ČASOPIS KOMORE DOKTORA MEDICINE REPUBLIKE SRPSKE KOD 24 GODINA X MART T 2011 2011. KOD BROJ 23 RIJEČ UREDNIKA Corrumpere Izdava Komora doktora medicine RS www.komoradoktora rs.org Glavni i odgovorni urednik Prof. dr Gostimir Mika Urednik Željka Grabež Biukovi Graka priprema Vanesa Kova Marketing i distribucija Dr Siniša Stankovi Lektor Nedeljko Trivi Tehniki sekretar Goran Vuleta Adresa redakcije KOD, Prvog krajiškog korpusa 4/1 78000 Banja Luka, RS, BiH Tel/fax: +387 51 32 93 63 e-mail: casopiskod@blic.net Štampa Grafomark d.o.o. asopis je osloboen poreza na promet na osnovu lana 33. stav 1. taka 9, Zakona o akcizama i porezu na promet, rješenjem br: 06/6-61-882/02, Ministrastvo nauke i kulture RS. L atinska rije u innitivu, a u prevodu pokvariti. U našem se jeziku, kao i veini evropskih (koji ne vuku korijene iz latinskog) i ne prevodi! Korumpirati, korupcija i korumpiran. I svi razumiju. Naravno, u žargon nije ušla kao “medicinska latinka”. Došla je kažu, sa rimskim pravom, nakon što je uništila njegovo carstvo. Formalno, korupcija znai zloupotrebu javne službe radi line koristi. Ima li korupcije u zdravstvu? Nedavna (zvanina) izjava, da je ima, ali manje nego što se o njoj pria, biser je koji ima svijetlu i tamnu stranu. Svijetla jeste da konano, neko priznaje njeno postojanje, a crna strana jeste da je ima više nego što se pria. Ja mislim da korupcije nema. Da postoji, podijelio bih ju na sporadinu ili malu i sistemsku ili veliku. Svaka od njih je denitivno, nemoralna. Da li bi neko bio mali ili veliki „korumpiranko“, zavisi samo od prilike koja mu se ukaže, te bi se slobodnim jezikom mogla oznaiti kao “prilina” ili o prilici ovisna korupcija. Ako bi postojala, svako bi mogao razvrstati šta spada u koju grupu. Primjera radi, uzimanje 50€ za krevet u koji neki jadniak ostavlja bolesnu majku, mnogostruko vei iznosi za radna mjesta u DZ-a, bolnicama ili fondovima zdravstva, „lovica“ za brzopotezno penzionisanje, za kvarne odluke u procesu javnih nabavki ili silna „lovica“ za udesne projekte organizacije i reorganizacije. Ali toga nema. U dilemi je ostao i moj drug, ortoped. Pitao se, da li je mali ili veliki korupcionaš ako od pacijenta, kojem je uspješno izlijeio višestruke prelome noge nakon saobraajne nesree, dobije samo 200€, znajui da je pacijent za popravku (osiguranog) auta ošteenog u istoj saobraajci limaru dao1000€. Ni ja nisam znao, ali mu je drug iz kafane rekao: „Eh, da si maznuo 1000€, bio bi mali, a ovako si jadan“. KOD SADRŽAJ 3 Rije urednika Corrumpere 6 Novosti 9 Meunarodna saradnja Napredak i obuka u medicini 35. interdisciplinarni forum Njemake komore doktora u Berlinu 11 Intervju Prof. dr Slobodan Kovaevi 14 Aktivnosti Komore Osma sjednica Izvršnog odbora Komore doktora medicine RS 14 Sveana skupština 15 Nagraeni lanovi Komore doktora medicine RS u 2010. godini 19 Prve licence 20 Sastanci komisija 21 22 Vijesti iz regiona MF Foa - Upisana 18. generacija studenata Druženje u dobroj atmosferi 23 Iz drugog ugla Medicina i politika Žute strane Pravilnik o kontinuiranoj medicinskoj edukaciji i kontinuiranom profesionalnom razvoju Poslovnik o radu za kontinuiranu medicinsku edukaciju 25 38 Vremeplov Klub leenih alkoholiara Ljubija 43 In memoriam 43 Predavanja bodovana od strane KME 45 Struni skupovi Novine u lijeenju bolesti srca Rane psihoze Matine elije Moje ameriko iskustvo 53 55 56 58 Hobi Umjetnost obogauje penzionerske dane 60 Strune knjige Prekanceroze i minimalni karcinomi dojki 61 Monografske publikacije u izdanju Medicinskog fakulteta u Banjoj Luci u 2010. godini 61 Knjige koje itamo Usamljeni zajedno 62 Kongresi: Juni – oktobar 2011. 67 novosti 6 novosti Kontinuirana medicinska edukacija UČENJE PRIMJENOM INTERNETA U cilju razvoja e-uenja specijalistika udruženja dobie neogranien prostor na našim stranicama D a bi se uskladili sa svjetskim, a posebno sa evropskim standardima, Izvršni odbor Komore doktora medicine Republike Srpske na svojoj sjednici održanoj 21.05.2010. godine donio je odluku o formiranju Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju doktora medicine Republike Srpske. Komisija za kontinuiranu medicinsku edukaciju dobila je zadatak da napravi nove akte usklaene sa evropskim standardima. Prišli smo tom poslu vrlo ozbiljno, održali nekoliko sastanaka, ostvarili kontakte sa U.E.M.S. (European Union of Medical Specialists), kao i sa European CME Forumom koji predstavljaju evropske lidere u kontinuiranoj medicinskoj edukaciji. Usvojili smo nove akte (Pravilnik o kontinuiranoj medicinskoj edukaciji i kontinuiranom profesionalnom razvoju i Poslovnik o radu) koje možete detaljno pregledati na našoj WEB stranici i u ovom broju asopisa KOD. Zbog nezavidnog materijalnog stanja nismo u mogunosti u potpunosti ispoštovati sve evropske standarde, ali smo novim aktima napravili veliki pomak i približili im se. Ulaskom kompjutera u naš svakodnevni život došlo je do revolucionarnog preokreta u sistemu kontinuirane medicinske edukacije i kontinuiranog profesionalnog razvoja. E-uenje kao i web prezentacije su danas veoma popularne metode uenja i prenošenja znanja. U novim dokumentima i mi smo prihvatili ovaj nain uenja i usavršavanja. U cilju razvoja e-uenja sva naša specijalistika udruženja dobie neogranien prostor na našim stranicama. Njihov zadatak je da formiraju male redakcije koje e na njihove stranice postaviti najnovije strune i naune radove, video predavanja, testove koji, ako zadovolje odreene uslove predviene Pravilnikom, mogu biti bodovani. Veoma je važno da se te stranice u odreenim vremenskim razmacima ažuriraju. Poseban prostor smo odvojili za naše lanove koji žele prezentovati svoje knjige, snimljena predavanja, radove objavljene u asopisima ili prezentovane na kongresima u zemlji i inostranstvu. Sve ovo se praktino radi da bi se pacijentima pružila što bolja zdravstvena zaštita i zdravstvena njega, te je zbog toga kontinuirana medicinska edukacija bitna komponenta današnjih zdravstvenih sistema. Radostan i sa zadovolojstvom mogu da konstatujem da naši doktori svakom danom poštuju sve više svjesni znaaja i važnosti kontinuirane medicinske edukacije i kontinuiranog profesionalnog razvoja. Ako bilo kada u životu doete u dilemu vezano za kontinuiranu medicinsku edukaciju, sjetite se velikog grkog lozofa Sokrata koji je rekao: „Ako mislite da je obrazovanje skupo, iskušajte neznanje“. Prof. dr Nebojša Jovani Predsjednik Centra za KME novosti Intelektualni Forum BIOETIČKI PROBLEMI DANAŠNJICE NAUKA NA RASKRSNICI ovjeanstvo e u ovom vijeku iskusiti sveobuhvatne i temeljne promjene, a predvianja u vezi sa obimom, brzinom, uzrokom i prirodom takvog prevrata uzrokovanog ubrzanim tehnološkim razvojem bila su predmet diskusije intelektualaca razliitih profesija na novoformiranoj Tribini Komore doktora medicine N auna otkria i dostignua u biotehnologiji naviru takvom brzinom da je ak i naunicima i specijalistima teško da prate razvoj dogaaja. Postavlja se sve eše pitanje hoemo li kao bia koja su kreatori takvog razvoja postati žrtve naunog imperijalizma. Dešifrovanje ljudskog gena, kloniranje viših sisara, istraživanja matinih elija predstavljaju samo mali dio naunih uspjeha koji, kako se pretpostavlja, vode na put razotkrivanja tajne života. Oni su pobudili veliki entuzijazam kod ljudi i stvorili pogrešno uvjerenje da preuzimamo kontrolu nad životom. Takvo naglo približavanje do jue nedokuivoj nauno-fantastinoj oblasti pobuuje nespokojstvo i strah u pogledu moguih, nepredvienih i neželjenih posljedica. Gdje su granice takvog uplitanja u ljudski život, sve eša su pitanja koja se postavljaju u okviru još jedne nove nauke – bioetike, koja procjenjuje nauna dostignua i približava nas zakljucima u vezi s pitanjem da li je ono što se postiže uz pomo nauke, istovremeno i pravilno s moralnog stanovišta, kao i da li uistinu koristi ljudima. Raznolika uplitanja u ljudski život, koja su kako je istakao predava na ovoj Tribini prof. dr Žarko Pavi, u zavisnosti od njihovog rezultata, sumnjiva sa moralnog stanovišta, idu od onih koja vode ka prekraivanju života, kao što su abortus i eutanazija do onih koja pomažu formiranje ljudskog života, kao što su vantjelesna oplodnja i kloniranje. Ove dileme nisu jedine sa kojima se suoavamo; tu su još mnoga pitanja iz oblasti neuronauka, nanotehnologija, biometrije, zagaenosti Planete te otuenosti kao gubitka slobode. O nekima od njih bie više rijei na buduim sastancima Foruma. Ž.G.B. Prof. dr Žarko Pavi je profesor iz oblasti zdravstvenog menadžmenta, bioetike i poslovne komunikacije, rektor Univerziteta PIM u Banjaluci, predsjednik Programskog saveta za KME Srpskog lekarskog društva, generalni sekretar Matice iseljenika Srbije i spoljni lan Bioetikog komiteta Vlade Francuske. novosti 7 novosti 8 novosti Osnovano Udruženje nuklearne medicine RS BRIGA O INTERESIMA ČLANOVA Seminar U Banjaluci je 1. februara 2011. godine održana Osnivaka skupština Udruženja nuklearne medicine Republike Srpske P risutni delegati usvojili su Statut, te izabrali organe Udruženja: Predsjedništvo i Upravni odbor. Za predsjednicu Udruženja nuklearne medicine Republike Srpske izabrana je prof. dr Zvezdana Rajkovaa. Na prijedlog predsjednice Udruženja za poasnog lana ovog Udruženja izabran je prof. dr Ilija Zubovi. U sklopu Udruženja formirana je i sekcija medicinskih sestara/tehniara. Udruženje nuklearne medicine Republike Srpske u svom radu zalagae se za kontinuirano i struno usavršavanje svojih lanova, primjenu savremenih naunih dostignua u svakodnevnoj praksi, te organizovanje strunih i naunih skupova iz oblasti nuklearne medicine. Posebna pažnja bie posveena ostvarivanju saradnje sa univerzitetskim i drugim centrima unutar Republike Srpske i Bosne i Hercegovine, kao i medicinskim i drugim odgovarajuim institucijama, društvima i udruženjima u inostranstvu. Dr Dragi Stanimirovi MEDICINSKA ISTRAŽIVANJA I PUBLIKOVANJA U organizaciji Društva doktora medicine Republike Srpske, Klinikog centra Banja Luka i redakcije meunarodnog medicinskog asopisa Scripta medica u Banjoj Luci e se 04. i 05. marta 2011. godine održati seminar o medicinskom istraživanju i publikovanju. Tom prilikom e se polaznici seminara, izmeu ostalog, upoznati sa vrstama medicinkih publikacija i nainu objavljivanja lanaka. međunarodna saradnja 9 Međunarodna saradnja NAPREDAK I OBUKA U MEDICINI Berlin je bio domain 35. Interdisciplinarnog foruma Njemake komore doktora od 03. do 05. februara 2011. godine. Na skupu su uestvovali predstavnici svih njemekih komora doktora, predstavnici pet medicinskih asocijacija iz Evrope i predstavnici Svjetske medicinske asocijacije. Iz regiona Zapadnog Balkana, na skupu su uestvovali predstavnici Komore doktora medicine RS i Lekarske komore Srbije. P rva sesija, na ovom skupu, bila je posveena novinama u genetici, genskoj dijagnostici i terapiji. Najprije se govorilo o ljudskom genomu, strukturi, razliitim genetskim poremeajima, novim dijagnostikim postupcima meu kojima je posebno priano u FISH hibridizaciji i o prednostima mogunosti genske terapije. Posebno je naglašen veliki napredak u lijeenju monogenskih bolesti i na više primjera je prikazano kako bi se tretman ovih bolesti mogao vršiti. Problem predstavljaju poligenske bolesti gdje uz poremeaj genetskog materijala imamo i veliki uticaj spoljnjih faktora. Predstavljen je koncept analize genoma ovjeka i par ideja kako bi se pomou specijalnih aparata mogao u isto vrijeme odreivati genom pacijenata, trenutno stanje zdravlja odnosno bolesti i uticaj spoljnih faktora. Nakon ovih prezentacija povela se dugaka diskusija koja je bila vezana ne samo za medicinske aspekte izložene tokom sesija ve i za etike i nansijske aspekte. Drugi veliki blok predavanja bio je usjmeren na mikrobiološku dijagnostiku i problem intrahospitalnih infekcija. Takoe, kao i u prvom dijelu, je prikazan niz novih metoda kojima se prije svega vrši brža, a i preciznija dijagnostika naješih intrahospitalnih infekcija. Kao poseban problem su ponovo izložene infekcije sa MRSA bakterijom i problem sve vee rezistencije na antibiotike. Dat je savjet za racionalno davanje antibiotika. Uslijedila su predavanja posveena savremenom tretmanu i dijagnostici opekotina. Govorilo se o klasikaijama opekotina, stepenu opeenosti i shodno doc. dr Dejan Bokonji međunarodna saradnja 10 DOBRA SARADNJA NJEMAČKE I KOMORE DOKTORA MEDICINE RS Tokom sastanka ostvarerni su kontakti predstavnika naše komore sa predstavnicima veeg broja komora iz Njemake i Letonskom komorom. Na incijativu Njemake asocijacije doktora održan je sastanak sa gdin Ramin Parsa Parsijem, koji je zadužen za meunarodnu saradnju, oko nastavka inae uspješne i prijateljske saradnje. tome novim terapijskim protokolima. Kroz prikaze sluajeva su poreeni strani i novi protokoli koji se koriste prilikom tretmana ovih stanja. Na ovom skupu posveena je pažnja i problemu komunikacije sa pacijentom i provoenju procedura za poveanje sigurnosti. Ukazano je na znaaj promjene odnosa ljekara i pacijenata, ulozi medija u cijelom procesu i uzrocima sve eših neželjenih dejstava kod pacijenta tokom izvoenja razliitih dijagnostikih i terapijskih procedura. Ponovljeno je više puta da je potrebno prevenirati pojavu neželjenih efekata, omoguiti da budu vidljivi i ublažiti njihove posljedice ako se dese. U zakljuku je istaknuto da je izrazito važno pacijenta obavijestiti o svemu što e mu se raditi tokom boravka u bolnici. Osim toga više govornika je istaklo da bez povjerljivog i iskrenog odnosa ljekara i pacijenata nema dobrog i uspješnog lijeenja. Posebno interesantna predavanja su bila vezana za problem autizma kod djece i odraslih. Znatan broj predavanja je bio usmjeren ka metodama ranog otkrivanja i prepoznavanja simptoma autizma, bihejvioralne terapije i razliitim oblicima rada sa roditeljima i djecom. Doc. dr Dejan Bokonji 11 PUT ISTINE IZMEĐU PACIJENTA I LEKARA Lekar je dužan, ne samo da pomogne pacijentu, ve i da u okviru svoje savesnosti