GLAVNA SLUŽBA ZA REVIZIJU JAVNOG SEKTORA REPUBLIKE SRPSKE 78000 Banja Luka, Vuka Karadžića 4 Republika Srpska, BiH Tel: +387(0)51/247-408 Faks:+387(0)51/247-497 e-mail: revizija@gsr-rs.org Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 - 31.12.2012. godine Broj: RV021-13 Banja Luka, 27.08.2013. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske SADRŽAJ I IZVJEŠTAJ GLAVNOG REVIZORA ............................................................ 1 II REZIME DATIH PREPORUKA .................................................................... 4 III IZVJEŠTAJ O SPROVEDENOJ REVIZIJI (NALAZI) ................................... 5 1. Uvod ...................................................................................................... 5 2. Sprovođenje preporuka iz prethodnog izvještaja .............................. 6 3. Zaključak o funkcionisanju sistema internih kontrola ...................... 6 4. Finansijski izvještaji ............................................................................. 8 4.1. Planiranje, priprema i donošenje Finansijskog plana ........................... 9 4.2. Izvještaj o izvršenju Finansijskog plana ............................................... 11 4.3. Bilans uspjeha........................................................................................ 11 4.3.1. Prihodi i primici .................................................................................. 11 4.3.2. Prihodi obračunskog karaktera ......................................................... 13 4.3.3. 4.3.4. Rashodi i izdaci .................................................................................. 13 Rashodi obračunskog karaktera ....................................................... 25 4.4. Bilans stanja ........................................................................................... 26 4.4.1. Imovina................................................................................................ 26 4.4.2. Obaveze i izvori .................................................................................. 32 5. Pregled novčanih tokova ................................................................... 36 6. Nabavke ............................................................................................... 36 7. Vanbilansna evidencija ...................................................................... 38 8. Potencijalna imovina i potencijalne obaveze ................................... 40 9. Napomene/obrazloženja uz finansijske izvještaje ........................... 40 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske I IZVJEŠTAJ GLAVNOG REVIZORA Predmet Izvršili smo reviziju finansijskih izvještaja (Bilansa stanja, Bilansa uspjeha, Periodičnog izvještaja o izvršenju budžeta, Izvještaja o promjenama neto imovine, Pregleda novčanih tokova, Izvještaja o broju i strukturi zaposlenih) Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske sa stanjem na dan 31. decembar 2012. godine i za godinu koja se završava na taj dan, te reviziju usklađenosti postupaka i transakcija sa značajnim zakonskim i drugim propisima za isti period. Revizijom smo obuhvatili pregled značajnih transakcija, objašnjavajućih napomena i primjenu računovodstvenih politika u revidiranom periodu. Odgovornost rukovodstva za finansijske izvještaje Direktor je odgovoran za pripremu i fer prezentaciju ovih finansijskih izvještaja u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor i Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja. Ova odgovornost obuhvata: osmišljavanje, primjenu i održavanje internih kontrola koje su relevantne za pripremu i fer prezentaciju finansijskih izvještaja koji ne sadrže materijalno značajne pogrešne iskaze, nastale usljed prevare i greške; odabir i primjenu odgovarajućih računovodstvenih politika i računovodstvene procjene koje su primjerene datim okolnostima. Direktor je takođe odgovoran da obezbijedi da poslovanje Fonda, bude u skladu sa odredbama zakona i propisa, uključujući i odredbe zakona i propisa koje određuju iznose i objelodanjivanja u finansijskim izvještajima. Odgovornost revizora Naša je odgovornost da izrazimo mišljenje o finansijskim izvještajima na osnovu provedene revizije. Reviziju smo izvršili u skladu sa Zakonom o reviziji javnog sektora Republike Srpske i relevantnim ISSAI standardima revizije. Ovim standardima se nalaže da postupamo u skladu sa etičkim zahtjevima i da reviziju planiramo i izvršimo na način koji omogućava da se, u razumnoj mjeri, uvjerimo da finansijski izvještaji ne sadrže materijalno značajne pogrešne iskaze, te da je Fond ispravno primijenio značajne zakonske i druge relevantne propise. Revizija uključuje sprovođenje postupaka u cilju pribavljanja revizorskih dokaza o usklađenosti poslovanja i o iznosima i objelodanjivanjima datim u finansijskim izvještajima. Izbor postupaka je zasnovan na revizorskom prosuđivanju, uključujući procjenu rizika materijalno značajnih pogrešnih iskaza u finansijskim izvještajima, nastalih usljed prevare i greške. Prilikom procjene rizika, revizor razmatra interne kontrole koje su relevantne za pripremu i fer prezentaciju finansijskih izvještaja, u cilju osmišljavanja revizorskih postupaka koji su odgovarajući u datim okolnostima, ali ne u cilju izražavanja odvojenog mišljenja o efektivnosti internih kontrola. Revizija takođe uključuje ocjenu primijenjenih računovodstvenih politika i značajnih procjena izvršenih od strane rukovodstva, kao i ocjenu opšte prezentacije finansijskih izvještaja. Smatramo da su pribavljeni revizorski dokazi, s obzirom na propisani okvir finansijskog izvještavanja dovoljni i odgovarajući i da obezbjeđuju osnovu za naše revizorsko mišljenje o finansijskom stanju imovine, obaveza i izvora, izvršenju finansijskog plana, namjeni trošenja javnih sredstava i finansijskom rezultatu Fonda. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 1 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Osnova za izražavanje negativnog mišljenja Kao što smo naveli pod tačkom 3. Izvještaja, U 2012. godini u Fondu je zasnovalo radni odnos 18 izvršilaca bez konkursnih procedura. Prijem je izvršen pozivom na član 30. Statuta Fonda, prema kome direktor „odlučuje o prijemu na rad i raspoređivanju radnika na radna mjesta i o drugim pravima i obavezama radnika u skladu sa Zakonom, kolektivnim ugovorom i opštim aktima Fonda“. Fond je takođe angažovao pet pripravnika na period do godinu dana radi obavljanja pripravničkog staža, bez konkursne procedure. Ovakav vid angažovanja zaposlenih radnika nije u skladu sa članom 5. Zakona o radu – prečišćeni tekst („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 55/07), kao i sa članom 6. Pravilnika o radu Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske od marta 2011. godine. Kao što smo naveli pod tačkom 4.2. Izvještaja, Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske je ostvario ukupne prihode i primitke u iznosu od 642.734.315 KM i ukupne rashode i izdatke u iznosu od 682.559.351 KM. Zbog navedenog, ostvaren je ukupan deficit u iznosu od 39.825.036 KM, od čega se na budžetski deficit odnosi 34.367.686 KM. Kao što smo naveli pod tačkom 4.3.3. Izvještaja, Rashodi za bruto naknade po ugovorima o djelu potcijenjeni su za iznos naknada po ugovorima o dijelu koji su teretili troškove zdravstvene zaštite u iznosu od 66.386 KM. Fond nije na racionalan način koristio finansijska sredstva prilikom realizacije projekta (realizacija projekta u iznosu sredstava većih od planiranih, avansi koji su uplaćeni a nisu opravdani, nabavka testova u obimu većem od planiranog projektom i neiskorišćenost istih, mogućnost isteka roka upotrebe). Prisutan je neadekvatan kontrolni mehanizam praćenja realizacije projekata, utroška sredstava i opravdanosti prihvatanja realizacije određenih projekata na teret sredstava Fonda. Upravni odbor Fonda zdravstvenog osiguranja je na bazi dopisa Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske prihvatao investiranje u nabavku opreme i proširenje bolničkih kapaciteta u ranijem periodu kao i u toku 2012. godine iako nije imao uporište u zakonskoj regulativi za ovu oblast. Prema Zakonu o zdravstvenom osiguranju, obaveza Fonda je da osiguranim licima obezbijedi zdravstvenu zaštitu na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou, a obaveze osnivača zdravstvenih ustanova su da finansiraju opremanje zdravstvenih ustanova iz svoje nadležnosti kao i investiranje u objekte. Na bazi mjesečnih izvještaja kontrola faktura za obavljene dijalize koje su ispostavljene Fondu, stručni konsultant je osporio određene fakture (juni – novembar 2012. godine) u ukupnom iznosu od 84.237 KM koje su za navedene usluge ispostavljene od strane dijaliznih centara. Po navedenim nalazima stručnog konsultanta nadležni sektori u Fondu nisu postupali u skladu sa Pravilnikom o sadržaju, načinu i postupku vršenja kontrole. Kao što smo naveli pod tačkom 4.4.1. Izvještaja, Kratkoročna potraživanja Fonda su potcijenjena za iznos od 3.534.790 KM po osnovu neevidentiranih potraživanja od Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske. S obzirom na gotovinski osnov evidentiranja prihoda za 2 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske zdravstveno osiguranje penzionera u poslovnim knjigama Fonda za 2012. godinu nisu evidentirana potraživanja i razgraničeni prihodi u iznosu od 3.534.790 KM koji se odnose na period septembar-decembar 2012. godine iako su potvrđeni i mjerljivi. U početnom stanju na dan 01.01.2012. godine na poziciji ''potraživanja za prodate proizvode i izvršene usluge u zemlji'', nisu iskazana potraživanja za više plaćena sredstva (avanse) po osnovu Ugovora sa zdravstvenim ustanovama o pružanju zdravstvene zaštite osiguranim licima u iznosu od 20.460.447 KM, nego je za navedeni iznos izvršeno umanjenje (prebijanje) početnog stanja bilansne pozicije ''Obaveza za doznake na ime socijalne zaštite'' koje isplaćuju institucije obaveznog socijalnog osiguranja, što nije u skladu sa MRS JS 1 – Prezentacija finansijskih izvještaja (paragraf 48. i 49.) Dugoročna finansijska imovina kao i dugoročno razgraničene obaveze su potcijenjene za iznos od 39.691.157 KM, koji se odnosi na reprogramirana potraživanja po osnovu neizmirenih poreskih obaveza za doprinose za zdravstveno osiguranje. Fond je dao zdravstvenim ustanovama, dugoročne beskamatne pozajmice u iznosu od 3.358.000 KM u decembru 2011. godine na osnovu Ugovora o pozajmici, bez saglasnosti Upravnog odbora Fonda. Kao što smo naveli pod tačkom 7. Izvještaja, Po nalazu revizije vanbilansna evidencija – reprogram duga precijenjena je za iznos od 14.901.059 KM zbog utvrđene greške i sa 31.12.2012. godine za 39.691.157 KM, koji su predmet bilansne evidencije. Vanbilansna evidencija je takođe precijenjena za 10.068.301 KM po osnovu evidentiranih sudskih sporova. Kao što smo naveli pod tačkom 9. Izvještaja, Napomene uz finansijske izvještaje Fonda ne pružaju sve bitne informacije relevantne za donošenje odluka utvrđene Međunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor, niti neophodne dodatne informacije koje bi pomogle boljem razumijevanju i preciznijem sagledavanju finansijskih izvještaja. Negativno mišljenje Po našem mišljenju, finansijski izvještaji Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske, zbog značaja pitanja navedenih u pasusu Osnova za izražavanje negativnog mišljenja, ne prikazuju istinito i objektivno, u svim materijalno značajnim aspektima, finansijsko stanje imovine i obaveza na dan 31.12.2012. godine i izvršenje Finansijskog plana Fonda za godinu koja se završava na taj dan, u skladu sa propisanim okvirom finansijskog izvještavanja. Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske nije u toku 2012. godine primijenio u svim materijalno značajnim aspektima zakonske i druge propise (u smislu zahtjeva ISA 250). Banja Luka, 27.08.2013. godine Glavni revizor dr Duško Šnjegota Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 3 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske II REZIME DATIH PREPORUKA Preporučujemo direktoru Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske sljedeće: 1. Da se prijem zaposlenih u Fondu zdravstvenog osiguranja vrši u skladu sa Zakonom o radu, uz prethodnu saglasnost Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske. 2. Da se u svim procesima rada i poslovanja uspostavi odgovarajući sistem nadzora i internih kontrola. 3. Finansijski plan Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske donositi u skladu sa čl. 6, 34. i 35. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske. 4. Da se izvrši pravilna klasifikacija troškova zdravstvene zaštite i da se bilansne pozicije troškova zdravstvene zašite terete samo sa direktnim troškovima koji se odnose na troškove zdravstvene zaštite. 5. Da se sredstva za poboljšanje uslova rada u zdravstvenim ustanovama kao i sredstva za provođenje reformi u zdravstvenom sektoru u Republici Srpskoj usklade sa zakonskim obavezama Fonda po osnovu finansiranja zdravstvene zaštite osiguranih lica. 6. Da se isplate sredstava pojedincima i udruženjima van Fonda usklade sa zakonskom regulativom. 7. Da se izvrši evidencija potraživanje od Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske za 2012. godinu u iznosu od 3.534.790 KM. 8. Da se definiše dinamika i način zatvaranja pretplata po osnovu Ugovora o pružanju zdravstvenih usluga osiguranim licima sa zdravstvenim ustanovama. 9. Da se uskladi zakonska regulativa (Zakona o zdravstvenom osiguranju) i podzakonska regulativa (Pravilnici, Ugovori), kojom će se precizno definisati svi kriterijumi centralizovane nabavke, uslovi, način i postupak planiranja potreba zdravstvenih ustanova, definisanje vrste roba i usluga za koje se sprovode centralizovane javne nabavke i urediti druga pitanja od značaja za planiranje, organizovanje i sprovođenje centralizovanih javnih nabavki. 10. Da se kontinuirano vrši kontrola stanja zaliha citostatika i skupih lijekova, te realizacija i isporuka ugovorenih nabavki lijekova do krajnjih korisnika (odjeljenja, pacijenata), kako je to propisano internim aktima Fonda. 11. Da se osigura bolja međusektorska saradnja unutar Fonda zdravstvenog osiguranja, radi mogućnosti kontinuiranog praćenja realizacije nabavki, kao i kontrola postupaka javnih nabavki koji se provode u osam kancelarija kako je definisano članom 57. Pravilnika o javnim nabavkama roba, usluga i radova u Fondu. 12. Da se iz vanbilansne evidencije izvrši isknjižavanje reprogramiranih obaveza po osnovu potraživanja za neizmirene poreske obaveze po osnovu doprinosa za zdravstveno osiguranje i da se isti evidentiraju na odgovarajućim bilansnim pozicijama. 13. Da se iz vanbilansne evidencije izvrši isknjižavanje vrijednosti sudskih sporova, da se isti evidentiraju u pomoćnim evidencijama Fonda, a da se struktura i vrijednost sudskih sporova objelodani u Obrazloženjima uz finansijske izvještaje. 14. Da se u Napomenama uz finansijske izvještaje objelodane sve značajne informacije, u skladu sa zahtjevima MRS - JS 1 - Prezentacija finansijskih izvještaja i drugih relevantnih standarda za javni sektor. 4 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske III IZVJEŠTAJ O SPROVEDENOJ REVIZIJI (NALAZI) 1. Uvod Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske (u daljem tekstu: Fond) osnovan je Odlukom Skupštine Republike Srpske broj 01-359/02, 27.07.1992. godine, u skladu sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 18/99, 51/01, 70/01, 51/03, 57/03, 17/08, 01/09 i 106/09), sa sjedištem u Banjoj Luci, Zdrave Korde br. 8. Prema Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih mjesta Fond čine: Direkcija, Jedinica za internu reviziju, Služba za zajedničke poslove i deset sektora, gdje je u okviru Sektora za razvoj zdravstvenog osiguranja organizovano osam kancelarija po teritorijalnom principu (Banja Luka, Prijedor, Doboj, Bijeljina, Istočno Sarajevo, Zvornik, Foča i Trebinje.) Organi Fonda su: Nadzorni odbor, Upravni odbor i direktor. Prema članu 10. Statuta, koji je mijenjan u 2011. godini, Fond obavlja djelatnost: obaveznog socijalnog osiguranja i ostalog osiguranja (zdravstveno osiguranje prošireno). Prema članu 3. Zakona o zdravstvenom osiguranju ostvarivanje prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja obezbjeđuje Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske i poslodavci pod uslovima utvrđenim navedenim zakonom i aktima Fonda, a prema članu 73. Zakona, Upravni odbor Fonda svojim aktom utvrđuje uslove i način korišćenja prava iz proširenog zdravstvenog osiguranja. Prema navedenom osnovni cilj poslovanja Fonda, koji je definisan Zakonom o zdravstvenom osiguranju, je da obezbijedi ostvarivanje prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, koja se odnose na zdravstvenu zaštitu osiguranih lica i naknadu plate za vrijeme privremene nesposobnosti za rad. Da bi Fond ostvario osnovni cilj poslovanja mora izvršiti operativne ciljeve koje definiše rukovodstvo Fonda svojim internim aktima. U 2012. godini, Zakon o zdravstvenom osiguranju Republike Srpske nije mijenjan, a Statut Fonda, član 10. i 11. izmijenjeni su u skladu sa Uredbom o klasifikaciji djelatnosti Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 119/10). Zbog činjenice da se revizija sprovodi provjerom na bazi uzorka i da u sistemu internih kontrola i računovodstvenom sistemu postoje inherentna ograničenja, postoji mogućnost da pojedine materijalno značajne greške ostanu neotkrivene. U skladu sa članom 20. Zakona o reviziji javnog sektora Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 98/05), Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske je 23.08.2013. godine dostavio Glavnoj službi za reviziju Primjedbe na Nacrt izvještaja o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja za period od 01.01 – 31.12.2012. godine, broj RV021-13 od 08.08.2013. godine. Navedene primjedbe su dostavljene u zakonom propisanom roku i razmotrene su sa dužnom profesionalnom pažnjom. Glavna služba za reviziju prihvatila je djelimično primjedbu koja se odnosila na kvalifikaciju vezanu za zapošljavanje (primjedba broj 1.) i za procjenu i objelodanjivanje sudskih sporova (primjedba broj 12.) i s tim u vezi izvršila djelimično brisanje i preformulaciju konstatacija u Nacrtu izvještaja. Primjedba broj 2. je takođe djelimično prihvaćena i s njom u vezi je izvršena korekcija podataka u nacrtu Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 5 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske izvještaja sa podacima iz Periodičnog izvještaja o izvršenju budžeta gdje je iskazan budžetski deficit i ukupan deficit Fonda, što nije uticalo na revizorsko mišljenje. Ostale Primjedbe na date kvalifikacije nisu prihvaćene. Preporuke date u ovom izvještaju, u cilju njihovog naglašavanja, su boldovane i pisane italik slovima. 