Javna rasprava Stanje i budućnost bosanskohercegovačke elektroenergetike BOSANSKOHERCEGOVAČKI KOMITET STANJE I BUDUĆNOST PRENOSNE MREŽE BiH mr sc. Azra Hajro, dipl.ing.el. Sarajevo, 10. maj 2011. g Organizacija EES u BiH Nadležno ministarstvo Regulisanje EES Organizacija FBiH RS FERK RERS BiH FBiH RS FMERI MIERRS BiH proizvodnja električne energije elektroprivrede i Neovisni proizvođači prenos električne energije Elektroprijenos/ Elektroprenos BiH DERK MVTEO vođenje sistema NOS BiH DERK MVTEO distribucija električne energije elektroprivrede FERK RERS FMERI MIERRS Osnovni podaci o EES u 2009. Struktura proizvedene električne energije Proizvedena električna energija GWh Instalisana snaga MW EP BiH Hidroelektrane 514,4 Termoelektrane MHE EP HZHB 792,6 ERS Ukupno EP BiH 720 2.027 1.682,566 1.125 600 1.725 3,37 5,9 20,14 28,973 52,5 52,50 0,298 0,298 72,94 3.834,2 Industrijske elektrane Ostale Ukupno Nezavis proizvo -đači 1.642,8 792,6 1.325,9 EP HZHB 1.939,820 ERS Nezavis. proizvođači Ukupno 2.596,860 6.219,246 5.233,604 2.993,025 8.226,629 10,351 29,012 63,237 102,600 13,040 13,040 0,00 6.926,521 Podaci preuzeti iz Izvještaja o energetskom sektoru BiH za 2009. godinu, DERK 1.939,820 5.618,897 76,277 14.561,515 Osnovni podaci o EES u 2009. Podaci o mreži prenosa Dužina (km) Opterećenost (%) 400 kV 864,73 220 kV Broj interkonekcija FBiH RS BiH 8,623 1 3 4 1.524,80 20,669 3 7 10 110 kV 3.919,28 17,634 13 9 22 Ukupno 6.308,81 17,61 17 19 36 Broj Instalisana snaga (MW) 400/x kV 9 6.090,0 220/x kV 220 kV 8 1.423,0 110/x kV 127 4.690,5 Ukupno 144 12.203,5 Osnovni podaci o EES u posljednje 3 godine Bilans električne energije na mreži prenosa GWh 2008 2009 2010 2009/2008 2010/2009 Proizvodnja 13.761 14.083 15.638 102% 111% Potrošnja 11.339 10.787 11.471 95% 106% 327 306 338 94% 110% 2.095 2.990 3.829 143% 128% Prenosni gubici Bilans Podaci preuzeti iz Godišnjih izvještaja NOS BiH (2008., 2009. i 2010.) Analiza postojećeg stanja U BiH je i dalje prisutan suficit električne energije (24,5% u 2010. godini, 21,2% u 2009. godini, odnosno 15% u 2008. godini) Potrošnja električne energije stagnira (industrijska potrošnja !) Prenosna mreža je opterećena sa 17,61% ukupno gledajući Postojeći proizvodni objekti su stari, neki na kraju životne dobi i predviđeno je njihovo gašenje Prenosna mreža je stara, u zadnje vrijeme nedovoljno održavana i zanavljana Analiza postojećeg stanja Bilans električne energije na prenosnoj mreži BiH za period 2011.-2020. (niži scenario) Potrošnja Scenario 1. – Niži scenario (GWh) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 11.561 11.780 12.005 12.237 12.475 12.718 12.966 13.219 13.476 13.739 Proizvodnja Proizvodnja u postojećim izvorima (GWh) 14.323 14.162 14.062 13.724 12.830 12.762 12.710 12.189 12.057 Gubici 12.257 (GWh) Gubici (3% u odnosu na proizvodnju) 430 425 422 412 385 383 381 366 362 368 Scenario 1 (niži scenario potrošnje + gubici) 11.991 12.205 12.427 12.649 12.860 13.101 13.347 13.585 13.838 14.107 Bilans Bilans za scenario 1 (GWh) 2.332 1.957 1.635 1.075 - 30 - 339 - 637 - 1.396 - 1.781 - 1.850 Planiranje razvoja prenosne mreže Potreba za novim izvorima zbog porasta potrošnje (prognoza) i starosti postojećih proizvodnih objekata je evidentna Potrebne strateške odluke: opredjeljenje za podmirivanje samo vlastite potrošnje ili izvozna orijentacija (koji izvori) na tržište i u kojoj mjeri (odluka je uslovljena i stanjem u ostalim zemljama regiona) Na osnovu strateških odluka utvrditi dugoročni plan izgradnje