saini potpunu medicinsku dokumentaciju koja je kamen temeljac sudskomedicinskog vještaenja, kad se postavi pitanje lekarske odgovornosti S veanoj skupštini Komore doktora medicine Republike Srpske prisustvovao je i prof. dr Slobodan Kovaevi iz Beograda koji je održao predavanje o Sudovima asti Lekarske komore Srbije. U razgovoru za naš asopis pojasnio je ulogu i mehanizam djelovanja ovih organa ije konstituisanje u našoj sredini tek predstoji. Da li je formiranje sudova asti Lekarske komore Srbije nova staleška kontrola disciplinske odgovornosti ljekara? Lekarska komora Srbije pruža profesionalnu podršku i zaštitu linosti svojih lanova u društvu, ali takoe vrši i kontolu nad njihovim radom. Sudovi asti Lekarske komore Sbije (LKS) su samostalni i nezavisni organi koji se pridržavaju Ustava, zakona, Kodeksa profesionalne etike i drugih akata Komore. Njihov cilj je da zaštite instituciju lekara i pacijenta na temeljima morala, etike, struke i nauke. Sudovi nisu osnovani samo radi kažnjavanja, ve da uspostave red, da zaštite i pacijenta i lekara. Sudije sudova asti vrše svoju funkciju poasno i besplatno. Svim izabranim lekarima sudijama je ast da obavljaju ovu odgovornu funkciju jer su predloženi od strane svojih kolega u okviru regionalnih komora, a sudije Vrhovnog suda od Skupštine LKS. Kako se formiraju i kako funkcionišu sudovi asti? Sudovi asti se obrazuju kao sudovi asti prvog stepena u okviru pet regionalnih komora: centralni region sa sedištem u Beogradu, Vojvodina sa sedištem u Novom Sadu, centralna i zapadna Srbija sa sedištem u Kragujevcu, jugoistona Srbija sa sedištem u Nišu, i Kosovo i Metohija sa sedištem u Kosovskoj Mitrovici. Pored toga Vrhovni sud asti obrazuje se na nivou LKS. INTERVJU Prof. dr SLOBODAN KOVAČEVIĆ, Predsjednik Vrhovnog suda časti Lekarske komore Srbije, predsjednik Udruženja za Medicinsko pravo Srbije, profesor sudske medicine INTERVJU 12 intervju Važnost medicinske dokumentacije U Kodeksu profesionalne etike Lekarske komore Srbije navedeno je da je u obavljanju svog poziva lekar u granicama svoje strune osposobljenosti samostalan i nezavisan, tako da je za svoj rad odgovoran pred svojom savešu, pacijentima i društvom.Pod pojmom savesnosti podrazumevamo svestranost i potpunost u odnosu lekara i pacijenata.Lekar je dužan, ne samo da pomogne pacijentu, ve u okviru svoje savesnosti i da saini potpunu medicinsku dokumentaciju iz koje se može sagledati odnos izmeu lekara i pacijenta u okviru dijagnostiko-terapeutskih postupaka, jer je ona praktino kamen temeljac sudsko-medicinskog veštaenja, kada se postavi pitanje lekarske odgovornosti. Dobro voena i sainjena medicinska dokumentacija je put istine izmeu pacijenta i lekara. Sud asti prvog stepena je samostalan i nezavisan organ regionalnih komora koji pokree postupak po prijavi zikog ili pravnog lica, ili organa Komore i odbacuje ili utvruje odgovornosti lana Komore. Ukoliko utvrdi odgovornost, izrie mu meru za disciplinsku povredu profesionalne dužnosti ili ugleda lana Komore. Vrhovni sud asti u drugostepenom postupku odluuje o žalbama na prvostepene odluke sudova asti regionalnih komora. Kako se prijavljuju sluajevi i ima li mogunosti za posredovanje? Postupak može pokrenuti pacijent, tj.ošteeno lice ili ga po službenoj dužnosti pokree Skupština Komore, Upravni odbor, direktor Komore ili Etiki odbor Komore. Radi vansudskog rešavanja sporova izmeu lanova Komore, kao i izmeu lana Komore i pacijenta, u vezi sa obavljanjem zdravstvene delatnosti vrši se posredovanje. Postupak posredovanja pokree se na zahtev strane u sporu. Ulogu posrednika ima Komisija za posredovanje na nivou regionalnih komora od tri lana, koja svoj zadatak izvršava na osnovu Pravilnika o posredovanju. Postupak posredovanja okonava se izmirenjem, tj. sporazumom strana u sporu ili konstatacijom da posredovanje nije uspelo. Kada se pristupa vještaenju i ko obavlja tu funkciju? Radi utvrivanja ili ocene neke injenice, ponekad je potrebno pribaviti mišljenje osobe koja ras- polaže strunim znanjem.Veštaci medicinske struke u postupku pred Sudom asti su oni koje bira Skupština LK na predlog regionalnih komora, kao i veštaci sa spiska stalnih sudskih veštaka.Lekar veštak mora da pristupa samostalno i nepristrasno, bez obzira na interes naruioca, tj. ošteenog. Veštak je dužan da poštuje lekarsku i službenu tajnu u delu veštaenja koji se odnosi na bolesnika.Lekar koji lei ne može biti angažovan kao veštak, dok u sluajevima kada je iskaz veštaka nejasan, pristupa se veštaenju od strane strune ili naune organizacije. Kakve su disciplinske mjere i kada se one izriu? Povrede profesionalne dužnosti ili ugleda lana Komore mogu biti lake, teške i osobito teške.Za lake lanu se izrie opomena, javna opomena i novana kazna. Za teškenovana kazna, privremeno ogranienje obima i vrste posla kojim se lan Komore bavi, privremeno oduzimanje licence... Za osobito teške, lanu se mogu izrei privremeno ili trajno ogranienje obima i vrste poslova kojima se bavi, privremeno i trajno oduzimanje licence. Pri odreivanju disciplinske mere Sud asti mora uzeti u obzir težinu i posledice uinjene povrede, zatim okolnosti pod kojima je do uinjene intervju povrede došlo, stepen krivice uinioca i njegovo držanje nakon uinjene povrede i druge olakšavajue ili otežavajue okolnosti. Novana kazna, pak, izrie se u skladu sa Zakonom o komorama koji predvia da ona bude 20 posto od prosene mesene zarade po zaposlenom u Republici u mesecu koji prethodi mesecu u kome se kazna izrie. Možete li nam razgraniiti pojmove: struna greška, nesavjesno lijeenje i neželjeni ishod lijeenja - pojmove koji se sve eše susreu prilikom utvrivanja eventual- ne odgovornosti ljekara za ishod lijeenja? Lekarsku grešku je prvi denisao dr R. Virchow kao kršenje opštepriznatih pravila veštine leenja uz odsustvo potrebne pažnje ili opreznosti. Pravna teorija deniše lekarsku grešku kao odstupanje od opštepriznatih pravila medicinske nauke ili leenje koje se ne obavlja lege artis. Meutim, u svakodnevnoj medicinskoj praksi lekarska intervencija koja je izvršena lege artis ne mora da dovede do željenih rezultata i pozitivnih efekata. Lekar ne može da odgovara za negativne efekte svoga rada, ako je, kako to pravna praksa deniše, svoju delatnost vršio sa dužnom pažnjom i u okviru standarda svoje profesije. Gruba nepažnja podrazumeva zanemarivanje osnovnih dijagnostikih i terapijskih pravila koja se moraju poštovati. Ne nose sve lekarske greške u sebi obeležje krivine odgovornosti, ve samo ona koja je posledica grube nepažnje i koja prouzrokuje pogoršanje zdravstvenog stanja, odnosno smrt pacijenta. Željka Grabež Biukovi INTERVJU 13 AKTIVNOSTI KOMORE 14 OSMA SJEDNICA IZVRŠNOG ODBORA KOMORE DOKTORA MEDICINE RS Na sjednici održanoj 26.11.2010. godine u Banjaluci, lanovi Izvršnog odbora donijeli su slijedee zakljuke: 1. Usvojen je zapisnik sa sjednice Izvršnog odbora održane 09.10.2010. godine. 2. Formirana je Komisija za analizu ponuda osiguravajuih kua radi osiguranja ljekara od ljekarske greške. lanovi Komisije su: prim. dr Milan Peji, mr sc. med. Saša Vojinovi i Branko Tomi iz Beograda, ekspert za pitanja osiguranja. 3. Usvojeni su Pravilnik i Poslovnik o radu Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju, Poslovnik o radu regionalnih zborova i Pravilnik o utvrivanju i dodjeljivanju stipendija i pomoi lanovima porodica preminulih doktora, lanova Komore doktora medicine RS. 4. Usvojeni su prijedlozi Komisije za nagrade i odlikovanja. Svečana skupština OBILJEŽENO DEVET GODINA OD OSNIVANJA KOMORE N a Sveanoj skupštini Komore, održanoj 26.11.2010. godine u Banjoj Luci, obilježeno je devet godina od osnivanja i rada ove institucije. Sveanosti su prisustvovali predstavnici Stomatološke i Farmaceutske komore, Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite, Fonda zdravstvenog osiguranja, Klinikog centra Banja Luka, bolnica i specijalistikih udruženja. U ime Lekarkse komore Srbije, estitke Komori doktora medicine RS uputio je prof. dr Slobodan Kovaevi koji je održao predavanje: Sudovi asti Lekarske komore Srbije i medicinsko pravo. Na sveanosti su uruena priznanja i povelje lanovima Komore doktora medicine RS za 2010. godinu. Nagrađeni članovi Komore doktora medicine RS u 2010. godini Hipokratovo priznanje: Akademik prof. dr Marko Vukovi, Trebinje Akademik prof. dr Marko Vukovi roen je u Foi 1936. godine. Završio je Medicinski fakultet i specijalizaciju hirurgije i ortopedije u Sarajevu. Radio je dvadeset godina u Medicinskom centru Foa, od toga deset godina kao direktor Regionalne bolnice i šef hirurško-ortopedske službe. Doktorirao je na na Medicinskom fakultetu u Sarajevu 1979. Od 1982. do 1992. godine je medicinski direktor hirurških klinika u Sarajevu. Za docenta je izabran 1984, a za vanrednog profesora 1997. Redovni profesor je od 2002. godine. Dopisni je lan Akademije nauka i umjetnosti RS od 2004. Predavao je na Medicinskom i Stomatološkom fakultetu u Sarajevu i u Istonom Sarajevu, na Fakultetu zike kulture u Istonom Sarajevu, a na Akademiji likovnih umjetnosti u Trebinju na diplomskim i postdiplomskim studijama. Bio je lan Organizacionog odbora za dva kongresa, kao i potpredsjednik Jugoslovenskog odbora za primjenu Ilizarov metoda. Sada je mentor za specijalizacije hirurgije i ortopedije na Medicinskom fakultetu u Foi. Objavio je oko 50 radova u zemlji i inostranstvu, sedam knjiga i bio voa dva zdravstvena projekta. Dobitnik je više društvenih priznanja: Prve nagrade Ljekara BiH, Zlatnog drveta JUOT-a i Ordena rada drugog reda. Povelja za naučno-istraživački rad: Prof. dr Rade Vilendei, Kliniki Centar Banja Luka Prof. dr Rade Vilendei roen je 1947. godine u Mašiima, opština Gradiška, Republika Srpska, BiH. Medicinski fakuletet je završio u Zagrebu 1971. godine. U toku studija je radio kao demonstrator na Katedri za ziologiju. Od 1971. do 1974. godine radio u Službi za zaštitu zdravlja djece i omladine u Medicinskom centru Bos. Gradiška. Rad nastavlja u Domu zdravlja Kneževo. Specijalizaciju iz ginekologije i akušerstva završio je u Medicinskom centru Banja Luka 1978. godine. Kao specijalista ginekolog radio je u porodilištu Klinike za ginekologiju i akušerstvo u Banjaluci, potom na Odjeljenju patološke trudnoe, kao šef prijemno-dijagnostikog odsjeka, te od 1992. go- dine kao šef porodilišta. Od 2001. do 2006. godine bio je na funkciji naelnika Klinike za ginekologiju i akušerstvo, a potom je šef Odjeljenja za Akušerstvo sa neonatologijom. Magistrirao je 1985. god. na Medicinskom fakultetu u Zagrebu, a doktorirao 1999. godine na Medicinskom fakultetu u Beogradu. U zvanje vanrednog profesora na predmetu Ginekologija je izabran 2005. godine. Od 2000. godine je predsjednik Udruženja ginekologa i opstetriara Republike Srpske. Potpredsjednik je Udruženja ginekologa i akušerstva Srbije, Crne Gore i Republike Srpske od 2008. godine. Do sada kao autor ili koautor objavio 70 strunih i naunih radova u domaim i stranim asopisima i zbornicima. AKTIVNOSTI KOMORE 15 AKTIVNOSTI KOMORE 16 Povelja za naučno-istraživački rad: Dr sc. med. Lala ekli, KC I. Sarajevo, Klinike i bolnike službe u Kasindolu Dr sc. med. Lala ekli roena je 1976. godine u Sarajevu. Medicinski fakultet je završila 1999. godine u Novom Sadu. Od 1999. godine radi u Klinikom centru Istono Sarajevo Klinike i bolnike službe u Kasindolu. Trenutno obavlja funkciju šefa Onog odjela „Kasindo“ u Klinikom centru Istono Sarajevo. Specijalizaciju iz oblasti oftalmologije završila je 2003. godine. Magistrirala i doktorirala je na Medicinskom fakultetu u Novom Sadu. Kao autor objavila je 13 radova iz oblasti oftalmologije. lan je Nacionalnog medicinskog odbora pri Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite RS od marta 2000. godine, Nacionalnog odbora iz oftalmologije od decembra 2003. godine i International council of ophtamology od marta 2003. godine. Povelja za naučno-istraživački rad: Mr sc. med. Rajkica Bambulovi-Petrovi, Opšta bolnica Doboj Mr sc. med. Rajkica Bambulovi-Petrovi je roena 1961. godine u Osjeanima Donjim, opština Doboj. Medicinski fakultet je završila u Tuzli 1989 godine. Od 1989. godine do 1993. godine zaposlena je u RMC “23 avgust” Dom zdravlja Doboj kao doktor medicine u Službi opšte medicine, a potom u Službi za patronažno i kuno lijeenje. Od 1993. godine do danas radi na Internom odjeljenju Opšte bolnice Doboj. Od 2002. godine radi kao šef Odsjeka “B” u Službi za unutrašnje bolesti Opšte bolnice Doboj. Specijalizaciju iz interne medicine je završila 1997. godine, a subspecijalizaciju iz gastroenterohepatologije 2002. godine na Medicinskom fakultetu u Beogradu. Magistrirala je 2005. godine na Medicinskom fakultetu u Banjoj Luci. Objavila je više strunih radova i monograja. Povelja za naučno-istraživački rad: Mr sc. med. Sanja Mari, KC I. Sarajevo, Klinike i bolnike službe u Foi Mr sc. med. Sanja Mari roena je 1967. godine u Foi. Medicinski fakultet završila 1991. g. u Sarajevu. Specijalizaciju iz ansteziologije sa reanimatologijom završila 1999. godine na VMA u Beogradu. Od 1999. godine radi kao asistent na Medicinskom fakultetu u Istonom Sarajevu na predmetu hirurgija. Magistrirala je na na Medicinskom fakultetu u Beogradu 2006. godine. Kao autor i koautor objavila je 60 strunih radova i uestvovala u tri projekta od meunarodnog znaaja. Od 1991. godine radi u KC Istono Sarajevo, Klinike i bolnike službe u Foi. Povelja za organizaciju zdravstvene službe: Dr Tanja Pleša, KC I. Sarajevo, Klinike i bolnike službe u Kasindolu Dr Slobodan Tomani, Dom zdravlja Doboj Dr Jelena Firesku-Govedarica, KC I. Sarajevo, Klinike i bolnike službe u Foi Prim. dr Snežana Gliši, Opšta bolnica Bijeljina Dr Slavica Popovi, Dom zdravlja Prijedor Prim. dr Milan Švraka, Opšta bolnica Gradiška Dr Branislav Kuki, Opšta bolnica Gradiška Mr sc. med. Zoran Aleksi, Kliniki centar Banja Luka Prim. dr Saša Jungi, Kliniki centar Banja Luka Prim. dr Gordana Guzijan, Zavod za transfuzijsku medicinu