AKTUALNOSTI RADNOG PRAVA Ivica Crnić Iris Gović Darko Milković Marija Zuber d.o.o. Zagreb, 8. lipnja 2011. SKR A Ć E N I S A D RŽA J Marija Zuber PRAVO RADNIKA NA GODIŠNJI ODMOR............................................. 3 Marija Zuber EVIDENCIJE O RADNICIMA I O RADNOM VREMENU TE IZMJENE ZAKONA O RADU U DIJELU KOJIM SE UREĐUJE RADNO VRIJEME.......................................................................... 33 Darko Milković AKTUALNOSTI KOD OTKAZA UGOVORA O RADU....................... 55 Ivica Crnić ZAŠTITA INDIVIDUALNIH PRAVA RADNIKA PRED POSLODAVCEM I U SUDSKOM POSTUPKU............................ 83 Iris Gović OVRHA NA PLAĆI RADNIKA U SVJETLU NOVOG OVRŠNOG ZAKONA....................................................................... 151 SADRŽAJ Dr. sc. MARIJA ZUBER, dipl. oec. PRAVO RADNIKA NA GODIŠNJI ODMOR 1.Uvod..........................................................................................................................3 2. GODIŠNJI ODMOR je pravo ZA SVAKU KALENDARSKU GODINU........................................................................... 4 3. TRAJANJE PUNOG GODIŠNJEG ODMORA......................................... 5 3.1. Najkraće trajanje punog godišnjeg odmora............................................. 5 3.2. Određivanje godišnjeg odmora duljeg od četiri tjedna.......................... 5 3.3. Najdulje trajanje godišnjeg odmora.......................................................... 8 3.4. Trajanje godišnjeg odmora prema proširenim kolektivnim ugovorima u gospodarstvu......................................................................... 9 3.5. Trajanje godišnjeg odmora prema kolektivnim ugovorima za državne i javne službe................................................................................. 10 4. PRIMJENA ZA RADNIKA NAJPOVOLJNIJEG PRAVA NA DULJINU GODIŠNJEG ODMORA............................................................. 11 5. RAČUNANJE TRAJANJA GODIŠNJEG ODMORA............................... 12 6. RASPORED KORIŠTENJA GODIŠNJEG ODMORA............................ 13 6.1. Raspored korištenja godišnjih odmora za sve radnike........................... 13 6.2. Obavijest radniku ....................................................................................... 14 6.3. Korištenje godišnjeg odmora u dijelovima.............................................. 14 6.4. Jedan dan po želji radnika........................................................................... 15 6.5. Raspored korištenja za radnika koji radi s nepunim radnim vremenom..................................................................................................... 15 7. GODIŠNJI ODMOR RADNIKA KOJI SE PRVI PUT ZAPOŠLJAVA............................................................................................ 16 VI Sadržaj 8. PRAVO NA RAZMJERNI DIO GODIŠNJEG ODMORA...................... 17 9. PRIJENOS GODIŠNJEG ODMORA IZ PRETHODNE GODINE.... 20 9.1. Prijenos neiskorištenog dijela godišnjeg odmora .................................. 20 9.2. Povoljnije pravo na prijenos neiskorištenog godišnjeg odmora .......... 21 10.NAKNADA PLAĆE ZA GODIŠNJI ODMOR........................................... 23 10.1.Visina naknade plaće................................................................................... 23 10.2.Izračunavanje naknade plaće za godišnji odmor.................................... 24 11.NAKNADA ZA NEISKORIŠTENI GODIŠNJI ODMOR...................... 27 11.1.Neiskorišteni godišnji odmor ne prenosi se na novog poslodavca...... 27 11.2.Novčana naknada zbog nekorištenja godišnjeg odmora....................... 28 11.3.Načini prestanka ugovora o radu i pravo na naknadu za neiskorišteni godišnji odmor...................................................................... 28 11.4.Visina i porezno određenje naknade za neiskorišteni godišnji odmor............................................................................................. 29 Sadržaj VII Dr. sc. MARIJA ZUBER, dipl. oec. EVIDENCIJE O RADNICIMA I O RADNOM VREMENU TE IZMJENE ZAKONA O RADU U DIJELU KOJIM SE UREĐUJE RADNO VRIJEME 1.Uvod..........................................................................................................................33 2. OBVEZNE EVIDENCIJE O RADNICIMA...................................................35 2.1. Sadržaj evidencije o zaposlenim radnicima.............................................. 35 2.2. Način vođenja evidencija i isprave na temelju kojih se vode................ 38 2.3. Ažurnost vođenja i rokovi čuvanja........................................................... 38 3. EVIDENCIJE O DRUGIM OSOBAMA KOJE RADE KOD POSLODAVCA................................................................................................... 39 4. EVIDENCIJE O RADNOM VREMENU.......................................................40 4.1. Raspored rada kao polazište za vođenje evidencije o radnom vremenu...................................................................................... 