The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
44
Ο ζσνδσαζμός Κεηαμίνες με Μορθίνε, Ναλμποσθίνε ή
Τραμαδόλε για ηεν ανηιμεηώπιζε ηοσ μεηεγτειρεηικού πόνοσ
μεηά από επεμβάζεις ριδικής προζηαηεκηομής
Νηπίηζος Β MD, Παπαγιαννοπούλος Π MD, PhD, Κώζηογλος Χ MD,
Μεηαξιώηη Ε MD, Ιωαννίδηρ Α MD, Ζασαπιάδος Χ MD
ABSTRACT
Combination of Ketamine with Morphine, Nalbuphine or Tramadol for postoperative pain
control following radical prostatectomy
Ntritsou V, Papagiannopoulou P, Kostoglou Ch, Metaxioti E, Ioannidis A, Zachariadou Ch.
The study compares the efficacy of postoperative analgesia after the intravenous administration of
opioids (nalbuphine, tramadol or morphine) in combination with ketamine in patients undergoing
radical prostatectomy.Eighty eight patients scheduled for radical prostatectomy were randomly assigned in three groups. In Group A (n=31) Morphine was administered {bolus dose (BD) 0.05mg/
/Kg and continuous infusion (CI) at a dose [mg/24h =18-(agex0.15)]}, in Group B (n=28) Nalbuphine (BD 0.2mg/kg and CI at a rate 0.05mg/kg/h) and in Group C (n=29) Tramadol (BD 1.5mg/Kg
and CI at a rate 0.15mg/Kg/h). In all groups opioids were administered in combination with ketamine (BD 10mg and CI at a rate 0.15mg/Kg/h). Infusion pumps were designed to provide 24h postoperative pain relief. In all patients, efficacy of postoperative analgesia was evaluated at 6h and 24h
postoperatively. Pain intensity was assessed by Numerical Rating Scale at rest and movement. The
additional analgesics and the adverse effects were also assessed 24h postoperatively. Group C showed statistical significant higher NRS pain scores at movement compared to other groups at 6h postoperatively. At 24h postoperatively, at rest, group B showed statistical significant higher pain scores compared to group A and C. Group B showed higher incidence of pruritus, bowel movement
and rescue analgesics compared to groups A and C. We conclude that in patients undergoing radical
prostatectomy, the combination of tramadol plus ketamine was less effective concerning postoperative pain and patients needed more rescue analgesics
ΑΝΑΗΘΖΗΟΛΟΓΗΚΟ ΣΜΖΜΑ
Γ.Ν.Θ «Γ.ΓΔΝΝΖΜΑΣΑ»
compared to morphine plus ketamine and nalbuphine
plus ketamine groups.
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
45
ΔΗΑΓΩΓΖ
Ο θαξθίλνο ηνπ πξνζηάηε απνηειεί ην ζπρλό-
λαιγεηηθά, ηα νπηνεηδή, ηα ηνπηθά αλαηζζεηηθά
ηεξν ζπιαρληθό θαξθίλν θαη ηε δεύηεξε αηηία
θαη ηα «ζπλνδά» αλαιγεηηθά.Οη παξαπάλσ πα-
ζαλάηνπ πνπ ζρεηίδεηαη κε ηνλ θαξθίλν ζε
ξάγνληεο κπνξνύλ λα ζπλδπαζηνύλ κεηαμύ
άξξελεο αζζελείο1,2. Ζ ζεξαπεία εθινγήο είλαη
ηνπο, ρνξεγνύκελνη από δηάθνξεο νδνύο θαη κε
ε ξηδηθή πξνζηαηεθηνκή, ηεο νπνίαο ε ζπρλό-
δηάθνξεο ηερληθέο. ηηο κε θαξκαθεπηηθέο ζε-
ηεηα απμάλεηαη θάζε ρξόλν. Να αλαθεξζεί, όηη
ξαπείεο έρεη πξνηαζεί ε ρξήζε ππνδόξηνπ ε-
εθηόο από ηελ παξαδνζηαθή αλνηθηή ηερληθή
ιεθηξηθνύ δηεγέξηε λεύξσλ (TENS), ν βεινλη-
ηεο ξηδηθήο πξνζηαηεθηνκήο κπνξεί λα εθαξ-
ζκόο, θαζώο θαη ηερληθέο ραιάξσζεο, κνπζη-
κνζηεί ε ιαπαξνζθνπηθή θαη ε ρξήζε ηεο ξν-
θνζεξαπείαο θαη ύπλσζεο7-9.
κπνηηθήο ρεηξνπξγηθήο1.
ηα κε νπηνεηδή αλαιγεηηθά αλήθνπλ ηα κε
Ο πόλνο κεηά από επέκβαζε ξηδηθήο πξνζηα-
ζηεξνεηδή αληηθιεγκνλώδε θάξκαθα (ΜΑΦ),
ηεθηνκήο ζεσξείηαη κέηξηνο έσο ζνβαξόο, πα-
όπνπ ε πεξηεγρεηξεηηθή ηνπο ρξήζε είλαη ζπ-
ξνπζηάδνληαο
δξάζεο
ρλή, αθνύ ζε ζπλδπαζκό κε ηα νπηνεηδή παξέ-
(<48h), ελώ αλαθέξεηαη ζπρλά σο απηνπεξην-
ρνπλ απνηειεζκαηηθόηεξε κεηεγρεηξεηηθή α-
ζύληνκε
δηάξθεηα
3,4
ξηδόκελνο . Δπνκέλσο, ε ρξήζε αλαηζζεηη-
λαιγεζία, κεηώλνληαο ηελ θαηαλάισζε ησλ ν-
θώλ θαη αλαιγεηηθώλ ηερληθώλ πνπ παξέρνπλ
πηνεηδώλ θαηά 25-50% θαζώο θαη ηελ εκθάλη-
άκεζα ηθαλνπνηεηηθή κεηεγρεηξεηηθή αλαιγε-
ζε αλεπηζύκεησλ ελεξγεηώλ ηνπο5,7,10. Σα νπη-
ζία ζεσξείηαη κείδνλνο ζεκαζίαο3.
νεηδή απνηεινύλ ηνπο θύξηνπο παξάγνληεο α-
Ζ απνηειεζκαηηθή αλαιγεζία κπνξεί λα επη-
ληηκεηώπηζεο κέηξηνπ έσο ζνβαξνύ κεηεγ-
ηεπρζεί κε ηε ρνξήγεζε ζπλδπαζκνύ αλαιγε-
ρεηξεηηθνύ πόλνπ, θαηαγξάθνληαο κνλαδηθέο
ηηθώλ παξαγόλησλ, ιακβάλνληαο ππόςε ηηο α-
ηδηόηεηεο ζηελ αληηκεηώπηζε ηνπ πόλνπ11. Α-
ζξνηζηηθέο ή ζπλεξγηθέο δξάζεηο ηνπο, κε ζηό-
ζθνύλ ηε δξάζε ηνπο θπξίσο κέζσ ησλ κ ππν-
ρν ηελ βειηίσζε ηνπ αλαιγεηηθνύ απνηειέ-
δνρέσλ ησλ νπηνεηδώλ ζην Κ.Ν. κε ηξεηο ηνπ-
ζκαηνο θαη ηε ζπλαθόινπζε κείσζε ησλ παξε-
ιάρηζηνλ νδνύο5,7,8,11. Ζ κνξθίλε είλαη ην πα-
λεξγεηώλ εμαηηίαο ηεο ρξήζεο κηθξόηεξσλ δό-
ιαηόηεξν, ην πιένλ δνθηκαζκέλν θαη ην θζελό-
5
ζεσλ απηώλ . Γηα ηνπο παξαπάλσ ιόγνπο, έρεη
ηεξν θπθινθνξνύλ νπηνεηδέο. πλδέεηαη κε ην
πξνηαζεί ν ζπλδπαζκόο θαξκαθεπηηθώλ θαη
γιπθνπξνληθό νμύ θαη ζρεκαηίδνληαη ην 3-γιπ-
κε ζεξαπεηώλ5-9. ηηο θαξκαθεπηηθέο ζεξαπεί-
θνπξνλίδην θαη ην 6-γιπθνπξνλίδην ηεο κνξθί-
εο, πνπ απνηεινύλ ηνλ θύξην θνξκό ηεο ζεξα-
λεο11,12. Σν 6-γιπθνπξνλίδην ζεσξείηαη όηη εί-
πεπηηθή αγσγήο, ππάγνληαη ηα κε νπηνεηδή α-
λαη πνιύ πην ηζρπξόο θαη κεγαιύηεξεο δηάξθεη-
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
46
αο αγσληζηήο ησλ νπηνεηδώλ ζε ζύγθξηζε κε
ρλόηεηαο εκθάληζεο αλεπηζύκεησλ ελεξγεηώλ
ηε κνξθίλε11,12. Ζ λαικπνπθίλε, έρεη κηθηή
ηνπ ελδνθιέβηνπ ζπλδπαζκνύ νπηνεηδώλ (κνξ-
δξάζε σο αγσληζηήο ησλ θ ππνδνρέσλ θαη α-
θίλεο ή λαικπνπθίλεο ή ηξακαδόιεο) κε ζύγ-
ληαγσληζηήο ησλ κ ππνδνρέσλ ησλ νπηνεη-
ρξνλε ρνξήγεζε θεηακίλεο, ζε αζζελείο πνπ
δώλ
11,12
. Ζ ηξακαδόιε είλαη έλαο ζπλζεηηθόο,
κε θεληξηθή δξάζε, αλαιγεηηθόο παξάγνληαο
ππνβάιινληαη ζε επεκβάζεηο ξηδηθήο πξνζηαηεθηνκήο.
