ÓÅÐÔÅÌÂÑÉÏÓ 2013
ÔÅÕ×ÏÓ 52
Ëõ÷íÜñé
ôñéìçíéáßá Ýêäïóç ëüãïõ & ôÝ÷íçò ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ
Ëõ÷íÜñé
ôñéìçíéáßá Ýêäïóç
ëüãïõ & ôÝ÷íçò ôïõ
Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ
ÊÙÄÉÊÏÓ: 5975
Ôóïõñïõêôóüãëïõ 1
& Ëåùö. Çñáêëåßïõ 251
Ô.Ê. 142 31 - ÍÝá Éùíßá
¸íá ìáýñï óýííåöï áðëþíåôáé ðÜíù áðü ôç ÷þñá ìáò êáé
ðñÝðåé íá äéáëõèåß.
Áò áìõíèïýìå êáé ìå áóðßäá ôïí Ðïëéôéóìü.
Åìåßò óáò åôïéìÜóáìå ðïëëÜ ãéá ôçí ðåñßïäï ðïõ ìüëéò
Üñ÷éóå.
Êáëü öèéíüðùñï êáé êáëü êïõñÜãéï ãéá ôï äýóêïëï
÷åéìþíá.
Ôï Ä.Ó.
ÔÇË. / FAX: 210 27.75.916
e-mail:
info@ionikos-syndesmos.gr
Äéáäéêôõáêüò Ôüðïò:
www.ionikos-syndesmos.gr
Öùôïãñáößá åîùöýëëïõ: ÔÜêçò Âßíçò
ÉÄÉÏÊÔÇÔÇÓ:
"Éùíéêüò Óýíäåóìïò"
ÅÊÄÏÔÇÓ - ÄÉÅÕÈÕÍÔÇÓ:
(Ìå åíôïëÞ Äéïéêçôéêïý Óõìâïõëßïõ)
Êáëëéüðç ÓôåñéÜäïõ
ÓÕÌÂÏÕËÏÓ ÅÊÄÏÓÇÓ
ÄÇÌÏÓÉÏÃÑÁÖÏÓ:
ÃéÜííçò ÂÝëëçò
ÓÕÍÔÁÊÔÉÊÇ ÅÐÉÔÑÏÐÇ:
ÂÜóù Áäáìïðïýëïõ
ÔÜêçò ÊáñáãéÜííçò
ÃéÜííçò Êïíôßôóçò
ÔÜêçò ÊùóôéäÜêçò
ÃéÜííá ÐáëïõìðÜ - Ôæþñôóïõ
Êáëëéüðç ÓôåñéÜäïõ
¼ëãá Öôïýëç
×ñÞóôïò ×áôæçéùÜííïõ
ÓôÝöáíïò ØáñáäÜêïò
ÓÅ ÁÕÔÏ ÔÏ ÔÅÕ×ÏÓ
ÓÕÍÅÑÃÁÓÔÇÊÁÍ:
ÈùìÜò Áè. Áãñáöéþôçò
Öáêßñçò Áõãåñéíüò
Ôæßá ÃéïâÜíç - Âïýëá Ôóßãêá
ÓôÝëëá Ìïõæáêéþôïõ
ËÜæáñïò ÍéêïëáÀäçò
×Üñçò ÓáðïõíôæÜêçò
Íßêïò Ôñéáíôáöýëëïõ
Êþóôáò ÔóáãêáñÜêçò
ÊÁËËÉÔÅ×ÍÉÊÇ ÅÐÉÌÅËÅÉÁ:
ÅëÝíç ÂÝëëç
ÃÑÁÖÉÓÔÉÊÇ
ÅÐÉÌÅËÅÉÁ - ÅÊÔÕÐÙÓÇ:
ÅëÝíç ÂÝëëç
ÔñáëëÝùí 137, ÃáëÜôóé
Ôçë.: 210.21.33.340
e-mail: elenivelli@gmail.com
Ôï "Ëõ÷íÜñé" äåí öÝñåé êáìßá
åõèýíç ãéá åíõðüãñáöá Üñèñá
& îÝíåò äçìïóéåýóåéò.
2
ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ
Ðïßçìá ôïõ ÌðÝñôïëô Ìðñå÷ô
óåë. 3
Ï Åëëçíéêüò Ðïéçôéêüò Ëüãïò áðü ôéò áðáñ÷Ýò ôïõ Ýùò óÞìåñá
óåë. 4-6
Ôñåéò ëüãéïé ôçò ÁíáôïëÞò óå ìéá óõíïéêßá îåñéæùìÝíùí
óåë. 7-9
Ïé ðñïóöõãéêïß óõíïéêéóìïß ôçò ÁèÞíáò
óåë. 10-12
9ïò Íåáíéêüò Ëïãïôå÷íéêüò Äéáãùíéóìüò ÄéçãÞìáôïò, Ðïßçóçò
êáé Èåáôñéêïý ¸ñãïõ ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ
óåë. 13
Ðñïóåããßæïíôáò ôçí ÔÝ÷íç óÞìåñá
ìÝóá áðü ôçí ïðôéêÞ ôçò êáèçìåñéíüôçôÜò ìáò
óåë. 14-16
¼ôáí ç ÔÝ÷íç ãßíåôáé "ÐïëéôéêÞ"
óåë. 17-18
Ï "Êáñáãêéüæçò" óôïí Åëëçíéêü ÊéíçìáôïãñÜöï Ã) "Äýóêïëïé äñüìïé" óåë. 19-21
69 ÐÁÑÙÍ
óåë. 22
3ç ÏìáäéêÞ ¸êèåóç Öùôïãñáößáò: "Ç ÍÝá Éùíßá ìå ôá ìÜôéá óïõ"
óåë. 22
Ðñüóêëçóç ãéá ôçí åêäÞëùóç "Íåïúùíéþôåò ËïãïôÝ÷íåò"
óåë. 23
Ãéþñãïò ÊáæäáãëÞò
óåë. 23
Ç áðïêáôÜóôáóç ôùí ðñïóöýãùí ôçò Ì. Áóßáò êáé ôï ÊÊÅ
-ãéá ôçí áðïêáôÜóôáóç ôçò áëÞèåéáò-
óåë. 24-25
Óçìåßùìá ôçò ÓõíôáêôéêÞò ÅðéôñïðÞò
óåë. 25
Ãåëïéïãñáößåò ôïõ Íßêïõ Ôñéáíôáöýëëïõ
óåë. 26
Ôï Üèëçìá ôïõ óôßâïõ
óåë. 27-29
ÅÍÔÏÓ: Ôá âéâëßá "¹ëéïò áíáôÝëëùí êáé Þëéïò äýùí"
êáé "Ç ðñïóÝããéóç ôïõ ð óôïí ¼ìçñï"
Ïðéóèüöõëëï: ¸ñãï ôïõ ÄçìÞôñç Ìáèéïý
óåë. 30-31
óåë. 32
Äéáäéêôõáêüò Ôüðïò: www.ionikos-syndesmos.gr
ÏÔÁÍ ÇÑÈÁÍ ÍÁ ÐÁÑÏÕÍ
¼ôáí Þñèáí íá ðÜñïõí ôïõò ôóéããÜíïõò äåí áíôÝäñáóá.
Äåí Þìïõí ôóéããÜíïò.
¼ôáí Þñèáí íá ðÜñïõí ôïõò êïììïõíéóôÝò äåí áíôÝäñáóá.
Äåí Þìïõí êïììïõíéóôÞò.
¼ôáí Þñèáí íá ðÜñïõí ôïõò Åâñáßïõò äåí áíôÝäñáóá.
Äåí Þìïõí Åâñáßïò.
¼ôáí Þñèáí íá ðÜñïõí åìÝíá,
Äåí åß÷å áðïìåßíåé êáíåßò ãéá íá áíôéäñÜóåé...
ÌðÝñôïëô Ìðñå÷ô
3
Ä
Ï Åëëçíéêüò
Ðïéçôéêüò Ëüãïò
áðü ôéò áðáñ÷Ýò
ôïõ Ýùò óÞìåñá
Ðñþôç
ÌåôáðïëåìéêÞ ÃåíéÜ
ÌÝñïò ðñþôï
(óõíÝ÷åéá)
Ôçò
Êáëëéüðçò ÓôåñéÜäïõ
ýï óçìáíôéêïß ðïéçôÝò ôçò Ðñþôçò ÌåôáðïëåìéêÞò ÃåíéÜò åßíáé áõôïß ìå
ôïõò ïðïßïõò áó÷ïëïýìåèá óôï ðáñüí óçìåßùìÜ ìáò:
ÔÜêçò Âáñâéôóéþôçò 1916 - 2011
ÃåííÞèçêå óôï Èåóóáëïíßêç. Óðïýäáóå íïìéêÜ êáé åñãÜóèçêå ùò äéêçãüñïò
áðü ôï 1940 Ýùò ôï 1968. Ôçí ðñþôç ôïõ åìöÜíéóç óôç ëïãïôå÷íßá ôçí Ýêáíå ôï
1937, üôáí äçìïóéåýèçêáí ðïéÞìáôÜ ôïõ óôï ðåñéïäéêü ÌáêåäïíéêÝò ÇìÝñåò.
Ôï ñåýìá ôïõ õðåññåáëéóìïý åðçñÝáóå ôçí ðïßçóÞ ôïõ. ¸íôïíç åðéññïÞ
äÝ÷èçêå êõñßùò áðü ôïí ãÜëëï ðïéçôÞ Ðùë ÅëõÜñ.
¸÷åé ôéìçèåß ìå ôï âñáâåßï ôçò ÏìÜäáò ôùí Äþäåêá, ôï Á´ Êñáôéêü Âñáâåßï
Ðïßçóçò, ôï Âñáâåßï Ðïßçóçò ôçò Áêáäçìßáò Áèçíþí, ôï Âñáâåßï ÏõñÜíç êáé
ðïëëÜ Üëëá. ÔéìÞèçêå åðßóçò êáé ìå ðïëëÝò äéåèíåßò äéáêñßóåéò êáé åßíáé Ýíáò ðïéçôÞò ðïõ Ý÷åé óõìâÜëåé ìå ôï Ýñãï ôïõ óôçí ðáãêüóìéá ëïãïôå÷íßá ôçò åðï÷Þò ìáò,
âñßóêïíôáò áíáãíþñéóç êáé Ýîù áðü ôá üñéá ôçò ðáôñßäáò ôïõ.
ÌåôÝöñáóå Ìðùíôëáßñ, Ëüñêá, Áðïëëéíáßñ êáé ÅëõÜñ êáé áó÷ïëÞèçêå ìå
ëïãïôå÷íéêÝò ìåëÝôåò. Óôçí ðïßçóÞ ôïõ êõñéáñ÷ïýí ôá ïíåéñéêÜ óôïé÷åßá êáé ç
öýóç. Åßíáé Ýíôïíç åðßóçò ç ìïõóéêüôçôá ôïõ ëüãïõ ôïõ.
Ï íïìðåëßóôáò ÏäõóóÝáò Åëýôçò åßðå ãéá ôïí ÔÜêç Âáñâéôóéþôç: "ÐïéçôÞò
åõñùðáßïò, ìéáò óðÜíéáò åõáéóèçóßáò êáé âáèýò ãíþóôçò ôçò ëõñéêÞò ôÝ÷íçò, ðïõ
ôïõ áîßæåé ï Ýðáéíïò ü÷é ìüíï ôçò éäéáßôåñçò ðáôñßäáò ôïõ, áëëÜ êáé ôùí êáëëéåñãçìÝíùí áíèñþðùí üëïõ ôïõ êüóìïõ".
ÐïéçôéêÝò óõëëïãÝò ôïõ åßíáé ïé áêüëïõèåò:
"Ç ìåôáìüñöùóç" 1971, "Ðïßçóç 2" 1974, "Ç ¢ííá ôçò áðïõóßáò" 1979,
"ÅíùìÝíá ÷Ýñéá" 1980, "ÍÞìáôá ôçò ÐáñèÝíïõ" 1997, ôßôëïò ðïõ õðïäçëþíåé
óôß÷ïõò ðïëý óýíôïìïõò, åðéãñáììáôéêïýò, óáí áíåìïêëùóôÝò ðïõ áéùñïýíôáé
óôïí ïõñáíü ôï öèéíüðùñï, áëëÜ õðïäçëþíåé åðßóçò ôá ëáìðåñÜ íÞìáôá ðïõ
ðëÝêåé ç ÐáñèÝíïò Ìáñßá, ðïõ ìáò ïäçãïýí íá âñïýìå ôç äéÝîïäï ðñïò ôï èåßï,
ðñïò ìéá ðíåõìáôéêÞ Þ ðïéçôéêÞ ìåôïõóßùóç.
¢ëëåò óõëëïãÝò ôïõ ßäéïõ ðïéçôÞ åßíáé ôï "¢ñùìá åíüò êïìÞôç" 1997, "¼÷é ðéá
äÜêñõá" 1998, "Ôá äþñá ôùí ÌÜãùí" 1999, "ÌéêñÜ åñùôéêÜ åãêþìéá" 2002. Ôï
ðáñáêÜôù ðïßçìá áíÞêåé óôç óõëëïãÞ "ç ìåôáìüñöùóç":
ÄÅÍ ÅÉÍÁÉ ÌÇÔÅ ÔÁ ÐÅËÉÄÍÁ ÄÁ×ÔÕËÁ ÔÇÓ ÁÓÔÑÁÐÇÓ
Äåí åßíáé ìÞôå ôá ðåëéäíÜ äÜ÷ôõëá ôçò áóôñáðÞò
ÌÞôå ìéá äÝóìç áðü óðéíèÞñåò
ÐÜíù óå óêïôåéíÜ ôæÜìéá
ÌÞôå êáí ôá õðíïâáôéêÜ âÞìáôá ôïõ ÷éïíéïý
ÁíÜìåóá óå áðüêñçìíá ìïíïðÜôéá
Åßí' åêåßíç ðïõ Ýñ÷åôáé óáí üíåéñï áíåðáßóèçôá
×ùñßò í' áöÞíåé ðïõèåíÜ óçìÜäéá
Ðïõ ôçí çìÝñá ìïéñÜæåôáé ôïí ýðíï ôçò ìå ôçí ðÝôñá
Êáé ôç íý÷ôá ôñéãõñßæåé êñõöÜ
Êïõâáëþíôáò ó' üëåò ôéò êÜìáñåò ìáæß ìå ôçí ôåöñÞ ôçò êüìç
Ìéá ÷áñïýìåíç óêéÜ êáé óôáìáôÜåé üëá ôá ñïëüãéá
Åêåßíç ðïõ ôá ìáñáìÝíá ñüäá ôçò áíÜâïõí êáé óâÞíïõí âáèåéÜ óôïí ïñßæïíôá
¼ðùò ìáêñõÜ áð' ôç èÜëáóóá ôá öþôá åíüò ëéìáíéïý
ÌïñöÞ áëáâÜóôñéíç êáé äéÜöáíç äß÷ùò ðíïÞ êáé äß÷ùò áßìá
ÌíÞìç ìïíÜ÷á ôïõ åáõôïý ôçò áñ÷éôåêôïíéêÞ ôçò óéùðÞò
ÌÜôé ïñèÜíïé÷ôï óá ìðïõìðïýêé óôï êëùíß ôïõ ÷ñüíïõ
¢ëëïôå áíÝêöñáóôçò êé áëáöéáóìÝíçò ïìïñöéÜò
(Ç ïìïñöéÜ ðéá ôþñá äåí õðïëïãßæåôáé)
ÌÜôé ðïõ âëÝðåé ü,ôé äå âëÝðïõí ôá ìÜôéá ìáò
Ìéáí Üëëç áìåôÜâëçôç åðï÷Þ
×ùñßò ïóôåïöõëÜêéá êáé ÷ùñßò óêåëåôïýò ðïõ íá ìçí áíèßæïõí
×ùñßò êéóóü êáé ÷ùñßò äÜêñõá
¸íáí ôñï÷ü ðïõ á÷ôéíïâïëåß áìåôáêßíçôï
Ôçí ðñùôáñ÷éêÞ ãõìíüôçôá ôç öùôåéíÞ êáèÜñéá ïõóßá
4
Êáé ôï áêüëïõèï áðü ôçí ðïéçôéêÞ óõëëïãÞ "Ç ¢ííá ôçò
áðïõóßáò":
ÁÍ ÇÔÁÍ ÁËËÏÔÅ ÔÏ ÌÁÔÉ ÓÏÕ ÂÉÏËÅÔÔÁ
¸öôáóá
Íá ìïõ äþóåéò ëßãá ÷ôõðïêÜñäéá ðïõ äåí Ýãéíáí Ýöçâïé
Ôþñá ôï êáëïêáßñé ìïõ ôá æçôéáíåýåé ìéá äñïóïýëá
ôïõ Éëéóïý
Åðßóçò êé Ýíá äÝíôñï ðïõ Ý÷áóå ôçí êáñðïöïñßá ôïõ
Áí Þôáí Üëëïôå ôï ìÜôé óïõ âéïëÝôôá
ÂáèéÜ óôç ìíÞìç ðáãùìÝíçò ÷áñáõãÞò
Áí Üíïéãå ôï ìÜôé óïõ ìåãÜëï
Áêüìá ðéï ìåãÜëï áðü ôç íý÷ôá
Ðéï ðÝñá áêüìá áðü ôç óéùðÞ
¼ôáí êïéìçèåß ôï öåããÜñé ìåò óôï ÑÞíï öáíôÜóïõ
ôçí øõ÷Þ ìïõ
Óá äùìÜôéï åîï÷éêïý óðéôéïý ðïõ ðåñéìÝíåé
ôïí ýðíï óïõ ãéá ðáñáèÝñéóìá
Áí Þôáí Üëëïôå ôï äÜêñõ óïõ Ýíá ðÝðëï
Ðïõ ãÝìéæå ôï öÝñåôñï ìå óêéÝò
Êé åß÷åò ôá ÷Ýñéá óïõ ì' áóâÝóôç óêåðáóìÝíá
Êáé ôï ÷éüíé óùñéÜæïíôáí åðÜíù óôï êáôþöëé óïõ
Áí Þóïõí åäþ ôï ðñùß èá 'êïõãåò ôá êïêüñéá
êáé ôïõò ãáëáôÜäåò ìÝóá óô' áãïõñïîõðíçìÝíá
áõôéÜ ôçò ãåéôïíéÜò
¾óôåñá ôéò åöçìåñßäåò êáé ôá ÷Ýñéá íá ôéò ðáßñíïõí
áðü ôá ìéóüêëåéóôá ðáñÜèõñá
Ôþñá ç Üíïéîç áðïäéþ÷íåé ôï ÷ëùìü óïõ ôï öéëß
Ôï ñõÜêé ôñÝ÷åé êÜôù áð' ôïõò èÜìíïõò ðáíôïôåéíÜ
¼ ïõñáíüò áíÜìåó' áðü ôá êëáäéÜ ôùí äÝíôñùí
Êáé ç öùíÞ üëï áíåâáßíåé ìå ôçò óôÝãçò ôïí êáðíü
Åêåß øçëÜ üðïõ ìáôþíïõí ïé áíåìïäåß÷ôåò
ÐïëëÝò öïñÝò ãåëþ ìå ôç óõíÞèåéá ð.÷. ÷ôåò ôï ðñùß
Åß÷áìå óôï ôñáðÝæé Ýíá öëõôæÜíé ôóÜú ðáñáðáíßóéï
Ôüôå âïýôçîá ôï øùìß ìïõ óôçí áðÝñáíôç ðßêñá ôïõ
Êé Ýôñùãá ÷ùñßò íá ìðïñþ íá ÷ïñôÜóù. ÓêÝøïõ ôç æùÞ ìïõ
Áõôü ôï âåñýêïêêï óôá äüíôéá ôçò áðïõóßáò
Ä. Ð. Ðáðáäßôóáò 1922 - 1927
ÃåííÞèçêå óôç ÓÜìï. Óðïýäáóå éáôñéêÞ óôï ÐáíåðéóôÞìéï Áèçíþí, ôïõ ïðïßïõ áíáêçñý÷èçêå ôï 1998 äéäÜêôùñ.
¸ãñáøå ìéá ðïßçóç ìå äýíáìç ãëùóóïðëáóôéêÞ, ìéá ðïßçóç
ðïõ óýìöùíá ìå ôçí ÅëÝíç ËáäéÜ "ìáãåýåé ðáñÜîåíá ìå ôç
èáõìáôïõñãÞ ç÷çôéêÞ ôçò. Ìéá ðïßçóç ðïõ ãõñåýåé ôï ßäéï
ôçò ôï âÜèïò êáé ðÜó÷åé áíé÷íåýïõóá íá áðåéêïíßóåé ôçí
ïõóßá ôçò öýóçò óôçí áéþíéá ñïÞ ôçò êáé ðïõ äåí ìðïñåß íá
õðáêïýóåé óå ðñüôõðá êáé êáëëéôå÷íéêïýò êáíüíåò". Êáé
óýìöùíá ìå ìéá Üëëç óçìáíôéêÞ êñéôéêü ôçò ðïßçóçò, ôç
Íüñá ÁíáãíùóôÜêç "ï Ðáðáäßôóáò åßíáé ìéá ôüóï ãíÞóéá
ëõñéêÞ öýóç ðïõ èá 'ôáí êñßìá íá êáôáðïëåìÞóåé ôç ãíçóéüôçôÜ ôçò, åðéâÜëëïíôÜò ôçò ôçí êëáóóéêÞ áõóôçñüôçôá åíüò
äéáíïçôéêïý øý÷ïõò".
ÐïéçôéêÝò óõëëïãÝò ôïõ Ä. Ð. Ðáðáäßôóá åßíáé:
"Ôï öñÝáñ ìå ôéò öüñìéããåò" 1943, "Åíôüò ðáñåíèÝóåùò"
1945, "Åíôüò ðáñåíèÝóåùò" 1949, "Ç ðåñéðÝôåéá. Ó÷Ýäéï ãéá
åëåýèåñç óýíèåóç" 1951, "Ç ðåñéðÝôåéá" 1953, "Ðïßçóç 1"
1941 - 1961, "Åí ÐÜôìù" 1964, "Åí ÐÜôìù êáé äýï åñìçíåßåò"
1966, "Ðïßçóç 2 1964 1974" 1974, "Ðïßçóç" 1997.
Äçìïóéåýïõìå Ýíá èáõìÜóéï ðïßçìá áðü ôçí ðïéçôéêÞ
óõëëïãÞ "Åíôüò ÐáñåíèÝóåùò":
ÂËÁÄÉÌÇÑÅ *
Åäþ õðÜñ÷ïõí ðïëëÜ ðñÜãìáôá Ýôïéìá ðïõ ìðïñåßò íá äåéò
ìÝóá ôïõò ôçí éóôïñßá ôïõò óå ðïëý áðëÞ ãëþóóá
Îçìåñþíåé áð' üëåò ôéò ìåñéÝò Âëáäßìçñå
¼ôáí ìå äåéò í' áíáóáßíù êÜèå ÷éëéüìåôñï ôçí áíèñþðéíç
ðñïóôáóßá óïõ
ÖáíôÜóïõ Ýíá åêáôïììýñéï ãõíáéêüðáéäá íá öùíÜæïõí:
äéêáéïóýíç
¹ Ýíá åêáôïììýñéï Üóôñá ðïõ ôá øÜ÷íïõí Üðéóôá äÜ÷ôõëá
¹ ìéá ÷ñõóïêßôñéíç êïßôç ðïõ ôåëåéþíåé ìÝóá ìïõ
* Åîüñéóôïò áäåëöüò ìïõ óôç Ãåñìáíßá.
Êáé Ýíá ìå äõíáôïýò åðßóçò óôß÷ïõò êáé íïÞìáôá, ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò îå÷ùñéóôÞò, ðïõ äåí õðáêïýåé óå ðñüôõðá
ðïßçóçò ôïõ Ä. Ð. Ðáðáäßôóá, áðü ôçí ðïéçôéêÞ óõëëïãÞ "Ç
ÐåñéðÝôåéá":
ÅÎÏÄÏÓ
Íá ìç öýãåé ãéá ôï ËïñÝíôóï ÌáñêÝæ
Íá ìåßíåé åäþ äåìÝíï ôï ðëïßï VASCO
Íá ôïõ áäåéÜóïõí ôá óôÜñéá êáé ôéò ñÝããåò
Êáé êåßíïõò ôïõò Ýîé ôüíïõò öÜñìáêá
ôçò åõñùðáúêÞò ðåñéèÜëøåùò
Êáé ôá ìç÷áíÞìáôá
Ôüôå ôï ðåñßåñãï ôïýôï êñáíßï èá ãßíåé èÝìá
óõæçôÞóåùí ôùí áóôõíïìéêþí
Ïé ÷áìÜëçäåò èá ðéïõí ôç ñåôóßíá ôïõò ìå óêÝôåò åëéÝò
Êáé èá îåöëïõäßæïõí Ýíá êñåììýäé
Äå èá õðÜñ÷åé óõìöÝñïí, ãé' áõôü ïé ëåìâïý÷ïé
Èá åßíáé êáêüêåöïé êáé ôï âñÜäõ èá ôïõò ÷ôõðÜåé óôá íåýñá
ç óýæõãïò êáé ôá ðáéäéÜ
Ôá ðáéäéÜ ðïõ äåß÷íïõí ðÜíôá ðñïèõìßá íá êëÜøïõí
ÐÜñå áõôÞí ôçí áðüäåéîç êáé ôñÜâá óôï Ëéìåíáñ÷åßï
Íá óïõ ìïíïãñÜøïõí ôçí åêöüñôùóç, ìç óå ðÜñïõí
ìõñùäéÜ ïé óõíïìþôåò
Ãéáôß ôüôå èá ãåííçèåß æÞôçìá ðáñáéôÞóåùò ôïõ ðñïÝäñïõ
Êáé ôüôå ïé áñãüìéóèïé ðïõ ìÝ÷ñé óÞìåñá ðÞãáéíáí
óôçí åêêëçóßá
Êé Üíáâáí ôï êåñß ôïõò è' áíÜøïõí ìéá ìåãÜëç öùôéÜ
óôï êñÜôïò
Èá ôï ìÜèïõí ïé ðõñïóâÝóôåò êé ïé áíýðïðôïé ôïõ äñüìïõ
Èá ñùôÜí ðïéï ìÝãáñï íá êÜçêå
Èá öñåíÜñïõí ôá ðïäÞëáôá, ôá ôñáì èá óôáìáôÞóïõí
ôá ãêëÜí ãêëÜí
Èá áäåéÜóïõí ôá ïõñçôÞñéá
Êáé ç ãñéÜ áêñéâþò ìðñïóôÜ óôç ñüäá ôïõ ëåùöïñåßïõ
5
Èá óõíå÷ßóåé ôï äñüìï ôçò êñáôþíôáò ðÜíôá óôï Ýíá ôçò ÷Ýñé
Ôç ìáñìåëÜäá
ÑùôÜí ìåñéêïß: ìÞðùò èá 'ðñåðå íá îáíáöýãåé ôï ðëïßï VASCO
Ãéá ôï ËïñÝíôóï ÌáñêÝæ
Äçìïóéåýïõìå
ðáñáêÜôù
ôï
ðïßçìá
Ï
ÓÙÔÇÑÁÓ ôïõ Ìßëôïõ Óá÷ôïýñç áðü ôçí
ðïéçôéêÞ ôïõ óõëëïãÞ "Ç ËÇÓÌÏÍÇÌÅÍÇ",
Åãþ áðü ðñéí ëßãç þñá Þìïõí åêåß
Õðïëüãéæá ôá ÷ñÞìáôá ðïõ èá åéóðñÜîù
Ôï ìéóü äñüìï ìÝ÷ñé ôï ôáìåßï
Ôïí Ýêáíá ðÜíù óôç ìéá ãñáììÞ ôïõ ôñáßíïõ
¸ðñåðå íá ìç óêÝöôïìáé ôßðïôá êáé íá âëÝðù
Êáô' åõèåßáí ó' Ýíá ìáêñéíü óçìÜäé, Þôáí
Ôï ìåóéáíü ðáñÜèõñï ôçò áðïèÞêçò
¾óôåñá áéóéüäïîïò êáôÝâçêá áð' ôç ãñáììÞ êáé âÜäéæá êáíïíéêÜ
Óá óôñÜôåõìá êáôï÷Þò
Êáé ôüôå Þìïõí åëåýèåñïò í' áðïöáóßóù ãéá ïôéäÞðïôå
¸íáò åéóðñÜ÷ôïñáò åß÷å ôá öåñóßìáôá ôçò ãõíáßêáò ôïõ
Ï êáèáñüò ôïõ ãéáêÜò êáé ôï óéäåñùìÝíï ôïõ ðáíôåëüíé
Äßíáí ôçí âåâáéüôçôá üôé äå èá ðåèÜíïõìå
Åßíáé êÜôé ëåðôïìÝñåéåò - áõôü ëÝãáìå ÷ôåò êáé ìå ôïí ÊïóìÜ Ðïõ åðéâÜëëïõí ÷ùñßò áíôßññçóç ôç ìïßñá ìáò
Ôï ðëïßï VASCO
Ôï ëéìÜíé ôïõ ËïñÝíôóï ÌáñêÝæ
O ìéóüò ôïõ ãåñáíüò êé ï ìéóüò ôïõ ìÝóá ìáò
ÈåÝ ìïõ ïé ìéêñïðùëçôÝò
Ñùóüöéëïé Üëëïôå
Áããëüöéëïé óÞìåñá
ºóùò áýñéï ñïõöéÜíïé áðü ùñéìüôçôá
ÐïõëÜí óêüíåò ðïõ ãõáëßæïõí üëá ôá áíôéêåßìåíá
Êáé óôáìáôÜí ôïí oäïíôüðïíï
Íá öýãåé ôï ðëïßï VASCO
¼÷é íá ìç öýãåé.
Âéâëéïãñáößá
1. Roderick Beaton "ÅéóáãùãÞ óôç Íåüôåñç ÅëëçíéêÞ
Ëïãïôå÷íßá", ÅÊÄÏÓÅÉÓ ÍÅÖÅËÇ, ÁèÞíá 1996.
2. Mario Vitti "Éóôïñßá ôçò ÍåïåëëçíéêÞò Ëïãïôå÷íßáò",
ÅÊÄÏÓÅÉÓ ÏÄÕÓÓÅÁÓ, ÁèÞíá 2003.
