‫ﺳﺎﻣﺎن‪ :‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ای ﻣﺪﯾﺮﯾﺎر ﺑﺮای ﻋﺮﺿﻪ ﺧﺪﻣﺎت اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﻫﺒﺮدی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺸﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺳﯿﺪ اﺑﺮاﻫﯿﻢ اﺑﻄﺤﯽ‬
‫ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺎت ﻋﻠﻤﯽ داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺮﯾﻒ‬
‫‪abtahi@sharif.edu‬‬
‫ﭼﮑﯿﺪه ‪ -‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ اﻣﺪاد ﻣﺪﯾﺮان )ﺳﺎﻣﺎن(‪ ،‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ای ﻣﺪﯾﺮﯾﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪﻣﺎت اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺪﯾﺮان را از اﻃﻼﻋﺎت درون ﺳﺎزﻣﺎن و‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی راﯾﺎﻧﻪ آن اﺳﺘﺨﺮاج و ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮان را ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ ﯾﮏ درﺧﺖ داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﻫﺒﺮدی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺸﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯿﺪﻫﺪ‪ .‬اﺑﻌﺎد ﻧﻈﺮی‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎری‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت و وﯾﮋﮔﯿﻬﺎی ﻃﺮاﺣﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدی ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻮﺿﻮع اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫اوﻟﯿﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزی ﺷﺪه آن در ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺰرگ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﻮﻗﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﺪ واژه ﻫﺎ‪ -‬ﻓﻨﺎوری اﻣﺪاد‪ ،1‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺎری‪ ، 2‬ﺧﺪﻣﺎت اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ، 3‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺸﯽ‪ ، 4‬درﺧﺖ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪ ، 5‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪. 6‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺧﺪﻣﺎت اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿـﺎز ﻣـﺪﯾﺮان )ﮐـﻪ ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ‬
‫ذﯾﻨﻔﻌﺎن ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ( ﻣﺤﺮک اﺻﻠﯽ‪ ،‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨـﺪه اراده‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﭘﯿﺸﺮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮدﮐﺎرﺳﺎزی در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎﺳﺖ‪ .‬در‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ رﻗﺺ ﺗﻐﯿﯿﺮ‪) 7‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﻗﻌﯿـﺖ ﻣﺤـﯿﻂ ﻫـﺎی ﭘﻮﯾـﺎ و‬
‫ﭘﺮﺗﻐﯿﯿﺮ( و ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑـﻮدن ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺧﻮدﮐﺎرﺳـﺎزی ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗـﺎ‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ آن )ﺑﻌﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣـﺴﺘﻤﺮ اﻣﮑﺎﻧـﺎت روزاﻓـﺰون‬
‫اﯾﻦ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎ( ﻋﻤـﻼً ﻣـﺪﯾﺮان ﺑـﺎ ﺗﺤﻠﯿﻠـﯽ اﻗﺘـﺼﺎدی و اﻣﮑـﺎن‬
‫ﺳﻨﺠﯽ ﺷﺪه در ﭘﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی اﻣﺪاد اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ را در اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﺸﺎن در ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎری دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ راهﺣﻠﻬﺎ‬
‫ﮐﻪ از ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺎر‪ 8‬ﺗﻠﻘﯽ ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ ﻋﻤﻮﻣـﺎً در‬
‫ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻪ آﻧﻬـﺎ ﭘﯿـﺸﻨﻬﺎد‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﺗﻼش ﺑﺮای ﺑﺮﭘـﺎﺋﯽ اﯾـﻦ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎ ﻣـﻮارد‬
‫ﺗﻮﻓﯿﻖ ﭼﻨﺪاﻧﯽ را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽدﻫﺪ زﯾﺮا ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ و دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت آﻧﻬﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑـﺮ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎی ﺗـﺮاﮐﻨﺶ ﭘـﺮداز‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺮﭘﺎﺋﯽ ﻫﻤﻪ ﯾﺎ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻤﯽ از آﻧﻬـﺎ‬
‫در ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت دﺷﻮار ﺑﻮده ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺗﺎ آن زﻣﺎن‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳـﯽ‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت را ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﺳـﺎزد‪ .‬ﺳـﺎﻣﺎن ﮐـﻪ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ای‬
‫ﺑﺮای اﻣﺪاد ﻣﺪﯾﺮان اﺳﺖ ﻗﺎدر اