Α΄ΕΝΟΤΗΤΑ: Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Η Κοινωνική Πρόνοια σε μετάβαση: ¨Από την κρίση της Πρόνοιας,
στην κοινωνική Πρόνοια αντιμετώπισης της κρίσης¨.
Βαρδακαστάνης Ιωάννης, Πρόεδρος Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία
(Ε.Σ.Α.μεΑ.), του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (Ε.D.F.) της Παγκόσμιας
Οργάνωσης για την Αναπηρία και μέλος του Προεδρείου της Ευρωπαϊκής Οικονομικής
και Κοινωνικής Επιτροπής (Ε.Ο.Κ.Ε.).
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης κατέχει τα τελευταία 20 χρόνια τη θέση του προέδρου της
Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.). Από το 1999 είναι επίσης
πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum EDF). Από το Σεπτέμβριο του 2010 είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής
Επιτροπής, εκπροσωπώντας την Ε.Σ.Α.μεΑ. στην Ομάδα III. Ο κ. Βαρδακαστάνης έχει την
τιμή από την 1η Ιουλίου 2012 μέχρι την 30η Ιουνίου 2014 να προεδρεύει της Διεθνούς
Συμμαχίας για την Αναπηρία (International Disability Alliance - IDA), που αποτελεί την πιο
αντιπροσωπευτική οργάνωση των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε
παγκόσμιο επίπεδο, εκπροσωπώντας περίπου ένα δισεκατομμύριο άτομα με αναπηρία σ’
ολόκληρο τον κόσμο. Σε όλη του τη ζωή αγωνίζεται για την προώθηση των ανθρωπίνων και
κοινωνικών δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους. Έχει
πραγματοποιήσει εισηγήσεις και ομιλίες για θέματα αναπηρίας στη Βουλή των Ελλήνων,
στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στον
OHE και σε άλλους πολιτικούς φορείς και Fora της Ελλάδας, της Ευρώπης και του Κόσμου
και έχει λάβει τιμητικές διακρίσεις από οργανώσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η πρόνοια, η κοινωνική φροντίδα και γενικότερα η κοινωνική προστασία όπως τη
γνωρίζαμε στο παρελθόν και όπως εξελίχθηκε ουσιαστικά, αδυνατεί σήμερα να δώσει
αποτελεσματικές, χρήσιμες και δόκιμες απαντήσεις στις κοινωνικές ανάγκες των πολιτών
και σήμερα και στο μέλλον. Η κρίση που ζήσαμε και ζούμε ως χώρα και ως κοινωνία
ανέδειξε και τη βαθιά διαρθρωτική αναντιστοιχία των υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και
πρόνοιας με τις ανάγκες που καλούνται να υπηρετήσουν αυτή την περίοδο.
Αντικειμενικά, ο τομέας της πρόνοιας και της κοινωνικής φροντίδας βρίσκεται σε μετάβαση.
Ισχυριζόμαστε ότι ο τομέας της πρόνοιας και της κοινωνικής φροντίδας όπως αναπτύχθηκε
από τη μεταπολίτευση και μετά έχει ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο. Η γνώμη μας
είναι ότι αυτός ο τομέας ήταν σε κρίση και πριν την κρίση. Απλά η οικονομική κρίση έβγαλε
στο ξέφωτο όλα τα προβλήματα, τις αδυναμίες και τις αντιθέσεις που διαπνέουν και
διατρέχουν θεσμικά, δομικά και πολιτικά αυτό τον τομέα. Η κρίση της πρόνοιας πρέπει να
αναδείξει την πρόνοια της κρίσης. Πρέπει να κάνουμε την κρίση ευκαιρία. Οφείλουμε να
αποτυπώσουμε με σαφήνεια και καθαρότητα τη σημερινή κατάσταση, να την
αξιολογήσουμε αντικειμενικά και να οδηγηθούμε στην ανασυγκρότηση αυτού του κρίσιμου
τομέα δημόσιων πολιτικών. Οφείλουμε με ευθύτητα να αναδείξουμε τις παραμέτρους, τις
συνιστώσες, τους πυλώνες ενός νέου μοντέλου κοινωνικής πρόνοιας, κοινωνικής
1
φροντίδας, κοινωνικής υποστήριξης. Βασική αρχή που πρέπει να διέπει αυτό το νέο
μοντέλο, πρέπει να είναι ο πολίτης, τα δικαιώματά του και οι ανάγκες του. Ασφαλώς
αναφερόμαστε στους πολίτες που έχουν ανάγκη την κοινωνική πρόνοια και την κοινωνική
φροντίδα, στους ευπαθείς πολίτες αυτής της χώρας. Ο δημόσιος τομέας, από κοινού με τον
κοινωνικό τομέα μπορεί και πρέπει να είναι βασικοί πυλώνες αυτού του νέου μοντέλου.
Ιδιαίτερο ρόλο εδώ έχει η Α/βάθμια και η Β/βάθμια Αυτοδιοίκηση. Ο πολίτης στην
κοινωνία, στην οικογένειά του, στη γειτονιά του. Η στήριξή του να παραμείνει εκεί. Η
οριστική διακοπή της ιδρυματοποίησης. Η θέσπιση ενός αποτελεσματικού προγράμματος
αποϊδρυματοποίησης και κοινωνικής ένταξης αυτών που διαβιούν στα σημερινά δημόσια
και άλλα ιδρύματα. Η μετατροπή τους σε κέντρα στήριξης, η διασφάλιση της οικονομικής
και λειτουργικής βιωσιμότητας των υπηρεσιών πρόνοιας και κοινωνικής φροντίδας.
Το Κοινωνικό Κράτος σε Κρίσιμη Καμπή.
Πετμεζίδου Mαρία, Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και
Πολιτικής Επιστήμης , Δ.Π. Θράκης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης,
Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και συνεργάτης του επιστημονικού φορέα
CROP/UNESCO/International Social Science Council για τη μελέτη της παγκόσμιας φτώχειας
όπου και διετέλεσε και αντιπρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής επί σειρά ετών.
Διετέλεσε επίσης μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και του Τομεακού Συμβουλίου
Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας),
πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του ΔΠΘ καθώς και πρόεδρος του Τμήματος
Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει εκπονήσει μεγάλο αριθμό ερευνητικών
προγραμμάτων χρηματοδοτούμενων από εθνικούς φορείς, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
και άλλους φορείς του εξωτερικού. Τα τελευταία χρόνια συμμετέχει στο δίκτυο
εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις μεταρρυθμίσεις στο πεδίο των
συντάξεων, της υγειονομικής περίθαλψης και της μακροχρόνιας φροντίδας. Συντονίζει
επίσης δύο ερευνητικά προγράμματα στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής
χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Παρατηρητήριο Οικονομικών και
Κοινωνικών Εξελίξεων του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η εισήγηση επικεντρώνεται σε κρίσιμα ζητήματα κοινωνικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα
και τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής περιφέρειας υπό τις συνθήκες της οικονομικής κρίσης.
Η θεματική αρθρώνεται γύρω από ορισμένα καίρια ερωτήματα. Πρώτον, αποτελεί το
κοινωνικό κράτος δημοσιονομικό φορτίο που συνέτεινε στην τρέχουσα κρίση; Δεύτερον,
ποιο είναι το μέλλον του (Ευρωπαϊκού) κοινωνικού κράτους υπό συνθήκες (βίαιης)
ανατροπής της ισορροπίας δυνάμεων που ευνόησε την ανάπτυξή του, και ειδικότερα, ποιες
είναι οι επιπτώσεις της προϊούσας αποδόμησης των εργασιακών σχέσεων, της εντεινόμενης
επισφάλειας της εργασίας, και της αυξανόμενης κοινωνικο-οικονομικής πόλωσης(που
επέρχεται με τη «συμπίεση των μεσαίων στρωμάτων»);Τρίτον, σηματοδοτεί η κρίση την
2
ενίσχυση πολιτικών επιλογών για την κοινωνική μεταρρύθμιση που ωθούν στην
«Αμερικανοποίηση» του Ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους; Τι δείχνουν τα εμπειρικά
στοιχεία για την Ελλάδα και τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής περιφέρειας, και κατά πόσο
είναι πιθανό ένα σενάριο μόνιμης λιτότητας («ανάπτυξης με εξαθλίωση») εάν και όποτε
ξεπεραστεί η κρίση; Τέλος, τίθεται το ερώτημα αν, σε αντίθεση προς ένα τέτοιο ζοφερό
σενάριο, μπορεί η αναζωογόνηση του κοινωνικού κράτους να προσφέρει διέξοδο από την
κρίση.
Η Μακροχρόνια Φροντίδα στην Ελλάδα: Ουτοπία ή Ευκαιρία για
Κοινωνική Μεταρρύθμιση; Μία Συγκριτική Μελέτη.
Μωυσίδου Αγγελική, Υποψήφια Διδάκτωρ, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής
Επιστήμης, Δ.Π. Θράκης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης,
Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (Δ.Π.Θ.). Αποφοίτησε από το τμήμα Πολιτικών
Επιστημών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) και εν συνεχεία
πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές, με άριστα, στο τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης του
Δ.Π.Θ. (κατεύθυνση: Κοινωνική Πολιτική-Διαχείριση κοινωνικών προγραμμάτων). Έχει
συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής υπό την
αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ("Health Behaviour in School-aged Children")
και του
Παρατηρητηρίου Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ
("Υγειονομική περίθαλψη και ανισότητα στην Ελλάδα: Η διανεμητική επίδραση του
συστήματος υγείας", "Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην παροχή υπηρεσιών
υγείας στην Ελλάδα", "Κλαδική έρευνα στο πεδίο της υγείας και της μακροχρόνιας
φροντίδας").
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Το δεύτερο μέρος της εισήγησης εξετάζει τα συστήματα μακροχρόνιας φροντίδας σε χώρες
της Ευρώπης, οι οποίες έχουν επιλεγεί με τέτοιο τρόπο ώστε
να αποτελούν
αντιπροσωπευτικό παραδειγμάτων διαφορετικών τύπων Κοινωνικού Κράτους
(Φιλελεύθερο, Συντηρητικό/Κορπορατιστικό, Σοσιαλδημοκρατικό, Νοτιο-Ευρωπαϊκό). Υπό
το πρίσμα της εκτεταμένης δημογραφικής γήρανσης, των αυξανόμενων αναγκών για
παροχή φροντίδας στα άτομα της τρίτης ηλικίας και της επιτακτικής ανάγκης για περιστολή
των δημόσιων δαπανών παρουσιάζονται συνοπτικά οι τάσεις και προοπτικές ανάπτυξης
καινοτόμων πολιτικών στο πεδίο αυτό. Επίσης αναλύονται δείκτες κοινωνικοοικονομικής
ανισότητας σε συνδυασμό με δείκτες που αποτυπώνουν την ανισότητα ως προς την
πρόσβαση σε δομές φροντίδας, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, την επάρκεια
στην κάλυψη των αναγκών και την αυτοαναφερόμενη κατάσταση υγείας των ατόμων της
τρίτης ηλικίας. Η δυνατότητα σύστασης και λειτουργίας της μακροχρόνιας φροντίδας ως
διακριτού τομέα πολιτικής συνιστά κεντρικό θέμα διερεύνησης. Όμως πόσο εφικτή είναι η
προοπτική αυτή, σε ένα περιβάλλον αυστηρών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής,
περιστολής των πόρων και κατακερματισμού των υφιστάμενων προνοιακών δομών; Μήπως
3
η απουσία θεσμοθετημένης μακροχρόνιας φροντίδας αναπόφευκτα οδηγεί σε σημαντική
αύξηση της νοσηρότητας με επιδεινούμενες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Ελάχιστο
Εγγυημένο
Εισόδημα:
Δίχτυ
Προστασίας
και
Αξιοπρέπειας;
Μουρατίδου Σαββούλα, Υποψήφια Διδάκτωρ, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής
Επιστήμης , Δ.Π. Θράκης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Σαββίνα Μουρατίδου γεννημένη στην Καβάλα, την 05/12/1967
Προπτυχιακές Σπουδές
Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσια Διοίκηση, Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών
Γλώσσα, Φιλολογία και Πολιτισμός Παρευξείνιων Χωρών, Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης
Μεταπτυχιακές Σπουδές
Κοινωνική Πολιτική και Διαχείριση Κοινωνικών Προγραμμάτων, τμήμα Κοινωνικής
Διοίκησης, Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης
Υποψήφια Διδάκτωρ του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του Δ.Π.Θ.
Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα της γράφουσας εστιάζονται σε θέματα παραβατικότητας στην
κοινωνική ασφάλιση, ανισοτήτων στο χώρο της υγείας, συμβολής του κοινωνικού
μάρκετινγκ στην αγωγή και προαγωγή της υγείας, μείωσης της φτώχειας
Γνώση της αγγλικής, γερμανικής και τουρκικής γλώσσας
Συμμετοχή με εισήγηση σε επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα
Παρακολούθηση σεμιναρίων και επιμορφωτικών προγραμμάτων.
Μποζατζίδης Βασίλειος, Δ/ντής ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Ξάνθης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Προσωπικά στοιχεία:
Όνομα: Βασίλειος
Επώνυμο: Μποζατζίδης
Ημερ. Γέννησης: 13/02/1961
Οικογενειακή κατάσταση: Έγγαμος, πατέρας ενός παιδιού
Τίτλοι σπουδών
Βασικοί τίτλοι σπουδών
Τίτλος: Πτυχίο Νομικής Σχολής
4
Εκπ. Ίδρυμα: Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης
Γνώση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή
MS Word 2003, MS Excel 2003, MS Power Point 2003, MS Internet Explorer 6.0
Υπηρεσιακή κατάσταση
Ημερομηνία και ΦΕΚ διορισμού: 45 /15-03-1984
Κατηγορία /Κλάδος: ΠΕ Διοικητικού-Οικονομικού
Προϋπηρεσία: 27 έτη στο ΙΚΑ Κομοτηνής
Προϊστάμενος: Παροχών Συντάξεων (1993 και εφεξής)
Αναπληρωτής Δ/ντής Περ/κού Υποκ/τος ΙΚΑ Κομοτηνής (2008 και εφεξής)
Συντονιστής 1ης Διοικητικής Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας και Θράκης (2011-2013)
Δ/ντής ΙΚΑ ΕΤΑΜ Ξάνθης (2013 και εφεξής)
Επιμόρφωση
Συμμετοχή σε προγράμματα επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης
«Δημόσιο Management με αντικείμενο ΑΜΚΑ-ΕΜΑΕΣ»
Από 27/04/1999 έως 28/04/1999
Διοργανωτής: ΕΚΔΔ.
«Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων –H.R.M.»
Από 27/10/2008 έως 03/08/2009
Διοργανωτής: Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών.
«Κανόνες Νομιμότητας Διοικητικής Δράσης»
Από 15/03/2010 έως 19/03/2010
Διοργανωτής: ΕΚΔΔ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Το κοινωνικό δίχτυ προστασίας στην Ελλάδα εμφανίζει σημαντικά κενά, οι επιπτώσεις των
οποίων είναι ιδιαίτερα εμφανείς την εποχή της δημοσιονομικής κρίσης και ιδιαίτερα
επαχθείς για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού. Η απουσία ενός ελάχιστου
εγγυημένου εισοδήματος συντελεί στην αύξηση των επιπέδων της νοσηρότητας και της
παραβατικότητας καθώς και τη μείωση των επιπέδων ευεξίας του πληθυσμού. Σε μια
προσπάθεια να διερευνηθούν οι στάσεις της κοινής γνώμης στην Ελλάδα, διενεργήθηκε
έρευνα γνώμης σε τυχαίο δείγμα στους νομούς της Θράκης σε μια περίοδο κορύφωσης της
κρίσης χρέους (Ιούνιος- Αύγουστος 2011). Η παρούσα ανάλυση εξετάζει με την αξιοποίηση
τεχνικών πολυμεταβλητής και διατάξιμης παλινδρόμησης, τις επιπτώσεις της
έλλειψης/συρρίκνωσης εισοδήματος των ερωτωμένων διαφόρων κοινωνικό-οικονομικών
χαρακτηριστικών στην κατάσταση υγείας, ευεξίας και αξιοπρέπειας. Στόχος η εξαγωγή
συμπερασμάτων για το πώς η κοινή γνώμη βιώνει την αβεβαιότητα της καθημερινότητας,
τη στέρηση βασικών αγαθών και την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου της.
Συμπερασματικά, η εφαρμογή λοιπόν του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος στην Ελλάδα
ενδέχεται να έχει ευεργετικές συνέπειες για τον πληθυσμό που έχει πληγεί σημαντικά από
τη μνημονιακή πολιτική των τελευταίων ετών, τόσο στην κατάσταση υγείας και ευεξίας,
όσο και στη μείωση της παραβατικότητας στην κοινωνική ασφάλιση.
5
Β΄ΕΝΟΤΗΤΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Ζώντας σε συνθήκες επισφάλειας σε μια κοινωνία κρίσης:
Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία και εναλλακτικές μορφές κοινωνικής
προστασίας.
Ζαϊμάκης Γιάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Κοινωνιολογία των Τοπικών Κοινωνιών
και του Πολιτισμού, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Παν/μιο Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
O Γιάννης Ζαϊμάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής της Κοινωνιολογίας του Πολιτισμού και
των Τοπικών Κοινωνιών στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει διδάξει
στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, στο Ελληνικό
Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης. Εργάστηκε στην
κρατική ραδιοφωνία και στις Διευθύνσεις Πολιτισμού και Προγραμματισμού/ Ανάπτυξης
της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηρακλείου. Είναι συγγραφέας τεσσάρων επιστημονικών
βιβλίων και εχει επιμεληθεί με συναδέλφους του δύο συλλογικούς τόμους και. Άρθρα του
έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους, καθώς επίσης σε ελληνικά και ξένα περιοδικά.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η δυστοπία της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και των πολιτικών της παρατεταμένης
λιτότητας συνοδεύτηκε από τη μαζική ανεργία, τη φτωχοποίηση των μεσαίων στρωμάτων
και την ανάδυση ενός νέου τύπου ευέλικτου ανθρώπου που σε συνθήκες επισφάλειας,
αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Πρόκειται για ένα κοινωνικό σώμα αποκλήρων, ένα νέο
πρεκαριάτ (precariat) που ζει σε συνθήκες ανασφάλειας και αντιμετωπίσει το φάσμα των
επισφαλών εργασιακών σχέσεων και της συρρίκνωσης των κοινωνικών δικαιωμάτων
αποκλεισμένο από τις επίσημες στατιστικές και τις παροχές κοινωνικών υπηρεσιών. Η
εισήγηση εξετάζει τις επιδράσεις της οικονομικής κρίσης και την αδυναμία του κράτους
πρόνοιας να αντιμετωπίσει τις ανάγκες των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και εστιάζεται
στην ανάδυση των νέων δικτύων κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας που
αναπτύχθηκαν στο περιβάλλον της κρίσης από τα κάτω σε μια προσπάθεια να απαντήσουν
στις διευρυμένες κοινωνικές ανάγκες που γέννησε η συγκυρία. Η ανάλυση αναδεικνύει τις
προκλήσεις, τις προοπτικές αλλά και τα όρια αυτών των πρωτοβουλιών και το δυνητικό
ρόλο που μπορούν να έχουν σε ένα αναδιοργανωμένο κοινωνικό κράτος που είναι
στραμμένο στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών.
6
Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου: Μια
μελέτη περίπτωσης.
Καλησπεράτη Μαρία, Φοιτήτρια Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Ψυχολογίας,
Παν/μιο Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Φοιτήτρια του τμήματος ψυχολογίας Ρεθύμνου με εξάμηνες σπουδές στο πανεπιστήμιο
ISCTE της Λισσαβώνα μέσω του προγράμματος Erasmus. Πρώην εθελόντρια στο Κέντρο
Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου και το Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου, και
μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού κριτικής ψυχολογίας Radicalμα.
Παρά τον σημαντικό ρόλο του Ε.Ι.Κ.Α.Ρ στην κοινότητα, μέσα από την ερευνητική
διαδικασία εντοπίστηκαν κάποια προβλήματα, που παρακωλύουν την επίτευξη των
πολιτικών του στόχων. Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων προτείνεται η πλέον
χρησιμοποιούμενη μορφή της έρευνας δράσης σε ζητήματα υγείας, που ονομάζεται η
Κοινοτική Συμμετοχική Έρευνα (Community-Based Participatory Research).
Κατσάνου Μαρία, Φοιτήτρια Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Ψυχολογίας,
Παν/μιο Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΣΠΟΥΔΕΣ
Φεβρ. 2011- Σήμερα
2007-2008
2001-2005
Τομέας Κοινωνικών Σπουδών, Τμήμα Ψυχολογίας
Πανεπιστημίου Κρήτης
MSc Foundations of Clinical Psychology
Bangor University, Gwynedd, Wales, UK
Dissertation Title: Mood repair Study.
Tομέας Φιλοσοφίας –Παιδαγωγικής –Ψυχολογίας
Κατεύθυνση Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
7
Κολοκυθά Ευθυμία, Φοιτήτρια Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Ψυχολογίας,
Παν/μιο Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Ευθυμία (Φαίη) Κολοκυθά είναι φοιτήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας Πανεπιστημίου
Κρήτης. Πρώην εθελόντρια στο Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου, και
μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού κριτικής ψυχολογίας Radicalμα.
Μυλωνάς Νικόλαος, Φοιτητής Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Ψυχολογίας,
Παν/μιο Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Νικόλαος Μυλωνάς είναι φοιτητής του Τμήματος Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης.
Πρώην εθελοντής στο Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου και μέλος της
συντακτικής ομάδας του περιοδικού κριτικής ψυχολογίας Radicalμα.
Ηλ. Διεύθυνση: nik.a.mylonas@gmail.com
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η παγκόσμια οικονομική ύφεση του 2008 έκανε εμφανείς τις επιπτώσεις της στην Ελλάδα
το 2010 με την εφαρμογή μιας σειράς αυστηρών μέτρων λιτότητας, που έχουν επιφέρει
κρίση και στο υγειονομικό σύστημα, με συνεχείς αλλαγές σε κοινωνικές υπηρεσίες και
υπηρεσίες υγείας και με την άρση βασικών δικαιωμάτων. Το υγειονομικό πρόβλημα που
δημιουργήθηκε κινητοποίησε πολλούς επαγγελματίες υγείας προς την κατεύθυνση της
δημιουργίας εθελοντικών ιατρείων κοινωνικής αλληλεγγύης σε όλη την Ελλάδα, τα οποία
παρέχουν υγειονομική περίθαλψη στον ανασφάλιστο πληθυσμό. Το πρώτο Εθελοντικό
Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης ιδρύθηκε στο Ρέθυμνο το 2008 με στόχους που άλλαξαν
σημαντικά λόγω της κρίσης.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου
(Ε.Ι.Κ.Α.Ρ.) και είχε δύο ερευνητικά ερωτήματα. Το πρώτο αφορούσε τη διευκρίνιση των
μεταβολών που έχει επιφέρει η οικονομική κρίση στη λειτουργία και τους στόχους της
συγκεκριμένης δομής ενώ το δεύτερο σχετιζόταν με το κατά πόσο τέτοιες εθελοντικές
δομές, όπως το Ε.Ι.Κ.Α.Ρ., αποτελούν ρεαλιστική λύση στο υγειονομικό πρόβλημα, που έχει
8
προκύψει στην Ελλάδα λόγω αυτής της κρίσης ή αν αντίθετα τέτοιες δομές και η επέκτασή
τους υποκαθιστούν – έστω και αν δεν είναι αυτός ο σκοπός τους – τον ρόλο και τις
υποχρεώσεις του κράτους. Η έρευνα βασίστηκε στη συμμετοχική παρατήρηση και
εθελοντική δράση στο ιατρείο, στην ποσοτική δημογραφική ανάλυση δεδομένων, στη λήψη
έξι ημι-δομημένων συνεντεύξεων και στη μελέτη της «Χάρτας» Αλληλεγγύης Κοινωνικών
Ιατρείων-Φαρμακείων. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν αναλύθηκαν με την ποιοτική
μέθοδο της Θεματικής Ανάλυσης.
Το σημαντικότερο εύρημα αφορά μια κοινή θέση όλων των συνεντευξιαζόμενων, οι οποίοι
υποστηρίζουν ότι δομές όπως το Ε.Ι.Κ.Α.Ρ δεν μπορούν αλλά και δεν πρέπει να αποτελούν
λύση στο υγειονομικό πρόβλημα, αφού η επίλυσή του πρέπει να ανατεθεί στο κράτος. Στο
πλαίσιο αυτής της λογικής, οι εθελοντές στοχεύουν στην αυτοκατάργηση του Ε.Ι.Κ.Α.Ρ που
θα επέλθει μέσω της ανατροπή της υφιστάμενης κατάστασης και της παροχής δωρεάν
δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης σε όλους.
Μετασχηματισμός και Ίδρυση Νέων Δομών και Πρακτικών
Κοινωνικής Προστασίας στον Έβρο μετά την Οικ. Κρίση: Εξέλιξη
ή Φτωχοποίηση του Νομού;
Καδόγλου Μαρία, Κοινωνική Λειτουργός, Δ/νση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής
Μέριμνας Π.Ε. Έβρου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ημ/νία γέννησης: 20/08/1979
Ταχ. δ/νση: Πατρ. Κυρίλλου 71-73, 68100, Αλεξανδρούπολη
Τηλ.: 6948048564, 25513 55335
Email: marykdl@gmail.com
Εργάζομαι ως Κλινική Κοινωνική Λειτουργός από το 2001. Είμαι κάτοχος μεταπτυχιακού
διπλώματος στην «Κοινωνική Ψυχιατρική» της Ιατρικής Σχολής του Δημοκρίτειου
Πανεπιστήμια Θράκης.
Η γνώση και η εμπειρία μου αντλείται κυρίως από τον χώρο της Ψυχικής Υγείας & της
Κοινωνικής Μέριμνας. Εργάζομαι πλήρως στην Δ/νση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής
Μέριμνας Π.Ε. Έβρου εδώ και 10 χρόνια, ενώ ταυτόχρονα απασχολούμαι μερικώς στην
Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας στην Αλεξανδρούπολη από το 2001.
Συγκεκριμένα, έχω υπάρξει για πολλά χρόνια μέλος της Κινητής Μονάδας Ψυχιατρικής και
συνεχίζω να δραστηριοποιούμαι σε τομείς όπως η αγωγή κοινότητας, η εκπαίδευση
προσωπικού-φοιτητών-εθελοντών, οι υιοθεσίες-αναδοχές, η ψυχοκοινωνική στήριξη, η
ενδοοικογενειακή βία, η επιστημονική στήριξη συλλόγων οικογενειών ατόμων με
προβλήματα ψυχικής υγείας κτλ.
Έχω πραγματοποιήσει μια πληθώρα παρουσιάσεων για θέματα ψυχικής υγείας και
φροντίζω να συμμετέχω σε εκπαιδευτικά δρώμενα (σεμινάρια, συνέδρια κτλ) του χώρου
της Ψυχικής Υγείας και της Πρόνοιας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συγκεντρώνω
εμπειρία από ευρωπαϊκά προγράμματα, εκπαίδευση και έρευνα.
Έχω μια πολυδιάστατη κοινωνική εθελοντική δράση σε Συλλόγους κοινωνικού, αθλητικού
και οικολογικού χαρακτήρα, ενώ τα τελευταία χρόνια επιδίδομαι στην συγγραφή άρθρων.
9
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Οι αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης έπληξαν περισσότερο τις οικονομικά και
κοινωνικά ασθενέστερες ομάδες. Το υφιστάμενο μίγμα υποδομών και αρμοδιοτήτων της
κοινωνικής πολιτικής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που καλείται σήμερα να αντιμετωπίσει
την κρίση και οι μειωμένοι πόροι (υλικοί και ανθρώπινοι) που είναι απαραίτητοι για την
ενίσχυση του τοπικού δικτύου προστασίας διαμόρφωσαν σήμερα μια εικόνα των τοπικών
κοινωνιών του Έβρου με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: α) το αυξημένο αίσθημα αλληλεγγύης
και διάθεσης αρωγής εκ μέρους των πολιτών, των επιχειρήσεων και κοινωφελών
οργανισμών και β) τη δημιουργία προγραμμάτων και πολιτικών που αποσκοπούν στην
ενίσχυση του τοπικού δικτύου κοινωνικής προστασίας από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης
ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση αυτά, ασκούνται πολιτικές στον κοινωνικό τομέα που
βασίζονται στον συγκερασμό και στην συνεργασία μεταξύ διαφορετικών φορέων και
οργανισμών, με τους Δήμους να έχουν ολοένα και πιο καταλυτικό ρόλο, ενώ η
περιφερειακή ενότητα αναλαμβάνει κυρίως υποστηρικτικό και εποπτικό ρόλο. Επιπλέον, η
ενεργή συμμετοχή όλων, η συνεργασία και η αλληλεγγύη, η ευαισθητοποίηση της κοινής
γνώμης και η ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου δείχνουν ότι μπορούν να συμβάλουν στη
βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Σημαντικοί νέοι κοινωνικοί δείκτες
δημιουργήθηκαν εξαιτίας των αναγκών που προέκυψαν ή διογκώθηκαν λόγω της κρίσης. Οι
δείκτες αυτοί παρουσιάζουν την νέα πραγματικότητα των πολιτών του Νομού Έβρου που
σχετίζεται με την κοινωνική φτώχεια.