3. ÔÜêç Âáñâéôóéþôç "Ç ìåôáìüñöùóç", Åêäüóåéò "Åãíáôßá"
Èåóóáëïíßêç, 1971.
4. ÔÜêç Âáñâéôóéþôç "Ç ¢ííá ôçò áðïõóßáò", Åêäüóåéò
"ÖÉËÏËÏÃÉÊÇ", Èåóóáëïíßêç, 1979.
5. Ä. Ð. Ðáðáäßôóá "ÐÏÉÇÓÇ 1", Åêäüóåéò "ÐÑÙÔÇ ÕËÇ",
ÁèÞíá 1963.
6. Âáóßëç ÓôåñéÜäç "Ç ÔÝ÷íç ôçò ÁíÜãíùóçò, Ôá êåßìåíá ãéá
ôçí ðïßçóç", Åêäüóåéò Ãáâñéçëßäç, ÁèÞíá 2004.
1945 (ÐÏÉÇÌÁÔÁ 1945 - 1971, Åêäüóåéò
ÊÅÄÑÏÓ 1977, 1988, ôï ïðïßï åê ðáñáäñïìÞò
äçìïóéåýôçêå óôï ðñïçãïýìåíï ôåý÷ïò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò ìéóü.
Æçôïýìå óõããíþìçí áðü ôïõò áíáãíþóôåò ìáò.
Ï ÓÙÔÇÑÁÓ
Ìåôñþ óôá äÜ÷ôõëá ôùí êïììÝíùí ÷åñéþí ìïõ
ôéò þñåò ðïõ ðëáíéÝìáé óôá äþìáôá áõôÜ ô' áíÝìïõ
äåí Ý÷ù Üëëá ÷Ýñéá áãÜðç ìïõ êé ïé ðüñôåò
äå èÝëïõí íá êëåßóïõí êé ïé óêýëïé áíÝíäïôïé
Ìå ôá ãõìíÜ ìïõ ðüäéá âïõôçãìÝíá óôá âñþìéá
áõôÜ íåñÜ
ìå ôç ãõìíÞ êáñäéÜ ìïõ áíáæçôþ (ü÷é ãéá ìÝíá)
Ýíá ãáëáíü ðáñÜèõñï
ðþò ÷ôßóáíå ôüóá äùìÜôéá ôüóá âéâëßá ôñáãéêÜ
äß÷ùò ìéá ÷áñáìÜäá öùò
äß÷ùò ìéá áíáðíïÞ ïîõãüíïõ
ãéá ôïí Üññùóôï áíáãíþóôç
Áöïý êÜèå äùìÜôéï åßíáé êáé ìéá áíïé÷ôÞ ðëçãÞ
ðþò íá êáôÝâù ðÜëé óêÜëåò ðïý èñõììáôßæïíôáé
áíÜìåóá áð' ôï âïýñêï ðÜëé êáé ô' Üãñéá óêõëéÜ
íá öÝñù öÜñìáêá êáé ñüäéíåò ãÜæåò
êé áí âñù ôï öáñìáêåßï êëåéóôü
êé áí âñù ðåèáìÝíï ôï öáñìáêïðïéü
êé áí âñù ôç ãõìíÞ êáñäéÜ ìïõ óôç âéôñßíá
ôïõ öáñìáêåßïõ
¼÷é ü÷é ôÝëåéùóå äåí õðÜñ÷åé óùôçñßá
Èá ìåßíïõí ôá äùìÜôéá üðùò åßíáé
ìå ôïí Üíåìï êáé ôá êáëÜìéá ôïõ
ìå ôá óõíôñßììéá ôùí ãõÜëéíùí ðñïóþðùí
ðïý âïããÜíå
ìå ôçí Ü÷ñùìç áéìïññáãßá ôïõò
ìå ÷Ýñéá ðïñóåëÜíçò ðïý áðëþíïíôáé óå ìÝíá
ìå ôçí áóõ÷þñåôç ëçóìïíéÜ
ÎÝ÷áóáí ôá äéêÜ ìïõ ó Ü ñ ê é í á ÷Ýñéá ðïý êïðÞêáí
ôçí þñá ðïý ìåôñïýóá ôçí áãùíßá ôïõò
Óôï åðüìåíï:
Ìáíþëçò ÁíáãíùóôÜêçò, ÔÜóïò Ëåéâáäßôçò
6
Ï
ÁÍÁÖÏÑÅÓ ÓÔÇ ÌÉÊÑÁÓÉÁ
Ôñåéò ëüãéïé
ôçò ÁíáôïëÞò
óå ìéá óõíïéêßá
îåñéæùìÝíùí
ôïõ
×Üñç ÓáðïõíôæÜêç
ÓõããñáöÝá - Éóôïñéêïý
Äåýôåñï ìÝñïò
êáé ôåëåõôáßï
ôñßôïò ôùí ëïãßùí, ï ÌÝíïò
ÖéëÞíôáò, äåí åß÷å ôßðïôå ôï
êïéíü ìå ôïõò Üëëïõò äýï, åêôüò áðü ôï
åðÜããåëìá ðïõ áóêïýóå (äÜóêáëïò),
Ýóôù êé áí áõôü Þôáí óå ìéá âáèìßäá
ðáñáêÜôù.
¢ëëïò Üíèñùðïò, Üëëç êïóìïèåùñßá êáé âéïèåùñßá! Áí ï Óçìçñéþôçò,
ó÷çìáôéêÜ èá Ýëåãå êáíåßò, åîÝöñáæå
ôï ÷þñï ôùí Âåíéæåëéêþí êé ï Êüíôïãëïõ ôçò ðåöùôéóìÝíçò óõíôÞñçóçò, ï
ÖéëÞíôáò óßãïõñá áíÞêå óôï ÷þñï ôçò
ÁñéóôåñÜò! ¹ôáí ï ïñéóìüò ôïõ áíôéêïìöïñìéóôÞ, áðÝöåõãå ôéò åðéóçìüôçôåò êáé ôéò ôõðéêüôçôåò, Ýðéíå ôï êñáóÜêé ôïõ ìå ôïõò ðñüóöõãåò óôá ìéêñÜ
ìáãáæÜêéá ôçò ÍÝáò Éùíßáò, Üêïõãå ôá
ðñïâëÞìáôÜ ôïõò, óõíÝðáó÷å. Ðïëý
äçìïöéëÞò óôïõò íÝïõò, áêïëïõèåßôï
ðÜíôá áðü ðáñÝåò, ðïõ ôïí Ýâáæáí óôç
ìÝóç êáé ôïí áðïêáëïýóáí... "ÄÜóêáëï"!
Äåí èÝëçóå íá åíôá÷èåß óå óùìáôåßá, ïýôå äéåîåäßêçóå ïößôóéá. ÌÜëéóôá, üôáí êÜðïéïé Âïõñëéþôåò èÝëçóáí
íá öôéÜîïõí óýëëïãï êáé ôïõ æÞôçóáí
íá ãßíåé ðñüåäñïò, áñíÞèçêå ëÝãïíôáò
üôé áõôüò äåí ôá êáôáöÝñíåé óôá äéïéêçôéêÜ êáé ìÜëéóôá, üôáí ôï ßäéï ôïõò
åß÷å äéáìçíýóåé ãé' áõôüí ï Íßêïò
Ìçëéþñçò, Ýóðåõóå íá ôïí óõíáíôÞóåé
êáé íá ôïí... åõ÷áñéóôÞóåé.
¹ôáí áõôïäßäáêôïò, ü÷é óôç æùãñáöéêÞ ðïõ áðáéôåß êõñßùò ôáëÝíôï,
áëëÜ óôç Ãëþóóá, ìéá åðéóôÞìç ðïõ
áîéþíåé ãåñÞ ãíþóç ôùí áñ÷áßùí
Åëëçíéêþí êáé ôçò ãëùóóéêÞò äéá÷ñïíßáò, ìå Üëëá ëüãéá óôçí åðéóôÞìç ôçò
Ãëùóóïëïãßáò. Áõôü ôï ãåãïíüò Üëëùóôå êüíôåøå êáé íá ôñåëÜíåé ôïõò êáèçãçôÜäåò ôçò åðï÷Þò, ìå ðñþôïí êáé êáëýôåñïí ôïí ðïëÝìéï ôçò äçìïôéêÞò,
ìÝãá Ã. ×áôæçäÜêç. Ðïéïò Þôáí, Ýëåãáí, áõôüò ï äÜóêáëïò ðïõ ìáò Ý÷åé
Ýñèåé áðü êÜðïéá ÁñôÜêç êáé æçôÜåé
íá ãßíåé êáé óõíôÜêôçò ôïõ Éóôïñéêïý
Áñ÷åßïõ ôçò åëëçíéêÞò ãëþóóáò;
Áõôüò ðïõ ìÝíåé åêåß óôïõò ÐïäáñÜäåò, ó' Ýíá ìéêñü ðñïóöõãéêü óðéôÜêé;
Áõôüò ðïõ üôáí ôïí êáëïýóáí óôï
õðïõñãåßï ðÞãáéíå ìå ôá êáèçìåñéíÜ
ñïý÷á êáé äåí Ýäåé÷íå ôïí áðáéôïýìåíï
óåâáóìü;
Ôï üôé åß÷å äþóåé îå÷ùñéóôÜ äåßãìáôá ãñáöÞò ìå ôç "ÃñáììáôéêÞ ôçò
Ñùìáßéêçò ãëþóóáò" áëëÜ êõñßùò ìå ôï
ôñßôïìï Ýñãï ôïõ "Ãëùóóïãíùóßá êáé
Ãëùóóïãñáößá ÅëëçíéêÞ", äå öáßíåôáé
íá óõãêéíïýóáí ôïõò ðáñáðÜíù.
Áí êáé åß÷å ïíïìáóôåß "ðáëéêÜñé
ôçò éäÝáò", áðü ôïõò ßäéïõò ôïõò ïìïúäåÜôåò ôïõ, ôï Ãëçíü, ôï Äåëìïýæï, ôïí
ÐÜëëç, ïýôå áõôïß, üôáí óôá ðñÜãìáôá
åß÷å îáíÜñèåé ï ÂåíéæÝëïò, ôïí óôÞñéîáí ãéá íá êáôáëÜâåé ôç èÝóç ðïõ ôïõ
Üñìïæå!
Áò åéðùèåß üìùò ó' áõôü ôï óçìåßï
ôï ðþò ôïõ äüèçêå ôï ðñïóùíýìéï
"ðáëéêÜñé ôçò éäÝáò".
Äéçãåßôáé ï ÂÜñíáëçò:
ÊÜðïôå ôïõ åß÷å óôåßëåé ï ÐÜëëçò
(ßóùò íá Þôáí ï Øõ÷Üñçò) áðü ôï
Ëßâåñðïõë Ýíá âéâëßï ôïõ, ìå ôçí áöéÝñùóç "óôï ÖéëÞíôá, ôï ðáëéêÜñé ôçò
ÉäÝáò", åêåß ãýñù óôï 1913, üôáí áêüìç
æïýóå óôçí ÁñôÜêç. Ôï ðñÜãìá ìáèåýôçêå. ÊÜðïéïò ôï óðéïýíåøå óôïõò
Ôïýñêïõò. Ïé æáðôéÝäåò ôïí ðéÜóáíå ìå
ôï âéâëßï óôçí ôóÝðç êáé ôïí ðÞãáíå
óôï ÊïíÜêé. Ìå ôç ìåãÜëç êïéëéÜ ôïõ,
ìå ôï öÝóé óôï êåöÜëé, ìå óêÝôï ðïõêÜìéóï ÷ùñßò êïëëÜñï êáé ì' Ýíá óêïõñéáóìÝíï ìåôáëëéêü êïõìðß ìðñïóôÜ,
ðáñïõóéÜóôçêå óôïí áóôõíüìï:
- Ôé åßíáé áõôü ìðñå, ôïõ ëÝåé ï
ôïõñêáëÜò, ìåãÜëï éíôÝá, å;
- ¼÷é, ôæÜíïõì, ðñïóðÜèçóå íá
åîçãÞóåé ï ÖéëÞíôáò. "ÉäÝá" åìåßò ïíïìÜæïõìå ôç ñùìÝéêç ãëþóóá. ÈÝëïõìå
íá öôéÜîïõìå ôç ãëþóóá ìáò!
Ï Ôïýñêïò ôïí êïßôáîå áðü ðÜíù
ùò êÜôù, åßäå ôá åëååéíÜ ÷Üëéá ôïõ
ãëùóóïäéïñèùôÞ êáé ôïõ åßðå ìå ôçí
Ýó÷áôç ðåñéöñüíçóç:
- ÏõëÜí, êåñáôÜ, óáíÜ ìïõ êáëíôß;
¹ãïõí, âñå êåñáôÜ, óå óÝíá êáôÜíôçóå ç ãëþóóá ãéá íá ôçí éóéÜîåéò;
Êáé ôïí Ýâáëå ìÝóá.
7
Ðñéí áðü 33 ôüóá ÷ñüíéá, üôáí åß÷å êõêëïöïñÞóåé ôï âéâëßï ìïõ «Áë. Äåëìïýæïò - Ì. ÖéëÞíôáò, ïé äÜóêáëïé ôçò ÉäÝáò»,
ï Äçì. ÃêïëÝìçò, ößëïò ôïõ ÖéëÞíôá, ìïõ åß÷å óôåßëåé Ýíá ÷åéñüãñáöï êåßìåíï ôïõ, ðïõ ìÜëëïí ðñïïñéæüôáí ãéá äéÜëåîç êáé
ôï ïðïßï áíáöåñüôáí óôá ðñïâëÞìáôá ôçò äçìïôéêÞò åêðáßäåõóçò. Ç ìåëÝôç áõôÞ ôïõ ÖéëÞíôá ðñÝðåé íá ãñÜöôçêå, ðñéí áðü
ôï 1922 êáé ôçí ÊáôáóôñïöÞ, üôáí ï ßäéïò Þôáí Þäç óôçí ÅëëÜäá (Áßãéíá).
Öáßíåôáé üìùò üôé áñãüôåñá ìå ìåñéêÝò äéáãñáöÝò êáé äéïñèþóåéò åðéêáéñïðïßçóå ôá ðñÜãìáôá êáé îáíáðáñïõóßáóå
áõôÞ ôçí ìåëÝôç êáé ìåôÜ ôçí ÊáôáóôñïöÞ êáé ôïí îåñéæùìü, üôáí åß÷å åãêáôáóôáèåß ðéá óôç ÍÝá Éùíßá.
Äçìïóéåýïõìå ôçí ðñþôç óåëßäá áõôïý ôïõ êåéìÝíïõ, áêñéâþò ãéáôß ìáò äßíåé ìéá äéÜóôáóç ôçò äçìïôéêÞò åêðáßäåõóçò...
óôá «õðüäïõëá ìÝñç» äçëáäÞ, ôç Ìéêñáóßá...
Ôï êåßìåíï åßíáé ãñáììÝíï... óôï ðïëõôïíéêü, áëëÜ âÝâáéá ç ãëþóóá åßíáé ...ðëÝñéá äçìïôéêÞ!
8
×ñåéÜóôçêáí ìåãÜëåò ðñïóðÜèåéåò
ôùí óõìðáôñéùôþí ôïõ ãéá íá ôïí åëåõèåñþóïõí, áöïý åß÷å èåùñçèåß ïðáäüò
ôçò... "ÌåãÜëçò ÉäÝáò"! Ìüëéò âãÞêå
áðü ôç öõëáêÞ, ðÞñå ôï ðñþôï ðëïßï
êáé Ýöèáóå óôçí ÅëëÜäá. ÊáôÝöõãå
óôçí Áßãéíá. Óôç ÍÝá Éùíßá åãêáôáóôÜèçêå ôï 1924, ó' Ýíá óðßôé ôçò ïäïý
Åë ÁëáìÝéí, åêåß ëßãï ðñéí áðü ôç
óôñïöÞ ãéá ôç Í. ÖéëáäÝëöåéá. Óôï ìåôáîý åß÷å öñïíôßóåé íá ðÜñåé ôï ðôõ÷ßï
ôïõ äáóêÜëïõ áðü ôçí ÐáéäáãùãéêÞ
ôçò ÈåóóáëïíßêÞò.
Ï ÖéëÞíôáò Þôáí áãáðçôüò êáé óôï
Óçìçñéþôç êáé óôïí Êüíôïãëïõ. Ï
ðñþôïò Þôáí ðáñþí êáé óôçí êçäåßá
ôïõ - ðÝèáíå óôç ÍÝá Éùíßá óôéò 26
Éïõëßïõ 1934 - êáé óôï ìíçìüóõíü ôïõ,
óÝñíïíôáò ìáæß ôïõ êáé ôïí õðÝñãçñï
ðñüåäñï ôçò Áêáäçìßáò Áèçíþí, ôïí
Êáìðïýñïãëïõ, ï äåýôåñïò åß÷å öéëïôå÷íÞóåé ìéá áðü ôéò åêöñáóôéêüôåñåò
ðñïóùðïãñáößåò ôïõ.
Åíþ ãéá ôï Óçìçñéþôç êáé ôïí Êüíôïãëïõ îÝñáìå ðïëëÜ ãéá ôçí éäéùôéêÞ
ôïõò æùÞ, ãéá ôï ÖéëÞíôá îÝñïõìå
åëÜ÷éóôá.
Ãíùñßæïõìå êõñßùò ãéá ôïí ðáôÝñá
ôïõ, ÐÝôñï Öéëáíèßäç, óðïõäáßï
äÜóêáëï ôçò åðï÷Þò ôïõ êáé ôïí ðïéçôÞ
áäåëöü ôïõ Ôæþñôæç, ï ïðïßïò ðñïôßìçóå ôï åðþíõìï "Öéëáíèßäçò", áðü ôï
"ÖéëÞíôáò", ðïõ ï Í. Ìçëéþñçò
ðéóôåýåé üôé äåí Þôáí øåõäþíõìï, áëëÜ
ôï ðñáãìáôéêü åðþíõìï ôïõ ÌÝíïõ ðïõ
ôï åôõìïëïãïýóå áðü ôç ëÝîç "öéëßíôå",
ðïõ óçìáßíåé ðõñïâüëï. Ãéá ôïí åëëçíéóôÞ ðáôÝñá Þôáí áðáñÜäåêôï íá Ý÷åé
îåíéêü åðþíõìï êáé ôï åß÷å áíôéêáôáóôÞóåé ìå ôï "Öéëáíèßäçò".
Ï õðïãñÜöùí åêåß ðñïò ôá ôÝëç ôçò
10/åôßáò ôïõ '70 åß÷å âñåé ôçí êüñç ôïõ,
ç ïðïßá åß÷å ðñïèõìïðïéçèåß íá ôïí
âïçèÞóåé ìå áíÝêäïôï õëéêü. ÐáñÜ ôéò
ðñïóðÜèåéÝò ôçò üìùò ôï áðïôÝëåóìá
õðÞñîå ðåíé÷ñü. (Ìéá Üëëç êüñç, óå
ìéêñÞ çëéêßá, åß÷å ÷Üóåé ï ÖéëÞíôáò
ëßãï ðñéí áðü ôï èÜíáôü ôïõ).
Ç ðïëéôåßá ôßìçóå ðñåðüíôùò ôï
ÖéëÞíôá. ÁìÝóùò ìåôÜ ôï èÜíáôü ôïõ,
ï ÄÞìïò ÍÝáò Éùíßáò, ìå ôï ðñþôï øÞöéóìÜ ôïõ, áíáöåñüôáí óôï Ýñãï ôïõ
êáé üñéæå íá äïèåß ô' üíïìÜ ôïõ óå ïäü
ôçò Í. Éùíßáò, êïíôÜ óôï óðßôé ôïõ. Êé
áõôü Ýãéíå. ÐïëëÜ ÷ñüíéá ìåôÜ ôïí ðüëåìï, åðß äçìáñ÷ßáò ÃéÜííç ÄïìíÜêç,
óôÞèçêå åêåß óôçí ðëáôåßá, äßðëá áðü
ôï 2ï Äçìïôéêü ó÷ïëåßï Í. Éùíßáò, ç
ìðñïýôæéíç ðñïôïìÞ ôïõ, Ýñãï ôïõ
Âáóßëç ÂáóéëåéÜäç.
ÐáñÜ ôá øáîßìáôÜ ìïõ, äåí êáôÜöåñá íá âñù ôá ó÷ïëåßá ðïõ äßäáîå ï
ÖéëÞíôáò.
Ôï 1934, áìÝóùò ìåôÜ ôï èÜíáôü
ôïõ, äçìïóéåýèçêáí äýï ìåëÝôåò ãé'
áõôüí, ç ìéá áðü ôçí åöçìåñßäá ôçò Í.
Éùíßáò "ÉùíéêÜ ÍÝá" êáé ôï ÑÞãá ÁíÝìç êé ç Üëëç áðü ôçí åöçìåñßäá
"Åëåýèåñï ÂÞìá" êáé ôï Â. ÇëéÜäç. Êáé
ïé äõï ôïí áðïêáëïýí "ÄÜóêáëï" ìå
êåöáëáßï ôï (ä), áëëÜ âÝâáéá äåí ìðïñïýóáí êáé íá Þôáí ìáèçôÝò ôïõ. Ï
ôßôëïò áíáöåñüôáí óôïí áãþíá ôïõ ãéá
ôç ãëþóóá.
ÂÝâáéá ðïëëïß óçìáíôéêïß Üíèñùðïé ôùí ÃñáììÜôùí áó÷ïëÞèçêáí ìå ôï
Ýñãï ôïõ: Æ. Ðáðáíôùíßïõ, Ä. Ãëçíüò,
Í. ×áôæéäÜêçò, Á. Äåëìïýæïò, Ð. ×Üñçò, Ó. ÄÜöíçò, Ê. ÂÜñíáëçò êáé ôüóïé
Üëëïé. Ï Íßêïò Ìçëéþñçò åß÷åé ãñÜøåé
åéäéêü âéâëßï, ôï 1972.
Ôï óðßôé ôïõ ÖéëÞíôá óôçí ïäü Åë ÁëáìÝéí
Ùò óðïõäáßïò ãëùóóïëüãïò ðïõ
Þôáí Ýêáíå ðñáãìáôéêÜ "ìåñáêëÞäéêç"
äïõëåéÜ, ðïõ ôçí êáñðþèçêáí ïé êáôïðéíïß ãëùóóïëüãïé.
¸ôóé ãéá ðáñÜäåéãìá è' áíáöåñèþ
óôçí ïñèïãñáößá ôçò ëÝîçò "áñìáôïëüò". Ï Ã. ×áôæçäÜêçò ôçí Þèåëå åê ôïõ
áìáñôßá + ùëüò = áñìáôùëüò, ï
ÖéëÞíôáò üìùò áíôÝôåéíå üôé ðñïÝñ÷åôáé åê ôïõ "áñìáôïëüãïò" äçëáäÞ áõôüò
ðïõ áó÷ïëåßôáé ìå ô' Üñìáôá (óáí ôéò
ëÝîåéò èåïëüãïò, âõæáíôéíïëüãïò êëð),
Üñá Þèåëå íá ãñÜöåôáé ìå (ï): áñìáôïëüò.
ÅðÝìåéíå íá ìçí êïëïâþíïíôáé ïé
ëÝîåéò, üðùò ð.÷. íá ìç ëÝìå êáé ãñÜöïõìå: ìáôþíù áëëÜ áéìáôþíù, ü÷é
ìÝñá áëëÜ çìÝñá, ü÷é öÝôïò áëëÜ åöÝôïò, ü÷é âäïìÜäá áëëÜ åâäïìÜäá êëð.
Ôá èçëõêÜ ïñéóìÝíùí åðéèÝôùí
åðÝìåéíå íá ãñÜöïíôáé ìå (é): ü÷é ãëõêåéÜ, áëëÜ ãëõêéÜ, ü÷é ðá÷åéÜ áëëÜ
ðá÷éÜ, áöïý ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôï ãëõêÝá - ãëõêéÜ êáô' áíáëïãßá ìå ôï ìçëÝá ìçëéÜ. ÅðÝâáëå áêüìç ôï íéþèù ìå (é)
áíôß ìå (ïé), áöïý äåí ðñïÝñ÷åôáé áðü
ôï Ýííïéá - íïéÜæïìáé, áëëÜ áðü ôï íïþ
- åíüôçôá êëð.
Ôï 1929 ï ÖéëÞíôáò Ýñéîå ìéá âüìâá! Ïýôå ëßãï, ïýôå ðïëý ï áèåüöïâïò,
ãéá íá ëõèåß ôï ðñüâëçìá ôçò éóôïñéêÞò
ïñèïãñáößáò æÞôçóå íá êáèéåñùèåß ç
ëáôéíéêÞ ãñáöÞ, üðùò ðñïçãïýìåíá
åß÷å åðéâÜëåé ï ÊåìÜë óôçí Ôïõñêßá!
ÂÝâáéá áõôü äåí Ýãéíå! ¸öôõóáí
óôïí êüñöï ôïõò áêüìç êé ïé ïìïúäåÜôåò ôïõ êáé ôï ðñÜãìá îå÷Üóôçêå!
Ãëùóóïëüãïò ï ÖéëÞíôáò. áëëÜ ï
ßäéïò áñåóêüôáí íá ôïí ïíïìÜæïõí êáé
ðïéçôÞ. ¼÷é óðïõäáßá ç äïõëåéÜ ôïõ
óôçí ðïßçóç, ãéá íá åßìáóôå åéëéêñéíåßò.
¼ìùò áò ôïõ êÜíïõìå, 80 ôüóá ÷ñüíéá ìåôÜ ôï èÜíáôü ôïõ, ôï ÷áôÞñé êáé
íá êëåßóïõìå åôïýôï ôï óçìåßùìá ìå
ìéá áðü ôéò ï÷ôÜâåò ôïõ, ðïõ ôüóï áãáðïýóå:
¸÷åé êñáóß ìåó' óôï êñïíôÞñé
ðïõ ç êÜèå óôÜëá åßíáé ñïõìðßíé,
ðÜñå êñõóôÜëëéíï ðïôÞñé
êáé íÝá ôåëåóôßá áò ãßíåé.
Åßí' ôÜãéï ìýñï ôùí ÅëëÞíùí
- äå óôü÷åé ðåé ï äÜóêáëüò óïõ; áöïý åßó' áðüãïíïò åêåßíùí,
ìå ôÝôïéá ìýñá ìðáëóáìþóïõ!
9
ÁèÞíá, áð' Ýíá ìåãÜëï ÷ùñéü
Ç
ðïõ Þôáí ôï 1821, ãßíåôáé ðñùôåýïõóá êáé öôÜíåé ôïõò 300 ÷éëéÜäåò êáôïß-
Ïé ðñïóöõãéêïß
óõíïéêéóìïß
ôçò ÁèÞíáò
óôï ÑåìðÝôéêï ôñáãïýäé
Ôïõ
Öáêßñç Áõãåñéíïý
êïõò ëßãï ðñéí ôï 1922.
Áðü ìéá áðïãñáöÞ ôïõ 1928, âëÝðïõìå üôé ðëÝïí ï ðëçèõóìüò ôçò åßíáé 460
÷éëéÜäåò Üôïìá, åê ôùí ïðïßùí 130 ÷éëéÜäåò ãçãåíåßò, 130 ÷éëéÜäåò ðñüóöõãåò êáé
200 ÷éëéÜäåò åóùôåñéêïß ìåôáíÜóôåò.
Ç ïéêéóôéêÞ áðïêáôÜóôáóç ôùí
ðñïóöýãùí óõíåðþò ëáìâÜíåé ôåñÜóôéåò
äéáóôÜóåéò êáé äåí åðéôõã÷Üíåôáé ðáñÜ
óôá ôÝëç ôçò äåêáåôßáò ôïõ 30.
Ïé áñ÷Ýò áðïöáóßæïõí ôç äçìéïõñãßá
ðñïóöõãéêþí óõíïéêéóìþí óôá üñéá ôçò
ïéêïäïìçìÝíçò ôüôå ðåñéï÷Þò óå ÁèÞíá
êáé ÐåéñáéÜ.
¸ôóé äçìéïõñãïýíôáé 12 êýñéïé êáé 34
ìéêñüôåñïé óõíïéêéóìïß: Í. Éùíßá, Í.
ÖéëáäÝëöåéá, Í. ×áëêçäüíá, Í. Óìýñíç,
ÊáéóáñéáíÞ, Âýñùíáò, Õìçôôüò, ÐåñéóôÝñé, Ðïëýãùíï, Óõããñïý, Óöáãåßá.
ÊïðáíÜ...
Ïé ðåñéóóüôåñïé ðñüóöõãåò óôåãÜæïíôáé óôçí áñ÷Þ óå óêçíÝò êáé ðáñáðÞãìáôá êáé æïýíå óå ãåíéêÜ Üèëéåò
óõíèÞêåò.
Ôï Ôáìåßï ÐåñéèÜëøåùò Ðñïóöýãùí
(ÔÐÐ) êáé ç ÅðéôñïðÞ ÁðïêáôáóôÜóåùò Ðñïóöýãùí (ÅÁÐ) áêïëïõèïýí
ôçí ðïëéôéêÞ ôçò áãïñÜò Þ áðáëëïôñßùóçò ìåãÜëùí Þ ìéêñþí éäéïêôçóéþí, êáôáóêåõÜæïõí óôçí áñ÷Þ îýëéíá ïéêÞìáôá
êáé óôç óõíÝ÷åéá ïéêïäïìÝò.
Óôçí Í. Éùíßá áãïñÜóôçêå ôï 1923
ìéá Ýêôáóç 1230 óôñåììÜôùí, ãéá ôç äçìéïõñãßá ôïõ áñ÷éêïý ðõñÞíá, ðïõ áíÞêå
óôï Éåñü Êïéíü ôïõ Áãßïõ ÔÜöïõ, áëëÜ
ôåëéêÜ óôá ôÝëç ôçò äåêáåôßáò ÷ôßæïíôáé
ïé ìïíïêáôïéêßåò ôýðïõ É ìå Ýíá äùìÜôéï,
êïõæßíá êáé áðï÷ùñçôÞñéï.
Óôç Í. ÖéëáäÝëöåéá êáôáóêåõÜóôçêáí ïéêÞìáôá ãéá ðéï åýðïñåò ïéêïãÝíåéåò.
Ç åðáããåëìáôéêÞ áðïêáôÜóôáóç ôùí
ðñïóöýãùí âáäßæåé ôï ßäéï áñãÜ.