RS Prim. dr Dobrinka Živani, Zavod za zikalnu medicinu i rehabilitaciju “Dr Miroslav Zotovi” AKTIVNOSTI KOMORE 17 AKTIVNOSTI KOMORE 18 Povelja za primarnu zdravstvenu zaštitu: Prim. dr Dragan aji, Dom zdravlja Sokolac Dr Ankica Popovi-Skenderovi, Opšta bolnica Doboj Dr Milija Cvijetinovi, Dom zdravlja Bijeljina Dr Zemira Ahmi, Dom zdravlja Prijedor Dr Dragoslav Bošnjak, Dom zdravlja Laktaši Prim. dr Dušanka Šukalo, Dom zdravlja Gradiška Prim. dr Slavko Pavi, Banja Luka Povelja za najbolje rezultate postignute na studiju medicine: Dr Helena Mari, Medicinski fakultet Foa Dr Boris Pani, Kliniki centar Banja Luka PRVE LICENCE IZDATE OD 01.11.2010. DO 01.03.2011. GODINE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Jelena aji, Foa Stanko Panti, Banja Luka Vladimir Mra, Banja Luka Jelena Mra, Banja Luka Suzana Milutinovi, Ljubinje Jelena Malinovi, Banja Luka Sanja Jankovi, Banja Luka Ružica Kos, Prijedor Milan Todorovi, Bijeljina Gordana Ljolji-Doli, Banja Luka Ranko Savi, Bijeljina Tatjana Ješi, Laktaši Daliborka Savi, Bijeljina Ana ekli, Istono Sarajevo Dragana Gatari, Banja Luka Borjana Jugovi, Banja Luka Goran Mitrovi, Ugljevik Bojana Savkovi, Gradiška Željka Stjepanovi, Banja Luka Kristina Zrni, Banja Luka Miljan Petkovi, Banja Luka Sran Brstilo, Prijedor 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. Snežana Kojovi, Berkovii Duško urguz, Banja Luka Velibor Simeti, Foa Biljana Trivunevi-Simeti, Foa ore Veljovi, Foa Mirela Guri, Bijeljina Slaviša Mitrovi, Bijeljina Bojana Loza, Foa Goran Popovi, Foa Miloš eri, Foa Zdravko Kalaba, Višegrad Dragana Dabi, Doboj Tatjana Mileševi, Banja Luka Adnan Tabakovi, Derventa Aleksandra Virivijevi, Bijeljina Pavle Arambaši, Banja Luka Biljana Sofreni, Bijeljina Sonja Bobi, Banja Luka Nina uri, Banja Luka Sanja Imamovi, Kotor Varoš Jela Aimovi, Banja Luka Biljana Ivankovi, Bijeljina AKTIVNOSTI KOMORE 19 AKTIVNOSTI KOMORE 20 SASTANCI KOMISIJA KOMORE DOKTORA MEDICINE RS - Komisija mladih ljekara, 07.02.2011. godine Komisija za kontinuiranu medicinsku edukaciju, 16.12.2010. godine Komisija za struni nadzor, 07.12.2010. godine Komisija sa saradnju sa državnim organima, 26.11.2010. godine Komisija za priznanja i nagrade, 17.11.2010. godine Komisija mladih ljekara, 16.11.2010. godine MENTORSTVO UZ NOVČANU NAKNADU N a sastanku Komisije mladih ljekara, održanoj 07.02.2011. godine, ponovo se raspravljalo o problemu mentorstva. „Kada smo na klinikama pitali kolege specijaliste ko bi htio da bude mentor - svi smo dobili isti odgovor ili bolje reeno pitanje: za koje pare?“ - kaže predsjednik Komisije dr Bojan Kozomara. „lanovi Komisije smatraju da je prekomplikovano mijenjanje mentora koje dodjeljuje Ministarstvo, pa smo se saglasili da dodijeljeni mentor to i ostane, a da se van toga na klinikama na kojima rade i specijaliziraju mladi ljekari pronae specijalista koji e ih uiti. Naravno, mora se sistemski riješiti plaanje mentora. Mentore trebaju odreivati specijalistika udruženja, pošto ona imaju uvid u znanja i vještine svojih lanova.“ Na sastanku Komisije donesena je odluka da se krajem maja mjeseca ove godine održi jednodnevni okrugli sto na temu «Položaj mladih ljekara u zdravstvenom sistemu 21. vijeka». VIJESTI IZ REGIONA 21 Medicinski fakultet Foča UPISANA 18. GENERACIJA STUDENATA M edicinski fakultet u Foi, ve 18 godina, organizuje nastavu na etiri studijska programa: Medicina, Stomatologija, Specijalna edukacija i rehabilitacija i Zdravstvena njega. U tekuoj školskoj godini Medicinski fakultet u Foi je upisalo 80 studenata na studijskom programu Medicina, 55 je upisano na studijski program Stomatologija, 35 na studijski program Specijalna edukacija i rehabilitacija, a 50 studenata na studijski program Zdravstvena njega. Na ovom Fakultetu studiraju studenti iz Republike Srpske, Federacije BiH, Srbije i Crne Gore, Hrvatske. Nastava se izvodi u zgradi Medicinskog fakulteta koja raspolaže svim sadržajima neophodnim za kvalitetno izvoenje fakultetske nastave. Na oko 5000 kvadratnih metara, koliko iznosi površina iskoristivog prostora u zgradi, nalazi se 5 amfiteatara i 9 uionica opremljenih video projektorima, 2 biohemijske laboratorije, anatomska, mikroskopska i sala za klinike vještine, dva raunarska centra sa stalnom internet vezom, itaonica, te biblioteka sa oko 8000 bibliotekih Od skromnih, ratnih, poetaka 1993. godine, pa do danas, Fakultet je postao ozbiljna akademska institucija na koju je do sada upisano 2623 studenta jedinica strune medicinske literature. Nastavno – kliniku praksu obezbjeuje Opšta bolnica u Foi, a sama zgrada Fakulteta se nalazi u krugu bolnice. Pored toga, ovu univerzitetsku cjelinu ini i studentski internat, te sportski tereni namijenjeni za rekreaciju. Nastavni kadar fakulteta ini 40 nastavnika i 64 saradnika u radnom odnosu, te 94 honorarno angažovana nastavnika i saradnika. Pored studija prvog ciklusa, Fakultet je organizovao i studije drugog ciklusa. Do sada je na Medicinskom fakultetu u Foi magistriralo 24 doktora medicine i stomatologije, a odbranjeno je 17 doktorskih disertacija. Fakultet organizuje i strune skupove, seminare, naune simpozijume sa meunarodnim uešem. Pored toga, Medicinski fakultet u Foi obavlja i izdavaku djelatnost i pokreta je strunog asopisa Biomedicinska istraživanja, iji je prvi broj u pripremi. Zvanini web sajt Fakulteta se nalazi na adresi: www.mf-foca.com. VIJESTI IZ REGIONA 22 DRUŽENJE U DOBROJ ATMOSFERI R ISTOČNO SARAJEVO PRIJEDOR egionalni zborovi doktora medicine RS organizovali su i ove godine praznina druženja ljekara. Opušteni razgovori uz skromne zakuske bili su dobar nain da se oprosti od stare i s puno dobrih želja ue u novu godinu. Predsjednice zborova iz Istonog Sarajeva i Prijedora, dr Tanja Pleša i dr Vesna Vukoti, poslale su nam fotograje na kojima je vidljiva dobra atmosfera. Tom prilikom u Prijedoru su dr Ljiljani Miljuš i dr Aleksandru Bereti (posthumno) uruene ranije dodijeljene nagrade Komore. Iz drugog ugla MEDICINA I POLITIKA (mali osvrt na ulogu ljekara u politici) Da li su medicina i politika poput dvije paralelne linije koje vode ostvarenju razliitih i nepovezanih misija ili bi trebalo, ako ve ne, da se nadopunjuju u ostvarivanju zajednikog cilja? Kolika je i kakva treba da bude uloga ljekara u politici? R udolf Virchov, njemaki patolog, je sa samo 26 godina, 1847. ve postao jedan od najveih naunika u Njemakoj. Od Virchova je zatraženo da ispita epidemiju tifusa koja je izbila u Gornjoj Šleziji (Poljska). Virchov je zakljuio da je uzrok epidemije:“Loše upravljanje berlinske vlade“.Virchov predlaže punu demokratiju za Šleziju, omoguavanje poljskog kao zvaninog jezika regiona, odvajanje crkve od države, prebacujui teret oporezivanja od siromašnih na bogate, program za izgradnju puteva, poboljšanje poljoprivrede, kao i osnivanje zemljoradnikih zadruga. Kao što se i oekivalo, u Berlinu je izvještaj Virchova iznervirao Savet koji ga je iskritikovao za pravljenje politikog izvještaja a ne naunog. Tada je Rudolf Virchov formirao svoju uvenu izjavu, koja je ostala do danas: “Medicina je društvena (socijalna) nauka i politika nije ništa drugo nego „medicina pisana velikim slovima“, tj. medicina je društvena nauka i politika nije ništa drugo nego dio velike iz drugog ugla 23 iz drugog ugla 24 medicinske nauke. On je kategoriki rekao da, ako medicina treba da bude uspješna, onda mora da bude dio politikog i društvenog života, jer bolesti su izazvane defektima (poremeajima) u društvu. Naglasio je da: „Ako je bolest izraz individualnog života pod nepovoljnim okolnostima, onda epidemija mora da bude pokazatelj masovnog poremeaja (masovnih nepovoljnih okolnosti). Može li se rei da je zajedniki cilj medicine i politike opstanak ovjeka i ovjeanstva, doduše iz nešto razliitih uglova? Dva pristupa, a isti cilj? Jednostavnim rjenikom, suština medicine je postizanje zikog, mentalnog i socijalnog blagostanja pacijenta. Slino, glavna svrha politike je društveno-ekonomsko dobro i unapreenje ovjeka i društva. Medicina se bavi zdravim životom, pruža olakšanje umiruim pacijentima, pruža vitalnost slabima i osobama narušenog zikog zdravlja. Ukljuuje i odnos povjerenja izmeu ljekara i pacijenta. S druge strane politika je forum za društveni ugovor izmeu politiara i ljudi. Glasovi se razmjenjuju za takve politike performanse koje trebaju dovesti do društveno-ekonomskog napretka. Drugim rijeima, politika, baš kao i medicina, trebalo bi da bude asno zanimanje jer politiki cilj bi trebao biti humanost. Meutim, zbog naina koji se praktikuje u politici, teško da se može povezati sa plemenitom svrhom i javnom svijesti. Politiari se ne doživljavaju, za razliku od ljekara, kao samopoštovani ljudi koji rade ugledan posao, nego više kao ambiciozni, pohlepni ljudi koji oajniki traže vlast i lino bogatstvo. Da li su ove negativne percepcije samo posljedica djelovanja politikih aktera? Dr Danijela Todorovi-Grbi Na osnovu lana 31. taka 9. i lana 36. Statuta Komore doktora medicine Republike Srpske, a u vezi sa Odlukom o formiranju Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju doktora medicine Republike Srpske od dana 21.05.2010. godine, Skupština Komore doktora medicine Republike Srpske na sjednici održanoj dana 26. novembra 2010. godine donijela je PRAVILNIK o kontinuiranoj medicinskoj edukaciji i kontinuiranom profesionalnom razvoju I. OPŠTE ODREDBE lan 1. Ovim Pravilnikom o kontinuiranoj medicinskoj edukaciji i kontinuiranom profesionalnom razvoju (u daljem tekstu: Pravilnik) utvruju se naela, sadržaj, nain, postupak, rokovi i dužina trajanja kontinuirane medicinske edukacije i kontinuiranog profesionalnog razvoja, kriterijumi na osnovu kojih se vrši akreditacija programa, kao i druga pitanja od znaaja za sprovoenje kontinuirane medicinske edukacije i kontinuiranog profesionalnog razvoja (u daljem tekstu jednim imenom: kontinuirana medicinska edukacija). lan 2. Doktori medicine imaju pravo i obavezu da u toku rada kontinuirano prate razvoj medicinske nauke, kao i drugih odgovarajuih nauka, te da se struno i nauno usavršavaju radi održavanja i unapreenja kvaliteta svoga rada. lan 3. Kontinuirana medicinska edukacija podrazumijeva struno i nauno usavršavanje doktora medicine kroz: - kontinuirano praenje razvoja medicinskih nauka; - prikupljanje i sticanje novih znanja i vještina; - ueše na strunim i naunim skupovima; - ueše na kongresima, konferencijama, simpozijumima, seminarima, kursevima i drugim programima kontinuirane medicinske edukacije. II. NAELA KONTINUIRANE MEDICINSKE EDUKACIJE lan 4. Usavršavanje doktora medicine predstavlja kontinuirani proces, koji ne prestaje završetkom studija ili specijalizacije, ve predstavlja trajni proces nastavljen kroz programe kontinuirane medicinske edukacije. Usavršavanje strunih znanja i vještina u oblasti medicine, ne predstavlja samo pravo ve i obavezu svih doktora medicine. Unapreenje kvaliteta rada kroz kontinuiranu medicinsku edukaciju zasniva se na slijedeim naelima i postulatima: - dostupnost strunog usavršavanja svima, odnosno ukljuivanje svih doktora medicine u žute strane 25 žute strane 26 - - - program kontinuirane medicinske edukacije; jedinstvenost medicinske doktrine, što znai da medicinska saznanja moraju biti svojina svih doktora medicine koji obavljaju poslove zdravstvene zaštite na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou; nauna osnovanost i savremenost kontinuirane medicinske edukacije, kao i informisanost o novim svjetskim dostignuima iz oblasti medicinskih nauka; osposobljenost doktora medicine prema svjetskim standardima; slobodan izbor u postupku kontinuirane medicinske edukacije kroz mogunost i pravo svakog doktora medicine na slobodan izbor sadržaja i oblika kontinuirane medicinske edukacije. III. VRSTE, SADRŽAJ I NAIN KONTINUIRANE MEDICINSKE EDUKACIJE lan 5. Doktori medicine mogu se struno usavršavati kroz razliite vrste kontinuirane medicinske edukacije i to: uešem na kongresima/konferencijama, simpozijumima i drugim oblicima strunih sastanaka, uešem na kursevima, semi- narima, putem studijskih boravaka, objavljivanjem lanaka u strunim i naunim asopisima ili publikacijama i rješavanjem testova u pisanoj ili elektronskoj formi. U sadržaj kontinuirane medicinske edukacije ukljueno je sticanje naziva primarijus, odbrana magistarskog rada i doktorske disertacije, sticanje statusa specijaliste odnosno užeg specijaliste, prijava nuspojava lijekova, praktinim radom u svrhu medicinskog usavršavanja te mentorstvom tokom specijalizacije, stažiranja, kao i drugim oblicima praktinog medicinskog usavršavanja. 3.1. Kongres/konferencija lan 6. Kongres/konferencija je skup koji sveobuhvatno obrauje neki specini medicinski problem ili više problema u odreenoj medicinskoj struci, koji se isprepliu i za koje postoji zajedniki interes uesnika. Kongres/konferencija mora sadržati plenarna nauno-istraživaka ili struna predavanja kao uvod u temu koja e se dalje obraivati na predavanjima, radionicama, okruglim stolovima, poster sekcijama, raspravama i drugim oblicima rada. žute strane 27 Kongres/konferencija može biti domai, domai sa meunarodnim uešem i meunarodni. Domai kongres/konferencija s meunarodnim uestvovanjem mora imati najmanje dva predavaa iz inostranstva. Meunarodni kongres/konferenciju može organizovati strano ili domae struno ili nauno društvo, ili neka druga odgovarajua institucija. Meunarodni kongres/konferencija, koju organizuje domae struno ili nauno društvo, mora imati barem tri predavaa iz inostranstva. Kongresi/konferencije se održavaju periodino u pravilnim razmacima. Domai kongres/konferencija održava se na teritoriji Republike Srpske i Bosne i Hercegovine. 