Προνοιακός Εθελοντισμός και νέα Δίκτυα Κοινωνικής Αλληλεγγύης
στην περίοδο της Οικονομικής Κρίσης.
Κουκούλη Σοφία, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής, Τμήμα Κοινωνικής
Εργασίας, ΤΕΙ Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Σοφία Κουκούλη, Προϊσταμένη του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης, είναι
κοινωνιολόγος και πολιτικός επιστήμονας. Σπούδασε Κοινωνιολογία και Πολιτική Επιστήμη
στο Πανεπιστήμιο της Nanterre (ParisX). Συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην
Πολιτική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (NYU) και ολοκλήρωσε τη
διδακτορική της διατριβή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Eργαστήριο
Προγραμματισμού Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής. Από το 2009 είναι μόνιμη
Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ
Κρήτης. Διδάσκει σε προπτυχιακό επίπεδο μαθήματα ‘κοινωνικής πολιτικής’ (όπως:
κοινωνική πολιτική, οικογενειακή πολιτική, πολιτική υγείας και κοινωνικής φροντίδας), ενώ
παράλληλα είναι συνεργάτης του μεταπτυχιακού προγράμματος ‘Δημόσια Υγεία και
Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας’ του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει συμμετάσχει σε διάφορα
ερευνητικά προγράμματα στο αντικείμενό της είτε ως κύριος ερευνητής, είτε ως μέλος, ενώ
από το 2009 και μετά έχει συντονίσει/συντονίζει ως επιστημονικός υπεύθυνος δυο
ερευνητικά χρηματοδοτούμενα προγράμματα (Leonardo-TransferofInnovation και
Αρχιμήδης ΙΙΙ). Έχει δημοσιεύσει σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έχει
10
παρουσιάσει τις εργασίες της σε πολλά συνέδρια. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα
επικεντρώνονται σε θέματα κοινωνικής πολιτικής για ευάλωτες ομάδες με έμφαση στην
εκτίμηση αναγκών για κοινωνικές υπηρεσίες και ιδιαίτερα για υπηρεσίες υγείας και
κοινωνικής φροντίδας, καθώς και σε θέματα συγκριτικής κοινωνικής πολιτικής.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η χώρα μας διανύει ήδη τον έκτο χρόνο της οικονομικής κρίσης με σοβαρές επιπτώσεις στις
ζωές όλο και μεγαλύτερου αριθμού ατόμων και οικογενειών. Η αύξηση της ανεργίας, της
σχετικής φτώχειας αλλά και της αποστέρησης βασικών αγαθών και υπηρεσιών είναι
ορισμένοι μόνο από τους κοινωνικο-οικονομικούς δείκτες που αποτυπώνουν τις κοινωνικές
επιπτώσεις της κρίσης. Επίσης πρόσφατα εμπειρικά στοιχεία που προέρχονται από
διαφορετικές πηγές δείχνουν ότι στις κοινωνικές ομάδες που έχουν πληγεί περισσότερο
από την οικονομική δυσπραγία ανήκουν οι μετανάστες, τα άτομα με αναπηρία και οι
οικογένειές τους, τα νοικοκυριά με μικρά παιδιά (κυρίως τα μονογονεϊκά) και οι
συνταξιούχοι. Αυτές οι νέες συνθήκες συνέβαλαν σημαντικά αφενός στην ανάδυση,
ανάπτυξη και συνεχή εξέλιξη νέων δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης, και αφετέρου στην
κινητοποίηση ενός ήδη υπάρχοντος αποθέματος προνοιακού εθελοντισμού με σκοπό την
κάλυψη άμεσων κοινωνικών αναγκών και την παροχή κοινωνικής φροντίδας. Οι νέες
πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης λαμβάνουν χώρα τόσο στο πλαίσιο της τυπικής,
όσο και της άτυπης κοινωνίας πολιτών. Αν και ανέκαθεν ο εθελοντικός τομέας συμμετείχε
στην κάλυψη κοινωνικών αναγκών, είναι κυρίαρχη η άποψη στους μελετητές του ότι η
κοινωνία πολιτών στην χώρα μας παρέμεινε για χρόνια αδύναμη και ατροφική,
συμπιεζόμενη μεταξύ ενός υπερτροφικού κράτους και των προνομιακών συνομιλητών του
(κόμματα, συνδικάτα), ενώ ποτέ δεν καλλιεργήθηκε μια κουλτούρα συμμετοχής σε
δραστηριότητες κοινωνικής προσφοράς από τις μικρές ηλικίες όπως συμβαίνει σε άλλες
χώρες. Στο πλαίσιο της παρούσας εισήγησης θα γίνει απόπειρα μιας θεωρητικής
προσέγγισης του φαινομένου αυτού και προσπάθεια ποσοτικής και ποιοτικής ανάλυσής
του. Παράλληλα, και με δεδομένη πλέον τη συνεχή συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, θα
διερευνηθεί κατά πόσον υπάρχει η δυνατότητα σχεδιασμού ενός πλέγματος δράσεων με
σκοπό την αξιοποίηση της δυναμικής του εθελοντισμού, καθώς και το σχεδιασμό
παρεμβάσεων που θα δημιουργήσουν το κατάλληλο περιβάλλον για την περαιτέρω
ανάπτυξή του στην Ελλάδα.
Γ΄ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ
Το Δένδρο της Αντίληψης.
Παπαδημητρίου Ειρήνη, Παιδίατρος – Αναπτυξιολόγος.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΕΠΩΝΥΜΟ: Παπαδημητρίου
ΟΝΟΜΑ: Ειρήνη
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ: 16 Μαρτίου 1968
ΤΟΠΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ: Αθήνα
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Έγγαμος
ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ: Ελληνική
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: Παιδίατρος, μετεκπαιδευθείσα στην Αναπτυξιακή και Συμπεριφορική
παιδιατρική
11
Φυσικοθεραπεύτρια Παίδων (NDT)
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Δαμβέργηδων 52 και Σοφοκλέους Βενιζέλου 71202, Ηράκλειο, Κρήτη
ΤΗΛ./FAX: 2810 721102
6989202722
E-mail: eirini.papadim@gmail.com
H Ειρήνη Παπαδημητρίου ξεκίνησε τις σπουδές της από τα ΤΕΙ Φυσικοθεραπείας Αθηνών
το 1986 και αποφοίτησε το1990. Δούλεψε ως φυσικοθεραπεύτρια παίδων, κυρίως με
παιδιά με εγκεφαλική παράλυση (NDT), στο παιδικό κέντρο φυσικοθεραπείας Αθηνών,
στην ΕΛΕΠΑΠ Χανίων και ως ιδιώτης. Συνέχισε τις σπουδές της στην Ιατρική Σχολή του
Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποφοίτησε το 1996 και το 1997 έγινε μέλος του Ιατρικού
Συλλόγου Αθηνών. Ξεκίνησε την ειδικότητα της Παιδιατρικής στο Γενικό Νομαρχιακό
Νοσοκομείο Χανίων Κρήτης το 1999, μετά από 15 μήνες Αγροτικού Ιατρείου. Συνέχισε και
ολοκλήρωσε την ειδικότητα της Παιδιατρικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου
Κρήτης στις 17 Ιουνίου 2005. Το Φεβρουάριο του 2006, αφού συμμετείχε με επιτυχία στις
εξετάσεις Ειδικότητας Παιδιατρικής, πήρε τον επίσημο τίτλο της παιδιάτρου.
Από την έναρξη των σπουδών της ως φυσικοθεραπεύτρια το ενδιαφέρον της ήταν
στραμμένο στην Αναπτυξιακή και Συμπεριφορική Παιδιατρική.
Το Σεπτέμβριο του 2006 μετακόμισε με την οικογένεια της στη Μελβούρνη της Αυστραλίας
με σκοπό την μετεκπαίδευση της στην Αναπτυξιακή και Συμπεριφορική Παιδιατρική.
Τον Ιανουάριο του 2007 άρχισε να παρακολουθεί τα Ιατρεία της Αναπτυξιολογικής Κλινικής
του Royal Childrens Hospital της Μελβούρνης. Συγκεκριμένα, την κλινική διάγνωσης και
παρακολούθησης Διάχυτων Αναπτυξιακών Διαταραχών, Δισχιδούς Ράχης επιβλέπουσα: Dr
Cathy Marraffa. και Εγκεφαλικής Παράλυσης , επιβλέπουσα Dr Dinah Reddihough.
Από το Μάιο του 2007 παρακολούθησε την αναπτυξιολογική ομάδα και το Ιατρείο
νευρολογικής παρακολούθησης προώρων της Μονάδας Νεογνών του Royal Womens
Hospital, επιβλέπουσα: Dr Jeanie Chong (διάρκεια παρακολούθησης ένα έτος), καθώς και
τις αξιολογήσεις της ερευνητικής ομάδας της αναπτυξιολογικής παρακολούθησης των
προώρων,
του
Royal Womens Hospital, επιβλέπων: Dr Lex Doyle, (διάρκεια
παρακολούθησης δεκαοκτώ μήνες).
Τον Απρίλιο του 2008 άρχισε να παρακολουθεί τις κλινικές του Clinics for Community and
Child Health του Royal Childrens Hospital, κυρίως την κλινική αξιολόγησης – διάγνωσης και
παρακολούθησης παιδιών με υπερκινητικότητα και ελλειμματική προσοχή και την κλινική
σχολικής λειτουργικότητας (μαθησιακών δυσκολιών), επιβλέπων Dr Gehan Roberts
(διάρκεια παρακολούθησης δέκα μήνες).
Τον Ιανουάριο του 2008 άρχισε να παρακολουθεί την κλινική αξιολόγησης –διάγνωσης του
κλινικού φάσματος του αυτισμού στο Eastern Health CAMHS, όπου διδάχτηκε την χρήση
του ADOS, επιβλέπoυσα Dr Shian Huege (διάρκεια παρακολούθησης ένα έτος).
Από το Νοέμβριο του 2009 δουλεύει ως αναπτυξιολόγος στο ιδιωτικό ιατρείο της στο
Ηράκλειο της Κρήτης.
Τον Δεκέμβριο του 2011 έγινε επιστημονικός συνεργάτης του Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου
Ηρακλείου.
Δίδαξε το μάθημα του Αυτισμού στο Πανεπιστήμιο του Ρεθύμνου, Διδασκαλείο
προσχολικής ηλικίας το εαρινό εξάμηνο του έτους 2011-2012.
Από τον Φεβρουάριο του 2013 είναι εξωτερικός συνεργάτης της παιδιατρικής κλινικής του
πανεπιστημιακού νοσοκομείου Ηρακλείου.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Εξέλιξη όλων των τομέων της ανάπτυξης είναι μια διαδικασία που ξεκινάει από την
ενδομήτρια ζωή. Το αναπτυξιακό προφίλ κάθε παιδιού αποτελείται από ένα σύνολο
επιμέρους τομέων που εξελίσσονται σταδιακά ο καθένας μόνος αλλά και σε συνδυασμό
μεταξύ τους.
12
Τα πρώτα χρόνια της ζωής από τη βρεφική και μέχρι την παιδική ηλικία χαρακτηρίζονται
από μια ταχεία ανάπτυξη και εξέλιξη των επιμέρους δεξιοτήτων που χαρακτηρίζεται από
μια αρμονική αλληλεπίδραση. Τα χρόνια αυτά είναι καθοριστικά γιατί εδραιώνονται τα
βασικά αναπτυξιακά ορόσημα που αποτελούν τη βάση της τυπικής ανάπτυξης.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τόσο τις δεξιότητες που πρέπει να έχουν κατακτηθεί στις
πρώτες αυτές ηλικίες αλλά και τους τρόπους που μπορούμε να ενθαρρύνουμε την
κατάκτηση τους προκειμένου να βοηθήσουμε το παιδί να αναπτυχθεί σωστά, αλλά και να
διακρίνουμε πιθανές ελλείψεις και αποκλίσεις.
Στην παρουσίαση αυτή θα εστιάσουμε στα χρόνια της προσχολικής ηλικίας (δύο έως πέντε
ετών). Ηλικία που αποτελεί τον κορμό του δέντρου της αντίληψης.
Το Σύνδρομο Asperger.
Κατζόλη Κυριακή, Ψυχολόγος, Παράρτημα Αποθεραπείας & Αποκατάστασης Παιδιών με
Αναπηρία Ηρακλείου -Κ.Κ.Π.Π.Κ.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Κατζόλη Κυριακή, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1972 .
Απέκτησε το Πτυχίο Βρεφονηπιοκόμου από το Τεχνολογικό Ίδρυμα Αθήνας το έτος 1992
και το 2012, το πτυχίο Ψυχολογίας από το Πανεπιστήμιο Κρήτης της Σχολής Κοινωνικών
Επιστημών .
Η γνώση και η εμπειρία της αντλείται από το χώρο της Ειδικής Αγωγής και Αποκατάστασης.
Εργάζεται από το 1996 στο Παράρτημα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών με
Αναπηρία Κρήτης του Κ.Κ.Π.Π.Κ (πρώην Παιδικό Αναπτυξιακό Κέντρο, του Υπουργείου
Υγείας και Πρόνοιας) με την ιδιότητα της ΤΕ Βρεφονηπιοκόμου και από το 2013 με την
ιδιότητα της ως ΠΕ Ψυχολόγου.
Έχει παρακολουθήσει Επιμορφωτικά προγράμματα, Επιστημονικά Συνέδρια, Σεμινάρια και
Ημερίδες τα οποία σχετίζονται με την Εκπαίδευση και Αποκατάσταση ατόμων με Ειδικές
Ανάγκες (μεταξύ άλλων: Το πρόγραμμα Επαγγελματικής Κατάρτισης με Θέμα: «Προώθηση
λειτουργικών δεξιοτήτων κατά ευρείς ομάδες ηλικιών των εξυπηρετούμενων της
Κοινωνικής Πρόνοιας. Αντιμετώπιση κινητικών και Αισθητηριακών Αναπηριών»,
Εκπαιδευτικά σεμινάρια με θέματα που σχετίζονται με τον Αυτισμό , ΔΕΠ-Υ, Μαθησιακές
Δυσκολίες και Νοητική Υστέρηση, τις Εκπαιδευτικές ενότητες 1,2.3,4 της Προσέγγισης
ΜΑΚΑΤΟΝ, παρακολούθηση επί τρία έτη των κύκλων μαθημάτων Νοηματικής γλώσσας ).
Το 2006 συμμετείχε στο Διεθνές Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα ανταλλαγής εργαζομένων
Κοινωνικών Υπηρεσιών το οποίο διεξήχθη στη Φινλανδία και αφορούσε στην Δομή ,
Οργάνωση και Εκπαιδευτικές μεθόδους που ακολουθούνται στην ανωτέρω Χώρα.
Ενταχθεί στο Εισαγωγικό Μητρώο Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών το Ε.ΚΕ.ΠΙΣ με
τίτλο σπουδών πτυχίο Α.Τ.Ε.Ι. Βρεφονηπιοκομίας στους τομείς: α) Υπομητρώο Στελεχών
Βασικών Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών και β) Υπομητρώο Στελεχών
Συμπληρωματικών Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών.
Επαγγελματική ή/και διδακτική εμπειρία σε Κοινωνικά Ευάλωτες ομάδες:
Άτομα με Αναπηρίες
Άτομα με Ψυχικές Ασθένειες που διαβιούν εκτός Ιδρυμάτων
13
Λοιπές κατηγορίες ατόμων που απειλούνται με αποκλεισμό από την αγορά εργασίας
(Αριθμός Μητρώου ΣΑ709 28/9/2007)
Εντάχθει στο Εισαγωγικό Μητρώο Εκπαιδευτών Ενηλίκων το Ε.ΚΕ.ΠΙΣ, με τίτλο σπουδών
πτυχίο Α.Τ.Ε.Ι. Βρεφονηπιοκομίας στους τομείς: α) Γενικό Υπομητρώο Εκπαιδευτών
Ενηλίκων και β) Υπομητρώο Εκπαιδευτών Επαγγελματικής Κατάρτισης Α.Ε. (ΙΕΚ-ΚΕΚ). Εθνικό
Κέντρο Πιστοποίησης Συνεχιζόμενης Επαγελματικής Κατάρτισης (ΕΚΕΠΙΣ). Επαγγελματική
ή/και διδακτική εμπειρία σε Κοινωνικά Ευάλωτες ομάδες:
Άτομα με Αναπηρίες
Άτομα με Ψυχικές Ασθένειες που διαβιούν εκτός Ιδρυμάτων
Λοιπές κατηγορίες ατόμων που απειλούνται με αποκλεισμό από την αγορά εργασίας
(Αριθμός Μητρώου ΕΑ20152 30/11/2007)
Έχει πάρα πολύ καλή γνώση της Αγγλικής γλώσσας ( First Certificate in English) και
Πιστοποιημένη γνώση χρήσης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών.
Από το Σεπτέμβριο 2012 εκπαιδεύεται στην Συστημική Ατομική και Οικογενειακή
Ψυχοθεραπεία από Πιστοποιημένο κέντρο εκπαίδευσης στη Συστημική Θεραπεία από το
Επιμελητήριο Κέντρων Εκπαίδευσης της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Οικογενειακής Θεραπείας
και Associate Member του European Family Therapy Association Training Institutes Chamber
(EFTA –TIC).
Το Ιούνιο 2013, στην Ημερίδα του Κέντρου Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία
Ηρακλείου Κρήτης , παρουσίασε το θέμα « Ψυχοκινητική Αγωγή στα πλαίσια του Κέντρου
Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Ηρακλείου Κρήτης».
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Το Σύνδρομο Asperger, είναι μια χρόνια Νευροαναπτυξιακή Διαταραχή η οποία δεν
συνδέεται με διανοητική αναπηρία , αλλά με ελλείμματα στην Κοινωνική αλληλεπίδραση,
την Επικοινωνία και ένα περιορισμένο φάσμα συμπεριφορών ή ενδιαφερόντων Τα
κοινωνικά ελλείμματα και σε πολλές περιπτώσεις, τα συνοδά ψυχικά και τα άλλα Ιατρικά
προβλήματα , μπορεί να οδηγήσουν το άτομο με Σύνδρομο Asperger σε μόνιμη αναπηρία
( ΑΡΑ, 1994; ΑΡΑ, 2000; Woodbury- Smith &Volkmar, 2009).
«Το παιδί με Σύνδρομο Asperger, είναι έξυπνο, ευφράδες, αδέξιο στις κινήσεις, με
συγκεκριμένα ενδιαφέροντα και αποκομμένο από τους άλλους με μια διάχυτη ιδιορρυθμία
που φαίνεται σε κάθε κοινωνική κατάσταση» ( Tantam, 1988)
Το σύνδρομο Asperser μοιάζει με την Αυτιστική Διαταραχή και την Διάχυτη Αναπτυξιακή
Διαταραχή μη Καθοριζόμενη Αλλιώς οι οποίες ονομάζονται Διαταραχές Αυτιστικού
Φάσματος ή Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές( Wing, 1981; APA, 1994; APA, 2000; Asley,
2006)
Η εισήγηση για το Σύνδρομο Asperger, θα είναι ένας συνδυασμός βιβλιογραφικής
ανασκόπησης και επαγγελματικής εμπειρίας, μέσα από την οποία θα αναπτυχθούν θέματα
όπως :
Tα Κλινικά χαρακτηριστικά και τη διαφορική διάγνωση του Συνδρόμου
Τα προβλήματα των παιδιών με Σύνδρομο Asperger στο Σχολικό πλαίσιο
Την θεραπεία , τη παρέμβαση, την εξέλιξη και τις προοπτικές των παιδιών με Σύνδρομο
Asperger.
Παραπομπές
American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Mental
Disorders (4th ed.) Washington, DC: American Psychiatric Association.
American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental
Disorders, Text Revision (4th ed.) Washington DC: American Psychiatric Association.
Ashley, S. (2006). 275 απαντήσεις για το σύνδρομο Άσπεργκερ (Νικολάεφ, Β., μτφ.). Αθήνα:
Πατάκης.
14
Tantam, D. (1988). Annotation. Asperger’s syndrome. Journal of Child Psychology and
Psychiatry, 29 (3), 245-255.
Wing, L. (1981). Asperger’s syndrome: Α Clinical account. Psychological Medicine, 11, 115129.
Woodbury- Smith, R. M., & Volkmar, R. F. (2009). Asperger syndrome. European Child and
Adolescent Psychiatry,18, 2-3. Doi:10.1007/s00787-008-0701-0.
Η Κατανόηση και η Έκφραση της Αγάπης.
Παπαγεωργίου Βάγια, Παιδοψυχίατρος, τ. Επίκουρη καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η παιδοψυχίατρος Βάγια Παπαγεωργίου είναι Δρ. του Α.Π.Θ. Μετεκπαιδεύτηκε στην
Παιδοψυχιατρική στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής του Πανεπ. του Λονδίνου, εξειδικεύθηκε στις
αναπτυξιακές διαταραχές και στις διαταραχές του αυτιστικού φάσματος στις ΗΠΑ και στη
Μ. Βρετανία. Υπηρέτησε ως γιατρός στο ΕΣΥ, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης,
οργάνωσε και διηύθυνε το Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Β. Ελλάδας. Επίκουρη Καθηγήτρια
Παιδοψυχιατρικής και μαθήματα στο Τμήμα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.
Εξειδικεύθηκε στο πρόγραμμα TEACCH και στη Δομημένη Εκπαίδευση στο
Πανεπιστήμιο Chapel Hill της Β. Καρολίνα-ΗΠΑ.Βιβλία της: Παιδιά και Έφηβοι Προβλήματα Ψυχικής Υγείας (2001),Ψυχιατρική Παιδιών και Εφήβων (2005), ενώ
συμμετείχε στη συγγραφή των βιβλίων: Handbook of Autism and Developmental Disorders
(Willey2006), Vulnerable Children (Jessica Kingsley Publishers 2007) και Διαταραχή
Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (Εκδ.Τυπωθήτω).Επιμελήθηκε βιβλία της
Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων και των εκδόσεων Ελληνικά Γράμματα,
Πεδίο, Ροτόντα και University Studio Press.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Τα άτομα με διαταραχές του αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ) ή/και σύνδρομο Asperger
παρουσιάζουν δυσκολίες στην έκφραση και διαχείριση των συναισθημάτων, κυρίως του
άγχους, του θυμού και της θλίψης, αλλά και θετικών συναισθημάτων, όπως η έκφραση και
η εκδήλωση της αγάπης. Η αντιμετώπιση νωρίς στη ζωή των παραπάνω δυσκολιών είναι
κεντρικής σημασίας για την πρόληψη συναισθηματικών – ψυχιατρικών διαταραχών
αργότερα και απαιτεί έγκαιρη εξειδικευμένη παρέμβαση, ενώ η κατανόηση και η έκφραση
θετικών συναισθημάτων είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη σωματική και ψυχική υγεία, αλλά
και για την έναρξη και διατήρηση φιλικών και στενών διαπροσωπικών σχέσεων.
Παρουσιάζεται πρόγραμμα εκπαίδευσης στην κατανόηση και έκφραση θετικών
συναισθημάτων για παιδιά 5-13 ετών που στηρίζεται στις αρχές της γνωστικήςσυμπεριφορικής θεραπείας. Το πρόγραμμα εστιάζεται στην κατανόηση των θετικών
επιδράσεων των εκδηλώσεων αγάπης στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην ανακούφιση που
προκαλεί η εκδήλωση θετικών συναισθημάτων σε όλους τους εμπλεκόμενους και στη
βελτίωση του εύρους των εκφράσεων-εκδηλώσεων αγάπης. Επιπλέον, εξηγεί σε γονείς και
φίλους τις δυσκολίες του παιδιού στην αναγνώριση των ενδείξεων όταν κάποιος έχει
ανάγκη από εκδηλώσεις αγάπης.
15
WORKSHOP
Κοινωνικές Ιστορίες
Ομάδα Εργασίας
Η μέθοδος των Κοινωνικών Ιστοριών χρησιμοποιείται επί σειρά ετών από επαγγελματίες
υγείας και εκπαίδευσης και από γονείς για την προώθηση της επικοινωνίας και τη
μετάδοση κοινωνικών πληροφοριών σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες με ΔΑΦ/σύνδρομο
Asperger, που έχουν δεξιότητες ανάγνωσης και κατανοούν εύκολα το λόγο. Στηρίζεται στην
αναγνώριση των δυσκολιών κοινωνικής κατανόησης και στην κατανόηση του ιδιαίτερου
τρόπου μάθησης των ατόμων με ΔΑΦ. Η ομάδα εργασίας εστιάζεται στην έρευνα που
υποστηρίζει τη μέθοδο των Κοινωνικών Ιστοριών, στα 10 χαρακτηριστικά που ορίζουν την
Κοινωνική Ιστορία και σε πρακτικές στρατηγικές για την εφαρμογή της μεθόδου στο σπίτι
και στο σχολείο. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία για πρακτική εξάσκηση.
Λειτουργική Ανάλυση και Παρέμβαση στα Προβλήματα
Συμπεριφοράς Ατόμων με Άνοια.
Ντίνας Κωνσταντίνος, Ειδικός Παιδαγωγός.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Κωνσταντίνος Μ. Ντίνας PhD,
Διευθυντής Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Γιάννουλης
ntinask@windtools.gr
Απόφοιτος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Λάρισας και του Πανεπιστημίου της Ουαλίας
(Δίπλωμα ανωτάτων σπουδών στην εκπαίδευση στις σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες,
Μεταπτυχιακό στην διαχείριση της ειδικής αγωγής, Διδακτορικό στην αυτο-τραυματική
συμπεριφορά).
Το κύριο ερευνητικό του ενδιαφέρον εστιάζεται στα προβλήματα συμπεριφοράς
προσώπων με αναπτυξιακές διαταραχές και στην έρευνα των αναγκών του πεδίου της
πράξης για την ανάπτυξη εμφανών προγραμμάτων επιμόρφωσης και διαχειριστικής
υποστήριξης.
Προσέφερε τις υπηρεσίες του στην μετεκπαίδευση των δασκάλων στο Διδασκαλείο Δ.
Γληνός (2001-2012) του Α.Π.Θ., όπου δίδαξε τη θεματική της υποστήριξης της θετικής
συμπεριφοράς, και στο Π.Τ.Ε.Α του Π.Θ.(2007-2012), όπου δίδαξε τις θεματικές της
εφαρμοσμένης ανάλυσης συμπεριφοράς στον αυτισμό και της ανάπτυξης ικανοτήτων
αυτοεξυπηρέτησης και αυτόνομης διαβίωσης. Συνεργάζεται ως επιβλέπων καθηγητής με το
Κ.Ε.Μ.Ε. New York College στο πρόγραμμα MPhil του Πανεπιστημίου του Bolton ενώ
συμμετέχει ενεργά στην έρευνα είτε με δημοσιεύσεις σε έγκριτες διεθνείς επιθεωρήσεις,
είτε ως κριτής ερευνητικών εργασιών.
16
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η εισήγηση αναφέρεται στην ανάλυση της λειτουργίας των προβλημάτων συμπεριφοράς
ατόμων με άνοια και στις επιπτώσεις της για την ανάπτυξη λειτουργικά εμφανών
παρεμβάσεων.
Yπολογίζεται ότι ένα στα δέκα άτομα ηλικίας 65 ετών έχει διαγνωστεί με άνοια (Trahan,
Kahng, Fisher, &Hausman, (2011). Ό όρος άνοια αναφέρεται στον προοδευτικό εκφυλισμό
των γνωστικών ικανοτήτων του ατόμου, λόγω βλάβης (π.χ. εγκεφαλικό) ή ασθενείας (π.χ.
σύνδρομο Alzheimer), ο οποίος επηρεάζει τη λειτουργικότητά του τόσο στο κοινωνικό όσο
και στο εργασιακό επίπεδο (American Psychiatric Association, 2000). Τα συμπτώματά της
περιλαμβάνουν προβλήματα στη μνήμη, δυσκολίες στην εκφραστική και δεκτική γλώσσα
και αλλαγές διάθεσης.
Η συμπεριφοροαναλυτική έρευνα κατέδειξε την επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων
στην συχνότητα και την ένταση των συμπτωμάτων της άνοιας (Baltewrs, Brurgerss&Stewart,
1980). Συνεπακόλουθα η συμπεριοφοραναλυτική προσέγγιση εστιάζεται στην ανάλυση
των παραγόντων που προσδιορίζουν τα ελλείμματα ή τις υπερβολές συμπεριφοράς για την
ανάπτυξη λειτουργικά εμφανούς παρέμβασης και προσωποκεντρικά σχεδιασμένης
υποστήριξης.