Ç óýíèåóç ôïõ ðëçèõóìïý ôùí
óõíïéêéóìþí ãéá çëéêßåò ðÜíù áðü 16
÷ñïíþí, åßíáé 1/3 Üíôñåò êáé 2/3 ãõíáßêåò
(óôçí Í. Éùíßá êáôáãñÜöïíôáé ôï 1926
4030 Üíäñåò êáé 6360 ãõíáßêåò).
Áõôü áö' åíüò ìåí áíáãêÜæåé ôéò ãõíáßêåò íá äïõëÝøïõí, áö' åôÝñïõ åõíïåß
ôçí åãêáôÜóôáóç âéïìç÷áíéþí ðïõ óõíäÝïíôáé ìå ôç ãõíáéêåßá åñãáóßá êáé
áðáéôïýí ìåãÜëï åñãáôéêü äõíáìéêü,
üðùò ôáðçôïõñãßá, âáìâáêïõñãßá,
åñéïõñãßá, õöáíôïõñãßá. Ç áìïéâÞ ôùí
ãõíáéêþí åßíáé ðéï ÷áìçëÞ áð' áõôÞ ôùí
áíäñþí ðñïóöýãùí, ðïõ êáé áõôþí åßíáé
ðéï ÷áìçëÞ áð' áõôÞ ôùí ãçãåíþí. Áêüìá, ïé ðñüóöõãåò Ýöåñáí ìáæß ôïõò, åêôüò
ôùí Üëëùí, ôçí ôå÷íïãíùóßá ãéá ôÝôïéïõ
åßäïõò âéïìç÷áíßåò.
Ç ÅÁÐ ðáñá÷þñçóå 40 âéïìç÷áíéêÜ
ïéêüðåäá óå ðñïóöõãéêïýò óõíïéêéóìïýò. Ôá 24 áð' áõôÜ âñßóêïíôáí óôç Í.
Éùíßá. Åêåß éäñýèçêáí, ðïëëÝò ìéêñÝò
âéïôå÷íéêÝò åðé÷åéñÞóåéò, áëëÜ êáé ìåãÜëá êáé ìåóáßá åñãïóôÜóéá: Óõãêñüôçìá
Êõñêßíç ìå åñãïóôÜóéá ìåôáîïõñãßáò,
âáìâáêïõñãßáò êáé ôáðçôïõñãßáò, ÅëëçíéêÞ Âéïìç÷áíßá ÌåôÜîçò, ÅÂÕÐ,
ÅêêïêêéóôÞñéá ÍÝáò Éùíßáò ôïõ ÌðïäïóÜêç, âéïìç÷áíéêïß êïëïóóïß ãéá ôçí
ßäñõóç ôùí ïðïßùí ç ðñïóöïñÜ ôùí ðñïóöýãùí åßíáé ðïëý ìåãÜëç. Óôç Í. ÖéëáäÝëöåéá éäñýïíôáé ç ÌðñéôÜíéá êáé ç
Âáìâáêïõñãßá ôïõ Ôåãüðïõëïõ.
ÂëÝðïõìå üôé ç æùÞ ôùí ðñïóöýãùí
âåëôéþíåôáé, áñãÜ ìåí, áëëÜ óôáèåñÜ.
¸íá êÜðïéï ÷áìüãåëï Ýñ÷åôáé óôá ÷åßëç
ôïõò óôá ôÝëç ôçò äåêáåôßáò ôïõ 30, ðïõ
üìùò äå èá äéáñêÝóåé ãéá ðïëý, ï ðüëåìïò
èá öÝñåé íÝá äåéíÜ.
ÁõôÜ üìùò ôá äåéíÜ åßíáé ôþñá êïéíÜ
ìå ôïõò ãçãåíåßò êáé áõôü åðåíåñãåß
áðïöáóéóôéêÜ óôçí åíóùìÜôùóç ôïõò
óôïí åëëçíéêü ÷þñï. Ïé ðïëéôéóìéêÝò äéáöïñÝò, ç ïñãÜíùóç ôçò êáèçìåñéíüôçôáò,
ï äéáöïñåôéêüò ôñüðïò äéáóêÝäáóçò áëëÜ
êáé ï ãåùãñáöéêüò äéá÷ùñéóìüò ôïõò
¢ðïøç ôçò ÍÝáò Éùíßáò, ç ïðïßá èåìåëéþèçêå ôïí Éïýíéï 1923 êáé åîåëß÷èçêå
óå Ýíáí áðü ôïõò ìåãáëýôåñïõò ðñïóöõãéêïýò
êáé âéïìç÷áíéêïýò óõíïéêéóìïýò ôïõ ëåêáíïðåäßïõ (óôï "Ç áôôéêÞ ãç
õðïäÝ÷åôáé ôïõò ðñüóöõãåò", ºäñõìá ôçò BoõëÞò ôùí ÅëëÞíùí, 2006)
10
äéáöïñïðïéïýóå áðü ôïõò ãçãåíåßò.
Ï ÂáìâáêÜñçò ôá ëÝåé ðéï áðëÜ:
"Áõôïß ïé áíèñþðïé åßíáé ìáèçìÝíïé íá
äïõëåýïõíå êáé íá ãëåíôÜíå. Ìðïñåß íá
äïýëåõå üëç ôç âäïìÜäá óá óêýëïò, áëëÜ
ôï Óáââáôïêýñéáêï ðÞãáéíå íá ãëåíôÞóåé... êáé êïíôÜ óôïõò ðñüóöõãåò ìÜèáí
êáé ïé äéêïß ìáò ôþñá."
Ç ìïõóéêÞ êáé ôï ôñáãïýäé åîáêïëïõèåß êáé ìåôÜ ôçí Üöéîç ôïõò óôçí ÅëëÜäá
íá åßíáé ãéá ôïõò ðñüóöõãåò óçìáíôéêü
óôïé÷åßï ôçò æùÞò ôïõò. Áðü ôçí áñ÷Þ ôçò
åãêáôÜóôáóçò ôùí, ïé ðáñÜãêåò êáé ôá
ðáñáðÞãìáôá îå÷åéëßæïõí ôï âñÜäõ áðü
ôéò ìåëùäßåò.
Ôï êáëïêáßñé ôïõ 23 õðÜñ÷ïõí Þäç
ðïëëÜ êÝíôñá üðïõ ðáßæïíôáé óìõñíáßéêá êáé ðïëßôéêá ôñáãïýäéá. Ìåôáîý
áõôþí "Ç ìðýñá ôïõ Èåüöñáóôïõ" óôéò
ÔæéôæéöéÝò ìå ôï æåýãïò ÐáðÜæïãëïõ, ôïí
Ðáíôåëßäç, ôïí ÁñìÜï êáé Üëëïõò. Áêüìá óôç ëåùöüñï ÁëåîÜíäñáò ôï "ÁñáñÜô" ìå ôïí Óùöñïíßïõ, Ôïýíôá êáé
Ìðáñïýóç. Ôçí ßäéá ðåñßïäï áíïßãåé ôï
ãíùóôü êáöåíåßï "ÌéêñÜ Áóßá" óôçí ïäü
ÁèçíÜò, ðïõ ãñÞãïñá ãßíåôáé óôÝêé ôùí
ìéêñáóéáôþí ìïõóéêþí.
Ç ÁèÞíá üìùò åß÷å ãíùñßóåé ôïõò
ìéêñáóéÜôåò ìïõóéêïýò ìéóü áéþíá ðñéí,
ôï 1873, ìå ôá êáöÝ-áìÜí Þ êáöÝóáíôïýñ. Ç ðïéêéëßá ôùí Þ÷ùí êáé ôùí
ñõèìþí ôçò ìïõóéêÞò ôùí êÜíåé þóôå
ìÝóá óå ìéá äåêáåôßá íá Ý÷ïõí
åðéêñáôÞóåé ó' üëç ôçí ÁèÞíá.
Ôï ßäéï óõìâáßíåé êáé ôþñá,
äçìéïõñãïýíôáé ôá êáöÝ-áìÜí, üðïõ
óéãÜ-óéãÜ ç óìõñíáßéêç ìïõóéêÞ
åðçñåÜæåôáé áðü ôï ãåãïíüò üôé ç
êïéíùíéêÞ éóïðÝäùóç ìÝóá óôïõò
óõíïéêéóìïýò êÜíåé í' áíáðôõ÷èåß ç ëáúêÞ
êïõëôïýñá êáé Ýôóé öôéÜ÷íåôáé ôï
óìõñíáßéêï-ñåìðÝôéêï, ðïõ êõñéáñ÷åß
ìÝ÷ñé ôï 1936.
Ïé ìéêñáóéÜôåò óõíèÝôåò, ìå ìåãÜëç
ìïõóéêÞ ðáéäåßá, áëëÜ êáé Üñéóôïé ïñãáíïðáß÷ôåò ðïëëþí ïñãÜíùí, ðñïóáñìüæïõí áíÜëïãá ôç óìõñíáßéêç ìïõóéêÞ óôï
íÝï ðåñéâÜëëïí. Ôáõôü÷ñïíá ìåñéêïß áð'
áõôïýò óáí êáëëéôå÷íéêïß äéåõèõíôÝò
äéóêïãñáöéêþí åôáéñéþí åðçñåÜæïõí
óçìáíôéêÜ ôç äéóêïãñáößá.
¸ôóé ôþñá ôç óêõôÜëç ðáßñíåé ôï
ðåéñáéþôéêï-ñåìðÝôéêï ðïõ ìðïñåß íá
èåùñçèåß óáí ìåôÜëëáîç ôïõ óìõñíáßéêïõ-ñåìðÝôéêïõ. Êáé áõôü ãßíåôáé ìå ôç
óõììåôï÷Þ ôùí åëëáäéôþí êáé ôùí ìéêñáóéáôþí óõíèåôþí Ôï ðåéñáéþôéêï-ñåìðÝôéêï èá êõñéáñ÷Þóåé ìÝ÷ñé ôï 1953.
Åöçìåñßäá ÅÌÐÑÏÓ ôçò 5/11/1928
"¸÷åôå ðÜåé ÊõñéáêÞ áðüãåõìá óå
ðñïóöõãéêü óõíïéêéóìü; Áí ü÷é, áîßæåé
ôïí êüðï íá ðÜôå. ¼ëç ç áíáôïëÞ ìå ôá
íôÝñôéá ôçò, ôïõò êáûìïýò ôçò, ôï ìðáãëáìáäÜêé, ôç ëáôÝñíá, ôá êáñáöÜêéá
êáé ôïõò áìáíÝäåò, åõñßóêåôáé åí üëç ôçò
ôç äüîç ôçí ÊõñéáêÞ óå êÜèå óõíïéêéóìü... Óôá êáöåíåßá êáé óôéò ìðýñåò, ïé
Üíäñåò, ãçãåíåßò êáé ðñüóöõãåò, êáôåâÜæïõí êáñáöÜêéá êáé ìðýñåò ãñáììÞ,
ñß÷íïõí öëïãåñÝò ìáôéÝò óôá óåéíÜìåíá
èÞëåá ðïõ ðåñíïýí êáé îáíáðåñíïýí, êáé
óå ëßãï, üôáí ï ðüôïò áíÜøç ôá åñùôéêÜ
ðÜèç, ï áìáíÝò õøïýôáé åéò ôïí Ýâäïìïí
ïõñáíüí."
Ìéá ðáñüìïéá ðåñéãñáöÞ ãéá ôï ôé
óõíÝâáéíå óôïõò ðñïóöõãéêïýò óõíïéêéóìïýò ãýñù óôï 1930 êÜíåé ôñáãïõäþíôáò ï Êùíóôáíôéíïõðïëßôçò óõíèÝôçò,
óôé÷ïõñãüò êáé ôñáãïõäéóôÞò Ãñçãüñçò
Áóßêçò óôï ôñáãïýäé ôïõ "Ï ìåñáêëÞò
ôùí óõíïéêéóìþí":
Óôïõ Óõããñïý Ý÷åé íôáÞäåò êáé óôçí
ôñß÷á ìåñáêëÞäåò,
áìáíÝ êáé æåéìðåêÜêé êé åßíáé üëá ôïõò
ìåñÜêé.
"ÊÜèå âñÜäõ ôñéãõñíþ, áð' Ýíá óõíïéêéóìü,
Ðïäïíßöôç, ÐïäáñÜäåò ðïõ '÷åé 'üìïñöåò óáí íåñÜéäåò.
Óôï Ðïëýãùíï ðáéäéÜ åßíáé üëåò ëåâåíôéÜ
êáé ðåñßðáôï óáí âãáßíïõí, á÷, ôïí
êüóìï îåôñåëáßíïõí.
Êáé óôïí Âýñùíá ðïëëÝò, Üóðñåò êáé
ìåëá÷ñéíÝò,
ìå ôóá÷ðßíéêåò ìáôéÝò, êáßïõíå ðïëëÝò
êáñäéÝò.
ÊïðáíÜ êáé Õìçôôü, ìïõ 'ñ÷åôáé íá
ôñåëáèþ,
óáí êïõêëßôóåò êïñéôóÜêéá, ðïõ óå
âÜæïõí óå ìåñÜêéá.
Êé áí èá ðáò óôï ÐåñéóôÝñé, üëïé ïé íÝïé
Ý÷ïõí ôáßñé,
11
ìå óêïôÜäé óôá óïêÜêéá, ðáßñíïõíå
ãëõêÜ öéëÜêéá.
Óôá Óöáãåßá üëåò îÝõñïõí, óôç óôéãìÞ íá
óå ìáãåýïõí
êáé óïõ êëÝâïõí ôçí êáñäéÜ êé üëï ðáò
êÜèå âñáäéÜ.
Èá óáò ðù ôçí ÊïêêéíéÜ ðïõ 'íáé ìðýñåò
êáé âéïëéÜ,
üëï ãëÝíôé ôñáãïõäÜêéá, ðù, ðù, ðù êáé
ôé ìåñÜêéá.
Êé áí èá äåßôå ôá Ôáìðïýñéá, ðïõ ôá
ðßíïõíå óôç öïýñéá,
ç ëáôÝñíá êáé ïõæÜêé Ýôóé óðÜæïõíå
êåöÜêé.
Ôç Äñáðåôóþíá ãéá íá äåßôå, ðñÝðåé ãéá
íá ôñåëáèåßôå,
Ðüíôéïé ìå ôáëçñÜêéá îåìõáëßæïõí êïñéôóÜêéá."
Ðïëëïß óõíèÝôåò Ýãñáøáí ôñáãïýäéá
ãéá ôïõò óõíïéêéóìïýò, ïé Óìõñíéïß Ð.
Ôïýíôáò, Ã. ÄñáãÜôóçò, Óô. Ðáíôåëßäçò,
ïé Êùíóôáíôéíïõðïëßôåò Á. Äéáìáíôßäçò
(ÍôáëãêÜò), Ãñ. Áóßêçò, áëëÜ êáé ïé Â.
ÔóéôóÜíçò, Óô. ÐåñðéíéÜäçò.
Ðñþôá áð' üëïõò ï Ð. Ôïýíôáò ìå ôï
"Óôïí Ðïäïíßöôç":
"Óôïí Ðïäïíßöôç ìéá Ýìïñöç ìéêñïýëá,
ìéá áëáíéÜñá ìïõ ôá ðÞñå ïýëá.
Ç åìïñöéÜ ôçò ìå Ý÷åé îåôñåëÜíåé
ìá ç ôóá÷ðéíéÜ ôçò, á÷, èá ìå ðåèÜíåé.
Ç áëáíéÜñá ìïõ, ì' Üëëïí ãëåíôÜåé
êáé ôá äéêÜ ìïõ ôá öéëéÜ îå÷íÜåé."
Ôï ôñáãïõäÜ ï Óô. ÐåñðéíéÜäçò (ï
ðñþôïò äßóêïò ôïõ) êáé Ý÷åé ðïëý ìåãÜëç
åðéôõ÷ßá. ÁðïôÝëåóìá, Üëëåò 4 åêôåëÝóåéò áêïëïõèïýí ìå ôïõò Ä. ×ñéóôïäïýëïõ, Ìáñßêá Öñáíôæåóêïðïýëïõ (Ðïëßôéóóá), Êþóôá Íïýñï, Äçì. ÁôñáÀäç.
Ïé ÐïäáñÜäåò Ý÷ïõíå ÷çñßôóåò üëï ãëýêá
óôïí Õìçôôü ðáíôñåýåóáé ÷ùñßò ðåíôÜñá
ðñïßêá.
Áí èÝëåéò ðñïßêá, ìÜãêá ìïõ, ôñÜâá óôïí
Ðïäïíßöôç,
èá âñåéò áñéóôïêñÜôéóóá ìå ÷ñÞìáôá êáé
óðßôé."
Ôï 1931 ï ÍôáëãêÜò ãñÜöåé êáé ôñáãïõäÜ ôï "Óôïõò ÐïäáñÜäåò ìéá Ðïëßôéóóá". Áêïëïõèïýí Üëëåò ôñåéò åêôåëÝóåéò
ìå ôïõò Ãñ. Áóßêç. Âáã. Óùöñïíßïõ êáé
Æá÷. ÊáóéìÜôç.
"Åßäá ìåò ôïõò ÐïäáñÜäåò ìéá ìéêñÞ
Ðïëßôéóóá
ãéáâïõêëïý ìïõ íá ôçí êÜíù åãþ ôçí
æÞôçóá.
Êáé ìïõ åßðå ìçí ãõñåýåéò ìå ôá ìå íá
ìðåñäåõôåßò
ãéáôß êé Üëëïé ì' áãáðïýíå, óôá ìá÷áßñéá
èá ìðëå÷ôåßò
êÜíå ìïõ ôç ÷Üñç öýãå óïõ ôï ëÝù ïñèÜ
êïöôÜ
äåí 'íáé ìüíï ôá ìá÷áßñéá, èÝëù êáé
ðïëëÜ ëåöôÜ.
Âñå ðïëßôéóóá óïõ äßíù üóá èÝëåéò óõ
ëåöôÜ
Ýíá ìüíï äåí ì' áñÝóåé ðï '÷åéò êé Üëëïíå
óåâíôÜ.
Óïõ ôï åßðá êáé óôï ëÝãù èÝëù íá '÷ù åãþ
ðïëëïýò
ãéáôß Ýíáò óáí êáé óÝíá äåí ìå öôÜíåé
ãéáâïõêëïýò
Üöçóå ôïõò ãéáâïõêëïýäåò êáé ðïëëïýò
ìçí áãáðÜò
ãéáôß ìåò ôïõò ÐïäáñÜäåò, ðÝíôå ðéóôïëéÝò èá öáò."
Ôçí ßäéá ÷ñïíéÜ ï Ôïýíôáò ãñÜöåé ôï
"Óôïõò ÐïäáñÜäåò (Èå íáñèþ óôïõò
ÐïäáñÜäåò)" êáé äõï åêôåëÝóåéò ãßíïíôáé
ó÷åäüí ôáõôü÷ñïíá ìå ôïõò Êþóôá
Ñïýêïõíá êáé Ñüæá ÅóêåíÜæõ.
¾óôåñá áðü ìåñéêÜ ÷ñüíéá ï ßäéïò ï
Óô. ÐåñðéíéÜäçò ãñÜöåé êáé ôñáãïõäÜ ôï
"¼ëåò üìïñöåò":
"Óðßôé óáò èá 'ñèù Ýíá âñÜäõ
ìåò óôïõò ÐïäáñÜäåò íá óå âñù
êáé ôç ìÜíá óïõ íá ðéÜóù
íá ôçò ðù ðùò ó' áãáðþ.
"¸÷åé ç ÁèÞíá Ýììïñöåò, ï ÐåéñáéÜò
ãåìÜôåò,
êáé ç êáçìÝíç ç ÊïêêéíéÜ îáíèÝò êáé
ìáõñïìÜôåò.
Íá ôçò ðù ðùò ÷Üèçêá,
á÷, êïýêëá ìïõ ãëõêéÜ
óôïí óåâíôÜ óïõ âÜëèçêá.
Êáé ôá Ôáìðïýñéá Ý÷ïõíå Ðïëßôéóóåò ìå
÷Üñç
êé ç Äñáðåôóþíá Ý÷åé ÓìõñíéÝò ðïõ
ëÜìðïõí óá öåããÜñé.
Êé áí ç ìÜíá óïõ ç ðáíïýêëá
èÝëåé íá ìïõ êÜíåé ôïí âáñý,
ðåò ôçò, üìïñöç ìïõ êïýêëá,
ôïí ìðåëÜ ôçò ðùò èá âñåé.
Ï Âýñùíáò Ý÷åé ãëõêÝò êïðÝëåò óáí ôï
ìÝëé
êáé ôï ÐáãêñÜôé ðëÜóìáôá, ãëéóôñÜíå
óáí ôï ÷Ýëé.
Èå íá 'ñèù óôïõò ÐïäáñÜäåò
íá óå êëÝøù, öùò ìïõ, ìéá âñáäéÜ,
ãéá ôçò ìÜíáò óïõ ôï ðåßóìá
íá ôçò êÜøù ôçí êáñäéÜ.
12
Óðßôé óáò èá 'ñèù Ýíá âñÜäõ
íá óå êëÝøù, öùò ìïõ, ìéá âñáäéÜ,
ãéá ôçò ìÜíáò óïõ ôï ðåßóìá
íá ôçò êÜøù ôçí êáñäéÜ.
Êáé èá ãßíù Üíôñá óïõ,
á÷, êïýêëá ìïõ ãëõêéÜ
êé áò ðåèÜíåé ç ìÜíá óïõ.
Ôüôå äß÷ùò öáóáñßåò
èá ìïõ äþóåé üëá ôá ëåöôÜ,
üëåò ôéò ïìïëïãßåò
êé Üëëá ôüóá ìåôñçôÜ."
Ôï 1938 ï ÔóéôóÜíçò ãñÜöåé ôï "Ç
ìéêñÞ ôùí ÐïäáñÜäùí" ðïõ ôï ôñáãïõäÜ
ï Äçì. Ðåñäéêüðïõëïò:
"Ìéá Ðïäáñéþôéóóá ìéêñÞ, íáæéÜñá ìáõñïìÜôá,
ìïõ ðÞñå óêëÜâá ôçí êáñäéÜ ôçí Ýêáíå
êïììÜôéá.
Ãéá óÝíáíå ìéêñïýëá ìïõ üëá ôá èõóéÜæù,
óôïõò ÐïäáñÜäåò áí âñåèþ ìüí' ôüôå
çóõ÷Üæù.
ÌéêñÞ ìïõ Ðïäáñéþôéóóá ðÜøå ôçí
áðïíéÜ óïõ,
âáñÝèçêá íá îåíõ÷ôþ ìÝóá óôç ãåéôïíéÜ
óïõ.
Óå áãáðþ áëçèéíÜ, ðþò èåò ãéá íá óå
ðåßóù,
ðùò ýóôåñá áðü óÝíáíå Üëëç äå è' áãáðÞóù."
Êïéíü ÷áñáêôçñéóôéêü óå ðïëëÜ ôñáãïýäéá åßíáé ôá êÜëëç ôçò Ðïäáñéþôéóóáò êáé ôá ðëïýôç ôçò Ðïäïíßöôéóóáò.
Ôï 1939 ï Ãéáí. ÐáðáúùÜííïõ ãñÜöåé
êáé ôñáãïõäÜ ôï "ÐÜëé ìïõ êÜíïõí
ðñïîåíåéÜ":
"ÐÜëé ìïõ êÜíïõí ðñïîåíéÜ áðü ôïí
Ðïäïíßöôç
êÜðïéá ìéêñïýëá êáóôáíÞ ìå ðñïßêá êáé
ìå óðßôé.
Êáé ìéá øçëÞ ìåëá÷ñéíÞ áðü ôïõò ÐïäáñÜäåò
óðßôé ìå äýï ìáãáæéÜ êáé åêáôü ÷éëéÜäåò."
Åßäáìå êáé äéáðéóôþíïõìå áðü ôá
ôñáãïýäéá üôé ìå ôçí Ýíùóç ôùí äõï ìïõóéêþí ãåííéÝôáé ìéá ìïõóéêÞ ðïëõäýíáìç... ðïõ åßíáé ðëÝïí êôÞìá üëùí. Ôï ßäéï
óõìâáßíåé êáé óôéò Üëëåò ôÝ÷íåò, áëëÜ êáé
ãåíéêÜ óå üëåò ðïëéôéóìéêÝò åêöÜíóåéò
ôçò æùÞò, ôï ßäéï êáé óôçí åñãáóßá.
Ç ãÝííá âÝâáéá åßíáé ïäõíçñÞ, îåñéæùìüò, áðþëåéåò áíèñþðéíùí æùþí, êáêïõ÷ßåò, äõóôõ÷ßá. Ôá áðïôÝëåóìá üìùò
ìáò äçìéïõñãåß ôçí ðåðïßèçóç üôé õðÜñ÷ïõí âÜóéìåò åëðßäåò ãéá ôï ìÝëëïí.
9ïò ÍÅÁÍÉÊÏÓ ËÏÃÏÔÅ×ÍÉÊÏÓ
ÄÉÁÃÙÍÉÓÌÏÓ
ÄÉÇÃÇÌÁÔÏÓ, ÐÏÉÇÓÇÓ
ÊÁÉ ÈÅÁÔÑÉÊÏÕ ÅÑÃÏÕ
(óôç ìíÞìç ôïõ ÓôñÜôïõ ÌåëåìåíÞ)
Ôï Ä.Ó. ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ áðïöÜóéóå ôçí ðñïêÞñõîç ôïõ 9ïõ
Íåáíéêïý Ëïãïôå÷íéêïý Äéáãùíéóìïý äéçãÞìáôïò, ðïßçóçò êáé
èåáôñéêïý Ýñãïõ, óôç ìíÞìç ôïõ ÓôñÜôïõ ÌåëåìåíÞ, ìÝëïõò ôïõ Ä.Ó. ôïõ
óõëëüãïõ, ãéá ôç óçìáíôéêÞ ðñïóöïñÜ ôïõ.
ÏÑÏÉ ÄÉÁÃÙÍÉÓÌÏÕ
• Óôï äéáãùíéóìü ìðïñïýí íá ðÜñïõí ìÝñïò íÝïé êáé íÝåò áðü 18 Ýùò 30 åôþí.
• Ôï èÝìá ôïõ äéçãÞìáôïò, ôçò ðïßçóçò êáé ôïõ èåáôñéêïý Ýñãïõ åßíáé åëåýèåñï.
• ÊÜèå õðïøÞöéïò ìðïñåß íá óõììåôÜó÷åé êáé óôá ôñßá åßäç ôïõ ëüãïõ.
• Óôï äéáãùíéóìü äéçãÞìáôïò ìå Ýíá (1) äéÞãçìá ðïõ äåí èá õðåñâáßíåé ôéò 3.500 ëÝîåéò.
• Óôï äéáãùíéóìü ðïßçóçò ìå Ýíá (1) Ýùò êáé ôñßá (3) ðïéÞìáôá ðïõ äåí èá õðåñâáßíïõí
ôïõò ôñéÜíôá (30) óôß÷ïõò ôï êÜèå Ýíá.
• Óôï äéáãùíéóìü èåáôñéêïý Ýñãïõ ìå Ýíá (1) ìïíüðñáêôï Þ ìïíüëïãï, äéÜñêåéáò Ýùò 30 ëåðôÜ.
• Áðáñáßôçôïò üñïò åßíáé üôé ôá Ýñãá èá ðñÝðåé íá åßíáé áäçìïóßåõôá êáé íá ìçí Ý÷ïõí åêäïèåß óå âéâëßï.
• Ïé óõììåôï÷Ýò êáôáôßèåíôáé ìÝ÷ñé êáé ôçí ÔåôÜñôç 8 Éáíïõáñßïõ 2014 óå óöñáãéóìÝíï öÜêåëï óôá ãñáöåßá
ôïõ Óõëëüãïõ Þ áðïóôÝëëïíôáé ôá÷õäñïìéêÜ, óôç äéåýèõíóç:
Éùíéêüò Óýíäåóìïò: Ôóïõñïõêôóüãëïõ 1 & Ë. Çñáêëåßïõ 251 - 14231 Í. Éùíßá ÁôôéêÞò
• Óôï öÜêåëï åßíáé áðáñáßôçôï:
Íá áíáãñÜöïíôáé ôï ïíïìáôåðþíõìï ôïõ óõììåôÝ÷ïíôïò, êáé ôï åßäïò ôïõ ëüãïõ óôï ïðïßï óõììåôÝ÷åé. ÌÝóá
óôïí ßäéï öÜêåëï èá ðñÝðåé íá õðÜñ÷åé Ýíáò ìéêñüôåñïò öÜêåëïò ìå ôá ðëÞñç óôïé÷åßá ôïõ (ïíïìáôåðþíõìï, çëéêßá,
äéåýèõíóç êáôïéêßáò, ôçëÝöùíï (óôáèåñü êáé êéíçôü) êáé e-mail.
Íá õðÜñ÷ïõí ðÝíôå (5) ôõðùìÝíá áíôßãñáöá êÜèå óõììåôï÷Þò (óå Times New Roman êáé ìÝãåèïò
ãñáììáôïóåéñÜò 12) êáé áðáñáéôÞôùò Ýíá (1) øçöéáêü áñ÷åßï áðïèçêåõìÝíï óå CD.
Ï õðïøÞöéïò ðïõ óõììåôÝ÷åé óå ðåñéóóüôåñá áðü Ýíá (1) åßäç ôïõ ëüãïõ èá ðñÝðåé íá áðïóôåßëåé ôéò óõììåôï÷Ýò
ôïõ óå îå÷ùñéóôïýò öáêÝëïõò.
Ôá Ýñãá èá êñéèïýí áðü îå÷ùñéóôÝò åðéôñïðÝò ãéá êÜèå åßäïò, ðïõ èá áðïôåëïýíôáé áðü ëïãïôÝ÷íåò êáé êñéôéêïýò
ëïãïôå÷íßáò åãíùóìÝíïõ êýñïõò.
Ôá áðïôåëÝóìáôá èá áíáñôçèïýí óôï site ôïõ Óõëëüãïõ (www.ionikos-syndesmos.gr) êáé ïé óõììåôÝ÷ïíôåò èá
åíçìåñùèïýí ìÝóù e-mail. Ç áðïíïìÞ ôùí âñáâåßùí èá ãßíåé óå åéäéêÞ åêäÞëùóç ìå áíÜãíùóç áðïóðáóìÜôùí,
áéôéïëüãçóç êáé êñéôéêÜ ó÷üëéá. Ç ó÷åôéêÞ çìåñïìçíßá èá ãíùóôïðïéçèåß åãêáßñùò óôïí Ôýðï êáé óå üóïõò ðÞñáí
ìÝñïò óôï äéáãùíéóìü.
