πολιτισμός
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
www.philenews.com
ΕΒΔΟΜΑΔΑ
7 - 13 ΙΟΥΛ. 2013
EINAI KAKΟ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ
ΝΑ ΧΤΙΖΕΙΣ ΠΑΛΑΤΙΑ
Mπροστά στο φάσμα ενός μεγάλου φιάσκου βρίσκεται η Κύπρος για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2017,
καθώς τα οικονομικά και χρονικά περιθώρια στενεύουν και οι δεσμεύσεις του προγράμματος
της Πάφου φαντάζουν πλέον εξωπραγματικές ▶ ▶ ▶ 10, 15
MADELLINE MILLER
ΚΥΠΡΙΑ 2013
Μιλά για την ιστορία
του Αχιλλέα και του
Πάτροκλου με
«εντιμότητα και πάθος»
Kλείνοντας 20 χρόνια ζωής
το Διεθνές Φεστιβάλ
είναι αντιμέτωπο με
αντιφατικές προκλήσεις
▶▶▶7
Μέχρι τις 8 Σεπτεμβρίου ζήστε τη μαγεία
της 7ης οθόνης κάτω από τ’ άστρα στο «Κωνστάντια».
▶ ▶ ▶ 18, 19
▶ ▶ ▶ 4, 5
Π Η Γ Α
Ε Ι Δ Α
ΘΕΑΤΡΟ
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
ΜΟΥΣΙΚΗ
Κουνούπι που τσιμπάει γλυκά
Η Σαμία και οι «τεχνητές πτωχεύσεις»
Νότες του κύματος
Πόσες φορές σας έχει τύχει να πάτε στο θέατρο προετοιμασμένοι να
δείτε κάτι συγκεκριμένο και τελικά να παρακολουθείτε κάτι εντελώς
διαφορετικό; Ενδεχομένως πολλές, αλλά τις περισσότερες φορές η
έκπληξη είναι μάλλον δυσάρεστη. Αναμένεις ότι η παράσταση που η
ΕΘΑΛ προορίζει για την καλοκαιρινή της περιοδεία θα ασφυκτιεί στον
κλειστό χώρο της κεντρικής της σκηνής, κι ωστόσο τη βλέπεις να
λειτουργεί, σαν ψάρι στο νερό, με τη λιτή σκηνική παρέμβαση του
Γιώργου Παπαδόπουλου να «αγκαλιάζεται» ιδανικά από τις μαύρες
κουρτίνες. Ο Χρίστος Ζάνος εμπνεύστηκε το έργο του «Το χωρκόν του
Κούνουπου» από τα έργα του Ιταλού αναγεννησιακού κωμωδιογράφου
Ρουτζάντε, κατά κόσμον Άντζελο Μπεόλκο «Χωριάτες» και «Κουνούπι». Στα έργα του Ρουτζάντε, όπως παρουσιάζονται μεταφρασμένα
στην ελληνική, σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η προσπάθεια ανίχνευσης του ύφους και των μορφών των διαλέκτων της ιταλικής υπαίθρου.
Η επιτυχημένη απόπειρα του Ζάνου να μεταφέρει ένα κομμάτι από τον
κόσμο του Ρουτζάντε στην κυπριακή
ύπαιθρο της δεκαετίας του ’40 και του
’50 βασίστηκε ακριβώς στη χρήση της
κυπριακής διαλέκτου, με τη χρήση
λιγότερων ίσως βωμολοχιών, αλλά
με σωματικές, οπτικές και εκφραστικές επιλογές που χρωμάτιζαν το
ηθογραφικό μέρος και αντικαθιστούσαν τους περίφημους ονοματοποιημένους ήχους του Ρουτζάντε. Ο Στέφανος Κοτσίκος έζησε αρκετό καιρό στην Κύπρο για να μπορεί να
σκηνοθετεί άνετα, απελευθερωμένα και απενοχοποιημένα μια παράσταση στην κυπριακή διάλεκτο. Αποτύπωσε τη μικρή ανήθικη κοινωνία
και τις πρωτόγνωρες εξάρσεις ερωτικής χειραφέτησης, οδηγώντας
τους ηθοποιούς του σε υψηλές επιδόσεις, προεξάρχοντος του Κώστα
Βήχα. Το αποτέλεσμα είναι μεν ένα λαϊκό θέαμα, αλλά απευθύνεται και
σε κοινό με εκλεπτυσμένο χιούμορ και θ’ αρέσει στην περιοδεία, αρκεί
το αφαιρετικό σκηνικό ν’ αποδειχτεί ότι μπορεί να αντέξει στις ιδιαίτερες και πολλές φορές αντίξοες συνθήκες που επικρατούν εκεί.
@ Γιώργος Σαββινίδης
Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο
οποίος ήταν πολύ καλός
στον ρόλο του Μοσχίωνα,
φαίνεται πως δεν λειτούργησε ως «κράχτης» για τη
Σαμία, αφού στις τέσσερις
παραστάσεις της Λευκωσίας
το θέατρο δεν ήταν γεμάτο.
Εφόσον οι αρμόδιοι του ΘΟΚ
γνώριζαν τον αριθμό των
κρατήσεων, θα μπορούσαν
ενδεχομένως να προσέφεραν και ορισμένα δωρεάν
εισιτήρια σε κόσμο που αυτούς τους χαλεπούς καιρούς δυσκολεύεται να διαθέσει τα 17 ευρώ του εισιτηρίου. Πάντως, στην τελευταία
παράσταση στη Σχολή Τυφλών, οι τυχεροί θεατές απόλαυσαν έναν
αλλιώτικο Αλκίνοο -έκοψε και έβαψε τα μαλλιά του για τις ανάγκες
του έργου- ο οποίος εντέλει, εκτός από καλός τραγουδοποιός, αποδείχθηκε και ταλαντούχος ηθοποιός. Εξαιρετικοί στις ερμηνείες τους
ήταν επίσης ο Κώστας Δημητρίου, η Στέλα Φυρογένη και ο Δημήτρης
Αντωνίου. Εκείνος όμως που έκλεψε την παράσταση ήταν ο Σταύρος
Λούρας, ο οποίος σκόρπισε το γέλιο σε μια μοναδική ερμηνεία στον
ρόλο του μάγειρα και τραγούδησε υπέροχα. Έχει ανάγκη ο κόσμος
το γέλιο αυτές τις μέρες που βομβαρδίζεται με ειδήσεις για τεχνητές
πτωχεύσεις, καλές και κακές τράπεζες, σκάνδαλα, μίζες και μαζικές
απολύσεις. «Είναι ζωτικής σημασίας, ειδικά σε τέτοιες περιστάσεις,
να υπάρχει η τέχνη. Όχι ως παρηγοριά, αλλά ως δύναμη που επαληθεύει το ότι είμαστε εδώ και είμαστε ζωντανοί, υπάρχουμε, χαιρόμαστε, λειτουργούμε, δημιουργούμε», έλεγε πρόσφατα ο Αλκίνοος
σε συνέντευξή του στον Γιώργο Σαββινίδη.
Την περασμένη Πέμπτη πήγα στο Μακένζι, στο μπαράκι Mare, για
να ακούσω μουσική. Κατά κάποιο τρόπο ήμουν καλεσμένη· είχα να
γνωρίσω τα παιδιά που τραγουδούσαν, καθώς και την μπάντα που
τους συνόδευε, ώστε να καταγράψω τις μουσικές «ζωντανές»
εμπειρίες παρά τη θάλασσα. Τραγουδιστές ο Άγγελος Αυγουστή
και ο Ερμογένης Σκιτίνης (η τρίτη τραγουδίστρια Μαρία Θεοδότου
απουσίαζε) και μπάντα η «Παπιγιόν band». Βράδυ, περασμένες 9.
Θάλασσα απέναντι κι ένας
έναστρος ουρανός από
Μουσική της θάλασσας,
πάνω μας, έστελναν μηνύη ωραιότερη μελωδία
ματα που μόνο λίγοι έπιατις ταξιδιάρικες νύχτες
ναν, να μιλούν για ό,τι
μπορείς να δεις μέσα στο
σκοτάδι, να πιάσεις απ’ το
κύμα, να σου χαρίσουν τ’
άστρα. Μπορούσες να
αγνοήσεις το τετριμμένο
και το γήινο και να μπεις σ’
έναν κόσμο καθαρά θεϊκό,
ανώτερο, μυστήριο και μυστικιστικό, και να βιώσεις
συμπαντικές «μουσικές»
εκτελέσεις. Όπως θέλεις
πες το. Πάντως, αν το προσλάμβανες αυτό, ήσουν
τυχερός. Περασμένες 10,
10:30. Και τα παιδιά αρχίζουν να τραγουδούν, η
μπάντα να βγάζει ήχους,
και το ένα μετά το άλλο να
παράγονται κομμάτια, καλοκαιρινά, ευχάριστα και
ταξιδιάρικα. Η φωνή τους μου ακουγόταν σαν το κύμα και η μουσική σαν τη λύρα του Απόλλωνα, ίσως επειδή έπιασα το «μήνυμα».
@ Αναστασία Σιακαλλή
Υ.Γ. Τα εύσημα βέβαια για τη Σαμία ανήκουν και στον σκηνοθέτη
Εύη Γαβριηλίδη, αλλά και σε όλους τους συντελεστές που έδωσαν
τον καλύτερο εαυτό τους.
@ Μαρία Παναγιώτου
Λ Α Ν Θ Α Ν Ο Υ Σ Α
Γ Λ Ω Σ Σ Α
Πολιτισμός υπό κατάρρευση
Μαρίνα Σχίζα
marina.schiza
@phileleftheros.com
«...Πλησίασαν και σε μια γωνιά του πίνακα
πρόσεξαν την άκρη ενός γυμνού ποδιού που έβγαινε μέσ’ απ’ αυτό το χάος από χρώματα, τόνους κι
απροσδιόριστες χρωματικές διαβαθμίσεις, μέσ’ απ’
αυτό το είδος άμορφης ομίχλης, ένα πόδι όμως θεσπέσιο, ένα πόδι ζωντανό! Έμειναν μαρμαρωμένοι
από θαυμασμό μπροστά σ’ αυτό το απόσπασμα που
είχε γλυτώσει από μια απίστευτη, από μια αργή και
βαθμιαία καταστροφή. Aυτό το πόδι έμοιαζε εκεί με
τον κορμό κάποιας Aφροδίτης από μάρμαρο της
Πάρου που θα ξεπρόβαλλε μέσ’ από τα συντρίμμια
μιας πυρπολημένης πόλης...».
Ένα εξαίρετο απόσπασμα από «Tο άγνωστο
αριστούργημα» του Γάλλου φιλόσοφου Mπαλζάκ δεν
θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα την εικόνα της
σύγχρονης Kύπρου. Aν και είναι λυπηρό να χρησιμοποιείται ένα τέτοιο αριστούργημα για να ενισχύσει
την πραγματικότητα του πολιτιστικού προφίλ της
σημερινής Kύπρου δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Ποια είναι λοιπόν τα δεδομένα μας; Όχι μόνο
δεν έχουν γίνει δραστικές αλλαγές, αλλά ο χρόνος
λειτουργεί για μας αρνητικά. Ελέω οικονομικής κρίσης τα πάντα έχουν μείνει πίσω. Προκειμένου το
κράτος να εξοικονομήσει μερικά εκατομμύρια ευρώ,
βάζει φέτος τον Πολιτισμό στον γύψο αφού και στην
περίπτωση των Πολιτιστικών Υπηρεσιών δεν σκέφτηκε καθόλου τις περικοπές, που αγγίζουν όλες ανεξαιρέτως τις εκφάνσεις της λειτουργίας του Τμήματος.
Συνολικά, από 33 περίπου εκατομμύρια το 2012 ο
προϋπολογισμός του 2013 έχει πέσει στα 20. Αξίζει
ωστόσο να σημειωθεί ότι από τα 13 αυτά εκατομμύρια τα 8 αφορούν την πολιτιστική υποδομή και συνδέονται με το «πάγωμα» του Μεγάρου Πολιτισμού.
Κάθετη πτώση και για την Παραγωγή Κινηματογραφικών Ταινιών, αφού από 1,5 εκατομμύριο
το 2011 είχε πέσει στο 1 εκατ. το 2012 και πλέον δεν
ξεπερνά τις 700 χιλιάδες. Τα χειρότερα έπονται για
τη νέα χρονιά με νέες περικοπές. Το κονδύλι για την
αγορά έργων τέχνης έχει πέσει στις 50 χιλιάδες και
πάει λέγοντας…
Βεβαίως, ο πολιτισμός -και ας είναι μάθημα
της πρώτης δημοτικής θα το επαναλάβουμε- δεν
είναι μόνο η διοργάνωση εκδηλώσεων, ούτε η δημιουργία τετραπλής κατεύθυνσης δρόμων, ξενοδοχείων, ταβερνών, δενδροφυτεμένων γειτονιών.
Oι επισημάνσεις που κάναμε πολλές φορές
και παρά το γεγονός ότι όλοι διαβεβαιώνουν ότι προγραμματίζονται έργα υποδομής, δεν είδαμε ακόμα
τίποτα να γίνεται. Eρώτημα βασανιστικό: Δεν είναι
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[2]
πολιτισμός
απαράδεκτο σήμερα η Kύπρος να έχει έλλειψη βασικών πολιτιστικών έργων υποδομής;
Για ποια πολιτιστική πολιτική μιλούμε λοιπόν;
Kύπρος με πολιτιστική παράδοση χωρίς όμως όραμα.
Tης λείπουν οι θεσμοί, τα λεφτά και πάνω απ’ όλα η
ανάγκη της πολιτικής ηγεσίας να επενδύσει στον πολιτισμό. Το τελευταίο πάντα απουσίαζε, ακόμα και σε
καιρούς που τα λεφτά δεν χωρούσαν στα ταμεία.
Xειρότερα τα πράγματα χαρακτηρίζονται
όσον αφορά στη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, ένα θέμα που βγαίνει κάθε τόσο, συζητείται και καταλήγει στον ίδιο παρονομαστή. O αρχαίος πολιτισμός της Kύπρου, διάσπαρτος σε όλα τα
μήκη και πλάτη της γης χωρίς να υπάρχει πολιτική
πώς και αν θα τα διεκδικήσουμε.
H μεγαλύτερη καταστροφή της πολιτιστικής
κληρονομιάς της Kύπρου έχει γίνει τα τελευταία τριάντα και βάλε χρόνια. Σε καμιά άλλη περίοδο της
ιστορίας της η Kύπρος δεν έχει υποστεί τόση συστηματική λεηλασία.
Πριν μερικά χρόνια συστάθηκε η υποεπιτροπή Παιδείας της Bουλής για θέματα Πολιτιστικής
Kληρονομιάς στα κατεχόμενα, και συζήτησε το θέμα
πάρα πολλές φορές. Όλοι οι προσκεκλημένοι, εκπρόσωποι της κυβέρνησης, εκπρόσωποι της Εκκλησίας, εκπρόσωποι φορέων κ.λπ. δεσμεύτηκαν ότι θα
έκαναν τα πάντα για να διασωθεί τουλάχιστον ό,τι
έχει απομείνει. Όλοι υποστήριζαν τη δημιουργία
μιας ανεξάρτητης διεθνούς επιτροπής που να καταγράψει την κατάσταση όλων των μνημείων, αρχαιολογικών και εκκλησιαστικών, στην κατάσταση που
είναι τώρα και συγκρίνοντάς τα με την κατάσταση
που ήταν πριν το 1974. Το λιγότερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε ως χρέος στις μετέπειτα γενιές.
Και όμως και αυτό το ελάχιστο, το βάλαμε σε κάποια
συρτάρια, σκονισμένα πια...
Ο Ι
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
Ε Π Ι Λ Ο Γ Ε Σ
Μ Α Σ
10
ΤΕ /7
ΘΕΑΤΡΟ
Η «Σαμία» μάς αποχαιρετά
Στην Πάφο ολοκληρώνει την καλοκαιρινή της περιοδεία η
«Σαμία» του ΘΟΚ. Λίγες μέρες πριν αναχωρήσει για την Επίδαυρο, η παραγωγή δίνει την τελευταία παράσταση στο νησί,
στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος. Η αναβίωση της
κωμωδίας του Μενάνδρου γίνεται αυτή τη φορά με την προσθήκη-επιστροφή του Αλκίνοου Ιωαννίδη στο ρόλο του Μοσχίωνα, ο οποίος συναντά μετά από 20 χρόνια τους Κώστα
Δημητρίου, Σπύρο Σταυρινίδη, Σταύρο Λούρα. Ο Εύης Γαβριηλίδης τοποθετεί τη δράση στην Αθήνα των αρχών του 20ού
αιώνα κι ο συνδυασμός της μετάφρασης του Γιάννη Βαρβέρη,
της μουσικής του Μιχάλη Χριστοδουλίδη και της χορογραφίας
του Ισίδωρου Σιδέρη προσφέρουν ένα αστραφτερό θέαμα. Την
Τρίτη παρουσιάζεται στη Λάρνακα.
* Σατιρικό Θέατρο, «Τρόικα; Βάρτου... ρίγανη!» του Βασίλη Κωνσταντίνου σε σκηνοθεσία Στέλιου Καυκαρίδη, με τους Βασίλη Μιχαήλ, Πόπη Αβράαμ, 8.30μ.μ.
22312940
* Πόλη Χρυσοχούς, «Καληνύφτα» της Μαρίνας Βρόντη με τις Φανή Σωκράτους,
Αντωνία Χαραλάμπους, 9μ.μ. 26932014
EΚΘΕΣΕΙΣ
Λευκωσία, Κινηματοθέατρο
Κωνστάντια, 9μ.μ. 22349085
Η αγκαλιά της Άλκηστης
13
Από το Τσέρι αρχίζει την περιοδεία της η καλοκαιρινή παραγωγή του Θεάτρου Διόνυσος
με την κυπριακή κωμωδία του Σώτου Ορείτη
«Ο Παπαφίγκος». Η παράσταση, που σκηνοθετεί ο Χρήστος Γιάγκου, κάνει πρεμιέρα την
Τετάρτη στην έδρα
του θεάτρου και την
Παρασκευή κάνει
στάση στην πλατεία
του Τσερίου. Μια ξεκαρδιστική σάτιρα
ενάντια στον πολιτικό
φανατισμό, από την
οποία δεν ξεφεύγουν
και τα κακώς έχοντα του τόπου μας. Αφηγείται
τα τεχνάσματα δύο παρατάξεων για τη διεκδίκηση του αξιώματος του κοινοτάρχη σ’ ένα
κυπριακό χωριό. Παίζουν οι Έλενα Χριστοφή,
Χάρης Πισίας, Σπύρος Γεωργίου κ.ά.
ΜΟΥΣΙΚΗ
ΣΑ 7
/
Περιοδεύει ο Παπαφίγκος
1
Το φιλμ του Τζόζεφ Μάνκιεβιτς «Όλα για τη Εύα»
(1950) προβάλλεται στο πλαίσιο του Μαραθωνίου Θερινών Προβολών, που θα διαρκέσει μέχρι
τις αρχές Σεπτεμβρίου. Πέρα από την ανεπανάληπτη ερμηνεία της Μπέτι Ντέιβις, η ταινία ξεχωρίζει για το αριστοτεχνικό σενάριο του ίδιου
του Μάνκιεβιτς, που
ξεσκεπάζει τα κοινωνικά προσωπεία, τις ανασφάλειες, την εγγενή
ματαιοδοξία, την προσποίηση, τις νευρώσεις
και τις σκοτεινές προθέσεις που διέπουν τις σχέσεις των ανθρώπων.
Η Ντέιβις ενσαρκώνει μια ντίβα του θεάτρου, στη
ζωή της οποίας εισβάλλει μια φανατική θαυμάστρια με σκοτεινά κίνητρα. Παίζουν ακόμη οι Αν
Μπάξτερ, Τζορτζ Σάντερς, Μέριλιν Μονρόε.
ΘΕΑΤΡΟ
Α
Π /7
2
Ε
Π /7
11
«Όλα για τη Εύα»
* Πολεμίδια, Δημοτικό Υπαίθριο Θέατρο
«Μάριος Τόκας», Πολιτιστικό Καλοκαίρι
2013, Συναυλία μουσικών παραδόσεων
των μεσογειακών χωρών, 8.30μ.μ.
ΘΕΑΤΡΟ
Πάφος, Αρχαίο Ωδείο,
9μ.μ. 97626798
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη συνεχίζει το καλοκαιρινό της ταξίδι με «Μια αγκαλιά τραγούδια» και αυτή την εβδομάδα πραγματοποιεί
μεγάλη περιοδεία στην Κύπρο, η οποία ολοκληρώνεται το Σάββατο στην Πάφο. Η περιοδεία ξεκινά από τη
Λευκωσία (9/7) και
ακολουθούν Λάρνακα
(10/7) και Λεμεσός
(12/7). Μαζί με πέντε
υπέροχους σολίστες
και τον υποσχόμενο
τραγουδιστή Γιώργο
Περρή, παρουσιάζει
αγαπημένα τραγούδια από τη διαχρονική της
δισκογραφία, για να χαρίσουν μια μεγάλη,
ζεστή αγκαλιά τραγούδια, με ρομαντικές
στιγμές, ροκ στιγμιότυπα αλλά και εικόνες
από την μουσική της διαδρομή.
Τσέρι, πλατεία, 8:30μ.μ.
22818999
Πάφος, πλατεία Μεσαιωνικού Κάστρου, 9μ.μ. 77777040
ΛΕΥΚΩΣΙΑ
* Λεβέντειο (22661475). «Ο κόσμος της Κύπρου» του Αδαμάντιου Διαμαντή. Μέχρι
6/10
* Λεβέντειο (Σπίτι Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων). Η Βυζαντινή Αρχιτεκτονική
της Κύπρου μέσα από σχέδια και υδατογραφίες του αρχιτέκτονα Ανδρέα Φιλίππου». Μέχρι 20/8
* Αίθουσα Εκδ. Πολιτισ. Ιδρύματος Μακαρίου
(22430008). «Μακάριος και Καλές Τέχνες». Μέχρι 31/12
* Σπίτι της Συνεργασίας (22445740). Έκθεση
φωτογραφίας «Συνεργασία». Μέχρι 10/7
* Αποκάλυψη (22300150). Ομαδική έκθεση ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικών,
κατασκευών. Μέχρι 19/9
* Δημοτικό Κέντρο Τεχνών- Πινακοθήκη Πιερίδη (22797400). «Terra Mediterranea –
In Crisis». Μέχρι 21/7
* Εθνολογικό Μουσείο (22305316). «Στης
Μαρουδιάς». Μέχρι 21/7
* Κυπριακό Μουσείο (22865854). «Θραύσματα: Κεραμικά Ευρήματα από τη Βυζαντινή
και Μεσαιωνική Λευκωσία». Μέχρι 16/2
ΛΕΜΕΣΟΣ
* Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη (25342123).
«Reinvented Histories: From Tradition to
Contemporary Fashion». Μέχρι 14/7
* Μορφή (25378733). Καλοκαιρινή έκθεση
με έργα Κυπρίων και Ελλήνων καλλιτεχνών. Μέχρι 31/9
ΔΕΡΥΝΕΙΑ
* Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αμμοχώστου
(99607303). Ζωγραφική και αγιογραφία
της Ήβης Πατσιά. Μέχρι 19/7
ΣΙΝΕΜΑ
Τρεις εξαιρετικοί μουσικοί συναντιούνται ξανά
μετά από 14 χρόνια, όταν σπούδαζαν και έπαιζαν μαζί στο Κονσερβατόριο του Ρότερνταμ. Η
συναυλία «Jazz and Beyond» φιλοξενείται τη
Δευτέρα στη Λεμεσό και την Τετάρτη στο Αρχοντικό Αξιοθέας. Οι
έμπειροι μουσικοί
Χουμπ Χίλντεμπραντ
από το Βερολίνο (κιθάρα), Γαβριήλ Καραπατάκης (μπάσο) και
Γιώργος Κούλας (τύμπανα), προτείνουν
μια συναυλία ευρωπαϊκής τζαζ πέρα από το προβλεπτό και το αναμενόμενο, με επιρροές από διαφορετικές
κουλτούρες, πειραματισμούς και εμβάθυνση
στον ήχο. Οι τρεις παλιοί φίλοι εκτελούν και
αναπτύσσουν δικές τους συνθέσεις.
Πλάτρες, αίθουσα Γιώργος
Σεφέρης, 8:30μ.μ.
ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
πολιτισμός
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
Με την πρόταση του πορτογαλικού Teatro do
Bolho πάνω στον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή συνεχίζεται το Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος. Ο παγκοσμίου φήμης Ιάπωνας σκηνοθέτης Κουνιάκι Ίντα επιστρέφει στο
Teatro do Bolho και
προτείνει σε Κούριο
και Λευκωσία ένα από
τα θεμελιώδη κείμενα του Δυτικού Πολιτισμού, με πρωταγωνιστή τον Αντόνιο
Καπέλο, που υπογράφει και τη διασκευή.
Ο θίασος με έδρα το Πόρτο προσβλέπει σε μια
θεώρηση του κλασικού κειμένου μέσα από τη
διαχρονική πραγματικότητα στη σημερινή.
Τρεις ηθοποιοί πολλαπλασιάζονται στους
πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Λεμεσός, Παλιό Ξυδάδικο,
8:30μ.μ. 99985232
ΑρχισυντάκτΡΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
Σύνταξη ART DIRECTOR
ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ
ΣΙΝΕΜΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΛΕΣ ΕΠΟΧΕΣ Πορτογάλος Οιδίπους
9
Τζαζ και πέρα
ΘΕΑΤΡΟ
ΤΡ /7
Οι Πλάτρες παίρνουν τη σκυτάλη από τη Βάσα και
το Όμοδος και αγκαλιάζουν το φετινό Έθνικ Φεστιβάλ με σειρά εκδηλώσεων και δράσεων. Απόψε φιλοξενούν τη συναυλία Rialto Residency,
αποτέλεσμα κοινής σπουδής έξι μουσικών που
συγκατοικούν στο
ορεινό θέρετρο μεταξύ
5 και 9 Ιουλίου. Εκεί
προετοιμάζουν και
αναδεικνύουν εγγύτητες και διαφορές του
οικείου μεσογειακού
μουσικού χώρου. Η
καλλιτεχνική διεύθυνση είναι του σύμβουλου του φεστιβάλ Κυριάκου
Καλαϊτζίδη και συμμετέχουν οι Μικαέλα Παπαχρυσάνθου (κανονάκι- φωνή), Μιχάλης Κουλουμής (βιολί), Άλκης Αγαθοκλέους (νέυ), Γιάννης
Κουτής (ούτι και φωνή), Πέτρος Κίζας (κρουστά).
ΜΟΥΣΙΚΗ
Ε
Δ /7
8
Έθνικ στις Πλάτρες
Υ
Κ /7
7
ΜΟΥΣΙΚΗ
Κούριο, Αρχαίο Θέατρο,
9μ.μ. 97626798
Μαρίνα Σχίζα
Σταύρος Χριστοδούλου
Γιώργος Σαββινίδης, Χριστίνα Σκορδή
Μαρία Παναγιώτου
Χρήστος Αρβανίτης
Σούλα Τιμοθέου
Μαρίνος Νομικός
Μαργαρίτα Παρασκευαΐδου
Νόνα Μολέσκη
Χρύσανθος Χρυσάνθου, Αναστασία Σιακαλλή
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[3]
πολιτισμός
Λευκωσία
K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 1 (77778383) The Lone Ranger
Κ-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 2 World War Z/ Monsters
University 3D (GR) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 3 Man Of Steel/
Despicable Me 2 (EN) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 4 The Great
Gatsby/ Epic (GR) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 5 The
Internship/ Epic (EN) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 6 Despicable
Me 2 (GR) THE ΜΑLL 1 The Lone Ranger THE
MALL 2 World War Z/ Monsters University 3D
(GR) ΤHE MALL 3 Man Of Steel/ Despicable Me
(EN) THE MALL 4 The Internship/ The Great
Gatsby/ Epic (GR) THE MALL 5 The Internship/
Despicable Me 2 (GR)
Λεμεσός
ΡΙΟ 1 (77772662) The Lone Ranger ΡΙΟ 2 Man Of
Steel 3D/ Despicable Me 2 (GR) ΡΙΟ 3 World
War Z/ Monsters University (GR) ΡΙΟ 4 The
Internship/ Epic (GR) ΡΙΟ 5 Man Of Steel/
Despicable Me 2 (EN) ΡΙΟ 6 The Great Gatsby/
Epic (EN) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 1 (77778383) The Lone
Ranger Κ-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 2 World War Z/ Monsters
University 3D (GR) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 3 Man Of Steel/
Despicable Me 2 (EN) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 4 The
Internship/ The Great Gatsby/ Epic (GR)
K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 5 Despicable Me 2 (GR)
Λάρνακα
K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 1 (77778383) The Lone Ranger
Κ-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 2 World War Z/ Monsters
University 3D (GR) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 3 Man Of Steel/
Despicable Me 2 (EN) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 4 The Great
Gatsby/ Epic (GR) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 5 The
Internship/ Epic (EN) K-ΣΙΝΕΠΛΕΞ 6 Despicable
Me 2 (GR)
Πάφος
ΡΙΟ 1 (77772662) The Lone Ranger/ Epic (GR) ΡΙΟ
2 World War Z/ Despicable Me 2 (EN)/ Startrek
Into Darkness ΡΙΟ 3 The Internship ΡΙΟ 4 The
Great Gatsby/ Epic (EN) ΡΙΟ 5 Despicable Me 2
(EN) ΡΙΟ 6 Man Of Steel 3D / Monsters
University (GR) ΡΙΟ 7 World War Z 3D/
Despicable Me 2 (GR)
Θ Ε Μ Α
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
Διεθνές με άρωμα Κύπρου
Kλείνοντας 20 χρόνια ζωής ο θεσμός του Φεστιβάλ «Κύπρια», είναι αντιμέτωπος με αντιφατικές προκλήσεις
οποίες τα τελευταία χρόνια σβήστηκαν πλήρως από το
σκεπτικό του φεστιβάλ. Αυτό που παρατηρεί κανείς
φέτος είναι η απουσία θεατρικών παραστάσεων από την
Ελλάδα, που πάντα κέρδιζαν το ενδιαφέρον του κοινού,
καθώς όλα αυτά τα χρόνια είδαμε σημαντικές παραστάσεις, κυρίως από αυτές που πλαισίωναν το φεστιβάλ της
Επιδαύρου. Πιστεύω ότι αυτό δεν είναι τυχαίο, καθώς
μια από τις σκέψεις που γίνονται τελευταία στις πολιτιστικές υπηρεσίες είναι η ένταξη στα Κύπρια του Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος και του Ευρωπαϊκού Φεστιβάλ
Χορού. Θέματα που θα τύχουν επεξεργασίας για τα
Κύπρια 2014, όλων καλώς εχόντων. Το μόνο σίγουρο
είναι ότι στις 3 Σεπτεμβρίου ανοίγει η αυλαία των Κυπρίων, αν όχι με νέα μορφή σίγουρα με φρέσκια διάθεση. Το αποτέλεσμα θα κριθεί στη σκηνή, τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και εισπρακτικό επίπεδο.
Κ
Μαρίνα Σχίζα
marina.schiza
@phileleftheros.com
λείνοντας φέτος είκοσι χρόνια ζωής ο θεσμός του σουμε αυτή τη λεπτή ισορροπία που θέλαμε, δηλαδή να
Διεθνούς Φεστιβάλ «Κύπρια», είναι αντιμέτωπος με
δύο εντελώς αντιφατικά. Το φετινό φεστιβάλ θα μείνει
στην ιστορία για δύο λόγους. Πρώτο γιατί θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά κάτω από την εποπτεία Καλλιτεχνικού Διευθυντή (Άντης Παρτζίλης) μέσα όμως στο
στενότερο οικονομικό πλαίσιο από τότε που λειτούργησε. Σύνολο 550 χιλιάδες ευρώ είχε στη διάθεσή του.
Ενδεικτικά να αναφέρω ότι ο προϋπολογισμός για το
2012 ήταν 920 χιλ. και το 2011 έφτασε σχεδόν το ενάμισι εκατομμύριο. Η αντίφαση αυτή είναι απότοκο της
διαχρονικής αντιμετώπιση του θεσμού από το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Η για πολλά χρόνια προσπάθεια του υπουργείου να λειτουργήσει ο θεσμός σε
ένα σωστό πλαίσιο με την εποπτεία καλλιτεχνικού διευθυντή, υλοποιήθηκε μόλις τον περασμένο Απρίλιο,
κυριολεκτικά στο παρά πέντε. Με τον διορισμό του Άντη
Παρτζίλη στο τιμόνι των Κυπρίων 2013 έγινε και η ανοικτή πρόσκληση συμμετοχής σε ένα φεστιβάλ με θεματική. «Μυθολογία, μύθοι και Ιστορία ως πηγή έμπνευσης
και δημιουργίας». Μάλιστα ο ίδιος είχε εξαγγείλει ότι
το φετινό φεστιβάλ θα είναι «κυπροκεντρικό χωρίς να
χάνει τον διεθνή χαρακτήρα του». Έχοντας να επιλέξει
ανάμεσα σε 65 προτάσεις και κοντά στο σκεπτικό που
διέπει το φετινό Φεστιβάλ κατέληξε σε 11 παραγωγές
με τις δύο αμιγώς διεθνείς με τη μερίδα του λέοντος να
κερδίζει η μουσική και ο χορός. «Οι προτάσεις που
είχαμε ήταν τέτοιες που μας βοήθησαν στο να διατηρή-
είναι κυπροκεντρικό χωρίς να χάσει τον διεθνή χαρακτήρα του το φεστιβάλ, αναφέρει ο Άντης Παρτζίλης.
Έτσι έχουμε παραγωγές που έρχονται από το εξωτερικό,
παραγωγές που ενώ είναι κυπριακές έχουν σε σημαντικό βαθμό συμμετοχή ξένων καλλιτεχνών και βέβαια
έχουμε και καθαρά κυπριακές παραγωγές.» Πόσο δύσκολη ήταν η επιλογή των παραγωγών, έχοντας υπόψη
και τα στενά οικονομικά πλαίσια που έπρεπε να κινηθεί
ο ίδιος για την πραγματοποίηση του φεστιβάλ;
«Είχε έναν αυξημένο βαθμό δυσκολίας, αναφέρει.
Έμοιαζε με ακροβασία σε τεντωμένο σχοινί, αλλά καταφέραμε να κρατήσουμε την υψηλή ποιότητα των επιλογών άσχετα με τον περιορισμένο προϋπολογισμό.»
Διεθνές Ή κυπριακό;
Τα διάφορα προβλήματα που προέκυπταν κάθε φορά όσον αφορά τη διοργάνωση του φεστιβάλ είχαν ως
αποτέλεσμα τα Κύπρια, που είχαν θεσμοθετηθεί ως
διεθνές φεστιβάλ (με παραστάσεις παραστατικών/σκηνικών Τεχνών, μουσική, χορό, θέατρο, όπερα, εικαστικά), να καταλήξουν σε ένα φεστιβάλ που φιλοξενούσε
μερικές κυπριακές παραγωγές, κάποιες εξαιρετικές,
κάποιες λιγότερο, κάποιες με εισπρακτική επιτυχία και
κάποιες όχι, ένα-δύο θέατρα από την Ελλάδα και κάποιες μεγάλες εκδηλώσεις από το εξωτερικό. Μέσα σε
αυτό το πλαίσιο είδαμε μερικά εξαιρετικά θέατρα, συναυλίες, μπαλέτο και όπερα και εικαστικές εκθέσεις οι
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[4]
πολιτισμός
Ένδεκα παραγωγές
Το Φεστιβάλ ανοίγει, ως είθισται, η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων με την παραγωγή «Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ: Η ζωή ενός μύθου που σημάδεψε την
Ιστορία της Μουσικής» υπό τη διεύθυνση του Γιώργου
Κουντούρη, στις 3 Σεπτεμβρίου. Η συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου θα καθυστερήσει λίγο φέτος
για δύο λόγους. Ο πρώτος αφορά στη συμμετοχή της στο
Φεστιβάλ Όπερας της Πάφου που διεξάγεται μεταξύ 6
και 8 Σεπτεμβρίου. Ο δεύτερος και κυριότερος είναι ότι
φέτος θα παρουσιάσει μια επετειακή συναυλία για την
Ημέρα της Ανεξαρτησίας και για τον λόγο αυτό τοποθετείται χρονικά στις αρχές Οκτωβρίου. Η συναυλία θα
είναι παράλληλα και αφιέρωμα στα 100 χρόνια από τη
γέννηση του Εθνάρχη Μακαρίου του Γ’. Η συναυλίααφιέρωμα στον Μακάριο με μαέστρο τον Άλκη Μπαλτά,
θα παρουσιαστεί η Ηρωική Συμφωνία του Μπετόβεν, η
οποία όπως είναι γνωστό ήταν εμπνευσμένη από τις
ιδέες της Γαλλικής επανάστασης. Θα παρουσιάσει επίσης το λαϊκό ορατόριο για αναγνώστη, σόλο τραγούδι,
λαούτο, χορωδία και έγχορδα των Γιώργου Κοτσώνη –
Άνθου Λυκαύγη: «Μακάριος ο νυν και αεί». Σόλο τραγούδι Κώστας Καμένος, Αναγνώστης Σταύρος Λούρας,
Σόλο λαούτο Ανδρέας Χριστοδούλου με τη συμμετοχή
των χορωδιών, Μουσικού Λυκείου Λευκωσίας και Μουσικού Λυκείου Λεμεσού.
Ο ΘΟΚ (Σκηνή 018) θα παρουσιάσει το έργο «Ρωμαίος και Ιουλιέττα για δύο» σε σκηνοθεσία Κώστα
Γάκη. Πρόκειται για τη διασκευή του έργου του Σαίξπηρ,
το οποίο παρουσιάστηκε στην Αθήνα, την οποία τώρα
μεταφέρει στη σκηνή του ΘΟΚ με Κύπριους ηθοποιούς.
Το έργο έχει επίκεντρο δύο νέους ηθοποιούς που αναλαμβάνουν να αναμετρηθούν με το κείμενο του Σαίξπηρ
παίζοντας όλους τους ρόλους του έργου σε ένα τρελό
παιχνίδι παρενδυσίας και μεταμορφώσεων. Με όπλο την
αθωότητα και την υψηλή σωματική τους ενέργεια οι δυο
νεαροί performers ρίχνονται στην αρένα της σκηνής για
να ανακαλύψουν από την αρχή τον πιο βαθύ, τον πιο
παράλογο, τον πιο ακραίο, τον πιο θνησιγενή, τον πιο
ποιητικά γελοίο έρωτα όλων των εποχών.
Μια άλλη πρόταση σε εντελώς διαφορετική σε ύφος
είναι η παράσταση «Faust», βασισμένη στην τραγωδία
του Γκαίτε, του Στέφανου Δρουσιώτη.
Μετά από το In camera βασισμένο στο Κεκλεισμένων των Θυρών του Ζαν Πολ Σαρτρ (2011) και το Γράμμα
στον Ορέστη του Ιάκωβου Καμπανέλλη (2012), ο νεαρός
σκηνοθέτης Στέφανος Δρουσιώτης προτείνει στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κύπρια μια προσωπική, σύγχρονη,
εικαστική ανάγνωση του έργου, όπου η σωματική έκφραση ανταγωνίζεται τη λεκτική.
Η σκηνοθεσία είναι του Στέφανου Δρουσιώτη, η
δραματουργία του Κωνσταντίνου Μελίδη, ενώ στους
ρόλους οι Χριστόδουλος Μαρτάς, Προκόπης Αγαθοκλέους, Νεκτάριος Θεοδώρου, Μαρίνα Βρόντη, Μαρίνα
Αργυρίδου, Τζωρτζίνα Τάτση, Αριάνα Μαρκουλίδου
Μια άλλη ενδιαφέρουσα παράσταση φαίνεται η
«Παρεξήγηση της Γλυκείας Χώρας Κύπρου», με βάση
πρωτότυπο κείμενο του Κύρου Παπαβασιλείου από την
ομάδα «vendre». Η παράσταση παίρνει τον τίτλο της
παραφράζοντας τον τίτλο του Χρονικού «Εξήγησις της
γλυκείας χώρας Κύπρου», του Κύπριου μεσαιωνικού
χρονογράφου Λεόντιου Μαχαιρά. Η παράσταση χρησιμοποιεί αποσπάσματα από το Χρονικό, εντάσσοντάς τα
γύρω από έναν άξονα προβληματισμού περί μύθου και
ιστορικότητας. Μέσα από μια σύγχρονη δραματουργία
βασισμένη στη φόρμα της μαύρης κωμωδίας και χρησιμοποιώντας συνθήκες όπως η ανάκριση, η παρεξήγηση,
καθώς και εξωθεατρικά κείμενα, προκύπτει ένα σύγχρονο έργο που εξερευνά την έννοια του μύθου και της
ιστορικότητας. Η ομάδα «vendre» αποτελείται από τον
σκηνοθέτη Κύρο Παπαβασιλείου, τον σκηνοθέτη-ηθοποιό Γιώργο Βαλαή, τη σκηνοθέτιδα Μαρία Βαρνακκίδου
και τους ηθοποιούς Θοδωρή Πεντίδη, Μαρία Καρασούλα,
Βαλεντίνο Κόκκινο και Μελίνα Αποστολίδου.
«Η γοργόνα του Πορτομπέλλο» του Γιώργου Παπαγεωργίου είναι ένα χορόδραμα βασισμένη στο βιβλίο
του Κώστα Παπαγεωργίου. «Η Γοργόνα του Πόρτο Μπέλλο», μέσα από ένα φαντασμαγορικό «σόου», αφήγησης, χορού και «εφέ», παρουσιάζει μοναδικούς χαρακτήρες που ενσαρκώνουν την ιστορία του χτες, την
αγωνία του σήμερα και την ελπίδα του αύριο.
Aφήγηση Στέλα Φυρογένη με τη Χορευτική ομάδα
London School of Ballet, Χορογραφίες Βικτώρια Αγαπίου, σκηνογραφία-κοστούμια Στέφανος Αθηαινίτης.
Η χορογράφος Καρολίνα Κωνσταντίνου θα παρουσιάσει το έργο «Άτιτλο» με τη συμμετοχή 35 χορευτών
(στον ρόλο της Λάχεσης η Μαριέλλα Αρχοντίδου) σε
μουσική Γιώργου Κολιά, σκηνογραφία της Έλενα Κοτασβίλι και κείμενα του Ανδρέα Δημητρίου.
Το έργο είναι εμπνευσμένο από τους ζωγράφους Αδαμάντιο Διαμαντή και Τηλέμαχο Κάνθο
και τους ποιητές Γιώργο Σεφέρη και Κώστα
Μόντη.
«Μυθωδεία» η παράσταση που θα παρουσιάσει η ομάδα χορού της Διάστασης στη
μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Ο Έλληνας συνθέτης παρουσίασε το συγκεκριμένο έργο
στις στύλες του Ολυμπίου Διός. Η μουσική του έργου
δημιουργήθηκε ώστε να συνοδεύσει τη διαστημική αποστολή της ΝΑΣΑ Οδύσσεια στον Άρη. Ήταν μία φαντασμαγορική μουσική παράσταση, κατά τη διάρκεια της
οποίας προβάλλονταν με ειδικά οπτικά εφέ απεικονίσεις κυρίως από θεούς της Αρχαίας Ελλάδας και διαστημικές εικόνες. Οι στίχοι των τραγουδιών αναφέρονται σε διάφορα θέματα από την Ελληνική Μυθολογία.
Ο Ουρανός και η Γη, ο πόλεμος των Τιτάνων και ο
πόλεμος των Γιγάντων, η αρπαγή της Ευρώπης, οι Αργοναύτες και το Χρυσόμαλλο Δέρας, ο Θησέας και ο
Μινώταυρος, ο Ηρακλής, οι Σειρήνες και οι Νύμφες, ο
κόκκινος πλανήτης Άρης με τα παιδιά φεγγάρια του
Φόβο και Δείμο, το δέντρο της ελιάς της Αθηνάς, οι
εννιά Μούσες που εναρμονίζουν όλα αυτά και ακόμα
κάτι περισσότερο, είναι που ώθησαν τον Βαγγέλη Παπαθανασίου να γράψει τη μουσική αυτή. Κάποιους από
αυτούς τους μύθους η Διάσταση θα μεταφέρει στη σκηνή σε χορογραφίες των Φώτη Νικολάου, Μαρίας Μέση
Αγγελίδου και Ναδίνας Λοϊζίδου. Συμμετέχουν οι χορευτές, Φώτης Νικολάου, Αντώνης Αντωνίου και ο
Χάμιλτον Μοντέιρο. Κοστούμια: Βαλεντίνος Ιωσήφ.
Το ετήσιο διεθνές φεστιβάλ καλών τεχνών «Κύπρια» καθιερώθηκε το 1991 από το Υπουργείο
Παιδείας και Πολιτισμού επί υπουργίας Κλαίρης Αγγελίδου και έκτοτε έχουν φιλοξενηθεί
σημαντικά μουσικά συγκροτήματα και ομάδες κλασικού χορού, σκηνοθέτες και ηθοποιοί
από την Κύπρο και από πολλές χώρες του κόσμου, εικαστικές εκθέσεις κ.λπ. Στόχος του
θεσμού των «Κυπρίων» ήταν να μετατρέψουν την Κύπρο σε πολιτιστικό κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου, να παρουσιάζει διεθνείς και κυπριακές εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου.
Αρχικά, την οργάνωση είχαν αποκλειστικά οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες, διευθέτηση που στην
πορεία διαπιστώθηκε ότι λειτουργούσε ενάντια στις κύριες αρμοδιότητες των πολιτιστικών
λειτουργών. Με τα χρόνια το φεστιβάλ έγινε ένας «πονοκέφαλος» που κληρονομούσε ο
εκάστοτε υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού. Γιατί, το φεστιβάλ το οποίο όσο μικρό και να
ήταν σε σχέση με παρόμοια φεστιβάλ που γίνονται στο εξωτερικό, χρειαζόταν χρόνο, κόπο
και όραμα. Φιλοξενεί καλλιτέχνες και συγκροτήματα διεθνούς εμβέλειας, πολυπρόσωπες
παραγωγές με αυξημένες οικονομικές, τεχνικές και οργανωτικές απαιτήσεις. Επί υπουργίας Πεύκιου Γεωργιάδη, άλλαξε το καθεστώς και η οργάνωση του φεστιβάλ
ανατέθηκε σε ιδιώτες, ενώ ο ρόλος του υπουργείου περιορίστηκε στην επιχορήγηση και σε
έναν συντονιστικό χαρακτήρα. Η λύση που συνεζητείτο για χρόνια ήταν η ανάθεση της
διοργάνωσης του φεστιβάλ σε καλλιτεχνικό διευθυντή, ο οποίος να φέρει και την ευθύνη
του αποτελέσματος, καλλιτεχνική και οικονομική. Μια πολύ εμπεριστατωμένη μελέτη για
τη δημιουργία Ιδρύματος που να διαχειρίζεται τα Κύπρια έγινε από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες το 2008 και κατατέθηκε στο υπουργικό συμβούλιο, χωρίς όμως να προχωρήσει παρακάτω. Η δημιουργία Ιδρύματος, μακροπρόθεσμα θα λειτουργούσε υπέρ της σωστής διοργάνωσης του Φεστιβάλ, αφού ο καλλιτεχνικός διευθυντής θα είχε και την ευθύνη για τον