δξώληαο ζπλεξγηθά κε δπν δηαθνξεηηθνύο κεραληζκνύο. Γξα σο αζζελήο αγσληζηήο ησλ κ
ππνδνρέσλ ησλ νπηνεηδώλ θαη σο αλαζηνιέαο
επαλαπξόζιεςεο ηεο ζεξνηνλίλεο θαη ηεο λνξεπηλεθξίλεο7,8,11-14.
ηελ θιηληθή πξάμε, ε ρξήζε ηεο θεηακίλεο,
σο «ζπλνδό» θάξκαθν γηα ηελ αληηκεηώπηζε
ηνπ κεηεγρεηξεηηθνύ πόλνπ, ζεσξείηαη ακθηιεγόκελε7,15-18. Ζ θεηακίλε, σο απνθιεηζηήο ησλ
NMDA ππνδνρέσλ, ζε ππναλαηζζεηηθέο δόζεηο, ειαηηώλεη ηηο απαηηήζεηο ησλ νπηνεηδώλ,
κεηά από κείδνλεο επεκβάζεηο, θαζώο θαη ηελ
εκθάληζε αλεπηζύκεησλ ελεξγεηώλ ηνπο, όπσο
ε λαπηία θαη ν εκέηνο. Ζ ρξήζε ηεο κπνξεί λα
ζπλδηαζηεί κε ηελ παξνπζία ή όρη ήπησλ δπζκελώλ ςπρηθώλ αληηδξάζεσλ15,17.
Γηάθνξεο κειέηεο έρνπλ πεξηγξάςεη ην ζπλδπαζκό θεηακίλεο θαη νπηνεηδώλ γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηνπ κεηεγρεηξεηηθνύ πόλνπ7,15-17,19,20-23.
Να ζεκεησζεί όηη ζηε δηεζλή βηβιηνγξαθία δελ
πεξηγξάθεηαη ε ζύγθξηζε ηεο αλαιγεηηθήο
δξάζεο ησλ ηξηώλ κειεηώκελσλ αλαιγεηηθώλ
ζρεκάησλ ηεο παξνύζαο κειέηεο, ζε επεκβάζεηο ξηδηθήο πξνζηαηεθηνκήο.
Ζ παξνύζα κειέηε ζρεδηάζηεθε κε ζηόρν ηε
ζύγθξηζε ηεο αλαιγεηηθήο δξάζεο θαη ηεο ζπ©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
ΤΛΗΚΟ ΚΑΗ ΜΔΘΟΓΟ
ηελ παξνύζα κειέηε,κεηά από έγθξηζε ηεο επηηξνπήο δενληνινγίαο θαη γξαπηή ζπγθαηάζεζε, ζπκκεηείραλ 90 αζζελείο θπζηθήο θαηάζηαζεο ASA I-ΗΗΗ, πνπ ππνβιήζεθαλ ζε επεκβάζεηο ξηδηθήο πξνζηαηεθηνκήο. Οη κειεηώκελνη αζζελείο ρσξίζηεθαλ κε ηπραηνπνίεζε
(γελλήηξηα ηπραίαο ζεηξάο αξηζκώλ ζε πξόγξακκα ππνινγηζηή EXCEL™) ζε ηξεηο νκάδεο.
Από ηε κειέηε εμαηξέζεθαλ αζζελείο κε γλσζηή ππεξεπαηζζεζία ζηα νπηνεηδή θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ ηξακαδόιε, αζζελείο κε ηαπηόρξνλε ή πξόζθαηε ζεξαπεία κε αλαζηνιείο ηεο
κνλν-ακηλν-νμεηδάζεο (αΜΑΟ) θαη εθιεθηηθνύο αλαζηνιείο επαλαπξόζιεςεο ηεο ζεξνηνλίλεο, αζζελείο κε ηζηνξηθό αλαπλεπζηηθήο,
λεθξηθήο ή επαηνθπηηαξηθήο αλεπάξθεηαο θαζώο θαη αζζελείο κε ηζηνξηθό επηιεςίαο, ή κε
ηζηνξηθό ζπαζκώλ. Δπίζεο, εμαηξέζεθαλ αζζελείο κε ηζηνξηθό ρξόληνπ πόλνπ, ρξήζεο λαξθσηηθώλ νπζηώλ, έληνλεο λαπηίαο θαη εκέηνπ,
αζζελείο κε λνζνγόλν παρπζαξθία (ΒΜΗ>35)
θαζώο θαη κε λνεηηθή δπζιεηηνπξγία.
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
47
Καηά ηελ πξνεγρεηξεηηθή εθηίκεζε, ν αζζελήο
RR 8/min. ε όινπο ηνπο αζζελείο ρνξεγήζεθε
ελεκεξσλόηαλ γηα ην είδνο ηεο κεηεγρεηξεηη-
iv νληαλζεληξόλε 8 mg.
θήο αλαιγεζίαο πνπ επξόθεηην λα ηνπ ρνξεγε-
ηελ νκάδα Α ρνξεγήζεθε ελδνθιεβίσο Μνξ-
ζεί (αληιίεο ζπλερνύο έγρπζεο, ηξόπνο ιεηηνπ-
θίλε 30min πξηλ ην ηέινο ηεο επέκβαζεο ζε ε-
ξγίαο ηνπο), θαζώο θαη γηα ηε δπλαηόηεηα ρν-
θάπαμ δόζε 0,05mg/Kg θαη ζε ζύγρξνλε ζπ-
ξήγεζεο ζπκπιεξσκαηηθήο αλαιγεζίαο, ηε
λερή έγρπζε κε δόζε [18-(ειηθίαx0,15) mg]/
ζπρλόηεηα ηεο αλαηζζεζηνινγηθήο εθηίκεζεο
/24σξν24. ηελ νκάδα Β ρνξεγήζεθε ελδνθιε-
ηεο κεηεγρεηξεηηθήο αλαιγεζίαο ελώ επηπιένλ
βίσο Ναικπνπθίλε 30min πξηλ ην ηέινο ηεο ε-
γηλόηαλ θαη πεξηγξαθή ηεο αξηζκεηηθήο θιίκα-
πέκβαζεο κε αξρηθή δόζε εθόδνπ 0,2mg/Kg
θαο εθηίκεζεο ηνπ πόλνπ, NRS (Numeric Rat-
θαη ζύγρξνλε ζηάγδελ έγρπζε 50κg/Kg/h.
ing Scale).
ηελ νκάδα Γ ρνξεγήζεθε ελδνθιεβίσο Σξα-
ε όινπο ηνπο αζζελείο ηεο κειέηεο ρνξεγή-
καδόιε 30min πξηλ ην ηέινο ηεο επέκβαζεο
ζεθε πξνλάξθσζε κε κηδαδνιάκε 0,07 mg/kg
1,5mg/kg σο δόζε εθόδνπ θαη ζύγρξνλε ζηάγ-
(im) 45min πξηλ ηελ άθημε ηνπο ζην ρεηξνπξ-
δελ έγρπζε 150κg/kg/h. Καη ζηηο ηξεηο ππό κε-
γείν. Ζ εηζαγσγή θαη ε δηαηήξεζε ζηελ αλαη-
ιέηε νκάδεο, ηα νπηνεηδή ζπλδπάζηεθαλ κε
ζζεζία έγηλε θαη ζηηο ηξεηο, ππν εμέηαζε, νκά-
ηαπηόρξνλε ρνξήγεζε θεηακίλεο, 30min πξηλ
δεο από ηνπο ίδηνπο αλαηζζεζηνιόγνπο, νη ν-
ην ηέινο ηεο επέκβαζεο (εθάπαμ δόζε 10mg
πνίνη δελ εκπιέθνληαλ ζηε κεηεγρεηξεηηθή α-
θαη ζύγρξνλε έλαξμε ζπλερνύο έγρπζεο
μηνιόγεζε ησλ αζζελώλ. Ζ εηζαγσγή ζηελ
0,15mg/Kg/h). Ζ δόζε ηεο θεηακίλεο ηξνπν-
αλαηζζεζία έγηλε κε ρνξήγεζε ξεκηθεληαλίιεο
πνηνύληαλ έηζη ώζηε λα κε μεπεξλά ηα 300mg/
(δόζε εθόδνπ 0,5κg/kg θαη ζύγρξνλε έγρπζε
/24h15,16. ε θάζε νκάδα νη αληίζηνηρνη αλαι-
0,1κg/kg/min), πξνπνθόιεο 2mg/kg θαη ζηζ-
γεηηθνί παξάγνληεο ηνπνζεηήζεθαλ ζε αληιία
αηξαθνύξηνπ 0,15mg/kg. Ζ δηαηήξεζε ζηελ α-
ζπλερνύο έγρπζεο ξπζκηδόκελεο ξνήο (para-
λαηζζεζία έγηλε κε ηε ρξήζε κείγκαηνο Ο2/
gon®). Ο ξπζκόο ξνήο ηεο αληιίαο ήηαλ 4ml/h,
/Ν2Ο κε FiO2 0,5, θαζώο θαη κε ηε ρξήζε ζε-
ελώ ν ζπλνιηθόο όγθνο ηεο ήηαλ 96ml, ώζηε
βνθινπξαλίνπ κε ηηηινπνίεζε ηεο δόζεο ώζηε
λα εμαζθαιίδεηαη 24σξε δηάξθεηα ρνξήγεζεο
λα επηηπγράλεηαη ηηκή δηθαζκαηηθνύ δείθηε
αλαιγεηηθώλ παξαγόλησλ. ε όινπο ηνπο α-
(BIS) 45±5 θαη ηε ρνξήγεζε ξεκηθεληαλίιεο
ζζελείο 60min πξν ηέινπο ηεο επέκβαζεο ρν-
ζε δνζνινγία αλάινγε κε ηελ αηκνδπλακηθή
ξεγήζεθε iv παξεθνμίκπε 40mg, ελώ 30 min
εηθόλα ηνπ αζζελνύο. Δθαξκόζηεθε κεραληθόο
πξηλ ηε ιήμε ηεο επέκβαζεο νη αζζελείο έια-
αεξηζκόο ειεγρόκελνπ όγθνπ κε VΣ 8ml/kg θαη
βαλ επηπιένλ iv παξαθεηακόιε 20mg/kg.