Η έρευνα (π.χ. Baker, Hanley, &Mathews, 2006' Beaton, Peeler, &Harvey,2006'
Buchanan&Fisher, 2002' Dwyer-Moore&Dixon, 2007) καταδεικνύει την αποτελεσματικότητα
της συμπεριφοροαναλυτικής προσέγγισης, ιδιαίτερα στα χαρακτηριστικά προβλήματα
συμπεριφοράς της άνοιας που είναι η επιθετικότητα και η διασπαστική λεκτική
συμπεριφορά (Trahan, κ.α., 2011).
Παραπομπές
American Psychiatric Association.(2000). Diagnostic andstatistical manual of mental
disorders (4th ed., textrev.). Washington, DC: Author.
Baker, Hanley, & Mathews (2006).Staff-administered functional analysisand
treatment of aggression by an elder with dementia.Journal of AppliedBehavior Analysis,
39(4), 469-474.
Baltes, M., Burgess, R., & Stewart, R. (1980). Independenceand dependence in selfcare behavior in nursinghome residents: An operant-observational study.International
Journal of Behavioral Development, 3,
489–500.
Beaton, Peeler, & Harvey (2006).A functional analysis and treatment ofthe irrational
and rational statements of an elderly woman with Alzheimer’sdisease.Behavioral
Interventions, 21, 1-12.
Buchanan&Fisher (2002).Functional assessment and non-contingentreinforcement
in the treatment of disruptive vocalization in elderlydementia patients. Journal of Applied
Behavior Analysis, 35(1), 99-103.
Dwyer-Moore & Dixon (2007).Functional analysis and treatment ofproblem behavior
of elderly adults in long-term care.Journal of AppliedBehavior Analysis.40(4), 267-283.
Trahan M. A., Kahng, S.W., Fisher, A.B., &Hausman, N. L. (2011).Behavior-analytic
research on dementia in order adults.Journal of AppliedBehavior Analysis, 44,687-691.
17
WORKSHOP
Υποστήριξη θετικής συμπεριφοράς και αντιμετώπιση συμπεριφορών πρόβλημα
ατόμων με αναπτυξιακές διαταραχές.
Η συμπεριφορά πρόβλημα είναι η κύρια αιτία επαγγελματικής εξουθένωσης του
προσωπικού (Hastings, 2005' Ntinas 2014) και της μη παρέμβασης η οποία μαστίζει το
πεδίο της πράξης (Oliver κ.α.,1987). Οι περιορισμένες ικανότητες ανάλυσης συμπεριφοράς
και η αδυναμία αντιμετώπισης των αρνητικών συναισθημάτων που η θέαση μιας
συμπεριφοράς πρόβλημα προκαλεί, οδηγεί στην μη παρέμβαση και στην ενδυνάμωση των
προβλημάτων συμπεριφοράς. Παράλληλα ενυπάρχει ο κίνδυνος αποπροσωποποίησης του
μαθητή, αποστασιοποίησης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και απάθειας των εργαζομένων στο
σύστημα παροχής ανθρωπίνων υπηρεσιών.
Η Υποστήριξη Θετικής Συμπεριφοράς είναι διακριτός κλάδος της εφαρμοσμένης ανάλυσης
της συμπεριφοράς (Carr, 1997) που έχει ως πρώτη προτεραιότητα την αναβάθμιση της
ποιότητας ζωής τόσο του προσώπου με αναπτυξιακές διαταραχές όσο και όλων όσων
εμπλέκονται σε αυτή (Carr., κ.α., 2002) και όχι απλά τη μείωση της συμπεριφοράς
πρόβλημα (Horner, 1997).
Αυτή η προτεραιότητα αντανακλάται στην μείωση της δυσλειτουργικότητας του
περιβάλλοντος διαβίωσης (Carr, Levin, McConnachie, Carlson, Kemp, Smith, & MagitoMcLaughlin, 1999) μέσω του εμπλουτισμού του με δραστηριότητες που αναφέρονται στις
προσωπικές προτιμήσεις και ενδιαφέροντα του ατόμου (Turnbull & Ruef, 1997) και την
εφαρμογή εμφανών παρεμβάσεων (Horner & Carr, 1997).
Στόχοι
 Να καταστούν οι εκπαιδευόμενοι ικανοί να αναγνωρίζουν την λειτουργία της
συμπεριφοράς πρόβλημα. Κατανοώντας την λειτουργία της κατανοούν τις ανάγκες
του ατόμου και η αποπροσωποποίηση μειώνεται.
 Να συνδυάζουν τη λειτουργία της συμπεριφοράς με εμφανή παρέμβαση που θα
αλλάζει τη μορφή της συμπεριφοράς αλλά θα διατηρεί την πολύτιμη λειτουργία της
για το άτομο.
 Να προλαμβάνουν την εκδήλωση της συμπεριφοράς μέσω του ελέγχου των πρότερων
συμβάντων και την προώθηση αλλαγών στο σύστημα
 Να εκπονούν ένα σχέδιο υποστήριξης της θετικής συμπεριφοράς
 Να αντιμετωπίζουν και να προλαμβάνουν τα αρνητικά συναισθήματα που τους
προκαλεί η θέαση μιας συμπεριφοράς πρόβλημα
 Να οργανώνουν δίκτυα στήριξης του ατόμου με προβλήματα συμπεριφοράς
 Να οργανώνουν δίκτυα στήριξης συναδέλφων τους σε υψηλό κίνδυνο επαγγελματικής
εξουθένωσης.
Παραπομπές
Carr, 1997 Carr, E. G. (1997). The evolution of applied behavior analysis into positive
behavior support. JASH, 22, 4, 208-209.
Carr, E. G., Levin, L., McConnachie, G., Carlson, J. I., Kemp, D. C., Smith, C. E., &
Magito-McLaughlin, D. (1999). Comprehensive multisituational intervention for problem
behavior in the community: Long-term maintenance and social validation. Journal of Positive
Behavior Interventions, 1, 5–25.
Carr, E. G., Dunlap, G., Horner, R.H., Koegel, R.L., Turnbull, A.P., Sailor, W., Anderson,
J., Albin, R.W., Koegel, L.K., & Fox, L. (2002). Positive behavior support: Evolution of an
applied science. Journal of Positive Behavior Interventions, 4,1, 4-16.
18
Horner, R.H. (1997). Encouraging a new applied science: A commentary on two
papers addressing parent-professional partnerships in behavioral support. JASH, 22, 4, 210212.
Horner, R. H., & Carr, E.G. (1997). Behavioral support for students with severe
disabilities: Functional assessment and comprehensive intervention. Journal of Special
Education, 31,84-104.
Hastings, R. P. (2005). Staff in special education settings and behaviour problems:
Towards a framework for research and practice. Educational Psychology, 25, 2-3, 205-219.
Ntinas, K. M. (2014). Self-injurious behaviour, non-interventionism and
Practitioners’ needs. Implications for training and managerial support. Journal of
Intellectual Disabilities (in press). Oliver, C., Murphy, G.H., & Corbett, J.A. (1987). Selfinjurious behaviour in people with mental handicap: A total population study. Journal of
Mental Deficiency Research, 31, 147-162.
Turnbull, A. P., & Ruef, 1997). Family perspectives on inclusive lifestyle issues for
people with problem behavior. Exceptional Children, 63, 211-227.
Οι Αισθήσεις μου κι Εγώ - Τι είναι η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση.
Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον...
Μυλωνάδης Δημήτριος, Εργοθεραπευτής, Καθηγητής Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Δημήτριος Μυλωνάδης είναι πιστοποιημένος θεραπευτής στον τομέα της αισθητηριακής
ολοκλήρωσης (S.I.) και καταξιωμένος ειδικός στην αξιολόγηση και θεραπεία διαταραχών
Αισθητηριακής Ρύθμισης σε παιδιά και εφήβους στους ιατρικούς και θεραπευτικούς
κύκλους του Ηνωμένου Βασιλείου. Πήρε το πτυχίο του από το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό
Ίδρυμα Αθηνών: Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας και την άδεια Ασκήσεως
Επαγγέλματος το 2001. Το 2002 μετέβη στο Λονδίνο για τη μεταπτυχιακή του εκπαίδευση
στο πανεπιστήμιο του East London όπου και απέκτησε το μεταπτυχιακό του (MSc) στην
παιδιατρική Εργοθεραπεία έπειτα από μια πολύ μεγάλη μελέτη κλινικής συλλογιστικής. Ο
κ. Μυλωνάδης είναι πιστοποιημένος καθηγητής SI (paediatrics) από το Sensory Integration
Network UK & Ireland (www.sensoryintegration.org.uk) στην θεωρία και κλινική πράξη της
αισθητηριακής ολοκλήρωσης και ασχολείται ενεργά με την εκπαίδευση, την κλινική
πρακτική και την έρευνα. Επιπλέον, έχει παρουσιάσει πολλά εργαστηριακά σεμινάρια και
εκπαιδευτικά μαθήματα σχετικά με την Αισθητηριακή Ολοκλήρωση τόσο στην Αγγλία όσο
και την Ιρλανδία. Ασχολείται κυρίως με παιδιά που έχουν διάσπαση προσοχής, και
μαθησιακές, συμπεριφορικές διαταραχές καθώς και διαταραχές αυτισμού. Από τον
Σεπτέμβριο του 2005 μέχρι το Μάρτιο του 2009 ο κ. Μυλωνάδης τέλεσε μέλος της
διοίκησης του SI Network με την αρμοδιότητατης εκπαίδευσης και της έρευνας. Από τον
Οκτώβριο του 2005 ως τον Ιούλιο του 2006 εργάστηκε ως λέκτορας μερικής απασχόλησης
στο Brunel University του δυτικού Λονδίνου. Τον Αύγουστο του 2009 ολοκλήρωσε
μεταπτυχιακές σπουδές στην Ανθρωπολογία του παιδιού στο πανεπιστήμιο του Brunel και
το 2010 έγινε μέλος της Βασιλικής Ιατρικής Κοινότητας της Αγγλίας (Royal Society of
Medicine) Ο κ. Μυλωνάδης είναι ιδιοκτήτης ιδιωτικής κλινικής, του “Hopscotch Children’s
Therapy Centre” (www.hopscotchtherapy.co.uk), που εδρεύει στη φημισμένη Harley Street
στο κέντρο του Λονδίνου και του Starjumpz Children’s Centre στο Kent, που εξειδικεύονται
19
στη διαγνωστική αξιολόγηση και τη θεραπεία των Sensory Processing Disorders.
Επιπρόσθετα ο κ. Μυλωνάδης είναι διοικητικό στέλεχος/ μέτοχος στο “The Child and Family
Practice” στο κέντρο του Λονδίνου, ιδιωτική κλινική που ειδικεύεται στην πολύπλευρη
αξιολόγηση και θεραπεία αναπτυξιακών και ψυχιατρικών διαταραχών σε παιδιά και
εφήβους. Από το Σεπτέμβριο του 2012 ο κ. Μυλωνάδης παρακολουθεί σπουδές στις
Νευροεπιστήμες στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής του φημισμένου King’s College London.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον... Οι αισθητηριακές εμπειρίες περιλαμβάνουν την αφή, την
κίνηση, την θέση του σώματος, την όραση, την όσφρηση, τη γεύση, τον ήχο και την αίσθηση
της βαρύτητας. Η διαδικασία με την οποία ο εγκέφαλος οργανώνει και ερμηνεύει τις
διάφορες πληροφορίες/ερεθίσματα ονομάζεται Αισθητηριακή Ολοκλήρωση. Η
αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι η ουσιώδης βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη των
λειτουργιών της μάθησης και της φυσιολογικής συμπεριφοράς.
Για τα περισσότερα παιδιά η αισθητηριακή ολοκλήρωση αναπτύσσεται κατά τη διαδικασία
συνηθισμένων παιδικών δραστηριοτήτων. Σε μερικά παιδιά, η αισθητηριακή ολοκλήρωση
δεν εξελίσσεται τόσο αποτελεσματικά όσο θα έπρεπε. Αυτό είναι γνωστό ως Διαταραχή
Αισθητηριακής Επεξεργασίας (Sensory Processing Disorder - SPD). Όταν η διαδικασία αυτή
διαταράσσεται τότε μπορεί να εμφανιστούν μαθησιακά προβλήματα, προβλήματα
κινητικών ικανοτήτων και συμπεριφοράς.
Η ιδέα και η θεωρία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης προέρχεται από την Dr A. Jean Ayres,
PhD, OTR, (βλ. http://www.siglobalnetwork.org/about.htm), μια Εργοθεραπεύτρια από την
Καλιφόρνια των Η.Π.Α. Σαν εργοθεραπεύτρια, η Dr. Ayres έδειξε ενδιαφέρον για τον τρόπο
με τον οποίο η αισθητηριακή επεξεργασία και οι διαταραχές του κινητικού σχεδιασμού
εμπλέκονται στις μαθησιακές και καθημερινές δραστηριότητες. Αυτή η θεωρία
αναπτύχθηκε και διασαφηνίστηκε από τις έρευνες της Dr. Ayres, καθώς και από άλλους
ειδικούς. Επιπρόσθετα, η βιβλιογραφία από τα πεδία της νευρο-ψυχολογίας, της
νευρολογίας, της φυσιολογίας, της παιδικής ανάπτυξης, της ψυχολογίας, και από τη
διεξαγωγή βασικών και εφαρμοσμένων ερευνητικών μελετών, έχει συμβάλει στην
ανάπτυξη της θεωρίας και της θεραπείας της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης.
Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση σήμερα αποτελεί ένα από τα πλέον διαδεδομένα και
μελετημένα πλαίσια αναφοράς με εφαρμογές σε παιδιά με νευρο-αναπτυξιακές
διαταραχές, αυτισμό, δυσπραξία και υπερκινητικότητα. Η παρουσίαση αυτή προσφέρει μία
εκτεταμένη ανασκόπηση της θεωρίας της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης με έναν τρόπο που
στοχεύει να εμπλουτίσει και να βοηθήσει τον κλινικό συλλογισμό των συμμετοχόντων. Η
παρουσίαση θα καλύψει τις νευροβιολογικές βάσεις της θεωρίας, τους τύπους διαταραχών
και συνοσηρότητα με άλλες διαταραχές. Σύγχρονες έρευνες θα εκτιμηθούν για την
αποτελεσματικότητά τους και η παρουσίαση θα ολοκληρωθεί με κατευθύνσεις για το
μέλλον της θεραπείας και της έρευνας.
WORKSHOP
Εργαστήριο: Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση στην Πράξη – κλινικές εφαρμογές.
Το εργαστήριο αυτό έχει χτιστεί πάνω στις βάσεις της θεωρίας της Αισθητηριακής
Ολοκλήρωσης και θα προσφέρει στους συμμετέχοντες μία μοναδική ευκαιρία να
κατανοήσουν το πλαίσιο αναφοράς σύμφωνα με τις αρχές αξιολόγησης και θεραπείας
μέσω της χρήσης κλινικής συλλογιστικής. Σύγχρονα μοντέλα αξιολόγησης και θεραπείας θα
20
αναλυθούν μέσα από συζήτηση και εκπαιδευτικά βίντεο και το εργαστήριο θα κλείσει με
την παρουσίαση/ανάλυση περιστατικού στα πλαίσια ερευνητικού προγράμματος στο
Ηνωμένο Βασίλειο. Μετά την ολοκλήρωση του εργαστηρίου οι συμμετέχοντες θα είναι σε
θέση να:
- Κατανοήσουν τις βασικές αρχές αξιολόγησης και θεραπείας Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης
- Εκτιμήσουν το ρόλο των αισθητηριακών ερεθισμάτων σαν βάση για οργάνωση της
μάθησης και της συμπεριφοράς
- Αξιολογούν κλινικά ευρήματα της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης
- Εμπλουτίσουν την κλινική συλλογιστική τους συλλογιζόμενοι το πλαίσιο αναφοράς.
Finding your foothold in a changing world!
Maurits Eijgendaal, Educated teacher, Pedagogue, Manager.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Maurits Eijgendaal is an educated teacher, pedagogue and manager ME has been working as
a leader/general manager in different social organizations during 35 years. The last 20 years
ME has been the managing director for the largest institution in Denmark, The village of
Solund, serving 232 people with severe handicaps and a very strong need of help in many
situations. The institution has 750 staff members. ME introduced Snoezelen (Multi Sensory
environment) in Scandinavia in the late 80’s and build a state of the art Snoezelencenter in
2009, renewing the thoughts in Snoezelen. Maurits was leader of a reseach center,
www.Viss.dk employing 10 people. The centre’s task is to harvest knowledge in the praxis
field, make strong theories, and use those to improve praxis. The center works for the whole
country and has about 3000 courses and education days every year. Maurits left these two
jobs august 1. 2011 and is still connected the knowledge-task force as
developer and senior consultant. ME is the international president of ISNA, the international
Snoezelen association and he is also the chairman of Gentle Teaching International Board.
Gentle Teaching is a philosophy, focusing on personal needs in people we serve. Both
organizations have members in most countries of the world. People meet globally on annual
conferences and locally more often in own countries.
During all his practice years ME has acknowledged that the culture of leadership is close
connected to the culture of the work done in an organization. That it is the persons
themselves, rather then their education that decide the level of success.
The way of working, creating a culture of gentleness, is inspired by Gentle teaching.
GT is a philosophy building on interpersonal relations, companionship, and emotional
relations between staff members and the people served.
In his lecturing Maurits tries to explain, inspired by Snoezelen, Gentle Teaching and Positive
Psychology, that personal happiness, for the worker as well for the client/participant is
needed in order to achieve growth. The speeches will be build on personal experiences and
illustrated by short videos and pictures.
21
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Creating a culture of integrated leadership.
Something we we can be very sure about in life, is that everything always is changing, even
faster every year!
Although the o fficial structure usually will be built up hierarchical, the art of leadership is to
create a culture where decision-making regarding the institutions core task is placed on the
hands-on employees. Making it is possible to function as a developing unit, in a changing
society.
In my my speech I will share my experiences as general manager of Denmark's largest
institution, where I found ways to accomplice a well functioning institution with 750
employes providing quality of life to some of the most challenged individuals in Denmark.
I will share how the Gentle Teaching philosophy amongst other theories and practices
provides inspiration in creating leadership to support the supporting institution.
Δ΄ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ
Οι Μεταασυλικές Ψυχιατρικές Υπηρεσίες σε μια Κοινωνία σε
Μετάβαση.
Tζανάκης Μανόλης, Επίκουρος Καθηγητής στην Κοινωνιολογία της Ασθένειας και των
Ιατρικών Θεσμών, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Παν/μιο Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Μανόλης Τζανάκης είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του
Πανεπιστημίου Κρήτης, στο αντικείμενο «Κοινωνιολογία της ασθένειας και των ιατρικών
θεσμών». Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε ζητήματα
κοινωνιολογίας της υγείας, ιδιαιτέρως της ψυχικής υγείας, κοινωνιολογίας του σώματος,
καθώς και των επιστημολογικών όρων διάκρισης ψυχικού, βιολογικού και κοινωνικού. Έχει
δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες στην ελληνική, στην αγγλική και στη γαλλική γλώσσα και
έχει συμμετάσχει σε ημερίδες, πανελλήνια και διεθνή συνέδρια. Έχει επιμεληθεί, μαζί με
τον Αντώνη Λιοδάκη και τη Βίκυ Τσούρτου, το συλλογικό τόμο Τέχνη και ψυχιατρική,
Αθήνα, ΕΠΕΚΕΙΝΑ/Focus on Health, 2007, και μαζί με τη Σεβαστή Τρουμπέτα και τη Λήδα
Παπαστεφανάκη το συλλογικό τόμο Διερευνώντας τις κοινωνικές σχέσεις με όρους υγείας
και ασθένειας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2013. Είναι συγγραφέας των βιβλίων Πέραν του
Ασύλου. Η κοινοτική ψυχιατρική και το ζήτημα του υποκειμένου, Αθήνα, Συνάψεις, 2008 και
Ψυχική ασθένεια και σύγχρονες πρακτικές του εαυτού. Μια μαρτυρία ζωής, Αθήνα, Πεδίο,
2012.
Ηλεκτρονική διεύθυνση: tzanakism@uoc.gr
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η ανακοίνωση εστιάζεται στην καταγραφή των προκλήσεων και των διακυβευμάτων που
ανακύπτουν εξαιτίας της αναδιοργάνωσης του κοινωνικού κράτους, και ιδιαίτερα των
22
υπηρεσιών υγείας, με αφορμή την οικονομική κρίση και την οιονεί χρεοκοπία του
ελληνικού κράτους. Οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας στην Ελλάδα, οι οποίες βρίσκονται ήδη
από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε διαδικασία ραγδαίου μετασχηματισμού
(ψυχιατρική μεταρρύθμιση) αποτελούν ένα εξαιρετικό παράδειγμα προκειμένου να
κατανοήσουμε τις ιδεολογικές παραμέτρους των προσπαθειών αναδιοργάνωσης του
κοινωνικού κράτους προς την κατεύθυνση της φιλελευθεροποίησης και της
ιδιωτικοποίησης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε έννοιες κλειδιά, όπως αυτές της
υπευθυνότητας, της αλληλεγγύης, της ευθύνης και του δικτύου, οι οποίες
χρησιμοποιούνται στο δημόσιο διάλογο και στο πεδίο της καθημερινότητας προκειμένου το
νέο τοπίο να περιγραφεί, να κατανοηθεί και εν τέλει να καθοδηγηθεί.
Ψυχική Υγεία και Πρόνοια.
Λυράκη Μαριλένα, Νοσηλεύτρια, Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Ν. Λασιθίου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Λυράκη Μαριλένα γεννήθηκε στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης. Αφού αποφοίτησε από το
Κλασσικό Λύκειο Αγίου Νικολάου, ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Μέση Τεχνική
Επαγγελματική Νοσηλευτική Σχολή Αγίου Νικολάου. Πραγματοποίησε την πρακτική της
άσκηση στο Γ.Ν.Α.Ν..
Εργάστηκε για ένα έτος σε ιδιωτικό παιδιατρικό ιατρείο. Από το 2006 μέχρι σήμερα
εργάζεται στην Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Ν. Λασιθίου. Έχει παρακολουθήσει
επιμορφωτικό πρόγραμμα κατάρτισης για τη στήριξη της αποασυλοποίησης, της κοινωνικοοικονομικής επανένταξης και της συνεχούς υποστήριξης των ψυχικά ασθενών. Στο πλαίσιο
της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης έχει παρακολουθήσει διάφορα εξειδικευμένα σεμινάρια
μεταξύ των οποίων και το πιστοποιημένο εκπαιδευτικό σεμινάριο Ανανηπτών Βασικής
Υποστήριξης της Ζωής και χρήσης Αυτόματου Εξωτερικού Απινιδωτή. Έχει συγγράψει άρθρα
στον τοπικό τύπο και έχει συμμετάσχει σε συνέδρια με (αναρτημένες) εργασίες.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Στην εποχή της οικονομικής κρίσης οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι άνθρωποι που
είχαν μεγάλη οικονομική επιφάνεια γίνονται νεόπτωχοι με μεγάλη αδυναμία να στηρίξουν
και να υποστηρίξουν την περιουσία τους, την οικογένεια τους, την ψυχολογική τους
κατάσταση.
Η επιβάρυνση της ψυχής οδηγεί σε σωματικά προβλήματα υγείας ή σε σοβαρές ψυχικές
διαταραχές που χρήζουν νοσηλείας ή φαρμακευτικής αγωγής. Η πρόνοια έρχεται να
καλύψει άμεσα τις ανάγκες, αλλιώς υπάρχει αδυναμία, καταβολή και θεραπείες.
Στην Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας προσέρχονται άνθρωποι με μηδενική καταβολή
χρημάτων είτε σε οξέα προβλήματα είτε σε χρόνια (δεν πληρώνουν).
Υπάρχουν όλο και αυξανόμενες αιτήσεις για επίδομα βοήθειας λόγω της ψυχικής
ασθένειας.
Το επίδομα πρόνοιας είναι το μοναδικό βοήθημα για τους ψυχικά πάσχοντες και μερικές
φορές συμπληρωματικό εισόδημα στο υπάρχων εισόδημα.
23
Υπάρχουν όμως και υπερβολές που δίνεται το επίδομα πρόνοιας ανεξαρτήτως από τα
περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια.
Ψυχική Υγεία και Πρόνοια δυστυχώς πάνε μαζί.
Ανάγκες εκπαίδευσης σε θέματα Ψυχικής Υγείας των απασχολουμένων στις
Κοινωνικές Δομές των Δήμων του Νομού Ηρακλείου.
Γαβαλάκη Φωτεινή, Ψυχίατρος, Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ηρακλείου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Γαβαλάκη Φωτεινή είναι Ψυχίατρος, επιμελήτρια Α΄ - υπεύθυνη του Κέντρου Ψυχικής
Υγείας Ηρακλείου.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Το Κέντρο Ψυχικής Υγείας. Ηρακλείου (Κ.Ψ.Υ.) τα τελευταία 21/2 χρόνια διενεργεί σειρά
εκπαιδευτικών σεμιναρίων στους επαγγελματίες υγείας όλων των Δήμων του ν. Ηρακλείου.
Σκοπός του προγράμματος είναι η απόκτηση γνώσεων πάνω στις ψυχιατρικές διαταραχές
από τους συμμετέχοντες και η βελτίωση παροχής των υπηρεσιών τους σε ψυχικά
πάσχοντες που εξυπηρετούνται από τις δομές τους. Οι παρεμβάσεις αυτές εντάσσονται και
στο γενικότερο πλαίσιο δράσεων του Κ.Ψ.Υ. που αποσκοπούν στην καταπολέμηση του
στίγματος που συνοδεύει την σοβαρή ψυχική διαταραχή και στοχεύει σε εδικές ομάδες
πληθυσμού.
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε 9 ομάδες των 15 ατόμων περίπου. Παρακολούθησαν 9
δίωρες εβδομαδιαίες ομιλίες. Η ομιλία περιελάμβανε τη θεωρία, παραδείγματα σχετικά με
την καθημερινή επαγγελματική πρακτική των εκπαιδευόμενων και ομαδική συζήτηση. Οι
συναντήσεις ελάμβαναν χώρα είτε στο Κ.Ψ.Υ. είτε στον χώρο των εργαζομένων. Το
διάστημα αυτό εκπαιδεύεται η 8η ομάδα, θ’ ακολουθήσει η 9η με την οποία και θα
ολοκληρωθεί το πρόγραμμα.
Σύμφωνα με τα έως τώρα αποτελέσματα η εκπαιδευτική παρέμβαση είχε θετική επίδραση
τόσο στο επίπεδο γνώσεων όσο και στην αλλαγή στάσεων των ατόμων που
παρακολούθησαν το πρόγραμμα.
Η κατάλληλη εκπαίδευση των επαγγελματιών που εξυπηρετούν ασθενείς με ψυχιατρικά
προβλήματα βελτιώνει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η συνεργασία των
δομών της κοινότητας που εξυπηρετούν τις ποικίλες ανάγκες των ασθενών με ψυχιατρικό
νόσημα που διαβιούν στην κοινότητα, αυξάνει την αποτελεσματικότητα των εργασιακών
ομάδων.
Κέντρο Ημέρας Νόσου Alzheimer Χανίων - 8 χρόνια Λειτουργίας.
Πρά Μαρία, Διοικητική Υπάλληλος, Ινστιτούτο Έρευνας-Εκπαίδευσης Ψυχιατρικών
Ανοϊκών Ασθενών.
24
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΗΜΕΡΑΣ ΑΣΘΕΝΩΝ Ν. ALZHEIMER ΧΑΝΙΩΝ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Με την εργασία αυτή παρουσιάζουμε την δομή του Κέντρου Ημέρας Νόσου Alzheimer
Χανίων, τις παρεχόμενες υπηρεσίες, τις ειδικότητες του Κέντρου, το εβδομαδιαίο
εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρακολούθησης των ασθενών καθώς και τα εξατομικευμένα
προγράμματα. Τελειώνοντας παραθέτουμε τους άμεσους στόχους του Κέντρου.
Η Δράση από κοινού με την Τοπική Κοινωνία: Μια διαφορετική
Προσέγγιση στη δόμηση Ψυχοκοινωνικών Παρεμβάσεων στο Πεδίο των
Εξαρτήσεων.
Αδαμοπούλου Ευγενία, Ψυχολόγος - Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Σητείας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Γεννήθηκε το 1986 στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο Τμήμα Ψυχολογίας του Αριστοτελείου
Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από όπου αποφοίτησε το 2009. Ολοκλήρωσε τις σπουδές
της στο Τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Κοινωνικής
Κλινικής Ψυχολογίας των Εξαρτήσεων και των Ψυχοκοινωνικών Προβλημάτων. Εργάζεται
ως ψυχολόγος από το 2012 στο Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Σητείας.
Γαβριηλίδου Δήμητρα, Ψυχολόγος- Π.Π.Α. Σητείας (ΑΠΘ- ΟΚΑΝΑ).
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Γεννήθηκε το 1986 στην Καβάλα. Φοίτησε στο Τμήμα Ψυχολογίας του Αριστοτελείου
Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από όπου αποφοίτησε το 2008. Ολοκλήρωσε τις σπουδές
της στο Τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Κοινωνικής
Κλινικής Ψυχολογίας των Εξαρτήσεων και των Ψυχοκοινωνικών Προβλημάτων. Εργάζεται
ως ψυχολόγος από το 2011 στο Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Σητείας.
25
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Μέσα από την εν λόγω εισήγηση θα γίνει μια προσπάθεια να σκιαγραφηθεί μια
διαφορετική προσέγγιση στη δόμηση ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων στο πεδίο των
εξαρτήσεων, όπως αναδύεται μέσα από το παράδειγμα του Προγράμματος Προαγωγής
Αυτοβοήθειας Σητείας. Αρχικά, θα γίνει η παρουσίαση του Προγράμματος καθώς και της
πρότασής του για την αντιμετώπιση και την πρόληψη του προβλήματος της εξάρτησης. Σε
αυτό το πλαίσιο θα παρουσιαστούν επίσης οι αρχές που διέπουν τη λειτουργία του
Προγράμματος, μεταξύ άλλων η αυτοβοήθεια/ αλληλοβοήθεια, η έμφαση στις κοινωνικές
και πολιτικές αιτίες των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων, η συλλογικότητα, η
συνδιαμόρφωση, η ενεργοποίηση, η έμφαση στην πράξη, ο διαφορετικός ρόλος για το
λειτουργό υγείας. Στη συνέχεια, θα υπογραμμιστεί η σημασία της συλλογικής δράσης από
κοινού με την τοπική κοινωνία. Θα δοθεί έμφαση στη σημασία της τοποθέτησης των
αναγκών των ανθρώπων και των τοπικών κοινωνιών στο επίκεντρο των δράσεων.
Ταυτόχρονα, θα συζητηθεί η επίδραση των παραπάνω διαστάσεων στη δουλειά με τους
ανθρώπους. Όλα τα προηγούμενα θα συζητηθούν και μέσα από την παρουσίαση δράσεων
του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας στην τοπική κοινωνία της Σητείας.
Αξιοποιώντας την Ιδέα της Αυτοβοήθειας στο Πεδίο της
Εξάρτησης: Οι Δράσεις και η Λειτουργία του Προγράμματος Προαγωγής
Αυτοβοήθειας Χανίων.
Χουλιάρας Ηλίας, Ψυχολόγος, Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Χανίων (ΑΠΘΟΚΑΝΑ).
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Χουλιάρας Ηλίας σπούδασε στο τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. και είναι τελειόφοιτος του
Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Α.Π.Θ. , της Κοινωνικής - Κλινικής Ψυχολογίας
των Εξαρτήσεων και Ψυχοκοινωνικών Προβλημάτων. Εργάζεται στο Πρόγραμμα
Προαγωγής Αυτοβοήθειας Χανίων.
Δημητριάδου Κική, Ψυχολόγος, MSc Κοινωνικής Κλινικής Ψυχολογίας Εξαρτήσεων και
Ψυχοκοινωνικών Προβλημάτων.
26
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Απόφοιτος του Τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Απόφοιτος του Μεταπτυχιακού της Κοινωνικής Κλινικής Ψυχολογίας των Εξαρτήσεων και
Ψυχοκοινωνικών Προβλημάτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 2010
εργάστηκε ως ψυχολόγος/εκπαιδεύτρια στις Σχολές Γονέων του Ι.Δ.Ε.Κ.Ε καθώς και στο
«Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ρομά» του Παιδαγωγικού Τμήματος του Α.Π.Θ. Το 2011
εργάστηκε ως ψυχολόγος στο Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Σητείας και σήμερα
εργάζεται στο Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Χανίων.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Το πρόβλημα της εξάρτησης από νόμιμες και παράνομες ψυχοτρόπες ουσίες στην Ελλάδα
τα τελευταία χρόνια έχει διογκωθεί. Στην εισήγηση μας θα παρουσιαστούν συνοπτικά η
έννοια και οι φιλοσοφία της αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας ως ένας άλλος τρόπος
αντιμετώπισης του ζητήματος της εξάρτησης. Μέσα από την περιγραφή των βασικών
αρχών της αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας θα αναδειχθεί ο νέος ρόλος που καλείται να
αναλάβει ο ειδικός στο πεδίο της απεξάρτησης μέσα από τον οποίο δίνεται έμφαση στον
πρωταγωνιστικό ρόλο των άμεσα ενδιαφερομένων, στην αξία της συλλογικής δράσης και
στην υιοθέτηση εκ μέρους των ειδικών πιο περιφερειακών και συνεργατικών ρόλων.
Προσπαθώντας να συνδέσουμε αυτό το νέο ρόλο με το Πρόγραμμα Προαγωγής
Αυτοβοήθειας Χανίων θα αναφέρουμε εκτενώς τις βασικές αρχές του τρόπου λειτουργίας
και τις δράσεις του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας Χανίων όπως για παράδειγμα
την λειτουργία του Ανοιχτού Προγράμματος Ψυχοκοινωνικής Στήριξης Χρηστών
Ψυχοτρόπων Ουσιών καθώς και την εμπειρία μας από την προσέγγιση χρηστών
ψυχοτρόπων ουσιών στο δρόμο (street work). Τέλος, θα συζητηθούν ιδέες και προοπτικές
για τον τρόπο με τον οποίο η ιδέα της αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας μπορεί να
εφαρμοστεί στην τοπική κοινωνία για την αντιμετώπιση και άλλων ψυχοκοινωνικών
προβλημάτων πέρα από αυτό της εξάρτησης.
Ε΄ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ
ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ
Διαδικτυακό Περιφερειακό Σύστημα Δομών Υγείας και Πρόνοιας
σε όλη την Κρήτη.
Τζανακάκη - Mελισσάρη Μαρία, Νευρολόγος - Ψυχίατρος, Συντονίστρια Δ/ντρια
Ψυχιατρικού Τμήματος Γ.Ν.Χανίων, Αντιπρόεδρος Παν. Ομοσπονδίας ν. Alzheimer,
Περιφερειακή Σύμβουλος σε θέματα υγείας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ-ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ Γ.Ν.ΧΑΝΙΩΝ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΙΔΡΥΤΙΚΟ ΜΕΛΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Ν. ALZHEIMER ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ
ΧΑΝΙΩΝ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΗΜΕΡΑΣ ΑΣΘΕΝΩΝ Ν. ALZHEIMER ΧΑΝΙΩΝ
27
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ Ν. ALZHEIMER
ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΧΑΝΙΩΝ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΩΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ ΣΕΚ ΤΟΥ ΕΚΕΠΙΣ
ΕΝΤΕΤΑΛΜΕΝΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
ΚΡΗΤΗΣ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Στην εργασία παρουσιάζεται το προτεινόμενο από την Περιφέρεια Κρήτης, Κέντρο
Δικτύωσης Κοινωνικών Αναγκών, το οποίο στοχεύει στην κάλυψη αναγκών των πολιτών σε
θέματα Υγείας και Πρόνοιας στην Περιφέρεια Κρήτης. Το πληροφοριακό αυτό Κέντρο, πέρα
από τις υπηρεσίες που θα παρέχει στους μόνιμους κατοίκους του νησιού θα συντελέσει και
στην αναβάθμιση της εικόνας της Κρήτης, με αποτέλεσμα την προσέλκυση ποιοτικού
τουρισμού και ιατρικού τουρισμού.
Τοπικές Κοινωνικές Υπηρεσίες - Τοπικές Μονάδες Πρωτοβάθμιας
Φροντίδας Υγείας του Δήμου Ηρακλείου.
Φανταουτσάκη Ελευθερία, Κοινωνική Λειτουργός, Δ/νση Κοινωνικής Ανάπτυξης Δήμου
Ηρακλείου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Φανταουτσάκη Ελευθερία είναι Κοινωνική Λειτουργός. Από τον 11o του 2009 έως και
σήμερα, εργάζεται ως Κοινωνική Λειτουργός στο Δήμο Ηρακλείου, στη Διεύθυνση
Κοινωνικής Ανάπτυξης και ειδικότερα στο Κέντρο Κοινοτικής Φροντίδας – Ανοικτής
Προστασίας Ηλικιωμένων με έδρα τη 2η Δημοτική Κοινότητα (περιοχής Πόρου). Το 2011
συμμετείχε ως συντονίστρια στην Ομάδα Έργου για τον προσδιορισμό της Οργάνωσης των
νεοσύστατων τότε Τμημάτων Κοινοτικής Φροντίδας – Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων
στο Δήμο Ηρακλείου, προκειμένου να διαμορφωθεί τελικά το σημερινό πλαίσιο λειτουργίας
και οργάνωσής τους.
Από το 2000 – 2009 εργάστηκε στην Αναπτυξιακή Ηρακλείου Α.Α.Ε. Ο.Τ.Α., ως συντονίστρια
σχεδιασμού και υλοποίησης προγραμμάτων Συμβουλευτικής Απασχόλησης και Αυτοαπασχόλησης σε επίπεδο περιφέρειας Κρήτης, ενώ συμμετείχε και στο σχεδιασμό και
υλοποίηση τοπικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων καθώς και κοινοτικών πρωτοβουλιών.
Εκπόνησε εσωτερικές αξιολογήσεις σε σχέδια δράσεις, ενώ συμμετείχε και στην
διαμόρφωση των αξόνων εκπόνησης εξωτερικής αξιολόγησης έργων. Είναι εγγεγραμμένη
στο εισαγωγικό μητρώο Στελεχών ΣΥΥ και ειδικότερα στο Υπομητρώο Βασικών Στελεχών ΣΥΥ
και Υπομητρώο Στελεχών Συμπληρωματικών ΣΥΥ.
28
Τσαμάνδουρα Αργυρώ, Κοινωνική Λειτουργός, Δ/νση Κοινωνικής Ανάπτυξης Δήμου
Ηρακλείου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Τσαμάνδουρα Αργυρώ του Ιωάννη, εργάζεται ως Κοινωνική Λειτουργός, μόνιμη δημοτική
υπάλληλος από το 1999. Αρχικά στο δήμο Ρεθύμνου ως υπεύθυνη του 3ου Κέντρου
Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (από 06/12/1999 – 31/1/2008), έπειτα μετά από
μετάθεση – μετάταξη ως στέλεχος της Δ/νσης Προγραμματισμού - Ανάπτυξης και
Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Νέας Αλικαρνασσού (01/02/2008 – 31/12/2010) και στη
συνέχεια μετά τη συνένωση των δήμων, ως στέλεχος της δ/νσης Κοινωνικής Ανάπτυξης του
Δήμου Ηρακλείου και συγκεκριμένα του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής - Καινοτόμων
Δράσεων - Δημόσιας Υγείας & Ισότητας των δύο Φύλων (από 01/01/2011 – σήμερα).
Τωρινές αρμοδιότητές της αποτελούν ο συντονισμός και η οργάνωση των Κέντρων
Κοινοτικής Φροντίδας - Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων, η επιμόρφωση του προσωπικού
της Δ/νσης καθώς και τα θέματα ισότητας των φύλων.
Έχει συμμετάσχει, ως εκπρόσωπος των δήμων Αλικαρνασσού και Ηρακλείου, σε
προγράμματα εθνικά και ευρωπαϊκά με αντικείμενο διάφορα κοινωνικά θέμαατα. Έχει
επίσης συμβάλει στην κατάρτιση και κατάθεση προτάσεων σε διάφορα προγράμματα.
Συμμετείχε ως μέλος της ομάδας έργου για την κατάρτιση πρότασης αναφορικά με την
οργάνωση και λειτουργία των νεοσύστατων τότε Τμημάτων Κοινοτικής Φροντίδας –
Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων στο Δήμο Ηρακλείου, προκειμένου να διαμορφωθεί
τελικά το σημερινό πλαίσιο λειτουργίας και οργάνωσής τους.
Σπουδές: Είναι Κοινωνική Λειτουργός, έχει πτυχίο Παιδαγωγικής & Διδακτικής Επάρκειας
από την ΑΣΠΑΙΤΕ-ΠΑΤΕΣ (2005) και μεταπτυχιακές σπουδές (Μsc) στο πρόγραμμα “Σπουδές
στη εκπαίδευση” του ΕΑΠ. Έχει μελετήσει το θέμα του σχολικού εκφοβισμού με έρευνα
στους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην πόλη του Ηρακλείου καθώς και
τις επιπτώσεις της ματανάστευσης στη 2η γενιά Ελλήνων μεταναστών στην πόλη του
Ντόρτμουντ (Γερμανία), ενώ παράλληλα με υποτροφία πραγματοποίησε την πρακτική
άσκησή της στο επάγγελμα στο Κέντρο Επικοινωνίας και Κουλτούρας του Zeche Ickern της
Γερμανίας.
Ξένες Γλώσσες: Αγγλικά (FIRST CERTFICATE IN ENGLISH του CAMBRIDGE), Γερμανικά
(ZERTIFIKAT MITTELSTUFE) & Ισπανικά (CERTIFICADO INICIAL).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Ο Δήμος Ηρακλείου ανταποκρινόμενος στις αλλαγές που προέκυψαν ως αποτέλεσμα της
διοικητικής μεταρρύθμισης με την ανάληψη νέων αρμοδιοτήτων στον τομέα της κοινωνικής
πολιτικής, αλλά και ως απόρροια των ραγδαίων κοινωνικοοικονομικών μεταβολών, απαντά
τον Αύγουστο του 2011 με τη σύσταση μιας κεντρικής υπηρεσίας που κάτω από την
ομπρέλα της συγκεντρώνει όλες τις μέχρι τότε ασύνδετες υφιστάμενες κοινωνικές δομές
και υπηρεσίες.
Αξιοποιώντας τις ιδέες και προτάσεις για σύνδεση και συντονισμό των κοινωνικών
υπηρεσιών του και αξιολογώντας την αναγκαιότητα για επαναπροσδιορισμό του ρόλου του
και των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη, ο Δήμος Ηρακλείου προχώρησε στη
29
σύσταση της Δ/νσης Κοινωνικής Ανάπτυξης, μιας κεντρικής υπηρεσίας διαμόρφωσης,
σχεδιασμού και εφαρμογής της κοινωνικής πολιτικής του. Με βάση το οργανισμό
εσωτερικής υπηρεσίας του Δήμου Ηρακλείου (ΦΕΚ 2122/2011), η Δ/νση Κοινωνικής
Ανάπτυξης, υπηρεσία υπαγόμενη στις υπηρεσίες Κοινωνικής Προστασίας - Παιδείας &
Πολιτισμού, αποτελείται από 7 τμήματα και συγκεκριμένα:
(1) Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, Καινοτόμων Δράσεων, Δημόσιας Υγείας & Ισότητας των
δύο Φύλων, τμήμα με πιο επιτελικό ρόλο και με αρμοδιότητες συντονισμού και οργάνωσης
των κοινωνικών υπηρεσιών καθώς και σχεδιασμού και οργάνωσης της κοινωνικής πολιτικής
για την οικογένεια, την ισότητα των φύλων, τη δημόσια υγεία, την απασχόληση, την
καταπολέμηση της φτώχειας στοχεύοντας στη στήριξη των ευπαθών ομάδων πληθυσμού,
τους μετανάστες και Ρομά καθώς και θέματα επιμόρφωσης του προσωπικού της Δ/νσης.
(1)Τμήμα Εφαρμογής Επιδοματικής Πολιτικής & Ελέγχου, με αρμοδιότητα την εφαρμογή
προγραμμάτων πρόνοιας και αλληλεγγύης για τη στήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων
και
(5) Τμήματα Κοινοτικής Φροντίδας – Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων με 11 συνολικά
κέντρα που δρουν σε κάθε περιοχή του δήμου. Τα ΚΕ.ΚΟΙ.Φ., κέντρα με πολυδιάστατο ρόλο
και παρέμβαση, αποτελούν φορείς κοινοτικής ανάπτυξης, παροχής υπηρεσιών
πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού, καλύπτοντας
γεωγραφικά τις ανάγκες όλων των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων, παρέχοντας τις
υπηρεσίες τους σε όλους τους κατοίκους του δήμου ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο ή και
εθνικότητα. Σκοπός του Κέντρου, η πολυδιάστατη παρέμβαση για τη συνολικότερη
κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής της χωρικής κοινότητας που αναφέρεται, η αναγέννηση
του αισθήματος του «ανήκω σε μια κοινότητα ανθρώπων» και η διατήρηση των ιδιαίτερων
κοινοτιστικών χαρακτηριστικών.
Η Δ/νση Κοινωνικής Ανάπτυξης καταβάλει κάθε προσπάθεια να απαντά άμεσα και
αποτελεσματικά στις σύνθετες ανάγκες των δημοτών.
Φορείς Πρόνοιας και Δια Βίου Μάθηση.
Σπυριδάκη Ευτυχία, Φυσιοθεραπεύτρια, Προϊσταμένη Τμήματος Α.μεΑ., Δ/ντρια ΚΕΚ
"Μεγαλόνησος" Παραρτήματος Α.μεΑ. Χανίων – Κ.Κ.Π.Π.Κ.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Επώνυμο / Όνομα
ΣΠΥΡΙΔΑΚΗ ΕΥΤΥΧΙΑ
Διεύθυνση
ΤΕΡΜΑ ΕΜΜ. ΠΙΜΠΛΗ-ΧΑΝΙΑ
Τηλέφωνο – e-mail
2821058020, efispiridaki@yahoo.gr
Ημερομηνία γέννησης 23/4/1967
ΣΠΟΥΔΕΣ: Τ.Ε.Ι ΑΘΗΝΑΣ - Φυσικοθεραπείας Αθήνας
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
Πρώην (ΘΧΠΧ)
ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ (23 έτη) Πιστοποιημένη Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων
Παράρτημα
ΕΒ03318
ΑμεΑ Χανίων
1] ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Επαγγελματικής Κατάρτισης-Φυσικής
Αποκατάστασης& Κοινωνικής Εντάξεις ΑμεΑ ( 2010 έως Σήμερα)
1991
έως
2] ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Κ.Ε.Κ ΜΕΓΑΛΟΝΗΣΟΣ (2006 έως Σήμερα )
σήμερα
30
3]. ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΚΚΕΕ (2005 έως 2012) &Υ/Η έως
σήμερα
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
ΦΟΡΕΑΣ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΕΚΚΕΕ του Θ.Χ.Π.Χ
Εκπαίδευση ΑμεΑ σε Δραστηριότητες Καθημερινής
Ζωής, - Κινητικές Δραστηριότητες –Αποκατάσταση.
ΚΕΚ ΜΕΓΑΛΟΝΗΣΟΣ O ρόλος του φυσικοθεραπευτή. Βοηθήματα, Τεχνικές
προδιαγραφές για ΑμεΑ
ΚΕΚ
N. Κινησιοθεραπεία, χρήση
λέιζερ.
υπερήχων και
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
εφαρμογή αυτών.
ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ, ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
2000
έως
σήμερα
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
1650 ώρες
550 ώρες
18 ώρες
ΚΕΚ
ΜΕΓΑΛΟΝΗΣ
ΟΣ
Υπεύθυνη Υποέργων ,Προώθησης στην απασχόληση- Υπεύθυνη
σχεδιασμού, υποβολής, υλοποίησης προγραμμάτων κατάρτισης
που υλοποίησε το ΚΕΚ στα πλαίσια των Ε.Π. Κατάρτιση ανέργων
σε πιστοποιημένα (ΚΕΚ) 2000-2006 του Υπουργείου Υγείας
Πρόνοιας και του Υπουργείου Εργασίας & Κοιν. Προστασίας για
την προγραμματική περίοδο 2006-2008 - 2007-2013.
2005
ΕΚΚΕΕ
Υπεύθυνη κατάρτισης –Υπεύθυνη Υποέργων– υποβολής –
έως
οργάνωσης και υλοποίησης προγραμμάτων , ολοκληρωμένων
σήμερα
παρεμβάσεων για μειονεκτούσες ομάδες
ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Σεμινάρια , Συνέδρια, Δημοσιεύσεις και Συναφείς Δραστηριότητες
Ανίχνευση Εκπαιδευτικών Αναγκών για στελέχη της δημόσιας Διοίκησης, ( Π.ΙΝΕ.Π, ) 2006
Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης (2007) ΕΚΕΠΙΣ
Διαχείριση και Παρακολούθηση Συγχρηματοδοτούμενων Έργων, ( Π.ΙΝΕ.Π, ) (2009)
Βελτίωση δεξιοτήτων επικοινωνίας ,ομαδικής συνεργασίας ,διαχείρισης συγκρούσεων και
κρίσεων, ( Π.ΙΝΕ.Π, ) (2011)
Οικονομία –Διοίκηση- Επιχειρήσεις, ΙΔΕΚΕ Γενικής Γραμματείας δια βίου μάθησης (2012)
Εκπαίδευση Προϊσταμένων Τμημάτων, ( Π.ΙΝΕ.Π, ) 2012
Κοινωνική παρέμβαση &συμβουλευτική στήριξη ατόμων με πολιτιστικές. ιδιαιτ/τες. ΚΕΚ
Μεγαλ/σος (2005)
Επιστημονική συνάντηση με θέμα <<Τέχνη-Θεραπεία και Εκπαίδευση Ενηλίκων>>
24/04/2010
Επικοινωνία με Α.μεΑ. και άλλες ευπαθείς ομάδες, KEK ΜΕΓΑΛΟΝΗΣΟΣ
10.Συντονίστρια & ομιλήτρια σε ημερίδες Προγραμμάτων όπου υλοποιήθηκαν στο ΚΕΚ
ΜΕΓΑΛΟΝΗΣΟΣ για τα υποέργα του Ε.Π. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ 20062008 ,2007-2013 & του Ε.Π Υγεία – Πρόνοια 2000-2006
11.Αρθρογραφία
με
τίτλο,
«Πρόταση
για
σχεδιασμό
Προγράμματος Επαγγελματικής Κατάρτισης με τίτλο: “Ο ρόλος του φυσιοθεραπευτή
σε Παθήσεις Ειδικών Εντοπίσεων και κυρίως της οσφυαλγίας» στο τεύχος 11 του
ηλεκτρονικού περιοδικού του Επιστημονικού Δικτύου Εκπαίδευσης Ενηλίκων Κρήτης&
μέλος Δικτύου.
12.Επικεφαλής Υπεύθυνη Δράσης -συντονίστρια-ομιλήτριαα εκδηλώσεων, Προγραμμάτων
Κοινωφελούς Εργασίας.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η μετεξέλιξη των προνοιακών φορέων του 1960 από ιδρύματα κλειστής περίθαλψης, σε
προνοιακές θεσμοθετημένες δομές με προγράμματα για τις περισσότερο μειονεκτούσες
ομάδες όπως τα άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, βαριές
ψυχοσωματικές αναπηρίες κ.α. είναι μια πραγματικότητα. Η ιδρυματική πρόνοια
31
θεωρήθηκε για πολλά χρόνια ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των ατόμων με ειδικές
ανάγκες, και η μετάβαση από το ιατρικό στο κοινωνικό και στο σύγχρονο πολυδιάστατο
μοντέλο, επέφερε αλλαγές και θέσεις για την αναπηρία που απαιτούν την διάδοση, την
υιοθέτηση και την εμπέδωσή τους από τις κοινωνίες.
Η συνταγματική κατοχύρωση της ισότητας των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στη
βάση του κοινωνικού μοντέλου, δεν τους εξασφάλισε στην πράξη την αποφυγή σοβαρών
διακρίσεων εις βάρος τους. Υφίστανται διακρίσεις στην εκπαίδευση, στην εργασία, στην
κοινωνία. Αποτέλεσμα των εις βάρος τους διακρίσεων, είναι τα άτομα με αναπηρία να
αποτελούν πληθυσμιακή ομάδα ιδιαίτερα εκτεθειμένη στον κίνδυνο της φτώχειας και του
κοινωνικού αποκλεισμού. Το ένα έκτο περίπου του ενεργού πληθυσμού της ΕΕ είναι άτομα
με αναπηρία αλλά με ποσοστό απασχόλησής πολύ χαμηλό. Τα άτομα με αναπηρία έχουν
σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να παραμείνουν ανενεργά σε σύγκριση με τον υπόλοιπο
ενεργό πληθυσμό. Ωστόσο, με συντονισμένη και στοχευμένη βοήθεια, τα άτομα με
αναπηρία θα μπορούσαν να εισέλθουν ή να επανέλθουν στην αγορά εργασίας.
Οι Φορείς Πρόνοιας, καλούνται σήμερα να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην στήριξη των
ατόμων με αναπηρίες, αξιοποιώντας όλα τα εργαλεία που τους δίνει η Πολιτεία,
στοχεύοντας στην κοινωνική και εργασιακή ένταξη των ατόμων με αναπηρίες και την
αυτόνομη διαβίωσή τους, παρεμβαίνοντας δυναμικά στις τοπικές κοινωνίες.
Η θέσπιση του νομοθετικού πλαισίου της Δια Βίου Μάθησης, θα αποτελέσει ένα εργαλείο
όπου μέσα από την εκπαίδευση και την ίση πρόσβαση στη δια βίου μάθηση, τα άτομα με
αναπηρία ν΄ αποκτήσουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία και να
βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους. Η αναβάθμιση και επικαιροποίηση γνώσεων και
δεξιοτήτων, θα συμβάλει στην κοινωνική και επαγγελματική τους αποκατάσταση. Η
κοινωνική και επαγγελματική αποκατάσταση θα τους δώσει δυνατότητες επιλογών και τον
έλεγχο της καθημερινής τους ζωής. Οι στοχευμένες υπηρεσίες φροντίδας και υποστήριξης
προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες των ατόμων αυτών, θα συμβάλουν στην διαβίωσή
τους εκτός ιδρυμάτων.
Εφαρμογή
Κοινότητα.
Προγραμμάτων
Κοινωνικής
Πολιτικής
στην
Σεφερλή Αικατερίνη, Κοινωνική Λειτουργός, Δημοτικός Οργανισμός Κοινωνικής Πολιτικής
και Παιδείας Δήμου Χανίων.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ 32 ,ΣΟΥΔΑ,ΧΑΝΙΑ,ΚΡΗΤΗ
Τηλ:2821089081-Κινητό: 6972310682
Email : Kseferli@yahoo.gr
Ηλικία: 43
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
2 Οκτωβρίου 2006 έως σήμερα : Δημοτικός οργανισμός Κοινωνικής Πολιτικής&Παιδείας
Δήμου Χανίων
-Κοινωνική Υπηρεσία
10 Οκτωβρίου 2001-Μάιος 2006 : Δημοτικός Οργανισμός Πρόνοιας Δήμου Ροδίων
-Κοινωνική Υπηρεσία
Ιανουάριος 2000 -Σεπτέμβριος 2001 : ΟΑΕΔ
32
- Προώθηση προγραμμάτων Νέων Ελεύθερων
Επαγγελματιών και απασχόλησης για ΑΜΕΑ και
αποφυλακισμένα άτομα
23 Νοεμβρίου 1998-Ιούνιος 1999 : Διεύθυνση Α΄θμιας Εκπαίδευσης Νομού Χανίων
-Τμήματα ένταξης αλλοδαπών παιδιών
30 Σεπτεμβρίου 1998-30 Σεπτεμβρίου 1999 : Κέντρο Ανοιχτής Προστασίας
Ηλικιωμένων(ΚΑΠΗ) Δήμου Σούδας
- Κοινωνική Υπηρεσία
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Πτυχίο Κοινωνικής Εργασίας 1994
: Κοινωνική Λειτουργός ISIS (Institut Superieur
des
Sociales et de la Communication de la Province de
Liege.Belgique. ) Ανώτατο Ισντιτούτο των Κοινωνικών
Επιστημών και της επικοινωνίας της Επαρχίας της
Λιέγης Βελγίου.
ΓΛΩΣΣΕΣ και ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
Γαλλικά
Υπολογιστές
: Άριστη γνώση ξένης γλώσσας
: Word, Excel, Internet, Power Point
Κουνελάκη Αικατερίνη, Επισκέπτρια Υγείας, Δ.Ο.Κ.Π. και Π. Δήμου Χανίων.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ
Όνομα
Επώνυμο
Δ/νση Κατοικίας
Τηλέφωνο
Ημερομηνία Γέννησης
Τόπος Γέννησης
ΣΠΟΥΔΕΣ
Α) Δευτεροβάθμιες Σπουδές
Σεπτέμβριος 1981-Ιούνιος 1984
Β)Πανεπιστημιακές Σπουδές
Σεπτέμβριος 1985 – Ιούνιος 1989
Γ) Επιμόρφωση
Από 1990 – σήμερα
: Αικατερίνη
: Κουνελάκη
: Ν. Συντζανάκη 18 73135 Χανιά
: 2821-3-41630
: 26/05/1966
: Χανιά
:
Απολυτήριο
Γενικού
Λυκείου
Κισσάμου
: Πτυχιούχος του τμήματος ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
του ΤΕΙ Αθήνας.