σχεδιασμό του, θα επέλεγε απευθείας ο ίδιος τις παραστάσεις από το εξωτερικό, πρακτική
που θα περιόριζε και το κόστος των εκδηλώσεων.
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[5]
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής Άντης Παρτζίλης έχοντας να επιλέξει ανάμεσα σε 65 προτάσεις και κοντά
στο σκεπτικό που διέπει το φετινό Φεστιβάλ κατέληξε σε 11 παραγωγές με τις δύο αμιγώς διεθνείς και τη
μερίδα του λέοντος να κερδίζει η μουσική και ο χορός.
Η Νένα Βενετσάνου θα δώσει το «παρών» της με
την παράσταση που οργανώνει ο Πολιτιστικός Όμιλος
Μουσικόραμα «Νένα Βενετσάνου: 1000 και 1 Πόλεις».
Μια μουσική διαδρομή της Νένας Βενετσάνου στις πόλεις της ιστορίας, της φαντασίας, της διασποράς. Γι’
αυτές, τις «1000 + 1 πόλεις», «κι άλλες τόσες», έχει τραγουδήσει η Νένα Βενετσάνου
σε περιοδεία σε πόλεις του Βελγίου και
της Γαλλίας στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και τώρα στην Κύπρο. Στήνει στη
σκηνή, το δικό της μουσικό τοπίο για
να υμνήσει την Πόλη, τον Πολίτη,
τον Πολιτισμό. Τραγούδια των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη πάνω σε στίχους σπουδαίων μας ποιητών:
Γκάτσου, Αναγνωστάκη κ.ά. Καθώς
και προσωπικές της συνθέσεις σε
ποίηση Καβάφη, Ευριπίδη, Κομνηνού, Χρυσουλάκη που την έχουν καθιερώσει ως την ωραιότερη σύγχρονη
ελληνική φωνή, και που συμπληρώνονται
με κείμενα των αρχαίων και σύγχρονων ποιητών: Ρίτσου, Ερρίκου Χάινε, Κλαίρης Αγγελίδου, Τάσσου Γαλάτη, Λουκιανού, Ίταλο Καλβίνο τα
οποία παρεμβάλλονται ανάμεσα στα τραγούδια προσδίδοντας μια νέα διάσταση. Ποίηση και Μουσική συμπληρώνονται με εικόνες που επέλεξε ο Άγγελος Αγγελή και που μας αποκαλύπτουν τη βαθιά σχέση της
τέχνης, με το οργανωμένο περιβάλλον της πόλης.
Τη Νένα Βενετσάνου συνοδεύουν επί σκηνής οι
μουσικοί, Μάνος Αβαράκης (φυσαρμόνικα – φλογέρες),
Σταύρος Αγιαννιώτης (κλασική κιθάρα), Βιβή Γκέκα (μαντολίνο), Χάρης Μέρμηγκας (κοντραμπάσο), Σόλης
Μπαρκή (κρουστά). Συμμετέχει η Χορωδία «Λέανδρος
Σίταρος» υπό τη διεύθυνση της Μάρως Σκορδή.
Ξένες παραγωγές
Στα Κύπρια θα παρουσιαστούν μόνο δύο ξένες παραγωγές, η όπερα Carmina Burana, από την ιταλική
ομάδα σύγχρονου μπαλέτου Spellbound σε χορογραφία
Mauro Astolfi με βάση την ομώνυμη καντάτα του Καρλ
Ορφ, αλλά και τις μουσικές των Αλμπέρτο Καρατσιόλο
και Αντόνιο Βιβάλντι. Θα παρουσιαστεί επίσης το μπαλέτο «Η λίμνη των κύκνων» από το Russian Star Ballet
Theatre. Πρωταγωνιστές ο Πρίγκιπας Siegfried και η
Odette, την οποία ενσαρκώνει η πρίμα μπαλαρίνα
Anufrieva Yuliya, νικήτρια του «The Pearl of Nizhny
Novgorod,» και «Success of Creation» (Russian
Federation) για το ρόλο «Cinderella» τού Προκόπιεφ.
πολιτισμός
Θ ΕΑ Τ Ρ Ο
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
@ Γιώργος Σαββινίδης
Οι Βάκχες οργιάζουν
Την υπογραφή της πολυπράγμονος περφόρμερ, τραγουδίστριας και σκηνοθέτριας
Μάρθας Φριντζήλα φέρει η παραγωγή της
ομάδας Δρόμος με δέντρα πάνω στις Βάκχες
του Ευριπίδη, που αποτελεί τη μοναδική εξ
Ελλάδος συμμετοχή στο φετινό 17ο Διεθνές
Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος. Ο
εκστασιακός κόσμος των Βακχών ξεδιπλώνεται με κεντρικό άξονα τη μουσική και την
εξουσία της πάνω στους ανθρώπους, ως ένα
μουσικό θεραπευτικό δρώμενο από έναν
θίασο 60 ηθοποιών, μουσικών και πιστών.
Η έρευνα της δημιουργικής ομάδας πάνω
στο έργο του Ευριπίδη ξεκίνησε με τη μορφή 9μηνων σεμιναρίων, με επίκεντρο την
αυθεντική σημασία των οργίων -με την έννοια της θρησκευτικής εμπειρίας- και την
κοινωνία του ανθρώπου με τον θεό. Η παράσταση κάνει πρεμιέρα στην Πάφο και
εκτός από τις τρεις παραστάσεις στην Κύπρο
στο πλαίσιο του κυπριακού φεστιβάλ αρχαίου δράματος προγραμματίζει άλλη μια παράσταση στις 25 Αυγούστου στο Παλαιό
Ελαιουργείο Ελευσίνας, στο πλαίσιο του
Φεστιβάλ «Αισχύλεια 2013».
Η Μάρθα Φριντζήλα επιστρατεύει ένα εκλεκτό επιτελείο συνεργατών με τη Νικολέττα
Φριντζήλα στη μετάφραση, τον συνιδρυτή
του θιάσου Βασίλη Μαντζούκη στη μουσική
και τα σκηνικά, την Ηλιάννα Σκουλάκη στα
κοστούμια, την Φελίτσε Ρος στον σχεδιασμό
φωτισμού και την ομάδα χορού Rootlessroot
(Λίντα Καπετανέα - Γιόζεφ Φρούτσεκ) στη
χορογραφία. Παίζουν οι Γιώργος Φριντζήλας (Διόνυσος), Γιώργος Βουρδαμής (Πενθέας), Άντζελα Μπρούσκου (Αγαύη), Αργύρης Μπακιρτζής (Κάδμος), Παρθενόπη
Μπουζούρη (Τειρεσίας), Φοίβος Συμεωνίδης
(A Αγγελιαφόρος), Μιχάλης Τιτόπουλος (B
Αγγελιαφόρος) κ.ά. Συμμετέχει και δεκαμελής χορός, όπως επίσης οι μουσικοί Μάρθα
Φριντζήλα, Βασίλης Μαντζούκης, Αντώνης
Μαράτος, Νίκος Παπαβρανούσης, Κώστας
Νικολόπουλος, Πανού Μανού, Βαγγέλης
Παρασκευαϊδης.
Ο θίασος Δρόμος με Δέντρα ιδρύθηκε το
2000 από τη Φριντζήλα και τον Βασίλη
Μαντζούκη. Έχει παρουσιάσει 12 θεατρικές παραστάσεις και 11 πειραματικά δρώμενα, ενώ έχει λάβει μέρος σε θεατρικά
και μουσικά φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο
εξωτερικό.
Τρίτη 16 Ιουλίου, Πάφος,
Αρχαίο Ωδείο, 9μ.μ. 97626798
Τετάρτη 17 Ιουλίου, Κούριο,
Αρχαίο Θέατρο, 9μ.μ. 97626798
Πέμπτη 18 Ιουλίου, Λευκωσία,
Αμφιθέατρο Μακαρίου Γ’, 9μ.μ.
99388160
«Όλοι θα πάμε στην κόλαση. Αλλά αν έρθετε μαζί μας, θα
έχετε το καλύτερο καζάνι». Με τον τρόπο αυτό προσκαλούν το κοινό οι συντελεστές της παράστασης «Εκεί, εκεί στην
Κόλαση», που κάνει πρεμιέρα αύριο Δευτέρα. Μια από τις πιο
επιτυχημένες νεανικές παραγωγές της αθηναϊκής σκηνής παρουσιάζεται και στην κυπριακή εκδοχή της. Η παράσταση δημιουργήθηκε από την ομάδα AbOvo και χαρακτηρίζεται ως «αντιχριστιανικό καμπαρέ με οικοδεσπότη τον Διάβολο και βοηθούς τους δύο
διαβολοπαπάδες του». Αφού ξεκίνησαν για δέκα παραστάσεις και
κατέληξαν να παίζουν για τρεις σεζόν στην Αθήνα, οι AbOvo
στέλνουν απεσταλμένο και στην Κύπρο, προκειμένου να προτείνουν κι εδώ την «αμαρτωλή», ξεκαρδιστική, επιθεωρησιακή τους
πρόταση, που περιλαμβάνει και ζωντανή ροκ μουσική.
Οι μεταφορικές διδαχές του Χριστού και των Αποστόλων, η χριστιανική αγάπη και καταπίεση, ο φόβος για τη μετά θάνατον ζωή,
παρουσιάζονται και ανατρέπονται από αλλόκοτες φυσιογνωμίες
και παραμορφωμένα σώματα τα οποία υπηρετούν το εξωπραγματικό, τον τρόμο και την υπερβολή. Προφήτες, ήρωες, καταδικασμένες ψυχές, ξεπεσμένοι θεοί, παπάδες και αραχνιασμένοι
μουσικοί παρελαύνουν στη σκηνή του κοσμικού Κέντρου Αντωνάκης, με οικοδεσπότη… τον
ίδιο τον Διάβολο.
Πρόκειται για μια ιδέα του
Γιάννη Σαρακατσάνη που
εξέλιξε σε κείμενο η ομάδα AbOvo, σε μουσική των
Αλέξη Ιωάννου, Σπύρου
Μοσχούτη. Στην Κύπρο δίνονται οκτώ παραστάσεις
στις 8, 9, 10, 15, 16, 22, 23 και 25 Ιουλίου (πληροφορίες
96277101) σε σκηνοθεσία Σωσώς Χατζημανώλη, σκηνικά Γιώργου
Γιάννου και κοστούμια Κωνσταντίνας Ανδρέου. Παίζουν οι Πάνος
Μακρής, Βασιλική Διαλυνά, Πέννυ Φοινίρη, Νίκανδρος Σαββίδης,
Άντονυ Παπαμιχαήλ, Άντρια Ευαγόρου.
Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η
«Αντιγόνη» του Σοφοκλή από το Εθνικό Θέατρο Παλαιστίνης
Κείμενο στα Αραβικά:
Απτούλ Ραχμά
Παταουί
Κείμενο στα Αγγλικά:
Ατέλ Χακίμ
Σκηνοθεσία: Ατέλ
Χακίμ
Σχεδιασμός σκηνικών
και φωτισμού: Ιβ
Κολέ
Μουσική: Τρίο
Joubran
Παίζουν: Χουσάμ
Απού Εϊέσι, Αλά Απού
Γανπιά, Καμάλ Αλ
Πάσια, Γιασμίν
Χαμάαρ, Σατίν Σαλίμ,
Νταούτ Τοτάχ.
Νόνα Μολέσκη
nona.moleski
@phileleftheros.com
Κάθε καλοκαίρι καλωσορίζω
το Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος έχοντας κίνητρα προσωπικά. Ομολογώ ότι με ενδιαφέρουν πολύ οι εκτός του ελληνικού
χώρου παραγωγές. Θέλω (και συχνά
μου δίνεται τέτοια ευκαιρία) να βλέπω
έργα του αρχαίου ελληνικού δράματος σαν καινούργια. Θέλω με τη βοήθεια των ξένων κυρίως δημιουργών
να λαμβάνω μέρος στο πείραμα, όπου
το τόσο γνωστό ( ή έτσι νομίζω;) υλικό υποβάλλεται σε μια επεξεργασία
από ανθρώπους με διαφορετικό πολιτιστικό υπόβαθρο, με διαφορετικές
θεατρικές πρακτικές, με διαφορετικές
υποκριτικές παραδόσεις. Ενδιαφέρομαι για τις επιλογές τους, για τις αντιστοιχίες των κλασικών έργων με την
πολιτική επικαιρότητα των χωρών
τους και τις προσωπικές τους ιδεολογικές αναζητήσεις. Ελπίζω σε αποτέλεσμα που να
είναι χρήσιμο σε μένα ως θεατή και αναγνώστη,
επειδή αν κάτι φθείρεται, είναι σίγουρα όχι το κλασικό κείμενο, αλλά η δική μου ματιά, και έτσι με μια
ματιά ξένη προσδοκώ να δω τα πράγματα αλλιώς
φωτισμένα, αλλιώς ιδωμένα.
Θαρρώ πως η «Αντιγόνη» είναι έργο ιδιαίτερα ταιριαστό στην εποχή που ζούμε. Απανωτά και
ασταμάτητα είναι τα παραδείγματα της σύγκρουσης
των λαών με την εξουσία τους. Λαών λέω, αλλά
ατόμων εννοώ. Καθώς οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας
είναι μεν μαζικές, αλλά αυθόρμητες και τις περισσότερες φορές υπαγορευμένες από προσωπική
αγανάκτηση και όχι υποκινούμενες από οργανωμένους φορείς, έτσι ώστε η συμμετοχή να παίρνει τη
διάσταση μιας ατομικής απόφασης και πράξης.
Οπότε το εμβληματικό πρόσωπο της Αντιγόνης
ξαφνικά σπάει σε χιλιάδες άλλα, από τους ακίνητους όρθιους διανοούμενους στην Ταξίμ μέχρι τις
απελπισμένες Ισπανίδες νοικοκυρές που χτυπάνε
κατσαρόλες. Και είναι εντυπωσιακό, μέσα από τα
πόσα πρόσωπα ηγετών προβάλλει ο Κρέων, πόσοι
τιμονιέρηδες νομίζουν/νόμιζαν ότι κρατούν γερά τα
τιμόνια των κρατών τους και τα οδηγούν σε μετωπική σύγκρουση με τους ανθρώπους τους. Και αν
σας ξενίζει η απλουστευμένη γενίκευση της σοφόκλειας φόρμουλας στα πιο πάνω, ας μιλήσουμε για
την πληθώρα ερμηνειών που μπορεί ένας σκηνοθέτης να χρησιμοποιήσει σ’ ένα σημερινό ανέβασμα
της «Αντιγόνης». Μήπως θα δει την ηρωίδα του
έργου σαν ζωσμένη με εκρηκτικά τρομοκράτισσα,
σαν μια μαύρη χείρα που φανατικά τηρεί τους θεϊκούς/θρησκευτικούς νόμους και παραβιάζει τους
νόμους της ανθρώπινης κοινωνίας; Μήπως σήμερα
στην Αντιγόνη ταιριάζει η μορφή της αναρχίζουσας
φοιτήτριας η οποία αψηφά κάθε εξουσία που επιβάλλει με βία τη θέλησή της; Ποιος μπορεί να είναι
ο Κρέων σήμερα; Πεπεισμένος υποστηρικτής της
υπάρχουσας τάξης πραγμάτων που αντιμάχεται το
χάος της ανεύθυνης ανταρσίας; Τυφλωμένος ηγεμών που σύγχυσε τον εαυτό του με το κράτος;
Στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου Παλαιστίνης σε σκηνοθεσία του Αιγύπτιου σκηνοθέτη
Ατέλ Χακίμ, το εθνικό χρώμα είναι έντονο, όμως η
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[6]
πολιτισμός
ευθεία πολιτικοποίηση των πραγμάτων, αν την ανέμενε κανείς, δεν υπάρχει. Ο σκηνοθέτης δεν επιδιώκει
υπερβολικά άμεση σχέση με το Παλαιστινιακό, δεν κάνει τον Κρέοντα
Ισραηλίτη. Δύο είναι τα κύρια πολιτικά μοτίβα που διαπερνούν την παράσταση. Ο Κρέων επιλέγει να βασιστεί
στη βία και μ’ αυτό αποκλείει την ηθική ως γνώμονα συμπεριφοράς και η
Αντιγόνη δικαιολογεί τον μαξιμαλισμό
της με την προσωπική της θυσία. Ο
πρωταγωνιστής της παράστασης Χουσάμ Απού Εϊέσι χρησιμοποιεί αναγνωρίσιμο τύπο αλαζόνα και δημοκόπου
ηγέτη. Η Αντιγόνη στην παράσταση
είναι λιγότερο διευκρινισμένη, η ίδια
η πράξη της αντίστασης εδώ είναι σημαντικότερη από τα κίνητρά της.
Όμως εκτός από τις πολιτικές διασυνδέσεις ο σκηνοθέτης βρίσκει άλλα
κανάλια επαφής με το σοφόκλειο κείμενο. Τρία
κύρια πολιτισμικά στοιχεία παίζουν τον ρόλο της
γέφυρας. Ο θρήνος πάνω από τα νεκρά πτώματα
των αγαπημένων προσώπων είναι το ένα. Η γεμάτη
τραγική στωικότητα μουσική του παλαιστινιακού
τρίο Joubran είναι το άλλο. Το τρίτο είναι η επιλογή
του σκηνοθέτη να αντικαταστήσει ένα από τα χορικά του Σοφοκλή με το ποίημα του Παλαιστίνιου
ποιητή Mahmoud Darwish, ένα πραγματικό «Άξιον
εστί», όμορφο ακόμα και μέσα από τους υπέρτιτλους της μετάφρασης, που επικοινωνεί με το αρχαίο κείμενο, υμνώντας τις αξίες της ανθρώπινης
ύπαρξης. Πιστεύω πως ο Ατέλ Χακίμ δεν προσπάθησε να μάθει τους Παλαιστίνιους ηθοποιούς να
παίζουν αλλιώς από τον τρόπο με τον οποίο θα
έπαιζαν έργα σύγχρονου και κατανοητού στο κοινό
τους ρεπερτορίου. Μπορεί κανείς να ονομάσει κάποια στοιχεία της παράστασης ακατέργαστα, αθώα
ή γνήσια, η επιλογή επιθέτου ποικίλλει, πιστεύω,
αλλά ως θεατές ταυτιστήκαμε με ανθρώπους που
εκεί μπροστά μας προσπαθούσαν να κάνουν το
κλασικό κείμενο δικό τους.
Β Ι Β Λ Ι Ο
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
Madelline Miller
Ήθελα να πω την ιστορία του Αχιλλέα και του Πάτροκλου με εντιμότητα και πάθος.
To τραγουδι
του αχιλλεα
Εκδ. Διόπτρα
Σελ. 496
Η ελληνική μυθολογία είναι γεμάτη από
ερωτικές ιστορίες. Τι είναι εκείνο που σας
έλκυσε στην ιστορία του Πάτροκλου και
του Αχιλλέα;
Θεωρώ τραγική τη στιγμή όπου στην Ιλιάδα, ο
Αχιλλέας μαθαίνει για τον θάνατο του Πατρόκλου. Η αντίδρασή του είναι σοκαριστική. Ο
σπουδαίος ημίθεος, που αψηφά τους κανόνες,
που φαίνεται να νοιάζεται μόνο για τον εαυτό
και τη φήμη του, σπάει από θλίψη και αγανάκτηση για τον θάνατο του φίλου του. Μέχρι
εκείνο το σημείο, ο Πάτροκλος ήταν ο δευτερεύων χαρακτήρας της Ιλιάδας αλλά ο Όμηρος
αποκάλυψε πως ήταν αυτός που ταρακούνησε
τον Αχιλλέα. Ήθελα λοιπόν να καταλάβω γιατί αυτός ο άντρας σήμαινε τόσα πολλά για τον
Αχιλλέα.
Δεν σας προβλημάτισε ότι απ’ τη μια το
κοινό θα ήταν επικριτικό απέναντί σας για το
θέμα με το οποίο καταπιάνεστε ενώ απ’ την άλλη οι gay αναγνώστες ίσως να μην ήθελαν να
διαβάσουν για ένα love story γραμμένο από μια
γυναίκα;
Δεν είναι ό,τι καλύτερο για έναν συγγραφέα να προβληματίζεται γι’ αυτά τα θέματα. Η δουλειά μου ήταν
να πω την ιστορία αυτών των δυο αντρών με εντιμότητα και πάθος. Ήταν ξεκάθαρο μέσα μου ότι δεν
έδινα ένα τελεσίδικο τέλος στην ιστορία τους. Ούτε
προσπάθησα να μιλήσω εκ μέρους του κάθε gay
άντρα, όπως και εγώ τη σειρά μου, όταν διαβάζω μια
ιστορία γραμμένη από μια γυναίκα δεν περιμένω να
αφηγείται τη ζωή μου.
Πότε ακούσατε για πρώτη φορά Όμηρο;
Όταν ήμουν μικρό κορίτσι, άκουγα τη μητέρα μου να
μου διαβάζει Οδύσσεια και Ιλιάδα όταν πήγαινα για
ύπνο. Κεραυνοβολήθηκα απ’ την πρώτη στιγμή και
ξεκίνησα να διαβάζω όποιους μύθους έπεφταν
στα χέρια μου. Ένα απ’ τα πράγματα που με
έλκυσαν ήταν το πόσο παθιασμένοι και ανθρώπινοι ήταν οι χαρακτήρες. Παρά τους Κένταυρους και τους Θεούς, για μένα ήταν σαν
αληθινοί άνθρωποι.
Είναι αλήθεια ότι χρειαστήκατε 10 χρόνια
για να τελειώσετε το βιβλίο σας;
Ναι, είναι αλήθεια. Δίδασκα Λατινικά και Ελληνικά οπότε το γράψιμο έπρεπε να περιμένει
για τα Σαββατοκύριακα ή στις διακοπές. Δεν
ήταν μόνο το ότι δεν είχα χρόνο αλλά και το
ότι μάθαινα να γράφω, προσπαθώντας να δω
πώς θα πω την ιστορία μου. Μου πήρε χρόνο
επίσης, να βρω τη φωνή του Πατρόκλου. Το
πώς θα μίλαγε, τι θα έλεγε. Ξεκίνησα να γράφω με ένα... επικό ύφος και ύστερα από 5
χρόνια συνειδητοποίησα ότι ο Πάτροκλος δεν
θα μιλούσε έτσι αλλά θα ήταν πιο λυρικός. Μόλις
κατάλαβα ότι ήταν πιο κοντά στη Σαπφώ παρά στον
Όμηρο τα πράγματα κύλησαν καλύτερα.
Περιμένατε ότι θα κερδίζατε βραβείο Orange
για το πρώτο σας βιβλίο;
Καθόλου! Ήταν μια τεράστια τιμή για μένα και ακόμα
μένω άναυδη όταν το σκέφτομαι. Περνώντας 10 χρόνια ζώντας αυτή την ιστορία απομονωμένη, ήταν
υπέροχο να βλέπω την απήχηση στον κόσμο.
Β Ι Β Λ Ι Ο Π ΑΡ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η
Ένα καλογραμμένο,
συγκινητικό βιβλίο,
γραμμένο απ’ την
πένα της Ρέας
Βιτάλη, ένα
αστυνομικό
μυθιστόρημα απ’ τον
Τζορτζ Πελεκάνος και
μια επανέκδοση ενός
υπέροχου βιβλίου
που μας μεταφέρει
στα πετρόκτιστα
δρομάκια της
Βενετιάς και της
Πόλης. Καλή
ανάγνωση!
Πιερής Παναγή
pieris.panagi@
phileleftheros.com
Ευπώλητα
ελληνικών
εκδόσεων
1. Δεμένη μαζί σου
Της SylviaDay (εκδ. Τουλίπα)
2. Με λένε Ντάτα
Της Λένας Μαντά
(εκδ. Ψυχογιός)
Κάποτε θα γράψω ένα βιβλίο
Ρέα Βιτάλη
Ιστορία: Η συγκινητική γραφή της Βιτάλη αποτυπώνεται -επιτέλους- και σε βιβλίο. Η τρυφερή γραφή της σε αντίθεση με τις κοφτές προτάσεις της ταξιδεύουν σε μια άλλη, αθώα
εποχή. Τότε που η ίδια καθόταν στο πίσω κάθισμα. Αργότερα θυμάται τον εαυτό της να κρύβει
δίσκους του Θεοδωράκη... Απαγορευμένοι. Και
στη συνέχεια να κρύβει δίσκους του Πάριου...
Κι αυτοί απαγορευμένοι κατά μία έννοια. Χούντα, Πολυτεχνείο, Κυπριακό, «ε-ε-έρχε-ται»
με τρία ε μπροστά. Πήρε στο κατόπι τα χρόνια.
Και όπως λέει, μεταξύ μας, μια πληγή δική της
ακολούθησε.
Τι είπε η συγγραφέας: «Κάποτε θα γράψω ένα
βιβλίο», έλεγα. Σαν να το υποσχόμουν σε κάποιους. Λέξεις, σελίδες, βουνό! Κι ήρθε μια
λέξη. Να η εκδίκηση της λέξης που σας έλεγα.
Ζωή ολόκληρη ξεκλείδωσε το «Απασχολημένος». Από αυτήν πιάστηκα. Κι έγραφα κι έγραφα. Γύρισα στα χρόνια. Κάθισα στο πίσω κάθισμα ενός αυτοκινήτου. Έβγαλα χιλιόμετρα.
Αρχικά σ’ ένα TOYOTA Tiara. Το πρώτο που εισήχθη στην Ελλάδα, το 1962. Εκείνος ήταν στο
τιμόνι, εκείνη δίπλα του…».
Τι έγραψαν οι κριτικοί: «Η αλήθεια της Ρέας σε
αυτό το βιβλίο, είναι ένας κόσμος. Είναι η αγάπη
που μένει πίσω να διαχειριστεί το κάταγμα ενός
ξαφνικού θανάτου. Κι ένα πείσμα για ζωή, όχι
επειδή ξεκινάς από προνομιακή αφετηρία, αλλά
επειδή το να ζήσουμε είναι η καλύτερη πρόταση
που είχαμε μέχρι τώρα». protagon.gr
Εκδοτικός Οίκος: Ποταμός
Σελίδες: 240
Τιμή: €14
Νουρμπανού:
Η σκλάβα της Υψηλής Πύλης
Jean Michel Thibaux
Ιστορία: Το καλογραμμένο βιβλίο του Thibaux
που βασίζεται σε πραγματικά πρόσωπα και ιστορικά γεγονότα και συνθέτει μια ζωντανή τοιχογραφία του μεσογειακού κόσμου τον 16ο αιώνα, επανακυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Ωκεανίδα για να καταγράψει την αληθινή ιστορία
της 14χρονης Τσετσίλια. Όταν ο πατέρας της
την πουλά σε μια φιλόδοξη αριστοκράτισσα, η
Τσετσίλια μαθαίνει να φτιάχνει θανατηφόρα
δηλητήρια και να μελετά την τουρκική και την
εβραϊκή γλώσσα. Έτσι, ξεκινά το ταξίδι της για
το Τοπ Καπί, όπου γίνεται σκλάβα της παντοδύναμης σουλτάνας Χιουρέμ, δεύτερης συζύγου
του Σουλεϊμάν.
Τι είπε ο συγγραφέας: «Πρέπει να έχουμε
ανοικτά τα μάτια μας συνεχώς. Ανοικτά και να
σκεφτόμαστε. Σ’ αυτούς τους δρόμους της Βενετίας οι πέτρες μιλούν για μένα και ξυπνούν
πάντα τη φαντασία μου: με οδηγεί σε ίντριγκες
της μυθοπλασίας, σε επικές μάχες. Τι θα ήταν
αυτή η πόλη χωρίς το παρελθόν; Είναι μάλλον
προφανές ότι σε περίπτωση απουσίας του παρελθόντος δεν υπάρχει μέλλον. Γι’ αυτό πρέπει
να καταγράφεται»
Τι έγραψαν οι κριτικοί: «Ένα πραγματικά απολαυστικό βιβλίο που καθηλώνει τον αναγνώστη.
Μας κάνει να φανταστούμε άλλες πτυχές του
παρελθόντος που ποτέ δεν σκεφτήκαμε ότι
υπάρχουν. Και το σημαντικότερο... Είναι αληθινά γεγονότα!». Papasotiriou.gr
Εκδοτικός Οίκος: Ωκεανίδα
Σελίδες: 480
Τιμή: €7
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[7]
πολιτισμός
Η προμήθεια
Τζορτζ Πελεκάνος
Ιστορία: Ο σεναριογράφος πίσω απ’ την
πολυβραβευμένη σειρά The Wire, ο Ελληνοαμερικάνος Πελεκάνος επιστρέφει με
ένα μυθιστόρημα γεμάτο αδρεναλίνη.
Ήρωας του βιβλίου είναι ο 29χρονος Σπίρο
Λούκας, ο οποίος αφού επιστρέφει στην
πατρίδα μετά τη θητεία του στο Ιράκ, αναλαμβάνει μια νέα δουλειά, να πραγματοποιεί ειδικές έρευνες για λογαριασμό
ενός δικηγορικού γραφείου. Όταν ένας
μεγαλέμπορος ναρκωτικών τον προσλαμβάνει για να ανακαλύψει ποιος κλέβει από
την επιχείρησή του, είναι η μεγαλύτερη
δουλειά που έχει αναλάβει ποτέ ο Λούκας,
με υψηλό ρίσκο αλλά εξίσου υψηλά πιθανά κέρδη. Όμως, προτού καταφέρει να
ανακτήσει τα κλοπιμαία, βρίσκεται μπλεγμένος σε έναν κόσμο ανθρώπων που η
ανηθικότητα και η βιαιότητά τους τον
αφήνουν άφωνο.
Τι είπε ο συγγραφέας: «Γενικά ως συγγραφέας, θες φυσικά να διαβάζουν τα
βιβλία σου πολλοί άνθρωποι, αλλά πέρα
από το entertainment, θες να τους κάνεις
να νιώσουν και κάτι. Ελπίζω να το καταφέρνω».
Τι έγραψαν οι κριτικοί: «Ο κ. Πελεκάνος
ανήκει σε μια θαυμαστή αδελφότητα συγγραφέων που ωθούν το αστυνομικό μυθιστόρημα στο επίπεδο της καθαρής λογοτεχνίας». The New York Times
Εκδοτικός Οίκος: Πατάκης
Σελίδες: 328
Τιμή: €13,40
3. Μιλώντας στα παιδιά
μου για την πραγματικά επιτυχημένη
προσωπική και επαγγελματική ζωή
Του Δημήτρη Μπουραντά
(εκδ. Πατάκης)
4. Το σπίτι των σκιών
Της Χρυσηίδας Δημουλίδου
(εκδ. Ψυχογιός)
5. Νεφέλη
Της Ιωάννας Σαββίδου (εκδ.
Λιβάνη)
6. Διχασμένη αγάπη
Του Όμηρου Αβραμίδη (εκδ.
Διόπτρα)
7. Η αγάπη φόβο φέρνει
Της Μεταξίας Κράλλη
(εκδ. Ψυχογιός)
8. Η καρδιά θυμάται
Της Καίτης Οικονόμου
(εκδ. Ψυχογιός)
9. Τα παιδιά
της Τζακαράντας
Της Sahar Delijani
(εκδ. Παπαδόπουλος)
10. Άρωμα βανίλιας
Της Ρένας Ρώσση – Ζαΐρη
(εκδ. Ψυχογιός)
* Από το Public (22782542)
Μ Ο Υ Σ Ι Κ Η
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
Φρέσκο ΑγλανJazz στην Πλατεία
Με τη συμμετοχή αξιόλογων Κύπριων και Πολωνών jazz μουσικών
H πλατεία της Παλιάς
Αγλαντζιάς θα
γεμίσει και πάλι με
jazz μελωδίες,
φιλοξενώντας
αξιόλογους Κύπριους
και ξένους
μουσικούς. Το
πρόγραμμα, που
ξεκινά από την Τρίτη
9/7, θα αρχίσει με
τους Christos
Yerolatsitis Quartet
(20:30), ενώ
ακολούθως η
σκυτάλη θα πάει
στους Quadraphonic
FM (21:30), ένα
καινούργιο σχήμα στο
είδος της μοντέρνας
jazz.
Για τη δεύτερη και τελευταία
μέρα του φεστιβάλ (Τετάρτη 10/7), στη
γραφική πλατεία θα εμφανιστεί πρώτα
το Φωνητικό Σχήμα Convocanti (20:30),
μια μικρή και στενά δεμένη φωνητική
ομάδα jazz και swing μουσικής, οι οποίοι τραγουδούν acapella αλλά και με τη
συνοδεία πιάνου. Το πρόγραμμα θα συνεχίσει με το κουιντέτο της Ιωάννας
Τρουλλίδου (21:15), οι οποίοι παρουσιάζουν τραγούδια από το κλασικό ρεπερτόριο της παραδοσιακής jazz, ταξιδεύοντάς μας στις δεκαετίες του ’30, του ’40
και του ’50, αλλά και πρωτότυπες διασκευές του Νεοϋορκέζου συνθέτη-σαξοφωνίστα Chris Byars. Η αυλαία του
φετινού “Αγλανjazz” θα πέσει με τους
Skolias/Dutkiewicz Duet (22:30) και ένα
πρόγραμμα που περιλαμβάνει συνθέσεις του Artur Dutkiewicz σε στίχους
Jorgos Skolias, ελληνικό στίχο, τραγούδια με στοιχεία από την ελληνική παραδοσιακή μουσική, αλλά και jazz αντισυμβατικές ερμηνείες στα διεθνή πρότυπα.
Στο χώρο του φεστιβάλ θα πωλούνται
ποτά και φαγητό.
Το C.Y. Quartet δημιουργήθηκε
στο Κονσερβατόριο στην Ολλανδία κατά
τη διάρκεια των σπουδών των τεσσάρων μουσικών. Εκτελούν δικές τους
συνθέσεις αλλά και κομμάτια από το
ρεπερτόριο της jazz. Το στυλ τους μπορεί να χαρακτηριστεί ως μοντέρνο, παρόλο που κρατούν και στοιχεία από το
παραδοσιακό κείμενο της jazz. Αποτελείται από τους Χρίστο Γερολατσίτη (πιάνο), Aντρέα Γερολατσίτη (κιθάρα),
Giovanni Bermudez (κόντρα μπάσο) και
Pauls Prokratnieks (τύμπανα).
Οι “Quadraphonic FM” είναι ένα
καινούργιο σχήμα στο είδος της μοντέρνας τζαζ. Για τη συναυλία στην Κύπρο
το σχήμα παίρνει κομμάτια από μοντέρνους συνθέτες της τζαζ των τελευταίων
δεκαετιών (όπως Seamus Blake, Aaron
Parks, Kurt Rosenwinkel and Robert
Glasper και άλλους) και τα διασκευάζει
ειδικά για τον ήχο του κουαρτέτου-σαξοφώνου. Τα κομμάτια θα αποτελέσουν
τη βάση για αυτοσχεδιασμό σε ελεύθερο πνεύμα, με σημασία στο σύνολο παρά το πρόσωπο. Αποτελείται από τους
Αχμέτ Έλμας (σαξοφωνο), Ανδρέα Παντελή (πιάνο), Τζαχίτ Κουτραφάλι (μπάσο), Στέλιο Ξυδιά (ντραμς). Το Φωνητικό
Σχήμα “Convocanti” είναι ένα σχετικά
νέο σύνολο το οποίο συστάθηκε λίγο
μετά τα Χριστούγεννα 2012 με αφορμή
μια βραδιά Jazz μουσικής που οργάνωσε
το ΡΙΚ τον Μάρτη 2013, και στην οποία
άφησε πολύ καλές εντυπώσεις και απέ-
Σ Τ Η Σ Α Μ Ε
σπασε πολύ θετικά σχόλια, προσφέροντας κάτι το οποίο έλειπε από την Κύπρο: μια μικρή και στενά δεμένη φωνητική ομάδα Jazz και Swing μουσικής,
τόσο a capella όσο και με συνοδεία
πιάνου. Ελίνα Ζαρβού και Lesley
McBright (σοπράνο) Άννα-Μαρία Τελλάλη και Μάγδα Νίκολσον (άλτο), Κωνσταντίνος Παπαθωμάς (τενόρος) Αντρέας
Ιακωβίδης (μπάσος-βαρύτονος) Μάριος
Τούμπας (πιάνο)
Το “Τζαζ Kουιντέτο” είναι ένα
ξεχωριστό μουσικό σχήμα με τη φωνή
της Ιωάννας Τρουλλίδου. Παρουσιάζουν
τραγούδια από το κλασικό ρεπερτόριο
της παραδοσιακής μουσικής τζαζ που
μας ταξιδεύουν στις δεκαετίες του 30΄,
του 40’ και του 50’, σε πρωτότυπες διασκευές του συνθέτη, διασκευαστή και
σαξοφωνίστα Chris Byars από τη Νέα
Υόρκη.
Το ντουέτο Skolias (φωνή)Dutkiewicz (πιάνο) περιλαμβάνει συνθέσεις του Artur Dutkiewicz στο στίχο του
Jorgos Skolias, ελληνικό στίχο, τραγούδια με στοιχεία της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και τζαζ αντισυμβατικές ερμηνείες των διεθνών προτύπων.
Ο Artur Dutkiewicz είναι συνθέτης και ένας από τους σημαντικότερους
πιανίστες της τζαζ στην Πολωνία. Τα
τελευταία τρία χρόνια έδωσε συναυλίες
σε 40 χώρες σε όλο τον κόσμο.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει
συνθέσεις του Artur Dutkiewicz σε στίχους του Jorgos Skolias, καθώς και τραγούδια με έντονο το στοιχείο της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής με αντισυμβατικές τζαζ ερμηνείες διεθνών
προτύπων.
Α Υ Τ Ι
@ Γιώργος Σαββινίδης
Ευτυχώς που υπάρχει και ο ΘΟΚ και
μπορούμε να γεμίζουμε αυτή τη
στήλη με πιπεράτα σχόλια. Σιγά που θα
παρουσίαζαν το ρεπερτόριο της νέας σεζόν και δεν θα βρίσκαμε κι εμείς οι… κακοήθεις κάτι να τους προσάψουμε. Με τη
γνωστοποίηση της περίληψης του έργου
του Λουκά Πραστίτη «Οι μπλε ιστορίες
της κόκκινης καρδιάς», ο πρόεδρος της
Καλλιτεχνικής Επιτροπής Άθως Ερωτοκρίτου αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει ειδική αναφορά στο θέμα που αγγίζει, εκθειάζοντας το έργο. Από την άλλη, ο πρόεδρος του ΘΟΚ Γιάννης Ιωάννου, έσπευσε
να ξεκαθαρίσει ότι ο συγγραφέας παραχώρησε δωρεάν τα πνευματικά δικαιώματα στον ΘΟΚ. Όλη αυτή η… αναταραχή
ενδεχομένως να οφείλεται στο γεγονός
ότι ο Λουκάς Πραστίτης τυγχάνει μέλος
του ΔΣ του οργανισμού, ενώ επί σειρά
ετών διετέλεσε μέλος και της Καλλιτεχνικής Επιτροπής.
Τον καιρό που ο Λουκάς Πραστίτης
διατελούσε μέλος της Καλλιτεχνικής
Επιτροπής το έργο αυτό έπεσε ξανά στο
τραπέζι προς επιλογή, αλλά τότε απορρίφθηκε –κι όχι μόνο για ηθικούς λόγους.
Έχοντας πάρει «μεταγραφή» στο πλέον
ισχυρό Σώμα του ΘΟΚ, είδε το έργο του
να συζητείται και πάλι και μάλιστα τη φορά αυτή να εγκρίνεται. Με δεδομένη την
οικονομική συγκυρία, δεν αποκλείεται το
Μεγάλη ανταπόκριση στον
Διαγωνισμό Νίκης Μαραγκού
Όσο κοινότοπο κι αν διαβάζεται, η έκφραση
«ξεπέρασε κάθε προσδοκία» δεν μπορεί παρά
να ταιριάζει απόλυτα αναφορικά με την ανταπόκριση στον Διαγωνισμό Διηγήματος Νίκης Μαραγκού,
που ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή. Πέραν
των 70 διηγηματογράφων από την
Κύπρο και την Ελλάδα, από 18 μέχρι
92 ετών, υπέβαλαν
ένα πρωτότυπο διήγημα υπό τη θεματική «Κρίση,
μια έννοια πολλαπλών αναγνώσεων». Η πενταμελής επιτροπή ξεκίνησε ήδη τη διαδικασία της αξιολόγησης και τα αποτελέσματα θα
ανακοινωθούν το φθινόπωρο. Υπενθυμίζεται ότι από
το σύνολο των έργων που στάληκαν και πληρούν
τους όρους συμμετοχής θα επιλεγούν δέκα, κατά
την απόλυτη κρίση της επιτροπής, τα οποία θα εκδοθούν σε βιβλίο. Τον Διαγωνισμό προκήρυξε ο
«Φιλελεύθερος» για να τιμήσει τη μνήμη της Νίκης Μαραγκού, μιας γυναίκας που αφιέρωσε τη ζωή
της στον πολιτισμό και τα γράμματα.
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[8]
δυνατό του χαρτί τη φορά αυτή να ήταν
το ΔΩΡΕΑΝ. Και ο οργανισμός ουσιαστικά αδιαφόρησε για ασυμβίβαστο (νομικά
ή ηθικά) του πράγματος. Ε, κι εμείς θα το
επισημάνουμε, χωρίς αυτό να σημαίνει
κιόλας ότι αμφιβάλουμε για την αξία του
έργου…
Δεν αποκλείεται ο κουρνιαχτός να
ταίριαζε με την αισθητική του έργου. Κι έτσι να ‘ναι όμως, όσοι είδαν το
βράδυ της Τετάρτης την Αντιγόνη με
πρωταγωνιστές ηθοποιούς του Εθνικού
Θεάτρου της Παλαιστίνης, δεν ερωτήθηκαν πρώτα αν είχαν τη διάθεση να φάνε
και πάλι χώμα. Ο (διαχειριστής του χώρου) ΘΟΚ, όταν παρουσίασε τη Σαμία,
σκέπασε με το σκηνικό του τη χωμάτινη
ορχήστρα του αμφιθεάτρου Μακαρίου Γ’
κι ούτε γάτα ούτε ζημιά. Πέρσι, βολεύτηκε με έναν τεράστιο μουσαμά. Σε όλες τις
περιπτώσεις όμως άφησε τους άλλους να
κόψουν τον λαιμό τους για να βρουν λύση
στο πρόβλημα π.χ. καταβρέχοντας την
κονίστρα με νερό λίγη ώρα πριν αρχίσει η
παράσταση.
Και να ήθελαν στο Κυπριακό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου να κάνουν σκέψεις για αγορά ενός
μουσαμά, ο κουρεμένος προϋπολογισμός
του φετινού Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαίου
Δράματος θα τους απέτρεπε.
πολιτισμός
ΜΟΥΣΙΚΑ
ΝΕΑ
Δύο παραστάσεις μουσικής θα παρουσιαστούν
στην Αξιοθέα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ του Πανεπιστημίου Κύπρου
στις 8:30μ.μ. Το Σάββατο 13 Ιουλίου
δύο εξαιρετικοί καλλιτέχνες σε μια
βραδιά ορχηστρικών συνθέσεων
που σηματοδοτούν την ιδιαίτερη
πορεία ενός εκάστου μέσα στον
Ήχο και στο Χρόνο.
Ο Γιάννης Ζευγόλης (βιολί) και ο
Αχιλλέας Περσίδης (κιθάρα, λαούτο) ενώνουν τις ξεχωριστές μουσικές τους ταυτότητες σε έναν ήχο
που καθορίζεται από τον γεωγραφικό χώρο, τον αυτοσχεδιασμό που
υπακούει στη φόρμα, τη στέρεη
μελωδία. Απόφαση και των δύο, να
ερμηνεύσουν τις συγκεκριμένες
συνθέσεις τους με τον πιο λιτό και,
ως εκ τούτου, τον πιο εκτεθειμένο
τρόπο — το ντουέτο. Την Παρασκευή 12 Ιουλίου θα παρουσιαστεί
το πρόγραμμα Κυκλάδες με το
Μουσικό σχήμα «Βορριάδες» που
αποτελείται από τους Γιάννη Ζευγόλη βιολί, Ματθαίο Ζευγόλη λαούτοτραγούδι, Θοδωρή Μέρμηγκα λαούτο-τραγούδι, Ασπασία Στρατηγού
τραγούδι. Γράφει ο Ματθαίος Ζευγόλης: «Έμαθα να ζω γυρεύοντας
τους ήχους των παλιών καιρών,
Πέρασα από τη δύση και στράφηκα πίσω. Ποιος μπορεί να αρνηθεί
τη ρίζα του; Γυρίζω από ’δω κι από
’κει αναζητώντας να δω τι είχαν μες
στη ψυχή τους αυτοί που έφυγαν,
ψάχνοντας στο δρόμο τους τα σημάδια για να τους μιλήσω. Πρέπει
να ξέρεις να διαβάζεις τ’ άστρα για
να ταξιδεύεις… και τότε η θάλασσα
σε μαθαίνει κάτι, που σου δίνει το
κουράγιο να συνεχίσεις το ταξίδι»
Στο πλαίσιο του 8oυ Έθνικ
Φεστιβάλ Μουσικών του
Κόσμου στο Θέατρο Ριάλτο στη Λεμεσό θα παρουσιαστούν οι ακόλουθες παραστάσεις: Την Παρασκευή
12 Ιουλίου θα παρουσιαστεί η συναυλία Entre Dos Aquas - Πλατεία
Ηρώων. Τρεις σπουδαίοι δεξιοτέχνες (Olivier Vayre-κιθάρες,
conocol, beatbox David Dutech –
κρουστά, φωνή, beatbox Eric de
Chalup - φωνή, κιθάρα) παρουσιάζουν ένα πρόγραμμα φλαμέγκο με
επιρροές από την αφρικανική και ινδική μουσική, τη τζαζ αλλά και παραδοσιακές μουσικές των Τσιγγάνων. Μια καταιγιστική όσο και αιρετική επέμβαση στο παραδοσιακό
φλαμέγκο που εντυπωσιάζει και
παρασύρει στο άκουσμα της. Ένα
χαρακτηριστικό όσο και εξαιρετικό
παράδειγμα συνάντησης μουσικών
του κόσμου.
Στις Πλάτρες θα μεταφερθεί επίσης
στις 13 Ιουλίου μια ακόμη συναυλία
του σχήματος Entre Dos Aquas,
στην οποία τρεις σπουδαίοι δεξιοτέχνες παρουσιάζουν ένα πρόγραμμα φλαμέγκο με επιρροές από την
αφρικανική και ινδική μουσική, τη
τζαζ αλλά και παραδοσιακές μουσικές των Τσιγγάνων.
Μ Α Ρ Γ Α Ρ Ι Τ Α Ρ Ι Α
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
Μπαλάντα του Ψαρονίκου
σε πρώτο ενικό
Να ξετρυπώνεις απ’ το μετρό του Συντάγματος, έξω από τη Μεγάλη Βρετανία, να κατεβαίνεις την
Πανεπιστημίου προς την Ομόνοια, να περνάς απ’ την
πλανόδια μπάντα με τα χάλκινα, και τα τραπεζάκια του
Ζόναρς που ζέχνουν νεοπλουτισμό ή κάτι χειρότερο,
να το ρισκάρεις στις διαβάσεις με τα μηχανάκια και τα
αδέσποτα αυτοκίνητα, μπροστά από μιαν ερημιά που
κάποτε ήταν Ελευθερουδάκης και ιστορία, κι ύστερα
να σε βρίσκει η μπόρα, στο ύψος της Ομήρου, ή λίγο
πιο χαμηλά, εκεί όπου ανοίγονται οι στοές, λαγούμια
για τον τυφλοπόντικα που σε κάνει η Αθήνα, να κρυφτείς, να φυλαχτείς, και να σκάψεις (κυρίως να σκάψεις) για να ανακαλύψεις λίγο φως.
Πανεπιστημίου 39, στοά ΠεΠώς να σωπάσω μέσα μου /
σμαζόγλου, μέρες, μήνες, χρόνια
σφραγισμένα με ένα πηγαινέλα στους
την ομορφιά του κόσμου;
δαιδάλους της, στους λαβύρινθους με
- Κώστας Κινδύνης
μίτο από τέλι, χαζεύοντας τα μάρμαρα,
τις ταμπέλες κι εκείνες τις παλιομοδίτικες επιγραφές από το ’80, τις βιτρίνες,
τη μελαγχολία των μανεκέν που ονειρεύονται τη σάρκα τους, τα φτηνά ρούχα, τις κασέτες που τραγουδάνε
ακόμα, τα ανθοπωλεία, τα τυροπιτάδικα, ένα απομεινάρι καφενέ και το δισκάδικο, το αιώνιο δισκάδικο της
κυρά-Ουρανίας.
Η γωνιά του Ψαρονίκου.
Λαγούτα, βινύλια, λύρες, σι-ντι, κασέτες, γιορντάνια, κομπολόγια, τζαζ και δημοτικά, βυζαντινός
ψαλμός και μια ροκιά βαφτισμένη σε λιβάνια, σε ντέφια και στο δοξάρι του βιολιού, χορδές τα δίχτυα στις
ψαρόβαρκες που αράζουν στις πλαγιές του Ψηλορείτη,