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
48
ε όιεο ηηο ππό κειέηε νκάδεο θαηαγξάθεθε ε
ζε ηεο αληιίαο ζπλερνύο έγρπζεο κε παξάιιε-
έληαζε ηνπ πόλνπ 6h θαη 24h κεηεγρεηξεηηθά,
ιε έλαξμε αλαιγεηηθήο αγσγήο από ην ζηόκα.
κε ηελ αξηζκεηηθή θιίκαθα εθηίκεζεο πόλνπ
Ζ ζηαηηζηηθή επεμεξγαζία έγηλε κε ην ζηαηη-
ΝRS,
όπνπ 0=θαζόινπ πόλνο θαη 10=κέγη-
ζηηθό παθέην SPSS (Inc., Chicago IL., 2010).
ζηνο δπλαηόο πόλνο. Ζ εθηίκεζε ηνπ πόλνπ γη-
Οη πνζνηηθέο κεηαβιεηέο ησλ δεκνγξαθηθώλ
λόηαλ από ηνλ αζζελή ζε αλάπαπζε θαη κεηά
δεδνκέλσλ θαη ησλ ππνινίπσλ κεηξήζεσλ εθ-
από βήρα ή πξνζπάζεηα θίλεζεο25,26. Δπίζεο,
θξάδνληαη ζαλ κέζε ηηκή θαη ζηαζεξή απόθιη-
θαηαγξάθεθε ε ζπρλόηεηα εκθάληζεο αλεπη-
ζε (mean±SD). Γηα ηε ζηαηηζηηθή αλάιπζε
ζύκεησλ ελεξγεηώλ (λαπηία, έκεηνο, θλεζκόο,
ησλ απνηειεζκάησλ ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη δν-
θηλεηνπνίεζε εληέξνπ) θαζώο θαη ε ιήςε ζπ-
θηκαζίεο ANOVA γηα ηελ αλάιπζε ησλ δεδν-
κπιεξσκαηηθήο αλαιγεζίαο ζην πξώην κεηεγ-
κέλσλ επαλαιακβαλόκελσλ πνζνηηθώλ κεηξή-
ρεηξεηηθό 24σξν. Δπηπιένλ, εθηηκήζεθε ν βα-
ζεσλ θαη ε δνθηκαζία ρ2 γηα ηε ζύγθξηζε αλα-
ζκόο θαηαζηνιήο ησλ αζζελώλ (θιίκαθα θα-
ινγηώλ πνηνηηθώλ δεδνκέλσλ, κε επίπεδν ζε-
ηαζηνιήο 0-3, όπνπ 0=μύπληνο ή λπζηαγκέλνο
καληηθόηεηαο p≤0,05.
πνπ κόιηο ηνπ κηιήζεηο απαληά θαη 3=θνηκηζκέλνο, πνπ δελ μππλάεη νύηε κε θνύλεκα). Αλ
ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ
ε αξηζκεηηθή θιίκαθα εθηίκεζεο ηνπ πόλνπ
Ζ παξνύζα κειέηε αθνξνύζε ζπλνιηθά 90 α-
ΝRS ήηαλ ≥3, ηόηε ζεσξείην σο κε απνδεθηή
ζζελείο. ηελ νκάδα Α κειεηήζεθαλ 31 αζζε-
έληαζε ηνπ πόλνπ θαη αθνινπζνύζε ε ρνξήγε-
λείο αληί ηνπ αξρηθνύ ππνινγηζκνύ ησλ 30 α-
ζε επηπιένλ αλαιγεηηθώλ παξαγόλησλ. Αλ δελ
ζζελώλ εμαηηίαο ιάζνπο ζηελ πξνεηνηκαζία
θαηαγξαθόηαλ κείσζε ηεο θιίκαθαο ΝRS θα-
ρνξήγεζεο ησλ ρνξεγνύκελσλ αλαιγεηηθώλ
ηά ηνπιάρηζηνλ δύν κνλάδεο ρνξεγνύληαλ επη-
ζθεπαζκάησλ. Από ηελ νκάδα Β εμαηξέζεθαλ
πιένλ κνξθίλε 2mg (iv) κε δπλαηόηεηα επαλά-
δύν αζζελείο, ν πξώηνο ιόγσ αηκνξξαγίαο θαη
ιεςεο ύζηεξα από 30min. ηε πεξίπησζε πνπ
επαλεγρείξεζεο 6h κεηεγρεηξεηηθά θαη ν δεύ-
ν αζζελήο εκθάληδε βαζκό θαηαζηνιήο≥2, γη-
ηεξνο ιόγσ έληνλεο λαπηίαο θαη δάιεο 2h κεηά
λόηαλ δηαθνπή ηεο αληιίαο γηα αλάινγν ρξνλη-
ηελ επέκβαζε. Από ηελ νκάδα Γ εμαηξέζεθε έ-
θό δηάζηεκα, επαλεθηίκεζε ηνπ αζζελνύο θαη
λαο αζζελήο ιόγσ έληνλεο λαπηίαο θαη δάιεο
επαλέλαξμε ηεο αληιίαο κε κεησκέλν ξπζκό
7h κεηά ηελ επέκβαζε. Σειηθά, ε κειέηε αθν-
ρνξήγεζεο. ηηο 24h κεηεγρεηξεηηθά, όπνπ
ξνύζε 88 αζζελείο, δειαδή 31, 28,29 αζζελείο
πξαγκαηνπνηνύληαλ ε ηειεπηαία αλαηζζεζην-
ζηηο νκάδεο Α, Β θαη Γ αληίζηνηρα. Σα δεκν-
ινγηθή εθηίκεζε, γηλόηαλ δηαθνπή θαη αθαίξε-
γξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ αζζελώλ δε δηέθεξαλ ζεκαληηθά κεηαμύ ησλ νκάδσλ (πίλα-
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
49
θαο 1). Ζ ζπλνιηθή ρνξεγεζείζα πνζόηεηα
γαιύηεξε έληαζε πόλνπ, ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο
ησλ ρνξεγνύκελσλ αλαιγεηηθώλ παξαγόλησλ
δπν νκάδεο, θαηά ηελ πξνζπάζεηα. ηελ ίδηα
(Μνξθίλε, Ναικπνπθίλε, Σξακαδόιε Κεηακί-
ρξνληθή ζηηγκή, ζε αλάπαπζε, ε νκάδα Α εκ-
λε) παξαηίζεηαη ζηνλ πίλαθα 2.
θάληζε κηθξόηεξε έληαζε πόλνπ ζε ζρέζε κε
ΠΗΝΑΚΑ 1. Γεκνγξαθηθα ραξαθηεξηζηηθά
ηηο νκάδεο Β θαη Γ, ρσξίο όκσο ζεκαληηθή δηα-
αζζελώλ ηεο κειέηεο.
θνξά. ηηο 24h κεηεγρεηξεηηθά, ζε αλάπαπζε,
Ζλικία
Βάρος
Ύψος
ASA
ζηελ νκάδα Β θαηαγξάθεθε ζηαηηζηηθά ζεκα-
(έτη) *
(Kg)*
(cm)*
I/II/III
ληηθή αύμεζε ηνπ πόλνπ ζε ζύγθξηζε κε ηηο ν-
63,3±6,5
81,6±9,2
171,9±5,3
10/18/3
Ομάδα
κάδεο Α θαη Γ (πίλαθαο 3).
Α
(n=31)
ΠΗΝΑΚΑ 3.
