατζής είναι αρχιτέκτων μηχανικός και Δόκτωρ της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ. 40 εγάλη επιτυχία αποτελεί η διάκριση δύο Ελλήνων μαθητών μας στη Βιολογία, σε Παγκόσμια Ολυμπιάδα στη Σιγκαπούρη. Ο Κωνσταντίνος Σαμαράς-Τσακίρης κατέκτησε το χάλκινο βραβείο, ενώ η Ευφροσύνη Κορωναίου απέσπασε έπαινο στον ίδιο διαγωνισμό. Όπως σημειώνει η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων «η διάκριση που πέτυχαν οι μαθητές μας αποκτά ιδιαίτερη σημασία αν λάβουμε υπόψη ότι είχαν να ανταγωνιστούν μαθητές που αποκτούν πολύ περισσότερες γνώσεις Βιολογίας σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο από τα σχολεία τους και προετοιμάζονται ειδικά για την Ολυμπιάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι Έλληνες υποψήφιοι, αμέσως μετά την εξοντωτική διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων, παρακολούθησαν επιμορφωτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης στο Βιολογικό τμήμα του Παν/μίου Αθηνών και στο Ίδρυμα ΙατροΒιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, που επιχείρησε να καλύψει τις μεγάλες ελλείψεις της παρεχόμενης Βιολογικής παιδείας στο Ελληνικό σχολείο». Την Ελληνική αποστολή συγκροτούσαν τέσσερεις μαθητές, ο Κωνσταντίνος Σαμαράς από τα εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη, η Ευφροσύνη Κορωναίου από το 2ο Λύκειο Χαλκίδας, η Αγάπη Ρισσάκη από το 2ο Λύκειο Γλυκών Νερών και η Ειρήνη Κωνσταντινίδου. Οι διαγωνιζόμενοι ταξίδεψαν στη Σιγκαπούρη και διαγωνίστηκαν μαζί με διακόσιους πενήντα περίπου μαθητές και μαθήτριες από 60 χώρες, στα πλαίσια της 23ης Παγκόσμιας Ολυμπιάδας Βιολογίας, που διεξάγεται από την ΙΒΟ (International Biology Olympiad) και πραγματοποιείται εδώ και 23 χρόνια κάθε Ιούλιο σε διάφορες χώρες του κόσμου. Η Ελλάδα, μέσω της ΠΈΒ, συμμετέχει από το 2005 και είναι η δεύτερη φορά τα τελευταία τρία χρόνια που πετυχαίνει διάκριση. Οι τέσσερις μαθητές και μαθήτριες επελέγησαν μεταξύ χιλίων και πλέον μαθητών της Β’ και της Γ΄ Λυκείου, που έλαβαν μέρος στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Βιολογίας (ΠΔΒ) που διεξάγεται από την ΠΈΒ υπό την αιγίδα του ΥΠΕΠΘ. Μ.Παπουτσάκη ‘Ελληνική Διεθνής Γλώσσα’ Α ρθρα για το Ελληνικό Πολιτιστι- κό Κέντρο Καΐρου, τη Διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας στην Κρακοβία, το Γαλλόφωνο Περιοδικό «ΛΥΧΝΟΣ», τις Ελληνικές Σπουδές στο Εθνικό Πανεπιστήμιο του Κιέβου, καθώς και διάφορα άλλα θέματα, περιλαμβάνονται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού “Ελληνική Διεθνής Γλώσσα”.. Πολύ ενδιαφέροντα είναι και τα άρθρα που αφορούν στην συμπαράσταση που δέχτηκε η Ελλάδα από ανθρώπους που αγαπούν την Ελληνική Γλώσσα και τον Ελληνικό Πολιτισμό. Κάποιοι από αυτούς είναι η κα Μορελεόν με τους φοιτητές της από το Μεξικό και ο Γκύντερ Γκρας από την Γερμανία. Ελληνες της Διασποράς Οι Έλληνες της Διασποράς