τα Ανώγεια στις φλόγες απ’ τους Γερμανούς γύρω στο
Κυριάκος
’41, κι ο Ψαρονίκος πεντάχρονος ξενομερίτης, λυράρης
Μαργαρίτης
στους γάμους, αρπαγμένος στα 45άρια, αποθεωμένος
σταδιακά στην Αθήνα του ’60.
«Στου βούρκου μέσα τα νερά/ ποια γλώσσα
μου μιλάνε/ αυτοί που μου ζητάν/ να χαμηλώσω τα
φτερά;»
Αρχάγγελος, σταυραϊτός και τα παρόμοια, ένα
παχύ μουστάκι και το αδύνατο σώμα, το παντοδύναμο
ανάστημα, «Το Μεγάλο Μας Τσίρκο» κι η μουσική της
επανάστασης, δηλαδή η επανάσταση της μουσικής,
σε πάλκα στην Πλάκα, στις μπουάτ-καταφύγια, στις
μπουάτ-ορμητήρια, στις μπουάτ-ιερά, ασκηταριά και
ερημητήρια.
«Θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν/ το φως να
το σηκώσουν/ δεν είναι αλήθεια πιο χρυσή/ απ’ την
αλήθεια της σιωπής/ χίλιες φορές να γεννηθείς/ τόσες
θα σε σταυρώσουν».
Εκεί στο δισκάδικο, στη γωνιά του, στα πορτρέτα, στις φωτογραφίες και στις μνήμες του, ή στα
μνημόσυνά του, με ρακί δυνατό, που σε καίει στο στήθος και σου θυμίζει τι περιέχεις, και πώς, και από πότε,
με ρακί κρητικό που ξαναφτιάχνει τη γεωγραφία της
γενιάς σου, της φάτσας σου, και της λαλιάς σου.
Το άνοιξε ο Νίκος το 1979, εδώ καθόταν όταν
γυρίσαμε απ’ την Αμερική, όταν είχε τον καρκίνο, λίγους
μήνες προτού πεθάνει. Κάπως έτσι τα λέει η κυρά-Ουρανία, η γυναίκα του, η Αρετούσα, καθισμένη στην ίδια
γωνιά, κερνώντας ρακί τα φαντάσματα. Περιφέρομαι
στον λαβύρινθο, Μινώταυρος δεν υπάρχει έξω από
αυτόν που ο καθένας μας κουβαλά στους ώμους ή στο
κεφάλι του, ο μίτος είναι χορδή τεντωμένη από λύρα,
σκοινί που ακροβατούμε και λέξεις να τις απευθύνει ο
καθένας, αν έχει τα κότσια, στην αγάπη του.
«Καλλιά ’χω εσέ με θάνατο, παρ’ άλλη με ζωή
μου/ για σένα εγεννήθηκε, στον κόσμο το κορμί μου».
Κι έτσι γερά απ’ της γυναίκας την τρίχα που δεν
έσπασε ποτέ, κρατιέται ακόμα στον θάνατο και στη
ζωή ο Ψαρονίκος, λυράρης του έαρος και αρλεκίνος
ακριβής μέσα στο τσίρκο κάθε χούντας. Σαν σήμερα
γεννήθηκε, 7 Ιούλη του 1936, ο Νίκος Ξυλούρης. Να
τον θυμόμαστε, όχι μόνο όταν γλεντάμε, όχι μόνο όταν
γιορτάζουμε. Να τον θυμόμαστε κι όταν σωπαίνουμε,
όταν σκεφτόμαστε, όταν πενθούμε. Να τον θυμόμαστε
και τώρα που κινδυνεύουμε.
«Αγρίμια κι αγριμάκια μου/ λάφια μου μερωμένα / πέστε μου πού είν’ οι τόποι σας/ πού είναι τα
χειμαδιά σας;»
Λοιπόν;
ΙΩΑΝΝΑ ΤΡΟΥΛΛΙΔΟΥ
Η Κύπρια τραγουδίστρια της τζαζ συμμετέχει στο 7ο
Φεστιβάλ ΑγλανJazz με κουιντέτο που φέρει το όνομά
της, αποτελούμενο από σπουδαίους μουσικούς της
εγχώριας τζαζ σκηνής (ΑγλανJazz 2013, Τρίτη 9 & Τετάρτη 10 Ιουλίου 8.30μ.μ. Πλατεία Παλιάς Αγλαντζιάς).
- Τι θα παρουσιάσετε στη συναυλία; Ένα ρεπερτόριο
από την κλασική, παραδοσιακή τζαζ, η οποία αποτελείται από ρυθμούς σουίνγκ, μπλουζ και λάτιν.
Επίσης, θα παρουσιαστούν διασκευές κλασικών
τραγουδιών από τον Αμερικάνο συνθέτη και σαξοφωνίστα Κρις Μπάιαρς.
- Τι σε συναρπάζει στο είδος; Με συναρπάζει και με
εκφράζει ο ρομαντισμός της εποχής εκείνης που
περιέχεται στις μελωδίες και τους στίχους, κάτι το
οποίο δεν συναντούμε ιδιαίτερα στα εμπορικά τραγούδια της εποχής μας. Επίσης με συναρπάζει το
ότι μέσα στη μουσική αυτή βρίσκεται μία ανεξάντλητη πηγή ιδεών που σε ωθεί να αναδημιουργήσεις μια μελωδία, όπως την έχει εμπνευστεί ο συνθέτης αρχικά και –μέσω του αυτοσχεδιασμού– σου
επιτρέπει να εναποθέσεις τη δική σου προσωπική
δημιουργία και έμπνευση.
- Σε ποια φάση βρίσκεται σήμερα η τζαζ σκηνή στην
Κύπρο; Ανθίζει αργά αλλά σταθερά τα τελευταία
χρόνια, με τις προσπάθειες των μουσικών που στηρίζουν αυτή τη μουσική ασταμάτητα, και κάθε χρόνο με περισσότερο κοινό.
- Γιατί η τζαζ είναι λιγότερο προσιτή στις νεαρότερες ηλικίες; Δεν θα
συμφωνήσω απόλυτα,
διότι τα τελευταία χρόνια διαπιστώνω ένα
έντονο ενδιαφέρον νεαρών μουσικών προς την
κατεύθυνση της τζαζ κι
ως αντικείμενο σπουδών και μελέτης, αλλά
και ως ακροατήριο.
@ Γιώργος Σαββινίδης
Ι Δ Ε Ο Κ Ο Μ Ε Ι Ο
Μυρίζει σαν διεθνές ρεζίλεμα
Όχι μόνο δεν θα
αδειάσουν πάνω στο
κεφάλι μας
ευρωπαϊκά τσουβάλια
με ζεστό χρήμα, όπως
εξακολουθούν να
πιστεύουν πολλοί
στην πόλη και
επαρχία της Πάφου,
αλλά αντίθετα η
πόλη και κατά
προέκταση η χώρα
πρέπει να κόψει το
κεφάλι της να
εξασφαλίσει τα
χρήματα που θα
στηρίξουν το
πρόγραμμά της.
Γιώργος
Σαββινίδης
savvinides
@phileleftheros.com
Λιγότερο από 3,5 χρόνια απομένουν για το
σωτήριο έτος 2017. Και με τις συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί θα πρέπει να γυρίσει η Ευρώπη ανάποδα
για να καταφέρει η Πάφος να αντεπεξέλθει σε όσα
δεσμεύτηκε μ’ εκείνο το μικρό, καλαίσθητο και γεμάτο
ιδέες βιβλιαράκι που «έψησε» την Επιτροπή Επιλογής
τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Δεν πατάει γερά στη γη όποιος πιστεύει ότι η
Πάφος μπορεί καν να πλησιάσει την πιστή τήρηση του
προγράμματος που κατέθεσε στα δύο bid book (Α & Β
Φάση), αλλά ούτε και τις συστάσεις της Τελικής Έκθεσης της Επιτροπής Επιλογής. Ωστόσο, αυτά είναι δεσμεύσεις απέναντι στον Ευρωπαϊκό Θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, οι προϋποθέσεις με τις οποίες
κέρδισε τον τίτλο. Η Πάφος έπαιξε έξυπνα όλα τα χαρτιά της, ανέπτυξε αμέτρητες δημιουργικές ιδέες, που
πλέον κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν μη πραγματοποιήσιμες.
Στη διαδικασία επιλογής που προηγήθηκε, κάθε πόλη αντιμετώπισε την προσπάθεια και σαν μια
αγωνιώδη τοπικιστική κόντρα, πίστεψε ότι διεκδικώντας το χρίσμα θα έμπαινε στο μάτι των άλλων και θα
κέρδιζε έναν τίτλο σε βάρος τους. Αυτό που κατέκτησε
εν προκειμένω η Πάφος, όμως, δεν ήταν ένα κύπελλο.
Ήταν απλώς η προπόνηση που έδινε την ευκαιρία να
διεκδικήσει το όποιο «κύπελλο».
Όχι μόνο δεν θα αδειάσουν πάνω στο κεφάλι
μας ευρωπαϊκά τσουβάλια με ζεστό χρήμα, όπως εξακολουθούν να πιστεύουν πολλοί στην πόλη και επαρχία
της Πάφου, αλλά αντίθετα η πόλη και κατά προέκταση
η χώρα πρέπει να κόψει το κεφάλι της να εξασφαλίσει
τα χρήματα που θα στηρίξουν το πρόγραμμά της.
Οι διεκδικητές -κι αυτό σαφώς δεν ισχύει μόνο
για την Πάφο- μπήκαν στη διαδικασία χωρίς να έχουν
μελετήσει ενδελεχώς τη σημασία του θεσμού, αλλά
ακόμη περισσότερο τις πτυχές και τις παραμέτρους που
εμπεριέχουν δεσμεύσεις και υποχρεώσεις για την
εμπλεκόμενη πόλη. Έτσι, ο πήχης ανέβηκε ψηλά -στη
στρατόσφαιρα- χωρίς ουσιαστικά να ληφθεί υπόψη ότι
με την αξιολόγηση της πρότασης και την επιλογή, η
πόλη είναι υποχρεωμένη και να εκτελέσει όσα υποσχέθηκε. Πλέον αυτό που χρειάζεται είναι ρεαλιστικές
ιδέες για το πώς θα εξευρεθούν όλα αυτά τα χρήματα,
με το χτικιό της κρίσης να έχει τα δόντια του καρφωμένα στον λαιμό μας.
Στην οικονομικά ακρωτηριασμένη Κύπρο,
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[9]
πολιτισμός
όπου δεν υπάρχει σάλιο, οι προοπτικές για ικανοποιητικές ιδιωτικές επιχορηγήσεις δεν φαντάζουν και τόσο
ευοίωνες. Τη στιγμή που είναι πλέον πασιφανές ότι η
Πάφος άπλωσε τα πόδια της πέρα από εκεί που έφτανε το σεντόνι και η απόσταση από τα νούμερα που θα
πρέπει να πλησιάσει φαντάζει αστρονομική, ίσως είναι
η στιγμή για να ληφθούν κάποιες σημαντικές αποφάσεις. Η Κυπριακή Δημοκρατία -κι όχι η Πάφος- έχει τη
βούληση να αναλάβει τον θεσμό αυτόν όπως έχει δεσμευτεί στους εταίρους της;
Αν ναι θα πρέπει άμεσα να βοηθήσει υλικά και
ηθικά τους εμπλεκόμενους να φέρουν σε πέρας το
δύσκολο και πολύπλοκο έργο που έχουν μπροστά τους.
Αν όχι, θα πρέπει να αναρωτηθεί αν είναι έτοιμη να
επωμιστεί τη ρετσινιά της πρώτης χώρας στην Ιστορία
του θεσμού που απαρνείται αυτό τον υψηλού κύρους
τίτλο. Κι αν ψάχνουν για δικαιολογίες και άλλοθι, υπάρχουν: η ύφεση και οι ειδικές συνθήκες που επικρατούν
σε μια μικρή πόλη, αλλά και μια μικρή χώρα με περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες και ακόμη πιο περιορισμένο ενδιαφέρον και βούληση αναφορικά με την
πολιτιστική της ανάπτυξη.
Την ίδια στιγμή, στο τόσο μα τόσο μακρινό Άαρχους, οι δανικές Αρχές έχουν εξασφαλίσει τον προϋπολογισμό κι έχουν διαμηνύσει στους διοργανωτές ότι θα
διπλασιάζουν κάθε κορώνα που θα παίρνουν από χορηγούς. Έχουν διορίσει ως Καλλιτεχνική Διευθύντρια και
ως Εκτελεστική Διευθύντρια δύο σπουδαίες προσωπικότητες, με δοκιμασμένες δυνατότητες και διεθνές
κύρος, τη Βρετανίδα Ρεμπέκα Μάθιους και τη Δανέζα
Γκίτε Γιουστ, οι οποίες όχι μόνο έχουν αναλάβει τα καθήκοντά τους, αλλά με την προσωπικότητά τους έχουν
προσδώσει επιπλέον ώθηση στην προσπάθειά τους.
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
Η ευχή που μετατρέπεται
σε κατάρα
Καθώς τα περιθώρια για το 2017 στενεύουν, διαφαίνεται ότι η Πάφος καλείται ν’ ανέβει έναν Γολγοθά
ΦΩΤΟ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΗΝΑ
«Δεν θα πάω να
φορτώσω με χρέη
έναν οργανισμό και
να φεσώσω τους πάντες. Αν δεν μας δώσουν τα οικονομικά
εφόδια, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα», λέει ο πρόεδρος
του Πάφος 2017 Χρίστος Πατσαλίδης
Μ
Γιώργος
Σαββινίδης
savvinides
@phileleftheros.com
πορεί η Πάφος να σηκώσει στους ώμους της το φορ- όσους μπήκαν στη διαδικασία για να εξαντλήσουν τις
τίο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης; Ή -για
να διατυπώσουμε το ερώτημα ορθότερα- μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να αντεπεξέλθει σ’ έναν τόσο σοβαρό,
αλλά και απαιτητικό θεσμό στη σκιά της οικονομικής
ύφεσης και δεδομένης της ανυπαρξίας διαχειριστικής
εμπειρίας και υποδομών; Με τα σημερινά δεδομένα, αυτοί που θα έπρεπε να πανηγυρίζουν τον περασμένο Σεπτέμβριο όταν γινόταν η αναγγελία του νικητή της διαδικασίας ανάθεσης, έπρεπε να ήταν οι άνθρωποι της Λευκωσίας. Γιατί αυτό που μένει μετά τα πανηγύρια είναι μια
μεγάλη ευθύνη και μια σειρά από υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που πλέον φαντάζει σχεδόν αδύνατο να υλοποιηθούν. Το βασικό οικονομικό πλάνο που κατέθεσε η
Πάφος στο τελικό Bidbook προς την Επιτροπή Επιλογής
προέβλεπε έναν προϋπολογισμό ύψους -κρατηθείτε- 66
εκατομμυρίων ευρώ. Το δεύτερο εναλλακτικό έφτανε τα
45 εκατομμύρια και το τρίτο -που θα αφορούσε μια διοργάνωση στα όρια του συμβολικού- τα 32 εκατομμύρια.
Ακόμη κι αυτά, όμως, απέχουν πολύ από τα 5 εκατομμύρια
που δεσμεύτηκε να προσφέρει σταδιακά η κυβέρνηση
μέχρι το 2016 και τις μερικές εκατοντάδες χιλιάδες που
θα προσφέρουν οι τοπικές Αρχές.
Η γενικότερη αντίληψη είναι ότι η άγνοια που επικρατούσε στην υποψήφια τότε πόλη, ακόμη και ανάμεσα
στις τάξεις των εμπλεκομένων στη διαδικασία διεκδίκησης, εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και τώρα, που τα
ψέματα τελείωσαν. Τον ενθουσιασμό που συνεπήρε
δικές τους πιθανότητες να δουν την πόλη τους Πολιτιστική Πρωτεύουσα, ενίσχυσαν καθοριστικά και κάποιες
λανθασμένες εντυπώσεις, που απλοϊκά θα μπορούσαν να
διατυπωθούν ως εξής: όταν πάρουμε τον τίτλο, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έρθει και θα αδειάσει στα κεφάλια μας
ολόκληρα τσουβάλια με ευρώ.
Η μοναδική χρηµατοδοτική συµβολή από ευρωπαϊκής
πλευράς προέρχεται από το Βραβείο «Μελίνα Μερκούρη», ύψους μόλις 1,5 εκατομμύριου ευρώ, το οποίο θα
απονεμηθεί στην Πάφο το φθινόπωρο του 2016 και μάλιστα με την προϋπόθεση ότι θα τηρήσει τις δεσμεύσεις
που ανέλαβε κατά το στάδιο της επιλογής και θα εφαρμόσει τις συστάσεις της εποπτικής επιτροπής. Δηλαδή,
κάθε άλλο παρά το έχει στο τσεπάκι…
Ορισµένες πόλεις έχουν τη δυνατότητα να λάβουν
πιστώσεις από τα κοινοτικά διαρθρωτικά ταμεία. Η χρηματοδότηση όμως χορηγείται σε κάθε κράτος-µέλος σε
συνάρτηση µε διάφορες διαρθρωτικές παραµέτρους. Στη
συνέχεια, κατανέµεται µεταξύ των περιφερειών που
έχουν προτεραιότητα από τις αρµόδιες «διαχειριστικές
Αρχές». Η κατανοµή των πόρων προγραµµατίζεται πολλά
χρόνια νωρίτερα και εναπόκειται στην πόλη που έχει
ανακηρυχθεί πρωτεύουσα να πληροφορηθεί σχετικά µε
το πρόγραµµα διάθεσης αυτών των πιστώσεων. Η Πάφος
θα έπρεπε να το έχει ήδη κάνει.
Το ΔΣ της εταιρείας «Πάφος 2017» εδώ και μήνες
τρέχει και δεν φτάνει. Έχει τα χέρια του δεμένα καθώς
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[ 10 ] πολιτισμός
αναμένει ακόμη τη χρηματοδότηση για την οποία δεσμεύτηκαν η κυβέρνηση και οι τοπικές Αρχές. Την ίδια στιγμή
«καίγεται» για την πρόσληψη Καλλιτεχνικού Διευθυντή
και θέλει να την ολοκληρώσει το συντομότερο, ιδανικά και
στο τέλος του τρέχοντος μηνός. Για τον λόγο ότι θεωρεί
την επιλογή αυτή στρατηγικής σημασίας, θα κάνει ό,τι είναι
δυνατόν για να εξασφαλίσει ότι είναι η σωστή. Σύντομα, η
Επιτροπή Αξιολόγησης που έχει συσταθεί θα παραδώσει
στο ΔΣ τη βραχεία λίστα με αυτούς που θεωρούνται ικανότεροι από τους 38 αιτητές, για να περάσουν από συνέντευξη. Ωστόσο, υπάρχει σαφής πρόνοια στην προκήρυξη ότι
αν δεν ικανοποιηθεί από τους υποψηφίους, δεν είναι
υποχρεωμένο να προσλάβει κανέναν και θα αναζητήσει
με διαφορετικό τρόπο τον κατάλληλο άνθρωπο.
Στην τελευταία συνεδρία του ΔΣ λήφθηκε και η απόφαση να προκηρυχθεί το συντομότερο και η θέση του
οργανωτικού-εκτελεστικού διευθυντή, όπως προβλέπεται
και από το οργανόγραμμα, τη στιγμή που θα έπρεπε ήδη
να έχει στελεχωθεί ομάδα εργασίας και να προσληφθεί
προσωπικό. Τον Οκτώβριο, η Εποπτική Επιτροπή θα πραγματοποιήσει την πρώτη της επίσκεψη για να διαπιστώσει
την (όποια) πρόοδο της Πάφου. Μια εικόνα για την πρόοδο
αυτή ζητήσαμε να μας δώσει ο Χρίστος Πατσαλίδης, που
τον περασμένο Μάρτιο ανέλαβε μια μεγάλη ευθύνη ως
επικεφαλής του ΔΣ της νεοσυσταθείσας εταιρείας.
Η προπαρασκευαστική προσπάθεια της Πάφου
μοιάζει να μην έχει καν αρχίσει… Η αλήθεια είναι ότι
σημειώθηκε σημαντική καθυστέρηση μέχρι να καταλήξει
η Πάφος στο πώς θα συνεχίσει διοικητικά με τον θεσμό.
Αναλάβαμε σε μια στιγμή όπου υπήρχαν αντιπαραθέσεις,
βλέπαμε μια αδικαιολόγητη καθυστέρηση και σκοπός μας
ήταν να σώσουμε την κατάσταση. Όλα αυτά ξεπεράστηκαν
μόλις τον περασμένο Μάρτιο και δυστυχώς η ανάληψη
των καθηκόντων συνέπεσε με το κακό της κρίσης. Δεν
μπορούσαμε παρά να δώσουμε ένα περιθώριο, αναμένοντας παράλληλα και την επίσημη ανακήρυξη, που έγινε
τον Μάιο. Όλον αυτό τον καιρό ενημερωνόμασταν για τις
λεπτομέρειες και τις παραμέτρους του όλου ζητήματος
και κάναμε κάποιες αρχικές εργασίες και επαφές. Τώρα,
όμως, πρέπει να αρχίσει η κανονική δουλειά.
Το ΔΣ της εταιρείας έχει κατηγορηθεί για νωχελικότητα στις μέχρι τώρα κινήσεις του. Τι απαντάτε;
Ως ΔΣ, πρέπει κανονικά να συνεδριάζουμε μια φορά τον
μήνα, αλλά μέχρι τώρα βρεθήκαμε δέκα φορές. Πρέπει
επίσης να έχουμε και προσωπικό στη διάθεσή μας, που
θα αναλάβει να υλοποιήσει κάποια πράγματα. Από την
πρώτη συνεδρία αποφασίσαμε ομόφωνα να εργαζόμαστε
αφιλοκερδώς. Αφιερώνουμε τον χρόνο μας καικάνουμε
σοβαρή δουλειά. Θέλουμε να είμαστε εθελοντές, όπως
ήταν όλοι αυτοί πάνω στους οποίους στηρίχτηκε η επιτυχία της Πάφου στη διαδικασία επιλογής. Στόχος μας είναι
να δουλέψουμε μεθοδικά και σκοπίμως δεν έχουμε βγει
με πολλές εξαγγελίες. Έπρεπε πρώτα να ξεκαθαρίσουν
κάποια πράγματα, να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχει σωστή
διαχείριση. Να βάλουμε τις σωστές βάσεις και να ξεκινήσουμε χωρίς φωνές και συνθήματα. Είναι ένα ταξίδι στον
ωκεανό κι αν δεν καταλήξεις, πριν ξεκινήσεις, στη σωστή
ρότα , θα χαθείς. Όταν θα είμαστε έτοιμοι, θα αναπτύξουμε και την ταχύτητα που πρέπει.
Πόσα χρήματα έχει σήμερα στη διάθεσή της η
Εταιρεία; Λεφτά δεν μας έδωσε ακόμη κανείς. Με χίλια
παρακάλια πήραμε 50 χιλιάδες από τον Δήμο Πάφου, για
τα πρώτα έξοδα. Υπάρχει δέσμευση ότι το 2013 πρέπει να
πάρουμε μισό εκατομμύριο ευρώ επιχορήγηση από το
κράτος και άλλες 150 χιλιάδες από τον Δήμο Πάφου. Αν
μη τι άλλο είναι και υποχρέωση της Κύπρου αυτός ο θεσμός, ως μέλος της ΕΕ. Χρειαζόμαστε τα χρήματα για ν’
αρχίσουμε να εργαζόμαστε. Η χρηστή διοίκηση είναι για
μένα πρωταρχικής σημασίας. Δεν θα πάω να φορτώσω με
χρέη έναν οργανισμό και να φεσώσω τους πάντες. Αν δεν
μας δώσουν τα εφόδια, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα.
Γι’ αυτό έχουμε ζητήσει συναντήσεις με τους υπουργούς
Οικονομικών και Παιδείας και Πολιτισμού, όπως και με τον
Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για να δούμε πώς θα κινηθούμε και να τους εξηγήσουμε ότι δεν υπάρχουν περιθώρια
για άλλες καθυστερήσεις και πρέπει να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους. Δεν μπορούμε να αφήσουμε εκτεθειμένη
ούτε την Πάφο, ούτε ολόκληρη την Κύπρο αναφορικά μ’
έναν τέτοιο θεσμό. Αντιλαμβανόμαστε τις οικονομικές
δυσκολίες και επιζητούμε μια όσο το δυνατόν πιο ορθολογιστική διαχείριση και λιγότερο δαπανηρή διοργάνωση.
Έχουν περάσει εννιά μήνες κι ακόμη δεν έχει
προσληφθεί Καλλιτεχνικός Διευθυντής. Πού οφείλεται
αυτό; Για να προκηρύξεις τη θέση έπρεπε να έχεις υπόσταση ως εταιρεία. Μετά, έπρεπε να ετοιμάσεις σχέδια
υπηρεσίας, να καθορίσεις τη διαδικασία επιλογής. Από
την άλλη δεν έχουμε λεφτά. Πώς θα τον πληρώσουμε τον
άνθρωπο; Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής είναι η ναυαρχίδα
της προσπάθειας. Είναι ο άνθρωπος- κλειδί, η πιο σημαντική μας επιλογή. Δεν είναι ο ρόλος μας ως ΔΣ να αποφασίζουμε για την πολιτιστική δράση και τον προγραμματισμό, ούτε και είναι κομψό να το κάνουμε. Σε όλες τις
προηγούμενες Πολιτιστικές Πρωτεύουσες, ο ΚΔ ήταν ο
πιο καθοριστικός παράγοντας για το αν θα ήταν επιτυχημένες ή όχι. Πρέπει να έχει τις γνώσεις και τις ικανότητες
να αναλάβει τη διεύθυνση αυτού του τεράστιου πρότζεκτ.
Γι’ αυτό αναζητούμε άτομα με εμπειρίες σε τέτοιου είδους
διεθνείς διοργανώσεις, με διασυνδέσεις, γνώση του αντικειμένου και υψηλού επιπέδου επαφές και εμπειρίες στη
διαχείριση ευρωπαϊκών θεσμών. Θεωρώ ότι το νερό θα
αρχίσει να μπαίνει στο αυλάκι μόλις βρούμε έναν άξιο ΚΔ,
όπως ήταν ο προηγούμενος.
Πιστεύετε ότι υπάρχει περίπτωση να μη διεξαχθεί τελικά καθόλου ο θεσμός; Όχι. Εγώ παραμένω
αισιόδοξος. Είναι μια δύσκολη προσπάθεια, δυστυχώς η
οικονομική κρίση έφερε τα πάνω κάτω. Ακόμη κι εκεί που
περίμενες ότι οι ιδιώτες θα μπορούσαν να βοηθήσουν,
σήμερα πολύ λιγότερο μπορούν. Ακόμη λιγότερο οι δήμοι
θα μπορέσουν να βρουν τα χρήματα που απαιτούνται για
να επενδύσουν σε κάτι που θα τους αποφέρει ακόμη μεγαλύτερα κέρδη στο μέλλον. Είμαι σίγουρος ότι αν δουλέψουμε συντονισμένα και αφήσουμε στην άκρη τις μι-
κροπολιτικές και μικροτοπικιστικές διενέξεις, θα ωφεληθούμε όλοι. Είναι αφενός υποχρέωση, αλλά αφετέρου
ένας τιμητικός τίτλος, με μεγάλο κύρος.
Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι της όλης προσπάθειας; Ο τίτλος αυτός είναι μια μεγάλη και ιστορική ευκαιρία για την επαρχία της Πάφου. Πρέπει να εργαστούμε
όλοι συντονισμένα για να πετύχουμε τον στόχο. Για να
πετύχουμε πρέπει να ενημερώσουμε, να εμπνεύσουμε και
να πείσουμε τους εμπλεκόμενους ότι υπάρχει όραμα και
είναι υλοποιήσιμο. Στην προκειμένη περίπτωση, το όραμα
είναι να κεντρίσεις και να φέρεις τον κόσμο πιο κοντά σ’
αυτό που ονομάζεται Πολιτισμός. Να κάνεις πράγματα που
θα μείνουν και να αυξήσεις την εμπλοκή των πολιτών με
τα πολιτιστικά δρώμενα. Π.χ. αν σήμερα παρακολουθούν
50 πολίτες τακτικά θέατρο, το 2018 να παρακολουθούν
200. Η ουσία δεν είναι να διοργανώσουμε 50, 100, 200
ωραίες εκδηλώσεις, σλλά να αναπτυχθεί η αγάπη προς
τον Πολιτισμό και τις πολιτιστικές δράσεις και να γεννηθούν θεσμοί που θα σημαδεύουν την Πάφο και την Κύπρο
για τις επόμενες δεκαετίες.
Γιατί κέρδισε η Πάφος; Κατά τη δική μου άποψη
κέρδισε για δύο λόγους: ο πρώτος είναι η ιδέα του Ανοιχτού Εργοστασίου. Περιέχει το μήνυμα ότι ο Πολιτισμός
δεν παράγεται απαραίτητα σε αίθουσες. Μπορεί να παραχθεί σε κάθε πλατεία και δρόμο, στην καθημερινή μας
ζωή, στις ανθρώπινες σχέσεις, στη συμπεριφορά μας στο
γήπεδο ή στο τιμόνι, στην περιβαλλοντική συνείδηση,
στην καθαριότητα. Αυτό έδινε τη δυνατότητα ανάπτυξης
δράσεων χωρίς να υπάρχει η σύγχρονη υποδομή. Ο άλλος
λόγος είναι το επιχείρημα ότι ακριβώς μια πόλη που δεν
μπορεί να ανταγωνιστεί τις άλλες σε επίπεδο υποδομών
έχει την ευκαιρία να τις προωθήσει και να αναπτυχθεί
παράλληλα με την εξέλιξη του θεσμού.
Πόσο ικανοποιημένη θα μείνει η Εποπτική Επιτροπή τον Οκτώβριο που θα έρθει να διαπιστώσει την
πρόοδο; Όταν υποβλήθηκε η πρόταση ήταν διαφορετικά
και τα οικονομικά δεδομένα. Θα ζητήσουμε την κατανόηση
της Εποπτικής Επιτροπής και της ΕΕ. Θα πρέπει να κατανοήσουν τις πραγματικές δυσκολίες που υπάρχουν για τη
χώρα μας. Η προσπάθεια ξεκίνησε και θα εντατικοποιηθεί,
«Η πλειοψηφία των έργων δεν είναι ώριμα»
Πώς θα καλύψει η Πάφος τις τεράστιες ελλείψεις της σε επίπεδο υποδομών; Σημαντική παράμετρος
είναι να δημιουργήσεις τις κατάλληλες υποδομές, σε μια περιοχή που εμφανώς υπολείπεται, ή έστω να βοηθήσεις να σχεδιαστούν και να προωθηθούν όσο γίνεται κάποιες απαραίτητες υποδομές. Τα κατασκευαστικά
έργα παραμένουν στην αρμοδιότητα των Δήμων. Εμείς δεν έχουμε την εξουσία, ούτε και τη δυνατότητα να
προχωρήσουμε από μόνοι μας. Λειτουργούμε συνεπικουρικά με κάθε Δήμο και τις υπηρεσίες του κι η συμβολή
μας αφορά πιθανές πιέσεις προς κυβερνητικά τμήματα και την ίδια την κυβέρνηση προκειμένου να δοθεί
προτεραιότητα σε έργα που αφορούν την Πάφο. Η συντριπτική πλειοψηφία των έργων που πρέπει να γίνουν
σήμερα δεν είναι ώριμα.
Ποια έργα θεωρείτε υψίστης προτεραιότητας; Μπορεί η φιλοσοφία μας να είναι open air, αλλά υπάρχουν έργα που η επαρχία είχε ανάγκη ούτως ή άλλως. Αν δεν γίνουν τώρα πότε θα γίνουν; Η Πάφος είναι η
μόνη από τις μεγάλες πόλεις που δεν έχει Δημοτικό Θέατρο κι η διαδικασία αυτή πάει χρόνια. Το Αμφιθέατρο
της Πόλης Χρυσοχούς είναι ώριμο έργο, έτοιμο να γίνει, και το θεωρούμε εξίσου σημαντικό. 800 θέσεων, θα
είναι ίσως το καλύτερο υπαίθριο αμφιθέατρο σ’ όλη την Κύπρο, θα δώσει μεγάλη ανάπτυξη στην περιοχή.
Πρέπει επίσης να προχωρήσει η ανάπλαση του φθίνοντος κέντρου της Πάφου που θα δώσει πνοή στην πόλη.
Επίσης, μας ενδιαφέρει να γίνει το συντομότερο η ανάπλαση του Αρχοντικού της Γερμανίνας.
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
«Μπορεί η φιλοσοφία μας να
είναι open air, αλλά υπάρχουν έργα
που η επαρχία είχε ανάγκη ούτως ή
άλλως. Αν δεν γίνουν τώρα πότε θα
γίνουν;»
πιστεύω ότι θα υπάρξει κατανόηση, αλλά και η δική τους
βοήθεια ώστε στο επόμενο βήμα να είμαστε ακόμη πιο
δυνατοί και αισιόδοξοι. Κάποια πράγματα δεν είναι πλέον
εύκολο να υλοποιηθούν και πρέπει αναπόφευκτα να παρεκκλίνουμε από την πρότασή μας. Είναι απαραίτητη μια
αναθεώρηση και μια αναπροσαρμογή του προϋπολογισμού. Θα πετύχουμε αν καταφέρουμε να αναπτύξουμε την
πολιτιστική μας δραστηριότητα, αν αναδείξουμε την πολυπολιτισμικότητα, την ευρωπαϊκή διάσταση, εμπλέκοντας
τους πολίτες, ειδικά τους νέους, στο όραμα αυτό.
Ποια οφέλη διαβλέπετε από τη συμμετοχή της
Πάφου; Αυτό που δεν έχουν καταλάβει πολλοί είναι ότι
τα οφέλη δεν είναι άμεσα και χειροπιαστά. Ο τίτλος είναι
μια ευκαιρία να αξιοποιήσεις κάποια πράγματα. Ακόμη
και μέσα σε κάποια δημοτικά συμβούλια δεν υπήρχε
πλήρης και ξεκάθαρη εικόνα. Εδώ κάποιοι μάς ρωτάνε
πότε θα έρθουν τα χρήματα από την Ευρώπη και πώς θα
γίνει ο διαμοιρασμός τους. Για να καταλάβετε τη νοοτροπία που επικρατεί, θα πω ότι υπάρχουν φορείς που απευθύνονται σε μας για χορηγία (!) προκειμένου να διοργανώσουν μια εκδήλωση. Το μεγάλο κέρδος είναι βέβαια το
άυλο, το πνευματικό. Αλλά υπάρχει και υλικό, η εισροή
συναλλάγματος, το άνοιγμα θέσεων εργασίας κ.λπ. Ήδη
σχεδιάζουμε πώς θα αξιοποιήσουμε αυτή την προβολή
κι αυτό θα ξεκινήσει από το 2014. Είναι στα χέρια κάθε
δήμου ξεχωριστά πώς θα αξιοποιηθεί καλύτερα αυτή η
ευκαιρία. Κάθε δήμος πρέπει να συμμετέχει, πείθοντας
και εμπλέκοντας επιχειρηματίες της περιοχής, όπως και
τους καλλιτεχνικούς φορείς. Θα πρέπει να γίνει καλή
προβολή σε συνεργασία με το ΕΒΕ, τον ΚΟΤ, σε μια προσπάθεια που θα αποφέρει κέρδη πρωτίστως σε όρους
επισκεψιμότητας.
Ποιες δυνατότητες υπάρχουν για την εξεύρεση
χορηγών; Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να προσελκύσουμε χορηγούς. Στο πλαίσιο αυτό, αποφασίσαμε ότι
πλέον το λογότυπο του Πάφος 2017 δεν θα μπορεί να
χρησιμοποιείται από τον καθένα χωρίς έγκριση. Θα δίνουμε το δικαίωμα χρήσης στους χορηγούς. Επίσης, οι
καλλιτεχνικές δράσεις που θα φέρουν τη σφραγίδα του
Πάφος 2017 θα αξιολογούνται. Δεν μπορεί ο καθένας να
διοργανώνει μια οποιαδήποτε δράση, να κοτσάρει πάνω
το λογότυπο και όλα εντάξει.
Έχετε εμβαθύνει στη σχέση με την άλλη ΠΠΕ
2017, το Άαρχους, όπως συστήνει και η Επιτροπή
Επιλογής; Πάμε βήμα-βήμα. Εκτιμώ ότι τα ενδοπαφιακά
ζητήματα θα λυθούν μέχρι τον Σεπτέμβριο. Οι Δανοί είναι
εμφανώς πιο προχωρημένοι, αλλά εμείς κερδίσαμε με
βάση μια άλλη φιλοσοφία. Η Δανία είναι μεγαλύτερη
χώρα και η οικονομία της σε καλύτερη κατάσταση. Δεν
ανταγωνιζόμαστε, ο καθένας κάνει τη δική του προσπάθεια, κάθε πόλη έχει το δικό της πρόγραμμα με τις δικές
του δυσκολίες και απαιτήσεις.
[ 15 ] πολιτισμός
Τ Η Λ Ε Ο Ρ Α Σ Η
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
Less is more
ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΗΣ TV
Όλα καλά –που λέει και ο Σάκης– στο Ίδρυμα, αφού το δ.σ. του
ΡΙΚ θεωρεί πως η χρονιά που πέρασε ήταν άκρως πετυχημένη. Όπως
ισχυρίστηκε ο πρόεδρός του Μάκης Συμεού στη συνέντευξη Τύπου για
τον απολογισμό της χρονιάς κατάφεραν να πετύχουν περισσότερα με
λιγότερα χρήματα. Και είναι αλήθεια. Από τα 43 εκατομμύρια προϋπολογισμό που είχαν το 2010 έπεσαν στα 26,5. Αλλά, κι αυτό το ποσό με τα
σημερινά δεδομένα είναι υπέρογκο. Χρειάζεται ακόμη περισσότερη
περισυλλογή και σίγουρα νοικοκύρεμα. Πέραν από τους μισθούς που γονατίζουν το Ίδρυμα επιβάλλεται να
παρθούν άμεσες αποφάσεις για συρρίκνωση των δυο τηλεοπτικών και των
τεσσάρων ραδιοφωνικών καναλιών.
Αλλιώς σε λίγο καιρό θα έχουμε να
αντιμετωπίσουμε καταστάσεις παρόμοιες με την ΕΡΤ. Και όπως και στην
ελληνική κρατική τηλεόραση έτσι και
εδώ έχουμε να κάνουμε με ανθρώπινο
δυναμικό που σε καμία περίπτωση δεν
πρέπει να βρεθεί στους δρόμους ή στα
ταμεία ανεργίας. Γιατί όπως έχω γράψει και στο παρελθόν εκτός από τους
υψηλόμισθούς των 75.000 ευρώ τον
χρόνο υπάρχουν και αυτοί που αμείβονται με τρεις και εξήντα.
«Το ΡΙΚ είναι η αντανάκλαση
της εικόνας μας και αν θέλουμε να το
αλλάξουμε, θα πρέπει πρώτα να αλλάξουμε όλοι εμείς», είπε στον χαιρετισμό της η αντιπρόεδρός του δ.σ. ΜαΠέραν από τους μισθούς που γονατίζουν το
ρία Βασιλειάδου και έχει απόλυτο δίΊδρυμα επιβάλλεται να παρθούν άμεσες αποκαιο. Αλλά από κάπου επιτέλους πρέφάσεις για συρρίκνωση των δυο τηλεοπτικών
πει να αρχίσουν να λαμβάνονται μέτρα
και των τεσσάρων ραδιοφωνικών καναλιών.
και ριζοσπαστικές αποφάσεις γιατί
πλέον επιβάλλεται να έχουμε μόνο βιώσιμους οργανισμούς. Αλλιώς η Τρόικα παρακολουθεί, και το δικό της «χτύπημα» θα είναι… άμεσο και ριζικό για πολλά κακώς κείμενα.
Άλλωστε το παραδέχεται και η κ. Βασιλειάδου: «Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση χρειάζεται περαιτέρω αναδιάρθρωση, εξυγίανση και διαφάνεια», ενώ σημείωσε «υπάρχουν κακώς έχοντα, αρνητικές νοοτροπίες και προνόμια». Βέβαια, η δικαιολογία πως όλα αυτά ισχύουν για όλο
το υπαλληλικό δημόσιο σύστημα και δεν αποτελούν μεμονωμένα φαινόμενα που υπάρχουν μόνο στο ΡΙΚ δείχνει για άλλη μια φορά τη νοοτροπία μας. Αφού το κάνουν κι άλλοι γιατί να μην το κάνουμε κι εμείς.
Χρύσω Λέφου
Και επειδή είναι η τελευταία στήλη του καλοκαιριού θα κλείσω
με ένα αισιόδοξο μήνυμα. Όντως έχουν γίνει πολλά στην κρατική τηλεchryso.lefou
@phileleftheros.com
όραση. Εκτός από τις εξοικονομήσεις σε εξωτερικές και εσωτερικές
παραγωγές, το νυν δ.σ. έχει «αναγκάσει» τους υπαλλήλους να δικαιολογήσουν -εν μέρει- τον μισθό τους κάνοντας επιπλέον πράγματα. Το δυναμικό υπάρχει. Η υποδομή επίσης υπάρχει. Αν δείξουν κατανόηση και
οι υπάλληλοι, αλλά κυρίως οι συντεχνίες, είμαι βέβαιη ότι το μέλλον θα
είναι αισιόδοξο για την κρατική μας τηλεόραση!
ΑΚΑΜΑΣ Βραβευμένο ντοκιμαντέρ δράση με σαρδόνιο χιούμορ, αιχμηρή σά(1998) του Ανδρέα Κωνσταντινίδη για
τον «τελευταίο φυσικό παράδεισο του
νησιού» από εκείνη την πολύ μακρινή
εποχή του ΡΙΚ που τα λεφτά του φορολογούμενου πολίτη έπιαναν τόπο. (Σήμερα, 4.15 μμ, ΡΙΚ ΕΝΑ)
K-PAX Είναι ο Kevin Spacy… εξωγήινος
όπως ισχυρίζεται ή μήπως καραμπινάτη
Πρώτο σε τηλεθέαση δελτίο ειδήσεων οι «Τομές στα γεγονότα» την
τηλεοπτική περίοδο Σεπτέμβριος
2012 - Ιούνιος 2013. Ακολουθούν οι
ειδήσειςτουΡΙΚ(22,8%)καιταΝΕΑ
ΤΟΥ ΑΝΤ1 (18,6%). Το δελτίου του
Αρχαγγέλου παρά μόνο mega δεν
είναιαφούκατέληξεστην4η θέση
(15,2%).
18,9%
Στην κατηγορία βραδινές εκπομπέςλόγουτα«60λεπτά»τουΧρύσανθου Τσουρούλλη κέρδισαν με
διαφορά τις «Προεκτάσεις» (11,8%)
τουΓιάννηΚαρεκλά.Απ’ό,τιφαίνεται η έρευνα και οι «κρυφές» κάμερες υπερίσχυσαν των βαρύγδουπων συζητήσεων του κρατικού
ιδρύματος.
57,6%
«DanSing for you 2» και ο τελικός
γύρος του φιλανθρωπικού σόου
του Mega είναι η μοναδική εκπομπή του καναλιού που κατάφερε
να μπει στην 25άδα των καλύτερωνπρογραμμάτωντηςσεζόν.Τα
ποσοστά του μάλιστα ξεπερνούν
κι αυτά του τελικού της Eurovision
(34.3%).
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[ 17 ] πολιτισμός
τιρα και ακραίο splatter. Και ίσως επειδή
είναι απλά και γ**ώ τις ταινίες! (Απόψε,
10.50 μμ, Σίγμα)
THE MATRIX RELOADED Η μαγεία
μπορεί πλέον να χάθηκε, όμως το πρώτο
sequel της cult επιτυχίας των αδελφών
Wachowski παραμένει μια άκρως ψυχαγωγική περιπέτεια επιστ. φαντασίας με επικές σκηνές μάχη και εξελιγμένα εφέ.
(Απόψε, 11.00 μμ, Mega)
GATTACA Όλοι μας δεν θέλουμε το τέλειο
κλινική περίπτωση; Κρίνετε μόνοι σας στο
ηθελημένα αμφιλεγόμενο δράμα του Iain
Softley. (Απόψε, 9.00 μμ, Capital)
THE NOTEBOOK Δείτε τον Ryan Gosling
και τη Rachel McAdams να ραγίζουν καρ-
μωρό με το λευκό δέρμα, τα ξανθά μαλλιά
και τα γαλάζια μάτια; Το εντυπωσιακό ντεμπούτο του σεναριογράφου του “The
Truman Show” Andrew Niccol τοποθετεί τη
δράση του σε ένα όχι-και-τόσο-μακρινό
μέλλον όπου πολυεθνικές ελέγχουν τους
υπαλλήλους τους μέσω του γενετικού τους
κώδικα. (Δευτέρα, 9.00 μμ, Novacinema 3)
EXCALIBUR Ο μύθος του βασιλιά Αρθούρου και του ονομαστού σπαθιού σε ένα
από τα κλασικά έπη φαντασίας των 80s με
διές ως ερωτευμένο ζευγάρι που αντέχει
στον χρόνο και τα παιχνίδια της μοίρας,
στην καλογυρισμένη αυτή μεταφορά του
δακρύβρεχτου best seller του Nicholas
Sparks. (Απόψε, 9.10 μμ, Plus)
επίλεκτο καστ, ζοφερή ατμόσφαιρα και το
«Carmina Burana» του Carl Orff στο
soundtrack. (Πέμπτη, 11.10 μμ, Mega)
THE GODFATHER Η ιστορία της μαφιό- GHOST Πόσοι από εσάς γραφτήκατε σε
ζικης φαμίλιας Κορλεόνε στο αθάνατο
αριστούργημα του Francis Ford Coppola
που σημάδεψε όσο λίγα το σύγχρονο σινεμά με το σενάριο, τη σκηνοθεσία, το μοντάζ, τη μουσική, με τα όλα του. Κυρίως για
την ερμηνεία του Marlon Brando που έβαλε βαμβάκι στο στόμα για να αποκτήσει τη
χαρακτηριστική χροιά. (Απόψε, 10.00 μμ,
ΡΙΚ ΔΥΟ)
μάθημα αγγειοπλαστικής μόνο και μόνο
για να αναπαραστήσετε την κλασική ερωτική σκηνή υπό τους ήχους του
«Unchained Melody»; Ελάτε τώρα, μην
ντρέπεστε, παραδεχθείτε το. (Παρασκευή,
10.00 μμ, ΡΙΚ ΕΝΑ)
ROBOCOP Μισός άνθρωπος, μισός μηχανή, ο τέλειος μπάτσος. Ο λόγος που
πάντα θα αγαπάμε αυτό το cult favorite
από τα 80s είναι γιατί συνδυάζει φρενήρη
Π Ρ Ο Σ Ω Π Α + Α Ρ Ι Θ Μ Ο Ι
24,9%
@ Μαρίνος Νομικός
34,3%
Δεν είναι τυχαίο που το «Βαλς με
δώδεκα θεούς» πήρε το εισιτήριο
για δεύτερη σεζόν. H επιτυχημένη
μεταφορά του best seller μυθιστορήματος, της Λένας Μαντά, έγινε
το νούμερο δύο τηλεοπτικό hit
στην Κύπρο αφού κατάφερε να
κερδίσει τις πέντε θέσεις της πρώτης δεκάδας της σεζόν.
@ Κωνσταντίνος Χάμπαλης
38,6%
Εννοείταιπωςτο«Παίζουμεκυπριακά»κυριάρχησετου«Πάμεπαραδοσιακά» και του «Πού σου νέφκω». Η πρώτη «διδάξασα» κατάφερε για δεύτερη σεζόν να κερδίσει τα σκήπτρα και να στεφθεί
βασίλισσατωντσιαττιστώνκαιτου
«Εσιέ βερεβέ…». Οι άλλες δύο δεν
κατάφερανούτε καν στην 5άδανα
μπουν.
Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Σ
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
3
Μη ξεράσω! Μια από
τις πιο χαρακτηριστικές (και αηδιαστικές)
σκηνές της εξωφρενικής κωμωδίας των
Monty Python “The
Meaning of Life”