Έληαζε πόλνπ κε βάζε ηελ
θιίκαθα πόλνπ Numerical Rating Scale (NRS)
Β
65,1±4
78±9,6
169,2±4,5
15/9/4
65,3±5,9
79±12,4
170,3±5,9
4/20/5
ΟΜΑΓΑ
Α
n=31
ΟΜΑΓΑ
Β
n=28
ΟΜΑΓΑ
Γ
n=29
NRS 6h*
ΑΝΑΠΑΤΖ
0,29 ±0,6
0,36 ±0,8
0,38 ±0,7
AvsB Μ
AvsΓ Μ
ΒvsΓ Μ
NRS 6h*
ΚΗΝΖΖ
0,52 ±0,7
0,36 ±0,7
1,28 ±0,8
AvsB Μ
AvsΓ**
ΒvsΓ**
NRS
24h*
ΑΝΑΠΑΤΖ
0,01±0,3
0,39 ±0,7
0,07 ±0,2
NRS
24h*
ΚΗΝΖΖ
0,39 ±0,8
(n=28)
Γ
(n=29)
*οι ηιμέρ εκθπάζονηαι ωρ μέζη ηιμή ±ηςπική
απόκλιζη
ΠΗΝΑΚΑ 2. πλνιηθή πνζόηεηα ρνξεγνύκελσλ αλαιγεηηθώλ παξαγόλησλ
ΟΜΑΓΑ
Οπιοειδή
(mg/24h)
Κεταμίνη
(mg/24h)
ΜΣ±ΣΑ
p
AvsB**
AvsΓ Μ
ΒvsΓ**
AvsB Μ
AvsΓ Μ
ΒvsΓ Μ
A (Μορφίνη)
20,3±27,2
Β (Ναλμποσφίνη)
84±12,3
Γ (Σραμαδόλη)
288,9±44,9
*οι ηιμέρ εκθπάζονηαι ωρ μέζη ηιμή ±ηςπική
απόκλιζη, ΜΣΣ:Μη Σηαηιζηικά Σημανηικό
**p<0,05
A (Μορφίνη)
253,8±34,2
Όζνλ αθνξά ηελ εκθάληζε αλεπηζύκεησλ ε-
Β (Ναλμποσφίνη)
252±33,8
λεξγεηώλ από ηε ρνξήγεζε ησλ νπηνεηδώλ δελ
Γ (Σραμαδόλη)
272,6±29,7
*οι ηιμέρ εκθπάζονηαι ωρ μέζη ηιμή (ΜΤ) ±ηςπική
απόκλιζη (ΤΑ)
ηηο 6h κεηεγρεηξεηηθά, νη αζζελείο ηεο νκάδαο Γ παξνπζίαζαλ ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή κε©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
0,61 ±0,8
0,45 ±0,5
παξαηεξήζεθε ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή δηαθνξά
ζηελ εκθάληζε θαηαζηνιήο, λαπηίαο θαη εκέηνπ αλάκεζα ζηνπο αζζελείο ησλ ηξηώλ νκάδσλ (πίλαθαο 4).
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
50
ΠΗΝΑΚΑ 4. πρλόηεηα εκθάληζεο αλεπηζύ-
κάδα ηεο ηξακαδόιεο παξνπζίαζε ζηαηηζηηθά
κεησλ ελεξγεηώλ κεηαμύ ησλ ηξηώλ κειεηώκε-
ζεκαληηθή αύμεζε ζηελ θηλεηνπνίεζε ηνπ ε-
λσλ νκάδσλ
ληέξνπ ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο δπν νκάδεο. Δπί-
ΟΜΑΓΑ
Α
n=31
ΚΝΖΜΟ
0%
ΟΜΑΓΑ
Β
n=28
14,3%
ΟΜΑΓΑ
Γ
n=29
3,4%
45,2%
57,1%
93,1%
ΔΝΣΔΡΟΤ
ΔΠΗΠΛΔΟΝ
ΑΝΑΛΓΖΗΑ
9,7%
25%
86,2%
24ΩΡΟΤ
ΚΑΣΑΣΟΛΖ
ΝΑΤΣΗΑ
ΔΜΔΣΟ
ζεο, ε νκάδα ηεο ηξακαδόιεο παξνπζίαζε ζεκαληηθά απμεκέλε αλάγθε ζε ζπκπιεξσκαηη-
A vs B**
A vs Μ
Β vs Γ Μ
θή αλαιγεζία ζε ζρέζε κε ηηο νκάδεο ηεο κνξθίλεο θαη λαικπνπθίλεο .
A vs BΜ
ΚΗΝΖΣΟΠ0ΗΖΖ
p
0%
19,3%
22,6%
3,6%
7,1%
7,1%
0%
13,8%
13,8%
A vs Γ **
Β vs Γ **
ΤΕΖΣΖΖ
A vs BΜ
Ο νμύο κεηεγρεηξεηηθόο πόλνο απνηειεί κηα α-
A vs Γ **
πό ηηο θύξηεο αλεζπρίεο ηόζν ηνπ ηαηξηθνύ
Β vs Γ **
A vs BΜ
A vs Γ Μ
Β vs Γ Μ
A vs BΜ
A vs Γ Μ
Β vs Γ Μ
πξνζσπηθνύ όζν θαη ησλ αζζελώλ ιόγσ ηεο ά-
A vs BΜ
πό κηα ρεηξνπξγηθή επέκβαζε αλ θαη ππάξρεη
A vs Γ Μ
B vs Γ Μ
κεζεο ζπζρέηηζεο ηνπ κε ηελ αλάλεςε ηνπο2730
. Δίλαη γεγνλόο όηη αξθεηνί αζζελείο παξνπ-
ζηάδνπλ κε ηθαλνπνηεηηθή αλαιγεζία κεηά απιεζώξα θαξκάθσλ θαη ηερληθώλ γηα ηελ αληη-
οι ηιμέρ εκθπάζονηαι ωρ εκαηοζηιαία αναλογία (%),
ΜΣΣ: Μη Σηαηιζηικά Σημανηικό
**p<0,05
κεηώπηζε ηνπ κεηεγρεηξεηηθνύ πόλνπ. Σα ηε-
πγθεθξηκέλα, κόλν έλαο αζζελήο από ηελ ν-
ληηκεηώπηζε ηνπ νμένο κεηεγρεηξεηηθνύ πόλνπ
κάδα ηεο λαικπνπθίλεο εκθάληζε βαζκό θαηά-
κέζα από κηα πξνζέγγηζε πνπ εζηηάδεη ζηηο η-
ζηνιήο >1. Αληίζεηα, λαπηία θαη έκεην εκθάλη-
δηαηηεξόηεηεο ηεο θάζε ρεηξνπξγηθήο επέκβα-
ζαλ ην 19,3% θαη 22,6% αληίζηνηρα ησλ αζζε-
ζεο κε ηελ έθδνζε θαηεπζπληήξησλ νδεγη-
λώλ ηεο νκάδαο ηεο κνξθίλεο, ην 7,1% αληί-
ώλ30,31.
ζηνηρα ζηελ νκάδα ηεο λαικπνπθίλεο θαη ην
Γηα επεκβάζεηο ξηδηθήο πξνζηαηεθηνκήο δελ έ-
13,8% αληίζηνηρα ησλ αζζελώλ ζηελ νκάδα
ρνπλ εθδνζεί εηδηθέο νδεγίεο όζνλ αθνξά ηελ
ηεο ηξακαδόιεο. Δπίζρεζε νύξσλ δελ εκθάλη-
αληηκεηώπηζε ηνπ κεηεγρεηξεηηθνύ πόλνπ αιιά
ζε θαλέλαο από ηνπο αζζελείο ηεο κειέηεο, ιό-
ζα κπνξνύζαλ λα εθαξκνζηνύλ απηέο πνπ έ-
γσ ηεο ύπαξμεο νπξνθαζεηήξα. Ζ εκθάληζε
ρνπλ εθδνζεί γηα επεκβάζεηο ξηδηθήο πζηεξε-
θλεζκνύ κεηεγρεηξεηηθά ήηαλ ζηαηηζηηθά ζε-
θηνκήο, αθνύ πξόθεηηαη θαη ζηηο δύν πεξηπηώ-
καληηθά απμεκέλε ζηελ νκάδα ηεο λαικπνπθί-
ζεηο γηα επεκβάζεηο πνπ αθνξνύλ νπηζζνπεξη-
λεο ζε ζρέζε κε ηελ νκάδα ηεο κνξθίλεο. Ζ ν-
ηνλατθά όξγαλα. Έηζη, ν κεηεγρεηξεηηθόο πό-
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
ιεπηαία ρξόληα γίλεηαη πξνζπάζεηα γηα ηελ α-
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
51
λνο κπνξεί λα ζεσξεζεί ζπγθξίζηκνο κεηαμύ
ρληθή κεηώλεη ηνλ θίλδπλν επαλεκθάληζεο ηεο
ησλ δύν παξαπάλσ επεκβάζεσλ. Ζ ηερληθή κε-
λενπιαζκαηηθήο λόζνπ ζε αζζελείο πνπ ππν-
ηεγρεηξεηηθήο αλαιγεζίαο πνπ εθαξκόζηεθε
βάιινληαη ζε επέκβαζε ξηδηθήο πξνζηαηεθην-
ζηελ παξνύζα κειέηε ζπκθσλεί κε ηηο αληί-
κήο34. Αλαθέξεηαη όηη πηζαλώο παξόκνηα δξά-
ζηνηρεο νδεγίεο κεηά από επεκβάζεηο ξηδηθήο
ζε λα παξνπζηάδεη θαη ε ρξήζε ηεο ηξακαδό-
πζηεξεθηνκήο, κε δύν όκσο εμαηξέζεηο, ηε ρν-
ιεο34. ηελ παξνύζα κειέηε, δελ εθαξκόζηε-
ξήγεζε θεηακίλεο, όπνπ δελ πξνηείλεηαη ε
θε ε επηζθιεξίδηνο κεηεγρεηξεηηθή αλαιγεζία
ρξήζε ηεο, θαη ηελ εθαξκνγή ηεο επηζθιεξί-
επεηδή ζεσξήζεθε εμίζνπ απνηειεζκαηηθή κε
δηαο ηερληθήο ηόζν γηα ηελ επίηεπμε αλαηζζε-
ηελ ελδνθιεβίσο ρνξεγνύκελε κεηεγρεηξεηηθή
ζίαο όζν θαη αλαιγεζίαο31.