: Παρακολούθηση σε επιμορφωτικά προγράμματα,
επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες με θέματα
σχετικά με την κοινωνική πολιτική, την
πρόληψη
Δ) Ξένες Γλώσσες
και αγωγή υγείας σε σχολεία , οικογένεια -κοινότητα
Αγγλικά : Καλή γνώση
33
Ε) Ηλ. Υπολογιστές
Microsoft Office :Word, Excel & Power Point
Internet
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
Από Δεκέμβριο 1990 έως 2011: Μόνιμη υπάλληλος στον Οργανισμό Δημοτικής
Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Χανίων
Από 2004 έως 2011:
Προϊσταμένη Δ/νσης Κοινωνικής Υπηρεσίας του
ΟΔΗΚΟΙΠ.
Από 2011 έως και σήμερα:
Προϊσταμένη Δ/νσης Κοινωνικής Πολιτικής και
Παιδείας του ΔΟΚΟΙΠΠ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Ο Δημοτικός Οργανισμός Κοινωνικής Πολιτικής (ΔΟΚΟΙΠΠ) είναι ΝΠΔΔ του Δήμου Χανίων
που στόχο έχει:
Την υλοποίηση της Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Χανίων σε θέματα κοινωνικής
προστασίας και προαγωγής της σωματικής και ψυχικής υγείας.
Τον σχεδιασμό και την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού ευάλωτων ομάδων του
πληθυσμού .
Την προώθηση προγραμμάτων στήριξης της ενότητας της οικογένειας που είναι η βασική
μονάδα της κοινωνίας.
Την προώθηση προγραμμάτων και πρωτοβουλιών που στοχεύουν στην ανάπτυξη της
κοινωνικής αλληλεγγύης.
Για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων υλοποιούνται ποικίλα προγράμματα από το
επιστημονικό προσωπικό της υπηρεσίας τα οποία και θα αναλυθούν στην παρουσίαση:
Τα προγράμματα αφορούν :
Στη συμβουλευτική και στήριξη, απευθύνονται στο παιδί, στον έφηβο, στα Άτομα Τρίτης
Ηλικίας, στα Άτομα με Αναπηρία και στις Ευπαθείς Κοινωνικά ομάδες .
Στην ενίσχυση οικονομικά αδυνάτων συμπολιτών μας καθώς και την ενημέρωση –
συνεργασία – παραπομπή σε άλλες αρμόδιες δομές κοινωνικής προστασίας Εφήβων.
Στην ευαισθητοποίηση στη διαφορετικότητα με το πρόγραμμα «Διώξε το φόβο αγκάλιασε
τον κόσμο». Στην ευαισθητοποίηση στην αναπηρία με το πρόγραμμα «Από την άγνοια στην
κατανόηση». Στη συναισθηματική αγωγή των παιδιών «Ταξίδι στον κόσμο των
συναισθημάτων». Στη «θωράκιση» των παιδιών απέναντι στις «ψηφιακές» απειλές, με το
Πρόγραμμα ΑΡΙΑΔΝΗ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της
Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β' Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου Παίδων
“Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο”. Στην πρόληψη και Αγωγή Υγείας με την υλοποίηση
προγραμμάτων όπου γίνεται προσπάθεια ευαισθητοποίησης των μαθητών για την τήρηση
αναγκαίων κανόνων υγιεινής, υιοθέτησης υγιεινών διατροφικών συνηθειών, σωστής
ενημέρωσης σε θέματα σεξουαλικής αγωγής κλπ. Παράλληλα λειτουργούν ομάδες
οικογενειακής και προσωπικής ανάπτυξης, Σχολές γονέων, Σχολές Τρίτης Ηλικίας, Ανοιχτό
Λαϊκό Πανεπιστήμιο, ενώ πραγματοποιούνται διαλέξεις, ημερίδες και δράσεις με επίκαιρα
θέματα.
Με τις παραπάνω δράσεις η Δ/νση Κοινωνικής Πολιτικής και Παιδείας του ΔΟΚΟΙΠΠ
στοχεύει στην καθημερινή βελτίωση και αποτελεσματικότερη προσφορά υπηρεσιών στον
άνθρωπο, στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής, στον περιορισμό του κοινωνικού
αποκλεισμού των ευπαθών κοινωνικών ομάδων και τέλος στην ισότιμη πρόσβαση όλων
των πολιτών στις παρεχόμενες υπηρεσίες .
34
Φάκελος Υγείας για την Παρακολούθηση Παιδιών στην Πρόνοια.
Κατεχάκης Δημήτρης, Επικεφαλής Κέντρου Εφαρμογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής
Υγείας, ΙΤΕ - Ινστιτούτο Πληροφορικής.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Δημήτρης Κατεχάκης είναι επικεφαλής στο Κέντρο Εφαρμογών και Υπηρεσιών
Ηλεκτρονικής Υγείας του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και
Έρευνας (ΙΤΕ-ΙΠ).
Έχει Δίπλωμα Ηλεκτρολόγου Μηχανικού, με εξειδίκευση τις τηλεπικοινωνίες και τα
ηλεκτρονικά, από την Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών (1991), και
Μεταπτυχιακό Τίτλο Εξειδίκευσης (M.S.) Ηλεκτρολόγου Μηχανικού, με εξειδίκευση τους
ηλεκτρονικούς υπολογιστές, από το University of Maryland at College Park (1993).
Έχει συμμετάσχει στην υλοποίηση μεγάλου αριθμού έργων ηλεκτρονικής υγείας, τόσο στην
Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (Ευρώπη/ Αμερική), με απώτερο στόχο την αναβάθμιση των
παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας προς τους πολίτες. Προϊόντα της δουλειάς του
λειτουργούν σήμερα σε μεγάλο αριθμό μονάδων υγείας του ΕΣΥ.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μας ταυτίζονται με τις προκλήσεις που έχει
μπροστά της να αντιμετωπίσει ολόκληρη η Ευρώπη. Η κατεύθυνση πλέον είναι προς την
παροχή υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας χρησιμοποιώντας τα διαθέσιμα
τεχνολογικά εργαλεία για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών.
Στο πλαίσιο αυτό διαμορφώθηκε μία λύση και ξεκίνησε το 2013 η υλοποίηση δράσης από
το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) για λογαριασμό του Παραρτήματος Αποθεραπείας
και Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Ηρακλείου (ΠΑΑΠΑΗ) για την παρακολούθηση
παιδιών στην Πρόνοια. Η δράση αυτή βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη και σκοπός της είναι η
καλύτερη εξυπηρέτηση των παιδιών που χρήζουν υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας, η
αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, ο συντονισμός, η
παρακολούθηση και η αξιολόγηση των δράσεων του ΠΑΑΠΑΗ.
Μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος αρχειοθέτησης και διαχείρισης προνοιακών Φάκελων
Παιδιών που εφαρμόστηκε, υποστηρίζονται οι επιχειρησιακές διαδικασίες του ΠΑΑΠΑΗ για
τα προγράμματα αποκατάστασης που παρέχει. Το πληροφοριακό σύστημα (ηλεκτρονική
υπηρεσία) υποστηρίζει το σύνολο των διαδικασιών που σχετίζονται με τον
προγραμματισμό του αρχικού ραντεβού, την καταγραφή της αίτησης ένταξης, το κοινωνικό
και ιατρικό ιστορικό, την αξιολόγησης της επιστημονικής μονάδας, τη λήψη του ιστορικού
και την καταγραφή δεδομένων στον φάκελο πρόνοιας κατά τη διάρκεια των συνεδριών.
Η Ηλεκτρονική Διαχείριση Ραντεβού επιτρέπει την καταχώρηση και τη διαχείριση των
ραντεβού για την κατάθεση Αίτησης Ένταξης στο φορέα, καθώς και των ραντεβού των
επαγγελματιών υγείας με τα παιδιά. Η ηλεκτρονική διαχείριση Φακέλων Πρόνοιας
υποστηρίζει την καταγραφή στοιχείων για όλες τις ειδικότητες που δραστηριοποιούνται
στην πρόνοια και μπορεί να είναι παιδίατροι, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι,
φυσιοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, βρεφονηπιοκόμοι, ειδικοί
παιδαγωγοί.
35
Οι εν λόγω ηλεκτρονικές υπηρεσίες ξεκίνησαν να σχεδιάζονται το Μάιο του 2013, έχουν
ενεργοποιηθεί από το Μάρτιο του 2014 και χρησιμοποιούνται σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ
σήμερα βρίσκονται σε διαδικασία εμπλουτισμού με νέες λειτουργικότητες.
Η χρήση τέτοιων εργαλείων μπορεί να βοηθήσει σημαντικά φορείς κοινωνικής πρόνοιας
στην προσπάθεια που καταβάλουν για επαύξηση της επάρκειας των προγραμμάτων που
υλοποιούν και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων για τις οικογένειες που εξυπηρετούν.
Υπό το παραπάνω πρίσμα θα παρουσιαστούν προτεινόμενα βήματα για την αξιοποίηση
των νέων τεχνολογιών με αποτελεσματικό τρόπο για τη βελτίωση των παρεχόμενων
υπηρεσιών στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού (παιδιά, άτομα με ειδικές ανάγκες, σοβαρές
αναπηρίες, ηλικιωμένους κ.α.), καθώς και για τη βελτίωση της λειτουργίας των δομών
προκειμένου να υποστηριχτεί ένα βιώσιμο μοντέλο κοινωνικής φροντίδας που όλοι θα
θέλαμε.
Ανάπτυξη Διαδραστικών Συστημάτων για Παιδιά με Νοητική
Στέρηση.
Κορόζη Μαρία, Υποψήφια Διδάκτορας Τμήματος Επιστήμης Υπολογιστών Πανεπιστημίου
Κρήτης, υπότροφος ΙΤΕ - Ινστιτούτο Πληροφορικής.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Μαρία Κορόζη είναι υποψήφια διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Τμήμα
Επιστήμης Υπολογιστών. Tο 2010 απέκτησε από το ίδιο τμήμα μεταπτυχιακό δίπλωμα στην
Επιστήμη Υπολογιστών με ειδίκευση στα «Πληροφοριακά Συστήματα» και στις
«Τεχνολογίες Ηλεκτρονικού Εμπορίου». Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών της
από το 2008 έως και σήμερα, εκπληρώνει καθήκοντα ως βοηθός διδασκαλίας στα
μαθήματα «Αλληλεπίδραση Ανθρώπου- Υπολογιστή» και «Προχωρημένα Θέματα
Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου - Υπολογιστή», όπου συμμετέχει στην προετοιμασία και
παρουσίαση φροντιστηριακών διαλέξεων σχετικών με την πρακτική υλοποίηση και
εφαρμογή των αρχών της Ανθρωποκεντρικής Σχεδίασης
Από το 2006 είναι μέλος του Εργαστηρίου Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου-Υπολογιστή (ΑΑΥ)
του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΠ-ΙΤΕ). Τα
τρέχοντα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν: Καθολική Πρόσβαση,
Προσβασιμότητα στο Διαδίκτυο, Προσαρμόσιμες και Έξυπνες Διεπαφές, eLearning (μάθηση
μέσω διαδικτύου), και Διάχυτη Νοημοσύνη. Μέσα από πλήθος ερευνητικών
δραστηριοτήτων σε Εθνικά και Ευρωπαϊκά έργα, έχει εξειδικευτεί στο σχεδιασμό, την
ανάπτυξη και αξιολόγηση εφαρμογών για παιδιά, στη σχεδίαση και ανάπτυξη εφαρμογών
για κινητές συσκευές καθώς και στη σχεδίαση προσβάσιμων εφαρμογών για το διαδίκτυο.
Έχει συμμετάσχει σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει περισσότερα από
15 άρθρα σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά και βιβλία στους τομείς «Καθολική
Πρόσβαση», «Διάχυτη Νοημοσύνη», «Ηλεκτρονική Εκπαίδευση» και «Προσαρμόσιμες
Γραφικές Διεπαφές».
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας σε συνεργασία με το
Π.Α.Α.Π.Α.Η.Κ. αναπτύσσει διαδραστικά συστήματα για παιδιά με νοητική στέρηση, με
36
στόχο την υποστήριξη της ημι-αυτόνομης διαβίωσης μέσω της εκπαίδευσης των παιδιών σε
σημαντικές καθημερινές δραστηριότητες. Συγκεκριμένα, τα εκπαιδευτικά διαδραστικά
συστήματα αφορούν τις ακόλουθες θεματικές ενότητες:
Εκμάθηση χώρων του σπιτιού: Το σύστημα περιλαμβάνει διαφορετικές ασκήσεις με στόχο
την εκμάθηση των κύριων χώρων του σπιτιού, των αντικειμένων που περιλαμβάνουν και
των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται σε κάθε χώρο, καθώς και κανόνων
κοινωνικής συμπεριφοράς.
Εκμάθηση χρηματικών συναλλαγών: Το σύστημα περιλαμβάνει ένα εύρος ασκήσεων με
σκοπό την εκμάθηση των νομισμάτων και χαρτονομισμάτων, το διαχωρισμό ευρώ και
λεπτών, την κατανόηση της αξίας των νομισμάτων και χαρτονομισμάτων, την πρακτική
εξάσκηση σε χρηματικές συναλλαγές με εικονική αγορά προϊόντων, καθώς και την
εκμάθηση κανόνων κοινωνικής συμπεριφοράς.
Εκμάθηση παρασκευής απλών γευμάτων: Το σύστημα περιλαμβάνει διαφορετικού τύπου
ασκήσεις, με σκοπό την εκμάθηση: (i) καταλληλότητας γευμάτων ανάλογα με την ώρα της
ημέρας, (ii) παρασκευής απλών γευμάτων (iii) κανόνων υγιεινής και ασφαλείας που πρέπει
να τηρούνται κατά τη διαδικασία παρασκευής γευμάτων.
Τα τρία διαδραστικά συστήματα υποστηρίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία μέσω
αλληλεπίδρασης με τη χρήση καθημερινών αντικειμένων (π.χ., νομίσματα και
χαρτονομίσματα, εκτυπωμένες κάρτες, κλπ.), με στόχο να συνδυάσουν την ψυχαγωγία με
την εκπαίδευση και να υποστηρίξουν απλή και φιλική αλληλεπίδραση για τους χρήστες.
Η ανάπτυξη των συστημάτων ακολουθεί την επαναληπτική διαδικασία σχεδίασης και
περιλαμβάνει τις ακόλουθες επιμέρους φάσεις: συλλογή και ανάλυση απαιτήσεων,
σχεδίαση, υλοποίηση, αξιολόγηση. Η αξιολόγηση έχει καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία
ανάπτυξης και πραγματοποιείται για κάθε σύστημα μετά το πέρας κάθε επιμέρους φάσης,
με στόχο την έγκαιρη εξάλειψη προβλημάτων ευχρηστίας και την υλοποίηση συστημάτων
που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών-στόχος, δηλαδή των παιδιών με νοητική
στέρηση και των εκπαιδευτών του.
Ε-pronoia για τον πολίτη: Ηλεκτρονική Διασύνδεση των
Υπηρεσιών Πρόνοιας.
Μάνθου Γιώτα, Κοινωνική Λειτουργός – Ψυχολόγος, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής
Αλληλεγγύης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
1. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΟΝΟΜΑ: Παναγιώτα
ΕΠΙΘΕΤΟ: Μάνθου
2. ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: Ψυχολόγος- Κοινωνική Λειτουργός
ΥΠΗΡΕΣΙΑ : Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης- Ε.Κ.Κ.Α.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ : Κοινωνικών Παρεμβάσεων
ΤΜΗΜΑ :ΚΚΣ & Ξενώνων
ΥΠΗΡΕΣΙΑ : Επιχειρησιακή Συντονιστική Υπηρεσία Δράσεων Παιδικής Προστασίας
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 213 20 39 777
FAX : 213 20 39 716
37
EMAIL: paidikiprostasia@ekka.org.gr
3. ΤΙΤΛΟΙ ΣΠΟΥΔΩΝ
1999: Απόφοιτος Τ.Ε.Ι. Πάτρας - Σ.Ε.Υ.Π., Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας.
2006:Απόφοιτος Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ψυχολογίας.
4.ΓΛΩΣΣΕΣ
Αγγλικά
5.ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1999 έως 2000 & 9ος 2007 εώς 9ος 2008:
Θέση : Κοινωνική Λειτουργός
Δομή εργασίας - Αντικείμενο εργασίας: Κοινωνική Υπηρεσία του Ειδικού Αντικαρκινικού
Νοσοκομείου Πειραιά- «ΜΕΤΑΞΑ», με αντικείμενο εργασίας συμβουλευτική στήριξη
ασθενών και συνοδών, παροχή πληροφοριών για προνοιακά θέματα, διευθέτηση
διαδικαστικών θεμάτων των ασθενών, συμμετοχή στις συνεδρίες των ιατρικών ομάδων,
συνεργασία με φορείς, εποπτεία ομάδας εθελοντών, εκπαίδευση εθελοντών κλπ.
2001 έως Ιούλιος 2004:
Θέση : Κοινωνική Λειτουργός: Στο Κέντρο Κοινωνικής Στήριξης του ΕΚΚΑ Θεσσαλονίκης,
Ιούλιος 2004 εώς Αύγουστο 2007:
Θέση : Κοινωνική Λειτουργός σε:
Κέντρο Κοινωνικής Στήριξης πλ Βάθης (Κ.Κ.Σ) του ΕΚΚΑ Αθηνών
Τηλεφωνική Γραμμή Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας (197)
Κ.Κ.Σ. Αμπελοκήπων - Υπηρεσία Υποδοχής και Ολιγόωρης Φιλοξενίας
9ος 2008 έως 2ος 2012 :
Θέση : Κοινωνική Λειτουργός - Ψυχολόγος στο Κ.Κ.Σ. Αμπελοκήπων - Υπηρεσία Υποδοχής
και Ολιγόωρης Φιλοξενίας.
Αντικείμενο εργασίας στις παραπάνω δομές: πληροφόρηση- ενημέρωση πολιτών σε
προνοιακά θέματα, συμβουλευτική στήριξη εξυπηρετουμένων, συμβουλευτική στήριξη
γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας και θυμάτων trafficking και των παιδιών τους,
διερεύνηση καταγγελιών,
αιτημάτων και εισαγγελικών εντολών,
παραπομπή
περιστατικών, τήρηση στατιστικών, κλπ. Επίσης, μέλος ομάδας επεξεργασίας του Πλαισίου
Απασχόλησης Εθελοντών στο ΕΚΚΑ
Ακόμη:
Μέλος Ομάδας Ταχείας Παρέμβασης (Ο.ΤΑ.Π.) σε καταστάσεις διαχείρισης κρίσεων.
Συμμετοχή σε παρεμβάσεις που αφορούσαν στήριξη θυμάτων μαζικής καταστροφής –
ατύχημα μαθητών στο Μαλιακό Λαμίας, πυρόπληκτοι Νομού Ηλείας κλπ.
στην Επιχειρησιακή Συντονιστική Υπηρεσία Δράσεων Παιδικής Προστασίας με αντικείμενο
εργασίας την δημιουργία του Δικτύου των Ομάδων Προστασίας Ανηλίκων (Ο.Π.Α.)
αποτελούμενων από τους Κοινωνικούς Λειτουργούς των Δήμων της χώρας, τη διεξαγωγή
έρευνας για την ανταποκρισιμότητα των κρατικών φορέων στα αιτήματα προστατευμένης
φιλοξενίας ανηλίκων, τη συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, την οργάνωση
ημερίδων, την συμμετοχή σε ομάδες εργασίας με έργο την κοινοποίηση των στοιχείων για
τον τομέα της παιδικής προστασίας στο ΥΕΚΑ & Π και την υποβολή προτάσεων για νέα
μέτρα, κλπ
6 ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
2012 έως σήμερα
Θέση: Ψυχολόγος
Δομή εργασίας: Τμήμα Κ.Κ.Σ. & Ξενώνων, Επιχειρησιακή Συντονιστική Υπηρεσία Δράσεων
Παιδικής Προστασίας.
38
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Περιγραφή του έργου:
Σκοπός του έργου είναι η καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών που χρήζουν των υπηρεσιών
κοινωνικής φροντίδας, η υποστήριξη της επιτελικής λειτουργίας (ηλεκτρονική
διακυβέρνηση) του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας, η βελτίωση
της λειτουργίας και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και γενικότερα ο
συντονισμός των προνοιακών φορέων.
Άξονες του έργου:
1.Υποσύστημα Ηλεκτρονικής Διασύνδεσης και Διαδραστικότητας των Υπηρεσιών Πρόνοιας
(Η.Δ.Δ.Υ.Π.)
Διαχειρίζεται το Μητρώο των Φ.Π.Κ.Π.1
Παρέχει δυνατότητες:
αναζήτησης και προβολής δράσεων και φορέων, επεξεργασίας των στοιχείων αυτών
δημιουργίας ερωτηματολογίων και επεξεργασίας απαντήσεων οριζόντιας διασύνδεσης και
ενημέρωσης των φορέων πρόνοιας, κλπ.
2.Διαδικτυακή Πύλη Πρόνοιας εξυπηρέτησης του πολίτη
Παρέχει δυνατότητες:
Παροχής πληροφοριών για φορείς και υπηρεσίες
Εξυπηρέτηση των πολιτών on line για υποβολή αιτημάτων προς τις Υπηρεσίες και
ικανοποίηση αυτών στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό
3:Υποσύστημα: Εθνικό Κέντρο Αναφοράς & Παρακολούθησης δραστηριοτήτων κοινωνικής
αλληλεγγύης για το παιδί-ΕΚΑΠ
Παρέχει δυνατότητες:
Τήρησης του Εθνικού Μητρώου Παιδικής Προστασίας,
λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Φακέλου Παιδιού
3β: Ψηφιοποίηση των ατομικών φακέλων των παιδιών
ψηφιοποίηση όλων των ατομικών φακέλων παιδιών που τηρούνται στις Μ.Κ.Φ.Π. του
Έργου Περιλαμβάνει: καταχώρηση 35 πεδίων & σάρωση εγγράφων.
ΣΤ ΄ ΕΝΟΤΗΤΑ: Η ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ
ΥΓΕΙΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ
Η δημοσιονομική κρίση, η υγεία και η διασύνδεση της
Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με τις Υπηρεσίες Πρόνοιας.
Φιλαλήθης Τάσος, Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, Τμήμα Ιατρικής, Παν/μιο Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
1
Φορέας Παροχής Κοινωνικής Πρόνοιας
39
Ο Τάσος Φιλαλήθης είναι Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής – Προγραμματισμού Υγείας στο
Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και Διευθυντής του ΠΜΣ στη Δημόσια Υγεία και
Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας. Η έρευνα του και οι δημοσιεύσεις του είναι στα πεδία της
έρευνας υπηρεσιών υγείας, της εκτίμησης των αναγκών υγείας, της πολιτικής υγείας, της
Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και της Ιατρικής Εκπαίδευσης.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Οι αρνητικές επιδράσεις της δημοσιονομικής κρίσης και της λιτότητας που αυτή
συνεπάγεται έχουν τεκμηριωθεί σε πολλές χώρες, με την ανεργία ως τον κύριο παράγοντα
που επηρεάζει την υγεία. Στην Ελλάδα, οι επιπτώσεις εμφανίζονται σε τρία επίπεδα: στην
υγεία των πολιτών, στην πρόσβαση προς τις υπηρεσίες υγείας και στη λειτουργία των ίδιων
των υπηρεσιών υγείας.
Μέχρι τώρα, οι επιπτώσεις στην υγεία εντοπίζονται στην αύξηση των αυτοκτονιών (κυρίως
στους άνδρες) και σε συγκεκριμένους ευαίσθητους δείκτες. Παράλληλα, η οικονομική
δυσπραγία των νοικοκυριών και το αυξανόμενο ποσοστό των ανασφάλιστων (φαινόμενο
που εμφανίζεται ουσιαστικά για πρώτη φορά τα τελευταία 60 χρόνια) αναγκάζει τους
πολίτες να στραφούν όλο και περισσότερο προς τις δημόσιες υπηρεσίες. Τέλος, η κρίση και
ο επακόλουθος περιορισμός των οικονομικών πόρων αποκάλυψαν και επιδείνωσαν τις
χρόνιες δυσλειτουργίες του συστήματος υγείας και ειδικά της κατακερματισμένης
Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Η πολιτεία προχώρησε στη ενοποίηση των κλάδων
υγείας των Ασφαλιστικών Ταμείων στον ΕΟΠΥΥ (Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών
Υγείας) σε πρώτη φάση και στη δημιουργία του ΠΕΔΥ (Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας)
στη δεύτερη φάση, με τη ένταξη των πολυιατρείων του ΕΟΠΥΥ στο ΕΣΥ.
Μια από τις χρόνιες ανεπάρκειες του συστήματος είναι η ελλιπής διασύνδεση των
υπηρεσιών υγείας με τις υπηρεσίες πρόνοιας, όπου ακόμη και τώρα δεν έχει παρθεί κανένα
μέτρο για τη θεσμική συνεργασία των δυο τομέων. Η εισήγηση θα κλείσει με ορισμένες
σκέψεις για το πώς αυτό μπορεί να επιτευχθεί.
Ο ρόλος των Κοινωνικών Υπηρεσιών στην Ψυχική Νόσο. Ιστορική
αναδρομή, το κυρίαρχο μοντέλο και η Ελληνική πραγματικότητα.
Μπίτσιος Παναγιώτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής, Τμήμα Ιατρικής, Παν/μιο
Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
O Παναγιώτης Μπίτσιος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής στο Τμήμα Ιατρικής
του Πανεπιστημίου Κρήτης. Μετά τις προπτυχιακές του σπουδές στην Ιατρική και την
ειδικότητα Ψυχιατρικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, συνέχισε τις
μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Nottingham στην Αγγλία όπου πήρε το
διδακτορικό του στην ψυχοφαρμακολογία, εκπαιδεύθηκε στην κλινικοεργαστηριακή
έρευνα και απέκτησε κλινική εμπειρία στην Κοινοτική Ψυχιατρική και την Ψυχιατρική
Γενικού Νοσοκομείου στα πλαίσια του Εθνικού Συστήματος της Μεγάλης Βρεττανίας (NHS).
Είναι μέλος του Βασιλικού Κολλεγίου Ψυχιάτρων, του Βρεττανικού Ιατρικού Συλλόγου, της
Βρεττανικής Εταιρείας Ψυχοφαρμακολογίας, της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νευροεπιστημών
40
και άλλων εθνικών και διεθνών Επιστημονικών Εταιρειών. Το ερευνητικό του έργο έχει
βραβευθεί σε διάφορα διεθνή συνέδρια και επικεντρώνεται στην λεπτομερή φαινοτυπική
ανάλυση και την υποκείμενη νευροβιολογία των μειζόνων ψυχικών παθήσεων με πάνω
από 65 επιστημονικές δημοσιεύσεις. Από το 1999 ασκεί το κλινικό, διδακτικό και
ερευνητικό του έργο στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η κοινωνική εργασία ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αρχικά σαν εργασία στις κοινότητες και γειτονιές για την
υποστήριξη των φτωχών ομάδων του πληθυσμού, αλλά μετά το 1920 απέκτησε μια
σημαντική ψυχολογική διάσταση εξαιτίας κυρίως των θυμάτων του 1ο παγκοσμίου
πολέμου. Ο πρώτος κοινωνικός λειτουργός που εργάσθηκε ποτέ στα πλαίσια ψυχικής
υγείας ήταν στην ψυχαναλυτικής κατεύθυνσης πρωτοποριακή Tavistock Clinic του
Λονδίνου, ενώ οι πρώτες επίσημες σπουδές για κοινωνικούς λειτουργούς άρχισαν το 1929
στο London School of Economics. Οι δεκαετίες 1950-1980 ήταν περίοδος άνθισης και
κατακτήσεων για την κοινωνική εργασία στην ψυχική νόσο και στις δύο πλευρές του
ατλαντικού. Στην Αμερική είδαμε το κλείσιμο των ψυχιατρικών νοσοκομείων και την έναρξη
των Κοινοτικών Κέντρων Ψυχικής Υγείας που συχνά διοικούνταν από Κοινωνικούς
Λειτουργούς. Στο Ηνωμένο Βασίλειο είδαμε τον Νόμο περί ψυχικής υγείας του 1959, με
βάση τον οποίο οι πτυχιούχοι κοινωνικοί λειτουργοί, περίπου 600 σε αριθμό,
εγκαταστάθηκαν στα εξωτερικά ιατρεία των ψυχιατρικών νοσοκομείων και απετέλεσαν την
ελίτ του επαγγέλματος μέχρι το 1972, όταν οι κοινωνικές υπηρεσίες σταθεροποιήθηκαν σε
έναν ενιαίο και ανεξάρτητο οργανισμό, δίπλα στο (από του 1948 ιδρυθέν) NHS
συμμετέχοντας με σημαντικότατες εξουσίες στη διαχείριση ασθενών στα πλαίσια των
γνωστών μας διεπιστημονικών ομάδων. Έτσι όμως απορροφήθηκαν από ένα τεράστιο και
με αμετακίνητους ομοιοστατικούς μηχανισμούς NHS και έχασαν σταδιακά τη δυνατότητα
να ασκούν κοινωνική εργασία μεγαλύτερης εμβέλειας πχ σε πληθυσμούς με πιο πρόδρομες
μορφές ψυχικής νόσου, μέσω πρόληψης της φτώχειας και αποκλεισμού που παραδοσιακά
θεωρούνται σαν πρωταρχικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου για τις ψυχικές
παθήσεις. Μετά το 1972 οι κοινωνικές υπηρεσίες έχασαν και την ευκαιρία για διαμόρφωση
κεντρικής πολιτικής ενώ οι παραπάνω τάσεις επιταχύνονται εξαιτίας και των συνεχών
περικοπών τα τελευταία 20-30 χρόνια. Η κοινωνική εργασία στο κυρίαρχο δυτικό μοντέλο
θα πρέπει να αναπτύξει το δυναμικό της για διαμόρφωση πολιτικών καθώς και την
εννοιολογική και ερευνητική της βάση αν πρόκειται να προσφέρει πιο αποτελεσματικές
υπηρεσίες στην κοινότητα. Η τρέχουσα κοινωνικο-οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα
αποκλείει οριστικά κάθε πιθανότητα να προλάβουμε ποτέ τους εξελικτικούς κύκλους του
κυρίαρχου δυτικού μοντέλου, μπορούμε όμως να μάθουμε από την μελέτη της δικής τους
ιστορικής αναδρομής. Παραδόξως, ίσως τώρα να έχουμε την μοναδική ευκαιρία να
ανασχεδιάσουμε την κοινωνική εργασία στην ψυχική υγεία με καινοτόμες και τολμηρές
προσεγγίσεις που να δίνουν έμφαση βραχυπρόσθεσμα στα προνοιακά δικαιώματα και στην
αντιμετώπιση της φτώχειας αλλά μεσο-μακροπρόθεσμα σε θέματα εννοιολογικά καθώς και
εκπαίδευσης και έρευνας.