“The Adventures of
Tintin: The Secret of
the Unicorn”. Ο αγαπημένος μας ήρωας
ζωντανεύει διά χειρός
Steven Spielberg
ΣΙΝΕΜΑ ΚΑΤΩ ΑΠ’ Τ’ ΑΣΤΡΑ
Πιστές στο ραντεβού τους με τους σινεφίλ οι θερινές προβολές στο «Κωνστάντια»
Οι προβολές θα διαρκέσουν από τις 10 Ιουλίου
μέχρι και τις 8 Σεπτεμβρίου. Η τιμή εισόδου ανέρχεται στα €5.00. Για παιδιά κάτω των 10 ετών και
άτομα με αναπηρία που
θα προσκομίσουν τις σχετικές πιστοποιήσεις ή βεβαιώσεις, η είσοδος θα
είναι δωρεάν. Περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο 22 349 085.
Κ
αλή, δεν λέμε, η τεράστια οθόνη του
κλιματιζόμενου multiplex αλλά τίποτα
δεν μπορεί να συγκριθεί με τη νοσταλγική, «αγιόκλημα και γιασεμί», ατμόσφαιρα ενός θερινού σινεμά, με την αίσθηση να βλέπεις μια κλασική ασπρόμαυρη ταινία
κάτω από τον έναστρο ουρανό, «εκτεθειμένος» στον
ίδιο τον Θεό (ω ναι, και μόνο η σκέψη αρκεί για να
σου φτιάξει λυρική διάθεση!). Και φέτος, για 15η
χρονιά, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, το
«θέατρο ένα» και ο Όμιλος Φίλων Κινηματογράφου
διοργανώνουν τον Μαραθώνιο Θερινών Προβολών
στον «αρχαιότερο εν λειτουργία θερινό κινηματογράφο της Λευκωσίας», το κινηματοθέατρο «Κωνστάντια» (Σόλωνος Μιχαηλίδη 15, Παλουριώτισσα).
Η επιλογή των ταινιών έγινε, όπως τονίζουν οι διοργανωτές «με γνώμονα την ποιότητα, την κινηματογραφική αγωγή του κοινού και την τέρψη» και το
φετινό ρόστερ περιλαμβάνει αριστουργήματα του
κλασικού Χόλιγουντ, σινεφίλ δημιουργίες, ψαγμένο
ευρωπαϊκό σινεμά, blockbusters, animation, cult
απολαύσεις, κανα-δυο χιτσκοκικά «διαμάντια» και
-φυσικά- δείγματα της παραγνωρισμένης εγχώριας παραγωγής - δηλαδή, κάτι για όλους.
αρχίζει να αποκαλύπτει τις αληθινές της προθέσεις,
που είναι να κλέψει την καριέρα της Margo και, μαζί
με αυτήν, τον σύντροφο της ζωής της. Ο Alfred
Hitchcock γύρισε πολλά «διαμάντια» και τα “The
Man Who Knew Too Much” (12 & 17 Ιουλίου) και
“To Catch a Thief” (21 & 27 Ιουλίου) είναι δύο από
αυτά. Στο “Man” ο James Stewart και η Doris Day
είναι η χαρακτηριστική αμερικανική οικογένεια που
βρίσκονται σε επαγγελματικό ταξίδι με το παιδί τους
στο εξωτικό Μαρόκο όπου γίνονται μάρτυρες της
δολοφονίας ενός Γάλλου μυστικού πράκτορα. Καθώς
ο κατάσκοπος ξεψυχά, ψιθυρίζει στον Μακένα το
σχέδιο δολοφονίας ενός υψηλά ιστάμενου πολιτικού
προσώπου. Καθώς ο άντρας είναι έτοιμος να μαρτυρήσει όσα ξέρει και να κινητοποιήσει την αστυνομία,
οι αντίπαλοι πράκτορες απαγάγουν τον μικρό του
γιο. Η προτεραιότητα του ζευγαριού τώρα είναι να
σώσουν το παιδί τους. Στο ρομαντικό και αγωνιώδες
«Κυνήγι του Κλέφτη» Cary Grant και Grace Kelly
ξεχειλίζουν από γοητεία, χημεία και λάμψη καθώς ο
πρώτος ως χρυσοδάχτυλος διαρρήκτης κατηγορείται
3
«Εύα» και Hitchcock
Μαρίνος Νομικός
marinos.nomikos
@phileleftheros.com
«Ποδαρικό» στον Μαραθώνιο κάνει το πορτογαλικό δράμα “Tabu” (10 & 14 Ιουλίου) όπου παρόν και παρελθόν συνδέονται σε κινηματογραφικό
χρόνο μέσα από την ιστορία ενός ζευγαριού. Το φιλμ
του Miguel Gomes αποτελείται από δύο ενότητες και
προσφέρει μία διαφορετική αφηγηματική πρόταση.
Στην πρώτη ενότητα που τιτλοφορείται «Ο Χαμένος
Παράδεισος», παρουσιάζει μια σύγχρονη καθημερινότητα, όπου μια αντιφατική persona, η Aurora, και
ο μυστηριώδης Ventura αποτελούν τους χαρακτήρεςγέφυρα με το δεύτερο μέρος της ταινίας. Στο δεύτερο μέρος, με τον τίτλο «Παράδεισος», περιγράφεται μια ιστορία με τους ίδιους πρωταγωνιστές
στις αποικίες της Αφρικής, στο λυκόφως της
αίγλης της πορτογαλικής αποικιοκρατίας. Το
“All about Eve” (11 & 19 Ιουλίου) δεν
χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Στο
βραβευμένο με έξι Όσκαρ δράμα
(1950) του Joseph L. Mankiewicz η
Bette Davis υποδύεται τη Margo
Channing, μια ώριμη ηθοποιό της
θεατρικής σκηνής, που έχει αρχίσει να δείχνει την ηλικία της. Η
ζωή της αλλάζει δραματικά, καθώς
εισβάλλει σ’ αυτή μια θαυμάστρια, η Eve
Harrington, την οποία της συστήνει η αγαπημένη φίλη της, Karen. Η Margo προσλαμβάνει, χωρίς καλά καλά να το καταλάβει, την
Eve ως γραμματέα της και αυτή σταδιακά
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
Η Penelope Cruz
είναι όντως
το “Κορίτσι
των ονείρων μας”
(La Nina de tus Ojos)
[ 18 ] πολιτισμός
για μια σειρά ληστειών που δεν διέπραξε και η Kelly
(στην τελευταία της συνεργασία με τον «Χιτς») προσφέρεται για ερωτικό ενδιαφέρον.
Ληστεία έχουμε και στο “How to Steal a Million”
(13 & 18 Ιουλίου) μια χαριτωμένη και ανάλαφρη
κομεντί του William Wyler από το 1966. Η Audrey
Hepburn είναι η κόρη ενός πλαστογράφου που είναι
αναγκασμένη να κλέψει ένα πολύτιμο και πολύ καλά
προστατευμένο έκθεμα του πατέρα της από το μουσείο, προτού οι ειδικοί που θα το ελέγξουν, διαπιστώσουν πως είναι πλαστό και ζητά τη βοήθεια ενός
άγνωστου κλέφτη (Peter O’Toole), ο οποίος είναι
στην πραγματικότητα ντετέκτιβ. Το μίνι αφιέρωμα
στον Wyler συνεχίζεται με το δράμα “The Children’s
Hour” (24 & 28 Ιουλίου) όπου μια κακομαθημένη
μαθήτρια του σχολείου θηλέων, θέλοντας να εκδικηθεί τις δασκάλες της (Audrey Hepburn & Shirley
MacLaine) για κάποια τιμωρία που της επιβλήθηκε,
ισχυρίζεται πως οι δύο γυναίκες διατηρούν μεταξύ
τους κρυφό δεσμό. Οι φήμες διαδίδονται από στόμα
σε στόμα και το σχολείο αρχίζει να χάνει την αξιοπιστία του. Συμπρωταγωνιστεί ο James Garner.
Put the blame on Mame
Το βραβευμένο στις Κάννες ισραηλινό φιλμέκπληξη “Footnote” θα προβληθεί στις 25 Ιουλίου
& 1η Αυγούστου. Κεντρικοί ήρωες ένας πατέρας και
γιος, εκκεντρικοί καθηγητές και οι δύο που έχουν
αφιερώσει τη ζωή τους στη δουλειά. Ο πατέρας, πεισματάρης και καθαρολόγος, φοβάται το κατεστημένο.
Ο γιος του, Ουριέλ, αναζητά συνεχώς την αναγνώριση. Η κατάσταση ανατρέπεται, όταν η Ακαδημία Επιστημών της χώρας αποφασίζει να δώσει το μεγάλο
της βραβείο στον πατέρα του Ουριέλ.
Όσα χρόνια κι αν περάσουν, το στίγμα που άφησε
η “Gilda” (20 & 31 Ιουλίου) στο παγκόσμιο σινεμά
παραμένει ανεξίτηλο. Στο Μπουένος Άιρες του 1945,
ένας τυχοδιώκτης τζογαδόρος, ο Τζόνι Φάρελ (Glenn
Ford), γίνεται το δεξί χέρι του Μπάλιν Μάντσον
(George Macready), ενός ιδιοκτήτη λέσχης παράνομου τζόγου. Κάποια στιγμή, ο Μπάλιν επιστρέφει από
ένα ταξίδι συνοδευόμενος από τη νέα του σύζυγο
Γκίλντα (Rita Hayworth). Εξοργισμένη από τη φαινομενική αδιαφορία του Τζόνι -οι δυο τους παλαιότερα
είχαν δεσμό- η Γκίλντα κάνει τα πάντα για να τον
προκαλέσει.
Το “Café de Flore” (26 Iουλίου & 2 Αυγούστου)
είναι μια ερωτική ιστορία για ανθρώπους που τους
χωρίζουν ο χρόνος και ο τόπος, αλλά συνδέονται με
βαθιούς και μυστήριους τρόπους. Η ταινία καταγράφει τις παράλληλες ζωές της Ζακλίν, μιας νεαρής
μητέρας ενός παιδιού με ειδικές ανάγκες τη δεκαετία του ’60 στο Παρίσι, και του Αντουάν, ενός πρόσφατα χωρισμένου και πολύ πετυχημένου DJ στο
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
3
Η Audrey Hepburn
χορεύει στο Λούβρο
(και μπροστά από τη
Νίκη της Σαμοθράκης)
στο θρυλικό μιούζικαλ
“Funny Face”

