OBRAZOVNI PROGRAM
STOLAR
SADRŽAJ
OPŠTI DIO .................................................................................................. 3
1. NAZIV PROGRAMA: STOLAR ......................................................................... 3
2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3
POSEBNI DIO ............................................................................................... 5
1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 5
1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 5
1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI ................................................................ 6
1.2.1. MATERIJALI ....................................................................................... 6
1.2.2. MAŠINE I UREĐAJI .............................................................................. 19
1.2.3. DRVNE KONSTRUKCIJE ........................................................................ 35
1.2.4. EKONOMIKA I ORGANIZACIJA ................................................................ 46
1.2.5. PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA ................................. 53
2. ISPITNI KATALOZI ................................................................................... 73
2.2. PRAKTIČNI RAD SA ODBRANOM ............................................................... 76
3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA I OCJENJIVANJA UČENIKA............................ 78
4. USLOVI ZA ZAVRŠETAK OBRAZOVANJA ......................................................... 78
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA .......... 79
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH POTREBAMA...... 79
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA .......................... 79
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA .............................. 80
9. PROFESIONALNA PRAKSA .......................................................................... 80
2
OPŠTI DIO
1. Naziv programa: STOLAR
2. Nastavni plan
Redni
broj
A
Nastavni predmeti –
grupe predmeta
Opšteobrazovni predmeti
Maternji jezik i
1.
književnost
2.
Primijenjena matematika
3.
Strani jezik
4.
Računarstvo i informatika
5.
Fizičko vaspitanje
Društvena grupa predmeta
1.
Istorija
2.
Geografija
3.
Sociologija
Prirodna grupa predmeta
1.
Fizika
2.
Hemija
3.
Biologija
UKUPNO A
B
Stručno-teorijski predmeti
1.
Materijali
2.
Mašine i uređaji
3.
Drvne konstrukcije
Ekonomika i organizacija
4.
proizvodnje
UKUPNO B
Praktična nastava sa
C
tehnologijom zanimanja
D
Slobodne aktivnosti
E
Profesionalna praksa
F
Sedmični broj časova
G
Broj radnih sedmica
Ukupno (A+B+C+D) = 3360
I
II
III
Ukupno
Sed.
God.
Sed.
God.
Sed.
God.
3
108
2
72
2
66
246
3
2
1
2
108
72
36
72
2
2
72
72
2
2
66
66
2
72
2
66
246
210
36
210
1
1
36
36
36
36
36
36
1
10
36
360
264
36
36
36
1164
1
1
2
36
36
72
2
66
108
108
138
2
66
66
1
1
1
36
36
15
540
2
2
72
72
8
4
144
4
144
4
132
420
12
432
17
612
19
627
1671
1
36
10 dana
32
36
1
33
105
20 dana
1
36
10 dana
32
36
32
33
105
3. Opšti ciljevi nastave
Obrazovni program:
- omugućava svestrani razvoj pojedinca i njegovu socijalnu integraciju,
- produbljuje i proširuje opšte obrazovanje u funkciji struke i obezbjeđuje stručnoteorijska i praktična znanja za samostalno obavljanje zanimanja,
- priprema za permanentno obrazovanje i cjeloživotno učenje,
- razvija sposobnost socijalne komunikacije i spremnost za razvijanje međuljudskih
odnosa,
- osposobljava učenike za planiranje, pripremu, izvođenje, kontrolu i vrjednovanje
rada u zanimanju,
- osposobljava učenike da samostalno, sigurno, ekonomično i kvalitetno, izrađuju
stolarske proizvode (sto, ormar od masivnog drveta, ormar od masivnih ploča,
ormara od furnirskih ploča, furnirskog namještaja, vrata, prozore, stepenica),
- osposoblava učenike za sastavljanje industrijskog namještaja, za izradu i
ugradnju građevinske stolarije kao i da upoznaju osnove starinskog namještaja,
- osposobljava učenike za planiranje i ekonomično izvođenje pojedinačne i
industrijske proizvodnje,
3
- razvija ekološku savijest, savijest o poštovanju mijera zaštite na radu i njihovu
doslijednu primjenu.
4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih
- U školu za sticanje srednjeg stručnog obrazovanja u trogodišnjem trajanju za
zanimanje stolar mogu se upisati lica koja su završila osnovnu školu ili završila
dvogodišnju stručnu školu i nisu starija od 17 godina. Izuzetno, u školu se mogu
upisati lica do 18 godine, uz odobrenje Nastavničkog vijeća škole. Lica koja imaju
više od 18 godina uključuju se u program za obrazovanje odraslih.
- Ako se za upis prijavio veći broj kandidata od broja raspisanih mjesta,
Ministarstvo donosi odluku o dopunskim kriterijumima za upis.
5. Trajanje obrazovanja
- Obrazovanje traje tri godine.
6. Prohodnost
- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta
tekuće godine postigli pozitivnu ocjenu i priložili potvrdu o obavljenoj
profesionalnoj praksi.
- Lica koja su završila dvogodišnju stručnu školu mogu se uključuti u drugi ili treći
razred srodnog zanimanja uz polaganje dopunskih i diferencijalnih ispita.
- Odrasli napreduju po programu u skladu sa planom za izvođenje obrazovnog
programa za odrasle, koji donosi škola (kursni sistemi, izvođenje predmeta po
predmetnim blokovima i drugo).
7. Nivo obrazovanja koje se stiče
- Srednje stručno obrazovanje u trajanju od tri godine – STOLAR.
4
POSEBNI DIO
1. PREDMETNI PROGRAMI
1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI
1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST
1.1.2. PRIMIJENJENA MATEMATIKA
1.1.3. STRANI JEZIK
1.1.4. DRUŠTVENA GRUPA PREDMETA
1.1.5. RAČUNARSTVO I INFORMATIKA
1.1.6. PRIRODNA GRUPA PREDMETA
1.1.7. FIZIČKO VASPITANJE
5
1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI
1.2.1. MATERIJALI
1. Naziv predmeta: MATERIJALI
2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave
Razred
I
II
III
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
54
18
36
108
Ukupno
72
36
108
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa ekološkim i socijalnim značajem šuma,
- Upoznavanje sa glavnim vrstama drveta, građom drveta, tehničkim svojstvima i
upotrebom materijala,
- Osposobljavanje za sagledavanje raznovrsnosti materijala koji se koriste u
finalnoj obradi drveta,
- Osposobljavanje za prepoznavanje furnira i ploča i upoznavanje sa njihovim
tehnološkim osobinama,
- Informativno upoznavanje sa tehnologijom proizvodnje furnira i ploča,
- Upoznavanje sa pomoćnim materijalima u drvnoj industriji (ljepila, materijali za
površinsku obradu, materijale za oplemenjavane drveta),
- Usvajajanje osnovnih znanja o ekonomičnoj upotrebi drveta,
- Upoznavanje sa prednostima drveta kao ekološkog materijala,
- Razvijanje ličnih osobina, na primjer odgovornost za zdravu sredinu.
6
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Osnovi šumarstva
- Dobijanje
- skicira stablo i
- upoznaje se sa
informacija o
uočava njegove
pojmom šuma kao
crnogorskim
djelove i
biogeocenoza,
šumama kao
dimenzije,
- upoznavanje sa
najvažnijoj
- određuje pad
šumskim fondom
sirovinskoj bazi za
prečnika,
Crne Gore,
drvnu industriju
- razvrstava
- upoznaje se sa
spoljašnje osobine
crnogorskim
- Razvija pozitivan
debla,
šumama, njihovom
odnos prema šumi i
ljepotom,
okolini
značajem kao
sirovinskom bazom
za drvnu industriju,
- opisuje stablo,
njegove dimenzije,
- identifikuje
osobine i
karakteristike
djelova stabla,
opisuje rast drveta
i nastanak drvnog
tkiva,
- objašnjava funkciju
pojedinih djelova,
- navodi spoljašnje
osobine debla,
- upoznaje se sa
spoljašnjim
osobinama debla i
značajem za
tehničku
upotrebljivost
drveta,
Unutašnja građa drveta
- Razvija sposobnost
- posmatra presjeke
- navodi elemente
drveta i uočava
makroskopske
za sistematsko i
elemente
građe drveta (kora,
samostalno
makroskopske
kambijum,
opažanje
građe drveta
bjeljika, srčika,
lišćara i
zrelo drvo, sržni
- Pri posmatranju
četinaraskicira
zraci, godovi i
pod mikroskopom
presjeke drveta i
drugo),
razvija sposobnsot
uočava elemente
- razlikuje i
individualnog
građe drveta
pojašnjava
razumijevanja i
karakteristike
opažanja
elemenata
makroskopske
građe drveta
7
Preporuke za
izvođenje nastave
- Gledanje video
filma o šumama
Crne Gore
- Analiza podataka iz
časopisa, revija,
knjiga o šumama i
njenoj ugroženosti
u Crnoj Gori i šire
- Vježbe (jedan čas)
-
Vježbe (dva časa)
Modeli (uzorci)
Vježbe (dva časa)
Mikrospkopski
preparati
- Mikroskop
- Vježbe (dva časa)
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
lišćara i četinara
na poprečnom,
radijalnom i
tangencijalnom
presjeku,
- pojašnjava funkciju
pojedinih
elemenata
makroskopske
građe drveta i
njihov uticaj na
svojstva drveta,
- navodi elemente
mikroskopske građe
drveta (traheide,
parenhimatične
ćelije, drvna
vlakna, traheje),
- razlikuje i
pojašnjava
karakteristike
elemenata
mikroskopske
građe drveta
lišćara i četinara
na
trodimenzionalnim
modelima ili
slikama na
poprečnom,
radijalnom i
tangencijalnom
presjeku,
- pojašnjava funkciju
pojedinih elemena
mikroskopske građe
drveta i njihov
uticaj na svojstva
drveta,
- opisuje elemente
građa ćelije drveta
(ćelijski zid,
hemizam drveta),
- opisuje hemijski
sastav zida ćelije
kod četinara i
lišćara,
- pojašnjava osobine
i karakteristike
elemenata građe
drveta četinara,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija sposobnost
za sistematično i
samostalno
opažanje
Formativni ciljevi
učenik
- posmatra pod
mikroskopskom
presjek drveta
četinara
- raspoznaje
elemente građe
četinara i lišćara
na
trodimenzionalnim
modelima ili
slikama građe
četinara i lišćara
8
Preporuke za
izvođenje nastave
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
- pojašnjava osobine
i karakteristike
elemenata građe
drveta lišćara,
Tehnička svojstva drveta
- razvrstava drvo po
- definiše tehnička
boji,
svojstva drveta,
- na uzorcima drveta
razlikuje različite
Estetska svojstva
teksture
- Identifikuje
(poprečnu,
osobine i
radijalnu,
karakteristike
tangencijalnu,
estetskih svojstava
spiralnu, pravilnu,
drveta (boja,
nepravilnu i
tekstura, sjaj,
druge),
miris, finoća,
- na uzorcima drveta
ukus..),
identifikuje
osobine i
karakteristike,
finoću drveta,
- raspoznaje vrsta
drveta na osnovu
estetskih svojstava,
- razvrstava osnovne
- Fizička svojstva
drveta
vrste četinara i
- identifikuje
lišćara po masi,
osobine i i
- razvrsta drvo po
karakteristike
poroznosti,
fizičkih svojstava
- razlikuje i
drveta,
pojašnjava vlažnost
- pojašnjava
drveta,
poroznost drveta i
- utvrđuje vlažnost
njen značaj,
drveta
- pojašnjava pojam
gravimetrijskom
mase drveta,
metodom,
- definiše slobodnu i - mjeri vlažnost
vezanu vodu,
drveta pomoću
- zna utvrditi
vlagomjera,
vlažnost drveta
gravimetrijskom
metodom i pomoću
električnog
vlagomjera,
- razvrstava drvo
četinara i lišćara
prema masi,
- definiše
higroskopnost
drveta i uticaj
ravnotežne
9
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Zna da na osnovu
estetskih svojstava
drveta prepozna
kvalitetno drvo za
pojedine potrebe
- Razvija sposobnost
ocjenjivanja
upotrebljivosti
drveta na bazi
estetskih svojstava
- Razvija smisao za
prirodnost u
estetici
- Vježbe (jedan čas)
- Razvija sposobnost
da na osnovu
fizičkih svojstava
drveta prepozna
kvalitetno drvo za
pojedine potrebe
- Osposobljava se za
samostalni rad sa
električmnim
vlagomjerom
- Povezuje uzroke i
posledice
- Vježbe (jedan čas)
- Električni
vlagomjer
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
vlažnosti,
- pojašnjava pojam
utezanja i bubrenja
drveta i poznaje
prosječne
procentre utezanja
u različitim
smjerovima drveta,
- poznaje značaj
provodljivosti
zvuka i toplote
drveta,
Mehanička svojstva
drveta
- identifikuje
osobine i
karakteristike
mehaničkih
svojstava drveta,
- razumije pojam
tvrdoće, čvrstoće,
elastičnosti,
plastičnosti i
žilavosti,
- razvrsta osnovne
vrste četinara i
lišćara prema
tvrdoći,
Fizičko-hemijska
svojstva drveta
- objašnjava pojam
trajnosti,
- objašnjava snagu
ogrijevanja,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- razvrstava drvo po
mehaničkim
svojstvima
- razvija sposobnost
da na osnovu
mehaničkih
svojstava drveta
prepozna
kvalitetno drvo za
pojedine potrebe
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vježbe (jedan čas)
- razvrstava osnovne
vrste drveta
četinara i lišćara
prema trajnosti,
- razvrstava vrste
drveta četinara i
lišćara prema snazi
ogrijevanja,
Greške drveta
- raspoznaje greške
- definiše pojam i
vrste grešaka
građe drveta i
drveta,
njihov uticaj na
- opisuje greške
ekonomsku i
građe drveta
upotrebnu
(nepravilnost
vrijednost
poprečnog
presjeka, dvostruko
srce, kvrge ili
čvorove, usukanost
vlakana, smone
vrećice, reakciono
drvo, sraslu
koru...)
10
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Greške od uzroka
fizičke prirode
- opisuje greške od
uzroka fizičke
prirode (paljivost,
okružljivost,
raspukline,
pukotine),
Greške boje drveta
- opisuje greške boje
drveta koje ne
umanjuju ćvrstoču
(sržne mrlje,
dvostruka bjeljika,
lažna srčevina,
plavetnilo
(modrenje),
rujavost,
- opisuje greškle
boje drveta koje
umanjuju čvrstoću
(prozuklost,
trulež),
Greške od insekata
- opisuje greške od
insekata
(mušičavost,
crvotočina),
- upoznavanje sa
metodama zaštite
drveta od insekata,
Greške građe drveta
- opisuje greške
nastale prilikom
obrade,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija sposobnost
opažanja
Formativni ciljevi
učenik
- raspoznaje greške
od uzroka fizičke
prirode,
procjenjuje njihov
uticaj na
ekonomsku i
upotrebnu
vrijednost
- raspoznaje greške
boje koje ne
umanjuju čvrstoću
drveta, procjenjuje
njihov uticaj na
ekonomsku i
upotrebnu
vrijednost
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija osjećaj za
estetiku
- raspoznaje greške
boje koje umanjuju
čvrstoću drveta,
- procjenjuje njihov
uticaj na
ekonomsku i
upotrebnu
vrijednost
- raspoznaje greške
od insekata,
procjenjuje njihov
uticaj na
ekonomsku i
upotrebnu
vrijednost drveta
- raspoznaje greške
nastale prilikom
obrade,
procjenjuje njihov
uticaj na
ekonomsku i
upotrebnu
vrijednost drveta
Karakteristike i upotreba najvažnijih domaćih i stranih vrsta
- Raspoznaje
- Osposobljavanje za
- opisuje četinarske
raspoznavanje
vrste (jela, smrča,
četinarskie vrste:
domaćih i stranih
bor crni, bor bijeli, - jedričave,
vrsta drveta
ariš),
- bakuljave,
- definiše
- sa zrelim drvetom,
kriterijume za
- sa smonim
prepoznavanje
kanalima,
vrsta,
- bez smonih kanala
11
- Vježbe (jedan čas)
- U pripremljene
tabele, na bazi
posmatranja
uzoraka, učenik
upisuje podatke
po kojima
identifikuje
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
osobine i
karakteristike za
određenu vrstu
drveta iz zbirke
- opisuje lišćarske
vrste (bukva, hrast,
jasen, javor,
brijest...),
- definiše
kriterijume za
prepoznavanje
vrsta,
- Opisuje strane
vrste (mahagoni,
tik., palisandar )
Rezana građa
- upoznaje pojam
rezane građe, vrste
i osnovne tehnike
rezanja,
- upoznaje osnove
tehnološkog
procesa
proizvodnje,
- upoznaje
standardne
dimenzije, kvalitet
i upotrebu rezane
građe,
- upoznaje osnove
sušenja rezane
građe prirodnim i
vještačkim putem,
Furniri
- upoznaje pojam
furnira, vrste i
tehnike dobijanja
(ljušteni, sječeni,
rezani),
- upoznaje osnove
tehnološkog
procesa
proizvodnje
furnira,
- upoznaje
standardne
dimenzije, kvalitet
i upotrebu furnira,
- upoznaje osnove
sušenja furnira
prirodnim i
- raspoznaje
lišćarskih vrsta
- jedričave,
- bakuljave,
- sa zrelim drvetom,
- prstenastoporozne,
- difuzno-porozne,
- raspoznje osnovne
strane vrste-egzote
- proučavanje i
primjena standarda
za rezanu građu
četinara i lišćara
- Razvija sposobnost
pravilnog odabira
rezane građe za
određenu namjenu
- Vježbe (jedan čas)
- Standardi
- bira furnire za
određenu namjenu
- analizira standarde
za ljuštene,
sječene i rezane
furnire
- Razvija sposobnost
pravilnog odabira
furnira građe za
određenu namjenu
- Vježba (jedan čas)
- Formiranje zbirke
furnira
- Uzorci furnira
12
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
vještačkim putem,
Ploče na bazi drveta
Furnirske ploče (šper
ploče)
- upoznaje pojam i
vrste šper ploča,
- upoznaje osnove
tehnološkog
procesa
proizvodnje šper
ploča,
- upoznaje
standardne
dimenzije, kvalitet
i upotrebu šper
ploča,
Panel ploče
(stolarske ploče)
- upoznaje pojam i
vrste panel ploča,
- upoznaje osnove
tehnološkog
procesa
proizvodnje panel
ploča,
- upoznaje
standardne
dimenzije, kvalitet
i upotrebu panel
ploča,
Iveraste ploče
- upoznaje pojam i
vrste iverastih
ploča,
- upoznaje osnove
tehnološkog
procesa
proizvodnje
iverastih ploča,
- upoznaje
standardne
dimenzije, kvalitet
i upotrebu iverastih
ploča,
Ploče vlaknatice
- upoznaje pojam i
vrste ploča
vlaknatica,
- upoznaje osnove
tehnološkog
procesa
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- poznaje ploču iz
zbirke
- analizira
konstrukciju ploče
- pravilo simetrije i
unakrsnosti
- određuje namjenu
ploče
- Razvija sposobnost
pravilnog odabira
ršper ploča za
određenu namjenu
- poznaje ploču iz
zbirke
- analizira
konstrukciju ploče
- određuje namjenu
ploče
- Razvija sposobnost
pravilnog odabira
panel ploča za
određenu namjenu
- poznaje ploču iz
zbirke
- analizira
konstrukciju ploče
- određuje namjenu
ploče
- Razvija sposobnost
pravilnog odabira
riverastih ploča
- poznaje ploču iz
zbirke
- analizira
konstrukciju ploče
- određuje namjenu
ploče
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vježba (jedan čas)
- Zbirka ploča
- Uzorci ploča
13
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
proizvodnje ploča
vlaknatica ploča,
- upoznaje
standardne
dimenzije, kvalitet
i upotrebu ploča
vlaknatica,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
14
Preporuke za
izvođenje nastave
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Pomoćni materijali u
- nabraja vrste
pomoćnih
materijala,
- zna namjenu
pomoćnih
materijala,
Ljepila za drvo
- upoznaje pojam
ljepila i namjenu,
- pojašnjava
postupak
lijepljenja
(normalna
temperatura, radno
vrijeme, otvoreno
vrijeme, zatvoreno
vrijeme, lijepljenje
na hladno, toplo,
vruće),
- opisuje osobine
prirodnih ljepila i
zna njihovu
namjenu
(glutinska,
kazeinska i druga),
- opisuje osobine
sintetskih ljepila i
zna njihovu
namjenu
(karbamidna,
folmaldehidna,
fenolna, PVA),
- poznaje postupak
utvrđivanja
viskoziteta ljepila
pomoću Fordove
čaše,
- razumije postupak
pripreme ljepila,
- povezuje
anatomsku građu
drveta, sastav
ljepila i količinu
nanosa pri
lijepljenju,
- poznaje postupak
uskladištenja
ljepila i zaštitu pri
radu sa ljepilima
Formativni ciljevi
učenik
drvnoj industriji
- klasifikuje
pomoćne
materijale prema
namjeni
- nabraja vrste
ljepila
- prepoznaje i bira
ljepila za određenu
namjenu
- analizira postupke
pri lijepljenju
- određuje viskozitet
ljepila pomoću
fordove čaše
15
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija ekološku
svijest
- Izgrađuje pravilan
odnos prema zaštiti
na radu
- Uzorci ljepila za
drvo i katalozi
proizvođača ljepila
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Sredstva za brušenje
- nabraja vrste i zna
- razumije pojam
karakteristike
sredstava za
prirodnih brusnih
brušenje,
sredstava (korund,
- poznaje oznake
šmirgl, kvarc i
(numeracija
drugi),
brusnog zrna,
- nabraja vrste i zna
podloga, brusnog
karakteristike
sredstva,
vještačkih brusnih
strukturom i
sredstava
drugo),
(elektrokorund,
- opisuje osobine i
karborundum),
namjenu sredstava
za brušenje,
- poznaje postupak
uskladištenja i
zaštitu pri radu sa
sredstvima za
brušenje,
Materijali u površinskoj obradi drveta
- nabraja vrste
Materijali za
sredstava za
pripremu površine
pripremu površine
- razumije pojam i
za lakiranje
osobine kitova,
- bira materijale po
zapunjača pora,
uzorcima
sredstava za
- nabraja vrste i
bijeljenje i
karakteristike
bajcovanje,
lakova
- zna kriterijume
- odabira lakove za
upotrebe,
određenu namjenu
Materijali za
- bira sredstva za
lakiranje
poliranje
- razumije pojam i
- bira sredstva
osobine lakova u
zaštite drveta
obradi drveta
(nitrocelulozni,
poliester...),
- zna kriterijume
upotrebe lakova,
Materijali za završnu
obradu
- razumije pojam i
osobine sredstava
za poliranje,
- zna kriterijume
upotrebe sredstava
za poliranje,
Sredstva za zaštitu
drveta
- razumije pojam i
osobine
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Uzorci sredstava za
brušenje za drvo i
katalozi
proizvođača alata
- Razvija osjećaj za
kvalitetni i lijep
izgled
- Razvija estetski
osjećaj i
sposobnost
opažanja
- Razvija ekološku
svijest i izgrađuje
odnos zaštite pri
radu
16
- Uzorci materijala u
površinskoj obradi
i katalozi
proizvođača
materijala
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
insekticida,
fungicida i
antipirena,
- zna kriterijume
upotrebe sredstava
za zaštitu drveta,
Tapetarski materijal
- upoznaje
tapetarske
materijale (puhin,
mebl-štof, opruge i
dr.),
- navodi namjenu
pojednih
materijala,
Okovi
- razumije pojam i
osobine
konstruktivnih i
estetskih okova,
- nabraja vrste
okova,
- zna kriterijume
upotrebe okova,
Ostali materijali
- razumije pojam i
osobine stakla,
kože, tekstila i
dr.),
- nabraja vrste
ostalih materijala,
- zna kriterijume
upotrebe ostalih
materijala,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- prepoznaje
materijale i
određuje namjenu
- bira okove za
određenu namjenu
- Razvijanje osjećaja
za estetiku i
funkcionalnost
- Uzorci okova i i
katalozi
proizvođača
- prepoznaje
materijala i
određuje namjenu
- Razvija osjećaj za
pravilnu upotrebu u
okviru zanimanja
- Uzorci ostalih
materijala i
katalozi
proizvođača
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- Bućan, G.: Tehnologija materijala za drvoprerađivačku školu, Zavod za udžbenike
Srbije,
- Knežević, N.: Anatomija i svojstva drveta, Zavod za udžbenike Srbije,
- Miljković, J., Crnogorac, O.: Tehnologija pomoćnih materijala, Zavod za
udžbenike Srbije,
- Spasojević, M.: Tehnologija materijala, Zavod za udžbenike Srbije,
- Šolajić, V.: Zaštita drveta za tehničara primarne proizvodnje i proizvođača
finalnih proizvoda od drveta, Zavod za udžbenike Srbije.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Mikroskop, mikroskopski preparati, uzorci raznih vrsta drveta, uzorci pomoćnih
materijala, uzorci tkanina, uzorci sredstava za brušenje, zbirke grešaka drveta,
komponente ljepila, katalozi proizvođača ljepila, sredstava za brušenje.
17
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- U svakom klasifikacionom periodu provjeravaju se i ocjenjuju usmeni odgovori
učenika i zadaci i radovi na vježbama i njihova odbrana.
8. Povezanost predmeta
Znanja
-
Rezana građa,
Sušenje drveta,
Parenje drveta,
Zaštita drveta,
Pomoćni materijali.
- Lijepljenje,
- Površinska obrada i zaštita
drveta.
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Praktična nastava
- Rad sa rezanom građom;
- Proizvodnja stolarije;
- Rad sa furnirima, šper
pločama, panel pločama,
ivericama i pločama
vlaknaticama;
- Poštovanje propisa o zaštiti
na radu i upotreba zaštitnih i
sigurnosnih uređaja pri radu
na mašinama za obradu
drveta.
- Mašine i uređaji
- Poznavanje mašina za
obradu drveta, hidrauličnih i
pneumatskih uređaja i
postrojenja i transportnih
sredstava
18
1.2.2. MAŠINE I UREĐAJI
1. Naziv predmeta: MAŠINE I UREĐAJI
2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave
Razred
I
II
III
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
72
36
108
Ukupno
72
36
108
3. Opšti ciljevi nastave
-
Razvijanje osjećaja odgovornosti i preciznosti u radu,
Usvajanje osnovnih znanja o mašinskim materijalima i mašinskim elementima,
Ovladavanje stručnom terminologijom, neophodnom za komuniciranje u struci,
Usvajanje znanja i vještina o građi, principu rada i namjeni mašina i uređaja za
obradu drveta,
- Usvajanje znanja i vještina iz oblasti odabira i pripreme alata,
- Usvajanje znanja i vještina, neophodni za podešavanja mašina i uređaja za rad,
- Sticanje potrebnih znanja iz oblasti zaštite na radu i zaštite čovjekove okoline.
19
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvod
- Stiče osjećaj
- upoznaje pojam i
odgovornosti i
vrste pogonskih i
pozitivan odnos
radnih mašina,
prema mašini
- nabraja vrste
mašina i uređaja,
- identifikuje
tehničke
karakteristike
mašina,
Mašinski materijali
- ovladava stručnom
terminologijom,
- razlikuje i zna
namjenu
konstrukcionih
materijala (čelik,
obojeni metali,
legure),
- objašnjava koroziju
i uzroke nastanka,
- razlikuje i zna
namjenu pogonskih
materijala (gorivo,
mazivo, voda),
- razlikuje i zna
namjenu pomoćnih
materijala (koža,
guma, azbest,
plastika),
Mašinski elementi
- definiše i
razvrstava
mašinske
elemente,
Preporuke za
izvođenje nastave
- Nastava premeta
Mašine i uređaji se
realizuje u učionici
koja je opremljena
sa: A/V
sredstvima,
grafoskopom,
diaprojektorom sa
odgovarajućim
slajdovima,
računarom sa
odgovarajućim
softverom,
uzorcima alata,
šemama sklopova i
podsklopova
mašina, mjernim
instrumentim
(lenjirima,
pomičnim
mjerilima,
dubinomjerima i
drugim)
- raspoznaje
konstrukcione
materijale,
- raspoznaje
pogonske
materijale,
- raspoznaje
pomoćne
materijale,
- Stiče sposobnost
komunikacije u
struci
- Uzorci materijala
- skicira mašinske
elemente za
spajanja,
- skicira mašinske
- Razvija tehničku
kulturu i tehničko
mišljenje
- Razvija sposobnost
- Zbirke mašinskih
elemenata
- Katalozi
proizvođača
20
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- nabraja mašinske
elemente za
spajanje,
- defininiše i
razlikuje,
karakteristike i
namjenu
elemenata
razdvojive veze
(vijci, klinov),
- definiše i razlikuje,
karakteristike i
namjenu,
- nabraja elemenate
narazdvojive veze
(zavari i zakovice),
- defininiše i
razlikuje
karakteristike i
namjenu
elemenata
elastične veze
(opruge),
- nabraja mašinske
elemente kružnog
kretanja,
- definiše i
identifikuje
karakteristike i
namjenu
elemenata kružnog
kreta (osovine,
osovinice, vratila,
ležišta, spojnice,
rukavci),
- nabraja mašinske
elemente za prenos
snage,
- definiše i
identifikuje
karakteristike i
namjenu
elemenata za
prenos snage
(zupčanici,
frikcioni točkovi,
remenice,
lančanici),
- nabraja mašinske
elementi za
sprovođenje fluida,
Socijalizacijski
Preporuke za
ciljevi
izvođenje nastave
učenik
mašinskih
opažanja i
elemenata
prepoznavanja
- Uzorci maziva i
- Stiče osjećaj
katalozi
odgovornosti prema
proizvođača maziva
rukavanju,
koričćenju i
održavanju
sredstava za rad
sredstvima rada
Formativni ciljevi
učenik
elemente kružnog
kretanja,
- skicira mašinske
elemente za prenos
snage,
- izračunava
prenosni odnos za
zadate parametre,
- skicira mašinske
elemente za
sprovođenje fluida,
21
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
- definiše i
identifikuje
karakteristike i
namjenu
elemenata za
sprovođenje fluida
(cijevi, cijevni
elementi, cijevni
zatvarači),
- razumije pojam
trenja i svrhu
podmazivanja,
- odabira i
upotrebljava
sredstva za
podmazivanje,
Energetska postrojenja u pogonima drvne industrije
- upoznaje
energetske izvore,
- poznaje značaj
energetskog
postrojenja,
- razumije osnove
procesa rada
kotlovskih uređaja
Mašine za obradu drveta
- Stiče osjećaj
- na skicama i
- definiše i zna
odgovornosti i
katalozima
namjenu osnovnih
pozitivan odnos
proizvođača mašina
dijelove mašina:
prema mašini
pokazuje pojedine
postolje, radni sto,
- Razvija sposobnost
djelove mašina
suport alata,
preduzimanja
vođice, radno
inicijative za
vreteno, uređaji za
savjestan i
pričvršćivanje
kvalitetan rad
predmeta rada,
- Stiče sposobnost
uređaj za
komunikacije
pomjeranje
- Stiče
predmeta rada,
samopouzdanje
prenosnike,
- Stiče osjećaj za
pogonski motor i
ekonomičan rad
pomoćne djelove i
- Preuzima
uređaje,
odgovornost za
- zna podjelu i
korišćenje
namjenu radnih
sredstava zaštite
alata mašina (alati
na radu
za: rezanje,
- Razvija ekološku
rendisanje,
svijest
glodanje, bušenje,
struganje,...)
Mašine za obradu
drveta rezanjem:
22
Preporuke za
izvođenje nastave
- Uzorci radnih alata
- Katalozi
proizvođača mašina
- Katalozi
proizvođača alata
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- obrazlaže primjenu
mašina za obradu
drveta rezanjem,
Tračne testere:
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada tračne
testere,
- poznaje
karakteristike
radnog alata:
dužinu lista, širinu
lista, debljinu lista,
nazub i materijal),
zna kriterijume
izbora alata,
- poznaje pripremu i
održavanje radnog
alata,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Kružne testere
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada kružne
testere,
- poznaje
karakteristike
radnog alata:
prečnik lista,
debljinu lista,
prečnik otvora,
nazub i materijal),
- analizira osnovne
konstruktivne
djelove i princip
rada kružne testere
za uzdužno,
poprečno i
formatno rezanje,
- zna kriterijume
izbora alata,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- na skicama i
katalozima
proizvođača mašina
pokazuje djelove
mašine,
- skicira radni alat i
uočava njegove
karakteristike,
- na skicama i
katalozima
proizvođača mašina
pokazuje djelove
mašine,
- skicira radni alat i
uočava njegove
karakteristike,
23
Preporuke za
izvođenje nastave
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
- poznaje pripremu i
održavanje radnog
alata,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Mašine za obradu drveta rendisanjem
- obrazlaže primjenu - na skicama i
katalozima
mašina za obradu
proizvođača mašina
drveta
pokazuje djelove
rendisanjem,
mašine,
- zna funkciju
- skicira radni alat i
osnovnih
uoćava njegove
konstruktivnih
karakteristike,
djelova i princip
rada rendisaljki
(jednostrane i
višestrane),
- poznaje
karakteristike
radnog alata:
prečnik radnog
vratila sa
noževima, dužinu,
širinu i debljinu
noža,
- zna kriterijume
izbora alata,
- poznaje pripremu i
održavanje radnog
alata,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Mašine za obradu drveta glodanjem
- obrazlaže primjenu - na skicama i
katalozima
mašina za obradu
proizvođača mašina
drveta glodanjem,
pokazuju djelove
- zna funkciju
mašina,
osnovnih
- skicira radni alat i
konstruktivnih
uočava njegove
djelova i princip
karakteristike,
rada stonih
glodalica,
- zna funkciju
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Preuzima
odgovornost za
zaštitu radnog
prostora i okoline
Preporuke za
izvođenje nastave
- Katalozi
proizvođača mašina
- Uzorci alata
- Posjeta radionici
- Stiče pozitivan
odnos prema
potrebi kvalitetnog
rada
- Stiče
samopouzdanje pri
izboru alata
24
- Uzorci alata
- Katalozi
proizvođača alata
- Katalozi
proizvođača mašina
- Posjeta radionici
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada nadstonih
glodalica,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada kopirnih
glodalica,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada čeparica i
glodalica za izradu
zubaca,
- poznaje
karakteristike
nasadnih i usadnih
glodala,
- zna kriterijume
izbora alata,
- poznaje pripremu i
održavanje radnog
alata,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Mašine za obradu drveta bušenjem
- obrazlaže primjenu - na skicama i
katalozima
mašina za obradu
proizvođača mašina
drveta bušenjem,
pokazuje djelove
- zna funkciju
mašine
osnovnih
- skicira radni alat i
konstruktivnih
uočava njegove
djelova i princip
karakteristike
rada
jednovretenastih
mašina za obradu
drveta bušenjem
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada
viševretenastih
25
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Stiče pozitivan
odnos prema
potrebi kvalitetnog
rada
- Stiče
samopouzdanje pri
izboru alata
- Katalozi
proizvođača alata
- Katalozi
proizvođača mašina
- Uzorci alata
- Posjeta radionici
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
bušilica,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mašina za
krpljenje čvorova,
- poznaje
karakteristike alata
za bušenje,
- zna kriterijume
izbora alata,
- poznaje pripremu i
održavanje radnog
alata,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Mašine za obradu drveta dubljenjem
- obrazlaže primjenu - na skicama i
mašina za obradu
katalozima
drveta dubljenjem,
proizvođača mašina
- zna funkciju
pokazuje djelove
osnovnih
mašine
konstruktivnih
- skicira radni alat i
djelova i princip
uočava njegove
rada mašina za
karakteristike
obradu drveta
dubljenjem,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada vibracionih
dubilica,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada lančanih
dubilica,
- poznaje
karakteristike alata
za bušenje,
- zna kriterijume
izbora alata,
- poznaje pripremu i
održavanje radnog
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vrednuje značenje
kvalitetne
pripreme alata.
- Navikava se na
poštovanje propisa
o zaštiti na radu
- Katalozi
proizvođača alata
- Katalozi
proizvođača mašina
- Uzorci alata
- Posjeta radionici
- Produbljuje znaje i
stručnost
26
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
alata,
- poznaje najčešće
greške pri radu,
uzroke nastanka i
- načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Mašine za obradu drveta tokarenjem
- obrazlaže primjenu - na skicama i
katalozima
mašina za obradu
proizvođača mašina
drveta
pokazuje djelove
tokarenjem,
mašine
- zna funkciju
- skicira radni alat i
osnovnih
uočava njegove
konstruktivnih
karakteristike
djelova i princip
rada centričnih i
čeonih strugova,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada kopirnih i
specijalnih
strugova,
- poznaje
karakteristike alata
za tokarenje,
- zna kriterijume
izbora alata,
- poznaje pripremu i
održavanje radnog
alata,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Mašine za obradu drveta brušenjem
- obrazlaže primjenu - na skicama i
katalozima
mašina za obradu
proizvođača mašina
drveta
pokazuje djelove
brušenjem,
mašine
- zna funkciju
- skicira radni alat i
osnovnih
uočava njegove
konstruktivnih
karakteristike
djelova i princip
rada tračnih
brusilica,
- zna funkciju
27
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vrednuje značenje
kvalitetne
pripreme alata.
- Navikava se na
poštovanje propisa
o zaštiti.
- Produbljuje znaje i
stručnost
- Katalozi
proizvođača alata
- Katalozi
proizvođača mašina
- Uzorci alata
- Posjeta radionici
- Razvija pravilan
odnos prema
kvalitetu rada.
- Razvija sposobnost
opažanja i osjećaj
za estetiku.
- Katalozi
proizvođača alata
- Katalozi
proizvođača mašina
- Uzorci alata
- Posjeta radionici
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada cilindričnih
brusilica,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada tanjirastih
brusilica,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada kombinovanih
brusilica,
- poznaje
karakteristike alata
za brušenje,
- zna kriterijume
izbora brusnih
alata,
- poznaje pripremu
radnog alata
- poznaje najčešće
greške pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
28
Preporuke za
izvođenje nastave
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Uvod
- nabraja vrste
mašina i uređaja,
- identifikuje
tehničke
karakteristike
mašina,
Formativni ciljevi
učenik
- na skicama i
katalozima
proizvođača mašina
pokazuje djelove
mašine
Mašine za obradu furnira
- na skicama i
- obrazlaže primjenu
katalozima
mašina za obradu
proizvođača mašina
furnira,
pokazuje djelove
- zna funkciju
mašine
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mašine za
krojenje furnira,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mašine za
spajanje furnira,
- poznaje
karakteristike alata
za krojenje,
- zna kriterijume
izbora alata,
- poznaje pripremu
radnog alata,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
29
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Stiče osjećaj
odgovornosti i
pozitivan odnos
prema mašini
- Nastava premeta
Mašine i uređaji se
realizuje u učionici
koja je opremljena
sa: A/V
sredstvima,
grafoskopom,
diaprojektorom sa
odgovarajućim
slajdovima,
računarom sa
odgovarajućim
softverom,
uzorcima alata,
šemama sklopova i
podsklopova
mašina, mjernim
instrumentim
(lenjirima,
pomičnim
mjerilima,
dubinomjerima i
drugim)
- Stiče osjećaj
odgovornosti i
izgrađuje
pozitivan odnos
prema mašini i
radu
- Katalozi
proizvođača
mašina
- Katalozi
proizvođača alata
- Posjeta radionici
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Mješalice za pripremu ljepila
- na skicama i
- zna funkciju
katalozima
osnovnih
proizvođača mašina
konstruktivnih
pokazuje djelove
djelova i princip
mašine
rada mašine
mješalice za
pripremu ljepila,
- uočava i obrazlaže
opasnosti pri radu,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Mašina za nanošenje ljepka
- na skicama i
- zna funkciju
katalozima
osnovnih
proizvođača mašina
konstruktivnih
pokazuje djelove
djelova i princip
mašine
rada mašine za
nanošenje ljepila,
- uočava i obrazlaže
opasnosti pri radu,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Prese
- na skicama i
- Poznaje primjenu
katalozima
mašina za
proizvođača mašina
ostvarivanje
pokazuje djelove
pritiska,
mašine
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mehaničkih
uređaja,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada pneumatskih
uređaja (kopmresor,
30
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Gradi pozitivan
odnos prema
protivpožarnoj
zaštiti
- Gradi pozitivan
odnos prema
ličnoj zaštiti
- Razvija ekološku
svijest
- Katalozi
proizvođača
mašina
- Posjeta radionici
- Gradi pozitivan
odnos prema
protivpožarnoj
zaštiti.
- Gradi pozitivan
odnos prema
ličnoj zaštiti.
- Razvija ekološku
svijest.
- Katalozi
proizvođača
mašina
- Posjeta radionici
- Stiče i razvija
odgovornost za
bezbjedan rad.
- Katalozi
proizvođača
mašina
- Posjeta radionici
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
rezervoar za
vazduh, i dr.),
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada hidrauličkih
uređaja (pumpe,
ventili i dr.),
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mašine za
spajanje furnira,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Mašine za savijanje drveta
- Stiče i razvija
- na skicama i
- poznaje primjenu
odgovornost za
katalozima
mašina za savijanje,
bezbjedan rad.
proizvođača mašina
- zna funkciju
pokazuje djelove
osnovnih
mašine
konstruktivnih
djelova i princip
rada mašine za
savijanje,
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja,
- poznaje mjere
zaštite na rada,
Mašine i uređaji za površinsku obradu drveta
- na skicama i
- poznaje primjenu
katalozima
mašina u
proizvođača mašina
površinskoj obradi
pokazuje djelove
drveta,
mašine
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mehaničkih
uređaja,
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
31
Preporuke za
izvođenje nastave
- Katalozi
proizvođača
mašina
- Posjeta radionici
- Katalozi
proizvođača
mašina
- Posjeta radionici
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
rada pneumatskih
uređaja (kopmresor,
rezervoar za vazduh
i drugih),
- za funkciju osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mašina za
nanošenje lakova
(prskanjem,
valjanjem i
nalivanjem),
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mašina za
sušenje lakova
(komorne i kanalne
sušare),
- zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mašina za
obavljanje
pripremnih radova
(uklanjanje prašine,
bijeljenje,
bajcovanje i drugo)
- Zna funkciju
osnovnih
konstruktivnih
djelova i princip
rada mašina za
obavljanje
pripremnih radova
(uklanjanje prašine,
bijeljenje,
bajcovanje i drugo),
- poznaje najčešće
greška pri radu,
uzroke nastanka i
načine otklanjanja
- poznaje mjere
zaštite na radu,
Uređaji za transport
- definiše vrste i
namjenu uređaja za
spoljašnji i
unutrašnji
Formativni ciljevi
učenik
- na skicama i
katalozima
proizvođača mašina
pokazuje djelove
32
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija odnos za
tačan i kvalitetan
rad
Preporuke za
izvođenje nastave
- Katalozi
proizvođača
transportnih
uređaja
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
mašine
transport,
- definiše namjenu i
sastavne djelove
uređaja za transport
otpadaka vazdušnim
putem,
- uočava i obrazlaže
opasnosti pri radu,
- uočava i obrazlaže
opasnosti za
zagađenje okoline,
Mašine sa numeričkim upravljanjem
- na skicama i
- poznaje građu,
katalozima
način rada i
proizvođača mašina
karakteristike CNC
pokazuje djelove
mašina,
mašina
- opisuje i razlaže
proces numeričkog
- zna postupaki
upravljanja,
pričvršćivanje
- upoznaje se sa
obratka i
osnovama
mijenjanje i
programiranja,
pričvršćivanja
- postavljanje i
reznog alata na CNC
mijenjanje reznog
mašini
alata,
- zna namjenu CNC
mašina,
- zna funkciju
pojedinih dijelova
mašine,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Uspostavlja odnos
na relaciji čovjek
nauka - tehnika rad
- Navikava se na
uvođenje
razvijene
tehnologije u
struci
Preporuke za
izvođenje nastave
- Katalozi
proizvođača CNC
mašina
- Video film o CNC
mašini
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- Nikolić, J., Babić, N.: Osnove elektrotehnike i elektronike, Zavod za udžbenike,
Beograd,
- Tomić, B.: Mašine i uređaji za I, II i III razred, Zavod za udžbenike, Beograd,
- Vukosavljević, B. i drugi: Mjerna i regulaciona tehnika, Zavod za udžbenike,
Beograd.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- A/V sredstva, grafoskop, diaprojektor, dataskop i računar sa odgovarajućom
programskom opremom, zbirke mašinskih elemenata i materijala, kao i radnih
sklopova mašina za obradu drveta, modeli hidrauličnih i pneumatskih sistema,
mjerni instrumenti.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje pismeno
(test) i usmeno.
33
8. Povezanost predmeta
Znanja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Mašine za obradu drveta; - Praktična nastava
- Hidraulični i pneumatski
uređaji;
- Transportni uređaji.
34
Znanja
- Pravilno rukovanje
mašinama, uz optimalno
korišćenje njihovih
mogućnosti;
- Pravilno koriste uređaje pri
izvođenju tehnoloških
operacija na mašinama za
obradu drveta;
- Poštovanje propisa o zaštiti na
radu i upotreba zaštitnih i
sigurnosnih uređaja pri radu
na mašinama za obradu
drveta.
1.2.3. DRVNE KONSTRUKCIJE
1. Naziv predmeta: DRVNE KONSTRUKCIJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave
Razred
I
II
III
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
48
44
92
24
22
46
Ukupno
72
66
138
3. Opšti ciljevi nastave
-
Procjena osobina drveta i materijala od drveta pri konstrukciji izradaka,
Osposobljavanje za konstruisanje pojedinih proizvoda od drveta,
Osposobljavanje za izradu konstrukcione dokumentacije,
Poštovanje standarda materijala i okova,
Poštovanje tehnoloških zahtjeva i mogućnosti,
Osposobljavanje za upotrijebiti pribora za crtanje i drugih uređaja za crtanje,
Osposobljavanje zarad na skiciranju konstrukcija od drveta,
Osposobljavanje za upotrebu programa za crtanje uz pomoć računara,
Usvajanje pravila o poštovanju načela ergonomije pri opremanju prostorija za
boravak,
Razvijanje osjećaja za estetiku pri oblikovanju i konstruisanju izradaka i
opremanju prostorija za boravak,
Usvajanje načela ekologije i razvijanje osjećaja za ekonomičnu upotrebu
materijala,
Razvijanje poštovanja i brige za očuvanje naše građevinske i stambene tradicije,
Razvijanje osjećaja za mogućnost obrade i upotrebe drveta za različite izradke.
35
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socializacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Osnovi tehničkog crtanja
- upoznaje materijal - rukuje priborom za - Stiče i razvija
osjećaj preciznosti
tehničko crtanje,
i pribor za tehničko
i tačnosti u radu
- izvlačenje linija,
crtanje,
razmjera,
- upoznaje vrste
kotiranje,
tehničkih crteža i
šrafiranje,
dimenzije,
zaglavlje
- uazumije pojam i
ispisivanje
vrste razmjere,
podataka i drugo
zaglavlja i
(rad u olovci),
sastavnice,
- ovladavanje
- upoznaje sa
tehnikom pravilnog
tehnikom izrade
kotiranja i
jednostavnijih
šrafiranja,
crteža,
- prostorno
prikazivanje skicom
jednostavnijih
drvnih proizvoda,
Geometrijske konstrukcije
- crta paralelne i
- nabraja osnovne
geometrijske
normalne prave,
konstrukcije,
- crta simetralu duži
i ugla,
- dijeli duž na njednakih djelova,
- konstruiše pravilan
trougao, kvadrat,
petougao,
šestougao,
osmougao,
- konstruiše elipsu,
Osnovi nacrtne geometrije
- Razvija sposobnost
- Upoznaje pojmove - crta projekcije
komuniciranja
tačke u opštem i
projektne ose i
putem tehničkog
specijalnom
projektne ravni,
crteža
položaju,
- razumije pojam
- Razvija tehničku
- crta projekcije
kvadranata,
kulturu
duži u opštem i
- razumije pojam
specijalnom
oktanata,
položaju,
- upoznaje pojam
- crta projekcije
aksonometrije,
osnovnih
geometrijskih
likova u opštem i
specijalnom
položaju (kvadrat,
pravougaonik,
trougao),
36
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vježbe (tri časa)
- Pribor za tehničko
crtanje
- Vježbe (dva časa)
- Izrada prvog
grafičkog rada
- Vježbe (tri časa)
- Izrada drugog
grafičkog rada
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socializacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- crta projekcije
geomentrijskih
tijela u opštem i
specijalnom
položaju,
- u izometriji crta
jednostavno tijelo i
drvene veze,
- crta jednostavne
modele u
ortogonalnoj
projekciji i
aksonometriji,
Osnovni materijali u drvnim konstrukcijama
- Razvija osjećaj za
- obnavlja osnovne
- upoznaje osnovne
osobine i upotrebu
osobine masiva,
pravilan izbor
masivnog drveta
ploča i furnira,
materijala
kao konstrukcionog
- upoznaje načine
materijala,
označavanja
- obnavlja osnovne
materijala na
osobine i upotrebu
crtežu,
furnira,
- obnavlja osnovne
osobine i upotrebu
ploča,
- označava
materijale na
crtežu,
Konstruktivni elementi
- Izgrađuje osjećaj
- crta spojeve i
Ramovi
upoznaje
- razumije pojam
za estetsko
karakteristike
ramova, vrste i
oblikovanje
ramovskih veza,
dijelove ramova,
konstrukcije
- jednostruki čep i
- poznaje ispune
odabiranjem
pročep,
komnstruktivnih
osnovni drvnih veza
- dvostruki čep i
ramova,
pročep,
- poznaje tipove
- varrijante čepa i
obloga ramova,
pročepa,
- crta ispune
konstruktivnih
ramova,
- crta tipove obloga
ramova.
- Izgrađuje osjećaj
- crta spojeva
Ploče
masivnih ploča
- razumije pojam i
za estetsko
(ravna sljubnica,
zna podjelu ploča,
oblikovanje
preklop, pero i
- razumije pojam
konstrukcije
žlijeb, umetnuta
masivnih ploča,
odabiranjem
letvica i druge),
vrste, konstrukciju
osnovni drvnih veza
- crta načine
i upotrebu
37
Preporuke za
izvođenje nastave
-
- Vježbe (četiri časa)
- Izrada trećeg
grafičkog rada
- Modeli veza
- Pribor za crtanje
- Vježbe (osam
časova)
- Izrada četvrtog
grafičkog rada
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
(masivne ploče sa
neslijepljenim i
slijepljenim
elementima),
- zna postupke
pojačanja masivnih
ploča i postavljanje
ploča u ram,
- razumije pojam
šupljih ploča,
vrste, konstrukciju
i upotrebu,
- objašnjava
postupak pojačanja
ivica punih ploča
(postavljanje
rubnih letvica,
prividno povećanje
debljine ploče),
Socializacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
pojačanja masivnih
ploča,
- crta načine
postavljanja ploče
u ram,
- crta konstrukcije
šupljih ploča
(šuplje ploče sa
ispunom od letava,
šuplje ploče sa
rešetkastom
ispunom, šuplje
ploče sa ćelijastom
ispunom i druge),
Preporuke za
izvođenje nastave
- Izgrađuje osjećaj
za estetsko
oblikovanje
konstrukcije
odabiranjem
osnovni drvnih
veza.
- crta spojeve kod
korpusnih
konstrukcija i
uočava
karakteristike:
- ravnih zubaca,
- kosih zubaca,
- valjkastih čepovi i
drugih,
- analizira
rasklopive
sandučaste spojeve
i okove za takve
spojeve.
Osnovi crtanja uz pomoć računara
- crta osnovne
- upoznaje osnove
geometrijske
programa za
konstrukcije i
crtanje ,
povezuje ih u
sklopove,
Korpus-kutija
- razumije pojam
korpusa,
- navodi vrste i
namjenu korpusa,
- Razvija
informatičku
pismenost
38
- Vježbe (3 časa)
- Izrada
jednostavnijeg
crteža na računaru,
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Klasifikacija proizvoda od drveta
- Navodi klasifikaciju
proizvoda od
drveta.
- skicira ormar i
Namještaj za
uočava njegove
odlaganje i čuvanje
djelove,
predmata (ormari,
- skicira
regali, komode)
konstruktivna
- poznaje osnove
rješenja pojedinih
konstrukcije
djelova-postolje i
ormara,
plafon,
- poznaje sastavne
- skicira
djelove ormara i
konstruktivna
njegove
rješenja stranica,
konstrukcije
- skicira
(postolje, plafon,
konstruktivna
stranice, poleđina,
rješenja poleđine i
police, fioke,
polica,
vrata),
- skicira
- poznaje
konstruktivna
konstrukciju
rješenja fioke,
postolja i plafona
- skicira
ormana,
konstruktivna
- poznaje
rješenja vrata
konstrukciju bočnih
ormara,
stranica i leđa
- izrada
ormara,
konstruktivne
- poznaje
razrade za komad
konstruktivna
namještaja
rješenja polica,
(projekcije,
- poznaje
presjeci, prostorni
konstruktivna
izgled),
rješenja fioka,
- poznaje
konstruktivna r
ješenja vrata
(obrtna oko
vertikalne, obrtna
oko horizontalne
ose, vrata na
smicanje i
specijalna vrata),
- poznaje osnovne
standardne
dimenzije različitih
vrsta ormara
(širina, dubina,
visina),
- poznaje vrste
okova i
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija osjećaj
samoinicijativnosti
i inovativnosti
- Razvija kulturu
stanovanja i
osjećaj za estetiku
i funkcionalnost
- Razvija pravilan
odnos prema
ergonomiji
39
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vježba ( dva časa)
- Izrada prvog
grafičkog rada
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
mehanizama za
ormare,
- pri konstruisanju i
izradi poštuje
osnovna
ergonomska i
antropometrijska
načela
dimenzionisanja i
oblikovanja,
Namještaj za
upotrebu pri jelu i
radu (stolovi)
- poznaje
konstrukciju stola,
- poznaje osnovne
vrste stolova,
- poznaje sastavne
djelove stolova i
konstruktivna
rješenja (ploča
stola, noseći dio
stola),
- poznaje osnovne
standardne
dimenzije različitih
vrsta stolova
(dužina, širina,
visina),
- poznaje vrste
okova i
mehanizama za
stolove,
- pri konstruisanju i
izradi poštuje
osnovna
ergonomska i
antropometrijska
načela
dimenzionisanja i
oblikovanja,
Namještaj za
sjedenje (stolice)
- poznaje
konstrukciju
stolice,
- poznaje osnovne
vrste stolica,
- poznaje sastavne
djelove stolica i
konstruktivna
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- skicira sto i uočava
njegove djelove,
- skicira
konstruktivna
rješenja ploče
stola,
- skicira
konstruktivna
rješenja nosećeg
dijela-postolja,
- skicira načine
spajanja nogu i
vezača,
- izrađuje
konstruktivne
razrade stola
(izrada tehničkog
projektaprojekcije,
presjeci, detalji,
izometrijski
izgled),
- Razvija osjećaj
samoinicijativnosti
i inovativnosti.
- skicira stolicu i
uočava njene
djelove,
- skicira
konstruktivna
rješenja nogu i
vezača stolice,
- skicira
konstruktivna
rješenja sjedišta,
- Razvija osjećaj
samoinicijativnosti
i inovativnosti.
- Razvija kulturu
stanovanja i
osjećaj za estetiku
i funkcionalnost
- Razvija pravilan
odnos prema
ergonomiji
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vježbe ( dva časa)
- Razvija kulturu
stanovanja i
osjećaj za estetiku
i funkcionalnost
- Razvija pravilan
odnos prema
ergonomiji
40
- Vježbe (dva časa)
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
rješenja (sjedište,
naslon, noge i
drugo),
- poznaje osnovne
standardne
dimenzije različitih
vrsta stolica)
širina, dubina,
visina),
- poznaje vrste
okova i
mehanizama za
stolice,
- pri konstruisanju i
izradi poštuje
osnovna
ergonomska i
antropometrijska
načela
dimenzionisanja i
oblikovanja,
Namještaj za ležanje
(ležaji)
- poznaje
konstrukciju
namještaja za
ležanje,
- poznaje osnovne
vrste nasmještaja
za ležanje,
- poznaje sastavne
djelove ležaja i
konstruktivna
rješenja (uzglavlje,
uznožje, stranice,
ulošci i drugo),
- poznaje osnovne
standardne
dimenzije različitih
vrsta ležaja
(dužina, šitrina,
visina),
- poznaje okove i
mehanizme za
ležaje,
- pri konstruisanju i
izradi poštuje
osnovna
ergonomska i
antropometrijska
načela
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- radi konstruktivnu
razradu stolice
(izrada tehničkog
projekta projekcije,
presjeci, detalji,
izometrijski
izgled),
- skicira ležaj i
uočava djelove
nasmještaja za
ležanje,
- skicira
konstruktivna
rješenja uzglavlja i
uznožja,
- skicira
konstruktivna
rješenja stranica
ležaja,
- radi konstruktivnu
razradu ležaja
(izrada tehničkog
projekta projekcije,
presjeci, detalji,
izometrijski izgled)
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vježba (dva časa)
41
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
dimenzionisanja i
oblikovanja,
Namještaj višestruke
namjene
- poznaje
konstruktivna
rješenja
kombinovanog
namještaja,
- pri konstruisanju i
izradi poštuje
osnovna
ergonomska i
antropometrijska
načela
dimenzionisanja i
oblikovanja,
Građevinska stolarija
Osnovi zgradarstva
- poznaje standardne
dimenzije (mjere)
otvora za
građevinsku
stolariju,
poznaje mjere kod
otvora (modularna
koordinacija),
Prozori
- poznaje osnovne
pojmove, sastavne
djelove i vrste
prozora,
- poznaje
karakteristična
konstruktivna
rješenja prozora,
- poznaje
konstrukciju
doprozornika,
- poznaje
konstrukciju krila,
- poznaje različite
vrste okova i
mehanizama za
prozore,
- upoznaje različite
vrste
zastakljivanja,
- poznaje način
označavanja
prozora u tehničkoj
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- skicira i uočava
dijelove
namještaja
višestruke
namjene,
- skicira
konstruktivna
rješenja,
- radi konstruktivnu
razradu (izrada
tehničkog projekta
-projekcije,
presjeci, detalji,
izometrijski
izgled),
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vježbe (dva časa)
- Izrada drugog
grafičkog rada
- Izgrađuje osjećaj
za značaj zvučne i
toplotne izolacije.
- skicira i uočava
djelove prozora,
- skicira
konstruktivna
rješenja
doprozornika,
- skicira
konstruktivna
rješenja krila,
- radi konstruktivnu
razradu prozora
(tehnički projekat
-projekcije,
presjeci, detalji),
42
- Vježba (tri časa)
- Izrada trećeg
grafičkog rada
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
dokumentaciji,
- poznaje standardne
mjere i način
ugradnje prozora,
- poznaje standarde
kvaliteta prozora,
Vrata
- poznaje osnovne
pojmove, sastavne
djelove i vrste
vrata,
- poznaje
karakteristična
konstruktivna
rješenja vrata,
- poznaje
konstrukciju
dovratnika,
- upoznaje se sa
konstrukcijom
krila,
- poznaje različite
vrste okova i
mehanizama za
vrata,
- poznaje način
označavanja vrata
u tehničkoj
dokumentaciji,
- poznaje standardne
mjere i način
ugradnje vrata,
- poznaje standard
kvaliteta vrata,
Drvene obloge
- poznaje vrste
obloga,
- poznaje
karakteristike
obloge od masivnog
drveta,
- poznaje
karakteristike
obloga od ploča,
- zna načine
ugrađivanja zidnih
obloga (niske,
srednje i visoke),
- zna načine
ugrađivanja podnih
obloga (brodski pod
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- skicira vrata i
uočava djelove,
- skicira
konstruktivna
rješenja
dovratnika,
- skicira
konstruktivna
rješenja krila
vrata,
- radi konstruktivnu
razradu unutrašnjih
vrata (izrada
tehničkog projekta
- projekcije,
presjeci, detalji),
- Izgrađuje osjećaj
za značaj zvučne i
toplotne izolacije.
- skicira zidne,
podne i plafonske
obloge,
- skicira
konstruktivna
rješenja obloga od
masivnog drveta,
- Izgrađuje osjećaj
za konstruktivnost,
racionalnost,
estetiku
43
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vježbe (tri časa)
- Izrada četvrtog
grafičkog rada
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
i parket),
- zna načine
ugrađivanja
plafonskih obloga,
Drvena stepeništa
- poznaje vrste
stepeništa,
- određuje dimenzije stepenika,
- poznaje
konstrukciju
stepeništa sa
gazištem od
masivnog drveta,
Kuće od drveta
- poznaje elemente
montažnih kuća
(temelji, podovi,
zidovi, krovovi,
stropovi i drugo),
- poznaje
konstruktivna
rješenja zidova,
pregrada i krovova,
Drvna galanterija
- Poznaje osnovne
proizvode drvne
galanterije,
Drvna ambalaža
- poznaje osnovne
tipove drvene
ambalaže na bazi
masiva i furnira
(palete, gajbe,
sanduci i drugo)
Primijenjena računara
- upoznaje se sa
osnovnim
elementima
programa za
crtanje,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
skicira stepenište i
uočava njegove
djelove,
skicira
konstruktivna
rješenja gazišta,
- Izgrađuje osjećaj
za konstruktivnost,
racionalnost,
estetiku
skicira kuću i
uočava njene
djelove,
skicira
konstruktivna
rješenja zidova,
skicira
konstruktivna
rješenja krova,
- Izgrađuje osjećaj
za značaj estetike
pri ugrađivanju.
Preporuke za
izvođenje nastave
- Vježbe (1 čas)
Skicira proizvode
drvne galanterije,
skicira tipove
drvene ambalaže,
skicira
konstruktivna
rješenja ambalaže
od masiva i furnira
- Izgrađuje osjećaj
za konstruktivnost,
racionalnost,
estetiku.
crta osnovne
jednostavne
proizvode iz struke
uz pomoć
računara,
- Stiče osjećaj
sigurnosti u rada
- Vježbe (5 časova)
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- Drapić, S. i drugi: Tehničko crtanje sa mašinskim elementima, Zavod za
udžbenike Beograd,
- Potrebić, M.: Drvne konstrukcije za II, III i IV razred za tehničara finalnog smera,
stolara i tapetara, Zavod za udžbenike, Beograd,
- Potrebić, M.: Drvne konstrukcije i AUTO CAD, Zavod za udžbenike, Beograd.
44
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Crtaći stolovi sa odgovarajućim priborom za crtanje, grafoskop, diaprojektor,
računari sa softverskim paketom za crtanje.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- U svakom klasifikacionom periodu provjeravaju se i ocjenjuju grafički radovi
(po jedan) i usmeni odgovori.
8. Povezanost predmeta
Znanja
- Veze drveta
- Proizvodi od drveta
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Praktična nastava
- Ekonomika
- Izrada konstrukcione
dokumentacije za građevinsku
stolariju I namještaj
Znanja
- Izbor tehnološke opreme
radnih operacija za
izvođenje određenih
konstrukcionih rješenja
- Izrada dokumentacije za
praćenje realizacije
proizvodnje
45
1.2.4. EKONOMIKA I ORGANIZACIJA PROIZVODNJE
1. Naziv predmeta: EKONOMIKA I ORGANIZACIJA PROIZVODNJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave
Razred
I
II
III
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
Ukupno
66
66
66
66
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa elementima proizvodnje i njihova međusobna zavisnost,
- Razumijevanje ekonomske zakonitosti na tržištu i njihov uticaj na poslovanje
preduzeća,
- Upoznavanje sa radnim mjestom i način njegovog funkcionisanja,
- Upoznavanje organizacije, vođenje i nadzor dijelova proizvodnje ili grupe
poslova,
- Osposobljavanje za upotrebu računarskih programa koji omogućavaju planiranje
proizvodnje i praćenje poslovanja,
- Upoznavanje sa značajem potpunog ovladavanja kvalitetom, estetikom
proizvoda, čuvanjem i zaštitom okoline,
- Osposobljavnje za samostalan rad.
46
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi
Formativni ciljevi
i sadržaji
učenik
učenik
Uvod u ekonomiku i organizaciju
- analizira
- upoznaje osnovne
povezanost
pojmove i zadatke
ekonomike i
ekonomike i
organizacije,
organizacije,
- uočava povezanost
između ekonomike
i organizacije,
- razumije ulogu i
značaj nauke u
razvoju
ekonomike i
organizacije,
Privređivanje
- prepoznaje glavne - analizira
djelatnosti
organizaciju rada u
preduzeća,
preduzeću,
- prepoznaje
različite uredbe
- razlikuje osnovna i
preduzeća radi
obrtna sredstva,
određivanja
stepena rizika pri
poslovanju,
- upoznaje
unutrašnju
strukturu
preduzeća,
- uočava značaj
uloge radne snage
u preduzeću,
- poznaje različite
funkcije
preduzeća i njihov
uticaj na tržište,
- razlikuje osnovna,
obrtna i ostala
sredstva
preduzeća i
razumije njihov
značaj,
- razumije pojam
amortizacije,
- razumije značaj
obrta kapitala,
Radni odnosi
- poznaje osnovne
pojmove iz radnog
zakonodavstva,
- razumije postupak
zasnivanja radnog
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija svijest na
polju ekonomike i
organizacije
47
- Formira svijest o
plaćanju poreza,
uspostavlja odnos
čovjek – preduzeće
– društvo
- Razvija
motivisanost
- Razvija poslovnu
odgovornost
- Zakoni i pravilnici
preduzeća
- Razvijanje
osjećaja za
poštovanje
zakonitosti u radu
- Zakon o radnim
odnosima
Informativni ciljevi
Formativni ciljevi
i sadržaji
učenik
učenik
odnosa,
- poznaje dužnosti,
prava i obaveze po
osnovu rada,
- poznaje prava iz
oblasti socijalne i
zdravstvene
zaštite.
Uspješnost poslovanja
- formira i
- razumije pojam
popunjava obrazac
utrošaka i troškova
kalkulacije,
u proizvodnji,
- razlikuje osnovne i - izračunava utrošak
osnovnih
pomoćne
materijala kod
materijale,
jednostavnijih
- razumije pojam
proizvoda,
procenta
- izračunava utrošak
iskorišćenja
pomoćnih
materijala i
materijala kod
otpatka,
jednostavniji
- upoznaje se sa
proizvoda,
cijenama
- izračunava utrošak
materijala na
amortizacije,
tržištu i uočava
- izračunava utrošak
značaj biranja
rada i izrađuje
najpovoljnijeg
kalkulaciju za
dobavljača,
jednostavniji
- razumije pojam i
proizvod,
značaj
marketinga,
Ekonomski principi poslovanja
- izračunava
- razumije princip
ekonomičnost,
ekonomičnosti i
- izračunava
uticaj na
produktivnost,
poslovanje
- izračunava
preduzeća,
rentabilnost.
- razumije princip
produktivnosti i
uticaj na
poslovanje
preduzeća,
- razumije princip
rentabilnosti i
uticaj na
poslovanje
preduzeća,
Poslovna komunikacija
- analizira osnovne
- poznaje osnove iz
elemente ugovora,
poslovnog
- formira ponudu,
komuniciranja i
- analizira
njegov značaj,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvijanje
osjećaja za
poštovanje
principa koji vode
uspješnom
poslovanju
- Razvijanje
osjećaja za
poštovanje
principa koji vode
uspješnom
poslovanju
- Razvija poslovnu
odgovornost i
komunikativnost
- Razvija
48
- Dokumentacija
poslovne
korespodencije
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
- poznaje elemente
prodajnog
ugovora, oglasa,
ponude,
reklamacije,
Načini plaćanja
- poznaje načine
plaćanja,
prednosti i
nedostatke,
- upoznaje se sa
žiro i tekućim
računom, ko ih
otvara i gdje,
zašto se
upotrebljavaju i u
čemu se razlikuju,
- zna se opredijeliti
za najpovoljniji
način plaćanja u
datim uslovima,
Činioci proizvodnje
- razumije značaj
činilaca
proizvodnje,
- poznaje osnovne
oblike predmeta
rada,
- poznaje prateće
oblike predmeta
rada i mogućnost
njihove dalje
prerade,
- razumije značaj
sredstava za rad i
njihove oblike,
- razumije pojam
trošenja sredstava
za rad u procesu
proizvodnje,
- razumije značaj
radne snage u
proizvodnom
procesu,
- razumije mjesto i
ulogu ergonomije,
- razumije pojam i
strukturu radnog
vremena,
Osnovi knjigovodstva
- razumije osnovne
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
kooperativni odnos
saradnje sa
strankama
Formativni ciljevi
učenik
reklamacije,
- analizira načine
plaćanja,
- ispunjava
dokumentaciju iz
oblasti platnog
prometa,
- analizira predmete
rada,
- analizira uticaj
trošenja sredstava
za rad na
proizvodnju,
- analizira bilans
radnog vremena,
- vodi jednostavno
49
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija poslovnost
i kokurentsku
sposobnost
- Dokumantacija iz
oblasti platnog
prometa
- Razvija osjećaj za
optimalno i
racionalno
trošenje činioca
proizvodnje u
proizvodnom
procesu
-
- Razvija sposobnost
- Osnovna
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
pojmove:
inventura,
poslovne knjige,
dobit, poslovni
uspjeh preduzeća i
druge,
- razlikuje
jednostavno i
dvojno
knjigovodstvo,
Osnovi nauke o radu
- poznaje osnove iz
psihologije rada
(motivacija, stav,
frustracije i
drugo),
- poznaje osnove iz
fiziologije rada
(razmjena
materije, energije
i funkcija
pojedinih organa),
- poznaje osnove iz
prilagođavanja
čovjeka radu i
obrnuto,
- razumije
profesionalnu
orijentaciju i
selekciju,
- poznaje značaj
proučavanja i
mjerenja rezultata
rada,
Radno mjesto
- poznaje elemente
radnog mjesta,
vrste i značaj,
- poznaje osnovne
principe
organizacije
radnih mjesta,
- poznaje osnovne
principe pokreta
(makro pokreti,
mikropokreti) ,
Racionalizacija rada
- poznaje osnove iz
racionalizacije
radne snage,
alata, naprava i
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
uključivanja u
poslovne tokove
- Razvija odnos
prema poštenju i
savjesnom radu
Formativni ciljevi
učenik
knjigovodstvo,
- određuje okvirno
poslovni uspjeh
preduzeća i
razumije faktore
koji utiču na
njega,
- određuje normalno
vrijeme izrade,
- vrši snimanje
vremena različitim
metodama.
- Razvija
odgovornost prema
ekonomskom
korišćenju radnog
vremena
- shematski
prikazuje
elemente radnog
mjesta
- Razvija svijest o
sistemskom
povezivanju
pojedinačnih
uticaja na
cjelokupnu
organizaciju proizvodnje
- Razvija
odgovornost na
radu
- Razvija brižan
50
Preporuke za
izvođenje nastave
knjigovodstvena
doklumentacija
- Hronometri,
snimački list
-
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
unutrašnjeg
transporta,
- poznaje osnove iz
racionalizacije
radnog mjesta,
sirovina,
materijala,
mašina, sredine,
uslova rada,
Kvalitet proizvoda
- razumije pojam i
značaj kvaliteta,
- razumije pojam i
značaj
standardizacije,
- poznaje osnovne
metode za
kontrolu kvaliteta,
Proizvodni proces
- poznaje osnovne
karakteristike
zanatske, serijske
i masovne
proizvodnje,
njihove prednosti i
nedostatke,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
odnos prema
materijalu i
dogovornost za
kvalitet
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Navikava se na
tačnost i
principijelnost
- Uzorci standarda
analizira
realizaciju
proizvodnje putem
histograma
- Uči se da dobijene
informacije
povezuje sa
tehničkim
znanjima
značajnim za
proizvodnju
-
analizira moguće
izvore opasnosti na
radu i mjere
zaštite,
obrazlaže
postupak pružanja
prve pomoći,
obrazlaže osnove
protivpožarne
zaštite,
- Razvija osjećaj za
nužnost zaštite
čovjekove okoline
- Zakon o zaštiti na
radu
- analizira
proizvodne
procese i uočava
razlike među
njima,
- vježba se u
povezivanju
teorije sa
praksom,
Planiranje proizvodnje
- poznaje osnove
vrsta planova i
njihov uticaj na
uspješnost
poslovanja,
- navodi tehnike
planiranja
proizvodnje,
Zaštita na radu
- razumije pojam i
značaj zaštite na
radu,
- poznaje osnove
propisa i
standarda o zaštiti
na radu,
- poznaje osnovne
izvore opasnosti i
mjere zaštite,
- poznaje opšta
- Razvija osjećaj za
nužnost lične i
kolektivne zaštite
u preduzeću, u
skladu sa
pravilnikom o
zaštiti na radu
51
- Slike zaštitnih
sredstava
- Standardni znaci
za siguran rad
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
sredstva zaštite na
radu i način
njihovog
korišćenja,
- poznaje lična
zaštitna sredstva i
način njihovog
korišćenja,
- poznaje postupak
pružanja prve
pomoći pri
povredama na
radu,
- poznaje osnove iz
protivpožarne
zaštite.
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:
- Simić, D. Ekonomika i organizacija proizvodnje, Zavod za udžbenike Beograd
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Grafoskop, A/V oprema, multimedijski računar sa programskom opremom i
pristupom Internetu, softveri za oblikovanje dopisa, knjigovodstvo, pripremu rada
i kalkulacije.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja
- U svakom klasifikacionom periodu znanje se provjerava i ocjenjuje pismeno
(pismene vježbe) i usmeno.
8. Povezanost predmeta
Znanja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Veze drveta
- Proizvodi od drveta
- Praktična nastava
- Izbor tehnološke opreme
radnih operacija za
izvođenje određenih
konstrukcionih rješenja
- Konstrukciona i tehnološka
priprema proizvodnje
- Praktična nastava
- Izrada konstrukcionih
rješenja na mašinama za
obradu drveta
52
1.2.5. PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA
1. Naziv predmeta: PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave
Razred
I
II
III
Ukupno
Vrste nastave
Praktična
Teorija
Vježbe
nastava
72
360
72
540
561
66
210
1461
Ukupno
432
612
627
1671
Praktična nastava u radionici, odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika u prvom
razredu, do 12 učenika u drugom i trećem razredu.
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa osnovama finalne proizvodnje,
- Upoznavanje sa tehnologijom finalne proizvodnje,
- Upoznavanje sa ručnim alatima i mašinama za finalnu obradu drveta, kao i za
rukovanje na njima,
- Osposobljavanje za pripremu, održavanje i izbor radnih alata u odnosu na polazne
parametre obrade,
- Upoznavanje sa glavnim vrstama drveta, građom drveta, tehničkim svojstvima i
upotrebom materijala,
- Praktično upoznavanje sa raznovrsnošću materijala koji se koriste u finalnoj
obradi drveta i rade sa njima,
- Upoznavanje sa značajem i mjerama higijensko-tehničke zaštite u pogonima
finalne obrade drveta, izvorima opasnosti, zakonskim propisima, prvom pomoći.
53
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
i sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvod u zanimanje
- Razvija i stiče
- značaj drvne
pozitivan odnos
industrije,
prema struci i
- podjela drvne
zanimanju
industrije i
zanimanja u njoj,
- upoznaje program
praktične nastave
i njene
specifičnosti,
- upoznaje
organizaciju rada
na praksi,
- upoznaje se sa
metodologijom
vođenja
dnevnika,
- upoznaje se sa
značajom zaštite
na radu,
- upoznaje izvore
opasnosti i
pružanje prve
pomoći,
Radno mjesto stolara
- razumije pojam
radnog mjesta i
vrsta radnih
mjesta,
- upoznaje se sa
organizacijom
rada na radnom
mjestu,
- upoznaje uzorke
materijala koji se korsite u
zanimanju
(osnovni,
pomoćni,
potrošni),
- upoznaje propise
o zaštiti na radu,
- upoznaje se sa
sredstvima zaštite
na radu i zaštite
od požara,
- upoznaje se sa
alatima, načinom
- Stiče pozitivan
odnos prema
radnom mjestu i
razvija osjećaj
lične i kolektivne
zaštite
crta šeme radnih
mjesta i toka
materijala u
radionici,
demonstrira
organizovanje
rada na
određenom
radnom mjestu,
primjenjuje
mjere zaštite na
radnom mjestu,
54
Preporuke za
izvođenje nastave
- Podjela učenika
na grupe i
hodogram grupa
- Svaki učenik
samostalno vodi
dnevnik rada na
praksi, na bazi
unaprijed datih
uputstava od
strane nastavnika
praktične
nastave. Učenici
dobijaju zadatke
za rad na
časovima
praktične nastave
(za sve učenike
pojedinačno).
Izrada tehničkotehnološke
dokumentacije za
zadati proizvod
je sastavni dio
dnevnika.
- Upoznavanje sa
radnim mjestom
- Upoznavanje
uzoraka
materijala koji se
korsite u
zanimanju
(osnovni,
pomoćni,
potrošni)
- Upoznavanje sa
sredstvima zaštite
na radu i zaštite
od požara
- Crtanje znaka
opasnosti i
upozorenja iz
oblasti zaštite na
rad
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
održavanja i
čuvanja alata,
Tehnologija finalne
- Osnovni pojmovi
o tehnologiji
- objašnjava
struktura i
raščlanjivanje
finalnih proizvoda
(detalj, sastav,
podsklop, sklop),
- razumije
kodifikaciju
djelova
proizvoda,
- Nabraja i zna
namjenu
tehničkotehnološke
dokumentacije:
- radioničkog
crteža,
- krojne liste,
- šeme krojenja,
- normativa
materijala,
- specifikacije
materijala,
- radnog naloga.
- definiše pojam
tačnost obrade,
- navodi faktore
tačnosti obrade,
- objašnjava pojam
čistoće urađene
površine,
- definiše i
pojašnjava
pojmove
tolerancije i
nalijeganja,
Formativni ciljevi
učenik
obrade drveta
- raščlanjuje
proizvod na
osnovne sastavne
djelove,
- vrši kodifikaciju
djelova
proizvoda,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Stiče i razvija
osjećaj tačnosti i
preciznosti u
zanimanju
- Razvija tehničku
kulturu
- Raščlanjivanje
proizvoda na
osnovne
konstruktivne
djelove
- Uzorci
konstruktivnih
djelova proizvoda
- poznaje strukturu
tehničkotehnološke
dokumentacije,
njenu svrhu,
namjenu i značaj
- Izrada tehničkotehnološke
dokumentacije za
jednostavan
proizvod
- Razvija osjećaj
tačnosti i
preciznosti
- razumije pojam i
značaj tačnosti
obrade,
- uočava uticaj
svojstava drveta
na tačnost
obrade,
- uočava uticaj
pravilnog
baziranja na
tačnost obrade,
- analizira uticaj
tačnosti mašina i
alata na tačnost
obrade,
- analizira uticaj
metode obrade na
mašinama na
tačnost obrade,
- analizira oblike
nečistoće pri
obradi drveta,
55
- Analiza tačnosti
obrade (uticaj
faktora na
tačnost obrade)
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
Pomoćni alati
- identifikuje
karakteristike
različitih vrste
pomoćnih alata:
stega, čekića,
kliješta, odvijača,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- analizira uticaj
tolerancija
Iinalijeganja na
zamjenljivost
detalja,
- povezuje
prethodna znanja
o pojedinim
vrstama uticaja,
- uči se (vježba) da
određuje baze i
pravilno postavlja
izradke,
- uči da priprema,
pravilno koristi i
održava pojedine
vrste pomoćnih
alata,
- Stiče pozitivan
odnos prema
zanimanju
- upotrebljava
osnovna oruđa za
obilježavanje i
zacrtavanje,
- izrađuje skice
elemenata
jednostavnijeg
predmeta,
- mjeri materijal,
- obilježava na
materijalu,
- zacrtava na
materijalu,
Alat za rezanje i - bira alate za
rezanje i
krojenje
krojenje drveta
- identifikuje
prema vrsti
karakteristike
obrade drveta,
alata za rezanje i
- priprema ručnih
krojenje,
testera za rad
- (oštrenje,
razmetanje,
poravnavanje),
- radi sa alatima za
rezanje: uzdužno
rezanje,
poprečno
rezanje, rezanje
po zadatoj liniji i
rezanje pod
Mjerenje,
obilježavanje i
zacrtavanje
- identifikuje
karakteristike
alata za
mjerenje,
zacrtavanje i
obilježavanje,
Preporuke za
izvođenje nastave
- Rad sa pomoćnim
alatima
- Izrada skice
jednostavnog
proizvoda i
njegovih djelova
- Zacrtač, ugaonik,
čelični metar,
lenjir
- Stiče pozitivan
odnos prema
radnom mjestu i
zanimanju
- Razvija osjećaj
važnosti lične i
kolektivne zaštite
56
- Početak rada na
izradi
jednostavnog
proizvoda (na
primjer, sanduk
za alat)
- Garnitura ručnog
alata za rezanje:
(testera,
razmetač zuba,
turpija za ošrenje
alata, kontrolnici
ugla, kontrolnik
razmeta)
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
-
Alati za rendisanje
- identifikuje
karakteristike
alata za
rendisanje,
-
-
-
Alati za dubljenje
- identifikuje
karakteristike
alata za
dubljenje,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
-
učenik
uglom.
identifikuje
osobine i
identifikuje
karakteristične
greške pri
pripremi i
upotrebi ručnih
alata,
upotrebljava
sredstva zaštite
na radu.
- Stiče i razvija
bira alate za
osjećaj tačnosti i
rendisanje drveta
preciznosti u
prema vrsti
zanimanju
obrade drveta i
zahtjevima
kvaliteta
površine,
priprema alate:
oštrenje,
podešavanje
visine noža,
podešavanje i
fiksiranje
preklopne
pločice,
radi sa ručnim
rendama,
radi sa alatima
za rendisanje,
uočava
karakteristične
greške pri
pripremi i
upotrebi alata za
rendisanje i
otklanja ih,
koristi sredstva
zaštite na radu,
- Stiče i razvija
bira alate za
osjećaj za
dubljenje drveta
vođenje tehničkoprema vrsti
tehnološke
obrade drveta i
dokumementacije
zahtjevima
kvaliteta
površine,
priprema dlijeta,
radi sa dlijetima,
uočava
karakteristične
57
Preporuke za
izvođenje nastave
- Garnitura rendi
- Dalji rad na
jednostavnom
predmetu
- Garnitura dlijeta
- Čekić
- Dalji rad na
jednostavnom
predmetu
- Koristi sredstva
zaštite na radu
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
Formativni ciljevi
učenik
greške pri
pripremi i
upotrebi dlijeta i
otklanja ih,
- koristi sredstva
zaštite na radu,
- bira alate za
Alati za bušenje
bušenje drveta
- identifikuje
prema vrsti
karakteristike
drveta i
alata za bušenje,
zahtjevima
kvaliteta,
- priprema alate –
oštrenje,
- radi sa alatima za
bušenje,
- uočava
karakteristične
greške pri
pripremi i
upotrebi alata za
bušenje i otklanja
ih,
- koristi sredstva
zaštite na radu,
- bira alate za
Alat za brušenje
brušenje prema
- upoznaje se sa
zahtjevima
vrstama i
kvaliteta
karakteristikama
površine,
alata za brušenje
- brusi površine
(brusni papir,
različitim brusnim
granulacija zrna i
sredstvima,
slično),
- upoređuje
kvalitete površina
u zavisnosti od
smjera brušenja
(uzdužno,
poprečno),
- uočava
karakteristične
greške pri
pripremi i
upotrebi alata za
brušenje,
- bira sredstva
zaštite na radu,
- koristi sredstva
zaštite na radu,
Ručna izrada sastava drveta
- upoznaje se sa
- spoznaje
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Stiče i razvija
osjećaj o ljepoti i
važnosti
kvalitetnog rada,
- Garnitura burgija
- Dalji rad na
jednostavnom
predmetu
- Stiče osjećaj o
potrebi saradnje
sa drugim,
- Stiče i razvija
osjećaj o ljepoti i
važnosti
kvalitetnog rada
- Stiče osjećaj o
potrebi saradnje
sa drugim
- Stiče
58
- Brusni papir
različite
granulacije
- Dalji rad na izradi
jednostavnog
predmeta
- Dalji rad na
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
vrstama sastava
po širini: ravna
sljubnica, pero i
žlijeb, okrugli
čepovi, umetnuta
letvica,
- upoznaje se sa
osobinama
sastava drveta po
širini i
kriterijumima za
izbor
odgovarajućeg
sastava,
-
-
- upoznaje se sa
vrstama sastava
po dužini: na
preklop, na
zupce, na lastin
rep,
- upoznaje se sa
osobinama
sastava po dužini
i kriterijumima za
izbor
odgovarajućeg
sastava,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
samopouzdanje o
mogućnosti
samostalnog rada
sa drvetom
Formativni ciljevi
-
-
-
-
učenik
mogućnosti koje
daju pojedine
vrste sastava i
njihovu čvrstoću i
trajnost,
određuje pravilan
smjer obrade
drveta,
bira odgovarajuću
vrstu veze u
zavisnosti
namjene veze,
za dati sastav vrši
pripremu za rad:
izrađuje skice i
crteže, vrši
mjerenje i
obilježavanje,
bira alat,
uvježbava rad sa
alatima,
vrši kontrolu svih
postupaka,
koristi sredstva
zaštite na radu,
spoznaje
mogućnosti koje
daju pojedine
vrste sastava i
njihovu čvrstoću i
trajnost,
određuje pravilan
smjer okretanja
drveta,
bira odgovarajuću
vrstu veze u
zavisnosti njene
namjene,
za dati sastav vrši
pripremu za rad:
izrađuje skice i
crteže, vrši
mjerenje i
obilježavanje,
bira alat,
uvježbava rad sa
alatima,
uči da pravilno
upotrebljava
ljepilo i pomoćne
materijale za
- Razvija smisao za
precizan rad
- Stiče osjećaj za
rad sa alatom
59
Preporuke za
izvođenje nastave
jednostavnom
predmetu
- Dalji rad na
jednostavnom
predmetu
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
- upoznaje različite
vrste ugaonih
veza, njihove
osobine i
kriterijumime za
izbor
odgovarajuće
veze: jednostruki
i dvostruki čep i
pročep, čep i
gnijezdo, sa
umetnutom
letvicom i druge,
-
-
-
- upoznaje različite
vrste korpusnih
veza, njihove
osobiname i
kriterijume za
izbor
odgovarajuće
veze: ravni zupci,
kosi zupci,
preklop, okrugli
čep (tiplovi),
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
-
-
-
učenik
spajanje drveta
po dužini i širini,
koristi sredstva
zaštite na radu,
spoznaje
mogućnosti koje
daju pojedine
vrste veza i
njihovu čvrstoću i
trajnost,
bira odgovarajuću
vrstu veze u
zavisnosti
namjene veze,
za dati tip veze
vrši pripremu za
rad: izrađuje
skice i crteže, vrši
mjerenje i
obilježavanje,
bira alat,
uvježbava rad sa
alatima,
kontroliše
urađene veze,
vrši kontrolu
urađenih veza,
koristi sredstva
zaštite na radu,
spoznaje
mogućnosti koje
daju pojedine
vrste veza i
njihovu čvrstoću i
trajnost,
bira odgovarajuću
vrstu korpusne
veze u zavisnosti
namjene veze,
za dati tip veze
vrši pripremu za
rad: izrađuje
skice i crteže, vrši
mjerenje i
obilježavanje,
bira alat,
uvježbava rad sa
alatima,
vrši kontrolu
urađenih veza,
koristi sredstva
- Stiče
samopouzdanje
zbog samostalnog
rada
- Dalji rad na
jednostavnom
dijelu
- Stiče osjećaj
tačnosti i
samopouzdanja u
radu
- Dalji rad na
jednostavnom
dijelu.
- Stiče sigurnost za
pravilan izbor
materijala, alata i
postupaka rada
60
Preporuke za
izvođenje nastave
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
- poznaje vrste,
kriterijum
primjene i način
upotrebe
pojedinih vrsta
ručnih električnih
(prenosnih)
mašina: za
rezanje, za
rendisanje, za
profilisanje, za
bušenje, za
brušenje i druge,
Formativni ciljevi
-
-
-
-
-
-
učenik
zaštite na radu,
priprema
pojedine vrste
mašina za rad,
bira odgovarajuću
vrstu električne
ručne mašine, u
zavisnosti od
zadatih
parametara,
uvježbava rad sa
pojedinim
mašinama,
bira vrstu i
granulaciju
sredstva za
brušenje,
razumije važnost
i posledice
odabira pravilnog
smjera brušenja,
ovladava
tehnikama ručnog
brušenja ravnih i
zakrivljenih
površina,
radi jednostavan
šablon ili sličan
element,
uočava moguće
greške i navodi
njihove posledice,
uočava značenje
održavanja i
pravilne upotrebe
mašina za siguran
rad,
koristi zaštitne
mjere pri radu sa
mašinama,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu
- Ručne električna
mašina za
rezanje,
rendisanje,
glodanje, bušenje
i brušenje
- Privikava se na
racinalno i
pažljivo izvođenje
pojedinih
postupaka rada
61
- Rad na
jednostavnom
predmetu.
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi
Formativni ciljevi
i sadržaji
učenik
učenik
Mašinska obrada drveta
- vježba da
- upoznaje se sa:
upotrebljava
- radom radionice,
uređaje za
- organizacijom
transport i
rada u radionici,
odsisavanje
- transportom
otpadaka.
materijala i
- radi tehničku
otpadaka,
dokumentaciju za
- zaštitom i
jednostavan
sigurnosnim
proizvod.
uslovima u
radionicama.
Mašinska obrada (tehnološke operacije)
- vježba se da
- nabraja i
razumije
pravilno
postupke za
upotrebljava
izradu grubih
mašine za:
elemenata od
- prerezivanje
masiva - proces
(kraćenje),
krojenja osnovnih - paranje (uzdužno
oblika.
rezanje),
- krivolinijsko
izrezivanje,
- upotrebljava
zaštitne mjere pri
radu na
mašinama,
- uočava najčešće
greške i uzroke
grešaka pri radu,
- odabira alata i
režima obrade,
- uči se da mašine
rukuje na siguran
način,
- shvata značaj
racionalne
62
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija osjećaj za
odgovornost, red i
zaštitu pri radu u
mašinskim
radionicama
- Podjela učenika
na grupe i
hodogram grupa
- Svaki učenik
samostalno vodi
dnevnik rada na
praksi, na bazi
unaprijed datih
uputstava od
strane nastavnika
praktične
nastave. Učenici
dobijaju zadatke
za rad na
časovima
praktične nastave
(za sve učenike
pojedinačno).
Izrada tehničkotehnološke
dokumentacije za
zadati proizvod
je sastavni dio
dnevnika.
- Razvija osjećaj za
čuvanje dobara
- Razvija osjećaj za
odgovornost, red i
zaštitu pri radu na
mašinama
- Početak rada na
izradi
jednostavnog
proizvoda
- Krojenje masiva
po zadatim
krojnim mjerama
na bazi tehničke
diokumentacije
- Kružna testera za
poprečno rezanje
- Kružna testera za
uzdužno rezanje
- Stolarska tračna
testera
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
- upoznaje se sa
izradom grubih
elemenata od
ploča (raskrajanje
ploča – šeme
krojenja),
Formativni ciljevi
-
-
-
-
- upoznaje se sa sa
procesom izrade
tačnih dimenzija
elemenata masiva
i ploča,
-
-
-
učenik
upotrebe
materijala,
vježba se da
pravilno
upotrebljava
mašine za raskroj
ploča
(horizontalne i
vertikalne),
pravilno
upotrebljava
predalate i alate,
postavlja alate,
uočava značaj
pravilnog izbora
parametara
obrazovanja,
bira alate za
rezanje i metode
rezanja i režime
obrade,
koristi zaštitne
mjere pri radu na
mašinama,
uočava i predviđa
najčešće greške i
uzroke grešaka pri
radu i zna načine
njihovog
otklanjanja,
uvježbava
pravilno
izvođenje
operacija:
ravnanje šire i
uže strane,
dimenzionisanje
debljine i širine,
uvježbava da
pravilno i sigurno
izvodi obradu na
višestranim
rendisaljkama,
bira alate u
režime obrade.
uočava i predviđa
najčešće greške i
uzroke grešaka pri
radu i zna načine
njihovog
otklanjanja.
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija osjećaj za
odgovornost, red i
zaštitu pri radu na
mašinama
- Krojenje ploča po
zadatoj šemi
krojenja na bazi
tehničke
diokumentacije.
- Krojač ploča
(horizontalnivertikalni
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu na
mašinama
- Dalji rad na
proizvodu.
- Ravnanje,
debljanje, obrada
uže strane i
četvorostrana
obrada,
- Dobija na
spretnosti I stiče
samopouzdanje
zbog rada na
mašini
- Odabiranje
optimalne
varijante,
- Ravnalica
- Debljača
- Višestrane
rendisaljke
63
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
- Nabraja i
upoznaje se sa
elementima veze:
ramovskim
čepovi,
zaobljenim i
ostalim
čepovima.
- Navodi mašine na
kojim se mogu
raditi elementi
veze (na čep
mašini,
planetarnoj
čeparici, cink
mašini, lančanim
glodalicama,
vibracionim
dubilicama)
- Upoznaje se sa
bušenjem otvora.
- objašnjava pojam
izrade profila
(profilisanje),
- pojašnjava
postupak
pravoilinijskog
profilisanje na
stonoj i nadstonoj
glodalici,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- koristi zaštitne
mjere pri radu na
mašinama.
- uvježbava se da
pravilno i sigurno:
- izrađuje ramovske
čepove,
- izrađuje
zaobljene čepove,
- izrađuje ostale
čepove,
- izrađuje žljebove,
- buši otvore na
horizontalnim i
vertikalnim
bušilicama,
- bira alate i
režime obrade
- priprema alate za
rad i podešava
mašine,
- uočava najčešće
greške pri radu i
zna načine
njihovog
otklanjanja,
- koristi zaštitne
mjere pri radu na
mašinama,
- upoznaje
mogućnosti stone
i nadstone
glodalice,
- priprema mašine
za rad,
- priprema alate za
rad i razlikuje ih
po namjeni,
- bira režime u
zavisnosti od
alata i materijala,
- uvježbava se da
izvodi operacije:
- profilisanje
cijelom dužinom
detalja, sa
djelimičnom
obradom po
visini,
- profilisanje
cijelom dužinom
Preporuke za
izvođenje nastave
Razvija osjećaj za - Dalji rad na
proizvodu.
tačnost,
odgovornost, red i - Izrada ramovskih
čepova,
zaštitu pri radu na
zaobljenih
mašinama
čepova, zupčastih
čepova
- Izrada žljebova
- Bušenje otvora
- Čeparice za
pravougaone
čepove
- Čeparica za
zaobljene čepove
- Zink mašina
- Lančana glodalica
- Vibraciona
dubilica
- Horizontalna i
vertikalna bušilic
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu na
mašinama.
- Stiče osjećaj za
estetiku i
kvalitetan rad.
- Dalji rad na
proizvodu.
- Izrada profila
cijelom dužinom
detalja sa
djelimičnom ili
potpunom
obradom po visini
- Stona glodalica
- Nadstona
glodalica
64
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
Formativni ciljevi
-
-
pojašnjava
postupak
krivolinijskog
profilisanja,
-
-
-
-
- pojašnjava
postupak
reljefnog
profilisanja,
-
-
- upoznaje se sa
vrstama
tokarenja drveta.
- upoznaje se sa
mogućnostima
učenik
sa potpunom
obradom po
visini,
djelimično
profilisanje
detalja,
Koristi zaštitne
mjere pri radu na
mašinama.
priprema alat i
šablon, podešava
mašinu i
obrađuje po
šablonu uz
prsten,
bira režime u
zavisnosti od
alata i materijala,
izrađuje
krivolinsije profila
na stonoj i
nadstonoj
glodalici,
uočava najčešće
greške i zna
načine njihovog
otklanjanja,
primjenjuje
zaštitne mjere pri
radu na
mašinama,
priprema alate i
šablone,
izrađuje
rezbarenih
reljefnih oblika,
primjenjuje
zaštitne mjere pri
radu na
mašinama,
uočava i predviđa
najčešće greške i
uzrokei grešaka
pri radu,
odabira alate i
režima obrade,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu na
mašinama
- Stiče osjećaj za
estetiku i
kvalitetan rad
- Dalji rad na
proizvodu.
- Izrada
krivolinijskih
profila na stonoj i
nadstonoj
glodalici
- Stona glodalica
- Nadstona
glodalica
- Šabloni
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu na
mašinama
- Dalji rad na
proizvodu.
- Izrada rezbarenih
reljefa na
pantografu
- Priprema alata i
šablona za rad i
podešavanje
mašine
Pantograf
- razlikovanje alata
u zavisnosti od
- Razvija osjećaj za
tačnost,
65
- Dalji rad na
proizvodu.
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
obrade drveta
struganjem,
-
-
-
-
- upoznaje se sa
mogućnostima
tokarenja (obrade
drveta)
glodanjem,
-
-
-
- Upoznaje sa
osnovnim
postupcima
savijanja: ručno
savijanje,
mašinsko
savijanje.
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
odgovornost, red i
zaštitu pri radu na
mašinama
Formativni ciljevi
-
učenik
namjene,
biranja režime,
priprema alate i
šablona i
podešava mašine
za rad,
uvježbava rad na
mašini: poprečno,
podužno i čeono
struganje,
identifikuje
najčešće greške i
pronalazi načine
za njihovo
otklanjanje,
primjenjuje
zaštitne mjere pri
radu na
mašinama,
razlikuje alate u
zavisnosti od
namjene,
bira režime,
priprema alata i
šablona i
podešava mašine
za rad,
uvježbava rad na
mašini -kopirno
glodanje,
identifikuje
najčešće greške i
pronalazi načine
za njihovo
otklanjanje,
primjenjuje
zaštitne mjere pri
radu na
mašinama,
upoređuje
osobine (sastav)
drveta i u odnosu
na to vrši
izbor drveta za
savijanje,
priprema drvo za
savijanje,
uvježbava tehnike
savijanja.
Preporuke za
izvođenje nastave
- Izrada tokarenih
elemenata
struganjem
- Priprema alata i
šablona za rad i
podešavanje
mašine
Tokarski strug
Šablon
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu na
mašinama
- Dalji rad na
proizvodu.
- Izrada tokarenih
elemenata na
kopirnoj glodalici
- Kopirna glodalica
- Model (šablon)
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu
- Izrada elemenata
ručnim
savijanjem
- Izrada elemenata
mašinskim
savijanjem
Alat za savijanje
66
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
Tehničkotehnološka
dokumentacija
- Nabraja tehničkotehnološku
dokumentaciju i
razumije njenu
funkciju,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Izrada tehničke
dokumentacije
- za jednostavan
proizvod
Preporuke za
izvođenje nastave
- Podjela učenika
na grupe i
hodogram grupa
- Svaki učenik
samostalno vodi
dnevnik rada na
praksi, na bazi
unaprijed datih
uputstava od
strane nastavnika
praktične
nastave. Učenici
dobijaju zadatke
za rad na
časovima
praktične nastave
(za sve učenike
pojedinačno).
Izrada tehničkotehnološke
dokumentacije za
zadati proizvod
je sastavni dio
dnevnika.
Mašinska obrada (tehnološke operacije)
- uvježbava
Izrada elemenata
različite načine
od furnira
krojenja i
- navodi načine
sastavljanja
krojenja i
furnira,
sastavljanja
- uvježbava rad na
furnira
spravama i
uređajima za
presovanje i
lijepljenje
furnira,
- izvodi operacije
slaganja furnira,
spajanja furnira
pomoću trake
iplastičnih
vlakana,
- upoznaje se i
koristi potrebne
tehnike zaštite
pri poslovima
izrade elemenata
od furnira,
- Razvija osjećaj za
estetiku
67
- Početak rada na
jednostavnom
elementu ili
proizvodu.
- Rad sa furnirom
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
Brušenje drveta
- upoznaje se sa
postupkom
brušenje ravnih
površina, ivica i
postupkom
krivolinijskog
brušenja,
- navodi osobine
različitih vrsta
mašina za
brušenje,
Lijepljenje
- Zna funkiju
lijepljenja,
lijepljenja
slojevitih sastava,
lijepljenja
ramova,
lijepljenja
korpusa,
Furniranje
- objašnjava
Formativni ciljevi
učenik
- upoznaje sredstva
za brušenje
- razumije pojam
granulacije
brusnog papira i
bira odgovarajući
papir za
zahtijevani
kvalitet obrade,
- uvježbava se da
radi na tračnim,
cilindričnim i
ostalim
brusilicama,
- razumije važnost
i koristi zaštitne
mjere pri radu na
mašinama,
- uočava najčešće
greške i uzroke
grešaka pri radu,
- vrši izbor ljepila
za lijepljenje u
zavisnosti od
namjene i
tehnologije
postupaka,
- uči da koristi
uređaje za
lijepljenje
(prese),
- uči se da ovlada
postupkom
pripreme ljepila,
- određuje režim
lijepljenja
(pritisak,
temperatura,
vrijeme),
- uči se da ovladaju
nanošenjem
ljepila,
- razumije važnost
i koristi zaštitne
mjere pri radu sa
ljepilima,
- uočava najčešće
greške i uzroke
grešaka pri radu,
- uvježbava
krojenje ploča i
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu
- Dalji rad na
proizvodu.
- Izvođenje
brušenja ravnih
površina,
zakrivljenih
površina i
brušenje ivica
Tračne brusilice
Cilindrične
brusilice
Tanjirasta brusilica
- Razvija osjećaj za
tačnost,
68
- Dalji rad na
proizvodu.
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
pojmove krojenje
ploča i
egaliziranje
(brušenje),
pripremu
podloge, izradu
elemenata od
furnira (krojenje i
spajanje),
pripremu ljepila i
načine nanošenja
na šire i uže
površine,
Povšinska obrada
- pojašnjava
postupke:
- pripremnih
radova,
- lakiranja drveta,
- sušenja lakova,
- konačne-završne
obrade.
Montaža i okivanje
- poznaje moguće
varijantie
montaže
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
odgovornost, red i
zaštitu pri radu.
Formativni ciljevi
učenik
egaliziranje,
- uvježbava
pripremu ljepila i
načine nanošenja
na šire i uže
površine,
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu
- uvježbava
kitovanje,
bijeljenje,
bajcovanje
(metode i tehnike
rada),
- uvježbava
nanošenje laka
valjanjem,
prskanjem i
nalivanjem,
- prati sušenje
lakova u sušarama
i poliranje,
- analizira najčešće
greške i uzroci
grešaka pri radu,
- sprovodi zaštitne
mjere pri radu na
mašinama,
- upoznaje se sa
mjerama zaštite u
površinskoj obradi
drveta (grafički
simboli - znaci
upozorenja,
druge mjere
zaštite),
- analizira uticaj
tačnosti izrade
sklopa, jegov
značaj za
- Razvija osjećaj za
tačnost,
odgovornost, red i
zaštitu pri radu
69
Preporuke za
izvođenje nastave
- Izbor i priprema
ljepila
- Utvrđivanje
režima lijepljenja
- Lijepljenje
prostijih
konstrukcija.
- Priprema uređaja
za rad,
- Podešavanje
uređaja.
- Utvrđivanje
viskoziteta
Fordovom čašom
- Ljepila (razna)
- Protočna presa
- Ram presa
Korpus presa
Fordova čaša
- Dalji rad na
proizvodu.
- Utvrđiivanje
parametara
lijepljenja
(nanos, pritisak,
temperatura i
vrijeme)
- Dalji rad na
proizvodu.
- Priprema površine
drveta za
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
proizvoda u
konačni sklop.
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
učenik
montažu i pojam
zamjenljivosti,
dorađuje
elemente u
montaži.
okiva gotove
proizvode,
montira
proizvode,
uočava i analizira
greške u montaži,
Preporuke za
izvođenje nastave
površinsku obradu
(brušenje,
kitovanje,
bijeljenje,
bajcovanje),
- Priprema laka
(odabiranje
lakova,
sprovođenje
recepture i
utvrđivanje
viskoziteta).
- Nanošenje lakova
raznim
metodama.
- Sušenje lakiranih
površina i završna
obrada.
Četke, špahtle,
Fordova čašač
Uređaji za
nanošenje lakova
prskanjem,
valjanjem i
nalivanjem
- Dalji rad na
proizvodu.
- Postavljanje
konstruktivnoh
okova (šarke,
ručke, brave i
drugo).
- Podešavanje
elemenata
proizvoda.
- Montaža gotovog
proizvoda.
Okovi
Tapetarska proizvodnja
- uvježbava
- upoznaje
rukovanje
tapetarske alate
tapetarskim
(za udaranje,
alatom,
pridržavanje,
- priprema
probadanje,
tapetarski alat za
šivenje,
rad,
sječenje),
- vrši krojenje
- upoznaje ostali
tapetarskog
tapetarski alat
- Razvija tehničku
kulturu i osjećaj
za struku,
- Razvija
sposobnost za
tačnost i odnos
prema zaštiti na
radu,
- Razvija estetsku
70
- Tapetarski radovi
Informativni ciljevi
i sadržaji
učenik
(tapetarski
pneumatski
pištolj),
- upoznaje
tepatarske
mašine, namjenu,
način rukovanja i
mjere zaštite na
radu,
- upoznaje
tapetarske
materijale
(puhin, mebl-štof,
koža, skaj,
opruge),
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
kulturu,
Formativni ciljevi
učenik
materijala i
ukrasno
prošivanje,
- izvodi osnovne
tapetarske radove
(tapeciranje
sjedišta, naslona
za leđa,
rukohvata i
drugo),
Preporuke za
izvođenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:
- 1. Cvejić, D.: Tehnologija tapetarske proizvodnje, Zavod za udžbenike, Beograd,
- 2. Harambašić, S., Kojić, N.: Primarna obrada drveta, Zavod za udžbenike,
Beograd,
- 3. Janić, B.: Finalna obrada drveta, Zavod za udžbenike, Beograd,
- 4. Katalozi proizvođača mašina, alata, uređaja
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Radionica sa radnim mjestima za ručnu obradu drveta sa kompletima ručnog
alata, pomoćni alati i uređaji za oštrenje alata , električni ručni uređaji za
obradu alata, uređaji i naprave za obradu drveta, uređaji i naprave za spajanje i
lijepljenje elemenata, mašine za obradu drveta sa alatima za dubljenje,
rendisanje, struganje, spajanje, lijepljenje i brušenje elemenata, CNC
tehnologija, uređaji za spajanje i spajanje furnira, uređaji za površinsku obradu,
kompresorska stanica, uređaji za odsijecanje, naprave i uređaji za oštrenje alata.
- Teorijski dio nastave može se realizovati u specijalizavanoj učionici ili radionici.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja
- U svakom klasifikacionom periodu ocjenjuje se proizvod odnosno izradak ili
njegov dio, koji se radi u toku časova i njegova odbrana i dnevnik rada na praksi.
8. Povezanost predmeta
Znanja
- Veze drveta
- Proizvodi od drveta
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
- Praktična nastava
Znanja
- Izbor tehnološke opreme
radnih operacija za
izvođenje određenih
konstrukcionih rješenja
- Ekonomika
- Izrada konstrukcione
dokumentacije za građevinsku
stolariju i namještaj
- Izrada dokumentacije za
praćenje realizacije
proizvodnje
- Izrada veza od drveta I
proizvoda
- Izbor postupka rada;
- Izrada konstrukcione
- Drvne konstrukcije
71
Znanja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
dokumentacije;
- Izvođenje tehnoloških
operacija pri radu na
proizvodu;
- Materijali
- Mehaničke osobine drveta
- Poznavanje furnira i ostalih
materijala od drveta
- Oblikovanje I rezanje
drveta;
- Lepljenje i furniranje;
- Površinska obrada drveta.