Το Κοινωνικό Ιατρείο-Φαρμακείο Αλληλεγγύης Ηρακλείου: η πρωτοβουλία, οι
στόχοι και η εμπειρία.
Τσατσάκη Εμμανουέλα, Κοινωνική Λειτουργός, μέλος του Δικτύου Κοινωνικής
Αλληλεγγύης Ηρακλείου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
41
1999: Πτυχιούχος Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας &
Πρόνοιας του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης
2000-2009: Κοινωνική λειτουργός στο Τμήμα Κοινωνικής Ανάπτυξης & στο Κέντρο
Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών της Αναπτυξιακής Ηρακλείου Α.A.Ε. OTA.
Απασχόληση σε σειρά προγραμμάτων στήριξης της απασχόλησης. Ιδιαίτερα, υποστήριξη
ανέργων και συνεταιρισμών γυναικών.
2009-σήμερα: Κοινωνική λειτουργός στο πρώην Γραφείο Κοινωνικής Μέριμνας-Άτομα με
αναπηρίες-Μετανάστες/ Διεύθυνση Κοινωνικών & Πολιτιστικών Υπηρεσιών - νυν Τμήμα
Κοινωνικής Πολιτικής, Καινοτόμων Δράσεων, Δημόσιας Υγείας και Ισότητας των Φύλων/
Διεύθυνση Κοινωνικής Ανάπτυξης του Δήμου Ηρακλείου. Παροχή υπηρεσιών κοινωνικής
στήριξης και ανάπτυξη δράσεων κοινωνικού χαρακτήρα. Ιδιαίτερα, ενασχόληση με θέματα
μεταναστών.
2012-σήμερα: Εθελοντική εργασία στο Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Ηρακλείου.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης στο Ηράκλειο μετρά δύο χρόνια λειτουργίας παρέχοντας
υπηρεσίες υγείας σε ανασφάλιστους και οικονομικά αδύνατους.
Τα τελευταία χρόνια ο δημόσιος χαρακτήρας των περισσότερο σημαντικών κοινωνικών
αγαθών - της υγείας και της παιδείας - αποδυναμώνεται. Η απασχόληση έχει μειωθεί
σημαντικά και οι ανασφάλιστοι στη χώρα μας έφτασαν τα 3,5 εκατομμύρια. Οι υπηρεσίες
υγείας και οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι οποίες κλήθηκαν να ανταποκριθούν στις ανάγκες,
ήταν ανεπαρκείς. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, γεννήθηκαν και λειτουργούν πολλά
εθελοντικά κοινωνικά ιατρεία σε όλη τη χώρα.
Το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης στο Ηράκλειο είναι ανεξάρτητη πρωτοβουλία και δράση
πολιτών, μια δημιουργία, ένας λόγος που έγινε πράξη και μια πράξη που γίνεται λόγος,
κυρίως και πρώτ' απ' όλα για να διεκδικήσει το δικαίωμα όλων στην υγεία, ζητώντας από
την πολιτεία να αναλάβει αυτό που της αναλογεί. Δοκιμάζει και αναδεικνύει τις
δυνατότητες αυτοοργάνωσης σε τοπικό επίπεδο, εμψυχώνεται και εμψυχώνει, κινητοποιεί
και προωθεί την προσωπική, κοινωνική και πολιτική αλλαγή και αξιοπρέπεια.
Η δημιουργία του κοινωνικού ιατρείου αναδεικνύει τα σημαντικά κενά του σημερινού
κράτους πρόνοιας. Η εμπειρία από τη λειτουργία του επιβεβαιώνει την ανάγκη αλλά και τη
δυνατότητα επαναοργάνωσης των θεσμών από τους ίδιους τους πολίτες, από την κοινωνία,
από την πολιτεία.
Κοινωνικό Κεφάλαιο: κοινό πεδίο αναφοράς και λειτουργίας των υπηρεσιών
υγείας και πρόνοιας.
Κριτσωτάκης Γιώργος, Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΤΕΙ Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
O Δρ Γεώργιος Κριτσωτάκης είναι Καθηγητής Εφαρμογών στο Τμήμα Νοσηλευτικής του ΤΕΙ
Κρήτης από τον Μάρτιο του 2008 και Διδάκτορας του Τμήματος Ιατρικής του
Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει ολοκληρώσει βασικές σπουδές στη Νοσηλευτική στο ΤΕΙ
Κρήτης και μεταπτυχιακές σπουδές στην ‘Αγωγή και Προαγωγή της Υγείας’ στο
Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (Institute of Education, University of London). Έχει
μεταπτυχιακή εκπαίδευση στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Harvard. H
ερευνητική του εμπειρία ως επιστημονικός υπεύθυνος ή μέλος της κύριας ερευνητικής
ομάδας αφορά τόσο Εθνικά όσο και Ευρωπαϊκά προγράμματα. Του έχει απονεμηθεί
έπαινος Καλύτερης Παρουσίασης για την εργασία του ‘Διερεύνηση της επίδρασης του
κοινωνικού κεφαλαίου στην ικανοποίηση των ογκολογικών ασθενών από τη νοσηλεία τους’
42
κατά το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Διοίκηση τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας
(2009). Έχει συμμετάσχει, ως προσκεκλημένος ομιλητής, σε 15 στρογγυλά τραπέζια σε
αντίστοιχο αριθμό συνεδρίων. Έχει άνω των 25 προφορικών και αναρτημένων
ανακοινώσεων σε εθνικά και διεθνή συνέδρια και περισσότερες από 15 επιστημονικές
δημοσιεύσεις σε αναγνωρισμένα επιστημονικά περιοδικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό (ISI
Web, Medlineindexed).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η νέα μεθοδολογική τάση που προωθείται τα τελευταία χρόνια για την ερμηνεία και την
αιτιολόγηση υγειονομικών αποτελεσμάτων και μεταβλητών βασίζεται στη συνεκτίμηση
τόσο ατομικών χαρακτηριστικών όσο και κοινωνικών παραγόντων. Σε αυτό το πλαίσιο, το
κοινωνικό κεφάλαιο αποτελεί μια ελκυστική σύλληψη, καθώς συμπυκνώνει πλήθος από
τους οικολογικούς παράγοντες (κοινωνική συνοχή, κοινωνικά δίκτυα, εμπιστοσύνη,
συμμετοχή, ανταποδοτικότητα, αλληλεγγύη) που μπορούν να διαμορφώνουν και να
τροποποιούν δείκτες υγειονομικής, οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Στην
παρουσίαση θα επιχειρήσουμε να συνθέσουμε μια σαφή εικόνα για το τι είναι το κοινωνικό
κεφάλαιο και να ερμηνεύσουμε το γιατί έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον της ακαδημαϊκής
κοινότητας. Στη συνέχεια, θα αναλυθούν οι διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις του
όρου και θα ακολουθήσει ενδεικτική ανασκόπηση της συμβολής του κοινωνικού κεφαλαίου
στις επιστήμες υγείας και πρόνοιας, καθώς και διάφορων παρεμβάσεων που σχετίζονται με
το κοινωνικό κεφάλαιο και μπορούν να βελτιώσουν δείκτες και συμπεριφορές υγείας.
Προσδοκίες γονέων για δομές και υπηρεσίες στην κοινότητα για άτομα με νοητική
αναπηρία.
Αρώνη Δέσποινα, Κοινωνική Λειτουργός, Διδάκτωρ Τμήματος Ιατρικής, Κ.Υ. Σαλαμίνας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Δέσποινα Αρώνη σπούδασε Κοινωνική Εργασία και Ψυχολογία (Μ.Α., MPhiL).
Αναγορεύτηκε διδάκτορας από το Πανεπιστήμιο Κρήτης Τμήμα Ιατρικής το 2014. Έχει
εργαστεί ως κοινωνική λειτουργός στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα και έχει διδάξει
στο τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΑΤΕΙ Κρήτης. Έχει γράψει άρθρα σχετικά με την
κοινωνική διάσταση της αναπηρίας, την οικογένεια και την κοινωνική εργασία σε περιοδικά
και σε συλλογικούς τόμους.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η παρούσα μελέτη εξετάζει τις προσδοκίες των γονέων, όπως εκφράστηκαν από τις
μητέρες, για δομές και υπηρεσίες στην κοινότητα για άτομα με ελαφρά και μέτρια νοητική
αναπηρία, ηλικίας 14-45 ετών, που ζουν μαζί τους και έχουν παρακολουθήσει για
τουλάχιστον 1 έτος κάποιο εκπαιδευτικό ή επαγγελματικό πρόγραμμα στον νομό
Ηρακλείου Κρήτης. Από τις 310 οικογένειες που πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής, στην
παρούσα μελέτη συμμετέχουν 176 οικογένειες.
Οι γονείς ζητούν περισσότερες υπηρεσίες, όχι για τους ίδιους αλλά για τα παιδιά τους, οι
οποίες θα δίνουν έμφαση
στις ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης, στις
δραστηριότητες με συνομηλίκους, στη δημιουργία μικρών ξενώνων στην τοπική τους
κοινότητα και στην οικονομική στήριξη της οικογένειας. Οι προσδοκίες των γονέων
φαίνεται να είναι χαμηλές και να σχετίζονται με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ιδίων
και των παιδιών τους και με τις περιορισμένες διαθέσιμες δομές, υπηρεσίες και δίκτυα
43
φροντίδας στην τοπική τους κοινότητα. Η καλλιέργεια προσδοκιών στους γονείς μπορεί να
συμβάλει στη διεκδίκηση μιας καλύτερης ποιότητας ζωής.
Η παρούσα μελέτη προτείνει τη δημιουργία υπηρεσιών στην κοινότητα για τις οικογένειες
και τα παιδιά τους με Ν.Α., τη δημιουργία προγραμμάτων υποστηριζόμενης εργασίας,
σπιτιών υποστηριζόμενης διαβίωσης και την ίδρυση κοινωνικων-ψυχολογικών υπηρεσιών
σε όλες τις βαθμίδες εντός των μονάδων εκπαίδευσης καθώς και ενός νομοθετικού
πλαισίου που θα προάγει την αυτονομία και την ένταξη. Τέλος, η υιοθέτηση του ολιστικού
μοντέλου προσέγγισης της αναπηρίας, η ανάπτυξη πολυεπίπεδων διεπιστημονικών και σε
ότι αφορά την κοινωνική εργασία διαμεθοδικών παρεμβάσεων θα μπορούσαν να
συμβάλλουν ουσιαστικά στη στήριξη και στην ενδυνάμωση των οικογενειών και στην
ανάπτυξη της αυτονομίας, της συμμετοχής και της ένταξης των ατόμων με Ν.Α.
Εκτίμηση αναγκών υγείας στην κοινότητα: Η μεθοδολογία της
κοινοτικής αποτίμησης.
Μουδάτσου Μαρία, Κοινωνική Λειτουργός, Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ηρακλείου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Κοινωνική Λειτουργός Κ.Ψ.Υ. Ηρακλείου. Εργαστηριακός Συνεργάτης Α.Τ.Ε.Ι. Κρήτης. ΜΑ
Κοινωνική Πολιτική York University. Υποψήφια Διδάκτορας Κοινωνικής Ιατρικής, Τμήματος
Ιατρικής Πανεπιστημίου Κρήτης. Ειδικευμένη στη Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία
(Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων- Αθήνα).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η κοινοτική αποτίμηση είναι μέθοδος εκτίμησης των αναγκών υγείας ενός πληθυσμού. Το
κύριο χαρακτηριστικό της είναι ότι όλοι οι συντελεστές της, ερευνητές, επαγγελματίες
υγείας και χρήστες των υπηρεσιών, συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα στάδια της εκτίμησης
των αναγκών υγείας. Τα στάδια της συμμετοχικής έρευνας μοιάζουν με ένα ελικοειδή
σπιράλ που δεν έχει τέλος και περιλαμβάνει αρχικά τον σχεδιασμό της έρευνας από τους
ερευνητές, την δράση των ίδιων των ερευνούμενων, την αξιολόγηση της δράσης
συνεργατικά από ερευνητές και ερευνούμενους, τον επανασχεδιασμό της δράσης από
κοινού και την επανάληψη ξανά όλων των σταδίων.
Η κοινοτική αποτίμηση χρησιμοποιεί τεχνικές και μεθόδους ποιοτικής έρευνας όπως τη
συνέντευξη (δομημένη ή ημιδομημένη), την παρατήρηση καθώς και τις ομάδες εστίασης.
Στη μεθοδολογία της κοινοτικής αποτίμησης το ιδεατό είναι ο συνδυασμός της ποσοτικής
με την ποιοτική έρευνα. Για παράδειγμα η ανάλυση μιας δευτερογενούς έρευνας για
θέματα αναγκών υγείας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για να συνταχθεί το
ερωτηματολόγιο για συνεντεύξεις σε βάθος ή για ομάδες εστίασης. Με αυτόν τον τρόπο,
αφενός ελέγχεται η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων της έρευνας και αφετέρου δίνεται στον
ερευνητή η δυνατότητα να εμβαθύνει στο ερευνώμενο θέμα.
Με την κοινοτική αποτίμηση οι χρήστες των υπηρεσιών υγείας ενδυναμώνονται, καθώς
μπορούν με την συμμετοχή τους να επηρεάσουν και να αλλάξουν τις υπηρεσίες υγείας
τους. Η ενδυνάμωση αυτή, όμως δεν είναι ουσιαστική, αν δεν συνοδεύεται από ουσιαστικό
44
μοίρασμα δύναμης από τους πολιτικά υπεύθυνους και τους επαγγελματίες υγείας προς
τους χρήστες των υπηρεσιών υγείας.
Η ουσιαστική ενδυνάμωση προϋποθέτει όλοι οι συντελεστές της εκτίμησης των αναγκών
υγείας ενός πληθυσμού, να είναι ουσιαστικοί συνεργάτες και να έχουν ενεργό ρόλο στον
σχεδιασμό και την όλη οργάνωση της έρευνας. Απαραίτητο όμως για ένα τέτοιο
ενδεχόμενο, είναι η πολιτική βούληση, η επαρκής χρηματοδότηση τέτοιων προγραμμάτων
και η εκπαίδευση όλων των συντελεστών της έρευνας.
Ψυχοκοινωνικές Επιπτώσεις της Οικονομικής Κρίσης στην
Οικογένεια και στα Παιδιά: Νέες κατευθύνσεις και Παρεμβάσεις για τις
Κοινωνικές Υπηρεσίες.
Ασημόπουλος Χάρης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας, ΤΕΙ Αθήνας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Είναι κοινωνικός λειτουργός του τομέα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Πραγματοποίησε το
διδακτορικό του στο Παν/μιο Bradford στην Αγγλία. Εργάστηκε στην Παν/μιακή
Παιδοψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία στην Αθήνα και για πολλά
έτη ήταν υπεύθυνος της Μονάδας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης Εφήβων ΚΕΨΥΕ.
Δραστηριοποιήθηκε ενεργά στην ανάπτυξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα
με ενεργό ρόλο σε παρεμβάσεις από-ιδρυματισμού στο ΠΙΚΠΑ της Λέρου και στην
δημιουργία σύγχρονων μονάδων κοινοτικής φροντίδας ψυχικά ασθενών στην κοινότητα. Το
επιστημονικό και ερευνητικό του έργο εστιάζει σε θέματα κοινωνικής εργασίας και ψυχικής
υγείας και στην ανάπτυξη και αξιολόγηση μονάδων ψυχοκοινωνικής φροντίδας και έχει
δημοσιευθεί σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Είναι συγγραφέας του
βιβλίου «Η καθημερινή ζωή στο ψυχιατρείο: Μορφές ιδρυματισμού και ιδρυματικής
κακοποίησης» Εκδόσεων Καστανιώτη. Από το 2010 είναι Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνικής
Εργασίας του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Αθήνας και από το 2012 Πρόεδρος
του Τμήματος.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η οικονομική κρίση προκαλεί πολλά και σοβαρά ψυχικά προβλήματα και ψυχικές
διαταραχές. Συνδέεται με αύξηση της κατάθλιψης, του άγχους, των ψυχοσωματικών
προβλημάτων, της κατάχρησης αλκοόλ και των αυτοκτονιών. Έχει ξεκινήσει ένας φαύλος
κύκλος, διότι η εμπειρία των ψυχικών διαταραχών επηρεάζει και περιπλέκει με μεγαλύτερη
ένταση τα προβλήματα της φτώχειας, της στέγασης, της σωματικής υγείας και τα
προβλήματα στην οικογένεια και στις σχέσεις. Αυξάνεται τόσο ο αριθμός όσων
προσφεύγουν στις κοινωνικές υπηρεσίες όσο και το ποσοστό των ανθρώπων μεταξύ αυτών
που αντιμετωπίζουν ψυχικά προβλήματα και διαταραχές.
Η οικονομική πίεση, μέσω του αντίκτυπου στην ψυχική υγεία των γονέων, διαχέεται σε όλη
την οικογένεια και είναι δυνατόν να επηρεάζει και την ψυχική υγεία των παιδιών και των
εφήβων με δύο τρόπους, άμεσα και έμμεσα.
Οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης θέτουν νέα δεδομένα για την
κοινωνική εργασία και νέες απαιτήσεις στο έργο των κοινωνικών υπηρεσιών και απαιτούν
45
από τις υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας ειδικότερες κλινικές
μεθόδους και στοχευμένες κοινοτικές παρεμβάσεις.
Συνοπτικά, αυτές αφορούν στην πρόληψη, στην έγκαιρη παρέμβαση, στη συνεργασία και
τη δικτύωση των υπηρεσιών, στην εργασία με τα άτομα που βιώνουν φτώχεια, τους
άστεγους, στην παιδική προστασία και οικογενειακή πρόνοια, στην κινητοποίηση της
κοινωνικής αλληλεγγύης και τη ριζοσπαστική κοινωνική εργασία.
Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Φροντίδας, Μέτρα, Παροχές και
Υπηρεσίες Παιδικής Προστασίας στη Χώρα μας.
Κλωναρίδης Ξενοφώντας, Δ/ντής Παραρτήματος Προστασίας Παιδιού Δράμας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Γεννήθηκε στο Καλαμπάκι Δράμας το 1961. Είναι παντρεμένος και πατέρας τεσσάρων
παιδιών. Πτυχιούχος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης και του Παιδαγωγικού
Τμήματος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Επίσης είναι κάτοχος Διπλώματος
Μεταπτυχιακών σπουδών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας - Τομέας Διοίκησης
Υπηρεσιών Υγείας. Διαθέτει πλήθος συμμετοχών σ’ επιμορφωτικά σεμινάρια καθώς και σε
Πανελλήνια και Διεθνή συνέδρια Διοίκησης και ανθρωπιστικών επιστημών. Υπηρετεί ως
Παιδαγωγός στο Παράρτημα Προστασίας Παιδιού Δράμας (πρώην Κέντρο Παιδικής
Μέριμνας Αρρένων Δράμας) από το 1982 , ενώ από το 1988 μέχρι σήμερα εκτελεί
παράλληλα και καθήκοντα Διευθυντή στο αναφερόμενο Παράρτημα. Υπήρξε αιρετό μέλος
Διοικητικών και Κοινών Υπηρεσιακών Συμβουλίων.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η μεταρρύθμιση του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Φροντίδας ξεκίνησε το 1988 και
ακόμη δεν ολοκληρώθηκε, παρά τη ψήφιση μιας σειράς Νόμων που όπως αποδείχθηκε
στην πράξη περιέχουν βασικές δομικές ελλείψεις και αδυναμίες. Στο Εθνικό Σύστημα
Κοινωνικής Φροντίδας περιλαμβάνεται και το θεσμικό πλαίσιο για την κοινωνική
προστασία και φροντίδα του παιδιού, που έχει ως βάση τα ‘Άρθρα 21 και 25 του
Συντάγματος της χώρας (2001), όπου γίνεται σαφής αναφορά για την προστασία της
παιδικής ηλικίας από το Κράτος και τις ευθύνες των κρατικών οργάνων για τη διασφάλισή
της. Το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Φροντίδας προσφέρει τις υπηρεσίες του για το παιδί σε
πρώτο, δεύτερο και τρίτο βαθμό, μέσω των Φορέων που διακρίνονται σε Φορείς του
δημοσίου τομέα, σε Φορείς του Ιδιωτικού τομέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
(εθελοντικός τομέας) και σε Φορείς του Ιδιωτικού τομέα κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Οι Φορείς του δημοσίου τομέα οργανώνονται και λειτουργούν σε τέσσερα επίπεδα,
ειδικότερα: α) της κεντρικής διοίκησης, β) της περιφερειακής διοίκησης, γ) της
περιφερειακής αυτοδιοίκησης και δ) της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι Φορείς Κοινωνικής Φροντίδας και Αλληλεγγύης για το
παιδί περιλαμβάνουν: Εισοδηματικές ενισχύσεις (επιδόματα, ενισχύσεις, παροχές, κλπ).
και Προσωπικές κοινωνικές υπηρεσίες.
Μετά την εφαρμογή του Ν. 4025/2011 και του Ν. 4109/2013 η κατάσταση άλλαξε στους
Φορείς του δημοσίου. Με τις διατάξεις του Ν. 4025/2011 καταργήθηκαν ορισμένες ΜΚΦ
ως αυτοτελή ΝΠΔΔ, συγχωνεύθηκαν, μετονομάσθηκαν και αποτέλεσαν νέα ΝΠΔΔ με τα
46
αντίστοιχα Παραρτήματά τους , ενώ με τις διατάξεις του Ν. 4109/2013, οι ΜΚΦ που είχαν
συσταθεί με το Ν.3106/2003, όπως τροποποιήθηκε μεταγενέστερα και ισχύει, εντάχθηκαν
ως αποκεντρωμένες υπηρεσίες (Παραρτήματα) σε δώδεκα (12) νέα ΝΠΔΔ, που φέρουν την
επωνυμία Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας …. Οι δεκαεννέα (19) νέες Μονάδες
Κοινωνικής Φροντίδας για το παιδί (Παραρτήματα) που δημιουργήθηκαν με το νόμο είναι:
Προστασίας παιδιών, Αποθεραπείας & Αποκατάστασης παιδιών με αναπηρία και ένα
Παιδικό Αναπτυξιακό Κέντρο, οι περισσότερες δε από αυτές είναι κατανεμημένες στις
Περιφέρειες Αν. Μακεδονίας & Θράκης, Κρήτης και Αττικής.
Λέξεις κλειδιά: Μεταρρύθμιση, Φορείς, υπηρεσίες, παιδιά.
Οι παροχές των Κοινωνικών Υπηρεσιών του παρελθόντος και του σήμερα από τη
σκοπιά του Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου Ηρακλείου.
Πινακουλάκη Ιωάννα, Δ/ντρια - Συντονίστρια Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου Ηρακλείου,
Δ/ντρια Ψυχιατρικού Τομέα Γ.Ν. "Βενιζέλειο- Πανάνειο".
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Πινακουλάκη Ιωάννα είναι Παιδοψυχίατρος, Διευθύντρια- Συντονίστρια του
Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου Ηρακλείου και Διευθύντρια του Τομέα Ψυχιατρικών Δομών
του Γ.Ν. Ηρακλείου «Βενιζέλειο-Πανάνειο».
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η εμπειρία μου από το 2005 που λειτούργησε το Ι.Π.Κ.Η. μέχρι σήμερα στα θέματα της
πρόνοιας είναι η παρακάτω :
Στο παρελθόν οι κοινωνικού λειτουργοί είχαν έδρα το Ηράκλειο εκτός από μερικούς δήμους
που είχαν κάποια λίγα προγράμματα βοήθειας στο σπίτι.
Οι μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις από τις κατοικίες των χρηστών της πρόνοιας ήταν
αρνητικός παράγοντας.
Οι κοινωνικοί λειτουργοί που πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στα ΚΑΠΗ απευθυνόντουσαν
μόνο στους ηλικιωμένους. Σήμερα οι ίδιοι δουλεύουν με οποιεσδήποτε περιπτώσεις. Είναι
χρήσιμο να εκπαιδευτούν σε θέματα που σχετίζονται με τα παιδιά και τις οικογένειές τους.
Θετικό μεν αλλά δύσκολο, λόγω της μικρής εμπειρίας τους σε θέματα παιδικής-εφηβικής
ψυχικής υγείας.
Η πρόνοια σήμερα έχει αναλάβει αποκλειστικά αναδοχές και υιοθεσίες.
Οι εισαγγελικές παραγγελίες είναι το μεγάλο «αγκάθι». Δεν υπάρχει κοινή τακτικήσυνεννόηση-συνεργασία Εισαγγελίας, Κοινωνικών Υπηρεσιών, Σχολείων, Ι.Π.Κ.Η., κ.λ.
Οι κρατικές υπηρεσίες που μπορούν να εξυπηρετήσουν εισαγγελικές παραγγελίες για
παιδιά και έφηβους δεν είναι μόνο το Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο του Βενιζελείου
Νοσοκομείου αλλά και η αντίστοιχη υπηρεσία του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου.
Είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν ξενώνες προσωρινής διαμονής ανηλίκων ατόμων για
έκτακτες περιπτώσεις.
Τα ιδρύματα διαβίωσης ανηλίκων όχι μόνο είναι υποστελεχομένα αλλά και ενίοτε
προσλαμβάνονται ακατάλληλα, μη εξειδικευμένα άτομα για το ρόλο που τους έχει
ανατεθεί.
Ποιος είναι ο ρόλος του προγράμματος «χαμόγελο του παιδιού» στα προνοιακά
προγράμματα που συνεχώς εμπλέκονται μέσω «καταγγελιών» χωρίς να δίνουν λύσεις;
Άραγε τα προνοιακά προγράμματα θα είναι αποτελεσματικότερα με την ένταξή τους στο
Υπουργείο Εργασίας;
47
Το παρόν και το μέλλον του Θεσμού της "κλειστής" προστασίας σε παιδιά και
εφήβους που βρίσκονται σε κίνδυνο. Μια πρώτη προσέγγιση από την οπτική ενός
Κοινωνικού Λειτουργού.
Φιολιτάκη Χαρά, Κοινωνική Λειτουργός, Παράρτημα Προστασίας Παιδιού Ηρακλείου –
Κ.Κ.Π.Π.Κ.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Χαρά Φιολιτάκη είναι Κοινωνική Λειτουργός και εργάζεται στο Κέντρο Κοινωνικής
Πρόνοιας Περιφέρειας Κρήτης- Παράρτημα Προστασίας του Παιδιού Ηρακλείου.