Το γοητευτικό ζευγάρι
Cary Grant και Grace
Kelly στο κοσμοπολίτικο θρίλερ “To Catch
a Thief” του Alfred
Hitchcock
Μόντρεαλ του σήμερα. Αυτό που συνδέει τις δύο
ιστορίες, είναι η αγάπη - εμμονική, τραγική και διαχρονική.
Allen και Monty Python
Στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο “Take the
Μoney and Run” (3, 14 & 29 Αυγούστου) ο Woody
Allen (που επίσης συνέγραψε το σενάριο με τον
Mickey Rose) πρωταγωνιστεί ως ένας ανεκδιήγητος
τυπάκος ονόματι Βίρτζιλ Στάρκγουελ ο οποίος μη
έχοντας καθόλου ταλέντο στο πολυαγαπημένο του
βιολοντσέλο, επιλέγει καριέρα μικροαπατεώνα. Η
πρώτη του επαφή σε πολύ νεαρή ηλικία με τον κόσμο
του εγκλήματος, η εγκληματική του μανία, η πρώτη
του σύλληψη, φυλάκιση κι απόδραση είναι μερικά
από τα πιο αξιοσημείωτα γεγονότα της ζωής του και
της ταινίας. Τρελά γέλια έχουμε και στο “Monty
Python’s The Meaning of Life” (4 & 16 Αυγούστου)
όπου η ομάδα των θεοπάλαβων Βρετανών (Graham
Chapman, John Cleese, Terry Gilliam, Eric Idle, Terry
Jones, Michael Palin) παρουσιάζει, μέσα από μια σειρά απολαυστικών σκετς, όλα τα στάδια της ζωής:
γέννηση, εκπαίδευση, δουλειά, γάμο, σεξ, κοινωνία
και θάνατο, διανθίζοντας τις ιστορίες με απίστευτα
κωμικές ατάκες, αναρχικό χιούμορ που ισοπεδώνει
τα κοινωνικά στερεότυπα, απρόσμενα μουσικά νούμερα, animation και εξωφρενικές μεταμφιέσεις.
Αν δεν είστε εξοικειωμένοι με το ιδιόμορφο σινεμά του Φινλανδού Aki Kaurismäki, το δράμα του
1996 “Drifting Clouds” (7 & 17 Αυγούστου) είναι
ένα καλό μέρος για να ξεκινήσετε. Η Ιλόνα εργάζεται ως αρχισερβιτόρα σ’ ένα παλιό εστιατόριο, όταν
αναπάντεχα χάνει τη δουλειά της. Το ίδιο συμβαίνει
και στον σύζυγό της, ο οποίος εργαζόταν για χρόνια
ως οδηγός τραμ. Ενώ όλα γύρω τους αρχίζουν να
καταρρέουν, αρνούνται να δεχτούν βοήθεια, με αποτέλεσμα να επέλθει μια σειρά αναπάντεχων καταστροφών.
Οι Κύπριοι
Στο “Kalabush” (11 & 23 Αυγούστου) των Άδωνη Φλωρίδη και Θεόδωρου Νικολαΐδη ο Μουσταφά (ο
εξαιρετικός Μάριος Ιωάννου) αφήνει πίσω του τη
Συρία, με απώτερο σκοπό να μεταναστεύσει στην
Ευρώπη. Οι δουλέμποροι τον αφήνουν στα ανοιχτά
της Κύπρου, ενώ ο ίδιος νομίζει πως έχει φτάσει
στην Ιταλία. Προσπαθώντας να επιβιώσει, ο Μουσταφά θα περάσει από διάφορες περιπέτειες και καταστάσεις που θα τον φέρουν αντιμέτωπο με την τοπική νοοτροπία και κοινωνική δομή. Παίζουν ακόμα οι
Πόπη Αβραάμ, Κώστας Δημητρίου, Λέα Μαλένη, Ανδρέας Μελέκκης, Μαρίνος Χατζηβασιλείου, Phillip
Avramov, Ivan Barnev και Μόνικα Βασιλείου. Ο επαναπατρισμός και η δύσκολη προσαρμογή απασχολούν
τον Κύπριο σκηνοθέρη Ηλία Δημητρίου. Στο “Fish n’
chips” (9 & 21 Αυγούστου) ο Άντι (ο Μάριος Ιωάννου σε ακόμα μία στιβαρή ερμηνεία) ζει στο Λονδίνο
κι εργάζεται σκληρά σ’ ένα εστιατόριο που σερβίρει
fish n’ chips. Το κάλεσμα της πατρίδας, η μητέρα του
που επιθυμεί να επιστρέψει στον τόπο της, και η
ανάγκη για μια ανάσα οξυγόνου τον εξωθούν στην
απόφαση να επιστρέψει στην Κύπρο. Μαζί του και η
σύντροφός του, Κάρεν, με τη νεαρή της κόρη. Ο Άντι
θα έρθει αντιμέτωπος με τις προκλήσεις του επαναπατρισμού, την οικογένειά του, τη δυσκολία προσαρμογής στον ίδιο του τον τόπο.
H Πόλη του Φωτός, λάμπει ακόμη περισσότερο,
Audrey Hepburn και Fred Astaire, συναντιούνται και
μεταφέρουν τη λάμψη τους στο εξαιρετικό μιούζικαλ
“Funny Face” (10, 22 & 30 Αυγούστου) υπό τους
ήχους της μουσικής του George Gershwin. Από υπάλληλος βιβλιοπωλείου που μεταμορφώνεται σε μοντέλο, η Hepburn μάς παρουσιάζει τις χορευτικές
και μουσικές της ικανότητες. Ο Astaire, ως φωτογράφος μόδας που ανακαλύπτει τη μούσα του, μας ταξιδεύει με τον αμίμητο τρόπο του, χορεύοντας με την
ντάμα του τον χορό του έρωτα και της μαγείας. Υποψήφιo για Όσκαρ σεναρίου, σκηνογραφίας, φωτογραφίας & κουστουμιών αλλά και για Χρυσό Φοίνικα.
Στη σκοτεινή περίοδο του Ισπανικού Εμφυλίου
μας μεταφέρει η “δραμεντί” “La Nia de tus Ojos/Το
κορίτσι των ονείρων σου” (8 & 18 Αυγούστου) του
Fernando Trueba. 1938. Στο πλαίσιο της συνεργασίας του Φράνκο με τον Χίτλερ, οι Γερμανοί προσκαλούν μια ομάδα δημιουργών στο Βερολίνο, για να
γυρίσουν το δημοφιλές μουσικό δράμα Το Κορίτσι
των ονείρων σου σε δύο κινηματογραφικές εκδοχές, μία στα ισπανικά και μία στα γερμανικά.
Ευτυχείς που αφήνουν πίσω τους τον πόλεμο, οι Ισπανοί, με επικεφαλής τον σκηνοθέτη Μπλας Φοντιβέρος, αρχίζουν γυρίσματα στο χιτλερικό Βερολίνο. Σύντομα όμως ανακαλύπτουν ότι ο πόλεμος είναι εξίσου σκληρός, όπου κι αν
μαίνεται.
Δύο διαφορετικοί κόσμοι συγκρούονται στην αργεντίνικη κωμωδία “El Chino”
(24 Αυγούστου & 4 Σεπτεμβρίου) που μας
μεταφέρει από ένα ειδυλλιακό τοπίο της Κίνας
στην Αργεντινή, όπου ένας μάλλον εκκεντρικός
καταστηματάρχης ζει μοναχικά, συλλέγοντας άρθρα και μπιμπελό. Σε αυτό το σκηνικό, δύο άντρες
εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους, ένας Δυτικός κι
ένας Ασιάτης, θα συναντηθούν, θα συμβιώσουν για
λίγο και ίσως τελικά καταφέρουν να λυτρωθούν.
Capra, ο Cary Grant είναι ο κριτικός θεάτρου Μόρτιμερ Μπρούστερ που, αν και ορκισμένος εργένης,
αποφασίζει να παντρευτεί την αγαπημένη του Ελέιν.
Τώρα, πρέπει να επισκεφθεί τις δύο γεροντοκόρες
θείες του, για να τους ανακοινώσει το ευχάριστο
γεγονός. Δυστυχώς, όμως, θα ανακαλύψει ότι αυτές
οι γλυκές γριούλες έχουν ένα μακάβριο χόμπι: δηλητηριάζουν ηλικιωμένους μοναχικούς κυρίους κι
ύστερα τους θάβουν στο υπόγειο του σπιτιού τους.
Τα πράγματα, ωστόσο, θα αποδειχθούν ακόμη χειρότερα!
Mια γνωστή σεφ μένει έκπληκτη, όταν ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας της προτείνει να
αναλάβει τη θέση της προσωπικής του μαγείρισσας,
στην κωμωδία “Les Saveurs du Palais” (31 Αυγούστου & 5 Σεπτεμβρίου) και τέλος τρεις αγελάδες
αποφασίζουν να κυνηγήσουν έναν επικηρυγμένο
κλέφτη κοπαδιών και με τα χρήματα της αμοιβής να
σώσουν τη φάρμα τους στο διασκεδαστικό animation
“Home on the Range” (1 & 8 Σεπτεμβρίου) με τις φωνές των Judi
Dench, Cuba Gooding Jr. και Randy
Quaid.
Τεν Τεν και αγελάδες
O Steven Spielberg ζωντανεύει ένα αγαπημένο
κόμικ των παιδικών μας χρόνων στο “The Adventures
of Tintin: The Secret of the Unicorn” (25 Αυγούστου & 7 Σεπτεμβρίου) που γυρίστηκε με τη μέθοδο
motion capture. Ο Τεντέν, ένας ριψοκίνδυνος νεαρός
δημοσιογράφος, βρίσκεται στο στόχαστρο του αδίστακτου συλλέκτη Ιβάν Ιβάνοβιτς Σακχαρίν, όταν από
καθαρή σύμπτωση πέφτει στα χέρια του ένα πιστό
αντίγραφο του Μονόκερου, ενός φημισμένου ιστιοφόρου του 17ου αιώνα. Ο Τεντέν αγνοεί ότι σε αυτό
κρύβεται μια περγαμηνή, η οποία αποτελεί το πρώτο
από τα στοιχεία που θα οδηγήσουν στην ανακάλυψη
του ανεκτίμητου θησαυρού ενός θρυλικού κουρσάρου. Με τις φωνές των Jamie Bell, Andy Serkis, Daniel
Craig, Nick Frost και Simon Pegg.
Στην κλασική μαύρη κωμωδία “Arsenic and Old
Lace” (28 Αυγούστου & 6 Σεπτεμβρίου) του Frank
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[ 19 ] πολιτισμός
3
Πιο... iconic πεθαίνεις.
Η “Gilda” της Rita
Hayworth παντοτινό
σύμβολο του χολιγουντιανού glamour
Δ Ι Ε Θ Ν Η Σ
Α Τ Ζ Ε Ν Τ Α
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
@ Μαρία Παναγιώτου
«Υβριδικές ιστορίες»
Μια έκθεση με έργα βίντεο και φιλμ σημαντικών καλλιτεχνών παρουσιάζει το
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα στην οποία συμμετέχουν σημαντικοί καλλιτέχνες όπως οι Ρόμπερτ Ουίλσον, Ρεμπέκα Χορν, Ζαν Λυκ Γκοντάρ, Γκάρι
Χιλ. κ.α. Η συγκεκριμένη ενότητα έργων με τίτλο «Υβριδικές ιστορίες» από τη
συλλογή του ΕΜΣΤ, συνθέτει τις άλλες όψεις μιας νέας αφηγηματικότητας που
χρονικά εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’70, όταν καλλιτέχνες επέλεξαν το βίντεο
ως το νέο μέσο καταγραφής ή αξιοποίησαν ανατρεπτικά την υπάρχουσα κινηματογραφική παράδοση. Στα χέρια των εικαστικών καλλιτεχνών το βίντεο έγινε ένα
εξαιρετικά ευέλικτο εκφραστικό όργανο. Μέσα από τον υβριδικό χαρακτήρα των
έργων, διασταυρώνονται ζωγραφική, γλυπτική, μουσική, θεατρική και κινηματογραφική αφήγηση και τηλεόραση. Ο Αμερικανός Ρόμπερτ Ουίλσον στο τελετουργικό του έργο «Το βλέμμα του κωφού» (1981) διασταυρώνει τη θεατρικότητα με
τη ζωγραφική διασκευάζοντας για την τηλεόραση την ομώνυμη πεντάωρη βουβή
όπερά του. Η Γερμανίδα Ρεμπέκα Χορν σε σειρά έργων της ενσωματώνει το γλυπτικό της σύμπαν και τις περφόρμανς στην «πραγματικότητα» της κινηματογραφικής αφήγησης. Ο Γάλλος Ζαν – Λυκ Γκοντάρ και η Ελβετή Αν Μαρί Μιεβίλ αναλύουν την πολιτική οικονομία των διαπροσωπικών επικοινωνιών καθώς και των ΜΜΕ
σε σχέση με την κοινωνία, τον πολιτισμό, την οικογένεια και το άτομο. Ο Δημήτρης
Κοζάρης αντλεί το υλικό του από εκατοντάδες περιφρονημένες κινηματογραφικές
ταινίες γουέστερν και παρωδεί στο έργο του όχι μόνο τα προϊόντα μαζικής κουλτούρας αλλά και τη θέση του σύγχρονου καλλιτέχνη που στήνει επικοινωνιακούς
ιστούς μέσα από αποδομητικές διεργασίες. Και ο Γιώργος Δρίβας διερευνά τα όρια
της κινηματογραφικής αφήγησης αποσυνθέτοντας την κλασική δομή της, ενσωματώνοντας τον γραπτό λόγο, ακόμη και την ίδια την αρχιτεκτονική των χώρων,
για να ανιχνεύσει τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας, αντικειμενικής μαρτυρίας και αισθητικής κατασκευής.
* Η έκθεση «Υβριδικές Ιστορίες» στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην
Αθήνα παρουσιάζεται ώς τις 15 Σεπτεμβρίου.
ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ
Pop art & design
Οι δύο κόσμοι, της pop art και του design, συναντώνται στη μεγαλύτερη έκθεση του είδους που
έγινε ποτέ, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της
Στοκχόλμης. Με έργα τέχνης και αντικείμενα από
καλλιτέχνες όπως οι Warhol, Hamilton, Blake και
Lichtenstein, και σχεδιαστές όπως οι Eames,
Panton, Castiglioni, Nelson και Sottsass, η έκθεση εστιάζει στον διάλογο που αναπτύχθηκε μεταξύ της pop art και του design στη μεταπολεμική εποχή, και στον τρόπο με τον οποίο οι καλλιτέχνες της pop art και οι σχεδιαστές έδωσαν νέα
πνοή στην αισθητική και συνέβαλαν στη διαμόρφωση μιας νέας πολιτιστικής ταυτότητας. «Κατά
κάποιο τρόπο ζούμε σήμερα στον απόηχο μιας
κοινωνίας που διαμορφώθηκε την εποχή της
pop», λέει η επιμελήτρια Matilda Olof-Ors. «Για
παράδειγμα, η λατρεία της διασημότητας, χαρακτηριστικό της μεταπολεμικής περιόδου, είναι
εξίσου ισχυρή στις μέρες μας, ίσως μάλιστα σήμερα είναι ακόμα πιθανότερο ο καθένας να έχει
τα 15 λεπτά της φήμης του, για παράδειγμα με το
Instagram», είπε αναφερόμενη στη γνωστή ρήση του Warhol. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις
22 Σεπτεμβρίου. Στη φωτογραφία δημιουργία του
George Nelson, 1956
ΑΘΗΝΑ
Σκόρπιονς: «Οι Έλληνες
είναι στην καρδιά μας»
«Οι Έλληνες είναι οι μεγαλύτεροι θαυμαστές
μας. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που αποφασίσαμε να κάνουμε το πρότζεκτ στην Αθήνα. Επιστρέφουμε για να αποδείξουμε ότι οι Έλληνες είναι
Robert Wilson.
Ο Σαββόπουλος σκηνοθετεί
τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη
«Σκηνοθετώ λιγάκι ως διαμαρτυρόμενος θεατής,
διότι έχω σιχαθεί τον Αριστοφάνη όπως τον βλέπουμε τα τελευταία χρόνια
από διάφορους καλαμπουρτζήδες μας. Τον παίζουν ως κακή επιθεώρηση. Δεν ήταν επιθεωρησιογράφος, ήταν ένας μεγάλος ποιητής. Θα ήθελα να
το δείξουμε μαζί με τους συνεργάτες μου αυτό το πράγμα», λέει ο Διονύσης Σαββόπουλος,
ο οποίος ανέλαβε την σκηνοθεσία αλλά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον «Πλούτο» του
Αριστοφάνη πάνω σε δική του καινούργια μετάφραση. «Είναι μια σάτιρα του λάιφσταϊλ και
της λύσσας για αντιπαραγωγικό πλούτο που ζήσαμε στον τόπο μας. Το έργο γίνεται ιδιαίτερα άμεσο» θα πει. Στη φετινή παράσταση ο Σαββόπουλος συνεργάζεται με μερικούς από
τους καλύτερους ηθοποιούς του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου: τον Νίκο Κουρή, τον
Χρήστο Λούλη, την Αμαλία Μουτούση και τον Μάκη Παπαδημητρίου. Η παράσταση θα παρουσιαστεί στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου στις 12 και 13 Ιουλίου.
μέσα στην καρδιά μας όλα αυτά τα χρόνια. Ανυπονομούμε να βρεθούμε και πάλι στην Αθήνα και
να προσφέρουμε κάτι μοναδικό στους Ελληνες
θαυμαστές μας», δήλωσαν οι Σκόρπιονς ενόψει
των τριών συναυλιών που θα δώσουν τον Σεπτέμβριο στην Αθήνα. Εκτός από κλασικές επιτυχίες
του, το θρυλικό συγκρότημα θα παρουσιάσει σε
παγκόσμια πρώτη εκτέλεση ολοκαίνουργια κομμάτια. Από την αρχή της καριέρας τους μέχρι
σήμερα οι δίσκοι των Scorpions έχουν πουλήσει
συνολικά 80 εκατομμύρια αντίτυπα.
1862. Ξεκίνησε να ζωγραφίζει πορτρέτα και τοπία,
όμως αφοσιώθηκε στην αφηρημένη ζωγραφική.
Πέθανε το 1944, όμως στη διαθήκη της όριζε πως
τα αφηρημένα της έργα δεν θα παρουσιαστούν στο
κοινό, παρά μόνο όταν συμπληρωθούν 20 χρόνια
από τον θάνατό της. Περισσότεροι από 200 πίνακες ζωγραφικής της Κλιντ φιλοξενούνται στο
Μουσείο Haburger Bahnhof στο Βερολίνο. «Πολλά από αυτά τα έργα θα μπορούσαν να είναι ποπ
δημιουργίες της δεκαετίας του ‘60 ή ακόμη και της
δεκαετίας του 1980. Πραγματικά δεν μοιάζουν με
πίνακες που κουβαλούν 100 χρόνια ζωής», λέει
η επιμελήτρια της έκθεσης Ίρις Μούλερ Γουέστερμαν. Η έκθεση «Μια πρωτοπόρος της αφαίρεσης»
διαρκεί ώς τις 6 Οκτωβρίου.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Μια πρωτοπόρος της αφαίρεσης
Η Χίλμα Αφ Κλιντ γεννήθηκε στη Στοκχόλμη το
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[ 20 ] πολιτισμός
MAILBOX
Σε βρετανική στρατιωτική βάση στην Κύπρο εξελίσσεται η νέα παραγωγή της
τραγωδίας του Σαίξπηρ «Οθέλλος» που ανεβάζεται από το Εθνικό Θέατρο στο Λονδίνο. Ο πολυβραβευμένος σκηνοθέτης Νίκολας Χάιτνερ, μεταφέρει την τραγωδία στη σύγχρονη εποχή. Στον
πρωταγωνιστικό ρόλο ο Αντριαν Λέστερ ο οποίος
κέρδισε για την ερμηνεία του εγκωμιαστικά σχόλια στον διεθνή Τύπο. Οι παραστάσεις συνεχίζονται ώς τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Στην Κωνσταντινούπολη μια ορχήστρα
αλλάζει την πολιτιστική ζωή της πόλης.
Πρόκειται για τη Φιλαρμονική Ορχήστρα
Borusan που δημιουργήθηκε από έναν Τούρκο
μεγιστάνα με στόχο να προωθήσει την κλασική
μουσική. Ο Αυστριακός Σάσα Γκόιτζελ είναι
καλλιτεχνικός διευθυντής και μαέστρος της
ορχήστρας. «Είναι μια καταπληκτική ορχήστρα
με πολλά χαρίσματα. Τα μέλη της είναι 35 και
38 ετών. Οι μουσικοί μας είναι παθιασμένοι,
αγαπούν τη μουσική και έχουν διάθεση για
καινούργια πράγματα», υποστηρίζει ο μαέστρος Σάσα Γκόιτζελ.
Το Πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη
κλείνει φέτος τα 35 του χρόνια και παρουσιάζει μία μεγάλη έκθεση, ώστε τα σύγχρονα
αντικείμενα, να συναντηθούν με τα πρωτότυπα
έργα. Κοσμήματα, κεντήματα, κεραμικά, γλυπτά,
πανιά, μπρούντζινα, χάρτινα, πλαστικά, κλωστές,
μαργαριτάρια, πετράδια και ζωγραφιές παίρνουν
θέση στις μουσειακές βιτρίνες και διεκδικούν την
προσοχή και την προτίμησή του κοινού. Οι φίλοι του λυρικού θεάτρου θα μπορούν από τον Οκτώβριο να παρακολουθούν μέσα από το διαδίκτυο ζωντανά τις παραστάσεις της Κρατικής Όπερας της Βιέννης. Όπως
ανακοίνωσε ο διευθυντής του φημισμένου θεάτρου, Ντομινίκ Μάγιερ, οι μεταδόσεις θα γίνονται με τα πλέον σύγχρονα μέσα τεχνολογίας,
για την τελειοποίηση των οποίων εργάζονται
όλα τα τμήματα του θεάτρου εδώ και μήνες. Σταδιακά πρόκειται να γίνει ηλεκτρονική επεξεργασία ψηφιοποίησης των φωνητικών και φωτογραφικών αρχείων του ξακουστού θεάτρου, τα
οποία θα διατίθενται επίσης στο διαδίκτυο.
Π Ο Ι Η Σ Η
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
ΝΕΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ
Λευτέρης Παπαλεοντίου: «Βασίλης Μιχαηλίδης - επιλεγμένα ποιήματα», εκδόσεις Μικροφιλολογικά, 2013
Πλήρης,
πολυεστιακή και
ανανεωμένη
ματιά στο έργο του
εθνικού μας βάρδου,
η οποία λαμβάνει
υπόψη της πολλά
νέα ευρήματα που
έφερε στο φως
η φιλολογική έρευνα
τα τελευταία χρόνια
Γιώργος Φράγκος
george.frangos
@phileleftheros.com
Μια φρέσκια, πολύπλευρη, πολυεπίπεδη
και πολυδιασταυρωμένη ανάλυση του έργου του εθνικού μας ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη, φέρνει σε πέρας
με το υπό παρουσίαση βιβλίο του ο γνωστός και σημαντικός μελετητής των κυπριακών γραμμάτων Λευτέρης Παπαλεοντίου. Αναντίλεκτα, πρόκειται για μια
πλήρη, πολυεστιακή και ανανεωμένη ματιά στο έργο
του εθνικού μας βάρδου, η οποία λαμβάνει υπόψη της
πολλά νέα ευρήματα που έφερε στο φως η φιλολογική
έρευνα τα τελευταία χρόνια, αρκετά από τα οποία μάλιστα πιστώνονται στον ίδιο ερευνητή.
Θεωρώ ότι το βιβλίο του Λ.Π. για τον Μιχαηλίδη αποτελεί ουσιαστικό και θεμελιώδες συμπλήρωμα στο βασικό υποδομικό ερευνητικό έργο για την
ποίηση του εθνικού μας βάρδου, το οποίο συνέγραψε
ο Γιάννης Κατσούρης και πρωτοκυκλοφόρησε το 1987.
Η έρευνα του Λ.Π. ανασκευάζει συνάμα πλάνες, λάθη,
εικασίες και αστοχίες προηγούμενων ερευνητών, διορθώνοντας την εικόνα των πραγμάτων για πολλές
επιμέρους αλλά ουσιαστικές, πτυχές του έργου του
Βασίλη Μιχαηλίδη.
Ακόμη, η έρευνα του Λ.Π. πραγματοποιεί συναναγνώσεις, συγκρίσεις και παραλληλισμούς κειμένων και ποιημάτων, σύγχρονων ή και προγενέστερων
του Βασίλη Μιχαηλίδη, οδηγώντας μας σε κατά βάση
ασφαλή συμπεράσματα για τις όποιες πιθανές επιρροές και επιδράσεις δέχθηκε ο εθνικός μας ποιητής.
«Μονογραφική ανθολογία» χαρακτηρίζει το
βιβλίο του Λ.Π. ο φιλόλογος Κυριάκος Ιωάννου (Φιλελεύθερος 28.4.2013) και βρίσκω τον χαρακτηρισμό
αυτό πολύ εύστοχο, αλλά όχι αρκούντως πλήρη. Το
βιβλίο του Λ.Π. δεν είναι μόνο αυτό, δηλαδή «μονογραφική ανθολογία», εμπεριέχει στις σελίδες του στοιχεία, ευρήματα, προσεγγίσεις, αναλύσεις και καινοφανείς οπτικές γωνίες που το καθιστούν πρόδρομο για
πολλές μελλοντικές έρευνες, για πολλές μελλοντικές
μελέτες, δοκίμια, μονογραφίες και διατριβές για τον
έργο του Β.Μ.
Ακόμη, το βιβλίο του Λ.Π. είναι προδρομικό,
και με την έννοια του ότι προλειαίνει το έδαφος για μια
νέα έκδοση των απάντων του Β.Μ., αυτή τη φορά
πλήρη, διορθωμένη, αξιολογική και κριτική. Και είθε
αυτό να γίνει πραγματικότητα μέχρι το 2017 που θα
συμπληρωθούν 100 χρόνια από το θάνατό του ποιητή.
Αναλυτικά, το βιβλίο του Λ.Π. αριθμεί συνολικά
315 σελίδες, οι οποίες περιλαμβάνουν εκτενέστατη και
αναλυτική εισαγωγή (σελ. 9-70), ανθολογημένα ποιήματα του Β.Μ. (σελ. 71-180), σημειώσεις και σχόλια για
τις πρώτες δημοσιεύσεις των ποιημάτων αυτών (σελ.
193-253), χρονολόγιο (σελ. 255-288), πηγές και βιβλιογραφία (σελ. 289-299) και γλωσσάρι (σελ. 301-315).
Θεωρώ σημαντικά όλα τα τμήματα του βιβλίου, αλλά θέλω να σταθώ ιδιαίτερα στην εισαγωγή, το
ανθολόγιο και το χρονολόγιο. Στην εισαγωγή ο Λ.Π.
δίδει μια ολοκληρωμένη και αποκρυσταλλωμένη εικόνα του αισθητικού στίγματος του Β.Μ. όπως αυτό διαμορφώθηκε ως συμπυκνωμένη ωρίμανση στο σύνολο του έργου του.
Συμμερίζομαι απόλυτα τις πλείστες επισημάνσεις-διαπιστώσεις του Λ.Π. όπως π.χ. ότι «ο Βασίλης
Μιχαηλίδης κατόρθωσε να αναγάγει ξανά σε ακμαία
και αυτοδύναμη ποιητική γλώσσα το προφορικό ιδίωμα του νησιού» (σελ. 13) ή ότι ο Β.Μ. «παρέμεινε ως το
τέλος της ζωής του ένας ένθερμος πατριδολάτρης,
αφοσιωμένος στο όραμα του μεγαλοϊδεατισμού, στην
ανασύσταση μιας μεγάλης Ελλάδας…». (σελ. 27)
Σε σχέση με την εκτενή ανάλυση της «9ης Ιουλίου», που εμπεριέχεται στην εισαγωγή, ξεχωρίζω την
επισήμανση του Λ.Π. ότι ο Β.Μ., ειδικά στο πρόσωπο
του Τουρκοκύπριου Κκιόρογλου, «ανατρέπει τα εθνικά
στερεότυπα και αποδίδει με θετικές εικόνες τη μορφή
των Άλλων». (σελ. 18). Τέλος, θέλω να υπογραμμίσω
την εκτίμηση του Λ.Π. για την «Ανεράδα», που τη θεωρεί ως το αποκορύφωμα του ποιητικού έργου του
Τ Ε Χ Ν Η Ε Ν Τ Ω Σ
Β.Μ. και «ένα από τα πιο αξιόλογα ερωτικά-λυρικά
ποιήματα την νεοελληνική ποίηση του 19ου αιώνα»
(σελ. 28).
Το ανθολόγιο, που καλύπτει 109 σελίδες του
βιβλίου, περιλαμβάνει 35 ποιήματα, από τα οποία τα
20 είναι ιδιωματικά, τα 11 είναι μη ιδιωματικά και τα
υπόλοιπα 4 είναι γραμμένα σε γλώσσα «μικτή». Ασφαλώς, τα κριτήρια της επιλογής εκ μέρους του επιμελητή της έκδοσης είναι αξιολογικά, αισθητικά αλλά και
ερευνητικά, με βάση τις θεματικές που αναπτύσσονται
στην εισαγωγή αλλά και τα συμπεράσματα που συνάγονται σε αυτή. Μπορεί κανείς να συμμεριστεί ή να
μην συμμεριστεί κάποιες από τις επιμέρους επιλογές
που έγιναν. Ωστόσο, το σύνολο των ανθολογημένων
ποιημάτων, συνολικά ιδωμένο, συνθέτει και μια συγκεκριμένη οπτική γωνία στο έργο του εθνικού μας
ποιητή, την οποία ο επιμελητής επιδίωξε και στην ουσία διαμόρφωσε μέσα από τις συγκεκριμένες επιλογές.
Προσωπικά με ξένισε η επιλογή δύο μόνο ποιημάτων, του «Ο Ερμής συνομιλεί με της Κύπρου την
Βουλή» (σελ. 141) και του «Συμβουλή εις το Δημαρχείον
διά γλώσσης ΄Νέας Βολαπίκ’», (σελ. 145), που θεωρώ
ότι παρουσιάζουν παραπάνω γλωσσολογικό ενδιαφέρον παρά αισθητικό.
Ολοκληρώνω με το 33σέλιδο χρονολόγιο, που
με… κούρασε λόγω των μικρών γραμμάτων που χρησιμοποιήθηκαν, αλλά με αντάμειψε και γενναιόδωρα
μ’ ολόδροσες και νεότερες βιογραφικές πληροφορίες.
Μόνο και μόνο τα όσα ενδελεχή και λεπτομερέστατα
εμπεριέχονται στο χρονολόγιο, προκαλούν αμέτρητα
ερεθίσματα αισθητικά, φιλολογικά και ερευνητικά και
ανοίγουν άπειρους δρόμους, πάμπολλες νέες θεματικές για περαιτέρω εξειδικευμένη διερεύνηση του έργου του εθνικού μας ποιητή. Προσωπικά, διαβάζοντας
το χρονολόγιο ειδικά, αλλά και συνολικά ολόκληρο το
βιβλίο, μου γεννήθηκαν τουλάχιστον δέκα ιδέες για
χωριστές μονογραφίες που θα μπορούσαν να γραφτούν στο μέλλον για επιμέρους πτυχές και διαστάσεις
στο έργο του εθνικού μας βάρδου. Και αυτό είναι μια
από τις πολλές υπηρεσίες που προσφέρει το βιβλίο του
Παπαλεοντίου.
Εξάλλου, το λέει και ο ίδιος καθαρά, όταν σαφώς και ευθέως προτρέπει νεότερους και επίδοξους
μελετητές και ερευνητές του έργου του εθνικού μας
ποιητή να εγκύψουν σε αυτό, σημειώνοντας: «…απομένει να εκπονηθούν εξειδικευμένες μονογραφίες,
στις όποιες να εξετάζονται αδιερεύνητες ή λιγότερο
φωτισμένες πτυχές της ποίησης του και της πρόσληψης της»… (σελ. 60).
Γ Λ Ω Σ Σ Ι Κ Α
Συμβολική εξουσία
Η γλώσσα δεν είναι
μόνο «εργαλείο
επικοινωνίας», αλλά
και επιβολής
Γιώργος Β. Γεωργίου
giorgosvg@gmail.com
Η συμβολική εξουσία της γλώσσας είναι
καλά γνωστή σε όσους επιδιώκουν να ασκούν μια
οποιαδήποτε μορφή κυριαρχίας. Είτε πολιτικοί είναι
είτε διαφημιστές είτε παπάδες και θεολόγοι είτε δημοσιογράφοι είτε νομοθέτες είτε φιλόσοφοι, συγγραφείς ή λογοτέχνες, όλοι αυτοί οι επαγγελματίες γνωρίζουν πως «όπλο τους είναι η πένα τους», όπως αφελώς
επαναλαμβάνουν ορισμένοι άλλοι, μη υποψιασμένοι
γύρω από την πραγματική εξουσιαστική δύναμη της
γλώσσας, που παύει στα χέρια τους να είναι ένα απλό
«εργαλείο επικοινωνίας».
Μια άλλη παρεξήγηση γύρω από τη συμβολικότητα της γλωσσικής εξουσίας αναφέρεται στην ερμηνεία αυτού τούτου του συμβολισμού. Η γλώσσα δεν
έχει συμβολική εξουσία με την έννοια της κατ’ επίφαση
επιβολής, της δύναμης «στα χαρτιά», όπως θα λέγαμε
κυριολεκτικώς για τον Λόγο, αλλά πραγματική, «καθημερινή» αν θέλετε, ισχύ μέσα όμως από τη χρήση συμβόλων, δηλαδή γλωσσικών μηνυμάτων, που μετατρέπονται, υπό όρους, σε πανίσχυρα εργαλεία μαζικού
ελέγχου. Ως προς τη σχέση της με την επιβολή, ο
συμβολισμός είναι θα λέγαμε που τη διαφοροποιεί
από την ωμή βία, με πολύ πιο ουσιαστικά, πάντως,
αποτελέσματα. Όλες αυτές οι «πολεμικές» μεταφορές,
δεν κρύβουν ασφαλώς κάποιο είδος κινδυνολογίας –
που ήταν πάντα στη μόδα– γύρω από τις ολέθριες,
υποτίθεται, συνέπειες που θα μπορούσε να είχε η επιβολή στάσεων, νοοτροπιών, ιδεών, αξιών μέσα από
τη γλώσσα, μέχρι και τη μετατροπή των ίδιων των
γλωσσικών μας επιλογών, θέση στην οποία εστιάζονται συνήθως οι γλωσσαμύντορες. Όμως, όποιος
αγνοεί την εξουσιαστική δύναμη της γλώσσας, θα
πρέπει να το κάνει «με δικό του ρίσκο», όπως θα έλεγε
και ο κοινωνιογλωσσολόγος Peter Burke. Θα πρέπει
πάντως να συμφωνήσει κανείς με τον Pierre Bourdie,
τον Γάλλο κοινωνιολόγο, όταν λέει ότι «η συμβολική
εξουσία είναι ακριβώς αυτή η αόρατη εξουσία που δεν
μπορεί να ασκηθεί παρά μόνο με τη συνενοχή εκείνων
που δεν θέλουν να ξέρουν ότι την υφίστανται ή και ότι
την ασκούν»1. Ένας πολιτικός δεν παραδέχεται ότι χρησιμοποιεί τη γλώσσα ως εργαλείο προπαγάνδας¹ θα
μας πει –και είναι πιθανό να το πιστεύει- ότι εκφράζει
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[ 21 ] πολιτισμός
τις απόψεις του. Ένας ψηφοφόρος αρνείται ότι μπορεί
να επηρεαστεί από τον λόγο του πολιτικού ή της πολιτικής ή ακόμα και από τη διαφήμιση της τηλεόρασης,
χωρίς ο ίδιος να μπορεί να κάνει τίποτε γι’ αυτό.
Σήμερα, υπάρχει σκεπτικισμός γύρω από την
παραδοσιακή δύναμη της γλώσσας, της οποίας οι
εξουσιαστικές δυνατότητες αποκωδικοποιήθηκαν πολύ πρόσφατα, γιατί –λένε– με τους ρυθμούς με τους
οποίους «τρέχουν» σήμερα οι πληροφορίες –ως εικόνες μάλλον, παρά ως γλωσσικές κατασκευές– η γλώσσα θα αποδειχτεί πολύ αδύναμο σύστημα επικοινωνίας για τη Νέα Εποχή. Μάλλον όμως οι σκεπτικιστές θα
πρέπει να… περιμένουν, όσο τουλάχιστον η γλώσσα
συνδέεται με τη νόηση και το βίωμα του υπάρχειν.
Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να αποκτήσουμε επίγνωση της εξουσιαστικής δύναμης της γλώσσας. Έτσι,
ενδεχομένως, κινδυνεύουμε λιγότερο να υποδουλωθούμε από τα γλωσσικά «παιγνίδια» των επιτηδείων,
που έχουν πάψει από αιώνες να είναι αθώα.
¹ Bourdie, P.: Γλώσσα και συμβολική εξουσία, Καρδαμίτσας,
Αθήνα, 1999, σελ. 238.
Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Α
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
ΕΚΘΕΤΗΡΙΟ
▶ Έργα Κυπρίων και Ελλαδιτών
καλλιτεχνών παρουσιάζονται στην
γκαλερί Μορφή στη Λεμεσό (τηλ.
25378733, www.morfi.org). Είναι
μια έκθεση Ζωγραφικής, Γλυπτικής
και Κεραμικής με αρκετές προτάσεις και επιλογές, που καλύπτουν
όλες τις σύγχρονες εικαστικές τάσεις. Μια παρουσίαση με κύρια
χαρακτηριστικά την ποιότητα και το
καλό γούστο. Το κοινό μπορεί να
δει και να επιλέξει έργα ποικίλης
μορφής και τεχνικής. Μέσα από την
τέχνη φανερώνονται τα πολλά και
διαφορετικά πρόσωπα της ανθρώπινης υπόστασης. Η έκθεση θα διαρκέσει όλους τους καλοκαιρινούς
μήνες (μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου)
ώστε να δοθεί η ευκαιρία και στο
φιλότεχνο κοινό του εξωτερικού να
την επισκεφθεί.
Έκθεση «Displays»
από το Points Centre
Είναι αναμφίβολο ότι
η Κρατική Συλλογή
Σύγχρονης Τέχνης
του Υπουργείου
Παιδείας και
Πολιτισμού είναι μια
από τις πιο
σημαντικές κρατικές
πολιτιστικές
συλλογές. Παρόλες
τις όποιες ελλείψεις
της, αυτή τη στιγμή
ίσως να είναι η πιο
σημαντική
διαχρονική
προσπάθεια
καταγραφής και
διαφύλαξης της
Κυπριακής
Σύγχρονης Τέχνης.
Μαργαρίτα
Παρασκευαΐδου
mparaskevaidou
@hotmail.com
Το τραγικό είναι ότι με την απουσία ενός Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης τα έργα αυτής της συλλογής ή παραμένουν
φυλαγμένα στις αποθήκες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού
ή διακοσμούν κυβερνητικά γραφεία και κτήρια ή στην καλύτερη
περίπτωση φιλοξενούνται στην Κρατική Πινακοθήκη. Έτσι πολλά
έργα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν κομβικά σημεία έμπνευσης, προβληματισμού και συζήτησης για τους νέους καλλιτέχνες
βρίσκονται θαμμένα στην αφάνεια. Έργα που θα μπορούσαν να
αποτελέσουν απαρχή μιας ουσιαστικής κατανόησης της πορείας
της σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας στην Κύπρο.
Το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Points, μια ιδιωτική πρωτοβουλία που λειτούργησε πρόσφατα στη Λευκωσία, έρχεται να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά με το ερευνητικό πρόγραμμα «Displays».
Το πρόγραμμα είχε ως στόχο την ενθάρρυνση της πρόσβασης,
μελέτης και επιστημονικής πλαισίωσης της Κυπριακής Κρατικής
Συλλογής Σύγχρονης Τέχνης και των αρχείων της. Στα πλαίσια αυτού
του προγράμματος διάφορα άτομα από διαφορετικούς κλάδους και
τομείς που σχετίζονται με τις εικαστικές τέχνες επέλεξαν να παρουσιάσουν έργα από την κρατική συλλογή. Μετά την πρώτη παρουσίαση ορισμένων έργων, κάθε βδομάδα προστίθεντο και άλλα έργα
που είχαν επιλεχθεί από την κρατική συλλογή. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια μη επιμελημένη ομαδική έκθεση
που εξακολουθεί να παρουσιάζεται στον χώρο
του κέντρου μέχρι τις 20 Ιουλίου.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έκθεση καθώς δίνει την ευκαιρία στο κοινό να
δει σημαντικά έργα σύγχρονων Κυπρίων καλλιτεχνών τα οποία διαφορετικά δεν θα είχε την
ευκαιρία να δει. Ειδικότερα για τους νέους είναι
ευκαιρία να γνωρίσουν και έργα από παλαιότερες
σειρές Κυπρίων εικαστικών. Ταυτόχρονα πολύ
ενδιαφέρον έχουν τα κείμενα που συνοδεύουν
τα έργα και στα οποία παρουσιάζονται οι λόγοι
που οδήγησαν τους συμμετέχοντες να επιλέξουν
τα συγκεκριμένα έργα. Κοιτάζοντας την έκθεση
γινόμαστε μάρτυρες της πολυμορφίας και του
πλούτου της κυπριακής εικαστικής παραγωγής,
αλλά και της πολυμορφίας των απόψεων και των
προβληματισμών του κλάδου γενικότερα.
Το σημαντικό στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία δεν είναι τόσο το τελικό αποτέλεσμα της
έκθεσης, όσο η γενικότερη ιδέα και διαδικασία. Δηλαδή οι ενδιαφέρουσες συζητήσεις που δημιουργήθηκαν, οι παρουσιάσεις που
έλαβαν χώρα, αλλά ακόμα πιο σημαντικό το γεγονός ότι μερικά
ξεχασμένα έργα βγήκαν από την αφάνεια. Θα ήταν πολύ θετικό αν
μετά από αυτό το πρόγραμμα το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού
επεδίωκε την οργάνωση τέτοιου είδους εκδηλώσεων ή εκθέσεων
με έργα από την κρατική συλλογή ακόμη και στα πλαίσια συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς. Θα έδινε έτσι την ευκαιρία στον κόσμο
να εκτιμήσει αλλά και να συνειδητοποιήσει πόσο σημαντική είναι η
κρατική συλλογή, όχι απλά ως μηχανισμός στήριξης των καλλιτεχνών και των γκαλερί αλλά και λόγω των έργων που την αποτελούν.
* Αναφορικά με το κείμενό μου «Η εικονική διαμαρτυρία
και τα ερωτήματα», θα ήθελα να σημειώσω ότι με κανένα τρόπο
δεν ήθελα να θίξω τον καλλιτέχνη Άντρο Ευσταθίου. Μέσω του
σχολιασμού της συγκεκριμένης εικαστικής πράξης στόχος ήταν να
τεθούν ερωτήματα και προβληματισμοί.
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ

Υδατογραφία
Α. Φιλίππου
▶ Σχέδια και υδατογραφίες του
αρχιτέκτονα Ανδρέα Φιλίππου, μέσα από τα οποία παρουσιάζεται η
βυζαντινή αρχιτεκτονική της Κύπρου, φιλοξενούνται στο Λεβέντειο
Δημοτικό Μουσείο μέχρι τις 20
Αυγούστου. Τα έργα δημοσιεύονται
στην έκδοση «Η Βυζαντινή Αρχιτεκτονική της Κύπρου μέσα από σχέδια και υδατογραφίες του αρχιτέκτονα Ανδρέα Φιλίππου». Η έκδοση
ερευνά, εξετάζει, απεικονίζει και
σχολιάζει βυζαντινά αρχιτεκτονικά
μνημεία της Κύπρου, διαρθρωμένα
κατά αρχιτεκτονικούς τύπους. Η
έκδοση και η έκθεση αποτελούν
προσωπική κατάθεση του αρχιτέκτονα ερευνητή της βυζαντινής
αρχιτεκτονικής, Ανδρέα Φιλίππου,
ο οποίος μελέτησε, σχεδίασε και
προβάλλει με περισσή αγάπη τα
βυζαντινά μνημεία του τόπου του.
Παρουσιάζονται σχέδια και υδατογραφίες των σημαντικότερων ναών
όλης της Κύπρου, που ο Ανδρέας
Φιλίππου άρχισε να δημιουργεί
πριν αρκετά χρόνια και συνέχισε
για μια ολόκληρη ζωή με συνέπεια,
εμμονή και υπομονή πολλές φορές
κάτω από αντίξοες συνθήκες.
▶ Η έκθεση «Μακάριος και Καλές
Τέχνες» παρουσιάζεται στην Πινακοθήκη του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ στο πλαίσιο των
εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια από
τη γέννησή του. Η έκθεση χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες: Φωτογραφική έκθεση για τη ζωή του
Εθνάρχη Μακαρίου, στην οποία
αποτυπώνονται οι αγώνες του για
[ 22 ] πολιτισμός