Ôá âñáâåßá åßíáé ÷ñçìáôéêÜ êáé ãéá ôá ôñßá åßäç ôïõ ëüãïõ:
1ï âñáâåßï 300 åõñþ, 2ï âñáâåßï 200 åõñþ, 3ï âñáâåßï 100 åõñþ.
(Ï Éùíéêüò Óýíäåóìïò ìåôÜ ôç âñÜâåõóç ôùí Ýñãùí äéáôçñåß ôï äéêáßùìá ôçò Ýêäïóçò, ìåëïðïßçóçò Þ èåáôñéêÞò
ðáñïõóßáóçò áõôþí, ÷ùñßò ôçí Üäåéá ôùí óõããñáöÝùí).
Ãéá äéåõêñéíßóåéò êáé ðëçñïöïñßåò óôá ãñáöåßá ôïõ Óõëëüãïõ êáé óôï ôçë. 210 2775916, 10 ð.ì - 1 ì.ì. êáé 6 ì.ì. - 9 ì.ì.
êáé óôá e-mail ionikossyndesmos@gmail.com êáé info@ionikos-syndesmos.gr
Ç ÐÑÏÅÄÑÏÓ
ÊÁËËÉÏÐÇ ÓÔÅÑÉÁÄÏÕ
Ï ÃÅÍÉÊÏÓ ÃÑÁÌÌÁÔÅÁÓ
ÃÉÁÍÍÇÓ ÊÏÍÔÉÔÓÇÓ
13
óõíÝ÷åéá áðü ôï ôåý÷ïò 51
ìÝñïò ô
Ì
Ðñïóåããßæïíôáò ôçí
ÔÝ÷íç óÞìåñá ìÝóá
áðü ôçí ïðôéêÞ ôçò
êáèçìåñéíüôçôÜò ìáò
Ôï áßôçìá ôçò
Åëëçíéêüôçôáò
Ïé áñ÷Ýò ôçò ãåíéÜò ôïõ '30
ÁãÞñùñ ÁóôåñéÜäçò
Ôçò
ÂáóéëéêÞò Áäáìïðïýëïõ
Áðüóðáóìá ÅìðïñïðáíÞãõñéò 1977.
ÁõãïôÝìðåñá óå êïíôñáðëáêÝ 154×180 åê.
14
éá ìåãÜëç áëëáãÞ óõíôåëåßôáé
óôï Ýñãï ôïõ ÁãÞíïñá ÁóôåñéÜäç ðñïò ôï ôÝëïò ôçò äåêáåôßáò ôïõ
60, ôüôå ðïõ Þôáí åâäïìÞíôá åíüò åôþí.
Åíþ óõíå÷ßæïíôáí ç åîåëéêôéêÞ ðïñåßá
ðÜíù óôç âÜóç ôùí ðñïçãïýìåíùí
åôþí, áíÝêõøå êáé Ýíá êáéíïýñãéï
÷áñáêôçñéóôéêü, ôï ïðïßï ïñéïèåôåß
ðëÝïí ìéá åíôåëþò êáéíïýñãéá ïðôéêÞ
èÝáóç óôï ìåôÝðåéôá Ýñãï ôïõ. Ç æùãñáöéóìÝíç åðéöÜíåéá áðïêôÜ Ýíá íÝï
ôñüðï ðáñïõóßáóçò ôùí áíôéêåéìÝíùí,
ç ðïëëáðëÞ ðñïïðôéêÞ åßíáé ôþñá ôï
÷áñáêôçñéóôéêü óôïé÷åßï ðÜíù óôï
Ýñãï ôïõ êáé ôï óôïé÷åßï åêåßíï ðïõ ôï
êÜíåé ðñùôïðüñï. Æùãñáößæåé Ýñãá
ìåãÜëùí äéáóôÜóåùí, ìíçìåéáêÜ üðùò
ç Ðïëéôåßá ìå äéáóôÜóåéò 165 åðß 270
åêáôïóôÜ ìå èÝìá ôçí ËÜñéóá (ôüðï
êáôáãùãÞò ôïõ) æùãñáöéóìÝíï ðÜíù
óå îýëï ìå áõãïôÝìðåñá. Óôï Ýñãï
áõôü êáé óå üóá èá áêïëïõèÞóïõí ìå
ôçí ßäéá ôå÷íéêÞ, ï ÁóôåñéÜäçò äéáìïñöþíåé ðëÝïí ôï åíôåëþò ðñïóùðéêü
ôïõ ýöïò. Ç åðéöÜíåéá ôïõ ðßíáêá ïñãáíþíåôáé ìå Üîïíåò, ÷áñáêôçñéóôéêü
ðïëåïäïìéêïý Þ ãåùìïñöïëïãéêïý
óôïé÷åßïõ ðüëçò. Óôï ðÜíù ìÝñïò ôïõ
Ýñãïõ ï ðïôáìüò Ðçíåéüò êáèïñßæåé ôç
óýíèåóç, ðÜíù áð' áõôüí âëÝðïõìå
óêçíÝò áðü ôçí åîï÷Þ. Ï ÷þñïò ïñéïèåôåßôáé áðü êÜèåôïõò Üîïíåò ðïõ ïñßæïíôáé áðü ôç ãåùìåôñéêÞ óôñïöÞ ôçò
ñïÞò ôïõ ðïôáìïý êáé áðü ôç ãÝöõñá.
Ôá äéÜöïñá ôìÞìáôá ôçò ðüëçò ïñßæïíôáé áðü äñüìïõò ðáñÜëëçëïõò ìå ôïí
ðïôáìü êáé Üëëá ôìÞìáôá ôçò ðüëçò
ïñßæïíôáé áðü êÜèåôïõò óôåíïýò äñüìïõò êáé Üëëïõò äéáãþíéïõò. Áðåéêïíßæåôáé óôï Ýñãï áõôü üëç ç ðïëåïäïìéêÞ
äéÜôáîç ôçò ðüëçò, óðßôéá, ó÷ïëåßá,
äçìüóéá êôßñéá, åêêëçóßåò ê.Ü. Äåí
ëåßðïõí ôá ìÝóá ìåôáöïñÜò ðïõ ÷áñáêôçñßæïõí ôçí åðï÷Þ åêåßíç, üðùò ç
áôìïìç÷áíÞ êáé ôá áìáîÜêéá.
Ç ðïëëáðëÞ ðñïïðôéêÞ ðïõ ÷áñáêôçñßæåé áõôü ôï Ýñãï êáèþò êáé Üëëá
ðáñüìïéá Ýãêåéôáé óôï üôé ÷ñçóéìïðïéåß áðü ôçí ÂõæáíôéíÞ æùãñáöéêÞ ôéò
äýï äéáóôÜóåéò ãéá íá áðïäþóåé ôçí
ðüëç åíþ ãéá ôá õðüëïéðá êôßñéá ï
æùãñÜöïò ÷ñçóéìïðïéåß ãéá íá ôá
êáôáãñÜøåé ôçí ôå÷íéêÞ ôçò ôñßôçò äéÜóôáóçò. Êáô' áõôüí ôïí ôñüðï åßíáé
óáí íá Ý÷ïõìå äýï ïðôéêÝò ãùíßåò ìéá
áðü øçëÜ êáé ìéá êáôåõèåßáí áðü ôï
ýøïò ôïõ áíèñþðéíïõ ìáôéïý. Ç äéðëÞ
áõôÞ ðñïïðôéêÞ ÷áñßæåé óôï Ýñãï ôçí
Ç Êéâùôüò ôïõ Íþå, Õäáôïãñáößá.
ÉäéùôéêÞ óõëëïãÞ
îå÷ùñéóôÞ åéêáóôéêÞ ôïõ èÝóç ìå ôç
óýíèåóç ôùí ïðôéêþí áíôéèÝóåùí, ôç
÷Üñç ôùí ó÷çìÜôùí, åíùìÝíá üëá ìå
ìéá ÷ñùìáôéêÞ äéáâÜèìéóç êáèéóôþíôáò ôá Ýñãá ðïõ Ýãéíáí ìå ôçí ßäéá
áíôßëçøç ðñáãìáôéêÜ áñéóôïõñãÞìáôá.
¢ëëá Ýñãá ìå ôçí ßäéá ôå÷íéêÞ åßíáé ï
ÐåéñáéÜò ôïõ 1973 (220 x 122åê.), ôï
Ìáñïýóé ôüðïò ðïõ âñßóêïíôáí ç ïéêßá
ôïõ êáé ôÝëïò ôï Ýñãï ÅìðïñïðáíÞãõñéò ðïõ Ýêáíå ôïí ôåëåõôáßï ÷ñüíï ôçò
Áðüóðáóìá Ðïëéôåßá (ËÜñéóá) 1969.
ÁõãïôÝìðåñá óå îýëï 165×270 åê.
ÐéíáêïèÞêç ËÜñéóáò
Áèíïðùëåßï 1975. ÁõãïôÝìðåñá
óå êïñíôñáðëáêÝ 110×173 åêáô.
Áðüóðáóìá Ìáñïýóé 1973. ÁõãïôÝìðåñá
óå îýëï 207×339 åêáô. ÅèíéêÞ ÐéíáêïèÞêç
æùÞò ôïõ ôï 1977. Ôá âõæáíôéíÜ óôïé÷åßá ðëÝïí äåí åßíáé Üìåóá ïñáôÜ áëëÜ
äéáöáßíïíôáé áðü ôçí åðéðåäéêüôçôá
ôçò óýíèåóçò, ôçí õðÝñâáóç ôçò ïñèïëïãéêÞò áðåéêüíéóçò êáé ôçí éäéáßôåñç
ðñïóï÷Þ óôçí ÷ñùìáôéêÞ êëßìáêá.
Ïé ìíÞìåò ôïõ æùãñÜöïõ áðü ôçí
ðåñßïäï ôçò Êáôï÷Þò êÜíïõí êýêëï êáé
åðáíÝñ÷ïíôáé óå Ýñãá ôçò ôåëåõôáßáò
äåêáåôßáò ôçò æùÞò ôïõ. Óôçí êáôï÷Þ
áõôüò üðùò êáé ï Óðýñïò Âáóéëåßïõ
åß÷áí áó÷ïëçèåß ìå ôç äéáêüóìçóç
êåñáìéêþí áðü ôá ïðïßá åëÜ÷éóôá
óþæïíôáé ðëÝïí. ÁõôÜ äå, ãßíïíôáí
áíÜñðáóôá üôáí Ýâãáéíáí íá ðïõëçèïýí óôï åñãáóôÞñéï ëáúêÞò ôÝ÷íçò
ðïõ äéÝèåôå ç Íáôáëßá ÌåëÜ óôï
ÊïëùíÜêé óôçí ïäü Âïõêïõñåóôßïõ.
ÐÜíù ó' áõôÜ ôá êåñáìéêÜ Þôáí ãñáììÝíá óáí óõíèÞìáôá, ñçôÜ üðùò: ¸÷åé
ï êáéñüò ãõñßóìáôá, ÐáñÜ ößëï äïëåñü
Ý÷å öáíåñü å÷èñü, Êáé áõôü èá ðåñÜóåé,
êáé Üëëá ðïëëÜ.
Óôá ÊáíáôÜäéêá ôïõ 1973 âëÝðïõìå ðéèÜñéá êáé áìöïñåßò óõììåôñéêÜ
ôïðïèåôçìÝíïõò óôï ðÜôùìá êáé ôá
ñÜöéá. Ç ðáñÜóôáóç åßíáé åðßðåäç ìå
áöáéñåôéêü ýöïò äßíïíôáò Ýìöáóç ï
êáëëéôÝ÷íçò óôá ó÷Þìáôá ôá ïðïßá ìå
ôç óåéñÜ ôïõò ëåéôïõñãïýí äéáêïóìçôéêÜ óôçí üëç åíôýðùóç ðïõ áðïðíÝåé ôï
Ýñãï. Ôï Ýñãï Áíèïðùëåßï ôïõ 1975
Ý÷åé ìåãÜëá Üíèç êáé ôåñÜóôéá öýëëá,
ìåãÝèç ðïõ äåí óõìöùíïýí ìå ôéò áíáëïãßåò ôïõ Ýñãïõ ðïõ áíáðôýóóåôáé åðéðåäéêÜ. Ïé ôüíïé ôïõ ìðëå êáé ôïõ ðñÜóéíïõ êõñéáñ÷ïýí ç äå ìïñöÞ åßíáé
äïóìÝíç ìå áöáéñåôéêüôçôá.
¸íá ìåãÜëï ôìÞìá ôïõ Ýñãïõ ôïõ
åßíáé ç ÅêêëçóéáóôéêÞ æùãñáöéêÞ.
Ç ðåñßïäïò ôïõ ìåóïðïëÝìïõ
äçìéïýñãçóå ôçí áíáãêáéüôçôá ôïõ
åðáíáðñïóäéïñéóìïý ôçò åëëçíéêÞò
ôÝ÷íçò ìåôáîý ôùí êáëëéôå÷íþí ùò Ýíá
éäåïëïãéêü êßíçìá. Ç åëëçíéêüôçôá
óôçí ÔÝ÷íç ùò áßôçìá êáé áíáæÞôçóç,
âïçèÞèçêå êáé áðü ôçí áíÜðôõîç ôùí
âõæáíôéíþí óðïõäþí, þóôå ç áãéïãñÜöçóç ôùí íáþí ìå ôç âõæáíôéíÞ ôå÷íïôñïðßá, íá ðáñïõóéáóôåß ùò áäÞñéôç
áíÜãêç.
Ïé óõíáíôÞóåéò ôïõ ìå ôïõò ÁíäñÝá
Îõããüðïõëï êáé ÁíáóôÜóéï ÏñëÜíäï
êáé ç åðéìïíÞ ôïõò íá áó÷ïëçèåß ìå ôï
åßäïò áõôü, ôïí ïäÞãçóáí íá åéêïíïãñáöÞóåé ðïëëïýò íáïýò óôçí ÅëëÜäá.
ÐåéñáéÜò äýï ëéìÜíéá 1977. ÁõãïôÝìðåñá
óå îýëï 202×122 åê. ÅèíéêÞ ÐéíáêïèÞêç
Ï ÁóôåñéÜäçò ìåëÝôçóå ôç âõæáíôéíÞ ôÝ÷íç ôçò ðåñéüäïõ ôçò áêìÞò (ðñï
ôçò Áëþóåùò) åíþ ï Êüíôïãëïõ êõñßùò
ôçò Ôïõñêïêñáôßáò.
ÅðéóêÝöôçêå ôï ´Áãéï ¼ñïò, ôï
ÌõóôñÜ, ôçí ÐÜôìï, ôçí Í. ÌïíÞ óôç
×ßï êëð., ìåëÝôçóå ÷åéñüãñáöá êáé
÷ñçóéìïðïßçóå ôá ðñüôõðá áõôÜ óôéò
åéêïíïãñáöÞóåéò ôùí íáþí ðïõ îåêéíÜ
ôï 1936 óôçí ÔåãÝá ôçò Áñêáäßáò.
Óõíå÷ßæåé íá áãéïãñáöåß ìÝ÷ñé ôï ôÝëïò
ôçò æùÞò ôïõ, üðïõ óôï Ýñãï ôïõ
áöïìïéþíïíôáé ôá äéäÜãìáôá ôùí
âõæáíôéíþí êáëëéôå÷íþí. ÅíäåéêôéêÜ
ïñéóìÝíá áðü ôá Ýñãá ðïõ Ýêáíå
÷ñïíïëïãéêÜ åßíáé:
Áíôßãñáöï ôçò âõæáíôéíÞò ôïé÷ïãñáößáò áðü åðßóêåøÞ ôïõ óôïí ÌõóôñÜ, óôïí íáü ôùí Áãßùí Èåïäþñùí
üðïõ ÷ñïíïëïãåßôáé óôá ôÝëç ôïõ 13ïõ
áéþíá êáé åéêïíßæåôáé ï áñ÷Üããåëïò
ÃáâñéÞë. Ï äéåõèõíôÞò ôïõ Âõæáíôéíïý
Ìïõóåßïõ Ãåþñãéïò Óùôçñßïõ üôáí
åßäå ôï Ýñãï áõôü óå Ýêèåóç ôïõ êáëëéôÝ÷íç ôï 1930, ôï áãüñáóå ãéá ëïãáñéáóìü ôïõ Ìïõóåßïõ. ¢ëëá Ýñãá ôïõ:
ÊáíáôÜäéêá
15
Ôïé÷ïãñáößåò áðü ôïí éåñü íáü
ôïõ Áãßïõ Âçóáñßùíïò Ëáñßóçò
ôï ËÜâáñï ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí
ðïõ óõìâïëßæåé ôçí ×ñéóôéáíéêÞ
ïñèüäïîç ðáéäåßá (áðåéêïíßæåé ôïõò
Ôñåéò ÉåñÜñ÷åò óå âõæáíôéíÞ ôå÷íïôñïðßá).
Æùãñáößæåé ôï 1936 ôïí íáü ôçò
ÊïéìÞóåùò ôçò Èåïôüêïõ ÅðéóêïðÞò
ÔåãÝáò ðïõ áíáóôçëþèçêå ôï 1927. Ç
åñãáóßá áõôÞ êñáôÜ ôÝóóåñá ÷ñüíéá
äçë. ùò ôï 1940 êáé ãßíåôáé üðùò áíáöÝñèçêå, ìå ðáñüôñõíóç ôùí âõæáíôéíïëüãùí Îõããüðïõëïõ êáé ÏñëÜíäïõ.
ÆùãñÜöéóå ôéò öïñçôÝò åéêüíåò ôïõ
ôÝìðëïõ ôùí íáþí ÐñïöÞôïõ Çëéïý
óôï ÐáãêñÜôé êáé Ìåôáìïñöþóåùò
ôïõ ÓùôÞñïò óôç ËÜñéóá. ÆùãñÜöéóå
åðßóçò ôïí ÐáíôïêñÜôïñá óôïí íáü
ôïõ Áãßïõ Äçìçôñßïõ ÊõøÝëçò
Áðü êïéíïý ìå ôïí Öþôç Æá÷áñßïõ
áíáëáìâÜíåé ôçí áãéïãñÜöçóç ôïõ
íáïý ôçò Ìåôáìïñöþóåùò ôïõ ÓùôÞñïò óôç ËÜñéóá, ôï äå 1952 ïé äýï
êáëëéôÝ÷íåò áãéïãñáöïýí ôïí íáü ôïõ
Áãßïõ Äçìçôñßïõ ôçò ÊõøÝëçò.
Ôï ìåãÜëï åíäéáöÝñïí ôïõ ãéá ôçí
åêêëçóéáóôéêÞ æùãñáöéêÞ ìå óôü÷ï íá
îáíáäåèåß ç ôÝ÷íç áõôÞ ìå ôç âõæáíôéíÞ
ðáñÜäïóç, èá åêäçëùèåß áðü ðïëý íùñßò ìå ôá áíôßãñáöá ôïé÷ïãñáöéþí áðü
ôïí ÌõóôñÜ 1930, áëëÜ êáé ôç âñÜâåõóÞ ôïõ ãéá ôç ìåëÝôç åéêïíïãñÜöçóçò
ôïõ íáïý ôïõ Áãßïõ ÍéêïëÜïõ Âüëïõ
1931, ïðüôå êáé èá ó÷åäéÜóåé ôï øçöéäùôü ìå ôïí Üãéï ãéá ôçí åßóïäï ôïõ
íáïý 1931. Ç äñáóôçñéüôçôÜ ôïõ èá
óõíå÷éóôåß ôïí ÄåêÝìâñéï ôïõ 1934,
üôáí öéëïôå÷íåß ôç ìáêÝôá ãéá ôï øçöéäùôü ôùí Áãßùí Êùíóôáíôßíïõ êáé
ÅëÝíçò ãéá ôçí åßóïäï ôïõ èçóáõñï-
16
ÁñéóôåñÜ: Ç Âáúïöüñïò 1959-1960 ôïé÷ïãñáößá áðü ôïí éåñü íáü Áãßïõ Âçóáñßùíïò Ëáñßóçò.
ÄåîéÜ: Ç ÃÝííçóéò ôïõ ×ñéóôïý 1936 - 1940 ôïé÷ïãñáößá
áðü ôïí éåñü íáü ÐáëáéÜò ÅðéóêïðÞò ÔåãÝáò
öõëáêßïõ ôçò ÔñáðÝæçò ôçò ÅëëÜäïò,
ôï 1935 ôï øçöéäùôü ãéá ôçí åßóïäï ôïõ
íáïý ôçò ÊáðíéêáñÝáò ðïõ åêôåëåß ç
¸ëëç ÂïÀëá êáé ôï 1936 ôï øçöéäùôü
ìå ôçí ÐëáôõôÝñá ãéá ôïí íáü ôïõ Áãßïõ
Êùíóôáíôßíïõ óôïí Âüëï. Áãéïãñáöåß
ôïí ¢ãéï Âçóóáñßùíá ËÜñéóáò, ôïí
¢ãéï ÄçìÞôñéï Óôáäßïõ ÔåãÝáò
(Ôñéðüëåùò) êëð.
Ôïé÷ïãñáößåò áðü ôïí éåñü íáü
ôïõ Áãßïõ Âçóáñßùíïò Ëáñßóçò
Ï ÁóôåñéÜäçò óôéò åêêëçóßåò ðïõ
éóôïñåß, ïñãáíþíåé ôï åéêïíïãñáöéêü
ðñüãñáììá ìå ôç ÷ñÞóç ðïëëþí êáé
ðïéêßëùí ðåôõ÷çìÝíùí äéáêïóìçôéêþí
èåìÜôùí, ãåùìåôñéêþí, öõôéêþí êáé
ðáñáäïóéáêþí ìïôßâùí, üðùò áíáâñõôÞñéï, ðïõëéÜ, êáíÜôéá ðïõ áðïäßäïíôáé ìå ðëïýóéï ÷ñþìá êá öáíåñþíïõí
ôçí áãÜðç ôïõ ãéá ôç ëáúêÞ ôÝ÷íç êáé
ôç ãíþóç ôçò âõæáíôéíÞò ðáñÜäïóçò.
Ï æùãñáöéêüò äéÜêïóìïò Ý÷åé åíüôçôá
ýöïõò ðïõ åíéó÷ýåôáé áðü ôçí ÷ñùìáôéêÞ áñìïíßá ôùí óõíèÝóåùí êáé ôçí åðéëïãÞ ôùí äéáêïóìçôéêþí èåìÜôùí ãéá
ôïí ÷þñï ðïõ óôïëßæåé, ãåãïíüò ðïõ
ðñïûðïèÝôåé ãíþóç êáé ìåãÜëç ó÷åäéáóôéêÞ ðåßñá. ¸ôóé ôïíßæåôáé ç áñ÷éôåêôïíéêÞ Üñèñùóç ôùí ôïß÷ùí êáé ôùí
åðéìÝñïõò åðéöáíåéþí.
ÓáöÞíåéá êáé æùãñáöéêÞ éóïññïðßá
ôüóï óôá ÷ñþìáôá üóï êáé óôá ó÷Þìáôá ðáñïõóéÜæïõí êáé ïé åéêüíåò ðïõ
öéëïôå÷íåß. Ôá éåñÜ ðñüóùðá æùãñáößæïíôáé ïëüóùìá Þ ùò ôç ìÝóç, óýìöùíá ìå ôïõò êáíüíåò ôçò âõæáíôéíÞò
ôÝ÷íçò.
Ç åîïéêåßùóÞ ôïõ ìå ôçí âõæáíôéíÞ
æùãñáöéêÞ ôïí Ýêáíå íá áöÞóåé ðëÞèïò Éåñþí Íáþí ðïõ Ý÷åé åéêïíïãñáöÞóåé. Óå üëïõò óõíáíôÜìå ôç óðáíéüôçôá
ôïõ ÷åéñéóìïý ôïõ æùãñÜöïõ - áãéïãñÜöïõ, ðïõ Ý÷åé ç óõìâïëÞ ôïõ ÷ñþìáôïò óôçí åðßäñáóç ðÜíù óôï èñçóêåõôéêü óõíáßóèçìá. Ï Üøïãïò ÷åéñéóìüò ôçò ôïðïèÝôçóçò ôùí ðáñáóôÜóåùí
êáé ï áíÜëïãïò æùãñáöéêüò ÷ñùìáôéóìüò óõìâÜëëïõí óôçí ìõóôçñéáêÞ
áðüäïóç ôùí èñçóêåõôéêþí ãåãïíüôùí.
ÐáñÜëëçëá, óôï ÷þñï ôçò ÅêêëçóéáóôéêÞò æùãñáöéêÞò åéêïíïãñÜöçóå
êáé ðïëëÜ ëåéôïõñãéêÜ âéâëßá. Áó÷ïëÞèçêå åðßóçò ìå ôçí åéêïíïãñÜöçóç
ëïãïôå÷íéêþí âéâëßùí, éäéáßôåñá åêðáéäåõôéêþí åã÷åéñéäßùí ôïõ ÏÅÓÂ,
öéëïôÝ÷íçóå éóôïñçìÝíá ÷åéñüãñáöá.
ÕðÞñîå ìÝëïò ôùí ÏìÜäùí "ÔÝ÷íç" êáé
"ÓôÜèìç", üðïõ óõíÝâáëå óôçí ßäñõóç
êáé óõãêñüôçóç áõôþí.
Ï ÁóôåñéÜäçò åêðñïóùðåß éäéïöõþò ôç ÃåíéÜ ôïõ '30, ìéáò êáé óôï
Ýñãï ôïõ ç óýìðëåõóç ôçò åëëçíéêÞò
ðáñÜäïóçò ìå ôçí ãáëëéêÞ ðñùôïðïñßá
äßíïõí ôï ðñïóùðéêü óôßãìá ôçò éäéáéôåñüôçôáò ôïõ.
ïí 20ï áéþíá, ïé êïéíùíéêÝò
åíôÜóåéò êáé ïé ôñáãùäßåò ðïõ
ðñïêÜëåóáí ïé ðïëåìéêÝò óõññÜîåéò êáé
ç Ýëåõóç ôùí ïëïêëçñùôéêþí êáèåóôþôùí áðïôåëïýí áíôéêåßìåíï óêÝøçò êáé
äçìéïõñãßáò ãéá ðïëëïýò êáëëéôÝ÷íåò.
¢ëëåò öïñÝò ìÜëéóôá, ç ôÝ÷íç ãßíåôáé
ðïëéôéêü êáé äéáðáéäáãùãéêü üñãáíï
ôùí êáèåóôþôùí, õðçñåôþíôáò ôá
ðéóôÜ. Ï Ãéüóåö Ãêáßìðåëò, Õðïõñãüò
ÐñïðáãÜíäáò ôçò ÷éôëåñéêÞò Ãåñìáíßáò,
åß÷å áíáöÝñåé ìå êõíéóìü: "Áí èÝëïõìå
ìéá éäÝá íá äéåéóäýóåé óôéò ìÜæåò, ðñÝðåé
íá ôçí åðáíáëáìâÜíïõìå óõíå÷þò êáé
ðÜíôá", áöïý ç ðñïðáãÜíäá åßíáé ôï
ôñïìáêôéêüôåñï üðëï óôá ÷Ýñéá áõôïý
ðïõ îÝñåé íá ôç ÷ñçóéìïðïéåß. Ïé Íáæß,
êÜíïíôáò åêôåíÞ ÷ñÞóç ðñïðáãáíäéóôéêþí ìç÷áíéóìþí, ÷ñçóéìïðïéïýí ôçí
ôÝ÷íç ãéá íá áðïðñïóáíáôïëßóïõí ôï
êïéíü êáé ôáõôü÷ñïíá íá ôñïìïêñáôÞóïõí áõôïýò ðïõ ôïëìïýí áêüìá íá
óêÝöôïíôáé åëåýèåñá. ÁõôÞ ç áíôéìåôþðéóç ðÞãáæå åí ìÝñåé áðü ôç óõíôçñçôéêÞ áéóèçôéêÞ ôïõò, áëëÜ êáé áðü ôçí
ðñüèåóÞ ôïõò íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí ôçí
ôÝ÷íç ùò ìÝóï ðñïðáãÜíäáò. ÉäáíéêÞ
ãéá ôïõò Íáæß - óýìöùíá êáé ìå ôá
T
¼ôáí ç ÔÝ÷íç ãßíåôáé
"ÐïëéôéêÞ"
Ôçò
Äñ ÓôÝëëáò Ìïõæáêéþôïõ
ÊáèçãÞôñéá ôçò Éóôïñßáò
ôçò ÔÝ÷íçò
óôï Áíïéêôü ÐáíåðéóôÞìéï
ÅðéìåëÞôñéá ÅêèÝóåùí
Åéê. 1. Ìáïõñßôóéï ÊáôåëÜí
"Áõôüò" 2001
ðñïóùðéêÜ
ãïýóôá
ôïõ
Áäüëöïõ
×ßôëåñ - Þôáí ç áñ÷áßá åëëçíéêÞ êáé
ñùìáúêÞ ôÝ÷íç, êáèþò áõôÝò áíôéìåôùðßæïíôáí ùò "ìç ìïëõóìÝíåò" êáé åíóáñêþóåéò åíüò éäáíéêïý öõëåôéêïý éäåþäïõò.
Åéê. 2. Ìáïõñßôóéï ÊáôåëÜí, "Áõôüò" 2001 (ðßóù ðëåõñÜ)
17
Ç ãíùóôÞ ñÞóç "¼ðïéïò æùãñáößæåé
êáé âëÝðåé Ýíáí ïõñáíü ðñÜóéíï êáé
ëéâÜäéá ìðëå èá Ýðñåðå íá óôåéñþíåôáé"
áðïôÝëåóå ôï èåùñçôéêü õðüâáèñï ôçò
Ýííïéáò: "ÅêöõëéóìÝíç ÔÝ÷íç", êáé
áðïôåëåß ìéá éäåïëïãéêÞ åðßèåóç ðïõ
óôü÷ï åß÷å ôçí êáñäéÜ ôçò ôÝ÷íçò êáé
åíïñ÷çóôñùôÞò Þôáí ï Áäüëöïò ×ßôëåñ.