2. Sprovođenje preporuka iz prethodnog izvještaja Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske izvršila je reviziju finansijskih izvještaja Fonda za 2011. godinu u kome je izraženo pozitivno mišljenje, sa skretanjem pažnje. Fondu su date četiri preporuke po osnovu kojih je sačinjen Akcioni plan i preduzete aktivnosti na realizaciji preporuka po revizorskom izvještaju. Izvještaj o realizaciji preporuka po Akcionom planu Fonda, broj: 04/006-8652-2/12 dostavljen je Glavnoj službi za reviziju javnog sektora Republike Srpske, 18.01.2013. godine. U izvještaju su obrazložene aktivnosti na provođenju preporuka broj: 2. 3. i 4, dok preporuka broj 1. (prema obrazloženju odgovornih) koja se odnosu na planiranje otplate kredita iz vlastitih sredstava u narednom periodu nije realizovana iz objektivnih razloga. Aktivnosti koje su preduzete na realizaciji preporuke broj 2. odnose se na urađenu analizu o stepenu ostvarivanja ciljeva iz projekta „Poboljšanje dostupnosti konsultativno specijalističke zdravstvene zaštite u Republici Srpskoj“, koju je uradio Sektor za razvoj zdravstvenog osiguranja i u kojoj je definisan najbolji stepen ostvarivanja ciljeva ovog vida zdravstvene zaštite u poboljšanju geografske dostupnosti ovog vida zdravstvene zaštite, pojednostavljenja procedura dolaska do specijaliste, smanjenja plaćanja troškova od strane osiguranih lica i skraćenja čekanja kod specijaliste sekundarnog nivoa zdravstvene zaštite. Preporuka broj 3. – Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske je 11.10.2012. godine, uputio inicijativu za izmjenu i dopunu navedenih članova (4. i 5.) supsidijarnih sporazuma, i to: Vladi Republike Srpske, Ministarstvu finansija, Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite, kao i Ministarstvu rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske, međutim od navedenih institucija Fond nije dobio saglasnost za promjenu navedenih članova (4. i 5.) supsidijarnih sporazuma. Preporuka broj 4. – U skladu sa preporukom broj četiri izvršena je klasifikacija na dan bilansa dugoročnih obaveza koje dospijevaju u narednoj godini na kratkoročne obaveze u skladu sa MRS JS -1, paragraf 80. tačka c). 3. Zaključak o funkcionisanju sistema internih kontrola Organizacija, raspored poslova, odgovornost i ovlašćenja, te druga pitanja od značaja za rad Fonda definisana su Statutom Fonda, Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih mjesta i Pravilnikom o radu Fonda. Fond je svoje poslovanje u 2012. godini obavljao prema organizacionoj strukturi utvrđenoj Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih mjesta koji je donesen u decembru 2011. godine, na koji je Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske dalo saglasnost 22. maja 2012. godine, uz određene napomene. U toku 2012. godine izvršeno je pet izmjena i dopuna Pravilnika o organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih mjesta od strane direktora Fonda (24.04.; 03.07.; 09.07.; 12.10. i 19.12.2012. godine), na koje nije tražena saglasnost od strane 6 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske, izuzev izmjena iz decembra 2012. godine na koju je Ministarstvo dalo saglasnost. U 2012. godini u Fondu je zasnovalo radni odnos 18 izvršilaca bez konkursnih procedura. Prijem je izvršen pozivom se na član 30. Statuta Fonda prema kojem direktor „odlučuje o prijemu na rad i raspoređivanju radnika na radna mjesta i o drugim pravima i obavezama radnika u skladu sa Zakonom, kolektivnim ugovorom i opštim aktima Fonda“. Od ukupnog broja primljenih radnika, dva radnika su primljena na neodređeno vrijeme nakon isteka perioda mirovanja prava iz radnog odnosa, na određeno vrijeme primljeno je 11 radnika radi povećanja obima posla kao i radi zamjene odsutnih radnika. U revidiranom periodu u Fondu je angažovano pet pripravnika na period do godinu dana radi obavljanja pripravničkog staža, bez konkursnih procedura. Ovakav vid angažovanja zaposlenih radnika nije u skladu sa članom 5. Zakona o radu – prečišćeni tekst („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 55/07), kao i sa članom 6. Pravilnika o radu Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske od marta 2011. godine. Na dan 31.12.2012. godine u Fondu zdravstvenog osiguranja Republike Srpske u radnom odnosu nalazilo se ukupno 679 izvršilaca (660 na neodređeno vrijeme, 15 na određeno, 3 pripravnika i jedno imenovano lice). Pravilnikom o internim kontrolnim postupcima (iz 2007. god.) definisani su postupci prijema, kontrole, obrade i unosa u poslovne knjige knjigovodstvene dokumentacije o nastalim poslovnim promjenama, u skladu sa zakonskom regulativom. Upravljanje rizikom je sastavni dio svakodnevnih aktivnosti Fonda i usmjereno je na ostvarivanje ciljeva Fonda. Postupak nadgledanja sprovođenja internih kontrolnih postupaka vrši interna revizija koja odgovara direktno direktoru Fonda. Interna revizija svoje aktivnosti organizuje i planira u skladu sa Pravilnikom o internoj reviziji Fonda. U toku 2012. godine interna revizija je izvršila 22 kontrolna pregleda definisanih rizičnih područja o čemu je sačinila izvještaje u kojima je kod određenih kontrolisanih procesa utvrdila nepravilnosti i na bazi istih definisala preporuke čijim provođenjem bi se otklonile uočene nepravilnosti. Popis, ključna kontrolna aktivnost kod provjere usaglašenosti knjigovodstvenih evidencija sa stvarnim stanjem u svim dijelovima je obavljen u skladu sa Pravilnikom o načinu i rokovima vršenja popisa i usklađivanja knjigovodstvenog sa stvarnim stanjem („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 71/10), izuzev objekta Fonda u Drvaru (Federacija Bosne i Hercegovine), koji nije popisan. Odgovorna lica Fonda nisu reviziji dala odgovarajuća obrazloženja i dokumentaciju o tome ko koristi navedeni objekat, po kom osnovu i za kakve svrhe se koristi. Sistem internih kontrola na nivou Fonda ne funkcioniše i nije uspostavljen na odgovarajući način. Slabosti sistema internih kontrola su uočene u međusektorskoj komunikaciji u okviru Fonda, kao i u komunikaciji između Direkcije Fonda i Kancelarija. To je dijelom posljedica organizacije Fonda, koja je postavljena po dubini, tako da je npr. Sektor za finansijski menadžment nadležan svim zaposlenim u Kancelarijama Fonda koji obavljaju finansijsko računovodstvene poslove, a samim tim i komunikacija između rukovodioca Sektora i izvršilaca na terenu je neadekvatna i bez adekvatnog nadzora Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 7 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske jer izvršioci na terenu su podređeni rukovodiocu sektora, a ne šefu Kancelarije u kojoj obavljaju poslove i radne zadatke. Određeni broj Sektora je organizovan neracionalno (dva sektora) zato što su od deset izvršilaca četiri rukovodioci (direktor Sektora, zamjenik direktora i dva rukovodioca službi). Slabost sistema internih kontrola na nivou Fonda ogleda se u sljedećem: Ulazna dokumentacija (uzorkom obuhvaćene fakture Doma zdravlja Banja Luka za izvršene usluge po Ugovoru za 2012. godinu) nije protokolisana, fakture su evidentirane u knjigu ulaznih faktura koja se vodi elektronski ali na fakturama nema broja KUF-a pod kojim su zavedene. Fakture nisu kontrolisane, nema potpisa likvidature niti potpisa lica koje je odobrilo fakture za plaćanje. Greška koja je nastala u Kancelariji Doboj kod evidentiranja reprogramiranih obaveza po osnovu poreskog duga u iznosu od 14.901.059 KM je posljedica neadekvatnog sistema internih kontrola. Reviziji su predočene izjave neposrednih izvršilaca prema kojima je greška nastala prilikom „kompjuterskog sabiranja rekapitulacije.“ Po nalazu revizije greška je posljedica neuspostavljenog sistema internih kontrola. Knjigovodstvene isprave na bazi kojih je vršeno evidentiranje potraživanja po osnovu reprogramiranih poreskih obaveza kao i obaveza plaćanja na bazi ispostavljenih faktura Doma zdravlja Banja Luka (Kancelarija Banja Luka) nisu kontrolisane u skladu sa definisanim procedurama koje su propisane članom 7. Zakona o računovodstvu i reviziji Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 36/09 i 52/11), kao i članom 47. Pravilnika o računovodstvenim politikama Fonda. Članom 7. Zakona o računovodstvu i reviziji propisano je šta su knjigovodstvene isprave, gdje se sastavljaju i u kom obliku mogu biti, dok član 8. propisuje sistem kontrole knjigovodstvenih isprava i vrijeme knjiženja, član 8. stav 4. definiše da: “Odgovorno lice u pravnom licu dužno je da ispravnost i potpunost knjigovodstvene isprave ovjeri svojim potpisom prije unosa podataka iz knjigovodstvene isprave u poslovne knjige“ što u ovom slučaju nije ispoštovano. Neadekvatnost internih kontrola ogleda se u neodgovarajućoj komunikaciji između Direkcije Fonda i Kancelarija na terenu, vezano za postupke nabavke, koje mogu Kancelarije samostalno, uz saglasnost direktora Fonda, provoditi za svoje potreba putem konkurentskog zahtjeva i direktnog sporazuma. Kod davanja saglasnosti od strane direktora Fonda za provođenje određenih postupaka javne nabavke ne postoje povratne informacije od strane Kancelarija, šta je to provedeno i u kom je obimu provedeno na bazi date saglasnosti. Preporuke: • • 4. Da se prijem zaposlenih u Fondu vrši u skladu sa Zakonom o radu, uz prethodnu saglasnost Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske. Da se u svim procesima rada i poslovanja uspostavi odgovarajući sistem nadzora i internih kontrola. Finansijski izvještaji Prema Pravilniku o finansijskom izvještavanju za korisnike prihoda budžeta Republike, opština, gradova i fondova („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 16/11 i 126/11), fondovi na kraju izvještajnog perioda sastavljaju godišnje finansijske izvještaje koji obuhvataju sljedeće: Bilans stanja, Bilans uspjeha, Izvještaj o promjenama neto imovine, Bilans novčanih tokova, Periodični izvještaj o izvršenju budžeta, Periodični izvještaj o izvršenju po računovodstvenim fondovima i Note (Obrazloženja) uz finansijske izvještaje. Usvojeni okvir finansijskog izvještavanja u 8 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Republici Srpskoj podrazumijeva da se sve transakcije, procjene i politike trebaju odmjeravati u odnosu na usaglašenost sa MRS JS. Revizorski nalazi i zaključci o fer i istinitoj prezentaciji finansijskih izvještaja Fonda se baziraju na propisanom okviru finansijskog izvještavanja. 4.1. Planiranje, priprema i donošenje Finansijskog plana Fond je 03.11.2011. godine, u skladu sa članom 36. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 54/08 i 126/08) dostavio Nacrt Finansijskog plana za 2012. godinu Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske. Ukupni prihodi planirani Nacrtom finansijskog plana iznose 584.370.000 KM, dok ukupno planirani rashodi iznose 638.134.000 KM i isti su viši od ukupno planiranih prihoda za iznos od 53.764.000 KM. Kod izrade Prijedloga finansijskog plana Fonda nije obezbijeđena uravnoteženost između prihoda i rashoda, što nije u skladu sa Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske. Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske je svojim dopisom od 17.11.2011. godine dostavilo Mišljenje na Nacrt finansijskog plana Fonda i skrenulo pažnju na neusaglašenost prihoda i rashoda. Fond je 30.11.2011. godine, dostavio Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske, korigovan Nacrt finansijskog plana Fonda za 2012. godinu u kojem je izvršeno uravnoteženje prihoda i rashoda u ukupnom iznosu od 612.534.000 KM. Dostavljeni prijedlog Finansijskog plana Fonda nije u skladu sa članom 36. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske, gdje: „Fondovi do 15. novembra izrađuju nacrt finansijskog plana za narednu fiskalnu godinu, vodeći računa o smjernicama datim u Dokumentu i isti dostavljaju Ministarstvu, koje je ovlašćeno da predloži njegove izmjene i dopune.“ Ministarstvo finansija Republike Srpske je dopisom broj: 06.04/400-726-1/11 od 07.12.2011. godine dostavilo Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske i Fondu Mišljenje na Nacrt finansijskog plana Fonda za 2012. godinu i predložilo određene preporuke na bazi kojih Fond treba da pripremi i dostavi Prijedlog finansijskog plana za 2012. godinu. Preporuke su se odnosile na sljedeće: da se prilivi iz Budžeta Republike Srpske po osnovu osiguranja nezaposlenih lica, po osnovu doznaka po osnovu invalidske zaštite i zaštite izbjeglih i raseljenih lica, kao i doprinosa po osnovu zdravstvene zaštite, planiraju što realnije, kao i da se ne planira rezerva iz razloga što ne postoji višak prihoda nad rashodima. Upravni odbor Fonda je na XII sjednici koja je održana 15.12.2011. godine donio Odluku broj: 02/015-6798-5/11 o usvajanju i Odluku broj: 02/015-6798-6/11 o izvršenju Finansijskog plana za 2012. godinu. Fond je 15.12.2011. godine dostavio Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske korigovan Nacrt finansijskog plana Fonda za 2012. godinu, u kojem su prihodi sa primicima kao i rashodi sa izdacima planirani u ukupnom iznosu od 569.284.000 KM. Ministarstvo finansija Republike Srpske je dopisom broj: 06.04/400-859-1/11 od 20.12.2012. godine dalo pozitivno mišljenje na prijedlog Finansijskog plana Fonda za 2012. godinu. Iako je Ministarstvo finansija Republike Srpske dalo saglasnost na korigovani Plan Fonda, zbog smanjenja stope doprinosa za zdravstveno osiguranje sa 12,5% na 12% izvršena je 28.12.2011. godine od strane Ministarstva finansija korekcija prihoda po osnovu doprinosa na 551.844.000 KM. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 9 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Upravni odbor Fonda je na XIV sjednici koja je održana 27.12.2011. godine donio Odluku broj: 02/015-7473-1-1/11 o usvajanju i Odluku broj: 02/015-7473-2/11 o izvršenju Finansijskog plana za 2012. godinu. U skladu sa članom 37. stav 2. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske, saglasnost na prijedlog Finansijskog plana daje Vlada Republike Srpske, što u ovom slučaju nije učinjeno. U skladu sa članom 5. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske, a na bazi usvojenog Rebalansa budžeta Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 84/12) i u skladu sa Pravilnikom o metodologiji planiranja u Fondu („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 87/09, 11/10 i 26/11), u Fondu je urađen Nacrt Rebalansa finansijskog plana, koji je 27.12.2012. godine dostavljen Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske. Rebalansom finansijskog plana prihodi i primici kao i rashodi i izdaci planirani su u ukupnom iznosu od 677.644.000 KM, što je za 23% više u odnosu na usvojeni Finansijski plan Fonda za 2012. godinu. Na prihodovnoj strani Rebalansa finansijskog plana Fonda planirani su nedostajuća sredstva u ukupnom iznosu od 35.038.000 KM, koja su neophodna za nesmetano, efikasno i kvalitetno funkcionisanje zdravstvenog sistema Republike Srpske. Nedostajuća sredstva su planirana u skladu sa članom 54. Zakona o zdravstvenom osiguranju Republike Srpske i sa članom 45. Statuta Fonda zdravstvenog osiguranja. Upravni odbor Fonda je na XXIII sjednici koja je održana 27.12.2012. godine donio Odluku broj: 02/002-8486-3/12 o utvrđivanju Nacrta rebalansa Finansijskog plana Fonda za 2012. godinu, Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske je dopisom broj: 11/06-505209-3/12 od 04.01.2013. godine Fondu dostavilo Mišljenje Ministarstva finansija Republike Srpske za 2012. godinu, broj: 06.04/020-2573-1-1/12 od 28.12.2012. godine, na Rebalans finansijskog plana Fonda za 2012. godinu. Ministarstvo finansija nije dalo saglasnost Fondu na dostavljeni Nacrt rebalansa Finansijskog plana, ali je u svom dopisu u skladu sa Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske, dalo određene preporuke u skladu s kojim bi se trebao pripremiti i dostaviti Prijedlog rebalansa Finansijskog plana Fonda za 2012. godinu. Preporuke se odnose na nedostajuća sredstva koja su planirana u iznosu od 35.038.000 KM sa kojima je izvršeno uravnoteženje prihoda i rashoda u smislu da se ova pozicija treba korigovati ili dostaviti valjan dokument kojim se vrši uravnoteženje Finansijskog plana, da se izvrše uštede po osnovu prethodno dostavljenog dopisa od 28.09.2012. godine u iznosu od 5.000.000 KM i da se detaljno obrazloži povećanje rashoda za lična primanja i rashoda po osnovu korišćenja roba i usluga u odnosu na usvojeni Finansijski plan za 2012. godinu. U Fondu nisu postupili po dostavljenim preporukama Ministarstva finansija Republike Srpske. Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske je ostvario prihode u iznosu od 549.857.376 KM, što je u odnosu na planirane prihode manje za 1.986.624 KM i rashode u iznosu od 588.915.334 KM, što je za 37.071.334 KM, ili 7% više u odnosu na planirane rashode, što nije u skladu sa čl. 39. Zakona o budžetskom sistemu. Zbog navedenog, ostvaren je negativan finansijski rezultat u iznosu od 39.057.958 KM. Preporuka: Finansijski plan Fonda donositi u skladu sa čl. 6, 34. i 35. Zakona o budžetskom sistemu Republike Srpske (''Službeni glasnik Republike Srpske'' broj 121/12). 10 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske 4.2. Izvještaj o izvršenju Finansijskog plana Ukupno ostvareni prihodi i primici iskazani su u iznosu od 642.734.315 KM što je za 16% više u odnosu na Finansijski plan Fonda. Odnose se na: poreske prihode (546.807.796 KM), neporeske prihode (2.958.297 KM), primitke od nefinansijske imovine (10.109 KM), primitke od finansijske imovine (5.388.888 KM) i primitke od zaduživanja (87.569.225 KM). Ukupno ostvareni rashodi i izdaci iskazani su u iznosu od 682.559.351 KM što je za 24% više u odnosu na Finansijski plan Fonda. Odnose se na: tekuće rashode osim rashoda obračunskog karaktera (561.962.345 KM), izdatke za nefinansijsku imovinu (22.181.543 KM) i izdatke za otplatu dugova (98.415.463 KM). U Izvještaju o izvršenju Finansijskog plana Fonda u tekućem obračunskom periodu iskazan je deficit u ukupnom iznosu od 39.825.036 KM, od toga na budžetski deficit se odnosi 34.367.686 KM. 4.3. Bilans uspjeha 4.3.1. Prihodi i primici Prihodi su iskazani u ukupnom iznosu od 549.857.376 KM, što je za 0,40% niže u odnosu na Finansijski plan, u odnosu na 2011. godinu iskazani su na istom nivou. Najvećim dijelom odnose se na: poreske prihode (prihode od doprinosa za socijalno osiguranje) u iznosu od 546.807.796 KM, neporeske prihode u iznosu od 2.958.287 KM (prihode od zakupa i rente 25.051 KM, prihode od kamata na gotovinu i gotovinske ekvivalente 10.563 KM, prihode od kamata i ostalih naknada za date zajmove 1.841 KM, prihode po osnovu pozitivnih kursnih razlika 5.014 KM, prihode od pružanja javnih usluga 14.150 KM i ostale neporeske prihode 2.901.677 KM) i prihode obračunskog karaktera u iznosu od 91.283 KM (prihode od realizacije zaliha 6.347 KM, dobitke od prodaje imovine 8.530 KM i ostale prihode obračunskog karaktera 76.405 KM). Ukupni Primici su iskazani u iznosu od 92.968.222 KM. Odnose se na primitke za nefinansijsku imovinu u iznosu od 10.109 KM (primici od prodaje motornih vozila 8.530 KM i primici od prodaje kancelarijskog namještaja 1.579 KM), primitke od finansijske imovine u iznosu od 5.388.888 KM (primici za akcije 47.926 KM, primici od naplate zajmova datih zdravstvenim ustanovama 5.306.843 KM i primici od naplate stambenih zajmova 34.119 KM) i na primitke od zaduživanja u iznosu od 87.569.225 KM (primici od zajmova uzetih od države 81.500.000 KM i primici od refundacije glavnice otplaćenih kredita u zemlji 6.069.225 KM). Primici od finansijske imovine se odnose na: primitke za akcije i učešća u kapitalu u javnim preduzećima, koji se odnose na vrijednost ostvarenu prodajom akcija Fabrike vijaka a.d. Mrkonjić Grad, primitke od naplate zajmova datih zdravstvenim ustanovama i primitke od naplate stambenih zajmova datih radnicima. Primici od zaduživanja odnose se na: primitke od zajmova uzetih od države po osnovu priliva po kreditnim zaduženjima Fonda u 2012. godini po supsidijarnim sporazumima sa Vladom Republike Srpske putem Ministarstva finansija, Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite i Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite realizovane putem indirektnog zaduženja Vlade Republike Srpske - Ministarstva finansija i poslovnih banaka. Primici od refundacije glavnice po otplaćenim zajmovima u zemlji odnose se na otplaćenu glavnicu zajmova datih zdravstvenim ustanovama (Dom zdravlja Teslić i Bolnica za hroničnu psihijatriju Modriča) u 2012. godini i na Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 11 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske naplaćenu kamatu po zajmovima datim zdravstvenim ustanovama koju Fond uplaćuje poslovnim bankama. Poreski prihodi – iskazani su u iznosu od 546.807.796 KM. Odnose se na naplaćene prihode koje ostvaruje Fond po osnovu Zakona o doprinosima Republike Srpske, kojim se propisuje obračun i naplata doprinosa, i to: doprinosa za zdravstveno osiguranje u slučaju povreda i profesionalnog oboljenja (796.850 KM), doprinosa za zdravstveno osiguranje korisnika penzija i korisnika drugih novčanih naknada koje uplaćuje Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje (15.734.973 KM), doprinosa za zdravstveno osiguranje nezaposlenih lica koje plaća Zavod za zapošljavanje (1.899 KM), doprinosa za prošireno zdravstveno osiguranje (4.134 KM), doprinosa za zdravstveno osiguranje iz budžeta Republike (751.379 KM), doprinosa za zdravstveno osiguranje po osnovu duga iz ranijih godina (580.205 KM), doprinosa za zdravstveno osiguranje po osnovu inostranog osiguranja (26.778.464 KM), doprinosa za zdravstveno osiguranje po osnovu materijalnog obezbjeđenja plaćenih od strane Centra za socijalni rad (2.060.637 KM), doprinosa za zdravstveno osiguranje iz budžeta Republike za nezaposlena lica (40.005.474 KM), ostalih doprinosa za zdravstveno osiguranje (17.545.414 KM) i doprinosa na lična primanja, naknade i prihode osiguranika za obavezno osiguranje (442.548.367 KM). Prihodi od zakupa i rente - iskazani su u iznosu od 25.051 KM, odnose se na prihode ostvarene po osnovu zakupa objekata (15.451 KM) i prihoda od zakupa restorana (9.600 KM). Prihod od zakupa objekata u iznosu od 15.451 KM odnosi se na zakup: apoteke (''Pharma nova'' Prnjavor, ugovor broj: 01/079-6672/12 od 01.10.2012. godine) i sale za sastanke (JZU Institut za javno zdravstvo, ugovor br. 01/015-3707/12 od 24.05.2012. godine). Ugovori o zakupu apoteke i restorana predstavljaju produženje ranijih ugovornih odnosa, zaključeni su na neodređeno vrijeme, što nije u skladu sa odredbama Zakona o javnim nabavkama koja se odnose na obezbjeđivanje najefikasnijeg načina korišćenja javnih sredstava i na obezbjeđivanja pravedne i aktivne konkurencije među potencijalnim dobavljačima uz ostvarivanje jednakog tretmana, nediskriminacije i transparentnosti. Prihodi od kamata na gotovinu i gotovinske ekvivalente – iskazani su u iznosu od 10.563 KM, odnose se na ostvarene prihode od kamata na novčana sredstva na bankovnim računima. Prihodi od kamata i ostalih naknada za date zajmove - iskazani su u iznosu od 1.841 KM, odnose se na prihode po osnovu kamata na stambene zajmove date zaposlenim radnicima Fonda u prethodnom periodu. Prihodi po osnovu pozitivnih kursnih razlika - iskazani su u iznosu od 5.014 KM, odnose se na prihode po osnovu efektivnih pozitivnih kursnih razlika. Prihodi od pružanja javnih usluga - iskazani su u iznosu od 14.150 KM, odnose se na prihode koje ostvaruje Fond od Republičkih organa i organizacija. Ostali neporeski prihodi – iskazani su u iznosu od 2.901.677 KM. Odnose se na: prihode po osnovu refundiranja porodiljskog bolovanja od Fonda za dječiju zaštitu Republike Srpske (242.454 KM), ostale prihode – regresi, tenderi (146.277 KM) i ostale neporeske prihode – participacija (2.512.946 KM) od Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite za troškove zdravstvene zaštite ratnih vojnih invalida i porodica poginulih boraca po osnovu Zakona o pravima boraca, vojnih invalida i porodica poginulih boraca odbrambeno otadžbinskog rata Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 134/11). 12 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske 4.3.2. Prihodi obračunskog karaktera Prihodi obračunskog karaktera – iskazani su u iznosu od 91.283 KM, odnose se na prihode od realizacija zaliha u iznosu od 6.347 KM, dobitke od prodaje imovine u iznosu od 8.530 KM i ostale prihode obračunskog karaktera iskazane u iznosu od 76.405 KM. Dobici od prodaje proizvedene stalne imovine u iznosu od 8.530 KM, odnose se na ostvarene dobitke po osnovu prodaje automobila i namještaja. Ostali prihodi obračunskog karaktera u iznosu od 76.405 KM odnose se na prihode po osnovu viškova (66 KM), po osnovu otpisa obaveza (75.419 KM) i ostale prihode obračunskog karaktera (920 KM). 4.3.3. Rashodi i izdaci Rashodi su iskazani u ukupnom iznosu od 588.915.334 KM. U odnosu na Finansijski plan Fonda viši su za 7%, u odnosu na 2011. godinu viši su za 8%. Najvećim dijelom se odnose na tekuće rashode, osim rashoda obračunskog karaktera iskazanih u iznosu od 561.962.345 KM (rashodi za lična primanja 18.720.888 KM, rashodi po osnovu korišćenja roba i usluga 9.683.060 KM, rashoda finansiranja i drugih finansijskih troškova 7.528.046 KM i doznaka na ime socijalne zaštite koje isplaćuju institucije obaveznog socijalnog osiguranja 526.030.351 KM) i rashode obračunskog karaktera u iznosu od 26.952.989 KM. Ukupni izdaci iskazani su u iznosu od 120.597.006 KM, odnose se na izdatke za nefinansijsku imovinu u iznosu od 22.181.543 KM (izdaci za proizvedenu stalnu imovinu 2.206.380 KM, izdaci za neproizvedenu stalnu imovinu 105.274 KM, izdaci za strateške zalihe 19.859.965 KM i izdaci za zalihe materijala, robe, sitnog inventara i auto guma 9.924 KM) i izdatke za otplatu dugova u iznosu od 98.415.463 KM. Izdaci za otplatu dugova su iskazani po osnovu: otplate dijela kredita u iznosu od 65.500.000 KM, dobijenog po ugovoru od 31.12.2008. godine od Vlade Republike Srpske (zaduženje od 80.000.000 KM). Sredstva za otplatu ovog kredita su obezbijeđena iz sredstava novih zaduženja Fonda kod HypoAlpeAdria banke a.d. Banja Luka u iznosu od 25.500.000 KM (ugovor iz 2011. u iznosu od 34.000.000 KM) i 40.000.000 KM (ugovor od 54.500.000 KM od 27.07.2012. godine) kod UniCredit bank a.d. Banja Luka; otplate glavnice zajmova primljenih od banaka koji se odnose na otplate glavnica kredita dobijenih direktnim zaduženjem Fonda kod poslovnih banaka; izdataka za otplatu glavnice zajmova primljenih od stranih finansijskih institucija: otplata zaduženja prema Komercijalnoj banci a.d. Beograd i Intesa Soditic Ltd. London; izdataka za otplatu kamata po zajmovima u zemlji koji se refundiraju: kamate po indirektnom kreditnom zaduženju Fonda za kredite koji su dati zdravstvenim ustanovama u Republici Srpskoj i izdataka za otplatu neizmirenih obaveza iz ranijih godina: evidentirane otplaćene obaveze Fonda prema zdravstvenim ustanovama putem kompenzacija (Dom zdravlja Teslić i Bolnica za hroničnu psihijatriju Modriča i sl.), kao i više plaćena sredstva od obaveza po tekućim rashodima sa zdravstvenim ustanovama. Rashodi za lična primanja - iskazani su u iznosu od 18.720.888 KM, što je 100% u odnosu na Finansijski plan Fonda, u odnosu na 2011. godinu niži su za 1%. Odnose se na rashode po osnovu bruto plata (15.396.424 KM) i rashode po osnovu naknada troškova i ostalih ličnih primanja zaposlenih (3.324.465 KM). Plate su obračunate i isplaćene u skladu sa Pravilnikom o radu i Pojedinačnim kolektivnim ugovorom za zaposlene u Fondu. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 13 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske U skladu sa Odlukom o umanjenju plata broj: 01/015-7486/11 od 30.12.2011. godine, plate zaposlenih umanjene su za period 01.01 – 31.12.2012. godine. Rashodi za bruto naknade - iskazani su u iznosu od 3.324.465 KM, odnose se na rashode po osnovu naknada za prevoz zaposlenih (157.981 KM), rashoda za naknade za topli obrok i regres (1.790.003 KM), rashoda za otpremnine, nagrade i jednokratne pomoći (185.651 KM) i rashoda za poreze i doprinose na naknade (1.190.829 KM). Rashodi po osnovu korišćenja roba i usluga - iskazani su u iznosu od 9.683.060 KM, u odnosu na Finansijski plan Fonda viši su za 118%, u odnosu na 2011. godinu viši su za 176%. Odnose se na rashode po osnovu zakupa (91.586 KM), rashode po osnovu utroška energije, komunalnih i komunikacionih usluga (1.215.551 KM), rashode za režijski materijal (214.930 KM), rashode za tekuće održavanje (120.280 KM), rashode po osnovu putovanja i smještaja (121.330 KM), rashode za stručne usluge (828.167 KM) i ostale nepomenute rashode (7.091.216 KM). Rashodi po osnovu zakupa – iskazani su u iznosu od 51.586 KM, odnose se na zakup poslovnih objekata i prostora. Rashodi po osnovu utroška energije, komunalnih i komunikacionih i transportnih usluga – iskazani su u iznosu od 1.215.551 KM, što je na nivou planiranog Finansijskim planom Fonda. Odnose se na: rashode po osnovu utroška energije (402.495 KM), rashode za komunalne usluge (132.069 KM), rashoda za komunikacione usluge (679.882 KM) i rashoda za usluge prevoza robe (1.105 KM). Rashodi po osnovu utroška energije najvećim dijelom odnose se na rashode po osnovu utroška električne energije (246.196 KM), centralnog grijanja (121.234 KM) i rashode po osnovu utroška auto plina (19.246 KM). Rashodi za komunalne usluge najvećim dijelom odnose se na usluge vodovoda i kanalizacije (23.874 KM), usluge odvoza smeća (35.377 KM) i rashode za usluge obezbjeđenja imovine (57.080 KM). U skladu sa provedenim Konkurentskim postupkom javne nabavke i potpisanim Ugovorom, usluge obezbjeđenja imovine za potrebe Fonda obavlja agencija „Bond“ d.o.o. Banja Luka. Rashodi za komunikacione usluge najvećim dijelom se odnose na usluge korišćenja fiksnih telefona (172.358 KM), poštanskih usluga (247.590 KM) i ostalih komunikacionih usluga u iznosu od (254.308 KM). Rashodi za režijski materijal – iskazani su u iznosu od 214.930 KM, što je 2% više u odnosu na Finansijski plan Fonda, u odnosu na 2011. godinu viši su za 11%. Najvećim dijelom se odnose na rashode za kancelarijski materijal (145.965 KM), rashode za materijal za održavanje čistoće (58.018 KM) i rashode za stručnu literaturu, časopise i dnevnu štampu (10.497 KM). Rashodi za kancelarijski materijal odnose se na rashode za obrazce i papir (34.920 KM), registratore, fascikle i omote (25.072 KM), tonere (50.685 KM) i ostali kancelarijski materijal (27.078 KM). Rashodi za materijal za održavanje čistoće najvećim dijelom se odnosi na hemijski materijal za održavanje čistoće (18.778 KM) i ostali materijal za održavanje čistoće (33.640 KM). Rashodi za tekuće održavanje – iskazani su u iznosu od 120.280 KM, što je na nivou planiranog Finansijskim planom Fonda, u odnosu na 2011. godinu viši su za 29%. Najvećim dijelom se odnose na tekuće održavanje zgrada (59.410 KM), opreme (60.846 KM) i ostalo tekuće održavanje (23 KM). 14 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Tekuće održavanje zgrada najvećim dijelom se odnosi na usluge i materijal za tekuće popravke i rad (52.455 KM). Troškovi tekućeg održavanja opreme najvećim dijelom se odnose na troškove tekućeg održavanja prevoznih sredstava (38.106 KM) i kancelarijske opreme (18.611 KM). Rashodi po osnovu putovanja i smještaja – iskazani su u iznosu od 121.330 KM, što je 87% u odnosu na Finansijski plan Fonda, u odnosu na 2011. godinu niži su za 6%. Najvećim dijelom odnose se na: troškove za službeni put u zemlji (24.549 KM), službeni put u inostranstvo (23.895 KM) i troškove po osnovu utroška goriva (72.887 KM). Nabavka goriva za motorna vozila vršena je od dobavljača „Nestro Petrol“ Banja Luka na osnovu zaključenih ugovora za Direkciju i Kancelarije Fonda, nakon provedenih postupaka javne nabavke. Ugovori su zaključeni na period od godinu dana. Rashodi za stručne usluge – iskazani su u iznosu od 828.167 KM, što je 90% više u odnosu na Finansijski plan Fonda, u odnosu na 2011. godinu niži su za 15%. Rashodi za stručne usluge odnose se na: usluge finansijskog posredovanja (202.637 KM), usluge osiguranja vozila i zaposlenih (40.950 KM), usluge informisanja i medija (132.963 KM), pravne i administrativne usluge (2.477 KM), procjene i vještačenja (445 KM), i rashoda za kompjuterske usluge (448.695 KM). Usluge finansijskog posredovanja odnose se na usluge platnog prometa, dok se kompjuterske usluge odnose na usluge održavanja računarskih programa. Ostali nepomenuti rashodi – iskazani su u iznosu od 7.091.216 KM, što je 501% u odnosu na Finansijski plan Fonda, u odnosu na 2011. godinu viši su za 737%. Odnose se na rashode: za stručno usavršavanje zaposlenih (27.193 KM), rashode za bruto naknade van radnog odnosa (587.918 KM), po osnovu reprezentacije (66.271 KM), po sudskim rješenjima (6.374.439 KM), po osnovu poreza i doprinosa na teret poslodavca (34.484 KM) i ostale nepomenute rashode (910 KM). Po nalazu revizije bilansna pozicija Ostali nepomenuti rashodi potcijenjena je za iznos od 66.386 KM i iznosi 7.157.602 KM, a odnosi se na rashode za bruto naknade van radnog odnosa. Rashodi za stručno usavršavanje zaposlenih iskazani su u iznosu od 27.193 KM, najvećim dijelom odnose se na rashode po osnovu kotizacija za seminare, savjetovanja i simpozijume u iznosu od 20.492 KM. Rashodi za bruto naknade van radnog odnosa iskazani su u iznosu od 587.918 KM, odnose se na rashode za bruto naknade članovima upravnih i nadzornih odbora (95.522 KM), rashode za bruto naknade članovima komisija i radnih grupa (405.083 KM) i rashode za bruto naknade po ugovorima o djelu (87.313 KM). Rashodi za bruto naknade po ugovorima o djelu iskazani su u iznosu od 87.313 KM, po nalazu revizije potcijenjeni su za iznos naknada po ugovorima o djelu koji su teretili troškove zdravstvene zaštite u iznosu od 66.386 KM (Obrazloženo pod tačkom 4.3.3. - Doznake na ime socijalne zaštite.) Rashodi po sudskim rješenjima iskazani su u iznosu od 6.374.439 KM, najvećim dijelom odnose se na pravosnažnu presudu po sudskom sporu koji je vođen između Kliničkog centra Srbije i Fonda, od čega se na glavnicu duga odnosi 5.195.520 KM i na kamatu 1.017.762 KM. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 15 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Rashodi po osnovu poreza i doprinosa na teret poslodavca iskazani u iznosu od 34.484 KM, najvećim dijelom se odnose na doprinose za profesionalnu rehabilitaciju invalida (30.789 KM). Rashodi finansiranja i drugi finansijski troškovi – iskazani su u iznosu od 7.528.046 KM, što je 68% u odnosu na Finansijski plan Fonda, u odnosu na 2011. godinu viši su za 71%. Odnose se na: rashode po osnovu kamata na primljene zajmove u zemlji (2.722.768 KM), rashode po osnovu kamata na primljene zajmove iz inostranstva (758.210 KM), troškove servisiranja primljenih zajmova (4.045.917 KM), rashode po osnovu efektivnih kursnih razlika (133 KM) i rashode po osnovu zateznih kamata (1.019 KM). Rashodi po osnovu kamate na primljene zajmove u zemlji iskazani su u iznosu od 2.722.768 KM, odnose se na rashode po osnovu redovne kamate na zajmove primljene od banaka za indirektno zaduženje Fonda (20.087 KM) i rashode po osnovu kamata na zajmove primljene od banaka direktnim zaduživanjem (2.702.681 KM). Rashodi po osnovu kamata primljenih zajmova iz inostranstva u iznosu od 758.210 KM, odnose se na rashode kamata u skladu sa anuitetnim planom po osnovu kreditnog zaduženja od Intesa Soditic Ltd. London i Komercijalne banke Beograd. Troškovi servisiranja primljenih zajmova iskazani su u iznosu od 4.045.917 KM, odnose se na troškove interkalarne kamate na zajmove primljene u zemlji (3.999.052 KM) i troškove obrade kreditne dokumentacije za zajmove primljene u zemlji (46.865 KM). Doznake na ime socijalne zaštite koje isplaćuju institucije obaveznog socijalnog osiguranja – iskazane su u iznosu od 526.030.350 KM, što je za 6% više od planiranih sredstava Finansijskim planom Fonda, u odnosu na 2011. godinu viši su za 13%. U odnosu na ukupne troškove Fonda, troškovi zdravstvene zaštite učestvuju sa 89%. Odnose se na: troškove refundacije neto plata za vrijeme privremene spriječenosti za rad (12.681.412 KM), troškove primarnog nivoa zdravstvene zaštite (180.531.248 KM), troškove sekundarnog nivoa zdravstvene zaštite (275.456.224 KM), troškove tercijarnog nivoa zdravstvene zaštite (40.865.722 KM), troškove proteza i drugih ortopedskih pomagala (9.317.836 KM) i troškova usluga socijalne zaštite u inostranstvu (7.177.906 KM). U toku 2012. godine donesena je Odluka o načinu finansiranja bolničkih zdravstvenih usluga u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 56/12 i 101/12), kojom je za usluge finansiranja zdravstvene zaštite za osigurana lica Fonda, definisan kombinovani sistem plaćanja po modelima. Model I – po dijagnostičko terapijskom slučaju za finansiranje zdravstvenih usluga, akutnog bolničkog liječenja, intenzivne njege i dnevne bolnice, što podrazumijeva plaćanje po pojedinačnim izvršenim uslugama. Model II – podrazumijeva finansiranje bolničkih usluga po usluzi konsultativno specijalističke zdravstvene zaštite, usluga radiološke dijagnostike, biohemijske i hematološke usluge, kao i ostale dijagnostičke usluge koje nisu obuhvaćene Modelom I, dok Model III podrazumijeva plaćanje po budžetskom sistemu plaćanja za transfuzijsku medicinu, rehabilitaciju, stomatologiju, hroničnu psihijatriju, nuklearnu medicinu i ostale djelatnosti koje nisu obuhvaćene prethodnim modelima. U skladu sa čl. 58, 59. i 60. Zakona o zdravstvenom osiguranju („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 18/99, 106/09, 51/01, 70/01, 51/03, 57/03, 17/08, 1/09 i 16 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske 106/09), odnosi između Fonda i zdravstvenih ustanova u vezi sa pružanjem zdravstvene zaštite osiguranih lica, regulišu se ugovorom. Zaključivanje ugovora o pružanju usluga zdravstvene zaštite osiguranim licima u 2012. godini između Fonda i zdravstvenih ustanova u Republici Srpskoj (javnih i privatnih), vršeno je u skladu sa Pravilnikom o principima, uslovima i kriterijumima za zaključivanje ugovora sa davaocima usluga u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 28/12). Ugovorom se uređuju: vrsta, obim i kvalitet zdravstvenih usluga koje se pružaju osiguranim licima Fonda, plaćanje ugovorenih usluga, program zdravstvene zaštite, način obračunavanja usluga, način rješavanja spornih pitanja i druga međusobna prava i obaveze. Fond ugovara usluge primarnog nivoa zdravstvene zaštite sa ambulantama porodične medicine, domovima zdravlja, domovima za zdravstvenu njegu i apotekama. Kod usluga konsultativno specijalističke zdravstvene zaštite iz oblasti pedijatrije i ginekologije pored pružanja paketa zdravstvene zaštite iz ovih oblasti ugovara se i propisivanje lijekova na recept. Usluge sekundarne i tercijarne (bolničke) zdravstvene zaštite ugovaraju se sa specijalističkom ambulantom, specijalističkim centrom, bolnicom i zavodom za djelatnosti za koje su osposobljeni. Sa apotekama koje ispunjavaju propisane uslove ugovara se snabdijevanje osiguranih lica lijekovima i medicinskim sredstvima koji su utvrđeni Listom lijekova, odnosno Listom pomagala. Fond može da zaključi poseban ugovor za sprovođenje projekata iz oblasti zdravstvene zaštite pod uslovom da Ministarstvo prethodno da saglasnost za sprovođenje projekta za tekuću godinu. Sa isporučiocima ortopedskih i drugih pomagala koji ispunjavaju propisane uslove u skladu sa pozitivnim zakonskim propisima koji regulišu materiju na osnovu javnog poziva, ugovara se snabdijevanje ortopedskim i drugim sredstvima. Fond vrši nabavku lijekova, sanitetskog, medicinskog, ugradbenog i drugog materijala koji su utvrđeni kao pravo iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, na osnovu iskazanih potreba davaoca usluga, a u skladu sa propisima koji regulišu sistem javnih nabavki u Bosni i Hercegovini. Troškovi zdravstvene zaštite (primarnog, sekundarnog i tercijarnog nivoa) se usaglašavaju na dan bilansa sa pružaocima usluga. Troškovi refundacija neto plata za vrijeme privremene spriječenosti za rad iskazani su u iznosu od 12.681.412 KM, što je više za 29% u odnosu na Finansijski plan Fonda, odnose se na troškove refundacija neto plata za osigurana lica koja su u periodu preko 30 dana bila spriječena zbog bolesti da obavljaju poslove i radne zadatke u državnim i privatnim preduzećima i ustanovama. Naknadu plate za prvih 30 dana privremene nesposobnosti za rad obezbjeđuje poslodavac iz svojih sredstava, a nakon toga najduže do 12 mjeseci naknadu neto plate obezbjeđuje Fond, u skladu sa članom 31. Zakona o zdravstvenom osiguranju i u skladu sa Pravilnikom o ostvarivanju prava na naknadu plate za vrijeme privremene nesposobnosti za rad („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 63/08 i 38/10). Doznake pružaocima usluga socijalne zaštite – primarni nivo - iskazani su rashodi u ukupnom iznosu od 180.531.248 KM, u odnosu na Finansijski plan Fonda Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 17 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske niži su za 7%, odnose se na: usluge primarne zdravstvene zaštite 96.949.641 KM, lijekove na recept 72.907.465 KM, lijekove za specifična oboljenja 550.304 KM i ostale usluge primarne zdravstvene zaštite 10.123.838 KM. Usluge primarne zdravstvene zaštite – iskazane su u iznosu od 96.949.641 KM. Odnose se na: troškove primarne zdravstvene zaštite (94.792.541 KM), troškove pojedinačnih refundacija faktura (61.783 KM), sredstva za poboljšanje uslova rada zdravstvenih ustanova primarnog nivoa – institucije (870.943 KM) i sredstva za provođenje reformi u zdravstvu (386.533 KM). U toku 2012. godine provođeno je osam projekata na primarnom nivou zdravstvene zaštite. Rashodi po osnovu usluga primarne zdravstvene zaštite (96.949.641 KM) odnose se na usluge primarnog nivoa zdravstvene zaštite koje su na bazi Ugovora zaključenih sa zdravstvenim ustanovama primarnog nivoa, i na bazi izvršenih ugovorenih usluga fakturisale zdravstvene ustanove. U skladu sa članom 2. stav 1. tačka 3. Odluke o načinu finansiranja bolničkih zdravstvenih usluga u Republici Srpskoj, kod primarnog nivoa zdravstvene zaštite primjenjuje se Model III koji podrazumijeva finansiranje po budžetskom sistemu plaćanja. Zdravstvena ustanova ispostavlja fakturu u visini 1/12 ugovorenih sredstava za pružene usluge. Troškovi pojedinačnih refundacija faktura iskazani su u iznosu od 61.783 KM, odnose se na uslugu primarne zdravstvene zaštite koje se fakturišu i posebno plaćaju (prevoz osiguranih lica i dr.), a ne odnose se na usluge za koje je predviđen budžetski sistem plaćanja. Sredstva za poboljšanje uslova rada zdravstvenih ustanova primarnog nivoa iskazana su u iznosu od 870.943 KM, odnose se na opremanje zdravstvenih ustanova primarnog nivoa sa medicinskom opremom. Ugovor je potpisan sa preduzećem Bosnamed d.o.o. Sarajevo 01.12.2009. godine na iznos od 6.376.464 KM sa rokom otplate u 62 jednake mjesečne rate (Odluka Upravnog odbora Fonda o prihvatanju ugovora broj: 02/015-7510-7/09 od 11.12.2009. godine). U 2012. godini po osnovu ovog ugovora terećena je pozicija primarne zdravstvene zaštite za iznos od 33.660 KM. Odlukom upravnog odbora Fonda broj: 02/002-4732-7/12 od 12.07.2012 i broj: 02/002-5956-5/12 od 13.09.2012. godine o odobravanju sredstava za poboljšanje uslova rada primarnog nivoa zdravstvene zaštite (domovi zdravlja) odobrena su sredstva za nabavke opreme, vozila, sanacije i rekonstrukcije ambulanti u iznosu od 837.283 KM. Sredstva za provođenje reformi u zdravstvu iskazana su u iznosu od 386.533 KM. Odnose se na Projekte koji se posredstvom Fonda finansiraju na primarnom nivou zdravstvene zaštite, u skladu sa Pravilnikom o finansiranju projekata: „Uvođenje informacionog sistema u primarnu zdravstvenu zaštitu“ (Računari d.o.o. Banja Luka 128.582 KM); „Izrada, uvođenje, testiranje i održavanje aplikativnog softvera za pružanje usluga prikupljanja, obrade i distribucije podataka E-recept“ (Računari d.o.o. Banja Luka 86.367 KM); „Kombinovana primjena PAP-a i HPV DNK testiranja u skriningu karcinoma grlića materice“ (Medicom – Bijeljina 9.257 KM); „Skrining kolorektalnog karcinoma u Republici Srpskoj“ (SC Dunjić Gradiška 27.374 KM); „Edukacija neurologa i medicinskih sestara u liječenju akutnog moždanog udara“ (Udruženje neurologa Republike Srpske 23.750 KM); „Mala škola zdravlja praćenje efekata primarne prevencije faktora rizika kod djece u Republici Srpskoj“ (Centar za medicinska istraživanja i razvoj zdravstvene zaštite u Republici Srpsko)j; „Značaj ranog otkrivanja patoloških promjena na krvnim sudovima vrata i glave i prevencija nastanka moždanog udara“ (Centar za medicinska istraživanja i razvoj zdravstvene 18 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske zaštite u Republici Srpskoj) i „Unapređenje kapaciteta timova porodične medicine za upravljanje troškovima lijekova na recept“ (Udruženje doktora porodične medicine – Banja Luka 36.920 KM). Ugovorom sa preduzećem Računari d.o.o. Banja Luka, koji je zaključen dana 04.05.2011. godine, na realizaciji projekta „Izrada, uvođenje, testiranje i održavanje aplikativnog softvera za pružanje usluga prikupljanja, obrade i distribucije podataka E-recept“ ukupna ugovorena vrijednost projekta iznosi 1.660.000 KM. Članom 9. Ugovora definisano je da se plaćanje obavlja u dvije rate, i to: prva rata (avans) u iznosu od 30% ili 480.000 KM do 30 dana po potpisivanju ugovora, ostali dio poslije uspješne instalacije, testiranja aplikativnog softvera i obuke korisnika. Ugovor ima obavezujuće dejstvo 2 godine bez obzira na realizovani iznos sredstava. U 2012. godini uplaćen je i drugi dio avansa po ugovoru u iznosu od 230.000 KM. Do 31.12.2012. godine od strane preduzeća Računari d.o.o. Banja Luka, opravdan je samo dio avansnih sredstava u iznosu od 86.367 KM. Članom 9. Ugovora je predviđeno da ne mora biti realizovan ukupan ugovoreni iznos sredstava (1.660.000 KM). S obzirom da je uplaćeni avans opravdan samo u iznosu od 86.367 KM, a da ugovor ističe u 2013. godini, postavlja se pitanje racionalnosti i adekvatne upotrebe sredstava Fonda, kao i praćenja realizacije ugovorenog Projekta. Prema odredbama ugovora, nakon završetka Ugovora, sistem prestaje da radi, Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite zadržava pravo vlasništva nad bazama podataka ali nema nikakva prava nad aplikacijama čija vrijednost čini 70% ugovora (centralizovani e-karton, erecept i e-uputnica). Strateškim planom razvoja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 2008-2012. godina, predviđena je i realizacija određenih Projekata, za koju je prethodno potrebno obezbijediti saglasnost Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske. U 2012. godini Upravni odbor Fonda je odobrio realizaciju određenih projekata koji nisu predviđeni strateškim planom razvoja Fonda za ovaj period („Značaj ranog otkrivanja patoloških promjena na krvnim sudovima vrata i glave i prevencija nastanka moždanog udara“, „Edukacija neurologa i medicinskih sestara u liječenju akutnog moždanog udara“, „Mala škola zdravlja – praćenja efekata primarne prevencije faktora rizika kod djece u Republici Srpskoj“ i „Unapređenje kvaliteta timova porodične medicine za upravljanje troškovima lijekova na recept“). Praćenje realizacije Projekata je u nadležnosti Sektora za medicinska pitanja Fonda. Kod realizacije projekta prisutna je neracionalna upotreba finansijskih sredstava za realizaciju istih (realizacija u većem iznosu sredstava od planiranih, avansi koji su uplaćeni a nisu opravdani, nabavka testova u obimu većem od planiranog projektom i neiskorišćenost istih, mogućnost isteka roka upotrebe). Sve ove aktivnosti kod realizacije Projekata upućuju na neadekvatnost kontrolnih mehanizama kod praćenja realizacije i utroška sredstava, kao i opravdanost prihvatanja realizacije određenih Projekata na teret sredstava Fonda. Odlukama direktora Fonda, Udruženjima ljekara, medicinskih sestara, pulmologa, patologa i za edukacije isplaćen je iznos od 10.639 KM, na teret troškova zdravstvene zaštite primarnog nivoa. Po mišljenju revizije ovakav vid isplate ne može teretiti troškove primarnog nivoa zdravstvene zaštite. Ostale isplate koje su teretile ovu bilansnu poziciju iskazane su u iznosu od 50.315 KM. Lijekovi na recept – rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 72.907.465 KM, odnose se na lijekove sa Liste lijekova za domove zdravlja i ambulante porodične medicine, vakcine i serume, kao i drugi potrošni materijal koje za potrebe osiguranih lica obezbjeđuje Fond. Doktori ovlašteni za propisivanje lijekova vode registar osiguranih lica kojima se u terapiji propisuju određeni lijekovi. Ukoliko Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 19 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske zdravstvena ustanova ne raspolaže lijekom sa Liste lijekova, kao i drugim potrošnim materijalom, dužna je da o tom izda potvrdu osiguranom licu kako bi isti ostvario pravo na refundaciju lijeka. Ugovorom o pružanju usluga i finansiranju primarnog nivoa zdravstvene zaštite, posebno se za sve ustanove primarnog nivoa (domove zdravlja) definišu ukupna sredstva za lijekove koji se izdaju na recept, čiji rizik prekoračenja snose Zdravstvene ustanove. Na osnovu recepta koje propisuju doktori porodične medicine, pacijenti navedene lijekove uzimaju u apotekama sa kojima Fond ima potpisan ugovor, a apoteke ove usluge izdavanja lijekova fakturišu Fondu i u prilogu faktura dostavljaju primjerak recepta. Fond zdravstvenim ustanovama priznaje troškove lijekova u ugovorom definisanom iznosu. Lijekovi za specifična oboljenja – rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u ukupnom iznosu od 550.304 KM, odnose se na potrošnju insulina za pacijente koji su oboljeli od ove vrste bolesti, nabavke insulinskih pumpi i glukoznih senzora i drugog potrošnog materijala za liječenje ovih pacijenata, kao i druge lijekove koji se nabavljaju za posebna – specifična oboljenja za pacijente koji su oboljeli od posebnih vrsta bolesti. Sa stručnim konsultantima koji prate provođenje ugovora o realizaciji nabavke specifičnih lijekova Fond je zaključio Ugovore o djelu (tri ugovora) koji su teretili bilansnu poziciju lijekova za specifična oboljenja u ukupnom iznosu od 3.773 KM. Po mišljenju revizije ova bilansna pozicija precijenjena je za navedeni iznos dok je potcijenjena bilansna pozicija Rashoda za bruto naknade po ugovorima o djelu za iznos od 3.773 KM. Ostale usluge primarne zdravstvene zaštite – rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 10.123.838 KM, odnose se na rashode po osnovu refundacije troškova primarne zdravstvene zaštite, tj. troškove ampuliranih lijekova i potrebnog sanitetskog materijala kao i skladištenja i distribucije vakcina od strane Domova zdravlja. Doznake pružaocima usluga socijalne zaštite – sekundarni nivo - iskazani su rashodi u ukupnom iznosu od 275.456.224 KM, u odnosu na Finansijski plan Fonda viši su za 7%. Odnose se na: usluge konsultativno specijalističke zdravstvene zaštite – sekundarni nivo (33.474.050 KM), bolničko liječenje (154.366.238 KM), dijagnostičke usluge – sekundarni nivo (20.234.909 KM), usluge koje se posebno fakturišu (28.743.899 KM), usluge hemodijalize (35.997.263 KM) i prevoza u bolnice (2.639.864 KM). Konsultativno specijalistička zdravstena zaštita – sekundarni nivo – rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 33.474.050 KM, odnose se na troškove konsultativno specijalističke zaštite osiguranih lica iz različitih oblasti sekundarnog nivoa zdravstvene zaštite (interna medicina, opšta hirurgija, pneumofiziologija, neurologija, ortopedija, otorinolaringologija, oftalmologija, dermatovenerologija, kardiologija, urologija i onkologija) koji se od strane davaoca usluga fakturišu po izvršenoj usluzi po Modelu II u skladu sa Odlukom o načinu finansiranja bolničkih zdravstvenih usluga. Model II podrazumijeva da će Zdravstvene ustanove izvještaje o izvršenim pojedinačnim uslugama po osiguranim licima dostaviti Fondu sa prilozima uputnica na bazi kojih je izvršena usluga. Fond će na bazi izvještaja zdravstvenih ustanova utvrditi ukupan broj usluga na mjesečnom nivou izraženih u bodovima na bazi planiranih mjesečnih sredstava i isti dostaviti zdravstvenim ustanovama koje na osnovu izvještaja Fonda ispostavljaju fakturu u visini pripadajućih sredstava po tom osnovu. 