‫ﺗﻠﻔﯿﻖ ﻫﺴﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ و اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪی‬
‫ﻣﺪﻟﯽ ﺑﺮای ﮔﺰﯾﻨﺶ ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎی ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ در اﯾﺮان‬
‫ﺳﯿﺪ اﺑﺮاﻫﯿﻢ اﺑﻄﺤﯽ‬
‫ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺮﯾﻒ‬
‫‪abtahi@sharif.edu‬‬
‫ﭼﮑﯿﺪه‬
‫اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی اﺑﺰاری ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﯾﻦ اﺑﺰار در ﺣﻮزه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﻫﺎی ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎی ﺗﺠﺎرت‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ داﻣﻨﻪ ﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ از ﻃﺮﯾﻖ اﺑﺪاع اﻟﮕﻮﺋﯽ ﻫﺴﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ از ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ آن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺒﺪی از ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﻣﻌﺘﺒﺮ در ﺣﻮزه ﻫﺎی ﮐﺴﺐ و ﮐﺎری ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺒﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺳﭙﺲ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﻣﺪل اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪی ﺷﺎﻣﻞ اﺑﻌﺎد اﻗﺘﺼﺎدی‪،‬ﻓﻨﯽ‪،‬اﺟﺮاﺋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ‪ ،‬ﻣﻮﻟﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی اوﻟﻮﯾﺖ دار‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪل ﺧﻄﯽ‪-‬وزﻧﯽ اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدی و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﺪه اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﺗﻌﺪادﮐﺜﯿﺮی ﻣﻌﯿﺎر از ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی‬
‫ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﮐﻤّﯽ و ﮐﯿﻔﯽ‪،‬ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺴﺐ و‬
‫ﮐﺎری و دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺧﺒﺮﮔﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﺳﺘﺎوردﻫﺎی اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ در ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﯽ و ﻣﻮردی ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ‬
‫ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﺎﻧﮏ ﺗﺎزه ﺗﺎﺳﯿﺲ ﺑﮑﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﺪ واژه ﻫﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪی‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎی ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزی ﺧﻄﯽ _ وزﻧﯽ اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ‪ ،‬ﺗﺠﺎرت‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﻪای ﻓﻨﯽ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ از ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎز وﮐﺎرﻫﺎ و‬
‫ﻣﺸﯽﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎی ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ و‬
‫راهاﻧﺪازی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﺪی ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی‬
‫راﻫﺒﺮدی ﮐﺴﺐ و ﮐﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ از آن ﻧﺸﺄت ﻣﯿﮕﯿﺮد‪ ،‬از آن ﯾﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﺳﻨﺎد راﻫﺒﺮدی‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺑﻌﻨﻮان اﻓﻖ و ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻠﺖ‬
‫وﺟﻮدی‪ ،‬راﻫﮕﺸﺎی ﺣﻮزهﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ از ﻧﻈﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﻧﯿﺴﺖ و‬
‫ﻧﮕﺎﺷﺖ آﻧﻬﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ و ﻧﺎﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ و ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺒﻨﺎی ﺗﺠﺎرب ﺧﺒﺮﮔﯽ و در ﭼﺎﻧﻪ زﻧﯽ ﺑﺎ اداره ﺛﺒﺖ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﺑﯿﺸﯿﻨﻪای از ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﻣﺠﺎز و ﻣﻤﮑﻦ در آﯾﻨﺪه را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯿﺪﻫﺪ‪ .‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ و ﮔﺰﯾﻨﺶ اوﻟﻮﯾﺖ دار آﻧﻬﺎ ﭘﺲ از اﻣﮑﺎن‬
‫ﺳﻨﺠﯽ ﭼﻬﺎرﺑﻌﺪی ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ راه ﺣﻠﯽ ﺑﺮای اﯾﻦ‬
‫دﺷﻮاری ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬روش ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﮔﺎﻣﻬﺎی اﺟﺮاﺋﯽ‬
‫در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮای ﻣﺪل ﺳﺎزی ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺒﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ از ﯾﮏ ﻣﺪل ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ )آﻧﺘﻮﻟﻮژﯾﮏ( اﺑﺪاﻋﯽ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی ﺷﺪه و‬
‫در ﮐﻨﺎر ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺻﻨﻌﺘﯽ )‪ (ISIC‬و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺒﺪی از‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺳﺒﺪی ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﺪاد ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪا ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬
‫از ﺳﻮﺋﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮔﺴﺘﺮدهای از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺸﺖ ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺ و ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر اﻧﺘﺨﺎب و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﮔﺮوهﻫﺎی ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ )ﻫﺸﺖ ﻣﻌﯿﺎر(‪،‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ )ﺳﻪ ﻣﻌﯿﺎر(‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﮐﻤّﯽ و ﮐﯿﻔﯽ )ﯾﺎزده ﻣﻌﯿﺎر(‪،‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ )ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر(‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ )ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر(‪،‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ )ﭼﻬﺎر ﻣﻌﯿﺎر(‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺤﯿﻄﯽ )دوﻣﻌﯿﺎر(‪،‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ )ﻫﻔﺖ ﻣﻌﯿﺎر(‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮای اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﺟﺮاﺋﯽ و‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ) ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و آداﺑﯽ( ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮔﺮدﯾﺪه و از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی‬
‫ﻫﺸﺖ ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺ ﻓﻮقاﻟﺬﮐﺮ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ اﺑﻌﺎد‬
‫درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮای ﺑﻌﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﭼﻬﺎرده ﻣﻌﯿﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺸﺖ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬دو ﺷﺎﺧﺺ زﻣﺎﻧﯽ و دو ﺷﺎﺧﺺ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺑﺮای ﺑﻌﺪ ﻓﻨﯽ ﭼﻬﺎرده‬
‫ﻣﻌﯿﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﺷﺎﺧﺺ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ‪ ،‬ﺳﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﺳﻪ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ‪ ،‬دو ﺷﺎﺧﺺ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ در ﻓﺮﻣﻮلﻫﺎی ﺧﻄﯽ اﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ درج‬
‫ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﻋﻤﺎل ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ در ﻫﺮﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻮﻧﺪﻫﺎی "ﯾﺎ" و‬
‫"و" ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺪل و ﻓﺮﻣﻮلﻫﺎﺋﯽ ﺑﺮای‬
‫ﻫﺮ ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻫﺮﮔﺰﯾﻨﻪ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ در‬
‫ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ ﺷﺪه و ﺑﻬﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻣﺪل ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﮐﻪ در‬
‫ﻧﻤﻮداری ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﺎزﻧﻤﺎﺋﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻣﻨﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫ﻫﺮﺑﻌﺪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل آن‪ ،‬در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺪﻟﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫ﺑﺮای اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺷﺪه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﮔﺎم ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺟﻤﻊ آوری اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺒﺮﮔﯽ‪ ،‬ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و اﺳﺘﻨﺎﺟﯽ‬
‫ﻫﺮﮔﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ در ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ و ﭼﻬﻞ و ﻫﺸﺖ ﻣﻌﯿﺎر )ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬
‫در ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﺑﻌﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪهاﻧﺪ( ﻣﻮرد داوری اﻇﻬﺎری اﺟﻤﺎﻟﯽ واﻗﻊ ﺷﺪه‬
‫اﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﺪل درج ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﻧﮕﺎﺷﺖ ﻣﻨﻄﻘﯽ اﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻣﺪل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﯾﺪه و ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻣﺪل ﮐﻠﯽ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﻣﻤﮑﻦ از ﻣﯿﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه در ﺳﺒﺪ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﭘﺬﯾﺮی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﺷﺪه در ﺳﺒﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از درج ﺻﻔﺎﺗﯽ در ﻣﺪل ﻫﺴﺘﺎن‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی و ﺳﻨﺠﺶ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮی در اﺑﻌﺎد‬
‫اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﺟﺮاﺋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫)‪(Ontology‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی‬
‫ﺑﻨﮕﺎﻫﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺒﺤﺜﯽ ﻣﯿﺎنرﺷﺘﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ رﺷﺘﻪﻫﺎی ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ راﯾﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‪ ،‬زﺑﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻪ‪ ،‬اﻃﻼعرﺳﺎﻧﯽ‪ ،‬و ﻋﻠﻮم ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‪،‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺰدﯾﮏ دارد‪ .‬واژه ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در رﺷﺘﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ‬
‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی رﺷﺘﻪ‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﺟﻮد و ﻫﺴﺘﯽ اﺷﯿﺎ و ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖﻫﺎی ﺟﻬﺎن از ﻃﺮﯾﻖ رده‪-‬‬
‫ﺑﻨﺪی ﺟﺎﻣﻊ آنﻫﺎ ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬ﮐﻞ ﻫﺴﺘﺎن ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی در ارﺗﺒﺎط ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ارﺗﺒﺎطﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪای‬
‫درﻫﻢﺗﻨﯿﺪه از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻞ آن ﺗﺼﻮﯾﺮی از ﻫﺴﺘﺎن را‬
‫ﻣﺘﺒﺎدر ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺑﺰاری ﺑﺮای ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در دﻫﻪ ﻧﻮد ﺑﺎ وامﮔﯿﺮی ﻣﻔﻬﻮم ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ از رﺷﺘﻪ‬
‫ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺑﺮای ﺑﻌﺪ اﺟﺮاﺋﯽ ﭼﻬﺎرده ﻣﻌﯿﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ زﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺷﺎﺧﺺ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ‪ ،‬دو ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﭼﻬﺎر ﺷﺎﺧﺺ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ و‬
‫ﺑﺮای ﺑﻌﺪ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺷﺶ ﻣﻌﯿﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﺷﺎﺧﺺ ﺣﻘﻮﻗﯽ )ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و آداﺑﯽ( و‬
‫ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪل اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﻓﻮق‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﺪه ای از ﯾﮏ ﻣﺪل اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﺳﻪ ﺑﻌﺪی اﺳﺖ]‪.[1-3‬‬
‫در ﮔﺎم ﺑﻌﺪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻧﻈﺮ ﺧﺒﺮﮔﯽ‪ ،‬داوریﻫﺎی ﺗﺠﺮﺑﯽ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪﮔﺮا‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﺎت‬
‫ﻋﺮﻓﯽ‪ ،‬داوری ﻋﻘﻼﻧﯽ‪ ،‬داﻣﻨﻪای ﺑﺮای ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای‬
‫داوری در ﻣﻮرد داﻣﻨﻪﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮔﺮدﯾﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬آﻧﮕﺎه در ﻫﺮ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺿﺮاﺋﺐ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺣﻮزهﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ وب ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺒﺮﻧﺘﯿﮏ‪ ،‬زﺑﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﭘﺮدازش زﺑﺎن‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﯿﺰ راه ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰارﻫﺎی‬
‫ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻮﯾﺮی از ﺣﻮزهای ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن‬
‫آنﻫﺎ در آن ﺣﻮزه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ در ﻫﻮش‬
‫ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ را ﮔﺮوﺑﺮ )‪ (1993‬اراﺋﻪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪" .‬ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ واﺿﺢ‬
‫و رﺳﻤﯽ ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮمﺳﺎزی ﺑﻪ اﺷﺘﺮاک ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ"‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم‪-‬‬
‫ﺳﺎزی‪ ،‬ﮔﺎم اول در ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻻزم اﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در ﺣﻮزه ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ‪ ،‬رواﺑﻂ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﻣﯿﺎن آنﻫﺎ و ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﻣﻔﻬﻮم را ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮد‪ .‬واژه "رﺳﻤﯽ" در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و رواﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﯾﮏ ﺣﻮزه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﯿﻮهای ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ‬
‫ﺑﺮای راﯾﺎﻧﻪ ﺑﯿﺎن ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽﻫﺎ از زﺑﺎن و ﻗﻮاﻋﺪ و‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﺧﺎص ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت آنﻫﺎ ﺑﺮای راﯾﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻨﺘﺎج و ﮐﺸﻒ داﻧﺶ را ﻧﯿﺰ ﺑﺮای‬
‫راﯾﺎﻧﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻋﺒﺎرت "ﺑﻪ اﺷﺘﺮاک ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه" در اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻣﮑﺎن ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﺗﺒﺎدل داﻧﺶ را‬
‫ﻣﯿﺎن راﯾﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻧﻈﺎمﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﻗﺮار ﺳﺎزد ]‪.[4‬‬
‫در ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺑﻨﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ اﺟﺰای ﯾﮏ ﺗﻮﺻﯿﻒ زﺑﺎﻧﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﺣﻮزه ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‪ ،‬روش‪ ،‬ﻓﺮآورده )ﺗﺤﻘﻖ ﺧﺪﻣﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل ﯾﺎ‬
‫ﻫﺪف( داﻣﻨﻪﮐﺎری‪ ،‬ﻓﻦ اﺑﺰار ﻻزم و ﻧﺘﺎﯾﺞ ) ﺳﻮد ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﺿﻤﻨﯽ‪/‬رﺳﯿﺪن‬
‫ﺑﻪ ﻫﺪف ﯾﺎ راﻫﺒﺮد‪ /‬اﯾﺠﺎد ﺣﯿﺜﯿﺖ ﯾﺎ ارﺗﻘﺎی ﻧﺸﺎن ﺗﺠﺎری‪ /‬ﺗﺤﻘﻖ رﺿﺎﯾﺖ‬
‫ذﯾﻨﻔﻌﺎن( ﻣﯽﺗﻮان اﺷﺎره ﮐﺮد‪ .‬ﺑﯿﺎن ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ‬
‫اﻟﮕﻮی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎزیﺷﺪه ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﮐﺮد ‪:‬‬
‫}ﻋﻤﻞ{در}ﺣﻮزه‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ{از}روش{‬
‫ﺑﺮای‬
‫ﺗﺤﻘﻖ‬
‫ﻓﺮآورده}ﺧﺪﻣﺖ‪/‬ﻣﺤﺼﻮل {‪ ،‬در}داﻣﻨﻪ{ﮐﺎری ﺑﺎ ﻓﻦ }اﺑﺰار{ ﻻزم ﺟﻬﺖ‬
‫ﺣﺼﻮل }ﻧﺘﯿﺠﻪ{)ﺳﻮد ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﺿﻤﻨﯽ‪/‬رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ﯾﺎ راﻫﺒﺮد(‪.‬‬
‫‪ -4‬اﺟﺰای اﻟﮕﻮی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ در ﻧﻈﺎم ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ‬
‫در ﻣﺪل ﻓﻮق اﻋﻤﺎل‪ ،‬ﺣﻮزهﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‪ ،‬روﺷﻬﺎ‪ ،‬ﻓﺮآوردهﻫﺎ‪ ،‬داﻣﻨﻪﻫﺎی ﮐﺎری‪،‬‬
‫ﻓﻦ اﺑﺰارﻫﺎی ﻻزم و ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺟﺰاﺋﯽ اﻧﺪازهﭘﺬﯾﺮ و واﺟﺪ رﺧﺪاد ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻋﻤﻞ ﺑﺎ رﺧﺪادﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ‪ :‬اراﺋﻪ‪ ،‬اﯾﺠﺎد‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻓﺮوش‪،‬‬
‫اﺟﺎره‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬اﻧﺠﺎم‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺗﺄﺳﯿﺲ‪ ،‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ‪ ،‬درﯾﺎﻓﺖ‪،‬‬
‫آﻣﻮزش‪ ،‬ﻋﻀﻮﯾﺖ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ‪ ،‬رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی‪ ،‬ﻣﺸﺎوره‪ ،‬ﻧﻈﺎرت‪ ،‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪،‬‬
‫ﺣﻀﻮر ﻣﻮﺛﺮ‪ ،‬ﻋﻘﺪ ﻗﺮارداد‪.‬‬
‫ﺣﻮزه ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺑﺎ رﺧﺪادﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ‪ :‬ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻼت‪،‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻼت‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﻓﻨﺎوریﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ‪ ،‬راﻫﮑﺎر‪،‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻣﺠﺎﻣﻊ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎران‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‪ ،‬ﺷﻌﺐ و‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽﻫﺎ‪.‬‬
‫روش ﺑﺎ رﺧﺪادﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ‪ :‬اﺟﺮا‪ ،‬ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ‪ ،‬راﻫﺒﺮی‪ ،‬ﻧﺼﺐ‪ ،‬راهاﻧﺪازی‪،‬‬
‫ﻧﮕﻬﺪاری‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿﺮ‪ ،‬اﺑﺰارﺳﻨﺠﯽ‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎری‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎری‪ ،‬دروﻧﺴﭙﺎری‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ‪،‬‬
‫ﺑﻬﻨﮕﺎﻣﯽ‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺗﺒﻠﯿﻎ‪ ،‬ﺗﺮوﯾﺞ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺳﺎزی‪ ،‬ارﺗﻘﺎء‪ ،‬ﺑﻠﻮغ‪ ،‬ﺗﮑﻮﯾﻦ‪،‬‬
‫آﯾﻨﺪهﻧﮕﺮی‪ ،‬داﻧﺶاﻓﺰاﺋﯽ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺠﺎزدر ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﺮﮐﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺎﻧﺠﯿﮕﺮی‪.‬‬
‫ﻓﺮآورده ﺑﺎ رﺧﺪادﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ‪ :‬ﺧﺪﻣﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪی ﻧﺮماﻓﺰاری‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدی‪ ،‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻣﺸﻮرت‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﺧﺒﺮﮔﯽ‪ ،‬ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ‪،‬‬
‫ﺗﻌﻬﺪ ﯾﺎ ﺧﺮﯾﺪ ﺳﻬﺎم‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد و ﺑﻬﺴﺎزی‪ ،‬درآﻣﺪ ﻣﺴﺘﻤﺮ‪ ،‬ارﺗﻘﺎء ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎی‬
‫ﻓﮑﺮی‪ ،‬اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻨﺎوری‪ ،‬اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺟﺪﯾﺪ‪.‬‬
‫داﻣﻨﻪﮐﺎری ﺑﺎ رﺧﺪادﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ‪ :‬ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺑﺎﻧﮑﺪاری‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار‪ ،‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰات ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪،‬‬
‫زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬راهﺣﻞ ﺟﺎﻣﻊ‪ ،‬ﺑﺎزآﻣﻮزی و ﻧﻮآﻣﻮزی‪ ،‬ﺣﺮﻓﻪایﮔﺮی‪ ،‬ﻋﺮﺻﻪﻫﺎی‬
‫ﻣﻠﯽ و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﺗﺠﺎری‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪی‪ ،‬ﻓﻨﺎوری‪ ،‬اراﺋﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪﻣﺎت‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ ‪.(PSP)1‬‬
‫ﻓﻦاﺑﺰار ﻻزم ﺑﺎ رﺧﺪادﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ‪ :‬راﯾﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ‪ ،‬ﺧﻮدﭘﺮداز‪ ،‬ﭘﺎﯾﺎﻧﻪ ﻓﺮوش‪،‬‬
‫ﮐﺎرت‪ ،‬داﻧﺶ‪ ،‬ﺧﺒﺮﮔﯽ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﺗﺠﺎربﮐﺎری‪ ،‬راهﺣﻠﻬﺎی ﺑﺮﺧﻂ و‬
‫درونﺧﻂ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ‪ ،‬ﺷﺎﻟﻮده ﺧﺪﻣﺎت در‬
‫دﺳﺘﺮس‪ ،‬ﻣﯿﺎﻧﺠﯿﮕﺮی‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬آﻣﻮزش‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎی اﻋﺘﺒﺎری‪،‬‬
‫ﻣﺮاﮐﺰ اﻣﺪاد‪ ،‬درﮔﺎهﻫﺎی ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬ﺧﻂ‪ -‬ﻧﻤﺎد)ﺑﺎرﮐﺪ(‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﺛﺒﺖ ﻣﺎوﻗﻊ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺎ رﺧﺪادﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ :‬ﺳﻮد ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﺿﻤﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪف ﯾﺎ‬
‫راﻫﺒﺮد‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﺣﯿﺜﯿﺖ ﯾﺎ ارﺗﻘﺎء ﻧﺸﺎن ﺗﺠﺎری و ﺗﺤﻘﻖ رﺿﺎﯾﺖ ذﯾﻨﻔﻌﺎن ﮐﻪ‬
‫ﻣﻮرد اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ در ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﺟﺮاﺋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺎ‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ واﻗﻊ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی اﯾﻦ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ و اﻟﮕﻮی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺣﺎﻻ ﻣﯽﺗﻮان ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ را اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻌﻨﻮان ﭼﺎرﭼﻮب در ﻗﺎﻟﺐ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻔﺎت ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﻮق ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺎﻻﯾﺶ و ﺑﯿﺎن ﺑﻪ زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ‬
‫در ﻗﺎﻟﺐ ﭘﯿﺮاﯾﺶﻫﺎی ﻋﺮﻓﯽ ﺧﺒﺮﮔﺎن اﻣﯿﻦ و ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﺛﺒﺘﯽ ﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد ﮐﻪ از‬
‫‪1-PSP: Payment Services Provider‬‬
‫دل آﻧﻬﺎ ﺣﻮزهﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻧﻬﺎﺋﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی اﺳﺖ‪ .‬ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ در اﯾﻦ‬
‫ﻣﯿﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮدن اﻣﮑﺎن ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﻮردی ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ در ﻫﺮ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪای‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﯾﮑﻪ ﻫﺮ ﻣﻌﯿﺎر در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﮔﺰﯾﻨﻪ‪،‬‬
‫اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪای وزﻧﯽ را دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﻧﻤﯽﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ در ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬
‫ﻫﺪف از ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﺑﺮای اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻣﻤﮑﻦ و ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻃﺮﺣﯽ واﻗﻊﺑﯿﻨﺎﻧﻪ از‬
‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی آﻧﻬﺎ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﯿﺶ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻼش ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺎرب و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﺳﺒﺪی از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺷﺪه ﻓﺮاﻫﻢ آورد ﺗﺎ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺴﺐ وﮐﺎر‬
‫ﺑﺮای ﺗﺮﺳﯿﻢ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی راﻫﺒﺮدی و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﻼﺣﻈﺎت راﻫﺒﺮدی درﮐﻨﺎر ﺿﺮورتﻫﺎی اﺟﺮاﺋﯽ اﯾﻦ ﮔﺎم آﻏﺎزﯾﻦ را‬
‫اﯾﺠﺎب ﻣﯽﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎی ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ واﺣﺪ‬
‫ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر راﻫﺒﺮدی ‪ (SBU)2‬ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی درون و‬
‫ﺑﺮونﺳﭙﺎراﻧﻪ ﺑﺎ اوﻟﻮﯾﺖ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺮداﺧﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺎدر ﺷﮑﻞ‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﭘﺲ از ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ راﻫﺒﺮدی‬
‫ﮐﺴﺐ و ﮐﺎری راهاﻧﺪازی ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺻﻨﻌﺘﯽ ) ‪International‬‬
‫‪ (ISIC : Standard Industrial Classification‬ﮐﻠﯿﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی‬
‫اﻗﺘﺼﺎدی در ﻫﺸﺖ ﮔﺮوه ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺪه اﻧﺪ]‪ .[5‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺸﺖ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﻣﺬﮐﻮر ﮔﺴﺘﺮه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺐ زﯾﺮ ﺑﺮﺷﻤﺮد‪ :‬ﻓﺮوش و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻋﻤﺪهﻓﺮوﺷﯽ اﻧﻮاع ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫آﻻت‪ ،‬ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﯽ اﻧﻮاع ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻧﺼﺐ و راهاﻧﺪازی‬
‫ﺷﺒﮑﻪ و ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎﻃﺎت راه دور‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺳﺎزی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﻣﺸﺎوره‪ ،‬اراﺋﻪ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ،‬اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت‬
‫ﺑﺎزار و ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺣﺮﻓﻪای‪ ،‬ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻨﯽ‪ ،‬اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫از ﮐﺴﺐ و ﮐﺎرﻫﺎ‪ ،‬آﻣﻮزش و ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاری ﺗﺠﻬﯿﺰات و راﯾﺎﻧﻪﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﻮاع ﻗﻄﻌﺎت و ﺑﺮدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﻮاع راﯾﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺗﺠﻬﯿﺰات‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ارﺗﺒﺎﻃﯽ و ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﻮاع رﺳﺎﻧﻪﻫﺎی ﻧﻮری و‬
‫ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ‪.‬‬
‫از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ داﻣﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺑﺮای ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺠﺎرت‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را در دوازده داﻣﻨﻪ زﯾﺮ ﺑﺮﺷﻤﺮد‪ :‬ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‪ ،‬راﻫﺒﺮی‪،‬‬
‫ﻧﮕﻬﺪاری و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪی )ﻣﺤﺼﻮل و ﺧﺪﻣﺖ(‪ ،‬زﯾﺮﺑﻨﺎﺋﯽ)ﺷﺎﻟﻮدهﺳﺎزی‪،‬‬
‫راه ﺣﻞ ﺟﺎﻣﻊ(‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮﺷﯽ )آﻣﻮزش‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺶ(‪ ،‬ﺣﺮﻓﻪایﮔﺮی )ﺣﻀﻮر در‬
‫ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪای(‪ ،‬آﯾﻨﺪهﺳﺎزی )ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮیﻣﺪاری و ﻟﺒﻪ‬
‫ﻓﻨﺎوری(‪ ،‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ و واﺳﻄﻪﮔﺮی‪ ،‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ وﺗﺒﻠﯿﻎ و ﺗﺮوﯾﺞ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﻠﻮغ‪،‬‬
‫ﻣﺒﺎدﻻت داﻧﺸﯽ )ﻣﺸﻮرت‪ ،‬ﻧﻈﺎرت و ﺗﺒﺎدﻻت ﺧﺒﺮﮔﯽ(‪.‬‬
‫‪2-SBU: Strategic Business Unit‬‬
‫‪ -6‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺒﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻣﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﺘﺨﺬه از ‪ ISIC‬ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺒﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ )ﮔﻒ( در دوﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﺟﻮد از ﺣﻮزهﻫﺎی‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ داﺧﻠﯽ و ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﺗﺎﯾﯿﺪی ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی دﻟﻔﯽ‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ ﻃﻮﻓﺎن ذﻫﻨﯽ در ﺟﻠﺴﺎت اراﺋﻪ ﻣﻨﻈﺮ ﺧﺒﺮﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺒﺪی از ﭼﺎرﭼﻮب‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدﯾﺪه ﮐﻪ ﭘﺲ از ﭘﺎﻻﯾﺶ و ﺣﺬف ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﺑﯿﺶ از ‪ 75‬درﺻﺪ و اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻌﺪاد ﻻزم و ﮐﺎﻓﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﮔﺬارده ﺷﻮد‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺎن‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﭼﺎرﭼﻮب ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در اﯾﻦ ﺳﺒﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ‪،‬‬
‫ﻗﺎﻟﺐ زﺑﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺰ اﻣﺎ ﻏﯿﺮ ﺷﯿﻮاﺋﯽ دارد ﮐﻪ در ﭘﺎﻻﯾﺶ ﻧﻬﺎﺋﯽ ارﺗﻘﺎء زﺑﺎﻧﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺑﯿﺎن اﯾﻦ ﺳﺒﺪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻟﺰوم رﻋﺎﯾﺖ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در ﻫﻤﺎن ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺟﺪول‪ -1‬ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﺮﺧﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪای ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی )ﮔﻒ( ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺮ‬
‫ﻣﺎﻟﯽ )ﻫﺸﺖ ﻣﻌﯿﺎر(‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ )ﺳﻪ ﻣﻌﯿﺎر(‪ ،‬ﮐﻤّﯽ وﮐﯿﻔﯽ )ﯾﺎزده ﻣﻌﯿﺎر(‪ ،‬ﺣﻘﻮﻗﯽ‬
‫)ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر(‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ )ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر(‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ )ﭼﻬﺎر ﻣﻌﯿﺎر(‪،‬‬
‫ﻣﺤﯿﻄﯽ )دو ﻣﻌﯿﺎر( و ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ )ﻫﻔﺖ ﻣﻌﯿﺎر(‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺳﻪ ﺑﻌﺪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ راﯾﺞ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﺟﺮاﺋﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫و ﺑﻌﺪ ﭼﻬﺎرم از ﺗﺮﮐﯿﺐ اﺑﻌﺎد ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و آداﺑﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﮔﺮدﯾﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ درج ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ در اﺑﻌﺎد ﺑﺮای ﻫﺮ ﮔﺰﯾﻨﻪ اﻣﮑﺎن درج ﻣﺸﺨﺼﺎت آن‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺿﻤﻦ در ﻫﺮ ﺑﻌﺪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺧﻄﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫وزندﻫﯽ ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ )ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ(‪ ،‬ﻣﺪل ﻫﺮ ﺑﻌﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و‬
‫ﻣﺪل ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ از ﺗﺠﻤﯿﻊ وزنﻫﺎی اﺑﻌﺎد‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮط ﭘﺬﯾﺮش وزن‬
‫ﺑﻌﺪ در ﻫﻨﺠﺎر ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﺑﺮای آن‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ وزن ﺑﯿﻦ‬
‫ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪ 42‬ﺑﺮای ﻫﺮ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی اﺑﻌﺎد‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺷﺪه‪ ،‬وزﻧﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 24‬ﺗﺎ ‪ 42‬ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ارزﯾﺎﺑﯽ‬
‫ارزشﻫﺎی ﻫﺮﻣﻌﯿﺎر ﺑﺮای ﻫﺮﮔﺰﯾﻨﻪ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ارزش درﺳﺘﯽ آن در ﻟﺒﻪﻫﺎی‬
‫ﻫﻨﺠﺎر ﻣﻌﺎدل‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ارزش ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺑﺮای ﻫﺮﮔﺰﯾﻨﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ از‬
‫ﺗﺠﻤﯿﻊ آﻧﻬﺎ وزن ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺎس اﻟﮕﻮی ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎی ﺗﺠﺎرت‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬
‫‪ -7‬ﯾﮏ ﻣﺪل وزﻧﯽ‪ -‬ﺧﻄﯽ ﺑﺮای اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‬
‫اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ در ﺣﻮزه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی اﺳﺖ‪ .‬آﻣﺎر ادواری ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫)‪ [6] (CHAOS‬ﻧﺸﺎن از ﭘﺮﺧﻄﺮی ﭘﺮوژهﻫﺎی ﻓﺎ )ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت( در‬
‫ﺟﻬﺎن دارد‪ .‬ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺴﺘﺪل ﺣﻮزهﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ در ﭘﺮوژهﻫﺎی‬
‫ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﻓﺎ )ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت(‪ -‬ﻣﺤﻮر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻮﻓﯿﻖ اﯾﻦ‬
‫ﻧﻬﺎدﻫﺎ را در اﺟﺮا اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺪﻟﻬﺎی ﺧﻄﯽ – وزﻧﯽ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﺳﺎدهای از‬
‫ﻣﺪلﻫﺎی رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ارزش وﯾﮋه آﻧﻬﺎ ﺑﻌﻠﺖ ﺗﺴﺮی داوریﺷﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ درﺻﻮرت در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺑﻌﺎد و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد در‬
‫ﻣﺤﯿﻂﻫﺎی ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ اﺣﺮاز ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﺪل اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎزی ﺷﺪه اﺑﺘﺪا ﻫﺸﺖ ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﭘﺮاﻫﻤﯿﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ‪،‬ﮐﻤّﯽ وﮐﯿﻔﯽ‪ ،‬ﺣﻘﻮﻗﯽ‪،‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺮاﺳﺎس اﺻﻞ ﺗﻌﺪاد ﮐﺎﻓﯽ و ﭘﻮﺷﺎی‬
‫ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺮای ﻫﺮ ﺷﺎﺧﺺ از اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮزﯾﻊ زﯾﺮ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -8‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ازاﺑﻌﺎد اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﮐﻪ در اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﺟﺮاﺋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ‬
‫) ﺷﺎﻣﻞ وﺟﻮه ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و آداﺑﯽ( اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ در ﻣﺪل ﻣﻮرد‬
‫ﻧﻈﺮ در ﻫﺸﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﮐﻤّﯽ و ﮐﯿﻔﯽ‪،‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی داﻧﺶ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ‪ .‬ﺑﺮای‬
‫ﻫﺸﺖ ﮔﺮوه ﻣﻌﯿﺎر ﻣﺬﮐﻮر‪ ،‬ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺞ ﺻﻔﺖ ﯾﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎ ﺗﻮزﯾﻊ ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ‬
‫زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ) ‪FM: Financial‬‬
‫‪ (Metrics‬ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺸﺖ ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ‪ :‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺟﺮای ادواری ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺷﺎﻟﻮدهﺳﺎزی‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎری ادواری ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺳﻮد ادواری اﻧﺠﺎم‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ادواری ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺒﻠﯿﻎ و ﺗﺮوﯾﺞ ‪ ،‬ﻣﻨﻔﻌﺖ‬
‫ﻣﺒﺎدﻻت داﻧﺸﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ )ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫و آﻣﻮزش( ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ )‪(TM: Time Metrics‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ‪ :‬زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮای راهاﻧﺪازی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫‪ ،‬ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﻣﺪت اﺳﺘﻘﺮار )ﺗﺤﻘﻖ‪،‬ﺑﻠﻮغ‪،‬ﺛﻤﺮدﻫﯽ و‬
‫ﭘﺎﯾﺎﺋﯽ(‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ) ‪Q2M: Quality‬‬
‫‪ (& Quantities Metrics‬ﺷﺎﻣﻞ ﯾﺎزده ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ‪:‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺎز ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬درﺟﻪ‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺗﻮان ﺟﺬب ﻓﻨﺎوری ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ درﺳﺎزﻣﺎن‬
‫‪-4‬‬
‫‪-5‬‬
‫‪-6‬‬
‫‪-7‬‬
‫‪-8‬‬
‫‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﺧﻮدﮐﺎرﺳﺎزی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎی‬
‫ﺷﺎﻟﻮدهای ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )زﻧﺪه‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻓﻦ‪ ،‬ﺳﺨﺖ و ﻧﺮم اﻓﺰاری و‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت( ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﮐﺎرﺑﺮان ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬وزن‬
‫ﻣﺸﺘﺮی ﻣﺪاری ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن ‪.‬‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ)– ‪RLEM: Right‬‬
‫‪ (Legal & Ethical Metrics‬ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ‪:‬‬
‫اﻣﮑﺎن رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻘﺮرات ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺎدر‪ ،‬ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی و وزارت‬
‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ در اﺟﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات‬
‫ﻣﻠﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﺻﻨﻔﯽ‪ ،‬ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺧﺎرﺟﯽ ‪ ،‬اﻣﮑﺎن اﺟﺮای‬
‫ﺣﺮﻓﻪای و ﺳﺒﺰ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺣﺮﯾﻢ ﺷﺨﺼﯽ‪،‬‬
‫ﺣﻘﻮق ﻓﮑﺮی و ﮔﺮدش آزاد اﻃﻼﻋﺎت در اﺟﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﻣﯿﺰان‬
‫رﻋﺎﯾﺖ ﺣﯿﺜﯿﺖﻫﺎی ﮐﺎری و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﭘﻮﻟﺸﻮﺋﯽ در اﺟﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫‪.‬‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ) ‪RMM: Risk‬‬
‫‪ (Management Metrics‬ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ‪:‬‬
‫ﺧﻄﺮ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ دروﻧﺴﭙﺎراﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺧﻄﺮ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎراﻧﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺧﻄﺮ ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎری ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺧﻄﺮ اراﺋﻪ‬
‫ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎراﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺧﻄﺮ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﺆﻓﻖ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ) ‪CMM :‬‬
‫‪ (Change Management Metrics‬ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎر ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺎ‬
‫ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ‪ :‬ﻣﯿﺰان ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺖآﻓﺮﯾﻨﯽ آﺗﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﻣﯿﺰان‬
‫ﺗﮑﺎﻣﻞﭘﺬﯾﺮی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ارزش آﯾﻨﺪه ﻧﮕﺮاﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ارزش‬
‫ﭘﺎﯾﺎﺋﯽ ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ )ﭘﺬﯾﺮش‪ ،‬اﺳﺘﻘﺒﺎل‪ ،‬ﺗﻮﻓﯿﻖ و اﺳﺘﻤﺮار( ‪.‬‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺤﯿﻄﯽ ) ‪EM: Environmental‬‬
‫‪ (Metrics‬ﺷﺎﻣﻞ دو ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ‪ :‬اﻣﮑﺎن ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از‬
‫راﻫﯿﺮد اﻗﯿﺎﻧﻮس آﺑﯽ در اﺟﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در‬
‫ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎی ﺧﺎﻟﯽ ﺑﺎزار ‪.‬‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ ) ‪HEM:‬‬
‫‪ (Historical & Experimental Metrics‬ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻔﺖ ﻣﻌﯿﺎر‬
‫ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ‪ :‬اوﻟﻮﯾﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ازدﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ‪،‬‬
‫اوﻟﻮﯾﺖ ﻓﻨﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ازدﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖ اﺟﺮاﺋﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ازدﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن ‪ ،‬ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ اﺟﺮای داﺧﻠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ‬
‫اﺟﺮای ﺧﺎرﺟﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖ ﺣﯿﺜﯿﺘﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ) ﻧﻈﺮ‬
‫ﺧﺒﺮﮔﺎن( ‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖ ﺗﮑﻠﯿﻔﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ )ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﮑﺎن(‪.‬‬
‫‪ -9‬ﮔﺮوهﺑﻨﺪی ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ در اﺑﻌﺎد اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ‬
‫اﻧﺘﺴﺎب ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ از ﮔﺮوهﻫﺎی ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺘﻌﺪد‬
‫ﺧﺒﺮﮔﯽ‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﺟﺮاﺋﯽ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﺟﻮد ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺑﻌﺪ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدی ﭼﻬﺎرده ﻣﻌﯿﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺸﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺎﻟﯽ )ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺟﺮای ادواری ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺷﺎﻟﻮدهﺳﺎزی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪،‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎری ادواری ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﺳﻮد ادواری اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ادواری ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺒﻠﯿﻎ و ﺗﺮوﯾﺞ‪ ،‬ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻣﺒﺎدﻻت داﻧﺸﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﭘﮋوﻫﺶ و آﻣﻮزش(‪ ،‬دو ﺷﺎﺧﺺ زﻣﺎﻧﯽ‬
‫)زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮای راهاﻧﺪازی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ( و دو ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﮐﻤّﯽ و ﮐﯿﻔﯽ )ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺎز ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﺻﺮﻓﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ(‪،‬‬
‫ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ )ارزش آﯾﻨﺪه ﻧﮕﺮاﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ( و ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ )اوﻟﻮﯾﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ازدﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن(‪ ،‬ﺑﺮای‬
‫ﺑﻌﺪ ﻓﻨﯽ ﭼﻬﺎرده ﻣﻌﯿﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﺷﺎﺧﺺ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ )درﺟﻪ‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﺗﻮان ﺟﺬب ﻓﻨﺎوری ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ درﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺳﻄﺢ‬
‫ﺧﻮدﮐﺎرﺳﺎزی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎی ﺷﺎﻟﻮدهای ﻣﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز )زﻧﺪه‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻓﻦ‪ ،‬ﺳﺨﺖ و ﻧﺮم اﻓﺰاری و ارﺗﺒﺎﻃﺎت( و ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎن(‪ ،‬ﺳﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ )ﺧﻄﺮ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ‬
‫دروﻧﺴﭙﺎراﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﺧﻄﺮ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎراﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﺧﻄﺮ ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎری‬
‫ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ(‪ ،‬ﺳﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ )ﻣﯿﺰان ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺖ‬
‫آﻓﺮﯾﻨﯽ آﺗﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺗﮑﺎﻣﻞﭘﺬﯾﺮی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و ارزشآﯾﻨﺪهﻧﮕﺮاﻧﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ(‪ ،‬دو ﺷﺎﺧﺺ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺤﯿﻄﯽ )اﻣﮑﺎن ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از راﻫﯿﺮد‬
‫اﻗﯿﺎﻧﻮس آﺑﯽ در اﺟﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺘﻬﺎی ﺧﺎﻟﯽ ﺑﺎزار( و ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ )اوﻟﻮﯾﺖ ﻓﻨﯽ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ازدﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن(‪ ،‬ﺑﺮای ﺑﻌﺪ اﺟﺮاﺋﯽ ﭼﻬﺎرده ﻣﻌﯿﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺎﻟﯽ )ﺳﻮد ادواری اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ(‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ زﻣﺎﻧﯽ )ﻣﺪت‬
‫اﺳﺘﻘﺮار ﺷﺎﻣﻞ ‪ :‬ﺗﺤﻘﻖ‪ ،‬ﺑﻠﻮغ‪ ،‬ﺛﻤﺮدﻫﯽ و ﭘﺎﯾﺎﺋﯽ(‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺷﺎﺧﺺ ﮐﻤّﯽ و‬
‫ﮐﯿﻔﯽ )ﻧﺴﺒﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﮐﺎرﺑﺮان‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬وزن ﻣﺸﺘﺮی ﻣﺪاری‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن(‪ ،‬دو ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ‬
‫)ﺧﻄﺮ اراﺋﻪ ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎراﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﺧﻄﺮ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﺆﻓﻖ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ(‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ارزش ﭘﺎﯾﺎﺋﯽ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ )ﭘﺬﯾﺮش‪ ،‬اﺳﺘﻘﺒﺎل‪ ،‬ﺗﻮﻓﯿﻖ واﺳﺘﻤﺮار( و ﭼﻬﺎر ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ )اوﻟﻮﯾﺖ اﺟﺮاﺋﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ازدﯾﺪﮔﺎه ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ‬
‫اﺟﺮای داﺧﻠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ اﺟﺮای ﺧﺎرﺟﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و اوﻟﻮﯾﺖ ﺗﮑﻠﯿﻔﯽ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ از ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﮑﺎن( و ﺑﺮای ﺑﻌﺪ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺷﺶ ﻣﻌﯿﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﺣﻘﻮﻗﯽ )ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و آداﺑﯽ( )اﻣﮑﺎن رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻘﺮرات ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎدر‪،‬‬
‫ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی و وزارت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ در اﺟﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎ‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﻠﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﺻﻨﻔﯽ‪ ،‬ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬اﻣﮑﺎن‬
‫اﺟﺮای ﺣﺮﻓﻪای و ﺳﺒﺰ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺣﺮﯾﻢ ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬ﺣﻘﻮق‬
‫ﻓﮑﺮی و ﮔﺮدش آزاد اﻃﻼﻋﺎت در اﺟﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و ﻣﯿﺰان رﻋﺎﯾﺖ‬
‫ﺣﯿﺜﯿﺖﻫﺎی ﮐﺎری و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﭘﻮﻟﺸﻮﺋﯽ در اﺟﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ( و ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای و ﺗﺠﺮﺑﯽ )اوﻟﻮﯾﺖ ﺣﯿﺜﯿﺘﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ از ﻧﻈﺮ ﺧﺒﺮﮔﺎن( ﻟﺤﺎظ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﻣﺪل ﺗﺠﻤﯿﻌﯽ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪد ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی داﻣﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﺗﺠﺎرت‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﻣﺪل اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ آن ﺑﺎ ﺗﻌﺪد ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی راهﺣﻞ ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ در اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﻪ ﺑﺮآوردﻫﺎی دﻗﯿﻖ اﻟﺰاﻣﺎت و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ دارد ﮐﻪ ﻧﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ از ﻫﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﻠﮑﻪ از ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﻮق از اﺑﻌﺎد اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﭼﻬﺎر‬
‫ﺑﻌﺪ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﯾﺎ اﺟﺮاﺋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ )ﺷﺎﻣﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‬
‫و ﺗﻮاﻓﻘﺎت آداﺑﯽ( اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺒﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدی‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎﺋﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪،‬‬
‫اﺟﺮاﺋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ واﺟﺪ ﻣﯿﺰان ﮐﻤﯿﻨﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ اﺑﺘﺪا اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺑﻪ‬
‫ﻟﺤﺎظ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ و ﺑﺮﻗﺮاری‪ ،‬اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻓﻨﯽ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ و‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﮐﻪ واﺟﺪ ﻫﺮ دو ﺧﺼﯿﺼﻪ اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪ ،‬اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﯾﺎ اﺟﺮاﺋﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﺋﯽ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اوﻟﻮﯾﺖ ﻧﻬﺎﺋﯽ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز ﮐﻪ از ﺟﻤﻊ اﻣﺘﯿﺎزات ﻫﺮ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت‬
‫ﻧﻬﺎﺋﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس آﻧﻬﺎ ﻣﺮﺗﺐ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺘﯿﺎز ﻫﺮﮔﺰﯾﻨﻪ درداﻣﻨﻪ ﻫﻨﺠﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ در ﻫﺮ ﺑﻌﺪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ آن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ را در آن ﺑﻌﺪ ﻣﻤﮑﻦ ﺟﻠﻮه داده و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﯿﺸﯿﻨﻪ اﻣﺘﯿﺎز ‪48‬‬
