01- KATHI 22-6_KATHI NEW 21/06/14 00:17 Page 1
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα
ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 22 Ιουνίου 2014 • Eτος 6ο • Aρ. φύλλου 298
Σ H M E PA
27/4/2014
ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Οι εσωτερικές μεταγραφές
SPORTS
ΟΜΟΝΟΙΑ: Αυτή είναι η ομάδα του 2015 ΑΕΛ:
Προδομένη από την άμυνα ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ:
Αθλητικό Κέντρο
ΑΠΟΕΛ
Ο «μπέμπης»
διάλεξε Αρχάγγελο
στολίδι
δείχνει τον
Μία ιδιωτική πρωτοβουλία στον Στρόβολο
κυπριακό αθλητισμό
πραγματικό δρόμο της ανάπτυξης στον
O
Συνέντευξη Πάρι Παπαέλληνα
www.k athimerini.com.cy €1,50 (Απλή έκδοση) €2,90 (Βασική) €3,90 (Ενισχυμένη)
Εξοδος στις αγορές ενέργειας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Προμηνύει
και έκδοση
νέου ομολόγου
ο Χ. Γεωργιάδης
Ισραηλινό αέριο στην Αίγυπτο μέσω Κύπρου – Ενεργειακός διάδρομος στην Ε.Ε.
Μεθοδευμένες κινήσεις για έξοδο στις αγορές
ενέργειας ετοιμάζει η κυβέρνηση, αξιοποιώντας το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται
στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου
και με φόντο την ενεργειακή κρίση που
απειλεί την Ευρώπη. Ενθαρρυμένη από
τις παροτρύνσεις που έλαβε από τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν όπως
προχωρήσει τάχιστα στους σχεδιασμούς
με όλες τις γειτονικές χώρες. Σ’ αυτό το
πλαίσιο εντάσσεται η μεσολαβητική κίνηση
της Λευκωσίας για προμήθεια της Αιγύπτου
με ισραηλινό φυσικό αέριο μέσω Κύπρου.
Την ίδια ώρα το πλάνο της Λευκωσίας αποσκοπεί στη διασφάλιση ενός κυπριακού
ενεργειακού διαδρόμου της Ευρώπης, αξιοποιώντας την πολιτική των Βρυξελλών για
απεξάρτηση από τη ρωσική αγορά. Σελ. 4
<
<
<
<
<
<
<
<
<
Ν. Χριστοδουλίδης: Έρχονται
καθοριστικές εξελίξεις
της ακόμη και με άλυτο το Κυπριακό, η
Λευκωσία σπεύδει να αξιοποιήσει τον ρυθμιστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει
λόγω των πολύ καλών σχέσεων που διατηρεί
Σε συνέντευξή του στην «Κ», ο υπ. Οικονομικών σχολιάζει πως η καλή μνημονιακή
πορεία της Κύπρου ενίσχυσε την εμπιστοσύνη των επενδυτών, με αποτέλεσμα να
επιστρέψουμε στις αγορές, προσπάθεια που
δεν έχει ολοκληρωθεί, ενώ σαφής κερδισμένος θα είναι και η Τράπεζα Κύπρου, την
οποία θα στηρίξει η κυβέρνηση με το μαξιλαράκι που απέκτησε. Τονίζει ακόμα ότι
έξοδος από το Μνημόνιο θα υπάρξει μόνο
με την υλοποίησή του. Οικονομική, σελ. 3
Αλλάζει ο χάρτης στη Μέση Ανατολή
Αύγουστο η αύξηση
κεφαλαίου Τρ. Κύπρου
Παρά τις ισχυρές ενστάσεις από μέλη του
ΔΣ, η αύξηση κεφαλαίου προχωρεί, με ποσό
κοντά στο 1 δισ., διπλάσια από ό,τι αρχικά σχεδιαζόταν.
Οι 6 λόγοι επιτυχίας
του νέου ομολόγου
Ο Δ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΣΤΗΝ «Κ»
Σε κανονικούς
ρυθμούς μπαίνει η
εγγραφή εταιρειών
ΕΚΘΕΣΗ ΑΗΚ ΓΙΑ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ
Μακρύς ο δρόμος
για φθηνό ρεύμα
Ισχυρό παραμένει το ενδεχόμενο μη
επίτευξης του κυβερνητικού στόχου
για εφοδιασμό της εσωτερικής αγοράς με φυσικό αέριο σε τιμή που θα
μειώσει τα τιμολόγια της ΑΗΚ. Πηγές
της Αρχής ξεκαθάριζαν στην «Κ» ότι
θα σταθμίσουν όλα τα δεδομένα και
θα υποβάλουν έκθεση στο ΔΣ. Πάντως, ανοιχτό είναι το σενάριο της λήψης πολιτικής απόφασης για την ενδιάμεση λύση που θα εξυπηρετεί και
τους ευρύτερους ενεργειακούς σχεδιασμούς της κυβέρνησης. Σελ. 7
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
«Ψηφιακή λήθη»
με υπέρ και κατά
Η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά με το «δικαίωμα της λήθης» στο Διαδίκτυο, η
οποία ελήφθη μετά από προσφυγή
κατά της Google έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Παραβιάζει ή όχι την ελευθερία της έκφρασης; Ζωή, σελ. 7
ΑSSOCIATED PRESS
το οποίο η Κύπρος επιστρέφει στις αγορές.
Πίσω από το ενδιαφέρον των αγορών υπάρχει μία σειρά από παράγοντες που στήριξαν
την έκδοση.
Σε διπλωματικό κλοιό βρίσκεται η Άγκυρα, ενώ επί του εδάφους ανεξέλεγκτη φαίνεται να είναι η κατάσταση στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας
– Ιράκ. Η κρίση εξελίσσεται σε καταλύτη ευρύτερων ανατροπών στη Μέση Ανατολή, καθώς η κοινή απειλή των τζιχαντιστών φέρνει πιο κοντά
τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν, προκαλώντας αντιδράσεις της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ. Στο μεταξύ ο Τ/κ δημοσιογράφος Σενέρ Λεβέντ σε συνέντευξή του στην «Κ» εκτιμά ότι από τους τζιχαντιστές του ISIS κινδυνεύει και η Κύπρος, από βορρά ώς νότο. Σελ. 5, 22
Κόμβος για την Κίνα η Ελλάδα
Ο ΔΗΣΥ απέφυγε
την εσωστρέφεια
Η Αθήνα και το Πεκίνο σ’ ένα σύγχρονο «Δρόμο του Μεταξιού»
Παραμένει ο αν. πρόεδρος
Μεγάλες προσδοκίες προκαλεί στην ελληνική
κυβέρνηση η επίσκεψη στην Αθήνα του
πρωθυπουργού της Κίνας Λι Κετσιάνγκ, η
οποία κορυφώθηκε με την υπογραφή διμερών
συμφωνιών ύψους 6,5 δισ. ευρώ. Το «νούμερο
2» του Πεκίνου δεν αρκέστηκε μόνο στο να
παρουσιάσει το όραμά του για ανάδειξη της
Ελλάδας σε βασική πύλη εισόδου των κινε-
Το ενδεχόμενο η «προαναγγελθείσα» μετακίνηση του Λευτέρη Χριστοφόρου στο
Ευρωκοινοβούλιο και η παραίτησή του
από το αξίωμα του αναπληρωτή προέδρου,
προκάλεσε τριγμούς στην Πινδάρου, με
μνηστήρες διεκδίκησης της θέσης. Οι
εσωκομματικές διεργασίες άρχισαν να
δημιουργούν κλίμα εσωστρέφειας το
οποίο φαίνεται να καταλαγιάζει. Σελ. 6
ζικών προϊόντων στην Ευρώπη, αλλά έστειλε
και ένα ισχυρό μήνυμα εμπιστοσύνης προς
την ελληνική οικονομία. Με αρχή το λιμάνι
του Πειραιά και άξονα το σιδηροδρομικό δίκτυο επιδιώκεται να οικοδομηθεί μία βαθιά
συνεργασία, η οποία και θα επεκταθεί στους
τομείς της ενέργειας, του τουρισμού και της
ναυπήγησης πλοίων. Σελ. 18
Βασιλικές περιπέτειες
Ο Νιόνιος στη
Σκουριώτισσα
Ανοίγματα ΑΚΕΛ
προς όλους
Τραγουδάει Χατζιδάκι
Ο Νικόλας και οι συνειρμοί
Γέφυρες προς όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά και συντήρηση καναλιών
επικοινωνίας ακόμη και με τον ΔΗΣΥ επιδιώκει το ΑΚΕΛ ώστε να βγει από την
επικίνδυνη ζώνη της απομόνωσης. Η
πρώτη συνάντηση του Άντρου Κυπριανού
με τον Νικόλα Παπαδόπουλο προκάλεσε
πολιτικούς συνειρμούς που αγγίζουν μέχρι
και τις Προεδρικές του 2018. Σελ. 6
ΑSSOCIATED PRESS
Απαισιόδοξος ως
προς το ζητούμενο
αποτέλεσμα του
Χρηματοοικονομικού
Επιτρόπου, εάν δεν
πέσουν τα επιτόκια
των τραπεζών εμφανίζεται ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού
Συλλόγου. Ο Δώρος Ιωαννίδης σε συνέντευξή του στην «Κ» εκφράζει έντονες απόψεις ως προς τις κινήσεις
για τα προβληματικά δάνεια και υποστηρίζει ότι η στάσιμη περίοδος εγγραφής νέων εταιρειών πέρασε. Συστήνει δε υπομονή για τις έρευνες
στην οικονομία. Σελ. 6
Δεν ήταν τυχαία η επιτυχία του ομολόγου με
Ο Φίλιππος ΣΤ΄ είναι πλέον ο νέος βασιλιάς της Ισπανίας
αλλά το ερώτημα είναι πλέον κατά πόσον ο πατέρας του,
Χουάν Κάρλος, θα απολαμβάνει ασυλίας ή όχι, ζήτημα που
αποτελεί πονοκέφαλο για την κυβέρνηση Ραχόι. Σελ. 23
Ο διευθυντής του αρχαιότερου
μεταλλείου χαλκού στον κόσμο
που βρίσκεται ακόμη σε λειτουργία, και εμπνευστής της
διεξαγωγής των συναυλιών κ.
Κωνσταντίνος Ξυδάς μιλάει
στην «Κ» για την πολιτιστική
δράση των τελευταίων πέντε
ετών. Προσκεκλημένος φέτος
ο Διονύσης Σαββόπουλος με
αφιέρωμα στον Μάνο Χατζιδάκι. Ζωή, σελ. 1
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ K SPORTS
Σελ. 24
Ο 1ΟΣ ΤΟΜΟΣ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ
ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»
ΜΟΥΝΤΙΑΛ 2014
ΟΜΟΝΟΙΑ
Συνέχεια
στη γιορτή
Νεαρό και έμπειρο
το προπονητικό τιμ
Οι ιστορίες… τρέλας από τα
γήπεδα της Βραζιλίας, με το
ντου των Χιλιανών, το βαμμένο
γκαζόν και τους βουβούς εθνικούς ύμνους.
Αν και με μέσο όρο ηλικίας τα
36 χρόνια, τα επτά μέλη του τεχνικού επιτελείου έχουν πλούσιες παραστάσεις από την Ομόνοια και το ποδόσφαιρο.
ΑΠΟΕΛ
ΑΝΟΡΘΩΣΗ
Το αρχηγείο
στην Πολωνία
Ιστορίες
προετοιμασιών
Από τις 2 έως τις 19 Ιουλίου η
ομάδα του Δώνη θα βρίσκεται
στο προπονητικό κέντρο που
φιλοξένησε την Ισπανία στο
Euro 2012.
Ο προβληματισμός επί Μίντεντορπ, οι μπάλες του Όγιος και
τα σάνταλα του Στόιλοφ. Πολλά
ήταν τα ευτράπελα στην «Κυρία» στην προετοιμασία.
Στήριξη Μικρομεσαίων
με 140 εκατ. ευρώ
Η ΕΤΕπ διοχέτευσε μέχρι σήμερα περί τα 140
εκατ. ευρώ σε Συνεργατισμό και εμπορικές
τράπεζες (κυρίως Τρ. Κύπρου) για στήριξη
των ΜμΕ, ενώ από τον Σεπτέμβριο έπονται κι
άλλα.
Οικονομική, σελ. 3, 4, 6
ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ
Με προσοχή
Η έκδοση του ομολόγου από την
Κυπριακή Δημοκρατία ήταν σαφώς
μία κερδισμένη μάχη. Ο πόλεμος,
όμως, έχει ακόμα μακρύ δρόμο μέχρι να βγει η χώρα από την κρίση.
Η πρώτη αντίδραση ορισμένων
πολιτικών δυνάμεων ήταν να χαρακτηρίσουν υψηλό το επιτόκιο
και να υποδείξουν έξοδο από το
Μνημόνιο. Πέρα από την αντίφαση
στην αντίδραση, είναι προφανές
πως σημαντικό εφαλτήριο για την
επιστροφή της Κύπρου στις αγορές
ήταν η μέχρι σήμερα καλή υλοποίηση του Μνημονίου. Ενώ η οικονομία πάει πλέον να «πατήσει»
γερά πάτο για να αρχίσει την άνοδο, την ίδια στιγμή τα δύσκολα ως
προς τις μεταρρυθμίσεις και το
τραπεζικό σύστημα είναι ακόμα
μπροστά μας. Με την Τράπεζα Κύπρου προ της αύξησης κεφαλαίου,
ο πολιτικός κόσμος, τώρα περισσότερο από ποτέ, οφείλει να δείξει
την τόλμη που απαιτούν οι ουσιαστικές τομές που θα αλλάξουν τον
τόπο.
02-KATHI NEW_Master_cy 20/06/14 22:12 Page 2
2
l
ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
Υ Ψ Ι Κ Α Μ Ι Ν Ο Σ / Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ
Η Κύπρος σε κλοιό
Γεννημένος Κεντρώος
Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ
αλλά και να ήθελαν δεν μπορούν,
διότι δεν έχουν τα επιστημονικά
εφόδια. Αυτό είναι εμφανές από
το επίπεδο της ανάλυσης αλλά
και του πολιτικού λόγου που εκφέρεται από όλο το πολιτικό φάσμα
αλλά και από τη διαχείριση σε όλα
τα επίπεδα, (πολιτικό, οικονομικό,
κοινωνικό). Η αδυναμία όρασης,
κατανόησης και ανάλυσης του
όλου, μοιραία δημιουργεί την ανάγκη καμουφλαρίσματος της ημιμάθειας από μια ομφαλοσκοπική
πολιτική ρητορική, και δημιουργεί
πολιτικούς κατηχητές – νονούς,
κύρια χαρακτηριστικά των οποίων
είναι ο κορπορατισμός, η διαπλοκή
και η στρεβλή αντίληψη της εξέλιξης της κοινωνίας. Την Πέμπτη,
μετά τη σύνοδο του ΕΣ, είδαμε
όλους του πολιτικούς ηγέτες, με
τις δηλώσεις τους αλλά και τη Βουλή με το ψήφισμά της περί Ντάουνερ, να επικυρώνουν τα πιο πάνω, επιβεβαιώνοντας ότι δεν μπορούν να δουν πέραν του ορίζοντα,
όπου διαδραματίζονται σήμερα
εξαιρετικά σημαντικές εξελίξεις.
Η πολιτική μας ηγεσία, συζητώντας το Κυπριακό καθόλου δεν
ασχολείται με το σοβαρό ενδεχόμενο ενός μεγάλου καταστροφικού
πολέμου, στη γειτονιά μας».
Με τον καταστροφικό πόλεμο,
στη γειτονιά μας, να μαίνεται ήδη,
το ΕΣ δεν ασχολήθηκε ούτε την
περασμένη Πέμπτη, αν και αυτός
προώρισται να εξαπλωθεί πέραν
του Ιράκ και της Συρίας, όπου οι
τζιχαντιστές προελαύνουν χωρίς
κανένας να μπορεί να προβλέψει
πόσο θα εξαπλωθεί η πυρκαγιά
του ισλαμικού φανατισμού. Σύμφωνα με εκτιμήσεις διεθνών παρατηρητών πέντε κράτη της Ασίας
και της Αφρικής μπορεί να διασπασθούν σε 15, με μεγάλες ενεργειακές πηγές να αλλάζουν χέρια!
Η Δύση βρίσκεται σε κατάσταση
συναγερμού και οι ΗΠΑ με το δάκτυλο στους πυραύλους. Οι δικοί
μας δε που θεωρούν ότι η Κύπρος
είναι μακριά, με το μεσιανό δάκτυλο σε κλήση μουντζώνουν τον
Έρογλου…
Παλιά λέμε τώρα, προ αμνημονεύ-
των ετών, και τότε που πιτσιρικάς
ματώνανε τα γόνατα όχι και με ιδιαίτερο κόπο: Λίγο η μπάλα, λίγο η τρεχάλα, μένανε τα μαθήματα ξοπίσω,
σαν δευτερότριτοι δρομείς σε κούρσα με τον Μπολτ. Πού να με προλάβουν και πώς να με πείσουν; Ο αντίκτυπος ήταν φανερός, κάθε επόμενη μέρα στο σχολείο. Ήταν εκεί που
κατάλαβα βλέπετε, τι σημαίνει να
είσαι κεντρώος. Ρωτούσε ο δάσκαλος, και οι υπόλοιποι μαθητές (σπαστικοί ξερόλες που δεν τους μιλώ
πια γιατί είμαι ενήλικας) σηκώνανε
αμέσως το χέρι όντες έτοιμοι να τον
θαμπώσουν. Εγώ, μία σήκωνα –όχι
το χέρι– μα το δάχτυλο και μία δεν
το σήκωνα. Δεν ήμουν σίγουρος για
την απάντηση. Στο περίπου ναι. Όχι
ακριβώς. Ίσως ναι στην απάντηση
αλλά όχι ακριβώς με ξεκάθαρη διατύπωση. Άλλη ερώτηση, ξανά τα
ίδια. Μία να σηκώνω το δάχτυλο και
μία όχι. Διφορούμενος, ναι και όχι,
ίσως. «Ρε Μιχάλη, το σηκώνεις το
δάχτυλο ή όχι»;
Με ρώτησε μια μέρα ο δάσκαλος.
«Με τη δυνα του κέντρ». Τυχαίο;
Απελπίστηκε θα έλεγα. «Εσείς τι
νομίζετε»; Του απάντησα ευθέως
με πυγμή και μέσα από την απάντηση θα έβρισκα και εγώ τον μπούσουλα. Δεν θυμάμαι τι μου απάντησε αλλά θυμάμαι ότι την είχα έτοιμη την επιχειρηματολογία. Αν έλεγε ότι δεν το σηκώνω, θα του έλεγα
κάνεις λάθος. Αν έλεγε ότι το σηκώνω, πάλι κάνεις λάθος θα του
έλεγα. Κλασική προσποίηση κεντρώου αρχηγού σε κόμμα που του
αρέσει η εξουσία και με την τούμπα
έτοιμη και ανά χείρας, προς χρήση,
όταν θα έρθει ο καιρός. Μόνο που
εγώ ήμουν 6 και όχι 40, εγώ ήμουν
μαθητής και όχι πρόεδρος του ΔΗΚΟ. Η εντύπωση που μου προκάλεσε η «αυθόρμητη» συνάντηση Παπαδόπουλου-Κυπριανού, είναι ανάλογη με την ανάμνηση παραπάνω.
Ερωτηθείς ο Νικόλας για το αποτέλεσμα της συνάντησης, σήκωσε και
δεν σήκωσε το δάχτυλο, σχετικά με
τα όσα έλεγε για το ΑΚΕΛ.
Ερωτηθείς για το αν συμφωνεί με
paraschosa@kathimerini.com.cy
ΑΡΧΕΙΟ
Στις αρχές του 2012,
παρακολουθώντας
τα διαδραματιζόμενα στην παγκόσμια
οικονομία με την
κρίση που ξεκίνησε
από τις ΗΠΑ –αφήνοντας τεράστια
τρύπα στην οικονομία τους– και
φτάνοντας στην Ευρώπη με το
ντόμινο των δραματικών επιπτώσεων, δεν ήταν δύσκολο να συμπεράνει κανείς ότι, όπως μετά από
κάθε μεγάλη κρίση, ένας νέος πόλεμος ήταν ζήτημα χρόνου. Το
πεδίο μάχης ήταν εκ των πραγμάτων η Μέση Ανατολή, με το
Ιράν να αποτελεί «πυρηνικό κίνδυνο» για τη Δύση, το Ιράκ να πνίγεται στον εμφύλιο, μετά την αποτυχημένη αμερικανική «ένεση
δημοκρατίας» που το παραμόρφωσε και τις χώρες της κατ’ ευφημισμό «αραβικής άνοιξης» υπό
διάλυση. Όλα αυτά, για έναν παρατηρητή των εξελίξεων –έστω
και μέσω συμβατικών ειδησεογραφικών πηγών– συνηγορούσαν
στην εκτίμηση περί πολέμου. Εξού
και στις 5/2/2012 από αυτή τη στήλη, με τίτλο «Πόλεμος ενόψει» σημειώναμε: «Σε κάθε σοβαρή χώρα
όταν συνέρχεται το κορυφαίο πολιτικό σώμα, όπως είναι ας πούμε
ένα Συμβούλιο Εθνικής Πολιτικής,
εξυπακούεται ότι ασχολείται εμπεριστατωμένα με τα πλέον σημαντικά ζητήματα, με στόχο να
καταρτιστεί μια εθνική πολιτική.
Τουτέστιν εξετάζονται όλες οι παράμετροι που συνθέτουν το γεωστρατηγικό περιβάλλον μέσα στο
οποίο βρίσκεται ή από το οποίο
επηρεάζεται η χώρα και καταστρώνεται ένας σχεδιασμός, που
ακολουθείται με συνέπεια και συνήθως ανεξάρτητα από το ποιος
κυβερνά, διότι πρόκειται στην ουσία για την εξυπηρέτηση αυτού
που αποκαλείται εθνικό συμφέρον.
Στην Κύπρο που το ανάλογο Σώμα
είναι το Εθνικό Συμβούλιο (ΕΣ),
για να γίνει κάτι τέτοιο, προϋποτίθεται ότι τα μέλη του, θέλουν
και μπορούν να ανταποκριθούν
σε μια τέτοια ανάγκη. Οι τέσσερεις
δεκαετίες της λειτουργίας του ΕΣ,
έχουν αποδείξει ότι ούτε θέλουν
το ΑΚΕΛ ως προς την αντιμνημονια-
κή ρητορική, σήκωσε και δεν σήκωσε το δάχτυλο, σχετικά με τα
όσα έλεγε για το μνημόνιο. Ερωτηθείς για το αν συμφωνούν ΑΚΕΛΔΗΚΟ για τη λύση στο Κυπριακό,
εκεί σήκωσε το δάχτυλο και είπε
ένα βροντερό, «ναι». Στριγγλίζουν
και καπνίζουν τα φρένα που πάτησα μόλις διάβασα αυτή τη δήλωση,
αλλά δεν μπορείτε να τα ακούσετε
ή να τα μυρίσετε μέσα από την
εφημερίδα.
Ο κεντρώος Νικόλας, ο «θεωρώ
καταστροφικές τις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ στο Κυπριακό», συμφωνεί για τη λύση με το ΑΚΕΛ που
θέλει λύση πάνω στις συγκλίσεις
Χριστόφια-Ταλάτ; ΟΚ! Και αυτό είναι μόνο ένα ερώτημα το οποίο
αφορά ένα μόνο θέμα. Αν τώρα
που πάτησα τα φρένα βάλω και όπισθεν και πάω στα περί μνημονίου
λεχθέντα εκ μέρους του κεντρώου
Νικόλα, θα θυμηθώ εύκολα ατάκες
όπως «οι αποφάσεις πρέπει να
υλοποιηθούν και οι δεσμεύσεις
που πήραμε να τηρηθούν». Μακρύς ο δρόμος αλλά και συνάμα
κοντός, από την αποδοχή στην
απόρριψη συλλήβδην του μνημονίου για χάρη συμφωνίας με την Εζεκία Παπαϊωάννου. Μακρύς και συνάμα κοντός από την απόρριψη των
συγκλήσεων Ταλάτ-Χριστόφια στη
σύγκλιση των συγκλίσεων. Μακρύς
ναι μεν, αλλά ενδεικτικός του ότι το
ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΔΗΚΟ, του Νικόλα δηλαδή, δεν θα είναι απλώς ένα κόμμα
που προσκολλάται στην εξουσία.
Θα είναι ένα ασαφές σύνορο ανάμεσα στην προσφορά και στη ζήτηση, με γνώμονα τους νόμους της
αγοράς.
Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ οι λοιποί
κομματικοί περιμένουν τα μπάνια
του λαού για να φύγει λίγο από πάνω τους η προσοχή, περιμένουν το
τραγούδι του τζίτζικα για να καλύψει τα δικά τους λάθη, στο ΔΗΚΟ τα
νεύρα είναι τεντωμένα με το τελευταίο ξέσπασμα Πατσαλίδη για τη θέση του αναπληρωτή εκπροσώπου
να είναι η κορυφή του παγόβουνου.
Στο μεσοδιάστημα είχαμε και την
αντιπαράθεση Σαββίδη-Νικόλα για
την ανάθεση του τομέα της Παιδείας στην Αθηνά Κυριακίδου. Άλλα
νεύρα από εκεί που στριγγλίζουν
και βγάζουν καπνούς κι αυτά, μόνο
που ούτε αυτά μπορείτε να τα ακούσετε μέσα από την εφημερίδα. Αυτά παθαίνεις όμως αν σηκώνεις και
δεν σηκώνεις το χέρι σου. Θα επικρατήσουν τελικά αυτοί που το κάνουν και πληρώνουν το κόστος της
απάντησης ή της άποψης και να μην
τους μιλάς επειδή είσαι ενήλικος
πια, είναι μάλλον ανώριμο. Αντιλαμβάνομαι το λάθος μου αλλά και από
την άλλη είναι κρίμα που το έκοψα
το σηκώνω δεν σηκώνω δάχτυλο
από πιτσιρικάς ακόμη. Θα γινόμουν
άριστο ΔΗΚΟϊκό στέλεχος και μια
από εκεί μια από εδώ θα είχα μέλλον λαμπρό σ’ ένα κέντρο που θέλει
και κάνει ό,τι μπορεί για να παραμείνει εξουσιαστικό.
tsikalasm@sppmedia.com
E Ν Ω Ν Ο Υ Μ Ε Δ Υ Ν A Μ Ε Ι Σ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ
Με άριστα
το 10
1
@Anastasiadescy
Dirty Hary 4 DHSY president?
Στον δολοφόνο. Όταν οι λέξεις
χάνουν το νόημα, σιωπή και θρήνος. Τη γυναίκα και τα παιδιά του;
2
στικού κέντρου του τόπου, είναι η
Μαρίνα Λεμεσού. Μόνο ένας οδηγός
ταχυτήτων όπως ο Τσουλόφτας θα
μπορούσε να φέρει εις πέρας τέτοιο
έργο με τόσα συγκρουόμενα συμφέροντα. Respect!
Στο αναπόφευκτο. Το ότι Noble
3
Στις παλιές αγάπες. Το ΑΚΕΛ
έβγαλε Πρόεδρο τον Τάσσο, ο
Τάσσος έβγαλε Πρόεδρο τον Χριστόφια. Δύο φίλοι και σύντροφοι από τα
παλιά, Άντρος και Νικόλας, βρέθηκαν
ξανά μαζί. Με το καλό παιδιά, και
κουμπάρο τον Δημήτρη.
4
ΚΥΠΕ
και Delek είναι πολύ μικρές για να
μείνουν στα αέρια το ξέραμε. Το ότι
όμως θα μιλούσαν με Κινέζους για να
μας τους φέρουν, ο Μπάιντεν το ξέρει;
Στα πριγκιπόπουλα. Την ώρα
που το κυπριακό πριγκιπόπουλο
συζητά με το ΑΚΕΛ για την πιθανή
μελλοντική στέψη του, στην Ισπανία
η Σοφία έδειξε γιατί έκανε υπομονή
στις αμέτρητες απιστίες του Χουάν
Κάρλος. Ο μισός « Έλληνας» Φελίπε,
ενθρονίστηκε Βασιλιάς της Ισπανίας.
Και στα δικά μας Γιώτα μου.
Sir Gas, o ‘Νονός’.
5
Στη Lady. Βέβαια, η πριγκιπική οι-
κογένεια λογαριάζει χωρίς τη Lady Elsa η οποία ήδη ξεκίνησε τη νέα
Healhty εκστρατεία. Αυτός δεν είναι
Πρόεδρος, είναι ο Τίο Ελληνας των
γάμων και των δημοσίων σχέσεων.
6
Στο club Proedriko. Είπαμε πως
ο Πρόεδρος είναι λαϊκός τύπος
και όποιος θέλει τον καλεί για κρασάκι στο σπίτι του, αλλά να καταντήσουν το Προεδρικό αίθουσα εκδηλώσεων είναι «κάπως», κύριε Αντωνίου
μου. Trikkis Presidential Palace.
7
Στις καραμπόλες. Ο Χρήστος Στυ-
λιανίδης βγήκε ευρωβουλευτής
αλλά θα πάει Επίτροπος, στη θέση
του ευρωβουλευτή θα πάει ο Λευτέρης, στη θέση του Λευτέρη ως αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ θα
πάει ποιος; Θα τσακωθούν όπως πάντα τα κοκόρια του κόμματος και θα
βγει (όπως πάντα) από την εξωτερική άλλος ή άλλη…
8
Στη Μαρίνα. Έργο που επιβεβαι-
ώνει την πρωτοκαθεδρία της Λεμεσού ως επιχειρηματικού και τουρι-
9
Στον Sir Gas. Ο Πατέρας της real
politik στη χώρα, τώρα θα γίνει
και «νονός» του ισραηλινού φυσικού
αερίου βαφτίζοντάς το ως «κυπριακό» για να μπορέσει να το πάει στην
Αίγυπτο. Είδες ο Γιαννάκης;
10
Στον Φίλιππο. Μπορεί οι Ισπα-
νοί να έχουν τον Φίλιππό τους,
τέτοιο όμως πλέον έχει και η Healthy
κυβέρνηση. Ο Πατσαλής αντί να πάει
να γίνει νομπελίστας με τις ανακαλύψεις του στη Γενετική, έγινε ο παθολογοανατόμος των σκελετών που του
άφησαν οι προηγούμενοι στα ερμάρια του Υπουργείου Υγείας. Πάντα
μύριζε το συγκεκριμένο κτήριο και
δεν ήταν ο Πεδιαίος.
Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ • Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ • Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ • Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ
Iδιοκτησία
«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»
Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.
Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος
e-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540
Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550
Διευθυντής: Α ΛΕΞΗΣ Π ΑΠΑΧΕΛΑΣ
•
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή
ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε
τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.
Διεύθυνση συντάξεως: Ν ΙΚΟΣ Κ ΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - Κ ΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - Γ ΙΩΡΓΟΣ Μ ΑΝΤΕΛΑΣ
03-ADV ΜΑRINA_Master_cy 20/06/14 22:13 Page 1
Living on the sea
limassolmarina.com
04 - POLITIKI_Master_cy 20/06/14 19:56 Page 4
4
l
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Ώρα γεωπολιτικών αποφάσεων για Λευκωσία
Ισραηλινό αέριο στην Αίγυπτο μέσω Κύπρου με τις ευλογίες των ΗΠΑ. Προσπάθεια εξόδου στις ενεργειακές αγορές
Στο βάθος
Κυπριακό
Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Τα κομμάτια ενός σύνθετου γεωπολιτικού παζλ κρατά στα χέρια
της η κυβέρνηση σχεδιάζοντας κινήσεις με την προσοχή να είναι
στραμμένη σε δύο ζωτικά ζητήματα: Το Κυπριακό και την οικονομία.
Άξονας του πολιτικού πλάνου της
κυβέρνησης δεν είναι άλλος από
το ενεργειακό, με φόντο τις δραματικές εξελίξεις στην ευρύτερη
περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
Η επιτυχής έξοδος της Κύπρου στις
διεθνείς αγορές επιτρέπουν τώρα
στην κυβέρνηση να θέτει έναν ακόμη φιλόδοξο στόχο: Την έξοδο στις
ενεργειακές αγορές, κάτι όμως που
δεν μπορεί να γίνει εάν δεν υπάρξει
σαφής εικόνα για τις ποσότητες
του κυπριακού αερίου, στοιχείο το
οποίο θα είναι γνωστό τους προσεχείς μήνες.
Ενθαρρυμένη από τις παροτρύνσεις που έλαβε από τον Αμερικανό
αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν όπως
προχωρήσει τάχιστα στους ενεργειακούς της σχεδιασμούς ακόμη
και με άλυτο το Κυπριακό, η κυβέρνηση θέλει να αξιοποιήσει τον
Στη μεγάλη εικόνα των ενεργειακών
ρυθμιστικό ρόλο που μπορεί να
διαδραματίσει λόγω των πολύ καλών σχέσεων που διατηρεί με όλες
τις γειτονικές χώρες. Η απειλή της
τζιχαντιστικής οργάνωσης ISIS στο
Ιράκ και στη Συρία καθιστά ακόμη
πιο σημαντικό τον ρόλο που μπορεί
να διαδραματίσει η Κύπρος ως παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή.
Ειδικότερα η Λευκωσία, μετά
και τις αμερικανικές υποδείξεις,
επιδιώκει να καταστεί γέφυρα ανάμεσα στο Ισραήλ και την Αίγυπτο
στο ενεργειακό κομμάτι, κάτι που
εκ των πραγμάτων θα φέρει εγγύτερα τις δύο χώρες και στον πολιτικό τομέα. Η συνεργασία του Τελ
Αβίβ με το Κάιρο θεωρείται ζωτικής
σημασίας για την αμερικανική πολιτική στην περιοχή, όπως καταδεικνύει το μήνυμα που έλαβε η
Λευκωσία από την Ουάσιγκτον.
Πρώτιστος στόχος της αμερικανικής κυβέρνησης είναι η εδραίωση
του νέου ηγέτη της Αιγύπτου Αμπντουλφατάχ αλ Σίσι ώστε το Κάιρο
να ξαναγίνει ένας σταθεροποιητικός παράγοντας που δεν θα συνιστά
απειλή για το Ισραήλ και κατ’ επέκταση για τις ΗΠΑ.
Ουάσιγκτον και Λευκωσία συμφωνούν ότι η επιχείρηση εδραίωσης του Σίσι περνά μέσα από την
ανόρθωση της οικονομίας, μέσω
της οποίας θα εξουδετερώσει το
κύμα της κοινωνικής αντίδρασης
που έπαυσε να χαλιναγωγείται στη
μετά Μουμπάρακ εποχή. Ένα ανοικτό μέτωπο για την αιγυπτιακή κυβέρνηση είναι τα παρατεταμένα
προβλήματα ηλεκτροδότησης, τα
οποία όπως εκτιμούν οι ΗΠΑ, μπο-
Κλειδί στην ενεργειακή πολιτική της κυβέρνησης αποτελεί η προτροπή που έλαβε από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ότι η Λευκωσία μπορεί
να προχωρήσει στους σχεδιασμούς της ανεξαρτήτως της στάσης της Τουρκίας.
ρούν να αντιμετωπιστούν με την
προμήθεια φυσικού αερίου από το
Ισραήλ σε πρώτη φάση και αργότερα από την Κύπρο. Το κυπριακό
φυσικό αέριο ακόμη αργεί, έτσι
άμεση λύση είναι το ισραηλινό αέριο από το «Λεβιάθαν».
Κάτι τέτοιο όμως προσκρούει
σε πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις, που όπως θεωρούν οι Αμερικανοί, μπορούν να αντιμετωπιστούν εάν μία φίλα προσκείμενη
χώρα, όπως είναι η Κύπρος, μπορεί
να μεσολαβήσει για τη μεταφορά
του αερίου στα δύο χερσαία τερματικά υγροποίησης (LNG) που
διαθέτουν στην Αίγυπτο οι εταιρείες
ENI και British Gas.
Οι άριστες σχέσεις που η Λευκωσία φρόντισε να δημιουργήσει
με το Κάιρο αμέσως μετά την ανατροπή του ισλαμιστή Μοχάμεντ
Μόρσι (υπενθυμίζεται ότι ο Ι. Κασουλίδης ήταν ο πρώτος ευρωπαίος
ΥΠΕΞ που είχε επαφές με τη μεταβατική αιγυπτιακή κυβέρνηση
μετά την πτώση του καθεστώτος
των Αδελφών Μουσουλμάνων) έβαλε τις βάσεις ώστε να αναλάβει το
μεσολαβητικό ρόλο που επιθυμεί
η Ουάσιγκτον αλλά και το Τελ Αβίβ
για συνεννόηση με την Αίγυπτο.
Η πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη στο Κάιρο, κατόπιν προσκλήσεως του νέου ηγέτη
της Αιγύπτου, σηματοδοτεί την
έναρξη μιας νέας εποχής στις σχέσεις των δύο χωρών σ’ αυτή την
πολύ δύσκολη συγκυρία. Στον ίδιο
βηματισμό θα πορευτεί η Λευκωσία
στο θέμα της αναβάθμισης των
σχέσεών της με όλες τις γειτονικές
χώρες πάντοτε με άξονα το ενεργειακό, αφού οι εταίροι της στο θέμα του αερίου τής δημιουργούν
πολύ σημαντικές συνέργιες: Η Noble μπορεί να λειτουργήσει ως σύνδεσμος με το κράτος του Ισραήλ
και η ιταλοκορεατική κοινοπραξία
ΕΝΙ/Kogas με τον αραβικό κόσμο.
Και στην Ευρώπη
Κορυφαία θέση στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης έχει συμπερίληψη της Κύπρου στους ενεργειακούς διαδρόμους που χαράζει η
Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο των
κινήσεών της για απεξάρτηση από
τη Ρωσία. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η επικείμενη επίσκεψη των
υπουργών Εξωτερικών και Ενέργειας
στις Βρυξέλλες για επαφές με τον
επίτροπο Γκίντερ Έντιγκερ, αρμόδιο
για τα θέματα Ενέργειας. Τα γεγονότα
Καθοριστικές εξελίξεις το τελευταίο τρίμηνο του 2014
Από το τέταρτο τρίμηνο του 2014
και μετά αναμένεται να υπάρξουν
καθοριστικές εξελίξεις στον τομέα
της ενέργειας και πιο συγκεκριμένα
αναφέρομαι σε εξελίξεις που σχε<
<
<
<
<
<
Δήλωση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου
Νίκου Χριστοδουλίδη
στην «Κ».
τίζονται με τον αναβαθμισμένο
γεωστρατηγικό ρόλο της Κύπρου
ως αποτέλεσμα της ανεύρεσης
υδρογονανθράκων εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης
της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η
στρατηγική της κυβέρνησης κινείται σε τρία επίπεδα:
Σε περιφερειακό επίπεδο, να
ενισχυθεί και να θεμελιωθεί η άποψη για την Κύπρο ως ενεργειακό
κόμβο της περιοχής, προχωρώντας
σε περαιτέρω ενεργειακές συνεργασίες με το Ισραήλ, την Αίγυπτο
και τον Λίβανο.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να ενισχυθεί και να θεμελιωθεί η θέση
για την Κύπρο ως ευρωπαϊκό ενεργειακό διάδρομο. Μέσα στο πλαίσιο αυτό στόχος είναι να προχωρήσουμε σε εμπορικές ενεργειακές
συμμαχίες με τους εταίρους μας
στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε διεθνές επίπεδο, να θεσμοθετηθεί η άποψη για τη σημασία
της Κύπρου στα θέματα ενέργειας
καθώς επίσης ο πολυεπίπεδος ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει
η Κύπρος, ως κομβικής σημασίας
χώρα στην ιδιαιτέρως σημαντική
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης στη βάση της
γραμμής που χάραξε η
Ουάσιγκτον με φόντο τον
εφιάλτη της τζιχάντ και
την ουκρανική κρίση.
ΚΥΠΕ
<
<
<
<
<
<
<
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος
κ. Νίκος Χριστοδουλίδης.
περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, για αντιμετώπιση και άλλων
διεθνών προβλημάτων όπως για
παράδειγμα σε θέματα τρομοκρατίας, διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής, διακίνησης προσώπων
με σκοπό την εκμετάλλευση και
άλλα θέματα που βρίσκονται υψηλά στη διεθνή ημερήσια διάταξη.
Θα ήταν ευχής έργον αν αυτός
ο διεθνής αναγνωρισμένος αναβαθμισμένος ρόλος της Κύπρου
βοηθήσει και στην επίλυση του
κυπριακού προβλήματος. Για το
θέμα αυτό η μπάλα βρίσκεται στο
τουρκικό γήπεδο, αφού ο παράγοντας Ενέργεια αποτελεί κίνητρο
για την Άγκυρα ώστε να εργαστεί
πραγματικά για επίλυση του Κυπριακού, σε διαφορετική περίπτωση δεν γίνεται να υπάρξει η όποια
συνεργασία.
σχεδιασμών της κυβέρνησης προεξάρχουσα θέση έχει το Κυπριακό.
Μεγάλο ερωτηματικό στην εξίσωση
παραμένει η Τουρκία, η οποία δεν
δείχνει καμία διάθεση ουσιαστικής
μεταβολής. Τα πολλαπλά προβλήματα που καλείται να διαχειριστεί ο
πολιτικά και κοινωνικά αποδυναμωμένος Ταγίπ Ερντογάν τόσο στο
εσωτερικό όσο και στη διεθνή διπλωματία τυγχάνουν διπλής ανάγνωσης σε Κύπρο, Αθήνα και Ουάσιγκτον: Η μία σχολή σκέψης υποστηρίζει ότι το Κυπριακό δεν είναι
ψηλά στην ατζέντα του και η δεύτερη ότι από όλα τα προβλήματα που
έχει να αντιμετωπίσει το Κυπριακό
είναι το μόνο στο οποίο μπορεί να
κάνει κινήσεις ουσίας και να κερδίσει τις εντυπώσεις. Επί του παρόντος πάντως τα δείγματα γραφής στο
τραπέζι των συνομιλιών δεν επιτρέπουν αισιοδοξία για άρση της τουρκικής αδιαλλαξίας. Ούτε καν στο θέμα των ΜΟΕ η Άγκυρα δεν φαίνεται
διατεθειμένη να κάνει οποιαδήποτε
κίνηση. Ωστόσο, τα δεδομένα διαφοροποιούνται ραγδαία και τίποτα
δεν μπορεί να αποκλειστεί, αφού
σύμφωνα με αναλυτές, η δραματική
κατάσταση στο Ιράκ επηρεάζει την
προμήθεια προς Τουρκία και ίσως
τώρα το κυπριακό ΦΑ να είναι ακόμη
μεγαλύτερο κίνητρο για την Τουρκία
να λύσει το Κυπριακό.
στην Κριμαία ανέδειξαν τη δύσκολη
θέση στην οποία βρίσκονται οι Βρυξέλλες, που υποχρεώνονται να επισπεύσουν την αναζήτηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας γεγονός το
οποίο η Λευκωσία θέλει να αξιοποιήσει, αναζητώντας αγορές για το
κυπριακό αέριο. Από τεχνικής πλευράς έχει διασφαλιστεί ότι είναι δυνατή η μεταφορά αερίου με πλοία
σε τερματικά υγροποίησης στην Ελλάδα και από εκεί σε γειτονικές
χώρες (Βουλγαρία, Ρουμανία και
Κεντρική Ευρώπη). Ενθαρρυντικά
είναι τα μηνύματα που έλαβε η Λευκωσία από τις επαφές που είχε ο
Βούλγαρος ΥΠΕΞ Κριστιάν Βιγκένιν,
ο οποίος αναφέρθηκε στο ρόλο που
ενδεχομένως μπορεί να παίξει η Λευκωσία στο «νότιο-βόρειο» ενεργειακό
διάδρομο. «Όλα αυτά είναι απλά ιδέες», είπε ο κ. Βιγκένιν, προσθέτοντας
ότι υπάρχουν ακόμη αρκετά θέματα
που πρέπει να συζητηθούν. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει τους συνομιλητές της ότι όλες αυτές οι ιδέες
θα αρχίσουν να παίρνουν μορφή
όταν θα ξεκαθαρίσει οριστικά η ποσότητα αερίου που υπάρχει στην
Κυπριακή ΑΟΖ. Το σκηνικό εκτιμάται
ότι θα είναι σαφέστερο όταν θα γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα των
πρώτων τεσσάρων ερευνητικών γεωτρήσεων της κοινοπραξίας ΕΝΙ/Kogas στα τεμάχια 2, 3 και 9, που προγραμματίζεται να αρχίσουν τον Αύγουστο. «Από το τέταρτο τρίμηνο
του 2014 και μετά αναμένεται να
υπάρξουν καθοριστικές εξελίξεις
στον τομέα της ενέργειας» όπως σημειώνει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος
Νίκος Χριστοδουλίδης, σε δήλωσή
του στην «Κ».
Αυξημένες προσδοκίες για τις ποσότητες του αερίου
ΑΘΗΝΑ
Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ
Σε μία πολυμερή προσέγγιση για την
εκμετάλλευση του αερίου προσβλέπει η Κύπρος αξιοποιώντας τις στενές σχέσεις που με μεθοδικότητα
οικοδομεί το τελευταίο διάστημα
με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τον
Λίβανο, όπως προκύπτει από σχετική
ευρεία ενημέρωση σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο στην οποία συμμετείχε η «Κ» τις προηγούμενες
ημέρες στη Λευκωσία.
Παράλληλα, η Κύπρος απορρίπτει
κάθε απόπειρα της Τουρκίας –είτε
με την αποστολή πλοίων στην περιοχή, είτε με διπλωματικές ενέργειες στον ΟΗΕ και αλλού– να αμφισβητήσει το δικαίωμά της να εκμεταλλευθεί τις πηγές ενέργειας
<
<
<
<
<
<
<
Αισιοδοξία μετά το
αυξημένο ενδιαφέρον
ενεργειακών κολοσσών.
που βρίσκονται στην κυπριακή ΑΟΖ.
Σε αυτή της τη στάση η Λευκωσία
εισπράττει τη στήριξη των Ην.
Εθνών, της Ε.Ε., αλλά και των ΗΠΑ,
που θεωρούν απαράδεκτη κάθε παρέμβαση τρίτων σε δραστηριότητες
εταιρειών σε αδειοδοτημένα οικόπεδα. Στο τεχνικό επίπεδο πρώτη
επιλογή της Λευκωσίας παραμένει
η κατασκευή τερματικού υγροποίησης αερίου στον Βασιλικό, ενώ
ανάλογα με τα στοιχεία που θα προκύψουν σε ό,τι αφορά τις ποσότητες
αερίου που υπάρχουν στην κυπριακή ΑΟΖ εξετάζονται και άλλες εναλ-
Λευκωσία
ΣΥΡΙΑ
ΚΥΠ ΡΟΣ
2
1
4
13
5
6
10
7
11
8
9
3
ΛΙΒΑΝΟΣ
Αφροδίτη
12
λακτικές μέθοδοι όπως η αξιοποίηση
των υφιστάμενων τερματικών στην
Αίγυπτο, ενώ παρά το υψηλό κόστος
δεν έχει αποκλεισθεί και η κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που
θα μεταφέρει το αέριο στην Ελλάδα
και από εκεί στις ευρωπαϊκές αγορές.
Σε κάθε περίπτωση οι κινήσεις γίνονται υπό το πρίσμα της δεδηλωμένης επιθυμίας των Βρυξελλών
για την ύπαρξη πολλών εναλλακτικών διαδρομών. Το θέμα θα συζη-
τήσουν τις επόμενες ημέρες οι
υπουργοί Εξωτερικών και Ενέργειας
της Κύπρου, Ι. Κασουλίδης και Γ.
Λακκοτρύπης, με τον Ευρωπαίο
Επίτροπο Ενέργειας. Σε ό,τι αφορά
τα μεγέθη των κοιτασμάτων, τον
αρχικό προβληματισμό έχει αντικαταστήσει η προσδοκία ότι οι επόμενες γεωτρήσεις θα εντοπίσουν
σημαντικές ποσότητες. Η αισιοδοξία
είναι απόρροια του αυξημένου ενδιαφέροντος που επιδεικνύουν το
τελευταίο διάστημα ενεργειακοί
κολοσσοί όπως η ΕΝΙ και η TOTAL.
Η τελευταία, που με βάση τα δεδομένα που διαθέτει εκτιμά ότι είναι
πολύ πιθανή η ύπαρξη και πετρελαίου, θα αρχίσει σχετικές έρευνες
τον Ιανουάριο του 2015.
Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τη
μεταφορά αερίου από τα κυπριακά
κοιτάσματα, αλλά και από αυτά του
Ισραήλ, μέσω Τουρκίας, η Λευκωσία
εμμένει στη θέση ότι αυτό θα γίνει
μόνον εφόσον προηγουμένως υπάρξει λύση του Κυπριακού.
Σε ό,τι αφορά την προσέγγιση
της Τουρκίας στην ενεργειακή διάσταση, οι αναλύσεις διίστανται.
Αξιωματούχοι των ΗΠΑ θεωρούν
ότι η ενέργεια αποτελεί κλειδί στην
προώθηση λύσης, θέση που εξέφρασε και ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν,
ενώ Βρετανοί συνάδελφοί τους στην
τουρκική πρωτεύουσα εκτιμούν ότι
αν υπάρχει κίνητρο για τον Ταγίπ
Ερντογάν αυτό είναι η ανάγκη να
κλείσει ένα διεθνές μέτωπο ικανοποιώντας τη διεθνή κοινότητα,
χωρίς μεγάλες αντιδράσεις στο εσωτερικό όπου το Κυπριακό δεν βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα.
05-POLITIKI_Master_cy 20/06/14 21:54 Page 5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ
Από τον ISIS κινδυνεύει και
η Κύπρος από βορρά ως νότο
–Υπάρχει το έδαφος για ανάπτυξη τζιχαντιστών στην κατεχόμενη Κύπρο;
–Αυτό που συμβαίνει τώρα στο Ιράκ δεν απειλεί μόνο την Τουρκία αλλά και όλη την Κύπρο.
Ξέρουμε ότι η κυβέρνηση Ερντογάν υποστήριζε
ενεργά τους τζιχαντιστές στη Συρία, στέλνοντάς
τους πολεμοφόδια για να πολεμούν τον Άσαντ.
Μάλιστα, οι αστυνομικοί που συνέλαβαν τα
κοντέινερ που κρυφά μετάφεραν οπλισμό στους
τρομοκράτες στη Συρία, ρίφθηκαν στις τουρκικές
φυλακές. Τώρα που 100 Τούρκοι πολίτες, μεταξύ
τους και διπλωμάτες, βρίσκονται όμηροι του
ISIS, κανείς δεν ξέρει πού είναι, διότι οι τρομοκράτες θέλουν να έχουν μοχλό πίεσης επί της
Άγκυρας. Εντούτοις ο Ερντογάν όχι μόνο δεν
καταδίκασε τους τζιχαντιστές αλλά επέβαλε και
λογοκρισία στα ΜΜΕ για το θέμα των ομήρων.
–Έχει θέσει όρους στην Άγκυρα ο ISIS;
–Πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν αναφέρονται σε πολύ σοβαρούς όρους, όπως να αναγνωρίσει η Τουρκία το κράτος που θα κηρύξει
ο ISIS στο οποίο ζητά να περιλαμβάνεται και το
Χατάι, (σ.σ. Σαντζάκι της Αλεξανδρέττας, σημαντικό λιμάνι στο βορειοανατολικό άκρο της
Μεσογείου, το έδαφος του οποίου ο Ατατούρκ
προσάρτησε στη σύγχρονη Τουρκία, παρά το
ότι ο πληθυσμός του ήταν στην πλειονότητά
αραβικός). Έχει σημασία να πούμε ότι, εδώ, από
το 1974 υπάρχουν χιλιάδες έποικοι από το Χατάι.
Πληροφορίες αναφέρονται σε απειλές του ISIS
ότι αν οι Αμερικανοί τους βομβαρδίσουν από το
Ιντζιρλίκ, τότε θα σκοτώσουν τους ομήρους.
–Πώς σχολιάζετε το δημοσίευμα της ρωσικής
«Πράβντα», ότι τα τρία νέα μέτωπα του ISIS
είναι Τουρκία, Αζερμπαϊτζάν και Κύπρος;
–Καθόλου τυχαίο. Οι έγκυρες ρωσικές εφημερίδες έχουν πηγές και σε τέτοια ζητήματα
γράφουν βάσει σοβαρών πληροφοριών. Την
ίδια ώρα να σημειώσουμε και τη δήλωση της
Χίλαρι Κλίντον, ότι η Τουρκία βρίσκεται υπό
την απειλή πολέμου.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ
Η Τουρκία που μας έχει 40 χρόνια υπό κατοχή
συνεργάζεται με τους πιο επικίνδυνους τρομοκράτες και μπαίνει τώρα σε μία φάση που θέτει
σε πολύ μεγάλο κίνδυνο και την Κύπρο, εκτιμά ο
Τ/κ δημοσιογράφος Σενέρ Λεβέντ.
<
<
<
<
<
<
<
Οι πολιτικοί μας επιβάλλεται
να ξυπνήσουν και να ενώσουμε
δυνάμεις για να αντιμετωπίσουμε
τον ορατό κίνδυνο.
–Η Κύπρος απειλείται όντως;
–Βλέποντας τα διαδραματιζόμενα και γνωρίζοντας τον παραλογισμό του θρησκευτικού
φανατισμού μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι υπάρχει απειλή και για την Κύπρο. Και να εξηγούμαι:
Είδατε ότι ο ISIS δρα αθόρυβα κι έχει υποστηρικτές παντού. Στο Ιράκ, μέσα σε λίγες μέρες
«βλαστούσαν» παντού και προέλασαν καταλαμβάνοντας τη μισή χώρα. Δεν είναι δύσκολο
να φτάσουν στην Κύπρο μέσω Τουρκίας απλά
και αθόρυβα μέσω λιμανιών και αεροδρομίου.
Έτσι 500 άτομα μπορούν να ξεκινήσουν μια
επιχείρηση και επιστρατεύοντας και εποίκους
π.χ. από το Χατάι να δημιουργήσουν βάση εδώ.
Αν μάλιστα καταφέρουν προηγουμένως να λει-
τουργήσουν ενεργά πυρήνες μέσα στην Τουρκία,
αφού έγινε γνωστό ότι υπάρχει ήδη κίνηση εθελοντών μέσα στη χώρα, τότε πλησιάζουν επικίνδυνα.
–Θεωρείτε ότι βρίσκεται σε κίνδυνο η κατεχόμενη Κύπρος ή μήπως ολόκληρη;
–Μπορεί να σας φαίνεται απομακρυσμένο
ένα τέτοιο ενδεχόμενο -και μακάρι να είναι–
αλλά θεωρώ ότι η Κύπρος κινδυνεύει από βορρά
ως νότο. Οι τζιχαντιστές τρομοκράτες, τους μόνους μουσουλμάνους που αναγνωρίζουν είναι
τους σουνίτες, τους άλλους, σιίτες, αλεβίτες,
όπου τους συναντήσουν τους σφάζουν. Έχουν
μία χιτλερική τακτική καθώς θεωρούν ότι «άρια
φυλή» είναι οι σουνίτες και οι άλλοι πρέπει να
εξαφανιστούν από προσώπου γης. Οι Τουρκοκύπριοι –παρόλο που δεν θρησκεύουμε– θεωρούμαστε σουνίτες. Αντιλαμβάνεστε ότι μπορούν
κάλλιστα να χρησιμοποιήσουν σαν πρόφαση
ότι οι σουνίτες της Κύπρου βρίσκονται σε σύγκρουση με χριστιανούς ορθόδοξους και κινδυνεύουν. Γι’ αυτό και επιμένω ότι η συνεργασία
του Ερντογάν με τους τρομοκράτες συνιστά τεράστια απειλή και για την Τουρκία και για την
Κύπρο. Σκεφτείτε πόσο τραγικό είναι. Η χώρα
που μας έχει 40 χρόνια υπό κατοχή, συνεργάζεται
με τους πιο επικίνδυνους τρομοκράτες και
μπαίνει τώρα σε μια φάση που θέτει σε πολύ
μεγάλο κίνδυνο και την Κύπρο. Είμαστε περικυκλωμένοι από μια μεγάλη πυρκαγιά και κανείς
δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος.
–Τι εκτιμάτε ότι πρέπει να κάνουμε στην
Κύπρο ενόψει αυτού του κινδύνου;
-Πρέπει να προβλέπουμε και να λαμβάνουμε
τα μέτρα μας αλλά οι πολιτικοί μας περί άλλων
τυρβάζουν. Παίζουν το αγαπημένο τους αναποτελεσματικό παιχνίδι με το Κυπριακό και με
τις εκλογές ένθεν και ένθεν. Περικυκλωμένοι
από την πυρκαγιά επιβάλλεται να ξυπνήσουν,
να ενώσουμε δυνάμεις για να αντιμετωπίσουμε
τον ορατό κίνδυνο. Οι τζιχαντιστές είναι τραχείς,
αδυσώπητοι και από όπου περάσουν σφάζουν
και καταστρέφουν…
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
5
Σε διπλωματικό
κλοιό η Άγκυρα
Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ
Λίγους μήνες πριν από το ξέσπασμα
της εξέγερσης στην Αίγυπτο, τουρκικά κέντρα στρατηγικών μελετών
υποστήριζαν ότι η Άγκυρα έπρεπε
να αναλάβει πρωτοβουλία για τη
σύσταση μιας συνομοσπονδίας,
στην οποία θα λάμβαναν μέρος χώρες όπως η Συρία, η Ιορδανία, η Παλαιστίνη και η λεγόμενη «ΤΔΒΚ».
Κατά το ίδιο σκεπτικό, στη συνομοσπονδία θα μπορούσε να ενταχθεί
(μετά την επίλυση του Παλαιστινιακού) και το Ισραήλ. Στόχος της συνομοσπονδίας θα ήταν σταδιακή
οικονομική ένωση των χωρών της
ανατολικής Μεσογείου. Πέρασαν
τρία χρόνια από τότε και η εικόνα
που παρουσιάζει η τουρκική διπλωματία στη Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μεσοποταμία πόρρω απέχει από τις προβλέψεις του Ντιλλίπακ. Η Άγκυρα,
η οποία πλέον δεν διατηρεί πρεσβευτές σε πολλές χώρες της εν
λόγω περιοχής, βρίσκεται αντιμέτωπη με σαρωτικά προβλήματα και
εμπόδια. Η πρόσφατη κρίση στο
Ιράκ έφερε για μία ακόμη φορά στο
προσκήνιο την απομόνωση της Άγκυρας. Η ομηρία των 95 Τούρκων
πολιτών και διπλωματών στην Μοσούλη και στο Βόρειο Ιράκ, οι ανεξέλεγκτες εξελίξεις στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας – Ιράκ και οι απεγνωσμένες κινήσεις του τουρκικού
Υπουργείου Εξωτερικών αποκαλύπτουν την απομόνωση στην οποία
βρίσκεται ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Αχμέτ Νταβούτογλου. Στο Ιράκ, αντιμέτωπη με
την επιθετικότητα των σιιτικών και
των σουνιτικών ομάδων, οι οποίες
συνδέονται με την Αλ Κάιντα, η Άγκυρα μπορεί πλέον να στηριχτεί
μόνο στη συνεργασία του αυτόνομου
Κουρδιστάν του οποίου την κρατική
υπόσταση αμφισβητούσε μέχρι πριν
από λίγα χρόνια. Σήμερα, τη στιγμή
που το τουρκικό προξενείο της Μοσούλης βρίσκεται υπό κατάληψη,
οι ένοπλες δυνάμεις του Κουρδιστάν
παρέχουν τη μοναδική ασπίδα προστασίας στους πολίτες της Τουρκίας
στο Ιράκ. Τη στιγμή που η Τουρκία
αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα
στις σχέσεις της με τον αραβικό κόσμο, με το Ιράν και τους Κούρδους
της Τουρκίας και της Μεσοποταμίας,
οι σχέσεις της με το Ισραήλ και την
Κύπρο δεν παρουσιάζουν σημάδια
βελτίωσης. Στο Κυπριακό οι συνομιλίες βρίσκονται σε αδιέξοδο. Την
ίδια εικόνα παρουσιάζουν και οι συνομιλίες με το Τελ Αβίβ για την τελική
αποκατάσταση των διμερών σχέ<
<
<
<
<
<
<
Η κατάρρευση της μεγάλης ιδέας για τη δημιουργία συνομοσπονδίας.
σεων. Πριν από λίγες εβδομάδες, οι
Τούρκοι εισαγγελείς εξέδωσαν διεθνές ένταλμα σύλληψης για τους
Ισραηλινούς στρατηγούς, οι οποίοι
εμπλέκονται στην Υπόθεση Μαβί
Μαρμαρά. Σύμφωνα με την ισραηλινή πλευρά, η συγκεκριμένη κίνηση
της Άγκυρας δείχνει ότι η κυβέρνηση
Ερντογάν επιχειρεί να εξασφαλίσει
πολιτικά οφέλη από την Υπόθεση
Μαβί Μαρμαρά ενόψει των προεδρικών εκλογών. Τούρκοι αναλυτές επισημαίνουν ότι παρά τα μεγάλα προβλήματα και τα εμπόδια στις διμερείς
σχέσεις, ο άξονας Ισραήλ – Κύπρου
– Ελλάδας αποτελεί για την Άγκυρα
τη μοναδική διέξοδο από την περιφερειακή απομόνωση. Στην Άγκυρα
και στην ευρύτερη περιοχή πολλά
εξαρτώνται πλέον από την εστίαση
της προσοχής του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών προς αυτή την
κατεύθυνση.
06 - POLITIKI_Master_cy 20/06/14 23:10 Page 6
l
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Πολιτικό προγεφύρωμα
επιδιώκει το ΑΚΕΛ
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Πληροφορίες
της «Κ» αναφέρουν ότι ο κ. Χριστοφόρου θα διατηρήσει το αξίωμα του μέχρι και
τις βουλευτικές
του 2016.
Ανοίγματα προς όλα τα κόμματα και διορθωτικές κινήσεις από την ηγεσία
Την υστάτη
ο ΔΗΣΥ απέφυγε
την εσωστρέφεια
Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ
Συζητήσεις και σχεδιασμοί προέκυψαν
το τελευταίο διάστημα στο εσωτερικό
του ΔΗΣΥ με επίκεντρο τη θέση του
αναπληρωτή προέδρου του κόμματος.
Ο Λευτέρης Χριστοφόρου φαίνεται
πως μετακομίζει στις Βρυξέλλες τον
Οκτώβριο, ως ο αμέσως επόμενος σε
επιλογή σταυρών, αφού στη θέση του
Ευρωπαίου Επίτροπου συζητείται έντονα το όνομα ενός εκ των ευρωβουλευτών του κόμματος, του Χρήστου
Στυλιανίδη. Η μετάβαση του αναπληρωτή προέδρου του ΔΗΣΥ, στα έδρανα
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προκάλεσε αναταράξεις στην Πινδάρου,
αφού τέθηκε ζήτημα της κένωσης
της θέσης του αναπληρωτή προέδρου.
Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας,
υπήρξε έντονη ψιθυρολογία στους
εσωκομματικούς κύκλους πως ο Λευτέρης Χριστοφόρου προτίθεται να
εγκαταλείψει τη θέση του αναπληρωτή
προέδρου και να αφοσιωθεί εξ ολοκλήρου στα νέα του καθήκοντα. Ωστόσο, από τις τελευταίες εξελίξεις προκύπτει ότι ο Λευτέρης Χριστοφόρου
μάλλον θα διατηρήσει το αξίωμα του
δεύτερου τη τάξει μέχρι και τις βουλευτικές εκλογές του 2016.
Ανησυχίες για εσωστρέφεια
Αν και από το Καταστατικό του
κόμματος, φαίνεται να μην είναι ασύμβατη η θέση του αναπληρωτή προέδρου με αυτή του ευρωβουλευτή,
εσωκομματικοί κύκλοι, φαίνεται να
ενίστανται. Μάλιστα, αφέθηκαν σαφείς αιχμές πως αυτή η εξέλιξη έχει
να κάνει με την επιθυμία του προέδρου
του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου σε μια
προσπάθειά του να ελέγχει πλήρως
το κόμμα, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν. Κάποιοι δε στα υψηλά δώματα
της Πινδάρου κάνουν λόγο για δυσλειτουργία του κόμματος, εκτιμώντας
ότι η μετάβαση του αναπληρωτή προέδρου στις Βρυξέλλες θα αποδυναμώσει το κόμμα. Σημειώνεται πως ο
αναπληρωτής πρόεδρος είναι βάσει
Καταστατικού ο επικεφαλής των προεκλογικών εκστρατειών, ενώ συμμετέχει και στο Εθνικό Συμβούλιο και
ενδεχόμενη απουσία του θα προκαλέσει σοβαρά κενά στη λειτουργία
του κόμματος. Από την άλλη, η ηγεσία
του ΔΗΣΥ φαίνεται να υποστηρίζει
πως, ο έμπειρος Λευτέρης Χριστοφόρου, θα μπορεί να συνδυάσει εύκολα
και τα δύο καθήκοντά του μέχρι και
τις βουλευτικές εκλογές του 2016.
Συμπερασματικά προκύπτει ότι στην
Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
ηγεσία υπάρχει σοβαρός προβληματισμός στη βάση της λογικής ότι μια
εσωκομματική εκλογική διαδικασία
τώρα, είναι πολύ πιθανόν να πυροδοτήσει προστριβές και να προκαλέσει
εσωστρέφεια.
Παλιοί, νέοι και φαβορί
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Πριν ξεκαθαρίσουν οι προθέσεις
του Λευτέρη Χριστοφόρου, στο τραπέζι είχαν αρχίσει να πέφτουν τα πιθανότερα ονόματα διαδοχής του, στη
θέση του αναπληρωτή προέδρου του
ΔΗΣΥ. Ο εκ των αντιπροέδρων του
κόμματος Γιώργος Γεωργίου, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Νίκος
Τορναρίτης και ο εκπρόσωπος Τύπου
Πρόδρομος Προδρόμου, εμφανίζονταν
ως πιθανότεροι διεκδικητές της θέσης.
Εσωκομματικά, είχαν αρχίσει οι συζητήσεις για το ποιος δικαιούται περισσότερο τη θέση. Σε επίπεδο μιας
ομάδας στελεχών ως βασικό προσόν
ενός νέου αναπληρωτή προέδρου θεωρείται η δυνατότητά του να στηρίξει
τις προσπάθειες και τις μεταρρυθμίσεις
που επιχειρεί η κυβέρνηση. Από άλλη
ομάδα δόθηκε βαρύτητα στην επιλογή
ατόμου που έχει προσφέρει διαχρονικά
στο κόμμα. Υπάρχει επίσης και μια
άλλη ομάδα που υποστηρίζει την είσοδο «νέου αίματος» στην ηγεσία του
κόμματος του αναπληρωτή προέδρου
μη εξαιρουμένου. Πληροφορίες από
το στενό περιβάλλον του Νίκου Τορναρίτη, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος
του ΔΗΣΥ, έλεγαν ότι «φαίνεται να
ενδιαφέρεται για τη θέση του αναπληρωτή προέδρου. Η επιθυμία του
κ. Τορναρίτη να διεκδικήσει τη θέση
θεωρείται και λογική εξέλιξη, καθώς
είναι ήδη ο τρίτος στην ιεραρχία του
κόμματος». Από την άλλη, ο Πρόδρομος Προδρόμου, κληθείς από την «Κ»
να σχολιάσει τις σχετικές πληροφορίες,
σημείωσε πως δεν έχει πάρει οποιαδήποτε απόφαση στο παρόν σημείο,
μιας και τίποτα ακόμα δεν είναι σίγουρο, χωρίς ωστόσο να αποκλείει
την πιθανότητα να διεκδικήσει τη
θέση. Ο κ. Προδρόμου είχε και στο
παρελθόν εκδηλώσει ενδιαφέρον και
για τη θέση του αντιπροέδρου, ενώ
πολλές φορές έχει εκφράσει την πρόθεσή του να βρίσκεται στην πρώτη
γραμμή του κόμματος. Σημειώνεται
πως σε περίπτωση που ο αναπληρωτής
πρόεδρος του ΔΗΣΥ Λευτέρης Χριστοφόρου θα επέλεγε να παραιτηθεί
από το κομματικό του αξίωμα, θα διεξάγονταν εκλογές στο πλαίσιο παγκύπριου συνεδρίου του κόμματος για
ανάδειξη νέου αναπληρωτή προέδρου.
Στην πολιτική ακόμη και μία χειραψία όπως αυτήν που αντάλλαξαν την Τετάρτη οι ηγέτες του
ΑΚΕΛ και του ΔΗΚΟ μπορεί να
κρύβει πολλά. Από την άλλη όμως
μπορεί να μην είναι τίποτα περισσότερο από μία απλή κίνηση
αβρότητας την ώρα που ανάβουν
τα φωτογραφικά φλας. Σε κάθε
περίπτωση η συνάντηση του Άντρου Κυπριανού με τον Νικόλα
Παπαδόπουλο και το σχεδόν μιας
ώρας τετ α τετ που είχαν παρουσιάζει ενδιαφέρον. Εξάλλου, είναι
νωπές στη μνήμη οι εκατέρωθεν
αντιπαραθέσεις ακόμη και την
περίοδο κατά την οποία υποτίθεται ότι τα κόμματά τους συγκυβερνούσαν. Πολλές φορές ο
ηγέτης του ΑΚΕΛ κατηγόρησε
ευθέως τον Νικόλα Παπαδόπουλο
ως τον ενορχηστρωτή της υπόσκαψης της συνεργασίας, τα δε
αισθήματα του νυν προέδρου του
ΔΗΚΟ έναντι του πρώην Προέδρου Χριστόφια και της πολιτικής του ΑΚΕΛ είναι γνωστά. Και
αντιστρόφως το ίδιο. «Περασμένα
ξεχασμένα» ίσως να πουν κάποιοι.
Ούτε αυτό ισχύει γιατί προφανώς
το ΑΚΕΛ ουδέποτε θα συμφωνήσει με τον Νικόλα Παπαδόπουλο
ότι η πενταετής παρουσία του
κόμματος της Αριστεράς στην
εξουσία υπήρξε καταστροφική,
ούτε ασφαλώς και ο πρόεδρος
του ΔΗΚΟ θα σπεύσει ποτέ να
αποσύρει όσα καταλόγισε στη
διακυβέρνηση Χριστόφια. Ως
έχουν τα πράγματα το μόνο που
ίσως τους ενώνει αυτή τη στιγμή
είναι η αντιπολιτευτική τους ιδιότητα. Ακόμη και εδώ όμως τα δύο
κόμματα ιεραρχούν διαφορετικά
τις θέσεις τους έναντι της κυβέρνησης και δη έναντι του Προέδρου. Το μεν ΑΚΕΛ ποιεί την
ανάγκη φιλοτιμία και ανάβει πράσινο φως στο Κυπριακό, στρέφοντας τα βέλη του σε θέματα
εσωτερικής διακυβέρνησης, το
δε ΔΗΚΟ πλειστάκις εμφανίζεται
ως συμπολιτευόμενη αντιπολίτευση στα θέματα οικονομίας και
εξαντλεί την κριτική του στους
προεδρικούς χειρισμούς στο Κυπριακό.
Άντρος Κυπριανού και ο Νικόλας Παπαδόπουλος δεν συγκεκριμενοποίησαν τις όποιες σκέψεις τους γύρω από το πώς μπορούν να συμπορευτούν στο μέλλον. Περιορίστηκαν και οι δύο,
δημοσίως τουλάχιστον, στην επιθυμία να διερευνήσουν τις δυνατότητες συνεργασίας. Και οι
δύο πάντως έσπευσαν να ξεκαθαρίσουν ότι δεν επιδιώκουν τη
σύσταση ενός αντιπολιτευτικού
μετώπου αλλά την ίδια ώρα δεν
απέκλεισαν «την ευρύτερη συ-
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
6
Άντρος Κυπριανού και Νικόλας Παπαδόπουλος διαπίστωσαν ότι υπάρχουν συγκλίσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε συνεργασίες για συγκεκριμένα ζητήματα, τόσο σε θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης όσο και στο Κυπριακό. Αντιπροσωπείες των δύο κομμάτων θα συναντηθούν για μελέτη όλων των ζητημάτων.
νεργασία και με άλλες πολιτικές
δυνάμεις, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί και να
δοθούν λύσεις σε καίρια προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα
η κυπριακή κοινωνία».
Την πρωτοβουλία για τη συνάντηση στα γραφεία του ΔΗΚΟ
είχε ο γ.γ. του ΑΚΕΛ, υλοποιώντας
την απόφαση του κόμματος για
επαφές με όλες τις πολιτικές δυνάμεις (περιλαμβανομένου και
του κυβερνώντος ΔΗΣΥ). Άντρος
Κυπριανού και Νικόλας Παπαδόπουλος διαπίστωσαν ότι υπάρχουν συγκλίσεις που μπορούν να
οδηγήσουν σε συνεργασίες για
συγκεκριμένα ζητήματα, τόσο
σε θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης όσο και στο Κυπριακό. Για
τον σκοπό αυτό θα ακολουθήσουν
συναντήσεις αντιπροσωπειών
από τα δύο κόμματα, για τη διαμόρφωση των κοινών θέσεων
στα ζητήματα αυτά και την προώθησή τους στη Βουλή και το
Εθνικό Συμβούλιο αντίστοιχα.
Άντρος Κυπριανού και Νικόλας
Παπαδόπουλος δεν έκρυψαν την
ύπαρξη διαφορών και στους δύο
τομείς αλλά εμφανίστηκαν έτοιμοι
για διάλογο.
Συνεργασία στη Βουλή
Ειδικότερα στα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης και πιο
συγκεκριμένα στις υποχρεώσεις
που πηγάζουν από το Μνημόνιο
κοινή ήταν η θέση -παράπονο
των ηγετών των δύο κομμάτων
ότι πολλές φορές η κυβέρνηση
φέρνει τη Βουλή και τα κόμματα
<
<
<
<
<
<
Το τετ α τετ Άντρου
με Νικόλα, η δύσκολη
συνύπαρξη και
οι… παλιές φιλίες.
προ τετελεσμένων για ψήφιση
μνημονιακών νομοσχεδίων χωρίς
περιθώρια συζήτησης. Ερωτηθείς
εάν πιστεύει ότι η διαδικασία
αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μία
ευρύτερη συνένωση δυνάμεων
της Αντιπολίτευσης και σε μία
πλειοψηφία στη Βουλή, προκειμένου να πιεσθεί η κυβέρνηση
να ζητήσει αναθεώρηση του Μνημονίου, ο ηγέτης του ΑΚΕΛ έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι «δεν είναι
στόχος η σύμπηξη μετώπου, το
οποίο να έχει βλέψεις για οτιδήποτε μελλοντικά». Αυτή η αναφορά του Άντρου Κυπριανού
απαντά εμμέσως σε όσους έσπευσαν να δώσουν συνειρμική ερμηνεία στη συνάντηση, παραπέμποντας στις προεδρικές του
2018. «Ούτε κατά διάνοια» είναι
η απάντηση από πλευράς ΑΚΕΛ,
την οποία ασπάζονται και στελέχη
από το ΔΗΚΟϊκό στρατόπεδο.
Άντρος Κυπριανού και Νικόλας
Παπαδόπουλος –για διαφορετικούς λόγους ο καθένας– δεν έχουν
την πολυτέλεια να συντηρούν το
πολεμικό κλίμα των προηγούμενων ετών. Και τα δύο κόμματα
βγήκαν λαβωμένα από την τελευταία εκλογική αναμέτρηση,
την πρώτη για τον Ν. Παπαδόπουλο στο πηδάλιο του ΔΗΚΟ
και την πρώτη για τον Α. Κυπριανού, αφότου το κόμμα του βρέθηκε στην αντιπολίτευση. Μία
συνεργασία σε κοινοβουλευτικό
επίπεδο επιτρέπει και στους δύο
ως ηγέτες να ασκούν αποτελεσματικότερη πολιτική εμβολιάζοντας κυβερνητικές θέσεις, και
το κυριότερο, τούς δίνει τη δυνατότητα να αναστρέψουν την
εικόνα ότι ο λόγος τους είναι περισσότερο καταγγελτικός παρά
παρεμβατικός. Επιπλέον η συνεργασία βοηθά τα κόμματά τους
να βγουν από την επικίνδυνη ζώνη της πολιτικής απομόνωσης
και να ανακτήσουν ζωτικό χώρο
σε φίλα προσκείμενες κοινωνικές
ομάδες όπου παρουσίασαν απώλειες, με ζητούμενο τη σταδιακή
ανάκαμψη και να δώσουν με αξιώσεις τη μάχη των βουλευτικών
εκλογών του 2016, μία αναμέτρηση η οποία θα καθορίσει τη διάταξη δυνάμεων για τη συνέχεια.
Εξάλλου, Άντρος Κυπριανού και
Νικόλας Παπαδόπουλος αναγνωρίζουν ότι η ευρωκάλπη τούς έδωσε μία δεύτερη ευκαιρία και πίστωση χρόνου για διορθωτικές
κινήσεις. «Ένας παλιός φίλος
είναι πάντα καλύτερος από δύο
καινούργιους», επιμένουν όσοι
προβλέπουν ότι κάποια στιγμή
το ΑΚΕΛ και το ΔΗΚΟ δεν αποκλείεται να επαναλάβουν ότι αυτά
που τους ενώνουν είναι περισσότερα από όσα τους χωρίζουν,
όπως έκαναν το 2003 και το 2008.
Εξάλλου η ιστορία διδάσκει ότι
στην πολιτική το μόνο σίγουρο
είναι το «ποτέ μην πεις ποτέ».
Διχάζει ακόμη η Προεδρία της Κομισιόν
Ψυχρό το κλίμα μεταξύ Βερολίνου-Λονδίνου με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ να μην αποκλείει λύση εκτός Ευρωζώνης
Ρήγμα στους κόλπους της Ευρώπης
προκαλεί η σοβούσα διένεξη μεταξύ
Γερμανίας και Βρετανίας γύρω από
την υποψηφιότητα του πρώην πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου
Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η επιμονή των δύο στρατοπέδων ανέδειξε μάλιστα τον Ιταλό
πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι σε καθοριστικό παράγοντα των εξελίξεων
στην ηγεσία της Ευρώπης. Παρά
τις προσπάθειές του, ο Βρετανός
πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον
θα βρεθεί απομονωμένος στη Σύνοδο Κορυφής αυτής της εβδομάδας, αφού οι πιθανότητές του να
«στρατολογήσει» τον Ρέντσι δείχνουν μηδαμινές.
Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος του
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν
βαν Ρομπέι επεξεργάζεται σχέδιο
προτεραιοτήτων για την ερχόμενη
πενταετία, στον απόηχο των ευρωεκλογών και της υποχώρησης
της εμπιστοσύνης των ψηφοφόρων
στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και
στην πολιτική λιτότητας, όπως
αυτή αποτυπώθηκε στην κάλπη.
Ιταλία και Γαλλία, χρεωμένες
και αρνούμενες να αποδεχθούν τις
μεταρρυθμίσεις, αποτελούν τα σημαντικότερα προσκόμματα στην
αναπτυξιακή προοπτική της Ε.Ε.
Ο Ρέντσι και ο Γάλλος πρόεδρος
Ολάντ απαιτούν πίστωση χρόνου
για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων τους και την εξαίρεση ορισμένων κατηγοριών κρατικών δαπανών από τον υπολογισμό του
ελλείμματος. Οι συζητήσεις μεταξύ
Βαν Ρομπέι και Ρέντσι την Τετάρτη
εξασφάλισαν τη συμφωνία του Ιταλού πρωθυπουργού στην υποψηφιότητα Γιούνκερ, παρά τις διαφωνίες του Ντέιβιντ Κάμερον. Η
εκστρατεία του Βρετανού πρωθυ-
<
<
<
<
<
<
<
Mε απομόνωση κινδυνεύει ο Κάμερον
στην επικείμενη
Σύνοδο Κορυφής.
πουργού κατά της υποψηφιότητας
Γιούνκερ κορυφώθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε, με τον κ.
Κάμερον να προσπαθεί να προσελκύσει -χωρίς επιτυχία- τους ηγέτες
Σουηδίας, Ολλανδίας και Γερμανίας
στο πλευρό του.
Απειλές για έξοδο
Το περασμένο Σαββατοκύριακο,
ο Βρετανός πρεσβευτής στην Ε.Ε.
Αϊβαν Ρότζερς παρέθεσε δείπνο
στους 27 απεσταλμένους των κρατών-μελών της Ένωσης, στις Βρυξέλλες. Κατά τη διάρκεια του δείπνου, ο Βρετανός διπλωμάτης εξαπέλυσε οξεία επίθεση κατά του
ΕPA
Του IAN TRAYNOR
THE GUARDIAN
Φαβορί για την προεδρία της Κομισιόν παραμένει ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, παρά τις έντονες αντιδράσεις της Βρετανίας.
Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, επαναλαμβάνοντας τις βρετανικές προειδοποιήσεις περί εξόδου της χώρας του
από την Ένωση σε περίπτωση ανάδειξης του Λουξεμβούργιου πολιτικού στο τιμόνι της Ε.Ε. Δύο ημέρες
αργότερα, ο Ντέιβιντ Κάμερον δημοσίευε ταυτόχρονα άρθρο γνώμης
σε πολλές ευρωπαϊκές εφημερίδες,
χαρακτηρίζοντας τον Γιούνκερ
ακατάλληλο. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η κ.
Μέρκελ αποφάσισε το φθινόπωρο
να συνταχθεί με την υποψηφιότητα
Γιούνκερ. «Παρότι η Γερμανίδα
καγκελάριος δεν είναι οπαδός του
πρώην πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου, ανησυχεί περισσότερο
για τη χρονική επιμήκυνση της
διένεξης και τη μετεξέλιξή της σε
αντιπαράθεση Γερμανίας - Βρετανίας. Για τον λόγο αυτό θέλει ο Γιούνκερ να έχει εκλεγεί το αργότερο
μέχρι τα τέλη Ιουνίου», αναφέρει
Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Σε μία προσπάθεια εξεύρεσης
συμβιβαστικής λύσης, έστω και
την τελευταία στιγμή, η Γερμανίδα
καγκελάριος άφησε την Πέμπτη
να εννοηθεί ότι θα αποδεχόταν
την ανάδειξη πολιτικού προσώπου
εκτός Ευρωζώνης για την προεδρία
της Κομισιόν. Προς επίρρωση της
θέσης της, η κ. Μέρκελ χρησιμοποίησε ως –δήθεν– τυχαίο παράδειγμα ενός τέτοιου κατάλληλου
προσώπου την προσκεκλημένη
της στο Βερολίνο, Δανή πρωθυπουργό Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ.
Η διένεξη αποκάλυψε ρήγμα
στους κόλπους, όχι της ίδιας της
Ε.Ε., αλλά στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών συντηρητικών κομμάτων, με τις διαχωριστικές γραμμές
να τίθενται πλέον μεταξύ της φιλελεύθερης, ευρω-μινιμαλιστικής
Δεξιάς, που εκφράζει ο Βρετανός
πρωθυπουργός, και της παραδοσιακής Χριστιανοδημοκρατικής
Δεξιάς, του CDU της κ. Μέρκελ.
07-POLITIKI_Master_cy 20/06/14 23:00 Page 7
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
7
Αργεί ακόμη το φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα
Η «ενδιάμεση λύση» η εκκίνηση της οποίας δόθηκε το 2012 πάει σε βάθος χρόνου με αποτέλεσμα η τιμή να ανεβαίνει συνεχώς
ανεπίσημα, όπως υποστηρίζεται,
δεν πρέπει να ξεπερνά το φράγμα
των 12 δολαρίων ανά mbtu. Οι ίδιοι
κύκλοι μας έλεγαν επίσης ότι στην
περίπτωση που η καλύτερη τιμή
δεν εξυπηρετεί τον συγκεκριμένο
στόχο, σε αυτή την περίπτωση όλα
τα δεδομένα θα τεθούν ενώπιον
του διοικητικού συμβουλίου του
ημικρατικού οργανισμού, το οποίο
θα πάρει και την τελική απόφαση.
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ
Αν κάποιος επιχειρήσει ένα flash
back στην προσπάθεια της κυπριακής πολιτείας να εφοδιάσει την
εσωτερική αγορά με φυσικό αέριο
μέχρι την εμπορική εκμετάλλευση
των κοιτασμάτων της Κυπριακής
ΑΟΖ, θα βρεθεί πρόσωπο με πρόσωπο με την κακοδαιμονία που
μαστίζει τον δημόσιο βίο αυτού
του τόπου από Ανεξαρτησίας. Η
«ενδιάμεση λύση», όπως έχει βαφτιστεί το όλο εγχείρημα, συνεχίζει
να παραπαίει ανάμεσα στη γραφειοκρατία, αλλά κυρίως στο ασφυκτικό κομματικό πρέσινγκ στο όνομα του δημόσιου συμφέροντος.
Από τη λογική αυτή δεν αποτέλεσε
εξαίρεση η ενδιάμεση λύση, παρά
την εκφρασμένη πρόθεση δύο κυβερνήσεων (Χριστόφια και Ανα-
Τι θα πράξει η κυβέρνηση;
Οι τεχνοκρατικές εκτιμήσεις βλέπουν μείωση
των τιμολογίων, μόνο
στην περίπτωση που
εξασφαλιστεί τιμή αγοράς ΦΑ από τη ΔΕΦΑ μέχρι τα 12 δολάρια.
στασιάδη) να εφοδιάσουν το συντομότερο δυνατόν την εσωτερική
αγορά με φθηνό καύσιμο, για σκοπούς παραγωγής φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας. Η διαδικασία υλοποίησης της ενδιάμεσης λύσης, η
εκκίνηση της οποίας δόθηκε το
2012, συνεχίζεται και ουδείς από
τους άμεσα εμπλεκόμενους τεχνοκράτες, είναι σε θέση να προσδιορίσει χρονικά την κατάληξή της.
Τουναντίον, εκφράζονται σοβαρές
επιφυλάξεις, ότι και η δεύτερη δημόσια προσπάθεια ανεύρεσης προ-
ΚΥΠΕ
<
<
<
<
<
<
<
Η μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος παραμένει βασική επιδίωξη της Αρχής Ηλεκτρισμού, οι τεχνοκράτες της οποίας θα σταθμίσουν όλα τα δεδομένα,
όταν ανοίξουν οι φάκελοι με τις οικονομικές προσφορές.
μηθευτή θα έχει την τύχη της πρώτης. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο το
ερώτημα που άρχισε να τίθεται και
πάλι έντονα είναι, το τι θα πράξει
η κυβέρνηση, στην περίπτωση που
το αποτέλεσμα της δημόσιας διαδικασίας κριθεί ότι δεν εξυπηρετεί
τον αντικειμενικό στόχο που είναι
μείωση του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ο πήχης στα 12 δολάρια
Η τεχνική αξιολόγηση των τεσσάρων προσφορών που έχουν κατατεθεί, έχει βάλει την όλη διαδι-
κασία σε πορεία αντίστροφης μέτρησης προς το σημείο τερματισμού, όμως οι εκτιμήσεις που υπάρχουν δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.
Το ισχνό ενδιαφέρον που επέδειξαν εταιρείες σε σχέση με την
πρώτη προσπάθεια αναζήτησης
προμηθευτή είναι ενδεικτικό του
κλίματος που επικρατεί. Η αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών
και η πρόκριση δύο εκ των τεσσάρων εταιρειών ή κοινοπραξιών
στον τελικό γύρο, θα βάλει στο παι-
χνίδι και την Αρχή Ηλεκτρισμού,
από τη στάση της οποίας θα εξαρτηθεί εν πολλοίς, αν η ΔΕΦΑ φθάσει
σε συμφωνία με μία εκ των εταιρειών που θα προκριθούν στον τελικό γύρο διαπραγματεύσεων. Εδώ
εκτιμάται ότι θα αρχίσουν τα δύσκολα.
Από τεχνοκρατικής απόψεως,
ανεπίσημα πάντα, αφήνεται να
διαρρεύσει ότι στην περίπτωση
που η καλύτερη τιμή κάποιας προσφοράς είναι πάνω από τα 12 δολάρια, τότε δεν εξυπηρετείται η
κυβερνητική επιδίωξη, που είναι
η μείωση της τιμής του ηλεκτρικού
ρεύματος μέσω της ενδιάμεσης λύσης. Κύκλοι της ΑΗΚ σε τεχνοκρατικό επίπεδο έλεγαν στην «Κ» ότι
βασικό μέλημα του ημικρατικού
οργανισμού είναι η πραγματική
μείωση των τιμολογίων, κάτι που
μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την
αγορά ΦΑ σε τιμές κάτω από αυτές
του μαζούτ και ντίζελ που χρησιμοποιεί ο ημικρατικός οργανισμός
στις βασικές μονάδες παραγωγής
ηλεκτρικής ενέργειας. Τιμή που
Στην περίπτωση που από τεχνοκρατικής απόψεως κριθεί ότι
η τιμή πώλησης ΦΑ δεν είναι συμφέρουσα από τις τιμές με τις οποίες
αγοράζει σήμερα μαζούτ και ντίζελ
η ΑΗΚ, μια ενδεχόμενη περίπτωση
αποτροπής ναυαγίου της παρούσας
διαδικασίας είναι η ύπαρξη προσφοράς, η οποία όμως θα κινείται
κάτω από τα 14,75 δολάρια ανά
mbtu, που ήταν η καλύτερη τιμή
της ρωσικής ITERA στην πρώτη
διαδικασία που κρίθηκε μη συμφέρουσα. Κύκλοι εντός της ΔΕΦΑ
άφηναν να νοηθεί στην «Κ» ότι
στην τελική διαδικασία του πάρε
δώσε με προμηθευτή και αγοραστή
του ΦΑ θα ληφθούν υπόψη και άλλοι παράγοντες πέρα από το οικονομικό σκέλος. Κάτι που ενδεχομένως να αποτελέσει καθοριστικό
παράγοντα, ούτως ώστε το όλο εγχείρημα να έχει αίσιο τέλος. Από
κυβερνητικής πλευράς αφήνεται
να νοηθεί ότι ένας τέτοιος παράγοντας ενδεχομένως να είναι ο
συνδυασμός της ενδιάμεσης λύσης
με τις ευρύτερες επιδιώξεις και
σχεδιασμούς της Λευκωσίας σε ζητήματα υποδομών ενέργειας. Αυτό
προϋποθέτει ότι οι εταιρείες που
θα προκριθούν να διαθέτουν την
απαραίτητη τεχνογνωσία αλλά και
τη βούληση να επενδύσουν κυρίως
στην δημιουργία ενεργειακών υποδομών.
08-PARAPOLITIKA_Master_cy 20/06/14 22:32 Page 8
8
l
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Βγαίνουμε στις αγορές με χαμηλές πτήσεις!
Ο Χάρης και η παρέα του
Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ
Βγήκαμε για καλά στις αγορές με το ομόλογο της περασμένης Τετάρτης κι ο Χάρης Γεωργιάδης πρόσθεσε ακόμα ένα αστέρι στις
πολιτικές του επωμίδες. Εύγε στον υπουργό
Οικονομικών για τη σοβαρότητα που τον
διακρίνει, καθώς πήρε ένα καράβι ναυαγισμένο, το μπατάρισε και το έβγαλε «νούσιμα» στο πέλαγος του διεθνούς παζαριού. Το
«εύγε» προεκτείνεται και στην κυβέρνηση
Αναστασιάδη και στον Πρόεδρο προσωπικά,
ο οποίος ακούει στον υπουργό και τον στηρίζει. Κι αν η «παρέα του English School» συνεχίσει να πορεύεται τόσο νούσιμα και συνετά, σε άλλο ένα χρόνο μέσα θα έχει όχι
μόνο τη στήριξη του Προέδρου αλλά θα εξασφαλίσει και την αναγνώριση όλης της κοινωνίας, αφού έχει ήδη αποδείξει ότι ξέρει
να παίζει και hard ball, εξασφαλίζοντας την
εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών! Βatter
up guys!
Χάρης Γεωργιάδης
Ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, λόγω του ότι έβγαλε την Κύπρο
στις διεθνείς αγορές ένα χρόνο ενωρίτερα. Τώρα κ. υπουργέ μένει εκτός από
τους αριθμούς να ευημερήσουν και οι
άνθρωποι. Η στήλη εύχεται να το επιτύχετε κι αυτό ένα χρόνο ενωρίτερα!
••••
Κι ενώ ο Χάρης δείχνει το δάσος άλλοι στην
κυβέρνηση κοιτάνε το δάκτυλο. Ο λόγος για
το γελοίο παίγνιο με τις αεροπορικές μετακινήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Όταν ο κ. Χριστόφιας, μετά από συμβουλή
του Υπουργείου Οικονομικών αγόρασε ώρες
πτήσεις από ιδιωτική εταιρεία, ο ΔΗΣΥ ως
αντιπολίτευση διερρήγνυε τα ιμάτιά του και
μάλιστα το είχε ως ένα από τα βασικά του
όπλα στην προεκλογική εκστρατεία των
προεδρικών εκλογών.
Τώρα ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε κάτι που στην ευρωπαϊκή πολιτική αντίληψη και ηθική όχι μόνο δεν χωράει αλλά
αντίθετα προκαλεί. Και δεν έφτανε αυτό
έβγαλε και ανακοίνωση για να δικαιολογήσει ότι αποδέχθηκε ως δώρο τη χρήση του
ιδιωτικού αεροσκάφους ενός φίλου του επιχειρηματία. Κάτι που έκαναν και άλλοι Πρόεδροι πριν από τον Χριστόφια, χρησιμοποιώντας κατά καιρούς το αεροσκάφους του
γνωστού Κύπριου επιχειρηματία μακαρίτη
Γώγου Παρασκευαΐδη. Οι εποχές εκείνες
που όλα θεωρούνταν θεμιτά και κανείς δεν
διαμαρτυρόταν, παρήλθαν –υποτίθεται– διότι τα παρεπόμενα εκείνων των «θεμιτών» τα
βιώνει όλος ο φορολογούμενος κόσμος
σκληρά στο πετσί του.
Τώρα βλέπουμε να επιστρέφουμε στις παλιές κακές συνήθειες… Και το ερώτημα του
Ιανού είναι: δεν υπάρχει δίπλα από τον Πρόεδρο ένας σύμβουλός με «κρύο αίμα» να
σκέφτεται τα παρεπόμενα μιας επόμενης
κίνησης; Ναι, ο Πρόεδρος χρειάζεται να έχει
τη δυνατότητα να αγοράζει ώρες πτήσης,
τουλάχιστον για έκτακτες περιπτώσεις. Να
το κάνει, όπως πρέπει, κανονικά και με το
ΚΥΠΕ
Χαμηλές πτήσεις
Πανοραμική φωτογραφία της τελευταίας συνόδου του Εθνικού Συμβουλίου, το οποίο ήπιε τον χυμό του, έφαγε τ’ αλμυρά του και φυσικά συζήτησε τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό (!) ώστε να κερδίσουμε το blame game! Την ίδια ώρα στη μακρινή… Μέση Ανατολή βρίσκεται σε
εξέλιξη ένας πόλεμος των τζιχαντιστών του ISIS κατά πάντων των «απίστων», για τον οποίον ανησυχούν οι πάντες πλην του Εθνικού μας Συμβουλίου, διότι προφανώς δεν μας αγγίζει ως Κύπρο… Άου!
νόμο και διά του προϋπολογισμού. Τα άλλα
είναι κουβέντες του αέρα.
μεση λύση» στο πρόβλημα και δεν μπορούν
να υπάρξουν δύο μέτρα και δύο σταθμά…
••••
••••
Θύμωσε και τα είπε
Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου
χαρακτήρισε εγκληματική την αμέλεια του
τραπεζικού συστήματος να αναδιαρθρώσει
βιώσιμα δάνεια και προειδοποίησε ότι η
αμέλεια αυτή εγκυμονεί κινδύνους για την
προσπάθεια που γίνεται από την κυβέρνηση
για ανάκαμψη της οικονομίας. Ο κ. Νεοφύτου είπε επίσης ότι η μη εφαρμογή της εγκυκλίου της ΚΤ θα έχει ως αποτέλεσμα, να
αυξάνονται τα μη εξυπηρετούμενα και είναι
θέμα χρόνου αυτά να φθάσουν το 100%».
Μα αγαπητέ Αβέρωφ, δεν υπάρχει «ενδιά-
Καρχαρίες και μαρίδα
Μου έβαλες ιδέες πρόεδρε Αβέρωφ. Από
τον επόμενο μήνα να σταματήσω να πληρώνω τις δόσεις μου στην τράπεζα. Τι δηλαδή
εγώ θα είμαι ένας από τους ηλίθιους που
πληρώνουν και μετά σφίγγονται για να βγάλουν το μήνα; Και να βλέπω τους μεγαλοοφειλέτες που χρωστάνε 200 και 300 εκατ.
να εμφανίζονται σε εκδηλώσεις δίπλα από
την πολιτική ηγεσία λες και δεν τρέχει τίποτα… Αμ οι άλλοι; Εκείνοι οι 127 που χρωστάνε στο Φόρο Εισοδήματος 165 εκατ., χωρίς ο
«Νόμος ο παλληκαράς» να συγκινείται! Το
ξέρω ότι οι καρχαρίες καταπίνουν τη μαρίδα
αλλά καμιά φορά αποκτά νόημα και ο ηρωικός θάνατος τώρα που τα σπίτια είναι γεμάτα G3…
••••
Θίασος επί σκηνής
Και πάνω που είχα αμφιταλαντευόμουν κατά πόσον να κηρύξω ή όχι τραπεζική ανυπακοή, επικοινώνησε μαζί μου πηγή της στήλης, στην οποία εξέφρασα την αμφιταλάντευσή μου. Σταμάτα τις βλακείες, μου είπε,
και συνέχισε να πληρώνεις τις δόσεις σου,
διότι οι πολιτικοί δεν δίνουν συμβουλές. Παραστάσεις δίνουν σαν θίασος επί σκηνής…
Μπορώ να σου αραδιάσω, συνέχισε, δηλώσεις των ιδίων πριν από κάμποσους μήνες
που έλεγαν άλλα! Μου έστειλε λοιπόν το παρακάτω σημείωμα: «Θυμίστε στον κ. Αβέρωφ Νεοφύτου ότι επίσης εγκληματική