20 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Bolničko liječenje – sekundarni nivo – rashodi ove bilansne pozicije iskazni su u ukupnom iznosu od 154.366.239 KM. Odnose se na troškove po osnovu bolničkog liječenja osiguranih lica u ukupnom iznosu od 146.030.937 KM, troškova opremanja zdravstvenih ustanova medicinskom opremom i investicije u bolničke kapacitete u iznosu od 6.637.067 KM i ostale troškove (Projekt – „Bonex inženjering“ d.o.o Beograd, Agencija za sertifikaciju Banja Luka, Neo–vita Sokolac, Vralinvest Banja Luka – Studija ekonomske opravdanosti, Ugovori o djelu, isplate po pojedinačnim odlukama) u iznosu od 1.698.234 KM. Troškovi bolničkog liječenja u iznosu od 146.030.937 KM, se odnose na bolničko liječenje osiguranih lica za koje se od strane zdravstvenih ustanova fakturišu troškovi Fondu po Modelu I u skladu sa Odlukom o načinu finansiranja bolničkih zdravstvenih usluga (akutno bolničko liječenje, intenzivna njega i dnevna bolnica). Model I podrazumijeva plaćanje srazmjerno pruženim bolničkim uslugama po pojedinačnom slučaju iskazanom kroz klasifikaciju po dijagnostičko terapijskim slučajem (DTS). Pod dijagnostičko terapijskim slučajem podrazumijeva se vrijeme liječenja od prijema do otpuštanja pacijenta i svi troškovi nastali za vrijeme tog liječenja, izuzev citostatika i lijekova za specifična oboljenja koji se plaćaju po posebnim procedurama. Fond na osnovu izvještaja o izvršenim uslugama bolničkog liječenja od strane zdravstvenih ustanova priznaje ukupan broj bodova na mjesečnom nivou i ukupno pripadajućim sredstvima po tom osnovu i iste dostavlja zdravstvenim ustanovama, koje na osnovu izvještaja Fonda ispostavljaju fakturu Fondu u visini pripadajućih sredstava po tom osnovu. Troškovi u iznosu od 6.637.067 KM odnose se na finansiranje nabavke medicinske opreme i investicije u bolnički sektor u Republici Srpskoj. Obuhvataju nabavku medicinske opreme (3.472.009 KM) za opremanje hirurških sala u Kliničkom centru Banja Luka, Opštoj bolnici Gradiška, Opštoj bolnici Nevesinje i Opštoj bolnici Trebinje (Ugovor broj: 01/015-143/12 od 11.01.2012. godine zaključen sa Bosnamed d.o.o. Sarajevo), nabavku medicinske opreme za potrebe zdravstvenih ustanova (Nevesinje, Zvornik i Foča), rekonstrukciju i instaliranje opreme za centralni sistem medicinskih gasova u bolnicama Gradiška i Foča (Ugovor broj: 01/015-5131/10 od 06.09.2010. godine zaključen sa Bosnamed d.o.o. Sarajevo) i nabavku medicinske opreme za potrebe zdravstvenih ustanova u Republici Srpskoj (Ugovor broj: 01/0157411/09 od 01.12.2009. godine zaključen sa Bosnamed d.o.o. Sarajevo). Sredstva u iznosu od 1.561.503 KM odnose se na troškove nabavke medicinske opreme za dezinfekciju i sterilizaciju medicinskog materijala za bolnice u Prijedoru, Zvorniku, Doboju, Kliničkom centru Istočno Sarajevo i bolnicu Foča (Ugovor broj: 11/2-4045283/11 od 02.02.2012. godine zaključen sa Getinge International AB Švedska). Sredstva u iznosu od 1.168.720 KM odnose se na finansiranje Projekta „Proširenje kapaciteta Opšte bolnice Gradiška“ (Ugovor o cesiji zaključen dana 04.03.2011. godine između Opšte bolnice Gradiška, NLB Razvojne banke Banja Luka i Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske, kojim je NLB Razvojna banka Banja Luka preuzela dug koji Fond ima prema Opštoj bolnici Gradiška u ukupnom iznosu od 7.986.251 KM. Sredstva u iznosu od 434.836 KM odnose se na opremu Zavoda za stomatologiju Republike Srpske koja je finansirana od strane Fonda. Upravni odbor Fonda zdravstvenog osiguranja je na bazi dopisa Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske prihvatao investiranje u nabavku opreme i proširenje bolničkih kapaciteta u ranijem periodu kao i u toku 2012. godine iako nije imao uporište u zakonskoj regulativi za ovu oblast. U skladu sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju, obaveza Fonda je da osiguranim licima obezbijedi zdravstvenu zaštitu na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou, a obaveze osnivača zdravstvenih ustanova su da finansiraju opremanje zdravstvenih ustanova Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 21 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske iz svoje nadležnosti kao i investiranje u objekte. Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske je provodilo procedure javne nabavke po ugovorima sa dobavljačem Bosnamed d.o.o Sarajevo (Ugovor broj: 01/015-143/12 od 11.01.2012. godine i Ugovor broj: 01/015-7411/09 od 01.12.2009. godine), a Upravni odbor Fonda je preuzeo obavezu plaćanja, dok je za Projekat „Proširenje kapaciteta Opšte bolnice Gradiška“ tendersku proceduru provodila bolnica Gradiška, ugovor potpisan sa preduzećem Aragosta invest d.o.o Banja Luka, a finansiranje projekta trebalo je da ide na teret sredstva Razvojnog programa Republike Srpske za period 2007 2010. godina (izdvojeno samo 2.500.000 KM). Ukupna vrijednost ugovorenih radova iznosila je 10.486.251 KM, dok je iznos od 7.986.251 KM obezbijeđen iz sredstava Fonda. Ugovori koji su potpisani sa dobavljačima opreme i ugovor o cesiji sa NLB Razvojnom bankom (investicije Opšta bolnica Gradiška) pozivaju se na Odluke Upravnog odbora Fonda o preuzimanju obaveza po ovim investicijama. Upravni odbor Fonda je prihvatio molbu Zavoda za stomatologiju Republike Srpske za plaćanje računa za nabavljenu opremu i preuzeo obavezu plaćanja u ukupnom iznosu od 434.836 KM, što nije u skladu sa zakonskom regulativom. Sredstva za ove namjene po preuzetim obavezama planirana su Finansijskim planom Fonda na poziciji sredstava za poboljšanje uslova rada zdravstvenih ustanova sekundarnog i tercijarnog nivoa po preuzetim obavezama u 2012. godini. Ostali troškovi u iznosu od 1.698.234 KM, najvećim dijelom se odnose na troškove po osnovu realizacije „Projekta uvođenja sistema menadžmenta i sistema kvaliteta u bolnički sektor Republike Srpske“ na osnovu ugovora broj: 11.09/052.2-06/08 od 28.01.2008. godine, zaključenog između Vlade Republike Srpske i „Bonex inženjering“ d.o.o Beograd u iznosu od 984.675 KM. Upravni odbor Fonda je svojom Odlukom broj: 02-3795-6/07 od 31.05.2007. godine prihvatio finansiranje ovog projekta u ukupnom iznosu od 7.776.358 KM sa PDV-om. Realizaciju projekta koordinira Jedinica za koordinaciju projekata Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske. Projekat traje šest godina od potpisivanja ugovora i realizuje se u četiri faze (2008 – 2013.). Troškovi u iznosu od 325.200 KM odnose se na realizaciju Ugovora o poslovno tehničkoj saradnji potpisanog između Fonda i Agencije za sertifikaciju, akreditaciju i unapređenje kvaliteta zdravstvene zaštite Banja Luka na stalnom razvoju i korišćenju ASKVA aplikacije vezano za DTS model plaćanja i unosa podataka od strane zdravstvenih ustanova u ASKVA aplikaciju. Troškovi u iznosu od 251.522 KM odnose se na ginekološku ordinaciju „NEO VITA“ Sokolac koja pruža usluge zdravstvene zaštite osiguranim licima sa područja koje gravitira navedenoj opštini. Troškovi u iznosu od 56.160 KM odnose se na izradu „Studije ekonomske opravdanosti realizacije Projekta PET/CT po modelu javno privatnog partnerstva“ na osnovu Ugovora broj: 12/1-015-6004/12 od 10.09.2012. godine, koji je potpisan sa „Vralinvest“ d.o.o. Banja Luka. Troškovi u iznosu od 53.442 KM odnose se na dva Ugovora o djelu koja su potpisna sa dva stručna konsultanta iz oblasti radiologije. Troškovi ovih Ugovora o djelu u iznosu od 53.442 KM trebaju teretiti troškove pozicije ''Rashoda za bruto naknade po ugovorima o djelu''. Ostali troškovi u iznosu od 27.235 KM odnose se na troškove koji su na osnovu Odluka direktora Fonda isplaćeni udruženjima i pojedincima za stručna usavršavanja, organizovanje simpozija i drugih pomoći na osnovu zahtjeva koji su upućeni Fondu. Po mišljenju revizije ovi troškovi u iznosu od 27.235 KM ne mogu teretiti troškove bolničkog liječenja – zdravstvene zaštite, već ih treba pravilno klasifikovati po prirodi troška. Dijagnostičke usluge – sekundarni nivo – rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 20.234.909 KM. Odnose se na troškove konsultativno specijalističke zdravstvene zaštite, usluge radiološke dijagnostike, biohemijske i hematološke 22 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske usluge, mikrobiološko laboratorijsku dijagnostiku, kao i ostale dijagnostičke usluge koje se fakturišu od strane zdravstvenih ustanova po Modelu II plaćanja. Usluge koje se posebno fakturišu – sekundarni nivo - rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 28.743.899 KM. Odnose se na usluge transfuziologije, UKSFP – krv i krvne komponente, troškove citostatika i lijekova za specifična oboljenja po ugovorima koji su potpisani sa bolnicama. Usluge hemodijalize – rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 35.997.263 KM. Odnose se na usluge koje na bazi ugovora po modelu Javno Privatnog Partnerstva (JPP) pružaju Dijalizni centri u Republici Srpskoj. Ugovori su potpisani sa kompanijom International Dialiysis Centres BV (Međunarodni centar za dijalizu) Amsterdam – Holandija i Fresenius Medical Care Deutschland GmbH, u skladu sa Uredbom o postupku realizacije projekata Javno-privatnog partnerstva u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 104/09). Ove kompanije su u obavezi po osnovu potpisanih ugovora da osnuju svoja pravna lica u Republici Srpskoj. U okviru troškova hemodijalize evidentiran je i iznos od 50.000 KM koji se odnosi na sredstva koja su po osnovu Odluke direktora Fonda isplaćena Udruženju dijaliziranih, transplantiranih i hroničnih bubrežnih bolesnika Republike Srpske u cilju finansiranja programskih aktivnosti ovog Udruženja. Po mišljenju revizije ovi troškovi ne mogu teretiti troškove dijalize jer se ne odnose na troškove zdravstvene zaštite i iste je potrebno pravilno klasifikovati. Ugovorom o djelu Fond je angažovao stručnog konsultanta da za Fond obavlja poslove glavnog kontrolora dijaliznih centara u Republici Srpskoj, da vrši stručno medicinsku kontrolu sprovođenja Ugovora za specijalizovane usluge hemodijalize pacijenata sa dijagnozom hroničnog poremećaja rada bubrega i da vrši stručno – medicinsku kontrolu faktura za obavljene dijalize koje su ispostavljene Fondu. Ugovor je potpisan za period 01.06 – 31.12.2012. godine, Aneksom I, važenje ugovora je produženo za period od šest mjeseci. Članom 2. potpisanog Ugovora o djelu izvršilac je u obavezi da Fondu dostavlja mjesečne izvještaje putem Sektora za zdravstvo. Na osnovu mjesečnih izvještaja izvršiocu je isplaćivana naknada za obavljeni posao. Na bazi mjesečnih izvještaja kontrola faktura za obavljene dijalize koje su ispostavljene Fondu, stručni konsultant je osporio određene fakture (jun – novembar 2012. godine) u ukupnom iznosu od 84.237 KM koje su ispostavljene od strane dijaliznih centara. Po navedenim nalazima stručnog konsultanta nadležni Sektori u Fondu nisu postupali u skladu sa Pravilnikom o sadržaju, načinu i postupku vršenja kontrole („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 3/09), nije vršeno osporavanje faktura u navedenom iznosu koje su ispostavljene od strane dijaliznih centara za izvršene usluge dijalize. Na bazi izjave izvršnog direktora Sektora za finansijski menadžment, koja je dostavljena reviziji, navodi se da ovaj Sektor nije bio u obavezi da izvrši provjeru navoda o osporavanju faktura iz izvještaja stručnog konsultanta, već je u skladu sa Pravilnikom o sadržaju, načinu i postupku vršenja kontrole to obaveza Sektora za kontrolu i da se na bazi tih nalaza donosi Rješenje od strane direktora o postupanju u konkretnom slučaju. U ovom slučaju postavlja se pitanje opravdanosti angažovanja stručnog konsultanta, ako se ne postupa po izvještajima istog, jer po nalazu revizije navedeni izvještaji predstavljaju osnovu samo za isplatu ugovorom definisane naknade stručnom konsultantu. Prevoz u bolnice - rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 2.639.863 KM, odnose se na usluge koje se sa bolnicama ugovaraju za vršenje prevoza osiguranih lica Fonda do i iz drugih bolnica u medicinski indukovanim slučajevima, po Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 23 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske izvršenoj usluzi, odnosno ispostavljenim fakturama iz sredstava koja su Finansijskim planom Fonda planirana za prevoz. Doznake pružaocima usluga socijalne zaštite – tercijarni nivo - iskazani su rashodi u ukupnom iznosu od 40.865.722 KM, što je za 27% više u odnosu na Finansijski plan Fonda. Odnose se na: usluge konsultativno specijalističke zdravstvene zaštite (3.938.906 KM), usluge bolničkog liječenja (18.305.119 KM), dijagnostičke usluge (17.240.827 KM), usluge koje se posebno fakturišu (1.050.410 KM) i ostale usluge tercijarne zdravstvene zaštite (330.461 KM). Konsultativno specijalistička zdravstvena zaštita – tercijarni nivo - rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 3.938.906 KM. Odnose se na troškove konsultativno specijalističke zaštite osiguranih lica iz različitih oblasti tercijarnog nivoa zdravstvene zaštite (interna medicina, opšta hirurgija, pneumofiziologija, ortopedija, neurologija, otorinolaringologija, oftalmologija, urologija, dermatovenerologija, kardiologija i onkologija) koji se od strane davaoca usluga fakturišu po izvršenoj usluzi po Modelu II u skladu sa Odlukom o načinu finansiranja bolničkih zdravstvenih usluga. Ovi troškovi odnose se i na pojedinačne refundacije osiguranim licima koji su usluge konsultativno specijalističke zaštite izvršili u ustanovama sa kojima Fond nema potpisane ugovore o pružanju ovih usluga ili ih pružaoci usluga sa kojima Fond ima potpisane ugovore nisu iz određenih razloga mogli pružiti osiguranim licima. Bolničko liječenje – tercijarni nivo - rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 18.305.119 KM, odnose se na troškove liječenja osiguranih lica u bolničkim ustanovama gdje su im pružene usluge različitih specijalističkih grana tercijarnog nivoa. Dijagnostičke usluge – tercijarni nivo - rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 17.240.827 KM, odnose se na različite dijagnostičke usluge tercijarnog nivoa koje su od strane davaoca usluga pružene osiguranicima Fonda (oftalmologija, MR i CT projekat, radioterapija, nuklearna medicina, hematologija, pedijatrija dijagnostika i terapija), kao i refundacije osiguranicima Fonda koji su dijagnostičke usluge izvršili u ustanovama sa kojima Fond nema potpisane ugovore o pružanju ovih usluga ili ih pružaoci usluga sa kojima Fond ima potpisane ugovore nisu iz određenih razloga mogli pružiti osiguranim licima. Usluge koje se posebno fakturišu – tercijarni nivo - rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 1.050.410 KM, odnose se na usluge tercijarnog nivoa zdravstvene zaštite koje se posebno fakturišu Fondu (kardiovaskularne hirurgije i kardiologije, neurohirurgije, hematologije, endokrinologije, ortopedije i traumatologoije, vaskularne hirurgije, onkologije i drugih specijalističkih grana). Ostale usluge tercijarne zdravstvene zaštite - rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 330.461 KM, odnose se na ostale usluge tercijarnog nivoa zdravstvene zaštite u iznosu od 194.777 KM i troškove po osnovu potpisanih Ugovora o djelu koji su teretili ovu bilansnu poziciju u iznosu od 135.684 KM. Ugovorima o djelu Fond je angažovao šest izvršilaca (doktora) iz različitih specijalnosti - dva izvršioca iz oblasti dječije hirurgije i iz oblasti tumora koštanozglobnog sistema angažovani u Zavodu za fizikalnu i medicinsku rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotović“, tri izvršioca iz oblasti interne kardiologije, neurohirurgije i dječije kardiologije angažovanih na klinikama Univerzitetsko kliničkog centra Banja Luka i jednog specijalistu iz oblasti hemodijalize koji je angažovan za potrebe Fonda (opisano kod troškova hemodijalize). Potpisnici ovih ugovora su ustanove kod kojih su izvršioci angažovani i Fond, s tim da je obveznik plaćanja ovih usluga Fond i iste su evidentirane na ostalim uslugama tercijarne zdravstvene zaštite. Po mišljenju 24 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske revizije troškovi izvršioca za potrebe kontrole troškova hemodijalize u iznosu od 9.141 KM treba da terete poziciju ''Rashoda za bruto naknade po ugovorima o djelu'', dok troškovi Ugovora o djelu za angažovane specijaliste u iznosu od 126.543 KM, treba da terete ugovorena sredstva ustanova gdje su isti i angažovani ili da nosioci tih ugovora budu samo zdravstvene ustanove u kojima su specijalisti angažovani. Doznake pružaocima usluga socijalne zaštite – proteze, ortopedska i druga pomagala - iskazani su rashodi u ukupnom iznosu od 9.317.836 KM, što je za 40% više u odnosu na Finansijski plan Fonda. Odnose se na troškove ortopedskih i protetičkih sredstava, ortopedskih pomagala, ortotičkih pomagala, stomatoloških nadoknada – proteza, koja su u skladu sa članom 50. Pravilnika o sadržaju, obimu i načinu ostvarivanja prava na zdravstvenu zaštitu („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj: 102/11, 117/11 i 128/11) medicinski indukovana osiguranom licu prilikom pružanja zdravstvene zaštite ugrađuju privremeno ili trajno u dijelove tijela, a koja stimulišu funkciju organa i sistema organa. Doznake pružaocima usluga socijalne zaštite – u inostranstvu - iskazani su rashodi u ukupnom iznosu od 7.177.906 KM, što je za 855% više u odnosu na Finansijski plan Fonda. Odnose se na troškove liječenja u inostranstvu u iznosu od 456.111 KM i troškove ino osiguranja – konvencija u iznosu od 6.721.795 KM. Liječenje u inostranstvu – rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 456.111 KM, viši su za 14% u odnosu na Finansijski plan Fonda. Odnose se na troškove liječenja u inostranstvu po pojedinačnim Rješenjima kojima se od strane Fonda odobrava plaćanje troškova liječenja u inostranstvu osiguranim pacijentima u slučajevima kada se iste usluge ne mogu pružiti u klinikama u Republici Srpskoj. Troškovi ino osiguranja – konvencija – rashodi ove bilansne pozicije iskazani su u iznosu od 6.721.795 KM, viši su za 800% u odnosu na Finansijski plan Fonda. Odnose se na korišćenje zdravstvene zaštite osiguranih lica prilikom boravka u inostranstvu na teret sredstava obaveznog zdravstvenog osiguranja u državama sa kojima je Bosna i Hercegovina zaključila ili preuzela međunarodne ugovore o socijalnom osiguranju. Preporuke: • • • 4.3.4. Da se izvrši pravilna klasifikacija troškova zdravstvene zaštite i da se bilansne pozicije troškova zdravstvene zašite terete samo sa direktnim troškovima koji se odnose na troškove zdravstvene zaštite. Sredstva za poboljšanje uslova rada u zdravstvenih ustanova kao i sredstva za provođenje reformi u zdravstvenom sektoru u Republici Srpskoj uskladiti sa Zakonskim obavezama Fonda po osnovu finansiranja zdravstvene zaštite osiguranih lica. Isplate sredstava pojedincima i udruženjima van Fonda uskladiti sa zakonskom regulativom. Rashodi obračunskog karaktera Rashodi obračunskog karaktera iskazani su u ukupnom iznosu od 26.952.989 KM. Odnose se na nabavnu vrijednost realizovanih zaliha (25.277.147 KM), troškove amortizacije (1.227.190 KM), rashode po osnovu usklađivanja vrijednosti imovine (77.173 KM), gubitake od prodaje imovine (252.874 KM) i ostale rashode obračunskog karaktera (118.604 KM). Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 25 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Nabavna vrijednost realizovanih zaliha - iskazana je u iznosu od 25.277.147 KM, najvećim dijelom odnosi se na nabavnu vrijednost realizovanih strateških zaliha inzulina, traka i lanceta, vakcine i dijela skupih lijekova (25.267.223 KM). Rashodi po osnovu amortizacije - iskazani su u iznosu od 1.227.190 KM od kojih se na amortizaciju zgrada i građevinskih objekata odnosi (406.224 KM), postrojenja i opreme (487.949 KM), investicione imovine (2.009 KM), nematerijalne imovine (330.725 KM) i amortizaciju ostalih stalnih sredstava (283 KM). Rashodi po osnovu usklađivanja vrijednosti imovine – iskazani su u iznosu od 77.173 KM, odnose se na rashode po osnovu usklađivanja vrijednosti akcija (gubitak po osnovu vrednovanja po fer vrijednosti). Gubici od prodaje imovine – iskazani su u iznosu od 252.874 KM, odnose se na gubitke ostvarene prodajom akcija Fabrike vijaka a.d. Mrkonjić Grad. Ostali rashod obračunskog karaktera - iskazani su u iznosu od 118.604 KM, odnose se na rashod vakcina sa isteklim rokom upotrebe (112.054 KM), rashoda po popisu (5.461 KM) i prenos opreme bez naknade KC Banja Luka i KC Istočno Sarajevo (1.089 KM). 4.4. Bilans stanja 4.4.1. Imovina Ukupna poslovna aktiva Fonda iskazana je u neto iznosu od 260.317.370 KM. Odnosi se na: tekuću imovinu iskazanu u iznosu od 49.703.644 KM nabavne vrijednosti, 16.515 KM ispravke vrijednosti i 49.687.129 KM sadašnje vrijednosti i stalnu imovinu u iznosu od 236.203.086 KM nabavne vrijednosti, 25.572.845 KM ispravke vrijednosti i 210.630.241 KM sadašnje vrijednosti. Po nalazu revizije poslovna aktiva potcijenjena je za iznos 39.691.157 KM, koji se odnosi na reprogramirana potraživanja po osnovu neizmirenih poreskih obaveza po osnovu doprinosa za zdravstveno osiguranje. (Obrazloženo pod tačkom 7. Vanbilansna evidencija.) Tekuća imovina iskazana u ukupnom iznosu od 49.687.129 KM neto vrijednosti, odnosi se na: kratkoročnu finansijsku imovinu iskazanu u neto iznosu od 47.909.315 KM i nefinansijsku imovinu u tekućim sredstvima iskazanu u neto iznosu od 1.777.814 KM. Stalna imovina iskazana u ukupnom iznosu 236.203.086 KM nabavne vrijednosti, 25.572.845 KM ispravke vrijednosti i 210.630.241 KM sadašnje vrijednosti, odnosi se na: dugoročnu finansijsku imovinu iskazanu u ukupnom iznosu od 190.652.793 KM nabavne vrijednosti, 4.734.166 KM ispravke vrijednosti i 185.918.627 KM sadašnje vrijednosti i nefinansijku imovinu u stalnim sredstvima iskazanu u ukupnom iznosu od 45.550.294 KM nabavne vrijednosti, 20.838.679 KM ispravke vrijednosti i 24.711.615 KM sadašnje vrijednosti. Kratkoročna finansijska imovina – iskazana je u ukupnom neto iznosu od 47.909.315 KM, odnosi se na: gotovinu i gotovinske ekvivalente (3.359.057 KM), kratkoročne plasmane (7.877.975 KM), kratkoročna potraživanja (36.653.145 KM) i kratkoročnih razgraničenja (19.138 KM). Po nalazu revizije kratkoročna finansijska imovina potcijenjena je za iznos od 3.534.790 KM (Obrazloženo kod Kratkoročnih potraživanja). Gotovina i gotovinski ekvivalenti - iskazani su u ukupnom iznosu od 3.359.056 KM, odnosi se na gotovinu u blagajni Fonda (2.709 KM) i gotovinu na bankovnim 26 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske računima kod osam komercijalnih banaka (3.356.347 KM). Gotovina u blagajni odnosi se na gotovinu u glavnoj blagajni (1.357 KM) i deviznoj blagajni (1.353 KM), dok se gotovina na bankovnim računima odnosi na gotovinu u domaćoj valuti (83.089 KM) i gotovinu na bankovnim računima u stranoj valuti (3.273.259 KM). Kratkoročni plasmani - iskazani su u iznosu od 7.877.975 KM, odnose se na dugoročne zajmove date zdravstvenim ustanovama (7.827.006 KM) i dugoročne stambene zajmove date radnicima (50.969 KM). Kratkoročna potraživanja – iskazana su u ukupnom iznosu od 36.653.145 KM, odnose se na: potraživanja za prodate proizvode i izvršene usluge u zemlji (24.029.267 KM), potraživanja za ugovorene kamate u zemlji (63.192 KM), ostala potraživanja (139 KM), ostala kratkoročna potraživanja u zemlji (8.948.752 KM) i ostala kratkoročna potraživanja u inostranstvu (3.611.795 KM). Po nalazu revizije kratkoročna potraživanja potcijenjena su za iznos od 3.534.790 KM. S obzirom na gotovinski osnov evidentiranja prihoda za zdravstveno osiguranje penzionera od Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje u poslovnim knjigama Fonda za 2012. godinu nisu evidentirana potraživanja i razgraničeni prihodi u iznosu od 3.534.790 KM koji se odnose na period septembar-decembar 2012. iako je prihod potvrđen i mjerljiv. Potrebno je evidentirati potraživanje od Fonda penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske za 2012. godinu u iznosu od 3.534.790 KM, odnosno formirati razgraničeni prihod. Potraživanja za prodate proizvode i izvršene usluge u zemlji - iskazana su u iznosu od 24.029.267 KM, odnose se na pretplaćena potraživanja po osnovu Ugovora sa zdravstvenim ustanovama o pružanju zdravstvene zaštite u iznosu od 20.461.629 KM. Pretplata se odnosi na više plaćena sredstva bolničkom sektoru u iznosu od 20.020.541 KM (Bolnica Gradiška 2.327.349 KM, Klinički centar Banja Luka 10.638.755 KM, Opšta bolnica Prijedor 117.578 KM, Opšta bolnica „Sveti Apostol Luka“ Doboj 1.234.144 KM, Opšta bolnica Istočno Sarajevo 4.808.494 KM, Opšta bolnica Nevesinje 295.139 KM i Univerzitetska bolnica Foča 599.083 KM), Domovima zdravlja 290.863 KM, Zdravstvenim ustanovama u Srbiji i Hrvatskoj 147.417 KM i Ortopedskim ustanovama 2.808 KM. Potraživanja po osnovu pretplata nastala su uglavnom u prethodnom periodu (2011. godina), tako da je na dan 31.12.2011. godine ukupna pretplata iznosila 21.003.665 KM, prema bolničkom sektoru u iznosu od 18.518.901 KM i prema domovima zdravlja 2.484.764 KM. Sa zdravstvenim ustanovama na kraju svake budžetske godine vrši se obračun sredstava koji se usaglašava i obostrano potpisuje, tako da su sve pretplate sredstava dokumentovane obračunima sa zdravstvenim ustanovama. U početnom stanju na dan 01.01.2012. godine na poziciji potraživanja za prodate proizvode i izvršene usluge u zemlji, nisu iskazana potraživanja za više plaćena sredstva (avanse) po osnovu Ugovora sa zdravstvenim ustanovama o pružanju zdravstvene zaštite osiguranim licima u iznosu od 20.460.447 KM, nego je za navedeni iznos izvršeno umanjenje (prebijanje) početnog stanja bilansne pozicije Obaveza za doznake na ime socijalne zaštite koje isplaćuju institucije obaveznog socijalnog osiguranja. Prebijanje sredstava i obaveza nije u skladu sa MRS JS 1 – Prezentacija finansijskih izvještaja (paragraf 48. i 49.), jer: „Prebijanje u Izvještaju o finansijskom stanju ne odražava suštinu transakcije ili drugog događaja, umanjuje sposobnost korisnika da razumije transakcije, druge događaje i stanja i da procijeni buduće novčane tokove entiteta“. Navedeno potraživanje po osnovu pretplata po nalazu revizije trebalo je klasifikovati na bilansnu poziciju ''Ostali unaprijed plaćeni rashodi u zemlji'' i od naredne redovne obaveze po fakturama umanjivati za Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 27 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske pretplaćena sredstva. Dinamika povrata i zatvaranja pretplata nije definisana između Fonda i zdravstvenih ustanova. Pretplate sredstava zdravstvenim ustanovama po obrazloženju odgovornih lica u Fondu (Izjava rukovodioca Sektora za finansijski menadžment od 11.07.2013. godine), nastale su zbog rebalansa Finansijskog plana u 2011. godini kojim su sredstva umanjena za 10%. Po nalazu revizije pretplata je nastala po osnovu zahtjeva zdravstvenih ustanova za finansiranje materijalnih troškova i drugih obaveza. Preporuke: • • Da se izvrši evidencija potraživanje od Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske za 2012. godinu u iznosu od 3.534.790 KM. Da se definiše dinamika i način zatvaranja pretplata po osnovu Ugovora o pružanju zdravstvenih usluga osiguranim licima sa zdravstvenim ustanovama. Potraživanja za ugovorene kamate u zemlji – iskazana su u iznosu od 63.192 KM, odnose se na potraživanja za ugovorene kamate u zemlji. Ostala kratkoročna potraživanja u zemlji - iskazana su u iznosu od 8.935.029 KM. Najvećim dijelom se odnose na kratkoročna potraživanja po osnovu raspodjele javnih prihoda na dan izvještavanja (3.178.702 KM), ostala kratkoročna potraživanja u zemlji (5.751.994 KM) koja se odnose na potraživanja po osnovu doprinosa za zdravstveno osiguranje koji su izmireni obveznicama Vlade Republike Srpske (3.993.702 KM) i potraživanja po osnovu preknjižavanja pogrešnih uplata doprinosa za zdravstveno osiguranje po Zapisniku između Ministarstva finansija i Poreske uprave Republike Srpske, kao i sporna potraživanja u zemlji (4.333 KM). Ostala kratkoročna potraživanja u inostranstvu – iskazana su u iznosu od 3.611.795 KM, odnose se na potraživanja po osnovu potpisanih konvencija za ino osiguranje. Kratkoročnih razgraničenja - iskazana su u iznosu od 19.138 KM, odnose se na ostala razgraničenja po osnovu obaveza (kolektivno osiguranje zaposlenih i osiguranje za vozila). Nefinansijska imovina u tekućim sredstvima - iskazana je u neto iznosu od 1.777.814 KM, odnosi se na strateške zalihe koje se vode u Fondu, koje se nalaze na skladištima kod zdravstvenih ustanova (zalihe inzulina, traka i lanceta, vakcina i skupih lijekova). Dugoročna finansijska imovina - iskazana je u ukupnom iznosu od 190.652.793 KM nabavne vrijednosti, 4.734.166 KM ispravke vrijednosti i 185.918.627 KM sadašnje vrijednosti, odnosi se na dugoročne plasmane koji su iskazani u neto iznosu od 170.381.363 KM i dugoročna razgraničenja u neto iznosu od 15.537.264 KM. Po nalazu revizije dugoročna finansijska imovina potcijenjena je za iznos od 39.691.157 KM, koji se odnosi na reprogramirana potraživanja po osnovu neizmirenih poreskih obaveza po osnovu doprinosa za zdravstveno osiguranje. (Obrazloženo pod tačkom 7. Vanbilansna evidencija.) Dugoročni plasmani - iskazani su u neto iznosu od 170.381.363 KM, odnose se na akcije i učešće u kapitalu (2.213.910 KM) i dugoročne zajmove (168.167.453 KM). Akcije i učešće u kapitalu u iznosu od 2.213.910 KM, odnosi se na vrijednost akcija koje je Fond stekao konverzijom duga u akcije po osnovu obaveza za doprinose za zdravstveno osiguranje. 28 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Dugoročni zajmovi u iznosu od 168.167.453 KM, odnose se na direktne dugoročne zajmove (88.479.119 KM), indirektne dugoročne zajmove (79.238.302 KM) koje je Fond doznačio zdravstvenim ustanovama U Republici Srpskoj i dugoročne stambene zajmove date radnicima u ranijem periodu (450.031 KM). Direktni dugoročni zajmovi i tekuće dospijeće zajmova (96.306.126 KM) se odnose na dugoročne zajmove date zdravstvenim ustanovama. Na osnovu duga zdravstvenih ustanova Republike Srpske na dan 31.12.2009. godine i Odluke Upravnog odbora Fonda (broj: 02/015-723-4/10 od 18.02.2010.) potpisani su Sporazumi o izmirenju duga u 2010. godini sa 45 zdravstvenih ustanova u ukupnom iznosu od 64.754.477 KM. Ugovori su beskamatni, sa rokom važenja od 15 i 10 godina. Indirektno zaduženje Fonda u ime zdravstvenih ustanova, putem Vlade Republike Srpske je provedeno u 2011. godini, na osnovu čega su dati krediti sljedećim zdravstvenim ustanovama: KC Istočno Sarajevo-Klinika i bolnica Foča (2.000.000 KM), Klinika i bolničke službe Kasindo (1.500.000 KM), Opšta bolnica Prijedor (1.000.000 KM), Opšta bolnica Gradiška (1.500.000 KM), OB Zvornik (1.000.000 KM), Opšta bolnica Trebinje (500.000 KM), Opšta bolnica Nevesinje (500.000 KM) i Zavod za fizikalnu terapiju i rehabilitaciju „dr Miroslav Zotović“ (2.000.000 KM). Fond je sa zdravstvenim ustanovama potpisao Ugovore o prenosu kreditnih sredstava po osnovu supsidijarnog sporazuma o prenosu i realizaciji kredita, kojim se Fond indirektno zadužio kod NLB Razvojne banke a.d. Banja Luka. Indirektno zaduženje Univerzitetsko kliničkog centra Banja Luka je izvršeno u iznosu od 30.000.000 KM zbog izmirenja obaveza prema dobavljačima. Ugovori su zaključeni u toku 2011. godine (22.000.000 KM) i 2012. godine (8.000.000 KM), sa slijedećim bankama: HypoAlpeAdria bank a.d. Banja Luka (10.000.000 KM), Komercijalna banka a.d. Banja Luka (5.000.000 KM), NLB Razvojna banka a.d. Banja Luka (7.000.000 KM), Nova banka a.d. Banja Luka (5.000.000 KM) i UniCredit banka a.d. Banja Luka (3.000.000 KM). U okviru dugoročnih zajmova koje je Fond dao zdravstvenim ustanovama, nalaze se i dugoročne beskamatne pozajmice u iznosu od 3.348.000 KM, koje je Fond u decembru 2011. godine dao zdravstvenim ustanovama na osnovu Ugovora o pozajmici, bez saglasnosti Upravnog odbora Fonda, što nije u skladu sa članom VI Odluke o izvršenju Finansijskog plana Fonda za 2012. godinu, gdje: „Direktor Fonda može u hitnim i opravdanim slučajevima donijeti odluku o upotrebi sredstava i preko 200.000 KM, s tim što se takve odluke iznose na potvrdu (verifikaciju) na prvu narednu sjednicu Upravnog odbora“, što u ovom slučaju nije urađeno. (Zavod za fizikalnu terapiju i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotović“ - Banja Luka 1.070.000 KM, Dom zdravlja - Banja Luka 938.000 KM, Opšta bolnica – Gradiška 600.000 KM, Klinički centar – Banja Luka 250.000 KM i Opšta bolnica – Doboj 500.000 KM). Ukupna potraživanja na dan bilansa iznose 2.406.499 KM. Indirektni dugoročni zajmovi iskazani su u iznosu od 79.238.302 KM, odnose se na: dugoročne zajmove date zdravstvenim ustanovama - Vlada Republike Srpske u ukupnom iznosu od 80.000.000 KM. Fond se zadužio kod Vlade Republike Srpske u iznosu od 80.000.000 KM (ugovor od 31.12.2008.), a sredstva zajma su data za 67 zdravstvenih ustanova u Republici Srpskoj pod istim uslovima pod kojima je zajam odobren Fondu. U svrhu otplate zajma Vladi Republike Srpske, Fond se kreditno zadužio kod HypoAlpeAdria bank a.d. Banja Luka u iznosu od 34.000.000 KM u 2011. godini, i kod UniCredit banka a.d. Banja Luka u iznosu od 54.500.000 KM kako bi vratio zajam Vladi Republike Srpske. Od navedenih zajmova iznos od 65.500.000 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 29 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske KM (25.500.000 KM od HypoAlpeAdria bank a.d. Banja Luka i 40.000.000 KM od UniCredit banka a.d. Banja Luka) je iskorišćen za otplatu zajma. Sa zdravstvenim ustanovama Republike Srpske su potpisani aneksi ugovora kojima su definisani isti uslovi zaduženja kao i za Fond. Ovaj zajam u potpunosti su vratili DZ Teslić i Bolnica za hroničnu psihijatriju Modriča u ukupnom iznosu od 761.698 KM. Dugoročni stambeni zajmovi dati radnicima u ranijem periodu iskazani su u ukupnom iznosu od 501.000 KM (dugoročni zajmovi 450.031 KM i tekuće dospijeće 50.969 KM), odnose se zajmove date radnicima u periodu 1998 – 2001. godina (stambeni krediti) za 57 radnika, na rok od 30 godina uz kamatnu stopu od 1% godišnje. Dugoročna razgraničenja – iskazana su u neto iznosu od 15.537.264 KM, odnose se na dugoročno razgraničene rashode po osnovu ulaganja u medicinsku opremu zdravstvenih ustanova po osnovu Ugovora sa dobavljačima opreme (Bosnamed – Sarajevo 5.740.710 KM, Getinge international Švedska 4.147.742 KM) i ulaganja u građevinske objekte bolnice Gradiška po osnovu Ugovora o cesiji (NLB Razvojna banka Banja Luka 5.648.812 KM). Nefinansijska imovina u stalnim sredstvima – iskazana je u ukupnom iznosu od 45.550.294 KM nabavne vrijednosti, 20.838.679 KM ispravke vrijednosti i 24.711.615 KM sadašnje vrijednosti. Odnosi se na proizvedenu stalnu imovinu iskazanu u ukupnom iznosu 41.144.784 KM nabavne vrijednosti, 20.620.819 KM ispravke vrijednosti i 20.523.965 sadašnje vrijednosti, neproizvedenu stalnu imovinu iskazanu u ukupnom iznosu od 2.537.498 KM sadašnje vrijednosti, 217.860 KM ispravke vrijednosti i 2.319.638 KM nabavne vrijednosti i nefinansijsku imovinu u stalnim sredstvima u pripremi, iskazanu u ukupnom neto iznosu od 1.868.012 KM. Proizvedena stalna imovina - iskazanu u ukupnom iznosu 41.144.784 KM nabavne vrijednosti, 20.620.819 KM ispravke vrijednosti i 20.523.965 sadašnje vrijednosti, odnosi se na vrijednost zgrada i objekata, postrojenja i opreme, investicione imovine i nematerijalne proizvedene imovine. Zgrade i objekti – iskazani su u iznosu 31.422.516 KM nabavne vrijednosti, 13.863.121 KM ispravke vrijednosti i 17.559.395 sadašnje vrijednosti. U 2012. godini izvršeno je povećanje vrijednosti zgrada i objekata u ukupnom iznosu od 796.086 KM po osnovu direktnih nabavki u iznosu od 423.860 KM. Kod investicionih aktivnosti na objektima Fonda prisutan je visok procenat avansnog plaćanja po ugovorima koji je se u nekim slučajevima kretao 50%, 60% ili 80% od ugovorene vrijednosti radova. Klasifikacija izdataka za sanaciju trafo stanice na građevinske objekte je neispravna zbog različitog vijeka trajanja (amortizacione stope građevinskih objekata). Po mišljenju revizije odgovarajuća klasifikacija bi bila u okviru elektro opreme. Sa sredstava u pripremi, nakon okončane investicije u rekonstrukciju šalter sale (Tekton Banja Luka), povećana je vrijednost zgrada i objekata za iznos od 346.244 KM. Vrijednost zgrada i objekata povećana je u 2012. godini za iznos od 25.982 KM, koja se odnosi na vrijednost stana koji je prenesen iz vanbilansne evidencije po osnovu sudske presude. Vrijednost objekta i zgrada u 2012. godini smanjena je po osnovu obračunate amortizacije u ukupnom iznosu od 406.244 KM i za iznos od 16.382 KM ranije obračunate amortizacije imovine prenesene iz vanbilansne evidencije. 