Ο Μακάριος
και οι τέχνες

Ομαδική
έκθεση στη
Μορφή.
ελευθερία και επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού, καθώς επίσης η
αγάπη του για τον πολιτισμό και
ιδιαίτερα για τις καλές τέχνες.
Ο Μακάριος και οι καλές τέχνες,
μέσα από πίνακες, σχέδια, γλυπτά
και φωτογραφίες. Ο Μακάριος επισκεπτόταν εικαστικές εκθέσεις, τόσο στην Κύπρο, όσο και στο εξωτερικό και στήριζε την καλλιτεχνική
δημιουργία, αγοράζοντας πίνακες
και γλυπτά. Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται επίσης έργα, που δωρήθηκαν στον Μακάριο από καλλιτέχνες ή από ηγέτες ξένων κρατών,
αλλά και έργα πολιτισμού, για τα
οποία ο ίδιος έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως ένας ροδιακός οξυπύθμενος αμφορέας από το καράβι
της Κερύνειας. H Συλλογή δυτικοευρωπαϊκών ελαιογραφιών (16ος19ος αιώνας), την οποία αγόρασε ο
Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ στη δεκαετία του ‘60 από τον γνωστό συλλέκτη και αρχαιολάτρη Νίκο Δίκαιο,
πρόξενο της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Λιόν της Γαλλίας. Το τμήμα
της Συλλογής, που παρουσιάζεται
στην Έκθεση, καλύπτει την περίοδο
από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα και
τις κυριότερες τεχνοτροπικές τάσεις
στην τέχνη (Αναγέννηση, Μανιερισμός, Μπαρόκ, Ροκοκό, Νεοκλασικισμός και Ρομαντισμός). Περιλαμβάνονται τοπία και προσωπογραφίες,
καθώς και έργα με θεματικές, που
προέρχονται από τη Βίβλο και τη
Μυθολογία. Τα έργα της Συλλογής,
κυρίως ελαιογραφίες, ανήκουν σε
καλλιτέχνες των βασικότερων δυτικοευρωπαϊκών σχολών, όπως η ιταλική, η γαλλική, η φλαμανδική, η
γερμανική και η ισπανική.
Η έκθεση παρουσιάζεται στην Πινακοθήκη Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου
Μακαρίου Γ΄, Πλατεία Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, Παλαιά Λευκωσία.
Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013.
Α Λ Λ Ε Σ
Κυριακή 7 Ιουλίου 2013
Ε Π Ο Χ Ε Σ
Απειλούσε να εκτελέσει τραυματίες
Ε
Παρά την τρομοκρατία του Ντάνου, οι γιατροί έσωζαν ζωές κατά το πραξικόπημα
Μέσα σε εξωφρενικές
συνθήκες τρομοκρατίας,
που επέβαλε ο χουντικός
υποπλοίαρχος του πολεμικού ναυτικού, Γεώργιος
Ντάνος, συνοδευόμενος
από ένοπλους στρατιώτες
και ΕΟΚΑΒητατζήδες, οι
γιατροί και οι νοσηλευτές
του Γενικού Νοσοκομείου
Λευκωσίας κατέβαλλαν
υπεράνθρωπες προσπάθειες για την περίθαλψη
των τραυματιών του πραξικοπήματος.