3.2. Simpozijum lan 7. Simpozijum je struno - nauni sastanak koji se bavi užom temom iz biomedicine i/ili zdravstva. Simpozijum mora imati uvodno predavanje strunjaka za tu temu, usmena izlaganja, radionice ili postere uz mogunost rasprave. Simpozijum može biti domai, domai s meunarodnim uestvovanjem i meunarodni. Domai simpozijum ima samo domae uesnike i organizuje se na teritoriji Republike Srpske i Bosne i Hercegovine. Domai simpozijum s meunarodnim uestvovanjem mora imati najmanje jednog predavaa iz inostranstva. Meunarodni simpozijum u Republici Srpskoj može organizovati neko meunarodno, ali i domae struno ili nauno društvo, kao i druge odgovarajue institucije. Meunarodni simpozijum mora imati najmanje dva predavaa iz inostranstva. 3.3. Kursevi i seminari lan 8. Kursevi i seminari kontinuirane medicinske edukacije predstavljaju organizovanu nastavu iz užeg podruja neke medicinske specijalnosti. Mogu biti domai, koji se organizuju na teritoriji Republike Srpske i Bosne i Hercegovine, i meunarodni, koji se organizuju van granica države, a prema vrijednosti se mogu podijeliti u tri kategorije. 3.3.1. Kursevi I kategorije lan 9. Na kursu I kategorije odreena tema mora biti obraena i prezentovana na savremeni nain žute strane 28 s najnovijim podacima iz svjetske literature, a predavai moraju biti strunjaci odreenog podruja koje se obrauje na kursu ili seminaru. Pojedino predavanje ne može trajati krae od 15 minuta. Kurs I kategorije mora imati pisani materijal, po mogunosti in extenso. Na kraju kursa mora postojati pismeni ili usmeni ispit, ili mogunost rješavanja konkretnog problema. Ukupno trajanje kursa I kategorije ne smije biti krae od 20 školskih sati (1 sat = 45minuta). Meunarodni kurs I kategorije mora imati najmanje tri predavaa iz inostranstva. 3.3.2. Kursevi II kategorije lan 10. Na kursu II kategorije tema mora biti obraena i prezentovana na savremen nain sa najnovijim podacima iz svjetske literature, a predavai moraju biti strunjaci odreenog podruja koje se obrauje na kursu. ispit. Ukupno trajanje kursa II kategorije ne smije biti krae od 10 školskih sati (1 sat = 45minuta). Meunarodni kurs II kategorije mora imati najmanje dva predavaa iz inostranstva. 3.3.3. Kursevi III kategorije lan 11. Na kursu III kategorije tema mora biti obraena i prezentovana na savremeni nain s najnovijim podacima iz svjetske literature, a predavai moraju biti strunjaci odreenog podruja koje se obrauje na kursu. Pojedino predavanje ne može trajati krae od 15 minuta. Kurs III kategorije ne mora imati pisani materijal. Kurs III. kategorije ne mora imati ispit. Ukupno trajanje kursa III kategorije ne smije biti krae od 6 školskih sati (1 sat = 45minuta). Meunarodni kurs III kategorije mora imati najmanje jednog predavaa iz inostranstva. 3.4. Rješavanje testova u elektronskom obliku Pojedino predavanje ne može trajati krae od 15 minuta. Kurs II kategorije mora imati pisani materijal za koji je preporuljivo da bude in extenso. Kurs II kategorije ne mora obavezno imati lan 12. Pod testom u elektronskom obliku podrazumijeva se test prethodno odobren od Centra za žute strane 29 kontinuiranu medicinsku edukaciju, koji mora sadržati najmanje deset (10) pitanja. Da bi test bio ocijenjen pozitivno, kandidat mora ispravno odgovoriti najmanje na 60 % pitanja iz testa. Svaki pozitivno riješen test boduje se sa jednim bodom. Organizatori testova dužni su s Komorom doktora medicine RS zakljuiti ugovor o saradnji kojim e se denisati meusobna prava i obaveze. IV. SPROVOENJE POSTUPKA KONTINUIRANE EDUKACIJE lan 13. Teme kontinuirane medicinske edukacije potvruje Izvršni odbor Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju (u daljem tekstu: Izvršni odbor). Nadležni organ dužan je vrednovati svaki prijavljeni oblik kontinuirane medicinske edukacije odreivanjem odgovarajueg broja bodova, a svaki doktor medicine dužan je te bodove uredno sakupljati. lan 14. Postupak procjene kvaliteta programa kontinuirane medicinske edukacije (u daljem tekstu: akreditacija programa) od strane Izvršnog odbora vrši se ako: 1) se radi o programu usavršavanja znanja, vještine i strunosti polaznika; 2) se program zasniva na najnovijim znanjima i dostignuima struke; 3) obrauje teme od veeg socijalno – medicinskog znaaja; 4) doprinosi unapreenju kvaliteta strunog rada; 5) je jasno denisana tema, ciljna grupa, vrsta i trajanje programa; 6) je predava akreditovanog programa/ strunog skupa lice koje ima najmanje visoku strunu spremu i najmanje pet godina radnog iskustva u struci, doktor medicine ima zvanje specijaliste, a lica koja imaju završenu višu ili srednju strunu spremu najmanje 10 godina radnog iskustva u struci; 7) Organizator mora da ima razvijen sistem evidencije prisustvovanja, sistem provjere znanja, sistem evaluacije organizovanog skupa, sistem za uvanje dokumentacije, kao i druga pitanja znaajna za akreditaciju programa. Izvršni odbor Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju vrednuje svaki prijavljeni program kontinuirane medicinske edukacije dodjeljivanjem odgovarajueg broja bodova. žute strane 30 lan 15. Postupak kontinuirane medicinske edukacije mogu sprovoditi fakulteti, škole zdravstvene struke, zdravstvene ustanove, privatna praksa, udruženja i ustanove, instituti, farmaceutske kompanije i pojedinci (u daljem tekstu: Organizatori). lan 16. Fizika ili pravna lica koja namjeravaju organizovati akreditovani program/struni skup moraju najkasnije petnaest (15) dana prije održavanja istog prijaviti skup Izvršnom odboru. Prijava se vrši iskljuivo putem odgovarajueg obrasca Komore doktora medicine Republike Srpske kojeg u pisanom ili elektronskom obliku Organizator skupa dostavlja Izvršnom odboru Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju. U prijavi akreditovanog programa/strunog skupa taksativno su navedeni podaci koje Organizator mora ispuniti kako bi se mogla donijeti odluka o kategorizaciji strunog skupa, akreditovanog programa i broju bodova za aktivne i pasivne uesnike, odnosno predavae i slušaoce. Prilikom ispunjavanja prijave, Organizator je dužan posebno obrazložiti satnicu strunog skupa te navesti oblik ispita (pismeni/usmeni) ukljuujui i broj pitanja, ukoliko se radi o pismenom ispitu, kao i dati informacije o postojanju i visini kotizacije. lan 17. Nepotpuno ili pogrešno ispunjene prijave akreditovanog programa/strunog skupa Izvršni odbor nee uzeti u razmatranje, a nepravilno ispunjenu prijavu e vratiti Organizatoru na dopunu. Organizatoru e se ostaviti rok od tri dana za ispravku ili dopunu prijave. Ukoliko ni u dodatnom roku Organizator ne ispravi prijavu, smatrae se da istu nije ni podnio. lan 18. Odluka Izvršnog odbora o kategorizaciji akreditovanog programa/strunog skupa i broju bodova za predavae i uesnike dostavlja se Organizatoru u pisanom obliku. Protiv ove odluke Organizator može podnijeti žalbu Programskom savjetu Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju u roku od osam (8) dana od dana prijema pisanog otpravka odluke. žute strane 31 V. lan 21. DEFINISANJE KOTIZACIJE lan 19. Organizator je dužan da prilikom podnošenja prijave akreditovanog programa/strunog skupa, kako je predvieno u lanu 15. stav 3 ovog Pravilnika, obavijesti Izvršni odbor o postojanju i visini kotizacije. Izvršni odbor, uzimajui u obzir postojanje i visinu kotizacije za prijavljeni program i/ili struni skup, donosi odluku o visini naknade koju Organizator plaa Komori doktora medicine RS za održavanje istog. lan 20. Definisanje naina i uslova plaanja, kao i visine kotizacije, visine naknada za izdavanje potvrda o uešu na skupovima, kao nain izdavanja potvrda regulisae se posebnim aktom, Procedurom o plaanju kotizacije. Centar za kontinuiranu medicinsku edukaciju izdaje potvrdu o uestvovanju na akreditovanim programima i strunim skupovima, bodovanim od strane Izvršnog odbora. Potvrda se izdaje doktorima medicine kao dokaz o sakupljenim bodovima u postupku obnavljanja licence. lan 22. Potvrda sadrži sljedee podatke: službeni naziv Organizatora, naziv teme, mjesto i datum održavanja, broj dodijeljenih bodova za uestvovanje, ime, prezime i broj licence doktora medicine kome se izdaje potvrda, - peat i potpis Organizatora, - peat i potpis Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju. - lan 23. Izvršni odbor dužan je donijeti Proceduru o plaanju kotizacije u roku od šest (6) mjeseci od dana stupanja na snagu ovog Pravilnika. Potvrda se izdaje nakon što Izvršni odbor donese odluku o kategorizaciji i vrednovanju skupa, te poslije uplate iznosa kotizacije, a u svemu u skladu sa Procedurom o plaanju kotizacije. žute strane 32 VI. PROVJERA STRUNOSTI I SISTEM BODOVANJA lan 24. Sistem bodovanja kontinuirane medicinske edukacije, prema nainu usavršavanja, vrši se na sljedei nain: 6.1. Ueše na kongresima Redni broj 1. Kongres meunarodni kongres Vrednovanje u bodovima Ueše aktivno ueše usmena prezen- prvi autor – 18 bodova tacija ostali – 10 bodova poster prvi autor – 16 bodova ostali - 9 bodova 2. domai kongres sa meunarodnim uešem 3. domai kongres 4. ueše u organizacionom ili naunom odboru kongresa pasivno ueše usmena prezentacija aktivno ueše poster 8 bodova prvi autor – 15 bodova ostali – 8 bodova prvi autor – 13 bodova ostali - 7 bodova pasivno ueše usmena prezentacija aktivno ueše poster 6 bodova prvi autor – 12 bodova ostali – 7 bodova prvi autor – 8 bodova ostali – 6 bodova 5 bodova pasivno ueše 10 bodova žute strane 33 Pasivno ueše na kongresu koje podrazumijeva prisustvo na predavanjima, dokumentuje se potvrdom o prisustvu i štampanim sažetkom ra- da, a aktivno ueše podrazumijeva prezentaciju rada u vidu postera ili usmenu prezentaciju. 6.2. Ueše na simpozijumima Redni broj 1. 2. 3. 4. Simpozijum meunarodni simpozijum domai simpozijum sa meunarodnim uešem domai simpozijum aktivno ueše pasivno ueše aktivno ueše pasivno ueše aktivno ueše pasivno ueše ueše u organizacionom ili naunom odboru simpozijuma Pasivno ueše na simpozijumu koje podrazumijeva prisustvo na predavanjima, dokumentuje se potvrdom o prisustvu i štampanim sažetkom Vrednovanje u bodovima 14 bodova 7 bodova 12 bodova 6 bodova 10 bodova 5 bodova Ueše 6 bodova rada, a aktivno ueše podrazumijeva prezentaciju rada u vidu postera ili usmenu prezentaciju. 6.3. Uestvovanje na kursevima Redni broj Meunarodni kurs 1. Kurs prve kategorije 2. Kurs druge kategorije 3. Kurs tree kategorije Ueše predava slušalac predava slušalac predava slušalac Vrednovanje u bodovima 20 bodova 10 bodova 15 bodova 7 bodova 10 bodova 5 bodova žute strane 34 Redni broj Domai kurs 1. Kurs prve kategorije 2. Kurs druge kategorije 3. Kurs tree kategorije Ueše predava slušalac preda va slušalac predava slušalac Vrednovanje u bodovima 12 bodova 6 bodova 10 bodova 5 bodova 8 bodova 4 bodova 6.4. Studijski boravci Redni broj Studijski boravci 1. U Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini sa mentorom 2. U inostranstvu sa mentorom Studijski boravak dokumentuje se potvrdom izdatom i potpisanom od strane direktora zdravstvene ustanove u kojoj je obavljen studijski bo- Vrednovanje u bodovima 3 boda sedmino 5 bodova sedmino ravak, kao i potvrdom mentora. Prilikom vrednovanja uzima se u obzir svaka zapoeta sedmica boravka. 6.5. Struni sastanci Redni broj Struni sastanci 1. Struni sastanci u zdravstvenoj ustanovi 2. Struni sastanci u zdravstvenoj ustanovi sa predavaem po pozivu 3. Struni sastanci u okviru udruženja 4. Godišnji struni sastanak u okviru strukovnog udruženja u RS u BiH 5. Struni sastanak koji organizuju i/ili nansiraju farmaceutske kompanije Vrednovanje u bodovima predava - 2 boda slušalac - 1 bod predava – 3 boda slušalac – 2 boda predava – 6 bodova slušalac – 3 boda predava – 7 bodova slušalac – 4 boda predava – 4 boda slušalac – 2 boda žute strane 35 Struni sastanci ne mogu trajati manje od jednog sata. Prisustvo strunim sastancima dokazuje se potvr- dom izdatom i potpisanom od strane direktora zdravstvene ustanove, odnosno predsjednika udruženja. 6.6. Rješavanje testova u elektronskom obliku Rješavanje testova u elektronskom obliku 1 bod 6.7. Publikacije R.b. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Nauni i struni lanci lanak objavljen u asopisu koji se citira u „Current contents“ ili „Science citation index“ lanak objavljen u asopisu koji se citira u „Index medicus“ ili „Excerpta medica“ Štampan u stranim neindeksiranim publikacijama Štampan u domaim neindeksiranim publikacijama Knjiga - udžbenik Knjiga - monograja Urednik knjige Poglavlje u knjizi U svakom pojedinanom sluaju vrši se bodovanje autorstva odnosno uredništva, o emu se Prvi autor Vrednovanje u bodovima Ostali autori 60 bodova po 30 bodova 40 bodova po 20 bodova 20 bodova po 10 bodova 15 bodova po 7 bodova do 60 bodova do 40 bodova do 40 bodova 30 bodova po 20 bodova izdaje potvrda. 6. 8. Nauni stepeni Doktorat nauka Magisterij nauka 30 bodova 15 bodova žute strane 36 6.9. Specijalizacije Specijalistiki ispit Subspecijalistiki ispit Mentorstvo za specijalizacije 20 bodova 15 bodova 20 bodova 6.10. Primarijat Primarijat 10 bodova 6.11. Prijava nuspojava lijekova Prijava nuspojava lijekova Priznavanje bodova za svaku prijavljenu nuspojavu obavlja se na osnovu izvještaja Agencije za lijekove koji se dostavlja Izvršnom odboru Cen- 2 boda tra za kontinuiranu medicinsku edukaciju jednom godišnje. 6.12. Projekti Redni broj 1. 2. 3. 4. Projekti Nosilac projekta republikog znaaja Ueše u republikim projektima Nosilac meunarodnog projekta Ueše u meunarodnom projektu Vrednovanje u bodovima 10 bodova 5 bodova 20 bodova 10 bodova 6.13. Meunarodno priznata nova metoda u dijagnostici ili terapiji Redni broj 1. 