ÌÝóá óå Ýíá ôüóï "áññùóôçìÝíï" ðåñéâÜëëïí ãéá ôçí áíÜðôõîç ôçò åëåýèåñçò
äçìéïõñãßáò, ðïëëïß áðü ôïõò êáëëéôÝ÷íåò ôçò ãåñìáíéêÞò ðñùôïðïñßáò äéÜëåîáí ôï äñüìï ôçò åîïñßáò, Üëëïé ôçò
áðïìüíùóçò óôï ýðáéèñï êáé Üëëïé
áêüìá êáé ôçò áõôïêôïíßáò (Åñíóô Ëïýíôâé÷ Êßñ÷íåñ). Áõôïß ðïõ ðáñÝìåéíáí
óôç Ãåñìáíßá áðïêëåßóôçêáí áðü ôéò
èÝóåéò äéäáóêáëßáò óå ðáíåðéóôÞìéá êáé
äÝ÷ïíôáí áéöíéäéáóôéêÝò åöüäïõò ôçò
ÃêåóôÜðï ðñïêåéìÝíïõ íá äéáðéóôùèåß
üôé äåí ðáñáâßáæáí ôçí áðáãüñåõóç íá
ðáñÜãïõí Ýñãá ôÝ÷íçò! Ãéá Üëëç ìéá
öïñÜ áðïäåéêíýåôáé üôé "Ï êáëýôåñïò
ôñüðïò íá åëÝã÷åéò ôïõò áíèñþðïõò åßíáé
íá ôïõò öïâßóåéò", üðùò ÷áñáêôçñéóôéêÜ
Ý÷åé ãñÜøåé ï Íüáì Ôóüìóêé, Áìåñéêáíüò ãëùóóïëüãïò, óõããñáöÝáò.
O Éôáëüò êáëëéôÝ÷íçò, Ìáïõñßôóéï
ÊáôåëÜí (Mauricio Kattelan) áðïöáóßæåé íá ìçí áöÞóåé ôï êïéíü íá îå÷Üóåé ôá
åãêëÞìáôá ôçò éóôïñßáò êáé êõñßùò
áõôïýò ðïõ ôá ðñïêÜëåóáí. ¸ôóé, ôï
2001 äçìéïõñãåß ôï ïìïßùìá ôïõ ×ßôëåñ
ìå óêïðü íá åðéóýñåé óôç ìíÞìç ìáò
óêÝøåéò êáé åéêüíåò ðïõ óõíôÜñáîáí
ïëüêëçñï ôïí êüóìï. Áðïöáóßæåé íá
åîåôÜóåé ôçí øõ÷ïëïãéêÞ ðëåõñÜ ôïõ,
ðáñïõóéÜæïíôÜò ôïí ùò ðáéäß ìå êïíôü
ðáíôåëüíé, ãåìÜôï üìùò óõìðëÝãìáôá
êáé öüâïõò (åéê. 1, 2). ÐáñÜëëçëá üìùò,
ðáñáôçñþíôáò ôï óêëçñü ðñüóùðü ôïõ
åßíáé åìöáíÝò üôé áðü ôçí åöçâåßá ôïõ
Þäç õðÞñîå áõôüò ðïõ Ýìåëëå íá êáèïñßóåé ôï ìÝëëïí ôçò áíèñùðüôçôáò ìå ôñáãéêü ôñüðï. Ç åíü÷ëçóç ðïõ ðñïêáëåßôáé áðü ôï Ýñãï ôïõ ÊáôåëÜí, ðñïôïý
ôáõôéóôåß ìå ôï óõãêåêñéìÝíï ðñüóùðï,
äßíåôáé áðü ôéò áíáëïãßåò ôçò ìïñöÞò,
åëÜ÷éóôá ìéêñüôåñåò áðü ôéò ðñáãìáôéêÝò. Ç áíáðáñÜóôáóç ôïõ ×ßôëåñ
êáèþò ðñïóåý÷åôáé ãïíáôéóôüò åßíáé
ôñáãéêÜ åéñùíéêÞ, áöïý Ý÷ïõìå ôçí ðñïóùðïðïßçóç ôïõ Êáêïý ôçí þñá ðïõ
ó÷åäéÜæåé íá åðéôåëÝóåé ìéá ðñÜîç áðÜíèñùðç, ðïõ üëïé åìåßò äåí èá ìðïñïýóáìå
ðïôÝ íá ó÷åäéÜóïõìå Þ íá äéáíïçèïýìå.
"Óôï ðáñåëèüí ïé Üíèñùðïé áëëçëïåîïíôþíïíôáí, óôïí ðïëéôéóìÝíï êüóìï
áëëçëïåîáðáôþíôáé". Ôá ëüãéá ôïõ
ÓïðåíÜïõåñ óêéáãñáöïýí ìå ðïëý
18
Åéê. 3. ¼ôï Íôßî, "ÁíÜðçñïé ÐïëÝìïõ" 1920. (Öùôïãñáößá)
ãëáöõñü ôñüðï êáé ôç óçìåñéíÞ ðñáãìáôéêüôçôá. Ïé ôå÷íéêÝò ÷åéñáãþãçóçò êáé
ðñïðáãÜíäáò êáôåõèýíïõí óå ìåãÜëï
âáèìü ôéò åîåëßîåéò óå üëïõò ôïõò ôïìåßò
ôçò æùÞò ìáò. Ùóôüóï, èåùñåßôáé áðü
üëïõò áðïäåêôü üôé ïé ðïëßôåò, óôéò óýã÷ñïíåò ôïõëÜ÷éóôïí êïéíùíßåò, ðñÝðåé
íá åíçìåñþíïíôáé ðïëýðëåõñá, íá
Ý÷ïõí üëïé ðñüóâáóç óôçí åßäçóç, íá
Ý÷ïõí ôï äéêáßùìá Ýêöñáóçò êáé ðÜíù
áð' üëá åðéëïãÞò. Óõìâáßíåé üìùò áõôü
ðñáãìáôéêÜ;
¸íáò ðßíáêáò ôïõ ¼ôï Íôßî (Otto
Dix), ìå ôßôëï: "ÁíÜðçñïé ÐïëÝìïõ" ôïõ
1920, áðïôåëïýóå êüêêéíï ðáíß ãéá ôï
×ßôëåñ, êáèþò áðåéêüíéæå ôéò êáñéêáôïýñåò ôåóóÜñùí áêñùôçñéáóìÝíùí êáé
ðáñáìïñöùìÝíùí âåôåñÜíùí ôïõ Á'
Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ, èåÜìáôïò óõíçèéóìÝíïõ óôïõò äñüìïõò ôïõ ìåôáðïëåìéêïý Âåñïëßíïõ (åéê. 3). Óôçí ¸êèåóç
"ÅêöõëéóìÝíçò ÔÝ÷íçò", ðïõ ïñãáíþèçêå áðü ôïõò Íáæß ãéá íá äéáêùìùäÞóåé
ôïõò ðñùôïðïñéáêïýò êáëëéôÝ÷íåò, ï
ðßíáêáò áíáñôÞèçêå äßðëá óå ìéá åðéãñáöÞ ðïõ êáôçãïñïýóå ôï Íôéî ãéá "ðñïóâïëÞ ôùí Ãåñìáíþí çñþùí ôïõ ÌåãÜëïõ ÐïëÝìïõ". Ôï Ýñãï áñãüôåñá êÜçêå
ìáæß ìå Üëëåò êáëëéôå÷íéêÝò äçìéïõñãßåò!
Ï Ôæïí ×Üñôöéëíô (John Heartfield),
ó÷åäéáóôÞò êáé óêçíïãñÜöïò ãåñìáíéêÞò êáôáãùãÞò êáé åêðáßäåõóçò, ôï 1916
ìåôáôñÝðåé óå áããëéêü ôï üíïìÜ ôïõ óå
Ýíäåéîç äéáìáñôõñßáò ðñïò ôçí áíôé-âñåôáíéêÞ åêóôñáôåßá ðïõ âñéóêüôáí óå
åîÝëéîç óôç Ãåñìáíßá. Åßíáé Ýíáò áðü
ôïõò êõñéüôåñïõò åêðñïóþðïõò ôïõ
âåñïëéíÝæéêïõ ÍôáíôÜ (áíáñ÷éêü êßíçìá
áíôé-ôÝ÷íçò), ãíùóôüò ãéá ôçí áíÜðôõîç
ôïõ öùôïìïíôÜæ, ôï ïðïßï ÷ñçóéìïðïßçóå
ùò üñãáíï ðïëéôéêïý êáé áíôéìéëéôáñéóôéêïý áãþíá. Ôï Ýñãï ìå ôßôëï,
"Áäüëöïò, ï õðåñÜíèñùðïò êáôáðßíåé
÷ñõóü êáé åîáðïëýåé øåýäç", 1932, ðáñéóôÜíåé ôïí ïéóïöÜãï ôïõ ×ßôëåñ ùò
óùñü áðü êÝñìáôá, åíþ óôç èÝóç ôçò
êáñäéÜò Ý÷åé ôïðïèåôçèåß ï áãêõëùôüò
óôáõñüò (åéê. 4). ¹äç ï ôßôëïò ôïõ Ýñãïõ
åêöñÜæåé áðñïêÜëõðôá ôçí áðïêñïõóôéêÞ äéÜèåóç ôïõ äçìéïõñãïý ãéá ôï
ðñüóùðï êáé ôç äñÜóç ôïõ äéêôÜôïñá.
ÌÝóá áðü ôçí áðïêùäéêïðïßçóç
ôùí Ýñãùí áõôþí äéáðéóôþíïõìå üôé
óôü÷ïò ôùí êáëëéôå÷íþí äåí åßíáé ç
ðñïâïëÞ åíüò ìáèÞìáôïò éóôïñéêÞò
øõ÷ïëïãßáò, áëëÜ ç äçìéïõñãßá ìéáò
ôÝ÷íçò ðïõ ìåñéêÝò öïñÝò ìðïñåß áêüìç êáé íá ïíïìáóôåß "ðïëéôéêÞ"!
Åéê. 4. Ôæïí ×Üñôöéëíô. "Áäüëöïò,
ï õðåñÜíèñùðïò êáôáðßíåé ÷ñõóü
êáé åîáðïëýåé øåýäç"
Ï
Ï "Êáñáãêéüæçò"
óôïí Åëëçíéêü
ÊéíçìáôïãñÜöï
Ã) "ÄÕÓÊÏËÏÉ ÄÑÏÌÏÉ"
(1965)
ôïõ ÍÝóôïñá ÌÜôóá
Ôïõ
ÈùìÜ Áè. Áãñáöéþôç
Äýóêïëïé Äñüìïé- Ìé÷üðïõëïò
ÍÝóôïñáò ÌÜôóáò (1930-2012)
áó÷ïëÞèçêå êáôÜ êýñéï ëüãï ìå
ôï íôïêéìáíôÝñ (ìå èÝìáôá éäßùò ëáïãñáöéêÜ êáé éóôïñéêÜ), ëáìâÜíïíôáò
ðïëëÜ âñáâåßá êáé óçìáíôéêÝò äéáêñßóåéò. Áó÷ïëÞèçêå üìùò êáé ìå ôç ìõèïðëáóßá, ãñÜöïíôáò óåíÜñéá ãéá åëëçíéêÝò ôáéíßåò êáé óêçíïèåôþíôáò óõíïëéêÜ äþäåêá êéíçìáôïãñáöéêÜ Ýñãá
êáôÜ ôç äåêáåôßá ôïõ 1960. ¸íá áðü
áõôÜ ôá Ýñãá, ïé "Äýóêïëïé Äñüìïé"
ôïõ 1965, åíôÜóóïõí ìÝóá óôç èåìáôéêÞ ôïõò (åêôüò ôùí Üëëùí) êáé ôçí ôÝ÷íç ôïõ íåïåëëçíéêïý ÈåÜôñïõ Óêéþí,
óå óõíåñãáóßá ìå ôïí êáñáãêéïæïðáß÷ôç Ðáíáãéþôç Ìé÷üðïõëï (19151984). Ï ÌÜôóáò åß÷å áó÷ïëçèåß ìå
ôçí ôÝ÷íç ôïõ Êáñáãêéüæç êáé Ýíôåêá
÷ñüíéá íùñßôåñá, ôï 1954, üôáí äçìïóéåýôçêå óôï ðåñéïäéêü "ÅêëïãÞ" Ýíá
åîáóÝëéäï êåßìåíü ôïõ ìå ôßôëï: "Ï
Êáñáãêéüæçò: ¸íá èýìá ôùí íÝùí
êáéñþí". Áðü áõôü ôï êåßìåíï, ëïéðüí,
ðéóôåýïõìå üôé áîßæåé ôïí êüðï íá
äçìïóéåýóïõìå Ýíá óçìáíôéêü (êáôÜ ôç
ãíþìç ìáò) áðüóðáóìá:
"ÓÞìåñá âÝâáéá (åíí. óôá 1954) ï
Êáñáãêéüæçò áíÞêåé ïñéóôéêÜ êé áíåðßóôñåðôá óôï ðáñåëèüí. ¸÷åé ðéá
ãäõèåß áðü ôç öÞìç ôïõ êé áð' ôç
ìáãåßá ôïõ êáé Ýìåéíå, ãéá ôç íåüôåñç
ãåíåÜ ôïõëÜ÷éóôïí, óáí Ýíáò ìáêñéíüò
èñýëïò. ÈÝáôñá Óêéþí ðïõ íá äßíïõí
ïñãáíùìÝíåò êáé ôáêôéêÝò ðáñáóôÜóåéò, üðùò ãéíüôáí Ýùò ðñéí áðü ëßãá
÷ñüíéá, äåí õðÜñ÷ïõí êáé ïé ðåñéóóüôåñïé "äåîéïôÝ÷íåò" ôïõ åßäïõò Ýóôñåøáí ðñïò Üëëïõò ôïìåßò, ðéï ðñáêôéêïýò êáé ðéï áðïäïôéêïýò, ôï åíäéáöÝñïí ôïõò. Ôï ìåãáëýôåñï üìùò ðëÞãìá
ãéá ôïí Êáñáãêéüæç Þôáí ï èÜíáôïò
ôïõ Ìüëëá, åíüò êáëëéôÝ÷íç ðñïéêéóìÝíïõ ìå åêðëçêôéêü ôáëÝíôï, ðëïýóéá öáíôáóßá êáé ðçãáßï ÷éïýìïñ,
óôïí ïðïßï ôï ÈÝáôñï Óêéþí óôçí
ÅëëÜäá ïöåßëåé ó÷åäüí ôá ðÜíôá. Ï
Ìüëëáò, ðïõ ïé ðáëéüôåñïé èõìïýíôáé
áêüìç ôéò Ýîï÷åò ðáñáóôÜóåéò ôïõ,
Þôáí ðñáãìáôéêÜ ìéá éäéïöõÀá. Åêôüò
áðü ôç óðÜíéá êëßìáêá öùíÞò ðïõ
åß÷å, êáôüñèùíå íá ðëÜèåé Ýíáí ïëüêëçñï êüóìï ðïõ æïýóå êáé êïõíéüôáí
ãåìÜôïò ÷éïýìïñ êé Üíåóç ðßóù áðü
ôïí öùôéóìÝíï "ìðåñíôÝ". Ìå ôï èÜíáôü ôïõ, ôï 1949 íïìßæù, ôï ÈÝáôñï
Óêéþí Ý÷áóå Ýíáí áðü ôïõò äçìéïõñãéêüôåñïõò êáé ðéï åõöÜíôáóôïõò êáëëéôÝ÷íåò ôïõ. Êé Þôáí áõôü ìéá áêüìç
áöïñìÞ ðëÜé óôéò ôüóåò Üëëåò, ãéá í'
áêïëïõèÞóåé ôï èÝáôñï áõôü ôçí ôñï÷éÜ ôçò äýóåùò..." (Í. ÌÜôóá, "Êáñáãêéüæçò: ¸íá èýìá ôùí êáéñþí",
ÅÊËÏÃÇ, ôåý÷. 104 (6/1954), ó. 2627). Ç óõãêåêñéìÝíç ðñïóÝããéóç ôçò
Äýóêïëïé Äñüìïé
ôÝ÷íçò ôïõ ÈåÜôñïõ Óêéþí ðáñÝìåéíå
áìåôÜâëçôç ùò ðñïò ôçí ïõóßá ôçò êáé
óôï óåíÜñéï ôïõ ßäéïõ óõããñáöÝá ãéá
ôï Ýñãï "Äýóêïëïé Äñüìïé", Ýíôåêá
÷ñüíéá áñãüôåñá, áí êáé (óå ãåíéêÝò
ãñáììÝò) ç áíùôÝñù ôáéíßá äåí Ý÷åé ùò
êýñéï èÝìá ôçò ôï ÈÝáôñï Óêéþí ôïõ
Êáñáãêéüæç, üðùò öáßíåôáé êáé áðü
ôçí õðüèåóÞ ôçò, ôçí ïðïßá ðáñáèÝôïõìå ðáñáêÜôù:
"Ï ëáúêüò ôñáãïõäéóôÞò Áíôñßêïò
(ÈáíÜóçò ÌõëùíÜò) êáé ç ðáñôåíÝñ
ôïõ Óüíéá (ÆùÞ Öõôïýóç) åßíáé êñõöïß
19
åñáóôÝò. Ùóôüóï, ï Áíôñßêïò ó÷åäéÜæåé
íá ðáíôñåõôåß ôç ãëõêéÜ Ìáñßá (Êáôåñßíá ÂáóéëÜêïõ), ü÷é åðåéäÞ ôçí áãáðÜ, áëëÜ åðåéäÞ ìéóåß ôïí ÄçìÞôñç
(ËåõôÝñçò ÂïõñíÜò), ôïí Üíäñá ðïõ
áõôÞ áãáðÜ. Ï ôåëåõôáßïò, ðïõ åãêáôÝëåéøå ôéò óðïõäÝò ôïõ êáé åñãÜæåôáé óå
åñãïóôÜóéï, áëëÜ åîáêïëïõèåß íá
áóöõêôéÜ áðü ôç ìïíïôïíßá ôçò áíéáñÞò æùÞò ôïõ, óêÝöôåôáé íá ìðáñêÜñåé
ó' Ýíá åìðïñéêü ðëïßï, ðïõ èá ôïí ðÜåé
óôçí Íüôéá ÁìåñéêÞ. Äåí ãíùñßæåé,
üìùò, üôé ï ×ñÞóôïò, ðïõ ïñãáíþíåé ôï
ôáîßäé, ôïí ðñïïñßæåé (ìáæß ìå Üëëïõò)
ãéá åñãÜôç óå áíèñáêùñõ÷åßá. Ï ÄçìÞôñçò èá óùèåß ÷Üñç óôçí ðáñÝìâáóç
ôùí ìåãáëýôåñùí êáé èá åðéóôñÝøåé
óðßôé ôïõ ãéá íá ðáíôñåõôåß ôç Ìáñßá,
åíþ ï Áíôñßêïò èá êÜíåé íüìéìç ãõíáßêá ôïõ ôçí ðéóôÞ ôïõ Óüíéá.
Ï áãþíáò ãéá ìéá êáëýôåñç æùÞ
åßíáé ôï èÝìá áõôÞò ôçò äñáìáôéêÞò
ôáéíßáò, ðïõ äéáäñáìáôßæåôáé óå ìéá
ëáúêÞ ãåéôïíéÜ, êÜðïõ óôï ÐÝñáìá,
äßðëá óôá íáõðçãåßá êáé ôéò ÷çìéêÝò
âéïìç÷áíßåò, êáé ðïõ óôéò ìåëùäßåò ôùí
ìðïõæïõêéþí ðåñéêëåßåé ôïõò êáçìïýò,
ôïõò Ýñùôåò êáé ôá üíåéñá ôùí öôù÷þí
áíèñþðùí. ÌÝóá áðü ôéò ðáñÜëëçëåò
éóôïñßåò ôïõò, üëïé ôïõò ïñáìáôßæïíôáé
Ýíá êáëýôåñï áýñéï, üëïé ôïõò Ý÷ïõí
óôç óêÝøç ôïõò íá öýãïõí ãéá êÜðïõ
"áëëïý", üëïé ôïõò áãáðïýí êáé
ôñáãïõäïýí ôïí ÝñùôÜ ôïõò, üðùò
ìðïñïýí êáé üóï ìðïñïýí. "Äýóêïëïé
äñüìïé" åßíáé ïé äñüìïé ôùí áðëþí
áíèñþðùí, ðïõ äÝ÷ïíôáé ôéò ÷áñÝò êáé
ôéò ëýðåò ôïõ Üëëïõ óáí íá åßíáé äéêÝò
ôïõò" (Ä. ÊïëéïäÞìïõ, Ëåîéêü Åëëçíéêþí Ôáéíéþí áðü ôï 1914 ìÝ÷ñé ôï
2000, åêä. ÃÝíïõò, ÁèÞíá 2001, ó. 131).
Óýìöùíá ìå ôï óåíÜñéï, ï ðáôÝñáò
ôïõ ÄçìÞôñç, ï ãÝñï-ÓôÜìïò (ËáõñÝíôçò ÄéáíÝëëïò), åßíáé Ýíáò Üëëïôå
óðïõäáßïò êáñáãêéïæïðáß÷ôçò, ï ïðïßïò üìùò ðáñÞêìáóå, îå÷Üóôçêå êáé
ðåèáßíåé ìáæß ìå ôçí ôÝ÷íç ôïõ: "ÊáëëéôÝ÷íçò óáí êáé áõôüí, ïýôå öÜíçêå
ïýôå èá ìáôáöáíåß óôï ÈÝáôñï Óêéþí.
Áõôüò Ýðáéñíå ôéò öéãïýñåò óôï ÷Ýñé
ôïõ êáé Þôáí óáí íá æïýóáí". Ôï üíåéñü
ôïõ åßíáé íá ðñïëÜâåé íá äþóåé êáé
20
ðÜëé, êÜðïéá ÊõñéáêÞ, ìéá "ìåãÜëç"
ðáñÜóôáóç Êáñáãêéüæç óôï ðáëéü
èåáôñÜêé ôïõ, ôï ïðïßï äåí åß÷å ãêñåìéóôåß áêüìá. Ãéá ôï ëüãï áõôü, êÜèå
ìÝñá, óêáëßæåé öéãïýñåò êáé âñßóêåôáé
óå åãñÞãïñóç, ðñïêåéìÝíïõ íá åßíáé
áíÜ ðÜóá óôéãìÞ Ýôïéìïò. Óôçí ßäéá
ãåéôïíéÜ, ìáæß ìå áõôüí ôïí êáñáãêéïæïðáß÷ôç êáé ôïõò öôù÷ïýò åñãÜôåò
ôïõ ëéìáíéïý, æåé ï ëáôåñíáôæÞò ÓôñÜôïò (Âáóßëçò Áõëùíßôçò), ï ïðïßïò,
(óýìöùíá ìå ôïí áöçãçôÞ ÄçìÞôñç
óôéò ðñþôåò óêçíÝò ôçò ôáéíßáò),
"êÜðïôå ëïãÜñéáæå íá ãßíåé ìåãÜëïò
ìïõóéêüò. Ôþñá ãõñßæåé ôï ÷åñïýëé ôçò
ëáôÝñíáò êáé ìáèáßíåé óôá ðáéäéÜ ìïõóéêÞ", ëÝãïíôáò: "Áõôü åßíáé ëá! Áõôü
åßíáé ìé! Áõôü åßíáé óïë!" ðáñÜëëçëá ìå
ôï ôñáãïýäé ôçò ëáôÝñíáò. Ðñïóðåñíþíôáò ôïõò õðüëïéðïõò Þñùåò áõôÞò
ôçò ôáéíßáò, ôéò äéÜöïñåò ìåëïäñáìáôéêÝò óêçíÝò êáé êõñßùò ôá åíäéáöÝñïíôá êïéíùíéêÜ-ôáîéêÜ ìçíýìáôá ôïõ
Ýñãïõ, èá åóôéÜóïõìå óôï èÝìá ðïõ
ìáò áöïñÜ êáé ðéï óõãêåêñéìÝíá óôïí
ôñüðï ìå ôïí ïðïßï ðáñïõóéÜæåôáé ç
ôÝ÷íç ôïõ ÈåÜôñïõ Óêéþí óôï óåíÜñéï
ôùí "Äýóêïëùí Äñüìùí":
Ï Üññùóôïò êáñáãêéïæïðáß÷ôçò
ÓôÜìïò ìáèáßíåé ôá ðñïâëÞìáôá ðïõ
áíôéìåôùðßæåé ï ãéïò ôïõ, ï ÄçìÞôñçò,
ìå ôéò óðïõäÝò êáé ôç äïõëåéÜ ôïõ, ìå
ôïõò ößëïõò ôïõ êáé ôçí êïðÝëá ôïõ.
Áðïöáóßæåé ôüôå íá óçêùèåß áðü ôï
êñåâÜôé êáé íá âïçèÞóåé ôï ãéï ôïõ, üóï
ìðïñåß, ìå ôéò óõìâïõëÝò ôïõ, ôçí ðåßñá
ôïõ êáé êõñßùò ìå ôçí åëðßäá üôé ï ÄçìÞôñçò äåí èá öýãåé óôï åîùôåñéêü.
ÈÝëåé åðßóçò íá äþóåé åðéôÝëïõò êáé
ðÜëé ôçí ðáñÜóôáóç ðïõ ïíåéñåõüôáí
óôï ðáëéü ôïõ èåáôñÜêé: "Ôßðïôá äåí
Üëëáîå óôï èåáôñÜêé ôïõ. Êé áðüøå èá
åñ÷üôáí êüóìïò áðü üëåò ôéò ãåéôïíéÝò,
ãéá íá ôïí áêïýóåé ôï ãÝñï. Èá åßíáé
óáí êáé ôüôå! Óôéò äüîåò ôïõ! Ãé' áõôü
Ýðñåðå íá ðáßîåé, üóï êáëýôåñá
ìðïñïýóå". Ï ÓôÜìïò èá Ýðáéæå ìå
Ýã÷ñùìåò öéãïýñåò (áëëÜ ÷ùñßò óêçíéêÜ), åíþ ï ëáôåñíáôæÞò áíÝëáâå ôçí
åíçìÝñùóç ôïõ êüóìïõ ãéá ôçí ðáñÜóôáóç êáé Ýâáëå ôç ëáôÝñíá ôïõ íá
ðáßæåé êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ Ýñãïõ. Ï
êüóìïò ìáæåýôçêå êáé áíõðïìïíïýóå
íá áñ÷ßóåé ôï Ýñãï ìå ôïí ôßôëï "Ï
ãõñéóìüò ôïõ ðáëéêáñéïý", ç Ýíáñîç
ôïõ ïðïßïõ óõíÝðåóå êáé ìå ôï ãõñéóìü
ôïõ ÄçìÞôñç óôï èåáôñÜêé. Ï ãÝñïÓôÜìïò, ÷áñïýìåíïò ãéá ôçí åðéóôñïöÞ
ôïõ ãéïõ ôïõ, îåêßíçóå ôçí ðáñÜóôáóç
ìå ôï êùìéêü äéÜëïãï ôïõ Êáñáãêéüæç
ìå ôïí ×áôæçáâÜôç, áëëÜ ðñéí ðñïëÜâåé íá ðåé ìåñéêÝò êïõâÝíôåò, ç öùíÞ
ôïõ óâÞíåé, ïé öéãïýñåò ðÝöôïõí áðü ôï
ðáíß êáé (ôåëéêÜ) ï êáñáãêéïæïðáß÷ôçò
ðåèáßíåé ðÜíù óôç óêçíÞ, áöÞíïíôáò
óáí ðáñáêáôáèÞêç óôï ÄçìÞôñç ôéò
öéãïýñåò ôïõ, ôç óïößá ôïõ êáé ôçí
åõ÷Þ ôïõ. Ï ãéïò ôïõ èá ðáíôñåõôåß ôï
êïñßôóé ðïõ áãáðÜ, ÷Üñç óôç âïÞèåéá
ôïõ ðáôÝñá ôïõ. Ìáæß èá óõíå÷ßóïõí
ôç æùÞ ôïõò ìå ôï Ýñãï íá ôåëåéþíåé õðü
ôç ìïõóéêÞ õðüêñïõóç ôçò ëáôÝñíáò
ôïõ Âáóßëç Áõëùíßôç.
ÐáñÜ ôï áéóéüäïîï ìÞíõìá ôçò ôáéíßáò ãéá ôï ìÝëëïí ôùí íÝùí ôïõ Ýñãïõ,
ïé áðüøåéò ôçò ãéá ôï ÈÝáôñï Óêéþí
ìüíï áéóéüäïîåò äåí åßíáé. Ï ÌÜôóáò
äåí êñýâåé âåâáßùò ôç óõìðÜèåéÜ ôïõ
ãéá áõôÞ ôç ëáúêÞ ôÝ÷íç, áëëÜ èåùñåß
óáöþò üôé ôï ÈÝáôñï Óêéþí Ý÷åé óâÞóåé ìáæß ìå ôïõò ðáëéïýò ìÜóôïñÝò ôïõ.
Äåí åßíáé ôõ÷áßï üôé ôïðïèåôåß ôç ìïßñá
ôïõ Êáñáãêéüæç ðáñÜëëçëá ìå ôç
ìïßñá ôçò ëáôÝñíáò, áîéïðïéþíôáò ôéò
èåìáôéêÝò Üëëùí ðáëéüôåñùí åëëçíéêþí ôáéíéþí, üðùò ï "Êáñáãêéüæçò, ï
áäéêçìÝíïò ôçò æùÞò" ôùí Âáóßëç
ÃåùñãéÜäç-Åññßêïõ Èáëáóóéíïý, ôï
"Ìéá ëáôÝñíá, ìéá æùÞ" ôïõ ÓùêñÜôç
ÊáøÜóêç, ôï "ËáôÝñíá, öôþ÷åéá êáé
öéëüôéìï" êáé ôï "ËáôÝñíá, öôþ÷åéá êáé
ãáñýöáëëï" ôïõ ÁëÝêïõ ÓáêåëëÜñéïõ
ãéá ôïí ðáëéü êáëü êáéñü ðïõ ÷Üíåôáé
êáé ãéá ôïí îåðåóìü ôïõ Êáñáãêéüæç
áëëÜ êáé ôçò ëáôÝñíáò. Óôéò äýï ôåëåõôáßåò ôáéíßåò, ìÜëéóôá, ëáôåñíáôæÞò
Þôáí êáé ðÜëé ï Âáóßëçò Áõëùíßôçò,
êÜôé ðïõ äåí Þôáí óáöþò ôõ÷áßï ãéá
ôçí åðéëïãÞ ôïõ ßäéïõ çèïðïéïý ùò ëáôåñíáôæÞ êáé óôçí ôáéíßá ôïõ ÌÜôóá.