ήταν η παροχή δανείων αβέρτα από τις τράπεζες την περίοδο που ήταν οι φίλοι του
στην Τράπεζα Κύπρου, τη Λαϊκή και από
τους οποίους έφτασε να ζητήσει να δίνουν
οικιστικά δάνεια δεχόμενοι ακόμα και μετοχές ως εγγύηση. Μάλιστα άμα κοιτάξετε, σε
συνέντευξή του στο ‘‘Στοκγουότς’’, συμβούλευε τον Χριστόφια να πιει καφέ με τον
Κουννή και τον Ηλιάδη για να τον συμβουλεύσουν τι να κάνει». Scripta manent!
••••
Το φάντασμα της SHELL
Οι δυσοίωνες προβλέψεις για το θέμα της
ενδιάμεσης λύσης επαναφέρουν στην μνήμη τα όσα έλεγαν δημοσίως αντιπολιτευόμενα πρωτοκλασάτα κομματικά στελέχη και
τεχνοκράτες, οι οποίοι το 2009 κατακεραύνωναν την κυβέρνηση Χριστόφια για την
πρόθεσή της να δώσει στη Shell συμβόλαιο
για εφοδιασμό της αγοράς με ΦΑ για 20 με
25 χρόνια. Μάλιστα, κάποιοι εξ αυτών με την
καχυποψία των under the table συμφωνιών
έφθασαν σε σημείο να φωνάζουν δημοσίως
ότι η Κύπρος θα πετάξει ευρώ με τη σέσουλα την ώρα που σε τρία χρόνια θα είχαμε δικό μας αέριο. Πέρασαν πέντε χρόνια η Κύπρος στην καλύτερη των περιπτώσεων θα
έχει δικό της αέριο μετά το 2016 και το χειρότερο, τα ίδια πρόσωπα μέχρι σήμερα συνεχίζουν να φλομώνουν τους καταναλωτές
με εύηχα συνθήματα για φθηνό ηλεκτρικό
ρεύμα.
Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ
ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ
Το μέτρο το εκλογικό
Καλύτεροι οι δωρητές από τους επενδυτές
Ζούμε σε μία χώρα που σε μία πεν-
ταετία πάμε τέσσερις φορές στις
κάλπες. Προεδρικές, Ευρωεκλογές,
Βουλευτικές, Δημοτικές. Κατά μέσο
όρο κάθε 1,25 χρόνια έχουμε πολιτειακές εκλογές. Αφήνω έξω τις
εσωκομματικές εκλογικές διαδικασίες, που μπορεί να μην αφορούν το
σύνολο της κοινωνίας αλλά τα μέλη
ενός εκάστου των κομμάτων, σίγουρα όμως αυξάνουν τις πολιτικές διακηρύξεις από τους πολιτικούς - υποψήφιους. Ζούμε λοιπόν σε μια χώρα που η πολιτική διεργασία αναλώνεται σε εκλογικές μάχες. Με τι
μυαλό και ποια λογική οι πολιτικοί
μας να κάτσουν να παράγουν πραγματική πολιτική, όταν σκέφτονται
συνεχώς πως σε ένα χρόνο θα
έχουν εκλογές; Με τι κότσια να συγκρουστούν με κατεστημένα και συντεχνίες, όταν ξέρουν πως στους
επόμενους μήνες θα πάνε για προεκλογική επίσκεψη; Πώς περιμένουμε να καθαρίσουν οι στάβλοι του
Αυγεία και να κλείσουν συνδικαλιστικά «μοναστήρια» και «βατικανά»,
όταν επικρατεί παντού και πάντοτε η
ατάκα: Κρύψε να περάσουμε. Οι
πολλές, συνεχείς και συχνές εκλογικές αναμετρήσεις είναι σίγουρα
ένας παράγοντας, που διαχρονικά
μείωσε τα αντανακλαστικά της πολιτικής στην Κύπρο. Ευνούχισε την
αξία της και είναι ένας σημαντικός
λόγος που σπάνια συναντάμε τολμηρούς πολιτικούς στον τόπο.
Η μείωση των εκλογικών αναμετρή-
σεων θα αυξήσει σίγουρα τις πιθανότητες για πραγματική παραγωγή
πολιτικής. Θα δώσει τη δυνατότητα
στους πολιτικούς, ξέροντας πως η
επόμενη εκλογική αναμέτρηση
απέχει χρονικά, να προχωρήσουν
σε αποφάσεις επώδυνες αλλά αναγκαίες για τους ψηφοφόρους τους,
χωρίς να πρέπει να επικαλούνται
την Τρόικα και άλλους τρίτους για
την ανάγκη εφαρμογής τους. Από
εκεί και πέρα βέβαια, υπάρχουν και
πολλά άλλα που πρέπει να γίνουν
για να φτάσουμε σε ένα υποφερτό
επίπεδο πολιτικής. Πρώτα-πρώτα
θα πρέπει να συζητήσουμε τον ρόλο
της Βουλής που πρέπει να πάψει να
είναι χώρος παραγωγής ατάκας και
μαγειρείο λαϊκισμού. Υπάρχουν σήμερα αρκετές κοινοβουλευτικές
επιτροπές που λειτουργούν ως λαϊκά δικαστήρια, καταδικάζοντας ερήμην, και η έγνοια των βουλευτών να
είναι οι δηλώσεις τους στο αίθριο
της Βουλής.
Τον λαϊκισμό στην Κυπριακή πολιτι-
κή σκηνή υποβοηθάει σαφώς και το
χαμηλό εκλογικό μέτρο. Όταν για να
περάσεις την πόρτα της Βουλής
χρειαζόσουν το 2011 ως κόμμα, και
με βάση το 1,78% ως εκλογικό μέτρο, μόλις 7.201 ψήφους, αναλογιστείτε με ποιο τρόπο πολιτεύονται
οι μικροί για να διατηρήσουν αυτά
“
Το επίπεδο μιας ομάδας
το ανεβάζουν οι παίκτες
και όχι οι οπαδοί. Οι
οπαδοί και οι φίλαθλοι
θα ασχοληθούν ξανά με
το άθλημα, όταν δουν
την ομάδα και το πρωτάθλημα να αλλάζει επίπεδο. Στο γήπεδο όμως, όχι
στις διακηρύξεις, στα
πάνελ και στις κάμερες.
τα ποσοστά. Αν θέλουμε να κάνουμε την ίδια άσκηση και στις ευρωεκλογές που είχαμε τον περασμένο
μήνα, το εκλογικό μέτρο θα ήταν μόλις 4.608 ψήφους. Δεν μπορούμε
ως χώρα, να είμαστε έρμαιο ανθρώπων και βουλευτών που απώτερός
τους στόχος είναι η διατήρηση της
έδρας τους. Αναντίλεκτα είτε είναι
αντιδραστικοί, είτε λαϊκιστές μέχρι
εσχάτων και με τα περιθώρια συνεννόησης και συνεργασίας με άλλους βουλευτές και κόμματα να είναι σαφώς περιορισμένα.
Το επίπεδο μιας ομάδας το ανεβά-
ζουν οι παίκτες και ο προπονητής
και όχι οι οπαδοί και οι φίλαθλοι. Οι
λογικές του «Ο κάθε λαός έχει και
τους πολιτικούς που του αξίζει»
προσωπικά δεν με βρίσκουν σύμφωνο. Η ιστορική φράση του Δέρβη
για τους ζωππόβορτους λέχθηκε
πριν από εβδομήντα χρόνια, και από
τότε σίγουρα έχουν αλλάξει πολλά.
Οι οπαδοί και οι φίλαθλοι θα ασχοληθούν ξανά με το άθλημα, όταν
δουν την ομάδα και το πρωτάθλημα
να αλλάζει επίπεδο. Στο γήπεδο
όμως, όχι στις διακηρύξεις, στα πάνελ και στις κάμερες. Με κουτοπονηριές και αφελείς προσεγγίσεις
του τύπου «Τα αρνιά θα έρθουν στο
μαντρί», φοβάμαι πως θα πέφτουμε
κατηγορία κάθε χρόνο. Σε μία κοινωνία που αλλάζει θα πρέπει να αλλάξει και να εκσυγχρονιστεί και ο
εκλογικός νόμος. Η σύμπτυξη εκλογών, η αλλαγή του εκλογικού μέτρου, η οριζόντια εκλογή βουλευτών επικρατείας είναι σίγουρα μέρος αυτής της λογικής. Είναι αρκετά; Προφανώς και όχι. Είναι όμως
μια καλή αρχή για να κάνουμε και τα
επόμενα βήματα.
www.dmdemetriou.wordpress.com
Πολεμούμε τους δωρητές και εκλι-
παρούμε τους επενδυτές. Αυτό και
αν είναι τρέλα. Είμαστε τελικά μία
πολιτεία, που ζει για τη συνωμοσιολογία και πεθαίνει για το κουτσομπολιό. Επί της ουσίας μηδέν. Δεν
φαίνεται να μαθαίνουμε, ούτε από
τα παθήματά μας ούτε και από τις
καταστροφές. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης
έκανε το απλό. Πήρε τον πολυεκατομμυριούχο συμμαθητή του Κρις
Λαζαρή στο Λονδίνο και του έστειλε το ιδιωτικό του αεροπλάνο, για
μία δουλειά, όχι για τον ίδιο, αλλά
για τη φτωχούλα Κύπρο. Τα ίδια
έκαναν όλοι οι προκάτοχοί του, είτε
με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο.
Και τότε και σήμερα, οι ίδιες αντιδράσεις, οι ίδιες μικρότητες από
τους πολιτικούς αντιπάλους, έτσι
για να γίνεται ντόρος και να κερδίζονται δήθεν πολιτικοί πόντοι.
Αλήθεια δεν θα ήταν καλύτερα, ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας να καλούσε τον πάμπλουτο φίλο του να
έλθει στην Κύπρο, είτε για να επενδύσει μερικά από τα περισσεύματά
του είτε απλώς για να ανοίξει τα
μάτια των εξαπατημένων μικροαστών; Αλήθεια δεν θα ήταν καλύτερα, να αντιγράψουμε τους εβραίους και να καλούσαμε τους ομογενείς να κάνουν κάτι για την πατρίδα
τους; Αλήθεια δεν θα ήταν καλύτερα αντί να εκλιπαρούμε τον κάθε
«μεγαλοαπατεώνα» για να του ξεπλένουμε τα λεφτά και τη συνείδησή του να προσκαλούσαμε τους
επιτυχημένους «συγχωριανούς»
μας στην αλλοδαπή, ώστε να μας
βοηθήσουν ή, ακόμη καλύτερα, να
μας πουν πώς θα αποφύγουμε τις
παγίδες; Είναι να απορεί κανείς, τι
καλό είδε η Κύπρος από τους Άραβες και όλοι οι Πρόεδροι γεμίζουν
τα αεροπλάνα με επιχειρηματίες
και πραγματοποιούν μεγαλεπήβολα, τάχα ταξίδια στην Αραβία. Μήπως ξεχάσαμε τη μακέτα μαϊμού
και το ξενοδοχείο των επτά αστέρων, που θα πίναμε τον αραβικό καφέ μας; Μήπως ξεχάσαμε τους Κινέζους που θα έκαναν την Κύπρο,
μια τεράστια αποθήκη, για να εξάγουν τα προϊόντα τους στην Ευρώπη; Μήπως ξεχάσαμε τους ομόδοξους Ρώσους, που θα έφτιαχναν
«ρωμαϊκές αρένες»; Μήπως ξεχάσαμε τα φιλιά και τις θερμές χειραψίες, δεκάδων παράξενων τύπων,
οι οποίοι ανέβαιναν τον λόφο του
Προεδρικού, τάσσοντας «φούρνους παξιμάδια».
Οι ξένοι και αλλόθρησκοι επενδυτές αυτό που επιζητούν είναι «αρπακτές», είναι να πολλαπλασιάσουν τα κέρδη τους, με το λιγότερο
δυνατό ρίσκο. Οι δικοί μας, οι ομογενείς, οι πάλαι ποτέ συντοπίτες
μας, το μόνο που επιζητούν είναι
ένα ευχαριστώ, είναι μία πλακέτα,
είναι ένα άγαλμα και σίγουρα δεν
“
Δεν θα ήταν καλύτερα
ο Πρόεδρος να καλούσε
τον πάμπλουτο φίλο
του να έλθει στην
Κύπρο, είτε για να
επενδύσει μερικά από
τα περισσεύματά του
είτε απλώς για να ανοίξει τα μάτια των εξαπατημένων μικροαστών;
θέλουν με τίποτα να μπλέξουν με
την πονηρή γραφειοκρατία, που
επιζητά «αρπακτές». Οι Βρετανοί
που τόσο, λέμε τάχα ότι απορρίπτουμε, δημιούργησαν ένα σωρό
τίτλους τιμής, ακόμη και τον βασιλικό θεσμό, για να τιμούν ανθρώπους, οι οποίοι προσφέρουν προς
την πατρίδα τους. Είναι καιρός και
εμείς να ανεγείρουμε ένα μνημείο
για τον άγνωστο στρατιώτη και να
σταματήσουμε να δημιουργούμε
μνημεία για τους ήρωες. Τα χρήματα για τα μνημεία, είναι καλύτερα
να χρησιμοποιούνται για έργα πολιτισμού, για υποτροφίες σε νέους
επιστήμονες και κυρίως για στήριξη των φτωχών και καταφρονημένων.
«Τον πλούτο πολλοί εμίσησαν την
δόξα ουδείς». Σήμερα που η Κύπρος βρίσκεται στον βούρκο της
διαφθοράς και στον βυθό της φτώχιας, είναι καλό να προσγειωθούμε
και να παύσουμε να νομίζουμε ότι
είμαστε ο ομφαλός της γης. Είναι
καιρός να ταπεινωθούμε, να απλώσουμε το χέρι και να ζητήσουμε
βοήθεια από τους δικούς μας ανθρώπους, από τους δικούς μας επιστήμονες, από τους δικούς μας
εκατομμυριούχους. Τις ημέρες του
τρομακτικού «κουρέματος» ψηφίστηκε και η δημιουργία Ταμείου για
δωρεές από ξένους. Και όμως ανατράπηκε και αυτό, όπως και τόσες
άλλες υποσχέσεις. Το μόνο που μένει, είναι παραδείγματα, όπως το
ίδρυμα «Λεβέντη, το οποίο δημιούργησε τη μοναδική πινακοθήκη
στη Λευκωσία και στηρίζει τον τόπο
του, με χίλιους άλλους τρόπους. Είναι καιρός να ψηφιστεί και ένας
νόμος για τους ευεργέτες, γιατί μόνο έτσι θα σωθούμε από τους
άσπονδους φίλους μας.
09-GNOMES CY_Master_cy 6/20/14 11:49 PM Page 9
ΑΠΟΨΕΙΣ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
9
Ενεργειακή
ασφάλεια
της Ευρώπης
Μέσα στο χάος
οι Κούρδοι
έχουν ευκαιρία
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΙΩΤΗ
Του TIM ARANGO / THE NEW YORK TIMES
ενεργειακή εξάρτηση της Ευρωπαϊκής
Ένωσης από τρίτες χώρες δεν είναι κάτι
νέο. Ξοδεύουμε περισσότερο από ένα δισ.
ευρώ καθημερινά για να εισάγουμε το 53% της
ενέργειας που χρησιμοποιούμε, γεγονός που
μας καθιστά ευάλωτους σε περιόδους κρίσεων
– κάτι που νιώσαμε τον χειμώνα του 2006 και
του 2009, όταν υπήρξαν διακοπές στην παροχή
φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Το θέμα ήρθε και πάλι στο προσκήνιο μετά
τα πρόσφατα γεγονότα στην Ουκρανία. Οι εξελίξεις
αυτές έχουν κάνει επιτακτική την ανάγκη δράσης
για να μειώσουμε την ενεργειακή μας εξάρτησή
από τρίτες χώρες. Έτσι, ύστερα από αίτημα των
ηγετών των 28 κρατών-μελών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα μία ολοκληρωμένη
στρατηγική για την ενίσχυση της ασφάλειας του
ενεργειακού εφοδιασμού μας.
Κύρια στοιχεία της στρατηγικής αυτής είναι
η διαφοροποίηση του εξωτερικού ενεργειακού
εφοδιασμού, η αναβάθμιση των ενεργειακών
υποδομών της Ευρώπης, η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και η εξοικονόμηση
ενέργειας. Η πρότασή μας αναδεικνύει επίσης
την ανάγκη συντονισμού των εθνικών αποφάσεων σε θέματα ενεργειακής πολιτικής και τη
σημασία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής φωνής στις
διαπραγματεύσεις με εξωτερικούς εταίρους. Πιο
συγκεκριμένα, η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει:
Διασύνδεση των ενεργειακών μας υποδομών
και ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Έτσι θα αντιμετωπίζουμε γρήγορα τυχόν
κρίσεις ενεργειακού εφοδιασμού.
Διαφοροποίηση της προέλευσης των εισαγωγών ενέργειας και των διαύλων εφοδιασμού.
Το 2013, το 39% των εισαγωγών φυσικού αερίου
στην Ε.Ε. κατ’ όγκο προερχόταν από τη Ρωσία,
το 33% από τη Νορβηγία και το 22% από τη
Βόρεια Αφρική (Αλγερία, Λιβύη). Η Ε.Ε. θα διατηρήσει τις σχέσεις της με αξιόπιστους εταίρους,
παράλληλα όμως θα επιδιώξει συμφωνίες με
νέες χώρες-εταίρους και διαύλους εφοδιασμού,
π.χ. στην περιοχή της Κασπίας Θάλασσας.
Αύξηση της εγχώριας παραγωγής ενέργειας
μέσω της περαιτέρω ανάπτυξης των ανανεώσιμων
πηγών ενέργειας και της βιώσιμης παραγωγής
ορυκτών καυσίμων.
Βελτίωση του συντονισμού των εθνικών ενεργειακών πολιτικών και μία ευρωπαϊκή φωνή στα
θέματα εξωτερικής ενεργειακής πολιτικής. Η
Επιτροπή προτίθεται να συμμετέχει ήδη από τα
πρώτα στάδια στις διαπραγματεύσεις για ενδεχόμενες διακυβερνητικές συμφωνίες με τρίτες
χώρες, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν
την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Αύξηση της ενεργειακής απόδοσης. Δεδομένου
ότι τα κτήρια καταναλώνουν το 40% της ενέργειας
και το ένα τρίτο του φυσικού αερίου, ο τομέας
αυτός μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στον
περιορισμό των εισαγωγών μας.
Η Ευρώπη θέλει να έχει καλές σχέσεις με σημαντικούς προμηθευτές. Όμως, δεν πρέπει να
πέσουμε θύματα πολιτικών και εμπορικών εκβιασμών. Η σημερινή κατάσταση αποτελεί μια
δοκιμασία για την αποφασιστικότητά και την
ενότητά μας. Η κρίση στην Ουκρανία δείχνει
για μία ακόμη φορά ότι η ενεργειακή ανεξαρτησία
είναι ζήτημα ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη.
Θα πρέπει να διερευνήσουμε όλες τις δυνατότητες
που υπάρχουν ώστε να πετύχουμε αυτό τον
στόχο. Αλλά είναι σαφές πως η συνεργασία και
η ενοποίηση είναι η μόνη επιλογή μας.
Η ολοκληρωμένη στρατηγική που παρουσίασε
η Επιτροπή εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο και
θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 26ης και 27ης
Ιουνίου. Προσβλέπουμε στη σθεναρή υποστήριξή
των 28 ηγετών, καθώς η αύξηση της ενεργειακής
ασφάλειας είναι προς το συμφέρον όλων μας.
Ο κ. Γιώργος Μαρκοπουλιώτης είναι επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο.
Η
Σκληρό πόκερ Mόσχας και Kιέβου
Tης ΞENIAΣ KOYNAΛAKH
Σ
ε ένα αδυσώπητο πόκερ εξελίσσεται η σχέση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν με τον
νεοκλεγέντα Ουκρανό ομόλογό του
Πέτρο Ποροσένκο, καθώς τόσο η Μόσχα όσο και το Κίεβο αναζητούν μία
διέξοδο από την κρίση στην Ουκρανία,
χωρίς όμως να τρωθεί το γόητρό τους
και έχοντας αποκομίσει τα μεγαλύτερα
δυνατά οφέλη. Οι δύο άνδρες συνομίλησαν στο τηλέφωνο την Πέμπτη,
γεγονός που επιβεβαιώνει το επίπεδο
επικοινωνίας των δύο πλευρών. Αλλωστε, στις αρχές της εβδομάδας ο
Ποροσένκο παρουσίασε μονομερές
σχέδιο εκεχειρίας, με στόχο να περιοριστεί η ένταση στο ταραγμένο ανατολικό κομμάτι της χώρας. Βασικό αίτημα της ουκρανικής πλευράς, όμως,
είναι ο αφοπλισμός των φιλορώσων
ανταρτών στην περιοχή. Πρόθυμος
να στηρίξει τις προτάσεις αυτές δήλωσε
και ο Πούτιν. Από τα λόγια, όμως, μέχρι
την εφαρμογή του σχεδίου η απόσταση
είναι μεγάλη και περιλαμβάνει τα κύρια
συστατικά μιας χαρτοπαικτικής μονομαχίας: μπλόφες, αντεπιθέσεις και
αιφνιδιασμούς. Ητοι: διακοπή της παροχής φυσικού αερίου στην Ουκρανία
από τη Μόσχα, γεγονός που πλήττει
ολόκληρη την Ευρώπη, ρωσικά στρατεύματα που πηγαινοέρχονται στα
σύνορα με την Ουκρανία, ασκήσεις
ετοιμότητας, «αντιτρομοκρατικές»
επιχειρήσεις, απειλές για νέες κυρώσεις
σε βάρος της Ρωσίας.
Το σχέδιο Ποροσένκο προβλέπει
τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας
10χλμ. στα σύνορα και προσφέρει
αμνηστία σε όσους δεν έχουν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα, ενώ χαράσσει ασφαλή διάδρομο διαφυγής
για εκείνους που θα αφοπλιστούν.
«Περιμένουμε ότι θα απελευθερωθούν
όμηροι και κατειλημμένα κτίρια», εξήγησε ο Ουκρανός πρόεδρος και συμ-
<
<
<
<
<
<
<
Οι δύο πλευρές αναζητούν
διέξοδο από την κρίση
χωρίς να τρωθεί το γόητρό
τους και έχοντας αποκομίσει τα μεγαλύτερα οφέλη.
πλήρωσε ότι οι προτάσεις του περιλαμβάνουν κλείσιμο των συνόρων
Ουκρανίας - Ρωσίας και αλλαγές στο
Σύνταγμα, με στόχο την αποκέντρωση
των εξουσιών. Από την πλευρά του ο
Πούτιν είχε τηλεφωνικές επαφές με
τη Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ και τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά
Ολάντ. Oι δύο Ευρωπαίοι ηγέτες του
ζήτησαν να επαναλάβει τις συνομιλίες
για το αέριο με την Ουκρανία. Επιπλέον
ο Πούτιν αναμένεται να επικοινωνήσει
με τον Αμερικανό ομόλογό του Μπαράκ Ομπάμα «εντός των προσεχών
ημερών», όπως ανακοίνωσε την Παρασκευή ο Γιούρι Ουσάκοφ, ο σύμβουλος του Κρεμλίνου για διπλωματικά
θέματα.
Παρά τη διεθνή κινητοποίηση,
όμως, οι μάχες μαίνονται. Η ουκρανική κυβέρνηση συνεχίζει τις επονομαζόμενες «αντιτρομοκρατικές
επιχειρήσεις», γύρω από το Ντονέτσκ
και το Λουγκάνσκ, σε μια προσπάθεια
να ανακτήσει τον έλεγχο από τους
αυτονομιστές. Οι απώλειες στις τάξεις
των φιλορώσων ανταρτών έχουν αυξηθεί σημαντικά κι έχουν ξεπεράσει
τους 200, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις
θρηνούν σαφώς λιγότερους νεκρούς.
Κι όλα αυτά την ώρα που το ΝΑΤΟ
παρακολουθεί ανήσυχο τη συγκέντρωση ρωσικών δυνάμεων στα σύνορα. Μάλιστα ο γ.γ της Συμμαχίας,
Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, απείλησε
με νέες αυστηρότερες κυρώσεις τη
Μόσχα. Κλειδί για την αποκατάσταση
των σχέσεων Ρωσίας - Δύσης, όμως,
παραμένει το φυσικό αέριο. Ο Ρώσος
υπουργός Ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ, προειδοποίησε ότι οι συνομιλίες
με την Ουκρανία θα ξαναρχίσουν
μόνο όταν η Naftogaz της Ουκρανίας
αποπληρώσει το χρέος της, ύψους
1,4 δισ. δολαρίων, που εκκρεμεί από
τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του
2013. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι πάνω
από το μισό ρωσικό φυσικό αέριο με
προορισμό την Ευρώπη περνούσε
από ουκρανικούς αγωγούς. Στις 17
Ιουνίου μία μυστηριώδης έκρηξη κατέστρεψε έναν από αυτούς. Η έκρηξη
και η διακοπή θα επιτρέψουν στη
Ρωσία να πιέσει την Ε.Ε. για την κατασκευή του South Stream, που έχει
παγώσει. «Αν το φυσικό αέριο είναι
ένα πολιτικό όπλο, τότε βρίσκεται
στα χέρια της ρωσικής κυβέρνησης.
Αν είναι πρώτη ύλη, όπως ισχύει σε
όλο τον κόσμο, τότε διαπραγματευόμαστε με βάση ένα συμβόλαιο και
όχι με κριτήριο αν η Ρωσία συμπαθεί
ή όχι την ουκρανική κυβέρνηση»,
σχολίασε ο Αρσένι Γιάτσενιουκ, μεταβατικός πρωθυπουργός της Ουκρανίας.
Στο τελευταίο του τεύχος ο Economist εκτιμά ότι ο Πούτιν προτιμά σίγουρα να μην επέμβει στην Ανατολική
Ουκρανία. Μόνο αν κρίνει ότι είναι
απολύτως απαραίτητο θα το κάνει.
Σκοπός του, όμως, είναι να πείσει τον
Ποροσένκο να δεχθεί τους στόχους
του, δηλαδή αυτονομία των περιοχών
και εγκατάλειψη της φιλοδοξίας για
ένταξη σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε. Αν, όμως,
υποχρεωθεί να επιλέξει ανάμεσα στην
εισβολή, με όλους τους κινδύνους και
το κόστος που αυτή ενέχει και σε οτιδήποτε μοιάζει με ήττα, ο Πούτιν
αναμφισβήτητα θα διαλέξει -έστω
ανόρεχτα- να εισβάλει.
καρέκλα στην οποία κάθεται ο λοχαγός Ιμάντ Μοχάμεντ ανήκει σε
διοικητή του ιρακινού στρατού. Το
ίδιο και το μικροσκοπικό φλι-τζάνι από
το οποίο πίνει το τσάι του, το τασάκι
όπου ρίχνει τη στάχτη του, καθώς και το
τραπέζι πινγκ πονγκ και ο κυλιόμενος
διάδρομος για το τζόγκινγκ έξω από το
γραφείο του. «Τα άφησαν όλα πίσω τους»,
εξηγεί, αναφερόμενος στους στρατιώτες
που το έβαλαν στα πόδια την περασμένη
εβδομάδα, αφότου οι ισλαμιστές εξτρεμιστές κατέλαβαν το Βόρειο Ιράκ.
Ο λογαχός Μοχάμεντ είναι αξιωματούχος στην Πεσμεργκά, την κουρδική
δύναμη ασφαλείας που έχει καταλάβει
την αεροπορική βάση, άλλοτε έδρα του
αμερικανικού στρατού και στη συνέχεια
της ιρακινής κυβέρνησης, στο Κιρκούκ.
Με αυτόν τον τρόπο διεκδικούν για λογαριασμό των Κούρ-δων τον έλεγχο μιας
διχασμένης πόλης, την οποία πολλοί εξ
αυτών θεωρούν πνευματική τους πατρίδα.
Είναι πλούσια σε πετρέλαιο, επίσης, το
οποίο θα επιτάχυνε την προσπάθεια των
Κούρδων να εξασφαλίσουν οικονομική
ανεξαρτησία και τελικά κρατική οντότητα.
Την ώρα όμως που λαμβάνει χώρα η
συνέντευξη, υφιστάμενοί του μπαίνουν
βιαστικά στο γραφείο, μια βιασύνη που
εξηγεί γιατί οι Κούρδοι δεν έχουν αρχίσει
ακόμη τους πανηγυρισμούς: υπάρχει
υπερβολικά μεγάλη αβεβαιότητα, υπερβολικά πολλές μάχες μπροστά τους. Η
ημέρα ξεκινάει με τον λοχαγό να αποστέλλει μονάδα για την υπεράσπιση κουρδικού χωριού στα αγροτικά περίχωρα του
Κιρκούκ, που δέχεται επίθεση από σουνίτες μαχητές. Οι άνδρες του αντιμετωπίζουν σκληρή αντίσταση. Χρει-άζονται
ενισχύσεις και ζητούν βαρύτερο οπλισμό.
«Εχουμε επικίνδυνες μέρες μπροστά μας
και πολλές μάχες ακόμη», λέει.
Η σουνιτική προέλαση μέσα από τη
Μοσούλη προς τον Νότο με κατεύθυνση
τη Βαγδάτη αποτελεί καταστροφή για το
Ιράκ. Ωστόσο δημιουργεί ελπίδες στους
Κούρδους, που ήδη απολαμβάνουν έναν
μεγάλο βαθμό αυτονομίας στον Βορρά.
Αν μπορούν να υπερασπιστούν τα σύνορά
τους και να μην εμπλακούν σε ένα αιματηρό αδιέξοδο μεταξύ ιρακινού στρατού,
σιιτών συμμάχων τους και σουνιτών, οι
Κούρδοι θα μπορούσαν να βγουν ενισχυμένοι και ίσως να καταφέρουν να εκπληρώσουν το προαιώνιο όνειρό τους για
ένα ανεξάρτητο κράτος.
Καθώς οι σουνίτες εξτρεμιστές επιχειρούν να διαγράψουν τα σύνορα μεταξύ
Ιράκ και Συρίας, τα οποία σχεδίασαν οι
αποικιοκρατικές δυνάμεις μετά τον Α΄
Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Κούρδοι θέλουν
να δημιουργήσουν καινούργια, κατά μήκος μιας λωρίδας γης στο Βόρειο Ιράκ. Ο
απώτερος στόχος είναι ακόμη πιο φιλόδοξος: να ενώσουν τις κουρδικές μειονότητες από τέσσερις χώρες: Συρία, Ιράκ,
Τουρκία και Ιράν.
Προς το παρόν οι Κούρδοι αξιωματούχοι λένε ότι είναι μέρος του Ιράκ, αλλά
ισχυρίζονται ότι είναι δικαίωμά τους η
ανεξαρτησία, αν την επιλέξουν. «Το λέω
“Ιράκ πριν και μετά τη Μοσούλη”», επισημαίνει ο Φουάντ Χουσεΐν, προσωπάρχης
του Μασούντ Μπαρζανί, προέδρου της
αυτόνομης κουρδικής περιοχής. «Είναι
δύο διαφορετικές περίοδοι. Για μας είναι
μια νέα κατάσταση, μια διαφορετική εποχή. Μέχρι αυτήν τη στιγμή, όμως, είμαστε
πιστοί στο Σύνταγμα του Ιράκ», προσθέτει.
Το ερώτημα βέβαια είναι πόσο καιρό θα
διαρκέσει αυτή η αφοσίωση.
AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ
Η ανωμαλία ενός κράτους
Ακόμα και μετά από αυτό το
συγκλονιστικό φονικό, που
πατέρας οπλίζει το G3 και σκοτώνει γυναίκα και κόρη και
μετά αυτοκτονεί, ενώ ο 14χρονος γιος του αγωνίζεται να
κρατηθεί στη ζωή, εμείς βουτάμε ξανά το
κεφάλι μας στην άμμο και ακολουθούμε
την αγαπημένη μας μέθοδο, εκείνη της
στρουθοκαμήλου. «Ένας ψυχοπαθής θα
έβρισκε τρόπο να κάνει το φονικό ακόμα
κι αν δεν είχε στα χέρια του –με τις ευλογίες
του κράτους– ένα G3» υποστηρίζουμε και
με αυτό το τόσο βολικό επιχείρημα, σηκώνουμε ξανά το χαλί για να κρύψουμε από
κάτω τα σκατά μας. Και αν δεν αντιληφθούμε πως εδώ δεν πρόκειται για ένα μεμονωμένο περιστατικό αλλά για ένα ακλόνητο τεκμήριο για το πόσο ρευστά είναι
πλέον τα όρια μεταξύ παράνοιας και λογικής
στη σημερινή πραγματικότητα τότε έχουμε
χάσει κάθε ελπίδα να ενοχληθούμε από
την ίδια τη βρώμα μας.
«Για όσο καιρό συνεχίζεται η ανωμαλία
της κατοχής εδάφους της πατρίδας μας είμαστε υποχρεωμένοι να μεριμνούμε και να
διασφαλίζουμε την αποτρεπτική δυνατότητα
της ΕΦ μας», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας,
όταν τέθηκε ενώπιόν του το θέμα των φυλαγμένων G3 στις ντουλάπες του καθενός
που αύριο ενδέχεται να ξεπεράσει τη γραμμή
που χωρίζει τη λογική από την τρέλα. Προφανώς ο κύριος υπουργός δεν έχει αντιληφθεί
ούτε και έχει κατανοήσει (όπως και οι υπόλοιποι αμέριμνοι πολιτικοί μας) ότι στο
σημείο που έχουμε φτάσει, είναι πολύ πιο
επικίνδυνη η γραμμή που χωρίζει τον κάθε
πολίτη από την παράνοια και την παραφροσύνη από ό,τι η πράσινη γραμμή. Και προφανώς ο κύριος υπουργός όπως και οι υπό-
λοιποι αμέριμνοι πολιτικοί μας είναι ανίκανοι
για τέτοιου είδους εκτιμήσεις, διότι εδώ και
χρόνια η πράσινη γραμμή δεν αποτελεί
μόνο το εθνικό μας πρόβλημα αλλά (κυρίως)
το εθνικό μας άλλοθι. Ένα άλλοθι πάνω στο
οποίο μεγαλούργησε η συνθηματολογία
του «Δεν ξεχνώ» ώστε να ξεχάσουμε τι πραγματικά σημαίνει κράτος πρόνοιας και χρηστής διοίκησης και να επιτρέψουμε έτσι,
μαζί με τη νεκρή ζώνη, να νεκρώσουν και
όλες οι έννοιες που ορίζουν τη χρηστή λειτουργία ενός κράτους. Αποτέλεσμα: Να βγαίνει σήμερα συσσωρευμένη η βρώμα αυτού
του κράτους το οποίο εδώ και χρόνια σαπίζει
κάτω από το άλλοθι της πράσινης γραμμής.
Κάτω από αυτό το άλλοθι ότι αγωνιζόμαστε
εναντίον του ψευδοκράτους, επιτρέψαμε
τη μετατροπή μας σε ένα κράτος που ψεύδεται ασυστόλως προκειμένου να συντηρεί
την ψευδαίσθηση ότι μεριμνεί για τους πο-
λίτες του. Κάτω από αυτό το άλλοθι επιτρέψαμε τη δημιουργία ενός τερατουργήματος
το οποίο δεν έχει κανένα υπόβαθρο κοινωνικής πρόνοιας και κανένα σοβαρό θεσμό
μέριμνας. Εκείνο που πετύχαμε δηλαδή
τόσα χρόνια με ένα «Δεν ξεχνώ» είναι να
χτίζονται καριέρες, να πέφτουνε μίζες, να
εξαπλώνεται η διαφθορά και η διαπλοκή
και να πυροβολείται καθημερινά η κοινωνική
συνείδηση από τα πυρά της τάχα μου εθνικής
συνείδησης.
Κι αν θεωρείτε πως όλα αυτά που περιγράφω δεν συνδέονται με τον τρόπο που
αντιμετωπίζουμε το συγκεκριμένο φονικό,
τότε λυπούμαι να σας πληροφορήσω πως
εξακολουθείτε να κοιτάτε το δέντρο και να
αγνοείτε το δάσος. Διότι αν ακόμα και σήμερα που η βρώμα έχει γίνει αφόρητη το
κράτος επιμένει ότι εκείνο από το οποίο
απειλούμαστε είναι η ανωμαλία της κατοχής
της πατρίδας μας τότε σημαίνει πως εξακολουθεί να μην έχει καμία επαφή με την
πραγματικότητα. Εμείς ωστόσο ως πολίτες
αυτού του σαπισμένου κράτους οφείλουμε
επιτέλους να αποκτήσουμε επαφή με την
πραγματικότητα και να αντιληφθούμε πως
ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν είναι η ανωμαλία
της κατοχής της πατρίδας μας αλλά η δική
μας ανωμαλία, του καθενός προσωπικά,
που κοιτάζουμε την πάρτη μας, που χρόνια
τώρα βολευόμαστε με την ανεπάρκεια, τη
μετριότητα και την ανικανότητα, που χάσαμε την κοινωνική μας συνείδηση, που
ανεχτήκαμε την έλλειψη κοινωνικού κράτος
και που αποδεχτήκαμε ως φυσιολογική την
ανωμαλία να διαχωρίζουμε τη θέση και τη
στάση μας από την ουσία, εις ονόματι της
διαχωριστικής γραμμής.
elenixenou11@gmail.com
10-EPISTOLES CY_Master_cy 6/20/14 9:33 PM Page 10
10
l
ΑΠΟΨΕΙΣ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Το διεθνές περιβάλλον
και οι επιλογές μας
E
Του ΑΝΔΡΕΑ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ
να από τα ζητήματα που συζητούνται έντονα τον τελευταίο
καιρό είναι οι εξωτερικοί προσανατολισμοί της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η συζήτηση αυτή σχετίζεται και με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, καθώς και με ενεργειακά
ζητήματα. Διά μέσου των αιώνων
οι συμμαχίες και οι συνεργασίες που
αναπτύσσει ένα κράτος επηρεάζουν
άμεσα την ασφάλεια και την ευημερία του. Στη σημερινή συγκυρία
που υπάρχει ένα ασταθές και συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον οι
επιλογές της Κυπριακής Δημοκρατίας
είναι πολύ σημαντικές. Η κυβέρνηση
θεωρεί ότι η Κύπρος θα πρέπει να
αναπτύξει ακόμα πιο στενές σχέσεις
συνεργασίας με τη Δύση σε όλα τα
επίπεδα. Σε αυτό αποσκοπούσε και
η αρχική διακήρυξη του Προέδρου
Αναστασιάδη για συμμετοχή στον
Συνεταιρισμό για την Ειρήνη και σε
μελλοντικό στάδιο ακόμα και στο
ίδιο το ΝΑΤΟ. Η κυβέρνηση έχει την
πεποίθηση ότι η αναβάθμιση των
σχέσεων με τις ΗΠΑ και η συνεχής
«ευρωπαϊκοποίηση» των επιλογών
της τελικά θα συμβάλει στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων, σε μία βιώσιμη λύση του Κυπριακού καθώς
και στη διασφάλιση της ασφάλειας
και της σταθερότητας. Φαίνεται
όμως ότι υπάρχει μια υπερβολή στις
εκτιμήσεις αυτές. Για παράδειγμα,
η θέση «η Κύπρος ως στρατηγικός
εταίρος των ΗΠΑ» που χρησιμοποιήθηκε πρόσφατα δεν ευσταθεί. Οι
ΗΠΑ πάντοτε αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν την Κύπρο ως μέρος
ενός ευρύτερου συνόλου.Έτσι από
την άλλη προβάλλεται η θέση ότι
ενώ η Κύπρος θα πρέπει να ανταποκρίνεται επαρκώς στις υποχρεώσεις της, εξυπηρετούνται καλύτερα
τα συμφέροντά της εάν ακολουθεί
μία πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Ιδιαίτερη σημασία επί τούτου
αποδίδεται στις σχέσεις και τις ισορροπίες με τη Ρωσία. Η ουσία είναι
να αξιολογήσουμε σωστά τα δεδομένα. Ενώ ασχολούμαστε με το σήμερα και καθορίζουμε πολιτική για
το αύριο είναι σημαντικό να αντλούμε διδάγματα από την ιστορία
και τα μαθήματα που προκύπτουν
από αυτά. Σε μία εποχή όπου παρατηρείται προσπάθεια αναθεώρησης
της ιστορίας αυτό αποκτά ιδιαίτερη
σημασία. Επί τούτου σημειώνονται
τρία ιστορικά δεδομένα.
Πρώτο, το καλοκαίρι του 1974 η
Χούντα των Αθηνών ανέτρεψε τον
Πρόεδρο Μακάριο και ακολούθως
η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο.
Έχει καταγραφεί κατ’ επανάληψιν
ότι το πραξικόπημα και η εισβολή
ήταν προϊόν ευρύτερων διεργασιών
για να υποταχθεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Κατηγορείτο ο Μακάριος
ως η πηγή πολλών κακών στην Κύπρο, η πραγματικότητα όμως είναι
ότι με την ανατροπή του Μακαρίου
η Κύπρος πνίγηκε στο αίμα. Στις 23
Ιουλίου αποκαταστάθηκε στην Ελλάδα η δημοκρατία στο πρόσωπο
του Κωνσταντίνου Καραμανλή και
η συνταγματική τάξη στην Κύπρο
στο πρόσωπο του Γλαύκου Κληρίδη.
Παρά το γεγονός ότι στο πηδάλιο
της Κυπριακής Δημοκρατίας και της
Ελλάδος βρίσκονταν πλέον δύο πο-
λιτικοί με σαφείς δυτικούς προσανατολισμούς εν τούτοις η τουρκική
θηριωδία δεν αναχαιτίσθηκε από
τις ΗΠΑ. Αντίθετα, υπήρξε ανοχή
στη συγκεκριμένη επιχείρηση η
οποία ολοκληρώθηκε στις 16 Αυγούστου. Έκτοτε η Τουρκία συνεχίζει
να πιέζει για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία προσπαθεί
να επιβιώσει κάτω από αντίξοες συνθήκες. Δεύτερο, είναι σημαντικό να
αξιολογήσουμε ότι μετά την ένταξη
της Κυπριακής Δημοκρατίας στην
Ε.Ε. επιστεύετο ότι τα δεδομένα θα
διαφοροποιούντο άρδην υπέρ της.
Παρά ταύτα πολλές φορές σε σχετικούς σταθμούς σημαντικούς για
την Τουρκία δεν επιέζετο η Άγκυρα
για να μπορέσει να προχωρήσει με
τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις
αλλά καλείτο η Κύπρος σε συνεχείς
υποχωρήσεις. Υπενθυμίζεται, επίσης,
ότι όταν οι Ελληνοκύπριοι είπαν
ΟΧΙ στο Σχέδιο Ανάν υπήρχε μια
προσπάθεια απονομιμοποίησης του
Προέδρου Παπαδόπουλου ο οποίος
λοιδορείτο συνεχώς εντός και εκτός
Κύπρου.Τρίτο, τον Μάρτιο του 2013
το Eurogroup επέδειξε μία πρωτοφανή βαναυσότητα και προχώρησε
σε κούρεμα καταθέσεων, ευνουχίζοντας τη δυναμική της κυπριακής
οικονομίας. Αναμφίβολα η Κυπριακή
Δημοκρατία αντιμετώπιζε σοβαρά
οικονομικά προβλήματα ως αποτέλεσμα απρονοησίας, μετριοκρατίας,
ασυδοσίας, διαπλοκής καθώς και
απληστίας. Όμως τα προβλήματα
ήταν διαχειρίσιμα με τη στοιχειώδη
αλληλεγγύη των εταίρων μας. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανήλθε στην
εξουσία υποσχόμενος την επανεκκίνηση της οικονομίας και την εξυγίανσή της με τη στήριξη της Ε.Ε.
και ιδίως των ομοϊδεατών του. Ο
τρόπος όμως που οι εταίροι χειρίστηκαν την Κύπρο δείχνει πολλά.
Χρησιμοποιήθηκε η Κύπρος ως πειραματόζωο και ο δικός τους άνθρωπος, ο Νίκος Αναστασιάδης, εξευτελίστηκε. Γι’ αυτούς ο Πρόεδρος
της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο
λαός της Κύπρου ήταν αναλώσιμοι.
Λαμβάνοντας λοιπόν όλα τα δεδομένα υπ’ όψιν θα είναι πολύ επιπόλαιο η Κύπρος να αφεθεί απερίσκεπτα στη φιλοσοφία «ανήκουμε ολοκληρωτικά στη Δύση» και να στρέψει
τις πλάτες της σε άλλες προοπτικές
και ιδίως στη Ρωσία, μία χώρα όπου
οι παραδοσιακές σχέσεις, ιστορικές,
οικονομικές, πολιτικές, πολιτιστικές
είναι πολύ σημαντικές. Στη σημερινή
συγκυρία πέραν των δεσμών με την
Ελλάδα, η Κύπρος καλείται να αξιολογήσει τις επιλογές της. Ιδιαίτερη
σημασία επί τούτου έχουν οι σχέσεις
με την Ε.Ε. (ως κράτος-μέλος) και
τις ΗΠΑ αλλά και με τη Βρετανία,
τη Ρωσία, το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Η γεωγραφική της θέση, οι ιστορικές
πραγματικότητες αλλά και το μέγεθος
των προβλημάτων υπαγορεύουν
στην Κυπριακή Δημοκρατία να καταστεί επιτέλους ένα αποτελεσματικό
κράτος, να πολιτεύεται με σοβαρότητα και να ελίσσεται με πραγματισμό και αυτοπεποίθηση.
Ο κ. Ανδρέας Θεοφάνους είναι καθηγητής
Πολιτικής Οικονομίας και πρόεδρος του
Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η γειτονιά μας φλέγεται!
Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ
Σ
την ιστορία της Κύπρου, κατ’
επέκταση και του Κυπριακού,
έλειψε συχνά η μελέτη του
γεωγραφικού χάρτη με ό,τι αυτό
βαραίνει τη γεωπολιτική του σημασία. Κυριάρχησε η αντίληψη
ότι μπορούμε να αγνοούμε τον
χάρτη, αφού έχουμε δίκαιο ή ότι
μπορούμε να παραβλέπουμε τη
σημασία των γύρω εξελίξεων,
αφού με μία καταγγελία κατά των
«κακών» μπορούμε να βάλουμε
σε τάξη τη γύρω μας ρευστότητα.
Αυτή η αντίληψη για τις διεθνείς
σχέσεις επέφερε βαρύτατα πλήγματα στην ελληνοκυπριακή πολιτική ιστορία. Κορυφαίο παράδειγμα στον 20ό αιώνα ήταν η
αγνόηση της θέσης του πρωθυπουργού της Ελλάδας Ε. Βενιζέλου
το 1931 κατά τη διάρκεια της εξέγερσης στη Λευκωσία, γνωστής
ως «τα Οκτωβριανά». Η θέση Βενιζέλου για σταδιακή αυτοκυβέρνηση, μη συμμετοχή της Ελλάδας
στη διαχείριση του Κυπριακού
κατά τρόπο που να παρεμποδίζει
την ανάμειξη της Τουρκίας, το
αίτημα για αυτοδιάθεση να τυγχάνει διαβούλευσης στο διμερές
πλαίσιο ανάμεσα στους Ε/κ και
το Λονδίνο, δεν βρήκε ακροατήριο
στη νήσο. Η θέση του, διαβλήθηκε
εν μέσω χαρακτηρισμών, γιατί
αποσυντόνιζε τις βεβαιότητες
μιας ρηχής ηγεσίας που θεωρούσε, εκτός άλλων, ότι κατέχει δι-
πλωματική γνώση πολύ πέραν
ενός Βενιζέλου.
Η αποτυχία αποδόθηκε στους
ξένους, στην αγγλική δολιότητα,
ή σε κακούς διπλωμάτες που δεν
είχαν το σθένος να θέσουν το κυπριακό στο διεθνές πλαίσιο «εγκαίρως». Η θέση της Κύπρου στον
τότε κόσμο θα έπρεπε να κατακτηθεί με την ανάλυση, τις επιλογές, τις αποφάσεις και τις πρωτοβουλίες της ηγεσίας της. Δεν
πέτυχε, αλλά –ακόμα πιο σημαντικό– δεν θέλησε να οργανώσει
μια ευρύτερη συζήτηση/αναζήτηση για τη στρατηγική των Ε/κ
και το διεθνές περιβάλλον που περικλείει την Α. Μεσόγειο, τη Μέση
Ανατολή, και πιο ύστερα τη γεωπολιτική σημασία της πετρελαϊκής
γειτνίασης, τη στρατηγική συνεργασία ΗΠΑ-Ισραήλ και τις σχέσεις
Ελλάδας-Τουρκίας.
Σήμερα μπορεί κανείς να διαπιστώσει την ελαφρότητα μιας
δημόσιας συζήτησης στην Κύπρο,
όταν γύρω μας εξελίσσεται η πιο
επικίνδυνη παγκοσμίως ανάπτυξη
στρατιωτικών συγκρούσεων στη
Συρία, το Ιράκ, την αστάθεια στον
Λίβανο και τις αλυσιδωτές επιπτώσεις από τη δράση των Ταλιμπάν στο Πακιστάν. Η στρατιωτική
δράση και οι επιτυχίες του κινήματος των τζιχαντιστών του ISIL
εντυπωσιάζει για το είδος των εξελίξεων που τόσα χρόνια εγκυμο-
νούσε η γειτονιά μας. Οι πιέσεις
κατά της κυβέρνησης Μαλίκι στη
Βαγδάτη δημιουργούν μια επικίνδυνη δυναμική, καθώς ένα Ιράκ
στα «τρία» θα οδηγήσει τις εξελίξεις στα πρόθυρα μιας ανεξέλεγκτης αστάθειας που αυτή τη στιγμή
ουδείς μπορεί να δει την κατάληξή
της. Ένα Ιράκ με τρεις πρωτεύουσες (Βαγδάτη, Μοσούλη, Αρμπίλ)
θα θέσει τις βάσεις για νέες ισορροπίες στην περιοχή τις οποίες
θα ντοπάρει ο ισλαμικός φανατισμός και η ένοπλη απειλή για νέα
ισορροπία σχέσεων ανάμεσα στο
σουνιτικό κίνημα του ISIL και την
αδύναμη διακυβέρνηση Μαλίκι
στο σιιτικό νότιο Ιράκ με φόντο
ένα σχήμα εδαφών από τη Συρία
μέχρι το ΒΔ Ιράκ.
Η Κύπρος σε αυτή την αλληλουχία των γεγονότων έχει κάθε
συμφέρον να συνταχθεί με τις δυτικές επιλογές και να αξιολογήσει
τις εξελίξεις σε σχέση με την ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην
κυπριακή ΑΟΖ υπό το πρίσμα μιας
αναδυόμενης αστάθειας στη Μέση
Ανατολή. Η ρευστότητα αυτή θα
κάνει λιγότερο ενεργητικές εταιρείες που έχουν επιδείξει ενδιαφέρον για έρευνες στην κυπριακή
ΑΟΖ, ενώ το θέμα των αγωγών
αποκτά μία νέα διάσταση εξαιτίας
της πίεσης που ασκούν δυνάμεις
που δρουν τυφλά στην ευρύτερη
γειτονιά μας και θέτουν σε συνα-
γερμό τα συμφέροντα του Ισραήλ
στην περιοχή. Είναι σημαντικό
όσα εξαρτώνται από τη Λευκωσία
να τεθούν σε μία πιο ευθεία τροχιά
για να λιγοστέψει η πίεση της
αστάθειας πάνω σε κρίσιμα κυπριακά συμφέροντα. Η συγκυρία
σημαίνει πλήρη προσπάθεια για
να δούμε ως πού μπορεί να φτάσει
η παρούσα διαδικασία επίλυσης
στο Κυπριακό και ταυτόχρονα εμβάθυνση της σχέσης ανάμεσα στα
δυτικά συμφέροντα στην περιοχή
όπως εκφράστηκαν με την ένταξη
της νήσου στην Ε.Ε. και από τις
δηλώσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Μπάιντεν στην
Κύπρο. Δεν χωράνε ακροβασίες
στη διαχείριση των κρίσεων, και
κυρίως δεν χωράει διστακτικότητα
στις συνομιλίες για το Κυπριακό,
επειδή πτυχές της λύσης θα είναι
δύσκολες ή επειδή ένα μέρος της
κοινής γνώμης πιθανόν να διαφωνήσει. Κάθε συμβιβασμός προϋποθέτει δυσκολίες, αλλά η συντήρηση της σημερινής κατάστασης οδηγεί με γοργούς ρυθμούς
στην οριστική διχοτόμηση. Η μετάβαση της Κύπρου από τον κόσμο
της αστάθειας στο σύστημα της
σταθερότητας απαιτεί να αναπτύξουμε βαθιές πεποιθήσεις για το
κυπριακό μέλλον σε μια γειτονιά
που συχνά επιλέγει να φλέγεται.
www.larkoslarkou.org.cy
Το όριο της αξιοπρέπειας
Του ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ
Σ
υναντήθηκαν ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ
και αναγνώρισαν ότι υπάρχει
πρόβλημα. Συμφώνησαν ότι
υπάρχει απαξίωση και κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών προς
τους πολιτικούς και τους θεσμούς
και ότι θα πρέπει να γίνουν ενέργειες για αποκατάσταση της αξιοπιστίας και επαναφοράς της χώρας. Πού κατέληξαν; Σε αλλαγή
του εκλογικού νόμου ώστε το
εκλογικό μέτρο να ανέλθει στο
5%.
Μία ακόμα κίνηση (όπως και
όλες όσες προηγήθηκαν – η δωρεά
του αεροπλάνου, οι λιμουζίνες,
οι πτήσεις business class) που
ήρθε να καταδείξει πόσο αποκομμένη είναι η πολιτική ηγεσία από
την κοινωνία σήμερα. Πόσο διαφορετικά βιώνει και αντιλαμβάνεται την κρίση. Όχι επειδή επί
της αρχής η άνοδος του ορίου
εισδοχής στη Βουλή είναι λανθασμένη. Αντίθετα υπάρχουν
ισχυρά επιχειρήματα που κάποιος
μπορεί να προτάξει υπέρ μιας τέτοιας αλλαγής. Αλλά επειδή η χρονική συγκυρία που επέλεξαν ήταν
εντελώς λανθασμένη. Δεν μπορεί
την ώρα που μιλάς για αποτυχία
των θεσμών, που προβάλλεις την
ανάγκη να γίνουν βήματα προς
επαναφορά της αξιοπιστίας και
διόρθωση των όσων μας οδήγησαν εδώ, να αξιολογείς ως πρωτεύων στην ουσία την αύξηση
του ορίου εισδοχής στη Βουλή.
Λες και το εκλογικό μέτρο ευθύνεται για τα δεινά της χώρας. Την
ώρα που πολίτες τρέφονται από
<
<
<
<
<
<
<
Η άνοδος του ΕΛΑΜ
δεν θα περιοριστεί
με αύξηση του
εκλογικού ορίου,
αλλά προσεγγίζοντας
ξανά τη δημοκρατία.
συσσίτια, ένα μεγάλο μέρος του
πληθυσμού βιώνει την εξαθλίωση,
και καμιά δήλωση του ενός δεν
μένει αναπάντητη από τον άλλο,
στο μόνο που συμφωνούν να είναι
η αλλαγή του εκλογικού ορίου
ώστε να αυξήσουν την εκπροσώπησή τους στη Βουλή.
Ανεπίσημα λέχθηκε ότι αυτό
γίνεται για να ανακοπεί η πορεία
του ΕΛΑΜ προς στη Βουλή. Είναι
όμως ένα επιχείρημα που δεν πείθει. Διότι αν πράγματι αυτή ήταν
η έγνοια τους, διαφορετική θα
ήταν η συμπεριφορά και ενέργειές
τους. Άλλες θα ήταν και οι προτεραιότητές τους. Θα είχαν ήδη
επικεντρωθεί στη σταδιακή αναδόμηση της ηθικής του συστήματος, την επαναφορά της διαφάνειας στον τρόπο θεσμικής και
οικονομικής λειτουργίας του, τον
τερματισμό της διαπλοκής, την
απομάκρυνση πολιτικών προσώπων συνυφασμένων με εποχές
που ο κόσμος θέλει να ξεχάσει,
την επαναφορά ελπίδας και προοπτικής, της ανάκτησης του αισθήματος κοινωνικής δικαιοσύνης. Όλα όσα δεν έγιναν στην
Ελλάδα και συνέθεσαν το πλέγμα
μέσα στο οποίο αναδύθηκε η Χ.Α.
και που απειλούν να γιγαντώσουν
τον ακροδεξιό εξτρεμισμό και
στην Κύπρο.
Την ίδια στιγμή έχει αποδειχθεί
στη θεωρία ότι τέτοιες ενέργειες
κάθε άλλο παρά σε βάρος της
ακροδεξιάς λειτουργούν. Αντίθετα, την τρέφουν γιατί ερεθίζουν
την κοινή γνώμη. Θα είναι δύσκολο για τον πολίτη να δεχθεί
εκείνοι που δημιούργησαν τις
συνθήκες για την εξάπλωσή του
φασισμού, να τον χρησιμοποιήσουν ως μπαμπούλα για να επιβιώσουν ξανά. Τη στιγμή μάλιστα
που η κυρίαρχη πολιτική που
ασκείται δεν πείθει ότι αναζητεί
αποτελεσματική λύση. Ότι αυτό
το πολιτικό σύστημα και όσοι παρουσιάζονται ως απειλή για τη
δημοκρατία, δεν αποτελούν τις
δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Η άνοδος του ΕΛΑΜ δεν θα
ανακοπεί με αύξηση του εκλογικού ορίου αλλά προσεγγίζοντας
ξανά τη δημοκρατία. Όταν θα
δείξει το πολιτικό σύστημα ότι
αλλάζει και θα πάψει να αγνοεί
και να προσβάλλει τον πολίτη.
Όταν αυτοί που προκάλεσαν την
άνοδό της βγουν από το κάδρο.
Όταν αυτοί που για χρόνια διαμόρφωναν το σημερινό τοπίο θα
σταματήσουν να εμφανίζονται
ως λύση ενώ είναι το πρόβλημα.
Μέσα από θετικά αποτελέσματα
και προοπτική που δίνουν οι πράξεις και οι πολιτικές που λειτουργούν ως αντίβαρο και κόντρα στις
υποσχέσεις και φοβίες των ακροδεξιών. Με εξυγίανση και ανανέωση του συστήματος, ορθή λειτουργία του κράτους. Επαναφέροντας την κοινωνική δικαιοσύνη
και προτάσσοντας το κοινό καλό.
Καθιστώντας το πολιτικό μας πολίτευμα ξεκάθαρα πιο ελκυστικό
από την ακροδεξιά, και τον φασισμό πολιτικά ακίνδυνο. Η δύναμη της δημοκρατίας ήταν άλλωστε πάντοτε εκείνη η μεταφυσική πίστη πως αυτό το πολίτευμα
προάγει το κοινό συμφέρον.
Όσο ο κόσμος βλέπει τον Πρόεδρο να δηλώνει ότι θα έχει αεροπλάνο από φίλο επιχειρηματία
και δεν μπορεί να καταλάβει πού
βρίσκεται το μεμπτό, όταν ακούει
τον κυβ. εκπρόσωπο να χαρακτηρίζει λαϊκισμό τη συζήτηση που
γίνεται για τις 1000 λιμουζίνες,
αδυνατώντας να αντιληφθεί πως
σε μια χώρα αποκόπτονται από
κάποιους ακόμα και τα βασικά,
δεν μπορεί άνθρωποι με εισόδημα
άνω των 80.000 να έχουν καλυμμένα τα έξοδα του αυτοκινήτου
τους και εκτός εργασίας, όταν τα
κόμματα δείχνουν απρόθυμα να
αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά
και με τρόπο που θα είναι προς
όφελος της πλειοψηφίας τα σημερινά προβλήματα. Χωρίς σχέδιο,
χωρίς συνείδηση, μετράνε απλώς
τις έδρες που θα πάρουν ή θα χάσουν, το ΕΛΑΜ ελάχιστα έχει να
κάνει. Όσο ανεβάζουν το όριο τόσο θα το σπρώχνουν στη Βουλή.
antopoly@cytanet.com.cy
Η κυβερνητική πολιτική στο Κυπριακό φυλλοροεί
E
χει παρέλθει ενάμισης χρόνος
από την εκλογή Αναστασιάδη
στην προεδρία και περίπου
ένας χρόνος από τότε που επανάρχισαν οι προσπάθειες για επίλυση
του Κυπριακού. Έχουμε πλέον ένα
ικανοποιητικό δείγμα προς αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της πολιτικής των κυβερνώντων στο Κυπριακό.
Το συμπέρασμα από αυτή την
αξιολόγηση είναι ότι ο πολυδιαφημισμένος κυβερνητικός σχεδιασμός
στο Κυπριακό φυλλοροεί. Το ένα
μετά το άλλο τα διάφορα στοιχεία
της κυβερνητικής πολιτικής αποδεικνύονται είτε αναποτελεσματικά
είτε επικίνδυνα.
Κοινό ανακοινωθέν: Διαφήμισε
ο Πρόεδρος ότι θα πετύχει ένα κοινό
ανακοινωθέν το οποίο θα περιελάμβανε με ξεκάθαρο τρόπο τη βάση
Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
λύσης και δεν θα άφηνε κανένα περιθώριο στην τουρκική πλευρά να
παρερμηνεύει τις πρόνοιές του.
Έπειτα από τέσσερις ολόκληρους
μήνες κατέληξε σε ένα κοινό ανακοινωθέν το οποίο στο κρίσιμο θέμα
της κυριαρχίας είναι κατώτερο από
αυτό που περιλαμβανόταν στα κοινά
ανακοινωθέντα Χριστόφια – Ταλάτ.
Η τουρκοκυπριακή πλευρά δε καθημερινά παρερμηνεύει πρόνοιες
του ανακοινωθέντος.
Περίοδος διερεύνησης θέσεων
(screening): Αποδείχθηκε σπατάλη
χρόνου, και η λεγόμενη διερεύνηση
θέσεων οδήγησε σε διεύρυνση της
απόστασης ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Χιαστί συναντήσεις: Ο Πρόεδρος
έλεγε ότι με τις χιαστί συναντήσεις
θα θέσει την Τουρκία ενώπιον των
ευθυνών της. Επί του παρόντος έχει
<
<
<
<
<
<
<
O Πρόεδρος απεγκλωβίζει την τουρκοκυπριακή
πλευρά από τις σημαντικές συγκλίσεις που
επιτεύχθηκαν στη διετία
2008 - 2010, τις οποίες
ο κ. Έρογλου προηγουμένως απέρριπτε.
γίνει μία υποβαθμισμένη συνάντηση
μεταξύ των διαπραγματευτών και
των αντίστοιχων Υπουργείων Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας. Οι μόνοι που ισχυρίζονται ότι
με αυτό τον τρόπο η Τουρκία τίθεται
ενώπιον των ευθυνών της, είναι οι
κυβερνώντες. Στο μεταξύ, η τουρ-
κοκυπριακή κοινότητα έχει ενισχύσει τη διεθνή δραστηριότητά της.
Εμπλοκή Ε.Ε. στις συνομιλίες:
Θα κάνουμε αυτό που δεν έκαναν
άλλοι, λέει ο Πρόεδρος, και θα εμπλέξουμε την Ε.Ε. στις συνομιλίες.
Οι δηλώσεις Φούλε προσγείωσε
όλους όσοι νομίζουν ότι η Ε.Ε. θα
δεχθεί να φορτωθεί το πρόβλημα.
Δυστυχώς, δεν πρόκειται να το κάνει για πολλούς και διάφορους λόγους. Είναι καλό να επιδιώκεται η
εμπλοκή της Ε.Ε. στο Κυπριακό,
αλλά είναι διπλά ωφέλιμο να γνωρίζουμε μέχρι πού μπορεί να το
πάει η Ένωση. Και, δυστυχώς, δεν
το πάει πέρα από εκεί που το πήγαινε και επί προηγούμενης κυβέρνησης, όταν διορίστηκε ειδικός
αντιπρόσωπος του Προέδρου της
Κομισιόν.
Επί της ουσίας ο Πρόεδρος, εγ-
κλωβισμένος στις προεκλογικές δεσμεύσεις για απόσυρση προτάσεων
και νέα στρατηγική στο Κυπριακό
που γενναιόδωρα μοίραζε προς πρόσκαιρους συμμάχους του, προχώρησε στις διαπραγματεύσεις από
μηδενική βάση. Με αυτό τον τρόπο
όμως ο Πρόεδρος απεγκλωβίζει την
τουρκοκυπριακή πλευρά από τις
σημαντικές συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν στη διετία 2008 – 2010, τις
οποίες ο κ. Έρογλου προηγουμένως
απέρριπτε. Επιπρόσθετα, η πολιτική
του Προέδρου επιτρέπει στην τουρκική πλευρά να κάνει επικοινωνιακό
παιχνίδι και να προβάλλει σαν αδιάλλακτη πλευρά την ελληνοκυπριακή.
Η εμπειρία έχει αποδείξει ότι η
αντιμετώπιση της ουσιαστικής φάσης των διαπραγματεύσεων με τη
λογική της μηδενικής βάσης μόνο
σε αχρείαστες και επικίνδυνες περιπέτειες οδηγεί. Ο δρόμος είναι
μόνο ένας. Η συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που
τις διέκοψε η τουρκοκυπριακή πλευρά τον Μάρτιο 2012, γεγονός που
θα διαφυλάξει τις σημαντικές συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν. Αλλιώς,
οι συνομιλίες με μαθηματική ακρίβεια θα τελματώσουν και είτε θα
επιμεριστούν και στην ελληνοκυπριακή πλευρά ευθύνες είτε κάποιος
τρίτος θα «προθυμοποιηθεί» να
θέσει ένα δικό του σχέδιο στο τραπέζι.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης καλείται να προχωρήσει με αποφασιστικότητα, θέτοντας πάνω απ’ όλα
το εθνικό συμφέρον.
O κ. Στέφανου Στεφάνου είναι μέλος του
Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ.
11-POLITIKI_Master_cy 21/06/14 00:21 Page 11
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
11
Πανί με πανί οι Κυπριακές Αερογραμμές
«Μαξιλάρι» τα 31 εκατομμύρια ευρώ που μπήκαν στα ταμεία από την πώληση της χρονοθυρίδας μέχρι το καλοκαίρι του 2015
100 εκατομμύρια που της έχουν
δοθεί τα τελευταία χρόνια από τα
κρατικά ταμεία δεν αποτελούν ενίσχυση που αντιβαίνει τους αυστηρούς κανόνες ανταγωνισμού της
Ε.Ε. και ως εκ τούτου δεν τίθεται
ζήτημα να ζητηθεί η επιστροφή
τους. Εξέλιξη, η οποία θα έβαζε
λουκέτο στην αεροπορική εταιρεία
όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ
Αν εξαιρεθεί ο θόρυβος που προκλήθηκε μέχρι την επισημοποίηση
της συμφωνίας πώλησης της χρονοθυρίδας στο αεροδρόμιο Χίθροου
του Λονδίνου, η δήλωση του
υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων για τη δεινή κατάσταση στην
οποία βρίσκεται ο κρατικός αερομεταφορέας της Κύπρου, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.
Ο Μάριος Δημητριάδης είπε δη-
Μετά το Χίθροου τι;
<
<
<
<
<
<
<
Σε δύσκολη κατάσταση
θα περιέλθει ο κρατικός
αερομεταφορέας,
χωρίς την παρουσία
στρατηγικού επενδυτή,
λέει η κυβέρνηση.
μόσια αυτό το οποίο λέγεται όλο
αυτό το διάστημα ανεπίσημα: Αν
η διοίκηση των Κυπριακών Αερογραμμών δεν εκμεταλλευθεί το
διάστημα μέχρι το τέλος του χρόνου, στο μέτρο του εφικτού, σε
μία τέτοια περίπτωση η εταιρεία
θα εισέλθει σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης με ό,τι αυτό μπορεί
να συνεπάγεται. Το καμπανάκι
που κτύπησε ο υπουργός Συγκοινωνιών δεν έχει να κάνει με εξωγενείς παράγοντες, που ενδεχομένως να επηρεάζουν το αύριο
των Κυπριακών Αερογραμμών, αλλά με την πραγματική εικόνα που
Αβέβαιο παραμένει το μέλλον των Κυπριακών Αερογραμμών, εάν δεν υπάρξει επενδυτής το συντομότερο.
παρουσιάζουν μετά και την πώληση του τελευταίου στοιχείου
που είχε αξία της χρονοθυρίδας
στο Χίθροου του Λονδίνου. Τα 31
εκατομμύρια ευρώ, που μπήκαν
στα ταμεία των Κ.Α, θα την κρατήσουν στη ζωή, όπως λέγεται,
μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του
2015 κατά άλλους μέχρι τέλος του
χρόνου.
Αν στο μεσοδιάστημα δεν συντελεσθούν σαρωτικές αλλαγές, σε
μια τέτοια περίπτωση αυτό που
λεγόταν ψιθυριστά μέχρι χθες, θα
αποτελέσει τη σκληρή πραγματικότητα του αύριο. Οι Κ.Α. θα οδη-
γηθούν με μαθηματική ακρίβεια
στο αναπόφευκτο.
Αν μέχρι σήμερα οι διοικούντες
την εταιρεία «τόνωναν» τα ταμεία
της με την πώληση περιουσιακών
στοιχείων, ο τερματισμός πτήσεων
από και προς το κεντρικό αεροδρόμιο του Λονδίνου την αφήνει
γυμνή στην κυριολεξία από κάθε
είδους περιουσιακό στοιχείο. Σε
κυβερνητικό επίπεδο εκφράζονται
ήδη έντονες ανησυχίες, πρώτον
από τη δημόσια παραδοχή ότι το
επενδυτικό ενδιαφέρον για τον
κρατικό αερομεταφορέα (πέρα απ’
όσα λέγονται κατά καιρούς), είναι
ΑΡΘΡΟ / ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ
Eμεινε νύφη... χωρίς προικιά
Ήταν πολύ σημαντικό «ατού» για τις
Κυπριακές Αερογραμμές (ΚΑ) η δυνατότητά τους να πετούν στο Χίθροου.
Το δικαίωμά τους να προσγειώνονται
και να απογειώνονται σε συγκεκριμένες ώρες στο σημαντικότερο αεροδρόμιο με τη μεγαλύτερη επιβατική
κίνηση και πυκνές ανταποκρίσεις σε
προορισμούς προς όλες τις ηπείρους
πρόσφερε στην αεροπορική εταιρεία
της Κύπρου εμπορικά πλεονεκτήματα
που πολλές αεροπορικές εταιρείες θα
ήθελαν να έχουν και δεν έχουν. Με
την πώληση και της τελευταίας χρονοθυρίδας ο εθνικός αερομεταφορέας
έχασε και τα πλεονεκτήματα και τα
«ατού» του. Απώλεσε για πάντα τα
πολυτιμότερα περιουσιακά στοιχεία
του. Έμεινε... νύφη χωρίς προικιά να
περιμένει, όπως στα παραμύθια κάποιον πρίγκιπα που θα την πάρει έτσι,
γιατί απλώς τη γουστάρει με τα δανεικά, τα χρέη και τις υποχρεώσεις
της, παρά γιατί έχει βλέψεις στην περιουσία της.
Τα παραμύθια πάντοτε τελειώνουν
με ευτυχές τέλος. Η πραγματικότητα
όμως είναι σκληρή και αμείλικτη. Και
δυστυχώς στις ΚΑ φαίνεται να παίζεται
η τελευταία πράξη ενός προαναγγελθέντος θανάτου. Κανείς, όπως όλα
δείχνουν, δεν μπόρεσε να βάλει φρένο
στον κατήφορο και να αλλάξει την
πορεία ενός τόσο νευραλγικού οργανισμού. Κανείς δεν βρήκε τη συνταγή
ή δεν αφέθηκε να την εφαρμόσει σωστά, προκειμένου η εταιρεία να απεγκλωβιστεί από τη ζημιογόνο πορεία
και να σταθεί αυτόνομα στα δικά της
πόδια.
Οι ΚΑ συνδέουν την Κύπρο με το
Χίθροου από της ίδρυσής τους το
1947. Όλα αυτά τα χρόνια δημιούργησαν ρίζες στο Νο 1 κομβικό αεροδρόμιο του κόσμου, εξυπηρετώντας
τις ανάγκες του επιβατικού κοινού
και προφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες
στις αεροσυγκοινωνίες και ειδικότερα
στον τουρισμό μας. Η αξία του Χίθροου
δεν περιορίζεται μόνο στη μεταφορά
επιβατών από την Κύπρο στο Λονδίνο
και αντίστροφα. Αυτό μπορεί να συνεχίσει να γίνεται και με πτήσεις από
και προς τα υπόλοιπα περιφερειακά
αεροδρόμια της βρετανικής πρωτεύουσας, παρόλο που εκεί οι ΚΑ θα βρεθούν
αντιμέτωπες με τον εξοντωτικό ανταγωνισμό των εταιρειών χαμηλού
κόστους. Εκείνο που κάνει το Χίθροου
να ξεχωρίζει είναι η δυνατότητα που
προσφέρεται στο επιβατικό κοινό για
ανταποκρίσεις σε υπερατλαντικούς
ή άλλους μακρινούς προορισμούς,
είτε μέσω πτήσεων κοινού κωδικού
που είχαν οι ΚΑ με άλλες μεγάλες εται-
ρείες είτε με συνδέσεις με άλλους αεροπορικούς μεταφορείς. Αυτή η δυνατότητα προσφέρεται στο ελάχιστο
ή καθόλου από τα περιφερειακά αεροδρόμια. Έτσι, μια σημαντική μερίδα
του επιβατικού κοινού που επέλεγε
τις Κ.Α. προς το Χίθροου ως διαμετακομιστικό κέντρο, δεν θα έχει πια
λόγο να ταξιδεύει με τη δική μας εταιρεία. Την ίδια ώρα οι ελάχιστες αεροπορικές εταιρείες που πετούν από τη
Λάρνακα προς το Χίθροου, λόγω έλλειψης ανταγωνισμού, θα καθορίζουν
όπως βολεύονται το ύψος των ναύλων,
με αρνητικές επιπτώσεις και στον
τουρισμό της χώρας μας.
Οι συγκεκριμένες χρονοθυρίδες
ήταν αναμφίβολα ένα υπολογίσιμο
περιουσιακό στοιχείο. Η μόνη περιουσία της εταιρείας επικεντρώνεται
σε ένα ιδιόκτητο αεροσκάφος μεγάλης
ηλικίας, στο όνομα και το έμβλημά
τους. Δυστυχώς, παρά το ότι η εταιρεία
διανύει φέτος το 67ο έτος από της
ίδρυσής της και παρόλο ότι υπήρξαν
μακρές περίοδοι παχιών αγελάδων
ποτέ δεν ευτύχησε να έχει δικά της
ιδιόκτητα γραφεία. Το μοναδικό ακίνητο στην οδό Βύρωνος, πωλήθηκε
και αυτό σε μια νύχτα για να καλυφθούν έκτακτες υποχρεώσεις. Η Εταιρεία οφείλει δεκάδες εκατομμύρια στο
κράτος, ενώ συνεχίζεται η εκδίκαση
των αγωγών των πιλότων της, για τις
περικοπές στον μισθό τους το 2007,
που στην περίπτωση θετικής γι’ αυτούς
κατάληξης θα επιβαρύνει τις ΚΑ με
πολλά επιπλέον εκατομμύρια.
Τα δεδομένα όπως προδιαγράφονται δεν είναι δυστυχώς ενθαρρυντικά,
καθότι η εταιρεία εξακολουθεί να καταγράφει ζημιές, παρά τις μαζικές απολύσεις προσωπικού. Οι περιζήτητοι
στρατηγικοί συνεργάτες ή επενδυτές
έρχονται, βλέπουν και απέρχονται.
Κανένας δεν φαίνεται διατεθειμένος
να πάρει τη... νύφη, όσο όμορφη και
καλοστολισμένη κι αν προσπαθούμε
να την παρουσιάσουμε. Ο υπουργός
Συγκοινωνιών και Έργων ήταν βεβαίως
σαφέστατος, όταν στις πρόσφατες
δηλώσεις του παραδέχθηκε ωμά πως
χωρίς στρατηγικό επενδυτή οι Κυπριακές Αερογραμμές θα κλείσουν!
Είναι άλλο ένα δυστύχημα που έρχεται να προστεθεί σε όλα τα υπόλοιπα
κακά που υφίσταται αυτός ο τόπος.
Γιατί είναι εξευτελισμός μια ημικατεχόμενη χώρα-νησί που στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό να ξεμείνει από
τη δική της αεροπορική εταιρεία.
Ο Κυριάκος Κυριάκου ήταν Προϊστάμενος
Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων των Κ.
Αερογραμμών.
μηδαμινό και δεύτερον, ότι οι Κ.Α.
στην ουσία αποτελούν μία ωρολογιακή βόμβα, η οποία μπορεί να
εκραγεί στα χέρια της ανά πάσα
στιγμή. Κατάσταση, η οποία δεν
επηρεάζεται από την Κομισιόν,
ενώπιον της οποίας βρίσκεται το
σχέδιο σωτηρίας της εταιρείας.
Αν υπάρχουν καλά μηνύματα αυτή
την περίοδο στις Κ/Α, αυτά φαίνεται
να προέρχονται από τις Βρυξέλλες
και φέρουν τους τεχνοκράτες της
διεύθυνσης Ανταγωνισμού της
Κομισιόν να μην απορρίπτουν το
σκεπτικό του κρατικού αερομεταφορέα της Κύπρου, ότι τα περίπου
Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, οι Κ.Α. θα συνεχίσουν
τις πτήσεις προς το Χίθροου μέχρι
και τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, μήνα
κατά τον οποίο θα παραδώσουν
τη χρονοθυρίδα στην America Airlines. Όπως είχε αποκαλύψει και
η «Κ» στην προηγούμενη εβδομάδα
οι Κ.Α. θα συνεχίσουν τις πτήσεις
προς το Ηνωμένο Βασίλειο από το
αεροδρόμιο του Στάνσεντ, κάτι
που, όπως εκτιμάται, θα επιφέρει
στην εταιρεία οικονομικά οφέλη,
ένεκα των χαμηλών χρεώσεων
που ισχύουν στο συγκεκριμένο
αεροδρόμιο.
Η δύσκολη περίοδος για τις Κ.Α.
είναι η χειμερινή, με τη διοίκηση
της εταιρείας να σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τα 31 εκατομμύρια
από την πώληση της χρονοθυρίδας
τους πρώτους νεκρούς μήνες του
2015. Παρά ταύτα, όπως γίνεται
παραδεχτό, η εταιρεία για να αποφύγει τις περιπέτειες, θα πρέπει
να προχωρήσει και να ολοκληρώσει
τις διαβουλεύσεις με ξένους επενδυτές.
Επικρίσεις
για σπατάλες
Και δεν έφταναν όλα αυτά ένα νέο μέ-
τωπο άνοιξε την Παρασκευή από τις
επικρίσεις που διατυπώνονται κατά του
προέδρου της εταιρείας Τώνη Αντωνίου ότι χρέωνε την εταιρεία με προσωπικά του έξοδα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσίευσε η εφημερίδα
«Πολίτης», ο υπουργός Οικονομικών
Χάρης Γεωργιάδης απέστειλε επιστολή
στον κ. Αντωνίου ζητώντας απαντήσεις
σε συγκεκριμένες πληροφορίες περί
σπαταλών. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, ο πρόεδρος των Κ.Α., φέρεται
να χρέωνε στην εταιρεία εξώδικα πρόστιμα για τροχαίες παραβάσεις, για την
συντήρηση του αυτοκινήτου του και για
άλλα προσωπικά έξοδα, ενώ, κατά τις
υπό διερεύνηση πληροφορίες, προχώρησε και στην απευθείας ανάθεση έργου της εταιρείας χωρίς προσφορές.
«Οι ισχυρισμοί που διατυπώνονται υπό
μορφή καταγγελιών δεν ευσταθούν και
τους απορρίπτω κατηγορηματικά. Όλα
τα στοιχεία που καταρρίπτουν τους
σχετικούς ισχυρισμούς θα υποβληθούν
τεκμηριωμένα στον υπουργό Οικονομικών» ήταν η απάντηση του Τώνη Αντωνίου, ο οποίος εξέφρασε τη βεβαιότητα
ότι «μετά την υποβολή των εν λόγω
στοιχείων το θέμα θα θεωρηθεί λήξαν». Οι ισχυρισμοί θα απασχολήσουν
και τη Βουλή με πρωτοβουλία του
ΑΚΕΛ που ενέγραψε θέμα στην Επιτροπή Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου
Δημόσιων Δαπανών.
12 - POLITIKI_Master_cy 20/06/14 19:57 Page 12
12
l
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Ο ΔΩΡΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΣΤΗΝ «Κ»
Εάν δεν πέσουν τα επιτόκια
κοροϊδεύουμε τον κόσμο
Και η διαμεσολάβηση είναι λανθασμένη και ο Επίτροπος είναι λανθασμένος και οι πρώτες κατοικίες είναι λανθασμένες,
τα πάντα είναι λανθασμένα. Απλώς, είναι φάρμακο για τον ασθενή μέχρι να πεθάνει.
Δεν είναι εύκολη
η έρευνα
Συνέντευξη στον
ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ
Με έντονες απόψεις στο ουσιώδες
κεφάλαιο ρύθμισης προβληματικών
δανείων εμφανίζεται ο πρόεδρος
τους Δικηγορικού Συλλόγου, Δώρος
Ιωαννίδης. Σε συνέντευξή του στην
«Κ» προειδοποιεί ότι αν δεν μειωθούν
τα επιτόκια όλες οι ενέργειες που
γίνονται είναι λανθασμένες. Κατηγορεί χώρες-μέλη της Ε.Ε. ότι κατέστρεψαν τον τομέα υπηρεσιών, τη
στιγμή που την ευθύνη για την κρίση
την έφεραν οι τράπεζες. Αναφέρεται
στην κρίσιμη περίοδο του κουρέματος και τον ρόλο των δικηγόρων,
ενώ εμφανίζεται σχεδόν βέβαιος ότι
οι υπεύθυνοι θα καθίσουν στο σκαμνί
της δικαιοσύνης.
–Γιατί ο Δικηγορικός Σύλλογος
έχει έντονες απόψεις στο θέμα
του διαμεσολαβητή;
–Κατ’ αρχήν ο διαμεσολαβητής
πρέπει να έχει κάποια προσόντα. Ο
νόμος λέει ότι οι δικηγόροι έχουν
αυτά τα προσόντα. Εγγράφεσαι στο
μητρώο και κάνεις κάποια σεμινάρια
–Ενώ είμαστε ενάμιση χρόνο μετά το κούρεμα,
ενώ έχουν γίνει αρκετές έρευνες, εντούτοις
κατάληξη μιας υπόθεσης στο δικαστήριο δεν
έχει υπάρξει.
–Έγινε μία τεράστια καταστροφή, ο κόσμος
θέλει να ξέρει γιατί έγινε αυτή καταστροφή και επιπλέον ο κόσμος πιστεύει –και είναι και το σωστό– ότι κάποιοι ευθύνονται
γι’ αυτή την καταστροφή και ζητά την προσαγωγή των υπευθύνων ενώπιον της δικαιοσύνης. Δεν είναι εύκολο. Πρέπει να
στοιχειοθετηθεί μία υπόθεση για να σταλεί
στην δικαιοσύνη, απλώς να σας πω ότι γίνονται έρευνες για τις τράπεζες τα τελευταία 15 χρόνια. Δεν μπορεί σε ένα χρόνο να
ολοκληρωθεί μία έρευνα με όλους τους
εμπλεκόμενους και να σταλεί η υπόθεση
στο δικαστήριο. Ούτε μπορεί μία υπόθεση
να στέλνεται κομμάτι – κομμάτι στο Δικαστήριο. Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα.
Πρέπει να ολοκληρωθεί η έρευνα σε σχέση με οποιοδήποτε πρόσωπο είναι ενεχόμενο ή ύποπτος και μετά να σταλεί. Πιστεύω ότι προχωρούν οι έρευνες με καλό
ρυθμό και ότι σύντομα θα υπάρχουν και
αποτελέσματα. Απλώς ο κόσμος αδημονεί,
αδημονεί ο κόσμος, με το δίκιο του. Διότι
νιώθει ότι περνά ο καιρός. Δεν μπορούν να
σταλούν στο Δικαστήριο και να αθωωθούν
πανηγυρικά, γιατί στο τέλος θα τους κάνουμε και ήρωες.
“
«Εάν δεν λυθεί το θέμα των επιτοκίων κανένας δεν θα μπορέσει να εξοφλήσει τα χρέη του.
Είναι αδύνατον. Λυπούμαι να πω ότι όλοι αυτοί που κάνουν προτάσεις δεν γνωρίζουν το θέμα»,
υποστηρίζει ο Δώρος Ιωαννίδης.
διαμεσολάβησης για να αποκτήσεις
και τον τίτλο του διαμεσολαβητή.
Στον νόμο από λάθος έβαλαν τον
οποιοδήποτε, όταν συντάχθηκε το
νομοσχέδιο, εκτός από τους δικηγόρους. Ήταν ένα λάθος, το οποίο
με μία απλή επιστολή νομίζω ότι θα
διορθωθεί. Τώρα όμως έχει ανατραπεί αυτό το θέμα εντελώς και αντί
για διαμεσολαβητή, αντιλαμβάνομαι
ότι έχει κατατεθεί μία πρόταση νόμου από το ΔΗΚΟ, η οποία θέλει να
κάνει έναν άλλο τρόπο: Να δοθούν
στον Επίτροπο περισσότερες εξουσίες. Δεν ξέρω πού θα καταλήξουν,
εγώ λέω ότι αυτές είναι λανθασμένες
ενέργειες, πρέπει να δοθούν οδηγίες
μέσω της Κεντρικής Τράπεζας, ώστε
με διαμεσολάβηση να αποκτά ο κάθε
πολίτης δικαίωμα σε σχέση με τα
χρέη του. Και αυτά όμως είναι δευτερευούσης σημασίας, διότι, εάν
δεν λυθεί το θέμα των επιτοκίων,
όλα τα άλλα είναι θεωρίες για να κοροϊδεύουμε τον κόσμο. Από την ώρα
που υπάρχουν επιτόκια τα οποία
δεν μπορεί ο πολίτης να πληρώσει,
οι διαμεσολαβήσεις, οι προτάσεις
νόμου, οι πρώτες κατοικίες, οι δεύτερες κατοικίες μπορώ να πω ότι
είναι όλες λανθασμένες ενέργειες,
οι οποίες δεν εξυπηρετούν σε τίποτα
απολύτως. Εάν δεν λυθεί το θέμα
των επιτοκίων, δεν μπορεί κανείς
πολίτης να εξοφλήσει σήμερα με τα
εισοδήματα τα χρέη του. Είναι αδύνατον. Λυπούμαι να πω, ότι όλοι οι
αυτοί που κάνουν προτάσεις δεν
γνωρίζουν το θέμα. Αν ήξεραν πόσοι
είναι οι τόκοι που πληρώνονται, δεν
θα έλεγαν να δοθεί παράταση τριών
ή πέντε χρόνων, διότι στα τρία ή
στα πέντε χρόνια με τους τόκους
που υπάρχουν, τα χρέη θα φθάσουν
σε τέτοιο σημείο που θα είναι αδύνατον σε κάποιον να τα πληρώσει.
–Από τη στιγμή που δεν θα ρυθμιστεί το θέμα των επιτοκίων, ο
δικηγορικός κόσμος μπορεί να
έχει συμμετοχή σε μία τέτοια διαδικασία;
–Όταν προσπαθείς να λύσεις θέ-
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Οι δικηγόροι δεν μπορεί
να είναι μέρος της διαπλοκής σε καμία περίπτωση. Εκεί όπου
υπήρχε οποιαδήποτε
διαπλοκή εμείς το
έχουμε καταγγείλει.
ματα πρώτης κατοικίας, εγώ λέω,
να μην πωληθεί η πρώτη κατοικία.
Με τους τόκους όμως τι θα κάνουμε;
Οι εγγυητές τους τι θα γίνουν; Αυτά
είναι θέματα, τα οποία περιέχουν
περισσότερο λαϊκισμό παρά ουσία.
Η ουσία είναι τα επιτόκια.
–Εάν δεν πέσουν τα επιτόκια, τι
προβλέπετε ότι θα γίνει;
–Δεν βλέπω καμία λύση. Οι προτάσεις που κάνουν είναι όλες λανθασμένες. Και η διαμεσολάβηση
είναι λανθασμένη και ο Επίτροπος
είναι λανθασμένος και οι πρώτες
κατοικίες είναι λανθασμένες, τα
πάντα είναι λανθασμένα. Απλώς, είναι φάρμακο για τον ασθενή μέχρι
να πεθάνει.
–Υπάρχει κίνδυνος κοινωνικής
έκρηξης;
–Βεβαίως, όταν θα αρχίσουν να
τους παίρνουν τα σπίτια τους, παρόλο που ο Κύπριος είναι άνθρωπος,
ο οποίος σέβεται τους νόμους. Απόδειξη, το κούρεμα: Τους πήραν τα
λεφτά τους και δεν έχουν πει λέξη.
–Με βάση τη δουλειά που γίνεται στο κεφάλαιο
ερευνών, πιστεύετε ότι στο τέλος οι υπεύθυνοι
θα τιμωρηθούν;
–Βεβαίως και πρέπει να τιμωρηθούν, διότι
δεν μπορεί να χαθήκαν τόσα εκατομμύρια,
τόσα δισεκατομμύρια από την Κύπρο και να
μείνουν όλοι ατιμώρητοι. Θα τιμωρηθούν.
“
Απλώς, την επόμενη μέρα, πήγαν
ξανά στην δουλειά τους. Αντιλαμβάνεστε αυτό τι σημαίνει; Πόσο σωστός είναι ο Κύπριος και πόσο σέβεται; Αλλά κάποια στιγμή, αν δει
και του παίρνουν το σπίτι του, αλλά
και τα εισοδήματά του δεν μπορούν
να πληρώσουν μέρος των τόκων,
ναι, θα υπάρξει έκρηξη. Δεν μπορεί
οι τράπεζες, οι οποίες έχουν δημιουργήσει το πρόβλημα, να θέλουν
να πάρουν και την τελευταία περιουσία.
Ολοι οι αυτοί που κάνουν
προτάσεις δεν γνωρίζουν
το θέμα. Αν ήξεραν πόσοι
είναι οι τόκοι που πληρώνονται, δεν θα έλεγαν
να δοθεί παράταση τριών
ή πέντε χρόνων. Οι εγγυητές τι θα γίνουν; Αυτά
είναι θέματα, τα οποία
περιέχουν περισσότερο
λαϊκισμό παρά ουσία. Η
ουσία είναι τα επιτόκια.
Δεν υπάρχει διαπλοκή
–Λέγεται και υπάρχει ως αίσθηση
στην κοινωνία ότι ένα κομμάτι
της διαπλοκής στα θέμα της οικονομίας προέρχεται από τον δικηγορικό κόσμο. Υπήρξε υπάρχει
ή όχι;
–Ο Δικηγορικός Σύλλογος είναι
η αρμόδια αρχή για να ελέγχουμε
τους δικηγόρους, βασικά αν τηρούν
τις προϋποθέσεις του νόμου για το
ξέπλυμα του μαύρου χρήματος. Μέ-
χρι το 2011 είχαν γίνει αρκετές αξιολογήσεις για την Κύπρο και για εμάς.
Είχαμε προχωρήσει πάρα πολύ και
για να καταλάβετε στις αξιολογήσεις
είμαστε η έβδομη χώρα της Ε.Ε. που
είχαμε συμμορφωθεί με όλες τις
οδηγίες. Μετά το κούρεμα και το
μνημόνιο είχαμε –και λόγω των απαιτήσεων της Τρόικας– λάβει πιο δραστικά μέτρα και γίνονται πιο τακτικοί
έλεγχοι. Σίγουρα, μπορεί να υπάρξει
μια εταιρεία, η οποία δεν μπορεί να
μας δώσει όλα τα στοιχεία και τις
πληροφορίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις σε συνεργασία με τη Μονάδα
Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟ.Κ.Α.Σ), κάνουμε όλες
τις ενέργειες, ώστε να αποτραπεί
οτιδήποτε που έχει σχέση με το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Έχω να
πως το εξής: Ήθελαν να καταστρέψουν αυτόν τον τομέα στην Κύπρο.
–Ποιοι το ήθελαν;
–Κάποιες χώρες της Ε.Ε. Κυνηγούσαν να καταστραφεί αυτός ο τομέας υπηρεσιών στην Κύπρο.
–Εμείς δεν φέρουμε ευθύνη κ.
Ιωαννίδη;
–Έχουμε ευθύνες, γιατί δεν λαμβάνονταν τα αναγκαία μέτρα. Αλλά
δεν έχει σχέση ο τομέας των υπηρεσιών με το ό,τι συνέβη με την κρίση. Άλλο κρίση και άλλο τομέας υπηρεσιών. Αυτόν τον τομέα, δυστυχώς,
η Τρόικα τον συνέδεσε με τις παρανομίες των τραπεζών. Δεν έχει
σχέση ο τομέας αυτός με τις παρανομίες των τραπεζών. Οι τράπεζες
έχουν δώσει αλλού την προσοχή
τους, αλλού δημιούργησαν τα προβλήματα, με τα ελληνικά ομόλογα,
με το κούρεμα στην Ελλάδα, αλλά
η Τρόικα το συνέδεσε άμεσα με τις
τράπεζες.
– Κάποια δικηγορικά γραφεία είναι μέρος της διαπλοκής, έχετε
εικόνα;
-Έχω όχι μόνο ξεκάθαρη αλλά
και λεπτομερή εικόνα. Οι δικηγόροι
δεν μπορεί να είναι μέρος της διαπλοκής σε καμία περίπτωση. Εκεί
όπου υπήρχε οποιαδήποτε διαπλοκή,
εμείς το έχουμε καταγγείλει με ελέγχους.
–Την κλειστή περίοδο των τραπεζών κάποιοι, ανάμεσά τους και
δικηγορικά γραφεία, προστάτευσαν τα κεφάλαια των πελατών
τους, την ώρα που ο απλός πολίτης δεν είχε τη δυνατότητα.
–Έχω ζητήσει με επιστολή μου
από τον Δημήτρη Συλλούρη να μου
στείλει τα πρακτικά, όπου υπάρχει
αναφορά για δικηγόρους και εμείς
αναλαμβάνουμε ως Δικηγορικός
Σύλλογος να πάρουμε όλα τα μέτρα
για αυτούς τους δικηγόρους, εάν
υπάρχουν. Αλλά είναι λανθασμένη
εντύπωση να αφήνουμε να αιωρείται
ότι κάτι έγινε.
Eχει επανέλθει σε κανονικούς ρυθμούς η εγγραφή εταιρειών
<
<
<
<
<
<
<
Δεν έχουν φύγει εταιρείες λόγω κουρέματος . Η
Κύπρος παραμένει ελκυστικό κέντρο υπηρεσιών.
–Σε αντιστάθμισα με τη ζημιά
που υπέστησαν, λαμβανομένου υπόψη των υπηρεσιών που παρέχουμε,
του φορολογικού καθεστώτος, αλλά
και της βεβαιότητας που υπάρχει
στην Κύπρο δεν έχουν φύγει.
–Αυτές οι εταιρείες έβγαλαν κεφάλαια στο εξωτερικό;
–Αυτές οι εταιρείες διακινούν τεράστια ποσά. Υπάρχουν εταιρείες
που με μια πράξη να κάνουν 400 με
500 εκατομμύρια. Δηλαδή, γίνονται
αγορές πετρελαίων από μία χώρα
σε άλλη, μιλάμε για τεράστιες πράξεις. Γι’ αυτό και τα ποσά που αναφέρονται είναι μηδαμινά, απλώς ο
κόσμος δεν καταλαβαίνει, δεν ξέρει
πώς λειτουργεί μια τέτοια εταιρεία.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
–Ενάμιση χρόνο μετά το κούρεμα
επιβεβαιώθηκαν οι ανησυχίες
για τις επιπτώσεις στους βασικούς
πυλώνες της οικονομίας;
–Οι επιπτώσεις σε ό,τι αφορά τον
δικηγορικό κόσμο έχει να κάνει με
τις εταιρείες, οι οποίες είναι εγγεγραμμένες στην Κύπρο και οι οποίες
αφήνουν τεράστια έσοδα, όχι μόνο
στο κράτος, αλλά και με όσους ασχολούνται σε αυτές τις υπηρεσίες. Έχω
να πω ότι δεν έχουν φύγει από την
Κύπρο εταιρείες, έχουν παραμείνει,
παρά τα όσα πιστεύαμε εξαιτίας του
κουρέματος, όσο παράξενο και αν
ακούγεται.
–Έχετε κάποια εξήγηση;
–Η μόνη εξήγηση που δώσαμε
εμείς είναι ότι συνεχίζει η Κύπρος
να παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες,
αλλά και η φορολογία μας παραμένει
μειωμένη σε σχέση με άλλες χώρες.
Έχουμε αρκετές φοροαπαλλαγές
και δίνουμε αρκετές φορολογίες.
–Και αυτό σε αντιστάθμισμα με
τη ζημιά που υπέστησαν;
Παρά τα όσα συνέβησαν η Κύπρος παραμένει ελκυστικός επενδυτικός προορισμός, λέει ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου στον Απόστολο Τομαρά.
Νομίζουν ότι αγοράζουν από το
super market εμπορεύματα και τους
φαίνονται τεράστια τα ποσά, ότι μια
εταιρεία έβγαλε ένα εκατομμύριο.
Μιλούμε για εταιρείες οι οποίες αφήνουν και τεράστια εισοδήματα στο
κράτος.
–Έχετε εικόνα του μητρώου των
εταιρειών για τις οποίες μιλάμε.
Εάν κάνουμε σύγκριση με την
προ και μετά του κουρέματος
εποχή;
–Σταμάτησε για ένα χρονικό διάστημα η εγγραφή νέων εταιρειών,
αλλά τώρα έχουμε επανέλθει στον
κανονικό ρυθμό.
–Και κυρίως οι νέες εγγραφές είναι από τις παραδοσιακές αγορές;
–Βεβαίως, από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Δεν ξέρω τώρα με τα προβλήματα που έχουν με την Ουκρανία,
αλλά η Ρωσία ήταν και παραμένει
σταθερός μας πελάτης.
–Κατά την περίοδο του κουρέματος δικηγόροι βρέθηκαν σε
πάρα πολύ δύσκολη θέση επειδή
δεχόντουσαν αφόρητη πίεση από
πελάτες τους για να τους προστατεύσουν τις περιουσίες τους.
–Όχι, εμείς δεν έχουμε τέτοια
πληροφόρηση. Το μόνο σίγουρο
είναι ότι οποιοσδήποτε δικηγόρος
θα έπρεπε να εξηγήσει στους πελάτες
του, γιατί έχουν κουρευτεί οι καταθέσεις του. Οι ξένοι που είχαν καταθέσεις ζήτησαν εξηγήσεις. Αυτό
είναι και το λογικό.
–Σε κάποιες περιπτώσεις λέγεται
ότι αυτές οι εξηγήσεις δεν ζητήθηκαν και με τόσο κομψό τρόπο.
–Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω εγώ.
Εμένα προσωπικά δεν μου έχει τύχει.
Έχω ακούσει και εγώ αυτό, το οποίο
μου λέτε, αλλά δεν έχω τίποτε το
συγκεκριμένο.
–Χρόνια πριν από την οικονομική
κρίση βοούσε ο τόπος ότι η Κύπρος ήταν ένα πλυντήριο ξεπλύματος χρήματος. Φαντάζομαι ότι
αυτό το έχετε ακούσει.
–Βοούσε ακόμη ότι ήταν ένας
φορολογικός παράδεισος. Σε ό,τι
αφορά το πλυντήριο, σας λέω ότι
έγιναν οι έλεγχοι και η Κύπρος είχε
συμμορφωθεί σε πάρα πολλά θέματα,
αλλά όταν μιλάμε για πλυντήριο, θα
πρέπει να υπάρχουν και οι αποδείξεις.
–Αυτές οι αποδείξεις δεν βρέθηκαν ποτέ;
–Φαίνεται ότι δεν βρέθηκαν. Ξέρετε, ότι στο τέλος της ημέρας η αρμόδια εποπτική αρχή είναι η Κεντρική Τράπεζα. Η Κεντρική Τράπεζα
με τις άλλες τράπεζες θα έπρεπε να
βρει αυτά τα θέματα.
13 - EPIKAIROTHTA_Master_cy 20/06/14 22:43 Page 13
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
13
Το έργο που αλλάζει τη Λεμεσό και την Κύπρο
εξαίρετου έργου, αποτελούν τη συνταγή
για όλες τις προοδευτικές επιχειρήσεις
του τόπου μας. Είναι ο πολύτιμος οδηγός
της κυπριακής επιχειρηματικότητας,
που σε αυτή τη δύσκολη οικονομική
περίοδο, προσπαθεί να αντιμετωπίσει
τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά
μας προκειμένου να επαναφέρουμε την
Κύπρο μας στον δρόμο της ανάπτυξης
και της ευημερίας», είπε.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη η Μαρίνα Λεμεσού αποτελεί ένα
έργο ανάπτυξης με την πραγματική έννοια του όρου. «Κατ’ αρχάς τοποθετεί
<
<
<
<
<
<
<
<
Πρόεδρος Αναστασιάδης:
Τοποθετεί την Κύπρο στον
παγκόσμιο χάρτη θαλάσσιας
αναψυχής υψηλού επιπέδου και ανοίγει νέους ορίζοντες στον κυπριακό τουρισμό, γενικότερα.
την Κύπρο στον παγκόσμιο χάρτη θαλάσσιας αναψυχής υψηλού επιπέδου
και ανοίγει νέους ορίζοντες στον κυπριακό τουρισμό, γενικότερα. Πρόκειται
για μία νέα κατηγορία τουρισμού για
την Κύπρο, στην οποία θα πρέπει να
επενδύσουμε περαιτέρω και να την
αξιοποιήσουμε αποτελεσματικά.
Παράλληλα, το εμπορικό μέρος της
μαρίνας με τα εστιατόρια και καταστήματα του, θα αποτελέσουν πόλο έλξης
τόσο για τους ντόπιους όσο και για νέους
ξένους επισκέπτες. Εκτός από το ναυτικό
και εμπορικό του μέρος, το έργο περιλαμβάνει και ένα αρκετά μεγάλο αριθμό
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Στηθικών Νοσημάτων
Λευκωσίας / Κερύνειας, στo πλαίσιo
των προσπαθειών του για ενίσχυση του ταμείου του,
οργανώνει διάφορες εκδηλώσεις και δραστηριότητες.
Την Τετάρτη, 4 Ιουνίου 2014, παρουσία
της Επίτιμης Γραμματέως κυρίας Λίζας Λοττίδη
και του Επίτιμου Ταμία κυρίου Νίνου Χατζηρούσου,
πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Κρατικού
Λαχείου, η κλήρωση του λαχνού που κυκλοφόρησε
ο Σύνδεσμος για την ενίσχυση του ταμείου του.
Τα έσοδα αυτά θα βοηθήσουν τα μέγιστα στην
εξυπηρέτηση των στόχων του Συνδέσμου που δεν
είναι άλλοι από την προσφορά βοήθειας σε πάσχοντες
με στηθικά νοσήματα όπως φυματίωση, χρόνια
αποφρακτική πνευμονοπάθεια κ.ά.
Οι τυχεροί αριθμοί είναι:
0515 κόσμημα διαχρονικής αξίας
1089 φόρεμα (τρία κομμάτια)
0054 χειροποίητο ινδικό χαλί
1184 ποτά (1 ουίσκι και 2 ελληνικά κρασιά)
οικιστικών μονάδων υψηλής αρχιτεκτονικής και ποιότητας που προσελκύουν το ενδιαφέρον αρκετών ξένων
αγοραστών. Πρόκειται για σημαντική
παράμετρο ανάπτυξης – επένδυσης,
καθώς μέσα από αυτήν θα εισρεύσουν
στην Κύπρο ξένα κεφάλαια που τόσο
μεγάλη ανάγκη έχει σήμερα η κυπριακή
οικονομία». Χαιρετισμό απηύθυνε ο
πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου
της Εταιρείας Limassol Marina Ltd, κ.
Μάριος Ε. Λανίτης, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «η Μαρίνα Λεμεσού
αποτελεί ένα ξεχωριστό και μοναδικό
Έργο το οποίο ενισχύει σημαντικά και
ουσιαστικά την ανταγωνιστικότητα της
Κυπριακής οικονομίας, βελτιώνει περαιτέρω την εικόνα της Κύπρου, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, αναβαθμίζει
την περιοχή του ιστορικού κέντρου της
Λεμεσού και αποτελεί το έναυσμα για
επενδύσεις στην ευρύτερη περιοχή. Η
Λεμεσός έχει αποκτήσει μια Μαρίνα
υψηλού επιπέδου που όχι μόνο δεν έχει
τίποτα να ζηλέψει από άλλες μαρίνες
του εξωτερικού αλλά αποτελεί σημείο
αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή
της ανατολικής Μεσογείου».
Αναφερόμενος στις εμπειρίες τις
οποίες απεκόμισαν κατά τη διάρκεια
σχεδιασμού και υλοποίησης της Μαρίνας
Λεμεσού, υπέδειξε ότι την ανάγκη να
υπάρξει νομοθετική ρύθμιση για τη δημιουργία μιας υπηρεσίας με τη φιλοσοφία
του one stop shop, που θα χειρίζεται
τέτοιες επενδύσεις με αποδοτικό τρόπο
αποφεύγοντας τη γραφειοκρατία. Σύμφωνα με την ιδιοκτήτρια εταιρεία οι
πωλήσεις ακινήτων συνεχίζονται με
πολύ ικανοποιητικό ρυθμό και έχουν
ξεπεράσει μέχρι σήμερα τα €130 εκατομμύρια.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εγκαινιάζει το έργο με τον Πρόεδρο της εταιρείας Μάριο Ε. Λανίτη και
τους άλλους αξιωματούχους της κοινοπραξίας.
ΚΥΠΕ
Πόλο έλξης αποτελεί τις τελευταίες μέρες
η Μαρίνα Λεμεσού, ένα από τα πλέον
μεγαλεπήβολα έργα ανάπτυξης που έγιναν ποτέ στην Κύπρο, με στόχο να βάλει
την Κύπρο στο χάρτη των προορισμών
εξειδικευμένου τουρισμού αλλά να αποτελέσει και σημείο αναφοράς για τους
κατοίκους της πόλης και ολόκληρου
του νησιού. Ένα έργο - ορόσημο για
την Κύπρο, η Μαρίνα Λεμεσού έχει αλλάξει το πρόσωπο της πόλης και έχει
ήδη καθιερωθεί ως ένα από τα πιο ελκυστικά και ξεχωριστά έργα στην Ευρώπη. Με 650 θέσεις ελλιμενισμού για
πολυτελή σκάφη αναψυχής μήκους από
8 έως 115 μέτρα, είναι η πρώτη μαρίνα
στην Κύπρο με δυνατότητα ελλιμενισμού
superyachts. Συνδυάζει πολυτελή διαμερίσματα και προνομιακές επαύλεις
με ιδιωτικές θέσεις ελλιμενισμού ή
άμεση πρόσβαση στη θάλασσα.
Τα εγκαίνια τέλεσε την Πέμπτη ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος έκανε λόγο για ένα
έργο με πολυδιάστατη σημασία για τον
τόπο μας. Συγχαίροντας τους μετόχους
της ιδιοκτήτριας εταιρείας, την εταιρεία
Cybarco του Ομίλου Λανίτη, την J&P,
J&P Άβαξ και Athena του Ομίλου Ιωάννου & Παρασκευαΐδη, τον Όμιλο Φραγκούδη και Στεφάνου, τις εταιρείες CADS
και LMDC, είπε ότι κατά τη διάρκεια
των εργασιών ανέγερσης είχαν όραμα
και αγάπη για το έργο, αλλά και αφοσίωση, σκληρή δουλειά και υπομονή
έχοντας, εξ αρχής, βαθειά πίστη για την
επιτυχία μιας τόσο μεγάλης σημασίας
και μεγέθους ανάπτυξης. «Θα ήθελα να
τονίσω πως όσα ανάφερα πιο πριν για
το όραμα, την αφοσίωση, τη σκληρή
δουλειά και την επιμονή που χαρακτηρίζουν τους συντελεστές αυτού του
ΚΥΠΕ
Εγκαινιάστηκε και επίσημα την περασμένη Πέμπτη η Μαρίνα Λεμεσού, ένα από τα σημαντικότερα αναπτυξιακά έργα
Πέραν των χιλίων ατόμων εργοδοτήθηκαν για τις ανάγκες κατασκευής της Μαρίνας Λεμεσού, η
οποία θα συνεχίσει να απασχολεί, άμεσα ή έμμεσα, 800 περίπου εργαζόμενους.
14 - EPIKEROTHTA_Master_cy 6/20/14 10:43 PM Page 14
14
l
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Eνεση στην οικονομία η ιατρική εκπαίδευση
Η Κύπρος βάζει ενισχύει τα θεμέλια στον τομέα της παιδείας, προσφέροντας την ευκαιρία ποιοτικών σπουδών στον τόπο μας
Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ
«Μεταμόσχευση»
από την Αμερική
στην Κύπρο
«Η Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού
EP
Η νεότευκτη Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου έχει ήδη
ολοκληρώσει επιτυχώς το πρώτο
έτος λειτουργίας της. Ο Κοσμήτορας
της Σχολής, γιατρός και καθηγητής,
δρ Γιώργος Μαρκουλλής, εξηγεί
στην «Κ» τις προοπτικές ανάπτυξης
που δημιουργεί η λειτουργία ιατρικών σχολών στην κυπριακή κοινωνία και οικονομία. Η οικονομική
κρίση που διέπει την Κύπρο, προκαλεί την εντύπωση πως η Ιατρική
Σχολή αποτελεί περισσότερο πολυτέλεια παρά αναγκαιότητα. Ωστόσο, ο μύθος αυτός καταρρίπτεται,
αφού σύμφωνα με τον δρ Μαρκουλλή, η Ιατρική Σχολή αποτελεί
κάτι περισσότερο από ένα εργαστήρι παραγωγής γιατρών. Κληθείς
να σχολιάσει, ο Κοσμήτορας της
Σχολής σημείωσε πως ενώ στο παρελθόν αντιμετωπίστηκε με χλευασμό και ειρωνεία το όραμα μιας
ολοκληρωμένης Ιατρικής Σχολής
στην Κύπρο, η συγκυρία της οικονομικής κρίσης διέλυσε κάθε δισταγμό. «Μπροστά στην οικονομική ανάγκη για εισαγωγή κεφαλαίων, οι κυβερνητικές υπηρεσίες
δεν είχαν πλέον την δικαιολογία
να αντιστέκονται». «Εξάλλου» σημειώνει, «η Ιατρική Σχολή αποτελεί
επένδυση με εξωτερικά κεφάλαια
και στην κατάσταση που βρισκόμαστε θα πρέπει να καλωσορίζουμε
επενδύσεις οικονομικής φύσεως
στην Κύπρο».
Για τον λόγο αυτό, προωθείται
ιδιαίτερα και ο τομέας του ιατρικού
τουρισμού. Η γεωγραφική θέση
της Κύπρου και το καλό κλίμα, φαίνεται να ευνοεί τις προοπτικές
ανάπτυξής του. «Η Κύπρος έχει
τεράστιες δυνατότητες να αναπτύξει τον ιατρικό τουρισμό» επισημαίνει ο δρ Μαρκουλλής. «Είμαστε μία φιλειρηνική χώρα, έχουμε άριστες πολιτικές και πολιτιστικές σχέσεις με τις γύρω χώρες
και άριστες σχέσεις με τις Μεγάλες
Δυνάμεις. Έχουμε τα πλεονεκτήματα του καλού καιρού, την πολυπολιτισμικότητά μας, σημαντικά
χαρτιά για την προώθηση του ιατρικού τουρισμού». «Η ύπαρξη της
ιατρικής σχολής, με το διαμέτρημα
των καθηγητών της αλλά και με
τα σύγχρονα μηχανήματα που διαθέτει, θα βοηθήσει το εύρος των
παρεχομένων ιατρικών υπηρεσιών.
Θα δούμε πως θα υπάρξει αντιστροφή της διαρροής ασθενών
γιατρών και επιστημόνων στο εξωτερικό θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες απασχόλησης. Έτσι, η Ια-
Ο Κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου δρ Γιώργος Μαρκουλλής με τους φοιτητές του. Οι φοιτητές εκπαιδεύονται πάνω σε
ανθρωποειδή μοντέλα, προσομοιάζοντας όλη την παθολογική και φυσιολογική συμπτωματολογία.
<
<
<
<
<
<
Δρ Γιώργος Μαρκουλλής:
Mία Ιατρική Σχολή είναι
αναγκαιότητα και όχι πολυτέλεια, είναι κάτι περισσότερο από ένα εργαστήρι
παραγωγής γιατρών.
τρική Σχολή σε συνδυασμό με τον
ιατρικό τουρισμό, θα ενισχύσουν
και την προσέλκυση και διοργάνωση μεγάλων βιοϊατρικών συνεδρίων και σίγουρα μεταφορά ασθενών από το εξωτερικό» εξηγεί ο
δρ Μαρκουλλής. Αποτελεί γεγονός,
πως τα τελευταία δύο χρόνια, έχουν
ιδρυθεί στον μικρό γεωγραφικό
χώρο της Κύπρο τρεις ιατρικές
σχολές. Αναλύεται το ερώτημα κατά πόσο όντως χρειάζονται τρεις
ιατρικές σχολές. «Η ύπαρξη δύο ή
και περισσότερων ιατρικών σχολών
είναι ένα πάρα πολύ θετικό στοιχείο, αφού προάγει τον ευγενή αν-
ταγωνισμό» εξηγεί ο δρ Μαρκουλλής. «Ο ευγενής ανταγωνισμός,
προωθεί καινοτόμες μεθόδους στη
διδασκαλία, προάγει το επίπεδο
των ήδη προσφερόμενων υπηρεσιών τόσο του συστήματος υγείας
όσο και του συστήματος εκπαίδευσης μιας χώρας. Βελτιώνονται
οι ιατρικές προσφορές στο κοινό,
ανοίγουν περισσότερες θέσεις για
τους επιστήμονες και συνεπώς,
μπαίνουν γερά θεμέλια για την
ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού».
«Το μονοπώλιο» τονίζει ο Κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής, «ουδέποτε προάγει την οικονομία και
την παιδεία». Ωστόσο, στην Κύπρο
της κρίσης χρειάζονται τόσοι απόφοιτοι γιατροί; «Κανένας γιατρός
δεν μπορεί να μείνει άνεργος»
απαντά ο Δρ Μαρκουλλής. «Οι
ασθένειες δυστυχώς υπάρχουν και
σε περιόδους κρίσεως, σε εμπόλεμες καταστάσεις, σε ανεπτυγμένες
ή υπανάπτυκτες χώρες. Οι γιατροί
πάντοτε έχουν δουλειά. Δεν είναι
τυχαίο που η Ιατρική Σχολή παρά
τις απαιτήσεις της είναι πάντοτε
πρώτη σε προτίμηση».
Φάρμακο στην πληγή ΓΕΣΥ
Λυδία λίθο θα μπορούσε να αποτελεί για το μέλλον της ιατρικής
εκπαίδευσης, η ανυπαρξία Γενικού
Σχεδίου Υγείας (ΓΕΣΥ). Εγείρεται
εύλογα το ερώτημα κατά πόσο
μπορεί να αναπτυχθεί η ιατρική
εκπαίδευση και ο ιατρικός τουρισμός τη στιγμή που το ΓΕΣΥ νοσεί.
«Το ΓΕΣΥ θα επωφεληθεί πάρα πολύ από την ύπαρξη Ιατρικών Σχολών» επισημαίνει ο δρ Μαρκουλλής. «Θα βοηθήσει στην εφαρμογή
καινοτόμων θεραπευτικών μεθόδων ενώ παράλληλα θα γίνει η
πλατφόρμα πάνω στην οποία θα
μεταφερθούν η τεχνογνωσία και
οι εμπειρογνωμοσύνες από το εξωτερικό στην Κύπρο. Το γεγονός
ότι έχει ιδρυθεί Πανεπιστημιακό
Νοσοκομείο, θα δώσει τη δυνατότητα σε περισσότερους γιατρούς
διεθνούς φήμης να έρθουν να δουλέψουν στην Κύπρο» υποστηρίζει
ο δρ Μαρκουλλής. «Οι γιατροί αποκτούν σημαντικό πλεονέκτημα,
διδάσκοντας σε ένα Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και το επιδιώκουν, αφού θα βρίσκονται συνεχώς
σε μία πορεία εκπαίδευσης και συνεπώς βελτίωσης της τεχνικής
τους» εξηγεί ο Κοσμήτορας της
Σχολής. «Θα αποφύγουμε μ’ αυτό
τον τρόπο και την κάθοδο πλανόδιων γιατρών αμφιβόλου διαμετρήματος από το εξωτερικό, οι οποίοι μέχρι σήμερα ζητούσαν και υπέρογκα ποσά από τους ασθενείς».
Η Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, φαίνεται να
αποτελεί την κορωνίδα των σχολών
του. Η αξιοπιστία της σύμφωνα με
τον δρ Μαρκουλλή έγκειται στο
ότι ανήκει στο Διεθνές Δίκτυο Πανεπιστημίων Laureate του οποίου
Επίτιμος Πρόεδρος είναι ο πρώην
Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον.
Στον πρώτο χρόνο λειτουργίας της
έχει αναγνωριστεί διεθνώς και έχει
λάβει σημαντικές διακρίσεις. Τα
μαθήματα γίνονται στην αγγλική
Πανεπιστημίου μεταμοσχεύθηκε
στην Κύπρο, δεν δημιουργήθηκε
από το μηδέν» αναφέρει ο Κοσμήτορας της Σχολής ερωτηθείς γιατί
κάποιος να επιλέξει μία νεοσύστατη σχολή και όχι κάποια με σχετική
πείρα. «Την πήραμε από την Αμερική, με όλα τα συστήματα διδασκαλίας, όλες τις υποδομές, τα μηχανήματα, τις εγκαταστάσεις, και τα
μεταμοσχεύσαμε από ένα ιατρικό
κέντρο της Αμερικής, στην Κύπρο». « Έχουμε το πλεονέκτημα,
όντας η 20ή Ιατρική Σχολή, της Laureate, να λάβουμε υπόψη, τόσο
τις επιτυχίες των προηγούμενων
σχολών που συστάθηκαν όσο και
τα λάθη τους, ούτως ώστε να τα
αποφύγουμε», τονίζει ο κ. Μαρκουλλής και προσθέτει: «Σημαντικό είναι επίσης το διαμέτρημα των
διδασκάλων που έχουν προσληφθεί, η ιστορία του πανεπιστημίου
αλλά και η πιστή εφαρμογή των ευρωπαϊκών οδηγιών. Επικρατεί μία
αρχιτεκτονικά διαμορφωμένη κατάσταση, που προσφέρει στον φοιτητή με κάθε λεπτομέρεια μία ολοκληρωμένη εκπαίδευση, με αποτέλεσμα να αισθάνεται σίγουρος για
την επιλογή του».
γλώσσα, δίδοντας τη δυνατότητα,
στην σχολή να προσελκύσει εκτός
από Κύπριους και ξένους φοιτητές.
Δεν είναι τυχαίο πως οι φοιτητές
της προέρχονται από διάφορα μέρη
του κόσμου. Ο ενδεδειγμένος από
το Υπουργείο Παιδείας αριθμός
φοίτησης, ανά έτος φτάνει τα 35
άτομα. Η φοίτηση είναι εξαετής,
ωστόσο η άσκηση των φοιτητών
σε κλινικό χώρο, αρχίζει από το
πρώτο έτος σπουδών τους στο Πανεπιστημιακό πλέον Νοσοκομείο
Λάρνακας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου. Σύμφωνα, με τον Κοσμήτορα της Σχολής, στόχος του
Πανεπιστημίου, είναι οι φοιτητές
να εκτίθενται στο ευρύτερο δυνατό
φάσμα ασθενών και να εκπαιδευτούν με τέτοιο τρόπο, ούτως ώστε
να λειτουργούν σε άσχημο περιβάλλον, χωρίς ιδιαίτερες βοηθητικές
υπηρεσίες, αλλά παράλληλα να
μπορούν να ανταποκριθούν σε πολύπλοκες τεχνολογίες ενός σύγχρονου Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου.
Ανακάλυψαν μία νέα νόσο ακόμη και για τα παιδιά που ονειροπολούν
Του ALLAN SCHWARZ
Εξι εκατομμύρια μικροί Αμερικανοί
έχουν διαγνωστεί ως πάσχοντες
από σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Πολλοί ανησυχούν ότι βρισκόμαστε
μπροστά σε εκατομμύρια λανθασμένες διαγνώσεις, που συχνά οδηγούν στη συνταγογράφηση επικίνδυνων φαρμακευτικών σκευασμάτων. Τώρα, διαπρεπείς επιστήμονες
του κλάδου της ψυχικής υγείας υποστηρίζουν ότι αναγνώρισαν μία νέα
νόσο, που θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τον αριθμό των νεαρών
ατόμων που υποβάλλονται σε θεραπεία για προβλήματα που αφορούν την ικανότητα εστίασης της
προσοχής τους. Η νέα νόσος λέγεται
«υποτονικός γνωσιακός ρυθμός»
και χαρακτηρίζεται από λήθαργο,
διαρκή τάση για ονειροπόληση και
βραδείες διανοητικές διαδικασίες.
Σύμφωνα με κάποιους ερευνητές,
σε αυτήν την κατάσταση βρίσκονται
περισσότερα από δύο εκατομμύρια
παιδιά στις ΗΠΑ.
Οι ειδικοί τώρα ζητούν να πραγματοποιηθούν περισσότερες έρευνες στον «υποτονικό γνωσιακό ρυθμό», που αναμένεται σύντομα αναγνωριστεί και επισήμως ως νόσημα.
Hδη κάποιοι ερευνητές βοηθούν
τη φαρμακοβιομηχανία Elli Lilly
να διαπιστώσει κατά πόσον τα φάρμακα που χορηγούνται κατά του
συνδρόμου ελλειμματικής προσοχής μπορούν να βοηθήσουν και σε
<
<
<
<
<
<
αυτήν την περίπτωση. Η επιθεώρηση Journal of Abnormal Child
Psychology αφιέρωσε 136 σελίδες
στο τεύχος του Ιανουαρίου περιγράφοντας την ασθένεια. Ο ψυχολόγος Ράσελ Μπάρκλεϊ του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας
υποστηρίζει ότι η νέα νόσος θα
πρέπει να απασχολήσει μελλοντικά
τους ειδικούς.
Ο υποτονικός γνωσιακός
ρυθμός χαρακτηρίζεται
από λήθαργο, διαρκή
τάση για ονειροπόληση
και βραδείες διανοητικές
διαδικασίες.
Περιττά φάρμακα
Σε συνέντευξη που παραχώρησε
ο Κιθ Μακμπέρνετ, καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της
Καλιφόρνιας και συντάκτης πολλών
εργασιών για τον υποτονικό γνωσιακό ρυθμό αναφέρει: «Οταν αρχίζεις να μιλάς για πράγματα όπως
η ονειροπόληση ή άλλες ανάλογες
συμπεριφορές, τότε πάντα εμφανίζεται κάποιος και σου λέει ότι
έχει εμπειρία από πρώτο χέρι. Ξέρουν για ποιο πράγμα τους μιλάς».
Ωστόσο, ο καθηγητής Κιθ Μακμπέρνετ και άλλοι επισημαίνουν ότι
δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία
σχετικά με το ποια είναι τα συμπτώματα της νέας νόσου και προειδοποιούν ότι η προώθηση της
ιδέας χωρίς την απόλυτη επιστημονική γνώση θα μπορούσε να οδηγήσει σε λανθασμένες διαγνώσεις
και περιττή χορήγηση φαρμάκων,
όπως συμβαίνει με το σύνδρομο
ελλειμματικής προσοχής.
Οπως η διάγνωση της ελλειμματικής προσοχής ήταν «της μόδας»
τα τελευταία 15 χρόνια, υπάρχει ο
Πολλοί ανησυχούν ότι βρισκόμαστε μπροστά σε εκατομμύρια λανθασμένες
διαγνώσεις. Ηδη χορηγούνται φάρμακα σε δύο εκατομμύρια παιδιά στις ΗΠΑ
που δεν είναι υπερκινητικά. Απλώς δεν εστιάζουν εύκολα την προσοχή τους.
φόβος να συμβεί και με τη νέα νόσο,
εξηγεί ο δρ Αλεν Φράνσες, επίτιμος
καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ. «Μιλάμε για
ένα πείραμα δημόσιας Υγείας σε
εκατομμύρια παιδιά».
Οι εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής υποδεικνύουν ότι ο υποτονικός γνωσιακός
ρυθμός θα μπορούσε να βοηθήσει
προκειμένου να λυθούν κάποια από
τα διαγνωστικά προβλήματα και γενικότερα η σύγχυση που προκαλείται
από το σύνδρομο ελλειμματικής
προσοχής και υπερκινητικότητας.
Ηδη, χορηγούνται φάρμακα σε δύο
εκατομμύρια παιδιά που δεν είναι
υπερκινητικά, αλλά απλά δεν εστιάζουν εύκολα την προσοχή τους. Κάποιοι ερευνητές προτείνουν ότι τα
μισά, τουλάχιστον, από αυτά τα παιδιά θα πρέπει να διαγνωστούν με
υποτονικό γνωσιακό ρυθμό, ενώ
ένα εκατομμύριο παιδιά που δεν πάσχουν από σύνδρομο υποτονικής
προσοχής μάλλον πάσχουν από υποτονικό γνωσιακό ρυθμό. «Αυτά τα
παιδιά δεν προκαλούν στους ενήλικες ιδιαίτερα προβλήματα και έτσι
εύκολα μπορεί κανείς να τα προσπεράσει», εξηγεί ο δρ Μακμπέρνετ.
«Είναι παιδιά που ονειροπολούν,
που δεν κάνουν τις εργασίες που
τους ανατίθενται, δεν έχουν καλούς
βαθμούς ή απόδοση. Θα είναι πολύ
καλό να μάθουμε περισσότερα πράγματα γι’ αυτά τα παιδιά».
Ωστόσο, ο δρ Μακμπέρνετ επισημαίνει ότι ακόμη βρισκόμαστε
σε πολύ αρχικό στάδιο της αναγνώρισης της νέα νόσου και οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει στο ποια
θα πρέπει να θεωρούνται τα «τυπικά» συμπτώματα.
Τα δύο τρίτα των παιδιών που διαγιγνώσκονται ως πάσχοντα από σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής και
υπερκινητικότητας λαμβάνουν καθημερινά φαρμακευτικά σκευάσματα
όπως το Adderall και το Concerta,
που βάζουν «φρένο» στον ακραίο
αυθορμητισμό και στην έλλειψη συγκέντρωσης, αλλά έχουν παρενέργειες
όπως η αϋπνία, η περιορισμένη όρεξη
για φαγητό, αλλά και η κατάχρηση
και η ανάπτυξη εθισμού και στους
εφήβους και ενήλικες.
Υποπτοι δεσμοί
Ο δρ Μακμπέρνετ πρόσφατα ολοκλήρωσε μία κλινική μελέτη με χρηματοδότηση και υπό την εποπτεία
της Elli Lilly, με την οποία ερευνήθηκε κατά πόσον τα συμπτώματα
της νέας νόσου θα μπορούσαν να
θεραπευθούν με το φαρμακευτικό
σκεύασμα Strattera που χρησιμοποιείται για το σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής. Η μελέτη η οποία
δημοσιεύεται στην επιθεώρηση
The Journal of Child and Adolescent
Psychopharmacology καταλήγει
ότι πρόκειται για την πρώτη μελέτη
που πραγματοποιείται για τη δράση
οποιουδήποτε φαρμάκου στον υποτονικό γνωσιακό ρυθμό. Καμία άλλη
φαρμακοβιομηχανία, από αυτές
που παρασκευάζουν φάρμακα για
το σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής δεν πραγματοποιεί έρευνες
στο καινούργιο νόσημα.
Ο δρ Μπάρκλεϊ, πάντως, πρέπει
να σημειωθεί, διατηρεί οικονομικούς
δεσμούς με τη φαρμακοβιομηχανία
και κατά τη περίοδο 2009 με 2012
εισέπραξε από την Elli Lilly 118.000
δολάρια για διάφορες ομιλίες και
παροχή συμβουλών.
THE NEW YORK TIMES
15-POLITIKI_Master_cy 6/20/14 10:55 PM Page 15
E Π I K A I P O T H TA
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κοινό μυστικό
η βία στην
οικογένεια
Το φονικό στον Στρόβολο προκάλεσε
προτάσεων. Σχετικά με το συγκεκριμένο περιστατικό η Επίτροπος
υπέδειξε ότι αυτή τη στιγμή σημασία έχει η στήριξη της οικογένειας και ειδικά του 14χρονου Κλεόπα από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής
Ευημερίας και να σταματήσει κάθε
άλλη συζήτηση.
Τι λένε οι ψυχολόγοι
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ψυχολόγων, Κυριάκος Πλατρίτης, σε
παρέμβασή του στην «Κ» θίγει
τέσσερις ουσιαστικές πτυχές του
όλου ζητήματος:
1. Είναι μύθος ότι τα εγκλήματα
γίνονται συνήθως από σοβαρά ψυχικά πάσχοντες. Ελάχιστα είναι
τα εγκλήματα που διαπράττονται
από πρόσωπα που υποφέρουν από
κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, αγχώδεις
διαταραχές κ.λπ. Γενικότερα η εκδήλωση επιθετικότητας ή βίαιης
συμπεριφοράς δεν είναι μεγαλύτερη στους ψυχικά πάσχοντες.
2. Στις λίγες περιπτώσεις που γίνονται εγκλήματα από πρόσωπα
που πάσχουν από ψυχικά προβλήματα αυτά συνήθως συνδέονται με
παραληρηματικές καταστάσεις, με
σοβαρές διαταραχές προσωπικότητας, με σοβαρή επήρεια αλκοόλης
ή διεγερτικών ναρκωτικών, με παραμέληση της φαρμακευτικής αγωγής που χορηγείται ακόμη και με
οργανικά αίτια που μπορεί να επηρεάζουν σοβαρά την ψυχική υγεία.
3. Υπάρχουν κάποια φρικιαστι-
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Η οικογενειακή τραγωδία που σημειώθηκε στον Στρόβολο το απόγευμα της Τετάρτης, όταν ο 41χρονος Ανδρέας Πίτης έθεσε τέρμα
στη ζωή του με στρατιωτικό τυφέκιο
G3, αφού προηγουμένως σκότωσε
εν ψυχρώ την 9χρονη κόρη του και
την 37χρονη σύζυγό του και τραυμάτισε κρίσιμα τον 14χρονο γιο
του, φέρνει ξανά στην επιφάνεια
το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας, η οποία παρεπιδημεί
στις κυπριακές οικογένειες αλλά
κατά κανόνα δεν καταγγέλλεται.
Η Επίτροπος Προστασίας του
Παιδιού Λήδα Κουρσουμπά, μιλώντας στην «Κ» τόνισε ότι υπάρχει αυξητική τάση στα περιστατικά
ενδοοικογενειακής βίας και ότι
κατ’ εξακολούθηση επέμεινε ότι
η Πολιτεία πρέπει πάραυτα να
δράσει, λαμβάνοντας μέτρα, όπως
είναι η δημιουργία του θεσμού
του Οικογενειακού Διαμεσολαβητή
(όπου θα απευθύνονται τα ζευγάρια
μακριά από τις δικαστικές αίθουσες
και τους δικηγόρους για να λύνουν
τα προβλήματά τους) και η εφαρμογή προγράμματος στήριξης οικογενειών από τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας.
Η κ. Κουρσουμπά ανέφερε ακόμα ότι μετά από την οικογενειακή
τραγωδία της Τετάρτης, η ίδια θα
αναλάβει δράση με αποκλειστικό
στόχο την υλοποίηση των πιο πάνω
15
Στο μικροσκόπιο
η χορήγηση οπλισμού
Η τραγωδία στον Στρόβολο φέρνει
στην επιφάνεια την έλλειψη μέτρων
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ
l
Η τραγωδία στον Στρόβολο ήταν η κορυφή του παγόβουνου. Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί απειλή για τις
οικογένειες στην Κύπρο.
<
<
<
<
<
<
<
Λήδα Κουρσουμπά:
«Να εφαρμοστεί εδώ
και τώρα ο θεσμός
του Οικογενειακού
Διαμεσολαβητή».
κά εγκλήματα που διαπράττονται
από άτομα με ψυχικά προβλήματα
και αυτό συνήθως εξηγείται από
τη διαστρεβλωμένη αντίληψη της
πραγματικότητας που έχει ο πάσχοντας, τις παράλογες σκέψεις
που τον διακατέχουν και τις ακραίες ή παθολογικές συναισθηματικές
καταστάσεις που βιώνει την ώρα
που διαπράττει το έγκλημα.
4. Ένα έγκλημα δεν πρέπει να
ειδωθεί ως ένα στιγμιαίο γεγονός.
Είναι ένα βίωμα με παρελθόν και
μέλλον, ιδιαίτερα όταν συνδέεται
με ψυχικά αίτια χρειάζεται να αναζητούμε τις αδυναμίες που παρουσιάστηκαν στην παροχή κατάλληλης ψυχολογικής φροντίδας και
ψυχοκοινωνικής στήριξης. Να ενθαρρύνουμε το κοινό να απευθύνεται έγκαιρα σε προσοντούχο
ψυχολόγο, όταν εμφανίζονται ψυχικά προβλήματα στον ίδιο ή μέλη
της οικογένειάς του.
«Φαινόμενα ενδοοικογενειακής
βίας παρατηρούνται σε πολλές οικογένειες ιδιαίτερα όταν υπάρχουν
προβλήματα μεταξύ των μελών
τους. Η βία ασκείται κυρίως στη
σύζυγο, αλλά με αυτό τον τρόπο
ψυχολογική βία ασκείται και στα
παιδιά» υποδεικνύει ο ψυχολόγος
Βασίλης Χριστοδούλου. Σημειώνει
δε ότι τα ελλείμματα αγάπης που
βιώνει κάποιο πρόσωπο μπορεί
να το οδηγήσουν σε ακραίες συμπεριφορές, να το θέσουν εκτός
εαυτού, να ασκήσει ενδοοικογενειακή βία, ενώ μορφές κατάθλιψης
μπορούν να οδηγήσουν και σε
απονενοημένες πράξεις.
Η ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδου
τονίζει ότι όταν ένα άτομο χειροδικεί στη σύζυγό του, αλλά και
στα παιδιά του αντιβαίνει πάρα
πολλούς κοινωνικούς κανόνες.
«Τέτοιες συμπεριφορές δείχνουν
άτομα που δεν είναι ισορροπημένα
και χάνουν τον έλεγχο των παρορμήσεών τους», είπε.
προβληματισμό για τη χορήγηση
στρατιωτικού οπλισμού σε χιλιάδες
εφέδρους τα τελευταία 20 χρόνια.
Από τις πρώτες ώρες της τραγωδίας
πολιτική και στρατιωτική ηγεσία απέκλεισαν κάθε σκέψη για ανάκληση
της υπουργικής απόφασης με την
οποία δόθηκε το δικαίωμα σε εφέδρους και εθνοφύλακες να έχουν
στην κατοχή τους τον ατομικό εξοπλισμό τους. Εκείνο που φαίνεται να ανησυχεί έντονα τη στρατιωτική και πολιτική ηγεσία της Ε.Φ. είναι ο εντοπισμός ή αποκλεισμός περιπτώσεων
που για μια σειρά λόγους, δεν πρέπει
να κατέχουν στις οικίες το στρατιωτικό
τυφέκιο. Στη λογική αυτή κινήθηκε
και η επίσημη αντίδραση ΥΠΑΜ και
ΓΕΕΦ, κυρίως για τα όπλα εκείνα, τα
οποία βρίσκονται εκτός στρατοπέδων
και πιθανότατα να εμπίπτουν σε προβληματικές περιπτώσεις, και ίσως θα
πρέπει να ανακληθεί η άδεια κατοχής
οπλισμού. Με δεδομένο ότι το πλαίσιο
το οποίο βάζει κριτήρια στην παραχώρηση στρατιωτικών όπλων θεσπίσθηκε επί υπουργίας Φώτη Φωτίου, πολιτική και στρατιωτική ηγεσία αναζητούν τρόπους να περάσουν από κόσκινο όλους τους κατόχους όπλων.
Στρατιωτική πηγή έλεγε στην «Κ», ότι
για να γίνει αποτελεσματικός έλεγχος
των παλαιών περιπτώσεων, που είναι
και η συντριπτική πλειοψηφία, απαιτείται η στενή συνεργασία με την
Αστυνομία, άλλες αρμόδιες κρατικές
υπηρεσίες, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας, που, σε συνδυασμό με την
ενίσχυση του υφιστάμενου πλαισίου
κριτηρίων, θα περιορίσει τις περιπτώσεις εκείνες που δεν πρέπει να έχουν
στην κατοχή τους όπλα. Πέρα από την
αρνητική στάση του Υπ. Άμυνας για
ανάκληση της απόφασης για τα G3,
δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όπου
το στρατιωτικό τυφέκιο χρησιμοποιήθηκε για δολοφονίες όπως η πρόσφατη, από εγκληματικά στοιχεία του
υποκόσμου, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις χρήσης G3 από αυτόχειρες.
AΠOΣTOΛOΣ TOMAPAΣ
16-GNOMES ELLADA_Master_cy 6/21/14 12:07 AM Page 16
l
«Μ
Kυριακή 22 Ιουνίου 2014
Ο δρόμος
Η Ευρώπη ενώπιον ιστορικών στιγμών
Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ
Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ
ην μας στέλνετε στον ΣΥ-
ΡΙΖΑ ούτε πουθενά αλλού, δεν θέλουμε να πάμε». Αυτή την κραυγή απελπισίας
ακούμε γύρω μας συχνά πυκνά
μετά τον ανασχηματισμό, από τις
τάξεις των νοικοκυραίων-ψηφοφόρων οι οποίοι έφεραν τη σημερινή κυβέρνηση στην εξουσία με
την ψήφο τους πριν από περίπου
δύο χρόνια. Τους θύμωσαν ορισμένες επιλογές αλλά και η απομάκρυνση πολιτικών, οι οποίοι και
έκαναν πράγματα και, το κυριότερο
ίσως, τα υπερασπίσθηκαν δημοσίως
με σθένος. Ηταν ήδη θυμωμένοι
με διάφορες επιμέρους τοποθετήσεις και ενέργειες που τους έπεισαν
ότι το πολιτικό σύστημα δεν βάζει
μυαλό, ό,τι και αν έχει συμβεί στη
χώρα. Πρόκειται για τον κορμό της
πάλαι ποτέ μεσαίας τάξης, που έχει
ματώσει πέρα από κάθε όριο και
μάλιστα πολύ δυσανάλογα σε σχέση
με την προσφορά της στον τόπο.
Εξοντώθηκε από τους φόρους.
Εφτασε στα όρια της παραφροσύνης, όταν κάποιος ανόητος έφτιαξε
ένα νόμο βάσει του οποίου ένας
τυπολάτρης έφορος μπορεί να κάνει
λάθος μισό ευρώ και μετά να σου
μπλοκάρει επ’ αόριστον τον λογαριασμό σου. Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι αυτοί δεν αγόρασαν το επιχείρημα «ε, πόσο χειρότερα μπορεί
να είναι τα πράγματα με τον ΣΥΡΙΖΑ;». Οχι, ψήφισαν κυρίως Ν.Δ.
και εν μέρει ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ,
θεωρώντας πως έτσι θα κρατηθεί
η χώρα όρθια. Και η αλήθεια είναι
ότι κρατήθηκε και πως αναδείχθηκε
μία σπάνια ομάδα υπουργών που
έκαναν έργο, χωρίς να θεωρούν
ανάγκη να ζητήσουν υποκριτικά
συγγνώμη γι’ αυτό.
Ο πρωθυπουργός κέρδισε την
υποστήριξη ανθρώπων που δεν
σκέφτονταν ποτέ να τον ψηφίσουν
ή να τον στηρίξουν. Οι νοικοκυραίοι
βρήκαν σε αυτόν ένα «αποκούμπι»,
αναγνώριζαν στο πρόσωπό του τον
άνθρωπο που θα μπορούσε να τους
περάσει απέναντι. Και ξαφνικά νιώθουν πως ενώ έχουν καλυφθεί τα
2/3 της διαδρομής και ο ποταμός
γίνεται ολοένα και λιγότερο ορμητικός, κάτι πήγε λάθος. Κάποιος
προκάλεσε πανικό και έδωσε όλες
τις λάθος συμβουλές. Το πλήρωμα
άρχισε να τσακώνεται, η πυξίδα
του σκάφους... ζαλίστηκε και οι
επιβάτες φοβούνται.
Στην πολιτική λάθη γίνονται,
ειδικά όταν οι βασικοί παίκτες είναι
κουρασμένοι και οι συνθήκες αφόρητες. Μετά τα λάθη όμως, έρχεται
η ώρα της ενδοσκόπησης και μετά
της ανασυγκρότησης. Ο πρωθυπουργός, που έχει αποδείξει ότι
είναι σκληρός παίκτης, έχει δύο
δρόμους μπροστά του. Ο ένας είναι
ο δρόμος των συνεχών υποχωρήσεων και εκπτώσεων στο έως τώρα
σχέδιο, με την ελπίδα ότι κάποιες
ομάδες ψηφοφόρων θα επαναπατρισθούν στο κομματικό μαντρί με
μία παροχή εδώ και ένα χάδι παρακάτω. Ο άλλος είναι ο δρόμος
της συνέπειας και των καθαρών
εξηγήσεων με την κοινωνία με εμμονή στις μεταρρυθμίσεις, αλλά
και σοβαρή μάχη για τις αλλαγές
των αδικιών και αστοχιών που
έχουν γίνει λόγω του υπερβάλλοντος καλβινισμού της τρόικας.
Κανείς από τους δύο δρόμους
δεν εγγυάται απαραίτητα ένα καλό
εκλογικό αποτέλεσμα είτε το φθινόπωρο είτε κάποια στιγμή αργότερα. Στην πολιτική, όμως,εγγυήσεις δεν υπάρχουν, ως γνωστόν.
Ο πρώτος δρόμος αφαιρεί κάθε
συγκριτικό πλεονέκτημα της αστικής παράταξης σε σχέση με τον
ΣΥΡΙΖΑ και ωθεί τους ψηφοφόρους
να ψηφίσουν τον πραγματικό λαϊκιστή. Ο δεύτερος δρόμος μπορεί
να βγάλει σε ένα ξέφωτο, αλλά απαιτεί επιμονή και σοβαρότητα.
Απομένουν πολλές ακόμη μικρές
και μεγάλες μάχες που θα κρίνουν
το πού θα οδηγηθεί η κατάσταση.
Οι πιέσεις για να ξηλωθεί το πουλόβερ των μεταρρυθμίσεων θα είναι
μεγάλες. Αν ο κ. Σαμαράς δεν διώξει
κάποια ώρα όποιον «το τραβάει»
περισσότερο, τα πράγματα θα γίνουν πολύ δύσκολα. Και όπως έλεγε
πρόσφατα ένας παλιός σοφός πολιτικός «καλύτερα για τον ίδιο, την
υστεροφημία του και το πολιτικό
του συμφέρον να πέσει επειδή έδωσε τη μάχη για απολύσεις στο Δημόσιο και έχασε, παρά να συρθεί
σε έναν κατήφορο που έχει προδιαγεγραμμένο, άδοξο τέλος και
θα θέσει σε κίνδυνο όσα έχτισε
δύο χρόνια».
Το άχθος του ΠΑΣΟΚ
Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ
Ε
ΕΛΛΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
σύρθη η Νέα Δημοκρατία σε
ανίερη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ. Συμβαίνουν στη ζωή και
ανορθόδοξες συμπράξεις. Σύμπτωση
τραγική, ότι η συντηρητική παράταξη ήταν και είναι αναγκασμένη
να εφαρμόσει την άκρως ερασιτεχνική και ολέθρια πολιτική «εξυγιάνσεως» της χώρας που είχε συνομολογήσει η κυβέρνηση του κ.
Γιώργου Παπανδρέου τον Μάιο του
2010. Η ισχύς της Ελλάδος ήταν την
εποχή εκείνη η απόλυτη αδυναμία
της, καθώς η χρεοκοπία της θα συμπαρέσυρε το τραπεζικό σύστημα
της Γαλλίας και της Γερμανίας. Το
γεγονός αυτό πέρασε απαρατήρητο
από τους ιδιοφυείς, που ατυχώς
ασκούσαν τότε την εξουσία στην
Ελλάδα. Στόχος του κ. Παπανδρέου
και του οικονομικού επιτελείου του
ήταν να επιρρίψει τις ευθύνες στον
πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή και επιδιώκοντας μικροπολιτικά οφέλη εξέθεσαν τη χώρα διεθνώς και ειδικώς στους δανειστές
της. Αλλά ας δεχθούμε ότι ενίοτε
είναι αδύνατον να αποφευχθεί ακόμη
και το μοιραίο.
Αρκετά όμως με αυτή την παρωδία. Το ΠΑΣΟΚ νοσεί και ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος και οι «επιφανείς»
του συνεργάτες γνωρίζουν άριστα
ότι η απομάκρυνσή τους από την
εξουσία θα έχει ως συνέπεια και την
προσωπική τους συντριβή. Δεν έχουν
άλλη επιλογή από το να παραμείνουν
στην κυβέρνηση, άνευ όρων.
Πέραν τούτου, υπάρχει και θέμα
νομιμοφροσύνης. Ηδη το ΠΑΣΟΚ,
με τις τοποθετήσεις των διαφόρων
υπουργών του, αρχίζει να υιοθετεί
στροφή προς την «Αριστερά», ό,τι
και εάν σημαίνει αυτό για ένα κόμμα
που έχει διατρέξει το φάσμα του ελληνικού πολιτικού συστήματος από
άκρη σε άκρη.
Ουδείς μπορεί να αγνοήσει την
ιδιαίτερη «ευελιξία» αυτού του κόμ-
ματος – ακόμη και μια ενδεχομένη
σύμπραξη με τον ΣΥΡΙΖΑ, υπό νέα
ηγεσία φυσικά. Πολύ περισσότερο
όταν τα στελέχη του κόμματος που
ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι
εθισμένα να νέμονται την εξουσία.
Αυτό συμβαίνει και στην παρούσα
συγκυρία σε ποσοστό δυσανάλογο
από τη δύναμη που διαθέτει.
Επί μία διετία η ηγεσία της Ν.Δ.
έζησε με την αυταπάτη ότι μπορούσε
να υπολογίζει σε επαναπατρισμό των
ψηφοφόρων της από τη Χρυσή Αυγή.
Παρά την τραγική διάψευση των
αβάσιμων αυτών προσδοκιών, εξακολουθεί να διατηρεί υψηλούς τόνους
«ρητορικής της Δεξιάς». Εις μάτην,
όμως. Επαναπατρισμός των ψηφοφόρων από τη Χρυσή Αυγή δεν πρόκειται να υπάρξει τουλάχιστον στις
επόμενες εθνικές εκλογές, οψέποτε
πραγματοποιηθούν. Θα πρέπει συνεπώς η Ν.Δ. να υιοθετήσει μια επιθετική πολιτική με στόχο την προσέλκυση κεντρώων ψηφοφόρων, που
εξακολουθούν να πλαισιώνουν το
ΠΑΣΟΚ. Αρκετά με τις άναρθρες
κραυγές που δεν συγκίνησαν τους
απομακρυθέντες συντηρητικούς από
τη Ν.Δ. Πέραν τούτου, «λαϊκή Δεξιά»
δίχως φιλολαϊκή πολιτική είναι έννοιες
ασύμβατες.
Η Ν.Δ. άφησε τον χώρο του Κέντρου στην περιοχή ευθύνης του ΠΑΣΟΚ, για να διασώσει τον κ. Βενιζέλο
από την πολιτική εξαφάνιση. Με
αυτόν τον τρόπο καταστρατήγησε
την πολιτική πρακτική κατά την
οποία ο μικρότερος εταίρος μιας κυβερνήσεως είναι καταδικασμένος
σε εξαφάνιση. Ισως είναι αργά για
μια αλλαγή ύφους τόσο ριζοσπαστική. Αλλά ασφαλώς ο κ. Βενιζέλος
και τα «επιφανή» στελέχη του ΠΑΣΟΚ θα πρέπει κάπως να αντιληφθούν ότι διασώζονται χάρη στη
Ν.Δ. και ως εκ τούτου να περιορισθούν στον ρόλο που πλέον τους
αντιστοιχεί.
Η
Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή αρχίζει με τελετή στην ιστορική φλαμανδική πόλη Ιπρ, όπου
περισσότεροι από 500.000 στρατιώτες σκοτώθηκαν στις μάχες
του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ενώ οι ηγέτες των 28 χωρών-μελών
θα τιμούν τη μνήμη των νεκρών
και θα θυμούνται ότι η Ε.Ε. ιδρύθηκε ακριβώς για να αποτραπεί η
συνέχεια της αιματοχυσίας μεταξύ
των λαών, θα είναι έντονη η αίσθηση ότι η Ενωση σήμερα αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη δοκιμασία από την ίδρυσή της το 1952.
Η οικονομική ανάπτυξη είναι
ισχνή, η ανεργία και το χρέος αποτελούν μόνιμες απειλές, οι διαφορές μεταξύ χωρών εντείνονται σε
σημείο που οι ηγέτες τους δεν
μπορούν να συμφωνήσουν στην
επιλογή νέου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα μεγαλύτερα προβλήματα, όμως, είναι ότι
η Βρετανία βρίσκεται με το ένα
πόδι εκτός Ενωσης, ενώ η Γαλλία
χάνει συνεχώς σε επιρροή. Στην
Ιπρ αλλά και στις Βρυξέλλες, όπου
η Σύνοδος θα συνεχιστεί την Παρασκευή, η ημερήσια διάταξη συμπεριλαμβάνει συζητήσεις για την
οικονομική ανάπτυξη, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και
τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Στο γεωστρατηγικό πεδίο η Σύνοδος θα ασχοληθεί με τις εξελίξεις
στην Ουκρανία -και την ανάγκη
μείωσης της εξάρτησης της Ε.Ε.
από ρωσικό φυσικό αέριο- καθώς
και την εκρηκτική κατάσταση στο
Ιράκ. Αυτό που θα απασχολήσει
τους ηγέτες περισσότερο, είτε το
λένε είτε όχι, είναι πώς θα διατηρηθεί η συνοχή της Ενωσης.
Η κρίση που εκδηλώθηκε στην
Αμερική το 2008, και που ανέδειξε
τα πολλά δομικά προβλήματα της
Ευρώπης, έθεσε σε κίνηση σειρά
γεγονότων τα οποία αποτελούν
θανάσιμο κίνδυνο για την Ενωση.
Η αρχική απροθυμία πολλών να
στηρίξουν την υπερχρεωμένη Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα να μη
δρα η Ευρώπη ως υπερεθνική οικονομική υπερδύναμη, αλλά να
διχάζεται μεταξύ ομάδων χρεωμένων και δανειστών, μεταξύ Βορά
και Νότου. Η ελληνική κρίση χρέους και η επιφανειακή «ανάγνωσή»
της είχαν ως αποτέλεσμα να αργήσουν οι Ευρωπαίοι να καταλάβουν ότι υπήρχαν βαθύτερα, δομικά
προβλήματα στην Ε.Ε. Κύριο μεταξύ αυτών ήταν και παραμένει
το γεγονός ότι στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία η Ευρώπη
αποδυναμώνεται σε ανταγωνιστικότητα και δεν μπορεί να συνεχίσει
να συντηρεί τους λαούς της στο
επίπεδο που έχουν συνηθίσει (του-
λάχιστον αυτοί που δεν βρίσκονταν
στο ανατολικό μπλοκ στη διάρκεια
του Ψυχρού Πολέμου). Κάτω απ’
αυτήν την πίεση -παρότι η Ελλάδα
και άλλες χώρες στηρίχθηκαν από
τους εταίρους- άνοιξαν ρήγματα
τα οποία έπληξαν την ενότητα, με
αποτέλεσμα πολλοί ηγέτες να συμπεριφέρονται με τρόπο που κάποτε
θα ήταν αδιανόητος. Αρκεί μόνο
να θυμηθούμε τον τρόπο με τον
οποίο η Αγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί ταπείνωσαν και ουσιαστικά «καθαίρεσαν» τον Γιώργο
Παπανδρέου όταν ανακοίνωσε την
πρόθεσή του για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στην Ελλάδα.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, όπου
εθνικές (και προσωπικές) στρατηγικές υπερτερούσαν των προσπαθειών να δράσει η Ε.Ε. σε συλλογικό, θεσμικό επίπεδο, ήταν
επόμενο ότι κάποιοι θα έκαναν
λάθη. Από τα μεγαλύτερα ολισθήματα έως τώρα είναι η πρόθεση
του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον να θέσει σε δημοψήφισμα την παραμονή της χώρας
του στην Ε.Ε. εάν δεν αποσπάσει
δεσμεύσεις ότι θα διακοπεί η πορεία ενοποίησης. Στην προσπάθειά
του να ανακόψει την άνοδο των
ευρωσκεπτικιστών στη χώρα του,
ο Κάμερον βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την κ. Μέρκελ και την
πλειοψηφία των άλλων ηγετών
για την επιλογή του Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ ως προέδρου της Επιτροπής, με το επιχείρημα ότι ο πρώην
πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου υποστηρίζει την εμβάθυνση
της Ενωσης. Η θέση αυτή αγνοεί
ότι για πολλούς άλλους η κρίση
απέδειξε την ανάγκη της ύπαρξης
της Ε.Ε. και της θέσπισης μηχανισμών όπως αυτός της τραπεζικής
ένωσης.
Την ίδια ώρα, η Γαλλία δεν παίρνει αποφάσεις που θα της επέτρεπαν να αντεπεξέλθει στην έλλειψη
ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της και χάνει συνεχώς σε πολιτική επιρροή, με αποτέλεσμα η
Γερμανία να μένει κυρίαρχος του
παιχνιδιού.
Σε πολλά σημεία της κρίσης,
όταν πάρθηκαν μέτρα που ενίσχυαν την Ενωση (όπως η στήριξη
χωρών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), αυτό εμφανιζόταν
σαν να γινόταν εν αγνοία της Γερμανίας - για να μην αναγκάζεται
το Βερολίνο να δείχνει ότι αλλάζει
πολιτική. Με αυτόν τον τρόπο, μέσα στην ασάφεια, η Ε.Ε. συνέχισε
την πορεία της. Εχει έρθει η ώρα
οι ηγέτες της Ευρώπης να συζητήσουν ανοιχτά τις αποφάσεις
που πρέπει να πάρουν για την περαιτέρω πολιτική τους. Γιατί χωρίς
αυτή τη συνεννόηση δεν θα υπάρχει Ενωση.
ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ
Μόνο η δήμευση των κλοπιμαίων θα αλλαξοδρομήσει τη χώρα
Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ
Η
βίωση της απελπισίας δεν
περιγράφεται, δεν γνωστοποιείται με τα γλωσσικά
σημαίνοντα, δεν γίνεται πληροφορία. Ο Βίττκενστάιν έλεγε:
«Δεν μπορώ να πω τον πονόδοντό μου», ακριβώς όπως κανένας απελπισμένος δεν μπορεί
να «πει» τον απελπισμό του: τα
νύχια της απόγνωσης καρφωμένα, μέρα-νύχτα, στα σωθικά
του.
Η μερίδα των Ελλήνων που
ζουν σήμερα ανυπόφορο απελπισμό, έχουν τον επιπλέον αποκλεισμό να μη λογαριάζεται καν
η ύπαρξή τους. Για τα Δελτία Ειδήσεων, την τηλεοπτική εικόνα
που μονοπωλεί και εξαντλεί την
«ενημέρωση» σε διεθνή κλίμακα
(δηλαδή τη μεταποίηση του πανανθρώπινου γίγνεσθαι σε Ιστορία), η απελπισία συγκεκριμένων
πληθυσμικών ομάδων όχι μόνο
δεν γνωστοποιείται, δεν κοινωνείται, δεν δηλώνεται, αλλά μεθοδικά ανυπαρκτοποιείται. Οι
σφήνες εικόνων από τον κτηνώδη ξυλοδαρμό των καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών που εγκαταβιούν στο πεζοδρόμιο διαμαρτυρόμενες για
την απόλυσή τους, υπηρετούν
τη λογική τής εμπορικά επιβεβλημένης «ενημερωτικής ποικιλότητας» – συντονίζονται δηλαδή με τον αριθμό των κοστουμιών που πρέπει να αλλάζει ο κ.
Σαμαράς σε κάθε Δελτίο Ειδήσεων.
Ο ζόφος και πνιγμός της απελπισίας που βασανίζει (πραγματικά, όχι μεταφορικά) μεγάλο
μέρος του πληθυσμού στην Ελλάδα σήμερα, δεν γεννιέται από
πρόβλημα πείνας σε καθημερινή
βάση (τουλάχιστον όχι ακόμα)
ούτε από την απειλή ξένης εισβολής (ακόμα). Γεννιέται από
την ολοκληρωτική απουσία λογικής της ελπίδας, την απόσβεση
κάθε λογικής από κάθε παραμικρή προσπάθεια να αναχαιτισθεί
η συντελεσμένη και ακάθεκτα
συνεχιζόμενη καταστροφή της
χώρας. Κυριαρχεί παντού, μα
παντού, ο παραλογισμός, η παράνοια, αυτονόητη η καταστρατήγηση κάθε λογικής. Υπερβολές;
Το στοιχειωδέστατο λογικά:
Είναι δυνατό στους φυσικούς
αυτουργούς οικονομικής και
παντοδαπής καταστροφής της
χώρας, στους ανθρώπους που
παραμένουν υπόδικοι για τον
(κομματικά) ιδιοτελέστατο και
εξωφρενικό υπερδανεισμό της,
να εμπιστευόμαστε ότι αυτοί θα
μάς «σώσουν» από τις συνέπειες
ΑSSOCIATED PRESS
16
των εγκλημάτων τους; Δεν είναι
τέλειος παραλογισμός, όχι μόνο
να αναλαμβάνουν τη «σωτηρία»
της χώρας όσοι κακούργησαν
την οικονομική της καταστροφή
και την οργανωτική της διάλυση,
αλλά και να μας εμπαίζουν καταπρόσωπο προσλαμβάνοντας
σαν υπουργούς τους (επιτελείς
στο έργο της «σωτηρίας») ό,τι
πιο κραυγαλέο διαθέτουν τα κόμματά τους σε αναίσχυντο αμοραλισμό, κωμική μικρόνοια και
χαυνότητα – όπως στον πρόσφατο κουκλοθεατρινίστικο
«ανασχηματισμό» της κυβέρνησης;
Μας είπαν κάποτε (για να ελπίσουμε σε «παροχές») ότι «λεφτά υπάρχουν». Και ελάχιστους
μήνες μετά μάς βεβαίωναν ότι
«η χώρα έχει πτωχεύσει, μοναδική σωτηρία είναι να πουληθούμε δουλοπάροικοι στους δανειστές μας»: αυτοί θα αποφασίζουν, πέρα από κάθε Διεθνή
Συνθήκη και Δίκαιο, ποιο ξεροκόμματο θα μένει για μισθούς
και συντάξεις, και ποιο φιλέτο
θα νέμονται οι δανειστές. Πρόσφατα πάλι, παιδαριώδεις, γελοίες ψευδολογίες ότι το «πρωτογενές πλεόνασμα» μάς αποδεσμεύει από τον στραγγαλιστήρα των δανειστών μας – και
μόλις βεβαιώθηκε η επιβίωση
της «συγκυβέρνησης» των κομμάτων της συγκακουργίας, πάλι
μεθοδεύσεις περικοπών σε μισθούς και συντάξεις.
Λένε - ξελένε, είπαν - ξείπαν,
δίχως μπέσα, δίχως τιμή για τον
λόγο τους, δίχως τη λογική που
συγκροτεί οργανωμένη συλλογικότητα, σχέσεις κοινωνίας της
ζωής. Ακόμα και σε φυλές έσχατου πρωτογονισμού, κάποιο είδος εισαγγελέα θα απαιτούσε
να λογοδοτήσουν οι εξόφθαλμης
δολιότητας ψευδολόγοι και απατεώνες, αυτουργοί αποτρόπαιων
κοινωνικών εγκλημάτων. Στο
Ελλαδιστάν σήμερα κανένας πολιτικός δεν διώκεται για καμιά
απάτη, για καμιά δόλια ψευδολογία.
Μας είπαν: Ηταν υδροκέφαλο
το κράτος, εξωφρενικός ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων
(δεν ομολόγησαν ότι οι ίδιοι
τούς είχαν διορίσει εξαγοράζοντας ψήφους). Πήραν εντολή
από τους δανειστές να το σμικρύνουν. Ομως δεν άρχισαν την
αναγκαία σμίκρυνση του κράτους σχεδιάζοντας καινούργια
διοικητική - οργανωτική άρθρωση και δομή (να δουν ποιος
χρειάζεται και ποιος περισσεύει).
Αρχισαν να «κουρεύουν» στα
τυφλά απρόσωπες αριθμητικές
ποσότητες, να κληρώνουν τους
ανθρώπους που θα ζήσουν και
τους ανθρώπους που θα πεθάνουν – όπως αποφάσιζε ο Λένιν
πόσους κουλάκους θα εκτελεί
κάθε μέρα για να εφαρμοστεί
η Νέα Αγροτική του Πολιτική.
Ετσι, ένα κράτος υδροκέφαλης δημοσιοϋπαλληλίας μεταμορφώθηκε, στο άψε-σβήσε,
σε ισομέγεθες νοσηρό μόρφωμα
συνταξιοδοτούμενων αέργων,
αποκλεισμένων από κάθε ενδεχόμενο μετοχής σε οποιοδήποτε παραγωγικό εγχείρημα.
Η λογική του πελατειακού κράτους, για την οποία είναι υπόδικοι όσοι μάς κυβερνούν, παρήγαγε τόσο την αναποτελεσματική, διεφθαρμένη, τυραννική του πολίτη δημοσιοϋπαλληλία όσο και τον μετασχηματισμό της σε ανενεργό πολτό
συνταξιοδοτούμενης αεργίας.
Ούτε λειτουργικό κράτος στην
υπηρεσία της κοινωνίας αποκτήσαμε ούτε τις εξαιρέσεις
που σταδιοδρόμησαν υπηρετώντας τίμια την κοινωνία και
το κράτος μπορούμε να τιμήσουμε, αφού τα ασφαλιστικά
ταμεία τα κατάκλεψαν οι εξουσιαστές μας.
Με αντεκδικήσεις δεν προχωράει η ζωή – με τον Τσοχατζόπουλο στη φυλακή ούτε ένας
από τους διαβόητους λωποδύτες
του δημόσιου χρήματος δεν εμφάνισε μεταμέλεια, συντριβή ή
φόβο ότι θα έρθει και η σειρά
του. Αντεκδικήσεις όχι, αλλά μια
κοινή λογική των σχέσεων συνύπαρξης, θεσμοποιημένη, είναι
εντελώς απαραίτητη για να λειτουργήσει οργανωμένος συλλογικός βίος. Η θεσμοποίηση της
κοινής λογικής συνεπάγεται
ελεγχόμενη την εφαρμογή της,
η μη εφαρμογή της συνεπάγεται
συνέπειες ποινικές (νέμεση). Οι
ποινικές συνέπειες για τη λωποδυσία κοινωνικού χρήματος
και για την αχαλίνωτη, μετά δόλου ψευδολογία των διεκδικητών
της εξουσίας θα μπορούσε να
συμφωνηθεί να περιοριστούν
σε μόνη τη δήμευση των κλαπέντων, την εκποίηση των περιουσιών τους για να αποκατασταθεί η ζημία του Δημοσίου.
Μια συλλογικότητα που έχει
χάσει τον άξονα της λειτουργικής, λογικής συνοχής της και
περιστρέφεται με ιλιγγιώδη, φυγόκεντρη, διαλυτική κάθε συνεκτικού άλλοτε ιστού φορά μόνο γύρω από τα συμφέροντα
(όσο διαρκέσουν) κάποιων «νταβατζήδων», μια τέτοια κοινωνία
δεν χρειάζεται ούτε «γνήσια»
κεντροαριστερά ιδεολογήματα,
ούτε τα εντυπωσιακά ρητορεύματα οποιουδήποτε ταλαντούχου
Τσίπρα, ούτε κάποια συνετή,
σοφή παρέμβαση της Ακαδημίας
Αθηνών, ούτε τις παιδαριώδεις
ηθικολογίες θρησκευτικών κηρυγμάτων. Χρειάζεται μια χούφτα δικαστές πιστούς στον όρκο
τους – όρκο πιστότητας στη λογική της συλλογικότητας. Να
καθίσουν στο σκαμνί την περιενδεδυμένη οσεσδήποτε τηβένους εξουσίας λωποδυσία. Και
το δόλιο ψεύδος.
17-ELLADA_Master_cy 21/06/14 00:03 Page 17
ΕΛΛΑΔΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
17
ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ
Μ
α τι ωραία που το είπε ο νέος
υπουργός Οικονομικών, μετά το Ecofin! «Ολοι καταλαβαίνουν», δήλωσε, «ότι δεν υπάρχει πια δωρεάν γεύμα» και ημάς
τους Θατσεριστάς πολύ μας συνεκίνησε (εξ ου η περιστασιακή υποτροπή στην καθαρεύουσα...), διότι
ενεθυμήθημεν το υπέροχο εκείνο
«there’s no free lunch» της αειμνήστου βαρόνης, από τον θάνατο της
οποίας συνεπληρώθη ένας χρόνος
στις 8 Απριλίου. Η υπουργική δήλωσις εξελήφθη ως, οιονεί, αυτοσχέδιο μνημόσυνο...
Επαναλαμβάνω ότι μου άρεσε πολύ
που το άκουσα από τα χείλη του
Γκίκα Χαρδούβελη, διότι το γεγονός
επιβεβαιώνει ότι ο άνθρωπος έχει
πλήρη επίγνωση του ρόλου που
ανέλαβε. Επίσης, θα ήθελα πάρα
πολύ και να το πιστέψω, αλλά δεν
μπορώ. Αν είχαμε καταλάβει ότι
τελείωσε το «free lunch», δεν θα
δίναμε 27% στον ΣΥΡΙΖΑ (Τ-Λ/ΛΤ). Απέχουμε ακόμη έτη φωτός από
την ωριμότητα που θα μας επέτρεπε
να δεχθούμε την πραγματικότητα
ως έχει. Αναφέρω σχετικώς ένα μικρό παράδειγμα από τη διεθνή επικαιρότητα. Την περασμένη Τετάρτη, οι περισσότερες αγγλικές εφημερίδες είχαν στην πρώτη σελίδα
τους την είδηση ότι το σωματείο
των νοσοκόμων στη Βρετανία πρότεινε τη θέσπιση της καταβολής
10 λιρών για κάθε επίσκεψη ασθενούς στον προσωπικό γιατρό του.
Το μέτρο αντίκειται στην ιδρυτική
αρχή του βρετανικού ΕΣΥ (ΝΗS),
υπαγορεύεται όμως από την πραγματικότητα, καθώς στο τέλος της
δεκαετίας που διανύουμε η μαύρη
There’s no free lunch
τρύπα του ΝΗS θα έχει φθάσει τα
30 δισ. λίρες. Αν όμως εφαρμοσθεί
το μέτρο, θα αποφέρει έσοδα 1,2
δισ. τον χρόνο. Οι συνδικαλιστές
που το προτείνουν αντιλαμβάνονται
μερικά βασικά στοιχεία της πραγματικότητας: ότι, εφόσον οι δαπάνες του συστήματος ολοένα διευρύνονται, δεν γίνεται να πληρώνει
κάποιος τρίτος γι’ αυτό. Αναρωτιέμαι πόσοι το καταλαβαίνουν αυτό
στη χώρα μας. Ούτε καν όσοι ψήφισαν Ν.Δ. στις ευρωπαϊκές εκλογές, πολύ φοβάμαι...
Ομοιος ομοίω...
Ο Αλέξης Τσίπρας συναντήθηκε
προχθές με τον Πάμπλο Ιγκλέσιας
του ισπανικού κόμματος Podemos
(Μπορούμε), το οποίο έλαβε ποσοστό 8% στις ευρωπαϊκές εκλογές.
Πέρασαν πολύ καλά μαζί, διότι
έχουν πολλά κοινά οι δυο τους. Ο
Τσίπρας εντάχθηκε στην ΚΝΕ όταν
ήταν 15 χρόνων, ο δε Ιγκλέσιας
αντιστοίχως στη νεολαία του Κ.Κ.
της Ισπανίας όταν ήταν μόλις 14.
Στα τριάντα πέντε του σήμερα, ο
Ιγκλέσιας έχει κοτσίδα, όπως είχε
και ο Τσίπρας κάποτε. Τέλος, αμφότεροι ηγούνται κομμάτων με σαφή νεοκομμουνιστικό προσανατολισμό.
Χαρακτηριστικό της εγκαρδιότητας στις σχέσεις των δύο ανδρών
ήταν και το γεγονός ότι, στις δηλώσεις που ακολούθησαν, ο Τσίπρας εκδήλωσε (ακουσίως έστω)
μια αυτοσαρκαστική διάθεση. Είπε,
συγκεκριμένα, αναφερόμενος στον
εαυτό του και τον επισκέπτη του,
«δεν είμαστε πολιτικοί επαγγελματίες» (!) και ότι ανήκουν «σε μια
γενιά που δεν θέλει να πάρει σύν-
Πώς το λέει ο Ευαγγελιστής; «Πολλοί έσονται πρώτοι έσχατοι και έσχατοι
πρώτοι». Ιδού, λοιπόν, ο κ. Κουτσούμπας του ΚΚΕ στην πρώτη σειρά του
Ηρωδείου να συνομιλεί με δύο συναδέλφους του από τον κόσμο της
θρησκείας, ενώ η κ. Καραμανλή με μια φίλη της στη δεύτερη σειρά.
(Παρεμπιπτόντως, στον καρπό του κ. Κουτσούμπα διακρίνω κάτι σαν δίχρωμο
ρολεξάκι; Ελπίζω να με γελούν τα μάτια μου...).
ταξη από την πολιτική». Αν πράγματι το εννοεί αυτό, θα συμβούλευα
–με όλο το θάρρος– να βρει μια κανονική δουλειά, γιατί όπου να ’ναι
θα σαρανταρίσει...
Παίζουν με τα νεύρα του
Τον τελευταίο καιρό, ακούγεται
από διάφορους απίθανους ανθρώπους (λ.χ., τον Γιάννη Τραγάκη) το
όνομα του πρώην πρωθυπουργού
Κώστα Καραμανλή Β΄ του Ακάματου για την προεδρία της δημοκρατίας. Σας προειδοποιώ να μη
δίνετε καμία σημασία στις προτάσεις αυτές. Ο μοναδικός σκοπός
για τον οποίον γίνονται είναι επειδή
έχει πολλή πλάκα να εκνευρίζεται
ο Αντώναρος...
Ενας πρόεδρος στο Ηρώδειο
Την περασμένη Κυριακή, ο Αλέξης
Τσίπρας έκανε κάτι που είμαι βέβαιος
δεν είχε ξανακάνει στη ζωή του:
πήγε στο Ηρώδειο να παρακολουθήσει όπερα, την παράσταση του
Ντον Τζοβάνι του Μότσαρτ από τη
Λυρική Σκηνή. Ευνόητο, λοιπόν, είναι ότι ήταν κάπως ντροπαλός.
Εφθασε στην ώρα του, συνοδευόμενος μόνο από την κυρία του, πήρε
τη θέση του αθόρυβα και παρακολούθησε το έργο σαν καλό παιδί.
Στο διάλειμμα, βέβαια, έγινε αντι-
ληπτός, με αποτέλεσμα να περικυκλωθεί από ένα πλήθος χαρούμενων
κολάκων. Καταλογίζεται στους υπεύθυνους για τη λειτουργία του αρχαίου
ωδείου ότι δεν εμφανίσθηκε καθαρίστρια να μαζέψει τα σάλια με τη
σφουγγαρίστρα, ίσως επειδή έχουν
απολυθεί λόγω Μνημονίου. Στο τέλος της παράστασης, έστρεψε το
βλέμμα πίσω του και, εμφανώς εντυπωσιασμένος, με τα ματάκια του
να έχουν γίνει τεράστια, θαύμαζε
τους aficionados άλλοι των οποίων
χειροκροτούσαν ενθέρμως και άλλοι
γιουχάιζαν. Αυτό που κυκλοφόρησε
αργότερα, ότι δήθεν ρώτησε μετά
το τέλος της όπερας «γιατί δεν είχε
φυσαρμόνικα», ουδέποτε συνέβη,
αλλά πρόκειται για επινόηση των
κακόβουλων επικριτών του. Αντε
και του χρόνου, με το καλό, στο
Μπαϊρόιτ.
Να οργανωθούμε παιδιά!
Τα νέα που μας είπε ο πρωθυπουργός είναι υπέροχα: χάρη στην
άνοδο του τουριστικού ρεύματος,
«φέτος αντιστοιχούν δύο τουρίστες
για κάθε Ελληνα». Επισημαίνω,
ωστόσο, ότι εδώ ακριβώς ανακύπτει
ο οργανωτικός, συντονιστικός ρόλος
του κράτους, διότι η κατανομή των
φύλων πρέπει να είναι η αρμόζουσα
στα γούστα του καθενός μας...
Αστειευόταν;
Ο Ανδρέας ο Λοβέρδος, πρόεδρος
(ΣΥΜΕΛΛ), υπουργός (Παιδείας), λεβεντόπαιδο και καραμπουζουκλής,
δεν έχει σκοπό να εφαρμόσει τον
προϋπολογισμό, επειδή δεν τον έχει
ψηφίσει. Αυτό είπε κάποια στιγμή
και προκάλεσε δικαιολογημένο εκνευρισμό στην κυβέρνηση. Υποψιάζομαι,
Μας ξεκούφανε
Διαβάζω –και μένω κατάπληκτος–
ότι σε ημερίδα του Ινστιτούτου
Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, στις 17 του μηνός, ο Ευριπίδης Στυλιανίδης πραγματοποίησε «ηχηρή πολιτική παρέμβαση»! Καλά, πώς συνέβη και δεν
ακούσαμε τίποτε, αλλά έπρεπε να
περάσουν κάποιες μέρες έως
ότου διαβάσουμε για την «ηχηρή
παρέμβαση»; Προφανώς ήταν τόσο ηχηρή, ώστε μας ξεκούφανε...
όμως, ότι δεν το εννοούσε. Διότι,
μόλις στις 9 Μαΐου φέτος, ο Α. ο Λοβέρδος είχε ψηφίσει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής. (Οχι μόνος του, μαζί με τον
πιστό ακόλουθό του Αηδόνη...). Οπως
αναφέρεται στο πρώτο άρθρο του
συγκεκριμένου νόμου, το Μεσοπρόθεσμο περιλαμβάνει «τα ανώτατα
όρια για τις δαπάνες των υπουργείων
και των αποκεντρωμένων διοικήσεων,
για μια κυλιόμενη περίοδο τεσσάρων
ετών, εκ των οποίων τα δύο πρώτα
χρόνια κάθε φορά είναι δεσμευτικά».
Εκτοτε δεν έχουν περάσει καν δύο
μήνες, όχι τα δύο χρόνια κατά τα
οποία το όριο δαπανών είναι δεσμευτικό. Αν το έχει ξεχάσει, δεν τον παρεξηγούμε ― πολιτικός είναι ο άνθρωπος, φυσικό είναι να μη θυμάται
τι είπε ή τι έπραξε. Αν το είπε για να
αστειευθεί, μήπως, βρε παιδάκι, ήταν
κάπως τολμηρό το αστείο υπό τις
σημερινές συνθήκες; Τέλος, αν το
είπε, επειδή μας θεωρεί ηλίθιους, του
αναγνωρίζω το δικαίωμα, αφού εκλέγεται με την ψήφο του λαού...
18-ELLADA.qxp_Master_cy 6/20/14 11:27 PM Page 18
18
l
ΕΛΛΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Kυριακή 22 Ιουνίου 2014
Ελλάδα - Κίνα, σχέση στρατηγικής σημασίας
Για την Αθήνα μεταφράζεται σε επενδύσεις και έξοδο από την ύφεση και για το Πεκίνο σ’ ένα σύγχρονο «Δρόμο του Μεταξιού»
Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ
Οταν οικονομίες πολλαπλάσιου μεγέθους της ελληνικής στρώνουν
κόκκινα χαλιά για την υποδοχή
των Κινέζων αξιωματούχων, η επιλογή του πρωθυπουργού του ασιατικού γίγαντα να επισκεφθεί, πρώτη
απ’ όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού
Νότου την Ελλάδα, είναι από μόνη
της ιδιαίτερης αξίας. Τα 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ, όσο δηλαδή αξιολογούνται οι ελληνοκινεζικές συμφωνίες που υπεγράφησαν κατά την
τριήμερη παρουσία του κ. Λι Κετσιάνγκ στην Ελλάδα, αναλογικά
δεν υπολείπονται καθόλου των περίπου 17 δισεκατομμυρίων ευρώ
συμφωνιών που εγκρίθηκαν προ
ημερών μεταξύ Πεκίνου και του,
πανηγυρίζοντος, Λονδίνου. Αντι-
θέτως. Ομως για την άνυδρη ελληνική οικονομία, η παρουσία του κ.
Λι στην Αθήνα και, κυρίως, όσα
είπε έχουν πολλαπλάσια αξία από
τα διόλου αμελητέα 6,5 δισ.
Το «νούμερο 2» του Πεκίνου δεν
περιορίστηκε να αναδείξει τους τομείς ενδιαφέροντος της Κίνας, ζήτημα κρίσιμης σημασίας για την
ελληνική κυβέρνηση που αναζητεί
επενδυτές για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Δεν αρκέστηκε
μόνο στο να παρουσιάσει το «όραμά» του για ανάδειξη της Ελλάδας
σε βασική πύλη εισόδου των κινεζικών προϊόντων στην Ευρώπη.
Εστειλε και ένα ισχυρό μήνυμα εμπιστοσύνης προς την ελληνική οικονομία. «Οι σκιές της κρίσης διαλύονται, η εμπιστοσύνη για την
προοπτική της ελληνικής οικονο-
μίας αποκαθίσταται» ανέφερε ο κ.
Λι, υπογραμμίζοντας δημοσίως τη
βούληση της Κίνας να αγοράσει ελληνικό χρέος, κατά την επόμενη
έκδοση ελληνικών ομολόγων.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς είχε
κάθε λόγο να νιώθει ικανοποιημένος. Οι τόνοι του «φίλου Λι Κετσιάνγκ» ήταν, ίσως, πιο θερμοί
του αναμενομένου. Οπως, άλλωστε,
και η βούληση για περαιτέρω επένδυση στον Πειραιά, εμπλοκή στις
αερομεταφορές («Ελ. Βενιζέλος»
και αεροδρόμιο Καστελλίου), συμμετοχή στις κοινοπραξίες για τη
διαχείριση των σιδηροδρόμων,
που για την Κίνα αποτελούν τον
άξονα μέσω του οποίου τα προϊόντα που έρχονται στον Πειραιά
θα φτάνουν στην Ευρώπη. Ο Ελ-
ληνας πρωθυπουργός, με το ταξίδι
που πραγματοποίησε προ έτους
στην Κίνα, μοιάζει σαν να πήρε
τη σκυτάλη από τον Κώστα Καραμανλή, η κυβέρνηση του οποίου
έδωσε, τότε, τη μάχη εγκατάστασης της COSCO στο ΣΕΜΠΟ του
ΟΛΠ.
Οι κ. Σαμαράς και Λι επένδυσαν
σε κάτι παραπάνω από τις διμερείς
οικονομικές σχέσεις, στο στοιχείο
της ιστορικής πορείας των δύο
εθνών. Αλλωστε, αυτή η σχέση που
για την Ελλάδα μεταφράζεται σε
επενδύσεις και έξοδο από την ύφεση και για την Κίνα σε ένα νέο...
«δρόμο του μεταξιού», οικοδομείται
αθόρυβα επί μακρόν. Η Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από τον κ. Λι ο πιο
πιστός και σταθερός σύμμαχος της
Κίνας στην Ευρώπη. Πολιτική υπερ-
βολή; Πιθανότατα όχι, αν κάποιος
συνυπολογίσει τις προσπάθειες
που κατέβαλε η Αθήνα, ακόμη και
ως προεδρεύουσα της Ε.Ε., για την
ομαλή επίλυση των ευρωσινικών
διαφορών.
Οι κ. Σαμαράς και Λι μίλησαν χωρίς περιστροφές. Με αρχή το λιμάνι
του Πειραιά και άξονα το σιδηροδρομικό δίκτυο (όπου οι Κινέζοι θα
εμφανιστούν μαζί με τη γαλλική
πλευρά) επιδιώκεται να οικοδομηθεί
μια βαθιά συνεργασία, η οποία και
θα επεκταθεί στους τομείς της ενέργειας (αιολικά πάρκα κινεζικών συμφερόντων ήδη λειτουργούν, ενώ
υπάρχει και ενδιαφέρον για τον ΑΔΜΗΕ), του τουρισμού (ο κ. Λι αστειεύτηκε ότι η αύξηση ροής Κινέζων
πολιτών θα είναι ελεγχόμενη ώστε
να μη... βουλιάξει η Ελλάδα) και φυ-
σικά της ναυτιλίας και της ναυπήγησης πλοίων.
Ολα αυτά δεν είναι εύκολα, βέβαια.
Η επέκταση της παρουσίας της Cosco στο λιμάνι, παράλληλα με τη
διαδικασία ιδιωτικοποίησης, «κολλάει» στις ενστάσεις της Επιτροπής
Ανταγωνισμού της Ε.Ε. Οι ιδιωτικοποιήσεις, που τόσο ενδιαφέρουν
το Πεκίνο, δεν αποκλείεται –όπως
έχει δείξει το πρόσφατο παρελθόν–
να καθυστερήσουν. Η δε κινεζική
πλευρά εμφανίζεται, ενδεικτικά,
επιφυλακτική στο να ανοίξει τις
πόρτες σε Ελληνες προμηθευτές.
Ο κ. Λι επέμεινε ιδιαίτερα στην
ανάγκη οι κοινοί σχεδιασμοί των
δύο πλευρών να περάσουν γρήγορα σε φάση υλοποίησης. Αποψη
που, προφανώς, συμμερίζεται απολύτως και ο κ. Σαμαράς.
Ποιο είναι το
master plan που
προωθεί το Πεκίνο
Ο νέος «Δρόμος του Μεταξιού» περνάει από την Ελλάδα και
το Πεκίνο, προκειμένου να εξασφαλίσει την πρόσβαση προς
τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης, είναι διατεθειμένο να
προωθήσει ελληνικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως η ναυτιλία
και ο τουρισμός, δυναμικά στην αχανή κινεζική οικονομία,
που συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμούς της τάξης του
7,5% ετησίως. Επίσης, να τοποθετηθεί μακροπρόθεσμα σε
νέες ομολογιακές εκδόσεις του ελληνικού Δημοσίου.
Αυτό τόνισε ξεκάθαρα και επανειλημμένως στις δημόσιες
δηλώσεις του αλλά και στις ιδιωτικές συνομιλίες που είχε με
τον Ελληνα πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ κατά την τριήμερη επίσημη επίσκεψή
του στην Ελλάδα. Το master plan του Πεκίνου, όπως περιγράφηκε ενδελεχώς σε αλλεπάλληλες επαφές, βασίζεται στη
μέσω του Σουέζ είσοδο των πλοίων, που μεταφέρουν τις κινεζικές εξαγωγές προς την Ευρώπη, την εκφόρτωσή τους
στο λιμάνι του Πειραιά, την αποθήκευση ή και περαιτέρω
μεταποίησή τους (όπως είναι οι τελικές συναρμολογήσεις)
σε ελληνικό έδαφος και, τέλος, στη μέσω του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου
<
<
<
<
<
<
προώθησή τους στις
Προβλέπεται τα κινεζικά αγορές της Κεντρικής
Ευρώπης.
προϊόντα να φθάνουν
Με τον τρόπο αυτό
από 7 έως και 11 ημέρες εξοικονομείται χρόνος
από 7 έως και 11 ημέρες,
νωρίτερα στις αγορές
όπως δήλωσε από τους
της Κεντρικής Ευρώπης. προβλήτες της Cosco
στον Πειραιά ο ίδιος ο
Κινέζος πρωθυπουργός, κάτι που μεταφράζεται σε χαμηλότερο
κόστος και υψηλότερη ανταγωνιστικότητα. Οπως και σε ευρωπαϊκή «ταυτότητα», συμπληρώνουν παράγοντες της αγοράς
που κλήθηκαν να σχολιάσουν την προοπτική εγκατάστασης
στην Ελλάδα γραμμών ήπιας μεταποίησης, με ό,τι αυτό
σημαίνει για την εμπορική ελκυστικότητά τους. Ο κ. Λι είναι
αποφασισμένος: «Θα κάνουμε τον Πειραιά το ανταγωνιστικότερο λιμάνι του κόσμου» υπογράμμισε κατά την επίσκεψή
του στις εγκαταστάσεις της θυγατρικής της Cosco. Για να
μπορέσει να αντεπεξέλθει όμως ο Πειραιάς στον όγκο τον
οποίο οραματίζονται οι Κινέζοι πρέπει να αυξηθεί η δυναμικότητά του. Και αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα της συμφωνίας
για τη νέα επένδυση των 230 εκατ. ευρώ στο δυτικό τμήμα
του λιμανιού. H Cosco δουλεύει κοντά στα όρια της δυναμικότητάς της, παρά την ολοκλήρωση και λειτουργία από πέρυσι
του νέου προβλήτα ΙΙΙ. Ηδη τα στοιχεία δείχνουν πως μετά
τους αλματώδεις ρυθμούς των τελευταίων ετών –κατά μέσο
όρο της τάξης του 50% ετησίως– και φέτος η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων αυξήθηκε κατά 22% στο τετράμηνο και
κατά 39,8% τον Μάιο.
Για το 67% του ΟΛΠ
Η διαδικασία του διαγωνισμού για την πώληση του 67% του
ΟΛΠ έχει λάβει προτεραιότητα στην ατζέντα των δύο πλευρών,
αφού το Πεκίνο εμφανίζεται διατεθειμένο, προκειμένου να
προχωρήσει σε αυτή την επένδυση, να ελέγξει την καταστατική
πλειοψηφία του ΟΛΠ. Και για τον σκοπό αυτό θα ανταγωνισθεί
με διεθνείς κολοσσούς όπως η θυγατρική της Maersk, APM
Terminals, η Ports America, η ICTS και η Utilico. Διαδικασία
που το ΤΑΙΠΕΔ εκτιμά ότι θα ανεβάσει σημαντικά το τίμημα
για όποιον θέλει να επικρατήσει. Εάν η Cosco δεν αναδειχθεί
προτιμητέος επενδυτής, τότε αναμένεται να εστιάσει στην
επέκτασή της στον Πειραιά με την επένδυση των 230 εκατ.
ευρώ που ήδη έχει δρομολογήσει, αλλά εκκρεμεί σε ευρωπαϊκό
επίπεδο η έγκρισή της.
Σημειώνεται πως πολλοί συνδέουν τις καθυστερήσεις στην
έγκριση και με πιέσεις ανταγωνιστικών του Πειραιά λιμανιών
της βόρειας Ευρώπης. Με αυτό κατά νου, το Μαξίμου επιθυμεί
μεν να προωθήσει τα σχέδια της ελληνοκινεζικής προσέγγισης,
σε αρμονία όμως με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ομως ο κ. Σαμαράς δεν παρέλειψε να δηλώσει δημοσίως, με τον Κινέζο
πρωθυπουργό δίπλα του, πως πιστεύει «ότι κάποια στιγμή
οι Ευρωπαίοι θα καταλάβουν ότι η Ελλάδα είναι ο φυσικός
κρίκος της Ευρώπης με την Ασία». Η ελληνική κυβέρνηση
έχει στα χέρια της σειρά μελετών που προβλέπουν σημαντικά
μακροπρόθεσμα οφέλη για την οικονομία εάν η νέα ευρωπαϊκή
πύλη για τις ασιατικές εισαγωγές, όπως χαρακτηρίζεται ήδη
από τα δύο κράτη, αναπτυχθεί περαιτέρω. Και θα «επενδύσει»
σ’ αυτό.
ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ
«Θα κάνουμε τον Πειραιά το ανταγωνιστικότερο λιμάνι του κόσμου» υπογράμμισε ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ, παρουσία του Ελληνα πρωθυπουργού
Αντώνη Σαμαρά, κατά την επίσκεψή του στις εγκαταστάσεις της θυγατρικής της Cosco στο λιμάνι του Νέου Ικονίου.
Κυριαρχεί η συνεργασία στην ποντοπόρο
Η επιχειρηματική ανάπτυξη γύρω από
το διαμεταφορικό μοντέλο της Cosco
στον Πειραιά είναι η μία πλευρά των
ωφελειών που μπορεί να έχει η ελληνική οικονομία. Hewlett Packard,
ZTE Corporation, Sony και Huawei
έχουν δημιουργήσει εδώ κέντρα διανομής. Σύμφωνα δε με κύκλους της
Huawei –προϊόντα της οποίας ήταν
φορτωμένα στα 22 βαγόνια του τρένου που έστειλαν στην Κεντρική Ευρώπη οι δύο πρωθυπουργοί με τη
συμβολική τελετή στον Πειραιά– η
εταιρεία προγραμματίζει να αυξήσει
σε τέσσερις τις μηνιαίες σιδηροδρομικές αποστολές.
Εκτός από τα λιμάνια και το σιδηροδρομικό δίκτυο υπάρχουν και τα
αεροδρόμια, κυρίως σε Αθήνα και
Καστέλλι Ηρακλείου, που αποτελούν
επίσης αντικείμενο επενδυτικού και
κατασκευαστικού ενδιαφέροντος
για την Κίνα. Υπάρχουν επίσης και
οι ωφέλειες που συνδέονται με την
έλευση μεγάλων κινεζικών επιχειρήσεων, όπως η Fosun Group, που
επιδιώκουν να διευρύνουν τη δραστηριότητά τους τόσο στην αγορά
του real estate, όπως με τη συμμετοχή
της στο Ελληνικό, όσο και στον θαλάσσιο τουρισμό και το εμπόριο αλλά
και τον τουρισμό εν γένει.
Περαιτέρω οφέλη προκύπτουν από
τη διάθεση του Πεκίνου να στηρίξει
την παρουσία των ελληνικών επιχειρήσεων και εξαγωγών στην Κίνα,
όπως και να συνεργαστεί στον κλάδο
της ενέργειας. Κλάδος από τον οποίο
προέκυψαν αυτή την εβδομάδα δύο
συμφωνίες: Επιχειρηματική συμφωνία
<
<
<
<
<
<
Ωφέλειες στην αγορά
του real estate, στον τουρισμό, στο εμπόριο, αλλά
και στον κλάδο της ενέργειας, όπου προέκυψαν
και δύο συμφωνίες.
της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με τον όμιλο
υδροηλεκτρικών Sinohydro και την
κινεζική τράπεζα ICBC για κοινές
επενδύσεις αξίας 1,224 δισ. δολ. και
συνεργασία της Sumec με την EDF
Hellas και την ICBC, για κοινή επένδυση αξίας 273 εκατ. δολ. σε αιολικά
πάρκα.
Κυρίαρχη, όμως, παραμένει πάντοτε
η αμοιβαία επωφελής σχέση στην
ποντοπόρο, που εδράζεται τόσο στις
μεταφορές όσο και στις ελληνικές
ναυπηγήσεις, συχνά με κινεζικές χρηματοδοτήσεις σε κινεζικά ναυπηγεία.
Αξίζει να επισημανθεί πως κατά δήλωση του Κινέζου πρέσβη στην Αθήνα, το 60% του αργού πετρελαίου που
εισάγει η αχανής αυτή ασιατική αγορά
μεταφέρεται από ελληνόκτητα δεξαμενόπλοια, ενώ το 50% των εμπορευμάτων που εισάγει ή εξάγει η Κίνα
προς ολόκληρο τον πλανήτη μεταφέρεται από ελληνικά ποντοπόρα.
Υπογραφή συμφωνιών
Και αυτή η σχέση στην ποντοπόρο
ήταν εμφανέστατη τόσο στη συμμετοχή κινεζικών ομίλων στο ελληνοκινεζικό Forum για τη Θαλάσσια
Συνεργασία όσο και στις συμφωνίες
που υπεγράφησαν αυτή την εβδομάδα με το υπουργείο Nαυτιλίας αλλά
και ελληνικές ναυτιλιακές. Η Costamare, συμφερόντων Κωνσταντακόπουλου, υπέγραψε με την China Development Bank συμφωνία αξίας 1,5
δισ. δολ. Η Libra Group, συμφερόντων
Γ. Μ. Λογοθέτη, υπέγραψε με την
ICBC συμφωνία αξίας 460 εκατ. δολ.
για sale & lease back και ναυπήγηση
έξι ποντοπόρων. Μνημόνιο για χρηματοδότηση νεότευκτων με έως και
200 εκατ. δολ. υπέγραψε και η Diana
Shipping, συμφερόντων Σ. Παλιού,
με την ICBC. Η Thenamaris, συμφερόντων του ομίλου Μαρτίνου, υπέγραψε δανειακή σύμβαση με την Ex-
port-Import Bank of China και την
DNB, ύψους 64 εκατ. δολ. και πλαίσιο
συνεργασίας για χρηματοδότησή
της από την Export- Import Bank of
China με 300 εκατ. δολ. H Oceanbulk,
συμφερόντων Π. Παππά, υπέγραψε
συμφωνία αξίας 57,36 εκατ. δολ. με
την Export-Import, με σκοπό τη χρηματοδότηση νεότευκτων, ενώ συμφωνία αξίας 215 εκατ. δολ. υπεγράφη
και από την Veritas Ship Management και την China National AeroTechnology για την ναυπήγηση οκτώ
ποντοπόρων. Ακόμα συμφωνήθηκαν
σημαντικά ποσά εξαγωγών για ελληνικό κρασί (Μπουτάρη, Alpha Estate, Mediterra) ελαιόλαδο και μάρμαρα.
Ολες οι παραπάνω συμφωνίες είναι
ενδεικτικές της δυναμικής που έχει
αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών.
Απομένει, όμως, να ενισχυθεί η δυνατότητα προσφοράς ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών που να χρειάζεται η Κίνα, απαντούν οικονομολόγοι στην ερώτηση γιατί μόνον
αυτοί οι κλάδοι και όχι και άλλοι.
Αδιαμφισβήτητα, πάντως, μεγάλη
εισροή συναλλάγματος αναμένεται
να φέρει στην ελληνική οικονομία
και ο αυξανόμενος ρυθμός έλευσης
Κινέζων τουριστών.
ΗΛΙΑΣ ΜΠΕΛΛΟΣ
19-ELLADA_Master_cy 21/06/14 00:07 Page 19
ΕΛΛΑΔΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
●
19
Σχέδιο «δύο φάσεων» από την κυβέρνηση
Στην πρώτη θα πρέπει να εκπληρωθούν τα προαπαιτούμενα και στη δεύτερη να συζητηθεί το χρέος και η εκλογή Προέδρου
Του Κ. Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ
Στρατηγική «δύο φάσεων» διαμορφώνει ο πρωθυπουργός Αντ.
Σαμαράς, καθώς γνωρίζει πως το
διάστημα από τώρα μέχρι τον
Δεκέμβριο θα είναι καθοριστικό
τόσο σε σχέση με τη ρύθμιση
του ελληνικού χρέους, όσο και
με τις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις
και το ενδεχόμενο πρόωρων
εκλογών σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής νέου Προέδρου της
Δημοκρατίας από την παρούσα
Βουλή.
Η πρώτη φάση περιλαμβάνει
την εκπλήρωση των δώδεκα
προαπαιτούμενων για την εκταμίευση των επόμενων δόσεων,
<
<
<
<
<
<
Αισιοδοξία
πως δεν θα υπάρχουν
διαρροές στην ψήφιση
των νομοσχεδίων από
τα θερινά τμήματα
της Βουλής.
μέχρι τα τέλη Ιουλίου, που συνιστά «κρας τεστ» για τη διεθνή
εικόνα της χώρας, αλλά και για
τις αντοχές της κυβέρνησης συνεργασίας με τη νέα της σύνθεση. Ειδικότερα, η τήρηση των
δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί από την Αθήνα αποτελεί
«κλειδί» για την αποκατάσταση
των σχέσεων με τους εταίρους,
στις οποίες επικρατεί και πάλι
χαμηλό βαρομετρικό, όπως κατέστη σαφές στο Eurogroup της
περασμένης Πέμπτης. Σύμφωνα
με πληροφορίες, στις μεγάλες
ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επανέρχεται στο προσκήνιο η άποψη περί μεταρρυθμιστικής κό-
πωσης της κυβέρνησης. Από
την άλλη πλευρά, η Αθήνα αντιτείνει πως η ίδια έχει την τελευταία διετία επιδείξει απόλυτη
συνέπεια στις δεσμεύσεις της.
Αντιθέτως, οι εταίροι, ενώ πιέζουν φορτικά για μεταρρυθμίσεις
με μεγάλο πολιτικό κόστος, εμφανίζονται σταθερά ασυνεπείς
έναντι αποφάσεων που έχουν
ληφθεί στο παρελθόν. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα, μάλιστα,
αναφέρεται η έναρξη της συζήτησης για το χρέος, που αρχικά
είχε προγραμματιστεί για το τέλος του προηγούμενου έτους,
μετατέθηκε για τον Απρίλιο, μετά την πιστοποίηση από τη Eurostat του πρωτογενούς πλεονάσματος και πλέον τοποθετείται το φθινόπωρο.
Η εκπλήρωση των προαπαιτούμενων μέχρι τα τέλη του επόμενου μήνα έχει λοιπόν σημασία
ως μήνυμα καλών προθέσεων
στο εξωτερικό, αλλά αποτελεί
και σημείο αναφοράς για το εάν
η κυβέρνηση με τη νέα της σύνθεση, αλλά και οι κοινοβουλευτικές ομάδες Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ αντέχουν το βάρος της λήψης κρίσιμων αποφάσεων. Στο Μέγαρο
Μαξίμου, πάντως, όπως και στη
Χαριλάου Τρικούπη επικρατεί
αισιοδοξία ότι οι νέοι υπουργοί
μετά τις διαφοροποιήσεις των
πρώτων ημερών θα κινηθούν
συντεταγμένα. Επίσης, σε σχέση
με τους βουλευτές, εκφράζεται
βεβαιότητα ότι ουδείς θα θέσει
σε κίνδυνο το μεγάλο στοίχημα
ελάφρυνσης του χρέους, παρότι
τις επόμενες σαράντα ημέρες θα
πρέπει να ψηφιστούν «δύσκολες»
ρυθμίσεις, όπως αυτές για τον
αιγιαλό, τη «μικρή ΔΕΗ» και τους
φόρους υπέρ τρίτων. Εξάλλου,
η λειτουργία των θερινών τμημάτων επιτρέπει να γίνουν αν-
Για τον πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά το διάστημα μέχρι τον Δεκέμβριο θα είναι καθοριστικό τόσο σε σχέση με τη ρύθμιση του χρέους όσο και με τις εγχώριες
πολιτικές εξελίξεις.
τικαταστάσεις στην περίπτωση
κατά την οποία εμφανιστούν κάποιοι πράσινοι ή γαλάζιοι «αντάρτες» στη Βουλή.
Με τους κ. Σαμαρά και Βενιζέλο
να προεξοφλούν ότι η κυβέρνηση
θα περάσει με επιτυχία τον σκόπελο των προαπαιτούμενων, σαφώς μεγαλύτερη πολιτική σημασία έχει το διάστημα από τον Σεπτέμβριο και μετά. Τότε, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα
ανοίξουν παράλληλα οι νέες διαπραγματεύσεις με την τρόικα, η
συζήτηση για το χρέος, αλλά και
οι ζυμώσεις για το ενδεχόμενο
εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, ώστε η κυβέρνηση να ολοκληρώσει την τετραετία, τον Ιούνιο του 2016.
Το ευνοϊκό σενάριο για την
Αθήνα είναι ότι από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΔΝΤ θα αναγνωριστούν οι προσπάθειες των
τελευταίων δύο ετών, καθώς και
ότι θα ληφθεί υπόψη η φθορά
την οποία υπέστησαν -«ακολουθώντας τον δύσκολο δρόμο των
διαρθρωτικών αλλαγών και των
περικοπών παρά τον λαϊκισμό
του ΣΥΡΙΖΑ», όπως λέγεται χαρακτηριστικά- οι δύο κυβερνητικοί εταίροι, Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ,
στις πρόσφατες ευρωεκλογές.
Με άλλους λόγους, η κυβέρνηση
αναμένει ότι οι Βρυξέλλες θα
ανάψουν το πράσινο φως για
ελαφρύνσεις στη φορολογία το
2015, αλλά και ότι για την όποια
συμφωνία για το χρέος δεν θα
ζητηθούν επώδυνα ανταλλάγματα σε τομείς όπως τα εργασιακά και το ασφαλιστικό, που,
ούτως ή άλλως, πολύ δύσκολα
θα περάσουν από την παρούσα
Βουλή.
Εάν αυτό το ευνοϊκό σενάριο
υλοποιηθεί, οι κ. Σαμαράς και
Βενιζέλος εκτιμούν πως το πο-
λιτικό κλίμα θα μεταβληθεί ριζικά
και θα δημιουργηθούν ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για τη συγκέντρωση των απαιτούμενων
180 ψήφων, ώστε να εκλεγεί ο
διάδοχος του κ. Κάρ. Παπούλια
από την παρούσα Βουλή.
Στην περίπτωση κατά την
οποία από την πλευρά των εταίρων, αντί για κατανόηση υπάρξει
τελικώς σκλήρυνση, ή διαπιστωθεί πως η εκλογή Προέδρου της
Δημοκρατίας είναι αδύνατη, οι
χειρισμοί πιθανότατα θα είναι
διαφορετικοί. Συγκεκριμένα, στο
εσωτερικό των δύο μεγάλων κομμάτων συζητείται μετ’ επιτάσεως
το σενάριο η προεδρική εκλογή
να επισπευστεί. Σε μια τέτοια
περίπτωση, το διακύβευμα της
εκλογικής αναμέτρησης θα είναι
ποια κυβέρνηση -με κορμό τη
Ν.Δ. ή τον ΣΥΡΙΖΑ- θα πραγματοποιήσει την τελική διαπραγμάτευση για το χρέος, ώστε σε
περίπτωση επικράτησης του κ.
Αλ. Τσίπρα, να είναι εκείνος που
θα αναλάβει την τελική ευθύνη,
αλλά και το κόστος των όποιων
μέτρων θα συνοδεύουν τη συμφωνία.
Είναι, βεβαίως, προφανές πως
οι τελικές αποφάσεις για την κατεύθυνση στην οποία θα κινηθεί
η κυβέρνηση θα ληφθούν αργότερα. Πάντως, το χειρότερο σενάριο που συζητείται στο παρασκήνιο είναι η δημοσκοπική διαφορά μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ να
μη μειωθεί, αλλά αντιθέτως να
διευρυνθεί το παραδοσιακά «δύσκολο» για τους πολίτες δίμηνο
Σεπτεμβρίου- Οκτωβρίου. Σε μια
τέτοια περίπτωση η περαιτέρω
πορεία της κυβέρνησης θα είναι
εξαιρετικά δυσχερής ανεξαρτήτως της τελικής στάσης των εταίρων, ή της στρατηγικής κομμάτων και βουλευτών.
20-ELLADA_Master_cy 6/20/14 11:42 PM Page 20
20
l
ΕΛΛΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Kυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η οικονομική πολιτική μετά την κρίση
Η ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση, τα ιαπωνικά Abenomics, ο πληθωρισμός συζητήθηκαν σε μια ημερίδα με υψηλούς καλεσμένους
Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ
Κρίσιμες πτυχές της νομισματικής
πολιτικής στην περίοδο μετά τη
μεγάλη κρίση συζήτησαν οι υψηλοί
καλεσμένοι του Λουκά Παπαδήμου
στην ημερίδα που διεξήχθη την
Πέμπτη στο Μέγαρο Μουσικής
Αθηνών. Πρέπει οι κεντρικές τράπεζες να συνεχίσουν να αγοράζουν
περιουσιακά στοιχεία όταν πλέον
η ανάκαμψη θα εδραιωθεί; Πόσο
κρίσιμο είναι να μη διολισθήσουν
οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό
σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα;
Πόσο ευθεία πετούν τα τρία βέλη
που συναπαρτίζουν τα Abenomics,
τη στρατηγική του Ιάπωνα πρωθυπουργού Σίνζο Αμπε για την έξοδο της οικονομίας του από τον πολυετή της λήθαργο;
Αυτά, και άλλα πολλά, συζητήθηκαν στο πρώτο μισό της ημερίδας (το οποίο διεκόπη επανειλημμένως από διαμαρτυρίες ομολογιούχων του ελληνικού Δημοσίου). Το δεύτερο μισό ήταν αφιερωμένο στην ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση, θεωρητικά το πιο φιλόδοξο εγχείρημα θεσμικής ενοποίησης που έχει επιχειρήσει η
Ευρωζώνη μετά το ξέσπασμα της
ευρωπαϊκής κρίσης χρέους.
Λίγες μέρες πριν από τη διεξαγωγή του συνεδρίου, προστέθηκε
ένας ακόμα βασικός ομιλητής στο
πρόγραμμα: ο νέος διοικητής της
Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης
Στουρνάρας. «Το ζήτημα του συνεδρίου είναι πώς μπορούν οι κεντρικές τράπεζες να συμβάλουν
στην ανάπτυξη και πώς συνεισφέ-
ρει η ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση
στην υπέρβαση της κρίσης, βάζοντας τέλος στον κατακερματισμό
των τραπεζικών συστημάτων»,
δήλωσε στην «Κ» ο κ. Στουρνάρας
στο περιθώριο των εργασιών.
Ωστόσο, στο συνέδριο ακούστηκαν πολλές επικριτικές φωνές σχετικά με την τελική μορφή που πήρε
η τραπεζική ένωση. Η διαδικασία
του bail-in χαρακτηρίστηκε «μη
αξιόπιστη», ενώ η απουσία πανευρωπαϊκού ταμείου εγγύησης καταθέσεων στηλιτεύθηκε από τον
πρώην κεντρικό τραπεζίτη της
Ολλανδίας Νουτ Βέλινκ ως ενδεικτική «έλλειψης θάρρους» και ως
«σοβαρό ελάττωμα» στη νέα ενοποιημένη αρχιτεκτονική. Η κοινή
πεποίθηση για την τραπεζική ένωση –την οποία αποδέχθηκε και ο
αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Βίτορ Κονστάνσιο, παρότι κατά τα άλλα δευτερολόγησε εκτός προγράμματος
για να νουθετήσει τους ομιλητές
για τις «υπερβολικά αρνητικές
εκτιμήσεις» τους– είναι ότι αποτελεί ένα σκαρί που αντέχει καλύτερα κάποια τοπικά μελτέμια,
αλλά σίγουρα δεν επαρκεί για έναν
<
<
<
<
<
<
Στην εισαγωγική
ομιλία ο κ. Λουκάς
Παπαδήμος μίλησε για
«σημείο καμπής» στην
Ευρωζώνη και πολλά
«εμπόδια» που δυσχεραίνουν την ανάκαμψη.
τυφώνα σαν αυτόν που ξέσπασε
το 2008.
Είναι λοιπόν η τραπεζική ένωση
λόγος αισιοδοξίας; Για τον νέο διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος
πρόκειται για ένα έργο εν εξελίξει.
«Αλλάζει η φιλοσοφία, σαφώς: με
τον κοινό επόπτη, τον κοινό μηχανισμό εξυγίανσης και την κοινή εγγύηση καταθέσεων» (εστώ κι αν μιλάμε για εναρμόνιση ταμείων, όχι
αμοιβαιοποίηση). Επιπλέον, το ταμείο εξυγίανσης «δεν είναι ικανοποιητικού μεγέθους επί του παρόντος», αλλά, όπως επιμένει ο κ. Στουρνάρας, θα ενισχυθεί συν τω χρόνω.
Ο χρόνος, πάντως, δεν κυλάει
αναγκαστικά υπέρ της Ευρώπης.
Οπως τόνισε στην εισαγωγική του
ομιλία ο κ. Παπαδήμος, μιλώντας
για «σημείο καμπής» στην Ευρω-
ζώνη, υπάρχουν πολλά «εμπόδια»
που δυσχεραίνουν την ανάκαμψη:
από τις «προϋπάρχουσες διαρθρωτικές αδυναμίες» που δεν έχουν
ακόμη αντιμετωπιστεί και το υψηλό
δημόσιο χρέος σε πολλές χώρες έως
την αύξηση της διαρθρωτικής ανεργίας, την απομόχλευση και την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών,
που προσωρινά περιορίζει την ικανότητά τους να δανείζουν την πραγματική οικονομία και ένα «κατακερματισμένο» τραπεζικό τοπίο.
Θα μπορέσει, στον κρίσιμο αυτό
κλάδο τα επόμενα χρόνια, η ευρωπαϊκή προοπτική να επικρατήσει των διαφόρων εθνικών διεκδικήσεων για το κοινό καλό της
Ευρωζώνης; Η εμπειρία λέει: σπάνια, και μόνο όταν δεν υπάρχει
άλλη επιλογή.
O Νότος χρειάζεται αναδιάρθρωση
τάσταση της αμερικανικής με την
ευρωπαϊκή οικονομία σχεδόν έξι
χρόνια μετά τη Lehman Brothers,
είναι φανερό ότι η ανάκαμψη παρουσιάζει μεγαλύτερη δυναμική
στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Το ευρωπαϊκό πρόβλημα ήταν
διαφορετικό από το αμερικανικό,
πιο σύνθετο και δυσχερές στην επίλυσή του», τονίζει ο συνομιλητής
της «Κ». «Η βασική διαφορά είναι
ότι η Ευρώπη έχει το πρόβλημα του
κρατικού χρέους – τον κίνδυνο πτωχεύσεων και την επιβολή πολιτικών
<
<
<
<
<
<
Οι Ευρωπαίοι κεντρικοί
τραπεζίτες άργησαν να
καταλάβουν τη φύση του
προβλήματος, υποστηρίζει στην «Κ» ο καθηγητής Μπεν Φρίντμαν.
λιτότητας από τους δημοσιονομικά
ισχυρούς στους δημοσιονομικά αδυνάμους προς αποφυγήν του κινδύνου
αυτού», οι οποίες υπογραμμίζει ότι
έχουν αποτύχει ακόμα και στο δημοσιονομικό μέτωπο, πέρα από τη
δραματική τους επίδραση στην πραγματική οικονομία. «Οι ΗΠΑ είχαν
βασικά ένα τραπεζικό πρόβλημα,
το οποίο έλυσαν με ένα νομοθέτημα
του υπουργείου Οικονομικών, που
διέθεσε 700 δισ. δολάρια για την
ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών,
με διαδοχικές κινήσεις της Federal
Reserve και με σοβαρά τεστ αντοχής
στις τράπεζες». Ο καθηγητής Φρίντμαν, μάλιστα, στην ομιλία του στο
συνέδριο, τάχθηκε υπέρ της συνέχισης της πολιτικής του διευρυμένου
ισολογισμού (της αγοράς περιουσιακών στοιχείων, με άλλα λόγια)
από τη Fed, ώστε να έχει περισσότερα εργαλεία διαχείρισης της οι-
κονομίας, ακόμα και σε φυσιολογικούς καιρούς.
Λάθος πόλεμο
Παρότι το πρόβλημα της Ευρωζώνης συνδέεται στενά με τις προβληματικές δομές διακυβέρνησης,
ο καθηγητής Φρίντμαν σημειώνει
ότι οι Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες
άργησαν να καταλάβουν τη φύση
του προβλήματος. «Θυμάμαι ένα συνέδριο τον Ιούνιο του 2008, στο
οποίο οι Ευρωπαίοι επέκριναν με
σφοδρότητα τη Federal Reserve για
τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής στην οποία είχε ήδη προχωρήσει. Θεωρούσαν ότι αποτελούσε
ένδειξη ότι η Fed δεν ήταν αφοσιωμένη όσο θα έπρεπε στην καταπολέμηση του πληθωρισμού. Εγώ –
όπως και οι αξιωματούχοι της Fed
που ήταν παρόντες– θεωρούσα ότι
αυτοί οι άνθρωποι πολεμούν τον
λάθος πόλεμο». Ο Φρίντμαν, ωστόσο,
εκφράζεται θετικά για τις νέες πολιτικές που ανακοίνωσε η ΕΚΤ στις
αρχές Ιουνίου, μεταξύ των οποίων
και το αρνητικό επιτόκιο για την
κατάθεση χρημάτων από τις εμπορικές τράπεζες στην κεντρική τράπεζα. «Είναι κάτι που είχα προτείνει
να γίνει στις ΗΠΑ προ κάποιων
ετών», αν και, όπως σημειώνει, «η
περίοδος που κάτι τέτοιο ήταν αναγκαίο στην Αμερική έχει παρέλθει»,
καθώς οι ρυθμοί πιστωτικής επέκτασης είναι πλέον ικανοποιητικοί.
Ο Αμερικανός ακαδημαϊκός, που
διδάσκει στο Harvard από το 1972,
δηλώνει «ιδιαίτερα απογοητευμένος»
από τη τραπεζική μεταρρύθμιση
της κυβέρνησης Ομπάμα. «Το νομοσχέδιο Dodd-Frank θα έπρεπε να
περιέχει πολύ υψηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις, να εφαρμόζει πιο
άτεγκτα τον κανόνα Βόλκερ [σ.σ.:
απαγορεύει τις κερδοσκοπικές συναλλαγές για λογαριασμό των ίδιων
των τραπεζών] και να είναι πολύ πιο
επιθετικό στην αναθεώρηση των
ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΧΑΡΗΣ ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ
Ο Μπεν Φρίντμαν, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και μέχρι πρότινος πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του
Harvard, είναι σαφής όσον αφορά
το τι είδους αναπτυξιακή ώθηση
χρειάζεται η ευρωπαϊκή οικονομία.
«Οι δυνατότητες της κεντρικής
τράπεζας να στηρίξει την ανάπτυξη
στην Ευρώπη είναι πλέον περιορισμένες. Εχει φτάσει πλέον στα
όρια των δυνατοτήτων της. Αυτό
που χρειάζεται τώρα είναι αναδιάρθρωση και ανακούφιση του χρέους». Θεωρεί μάλιστα ότι η ανάγκη
αυτή δεν περιορίζεται στην Ελλάδα.
«Ολόκληρο το νότιο τμήμα της Ευρωζώνης βρίσκεται σε δυσχερή θέση. Η Ελλάδα είναι η πιο προβληματική περίπτωση, αλλά δεν είναι
μοναδική».
Γιατί πιστεύει ότι η κρίση ήταν
βαθύτερη και πιο μακροχρόνια στη
χώρα μας από οπουδήποτε αλλού;
«Γιατί η Ελλάδα εισήλθε στην κρίση
όχι απλά με πολύ υψηλά επίπεδα
δημοσίου χρέους, αλλά και με ένα
πολύ μεγάλο έλλειμμα στον προϋπολογισμό. Καμία άλλη χώρα δεν
αντιμετώπιζε αυτόν τον συνδυασμό
προβλημάτων. Η Ισπανία, για παράδειγμα, πριν καταρρεύσει ο κατασκευαστικός τομέας, δεν είχε ούτε
υψηλό χρέος ούτε μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα».
Θεωρεί ότι το γεγονός πως η ευρωπαϊκή κρίση χρέους ξεκίνησε
από την Ελλάδα –όπου η δημοσιονομική σπατάλη ήταν όντως η πηγή
του προβλήματος– διαστρέβλωσε
τις πολιτικές καταπολέμησής της;
Οδήγησε σε υπερβολική έμφαση
στη δημοσιονομική πειθαρχία, ακόμα και σε χώρες των οποίων οι περιπέτειες ξεκίνησαν στον ιδιωτικό
τομέα; «Δεν ξέρω αν αυτός ήταν ο
λόγος», απαντάει, αλλά η πολιτική
της λιτότητας παντού «σαφώς ήταν
εσφαλμένη».
Συγκρίνοντας, πάντως, την κα-
Ο πρώην και ο νυν. Ο κ. Λουκάς Παπαδήμος και ο κ. Γιάννης Στουρνάρας, στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση ως
διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, στην ημερίδα της περασμένης Πέμπτης με θέμα «Τραπεζική Ενωση, Νομισματική Πολιτική και Οικονομική Ανάπτυξη».
λογιστικών κανόνων, π.χ. σε σχέση
με τα οχήματα ειδικού σκοπού. Επιπλέον, θα τοποθετούσα διάφορα
hedge funds εντός του πεδίου των
αυστηρότερων ρυθμίσεων και θα
υποχρέωνα τις τράπεζες να έχουν
μεγαλύτερα επίπεδα χρεών που μπορούν αυτομάτως να μετατραπούν
σε μετοχικό κεφάλαιο σε έκτακτες
περιστάσεις».
Το «αμερικανικό όνειρο»
Μία άλλη συνέπεια της μεγάλης
κρίσης που ξεκίνησε το 2008 είναι
ότι ζητήματα όπως η ανισότητα
έχουν επανέλθει στην πρώτη γραμμή της πολιτικής επικαιρότητας
στις δυτικές χώρες. Στις ΗΠΑ, συγκεκριμένα, εκφράζεται ευρέως η
ανησυχία ότι εκτός από τη διεύρυνση της ανισότητας, έχει μειωθεί
και η κοινωνική κινητικότητα. «Σύμφωνα με τις πιο έγκυρες πρόσφατες
έρευνες, δεν υπάρχουν στοιχεία
ότι η κοινωνική κινητικότητα μει-
ώνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες»,
σχολιάζει ο καθηγητής Φρίντμαν.
«Αυτά είναι τα καλά νέα. Τα δυσάρεστα νέα είναι ότι έχει μείνει σταθερή σε χαμηλά επίπεδα».
Ο διακεκριμένος οικονομολόγος
υπονοεί μάλιστα ότι το «αμερικανικό
όνειρο» εδώ και αρκετές δεκαετίες
είναι περισσότερο μύθος παρά πραγματικότητα. «Ηδη τη δεκαετία του
1950, ο Σίμουρ Μάρτιν Λίπσετ, ένας
από τους κορυφαίους Αμερικανούς
κοινωνιολόγους, ισχυριζόταν ότι
δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι η κινητικότητα στις ΗΠΑ
είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι στην Ευρώπη, αλλά ότι, παρ’ όλα αυτά, όλοι
το πίστευαν αυτό».
Η κρίσιμη διαφορά, τα τελευταία
10-15 χρόνια, είναι ότι οι ίδιοι οι
Αμερικανοί έχουν αρχίσει να αμφισβητούν τον μύθο. Σύμφωνα με στοιχεία της Gallup, το ποσοστό των
ερωτηθέντων στις ΗΠΑ που πιστεύουν ότι υπάρχει πλήθος ευκαι-
ριών για έναν απλό άνθρωπο να ευημερεύσει οικονομικά μειώθηκε από
81% το 1998 σε 52% το 2013. Ρωτάμε
τον συνομιλητή μας τι επίδραση θα
έχει αυτή η εξέλιξη στην οικονομική
πολιτική στις ΗΠΑ. Θα περιοριστεί
η –συγκριτικά με την Ευρώπη– μεγαλύτερη ανοχή της αμερικανικής
κοινής γνώμης για την εισοδηματική
ανισότητα;
«Πιστεύω πως έτσι είναι. Και αυτό
θα οδηγήσει σε πιο προοδευτική
φορολογία. Ηδη το βλέπουμε αυτό
να συμβαίνει στις ΗΠΑ. Οι φόροι
στα πιο υψηλά εισοδηματικά κλιμάκια έχουν ανεβεί σημαντικά πρόσφατα – ως αποτέλεσμα της κατάργησης των φοροαπαλλαγών που
προώθησε το 2003 ο Τζορτζ Μπους,
αλλά και της αύξησης της φορολογίας
επί των κεφαλαιακών κερδών και
των μερισμάτων, ιδιαίτερα για τα
φυσικά πρόσωπα με ετήσια εισοδήματα άνω των 250.000 δολαρίων».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ
Τα τεστ αντοχής της ΕΚΤ ευκαιρία για νέα αρχή στην Ευρωζώνη
Αισιόδοξος για την προοπτική αντιμετώπισης του προβλήματος των
τραπεζικών ομίλων που είναι υπερβολικά μεγάλοι για να πτωχεύσουν
(«too big to fail»), ενός από τους
καταλυτικούς παράγοντες που οδήγησαν στην κρίση του 2007-08, εμφανίζεται ο Πολ Τάκερ. Μιλώντας
στην «Κ», ο πρώην υποδιοικητής
της Τράπεζας της Αγγλίας και νυν
senior fellow στο Harvard Business
School και στο Kennedy School of
Government, σημειώνει ότι «τόσο
οι ΗΠΑ όσο και η Ε.Ε. έχουν το θεσμικό πλαίσιο που δίνει στις αρχές
τις εξουσίες για να μεταφέρουν τις
απώλειες μιας τράπεζας που υπερβαίνουν το μετοχικό της κεφάλαιο
στους ομολογιούχους της».
Οπως εξηγεί ο κ. Τάκερ: «Αυτό
που χρειάζεται τώρα είναι η αναδιοργάνωση των νομικών και χρηματοοικονομικών δομών των τραπεζών ώστε να επωμίζονται τις
απώλειες αυτές οι ομολογιούχοι
χωρίς να επηρεάζεται το επιχειρησιακό παθητικό των ιδρυμάτων
(καταθέσεις και ό,τι άλλο συνδέεται
με την παροχή τραπεζικών υπηρεσιών). Κατά τη γνώμη μου, όλες
οι μεγάλες τράπεζες πρέπει να ανήκουν σε εταιρείες διαχείρισης τραπεζικών χαρτοφυλακίων [bank holding companies] και οι εταιρείες
αυτές θα πρέπει να υποχρεούνται
να εκδίδουν ομόλογα που να ισοδυναμούν με τουλάχιστον 10% του
ενεργητικού τους, σταθμισμένου
ανάλογα με τον κίνδυνο κάθε κατηγορίας. Οι τραπεζικοί όμιλοι δεν
πρέπει να κατέχουν ο ένας τα ομόλογα του άλλου. Ελπίζω όλα αυτά
να συμφωνηθούν ώς τη Σύνοδο
του G20 στο Μπρισμπέιν το φθινόπωρο. Αυτό πάντως είναι το σχέδιο».
Στην ομιλία του στο συνέδριο,
ο Βρετανός πρώην κεντρικός τραπεζίτης χαρακτήρισε την πιθανότητα διολίσθησης της Ευρωζώνης
στο τέλμα του αποπληθωρισμού
«σημαντική» και τόνισε ότι δεν
αφορά μόνο τις προβληματικές οικονομίες. Αντιθέτως, ο κίνδυνος
του αποπληθωρισμού, όπως είπε,
συνδέεται με «ελλειμματική ζήτηση στο σύνολο της Ευρωζώνης»
και η καταπολέμησή του και η επίτευξη του στόχου της ΕΚΤ απαιτεί
την αποδοχή ότι «ο πληθωρισμός
στη Γερμανία θα είναι πάνω από
2%». Η «Κ» τον ρωτάει αν η ΕΚΤ
κάνει αρκετά για να αναστείλει τις
υφιστάμενες αποπληθωριστικές
τάσεις ή αν πρέπει να ακολουθήσει
το παράδειγμα των άλλων μεγάλων
κεντρικών τραπεζών και να υιοθετήσει την ποσοτική χαλάρωση.
«Παρακολουθώ τη σχετική συζή<
<
<
<
<
<
Πολ Τάκερ: Να επωμίζονται τις απώλειες των
τραπεζών οι ομολογιούχοι χωρίς να επηρεάζεται
το επιχειρησιακό παθητικό των ιδρυμάτων.
τηση με ενδιαφέρον», απαντάει διπλωματικά. «Η ποσοτική χαλάρωση
λειτούργησε καλά στο Ηνωμένο
Βασίλειο, όπου η Τράπεζα της Αγγλίας είχε αναμφισβήτητα τον έλεγχο των ποσών που αγόραζε και η
απόφαση βασιζόταν αποκλειστικά
στην κρίση της επιτροπής νομισματικής πολιτικής για το πόση
νομισματική τόνωση απαιτείτο για
να επιτευχθεί μεσοπρόθεσμα ο
στόχος για τον πληθωρισμό».
Σχετικά με την τραπεζική ένωση,
ο κ. Τάκερ χαρακτηρίζει «ευπρόσδεκτη» τη μετάβαση σε μία ενιαία
εποπτική αρχή υπό τον έλεγχο της
ΕΚΤ. «Πολλοί εθνικοί επόπτες είχαν
χάσει την αξιοπιστία τους. Χρειάζεται ένα νέο ξεκίνημα». Επιπλέον, «η οδηγία για την εξυγίανση
των τραπεζών, που βασίζεται στο
περίγραμμα που προέκυψε από
μία άσκηση της Επιτροπής Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας
του G20 υπό τη δική μου προεδρία,
είναι καλή. Ελπίζω αυτοί που θα
έχουν το δικαίωμα του εθνικού
βέτο να μην επιμείνουν σε αυτό
έναντι των συστάσεων του Μάριο
Ντράγκι και των συνεργατών του.
Αν επιμείνουν, παίζουν με τη φωτιά. Η νομισματική ένωση δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς μία αποτελεσματική τραπεζική ένωση».
Ο κ. Τάκερ ανησυχεί επίσης για
το καθεστώς εγγύησης καταθέσεων,
το οποίο αποκαλεί «ελαττωματικό».
Οπως λέει: «Η νομισματική ένωση
θα ήταν πιο ανθεκτική αν η εγγύη-
ση καταθέσεων σήμαινε το ίδιο
παντού: δηλαδή αν υπήρχε ένα ενιαίο ταμείο για όλη την Ευρωζώνη».
Ο πρώην υποδιοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας δηλώνει ότι κατανοεί τα πολιτικά εμπόδια απέναντι σε μία τέτοια πολιτική, αλλά
υπογραμμίζει ότι το ευρώ «δεν θα
είναι ασφαλές όσο οι καταθέσεις
της λιανικής τραπεζικής διαφέρουν
στην εξασφάλισή τους από κράτος-μέλος σε κράτος-μέλος».
Στο πλαίσιο της τραπεζικής ένωσης, η ΕΚΤ διενεργεί αυτόν τον
καιρό τεστ αντοχής στις τράπεζες
που θα περάσουν υπό την εποπτεία
της. Ενας από τους λόγους που οι
ΗΠΑ ξεπέρασαν την τραπεζική
τους κρίση ήταν η σοβαρότητα
των τεστ αντοχής που επέβαλαν
στον κλάδο την άνοιξη του 2009.
Αντιθέτως, οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές ασκήσεις, που προηγήθηκαν της τρέχουσας, λοιδορήθηκαν
ευρέως ως ανεπαρκώς αυστηρές
και έτσι δεν επανέφεραν την εμπιστοσύνη. Αυτή τη φορά θα γίνει
σωστά η δουλειά;
«Είναι πολύ σημαντικό να γίνει
σωστά», απαντάει ο κ. Τάκερ. «Τα
τεστ αντοχής είναι από τα πιο σημαντικά γεγονότα –αν όχι το πιο
σημαντικό– του τρέχοντος έτους.
Ολος ο κόσμος τα παρακολουθεί.
Αποτελούν ευκαιρία για νέα αρχή
στην Ευρωζώνη. Οι αδύναμες τράπεζες πρέπει να εκτεθούν και οι
αδυναμίες τους να αντιμετωπιστούν, σε όποια χώρα κι αν βρίσκονται. Οι καθυστερήσεις και η
συσκότιση της πραγματικότητας
έχουν κόστος, όπως έχουν δείξει
τα τελευταία χρόνια».
Ταυτισμένος με την Τράπεζα της
Αγγλίας (ξεκίνησε να εργάζεται
εκεί το 1980), ο κ. Τάκερ έζησε από
πρώτο χέρι τις προκλήσεις που γέννησε η μεγάλη κρίση για τις κεντρικές τράπεζες. Εχει αλλάξει η εμπειρία αυτή τον τρόπο που βλέπει
τον ρόλο τους; «Επιβεβαίωσε την
άποψή μου ότι ο ρόλος της κεντρικής τράπεζας δεν περιορίζεται μόνο
στη σταθερότητα των τιμών, παρά
τη ζωτική σημασία του στόχου αυτού. Η σταθερότητα του τραπεζικού
συστήματος είναι κι αυτή κρίσιμο
μέρος της ευρύτερης νομισματικής
σταθερότητας».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ
21-ELLADA.qxp_Master_cy 6/20/14 11:57 PM Page 21
EΛΛAΔA
Κυριακή 22 Iουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
21
Τα μέτρα λιτότητας ήταν πολιτικά, όχι οικονομικά
Συνέντευξη στον ΜΑΤΘΑΙΟ ΤΣΙΜΙΤΑΚΗ
Ο Τζέιμς Γκαλμπρέιθ είναι γιος του
Τζον Κένεθ Γκαλμπρέιθ, ενός εκ των
κορυφαίων Αμερικανών κεϊνσιανών
οικονομολόγων. Στην Αθήνα βρέθηκε με αφορμή την παρουσίαση
του βιβλίου «Μια μετριοπαθής πρόταση για την επίλυση της κρίσης
του ευρώ», που συνέγραψε με τους
Γιάννη Βαρουφάκη και Στιούαρτ
Χόλαντ. O 60χρονος σήμερα Τζέιμς
Γκαλμπρέιθ είναι καθηγητής στη
Σχολή Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου του Τέξας, μέλος του
Ινστιτούτου Οικονομικών Levy, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της
Διεθνούς Ενωσης Οικονομολόγων,
ενώ έχει υπηρετήσει κατά καιρούς
σε καίριες κυβερνητικές θέσεις, στο
Κογκρέσο των ΗΠΑ και αλλού. Είναι
δε, τακτικός αρθρογράφος εφημερίδων όπως οι New York Times και
η Wall Street Journal. Κατά την εδώ
παραμονή του, μίλησε στην «Κ».
– Θα ήθελα να ξεκινήσω ρωτώντας
σας για την προχθεσινή έκθεση
του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ο οποίος καταγράφει
πρόοδο της Ελλάδας.
– Στ’ αλήθεια εμπιστεύεστε το
ΕΜΣ γι’ αυτά τα θέματα; Είναι παντελώς αναξιόπιστοι – απλά δείτε τις
παρελθούσες προβλέψεις τους για
την ελληνική οικονομία και θα καταλάβετε τι εννοώ.
– Ομως, την ίδια ημέρα, επισκέφθηκε την Ελλάδα ο Κινέζος πρωθυπουργός διεκδικώντας την υπογραφή εμπορικών συμφωνιών της
τάξεως των 7 δισ. ευρώ. Δεν αποτελεί αυτό μια επιβεβαίωση ότι
το πρόγραμμα διάσωσης δουλεύει;
– Οι Κινέζοι θέλουν να κερδίσουν
την καλή πρόθεση της κυβέρνησης
μέσω της εμβάθυνσης της συνεργασίας σε τομείς όπως οι μεταφορές
και ο τουρισμός, με απώτερο σκοπό
να διασφαλίσουν την πρόσβασή τους
στη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά. Επιπλέον, τους ενδιαφέρει να διευρύνουν
λίγο ακόμα το χαρτοφυλάκιο των περιουσιακών τους στοιχείων. Ομως
δεν πιστεύω ότι αυτές οι επενδύσεις
κατανοούνται ως αμιγώς οικονομικές
από τους ίδιους. Σχεδόν καμία από
τις διεθνείς επενδύσεις της Κίνας
δεν έχει γίνει για αμιγώς οικονομικούς
λόγους, αλλά μάλλον για πολιτικούς.
Και γι’ αυτό, ξεκάθαρα, τέτοιες πρωτοβουλίες δεν σχετίζονται καθόλου
με το πρόγραμμα διάσωσης της ελληνικής οικονομίας ή τη λιτότητα.
Αντίθετα, παρουσιάζονται ως ευκαιρία
για τους Κινέζους, που απορρέει από
την αποτυχία της Ευρώπης να δημιουργήσει ανάλογες επενδύσεις –
όπως θα μπορούσε για παράδειγμα
να κάνει υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
– Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση
ισχυρίζεται ότι το πρόγραμμα θεωρείται επιτυχημένο και ότι μάλιστα δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα λιτότητας.
– Ελπίζω η κυβέρνησή σας να έχει
δίκιο. Αν όμως είναι έτσι, τότε δεν
μπορεί παρά να αντανακλά μια αλλαγή θέσης από την πλευρά της
τρόικας. Και η αιτία αυτής της αλλαγής –εφόσον έχει συμβεί– δεν
είναι δύσκολο να αναζητηθεί: προκύπτει από την άνοδο της επιρροής
του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτήν την περίπτωση
το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι οι
Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδος απαντούν στην αλλαγή του πολιτικού
κλίματος στη χώρα, επειδή ανησυχούν ότι ίσως αντιμετωπίσουν ένα
πολύ πιο σκληρό διαπραγματευτή
στην επόμενη ελληνική κυβέρνηση.
Μια άλλη επιπλοκή, βεβαίως, είναι
ότι η αλλαγή στάσης δεν μπορεί παρά να καταδεικνύει πως τα μέτρα
λιτότητας ήταν από τη σύλληψή
τους ακόμα πολιτικά και όχι οικονομικά. Ζητήθηκαν για εσωτερικούς
πολιτικούς λόγους, ιδιαίτερα στη
Γερμανία. Τώρα που η γερμανική
κυβέρνηση πέρασε τον σκόπελο
των εκλογών και έχει εγκατασταθεί
στην ασφάλεια της εξουσίας, έρχεται
στην επιφάνεια ένα πολιτικό κίνητρο
μεγαλύτερο και σημαντικότερο, το
οποίο απαιτεί αλλαγή πολιτικής. Και
φέρνει αλλαγή. Συμπέρασμα: Η πο-
EUROKINISSI / Β. ΦΙΛΗΣ
Ο Αμερικανός οικονομολόγος Τζέιμς Γκαλμπρέιθ μιλάει στην «Κ» για το πρόβλημα χρέους και τις λύσεις που αναζητήθηκαν
«Αν υπάρχει αλλαγή θέσης από την τρόικα, η αιτία δεν είναι δύσκολο να
αναζητηθεί: προκύπτει από την άνοδο της επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ», τονίζει
στην «Κ» ο κ. Τζέιμς Γκαλμπρέιθ.
λιτική της λιτότητας δεν σχετιζόταν
ποτέ με το οικονομικό πρόβλημα.
Ευρωσκεπτικισμός
– Ομως, η οικονομία δείχνει να
σχετίζεται με την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού. Θεωρείτε επικίνδυνη την τάση για τη συνοχή
της Ε.Ε.;
– Ναι, πρόκειται πράγματι για
ένα επικίνδυνο φαινόμενο, αν και
θα ήθελα να επισημάνω ότι το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα της Γερμανίας, AfD, δεν πήγε καλά στις
εκλογές. Η Γερμανία είναι χώρα με
καθοριστικό ρόλο σε αυτά τα θέματα και θεωρώ σημαντικό το γεγονός.
– Πώς μπορεί να αναστραφεί αυτή
η τάση;
– Είναι απαραίτητο ο ευρωπαϊκός
Νότος να αποκτήσει ένα σαφή και
αποφασιστικό πολιτικό λόγο μέσα
στους θεσμούς της Ε.Ε. Πιστεύω ότι
η διαδικασία άρθρωσης ενός τέτοιου
λόγου βρίσκεται, ήδη, σε εξέλιξη,
τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα. Ο λόγος αυτός δεν μπορεί να
επικεντρώνεται στο επιχείρημα ότι
οι χώρες που βρίσκονται σε κρίση
χρειάζονται «βοήθεια» αντιθέτως,
πρέπει να εξηγεί ότι το ευρωπαϊκό
εγχείρημα κινδυνεύει από τις πολιτικές που ακολουθούνται. Πρέπει
να πείσει ότι η Ε.Ε. μπορεί να σωθεί,
αλλά γι’αυτό απαιτούνται αλλαγές
τόσο στο επίπεδο των αξιών όσο
και της εφαρμοζόμενης πολιτικής.
Ο πολιτικός εκφραστής αυτού του
λόγου θα πρέπει να διαπραγματευθεί
με τους Ευρωπαίους εταίρους και
βεβαίως μένει να δούμε αν μπορεί,
στ’αλήθεια, να μεταστραφεί η κοινή
γνώμη στη Βόρεια Ευρώπη υπέρ
μιας πολιτικής αλλαγής. Ομως, γνωρίζουμε ότι μια καλή εξέλιξη καθίσταται εφικτή μόνον αφότου οι πολιτικοί ηγέτες αρχίσουν να εκφράζουν νέες ιδέες και δείξουν νέες κατευθύνσεις για την ανάληψη πρωτοβουλιών.
– Πρόσφατα, ο Μάριο Ντράγκι όρισε αρνητικά επιτόκια προκειμένου
να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό. Αρκεί αυτό κατά τη γνώμη
σας;
– Οχι. Τα όπλα της Κεντρικής Τράπεζας σε αυτήν την υπόθεση είναι
πολύ αδύναμα. Η ιδέα πίσω από τα
αρνητικά επιτόκια φαίνεται να είναι
ότι οι τράπεζες χρειάζονται ένα κίνητρο προκειμένου να προχωρήσουν
σε δανεισμό των αποθεματικών
τους. Ομως, οι τράπεζες δεν δανείζουν αποθεματικά. Οι τράπεζες δημιουργούν καταθέσεις, χορηγώντας
δάνεια, και χορηγούν δάνεια μόνο
όταν απευθύνονται σε λογικούς και
ικανούς δανειολήπτες, με καλές προοπτικές στην αγορά και εμπράγματες
εξασφαλίσεις. Η ΕΚΤ έχει την ικανότητα να καταστείλει τον πανικό
που περιβάλλει το ευρώ και τη συντονισμένη κερδοσκοπία εις βάρος
των μικρών χωρών της Ε.Ε. Αυτό
που δεν μπορεί να κάνει μόνη της
είναι να δημιουργήσει τις αναγκαίες
συνθήκες για την ανάκαμψη μιας
γενικευμένης πιστωτικής επέκτασης.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο
επιμένουμε σχετικά με τον ρόλο της
Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων
και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, λέγοντας ότι η εμβέλεια
δράσης αυτών των θεσμικών οργάνων θα πρέπει να επεκταθεί σε μεγάλη κλίμακα.
– Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στην
Ελλάδα ζητάει μεταξύ άλλων μερική διαγραφή του χρέους. Βρίσκετε ρεαλιστική αυτήν την απαίτηση; Μπορεί να βγει η Νότια Ευρώπη από την κρίση χωρίς διαγραφή μέρους του χρέους;
– Η ιδέα της μετριοπαθούς πρότασης αφορά τη δημιουργία ενός
μηχανισμού που μπορεί να λειτουρ-
γήσει μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με σκοπό να βοηθήσει
την Ελλάδα και άλλες χώρες που βρίσκονται σε οικονομική κρίση να καταστήσουν το χρέος τους διαχειρίσιμο. Χρειάζονται παράλληλα μέτρα
που να βοηθούν την αποκατάσταση
της οικονομικής δραστηριότητας
και ως εκ τούτου (τελικά) τη φορολογική ικανότητα του ελληνικού
κράτους. Πιστεύουμε ότι η πρόταση
είναι απολύτως ρεαλιστική, ιδιαίτερα
μέσα στο υφιστάμενο πλαίσιο ευρωπαϊκού δικαίου. Για την περίπτωση
της Ελλάδας, πιστεύουμε ότι μόλις
το χρέος που διακρατείται από ευρωπαϊκά κράτη γίνει διαχειρίσιμο,
τότε αυτομάτως θα γίνει εύκολα διαχειρίσιμη η εξυπηρέτηση του μέρους
του χρέους που παραμένει στα χέρια
ιδιωτών. Πρέπει να υπογραμμίσω
πάντως, ότι, σε αυτές τις περιπτώσεις,
εάν δεν ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα εγκαίρως, τότε πιο επώδυνα μέτρα καθίστανται στη συνέχεια αναγκαία. Χρέος που δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί, απλώς δεν θα εξυπηρετηθεί. Τα προβλήματα γίνονται πιεστικά, όσο περνάει ο χρόνος χωρίς
να αναλαμβάνεται δράση.
– Κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου και του
σοσιαλδημοκρατικού ΠΑΣΟΚ είχατε την ευκαιρία να εκθέσετε
αυτές τις απόψεις;
– Επισκέφθηκα την Ελλάδα πολλές
φορές κατά τη διάρκεια της θητείας
του Γιώργου Παπανδρέου. Είναι παλιός μου φίλος και, όπως ξέρετε, οι
οικογενειακοί μας δεσμοί χρονολογούνται ήδη από τη δεκαετία του
1940. Τα σχόλιά μου προς την τότε
κυβέρνησή σας περιορίζονταν στο
να εξηγώ τους λόγους για τους οποίους ήμουν βαθιά απαισιόδοξος για
την ευρωπαϊκή αντιμετώπιση της
κρίσης, ιδιαίτερα σε ό,τι είχε να κάνει
με την Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση, τότε, έτεινε να υιοθετεί την
αισιόδοξη άποψη και δεν μπορώ να
τους κατηγορήσω γι’ αυτό. Φοβάμαι
όμως ότι οι εξελίξεις επιβεβαίωσαν
τη δική μου άποψη.
Τέλος στον αποπληθωρισμό
Δεν μας έδιναν πληροφορίες...
Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ
Ο Νουτ Βέλινκ γνωρίζει το ζήτημα
της εποπτείας των τραπεζών ίσως
καλύτερα από οποιονδήποτε στον
πλανήτη. Επικεφαλής της κεντρικής
τράπεζας της Ολλανδίας από το
1997-2011, ήταν πρόεδρος της Επιτροπής της Βασιλείας για την Εποπτεία των Τραπεζών από το 20062011. Πριν από αυτό, ήταν πρόεδρος
του Δ.Σ. της Τράπεζας Διεθνών Διευθετήσεων (2002-2006). Η αναφορά
του στην «έλλειψη θάρρους» που
επέδειξαν οι Ευρωπαίοι στο θέμα
της εγγύησης των καταθέσεων ήταν
από τις πιο αιχμηρές που ακούστηκαν από το βήμα του συνεδρίου.
Η απουσία κοινής πανευρωπαϊκής
εγγύησης καταθέσεων «δεν αποτελεί
πρόβλημα, αρκεί να μην ξεσπάσει
κρίση», δηλώνει χαρακτηριστικά
στην «Κ» ο κ. Βέλινκ. Ο Ολλανδός
πρώην κεντρικός τραπεζίτης είναι
πιο ευτυχής με άλλες πτυχές της
τραπεζικής ένωσης. «Το ότι αποκτάμε έναν κοινό επόπτη είναι πολύ
θετικό», τονίζει (στην ομιλία του
μάλιστα αποκάλυψε ότι είχε προτείνει κάτι τέτοιο ήδη από το 2009,
όταν είχε παρουσιαστεί η έκθεση
Ντε Λαροζιέρ για τη μεταρρύθμιση
του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου).
«Οι εθνικοί επόπτες συχνά δεν
κοινοποιούσαν στους ομολόγους
τους σε άλλες χώρες κρίσιμες πληροφορίες. Ο λόγος που είπα στον
Ντε Λαροζιέρ το 2009 να προωθήσει
την ιδέα ενός κοινού επόπτη ήταν
ότι χειριζόμουν την υπόθεση Landsbanki [η ισλανδική τράπεζα που
κατέρρευσε, αφήνοντας εκτεθειμένους τους Ολλανδούς αποταμιευτές της]. Στην υπόθεση αυτή, ο
Ισλανδός επόπτης δεν μας έδινε τις
σωστές πληροφορίες. Μας έλεγε
ότι όλα ήταν μια χαρά». Αντίστοιχα
προβλήματα, όπως λέει, είχε και
στην υπόθεση της ΑΒΝ, που διεσώθη τελικά από την ολλανδική
κυβέρνηση, καθώς οι Βρετανοί δεν
είχαν δώσει την πλήρη εικόνα των
προβλημάτων της Royal Bank of
Scotland (μέρος της κοινοπραξίας
που εξαγόρασε την ABN το 2007).
Ο Χιρόσι Νακάσο, υποδιοικητής της
Τράπεζας της Ιαπωνίας, θεωρείται
ένας από τους αρχιτέκτονες της
τολμηρής πολιτικής της ποσοτικής
χαλάρωσης που εισήγαγε πέρυσι
τον Απρίλιο η Ιαπωνία. Η πολιτική,
που εφήρμοσε η νέα ηγεσία της
Τράπεζας της Ιαπωνίας, ήταν μέρος
της ευρύτερης στρατηγικής –γνωστής ως Abenomics– του πρωθυπουργού Σίνζο Αμπε για την αναζωογόνηση της τρίτης μεγαλύτερης
οικονομίας στον κόσμο, η οποία
ήταν παγιδευμένη στον εφιάλτη
του αποπληθωρισμού από το 1998.
Σήμερα, 14 μήνες αργότερα, τα
πρώτα αποτελέσματα είναι αισθητά.
«Η οικονομία έχει σημειώσει αξιοσημείωτη βελτίωση από την ώρα
που εισαγάγαμε την ποσοτική χαλάρωση», δηλώνει στην «Κ» ο κ.
Νακάσο. «Το πραγματικό ΑΕΠ έχει
καταγράψει αύξηση 2,3% σε ετήσια
βάση. Ο βασικός δείκτης καταναλωτικών τιμών, που ήταν -0,5% πέρυσι τον Μάρτιο, έφτασε τον περασμένο Απρίλιο στο 1,5%. Η ανεργία έχει μειωθεί στο 3,6%».
Ο κ. Νακάσο εντοπίζει δύο λόγους
για την επίτευξη της πολυπόθητης
αύξησης των τιμών. Αφενός, χάρη
στη δημοσιονομική και τη νομισματική τόνωση της ζήτησης, το
κενό παραγωγής (output gap) έχει
περιοριστεί σε σημείο σχεδόν μηδενισμού. Επιπλέον, έχουν αυξηθεί
«οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό,
μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα».
Οπως εξηγεί ο Ιάπωνας αξιωματούχος, στη μακρά περίοδο του αποπληθωρισμού «οι προσδοκίες αυτές
ήταν πολύ χαμηλές, κάπου μεταξύ
0%-1%. Σήμερα, είναι κάπως υψηλότερες από το 1%, σε μεγάλο βαθμό
χάρη στην ποσοτική χαλάρωση».
Αυτό σημαίνει, όπως σημειώνει, ότι
«έχουμε φτάσει στα μισά του δρόμου», καθώς ο νέος στόχος της Τράπεζας της Ιαπωνίας, από τον Ιανουάριο του 2013, είναι πληθωρισμός επιπέδου 2%.
Αρα, βρισκόμαστε επιτέλους στο
τέλος της μακράς περιόδου στασιμότητας της ιαπωνικής οικονομίας,
που ξεκίνησε με το τραπεζικό κραχ
των αρχών της δεκαετίας του ’90;
Και γιατί κράτησε τόσο πολύ; «Ο
αποπληθωρισμός προκλήθηκε αρχικά από την τραπεζική κρίση»,
απαντάει ο κ. Νακάσο. «Στην αρχή
της νέας χιλιετίας, ωστόσο, προστέθηκε ένας ακόμα παράγοντας:
το φθίνον εργατικό δυναμικό». Η
δημογραφική εξέλιξη της Ιαπωνίας
είναι ιδιαίτερα προβληματική από
οικονομικής απόψεως καθώς, όπως
εξηγεί ο συνομιλητής μας, τα τελευταία χρόνια «οι αριθμοί του εργατικού δυναμικού μειώνονται ταχύτερα από αυτούς του γενικότερου
πληθυσμού, λόγω της συνταξιοδότησης των baby boomers». Ωστόσο,
η ανθεκτικότητα που δείχνει σήμερα η οικονομική δραστηριότητα,
παρά την πρόσφατη αύξηση στον
φόρο κατανάλωσης, επιτρέπει στον
κ. Νακάσο να αισιοδοξεί ότι έχει
φτάσει η έξοδος από το μακρύ τούνελ των τελευταίων δύο δεκαετιών.
Τι διδάγματα μπορεί να αντλήσει
η Ευρώπη από την ιαπωνική εμπειρία; Κινδυνεύει η Ευρωζώνη να βιώσει μία αντίστοιχα παρατεταμένη
περίοδο αναιμικής ανάπτυξης και
αποπληθωρισμού; Το πρώτο βασικό
δίδαγμα, σημειώνει ο κ. Νακάσο,
είναι ότι πρέπει να αποφεύγονται
οι τραπεζικές κρίσεις (είναι μάλλον
αργά γι’ αυτό). Επιπλέον, «οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να δίνουν
ιδιαίτερη προσοχή στην εδραίωση
των μεσο-μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό. Αν ο
πληθωρισμός που καταγράφεται
συνεχίζει να μειώνεται για μία σημαντική περίοδο, οι προσδοκίες αυτές θα μειωθούν αντιστοίχως».
«Στη σωστή κατεύθυνση»
Σχετικά με την Ευρωζώνη, πάντως, ο υποδιοικητής της Τράπεζας
της Ιαπωνίας τονίζει ότι «η ΕΚΤ
έχει κάνει πολλά. Θεωρώ ότι η χειρότερη περίοδος της κρίσης κρατικού χρέους έχει περάσει. Και σχε-
τικά με τη μεταρρύθμιση του τραπεζικού τομέα, έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος». Εκφράζει την
πεποίθηση ότι τα τεστ αντοχής
των τραπεζών θα διενεργηθούν
«αυτή τη φορά» με σοβαρότητα
και θα είναι αποτελεσματικά, ενώ
και τα νεότερα μέτρα που ανακοίνωσε η ΕΚΤ είναι «στη σωστή κατεύθυνση». Συνεπώς, καταλήγει ο
κ. Νακάσο, «παρότι υπάρχουν διδάγματα που μπορούν να αντληθούν από την ιαπωνική εμπειρία,
δεν θεωρώ ότι επίκειται κίνδυνος
αποπληθωρισμού ιαπωνικού τύπου
στην Ευρωζώνη».
Οι αλλαγές –προσώπων και πολιτικών– που προώθησε ο κ. Αμπε
στην Τράπεζα της Ιαπωνίας οδήγησαν σε ψιθύρους στον δυτικό Τύπο περί απώλειας ανεξαρτησίας της
κεντρικής τράπεζας. Σε απάντηση
σχετικής ερώτησης της «Κ», ο κ.
Νακάσο επανέρχεται στην ιδιαίτερη
φύση του ιαπωνικού προβλήματος.
«Ημαστε τόσο καιρό σε αποπληθωρισμό, που είχαμε φτάσει μία ισορροπία σε κατάσταση αποπληθωρισμού. Για να ξεφύγουμε από μία τέτοια ισορροπία, πράγμα πολύ δύσκολο, χρειαζόμασταν “ταχύτητα
απόδρασης”. Αυτήν την παρείχε η
στρατηγική των “τριών βελών” των
Abenomics: επιθετική χαλάρωση
στη νομισματική πολιτική, βραχυπρόθεσμη δημοσιονομική τόνωση
συνδυασμένη με μεσοπρόθεσμη
δημοσιονομική προσαρμογή και
διαρθρωτικά αναπτυξιακά μέτρα.
Η στρατηγική αυτή απαιτούσε στενή συνεργασία μεταξύ της κεντρικής
τράπεζας και της κυβέρνησης, ιδιαίτερα όταν τα επιτόκια ήταν κοντά
στο μηδέν και δεν υπήρχαν πραγματικά περιθώρια για ορθόδοξη νομισματική πολιτική».
Ωστόσο, όπως λέει, η συνεργασία
αυτή «δεν υπονομεύει την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας. Αν
πετύχει η νέα πολιτική και εξέλθουμε
από την παγίδα του αποπληθωρισμού, θα επιστρέψουμε σε φυσιολογικές συνθήκες και τα μη συμβατικά μέτρα θα παύσουν σταδιακά».
«Ηταν ένα γενικευμένο φαινόμενο:
επόπτες σε συνθήκες κρίσης δεν
αντάλλαζαν πληροφορίες όσο θα
έπρεπε. Και ο λόγος ήταν ότι ήταν
στη μέση τα χρήματα των φορολογουμένων. Κάθε κυβέρνηση ήθελε
να αποφύγει να δαπανήσει τα χρήματα των φορολογουμένων της, με
αποτέλεσμα οι επόπτες των τραπεζών να περιορίζονται στο τι μπορούσαν να αποκαλύψουν».
Σχετικά με την οικονομία της
Ευρωζώνης και τα περιθώρια ενίσχυσής της από τη Φρανκφούρτη,
ο κ. Βέλινκ συμφωνεί με τον καθηγητή Φρίντμαν ότι η ΕΚΤ έχει φτάσει κοντά στα όρια των δυνατοτήτων της. «Το πιο πρόσφατο πακέτο
μέτρων αντιμετωπίζει τον τραπεζικό
κατακερματισμό. Προσπαθεί να
τονώσει τον δανεισμό προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω των
πράξεων μακροπρόθεσμων αναχρηματοδοτήσεων. Ισως στο μέλλον
να προχωρήσει στην αγορά τιτλοποιημένων περιουσιακών στοιχείων. Νομίζω ότι ώς εκεί μπορεί να
φτάσει».
Ο πρώην διοικητής της Τράπεζας
της Ολλανδίας συμμερίζεται τις ευρύτερες ανησυχίες για τις προοπτικές
της παγκόσμιας οικονομίας. «Η ανάκαμψη είναι εύθραυστη στην Ευρώπη, σε κάποιο βαθμό και στις
ΗΠΑ. Στην Κίνα σημειώνεται επιβράδυνση. Η συνέπεια είναι ότι η
παγκόσμια οικονομία είναι ευάλωτη
σε εξωγενή σοκ, που μπορούν να
προέλθουν από πολλές πηγές».
Για την Κίνα συγκεκριμένα, όπου
έχει προσωπική εμπλοκή, ως μέλος
του Δ.Σ. της Τράπεζας της Κίνας,
μιας από τις μεγαλύτερες εμπορικές
τράπεζες της χώρας, τον ρωτάμε
για την υπερ-επέκταση του κατασκευαστικού τομέα και για το αν η
διόρθωση που έχει ξεκινήσει ενδέχεται να προκαλέσει κλυδωνισμούς
στον τραπεζικό τομέα. «Ενα από τα
προβλήματα που αντιμετωπίζει η
Κίνα είναι η κληρονομιά του προγράμματος τόνωσης της οικονομίας
μέσω επενδύσεων σε υποδομές μετά
το 2008», απαντάει. Οπως εξηγεί,
σε αντίθεση με πολλές δυτικές χώρες,
όπου αντίστοιχα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων οδήγησαν σε
επιδείνωση των δημοσιονομικών
στοιχείων, «στην Κίνα πολλές επενδύσεις έγιναν μέσω της τοπικής αυτοδιοίκησης, οχημάτων ειδικού σκοπού κ.ο.κ. Αυτά τώρα τα βρίσκουν
μπροστά τους. Αλλά μπορούν να τα
χειριστούν».
Επιπλέον, όπως σημειώνει, η κινεζική κυβέρνηση πρέπει να διαχειριστεί την επιβράδυνση «που η
ίδια έχει επιβάλει στην οικονομία,
στο πλαίσιο αλλαγής του αναπτυξιακού μοντέλου στην κατεύθυνση
της εγχώριας κατανάλωσης, αλλά
και για περιβαλλοντικούς λόγους».
Είναι, ωστόσο, αισιόδοξος ότι η κατάσταση είναι και εκεί διαχειρίσιμη
και ότι, ειδικότερα, δεν θα χρειαστεί
να διασωθούν μεγάλες τράπεζες
από το κράτος.
«Μελλοντική καθοδήγηση»
Ο προβληματισμός του κ. Βέλινκ
για την ανάκαμψη της παγκόσμιας
οικονομίας δεν περιορίζεται στο γεγονός ότι παραμένει μάλλον ασθενική. Σημειώνει ότι «τα επιτόκια παραμένουν πολύ χαμηλά, οι επενδυτές
αναζητούν αποδόσεις και έτσι δημιουργούνται συνθήκες στις κεφαλαιαγορές και τα χρηματιστήρια
που δεν συνδέονται αναγκαστικά
με τα θεμελιώδη της πραγματικής
οικονομίας». Η υπόνοια είναι σαφής:
η άνευ προηγουμένου χαλάρωση
της νομισματικής πολιτικής εγκυμονεί κινδύνους μιας νέας «φούσκας», ενώ ακόμα πασχίζουμε να
συνέλθουμε από την προηγούμενη.
Αλλά και η διαδικασία απαγκίστρωσης από τις μη συμβατικές νομισματικές πολιτικές των τελευταίων
ετών «δεν θα είναι εύκολη». «Αυτό
το γνωρίζουν καλά οι κεντρικοί
τραπεζίτες. Θα προσπαθήσουν να
το κάνουν σταδιακά όταν έλθει η
ώρα. Προς το παρόν προσπαθούν
να ελέγξουν την κατάσταση με τη
“μελλοντική καθοδήγηση” (forward
guidance)» καταλήγει ο κ. Βέλινκ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ
22-DIETHNH_Master_cy 21/06/14 00:35 Page 22
22
l
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
ΔΙΕΘΝΗ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Ντόμινο ανατροπών φέρνει το Ιράκ
Η απειλή των εξτρεμιστών προκαλεί συγκλίσεις ΗΠΑ - Ιράν και Σ. Αραβίας - Ισραήλ, ενώ η Τουρκία ανησυχεί για το Κουρδικό
Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ενα πράγμα είναι βέβαιο στο χαοτικό
σκηνικό της Μεσοποταμίας: το Ιράκ
θα καθορίσει την κληρονομιά του
Μπαράκ Ομπάμα, αν και όχι ακριβώς
με τον τρόπο που θα επιθυμούσε. Ο
πολιτικός που έγινε ο πρώτος μαύρος
πρόεδρος των ΗΠΑ με σημαία την
εναντίωσή του στον πόλεμο του
Τζορτζ Μπους, πιέζεται αφόρητα να
συρθεί και ο ίδιος σε νέες στρατιωτικές περιπέτειες στη χώρα-Νέμεση
της Αμερικής, δυόμισι χρόνια μετά
την επιστροφή και του τελευταίου
Αμερικανού στρατιώτη στα πάτρια
εδάφη. Ενδεικτική αυτών των πιέσεων ήταν η δήλωση του Ρεπουμπλικανού προέδρου της Βουλής, Τζο
Μπέινερ: «Οι τζιχαντιστές έχουν
φτάσει στα 100 χιλιόμετρα από τη
Βαγδάτη. Και τι κάνει ο πρόεδρός
μας; Κάνει... σιέστα»!
Ο αντιπολιτευτικός οίστρος προ-
δίδει επιλεκτική μνήμη. Δεν ήταν ο
Δημοκρατικός Ομπάμα, αλλά ο Ρεπουμπλικανός Μπους εκείνος που
επέβαλε τον Νούρι αλ Μαλικί για
πρωθυπουργό του κατεχόμενου,
τότε, Ιράκ, το 2006. Επέλεξε τον σιίτη
πολιτικό, παρά τις πασίγνωστες, στενές σχέσεις του με το Ιράν -όπου
είχε ζήσει επί σειρά ετών ως εξόριστος, επί καθεστώτος Σαντάμ Χουσεΐν- κυρίως γιατί συνοδευόταν από
τη φήμη του «σκληρού άνδρα», ικανού να τσακίσει την ιρακινή αντίσταση. Και ο Μαλικί, με τη βοήθεια
των Αμερικανών, το πέτυχε ― αλλά
με τι τίμημα; Εναν τρομερό, διετή
εμφύλιο πόλεμο, που άφησε πίσω
του βαθύ, τεκτονικό ρήγμα ανάμεσα
στη σουνιτική μειονότητα και την
κυβέρνηση του σιίτη πρωθυπουργού.
Τους τελευταίους μήνες, αυτό το
ρήγμα ενεργοποιήθηκε εκ νέου. Σοκ
και δέος προκάλεσε η άλωση της
Μοσούλης και της Τικρίτ από φανατικούς τζιχαντιστές της οργάνωσης
Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία (ISIS), που γέμισαν το YouTube
με απίστευτες σκηνές κτηνωδίας
και ανάγκασαν τους Αμερικανούς
να εκκενώσουν εν μέρει την πρεσβεία
τους στη Βαγδάτη.
Ωστόσο, το πρόβλημα δεν είναι
μόνο το ISIS. Οπως δήλωσε ο πρώην
αντιπρόεδρος του Ιράκ Ταρέκ Χασεμί,
αυτό που συμβαίνει είναι «μια ευρύτερη εξέγερση των σουνιτών,
απελπισμένων ανθρώπων που επαναστάτησαν». Το ISIS δεν θα μπορούσε να καταλάβει τόσο εύκολα μεγάλες πόλεις χωρίς τη στήριξη του
Ιρακινού Ισλαμικού Στρατού που
συγκρότησαν μπααθιστές, πρώην
συνεργάτες του Σαντάμ Χουσεΐν υπό
τον πρώην αντιπρόεδρο Ιζάτ Ιμπραχίμ
αλ Ντούρι. Μια «ανίερη» και εύθραυστη συμμαχία, η οποία για την ώρα
δεν παύει να αντιπροσωπεύει θανά-
σιμη απειλή για την κυβέρνηση της
Βαγδάτης.
Ο κοινός εχθρός του σουνιτικού
εξτρεμισμού προκάλεσε τη δεύτερη
ανίερη συμμαχία -ή έστω τακτική
σύγκλιση- ανάμεσα στο σιιτικό Ιράν
και την κυβέρνηση Ομπάμα. Ηδη οι
Αμερικανοί προετοιμάζονται για αεροπορικά πλήγματα εναντίον των
στασιαστών, όπως προανήγγειλε ουσιαστικά την Πέμπτη ο Αμερικανός
πρόεδρος, ενώ στο Ιράκ βρίσκεται
ο αρχηγός των επίλεκτων ιρανικών
δυνάμεων Φρουροί της Επανάστασης
για να ενισχύσει την άμυνα της Βαγδάτης. Ακόμη και γνωστά «γεράκια»
των Ρεπουμπλικανών δεν βρήκαν,
αυτή τη φορά, τίποτα το μεμπτό.
«Γιατί συνεργαστήκαμε με τον Στάλιν;
Γιατί δεν ήταν τόσο κακός όσο ο Χίτλερ», ήταν η πραγματιστική τοποθέτηση του σκληροπυρηνικού γερουσιαστή Λίνζι Γκράχαμ. Ο τραγέλαφος δεν έχει τέλος: οι Αμερικανοί
αναγκάζονται να βοηθήσουν τον
Μαλικί, ο οποίος βασίζει την άμυνά
του όχι τόσο στον αξιοθρήνητο ιρακινό στρατό, για τον οποίο οι Αμερικανοί έχουν σπαταλήσει 25 δισ.
δολάρια, όσο στις σιιτικές πολιτοφυλακές, οι οποίες πολεμούν και στη
Συρία, στο πλευρό του... εχθρού των
Αμερικανών, Μπασάρ Ασαντ!
Η προσωρινή, έστω, σύγκλιση
ΗΠΑ - Ιράν προκαλεί μια τρίτη «ανίερη συμμαχία» μεταξύ Σαουδικής
Αραβίας και Ισραήλ. Οι κυβερνήσεις
των δύο κρατών εξέφρασαν παρόμοιες ανησυχίες, καθώς μοιράζονται
τον φόβο ότι από το ιρακινό χάος
θα βγει ενισχυμένος ο κοινός τους
εχθρός, το Ιράν. Ισχυρούς λόγους
να ανησυχεί έχει και η Τουρκία. Εκμεταλλευόμενη την κατάρρευση του
ιρακινού στρατού στον Βορρά, η τοπική κυβέρνηση των Κούρδων κατέλαβε αμαχητί το Κιρκούκ, βάζοντας
χέρι στα πλούσια πετρελαϊκά του
αποθέματα. Η ενίσχυση του Ιρακινού
Κουρδιστάν, που αποτελεί ήδη ντε
φάκτο ανεξάρτητο κράτος, ερεθίζει
τα αλυτρωτικά αισθήματα των Κούρδων της Τουρκίας, όπου οι προσπάθειες της κυβέρνησης για έναν ιστορικό συμβιβασμό με το αυτονομιστικό
ΡΚΚ του Αμπντουλάχ Οτσαλάν παραμένουν ατελέσφορες.
Σε κάθε περίπτωση, οι μέρες του
Μαλικί στην εξουσία φαίνεται ότι
είναι μετρημένες, ακόμη κι αν καταφέρει να καταστείλει τη σουνιτική
εξέγερση με τη βοήθεια των ΗΠΑ.
Την εβδομάδα που πέρασε πλειάδα
Αμερικανών πολιτικών, Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών, ζήτησε
την αντικατάστασή του, ενώ οι New
York Times απεκάλυψαν ότι ο Αμερικανός πρέσβης στη Βαγδάτη έχει
ξεκινήσει σειρά επαφών με Ιρακινούς
πολιτικούς για μια νέα κυβέρνηση,
με άλλον, λιγότερο φθαρμένο πρωθυπουργό.
ΑΠΟΨΗ
Του ROGER COHEN / THE NEW YORK TIMES
Παιχνίδι ευθυνών
στις ΗΠΑ
Εκατό χιλιόμετρα από τη Μοσούλη, όπου οι φανατικοί σουνίτες κατασφάζουν τους εχθρούς τους σαν να ζούμε στον Μεσαίωνα, εκτυλίσσεται
μια διαφορετική σκηνή που περιγράφεται στην έκθεση ρωσικής επενδυτικής εταιρείας. «Είδαμε φοιτητές του Αμερικανικού Πανεπιστημίου
του Ιράκ στη Σουλεϊμανίγια να οδηγούν Ferrari και Bentley. Στο μοναδικό
πεντάστερο ξενοδοχείο του Αρμπίλ οι χώροι στάθμευσης είναι γεμάτοι
με BMW». Στο Ιρακινό Κουρδιστάν τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Τώρα οι Κούρδοι φαίνεται να επωφελούνται από το χάος του Ιράκ.
Ακόμα και οι σχέσεις τους με τους Τούρκους έχουν εξομαλυνθεί, ίσως
ακόμα και θερμανθεί, χάρη στο εμπόριο. Δεν αποκλείεται την επόμενη
δεκαετία να δούμε ένα ανεξάρτητο κράτος του Κουρδιστάν. H Συρία
και το Ιράκ παραδόθηκαν στο χάος, ενώ παρακλάδια της Αλ Κάιντα
ελέγχουν τεράστιες εκτάσεις στα δύο κράτη, και αυτό, μόλις 13 χρόνια
από την αμερικανική κήρυξη του πολέμου στο Αφγανιστάν. Δεν ήταν
καλά τα αποτελέσματα των αμερικανικών πολέμων μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Κι έτσι το παιχνίδι των ευθυνών άρχισε. Η Αριστερά κατηγορεί
τον πρόεδρο Μπους και την αμερικανική εισβολή του 2003, που κατέστρεψαν το Ιράκ και ανέτρεψαν το Σαντάμ Χουσεΐν. Αν δεν είχε συμβεί
αυτό, λένε, δεν θα υπήρχαν σήμερα φανατικοί τζιχαντιστές στο κατώφλι
της Βαγδάτης. Η δεξιά απαντά: «Λάθος». Ο πρόεδρος Ομπάμα φταίει
γιατί εγκατέλειψε το Ιράκ το 2011, χωρίς να αφήσει δυνάμεις για την
αναχαίτιση της τρομοκρατίας. Επίσης, δεν στήριξε αρχικά τη συριακή
αντιπολίτευση. Αν ο Ομπάμα ήταν πιο αποφασιστικός σε Ιράκ και Συρία,
δεν θα υπήρχε σήμερα η προέλαση των τζιχαντιστών. Το παιχνίδι των
ευθυνών όμως δεν λαμβάνει υπ’ όψιν ότι Συρία και Ιράκ ήταν σε μια
κατάσταση αναβληθείσας αποσύνθεσης.
Ο πρόεδρος Ομπάμα θα πρέπει να χρησιμοποιήσει στοχευμένη
στρατιωτική ισχύ προκειμένου να αναχαιτίσει τους φανατικούς.
Βέβαια, αυτό δεν θα επιλύσει τα προβλήματα της περιοχής αλλά η
εναλλακτική λύση είναι χειρότερη και κυρίως θα σημάνει την
προδοσία των χιλιάδων Αμερικανών που έχασαν τη ζωή τους από
το 2001, αλλά και των εκατομμυρίων στη Μέση Ανατολή που
πιστεύουν ότι ο Μεσαίωνας έχει περάσει.
ΑΠΟΨΗ
Του SAMI RAMADANI / THE GUARDIAN
Τα εθνοτικά οδηγούν
σε πόλεμο
Ο Τόνι Μπλερ έχει ευρέως χλευασθεί για την απόπειρά του να δικαιολογήσει
την εισβολή του 2003 στο Ιράκ και τον πρόσφατο ισχυρισμό του ότι δεν
φέρει ευθύνη για την παρούσα αναταραχή. Δυστυχώς, πολλοί επικριτές
του πείσθηκαν από την κεντρική ιδέα του επιχειρήματός του, ότι δηλαδή
η ιρακινή κοινωνία δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα συνονθύλευμα
θρησκειών και εθνοτήτων που αναμένουν εδώ και δεκαετίες, αν όχι
αιώνες, να σφαγιάσουν η μία την άλλη.
Ο Μπλερ φέρεται να πιστεύει πως οι δυτικές επεμβάσεις είναι η
απάντηση. Κάποιοι επικριτές υποστηρίζουν ότι το Ιράκ είχε ανάγκη από
μια δικτατορία όπως αυτή του Σαντάμ Χουσεΐν, ώστε να διατηρηθεί η
συνοχή του έθνους. Καμία από τις δύο πλευρές, όμως, δεν έχει παρουσιάσει
ακόμα ισχυρές ιστορικές αποδείξεις κοινοτικών διαμαχών ανάμεσα στις
θρησκείες και εθνότητες του Ιράκ. Πριν από την αμερικανική επέμβαση,
το μόνο παρόμοιο συμβάν που σημειώθηκε ήταν το 1941, όταν οι εβραϊκές
συνοικίες λεηλατήθηκαν από αγνώστους. Μέχρι τη δεκαετία του 1970,
σχεδόν όλες οι πολιτικές οργανώσεις του Ιράκ ήταν κοσμικές και προσείλκυαν ανθρώπους από διαφορετικές θρησκείες ή άθεους. Οι διαχωριστικές
γραμμές υπήρξαν έντονα πολιτικές, βασισμένες κυρίως στην τάξη και
τον πολιτικό προσανατολισμό. Η πλειονότητα των ιδρυτών του ιρακινού
κόμματος Μπάαθ είναι σιιτικής προέλευσης. Το περίπου ένα εκατομμύριο
Κούρδων που κατοικεί στη Βαγδάτη δεν έχει βιώσει ποτέ κοινοτική βία
από τους Αραβες. Κάθε φυλή του Ιράκ αποτελείται από σουνίτες και
σιίτες. Κάθε πόλη διαθέτει και τα δύο στοιχεία. Η μεγαλύτερη ένταση
στη μοντέρνα ιστορία του Ιράκ ακολούθησε την αμερικανική επέμβαση
το 2003. Οι Αμερικανοί στηρίχθηκαν σε ιρακινές οργανώσεις οι οποίες
εδράζονταν στη θρησκεία ή την εθνικότητα. Αυτό το νέο καθεστώς
είναι που εγκατέλειψε τη Μοσούλη και το ένα τρίτο του ιρακινού εδάφους
στους τρομοκράτες του ISIS. Εάν το Ιράκ μπορεί να επιβιώσει της σοβαρής
αυτής απειλής προς την ύπαρξή του, απομένει να το δούμε. Πάντως,
μια διάσπαση σε εθνοτική και θρησκευτική βάση θα τροφοδοτούσε τη
βία και τον σοβινισμό, θα ήταν η συνταγή προς τον μόνιμο πόλεμο.
Οι απροσδόκητες συμμαχίες και ο ρόλος Μαλικί
Σημαντικό τμήμα του Κεντρικού Ιράκ
κατέχει πλέον η ευκαιριακή συμμαχία σουνιτικών οργανώσεων, που
δεν είχε πετύχει ωστόσο μέχρι την
Παρασκευή να στερήσει από τις κυβερνητικές δυνάμεις τον έλεγχο του
μεγαλύτερου διυλιστηρίου πετρελαίου της χώρας, αυτό του Μπάιτζι,
νότια της Μοσούλης.
Παρά την αρχική ορμή που επέδειξαν, οι μαχητές του εμπνευσμένου από την Αλ Κάιντα σουνιτικού
μετώπου του ISIS, αλλά και τα «σταγονίδια» του κόμματος Μπάαθ που
συμμάχησαν με τους σουνίτες εξτρεμιστές, μοιάζουν ανίκανοι να
κεφαλαιοποιήσουν πάνω στις αρχικές τους επιτυχίες. Η επιχειρησιακή στασιμότητα αυτής της εβδομάδας ίσως μάλιστα να προμηνύει
την παγίωση του μετώπου και την
de facto διχοτόμηση του Ιράκ, μεταξύ σιιτικού Νότου, κουρδικού
Βορρά και σουνιτικού Κέντρου.
Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε με τη σειρά του σε εμφύλιο πόλεμο μακράς
διάρκειας με δυσοίωνες, όσο και
απρόβλεπτες, συνέπειες για την
ήδη διαταραγμένη περιφερειακή
ισορροπία. Πρόσκομμα στην εκτόνωση της κρίσης αποτελεί, όμως,
και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο σιίτης Νούρι αλ Μαλικί, που κάλεσε
την Τετάρτη τις ΗΠΑ να βομβαρδίσουν θέσεις των μαχητών του
ISIS. Σε κατάθεσή του ενώπιον της
Γερουσίας την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός ΑΓΕΕΘΑ Μάρτιν Ντέμπσεϊ αποκάλυψε ότι αν
και το Πεντάγωνο δέχθηκε αίτημα
για βομβαρδισμούς από την κυβέρνηση της Βαγδάτης, η «ρευστή»
κατάσταση στο έδαφος απέκλεισε
κάθε τέτοιο ενδεχόμενο.
Η επίμονη άρνηση του Μαλικί
να παραιτηθεί, όπως του πρότεινε
ευθέως ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Τζον
Κέρι, καθώς και μέλη της νομοθετικής εξουσίας των ΗΠΑ, περιπλέκει
την κατάσταση, καθώς ο Ιρακινός
πρωθυπουργός αντιμετωπίζει κύμα
επικρίσεων για την αδυναμία του
να εμφανισθεί ενωτικός και να συσπειρώσει τις θρησκευτικές και πολιτικές ομάδες στη χώρα του.
AFP, REUTERS
23-DIETHNH B_Master_cy 21/06/14 00:09 Page 23
ΔΙΕΘΝΗ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Η ενθρόνιση
του Φιλίππου
και η ασυλία του
Χουάν Κάρλος
REUTERS/SERGIO BARRENECHEA
Ολα κύλησαν ρολόι στην τελετή στέψης
του Φιλίππου ΣΤ΄ της Ισπανίας την
Πέμπτη, με μία μικρή εξαίρεση. Το
πλήθος που συγκεντρώθηκε για να
χειροκροτήσει τον νέο βασιλιά, καθώς
αυτός όδευε προς το παλάτι όρθιος
μέσα στην ανοικτή Rolls Royce του
Φράνκο, ήταν πολύ μικρότερο από
αυτό που γεμίζει τους δρόμους σε
στιγμές πραγματικής λαϊκής χαράς,
όπως π.χ. στην κατάκτηση του Μουντιάλ το 2010. Εν μέσω απαγόρευσης
των αντιμοναρχικών διαδηλώσεων,
περίπου 7.000 αστυνομικοί είχαν ακροβολιστεί στην πόλη με αποστολή να
αποστειρώσουν τις τηλεοπτικές εικόνες από το αιρετικό κόκκινο-κίτρινο-μοβ των σημαιών της ισπανικής
δημοκρατίας.
«Ηρθα για να ανανεώσω τον θεσμό
της μοναρχίας», είπε ο 46χρονος Φίλιππος κατά την τελετή ενθρόνισής
του. Η σημειολογία της ανανέωσης
έγινε αισθητή μέσα από την απουσία
εκπροσώπων της Καθολικής Εκκλησίας, την απουσία ξένων εστεμμένων
και επίσημων καλεσμένων, ακόμη μέσα από το πρόσωπο της συζύγου του
Λετίθια, της πρώτης βασίλισσας της
Ισπανίας που προέρχεται από τη μεσαία τάξη. «Στην Ισπανία χωράμε
όλοι», σημείωσε ο Φίλιππος, σε μια
έμμεση αναφορά στις αποσχιστικές
διαθέσεις των Καταλανών, των οποίων
τη γλώσσα είχε την ευκαιρία να μάθει
στις τέσσερις δεκαετίες αναμονής.
Πόσο όμως μπορεί να ανανεωθεί
ένας θεσμός που βασίζεται στο κληρονομικό δικαίωμα των (νόμιμων)
πρωτότοκων αγοριών; O Φίλιππος,
τρίτο παιδί του Χουάν Κάρλος και της
Σοφίας, ανέβηκε στον θρόνο της Ισπανίας παρακάμπτοντας τις μεγαλύτερες
αδελφές του Ελενα και Χριστίνα. Η
δεύτερη δεν βρισκόταν καν στην τελετή, λόγω των προβλημάτων που
έχουν η ίδια και ο σύζυγός της Ινιάκι
Ουρντανγκαρίν με τη Δικαιοσύνη. Οι
αστέρες της τελετής ήταν οι δύο κόρες
του βασιλιά, η οκτάχρονη Ελεονόρα
και η επτάχρονη Σοφία, οι οποίες υπέστησαν με μεγάλη υπομονή την πολύωρη διαδικασία και χαιρέτησαν το
πλήθος από το μπαλκόνι του παλατιού.
Στην «εκσυγχρονισμένη» μοναρχία
του Φιλίππου, η Ελεονώρα αναβαθμίζεται σε διάδοχο του θρόνου, με αποτέλεσμα να μην αποκαλείται πλέον
με το όνομά της, αλλά «υψηλοτάτη»,
ενώ είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα
λάβει στρατιωτική εκπαίδευση.
Η παράδοση του στέμματος στον
Φίλιππο είχε μία παρενέργεια για τον
Χουάν Κάρλος, την οποία η κυβέρνηση
Ραχόι προσπαθεί ταχύτατα να εξουδετερώσει. Σύμφωνα με το ισπανικό
Σύνταγμα, το πρόσωπο του βασιλιά
είναι απαραβίαστο, κάτι που δεν ισχύει
23
Νέος γύρος βίας
στην Παλαιστίνη
Την ανανέωση του θεσμού της μοναρχίας
υποσχέθηκε ο νέος βασιλιάς της Ισπανίας
Της ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ ΜΠΕΡΣΗ
l
Ο 46χρονος Φίλιππος είναι πλέον ο νέος βασιλιάς της Ισπανίας. Στο πλευρό του
η σύζυγός του Λετίθια, η πρώτη βασίλισσα της Ισπανίας που προέρχεται από τη
μεσαία τάξη, και οι δύο κόρες του Ελεονώρα και Σοφία, οι οποίες έκλεψαν την
παράσταση κατά την τελετή ενθρόνισης.
για τους πρώην βασιλείς. Ο νόμος που
θα προστάτευε τον Χουάν Κάρλος με
ασυλία ανάλογη αυτής που δίδεται
στους ανώτατους κρατικούς λειτουργούς θα χρειαζόταν μήνες, προκειμένου να περάσει όλα τα στάδια της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, γι’ αυτό
και η κυβέρνηση σπεύδει να περάσει
την ασυλία σε τροπολογία άλλου νομοσχεδίου. Η μεθόδευση αυτή έχει
το συμπληρωματικό πλεονέκτημα ότι
δεν χρειάζεται να συζητηθεί στην
ολομέλεια. Επιλέγοντας μία κομψή
διατύπωση, η εφημερίδα «Ελ Παΐς»
έγραψε ότι οι βουλευτές του Σοσιαλιστικού Κόμματος, που ήδη δοκιμάστηκαν στην ψήφιση του νόμου περί
διαδοχής, «αισθάνονται κάπως άβολα»
με τον νόμο περί ευρείας ασυλίας. Η
ασυλία δεν θα καλύπτει μόνο την
άσκηση των καθηκόντων του αλλά
και την προσωπική του ζωή, πριν και
μετά τη θητεία του.
Οσο προλαβαίνει, πριν ισχύσει η
ασυλία, ο Αλμπερτ Σολά, γεννημένος
το 1956 στη Βαρκελώνη, ανακοίνωσε
την Παρασκευή ότι θα επιδιώξει να
αναγνωριστεί δικαστικά ότι είναι γιος
του Χουάν Κάρλος. Ανάλογους ισχυρισμούς προβάλλει και η γεννηθείσα
το 1966 Ιγκριντ Σαρτιάου. Εν τω μεταξύ, η προίκα που έδωσε το 1962 ο
ελληνικός λαός «στη Σοφία και όχι
στην παιδεία», φαίνεται ότι αποτέλεσε
μαγιά για μια πολύ μεγάλη περιουσία.
Ο Χουάν Κάρλος ήταν μεσάζων σε
πάρα πολλά διεθνή συμβόλαια μεγάλων ισπανικών εταιρειών, ενώ στη
διάρκεια της θητείας του έχει δεχθεί
αμύθητης αξίας δώρα. Το πόση είναι
η περιουσία αυτή, ο ισπανικός λαός
έχει δικαίωμα να μάθει.
Για μία ακόμη φορά, τα καλά νέα από τη Μέση Ανατολή αποδείχθηκαν απατηλά, όπως οι αντικατοπτρισμοί της ερήμου.
Λίγες ημέρες μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής
ενότητας στα παλαιστινιακά εδάφη, με τη στήριξη τόσο
των κοσμικών δυνάμεων που στηρίζουν τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς, όσο και της ισλαμικής οργάνωσης Χαμάς,
που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, ήρθε ο θάνατος τριών
Παλαιστινίων από ισραηλινά πυρά, στη Δυτική Οχθη, να
ξαναφέρει επί σκηνής τα φαντάσματα του όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος.
Αφορμή για την καινούργια αναστάτωση στάθηκε η μυστηριώδης εξαφάνιση τριών Ισραηλινών εφήβων, σπουδαστών ιερατικής σχολής, οι οποίοι είχαν θεαθεί να κάνουν
οτοστόπ στη Δυτική Οχθη. Η κυβέρνηση του Ισραηλινού
πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου έκανε λόγο για
απαγωγή των τριών νεαρών από τη Χαμάς –κάτι που η οργάνωση αρνείται– χωρίς ωστόσο να προσκομίσει αποδείξεις.
Στη συνέχεια, οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας εξαπέλυσαν
εκτεταμένη εκστρατεία στη Δυτική Οχθη για τον εντοπισμό
των τριών εφήβων, θέτοντας στο στόχαστρο στρατόπεδα
προσφύγων, ισλαμικά ιδρύματα και κέντρα υποστήριξης
της Χαμάς, συλλαμβάνοντας τουλάχιστον 300 Παλαιστινίους
και κατεδαφίζοντας γύρω στα 150 σπίτια. Οι επιδρομές προκάλεσαν αντιδράσεις νεαρών, κυρίως, Παλαιστινίων, που
εκσφενδόνιζαν πέτρες και αυτοσχέδιες εμπρηστικές βόμβες
μολότοφ εναντίον των Ισραηλινών στρατιωτών, οι οποίοι,
σε ορισμένες περιπτώσεις, απάντησαν με πραγματικά πυρά.
Το αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθούν τρεις Παλαιστίνιοι,
μεταξύ των οποίων ένα αγόρι 13 χρόνων, και δύο άλλοι να
τραυματιστούν σοβαρά.
Οι εξελίξεις αυτές πυροδότησαν κύμα οργής στη Δυτική
Οχθη και τη Γάζα. Στις προσευχές της Παρασκευής και
στην κηδεία του άτυχου αγοριού, χιλιάδες Παλαιστίνιοι
κραύγαζαν συνθήματα κατά του Ισραήλ και ύψωναν συμβολικά τρία δάχτυλα, «χαιρετίζοντας» με αυτό τον τρόπο
τη θρυλούμενη απαγωγή των τριών Ισραηλινών. Ηγετικά
στελέχη της Χαμάς κάλεσαν τον κόσμο να ξεσηκωθεί, σε
μια τρίτη παλαιστινιακή Ιντιφάντα, ενώ οι Ισραηλινοί περιόριζαν την πρόσβαση στο ιερό τέμενος Αλ Ακσα, στην
Ανατολική Ιερουσαλήμ, λίκνο της δεύτερης και εξαιρετικά
αιματηρής Ιντιφάντα, επί εποχής Αραφάτ.
Η ίδια η Παλαιστινιακή Αρχή κατηγόρησε την κυβέρνηση
Νετανιάχου ότι εκμεταλλεύεται την υπόθεση των τριών
αγνοουμένων για να καταφέρει πλήγματα στους Παλαιστινίους και να οδηγήσει σε κατάρρευση τη νεοπαγή κυβέρνηση
εθνικής ενότητας. Πάντως, ο Παλαιστίνιος υπουργός Εξωτερικών, Ριάντ αλ Μάλκι, διαβεβαίωσε πως «όσο είναι πρόεδρος ο Αμπού Μάζεν δεν θα υπάρξει τρίτη Ιντιφάντα»,
διότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε «στην καταστροφή όλων
όσα έχουμε χτίσει στην Παλαιστίνη».
REUTERS, AFP
24-ADV MICKY_Master_cy 20/06/14 22:14 Page 1
Κάθε Κυριακή
οι πιο συναρπαστικές περιπέτειες
από το πενάκι
του θρυλικού Carl Barks!
Μια συλλεκτική σειρά
βιβλίων κόμικς
του πιο σπουδαίου δημιουργού
της Disney.
ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΣ
ΤΟΜΟΙ
Οι πιο ξεκαρδιστικές ιστορίες των Ντακ
σε μια μοναδική, σκληρόδετη συλλογή αξίας.
192 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΕΓΧΡΩΜΕΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ
© DISNEY
Ο 1ΟΣ ΤΟΜΟΣ «ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΜΟΝΟΚΕΡΩ»
ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»
01-OIKONOMIA NEW_Master_cy 20/06/14 22:25 Page 1
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 2 2 Ι ΟΥ Ν Ι ΟΥ 2 0 1 4
Μεταβολές εβδομάδας
X.A.K.
3,66%
X.A.
2,59%
Dow Jones
Nasdaq
Nikkei
Dax
FTSE 100
1,04%
0,98%
7,79%
1,45%
1,20%
ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ
Αυξάνονται
οι εκατομμυριούχοι
διεθνώς
Σελ. 10
Πετρέλαιο
€/$
0,14%
0,05%
Δεν τέλειωσε
ο Χάρης με
τα ομόλογα
Η Αργεντινή κόντρα στα «κοράκια»
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
ΔΙΕΘΝΗ
H κυπριακή μπύρα
κερδίζει έδαφος
Τα πάνω της αρχίζει να παίρνει η κατανά-
λωση ντόπιας μπύρας, ενώ οι εισαγωγές
παρουσιάζουν αισθητή υποχώρηση. Το
Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου συμβάλλει σημαντικά στην κατανάλωση. Σελ. 5
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Αποκλειστική συνέντευξη
του Υπ. Οικονομικών στην «Κ»
€140 εκατ. για στήριξη
των μικρομεσαίων
Περίπου €140 εκατ. διοχετεύθηκαν μέχρι
Η αρχή μιας διαδικασίας που θα συνεχιστεί, ήταν η έκδοση του ομολόγου που ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με
τον υπουργό Οικονομικών, Χάρη
Γεωργιάδη.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε
στην «Καθημερινή» ο υπουργός
Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης
αναφερόμενος στο ομόλογο υπογραμμίζει ότι η προσπάθεια δεν είναι μεμονωμένη και αποσπασματική αλλά μέρος μιας συνολικής
στρατηγικής που όπως τονίζει εμφαντικά, «πρέπει να έχει συνέχεια
ώστε η Κύπρος να μπορεί να χρηματοδοτεί τις ανάγκες της». Τονίζει,
επίσης, πως σε καμία περίπτωση
δεν μπορεί η πρόσβαση στην αγορά
στιγμής στις εμπορικές τράπεζες και στον
Συνεργατισμό από την ΕΤΕπ για στήριξη
των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σελ. 6
ΔΙΕΘΝΗ
Πόλεμος τραπεζών
στη Wall Street
Δικαστική «τιτανομαχία» δισ. δολαρίων
φαίνεται να εξελίσσεται στον κόσμο της
Wall Street, καθώς κάποιες από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες των ΗΠΑ,
όπως η BlackRock και η PIMCO, έχουν
ασκήσει από κοινού αγωγές σε τραπεζικούς κολοσσούς. Σελ. 10
να αντικαταστήσει το Μνημόνιο,
από το οποίο η Κύπρος θα εξέλθει
«μέσα από την υλοποίησή του». Γι’
αυτό, σχολιάζει, και δεν αντέδρασε
το Υπουργείο στο μεγάλο ενδιαφέρον των επενδυτών με την έκδοση ακόμα μεγαλύτερων.
Σημειώνει επιπλέον, πως πέραν
της αναχρηματοδότησης του υφιστάμενου χρέους, μέρος του ποσού
θα χρησιμοποιηθεί για ενίσχυση της
ανακεφαλαιοποίησης της Τράπεζας
Κύπρου. Ο υπουργός Οικονομικών
σημειώνει ακόμα ότι για την επιτυχή
έκδοση του ομολόγου συνέβαλαν
και οι ευνοϊκές συνθήκες στις διεθνείς
αγορές κεφαλαίων, αφού όπως επισημαίνει υπήρχε έντονο επενδυτικό
ενδιαφέρον. Σελ. 3
Εξι λόγοι που πέτυχε το ομόλογο
Μέχρι και 50% φτάνει σε ορισμένες περι-
πτώσεις η μείωση στις τιμές ενοικίων των
ακινήτων της Αττικής, ενώ η συνολική πτώση της τελευταίας τριετίας αγγίζει το 40%,
αφού όλο και περισσότερα νοικοκυριά
αναζητούν χαμηλότερο ενοίκιο. Σελ. 12
EPA
Κάμψη 40% στις τιμές
ενοικίων στην Αττική
Περιπλέκει την κατάσταση η απόφαση αμερικανικού δικαστηρίου να απορρίψει την έφεση της
Αργεντινής, διατάσσοντας έτσι την καταβολή 1,5 δισ. δολαρίων στους πιστωτές της χώρας που δεν
είχαν δεχθεί το «κούρεμα» των ομολόγων της. Παρόλο που η Πρόεδρος Κριστίνα Κίρχνερ έκανε
λόγο για εκβιασμό από τα «κοράκια», όπως χαρακτήρισε τους πιστωτές, εντούτοις κανείς δεν μπορεί
να παραβλέψει ότι αν το Μπουένος Άιρες αψηφήσει την απόφαση, θα βρεθεί αντιμέτωπο με τον
κίνδυνο δεύτερης χρεοκοπίας.
Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί
να θεωρηθεί πως η έκδοση του
ομολόγου και η επιστροφή στις
αγορές σηματοδοτεί το τέλος της
κρίσης. Η πίεση που δέχονται οι
τράπεζες είναι ακόμα εξαιρετικά
σοβαρές και είναι πλέον ακόμα
πιο επιβεβλημένη η άσκηση πίεσης στους μεγάλους οφειλέτες οι
οποίοι έπεσαν στα μαλακά μέχρι
σήμερα. Ωστόσο, η επιτυχία του
ομολόγου εντοπίζεται σε μια σειρά
από λόγους, όπως το ρίσκο των
επενδυτών, το Μνημόνιο, τη δημοσιονομική σταθερότητα, την
πορεία των τραπεζών, τη διεθνή
συγκυρία, τη διαχείριση του χρέους κ.α. Σελ. 4
Α Ν Α Λ Υ Σ Η / Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ
Όταν μία γάτα πέφτει από πολύ ψηλά...
Το βράδυ της 24ης
Οκτωβρίου1929, η
ημέρα που έμεινε γνωστή ως «μαύρη Πέμπτη», οι κορυφαίοι
τραπεζίτες της Wall
Street συναντήθηκαν για να δουν
τι θα κάνουν. Έδωσαν εντολή (και
χρήματα) στον Ρίτσαρντ Γουΐτνεϋ,
αντιπρόεδρο του χρηματιστηρίου,
για να ποντάρει εκ μέρους τους, μαζικά, σε συγκεκριμένες «ασφαλείς»
μετοχές.
Όταν η Νέα Υόρκη ξύπνησε στις
25 Οκτωβρίου, άρχισαν τα πονταρίσματα, κυρίως σε εταιρείες χάλυβα.
Μετά από μία πτώση 11% την προηγούμενη, ο Dow Jones άντεξε και
μάλιστα κατέγραψε και αύξηση σε
κάποια στιγμή.
Τη Δευτέρα, όμως, (τη «μαύρη
Δευτέρα»), ο δείκτης υποχώρησε
ξανά 13%, με άλλο 12% την Τρίτη.
Το κραχ δεν αποφεύχθηκε με αποτέλεσμα να επιταχυνθεί και να επιδεινωθεί η κρίση που ήδη σοβούσε
στην αμερικανική οικονομία.
Οι τραπεζίτες άρχισαν να πέφτουν
από τα παράθυρα στη Wall Street
με τόση συχνότητα, που μία εφημερίδα προέτρεψε τον κόσμο να
προσέχει όταν κινείται στις νότιες
συνοικίες του Μανχάταν.
Μεταξύ μαύρης Πέμπτης και μαύρης Δευτέρας, η Παρασκευή ήταν
καλή. Οι χρηματιστές άρχισαν πενήντα πέντε χρόνια αργότερα να
αποκαλούν τις προσωρινές ανακάμψεις «αναπήδημα της νεκρής γάτας».
Η λογική του dead-cat bounce είναι
πως, ακόμα και νεκρή να είναι, μία
γάτα θα αναπηδήσει, αν πέσει από
μεγάλο ύψος. Μακάβριο, ίσως, αλλά
λιγότερο μακάβριο από το deadbanker bounce…
Η κυπριακή οικονομία δεν είναι
ψόφιο γατί. Η «ανάκαμψη» που δείχνει η έκδοση του ομολόγου δεν
ήταν τυχαία, ούτε οφείλεται, όπως
τα dead-cat bounce, σε αγορές κατευθυνόμενες από μία παραπλανημένη τεχνική ανάλυση.
Το ζητούμενο δεν είναι απλώς να
σταματήσει η πτώση, ούτε απλώς
να διορθωθούν τα προβλήματα των
τραπεζών. Δεν είναι να πιάσουμε
πλεόνασμα, ούτε να μαζευτούν τα
μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Όλα
<
<
<
<
<
<
<
Η κυπριακή οικονομία
δεν είναι ψόφιο γατί.
Η «ανάκαμψη» που δείχνει η έκδοση του ομολόγου δεν ήταν τυχαία,
ούτε οφείλεται σε παραπλανημένη τεχνική
ανάλυση.
αυτά είναι προϋποθέσεις για το ζητούμενο, ενδείξεις που πρέπει να
προηγηθούν για μπορέσουμε να
προσβλέπουμε σε ανάπτυξη. Η στήλη αυτή έγραψε πολλές φορές πως,
πίσω από τα προγράμματα για χρηματοδότηση επιχειρήσεων, τα σχέδια για ανέργους και τις πολιτικές
απασχόλησης, μοναδική λύση για
την ανεργία και την ανέχεια είναι
η ανάπτυξη και τίποτε άλλο.
Ο μεγάλος μας κίνδυνος δεν είναι
πως θα πέσουμε πολύ ακόμα, αλλά
η στασιμότητα, η μονιμοποίηση
της σημερινής κατάστασης με μικρή,
αναιμική ανάπτυξη και «εμπέδωση»
των επιπέδων ανεργίας. Γι’ αυτό και
ο κίνδυνος είναι μια «γιαπωνέζικη»
ανάπτυξη και όχι η συνέχιση της
πτώσης. Οι κοινωνικές επιπτώσεις
μιας τέτοιας κατάστασης θα είναι
τρομακτικές –χειρότερες σίγουρα
από μια βαθειά αλλά σύντομη κρίση.
Η έκδοση του ομολόγου πρέπει
να καταγραφεί ως μια σημαντική
νίκη του Υπουργείου Οικονομικών.
Την ίδια στιγμή, όμως, το ζητούμενο
είναι η πιστωτική επέκταση. Προσεκτική, μεν, σε αντίθεση με όσα
είδαμε τα τελευταία χρόνια, αλλά
ταυτόχρονα και υπαρκτή αύξηση
των πιστώσεων: Η «σταθεροποίηση»
των τραπεζών είναι ένας από τους
πρώτους σταθμούς στην πορεία
προς την οικονομία που χρειαζόμαστε. Όπως και η επιστροφή στις
αγορές, δεν σηκώνει πολλούς πανηγυρισμούς.
Και πάνω από όλα, δεν σηκώνει
επανάπαυση. Αυτή είναι η ώρα για
μεταρρυθμίσεις που να φτάνουν
μακριά. Είναι η ώρα να το πάρουν
απόφαση στην Τράπεζα Κύπρου
και να προχωρήσουν με αύξηση κε-
φαλαίου. Είναι η ώρα για ριζικές αλλαγές στο Δημόσιο. Και, ναι, είναι
η ώρα επιτέλους να μπει κάποια πίεση στους μεγάλους οφειλέτες.
Μέχρι σήμερα, και ενώ τα στοιχεία
μπορούσαν να μπουν λίγο και στην
κατσαρόλα, η γενικευμένη σταθερότητα στα χαμηλά της οικονομίας,
αγόραζε χρόνο για τους μεγάλους
οφειλέτες. Πλέον, η καθυστέρηση
έχει απτό κόστος, αφού η οικονομία
βρίσκεται πολύ κοντά τον πάτο και
το διακύβευμα του καλοκαιρού είναι
να αρχίσει η αντιστροφή της τάσης
της οικονομίας, που σήμερα ακόμα
δοκιμάζει τον πάτο.
Την ίδια στιγμή με την πίεση προς
τα μεγάλα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, σημείο καμπής θα είναι η αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Κύπρου. Χωρίς αύξηση δεν θα μπορεί
σε καμία περίπτωση να ελπίζει η
Κύπρος πως θα μειωθεί η ανεργία
ή θα αντιμετωπιστεί η γενικότερη
εικόνα που συνεκδοχικά αποκαλούμε «κοινωνικά παντοπωλεία».
Η πρόθεση του υπουργού Οικονομικών να χρησιμοποιήσει το ομόλογο για να τονώσει τα κεφάλαια
της Τράπεζας Κύπρου, αναχρηματοδοτώντας πλήρως το ομόλογο
ανακεφαλαιοποίησης της Λαϊκής,
διευκολύνει την όλη προσπάθεια,
ενώ το ενδιαφέρον των επενδυτών
φαίνεται να πιάνει τα 2 δισ. ευρώ,
δηλαδή πολύ περισσότερα από τα
ποσά που χρειάζεται η τράπεζα για
να επιβιώσει. Δεν θέλουμε όμως
απλώς να επιβιώσει, αλλά να επιστρέψει σε μια κατάσταση υγιή. Αλλιώς, θα συνεχίσει να αποτελεί βαρίδι
για την οικονομία.
Η γάτα αναπήδησε την περασμένη εβδομάδα, αλλά φαίνεται πως
είναι ακόμα ζωντανή. Τώρα, όμως,
είναι ακόμα πιο επείγουσα η αύξηση
κεφαλαίου της Τράπεζας Κύπρου,
αλλά και η ενίσχυση της πορείας
των μεταρρυθμίσεων στην δημόσια
πλευρά του Μνημονίου.
Επίσης, πρέπει να προχωρήσει
ένα σοβαρό ΓεΣΥ και να εκπονηθεί
ΜΔΠ. Και τα λεφτά από το γκάζι μακριά από τους πολιτικούς.
www.fortheisland.wordpress.com
Σχολιάστε στο www.kathimerini.com.cy
OIK_02-OIK DHKTHS-NEW 2stilo_Master_cy 20/06/14 22:58 Page 2
l
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
AΡΘΡΟ
/ Της ΕΜΙΛΥΣ ΜΙΝΤΗ
Χάσαμε τον άνθρωπο,
μέσα στους αριθμούς
Η έξοδος της Κύπρου στις διεθνείς αγορές αποτελεί ένα σωστό βήμα
προς την κατεύθυνση των προσπαθειών που καταβάλλονται για ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας. Tαυτόχρονα, δίνει την ώθηση να
βγούμε από την εσωστρέφεια που μας προκάλεσε το κούρεμα των καταθέσεων τον Μάρτιο του 2013.
Το γεγονός ότι η κυβέρνηση μπορεί να δανείζεται ξανά από τις
διεθνείς αγορές με σχετικά καλούς όρους για να καλύπτει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες χαιρετίστηκε από τα πολιτικά κόμματα, κάτι
που αποδεικνύει στην πράξη την εποικοδομητική στάση που τηρεί η
αντιπολίτευση σε ό,τι έχει να κάνει με το συμφέρον της οικονομίας
και του τόπου.
Παρά τα καλά νέα, δεν δικαιούμαστε ωστόσο να είμαστε υπέρμετρα
αισιόδοξοι. Ούτε οι τυμπανοκρουσίες και οι πανηγυρισμοί ωφελούν.
Χρειάζεται σύνεση και σοβαρότητα. Και κυρίως δεύτερες σκέψεις για
το πώς μπορούμε μέσα από μία άλλη οδό και διανύοντας μια αντίστροφη
πορεία από αυτήν της αυστηρής λιτότητας να τεθούν οι βάσεις για
ουσιαστική έξοδο από την οικονομική κρίση, ανάκαμψη, ανάπτυξη
και ευημερία του λαού. Τα στοιχεία που έδωσε πριν από λίγες μέρες
η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία
<
<
<
<
<
<
σοκάρουν. Σοκάρουν πραγματικά
η χώρα μας καταγράφει εντός
Μία γερή, δυνατή και γιατί
των χωρών της Ε.Ε. τη μεγαλύτερη
ανταγωνιστική οικο- μείωση και συρρίκνωση μισθών για
το πρώτο τρίμηνο του 2014 σε πονομία συνεπάγεται
σοστό της τάξης του 7,9% - ενώ σημία υγιή και ακέραια μειώνεται εμφαντικά ότι είχαν ακολουθήσει και άλλα αρνητικά τρίμηκοινωνία με ανθρώ- να- τη στιγμή που στις άλλες χώρες
πους ενεργούς, παρα- παρατηρείται κατά μέσο όρο αύξηση
των μισθών της τάξης του 1,2%.
γωγικούς, που έχουν
Στο διά ταύτα, καμία κυβέρνηση
πρόσβαση στα πολύτι- δεν μπορεί να περιμένει ότι με χαμηλούς μισθούς και συρρικνωμένο
μα και στα απλά.
το εργατικό κόστος, μπορεί να ορθοποδήσει οικονομικά. Αντιθέτως.
Όταν η βάση της κοινωνίας αμείβεται με πενιχρούς μισθούς και δεν
μπορεί να ανταποκριθεί σε βασικές ανάγκες, δημιουργούνται ακόμα
περισσότερα προβλήματα. Η Παιδεία, η υγεία, η ψυχαγωγία, η κατανάλωση, το λιανικό εμπόριο ευρύτερα και η εξυπηρέτηση των δανείων
που παραμένουν μια τεράστια πρόκληση, είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες για μια γερή οικονομία. Ασφαλώς και η προσέλκυση ξένων
επενδύσεων, ο τουρισμός, οι υπηρεσίες και η εξόρυξη του φυσικού
αερίου αποτελούν τα δυνατά μας χαρτιά όμως όλα αυτά δεν είναι δώρα
χωρίς αντίδωρα...
Ούτε και οι πρόσφατες τοποθετήσεις της Τρόικας ότι «πάμε καλά»
πρέπει να μας αφήνουν ικανοποιημένους, γιατί σε πολύ μεγάλο βαθμό
τα στοιχεία που κατέγραψε η Eurostat σχετικά με τη δραματική μείωση
των μισθών, οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις δικές τους απαιτήσεις.
(Εύσημα τα είπαν κάποιοι τα «μπράβο» που λάβαμε γιατί ακολουθήσαμε
τις εντολές που μας έδειξαν με το δαχτυλάκι τους οι ξένοι...).
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από τα απλά και ας σεβαστούμε τους εργαζόμενους, γιατί όσες επενδύσεις και να έρθουν, σε όσους ξένους κι αν
γίνουμε αρεστοί, αν δεν δουλέψουν τα εργατικά χέρια δεν θα δουλέψουν
οι μύλοι που θα φέρουν την πολυπόθητη ανάπτυξη.
Μία γερή, δυνατή και ανταγωνιστική οικονομία συνεπάγεται μία υγιή
και ακέραια κοινωνία με ανθρώπους ενεργούς, παραγωγικούς, που έχουν
πρόσβαση στα πολύτιμα και στα απλά. Πρόσβαση στην Παιδεία, την
υγεία, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τον πολιτισμό, τη ψυχαγωγία,
την αξιοπρεπή διαβίωση. Καιρός για αναστροφή της αρνητικής πορείας
λοιπόν. Απλά, λιτά και απέριττα γιατί αυτό που ζούμε δεν αντέχεται πια.
Δυστυχώς, γίναμε μια κοινωνία γυμνή από ανθρωπιά, καλλιέργεια και
ευαισθησία. Χαθήκαμε στα Μνημόνια, τα ομόλογα, τις τράπεζες, τα
επιτόκια. Χαθήκαμε μέσα στους αριθμούς...
ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
ΔΗΚΤΗΣ
diktis@kathimerini.com.cy
Κινείται
Ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Λακκοτρύπης
δείχνει πως άρχισε να ξεπερνά πλέον της
πρώτης γραμμής υποχρεώσεις του. Σοβαρός
και μετρημένος στο θέμα του Φυσικού Αερίου, σε μια χώρα που μόνο σοβαρούς και μετρημένους δεν είχε μέχρι σήμερα στο συγκεκριμένο, μεγάλο, θέμα. Επιπλέον, όμως, ο
υπουργός Ενέργειας, άρχισε πλέον να καθαρίζει και τα του Υπουργείου, αφού πλέον πήρε
όλη (όλη) την εικόνα της λειτουργίας του
Υπουργείου του και άρχισε να βάζει τάξη. Φίλιππε, σειρά σου…
••••
Βρήκαν...
Οι συνάδελφοι στο InBusiness διερωτήθηκαν
πώς θα πηγαίνει ο κόσμος Λονδίνο, όταν οι Κυπριακές Αερογραμμές δεν θα έχουν τη χρονοθυρίδα του Heathrow. Στην αναζήτηση, έψαξαν να βρουν πτήσεις, με ενδεικτική αναχώρηση 13 ή 14 Σεπτεμβρίου και επιστροφή μία
εβδομάδα αργότερα. Τελικά, βρήκαν 8 πτήσεις μεταξύ Λάρνακας και Λονδίνου (Στάνστεντ, Γκάτγουικ και Χίθροου). Δύο της British
Airways, 2 της Monarch, 1 της Norwegian, 1
της EasyJet, 1 της Ryanair και μία της Cyprus
Airways. Μια χαρά...
••••
Περί εγκλημάτων
Όποιος θέλει να μάθει για τα τραπεζικά εγκλή-
ματα που διαπράχθηκαν στην Κύπρο, των πολιτικών αρχηγών μη εξαιρουμένων, δεν έχει παρά
να διαβάσει την έκθεση της Ανεξάρτητης Επιτροπής για το μέλλον του τραπεζικού συστήματος αλλά και τα δύο πρόσφατα πορίσματα της
Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (150 σελίδες για την
κάθε τράπεζα). Ας σταματήσουν λοιπόν οι αυτόκλητοι σεφ του τραπεζικού συστήματος να δοκιμάζουν συνταγές κι ας αφήσουν τη Χρυστάλλα
να κάνει τη δουλειά της. ••••
Μανδαρίνοι
EPA
2
Ξεχασμένες;
τα μηνύματα των τελευταίων ημερών –διότι αν
επιβραβευτούν με νέες ζώνες οι εμπρηστές,
θα έχουμε κι άλλα.
••••
Δεύτερη φορά
Είναι η δεύτερη φορά που ο Δήκτης γράφει για
το Κέντρο Αιμοδοσίας στην Έγκωμη. Πάντως,
μας αναγκάζουν να ασχοληθούμε μαζί τους,
αφού η συμπεριφορά τους εξακολουθεί να είναι άριστη. Παρά τα όποια προβλήματα, τις μικρές καθυστερήσεις που προκάλεσε η μεγάλη
προσέλευση αιμοδοτών τις τελευταίες ημέρες,
οι άνθρωποι του κέντρου, σωστοί επαγγελματίες, έδειξαν πως σέβονται τον ρόλο τους και
τους αιμοδότες, χωρίς μάλιστα να βιάζονται να
RESPECT
Σημειώνουμε με μεγάλο ενδιαφέρον το σχόλιο
του υπουργού Οικονομικών σχετικά με την έκδοση του ομολόγου που ολοκληρώθηκε με επιτυχία την περασμένη εβδομάδα. Στη συνέντευξή του που έδωσε στην «Κ» σήμερα, δεν προσπερνά τους τεχνοκράτες του Υπουργείου Οικονομικών και της Κεντρικής Τράπεζας, στους
οποίους δίνει τα εύσημα και στέλνει ευχαριστίες. Δεν λείπει και η σπόντα, πάντως, αφού
σημειώνει πως «άλλοι τους αποκαλούσαν μανδαρίνους» και μάλιστα «με τα γνωστά αποτελέσματα». Μεταξύ άλλων, ο Δήκτης σημειώνει με
ενδιαφέρον και τον Φαίδωνα Καλοζώη που
έπαιξε μπάλα.
••••
Αμέσως νόμο
Επειδή αρχίσαμε να χάνουμε την μπάλα με τις
πυρκαγιές το τελευταίο διάστημα, η Βουλή θα
πρέπει να περάσει ξεκάθαρο νόμο: Δεν θα
επιτρέπεται σε καμία απολύτως περίπτωση και
με καμία απολύτως εξαίρεση η ανάπτυξη σε
περιοχές όπου καταστράφηκε άγρια βλάστηση εξαιτίας πυρκαγιάς. Αν το θέλουν, αν τους
ενδιαφέρει, και αν είναι σοβαροί θα πάρουν
ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Μπράβο Σοφία!
Ένα μεγάλο μπράβο και από εμάς στην
αστυφύλακα Σοφία Ιωάννου για το θάρρος
και το σθένος που επέδειξε καταδιώκοντας
ληστή έξω από αρτοποιείο στη Λεμεσό και
μάλιστα
εκτός ώρας
υπηρεσίας.
Πέραν του
γεγονότος
ότι η Σοφία
λειτούργησε
με ανιδιοτέλεια και αλτρουισμό, ταυτόχρονα φόρεσε γυαλιά και σε πολλούς που θεωρούν ότι οι γυναίκες ως ασθενές φύλο, δεν
ανταποκρίνονται το ίδιο όταν υπηρετούν
Σώματα όπως η αστυνομία. Ξανά μπράβο
Σοφία, γιατί έχεις και ένα παιδί και ευχόμαστε πραγματικά το παράδειγμά σου να ακολουθήσουν και άλλοι, γιατί στις μέρες μας
που πολλά έχουν ξεφτίσει, λίγοι λειτουργούν με αυταπάρνηση και αφοσίωση στο
καθήκον τους.
σχολάσουν, όταν πέρασε η ώρα. Μία όαση στις
υπηρεσίες υγείας και στο Δημόσιο γενικότερα.
••••
Χαμός στον ΔΗΣΥ
Η μάχη για την αναπλήρωση του αναπληρωτή
προέδρου μαίνεται ακόμα στον ΔΗΣΥ, μεταξύ
Πρόδρομου και Νίκου και προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον. Από την άλλη, έρχεται η απειλή από
την εξωτερική. Λέτε να πάνε για ανανέωση στο
κυβερνών κόμμα;
••••
Μεγάλη αλλαγή
Οι δύο απολύσεις στο κρατικό κανάλι σε υπαλ-
λήλους, η μία κτυπούσε την κάρτα της άλλης και
μάλιστα όπως φαίνεται συστηματικά, αποτελεί
αλλαγή ήθους για τον δημόσιο και ημιδημόσιο
τομέα. Πού ξανακούστηκε να απολύεται κόσμος
διότι ήθελε να πληρώνεται χωρίς να δουλεύει.
Μπράβο στο ΡΙΚ και ελπίζουμε να ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι.
••••
Αποτυχία
Πλήρης μαζική αποτυχία της Νιγηρίας αλλά και
της διεθνούς κοινότητας στο θέμα της απαγωγής
των 200 κοριτσιών από την τρομοκρατική οργάνωση Boko Haram. Πέρασαν ήδη δύο μήνες από
την απαγωγή κι ακόμα δεν κατάφερε κανένας
να τις εντοπίσει. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα
κορίτσια έχουν μοιραστεί σε ομάδες των 50 και
οι τρομοκράτες απειλούν πως, αν απελευθερωθεί μια ομάδα, θα δολοφονήσουν τις άλλες.
••••
Κι άλλοι
Έρευνα διεξάγεται από τους διοργανωτές του
Μουντιάλ για απάτη σχετικά με τα εισιτήρια. Πήγαν, βλέπετε, ως ανάπηροι, με καροτσάκια, αλλά
τους έπιασε η κάμερα στις πολλές ευκαιρίες
που έχασε η Βραζιλία εναντίον του Μεξικό. Στην
κάθε ευκαιρία, ξεπηδούσαν σαν παιδάκια...
Α Ν Α Λ Υ Σ Η / THE ECONOMIST
Μεταξύ «φούσκας» και ανάπτυξης
Πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, οι κεντρικές τράπεζες αμελούσαν τις «φούσκες».
Τώρα δεν το κάνει καμία κεντρική
τράπεζα που σέβεται τον εαυτό
της. «Κανείς δεν θέλει να ξαναζήσει
μια ακόμη χρηματοπιστωτική κρίση» δήλωσε πέρυσι η Τζάνετ Γέλεν,
όταν ήταν ακόμη υποψήφια επικεφαλής της Federal Reserve. Επειτα από έξι χρόνια με επιτόκια σε
ουσιαστικά μηδενικά επίπεδα έχει
οξυνθεί το πρόβλημα των κεντρικών τραπεζών, που αφενός έχουν
την ευθύνη για την ανάπτυξη και
τον πληθωρισμό και αφετέρου πρέπει να διατηρήσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Για τη Βρετανία και την Αμερική,
η προοπτική να χρησιμοποιηθούν
τα επίπεδα των επιτοκίων για να
αντιμετωπισθούν οι οικονομικές
ανισορροπίες είναι ακόμη υποθετική.
Οχι όμως για τη Νορβηγία και τη
Σουηδία, οι κεντρικές τράπεζες των
οποίων υπήρξαν φειδωλές στις μειώσεις των επιτοκίων φοβούμενες
άνοδο των τιμών των κατοικιών και
του χρέους των νοικοκυριών. Αυτό
είχε ένα τίμημα: ο πληθωρισμός
βρίσκεται σε επίπεδα κάτω του στόχου και στις δύο χώρες, ενώ στη
Σουηδία έχει αρνητικό πρόσημο.
Στη Σουηδία επικρατεί διχογνω-
<
<
<
<
<
<
Επειτα από 6 χρόνια με
επιτόκια σε μηδενικά
επίπεδα έχει οξυνθεί το
πρόβλημα των κεντρικών τραπεζών που
έχουν την ευθύνη για
την ανάπτυξη και τη
χρηματοπιστωτική
σταθερότητα.
μία στους κόλπους της Riksbank.
Δύο από τα έξι μέλη του Δ.Σ. της
ψήφισαν τον Απρίλιο υπέρ της μείωσης των επιτοκίων που βρίσκονται
σήμερα στο 0,75%. Ο Λας Σβένσον,
οικονομολόγος που υπήρξε μέλος
του Δ.Σ. έως πέρυσι, εκτιμά ότι
όσες φορές μετά το 1997 εφαρμόστηκε περιοριστική νομισματική
πολιτική είχε ως αποτέλεσμα την
αύξηση της ανεργίας κατά 0,8%.
Την θεωρεί, άλλωστε, αιτία που
επιδεινώθηκαν οι οικονομικές ανισορροπίες της Σουηδίας, καθώς
είχε ως συνέπεια να επιβραδυνθεί
ο ρυθμός αύξησης των εισοδημάτων περισσότερο από όσο μειωνόταν το χρέος, με αποτέλεσμα να
αυξηθεί το χρέος των νοικοκυριών
που σήμερα βρίσκεται στο 174%
του εισοδήματός τους. Μελέτη του
προσωπικού της τράπεζας, πάντως,
έρχεται σε αντίφαση με τα ευρήματα του κ. Σβένσον, καθώς συμπεραίνει πως τα χαμηλά επιτόκια
για παρατεταμένη περίοδο οδηγούν
σε αύξηση του χρέους.
Στη Βρετανία οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν πέρυσι κατά
10%, ενώ το χρέος των νοικοκυριών
παραμένει στο 140% του εισοδήματος μολονότι μειώθηκε στη διάρκεια της ύφεσης. Ο διοικητής της
Τράπεζας της Αγγλίας υποστηρίζει
πως έτσι δημιουργούνται ανισορροπίες στη βρετανική οικονομία.
Εχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα καταφύγει σε μέτρα όπως μεγαλύτερες
χρεώσεις για τη σύναψη στεγαστικών δανείων και τον καθορισμό
ανώτατων ορίων στο ύψος των δανείων ως προς την πραγματική αξία
των ακινήτων. Προειδοποίησε, άλλωστε, ότι μπορεί να αυξηθούν τα
επιτόκια της στερλίνας νωρίτερα
από όσο εκτιμούν οι αγορές, αν και
στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο
θα αντανακλά μάλλον την ικανοποιητική ανάκαμψη παρά τους φόβους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Σε αντίθεση με τη βρετανική, η
αμερικανική οικονομία δεν τα πηγαίνει τόσο καλά και η κεντρική
τράπεζα υποβάθμισε στις 18 Ιουνίου
τις προβλέψεις της για την ανάπτυξή της φέτος στο 2,2% από το
2,9% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη μόλις τον Μάρτιο. Πρόκειται
μάλιστα για την τελευταία μιας σειράς υποβαθμίσεων. Επιβεβαίωσε,
άλλωστε, ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα μέχρι τα μέσα του επόμενου
έτους. Τα περισσότερα στελέχη
της Fed ανησυχούν, πάντως, περισσότερο για το ενδεχόμενο να
εξανεμισθεί η ανάκαμψη της οικονομίας παρά για μια χρηματοπιστωτική αστάθεια. Τρεις οικονομολόγοι της Fed εξέτασαν δύο υποθετικά σενάρια: στο πρώτο, τα επιτόκια μηδενίζονται και 10 χρόνια
μετά ακολουθεί νέα κρίση 60% εξίσου σοβαρή με την προηγούμενη.
Στο δεύτερο, δεν αφήνονται τα επιτόκια να υποχωρήσουν κάτω από
το 1,5% και αποφεύγεται μια νέα
κρίση. Το συμπέρασμά τους ήταν
πως ακόμη και με μια δεύτερη κρίση, η μείωση των εισοδημάτων και
της ανεργίας είναι αισθητά μικρότερη στο πρώτο σενάριο. Η ειρωνεία
της τύχης είναι πως ενίοτε η καλύτερη πολιτική είναι να διακινδυνεύσει κανείς μια νέα κρίση.
OIK_03-OIKONOMIA_Master_cy 20/06/14 22:20 Page 3
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
3
Ο ΧΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΣΤΗΝ «Κ»
Προμηνύει και νέες εκδόσεις ο υπ. Οικονομικών
«Μέρος συνολικής στρατηγικής», που θα στηρίξει και την Τράπεζα Κύπρου, σχολιάζει για το ομόλογο
Συνέντευξη στον ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ
Η έκδοση του ομολόγου με σχετικά
χαμηλό επιτόκιο έχει δημιουργήσει
πολλές εντυπώσεις. Ενώ πολλοί ξένοι αναλυτές σχολιάζουν πως η Κύπρος επέστρεψε στις αγορές νωρίτερα από κάθε άλλη χώρα που πέρασε από παρόμοια κρίση, την ίδια
στιγμή το spread παραμένει υπαρκτό, κοντά στις 3,5 μονάδες. Την
ίδια στιγμή, και μπροστά στην αναπάντεχα θετική είδηση για το ομόλογο, πολλές είναι οι φωνές που καλούν για έξοδο από το Μνημόνιο
<
<
<
<
<
<
<
«Θα μειώσουμε σταδιακά το χρέος και θα βγούμε από το Μνημόνιο μέσα από την εφαρμογή
του φιλόδοξου προγράμματος».
μέσα από τον δανεισμό στις αγορές.
Ο υπουργός Οικονομικών σχολιάζει πως τα αποτελέσματα της
έκδοσης αποτελούν «ισχυρό κίνητρο» για να συνεχιστεί η προσπάθεια διόρθωσης της οικονομίας,
ενώ δεν κρύβει πως «έχουμε ακόμα
δρόμο». Δεν κρύβει πως η έκδοση
αποτελεί σημαντική εξέλιξη και για
την Τράπεζα Κύπρου και γενικότερα
για το τραπεζικό σύστημα, κάτι που
μεταφράζεται ως επιβεβαίωση πως
τα ομόλογα –συμπεριλαμβανομένου
και εκείνου που χρησιμοποιήθηκε
για την ανακεφαλαιοποίηση της
Λαϊκής– θα αναχρηματοδοτηθούν
(μερικώς) μέσα από την έκδοση του
ομολόγου.
Την ίδια ώρα, ο Υπουργός Οικονομικών δεν κρύβει την ικανοποί-
Πάμε καλύτερα αλλά έχουμε δρόμο να διανύσουμε ακόμη. Εξάλλου, πρέπει να γνωρίζουμε πως αυτό το σημαντικό
βήμα κατέστη εφικτό επειδή ακριβώς έχουμε εφαρμόσει το πρόγραμμα
ησή του με τους τεχνοκράτες του
Υπουργείου, «τους οποίους άλλοι
αποκαλούσαν ‘μανδαρίνους’», όπως
σχολιάζει.
–Η έκδοση του ομολόγου ξάφνιασε ακόμα και τους πιο αισιόδοξους όσον αφορά στο ενδιαφέρον των επενδυτών αλλά
και την τελική απόδοση. Πολλοί
ωστόσο θεωρούν πως η «καλή
είδηση» αποτελεί σημείο λήξης
της κρίσης και πως θα αποτελέσει αιτία για επιβράδυνση
των μεταρρυθμίσεων. Το Υπ.
Οικoν. πώς αντιμετωπίζει αυτή
τη σκέψη;
–Κάθε άλλο. Ακριβώς αυτή η ξεκάθαρη ψήφος εμπιστοσύνης προς
τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας πρέπει να αποτελέσει για
εμάς ισχυρό κίνητρο για να συνεχίσουμε και να εντατικοποιήσουμε
την προσπάθεια για τη μεταρρύθμιση και εξυγίανση της οικονομίας
μας. Πάμε καλύτερα αλλά έχουμε
δρόμο να διανύσουμε ακόμη. Εξάλλου, πρέπει να γνωρίζουμε πως αυτό
το σημαντικό βήμα κατέστη εφικτό
επειδή ακριβώς έχουμε εφαρμόσει
το πρόγραμμα και έχουμε λάβει δύσκολες αλλά αναγκαίες αποφάσεις.
Αποφάσεις που δείχνουν πως η Κύπρος είναι αποφασισμένη να διορθώσει τα λάθη του παρελθόντος,
που δημιουργούν προοπτική και
που έχουν πείσει τους ξένους επενδυτές να μας εμπιστευτούν.
–Συνέβαλε και η πρόσφατη απόφαση της ΕΚΤ για μείωση των
επιτοκίων και ενίσχυση της πα-
ροχής χρήματος στο ενδιαφέρον των επενδυτών;
–Χωρίς αμφιβολία. Γενικότερα,
οι συνθήκες στις διεθνείς αγορές
κεφαλαίων ήταν ευνοϊκές, υπήρχε
δηλαδή έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον. Αυτό το ενδιαφέρον μέχρι
πρόσφατα δεν εκτεινόταν και στην
Κύπρο. Υλοποιώντας όμως, εδώ και
μερικούς μήνες, ένα καλά μελετημένο σχεδιασμό που περιλάμβανε
και την κίνηση προετοιμασίας με
την έκδοση του πρώτου ομολόγου
των 100 εκατ., καταφέραμε τελικά
να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο
τρόπο τις ευκαιρίες που ήταν μπροστά μας.
–Πολλοί σχολιάζουν πως, από
τη στιγμή που επέστρεψε η χώρα στις αγορές, υπάρχει τρόπος
για έξοδο από το Μνημόνιο…
θα μπορούσε κάτι τέτοιο να θεωρηθεί άμεσο;
–Θα επαναλάβω αυτό που κατ’
επανάληψη έχω τονίσει. Η έξοδος
από το Μνημόνιο θα προέλθει μόνο
μέσα από την εφαρμογή του. Μόνο
έτσι θα σταθούμε οριστικά στα πόδια μας. Όχι μέσα από τον λαϊκισμό
και τις ανεύθυνες προσεγγίσεις,
όχι μέσα από τη συνεχή μεμψιμοιρία, αλλά μέσα από την εφαρμογή
ενός φιλόδοξου προγράμματος που
θα δημιουργήσει τις βάσεις για ένα
πολύ πιο αξιόπιστο τραπεζικό σύστημα, για βιώσιμα δημόσια οικονομικά και για ένα νέο και πιο υγιές
μοντέλο ανάπτυξης χωρίς τις υπερβολές και τις ανισοσκέλειες του παρελθόντος.
–Με δεδομένο το ενδιαφέρον
αλλά και την απόδοση, γιατί
δεν εξέδωσε μεγαλύτερο ποσό
το Υπουργείο Οικονομικών; Θα
μπορούσε ενδεχομένως να εκδώσει μέχρι και 2 δισ. ευρώ.
–Επειδή ακριβώς η προσπάθεια
μας δεν είναι μεμονωμένη και αποσπασματική, αλλά μέρος μιας συνολικής στρατηγικής ανάπτυξης
που πρέπει να έχει συνέχεια και η
οποία θα διασφαλίσει, με τρόπο
οριστικό, την δυνατότητα της Κύπρου να χρηματοδοτεί τις ανάγκες
της. Και επειδή, μέσα σε αυτά τα
πλαίσια, αυτή ήταν η εισήγηση των
συμβούλων μας αλλά και των τεχνοκρατών του Υπουργείου Οικονομικών. Και επειδή ακριβώς αυτή
η κυβέρνηση λαμβάνει μετρημένες
πολιτικές αποφάσεις, στη βάση των
τεκμηριωμένων εισηγήσεων που
η ίδια αναζητά, από όσους έχουν
εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρίες. Έτσι είναι που πρέπει να λειτουργεί μια σοβαρή και υπεύθυνη
κυβέρνηση. Και θέλω με την ευκαι-
ρία να επαινέσω τους συνεργάτες
μου στο υπουργείο γιατί έθεσαν
ενώπιόν μου τα δεδομένα, τα ρίσκα
αλλά και τις ευκαιρίες, γιατί το έπραξαν με τρόπο που μου επέτρεψε να
παραθέσω τις επιλογές στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που μας
βοήθησαν να λάβουμε τις σωστές
αποφάσεις και που εργάστηκαν,
στη συνέχεια, για την υλοποίησή
τους. Τους ευχαριστώ, όπως και τα
στελέχη της Κεντρικής Τράπεζας
που υποστήριξαν την προσπάθεια.
Σημειώστε πως πρόκειται για τους
ίδιους ανθρώπους που κάποιοι άλλοι
χαρακτήριζαν ως «μανδαρίνους»
οδηγώντας μας στη γνωστή κατάληξη.
–Πώς θα αξιοποιηθεί αυτό το
ποσό; Μπορεί να θεωρηθεί και
ως ισχυρή τόνωση για τα κεφάλαια της τράπεζας Κύπρου;
–Σίγουρα δεν πρόκειται για επιπρόσθετο δανεισμό, δηλαδή για
δανεισμό που θα ανεβάσει το δημόσιο χρέος. Κατ’ ακρίβεια, η προσπάθειά μας, μέσω της αυστηρής
δημοσιονομικής πολιτικής και ασφαλώς της ανάπτυξης, είναι σταδιακά
να μειώσουμε το δημόσιο χρέος για
να πάψει να αποτελεί βάρος στην
αναπτυξιακή προοπτική. Θα χρησιμοποιήσουμε όμως αυτό τον νέο
εξωτερικό δανεισμό για να αποπληρώσουμε μέρος του υφιστάμενου, πιο βραχυπρόθεσμου αλλά και
ακριβότερου εσωτερικού δανεισμού,
που είχε αναληφθεί τα προηγούμενα
χρόνια. Και σίγουρα, πέραν από το
αυτονόητο όφελος για το κράτος,
αυτό ισοδυναμεί και με σημαντική
ένεση ρευστότητας σε μια οικονομία
που το έχει ανάγκη, αλλά και με κεφαλαιουχική ενίσχυση προς την
Τράπεζα Κύπρου που κατέχει σήμερα το μεγαλύτερο μέρος αυτού
το εσωτερικού χρέους.
OIK_04-OIKONOMIA_Master_cy 20/06/14 22:56 Page 4
4
l
ΤΟ ΘΕΜΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Πώς πέτυχε η έκδοση του ομολόγου
Πίσω από το καλό αποτέλεσμα εντοπίζονται έξι βασικοί λόγοι που ανέτρεψαν τις εκτιμήσεις των προηγούμενων μηνών
Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να
θεωρηθεί πως η έκδοση του ομολόγου και η επιστροφή στις αγορές
σηματοδοτεί το τέλος της κρίσης.
Η πίεση που δέχονται οι τράπεζες
είναι ακόμα εξαιρετικά σοβαρές
και είναι πλέον ακόμα πιο επιβεβλημένη η άσκηση πίεσης στους
μεγάλους οφειλέτες οι οποίοι έπεσαν στα μαλακά μέχρι σήμερα, χωρίς να αισθάνονται πως θα πρέπει
να λάβουν τις προφανείς, δύσκολες
αποφάσεις τους.
Ωστόσο, η έκδοση του ομολόγου
ανοίγει την πόρτα για την κίνηση
εκείνη που θα μπορεί να θεωρηθεί
ως το σημείο καμπής της κρίσης:
Την αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Κύπρου. Επιπλέον, η έκδοση
ήταν μια καθαρή επιτυχία η οποία
πιστώνεται στο Υπουργείο Οικονομικών. Κανένας, εξάλλου, δεν
θα πίστευε πριν από έξι μήνες πως
επίκειται επιστροφή στις αγορές
μέσα στο καλοκαίρι του 2014.
Πίσω από την επιτυχία αυτή, εντοπίζονται μια σειρά από λόγους:
Το ρίσκο των επενδυτών
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που
υπάρχει για την κυπριακή οικονομία δεν είναι τόσο μια νέα βαθειά
ύφεση, αλλά η παγίδευση της οικονομίας σε αναιμικά επίπεδα ανάπτυξης μετά την ανάκαμψη από
την αρνητική ανάπτυξη του ΑΕΠ.
Αυτός ο κίνδυνος δεν αφορά τους
επενδυτές, οι οποίοι ενδιαφέρονται
μόνο για το κατά πόσον θα υπάρχει
κίνδυνος αποπληρωμής των υποχρεώσεων της Δημοκρατίας.
Ουσιαστικά, ο κίνδυνος να μετατραπεί σε «φυσιολογική» η υψηλή
ανεργία και η χαμηλή ανάπτυξη,
είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί
μόνο τους Κύπριους. Δεν συνεπάγεται νέα μεγάλη «πτώση» της οικονομίας, η οποία να θέσει σε κίνδυνο την ικανότητα της Κύπρου
να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις
της. Στα μάτια των επενδυτών, το
ρίσκο που τους αφορά έχει παρέλθει, ιδίως αν λάβει κανείς υπόψη
και τις εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα.
Μνημόνιο και ενεργητικά
Η πορεία της Δημοκρατίας ως
προς την υλοποίηση του Μνημονίου ήταν μέχρι σήμερα αρκετά
θετική. Παρόλο ότι εκκρεμούν πολλές από τις πιο δύσκολες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν
(Δημόσια Υπηρεσία, ΓεΣΥ, ιδιωτικοποιήσεις) η κυβέρνηση επέδειξε
με τρόπο που φαίνεται πως έπεισε
τις αγορές, ότι έχει κάθε διάθεση
EPA
Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ
Η απόφαση της ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκια, να υποτιμήσει το ευρώ και να αυξήσει την παροχή χρήματος έχει
οδηγήσει τους επενδυτές σε αναζήτηση επιλογών που να συγκρατούν τις συνολικές τους αποδόσεις.
να υλοποιήσει τις υποχρεώσεις
της.
Σημαντικό στοιχείο σε αυτό το
επίπεδο αποτελεί και το γεγονός
ότι η Βουλή δεν έδειξε τις «άγριες»
διαθέσεις που βίωσε η Ελλάδα,
έχοντας τη διάθεση να υπερψηφίσει
τα μνημονιακά νομοσχέδια, όταν
αυτά πέρασαν από τροπολογίες.
Την ίδια στιγμή, εκτός του πολιτικού τοπίου έχει καταγραφεί και
έντονο ενδιαφέρον επενδυτών για
στοιχεία ενεργητικού στην Κύπρο.
Παρόλο που κάποιες από τις συμφωνίες (π.χ. Venus Rock) έχουν
αποτύχει, αυτό ήταν απόλυτα αναμενόμενο από καιρό και δεν επηρέασε καθόλου τις προσδοκίες. Αντίθετα, πωλήσεις που ξεκαθάρισαν
πολλά προβλήματα δανειοληπτών
(Amathus, Le Meridien, President,
κτήρια στη λεωφόρο Λεμεσού και
Αρμενίας κτλ.) ενίσχυσαν την εντύπωση πως σιγά-σιγά ξεκαθαρίζει
το τοπίο. Σημειώνεται πως τέτοιες
πωλήσεις καταγράφηκαν σχετικά
γρήγορα σε σχέση με την Ελλάδα.
Επιπλέον, το γεγονός ότι τα μεγάλα ταμεία «μπήκαν» στην Ελλάδα
από πέρσι, βοήθησε στη στροφή
των συγκεκριμένων ταμείων (Third
Point, Capital Group, κτλ.) προς
την Κύπρο σε δεύτερο χρόνο.
Δημοσιονομική σταθερότητα
Ουσιαστικής σημασίας για την
εικόνα της κυπριακής οικονομίας,
<
<
<
<
<
<
<
Τα προβλήματα που
πρέπει ακόμα να τρομάζουν τους Κύπριους,
πλέον δεν ανησυχούν
τους επενδυτές.
είναι και η δημοσιονομική σταθερότητα. Ιδίως σε σύγκριση με άλλες
χώρες και δη την Ελλάδα, η πορεία
των δημοσίων οικονομικών είναι
πολύ θετική. Πρώτο, διότι οι μειώσεις στον προϋπολογισμό δεν μεταφράστηκαν σε διάλυση του κράτους, με την αποτελεσματικότητα
του να παραμένει σε προβληματικά
μεν επίπεδα, αλλά αναλλοίωτη από
την κρίση. Οι μειώσεις στις κρατικές
δαπάνες δεν ήταν απόλυτα οριζόντιες, αλλά εστιάστηκαν στη μείωση
του λίπους. Δεύτερο, η δημοσιονομική πειθαρχία έχει φέρει αποτελέσματα. Χαρακτηριστικό είναι
το γεγονός ότι οι νέοι «μνημονιακοί» φόροι (ή αυξήσεις σε φορολογικά τέλη) έχουν αποφέρει αύξηση εσόδων για το κράτος, σε αντίθεση με την Ελλάδα, για παράδειγμα, όπου οι νέοι φόροι δεν αποδείχθηκαν αποτελεσματικοί.
Τρίτο, οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές στην Κύπρο είναι
πολύ χαμηλότεροι από την περίπτωση της Ελλάδας, όπου ένα πολύ
μεγάλο ποσοστό της αγοράς εξαρτάται από το κράτος ως μεγαλύτερο
και βασικότερο πελάτη.
Αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν
συμβάλει σε μια σταθερότητα στο
δημοσιονομικό επίπεδο, με αποτέλεσμα να μη δημιουργηθεί φαύλος κύκλος περικοπών-ύφεσης, γεγονός που έχει παρατηρηθεί από
τις διεθνείς αγορές.
Σημειώνεται φυσικά και η τέταρτη θετική αξιολόγηση της Κύπρου από την Τρόικα, καθώς και
η λιγότερη προσοχή που δίνουν
πλέον οι αγορές στους οίκους αξιολόγησης, οι οποίοι είναι ακόμα συγκρατημένοι με την Κύπρο.
Η πορεία των τραπεζών
Το τραπεζικό σύστημα δέχεται
ακόμα μεγάλες πιέσεις, με αποτέλεσμα, εκτός από τις πιέσεις στα
Βασικά Ίδια Κεφάλαιά τους, να υπάρχει και αδυναμία πιστωτικής επέκτασης. Ωστόσο, στην περίπτωση
της Ελληνικής έχουν ήδη αποκτήσει
σημαντικά συμφέροντα (και έλεγχο)
ιδιώτες επενδυτές, γεγονός που μεταφράζεται σε βεβαιότητα για την
κεφαλαιακή επάρκεια της τράπεζας
στο επόμενο στάδιο. Στην περίπτωση
της Τράπεζας Κύπρου, η αγορά έχει
πλέον προεξοφλήσει μια απόφαση
για αύξηση κεφαλαίου, παρά τις ενστάσεις που υπάρχουν στο Διοικητικό Συμβούλιο. Η αύξηση, για την
οποία υπάρχει απτό ενδιαφέρον που
κατά πάσα πιθανότητα θα ξεπεράσει
τις ανάγκες της τράπεζας αν η τιμή
είναι λογική, επίσης εξασφαλίζει
επιβίωση της τράπεζας, αν δεν πάει
κάτι στραβά.
Το γεγονός ότι μέρος του ομολόγου θα χρησιμοποιηθεί για αναχρηματοδότηση του ομολόγου ανακεφαλαιοποίησης της Λαϊκής, μεταφράζεται σε διπλό κτύπημα για
την έκδοση του ομολόγου. Οι επενδυτές είχαν εξαρχής υπόψη τους
πως το ομόλογο, το οποίο καταγράφεται σε τιμή έκπτωσης στα
βιβλία της τράπεζας, θα τονώσει
τα κεφάλαια, όταν θα αποπληρωθεί.
Έτσι, η έκδοση αποτελούσε διπλό
κέρδος, κάτι που δεν πέρασε απαρατήρητο από τους αναλυτές. Επιπλέον, με την έκδοση του ομολόγου
η κυβέρνηση διαχειρίζεται και ένα
βασικότατο ρίσκο όσον αφορά στη
ρευστότητά της.
Οι τράπεζες βρίσκονται ακόμα σε
πολύ δύσκολη θέση και δεν μπορούν
να εκπληρώσουν τον βασικότερό
τους ρόλο στην οικονομία, μετατρέποντας αποταμιεύσεις σε δάνεια ή
άλλες πιστώσεις. Όσο, όμως δείχνουν
πως βρήκαν τη λύση για επιβίωσή
τους, ο αντίκτυπος αυτού του προβλήματος μπορεί μεν να φοβίζει
τους Κύπριους, αλλά δεν αφορά τους
επενδυτές.
Το όφελος που θα προκύψει σχετικά με την ρευστότητα της Τράπεζας Κύπρου είναι μάλλον δευτερεύον.
Η διεθνής συγκυρία
Η χρονική στιγμή της έκδοσης
του ομολόγου ήταν η πλέον κατάλληλη. Μετά την «πείνα για αποδόσεις» που επικρατεί το τελευταίο
διάστημα, η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μειώσει τα επιτόκια, να υποτιμήσει
το ευρώ και να αυξήσει την παροχή
χρήματος έχει οδηγήσει τους επενδυτές σε αναζήτηση επιλογών που
να συγκρατούν τις συνολικές τους
αποδόσεις.
Έτσι, το επιτόκιο 4,75% και η
απόδοση κατά 4,85% που πέτυχε
το ομόλογο, παραμένει υψηλό σε
σχέση με την επικρατούσα κατάσταση στην αγορά. Την ίδια ώρα,
οι αναδυόμενες αγορές συνεχίζουν
να είναι προβληματικές για τους
επενδυτές. Από τη μία, οι αποδόσεις
έχουν μειωθεί σημαντικά την τελευταία τριετία, γεγονός που από
καιρό οδηγεί τους διαχειριστές ταμείων σε εναλλακτικές επιλογές
όπως τις προβληματικές χώρες της
Ευρώπης –ανάμεσα τους και η Κύπρος. Από την άλλη, οι αναδυόμενες
αγορές με υψηλές αποδόσεις συνεπάγονται και πολύ υψηλό ρίσκο
και μεγάλη αβεβαιότητα (Ουκρανία,
Κένυα, και πλέον Αργεντινή, μετά
την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ).
Η αποστροφή των επενδυτών
προς τις εναλλακτικές επιλογές ενισχύεται και με την ελπίδα (μάλλον
μικρή) πως η ευρωπαϊκή οικονομία
θα ανακάμψει αλλά και από γενικότερες θετικές εξελίξεις στις χώρες
του Μνημονίου (π.χ. Ελλάδα).
Συνολικά, αυτοί οι παράγοντες
διαμόρφωσαν έντονο ενδιαφέρον
για επιλογές όπως της Κύπρου,
όπου η απόδοση είναι πολύ καλύτερη από τη διεθνή αγορά (με spread από το γερμανικό bund άνω των
300 μ.β.) χωρίς όμως ανάλογα υψηλότερο ρίσκο. Η μανιώδης αναζήτηση αποδόσεων ήταν επίσης εξαιρετικά βοηθητική.
Η διαχείριση του χρέους
Οι κινήσεις της κυβέρνησης σε
σχέση με τη διαχείριση του χρέους
ήταν επίσης πολύ βοηθητικές για
την επιτυχία της έκδοσης. Η ιδιωτική τοποθέτηση των 100 εκατ.
ευρώ με υψηλή απόδοση, στην
οποία η Οικονομική «Κ» άσκησε
κριτική, αποδείχθηκε πως λειτούργησε όπως ήλπιζαν οι τεχνοκράτες
του Υπουργείου Οικονομικών. Οι
επενδυτές εξέφραζαν «στη θεωρία»
έντονο ενδιαφέρον για το κυπριακό
χρέος, αλλά δεν αφιέρωναν χρόνο
ή πόρους στην αναζήτηση ευκαιριών. Το ομόλογο των 100 εκατ.
ευρώ, όπως γράψαμε προ εβδομάδας, «ανάγκασε τους επενδυτές να
βγουν από τους θάμνους» και να
προχωρήσουν σε απτή κινητοποίησή τους ως προς το κυπριακό ομόλογο ή άλλες επιλογές χρέους, σε
μία στιγμή κατά την οποία το μοναδικό κάπως ρευστό χρέος της
Κύπρου, υπόκειτο στην κυπριακή
νομοθεσία, κάτι που το καθιστούσε
λιγότερο ελκυστικό.
Επιπλέον, και παρά τις απτές
επιλογές που είχε το Υπουργείο Οικονομικών για εγγυημένο αποτέλεσμα μιας μεγαλύτερης έκδοσης,
το Υπουργείο επέμεινε σε μια μικρή
έκδοση ομολόγου, κάτι που προκάλεσε πολλά σχόλια (αλλά και
εκνευρισμό) σε πολλούς επενδυτές.
Η Οικονομική «Κ» διαφώνησε με
τη μικρή έκδοση, αφού αυτό την
καθιστά λιγότερο ρευστή και επομένως λιγότερο ελκυστική για τους
επενδυτές, ασκώντας πιέσεις στην
απόδοση.
Από την άλλη, όμως, δόθηκε σαφές μήνυμα πως έπονται κι άλλες
εκδόσεις στο επόμενο διάστημα,
με αναλυτές να θεωρούν πως εντός
του 2014 θα υπάρξει νέο ΕΜΤΝ.
Αυτή η προοπτική «ανοίγει την
όρεξη» των ταμείων.
Σε τελική ευθεία η αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Κύπρου
Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ
Επιβεβαιώνονται οι πληροφορίες
που ήθελαν την Τράπεζα Κύπρου
να βρίσκεται προ αποφάσεων για
αύξηση κεφαλαίου. Το ΔΣ εκτιμάται
πως θα κάνει ένα σημαντικό βήμα
(«ενδεχομένως και να λάβει τελικές
αποφάσεις») σχετικά με την κίνηση,
η οποία θα τονώσει τα κεφάλαια
της τράπεζας, βγάζοντάς την από
την «κόκκινη ζώνη», εν όψει και
των στρες τεστ.
Η εικόνα που πλέον δημιουργείται, προμηνύει πλήρη επικράτηση
της γραμμής που υποστηρίζει η διοίκηση της τράπεζας ανάμεσα
στους μεγάλους μετόχους, παρά
τις έντονες ενστάσεις ομάδας μελών
του ΔΣ. Με τη θέση του CEO –και
αρκετών από τα μέλη του ΔΣ της
τράπεζας– συμφωνούν, πάντως, η
Τρόικα και η Κεντρική Τράπεζα,
ενώ και η κυβέρνηση δεν κρύβει
την άποψή της πως το όλο θέμα
αποτελεί κλειδί για την τελική εξυγίανση της τράπεζας.
Όπως έγραψε προ εβδομάδας η
«Κ», οι τελικές εντολές φαίνεται
πως θα δοθούν στην Credit Suisse,
με τη «λιγότερο έμπειρη» HSBC να
έχει επίσης εντολή. Η κυπριακή
Axia, πάντως, φέρεται από κάποιους
ως μία από τις επιλογές της τράπεζας. Στο προηγούμενο διάστημα,
στο παιχνίδι μπήκε και αμερικανικός οίκος, ο οποίος ωστόσο τέθηκε εκτός, διότι οι διαδικασίες
<
<
<
<
<
<
<
Η έκδοση κρατικού χρέους λειτουργεί ως εγγύηση για τους δυνητικούς επενδυτές.
του «θα χρειάζονταν περισσότερο
χρόνο», με αποτέλεσμα να τεθεί
εκτός χρονοδιαγράμματος ο σχεδιασμός για αύξηση του κεφαλαίου.
Σε κάθε περίπτωση, η όλη κίνηση
θα πρέπει να ολοκληρωθεί πριν
από το τέλος του καλοκαιριού, αλλά
ασφαλείς πληροφορίες θέτουν την
όλη άσκηση «όχι αργότερα» από
τα τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου. Ο σχεδιασμός αυτός «προ-
λαβαίνει» τα στρες τεστ, πριν από
τα οποία η τράπεζα θα πρέπει να
έχει ήδη εξασφαλίσει αύξηση κεφαλαίου.
Πληροφόρηση αναφέρει πως το
κενό που αυτή τη στιγμή εντοπίζεται στην Κύπρου κινείται κοντά
στο 1 δισ. ευρώ. Σημαντικό μαξιλάρι
θα αποτελέσει η αποπληρωμή του
ομολόγου ανακεφαλαιοποίησης
της Λαϊκής από το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο εγγυάται πως
ένα σημαντικό ποσοστό του κενού
που δημιουργείται στα Βασικά Ίδια
Κεφάλαια εν όψει στρες τεστ και
εξαιτίας κατά βάση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα μπορεί
να καλυφθεί.
Υπενθυμίζεται πως το ομόλογο,
ύψους 1,91 δισ. ευρώ κληρονομήθηκε
από την Κύπρου, σε τιμή «έκπτωσης»
28%, σύμφωνα και με τη διεθνή λογιστική πρακτική. Η όποια αποπληρωμή μέρους του στο 100% της αξίας
συνεπάγεται και αύξηση των κεφαλαίων μέσα από το κέρδος που θα
αποκομίσει η τράπεζα. Σύμφωνα με
το ΔΝΤ, συνολικά το όφελος μπορεί
να φτάσει στα 2,7% των Βασικών
Ιδίων Κεφαλαίων της τράπεζας.
Φαίνεται πως τελικές αποφάσεις
σχετικά με το πόσο από τα 750
εκατ. ευρώ που πλέον έχει στους
κορβανάδες της η κυβέρνηση θα
χρησιμοποιηθεί για ενίσχυση της
τράπεζας, αφού όλα δείχνουν πως
αυτό θα εξαρτηθεί από το ενδιαφέρον των επενδυτών, το οποίο
σήμερα κινείται σε υψηλά επίπεδα,
με απτές προσφορές να φτάνουν
σχεδόν τα 2 δισ. ευρώ, σε τιμές σαφώς χαμηλότερες από εκείνες που
καταγράφηκαν σε προηγούμενες
συναλλαγές της μετοχής: Τα ταμεία
που θέλουν να επενδύσουν προσφέρουν γύρω στα 20 σεντ για την
μετοχή, έναντι 23 με 27 σεντ που
καταγράφηκαν σε μικρότερες αγορές πρόσφατα.
Φαίνεται πως η τράπεζα θα εκδώσει νέα κεφάλαια μεγαλύτερα
από το 0,5 δισ., που ήταν ο αρχικός
σχεδιασμός, με τα νούμερα να «προκρίνουν» αύξηση κατά 1,2 δισ. Το
ποσό αυτό θα αποτελούσε και μια
οριστική επίλυση του προβλήματος
κεφαλαίων της τράπεζας.
OIK_05-OIKONOMIA_Master_cy 20/06/14 21:01 Page 5
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
5
Στροφή καταναλωτών στην κυπριακή μπύρα
Σε υψηλά επίπεδα αναμένεται να κινηθεί η κατανάλωση τον Ιούνιο και τον Ιούλιο λόγω Μουντιάλ
Παραδόσεις μπύρας για εγχώρια
κατανάλωση το Α΄ εξάμηνο
Του ΜΑΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
Στροφές αρχίζει να ανεβάζει η κατανάλωση εγχώριας μπύρας, μετά
την υποχώρηση που σημειώθηκε
την προηγούμενη χρονιά. Όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, αύξηση σημειώθηκε στην εγχώρια κατανάλωση
μπύρας την περίοδο Ιανουαρίου Μαΐου 2014, σε σύγκριση με την
αντίστοιχη περσινή περίοδο. Συγκεκριμένα, τους πρώτους πέντε μήνες της τρέχουσας χρονιάς η κατανάλωση ανήλθε στα 10061 χιλιάδες
λίτρα (χ.λ.), από 9875 χιλιάδες λίτρα
το πρώτο πεντάμηνο του 2013, παρουσιάζοντας αύξηση σε ποσοστό
1,88%, αλλά μείωση της τάξης του
2,23% σε σχέση με την αντίστοιχη
περίοδο του 2012. Ιδιαίτερα θετικός
μήνας για το 2014 ήταν ο Απρίλιος,
αφού η εγχώρια κατανάλωση μπύρας
έφτασε στα 2964 χ.λ., καταγράφοντας τεράστια άνοδο 41,88% σε σχέση
με τον περσινό Απρίλιο και 11,05%
σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2012.
Ωστόσο, η πιο πρόσφατη μέτρηση
(χιλ. λίτρα)
2012
10.290
2013
9.875
2014
10.061
έδειξε ότι τον Μάιο του 2014, με
3256 υπήρξε μείωση στην κατανάλωση, που έφτασε το 12,38%, σε
σύγκριση με τον Μάιο της περσινής
χρονιάς και υποχώρηση 11,72% σε
σχέση με τον ίδιο μήνα του 2012.
Ένα από τα συμπεράσματα που
απορρέει από τα στοιχεία είναι ότι
η εγχώρια κατανάλωση μπύρας κατά τους πρώτους πέντε μήνες κάθε
χρονιάς ενδέχεται να αποτελεί λιγότερο από το 1/3 της συνολικής
κατανάλωσης του έτους. Όπως διεφάνη την περίοδο Ιανουαρίου –
Στο μέτωπο των εξαγωγών, οι
οποίες μπορεί να μην καταλαμβάνουν σημαντικό μερίδιο στο σύνολο
της κατανάλωσης, παρουσιάζεται
μία αυξητική τάση από χρονιά σε
χρονιά. Συγκεκριμένα, τους πρώτους
πέντε μήνες του 2014, διατέθηκαν
300,3 χ.λ., καταγράφοντας αύξηση
της τάξης του 9,43% συγκριτικά με
την αντίστοιχη περίοδο του 2013
(274,4χ.λ.) και το εντυπωσιακό 79,6%
σε σχέση με το πρώτο πεντάμηνο
του 2012.
<
<
<
<
<
<
<
Η κατανάλωση μπύρας
κατά την περίοδο του
φετινού Παγκοσμίου
Κυπέλλου προβλέπεται
ότι θα είναι ιδιαίτερα αυξημένη, ενώ το τρίμηνο
κάθε καλοκαιριού αποτελεί περίπου το 40%
της κατανάλωσης της
Ποδόσφαιρο και καλοκαίρι
Παραδοσιακά, το μεγαλύτερο ποχρονιάς.
Μάιου του 2013, τα 9874 χ.λ. που
καταναλώθηκαν, αποτέλεσαν το
30,7% της εγχώριας κατανάλωσης
της χρονιάς και το 30% της συνολικής κατανάλωσης της περσινής
χρονιάς. Σχετικά με το πρώτο πεντάμηνο του 2012, η κατανάλωση
έφτασε τα 10290 χ.λ. και αποτέλεσε
το 31,3% της ντόπιας κατανάλωσης
και το 30,7% της συνολικής κατανάλωσης του έτους.
σοστό κατανάλωσης μπύρας καταγράφεται το τρίμηνο του καλοκαιριού, από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Η κατανάλωση κατά την
περίοδο Ιουνίου – Αύγουστου του
2013 ανήλθε στα 14048 χ.λ., καταλαμβάνοντας το 43,6% της εγχώριας
κατανάλωσης του έτους και το 42,7%
της συνολικής κατανάλωσης του
2013. Όσον αφορά στην ίδια περίοδο
του 2012, η κατανάλωση έφτασε
στα 13888 χ.λ. αποτελώντας το 42%
της ντόπιας κατανάλωσης της χρονιάς και το 41,4% της συνολικής
κατανάλωσης του έτους. Αν ληφθεί
υπόψη το γεγονός ότι από τις 12
Ιουνίου 2014 μέχρι τα μέσα Ιουλίου
οι παρέες είναι συγκεντρωμένες σε
σπίτια και κέντρα αναψυχής, όπου
απολαμβάνουν το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου εφοδιασμένοι
με μικρές ή μεγάλες ποσότητες μπύρας, τότε η κατανάλωση την περίοδο
του τρέχοντος Ιουνίου και Ιουλίου
αναμένεται να είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε
παρόμοια παγκόσμια αθλητική διοργάνωση, όπως ήταν το Ευρωπαϊκό
Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Euro),
το 2012, μόνο τον Ιούνιο, που διεξάγονταν οι αγώνες καταναλώθηκε
το 12,3% της συνολικής κατανάλωσης της χρονιάς. Ιδιαίτερης σημασίας προβλέπεται να είναι η ανακοίνωση των νέων στοιχείων για
τον Ιούνιο και τον Ιούλιο της τρέχουσας χρονιάς για να αποδειχθεί
και επίσημα ότι η παρακολούθηση
ποδοσφαιρικών αγώνων συνδυάζεται με ένα ποτήρι μπύρα.
Τα τενεκεδάκια κυριαρχούν στις εισαγωγές
νών του 2014, 2013 και 2012 ήταν
το μεγαλύτερο ποσοστό που καταλαμβάνει η κατανάλωση μπύρας από
τενεκεδάκια σε σχέση με τα μπουκάλια ή τη βαρελίσια.
Συγκεκριμένα τους πρώτους τρεις
μήνες του 2014, οι καταναλωτές
ήπιαν μπύρα από τενεκεδάκια σε
ποσοστό 46,6%, έναντι 54% την αντίστοιχη περίοδο του 2013 και 47,2%
το πρώτο τρίμηνο του 2012. Παρά
ταύτα, η κατανάλωση μπύρας από
τα τενεκεδάκια σημείωσε υποχώρηση 31,7% την εν λόγω περίοδο του
2014 σε σχέση με την αντίστοιχη
του 2013 και 15,61% σε σχέση με το
2012. Επιπρόσθετα, υποχώρηση
υπήρξε και στον τομέα της βαρελίσιας μπύρας της τάξης του 24,5%,
τους πρώτους τρεις μήνες του 2014
σε σχέση με τους πρώτους τρεις μήνες του 2013 και παραπέρα μείωση
30,7% σε σχέση με το 2012. Πρωταθλήτρια στις εισαγωγές μπύρας προς
την Κύπρο την περίοδο Ιανουαρίου
– Μαρτίου 2014 ήταν η Ελλάδα, καταλαμβάνοντας το 28,2% του συνόλου, ενώ ακολούθησαν η Γερμανία
με 14,3% και λίγο πιο κάτω η Ολλανδία με 13,6%. Βέβαια, οι μετρήσεις
αφορούν τις χώρες εισαγωγής και
όχι απαραιτήτως τις χώρες παραγω-
γής της μπύρας, οπότε δεν είναι σίγουρο κατά πόσο η προέλευση ανήκει
στην αντίστοιχη χώρα εισαγωγής.
Ακόμη ένα ενδιαφέρον στοιχείο που
προκύπτει από τα πρόσφατα στοιχεία
είναι ότι η Ιρλανδία, η Ισπανία, η
Σερβία και το Ισραήλ δεν εξήγαγαν
στην Κύπρο καθόλου μπύρες σε
μπουκάλια, σε αντίθεση με την Κίνα
και το Μεξικό που εξήγαγαν μόνο
μπύρες σε μπουκάλια. Παράλληλα,
η Κύπρος εισήγαγε από την Ισπανία,
τη Σερβία και το Ισραήλ αποκλειστικά
μπύρες σε τενεκεδάκια, ενώ η πιο
πενιχρή εισαγωγή μπύρας καταγράφεται από το Ισραήλ.
Τους πρώτους τρεις μήνες της τελευταίας τριετίας η κατανάλωση
μπύρας από τενεκεδάκια είχε το μεγαλύτερο ποσοστό.
¤ÌÂÓ̾ÏÐØÕ×Ï¿ÓÙÆ×ÏÎÑÐÓƾÏÂÆÎÇÂÏÊÔÕƾÔÆϼÐÚØ
ÙÓÐÏÒÏ0ÑÐÓƾØÏÂÕÐÏÆÏÕÐѾÔÆÊؼÈÌÂÊÓÂÎÆ
ÂÚÕÐÆ˼ÕÂÔÉÎÊÂÇÐÓ¡ÕÐνÏÂÎÆÕ¡ÕÐÎÑ¡ÏÊБÏ
ÑÂÓÂÕÉÓ½ÔÆÊØÕÚÙ¿ÏÂÍÍÂȼØÔÕÐáÓÐؽÔÕÐμÈÆÖÐØ
ÕÐÚ ¿ÓÙÉÔÌͽÓÚÏÔÉ ÎÊÌÓ¿ ¿ÈÌÐ ½ Ñ¿ÏÐ ÌÍƾÔÆ
ÓÂÏÕÆÃÐÁ ÎÆ ÕÐÏ ÈÊÂÕÓ¿ ÔÐÚ ™ ÌÓÚÄÐÓپ ÕÐ
ÐÊÌÐÈÆÏÆÊÂÌ¿ÊÔÕÐÓÊÌ¿ÌÂÊÕÐÌ¡ÑÏÊÔÎÂÂÚË¡ÏÐÚÏÕÊØ
ÑÊÖÂÏ¿ÕÉÕÆ؜ÆÕÐÏÂÏÅÓÊÌ¿ÌÂÓ̾ÏÐÅÆÏѾÛÆÊØ
MARKETWAY / PUBLICIS
Βασικό ρόλο στην κατανάλωση μπύρας στην κυπριακή αγορά έχουν,
όπως συνηθίζεται, οι εισαγωγές, κυρίως λόγω του χαμηλού κόστους.
Ωστόσο, η προτίμηση που έδειξαν
οι Κύπριοι στην ντόπια παραγωγή
καταδεικνύεται και στη μείωση που
παρατηρήθηκε στις εισαγωγές κατά
τους πρώτους μήνες του 2014. Έτσι,
την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου
της τρέχουσας χρονιάς οι εισαγωγές
υποχώρησαν κατά 20,9% συγκριτικά
με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα
του 2013 και κατά 14,4% σε σχέση
με το πρώτο τρίμηνο του 2012. Κοινή
συνισταμένη των πρώτων τριών μη-
šÐÁÏÊÐ؜½ÏÂؑÏÅÓÊÌÐÁ›ÂÓ̾ÏÐڈ‘Œ¬›‘
™ÚÈƾÂÔÐÚƾÏÂÊÔÕÐÙ¼ÓÊÔÐÚ
œ—ƒ‘Œ­¤¥™ƒ¤Œ
„š‘­¥¤¢š›¤Œ­¤¥™ƒ¤Œ
­¤¥™ƒ¤Œ—ˆš›¤š¢ ¢š‘Œ
¬ˆ¤Œ§™¥š›§™Œ
Œ§™¥š˜¤¬¢
ˆ‘ƒ›¬ˆ¥š¤Œš‘§¥š›¤ŒŒ¬††¤ƒ¤Œ
¤¬¥¤†¤ƒš›™—§‘š¥—š‘›¬ˆ¥¤¬
¤ƒ›¤†¤ƒš›™—§‘š¥—š‘›¬ˆ¥¤¬
¬Ñ¿ÕÉÏÂÊȾÅÂÕÐÚ¬ÑÐÚÓÈƾÐÚ¬ÈƾÂØ
OIK_06-OIKONOMIA 22_Master_cy 20/06/14 21:02 Page 6
6
l
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Ο Συνεργατισμός στηρίζει τις μικρομεσαίες
Συμφωνία με ΕΤΕπ ύψους €50 εκατ. - Μειωμένο επιτόκιο για επιχειρήσεις που θα εργοδοτήσουν νέους μέχρι 25 ετών
Της ΕΜΙΛΥΣ ΜΙΝΤΗ
Έμπρακτη στήριξη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω δανειοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα
Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προσφέρει ο
Συνεργατισμός.
Το πρόγραμμα στον Συνεργατισμό ξεκίνησε από τον τρέχοντα
μήνα (Ιούνιος 2014) και παρά τη
σύντομη χρονική διάρκεια που έχει
εξαγγελθεί, πηγές από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα αναφέρουν ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για εξασφάλιση δανείου, παρόλο που οι συνεργατιστές δεν
ήταν σε θέση να μας δώσουν ακριβή στοιχεία, αφού εκτός του ότι το
πρόγραμμα είναι σε εξέλιξη, τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα
(ΣΠΙ) είναι διάσπαρτα.
Να σημειώσουμε ότι πρόκειται
για την πρώτη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων
με οργανισμό στην Κύπρο μετά τα
γεγονότα του Eurogroup τον Μάρτιο του 2013.
Το σχέδιο προσφέρει στήριξη
στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
στην Κύπρο μέσω συμφωνίας δανείου ύψους €50 εκατ. που έχει συνάψει η Συνεργατική Κεντρική
Τράπεζα με την ΕΤΕπ εκ μέρους
και για λογαριασμό των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων.
Το δάνειο θα δοθεί σε δυο δόσεις
των €25 εκατ. ενώ θα δοθεί επιπρόσθετη δανειοδότηση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ύψους
€17 εκατ. από τους ίδιους πόρους
των ΣΠΙ. Το σχέδιο αφορά έργα
Ο Συνεργατισμός υπέγραψε την πρώτη συνεργασία με την ΕΤΕπ μετά το κούρεμα των καταθέσεων.
που αναλαμβάνονται από μικρομεσαίες επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι και 250 εργαζόμενους
συμπεριλαμβανομένων των αυτοεργοδοτούμενων και εταιρείες μεσαίου μεγέθους που απασχολούν
από 250 μέχρι 3000 εργαζόμενους.
Στόχος του σχεδίου είναι η προώθηση νέων αναπτυξιακών επενδύσεων και η εργοδότηση των νέ-
ων. Το σχέδιο προσφέρει ελκυστικό
κόστος χρηματοδότησης, περίοδο
αποπληρωμής μέχρι δώδεκα χρόνια
και μέχρι δύο χρόνια περίοδο χάριτος.
Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται
η έμφαση που δίνεται μέσω του
σχεδίου στη νεολαία αφού προνοεί
επιπλέον στήριξη σε επιχειρήσεις
μέσω περαιτέρω μείωσης του επι-
νεται για ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων εκτός στις περιπτώσεις
που αφορούν μεταξύ άλλων όπλα,
στρατιωτικά υλικά, τυχερά παιχνίδια, παραγωγή καπνών, δραστηριότητες που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, την αγορά
άυλων περιουσιακών στοιχείων η
οποία θα μπορούσε να οδηγήσει
ή να ενισχύσει μια δυνατή θέση
τοκίου οι οποίες εργοδοτούν νέους
ή παρέχουν επαγγελματική εκπαίδευση σε νέους κάτω των 25 ετών.
Η δανειοδότηση θα γίνεται σε ευρώ
και τα ποσά των δανείων θα είναι
μεταξύ
€30.000 - €500.000.
Σύμφωνα με τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα η δανειοδότηση γί-
στην αγορά για τον δικαιούχο (δηλαδή μερίδιο αγοράς μεγαλύτερο
του 20% της σχετικής αγοράς, την
αγορά αδειών ή δικαιωμάτων για
εκμετάλλευση μεταλλευτικών πόρων, αγορά και ανάπτυξη ακίνητης
περιουσίας (pure real estate development), χρηματοοικονομικές συναλλαγές, (εξαιρούνται οι financial
holding companies, καθώς και οι
εταιρείες leasing).
Οι επενδύσεις και δαπάνες που
μπορούν να ενταχθούν στο επιχειρηματικό σχέδιο περιλαμβάνουν αγορά, ανακαίνιση και επέκταση περιουσιακών στοιχείων
περιλαμβανομένης της γης μόνο
εάν είναι τεχνικά σημαντική για
τις επενδύσεις, την αγορά ευρεσιτεχνίας ή άδειας όπου θεωρούνται αναγκαίες για την τεχνική
εφαρμογή του έργου, την επένδυση σε άυλα στοιχεία ενεργητικού, το κόστος ανάπτυξης, σχεδιασμού και χρηματοδότησης κατά
τη διάρκεια της κατασκευής ενός
περιουσιακού στοιχείου, έξοδα
ανάπτυξης και έρευνας, αμοιβές,
ακάθαρτοι μισθοί άμεσα συνδεδεμένοι με την έρευνα, την ανάπτυξη και τα στοιχεία ανανέωσης
της επιχειρηματικής δραστηριότητας, δημιουργία δικτύων διανομής στην εγχώρια αγορά ή σε
άλλες αγορές εντός Ε.Ε. (απόκτηση
περιουσιακών στοιχείων και/ή εμπορικής επωνυμίας, λειτουργικά
και εργατικά κόστη).
Περισσότερες πληροφορίες στην
ιστοσελίδα www.euloans.coop.com.cy.
Και νέες δανειοδοτήσεις μέσω εμπορικών τραπεζών
Σε εφαρμογή από τον Σεπτέμβριο νέα προγράμματα για στήριξη των βιώσιμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων
Λιτότητα και εξοικονομήσεις, περιορισμένη ρευστότητα και μικρό
έως καθόλου κεφάλαιο κίνησης,
αποτελούν τα σοβαρά προβλήματα
που έχουν να αντιμετωπίσουν σήμερα οι επιχειρήσεις.
Κυρίως οι μικρομεσαίες (ΜμΕ)
και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις
οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας-όπως είθισται
να λέγεται-βρέθηκαν τα τελευταία
χρόνια μπροστά σε τεράστια αδιέξοδα γι’ αυτό και οι πλείστες έβαλαν λουκέτο.
Στο μακρύ δρόμο που διανύου<
<
<
<
<
<
<
Tράπεζες και Συνεργατισμός έλαβαν μέχρι
στιγμής γύρω στα €140
εκατ. από την ΕΤΕπ.
με, τον δρόμο της εξυγίανσης κάποιοι είναι πιο τυχεροί. Πρόκειται για επιχειρήσεις που κατάφεραν μέσα στην κρίση να αντέξουν και αν όχι να καταγράψουν
κέρδη-τουλάχιστον να καταστούν
βιώσιμες.
Αυτές τις επιχειρήσεις «επιβραβεύουν» και σε αυτές ποντάρουν
η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο
Επενδύσεων (μέλος της ΕΤΕπ),
αφού όταν κρίνουν σκόπιμο και
αναγκαίο «ανοίγουν» τις κάνουλες
και διοχετεύουν στην αγορά πολλά
εκατομμύρια ευρώ.
Τράπεζα Κύπρου και Συνεργατισμός υπέγραψαν μέχρι στιγμής
συμφωνίες με τις οποίες αρκετές
επιχειρήσεις εξασφάλισαν προνομιακό δάνειο με ελκυστικό επιτόκιο μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ενώ στον «χορό» μπήκε και η Ελληνική Τράπεζα η οποία
από τον Σεπτέμβριο αναμένεται
να θέσει σε εφαρμογή νέο πρόγραμμα δανειοδότησης.
Τρ. Κύπρου
Η Τράπεζα Κύπρου έχει υπογράψει μέχρι στιγμής τρεις συμφωνίες με το Ευρωπαϊκό Ταμείο
Επενδύσεων στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας JEREMIE.
Σαν αποτέλεσμα των συμφωνιών δημιουργήθηκαν τρία καινούργια χρηματοοικονομικά προ-
ϊόντα για συγχρηματοδότηση νέων
δανείων σε μικρές και πολύ μικρές
επιχειρήσεις μέχρι €100 χιλ. με
σκοπό τη στήριξή τους σε θέματα
ενδυνάμωσης, επέκτασης και ανάπτυξης.
Η Τράπεζα Κύπρου διαχειρίζεται
τα πιο κάτω προγράμματα:
JEREMIE Frsp με EIF ύψους €20
εκατ. (έχουν διατεθεί)
JEREMIE FLPG με EIF 2011-2013
ύψους €5 εκατ. (έχουν διατεθεί)
JEREMIE FRSP με EIF 2013-2015
ύψους €16 εκατ. (διαθέσιμα)
Trade finance facility with EIB
2013-2015 €50 εκατ. (διαθέσιμα).
Μιλώντας στην «Καθημερινή»
ο προϊστάμενος του Τμήματος Ευρωπαϊκών Σχέσεων και Προϊόντων
της Τράπεζας Κύπρου κ. Ανδρέας
Κυθραιώτης επεσήμανε ότι εντός
των επόμενων μηνών και ενδεχομένως τον Σεπτέμβριο αναμένονται νέα προγράμματα μετά τη συμφωνία της κυβέρνησης για παραχώρηση δανείου ύψους €100 εκατ.
με την EIB.
H Tράπεζα Κύπρου υπολογίζει
να εξασφαλίσει γύρω στα €30 εκατ.
- €35 εκατ. και θα προσθέσει ισόποσο για παροχή δανείων στις
ΜμΕ. Το επιτόκιο θα είναι ευνοϊκό
και αρκετά χαμηλότερο από τα
επιτόκια της αγοράς.
Πρόκειται συγκεκριμένα για τα
προγράμματα CYPEF (Cyprus Entrepreneurship Fund), ενώ παράλληλα θα υπάρξει και νέο σχέδιο
σε συνεργασία με EIB (European
Investment Bank).
Το πρώτο πρόγραμμα ύψους €60
εκατ. θα αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις που απαριθμούν μέχρι
250 άτομα, θα δικαιούνται μέγιστο
ποσό δανείου €1 εκατ. με διάρκεια
ύψους €2.500.000 μέχρι στιγμής
ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται στο
στάδιο αξιολόγησης.
Σύμφωνα με τον κ. Κυθραιώτη,
η Τράπεζα Κύπρου δείχνει έντονο
ενδιαφέρον για τα Ευρωπαϊκά προγράμματα υποδεικνύοντας παράλληλα ότι θα πρέπει οι εμπορικές
τράπεζες να δείξουν μεγαλύτερο
ενδιαφέρον για απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων προκειμένου
να στηρίξουμε τον επιχειρηματικό
κόσμο.
Τα κριτήρια
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Της ΕΜΙΛΥΣ ΜΙΝΤΗ
«Μέχρι και €80 δισ. τα κονδύλια στην Ε.Ε. για καινοτόμες προτάσεις που
εξασφαλίζουν πολύ ψηλές επιχορηγήσεις» δηλώνει ο προϊστάμενος του
Τμήματος Ευρωπαϊκών Σχέσεων και Προϊόντων της Τράπεζας Κύπρου κ.
Ανδρέας Κυθραιώτης.
αποπληρωμής από 2-12 χρόνια.
Το δεύτερο σχέδιο ύψους €50
εκατ. θα αφορά επιχειρήσεις που
απαριθμούν μέχρι 3000 υπαλλήλους, θα παραχωρούνται δάνεια
μέχρι €12,5 εκατ. με διάρκεια αποπληρωμής από 2-15 χρόνια.
Ερωτηθείς αν υπάρχει ανταπόκριση από τις επιχειρήσεις για
εξασφάλιση δανείου, ο κ. Κυθραιώτης ανέφερε χαρακτηριστικά
πως σε ό,τι αφορά το πρώτο σχέδιο
Χορήγηση δανείων και από την Ελληνική Τράπεζα
Από τον Σεπτέμβριο αναμένεται και
η Ελληνική Τράπεζα να είναι σε θέση
να μπορεί να χορηγεί δάνεια στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις σε συνεργασία με τα ευρωπαϊκά ταμεία.
Όπως εξήγγειλε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων τέλη
Μαΐου ο Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής της Τράπεζας Μάκης Κεραυνός, «εργαζόμαστε σκληρά και
εξετάζουμε μεθοδικά κάθε δυνατότητα και ευκαιρία που προσφέρεται
για ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου
μας ώστε να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις και ιδιαίτερα τις Μικρομεσαίες που αποτελούν σχεδόν το 99%
των επιχειρήσεών μας και που δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα της οικονομικής κρίσης και ύφεσης».
Όπως επεσήμανε, είμαστε σε στάδιο
συζητήσεων με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης για να διερευνήσουμε τις όποιες
δυνατότητες συνεργασιών που να
ωφελούν την τράπεζα και την οικονομία μας γενικότερα».
JEREMIE ύψους € 20 εκατ. η Τράπεζα δέχθηκε 335 αιτήσεις
(€25.125.000) και χορηγήθηκαν
248 δάνεια ύψους €19.090.815
Για το δεύτερο σχέδιο JEREMIE
ύψους €4 εκατ. κατατέθηκαν 118
αιτήσεις, (€6.490.000) και χορηγήθηκαν 70 δάνεια ύψους
€3.592.500.
Για το τρίτο σχέδιο ύψους
€16.000.000 κατατέθηκαν 166 αιτήσεις και εγκρίθηκαν 40 δάνεια,
Τα ευρωπαϊκά προγράμματα
που εξαγγέλλονται για στήριξη
των ΜμΕ, ακολουθούνται από μια
σειρά κριτηρίων την οποία η Τράπεζα δεν μπορεί να αγνοήσει.
Συγκεκριμένα, πολύ μικρή επιχείρηση θεωρείται αυτή που έχει
προσωπικό 10 άτομα, κύκλο εργασιών €2 εκατ. και αξία ενεργητικού €2 εκατ.
Μικρή επιχείρηση είναι αυτή
που απασχολεί μέχρι 50 άτομα
προσωπικό, έχει κύκλο εργασιών
€10 εκατ. και αξία ενεργητικού
€10 εκατ.
Το μέγιστο ποσό του δανείου
δεν υπερβαίνει τις €100 χιλ. Η περίοδος αποπληρωμής ξεκινά από
24 -120 μήνες και περίοδος χάριτος
για αποπληρωμή κεφαλαίου μέχρι
1/3 της αρχικής διάρκειας του δανείου με μέγιστη περίοδο 2 χρόνια.
Οι επιχειρήσεις που θα δανειοδοτηθούν δεν πρέπει να έχουν πάρει
άλλη επιχορήγηση για τον εν λόγω
σκοπό και σκοπός τους πρέπει να
είναι η ενδυνάμωση, επέκταση
και ανάπτυξη της εταιρείας τους.
Το επιτόκιο για τα προγράμματα
κινήθηκε ως εξής (μέση τιμολόγηση).
JEREMIE FRSP-3%, JEREMIE
FLPG-6%, JEREMIE FRSP 4.6%.
Τα σχέδια δεν προνοούν χορήγηση δανείων σε απαγορευμένους
τομείς όπως: όπλα, ναρκωτικά,
κλωνοποίηση αλλά και όσους λαμβάνουν επιχορηγήσεις από αλλού
όπως είναι γεωργία, κτηνοτροφία,
αλιεία, τα φωτοβολταϊκά.
Ο προϊστάμενος του τμήματος
Ευρωπαϊκών Προϊόντων της Τρ.
Κύπρου ξεκαθάρισε ότι για να λάβει δάνειο μία εταιρεία πρέπει να
είναι υγιής και βιώσιμη γι’ αυτό
και η τράπεζα εξετάζει τη δυνατότητα αποπληρωμής. Επίσης όλα
τα σχέδια απαιτούν εξασφαλίσεις
που κυμαίνονται από 60%-120%
αναλόγως του πελάτη.
Αναφέροντας ότι στηρίζονται
αρκετά προτάσεις που έχουν να
κάνουν με την καινοτομία, ο κ.
Κυθραιώτης πρόσθεσε ότι ο σκοπός των δανείων ανταποκρίνεται
σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων όπως επένδυση, ανάπτυξη,
αγορά μηχανήματος, γραφείου,
επαγγελματικής στέγης (όχι αγορά
γης) ή ακόμα και κεφάλαιο κίνησης
για αποπληρωμή λογαριασμών,
καταβολή μισθών, πληρωμή ενοικίων, ρεύματος κ.λπ. Ερωτηθείς
αν μπορεί να γίνει αναχρηματοδότηση δανείου με τα λόγω Ευρωπαϊκά Προϊόντα, διευκρίνισε
ότι δεν παραχωρούνται δάνεια για
αποπληρωμή υφιστάμενων.
Παραδέχθηκε δε πως αυτό το
ενδεχόμενο ήταν κάτι που συζητήθηκε έντονα και στα μελλοντικά
προγράμματα ίσως ένα ποσοστό
του προϊόντος να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αναχρηματοδότηση, σε δάνεια όμως που δεν παρουσιάζουν πρόβλημα και δεν
έχουν καθυστερήσεις.
Υπάρχουν πολλά περιθώρια όλοι
οι φορείς να ασχοληθούν περαιτέρω
με την εξασφάλιση ευρωπαϊκών
κονδυλίων υπέδειξε ο κ. Κυθραιώτης, επισημαίνοντας πως για την
εξαετία 2014-2020 το ποσό που θα
είναι διαθέσιμο ανέρχεται στο € 1
δισ. και προορίζεται για αναπτυξιακά έργα, κατασκευή δρόμων,
περαιτέρω στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων κ.λπ. Υπάρχουν επίσης τα ανταγωνιστικά προγράμματα στην Ε.Ε. στον τομέα
της καινοτομίας και όχι μόνο, με
κονδύλι ύψους €80 δισ. όπου μπορεί
κάποιος να εξασφαλίσει υψηλές
επιχορηγήσεις.
OIK_07-OIKONOMIA_Master_cy 20/06/14 21:04 Page 7
ΣΥΝΤΟΜΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Σημαντικό κομμάτι του τουρισμού οι ξεναγοί
Πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 17
Ιουνίου στο Συνεδριακό Κέντρο
στη Λευκωσία η απονομή των
Διπλωμάτων της Σχολής Ξεναγών του Κυπριακού Οργανισμού
Τουρισμού 2013-2014, παρουσία
του Δ.Σ. του ΚΟΤ.
Από τη Σχολή Ξεναγών αποφοίτησαν 30 σπουδαστές, 25
εκ των οποίων ρωσόφωνοι, γεγονός που θα απαμβλύνει σημαντικά την έλλειψη ξεναγών
μετά τη σημαντική αύξηση των
επισκεπτών από τη Ρωσία. Τα
διπλώματα απένειμε ο πρόεδρος του Οργανισμού κ. Άγγελος Λοΐζου. Χαιρετισμούς
απεύθυναν ο γ.δ. ΚΟΤ, ο αντι-
30 σπουδαστές αποφοίτησαν φέτος από τη Σχολή ξεναγών του ΚΟΤ.
πρύτανης του Πανεπιστημίου
Κύπρου και εκπρόσωπος της
Κυπριακής Εταιρείας Πιστο-
Ημερίδα ΟΓΕΕ στη Λεμεσό
για τους υδρογονάνθρακες
Ο Οργανισμός Γυναικών Επιχειρηματιών Επαγγελματιών
(ΟΓΕΕ) Λεμεσού σε συνεργασία με το Επιστημονικό
Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) διοργανώνουν
ημερίδα με θέμα «Υδρογονάνθρακες και Προσδοκίες:
Πώς διασφαλίζονται;», την Τετάρτη 25 Ιουνίου 2014,
στις 6:00 μ.μ. - 7:30 μ.μ. στο Venue Centre, Columbia
Plaza (γωνία οδών Αγ. Ανδρέου και Ελένης Παλαιολογίνας) στη Λεμεσό. Χαιρετισμό θα απευθύνουν η πρόεδρος του ΟΓΕΕ Λεμεσού, Πέπη Ορφανίδου, ο πρόεδρος
του ETEK Στέλιος Αχνιώτης και ο υπουργός Ενέργειας,
Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, Γιώργος Λακκοτρύπης.
Θα ακολουθήσει εισαγωγή από την Carol Bailey διευθύντρια του European Rim Policy & Investment
Council (ERPIC). Εισηγήσεις θα καταθέσουν οι δρ Θεόδουλος Μεσημέρης, ανώτερος λειτουργός Περιβάλλοντος, προϊστάμενος Τομέα Κλιματικής Δράσης, δρ
Χαράλαμπος Έλληνας, εκτελεστικός διευθυντής
Cyprus Natural Hydrocarbons Company Ltd, Γιώργος
Παπαναστασίου, διευθύνων σύμβουλος και γενικός
διευθυντής VTT Vasiliko Ltd (μέλος συγκροτήματος
εταιρειών VTTI) και ο δρ Λάκης Ανδρονίκου, διευθυντής
παγκοσμίως Μηχανολογίας Αγωγών και Τεχνικός διευθυντής, Ενεργειακών Διαχειρίσεων Λονδίνου,
Lloyd’s Register. Η ημερίδα θα ολοκληρωθεί με συζήτηση και συμπεράσματα. Συμμετοχή μέχρι 22/6/2014
Πληροφορίες: 99536222, 99631958, ogee.lemesou@googlemail.com.
ποίησης, οι οποίοι εξήραν το
έργο των ξεναγών για την ανάδειξη της ιστορίας, του πολι-
τισμού, της φιλοξενίας και της
ομορφιάς της νήσου μας στους
περιηγητές.
Ο πρόεδρος της Διοικούσας
Επιτροπής της Σχολής Ξεναγών
κ. Άντρος Παπαγεωργίου ευχαρίστησε το Πανεπιστήμιο Κύπρου για τη συμβολή του στο
εκπαιδευτικό πρόγραμμα της
Σχολής, καθώς και την Κυπριακή
Εταιρεία Πιστοποίησης, τονίζοντας ότι η Σχολή Ξεναγών
ΚΟΤ είναι από τις πρώτες που
εφαρμόζει το Ευρωπαϊκό Πρότυπο της Ε.Ε.
Ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού με τη λειτουργία της Σχολής Ξεναγών 2013 - 2014, τόσο
με την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Προτύπου στο εκπαιδευτικό
πρόγραμμα της Σχολής, όσο και
με την διαπίστευση του από την
Παγκόσμια Ομοσπονδία Ξεναγών, συνεχίζει διαχρονικά την
αναβάθμιση της Σχολής.
Η φοίτηση ήταν 14μηνη, με
ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο γνώσεων, κατάρτισης και εκπαίδευσης. Η συνεχής αναβάθμιση και
βελτίωση των εκπαιδευόμενων
ξεναγών, συμβάλλουν στην επιτυχημένη πορεία του Κυπριακού
Τουρισμού, γεγονός που αναγνωρίζεται από όλους τους αρμόδιους φορείς στην Τουριστική
Βιομηχανία της Κύπρου.
Στο τιμόνι του ΕΤΕΚ συνεχίζει ο Στέλιος Αχνιώτης
Βάσει του Νόμου και των Κανονισμών
Εκλογών του ΕΤΕΚ, το 30μελές Γενικό Συμβούλιο, που προήλθε από
τις εκλογές της 15ης Ιουνίου 2014,
σε συνεδρία του, στις 17 Ιουνίου
2014, εξέλεξε τα μέλη της Διοικούσας
Επιτροπής του ΕΤΕΚ.
Πρόεδρος για την τριετία 20142017 επανεξελέγη ο πολιτικός μηχανικός, Στέλιος Αχνιώτης. Πρώτος
αντιπρόεδρος ο αρχιτέκτονας Κωνσταντίνος Κωνσταντή, δεύτερος αντιπρόεδρος ο μηχανολόγος μηχανικός Ανδρέας Μαραγκός, γενικός
γραμματέας ο πολιτικός μηχανικός
Κώστας Αλλαγιώτης και γενικός ταμίας ο Βενιζέλος Ευθυμίου (ηλεκτρολόγος μηχανικός).
Μέλη της Διοικούσας Επιτροπής:
Αντώνης Βαλανίδης (μηχανικός πληροφορικής), Άννα Γαλαζή Ιακώβου
(αρχιτέκτονας), Χρίστος Ευθυβούλου
(μηχανολόγος μηχανικός) και Σάββας
Σάββα (ηλεκτρολόγος μηχανικός).
Τα 30 μέλη του Γενικού Συμβουλίου, κατά κλάδο μηχανικής επιστήμης, και κατά σειρά επιτυχίας είναι:
(α) Αρχιτεκτονική περιλαμβανομένης της Αρχιτεκτονικής Τοπίου:
Κωνσταντή Κωνσταντίνος, Γαλάζη
Πρόεδρος του Επιμελητηρίου για
την τριετία 2014-2017 επανεξελέγη
ο πολιτικός μηχανικός, Στέλιος
Αχνιώτης.
Ιακώβου Άννα, Θεμιστοκλέους Κυριάκος, Μιχαήλ Αιμίλιος, Μαραθοβουνιώτης Χριστάκης.
(β) Πολιτική Μηχανική περιλαμβανομένης της Μηχανικής Τοπίου:
Αχνιώτης Στέλιος, Αλλαγιώτης Κώστας, Στυλιανού Πλάτωνας, Σοφοκλέους Έλενα, Λάμπρου Βαρνάβας,
Καράς Γεώργιος, Θεοδότου Ανδρέας.
(γ) Μηχανολογική Μηχανική: Βασιλείου Ελισάβετ, Ευθυβούλου Χρίστος, Νικολαΐδης Ντίνος, Μαραγκός
Ανδρέας, Ζαβρός Τάκης.
(δ) Ηλεκτρολογική Μηχανική:
Σάββα Σάββας, Ευθυμίου Βενιζέλος,
Παππούτης Μάριος, Χαραλάμπους
Βάσος.
(ε) Ηλεκτρονική Μηχανική περιλαμβανομένης της Μηχανικής της
Πληροφορικής: Σωκράτους Σωκράτης, Βαλανίδης Αντώνης, Ανθούσης
Πολυνείκης, Ζαπίτης Ιωάννης.
(στ) Χημική Μηχανική: Κυπριανίδου-Λεοντίδου Τασούλα.
(ζ) Μηχανική Μεταλλείων και
Εφαρμοσμένης Γεωλογίας: Νικήτας
Γιώργος.
(η) Αγρονομική - Τοπογραφική
Μηχανική: Σωκράτους Ανδρέας.
(θ) Επιμέτρηση και Εκτίμηση Γης:
Αδαμίδης Αλέξης.
(ι) Πολεοδομία - Χωροταξία: Αχνιώτης Ηρακλής.
Ως αιρετά μέλη του Πειθαρχικού
Συμβουλίου εξελέγησαν: Παντελή
Φλώρος, Πισσαρίδης Χρύσανθος,
Τσελεπός Ανδρέας, Κυπριανού Δράκου Μαρίνα, Δημητρίου Γιώργος.
l
7
Επιστροφή
της ΚΕΟ στα
λειτουργικά
κέρδη
Λειτουργικά κέρδη της τάξης του €1,1 εκατομμυρίου κατέγραψε η ΚΕΟ plc το έτος
2013 όπως ανέφεραν στις εκθέσεις τους
κατά τη γενική συνέλευση των μετόχων ο
εκτελεστικός πρόεδρος και ο διευθύνων
σύμβουλος της Εταιρείας, οι οποίοι υπέδειξαν
ότι τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά των
προσπαθειών του Συγκροτήματος για προσαρμογή στο νέα
<
<
<
<
<
δεδομένα της αγο- <
ράς, στον απόηχο
Παρά τη γενική
των γεγονότων
του Μαρτίου 2013. συρρίκνωση της
Σύμφωνα με ανακοίνωση της εται- καταναλωτικής
ρείας, τα μέτρα αγοράς, το Συγπου έλαβε το Συγκρότημα και οι κρότημα πέτυχε
ενέργειες στις εντός του 2013
οποίες προέβη
έφεραν αποτελέ- αναστροφή της
σματα. Με κύριους ζημιογόνας ποάξονες τη μείωση
του λειτουργικού ρείας του.
κόστους και τη
διατήρηση του όγκου εργασιών παρά τη γενική συρρίκνωση της καταναλωτικής αγοράς,
το Συγκρότημα της ΚΕΟ κατάφερε εντός
του 2013 να αντιστρέψει τη ζημιογόνα πορεία
του, παρουσιάζοντας λειτουργικά κέρδη
μετά από μία περίοδο πέντε ετών κατά την
οποία τα αποτελέσματα του Συγκροτήματος
παρουσίαζαν λειτουργικές ζημιές. «Η εταιρεία
προσαρμόστηκε στα νέα οικονομικά δεδομένα και συνεχίζει να εργάζεται για να διατηρήσει τη ρευστότητά της σε υγιή επίπεδα
και να αυξήσει τις πωλήσεις» αναφέρεται.
«Ο τομέας των εξαγωγών παρουσίασε τεράστια αύξηση και αυτό αποτελεί αναγνώριση της υψηλής ποιότητας των προϊόντων
της εταιρείας» σημειώνει η ανακοίνωση της
εταιρείας, σύμφωνα με την οποία, «η βελτίωση των αποτελεσμάτων έδειξαν ότι το
Συγκρότημα έχει τη δυνατότητα αντίστασης
έναντι των επιπτώσεων της οικονομικής
κρίσης και μπορεί να αντικρίσει με αισιοδοξία
τις προοπτικές του».
OIK_08-OIKONOMIA 2_Master_cy 20/06/14 21:06 Page 8
8
l
ΚΑΡΙΕΡΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Μεταφραστής: Επιστήμονες και τεχνικοί
της γλωσσικής βιομηχανίας σε παλιό «κάδρο»
Η γλώσσα και το περιεχόμενο ανοίγουν νέες αγορές και δημιουργούν ευκαιρίες
Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΟΥ
Σε «επιστήμονες, μηχανικούς, οικονομολόγους, νομικούς με κατάλληλες γλωσσικές δεξιότητες»
απευθύνει πρόσκληση η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Επιλογής Προσωπικού (EPSO) προκειμένου να
συμμετέχουν σε διαγωνισμό για
την πρόσληψη μεταφραστών στα
ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Η
υποβολή αιτήσεων (DGT-Athens@ec.europa.eu) αρχίζει στις
3 Ιουλίου και θα διαρκέσει ώς τις
5 Αυγούστου 2014 ώρα 12.00 (Βρυξελλών). Επιπλέον, με το σκεπτικό
ότι «η μετάφραση χρειάζεται πολλές επιστημονικές και τεχνικές
ειδικότητες» στις 8 Νοεμβρίου
2014 διοργανώνει σε συνεργασία
με το Πανεπιστήμιο Πειραιώς –
συγκεκριμένα με το τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών
της Σχολής Οικονομικών, Επιχειρηματικών και Διεθνών Σπουδών–
συνέδριο για «Το μέλλον των γλωσσικών επαγγελμάτων».
Αψηφά την κρίση
Με δεδομένο ότι το «επάγγελμα
του μεταφραστή» –είτε ο «κλάδος
των γλωσσικών υπηρεσιών» ή
ακόμη «η γλωσσική βιομηχανία»,
όπως και αν το πούμε– αψηφά
την οικονομική κρίση, αναμένεται
να σημειώσει σημαντική περαιτέρω άνοδο, παρά την επιβράδυνση της οικονομίας. Μια άνοδος
που σημειώνεται με ταχείς ρυθμούς τα τελευταία 20 χρόνια, λόγω
αφενός των αλλαγών που επιβάλλει
στις αγορές η καλπάζουσα τεχνολογία, αφετέρου εξαιτίας της –
αμετάκλητης πλέον– παγκοσμιοποίησης, του outsourcing και της
αναζήτησης της ευελιξίας. Αποτέλεσμα των εξελίξεων αυτών
είναι οι άμεσες επιπτώσεις στο
επάγγελμα του μεταφραστή και
ειδικότερα στην επαύξηση του
όγκου της εργασίας, στην αναβάθμιση της ποιότητας και στον
έλεγχο για την ποιότητα, όπως
και στο κόστος της παροχής των
υπηρεσιών.
Ωστόσο επαγγελματικές ενώσεις
των μεταφραστών στην Ελλάδα
επισημαίνουν ότι η ανοδική αυτή
τάση δεν φαίνεται να αντανακλάται και στην κατάσταση των επαγγελματιών μεταφραστών, οι οποίοι
«αντιμετωπίζουν δυσκολίες για
συνεργασίες, καθυστερήσεις στις
αμοιβές και επιβαρύνονται με νέους φόρους και γραφειοκρατικές
διαδικασίες».
Αναγνωρίζουν όμως και το γεγονός ότι και οι μεταφραστές χαρακτηρίζονται σε κάποιο βαθμό
από ανελαστικότητα προσαρμογής
στις αλλαγές που επιβάλλονται
από τις εξελίξεις της αγοράς και
Με δεδομένο ότι το «επάγγελμα του μεταφραστή» αψηφά την κρίση, αναμένεται ότι, παρά την επιβράδυνση της
οικονομίας, θα σημειώσει σημαντική περαιτέρω άνοδο. Μια άνοδος, που σημειώνεται με ταχείς ρυθμούς τα
τελευταία 20 χρόνια, λόγω αφενός των αλλαγών που επιβάλλει στις αγορές η καλπάζουσα τεχνολογία, αφετέρου
εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης, του outsourcing και της αναζήτησης της ευελιξίας.
ότι διατηρούν «την παλιά εικόνα
του μεταφραστή δακτυλογράφου,
που μεταφέρει νοήματα μεταξύ
των γλωσσών και όχι του μεταφραστή παρόχου γλωσσικών υπηρεσιών».
<
<
<
<
<
<
Η μεταμόρφωση
Η Πανελλήνια Ενωση Επαγγελματιών Μεταφραστών Πτυχιούχων Ιόνιου Πανεπιστημίου
(www.peempip.gr) περιγράφει
τη μεταμόρφωση «από μιαν εμβρυϊκή μορφή του κλάδου των
γλωσσικών υπηρεσιών» στη μετεξέλιξή του, από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, σε έναν κλάδο
που προσφέρει εξειδικευμένες
υπηρεσίες, οι οποίες είναι προσαρμοσμένες στις προδιαγραφές
του κάθε πελάτη – δηλαδή σε βιομηχανίες και εταιρείες από κάθε
κλάδο της αγοράς.
«Η τεχνολογία άλλαξε, οι όγκοι
άλλαξαν, απαιτείται εξειδίκευση,
ταχύτητα για την κυκλοφορία
των προϊόντων στην αγορά, μεγαλύτερο value-for-money. Η
γλώσσα και το περιεχόμενο (content) ανοίγουν νέες αγορές, δημιουργούν ευκαιρίες για πώληση
και παρέχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα».
Υπογραμμίζει επίσης ότι ο κλά-
Επαγγελματικές ενώσεις των μεταφραστών
στην Ελλάδα επισημαίνουν ότι η ανοδική τάση
δεν φαίνεται να αντανακλάται και στην κατάσταση των επαγγελματιών μεταφραστών, οι
οποίοι «αντιμετωπίζουν
δυσκολίες για συνεργασίες, καθυστερήσεις
στις αμοιβές και επιβαρύνονται με νέους φόρους και γραφειοκρατικές διαδικασίες».
δος των γλωσσικών υπηρεσιών
ακολουθεί αυτές τις τάσεις, με
αποτέλεσμα να εμφανίζονται νέοι
ρόλοι και νέες υπηρεσίες. «Τα καθήκοντα κατακερματίζονται και
οι περιγραφές των θέσεων εργασίας γίνονται όλο και πιο απαιτητικές και συγκεκριμένες, διαμορφώνοντας το προφίλ του εργαζό-
μενου σε αυτόν τον τομέα –και
όχι μόνο– ως προς τα τυπικά προσόντα». Ακριβώς για το σημαντικό
αυτό θέμα της αναγνώρισης και
της πιστοποίησης των τυπικών
προσόντων, την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τα 62 Μεταπτυχιακά Προγράμματα Μετάφρασης –μεταξύ
των οποίων και αυτό του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίoυ Θεσσαλονίκης– τα οποία αναγνωρίζει
ως επίσημα και λαμβάνουν το σήμα του Ευρωπαϊκού Μεταπτυχιακού Μετάφρασης –European Master’s in Translation– EMT. Ενα
εμπορικό σήμα που εγγυάται την
ποιότητα των μεταπτυχιακών
σπουδών μετάφρασης, εντάσσει
για πέντε χρόνια τα συγκεκριμένα
πανεπιστήμια στο Δίκτυο ΕΜΤ,
το οποίο θα έχει την πρώτη συνάντησή του στη Βρυξέλλες στις
17 Σεπτεμβρίου 2014.
Το σήμα EMT
Στόχος του σήματος ΕΜΤ, πέρα
από τη βελτίωση της κατάρτισης
των μεταφραστών και την προσέλκυση μεταφραστών υψηλού
επιπέδου, είναι και η προώθηση
και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των πανεπιστημίων. Συγκεκριμένα, βέλτιστες
πρακτικές είναι τα υψηλά πρότυπα διδασκαλίας, τα προγράμματα σπουδών που λαμβάνουν
υπόψη τις ανάγκες της αγοράς
και που διευκολύνουν τους αποφοίτους να εξεύρουν εργασία.
Κυρίως όμως στόχος του σήματος
ΕΜΤ είναι η δημιουργία μιας
πραγματικά ευρωπαϊκής αγοράς
εργασίας για τους καταρτισμένους
μεταφραστές. Η επόμενη πρόσκληση προς τα πανεπιστήμια
για την υποβολή υποψηφιοτήτων
θα γίνει το 2019.
Με δεδομένο ότι το επάγγελμα
του μεταφραστή παρουσιάζει διακυμάνσεις, εξακολουθεί να εκφράζεται με ασάφεια, εμφανίζει έλλειψη
αναγνώρισης των νέων δεξιοτήτων
που απαιτούν οι σύγχρονες προδιαγραφές του, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με εμπεριστατωμένη μελέτη
της για το συγκεκριμένο θέμα (The
Status of the Translation Profession
in the European Union) αναφέρει
ότι «είναι καιρός πλέον να αναβαθμίσουμε τόσο τις συνθήκες
όσο και τις αμοιβές των μεταφραστών, ο ρόλος των οποίων είναι
ουσιαστικός, αφού διευκολύνουν
κάθε μορφής ανταλλαγή και ενσωμάτωση μέσα από τη γλωσσική
διαφορετικότητα».
Σύμφωνα με την ομάδα εμπειρογνωμόνων που συστήθηκε για
το Ευρωπαϊκό Μεταπτυχιακό Μετάφρασης (http://ec.europa.eu/emt),
οι δεξιότητες οι οποίες προτείνονται
για τα γλωσσικά επαγγέλματα είναι
ένας συνδυασμός κοινωνικής στάσης, γνώσης, συμπεριφοράς και
εξειδίκευσης. Μεταξύ άλλων ο
επαγγελματίας μεταφραστής οφείλει να γνωρίζει:
- Τον κοινωνικό ρόλο του.
- Τις απαιτήσεις της αγοράς, το
προφίλ του επαγγέλματος και να
παρακολουθεί τις εξελίξεις.
- Να διαπραγματεύεται με τον
πελάτη – για προθεσμίες, ταρίφες,
συνθήκες εργασίας, πρόσβαση
σε πληροφόρηση, συμβόλαια, δικαιώματα, ευθύνες, εξειδίκευση
μετάφρασης, προδιαγραφές διαγωνισμού πρόσκλησης κ.ά.
- Να διευκρινίζει με σαφήνεια
τις απαιτήσεις και τους στόχους
του πελάτη και των λοιπών αποδεκτών της μεταφραστικής εργασίας του.
- Να διαχειρίζεται τον χρόνο,
το άγχος, τον προϋπολογισμό και
τη συνεχή εκπαίδευσή του με την
οποία να αναβαθμίζει τις δεξιότητές του.
- Να προσδιορίζει τις προσφερόμενες υπηρεσίες και την προστιθέμενη αξία τους.
- Να συμμορφώνεται με τις οδηγίες, τις προθεσμίες, την οργάνωση
της ομάδας και με το επαγγελματικό ήθος.
Yahoo:
Γυναίκα CEO,
πλειοψηφία
οι άντρες
Τα στατιστικά στοιχεία που έδωσε
στη δημοσιότητα η Yahoo όσον αφορά το εργατικό δυναμικό της καταδεικνύουν την πολυμορφία των
υπαλλήλων, πάνω στην οποία στηρίζεται η εταιρεία. Διαχωρίζοντας
τους υπαλλήλους του, με βάση το
φύλο, την εθνικότητα, τις τεχνικές
και μη τεχνικές θέσεις εργασίας,
όπως επίσης και τα ηγετικά τμήματά
του, ο διαδικτυακός όμιλος προχώρησε σε μία γενική ανάλυση δεδομένων. Όπως και σε πολλούς χώρους
εργασίας, οι άνδρες αποτελούν το
μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων,
καθώς σε παγκόσμιο επίπεδο, το
62% που εργοδοτούνται είναι άνδρες,
ενώ το 37% είναι γυναίκες. Ένα από
τα ενδιαφέρονται ευρήματα που
προέκυψαν από την ανάλυση των
στοιχείων αποτελεί και η χώρα καταγωγής των υπαλλήλων, που εργάζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες
Αμερικής, μιας και ακριβώς οι μισοί,
δηλαδή το 50% είναι λευκοί, ενώ η
μαύρη φυλή υποεκπροσωπείται. Σημαντικό ποσοστό της τάξης του 39%
καταλαμβάνουν οι Ασιάτες, ενώ ακολουθούν οι Ισπανοί με 4%, οι έγχρωμοι με 2% και οι άνθρωποι που κατάγονται από δύο ή περισσότερες
φυλές με επίσης 2%.
Αν εξαιρεθεί το γεγονός ότι ο άνθρωπος που ηγείται του κολοσσού
είναι γυναίκα, αφού διευθύνουσα
σύμβουλος της Yahoo από τον Ιούλιο
του 2012 είναι η Marissa Mayer, το
γυναικείο φύλο δεν διαθέτει την παρουσία που θα ανέμενε το ίδιο στον
Όμιλο. Μόλις το 23% των γυναικών
διεθνώς, που εργάζονται στη Yahoo,
κατέχουν ηγετική θέση, καθώς στην
πλειοψηφία τους (77%) τα στελέχη
είναι άνδρες, οι οποίοι πλειοψηφούν
και στα τεχνικά τμήματα με ποσοστό
85%, έναντι 15% των γυναικών.
Ωστόσο, οι γυναίκες καταλαμβάνουν
το μεγαλύτερο μερίδιο στις μη τεχνικές θέσεις εργασίας, που ανέρχεται στο 52%, με τους άνδρες να
ακολουθούν λίγο πιο κάτω με ποσοστό 47%.
Η έλλειψη γυναικών στο τεχνικό
κομμάτι και στον τομέα διαχείρισης
γενικότερα στην Αμερική, εντοπίζεται και στον χώρο των startups,
όπου οι ερευνητές εκτιμούν ότι μόνο
2% των επιχειρήσεων διευθύνεται
από γυναίκες. Όσον αφορά στη θέση
που κατέχουν οι υπάλληλοι της
Yahoo με βάση την εθνικότητά τους,
εντυπωσιακή είναι και πάλι η κυριαρχία των λευκών στο ηγετικό
κομμάτι της εταιρείας με το συντριπτικό 78%, έναντι 17% των Ασιατών,
αλλά και στα μη τεχνικά τμήματα,
όπου και πάλι είναι περισσότεροι
με ποσοστό 63% έναντι 24% των
Ασιατών. Ωστόσο, όσοι προέρχονται
από την ασιατική ήπειρο πλειοψηφούν στο τεχνικό μέρος του διαδικτυακού ομίλου με 57%, ενώ οι λευκοί
αποτελούν το 35%.
Προσλήψεις στον ορίζοντα στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες διεθνώς
Στο προσκήνιο επανέρχονται οι
προσλήψεις σε παγκόσμιο επίπεδο
στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Σύμφωνα με την έκθεση της
PwC με τίτλο «Remoulding your
workforce for a new marketplace»,
οι CEOs στον κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προγραμματίζουν νέες προσλήψεις, καθώς
περισσότεροι από τους μισούς (56%)
σχεδιάζουν να προσλάβουν επιπλέον προσωπικό μέσα στο επόμενο έτος.
Οι CEOs προσβλέπουν σε αύξηση
του προσωπικού τους της τάξης
του 5% τουλάχιστον. Ο ασφαλιστικός κλάδος καταγράφει ανοδική
πορεία, με το 40% των ερωτηθέντων να σχεδιάζει αύξηση του προσωπικού πέραν του 5%, σε σύγκριση με 30% στους κλάδους τραπεζικών εργασιών και διαχείρισης
περιουσιακών στοιχείων.
Διατήρηση ισορροπιών
Με δεδομένο τους συνεχείς και
αυστηρούς ελέγχους, συμπεριλαμβανομένης και της επιβολής πρόσθετων κανονισμών, πέραν του 40%
των CEOs στον κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών πιστεύει
<
<
<
<
<
<
την εξεύρεση λύσεων για πιο περίπλοκες ανάγκες, όπως είναι οι
συντάξεις και οι υποθήκες. Η αυτοματοποίηση αγγίζει πλέον τομείς
υψηλής αξίας, όπως είναι η διαπραγμάτευση, η ανάλυση πιστώσεων και οι ασφαλιστικές καλύψεις.
Το 56% των CEOs στον
κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών
προγραμματίζει αύξηση
του προσωπικού μέσα
στο επόμενο έτος.
ότι η σχέση των οργανισμών τους
με το κράτος έχει επιδεινωθεί τα
πέντε τελευταία χρόνια, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε ό,τι αφορά τους
πελάτες είναι μόνο 18%.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται
στο κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών επικεντρώνονται
στη βελτίωση των σχέσεών τους
με την κοινωνία και στην ενίσχυση
της φήμης τους. Ποσοστό της τάξης
του 70% των ηγετών του κλάδου
αναγνωρίζει την ανάγκη για ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας, παράλληλα με τη διατήρηση των ισορροπιών ανάμεσα στα
συμφέροντα όλων των ενδιαφερόμενων φορέων.
Η έρευνα καταλήγει, μεταξύ άλ-
Αργή ανταπόκριση
Οι CEOs προσβλέπουν σε αύξηση του προσωπικού τους της τάξης του 5% τουλάχιστον.
λων, και στα ακόλουθα συμπεράσματα:
• Η γενιά της χιλιετίας εν κινήσει
– Η έρευνα της PwC διαπιστώνει
ότι μόλις το 10% των επαγγελματιών
του κλάδου που ανήκει στη γενιά
της χιλιετίας σχεδιάζει να παραμείνει στη σημερινή του θέση εργασίας σε μακροπρόθεσμη βάση.
Οι οργανισμοί θα πρέπει να προ-
σαρμόσουν τα παραδοσιακά μοντέλα διατήρησης του ανθρώπινου
δυναμικού με βάση τις ανάγκες του
κάθε εργαζόμενου.
• Ανάγκη για ευελιξία – Η αυξημένη αστικοποίηση στις αγορές
που βρίσκονται σε τροχιά ανάπτυξης, και κυρίως στην Ινδία και στην
Κίνα, πέραν από την ανάγκη για
υποδομές, έχει παράλληλα φέρει
στο προσκήνιο τη σημασία της
ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής
και οικογενειακής ζωής. Οι εργαζόμενοι αναμένουν μεγαλύτερη
ευελιξία σε ό,τι αφορά τον τρόπο
και τον τόπο διεξαγωγής της εργασίας τους.
• Εξειδικευμένη αυτοματοποίηση
– Οι προτεραιότητες σε θέματα αυτοματοποίησης θα κινηθούν προς
Το 60% των CEOs στον κλάδο
των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών θεωρεί την περιορισμένη διαθεσιμότητα δεξιοτήτων ως εμπόδιο
στην ανάπτυξη, ωστόσο μόλις το
ένα τέταρτο των ερωτηθέντων έχει
τροχοδρομήσει αλλαγές στη στρατηγική διαχείρισης ταλέντου και
μόνο το 35% πιστεύει ότι το τμήμα
ανθρώπινου δυναμικού του οργανισμού τους είναι προετοιμασμένο
για να προβεί σε αναγκαίες αλλαγές.
Η έκθεση εισηγείται ότι οι οργανισμοί χρηματοοικονομικών
υπηρεσιών αντιμετωπίζουν προκλήσεις λόγω της μεγάλης εμβέλειας των απαιτούμενων αλλαγών.
Άλλοι ίσως δυσκολευτούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις αλλά
και να τροποποιήσουν κατάλληλα
τις στρατηγικές ανθρώπινου δυναμικού τους.
OIK_09-OIKONOMIA_Master_cy 20/06/14 22:43 Page 9
ΕΛΛΑΔΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Πιέσεις στις τράπεζες από την κυβέρνηση
για παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις
Της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ
Πιέσεις προς τις τράπεζες να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση των
επιχειρήσεων ασκεί η ελληνική κυβέρνηση σε μια προσπάθεια η βελτίωση του κλίματος να αποτυπωθεί
και στην πραγματική οικονομία.
Μετά τις δηλώσεις ανώτατου
αξιωματούχου του υπουργείου Ανάπτυξης την Πέμπτη, ότι «κάποιες
επιχειρήσεις μπορούν να αναπτυχθούν εάν οι τράπεζες αναγνωρίσουν
ότι ένα κομμάτι των δανείων τους
δεν μπορεί να εισπραχθεί», ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών
Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας σε
συνέδριο υπογράμμισε ότι «μετά
και την πρόσφατη ανακεφαλαιοποίησή τους, οι τράπεζες οφείλουν
να ανταποκριθούν άμεσα και με
επάρκεια στον διαμεσολαβητικό
τους ρόλο και να παράσχουν την
απαραίτητη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία».
Πτωχευτικός κώδικας
Ο στόχος για την κινητοποίηση
πόρων υπέρ της πραγματικής οικονομίας από την πλευρά των τραπεζών, θα συνοδευθεί με πρωτοβουλίες από την πλευρά των συναρμόδιων υπουργείων για την
προώθηση των αναγκαίων αλλαγών
στην προπτωχευτική διαδικασία
και τον πτωχευτικό κώδικα, κυρίως
το άρθρο 99, αλλά και την παροχή
κινήτρων για την αναδιάρθρωση
των επιχειρήσεων, μέσα από κίνητρα για συγχωνεύσεις και φορολογικές απαλλαγές.
Οι τράπεζες από την πλευρά
τους δηλώνουν διατεθειμένες να
ανοίξουν την απαγορευμένη συζήτηση του «κουρέματος» δανείων,
με την προϋπόθεση, όπως δηλώνουν, το θέμα να αντιμετωπιστεί
συνολικά στη βάση μιας στρατηγικής και ενός συνολικού σχεδια-
σμού για την αναδιάρθρωση των
επιχειρήσεων και την ενίσχυση
της ανάπτυξης. Το κόστος μιας τέτοιας διαδικασίας θα μπορούσε,
όπως σημειώνουν για πρώτη φορά
«να χρηματοδοτηθεί από τις προβλέψεις τις οποίες έχουν εγγράψει
συνολικού ύψους 40 δισ. ευρώ, μέρος των οποίων μπορεί να απελευθερωθεί και να διοχετευθεί
στην οικονομία».
Σύμφωνα ωστόσο με τις ίδιες πηγές, η συζήτηση θα πρέπει να γίνει
χωρίς πυροτεχνήματα επικοινωνιακού τύπου. Ο κίνδυνος από μια
επικοινωνιακού τύπου διαχείριση
του θέματος με πιέσεις προς τις
τράπεζες για διαγραφές, χωρίς προηγουμένως να έχει γίνει ο αναγκαίος
σχεδιασμός, ενδέχεται, όπως σημειώνουν, «να εκθρέψει φαινόμενα
αθέμιτου ανταγωνισμού από επιχειρηματίες, που ενώ οδήγησαν
τις επιχειρήσεις τους σε πτώχευση,
έχουν παρκάρει τα χρήματά τους
στο εξωτερικό. Το θέμα της υπεράσπισης της υγιούς επιχειρηματικότητας και των μετόχων που σε
περιβάλλον κρίσης υπερασπίστηκαν τις επιχειρήσεις τους είναι σοβαρό», σημειώνουν με έμφαση, καθώς «η κυβέρνηση πρέπει να ενισχύει την ηθική της αγοράς και
δεν μπορεί να λειτουργεί με τρόπο
που θα υποθάλπει τον αθέμιτο ανταγωνισμό».
Σε κάθε περίπτωση, τα θέματα
που θα τεθούν στο τραπέζι των συζητήσεων το αμέσως επόμενο διάστημα είναι τα εξής:
Η τυποποίηση της διαδικασίας
για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, προκειμένου
να συντονιστεί η προσπάθεια των
τεσσάρων τραπεζών, που στις περισσότερες των περιπτώσεων εμπλέκονται από κοινού στο θέμα του
δανεισμού κάθε επιχείρησης. Αν
και το θέμα της αξιολόγησης της
ΑΠΕ
Ανοίγει η συζήτηση για «κούρεμα» δανείων υπό αυστηρές προϋποθέσεις
Χρ. Σταϊκούρας: Οι τράπεζες οφείλουν να ανταποκριθούν άμεσα και
με επάρκεια στον διαμεσολαβητικό
τους ρόλο και να παράσχουν την
απαραίτητη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία.
βιωσιμότητας μιας επιχείρησης
ακούγεται προφανές, χρειάστηκαν
συζητήσεις επί μακρόν, προκειμένου
οι τράπεζες να καταλήξουν σε έναν
κοινό τόπο. Το γεγονός ότι το τραπεζικό σύστημα περιορίζεται πλέον
σε τέσσερις τράπεζες βοήθησε τη
διαδικασία και ακόμη και αν τα συμφέροντά τους δεν ταυτίζονται πάντα
και εξαρτώνται από τον βαθμό έκθεσης που έχει κάθε μία σε ένα κλάδο ή μια επιχείρηση, το ζήτημα της
μεταξύ τους συνεννόησης δείχνει
να έχει δρομολογηθεί.
Κριτήρια
Βασικά κριτήρια είναι οι ταμειακές ροές και ο δείκτης λειτουρ-
γικής κερδοφορίας, βάσει του οποίου κρίνεται κατά πόσο μια επιχείρηση μπορεί να χρηματοδοτεί τις
υποχρεώσεις της από τις ετήσιες
πωλήσεις της, ενώ ένα βασικό στοιχείο που θα πρέπει να αξιολογηθεί
είναι επίσης το κατά πόσο είναι
εξαγωγικού χαρακτήρα και συμβάλλει στην εξωστρέφεια της οικονομίας. Με βάση αυτά τα κριτήρια, οι μέτοχοι και οι πιστωτές
θα πρέπει από κοινού να καταστρώσουν το πλάνο εξυγίανσης,
που μπορεί να περιλαμβάνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, χορήγηση νέου δανείου, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων ή ακόμη
και συγχωνεύσεις.
Η διευθέτηση του χρέους αποτελεί βασικό στοιχείο του πλάνου
εξυγίανσης, στον βαθμό που οι διαδοχικές ρυθμίσεις, που έχουν γίνει
στην πλειονότητα των επιχειρηματικών δανείων κατά τη διάρκεια
της κρίσης, έχει γίνει σαφές ότι
δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση
του υπερδανεισμού τους. Εκτός
από την επιμήκυνση της χρονικής
διάρκειας και την ελάφρυνση του
κόστους εξυπηρέτησης, καθώς τα
περισσότερα δάνεια επιβαρύνονται
με υψηλά επιτόκια, η διευθέτηση
του χρέους θα πρέπει να αγγίξει
το ευαίσθητο θέμα της διαγραφής
οφειλής, που όχι μόνο δεν μπορεί
να εισπραχθεί, αλλά αποτελεί βρόχο
ακόμη και για τις εν δυνάμει βιώσιμες επιχειρήσεις.
Στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου τον πρώτο λόγο έχουν φυσικά
οι μέτοχοι των επιχειρήσεων, οι
οποίοι θα κληθούν να βάλουν το
χέρι στην τσέπη, στηρίζοντας τις
επιχειρήσεις τους με φρέσκο χρήμα. Ενδεχόμενη αδυναμία και κυρίως απροθυμία, ακυρώνει ουσιαστικά κάθε προσπάθεια μιας συναινετικής λύσης και εκεί τον λόγο
διεκδικούν πλέον οι τράπεζες. Ο
ρόλος τους, όπως σημειώνουν, πρέπει να ενισχυθεί μέσα από τις αλλαγές στην προπτωχευτική διαδικασία ή τον πτωχευτικό νόμο, επιτρέποντάς τους να επιβάλλουν το
σχέδιο εξυγίανσης ή να αναλάβουν
τη διοίκηση της εταιρείας, ακόμη
και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των
μετόχων. Με το σημερινό καθεστώς
και με εξαίρεση την περίπτωση
που οι μετοχές έχουν μπει ενέχυρο
για το δάνειο, ακόμη και η μετοχοποίηση του χρέους είναι, όπως
σημειώνουν, «εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί δύο έως
τρία χρόνια και αλλεπάλληλες δικαστικές διαδικασίες με καταγγελίες συμβάσεων και αναβολές τις
οποίες επιτυγχάνουν οι μέτοχοι».
Σχέδια εξυγίανσης
Θέτοντας ως όριο π.χ. την κατοχή
του 70% του χρέους από τις τράπεζες και με την προϋπόθεση ότι
οι υφιστάμενοι μέτοχοι δεν ανταποκρίνονται στις εκκλήσεις να
συμμετάσχουν στην κεφαλαιακή
ενίσχυση, οι τράπεζες διεκδικούν
το δικαίωμα της μονομερούς απόφασης για την έγκριση του σχεδίου
εξυγίανσης της επιχείρησης. Ο
εξοστρακισμός των παλαιών μετόχων δεν είναι πάντα δεδομένος
με αποκλειστικό κριτήριο τη μη
συμμετοχή του στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, όπως υποστηρίζουν, αφού αυτό που θα συνεκτιμηθεί είναι το κατά πόσο η αποτυχία της διοίκησης είναι αποτέλεσμα της κρίσης ή λανθασμένων
επιλογών. Πολύ περισσότερο, η
διοίκηση «δεν μπορεί να αφεθεί
σε κάποιους που αρνούνται να συνεισφέρουν και έχουν λογαριασμούς στην Ελβετία», σημειώνουν
οι τράπεζες, που υπεραμύνονται
του αυξημένου δικαιώματός τους,
μόνο όταν αποδεδειγμένα ο μέτοχος δεν έχει ανταποκριθεί.
l
9
Αναδιάρθρωση
επιχειρήσεων
Οι προϋποθέσεις για την επιτυ-
χία του εγχειρήματος της αναδιάρθρωσης των επιχειρήσεων
δεν εξαντλούνται στην αλλαγή
της προπτωχευτικής διαδικασίας ή του πτωχευτικού νόμου.
Κρίσιμο θέμα είναι η επιτάχυνση του ρυθμού εκδίκασης των
υποθέσεων και της επίσπευσης διαδικασιών όπως η αναγκαστική εκτέλεση, που φαίνεται ότι επιτυγχάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό με την αλλαγή
του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Το σχετικό νομοσχέδιο
έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση
στη Βουλή το προσεχές διάστημα, ενώ επίσης καθοριστικό θέμα για κλάδους όπως ο
τουρισμός είναι το χωροταξικό,
που εκκρεμεί και ως προαπαιτούμενο. Επόμενο θέμα που τίθεται επιτακτικά από τις επιχειρήσεις, αλλά και τις τράπεζες
είναι το θέμα της παροχής φορολογικών κινήτρων που θα διευκολύνουν τις συγχωνεύσεις
μεταξύ των εταιρειών. Η δυνατότητα επέκτασης του φορολογικού οφέλους, με συμψηφισμό των συσσωρευμένων ζημιών από τα κέρδη μελλοντικών χρήσεων, θα επιτρέψει
την απορρόφηση ζημιογόνων
επιχειρήσεων από άλλες υγιείς
επιχειρήσεις, ενδυναμώνοντας την ανάπτυξη, που είναι το
ζητούμενο. Κατά τον ίδιο τρόπο
θα πρέπει να αντιμετωπιστούν
μια σειρά από τεχνικά θέματα,
όπως π.χ. η αποτίμηση των μετοχών κυρίως εισηγμένων
εταιρειών στην περίπτωση κεφαλαιοποίησης οφειλών. Το
γεγονός ότι η σημερινή νομοθεσία δεν επιτρέπει την αποτίμηση των μετοχών κάτω από
την ονομαστική αξία και με κατώτατο όριο τα 30 λεπτά, δυσκολεύει τη διαδικασία της κεφαλαιοποίησης χρεών, όταν
μάλιστα η αξία της μετοχής
έχει απαξιωθεί.
Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ
Στην αυστηροποίηση του καθεστώτος
που διέπει την παροχή και διαχείριση των εγγυήσεων του ελληνικού
Δημοσίου προχωράει το υπουργείο
Οικονομικών. Με νομοσχέδιο που
βρίσκεται στο τελικό στάδιο αυτή
την περίοδο και αναμένεται να κατατεθεί τον Σεπτέμβριο, το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει να ελέγξει
τις εγγυήσεις του Δημοσίου, τόσο
ως προς τη διάθεσή τους, όσο και
ως προς τη διαχείριση εκείνων που
καταπίπτουν, ώστε να μη δημιουργούνται διαρκώς «μαύρες τρύπες»
που επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό και δημιουργούν έκτακτες ανάγκες εξεύρεσης πόρων. Σύμφωνα με
τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου
του Κράτους (ΓΛΚ), έως το τέλος
Μαρτίου 2014 οι εγγυήσεις που είχε
διαθέσει συνολικά το Δημόσιο (συμπεριλαμβανομένων εκείνων προς
το ΕΤΕΑΝ) ξεπερνούσαν ελαφρώς
τα 18 δισ. ευρώ. Από τις εγγυήσεις
αυτές στα τέλη Απριλίου του 2014
είχαν καταπέσει τα 6,35 δισ. ευρώ.
Δηλαδή, το Δημόσιο έπρεπε να εξυπηρετήσει δάνεια, τα οποία δεν
μπορούσαν οι επιχειρήσεις που τα
είχαν λάβει να τα αποπληρώσουν,
ύψους 6,35 δισ. ευρώ. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι τον Νοέμβριο
του 2013 το αντίστοιχο ποσό των
εγγυήσεων που είχαν καταπέσει
ήταν 5,35 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει
ότι σε διάστημα μόλις 5 μηνών οι
καταπτώσεις εγγυήσεων είχαν αυξηθεί κατά 1 δισ. ευρώ και αντανακλά τις δυσκολίες που συνεχίζουν
να αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις.
Επίσης, αναδεικνύει και τη «βόμβα»
στα θεμέλια του προϋπολογισμού,
καθώς όσο το μέγεθος των καταπτώσεων αυξάνεται, τόσο το κράτος
είναι υποχρεωμένο να βρίσκει κεφάλαια για να τις καλύψει.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να
επισημανθεί ότι σύμφωνα με τα
στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το Δημόσιο εξυπηρετεί δάνεια που έχουν καταπέσει ύψους
6,35 δισ. ευρώ, την ώρα που οι επι-
Εως το τέλος Μαρτίου 2014 οι εγγυήσεις που είχε διαθέσει συνολικά το
Δημόσιο ξεπερνούσαν τα 18 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
ΑΠΕ
Δημιουργείται αυστηρότερο πλαίσιο για την παροχή εγγυήσεων από το Δημόσιο
χειρήσεις που είχαν λάβει τα δάνεια
δεν έχουν καταθέσει στο κράτος
ούτε ένα ευρώ γι’ αυτά. Και το πιθανότερο είναι να διαμορφωθεί μία
γενιά ληξιπρόθεσμων οφειλετών
που δύσκολα θα καλύψουν τις υποχρεώσεις τους προς το Δημόσιο.
Και αυτό επειδή, όπως παραδέχονται
στο υπουργείο Οικονομικών, οι περισσότερες περιπτώσεις αφορούν
σε επιχειρήσεις που ήδη έχουν κλείσει ή βρίσκονται σε διαδικασία πτώχευσης. Στο πλαίσιο αυτό, το ΓΛΚ
ολοκληρώνει αυτή τη στιγμή νομοσχέδιο για να ελέγξει την κατάσταση
και να βάλει «φρένο» στην αλόγιστη
χρήση των εγγυήσεων του Δημοσίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, με
το νομοσχέδιο που σχεδιάζεται θα:
1. Προσδιορίζονται με επάρκεια
οι δυνητικοί δικαιούχοι και οι ειδικότερες προϋποθέσεις για την παροχή της εγγύησης του ελληνικού
Δημοσίου.
2. Καθίσταται σαφές πως η παροχή
της εγγύησης του Δημοσίου είναι
εργαλείο ρευστότητας στο πλαίσιο
της ασκούμενης κοινωνικής και
αναπτυξιακής πολιτικής και όχι
εναλλακτικός τρόπος χρηματοδότησής τους.
3. Τίθενται αυστηρότερες προϋποθέσεις και κριτήρια προκειμένου
η κατάπτωση των κρατικών εγγυήσεων να αποτελεί την εξαίρεση.
4. Λαμβάνεται μέριμνα ώστε να
δημιουργηθεί ένα αποθεματικό
προς αντιμετώπιση τυχόν δημοσιονομικού κόστος, εξαιτίας καταπτώσεων εγγυήσεων που έχουν
ήδη παρασχεθεί.
Οι αλλαγές αυτές κρίνονται επιβεβλημένες. Αλλωστε, μία από τις
πρώτες δράσεις που είχε αναλάβει
το υπουργείο Οικονομικών από την
αρχή του πρώτου Μνημονίου ήταν
να περιορίσει την παροχή εγγυήσεων του Δημοσίου έως τον βαθμό
του να τις μηδενίσει. Ετσι, από 25,7
δισ. ευρώ που ήταν οι εγγυήσεις
τον Μάρτιο του 2010, υποχώρησαν
στα 18 δισ. ευρώ φέτος τον Μάρτιο,
αλλά το κράτος συνεχίζει να διαθέτει
νέες εγγυήσεις.
OIK_10-OIKONOMIA_Master_cy 20/06/14 22:45 Page 10
10
l
ΔΙΕΘΝΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Αυξάνονται οι εκατομμυριούχοι διεθνώς
13,7 εκατ. άτομα σε όλο τον πλανήτη διαθέτουν μετρητά αξίας άνω του ενός εκατομμυρίου δολαρίων
Αυξάνονται σημαντικά οι εκατομμυριούχοι ανά τον κόσμο και παράλληλα
αυξάνεται ο πλούτος τους σε όλες τις
γεωγραφικές ζώνες με εξαίρεση τη Λατινική Αμερική, όπου καταγράφεται
συγκριτικά μικρή αύξηση των πλουσίων
και των κεφαλαίων τους. Σχετική έρευνα
μιας από τις μεγαλύτερες συμβουλευτικές
εταιρείες στον κόσμο, της Capgemini,
φέρει τους εκατομμυριούχους, όσους
διαθέτουν δηλαδή ένα εκατ. δολάρια,
να ανέρχονται παγκοσμίως σε 13,7 εκατ.
άτομα, καθώς από το περασμένο έτος
η παγκόσμια κοινότητα των πλουσίων
αριθμεί 1,76 εκατομμύρια νέα μέλη.
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι εκατομμυριούχοι εμπιστεύονται τους διαχειριστές κεφαλαίων περισσότερο απ’
ό,τι στο παρελθόν, αλλά δεν βρίσκουν
ικανοποιητική την απόδοσή τους σε
ό,τι αφορά τη διαχείριση των χρημάτων
τους.
Από τη σχετική έρευνα που διεξήγαγε
η Capgemini μεταξύ τουλάχιστον 4.500
πλουσίων σε 23 χώρες, προέκυψε ότι η
πλειονότητα των βαθύπλουτων εξακολουθεί να προτιμά τις ΗΠΑ καθώς στη
μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου διαμένουν 4,33 εκατ. εξ αυτών. Ο αριθμός
αυτός είναι μεγαλύτερος μόλις κατά
10.000 άτομα από τον αριθμό των πλουσίων που έχει προτιμήσει τις χώρες
Ασίας - Ειρηνικού, καθώς στην περιοχή
αυτή διαμένουν 4,32 εκατ. εκατομμυριούχοι. Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη,
αριθμεί 3,83 εκατ. εκατομμυριούχους,
κατά 12% περισσότερους σε σύγκριση
με ένα χρόνο πριν, και με κεφάλαια 14%
περισσότερα σε σύγκριση με το περασμένο έτος.
Οι βαθύπλουτοι εμπιστεύονται, άλλωστε, πολύ περισσότερο τους διαχειριστές κεφαλαίων και συγκεκριμένα ποσοστό πάνω από τα 3/4 των ερωτηθέντων, το αντίστοιχο ποσοστό το περα<
<
<
<
<
<
<
Η πλειονότητα των βαθύπλουτων εξακολουθεί να
προτιμά τις ΗΠΑ, καθώς στη
μεγαλύτερη οικονομία του
κόσμου διαμένουν 4,33
εκατ. εξ αυτών.
σμένο έτος δεν υπερέβαινε το 61%, ενώ
ανάλογη αύξηση κατεγράφη και στην
εμπιστοσύνη που έχουν οι εκατομμυριούχοι στις χρηματαγορές και τις ρυθμιστικές αρχές. Η εμπιστοσύνη αυτή
δεν μεταφράζεται, όμως, σε ικανοποίηση
από τις επιδόσεις των διαχειριστών κεφαλαίων που πήραν χαμηλότερες βαθμολογίες από την πελατεία τους σε σύγκριση με ένα έτος νωρίτερα και ιδιαίτερα
στην Αμερική. Σε ό,τι αφορά την εμπιστοσύνη τους στην παγκόσμια αγορά,
οι εκατομμυριούχοι ανέθεσαν σε διαχειριστές κεφαλαίων εκτός της χώρας
διαμονής τους περισσότερο από το 1/3
των κεφαλαίων τους και συγκεκριμένα
το 37%, ποσοστό σαφώς μεγαλύτερο
από το 25% που είχαν αναθέσει ένα
έτος νωρίτερα.
Από την έκθεση της Capgemini προκύπτει πως οι πλούσιοι τείνουν να συγκεντρώνονται όλο και περισσότερο σε
χώρες όπου προϋπάρχει σημαντικός
αριθμός εκατομμυριούχων.
Στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία, τις δύο
χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό πλουσίων, έχει συγκεντρωθεί το 46,1% του
παγκόσμιου πληθυσμού εκατομμυριούχων. Οι δύο αυτές χώρες είχαν και
τη μεγαλύτερη αύξηση πλουσίων στη
διάρκεια του περασμένου έτους, καθώς
αντιπροσωπεύουν το 55% της συνολικής
αύξησης για το 2013. Αν στους εκατομμυριούχους της Αμερικής και της Ιαπωνίας προστεθούν και εκείνοι της Γερμανίας και της Κίνας φθάνουν στο 70%
του παγκόσμιου πληθυσμού εκατομμυριούχων. Σημαντική μερίδα των πλουσίων συγκεντρώνεται, επίσης, σε χώρες
πλούσιες σε αποθέματα πετρελαίου
όπως η Νορβηγία και το Κουβέιτ, αλλά
και στα παγκόσμιας ακτινοβολίας οικονομικά κέντρα του Χονγκ Κονγκ και της
Σιγκαπούρης. Σημειωτέον ότι η Capgemini προεξοφλεί περαιτέρω αύξηση των
κεφαλαίων παγκοσμίως για το 2016 κατά
ακόμη 12 τρισ. δολάρια, που αντιπροσωπεύει άνοδο 22% σε σύγκριση με τα
επίπεδα του 2013.
Εμφύλιος στη Wall Street με αγωγές επενδυτικών κατά τραπεζών
Ζητούν αποζημιώσεις για ζημίες από πλημμελή έλεγχο των τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων
Μια δικαστική «τιτανομαχία» δισ. δολαρίων φαίνεται να εξελίσσεται στον
κόσμο της Wall Street, καθώς κάποιες
από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες των ΗΠΑ, όπως η BlackRock και
η PIMCO, έχουν ασκήσει από κοινού
αγωγές σε τραπεζικούς κολοσσούς όπως
η Deutsche Bank και η HSBC για τον
ρόλο που διαδραμάτισαν ως διαμεσολαβητές στη διαπραγμάτευση ομολόγων
στεγαστικών δανείων λίγο πριν και
κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007-09. Εξι είναι συνολικά οι αγωγές που κατατέθηκαν
ενώπιον της ανώτατης δικαστικής αρχής
στην πολιτεία της Νέας Υόρκης εναντίον
μεγάλων ξένων και αμερικανικών τραπεζών, πολλές από τις οποίες βρέθηκαν
στο επίκεντρο της χρηματοπιστωτικής
κρίσης και διεσώθησαν με κρατικά κεφάλαια για να μην καταρρεύσουν, συμπαρασύροντας μαζί τους το παγκόσμιο
χρηματοπιστωτικό σύστημα. Στη λίστα
των τραπεζών αυτών, πέραν των Deutsche Bank και HSBC, περιλαμβάνονται
η Citigroup, η Bank of New York Mellon,
η US Bancorp και η Wells Fargo.
Βασική κατηγορία των επενδυτικών
εταιρειών είναι ότι οι τράπεζες αγνόησαν «βασικές ανεπάρκειες» σε πακέτα
ομολόγων στεγαστικών δανείων και
τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των δανείων αυτών από τους δανειολήπτες,
σύμφωνα με πληροφορίες της Wall
Street Journal, που πρώτη αποκάλυψε
το θέμα. Μέχρι σήμερα, οι αμερικανικές
τράπεζες έχουν καταβάλει 100 δισ. δολάρια σε αποζημιώσεις και συμβιβαστικές λύσεις για λανθασμένες πρακτικές που ακολούθησαν το διάστημα της
κρίσης, όπως ήταν οι κατασχέσεις κατοικιών που δεν ήταν τελικά νόμιμες
και η παραπλάνηση επενδυτών στην
πώληση ομολόγων δανείων που γνώριζαν ότι θα οδηγούσαν σε τεράστιες
απώλειες.
Σε αυτήν την περίπτωση, οι επενδυτικές εταιρείες διεκδικούν αποζημιώσεις
δισ. δολαρίων, διότι υποστηρίζουν πως
οι τράπεζες δεν εκπληρούσαν τις υποχρεώσεις τους ως διαμεσολαβητές σε
συναλλαγές μεγάλων πακέτων ομολόγων δανείων την περίοδο 2004-08. Οι
διαμεσολαβητές εποπτεύουν, ουσια-
Μια δικαστική «τιτανομαχία» δισ. δολαρίων φαίνεται να
εξελίσσεται στον κόσμο της Wall Street, καθώς κάποιες
από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες των ΗΠΑ
έχουν ασκήσει από κοινού αγωγές σε τραπεζικούς
κολοσσούς για τις τιτλοποιήσεις στεγαστικών δανείων,
που δημιούργησαν τα λεγόμενα «τοξικά» επενδυτικά
προϊόντα, οδηγώντας σε κρίση το παγκόσμιο
χρηματοπιστωτικό σύστημα.
στικά, την αποπεράτωση συναλλαγών
και διασφαλίζουν την εφαρμογή των
όρων αποπληρωμής στην αγορά ομολόγων στεγαστικών δανείων, η οποία
αποτιμάται στα 2 τρισ. δολάρια. Οι ενάγοντες υποστηρίζουν πως οι διαμεσολαβητές έχουν την υποχρέωση να προστατεύουν τα συμφέροντα των επενδυτών, επιβλέποντας τη σωστή εφαρμογή των όρων συναλλαγής. Από την
πλευρά τους, οι τράπεζες υποστηρίζουν
ότι ο ρόλος του διαμεσολαβητή είναι
περιορισμένος σε τυπικές διαδικασίες
όπως είναι η εποπτεία του τρόπου πληρωμής των επενδυτών και η παροχή
εκθέσεων σχετικά με την εξυπηρέτηση
ομολογιακών δανείων. Οι διαμεσολαβητές ορίζονται από τους εκδότες των
ομολόγων ώστε να εξασφαλίσουν ότι
καταβάλλονται οι τόκοι και τα χρεολύσια
των ομολόγων τους.
Μεταξύ των επενδυτικών εταιρειών
που έχουν ασκήσει αγωγές είναι η Aegon, η Brookfield, η Kore, η Prudential,
η Sealink και η TIAA. Οι Prudential,
η Aegon, η DZ Bank και η Charles Schawb έχουν καταθέσει αγωγή μαζί με
την PIMCO και την BlackRock. Μάλιστα, η Wall Street Journal επισημαίνει
πως η PIMCO με την BlackRock έχουν
ενώσει ξανά τις δυνάμεις τους στο παρελθόν, απαιτώντας δισ. δολάρια από
τραπεζικούς γίγαντες σαν την JPMorgan Chase και την Bank of America,
αυτήν τη φορά για την έκδοση αμφιλεγόμενων ομολόγων στεγαστικής πίστης. Aυτές οι αγωγές βρίσκονται σε
εξέλιξη.
Βασικό αίτιο της χρηματοπιστωτικής
κρίσης ήταν η μαζική χορήγηση στεγαστικών δανείων σε δανειολήπτες
που δεν πληρούσαν εξαρχής τα κριτήρια
για την κάλυψη των υποχρεώσεών τους.
Ο λόγος της μαζικής χορήγησης στεγαστικών δανείων ήταν μια πρωτοφανής
άνοδος των τιμών στην αμερικανική
αγορά κατοικίας, δημιουργώντας μια
φούσκα που έσκασε απότομα το 2007.
Η ύφεση στην αγορά κατοικίας οδήγησε
σε μεγάλη αύξηση τα επισφαλή στεγαστικά δάνεια και κατ’ επέκταση στην
κατάρρευση των ομολόγων αυτών των
δανείων αλλά και επενδυτικών προϊόντων βασισμένων σε αυτά.
H διοίκηση της GM αγνοούσε μοιραία τεχνικά προβλήματα
Σκληρές ερωτήσεις Αμερικανών
βουλευτών σχετικά με τα επανειλημμένα προβλήματα ασφαλείας
που προκύπτουν με αυτοκίνητα
της General Motors και με τη νοοτροπία συγκάλυψης που επέτρεψε
αυτά τα προβλήματα να μην αντιμετωπίζονται επί χρόνια, δέχτηκε
χθες, Πέμπτη, η κ. Μέρι Μπάρα,
<
<
<
<
<
<
<
Ε-mail μεταξύ μηχανικών της εταιρείας αποκαλύπτουν ότι τεχνικό
πρόβλημα, που ευθύνεται για 13 θανάτους, είχε
εντοπιστεί από το 2005.
διευθύνουσα σύμβουλος της μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας
των ΗΠΑ.
Το σημαντικότερο στοιχείο που
παρουσίασαν οι ερευνητές στη
χθεσινή ακρόαση ήταν ένα ηλεκτρονικό μήνυμα, στο οποίο η υπάλληλος της GM Λόρα Αντρες προειδοποιούσε τους ανωτέρους της
ήδη από το 2005 σχετικά με την
ύπαρξη σοβαρού προβλήματος
ασφαλείας. Η GM έχει προχωρήσει
σε 44 ανακλήσεις μόνο το 2014,
Η επικεφαλής της General Motors, Μέρι Μπάρα, στην κατάθεσή της υποστήριξε ότι δεν είχε γνώση του
προβλήματος έως τον Δεκέμβριο του 2013, όπως και όλα τα υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας.
περιλαμβανομένου και ενός προβλήματος σε κεντρικό διακόπτη
του οχήματος, που συνδέεται με
τουλάχιστον 13 θανάτους. Οι ανακλήσεις αφορούν 20 εκατομμύρια
οχήματα, ιδίως στις ΗΠΑ, εκ των
οποίων τα 6,5 εκατομμύρια ανακλήθηκαν σχετικά με το πρόβλημα
στον κεντρικό διακόπτη. Στο ηλεκτρονικό μήνυμα που είχε στείλει
στους μηχανικούς της εταιρείας η
κ. Αντρες προειδοποιούσε ότι είχε
σβήσει ανεξήγητα ο κινητήρας
ενός αυτοκινήτου της GM που οδηγούσε όταν περνούσε από ασφαλ-
τοστρωμένο δρόμο σε χωματόδρομο. Ενας τεχνικός της εταιρείας
είχε πει στην κ. Αντρες ότι το πρόβλημα μπορεί να οφείλεται εν μέρει
στον κεντρικό διακόπτη. «Νομίζω
ότι πρόκειται για σοβαρό πρόβλημα
ασφαλείας, ιδίως αν αυτός ο κεντρικός διακόπτης είναι εγκατεστημένος σε διαφορετικούς τύπους
οχημάτων. Σκέφτομαι ότι (θα χρειαστεί) μια μεγάλη ανάκληση», αναφέρεται στο ηλεκτρονικό μήνυμα
που είχε στείλει η κ. Αντρες σε 11
συναδέλφους της, περιλαμβανομένου του αντιπροέδρου Βορείου
Αμερικής του μηχανολογικού τμήματος της εταιρείας. Η κ. Μπάρα,
η οποία ανέλαβε επικεφαλής της
GM μόλις τον περασμένο Ιανουάριο, είπε στους βουλευτές ότι δεν
είχε γνώση του προβλήματος έως
τον Δεκέμβριο του 2013 όπως και
όλα τα υψηλόβαθμα στελέχη της
εταιρείας. Η απάντηση που έλαβε
από τη βουλευτή των Δημοκρατικών Ντιάνα ντε Γκέτε ήταν ότι
είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το
γεγονός ότι τα στελέχη της εταιρείας δεν γνώριζαν ένα πρόβλημα
που σχετίζεται με τόσους θανάτους
και ότι η άγνοιά τους δεν τους απαλλάσσει από τις ευθύνες τους. Η GM
έχει απολύσει 15 υπαλλήλους της
για το ζήτημα, αλλά κανένα από τ’
ανώτερα στελέχη της.
Η κ. Μπάρα διαβεβαίωσε τους
βουλευτές ότι η GM θα συστήσει
ειδικό ταμείο προκειμένου να αποζημιώσει όσους τραυματίστηκαν
ή σκοτώθηκαν εξαιτίας των προβλημάτων στ’ αυτοκίνητα της εταιρείας. Ωστόσο, τα προβλήματα της
GM δεν σταματούν εδώ. Χθες κατατέθηκε μια νέα αγωγή κατά της
εταιρείας, με την οποία η ενάγουσα
ζητεί την αποζημίωση όλων των
ιδιοκτητών αυτοκινήτων της GM
διότι αυτά έχασαν αξία μεταπώλησής τους εξαιτίας των ανακλήσεων,
που ζημίωσαν το εμπορικό σήμα
της GM. Σύμφωνα με την ενάγουσα,
η GM ζημίωσε τους πελάτες της
αποκρύπτοντας την ύπαρξη γνωστών προβλημάτων στα οχήματά
της, διότι είχε ως προτεραιότητα
τη μείωση του κόστους παραγωγής
και όχι την ασφάλεια. Ο δικηγόρος
που κατέθεσε την αγωγή υποστήριξε πως η αποζημίωση θα μπορούσε να ανέλθει στο ποσό των 10
δισ. δολαρίων (7,3 δισ. ευρώ) και
είναι η πρώτη με την οποία ζητείται
η αποζημίωση 15 εκατομμυρίων
κατόχων οχημάτων GM. Η κ. Μπάρα δήλωσε ότι η συγκεκριμένη υπόθεση δεν θα καλυφθεί από το ειδικό
ταμείο της εταιρείας, αλλά θα κριθεί
στα δικαστήρια.
OIK_11-OIKONOMIA_Master_cy 20/06/14 22:54 Page 11
ΔΙΕΘΝΗ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
11
ASSOCIATED PRESS
Η επόμενη πρόκληση της Ελλάδας
στον κλάδο ηλεκτρονικού εμπορίου
Μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης των online αγορών κυρίως μέσω smartphones
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι
δεν απέκλεισε στις 5 Ιουνίου την
προσφυγή στην ποσοτική χαλάρωση
εφόσον δεν αυξηθεί ο πληθωρισμός.
Υιοθετώντας διπλωματικό τόνο το
Διεθνές Νομισματικό Ταμείο απευθύνει έκκληση μέσω της ετήσιας
επισκόπησης της οικονομίας της
Ευρωζώνης για εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αλλά
και μέτρων τόνωσης της εσωτερικής ζήτησης προκειμένου να συνεχιστεί η ανάκαμψη.
Η ανάκαμψη της οικονομίας της
Ευρωζώνης μετά δύο χρόνια ύφεσης το 2012 και το 2013 δεν είναι
αρκετά ισχυρή, επισημαίνει ο διεθνής οργανισμός στην ετήσια έκθεση που παρουσιάστηκε στους
υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης την Πέμπτη. Τη στιγμή
που Γαλλία και Ιταλία προσπαθούν
να αποσπάσουν τη συγκατάθεση
της Γερμανίας ώστε να υπάρξει
μερική χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων, το ΔΝΤ θεωρεί
ότι πλέον η δημοσιονομική στάση
της Ευρωζώνης είναι «σχεδόν ουδέτερη και επιτυγχάνει την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ στήριξης
της ζήτησης και μείωσης του δημοσίου χρέους» αναφέρεται στην
έκθεση του ΔΝΤ. Ωστόσο οι οικονομολόγοι του Ταμείου προειδοποιούν ότι στην περίπτωση που
ορισμένοι δημοσιονομικοί στόχοι
δεν επιτευχθούν εξαιτίας της ύφεσης, τότε δεν θα πρέπει να ληφθούν
επιπλέον μέτρα λιτότητας. Παράλληλα, το ΔΝΤ αν και επαινεί την
Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για
τα μέτρα τόνωσης του δανεισμού
και του πληθωρισμού που έλαβε
στις αρχές του μήνα, θεωρεί ότι
αν δεν αυξηθεί ο πληθωρισμός από
το σημερινό επίπεδο του 0,5%,
τότε η Φρανκφούρτη θα πρέπει να
είναι έτοιμη να προχωρήσει σε μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων,
πολιτική που είναι γνωστή ως ποσοτική χαλάρωση. Ο πρόεδρος της
ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι δεν απέκλεισε
στις 5 Ιουνίου την προσφυγή στην
ποσοτική χαλάρωση εφόσον δεν
αυξηθεί ο πληθωρισμός, ο οποίος
στο σημερινό χαμηλό του επίπεδο
δυσχεραίνει σημαντικά την προσπάθεια του ευρωπαϊκού Νότου
να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά του έναντι της Γερμανίας και
παράλληλα απειλεί με εκτροχιασμό
τη δημοσιονομική προσπάθεια για
περιορισμό του χρέους. Το μέλος
του εκτελεστικού συμβουλίου της
ΕΚΤ Μπενουά Κερέ δήλωσε χθες
ότι δεν υπάρχει διαφορά απόψεων
μεταξύ ΔΝΤ και ΕΚΤ σχετικά με
την αναγκαιότητα να ληφθούν
πρόσθετα μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας στην περίπτωση που ο
πληθωρισμός εξακολουθήσει να
κινείται «σε πολύ χαμηλά επίπεδα
για πολύ μεγάλο διάστημα». Την
ίδια στιγμή, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ
Σόιμπλε, επανέλαβε την Πέμπτη
ότι η Ευρωζώνη δεν απειλείται από
τον αποπληθωρισμό.
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΚΑΓΙAΝΝΗΣ
Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα
«πάσχει» στη διανομή των προϊόντων
και την εμπειρία χρήσης ειδικά από
φορητές συσκευές, δύο μειονεκτήματα που σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση εμποδίζουν την ανάπτυξή του. Αυτό υποστηρίζει στην
«Κ» η Γκάνα Γιεφτουσένκο, επικεφαλής επιχειρησιακής ανάπτυξης
της PayPal στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, η οποία βρέθηκε
στη χώρα μας για να πάρει μέρος σε
εκδήλωση που συνδιοργάνωσε η ελληνική εταιρεία Atcom με την PayPal.
Εκπροσωπώντας μία από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως υπηρεσίες πληρωμών μέσω Ιντερνετ, η κ. Γιεφτουσένκο σημειώνει ότι προς το παρόν
η PayPal απλώς παρακολουθεί με
«περιέργεια» τη διάδοση του Bitcoin.
– Συχνά ακούγεται πως οι συναλλαγές μέσω Ιντερνετ κάνουν πιο
εύκολο το ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος. Τι κάνετε για να το αποτρέψετε;
– Για την PayPal αποτελεί βασική
προτεραιότητα η συμμόρφωση με
τους διεθνείς κανονισμούς που
έχουν δημιουργηθεί για να καταπολεμηθεί το ξέπλυμα του «μαύρου»
χρήματος, ενώ έχουμε μια μεγάλη
ομάδα ανθρώπων που ασχολείται
ειδικά με αυτό.
– Κατά τη γνώμη σας, πώς θα
επηρεάσει τελικά τις online πληρωμές το Bitcoin και τα υπόλοιπα
ψηφιακά νομίσματα; Σκέφτεστε
κάποια στιγμή να επιτρέψετε
στους πελάτες σας να συνδέσουν
τον λογαριασμό τους στην PayPal
με το «Bitcoin πορτοφόλι» που
μπορεί να έχουν;
– Σήμερα δεν μπορεί κανείς να
προδικάσει κατά πόσο το Bitcoin
θα αποδειχθεί πραγματικά χρήσιμο
στους καταναλωτές, προσφέροντας
κάτι παραπάνω στη ζωή τους. Από
την άλλη πλευρά, σαν PayPal προς
το παρόν παρατηρούμε το φαινόμενο με περιέργεια, όπως κάνουμε
και με πολλά άλλα.
– Ποια είναι η εικόνα σας για το
ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα; Πόσο έχει επηρεασθεί από
την οικονομική κρίση;
«Οι κανόνες είναι κανόνες.
Πρέπει απλώς να βρεθεί ένας
σωστός ρυθμός» τονίζει ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών
Μισέλ Σαπέν.
Δεν συζητάμε
χαλάρωση
του Συμφώνου
Σταθερότητας
Οι υπουργοί Οικονομικών της
Γαλλίας και της Ιταλίας διαβεβαίωσαν ότι δεν επιθυμούν
μια χαλάρωση των όρων του
Ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας, αν και θα ήθελαν
να βρεθούν τρόποι προώθησης της ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας.
«Δεν ζητάμε να αλλάξουν οι
κανόνες» δήλωσε ο Γάλλος
υπουργός Οικονομικών Μισέλ
Σαπέν προσερχόμενος στη
σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στο
Λουξεμβούργο. «Οι κανόνες
είναι κανόνες. Πρέπει απλώς
να βρεθεί ένας σωστός ρυθμός για κάθε μία από τις χώρες μας και κυρίως για αυτές
που είναι σε πιο δύσκολη κατάσταση» πρόσθεσε ο κ. Σαπέν. Η ιδέα είναι «ότι η επιστροφή σε μια κατάσταση
χρέους υπό έλεγχο, μια επιβεβλημένη μείωση της κατάστασης χρέους, μια μείωση των
ελλειμμάτων να γίνουν με
συμβατούς όρους οι οποίοι θα
φέρουν και την ανάπτυξη»
υπογράμμισε ο κ. Σαπέν. Η
διαμάχη για το Σύμφωνο Σταθερότητας ξεκίνησε από τις
δηλώσεις του Γερμανού
υπουργού Οικονομίας και αντικαγκελαρίου Ζ. Γκάμπριελ,
που ζήτησε «να δοθεί χρόνος
στις χώρες που είναι αποφασισμένες να πραγματοποιήσουν
μεταρρυθμίσεις» και ανέφερε
το ενδεχόμενο να μην ενσωματωθούν «τα κόστη που προκαλούνται» από τις μεταρρυθμίσεις στον υπολογισμό του
ορίου του δημοσίου ελλείμματος που θεωρείται επιτρεπτό
στην Ευρωζώνη, δηλαδή το
3% του ΑΕΠ. Αυτή η δήλωση
θεωρήθηκε μια αναφορά στην
Ιταλία και τη Γαλλία, οι οποίες
πιέζουν για μια χαλάρωση των
κανόνων δημοσιονομικής σταθερότητας στην Ευρώπη προκειμένου να δοθεί ώθηση
στην ανάπτυξη και την εργασία. Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Πιερ Κάρλο Παντοάν
διαβεβαίωσε από την πλευρά
του ότι δεν υπάρχει θέμα τροποποίησης του υπολογισμού
του δημόσιου χρέους χωρίς
να υπολογίζονται οι δαπάνες
για τις επενδύσεις. «Δεν είναι
αυτό που ζητήσαμε», δήλωσε
ο Παντοάν στους δημοσιογράφους, παρόλο που η Ιταλία
επιθυμεί να τεθούν στο τραπέζι «όλα τα υπάρχοντα μέσα
(...) για την επιτάχυνση της
ανάπτυξης και τη δημιουργία
θέσεων εργασίας».
Οι Ελληνες καταναλωτές εξοικειώνονται ολοένα περισσότερο με τις αγορές από το εξωτερικό: πέρυσι, το ποσοστό αύξησης των πληρωμών εκτός συνόρων μέσω της υπηρεσίας μας έφτασε σε διψήφιο νούμερο, τονίζει η κ. Γιεφτουσένκο.
<
<
<
<
<
<
Η επικεφαλής
επιχειρησιακής
ανάπτυξης της PayPal
στην Κεντρική και
Ανατολική Ευρώπη,
Γκ. Γιεφτουσένκο,
μιλάει στην «Κ».
– Νομίζω πως δεν έχουν ακόμη
αντιμετωπισθεί ορισμένες προκλήσεις που αποτελούν εμπόδια για
την ανάπτυξή του, όπως το ποσοστό
των αγορών με αντικαταβολή ή η
αξιοπιστία στη διανομή των προϊόντων. Ειδικά για τις φορητές συσκευές, παρόλο που ο αριθμός των
smartphone έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, η διείσδυση των online αγορών είναι μικρότερη από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ο
λόγος είναι λιγότερο η οικονομική
κρίση, και περισσότερο το γεγονός
ότι δεν προσφέρεται η κατάλληλη
εμπειρία χρήσης. Πιστεύουμε πως
η εταιρεία μας όχι μόνο μπορεί να
– Η στρατηγική μας είναι ίδια
σε όλο τον κόσμο: να φέρνουμε
σε επαφή πωλητές με αγοραστές,
ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται. Στην Ελλάδα, θα συνεχίσουμε
να προσφέρουμε ισχυρή προστασία στους χρήστες (η PayPal δεν
μοιράζεται ποτέ online τα οικονομικά τους δεδομένα) και ένα
«δίχτυ ασφαλείας» σε οποιαδήποτε
αγορά. Επίσης, αποκτούμε συνεχώς νέους συνεργάτες στην ελληνική αγορά, όπως η Atcom και
η Wind.
– Το όραμα της PayPal είναι να
παρέχει στον χρήστη ένα «πορτοφόλι στο cloud». Τι σημαίνει
αυτό;
– Η υπηρεσία είναι ένα «ψηφιακό
πορτοφόλι». Αυτό σημαίνει πως
φυλάσσεται στο cloud και δεν περιορίζεται σε κάποια συγκεκριμένη
συσκευή, ώστε να έχει πρόσβαση
σε αυτό ο κάτοχός του με διάφορους
τρόπους. Οι ευαίσθητες οικονομικές
πληροφορίες αποθηκεύονται με
ασφάλεια στο PayPal, και όχι στη
συσκευή. Ετσι, ο χρήστης έχει μεγάλη ευελιξία για τις πληρωμές του,
με δραστικά μικρότερο ρίσκο να
εκτεθούν τα δεδομένα του.
«φέρει» στην Ελλάδα τις πιο πρόσφατες καινοτομίες, αλλά και να
βοηθήσει να χτισθεί μια σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στους εμπόρους και τους καταναλωτές.
– Τι είδους προϊόντα ψωνίζουν
συνήθως οι Ελληνες χρήστες της
PayPal; Για τις αγορές τους, προτιμούν κυρίως το εξωτερικό ή
καταστήματα στη χώρα μας;
– Οι καταναλωτές εξοικειώνονται
ολοένα περισσότερο με τις αγορές
από το εξωτερικό: πέρυσι, το ποσοστό αύξησης των πληρωμών
εκτός συνόρων μέσω της υπηρεσίας
μας έφτασε σε διψήφιο νούμερο.
Οι δημοφιλέστερες αγορές ήταν η
Κίνα, η Γερμανία και η Βρετανία.
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες είναι
τα ηλεκτρονικά, τα ρούχα και τα
παιχνίδια. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως από το κινητό τους οι Ελληνες κάνουν περισσότερες αγορές
όταν ψωνίζουν από το εξωτερικό
και όχι από ελληνικά καταστήματα.
Ο λόγος είναι απλώς πως τα ελληνικά e-shop δεν είναι αρκετά προσαρμοσμένα για χρήση από φορητές συσκευές.
– Ποιες επόμενες κινήσεις σχεδιάζετε στη χώρα μας;
Μάχη γιγάντων για τη γαλλική Alstom
Η γερμανική εταιρεία Siemens και
η ιαπωνική Mitsubishi Heavy Industries (MHI) αύξησαν την οικονομική προσφορά τους για την εξαγορά του ενεργειακού κλάδου της
γαλλικής Alstom, απαντώντας στην
αναθεωρημένη πρόταση που υπέβαλε η αντίπαλός τους αμερικανική
εταιρεία General Electric (GE). Οι
Siemens - MHI και η GE αντιπαρατίθενται στη μάχη για τον έλεγχο
των ενεργειακών μονάδων της Alstom, η οποία οδήγησε τη γαλλική
κυβέρνηση να ενισχύσει τις αρμοδιότητές της για να μπλοκάρει την
όποια συμφωνία, επικαλούμενη την
προστασία των εγχώριων θέσεων
εργασίας και την επιρροή της σε
έναν στρατηγικό τομέα.
Με τη νέα προσφορά τους, οι Siemens - MHI δέχονται να καταβάλουν
8,2 δισ. ευρώ σε μετρητά αντί 7 δισ.
και αποτιμούν σε 14,6 δισ. τον ενεργειακό κλάδο της Alstom, 400 εκατ.
περισσότερα από πριν και πολύ πάνω από τα 12,4 δισ. της GE. Η γαλλική εταιρεία ανακοίνωσε ότι το
REUTERS
Καμπανάκι
ΔΝΤ προς
Ευρωζώνη για
την ανάπτυξη
Συνέντευξη στον ΚΩΣΤΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ
Με τη νέα προσφορά τους, οι Siemens - MHI δέχονται να καταβάλουν
8,2 δισ. ευρώ σε μετρητά αντί 7 δισ. και αποτιμούν σε 14,6 δισ. τον ενεργειακό κλάδο της Alstom, 400 εκατ. περισσότερα από πριν και πολύ πάνω
από τα 12,4 δισ. της GE.
συμβούλιο των διευθυντών της θα
συνεδριάσει το αργότερο έως τις
23 Ιουνίου για να εξετάσει τις νέες
προσφορές. Η βελτιωμένη πρόταση
των Siemens - MHI εξακολουθεί να
προβλέπει την εξαγορά του κλάδου
αεριοστροβίλων της Alstom.
Η MHI προσφέρεται τώρα να
αγοράσει ποσοστό 40% των συνολικών μονάδων ατμού, νερού και
του δικτύου της Alstom και να τις
συγχωνεύσει σε έναν όμιλο, ενώ
πριν σχεδίαζε τη δημιουργία τριών
μεικτών εταιρειών και την απόκτηση του 40% των μονάδων ατμού
και το 20% των μονάδων νερού και
του δικτύου. Με την αλλαγή αυτή,
η MHI θα αυξήσει την πληρωμή
μετρητών σε 3,9 δισ. από 3,1 δισ.
Η συμμετοχή της Siemens αυξάνεται σε 4,3 δισ. από 3,9 δισ. Επιπλέον, η γερμανική επιχείρηση
προσφέρεται να μετάσχει αμέσως
σε μία μεικτή εταιρεία για τη διαχείριση της κινητικότητας, περιλαμβανομένης της σηματοδότησης,
με την Alstom.
«Οι MHI και η Siemens συνεχίζουν
να πιστεύουν ακράδαντα ότι η πρότασή τους είναι η καλύτερη για την
Alstom, τους εργαζόμενους, τους
πελάτες και τους μετόχους της καθώς και τα γαλλικά εθνικά συμφέροντα. Η πρόταση αυτή είναι καλύτερη επιχειρηματικά, οικονομικά
και κοινωνικά» ανέφεραν οι δύο
εταιρείες σε ανακοίνωσή τους.
REUTERS
Εμφαση στις επενδύσεις από Βερολίνο - Ουάσιγκτον
O υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε (αρ.) και ο
ομόλογός του των ΗΠΑ Τζακ Λιου έκριναν αναγκαία την αύξηση των επενδύσεων προκειμένου να στηριχθεί η οικονομική ανάκαμψη.
O υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και ο
ομόλογός του των ΗΠΑ Τζακ Λιου
έκριναν αναγκαία την αύξηση των
επενδύσεων προκειμένου να στηριχθεί μια οικονομική ανάκαμψη,
η οποία παραμένει ακόμα ασθενική
στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
«Περισσότερα πρέπει να γίνουν
τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη προκειμένου να ενισχύσουμε
την ανάπτυξη και τη δημιουργία
θέσεων εργασίας, ειδικά στο θέμα
των προσπαθειών για την τόνωση
των επενδύσεων στον δημόσιο και
ιδιωτικό τομέα» δήλωσε ο Τζακ Λιου, ο οποίος πέρασε από το Βερολίνο, μετά τις επισκέψεις που πραγματοποίησε στο Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Από την πλευρά του ο Γερμανός
υπουργός Οικονομικών υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξουν «πολλές περισσότερες επενδύσεις στον
ιδιωτικό τομέα», κυρίως στον τομέα
των υποδομών.
Οι δύο υπουργοί επίσης ανέφεραν
ότι «συμφωνούν για τη σημασία
να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις προκειμένου να επιτευχθεί
μια συμφωνία» για την υπογραφή
μιας συνθήκης ελεύθερου εμπορίου
μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης
και των ΗΠΑ (TTIP), οι συνομιλίες
για την οποία βρίσκονται σε εξέλιξη
από το καλοκαίρι του 2013.
Αν και τις πρώτες επισκέψεις του
Λιου στη Γερμανία είχαν σηματοδοτήσει οι πιεστικές αξιώσεις προς
τη Γερμανία να απομακρυνθεί λίγο
από την αρχή της δημοσιονομικής
εξυγίανσης προκειμένου να τονωθεί
η ανάπτυξη, οι δύο αξιωματούχοι
επιχείρησαν να δείξουν ότι κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος.
«Εμείς συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα πρόβλημα ζήτησης στον κόσμο και να θεωρούμε ότι οι πολιτικές που θα επέτρεπαν την ενίσχυση της ζήτησης
θα ήταν χρήσιμες, όμως συμφωνούμε στην ανάγκη μιας ισορροπίας μεταξύ των βραχυπρόθεσμων
και των μακροπρόθεσμων βημάτων» δήλωσε ο κ. Λιου.
OIK_12-REAL ESTATE NEW_Master_cy 20/06/14 21:07 Page 12
Real Estate
ΚΥΡΙΑΚΗ 22 IOYNIΟΥ 2014
ΣΥΝΤΟΜΑ
Τα ενοίκια επέστρεψαν σε επίπεδα
των αρχών του... 2000 στην Αττική
Η πτώση των τιμών δεν άρχισε με την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης
Του ΝΙΚΟΥ ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ
Συνολική πτώση της τάξεως του 40%
κατά μέσο όρο καταγράφουν κατά τη
διάρκεια της τελευταίας τριετίας οι τιμές
των ενοικίων κατοικιών στην Αττική,
σύμφωνα με πληροφορίες από μεσιτικά
γραφεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά
την διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών,
η κάμψη αγγίζει το 15% κατά μέσο όρο,
καθώς η μείωση των εισοδημάτων και
η αύξηση της φορολογίας ωθεί όλο και
περισσότερα νοικοκυριά στην αναζήτηση
Αισιόδοξη η Κεντρική
Τράπεζα, παρά την
ύφεση, για το μέλλον
της αγοράς ακινήτων
Θετικές ενδείξεις για την πορεία της αγοράς
ακινήτων και για το μέλλον των κατασκευών
προβλέπει η Κεντρική Τράπεζα. Παρόλο
που οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες και
οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν στον χρηματοπιστωτικό τομέα εξακολουθούν να
έχουν αντίκτυπο, τόσο στις τιμές των κατοικιών όσο και στον κατασκευαστικό τομέα,
με τα σημάδια ύφεσης να συνέχισαν και
κατά τους πρώτους μήνες του τρέχοντος
έτους, εντούτοις, η σταδιακή χαλάρωση
των περιορισμών στις συναλλαγές, που
έθεσε η Κεντρική Τράπεζα μετά από την
απόφαση του Eurogroup, η χαλάρωση στα
κριτήρια δανεισμού και η οριακή μείωση
των δανειστικών επιτοκίων αποτελούν εξελίξεις που αναμένονται να υποβοηθήσουν
στη μελλοντική πορεία του κατασκευαστικού
τομέα και της αγοράς ακινήτων γενικότερα,
όπως επισημαίνεται στο οικονομικό δελτίο
Ιουνίου της ΚΤΚ.
Αναφορικά στους επιμέρους δείκτες, τους
οποίους επικαλείται η Κεντρική, οι εγχώριες
πωλήσεις τσιμέντου κατέγραψαν κατά τους
πρώτους τέσσερεις μήνες του 2014 ετήσια
μείωση της τάξης του 22,4% μετά από μείωση
της τάξης του 24,4% την αντίστοιχη περίοδο
του 2013. Την ίδια ώρα, οι εγκεκριμένες
άδειες οικοδομής, όπως φαίνεται από τα
στοιχεία που καταγράφηκαν τους δύο πρώτους μήνες του 2014, σημειώνουν μείωση
16,9% σε σχέση με μείωση 18,4% την αντίστοιχη περίοδο του 2013, καταδεικνύοντας
ότι βραχυπρόθεσμα η κατασκευαστική δραστηριότητα πρόκειται να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα.
Ωστόσο, όπως σημειώνεται στο οικονομικό
δελτίο της Κεντρικής Τράπεζας, ο δείκτης
τιμών των κατασκευαστικών υλικών, κατά
το τέταρτο τρίμηνο του 2013 και το πρώτο
τρίμηνο του 2014 παρουσίασε μικρή ετήσια
αύξηση της τάξης του 1,2% και 2,3% αντίστοιχα.
Παράλληλα, ο δείκτης εμπιστοσύνης στον
κατασκευαστικό τομέα στην Κύπρο, όπως
δημοσιεύεται από τις Έρευνες Οικονομικής
Συγκυρίας (ΕΟΣ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
σημείωσε σημαντική βελτίωση από -59,1
το έτος 2013, σε -51,47 το πρώτο τρίμηνο
του 2014, παραμένοντας πάντως σε αρνητικά
επίπεδα. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου
σημειώνει ότι λόγω των τελευταίων οικονομικών εξελίξεων η αγορά ακινήτων διαθέτει σημαντικά εφόδια για να ανακάμψει,
αλλά παρατεταμένη ύφεση στον τομέα δεν
παύει να είναι γεγονός.
<
<
<
<
<
<
Μόνο κατά την τελευταία
τριετία η υποχώρηση των
ενοικίων, κυρίως για κατοικίες μεγαλύτερων επιφανειών, υπολογίζεται στο
40%.
χαμηλότερου ενοικίου. Σύμφωνα μάλιστα
με τα σχετικά στοιχεία, υπάρχουν και
περιπτώσεις ακινήτων, όπου η μείωση
των ενοικίων προσεγγίζει ή ακόμα και
ξεπερνά το 50%. Πρόκειται κυρίως για
τα μεγαλύτερης επιφάνειας ακίνητα που
βρίσκονται σε ακριβότερες περιοχές, τα
οποία αντιμετωπίζουν και τη μεγαλύτερη
δυσκολία στο να προσελκύσουν ενοικιαστές.
Σύμφωνα με τον κ. Λευτέρη Ποταμιάνο, γενικό γραμματέα της Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδος, η πτώση των
τιμών των ενοικίων δεν ξεκίνησε με
την εμφάνιση της κρίσης. «Η πτώση
της κτηματαγοράς ξεκίνησε πρώτα από
τις τιμές πώλησης και στη συνέχεια,
από το 2011 και μετά, όταν δηλαδή άρχισαν να γίνονται περισσότερο αισθητές
οι συνέπειες της κρίσης, μεταφέρθηκε
και στην αγορά των ενοικίων» αναφέρει.
Κατά τον ίδιο, η πτωτική τάση των
«Η πτώση της κτηματαγοράς ξεκίνησε πρώτα από τις τιμές πώλησης και στη
συνέχεια, από το 2011 και μετά, όταν δηλαδή άρχισαν να γίνονται περισσότερο
αισθητές οι συνέπειες της κρίσης, μεταφέρθηκε και στην αγορά των ενοικίων»,
σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδος.
ενοικίων θα διατηρηθεί και κατά τους
επόμενους μήνες, ιδίως όσο διατηρείται
η πτώση των εισοδημάτων των νοικοκυριών και η ανεργία παραμένει σε
υψηλό επίπεδο.
Επί της ουσίας, η αγορά των ενοικίων
έχει «σβήσει» την αύξηση που είχε σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, επιστρέφοντας στο επίπεδο των αρχών του
2000. Σύμφωνα με σχετική ανάλυση
της Alpha Bank, κατά την περίοδο 20002011 τα ενοίκια των κατοικιών αυξήθηκαν συνολικά κατά σχεδόν 43%. Την
ίδια στιγμή, κατά το διάστημα από το
2000 έως και το 2008, οι τιμές πώλησης
κατοικιών είχαν αυξηθεί σχεδόν κατά
91%, δηλαδή με υπερδιπλάσιο ρυθμό
απ’ ό,τι τα ενοίκια.
Σχέδιο «Εξοικονομώ» από το Υπουργείο Ενέργειας
Σχέδιο για την ενεργειακή αναβάθμιση
των υφιστάμενων κτηρίων επεξεργάζεται το Υπουργείο Ενέργειας. Ειδικότερα το Σχέδιο θα αφορά την ενεργειακή
αναβάθμιση κτηρίων του ευρύτερου
δημόσιου τομέα, κατοικιών, εμπορικών
και βιομηχανικών υποστατικών, ενώ
μία τέταρτη κατηγορία θα αφορά μεμονωμένα μέτρα, όπως η θερμομόνωση
οροφής κ.ά.
Το Σχέδιο «Εξοικονομώ» αναμένεται
να εξαγγελθεί μετά το καλοκαίρι και
για την υλοποίησή του θα διατεθούν
συνολικά 45 εκατ. ευρώ, με το 95% να
προέρχεται από κοινοτικούς πόρους,
μέσω των διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων.
Την ίδια ώρα το Υπουργείο Ενέργειας
έχει προχωρήσει στη διεξαγωγή μελέτης
και τη δημιουργία ενός μοντέλου βάσει
του οποίου η κυβέρνηση θα μπορεί να
σχεδιάζει τη μακροχρόνια ενεργειακή
πολιτική της, σύμφωνα με τον αρμόδιο
υπουργό, Γιώργο Λακκοτρύπη.
Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε ο υπουργός, το συγκεκριμένο μοντέλο θα εξετάσει
διάφορα σενάρια και τις νέες προοπτικές
που δημιουργούνται στον τομέα της
ενέργειας.
Η μελέτη αυτή έχει ως σκοπό, σύμφωνα με τον κ. Λακκοτρύπη, πέραν από
την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ, τη
μείωση του κόστους της ενέργειας στην
ΓΤΠ
Σύμφωνα με το οικονομικό δελτίο Ιουνίου
της Κεντρικής Τράπεζας, υπάρχουν οι
προοπτικές για ένα καλύτερο μέλλον στην
αγορά ακινήτων, όπως επίσης και στον τομέα
των κατασκευών.
Σήμερα, η ζήτηση στρέφεται σε ακίνητα έως 80-100 τ.μ. και με την προϋπόθεση ότι το κόστος ενοικίασης κινείται
μεταξύ των 300 και 500 ευρώ μηνιαίως.
Σύμφωνα με τον κ. Ποταμιάνο, ουσιαστικά η ζήτηση περιορίζεται στις μεσοαστικές περιοχές, καθώς δύσκολα παρατηρείται ενδιαφέρον για υψηλότερου
κόστους ενοικιάσεις, αποκλείοντας έτσι
τις ακριβότερες περιοχές και τα ακίνητα
μεγάλης επιφάνειας. «Κινητήριος μοχλός
της ζήτησης είναι οι υφιστάμενοι ενοικιαστές που αναζητούν χαμηλότερο κόστος στέγασης. Επίσης, μια άλλη μεγάλη
ομάδα ενδιαφερόμενων είναι οι νέες οικογένειες και γενικότερα άνθρωποι που
στο παρελθόν κινούνταν για την αγορά
κατοικίας και σήμερα περιορίζονται στη
λύση της ενοικίασης» αναφέρει ο κ. Ποταμιάνος.
Πάντως, επί του παρόντος δεν έχουν
υπάρξει περιπτώσεις ενοικιαστών που
μέχρι πρότινος ήταν ιδιοκτήτες, δηλαδή
ανθρώπων που υποχρεώθηκαν λόγω
χρεών να πωλήσουν το ακίνητό τους.
«Τέτοιες περιπτώσεις είναι ακόμα πολύ
λίγες» τονίζει χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Σε σχετική της ανάλυση για την αγορά
των ενοικίων κατοικιών, η εταιρεία πιστοποιημένων εκτιμητών GLP Values
είχε αναφέρει ότι «το σχετικά απροσδόκητο γεγονός που έχει δημιουργήσει
η κρίση στην αγορά, είναι το κλείσιμο
της ψαλίδας των ενοικίων σε περιοχές
που στο παρελθόν φαινόταν αδύνατον
να είναι τόσο κοντά η μία με την άλλη.
Ετσι σήμερα υπάρχουν περιοχές στη
Γλυφάδα που μπορεί κάποιος να πληρώσει το ίδιο περίπου ενοίκιο με ένα
καλό διαμέρισμα στο Περιστέρι.
Αντίστοιχες περιπτώσεις με τη Γλυφάδα μπορεί κανείς να βρει στην Κυψέλη.
Το φαινόμενο αποδίδεται κατά την GLP
Values στο ότι οι τιμές των ακινήτων
στα βόρεια και στα νότια προάστια υποχώρησαν περισσότερο απ’ ό,τι στις πυκνοκατοικημένες συνοικίες.
Για την υλοποίηση του σχεδίου θα διατεθούν συνολικά 45 εκατ. ευρώ, ενώ το 95%
θα προέρχεται από κοινοτικούς πόρους, μέσω των διαρθρωτικών και επενδυτικών
ταμείων, δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Λακκοτρύπης, στη 2η Δημόσια
Διαβούλευση του Υπουργείου, με θέμα τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Κύπρο και εξετάζονται σενάρια όπως η
αποθήκευση ενέργειας, η διασύνδεση
της Κύπρου με άλλες χώρες, όπως το Ισραήλ, η έλευση του φυσικού αερίου, η
εισαγωγή των έξυπνων δικτύων και έξυπνων μετρητών και η χρήση ηλεκτρικών
οχημάτων.
Τα εν λόγω σενάρια θα διαμορφωθούν
σύμφωνα με την πρόβλεψη κατανάλωσης
ενέργειας, όπως αυτή θα προκύψει ανά-
λογα με τις παραδοχές που θα υιοθετηθούν βάσει των μελλοντικών αναγκών
και υποδομών στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένων του τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου και του πολυθεματικού καζίνο, αλλά και με γνώμονα
τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες, είπε
ο υπουργός.
Ο κ. Λακκοτρύπης σημείωσε ότι «ύψιστη προτεραιότητα της κυβέρνησης
www.pwc.com.cy
īLjĮnjĮljĮIJĮljIJǀıİLjǐ
IJǎĮǘǏLjǎǍİljǁnjĮĮȺǗıǀNjİǏĮ
είναι η εφαρμογή στοχευμένων μέτρων
για μείωση του κόστους του ηλεκτρισμού
σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις». Εξάλλου,
ο υπουργός τόνισε ότι η χρήση των ΑΠΕ
και η εφαρμογή μέτρων Εξοικονόμησης
Ενέργειας (ΕΞΕ) μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά προς τον σκοπό αυτό.
«Είμαστε πεπεισμένοι ότι έφθασε ο καιρός η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας
από ΑΠΕ να ενταχθεί πολύ σύντομα
στην ελεύθερη αγορά ηλεκτρισμού και
να ανταγωνιστεί επί ίσοις όροις τη συμβατική παραγωγή», είπε χαρακτηριστικά.
Ο υπουργός Ενέργειας αναφέρθηκε
στις κύριες βελτιώσεις που εισήχθηκαν
για πρώτη φορά φέτος στα καθεστώτα
στήριξης των ΑΠΕ για το 2014. Όπως
δήλωσε, στο πλαίσιο του σχέδιο συμψηφισμού μετρήσεων ενέργειας, ο υπολογισμός για τον συμψηφισμό μετρήσεων
ενέργειας έχει μεταφερθεί από το τέλος
του κάθε χρόνου στους μήνες Απρίλιο
και Μάιο, ώστε οι αιτητές να μπορούν
να εκμεταλλευτούν την παραγωγή των
φωτοβολταϊκών τους συστημάτων και
για τους χειμερινούς μήνες, κατά τους
οποίους η παραγωγή των συστημάτων
είναι χαμηλή, ενώ η ζήτηση ενέργειας
για σκοπούς θέρμανσης είναι υψηλή.
Το Σχέδιο θα είναι σε ισχύ μέχρι να συμπληρωθεί το συνολικό όριο των 15 μεγαβάτ που έχει ανακοινωθεί.
ΚΥΠΕ
01-TEXNES NEW_Master_cy 20/06/14 15:27 Page 1
ΖΩΗ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΕΠΙΣΤΗΜΗ • ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
KYΡIAKH 22 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014
Για συναυλία στη Σκουριώτισσα
Ο διευθυντής του αρχαιότερου εν λειτουργία μεταλλείου χαλκού στον κόσμο κ. Κωνσταντίνος Ξυδάς μίλησε στην «Κ»
ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Τα τελευταία πέντε χρόνια, το μεταλλείο Σκουριώτισσας της Ηellenic Copper Mines Ltd με πρωτοβουλία του διευθυντή της κ.
Κωνσταντίνου Ξυδά δημιούργησε σε δικούς του χώρους ένα
υπαίθριο ειδυλλιακό συναυλιακό
χώρο όπου φιλοξενούνται κορυφαίοι καλλιτέχνες από τον ελληνικό και μουσικό χώρο. Το
Σάββατο 5 Ιουλίου, ένας ακόμη
μεγάλος Έλληνας τροβαδούρος,
ο Διονύσης Σαββόπουλος, θα
βρεθεί εκεί για μία μουσική παράσταση αφιερωμένη στον Μάνο
Χατζιδάκι με την ευκαιρία συμπλήρωσης 20 χρόνων από τον
θάνατό του. Με την παράσταση
αυτή συμπληρώνεται ο κύκλος
παρουσίασης στη Σκουριώτισσα
του έργου των τριών μεγάλων
σύγχρονων συνθετών της Ελλάδας, με το αφιέρωμα στον Μίκη
Θεοδωράκη το 2011, τη συναυλία
του Σταύρου Ξαρχάκου το 2012
και φέτος, του Μάνου Χατζιδάκι.
Πέρυσι, η Σκουριώτισσα σε μία
εξαιρετική παράσταση παρουσίασε την εξέλιξη της ελληνικής
μουσικής διαχρονικά, ξεκινώντας
“
Ο χώρος διεξαγωγής των
συναυλιών έχει διαμορφωθεί
με χωρητικότητα 4.000
θεατών και η τοποθεσία
του είναι ειδυλλιακή,
ιστορική και υποβλητική.
από τη βυζαντινή μουσική με τη
χορωδία «Ιωάννης Δαμασκηνός»,
συνεχίζοντας με παραδοσιακά
τραγούδια όλου του ελληνικού
χώρου με το σχήμα Μεράκ, με
μεσαιωνικά κυπριακά τραγούδια
με τον Κώστα Χατζηχριστοδούλου, με καντάδες από το φωνητικό σύνολο «Διάσταση», καταλήγοντας στο κύριο μέρος τα
ρεμπέτικα τραγούδια με τον
Μπάμπη Τσέρτο και τη Γλυκερία.
Φέτος, ο Διονύσης Σαββόπουλος
θα τιμήσει τη μνήμη του Μάνου
Χατζιδάκι με τη συνοδεία της
Ορχήστρας Νυκτών Εγχόρδων
του Δήμου Πατρέων, το φωνητικό σύνολο και την παιδική χορωδία της «Διάστασης». Ο διευθυντής του αρχαιότερου μεταλλείου χαλκού στον κόσμο που
βρίσκεται ακόμη σε λειτουργία
Ο χώρος είναι κατάλληλος για
συναυλίες χωρητικότητας 3-4
χιλιάδων καθημένων θεατών.
Στήριγμα
ο κόσμος
της περιοχής
Αν και η προσέλευση στις εκΟ Σταύρος Ξαρχάκος σε προσωπική συναυλία
στη Σκουριώτισσα το 2012.
Γλυκερία και Μπάμπης Τσέρτος με τα ρεμπέτικα
στην περυσινή συναυλία.
αλλά και εμπνευστής της διεξαγωγής των συναυλιών κ. Κωνσταντίνος Ξυδάς μίλησε στην
«Κ» για την πολιτιστική δράση
των τελευταίων πέντε ετών, τη
συμβολή στην αναζωογόνηση
της περιοχής και των γύρω κοινοτήτων αλλά και την ευρύτερη
λειτουργία και δράση του μεταλλείου Σκουριώτισσας.
Πολιτιστική αποκέντρωση
Το γεγονός ότι όλες σχεδόν
οι «ποιοτικές» πολιτιστικές εκδηλώσεις αλλά και τα χρήματα
για την υλοποίησή τους πραγματοποιούνται στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας μας ήταν
η αφορμή που οδήγησε στην
υλοποίηση της ιδέας της διεξαγωγής πολιτιστικών εκδηλώσεων
στο μεταλλείο της Σκουριώτισσας, όπως εξήγησε στην «Κ» ο
κ. Ξυδάς. «Παρατηρούσα ότι
ήταν άδικο για την ύπαιθρο, την
οποία γνωρίζω λόγω της δουλειάς
μου να μην έρχεται σε επαφή
με υψηλού επιπέδου πολιτιστικά
δρώμενα τα οποία λαμβάνουν
χώρα μόνο στις πόλεις και τις
περισσότερες φορές σε χώρους
που είναι άσχετοι με την κουλτούρα, την ιστορία και την παράδοση. Αυτό το γεγονός προκάλεσε την πολιτιστική εγκατάλειψη της υπαίθρου, που αλώθηκε σταδιακά από την υποκουλτούρα και ανήγαγε τον μιμητισμό αθλιοτήτων σε εισιτήριο
κατάταξης των ανθρώπων της,
προπάντων των νέων, σε συγχρόνους και μοντέρνους. Είναι
χαρακτηριστικό το γεγονός ότι
στην πλειοψηφία τους οι νέοι
Ο Γιώργος Νταλάρας άνοιξε τον κύκλο των συναυλιών
της Σκουριώτισσας το 2010.
μας δεν γνωρίζουν –γιατί δεν
τους δόθηκε η ευκαιρία– κορυφαίους καλλιτέχνες οποιασδήποτε τέχνης του ελληνισμού,
συμπεριλαμβανομένων ακόμη
και των ντόπιων κυπρίων». Μέσα
από αυτό το πλαίσιο θεωρήθηκε
υποχρέωση από πλευράς του
Info
Ο Διονύσης Σαββόπουλος παρου-
σιάζει τη συναυλία με τίτλο «Μάνος Χατζιδάκις Τώρα», στο μεταλλείο Σκουριώτισσας το Σάββατο 5
Ιουλίου στις 8:30 μ.μ. Πληρ.
22583500, 25878744.
μεταλλείου να συμβάλλει στο
μέτρο των δυνατοτήτων του σε
αυτό τον τομέα. «Έτσι, επιλέξαμε
να προσεγγίσουμε τον κόσμο
με τη μουσική, γιατί αυτή έχει
αμεσότητα και μπορεί να απευθυνθεί σε όλα τα ηλικιακά στρώματα», εξηγεί ο κ. Ξυδάς.
Ο χώρος των συναυλιών
Ο συναυλιακός χώρος έχει επιλεγεί σε μια ακραία τοποθεσία
της Μεταλλευτικής Μίσθωσης
όπου δεν διεξάγονται μεταλλευτικές εργασίες. Πρόκειται για
ένα λόφο, ο οποίος διαμορφώθηκε σε δύο διαζώματα, έτσι
ώστε να είναι κατάλληλος για
συναυλίες χωρητικότητας 3-4
χιλιάδων καθήμενων θεατών. Ο
χώρος έχει δενδροφυτευτεί και
η τοποθεσία του είναι ειδυλλιακή, ιστορική και υποβλητική.
Ειδυλλιακή, γιατί δεσπόζει της
κοιλάδας της κάτω Σολιάς, με
θέα προς βορρά μέχρι τον Ξερό,
την Αίπεια και τη θάλασσα και
προς νότο μέχρι, το Τρόοδος.
Ιστορική, γιατί βρίσκεται στο
αρχαιότερο μεταλλείο χαλκού
στον κόσμο, που συνεχίζει –ακόμη και την ώρα της παράστασης– να λειτουργεί. Και υποβλητική, γιατί έχει μπροστά του τα
μεταλλευτικά έργα, ορυχεία και
εργοστάσια, ιστορικά και σύγχρονα, σε μία κλίμακα πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της Κύπρου. Την ημέρα της συναυλίας,
αποκλείονται οι προσβάσεις στα
ορυχεία και τα εργοστάσια. Η
μόνη διαδρομή που παραμένει
προσβάσιμη, είναι αυτή που οδηγεί από την είσοδο του μεταλλείου, στον χώρο της συναυλίας.
Το θέμα της στάθμευσης των
αυτοκινήτων των θεατών, είναι
κρίσιμο και απασχόλησε ιδιαίτερα τους διοργανωτές. Λύθηκε
όμως, με την οργάνωση κατάλληλων χώρων πριν από την είσοδο του μεταλλείου. Από εκεί,
οι θεατές μεταφέρονται σε απόσταση 600 μέτρων περίπου στον
χώρο της συναυλίας, με μικρά
λεωφορεία. Η πρόσβαση στους
χώρους στάθμευσης είναι εύκολη
και γίνεται από ασφαλτοστρωμένους δρόμους, ενώ οι αστυνομικοί της Διεύθυνσης Μόρφου
παρέχουν σημαντική βοήθεια
στο έργο της διακίνησης.
δηλώσεις είναι μεγάλη και αυξάνεται κάθε χρόνο με επισκέπτες από ολόκληρη την Κύπρο,
εντούτοις το κοινό της Σολιάς,
της περιοχής που εντάσσεται
το μεταλλείο, είναι εκείνο που
ανέδειξε, αγκαλιάζοντας και
στηρίζοντας από την πρώτη
στιγμή την εκδήλωση. Ο κ. Ξυδάς αναφέρει πως η Hellenic
Copper Mines είναι περήφανη,
γιατί με τη στήριξη και τη συμβολή του κόσμου της περιοχής,
πραγματοποιείται μια ποιοτική,
πολιτιστική εκδήλωση παγκύπριας εμβέλειας. Οι συναυλίες
υλοποιούνται σε συνεργασία
με τις κοινότητες που περιβάλλουν το μεταλλείο, τις τρεις
ακριτικές Κατύδατα, Λινού και
Φλάσου και τις τέσσερεις προσφυγικές Πέτρα, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Νικόλαος και Καλό
Χωριό. «Η συμμετοχή ακριτικών κοινοτήτων που προσφυγοποιήθηκαν εντάσσεται μέσα
στην προσπάθεια επιβίωσης
και διατήρησης την μνήμης των
κατεχομένων» σημειώνει ο κ.
Ξυδάς. Η επιλογή των καλλιτεχνών, γίνεται από το ίδιο το μεταλλείο, αλλά η πρόσκληση, η
καλλιτεχνική διεύθυνση, η οργάνωση και προετοιμασία καθώς και η τεχνική υποδομή της
παράστασης γίνονται από τις
παραγωγές «Παπαδόπουλος
και Σχοινής», «που διακρίνονται για το υψηλό επαγγελματικό τους επίπεδο και την εκτίμησή τους στην προσπάθειά μας»
τονίζει ο διευθυντής του μεταλλείου. Όλα τα άλλα ζητήματα
της εκδήλωσης τα αναλαμβάνει
το προσωπικό του μεταλλείου,
που προσφέρει τις υπηρεσίες
του εθελοντικά και με ενθουσιασμό κάθε χρόνο.
Η Σκουριώτισσα παράγει ετησίως
3.500-4.000 τόνους καθαρού χαλκού
H Hellenic Copper Mines Ltd, ιδρύθηκε
το 1994, και ανέλαβε την ανάπτυξη των
μεταλλείων Σκουριώτισσας. Ως αποτέλεσμα σοβαρής έρευνας η εταιρεία, που
έχει κυπριακή στελέχωση, διεύθυνση
και ιδιοκτησία, εφάρμοσε για πρώτη
φορά στην Ευρώπη την καινοτόμο τεχνολογία της υδρομεταλλουργίας, που
είναι η περιβαλλοντικά φιλικότερη τεχνολογία επεξεργασίας μεταλλευμάτων
χαλκού που υπάρχει σήμερα. Η τεχνολογία αυτή εφαρμόζεται με τη δημιουργία μονάδων εκλεκτικής εξόρυξης, προετοιμασίας του μεταλλεύματος, εκχύλισης, solvent extraction και ηλεκτρόλυσης. Η εταιρεία έχει να αντιμετωπίσει
συγκριτικά μειονεκτήματα κατά τη λειτουργία της όπως την πολύ χαμηλή περιεκτικότητα των μεταλλευμάτων της
Κύπρου που απέμειναν μετά από αιώνες
μεταλλευτικής παραγωγής και άλλα «κυ-
πριακού τύπου» μειονεκτήματα, όπως
το μικρό μέγεθος των μονάδων σε σχέση
με τα διεθνή δεδομένα, τα ψηλά μοναδιαία κόστη, την έλλειψη ερευνητικών
κέντρων κ.λπ. Η εταιρεία όμως αντιστάθμισε τα μειονεκτήματα αυτά, όπως
και την επίπτωση στις αυξομειώσεις
στις τιμές πώλησης του προϊόντος της,
με την αφοσίωση και αξιοσύνη του προσωπικού της και την υψηλή τεχνολογία
και παραγωγικότητά της. Παράγει καθόδους καθαρού μεταλλικού χαλκού,
που είναι προϊόν μεγάλης προστιθέμενης
αξίας, η δε ποιότητα, η καθαρότητά
του, κατατάσσεται μεταξύ των ψηλότερων παγκοσμίως.
Η Hellenic Copper Mines Ltd είναι
καθαρά εξαγωγική και έχοντας πραγματοποιήσει εξαγωγές πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων κατατάσσεται σταθερά μεταξύ των πρώτων
εξαγωγικών βιομηχανιών της Κύπρου
συνεχίζοντας τα προγράμματα έρευνας,
δημιουργώντας καινοτόμες γνώσεις και