Τα χειρουργεία
βρίσκονταν σε λειτουργία
νυχθημερόν, με τους
γιατρούς να προσπαθούν
να αντιμετωπίσουν περίπλοκα τραύματα σε πολύωρες εγχειρήσεις.
Στη φωτογραφία αριστερά
είναι η αναισθησιολόγος
Νίνα Ιακωβίδου.
Χρύσανθος
Χρυσάνθου
Σκίτσο: Νεφέλη
chrysanthos.chrysanthou
@phileleftheros.com
ίχε ξημερώσει η Δευτέρα, 15 Ιουλίου 1974 και αρ-
χικά τίποτε δεν προμήνυε ότι εκείνη ακριβώς η ημερομηνία θα γραφόταν με μαύρα γράμματα στην Ιστορία της
Κύπρου. Η χούντα των Αθηνών και η ΕΟΚΑ Β’ είχαν πραγματοποιήσει πραξικόπημα εναντίον του Αρχιεπισκόπου
Μακαρίου, εκλελεγμένου Προέδρου της Δημοκρατίας.
Στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας οι γιατροί και οι
νοσοκόμοι διέκοψαν τις συνήθεις εργασίες τους, όταν
ακούστηκαν εκρήξεις και είδαν να αναδύονται καπνοί
από την περιοχή του Προεδρικού Μεγάρου. Οι περισσότεροι βρίσκονταν τους θαλάμους, στον λεγόμενο πρωινό γύρο, για να εξετάσουν την κατάσταση των ασθενών.
Σύντομα μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο της πρωτεύουσας τα πρώτα θύματα, που ήταν στρατιώτες, από
την επιδρομή των πραξικοπηματιών στο Προεδρικό Μέγαρο, καθώς και ανυποψίαστοι πολίτες, που είχαν βληθεί
από αδέσποτες σφαίρες. Είχαν περάσει μόλις 20 λεπτά
από την εκδήλωση του πραξικοπήματος, δηλαδή γύρω
στις 8:40. Σήμανε συναγερμός στο Νοσοκομείο, άνκαι
όλοι ήταν ήδη στο πόδι, γεμάτοι ανησυχία, διερωτώμενοι
τι ακριβώς συνέβαινε.
Στο Νοσοκομείο επέβαλε αυθαίρετα και παράνομα
την «εξουσία του πιστολιού», ο υποπλοίαρχος του πολεμικού ναυτικού Γεώργιος Ντάνος. Μοίραζε απειλές και
φοβέρες ο Ντάνος και δεν επέτρεπε να παρασχεθεί ικανοποιητική περίθαλψη στους μακαριακούς τραυματίες.
Απαγόρευε στους γιατρούς και τους νοσηλευτές ακόμη
και νερό να δώσουν στους τραυματίες, που θεωρούσε
μακαριακούς. Οι γιατροί όμως δεν μπορούσαν να ανεχτούν κάτι τέτοιο. Το συζήτησαν μεταξύ τους και αποφάσισαν να παρέμβουν. Ο Βατσιέ Καλμπιάν, που ήταν από
τους παλιούς, έμπειρους και σεβαστούς γιατρούς του
Νοσοκομείου, τόλμησε και έθεσε το θέμα στον Ντάνο,
υποδεικνύοντάς του ότι ήταν απαράδεκτο. Ο Ντάνος δεν
ήθελε να ακούσει, αλλά επέμενε ο Βατσιέ Καλμπιάν.
Τότε ο χουντικός αξιωματικός σήκωσε το πιστόλι και το έβαλε στον
κρόταφό του, διατάζοντας τον
επιφανή γιατρό να πάει στο Τμήμα Πρώτων Βοηθειών για να μεταφέρει τραυματίες. Το έκανε
συνεχώς αυτό ο πραξικοπηματίας αξιωματικός. Όποιον έβρισκε μπροστά του προέτασσε το
πιστόλι και έλεγε «είσαι μακαριακός, θα σε εκτελέσω». Οι
απειλές στρέφονταν και προς
τους μακαριακούς τραυματίες,
με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τον αξιωματικό της Εθνικής Φρουράς, Ερμή Χριστοδούλου, ο οποίος είχε πυροβοληθεί εν ψυχρώ στα
πόδια από πραξικοπηματίες κατά την ώρα της σύλληψής
του. Αισχρή ήταν η συμπεριφορά των πραξικοπηματιών
και προς τον υπουργό Δικαιοσύνης, Χρίστο Βάκη, ο οποίος είχε μεταφερθεί στο Νοσοκομείο, γιατί είχε κτυπηθεί
από εξοργισμένους πραξικοπηματίες, όταν διαπίστωσαν
ότι ο Μακάριος είχε διαφύγει από το καιόμενο Προεδρικό
Μέγαρο. Ο Χρίστος Βάκης έτυχε εκείνο το πρωινό να
βρίσεται στο Προεδρικό για συνάντηση με τον Μακάριο.
Ο Ντάνος έκανε μετά μανίας έρευνες στα προσωπικά συρτάρια και ερμάρια των γιατρών, ψάχνοντας για
όπλα. Τον δε γιατρό Δημήτρη Πογιατζή τον αναζητούσε
ονομαστικά, γιατί γνώριζε ότι καταγόταν από την Παναγιά και ήταν συγγενής του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Οι
άλλοι γιατροί συμπαραστάθηκαν στον Δημήτρη Πογιατζή,
τον οποίο έκρυβαν σε απρόσιτους χώρους του Νοσοκομείου για τρεις μέρες, μέχρι την Τετάρτη που ο Δημήτρης
Πογιατζής παραδόθηκε αυτόβουλα, όταν η πραξικοπηματική «κυβέρνηση» έδωσε επίσημες διαβεβαιώσεις
για την ασφάλεια όσων αντιστασιακών παραδίδονταν.
Πολλές φορές πυροβολούσε χωρίς λόγο ο Ντάνος,
ισχυριζόμενος ότι απαντούσε σε πυρά που δήθεν δεχόταν από την πλευρά του Δημόσιου Κήπου, απέναντι
από το Νοσοκομείο. Μαζί του είχε και μερικούς άλλους
Κύπριους πραξικοπηματίες, που είχαν βγει από τις
φυλακές, με επικεφαλής τον Ανδρέα Χαραλάμπους, ο
οποίος μάλιστα είχε κοτσάρει στις επωμίδες του και
Οι χειρουργοί Ανδρέας Ιωαννίδης και Τάσος Παπαναστασίου, ενώπιον του φορείου με ασθενή.
διακριτικά αξιωματικού.
Όταν διαψεύστηκε αυτό που μετέδιδαν οι πραξικοπηματίες από το ραδιόφωνο ότι «ο Μακάριος είναι ήδη
νεκρός», δύο νεαρές ασκούμενες γιατροί, η Δώρα Λύρα
και η Ελένη Ηρακλέους, επικόλλησαν κρυφά αφίσες με
τη φωτογραφία του Μακαρίου. Έγιναν έξω φρενών οι
πραξικοπηματίες, αφού προηγουμένως είχαν καταστρέψει όλες τις φωτογραφίες του Μακαρίου που κρέμονταν
σε γραφεία και θαλάμους του Νοσοκομείου.
Οι χειρουργοί, οι αναισθησιολόγοι και άλλοι γιατροί
προσπαθούσαν να σώσουν τους τραυματίες που μεταφέρονταν στο Νοσοκομείο Λευκωσίας. Εξαναγκάστηκαν
όλοι κατά τις επόμενες μέρες να διαμένουν στους χώρους του Νοσοκομείου, αφού οι πραξικοπηματίες είχαν
αποκλείσει τις εξόδους του. Γιατροί και νοσηλευτές
κοιμούνταν τις νύχτες στο πάτωμα, σπανίως σε κρεβάτια,
εξεταστικά ή φορεία. Και φυσικά όλοι οι γιατροί ανησυχούσαν για τις οικογένειές τους, αφού δεν είχαν τη
δυνατότητα να επικοινωνήσουν μαζί τους.
Πολύτιμες υπηρεσίες προσέφεραν πολλοί γιατροί για
την περίθαλψη των τραυματιών του πραξικοπήματος. Το
μεγαλύτερο βάρος όμως οι χειρουργοί, ορθοπεδικοί κ.ά.,
Τάσος Παπαναστασίου, Βατσιέ Καλμπιάν, Ανδρέας Δημητριάδης, Νίκος Σπανός, Νίκος Αγγελίδης, Πέτρος Θεοδωρίδης, Ανδρέας Ιωαννίδης, Στέλιος Στυλιανού, Στέλιος
Γεωργίου, Ανδρέας Ξηρός στα χειρουργεία, οι αναισθησιολόγοι Νίνα Ιακωβίδου, Κώστας Μεγάλεμος, Ανδρέας
Σιημητράς, Άννα Αχιλλεούδη και άλλοι, οι ασκούμενοι
γιατροί, νεαροί και άπειροι, βίωσαν από τα πρώτα τους
βήματα στην Ιατρική τόσο επώδυνη εμπειρία, υποδεχόμενοι τους τραυματίες στο Τμήμα Πρώτων Βοηθειών.
Η πείνα ήταν ένα από τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι γιατροί, το παραϊατρικό προσωπικό και οι τραυματίες του Νοσοκομείου Λευκωσίας τις μέρες του πραξικοπήματος. Ο ανεφοδιασμός του Νοσοκομείου με
τρόφιμα γινόταν κάθε Δευτέρα. Εκείνη τη Δευτέρα, λόγω
του πραξικοπήματος, ο ανεφοδιασμός δεν έγινε, καθόσον οι πραξικοπηματίες είχαν αποκόψει τις οδικές αρτηρίες και είχαν επιβάλει κατ’ οίκον περιορισμό. Αναγκαστικά οι ευρισκόμενοι στο Νοσοκομείο Λευκωσίας
κατέφυγαν στις κονσέρβες και σε ό,τι άλλο φαγώσιμο
υπήρχε διαθέσιμο. Αντιθέτως, οι πραξικοπηματίες συγκεντρώνονταν στον ιδιωτικό θάλαμο στον τρίτο όροφο
του Νοσοκομείου, τρωγόπιναν και διασκέδαζαν για την
κατάληψη της εξουσίας. Δεν θα κρατούσε όμως για πολύ
αυτό, γιατί σε μερικές μέρες, στις 20 Ιουλίου 1974, η
Τουρκία θα εκμεταλλευόταν την ευκαιρία που της προσέφεραν οι πραξικοπηματίες για την πραγματοποίηση
τής από πολλού σχεδιαζόμενης εισβολής στην Κύπρο.
Νέα σκληρότερη δοκιμασία περίμενε τους γιατρούς και
τους νοσηλευτές του Νοσοκομείου Λευκωσίας...
ΕΦΤΑ ΜΕΡΕΣ
[ 23 ] πολιτισμός
Οι γιατροί Φειδίας Θεοφάνους, Νίκος Μαλακουνίδης
και Ελένη Ηρακλέους αφηγήθηκαν στην κάμερα του
Μιχάλη Κακογιάννη για την ταινία «Αττίλας ‘74» ότι
ο υποπλοίαρχος Ντάνος διέταζε να αφήσουν τους
μακαριακούς να πεθάνουν σαν τα σκυλιά.
ΜΕΤΑΦΕΡΘΗΚΑΝ ΓΙΑ
ΤΑΦΗ ΜΙΣΟΖΩΝΤΑΝΟΙ!
Φρικτό ήταν το θέαμα με τους νεκρούς
που στοιβάζονταν
στο νεκροτομείο.
Κατέφθαναν φορτηγά, γεμάτα πτώματα, τα οποία ξεφόρτωσαν τα πτώματα
στρατιωτών και άλλων για να τοποθετηθούν στο νεκροτομείο. Αλλά είχαν
αυξηθεί τόσο πολύ
τα πτώματα στο νεκροτομείο, που τα
φόρτωσαν πάλι
στην καρότσα φορτηγού για να τα πάρουν για ταφή.
Ήταν Ιούλιος μήνας, ζέστη και δεν
μπορούσαν να μείνουν εκτός ψυκτικών θαλάμων. Η
δυσωσμία είχε καταστεί αφόρητη και
επεκτεινόταν σε
όλους τους χώρους
του Νοσοκομείου.
Αρκετοί γιατροί
υπήρξαν αυτόπτες
μάρτυρες του γεγονότος ότι οι νεκροί
φορτώνονταν σαν
σακιά με πατάτες
στα φορτηγά για να
μεταφερθούν για
ταφή. Πολλών νεκρών δεν είχαν καταγραφεί ούτε τα
στοιχεία τους. Ήταν
άγνωστοι. Οι χουντικοί αξιωματικοί
που κατέλαβαν το
Νοσοκομείο αδιαφορούσαν και δεν
επέτρεψαν την αναζήτηση στοιχείων
ταυτότητας στις σορούς των θυμάτων.
Υπάρχουν επίσης
μαρτυρίες ότι για
ορισμένους που τοποθετήθηκαν στο
νεκροτομείο δεν
είχε επιβεβαιωθεί
ο θάνατός τους από
τους γιατρούς. Είχαν μεταφερθεί για
ταφή μισοζώντανοι!
ΤΡΑΒΗΞΤΕ
αυτό το
4σέλιδο
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Νέες Εποχές
7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013
www.philenews.com
Τα σόναρ «τρελαίνουν» τις φάλαινες
Αλλάζουν τη συμπεριφορά
των θαλάσσιων θηλαστικών και
θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους
Δ
υο νέες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τα στρατιωτικά σόναρ
προκαλούν σοβαρά προβλήματα στις φάλαινες, ακόμη και
σε επίπεδα θορύβου πολύ χαμηλότερα από τα επιτρεπόμενα,
περιγράφοντας πώς επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους. Οι δυο δημοσιεύσεις επαναφέρουν, σύμφωνα με τους ειδικούς, επιτακτικά το
ζήτημα της θέσπισης διεθνών κανονισμών για την ηχορύπανση στις
θάλασσες αν θέλουμε να σώσουμε από την εξαφάνιση τα θαλάσσια
θηλαστικά. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες διαπιστώνουν
ότι τα στρατιωτικά σόναρ προκαλούν σοβαρά προβλήματα στις φάλαινες, στις οποίες η αίσθηση της ακοής είναι πολύ σημαντική (όσο
σημαντική είναι η αίσθηση της όρασης στους ανθρώπους). Η πρώτη
μελέτη μάλιστα που έδειξε ότι τα όργανα του είδους μπορούν να
προκαλέσουν τον μαζικό θάνατο των φαλαινών-ζιφιών έγινε από τον
Έλληνα βιολόγο και επιστημονικό διευθυντή του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος», Αλέξανδρο
Φραντζή: αφορούσε 12 φάλαινες που
Δύο έρευνες
εκβράστηκαν το 1996 στον Κυπαρισσιακό
επαναφέρουν
Κόλπο και δημοσιεύθηκε στην επιθεώρη επιτακτικά το
ση Nature. Οι δυο νέες μελέτες φέρνουν
ζήτημα της θέ- ωστόσο στο φως νέα στοιχεία. Η μια δείσπισης κανοχνει για πρώτη φορά ότι και οι γαλάζιες
φάλαινες, οι οποίες επικοινωνούν με
νισμών για την
ήχους πολύ χαμηλότερων συχνοτήτων
ηχορύπανση
από αυτούς των στρατιωτικών σόναρ και
στις θάλασσες
γι’ αυτό εθεωρείτο ότι μάλλον δεν θα
επηρεάζονταν από αυτά, υφίστανται εξίσου έντονο στρες. Η δεύτερη εντοπίζει για πρώτη φορά σε πειράματα πώς τα σόναρ αλλάζουν τη συμπεριφορά των φαλαινών-ζιφιών.
Η μελέτη στις γαλάζιες φάλαινες έγινε από ερευνητές του
Cascadia Research Collective στην Πολιτεία της Ουάσιγκτον των
Ηνωμένων Πολιτειών και δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση
Proceedings of the Royal Society B. «Παίζοντας» ήχους στρατιωτικού
σόναρ σε θαλάσσια περιοχή της Νότιας Καλιφόρνιας, οι επιστήμονες
είδαν ότι αν και οι γαλάζιες φάλαινες που αναζητούσαν τροφή κοντά
στην επιφάνεια της θάλασσας παρέμεναν ανεπηρέαστες, εκείνες
που βουτούσαν πιο βαθιά άφηναν την τροφή τους και έφευγαν
προσπαθώντας να απομακρυνθούν από την πηγή του ήχου.
Η γαλάζια φάλαινα, το μεγαλύτερο ζώο του πλανήτη το οποίο
απειλείται σοβαρά με εξαφάνιση καθώς οι πληθυσμοί της έχουν
μειωθεί κατά 95% μέσα στον προηγούμενο αιώνα, έχει ανάγκη από
τεράστιες ποσότητες τροφής. Οι ερευνητές υπολόγισαν, ωστόσο, ότι
ένα από τα ζώα που φοβήθηκαν από τον ήχο του σόναρ κατά τη διάρκεια των πειραμάτων τους έχασε περίπου το φαγητό μιας ολόκληρης ημέρας. «Για τον λόγο αυτό υποστηρίζουμε ότι η διακοπή του
φαγητού εξαιτίας των στρατιωτικών σόναρ μπορεί να έχει σημαντική
και ως τώρα μη καταγεγραμμένη επίδραση στην υγεία κάθε φάλαινας
ξεχωριστά, αλλά και του πληθυσμού των φαλαινών συνολικά», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Τζέρεμι Γκολντμπόκεν.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
Πανικοβάλλονται
Η μελέτη στις φάλαινες-ζιφιούς, η
οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση
Biology Letters, έγινε επίσης στη Νότιο
Καλιφόρνια από ερευνητές του Πανεπιστημίου Σεντ Άντριους της Σκωτίας. Οι
επιστήμονες κατόρθωσαν να περάσουν
ειδικά τσιπ σε φάλαινες ώστε να παρακολουθούν την ένταση του ήχου στον
οποίο εξετίθεντο και τις αντιδράσεις
τους. Στη συνέχεια, «έπαιξαν» τον ήχο
στρατιωτικού σόναρ στη θαλάσσια περιοχή όπου κινούνταν. Είδαν ότι η αντίδραση των ζώων ήταν άμεση και έντονη.
Αρχικά άφηναν την τροφή τους και σταματούσαν να κινούνται. Στη συνέχεια
τρέπονταν σε φυγή για να αποφύγουν
τον θόρυβο και κάποια από αυτά φέρονταν ασυνήθιστα, βουτώντας υπερβολικά βαθιά ή τρέχοντας πολύ μακριά.
«Βρήκαμε το χαμένο κομμάτι του παζλ
σχετικά με το πώς η συμπεριφορά των
φαλαινών αλλάζει και πώς οδηγούνται
μαζικά στο να βγαίνουν στη στεριά», δήλωσε η Στέισι ντε Ρούιτερ, εκ των επικεφαλής της μελέτης.
12 / ΕΠΙΣΤΗΜΗ - ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ
EΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΙΟΡΔΑΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
i.konstantinides@phileleftheros.com
ΤΗΣ ΚΥ
Κόσμοι με ουρανούς γεμάτου
Εντυπωσιακοί πλανήτες που είναι
«δεμένοι» όχι με ένα μητρικό
άστρο αλλά με περισσότερα
Τ
α τελευταία χρόνια τα επίγεια και δια- ξη και επιβίωση της ζωής. Οι συνθήκες αυτές
στημικά τηλεσκόπια έχουν εντοπίσει είναι θερμοκρασίες ούτε πολύ υψηλές ούτε
πλανήτες που βρίσκονται σε τροχιά όχι πολύ χαμηλές και κυρίως η παρουσία νερού
γύρω από ένα άστρο όπως η Γη, αλλά από δύο, σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του εκάστοτε
τρία ακόμη και τέσσερα άστρα. Οι επιστήμονες πλανήτη.
μελετούν προσεκτικά αυτούς τους νέους γεΠριν από λίγες εβδομάδες εντοπίστηκε
μάτους ενδιαφέρον εξωτικούς κόσμους.
ένας πραγματικά σπάνιος κόσμος που αποτεΑρχικά οι αστρονόμοι, με τη βοήθεια των λείται από τρεις «κατοικήσιμους» πλανήτες σε
νέων ισχυρών επίγειων αλλά και διαστημικών ένα σύστημα με τρία άστρα. Πρόκειται για
τηλεσκοπίων, άρχισαν να εντοπίζουν πλανήτες τρεις «υπερ-Γαίες», πλανήτες με μάζα λίγο
που κινούνται γύρω από δύο άστρα. Πρόσφατη μεγαλύτερη από της Γης, που ανακαλύφθηκαν
μελέτη επιστημόνων του Πολιστη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώτειακού Πανεπιστημίου του Νένη του τριπλού συστήματος
Ο κόσμος Gliese
ου Μεξικού στις ΗΠΑ αποκάλυGliese 667C. Το σύστημα αυτό
667C, αποτελείται βρίσκεται σε απόσταση 22 ετών
ψε ότι τα δυαδικά συστήματα
(αυτά που αποτελούνται από από τρεις
φωτός, στην κατεύθυνση του
δύο άστρα) μπορούν να είναι «κατοικήσιμους»
αστερισμού του Σκορπιού.
φιλικά προς τη ζωή αν υπάρχει
Οι τρεις νέοι εξωπλανήτες
πλανήτες σε
κάποιος πλανήτης σχετικά κοντά ένα σύστημα
περιφέρονται γύρω από ένα
σε αυτά. Όπως υποστηρίζουν οι με τρία άστρα
αμυδρό άστρο με μάζα τρεις
ερευνητές, δύο άστρα αλληλεφορές μικρότερη από του
πιδρούν μεταξύ τους με τρόπο
Ήλιου. Με τη σειρά του, το
τέτοιο ώστε να αλληλεξουδετερώνουν ορισμέ- άστρο αυτό βρίσκεται σε τροχιά γύρω από δύο
να φαινόμενα τα οποία δεν θα βοηθούσαν άλλα παρόμοια άστρα. Αυτό σημαίνει ότι από
στην ανάπτυξη ζωής σε έναν πλανήτη. Πρόκει- την επιφάνεια των πλανητών θα μπορούσε
ται για φαινόμενα όπως οι ηλιακοί άνεμοι που κάποιος να δει τρία αστέρια, δύο από τα οποία
«γεννιούνται» συχνά-πυκνά στον Ήλιο.
παραμένουν ορατά ακόμα και στη διάρκεια της
Η παρουσία δύο ήλιων, σύμφωνα με τη νύχτας και λάμπουν περίπου με την ένταση της
μελέτη, διευρύνει τη λεγόμενη «κατοικήσι- πανσελήνου στη Γη. Στο σύστημα Gliese 667C
μη» ή «φιλόξενη» ζώνη, δηλαδή την περιοχή είχαν ήδη εντοπιστεί τρεις μεγαλύτεροι πλαόπου οι πλανήτες που βρίσκονται εντός της νήτες - και αυτοί είναι σε τροχιά γύρω από το
διαθέτουν συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυ- ίδιο αμυδρό άστρο.
7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013
ΡΙΑΚΗΣ
υς ήλιους
13
Μία ολόκληρη αρχαία πόλη των Μάγια με πυραμίδες, πλατείες, γήπεδα και
γλυπτά, παρέμενε κρυμμένη επί αιώνες στα πυκνά τροπικά δάση του ανατολικού Μεξικού. Οι αρχαιολόγοι που
την έφεραν στο φως ανακοίνωσαν ότι
πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες
που έχουν ανακαλυφθεί στη χερσόνησο του Γιουκατάν και της έδωσαν το
όνομα Τσακτούν - Κόκκινος Βράχος ή
Μεγάλος Βράχος.
Η προκολομβιανή πόλη βρέθηκε
Υπολογίζεται ότι
φιλοξενούσε 30.00040.000 κατοίκους
120 χλμ δυτικά του Τσετουμάλ και υπολογίζεται ότι φιλοξενούσε 30-40.000
κατοίκους. Οι ειδικοί θεωρούν ότι ήταν
λίγο μικρότερη σε πληθυσμό από το
Τικάλ (τη διάσημη μεγαλούπολη των
Μάγια που βρίσκεται στη Γουατεμάλα),
αν και τόνισαν ότι περαιτέρω έρευνες
απαιτούνται για τον ακριβή προσδιορισμό του μεγέθους και του πληθυσμού
της. Όπως δήλωσε πάντως ο επικεφαλής της ομάδας Ιβάν Σπράιτς, επίκουρος καθηγητής στην Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών της Σλοβενίας, μέχρι
στιγμής έχουν ανασκαφεί 15 πυραμίδες
(εκ των οποίων μία ύψους 23 μ.), γήπεδα όπου παιζόταν το ιδιαίτερα διαδεδο-
Στο φως χαμένη
πόλη των Μάγια
μένο παιχνίδι της μπάλας και γλυπτά
λαξεμένα σε πέτρα (γνωστά ως «στήλες»). Η Τσακτούν γνώρισε μάλλον τη
μεγαλύτερη άνθησή της στην ύστερη
περίοδο του πολιτισμού των Μάγια, το
600-900 μ.Χ. Τα κτίσματα της Τσακτούν, και κυρίως το γεγονός ότι διέθετε τόσο πολλά γήπεδα, αποτελούν
σύμφωνα με τον δρ Σπράιτς ενδείξεις
ότι ήταν μία πολύ μεγάλη και σημαντική
πόλη. Ο αρχαιολόγος εκτιμά ότι εγκα-
ταλείφθηκε από τους κατοίκους της
γύρω στο έτος 1000 μ.Χ., υποκύπτοντας
μάλλον στη δημογραφική πίεση, την
κλιματική αλλαγή, τους πολέμους και
τις εξεγέρσεις. Όπως τόνισε, οι έρευνες
που θα ακολουθήσουν θα ανασύρουν
σαφέστερες απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα και ενδεχομένως θα ρίξουν νέο
φως στις σχέσεις ανάμεσα στις διάφορες περιοχές της αυτοκρατορίας των
Μάγια εκείνης της περιόδου.
10.000 αστεροειδείς γύρω από τη Γη
Αέριος γίγαντας
ψήνεται από
τέσσερα άστρα
Δύο χρήστες του διαδικτύου που συμμετείχαν σε εθελοντικό πρόγραμμα για τον εντοπισμό εξωπλανητών ανακάλυψαν πέρυσι τον
μοναδικό γνωστό πλανήτη που φωτίζεται
από τέσσερα άστρα ταυτόχρονα.
Ο εξωπλανήτης PH1, σε απόσταση 5.000
ετών φωτός από τη Γη, είναι ένας γίγαντας
από αέριο με διάμετρο έξι φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Γης, συγκρίσιμος σε μέγεθος με τον Ποσειδώνα. Είναι πάντως απίθανο
να υπάρχουν εξωγήινοι που απολαμβάνουν
το τετραπλό ηλιοβασίλεμα του PH1, αφενός
μεν επειδή δεν διαθέτει στέρεη επιφάνεια,
αφετέρου δε επειδή η θερμοκρασία του
εκτιμάται ότι κυμαίνεται από τους 250 ώς
τους 340 βαθμούς Κελσίου. Ο PH1 κινείται
σε τροχιά γύρω από ένα δυαδικό σύστημα ένα σύστημα που αποτελείται από δύο άστρα
σε τροχιά, το ένα γύρω από το άλλο. Το ένα
από τα δύο αυτά άστρα έχει μέγεθος παρόμοιο με τον Ήλιο, ενώ το άλλο είναι ένας μικρός, αμυδρός κόκκινος νάνος.
Τα δυαδικά συστήματα δεν σπανίζουν
στον Γαλαξία μας, ωστόσο το σύστημα του
PH1 παρουσιάζει μία επιπλέον ιδιαιτερότητα,
αφού ένα δεύτερο δυαδικό σύστημα εντοπίστηκε να κινείται σε τροχιά γύρω από το
πρώτο σε απόσταση 1.000 αστρονομικών
μονάδων (μία αστρονομική μονάδα, ή AU,
είναι η απόσταση της Γης από τον Ήλιο, περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα).
Παρά την περιπλοκότητα αυτής της διάταξης, ο πλανήτης PH1 φαίνεται ότι βρίσκεται σε σταθερή τροχιά και δεν κινδυνεύει να
πέσει μέσα στα άστρα ή να εκσφενδονιστεί
στο διαστρικό κενό.
Δέκα χιλιάδες έγιναν οι αστεροειδείς που περιφέρονται σχετικά κοντά στη Γη και οι οποίοι περιλαμβάνονται στη λίστα της NASA. Η τελευταία προσθήκη με
την οποία «στρογγύλεψε» το νούμερο είναι ο αστεροειδής με την ονομασία 2013 ΜΖ5, ο οποίος ανακαλύφθηκε στις αρχές του Ιουνίου από αστρονόμους στο
Μάουι της Χαβάης. Ο 10.000ός στη λίστα αστεροειδής, έχει διάμετρο περίπου 300 μέτρα αλλά επειδή η
τροχιά του δεν είναι πολύ κοντά στη Γη, δεν θεωρείται
επικίνδυνος για τον πλανήτη μας. Ο Λίντλεϊ Τζόνσον
που είναι υπεύθυνος στο πρόγραμμα της NASA για την
παρακολούθηση των κοντινών προς τον πλανήτη μας
ουράνιων σωμάτων, λέει ότι «το να βρούμε 10.000
αντικείμενα αποτελεί σημαντικό επίτευγμα». Ωστόσο,
προσθέτει, υπάρχουν στο ηλιακό σύστημα 10 φορές
περισσότερα αντικείμενα από αυτά που έχουν αναγνωριστεί και καταγραφεί στη σχετική λίστα. Ο πιο
μεγάλος αστεροειδής από τους 10.000 που είναι μέχρι σήμερα γνωστοί, είναι ο Τουτάτης. Το μέγεθός του
είναι 4,6 χιλιόμετρα και ακολουθεί χαοτική τροχιά
επηρεαζόμενος από τις βαρυτικές δυνάμεις που
ασκούν η Γη και ο Δίας, πιο μακριά.
Κλωνοποίηση από μια σταγόνα αίμα
Τη δημιουργία ενός ποντικιού-κλώνου από μια σταγόνα να ενός ενηλίκου σωματικού κυττάρου μέσα σε ένα μη γοαίματος που συνέλεξαν από την ουρά ενός άλλου τρωκτικού, νιμοποιημένο ωάριο από το οποίο είχε προηγουμένως αφαιανακοίνωσαν ότι πέτυχαν Ιάπωνες επιστήμονες. Μάλιστα το ρεθεί ο πυρήνας. Όπως είδαν και αναφέρουν στη δημοσίθηλυκό ποντίκι-κλώνος κατάφερε να αποκτήσει και υγιείς ευσή τους «τα πειράματα απέδειξαν για πρώτη φορά ότι
απογόνους. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο είναι δυνατή η κλωνοποίηση ποντικιού με χρήση πυρήνων
επιστημονικό έντυπο «Biology of Reproduction», οι ερευνη- κυττάρων του περιφερικού αίματος». Οι ερευνητές προσθέτές του Κέντρου Αναπτυξιακής Βιολογίας RIKEN με επικεφα- τουν στο άρθρο τους ότι «τα κύτταρα αυτά μπορούν να χρηλής τον δρα Ατσούο Ογκούρα, ήθελαν
σιμοποιηθούν άμεσα για κλωνοποίηνα επιβεβαιώσουν ότι τα κύτταρα του
ση μετά τη συλλογή τους και δεν
Το θηλυκό ποντίκι-κλώνος
αίματος μπορούν επίσης να χρησιμο- δημιουργήθηκε με την τεχνική χρειάζεται να θανατωθούν τα ζώα
ποιηθούν για κλωνοποίηση. Ως τώρα
στο πλαίσιο της διαδικασίας».
που εφαρμόστηκε στην «Ντόλι» δότες
έχουν κλωνοποιηθεί πειραματόζωα
Σύμφωνα με τους επιστήμονες
με κύτταρα από διάφορες άλλες πη- και απέκτησε υγιείς απογόνους από την Ιαπωνία η συγκεκριμένη τεγές, όπως λεμφοκύτταρα, κύτταρα
χνική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για
του μυελού των οστών και του ήπατην παραγωγή γενετικών αντιγράτος. Η νέα έρευνα -που βασίστηκε στη δοκιμασμένη τεχνική φων διαφορετικών πολύτιμων ειδών ποντικιών, τα οποία
με την οποία είχε κλωνοποιηθεί το πρόβατο «Ντόλι» το 1996- δεν θα μπορούσαν να παραχθούν με άλλες τεχνικές υποβοαπέδειξε ότι και τα κύτταρα της κυκλοφορίας του αίματος ήθησης της αναπαραγωγής όπως η συμβατική εξωσωματιείναι κατάλληλα για κλωνοποίηση.
κή γονιμοποίηση (IVF) ή η ενδοκυτταροπλασματική έγχυση
Συγκεκριμένα οι επιστήμονες έλαβαν αίμα από την ουρά σπερματοζωαρίων.
ενός ποντικιού-δότη, απομόνωσαν λευκά αιμοσφαίρια και
Οι ερευνητές του Κέντρου RIKEN έχουν μακρά πείρα
χρησιμοποίησαν τους πυρήνες τους στα κλωνο-πειράματά στην κλωνοποίηση ποντικών. Τέτοιες κλωνο-έρευνες αποτους. Ουσιαστικά οι ειδικοί εφάρμοσαν την τεχνική πυρηνι- σκοπούν μεταξύ άλλων στη μαζικής κλίμακας δημιουργία
κής μεταφοράς σωματικού κυττάρου που είχε εφαρμοστεί υψηλής παραγωγικότητας και ανθεκτικότητας ζώων κτηνοκαι για τη γέννηση της Ντόλι - μετέφεραν δηλαδή τον πυρή- τροφίας.
14 / ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
EΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΠΕΤΡΟΣ ΘΕΟΧΑΡΙΔΗΣ
petros.theocharides@phileleftheros.com
7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2013
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Για δοκιμή η έκδοση των Windows 8.1
Η
Nokia: Τέλος
στα Symbian
Smartphones
Δ η μ ο σί ε υ μ α τ ω ν
FinancialTimes αναφέρει
ότι η Nokia αναμένεται να
εγκαταλείψει τη σειρά
Symbian Smartphones της
από το φετινό καλοκαίρι.
Κάτι τέτοιο έρχεται να συμπληρώσει ουσιαστικά τα
όσα γνωρίζαμε από την
πλευρά της φινλανδικής
εταιρείας από τον Ιανουάριο και όπως φαίνεται το
Nokia 808 Pure View θα
είναι το τελευταίο που είδαμε από την εν λόγω σειρά. Το μέλλον της Nokia
είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένο με τη Microsoft και
τα Windows Phone.
Διαρροή
δεδομένων 6 εκατ.
χρηστών του
Facebook
Οι δια χ ε ιριστές τ ο υ
Facebook παραδέχτηκαν
πως υπήρξε διαρροή των
προσωπικών δεδομένων 6
εκατομμυρίων χρηστών
εξαιτίας αστοχίας του προγράμματος ασφαλείας.Tο
πρόβλημα εντοπιζόταν στη
δυνατότητα που παρέχεται
στους χρήστες να κατεβάζουν όλες τις πληροφορίες
του προφίλ τους στο σκληρό δίσκο τους. Εξαιτίας
ενός bug, στα δεδομένα
που κατέβαζαν περιλαμβάνονταν τα email και οι αριθμοί κινητών τηλεφώνων
ακόμα και φίλων του χρήστη που είχαν ορίσει να μην
είναι ορατές αυτές οι πληροφορίες σε άλλους.Tο
πρόβλημα εντόπισε ένας
από τους χρήστες του
Facebook.
Με νέες δυνατότητες σε επίπεδο σχεδιασμού και νέα χαρακτηριστικά
Microsoft διαθέτει πλέον για δοκιμαστική χρήση την preview έκδοση των Windows 8.1, της
επόμενης αναβάθμισης του λειτουργικού συστήματος Windows.
Με νέες δυνατότητες σε επίπεδο σχεδιασμού και
δυνατότητες για οικονομικά οφέλη για τους developers
μέσω της δημιουργίας διαφοροποιημένων, touchbased εφαρμογών για την πλατφόρμα των Windows,
συμπεριλαμβανομένων νέων εργαλείων ανάπτυξης
και ενισχυμένης υποστήριξης. Οι developers κρατάνε
το 80% των εσόδων για τη διάρκεια ζωής της εφαρμογής, από τη στιγμή που σε έσοδα θα ξεπεράσει το
ύψος των 25.000 δολαρίων. Αναφέρθηκε επίσης εκτενώς σε νέα χαρακτηριστικά και νέες δυνατότητες,
όπως το επανασχεδιασμένο Windows Store.
Το Windows Store έχει επανασχεδιαστεί πλήρως
στα Windows 8.1 για να ανταποκρίνεται καλύτερα στις
ανάγκες των πελατών και να τους προσφέρει καλύτερη και αποτελεσματικότερη πρόσβαση στις εφαρμογές που θέλουν. Αυτό συνεπάγεται περισσότερες
ευκαιρίες εμπορικής αξιοποίησης των εφαρμογών και
βελτιωμένες δυνατότητες εντοπισμού τους, με βάση
τις προτιμήσεις του χρήστη, καθώς και νέα στοιχεία
ελέγχου αναζήτησης από το Bing στο περιβάλλον εργασίας. Οι λίστες των εφαρμογών έχουν νέα εμφάνιση, διαθέτουν καλύτερη πλοήγηση και πιο συναφές
περιεχόμενο.
Η μεγαλύτερη έμφαση, δίνεται στις δυνατότητες
εξατομίκευσης, την αναζήτηση μέσω Bing, τη βελτιωμένη λειτουργικότητα για τις επιχειρήσεις, τις νέες
εφαρμογές και πολλά περισσότερα.
LTE World Summit 2013:
Το Optimus G Pro
της LG το καλύτερο
Η Microsoft ανακοίνωσε επίσης ότι τη διάρκεια του
τελευταίου χρόνου, οι πωλήσεις Windows Phone σημείωσαν αύξηση έξι φορές ταχύτερη σε σχέση με την
υπόλοιπη αγορά smartphones. Με την κυκλοφορία
των Windows Phone 8, οι πελάτες κατεβάζουν πάνω
από 200 εκατομμύρια εφαρμογές τον μήνα, δημιουργώντας υπερδιπλάσια καθημερινά έσοδα από τις
εφαρμογές.
Για να βοηθήσει τους developers να έχουν την
καλύτερη απόδοση των επενδύσεών τους, η επόμενη
έκδοση των Windows Phone θα σχεδιαστεί με τρόπο
ώστε να τρέχει τις ίδιες εφαρμογές που οι προγραμματιστές αναπτύσσουν σήμερα και να υποστηρίζει τα
ίδια γνωστά εργαλεία και τις δεξιότητες.
Ριζική αναβάθμιση επιπέδων ασφάλειας
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το Facebook ετοιμάζεται να υλοποιήσει
μία τεχνολογία ισχυρής
κρυπτογράφησης για τις
συνδέσεις των χρηστών
του, για να αυξήσει την
ασφάλειά τους έναντι
υποκλοπών.
Η συγκεκριμένη τεχνολογία ονομάζεται
Forward Secrecy ή Perfect Forward Secrecy (PFS) και
μέσω αυτής κρυπτογραφείται η επικοινωνία που έχει
ο browser κάθε χρήστη με το website που την υλοποιεί, κάνοντας δύσκολη την υποκλοπή από τρίτους.
Η PFS αναπτύχθηκε εδώ και είκοσι περίπου χρόνια
και ενώ εξακολουθεί να είναι πολύ αποτελεσματική
δεν υιοθετείται συχνά από υπηρεσίες που εκ των πραγμάτων απαιτείται υψηλό επίπεδο ασφαλείας, όπως
υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής και webmail.
Οι απλές HTTP συνδέσεις στο Web μπορούν σχετι-
κά εύκολα να καταγραφούν όταν κάποιος τρίτος
παρεμβληθεί μεταξύ χρήστη και server. Οι ασφαλείς συνδέσεις HTTPS
αποφεύγουν τους υποκλοπείς αφού η μετάδοση των δεδομένων γίνεται με τη χρήση ενός ζεύγους κλειδιών κρυπτογράφησης.
Στην περίπτωση της PFS τα websites που την υποστηρίζουν δεν δημιουργούν ένα μόνο κλειδί-κωδικό
για όλους τους χρήστες, αλλά ένα διαφορετικό κλειδί
για κάθε χρήστη.
Το πλεονέκτημα σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό, αφού δεν μπορεί να αποκωδικοποιηθεί η
επικοινωνία όλων των χρηστών ενός website με τη
χρήση ενός μόνο κλειδιού. Από τις μεγάλες εταιρείες,
μόνο η Google έχει υιοθετήσει την PFS το 2011 και
αργότερα το Bloomberg.com.
Η LG Electronics (LG) ανακοίνωσε
ότι το Optimus G Pro, το premium 4G
LTE smartphone της LG, κέρδισε το
βραβείο της Καλύτερης Συσκευής/
Τηλεφώνου LTE, στο παγκόσμιο συνέδριο LTE World Summit 2013. Η
συγκεκριμένη διάκριση έρχεται ως
αναγνώριση των προηγμένων δυνατοτήτων LTE, της πληθώρας λειτουργιών που διευκολύνουν τον χρήστη,
της ευκολίας χειρισμού, της απρόσκοπτης συνδεσιμότητας με άλλες
συσκευές και του κομψού σχεδιασμού που χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη συσκευή. Εξοπλισμένο με
τον ισχυρό επεξεργαστή Qualcomm
Snapdragon 600, οθόνη 5.5 ιντσών,
τεχνολογίας 1080p Full HD IPS, και
πλήθος άλλων λειτουργιών που διευκολύνουν τον χρήστη, το βραβευμένο Optimus G Pro της LG προσφέρει
υψηλές επιδόσεις, απαράμιλλη ποιότητα εικόνας και εξαιρετικά εύχρηστο user-interface. Το συνέδριο LTE
World Summit, το οποίο φέτος διοργανώθηκε στο Άμστερνταμ από τις
24-26 Ιουνίου, έχει ήδη μια ιστορία
εννέα ετών και θεωρείται το κορυφαίο γεγονός 4G, στο οποίο παρευρίσκονται τα πιο σημαντικά στελέχη
από το χώρο των τηλεπικοινωνιών.
κόντρες της αγοράς
Η developer
έκδοση τoυ Kinect
για Windows
Η Microsoft ετοιμάζει
την έκδοση του Kinect για
Windows, η οποία θα διατεθεί στην αγορά τον επόμενο χρόνο, αλλά οι
developers μπορούν να το
προπαραγγείλουν για να το
έχουν από τον Νοέμβριο.Η
έκδοση για Windows έχει
διαφορετικό hardware από
το Xbox One και USB 3.0
connector, και δεν μπορεί
να χρησιμοποιηθεί στην
κονσόλα, ούτε το Kinect
που συνοδεύει την κονσόλα
σε PC, αφού έτσι κι αλλιώς
η συνδεσμολογία δεν είναι
συμβατή.
iPhone 5 με Duracell
3D κάμερα για iPhone
HTC One σε κόκκινο
Νέο logo Motorola
Μπορεί και το iPhone 5 να αποκτήσει
δυνατότητα ασύρματης φόρτισης.
Μέσω του Duracell Powermat
PowerSnap. Το ειδικό αυτό kit λειτουργεί και ως προστατευτική θήκη,
αλλά μόλις έρθει σε επαφή με την
ειδική βάση Powermat αρχίζει να
φορτίζει το κινητό της Apple. Ταυτόχρονα προσφέρει και διπλάσιο χρόνο λειτουργίας στη συσκευή.
Μία μικρή και χαριτωμένη συσκευή,
που σας επιτρέπει να καταγράφετε
τρισδιάστατες εικόνες και videos
από το iPhone σας. Βάζετε το…
iPhone και περιστρέφετε το μπροστινό μέρος του gadget ώστε να ευθυγραμμιστεί με την κάμερα του τηλεφώνου και… είστε έτοιμοι να βιντεοσκοπήσετε και να δείτε 3D.
Ένα από τα καλύτερα smartphones
της σεζόν - το HTC One, με τις καλύτερες κριτικές από όλα σχεδόν τα
tech sites του πλανήτη, ξεκίνησε
από την Ταϊβάν να διατίθεται και σε
κόκκινο χρώμα. Η HTC το ονομάζει
«Glamour Red».
Το νέο λογότυπο-σήμα της Motorola
είναι γεγονός, η οποία συστήνεται
πλέον ως «a Google Company». Η
εταιρεία επέλεξε minimal σχεδιασμό και πολλά χρώματα, εγκαινιάζοντας τη νέα εποχή στον χώρο της τεχνολογίας.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΠΟΣ

Κατέβασμα σε PDF

«Αυτό το βιβλίο πρέπει να εκδοθεί» «Αυτό το βιβλίο αξίζει να

Συνεστίαση 8 Ιουλίου 2013

WWF: Ετήσια έκθεση για το περιβάλλον

Ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα και κινηματογράφος

Αγίου Συλά 25, Ύψωνας, 4183, Λεµεσός 25250704 99727060

( Βασιλικό - Μαρί - Ζύγι - Κίτι - Μενεού - Αεροδρόμιο

004 INDEX_ID_t.indd

Κατεβάστε όλο το κατάλογο μας σε μορφή .pdf

info - Now24