Ολοκλήρωσε τις βασικές της σπουδές το 1998, στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας (ΣΕΥΠ), του
ΑΤΕΙ Ηρακλείου. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, στη Δημόσια Υγεία –
Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης (2010) και από
το 2011 έως σήμερα, είναι φοιτήτρια του Τμήματος Παιδαγωγικών Σπουδών Ρεθύμνου, του
Πανεπιστημίου Κρήτης. Εργάστηκε σε διάφορους Δήμους του Ν. Ηρακλείου, σε Μελέτες
Κοινωνικής Δημογραφίας και Εκτίμησης των Αναγκών Υγείας του Πληθυσμού και ως
Κοινωνική Λειτουργός σε Προγράμματα Κοινωνικής Μέριμνας. Από το 2003 -2005
εργάστηκε στη Κοινωνική Υπηρεσία του Γεν. Νοσοκομείου - Κ. Υγείας Ιεράπετρας και από
το 2005 έως και σήμερα εργάζεται στο Παράρτημα Προστασίας Παιδιού Ηρακλείου. Είναι
πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια ενηλίκων στο ΕΚΕΠΙΣ και από το 2006 – 2008 απασχολήθηκε,
ως εργαστηριακός συνεργάτης στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας (ΣΕΥΠ) του ΑΤΕΙ Ηρακλείου.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Σκοπός της παρούσας εισήγησης είναι να αναδειχθούν θέματα, σχετικά με την υφιστάμενη
κατάσταση των Παραρτημάτων Παιδικής Προστασίας, τα οποία παρέχουν κλειστή
περίθαλψη και προστασία σε παιδιά και εφήβους, που οι οικογένειες τους αποδεδειγμένα
δεν μπορούν να τους παρέχουν φροντίδα.
Τι σημαίνει κοινωνική προστασία και φροντίδα; Τι σημαίνει ότι ένα παιδί ή έφηβος
βρίσκεται σε κίνδυνο; Ποιος διατυπώνει το «αίτημα» και εκφράζει το πρόβλημα;
Ποια η διαδικασία εισαγωγής και οι προϋποθέσεις για τη φιλοξενία των παιδιών; Υπάρχει
διασύνδεση και αλληλεπίδραση μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών υγείας, πρόνοιας,
κοινωνικής φροντίδας και των εισαγγελικών και δικαστικών αρχών, για την άμεση
ικανοποίηση των αιτημάτων;. Υπάρχει ανταποκρισιμότητα στα αιτήματα φιλοξενίας
παιδιών και εφήβων, που βρίσκονται σε κίνδυνο από τις υπηρεσίες παιδικής προστασίας;
Θα συζητηθούν τα χαρακτηριστικά, οι ανάγκες και οι δυσκολίες, που προκύπτουν από την
ομαδική συμβίωση των φιλοξενούμενων παιδιών και εφήβων, καθώς και οι σχέσεις –
αλληλεπιδράσεις των παιδιών μεταξύ τους, όπως και οι σχέσεις του προσωπικού με τα
παιδιά. Πόσο αναγνωρίζονται τα δικαιώματα των παιδιών και πόσο τηρούνται τα όρια και
οι κανονισμοί από τα ίδια και το προσωπικό;. Τέλος θα γίνει αναφορά στο πλαίσιο
συνεργασίας των οικογενειών με τις δομές παιδικής προστασίας και στο «κρίσιμο» ρόλο
των επαγγελματιών.
Θα γίνει μια πρώτη προσπάθεια προσέγγισης στα κάτωθι ερωτήματα:
Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού – στόχου ή δημιουργεί
νέες ακάλυπτες ανάγκες φροντίδας;
Η οικονομική κρίση αυξάνει τις ανάγκες φροντίδας και φιλοξενίας των παιδιών σε
προστατευόμενα πλαίσια;
Η μετάβαση από τη μακροχρόνια, στη βραχυπρόθεσμη φιλοξενία των παιδιών είναι
υλοποιήσιμος στόχος ή ουτοπία; Προβληματισμοί για τις εναλλακτικές μορφές παιδικής
προστασίας;
48
Ποιες οι μελλοντικές προκλήσεις για το θεσμό της παιδικής προστασίας. Υπάρχουν καλές
πρακτικές κοινωνικής φροντίδας για το παιδί στην Ελλάδα και διεθνώς;
Παράγοντες που εμποδίζουν την αποτελεσματική λειτουργία της
σχέσης βοήθειας με εφήβους σε εγκατάλειψη.
Ράτσικα Νικολέτα, Κοινωνική Λειτουργός, Καθηγήτρια Εφαρμογών, Τμήμα Κοινωνικής
Εργασίας, ΤΕΙ Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Δρ. Νικολέτα Ράτσικα, είναι καθηγήτρια Εφαρμογών του τμήματος Κοινωνικής Εργασίας
του ΤΕΙ Κρήτης. Έχει βασικό πτυχίο στη Κοινωνική Εργασία (ΤΕΙ Κρήτης, 1981), M. Phil.
(2001) και Διδακτορικό (2012) στη Κοινωνική Εργασία (Umeå University, Σουηδία). Από το
1994 ανήκει στο μόνιμο διδακτικό προσωπικό του τμήματος. Κατά τη διάρκεια αυτών των
ετών διδάσκει μαθήματα στη μέθοδο της Κοινωνικής Εργασίας και Ποιοτική Κοινωνική
Έρευνα. Είναι υπεύθυνη του εργαστηρίου «Τοπικής Κοινοτικής Ανάπτυξης», και έχει
συμμετάσχει σε πολυάριθμες τοπικές μελέτες και έργα τοπικής ανάπτυξης, που
υλοποιήθηκαν από το εργαστήριο αυτό. Παράλληλα με τα διδακτικά της καθήκοντα, τα
τελευταία είκοσι χρόνια είναι ακαδημαϊκή υπεύθυνος του τμήματος για το πρόγραμμα
ERASMUS, ενώ έχει συμμετάσχει σε πολλές επιτροπές ( Αλλαγή Προγράμματος Σπουδών,
Επιτροπή Εσωτερικής Αξιολόγησης, Δημιουργία Παραρτήματος Διπλώματος κα). Εκτός από
την τυπική εκπαίδευση, έχει παρακολουθήσει πολλά προγράμματα επιμόρφωσης με πιο
σημαντικά την εκπαίδευση για θέματα Γ Ηλικίας (500 ωρών), πρόγραμμα κατάρτισης για
την εκπαίδευση ενηλίκων ( 300 ωρών), και συμμετοχή σε 8 Διεθνή Θερινά Σχολεία για τους
διδακτορικούς φοιτητές, που διοργανώθηκαν από το Πανεπιστήμιο της Κρήτης, το
Τμήματος Κοινωνιολογίας ( 1996 έως 2001). Συμμετέχει σε χρηματοδοτούμενα από την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερευνητικά προγράμματα: DAPHNE, EU-WISE, EDUEVAL, ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ
ΙΙΙ. Έχει δημοσιεύσει σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Επίσης έχει
συμμετάσχει με εισηγήσεις σε πολλά επιστημονικά συνέδρια.
Οικονόμου Κατερίνα, Υποψήφια Διδάκτωρ Κοινωνική Λειτουργός - Εργαστηριακός
Συνεργάτης, Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας, ΤΕΙ Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
49
Η Κατερίνα Οικονόμου είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης του
Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (2010)2. Απέκτησε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα το 2006
στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (Ε.Α.Π.)3, το
πρώτο της Πτυχίο στην Κοινωνική Εργασία του ΤΕΙ Κρήτης το 1994 και το δεύτερο Πτυχίο
της στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Ρεθύμνου το 2001. Από το 1999 έως
σήμερα εργάζεται ως Εργαστηριακός Συνεργάτης στο τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ
Κρήτης. Διδάσκει την άσκηση πράξης και τα εργαστήρια μαθημάτων και εκπαιδεύει ως
επόπτρια τους σπουδαστές σε θέματα που άπτονται της κοινοτικής εργασίας σε δήμους και
συνοικίες. Παράλληλα έχει εργαστεί ως Ερευνήτρια σε πρόγραμμα για την εκπαίδευση των
τσιγγανοπαίδων, ως Στέλεχος ΣΥΥ σε προγράμματα ένταξης των Ρομά, ως Υπεύθυνη της
Κοινωνικής Υπηρεσίας σε Κέντρο Υποδοχής Ανηλίκων Προσφύγων, ως ΕμπειρογνώμωνΑξιολογήτρια σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων του ΕΚΕΠΙΣ και ως Κοινωνική
Λειτουργός σε Ειδικά Σχολεία. Έχει συμμετάσχει σε προγράμματα, στη συγγραφή
ερευνητικών μελετών, κεφαλαίων σε βιβλία, με εισηγήσεις σε επιστημονικά συνέδρια και
ημερίδες.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η συγκεκριμένη παρουσίαση επιχειρεί να αποτυπώσει το θέμα της παροχής
αποτελεσματικής βοήθειας στους εφήβους σε κατάσταση κρίσης, ρίσκου, εγκατάλειψης και
κοινωνικού αποκλεισμού μέσα από την εμπειρία επαγγελματιών που εργάζονται σε
ανάλογες οργανώσεις, όπως αυτή καταγράφηκε κατά την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού
προγράμματος Relais Plus.
Το περιεχόμενο που προσλαμβάνουν οι δύο έννοιες της εγκατάλειψης και της βοήθειας
εξαρτάται από το βαθμό κοινωνικής ένταξης των ατόμων και ομάδων σε κατάσταση
εγκατάλειψης και το είδος της παρεχόμενης βοήθειας. Σχετίζονται δε με τις πολιτικές και τα
κοινωνικά χαρακτηριστικά κάθε χώρας. Στις μέρες μας η παρεχόμενη φροντίδα υλοποιείται
από πολλές διαφορετικές οργανώσεις, επαγγελματικές ή Μ.Κ.Ο. και από διαφορετικές
κατηγορίες εμπλεκομένων στη φροντίδα με ποικίλα επαγγέλματα, αλλά με κοινό
χαρακτηριστικό ότι όλοι εμπλέκονται σε μια σχέση βοήθειας με τους νέους σε εγκατάλειψη.
Τα άτομα σε εγκατάλειψη έχουν ανάγκη πολλαπλών μορφών στήριξης, όπως ηθική,
συναισθηματική, ψυχολογική, ιατρική, λογιστική, οικονομική και νομική, στις οποίες
βασίζεται και η σχέση βοήθειας. Με τον όρο «σχέση βοήθειας» εννοείται μία σχέση στην
οποία ο ένας τουλάχιστον από τους δύο πρωταγωνιστές επιδιώκει να βοηθήσει τον άλλον
στην ανάπτυξη, στην ωριμότητα, σε μία καλύτερη λειτουργία και στην μεγαλύτερη
ικανότητα να αντιμετωπίζει τη ζωή με απόλυτη ανεξαρτησία και αυτονομία, στο πλαίσιο
μίας πολιτικής προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υποστήριξης και προστασίας
των ατόμων σε διάφορες περιπτώσεις εγκατάλειψης.
Σε μια ποιοτική σχέση βοήθειας των επαγγελματιών διακρίνονται τουλάχιστον οκτώ
διαφορετικές λειτουργίες που περιλαμβάνουν ένα πλήθος δραστηριοτήτων που πρέπει να
υλοποιηθούν. Αυτές είναι η Υποδοχή-Ακρόαση, Εκτίμηση αναγκών, Βοήθεια στην
καθημερινή ζωή, Συνοδεία, Προστασία, Κοινωνικοποίηση-Εμψύχωση, Επικοινωνία,
Επαγγελματοποίηση. Στόχος της παρούσας εισήγησης είναι να αναλυθούν τα ‘κρίσιμα
σημεία’ αυτών των λειτουργιών. Τα κρίσιμα σημεία αναφέρονται στα εμπόδια και στις
δυσκολίες, που ενδεχομένως παρουσιάζονται στη σχέση βοήθειας με τον έφηβο και τα
οποία χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και αντιμετώπισης από τους επαγγελματίες
προκειμένου να είναι αποτελεσματικές οι δραστηριότητες που ενισχύουν την εκάστοτε
2
Θέμα διατριβής: «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΣΥΝΟΔΕΥΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΙΤΟΥΝΤΕΣ ΑΣΥΛΟ: Προκλήσεις,
δυσκολίες, ευκαιρίες μέσα από τον ‘λόγο’ των επαγγελματιών και των ίδιων».
3
Θέμα μεταπτυχιακής διατριβής «Εκπαίδευση Τσιγγανοπαίδων στο Ηράκλειο Κρήτης» στη Θεματική
Ενότητα «Εκπαίδευση: Πολιτισμικές Διαφορές και Κοινωνικές Ανισότητες».
50
λειτουργία, καθώς είναι εκείνα που εμποδίζουν περισσότερο την επίτευξη των
επιδιωκόμενων στόχων και την πραγματοποίηση μιας αποτελεσματικής παρέμβασης. Τα
κρίσιμα σημεία μπορεί να εντοπίζονται είτε στον επαγγελματία, είτε στον εξυπηρετούμενο,
είτε στο συγκεκριμένο πλαίσιο, στο οποίο η σχέση βοήθειας υλοποιείται.
Σεξουαλικότητα και Α.μεΑ.
Ασκητής Θάνος, Νευρολόγος - Ψυχίατρος, Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου
Αθηνών, Δ/ντής Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, Πρόεδρος Ελληνικής
Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
O Dr. Θάνος Ε. Ασκητής, πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, έχει ειδικευτεί στη
Νευρολογία και την Ψυχιατρική, με διδακτορική διατριβή στον τομέα της Κοινωνικής
Ψυχιατρικής και εξειδίκευση - τις Η.Π.Α.- στην ανθρώπινη σεξουαλική συμπεριφορά και
στις σεξουαλικές δυσλειτουργίες.
Κλινικός ψυχίατρος ασκεί την Ιατρική, ίδρυσε - μαζί με τους συνεργάτες του- το πρώτο
Σεξολογικό ινστιτούτο στη χώρα μας (1986), οργάνωσε τρία συμπόσια με θέμα τη
σεξουαλική ζωή των Ελλήνων και έδωσε εκατοντάδες ομιλίες και διαλέξεις σε σχολειά,
κοινωνικούς φορείς και ιδρύματα σε όλη την Ελλάδα. Στον τομέα της κοινωνικής έρευνας
αναπτύσσει σήμερα έρευνα σε δέκα πόλεις της χώρας μας με θέμα «Η σεξουαλική ζωή του
γάμου κι όπως αυτή εκφράζεται σε τοπικές κοινωνίες της Ελλάδος».
Μελετητής των θεμάτων σεξουαλικής έκφρασης και επικοινωνίας στην οικογένεια, το
σχολείο, τη σχέση και το γάμο, είναι ο πρώτος γιατρός που μίλησε ανοικτά για το σεξ στην
Ελλάδα ήδη από το 1987, με πλούσια αρθρογραφία σε ημερήσιες εφημερίδες και
περιοδικά, αλλά και με πολλές παρουσιάσεις τόσο από το ραδιόφωνο όσο και από την
τηλεόραση. Την ίδια χρονιά οργάνωσε την πρώτη ημερίδα μαζί με τους συνεργάτες του για
τη σεξουαλική υγεία στον άνδρα και στη γυναίκα.
Στην ΕΤ3 την περίοδο 1994-1996 παρουσίασε με επιτυχία την εκπομπή Σεξ την Τρίτη, στη
ΝΕΤ από το 1996 έως το 2000 την εκπομπή Εμείς και το Σεξ και στον ALPHA από το 2001 έως
το 2003 την εκπομπή Άνθρωπος και Σεξ. Σήμερα διατηρεί εβδομαδιαία εκπομπή στο ΑΝΤ1
radio διάρκειας 90λεπτών με τίτλο «Μιλώντας με τον Θάνο Ασκητή», επικοινωνώντας με
τους ακροατές για τη σεξουαλική υγεία.
Έχει αναπτύξει θέματα σεξουαλικής αγωγής σε πιλοτικά προγράμματα του Υπουργείου
Παιδείας, ενώ έχει συνεργαστεί με αρκετούς συλλόγους γονέων και κηδεμόνων σε
ολόκληρη τη χώρα για θέματα αντισύλληψης στην εφηβεία και επικοινωνίας στην ηλικία
16-18 χρόνων στο αγόρι και στο κορίτσι. Επίσης το 2006 σε πρόγραμμα του Υπουργείου
Παιδείας και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα ασχολήθηκε με την ψυχική υγεία
σεξουαλικής σχέσης για παιδιά ηλικίας 6-12 ετών που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο
παιδαγωγικό ινστιτούτο προς υλοποίηση στα Ελληνικά σχολεία.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
51
Στη σημερινή εποχή, τα θέματα της αναπηρίας αποτελούν αντικείμενο εκτεταμένης μελέτης
τόσο από την ιατρική κοινότητα όσο και από τους ειδικούς της ψυχικής υγείας. Ωστόσο,
είναι γεγονός ότι το θέμα της σεξουαλικής έκφρασης των ατόμων με αναπηρία παραμένει
ένα ανεξερεύνητο πεδίο και αντιμετωπίζεται ακόμα και σήμερα από την «υγιή» κοινωνία,
ως ένα αντικείμενο μικρότερης προτεραιότητας και σημασίας για τα άτομα αυτά. Η
κινητική αναπηρία είτε εμφανίζεται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του ανθρώπου είτε
ύστερα από μια αιφνίδια τραυματική κατάσταση, είναι ένα ιδιαίτερο γεγονός εκτίμησης και
χειρισμών με σκοπό την καλύτερη δυνατή προσέγγιση των ανθρώπων αυτών. Η κινητική
αναπηρία μπορεί
να επηρεάσει τη σεξουαλικότητα του ατόμου με πολλούς τρόπους. Οι παράμετροι που
εμπλέκονται στη σεξουαλική του έκφραση μπορεί να περιλαμβάνουν σεξουαλικές
δυσλειτουργίες οργανικής και ψυχογενούς αιτιολογίας, προβλήματα επικοινωνίας,
κατάθλιψη, φόβο, άγχος, μειωμένη αυτοεικόνα και αυτοπεποίθηση, καθώς και
προβλήματα στις κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις.
Από την άλλη, μία ιδιαίτερη προσέγγιση της ανθρώπινης σεξουαλικότητας είναι αυτή των
ατόμων που εμφανίζουν νοητική στέρηση. Οι άνθρωποι που εμφανίζουν νοητική στέρηση,
ανάλογα με την ταξινόμηση αυτής της διαταραχής, μπορούν να εκφράσουν την ανάγκη για
σεξουαλική επαφή, αυτό όμως σχετίζεται άμεσα τόσο με την ίδια την ψυχιατρική θεραπεία
όσο και με το σύστημα υποστήριξης του περιβάλλοντος όπου τα άτομα ζουν. Δεν είναι λίγες
οι φορές που οι γονείς εφήβων και νεαρών ενήλικων με προβλήματα νοητικής
καθυστέρησης εκφράζουν την αγωνία τους μπροστά στις σεξουαλικές προκλήσεις των
παιδιών τους και δεν μπορούν να διαχειριστούν αυτές τις συμπεριφορές. Ενώ, συχνά, ούτε
οι θεράποντες ιατροί μπορούν να πάρουν θέση πέραν της απόλυτης απαγορευτικής
στάσης. Η ανθρώπινη κοινωνία, όμως, μέσα από τον καθένα μας και συνολικά όλους μαζί,
δημιουργεί το δικαίωμα του ενός ως σημαντικού πρωταγωνιστή, στο σήμερα και το αύριο
όλων μας.
Έτσι η ψυχική και σεξουαλική υγεία, είναι η απαραίτητη προϋπόθεση και εξέλιξη για «να
μπορείς να υπάρχεις, να εκφράζεσαι, να ζεις».
Σκανδιναβικό Μοντέλο στην Θεωρία και στην Πράξη.
Zoe Winding, Ειδικός Σύμβουλος στον Τομέα της Κοινωνικής Πρόνοιας/Α.μεΑ.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Special consultant & coordinator in the social welfare sector/disabilities
EU Consultant /Project Coordinator Social welfare & Employment
Consul of the Republic of Cyprus in Denmark
EDUCATION
2009:Diploma in Social Science
2007:Diploma in Group & Family Therapy
1992: Diploma in European Consulting (EU- Social Subjects and International Marketing)
1986: Diploma in Social Work
1977: Diploma in Public Administration
WORK EXPERIENCE 1986 -2014
County of Aarhus ( adults with disabilities -physically, mentally & learning)
52
Municipality of Horsens( Children with disabilities -physically, mentally & learning + social
disabilities)
Region of Region Midt(EU Consultant /Social & welfare issues – Human Resource
Management)
Consultant at the European Commission –Danish Representation (Social, welfare &
employment issues)
Self employed - Family therapy, Social Consultant, Human resource management/ social
welfare sector)
DISTINCTIONS:
- Honorary Consul of the Republic of Cyprus in Århus County since 2003
- Appointed Judge of justice in the Danish Court of Justice (The High Court of Western
Denmark).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Ενημέρωση στα ποιο κάτω θέματα: Αρμοδιότητες Κράτους, Περιφέρειας και Δήμου στο
τομέα των ΑΜΕΑ, Προσφορά υπηρεσιών στην Δανία προς ΑΜΕΑ από γέννηση μέχρι και
τρίτη ηλικία, Εκπαίδευση προσωπικού - κοινωνικών παιδαγωγών /βοηθών στην Δανία, Η
συνεχή επιμόρφωση και υποστήριξη του προσωπικού.
Δομές ανοικτής Προστασίας ηλικιωμένων στην Ελλάδα και την
Ιταλία - Μια συγκριτική μελέτη.
Τσουδερού Ιωσηφίνα, Υποψήφια Διδάκτωρ Τμήματος Κοινωνιολογίας, Παν/μιο Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
H Ιωσηφίνα Τσουδερού γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967. Κατέχει πτυχίο στην Παιδαγωγική
Επιστήμη από το Πανεπιστήμιο της Bologna και Ισοτιμία και Αντιστοιχία (ΔΙΚΑΤΣΑ) των
Φιλοσοφικών Σχολών της ημεδαπής. Το 2007 απέκτησε Master στην Πολιτική Επιστήμη με
ειδίκευση στην Πολιτική Θεωρία και Δικαιώματα, από το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Από το
2011 είναι υποψήφια διδάκτορας του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου
Κρήτης. Έχει παρουσιάσει αποτελέσματα εργασιών σε διεθνή συνέδρια και ημερίδες και
έχει συμμετάσχει στη συγγραφή επιστημονικών άρθρων. Συγγραφική της εργασία αποτελεί
το βιβλίο με τίτλο «Ενδοοικογενειακή βία και η θεσμική προστασία των γυναικών». Τα
ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται, στις θεωρίες δημοκρατίας, στα κοινοτικά δίκτυα
και στις κοινωνικές πολιτικές ενσωμάτωσης των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού στις
τοπικές κοινωνίες, για την παροχή φροντίδας.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Κατά τη δεκαετία του ’70, οι πρακτικές που υιοθετήθηκαν από τα εθελοντικά και τα άτυπα
δίκτυα σε Ιταλία και Ελλάδα για την κάλυψη των αναγκών φροντίδας των ασθενέστερων
οικονομικά και σχεσιακά ηλικιωμένων αφενός ταυτίστηκαν, με την οργάνωση των πιέσεων
για τη διεύρυνση της δημοκρατίας και αφετέρου, με την ενίσχυση του αιτήματος για τη
θεσμική ρύθμιση των δομών έξω- ιδρυματικής φροντίδας για ηλικιωμένους με λειτουργικά
53
ελλείμματα. Αντίστοιχα, στο πλαίσιο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών των τελευταίων
δεκαετιών, η συρρίκνωση των κοινωνικών υπηρεσιών ταυτίστηκε με το παράδοξο της
δημοκρατίας εφόσον, οι οργανωμένες πιέσεις που ασκήθηκαν κατά την προηγούμενη
δεκαετία, σε κρατικό επίπεδο ενίσχυσαν την υιοθέτηση της αντίληψης, περί της
μετατόπισης της ευθύνης στα εθελοντικά και στα άτυπα δίκτυα για την παροχή φροντίδας
σε ηλικιωμένους με λειτουργικά ελλείμματα εντός των κοινοτικών δομών.
Στο πλαίσιο των αποκεντρωμένων συστημάτων πρόνοιας των χωρών που αναφέρθηκαν,
δομές έξω-ιδρυματικού τύπου για την παροχή φροντίδας στους σχετικά αυτόεξυπηρετούμενους ηλικιωμένους με τη βοήθεια των συρρικνωμένων δημόσιων, των
άτυπων, των εθελοντικών δικτύων και της αγοράς αποτελούν, τα Κέντρα Ημερησίας
Φροντίδας (ΚΗΦΗ), τα Κέντρα Κοινοτικής Φροντίδας (ΚΕ.ΚΟΙ.Φ), τα Κέντρα Ημερησίας
Φροντίδας Ηλικιωμένων, Ευπαθών Ηλικιωμένων, Alzheimer και τα Κοινωνικά Κέντρα
Ηλικιωμένων.
Εγχειρίδιο Επαγγελμάτων για μια ποιοτική σχέση βοήθειας με
ηλικιωμένα άτομα: παράδειγμα εφαρμογής του σε Κ.Η.Φ.Η. και Κ.Α.Π.Η.
Φουκάκη Μιχαέλα, Κοινωνική Λειτουργός, Υπεύθυνη του Κέντρου Ημερήσιας Φροντίδας
Ηλικιωμένων Δήμου Γόρτυνας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Μιχαέλα Φουκάκη είναι κοινωνική λειτουργός, σπούδασε στο Τμήμα Κοινωνικής
Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης (2008) και πραγματοποίησε Μεταπτυχιακές Σπουδές στη
Γλασκόβη (Glasgow Caledonian University, 2009, Ψυχολογία & Ψυχική Υγεία). Από το 2009
έως σήμερα εργάζεται ως υπεύθυνη του Κέντρου Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων
Δήμου Γόρτυνας ενώ παράλληλα έχει εργαστεί και ως εργαστηριακός συνεργάτης του
Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας στο ΤΕΙ Κρήτης για δύο ακαδημαϊκά έτη. Έχει συμμετάσχει
σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα ως μέλος και, έχει δημοσίευση σε επιστημονικό
περιοδικό και έχει παρουσιάσει εργασίες της σε επιστημονικά συνέδρια.
Κοζορώνη Ειρήνη, Κοινωνική Λειτουργός, Τμήμα ΚΟΙ.Φ/Α.Π.Η. Νέας Αλικαρνασσού.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
54
Η Ειρήνη Κοζορώνη εργάζεται ως Κοινωνική Λειτουργός στο Τμήμα ΚΟΙ.Φ/Α.Π.Η. Νέας
Αλικαρνασσού. Κατέχει Πτυχίο Κοινωνικής Εργασίας του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας,
της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας, του ΤΕΙ Κρήτης, καθώς και μεταπτυχιακό
τίτλο εκπαίδευσης στο ΠΜΣ “Φύλο & Νέα Εκπαιδευτικά και Εργασιακά Περιβάλλοντα στην
Κοινωνία της Πληροφορίας” του Πανεπιστημίου Αιγαίου και γνωρίζει καλά την Αγγλική
Γλώσσα. Παράλληλα έχει εκπαιδευτεί στο “ Θέατρο – Δραματοθεραπεία ως μέσο
Θεραπευτικής προσέγγισης στο Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης του ιδρύματος για το
παιδί “Η Παμμακάριστος”. Στο παρελθόν έχει εργαστεί ως Κοινωνική Λειτουργός στη
Δ.Α.Τ.Ε.Ρ, στον Παιδικό Σταθμό του Δήμου Ρούβα, στο Κ.Α.Π.Η. Δήμου Χερσονήσου, στο
Κ.Α.Π.Η. Δήμου Ρούβα, στη Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων ΗΡΑ καθώς και στο
ΚΕ.ΚΟΙΦ/ΑΠΗ Δειλινών, ως υπεύθυνη. Επίσης έχει εργαστεί στο Τμήμα Επιδοματικής
Πολιτικής και Ελέγχου, στην Τεχνική Εκπαιδευτική Παροχή Συμβουλευτικών Υπηρεσιών και
ως Επιμορφώτρια στο πρόγραμμα Αγωγή Υγείας στη ΝΕΛΕ Ηρακλείου. Τέλος, από το 2009
έως σήμερα συνεργάζεται με το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του Α.Τ.Ε.Ι. Κρήτης ως
ωρομίσθια καθηγήτρια. Στο παρελθόν έχει εργαστεί εθελοντικά ως βοηθός συντονιστή σε
ομάδες αυτοβοήθειας – κλαμπ οικογενειών (μέθοδος Hudolin), στο Σύλλογο Στήριξης
Εξαρτημένων ατόμων από το αλκοόλ "Η Επιστροφή". Έχει παρακολουθήσει αρκετά
θεωρητικά και βιωματικά σεμινάρια, συνέδρια, ημερίδες και συμπόσια και έχει
δημοσιεύσει εργασία με τίτλο «Η αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών στην Πρωτοβάθμια
εκπαίδευση. Η έμφυλη διάσταση στη διδακτική πράξη», στο Παιδαγωγικό Ιδεοδρόμιο,
(τεύχος 3, Απρίλιος 2012).