αλαιγεζία, ελώ πξέπεη λα ζεκεησζεί όηη ε επη-
ε πνιιέο θιηληθέο κειέηεο πξνηείλεηαη ε πε-
ζθιεξίδηνο ηερληθή ζεσξείηαη πεξηζζόηεξν
ξηνρηθή αλαιγεζία, ηδίσο ε ζσξαθηθή επηζθιε-
ρξνλνβόξα19.
ξίδηνο ηερληθή, γηα κεηεγρεηξεηηθή αλαιγεζία
Ζ παξνύζα ηπθιή-ηπραηνπνηεκέλε κειέηε πνπ
κεηά από επεκβάζεηο ξηδηθήο πξνζηαηεθην-
αθνξνύζε ηε ζύγθξηζε ηεο αλαιγεηηθήο δξά-
κήο3,4,32,33. Σα απνηειέζκαηα είλαη ελζαξξπληη-
ζεο ηνπ ελδνθιέβηνπ ζπλδπαζκνύ νπηνεηδώλ
θά θαη εζηηάδνπλ ζηε κείσζε ησλ ρνξεγνύκε-
(κνξθίλεο, λαικπνπθίλεο, ή ηξακαδόιεο) κε
λσλ νπηνεηδώλ, ησλ αλεπηζύκεησλ ελεξγεηώλ
ζύγρξνλε ρνξήγεζε θεηακίλεο, ζε αζζελείο
ηνπο θαζώο θαη ζηελ θαιύηεξε πνηόηεηα αλά-
πνπ ππνβάιινληαη ζε επεκβάζεηο ξηδηθήο πξν-
λεςεο ησλ αζζελώλ ιόγσ ηεο κηθξόηεξεο θα-
ζηαηεθηνκήο, έδεημε λα παξέρεη ηθαλνπνηεηηθή
ηαλάισζεο νπηνεηδώλ. ηε κειέηε ησλ Santa-
αλαιγεζία. Οη αζζελείο πνπ έιαβαλ ην ζπλδηα-
na θαη ζπλ. δηαηππώζεθε ε άπνςε όηη, νη αζζε-
ζκό ηξακαδόιεο-θεηακίλεο βίσζαλ κεγαιύηε-
λείο ζηνπο νπνίνπο είρε εθαξκνζηεί ε ηερληθή
ξε έληαζε πόλνπ θαζώο θαη απμεκέλε αλάγθε
επηζθιεξηδίνπ κεηεγρεηξεηηθήο αλαιγεζίαο κε-
γηα επηπιένλ αλαιγεηηθνύο παξάγνληεο κεηεγ-
ηά από επεκβάζεηο ξηδηθήο πξνζηαηεθηνκήο,
ρεηξεηηθά, ζε ζρέζε κε ηα ππόινηπα κειεηώκε-
παξόιν πνπ είραλ θαιύηεξν αλαιγεηηθό από-
λα αλαιγεηηθά ζρήκαηα. Ζ κνξθίλε θαη ε λαι-
ηειέζκαηα δελ θαηέγξαςαλ θαη κηθξόηεξε δη-
κπνπθίλε απνδείρζεθε όηη παξείραλ θαιύηεξε
άξθεηα λνζνθνκεηαθήο παξακνλήο33. Να ηνλη-
κεηεγρεηξεηηθή αλαιγεζία ζηηο πξώηεο 6h κε-
ζηεί όηη θαη ε πεξηνρηθή ηερληθή εκπεξηέρεη
ηεγρεηξεηηθά.ηελ παξνύζα κειέηε παξαηεξή-
θηλδύλνπο ηόζν θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο, όζν
ζεθε όηη ε κέζε ηηκή ησλ αζζελώλ ηεο θιίκα-
θαη ιόγσ ησλ πηζαλώλ αλεπηζύκεησλ ελεξ-
θαο πόλνπ NRS ήηαλ<3 θαη ζηηο ηξεηο ππό εμέ-
γεηώλ, από ηε ρξήζε ηνπηθώλ αλαηζζεηηθώλ.
ηαζε νκάδεο, γεγνλόο πνπ ζεσξείηαη απνδεθηή
Να ζεκεησζεί επίζεο, όηη ε επηζθιεξίδηνο ηε-
έληαζε πόλνπ31. Απηό ζεκαίλεη ηθαλνπνηεηηθή
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
52
αλαιγεζία θαη γηα ηα ηξία αλαιγεηηθά ζρήκα-
θή θαηαζηνιή θαη εζηζκό ζε πνιύ κηθξόηεξν
ηα πνπ εθαξκόζηεθαλ ζηελ παξνύζα κειέ-
βαζκό ζε ζρέζε κε ηε κνξθίλε. Δπηπιένλ, δελ
ηε.Οη αζζελείο ησλ ηξηώλ νκάδσλ ηεο κειέηεο
είλαη ηνμηθή θαη επεξεάδεη ειάρηζηα ηελ θη-
6h κεηεγρεηξεηηθά, ζε εξεκία, δελ παξνπζία-
λεηηθόηεηα ηνπ γαζηξεληεξηθνύ ζσιήλα, ελώ
ζαλ ζεκαληηθή δηαθνξά σο πξνο ηελ θαηάγξα-
δελ
θή ηεο έληαζε ηνπ πόλνπ, παξόιν πνπ νη α-
θήο»7,8,13,22-23,36. Να ζεκεησζεί όηη ε αλάγθε
ζζελείο ηεο νκάδαο ηεο κνξθίλεο βίσζαλ κη-
γηα επηπιένλ αλαιγεηηθνύο παξάγνληεο όπσο
θξόηεξε έληαζε. ηνπο αζζελείο ηεο νκάδαο
θαη ε ζπλνιηθή ρνξήγεζε θεηακίλεο ήηαλ κε-
ηεο ηξακαδόιεο θαηαγξάθεθε ζηαηηζηηθά ζε-
γαιύηεξε γηα ηνπο αζζελείο ηεο νκάδαο ηεο
καληηθή κεγαιύηεξε έληαζε πόλνπ 6h κεηεγ-
ηξακαδόιεο ζε ζρέζε κε ηηο ππόινηπεο νκά-
ρεηξεηηθά, ζε θίλεζε, ζε ζύγθξηζε κε ηνπο α-
δεο, δειώλνληαο ην ζρεηηθά ειαηησκέλν α-
ζζελείο ησλ άιισλ νκάδσλ. Σα απνηειέζκαηα
λαιγεηηθό απνηέιεζκα κε ηε ρξήζε ηεο ζηηο ε-
απηά ζπκθσλνύλ κε πνιιέο ζπγθξηηηθέο κειέ-
πεκβάζεηο ξηδηθήο πξνζηαηεθηνκήο.
ηεο ζηε δηεζλή βηβιηνγξαθία, όπνπ ε ρνξήγεζε
Ζ λαικπνπθίλε, έλαο αγσληζηήο-αληαγσλη-
ηξακαδόιεο παξνπζίαζε ηθαλνπνηεηηθά αλαι-
ζηήο ησλ νπηνεηδώλ, ζε δόζεηο κέρξη 160mg/
γεηηθά απνηειεζκαηηθά αλαθνπθίδνληαο ην
/24σξν βξέζεθε όηη δελ πξνθαιεί αλαπλεπζηη-
13
παξνπζηάδεη
ην
«θαηλνκέλν
νξν-
κέηξην έσο έληνλν κεηεγρεηξεηηθό πόλν . Ζ
θή θαηαζηνιή νύηε ηδηαίηεξεο αηκνδπλακηθέο
ζπλνιηθή αλαιγεηηθή απνηειεζκαηηθόηεηα ηεο
επηδξάζεηο, ελώ ε εκθάληζε λαπηίαο θαη εκέ-
ζεσξήζεθε παξόκνηα κε εθείλε ηεο κνξθίλεο
ηνπ, αιιά θαη ε αλαιγεηηθή δξάζε, είλαη κη-
ή αιθεληαλίιεο θαη αλώηεξε από εθείλε ηεο
θξόηεξεο ζε ζύγθξηζε κε ηε κνξθίλε7,8,36 θαη
πεληαδνθίλεο13. ε κειέηεο πνπ αθνξνύζαλ ηε
κεγαιύηεξε ηεο ηξακαδόιεο35. Σν ηειεπηαίν
ρξήζε ηεο ηξακαδόιεο γηα ηελ αληηκεηώπηζε
έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηα απνηειέζκαηα ηεο
ηνπ κεηεγρεηξεηηθνύ πόλνπ κεηά από γπλαηθν-
παξνύζαο κειέηεο, όπνπ ζηηο 24h κεηεγρεηξε-
ινγηθέο επεκβάζεηο, θαηαγξάθεθε αλαιγεηηθή
ηηθά, νη αζζελείο ηεο νκάδαο ηεο λαικπνπθί-
δξαζηηθόηεηα 0,5 έσο 1 θνξέο κεγαιύηεξε α-
λεο βίσζαλ κεγαιύηεξε έληαζε πόλνπ ζε ζρέ-
πό εθείλεο ηεο πεζηδίλεο θαη 0,1 θνξέο ηεο
ζε κε ηνπο αζζελείο ησλ νκάδσλ ηεο κνξθίλεο
κνξθίλεο θαη ηεο λαικπνπθίλεο, ελώ επηδεί-
θαη ηεο ηξακαδόιεο, αλ θαη ζηαηηζηηθά ζεκα-
θλπε ιηγόηεξε θαηαζηνιή, παξόκνηα δηάξθεηα
ληηθή δηαθνξά θαηαγξάθεθε κόλν θαηά ηελ α-
δξάζεο θαζώο θαη απνπζία αλαπλεπζηηθήο θα-
λάπαπζε. Ζ παξαηήξεζε απηή κπνξεί ίζσο λα
ηαζηνιήο35. H ηξακαδόιε ζε ζεξαπεπηηθέο δό-
απνδνζεί, ελ κέξεη, ζηνπο ρξόλνπο εκίζεηαο
ζεηο κέρξη 250mg εθάπαμ iv θαη ζπλνιηθά 600
δσήο ησλ ππό εμέηαζε παξαγόλησλ, κε ηελ
mg/24σξν ζε νμύ πόλν, πξνθαιεί αλαπλεπζηη-
ηξακαδόιε λα παξνπζηάδεη ρξόλν εκίζεηαο δσ-
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
53
ήο 6h, ελώ ε λαικπνπθίλε 2,5h37. Nα ζεκεησ-
ξηθό παξαιεξήκαηνο πνπ επηπιένλ ιακβάλνπλ
ζεί επίζεο, όηη ε πξνζζήθε ππναλαηζζεηηθώλ
κεγάιεο δόζεηο θεηακίλεο>2mg/Kg ζε iv εθά-
δόζεσλ θεηακίλεο ζε ζπλερή έγρπζε βειηηώλεη
παμ δόζε θαη κε γξήγνξε έγρπζε >40mg/min 15.
