λυσαρι γραμματικης σε 50 μαθηματα - γ` δημοτικου

Εμσαα
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ
82, οδός Μέμφιδος, Ιμπραημία
Τ.Κ.: 21321, Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος
Η/Τ:
emsaa14@gmail.com
Ιστοσελίδα: http://mikrasia.yparxi.com
ΚΥΚΙΚΕΙΟ : (00 2 03) 5920026
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ :
5906780 -
002 0122 77 53 822
ΤΗΛΕΟΜΟΙΟΤΥΠΙΚΟ : 5906962
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΣΟΛΟΜΩΝΙΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΑΡΣΛΑΝΙΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΜΠΟΝΙΤΣΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ
ΤΑΜΙΑΣ
ΒΑΡΒΕΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ
ΕΦΟΡΟΣ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟΥ
ΔΟΥΓΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Σύμφωνα με το Άρθρο (2) του Καταστατικού, ανάμεσα στ' αντικείμενα δραστηριότητας
του ΕΜΣΑΑ, συγκαταλέγεται η πολιτιστική δράση, κι η διάδοση της Ελληνικής
Γλώσσας. Γι’ αυτό κινητοποιηθήκαμε άμεσα για την ηλεκτρονική παροχή κάποιων
Γλωσσικών Βοηθημάτων στα μέτρα του εφικτού.
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
σε 50 μαθήματα
ΛΥΣΑΡΙ ΑΣΚΗΣΕΩΝ
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΟ ΛΥΣΑΡΙ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ Γ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Στο σημερινό κόσμο των απανωτών ανατιμήσεων, κι υπερτιμήσεων, καθώς και για ορισμένα μέρη του
εξωτερικού, της σπανιότητας εξεύρεσης των διδακτικών βιβλίων, και των βοηθητικών μέσων, πιστεύω ότι οι
απανταχού ομογενείς, κι ειδικά οι ανήκοντες σε μικρή ηλικία, χρειάζονται απλουστευμένα ηλεκτρονικά
βοηθήματα, για την πληρέστερη εμπέδωση της Νεοελληνικής Γλώσσας και της Γραμματικής της
ιδιαιτερότητας. Μόλις πληροφορήθηκα ότι κάποια Δημοτικά Σχολεία χρησιμοποιούν επιτομή του παρόντος
Βιβλίου Ασκήσεων Γραμματικής, έσπευσα να το αναζητήσω διαδικτυακά, να το εντοπίσω, και να λύσω τις
Ασκήσεις του, προσθέτοντας Ευρετήριο, και κάποιες συνοπτικότατες διευκρινιστικές παρεμβολές, όπου τις
θεώρησα αναπόφευκτες, καθώς κι αναδόμηση του υλικού του, για ευκρινέστερη διατύπωση! Το παρόν Λυσάρι
παρέχεται δωρεάν στην Ιστοσελίδα μου, καθώς κι απ’ την Ιστοσελίδα του Ελληνικού Μικρασιατικού
Συλλόγου Αλεξανδρείας Αιγύπτου, του οποίου έχω τη τιμή της Προεδρίας, απ’ το 1997, ως δώρο αγάπης και
συναντίληψης, ευελπιστώντας να φανεί λυσιτελές για τους χρήστες του.
E-mail: mikhaly.solomonidis@bibalex.org - mike_solomonidis@hotmail.com - mike_solomonidis@yahoo.gr
URL: www.solomonidis.net - Cellular: 00 2 0122 77 53 873
ΜΙΧΑΗΛ Γ. ΣΟΛΟΜΩΝΙΔΗΣ
1
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Μάθημα
-
ΕΠΕΞΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ
Σελ.
Εισαγωγή
1
Περιεχόμενα
2
Μάθημα 1ο
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ
4
Μάθημα 2ο
ΦΩΝΗΕΝΤΑ - ΣΥΜΦΩΝΑ
5
Μάθημα 3ο
ΤΑ ΔΙΨΗΦΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ
6
Μάθημα 4ο
ΟΙ ΔΙΦΘΟΓΓΟΙ
7
Μάθημα 5ο
ΟΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ
Μάθημα 6ο
ΤΑ ΔΙΨΗΦΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
Μάθημα 7ο
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
10
Μάθημα 8ο
ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ
11
Μάθημα 9ο
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΤΗΣ
12
Μάθημα 10ο
ΟΙ ΣΥΛΛΑΒΕΣ
13
Μάθημα 11ο
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
14
Μάθημα 12ο
ΤΑ ΑΡΘΡΑ
15
Μάθημα 13ο
ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
16
Μάθημα 14ο
ΤΑ ΓΕΝΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
17
Μάθημα 15ο
ΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
18
Μάθημα 16ο
ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΜΕ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
19
Μάθημα 17ο
ΣΥΝΩΝΥΜΑ – ΑΝΤΙΘΕΤΑ – ΣΥΝΘΕΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
20
Μάθημα 18ο
Ο ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΣ
21
Μάθημα 19ο
ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
22
Μάθημα 20ο
ΘΗΛΥΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
23
Μάθημα 21ο
ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
24
Μάθημα 22ο
ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΚΛΙΝΩ ΤΑ ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
25
Μάθημα 23ο
ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΚΛΙΝΩ ΤΑ ΘΗΛΥΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
26
Μάθημα 24ο
ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΚΛΙΝΩ ΤΑ ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
27
-
αυ, ευ
8
9
2
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Μάθημα 25ο
ΡΗΜΑΤΑ
28
Μάθημα 26ο
ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΡΗΜΑΤΩΝ
29
Μάθημα 27ο
ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ
30
Μάθημα 28ο
ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
31
Μάθημα 29ο
Η ΑΠΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
32
Μάθημα 30ο
ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
33
Μάθημα 31ο
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
34
Μάθημα 32ο
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
35
Μάθημα 33ο
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
36
Μάθημα 34ο
ΑΟΡΙΣΤΟΣ ( ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
37
Μάθημα 35ο
ΜΕΛΛΟΝΤΕΣ: ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ & ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ
38
Μάθημα 36ο
ΤΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ: ΕΧΩ και ΕΙΜΑΙ
39
Μάθημα 37ο
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ – ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ – ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ
40
Μάθημα 38ο
ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ
41
Μάθημα 39ο
ΚΛΙΣΗ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
42
Μάθημα 40ο
ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
43
Μάθημα 41ο
ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ
44
Μάθημα 42ο
ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
45
Μάθημα 43ο
ΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ
46
Μάθημα 44ο
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ
47
Μάθημα 45ο
ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ - ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
48
Μάθημα 46ο
Ο ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
49
Μάθημα 47ο
Ο ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ
50
Μάθημα 48ο
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ - ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ
51
Μάθημα 49ο
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ – ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ – ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ
52
Μάθημα 50ο
ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ «ν»
53
3
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 1ο
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ
Τα γράμματα της γλώσσας μας κάνουν τ’ αλφάβητο κι είναι 24:
α/α
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Μικρά
α
β
γ
δ
ε
ζ
η
θ
ι
κ
λ
μ
Μεγάλα
Α
Β
Γ
Δ
Ε
Ζ
Η
Θ
Ι
Κ
Λ
Μ
Ονομασία
άλφα
βήτα
γάμα
δέλτα
έψιλον
ζήτα
ήτα
θήτα
γιώτα
κάπα
λάμδα
μι
α/α
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
Μικρά
ν
ξ
ο
π
ρ
σ
τ
υ
φ
χ
ψ
ω
Μεγάλα
Ν
Ξ
Ο
Π
Ρ
Σ
Τ
Υ
Φ
Χ
Ψ
Ω
Ονομασία
νι
ξι
όμικρον
πι
ρο
σίγμα
ταυ
ύψιλον
φι
χι
ψι
ωμέγα
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Γράψε δυο λέξεις με 4 διαφορετικά γράμματα, δυο λέξεις με 6 διαφορετικά γράμματα.
νερό, μήλο
πηγάδι, ποτάμι
2. Βρες το αίνιγμα:
Μετρώ τα βρίσκω τέσσερα, διαβάζω λείπει ένα, μα ποιος αυτά τα γράμματα, μου τα’ χει
μαγεμένα;
Τι είναι;
(Είναι ένας αριθμός…)
Ο αριθμός ΤΡΙΑ  (3)
4
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 2ο
ΦΩΝΗΕΝΤΑ - ΣΥΜΦΩΝΑ
Τα φωνήεντα είναι 7 και φωνάζουν δυνατά:
α, ε, η, ι, ο, υ, ω
Τα σύμφωνα 17 και σου μιλούν ψιθυριστά:
β, γ, δ, ζ, θ, κ, λ, μ, ν, ξ, π, ρ, σ, τ, φ, χ, ψ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Βάλε τα φωνήεντα των παρακάτω λέξεων σε κύκλο και τα σύμφωνα σε τετραγωνάκι, ή με
παχιά γράμματα, κι υπογραμμισμένα αντίστοιχα:
μητέρα
ήλιος
καρέκλα
σπίτι
2. Ποια είναι τα μικρά τους;
Κ κ, Υ υ, Μ μ, Ψ ψ, Σ σ-ς, Β β, Ξ ξ, Ν ν, Ω ω, Δ δ
3. Ποια είναι τα κεφαλαία τους;
α Α, ε Ε, η H, ι Ι, ζ Ζ, θ Θ, λ Λ, γ Γ, π Π, ν Ν
5
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 3ο
ΤΑ ΔΙΨΗΦΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ
Τα δίψηφα φωνήεντα της γλώσσας μας είναι τα εξής:
αι = ε, ει = ι, οι = ι, ου = ου, υι = ι
και λέγονται έτσι γιατί γράφονται με δύο γράμματα (ψηφία), αλλά τα λέμε με μια φωνή.
( Το υι σπάνια το χρησιμοποιούμε: Ο Χριστός είναι υιός (γιος) του Θεού. )
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Υπογράμμισε τα δίψηφα φωνήεντα στο ποίημα:
Την κυρά αλεπού την είδα
που την πιάσαν στην παγίδα
και της κόψαν μια χαρά
πέρα ως πέρα την ουρά.
2. Γράψε προτάσεις όπως στο παράδειγμα:
Ο σκύλος γαβγίζει.
Ο γεωργός σπέρνει.
Ο κηπουρός ποτίζει.