30 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Na poziciji zgrada i objekata uknjiženi su stanovi (6 stanova - izuzev stana koji je vraćen Fondu po osnovu sudske presude) čiji su nosioci stanarskog prava fizička lica (sadašnji i bivši radnici Fonda), koji nisu otkupljeni u procesu otkupa od strane nosioca stanarskog prava, a koji su u ranijim periodima kupljeni iz sredstava Fonda i za koje je potrebno pokrenuti procedure regulisanja statusa istih (nabavne vrijednosti 181.401 KM, ispravke vrijednosti 51.437 KM i sadašnje vrijednosti od 129.963 KM). U poslovnim knjigama Fonda evidentirano je ukupno 65 objekata, od kojih se u vlasništvu Fonda nalazi 41 objekat dok su 24 objekta u posjedu Fonda, za iste su pokrenuti postupci dokazivanja vlasništva. Objekat Fonda zdravstvenog osiguranja u Drvaru – Federacija Bosne i Hercegovine, površine 400 m2 (Kancelarija Banja Luka), koji je vraćen i evidentiran u poslovnim knjigama Fonda 2008. godine, nije bio predmet popisa na dan bilansa 31.12.2012. godine i reviziji nije prezentovan dokaz o tome ko i pod kojim uslovima koristi prostor. Dana 12.07.2013. godine iz Fonda je upućen dopis broj: 09/086-5241/13 kojim se od Zavoda za zdravstveno osiguranje hercegbosanske županije, Zavoda mirovinskog osiguranja i Udruženja penzionera Drvara, traži Informacija vezano za navedeni poslovni prostor i po kom osnovu se isti koristi. Oprema - iskazana je u ukupnom iznosu od 5.871.685 KM nabavne vrijednosti, 4.669.094 KM ispravke vrijednosti i 1.202.591 KM sadašnje vrijednosti. U 2012. godini izvršeno je povećanje vrijednosti opreme u ukupnom iznosu od 381.230 KM (nabavka dva nova vozila za kancelarije Bijeljina i Zvornik 65.590 KM, nabavka kancelarijskog namještaja 74.801 KM, nabavka računara i računarske opreme 188.188 KM, telefonske opreme 4.275 KM, alarmnih i sigurnosnih sistema 19.684 KM, investiciono održavanje motornih vozila – ugradnja plina i održavanje računarske opreme 36.260 KM, uknjižavanje viška po popisu u Kancelariji Zvornik 570 KM i procijenjene vrijednosti opreme u Kancelariji Foča 377 KM i aktiviranje investicija u toku u iznosu od 4.352 KM). Vrijednost opreme u Fondu zdravstvenog osiguranja je smanjena u ukupnom iznosu od 357.648 KM nabavne vrijednosti i 350.010 KM ispravke vrijednosti. Odnosi se na prodaju tri automobila 90.280 KM, ustupanje računarske opreme po Odluci bez naknade 2.513 KM, rashod opreme po popisu sa 31.12.2012. godine u iznosu od 259.669 KM (Odluka Upravnog odbora broj: 02/002-1677-5/13 od 22.02.2013. godine). Po osnovu amortizacije u tekućoj godini nabavna vrijednost opreme je smanjena za iznos od 487.996 KM. U 2012. godini po osnovu potraživanja za neizmirene doprinose za zdravstveno osiguranje od DIP „Kozara“ Kozarska Dubica – u stečaju, iz stečajne mase po osnovu izmirenja navedenih obaveza preuzet je namještaj u ukupnoj vrijednosti od 47.387 KM i parket u vrijednosti od 6.576 KM. Dio namještaja u iznosu od 6.156 KM je na osnovu Sporazuma koji su zaključeni sa radnicima prodat radnicima Fonda. Investiciona imovina - iskazana je u ukupnom iznosu od 160.196 KM nabavne vrijednosti, 10.284 KM ispravke vrijednosti i 149.913 KM sadašnje vrijednosti. Odnosi se na ulaganja u poslovni prostor u Lukavici – Kancelarija Istočno Sarajevo, koji je dobijen na korišćenje bez naknade na period od 20 godina. Vrijednost investicione imovine u 2012. godini smanjena je u iznosu od 2.292 KM po osnovu amortizacije. Nematerijalna proizvedena imovina – iskazana je u iznosu od 3.690.387 KM nabavne vrijednosti, 2.078.321 KM ispravke vrijednosti i 1.612.065 KM sadašnje vrijednosti. Odnosi se na vrijednost računarskih programa i na vrijednost umjetničkih dijela. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 31 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Nabavna vrijednost nematerijalne proizvedene imovine u 2012. godini povećana je za 1.660.404 KM. Odnosi se najvećim dijelom na nabavku usluga tehnološkog unapređenja Poslovnog informacionog sistema Fonda po osnovu Ugovora zaključenog sa preduzećem Lanako – Banja Luka (1.361.114 KM- isporučeni moduli: evidencija pravnih, kadrovskih i opštih poslova, finansijskog knjigovodstva, evidencija osiguranih lica Fonda, evidencija radnog vremena, modul porodične medicine i modul projekata u zdravstvu). Po osnovu amortizacije u tekućoj godini nabavna vrijednost nematerijalne proizvedene imovine je smanjena za iznos od 249.344 KM. Neproizvedena stalna imovina - iskazana je u ukupnom iznosu od 2.537.498 KM nabavne vrijednosti, 217.860 KM ispravke vrijednosti i 2.319.638 KM sadašnje vrijednosti. Odnosi se na vrijednost zemljišta i nematerijalne neproizvedene imovine. Zemljište – iskazano je u ukupnom iznosu od 2.069.386 KM nabavne i sadašnje vrijednosti Nematerijalna neproizvedena imovina – iskazana je u ukupnom iznosu od 468.111 KM nabavne vrijednosti, 217.860 KM ispravke vrijednosti i 250.252 KM sadašnje vrijednosti, odnosi se na vrijednost licenci. Nabavna vrijednost nematerijalne neproizvedene imovine - licenci u 2012. godini povećana je za 105.274 KM, odnosi se na nabavku Microsoft licenci na osnovu Ugovora o pretplati sa korporacijom Microsoft isporučenih od strane preduzeća Lanako – Banja Luka. Po osnovu amortizacije u tekućoj godini nabavna vrijednost nematerijalne neproizvedene imovine je smanjena za iznos od 81.244 KM. Nefinansijska imovina u stalnim sredstvima u pripremi – iskazana je u ukupnom iznosu od 1.868.012 KM. Odnosi se na ulaganja u poslovni prostor Kancelarije Bijeljina u ukupnom iznosu od 1.210.890 KM i ulaganja u zajednički objekat u Istočnom Sarajevu (čija je realizacija obustavljena) u iznosu od 626.175 KM. Amortizacija stalnih sredstava u 2012. godini, iskazana je u ukupnom iznosu od 1.227.190 KM (građevinskih objekata 406.224 KM, postrojenja i opreme 487.949 KM, investicione imovine 2.009 KM, nematerijalne imovine 330.725 KM i ostalih stalnih sredstava 283 KM.) 4.4.2. Obaveze i izvori Ukupna poslovna pasiva Fonda iskazana je u neto iznosu od 260.317.370 KM. Odnosi se na: obaveze iskazane u iznosu od 378.351.096 KM, trajne izvore sredstava u iznosu od 2.069.386 KM i finansijski rezultat (kumulirani deficit) u iznosu od 120.103.112 KM. Po nalazu revizije poslovna pasiva potcijenjena je za iznos 39.691.157 KM po osnovu razgraničenih prihoda. (Obrazloženo pod tačkama 4.4.1. Potraživanja i 7. Vanbilansna evidencija). Obaveze – iskazane su u iznosu od 378.351.096 KM, odnose se na kratkoročne obaveze iskazane u iznosu od 175.045.353 KM i dugoročne obaveze iskazane u iznosu od 203.305.743 KM. Po nalazu revizije obaveze su potcijenjene za iznos od 3.534.790 KM (Obrazloženo pod tačkom 4.4.1. Imovina). Kratkoročne obaveze - iskazane su u iznosu od 175.045.353 KM, odnose se na: kratkoročne finansijske obaveze (35.884.170 KM), obaveze za lična primanja (1.480.601 KM), obaveze iz poslovanja (11.027.328 KM), obaveze za rashode finansiranja i druge finansijske troškove (629.145 KM), obaveze za doznake na ime 32 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske socijalne zaštite (123.449.750 KM) i kratkoročna rezervisanja i razgraničenja (2.574.385 KM). Po nalazu revizije kratkoročne obaveze potcijenjene su za iznos od 3.534.790 KM (Obrazloženo pod tačkom 4.4.1. Imovina). Kratkoročne finansijske obaveze - iskazane su u iznosu od 35.884.170 KM. Odnose se na obaveze po dugoročnim zajmovima koji dospijevaju do godinu dana (obaveze po dugoročnim zajmovima primljenim od države 19.908.745 KM, obaveze po dugoročnim zajmovima primljenim od zdravstvenih ustanova 398.924 KM, obaveze po dugoročnim zajmovima primljenim od banaka 11.361.559 KM i obaveze po dugoročnim zajmovima primljenim od stranih finansijskih institucija 4.214.941 KM). (Obrazloženo kod Dugoročnih finansijskih obaveza.) Obaveze za lična primanja – iskazane su u iznosu od 1.480.601 KM. Odnose se na obaveze za bruto plate zaposlenih (1.277.909 KM) i obaveze za bruto naknade troškova i ostalih ličnih primanja (202.692 KM) iz decembra 2012. godine, koje su isplaćene u januaru 2013. godine. Obaveze iz poslovanja - iskazane su u iznosu od 11.027.328 KM, odnose se na: obaveze iz poslovanja u zemlji (4.784.006 KM) i obaveze iz poslovanja u inostranstvu (6.243.296 KM). Obaveze iz poslovanja u zemlji odnose se na: obaveze prema pravnim licima u zemlji (2.818.568 KM), obaveze prema fizičkim licima u zemlji (30.441 KM), obaveze za povrat i preknjižavanje poreza i doprinosa (1.678.821 KM), obaveze za poreze i doprinose na teret poslodavca u zemlji (12.400 KM) i ostale obaveze (243.776 KM). Obaveze iz poslovanja u inostranstvu najvećim dijelom odnose se na pravosnažni sudski spor vođen između Kliničkog centra Srbije i Fonda u iznosu od 6.213.282 KM. Obaveze za rashode finansiranja i druge finansijske troškove - iskazane su u iznosu od 629.145 KM, a odnose se na kamate na zajmove primljene od države. Obaveze za doznake na ime socijalne zaštite – iskazane su u iznosu od 123.449.750 KM. Odnose se na obaveze po osnovu Ugovora potpisanih sa zdravstvenim ustanovama za pružanje zdravstvene zaštite osiguranim licima Fonda (97.594.372 KM) i obaveze za naknade bolovanja preko 30 dana i ostale pojedinačne refundacije (25.855.378 KM). Obaveze za doznake na ime socijalne zaštite koje isplaćuju institucije obaveznog osiguranja odnose se na: obaveze po osnovu Ugovora potpisanih sa zdravstvenim ustanovama za pružanje zdravstvene zaštite osiguranim licima Fonda u iznosu od 81.320.911 KM, obaveze za ino osiguranje od 1.891.571 KM i obaveze za nacionalne projekte 14.381.890 KM (obaveze po osnovu Ugovora sa zdravstvenim ustanovama za posebno ugovorene troškove lijekova). Kod početnog stanja obaveza za doznake na ime socijalne zaštite koje isplaćuju institucije obaveznog osiguranja koje se odnose na obaveze po osnovu Ugovora potpisanih sa zdravstvenim ustanovama za pružanje zdravstvene zaštite osiguranim licima Fonda, u Glavnoj knjizi Fonda iskazan je dugovni saldo (837.206 KM) i potražni saldo (44.449.899 KM) što je za posledicu imalo iskazivanje prebijenog stanja ove pozicije u iznosu od 43.612.693 KM. U skladu sa članom 23. stav 4. Pravilnika o računovodstvu, računovodstvenim politikama i računovodstvenim procjenama za budžetske korisnike u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 127/11), „prema bilansnoj pripadnosti, klasa 2 čini klasu bilansa stanja (pasiva)“ i ista na dan bilansa ne može imati dugovni saldo. Prebijanje ove bilansne pozicije vršeno je sa potraživanjima (pretplatama) iskazanim na dan bilansa. (Obrazloženo pod tačkom 4.4. Bilans stanja – kratkoročna potraživanja). Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 33 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Kratkoročna rezervisanja i razgraničenja – iskazana su u iznosu od 2.574.385 KM, najvećim dijelom se odnose na kratkoročno razgraničene prihode po osnovu potraživanja od Ministarstva rada i boračko invalidske zaštite Republike Srpske (2.573.980 KM). Po nalazu revizije kratkoročna razgraničenja potcijenjena su za iznos od 3.534.790 KM (Obrazloženo pod tačkom 4.4.1. Imovina). Dugoročne obaveze – iskazane su u iznosu od 203.305.743 KM, odnose se na dugoročne finansijske obaveze (198.793.735 KM), dugoročna rezervisanja i razgraničenja (31.916 KM) i ostale dugoročne obaveze (4.480.092 KM). Dugoročne finansijske obaveze – iskazane su u iznosu od 198.793.735 KM. Odnose se na: dugoročne obaveze po zajmovima primljenim od države (164.591.255 KM), dugoročne obaveze po zajmovima primljenim od zdravstvenih ustanova (1.032.424 KM), dugoročne obaveze po zajmovima primljenim od banaka (19.383.832 KM), dugoročne obaveze po zajmovima primljenim od ostalih domaćih nefinansijskih subjekata (9.888.452 KM) i dugoročne obaveze po zajmovima primljenim od stranih finansijskih institucija (3.897.772 KM). Na obavezama po zajmovima primljenim od države evidentirane su obaveze za indirektno dugoročno kreditno zaduženje Fonda. Zaduženje je sprovedeno u skladu sa Uredbom o indirektnom zaduženju Republike Srpske za račun fondova socijalne sigurnosti i javnih zdravstvenih ustanova („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj: 90/11 i 115/11) i Odlukom o indirektnom zaduživanju Republike Srpske na račun fondova socijalne sigurnosti i javnih zdravstvenih ustanova („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 99/11) na osnovu čega je Upravni odbor Fonda donio Odluku o indirektnom kreditnom zaduženju Fonda u iznosu od 140.000.000 KM. Namjene sredstava su bile: povrat kredita Vladi Republike Srpske po Ugovoru br. 01/15036/08 od 31.12.2008. u iznosu od 80.000.000 KM, kao i izmirenje obaveza po osnovu prava utvrđenih Zakonom o zdravstvenom osiguranju i obaveza prema dobavljačima, kao i obaveza za bolnički sektor. Zaduženje je realizovano supsidijarnim sporazumima o prenosu i realizaciji kredita između: Vlade Republike Srpske, putem: Ministarstva finansija, Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite, Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite i Fonda zdravstvenog osiguranja. Supsidijarni sporazumi o realizaciji kredita su zaključeni na osnovu Odluke o indirektnom kreditnom zaduživanju Republike Srpske za račun fondova socijalne sigurnosti i javne zdravstvene ustanove i Ugovora o indirektnom zaduživanju Republike Srpske koji je Vlada Republike Srpske potpisala sa poslovnim bankama. Indirektno kreditno zaduženje Fonda realizovano je preko poslovnih banaka, u ukupnom iznosu od 85.500.000 KM (HypoAlpeAdria bank a.d. Banja Luka 34.000.000 KM; NLB Razvojna banka a.d. Banja Luka - 23.000.000 KM; Nova banka a.d. Banja Luka - 15.000.000 KM; Komercijalna banka a.d. Banja Luka - 10.000.000 KM i Pavlović International banka a.d. Bijeljina - 3.500.000 KM). S obzirom da je Odlukom Narodne skupštine Republike Srpske Fondu odobreno indirektno zaduženje u ukupnom iznosu od 140.000.000 KM, Upravni odbor Fonda je donio Odluku o indirektnom dugoročnom zaduženju Fonda br. 02/002-4732-4/12 od 12.07.2012. godine, kojom je odobrena razlika u iznosu od 54.500.000 KM do ukupnog iznosa indirektnog zaduženja. Indirektno zaduženje je realizovano sa UniCredit banka a.d. Banja Luka (ugovor je potpisan 27.07.2012.). U 2012. godini otplaćeno je ukupno 65.500.000 KM dospjelih kreditnih obaveza prema Vladi Republike Srpske (dio od 25.500.000 KM otplaćen iz kredita od HypoAlpeAdria bank a.d. Banja Luka u iznosu od 34.000.000 KM, a 40.000.000 KM iz ugovora sa UniCredit banka a.d. Banja Luka). 34 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Na ovim obavezama su evidentirane i obaveze za indirektno kreditno zaduženje za Klinički centar Banja Luka u iznosu od 30.000.000 KM, koje je realizovano u 2011. i 2012. (13.000.000 KM). Obaveze za zajmove primljene od zdravstvenih institucija su nastale u prethodnom periodu na osnovu poslovnih odnosa iz ranijih godina sa 8 zdravstvenih ustanova, odnosno 6 domova zdravlja i 2 psihijatrijske bolnice. Obaveze po zajmovima primljenim od banaka - evidentirana se direktna kreditna zaduženja Fonda po zajmovima primljenim od 9 poslovnih banaka, iz prethodnih godina. Ukupno zaduženje iznosilo je 60.100.000 KM, a obaveze na dan 31.12.2012. godine iznose 30.830.525 KM. Ugovori su zaključeni za izmirenje obaveza Fonda prema VMA Beograd koje je preuzeo Hemofarm Vršac i za izmirenje obaveza: prema dobavljačima, zdravstvenim ustanovama u Republici Srpskoj i van Republike kao i za refundacije bolovanja preko 30 dana. Obaveze po zajmovima primljenim od ostalih domaćih nefinansijskih subjekata: odnose se na obaveze po ugovorima sa dobavljačima medicinske opreme. U toku 2012. godine zaključeni su ugovori sa slijedećim dobavljačima: Bosnamed d.o.o. Sarajevo za nabavke medicinske opreme za opremanje hirurških sala zdravstvenih ustanova Republike Srpske (br. 12/1-015-6926/12 od 18.10.2012.) u iznosu od 2.322.726 KM, Getinge International AB Švedska - za realizaciju nabavke medicinske opreme za sterilizaciju i dezinfekciju medicinskog materijala u iznosu od 4.879.697 KM (2.494.949 EUR) i Jugotransport, Banja Luka: ugovor za obaveze po osnovu poreza na didatu vrijednost na uvoz opreme od Getinge International AB Švedska 829.548.39 KM. Dugoročne obaveze po zajmovima primljenim od stranih finansijskih institucija u iznosu od 3.897.772 KM, odnose se na: evidentirane obaveze prema Intesa Soditic Trade Finance Ltd. London i Komercijalnoj banci Beograd. Ugovor o dugoročnom kreditu (br. 00-741-08000102.3) sklopljen je 2010. godine sa Komercijalnom bankom Beograd radi izmirenja obaveza prema dobavljačima, u iznosu od 10.225.838 EUR-a. Aneksom 1. ovog ugovora smanjen je iznos kredita prenosom dijela kredita na Komercijalnu banku Banja Luka. Preostali iznos glavnice prema Komercijalnoj banci Beograd iznosi 4.448.239 EUR-a (8.700.000 KM). Stanje dospjelih obaveza na 31.12.2012. iznosi 5.626.890 KM. Radi izmirenja obaveza Fonda prema zdravstvenim ustanovama Srbije, Vlada Republike Srpske je donijela 28.07.2006. godine Zaključak kojim je prihvatila informaciju o dugovanjima Fonda i utvrdila način izmirenja dijela dugovanja putem isporuke medicinske opreme. Zaključen je ugovor sa Pharma Trade S.A. Zurich, Švajcarska (iznos od 9.857.902 EUR), od čega se 90% izmiruje kreditnim aranžmanom na period od 6 godina. 