Παττακού Βασιλική, Κοινωνική Λειτουργός, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνικής
Εργασίας, ΤΕΙ Κρήτης.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Παττακού-Παρασύρη Βασιλική Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας, σπούδασε
Κοινωνική Εργασία στη ΧΕΝ Αθηνών και συνέχισε σπουδές στο Πανεπιστήμιο Sunderland
της Αγγλίας τμήμα Ψυχολογίας από όπου έλαβε το διδακτορικό της. Έχει εκπαιδευτεί στο
συνθετικό μοντέλο ψυχοθεραπείας για πέντε χρόνια. Διαθέτει 15ετή επαγγελματική
εμπειρία σε φορείς ατόμων με ειδικές ανάγκες και σε ψυχιατρικά και ψυχογηριατρικά
πλαίσια. Μόνιμη επίκουρη καθηγήτρια σε προπτυχιακό επίπεδο στο ΤΕΙ Κρήτης στο τμήμα
Κοινωνικής Εργασίας από το 1975-2010 όπου δίδαξε μαθήματα κορμού της Κοινωνικής
Εργασίας. Στη συνέχεια δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας
από 2010-2012, επίσης, επισκέπτρια καθηγήτρια στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών
(ΜΑ) στη Κοινωνική Εργασία και Κοινωνική Διοίκηση 2012-2014 στο Πανεπιστήμιο
Frederick Λευκωσίας. Επιπλέον έχει διδάξει σε μεταπτυχιακό επίπεδο σε προγράμματα
Erasmus στο Πανεπιστήμιο Cork της Ιρλανδίας και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στα αντίστοιχα
τμήματα Ψυχολογίας. Υπήρξε Προϊσταμένη Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης
και Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας. Έχει
συμμετάσχει σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα στο αντικείμενό της, είτε ως κύριος
55
ερευνητής, είτε ως μέλος της κεντρικής ερευνητικής ομάδας. Έχει δημοσιεύσεις σε ελληνικά
και ξένα περιοδικά και έχει συμμετάσχει σε πάρα πολλά ελληνικά και διεθνή επιστημονικά
συνέδρια με παρουσιάσεις της ερευνητικής της δραστηριότητας. Τα ερευνητικά της
ενδιαφέροντα αφορούν την ψυχοπαθολογία ενηλίκων με έμφαση την εμπλοκή του πελάτη
στη θεραπευτική διαδικασία (επαγγελματική σχέση), θέματα αποασυλοποίησης, και
έρευνα σε προβλήματα Ηλικιωμένων. Στο τομέα της πρόληψης έρευνα σε θέματα άνοιας,
στο τομέα των φροντιστών ατόμων Τρίτης Ηλικίας. Επίσης προβλήματα συμπεριφοράς
παιδιών στην εφηβεία, με σκοπό την πρόβλεψη για πρόληψη σε προβλήματα ψυχικής
υγείας. Είναι ιδρυτικό μέλος πολλών ΜΚΟ όπου υπήρξε και πρόεδρος και εξακολουθεί να
είναι μέλος επιστημονικών επιτροπών.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Η γήρανση του πληθυσμού έχει σοβαρές επιπτώσεις στις παροχές υγείας και κοινωνικής
φροντίδας. Η πρόκληση είναι μεγαλύτερη για τις αγροτικές περιοχές όπου το ποσοστό
ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας είναι υψηλότερο σε σύγκριση με αυτό των αστικών περιοχών
και γι’ αυτό είναι απαραίτητη η υλοποίηση προγραμμάτων ανακούφισης, υποστήριξης,
ενημέρωσης και φροντίδας για τους ηλικιωμένους, αλλά και για τους φροντιστές τους. Η
συνεργασία ενός δικτύου δομών/προγραμμάτων που λειτουργούν σε τοπικό ή διαδημοτικό
επίπεδο, όπως το Βοήθεια στο Σπίτι, τα Κ.Α.Π.Η. ή τα Κ.Η.Φ.Η., είναι ιδιαίτερα σημαντική
για την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και την
ολοκληρωμένη φροντίδα των χρηστών.
Όπως όμως διαπιστώνεται σε πολλές χώρες του δυτικού κόσμου, η στελέχωση αυτών των
δομών/προγραμμάτων για τους ηλικιωμένους δεν αποτελείται πάντα από εξειδικευμένους
επαγγελματίες. Επειδή ευάλωτες ομάδες πληθυσμού βρίσκονται συχνά σε κατάσταση
εγκατάλειψης, και επαγγελματίες ή εργαζόμενοι χωρίς ειδίκευση καλούνται να
αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις αναδείχθηκε η ανάγκη να δημιουργηθούν
εγχειρίδια καλών πρακτικών για μια μεγάλη ποικιλία επαγγελματιών κοινωνικής
παρέμβασης στις χώρες που συμμετείχαν στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Relais plus.Η κεντρική
ιδέα ήταν να δημιουργηθούν εγχειρίδια που θα μπορούν να προσαρμοστούν σε μια μεγάλη
ποικιλία επαγγελμάτων κοινωνικής παρέμβασης στις διάφορες χώρες και να
ενσωματωθούν στην καθημερινή πρακτική τους.
Το εγχειρίδιο που δημιουργήθηκε περιλαμβάνει οκτώ ‘λειτουργίες’ οι οποίες αναφέρονται
σε βασικές ανάγκες του χρήστη που πρέπει να καλυφθούν και δεξιότητες κοινές για όλους
τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες που θεωρούνται απαραίτητες για μια ποιοτική σχέση
βοήθειας. Οι λειτουργίες που θεωρήθηκαν πιο σημαντικές για τους ηλικιωμένους σε
κίνδυνο εγκατάλειψης ήταν οι εξής: υποδοχή, εκτίμηση αναγκών, βοήθεια στην καθημερινή
ζωή,
συνοδεία,
προστασία,
κοινωνικοποίηση/εμψύχωση,
επικοινωνία,
επαγγελματοποίηση.
Στην παρούσα εισήγηση αναλύονται δυο παραδείγματα προσαρμογής του ανωτέρω
εγχειριδίου: α) Για μεν το πλαίσιο λειτουργίας των ΚΗΦΗ αναλύονται οι λειτουργίες της
συνοδείας και της προστασίας, οι οποίες θεωρούμε ότι απαντούν πληρέστερα στις ανάγκες
μιας τέτοιας δομής, αλλά και συνάμα αποτελούν πρόκληση για την ορθότερη λειτουργία
της, β) Ενώ για τα ΚΑΠΗ επιλέχθηκαν οι λειτουργίες της κοινωνικοποίησης/εμψυχώσης και
της επικοινωνίας οι οποίες αναγνωρίζονται και θεσμικά ακόμη ως θεμέλιος λίθος τους.
56
Προγράμματα και Δράσεις Κοινωνικής Πρόνοιας και Φροντίδας
από την πλευρά του Ε.Ε.Σ. και η εφαρμογή τους.
Σκαράκης Ιωάννης, Πρόεδρος Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, Περιφερειακό Τμήμα
Χανίων.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Γεννήθηκα στο Νομό Χανίων το 1940.
Τελείωσα τις γυμνασιακές μου σπουδές στην πόλη των Χανίων.
Αποφοίτησα από την Ιατρική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών.
Υπηρέτησα μάχιμος το στράτευμα ως οπλίτης.
Υπηρέτησα ως αγροτικός γιατρός σε μεγάλο αγροτικό ιατρείο του Νομού Χανίων και στη
συνέχεια στην παθολογική κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Χανίων.
Υπηρέτησα στο ΙΚΑ Χανίων 35 χρόνια απ’ όπου και συνταξιοδοτήθηκα.
Υπήρξα μέλος του Δ.Σ. του Ιατρικού Συλλόγου Χανίων και κατ’ επανάληψη εκπρόσωπος του
στον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο.
Υπήρξα μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Ιατρών ΙΚΑ Χανίων και κατ’ επανάληψη εκπρόσωπος
του στον Πανελλήνιο Σύλλογο Ιατρών ΙΚΑ.
Υπήρξα ιδρυτικό μέλος και Γενικός Γραμματέας επί σειρά ετών του συλλόγου
Ελευθεροεπαγγελματιών Ιατρών Χανίων.
Διατέλεσα πρόεδρος του Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων Χανίων.
Είμαι πρόεδρος του Πειθαρχικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Χανίων και ασκώ
μέχρι σήμερα ελεύθερο επάγγελμα γενικού οικογενειακού ιατρού.
Στη δεκαετία του 70 υπήρξα εθελοντής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Χανίων και
εκπαίδευσα αρκετές σειρές εθελοντριών Νοσηλευτικής.
Τη δεκαετία του 80 έγινα τακτικό μέλος του Δ.Σ. του ΕΕΣ Χανίων.
Από 25ετίας είμαι Πρόεδρος του τοπικού Τμήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού
Χανίων το οποίο θεωρείται ένα από τα καλύτερα Τμήματα της χώρας και διαθέτει Σώμα
Εθελοντών Νοσηλευτικής, Κοινωνικής Πρόνοιας, Σαμαρείτες, έφηβους Σαμαρείτες και
Σύλλογο Εθελοντών Αιμοδοτών.
Τα τελευταία χρόνια μου έχει δοθεί ο τίτλος του Περιφερειάρχη Κρήτης του ΕΕΣ.
Είμαι παντρεμένος με την Σταυρούλα Μανέττα και έχω δύο παιδιά και τέσσερα εγγόνια.
Μαργιολάκη Αγγελική, Κοινωνική Λειτουργός Ε.Ε.Σ., Περιφερειακό Τμήμα Χανίων.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ονομάζομαι Αγγελική Μαργιολάκη, γεννήθηκα στις 17 Ιανουαρίου 1972 στα Χανιά της
Κρήτης, όπου ζω και εργάζομαι μέχρι και σήμερα.
57
Φοίτησα στη σχολή Κοιν.Εργασίας των ΑΤΕΙ Πατρών, όπου και ολοκλήρωσα τις σπουδές
μου το έτος 1995.
Από το έτος 1997 έως και σήμερα εργάζομαι στον Ε.Ε.Σ.(Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός)ΝΠΙΔ,
στο Περιφερειακό Τμήμα Χανίων, ως υπεύθυνη για τον τομέα Κοιν.Πρόνοιας. Συνοπτικά το
αντικείμενο εργασίας μου περιλαμβάνει:
-την εξυπηρέτηση ευάλωτων ομάδων(πρόσφυγες, μετανάστες, μονογονεϊκές οικογένειες,
άνεργοι, εξαρτημένα άτομα, μοναχικοί ηλικιωμένοι κ.α.)
-την συνεργασία με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, ιδρύματα, οργανώσεις, συλλόγους
και άλλα ΝΠΙΔ για την στήριξη και βοήθεια των προαναφερθέντων.
- την προσέλκυση, εκπαίδευση και εποπτεία εθελοντών.
-την γνωστοποίηση του έργου του Ε.Σ. στην ευρύτερη κοινότητα, λειτουργώντας σαν
εκπαιδεύτρια σε ενότητες, που αφορούν τον Ε.Σ., τον εθελοντισμό, αλλά και σε
προγράμματα όπως το «Προστατεύω τον εαυτό μου και τους άλλους» που υλοποιήθηκε
από το ΙΔΕΚΕ.
Έχω εργασθεί παράλληλα σε σχολεία ειδικής αγωγής για σειρά ετών.
Για να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις τις εργασίας μου, επιπλέον γνωρίζω άπταιστα Αγγλικά,
λίγα Γαλλικά και χειρισμό Η/Υ.
Επίσης έχω πιστοποιηθεί από το American Board και εργάζομαι ιδιωτικά ως Σύμβουλος
Νευρογλωσσικού Προγραμματισμού, Time Line Therapy και Hypnosis και από το Brofman
Foundation as a Healer/Chakra Technician of the Body Mirror System, καθώς η συνεχής
επαφή με μία μεγάλη γκάμα ανθρώπινων προβλημάτων, αλλά και προσωπικές αναζητήσεις
με οδήγησαν στην αναζήτηση συγκεκριμένων τεχνικών για την επίλυσή τους.
Αυτή τη χρονική περίοδο εκπαιδεύομαι στην αντιμετώπιση του τραύματος και
μετατραυματικών διαταραχών.
Η διαρκής εκπαίδευση και επιμόρφωση είναι στόχος ζωής για μένα και γι’ αυτό το λόγο έχω
παρακολουθήσει ένα πολύ μεγάλο αριθμό συνεδρίων και σεμιναρίων και συμμετείχα ως
εισηγήτρια στα:
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΘΕΜΑ «Δράσεις του Περ/κου Τμήματος ΧΑΝΙΩΝ Ε.Ε.Σ.»
20-21/04/2005
4Ο ΠΑΓΚΡΗΤΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΕΡ/ΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ Ε.Ε.Σ
ΘΕΜΑ «Ο ρόλος των εθελοντών Κοιν.Πρόνοιας στη διαδικασία κοινωνικής ένταξης
ευάλωτων ομάδων παραδείγματα ορθών πρακτικών ¨6-7/05/2006
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ
ΘΕΜΑ «Αρχές εθελοντισμού –δυναμική της ομάδας »
3Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΟΝΑΔΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ¨ΕΠ΄ΑΡΩΓΗ¨
ΘΕΜΑ «Νευρογλωσσικός προγραμματισμός (NLP)- μπορεί να βοηθήσει» 22-23/04/2013
Πιστεύοντας ότι η γνώση, είναι ο δρόμος για την πρόοδο και την αλλαγή σε όλα τα επίπεδα,
τόσο προσωπικά, οικογενειακά, αλλά και επαγγελματικά, συνεχίζω να την επιδιώκω,
ελπίζοντας με αυτό τον τρόπο να οδηγούμαι στην προσωπική ολοκλήρωση, αλλά και στην
ουσιαστική στήριξη των ανθρώπων που με εμπιστεύονται.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Παρουσίαση θεμελιωδών αρχών του ανθρωπιστικού κινήματος του Ερυθρού Σταυρού και
της Ερυθράς Ημισελήνου ,καθώς και αναφορά στη σύσταση και τη λειτουργία του
Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και συγκεκριμένα του τομέα Κοινωνικής Πρόνοιας από τον
Πρόεδρο και Περ/χη Κρήτης ιατρό κ. Ιωάννη Σκαράκη.
Αναλυτικότερη παρουσίαση των καινοτόμων προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας του
τομέα κοινωνικής πρόνοιας του Ε.Ε.Σ, και η εφαρμογή μέρους αυτών στο περ/κό Τμήμα
Χανίων από την Κοινωνική Λειτουργό κ. Μαργιολάκη Αγγελική.
58
Ο τομέας κοινωνικής πρόνοιας του Ε.Ε.Σ. στελεχώνεται από κοινωνικούς λειτουργούς,
εθελοντές Κοινωνικής Πρόνοιας και επαγγελματίες άλλων ειδικοτήτων και αναπτύσσει
δραστηριότητες με τους ακόλουθους στόχους:
-τη μελέτη των κοινωνικών αναγκών για το σχεδιασμό και την εφαρμογή αντίστοιχων
προγραμμάτων
-την αξιοποίηση της εθελοντικής προσφοράς στο τομέα της πρόνοιας
-τη συνεργασία με διάφορους φορείς(κρατικούς, ιδιωτικούς , διεθνείς)για την προώθηση
των προγραμμάτων της και τη διερεύνηση δυνατοτήτων ανάπτυξης νέων προγραμμάτων
σε εθνικό και διακρατικό επίπεδο.
Συνοπτική αναφορά Προγραμμάτων Τομέα Κοινωνικής Πρόνοιας ΕΕΣ
Προγράμματα Ψυχοκοινωνικής στήριξης & Συμβουλευτικής για μετανάστες, πρόσφυγες,
αστέγους, μακροχρόνια ανέργους, ΑΜΕΑ, οικογένειες
Προγράμματα Κοινοτικής φροντίδας & παρέμβασης σε ηλικιωμένους και οικογένειες με
σοβαρά κοινωνικο - οικονομικά προβλήματα.
Προγράμματα Κοινωνικής ένταξης και Ενσωμάτωσης ατόμων που πλήττονται από φτώχεια
και κοινωνικό αποκλεισμό
Κατάρτιση επιχειρησιακών Σχεδίων Ετοιμότητας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών
(εκπαίδευση επαγγελματιών & εθελοντών, κινητοποίηση πηγών βοήθειας)
Παρέμβαση σε καταστάσεις μαζικών αφίξεων αιτούντων άσυλο.
Οργάνωση και λειτουργία Κέντρων Υποδοχής, Προσωρινής Φιλοξενίας και Κοινωνικής
Ένταξης
Παρουσίαση της υλοποίησης αντίστοιχων προγραμμάτων από την κοινωνική υπηρεσία
περ/κου Τμήματος Χανίων Ε.Ε.Σ.
Παράρτημα Α.μεΑ. Χανίων. Πορεία στο χώρο και στο χρόνο.
Προβλήματα και προοπτικές. Ένα προσωπικό Όραμα - Στοίχημα 20 χρόνων.
Μπασιά Αμαλία, Νηπιαγωγός, Συντ. Δ/ντρια Παιδικού Σταθμού, Πρώην
Θ.Χ.Π. Χανίων.
Διοικήτρια
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Διεύθυνση Οικίας: Σελίνου 82, 73131 Χανιά
Τηλ.: 2821 0 97573, 2821 3 40155, 6972718777
Fax : 2821 3 40221
E-mail:amea@crete.gov.gr
Τόπος και Χρόνος Γέννησης: Λάκκοι Κυδωνίας Χανίων, 26 Ιουνίου 1943.
Οικογενειακή Κατάσταση: Έγγαμη, Μητέρα 2 παιδιών, της Ασπασίας, Οδοντογιατρού και
του Εμμανουήλ, Γυμναστή και 4 εγγονιών.
Σπουδές: Νηπιαγωγός, Βρεφονηπιοκόμος. Απόφοιτη Ινστιτούτου Επιμόρφωσης,
Καταρτισμένη σε προγράμματα Η/Υ.
Επαγγελματική Κατάσταση: Συνταξιούχος Διευθύντρια Β' Κρατικού Παιδικού Σταθμού
Χανίων - Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας.
Κοινωνική Δράση
Μέλος του Δ.Σ του ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ.
59
Πρώην Διοικήτρια του Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων Χανίων από τον Απρίλιο 2010
έως και τις 30 Σεπτεμβρίου 2013.
Μέλος του Δ.Σ του Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων Χανίων από το 1994.
Πρόεδρος Σωματείου Ατόμων με Αναπηρία Ν. Χανίων, από το 2001.
Αντιπρόεδρος Περιφερειακής Ομοσπονδίας Αναπήρων Κρήτης. Μέλος Ε.Ε Ε.Σ.Α.με.Α
Νομαρχιακή Σύμβουλος από 1995 έως και 2003 με τον συνδυασμό της Αλέκα
Μερκογιαννάκη.
Δημοτική Σύμβουλος Χανίων από το 2003-2011, με τους συνδυασμούς του Γιώργου
Τζανακάκη και του Γιάννη Ντερμανάκη.
Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Ε.Δ.Κ.) Νομού
Χανίων, από 2003-2010.
Πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής Ισότητας, από το 1994 έως το 2003, μέλος
Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας Κρήτης έως και σήμερα. Έχει επιμορφωθεί από το ΚΕΘΙ
(Κέντρο Ερευνών για θέματα Ισότητας) για θέματα ενδοοικογενειακής βίας και ανεργίας και
από τον ΔΟΜ ( Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης) για θέματα trafficking.
Πρόεδρος ΚΕ.Γ.Υ. (Κέντρο Γυναικών Υπαίθρου) , Πρόεδρος Ε.Γ.Ε. (Ένωση Γυναικών Ελλάδος)
παράρτημα Χανίων.
Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Λαϊκής Επιμόρφωσης από το 1994 έως το 1998.
Μέλος της εθελοντικής ομάδας του Δήμου Χανίων «Προστατεύω τον εαυτό μου και τους
άλλους».
Υπεύθυνη κατασκηνωτική περιόδου ΑμεΑ από το 2003 έως και σήμερα.
Πρόεδρος Συνοικιακού Συμβουλίου Νέας Χώρας Χανίων, από το 1988 μέχρι και το 1992.
Μέλος της Ερανικής Επιτροπής Ανεγέρσεως Ναού Αγίας Αικατερίνης Νέας Χώρας.
Μέλος των Επιτροπών Νεότητας ,Αγάπης και Φιλανθρωπίας της Ενορίας Αγίου
Κωνσταντίνου και Ελένης Νέας Χώρας επί 20 χρόνια μέχρι σήμερα.
Παραγωγός Εκπομπών στο Ράδιο Μαρτυρία της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και
Αποκορώνου επί σειρά ετών.
Μέλος του ΟΔΟΙΚΗΠ (Οργανισμού Κοινωνικής Πολιτικής) του Δήμου Χανίων από τον
Ιανουάριο του 2003 έως σήμερα.
Μέλος του Δ.Σ. του Ε' ΚΑΠΗ Δήμου Χανίων από τον Ιανουάριο του 2003 έως και σήμερα.
Μέλος του Δ.Σ του Β' Παιδικού Σταθμού του Δήμου Χανίων από τον Ιανουάριο του 2003
έως σήμερα.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ
Στα Χανιά στη συνοικία του Αγ. Ιωάννη σε περιφραγμένο πευκόφυτο χώρο 5 στρεμμάτων
και πλαισιωμένο από ένα δάσος με πεύκα συνόλου 42 στρεμμάτων περίπου είναι κτισμένα
αυτοτελή κτίρια θαρρείς φυτεμένα ανάμεσα στα πεύκα. Μια ζεστή αγκαλιά για τους
πάσχοντες συνανθρώπους μας και τα ΑμεΑ.
Το Θ.Χ.Π.Χ λειτούργησε κατά το παρελθόν ως Φυσιατρείο (Σανατόριο) Χανίων, στο οποίο
Φυσιατρείο είχε νοσηλευτεί ο μεγάλος μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος.
Λειτουργεί από το έτος 1977 με βάσει τα Προεδρικά Διατάγματα 579/1977, τροποποιημένα
13/1986 και 253/1999 ως Θ.Χ.Π.Χ με συστέγαση το Ίδρυμα Απροσαρμόστων και το
Πρεβεντόριο, τα οποία το 1998 έχουν μεταφερθεί στο κτίρια του Κ.Α.Π.Ν.Κ.
Το Παράρτημα ΑμεΑ Χανίων του Κέντρου Πρόνοιας Περιφέρειας Κρήτης (πρώην
Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων Χανίων), ήταν γνωστό σε κάποιους κατά το παρελθόν με
τον άτυπο τίτλο «άσυλο ανιάτων» ή «Πρεβεντόριο».
ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΧΕΙ ΤΡΕΙΣ ΒΑΣΙΚΟΥΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΔΡΑΣΗΣ:
Ο ΠΡΩΤΟΣ αφορά στην περίθαλψη και λειτουργική αποκατάσταση ατόμων και των 2
φύλλων άνω των 18 ετών, που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις ή νοητική υστέρηση, με
συνέπεια την ολική ή μερική αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης.
60
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ
ΕΝΤΑΞΗΣ των Α.με.Α. Ν. ΧΑΝΙΩΝ
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά το Πρόγραμμα Κατάρτισης και Κοινωνικής Ένταξης ενηλίκων
ατόμων και των δυο φύλλων, που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις ή νοητική υστέρηση, τα
οποία δεν διαμένουν στο Ίδρυμα αλλά μετά τη δημιουργική και εκπαιδευτική τους
απασχόληση στα εργαστήρια του προγράμματος και τη μεσημβρινή σίτιση τους,
επιστρέφουν κυρίως με μεταφορικά μέσα του Θεραπευτηρίου στις οικογενειακές τους
εστίες.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ»
Ο ΤΡΙΤΟΣ πυλώνας αφορά στην εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου Προγράμματος
«Βοήθεια στο Σπίτι» για ενήλικα άτομα. Είναι μια ελπιδοφόρα δράση για την
αποϊδρυματοποίηση. Κοστίζει πολύ λιγότερο και κυρίως προσφέρει στους ηλικιωμένους
την ασφάλεια του σπιτιού τους με παράλληλο κέρδος την μη ερημοποίηση της υπαίθρου.
Το Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» του Θ.Χ.Π.Χ. ξεκίνησε το 1989.
«ΞΕΝΩΝΑΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΗΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ»
Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ αφορά τις στέγες υποστηριζόμενης για παιδιά με Αναπηρία (νοητική
στέρηση, σύνδρομο Down, κλπ ) τι θα γίνουν τα παιδιά ως ότου αυτοί φύγουν από τη ζωή;;
Με απασχόλησαν πολύ. Στόχος λοιπόν και στοίχημα προσωπικό να αναπαλαιωθεί και να
φιλοξενηθούν αυτά τα ΑμεΑ. Τώρα είναι μια πραγματικότητα. Μέσα από το ΕΣΠΑ 20072014 χτίζεται η νέα πτέρυγα. Περιλαμβάνει 36 κλίνες (μονόκλινα, δίκλινα, λίγα τρίκλινα
δωμάτια), αίθουσες εργοθεραπείας, πολλαπλών χρήσεων κλπ.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Προβλήματα υπήρχαν πάντα. Είχαν κατά το δυνατόν ομαλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια.
Όμως με τα νέα δεδομένα και τη συνένωση βάσει του Ν. 4109 στις 23-1-2013 τα
προβλήματα πολλαπλασιάστηκαν. Κάθε περιφέρεια έχει τα δικά της χαρακτηριστικά.
◦Οπωσδήποτε και πρωταρχικός στόχος πρέπει να παραμείνει ο δημόσιος και κοινωνικός
χαρακτήρας των προνοιακών δομών. ◦Πρέπει να υπογραφεί το ταχύτερο δυνατόν ο νέος
Οργανισμός και στη συνέχεια να σταλεί και να υπογραφεί ο εσωτερικός κανονισμός
λειτουργίας. ◦Να μοιραστούν αρμοδιότητες μέχρι την εφαρμογή οργανισμού και
κανονισμού.
◦Μέριμνα πευκοδάσους. Μελέτη προστασίας και εφαρμογή μέσω ΕΣΠΑ. (ο κίνδυνος
πυρκαγιάς ορατός)◦Πεπαλαιωμένος μηχανολογικός εξοπλισμός. ◦Αυτοκίνητα μεταφοράς
ΑμεΑ (του Προγράμματος Επαγγελματικής Κατάρτισης και Κοινωνικής Ένταξης) παλαιά
επικίνδυνα και όχι ειδικά για μεταφορά ΑμεΑ. Όπως και το ασθενοφόρο
επίσης.◦Επικαιροποίηση του ρόλου των παραρτημάτων ΑμεΑ του Κέντρου Πρόνοιας
Περιφέρειας Κρήτης. ◦Μετεξέλιξη δράσεων και προσφοράς. ◦Ευαισθητοποίηση της τοπικής
κοινωνίας. ◦Επαγγελματικός εθελοντισμός - Ενεργοποίηση εθελοντικών οργανώσεων και
φίλων των Ιδρυμάτων.◦Από χώρος εγκατάλειψης ψυχών να μετεξελιχθεί σε προσφορά
ελπίδας, αγάπης και ποιοτικού κατά το δυνατόν χρόνου•Υποχρέωση πολιτείας, τοπικής
αυτοδιοίκησης, κοινωνίας φορέων και εργαζομένων να ομορφαίνει και να δίνει ποιότητα
ζωής.•Τρόποι αντιμετώπισης των αντικειμενικών δυσκολιών και μέσα για επίτευξη
καλύτερης, αποτελεσματικότερης και ποιοτικής προσφοράς.•Αλλαγή από την
φιλανθρωπική, στην δικαιωματική προσέγγιση των χρονίως πασχόντων•Αξιοκρατική
επιλογή της αντιμετώπισης των περιστατικών - τήρηση κριτηρίων εισαγωγής ασθενών
•Δράσεις για αλλαγή της καθημερινότητας των ωφελούμενων•Επιμορφώσεις εργαζομένων
- διακρατικές ανταλλαγές γνώσεων και τεχνογνωσίας και εμπειριών μεταξύ ομοίων Φορέων
για την εξειδίκευση των επαγγελματιών υγείας σε καινοτόμα σχέδια φροντίδας των
ωφελουμένων •Λειτουργία - Ξενώνες υποστηριζόμενης διαβίωσης (Σ.Υ.Δ.)
ΑΜΑΛΙΑ ΜΠΑΣΙΑ – ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ Πρόεδρος του Σωματείου ΑμεΑ Ν. Χανίων, Αντιπρόεδρος
Περιφερειακής Ομοσπονδίας ΑμεΑ Κρήτης, Μέλος Ε.Ε Ε.Σ.Α.με.Α, Πρώην Διοικήτρια του
Θ.Χ.Π.Χ.
61

Βιογραφικά Υποψηφίων Βουλευτών – ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ

Παρέμβαση ενώπιον του ΣτΕ για ακύρωση κατασκευης

ΛΑΣΙΘΙ Martios 2012

Βιογραφικό Σημείωμα - Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΤΕ

Ελένη Πρόκου

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ 2 ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗ

ΣΑΚΑ BASKETLEAGUE

ΣΑΚΑ BASKETLEAGUE

Καλοκαίρι 2010, Τεύχος 25

6ο ΕΠΑΛ Βιομηχανική Κληρονομιά Ηρακλείου

Kατεβάστε σχετικό PDF - Εθνικὴ ῾Εταιρεία Ψυχοθεραπείας ῾Ελλάδος