‫ﺑﺮای اوﻟﯽﺗﺮﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ از ﻓﺮﻣﻮل زﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﺨﺮاج اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﻣﺘﯿﺎز اوﻟﻮﯾﺘﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ‪= [[(EF >=10) * ( TF > 6)* (OF‬‬
‫])‪>= 5) * (RF >1 )] * (EF+ TF+ OF + RF‬‬
‫‪ -11‬ﻧﻈﺮات ﺧﺒﺮﮔﯽ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺟﻬﺖ‬
‫اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ‬
‫ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی اﻋﻼم ﻧﻈﺮ ﺧﺒﺮﮔﯽ و ﺑﺮاﺳﺎس داوری‬
‫ﺗﺠﺮﺑﯽ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪﮔﺮا‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﺧﺒﺮﮔﯽ در ﺣﻮزه‪ ،‬داوری ﻋﻘﻼﻧﯽ و ﯾﺎ ﻋﺮف راﯾﺞ‪،‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ارزش درﺳﺘﯽ ﻫﺮ ﻣﻌﯿﺎر )ﻣﻘﺪار ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻨﯽ( ﺑﺮای ﻫﺮﮔﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﮐﻪ ﺑﺮای ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدﯾﺪ ‪.‬ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﺟﺮاﯾﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﺿﻤﻦ ﺑﯿﺎن و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺒﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ﻣﺪل ﮐﻤّﯽ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﯾﺎ وزن ﻫﺮﯾﮏ از آﻧﻬﺎ‪ ،‬داﻣﻨﻪ‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ و وزنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم ﻫﻨﺠﺎری ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن داﻣﻨﻪ ﻫﻨﺠﺎر‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﻫﺮﯾﮏ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ای از اﯾﻦ ﺟﺪاول ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺟﺪول ﺑﯿﺎن ﺗﻌﺮﯾﻒ‪،‬ﻣﺪل ﮐﻤّﯽ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ وزﻧﯽ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺖ‬
‫اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ اﺟﺮاﺋﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ در زﯾﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺟﺪول‪ -3‬ﺑﯿﺎن ﺗﻌﺮﯾﻒ‪،‬ﻣﺪل ﮐﻤﯽ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ وزﻧﯽ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺖ‬
‫اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ اﺟﺮاﺋﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‬
‫‪ -12‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﯽ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﺪل‪ -‬ﭘﺎﯾﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻫﺮﺑﻌﺪ ﺑﺮای ﻫﺮﮔﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺪل اﺑﺘﺪا ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ داوری‬
‫ﺷﺪه و ارزش درﺳﺘﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻤﻌﻨﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﻨﺠﺎر ﺑﻮدن ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺑﻪ‬
‫ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺮ ﯾﺎ ﯾﮏ در ﺟﺪول ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻫﺮ ﺑﻌﺪ درج ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﺷﺪه از ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻌﺎﻣﻼت‬
‫ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺗﻨﺎﺳﺒﺎت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻣﻌﮑﻮس آﻧﻬﺎ ﺑﮑﻤﮏ‬
‫ﻋﻤﻠﻮﻧﺪﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﯽ"ﯾﺎ" و "و" ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﮔﺰارهﻫﺎی ﺗﺠﻤﯿﻌﯽ ﺑﺎ ارزش‬
‫درﺳﺘﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ارزش درﺳﺘﯽ ﮔﺮوهﻫﺎی ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎ ﺿﺮاﺋﺐ‬
‫و ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻣﺘﺨﺬه از ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺ‪ ،‬ﺣﻮزهﻫﺎ و ﺟﻬﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮات‬
‫آن در ﻧﻬﺎﯾﺖ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺪﻟﯽ وزﻧﯽ‪ -‬ﺧﻄﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ وزﻧﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﮐﻤﯿﺖ آن ﮔﺰﯾﻨﻪ در آن ﺑﻌﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻧﻬﺎﺋﯽ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻧﻬﺎﺋﯽ ﻣﺪل‪ -‬ﭘﺎﯾﻪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺎﺷﯽ از اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در ﭼﻬﺎر‬
‫ﺑﻌﺪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﺟﺮاﺋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻣﻤﮑﻦ‬
‫ﺑﻮدن ﻫﺮ ﮔﺰﯾﻨﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﻨﺠﺶ ﺑﻬﻨﺠﺎر ﺑﻮدن در ﺗﮏ ﺗﮏ اﺑﻌﺎد‬
‫ﺳﻨﺠﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪای ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ در ﯾﮏ ﺑﻌﺪ ﺑﻬﻨﺠﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ‬
‫ﻣﺮدود ﯾﺎ ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺮای ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﻤﮑﻦ از ﺟﻤﻊ‬
‫اﻣﺘﯿﺎزات ﺣﺎﺻﻞ از اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ در اﺑﻌﺎد‪ ،‬وزن ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺑﻌﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎ داﻣﻨﻪ وزﻧﯽ ﮐﻤﯿﻨﻪ ﺻﻔﺮ و ﺑﯿﺸﯿﻨﻪ ﭼﻬﺎرده‪ ،‬ﻫﻨﺠﺎر ﺑﻪ‬
‫رواﯾﺖ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬وزﻧﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوی ﺑﺎ ده درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﮐﻪ وزﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ‪ %70‬را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد و در ﺑﻌﺪ ﻓﻨﯽ ﺑﺎ داﻣﻨﻪ وزﻧﯽ‬
‫ﮐﻤﯿﻨﻪ ﻣﻨﻬﺎی دو و ﺑﯿﺸﯿﻨﻪ دوازده‪ ،‬ﻫﻨﺠﺎر ﺑﻪ رواﯾﺖ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬وزﻧﯽ‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮاز ﺷﺶ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ وزﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ‪ %50‬را ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﺑﻌﺪ اﺟﺮاﺋﯽ ﺑﺎ داﻣﻨﻪ وزﻧﯽ ﮐﻤﯿﻨﻪ ﻣﻨﻬﺎی ﭼﻬﺎر و ﺑﯿﺸﯿﻨﻪ ده‪،‬‬
‫ﻫﻨﺠﺎر ﺑﻪ رواﯾﺖ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬وزﻧﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوی ﺑﺎ ﭘﻨﺞ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ وزﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ‪ %50‬را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد و در ﺑﻌﺪﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺎ‬
‫داﻣﻨﻪ وزﻧﯽ ﮐﻤﯿﻨﻪ ﺻﻔﺮ و ﺑﯿﺸﯿﻨﻪ ﺷﺶ‪ ،‬ﻫﻨﺠﺎر ﺑﻪ رواﯾﺖ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬وزﻧﯽ‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﯾﮏ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ وزﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ‪ %16‬را ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻧﻬﺎﺋﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﻤﻊ‬
‫اﻣﺘﯿﺎزاﺗﺸﺎن در ﻫﺮ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪل زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫اﻣﺘﯿﺎز اوﻟﻮﯾﺘﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ )‪(OF * = [[(EF >= 10) * ( TF > 6‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺷﺪه در ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻟﺤﺎظ اﻣﺘﯿﺎز اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﮐﻪ واﺟﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز‬
‫ﻣﻤﮑﻦ ﯾﻌﻨﯽ ‪ 42‬ﺷﺪه‪ ،‬در زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮐﺎﻻﻫﺎی ﻣﺠﺎز در ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺣﺎﺋﺰ رﺗﺒﻪ دوم در اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺑﺎ‬
‫اﻣﺘﯿﺎز ‪ 41‬ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮن ﮔﺴﺘﺮﺷﯽ در ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﻌﺐ ﯾﺎ ﻗﺒﻮل‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در رﺗﺒﻪ ﺳﻮم ﺑﺎ اﻣﺘﯿﺎز‬
‫‪ 39‬دو ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻗﺮار داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬اوﻟﯽ در ﺣﻮزه ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری و در ﻣﻮﺿﻮع اﻧﺠﺎم ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه دوم در ﻣﻮﺿﻮع اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت و‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻣﺠﺎز ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول‪ -5‬ﻧﮕﺎﺷﺖ ﺑﺮﺧﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ و ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی‬
‫])‪>= 5) * (RF >1 )] * (EF+ TF+ OF + RF‬‬