μεθόδους και γι’ αυτό χαίρει διεθνούς
εκτίμησης και έχει τιμηθεί με πολλές
διακρίσεις και βραβεία. Από τα μεταλλεία
της η εταιρεία εξορύσσει 3 με 5 εκατομμύρια τόνους μεταλλευμάτων και
υπερκειμένων στείρων (υλικό που εξορύσσεται πριν από το μετάλλευμα) ετησίως από τους οποίους παράγονται
3.500-4.000 χιλιάδες τόνοι καθαρού χαλκού. Εργοδοτεί περίπου 100 υπαλλήλους
και συνεργάζεται καθημερινά με άλλους
τόσους περίπου. «Ως επιχείρηση, αλλά
και ως πολιτιστικός φορέας, η Hellenic
Copper Mines Ltd είναι ένα ζωντανό
κύτταρο που συμβάλλει όχι μόνο στην
ανάπτυξη της περιοχής δραστηριοποίησής της, αλλά και όλης της Κύπρου»,
τονίζει ο κ. Ξυδάς.
Από τα μεταλλεία της η εταιρεία εξορύσσει 3 με 5 εκατομμύρια τόνους μεταλλευμάτων και στείρων (υλικό που εξορύσσεται πριν από το μετάλλευμα)
TEXNES-02 ATZENTA_Master_cy 20/06/14 16:34 Page 2
2
l
ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Aτζέντα
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ
MATIEΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Μεγάλωσα
στην Κύπρο, ρε!
Ε Π Ι Λ Ο Γ Ε Σ
15.6-21.6.14
Eπιμέλεια: ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
art@kathimerini.com.cy
Ο νέος κυπριακός εκδοτικός οίκος a book worm
publication παρουσιάζει την ομαδική συλλογή
«Γεννήθηκα στην Κύπρο, ρε!» στην οποία συμμετέχουν δημοσιογράφοι, νέοι, βραβευμένοι Κύπριοι συγγραφείς και ποιητές αλλά και πρωτοεμφανιζόμενοι. Η Κύπρος του χθες, του σήμερα και
του αύριο μέσα από τις διαφορετικές οπτικές
γωνίες δέκα διαφορετικών ανθρώπων που μεγάλωσαν στο νησί. Οι εμπειρίες του καθενός από τη
ζωή του στην Κύπρο, οι σκέψεις του για το σήμερα και το αύριο αλλά και το πώς τον επηρεάζει το
χθες, μέσα από δέκα κείμενα, δέκα μικρές ιστορίες συναισθημάτων και εμπειριών μέσα από τη
γραφή δέκα ανθρώπων που ζουν το σήμερα στη
χώρα μας, παρατηρώντας, σχολιάζοντας και κριτικάροντας. Λαμβάνουν μέρος οι: Χριστόφορος
Θεοδώρου, Μαρία Ιωάννου, Κλεάνθης Κλεάνθους, Σταύρος Λαμπράκης, Ελένη Ξένου, Αιμίλιος Σολωμού, Γιώργος Τριλλίδης, Κώστας Χάρπας, Ιωάννα Χριστοδούλου και Μιχάλης Χριστοδούλου. Τετάρτη 25 Ιουνίου στις 8:00 μ.μ., Point
Centre for Contemporary Art, λεωφ. Ευαγόρου
2, Λευκωσία. Πληρ. 22347797.
ΜΟΥΣΙΚΗ
The Amalgamation
Project
Το Amalgamation Project είναι μία
ιδιότυπη μουσική πρωτοβουλία που
λειτουργεί ως πλατφόρμα για μουσικούς από την παραδοσιακή και την
τζαζ σκηνή, ενωμένους
από την κοινή επιθυμία να
συμπράξουν και να συν-δημιουργήσουν. Η πενταμελής μπάντα αποτελείται
από καταξιωμένους και ταλαντούχους νέους μουσικούς της κυπριακής μουσικής σκηνής.
Πέμπτη 26 Ιουνίου, Πολιτιστικό Κέντρο Πανεπιστημίου Κύπρου, Αρχοντικό Αξιοθέας, Παλιά Λευκωσία στις
8:30 μ.μ. Πληρ. 22894531, 22894532.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
ΟΠΕΡΑ
Staatsoper im Schiller Theater
www.staatsoper-berlin.de
«Η άνοδος και η πτώση της πόλης του
Σε μια περίοδο που πασχίζει να βγάλει άκρη με τα μπερδέματά της, δέκα
Κύπριοι γράφουν για τη χώρα που «αναγιώθηκαν τζαι ’κόμα αναγιώννουνται», όπως γράφει ο Βασίλης Μιχαηλίδης.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ
ΘΕΑΤΡΟ
Νέα ημέρα πρεμιέρας για τους «Όρνιθες»
Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου υπο-
δέχεται το καλοκαίρι του 2014 παρουσιάζοντας στο θεατρόφιλο κοινό την
κωμωδία του Αριστοφάνη « Όρνιθες».
Μέσα στη δίνη της οικονομικής κρίσης
και της γενικής κατάπτωσης αξιών, η
κωμωδία του Αριστοφάνη Όρνιθες
φαντάζει πιο επίκαιρη από ποτέ. Στο
έργο δυο φίλοι, ο Πεισθέταιρος και ο
Ευελπίδης, αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την ανυπόφορη ζωή της Αθήνας
για να συναντήσουν τον Τηρέα Τσαλαπετεινό. Εκεί γεννιέται η ιδέα της ίδρυσης μιας νέας πόλης, της Νεφελοκοκκυγίας στο αιθέριο βασίλειο των πουλιών με στόχο την υφαρπαγή της εξουσίας από τον Δία και της μεταβίβασής
της στα πουλιά. Αν και πείθουν τους
φτερωτούς κατοίκους να χτίσουν και να
οχυρώσουν μία πόλη μεταξύ ουρανού
και γης, θα βρεθούν αντιμέτωποι με
σειρά από παρείσακτους επισκέπτες
αλλά και θεϊκούς πρεσβευτές. Επίσημη
πρεμιέρα Tρίτη 1 Ιουλίου στις 21:00 στο
Αμφιθέατρο της Σχολής Τυφλών Λευκωσία. Πληρ. 77772717.
Εικόνες και όψεις
Εναλλακτικού
Κινηματογράφου
Το Φεστιβάλ «Εικόνες και Όψεις του
Ο ΘΟΚ εξαιτίας τραυματισμού ενός εκ των ηθοποιών ανακοίνωσε ότι αναβάλλει την προγραμματισμένη πρεμιέρα της 26ης Ιουνίου και την μεταφέρει την 1η Ιουλίου. Οι κάτοχοι εισητηρίων μπορούν να διευθετήσουν ανάλογα τις κρατήσεις τους.
Εναλλακτικού Κινηματογράφου», μία
πρωτοβουλία του Υπ. Παιδείας και του
Θεάτρου Ένα, σε συνεργασία με τους
Πολιτιστικούς Οργανισμούς Brave
New Culture και Point Centre for Contemporary Art επιστρέφει και φέτος.
Το κυρίως πρόγραμμα του φετινού
φεστιβάλ αποτελείται από μία σειρά
με ταινίες μεγάλου μήκους που έχουν
ως κεντρικό θέμα την πολιτική επανάσταση και την κοινωνική αντίσταση. Το
φεστιβάλ αρχίζει Δευτέρα 23 Ιουνίου
και μέχρι τις 27 θα λαμβάνει χώρα στο
θέατρο Ένα. Από τις 28 μέχρι τις 29 οι
δραστηριότητές του μεταφέρονται
στο Point Centre for Contemporary
Art, στη λεωφόρο Ευαγόρου Λευκωσία. Τα προγράμματα πλαισιώνονται
από σύντομες διαλέξεις ειδικών και
σειρά από συζητήσεις αμέσως μετά
τις προβολές. Πληρ. 77772552 και στη
σελίδα του φεστιβάλ στο facebook:
Images&ViewsofAlternativeCinema.
ΘΕΑΤΡΟ
ΠΡΟΒΟΛΗ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
The little movie
makers
Έκθεση του Steve McCurry στην Κύπρο
Oι Little worry people παρουσιάζουν
τη προβολή ταινιών μικρού μήκους,
με δημιουργούς και πρωταγωνιστές
τα παιδιά. Τις ταινίες τις έχουν εμπνευστεί και δημιουργήσει παιδιά με
την καθοδήγηση του δασκάλου τους
ηθοποιού και σκηνοθέτη Αντρέι
Κρουπά. Στις ταινίες μικρού μήκους
πρωταγωνιστούν οι ίδιοι οι δημιουργοί, τα παιδιά. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Aπαραίτητη προ-κράτηση θέσεων. Σάββατο 28 Ιουνίου, στην Καστελιώτισσα στις 18.00-20.00.
Πληρ. 99358663, 22 590197
Το Μουσείο Τεχνών Λουκίας και Μιχαλάκη Ζαμπέλα πα-
ρουσιάζει μία εξαιρετική έκθεση φωτογραφίας φιλοξενώντας μέχρι τις 3 Ιουλίου φωτογραφίες του διάσημου
φωτογράφου Steve McCurry. Πορτρέτα και τοπία που
απαθανάτισε με τη φωτογραφική του μηχανή ο McCurry
θα παρουσιαστούν σε δύο διαδοχικές εκθέσεις, μαζί με
μία τρίτη, η οποία περιλαμβάνει τη δουλειά επτά Πορτογάλων καλλιτεχνών. Η διασημότερη φωτογραφία του
Steve McCurry, η οποία λήφθηκε το 1984, παραμένει
«Το κορίτσι από το Αφγανιστάν» που δημοσιεύθηκε στο
εξώφυλλο του National Geographic το 1985, στο τεύχος
Ιουνίου. Οι τρεις εκθέσεις θα παρουσιαστούν μέχρι τις
30 Σεπτεμβρίου. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι την Πέμπτη 3 Ιουλίου στο Μουσείο Τεχνών Λουκίας και Μιχαλάκη Ζαμπέλα στο Καϊμακλί. Πληρ. 22456099.
Η σεξουαλική ζωή
του κυρίου και της
κυρίας Νικολαΐδη
Την sold-out παράσταση στην Ελλάδα
«Η Σεξουαλική ζωή του κυρίου και της
κυρίας Νικολαΐδη» της Δ. Παπαδοπούλου παρουσιάζει στην Κύπρο η
X.M.A.S. Events, σε σκηνοθεσία της
Αθηνάς Ξενίδου. Ενα ξεκαρδιστικό
group therapy με τους Ιεροκλή Μιχαηλίδη, Λευτέρη Ζαμπετάκη και Χριστίνα
Μαρούχου. Από την Παρασκευή 27
Ιουνίου μέχρι την Τετάρτη 2 Ιουλίου,
Πολιτιστικό Κέντρο Βλαδίμηρος Καυκαρίδης στις 9:00 μ.μ.
Πληρ. 22312940, 22421609.
και την Κομισιόν που θα αξιολογούν την
οικονομική, δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση της χώρας, μέχρι
να αποπληρώσουν το 75% των δανείων
που έχουν λάβει (μετά από δεκαετίες).
Ακόμη όμως και κράτη που δεν έχουν
απολέσει την πρόσβαση στις αγορές,
αναμένεται να καταλήξουν, μέχρι τον
προσεχή Οκτώβριο, στον απόλυτο εναρμονισμό όλων των πολιτικών τους για τις
αγορές εργασίας, υπηρεσιών και προϊόντων, τη λειτουργία του δημόσιου τομέα,
την έρευνα, την εκπαίδευση, την απασχόληση, και ούτω καθεξής, μέσω της
υπογραφής «νομικά δεσμευτικών συμφωνιών» με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και
την Κομισιόν». («Το συμπέρασμα του
2013» Νίκος Χρυσολωράς «Κ» 27/12/13).
«Νομικά δεσμευτικές συμφωνίες με το
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Κομισιόν»
σημαίνει νέα μνημόνια για όλους… Επιμένω ότι οι δημοσιογράφοι που συνομιλούν με τους πολιτικούς μας που επαγγέλλονται εξόδους από το μνημόνιο, θα
έπρεπε να μελετήσουν τον σχετικό κανονισμό όπως παρατίθεται στο επίσημο
Ενας θρύλος του θεάτρου Μπολσόι». Στη
διάρκεια της μακρόχρονης σταδιοδρομίας
του, ο σκηνογράφος και ενδυματολόγος
Φιοντόρ Φεντορόφσκι σχεδίασε μερικά
από τα πιο εμβληματικά σκηνικά και κοστούμια του θεάτρου Μπολσόι και απέκτησε φήμη σπάνια για καλλιτέχνη της ειδικότητάς του. Σήμερα, 60 χρόνια μετά τον θάνατό του, το όνομά του είναι οικείο μόνο
στους ειδικούς, ωστόσο η επιρροή του είναι ακόμα εμφανής στη σκηνή του Μπολσόι: Τα σκηνικά για την όπερα που παίζεται
τώρα («Η νύφη του Τσάρου» του ΡίμσκιΚόρσακοφ) είναι εμπνευσμένα από τα
σκίτσα του Φεντορόφσκι. Η έκθεση περιλαμβάνει πάνω από 150 έργα σε σκηνογραφία που επιδιώκει να αναβιώσει την
ατμόσφαιρα του θεάτρου Μπολσόι τα χρόνια που πρωταγωνιστούσε ο Φεντορόφσκι. Εως τις 3 Αυγούστου.
ΕΚΘΕΣΗ
Guggenheim Bilbao
www.guggenheim-bilbao.es
«Yoko Ono: Half-a-Wind Show.Retrospec-
Είδηση άξια προσοχής
φθεί, προκειμένου να συναινέσει στην
εκλογή του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στην
προεδρία της Κομισιόν. Η Γερμανία που
επιμένει στη διατήρηση του 3%, δείχνει
τώρα τον άλλο δρόμο για την «παράκαμψή» του, δρόμο που περιέχει και κίνητρο
για τις ζητούμενες μεταρρυθμίσεις. Άλλωστε, από τον Οκτώβρη του 2014, όλες
οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να
υποβάλλουν τους προϋπολογισμούς τους
για έγκριση από την Κομισιόν, με εξαίρεση
τη Βρετανία και την Τσεχία που δεν υπέγραψαν τη σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που περιγράφεται
ως «Συνθήκη για τη σταθερότητα, τον
συντονισμό και τη διακυβέρνηση στην
Οικονομική και Νομισματική Ένωση»,
γνωστή και ως «δημοσιονομικό σύμφωνο»
και που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2013.
Όπως ξαναγράφτηκε εδώ: Σύμφωνα
με τον Κανονισμό 472/2013, τα κράτη
της Ευρωζώνης που χρεοκόπησαν (και
το δικό μας) έχουν συμφωνήσει να δέχονται τακτικές αποστολές επιθεώρησης
από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
ΜΟΣΧΑ
ΕΚΘΕΣΗ
Κρατική Πινακοθήκη Τρετιάκοφ
www.tretyakovgallery.ru
«Φιοντόρ Φεντορόφσκι (1883-1955):
ΜΠΙΛΜΠΑΟ
ΕΠΙΣΗΣ | Του ΚΩΣΤΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ
Να η είδηση που αξίζει να προσέξουμε:
Ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ,
μιλώντας στην Τουλούζη δίπλα στον
Γάλλο υπουργό Οικονομίας Αρνό Μοντεμπούρ, εισηγήθηκε να αφαιρεθούν από
τον υπολογισμό του δημοσίου ελλείμματος
στην Ευρωζώνη, τα κόστη που προκαλούνται από τα μέτρα μεταρρύθμισης,
ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος στις
ενδιαφερόμενες χώρες να προσαρμόσουν
τις οικονομίες τους. Ο Γάλλος υπουργός
χαιρέτισε ενθουσιασμένος τις δηλώσεις
του γερμανού ομολόγου του: «Ευχαριστώ
τον κ. Γκάμπριελ για τις δηλώσεις του,
που δείχνουν πώς να έχουμε ένα δρόμο
ανάπτυξης και όχι χάους» (17/06/14). Δηλαδή η Γερμανία –για πρώτη φορά– ανοίγει
παράθυρο για μεγαλύτερα εθνικά δημοσιονομικά ελλείμματα, αρκεί να δικαιολογούνται από τα κόστη των εφαρμοζομένων μεταρρυθμίσεων.
Ας μη ξεχνάμε ότι ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, έχει επανειλημμένα
δηλώσει ότι το όριο του 3% ως δημοσιονομικό έλλειμμα θα πρέπει να παρακαμ-
Μαχαγκόνυ». Η σατιρική όπερα των
Μπέρτολντ Μπρεχτ και Κουρτ Βάιλ ανέβηκε για πρώτη φορά το 1930 στη Λειψία, προκαλώντας αντιδράσεις στους ναζιστικούς κύκλους που κορυφώθηκαν σε
βίαια επεισόδια. Τρία χρόνια αργότερα το
χιτλερικό καθεστώς απαγόρευσε το έργο, το οποίο είχε έκτοτε μια επιτυχημένη
διεθνή σταδιοδρομία, χωρίς ωστόσο να
φτάσει σε δημοτικότητα την «Οπερα της
πεντάρας». Ο σατιρικός στόχος του έργου
είναι η απληστία, η διαφθορά και ο ατομικισμός, η θεοποίηση του χρήματος ως
μέσου για την ευτυχία σε μια φανταστική
πόλη της Αγριας Δύσης, που φέρνει στον
νου τα βιβλικά Σόδομα. Ο ρομαντικός
έρωτας ενσαρκώνεται από τον Τζίμι και
την Τζένι, που το ειδύλλιό τους είναι καταδικασμένο να καεί στις φλόγες που καταστρέφουν την αμαρτωλή πόλη. Τους
ρόλους του Τζιμ και της Τζένι ερμηνεύουν ο Μίκαελ Κένιγκ και η Εβελιν Νόβακ. Εως τις 25 Ιουνίου.
κείμενο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη
διεύθυνση
http://www.europeancouncil.europa.eu/media/639238/06__tscg.el.12.pdf . Υπενθυμίζουμε ότι η κυπριακή κυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια υπέγραψε στις 2 Μαρτίου 2012 την
εν λόγω συνθήκη και η Βουλή των Αντιπροσώπων την επικύρωσε στις 31 Μαΐου
2012. Εκεί αναφέρονται και οι διαχρονικές
υποχρεώσεις: Επίτευξη κάθε χρόνο πλεονάσματος ίσου με το 5% (ένα εικοστό)
του υφιστάμενου χρέους, μέχρι αυτό να
υποχωρήσει στο 60% του ΑΕΠ. Και στη
συνέχεια προϋπολογισμοί ισοζυγισμένοι
ή με έλλειμμα το πολύ έως 0,5% του ΑΕΠ.
Προς τα εκεί στοχεύουν και οι πρόσφατες παρατηρήσεις του οίκου αξιολόγησης Fitch, που χαρακτηρίζοντας θετική
την έξοδο της Κύπρου στις αγορές, τονίζει
ότι ο κύριος κίνδυνος στη βιωσιμότητα
του χρέους θα ήταν η αποτυχία της περαιτέρω μείωσης του πρωτογενούς ελλείμματος. Δηλαδή, το δημόσιο θα πρέπει
διαχρονικά είτε να μειώνει κι άλλο τις
δαπάνες του είτε να αυξάνει τα έσοδά
του. Χάρμα…
tiva». Η Γιόκο Ονο κλείνει φέτος τα 80
χρόνια της, και με αυτή την αφορμή το
Μουσείο Γκουγκενχάιμ διοργάνωσε αναδρομικό αφιέρωμα στο έργο της. Η έκθεση παρακολουθεί την εξέλιξη της καλλιτέχνιδος στα πολλαπλά πεδία της δραστηριότητάς της: φωτογραφία, σχέδιο,
αντικείμενα, πειραματικός κινηματογράφος, μουσική, περφόρμανς, εγκαταστάσεις. Αρχίζει με έργα από τη δεκαετία
του ’60, όταν η Γιόκο Ονο συμμετείχε
στην καλλιτεχνική σκηνή της Νέας Υόρκης και συνεργάστηκε με τον Τζον Κέιτζ,
το καλλιτεχνικό κίνημα Fluxus και τον κινηματογραφιστή Τζόνας Μέκας. Σε άλλες
ενότητες της έκθεσης, με εστίαση στη
μουσική και στον κινηματογράφο, παρουσιάζονται δημιουργίες που υπήρξαν αποτέλεσμα της σύνδεσης και της συνεργασίας της με τον Τζον Λένον, παράλληλα
με πιο πρόσφατα έργα, όπως το άλμπουμ
που ηχογράφησε με τον Θέρστον Μουρ
και την Κιμ Γκόρντον, των Sonic Youth, το
2012. H τελευταία ενότητα περιλαμβάνει
τις πιο πρόσφατες εγκαταστάσεις της,
ορισμένες από τις οποίες έγιναν ειδικά γι’
αυτή την έκθεση. Εως τις 4 Σεπτεμβρίου.
TEXNES-03 EIKASTIKA_Master_cy 20/06/14 15:36 Page 3
ΠΡΟΣ ΩΠΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
O φανταστικός βίος του Γουόλτ Ντίσνεϊ
Από τις 29 Ιουνίου η «Κ» προσφέρει σε πολυτελείς τόμους τις ιστορίες των ηρώων του κορυφαίου παραμυθά στον κόσμο
Το 1928, μια φήμη έφτασε στ’ αφτιά ανώτερων στελεχών της MGM, πως υπήρχε
ένας ποντικός ανάμεσά τους. Φυσικά,
ζήτησαν να τον δουν στην οθόνη. Ο Βίκτορ Φλέμινγκ, ο οποίος έμελλε να σκηνοθετήσει τον «Μάγο του Οζ» και το
«Όσα παίρνει ο άνεμος», έμεινε εκστατικός βλέποντάς τον. Η Φράνσις Μάριον,
η σεναριογράφος, που ήταν μία από τις
λίγες ισχυρές γυναίκες του Χόλιγουντ,
ενθουσιάστηκε τόσο πολύ που τράβηξε
τον Λούις Μάγιερ από το γραφείο του
στην αίθουσα προβολής για να τον δει.
Ο Μάγερ, ωστόσο, έγινε έξαλλος. «Δεν
ξέρετε ότι υπάρχουν και έγκυοι που βλέπουν ταινίες της MGM;» τους φώναξε.
«Δεν ξέρετε ότι οι γυναίκες φοβούνται
τους ποντικούς;». Βγήκε έξω κλείνοντας
“
Μετά τον θάνατό του, τον Δεκέμβριο του 1966, κυκλοφόρησε μια
φήμη ότι είχε καταψυχθεί σε κέντρο κρυογενικής, έτσι ώστε να μείνει σε νάρκη, σαν την Ωραία Κοιμωμένη, και να ξυπνήσει το 1975.
την πόρτα με ορμή στα μούτρα του νεαρού, που ήταν ο δημιουργός του ποντικού: του Γουόλτ Ντίσνεϊ.
Χάρη στον Φρανκ Κάπρα, ο οποίος
σύστησε τον Ντίσνεϊ και το δημιούργημά
του στο αφεντικό του, στην Κολούμπια,
ο Μίκι Μάους βγήκε στη μεγάλη οθόνη
λίγο αργότερα. Έγινε αμέσως διάσημος,
παίρνοντας 30.000 επιστολές θαυμαστών
μέσα σε τρεις εβδομάδες και αποκτώντας
τη λάμψη «του πιο δημοφιλούς κινηματογραφικού αστέρα», όπως γράφτηκε σε
εφημερίδες της εποχής. Ο Τσάπλιν, ο
οποίος υπήρξε μια από τις πηγές έμπνευσης για τη δημιουργία του, ζήτησε να
παίζονται τα καρτούν Μίκι Μάους πριν
από τις ταινίες του. Στο βιβλίο «Γουόλτ
«Αγαπώ τον Μίκι Μάους περισσότερο από οποιαδήποτε γυναίκα έχω γνωρίσει», δήλωσε ο Ντίσνεϊ. Η γυναίκα του είχε χαρακτηρίσει τον εαυτό της «χήρα εξαιτίας ποντικού».
Ντίσνεϊ: Ο θρίαμβος της αμερικανικής
φαντασίας», μια καλογραμμένη βιογραφία,
ο Νιλ Γκάμπλερ υποστηρίζει ότι ο Μίκι
Μάους ήταν μια αντανάκλαση του ίδιου
του Γουόλτ Ντίσνεϊ - αεικίνητος, ακούραστος, αθεράπευτα αισιόδοξος.
Οι καρτουνίστες του Ντίσνεϊ βάσισαν
τις κινήσεις του Μίκι σε αυτές του Ντίσνεϊ,
ο οποίος δάνεισε στο κινούμενο σχέδιο
και τη φωνή του. Ο άνθρωπος και το καρτούν λειτουργούσαν συμβιωτικά. «Αγαπώ
τον Μίκι Μάους περισσότερο από οποιαδήποτε γυναίκα έχω γνωρίσει», δήλωσε
κάποτε ο Ντίσνεϊ. Η γυναίκα του είχε
χαρακτηρίσει τον εαυτό της «χήρα εξαιτίας ποντικού». Στα Στούντιο Ντίσνεϊ ο
ρεαλισμός γρήγορα επικράτησε. Ενώ
H νέα μεγάλη
προσφορά της «Κ»
Η «Καθημερινή» εγκαινιάζει τη συ-
νεργασία με τη Walt Disney μία εκδοτική προσφορά συλλεκτικής αξίας για όλη την
οικογένεια: τη Μεγάλη
Βιβλιοθήκη Disney από
τον θρυλικό σκιτσογράφο Καρλ Μπαρκς. Από
την Κυριακή 29 Ιουνίου
και κάθε Κυριακή ένας πολυτελής τόμος θα προσφέρεται με το πλήρες πακέτο χωρίς ανατίμηση.
προηγουμένως οι ήρωες των καρτούν
άγονταν και φέρονταν από τα περιστατικά, τώρα απέκτησαν βαρύτητα. Τα ευμετάβλητα, αόριστα χαρακτηριστικά
τους απέκτησαν συναίσθημα και προσωπικότητα. Οι σχεδιαστές δούλευαν
με βάση την ιδιοφυή έκφραση του Ντίσνεϊ
«η εύλογη απιθανότητα». Και ο Μίκι Μάους μεταμορφώθηκε βαθμιαία από ένα
αναρχικό, παλαβιάρικο πλάσμα σε ένα
καλοβαλμένο, καλότροπο αγοράκι. Παρόλο που η διαδρομή του Ντίσνεϊ δεν
αντανακλά ακριβώς αυτήν του Μίκι (ο
Ντίσνεϊ σίγουρα δεν έγινε πιο ευγενικός
με την πάροδο του χρόνου), η απώλεια
του αυθορμητισμού και ο εναγκαλισμός
του συντηρητισμού οπωσδήποτε συνδέουν τους δύο χαρακτήρες. Ο Ντίσνεϊ
έγινε απροκάλυπτα αντιδραστικός μετά
μια μεγάλη απεργία στα Στούντιο Ντίσνεϊ,
το 1941. Ο Γκάμπλερ, πάντως, απορρίπτει
τις κατηγορίες για αντισημιτισμό, αν και
παραδέχεται ότι ο Ντίσνεϊ ξενάγησε στο
στούντιο τη Λένι Ρίφενσταλ, την περίφημη κινηματογραφίστρια του Χίτλερ,
ένα μήνα μετά τη Νύχτα των Κρυστάλλων.
Το ξέσπασμα της απεργίας ήταν από
καιρό αναμενόμενο. Ο Ντίσνεϊ αρνιόταν
να αναγνωρίσει την προσωπική δουλειά
των σχεδιαστών και σπανίως έβαζε τα
ονόματά τους στους τίτλους των ταινιών.
Απέλυσε έναν από αυτούς για ασήμαντη
αφορμή. Στις αρχές της δεκαετίας του
’50 εστίασε όλες τις δυνάμεις του για να
δημιουργήσει την Ντίσνεϊλαντ, ένα σύμπαν υλοποιημένης νοσταλγίας στα μέτρα
της παιδικής ηλικίας. Στη διάρκεια της
ζωής του γνώρισε τεράστια κινηματογραφική επιτυχία: η «Χιονάτη», το πρώτο
φιλμ μεγάλου μήκους κινουμένων σχεδίων, αναδείχτηκε το 1939 στην αμερικανική ταινία με τις μεγαλύτερες έως
τότε εισπράξεις. Το 1966, τη χρονιά του
θανάτου του, οι εισπράξεις των ταινιών
του είχαν φτάσει τα 600 εκατ. δολάρια.
Ωστόσο, η Ντίσνεϊλαντ ήταν το μεγάλο
καμάρι του, το δημιούργημα που πάνω
του επένδυσε την επιθυμία του «να ζήσει
αυτό το Disney thing πολύ καιρό μετά
τον θάνατό μου». Ηταν η ζωή του Ντίσνεϊ
πραγματικά εκπληκτική ή απλώς μια καλοστημένη υπερπαραγωγή; Ο ίδιος ήταν
ένας φοβερός σκηνοθέτης του εαυτού
του, στήνοντας τη δημόσια εικόνα του
με το εμβληματικό μουστάκι, τις βερμούδες και τις ζωηρόχρωμες καρό κάλτσες
μέχρι το γόνατο.
Σκληρά παιδικά χρόνια
Η ανεξάντλητη αισιοδοξία του είχε οικοδομηθεί πάνω σε μια σκληρή παιδική
ηλικία. Ο πατέρας του, Ιλάιας, τον έδερνε
σχεδόν καθημερινά και, όταν μετακόμισαν στο Κάνσας, ο μικρός Γουόλτ βοηθούσε πριν και μετά το σχολείο τον μπαμπά του στη δουλειά που είχε αναλάβει,
να μοιράζει εφημερίδες. Αργότερα, παράτησε στη μέση το γυμνάσιο και δούλεψε στο εργαστήρι ενός εμπορικού εικονογράφου, όπου απέκτησε τις πρώτες
σχεδιαστικές δεξιότητες. Παρά την εργασιομανία του και τις όχι και τόσο ευχάριστες παιδικές αναμνήσεις, ήθελε ν’
αποκτήσει πολλά παιδιά. Ωστόσο, τον
καιρό που έδινε ζωή στα πλάσματα της
φαντασίας του, η γυναίκα του είχε τρεις
αποβολές που την έκαναν ράκος (απέκτησαν τελικά μια κόρη και υιοθέτησαν
άλλη μία). Τα κινούμενα σχέδια ήταν μια
δουλειά προμηθεϊκή, που τη λάτρευε –
μπορούσε να κάνει άψυχες ζωγραφιές
να κινούνται, να μιλούν και να νιώθουν
με τρόπο που ποτέ δεν είχε φανταστεί
όταν ξεκινούσε ως εικονογράφος. Μετά
τον θάνατό του, τον Δεκέμβριο του 1966,
κυκλοφόρησε μια φήμη ότι είχε καταψυχθεί σε κέντρο κρυογενικής, έτσι ώστε
να μείνει σε νάρκη, σαν την Ωραία Κοιμωμένη, και να ξυπνήσει το 1975. Η
φήμη δεν ανταποκρινόταν στην αλήθεια,
αλλά επέμεινε για πολύ καιρό σάμπως
να μην ήθελε ο κόσμος να πιστέψει ότι
ο Ντίσνεϊ ήταν ένας θνητός όπως όλοι.
Εκείνο που οι φήμες αγνοούσαν ήταν
πως καλώς ή κακώς, αυτό το «Disney thing» όπως ο ίδιος το αποκαλούσε, προορίζεται να επιβιώσει χωρίς εκείνον επ’
THE OBSERVER
αόριστον.
l
3
TEXNES-04 VIVLIO_Master_cy 20/06/14 15:37 Page 4
4
l
BIΒΛΙΟ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ / Της ΤΖΙΝΑΣ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ
Τίσις σημαίνει συντριβή
Το κάλεσμα του Προφήτη δεν ήταν μια
μεταφυσική πρόταση, ήταν ένα επαναστατικό κοινωνικό συμβόλαιο... Απαγγέλλει ένα κατηγορητήριο, στον μεν πολιτικό χώρο, ενάντια στους βασιλείς, τους
αριστοκράτες και τις άρχουσες τάξεις,
στον δε οικονομικό χώρο, ενάντια στους
τοκογλύφους, τους γαιοκτήμονες και τους
κατόχους μονοπωλίων, αμφισβητεί το
καθεστώς υποδούλωσης στο οποίο έχουν
οδηγήσει άλλους ανθρώπους...» Απόσπασμα από ομιλία που έδωσε το 1939 στη
Λαχώρη ο ισλαμιστής πολιτικός Αμπού
αλ Μαουντούντι.
«Συναντηθήκαμε στην πλατεία Συντάγματος αντιστεκόμενοι στη νέα τάξη
πραγμάτων και στην παράδοση της χώρας
μας στην ξένη κατοχή, να ενώσουμε τις
Ελληνίδες και τους Ελληνες για να διώξουμε την ξένη κατοχή των τραπεζιτών,
των τοκογλύφων και των ντόπιων δωσίλογων υπαλλήλων τους... Αυτό το έθνος
είναι το έθνος των Σουλιωτών, που είναι
η μοίρα του να μένει ελεύθερο, είναι
εκείνο το γένος των Ελλήνων που πάλεψε
και παλεύει για την ελευθερία της Ευρώπης. Είναι το γένος και το έθνος αυτό
που δεν δέχεται να κυβερνάται από Τσολάκογλου, που δεν παραδίδεται, που δεν
γονατίζει, που δεν προσκυνά. Που έχει
την Υπερμάχω Στρατηγώ (sic) μαζί του
και ελευθερώνεται». Απόσπασμα από
ομιλία που έδωσε τον Απρίλιο του 2013
στο συνέδριο των Ανεξάρτητων Ελλήνων
ο Πάνος Καμμένος. Η ώς τώρα ιστορία
κι η ρητορική των Ανεξάρτητων Ελλήνων
και του αρχηγού τους είναι ένα αφήγημα
της κρίσης μιας και ξεκινά στην καρδιά
της, στο απόγειό της, τον Φεβρουάριο
του 2012, όταν εμφανίστηκε το κόμμα
μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης,
όπου δημοσίευσε το πρώτο –ίσως και
τελευταίο– καθοδηγητικό του κείμενο.
Η ιδρυτική του διακήρυξη είναι ένα
μείγμα αριστερίστικων και εθνικοπατριωτικών πολιτικών «θραυσμάτων», το
οποίο οι ίδιοι ορίζουν ως πολυσυλλεκτικό
κάλεσμα σε κοινό αγώνα, μια πολυσυλ-
Ο Σουλιώτης οπλαρχηγός Μάρκος Μπότσαρης, ηγετική μορφή της Επανάστασης
του ’21 (Αθήνα, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).
λεκτικότητα, όμως, η οποία είναι απολύτως διαιρετική, στον βαθμό που θα
μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι αρνείται τις αντιφάσεις και τις πολλαπλές
ταυτότητες του ανθρώπου στη νεωτερική,
δυτική κοινωνία. Πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια ανακατεύονται με την κοινωνική δικαιοσύνη, ενώ οι διακηρύξεις
περί οικονομίας και εξωτερικής πολιτικής
διανθίζονται από αφηγήσεις για εξωτερικούς και –κυρίως– εσωτερικούς εχθρούς,
που φέρνουν ανασφάλεια και φόβο. Ολα
αυτά διαπνέονται από μια ηθικολογία
που θυμίζει τα κλασικά κείμενα ισλαμιστών, που έμπλεκαν τη μουσουλμανική
ηθική ανωτερότητα και τον θρησκευτικό
λόγο με τη ρητορική της κατοχής και με
μαρξιστικά και αναρχομηδενιστικά στοιχεία: την ταύτιση του δανεισμού με την
τοκογλυφία και την καταδίκη φαινομένων
που χαρακτηρίζουν τις δυτικές καπιταλιστικές οικονομίες, όπως η συγκέντρωση
πλούτου και ο καταναλωτισμός. Αυτά,
ειδικά, παρουσιάζονται περίπου ως ο μηδενισμός τον οποίο οφείλουμε να εκμηδενίσουμε – για να μας θυμίσουν τον Νί-
τσε και το ότι «ένα μεγάλο μέρος του μηδενισμού, και μάλιστα το πιο ουσιαστικό,
τρέφεται από την πάλη ενάντια στον μηδενισμό».
Το κάλεσμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων
ήταν το σημείο στο οποίο ένα μέρος της
άοπλης ελληνικής κοινωνίας, αυτής που
από την εποχή της ανάπτυξης πέρασε
γρήγορα στην εποχή της ανασφάλειας,
διαισθάνθηκε πως μπορεί, με σύγχρονα
μέσα που παρέχει η αστική δημοκρατία,
να διεξαγάγει έναν σύγχρονο ιερό ανταρτοπόλεμο. Μια λαϊκή «τζιχάντ» με κοστουμαρισμένους, καλοθρεμμένους και
μη βίαιους λαϊκούς «μουλάδες», οι όποιοι
φωνάζουν, κραδαίνουν λάβαρα και παρουσιάζονται ως συνεχιστές μιας εθνικής
ηρωικής παράδοσης, είτε πραγματικής
είτε απολύτως μυθολογικής.
Μετά τις ευρωεκλογές όμως, στη μάχη
των Ανεξάρτητων Ελλήνων απέναντι
στη Νέα Τάξη, ήρθε να παρέμβει κάτι
πολύ ταιριαστά ελληνικό, το αρχαίο δράμα, σε μια μοναδική συνάντηση της φάρσας με την τραγωδία. Διότι μετά τις προσχωρήσεις προβεβλημένων στελεχών
της λαϊκής Δεξιάς και το εντυπωσιακό
ποσοστό των εκλογών του Μαΐου του
2012, αντί να βάλει μπρος τη δική του
Νεφελοκοκκυγία, η πορεία του είναι σταθερά καθοδική, η ρητορική του τροφοδότησε κόμματα με πιο ξεκάθαρες προθέσεις και φυλλορροεί στελεχικά. Ο δε
πρόεδρός τους, με τις παραινέσεις προς
πολίτες να λιντσάρουν έναν άλλο πολιτικό
και με τις συκοφαντίες που διατυμπάνιζε
από κάθε βήμα, και για τις οποίες καταδικάστηκε από τη Δικαιοσύνη, εμφανίζει
συμπτώματα αλαζονείας για τα οποία,
ως λάτρης καθετί ελληνικού, θα έπρεπε
να έχει προειδοποιηθεί εγκαίρως από τα
αναγνώσματά του: όταν οι θνητοί περνούν
σε συμπεριφορά Υβρεως, ο Δίας στέλνει
τη θεά Ατη, η οποία τους τυφλώνει και
τους παραπλανά ακόμη περισσότερο,
ώσπου να παρέμβει η Νέμεσις, η θεία
δίκη, και την υπόθεση να λήξει οριστικά
η Τίσις, η συντριβή. Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
500ΛΕΞΕΙΣ
Γεννήθηκε στο Βελβεντό Κοζάνης το 1980.
Σπούδασε Δημοσιογραφία στο ΑΠΘ και
Πολιτιστική Διαχείριση στο Πάντειο. Το
2005 κέρδισε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό διηγήματος για νέους συγγραφείς
του Βρετανικού Συμβουλίου. Με τη συλλογή
διηγημάτων «Το αστείο» (εκδ. Νεφέλη)
βραβεύτηκε δύο φορές: από την κριτική
επιτροπή του ηλεκτρονικού περιοδικού
«Ο Αναγνώστης» και πρόσφατα από την
Κριτική Επιτροπή Κρατικών Λογοτεχνικών
Βραβείων στην κατηγορία διήγημα-νουβέλα.
Ποια βιβλία έχετε αυτόν τον καιρό πλάι
στο κρεβάτι σας; Τον «Συμβολαιογράφο»
του Νίκου Βασιλειάδη, τη «Λέσχη της Αυτοκτονίας» του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον
και το «Everything that rises must converge»
της Φλάνερι Ο’ Κόνορ.
Ποια είναι τα αγαπημένα σας βιβλία όλων
των εποχών; Eπιστρέφω συχνά στα: «Ουάιν-
σμπεργκ, Οχάιο» του Σέργουντ Αντερσον,
«Αυτοβιογραφία» του Τόμας Μπέρνχαρντ,
«Γκάρντεν πάρτι» της Κάθριν Μάνσφιλντ,
«Ο κάμπος στις φλόγες» του Χουάν Ρούλφο,
«Φανταστικοί βίοι» του Μαρσέλ Σβομπ, «Ανθολογία του Σπουν Ρίβερ» του Εντγκαρ Λι
Μάστερς, «Ο Κατάδικος» του Κωνσταντίνου
Θεοτόκη, οι «Ουράνιες βοσκές» του Τζον
Στάινμπεκ – θα μπορούσα να συνεχίσω
επί μακρόν.
Προτιμάτε ένα συγκεκριμένο είδος λογοτεχνίας; Αγαπώ περισ-
σότερο το διήγημα και την ποίηση.
Ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο
που σας έκανε να θυμώσετε; Δεν θυμάμαι
κάποιο βιβλίο που να
με έκανε να θυμώσω.
Να πλήξω, να ενθουσιαστώ ή να ζηλέψω
ναι, πολλά. Αλλά να
θυμώσω, όχι.
Και το τελευ-
ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΒΟ
ταίο που σας συγκίνησε; Το «Σπάνιο να
σου τύχει καλός άνθρωπος» της Φλάνερι
Ο’ Κόνορ. Υπέροχα διηγήματα.
Ποιο είναι το χειρότερο βιβλίο που έχετε
διαβάσει; Με τα κακά βιβλία δεν είθισται
να κάνουμε ό,τι με τα καλά, δηλαδή συγκρίσεις, ιεραρχήσεις, λίστες, συζητήσεις
επί συζητήσεων. Ενα βιβλίο που δεν μας
ικανοποίησε απλώς το αφήνουμε στη μοίρα
του. Προσπαθούμε να το ξεχάσουμε. Ή
τουλάχιστον εγώ έτσι κάνω.
Ποιο είναι ένα κλασικό βιβλίο που δεν
έχετε διαβάσει και ντρέπεστε γι’ αυτό;
Υπάρχουν δεκάδες κλασικά βιβλία που δεν
έχω διαβάσει και ελπίζω κάποτε να τα διαβάσω – όχι απαραίτητα επειδή θεωρούνται
κλασικά, αλλά επειδή αποτελούν προτάσεις
φίλων που εκτιμώ ή επειδή συγγραφείς
που θαυμάζω αναφέρονται επανειλημμένα
σ’ αυτά. Ομως δεν θα μπορούσα να πω ότι
ντρέπομαι για κάποιο κλασικό βιβλίο που
δεν έχω διαβάσει.
Κάποιο κλασικό βιβλίο που δεν αντέξατε
καθόλου; Είχα ξεκινήσει το «Η βουή και η
μανία» του Ουίλιαμ Φόκνερ, αλλά δεν κατάφερα να προχωρήσω πέρα από τις πρώτες
είκοσι σελίδες. Ισως στο μέλλον...
Εχετε Facebook, Twitter; Οχι. Κατανοώ
ότι για ορισμένους τα λεγόμενα «κοινωνικά
δίκτυα» λειτουργούν ψυχοθεραπευτικά ή ως μέσον προώθησης της
εργασίας τους, προσωπικά, όμως,
μου φαίνονται σπατάλη. Καταφεύγουμε στη γραφή όταν περιερχόμαστε σε μια κατάσταση
ιδιαίτερης ψυχοσυναισθηματικής φόρτισης η καθημερινή
ενασχόληση με τα «κοινωνικά
δίκτυα» συνιστά συχνά μια πρόχειρη και αγοραία εκτόνωση
αυτής της φόρτισης. Εχω την
αίσθηση ότι η εκτόνωση με
τέτοιους όρους είναι, κατά
κανόνα, επιζήμια για τον
συγγραφέα.
ΚΡΙΤΙΚΗ / Της ΛΙΝΑΣ ΠΑΝΤΑΛΕΩΝ
Αυτόνομη ζώνη σεμνών συγκινήσεων
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Γυναίκα με ποδήλατο
εκδ. Πόλις, σελ. 228
Αν η ακαδημαϊκή αυταρέσκεια, οι φιλοσοφικές αερολογίες και τα στομφώδη
κηρύγματα δεν υπονομεύουν τις λογοτεχνικές σελίδες του Νικόλα Σεβαστάκη,
είναι επειδή ο ίδιος μοιάζει απρόσβλητος
από τις συνήθεις πανεπιστημιακές ασθένειες. Πολιτικός επιστήμονας, δοκιμιογράφος, ποιητής και προσφάτως διηγηματογράφος, ο Σεβαστάκης φαίνεται πως
ξέρει να διαχωρίζει τις ιδιότητές του,
κρατώντας τη δέουσα απόσταση ανάμεσα
στη διαύγεια του μελετητή και τις συγγραφικές ονειροπολήσεις. Στα τριάντα
δύο πεζά της διηγηματογραφικής του
συλλογής η ποίηση διαλέγεται με την
πολιτική, αλλά τον τόνο τον δίνει η πρώτη.
Χαρακτηριστικό είναι το διήγημα, όπου
ένας βιβλιόφιλος καταλήγει αιχμάλωτος
των ιδιοκτητών ενός παλαιοβιβλιοπωλείου, δύο ερειπίων του παρελθόντος,
αρνούμενος να συμμεριστεί τη γελοία
έξαψή τους για παλιές αντιδικίες. Εκείνος,
όπως οι περισσότεροι ήρωες του βιβλίου,
ανήκε «στην πολιτεία του Ανεπίκαιρου,
του μοναδικού πολιτεύματος», που τον
συγκινούσε. Η Ιστορία ασφαλώς υπάρχει,
αλλά στο φόντο, τετελεσμένη, όχι όμως
και ανενεργή. Οταν πια έχει σβηστεί και
το παραμικρό ίχνος από τα αλλοτινά πεδία
μάχης, ο συγγραφέας αφιερώνει τον «αρι-
στερό συναισθηματισμό του» στη μνήμη
απόντων, που σημάδεψαν με τις μικρές
τους ιστορίες έναν συγκεκριμένο τόπο.
Στις έξοχες προσωπογραφίες του Σεβαστάκη ο χαμένος χρόνος παγώνει για να
προβάλουν εγχάρακτες σε αυτόν φιγούρες,
οι οποίες υποβάλλουν ενίοτε το δέος ενός
τοτέμ. Η περιφρόνηση του συγγραφέα
για «τη λήθη που αδικεί» δεν τον εμποδίζει
να αναγνωρίζει «μια ανώτερη μορφή δικαιοσύνης» στη μεροληψία της μνήμης,
που ξεχνά μόνο για να διαφυλάξει τις πιο
σημαντικές λεπτομέρειες των προσώπων.
Αλησμόνητη κυκλοφορεί με το ποδήλατό
της η γυναίκα του ομότιτλου διηγήματος,
που με το απόμακρο ύφος της αποκτά
ερήμην της μια ξεχωριστή θέση στη μυθολογία της κοινότητας. Υψώνεται σε
σύμβολο των λαϊκών παθών, μέχρι που
γίνεται ξαφνικά χωμάτινη, πρόθυμη να
«θυσιαστεί στο νόμο της βαρύτητας, σε
αυτόν το νόμο που, για μας, τους οπαδούς
της φούγκας, ήταν ο μεγάλος εχθρός».
Εκείνοι ενηλικιώνονταν με το βλέμμα στα
σύννεφα, αδιάφοροι για τη γήινη όψη
των πραγμάτων. Υποβλητικά σκιαγραφημένοι, πετρωμένοι στον περασμένο
χρόνο, είναι επίσης οι ψαράδες, δύο «σάρκινα ειδώλια», που με τις απολιθωμένες
φιγούρες τους μοιάζουν με λείψανα ενός
παρωχημένου πολιτισμού, ο αυτόχειρας,
που πριν πεθάνει γυαλίζει τις στρατιωτικές
του αρβύλες, απομεινάρια μιας συλλογικής
σκοτεινής ιστορίας, ο Μάντης, που του
κοβόταν η ανάσα από το πένθος για τον
πνιγμένο του γιο, ο άλλος, που ένιωθε κατάκοπος από το συνεχές λίκνισμα της
ζωής «από μνήμη σε μνήμη και από λήθη
σε λήθη», και οπωσδήποτε ο Γκριγκόρ,
ένα φάντασμα, που είχε χάσει το αληθινό
του πρόσωπο μες στις πολλαπλές επινοήσεις του εαυτού του.
Από τα πιο γοητευτικά πεζά είναι «Η
μουσική της αναχώρησης», όπου ο συγγραφέας λοξοδρομεί από την ανθρωπογεωγραφία της νησιωτικής γενέτειρας,
για να συνθέσει μια πλάγια αυτοπροσωπογραφία μέσα από την αντανάκλασή
του στη μορφή ενός μελαγχολικού διανοούμενου. Δύο άνδρες συγκατοικούν
σε μια ιστορία κλειστού δωματίου, ορίζοντας με τις εσωστρεφείς υπάρξεις τους
«μια αυτόνομη ζώνη σεμνών συγκινήσεων». Ο ένας αργοπεθαίνει, ο άλλος βρίσκεται μετέωρος σε μια ζωή λειψή. Και
οι δύο περιθάλπουν τις πληγές τους με
μουσική και λέξεις, αποτραβηγμένοι στο
πνευματικό τους κρησφύγετο. Σε μια παρόμοια ζώνη ανεξαρτησίας κινούνται οι
αφηγήσεις του Νικόλα Σεβαστάκη, όπου
η μνήμη αναδαυλίζει την τέχνη, και αντιστρόφως, ενώ ο αναστοχασμός του
ιστορικού παρελθόντος ξεστρατίζει στα
προδομένα φαντασιοκοπήματα της παιδικής ηλικίας. Ετσι, από την «ίσαλο γραμμή
της σελίδας», το όρυγμα του παλιού πολυβολείου μεταμορφώνεται θαυματουργικά σε αστρικό παρατηρητήριο.
ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΔΟΚΙΜΙΟ
SIMONE WEIL
Ανάγκη για ρίζες
Μια διακήρυξη καθηκόντων
απέναντι στον άνθρωπο και στην κοινωνία
μετ. Μαρία Μαλαφέκα εκδ. Κέδρος, σελ. 304
Ως πολιτική διανοήτρια,
όπως και σε όποιο άλλο
πεδίο, η Σιμον Βέιλ, έγραψε ο T. S. Eliot, δεν μπορεί να ταξινομηθεί σε κάποια κατηγορία... Από τη
μια, υποστήριξε παθιασμένα τους απλούς ανθρώπους και ιδίως τους καταπιεσμένους –
από τη μοχθηρία και την ιδιοτέλεια και τις
ανώνυμες δυνάμεις της μοντέρνας κοινωνίας. Είχε εργαστεί σε εργοστάσιο της Ρενό,
καθώς και ως αγρότισσα, για να μοιραστεί
τις ίδιες συνθήκες ζωής με τους ανθρώπους
της πόλης και της υπαίθρου.
ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
«Σαν κ’ εμένα καμωμένοι»
Ο ομοφυλόφιλος Καβάφης
και η ποιητική της σεξουαλικότητας
εκδ. Πατάκη, σελ. 358
Εχουμε συνηθίσει να θε-
ωρούμε ότι η καβαφική
ποιητική ενέργεια παράγεται επειδή ο Καβάφης
προσπάθησε να βρει
λοχμώδεις τρόπους για
να αποφύγει την κοινωνική κατακραυγή, τον καταπιεσμένο έρωτα ή το στίγμα της αντικανονικής σεξουαλικότητας. Το βιβλίο αυτό
υποστηρίζει το αντίθετο. Τον Καβάφη η
σεξουαλικότητά του δεν τον κάνει να θέλει
να κρυφτεί. Τον κάνει να συνειδητοποιεί
και να ιστορικοποιεί. Δεν τον κάνει να αλληγορεί και να σιωπά.
ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
ALICE MUNRO
Ακριβή μου ζωή
μετ. Σοφία Σκουλικάρη
εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 328
Eνας στρατιώτης που επι-
στρέφει στην πατρίδα
του μετά τον πόλεμο και
αποφεύγει να δει τη μνηστή του. Μια πλούσια
κληρονόμος που έρχεται
αντιμέτωπη με τον εκβιασμό. Μια μητέρα που διαπράττει μοιχεία πλάι στο παραμελημένο
παιδί της. Eνας πατέρας τσακισμένος από
ενοχές. Μικρές ζωές συνηθισμένων ανθρώπων με φόντο το επαρχιακό τοπίο του
Καναδά και μουσική υπόκρουση τον ήχο
του τρένου φωτίζονται από το απαράμιλλο
αφηγηματικό χάρισμα της Καναδής νομπελίστριας.
ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
ROMAIN SLOCOMBE
Κύριε Διοικητά
μετ. Eφη Κορομηλά εκδ. Πόλις, σελ. 296
Ο ήρωας του Σλοκόμπ εί-
ναι από καλή οικογένεια,
μεγαλοαστός συγγραφέας και ήρωας του A΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο γιος
του είναι μουσικός και
του παρουσιάζει μια μέρα τη μέλλουσα γυναίκα
του, γνωστή Γερμανίδα ηθοποιό με γαλάζια, ονειροπόλα μάτια. Ο Β΄ Παγκόσμιος
Πόλεμος ξεσπά, ο γιος φεύγει για το Λονδίνο για να ενταχθεί στο αντιστασιακό κίνημα του στρατηγού Ντε Γκωλ, ο συγγραφέας
χάνει τη γυναίκα και την κόρη του, και ερωτεύεται παράφορα τη νύφη του. Ανακαλύπτει όμως πως είναι Εβραία.
ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
RICHARD MONTANARI
Η ηχώ του κακού
μετ. Ρηγούλα Γεωργιάδου
εκδ. Bell, σελ. 506
Φθινόπωρο στη Φιλα-
δέλφεια. Το κατακρεουργημένο πτώμα ενός
άντρα ανακαλύπτεται σε
μια από τις φτωχογειτονιές της πόλης. Το θύμα
έχει βασανιστεί άγρια
μέχρι να πεθάνει. Καθώς
οι ντετέκτιβ του τμήματος Ανθρωποκτονιών Κέβιν Μπερν και Τζέσικα Μπαλζάνο
ερευνούν την υπόθεση, καταλαβαίνουν
πως η σκηνή του εγκλήματος σχετίζεται με
το παρελθόν. Οκτώ χρόνια πριν, ένα άλλο
θύμα βρέθηκε σε αυτό ακριβώς το σημείο,
στην ίδια στάση. Οι φωτογραφίες του τότε
και του τώρα είναι ολόιδιες.
TEXNES-05 CINEMA_Master_cy 20/06/14 15:38 Page 5
Θ Ε Α Μ ΑΤΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
5
Σε jazz, funk και Orleans
second lines ρυθμούς
Το ελληνικό συγκρότημα των Crazy People Music για πρώτη φορά στην Κύπρο
Του ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Η τζαζ και funk μουσική σκηνή δεν είναι
ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Κύπρο ιδιαίτερα
σε επίπεδο συγκροτημάτων. Υπάρχουν
ελάχιστες περιπτώσεις από μουσικούς με
σπάνιες εμφανίσεις τέτοιων ακουσμάτων
στο νησί, αν και το είδος είναι ιδιαίτερα
αγαπητό και δημοφιλές στο εξωτερικό.
Ίσως δεν μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα αυτούς τους ρυθμούς
και να τους συνηθίσουμε. Το ελληνικό πενταμελές συγκρότημα των τζαζίστων Crazy
People Music μας δίνει την καλύτερη ευκαιρία να έρθουμε σε άμεση επαφή με το
είδος και να γνωρίσουμε την τρέλα, το ταμπεραμέντο, τη μαγεία και την τεράστια παράδοση αυτής της μουσικής.
Γνωρίζονται μεταξύ τους για πάνω από
δέκα χρόνια, φίλοι και συνεργάτες, ενώ τα
τελευταία έξι συστήνονται στο μουσικόφιλο
κοινό ως οι Crazy People Music. Το γκρουπάκι αποτελείται από πέντε έμπειρους επαγγελματίες μουσικούς με εντυπωσιακά βιογραφικά στον τομέα της μουσικής και συμμετοχές σε συναυλίες και μουσικά σύνολα
σε Ελλάδα και εξωτερικό. Οι Αντώνης Ανδρέου στο τρομπόνι, Δημήτρης Τσάκας στο
σαξόφωνο, Δημήτρης Σεβδαλής στο πιάνο
Γιώργος Γεωργιάδης στο μπάσο και Αλέξανδρος Δράκος Κτιστάκης στα τύμπανα
έχουν ως κοινό τους παρονομαστή πέραν
της μουσικής και την ιδιαίτερη ενασχόληση
και αγάπη τους για την τζαζ. Μέσα από το
γκρουπ τους δεν διστάζουν να πειραματιστούν με το είδος τους και να συνδυάσουν
τα τζαζ τους ακούσματα με τη funk μουσική
και την παράδοση του Orleans second line.
Σήμερα μετρούν σειρά εμφανίσεων σε Ελλάδα και εξωτερικό με πολλές παρουσίες
σε γνωστά και άγνωστα φεστιβάλ τζαζ μουσικής. Το συγκρότημά τους τα τελευταία
χρόνια πραγματοποιεί σειρά εμφανίσεων
σε ολόκληρη την Ελλάδα έχοντας ως βάση
Η Λεμεσός παρουσιάζει
τα «Μεγάλα Μπαλέτα»
Το γκρουπάκι αποτελείται από πέντε έμπειρους επαγγελματίες μουσικούς με εντυπωσιακά
βιογραφικά στον τομέα της μουσικής και συμμετοχές σε συναυλίες και μουσικά σύνολα σε Ελλάδα και εξωτερικό.
τους την Αθήνα. Αυτή την περίοδο τακτοποιούν τις τελευταίες λεπτομέρειες της
πρώτης τους δισκογραφικής δουλειάς που
βρίσκεται στο τελικό της στάδιο την οποία
προγραμματίζουν να την παρουσιάσουν
πολύ σύντομα. Με τζαζ ακούσματα το πενταμελές συγκρότημα φέρνει στην Ελλάδα
αλλά τώρα και στην Κύπρο έναν άλλο μουσικό αέρα και μας συστήνει ακούσματα τα
οποία δεν έχουμε συνηθίσει, ιδιαίτερα εμείς
εδώ στο νησί και είναι η καλύτερη ευκαιρία
να τα γνωρίσουμε ζωντανά στη σκηνή.
Ένας σημαντικός συνθέτης και πιανίστας
της τζαζ, ο Τελόνιους Μονκ είχε πει ότι: «Η
τζαζ είναι ελευθερία». Αυτή την αίσθηση
ελευθερίας και θετικής ενέργειας θα επιχειρήσουν τα μέλη του συγκροτήματος
Crazy People Music να μεταδώσουν στο
κυπριακό κοινό την ερχόμενη Παρασκευή.
Info: Εμφάνιση των Crazy Music People, την
Παρασκευή 27 Ιουνίου, στη μουσική σκηνή
RED Λευκωσία στις 21:30. Εισιτήρια 10 ευρώ.
Πληρ. 22767711.
Ο θεσμός με τα «Μεγάλα Μπαλέτα»
πραγματοποιείται φέτος για 15η
συνεχή χρόνια στην Κύπρο και
πρόκειται για τον σημαντικότερο
θεσμό που υπάρχει στο νησί σε τέτοιο επίπεδο έχοντας φιλοξενήσει
όλους τους κορυφαίους οργανισμούς μπαλέτου όπως είναι το μπαλέτο του Κρεμλίνου, τα μπαλέτα
Kirov, Bolshoi, Batcheva, Boris Eifman, Fuego, Maurice Bejart και
άλλα. Φέτος στο πλαίσιο του θεσμού
«Μεγάλα Μπαλέτα» ο Δήμος Λεμεσού παρουσιάζει το Κρατικό
Μπαλέτο του Κρεμλίνου με το έργο
«Φίγκαρο» με μία ομάδα 60 ατόμων.
Η κάθοδος του κορυφαίου αυτού
κλασικού μπαλέτου του Κρεμλίνου
ειδικά φέτος, στα δεκαπεντάχρονα
του θεσμού, αποτελεί ιδιαίτερη
τιμή για την πόλη της Λεμεσού.
Παράλληλα, όμως, το μπαλέτο του
Κρεμλίνου παρουσιάζει για πρώτη
φορά το συγκεκριμένο έργο πέραν
των ρωσικών συνόρων.
Το έργο έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα
στη Ρωσία αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές, οι οποίες επαινούν
το σενάριο, τα κοστούμια, την πρωτοτυπία, την πλοκή, τη σκηνοθεσία,
αλλά κυρίως την επιλογή των μουσικών κομματιών που έγινε μέσα
από τα έργα των μεγαλυτέρων μουσουργών, Μότσαρτ και Ροσίνι. Ιδι-
<
<
<
<
<
<
<
To Κρατικό Μπαλέτο
του Κρεμλίνου με
το έργο «Φίγκαρο»
για πρώτη φορά εκτός
ρωσικών συνόρων
αίτερη αναφορά των ρώσων κριτικών γίνεται στον πρώτο χορευτή
που έχει το ρόλο του Φίγκαρο τον
Μichael Martynyuk, ο οποίος κατέχει πάρα πολλά βραβεία και oι
χορευτικές του ικανότητες καθηλώνουν το κοινό. Πρόκειται για
ένα έργο που με ένα ιδιαίτερα έξυπνο τρόπο και πρωτότυπο ύφος,
αναμιγνύει τους χαρακτήρες και
την υπόθεση από δύο γνωστές όπερες, «Οι γάμοι του Φίγκαρο» και
«Ο Κουρέας της Σεβίλλης».
Μέσα από μία χιουμοριστική
οπτική παρουσιάζεται η καθημερινότητα και η πολυπλοκότητα των
ανθρώπων αλλά ταυτόχρονα και
οι κοινωνικές τους σχέσεις, μέσα
από τον νεανικό έρωτα και τα προβλήματα που προκύπτουν.
Info: Παραστάσεις: Παρασκευή 27
και Σάββατο 28 Ιουνίου, Δημοτικό Κηποθέατρο Λεμεσού στις 8:30 μ.μ.
Πληρ. 25588694.
06 TEXNES TV NEW_Master_cy 20/06/14 15:39 Page 6
6
l
Τ Η Λ Ε Ο ΡΑ Σ Η
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
«Εκδρομή»: ένα θρίλερ στον ΑΝΤ1
Επειτα από πολύ καιρό γυρίζεται ελληνική σειρά με απαιτήσεις. Τα εξωτερικά γυρίσματα είναι το κύριο «όπλο» της σειράς
οι περισσότεροι από τους ηθοποιούς
έχουν ως βάση τους τη Θεσσαλονίκη,
κάτι που τους κάνει εκ των πραγμάτων
λιγότερο γνωστούς στο αθηναϊκό κοινό.
«Είναι πολύ σημαντικό για τους ηθοποιούς της Βόρειας Ελλάδας να μπορούν
να παίρνουν μέρος σε τέτοιες δουλειές»,
επισήμανε η «θεατρική» Ιφιγένεια Δεληγιαννίδη, ενώ η γνωστή από την παρουσία της στο «Ράδιο Αρβύλα» Ευγενία
Σαμαρά δήλωσε επίσης ενθουσιασμένη
για την ευκαιρία που της δόθηκε.
Του ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΧΑΡΜΠΗ
Ολα ξεκίνησαν με μια μάλλον απροσδόκητη πρόσκληση που λάβαμε πριν
από λίγο καιρό. Ο τηλεοπτικός σταθμός
του ΑΝΤ1 μας καλούσε –μαζί με άλλους
συναδέλφους– για να μας συστήσει τη
νέα τηλεοπτική σειρά με τον τίτλο «Η
Εκδρομή» που ετοιμάζει για την επόμενη σεζόν. Απροσδόκητη η πρόσκληση, αφού σπάνια (έως ποτέ) λαμβάνουμε
τέτοιες από τηλεοπτικές παραγωγές
και όπως είναι φυσικό, υπήρξε ενδιαφέρον, το οποίο ομολογουμένως ενισχύθηκε όταν μάθαμε λεπτομέρειες
για το περιεχόμενο και τις φιλοδοξίες
Κινηματογραφική αισθητική
“
Δεκατρείς άνθρωποι, οι περισσότεροι άγνωστοι μεταξύ τους, βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ένα
ορεινό ξενοδοχείο-καταφύγιο.
Φτάνουν σε οριακές καταστάσεις,
καθώς παράλληλα μυστικά του
παρελθόντος έρχονται στην επιφάνεια για να τροφοδοτήσουν
και να ερμηνεύσουν τη δράση.
της σειράς.
Μέσα στην καρδιά του χειμώνα, στις
πιο άγριες καιρικές συνθήκες, 13 άνθρωποι, οι περισσότεροι άγνωστοι μεταξύ
τους, βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ένα
ορεινό ξενοδοχείο-καταφύγιο. Ανάμεσά
τους μια γυναίκα που αναζητάει το παιδί
της, ένας καθηγητής, μια δημοσιογράφος,
ένας γέροντας αγρότης, τρεις ορειβάτες
με τον οδηγό τους, ένας μουσικός με
την κοπέλα του: όλοι τους χαρακτήρες
με διαφορετικό υπόβαθρο και κίνητρα.
Σύντομα, πάντως, θα αποδειχθεί ότι όλοι
αυτοί οι φαινομενικά άσχετοι μεταξύ
τους άνθρωποι περιέργως συνδέονται,
ενώ και η παρουσία τους εκεί δεν είναι
καθόλου τυχαία.
Ενώ οι συνθήκες αποκλεισμού χειροτερεύουν, οι ήρωές μας φτάνουν σε
οριακές καταστάσεις, γίνονται βίαιοι
καθώς παράλληλα μυστικά και ιστορίες
του παρελθόντος έρχονται στην επιφάνεια για να τροφοδοτήσουν και να
ερμηνεύσουν τη δράση. Πόσο αλλαγ-
ΡΙΚ1
ΤHΛ.: 22862000
ΡΙΚ2
Η Λίνα Σακκά και ο Γιάννης Ποιμενίδης είναι εκ των πρωταγωνιστών της νέας τηλεοπτικής σειράς «Η εκδρομή», που κάνει πρεμιέρα τον Οκτώβριο και φιλοδοξεί να φέρει νέα, σύγχρονα δεδομένα στην κουρασμένη ελληνική τηλεόραση.
μένοι θα βγουν (όσοι βγουν) από μια
τέτοια κατάσταση;
Στρατηγική επιλογή
Θρίλερ μυστηρίου, λοιπόν (θυμίζει έντονα τους «Δέκα Μικρούς Νέγρους» και
το «Lost»), είδος σπανιότατο για τα ελληνικά τηλεοπτικά χρονικά, όμως άκρως
επιτυχημένο στο εξωτερικό. «Θέλαμε
να προσφέρουμε στο κοινό κάτι ξεχωριστό, είναι μια στρατηγική επιλογή με
βάση και τις έρευνες που κάνουμε και
μας δείχνουν ότι ο κόσμος θέλει ένα επίπεδο στην τηλεόραση, το οποίο, κακά
τα ψέματα, είναι σήμερα ανύπαρκτο»,
μας είπε ο υπεύθυνος επικοινωνίας του
καναλιού Κώστας Τσολάκης, συμπληρώνοντας μάλιστα ότι η πίστη τους στο
πρότζεκτ είναι τέτοια που, καλώς εχόντων
των πραγμάτων, το προορίζουν και για
προώθηση στο εξωτερικό. Φυσικά, όπως
καταλαβαίνει κανείς, ένα τέτοιο εγχείρημα μόνο εύκολο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί για τα δεδομένα της Ελλάδας,
ΤHΛ.: 22862000
MEGA
ΤHΛ.: 22477777
ANT1
τόσο σε επίπεδο οικονομικών όσο και
τεχνογνωσίας. Παρ’ όλα αυτά, όσα είδαμε
κατά την επίσκεψή μας στους πρόποδες
του Βερμίου, όπου είναι εγκατεστημένο
εδώ και έξι μήνες το «στρατηγείο» της
σειράς, είναι τουλάχιστον ενθαρρυντικά.
Πρώτα απ’ όλα το περιβάλλον, βασικό
συστατικό της ατμόσφαιρας που απαιτεί
μια τέτοια ιστορία: «Θέλαμε ένα μέρος
όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικό και ταιριαστό με τις απαιτήσεις των εξωτερικών
γυρισμάτων. «Γνωρίζω το Βέρμιο από
πολλές εξορμήσεις που έκανα εδώ κατά
καιρούς και σκέφτηκα πως τα τοπία αλλά
και οι καιρικές συνθήκες του ήταν ιδανικές για τις ανάγκες μας», μας εξήγησε
ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Πανταζούδης.
Η αναφορά στον καιρό δεν είναι τυχαία.
Ούτε και το γεγονός ότι τα γυρίσματα
ξεκίνησαν από τις 10 Φεβρουαρίου προκειμένου να εκμεταλλευθούν τα χιόνια,
τις βροχές και τις ομίχλες του βουνού,
αψηφώντας μάλιστα τις αντικειμενικές
δυσκολίες που όλα αυτά συνεπάγονται.
ΤHΛ.: 22200200
ΣΙΓΜΑ
Τα εξωτερικά γυρίσματα φαίνεται να
είναι, όπως προέκυψε και από την προσωπική μας αυτοψία στον χώρο, το
κύριο «όπλο» της σειράς. Οι εντυπωσιακές, υγρές πλαγιές με τους χιλιάδες
ίσιους κορμούς οξιάς δημιουργούν ακόμα
και στις αρχές Ιουνίου μιαν απόκοσμη,
σχεδόν ανατριχιαστική αίσθηση. «Σκέψου πώς ήταν τον χειμώνα, με τα δέντρα
γυμνά και μισό μέτρο χιόνι», μου είπε
ο εκ των πρωταγωνιστών Οθωνας Μεταξάς. Αλλωστε, τόσο αυτός όσο και οι
υπόλοιποι ηθοποιοί χαρακτηρίστηκαν
«αληθινοί ήρωες» από τον σκηνοθέτη
τους, ο οποίος έφτιαξε το μείγμα του
χρησιμοποιώντας κάποιους πιο έμπειρους, αλλά και πολλά νέα παιδιά που
κάνουν τώρα το τηλεοπτικό τους ντεμπούτο.
Ετσι, κοντά στον Νίκο Νικολάου (Χαρά
Αγνοείται) και στη Λίνα Σακκά (Κούκλες)
συναντάμε πρωτοεμφανιζόμενους όπως
ο Γιάννης Ποιμενίδης, η Ευγενία Σαμαρά
και ο Ορέστης Παλιαδέλης. Εκτός αυτού
ΤHΛ.: 22580100
MAD
ΤHΛ.: 22472472
Το ερώτημα βέβαια –και ταυτόχρονα
το μεγάλο στοίχημα των συντελεστών–
είναι η ποιότητα του τελικού αποτελέσματος και κατά πόσον αυτό θα κατορθώσει να ξεπεράσει θεαματικά τον (χαμηλό) μέσο όρο της εγχώριας παραγωγής
και να προσεγγίσει περισσότερο τα στάνταρ του εξωτερικού. Οπως παραδέχθηκε
και ο κ. Πανταζούδης, «το κοινό δείχνει
ότι δεν δέχεται πλέον ό,τι του πασάρεις»,
ενώ πολλοί είναι εκείνοι που προτιμούν
την ξένη τηλεόραση και με το δίκιο τους.
«Στόχος δικός μας είναι να φτιάξουμε
κάτι πραγματικά ποιοτικό, όσο γίνεται
πιο κοντά σε μια κινηματογραφική αισθητική, με προσοχή και έμφαση στις
λεπτομέρειες που κάνουν τελικά τη διαφορά», τονίζει.
Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως
σε μια σειρά τέτοιας θεματικής, εκτός
της μεγάλης παραγωγής, το άλφα και το
ωμέγα είναι το σενάριο. Στην προκειμένη
περίπτωση, αυτό υπογράφεται από τη
Στέλλα Βασιλαντωνάκη (Δέκατη Εντολή)
και υπόσχεται συναρπαστική εξέλιξη
και συνεχείς ανατροπές. Σημαντικό είναι,
επίσης, ότι η πλοκή της σειράς ολοκληρώνεται αυστηρά μέσα στο πλαίσιο των
16 επεισοδίων που θα ετοιμαστούν, εξασφαλίζοντας έτσι μια στιβαρότητα σπάνια
για τηλεοπτικές νόρμες, οι οποίες τείνουν
συχνά να «ξεχειλώνουν» όσο οι σεζόν
προχωρούν.
Ραντεβού τον Οκτώβριο...
Οπως μάθαμε, το συγκεκριμένο πρότζεκτ είχε δρομολογηθεί εδώ και τέσσερα
χρόνια, όμως η υλοποίησή του «πάγωσε»
λόγω της οικονομικής κρίσης που χτύπησε και την τηλεόραση. Από όσα είδαμε,
η εκ νέου ενεργοποίηση μάλλον άξιζε
τον κόπο. Ομως ας περιμένουμε (με ενδιαφέρον) να δούμε και το ολοκληρωμένο
αποτέλεσμα επί της μικρής οθόνης, γύρω
στον Οκτώβριο...
TV PLUS
ΤHΛ.: 22600600
21.30 Nora Roberts: High Noon
21.55 Κορέα - Αλγερία
21.15 Your Song
21.20 Πήρε... τοστ
21.20 Ο μπόμπιρας ξεπόρτισε
17.30 Fashion Music Project
22.10 Mickey Blue Eyes
07.30 Θεία λειτουργία
10.30 Στην άκρη του
παράδεισου - (E)
12.15 H ύπαιθρος
Εβδομαδιαία εκπομπή.
12.45 Kύπρος ένα ταξίδι
Ένα οδοιπορικό
στην Κύπρο του χθες
και του σήμερα.
13.15 Eίμαστε εδώ
Νεανική εκπομπή.
(Tελευταίο).
14.00 EIΔHΣEIΣ
14.15 Σάββατο
κι απόβραδο - (E)
15.45 Τετ-Α-Τετ - (E)
17.00 Η παροικία μας
Μια εκπομπή με
πρωταγωνιστές τους
απόδημους Κυπρίους.
17.30 Αμύνεσθαι περί πάτρης
18.00 EIΔHΣEIΣ
18.15 Πατάτες 9 - (E)
Σατιρική εκπομπή.
18.50 Χωρίς αποσκευές
Ταξιδιωτική εκπομπή, με
την Αλεξία Αναστασίου.
19.20 Κυπριώτικο σκετς - (E)
«Ξυσσιεπάστε μου
την να την δω». Β΄
20.00 EIΔHΣEIΣ
21.30 Nora Roberts:
High Noon). Tηλεταινία
μυστηρίου και αγωνίας.
23.00 EIΔHΣEIΣ
23.15 Πατάτες 9 - (E)
00.00 Χωρίς αποσκευές - (E)
00.30 Πατάτες 9 - (E)
01.00 Η παροικία - (E)
01.30 EIΔHΣEIΣ - (E)
03.00 Κύπρος ένα ταξίδι - (E)
04.00 Αμύνεσθαι
περί πάτρης - (E)
04.30 Ύπαιθρος- (E)
07.00 MAD Music
09.00 Παιδική ζώνη
α. To κόκκινο λεωφορείο
β. Τόμας το τρενάκι
Στη χώρα του γιατί Γιατί TV - (Ε)
13.25 Παγκόσμιο
Κύπελλο 2014
(Γερμανία - Γκάνα) - (Ε)
15.15 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Νιγηρία- Βοσνία
Ερζεγοβίνη ) - (Ε)
17.00 Ο κόσμος ανάποδα
17.45 Παγκόσμιο Κύπελλο
Αθλητική εκπομπή.
18.30 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Pregame)
(Βέλγιο - Ρωσία)
18.55 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Αγώνας)
Βέλγιο - Ρωσία
20.55 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Postgame αγώνα)
(Βέλγιο - Ρωσία)
21.30 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Pregame)
(Κορέα - Αλγερία).
21.55 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Αγώνας)
Κορέα - Αλγερία
23.55 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Postgame)
(Κορέα - Αλγερία)
00.30 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Pregame)
(ΗΠΑ - Πορτογαλία).
00.55 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Αγώνας)
ΗΠΑ - Πορτογαλία
02.55 Παγκόσμιο Κύπελλο
(Postgame)
(ΗΠΑ - Πορτογαλία).
03.25 ΓΙΟΥΡΟΝΙΟΥΣ
07.00 Θεία λειτουργία
Απευθείας μετάδοση.
10.00 Mπουκιά
και συχώριο-(E)
11.00 Dr. Cook
Eκπομπή μαγειρικής
με τον Γιάννη Λουκάκο.
12.00 Ελληνική σειρά - (Ε)
12.40 Ελληνική σειρά - (Ε)
13.30 Μουσικό κουτί Live
special - (Ε)
Μουσικό τηλεπαιχνίδι.
15.10 Πού σου νέφκω
special... - (Ε)
Κυπριακό τηλεπαιχνίδι.
16.00 Επτά θανάσιμες
πεθερές - (Ε)
18.10 EIΔHΣEIΣ
18.30 Κάτω Παρτάλι - (Ε)
Ελληνική σειρά
με τους Τάσο Χαλκιά,
Βίκυ Σταυροπούλου, κ.ά.
19.30 Είσαι το ταίρι μου - (Ε)
Ελληνική σειρά.
20.20 EIΔHΣEIΣ
21.15 Your Song - Live
(Εορταστικό επεισόδιο)
Talent show, με τον Ανδρέα Μικρούτσικο.
01.00 Contact
Tαινία επιστημονικής
φαντασίας, με τους
Tζόντι Φόστερ, Mάθιου
MακKόναχι, κ.ά.
02.30 Αριστοτέλης
ο Αρίστος -(E)
03.20 Τηλεμπόρα - (E)
Ελληνική σειρά,
με τους Απ. Γκλέτσο, Θεοφανία Παπαθωμά, κ.ά.
04.20 Όλα τα κακά
της μοίρας μου - (E)
05.00 Οι αυθαίρετοι - (E)
05.30 Χαραυγή - (E)
06.20 Πρωινή ενημέρωση
Ενημερωτική εκπομπή.
07.00 Tα φιλαράκια - (E)
Ελληνική σειρά.
08.00 Οι Μεν και οι Δεν - (E)
Ελληνική σειρά.
08.30 Μax Magilica
09.00 Άκρως οικογενειακόν
Ελληνική σειρά.
10.30 Λίτσα.com - (E)
Ελληνική σειρά.
11.20 Γάμος με τα όλα του - (E)
Ελληνική σειρά.
13.00 Music and more
Ψυχαγωγική εκπομπή.
14.00 Εκείνες κι εγώ - (E)
Ελληνική σειρά.
14.50 Βαλς με 12 θεούς - (E)
Κυπριακή σειρά.
17.00 Mπρούσκο - (E)
Κυπριακή σειρά.
17.55 Tα νέα του ANT1 σε 10’
18.10 Συνέχεια της σειράς
19.30 Την πάτησα - (E)
Κυπριακή σειρά.
20.20 Tα νέα του ANT1
21.20 Πήρε... τοστ
το Σαββατόβραδο
Θεατρικό.
00.15 Tίτλοι ειδήσεων
00.20 Αθλητικές ειδήσεις
00.30 Grey’s Anatomy, VI
Ξένη σειρά. Eπ. 14ο.
«Valentine’s day
massacre»
01.20 Πόσο γλυκά
με σκοτώνεις - (Ε)
Ελληνική σειρά.
02.10 Ο γητευτής - (Ε)
Ελληνική σειρά.
03.00 Tα νέα του ANT1 - (Ε)
04.00 Οι χωραΐτες - (Ε)
Κυπριακή σειρά.
04.40 H αγάπη είναι light - (Ε)
06.15 Οι Τάκκοι - (E)
Kυπριακή σειρά.
07.00 Zωή ποδήλατο - (E)
Κυπριακή σειρά.
07.55 Βουράτε γειτόνοι - (E)
Κυπριακή σειρά.
08.40 Μπάρμπι: Η ιστορία μιας
γοργόνας. Tαινία κινουμένων σχεδίων.
10.00 Mες στην καλή χαρά
Ψυχαγωγική εκπομπή με
την Κατ. Καραβάτου.
14.00 The Social
Media Show - (Ε)
14.40 7 ουρανοί και
σύννεφα αλήτες - (Ε)
Κυπριακή σειρά.
15.30 Mην αρχίζεις
τη μουρμούρα - (Ε)
Ελληνική σειρά.
16.10 Τhe cooKing - (Ε)
16.45 Άκου τι είπαν - (Ε)
Τηλεπαιχνίδι με τον
Χρήστο Φερεντίνο.
17.30 Τί θα φάμε
σήμερα μαμά; - (Ε)
Εκπομπή μαγειρικής.
18.30 Tομές στα γεγονότα
18.35 Πάμε πακέτο - (E)
Εκπομπή με τη
Βίκυ Χατζηβασιλείου.
20.20 Tομές στα γεγονότα
21.20 Ο μπόμπιρας ξεπόρτισε
(Baby’s day out).
Kωμωδία, με τους
Λάρα Φλιν Mπόιλ,
Tζο Mατέγκνα, κ.ά.
23.00 Rules of engagement
Ξένη σειρά.
23.35 Οι ιστορίες του
αστυνόμου Μπέκα - (Ε)
00.25 Γεγονότα σε τίτλους
00.30 Μες στην καλή χαρά - (Ε)
03.30 Ελένη - (Ε)
02.00 Insomnia Mixer
06.00 Wake Up... Hits
08.00 Breakfast
11.00 Greeks Only Mixer
12.00 MAD Greekz Top 10
13.00 Greeks Only Mixer
14.00 Breaking MAD
15.00 Zone M
17.00 Mixer
17.30 Fashion Music Project
18.00 Λάικ στα ελληνικά
19.00 Hits Non Stop
21.00 OK @ Night
22.00 Nu School Old School
23.00 Zone M
08.05
14.00
14.30
16.00
17.00
17.45
18.45
19.00
19.20
20.50
20.55
21.10
22.10
23.50
CAPITAL
ΤHΛ.: 25577577
01.30
02.05
03.30
Παιδική ζώνη
Φ+Μ Live - (Βest of)
Επίκαιρα - (Ε)
Τηλεαγορά
Μεταξύ μας
Μίλα - (Βest of)
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Εξελίξεις στη showbiz
Ο πρίγκιπας της αγοράς
Ελληνική ταινία.
Τhe big funny show - (E)
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Συνέχεια του show
Mickey Blue Eyes
Pομαντική κωμωδία.
Driving Miss Daisy
Δραματική ταινία.
EIΔHΣEIΣ (Aπό το Star)
Μίλα - (Ε)
Φ+Μ Live - (Ε)
LTV
ΤHΛ.: 22357272
21.00 Perfect strangers
08.00
09.00
12.00
13.45
14.00
14.30
16.35
17.00
20.05
21.00
22.50
00.50
03.05
04.55
Ιβανόης (Παιδική ταινία)
Παιδική ζώνη
Tηλεαγορά
Κηποτεχνία - (Ε)
Κουζίνα με άποψη - (Ε)
Τηλεαγορά
H Λουίζα και η παρέα της
The Reagans
Εσμεράλδα - (Ε)
Perfect strangers
(Ρομαντική κωμωδία)
Simpatico
(Δράμα)
State of grace
(Θρίλερ)
Live from Baghdad
(Δράμα)
Μind games
ΕXTRA
07.15 Εxtra Kids 11.05 Extra μαγειρική 12.00 Ελληνική ταινία
14.00 Tαξίδι ζωής 16.00 Το
πάρτι της ζωής σου 16.45
EIΔHΣEIΣ (Στη νοηματική) 17.00
Ελληνική ταινία 18.45 EIΔHΣEIΣ
19.30 Ελληνική ταινία 21.00 7
μέρες Κύπρος 22.30 Ελληνική
ταινία 23.55 Ξένη ταινία 01.00
ΕΙΔΗΣΕΙΣ 01.45 Ελληνική ταινία
NOVACINEMA 1
08.00 Cine News 08.35 The
Apartment 10.40 Peggy Sue
Got Married 12.25 Cine News
12.55 Will 14.40 Smurfs 2 16.30
Cedar Cove 17.20 Satisfaction
17.50 Cine News 18.25 Therese
D 20.25 Birdsong (Part 2) 22.00
Elysium 00.00 Pawn Shop Chronicles 01.55 Hannibal 02.45
Inside Man
NOVASPORTS 1
05.00 Novasports Classic Zone
07.00 Αγώνας Μπαράζ Skoda
Ξάνθη-Ολυμπιακός Βόλου (E)
09.00 Super League 2013/14
Απόλλων-Εργοτέλης 11.00 Legend Stories 2004:2014: Δε σταματώ να τραγουδώ ποτέ! 13.00
Novasports Classic Zone 17.00
FINA World League Πόλο Ανδρών/Ντουμπάι Τελικός & Απονομή (E) 19.00 Μηχανοκίνητα
20.30 Αγώνες Πυγμαχίας
22.30 Μηχανοκίνητα
21.00 Chicago
LTV SPORTS 1
08.30 Master and Commander:
The far side of the world
11.00 All about Steve
13.00 Rounders
15.30 Flirting with disaster
17.15 It’s a disaster
19.00 What a girl wants
21.00 Chicago
23.00 The eagle
01.00 Zώνη ενηλίκων
04.10 Seeking Justice
06.00 The Illusionist
07.00 Ισπανικό Πρωτάθλημα
Ποδοσφαίρου (Ε) 09.00 Αγγλικό
Πρωτάθλημα (Ε) 11.00 Πόκερ
(Ε) 12.35 Ψάρεμα (Ε) 13.00
Τρελά και απίθανα σπορ (E)
14.00 Στιγμιότυπα Ισπανικού
Πρωταθλήματος (Ε) 15.00 Χωρίς
παρωπίδες (Ε) 15.45 Ιπποδρομίες (Live) 21.00 Πόκερ 23.00
Τρελά και απίθανα σπορ (Ε)
01.00 Πόκερ (Ε) 03.00 Ισπανικό
Πρωτάθλημα (Ε) 05.00 Αγγλικό
Πρωτάθλημα (Ε)
07-TEXNES EPISTIMI NEW_Master_cy 20/06/14 16:10 Page 7
ΕΠΙΣΤΗΜΗ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Κυριακή 22 Ιουνίου 2014
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
7
Το ψηφιακό «δικαίωμα στη λήθη» διχάζει
Η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά με το Διαδίκτυο έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις
Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ
οδηγίας για την προστασία των δεδομένων». Την περασμένη εβδομάδα, η
Google ανακοίνωσε ότι προτίθεται να
σηματοδοτεί στις σελίδες αναζήτησής
της τις αναρτήσεις που απαλείφονται
εξαιτίας του δικαιώματος στη λήθη. Η
«Κ» ρωτάει τον καθηγητή Μάγερ-Σένμπεργκερ αν αυτό υπονομεύει τη λογική
της ετυμηγορίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. «Δεν νομίζω», απαντά. «Η
απόφαση δεν απαιτεί την απόλυτη διαγραφή – ούτε η οδηγία οραματιζόταν
κάτι τέτοιο. Αυτό που επιδιώκεται είναι
κάτι σαν ένα σαμαράκι – ένα εμπόδιο
που απαιτεί επιπλέον προσπάθεια. Αρα
δεν θα αποθαρρύνει αυτούς που ενεργά
αναζητούν μία πληροφορία, απλώς θα
την αποκρύψει από όσους ψάχνουν χαλαρά για κάτι. Και αυτή πιστεύω ότι
είναι η σωστή ισορροπία».
Για τον Αυστριακό, «το ηθικό θεμέλιο»
του δικαιώματος στη λήθη είναι «ότι η
επεξεργασία προσωπικών δεδομένων
συνδέεται με την πληροφοριακή αυτοδιάθεση, το δικαίωμα δηλαδή να απο-
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, τον περασμένο μήνα, σχετικά με
το «δικαίωμα της λήθης» στο Διαδίκτυο
έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.
Ο Τζίμι Γουέιλς, ιδρυτής της Wikipedia,
σε επικοινωνία που είχε προ ημερών
με τον ιστότοπο TechCrunch, τη χαρακτήρισε «τρομερά επικίνδυνη». «Δεν
υπάρχει “δικαίωμα στη λήθη” – από
ό,τι φαίνεται, υπάρχει στην Ευρώπη
το δικαίωμα να λογοκρίνεις πληροφορίες που δεν σου αρέσουν», δήλωσε ο
Γουέιλς, που θα είναι ένα από τα μέλη
της συμβουλευτικής επιτροπής που θα
βοηθήσει την Google να διαχειριστεί
τον χείμαρρο αιτήσεων για διαγραφή
αποτελεσμάτων που ακολούθησε την
απόφαση του δικαστηρίου.
Μιλώντας στους Financial Times στα
τέλη Μαΐου, ο Λάρι Πέιτζ της Google
αποκάλυψε ότι κατά τις πρώτες δύο
εβδομάδες μετά τη δημοσιοποίηση της
απόφασης, το 31% των αιτήσεων για
“
“
Την περασμένη εβδομάδα η
Google ανακοίνωσε ότι στις σελίδες αναζήτησης θα σηματοδοτεί
αναρτήσεις που απαλείφονται.
Η προστασία της ελευθερίας του
λόγου δεν καλύπτει την Google
γιατί η εταιρεία αρνήθηκε
ρητά να χαρακτηρίσει τις πράξεις
της ως έκφραση λόγου.
διαγραφές αφορούσε άτομα που εμπλέκονταν σε απάτες, το 20% αφορούσε
συλλήψεις ή καταδίκες για βίαια ή άλλα
σοβαρά εγκλήματα και το 12% συλλήψεις για παιδική πορνογραφία. Σύμφωνα
με την εταιρεία, έως την περασμένη
Δευτέρα ο αριθμός των αιτήσεων είχε
φτάσει τις 41.000.
Επικριτές της απόφασης αναφέρουν
στην «Κ» ότι αναγκάζει την Google να
αναλάβει τον ρόλο ενός μεγα-αρχισυντάκτη, που δεν συνάδει με το είδος της
υπηρεσίας που παρέχει και της επιβάλλει
δυσανάλογο κόστος. Επιπλέον, ισχυρίζονται, αντιφάσκει με την οδηγία για
το ηλεκτρονικό εμπόριο του 2000, που
παρέχει ασυλία σε πλατφόρμες παροχής
διαδικτυακών υπηρεσιών για το περιεχόμενο που αναρτάται σε αυτές (η οδηγία, ωστόσο, δεν καλύπτει τις μηχανές
αναζήτησης).
Η «Κ» συνομίλησε για τα ζητήματα
αυτά μέσω email με τον Βίκτορ Μά-
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΚΙΝΗΤΑ
Πωλείται καινούργια, 2όροφη κατοικία, 4 υπν.,
214 τ. μ. σε 600 τ.μ. οικιστικό τεμάχιο, στην Αλάμπρα,
πάνω στον παλιό δρόμο Λευκωσίας- Λεμεσού.
Τιμή: € 265.000 τηλ. 99622427
Πωλείται καινούργιο διαμέρισμα, ισόγειο 2 υπνοδωματίων με A/C κοινή πισινα,2 parking και μεγάλη
βεράντα με κήπο στην περιοχή Τάφοι των Βασιλέων,
με τίτλο ιδιοκτησίας στην Παφο.Τιμη:130.000 Τηλ.
99425558
Πωλείται διαμέρισμα 2 υπνοδωματίων στο Κολόσσι
επιπλωμένο, με κλιματισμό σε όλους τους χώρους.
Διαθέτει αποθήκη και καλυμμένο χώρο στάθμευσης
σε πολύ καλή τιμή. Πληροφορίες 99009501
ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΝΤΑΙ
Ενοικιάζεται στην Έγκωμη απέναντι από τα φώτα
του Hilton Park χώρος 2200τ.μ. από τα οποία τα
1000τ.μ. είναι στεγασμένα. Ιδανικός χώρος για
οποιαδήποτε εργασία. Τηλ. 22673403, 99908143.
Ενοικιάζεται μοντέρνο διαμέρισμα στην Έγκωμη
80τμ, 2 υπνοδωμάτια, 2ος όροφος, κατα-
Το δικαίωμα στην ψηφιακή λήθη, που επιβλήθηκε ύστερα από προσφυγή κατά της Google, δεν παραβιάζει την ελευθερία έκφρασης, λέει στην «Κ» ο Βίκτορ Μάγερ-Σένμπεργκερ, καθηγητής Διακυβέρνησης και Ρύθμισης του Διαδικτύου στο Oxford Internet Institute του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
γερ-Σένμπεργκερ, καθηγητή Διακυβέρνησης και Ρύθμισης του Διαδικτύου
στο Oxford Internet Institute του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και συγγραφέα –μεταξύ άλλων– του βιβλίου
«Delete: The Virtue of Forgetting in
the Digital Age».
«Δεν βλέπω πώς η ετυμηγορία του
δικαστηρίου απειλεί την ελευθερία του
λόγου», σημειώνει ο Αυστριακός ακα-
σκευή:2009, Πλήρως επιπλωμένο, Κεντρική Θέρμανση, Κλιματισμός, Αποθήκη, Στεγασμένος
Χώρος Στάθμευσης, Δίπλα από Πανεπιστήμιο
Λευκωσίας. Tιμή: 750€. 99689498.
Ενοικιάζεται οροφοδιαμέρισμα στο Καϊμακλί. Αποτελείται από τρία υπνοδωμάτια en suite και κοινόχρηστη κουζίνα, τραπεζαρία και σαλόνι. Mε
πλήρη επίπλωση ή χωρίς έπιπλα. Τηλέφωνο
99327245.
Ενοικιάζεται διαμέρισμα 2 υπνοδωματίων, 80 τ.μ.,
με 2 βεράντες και ιδιωτικό χώρο στάθμευσης σε
ολοκαίνουργια πολυκατοικία, στη περιοχή Αγαπήνωρος στην Κάτω Πάφο. Τιμή ευκαιρίας. Περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα 99632077,
99328326.
Ενοικιάζεται ρετιρέ 180τ.μ. με απρόσκοπτη θέα,
στην Αγλαντζιά, παρά το ΚΕΜΑ. Διαθέτει 3 υπνοδωμάτια, 2 αποχωρητήρια, αποθήκη, κεντρική
θέρμανση, κλιματιστικά σε όλους τους χώρους,
φούρνο και κεραμική εστία, ψυγείο και πλυντήριο
ρούχων. Τιμή: 650 ευρώ (συζητήσιμη). Ιάκωβος
99-606-586.
Ενοικιάζονται Διαμερίσματα
Ενοικιάζονται Διαμερίσματα σε αναπαλαιωμένα κτίρια εντός των
τοιχών της Λευκωσίας πλησίον «ΟΧΙ» με 3 ή 4 υπνοδωμάτια μεγάλο
καθιστικό, κουζίνα, μπάνιο και shower. Τα κτήρια είναι από Κυπριακή
πέτρα και μερικά από τα πατώματα είναι από κυπριακά πλακάκια, με
ηλεκτρικούς συσσωρευτές, βεράντες και χώρο στάθμευσης. Για πληροφορίες στα τηλ. 99931747, 99630354.
Η Εταιρεία Α. Μ. &
Μ Educational
services ζητά
συνεργάτες καθηγητές όλων
των μαθημάτων για
το Επιμορφωτικό
της κέντρο στη
Λευκωσία.
Τηλ. 97661008
δημαϊκός και επιχειρηματίας. Οπως
εξηγεί, αναφερόμενος στην υπόθεση
του Ισπανού ενάγοντος που κατέθεσε
αγωγή τόσο κατά της Google όσο και
κατά του ιστότοπου που ανάρτησε τις
επίμαχες πληροφορίες: «Ακόμα και η
ισπανική αρχή προστασίας προσωπικών
δεδομένων απέρριψε την προσφυγή
κατά του ειδησεογραφικού ιστότοπου,
γιατί οι πάροχοι ειδήσεων εξαιρούνται
Ενοικιάζεται αποθήκη με εμβαδό 350 τ.μ. εις Βιομ.
περιοχή Αραδίππου. Διαθέτει γραφείο - κουζίνα
- και 2 αποχωρητήρια. Διαθέτει επίσης πόρτα
ασφαλείας και εύκολη και γρήγορη πρόσβαση
στον αυτοκινητόδρομο. Τηλ. 99634136. Λάρνακα.
Ενοικιάζεται ανεξάρτητη μονοκατοικία στην περιοχή
Ζακάκι. Είναι 150 τετραγωνικά μέτρα με 3 υπνοδωμάτια. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε στο τηλέφωνο 99552063.
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΟΙΚΟΠΕΔΑ
Πωλείται οικιστικό τεμάχιο, 724 τ.μ., στην Αλάμπρα,
μεταξύ Παλαιού και Νέου δρόμου Λ/σίας- Λεμεσού.
Τιμή: € 150.000 τηλ.99622427
ΠΩΛΕΙΤΑΙ εξαιρετικό οικόπεδο 661 τ.μ στην περιοχή
Coloumbia-Γερμασόγεια. Εφάπτεται πεζόδρομου
και μεγάλου διαμορφωμένου χώρου πρασίνου.Με
τίτλο κι όλες τις παροχές. ΣΔ 100%. Μέχρι τρεις
ορόφους. Τιμή 370.000 ευρώ (συζητήσιμη). Τηλ
97742121.
ΠΩΛΕΙΤΑΙ οικόπεδο στην περιοχή της Αγίας Φύλας,
776τ.μ. με τίτλο ιδιοκτησίας, 90% ΣΔ, 3 ορόφοι.
ρητά από το δικαίωμα στη λήθη. Η προστασία της ελευθερίας του λόγου δεν
καλύπτει την Google γιατί η εταιρεία
αρνήθηκε ρητά να χαρακτηρίσει τις
πράξεις της ως έκφραση λόγου. Ισχυρίστηκε ότι έκανε καθαρή επεξεργασία
δεδομένων, μέσω υπολογιστών και χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Αρα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν είχε επιλογή
παρά να εφαρμόσει τις διατάξεις της
Τιμή 290.000 ευρώ. Τηλ 99787862. Email: e.zoidou@gmail.com
ΠΩΛΕΙΤΑΙ oικόπεδο στο χωριό Ποταμιά, 580 τ.μ.
με τίτλο ιδιοκτησίας, 90% Συντελεστή Δόμησης,
σε εξαιρετική περιοχή με νέες κατοικίες. Τιμή
130.000 ευρώ. Τηλ. 99574611.
ΠΩΛEITAI ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΤΕΜΑΧΙΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ
ΕΠΕΝΔΥΣΗ. Το οικιστικό τεμάχιο βρίσκεται στην
περιοχή Φοινικαριά. Ολικο εμβαδο 5,686 με Σ.Δ
20%.Τηλ : 96885030 ιδιοκτήτης.
Πωλείται σε νεόκτιστη περιοχή οικόπεδο 533 τ.μ.
στην περιοχή Αγ. Κων/νου και Ελένης, Ηλιούπολη
στο Δάλι Λευκωσίας. Το οικόπεδο εφάπτεται με
πεζόδρομο και έχει τίτλο ιδιοκτησίας. Για πληροφορίες τηλ. 99458745
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ
OPEL VECTRA 18CC, registration DAF, 1993, manual, airbags, air-condition, car radio, silver color,
special price: 800 euro only! Call 22101858.
φασίζει ο καθένας για τον εαυτό του
πότε, πώς και για ποιο σκοπό γίνεται
επεξεργασία των δεδομένων του». Ευρύτερα, «η λήθη εξυπηρετεί άλλους, σημαντικούς σκοπούς για τον άνθρωπο.
Μας επιτρέπει να εστιάσουμε στο παρόν
και το μέλλον και να αποδεχθούμε ότι
εξελισσόμαστε και μεγαλώνουμε με τον
χρόνο, ότι δεν είμαστε σήμερα το άτομο
που ήμαστε στο παρελθόν. Επιπλέον,
μας επιτρέπει να βλέπουμε το δάσος και
όχι απλώς τα δέντρα, να μαθαίνουμε
μέσω της αφαίρεσης (που απαιτεί να ξεχνούμε λεπτομέρειες)».
Χωρίς αυτήν, είναι σαν να λέει, θα
καταλήξουμε σχεδόν όπως ο Φούνες ο
μνήμων του Μπόρχες, που «θυμόταν
κάθε φύλλο κάθε δέντρου κάθε δάσους,
αλλά και κάθε μία από τις φορές που
το είχε δει ή το είχε φανταστεί», αλλά
αιφνιδιαζόταν κάθε φορά που έβλεπε
τον εαυτό του στον καθρέφτη.
Ενοικιάζεται διαμέρισμα
Ενοικιάζεται στην Έγκωμη διαμέρισμα δύο υπνοδωματίων, στον
πρώτο όροφο, επιπλωμένο, με κεντρική θέρμανση και κλιματισμό.
Στεγασμένος χώρος στάθμευσης. Για πληροφορίες στο τηλ. 99429291
Ενοικιαζονται καταστήματα
Ενοικιαζονται καταστήματα/ showroom στην Λεωφ. Στροβόλου
με κλιματισμό και χώρους στάθμευσης ενοποιημένος χώρος 465τ.μ.
ισόγειο και 210τ.μ. μεσοπάτωμα ή μέρος αποθήκης στο υπόγειο
και διαφημιστικής πινακίδας στην Οροφή. Τηλ.99685150
Πωλείται GolF IV Tdi Van 110 hp χρώματος ασήμι
3.500 ευρώ. Τηλ. 99997147.
ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
Η Κυπριακή Δημοκρατία, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, ζητά προσφορές για την Συνέχιση / Συμπλήρωση Κατασκευής Φρεατίων από σκυρόδεμα και μεταλλική
κατασκευή για εγκατάσταση ανελκυστήρων σε 20 υφιστάμενες
πολυκατοικίες στον Κυβερνητικό Οικισμό «Άγιοι Ανάργυροι ΙΙ» στη
Λάρνακα, (Αρ. Προσφοράς 01/2014).
Τα έγγραφα των προσφορών διατίθενται δωρεάν μέσω του
Συστήματος από το χώρο του διαγωνισμού, στην ιστοσελίδα
www.eprocurement.gov.cy.
Οι προσφορές υποβάλλονται στο κιβώτιο Προσφορών του Υπουργείου
Εσωτερικών με τελευταία ημερομηνία υποβολής Προσφορών την
4η Ιουλίου 2014 και ώρα 9.00 πμ.
Ενοικιαζεται ή Πωλείται
Ενοικιαζεται ή Πωλείται στη Λευκωσια καινούριο πολύπλευρο κατάστημα – γραφείο – showroom με υπερυψωμένο πάτομα για καλωδίωση σε πολυσύχναστο κεντρικό δρόμο (απέναντι από δημοτικό
– ΣΠΕ Καϊμακλιου) 170τ.μ. προς ενοικίαση ενιαίο ή διαχωρισμένο,
τηλ.99685150
ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ
Η εταιρεία Apostolos Ioannou
Medical Supplies Ltd
ζητά να προσλάβει άτομο για την θέση
του ιατρικού επισκέπτη
κυρίως για οδοντιάτρους.
Προσφέρεται βασικός μισθός και προμήθεια.
Για περαιτέρω πληροφορίες αποταθείτε στο χώρο του διαγωνισμού
στο σύστημα σύναψης Συμβάσεων στη διεύθυνση στο διαδίκτυο
www.eprocurement.gov.cy και στα τηλέφωνα 22409860 και
22409800.
Παρακαλώ όπως στείλετε το CV σας
στο info@aims.com.cy
μέχρι τις 30/06/2014.
TEXNES-08-ADV ΜΤΝ_Master_cy 20/06/14 17:31 Page 1