proizvodnih kapaciteta za period od najmanje 20 godina Utvrditi koji dio električne energije iz OI će se subvenirati Utvrditi jasne kriterije kod izbora i rangiranja projekata Utvrditi prognozu potrošnje električne energije za razmatrani period U skladu sa gore navednim planirati razvoj prenosne mreže Podloge planiranju razvoja EES – potrebni dokumenti Naziv dokumenta Nadležan za izradu Akt koji definiše izradu Odobrava Stanje dokumenta Strateška opredjeljenja Energetska politika (Strategija razvoja EES) MVTEO Zakon o prenosu, regulatoru i oeratoru Prognoza potrošnje Indikativni plan razvoja proizvodnje NOS BiH Mrežni kodeks Licenca za obavljanje djelatnosti DERK 2007-2016 2008-2017 2009-2018 2010-2019 2011-2020 Plan razvoja proizvodnje Indikativni plan razvoja proizvodnje NOS BiH Mrežni kodeks Licenca za obavljanje djelatnosti DERK 2007-2016 2008-2017 2009-2018 2010-2019 2011-2020 Plan razvoja prenosne mreže Dugoročni plan razvoja prenosne mreže Elektroprijenos / Elektroprenos BiH Mrežni kodeks Licenca za obavljanje djelatnosti DERK 2007-2016 Nacrt 2009-2018 Nacrt 2010-2019 Nacrt 2011-2020 Nacrt Elaborat o priključku Elektroprenos/ Treća lica Pravilnik o priključku NOS i Elektroprenos - Planiranje razvoja prenosne mreže, prisutni problemi Podloge: Ne postoji Energetska politika BiH Ne postoji Strategija razvoja na nivou BiH Postoje Strateški plan i program razvoja energetike F BiH (u oblasti elektroenergetike obuhvata izgradnju novih proizvodnih kapaciteta i razvoj distributivne djelatnosti) i Strategija razvoja energetike RS (pored razvoja proizvodnje i distribucije, planira i razvoj prenosne mreže) Postoji Studija razvoja energetskog sektora BiH - neusvojena Postoje indikativni planovi razvoja proizvodnje za koje ne postoje utvrđeni i odobreni kriteriji koji određuju koji proizvodni objekti će se graditi u planskom periodu Postoje Studije/Elaborati o priključku koji definišu pojedinačne priključke bez dugoročnog sagledavanja razvoja mreže Postoje Planovi razvoja elektroprivreda Ne postoji usvojen i odobren niti jedan dugoročni plan razvoja prenosne mreže (nisu zvanično izašli iz Elektroprenosa) Podloge planiranju razvoja EES – procjena konzuma i rezerve na prenosnoj mreži MW 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2.130 2.181 2.233 2.287 2.342 2.398 2.456 2.515 2.575 2.637 Potrebna snaga primarne rezerve 15 15 15 15 16 16 16 17 17 17 Potrebna snaga sekundarne rezerve 62 63 64 66 67 68 70 71 73 74 Potrebna snaga tercijerne rezerve 250 250 250 250 300 300 300 300 400 400 UKUPNO 2.457 2.509 2.562 2.618 2.725 2.782 2.842 2.903 3.065 3.128 Postojeći 3.796 3.796 3.696 3.496 3.496 3.496 3.386 3.386 3.386 3.386 BILANS 1.339 1.287 1.134 878 771 714 544 483 321 258 Postojeći + bilansirani 3.815 3.815 3.733 3.868 3.868 3.868 4.208 4.508 4.508 4.508 BILANS 1.358 1.306 1.171 1.250 1.143 1.086 1.366 1.605 1.443 1.380 Postojeći + svi prijavljeni 4.215 4.658 6.187 6.770 7.067 7.359 9.255 9.568 9.636 10.593 BILANS 1.758 2.149 3.625 4.152 4.342 4.577 6.413 6.665 6.571 7.465 Vršna snaga konzuma na prenosnoj mreži Podaci preuzeti iz Indikativnog plana razvoja proizvodnje 2011. – 2020., NOS Planiranje razvoja prenosne mreže prisutni problemi Prenosnu mrežu planiraju: Nezavisni proizvođači Obrađivači Entiteti Elektroprivrede Elektroprenosa i NOS Planiranje razvoja prenosne mreže, prisutni problemi Šta je rezultat: Krše se akta koja definišu način, nadležnost i odgovornost za planiranje prenosne mreže: Zakon o prenosu, regulatoru i