ηελ πνηόηεηα ηεο αλαιγεζίαο ηεο λαικπνπθί-
ηε κειέηε ησλ Νηξίηζνπ θαη ζπλ, πνπ αθν-
λεο, κεηώλνληαο ηαπηόρξνλα ηε ρνξεγνύκελε
ξνύζε 652 αζζελείο, ζηνπο νπνίνπο ρξεζηκν-
δόζε ηεο θαζώο θαη ηε ζπρλόηεηα εκθάληζεο
πνηήζεθε κεηεγρεηξεηηθά θεηακίλε ζε ππνα-
έζησ θαη θάπνηνπ κηθξνύ βαζκνύ θαηαζην-
λαηζζεηηθή δόζε, δελ θαηαγξάθεθε θακία εκ-
ιήο19,20.
θάληζε ςπρνκηκεηηθώλ αληηδξάζεσλ ζηηο πξν-
ηελ παξνύζα κειέηε πξνηηκήζεθε ε αξηζκε-
γξακκαηηζκέλεο επηζθέςεηο ηεο νκάδαο κεηεγ-
ηηθή θιίκαθα εθηίκεζεο ηνπ πόλνπ (NRS) ε-
ρεηξεηηθήο αλαιγεζίαο19. Δπίζεο, νη Cheong
πεηδή είλαη πνιύ εύθνιε θαη αθξηβήο ζηε ρξή-
θαη ζπλ. αλαθέξνπλ όηη, ε πξνεγρεηξεηηθή επη-
ζε ηεο, πην θαηαλνεηή από ηνλ αζζελή θαη
ζήκαλζε ζηνπο αζζελείο όηη ζα δνπλ επράξη-
πξνηείλεηαη γηα ηελ εθηίκεζε ηδίσο ησλ ειηθη-
ζηα όλεηξα ύζηεξα από ηε ρνξήγεζε ηεο θεηα-
σκέλσλ αζζελώλ όηαλ ζπγθξηζεί κε ηελ νπηη-
κίλεο, βνεζά ζηε κείσζε ηεο εκθάληζεο ςπρν-
θή αλαινγηθή θιίκαθα εθηίκεζεο ηνπ πόλνπ
κηκεηηθώλ αληηδξάζεσλ κεηεγρεηξεηηθά38.
(Visual Analoque Score-VAS) 25,26.
Ζ εκθάληζε ησλ αλεπηζύκεησλ ελεξγεηώλ από
ηε ζπγθεθξηκέλε κειέηε ρνξεγήζεθε θεηακί-
ηα ρνξεγνύκελα θάξκαθα θαη ηδίσο ηα νπηνεη-
λε ζε ππναλαηζζεηηθέο δόζεηο, σο επηπιένλ α-
δή θπκάλζεθε ζε ρακειά πνζνζηά, ρσξίο λα
λαιγεηηθόο παξάγνληαο, θαη γηα ηα ηξία ππό
ππάξρεη ζεκαληηθή δηαθνξά ζηελ εκθάληζε
κειέηε νπηνεηδή. ε θαλέλαλ από ηνπο αζζε-
θαηαζηνιήο, λαπηίαο θαη εκέηνπ κεηαμύ ησλ
λείο ηεο κειέηεο δελ θαηαγξάθεθαλ ςπρνκηκε-
νκάδσλ. πγθεθξηκέλα ε λαπηία θαη ν έκεηνο,
ηηθέο αληηδξάζεηο, ιόγσ ηεο ρξήζεο ηεο θεηα-
πνπ ζεσξνύληαη κεξηθά από ηα κεγαιύηεξα
κίλεο . Μειέηεο αλαθέξνπλ όηη ε ρξήζε ηεο ζε
πξνβιήκαηα από ηε ρνξήγεζε νπηνεηδώλ, εκ-
ππναλαηζζεηηθέο δόζεηο, ειαηηώλεη ηηο απαηηή-
θαλίζηεθαλ κε κεγαιύηεξε ζπρλόηεηα ζηελ ν-
ζεηο ζε νπηνεηδή ην πξώην κεηεγρεηξεηηθό 24-
κάδα ηεο κνξθίλεο, ρσξίο όκσο λα θαηαγξαθεί
σξν κεηά από κείδνλεο επεκβάζεηο. Δπηπιένλ,
ζεκαληηθή δηαθνξά ζε ζύγθξηζε κε ηηο ππό-
αλαθέξεηαη όηη ε ρνξήγεζε βελδνδηαδεπηλώλ
ινηπεο
ζε αζζελείο ππό γεληθή αλαηζζεζία κεηώλεη
αλαθέξνληαη
ζεκαληηθά ηελ εκθάληζε ςπρνκηκεηηθώλ αληη-
θία5,7,8,39.
δξάζεσλ (παξαηζζήζεηο, όλεηξα, παξαιήξε-
Αμίδεη λα αλαθεξζεί ε ζεκαληηθή εκθάληζε
κα)15,16.Αληίζεηα, νη παξαπάλσ αληηδξάζεηο εί-
θλεζκνύ ζηελ νκάδα ηεο λαικπνπθίλεο, παξά
λαη πην ζπρλέο ζε μύπληνπο αζζελείο, κε ηζην-
ην γεγνλόο όηη ε λαικπνπθίλε ρξεζηκνπνηείηαη
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
νκάδεο.
θαη
Παξόκνηα
ζηε
απνηειέζκαηα
δηεζλή
βηβιηνγξα-
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
54
γηα ηε ζεξαπεία ηνπ θλεζκνύ πνπ πξνθαινύλ
Πξέπεη λα αλαθεξζνύλ νξηζκέλνη πεξηνξηζκνί
ηα ππόινηπα νπηνεηδή. Θεσξείηαη όηη, ε
ηεο παξνύζαο κειέηεο. Οη αζζελείο εθηηκήζε-
λαικπνπθίλε κπνξεί επηκέξνπο λα αληαγσλη-
θαλ κόλν κε δπν κεηεγρεηξεηηθέο επηζθέςεηο
ζηεί ηε δξάζε ησλ κ ππνδνρέσλ ρσξίο λα επε-
από ηνλ αλαηζζεζηνιόγν, ελώ κηα πην δηεμνδη-
ξεάδεη ηε δξάζε ησλ θ ππνδνρέσλ ησλ νπηνεη-
θή παξαθνινύζεζε ησλ αζζελώλ, π.ρ αλά 2h,
δώλ έρνληαο έηζη σο απνηέιεζκα ηε δηαηήξε-
ζα είρε ζαλ απνηέιεζκα κηα θαιύηεξε εθηίκε-
ζε ηεο αλαιγεηηθήο δξάζεο36,40. Δπίζεο θαη ε
ζε ηνπ κεηεγρεηξεηηθνύ πόλνπ. Ζ 1ε επίζθεςε
νληαλζεληξόλε, ε νπνία ρνξεγήζεθε δηεγρεη-
νξίζζεθε ζηηο 6h κεηεγρεηξεηηθά, δηόηη κε βά-
ξεηηθά αλαθέξεηαη όηη κπνξεί λα βνεζήζεη ζηε
ζε ηελ θιηληθή εκπεηξία ην δηάζηεκα απηό ζε-
κείσζε ηνπ κεηεγρεηξεηηθνύ θλεζκνύ36.