139610/Γ2/1-10-2013 - Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο

Η φάρσα των Εξεταστικών Άρον άρον, όπισθεν για τους

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΩΝΗ - Greek American News Agency

πολιτικη - pdf.kathimerini.com.cy_!

Καλημέρα 06/2014, 17.41 MB

Ο Θεόδωρος Κουκάκης νέος διοικητής

Ανθολόγιο

17 Νοεμβρίου 2011

8ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΤΠΕ

νεοτερη & συχρονη τεχνη νεοτερη & συχρονη τεχνη

Ονομαστική κατάσταση επιτυχόντων κατα σειρά

Στο 25% οι απώλειες στα Ταμεία Προνοίας

Κύπριοι «ξεκούρευαν» Ρώσους

Το σεξ σαν ιστορία τρόμου: πορνεία, επιδημία και δημόσια τάξη

Η φουρτούνα κόπασε, τώρα κυβερνήστε

Φαντομάς της Τράπεζας Κύπρου ο Aristo

πολιτικη - pdf.kathimerini.com.cy_!

Χρήματα γιά Μυρτώ: Η Ομογένεια στις ΗΠΑ απαιτεί

06-06-2013 - Η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής

Εκπτώσεις στα τιμολόγια της ΔΕΥΑ Θέρμης

η συνεταιριστικη τραπεζα πελοποννησου - Φωνή Κορινθίας