72
2. ISPITNI KATALOZI
2.1. Naziv predmeta: MATERIJALI
1. Standardi znanja
1. Pojašnjava pojam stabla i navodi djelove stabla
2. Određuje dimenzije stabla
3. Navodi spoljašnje osobine debla, značajne za tehničku upotrebljivost
4. Navodi elemente makroskopske građe drveta
5. Pojašnjava funkciju elemenata makroskopske građe drveta
6. Navodi elemente mkroskopske građe drveta
7. Pojašnjava funkciju elementa mikroskopske građe drveta
8. Pojašnjava osnovne karakteristike građe drveta četinara
9. Pojašnjava osnovne karakteristike građe drveta lišćara
10. Definiše tehnička svojstva drveta
11. Definiše estetska svojstva drveta: pojam i vrste
12. Razvrstava uzorke drveta po boji i teksturi
13. Definiše fizička svojstva drveta: pojam i vrste
14. Definiše slobodnu i vezanu vodu
15. Utvrđuje vlaznost drveta gravimetrijskom metodom
16. Pojasnjava pojam utezanja i bubranja drveta
17. Pojasnjava poroznost drveta i njen znacaj
18. Razvrstava osnovne vrste četinara i liscara po masi
19. Definiše higroskopnost drveta i uticaj ravnotežne vlažnosti
20. Pojašnjava provodljivost zvuka i toplote drveta
21. Identifikuje osobine i karakteristike mehaničkih svojstva drveta
22. Definiše tvrdoću drveta i razvrstava drvo prema tvrdoći
23. Definiše čvrstoću drveta i razvrstava drvo prema čvrstoći
24. Definiše elastičnost i plastičnost drveta
25. Definiše fizičko-hemijska svojstva: pojam, vrste
26. Objašnjava trajnost drveta i klasifikaciju drveta prema trajnosti
27. Objašnjava snagu ogrijevanja drveta i klasifikaciju drveta prema snazi
ogrijevanja
28. Definiše pojam i vrste grešaka drveta
29. Opisuje greške građe drveta
30. Objašnjava nepravilnost poprečnog presjeka, dvostruko srce i uticaj na
upotrebnu vrijednost drveta
31. Objašnjava pojam i vrste čvorova i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta
32. Objašnjava usukanost vlakana i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta
33. Objašnjava pojam urasle kora, smone vrećice i uticaj na upotrebnu vrijednost
drveta
34. Pojašnjava reakciono drvo (tenziono, kompresiono) i uticaj na upotrebnu
vrijednost drveta
35. Opisuje greške od uzroka fizičke prirode
36. Objašnjava paljivost drveta i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta
37. Objašnjava okružljivost drveta i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta
38. Objašnjava raspukline i pukotine drveta i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta
39. Opisuje greške boje drveta koje umanjuju čvrstoću
40. Objašnjava prozuklost i trulež drveta i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta
41. Objašnjava greške boje koje ne umanjuju čvrstoću
42. Pojašnjava sržne mrlje i dvostruku bjeljiku i uticaj na upotrebnu vrijednost
drveta
43. Pojašnjava lažnu srčevinu i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta
44. Objašnjava rujavost i plavetnilo i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta
73
45. Pojašnjava mušičavost i crvotočinu i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta
46. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu jele
47. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu smrče
48. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu crnog bora
49. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu bijelogi bora
50. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu ariša
51. Definiše kriterijume za prepoznavanje četinarskih vrsta drveta
52. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu bukve
53. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu hrasta
54. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu jasena
55. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu javora
56. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu brijesta
57. Definiše kriterijume za prepoznavanje lišćarskih vrsta drveta
58. Opisuje građa, kvalitet i upotreba mahagonija
59. Opisuje građa, kvalitet i upotreba tikovine
60. Opisuje građa, kvalitet i upotreba palisandara
61. Definiše kriterijume za prepoznavanje stranih vrsta drveta
62. Definiše pojam, vrste i namjenu rezane građe
63. Objašnjava standard za rezanu građu četinara- dimenzije i kvalitet
64. Objašnjava standard za rezanu građu lišćara-dimenzije i kvalitet
65. Definiše pojam, vrste i namjenu furniria
66. Objašnjava standard za furnire -dimenzije i kvalitet
67. Definiše pojam, vrste i namjenu furnirskih ploča
68. Objašnjava standard za furnirske ploče-dimenzije i kvalitet
69. Definiše pojam, vrste i namjenu pane i ploče
70. Objašnjava standard za panel ploče -dimenzije i kvalitet
71. Definiše pojam, vrste i namjenu ploče iverice
72. Objašnjava standard za ploče iverice - dimenzije i kvalitet
73. Definiše pojam, vrste i namjenu ploča vlaknatica
74. Objašnjava standard za ploče vlaknatice - dimenzije i kvalitet
75. Definiše pojam i vrste ljepila za drvo
76. Definiše osobine I namjenu prirodnih ljepila
77. Opisuje osobine, pripremu i namjenu glutinskih ljepila
78. Definiše osobine i namjenu PVA – ljepila:
79. Opisuje osobine, namjenu i pripremu karbamid-formaldehidnih ljepila
80. Navodi osobine fenolna ljepila i njihovu namjenu
81. Pojašnjava postupak lijepljenja
82. Opisuje osobine i namjenu sredstva za brušenje
83. Nabraja sredstava za pripremu površine za lakiranje i navodi njihove
karakteristike
84. Navodi vrste lakova i njihove osobine
85. Definiše pojam, osobine i upotrebu nitro-celuloznih lakova
86. Definiše pojam, osobine i upotrebu poliester-lakova
87. Navodi kriterijume upotrebe sredstava za zaštitu drveta
88. Definiše pojam i nabraja vrste okova
89. Navodi kriterijume upotrebe okova
90. Nabraja tapetarske materijale i navodi njihove karakteristike.
74
2. Načini ocjenjivanja
Usmeno.
Pitanja se daju na ispitnim listićima.
Pitanja treba da budu pravilno raspoređena (na ukupnu nastavnu materiju).
Učenik ima pravo da se za usmeni dio ispita priprema 20 minuta.
Usmeni dio ispita traje najviše 20 minuta.
Ocjenu donosi Ispitni odbor na predlog ispitivača.
3. Pomagala, koji se mogu koristiti na usmenom dijelu ispita
Učenici mogu koristiti zbirke drveta, uzorke grešaka građe, zbirke furnira, okova,
kataloge proizvođača ljepila.
75
2.2. PRAKTIČNI RAD SA ODBRANOM
1. Naziv ispitnog kataloga: Praktični rad sa odbranom
Na završnom ispitu učenik radi i praktični rad, kojim dokazuje da je osposobljen da
poveže stručno-teorijska znanja i praksu.
2. Spisak proizvoda za praktični dio završnog ispita
OPIS PROIZVODA
URADITI PROIZVOD
TEHNOLOŠKI ZAHTJEVI
I DIMENZIJE
ORMAN ZA GAREDEROBU
Dvokrilni orman dimenzija - Izrađen od oplemenjene
1200x600x1800 mm
iverice, leđa šper
montažno - demontažni
ploča/lesonit, površinska
obrada (lakiranje)
- * Orman se može dati u
više varijanti u zavisnosti
od konstrukcije vrata
(ravna, preklopna,
uvučena, isturena...),
konstrukcije nosećeg dijela
(coklo, noge-vezači),
konstrukcije polica
(pokretna, nepokretna,
slobodno-stojeća) i drugih
konstruktivnih
karakteristika.
POLICA ZA KNJIGE
Dimenzije:
600x400x1450 - Urađena od oplemenjene
mm
iverice, leđa šper
ploča/lesonit, police
pokretne, površinska
obrada (lakiranje)
Dimenzije: 380x360x400 mm - Elementi stolice urađeni od
DJEČJA STOLICA*
* kombinacija stolica-stočić
čamovine, površinska
obrada (bojenje)
NISKI STOČIĆ
Dimenzije 800x800x570 mm
- Noge i vezači od masiva, a
ploča od furnirane iverice,
površina lakirana na matsjaj
DONJI KUHINJSKI ORMAN
Dimenzije: 800x600x850 mm - Elementi urađeni od ploče i
masiva, površinska obrada
bajcovanje – lakiranje bojanje
- * izrada elemenata od
punih ploča ili masivnih
ploča, sa fiokom viseće
konstrukcije
GORNJI KUHINJSKI ORMAN
Dimenzije 800x300x600 mm
- Elementi urađeni od ploče i
masiva, površinska obrada
bajcovanje – lakiranje bojanje
- * izrada elemenata od
punih ploča ili masivnih
ploča
STOĆIĆ ZA TV
Dimenzije: 800x600x700 mm - Elementi urađeni od punih
ili masivnih ploča,
76
URADITI PROIZVOD
PISAĆI STO
STO ZA RAČUNAR
LEŽAJ
DJEČJI KREVETAC
KOMODA ZA RUBLJE
STOLICA SA NASLONOM
(tapacirana)
STOLICA BEZ NASLONA
UNUTRAŠNJA VRATA
PROZORI
OPIS PROIZVODA
I DIMENZIJE
TEHNOLOŠKI ZAHTJEVI
površinaks obrada bojenje
- Elementi urađeni od
oplemenjenih punih ploča,
površinska obrada lakiranje
Dimenzije:
1800x800x750 - Izrađen od oplemenjene
mm
iverice, površinska obrada
(lakiranje)
Dimenzije: 2000x900 mm
- Izrađen od masiva,
površinski obrađen
lakiranjem
Dimenzije: 1300x700 mm
- Izrađen od masiva,
površinska obrada lakiranje
Dimenzije:
1100x500x800 - Elementi od oplemenjene
mm
iverice, leđa šper
ploča/lesonit, površinska
obrada (lakiranje)
- * Komoda se može dati u
više varijanti u zavisnosti
od konstrukcije vrata-fioka
(ravna, preklopna,
uvučena, isturena...),
konstrukcije nosećeg dijela
(coklo, noge-vezači),
konstrukcije polica
(pokjretna, nepokretna,
slobodno-stojeća) i drugih
konstruktivnih
karakteristika.
- Elementi urađeni od
Dimenzije: 450x550
masiva, sjedište i naslon
tapacirani, površinska
obrada lakiranje
Dimenzije: 450x450x400 mm - Elementi urađeni od
masiva, povrišnska obrada
bojenje
Standardne dimenzije
- Elementi urađeni u
modularnoj koordinaciji.
- Različite konstrukcije
dvratnika (M, N, R, S)
- Različite konstrukcije krila:
- puna krila (P1, P2, P3)
- krila sa ispunom (K1, K2,
K3)
- Smjer otvaranja (L,D)
Standardne dimenzije
- Elementi urađeni u
modularnoj koordinaciji.
- Različite konstruktivna
rješenja (A, B, C, D)
- Smjer zatvaranja (L, D)
Dimenzije 1500x700x750 mm
77
Učenik radi praktičan rad u školskoj radionici na časovima praktične nastave, s tim
što ostavlja nezavršen jedan dio (u dogovoru sa nastavnikom) i isti dovršava na
završnom ispitu, uz prisustvo Iipitne komisije.
U dogovoru sa predmetnim nastavnikom vršiće se konkretizacija konstruktivnih
rješenja datih načelno ovim katlogom.
Kandidat uz urađen praktičan rad na završnom ispitu prilaže tehničko-tehnološku
dokumentaciju koja treba da sadrži:
- opis zadatka,
- krojne liste,
- nacrt tehničkog projekta (projekcije, presjeke, detalje, prostorni izgled,
specifikaciju elemenata),
- tehnološki proces izrade,
- formiranje cijene koštanja (kalkulacija).
3. Način ocjenjivanja
Ocjena na praktičnom dijelu završnog ispitase formira na bazi: praktičnog rada (dio
rađen pod kontrolom nastavnika i pred ispitnom komisijom), urađene tehničke
dokumentacije i pokazanog znanja na usmenom dijelu ispita (usmeni odgovori).
4. Pomagala, koji se mogu koristiti pri izradi praktičnog rada na završnom ispitu
Učenicima je dozvoljeno da koriste:
- mašine, alate i uređaje, u skladu sa ispitnom materijom,
- priručnike, udžbenike, kataloge,
- pribor za crtanje, digitron.
3.
Redni
broj
1.
2.
3.
4.
5.
OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA I OCJENJIVANJA UČENIKA
Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja
Predmeti
znanja
Materijali
Pismeno (radovi na vježbama) i usmeno
Mašine i uređaji
Usmeno i pismeno
Drvne konstrukcije
Pismeno - grafički radovi i usmeno
Ekonomika i organizacija
Pismene vježbe i usmeno
Praktična nastava
Proizvod ili izradak koji se radi u toku časova,
sa tehnologijom zanimanja
odbrana proizvoda ili izradka, dnevnik rada prakse.
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA
Za završetak srednjeg stručnog obrazovanja u trogodišnjem trajanju potrebno je
završiti zadnju godinu obrazovanja sa pozitivnim ocjenama iz svih predmeta,
odraditi sve slobodne aktivnosti, završiti obaveze iz praktičnog obrazovanja u
procesu rada i završni ispit.
Trogodišnja stručna škola završava se polaganjem završnog ispita. Završni ispit se
sastoji iz: pismenog ispita iz maternjeg jezika i književnosti, usmenog ispita iz
stručno-teorijskog predmeta i praktičnog rada sa odbranom.
O tipu ispita iz maternjeg jezika i književnosti odluku donosi Zavod za školstvo.
Kao stručno-teorijski predmet na završnom ispitu učenici polažu Materijale.
Zadaci za praktični rad treba da budu približno iste težine za sve učenike, a njihova
složenost treba da je takva, da se može uraditi u raspoloživom fondu časova.
Nastavnici praktične nastave treba da znaju kapacitet radnog mjesta i sposobnost
78
učenika. Težina i složenost zadataka za praktičan rad treba da bude usaglašena
imeđu nastavnika stručnoteorijskih predmeta i praktične nastave na Aktivu. Učenici
završnog razreda dio časova praktične nastave koriste za izradu praktičnog rada.
Praktični dio se ne završava u potpunosti u toku redovne nastave. Ostavlja se dio,
na primjer fioka, koji se može uraditi za 6 sati pred komisijom. Ako učenik ne
završi rad u predviđenom vremenu, nije položio ispit. Dijelovi završnog ispita koje
je učenik položio priznaju mu se u sljedećem roku.
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA
Za učenike sa smetnjama u razvoju obrazovni programi se izvode:
- prilagodjavanjem uslova izvodjenja uz dodatnu stručnu pomoć (dva izvodjača
programa, manje grupe), u skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa
posebnim potrebama. Škola treba da (u roku od 30 dana) uradi individualni plan,
na osnovu važećeg, uzimajući u obzir stav da učenici treba da postignu iste
standarde znanja u svim predmetima,
- prilagodjavanjem programa tako da se određeni sadržaji zamjenjuju njihovim
ekvivalentima, koji omogućavaju dostizanje istog profesionalnog standarda,
odnosno profesionalnih kompetencija.
Obrazovanje za učenike sa smetnjama u razvoju može se produžiti najviše za jednu
godinu.
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH
Za prilagođavanje obrazovnog programa koji je pripremljen za stručno obrazovanje
mladih potrebama odraslih potrebno je:
- iz nastavnog plana briše se predmeti fizičko vaspitanje, kao i slobodne aktivnosti,
koje time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja. Škola je obavezna da
odraslim ponudi školske aktivnosti, kojim se oni mogu priključiti po sopstvenoj
želji;
- škola je dužna da uradi prilagođen program praktičnog obrazovanja obzirom na
poslove i zadatke koje obavlja polaznik obrazovanja;
- provjeravanje znanja sprovodi se putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini
provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični radovi), određeni
obrazovnim programom;
- odrasli ne polažu međuispit kod poslodavca.
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA
Predmeti
Izvodjač
Stručna sprema
Materijali
Nastavnik
Visokoškolsko obrazovanje iz
drvoprerade
Mašine i uređaji
Nastavnik
Visokoškolsko obrazovanje iz
drvoprerade
Drvne konstrukcije
Nastavnik
Visokoškolsko obrazovanje iz
drvoprerade
Ekonomika i organizacija
Nastavnik
Visokoškolsko obrazovanje iz
proizvodnje
ekonomije ili drvoprerade
Visokoškolsko obrazovanje iz
Praktična nastava sa
Nastavnik
drvoprerade, viša stručna
tehnologijom zanimanja
škola ili majstorski ispit i
položen pedagoškoInstruktor praktičnog
andragoški ispit.
obrazovanja
Nastavnik- saradnik u nastavi Majstorski ispit i položen
pedagoško-andragoški ispit.
(demonstrator)
Stolar, uz položen V stepen
79
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA
- Obrazovni program se izvodi u školskom sistemu.
9. PROFESIONALNA PRAKSA
Učenici poslije završenog 1. i 2. razreda obavljaju profesionalnu praksu u trajanju
od 10 radnih dana. Praksa se obavlja u proizvodnim pogonima van škole
(preduzećima) i ima za cilj da učenici znanja stečena u školi podignu na viši nivo.
Program profesionalne prakse je u korelaciji sa programima stručno-teorijskih
predmeta i sa programom praktične nastave sa tehnologijom zanimanja. Učenici
tokom profesionalne prakse vode dnevnik čija se sadržina (okviri) definišu na
Stručnom aktivu.
80

FRONTAL-zaštitni premaz protiv pucanja čela(fronti) drvenih

Gradnja drvetom u Srbiji

Klasiˇcni proizvodi pilane

PRIKAZ RADA MOBILNOG STRUČNOG TIMA

Školski udžbenici – OBRAZAC - Centar za socijalnu skrb Sisak

HR.pdf - Aktikem.com

OSTALO - Iskra Kemijska Industrija

pripreme za robotičku alku junior

Vjeronauk