Οι σκύλοι γαβγίζουν.
Οι γεωργοί σπέρνουν.
Οι κηπουροί ποτίζουν.
6
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 4ο
ΟΙ ΔΙΦΘΟΓΓΟΙ
ΔΙΦΘΟΓΓΟΙ λέγονται δυο φωνήεντα που προφέρονται σε μια συλλαβή.
Οι δίφθογγοι είναι:
άη, άι (ή αϊ)
όη, όι (ή οϊ)
Όταν τονίζονται, ο τόνος μπαίνει στο πρώτο φωνήεν:
βόηθα, νεράιδα.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Υπογράμμισε τους διφθόγγους στις λέξεις αυτές:
κελαηδούν, καημένος, μαϊμού, κορόιδο,
οικογένεια, αϊτός, παίζω, ανόητος, βοηθώ, ρόιδι.
2. Βρες από το βιβλίο η «ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ» 6 λέξεις με διφθόγγους και γράψε τες.
πουλί, ξεκουράζομαι, σχολείο, λοιπόν, βοήθεια, τραγούδι
7
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 5ο
ΟΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ αυ, ευ
Το
αυ και το ευ είναι συνδυασμοί φωνηέντων και έχουν διαφορετική προφορά:
αυ
ευ
αφ : αυτί, ναύτης
αβ : αύριο, αυλή
πρόσεξε
τον τόνο:
εφ : πεύκο, λεύκα
αύ , εύ
εβ : φεύγω, φυτεύω
Το (αυ) κι «ευ» προφέρονται ως «αβ» κι «εβ» μόνο όταν προηγούνται των:
(αυ) & «ευ» pronounced as «av» κι «ev» only when they are preceeding:
- Φωνηέντων (vowels)
- Συμφώνων (consonants): β, γ, δ, ζ, λ, μ, ρ.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Βάλε στις προτάσεις αυτές το συνδυασμό που λείπει:
Τα παιδιά πηγαίνουν περίπατο με το αυτοκίνητο.
Μαζεύουν λουλούδια. Τα κορίτσια χορεύουν κάτω από τα πεύκα και τις
ψηλές λεύκες.
Όλοι είναι ευχαριστημένοι. Θα λένε αύριο στο σχολείο γι’ αυτά που είδαν
στην εξοχή.
2. Ένωσε τις λέξεις και γράψε μια σύνθετη:
αυγό
αυλή
μαύρος
αυτό
+
+
+
+
θήκη
πόρτα
πίνακας
κινητό




αυγοθήκη
αυλόπορτα
μαυροπίνακας
αυτοκίνητο
8
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 6ο
ΤΑ ΔΙΨΗΦΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
Τα δίψηφα σύμφωνα της γλώσσας μας είναι τα εξής:
μπ
ντ
γκ (γγ)
τσ
τζ
π.χ. τζάμι, ντουλάπα, μπαστούνι, τσατσάρα, καραγκιόζης.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Υπογράμμισε τα δίψηφα σύμφωνα στις παρακάτω λέξεις:
μπαμπάκι, ντύνω, γκιόνης, τσίχλα, αμπέλι, πέντε, αγκάθι, τζάκι, έτσι,
μπαούλο
2. Συμπλήρωσε το δίψηφο σύμφωνο που λείπει:
Ο μπαμπάς της Ελενίτσας, ο κύριος Χαράλαμπος, είναι ψαράς. Ψαρεύει
λιθρίνια, τσιπούρες, μαρίδες, μπαρμπούνια και άλλα ψάρια.
3. Βρες στο βιβλίο της «ΓΛΩΣΣΑΣ» σου 4 λέξεις με δίψηφα σύμφωνα:
άγγελος, αγκάθι, αγκίστρι, τζιτζίκι, τζατζίκι, τσακώνομαι, τσακίζω, γκαζώνω,
9
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 7ο
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Πρόταση είναι τ’ όνομά μου κι είμαι μια κουβέντα μόνο, από κεφαλαίο αρχίζω, σε τελεία
τελειώνω.
Κάθε πρόταση έχει ένα απλό νόημα.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Βάλε κεφαλαίο στην αρχή της πρότασης:
Τα παιδιά μίλησαν για το καλοκαίρι.
Ο Μίμης πήγε στο νησί. Η Άννα πήγε στο χωριό του
παππού. Όλοι πέρασαν όμορφα.
2. Φτιάξε προτάσεις με τις μπερδεμένες λέξεις:
τα
αρέσουν
παιχνίδια.
Μου
1
2
3
παίζω τους
σχολείο με
μου. Στο
φίλους
βιβλία.
Διαβάζω
πολλά
1. Μου αρέσουν τα παιχνίδια.
2. Διαβάζω πολλά βιβλία.
3. Στο σχολείο παίζω με τους φίλους μου.
10
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 8Ο
ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ
Κάθε πρόταση γίνεται από λέξεις. Μια πρόταση μπορεί να έχει μια, δυο, τρεις ή περισσότερες
λέξεις.
ΠΡΟΣΕΞΕ: *Οι λέξεις στην πρόταση μπαίνουν με ορισμένη σειρά.
*Με την παρακάτω σειρά δεν καταλαβαίνουμε τι μας λέει
η πρόταση. Δεν έχει νόημα:
Τώρα τάξη στην παιδιά τα μπαίνουν.
*Τις βάζουμε στην κανονική τους σειρά και η πρόταση
έχει νόημα:
Τα παιδιά μπαίνουν τώρα στην τάξη.
*Μπορούμε ν’ αλλάξουμε τη σειρά των λέξεων χωρίς ν’
αλλάξει το νόημα:
Μπαίνουν τώρα στην τάξη
Τώρα τα παιδιά μπαίνουν
Στην τάξη μπαίνουν τώρα
Τώρα μπαίνουν τα παιδιά
τα παιδιά.
στην τάξη.
τα παιδιά.
στην τάξη.
ΑΣΚΗΣΗ
Άλλαξε τη σειρά των λέξεων της πρότασης, ώστε να βγαίνει νόημα:
 Φέτος το καλοκαίρι πήγα σε νησί.
 Το καλοκαίρι φέτος πήγα σε νησί.
 Πήγα σε νησί φέτος το καλοκαίρι.
 Σε νησί πήγα φέτος το καλοκαίρι.
11
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 9Ο
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΤΗΣ
Πολλές φορές χρησιμοποιούμε λέξεις που δεν είναι ελληνικές, ενώ στη θέση τους
μπορούμε να βάλουμε λέξεις της γλώσσας μας.
Η γλώσσα
μας έχει
πολλές και
ωραίες
λέξεις.
Δεν είναι
καλύτερα
να χρησιμοποιούμε ελληνικές λέξεις;
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Ένωσε κάθε ξένη λέξη με την αντίστοιχη ελληνική και προσπάθησε να χρησιμοποιείς
τις ελληνικές λέξεις: αντιστοιχία
ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ
1.
2.
3.
4.
ρεστοράν
φιλμ
σινεμά
καρτ ποστάλ
ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ
I.
II.
III.
IV.
κάρτα
κινηματογράφος
ταινία
εστιατόριο
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ
1-IV
2-III
3-II
4-I
2. Βρες κι εσύ 2 ή 3 λέξεις, που δεν είναι ελληνικές, αλλά τις χρησιμοποιούμε.
σοφέρ (γαλλική), μπάρμαν (αγγλική), μπαρμπέρης (ιταλική)
παράδεισος (περσική), άλφα (φοινικική άλεφ= βόδι), άλγεβρα (αραβική)
λουκούμι (τούρκικη), κάστρο (λατινική), ρούχο (σλαβική), πανταλόνι
(ιταλική), ζακέτα (γαλλική), ρεκόρ (αγγλική), πρεστίζ (γαλλική)
12
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 10Ο
ΟΙ ΣΥΛΛΑΒΕΣ
Κάθε λέξη χωρίζεται σε μικρά κομμάτια τις συλλαβές.
Στη γλώσσα μας έχουμε λέξεις:
 μονοσύλλαβες, που έχουν μία συλλαβή: και, που, το …..
 δισύλλαβες, που έχουν δυο συλλαβές: εσύ, ζωή, τόπι …..
 τρισύλλαβες, που έχουν τρεις συλλαβές: μητέρα, μολύβι …..
 πολυσύλλαβες, που έχουν περισσότερες από τρεις συλλαβές: αυτοκίνητο, μαρκαδόρος
…..
ΑΣΚΗΣΗ
Χώρισε τις λέξεις σε μονοσύλλαβες, δισύλλαβες, τρισύλλαβες, πολυσύλλαβες:
τώρα, παράθυρο, φως, παιδί, κάποτε, σοκολάτα, σαν, στο, βιβλιοθήκη,
κήπος, ουρανός, θάλασσα, έχω, δεν, κάθομαι, τηλέφωνο
ΜΟΝΟΣΥΛΛΑΒΕΣ
ΔΙΣΥΛΛΑΒΕΣ
ΤΡΙΣΥΛΛΑΒΕΣ
ΠΟΛΥΣΥΛΛΑΒΕΣ
φως
τώρα
κάποτε
παράθυρο
σαν
παιδί
ουρανός
σοκολάτα
στο
κήπος
θάλασσα
βιβλιοθήκη
δεν
έχω
κάθομαι
τηλέφωνο
13
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 11Ο
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Ουσιαστικά λέγονται οι λέξεις που μας φανερώνουν πρόσωπα, ζώα, φυτά ή
πράγματα.
π.χ. πρόσωπα
ζώα
φυτά
πράγματα
δάσκαλος, μωρό, Νίκος …..
λύκος, γάτα, πουλί …..
λεμονιά, ελιά, γιασεμί …..
μολύβι, τόπι, γλάστρα …..
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Ποιος το κάνει; Γράψε το ουσιαστικό:
Ο γεωργός
σπέρνει το χωράφι του.
Το πουλί
χτίζει τη φωλιά του.
Η μάνα
κοιμίζει το μωρό της.
Ο μαθητής
πηγαίνει στο σχολείο.
2. Γράψε 2 πρόσωπα, 2 ζώα, 2 φυτά και 2 πράγματα:
πρόσωπα
πατέρας, μητέρα
ζώα
γάτα, σκύλος
φυτά
συκιά, αμυγδαλιά
πράγματα
τετράδιο, βιβλίο
3. Συμπλήρωσε τις προτάσεις με ουσιαστικά:
Το τριαντάφυλλο είναι φυτό.
Το κρυφτό είναι παιχνίδι.
Ο Τάσος είναι μαθητής.
Η σούπα είναι φαγητό.
14
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 12Ο
ΤΑ ΑΡΘΡΑ
Άρθρα είναι οι μικρές λέξεις
μπροστά από τα ουσιαστικά.
ο, η, το
και
ένας, μία, ένα,
που μπαίνουν
Οριστικά άρθρα είναι τα άρθρα ο, η, το, που μας μιλούν για κάτι ορισμένο. Π.χ. Ο
μαθητής γράφει.
Αόριστα άρθρα είναι τα άρθρα ένας, μία (μια), ένα, που μας μιλούν για κάτι που δεν
ξέρουμε (αόριστο). Π.χ. Ένας μαθητής γράφει.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Υπογράμμισε τα άρθρα (οριστικά και αόριστα) στις παρακάτω προτάσεις:
Ήρθε ο χειμώνας. Ο αέρας, η βροχή και το χιόνι μας επισκέπτονται
συχνά. Η παγωνιά και το κρύο μας βασανίζουν. Ένας λύκος πεινά. Μια
αλεπού σκοτώθηκε. Ένα πουλάκι πάγωσε.
2. Ξαναγράψε τις παρακάτω προτάσεις, αλλά με αόριστο άρθρο:
Ο ψαράς ψαρεύει.