‫در اﯾﻦ ﻣﺪل اﻣﺘﯿﺎز ﮐﻤﯿﻨﻪ و ﺑﯿﺸﻨﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﻤﮑﻦ ‪ 24‬و ‪ 42‬ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪-15‬‬
‫دﺳﺘﺎوردﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ و آﯾﻨﺪه آن‬
‫ﺟﺪول‪ -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻧﻬﺎﺋﯽ ﻣﺪل ﭘﺎﯾﻪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ اﻗﺘﺼﺎدی‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‬
‫‪ -14‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮﺧﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺷﺪه‬
‫در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی اﯾﻦ اﻟﮕﻮ ﺑﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬از ﭼﻬﻞ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻣﺪل اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ ‪ 21‬ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺪود ‪ %50‬ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ از‬
‫ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺷﺪه ﻧﻮزده ﻣﻮرد در ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﻧﻬﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ادﻏﺎم ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ آن دو ﻣﻮرد ادﻏﺎم‬
‫در ﻣﺪل اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ اﺑﺪاﻋﯽ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی زﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻨﺎ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺣﺮﮐﺖ در ﻟﺒﻪ ﻓﻨﺎوری در ﻣﺪلﺳﺎزی‪ ،‬ﮔﺰﯾﻨﻪﺳﺎزی و ﮔﺰﯾﻨﺶ ﺳﺒﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺪل و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﺟﻮد‬
‫و در ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻣﺪلﺳﺎزی ﺗﻠﻮﯾﺤﯽ ﻣﻨﻈﺮﻫﺎی ﺧﺒﺮﮔﯽ در‬
‫ﺣﻮزهﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی‬
‫ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻧﻮﯾﻦ از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺒﺰ و ﻣﻮدﺑﺎﻧﻪ ﺑﻮدن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻧﻮﯾﻦ ﺣﯿﺜﯿﺖزاﺋﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی آدابداﻧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎی ﻓﮑﺮی ﺑﺎ ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ و ﺗﻐﯿﯿﺮ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ارزش ﻣﺸﺘﺮیﻣﺪاری ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و‬
‫ﺗﻨﺎﺳﺐ آن ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻼﺣﻈﺎت آﯾﻨﺪهﻧﮕﺮاﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و‬
‫ﺗﻨﺎﺳﺐ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻼﺣﻈﺎت‪ ،‬ﻣﺼﻮﺑﺎت و ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه از ﺳﻮی ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ارﺷﺪ و اﻫﺪاف ﺗﮑﻠﯿﻔﯽ ذﯾﻨﻔﻌﺎن‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮع و‬
‫ﻣﻀﻤﻮنﮐﺎوی ﮔﺴﺘﺮده ﻓﻀﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻣﻤﮑﻦ‪ ،‬ﻣﺪﻟﺴﺎزی ﺗﺠﺎرب‬
‫ﺧﺒﺮﮔﯽ و ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺪﻟﺴﺎزی ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪی درﮔﺴﺘﺮه‬
‫وﺳﯿﻊ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ در داﻣﻨﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﭼﻬﺎرم ﺣﻘﻮﻗﯽ اﻓﺰوده ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﺪلﻫﺎی راﯾﺞ اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ و رﻋﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و آداﺑﯽ در آن‪ ،‬وﻧﯿﺰ ارﺗﻘﺎء ﻣﺪﻟﺴﺎزی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی‬
‫اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻫﺴﺘﺎنﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ در ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻣﯽ‬
‫ﻧﻮآوراﻧﻪ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﺎرﺑﺮدی و ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﺎوﯾﻦ درج‬
‫ﺷﺪه در ﻫﺸﺖ ﮔﺮوه ﺷﺎﺧﺺ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻧﻮ و‬
‫ﺑﺪﯾﻊ اﺳﺖ از ﺟﻤﻠﻪ ‪ :‬ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻣﺒﺎدﻻت داﻧﺸﯽ )در ﺣﻮزه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و‬
‫ﻣﻀﻤﻮن ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎی ﻓﮑﺮی(‪ ،‬ﻣﺪت اﺳﺘﻘﺮار ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ‬
‫)از ﻣﻨﻈﺮ ﭘﺎﯾﺪاری(‪ ،‬ﺗﻮان ﺟﺬب ﻓﻨﺎوری ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﺳﺎزﻣﺎن )از ﺣﻮزه‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻄﺒﯿﻖ(‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﮐﺎرﺑﺮان )در ﺣﻮزه‬
‫ﻣﺸﺘﺮیﻣﺪاری(‪ ،‬اﻣﮑﺎن اﺟﺮای ﺣﺮﻓﻪای و ﺳﺒﺰ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ )در ﺣﻮزه ﻓﺎی‬
‫ﺳﺒﺰ و ﻓﺎوای ﺣﺮﻓﻪای(‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺣﺮﯾﻢ ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﻓﮑﺮی و‬
‫ﮔﺮدش آزاد اﻃﻼﻋﺎت )در ﺣﻮزه ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ(‪ ،‬ﻣﯿﺰان‬
‫ﺗﮑﺎﻣﻞﭘﺬﯾﺮی و آﯾﻨﺪهﻧﮕﺮی ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ )درﺣﻮزه آﯾﻨﺪهﻧﮕﺎری و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺗﮑﺎﻣﻠﯽ(‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از راﻫﺒﺮدﻫﺎی اﻗﯿﺎﻧﻮس آﺑﯽ )در ﺣﻮزه‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی راﻫﺒﺮدی ﻓﺎ(‪ ،‬ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ اﺟﺮای داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫)در ﺣﻮزه ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﺟﻮد(‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖ ﺣﯿﺜﯿﺘﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ار ﻣﻨﻈﺮ ﺧﺒﺮﮔﺎن )در ﺣﻮزه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس( و اوﻟﻮﯾﺖ ﺗﮑﻠﯿﻔﯽ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ از ﻣﻨﻈﺮ ﻣﺎﻟﮑﺎن )در ﺣﻮزه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ذﯾﻨﻔﻌﺎن(‪ .‬در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل درج‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎﯾﯽ در ﺣﻮزه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺮ از ارزشﻫﺎی اﯾﻦ‬
‫اﻣﮑﺎنﺳﻨﺠﯽ اﺳﺖ‪ .‬از دﯾﮕﺮ ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿﻢ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﺧﺒﺮﮔﯽ در وزن‬
‫و ﻣﻘﺪاردﻫﯽ ﺑﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﺑﻪ داوری ﻋﺮﻓﯽ‪ ،‬ﻋﻘﻼﻧﯽ‪ ،‬ﺧﺒﺮﮔﯽ و‬
‫ﭘﯿﺸﯿﻨﻪﮔﺮا از روشﻫﺎی ﻣﻬﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ و ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫]‪ [1‬اﺑﻄﺤﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺪ اﺑﺮاﻫﯿﻢ‪" ،‬اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﺗﺠﺎری اﯾﺰان ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺻﺎدر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و واردﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت‬
‫"‪ ،‬ﭼﻬﺎرﻣﯿﻦ ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻣﻠّﯽ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬آذرﻣﺎه ‪.1386‬‬
‫]‪ [2‬اﺑﻄﺤﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺪ اﺑﺮاﻫﯿﻢ‪" ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ و اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزی‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮ روی ﻧﻘﻄﻪ ﺗﺠﺎری اﯾﺮان‪ ،‬دوازدﻫﻤﯿﻦ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﻧﺠﻤﻦ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﯾﺮان‪ ،‬اﺳﻔﻨﺪﻣﺎه ‪.1385‬‬
‫]‪ [3‬اﺑﻄﺤﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺪ اﺑﺮاﻫﯿﻢ‪" ،‬ﻣﺪﻟﯽ ﺑﺮای اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ و اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎی‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪای"‪ ،‬ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﮔﺰارش ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﺸﺮﯾﻪ اﻧﺠﻤﻦ اﻧﻔﻮرﻣﺎﺗﯿﮏ اﯾﺮان‪ ،‬ﺷﻤﺎره‬
‫‪ ،173‬ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﯾﻮرﻣﺎه ‪.1386‬‬
‫‪[4] Curras, Emilia, “Ontologies, Taxonomies and Thesauri in‬‬
‫‪System Science and Systemetics”, CHAMDOS Publishing‬‬
‫‪(CP), 2010.‬‬
‫‪[5] --- , “International Standard Industrial Classification of All‬‬
‫‪Economic Activities, Rev.4”, United Nations Statistics‬‬
‫‪Division(http://unstats.un.org), 20 FEB 2011.‬‬
‫‪[6] J.T. Marchewka, "Information Technology Project‬‬
‫‪Management: Providing Measurable Organizational Value",‬‬
‫‪Second Edition, Wiley, 2006.‬‬
‫]‪ [7‬اﺑﻄﺤﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺪاﺑﺮاﻫﯿﻢ‪ " ،‬ﮔﺰارش اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﺷﺘﺎت"‪ ،‬ﺑﺎﻧﮏ ﺗﺎت‪،‬‬
‫اﺳﻔﻨﺪﻣﺎه ‪.1389‬‬