operatoru sistema električne energije u BiH, Zakon o osnivanju kompanije za prenos električne energije u BiH, Mrežni kodeks, Uslovi za korištenje licence za obavljanje djelatnosti prenosa električne energije. TE Stanari se priključuje na način da joj se primiče prenosna mreža uz samu elektranu čime joj skraćuje (produžene sabirnice) i znatno pojeftinjuje sam priključak, gradi joj se TS 400/110 kV (vrijednost cca 20 mil. KM) koja omogućava dodatnu sigurnost isporuke proizvedene energije (n-2) i dovodi je u povlašteni položaj u odnosu na druge proizvođače, a trajno ostavlja povećane gubitke u mreži. DV 220 kV Jajce – Mraclin interkonektivni vod uveden u TS Prijedor tako da je formiran unutrašnji vod Jajce – Prijedor i interkonektivni vod Prijedor – Mraclin. Tako je ojačano čvorište Prijedor, ojačana mreža na području RS, a oslabljena mreža na području FBiH. Uklapanje DV 2x220 kV Rama - Posušje na način da se: na udaljenosti od 13 km od rasklopišta 220 kV Jablanica pravi novo 220 kV rasklopište u vlasništvu proizvodnog objekta (HE Rama), stvara se direktna duga veza dva proizvodna objekta što može biti problem s aspekta dinamičke stabilnosti, proširuje se postrojenje u HE Rama za dva DV polja (cca 4 mil. KM), čime se obezvrjeđuje postojeće prenosno rasklopište u Jablanici. U planovima IPA projekata pojavljuje se vod 400 kV Višegrad – Bajina Bašta i Višegrad – Pljevlja. EFT-a gradi TS Stanari mada je to po zakonu isključiva nadležnost Elektroprenosa i iz sredstava Elektroprenosa. Planom razvoja energetike RS planirana je prenosna mreža na području RS. I sve ovo se radi bez reakcije nadležnih i odgovornih. M eđ uri ć M raclin Đakovo STUDIJA EFT Ernestinovo S. M itrovica ER S PR R S Prijedor 2 B . Luka B ihać 1 Elaborat ZEKC Gradač ac Doboj 3 Prnjavor T E Ugljevik TS Stanari Ukrina Stanari TE Stanari T E Tuzla SR B IJ A TS Tuzla B ajina B ašta Zenica 2 Jajce 2 TE Kakanj Elaborat R P Kakanj Sarajevo 10 KA TS VA HR Konjsko HE Zaku čac HE Grabovica PHE Č apljina Vardište H E Višegrad RP Jablanica H E Salakovac M ostar 4 IPA ER S Sarajevo 20 H E R ama EP HZHB Višegrad PR R S B uk B ijela Pljevlja+ TE Gacko AL M ostar 3 HE Piva C R NA GOR A PR R S H E Trebinje Trebinje HE Peruć ica Podgorica H E Dubrovnik E L E KT ROE NE RGE T SKI SIST E MB OSN E I HE R CE GOVIN E - 400 kV i 220 kV E E S B iH, perspektivno stanje 2020. godine sa prikazom realizovanih i planiranih prekrajanja prenosne mreže Karta EES BiH, decembar 2009. sa planiranim novim objektima u RS, Plan razvoja energetike RS (izvor Elektroprenos BiH, Operativno područje Banja Luka) Planiranje razvoja prenosne mreže postojeće stanje Jasno je zašto se blokira donošenje dugoročnog plana razvoja prenosne mreže BiH, jer bi postojanje takvog dokumenta spriječilo nametanje parcijalnih rješenja razvoja prenosne mreže BiH nastalih na različitim nivoima unutar elektroenergetskog sektora BiH, pa i šire i na osnovu subjektivnih pristupa zasnovanih na netehničkim interesima i bez provedenih potrebnih analiza. Za posljedicu imamo: – neekonomičan razvoj koji plaćaju svi kupci električne energije i kroz priključnine svi novi proizvođači, – predimenzioniranje/poddimenzioniranje prenosne mreže (različiti/netehnički kriteriji), – veće troškove održavanja. Krše se akti koji definišu ovaj proces, dolazi do narušavanja osnovnih principa i kriterija planiranja, uslovi za priključenje su različiti, te se Korisnici (i potrošači i proizvođači) dovode u diskriminirajući položaj. Hvala na pažnji
© Copyright 2024 Paperzz