Ένας ψαράς ψαρεύει.
Η φωνή ακούγεται.

Μια φωνή ακούγεται.
Το αυτοκίνητο περνά

Ένα αυτοκίνητο περνά
Το παιδί παίζει.

Ένα παιδί παίζει.
Ο άνθρωπος τρέχει.

Ένας άνθρωπος τρέχει.
Η γυναίκα φωνάζει.

Μια γυναίκα φωνάζει.
15
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 13Ο
ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
Τα ουσιαστικά έχουν 2 αριθμούς:
 τον ΕΝΙΚΟ αριθμό όταν έχουμε ΕΝΑ ουσιαστικό:
ο δάσκαλος
η τσάντα
το βιβλίο
 τον ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ αριθμό όταν έχουμε ΠΟΛΛΑ ουσιαστικά:
οι δάσκαλοι
οι τσάντες
τα βιβλία
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Χώρισε τα ουσιαστικά ανάλογα με τον αριθμό στον οποίο βρίσκονται:
οι μαθητές, τα παιχνίδια, η αυλή, τα παιδιά, το βάζο, το θρανίο, η
αλεπού, οι δασκάλες
Ενικός αριθμός
Πληθυντικός αριθμός
η αυλή
οι μαθητές
το βάζο
τα παιχνίδια
το θρανίο
τα παιδιά
η αλεπού
οι δασκάλες
2. Βάλε στα κενά τα ουσιαστικά στον πληθυντικό αριθμό:
Είμαι μαθητής

Είμαστε μαθητές.
Γράφεις το μάθημα

Γράφετε τα μαθήματα.
Ο κήπος είναι όμορφος

Οι κήποι είναι όμορφοι.
16
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 14Ο
ΤΑ ΓΕΝΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
Τα άρθρα μας δείχνουν τα γένη των ουσιαστικών. Τα γένη των ουσιαστικών είναι
τρία (3) :
 αρσενικό: ο δάσκαλος
 θηλυκό: η τάξη
 ουδέτερο: το σχολείο
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Γράψε τα άρθρα που λείπουν (χρησιμοποίησε τα οριστικά):
ο αέρας, η φωτιά, το τόπι, ο καιρός, η ελιά, το μολύβι, η δασκάλα, ο βοσκός
2. Χώρισε τα παρακάτω ουσιαστικά στα τρία γένη:
ο κήπος, το λουλούδι, η πόρτα , ο Νίκος, το σπίτι, η Φανή,
ο γιατρός, η τσάντα, το σχολείο, ο πίνακας, το φύλλο
ΑΡΣΕΝΙΚΑ
ΘΗΛΥΚΑ
ΟΥΔΕΤΕΡΑ
κήπος
πόρτα
λουλούδι
Νίκος
Φανή
σπίτι
γιατρός
τσάντα
σχολείο
πίνακας
-
φύλλο
3. Γράψε το θηλυκό δίπλα στο αρσενικό:
ο δάσκαλος

η δασκάλα
ο μαθητής

η μαθήτρια
ο φίλος

η φίλη
ο διευθυντής

η διευθύντρια
17
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 15Ο
ΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Κύρια ονόματα είναι τα ουσιαστικά, που μας φανερώνουν ορισμένο πρόσωπο,
ζώο, φυτό ή πράγμα.
Γράφονται με κεφαλαίο. Π.χ. Νίκος, Αθηνά, Πάσχα, Αζόρ ……..
Κοινά ονόματα είναι τα ουσιαστικά, που μας φανερώνουν όλα τα πρόσωπα, τα
ζώα, τα φυτά ή τα πράγματα από κάθε είδος.
Π.χ. σκύλος, αγόρι, πόλη …… Γράφονται με μικρό γράμμα.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Χώρισε τα παρακάτω ουσιαστικά σε κύρια και κοινά:
μαθητής, Μίμης, αδερφός, Άννα, κορίτσι, βουνό, Όλυμπος, Κυριακή,
ημέρα, γιορτή, Χριστούγεννα, χώρα, Ελλάδα, Ιταλία
Κύρια
Μίμης, Άννα, Όλυμπος, Κυριακή, Χριστούγεννα, Ελλάδα, Ιταλία
Κοινά
μαθητής, αδερφός, κορίτσι, βουνό, ημέρα, γιορτή, χώρα
2. Ένωσε με μια γραμμή τα κύρια με τα κοινά ονόματα που ταιριάζουν:
κοινά
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
αγόρι
κορίτσι
γιορτή
μήνας
ημέρα
πόλη
χώρα
κύρια
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
Ελλάδα
Γιάννης
Κυριακή
Ξένια
Αθήνα
Πάσχα
Ιούνιος
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ
1-II
2-IV
3-VI
4-VII
5-III
6-V
7-I
18
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 16Ο
ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΜΕ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Με κεφαλαίο γράφουμε το πρώτο γράμμα στα κύρια ονόματα.
Κύρια ονόματα είναι:
 Των ανθρώπων (ονόματα και επίθετα): Κατερίνα, Αντρέας,
Μελάς, Νικολάου …




Των ζώων: Ντικ, Μαξ, Ντορής …
Των ημερών και των μηνών: Κυριακή, Ιούνιος, Μάρτιος …
Των γιορτών: Πάσχα, Χριστούγεννα …
Των πόλεων, κρατών, χωριών, βουνών, ποταμών κ.λ.π. :
Αθήνα, Ελλάδα, Αξιός, Όλυμπος …
 Οι λέξεις Θεός, Χριστός, Παναγία, Άγιος, Άγία …
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Απάντησε στις ερωτήσεις:
Ποιο είναι το όνομά σου;
Χρήστος
Ποια είναι η διεύθυνσή σου;
33, οδός Μαριέτ, Μοντρεάλ, Κέμπεκ, Καναδάς
Σε ποια μέρη πήγες το καλοκαίρι;
Στον Νιαγκάρα, στην Φλόριντα, στην Κούβα
Πότε έχεις τη γιορτή σου;
Τα Χριστούγεννα
2. Αντίγραψε το παρακάτω κείμενο και διόρθωσε τα λάθη που έγιναν:
Ο γείτονάς μας ο κύριος αντώνης, από την άνδρο, είναι
καπετάνιος
σ’
ένα
πλοίο,
τον
«άγιο
νικόλαο».
ταξιδεύει κάθε παρασκευή από τον πειραιά στην κρήτη.
Ο γείτονάς μας ο κύριος Αντώνης, από την Άνδρο, είναι καπετάνιος σ’ ένα
πλοίο, τον «Άγιο Νικόλαο». ταξιδεύει κάθε Παρασκευή από τον Πειραιά
στην Κρήτη.
19
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 17Ο
ΣΥΝΩΝΥΜΑ – ΑΝΤΙΘΕΤΑ – ΣΥΝΘΕΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Συνώνυμα ή συνώνυμες λέξεις είναι τα ουσιαστικά, που σημαίνουν το ίδιο πράγμα: π.χ.
πλοίο, καράβι, βαπόρι.
Αντίθετα ή αντίθετες λέξεις είναι τα ουσιαστικά, που μας φανερώνουν δυο αντίθετα
πράγματα: π.χ. ημέρα – νύχτα.
Σύνθετα ή σύνθετες λέξεις είναι τα ουσιαστικά, που γίνονται από δυο λέξεις: π.χ.
Σάββατο + Κυριακή = Σαββατοκύριακο.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Γράψε συνώνυμες λέξεις:

μητέρα
μάνα
πατέρας

μπαμπάς
κρεοπώλης

χασάπης
παντοπώλης

μπακάλης
φως

σκοτάδι
πρωί

βράδι
αρχή

τέλος
αγόρι

κορίτσι
2. Γράψε αντίθετες λέξεις:
3. Φτιάξε σύνθετες λέξεις:
χιόνι + πόλεμος

χιονοπόλεμο
χαρτί + πόλεμος

χαρτοπόλεμο
πέτρα + πόλεμος

πετροπόλεμο
20
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 18Ο
Ο ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΣ
Μια συλλαβή μπορεί να είναι:
 ένα φωνήεν μόνο του
 ένα δίψηφο φωνήεν μόνο του
ή μαζί με 1 ή περισσότερα
 ένας συνδυασμός αυ, ευ μόνος του
σύμφωνα
 ένας δίφθογγος μόνος του
Πώς χωρίζουμε τις λέξεις σε συλλαβές;
* Ένα φωνήεν μόνο του έχει δικιά του συλλαβή:
ά – νε – μος
* Τα δίψηφα φωνήεντα, οι συνδυασμοί και οι δίφθογγοι έχουν δικιά τους
συλλαβή: εί – ναι, αυ – τός
* Ένα σύμφωνο ανάμεσα σε δυο φωνήεντα πηγαίνει πάντα με το δεύτερο
φωνήεν: ώρα
ώ – ρα
* Δυο φωνήεντα (άσχετα μεταξύ τους) κάνουν ξεχωριστές συλλαβές:
αέρας
α – έ – ρας
* Δυο όμοια σύμφωνα χωρίζονται πάντα:
Ελλάδα
Ελ – λα – δα, γράμμα
γράμ - μα
* Τα δίψηφα σύμφωνα δε χωρίζονται ποτέ: κοντά
κο – ντά
* Δε χωρίζονται ποτέ τα ζευγαράκια συμφώνων, όταν από αυτά αρχίζει
ελληνική λέξη: καρέκλα
κα – ρέ – κλα (κλουβί), διαφορετικά
χωρίζονται: αδερφός
α – δερ – φός (από ρφ δεν αρχίζει λέξη).
21
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 19Ο
ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
(Μαθαίνω ορθογραφία)
ΕΝΑ
Προσέχω:
ΠΟΛΛΑ
ο σκύλος
οι
σκύλοι
τον κήπο
των κήπων
τον κήπο
τους κήπους
του κήπου
των κήπων
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Βάλε από το ένα στα πολλά και το αντίθετο:
ΕΝΑ

ο κήπος
ο τοίχος
ΠΟΛΛΑ
οι κήποι
οι τοίχοι

ο λύκος

οι λύκοι
ο φίλος

οι φίλοι
2. Συμπλήρωσε την πρόταση με το ουσιαστικό που λείπει, όπως στο παράδειγμα:
Για τον ένα
Για τους πολλούς
Σκαλίζω τον κήπο.
Ασπρίζω τον τοίχο.
Γνωρίζω τον άνθρωπο
Βλέπω τον ταχυδρόμο
Τα λουλούδια των κήπων.
Τα χρώματα των τοίχων.
Τα πρόσωπα των ανθρώπων.
Οι φωνές των ταχυδρόμων.
22
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 20Ο
ΘΗΛΥΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
(Μαθαίνω ορθογραφία)
Προσέχω:
ΕΝΑ
ΠΟΛΛΑ
της μητέρας
η αυλή
τις μητέρες
οι αυλές
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Βάλε από το ένα στα πολλά και το αντίθετο:
ΕΝΑ
η φωνή
η βρύση
η βροχή
η γραμμή
ΠΟΛΛΑ

οι φωνές

οι βρύσες

Οι βροχές

οι γραμμές
2. Βάλε της (στον ενικό) και τις (στον πληθυντικό):
Οι βοσκοί είδαν τις φλόγες της φωτιάς από τις κορυφές των βουνών.
Τα νερά της βροχής πότισαν τα λουλούδια της αυλής.
Ακούω τις σταγόνες της βροχής, που πέφτουν στις σκεπές των σπιτιών.
23
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 21Ο
ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
(Μαθαίνω ορθογραφία)
Τα ουδέτερα ουσιαστικά στο τέλος θέλουν
-ι
ή
- ο.
Π.χ. το παιδί, το βουνό. (Όμως, το βράδυ).
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Γράψε τα ουσιαστικά από τον ενικό στον πληθυντικό και το αντίθετο.
ΕΝΙΚΟΣ
το σπίτι
το μάτι
το βουνό
το άλογο
το νερό
το ξύλο
το πόδι
το χωριό








ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ
τα σπίτια
τα μάτια
τα βουνά
τα άλογα
τα νερά
τα ξύλα
τα πόδια
τα χωριά
2. Γράφω τις προτάσεις στον ενικό, όπως το παράδειγμα.
 Κόβουμε με τα μαχαίρια.
Κόβω με τ ο μαχαίρι.
 Καρφώνουμε με τα σφυριά.
Καρφ ώ νω με τ ο σφ υρί.
 Πλενόμαστε με τα σαπούνια.
Πλένομαι με τ ο σαπούνι.
24
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 22Ο
ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΚΛΙΝΩ ΤΑ ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Α.
ο
του
το(ν)
-οι
των
τους
--
Αρσενικά
πίνακας
πίνακα
πίνακα
πίνακα
Ενικός αριθμός
μαθητής
λαγός
μαθητή
λαγού
μαθητή
λαγό
μαθητή
λαγέ
πίνακες
πινάκων
πίνακες
πίνακες
Πληθυντικός αριθμός
μαθητές
λαγοί
μαθητών
λαγών
μαθητές
λαγούς
μαθητές
λαγοί
ΑΣΚΗΣΗ
Προσπάθησε να κλίνεις κι εσύ τα παρακάτω ουσιαστικά:
(Βλέποντας τα παραδείγματα να τα γράψεις. Θα τα μάθουμε σιγά – σιγά απ’ έξω με την επανάληψη)
Ενικός αριθμός
ο
τ ου
τ ο(ν)
--
γ υμναστ ής
γ υμναστ ή
γ υμναστ ή
γ υμναστ ή
βοσκός
βοσκού
βοσκό
βοσκέ
γ ιατ ρός
γ ιατ ρού
γ ιατ ρό
γ ιατ ρέ
φ ύλακας
φ ύλακα
φ ύλακα
φ ύλακα
γ ιατ ροί
γ ιατ ρώ ν
γ ιατ ρούς
γ ιατ ροί
φ ύλακες
φ υλάκω ν
φ ύλακες
φ ύλακες
Πληθυντικός αριθμός
οι
των
τ ους
--
γ υμναστ ές
γ υμναστ ώ ν
γ υμναστ ές
γ υμναστ ές
βοσκοί
βοσκώ ν
βοσκούς
βοσκοί
25
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 23Ο
ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΚΛΙΝΩ ΤΑ ΘΗΛΥΚΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Β.
η
της
τη(ν)
--
χαρά
χαράς
χαρά
χαρά
ζωή
ζωής
ζωή
ζωή
Θηλυκά
Ενικός αριθμός
τέχνη
τέχνης
τέχνη
τέχνη
ώρα
ώρας
ώρα
ώρα
Πληθυντικός αριθμός
οι
των
τις
--
χαρές
χαρών
χαρές
χαρές
ζωές
ζωών
ζωές
ζωές
τέχνες
τεχνών
τέχνες
τέχνες
ΑΣΚΗΣΗ
Κλίνε κι εσύ τα παρακάτω θηλυκά ουσιαστικά:
Ενικός αριθμός
η
φ ω νή
τ ροφ ή
τ ης
φ ω νής
τ ροφ ής
τ η(ν)
φ ω νή
τ ροφ ή
-φ ω νή
τ ροφ ή
ώρες
ωρών
ώρες
ώρες
φ ω λιά
φ ω λιάς
φ ω λιά
φ ω λιά
πηγ ή
πηγ ής
πηγ ή
πηγ ή
χώ ρα
χώ ρας
χώ ρα
χώ ρα
πηγ ές
πηγ ώ ν
πηγ ές
πηγ ές
χώ ρες
χω ρώ ν
χώ ρες
χώ ρες
Πληθυντικός αριθμός
οι
των
τ ις
--
φ ω νές
φ ω νώ ν
φ ω νές
φ ω νές
τ ροφ ές
τ ροφ ώ ν
τ ροφ ές
τ ροφ ές
φ ω λιές
φ ω λιώ ν
φ ω λιές
φ ω λιές
26
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 24Ο
ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΚΛΙΝΩ ΤΑ ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Γ.
το
του
το
--
βουνό
βουνού
βουνό
βουνό
τα
των
τα
--
βουνά
βουνών
βουνά
βουνά
Ουδέτερα
Ενικός αριθμός
παιδί
βιβλίο
λουλούδι
παιδιού
βιβλίου
λουλουδιού
παιδί
βιβλίο
λουλούδι
παιδί
βιβλίο
λουλούδι
Πληθυντικός αριθμός
παιδιά
βιβλία
λουλούδια
παιδιών
βιβλίων
λουλουδιών
παιδιά
βιβλία
λουλούδια
παιδιά
βιβλία
λουλούδια
ΑΣΚΗΣΗ
Κλίνε κι εσύ τα παρακάτω ουδέτερα ουσιαστικά:
Ενικός αριθμός
το
τ ου
το
--
νερό
νερού
νερό
νερό
αυτ ί
αυτ ιού
αυτ ί
αυτ ί
χω ριό
χω ριού
χω ριό
χω ριό
μάτ ι
ματ ιού
μάτ ι
μάτ ι
μολύβι
μολυβιού
μολύβι
μολύβι
μάτ ια
ματ ιώ ν
μάτ ια
μάτ ια
μολύβια
μολυβιώ ν
μολύβια
μολύβια
Πληθυντικός αριθμός
τα
των
τα
--
νερά
νερώ ν
νερά
νερά
αυτ ιά
αυτ ιώ ν
αυτ ιά
αυτ ιά
χω ριά
χω ριώ ν
χω ριά
χω ριά
27
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 25Ο
ΡΗΜΑΤΑ
Ρήματα είναι οι λέξεις που μας φανερώνουν ότι κάποιος κάτι κάνει ή κάτι παθαίνει.
Π.χ. Εγώ γράφω την άσκηση. (κάτι κάνω)
Π.χ. Εσύ πλένεσαι κάθε βράδυ. (κάτι παθαίνεις)
Τα ρήματα έχουν 2 αριθμούς: τον ενικό και τον πληθυντικό.
Έχουν και 3 πρόσωπα: το α΄ (πρώτο), το β΄ (δεύτερο) και το γ΄ (τρίτο).
α΄ πρόσωπο
β΄ πρόσωπο
γ΄ πρόσωπο
Ενικός αριθμός
εγώ
εσύ
αυτός
Πληθυντικός αριθμός
εμείς
εσείς
αυτοί
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Συμπλήρωσε τα κενά με τα ρήματα της παρένθεσης, αλλά να τα βάλεις στο
πρόσωπο που πρέπει:
(παίζω, αγαπώ, γράφω, πλένω)
Ο μαθητής
γράφει
την άσκηση.
Τα παιδιά
παίζουν
μπάλα.
Εμείς
αγαπάμε
τους γονείς μας.
Εσείς
πλύνετε
τα χέρια σας πριν το φαγητό.
2. Συμπλήρωσε τα πρόσωπα που λείπουν:
εγώ
παίζω
εμείς
τρέχουμε
εσείς
αγοράζετε
αυτός
ανοίγει
εσύ
αυτοί
γράφεις
διαβάζουν
28
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 26Ο
ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΡΗΜΑΤΩΝ
1. Τα ρήματα σε –ώνω, γράφονται με ω: παγώνω, κρυώνω …
2. Τα ρήματα σε –αίνω, γράφονται με αι: μπαίνω, πηγαίνω …
πλένω
Εκτός από τα ρήματα:
μένω
δένω
3. Τα ρήματα σε –εύω, γράφονται με ευ: χαζεύω, μαζεύω …
Εκτός από το ρήμα:
κλέβω
4. Τα ρήματα σε –ίζω, γράφονται με ι: ποτίζω, σκαλίζω …
Εκτός από τα ρήματα:
δανείζω
δακρύζω
αθροίζω
πρήζω
ΑΣΚΗΣΗ
Να μάθεις πολύ καλά τους κανόνες της ορθογραφίας των ρημάτων.
29
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 27Ο
ΟΙ ΦΩΝΕΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ
Τα ρήματα έχουν 2 φωνές: α) την ενεργητική και β) την παθητική.
α) Ρήματα ενεργητικής φωνής είναι τα ρήματα, που τελειώνουν σε –ω.
Π.χ. γράφω, αγαπώ …
β) Ρήματα παθητικής φωνής είναι τα ρήματα, που τελειώνουν σε –μαι.
Π.χ. γράφομαι, αγαπιέμαι …
ΑΣΚΗΣΗ
Χώρισε τα παρακάτω ρήματα στην ενεργητική και στην παθητική φωνή.
(τρέχω, λούζομαι, κόβομαι, κόβω, θυμάμαι, πλένομαι, ρωτώ, δένω, ανοίγω, χάνομαι,
ζαλίζομαι, τηλεφωνώ, κρατιέμαι, αγαπώ, προσέχω, ντύνομαι)
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
τρέχω
λούζομαι
κόβω
κόβομαι
ρωτώ
θυμάμαι
δένω
πλένομαι
ανοίγω
χάνομαι
τηλεφωνώ
ζαλίζομαι
αγαπώ
κρατιέμαι
προσέχω
ντύνομαι
30
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 28Ο
ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
 Μερικά ρήματα αναφέρονται (μιλούν) σε κάτι που γίνεται ΤΩΡΑ:
Τώρα εγώ ποτίζω τα λουλούδια.
 Άλλα ρήματα σε κάτι που έγινε ΧΘΕΣ:
Χθες εγώ πότισα τα λουλούδια.
 Και άλλα ρήματα σε κάτι που θα γίνει ΑΥΡΙΟ:
Αύριο εγώ θα ποτίσω τα λουλούδια.
Γι’ αυτό το λόγο τα ρήματα έχουν 8 ΧΡΟΝΟΥΣ, που άλλοι μιλούν για το ΤΩΡΑ, άλλοι για
το ΧΘΕΣ και άλλοι για το ΑΥΡΙΟ.
Οι 8 ΧΡΟΝΟΙ των ρημάτων είναι:
ΧΡΟΝΟΣ
Ενεστώτας
Παρατατικός
Αόριστος
Μέλλοντας Εξακολουθητικός
Μέλλοντας Συνοπτικός
Παρακείμενος
Υπερσυντέλικος
Μέλλοντας Συντελεσμένος
ΧΡΟΝΟΣ
Ενεστώτας
Παρατατικός
Αόριστος
Μέλλοντας Εξακολουθητικός
Μέλλοντας Συνοπτικός
Παρακείμενος
Υπερσυντέλικος
Μέλλοντας Συντελεσμένος
TENSE
Present Simple or Present Continuous
Imperfect or Past Continuous
Past Simple
Future Continuous
Future Simple
Present Perfect Simple
Pluperfect
Future Perfect Simple
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
γράφω
έγραφα
έγραψα
θα γράφω
θα γράψω
έχω γράψει
είχα γράψει
θα έχω γράψει
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
αγαπώ
αγαπούσα