40 4.2. Obvezni podaci o radnom vremenu......................................................... 41 4.3. Ažurnost i način evidentiranja podataka.................................................. 44 4.4. Prava radnika u vezi s uvidom u evidenciju............................................. 45 4.5. Mjesto na kojem se drži evidencija o radnom vremenu i rokovi čuvanja.............................................................................................. 45 4.6. Iznimke od obveze vođenja evidencija o radnom vremenu.................. 46 4.6.1.Radnici koji su s poslodavcem ugovorili samostalnost u rasporedu radnog vremena..................................................................................... 46 4.6.2.Određeni radnici u djelatnosti odgoja, obrazovanja i znanosti................. 46 4.6.3.Vozači na koje se primjenjuju propisi o radnom vremenu mobilnih radnika.................................................................................. 47 4.6.4.Državni dužnosnici .............................................................................. 47 5. POSLJEDICE ZA POSLODAVCA KOJI NE VODI PROPISANE EVIDENCIJE...................................................................................................... 48 VIII Sadržaj 6. IZMJENE ZAKONA O RADU U DIJELU KOJIM SE UREĐUJE RADNO VRIJEME............................................................................................ 48 6.1. Nejednak tjedni raspored radnog vremena.............................................. 48 6.2. Preraspodjela radnog vremena.................................................................. 49 6.3. Trajanje rada noćnog radnika..................................................................... 50 6.4. Evidencija o radnom vremenu ustupljenih radnika................................ 51 IX Sadržaj DARKO MILKOVIĆ, dipl. iur. AKTUALNOSTI KOD OTKAZA UGOVORA O RADU UVOD........................................................................................................................... 55 1. REDOVITI OTKAZ UGOVORA O RADU................................................. 55 1.2. Poslovno uvjetovani otkaz.......................................................................... 56 1.2.1.Gospodarski razlozi............................................................................... 56 1.2.2.Tehnički razlozi..................................................................................... 57 1.2.3. Organizacijski razlozi........................................................................... 58 1.3. Osobno uvjetovani otkaz............................................................................ 59 1.4. Kriteriji o kojima poslodavac mora voditi računa kod poslovno i osobno uvjetovanog otkaza........................................................................ 60 1.4.1. Kriterij invalidnosti................................................................................. 62 1.5. Otkaz zbog skrivljenog ponašanja............................................................. 64 2. ZBRINJAVANJE VIŠKA RADNIKA.............................................................. 65 2.1. Savjetovanje o zbrinjavanju viška radnika................................................. 65 2.2. Kada postoji obveza donošenja programa zbrinjavanja viška radnika?......................................................................................................66 2.2.1.Postupak donošenja programa zbrinjavanja viška radnika..................... 69 2.3. Sadržaj programa.......................................................................................... 71 2.4. Obavješćivanje o donesenom programu................................................... 72 3. IZVANREDNI OTKAZ UGOVORA O RADU.......................................... 72 3.1. Alkoholiziranost na radnom mjestu.......................................................... 73 3.2. Zloupotreba bolovanja................................................................................. 75 3.3. Pritvor............................................................................................................. 77 3.4. Druge osobito važne činjenice................................................................... 78 X Sadržaj IVICA CRNIĆ, dipl. iur. ZAŠTITA INDIVIDUALNIH PRAVA RADNIKA PRED POSLODAVCEM I U SUDSKOM POSTUPKU 1.Uvod......................................................................................................................... 83 1.1. Zaštita u dva koraka.........................................................................................83 2. ZAŠTITA PRAVA RADNIKA PRED POSLODAVCEM..............................85 2.1. Podnošenje zahtjeva poslodavcu postupovna je (procesna) pretpostavka za sudsku zaštitu ......................................................................85 2.1.1. Faktična povreda radnikova prava ..........................................................85 2.2. Rok za podnošenje tužbe................................................................................86 2.3. Kritika zakonodavnog rješenja.................................................................87 2.4. Iznimke......................................................................................................... 