IEE Project ‘BiogasIN’ Information Material for Administration bodies in Greece Πληροφοριακό υλικό για τη ∆ηµόσια ∆ιοίκηση στην Ελλάδα D.3.4.4, WP3 Σιούλας Κωνσταντίνος Τµήµα Περιβάλλοντος και Μεταφορών Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) 19ο χλµ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρµι περιλαµβάνεται υλικό εταίρων και συµµετεχόντων στις δράσεις του έργου Αθήνα, 2011 Το έργο αυτό (αριθ. Συµβολαίου IEE/09/848/SI2.558364) υποστηρίζεται από: Περιεχόµενα 1. Εισαγωγή..................................................................................................................3 2. Το Βιοαέριο ..............................................................................................................4 2.1. 2.2. 2.3. 3. 3.1. Βασικά στοιχεία ................................................................................................................ 4 Πλεονεκτήµατα ................................................................................................................ 5 Πολιτική για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα .................................................................................... 6 Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Ελλάδα ...................................8 Αδειοδοτική διαδικασία και αδειοδοτούσες αρχές.............................................................. 8 Παράρτηµα 1: Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Αυστρία, Γερµανία, ∆ανία, Ολλανδία και Ιταλία...............................................................13 Παράρτηµα 2: Θεσµικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ...............................................................24 Παράρτηµα 3: Θεσµικό πλαίσιο αδειοδότησης έργων βιοαερίου στην Ελλάδα....................................................................................................................40 Η πλήρης ευθύνη αυτής της έκδοσης εναπόκειται στους συντάκτες της. ∆εν απεικονίζει κατ’ ανάγκη την άποψη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι αρµόδια για οποιαδήποτε χρήση που µπορεί να γίνει των πληροφοριών που περιλαµβάνονται σε αυτήν. 2 1. Εισαγωγή Το έργο BiogasIN “Ανάπτυξη βιώσιµης αγοράς βιοαερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη” (Συµβόλαιο αριθ. IEE/09/848) υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Προγράµµατος “Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη”. Αντικείµενο του έργου BiogasIN είναι η αποτελεσµατική βελτίωση του πλαισίου εγκατάστασης νέων µονάδων βιοαερίου σε 7 χώρες της Ανατολικής Ευρώπης: Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Ελλάδα, Λετονία, Ρουµανία, Σλοβενία. Στο έργο BiogasIN συµµετέχουν 10 Ευρωπαϊκοί οργανισµοί. Η σύνθετη αδειοδοτική διαδικασία των έργων Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα εµπόδια για την υλοποίηση των επενδύσεων αυτών στην Ελάδα (ιδιαίτερα η περιβαλλοντική αδειοδότηση). Οι διαδικασίες εµπλέκουν σηµαντικό αριθµό τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών και µερικές φορές καταλήγουν σε επιµήκυνση του χρόνου αδειοδότησης και γραφειοκρατία. Αντικείµενο της έκθεσης αποτελεί η περιγραφή των κύριων σηµείων της τεχνολογίας της ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαερίου και των σταδίων αδειοδότησης ενός τέτοιου έργου µε σκοπό την καλύτερη πληροφόρηση των αρχών αδειοδότησης και της ∆ηµόσιας διοίκησης στο θέµα αυτό. Η Αδειοδοτική διαδικασία αποτελεί βασικό σηµείο για την επιτυχή υλοποίηση ενός έργου βιοαερίου. Ο νόµος 3468/2006 «Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας και Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης και λοιπές διατάξεις (ΦΕΚ 129/Α/06) επιχείρησε να προωθήσει τις ΑΠΕ, να απλοποιήσει την αδειοδοτική διαδικασία και να αναµορφώσει την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ. Ο νόµος έθεσε ένα νέο περιβάλλον στην ηλεκτροπαραγωγή και ο προβλεπόµενος χρόνος αδειοδότησης µειώθηκε. Ο νόµος 3851/2010 «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέµατα αρµοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής» τέθηκε σε εφαρµογή τον Ιούνιο του 2010 για να αναµορφώσει το υφιστάµενο νοµοθετικό πλαίσιο των ΑΠΕ και ειδικότερα το νόµο 3468/2006. Μεταξύ άλλων ο νόµος 3851/2010 θέτει νέες υψολέτερες εγγυηµένες τιµές ανάλογα µε τον τύπο της βιοµάζας (δίνονται διαφορετικές τιµές ανάλογα µε τον τύπο του βιοαερίου, ειδικότερα 220€/MWh για βιοαέριο που προέρχεται από βιοµάζα (κτηνοτροφικά και αγροτοβιοµηχανικά οργανικά υπολείµµατα και απόβλητα) µε εγκατεστηµένη ισχύ ≤3MW και 200€/MWh από τις ίδιες µονάδες βιοαερίου µε εγκατεστηµένη ισχύ >3MW). Το γεγονός αυτό αποτελεί βασικό µοχλό για να προσελκύσει µεγαλύτερο ενδιαφέρον η αξιοποίηση του βιοαερίου. 3 2. Το Βιοαέριο 2.1. Βασικά στοιχεία Σύµφωνα µε το νόµο 3468/2006 βιοαέριο είναι το καύσιµο αέριο που παράγεται από Βιοµάζα ή από το βιοαποικοδοµήσιµο κλάσµα βιοµηχανικών και αστικών αποβλήτων, το οποίο µπορεί να καθαρισθεί και να αναβαθµισθεί σε ποιότητα φυσικού αερίου, για χρήση ως Βιοκαύσιµο, ή το ξυλαέριο. Το βιοαέριο είναι ένα µείγµα από µεθάνιο, διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο, υδρογόνο και υδρόθειο. Το επιθυµητό συστατικό είναι το µεθάνιο, αλλά η ακριβής σύσταση του βιοαερίου ποικίλει ανάλογα µε τη χρησιµοποιούµενη πρώτη ύλη για την παραγωγή του και άλλες παραµέτρους, όπως η θερµοκρασία και η οξύτητα του υποστρώµατος. Βιοαέριο παράγεται από την Αναερόβια Χώνευση (ΑΧ) (ζύµωση), που σηµαίνει ότι η βιοµάζα µετατρέπεται σε βιοαέριο από µικροοργανισµούς απουσία οξυγόνου. Η διεργασία της ΑΧ είναι κοινή σε πολλά φυσικά περιβάλλοντα, όπως τα ιζήµατα των θαλασσών, ή το στοµάχι των µηρυκαστικών. Η ΑΧ είναι µία βιοχηµική διαδικασία κατά την οποία η οργανική ύλη αποσυντίθεται από ποικίλους µικροοργανισµούς. Αυτοί οι µικροοργανισµοί µπορούν να επιζήσουν µόνο κάτω από αναερόβιες συνθήκες και απουσία φωτός. Για το λόγο αυτό, η ΑΧ συνήθως λαµβάνει χώρα σε χωνευτές, ειδικά σχεδιασµένους για το σκοπό αυτό. Οι χωνευτές βιοαερίου είναι ερµητικά µονωµένοι από το οξυγόνο και το φως. Μετά την πλήρωση του χωνευτή µε την πρώτη ύλη, δύο κύρια προϊόντα παράγονται από την αναερόβια χώνευση: βιοαέριο και χωνεµένο υπόλειµµα. • Το βιοαέριο που παράγεται κατά την διάρκεια της ΑΧ αποµακρύνεται από τον χωνευτή και οδηγείται σε περαιτέρω επεξεργασία. Το βιοαέριο µπορεί να χρησιµοποιηθεί απευθείας για την παραγωγή θερµότητας ή για ηλεκτρισµού. Το αναβαθµισµένο βιοαέριο (βιοµεθάνιο) µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως καύσιµο οχηµάτων ή να διατεθεί στο δίκτυο του φυσικού αερίου ως υποκατάστατό του. • Το χωνεµένο υπόλειµµα είναι η βιοµάζα που βιοαποικοδοµήθηκε, και απέµεινε µετά την ΑΧ. Ανάλογα µε την πρώτη ύλη αποτελείται από περισσότερο υγρό ή στερεό τµήµα. Το χωνεµένο υπόλειµµα είναι ένα εξαιρετικό εδαφοβελτιωτικό και παρουσιάζει σηµαντικά πλεονεκτήµατα συγκρινόµενο µε την αρχική πρώτη ύλη. Λόγω της αναερόβιας χώνευσης, οι οσµές του υπολείµµατος είναι κατά πολύ µειωµένες και τα θρεπτικά στοιχεία του για την θρέψη φυτών βελτιωµένα, µε αποτέλεσµα να αποτελεί ένα εξαιρετικό οργανικό εδαφοβελτιωτικό. Γενικά στους χωνευτές µπορούν να χρησιµοποιηθούν πολλά βιοαποικοδοµήσιµα υλικά. Οι πιο βασικές κατηγορίες βιοµάζας που χρησιµοποιούνται στις ευρωπαϊκές µονάδες βιοαερίου είναι (Al Seadi et al., 2008)1: στερεή και υδαρής κοπριά, γεωργικά υπολείµµατα και υποπροϊόντα, οργανικά απόβλητα που µπορούν να υποστούν χώνευση από αγροτοβιοµηχανίες και βιοµηχανίες τροφίµων, οργανικό κλάσµα των αστικών αποβλήτων και των υπολειµµάτων εστίασης, λυµατολάσπη, καθώς και ενεργειακές καλλιέργειες (πχ. καλαµπόκι, σόργος, τριφύλλι). 1 Al Saedi T., Rutz D., Prassl H., Köttner M., Finsterwalder T., Volk S., Janssen R., Εγχειρίδιο Βιοαερίου, Οκτώβριος 2008 4 Το βιοαέριο είναι ένα καύσιµο µε πολλές εφαρµογές, συµπεριλαµβανόµενης της ηλεκτροπαραγωγής, της παραγωγής θερµικής ενέργειας και χρήσης στις µεταφορές. Αποδοτικοί τρόποι εκµετάλλευσης του βιοαερίου απεικονίζονται στο ακόλουθο Σχήµα2 (συνεχείς γραµµές). Το βιοαέριο χρησιµοποιείται συχνότερα σήµερα για ηλεκτροπαραγωγή ή/και παραγωγή θερµότητας. Για το λόγο αυτό η συµπαραγωγή ηλεκτρισµού και θερµότητα (ΣΗΘ) προτιµάται από την ηλεκτροπαραγωγή χωρίς χρήση της θερµότητας ή µόνο την παραγωγή θερµότητας. Η αναβάθµιση του βιοαερίου χρησιµοποιείται όλο και συχνότερα στο δίκτυο του φυσικού αερίου για την υποκατάστασή του ή την χρήση του ως καύσιµο οχηµάτων. 2.2. Πλεονεκτήµατα Σε αντίθεση µε τα ορυκτά καύσιµα, η καύση του βιοαερίου εκλύει στην ατµόσφαιρα το CO2 που είχε αποθηκευτεί στο φυτό κατά την ανάπτυξή του. Έτσι, ο κύκλος άνθρακα του βιοαερίου είναι κλειστός. Για το λόγο αυτό, η χρήση του βιοαερίου µειώνει τις εκποµπές CO2 και βοηθά στην αποφυγή αύξησης των συγκεντρώσεων CO2 στην ατµόσφαιρα, συνεισφέροντας στην αντιµετώπιση της υπερθέρµανσης του πλανήτη. Επιπρόσθετα, άλλα αέρια του θερµοκηπίου3, όπως το µεθάνιο (CH4) και το υποξείδιο του αξώτου (N2O) της ακατέργαστης κοπριάς µειώνονται. Γενικά αποφυγή έκλυσης αερίων του θερµοκηπίου λόγω της χρήσης του βιοαερίου µπορεί να προκύψει από: • ∆ιαχείριση της κοπριάς: εξοικονόµηση εκποµπών CH4 από την χρήση στερεής και υδαρούς κοπριάς • Υποκατάσταση: εξοικονόµηση εκποµπών λόγω παραγωγής ηλεκτρισµού και θερµότητας (συµπαραγωγή) από βιοαέριο • Αντικατάσταση ορυκτών λιπασµάτων: εξοικονόµηση εκποµπών λόγω αντικατάστασης συµβατικών λιπασµάτων από το χωνεµένο υπόλειµµα. 2 Πηγή AEBIOM, European Biomass Association, A Biogas Roadmap for Europe, Οκτώβριος 2009 Για λόγους απλοποίησης, όλες οι εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου µετατρέπονται σε ισοδύναµο CO2 (CO2-eq), το οποίο και χρησιµοποιείται στο κείµενο. 3 5 Η κτηνοτροφία αυξάνει τις εκποµπές µεθανίου (CH4) από την εντερική ζύµωση των ζώων, καθώς και τις εκποµπές CH4 και N2O από την διαχείριση της κοπρίας. Σε πολλές χώρες οι µεγάλοι αριθµοί ζωικού κεφαλαίου παίζουν σηµαντικό ρόλο στις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου. Η παραγωγή βιοαερίου από ΑΧ δηµιουργεί χωνεµένο υπόλειµµα που είναι ότι αποµένει από την βιοµάζα µετά την αναερόβια χώνευση. Το χωνεµένο υπόλειµµα υποκαθιστά την ανεπεξέργαστη κοπριά ως εδαφοβελτιωτικό. Λόγω του γεγονότος ότι το χωνεµένο υπόλειµµα έχει καλύτερη λιπαντική ικανότητα σε σχέση µε την ανεπεξέργαστη κοπριά, επιπρόσθετες ποσότητες ορυκτών λιπασµάτων µπορούν να αντικατασταθούν. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσµα την εξοικονόµηση αερίων του θερµοκηπίου λόγω της µειωµένης παραγωγής ορυκτών λιπασµάτων. 2.3. Πολιτική για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα Ο νόµος 3851/10 θέτει τους εθνικούς στόχους για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) µέχρι το έτος 2020, µε βάση την Οδηγία 2009/28/ΕΚ (ΕΕL, 140/2009), ως εξής: • Συµµετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας σε ποσοστό 20%. • Συµµετοχή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε ποσοστό τουλάχιστον 40%. Σύµφωνα µε Απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος (Α.Υ/Φ1/οικ.19598, Οκτώβριος 2010), η επιδιωκόµενη εγκατεστηµένη ισχύς της βιοµάζας για το 2020 ανέρχεται στα 350MW. • Συµµετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην τελική κατανάλωση ενέργειας για θέρµανση και ψύξη σε ποσοστό τουλάχιστον 20%. • Συµµετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. στην τελική κατανάλωση ενέργειας στις µεταφορές σε ποσοστό τουλάχιστον 10%. Σύµφωνα µε το Εθνικό Σχέδιο ∆ράσης για τις ΑΠΕ ο στόχος του 20% των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας το 2020 θα επιτευχθεί µέσω του συνδυασµού µέτρων για την ενεργειακή απόδοση, καθώς και για την αυξηµένη διείσδυση των τεχνολογιών ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, παροχή θέρµανσης και των µεταφορών. Η συνεισφορά (εγκατεστηµένη ισχύς, ακαθάριστη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας) που αναµένεται από το βιοαέριο στην Ελλάδα για την επίτευξη των δεσµευτικών στόχων του έτους 2020 έχει υπολογιστεί στα 210MW (895GWh ή 77ktoe). Η συνεισφορά των ΑΠΕ στο εθνικό ενεργειακό ισοζύγιο κατά το 2008 ήταν περίπου 7,8% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας και περίπου το 16,3%, της παραγωγής πρωτογενούς ενέργειας. Η πρωτογενής ενέργεια που παρήχθηκε από ΑΠΕ το 2008 ήταν 1,64 Mtoe. Από αυτήν, 600ktoe αποτελούσε χρήση βιοµάζας στον οικιακό τοµέα, 265 ktoe χρήση βιοµάζας στη βιοµηχανία και 35 ktoe προήλθε από το βιοαέριο, κυρίως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (Σχέδιο ∆ράσης για τις ΑΠΕ, 2010). Το πρωτόκολλο του Κιότο θέτει νοµικά δεσµευτικούς στόχους εκποµπών στις ανεπτυγµένες χώρες, µεµονωµένα ή από κοινού για την µείωση των αερίων του θερµοκηπίου κατά τουλάχιστον 5% κάτω από τα επίπεδα του 1990 στο διάστηµα 2008-2012. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συµφώνησε να µειώσει τις εκποµπές της κατά 8%. Για την Ελλάδα ορίστηκε µέγιστη αύξηση της τάξης του 25%. Επιπλέον, η ΕΕ θέτει ένα φιλόδοξο περιβαλλοντικό στόχο που πρέπει να επιτευχθεί µέχρι το 2020, µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου κατά τουλάχιστον 20% κάτω από τα επίπεδα του 1990. Η Απόφαση 3738/08 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ "περί των προσπαθειών των κρατών µελών να µειώσουν τις εκποµπές αερίων θερµοκηπίου για την επίτευξη των δεσµεύσεων της Κοινότητας για µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου έως το 2020" 6 θέτει τα όρια των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου κάθε κράτους µέλος για το 2020 σε σύγκριση µε το 2005 σχετικά µε εκποµπές από τοµείς που δεν εµπίπτουν στο Ευρωπαϊκό Σύστηµα Εµπορίας (π.χ. γεωργία). Η Ελλάδα έχει δεσµευθεί να περιορίσει τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου κατά 4%. Πολιτικές προώθησης των ΑΠΕ περιγράφονται στο 2ο Εθνικό Πρόγραµµα για την κλιµατική Αλλαγή (πράξη 5 της 27.2.2003) µε στόχο την θέσπιση πολιτικών και µέτρων για την µείωση των εκποµπών αερίων του φαινοµένου του θερµοκηπίου. Στο αναθεωρηµένο Εθνικό Πρόγραµµα για τις κλιµατικές αλλαγές, εκτιµάται ότι η Αναερόβια Χώνευση ζωικών αποβλήτων χοίρων (35% των ζώων το 2010 και 50% των ζώων το 2015 αντίστοιχα) µπορούν να συνεισφέρουν σε µείωση των αερίων του θερµοκηπίου κατά 60.000t CO2-eq το 2010 and 83.000t CO2-eq το 2015. Σύµφωνα µε την εθνική απογραφή εκποµπών (Απρίλιος 2010) το 2008, οι εκποµπές αερίων θερµοκηπίου (χωρίς αλλαγές στη χρήση γης και δασοπονία - LULUCF) ανήλθαν σε 126,89 Mt CO2eq παρουσιάζοντας αύξηση 20,34% σε σχέση µε τις εκποµπές βάσης και 22,85% σε σύγκριση µε τα επίπεδα του 1990. Εάν οι εκποµπές / απορροφήσεις από LULUCF συµπεριλαµβάνονταν τότε η αύξηση ανέρχεται σε 22,72% (από 100,81 Mt CO2-eq το 1990 - 123,71 Mt CO2-eq το 2008). Οι εκποµπές από τον τοµέα της ενέργειας για το 2008 αντιπροσώπευαν το 81,98% των συνολικών εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου (χωρίς LULUCF) και αυξήθηκαν κατά περίπου 34,13% σε σύγκριση µε τα επίπεδα του 1990. Οι εκποµπές από τη γεωργία που αντιπροσώπευαν το 7,03% των συνολικών εκποµπών το 2008 (χωρίς LULUCF), µειώθηκαν κατά περίπου 21,42% σε σύγκριση µε τα επίπεδα του 1990. 7 3. Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Ελλάδα 3.1. Αδειοδοτική διαδικασία και αδειοδοτούσες αρχές Η βασική διαδικασία αδειοδότησης ΑΠΕ και έργων βιοαερίου στην Ελλάδα είναι η ακόλουθη: 1. Άδεια Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Με το νόµο 3851/2010 η διαδικασία έκδοσης της άδειας παραγωγής έργου ΑΠΕ, επανακτά τον προ του Ν. 3468/06 χαρακτήρα της, ως µια πρώτη εκτελεστή άδεια σκοπιµότητας του έργου. Η άδεια παραγωγής αφορά πλέον την τεχνικοοικονοµική επάρκεια του συγκεκριµένου έργου ΑΠΕ και αποσυνδέεται από τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, η οποία ακολουθεί σε επόµενο στάδιο. Η άδεια για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. χορηγείται µε απόφαση της Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.). Η Ρ.Α.Ε. εξετάζει την αίτηση και αποφασίζει για τη χορήγηση ή µη άδειας παραγωγής µέσα σε δύο (2) µήνες από την υποβολή της αίτησης, εφόσον ο φάκελος είναι πλήρης, άλλως από τη συµπλήρωσή του. Ο φάκελος θεωρείται πλήρης, αν µέσα σε τριάντα (30) ηµέρες από την υποβολή του δεν ζητηθούν εγγράφως από τον αιτούντα συµπληρωµατικά στοιχεία. Στο στάδιο αυτό η ΡΑΕ εξετάζει επίσης αν το έργο µπορεί να υλοποιηθεί σε συµµόρφωση µε το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ ώστε να διασφαλίζεται η κατ΄ αρχήν προστασία του περιβάλλοντος. Ένα νέο κριτήριο για την ΡΑΕ αποτελεί η συµβατότητα του έργου µε το Εθνικό Σχέδιο ∆ράσης των ΑΠΕ για να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι χρήσης ενέργειας από αυτές. Η απόφαση αναρτάται στην ιστοσελίδα της Ρ.Α.Ε. και κοινοποιείται στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Μέσα σε προθεσµία δεκαπέντε (15) ηµερών από την ανάρτηση στην ιστοσελίδα της Ρ.Α.Ε. της απόφασης της Ρ.Α.Ε. όποιος έχει έννοµο συµφέρον µπορεί να ασκήσει προσφυγή κατ’ αυτής για έλεγχο της νοµιµότητάς της. Η άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. χορηγείται για χρονικό διάστηµα µέχρι είκοσι πέντε (25) έτη και µπορεί να ανανεώνεται µέχρι ίσο χρόνο. Εξαιρούνται από την υποχρέωση να λάβουν άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλη διαπιστωτική απόφαση φυσικά ή νοµικά πρόσωπα που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από σταθµούς βιοµάζας, βιοαερίου και βιοκαυσίµων µε εγκατεστηµένη ηλεκτρική ισχύ µικρότερη ή ίση του ενός (1) MW. Για τη χορήγηση της άδειας παραγωγής, υποβάλλεται αίτηση στη Ρ.Α.Ε., η οποία συνοδεύεται από όλα τα έγγραφα που ορίζονται στο Παράρτηµα Ι της Υπουργικής Απόφασης (Υ.Α.) ∆6/Φ1/οικ.5707 «Κανονισµός Αδειών Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας µε χρήση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και µέσω Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης» (ΦΕΚ 448/Β/3.4.2007). Συµπληρώσεις/διευκρινήσεις βρίσκονται στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ (www.rae.gr). Οι σταθµοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. που εξαιρούνται από την υποχρέωση άδειας παραγωγής σύµφωνα µε το άρθρο 4, απαλλάσσονται και από την υποχρέωση να λάβουν άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας. Αντίθετα, υποχρεούνται στην τήρηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης σύµφωνα µε το άρθρο 4 του ν.1650/1986. 8 1.1 Προκαταρκτική έγκριση τρόπου σύνδεσης Η Ρ.Α.Ε., πριν εκδώσει την απόφασή της, µπορεί να συνεργάζεται µε τον ∆ιαχειριστή του Συστήµατος ή του ∆ικτύου ή των Μη ∆ιασυνδεδεµένων Νησιών για τον κατ’ αρχήν καθορισµό του τρόπου και του σηµείου σύνδεσης του σταθµού µε το Σύστηµα ή το ∆ίκτυο. Ο καθορισµός αυτός γίνεται µέσα σε είκοσι (20) ηµέρες από την ηµεροµηνία υποβολής του ερωτήµατος της Ρ.Α.Ε. προς τον ∆ιαχειριστή και δεν συνεπάγεται δέσµευση του ∆ιαχειριστή ή της Ρ.Α.Ε. για την ύπαρξη διαθέσιµου ηλεκτρικού χώρου κατά τη χορήγηση της Προσφοράς Σύνδεσης. 2. Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο) και άδεια εγκατάστασης Μετά την έκδοση της άδειας παραγωγής από τη Ρ.Α.Ε., ο ενδιαφερόµενος προκειµένου να του χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης, ζητά ταυτόχρονα την έκδοση: α) Προσφοράς Σύνδεσης από τον αρµόδιο ∆ιαχειριστή. β) Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.), κατά το άρθρο 4 του ν.1650/1986, όπως ισχύει, και γ) Άδειας Επέµβασης σε δάσος ή δασική έκταση, κατά την παρ. 2 του άρθρου 58 του ν. 998/1979 (ΦΕΚ 289Α΄), εφόσον απαιτείται, ή γενικά των αναγκαίων αδειών για την απόκτηση του δικαιώµατος χρήσης της θέσης εγκατάστασης του έργου. 2.1 Προσφορά σύνδεσης Ο αρµόδιος ∆ιαχειριστής µε απόφασή του χορηγεί µέσα σε τέσσερις (4) µήνες την Προσφορά Σύνδεσης που ζητήθηκε, η οποία οριστικοποιείται και καθίσταται δεσµευτική: α) µε την έκδοση της απόφασης Ε.Π.Ο. για το σταθµό Α.Π.Ε. ή, β) αν δεν απαιτείται απόφαση Ε.Π.Ο., µε τη βεβαίωση από την αρµόδια περιβαλλοντική αρχή της οικείας Περιφέρειας ότι ο σταθµός Α.Π.Ε. απαλλάσσεται από την υποχρέωση αυτή. Η Προσφορά Σύνδεσης ισχύει για τέσσερα (4) έτη από την οριστικοποίησή της και δεσµεύει τον ∆ιαχειριστή και τον δικαιούχο. 2.2 Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων Eξαιρούνται από την υποχρέωση έκδοσης απόφασης Ε.Π.Ο., οι σταθµοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο που εγκαθίστανται σε γήπεδα, εφόσον η εγκατεστηµένη ηλεκτρική ισχύς τους δεν υπερβαίνει τα 0,5MW. Για τις ανωτέρω περιπτώσεις απαιτείται η χορήγηση βεβαίωσης απαλλαγής εντός αποκλειστικής προθεσµίας είκοσι (20) ηµερών από την αρµόδια περιβαλλοντική αρχή της οικείας Περιφέρειας, µετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας θεωρείται αυτή χορηγηθείσα. Για τη χορήγηση της βεβαίωσης εξετάζεται µόνο η εγκατεστηµένη ισχύς του σταθµού και ότι ο χώρος εγκατάστασης δεν εµπίπτει α) σε γήπεδα που βρίσκονται σε οριοθετηµένες περιοχές του δικτύου Natura 2000 ή σε παράκτιες ζώνες που απέχουν λιγότερο από εκατό (100) µέτρα από την οριογραµµή του αιγιαλού εκτός βραχονησίδων, ή β) γειτνιάζουν, σε απόσταση µικρότερη των εκατόν πενήντα (150) µέτρων, µε σταθµό Α.Π.Ε. της ίδιας τεχνολογίας που είναι εγκατεστηµένος σε άλλο γήπεδο και έχει εκδοθεί γι’ αυτόν άδεια παραγωγής ή απόφαση Ε.Π.Ο. ή προσφορά σύνδεσης, η δε συνολική ισχύς των σταθµών υπερβαίνει τα παραπάνω καθοριζόµενα όρια. Η χορήγηση άδειας παραγωγής αποτελεί προϋπόθεση της υποβολής αιτήµατος για τη χορήγηση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.). Πριν από τη χορήγηση της άδειας παραγωγής, οι αρµόδιες υπηρεσίες οφείλουν να εξετάζουν αιτήσεις ενδιαφεροµένων για την έκδοση γνωµοδοτήσεων σχετικών µε την εγκατάσταση σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που απαιτούνται στο πλαίσιο της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις. 9 Η διαδικασία και τα περιεχόµενα των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων έργων ΑΠΕ περιγράφονται στις ακόλουθες Υπουργικές Αποφάσεις: • Υ.Α. Η.Π. 15393/2332/2002 : Κατάταξη δηµόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύµφωνα µε το αρθ. 3 του ν. 1650/86 όπως αντικαταστάθηκε µε το αρθ. 1 του ν. 3010/02 «εναρµόνιση του ν. 1650/86 µε τις οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/61/ΕΕ κ.α (91/Α)». Βασικά, τα έργα βιοαερίου κατηγοριοποιούνται βάσει τις πρώτης ύλης και της εγκατεστηµένης ισχύος (για παράδειγµα µία µονάδα ηλεκτροπαραγωγής µε χρήση βιοµάζας και αγροτικών απορριµµάτων κατατάσσεται στην κατηγορία Α1 αν η εγκατεστηµένη ισχύς της µονάδας είναι >30MW, στην A2 αν η εγκατεστηµένη ισχύς της µονάδας είναι >1MW και <30MW και στην B3 αν η εγκατεστηµένη ισχύς της µονάδας είναι <1MW, Οµάδα 9, Α/Α 274). • Υπουργική Απόφαση Οικ. 104247/ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩ∆Ε «∆ιαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.) έργων Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.), σύµφωνα µε το άρθρο 4 του ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 2 του ν. 3010/2002» (ΦΕΚ Β 663 26.5.2006) • Υπουργική Απόφαση Οικ. 104247/ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩ∆Ε «∆ιαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.) έργων Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.), σύµφωνα µε το άρθρο 4 του ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 2 του ν. 3010/2002» (ΦΕΚ Β 663 26.5.2006) Επίσης αξίζει να σηµειωθεί η ΚΥΑ ∆6/Φ1/οικ.19500/4.11.2004 (ΦΕΚ 1671/Β) σύµφωνα µε την οποία Σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής µε χρήση βιοαερίου κατατάχθηκαν στις µέσης (εγκατεστηµένη ισχύς >0.5MWe) και χαµηλής όχλησης (≤0.5MWe εγκατεστηµένη ισχύς). Σύµφωνα µε το άρθρο 3 του νόµου 3851/2010 “Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίµηση και Αξιολόγηση δεν απαιτείται επίσης για τους υβριδικούς σταθµούς και τους σταθµούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, καθώς και για τα συνοδά έργα που απαιτούνται για την ηλεκτρική σύνδεση στο Σύστηµα ή το ∆ίκτυο και τα έργα εσωτερικής οδοποιίας και οδοποιίας πρόσβασης”. Με το άρθρο αυτό η Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίµηση και Αξιολόγηση (ΠΠΕΑ) και Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ) συγχωνεύονται σε µία ενιαία διαδικασία. Για την έκδοση απόφασης Ε.Π.Ο. των έργων από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. υποβάλλεται πλήρης φάκελος και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) στην αρµόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή (ΕΥΠΕ, Περιφέρεια ή Νοµαρχία όπως αυτές υφίστανται πλέον). Η αρµόδια αρχή εξετάζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τα προτεινόµενα µέτρα πρόληψης και αποκατάστασης, µεριµνά για την τήρηση των διαδικασιών δηµοσιοποίησης και αποφαίνεται για τη χορήγηση ή µη απόφασης Ε.Π.Ο. µέσα σε τέσσερις (4) µήνες από το χρόνο που ο φάκελος θεωρήθηκε πλήρης. Ο φάκελος θεωρείται πλήρης, εάν µέσα σε είκοσι (20) ηµέρες από την υποβολή του δεν ζητηθούν εγγράφως από τον ενδιαφερόµενο συµπληρωµατικά στοιχεία. Η αδειοδοτούσα αρχή δεν µπορεί να ζητήσει εκ νέου από τον ενδιαφερόµενο συµπληρωµατικά στοιχεία εκτός από διευκρινίσεις επί στοιχείων που είχαν ήδη ζητηθεί εγγράφως. Οι αρµόδιες υπηρεσίες και φορείς στους οποίους διαβιβάζεται ο φάκελος από την αρµόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή υποχρεούνται να γνωµοδοτούν για τα θέµατα αρµοδιότητάς τους και µέσα στα πλαίσια των όρων και προϋποθέσεων χωροθέτησης που προβλέπονται στο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΦΕΚ 2464 Β΄), όπως ισχύει κατά περίπτωση, µέσα στις προθεσµίες που καθορίζονται από το νόµο ή τάσσονται από την αρµόδια υπηρεσία. Αν δεν απαντήσουν µέσα στις προθεσµίες 10 αυτές, η απόφαση Ε.Π.Ο. χορηγείται χωρίς τις γνωµοδοτήσεις τους, τηρουµένων των σχετικών διατάξεων για την προστασία του περιβάλλοντος. Η απόφαση Ε.Π.Ο. για την εγκατάσταση σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. ισχύει για δέκα (10) έτη και µπορεί να ανανεώνεται, µε αίτηση που υποβάλλεται υποχρεωτικά έξι (6) µήνες πριν από τη λήξη της, για µία ή περισσότερες φορές, µέχρι ίσο χρόνο κάθε φορά. 2.3 Άδεια Εγκατάστασης Για την εγκατάσταση ή επέκταση σταθµού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α., απαιτείται σχετική άδεια. Η άδεια αυτή χορηγείται µετά την εξασφάλιση α) άδειας παραγωγής, β) έγκριση ΕΠΟ, γ) Άδεια Επέµβασης εφόσον απαιτείται, ή γενικά των αναγκαίων αδειών για την απόκτηση του δικαιώµατος χρήσης της θέσης εγκατάστασης του έργου και δ) προσφορά σύνδεσης, από: • την Περιφέρεια (στην περίπτωση όπου αρµόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση είναι η περιφέρεια ή η Νοµαρχία όπως υφίστανται πλέον) • το ΥΠΕΚΑ (στην περίπτωση όπου αρµόδιο για την περιβαλλοντική αδειοδότηση είναι το ΥΠΕΚΑ και συναρµόδια Υπουργεία). Η άδεια εγκατάστασης χορηγείται µέσα σε προθεσµία δεκαπέντε (15) εργάσιµων ηµερών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου των δικαιολογητικών. Ο έλεγχος αυτός πρέπει σε κάθε περίπτωση να έχει ολοκληρωθεί µέσα σε τριάντα (30) εργάσιµες ηµέρες από την κατάθεση της σχετικής αίτησης. Αφού καταστεί δεσµευτική η Προσφορά Σύνδεσης (δηλαδή µετά την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων), ο δικαιούχος ενεργεί: α) για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης, β) για τη σύναψη της Σύµβασης Σύνδεσης και της Σύµβασης Πώλησης, γ) για τη χορήγηση αδειών, πρωτοκόλλων ή άλλων εγκρίσεων που τυχόν απαιτούνται σύµφωνα µε τις διατάξεις της ισχύουσας νοµοθεσίας για την εγκατάσταση του σταθµού (πχ. πρωτόκολλο εγακτάσταση ή πολεοδοµική άδεια), δ) για την τροποποίηση της απόφασης Ε.Π.Ο. ως προς τα έργα σύνδεσης, εφόσον απαιτείται 3. Άδεια λειτουργίας Η άδεια λειτουργίας χορηγείται µε απόφαση του οργάνου που είναι αρµόδιο για τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης, µετά από αίτηση του ενδιαφεροµένου και έλεγχο από κλιµάκιο των αρµόδιων Υπηρεσιών της τήρησης των τεχνικών όρων εγκατάστασης στη δοκιµαστική λειτουργία του σταθµού, καθώς και έλεγχο της διασφάλισης των αναγκαίων λειτουργικών και τεχνικών χαρακτηριστικών του εξοπλισµού του, που µπορεί να διενεργείται και από το Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.). Η άδεια λειτουργίας χορηγείται µέσα σε αποκλειστική προθεσµία είκοσι (20) ηµερών από την ολοκλήρωση των ανωτέρω ελέγχων. Η άδεια λειτουργίας σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή Σ.Η.Θ.Υ.Α. ισχύει για είκοσι (20) τουλάχιστον έτη και µπορεί να ανανεώνεται µέχρι ίσο χρονικό διάστηµα. 11 ∆ιάγραµµα 1: Αδειοδοτική ∆ιαδικασία έργων ΑΠΕ στην Ελλάδα 12 Παράρτηµα 1: Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Αυστρία, Γερµανία, ∆ανία, Ολλανδία και Ιταλία Ανάπτυξη Βιώσιµης Αγοράς Βιοαερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη Αδειοδοτική διαδικασία έργων βιοαερίου στην Αυστρία, Αυστρία, Γερµανία, Γερµανία, ∆ανία, ∆ανία, Ολλανδία και Ιταλία Αριθµ. Αριθµ. Συµβολαίου IEE/09/848 SI2.558364 | ∆ιάρκεια Έργου 01/05/2010 – 31/10/2012 Υποστηρίζεται από Περιεχόµενα 13 1. Αυστρία 2. Γερµανία 3. ∆ανία 4. Ολλανδία 5. Ιταλία Το βιοαέριο στην Αυστρία 2002 – Πρώτο οµοσπονδιακό σχήµα υποστήριξης παραγωγής ενέργειας από βιοαέριο Παραγωγή ενέργειας από βιοαέριο Συστήµατα αναβάθµισης βιοαερίου 324 µονάδες (295 µε εγγυηµένη τιµή) 77,2 MW el. 570 GWh (0,9% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας, ενέργεια για 160.000 νοικοκυριά) Pucking 2005 Margarethen am Moos (Filling Station) 2007 Bruck an der Leitha 2008 Eugendorf (σταθµός ανεφοδιασµού) Leoben 2010 Engerwitzdorf 2010 Αυστρία – νοµοθεσία ηλεκτροπαραγωγής Εγγυηµένη τιµή (Feed-in tariff) για ηλεκτροπαραγωγή από βιοαέριο το 2010 ισχύς τιµή Μέχρι 250 kW 18,5 Cent / kWh Μέχρι 500 kW 16,5 Cent / kWh Πάνω από 500 kW 13,0 Cent / kWh • οι µονάδες µέχρι 250 kW πρέπει να χρησιµοποιούν σε ποσοστό 30% κτηνοτροφικά απόβλητα • χρησιµοποιώντας µη γεωργικές πρώτες ύλες η εγγυηµένη τιµή µειώνεται κατά 20% • επιπρόσθετο µπόνους στην συµπαραγωγή 2 Cent / kWh όταν πληρούνται συγκεκριµένα κριτήρια αποδοτικότητας • επιπρόσθετο µπόνους τεχνολογίας 2 Cent / kWh όταν το βιοαέριο αναβαθµίζεται και διατίθεται στο δίκτυο φυσικού αερίου Πρέπει να υπάρχουν όλες οι άδειες για την ανέγερση και λειτουργία της µονάδας Χρειάζεται πιστοποίηση από τον διαχειριστή του δικτύου στο σηµείο σύνδεσης Ζητήστε από την πολιτειακή κυβέρνηση αίτηση για χαρακτηρισµό της µονάδας ως eco electricity, ( συµπεριλαµβάνονται άδειες, πρώτη ύλη, αποδοτικότητα - 60 %) Αιτηθείτε από το τον φορέα OEMAG που πρέπει να υπογράψει σύµβαση για την παραγόµενη ηλεκτρική ενέργεια (eco electricity) µε εσάς. 14 Αυστρία – αδειοδοτική διαδικασία 3 νόµοι πλαίσιο για την αδειοδοτική διαδικασία µελλοντικών µονάδων βιοαερίου Graph: Permission Austria feedstock no waste power production heat production yes yes waste no no or Umbrella laws for permitting biogas plants Included laws in the permission Separate permission is needed for Gewerbeordnung ELWOG Gewerbeordnung AWG VEXAT Bauordnung Wasserrechtsgesetz Gaswirtschaftsgesetz Arbeitnehmerschutzgesetz Several other regulations like: ÖNORM, ÖWAV Raumordnungsgesetz (application has to be given before application to the umbrella laws) Tiermaterialiengesetz (application after the approval of the umbrella law) Starkstromwegegesetz (application after the approval of the umbrella law) Γερµανία – Ο νόµος για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (EEG) Καµία άδεια δεν απαιτείται για την διάθεση ηλεκτρικής ενέργεια από ΑΠΕ , εκτός από µία άδεια άσκησης επιχειρηµατικής δραστηριότητας. Ο νόµος EEG παρέχει εγγυηµένη τιµή για ηλεκτροπαραγωγή από βιοαέριο. Η τιµή εξαρτάται από το µέγεθος της µονάδας και συµπεριλαµβάνει διάφορα µπόνους για συγκεκριµένα θέµατα. Απαιτεί από τον διαχειριστή του δικτύου να καταβάλει την εγγυηµένη τιµή (feed-in tariff) στον φορέα εκµετάλλευσης της µονάδας βιοαερίου για 20 έτη. Η θερµότητα της µονάδας θα πρέπει να αξιοποιείται. Το 2008 θεσµοθετήθηκε ο νόµος για την πρόσβαση στο δίκτυο φυσικού αερίου (Gasnetzzugangsverordnung) που επιτρέπει την έκχυση βιοµεθανίου στο δηµόσιο δίκτυο φυσικού αερίου. 15 Γερµανία – Αδειοδότηση µονάδας βιοαερίου από τους οµοσπονδιακούς νόµους για τον έλεγχο της ρύπανσης και πολεοδόµησης Η εγκατάσταση και λειτουργία µονάδων παραγωγής βιοαερίου στη Γερµανία απαιτεί πάντα άδεια από τις δηµόσιες αρχές. Η διαδικασία χορήγησης της άδειας εξαρτάται από το µέγεθος και τη θέση του έργου του βιοαερίου, καθώς και από τις πρώτες ύλες. Υπάρχουν δύο εναλλακτικές διαδικασίες αδειοδότησης για τις µονάδες βιοαερίου: Οµοσπονδιακός νόµος για τον έλεγχο της ρύπανσης (BimSchG) Οµοσπονδιακός νόµος για την πολεοδόµηση (BauGB) Η διαδικασία αδειοδότησης µέσω του BauGB απαιτεί απλώς µία οικοδοµική άδεια. Η διαδικασία αδειοδότησης µέσω του BimSchG είναι κάπως πιο πολύπλοκη. Αυτόµατα εµπεριέχει και την οικοδοµική άδεια. Ανάλογα µε το ποσό των αποβλήτων που διαχειρίζεται η µονάδα σε ηµερήσια βάση, µία απλοποιηµένη ή πιο επίσηµη διαδικασία στο πλαίσιο του BImSchG απαιτείται. Η επίσηµη διαδικασία απαιτεί περισσότερο χρόνο καθώς χρειάζεται δηµόσια διαβούλευση. Γερµανία – διαδικασία αδειοδότησης για µονάδες βιοαερίου 16 Γερµανία - ειδική ρύθµιση: διαδικασία χορήγησης άδειας για τις µονάδες βιοαερίου σε αγροτικές περιοχές Από το 2004 οι µονάδες βιοαερίου σε αγροτικές περιοχές πριµοδοτούνται από τον οµοσπονδιακό νόµο περί πολεοδόµησης (Federal Building Act). Πρέπει να αδειοδοτούνται, µε την προϋπόθεση ότι δεν παραβιάζουν δηµόσιο συµφέρον και η πρόσβαση σε υποδοµές είναι διαθέσιµη. Η απλουστευµένη αυτή αδειοδοτική διαδικασία εξαρτάται από τους ακόλουθους παράγοντες: 1. Η µονάδα παραγωγής βιοαερίου συνδέεται στενά µε ένα αγρόκτηµα (ή παρόµοια επιχείρηση) ανάλογα µε την τοποθεσία και το είδος του αγροκτήµατος 2. Η πρώτη ύλη παρέχεται από αυτό το αγρόκτηµα ή από κάποιο γειτονικό 3. Μόνο µία µονάδα λειτουργεί ανά αγρόκτηµα ή ανά επιχειρηµατική περιοχή 4. Η εγκατεστηµένη ισχύς είναι µικρότερη από 0,5 ΜW ∆ανία – νοµοθετικό πλαίσιο Νόµος για την προώθηση των ΑΠΕ (VE-Lov. No 1392/2008) Εγγύηση για σταθερή πριµοδότηση πάνω από την τιµή αγοράς στον φορέα εκµετάλλευσης της µονάδας βιοαερίου Εγγυηµένη καταβολή τιµής για 10 έτη Νόµος για την προµήθεια Φυσικού Αερίου Η πώληση αναβαθµισµένου βιοαερίου δεν είναι στην πραγµατικότητα κερδοφόρα λόγω των κινήτρων που ευνοούν µονάδες τηλεθέρµανσης Νόµος για την τηλεθέρµανση Περιορισµοί που προστατεύουν τους καταναλωτές από το κέρδος των εταιρειών παροχής θερµότητας 17 ∆ανία – αδειοδοτούσες αρχές Γενικά την ευθύνη έχουν οι ∆ήµοι Υπουργείο Περιβάλλοντος (περιφερειακά γραφεία περιβάλλοντος) Έργα µε σηµαντική επίπτωση στο περιβάλλον Αποθήκευση αερίου > 8 700 m³ ∆ανία – αδειοδοτική διαδικασία Η ελάχιστη υποχρέωση για αδειοδότηση µονάδας βιοαερίου είναι η: Οικοδοµική άδεια Σύµφωνα µε τις κατευθύνσεις του νοµοθετικού πλαισίου Μονάδα βιοαερίου κλίµακας αγροκτήµατος: πρέπει να υποβληθεί από τον ∆ήµο Κεντρικές µονάδες βιοαερίου: πρέπει να ενσωµατωθούν στα τοπικά σχέδια. Πιο πολύπλοκη διαδικασία Άδεια πυροπροστασίας Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που να οδηγεί σε: Έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Έγκριση χρήσης γης (συχνά), Τοπικό σχέδιο (συχνά). 18 ∆ανία – χρονοδιάγραµµα αδειοδότησης Ολλανδία – νοµοθετικό πλαίσιο Κίνητρα για τη βιώσιµη παραγωγή ενέργειας µέσω του Προγράµµατος SDE Η πριµοδότηση έχει ως στόχο να αντισταθµίσει τη διαφορά µεταξύ της ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτούς πόρους και την πρόσθετη τιµή για την ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιµες πηγές Η επιπρόσθετη τιµή είναι εγγυηµένη µέχρι 12 έτη ∆εν υπάρχει νοµοθεσία για την παραγόµενη θερµότητα από ΑΠΕ Περιορισµένος προϋπολογισµός για καταβολή της πριµοδότησης Νόµος για την προµήθεια Φυσικού Αερίου (Gaswet) – Ρυθµίζει την πρόσβαση στο δίκτυο του φυσικού αερίου – Η αναβάθµιση του βιοαερίου και η έκχυση στο δίκτυο θα βρεθούν στο επίκεντρο τα επόµενα έτη 19 Ολλανδία – αδειοδοτούσες αρχές Ολλανδία – αδειοδοτική διαδικασία Οικοδοµική άδεια Το χωροταξικό σχέδιο (WRO) προδιαγράφει περιοχές στις οποίες επιτρέπεται η ανέγερση µονάδων βιοαερίου Το τοπικό σχέδιο χρήσης γης αποτελεί την βάση. Οι αιτήσεις πρέπει να κάνουν αναφορά σε αυτό για να λάβουν οικοδοµική άδεια Άδεια χωροθέτησης Για µεγάλης κλίµακας κεντρικές µονάδες βιοαερίου ειδικές άδειες πρέπει να λαµβάνονται υπόψη στο σχέδιο χρήσης γης Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (EIA – Millieueffect rapportage M.E.R.) Περιλαµβάνεται στον Ολλανδικό νόµο για το περιβάλλον (σηµαντικές απαιτήσεις) Απαραίτητη για δυναµικότητα επεξεργασίας υποστρώµατος > 100 τόνους την ηµέρα Απαραίτητη επίσης και για µικρές µονάδες βιοαερίου µε µικρότερη δυναµικότητα ανάλογα µε τη νοµοθεσία σε τοπικό επίπεδο 20 Ιταλία – νοµοθετικό πλαίσιο Νοµοθεσία Περιεχόµενο Νόµος No. 79/99 Ιταλικό 387/03 Ορισµός των ΑΠΕ. Εισαγωγή των πράσινων πιστοποιητικών (Green Certificates) διάταγµα No. Νόµος No. 239/04 ∆ιάταγµα No. 03/04/2006 Υποχρέωση για τους παραγωγούς και τους εισαγωγείς να παρέχουν µια ετήσια «ποσόστωση-quota» ενέργειας από ΑΠΕ ίση µε 2% της εισαγόµενης ή / και παραγόµενης ενέργειας µε τη χρήση συµβατικών πηγών κατά τη διάρκεια του προηγούµενου έτους. Από το 2004 έως το 2006, η υποχρεωτική ποσόστωση αυξήθηκε κατά 0,35 % το χρόνο. Το διάταγµα "Marzano": Οι παραγωγοί ενέργειας υποχρεούνται να παρέχουν στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας ποσοστό 3,05% ενέργεια από ΑΠΕ. 152 της Η διάρκεια των πράσινων πιστοποιητικών αυξάνεται στα 12 έτη. Νόµος No. 222/07 Νόµος No. 244/07 Εισάγονται νέα κίνητρα για µονάδες ΑΠΕ, που λειτούργησαν µετά την 31η ∆εκεµβρίου 2007. Οι µονάδες αυτές µπορεί να είναι νέες, ανακαινισµένες ή αναβαθµισµένες. Οι µονάδες βιοαερίου µε µέση ισχύ µεγαλύτερη από 1 MW, λαµβάνουν εγγυηµένη τιµή για 15 έτη, η οποία ανέρχεται σε 30 eurocents/kWh στην περίπτωση βιοµάζας και βιοαερίου από καλλιέργειες, κτηνοτροφία και (δασύλλια περιοδικής υλοτόµησης). Νόµος No. 99/2009 Εισάγει µία νέα ενιαία τιµή (all-inclusive price) 0,28 € / kWh για µονάδες «βιοαερίου και βοµάζας" plants. Ιταλία – αδειοδοτική διαδικασία Μονάδες ισχύος < 200 kW: ειδοποίηση έναρξης εργασιών Ο νόµος 244/07 εισήγαγε την δυνατότητα λειτουργίας µικρών µονάδων µε ειδοποίηση έναρξης εργασιών Η έναρξη εργασιών είναι ένα σηµαντικό εργαλείο πολεοδοµικού σχεδιασµού στον κτιριακό τοµέα. Υποβάλλεται από εξουσιοδοτηµένο επαγγελµατία (πχ. µηχανικό, αρχιτέκτονα εγγεγραµµένο στο σχετικό επαγγελµατικό) Πρέπει να υποβληθεί στην Πολεοδοµία της σχετικής περιοχής Αν δεν υπάρξει σχετική ενηµέρωση από την ∆ηµόσια Αρχή σε 30 ηµέρες οι εργασίες µπορούν να ξεκινήσουν. Αποτελεί ∆ιοικητική πράξη. Υποβάλλεται σε συγκεκριµένης µορφής αίτηση και πρέπει να συµπεριλάβει µία τεχνική έκθεση και ένα προκαταρκτικό σχεδιασµό της µονάδας Μονάδες ισχύος > 200 kW: Ενιαία άδεια (Single Authorization) 21 Το διάταγµα 387/2003 προέβλεψε µία απλή διαδικασία η οποία ονοµάστηκε «ενιαία άδεια - Single Authorization» Χορηγείται σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο και περιορίζει την αδειοδοτική διαδικασία. Ελλείψει εθνικών κατευθυντήριων γραµµών, πολλές περιοχές συνέταξαν τις δικές τους διαφοροποιώντας την αδειοδοτική διαδικασία. Είναι σηµαντικό να λεχθεί ότι η «ενιαία άδεια» είναι "όταν είναι απαραίτητο, µια εναλλακτική µορφή πολεοδοµικού και χωροταξικού σχεδιασµού». Ιταλία – αδειοδοτούσες αρχές Το Συνέδριο Σχεδιασµού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Όργανο που βοηθά στην απλοποίηση της διαδικασίας λήψης απόφασης. Ενσωµατώνονται σε µία διοικητική διαδικασία όλες οι γνωµοδοτήσεις, άδειες, συναινέσεις όλων των εµπλεκοµένων αρχών. Η απλοποιηµένη διαδικασία λαµβάνει χώρα µέσα σε περίοδο 30 ηµερών από την υποβολή του αιτήµατος. Εντός 180 ηµερών, το Συνέδριο Σχεδιασµού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι υποχρεωµένο να ολοκληρώσει την διαδικασία και να εκφέρει άποψη Σχετικό διάταγµα της 10ης Σεπτεµβρίου 2010 Εισάγει κανόνες για την αδειοδότηση µονάδων ΑΠΕ και απλοποιεί την αδειοδοτική διαδικασία για µονάδες εγκατεστηµένης ισχύος <1 MW (µικρής κλίµακας συµπαραγωγή) ή 3.000 kWt η οποία µπορεί να ανεγερθεί µε ειδοποίηση έναρξης εργασιών. Σύνδεση µε το δίκτυο Όταν ο αιτών αποδεχθεί την προσφορά σύνδεσης (µέσα σε 45 µέρες ισχύος της), πρέπει να δηλώσει αν προτίθεται να ασχοληθεί µε την αδειοδοτική διαδικασία ο ίδιος, εξ ολοκλήρου, η µερικώς, αναθέτωντας την εργασία αυτή στην εταιρεία διανοµής που είναι υπεύθυνση για τη διασύνδεση. Εταίροι & πληροφορίες Fraunhofer-Institute for Wind Energy and Energy System Technology Division Bioenergy System Technology M.Sc. Henning Hahn τηλ: +49/(0)561/7294-261 hhahn@iset.uni-kassel.de WIP - Renewable Energies Dipl. Ing. Dominik Rutz M.Sc. τηλ: +49/(0)89/72012739 Dominik.rutz@wip-munich.de European Biogas Association Ing. Franz Kirchmayr Vice President Κινητό τηλ.: +43/6643040761 kirchmeyr@european-biogas.eu 22 Εταίροι & πληροφορίες Συντονιστής: Energy Institute Hrvoje Pozar Savska cesta 163 Ζάγκρεµπ, Κροατία www.eihp.hr Πληροφορίες: Biljana Kulisic bkulisic@eihp.hr τηλ: +385 1 6326 269 Fax: +385 1 6040 599 Ιστοσελίδα έργου: www.biogasin.org 23 Εταίροι έργου: • WIP Renewable Energies (WIP), Γερµνία • European Biogas Association (EBA), Βέλγιο • Fraunhofer (IWES), Γερµανία • Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και Εξοικονόµησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), Ελλάδα • Czech Biogas Association (CzBA), Τσεχία • EKODOMA, Λετονία • Energoproekt, JSC (ENPRO), Βουλγαρία • Razvojna agencija Sinergija, Σλοβενία • Trinergy Grup (TG), Ρουµανία Παράρτηµα 2: Θεσµικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ Θεσµικό Πλαίσιο για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας Νίκος Ντζούρας Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Εισαγωγή ν. 3851/2010 (τροπ. ν. 3468/2006) διατήρηση βασικού αδειοδοτικού κορµού Η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας αρµόδια για τη χορήγηση της άδειας παραγωγής που εισήχθη από τον ν. 2773/1999 (πλέον άδεια σκοπιµότητας) (Υπουργός ΠΕΚΑ – έλεγχος νοµιµότητας → ν. 4001/2011, αρθ. 32 & αρθ. 33 αίτηση αναθεώρησης εντός 30 ηµ., → ∆ιοικ. Εφ., → ΣτΕ) Κριτήριο εξασφάλισης χρήσης θέσης εγκατάστασης του έργου → καταργήθηκε µε το ν. 4001/2011, αρθ. 195 → νέος κανον. αδειών Κατάργηση της ΠΠΕΑ Αρµόδιες αδειοδοτούσες αρχές υπό την ίδια σκέπη: περιβάλλον, δάση, χωροταξία, ενέργεια & Σύσταση Υπηρεσίας ΑΠΕ (ενεργοποίηση πρόσθετων αρµοδιοτήτων µετά την οργάνωση και στελέχωση της Υπηρεσίας) Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 24 Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ 30 µήνες από έκδοση άδειας παραγωγής έως την έκδοση άδειας εγκατάστασης (παύει αυτοδικαίως να ισχύει) → ν. 3983/2011, αρθ. 24, παρ. 3, 4, 5: ο αδειούχος προβαίνει αµελλητί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την έκδοση άδειας εγκατάστασης < 30 µήνες (ΡΑΕ → διαδικ. ανακλήσεων & νέος κανονισµός) Αύξηση ορίου ισχύος σταθµών άνω του οποίου απαιτείται άδεια παραγωγής Φωτοβολταϊκά, ηλιοθερµικοί σταθµοί, Βιοµάζα / βιοαέριο, >1MW Αιολικές εγκαταστάσεις >100kW Γεωθερµία >0,5MW (ως είχε) 50kW µΥΗΕ Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ «∆ικαίωµα» ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ & µέσω ΣΗΘΥΑ Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας για τη χορήγηση άδειας παραγωγής Αρµόδιος ∆ιαχειριστής για τη σύνδεση των σταθµών ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ που εξαιρούνται της υποχρέωσης λήψης άδειας παραγωγής Παράλληλες διαδικασίες για χορήγηση προσφοράς σύνδεσης, περιβαλλοντική αδειοδότηση, εξασφάλιση εµπράγµατου δικαιώµατος σε δηµόσιες δασικού χαρακτήρα εκτάσεις Άδειες παραγωγής Ο αρµόδιος ∆ιαχειριστής χορηγεί εντός 4 µηνών προσφορά σύνδεσης, η οποία γίνεται δεσµευτική µετά την προσκόµιση ΕΠΟ ή βεβαίωση απαλλαγής (ισχύς 4 έτη) – ακολουθεί αίτηµα για χορήγηση άδειας εγκατάστασης Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 25 Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Σταθµοί που εξαιρούνται της υποχρέωσης λήψης άδειας παραγωγής Ο αρµόδιος ∆ιαχειριστής χορηγεί προσφορά σύνδεσης η οποία γίνεται δεσµευτική (δέσµευση ηλεκτρικού χώρου) µετά την προσκόµιση ΕΠΟ ή βεβαίωση απαλλαγής (ισχύς 6 µήνες) ∆εν απαιτείται έκδοση άδειας εγκατάστασης-λειτουργίας για σταθµούς Φωτοβολταϊκούς, ηλιοθερµικούς, <1MW βιοµάζα/βιοαέριο, Αιολικές εγκαταστάσεις <100kW Καθιερώθηκε προθεσµία σύνδεσης στο Σύστηµα ή το ∆ίκτυο, κατά την υπογραφή σύµβασης σύνδεσης και προβλέπεται εγγυοδοσία (150 ευρώ ανά εγκ. kW για υλοποίηση σύνδεσης εντός 18 µηνών – κατάπτωση εγγυητικής – εξαιρούνται σταθµοί επί κτηρίων και αξιολογηθείσες αιτήσεις από ΡΑΕ) H Σύµβαση κατασκευής έργων σύνδεσης προηγείται της σύµβασης αγοραπωλησίας (µετά το ν. 4001/2011, αρθ. 187, παρ 3) Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Σταθµοί που εξαιρούνται της υποχρέωσης λήψης άδειας παραγωγής # ο αρµόδιος διαχειριστής, προκειµένου να χορηγήσει προσφορές σύνδεσης, δεν προβαίνει σε εξέταση και έλεγχο των υποβληθεισών αιτήσεων πέραν του εάν οι σκοπούµενοι σταθµοί θα χρησιµοποιούν πρώτη ύλη που εµπίπτει στις προβλέψεις της κείµενης νοµοθεσίας και όσων προβλέπονται από τους Κώδικες, για την εκτίµηση των επιπτώσεων από τη λειτουργία των εγκαταστάσεών τους στο ηλεκτρικό σύστηµα # πρόβλεψη για την επιτάχυνση συναφών επενδύσεων και την αποφυγή της επί µακρού χρόνου δέσµευσης ηλεκτρικού χώρου: # προσφορά σύνδεσης ισχύς 6 µηνών από οριστικοποίησή της # ενεργοποίηση σύνδεσης σταθµού εντός 18 µηνών από σύµβαση σύνδεσης, άλλως # η διαθέσιµη ισχύς κατανέµεται σε άλλο ενδιαφερόµενο (κατάπτωση εγγυητικής) Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 26 Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Φ/Β σταθµοί και ανεµογεννήτριες που εγκαθίστανται σε κτήρια και δοµικές κατασκευές, ή εντός οργανωµένων υποδοχέων βιοµηχανικών δραστηριοτήτων ΒΙΠΕ, ΒΙΟΠΑ κλπ, εξαιρούνται από την υποχρέωση έκδοσης απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων Οµοίως εξαιρούνται, υπό προϋποθέσεις, σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής µε εγκατεστηµένη ισχύ: -0,5MW από γεωθερµία, βιοµάζα/βιοαέριο/ βιοκαύσιµα, φωτοβολταϊκά ή ηλιοθερµικά συστήµατα, -20kW αιολικές εγκαταστάσεις. Πριν τη χορήγηση άδειας παραγωγής οι αρµόδιες υπηρεσίες οφείλουν να εξετάζουν αιτήµατα για έκδοση γνωµοδοτήσεων Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Αδειοδοτική διαδικασία ΑΠΕ Η εξαίρεση από την υποχρέωση έκδοσης ΑΕΠΟ στους σταθµούς βιοµάζας / βιοαερίου µε εγκατεστηµένη ισχύ 0,5MW αφορά τη µονάδα ηλεκτροπαραγωγής µετά των διατάξεων τροφοδοσίας του καυσίµου, καθώς και διάθεσης της παραγόµενης ηλεκτρικής και της συµπαραγόµενης θερµικής ενέργειας (∆ΕΝ περιλαµβάνει τις εγκαταστάσεις υποδοχής, συγκέντρωσης, τυχόν επεξεργασίας της πρώτης ύλης, αποθήκευσης πρώτης ύλης και υπο-/παρα-προϊόντων της όλης διαδικασίας) Ν. 3014/2011 για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, άρθ. 1, παρ. 5: 27 Πριν το ν. 3851/2010 ∆ιάγραµµα κρίσιµης διαδροµής προπρο-υφιστάµενης διαδικασίας αδειοδότησης έργων Α.Π.Ε. Ε.Υ.ΠΕ. ή Περιφέρεια Υ.Α.Α.Τ. ή Περιφέρεια Π.Π.Ε.Α. Επενδυτές Αιτήµατα εντός κύκλου Έγκριση επέµβασης Γνώµη Ρ.Α.Ε. για κάθε προκρινόµενο έργο Ρ.Α.Ε. Αίτηµα για άδεια εγκατάστασης Ε.Υ.ΠΕ. ή Περιφέρεια ΥΠ.ΑΝ. Άδεια παραγωγής Επενδυτής Έκδοση Ε.Π.Ο. ∆/νση Α.Π.Ε. ΥΠ.ΑΝ. ή ∆Ι.Σ.Α. Περιφέρειας Επενδυτής Άδεια Εγκατάστασης Αποστολή φακέλων για α) Ε.Π.Ο. β) έγκριση επέµβασης ∆.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. ∆ιατύπωση προσφοράς σύνδεσης ∆/νση Α.Π.Ε. ΥΠ.ΑΝ. ή ∆Ι.Σ.Α. Περιφέρειας Επενδυτής Υποβολή στοιχείων για άδεια εγκατάστασης Υ.Α.Α .Τ. : Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων Ε.Υ.ΠΕ. : Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος ΠΕ. Υ.ΠΕ. ΠΕ.ΧΩ. ΧΩ.∆.Ε. : Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας & ∆ηµοσίων Έργων ΥΠ. : Υπουργείο Ανάπτυξης ΥΠ.ΑΝ. ΑΝ. Ρ.Α.Ε. : Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας ∆.Ε.Σ.Μ. Η.Ε. : ∆ιαχειριστής Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ενέργειας ∆Ι. : ∆ιεύθυνση Σχεδιασµού & Ανάπτυξης Περιφέρειας ∆Ι.Σ.Α. ∆Ι. : ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος & Χωροταξίας Περιφέρειας Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής ∆Ι.ΠΕ. ΠΕ.ΧΩ Γενική Γραµµατεία Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Μετά την εισαγωγή του ν. 3851/2010, ∆ιάγραµµα κρίσιµης διαδροµής για την αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ Επενδυτής Αιτήµατα εντός κύκλου Αίτηµα για έκδοση άδειας εγκατάστασης Ρ.Α.Ε. (Τεχνικοοικονοµική αξιολόγηση του έργου – Εκτίµηση κριτηρίων Ε.Χ.Π./Φέρουσα ικανότητα) Επενδυτής ∆ΕΣΜΗΕ Προκαταρκτική έγκριση τρόπου σύνδεσης Κεντρικό Επίπεδο ΥΠ.Ε.Κ.Α. Περιφερειακό επίπεδο ∆ιεύθυνση Τεχνικού Ελέγχου Αποκεντρ. ∆ιοίκησης Γνωµοδοτούσες Υπηρεσίες & Νοµαρχιακό Συµβούλιο Ε.Υ.ΠΕ. / ΥΠ.Ε.Κ.Α. Γνωστοποίηση Άδεια Παραγωγής Αρµόδιες Υπηρεσίες Έκδοση Άδειας Εγκατάστασης µε Υ.Α. ΥΠ.Ε.Κ.Α. ή απόφαση Γ.Γ. Αποκεντρ. ∆ιοίκησης Ε.Π.Ο. ΠΕΧΩΣ Απο κεντρωµένης ∆ιοίκη σης/Περιφέρειας ∆ιατύπωση οριστικής προσφοράς σύνδεσης Υποβολή Μ.Π.Ε ∆/ση ∆ασών Επενδυτής Έγκριση επέµβασης Υποβολή αιτήµατος για έγκριση επέµβασης ή παραχώρησης ∆ΕΣΜΗΕ / ∆ΕΗ Αίτηµα για διατύπωση οριστικής προσφοράς σύνδεσης Υ.Α.Α.Τ . Ε.Υ.ΠΕ. ΠΕ. Υ.Π.Ε.Κ.Α. Ρ.Α.Ε. ∆.Ε.Σ.Μ .Η.Ε. ∆Ι. ∆Ι.Σ.Α. ∆Ι. ∆Ι.ΠΕ. ΠΕ.ΧΩ 28 : : : : : : : Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος Υπουργείο Περιβάλλοντος, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας ∆ιαχειριστής Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ενέργειας ∆ιεύθυνση Σχεδιασµού & Ανάπτυξης Περιφέρειας Γενική Γραµµατεία ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος & Χωροταξίας Περιφέρειας Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Πρωτόκολλο εγκατάστασης Εθνικό Σχέδιο ∆ράσης ΑΠΕ (2010-2020) Η χώρα µας παρουσίασε το καλοκαίρι του 2010 το Εθνικό της Σχέδιο ∆ράσης για τις ΑΠΕ (ορίζοντας 2010-2020) Είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο που αποβλέπει στην αναµόρφωση του ενεργειακού µίγµατος της χώρας προκειµένου να ικανοποιηθούν οι δεσµευτικοί στόχοι 2020 για τις ΑΠΕ (επίπεδο διείσδυσης: 40% ηλεκτρισµός, 20% θερµότητα/ψύξη και 10% µεταφορές) Στον ηλεκτρισµό οι µεγάλοι «παίκτες» θα είναι τα αιολικά και τα Φ/Β (7.5 και 2.2 GW τιµές-στόχοι 2020) και, φυσικά, τα υπάρχοντα µεγάλα αλλά και τα µικρότερα υδροηλεκτρικά. Σηµαντική θα είναι και η συµµετοχή των λοιπών ΑΠΕ όπως η βιοµάζα, η γεωθερµική ενέργεια και η ηλιακή ενέργεια (συστήµατα CSP). Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Με την υπ΄αριθµ. ΑΥ/Φ1/οικ.19598/01.10.2010 (ΦΕΚ Β΄ 1630) απόφαση Υπ.ΠΕΚΑ καθορίσθηκε η επιδιωκόµενη αναλογία εγκατεστηµένης ισχύος µεταξύ των τεχνολογιών ΑΠΕ για τα έτη 2014, 2020 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 29 Απόφαση Υπ.ΕΚΑ ΑΥ/Φ1/οικ.19598/01.10.2010 (ΦΕΚ Β΄ 1630) Βιοµάζα 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2025 2030 60 70 200 140 180 350 370 500 Τιµολόγηση των ΑΠΕ Τεχνολογία ΑΠΕ 1. Αιολικά > 50 kW FIT (€/MWh) ∆ιασυνδεδεµένο Μη-δια/µένο 87,85 99,45 2. Αιολικά <= 50 kW 250 3. Φ/Β < 10kWpeak στέγες 550 4. Μικρά Υδροηλεκτρικά < 15 MW 87,85 5. CSP 264,85 6. CSP με αποθήκευση 284,85 7. Γεωθερμική ενέργεια χαμηλής ενθαλπίας 99,45 – 150 8. Βιομάζα 99,44 – 220 9. Συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης 10. Άλλα 87,85*ΣΡ 99,45*ΣΡ 87,85 99,45 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 30 ∆ιασυνδεδεµένο Έτος - Μήνας Μη ∆ιασυνδεδεµένο Α Β >100kW <=100kW Γ ανεξαρτήτως ισχύος 2009 Φεβρουάριος 400,00 450 450 2009 Αύγουστος 400,00 450 450 2010 Φεβρουάριος 400,00 450 450 2010 Αύγουστος 392,04 441,05 441,05 2011 Φεβρουάριος 372,83 419,43 419,43 2011 Αύγουστος 351,01 394,89 394,89 2012 Φεβρουάριος 333,81 375,54 375,54 2012 Αύγουστος 314,27 353,55 353,55 2013 Φεβρουάριος 298,87 336,23 336,23 2013 Αύγουστος 281,38 316,55 316,55 2014 Φεβρουάριος 268,94 302,56 302,56 2014 Αύγουστος 260,97 293,59 293,59 1,3 x μΟΤΣν-1 1,4 x μΟΤΣν-1 1,4 x μΟΤΣν-1 Για κάθε έτος ν από το 2015 και µετά Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Το νέο υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο (ν. 3851/2010) Οφέλη για τους πολίτες • Ενισχύεται η συµµετοχή των πολιτών των τοπικών κοινωνιών σε έργα Α.Π.Ε. µέσω απευθείας απόδοσης σε αυτούς ποσοστού 1% επί του κύκλου εργασιών των έργων που υλοποιούνται στην περιοχή τους. • Ενισχύονται οι µικρές εγκαταστάσεις Α.Π.Ε., δίνοντας τη δυνατότητα στον πολίτη που το επιθυµεί να έχει µε απλές διαδικασίες και οικονοµικά οφέλη, µία µονάδα Α.Π.Ε. στο σπίτι του (κυρίως εγκατάσταση Φ/Β Συστηµάτων µέσω του «Ειδικού Προγράµµατος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστηµάτων σε κτηριακές εγκαταστάσεις»). • Εκπονείται άµεσα «Στρατηγικός Σχεδιασµός ∆ιασυνδέσεων νησιών», ώστε να παύσει η λειτουργία σταθµών ακριβών και ρυπογόνων πετρελαϊκών καυσίµων και να εκµηδενιστεί η ρύπανση σε νησιά που σήµερα φιλοξενούν τοπικές πετρελαϊκές µονάδες, µε παράγωγη αξιοποίηση των νησιωτικών Α.Π.Ε. Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 31 Το νέο υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο Οφέλη για τους επενδυτές • Απλοποιείται η αδειοδοτική διαδικασία ώστε να ενισχυθεί η διείσδυση των Α.Π.Ε. στο ενεργειακό µείγµα της χώρας. Απλουστεύεται η διαδικασία έκδοσης της άδειας παραγωγής. Εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής εγκαταστάσεις Α.Π.Ε. περιορισµένης ισχύος, επιταχύνοντας µε τον τρόπο αυτό χιλιάδες µικροµεσαίες επενδύσεις. • Συγχωνεύονται σε µία ενιαία, οι διαδικασίες Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίµησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α.) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.). Τίθενται αυστηρότερες προθεσµίες στη διοίκηση. • Η τιµολόγηση γίνεται περισσότερο ορθολογική, εξασφαλίζοντας τη βιωσιµότητα των επενδύσεων. ∆ίνονται περισσότερα κίνητρα για την υλοποίηση έργων Α.Π.Ε. που δεν θα ενταχθούν σε κάποιο πρόγραµµα επιδότησης, ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις. • Επιτρέπεται, βάσει ειδικών διατάξεων για τη µείωση των επιπτώσεων, η εγκατάσταση Α.Π.Ε. στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (Γ.Γ.Υ.Π.), δίνοντας προτεραιότητα στους κατ’ επάγγελµα αγρότες. • Συστήνεται Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για έργα Α.Π.Ε. στα πρότυπα «φορέα µιας στάσης» (one-stop- shop). Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Το νέο υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο Οφέλη για τη χώρα • Με τον καθορισµό του εθνικού δεσµευτικού στόχου 20% για τη συµµετοχή των Α.Π.Ε. στην κάλυψη της τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 2020 και 40% για τον ηλεκτρισµό, προστατεύεται το περιβάλλον και η Ελλάδα ανταποκρίνεται πλήρως στις διεθνείς υποχρεώσεις της και στις δεσµεύσεις της µε βάση την κοινοτική οδηγία. • Καθορίζεται ότι η προστασία του κλίµατος µέσω της προώθησης της παραγωγής ενέργειας από Α.Π.Ε., αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα ύψιστης σηµασίας για τη χώρα. • Ο ηλεκτρικός χώρος δεσµεύεται µόνο για ώριµα έργα µετά την ΕΠΟ και έτσι παύει η δέσµευση ηλεκτρικού χώρου µόνο στα χαρτιά. • Ενισχύεται η οικονοµία, η ανάπτυξη και η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας από τις επενδύσεις που θα προκύψουν στον τοµέα των Α.Π.Ε.. • Για τα Θαλάσσια Αιολικά Πάρκα, που είναι µια νέα αγορά, προβλέπεται ο στρατηγικός σχεδιασµός της χωροθέτησης των εγκαταστάσεων και η προκήρυξη δηµόσιου διαγωνισµού για την κατασκευή και την εκµετάλλευσή τους. ∆ιασφαλίζεται έτσι ο βέλτιστος ενεργειακά, περιβαλλοντικά και εθνικά σχεδιασµός και η µεγιστοποίηση των ωφελειών για την εθνική οικονοµία και την ελληνική κοινωνία. Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 32 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΒΙΟΜΑΖΑΣ έως Ιούνιο 2011 Με Αίτηση για Άδεια Παραγωγής ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Βιοµάζα Συνολικά Με Άδεια Παραγωγής Τέλος 2010 6ος 2011 Τέλος 2010 1461,9 1517,6 72775,3 77738,7 Με Προσφορά Σύνδεσης 6ος 2011 Τέλος 2010 243,4 361,9 42,3 6ος 2011 51,0 18819,0 22383,4 4358,0 6089,9 Με Άδεια Εγκατάστασης Με σύµβαση Αγοραπωλησίας Τέλος 2010 6ος 2011 Τέλος 2010 6ος 2011 Τέλος 2010 Σε Λειτουργία 21,2 24,4 0,8 5,5 44,0 43,5 1669,9 1900,1 886,5 1348,5 1736,3 2022,2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Βιοµάζα Συνολικά 6ος 2011 Βιοµάζα → Αύγουστος 2011 +4MW 49MW (10) 24,4 MW (7) 361,9MW(63) 1500MW(147) Άδεια λειτουργίας: Άδεια εγκατάστασης: Άδεια παραγωγής: Αιτήσεις για άδειες παραγωγής: Βιοµάζα 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2025 2030 60 70 200 140 180 350 370 500 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΒΙΟΜΑΖΑΣ έως Ιούνιο 2011 Με Αίτηση για Άδεια Παραγωγής ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Βιοµάζα Συνολικά Με Άδεια Παραγωγής Με Προσφορά Σύνδεσης Τέλος 2010 6ος 2011 Τέλος 2010 6ος 2011 Τέλος 2010 1461,9 1517,6 243,4 361,9 42,3 6ος 2011 51,0 72775,3 77738,7 18819,0 22383,4 4358,0 6089,9 Με Άδεια Εγκατάστασης Με σύµβαση Αγοραπωλησίας Τέλος 2010 6ος 2011 Τέλος 2010 6ος 2011 Τέλος 2010 Σε Λειτουργία 21,2 24,4 0,8 5,5 44,0 43,5 1669,9 1900,1 886,5 1348,5 1736,3 2022,2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Βιοµάζα Συνολικά 6ος 2011 Βιοµάζα → Αύγουστος 2011 +4MW 49MW (10) 24,4 MW (7) 361,9MW(63) 1500MW(147) Άδεια λειτουργίας: Άδεια εγκατάστασης: Άδεια παραγωγής: Αιτήσεις για άδειες παραγωγής: Βιοµάζα 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2025 2030 60 70 200 140 180 350 370 500 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 33 Επενδύσεις - Εκτιµήσεις για το 2011 Για το 2011, οι επενδύσεις θα προέλθουν από δύο κυρίως τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής, τα Αιολικά και τα Φ/Β, καθώς και από τις απαραίτητα έργα αναβάθµισης του Συστήµατος Μεταφοράς και των ∆ικτύων ∆ιανοµής Αναφορικά µε τα Φωτοβολταϊκά Συστήµατα, εκτιµάται ότι το 2011 θα εγκατασταθούν επιπλέον τουλάχιστο 200MW. Υπό κατασκευή βρίσκονται Αιολικά Πάρκα ισχύος περίπου 300MW, τα οποία αναµένεται να λειτουργήσουν µέσα στο 2011. Όσον αφορά τις επενδύσεις στο ηλεκτρικό δίκτυο, ο προϋπολογισµός των έργων της Μελέτης Ανάπτυξης του Συστήµατος Μεταφοράς για το 2011 που σχετίζονται µε τις Α.Π.Ε. εκτιµάται από τον ∆ΕΣΜΗΕ στα 100 εκ. € (συµπεριλαµβανοµένης και της συµµετοχής των ιδιωτών) ενώ η ∆ΕΗ προβλέπει επιπλέον 470 εκ. € για την ενίσχυση των δικτύων διανοµής της, εκ των οποίων τα 150 εκ. € σχετίζονται άµεσα µε την ανάπτυξη των Α.Π.Ε. Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 34 Άδειες εγκατάστασης, λειτουργίας, επέκτασης, ανανέωσης σταθµών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ κανονιστικό πλαίσιο ν. 2244/1994, άρθρ. 3 , παρ.1 & 5: η αρµοδιότητα χορήγησης αδειών στον τότε Υπ.ΒΕΤ απόφαση ∆6/Φ1/οικ.8295/19.4.1995: Υπ.ΒΕΤ ν. 2647/1998, άρθρ. 1 , παρ.1: η αρµοδιότητα χορήγησης αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας και επιβολής κυρώσεων στην περιφέρεια, απόφαση ∆6/Φ1/2000/06.02.2002: το Υπουργείο Ανάπτυξης αδειοδοτούσα αρχή για τους µεγάλους υδροηλεκτρικούς σταθµούς >10MW, & επανέλαβε τα του ν.2647/1998 κυα 1726/2003 (αιολ-µυη, καταργήθηκε): συµφώνως ν. 2647/1998 και ΥΠΑΝ για µεγάλους υδροηλεκτρικούς σταθµούς ν. 3468/2006: δεν έθιξε τις διατάξεις του ν. 2647/1998 που προβλέπουν αρµοδιότητα Περιφερειών, ενώ για τα έργα κατηγ. Α1 & προστατευόµενες περιοχές, η άδεια εγκατάστασης εκδίδεται µε κοινή υπουργική Υπ.ΑΝ. και συναρµόδιου υπουργού (στις µεταβατικές πρόβλεψη για αιτήσεις που είχαν υποβληθεί προ 3468, όπως αξιολογούνται βάσει προϋφιστάµενων διατάξεων), απόφαση ∆6/Φ1/οικ.13310/18.06.2007: επανέλαβε τα του ν. 3468/2006, προ τροπ. από ν. 3734/2009 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Άδειες εγκατάστασης, λειτουργίας, επέκτασης, ανανέωσης σταθµών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ κανονιστικό πλαίσιο (συνέχεια) ν. 3734/2009: η άδεια εγκατάστασης σταθµού κατηγ. Α1 εκδίδεται µε απόφαση Υπ.ΑΝ ν. 3851/2010: η άδεια εγκατάστασης σταθµού, για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του οποίου αρµόδιος είναι ο Υπ.ΠΕΚΑ, εκδίδεται από Υπ.ΠΕΚΑ Υπενθύµιση: Η άδεια παραγωγής κεντρικός άξονας αδειοδοτικού πλαισίου (άδεια σκοπιµότητας) Προωθούνται για έκδοση άδειας εγκατάστασης / λειτουργίας µόνον έργα µε άδεια παραγωγής: Ευνοϊκή συνέπεια για τις υπηρεσίες αποκεντρωµένης διοίκησης: µείωση πλήθους εξεταζόµενων αιτηµάτων κυρίως για φωτοβολταϊκούς σταθµούς και σταθµούς βιοµάζας Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 35 ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α΄87) Νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης – Πρόγραµµα Καλλικράτης άρθρο 186 ΙΙ Γ (Υποτοµέας Ενέργειας, περ. 20): η χορήγηση άδειας εγκατάστασης, λειτουργίας ή επέκτασης σταθµού ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ, σύµφωνα µε το άρθρο 8 του ν.3468/2006, εµπίπτει στις αρµοδιότητες των Περιφερειών (απόφαση Περιφερειάρχη) άρθρο 280 (αρµοδιότητες αποκεντρωµένης διοίκησης): Οι Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις ασκούν τις αρµοδιότητες των κρατικών Περιφερειών,… µε εξαίρεση τις αρµοδιότητες που περιέρχονται µε το άρθρο 186 στις περιφέρειες. ν. 4001/2011, άρθ. 192, παρ 1 και άρθ. 195, παρ. 3, περ. στ΄ Νοµοθετική ρύθµιση για κατάργηση αναφοράς άρθρου 186 ΙΙ Γ (Υποτοµέας Ενέργειας, υποπερ. 20), αναδροµική ισχύ της διάταξης, και νοµιµοποίηση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας που χορηγήθηκαν µε βάση την καταργούµενη διάταξη (από αιρετό) Άδειες εγκατάστασης & λειτουργίας: αρµόδιες οι ∆ιευθύνσεις Τεχνικού Ελέγχου των Αποκεντρωµένων ∆ιοικήσεων Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ Υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο Ηµεροµηνία Τίτλος Αριθµός 23.09.2011 Τροποποίηση της υπʼ αρ. πρωτ. ∆6/Φ1/οικ.19500/4.11.2004 (Β΄1671) κοινής υπουργικής απόφασης µε την οποία τροποποιήθηκε η υπʼαρ. πρωτ. 13727/724/24.7.2003 (Β΄1087) κοινή υπουργική απόφαση ως προς την αντιστοίχιση δραστηριοτήτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας µε τους βαθµούς όχλησης που αναφέρονται στην πολεοδοµική νοµοθεσία. Υ.Α.Π.Ε. /Φ1/οικ. 18018 (ΦΕΚ Β΄ 2132) 02.05.2011 Προσδιορισµός του αγροτικού εισοδήµατος Αριθµ.134430 ΦΕΚ 392 Β 14.03.2011 28.04.2011 ∆ιαδικασία και προθεσµίες εγγραφής και ενηµέρωσης του ΜΑΑΕ, όργανα και διαδικασία προσωρινής ή οριστικής διαγραφής από το Μητρώο, αναγκαία επαγγελµατική κατάρτιση των φυσικών προσώπων-επαγγελµατιών αγροτών που εγγράφονται στο Μητρώο, διαδικασία και αρµόδιες υπηρεσίες έκδοσης των σχετικών µε το ΜΑΑΕ πιστοποιητικών. Αριθµ.134416 ΦΕΚ 273 Β 21.02.2011 Η απόφαση «Ορισµός διαδικασίας για την έκδοση πιστοποιητικών σχετικών µε το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκµεταλλεύσεων, ΥΑ 249565/ΦΕΚ Β 1722/03-11-2010», καταργείται. 36 14.04.2011 Τροποποιήσεις ειδικών όρων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστηµάτων σε γήπεδα, οικόπεδα και κτίρια. Υ.Α. 9154 ΦΕΚ 583 Β 14.04.2011 01.02.2011 Τροποποίηση της µε αριθµ. 168040/03−09−2010 κοινής απόφασης των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων «Καθορισµός κριτηρίων µε τα οποία διαβαθµίζεται η αγροτική γη σε ποιότητες και κατατάσσεται σε κατηγορίες παραγωγικότητας» Αρ. 072528 ΦΕΚ 102 Β 01.02.2011 31.12.2010 Τροποποίηση της ∆6/Φ1/οικ. 8684/24.4.2007 (ΦΕΚ Β΄ 694) απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης, όπως τροποποιήθηκε µε την ∆6/Φ1/οικ.15450/18.7.2007 (ΦΕΚ Β΄ 1276) απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, για την Έγκριση Α΄ Φάσης του κατ’ άρθρο 14 παρ. 1 του ν. 3468/2006 Προγράµµατος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Σταθµών. Υ.Α.Π.Ε./Φ1/οικ.27904 ΦΕΚ 2143 Β 31.12.2010 16.12.2010 Ερµηνευτική εγκύκλιος διατάξεων ν.3851/2010 σχετικών µε την εξέταση αιτηµάτων για την εγκατάσταση σταθµών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, συµπεριλαµβανοµένης της κατηγορίας των επαγγελµατιών αγροτών. Υ.Α.Π.Ε./Φ1/οικ.26928 03.12.2010 Τήρηση Μητρώου Αδειών και υποβολή στοιχείων και πληροφοριών στην Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για έργα Α.Π.Ε. από κατόχους µονάδων Α.Π.Ε. Υ.Α.Π.Ε./Φ1/οικ.24840 ΦΕΚ 1900 B 03.12.2010 Υποστηρικτικό θεσµικό πλαίσιο (συνέχεια) Ηµεροµηνία Τίτλος Αριθµός 25.11.2010 Εγγυοδοσία για την υπογραφή Συµβάσεων Σύνδεσης στα δίκτυα διανοµής σταθµών ηλεκτροπαραγωγής µε χρήση Α.Π.Ε. που εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής. Υ.Α.Π.Ε./Φ1/οικ.24839 Φ ΕΚ 1901 Β 03.12.2010 21.10.2010 Κατάργηση της απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης µε αριθµ. ∆6/Φ1/οικ.7037/24.03.2008. ΑΥ/Φ1/οικ.19384 ΦΕΚ 1674 Β 21.10.2010 Αποφ. ∆6/Φ1/οικ.7037/24.03.20 08 01.10.2010 Απόφαση για την επιδιωκόµενη αναλογία εγκατεστηµένης ισχύος και την κατανοµή της στο χρόνο µεταξύ των διαφόρων τεχνολογιών Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας. Aποφ. Φ1 οικ.19598 ΦΕΚ 1630 Β 11.10.2010 20.09.2010 Συµπλήρωση του Ειδικού Προγράµµατος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστηµάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις. Ειδικό Πρόγραµµα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστηµάτων σε κτηριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώµατα και στέγες κτηρίων. Α.Υ./Φ1/οικ.18513 ΦΕΚ 1557 Β 22.09.2010 ΦΕΚ Β 1079/04,06,2010. 03.09.2010 Καθορισµός κριτηρίων µε τα οποία διαβαθµίζεται η αγροτική γη σε ποιότητες και κατατάσσεται σε κατηγορίες παραγωγικότητας. Απ. Αρ. 168040 ΦΕΚ 1528 Β 07.09.2010 30.08.2010 Τύπος και περιεχόµενο συµβάσεων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται µε χρήση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και µέσω Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης στο Σύστηµα και το ∆ιασυνδεδεµένο ∆ίκτυο και στο ∆ίκτυο των Μη ∆ιασυνδεδεµένων Νήσων, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 3 του Ν. 3468/2006, όπως ισχύει, πλην ηλιοθερµικών και υβριδικών σταθµών. Α.Υ/Φ1/οικ.17149 ΦΕΚ 1497 Β 06.09.2010 25.08.2010 Έγκριση ειδικών όρων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστηµάτων σε κτίρια και οικόπεδα εντός σχεδίου περιοχών, και σε οικισµούς. Απ. Αρ. 36720 ΦΕΚ 376 ΑΑΠ 06.09.2010 25.08.2010 Έγκριση ειδικών όρων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστηµάτων και ηλιακών συστηµάτων σε γήπεδα και κτίρια σε εκτός σχεδίου περιοχές. Απ. Αρ. 40158 ΦΕΚ 1556 Β 22.09.2010 12.07.2010 ∆ιαδικασίες ορισµού των επαγγελµατιών αγροτών για την υποβολή αιτήσεων για επενδύσεις στις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). ΦΕΚ 1049 Β 12.07.2010 Eκδήλωση επενδυτικού ενδιαφέροντος για σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής από βιοµάζα / βιοαέριο # σηµαντική αύξηση των εγγυηµένων τιµών πώλησης της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας # αυξηµένη τιµολόγηση όταν οι επενδύσεις ενεργειακής αξιοποίησης βιοµάζας υλοποιηθούν χωρίς δηµόσια επιχορήγηση (+15%, εξαιρουµένων των περιπτώσεων ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαποδοµήσιµου κλάσµατος αστικών αποβλήτων) # αύξηση του ορίου ισχύος, από τα 100kW στο 1MW, κάτω του οποίου η αρµοδιότητα «χειρισµού» των σταθµών βιοµάζας, που εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, περιήλθε στη ∆ΕΗ ΑΕ ως διαχειριστή του διασυνδεδεµένου δικτύου και του δικτύου των µη διασυνδεδεµένων νησιών # η απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας από τη συνεπακόλουθη απαλλαγή της υποχρέωσης για έκδοση άδειας εγκατάστασης και άδειας λειτουργίας # η υιοθέτηση του ορίου των 500kW για την υπό συγκεκριµένες προϋποθέσεις απαλλαγή από την υποχρέωση έκδοσης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 37 Απεµπλοκή ακινητοποιηµένων αιτηµάτων βιοαερίου ν. 4001/2011, άρθ. 188 (ηµεροµηνία δηµοσίευσης 22.08.2011) αιτήσεις χορήγησης προσφορών σύνδεσης σταθµών ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο, οι οποίες υποβλήθηκαν στον αρµόδιο διαχειριστή του δικτύου, είτε απευθείας ή µέσω του ∆ΕΣΜΗΕ ΑΕ, µέχρι την έναρξης ισχύος του νόµου, εξετάζονται από τον αρµόδιο διαχειριστή, κατά προτεραιότητα έναντι όλων των λοιπών αιτήσεων, συµπεριλαµβανοµένων των αιτήσεων σταθµών ΑΠΕ της παραγράφου 6, του άρθρου 15 του ν. 3851/2010 # η προτεραιότητα ισχύει και στις περιπτώσεις αποδέσµευσης ισχύος διαθέσιµου ηλεκτρικού χώρου, είτε λόγω άπρακτης παρέλευσης της χρονικής ισχύος χορηγηθεισών προσφορών σύνδεσης ή λόγω µη ενεργοποίησης σύνδεσης σταθµών εντός του προβλεπόµενου χρόνου από την υπογραφή της σύµβασης σύνδεσης, στις περιπτώσεις περιοχών µε περιορισµένες δυνατότητες απορρόφησης ισχύος από τις υφιστάµενες υποδοµές δικτύων # αφορά αιτήσεις σύνδεσης σταθµών ενεργειακής αξιοποίησης βιοαερίου που παράγεται µέσω της διαδικασίας της αναερόβιας χώνευσης, σύµφωνα µε τις υποπεριπτώσεις (ιδ) και (ιε), του πίνακα τιµολόγησης παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας, της περίπτωσης β, της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του ν. 3468/2006, όπως ισχύει Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ # αιτιολογική έκθεση του ν. 3851/2010 στήριξη, µέσω απλοποιηµένης αδειοδοτικής διαδικασίας, διεσπαρµένων εφαρµογών ΑΠΕ, βιοµάζας, βιοαερίου, βιοκαυσίµων από αγροτικά, δασικά υπολείµµατα και ενεργειακές καλλιέργειες, αυξηµένου ειδικού βάρους για την εθνική µας οικονοµία, τη στήριξη των αγροτικών εισοδηµάτων, τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας και την περιφερειακή ανάπτυξη # οι µονάδες ηλεκτροπαραγωγής µε βιοµάζα αποτελούν ολοκληρωµένες θερµοηλεκτρικές µονάδες, η διαθεσιµότητα των οποίων εξαρτάται από τον ασφαλή εφοδιασµό τους µε πρώτη ύλη # οικονοµική βιωσιµότητα των µονάδων βιοµάζας ασφάλεια τροφοδοσίας - σταθερές συνθήκες τροφοδοσίας πρώτης ύλης - αποφυγή υψηλού κόστους προµήθειας και επεξεργασίας του καυσίµου – διαφοροποίηση πρώτων υλών – προµηθευτών – εκβιαστικές καταστάσεις # κατάτµηση ισχύος → κίνδυνοι Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 38 Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Μεσογείων 119, 101 92 Αθήνα Τηλ.: 210 69 69 475 210 69 65 902 210 69 69 337 210 69 69 446 210 69 69 454 210 69 69 445 210 69 69 449 210 69 69 360 (Νικ. Ντζούρας) Φαξ: 210 69 69 448 Θα µας βρείτε στο http://www.ypeka.gr Επικοινωνείτε µαζί µας στη διεύθυνση: autotelis.info@eka.ypeka.gr Γενική Γραµµατεία Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπηρεσία Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ Τµήµα ΑΠΕ 39 Παράρτηµα 3: Θεσµικό πλαίσιο αδειοδότησης έργων βιοαερίου στην Ελλάδα 40 • Νόµος 1559/85 (ΦΕΚ 135/Α/85) «Ρύθµιση θεµάτων εναλλακτικών µορφών ενέργειας και ειδικών θεµάτων ηλεκτροπαραγωγής από συµβατικά καύσιµα και άλλες διατάξεις». Ο νόµος αυτός αποτελεί το πρώτο νοµοθέτηµα για τις ΑΠΕ αν και οι διατάξεις του περί ηλεκτροπαραγωγφής εφαρµόστηκαν σε περιορισµένο βαθµό. • Νόµος 2244/94 (ΦΕΚ 168/Α/94) «Ρύθµιση θεµάτων ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και από συµβατικά καύσιµα και άλλες διατάξεις» που καταρτίστηκε µε πρότυπο τον γερµανικό νόµο (Stromeinspeisungsgesetz), αποτέλεσε ουσιαστικά την απαρχή για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Ο νόµος 2244/94 ήταν το πρώτο βήµα στην ανάπτυξη ενός συστηµατικού πλαισίου δράσης και το κύριο κανονιστικό µέσο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανεξάρτητους παραγωγούς. Μέσω αυτού του νόµου, η παραγωγή από τους αυτοπαραγωγούς και τους ανεξάρτητους παραγωγούς απελευθερώθηκε µέχρι τα 50 MW. Ο νόµος στόχευε στην παροχή κινήτρων για την ενθάρρυνση των επενδύσεων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές. Ο νόµος αυτός αντικαταστάθηκε από το νόµο 2773/99. • Νόµος 2773/99 (ΦΕΚ 286/Α/99) «Ρύθµιση θεµάτων Ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας και από συµβατικά καύσιµα και άλλες διατάξεις». Ο νόµος αυτός ενσωµατώνει πολλές από τις ρυθµίσεις του νόµου 2244/99 και καθιερώνει µία νέα άδεια, την άδεια παραγωγής, η οποία αποτελεί σήµερα την πρώτη άδεια που απαιτείται στην αδειοδοτική διαδικασία ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ σε µία σειρά που περιλαµβάνει την άδεια παραγωγής , την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, την άδεια εγκατάστασης, την άδεια λειτουργίας κλπ. • Νόµος 2941/01 ΦΕΚ 201/Α/01 «Απλοποίηση διαδικασιών ίδρυσης εταιρειών, αδειοδότηση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, ρύθµιση θεµάτων της Α.Ε. 'ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ' και άλλες διατάξεις». Ο νόµος αυτός συµπλήρωσε το νόµο 2773/99 µε σηµαντικές διατάξεις σχετικά µε τις ανανεώσιµες πηγές όπως: α) τις προϋποθέσεις εγκατάστασης έργων ΑΠΕ σε δάση, β) το χαρακτηρισµό όλων των έργων ΑΠΕ ως έργα δηµόσιας ωφέλειας, γεγονός που τους εξασφαλίζει τα ίδια δικαιώµατα και προνόµια σε διαδικασίες απαλλοτρίωσης γης, όπως αυτές που περιέχονται στα δηµόσια έργα, ανεξάρτητα από το νοµικό καθεστώς του κυρίου του έργου (ιδιωτικά ή δηµόσια). • Νόµος 3010/2002 (ΦΕΚ 91/Α/02). «Εναρµόνιση του Ν. 1650/1986 µε τις Οδηγίες 97/11/Ε.Ε. και 96/61/Ε.Ε., διαδικασία οριοθέτησης και ρυθµίσεις θεµάτων για τα υδατορέµατα και άλλες διατάξεις» Ο νόµος αυτός εναρµονίζει το εθνικό δίκαιο µε την Οδηγία 96/61/ΕΚ (Οδηγία IPPC) θέτοντας τη νέα περιβαλλοντική διαδικασία αναθεωρώντας τον βασικό νόµο για το περιβάλλον 1650/86. Με το νόµο 3010/2002 και τις ΚΥΑ 15393/2332/2002, ΥΑ 25535/3281/2002, ΚΥΑ 11014/703/104/2002, ΚΥΑ 37111/2021/2003. ΚΥΑ 13727/724/2003, ΚΥΑ 19500/2004, ΚΥΑ 104247 & 104248/2006 η περιβαλλοντική αδειοδοτική διαδικασία επικαιροποιήθηκε. • Νόµος 3423/2005 (ΦΕΚ 304/A/05) «Εισαγωγή στην Ελληνική Αγορά των Βιοκαυσίµων και των άλλων Ανανεώσιµων Καυσίµων» (ΦΕΚ 304/A/05). Η Οδηγία 2003/30/EΚ µεταφέρθηκε στο εθνικό δίκαιο µέσω αυτού το νόµου για την προώθηση των βιοκαυσίµων. • Νόµος 3468/2006 (ΦΕΚ 129/A/06) «Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας και Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης και λοιπές διατάξεις» θέτει ένα νέο περιβάλλον στην ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ. Ο νόµος αυτός, µεταξύ άλλων: α) θέτει νέες διοικητικές διαδικασίες για την προώθηση των ΑΠΕ και απλουστεύει την αδειοδότηση, β) θεσπίζει ένα νέο σύστηµα τιµολόγησης της παραγόµενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και γ) αποσκοπεί στο να διαδραµατίσει έναν κύριο ρόλο προς τον εθνικό στόχο για 20,1% της παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ µέχρι το 2010 και 29%, µέχρι το 2020. Με το νόµο αυτό η Οδηγία 2001/77/EC για την προαγωγή της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ µεταφέρεται στο εθνικό δίκαιο. Μία σειρά από Υπουργικές Αποφάσεις ακολούθησαν το νόµο 3468/06 όπως οι ∆6/Φ1/21691/2006, ∆6/Φ1/5757, ∆5/Φ1/25968, ∆5/Φ1/13303, ΥΑ ∆6/Φ1/οικ.18359/2006 «Τύπος και περιεχόµενο συµβάσεων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας στο Σύστηµα και το ∆ιασυνδεδεµένο ∆ίκτυο σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 3 του ν. 3468/2006» (ΦΕΚ 1442/Β/06), Υπουργική Απόφαση (Υ.Α.) ∆6/Φ1/οικ.5707 «Κανονισµός Αδειών Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας µε χρήση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και µέσω Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Απόδοσης» (ΦΕΚ 448/Β/07), Υπουργική Απόφαση ∆6/Φ1/οικ.1725 «Καθορισµός τύπου και περιεχοµένου συµβάσεων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται µε χρήση Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας...» (ΦΕΚ 148/Β/07). 41 • ΚΥΑ 49828/2008 (ΦΕΚ 2464/Β/2008) «Ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασµού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας». Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο & Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ θέτει κανόνες χωροθέτησης ώστε να αποκλείσει µερικές περιοχές και χρήσεις γης από την εκµετάλλευση του βιοαερίου. Το πλαίσιο δεν καθορίζει συγκεκριµένες περιοχές (όπως για παράδειγµα στα αιολικά πάρκα). Σε ότι αφορά στο βιοαέριο ως κατάλληλοι χώροι θεωρούνται οι χώροι που βρίσκονται κοντά στην παραγωγή και διάθεση της πρώτης ύλης. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές συµµετέχουν µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην διαδικασία αδειοδότησης ενός έργου παραγωγής βιοαερίου και πρέπει να γνωρίζουν όχι µόνο τη διαδικασία, αλλά και τις νοµοθετικές διατάξεις και τις χρήσεις γης. • Νόµος 3851/2010 (ΦΕΚ 85/Α/2010) « Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέµατα αρµοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής” τέθηκε σε εφαρµογή στις 4 Ιουνίου 2010 για να τροποποιήσει τη νοµοθεσία των ΑΠΕ και κυρίως το νόµο 3468/2006 σε ότι αφορά στην αδειοδότηση και λειτουργία τους. • Νόµος 3428/2005 (ΦΕΚ 313/Α/05) «Απελευθέρωση Αγοράς Φυσικού Αερίου» ρυθµίζει το καθεστώς λειτουργίας της αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Συγκεκριµένα σύµφωνα µε το άρθρο 39: «Η χρήση Συστηµάτων Φυσικού Αερίου κατά τις διατάξεις του νόµου αυτού επιτρέπεται και για τη διακίνηση βιοαερίου, αερίου που παράγεται από Βιοµάζα και άλλων τύπων αερίων, εφόσον αυτή είναι δυνατή, από τεχνική άποψη και πληρούνται οι προδιαγραφές ασφάλειας, αφού ληφθούν υπόψη οι απαιτήσεις ποιότητας και τα χηµικά χαρακτηριστικά των αερίων αυτών». Ο νόµος µεταφέρει στο εθνικό δίκαιο την Οδηγία 2003/55/EΚ. • Νόµος 3734/2009 (ΦΕΚ 8/Α/2009) «Προώθηση της συµπαραγωγής δύο ή περισσότερων χρήσιµων µορφών ενέργειας, ρύθµιση ζητηµάτων σχετικών µε το Υδροηλεκτρικό Έργο Μεσοχώρας και άλλες διατάξεις». Ο νόµος αυτός µεταφέρει στην εθνική νοµοθεσία την Οδηγία 2004/8/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 11ης Φεβρουαρίου 2004, για την προώθηση της συµπαραγωγής ενέργειας και για την τροποποίηση της Οδηγίας 92/42/ΕΟΚ (ΕΕ L 52/50) και συµπληρώνει το νοµικό πλαίσιο για την προώθηση της συµπαραγωγής δύο ή περισσότερων χρήσιµων µορφών ενέργειας. Ο νόµος περιλαµβάνει διατάξεις για την τροποποίηση των νόµων 3468/2006 και 3199/2003. 42
© Copyright 2024 Paperzz