Ðáñüìïéïé óõìâïëéêïß óõíåéñìïß ãßíïíôáé êáé ìå ôçí åðéëïãÞ ôïõ óêçíïèÝôç
ãéá ôïí çèïðïéü ðïõ õðïäýåôáé ôïí êáñáãêéïæïðáß÷ôç ôçò ôáéíßáò. Ç åðéëïãÞ
ôïõ ËáõñÝíôç ÄéáíÝëëïõ ìüíï ôõ÷áßá
äåí èá ìðïñïýóå íá ÷áñáêôçñéóôåß,
êáèþò ï óõãêåêñéìÝíïò çèïðïéüò åß÷å
Þäç ôáõôéóôåß ìå ìåëïäñáìáôéêïýò
ñüëïõò óõìðáèçôéêþí çñþùí, ïé ïðïßïé üìùò ðåèáßíïõí êáôÜ ôç äéÜñêåéá
ôáéíéþí, üðùò ð.÷. "ÌáíôáëÝíá", "Ìéá
æùÞ ôçí Ý÷ïõìå", "ÊÜëðéêç Ëßñá".
Ìå Üëëá ëüãéá, ç ôáéíßá ôïõ ÌÜôóá
åðéâåâáéþíåé ôéò èÝóåéò ìå ôéò ïðïßåò
åß÷å êëåßóåé ôï êåßìåíï ôçò "ÅêëïãÞò",
Ýíôåêá ÷ñüíéá ðéï ðñéí, ìéëþíôáò ãéá
ôïí ÅõãÝíéï ÓðáèÜñç êáé ãéá ôï ìÝëëïí ôïõ Êáñáãêéüæç: "Ï ÅõãÝíéïò,
ðñïéêéóìÝíïò êáé ì' Ýíá äõíáôü ôáëÝíôï ëáúêïý æùãñÜöïõ, óõíå÷ßæåé ìå
ðñïóÞëùóç ôçí ðáñÜäïóç ôïõ ÈåÜôñïõ Óêéþí êáé èá ôç óõíå÷ßæåé, êáèþò
ëÝåé, ó' üëç ôïõ ôç æùÞ. ÖôÜíåé áõôÞ ç
ðßóôç ãéá íá íéêÞóåé ï Êáñáãêéüæçò ôç
óêëçñÞ äïêéìáóßá ôïõ ÷ñüíïõ êáé, ðñï
ðÜíôùí, ôïõò íÝïõò êáéñïýò; Ðïéïò
îÝñåé; ÏðùóäÞðïôå, êé áí ç åðï÷Þ ìáò
áñíçèåß ïëüôåëá ôï ÈÝáôñï Óêéþí, ï
Êáñáãêéüæçò Ý÷åé ìéá îå÷ùñéóôÞ èÝóç
óôç íåüôåñç éóôïñßá ìáò. Êé áõôÞí êáíÝíáò äåí ìðïñåß íá ôïõ ôçí áñíçèåß"
(ó. 31). Åßíáé öáíåñÞ ç óõìðáèçôéêÞ
ìåí, áëëÜ áðáéóéüäïîá ëáïãñáöéêÞ êáé
êáèáñÜ ìïõóåéáêÞ áíôßëçøç ðïõ Ý÷åé ï
ÌÜôóáò ãéá ôï ÈÝáôñï Óêéþí, ï ïðïßïò (ìå ôç ëïãéêÞ áõôÞ) äåí ðñïóöÝñåé
êáé ðïëëÜ ðñÜãìáôá ìå ôçí ôáéíßá ôïõ
óôçí ôÝ÷íç ôïõ Êáñáãêéüæç, óå óýãêñéóç ôïõëÜ÷éóôïí ìå ôï óåíÜñéï ôïõ
Êùôóüðïõëïõ ãéá ôçí ôáéíßá "Êáñáãêéüæçò, ï áäéêçìÝíïò ôçò æùÞò" ôï
1959, äçëáäÞ Ýîé ÷ñüíéá íùñßôåñá. Áðü
ôçí ôáéíßá ôïõ ÌÜôóá, óõíåðþò, áðïìÝíåé ìüíï ôï ìåëüäñáìá ãéá ôá ÷ñüíéá
ðïõ Ýöõãáí êáé ìéá íïóôáëãéêÞ äéÜèåóç, ç ïðïßá áðïôõðþíåôáé êáé óôïõò
óôß÷ïõò åíüò áðü ôá ôñáãïýäéá ôïõ
Ýñãïõ: "Áðüøå ðïõ åßíáé ÊõñéáêÞ, ç
ãåéôïíéÜ èá ôñÝîåé, ç ìÝñá åßíáé ãéïñôéíÞ êáé ï Êáñáãêéüæçò óôï ðáíß ôï äñÜìá ôïõ èá ðáßîåé. ×Üñôéíá ôá áíèñùðÜêéá, íá ãåëïýíå ïé öôù÷ïß êáé ìïíÜ÷á Ýíáò öôáßåé ðïõ Ý÷åé ìÝóá ôïõ øõ÷Þ,
êáé ìïíÜ÷á Ýíáò êëáßåé ðïõ Ý÷åé ìÝóá
ôïõ øõ÷Þ".
Êñßíïíôáò ôçí ôáéíßá óå ó÷Ýóç ìå
ôï ÈÝáôñï Óêéþí, ëïéðüí, äåí èá ìðïñïýóáìå íá ðïýìå üôé åßìáóôå éäéáßôåñá
éêáíïðïéçìÝíïé, êáèþò ôï èÝìá áõôü
ðáñáìÝíåé áíáîéïðïßçôï êáé ìåëïäñáìáôéêü. Ùóôüóï, äåí Ý÷ïõí ðåñÜóåé
ðïëëÜ ÷ñüíéá áðü ôç ìåëïäñáìáôéêÞ
ôáéíßá ôïõ Êùôóüðïõëïõ êáé áðü ôá
ó÷åôéêÜ óõìðåñÜóìáôá ðïõ åß÷áìå
âãÜëåé ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ
Êáñáãêéüæç áðü ôïí ôüôå åëëçíéêü
êéíçìáôïãñÜöï. Åêåßíç ôçí åðï÷Þ, ï
åëëçíéêüò êéíçìáôïãñÜöïò âñéóêüôáí
áêüìá óôá ðñþôá ôïõ âÞìáôá, äéüôé ç
áíÜðôõîÞ ôïõ åß÷å áñ÷ßóåé ìå ìåãÜëç
Äýóêïëïé Äñüìïé
êáèõóôÝñçóç, áðü ôï 1950 êáé åîÞò, äçëáäÞ êáôÜ ôç ìåôåìöõëéáêÞ ðåñßïäï.
¹ôáí ëïéðüí ðïëý ëïãéêü íá êõñéáñ÷åß
ôï ìåëïäñáìáôéêü óôïé÷åßï óôï åëëçíéêü ëáúêü óéíåìÜ, êáôÜ ôç óõãêåêñéìÝíç
ðåñßïäï, åíþ ï ÌÜôóáò áöïóéþèçêå
áðü ôç ìåñéÜ ôïõ (êáôÜ ôá êáôïðéíÜ
÷ñüíéá) óôéò ëáïãñáöéêÝò áíáæçôÞóåéò
ü÷é ìüíï óôï ÷þñï ôïõ êéíçìáôïãñÜöïõ áëëÜ ðïëý ðåñéóóüôåñï êáé óôçí
ôçëåüñáóç. ¼ìùò, ãéá ôï èÝìá ôïõ
Êáñáãêéüæç, èá èÝëáìå êÜðïôå íá
îåöýãïõìå áðü ôéò áðëÝò ìåëïäñáìáôéêÝò êáé ëáïãñáöéêÝò áíáæçôÞóåéò,
áíáìÝíïíôáò ìéá îå÷ùñéóôÞ ðñïóÝããéóç ìÝóá áðü ôçí "ùñéìüôçôá" ôùí
ÅëëÞíùí êéíçìáôïãñáöéóôþí. Êëåßíïíôáò, èá ðáñáèÝóïõìå Ýíá áêüìá áðüóðáóìá ôçò "ÅêëïãÞò" (ó. 29) ôïõ
ÍÝóôïñá ÌÜôóá, ãéá íá ôï óõó÷åôßóïõìå ìå ôïí Êáñáãêéüæç ôïõ Ðáíáãéþôç Ìé÷üðïõëïõ êáé ìå ôç óõììåôï÷Þ
ôïõ óôçí êéíçìáôïãñáöéêÞ ôáéíßá "Ôï
Îõðüëõôï ÔÜãìá" (1954) ôïõ Ãêñåãê
ÔÜëëáò (1909-1993):
http://www.youtube.com/watch?v=
rV5UXLufpnE
"Ï Êáñáãêéüæçò áíÞêåé ïñéóôéêÜ
óôï ðáñåëèüí. ¢ëëá åíäéáöÝñïíôá,
Üëëåò áíçóõ÷ßåò, Üëëá øõ÷áãùãéêÜ
ìÝóá Þñèáí íá ôïí áíôéêáôáóôÞóïõí.
Óáí ðáñÝíèåóç, óáí ìéá ìéêñÞ ðåñßïäï
íåêñáíáóôÜóåùò ôïõ Êáñáãêéüæç,
Þôáí ç Êáôï÷Þ. Ôüôå ðïëëïß áðü ôïõò
óõíïéêéáêïýò êéíçìáôïãñÜöïõò ðïõ
äåí ìðïñïýóáí íá ëåéôïõñãÞóïõí áð'
ôïõò ðåñéïñéóìïýò ôïõ ñåýìáôïò, åß÷áí
ìåôáôñáðåß óå ÈÝáôñá Óêéþí... Óôç
óêëçñÞ åêåßíç ðåñßïäï îåèÜöôçêáí
áð' ôá óåíôïýêéá êé áð' ôéò áðïèÞêåò
ïé îå÷áóìÝíïé Þñùåò ôïõ Êáñáãêéüæç
êáé îáíÜæçóáí ôç ÷áñôïíÝíéá æùÞ ôïõò
ðßóù áðü ôïõò öùôéóìÝíïõò ìðåñíôÝäåò ðïõ ðáñßóôáíáí "áñéóôåñüèåí
ôï ÓáñÜé ôïõ ÐáóÜ êáé äåîéüèåí ôçí
åôïéìüññïðïí êáëýâçí ôïõ Êáñáãêéüæç". Åßíáé åêðëçêôéêü êé áðßèáíï ìå
ðüóï êÝöé ðáñáêïëïõèïýóå ôï êïéíü
ôéò ðáñáóôÜóåéò áõôÝò ôïõ ÈåÜôñïõ
Óêéþí ðïõ ðñüóöåñáí åêôüò áðü ôçí
åýêïëç øõ÷áãùãßá êáé ôç óýíôïìç
öõãÞ, êáé ìåñéêÜ ðïëý åêöñáóôéêÜ
õðïíïïýìåíá ðïõ óêïñðïýóáí åëðßäá
êáé ðñïóäïêßá óôïõò ôáëáéðùñçìÝíïõò áðü ôéò ðéêñßåò ôïõ ðïëÝìïõ
êáé ôçò óêëáâéÜò èåáôÝò... Ï Êáñáãêéüæçò ïëïÝíá ìéëïýóå ãéá åëåõèåñßá
êé åíþ ôéò Ýôñùãå áðü ôïõò öñïõñïýò
ôïõ ÐáóÜ ãéá êÜðïéá ìéêñïáðÜôç ôïõ,
øéèýñéæå óçìáäéáêÜ: -ÂáñÜôå ìå,
âáñÜôå ìå üóï èÝëåôå. Ðïý èá ìïõ ðÜôå
üìùò; Èá Ýñèåé êé åìÝíá ç óåéñÜ ìïõ
êáé èá ôá îáíáðïýìå... Ðßóù áðü ôçí
áèþá áõôÞ öñÜóç êñõâüôáí ìéá ðñïóäïêßá êáé ìéá õðüó÷åóç. Êáé ôï êïõñáóìÝíï, ôï ëõðçìÝíï, ôï äõóôõ÷éóìÝíï
êïéíü Üêïõãå óáí óå ìõóôéêÞ óõíåííüçóç ôá ëüãéá ôïõ Êáñáãêéüæç ðïõ ãéíüôáí åêåßíåò ôéò ðéêñÝò óôéãìÝò óýìâïëï... ¾óôåñá áðü ôçí áðåëåõèÝñùóç,
ôï ÈÝáôñï Óêéþí îå÷Üóôçêå ðÜëé".
¸÷ïíôáò ùò áöïñìÞ áõôü ôï êåßìåíï,
èá áíáöåñèïýìå êáé óôï "Îõðüëõôï
ÔÜãìá":
Ç ôáéíßá áõôÞ åîåëßóóåôáé åðß
ãåñìáíéêÞò Êáôï÷Þò óôçí ðüëç ôçò
Èåóóáëïíßêçò. Ïé Èåóóáëïíéêåßò âëÝðïõí ôçí êùìùäßá "Ï Êáñáãêéüæçò
ÁëåîéðôùôéóôÞò" óôï "ÈÝáôñï Óêéþí
Ìé÷üðïõëïò". ÊÜôù üìùò áðü áõôüí
ôïí ôßôëï, öáßíåôáé ãñáììÝíç êáé ç
åðùíõìßá "Êïõôóïýñçò" (ðñïöáíþò
ôïõ Ãéþñãïõ Êïõôóïýñç). Ôï ãåãïíüò,
ëïéðüí, üôé ç ôáéíßá ãõñßóôçêå âïõâÞ, ìå
ôï íôïõìðëÜñéóìá ôïõ Þ÷ïõ íá ãßíåôáé
ìåôÜ, äçìéïõñãåß åýëïãá åñùôçìáôéêÜ
ãéá ôï ðïéïò ðñáãìáôéêÜ íôïõìðëÜñåé
ôïí êáñáãêéïæïðáß÷ôç. Óôï óýíôïìï
áðüóðáóìá ðïõ äåß÷íåé ç ôáéíßá, ìå ôéò
óêáëéóôÝò öéãïýñåò êáé ôá óêáëéóôÜ
óêçíéêÜ, ï Êáñáãêéüæçò êáé ï Ìðáñìðáãéþñãïò ðÝöôïõí ìå Ýíá áëåîßðôùôï óôç æïýãêëá êáé óõíáíôïýí ôïõò
åêåß éèáãåíåßò. Óôçí åßóïäï ôïõ èåÜôñïõ, öáßíåôáé êáé ç ñåêëÜìá áõôïý
ôïõ Ýñãïõ ìáæß ìå ôç ñåêëÜìá ôïõ
Ýñãïõ ôçò åðüìåíçò ìÝñáò, "Ï ÁèáíÜóéïò ÄéÜêïò", (ôçí þñá ðïõ ï Íßêïò
ÖÝñìáò óõíïìéëåß ìå ôïí õðåýèõíï
ôåëÜëç). ÖáéíïìåíéêÜ, ç ôáéíßá áîéïðïéåß ôï ÈÝáôñï Óêéþí ìÝóá óôï ãåíéêü
öüíôï ôçò ôüôå åðï÷Þò ãéá óõãêåêñéìÝíåò óêçíÝò ôïõ óåíáñßïõ, êáèþò ôï
èÝáôñï áõôü ðñÝðåé íá ëåéôïõñãïýóå
ùò êñõöü óôÝêé ãéá ôéò óõíáíôÞóåéò ôùí
áíÞëéêùí ìåëþí ôçò áíôéóôáóéáêÞò
ïìÜäáò ôïõ Îõðüëõôïõ ÔÜãìáôïò, åíþ
ôï îýëï ðïõ ñß÷íåé ï Ìðáñìðáãéþñãïò
óôïõò éèáãåíåßò ðáñáðÝìðåé óõìâïëéêÜ
óôçí áíôßóôáóç êáôÜ ôïõ ôüôå êáôáêôçôÞ. Óõíåðþò, ç áíùôÝñù óêçíÞ óõìöùíåß ìå ôï üëï óêåðôéêü ôïõ ÌÜôóá
ãéá ôï ñüëï ðïõ Ýðáéæå ï Êáñáãêéüæçò
åðß Êáôï÷Þò.
21
69 ÐÁÑÏÍ
69 ÐÁÑÏÍ
Ôïõ
ËÜæáñïõ ÍéêïëáÀäç
ÓõëëÝêôç - ÅñåõíçôÞ
ÊÁÈÅ ÐÑÙÉ ÐÏÕ ÎÕÐÍÙ
ÔÁ ÄÁ×ÔÕËÁ ÌÏÕ ÌÅÔÑÙ
ÅÍÁ ÅÍÁ
ÁÍÇÓÕ×Ù
ÁÍÇÓÕ×Ù ÌÇ ÌÏÕ ËÅÉØÅÉ
ÊÁÍÅÍÁ
ÃÉ ÁÕÔÏ ÐÏÕ ÔÏ ËÅÍÅ ÄÅÉÊÔÇ
ÐÉÏ ÐÏËÕ ÁÍÇÓÕ×Ù
ÁÍ ÅÉÍÁÉ ÓÔÇ ÓÅÉÑÁ
Ç ÌÏÕ ËÅÉÐÅÉ
ÃÉÁÔÉ ÔÏ ÄÅÉËÉÍÏ
ËÉÃÏ ÐÑÉÍ ÔÏ ÓÊÏÔÁÄÉ
ÔÏ ÐÅÐËÏ ÔÏÕ ÁÐËÙÓÅÉ
ÈÁ ÔÏ ×ÑÅÉÁÓÔÙ
ÊÁÈÙÓ Ï ÍÏÕÓ ÅÍÔÏËÇ
ÈÁ ×ÅÉ ÄÙÓÅÉ
ÔÏ ×ÅÑÉ ØÇËÁ
ÍÁ ÔÏ ÓÇÊÙÓÅÉ
ÌÅ ÔÏ ÄÅÉÊÔÇ ÔÅÍÔÙÌÅÍÏ
ÊÁÉ Ç ÖÙÍÇ ÌÏÕ
ÓÔÅÍÔÏÑÉÁ ÍÁ ÁÊÏÕÓÔÅÉ
ÐÁÑÏÍ
ÓÁ ÈÁ ÂÑÅÈÙ ÊÁÉ ÅÃÙ
ÊÁÔÙ ÁÐÏ ÔÇÍ ÅÎÅÄÑÁ
ÔÇÓ ÂÉÈÕÍÉÁÓ ÏÄÏÕ
ÔÏÕÓ ÁÑ×ÏÍÔÅÓ ÍÁ ÈÙÑÙ
ÁÌÇ×ÁÍÁ ÔÁ ÄÁ×ÔÕËÁ ÌÏÕ
ÈÁ ÁÑ×ÉÓÙ ÐÁËÉ ÍÁ ÌÅÔÑÙ
ÌÅ ÔÏ ÄÅÉÊÔÇ ÓÔÁÈÅÑÏ
ÓÔÏÕÓ ÃÕÑÙ ÌÏÕ ÍÁ ÐÙ
ÅÎÇÍÔÁ ÅÍÍÉÁ ÐÁÑÙÍ
ÁÐÙÍ ÊÁÍÅÍÁ
Ï Éùíéêüò Óýíäåóìïò,
óôï ðëáßóéï åêäçëþóåùí
ãéá ôá 90 ÷ñüíéá áðü ôçí
ßäñõóç ôçò ÍÝáò Éùíßáò,
ðñïãñáììáôßæåé óôï ôÝëïò
Íïåìâñßïõ ôçí 3ç ÏìáäéêÞ ¸êèåóç Öùôïãñáößáò ìå èÝìá:
"Ç ÍÝá Éùíßá
ìå ôá ìÜôéá óïõ
90 ÷ñüíéá ìåôÜ"
Óôçí Ýêèåóç ìðïñïýí
íá óõììåôÜó÷ïõí üóïé
áó÷ïëïýíôáé êáé áãáðïýí ôçí öùôïãñáößá
åðáããåëìáôéêÜ Þ åñáóéôå÷íéêÜ.
Äçëþóåéò óõììåôï÷Þò
ìÝ÷ñé ôçí ÄåõôÝñá
18/11/2013
Ðëçñïöïñßåò:
Ôçë.: 210 27.75.916
(10 ð.ì. - 1 ì.ì.
& 6 ì.ì.- 9 ì.ì.)
22
Ô
Ãéþñãïò ÊáæäáãëÞò
çí 16ç Óåðôåìâñßïõ áðï÷áéñåôÞóáìå óôï Íåêñïôáöåßï ôçò
Ìåôáìüñöùóçò Ýíáí áãáðçôü ößëï êáé
ðïëýôéìï óõíåñãÜôç, ðïõ Ýöõãå áðü
êïíôÜ ìáò, Þñåìá êáé áèüñõâá, üðùò
Þôáí êáé ï ßäéïò. Ôï Ãéþñãï ÊáóäáãëÞ,
ðïõ ùò ìÝëïò ôïõ Äéïéêçôéêïý Óõìâïõëßïõ ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ êáé áíáðëçñùìáôéêü ìÝëïò ôïõ Äéïéêçôéêïý
Óõìâïõëßïõ ôïõ ÊÅÌÉÐÏ, ðñïóÝöåñå
ðïëëÜ ìå ôçí áöïóßùóÞ ôïõ êáé ôçí
åñãáóßá ôïõ.
ÃåííÞèçêå óôç ÍÝá Âýóóá êïíôÜ
óôïí ¸âñï, üðïõ Ýæçóå ôçí Êáôï÷Þ
êáé ôïí Åìöýëéï Ðüëåìï. Ïé êáôáóôÜóåéò êáé ôá ãåãïíüôá áõôÜ óöñÜãéóáí
ôçí ðñïóùðéêÞ ôïõ æùÞ, áëëÜ êáé ôç
óêÝøç ôïõ êáé ôéò ðåðïéèÞóåéò ôïõ.
Ìå ôçí åêðëÞñùóç ôùí óôñáôéùôéêþí ôïõ õðï÷ñåþóåùí åãêáôáóôÜèçêå
óôç ÍÝá Éùíßá ÁôôéêÞò, ðüëç ðïõ áãÜðçóå êáé ôçò ðñüóöåñå áðü ôéò åðÜëîåéò ðïõ áíùôÝñù áíáöÝñèçêáí.
×áñáêôÞñáò Þñåìïò, åõãåíÞò êáé
ðñÜïò, óõíÞèùò ÷áìïãåëáóôüò, åß÷å
ðÜíôïôå Ýíáí êáëü ëüãï ãéá üëïõò êáé
ãéá üëá êáé ìéá öéëïóïöçìÝíç, èåôéêÞ
Üðïøç ãéá ôç æùÞ, ðáñ' üëåò ôéò ðéêñßåò
ðïõ äïêßìáóå, éäßùò ëüãù ôùí ðïëéôéêþí ðáèþí êáé áíôéèÝóåùí ðïõ âßùóå ç
ïéêïãÝíåéÜ ôïõ, áëëÜ êáé ï ßäéïò êáé
óôç ãåíÝôåéñÜ ôïõ, áëëÜ êáé óôçí ðüëç
óôçí ïðïßá êáôüðéí åãêáôáóôÜèçêå.
¼óá Ýæçóå, üóá êáôáóôÜëáîáí óôç
ìíÞìç ôïõ, Þèç, Ýèéìá ôïõ ôüðïõ ôïõ,
áíáìíÞóåéò áðü ôïí ðáôÝñá, ôç ìçôÝñá
êáé ôéò áäåëöÝò ôïõ, ï áãþíáò ãéá íá
âïçèÞóåé ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ, ùò ðáéäß
êáé ìåãáëýôåñïò, áëëÜ êáé éóôïñéêÜ ãåãïíüôá ðïõ Ýæçóå ï ôüðïò êáé ï ßäéïò,
êáôáãñÜöçêáí óôá äýï âéâëßá ôïõ ìå
ôßôëïõò "ÈÕÌÁÌÁÉ" êáé "ÈÕÌÁÌÁÉ ÔÁ ÔÁÑÁÃÌÅÍÁ ×ÑÏÍÉÁ".
ÁõôÜ ôá âéâëßá åõôý÷çóå íá ôá äåé
ôõðùìÝíá êáé åìåßò íá ôá äéáâÜóïõìå.
Èá ôïí èõìüìáóôå ðÜíôá ìå áãÜðç
ôïí êáëü óõíåñãÜôç ìáò êáé ößëï.
23
Ó
Ç áðïêáôÜóôáóç
ôùí ðñïóöýãùí ôçò
Ì. Áóßáò êáé ôï ÊÊÅ
-ãéá ôçí áðïêáôÜóôáóç
ôçò áëÞèåéáòÔùí
Ôæßá ÃéïâÜíç - Âïýëá Ôóßãêá
ÌÝëç ôïõ Ä.Ó.
ôïõ Éùíéêïý ÓõíäÝóìïõ
24
ôï ðåñéïäéêü "ËÕ×ÍÁÑÉ",
ôåý÷ïò 50 (ÌÜñôéïò 2013),
äçìïóéåýåôáé Üñèñï ôïõ ê. ×. ÓáðïõíôæÜêç ìå ôßôëï "Ç áóôéêÞ áðïêáôÜóôáóç ôùí ðñïóöýãùí ôçò Ì. Áóßáò
óôçí ÁôôéêÞ". Ï áíáãíþóôçò èá ðåñßìåíå áðü ôïí óõããñáöÝá - ðïõ ìÜëéóôá
åðéêáëåßôáé êáé ôçí éäéüôçôá ôïõ éóôïñéêïý - íá ðáñáèÝóåé óõãêåêñéìÝíá
íôïêïõìÝíôá ãéá ôï æÞôçìá ôçò áðïêáôÜóôáóçò ôùí ðñïóöýãùí, üðùò ð.÷.
ôéò èÝóåéò ôùí êïììÜôùí ôçò åðï÷Þò...
Áíôß áõôïý, ôï êåßìåíï áíáëþíåôáé óôç
èÝóç ôïõ ÊÊÅ ãéá ôïõò ðñüóöõãåò,
øÝãïíôÜò ôï ìÜëéóôá, ãéá ôï üôé áñ÷éêÜ
Ýâëåðå ôïõò ðñüóöõãåò óáí "áíôéðÜëïõò" êáé óôç óõíÝ÷åéá óáí Ýíá êÜðùò
"ïõäÝôåñï óþìá". Óõí ôïéò Üëëïéò,
åíôÜóóåé ôçí ðïëéôéêÞ ôïõ ÊÊÅ óôï
"áíôéâåíéæåëéêü" óôñáôüðåäï, áíáöÝñïíôáò üôé ìüíï óôçí Êáôï÷Þ ôï ÊÊÅ
Üëëáîå óôÜóç áðÝíáíôé óôïõò ðñüóöõãåò... Êé üëá áõôÜ Ýôóé, ÷ùñßò ôçí üðïéá
áíáöïñÜ óå éóôïñéêÜ íôïêïõìÝíôá!
Èá èÝëáìå íá ðáñáèÝóïõìå ìåñéêÜ
áðïóðÜóìáôá íôïêïõìÝíôùí ðïõ
äéáöùôßæïõí ãéá ôéò èÝóåéò ôïõ ÊÊÅ
áðáíôþíôáò óõíÜìá óôá æçôÞìáôá ðïõ
èÝôåé ï ê. ÓáðïõíôæÜêçò.
Óå ðñïêÞñõîç ôçò ÊÅ ôïõ ÊÊÅ
"Ðñïò ôïí åñãáæüìåíï ëáü ôùí ðüëåùí
êáé ôùí ÷ùñéþí" (25 Éïýëç 1923), áíáöÝñåôáé ìåôáîý Üëëùí:
"(...) Ôá áóôéêÜ êüììáôá (âåíéæåëéêüí, ìåôáîéêüí êëð.) äéáèÝôïõí
åêáôïììýñéá ïëüêëçñá äéá íá óáò
áðïðëáíÝøïõí êáé ðÜëé. Ôïõò âåíéæåëéêïýò ôïõò ãíùñßæåôå (...) Áêüìá ï
ðáëáéïêïììáôéóìüò åßíáé õðåýèõíïò
êáôÜ ìÝãá ìÝñïò ãéá ôïí ÓáããÜñéïí.
Ãéá ôéò ÷éëéÜäåò óôñáôéþôåò ðïõ ÷Üèçêáí. Ãéá ôï îåñßæùìá ôïõ Ýîù åëëçíéóìïý. (...) Ï ê. ÌåôáîÜò ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé ôþñá áñ÷çãüò ôïõ, äåí ðñÝðåé
íá åîáðáôÞóç êáíÝíáí ðùò åßíáé ôÜ÷á
áñ÷çãüò íÝïõ êüììáôïò. Åßíáé ï
ðáëáéïêïììáôéóìüò áôüöéïò, ï ßäéïò
ïëïæþíôáíïò".
Óôï åêëïãéêü ðñüãñáììá ôïõ Êïììïõíéóôéêïý Êüììáôïò ôçò ÅëëÜäïò
(ÑéæïóðÜóôçò, 17.11.1923) áíáöÝñåôáé: "(...) Ôï Êüììá ìáò êáôåñ÷üìåíïí
õð' áõôÞí ôçí Ýííïéáí êáé ìå áõôÜò ôáò
èÝóåéò åéò ôïí åêëïãéêüí áãþíá èÝôåé
ôáò åîÞò âáóéêÜò êáé èåìåëåéáêÜò
áðáéôÞóåéò äéá ôá ïðïßáò êáé êáëåß ôáò
ìÜæáò ôùí åñãáôþí, ÷ùñéêþí, åöÝäñùí, ìéêñïáóôþí êáé ðñïóöýãùí íá
áãùíéóèïýí: (...) ÄÞìåõóç ôùí ðåñéïõóéþí ôùí õðåõèýíùí ôùí ðïëÝìùí êáé
Ôçò äõóôõ÷ßáò ôïõ ëáïý êáé êáôÜó÷åóç ôùí ðïëåìéêþí êåñäþí ðñïò
ïéêïíïìéêÞí åîáóöÜëéóéí ôùí èõìÜôùí
ôùí ðïëÝìùí, ïéêïíïìéêÞí õðïóôÞñéîéí
ôùí áíÝñãùí åöÝäñùí êáé ðñïóöýãùí
(...) Ëýóç ôïõ ðñïóöõãéêïý æçôÞìáôïò
ìå ôçí ðëÞñç áðïêáôáôÜóôáóç ôùí
ðñïóöýãùí óôá ÷ùñéÜ êáé óôéò ðüëåéò,
ìå ôç äùñåÜí ðåñßèáëøç áõôþí ùò êáé
ôçí ðáñá÷þñçóç åéò áõôïýò óðéôéþí,
÷ùñáöéþí, ÷ñçìáôéêþí ìÝóùí, åñãáëåßùí êëð. ãéá ôçí äçìéïõñãßáí ðüñùí
æùÞò ôùí èõìÜôùí ôïýôùí ôïõ âåíéæåëéóìïý êáé ôïõ êùíóôáíôéíéóìïý".