αγάπησα
θα αγαπώ
θα αγαπήσω
έχω αγαπήσει
είχα αγαπήσει
θα έχω αγαπήσει
EXAMPLE
I love or I’m loving
I used to love or I was loving
I loved
I will be loving
I will love
I loved or I have loved
I had loved
I will have loved
ΧΡΗΣΗ
πράξη που γίνεται τώρα
πράξη που γινόταν στο παρελθόν για ένα χρονικό διάστημα
πράξη που έγινε στο παρελθόν για πολύ μικρό χρονικό διάστημα
πράξη που θα γίνεται στο μέλλον για μεγάλο χρονικό διάστημα
πράξη που θα γίνει στο μέλλον για μικρό χρονικό διάστημα
πράξη που έγινε στο παρελθόν κι έχει τελειώσει τώρα
πράξη που είχε γίνει στο παρελθόν πριν από κάποια άλλη πράξη
πράξη που θα έχει τελειώσει στο μέλλον πριν από κάποια άλλη
ΑΣΚΗΣΗ
Να αντιγράψεις 2 φορές τους 8 χρόνους των ρημάτων στο τετράδιο Εργασιών και να
τους μάθεις απ’ έξω.
31
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 29Ο
Η ΑΠΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
(υποκείμενο και ρήμα)
ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ (subject) λέγεται εκείνο για το οποίο γίνεται λόγος στην πρόταση.
Το υποκείμενο το βρίσκουμε αν ρωτήσουμε: ποιος; ποια; ποιο; - ποιοι; ποιες; ποια;
Π.χ. Ο μαθητής διαβάζει.
ποιος;
ο μαθητής
υποκείμενο
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Υπογράμμισε το υποκείμενο στις προτάσεις:
Ο Νίκος παίζει.
Η γιαγιά πλέκει.
Το μωρό κοιμάται. Τα χελιδόνια ήρθαν.
2. Βάλε όποιο υποκείμενο ταιριάζει και φτιάξε πρόταση:
( το πουλί, ο γεωργός, ο δάσκαλος, ο μύλος, ο αέρας, ο ήλιος ).
ο αέρας
φυσάει.
ο ήλιος
λάμπει.
τ ο πουλί
πετάει.
ο μύλος
αλέθει.
ο γ εω ργ ός
σπέρνει.
ο δάσκαλος
διδάσκει.
( Άρχισες με κεφαλαίο τις προτάσεις ; )
32
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 30Ο
ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ
(συνέχεια)
Σημείωση: Αν το Μάθημα 28 εμπεδώθηκε, τότε αρκεί να διαβάσεις το παρόν ενημερωτικά!
Οι 8 χρόνοι μας δείχνουν:
1. ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ: κάτι που γίνεται ΤΩΡΑ.
Π.χ. Εγώ γράφω την άσκηση.
2. ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ: κάτι που γινόταν ΧΤΕΣ συνέχεια, για πολλή ώρα.
Π.χ. Εγώ όλο το πρωί έγραφα την άσκηση.
3. ΑΟΡΙΣΤΟΣ: κάτι που έγινε ΧΤΕΣ για μια στιγμή.
Π.χ. Εγώ έγραψα την άσκηση γρήγορα.
4. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ: κάτι που θα γίνεται
ώρα.
Π.χ. Εγώ θα γράφω την άσκηση όλη μέρα.
ΑΥΡΙΟ
για πολλή
5. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ: κάτι που θα γίνει ΑΥΡΙΟ για μια στιγμή.
Π.χ. Εγώ θα γράψω γρήγορα την άσκηση.
6. ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ: κάτι που έχει γίνει
ΩΣ ΤΩΡΑ.
Π.χ. Εγώ έχω γράψει την άσκηση και παίζω.
7. ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ: κάτι που είχε γίνει ΧΤΕΣ πριν γίνει κάτι άλλο.
Π.χ. Εγώ είχα γράψει την άσκηση πριν έρθεις.
8. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ: κάτι που θα γίνει ΑΥΡΙΟ μετά
από κάτι άλλο.
Π.χ. Εγώ θα έχω γράψει την άσκηση μέχρι να μιλήσεις.
ΠΡΟΣΟΧΗ !!! Να μη μάθεις ΤΙΠΟΤΑ απ’ έξω.
Θα μαθαίνουμε σιγά – σιγά ένα – ένα χρόνο!
33
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 31ο
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
Ο Ενεστώτας είναι ο χρόνος, που έχεις χρησιμοποιήσει πολλές φορές μέχρι τώρα και
μας δείχνει κάτι που γίνεται ΤΩΡΑ:
Π.χ. Εγώ τώρα διαβάζω ένα βιβλίο.
Εγώ τώρα λούζομαι στο μπάνιο.
Ο Ενεστώτας της ενεργητικής φωνής
εγώ
παίζω
εγώ
πηδώ
εσύ
παίζεις
εσύ
πηδάς
αυτός
παίζει
αυτός
πηδά
εμείς
παίζουμε
εμείς
πηδάμε
εσείς
παίζετε
εσείς
πηδάτε
αυτοί
παίζουν
αυτοί
πηδούν
Να κλίνεις τα ρήματα:
ΑΣΚΗΣΗ
εγώ
γράφω
αγαπώ
ανοίγω
τρυπώ
εσύ
γράφεις
αγαπάς
ανοίγεις
τρυπάς
αυτός
γράφει
αγαπά
ανοίγει
τρυπά
εμείς
γράφουμε
αγαπάμε
ανοίγουμε
τρυπάμε
εσείς
γράφετε
αγαπάτε
ανοίγετε
τρυπάτε
αυτοί
γράφουν
αγαπούν
ανοίγουν
τρυπούν
34
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 32ο
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
Ο Παρατατικός είναι ο χρόνος που μας δείχνει ότι κάτι γινόταν ΧΘΕΣ συνέχεια για
πολλή ώρα.
Ο Παρατατικός μοιάζει πολύ με τον Ενεστώτα:
εγώ ποτίζω
(ενεστώτας
εγώ πότιζα
(παρατατικός
τώρα)
χθες, για πολλή ώρα)
Για να βρίσκεις εύκολα τον ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ να λες από μέσα σου τις «μαγικές λέξεις»:
«Χθες, όλη μέρα…»
π.χ. Ενεστώτας
Παρατατικός
εγώ κρυώνω
(χθες, όλη τη μέρα) εγώ κρύωνα
Ο Παρατατικός της ενεργητικής φωνής
εγώ
εσύ
αυτός
εμείς
εσείς
αυτοί
έπαιζα
έπαιζες
έπαιζε
παίζαμε
παίζατε
έπαιζαν
Να κλίνεις τα ρήματα:
εγώ
εσύ
αυτός
εμείς
εσείς
αυτοί
πηδούσα
πηδούσες
πηδούσε
πηδούσαμε
πηδούσατε
πηδούσαν
ΑΣΚΗΣΗ
εγώ
έγραφα
τρυπούσα
εσύ
έγραφες
τρυπούσες
αυτός
έγραφε
τρυπούσε
εμείς
γράφαμε
τρυπούσαμε
εσείς
γράφατε
τρυπούσατε
αυτοί
έγραφαν
τρυπούσαν
35
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 33ο
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
Ο Αόριστος είναι ο χρόνος που μας δείχνει ότι κάτι έγινε ΧΘΕΣ για μια στιγμή.
Μπορείς να τον σχηματίσεις έτσι:
Ενεστώτας
π ο τ ί ζ ω
Παρατατικός
π ό τ ι ζ α
Αόριστος
π ό τ ι σ α
Π.χ. (χθες για μια στιγμή)
Εγώ διάβασα ένα βιβλίο.
Εγώ πλύθηκα μόνος μου.
Ο Αόριστος της ενεργητικής φωνής
εγώ
εσύ
αυτός
εμείς
εσείς
αυτοί
Να κλίνεις τα ρήματα:
έπαιξα
έπαιξες
έπαιξε
παίξαμε
παίξατε
έπαιξαν
πήδησα
πήδησες
πήδησε
πηδήσαμε
πηδήσατε
πήδησαν
ΑΣΚΗΣΗ
εγώ
έγραψα
τρύπησα
εσύ
έγραψες
τρύπησες
αυτός
έγραψε
τρύπησε
εμείς
γράψαμε
τρυπήσαμε
εσείς
γράψατε
τρυπήσατε
αυτοί
έγραψαν
τρύπησαν
36
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 34ο
ΑΟΡΙΣΤΟΣ (συνέχεια)
Μερικά ρήματα έχουν περίεργο Αόριστο:
Ενεστώτας
παίρνω
πηγαίνω
έρχομαι
βλέπω
λέω
περνώ
βγαίνω
μένω
στέλνω
πλένω
Παρατατικός
έπαιρνα
πήγαινα
ερχόμουν
έβλεπα
έλεγα
περνούσα
έβγαινα
έμενα
έστελνα
έπλενα
Αόριστος
πήρα
πήγα
ήρθα
είδα
είπα
πέρασα
βγήκα
έμεινα
έστειλα
έπλυνα
ΑΣΚΗΣΗ
Να γράψεις τα παρακάτω ρήματα στον Παρατατικό και τον Αόριστο (μόνο στο α΄ πρόσωπο).
Ενεστώτας
Παρατατικός
Αόριστος
βγαίνω
έβγαινα
βγήκα
παίζω
έπαιζα
έπαιξα
αγαπώ
αγαπούσα
αγάπησα
παίρνω
έπαιρνα
πήρα
περνώ
περνούσα
πέρασα
διαβάζω
διάβαζα
διάβασα
πλένω
έπλενα
έπλυνα
37
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 35ο
ΜΕΛΛΟΝΤΕΣ: ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ & ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ
Ο Μέλλοντας εξακολουθητικός είναι ο χρόνος που μας δείχνει πως κάτι θα γίνει ΑΥΡΙΟ
όλη τη μέρα (συνέχεια).
Είναι ίδιος με τον Ενεστώτα αν του προσθέσουμε μπροστά του τη λέξη θα. (Να θυμάσαι
πως αυτοί οι δύο χρόνοι, ενεστώτας – εξακολουθητικός , αρχίζουν από Ε, είναι ξαδελφάκια!)