88 2.4.1. Ostvarivanje novčanih tražbina ...............................................................88 2.4.2. Druge iznimke.........................................................................................89 2.5. Naziv podneska radnika.............................................................................. 90 2.6. Pravna priroda zahtjeva...................................................................................90 2.7. Uputa o mogućnosti zaštite prava.............................................................. 91 2.8. Pogrešna poslodavčeva pravna uputa...........................................................91 2.9. Zastupanje radnika pred poslodavcem.........................................................93 2.10. Postupanje poslodavca.....................................................................................94 2.10.1. Rok za podnošenje tužbe kad poslodavac uopće nije odlučio o radnikovu zahtjevu za zaštitu prava.....................................95 2.10.2. Rok za podnošenje tužbe kad je poslodavac naknadno odlučio o radnikovu zahtjevu za zaštitu prava.....................................95 2.11. Pobojnost i ništetnost......................................................................................96 2.12. Pobijanje poslodavčevih obavijesti i upozorenja...................................96 2.13. Nadležnost za odlučivanje o pravima i obvezama iz radnog odnosa.........................................................................................97 2.14. Dostava pismena u postupku pred poslodavcem..................................99 Sadržaj XI 3. ZAŠTITA PRED SUDOM......................................................................................100 3.1. Stvarna nadležnost............................................................................................101 3.1.1. Nadležnost općinskih sudova...................................................................101 3.1.1.1. Ponešto o nadležnosti sudova za isplatu doprinosa povezanih s plaćom..............................................103 3.1.2. Nadležnost županijskih sudova .........................................................107 3.1.3. Nadležnost trgovačkih sudova..................................................................107 3.1.4. Nadležnost Upravnog suda Republike Hrvatske.....................................109 3.2. Mjesna nadležnost............................................................................................110 3.3. Sadržaj tužbenog zahtjeva i proširenje tužbe...............................................110 3.3.1. Vraćanje radnika na posao....................................................................112 3.3.2. Naknada plaće...................................................................................113 4. POSEBNE ODREDBE ZPP-a O POSTUPKU U PARNICAMA IZ RADNOG ODNOSA ..................................................................................114 4.1. Zahtjev za isplatu plaće............................................................................... 114 4.2. Načelo hitnosti ...........................................................................................115 4.3. Normativni optimizam političara.............................................................116 4.3.1. Radni sudovi nisu potrebni..................................................................116 4.4. Rokovi za postupanje i donošenje odluka..............................................117 4.5. Zastupanje pred sudom - opće odredbe.................................................118 4.5.1. Kako postupiti u praksi......................................................................119 4.6. Zastupanje pred sudom - posebne odredbe...........................................120 4.7. Privremene mjere........................................................................................121 4.8. Ovršnost prije nastupanja pravomoćnosti..............................................122 4.9. Privremeno vraćanje radnika na rad po posebnom propisu ZR-a......122 5. PRIMJENA DRUGIH PROPISA O PARNIČNOM POSTUPKU..............123 5.1. Ukinute su istražne ovlasti suda u radnim sporovima..........................123 5.2. Teret dokazivanja........................................................................................124 5.2.1. Opći propisi........................................................................................124 5.2.2. Poseban propis....................................................................................125 5.3. Sastav suda ..................................................................................................127 5.4. Sporovi male vrijednosti............................................................................128 5.5. Revizija.........................................................................................................128 XII Sadržaj 6. ZAŠTITA DOSTOJANSTVA RADNIKA.....................................................130 6.1. Posebni zakoni............................................................................................131 6.2. Tko odlučuje kod poslodavca...................................................................132 6.3. Postupak ispitivanja i odlučivanja o pritužbi..........................................133 6.4. Mjere.............................................................................................................133 6.5. Uznemiravanje od osobe koja nije u radnom odnosu kod poslodavca................................................................................................ 134 6.6. Sudska zaštita i pravo na prekid rada.......................................................134 6.6.1. Rok za sudsku zaštitu.......................................................................136 6.7. Tužbeni zahtjev...........................................................................................136 6.8. Naknada plaće za vrijeme prekida rada...................................................137 6.9. Pravo na naknadu štete..............................................................................138 7. ARBITRAŽA I MIRENJE.................................................................................138 7.1. Primjena Zakona o arbitraži...........................................................................139 7.1.1. Arbitražna klauzula ..............................................................................139 7.2. Kolektivni ugovor.............................................................................................140 7.3. Stalna ili ad hoc arbitraža............................................................................140 7.4. Postupak pred arbitražom ..............................................................................141 7.5. Pravorijek............................................................................................................142 7.6. Žalba i tužba za poništaj pravorijeka.............................................................142 7.7. Još o nekim slučajevima arbitraže prema ZR-u..........................................143 7.8. Prisilna arbitraža................................................................................................144 LITERATURA..........................................................................................................144 KRATICE I PREGLED IZVORA ZA SUDSKU PRAKSU................................147 XIII Sadržaj Mr. sc. IRIS GOVIĆ, dipl. iur. OVRHA NA PLAĆI RADNIKA U SVJETLU NOVOG OVRŠNOG ZAKONA 1.Uvod..........................................................................................................................151 2. Ovrha na plaći.................................................................................................152 3. Prisilno ustegnuće prema novom Ovršnom zakonu i Zakonu o radu........................................................................153 4. Posebne odredbe novog Ovršnog zakona o provedbi ovrhe na novčanim sredstvima koja su izuzeta od ovrhe.........................................................................................156 5. Zapljena po pristanku dužnika prema novom Ovršnom zakonu...........................................................................................158 6. Zapljena računa na temelju zadužnice i bjanko zadužnice prema novom Ovršnom zakonu..........................160 7. Pravno uređenje ovrhe na plaći i drugim stalnim primanjima do 31. prosinca 2011. ...................................161 8. Granice prisilnog ustegnuća na plaći prema Ovršnom zakonu do 17. lipnja 2008. ...............................................165 9. Prednosni red..................................................................................................167 9.1. Prednosni red u 2011. godini..........................................................................167 9.2. Prednosni red od 1. siječnja 2012. ................................................................171 10. Prednosni red kod ovrhe na plaći tijekom prijeboja potraživanja poslodavca prema radniku.....171 11. Prednosni red pri plaćanju sindikalne članarine......174 12. Prednosni red kod ovrhe temeljem Općeg poreznog zakona........................................................................................175 13. IzvADCI iz odluka relevAntne (novije) sudske prakse stvorene za vrijeme važenja prijašnjeg Ovršnog zakona...........................................................................................175 XIV Sadržaj
© Copyright 2025 Paperzz