Ôï ÊÊÅ åß÷å åðßóçò åêäþóåé
éäéáßôåñç "ÐñïêÞñõîç ðñïò ôéò
åñãáæüìåíåò ðñïóöõãéêÝò ìÜæåò" ðïõ
äçìïóéåýèçêå óôï ÑéæïóðÜóôç óôéò
8.12.1923.
Óôï "ÌáíéöÝóôï ðñïò ôïí åñãáæüìåíï ëáü" ðïõ äçìïóéåýôçêå óôï ÑéæïóðÜóôç óôéò 14.12.1924 áíáöÝñåôáé
ìåôáîý Üëëùí: "(...) Åíéáßï ìÝôùðï
åñãáôþí, áãñïôþí, ðñïóöýãùí: (...) Ïé
ðñüóöõãåò ðÜëé äß÷ùò óõììá÷ßá ìå
ôïõò åñãÜôåò êáé ôïõò áãñüôåò, äå ìðïñïýíå íá âñïýíå óùôçñßá, íá îåöýãïõí
áðü ôá íý÷éá ôïõ âÝâáéïõ èáíÜôïõ êáé
íá áðïêôÞóïõí áíèñþðéíç åãêáôÜóôáóç óôïí ôüðï (...)".
Óôçí ÐñïêÞñõîç ãéá ôçí ÐñùôïìáãéÜ ôïõ 1925 áíáöÝñåôáé ìåôáîý
Üëëùí: "(...) Ç ìüíç äýíáìç óôïí
êüóìï ðïõ áêáôÜðáõóôá ðáëáßåé
êáôÜ ôçò êáôáóôñïöÞò áõôÞò, ç ìüíç
äýíáìç ðïõ áãùíßæåôáé íá óþóç ôçí
áíèñùðüôçôá áðü ôïí åöáëáéïêñáôéêü æõãü åßíáé ç åñãáôéêÞ ôÜîç üëïõ
ôïõ êüóìïõ (...) Ç åñãáôéêÞ ôÜîç ôçò
ÅëëÜäïò ìå ôïõò öõóéêïýò ôçò óõììÜ÷ïõò, ôçí áãñïôéêÞ ìÜæá, ôïõò ðñüóöõãåò êáé ôéò êáôáðéåæüìåíåò åèíüôçôåò,
ôñáâÜ êé' áõôÞ ôï äñüìï ôçò" (ÑéæïóðÜóôçò, 24. 4.1925).
Èá ìðïñïýóáìå íá áíáöåñèïýìå
óå óùñåßá ðáñáäåéãìÜôùí áíáöïñéêÜ
ìå ôéò èÝóåéò ôïõ ÊÊÅ ãéá ôïõò ðñüóöõãåò êáé ôá ðñïâëÞìáôÜ ôïõò, ôïõò
ïðïßïõò áðü ôçí ðñþôç óôéãìÞ êáëïýóå óå êïéíü áãþíá. Áí
êÜðïéïò üíôùò åíäéáöÝñåôáé íá ìÜèåé ðåñéóóüôåñá ãéá ôï èÝìá, áò
áíáôñÝîåé óôç óåéñÜ "Ôï ÊÊÅ, Åðßóçìá Êåßìåíá".
Óå üôé äå, áöïñÜ ôéò åêëïãÝò - óôéò ïðïßåò áíáöÝñåôáé ï ê.
ÓáðïõíôæÜêçò êé åìåßò èÝëïõìå íá ðéóôåýïõìå ðùò ôïõ äéÝöõãå óôéò åêëïãÝò ëïéðüí ôïõ 1926 ôï Åíéáßï ÌÝôùðï Åñãáôþí - Áãñïôþí - Ðñïóöýãùí (óôç äçìéïõñãßá ôïõ ïðïßïõ ðñùôïóôÜôçóáí
êïììïõíéóôÝò êáé óôÞñéîå ôï ÊÊÅ), óõãêÝíôñùóå ðïóïóôü 4,38%
êáé åîÝëåîå 10 âïõëåõôÝò. Óôéò åêëïãÝò ôïõ 1928, ôï ÊÊÅ óõãêÝíôñùóå ôï 1,24% êáé äåí åîÝëåîå âïõëåõôÝò ëüãù ôïõ ðëåéïøçöéêïý
óõóôÞìáôïò.
ÔÝëïò, ðáñáëåßðåôáé íá åéðùèåß ãéá ôéò äçìïôéêÝò åêëïãÝò ôïõ
1934, üôé ôá øçöïäÝëôéá ðïõ óôÞñéîå ôï ÊÊÅ ðëåéïøÞöçóáí óå 60
êïéíüôçôåò óå üëç ôç ÷þñá, ìåôáîý ôùí ïðïßùí êáé ôçò ÊáéóáñéáíÞò... (ðïý ôþñá ï óõããñáöÝáò âñÞêå üôé ôï ÊÊÅ äåí îåðÝñáóå
ðïõèåíÜ ôï 1%... áõôü, ìüíï ùò ðñïúüí åìðÜèåéáò ìðïñåß íá åêëçöèåß). Óôçí ÊáâÜëá ìÜëéóôá, åêëÝ÷ôçêå ï ðñþôïò óôçí éóôïñßá ôïõ
åñãáôéêïý êéíÞìáôïò, êïììïõíéóôÞò äÞìáñ÷ïò, ï ÄçìÞôñçò
Ðáñôóáëßäçò.
Áðü ôá ðñïáíáöåñèÝíôá ðñïêýðôåé ðùò óêïðüò ôïõ Üñèñïõ
ôïõ ê. ÓáðïõíôæÜêç äåí Þôáí íá óôéãìáôßóåé ôïõò õðáßôéïõò (âåíéæåëéêïýò êáé âáóéëéêïýò) ãéá ôçí ÌéêñáóéáôéêÞ åêóôñáôåßá êáé êáôáóôñïöÞ êáé ãéá ôá ðåðñáãìÝíá ó÷åôéêÜ ìå ôçí áðïêáôÜóôáóçò ôùí
ðñïóöýãùí, áëëÜ ìÜëëïí, íá åðéôåèåß óôï ÊÊÅ äéáóôñåâëþíïíôáò
ôéò èÝóåéò ôïõ. Åßíáé äå ëõðçñü íá 'åðéôñÝðåôáé' íá ðåñíÜ ï áíôéêïìïõíéóìüò êáé ìÝóá áðü ôéò óåëßäåò ôïõ ðåñéïäéêïý ôïõ Éùíéêïý
Óçìåßùìá ôçò ÓõíôáêôéêÞò
ÅðéôñïðÞò
Áðáíôþíôáò óôçí ôåëåõôáßá ðáñÜãñáöï ôçò
åðéóôïëÞò ôùí Ôæßáò ÃéïâÜíç êáé Âïýëáò Ôóßãêá,
(ðïõ ãñÜöôçêå ìå áöïñìÞ ôï Üñèñï ôïõ ×Üñç
ÓáðïõíôæÜêç óôï ôåý÷ïò ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò ìå
áñéèìü 50 êáé ìå ôßôëï «Ç áóôéêÞ áðïêáôÜóôáóç
ôùí ðñïóöýãùí ôçò Ì. Áóßáò óôçí ÁôôéêÞ»)
åðéóçìáßíïõìå ôá åîÞò:
Ôï ðåñéïäéêü «Ëõ÷íÜñé» åßíáé áíïé÷ôü óå
èÝóåéò êáé áðüøåéò êáé äåí äçìïóéåýåé åðéëåêôéêÜ
ïñéóìÝíåò áð´ áõôÝò. ÊáôÜ óõíÝðåéá äåí ìðïñåß íá
êáôçãïñçèåß üôé áðü ôéò óåëßäåò ôïõ ðåñíÜ óõãêåêñéìÝíç éäåïëïãßá.
Ç åðéóôçìïíéêÞ, áõóôçñÜ áíôéêåéìåíéêÞ êáôáãñáöÞ ôùí ãåãïíüôùí, äåí ìðïñåß íá ÷áñáêôçñéóèåß Ýôóé Þ áëëéþò êáé íá áíá÷èåß áõèáßñåôá óå
éäåïëïãéêïðïëéôéêÞ èÝóç, åßôå ôïõ ãñÜöïíôïò, åßôå
ôïõ óõíüëïõ ôçò Ó.Å..
¼ðïéïé áíáæçôïýí å÷èñïýò (ðñáãìáôéêïýò Þ
öáíôáóôéêïýò) áò ôïõò øÜîïõí ìáêñéÜ áðü ôï
«Ëõ÷íÜñé».
Ç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ
ÓõíäÝóìïõ...
ÅÉÑÇÍÇ
"Èá îáíÜñèåé åéñÞíç üðùò ðáëéÜ êáé èá ãåëÜíå ôá ðáéäéÜ óôïõò äñüìïõò, ìáæß ìå ôéò
ãõíáßêåò ðïõ åñùôåýïíôáé/ èá áöÞóïõìå ôá üðëá óå êÜðïéá óêïôåéíéÜ, íá ìç ôá öùôßóåé ðïôÝ
ï Þëéïò êáé ôá èõìçèïýìå ðÜëé/ ìåôÜ èá óôáèïýìå óôï ìÝëëïí, áõôü ðïõ ôüóá ÷ñüíéá
óêïôþíáìå óôá áðïóðÜóìáôá/ èá ôï ãíùñßóïõìå êáëýôåñá, ôüóï üóï ÷ñåéÜæåôáé íá ãßíåé äéêü
ìáò êé áãáðçìÝíï".
ÃéÜííçò ÂÝëëçò
ÆÙÅÓ
"ÊÜðïôå ôÝëåéùóå ï ðüëåìïò, Ýôóé ìáò åßðáí ôüôå êáé ôï ðéóôÝøáìå/ üìùò ôá óðßôéá Þôáí
ìáêñéÜ ãéá íá ìáò êñáôÞóïõí, ôá ðåñéóóüôåñá êáìÝíá/ üðùò êé ïé æùÝò ìáò, ÷ôõðéüíôáí
ôáêôéêÜ ìå ôá äÝíôñá óôçí áãêáëéÜ ôïõ áíÝìïõ/ îåñéæùìÝíá áðü ü,ôé ðßóôåøáí, ìá êé áðü ü,ôé
áãÜðçóáí ïõóéáóôéêÜ/ èõóßá óôï ÷ñüíï, êáôáãñáöÞ óôéò åðï÷Ýò ðïõ áãíïïýí üôé äåí åßíáé
ìÝñïò ôçò öýóçò ôïõò".
ÃéÜííçò ÂÝëëçò
Êõêëïöïñïýí äýï âéâëßá ðïßçóçò, ôïõ Éùíéþôç äçìïóéïãñÜöïõ êáé öùôïãñÜöïõ - ìÝëïõò
ôïõ "ÉÙÍÉÊÏÕ ÓÕÍÄÅÓÌÏÕ" êáé óõíåñãÜôç ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò, "ËÕ×ÍÁÑÉ ëüãïõ &
ôÝ÷íçò", ôá "ÓÇÌÅÉÙÌÁÔÁ" êáé ôá "ÁÍÔÉÓÙÌÁÔÁ". ¼óïé åíäéáöÝñïíôáé íá ôï ðñïìçèåõèïýí ìðïñïýí íá åðéêïéíùíÞóïõí ìáæß ôïõ óôï jvellis@gmail.com, ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò êáèþò êáé ãéá ôïí ôñüðï áðïóôïëÞò ôïõ.
25
Ãåëïéïãñáößåò ôïõ Íßêïõ Ôñéáíôáöýëëïõ
26
' áõôü ôï ôåý÷ïò èá ðáñïõóéÜóïõìå ëßãïõò áðü ôïõò êáíïíéóìïýò ôùí áãùíéóìÜôùí ñßøåùí. Ôá áãùíßóìáôá ñßøåùí åßíáé ÔÅÓÓÅÑÁ: Óöáéñïâïëßá,
äéóêïâïëßá, óöõñïâïëßá êáé áêïíôéóìüò. Áíôßóôïé÷á ôá üñãáíá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôá áãùíßóìáôá ôùí ñßøåùí åßíáé: ç óöáßñá, ï äßóêïò, ç óöýñá êáé
ôï áêüíôéï. Ôá üñãáíá áõôÜ ðñÝðåé íá åßíáé êáôáóêåõáóìÝíá áðü õëéêÜ áíáãíùñéóìÝíá áðü ôçí IAAF (Ðáãêüóìéá Ïìïóðïíäßá Êëáóéêïý Áèëçôéóìïý) êáé íá
Ý÷ïõí ðñïäéáãñáöÝò ðïõ êáèïñßæïíôáé áðü ôçí åí ëüãù Ïìïóðïíäßá. Ôï âÜñïò
êÜèå ïñãÜíïõ êáèïñßæåôáé áíÜëïãá ìå ôçí êáôçãïñßá ôùí áèëçôþí êáé áèëçôñéþí. ¸ôóé Ý÷ïõìå ôá áêüëïõèá âÜñç, ãéá ôéò çëéêéáêÝò êáôçãïñßåò áèëçôþí êáé
áèëçôñéþí:
Ó
Ôï Üèëçìá
ôïõ óôßâïõ
ôïõ
Êþóôá ÔóáãêáñÜêç
ÐñïÝäñïõ Á.Ã.Ó.
"ÁíáôïëÞ" Í. Éùíßáò,
ìáñáèùíïäñüìïõ
(2ç óõíÝ÷åéá)
Ôá üñãáíá áõôÜ ðáñÝ÷ïíôáé áðü
ôçí ÏñãáíùôéêÞ ÅðéôñïðÞ ôùí áãþíùí. ÅðéôñÝðåôáé êáô' åîáßñåóç óå
Ýíáí áèëçôÞ íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé äéêü
ôïõ üñãáíï, áñêåß: á) íá åßíáé ðéóôïðïéçìÝíï áðü ôçí ÉÁÁF, â) ï áèëçôÞò
íá ôï Ý÷åé ðáñïõóéÜóåé óôïí áñìüäéï
Ôå÷íéêü ôçò ÏñãáíùôéêÞò ÅðéôñïðÞò
ðñéí áðü ôç äéåîáãùãÞ ôïý áãùíßóìáôïò, ã) íá åßíáé äéáèÝóéìï óå üëïõò
ôïõò áèëçôÝò êáé ä) ôï ìïíôÝëï áõôïý
ôïõ ïñãÜíïõ íá ìçí ðåñéÝ÷åôáé óôïí
êáôÜëïãï ôùí ïñãÜíùí åêåßíùí ðïõ
ðáñÝ÷ïíôáé áðü ôïõò äéïñãáíùôÝò. Ïé
áèëçôÝò äåí åðéôñÝðåôáé íá ÷ñçóéìïðïéïýí êáíåíüò åßäïõò åîÜñôçìá, ðïõ
èá ìðïñïýóå íá ôïõò ðñïóöÝñåé
âïÞèåéá êáôÜ ôçí ðñïóðÜèåéÜ ôïõò, ð÷.
åðßäåóç ìå ôáéíßá äýï Þ ðåñéóóüôåñùí
äáêôýëùí ìáæß, ÷ñÞóç âáñþí ðñïóáñìïóìÝíùí åðÜíù óôï óþìá ôïõò. Ìüíï
óôï áãþíéóìá ôçò óöõñïâïëßáò åðéôñÝðåôáé ç ÷ñÞóç ãáíôéþí, ìå åéäéêÝò
ðñïäéáãñáöÝò, ðïõ áöÞíïõí åëåýèåñåò
ôéò Üêñåò ôùí äáêôýëùí, ðëçí ôïõ áíôß÷åéñá. Ïé áèëçôÝò, ãéá íá ìðïñïýí íá
åðéôõã÷Üíïõí êáëýôåñç ëáâÞ óôï
üñãáíï ñßøåùò, åðéôñÝðåôáé íá ÷ñçóéìïðïéïýí ìßá êáôÜëëçëç ïõóßá ìüíï
óôá ÷Ýñéá ôïõò. Óôçí ðåñßðôùóç ôùí
óöõñïâüëùí åðéôñÝðåôáé íá âÜæïõí
áõôÞí ôçí ïõóßá óôá ãÜíôéá ôïõò. Åðßóçò ïé óöáéñïâüëïé ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéïýí ôçí ßäéá ïõóßá êáé óôï ëáéìü
ôïõò.
Ãéá ôá áãùíßóìáôá ôçò óöáéñïâïëßáò, ôçò äéóêïâïëßáò êáé ôçò óöõñïâïëßáò ï áèëçôÞò ðñÝðåé íá êÜíåé ôçí
ðñïóðÜèåéÜ ôïõ ìÝóá áðü ôç ó÷åôéêÞ
âáëâßäá ñßøçò. Ç âáëâßäá áõôÞ Ý÷åé
ó÷Þìá êýêëïõ êáé åîùôåñéêÜ êáôáëÞãåé óå ìßá óôåöÜíç áðü óßäçñï, ÷Üëõâá
Þ Üëëï êáôÜëëçëï õëéêü. Ôï åðÜíù ìÝñïò ôçò óôåöÜíçò ðñÝðåé íá åßíáé óôï
ßäéï åðßðåäï ìå ôï åîùôåñéêü Ýäáöïò.
Ôï åóùôåñéêü ôçò âáëâßäáò ðñÝðåé íá
åßíáé êáôáóêåõáóìÝíï áðü ôóéìÝíôï,
Üóöáëôï Þ êÜðïéï Üëëï óôáèåñü õëéêü, áëëÜ ü÷é ïëéóèçñü. Ç åóùôåñéêÞ
äéÜìåôñïò ôçò âáëâßäáò ãéá ôç óöáéñïâïëßá êáé ôç óöõñïâïëßá ðñÝðåé íá
åßíáé 2,135 ì. (+- 5 ÷ëóôÜ), åíþ ãéá ôç
äéóêïâïëßá 2,50 ì. (+- 5 ÷ëóôÜ). Ìßá
Üóðñç ãñáììÞ ðëÜôïõò 5 åêáô. ÷áñÜóóåôáé áðü ôï åðÜíù ìÝñïò ôçò óôåöÜíçò êáé åðåêôåßíåôáé ãéá ôïõëÜ÷éóôïí
75 åêáô. êáé óôéò äõï ðëåõñÝò ôçò âáëâßäáò. Ç ãñáììÞ áõôÞ ó÷çìáôßæåé ôçí
ðñïÝêôáóç ìéáò èåùñçôéêÞò ãñáììÞò,
ðïõ ðåñíÜåé äéáìÝóïõ ôïõ êÝíôñïõ ôçò
âáëâßäáò, óå ïñèÞ ãùíßá ìå ôçí êåíôñéêÞ ãñáììÞ ôïõ ôïìÝá âïëÞò. Ï áèëçôÞò
äåí åðéôñÝðåôáé íá ðáôÞóåé åðÜíù óôç
óôåöÜíç ôçò âáëâßäáò, Þ óôïí áíáóôïëÝá (óôï áãþíéóìá ôçò óöáéñïâïëßáò)
ðïõ âñßóêåôáé óôï ìðñïóôéíü ìÝñïò ôçò
âáëâßäáò. ÅðéôñÝðåôáé, ìåôÜ ôç âïëÞ
ôïõ, íá âãåé áðü ôç âáëâßäá áðü ôçí
ðßóù ðëåõñÜ, ðïõ ïñßæåôáé áðü ôéò äýï
ëåõêÝò ãñáììÝò. ÔïìÝáò âïëÞò åßíáé ç
27
åðéöÜíåéá åíôüò ôçò ïðïßáò ðñÝðåé íá
ðñïóãåéùèåß ôï üñãáíï ñßøçò ôïõ
áèëçôÞò. ÅÜí ôï üñãáíï ðÝóåé åêôüò
ôïìÝá, ôüôå ç âïëÞ èåùñåßôáé Üêõñç êáé
äåí ìåôñéÝôáé. Ïëüêëçñïò ï ôïìÝáò
âïëÞò (ñßøçò) ðñÝðåé íá áðïôåëåßôáé
áðü êáñâïõíßäé, öõóéêü ÷ëïïôÜðçôá, Þ
Üëëï êáôÜëëçëï õëéêü, óôï ïðïßï ôï
üñãáíï èá áöÞíåé áðïôýðùìá. Óôïí
áêïíôéóìü, áíôß ãéá ôçí êõêëéêÞ âáëâßäá, Ý÷ïõìå ôï äéÜäñïìï öïñÜò áêïíôéóìïý, ðïõ ðñÝðåé íá Ý÷åé åëÜ÷éóôï
ìÞêïò 30 ì. êáé óçìåéþíåôáé ìå äýï
ðáñÜëëçëåò Üóðñåò ãñáììÝò, ðïõ áðÝ÷ïõí 4 ì. ç ìßá áðü ôçí Üëëç. Ç ñßøç
ôïõ áêïíôßïõ ðñáãìáôïðïéåßôáé ðßóù
áðü ôï ôüîï åíüò êýêëïõ, ó÷åäéáóìÝíïõ ìå áêôßíá 8 ì. Áðü ôá áêñáßá
óçìåßá ôïõ ôüîïõ êáé êÜèåôá ðñïò ôéò
ðáñÜëëçëåò ãñáììÝò ðïõ ïñßæïõí ôï
äéÜäñïìï öïñÜò, ÷áñÜóóïíôáé ãñáììÝò ìÞêïõò 75 åêáô. Ï áèëçôÞò äåí åðéôñÝðåôáé íá áããßîåé ôï ôüîï êáé ïöåßëåé
ìåôÜ ôç âïëÞ ôïõ íá âãåé áðü ôï äéÜäñïìï öïñÜò, ãõñßæïíôáò ðñïò ôá ðßóù
(ôÝóóåñá ìÝôñá áðü ôéò äýï ðëáúíÝò
ëåõêÝò ãñáììÝò ôùí 75 åêáô.)
Óôç óöáéñïâïëßá, äéóêïâïëßá êáé
óöõñïâïëßá ï áèëçôÞò îåêéíÜåé ôçí
ðñïóðÜèåéÜ ôïõ áðü áêßíçôç èÝóç
åíôüò ôçò âáëâßäáò. Ìßá ðñïóðÜèåéá
èåùñåßôáé áðïôõ÷çìÝíç: á) áí ï áèëçôÞò êáôÜ ôç äéÜñêåéá áõôÞò, áöïý Ý÷åé
ðáôÞóåé ìÝóá óôç âáëâßäá Þ åíôüò ôïõ
äéáäñüìïõ öïñÜò êáé Ý÷åé îåêéíÞóåé íá
êÜíåé âïëÞ, áêïõìðÞóåé ìå ïðïéïäÞðïôå
Ó÷åäßáóç
ôçò âáëâßäáò
Óöáéñïâïëßáò
28
ìÝñïò ôïõ óþìáôüò ôïõ ôï åðÜíù ìÝñïò
ôçò óôåöÜíçò, Þ ôïõ áíáóôïëÝá Þ ôï
Ýäáöïò åîùôåñéêÜ ôçò âáëâßäáò, Þ ôùí
ãñáììþí ôïõ äéáäñüìïõ öïñÜò, â) áí
åãêáôáëåßøåé ôç âáëâßäá Þ ôï äéÜäñïìï
öïñÜò, ðñéí ôï üñãáíï áããßîåé ôï Ýäáöïò.
Ç ìÝôñçóç ôçò êÜèå âïëÞò ãßíåôáé
áìÝóùò ìåôÜ áðü ôç âïëÞ: á) áðü ôï
ðëçóéÝóôåñï óçìÜäé ðïõ äçìéïõñãÞèçêå áðü ôçí ðôþóç ôçò óöáßñáò, ôïõ
äßóêïõ Þ ôçò êåöáëÞò ôçò óöýñáò,
ìÝ÷ñé ôï åóùôåñéêü ôçò ðåñéöÝñåéáò ôçò
âáëâßäáò, êáôÜ ìÞêïò ìéáò åõèåßáò
ìÝ÷ñé ôï êÝíôñï ôçò âáëâßäáò. â) áðü ôï
óçìåßï üðïõ ç ìýôç ôïõ áêïíôßïõ áêïýìðçóå ãéá ðñþôç öïñÜ ôï Ýäáöïò,
ìÝ÷ñé ôï åóùôåñéêü Üêñï ôïõ ôüîïõ,
êáôÜ ìÞêïò ìéáò åõèåßáò Ýùò ôï êÝíôñï
ôïõ êýêëïõ, ôìÞìá ôïõ ïðïßïõ áðïôåëåß
ôï ôüîï. ¼ëïé ïé áèëçôÝò óôá áãùíßóìáôá ôùí ñßøåùí Ý÷ïõí äéêáßùìá íá
êÜíïõí áðü ôñåéò âïëÝò. Ïé 12 êáëýôåñïé óõíå÷ßæïõí ìå Üëëåò ôñåéò ðñïóðÜèåéåò. Óå ðåñßðôùóç éóïâáèìßáò óôç
äùäÝêáôç èÝóç, åðéôñÝðåôáé óå üëïõò
ðïõ éóïâÜèìçóáí, íá êÜíïõí Üëëåò
ôñåéò ðñïóðÜèåéåò.
Ïé áèëçôÝò ôùí áãùíéóìÜôùí ñßøåùí ôá ðáëáéüôåñá ÷ñüíéá Ýðñåðå íá
åßíáé óùìáôþäåéò êáé õðÝñâáñïé. ÌåñéêÝò öïñÝò Þôáí áñêåôÜ ïãêþäåéò.
ÓÞìåñá ïé áèëçôÝò äåí Ý÷ïõí ðïëëÜ
êéëÜ, ãéáôß Ý÷ïõí âåëôéþóåé ðïëý ôçí
ôå÷íéêÞ ôïõò, ðïõ óôçñßæåôáé óôï íåõñéêü
óýóôçìá ôïõ áãùíéæüìåíïõ êáé óôçí
ÝêñçîÞ ôïõ êáôÜ ôçí óôéãìÞ ôçò ñßøçò.
Óôç óõíÝ÷åéá áíáöÝñïõìå ðåñéëçðôéêÜ ïñéóìÝíá óôïé÷åßá êÜèå áãùíßóìáôïò:
Óôç óöáéñïâïëßá: Ç óöáßñá ðñÝðåé
íá åßíáé áðü óõìðáãÞ óßäçñï, Þ ïñåß÷áëêï, Þ Üëëï ìÝôáëëï, áëëÜ ü÷é ìáëáêüôåñï áðü ôïí ïñåß÷áëêï. Ôï ó÷Þìá
ôçò åßíáé áðüëõôá óöáéñéêü êáé ëåßï. Ç
óöáßñá ñßðôåôáé áðü ôïí þìï ìå ôï Ýíá
÷Ýñé ôïõ áèëçôÞ ìüíï. Ôçí þñá ðïõ ï
áèëçôÞò ðáßñíåé èÝóç ìÝóá óôç âáëâßäá ãéá íá îåêéíÞóåé ôçí ðñïóðÜèåéÜ
ôïõ, ç óöáßñá ìðïñåß íá áããßæåé Þ íá
åßíáé ðïëý êïíôÜ óôï ëáéìü Þ óôï
ðçãïýíé êáé ôï ÷Ýñé äåí èá ðÝöôåé êÜôù
áðü ôç èÝóç áõôÞ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò
ðñïóðÜèåéáò. Ôï áãþíéóìá ôçò óöáéñïâïëßáò åßíáé ôï ìüíï áãþíéóìá ôùí
ñßøåùí, ðïõ äéåîÜãåôáé êáé óå áãþíåò
ÊËÅÉÓÔÏÕ ÓÔÉÂÏÕ.
Óôç äéóêïâïëßá: Ôï óþìá ôïõ
äßóêïõ ìðïñåß íá åßíáé óõìðáãÝò Þ
êïýöéï êáé íá åßíáé êáôáóêåõáóìÝíï
áðü îýëï Þ Üëëï êáôÜëëçëï õëéêü, ìå
ìåôáëëéêÞ óôåöÜíç, áðüëõôá êõêëéêÞ
êáé ëåßá. ¼ëåò ïé ñßøåéò ôïõ äßóêïõ
ðñÝðåé íá ãßíïíôáé ìÝóá áðü ôç âáëâßäá ôçò äéóêïâïëßáò, ðïõ åßíáé, ãéá
ëüãïõò áóöÜëåéáò, ðåñéöñáãìÝíç ìå
êÜðïéá åéäéêÞ ðåñßöñáîç Þ áðü Ýíá
êëùâü. Ï êëùâüò (êáé ç ðåñßöñáîç)
ðñÝðåé íá ó÷åäéÜæåôáé, íá êáôáóêåõÜæåôáé êáé íá óõíôçñåßôáé Ýôóé þóôå íá
Ý÷åé ôçí éêáíüôçôá íá áêéíçôïðïéåß Ýíá
äßóêï 2 ÷ëãñ., ðïõ êéíåßôáé ìå ôá÷ýôçôá
ÄéÜäñïìïò öïñÜò
êáé ôïìÝáò ñßøçò Áêïíôéóìïý
(ü÷é õðü êëßìáêá).