Π.χ. Ενεστώτας
εγώ παίζω, εγώ λούζομαι.
Μέλλοντας Εξακολουθητικός
εγώ θα παίζω, εγώ θα λούζομαι
ΠΡΟΣΕΧΕ! Σε όλους τους Μέλλοντες βάζουμε τη λέξη θα.
Ο Μέλλοντας συνοπτικός μας δείχνει πως κάτι θα γίνει ΑΥΡΙΟ για μια στιγμή.
Μοιάζει με τον Αόριστο.
Π.χ. Αόριστος
εγώ έπαιξα, εγώ λούστηκα
Μέλλοντας Συνοπτικός
εγώ θα παίξω, εγώ θα λουστώ
Ο Μέλλοντας Εξακολουθητικός και ο Μέλλοντας Συνοπτικός της ενεργητικής φωνής:
Μέλλοντας Εξακολουθητικός
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Μέλλοντας Συνοπτικός (ή Στιγμιαίος)
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ΑΣΚΗΣΗ
ΑΣΚΗΣΗ
θα
παίζω
πηδώ
καθαρίζω
περπατώ
παίξω
πηδήσω
καθαρίσω
περπατήσω
θα
παίζεις
πηδάς
καθαρίζεις
περπατάς
παίξεις
πηδήσεις
καθαρίσεις
περπατήσεις
θα
παίζει
πηδά
καθαρίζει
περπατά
παίξει
πηδήσει
καθαρίσει
περπατήσει
θα
παίζουμε
πηδάμε
καθαρίζουμε
περπατάμε
παίξουμε
θα
παίζετε
πηδάτε
καθαρίζετε
περπατάτε
παίξετε
πηδήσετε
καθαρίσετε
περπατήσετε
θα
παίζουν
πηδούν
καθαρίζουν
περπατούν
παίξουν
πηδήσουν
καθαρίσουν
περπατήσουν
πηδήσουμε καθαρίσουμε περπατήσουμε
ΑΣΚΗΣΗ
Να κλίνεις στο Τετράδιο Εργασιών στους 2 Μέλλοντες τα ρήματα: εγώ καθαρίζω, εγώ περπατώ.
38
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 36ο
Τα βοηθητικά ρήματα – THE AUXILIARY VERBS
ΕΧΩ και ΕΙΜΑΙ
Τα ρήματα ΕΧΩ και ΕΙΜΑΙ τα λέμε βοηθητικά γιατί μας βοηθούν να φτιάχνουμε
μερικούς χρόνους:
Π.χ. τον παρακείμενο:
έχω ποτίσει
τον υπερσυντέλικο:
είχα ποτίσει
το μέλλοντα συντελεσμένο:
θα έχω ποτίσει
ΕΧΩ (VERB TO HAVE)
ΠΡΟΣΩΠΑ
εγώ
εσύ
αυτός
εμείς
εσείς
αυτοί
Ενεστώτας
έχω
έχεις
έχει
έχουμε
έχετε
έχουν
Παρατατικός
είχα
είχες
είχε
είχαμε
είχατε
είχαν
Μέλλοντας Εξακολουθητικός
θα έχω
θα έχεις
θα έχει
θα έχουμε
θα έχετε
θα έχουν
ΕΙΜΑΙ (VERB TO BE)
ΠΡΟΣΩΠΑ
εγώ
εσύ
αυτός
εμείς
εσείς
αυτοί
Ενεστώτας
είμαι
είσαι
είναι
είμαστε
είστε
είναι
Παρατατικός
ήμουν
ήσουν
ήταν
ήμαστε
ήσαστε
ήταν
Μέλλοντας Εξακολουθητικός
θα είμαι
θα είσαι
θα είναι
θα είμαστε
θα είστε
θα είναι
(Αυτά τα ρήματα έχουν μόνο 3 χρόνους!)
ΑΣΚΗΣΗ
Να τα μάθεις πολύ καλά ΑΠ’ ΕΞΩ και ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ.
39
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 37ο
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ – ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ – ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ
τους.
Τους 3 τελευταίους χρόνους τους φτιάχνουμε με τα βοηθητικά ρήματα στους 3 χρόνους
Ενεργητική φωνή
Παρακείμενος :
έχω ποτίσει
Υπερσυντέλικος :
είχα ποτίσει
Μέλλοντας Συντελεσμένος : θα έχω ποτίσει
έχω αγαπήσει
είχα αγαπήσει
θα έχω αγαπήσει
ΑΣΚΗΣΗ
Ενεστώτας
Παρακείμενος
Υπερσυντέλικος
Μέλλοντας Συντελεσμένος
αρχίζω
έχω αρχίσει
είχα αρχίσει
θα έχω αρχίσει
τρέχω
έχω τρέξει
είχα τρέξει
θα έχω τρέξει
πηδώ
έχω πηδήξει
είχα πηδήξει
θα έχω πηδήξει
ρωτώ
έχω ρωτήσει
είχα ρωτήσει
θα έχω ρωτήσει
δένω
έχω δέσει
είχα δέσει
θα έχω δέσει
ράβω
έχω ράψει
είχα ράψει
θα έχω ράψει
χτυπώ
έχω χτυπήσει
είχα χτυπήσει
θα έχω χτυπήσει
κρυώνω
έχω κρυώσει
είχα κρυώσει
θα έχω κρυώσει
τρυπώ
έχω τρυπήσει
είχα τρυπήσει
θα έχω τρυπήσει
αγοράζω
έχω αγοράσει
είχα αγοράσει
θα έχω αγοράσει
40
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 38ο
ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ
Επίθετα είναι οι λέξεις που μας δείχνουν μια ιδιότητα των ουσιαστικών (πώς είναι
δηλαδή τα ουσιαστικά).
Π.χ.
κοντός άνθρωπος
όμορφη τάξη
καλό παιδί
Κάθε επίθετο έχει 3 γένη: αρσενικό, θηλυκό και ουδέτερο.
Π.χ. ο καλός , η καλή, το καλό
ο ωραίος, η ωραία, το ωραίο
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Γράψε δίπλα σε κάθε ουσιαστικό ένα επίθετο:
γαλάζιος ουρανός
έξυπνο παιχνίδι
μαύρη τσάντα
μικρό βιβλίο
εύκολο μάθημα
νόστιμο φαγητό
μεγάλη τάξη
καλός άνθρωπος
2. Γράψε τα 3 γένη των παρακάτω επιθέτων:
ο
ο
ο
ο
ο
έξυπνος
πονηρός
νέος
πλούσιος
καθαρός
η
η
η
η
η
έξυπνη
πονηρή
νέα
πλούσια
καθαρή
το
το
το
το
το
έξυπνο
πονηρό
νέο
πλούσιο
καθαρό
41
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 39ο
ΚΛΙΣΗ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
Τα επίθετα κλίνονται όπως και τα ουσιαστικά:
Ενικός αριθμός
ΑΡΣΕΝΙΚΟ
ΘΗΛΥΚΟ
ο
καλός μαθητής
η
μεγάλη
χαρά
του
καλού
μαθητή
της
μεγάλης χαράς
τον
καλό
μαθητή
τη
μεγάλη
χαρά
-καλέ
μαθητή
-μεγάλη
χαρά
οι
των
τους
--
καλοί
καλών
καλούς
καλοί
μαθητές
μαθητών
μαθητές
μαθητές
Πληθυντικός αριθμός
οι
μεγάλες
χαρές
των
μεγάλων χαρών
τις
μεγάλες
χαρές
-μεγάλες
χαρές
ΑΣΚΗΣΗ
Να κλίνεις τα παρακάτω επίθετα και ουσιαστικά:
Ενικός αριθμός
ο
η
όμορφος κήπος
του όμορφου κήπου
της
τον
την
όμορφο κήπο
--όμορφε κήπε
ΟΥΔΕΤΕΡΟ
το
μικρό
παιδί
του
μικρού παιδιού
το
μικρό
παιδί
-μικρό
παιδί
τα
των
τα
--
μικρά
μικρών
μικρά
μικρά
κόκκινη
κόκκινης
κόκκινη
κόκκινη
καρδιά
καρδιάς
καρδιά
καρδιά
παιδιά
παιδιών
παιδιά
παιδιά
Πληθυντικός αριθμός
οι
των
τους
--
όμορφοι
όμορφων
όμορφους
όμορφοι
κήποι
κήπων
κήπους
κήποι
οι
των
τις
--
κόκκινες
κόκκινων
κόκκινες
κόκκινες
καρδιές
καρδιών
καρδιές
καρδιές
42
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 40ο
ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
 Τα επίθετα σε -ικος, -ινος, -ιμος γράφονται με ι :
Π.χ. ηλεκτρικός, βραδινός, φρόνιμος.
ΔΕ γράφονται με ι τα επίθετα:
 Τα επίθετα σε
θηλυκός,
φωτεινός,
άσχημος
δανεικός,
σκοτεινός,
πρόθυμος
-αίος γράφονται με αι :
Π.χ. ωραίος
ΔΕ γράφεται με αι το επίθετο:
νέος
 Όλα τα επίθετα σε -ωτός, -ωπός γράφονται με
ω :
Π.χ. καμαρωτός, κιτρινωπός
ΑΣΚΗΣΗ
Να μάθεις τους κανόνες ΑΠ’ ΕΞΩ και ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ!
43
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 41ο
ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ (participles)
Οι Μετοχές είναι κάποιοι τύποι (μορφές) των ρημάτων.
Οι μετοχές της ενεργητικής φωνής τελειώνουν σε -οντας ή -ώντας και οι μετοχές της
παθητικής φωνής μοιάζουν με τα επίθετα και τελειώνουν σε -μένος, -μένη, -μένο.
Π.χ.
σε -οντας (-ώντας)
ζαλίζω
ζαλίζοντας
χτυπώ
χτυπώντας
σε -μένος, -μένη, -μένο
ζαλίζομαι
χτυπιέμαι
ο ζαλισμένος,
η ζαλισμένη,
το ζαλισμένο
ο χτυπημένος,
η χτυπημένη,
το χτυπημένο
ΠΡΟΣΟΧΗ: Το -οντας, όταν δεν τονίζεται, θέλει ο .
Το -ώντας, όταν τονίζεται, θέλει ω .
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Βάλε ο ή ω και τόνο στις παρακάτω μετοχές:
Ρωτώντας, τρέχοντας, τηλεφωνώντας, δένοντας, γράφοντας, διαβάζοντας,
πηδώντας, αγαπώντας, τραβώντας, τρίβοντας.
2. Φτιάξε μετοχές σε -οντας (-ώντας) και σε -μένος, -μένη, -μένο:
ποτίζω
ποτίζομαι
ποτίζοντας