2. Meunarodno priznata nova metoda u dijagnostici ili terapiji Uvoenje novih metoda u dijagnostici ili terapiji 60 bodova 30 bodova žute strane 37 6.14. Ostali naini kontinuirane medicinske edukacije Izvršni odbor može, nakon dobro obrazloženog prijedloga, dodijeliti godišnje najviše deset (10) bodova za uestvovanje u nekim novim oblicima kontinuirane medicinske edukacije, a koji nisu posebno denisani ovim Pravilnikom. VII. ROKOVI KONTINUIRANE MEDICINSKE EDUKACIJE lan 27. lan Komore koji u skladu sa Zakonom o radu koristi pravo na neplaeno odsustvo, porodiljsko odsustvo ili bolovanje, te iz objektivnih razloga ne uestvuje u postupku kontinuirane medicinske edukacije, ne podliježe obavezi prikupljanja bodova za period u kome je bio odsutan, odnosno produžava mu se rok za obnavljanje licence u istom vremenskom periodu koji se podudara sa trajanjem opravdanog odsustva. lan 28. lan 25. Doktori medicine su obavezni svakih pet godina obnavljati dozvolu za samostalan rad (u daljem tekstu: licencu) a po svemu u skladu sa ovim Pravilnikom. Radi kontinuiteta medicinske edukacije, a u cilju obnavljanja licence, doktori medicine moraju za denisani period od 5 godina sakupiti najmanje 60 bodova, od kojih 36 (60%) treba da budu vezani za profesionalnu djelatnost koju obavljaju, a za koju se izdaje, odnosno obnavlja licenca. lan 26. lan Komore koji je stekao nastavniku titulu na Medicinskom fakultetu (docent, vanredni ili redovni profesor) obnavlja licencu bez provjere znanja i sposobnosti, do kraja izbora u zvanje. Ukoliko doktor medicine iz objektivnih razloga nije uspio sakupiti dovoljan broj bodova u postupku kontinuirane medicinske edukacije, dužan je da pristupi provjeri znanja pred Ispitnom komisijom koju obrazuje Izvršni odbor Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju. VIII. ZAVRŠNE ODREDBE lan 29. Ovaj Pravilnik stupa na snagu i proizvodi pravna dejstva od 01. januara 2011. godine, a bie objavljen na oglasnoj tabli i internet stranici Komore doktora medicine Republike Srpske. Broj: 440/10 Banja Luka, 26.11.2010. god. Predsjednik Komore doktora medicine Republike Srpske Doc. dr Momilo Biukovi žute strane 38 Na osnovu lana 31. taka 9. i lana 36. Statuta Komore doktora medicine Republike Srpske, a u vezi sa Odlukom o formiranju Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju doktora medicine Republike Srpske od dana 21.05.2010. godine, Skupština Komore doktora medicine Republike Srpske na sjednici održanoj dana 26. novembra 2010. godine donijela je POSLOVNIK O RADU CENTRA ZA KONTINUIRANU MEDICINSKU EDUKACIJU DOKTORA MEDICINE REPUBLIKE SRPSKE I. OPŠTE ODREDBE II. OSNOVNE AKTIVNOSTI CENTRA lan 1. lan 3. Polazei od postulata i naela koji proizilaze iz Zakona o zdravstvenoj zaštiti Republike Srpske, statutarnih ciljeva i zadataka Komore doktora medicine Republike Srpske, kao i Strategije razvoja zdravstvenog sistema u Republici Srpskoj, Izvršni odbor Komore doktora medicine na sjednici održanoj 21.05.2010. godine donio je Odluku o formiranju Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju doktora medicine Republike Srpske (u daljem tekstu: Centar). Osnovne aktivnosti Centra su: - planiranje oblika i obima kontinuirane medicinske edukacije doktora medicine Republike Srpske; - saradnja sa svim sistemima kontinuirane medicinske edukacije u zemlji i inostranstvu; - saradnja na meunarodnim projektima u oblasti edukacije; - registracija svih organizatora kontinuirane medicinske edukacije u Republici Srpskoj; - formiranje i voenje Nacionalnog registra organizatora kontinuirane medicinske edukacije; - nadzor nad programima kontinuirane medicinske edukacije u zdravstvenom i obrazovnom sistemu Republike Srpske i podnošenje inicijativa za dopunu i lan 2. Ovim Poslovnikom o radu Centra za kontinuiranu medicinsku edukaciju doktora medicine Republike Srpske (u daljem tekstu: Poslovnik), ureuju se osnovne aktivnosti Centra, organi Centra, djelokrug rada, prava i dužnosti lanova Centra, organizacija rada strunih službi Centra. žute strane 39 - - - - - - - poboljšanje u programu edukacije; uobliavanje zajednikog sistema kontinuirane medicinske edukacije, licenciranja i akreditacije na nivou Republike Srpske, a u saradnji sa medicinskim fakultetima, zdravstvenim ustanovama, Društvom doktora medicine i specijalistikim udruženjima Republike Srpske; organizacije strunih skupova (seminara, kongresa, kurseva, škola) u cilju stalne edukacje: organizovanje izdavake i informativne djelatnosti za potrebe kontinuirane medicinske edukacije; formiranje trajne baze podataka o održanim edukacijama, kao i stvaranje uslova za njihovo arhiviranje, a u cilju stvaranja Nacionalnog registra programa kontinuirane medicinske edukacije Republike Srpske; predlaganje usklaivanja planova i programa edukacije na osnovu strunih i naunih injenica; podsticanje razvoja medicinske profesije u Republici Srpskoj, kroz edukativne aktivnosti; razmjena literature i cjelokupne pisane i elektronske grae u vezi sa kontinu- - iranom medicinskom edukacijom u domaim i meunarodnim okvirima; ostali poslovi u vezi sa kontinuiranom medicinskom edukacijom. III. ORGANI RUKOVOENJA lan 4. Organe rukovoenja Centra ine: - Rukovodilac Centra; - Programski savjet Centra; - Izvršni odbor Centra; - Sekretarijat Centra. lan 5. Rukovodilac Centra rukovodi radom Centra. Rukovodilac Centra istovremeno obavlja i funkciju predsjednika Programskog savjeta. Rukovodioca Centra bira Izvršni odbor Komore doktora medicine Republike Srpske na sjednici, veinom glasova. Mandat rukovodioca Centra, odnosno predsjednika Programskog savjeta je pet godina, sa mogunošu ponovnog izbora, uz izuzetak zabrane prava na biranje na dva uzastopna mandata. žute strane 40 lan 6. Programski savjet ima 20 lanova, od ega 15 lanova iz Republike Srpske i 5 lanova iz inostranstva, koji se biraju na period od pet godina, sa mogunošu ponovnog izbora, uz izuzetak zabrane prava na biranje na dva uzastopna mandata. U Programski savjet lanovi se biraju po kriteriju ostvarenih profesionalnih, strunih i naunih rezultata rada. Uloga eksperata iz inostranstva u Programskom savjetu iskljuivo je savjetodavnog karaktera. lan 7. lanove Programskog savjeta bira Izvršni odbor Komore doktora medicine Republike Srpske i to rukovodei se sljedeim principima: - 5 lanova - bira se na prijedlog Izvršnog odbora Komore doktora medicine Republike Srpske; - 5 lanova - bira se na prijedlog Društva doktora medicine i specijalistikih udruženja Republike Srpske; - 2 lana - iz reda zaposlenih na medicinskim fakultetima Republike Srpske; - 3 lana - ine najeminentniji strunjaci u oblasti medicine i srodnih nauka iz Republike Srpske, a koji se biraju na prijedlog Izvršnog odbora Komore doktora medicine RS; - 5 lanova – bira se, po pozivu Komore doktora medicine RS, iz reda eksperata iz inostranstva. Programski savjet Centra u najboljem interesu Centra obavlja sljedee poslove i zadatke: - utvruje godišnji program rada i plan aktivnosti Centra; - utvruje strategije obavljanja i razvoja kontinuirane medicinske edukacije u Republici Srpskoj; - donosi strateške odluke o pravcima funkcionisanja Centra; - prati sve programe kontinuirane medicinske edukacije u Republici Srpskoj i predlaže nove oblike edukacije u skladu sa evropskim standardima i normama; - utvruje nansijski plan aktivnosti Centra; - podnosi godišnji izvještaj o radu Izvršnom odboru Komore doktora medicine Republike Srpske; žute strane 41 - donosi sve bitne odluke u vezi sa funkcionisanjem Centra. Godišnji izvještaj o radu Centra usvaja Skupština Komore doktora medicine Republike Srpske na svojoj redovnoj godišnjoj sjednici. lan 8. Programski savjet Centra svoje odluke donosi prostom veinom glasova prisutnih lanova Programskog savjeta. lan 9. Izvršni odbor Centra ima sedam lanova koje bira Izvršni odbor Komore doktora medicine Republike Srpske, na period od pet godina, sa mogunošu ponovnog izbora na osnovu ostvarenih rezultata, uz ogranienje reizbora dva uzastopna mandata. lanovi Izvršnog odbora Centra biraju se po sljedeem principu: - 4 lana - biraju se na prijedlog Komore doktora medicine Republike Srpske; - 3 lana – na prijedlog Društva doktora medicine i specijalistikih udruženja Republike Srpske. lan 10. Izvršni odbor Centra, u skladu sa datim ovlaštenjima, obavlja sljedee poslove i zadatke: - sprovodi odluke Programskog savjeta Centra; - daje saglasnost na sve programe kontinuirane medicinske edukacije; - utvruje prijedloge aktivnosti i odluka koje usvaja Programski savjet; - arhivira grau u vezi sa edukacijom u saradnji sa Strunom službom; - razvija sistem koji podrazumijeva evidenciju prisustva, sistem provjere znanja, sistem evaluacije organizovanog skupa, sistem za uvanje dokumentacije, kao i druga pitanja od znaaja za akreditaciju programa. Izvršni odbor Centra sainjava Izvještaj o radu za period praenja od šest mjeseci; i isti podnosi na usvajanje Izvršnom odboru Komore doktora medicine Republike Srpske. lan 11. Izvršni odbor Centra svoje odluke donosi prostom veinom glasova lanova. žute strane 42 lan 12. Predsjednika Izvršnog odbora Centra bira Izvršni odbor Komore doktora medicine Republike Srpske na period od pet godina, sa mogunošu reizbora sa izuzetkom reizbora na dva uzastopna mandata. Predsjednik Izvršnog odbora Centra dužan je da o svom radu i aktivnostima Odbora obavještava Rukovodioca Centra i Izvršni odbor Komore doktora medicine Republike Srpske. IV. STRUNE I TEHNIKE SLUŽBE lan 13. Poslove strune, pravne i nansijske, izdavake, te administrativno - tehnike pomoi u vezi sa sprovoenjem kontinuirane medicinske edukacije u Republici Srpskoj provodie Sekretarijat Komore doktora medicine Republike Srpske. lan 14. Pravila organizovanja, rada i obaveza Sekretarijata denisana su Statutom Komore Broj: 440/10 Banja Luka, 26.11.2010. god. doktora medicine RS i u cijelosti se primjenjuju u vezi sa provoenjem kontinuirane medicinske edukacije. Ukoliko se ukaže opravdana potreba za dodatno kadrovsko pojaanje u smislu administrativno – tehnike pomoi, prilikom zapošljavanja radnika primjenjivae se direktno odredbe važeeg Zakona o radu Republike Srpske. lan 15. Sve obaveze i odgovornosti, kao i meusobna prava Sekretarijata Komore doktora medicine Republike Srpske i Centra ostvaruju se sporazumom, u cilju unapreenja saradnje i pružanja pomoi Centru. V. ZAVRŠNE ODREDBE lan 16. Ovaj Poslovnik stupa na snagu i proizvodi pravna dejstva od 01. januara 2011. godine, a bie objavljen na oglasnoj tabli i internet stranici Komore doktora medicine Republike Srpske. Predsjednik Komore doktora medicine Republike Srpske Doc. dr Momilo Biukovi 43 Otvaranje klubova lečenih alkoholičara (KLA) u Prijedoru i okolini Klub Ljubija „Loša je ona kua u kojoj se uspeh zaliva ašom, a tuga rasteruje ašom“ Bugarska poslovica P rvi KLA otvoren je 05.02.1967. u Ljubiji na inicijativu dr Davorke Hajdaš i dr Tomislava Švaba, uz svesrdnu materijalnu podršku naelnika Odelenja za upravno-pravne poslove Šepana Tepavevia pri SO Prijedor i strunu podršku prof. V. Hudolina iz Republike Hrvatske. Ubrzo iza toga dolazi do formiranja KLA i u drugim gradovima pa i manjim mestima. KLA u Ljubiji imao je veliku materijalnu i moralnu podršku od direkcije RŽR (rudnici železne rude) koji je obezbedio veoma pristojan prostor za okupljanje rudara na asovima edukacije kao i njihovih porodica. Ljubija je, treba napomenuti, do otvaranja kluba, a i nakon otvaranja Odelenja neuropsihijatrije bila zdravstveno zapuštena zbog nedostatka strunih prola, u prvom planu neuropsihijatara, soc. radnika i psihologa. Zbog toga je bilo uestalih inicidenata kako na radnim mestima rudnika, tako i u gradu i u kafanama. Veliki doprinos dala je socijalna radnica Pavica Cviji koja je uz samopregoran rad, kako prema rudarima tako i prema njihovim porodicama, doprinela apstinenciji alkoholiara. Bila je karika izmeu Odelenja i rudnika. IN MEMORIAM DR BRANKO JELII Šesnaestog januara ove godine napustio nas je dr Branko Jelii, hirurg prijedorske Opšte bolnice, vrstan strunjak, dobar kolega i brižan roditelj. Roen je u Kikindi 22.10.1955. godine. U ranom djetinjstvu s porodicom se doseljava u Banjaluku gdje završava osnovnu i srednju školu. Medicinski fakultet je završio u Novom Sadu, a svoje prvo radno mjesto pronalazi u Domu zdravlja u Sanskom Mostu. Specijalizaciju iz hirurgije okonao je u Klinikom centru u Ljubljani. U toku otadžbinskog rata dr Jelii je meu prvima stekao iskustva ratne hirurgije i osjetio težinu rada u uslovima poljske bolnice. Dobio je visoko priznanje: Krst milosra, dodijeljen od najviših organa Republike Srpske. DR VESNA PLAVŠI etrnaestog februara ove godine, na radnom mjestu, preminula je dr Vesna Plavši, roena 1958. godine u Banjoj Luci. Diplomirala je na Medicinskom fakultetu u Tuzli 1984. godine, a svoj radni vijek vrijedno je provela u prijedorskom Domu zdravlja. Svojim vedrim duhom pomagala nam je da mnoge teške zadatke riješavamo sa lakoom. Bila je lan Izvršnog odbora i Skupštine Komore doktora medicine Republike Srpske. vremeplov Iz knjige Šapat vekova Tomislav Elenkov Arijana Elenkov 45 KME PREDAVANJA BODOVANA OD STRANE CENTRA ZA KME Tema Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske (Odjeljenje medicinskih nauka) - Reproduktivno zdravlje u Republici Srpskoj Udruženje ginekologa i opstretiara Republike Srpske - Epidemiologija malignih oboljenja genitalnih organa - Primjena akušerskih operacija u poroaju Vrijeme održavanja Mjesto održavanja Broj bodova 29. 10. 2010. Banja Luka 3 29-30.10. 2010. Banja Vruica Tesli 3 Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Banja Luka Udruženje neurologa Republike Srpske Klinika za neurologiju, Kliniki centar Banja Luka 05. 11. 2010. Banja Luka Medicinski fakultet Banja Luka - Novine u Parkinsonovoj bolesti Akademik prof. dr Vladimir Kosti, Direktor Instituta za neurologiju KC Srbije, Beograd Udruženje ljekara porodine medicine Republike Srpske 05-06. 11. Banja Vruica - V dani porodine medicine 2010. Tesli Sekcija neonatologa Republike Srpske 07-08. 11. Banja Luka - Reanimacija novoroeneta 2010. Udruženje kardiologa Republike Srpske 12-13. 11. - Zbrinjavanje bolesnika u akutnom infarktu miokarda sa Jahorina 2010. st elevacijom Udruženje pedijatara Republike Srpske 12-14. 11. Jahorina - Odabrane teme iz pedijatrije 2010. Društvo doktora medicine Republike Srpske Udruženje medicinskih mikrobiologa i parazitologa Republike Srpske - Nove i prijetee bolesti Mr sc. dr Aleksandra Šmitran – mikrobiolog, Medicinski fa- 19. 11. 