Êëùâüò ãéá Óöõñïâïëßá êáé
Äéóêïâïëßá ìå ïìüêåíôñåò âáëâßäåò
(äéáìüñöùóç ãéá Äéóêïâïëßá)
ìÝ÷ñé êáé 25 ì. ôï äåõôåñüëåðôï Ï
êëùâüò ðñÝðåé íá Ý÷åé ó÷Þìá U, íá
êáëýðôåôáé áðü äé÷ôõùôÜ ðëáßóéá, ìå
äéáóôÜóåéò ðïõ íá åîáóöáëßæïõí üôé
äåí èá õðÜñ÷åé êßíäõíïò ï äßóêïò íá
åîïóôñáêéóôåß Þ íá áíáðçäÞóåé ðñïò
ôïí áèëçôÞ Þ íá äéáöýãåé ðñïò ôïõò
èåáôÝò Þ ôïõò êñéôÝò. Óôï ìðñïóôéíü
ôìÞìá ôïõ êëùâïý (ðïõ öáßíåôáé áíïé÷ôü óôï ó÷Ýäéï), ðñïóáñìüæïíôáé äýï
äé÷ôõùôÜ ðëáßóéá, Ýíá óå êÜèå ðëåõñÜ,
ìå ìïñöÞ èõñüöõëëùí, ôá ïðïßá ìðïñïýí íá áíïéãïêëåßíïõí óå óõãêåêñéìÝíç ãùíßá, áíÜëïãá ìå ôïí áèëçôÞ, áí
åßíáé äåîéü÷åéñáò Þ áñéóôåñü÷åéñáò, êáé
ðÜíôïôå ðáñÝ÷ïíôáò ôçí áðüëõôç
áóöÜëåéá, ÷ùñßò íá åìðïäßæåôáé ôï
üñãáíï íá ðñïóãåéùèåß ìÝóá óôïí
ôïìÝá ñßøçò. Ôï äß÷ôõ åßíáé êáôáóêåõáóìÝíï áðü öõóéêü Þ óõíèåôéêü
íÞìá Þ áðü áôóáëüóõñìá. Ï áèëçôÞò
åðéôñÝðåôáé íá ñßîåé ôï äßóêï, áöïý
êÜíåé ìßá ðëÞñç óôñïöÞ åíôüò ôçò âáëâßäáò, ÷ùñßò íá ðáñáâéÜæåé êÜðïéïí
êáíïíéóìü.
Óôç óöõñïâïëßá: ï áèëçôÞò åðéôñÝðåôáé óôçí áñ÷éêÞ ôïõ èÝóç êáé ðñéí ôéò
ðñïêáôáñêôéêÝò áéùñÞóåéò Þ ðåñéóôñïöÝò ôçò óöýñáò, íá áêïõìðÞóåé ôçí
êåöáëÞ ôçò óöýñáò óôï Ýäáöïò åíôüò Þ
åêôüò ôçò âáëâßäáò. Áí óðÜóåé ôï óýñìá ôçò óöýñáò êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò
âïëÞò Þ åíþ âñßóêåôáé óôïí áÝñá, ç
ðñïóðÜèåéá ôïõ áèëçôÞ äåí èåùñåßôáé
Üêõñç. Åðßóçò äåí èåùñåßôáé Üêõñç ç
ðñïóðÜèåéá, åÜí ï áèëçôÞò, ãéá ôçí
ßäéá áéôßá, ÷Üóåé ôçí éóïññïðßá ôïõ.
Êáé óôéò äýï ðåñéðôþóåéò ðáñá÷ùñåßôáé óôïí áèëçôÞ ìßá íÝá ðñïóðÜèåéá.
Ç óöýñá áðïôåëåßôáé áðü ôñßá ìÝñç:
ôçí êåöáëÞ (ðïõ ðñÝðåé íá åßíáé áðü ôï
ßäéï ìÝôáëëï ðïõ êáôáóêåõÜæåôáé êáé ç
óöáßñá), ôï óýñìá (ðïõ ðñÝðåé íá åßíáé
ìïíïêüììáôï, Üóðáóôï óýñìá áðü
÷Üëõâá, ðïõ äÝíåôáé ìå èçëéÜ, ìÝóù
åíüò óôñïöÝá, åðÜíù óå Ýíá óçìåßï ôçò
åðéöÜíåéáò ôçò óöýñáò), ôï ÷åñïýëé
(ðïõ ðñÝðåé åðßóçò íá åßíáé Üêáìðôï,
÷ùñßò óôñåöüìåíïõò óõíäÝóìïõò, óå
ó÷Þìá éóüðëåõñïõ ôñéãþíïõ, ðïõ äÝíåôáé óôçí Üëëç Üêñç ôïõ óýñìáôïò). Êáé
ç óöõñïâïëßá äéåîÜãåôáé ìÝóá áðü
âáëâßäá ðïõ ðåñéöñÜóóåôáé ãéá ëüãïõò
áóöÜëåéáò, üðùò êáé óôç äéóêïâïëßá,
áëëÜ ôá äß÷ôõá ôïõ êëùâïý ðñÝðåé íá
Ý÷ïõí ìåãáëýôåñåò áíôï÷Ýò, ãéáôß ç
óöýñá åßíáé âáñýôåñç êáé áóêïýíôáé
ìåãáëýôåñåò äõíÜìåéò. Ï áèëçôÞò åðéôñÝðåôáé íá ñßîåé ôç óöýñá, áöïý êÜíåé
ìßá Þ ðåñéóóüôåñåò ðëÞñåéò óôñïöÝò
åíôüò ôçò âáëâßäáò, ÷ùñßò íá ðáñáâéÜæåé êÜðïéïí êáíïíéóìü.
Óôïí áêïíôéóìü: ôï áêüíôéï áðïôåëåßôáé áðü ôñßá ìÝñç: ôçí êåöáëÞ, ôï
óôÝëå÷ïò êáé ôç ëáâÞ áðü ó÷ïéíß. Ôï
óôÝëå÷ïò ðñÝðåé íá åßíáé óõìðáãÝò Þ
êïýöéï, áðü ìÝôáëëï Þ Üëëï êáôÜëëçëï õëéêü, ðïõ èá áðïôåëåß Ýíá óôÝñåï
êáé åíéáßï óýíïëï. Ôï óôÝëå÷ïò óôç
ìðñïóôéíÞ Üêñç ôïõ öÝñåé óôåñåùìÝíç
ìßá ìåôáëëéêÞ êåöáëÞ, ðïõ êáôáëÞãåé
óå ìßá áé÷ìçñÞ ìýôç. Ç ëáâÞ åßíáé Ýíá
ó÷ïéíÝíéï ðåñéôýëéãìá, ðïõ êáëýðôåé
ïìïéüìïñöá ôï êÝíôñï âÜñïõò ôïõ
áêïíôßïõ. Ôï êÝíôñï âÜñïõò åðçñåÜæåé
ôçí åðßäïóç. Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ôï
êÝíôñï âÜñïõò óôï áêüíôéï ôçò êáôçãïñßáò ôùí áíäñþí Ý÷åé áëëÜîåé êáé
Ýôóé ïé åðéäüóåéò ìåéþèçêáí.
ÐçãÝò: Êáíïíéóìïß Áãþíùí Óôßâïõ
2012 - 2013
ÌðÜìðçò ÆáííéÜò
(Ãñáöåßï Ôýðïõ ÓÅÃÁÓ)
ÐÁÃÊÏÓÌÉÁ ÑÅÊÏÑ ÊÁÔÁ ÁÃÙÍÉÓÌÁ:
ÁÍÄÑÙÍ
ÓÖÁÉÑÏÂÏËÉÁÓ
ÄÉÓÊÏÂÏËÉÁÓ
ÓÖÕÑÏÂÏËÉÁÓ
ÁÊÏÍÔÉÓÌÏÕ
23,12
74,08
86,74
98,48
ì.
ì.
ì.
ì.
Randy BARNES (USA)
Jurgen SCHULÔ (GER)
Yuriy SEDYKH (URS)
Jan ZELEZNÕ (CZE)
20.05.1990
06.06.1986
30.08.1986
23.05.1996
ÃÕÍÁÉÊÙÍ
ÓÖÁÉÑÏÂÏËÉÁÓ
ÄÉÓÊÏÂÏËÉÁÓ
ÓÖÕÑÏÂÏËÉÁÓ
ÁÊÏÍÔÉÓÌÏÕ
22,63
76.80
79,42
72,28
ì.
ì.
ì.
ì.
Natalya LIDOVSKAYA (FRA)
Gabriele REINSCH (GDR)
Betty HEIDLER (GER)
Barbora SPOTAKOVA (CZE)
07.06.1987
09.07.1988
21.05.2011
13.09.2008
ÐÁÍÅËËÇÍÉÁ ÑÅÊÏÑ:
ÁÍÄÑÙÍ
ÓÖÁÉÑÏÂÏËÉÁÓ
ÄÉÓÊÏÂÏËÉÁÓ
ÓÖÕÑÏÂÏËÉÁÓ
ÁÊÏÍÔÉÓÌÏÕ
20,74
63,18
80,45
91,69
ì.
ì.
ì.
ì.
Êïõôóïýêçò Äçì. (Ðåéñáúêüò Óýíäåóìïò) 16.07.1989
ÐáíÜâïãëïõ ÓÜââáò (ÇñáêëÞò Èåó/íßêçò) 15.05.2002
Ðáðáäçìçôñßïõ ÁëÝî. (ÇñáêëÞò Èåó/íßêçò) 09.07.2000
Ãêáôóéïýäçò Êùí. (ÐáíåëëÞíéïò ÃÓ)
24.06.2000
ÃÕÍÁÉÊÙÍ
ÓÖÁÉÑÏÂÏËÉÁÓ
ÄÉÓÊÏÂÏËÉÁÓ
ÓÖÕÑÏÂÏËÉÁÓ
ÁÊÏÍÔÉÓÌÏÕ
19,10
67,72
72,10
67,51
ì.
ì.
ì.
ì.
Ôåñæüãëïõ Åéñ. (ÁëÝîáíäñïò ÁÓ)
Âüããïëç Áéêáô. (ÐáíåëëÞíéïò ÃÓ)
Ðáðáäïðïýëïõ Óôõë. (Áßïëïò Ìáêåäïíßáò)
ÌáíéÜíé ÌéñÝëá (Ïëõìðéáêüò ÓÖÐ)
14.06.2003
10.06.2004
20.07.2008
30.09.2000
29
T
ÅÊÄÇËÙÓÅÉÓ
Ôá âéâëßá
"¹ëéïò áíáôÝëëùí
êáé Þëéïò äýùí"
êáé
"Ç ðñïóÝããéóç
ôïõ ð óôïí ¼ìçñï"
ôïõ
Ãéþñãïõ Ëõêïýñá
óôïí Éùíéêü Óýíäåóìï
30
çí ÔåôÜñôç 15 ÌáÀïõ 2013
Ýãéíå åêäÞëùóç óôïí Éùíéêü Óýíäåóìï ìå êåíôñéêü èÝìá ôçí ðáñïõóßáóç ôùí âéâëßùí ôïõ óõíèÝôç - åñåõíçôÞ
Ãéþñãïõ Ëõêïýñá "¹ëéïò áíáôÝëëùí
êáé Þëéïò äýùí" êáé "Ç ðñïóÝããéóç ôïõ
ð óôïí ¼ìçñï". Ôñáãïýäéá ôïõ óõããñáöÝá ðáñïõóéÜóôçêáí áðü ôï óõãêñüôçìá "Ï ðÜðõñïò ôïõ Fackelmann".
Ôçí åêäÞëùóç ðñïëüãéóå ï áíôéðñüåäñïò ôïõ É.Ó. ÄçìÞôñçò Ãåùñãïýäçò ï ïðïßïò ìåôáîý Üëëùí ôüíéóå:
"Áðüøå Ý÷ïõìå ôçí ôéìÞ êáé ôç ÷áñÜ íá
Ý÷ïõìå êïíôÜ ìáò Ýíá óçìáíôéêü
Üíèñùðï êáé åãþ Ýíáí êáëü ößëï... Ç
óõæÞôçóç ìå ôï Ãéþñãï Ëõêïýñá ìðïñåß íá ðåñéóôñÝöåôáé áñêåôÝò þñåò óå
èÝìáôá ðÝñá áðü ôçí ôÝ÷íç êáé ôç ìïõóéêÞ êáé óõãêåêñéìÝíá ãéá ôéò ÝñåõíÝò
ôïõ. ÅíôõðùóéÜæåé ç åðéìïíÞ ôïõ ãéá ôç
ìáèçìáôéêÞ ðëåõñÜ ôçò ìïõóéêÞò êáé
ãéá ôçí óõíåéäçôïðïßçóç üëùí ôùí
ìåãÜëùí öéëïóüöùí ôçò áñ÷áéüôçôáò
áëëÜ êáé ôùí ìåãÜëùí ìáèçìáôéêþí
üðùò ôïõ Åõêëåßäç êáé ôïõ Áñ÷éìÞäç
ãéá ôçí éäÝá ôùí êëáóìÜôùí. Óôï
"¹ëéïò ÁíáôÝëëùí êáé ¹ëéïò Äýùí",
èá âñïýìå ðïëëÝò áðü ôéò áíáêáëýøåéò
ôïõ. Ôçí ÷ñõóÞ ôïìÞ ôïõ ÏìÞñïõ, ôçí
ðñïóÝããéóç ôïõ ð óôçí ÉëéÜäá, ôéò
ìáèçìáôéêÝò ãíþóåéò ôïõ Çóéüäïõ, ôéò
ìïõóéêÝò èåùñßåò ôïõ ºððáóïõ ôïõ
Ìåôáðïíôßíïõ êáé ôïõò ëüãïõò ðïõ
ìÝóá áðü ôçí ãíþóç ôçò ìïõóéêÞò èåùñßáò åéêüíéóáí ôçí ðáñáêìÞ õøçëþí
ðïëéôéóìþí êáé áõôïêñáôïñéþí êáé ôçí
Üíèéóç ôùí íåùôÝñùí. Ç ìåëÝôç ôïõ "Ç
ÐñïóÝããéóç ôïõ ð óôïí ¼ìçñï", âãÜæåé
óôï öùò ôéò åðéóôçìïíéêÝò ãíþóåéò ôùí
ÅëëÞíùí ôçò ïìçñéêÞò åðï÷Þò ðïõ
îåðåñíïýí ðëÝïí ôéò êáôåóôçìÝíåò
áíôéëÞøåéò ôùí Âáâõëùíßùí êáé ôùí
Áéãõðôßùí. Ôï ð=22/7, üðùò äåß÷íåé ï
¼ìçñïò åßíáé ç êáëýôåñç ñçôÞ ðñïóÝããéóç ãéá ôï ð, ðïõ ïé éóôïñéêïß ôùí åðéóôçìþí áðïäßäïõí óôçí êëáóéêÞ åðï÷Þ
ôïõ 5ïõ ð.×. áéþíá..."
Ðñþôïò ïìéëçôÞò ï ÎÜíèïò ÌáúíôÜò, åðßêïõñïò êáèçãçôÞò öõóéêÞò
ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí êáé ðïéçôÞò. Ðáñïõóßáóå ôïí Ãéþñãï Ëõêïýñá
êáé ôï Ýñãï ôïõ. Ï ôßôëïò ôçò ïìéëßáò
ôïõ Þôáí: "Ãéþñãïò Ëõêïýñáò: Ç ðïßçóç ôùí ñçôþí êáé ôùí Üññçôùí áñéèìþí. Ïé ëüãïé åõèõãñÜììùí êáé êáìðýëùí ôìçìÜôùí. Êáé ç ìïõóéêÞ
ôïõò." Óôçí áíáöïñÜ ãéá ôï Ýñãï ôïõ
Ãéþñãïõ Ëõêïýñá, ï ÎÜíèïò ÌáúíôÜò
åðéêåíôñþèçêå óôçí ðáñïõóßáóç ôïõ
âéâëßïõ áõôïý, óôç èåìáôïëïãßá êáé ôç
äïìÞ ôïõ. "Ðñüêåéôáé ãéá Ýíá âéâëßï 9
äéçãçìÜôùí óå óöé÷ôÞ åíüôçôá èÝìáôïò
êáé ìïñöÞò", ôüíéóå ï ïìéëçôÞò, êáé
óõíÝ÷éóå, "Éóôïñßåò ãéá ôïõò áñéèìïýò,
ñçôïýò êáé Üññçôïõò, ãéá ôéò ó÷Ýóåéò
ôùí ìçêþí, åõèõãñÜììùí êáé êáìðýëùí ôìçìÜôùí êáé ãéá ôç óõó÷Ýôéóç
ôùí ãåùìåôñéêþí óôïé÷åßùí ìå ôéò
ìïõóéêÝò óôáèåñÝò. ÁëëÜ ðåñéóóüôåñï
éóôïñßåò ôùí áíèñþðùí åêåßíùí ðïõ
êáôÝèåóáí ôçí æùÞ ôïõò óôïí óôßâï âùìü êáëýôåñá - ôçò áíáæÞôçóçò êáé
ôçò äçìéïõñãßáò. Óõ÷íÜ óôá äéçãÞìáôá
áõôÜ áíáâéþíïõí êáé ðñùôáãùíéóôïýí
ðñüóùðá üðùò ï Ðõèáãüñåéïò ºððáóïò, ï ìáèçìáôéêüò êáé áóôñïíüìïò
ÉððïêñÜôçò ï ×ßïò, ï Üñáâáò ìáèçìáôéêüò êáé ðïéçôÞò ÏìÜñ ÊáãéÜì, åíþ
ìÝóá áðü ôçí ìõèéóôïñçìáôéêÞ äñÜóç
ôïõò ï óõããñáöÝáò ðáñïõóéÜæåé ôéò
áíáêáëýøåéò ôïõ, ùò åñåõíçôÞò, ãéá
ôçí éóôïñßá (Þ ìÞðùò ôçí ðñïúóôïñßá)
ôùí ìáèçìáôéêþí êáé ôçò ìïõóéêÞò.
Óôï ðñþôï ôïõ äéÞãçìá "Ïé óöáßñåò
ôïõ ºððáóïõ" ï óõããñáöÝáò óõó÷åôßæåé ôïõò ëüãïõò, äçëáäÞ ôá ðçëßêá ôùí
üãêùí óöáéñþí, äçëáäÞ ôïí üãêï
óôåñåþí ó÷çìÜôùí, üðùò ôá Ý÷åé õðïëïãßóåé ï ºððáóïò ìå ôéò ôñåéò ìïõóéêÝò äéáóôçìáôéêÝò óôáèåñÝò ôï äéÜóôçìá ôçò ïêôÜâáò (óõìöùíßá ôçò äéáðáóþí), ôçí ðÝìðôç êáé ôçí ôÝôáñôç".
Óôç óõíÝ÷åéá Ýãéíå åêôåôáìÝíç áíáöïñÜ áðü ôïí ïìéëçôÞ óôá äéçãÞìáôá
ôïõ óõããñáöÝá, êõñßùò üìùò êáôáãñÜöçêáí ôá ðïëëÜ êáé ïõóéþäç åñùôÞìáôá ðïõ ï Ã. Ëõêïýñáò èÝôåé. ÌÝóá áðü
áõôÜ, Ýãéíå äõíáôÞ ç óýíäåóç ôïõ ëïãïôå÷íéêïý êåéìÝíïõ ìå éóôïñéêÜ åñùôÞìáôá êáé äüèçêå ç ëïãïôå÷íéêÞ äéÜóôáóç ôçò éóôïñßáò ôùí áñéèìþí êáé ôçò
ìïõóéêÞò. Êáé ôÝëïò ôüíéóå üôé "ôá
êåßìåíá ôïõ Ãéþñãïõ Ëõêïýñá ðñïôåßíïõí êÜðïéïõò äñüìïõò óôéò áíáæçôÞóåéò ìáò êáé ç ðñüôáóÞ ôïõ áõôÞ Ý÷åé
ôçí ðñïóùðéêÞ óöñáãßäá ôïõ. 9 ëïéðüí
äéçãÞìáôá, ãéá ôïõò áñéèìïýò, ôçí
ìïõóéêÞ, ôçí Ýñåõíá ðïõ áîßæåé íá
äéáâáóôïýí".
Åðüìåíïò ïìéëçôÞò Þôáí ï ÃéÜííçò
Êïíôßôóçò, ï ïðïßïò áíáöÝñèçêå óå
äéÜöïñá ðñïâëÞìáôá ðïõ Ýëõóáí ïé
Áñ÷áßïé. Ôï áñ÷áéüôåñï ßóùò áíïéêôü
èÝáôñï óôçí Åõñþðç âñßóêåôáé óôçí
Êíùóü åíþ èÝìáôá üðùò ç ÷ñõóÞ ôïìÞ
Þ ï óùóôüò õðïëïãéóìüò áðïóôÜóåùí,
ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå ìå ôï Åõðáëßíåéï üñõãìá, Þôáí èÝìáôá Þäç ëõìÝíá
óôçí áñ÷áéüôçôá. Óôç ÷ñõóÞ ôïìÞ âñßóêåôáé êáé ç äåóðüæïõóá ôçò êëßìáêáò.
Ôá äéáóôÞìáôá óôç ìïõóéêÞ ðïõ üñéóå
ï Ðõèáãüñáò áíáéñÝèçêáí ìå ôï
óõãêåñáóìü ôçò êëßìáêáò ëßãï ìåôÜ ôï
1600, äçëáäÞ 2.000 ÷ñüíéá ìåôÜ ôïí
ïñéóìü ôïõò. ¼ëá áõôÜ äåß÷íïõí ôï åðßðåäï åíüò ðïëéôéóìïý ðïõ äåí Ý÷åé åñåõíçèåß äéåîïäéêÜ óôï óýíïëü ôïõ. Ôï
âéâëßï ôïõ Ëõêïýñá, óõíÝ÷éóå ï ïìéëçôÞò, åßíáé ìéá óõìâïëÞ óå áõôÞ ôçí éóôïñéêÞ Ýñåõíá. Óôç óõíÝ÷åéá ìßëçóå ãéá
ôïí óõããñáöÝá, ôç äñáóôçñéüôçôÜ ôïõ
ìÝóá óôï ó÷ïëåßï êáé ãéá ôçí åðéêïéíùíßá ìå ôïõò ìáèçôÝò ôïõ. Äåí åßíáé
ôõ÷áßï Üëëùóôå, áíÝöåñå, ðïõ ïé ðåñéóóüôåñïé óõììåôÝ÷ïíôåò óôï óõãêñüôçìÜ ôïõ "Ï ðÜðõñïò ôïõ Fackelmann",
åßíáé ðáëéïß ôïõ ìáèçôÝò áðü ôï ìïõóéêü ó÷ïëåßï Éëßïõ. ÓõæçôÜ ìáæß ôïõò
áðëÜ, ü÷é áðëïúêÜ, êáé ðñïóðáèåß
ðÜíôá íá ôïõò åîçãÞóåé ìå áìåóüôçôá
êáé áðëüôçôá ü÷é ìüíï ôï ìÜèçìá ôçò
åéäéêüôçôÜò ôïõ áëëÜ êáé ôá äýóêïëá
ìáèçìáôéêÜ ðñïâëÞìáôá ðïõ Ýëõóáí ïé
¸ëëçíåò 2.500 ÷ñüíéá ðñéí.
Ç Ãåùñãßá ×áñéôßäïõ, öéëüëïãïòäéäÜêôùñ ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí
áíÝöåñå üôé ôï âéâëßï ôïõ Ãéþñãïõ
Ëõêïýñá ðåñéÝ÷åé ìïõóéêÞ, èåôéêÝò
ãíþóåéò áðü ôï Ðïëõôå÷íåßï, èåùñçôéêÝò áðü ôçí åíáó÷üëçóÞ ôïõ ìå ôç
ìïõóéêÞ, ìáèçìáôéêÜ áëëÜ êáé äéçãÞìáôá. ¸êáíå ìéá öéëïëïãéêÞ áíÜëõóç
ôïõ âéâëßïõ ëÝãïíôáò: "ðáíÝìïñöá ôá
äéçãÞìáôá ôïõ Ãéþñãïõ Ëõêïýñá
áíåîÜñôçôá áí ï áíáãíþóôçò ôá êáôáëÜâåé üëá. Óå ðïëëÜ óçìåßá áíÝöåñå ç
ïìéëÞôñéá, öáßíåôáé ôï âéâëßï íá åßíáé
áõôïâéïãñáöéêü". "Ìïõ Üñåóå", óõíÝ÷éóå,
"ç Üðïøç ôïõ ð ôïõ óõããñáöÝá ðïõ ôï
âëÝðåé óáí ìéá ó÷Ýóç äýï ðñáãìÜôùí
ðïõ ßóùò ìïéÜæïõí, ßóùò åßíáé áíôßèåôá, ßóùò ôï Ýíá ãßíåôáé ìÝóá áðü ôï
Üëëï üðùò öùò ðñïò óêüôïò, áãáèü
ôïõ ö áíáêáëýðôåé ï Ãéþñãïò Ëõêïýñáò ìÝóá óôï êåßìåíï ôïõ ÏìÞñïõ. Åðßóçò ç ãñáììÞ Äåëöþí-ÉèÜêçò óå ó÷Ýóç
ìå ôçí êáëïêáéñéíÞ éóçìåñßá, ôçí çìÝñá
ðñïò ôç íý÷ôá óôï ýøïò ôùí Äåëöþí
åßíáé ðÜëé óôç ÷ñõóÞ ôïìÞ".
Ïé ìïõóéêïß ðïõ óõììåôåß÷áí óôï
óýíïëï "Ï ðÜðõñïò ôïõ Fackelmann"
Þôáí ïé:
ðñïò êáêü, áñóåíéêü ðñïò èçëõêü.
¸ôóé üñéóáí ôï ëüãï ïé Áñ÷áßïé óïöïß,
ãéáôß ðñÜãìáôé ðùò èá ìðïñïýóå
áëëéþò íá ìéëÞóåé êáíåßò ãéá ôá æåõãÜñéá ôùí áíôéèÝôùí ðïõ åßíáé êáé ìáæß
êáé ÷þñéá óáí ôïí Ýñùôá êáé ôï ìßóïò
êáèþò êáé ãéá ðñÜãìáôá ðïõ åßíáé êáé
äåí åßíáé;"
Ï Èåüäùñïò ÓöõñÞò áíáöÝñèçêå
üôé ç ðñïóÝããéóç ôïõ ÏìÞñïõ ìðïñåß
íá ãßíåé ìüíï äéáèåìáôéêÜ êáé óõíÝ÷éóå:
"Åßíáé ìáèçìáôéêüò, öéëüëïãïò, ìïõóéêüò êáé ðïëéôéêüò ìç÷áíéêüò. ¸ôóé
ìðïñåß íá ðñïóåããßóåé êáëýôåñá áðü
üëïõò ôïí ¼ìçñï. Ôï äéá÷ñïíéêü
ðáñÜðïíï ôïõ Ãéþñãïõ åßíáé üôé ïé
öéëüëïãïé äåí ìðïñïýí íá êáôáíïÞóïõí
ôï êåßìåíü ôïõ êáé ï ¼ìçñïò ðñïóöÝñåôáé óôïõò ìáèçôÝò ìÜëëïí áöõäáôùìÝíïò. Ôï ð êáé ôï ö Ý÷ïõí äïèåß áðü ôï
Ãéþñãï Ëõêïýñá óôçí ðïñåßá ôçò ÝñåõíÜò ôïõ ìÝóá áðü ôá áñ÷áßá áõôÜ
êåßìåíá. Ôï ö áðëÜ åßíáé ç ÷ñõóÞ ôïìÞ
êáé åßíáé ï ÷ùñéóìüò äýï ðñáãìÜôùí
óå ìéá áñìïíéêÞ äéÜóôáóç. ÌáèçìáôéêÜ
ïñßæåôáé ùò ï ëüãïò ôïõ ìåãÜëïõ ôìÞìáôïò ðñïò ôï ìéêñü íá åßíáé ßóïò ìå ôï
ëüãï ïëüêëçñïõ ôïõ ôìÞìáôïò ðñïò ôï
ìåãÜëï. Áõôü åßíáé ðåñßðïõ 1,61 óå
áõôÞ ôç ìïñöÞ. ÔÝôïéåò ðåñéðôþóåéò
ÁíäñÝáò Áñâáíßôçò (êñçôéêÞ ëýñá)
Ìõñôþ Êáìâõóßäç (öùíçôéêÜ)
ÉùÜííá ÊÜððïõ (öùíçôéêÜ)
Ãéþñãïò ÊáóóáâÝôçò (êñïõóôÜ)
ÌÜñéïò Êïõñïõíéþôçò (êéèÜñá, óÜæé)
Êáôåñßíá ËÝêêá (áêïñíôåüí)
×Üñçò ÐáðáíéêïëÜïõ (öùíçôéêÜ, ïýôé)
Ãéþñãïò Ðáðéþôçò (öùíçôéêÜ,
êñïõóôÜ, ïýôé),
ÅéñÞíç ×áñéôÜêç (öùíçôéêÜ,
ðéÜíï, óÜæé, óáîüöùíï)
êáé ï Ãéþñãïò Ëõêïýñáò.
Ï Ãéþñãïò Ëõêïýñáò åßíáé óõíèÝôçò, ìïõóéêïëüãïò êáé åñåõíçôÞò. ÔéìÞèçêå ìå ôï ðñþôï Åìðåéñßêåéï Âñáâåßï
ãéá ôá ÌáèçìáôéêÜ (2000). Åßíáé
äéðëùìáôïý÷ïò ôïõ Åèíéêïý Ìåôóüâéïõ Ðïëõôå÷íåßïõ êáé ôï áíôéêåßìåíï
ôçò ÝñåõíÜò ôïõ åðåêôåßíåôáé áðü ôçí
ÌõêçíáúêÞ åðï÷Þ Ýùò ôçí óçìåñéíÞ, ìå
âÜóç êõñßùò ôçí áñìïíéêÞ-ìïõóéêÞ
èåùñßá. Ãéá ðñþôç öïñÜ ÷ñçóéìïðïßçóå ôïí üñï ÌïõóéêÞ Ãåùãñáößá ãéá
íá äéáôõðþóåé ôçí óõó÷Ýôéóç ôçò
ÁñìïíéêÞò - ÌïõóéêÞò ÅðéóôÞìçò ìå
ôéò ãåùãñáöéêÝò óõíôåôáãìÝíåò ôùí
ôüðùí. Ïé ìïõóéêïß ìýèïé ëáìâÜíïíôáé
óïâáñÜ õðüøç óôçí ÝñåõíÜ ôïõ êáé ôá
ðïñßóìáôÜ ôïõ èåùñïýíôáé Þäç áðü
ðïëëïýò åñåõíçôÝò ðïëý óçìáíôéêÜ.
31
¸ñãï ôïõ ÄçìÞôñç Ìáèéïý
«Íõ÷ôåñéíü»

και πλήρες Τεύχος σε μορφή Adobe Acrobat Reader/pdf

ΠΛΥΣΤΙΚΑ ΣΚΟΥΠΕΣ RYOBI LAVOR