ποτισμένος
ρωτώ

ρωτώντας
ποτισμένη
ποτισμένο
44
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 42ο
ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ (degrees of comparison)
(Βαθμοί επιθέτων – degrees of quality)
Πολλές φορές, όταν συγκρίνουμε ουσιαστικά, βάζουμε το επίθετο σε διαφορετικούς
τύπους. Οι τύποι αυτοί είναι οι βαθμοί των επιθέτων και είναι 3:
Ο Κώστας είναι ψηλός
(δεν υπάρχει σύγκριση)
Costa is tall
Just tall
positive degree
Positive degree
Ο θετικός βαθμός
Ο Κώστας είναι ψηλότερος από τον Αντρέα.
(σύγκριση με άλλο)
Costa is taller than Andrea
Costa is more tall than Andrea
Comparison between two cases
Comparative degree
ο συγκριτικός βαθμός
Ο Κώστας είναι ψηλότατος.
(σύγκριση με όλους)
Costa is the taller
Costa is the most tall of all
Comparison regarding all
Superlative degree
ο υπερθετικός βαθμός
α) Ο Θετικός βαθμός, ( είναι τα επίθετα που ξέρουμε), μας δείχνει πώς είναι το ουσιαστικό: ψηλός.
β) Ο Συγκριτικός βαθμός συγκρίνει δυο ουσιαστικά: ψηλότερος
Ο Γιάννης είναι ψηλότερος από εμένα.
γ) Ο Υπερθετικός βαθμός μας δείχνει πως το ουσιαστικό είναι στο μεγαλύτερο βαθμό απ’ όλα τ’
άλλα ουσιαστικά: ψηλότατος  Ο Γιάννης είναι ψηλότατος.
Σχηματισμός παραθετικών
Θετικός
Συγκριτικός
-τερος, -τερη, -τερο
πιο + θετικός βαθμός + από
όμορφος, όμορφη, όμορφο ομορφότερος - πιο όμορφος από …
ομορφότερη - πιο όμορφη από …
ομορφότερο - πιο όμορφο από …
Υπερθετικός
-τατος, -τατη, -τατο
ο πιο + θετικός βαθμός
ομορφότατος - ο πιο όμορφος
ομορφότατη - η πιο όμορφη
ομορφότατο - το πιο όμορφο
ΑΣΚΗΣΗ
Φτιάξε τους 3 βαθμούς των επιθέτων, όπως το παράδειγμα: (όμορφος, νέος, χαμηλός, αθώος, ωραίος)
Θετικός
όμορφος
χαμηλός
αθώος
ωραίος
Συγκριτικός
ομορφότερος, ή πιο όμορφος από
ομορφότερη, ή πιο όμορφη από
ομορφότερο, ή πιο όμορφο από
χαμηλότερος, πιο χαμηλός από
χαμηλότερη, πιο χαμηλή από
χαμηλότερο, πιο χαμηλό από
αθωότερος, πιο αθώος από
αθωότερη, πιο αθώα από
αθωότερο, πιο αθώο από
ωραιότερος, πιο ωραίος από
ωραιότερη, πιο ωραία από
ωραιότερο, πιο ωραίο από
Υπερθετικός
ομορφότατος, ή ο πιο όμορφος
ομορφότατη, ή η πιο όμορφη
ομορφότατος, ή το πιο όμορφο
χαμηλότατος, ο πιο χαμηλός
χαμηλότατη, η πιο χαμηλή
χαμηλότατο, το πιο χαμηλό
αθωότατος, ο πιο αθώος
αθωότατη, η πιο αθώα
αθωότατο, το πιο αθώο
ωραιότατος, ο πιο ωραίος
ωραιότατη, η πιο ωραία
ωραιότατο, το πιο ωραίο
45
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 43ο
ΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ
Τα αριθμητικά επίθετα μας δείχνουν έναν αριθμό (πλήθος) ή μια σειρά (τάξη). Π.χ. τρία,
εκατό (αριθμός) - δεύτερος, τρίτος (σειρά)
Τα χωρίζουμε σε 2 ομάδες:
1. Απόλυτα είναι τα επίθετα που μας δείχνουν έναν αριθμό: ένας, τρία, έξι …
2. Τακτικά είναι τα επίθετα που μας δείχνουν μια σειρά: πρώτος, τρίτος, έκτος …
Μαθαίνω καλά τα αριθμητικά (και ορθογραφία)
Αριθμός
Numbers
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
20
Απόλυτο αριθμητικό
Cardinal numbers
ένας-μία- ένα
δύο-δυο
τρεις-τρία
τέσσερις-τέσσερα
πέντε
έξι
επτά
οκτώ
εννιά-εννέα
δέκα
έντεκα
δώδεκα
δεκατρία
είκοσι
Τακτικό αριθμητικό
Ordinal numbers
*πρώτος, -η, -ο
δεύτερος, -η, -ο
τρίτος. -η, -ο
τέταρτος, -η, -ο
πέμπτος, -η, -ο
έκτος, -η, -ο
έβδομος, -η, -ο
όγδοος. -η, -ο
ένατος, -η, -ο
δέκατος, -η, -ο
εντέκατος, -η, -ο
δωδέκατος, -η, -ο
δέκατος τρίτος, -η, -ο
εικοστός, -ή, -ό
*πρώτος, -η, -ο : σημαίνει πως αυτά έχουν 3 γένη:
ο πρώτος, η πρώτη, το πρώτο
46
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 44ο
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ
Επιρρήματα είναι οι λέξεις που πηγαίνουν κοντά στα ρήματα και τα βρίσκουμε αν
ρωτήσουμε:
Πότε; Χτες, σήμερα αύριο, τώρα, πριν, έπειτα, αμέσως, κ.ά.
Πού; Έξω, μέσα, εδώ, εκεί, πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά, κ.ά.
Πόσο; Πολύ, λίγο, καθόλου, αρκετά, κάμποσο, σχεδόν, κ.ά.
Πώς; Έτσι, αλλιώς, καλά, ωραία, αργά, γρήγορα, ναι, όχι, κ.ά.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Στις παρακάτω προτάσεις υπάρχουν 9 επιρρήματα, Να τα υπογραμμίσεις.
Στέκομαι λίγο, μπροστά στο φανάρι.
Τα αυτοκίνητα περνούν γρήγορα πάνω κάτω.
Κοιτάζω δεξιά – αριστερά και περνώ αμέσως, μόλις ανάψει το πράσινο
φως.
2. Ένωσε τα αντίθετα:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
ναι
μέσα
πριν
δεξιά
κοντά
μπροστά
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
μετά
αριστερά
όχι
πίσω
έξω
μακριά
1-III
2-V
3-I
4-II
5-VI
6-IV
47
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 45ο
ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
Θυμάσαι τα ρήματα της Παθητικής Φωνής;
Είναι αυτά που τελειώνουν σε -μαι :
Π.χ. λούζομαι, κρατιέμαι, κ.λ.π.
Και αυτά τα ρήματα τα κλίνουμε στους 8 γνωστούς μας χρόνους:
Ο ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
εγώ
εσύ
αυτός
εμείς
εσείς
αυτοί
λούζ-ομαι
λούζ-εσαι
λούζ-εται
λουζ-όμαστε
λούζ-εστε
λούζ-ονται
- αι
-ε
Πρόσεξε πότε γράφεις –αι
και πότε –ε .
-αι
ΑΣΚΗΣΗ
Να κλίνεις στον Ενεστώτα τα ρήματα: εγώ πλένομαι, εγώ βιάζομαι.
εγώ
πλένομαι
βιάζομαι
εσύ
πλένεσαι
βιάζεσαι
αυτός
πλένεται
βιάζεται
εμείς
πλενόμαστε
βιαζόμαστε
εσείς
πλένεστε
βιάζεστε
αυτοί
πλένονται
βιάζονται
48
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 46ο
Ο ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
Χθες όλη την ημέρα …
Πρόσωπα
ΑΣΚΗΣΗ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
εγώ
λουζ-όμουν
πλεν-όμουν
γραφ-όμουν
ζαλιζ-όμουν
ραβ-όμουν
εσύ
λουζ-όσουν
πλεν-όσουν
γραφ-όσουν
ζαλιζ-όσουν
ραβ-όσουν
αυτός
λουζ-όταν
πλεν-όταν
γραφ-όταν
ζαλιζ-όταν
ραβ-όταν
εμείς
λουζ-όμαστε
πλενόμαστε
γραφ-όμαστε
ζαλιζ-όμαστε
ραβ-όμαστε
εσείς
λουζ-όσαστε
πλεν-όσαστε
γραφ-όσαστε
ζαλιζ-όσαστε
ραβ-όσαστε
αυτοί
λούζ-ονταν
πλέν-ονταν
γράφ-ονταν
ζαλίζ-ονταν
ράβ-ονταν
ΑΣΚΗΣΗ
Κλίνε τους Παρατατικούς: πλενόμουν, γραφόμουν, ζαλιζόμουν, ραβόμουν.
Πρόσεξε τις καταλήξεις!
49
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 47ο
Ο ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ
Χθες για λίγο ή για μια στιγμή…
εγώ
λούστ-ηκα
εσύ
λούστ-ηκες
αυτός
λούστ-ηκε
εμείς
λουστ-ήκαμε
εσείς
λουστ-ήκατε
αυτοί
λούστ-ηκαν
Πάντα με -η
ΑΣΚΗΣΗ
Να κλίνεις στον Αόριστο τα παρακάτω ρήματα:
εγώ πλένομαι, εγώ γράφομαι, εγώ λούζομαι, εγώ ράβομαι, πνίγομαι.
εγώ
πλύθ-ηκα
γράφτ-ηκα
λούστ-ηκα
ράφτ-ηκα
πνίγ-ηκα
εσύ
πλύθ-ηκες
γράφτ -ηκες
λούστ-ηκες
ράφτ-ηκες
πνίγ-ηκες
αυτός
πλύθ-ηκε
γράφτ -ηκε
λούστ-ηκε
ράφτ-ηκε
πνίγ-ηκε
εμείς
πλυθ-ήκαμε
γραφτ -ήκαμε
λουστ-ήκαμε
ραφτ-ήκαμε
πνιγ-ήκαμε
εσείς
πλυθ-ήκατε
γραφτ -ήκατε
λουστ-ήκατε
ραφτ-ήκατε
πνιγ-ήκατε
αυτοί
πλύθ-ηκαν
γράφτ -ηκαν
λούστ-ηκαν
ράφτ-ηκαν
πνίγ-ηκαν
50
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 48ο
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ - ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ
Ο Μέλλοντας Εξακολουθητικός μοιάζει με τον Ενεστώτα και ο Μέλλοντας
Συνοπτικός με τον Αόριστο.
Όπως έχουμε ξαναπεί, οι Μέλλοντες όλοι της Ενεργητικής, καθώς και της Παθητικής
Φωνής, αρχίζουν με το «θα».
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ
εγώ
εσύ
αυτός
εμείς
εσείς
αυτοί
θα
θα
θα
θα
θα
θα
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ
λούζομαι
λούζεσαι
λούζεται
λουζόμαστε
λούζεστε
λούζονται
εγώ
εσύ
αυτός
εμείς
εσείς
αυτοί
θα
θα
θα
θα
θα
θα
λουστώ
λουστείς
λουστεί
λουστούμε
λουστείτε
λουστούν
ΑΣΚΗΣΗ
Να κλίνεις στο Μέλλοντα Εξακολουθητικό και στο Μέλλοντα Συνοπτικό το ρήμα: εγώ γράφομαι.
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ
εγώ
θα γράφομαι
θα γραφτώ
εσύ
θα γράφεσαι
θα γραφτείς
αυτός
θα γράφεται
θα γραφτεί
εμείς
θα γραφόμαστε
θα γραφτούμε
εσείς
θα γράφεστε
θα γραφτείτε
αυτοί
θα γράφονται
θα γραφτούν
51
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 49ο
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ – ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ – ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ
Οι 3 τελευταίοι χρόνοι γίνονται με τη βοήθεια των βοηθητικών ρημάτων έχω και
είμαι :
Π.χ. έχω γραφτεί ή είμαι γραμμένος
(Το σχηματισμό των χρόνων με τη βοήθεια του είμαι θα τον μάθεις σε μεγαλύτερη τάξη.)
ΠΡΟΣΩΠΑ
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ
εγώ
έχω
λουστεί
είχα λουστεί
θα έχω λουστεί
εσύ
έχεις
λουστεί
είχες λουστεί
θα έχεις λουστεί
αυτός
έχει λουστεί
είχε λουστεί
θα έχει λουστεί
εμείς
έχουμε λουστεί
είχαμε λουστεί
θα έχουμε λουστεί
εσείς
έχετε λουστεί
είχατε λουστεί
θα έχετε λουστεί
αυτοί
έχουν λουστεί
είχαν λουστεί
θα έχουν λουστεί
ΑΣΚΗΣΗ
Να κλίνεις στους 3 χρόνους το ρήμα: γράφομαι
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ
έχω γραφτεί
είχα γραφτεί
θα έχω γραφτεί
έχεις γραφτεί
είχες γραφτεί
θα έχεις γραφτεί
έχει γραφτεί
είχε γραφτεί
θα έχει γραφτεί
έχουμε γραφτεί
είχαμε γραφτεί
θα έχουμε γραφτεί
έχετε γραφτεί
είχατε γραφτεί
θα έχετε γραφτεί
έχουν γραφτεί
είχαν γραφτεί
θα έχουν γραφτεί
52
Η ΚΥΡΑ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ 50ο
ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ «ν»
Μια λέξη κρατάει το τελικό της «ν» (δηλαδή το τελευταίο της γράμμα), όταν η επόμενη
λέξη αρχίζει:
1. από φωνήεν (α, ε, η, ι, ο, υ, ω)
2. από τα σύμφωνα : κ, π, τ (μπορείς να θυμάσαι τη λέξη κάποτε)
3. από τα δίψηφα σύμφωνα : μπ, ντ, γκ, τσ, τζ,
και
4. από τα διπλά σύμφωνα : ξ, ψ
π.χ. τον άνεμο
τη βροχή
την τσατσάρα
το ναύτη
τον ψαρά
ΑΣΚΗΣΗ
Να συμπληρώσεις τα κενά με τα άρθρα που πρέπει: τον ή το και την ή τη.
το
βοσκό
την
τσάντα
τη
δασκάλα
τη
ζάχαρη
την
αγελάδα
την
ειρήνη
τον
ξυλοκόπο
το
φούρναρη
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
ΕΛΠΙΖΩ ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΗΘΟΥΜΕ ΣΤΟ ΛΥΣΑΡΙ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΤΑΞΗΣ !
Μιχαήλ Γ. Σολομωνίδης.
53