σξείηαη ην πην επώδπλν θαη θξίζηκν, όζνλ α-
Σέινο ζηελ νκάδα ηεο ηξακαδόιεο ζην 93,1%
θνξά ην αλαιγεηηθό απνηέιεζκα κε ηελ επί-
ησλ αζζελώλ, ε θηλεηηθόηεηα ηνπ εληέξνπ είρε
ηεπμε ηθαλνπνηεηηθώλ επηπέδσλ ησλ ρνξεγνύ-
επαλέιζεη ζηηο 24h κεηεγρεηξεηηθά ζε ζρέζε
κελσλ αλαιγεηηθώλ παξαγόλησλ ζηνλ νξγαλη-
κε ηηο ππόινηπεο νκάδεο. Απηό έξρεηαη ζε α-
ζκό. Δπίζεο, ζην δηάζηεκα απηό δίλεηαη ε δπ-
ληίζεζε κε ηελ εξγαζία ησλ Stevens θαη ζπλ.,
λαηόηεηα ηεο έγθαηξεο αλαγλώξηζεο θαη πα-
όπνπ αλαθέξεη όηη ζηνπο αζζελείο πνπ εθαξ-
ξέκβαζεο ζε πεξίπησζε εκθάληζεο ζνβαξώλ
κόζηεθε ειαθξά γεληθή αλαηζζεζία κε ζσξα-
αλεπηζύκεησλ ελεξγεηώλ. ηε 2ε επίζθεςε, ε
θηθή επηζθιεξίδην αλαιγεζία, ε θηλεηηθόηεηα
εθηίκεζε αθνξνύζε κηα ζπλνιηθή εηθόλα ηνπ
ηνπ εληέξνπ επαλήιζε πην γξήγνξα ζε ζρέζε
ππόινηπνπ 24ώξνπ, όπνπ ηα ζρεηηθά επίπεδα
κε ηνπο αζζελείο πνπ εθαξκόζηεθε γεληθή α-
θαξκάθσλ έρνπλ ήδε επηηεπρζεί θαη ε δηαθύ-
λαηζζεζία κε ελδνθιέβηα κεηεγρεηξεηηθή α-
καλζε ηεο έληαζεο ηνπ πόλνπ είλαη νκαιόηε-
41
λαιγεζία . Βέβαηα, όπσο επηζεκαίλεηαη από
ξε. Έλαο άιινο πεξηνξηζκόο ηεο κειέηεο αθν-
ηνπο ζπγγξαθείο ηεο παξαπάλσ κειέηεο, ε α-
ξνύζε ηε κε κέηξεζε ησλ δσηηθώλ ζεκείσλ
λαηζζεηηθή ηερληθή είλαη απηή πνπ έρεη κεγα-
ησλ αζζελώλ θαηά ηε κεηεγρεηξεηηθή εθηίκε-
ιύηεξε επίδξαζε ζηελ επαλαθνξά ηεο εληεξη-
ζή ηνπο. Θα ήηαλ έλα ρξήζηκν επηπιένλ ζηνη-
θήο ιεηηνπξγίαο ζε ζρέζε κε ηελ εθαξκνδόκε-
ρείν ζηελ αμηνιόγεζε ηεο έληαζεο ηνπ κεηεγ-
λε ηερληθή κεηεγρεηξεηηθήο αλαιγεζίαο , ελώ ν
ρεηξεηηθνύ πόλνπ. Δπίζεο, ε κε πξνζζήθε ζηε
ζηόρνο παξακέλεη ε ηαρύηεξε έμνδν ησλ αζζε-
κειέηε θαη κηαο νκάδαο αζζελώλ κε ηε ρξήζε
λσλ από ην λνζνθνκείν ρσξίο ηελ εκθάληζε
ηεο επηζθιεξηδίνπ ηερληθήο κε ηε ρξήζε ζπλ-
κεηεγρεηξεηηθνύ εηιενύ, ν νπνίνο λα ζεκεησζεί
δπαζκνύ ηνπηθνύ αλαηζζεηηθνύ θαη νπηνεηδνύο
όηη δελ είλαη ζπρλόο κεηά από επεκβάζεηο ξηδη-
απνηειεί έλαλ αθόκε πεξηνξηζκό. Να αλαθεξ-
θήο πξνζηαηεθηνκήο41.
ζεί όηη ζηελ παξνύζα κειέηε έγηλε ρξήζε αλη-
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
55
ιηώλ ζπλερνύο έγρπζεο ξπζκηδόκελεο ξνήο θαη
επεκβάζεηο ξηδηθήο πξνζηαηεθηνκήο. Ο ζπλδπ-
όρη ε ρξήζε αληιηώλ «ειεγρόκελσλ από ηνλ α-
αζκόο ηξακαδόιεο-θεηακίλεο θαίλεηαη λα π-
ζζελή» (PCA). Ζ «ειεγρόκελε από ηνλ αζζε-
ζηεξεί ησλ άιισλ, ππό κειέηε αλαιγεηηθώλ
λή» ηερληθή αλ θαη ζεσξείηαη πην αθξηβήο, α-
ζρεκάησλ, σο πξνο ην αλαιγεηηθό απνηέιεζκα
παηηεί ηδηαίηεξε εθπαίδεπζε θαη ελεκέξσζε
θαζώο θαη ζηελ αλάγθε ρνξήγεζεο επηπιένλ
ηόζν ηνπ αζζελή πξνεγρεηξεηηθά όζν θαη ηνπ
αλαιγεηηθώλ παξαγόλησλ.
λνζειεπηηθνύ θαη ηαηξηθνύ πξνζσπηθνύ42,43.
Αληίζεηα, νη αληιίεο ζπλερνύο έγρπζεο ξπζκη-
ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ
δόκελεο ξνήο, είλαη πην απιέο ζηε ρξήζε, δελ
εμαξηώληαη από εμσηεξηθή πεγή ελέξγεηαο θαη
1.
Bangma CH. Active surveillance and
επνκέλσο δελ έρνπλ ηνπο ελνριεηηθνύο γηα ηνλ
radical prostatectomy. Eur J Cancer 2011;
ίδην ηνλ αζζελή θαη ην πεξηβάιινλ ηνπ ήρνπο
47:S355-6.
ησλ πξνεηδνπνηήζεσλ, ελώ ν θίλδπλνο ιάζνπο
θαηά ηνλ πξνγξακκαηηζκό είλαη κεδακηλόο, επηηξέπνληαο ηελ θηλεηνπνίεζε ηνπ αζζελή ελώ
είλαη θαη πην νηθνλνκηθέο44-46. Σν θύξην κεηνλέθηεκα ηνπο είλαη ε έιιεηςε αθξίβεηαο θαη
ζηαζεξόηεηαο ζηε ξνή44-46, αλ θαη ζηελ παξνύζα κειέηε δελ παξαηεξήζεθε θακία πεξίπησζε αηπρεκαηηθήο ππεξδνζνινγίαο θαξκά-
2.
Ραδόπνπινο ΓΚ. Ο θαξθίλνο ηνπ πξν-
ζηάηε. ε: Ραδόπνπινο ΓΚ. Ζ ζέζε ηεο ππεξεβηθήο ξηδηθήο πξνζηαηεθηνκήο ζηνλ
θιηληθά εληνπηζκέλν θαξθίλν ηνπ πξνζηάηε. Γεληθέο γλώζεηο θαη πεξηγξαθή ηεο ηερληθήο ηεο κεζόδνπ. University Studio
Press, Θεζζαινλίθε 2003, ζει.15-23.
3.
Gupta A, Fant F, Axelsson K, et al. Po-
θσλ.
stoperative Analgesia after Radical Retro-
Oη ζηόρνη ηεο εθαξκνγήο κεηεγρεηξεηηθήο α-
pubic
λαιγεζίαο ζα πξέπεη λα είλαη ε έγθαηξε επαλα-
Comparison between Low Thoracic Epidu-
θνξά ηνπ αζζελή ζηελ πξν ρεηξνπξγείνπ θαηά-
ral and Patient-controlled Intravenous A-
ζηαζε, ε πξόιεςε ηνπ ρξόληνπ πόλνπ θαη ε
nalgesia. Anesthesiol 2006; 105:784-93.
κειέηε ησλ ζπλδπαζκώλ ηεο πνιππαξαγνληη-
4.
Prostatectomy.
A
Double-blind
Ene KW, Nordberg G, Sjöström B, et
θήο αλαιγεζίαο κέζα από θαιά νξγαλσκέλεο
al. Prediction of postoperative pain after
πξννπηηθέο ηπραηνπνηεκέλεο θιηληθέο κειέ-
radical prostatectomy. BMC Nursing 2008;
ηεο28,30. Ζ παξνύζα ζπγθξηηηθή κειέηε ηεο
7:14.
κνξθίλεο, λαικπνπθίλεο θαη ηξακαδόιεο ζε
ζπλδπαζκό κε θεηακίλε έδεημε λα έρεη ηθαλνπνηεηηθά αλαιγεηηθά απνηειέζκαηα κεηά από
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
5.
Ηαηξνύ Υ. Πνιππαξαγνληηθή Αληηκε-
ηώπηζε
ηνπ
Μεηεγρεηξεηηθνύ
Πόλνπ.
Θέκαηα αλαηζζεζηνινγίαο θαη εληαηηθήο
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
56
ηαηξηθήο
2007-2008;
Σόκνο
17-18νο
(Σεύρνο 35ν-36ν):158-75.
6.
McGraw Hill Companies 11edition, 2008,
pp 349-71.
ASA Task Force on Acute Pain Mana-
13.
Scott LJ, Perry CM. Tramadol. A Re-
gement. Practice Guidelines for Acute Pain
view of its Use in Perioperative Pain.
Management in the Perioperative Setting.
Drugs 2000;60:140-76.
Anesthesiol 2004; 100:1573-81.
7.
14.
Pyati S, Gan TJ. Perioperative Pain
Management. CNS Drugs 2007; 21(3):185211.
Desmeules JA. The tramadol option.
European
Journal
of
Pain
2000;
4(Suppl.A):15-21.
15.