03.04.2008. godine Pharma Trade je prenijela prava i potraživanja od Fonda na Intesa Soditic Trade Finance Ltd. London. Vezano za kreditna zaduženja, rukovodstvo Fonda je razmatralo stanje obaveza po kreditima Fonda i donijelo Odluku (Upravnog odbora) o usvajanju Informacije o kreditnom zaduženju Fonda za period od 2006-2012. (br. 02/002-941-3/12 od 25.10.2012.), sa stanjem kreditnog zaduženja na dan 30.09.2012. godine. Dugoročna rezervisanja i razgraničenja – iskazana su u iznosu od 31.916 KM, u ukupnom iznosu odnose se na dugoročno razgraničeni prihod (kamate na stambene kredite date radnicima). Po nalazu revizije dugoročne obaveze potcijenjene su za Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 35 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske iznos od 39.691.157 KM po osnovu razgraničenih prihoda (Obrazloženo pod tačkama 4.4.1.- Potraživanja i 6. Vanbilansna evidencija.) Ostale dugoročne obaveze - iskazane su u iznosu od 4.480.092 KM, odnose se na investicije u Opštu bolnicu Gradiška. Trajni izvori sredstava – iskazani su u iznosu od 2.069.386 KM, u ukupnom iznosu odnose se na vrijednost građevinskog zemljišta Fonda. Fond je iskazao negativan kumulativni finansijski rezultat u ukupnom iznosu od 120.103.112 KM. Odnosi se na negativan kumulativni finansijski rezultat iz ranijeg perioda u iznosu od 81.045.155 KM i iskazani negativan finansijski rezultat tekućeg perioda u iznosu od 39.057.958 KM. 5. Pregled novčanih tokova Fond je na dan bilansa stanja iskazao prilive novčanih sredstava po osnovu: poslovnih aktivnosti u iznosu 548.520.024 KM, investicionih aktivnosti u iznosu od 5.398.997 Km i aktivnosti finansiranja u iznosu od 87.569.225 KM. Odlivi novčanih sredstava su iskazani po osnovu: poslovnih aktivnosti u iznosu od 554.899.010 KM, investicionih aktivnosti u iznosu od 2.321.578 KM i aktivnosti finansiranja u iznosu od 82.173.991 KM. Iskazana gotovina i gotovinski ekvivalenti na kraju perioda iznose 3.359.056 KM. 6. Nabavke Fond je za 2012. godinu donio Plan javnih nabavki, koji je usvojen od strane Upravnog odbora, Odlukom broj: 02/002-1101-10/12 od 2.2.2012. godine. Planom nabavke obuhvaćene su nabavke za potrebe Fonda i nabavka lijekova i medicinske opreme za potrebe zdravstvenih ustanova. Dio Plana javnih nabavki koje se odnose na nabavku lijekova sačinjen je na osnovu iskazanih potreba za nabavku lijekova od strane zdravstvenih ustanova. Uvidom u Plan javnih nabavki Fonda utvrdili smo da je Plan javnih nabavki dosta uopšten bez detaljno razrađenog predmeta nabavke i definisanih količina. Pojedini predmeti nabavke navedeni (u Planu redni broj 31. Posebne nabavke po zahtjevu zdravstvenih ustanova i redni broj 32 Nabavke za potrebe poslovanja Fonda), nisu u potpunosti definisane, niti sadrže planirane količine i planirane vrijednosti. Nabavke za potreba rada osam kancelarija nisu obuhvaćene Planom Fonda. Plan nabavki je potrebno podijeliti na pojedinačne nabavke pri čemu svaka nabavka treba da sadrži tačan opis količine i kvaliteta nabavke, navodeći pojedinačne iznose i ukupnu vrijednost svake nabavke. Planom nabavki za 2012. godinu, planirane su nabavke u ukupnom iznosu od oko 76.801.760 KM. Upravni odbor Fonda usvojio je Pravilnik o principima, uslovima i kriterijima za zaključivanje ugovora sa davaocima zdravstvenih usluga u Republici Srpskoj u 2012. godini, broj: 02/002-2260-6/12 od 15.3.2012. godine. Članom 26. navedenog Pravilnika, definisano je da Fond vrši nabavku lijekova, sanitetskog, medicinskog, ugradbenog i drugog materijala koji su utvrđeni kao pravo iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, na osnovu iskazanih potreba davaoca usluga (zdravstvenih ustanova), u skladu sa propisima koji regulišu sistem javih nabavki . 36 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Pravilnik je donesen na osnovu čl. 4, 58, 59. i 60 Zakona o zdravstvenom osiguranju („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 18/99, 51/01, 51/03, 57/03, 17/08, 1/09 i 106/09) i u skladu sa čl. 125. Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 106/09). Navedenim zakonima nije definisano da Fond zdravstvenog osiguranja vrši nabavku lijekova i drugog medicinskog materijala na osnovu iskazanih potreba davaoca zdravstvenih usluga. Pravilnikom nije definisano da zdravstvene ustanove mogu u određenim slučajevima nabaviti medicinski materijal (u hitnim slučajevima, u slučaju kad nabavke nisu obuhvaćene programom javnih nabavki Fonda). Navedeno je definisano pojedinačnim ugovorima sa zdravstvenim ustanovama, bez definisanog iznosa do kojeg zdravstvene ustanove mogu samostalno vršiti javne nabavke i mjera sankcionisanja s obzirom da se potencira centralizovanje javnih nabavki koje vrši Fond. Na osnovu revizorskih izvještaja zdravstvenih ustanova (npr. KC Banja Luka, Dom zdravlja Laktaši), konstatovano je da zdravstvene ustanove vrše samostalno veliki broj nabavki čime se gubi smisao centralizovanih javnih nabavki koje bi imale za cilj povoljnije uslove nabavke (cijena), kao i dodatnu mjeru kontrole potrošnje. Na nivou Fonda proveden je veći broj nabavki putem direktnog sporazuma (ukupno 176 postupaka), ugovorene vrijednosti od oko 207.329 KM sa PDV-om (nabavka kancelarijskog materijala 16 postupaka, za 14 postupaka nabavka je provedena od istog ponuđača, nabavka lijekova i medicinskih sredstava provedeno je 9 postupaka, za nabavku računarske opreme provedeno je 39 postupaka, za nabavku stručnih usluga provedeno je 26 postupaka, za nabavku opreme za vozni park provedeno je 12 postupaka, za nabavku usluga za održavanja biro - tehničke opreme provedeno je 17 postupaka, za nabavku opreme za održavanje objekta provedeno je 49 postupaka). Ovoliki broj direktnih sporazuma provedenih na nivo Fonda upućuje na neadekvatnost planiranja. U Kancelarijama Fonda provode se javne nabavke putem Konkurentskog zahtjeva i Direktnog sporazuma na osnovu saglasnosti direktora Fonda. U osam Kancelarija koje posluju u sastavu Fonda ukupna ugovorena vrijednost nabavki koje su provedene putem direktnog sporazuma iznosi oko 174.060 KM. U direkciji Fonda se ne vrši kontrola ugovorenih nabavki po Kancelarijama. Šefovi Kancelarija ne dostavljaju izvještaj o provedenim postupcima nabavke, Sektoru za ugovaranje i javne nabavke, kako je definisano članom 57. Pravilnika o javnim nabavkama roba, usluga i radova u Fondu zdravstvenog osiguranja Republike Srpske. Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih mjesta koji je donesen 2011. godine definisane su obaveze i djelokrug poslova u Sektoru za kontrolu. Fond je 11.6.2012. godine donio Uputstvo za fakturisanje citostatika i lijekova za specifična oboljenja. Navedenim aktima definisano je da će Sektor za kontrolu vršiti kontrolu stanja zaliha citostatika i skupih lijekova, te da zdravstvena ustanova mora na zahtjev Fonda dostaviti izvještaj o nabavci i potrošnji po pacijentu i po lijeku. Kontrola stanja citostatika i skupih lijekova kod bolničkih ustanova završava se u centralnim apotekama bolničkih ustanova. Kontrolu potrošnje citostaika i skupih lijekova od strane Fonda potrebno je definisati do krajnjeg korisnika. U toku 2012. godine Sektor za kontrolu Fonda nije vršio kontrolu stanja zaliha citostatika niti je vršena kontrola potrošnje istih. Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 37 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Na osnovu Ugovora o djelu Fond je angažovao stručnog konsultanta za vršenje stručnih konsultacija za praćenje provođenja ugovora o realizaciji nabavke bioloških citostatika. Stručni konsultant vrši procjenu plana nabavke citostatika, dostavlja Sektoru za zdravstvo Fonda specificirane količine potrebnih lijekova, prati realizaciju ugovora o nabavci citostatika i vrši trebovanje citostatika za odjel onkologije. Na ovaj način nije izvršeno razdvajanje značajnih dužnosti, čime je stvoren prostor za moguće zloupotrebe. U toku godine bio je prisutan niz faktora koji utiču na značajne defekture u isporuci citostatika: - nepreciznost procjene potrebnih količina lijekova za dvije godine u odnosu na progresivan rast broja onkoloških pacijenata i snadbjevenost tržišta (neispravnost serije i povlačenje određenog lijeka sa tržišta). - kašnjenje u izmirivanju finansijskih obaveza Fonda prema dobavljačima koje utiču na prekide u isporuci lijekova (primjer: dopis dobavljača „Co. Medprom“ d.o.o. Banja Luka kojim se Fond obavještava i upozorava na problem snadbijevanja sa citostaticima zbog duga koji Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske ima prema pomenutom dobavljaču i odluke proizvođača ovih lijekova da blokiraju isporuke naručene robe, dok se ne uplate sva dugovanja). Preporuke: • • • 7. Potrebno je uskladiti zakonsku regulativu (Zakona o zdravstvenom osiguranju) i podzakonsku regulativu (Pravilnike, Ugovore) precizno definisati sve kriterijume centralizovane nabavke, uslove, način i postupak planiranja potreba zdravstvenih ustanova, definisanje vrste roba i usluga za koje se sprovode centralizovane javne nabavke i urediti druga pitanja od značaja za planiranje, organizovanje i sprovođenje centralizovanih javnih nabavki. Preporučuje se kontinuirano vršenje kontrole stanja zaliha citostatika i skupih lijekova, te realizacije i isporuke ugovorenih nabavki lijekova do krajnjih korisnika (odjeljenja, pacijenata), kako je to propisano internim aktima Fonda. Potrebna je bolja međusektorska saradnja unutar Fonda, radi mogućnosti kontinuiranog praćenja realizacije nabavki, kao i kontrola postupaka javnih nabavki koji se provode u osam Kancelarija kako je definisano članom 57. Pravilnika o javnim nabavkama roba, usluga i radova u Fondu. Vanbilansna evidencija Vanbilansna aktiva/pasiva iskazane su u iznosu od 85.500.858 KM. Po nalazu revizije vanbilansna aktiva/pasiva precijenjena je za iznos od 64.660.518 KM i iznosi 20.840.340 KM (54.592.217 KM – reprogramirana potraživanja po osnovu neplaćenih doprinosa za zdravstveno osiguranje i 10.068.301 KM – sudski sporovi.) Hartije od vrijednosti van prometa - iskazane su iznosu od 17.985.957 KM, odnose se na: primljene čekove i mjenice za potpisane ugovore sa dobavljačima kao obezbjeđenje urednog izvršenja Ugovora po provedenim postupcima javnih nabavki. Garancije – iskazane su u iznosu od 895.583 KM, odnosi se na bankarske garancije koje je Fond dao bankama za potpisane ugovore po dodijeljenim kreditima. 38 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Stanovi i zgrade – Federacija – iskazane su u iznosu od 1.958.647 KM, odnose se na vrijednost devet poslovnih objekata koji se nalaze na teritoriji Federacije Bosne i Hercegovine, a koji su se poslije ratnih dejstava nalazili u preuzetim naslijeđenim evidencijama Kancelarija Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske u iznosu od 1.349.765 KM (Jajce, Glamoč, Grahovo, Sanski Most, Petrovac, Ključ i Donji Vakuf), poslovni prostor u Odžaku u iznosu od 44.427 KM, poslovni prostor u Brčko Distriktu u iznosu od 36.771 KM i vrijednost 24 stana ukupne vrijednosti 527.683 KM (Grahovo, Glamoč, i Drvar – po 1 stan, Sanski Most i Petrovac – po 2 stana, Ključ – 8 stanova i Jajce – 9 stanova). Vlada Brčko Distrikta je svojom zakonskom regulativom, imovinu koja se nalazi na teritoriji Brčko Distrikta proglasila imovinom Brčko Distrikta, koju je Sud Brčko Distrikta svojom Odlukom uknjižio kao imovinu Distrikta, o čemu je Rješenjem suda obaviješten Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske. U 2013. godini ovaj poslovni prostor isknjižen je iz evidencija Fonda. Za ove nekretnine koje su evidentirane u poslovnim knjigama Fonda potrebno je provjeriti pravni osnov evidentiranja istih (pokrenuti postupak za vraćanje poslovnih prostora, ukoliko postoji pravni osnov za takvu aktivnost, a za stanove provjeriti da li su isti otkupljeni od strane korisnika i iste isknjižiti iz vanbilansne evidencije Fonda.) Reprogram duga – iskazan je iznosu od 54.592.217 KM, odnosi se na reprogramirane obaveze po osnovu doprinosa za zdravstveno osiguranje koje je Poreska uprava Republike Srpske sklopila sa poreskim dužnicima. Po nalazu revizije navedena pozicija precijenjena je za iznos od 14.901.059 KM, zbog greške i sa 31.12.2012. godine iznosi 39.691.157 KM. Navedena greška u knjiženju nastala je u Kancelariji Doboj. Reviziji su predočene izjave neposrednih izvršilaca, prema kojima je greška nastala prilikom „kompjuterskog sabiranja rekapitulacije.“ Po nalazu revizije greška je posljedica neuspostavljenog sistema internih kontrola u Fondu. Članom 7. Zakona o računovodstvu i reviziji Republike Srpske propisano je šta su knjigovodstvene isprave, gdje se sastavljaju i u kom obliku mogu biti, dok član 8. propisuje sistem kontrole knjigovodstvenih isprava i vrijeme knjiženja. Član 8. stav 4. definiše da: “Odgovorno lice u pravnom licu dužno je da ispravnost i potpunost knjigovodstvene isprave ovjeri svojim potpisom prije unosa podataka iz knjigovodstvene isprave u poslovne knjige“ što u ovom slučaju nije učinjeno. Reprogram poreskih obaveza treba biti predmet bilansne, a ne vanbilansne evidencije i iz tog razloga bilansne pozicije potraživanja i razgraničenja (grupa računa 112 i 217) su potcijenjene za iznos od 39.691.157 KM. Član 61. stav 1. i 2. Pravilnika o budžetskim klasifikacijama, sadržini računa i primjeni kontnog plana za korisnike prihoda budžeta Republike, opština, gradova i fondova, definisano je da: „Potraživanja po osnovu poreza i doprinosa i neporeskih prihoda koji su reprogramirani, odnosno za koje je rok plaćanja produžen na period duži od godinu dana, evidentiraju se u okviru dugoročnih potraživanja, na propisanim analitičkim kontima, uz istovremeno knjiženje dugoročnog razgraničenja na kontu 217192, na osnovu podataka iz poreskog knjigovodstva.“, odnosno ako su u pitanju kratkoročna potraživanja na poziciji konta 123 i 227. Pravilnik o sistemu poreskog knjigovodstva u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 47/12) je u primjeni od 01.01.2013. godine i uspostavljanje sistema poreskog knjigovodstva. Pošto sistem poreskog knjigovodstva treba da bude uspostavljen, podatke o reprogramiranim poreskim obavezama potrebno je obezbjediti iz poreskih evidencija Poreske uprave Republike Srpske i potraživanja po osnovu reprogramiranih poreskih obaveza u skladu sa članom 61. Pravilnika o budžetskim klasifikacijama, sadržini računa i primjeni kontnog plana za korisnike Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 39 Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske prihoda budžeta Republike, opština, gradova i fondova, evidentirati u Glavnoj knjizi Fonda na bilansnim pozicijama. Preporuka: • 8. Da se iz vanbilansnih evidencija izvrši isknjižavanje reprogramiranih obaveza po osnovu potraživanja za neizmirene poreske obaveze po osnovu doprinose za zadravstveno osiguranje i da se isti evidentiraju na odgovarajućim bilansnim pozicijama. Potencijalna imovina i potencijalne obaveze Fond je u okviru Ostale vanbilansne aktive iskazao sudske sporove u iznosu od 10.068.301 KM. Po osnovu tužbi koje se vode protiv Fonda evidentiran je iznos od 2.539.702 KM. Vrijednost evidentiranih tužbenih zahtjeva koje je pokrenuo Fond iznosi 7.528.599 KM. Fond je izvršio procjenu ishoda sudskih sporova i izvršio je objelodanjivanje potencijalnih obaveza koje bi u budućem periodu mogle pasti na teret Fonda. U skladu sa članom 83. stav 1. Pravilnika o računovodstvu, računovodstvenim politikama i računovodstvenim procjenama za budžetske korisnike u Republici Srpskoj, sudski sporovi nisu predmet vanbilansnih evidencija i iste je potrebno isknjižiti iz vanbilansnih evidencija i evidentirati u pomoćnim evidencijama Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske, a strukturu i vrijednost sudskih sporova objelodaniti u Obrazloženjima uz finansijske izvještaje. Preporuka: • 9. Da se iz vanbilansnih evidencija izvrši isknjižavanje reprogramiranih obaveza po osnovu potraživanja za neizmirene poreske obaveze po osnovu doprinose za zadravstveno osiguranje i da se isti evidentiraju na odgovarajućim bilansnim pozicijama. Napomene/obrazloženja uz finansijske izvještaje Napomene uz finansijske izvještaje Fonda ne pružaju sve bitne informacije relevantne za donošenje odluka i utvrđene Međunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor, niti neophodne dodatne informacije koje bi pomogle boljem razumijevanju i preciznijem sagledavanju finansijskih izvještaja, kako se to zahtijeva MRS JS. 40 Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine Glavna služba za reviziju javnog sektora Republike Srpske Preporuka: • Da se u Napomenama uz finansijske izvještaje objelodane sve značajne informacije, u skladu sa zahtjevima MRS JS 1 - Prezentacija finansijskih izvještaja i drugih relevantnih standarda za javni sektor. Revizorski tim: Rade Kukić Irina Škorić Ljiljana Topić Duška Popović Izvještaj o reviziji finansijskih izvještaja Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske za period 01.01 – 31.12.2012. godine 41
© Copyright 2024 Paperzz