2010. Banja Luka kultet Banja Luka - Novosti u imunološkoj dijagnostici – xMAP tehnologija Mr sc. dr Maja Travar – mikrobiolog, Kliniki centar Banja Luka 3 4 8 6 6 3 KME 46 Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske Društvo doktora medicine Republike Srpske Kliniki centar Banja Luka SIMPOZIJUM: REUMATOIDNI ARTRITIS I OSTEOPOROZA - POVEZANOST, ZNANJA I IZAZOVI - Reumatoidni artritis - rana dijagnostika i modaliteti lijeenja Prof dr Nemanja Damjanov, predsjednik Udruženja reumatologa Srbije - Sadašnjost i perspektive u lijeenju osteoporoze Prof. dr Aleksandar Dimi, predsjednik Udruženja za osteoporozu Srbije - Reumatoidni artritis - faktor rizika za nastanak osteoporoze Doc. dr Nenad Prodanovi, nacionalni koordinator za reumatologiju RS-a Društvo doktora medicine Republike Srpske Udruženje za osteoporozu Republike Srpske Udruženje zijatara Republike Srpske - Biomehanika normalne i osteoporotine kosti Prof. dr Dušan Šuševi, Medicinski fakultet B.Luka - Komplikacije osteoporoze i prevencija padova Prof. dr Gordana Stefanovski, Zavod za zikalnu medicinu i rehabilitaciju “Dr M. Zotovi” Banja Luka - Magnetoterapija u lijeenju osteoporoze Dr sc. med. Tamara Popovi, Institut Mljeanica - Kineziterapija u prevenciji i lijeenju osteoporoze Prim. dr Vera Aksenti, Zavod za zikalnu medicinu i rehabilitaciju “Dr M. Zotovi” Banja Luka Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Trebinje - Savremeni pristup lijeenju multiple skleroze Dr Sanja Grgi, Klinika za neurologiju, Kliniki centar Banja Luka 22. 11. 2010. Banja Luka 3 26. 11. 2010. Banja Luka 3 02. 12. 2010. Trebinje 2 KME 47 Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Banja Luka Udruženje neurologa Republike Srpske EPILEPSIJE - Da li je lamotrigin pravi AEL za sve uzraste Doc. dr Duško Rai, Klinika za neurologiju, Kliniki centar Banja Luka - Lamotrigin i reproduktivno doba Prof. dr Vlado aji, Klinika za neurologiju, Kliniki centar Banja Luka 03. 12. 2010. - Lamotrigin u lijeenju starih osoba sa epilepsijom Doc. dr Zoran Vujkovi, Klinika za neurologiju, Kliniki centar Banja Luka - Lijek lamotrigin - konano rješenje jedne problematine epilepsije: prikaz sluaja Dr Danka Obradovi, Klinika za neurologiju, Kliniki centar Banja Luka - Izještaj sa Epileptološke škole Rtanj Dr Davorka Katana, Klinika za neurologiju, Kliniki centar Banja Luka Udruženje ortopeda i traumatologa Republike Srpske 03-04. 12. - Osnovni kurs artoskopije koljena 2010. Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Doboj - Registar malignih bolesti za Republiku Srpsku Prim. mr sc. med. Marin Kvaternik, Institut za zaštitu zdravlja RS – Regionalni zavod Doboj 07. 12. 2010. - Rano otkrivanje malignih bolesti u okviru Programa prevencije i kontrole nezaraznih bolesti u Republici Srpskoj Dr Nada Janjetovi, dr Biljana Janji, Institut za zaštitu zdravlja RS – Regionalni zavod Doboj Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Trebinje - Prostata – est uzrok zdravstvenih problema u odmakloj dobi Dr Zvonko Sovti, Opšta bolnica Trebinje 09. 12. 2010. Banja Luka 3 Banja Luka 7 Doboj 3 Trebinje 2 KME 48 Udruženje ginekologa i opstretiara Republike Srpske - Matine elije iz krvi pupanika - Teorija i klinika praksa krioprezervacije István Balogh, Szabolcs Mátyás 10. 12. 2010. Banja Luka 3 Udruženje hirurga Republike Srpske - Aktuelnosti u abdominalnoj hirurgiji 10. 12. 2010. Banja Luka 6 Udruženje zijatara Republike Srpske Udruženje radnih i zioterapeuta Republike Srpske - Rehabilitacija sportskih povreda 10. 12. 2010. Banja Luka 3 10-11. 12. 2010. Banja Luka 4 Zvornik 3 Udruženje specijalizanata i mladih psihijatara/neuropsihijatara BiH - Afektivni poremeaji u svakodnevnoj klinikoj praksi Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Bira Opšta bolnica Zvornik - Akutni infarkt miokarda Prof. dr Mihajlo Mati, Klinika za kardiologiju, Kliniki cen- 14. 12. 2010. tar Srbije, Beograd - Klinika slika, dijagnoza i terapija plune embolije Prof. dr Jovan Perunii, Klinika za kardiologiju, Kliniki centar Srbije, Beograd KME 49 Društvo doktora medicine Republike Srpske Udruženje pulmologa Republike Srpske Kliniki centar Banja Luka SIMPOZIJUM: POMJERAMO LI GRANICU U LIJEENJU KARCINOMA BRONHA? - Dostignua savremene kirurgije u tretmanu karcinoma bronha Prof. dr Zoran Slobodnjak, Klinika za plune bolesti Jordanovac, Zagreb - Lijeenje uznapredovale bolesti – prva linija hemoterapije NSCLC Dr Lora Novakovi, Kliniki centar Banja Luka - Lijeenje uznapredovale bolesti – druga linija hemoterapije NSCLC Dr Mirko Turi, Kliniki centar Banja Luka - Radioterapijski pristup u lijeenju NSCLC Prof. dr Jovan Babi, Centar za radioterapiju, Banja Luka - Promjena stava u lijeenju karcinoma bronha – umjesto zakljuka Prof. dr Mirko Staneti, Kliniki centar Banja Luka Udruženje ljekara porodine medicine Republike Srpske - Arterijska hipertenzija, hiperlipoproteinemija, atrijalna brilacija, update vodia Prim. dr Milenko Krneta, Intermedik, Banja Luka; dr Tatjana Bošnjak, Dom zdravlja Trebinje Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Doboj - Udruženost broadenoma i karcinoma dojki - Stres kao faktor rizika za nastajanje malignoma dojke Mr sc. med. Biljana Maksimovi, Ambulanta Maksimovi, Doboj Udruženje hematologa Republike Srpske - Transplantacija matinih elija hematopoeze Prof. dr Dragana Stamatovi 14. 12. 2010. Banja Luka 3 14. 12. 2010. Trebinje 3 15. 12. 2010. Doboj 3 15. 12. 2010. Banja Luka 3 KME 50 Društvo doktora medicine Republike Srpske Udruženje kardiologa Srbije Udruženje kardiologa Republike Srpske KARDIOVASKULARNE BOLESTI I TERAPIJA U TRUDNOI - Principi farmakoterapije kardiovaskularnih oboljenja Prof. dr Svjetlana Stojisavljevi-Šatara, Medicinski fakultet u Banjoj Luci - Uroene srane mane u trudnoi Prof. dr Ida Jovanovi, Univerzitetska deja klinika, Beograd - Valvularne mane u trudnoi Prof. dr Bosiljka Vujisi-Teši, IKVB KC Srbije - Poremeaji ritma i njihova terapija u trudnoi Dr sc. med. Tatjana Potpara, IKVB KC Srbije - Karakteristike hipertenzije u trudnoi i terapija Doc. dr Branislava Ivanovi, IKVB KC Srbije Društvo doktora medicine Republike Srpske Udruženje radiologa Republike Srpske - Embolizacija tumora jetre Prof. dr Petar Bošnjakovi, Kliniki centar Niš, Niš - KT dijagnostika malignih tumora jetre Doc. dr Zoran Radovanovi, Kliniki centar Niš, Niš - KT dijagnotika benignih tumora jetre Mr sc. med. Saša Vujnovi, Zavod za radiologiju, Kliniki centar B. Luka, Banja Luka Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Doboj - Metformin od Metabolikog sindroma do Dijabetesa tipa 2 Dr Marina Tomani, Opšta bolnica Doboj Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Doboj - Znaaj i uloga magnetne rezonance (MR) u dijagnostici i ocjeni efekata terapije perianalnih stula Dr Jovica Brki, Specijalistika ambulanta “Dr Brki” Doboj; Dr Nenad Spasi, Zavod za zaštitu zdravlja Srbije, Beograd 16. 12. 2010. Banja Luka 3 21. 12. 2010. Banja Luka 3 22. 12. 2010. Doboj 2 28. 12. 2010. Doboj 2 KME 51 Udruženje pulmologa Republike Srpske - Akutna respiratorna insucijencija u primarnoj zdravstvenoj zaštiti Doc. dr Pea Kovaevi - Tuberkuloza-multirezistentna tuberkuloza, uloga tima porodine medicine u pristupu ovoj bolesti Dr Mladen Duronji Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Foa - Nove metode neinvazivne dijagnostike tumora jetre Udruženje ortopeda i traumatologa Republike Srpske - Mogunosti lijeenja perifernih paralitikih lezija transpozicijom tetiva Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Bijeljina - Bayerovi antibiotici – Terapija urinarnih infekcija Dr Mirjana Boškovi, Bolnica Brko, Brko - Moderna oralna kontracepcija Prim. dr Vladimir Perendija, Kliniki centar Banja Luka Društvo doktora medicine Republike Srpske Podružnica Bijeljina - Bayerovi antibiotici – Terapija urinarnih infekcija Dr Mirjana Boškovi, Bolnica Brko, Brko - Moderna oralna kontracepcija Prim. dr Vladimir Perendija, Kliniki centar Banja Luka 28. 12. 2010. Derventa 2 20. 01. 2011. Foa 3 28. 01. 2011. Banja Luka 2 10. 02. 2011. Bijeljina 2 10. 02. 2011. Zvornik 2 11. Internacionalni sastanak interventnih kardiologa „Joing international meeting“ NOVINE U LIJEČENJU BOLESTI SRCA Ovaj prestižni kongres, održan u Rimu od 10. do 12. februara 2011. godine, predstavlja kombinaciju praktinih demonstracija putem satelitskih prenosa iz sala za kateterizaciju srca bolnica u Milanu (Columbus Hospital Center i St. Raffaele Hospital), Bonu (Univerzitetska bolnica u Bonu) i u Londonu (Royal Bromptom Hospital) i „state-of.-the art“ simpozijuma G l lavne teme su bil bile novii ne u lijeenju koronarne bolesti srca, valvularnih mana srca i oboljenja perifernih arterija. Prikazane su optimalne strategije lijeenja kompleksnih lezija koronarnih arterija. Ove godine je prikazano i dosta visoko- Dr Leon Finci (Ženeva) i prof. dr Aleksandar Lazarevi rizinih bolesnika sa strukturnim oboljenjima srca, u prvom redu valvularnih lezija aortne i mitralne valvule, kod kojih nije mogue uraditi kardiohirurški zahvat. Kod ovih bolesnika je uraena implantacija aortne valvule perkutanim putem (TAVI – transcatheter aortic valve impantation) pristupom iz femoralne arterije, ili alternativnim pristupom iz arterije sublakvije ili arterije aksilaris. Prikazane su i hibridne operacije transapikalnim putem. Imajui u vidu rezultate PARTNER studije (Placement of Aortic Transcatheter valve Trial), TAVI procedura je postala komplementarna hirurškom lijeenju aortne stenoze ili insuficijencije kod visoko rizinih bolesnika. Prezentovani su, takoe, i sluajevi lijeenja visokorizinih bolesnika sa funkcionalnom mitralnom regurgi- tacijom uz pomo MitraClip ureaja kojim se pravi sutura prednjeg i zadnjeg listia i na taj nain smanjuje mitralna regurgitacija; kompleksni bolesnici sa atrijalnom brilacijom kod kojih je uraena ugradnja ureaja za zatvaranje aurikule lijeve pretkomore, kao i najsavremenije metode lijeenja perivalvularne regurgitacije i zatvaranja perzistentnog foramena ovale. Upoznali smo se i sa najnovijim generacijama stentova, ukljuujui i one bez polimera, biodegradabilnim i stentovima tree generacije. Ovom izvanrednom kongresu kojem su predsjedavali prof. dr Antonio Colombo, iz Milana, prof. dr Eberhard Grube iz Bona, dr Martin Leon, dr Jeffrey Moses iz Njujorka i prof. dr Cardlo di Mario iz Londona, prisustvovalo je više od 1700 uesnika iz 65 zemalja. Prof. dr Aleksandar Lazarevi STRUČNI SKUPOVI 53 XXXVIII edukativni simpozijum u Beogradu, novembar 2010. godine “RANE PSIHOZE: IZAZOV ZA PREVENCIJU, DIJAGNOSTIKU I TERAPIJU” Posljednjih godina simpozijum dobija sve naglašenije mjesto na listi meunarodnih dogaaja iz psihijatrije, sa pozvanim predavaima iz razliitih zemalja O ve godine imali smo izvanrednu priliku da u plenarnim sesijama slušamo vrhunske evropske predavae iz Njemake (prof. H. J. Moeller, predsjednik Evropske psihijatrijske asocijacije), Austrije (prof. M. Musalek), Švajcarske (A. Riecher), Velike Britanije (G. Milavi), pozvane predavae iz Bosne i Hercegovine (akademik prof. S. Loga i prof. A. Kuukali) i Hrvatske (prof. M. Jakovljevi i doc. M. Herceg). Znaajan doprinos dali su i eminentni predavai iz drugih akademskih ustanova u Srbiji (akademik prof. D. Lei-Toševski, Institut za mentalno zdravlje Beograd i prof. S. uki-Dejanovi, Medicinski fakultet Kragujevac). U sklopu simpozijuma održana su etiri okrugla stola, sa aktuelnom tematikom vezanom za osnovnu temu simpozijuma, a kao posebnost i novina oba radna dana u paralelnom programu održavane su trosatne radionice: prvoga dana Radionica o deluzijama (prof. M. Musalek - Austrija), a drugoga dana Radionica o elektrokonvulzivnoj terapiji (dr P. Gligorovi - SAD), naroito fokusirane na rad sa doktorima medicine na specijalizaciji iz psihijatrije i mladim psihijatrima, kao nosiocima novih doktrina i njihovog provoenja u klinikoj praksi. Simpozijum i radionice ponaosob su sertikovani i akreditovani bodovima kontinuirane medicinske edukacije Lekarske komore Srbije. Tokom simpozijuma predstavljeni su svi aspekti ranog prepoznavanja i ranih intervencija kod psihotinih poremeaja, uz svestrano povezivanje aktuelnih stavova, ali i predstavljanje novih stavova u ovoj izuzetno važnoj i aktuelnoj oblasti. Nainjen je odlian presjek dokle se stiglo i kojim pravcima bi trebalo da se ide u dijagnostikovanju i terapijsko-rehabilitacionom smislu u ranim psihotinim poremeajima, sa prvim polemikim osvrtima na predstojee izmjene, dva za psihijatriju, najznaajnija dijagnostika klasikaciona sistema: DSM V (2012) i MKB-11 (2014). Dr Goran Raetovi, Specijalista psihijatrije STRUČNI SKUPOVI 55 STRUČNI SKUPOVI 56 Korak dalje MATIČNE ĆELIJE – DAROVI PRIRODE Kompanija FAMILY-PLUS ekskluzivni i ovlašteni zastupnik „Cryo-Save Group“, vodee evropske banke za matine elije u Bosni i Hercegovini nedavno je organizovala Prvu meunarodnu konferenciju pod nazivom „Matine elije, sadašnja praksa i pogled u budunost“. Partneri konferencije bili su Udruženje ginekologa i opstetiara Republike Srpske, Udruženje ginekologa i perinatologa Federacije Bosne i Hercegovine i Ljekarska komora Kantona Sarajevo. M eu predavaima na konferenciji bio je i jedan od vodeih evropskih i svjetskih strunjaka iz oblasti istraživanja matinih elija i pionira regenerativne medicine, profesor Colin McGuckin koji je prvi razvio “mini-jetru” iz krvi pupane vrpce. Njegov je tim, zatim, nastavio svoj rad na razvijanju elija iz krvi iz pupanika u mnoga druga ljudska tkiva, ukljuujui, izmeu ostalog, nervno tkivo i krvne sudove. Nedavno je njegov tim stvorio vještake “gušterane insulocite” – proizvoae insulina insucijentne kod pacijenata oboljelih od dijabetesa, što može imati znaajne implikacije za razvijanje matinih elija u lijeenju dijabetesa. „Naš cilj je da terapije matinim elijama uinimo dostupnim svim dijelovima svjetske zajednice bez osvrtanja na geoekonomska ogranienja. vrsto vjerujemo da lijeenja matinim elijama treba da budu dostupna cijelom svijetu a ne samo ogranienom broju zemalja. Posveeni smo promovisanju dobre prakse na polju matinih elija. Pomaci u biomedicinskim istraživanjima zajedno e doprinijeti razvoju klinikih studija u svrhe terapije matinim elijama. Naunici i kliniari ne smiju imati „hematocentrino“ shvatanje domena korišenja matinih elija iz pupanika na polju regenerativne medicine, pošto nedavne klinike studije pružaju širu sliku potencijala neonatalnih matinih elija na polju klinike primjene, npr. kod dijabetesa tip 1, epidermolize buloze, nasljednih metabolikih poremeaja ili neonatalne asksije i cerebralne paralize.