Schmid RL, Sandler AN, Katz J. Use
Wu CL. Acute Postoperative Pain. In
and efficacy of low-dose ketamine in the
Miller RD Miller’s Anesthesia. Edited by
management of acute postoperative pain: a
Elsevier Churchill Livingstone Philadel-
review of current techniques and outco-
phia sixth edition 2005, pp2729-62.
mes. Pain 1999; 82:111-25.
8.
9.
Lee Anna, Done Mary L. The Use of
16.
Elia N, Tramer MR. Ketamine and po-
Nonpharmacologic Techniques to Prevent
stoperative pain – a quantitative review of
Postoperative Nausea and Vomiting: A
randomized trials. Pain 2005; 113:61-7.
Meta
Analysis.
Anesth
Analg
1999;
88:1362-9
17.
Bell RF, Dahl JB, Moore RA, et al.
Perioperative ketamine for acute post ope-
Schug SA, Manopas A. Update on the
rative pain: a quantitative and qualitative
role of non-opioids for postoperative pain
systematic review (Cochrane review). Acta
treatment. Best Practice & Research Clini-
Anesthesiol Scand 2005; 49:1405-28.
10.
cal Anesthesiol 2007; 21(1):15-30.
11.
Pasternak GW. Opioids. In: Hemmings
HC, Hopkins PM. Foundations of anesthesia, basic sciences for clinical practice.
18.
Canet J, Castilo J. Ketamine. A
Familiar Drug We Trust. Anesthesiol
2012; 116: 6-8.
19.
Νηξίηζνπ Β, Παπαγηαλλνπνύινπ Π,
Edited by Elsevier Mosby, second edition
Πνιπδσή Κ, θαη ζπλ. Μεηεγρεηξεηηθή α-
2006, pp373-83.
λαιγεζία κε αληιίεο ζπλερνύο έγρπζεο α-
Brunton LL, Parker KL, Blumenthal
πό ηελ επηζθιεξίδηα ή ελδνθιέβηα νδό.
DK, et al. Opioid analgesics. In Brunton
Δκπεηξία έμη εηώλ. Eιιεληθή Aλαηζζεζην-
LL, Parker KL, Blumenthal DK, Buxton
ινγία 2010; 43: 19-27.
12.
IL. Goodman & Gilman’s: The Pharmacological Basis of Therapeutics. Edited by
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
20.
ντιεκέδε Δ, Καηζαλίθνο Α, νύκπα-
ζεο Η, θαη ζπλ. Τπναλαηζζεηηθή δόζε ελ-
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
57
δνθιέβηαο θεηακίλεο βειηηώλεη ηελ πνηό-
26.
Jensen MP, Karoly P, Braver S. The
ηεηα ηεο ελδνθιέβηαο κεηεγρεηξεηηθήο α-
Measurement of Clinical Pain Intensity: a
λαιγεζίαο κε λαικπνπθίλε. Διιεληθή
Comparison of Six Methods. Pain 1986;
Αλαηζζεζηνινγία 2006; 39:117-22
27:117-26.
21.
Pang
WW,
Wu
HS,
Tung
CC.
27.
Macario A, Weinger M, Carney S, et
Tramadol 2,5mg kg-1 appears to be the
al. Which Clinical Anesthesia Outcomes
optimal intraoperative loading dose before
Are Important to Avoid? The Perspective
patient-controlled analgesia. Can J Anesth
of Patients. Anesth Analg 1999; 89:652-58.
2003;50:48-51.
28.
Vadivelu N, Mitra S, Narayan D. Re-
Unlugenc H, Gunduz M, Ozalevli M, et
cent Advances in Postoperative Pain Ma-
al. A comparative study on the analgesic
nagement. Yale Journal of Biology and
effect of tramadol, tramadol plus magne-
Medicine 2010;83:11-25.
22.
sium, and tramadol plus ketamine for po-
29.
Macario A, Weinger M, Truong M, et
stoperative pain management after major
al.Which Clinical Anesthesia Outcomes
abdominal surgery. Acta Anaesthesiol
Are Both Common and Important to A-
Scand 2002;46:1025-30.
void? The Perspective of a Panel of Expert
23.
Webb AR, Skinner BS, Leong S. The
Addition of a Small-Dose Ketamine Infusion to Tramadol For Postoperative Anal-
Anesthesiologists. Anesth Analg 1999;
88:1085-91.
30.
White
PF,
Kehlet
H.
Improving
gesia: A Double-Blinded, Placebo-Control-
Postoperative Pain Management. What Are
led, Randomized Trial After Abdominal
the Unresolved Issues?
Surgery. Anesth Analg 2007;104:912-7.
2010;112:220-5.
24.
Ready BL. Acute Postoperative Pain.
In Miller RD Miller’s Anesthesia. Edited
by Elsevier Churchill Livingstone Philadelphia Third edition 1990, pp2135-46.
31.
Anesthesiology
http://www.postoppain.org//.Access
26/12/2012
32.
Fant F, Axelsson K, Sandblom D, et al.
Thoracic epidural analgesia or patient –
Gagliese L, Weizblit N, Ellis W, et al.
controlled local analgesia for radical retro-
The measurement of postoperative pain: A
pubic prostatectomy: a randomized, double
comparison of intensity scales in younger
-blind study. Br J Anaesth 2011; 107:782-
and older surgical patients. Pain 2005;
89.
25.
117:412-20.
33.
Santana Catro-Alves LJ, Fernandes De
Azevedo VL, De Freitas Braga TF, et al.
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
58
The Effect of Neuraxial Versus General
39.
Rüsch D, Eberhart LHJ, Wallenborn J,
Anesthesia Techniques on Postoperative
et al. Nausea and Vomiting after Surgery
Quality of Recovery and Analgesia After
Under General Anesthesia. Dtsch Arztebl
Abdominal Hysterectomy: A Prospective,
Int 2010;107:733-41.
Randomized, Controlled Trial. Anesth
Analg 2011;113:1480-86.
40.
Kjellberg F, Tramer MR: Pharmacolo-
gical control of opioid-induced pruritus: A
Snyder GL, Greenberg S. Effect of
quantitative systematic review of randomi-
anesthetic technique and others perioperati-
zed trials. Eur J Anaesthesiol 2001;18:346-
ve factors on cancer recurrence. Br J
57.
34.
Anaesth 2010; 105(2):106-15.
41.
Stevens
RA,
Mikat-Stevens
M,
Van den Berg ΑΑ, Montoya-Pelaez L
Flanigan R, et al. Does the choise of
F, Halliday E.M et al. Analgesia for adeno-
anesthetic technique affect the recovery of
tonsillectomy in children and young adults:
bowel function after radical prostatectomy?
a comparison of tramadol, pethidine and
Urology 1998; 52:213-18.
35.
nalbuphine. Eur J Anaesthesiol 1999;
16:186-94.
36.
42.
Grass JA. Patient-Controlled Anal-
gesia. Anesth Analg 2005;101:S44-61.
Cheong SH, Lee KM, Lim SH, et
43.
Κεηεθίδνπ Δ. Αλαιγεζία Διεγρόκελε
al.The Effect of Suggestion on Unpleasant
από ηνλ Αζζελή. Θέκαηα αλαηζζεζην-
Dreams Induced by Ketamine Administra-
ινγίαο θαη εληαηηθήο ηαηξηθήο 2007-2008;
tion. Anesth Analg 2011; 112:1082-85.
17-18:34-56.
37.
Moyao-García D, Hernández-Palacios
44.
Εακπνύξε – Δπαγγέινπ Α. πλερήο
JC, Ramírez-Mora JC, et al. A pilot study
Δλδνθιέβηα Αλαιγεζία. Θέκαηα Αλαηζζε-
of nalbuphine versus tramadol administer-
ζηνινγίαο θαη Δληαηηθήο Ηαηξηθήο 2007-
red through continuous intravenous infu-
2008; 17-18:57-66.
sion for postoperative pain control in children. Acta Biomed 2009;80:124-30.
K.
Intravenous
Remerand F, Vuitton AS, Palud M, et
al. Elastomeric Pump Reliability in Postoopioid
perative Regional Anesthesia: A Survey of
anesthetics. In: In Miller RD Miller’s
430 Consecutive Devices. Anesth Analg
Anesthesia. Edited by Elsevier Churchill
2008; 107:2079-84.
38.
Fukunda
45.
Livingstone Philadelphia sixth edition
2005, pp379-438.
46.
Capdevila X, Macaire P, Aknin P, et al.
Patient-Controlled Perineural Analgesia
After Ambulatory Orthopedic Surgery: A
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
The Greek E-Journal of Perioperative Medicine 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
Διιεληθό Πεξηνδηθό Πεξηεγρεηξεηηθήο Ηαηξηθήο 2013; 11: 44-59 (ISSN 1109-6888) www.anesthesia.gr/ejournal
59
Comparison
of
Electronic
Elastomeric
Pumps.
Anesth
Versus
Analg
2003;96:414-7.
Keywords: radical prostatectomy, intravenous, postoperaitive analgesia, pain, morphine,
nalbuphine, tramadol, ketamine
Corresponding author:
Νηξίηζνπ Βάγηα
Μειεάγξνπ 7, 54250 Θεζζαινλίθε
tel: 2310315632, 6947690154
e-mail: vaya_ntr@yahoo.gr
©2013 Society of Anesthesiology and Intensive Medicine of Northern Greece
©2013 Εηαιρεία Αναιζθηζιολογίας και Ενηαηικής Ιαηρικής Βορείοσ Ελλάδος
© Copyright 2024 Paperzz