“, izjavio je Colin McGuckin, profesor regenerativne medicine na Univerzitetu u Njukaslu. “Upotreba mioblasta u lijeenju stres urinarne inkontinencije“ bila je tema koju je prezentovao prof. dr Adolf Lukanovi, šef Klinike za ginekologiju Univerzitetskog klinikog centra u Ljubljani. „Lijeenje urinarne stres inkontinencije matinim elijama u Ljubljani se radi ve tri godine. Ako znamo da je stres urinarna inkontinencija problem koji se ne može izbjei zbog poroaja i poroajne traume zdjelinog dna, onda nam je jasno da ova metoda, pored konzervativne i hirurške, doprinosi boljem kvalitetu života majki nakon poroaja. Svaka etvrta žena boluje STRUČNI SKUPOVI 57 SIGURNE I EFIKASNE U Cryo-Save-u kažu da se matine elije iz krvi pupanika upotrebljavaju preko 20 godina i da je njihova sigurnost i ekasnost dokazana u mnogim tretmanima i trenutno se više upotrebljavaju za transplantacije nego matine elije iz koštane srži i da su u prethodnim godinama uzorci pohranjeni u njihovim laboratorijama spasavali živote djece oboljele od leukemije. Nedavno su matine elije pohranjene u ovoj banci upotrijebljene za lijeenje cerebralne paralize. Doktori i naunici sa Duke univerziteta u Sjedinjenim Amerikim Državama u ovom jedinstvenom poduhvatu koristili su djeakove sopstvene matine elije (autologne) iz krvi pupane vrpce koje su sauvane u banci matinih elija CryoSave-a nakon poroaja. Veoma jednostavnom i sigurnom metodom, autologne matine elije iz krvi pupanika vraaju se u tijelo djeaka. od inkontinencije, a istraživanja ukazuju da je taj broj u porastu“, rekao je Lukanovi te pojasnio sam proces lijeenja: „Uzeli smo matine elije iz tkiva bicepsa i u saradnji sa laboratorijom iz Insbruka, koja nam iz nekoliko kubnih centimetara materijala razvija stotine miliona elija, implantiramo te elije specijalnim metodama u miši zatvara mokranog mjehura. Do sada smo uradili 50 zahvata i sa sigurnošu možemo rei da samo kod jedne že- ne postupak nije uspio, dok je 86% žena u potpunosti bilo zadovoljno tretmanom. U Sloveniji se godišnje potroši preko 13 miliona evra za tretiranje stres urinarne inkontinencije i mi vjerujemo da e ovo u skorijoj budunosti biti glavni tretman stres urinarne inkontinencije“. Cryo-Save Group N.V., vodea evropska banka matinih elija, ove godine slavi desetu godišnjicu od prvih pohranjenih uzoraka u njihovim laboratorijama. Tim povodom generalni direktor Cryo-Save Group, Arnold van Tulder, izjavio je: “Od naših poetaka od 2000. godine osnovni stubovi na kojima smo izgradili ovu kompaniju bili su kvalitet i pouzdanost naše usluge i na ovim osnovama nastavljamo dalje. Važnost pohranjivanja matinih elija nastavlja da raste u skladu sa napretkom medicine. Smatramo da je podrška istraživanjima i razvoju tehnologija u oblasti matinih elija naša dužnost i obaveza. Cryo-Save e nastaviti saradnju sa institucijama i centrima koji rade na razvoju tretmana matinim elijama i na taj nain pomažu da se mnogi životi spasu.” „Nakon uspješne godine, u kojoj je preko 600 parova odluilo pokloniti povjerenje Cryo-Save-u i FAMILY-PLUS-u, odluili smo da organizujemo nauni skup na kojem smo okupili svjetske i domae strunjake kako bi podijelili praktina iskustva u terapeutskoj primjeni matinih elija“, rekla je Sanja Todorovi-Vujii, direktor kompanije FAMILY-PLUS. STRUČNI SKUPOVI 58 MOJE AMERIČKO ISKUSTVO Dr sc. med. Lala ekli Prof. Keneth Tuck, dr Lala ekli, prof. Straatsma Bradley, prof. Marko Hawlina (s lijeva na desno) Svake godine direktor programa za internacionalnu saradnju amerikog Udruženja oftalmologa (American Academy of Ophthalmology) i njihov doskorašnji predsjednik, dr Keneth Tuck, ugosti u svome domu 2-3 perspektivna i najbolja mlada oftalmologa iz raznih dijelova svijeta. Tom prilikom organizuje intenzivni edukativni program koji se sastoji u posjeti, obilasku poznatih amerikih onih klinika na kojima se organizuje bogat praktini i teorijski program, posjetu kornealnim bankama, istraživakim centrima, kao i univerzitetima, gdje uesnik programa ima za obavezu da prikaže usmenom prezentacijom organizaciju oftalmološke službe u svojoj domovini i najinteresantnije i najizazovnije sluajeve iz svoje klinike prakse. Nakon te dvije sedmice, uesnik programa nastavlja svoj edukativni program na amerikom Nacionalnom kongresu, gdje su organizovani subspecijalistiki simpozijumi (subspeciality day), wetlabovi po izboru, predavanja i praktini kursevi. O ve godine sam imala ast da uestvujem u ovom programu i budem sponzorisana od amerike Fondacije za retinu (Retina Research Foundation) i amerikog Udruženja oftalmologa. Edukativni program je trajao 3 sedmice, od 30.09. do 21.10.2010. godine. Prve sedmice sam bila lini gost dr Tucka i to vrijeme sam provela na njegovoj klinici, upoznala se s metodom, organizacijom i efikasnošu rada, upriliena mi je i posjeta Univerzitetu u Virdžiniji. Sljedeih sedam dana bila sam STRUČNI SKUPOVI 59 gost na Wake Forest Univerzitetu, Winston-Salem, u Sjevernoj Karolini, gdje sam takoe imala organizovan edukativni program na klinici i bila gost direktora klinike prof. dr Craig M. Grevena, prof. dr Madisona Slushera i dr Shree Kurupa. S obzirom da su sva tri imena uvena u svijetu retine, imala sam jedinstvenu priliku da pratim njihov kliniki rad, asistiram njihovim operacijama (vitrektomijama) i da prikažem najteže sluajeve uspješno tretirane anti VEGF terapijom i drugim standardnim metodama lijeenja u bolnici „Kasindo“, gdje sam stalno zaposlena kao šef službe i specijalista oftalmolog. Takoe, tom prilikom sam upriliila i predavanje o organizaciji oftalmološke službe u bolnici Kasindo, kao i naješim uzrocima sljepila i slabovidosti u ovoj regiji. Predavanja i diskusije su potakle veliko interesovanje za našu bolnicu, podršku za moje daljnje usavršavanje i edukovanje u oblasti oftalmologije. Prilikom boravka na Univerzitetu u Sje- vernoj Karolini, organizovan mi je obilazak i upoznavanje sistema kornealnih banki, centra za regenerativnu medicinu, hirurškog bloka univerzitetske klinike, kao i gostovanje u privatnoj praksi pojedinih oftalmologa. Treu sedmicu mi je omogueno ueše na Nacionalnom amerikom kongresu u ikagu, gdje sam dobila novanu nagradu, diplomu za ueše u ovom programu, kao i veliku koliinu edukativnog materijala (knjige, DVD). Uestovala sam na subspecijalistikom danu za retinu i upoznala se sa najnovijim trendovima u lijeenju i dijagnostici senilne degeneracije makule, dijabetine retinopatije, nasljednih distroja retine, hirurškog rješavanja ablacije retine i drugih slinih stanja. U sklopu predavanja i diskusija, imala sam priliku da upoznam i razmijenim mišljenje s uvenim amerikim i evropskim ekspertima iz ove oblasti i veoma sam sretna da standarde i principe u lijeenju pojedinih bolesti retine ekasno tretiramo i u našoj Re- publici Srpskoj, a posebno sam ponosna na bolnicu „Kasindo“ koja, uprkos svim teškoama s kojima se susree, ima kvalitetan mladi kadar i ve etvrtu godinu relativno uspješno iskustvo u primjeni najsavremenijeg metoda lijeenja oslijepljujuih promjena u makuli-intravitrealne aplikacije anti-VEGF terapije. U organizaciji AAO pozivana sam na razne prijeme, simpozijume kao i ueša na wetlabovima, gdje sam posebno naglasila iskustvo na kursu fakoemulzikacije u organizaciji prof. Kenetha Rosenthala. Imala sam, takoer, mogunost da vježbam nove metode operacija katarakte, kao i da se upoznam s najnovijim modelima mašina za fakoemulzikaciju i implantacije najsavremenijih intraokularnih soiva i implanta. Utisci i kontakti s ovog studijskog putovanja su zaista vrijedni i bogati, i otvaraju dalje mogunosti razvoja i napredovanja oftalmolške službe u našem regionu i u mojoj daljnjoj edukaciji. 60 HOBI U trenucima odmora UMJETNOST OBOGAĆUJE PENZIONERSKE DANE Dr Brane Konar S likati možete onda kada riješite važne stvari u životu... kaže dr Brane Konar, penzionisani specijalista anestezije iz Prijedora, nagovještavajui nam tako svoje budue preokupacije. Tree životno doba za mnoge umjetniki nadarene ljude predstavlja pravi trenutak za oslobaanje talenata. Sada kada ima mnogo više slobodnog vremena i kada su se stvari postavile na svoja mjesta, dr Konar se posvetio svojoj davnašnjoj ljubavi. I ne samo slikarstvu, ve i muzici koju obavezno sluša dok slika. Voli klasike:Betovena, Hajdna i Mocarta. Ni poezija nije strana ovom svestranom ovjeku koji esto recituje Njegoša i Duia! Od najranijeg djetinjstva pokazuje sklonost ka umjetnosti, posebno slikarstvu. Prve prave boje i platna nabavio je kao student Medicinskog fakulteta u Beogradu, kad je i zapoeo svoju slikarsku priu. Tehnikom ulja na platnu slikao je pretežno pejsaže, portrete i mrtvu prirodu. Proširivao je znanja itajui strunu literaturu i analizirajui radove drugih, poznatih i manje poznatih umjetnika. Meu umjetnikim pravcima prednost daje impresionizmu i djelima Ogista Renoara. Svoje penzionerske dane dr Konar provodi na porodinom imanju podno Kozare, gdje nalazi mir i inspiraciju. Naporan rad ljekara zamijenio je slikanjem koje mu je uljepšalo novo životno doba. Dr Vesna Vukoti Mr Biljana Maksimovi PREKANCEROZE I MINIMALNI KARCINOMI DOJKI, Zadužbina Andrejevi, 2010. god. PRVA KOMPARATIVNA STUDIJA O va knjiga namijenjena je svima koji su zainteresovani za ranu dijagnostiku promjena u dojkama, prvenstveno onih graninih, koje predstavljaju prekanceroze i poetne stadijume raka dojke. Rezultat je višegodišnjeg rada u okviru dijagnostike promjena u dojkama i daje informacije i uputstva prvenstveno dijagnostiarima koji rade mamograju i ultrazvunu dijagnostiku. U monografiji su dati osnovni podaci o epidemiologiji raka doj- ke, karcinogenezi i prekanceroznim promjenama u dojkama i minimalnim karcinomima dojke. Imaging dijagnostika bolesti dojke obraena je samo u okviru mamografije i ehotomografije sa dopler dijagnostikom i elastografijom, dok u ovoj monografiji nisu razmatrane ostale imaging dijagnostike metode: magnetna rezonanca, termovizija, scintimamografija, kao ni invazivne dijagnostike metode FNAB i CNB. Obraeni su naini rada sa uputstvima za dijagnostiku i dati slikovni prilozi pojedinih promjena u dojkama. Recezenti knjige, doc. dr Zdenka Gojkovi i doc. dr Predrag Lazi, istiu da je ova Monograja prva komparativna studija iz ove oblasti u RS i bie od koristi specijalistima koji se bave dijagnostikom promjena u dojkama, radiolozima, onkolozima, hirurzima, patolozima, ginekolozima, lekarima u domovima zdravlja i bolnicama. Ž.G.B. MONOGRAFSKE PUBLIKACIJE U IZDANJU MEDICINSKOG FAKULTETA U BANJOJ LUCI U 2010. GODINI – – – – – – – Predrag Grubor, Hirurški pristupi u ortopediji Predrag Grubor, Hirurgija i njega hirurškog bolesnika Predrag Grubor, Zdravstvena njega u vanrednim uslovima Božo Krivokua, Multidisciplinarna intenzivna zdravstvena njega Jasminka Nikoli, Prirunik za praktinu nastavu iz biohemije Radoslav Gajanin, Patologija za studente zdravstvene njege Sanja Špiri, Otitis media secretoria u djeijem uzrastu STRUČNE KNJIGE 61 knjige koje čitamo 62 Sherry Turkl:USAMLJENI ZAJEDNO (“Alone Together”), Basic Books, Masausets, 2011. ZAŠTO VIŠE OČEKUJEMO OD TEHNOLOGIJE NEGO JEDNI OD DRUGIH? I Internet je nešto ije korišenje moramo da prilagodimo svojim stvarnim potrebama na nain koji je najadekvatniji i u našem najboljem interesu nternet kao aktuelni komunikacioni instant poruka - važniji od onih pravih. krvotok planete, fenomen opšte po- Ovaj fenomen se analizira i na primjeru vezanosti, predmet je u posljednje interakcije ljudi sa robotima programivrijeme sve veeg broja istraživanja kao ranim tako da simuliraju osjeanja i i dobro prodavanih knjiga za itanje u reaguju na ljudsku pažnju. dokolici. Tako nam je jedan uravnote„Mi ve filtriramo druženja kroz žen i objektivan doprinos razumijeva- mašine, a sljedea faza je druženje nju sajber ere predoila amerika nau- sa mašinama”, kaže autorka. „Svaka nica i spisateljka (što je tehnologija postaje naš TEHNOLOGIJA partner zato što je nau ovom sluaju idealna kombinacija) Sherry še djelo, a onda nas, I BIĆE Turkle u knjizi pod Sherry Turkle je profesor psi- u povratnoj vezi oblinaslovom Usamljeni hologije i antropologije sa u- kuje, pa je neophodno zajedno. U formi pi- venog MIT-a (Masausets in- izvjesno vrijeme da bi sma jedne digitalno stitut za tehnologiju) i na elu se vidjelo kako tee pismene majke erki je “Inicijative za tehnologiju i ovaj proces meusobkoja digitalno odrasta, bie”, što ukazuje da dobro po- nog prilagoavanja”. Turklova je nastojala znaje oblast o kojoj piše. Izdala Ali ako se život u sve da odgovori na pitanje: je još dvije knjige sa slinim veoj mjeri organizuje Zašto više oekujemo temama:”Život na ekranu” i posredstvom digitalnih od tehnologije nego “Drugo ja“. tehnologija, koje su sajedni od drugih? zrele tokom života saOsnova knjige su empirijska istra- mo jedne generacije, onda je neizbježživanja, klinike studije, mnoštvo in- no pitanje može li ovjeanstvo da tervjua i, naravno, zapažanja. Pruženi promijeni nain na koji komunicira, su i neki konkretni odgovori, ali kao a da na nekom nivou ne promijeni u pravoj zabavnoj literaturi, ostalo je i sopstvenu prirodu? Jer, ljudi su dosta mogunosti za nasluivanja i- društvana bia koja se takoe mijetalaca. Ono na šta nas autorka navodi njaju. Internet je nešto ije korišeje, meutim, razmišljanje o tome šta su nje moramo da prilagodimo svojim sve posljedice injenice da su mnogima stvarnim potrebama na nain koji je simulirani, virtuelni odnosi - oni koji se najadekvatniji i u našem najboljem uspostavljaju preko imejla, fejsbuka, interesu“. Ž.G.B KONGRESI JUNI OKTOBAR 2011. 5TH ANNUAL OSTEOARTHRITIS IMAGING WORKSHOP JUNE 8TH TO 11TH AUSTRIA/SALZBURG RADIOLOGY/IMAGING, RHEUMATOLOGY Contact: Anthony Celenza, CMP, Meeting Manager, Osteoarthritis Research Society International Phone: 856-642-4431; 856-642-4431 Email: acelenza@ahint.com Website: http://www.oarsi.org/ WORLD PSYCHIATRIC ASSOCIATION THEMATIC CONFERENCE JUNE 9TH TO 12TH TURKEY/ISTANBUL PSYCHIATRY Contact: Ayse Askin Erten, Project Coordinator, Serenas Tourism Phone: 011-90-212-282-3373 Fax: 011-90-212-282-6049 Email: wpaist2011@serenas.com.tr Website: http://www.wpaist2011.org 21ST EUROPEAN MEETING ON HYPERTENSION AND CARDIOVASCULAR PREVENTION JUNE 17TH TO 20TH ITALY/MILAN CARDIOLOGY Contact: European Society of Hypertension, AIM Group - AIM DMC Phone: 011-39-06-330-531 Fax: 011-39-06-2332-5630 Email: esh2011@aimgroup.eu Website: http://www.esh2011.org/ 13TH WORLD CONGRESS ON GASTROINTESTINAL CANCER JUNE 22ND TO 25TH SPAIN/BARCELONA GASTROENTEROLOGY, ONCOLOGY Contact: Imedex Phone: 770-751-7332; 770-751-7332 Fax: 770-751-7334 Email: meetings@imedex.com Website: http://worldgicancer.com/WCGI/WGIC2011/ index.html 15TH CONGRESS OF THE INTERNATIONAL HEADACHE SOCIETY JUNE 23RD TO 26TH GERMANY/BERLIN ANESTHESIOLOGY, NEUROLOGY, PAIN MANAGEMENT Contact: Secretariat, IHS2011, Kenes International Phone: +41 22 908 0488; +41 22 908 0488 Fax: +41 22 906 9140 Email: ihc2011@kenes.com Website: http://www.kenes.com/ihs2011 10TH INTERNATIONAL CONGRESS OF PEDIATRIC PULMONOLOGY June 25th to 27th France/Versailles Pediatrics Contact: Dr Anne F. Bidart, Congress Secretariat Phone: 011-33-497-038-597 Fax: 011-33-497-038-598 Email: cipp@cipp-meeting.org Website: http://www.cipp-meeting.org 10TH WORLD CONGRESS ON INFLAMMATION JUNE 25TH TO 29TH FRANCE/PARIS RHEUMATOLOGY Contact: Inammation 2011, MCI Phone: 011-33-1-5385-8271 Fax: 011-33-1-5385-8283 Email: info@inammation2011.com Website: http://www.inammation2011.com/index. php 79TH EUROPEAN ATHEROSCLEROSIS SOCIETY (EAS) CONGRESS JUNE 26TH TO 29TH SWEDEN/GOTHENBURG ENDOCRINOLOGY, GERIATRICS, NUTRITION Contact: Secretariat, EAS2011, Kenes International Phone: 011-41-22-908-0488 Fax: 011-41-22-906-9140 Email: eas@kenes.com Website: http://www.kenes.com/eas2011 KONGRESI 63 kongresi 64 FEMS 2011 - 4TH CONGRESS OF EUROPEAN MICROBIOLOGISTS JUNE 26TH TO 30TH SWITZERLAND/GENEVA INFECTIOUS DISEASE Contact: Secretariat, FEMS2011, Kenes International Phone: 011-41-22-908-0488 Fax: 011-41-22-906-9140 Email: fems@kenes.com Website: http://www.kenes.com/fems 14TH WORLD CONFERENCE ON LUNG CANCER JULY 3RD TO 7TH NETHERLANDS/AMSTERDAM ONCOLOGY Contact: International Conference Services Ltd. Phone: 604-681-2153; 604-681-2153 Fax: 604-681-1049 Email: WCLC2011@icsevents.com Website: http://2011worldlungcancer.org 27TH ANNUAL MEETING OF THE EUROPEAN SOCIETY OF HUMAN REPRODUCTION & EMBRYOLOGY (ESHRE) JULY 3RD TO 6TH SWEDEN/STOCKHOLM OTHER SPECIALTIES Contact: ESHRE Central Ofce Phone: 011-32-2-269-0969 Fax: 011-32-2-269-5600 Email: info@eshre.com Website: http://www.eshre.com 2011 PLASTIC SURGERY CONGRESS JULY 6TH TO 10TH AUSTRALIA/BROADBEACH PLASTIC SURGERY Contact: 2011 Plastic Surgery Congress Secretariat, 2011 Plastic Surgery Congress Secretariat, Conference Action Pty Ltd Phone: 011-61-2-9431-8699 Fax: 011-61-2-9431-8677 Email: 2011psc@conferenceaction.com.au Website: http://www.plasticsurgerycongress.org.au/ 18TH INTERNATIONAL MEETING ON ADVANCED SPINE TECHNIQUES JULY 13TH TO 16TH DENMARK/COPENHAGEN ORTHOPEDICS Contact: Scoliosis Research Society Meetings Department Phone: 414-289-9107; 414-289-9107 Fax: 414-276-3349 Email: meetings@srs.org Website: http://srs.org/imast/2011/ 3RD INTERNATIONAL TRAUMA CONFERENCE JULY 13TH TO 17TH NEW ZEALAND/ QUEENSTOWN EMERGENCY MEDICINE Contact: Taylored Images, Conference Secretariat Phone: 011-61-7-3366-2205 Fax: 011-61-7-3366-5170 Email: L&L@tayloredimages.com.au Website: http://www.learningandleisure.com.au/ 3RD WORLD CONGRESS OF THE INTERNATIONAL ACADEMY OF ORAL ONCOLOGY 2011 JULY 14TH TO 17TH SINGAPORE/SINGAPORE ONCOLOGY, OTOLARYNGOLOGY, SURGERY Contact: Jason Leng, Marketing Manager, Elsevier Phone: 65 6349 0201 Fax: 65 6733 1817 Email: j.leng@elsevier.com Website: http://www.iaoo.elsevier.com/ 12TH INTERNATIONAL LUNG CANCER CONGRESS JULY 21ST TO 24TH CALIFORNIA/CARLSBAD INTERNAL MEDICINE, ONCOLOGY, RADIOLOGY/ IMAGING, RESPIROLOGY, SURGERY Contact: Customer Support, Physicians’ Education Resource Phone: 888-949-0045; 888-949-0045 Fax: 214-367-3402 Email: brian.waggoner@pergrouplp.com Website: http://www.cancerlearning.com/index. cfm/fuseaction/conference.showOverview/id/5/ conference_id/676 kongresi 65 16TH WORLD CONGRESS ON HEART DISEASE JULY 23RD TO 26TH BRITISH COLUMBIA/ VANCOUVER CARDIOLOGY Contact: Cardiology Online Phone: 310-657-8777; 310-657-8777 Fax: 310-659-4781 Email: klimedco@ucla.edu Website: http://cardiologyonline.com/wchd11/index.htm PEDIATRIC EMERGENCY MEDICINE- REVIEW FOR PRIMARY CARE AUGUST 10TH TO 22ND ITALY/ROME FAMILY MEDICINE Contact: Orly Light, Director, MCE Conferences Phone: 888-533-9031; 888-533-9031 Fax: 858-777-5588 Email: info@mceconferences.com Website: http://www.mceconferences.com/ 5TH INTERNATIONAL TRI TINNITUS CONFERENCE: THE NEUROSCIENCE OF TINNITUS AUGUST 19TH TO 21ST NEW YORK/GRAND ISLAND OTOLARYNGOLOGY Contact: Dr. Richard Salvi, Association for Research in Otolaryngology Phone: 716-829-5310; 716-829-5310 Email: salvi@buffalo.edu Website: http://wings.buffalo.edu/faculty/research/chd/ 2011 INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON AUDITORY & AUDIOLOGICAL RESEARCH AUGUST 24TH TO 26TH DENMARK/NYBORG OTOLARYNGOLOGY Contact: Ture Andersen Email: ture@dadlnet.dk Website: http://www.isaar.eu 6TH WORLD CONGRESS FOR PSYCHOTHERAPY AUGUST 24TH TO 28TH AUSTRALIA/SYDNEY PSYCHIATRY Contact: Meeting Planners Phone: 011-61-2-9265-0890 Fax: 011-61-2-9265-0880 Email: wcp2011@meetingplanners.com.au Website: http://www.wcp2011.org 3RD EUROPEAN PLASTIC SURGERY RESEARCH COUNCIL MEETING AUGUST 25TH TO 28TH GERMANY/HAMBURG PLASTIC SURGERY Contact: Isabelle Laerz, Conventus GmbH Phone: 011-49-364-1311-6320 Fax: 011-49-364-131-6241 Email: info@epsrc.eu Website: http://www.epsrc.eu/ 8TH SINGAPORE INTERNATIONAL CONGRESS OF O&G AUGUST 25TH TO 27TH SINGAPORE/ SINGAPORE OBSTETRICS/GYNECOLOGY Contact: Sarah Ten, Congress Secretariat, Meeting Lab Phone: 011-65-6346-4402 Fax: 011-65-6346-4403 Email: info@sicog2011.com Website: http://www.sicog2011.com/ FIFTH ANNUAL CONFERENCE OF THE INTERNATIONAL LIVER CANCER ASSOCIATION (ILCA) SEPTEMBER 2ND TO 4TH CHINA/HONG KONG GASTROENTEROLOGY, ONCOLOGY Contact: ILCA Phone: 011-32-2-789-2345 Fax: 011-32-2-743-1550 Email: info@ilca-online.org Website: http://www.ilca2011.org/ 11TH WORLD CONGRESS ON ENDOMETRIOSIS SEPTEMBER 4TH TO 7TH FRANCE/ MONTPELLIER OBSTETRICS/GYNECOLOGY Contact: MCI France Phone: 011-33-4-6761-9414 Fax: 011-33-4-6763-4395 Email: info@wce2011fr.com Website: http://www.wce2011.com/default.html kongresi 66 15TH CONGRESS OF THE EUROPEAN SOCIETY FOR ORGAN TRANSPLANTATION (ESOT) SEPTEMBER 4TH TO 7TH UNITED KINGDOM/ GLASGOW OTHER SPECIALTIES, SURGERY Contact: Congrex UK, Congress Administrative Secretariat Phone: 011-44-141-331-0123 Fax: 011-44-141-331-0234 Email: esot2011@congrex.com Website: http://www.esot.org XXV TRIENNIAL WORLD CONGRESS OF THE INTERNATIONAL SOCIETY OF ORTHOPAEDIC SURGERY AND TRAUMATOLOGY (SICOT) SEPTEMBER 5TH TO 12TH CZECH REPUBLIC/PRAGUE EMERGENCY MEDICINE, ORTHOPEDICS, OTHER SPECIALTIES, SURGERY Contact: SICOT AISBL Phone: 011-32-2-648-6823 Fax: 011-32-2-649-8601 Email: hq@sicot.org Website: http://www.sicot.org 15TH INTERNATIONAL CONGRESS OF INTERNATIONAL PSYCHOGERIATRIC ASSOCIATION (IPA) SEPTEMBER 6TH TO 10TH NETHERLANDS/DEN HAGUE GERIATRICS, PSYCHIATRY Contact: IPA Phone: 847-501-3310; 847-501-3310 Fax: 847-501-3317 Email: membership@ipa-online.org Website: http://www.ipa-online.org 15TH CONGRESS OF THE EUROPEAN FEDERATION OF NEUROLOGICAL SOCIETIES SEPTEMBER 10TH TO 13TH HUNGARY/ BUDAPEST NEUROLOGY Contact: Secretariat, EFNS2011, Kenes International Phone: +41 22 908 04 88; +41 22 908 04 88 Fax: +41 22 732 28 50 Email: efns2011@kenes.com Website: http://www.efns.org/efns2011 17TH INTERNATIONAL MEETING OF THE EUROPEAN SOCIETY OF GYNAECOLOGICAL ONCOLOGY SEPTEMBER 10TH TO 14TH ITALY/MILAN OBSTETRICS/GYNECOLOGY, ONCOLOGY Contact: Secretariat, ESGO2011, Kenes International Phone: +41 22 908 0488 +41 22 908 0488 Fax: +41 22 906 9140 Email: esgo17@esgo.org Website: http://www.kenes.com/esgo INTERNATIONAL CONGRESS OF ENDOSCOPY SEPTEMBER 10TH TO 14TH CALIFORNIA/LOS ANGELES SURGERY Contact: Juliane Heinicke, CPO Hanser Service Phone: 011-49-30-3006-6923 Website: http://www.ice2011.org 2011 WORLD CONGRESS ON OSTEOARTHRITIS SEPTEMBER 15TH TO 18TH CALIFORNIA/SAN DIEGO RHEUMATOLOGY Contact: Anthony Celenza, CMP, Meeting Manager, Osteoarthritis Research Society International Phone: 856-642-4431; 856-642-4431 Email: acelenza@ahint.com Website: http://www.oarsi.org/ 27TH INTERNATIONAL PAPILLOMAVIRUS CONFERENCE SEPTEMBER 17TH TO 22ND GERMANY/BERLIN OBSTETRICS/GYNECOLOGY Contact: Silke Hagenstedt, CPO Hanser Service Phone: 011-49-30-3006-6915 Email: hpv2011@cpo-hanser.de Website: http://www.hpv2011.org 7TH NATIONAL LASER AND COSMETIC MEDICINE CONFERENCE SEPTEMBER 17TH TO 18TH AUSTRALIA/SYDNEY DERMATOLOGY Contact: Dr Sharron Phillipson, Convenor, DC Conferences Phone: 61 2 99292566 kongresi 67 Fax: 61 2 99292577 Email: info@cosmeticmedicine.org.au Website: http://www.cosmeticmedicine.org.au/ 8TH CONGRESS OF INTERNATIONAL SOCIETY FOR ADOLESCENT PSYCHIATRY & PSYCHOLOGY SEPTEMBER 17TH TO 21ST GERMANY/BERLIN PSYCHIATRY Contact: Anika Kastner, CPO Hanser Service Phone: 011-49-30-300-6690 Website: http://www.isapp2011.org WORLD PSYCHIATRIC ASSOCIATION (WPA) WORLD CONGRESS SEPTEMBER 18TH TO 22ND ARGENTINA/ BUENOS AIRES PSYCHIATRY Contact: WPA Secretariat Phone: 011-41-22-305-5737 Fax: 011-41-22-305-5735 Email: wpasecretariat@wpanet.org Website: http://www.wpanet.org YALTA NEURO SUMMIT 2011: MODERN PRACTICAL ASPECTS OF NEUROLOGY SEPTEMBER 19TH TO 21ST UKRAINE/YALTA NEUROLOGY Contact: Kristina, Dr., NBScience Phone: 011-380-44-233-2770 Email: ukraine@nbscience.com Website: http://www.nbscience.com/reestre.html 25TH ANNUAL MEETING OF EUROPEAN SOCIETY FOR VASCULAR SURGERY SEPTEMBER 22ND TO 25TH GREECE/ATHENS SURGERY Contact: Linda Nielsen, Administrator Phone: 011-45-2681-6186 Fax: 011-45-3332-1390 Email: administration@esvs.org Website: http://www.esvs.org 35TH CONGRESS & 19TH ADVANCED COURSE OF EUROPEAN SOCIETY OF NEURORADIOLOGY (ESNR) SEPTEMBER 22ND TO 25TH BELGIUM/ANTWERP NEUROLOGY, RADIOLOGY/IMAGING Contact: ESNR Central Ofce Email: esnr@aimgroup.it Website: http://www.esnr.org EUROPEAN CANCER CONFERENCE - ECCO 16 SEPTEMBER 23RD TO 27TH SWEDEN/ STOCKHOLM ONCOLOGY, OTHER SPECIALTIES Contact: Federation of European Cancer Societies (FECS) Phone: 011-32-2-775-0201 Fax: 011-32-2-775-0200 Email: ECCO16@fecs.be Website: http://www.fecs.be 50TH ANNUAL MEETING OF THE EUROPEAN SOCIETY FOR PAEDIATRIC ENDOCRINOLOGY SEPTEMBER 25TH TO 28TH UNITED KINGDOM/ GLASGOW ENDOCRINOLOGY, PEDIATRICS Contact: Congrex Sweden Phone: 011-46-8-459-6600 Fax: 011-46-8-661-9125 Email: espe2011@congrex.com Website: http://www.espe2011.org 50TH EUROPEAN SOCIETY FOR PAEDIATRIC ENDOCRINOLOGY MEETING SEPTEMBER 28TH TO OCTOBER 1ST UNITED KINGDOM/GLASGOW ENDOCRINOLOGY, PEDIATRICS Contact: European Society of Pediatric Endocrinology Phone: 011-44-1454-642208 Email: espe@eurospe.org Website: http://www.eurospe.org/meetings/ kongresi 68 5TH INTERNATIONAL MEETING OF SOCIETY FOR ACUTE CARE SEPTEMBER 29TH TO 30TH UNITED KINGDOM/ LONDON EMERGENCY MEDICINE Contact: Christine Lawson, Conference Secretariat, Eventage Phone: 011-44-141-639-8123 Email: christine.lawson@eventage.co.uk Website: http://www.acutemedicine.org.uk/ 51ST ANNUAL MEETING OF THE EUROPEAN SOCIETY FOR PAEDIATRIC RESEARCH - ESPR OCTOBER 14TH TO 17TH UNITED KINGDOM/ NEWCASTLE PEDIATRICS Contact: Secretariat, ESPR2011, Kenes International Phone: 011-41-22-908-0488 Fax: 011-41-22-906-9140 Email: espr@kenes.com Website: http://www.kenes.com/espr2011 2011 CONGRESS OF EUROPEAN ASSOCIATION FOR VISION & EYE RESEARCH (EVER) OCTOBER 5TH TO 8TH GREECE/CRETE OPHTHALMOLOGY Contact: EVER Ofce Phone: 011-32-16-233-849 Fax: 011-32-16-234-097 Email: ever@ever.be Website: http://www.ever.be 5TH WORLD CONGRESS ON CONTROVERSIES IN NEUROLOGY: LIFE COURSE RELATED CONDITIONS OCTOBER 14TH TO 17TH CHINA/BEIJING NEUROLOGY Contact: Comtec International Medical Congresses, Conference Organisers Phone: 011-972-3-566-6166 Fax: 011-972-3-566-6177 Email: Info@comtecmed.com Website: http://www.comtecmed.com/ 2011 MEETING OF EUROPEAN SOCIETY FOR MAGNETIC RESONANCE IN MEDICINE & BIOLOGY (ESMRMB) OCTOBER 6TH TO 8TH GERMANY/LEIPZIG RADIOLOGY/IMAGING Contact: Ms Szilvia Csóka, Conference Management, ESMRMB Phone: 011-43-1-535-1306 Fax: 011-43-1-535-7041 Email: scsoka@esmrmb.org Website: http://www.esmrmb.org 14TH EUROPEAN CONGRESS OF NEUROSURGERY OCTOBER 9TH TO 14TH ITALY/ROME NEUROLOGY, SURGERY Contact: , Kenes International Phone: 011-41-22-908-0488 Fax: 011-41-22-906-9140 Email: eans@kenes.com Website: http://www2.kenes.com/eans2011/pages/ home.aspx 31ST CONGRESS OF THE SOCIÉTÉ INTERNATIONALE D’UROLOGIE (SIU) OCTOBER 16TH TO 20TH GERMANY/BERLIN UROLOGY Contact: SIU Central Ofce Phone: 514-875-566 Fax: 514-875-020 Email: congress@siucongress.org Website: http://www.siucongress.org/ EUROSPINE 2011 OCTOBER 19TH TO 21ST ITALY/MILAN NEUROLOGY, ORTHOPEDICS Contact: Rossella Salvoni, Congress Organising Secretariat, AIM Congress srl Phone: 011-39-025-660-1233 Fax: 011-39-027-004-8578 Email: eurospine2011@aimgroup.eu Website: http://www.eurospine.org/ 69
© Copyright 2024 Paperzz
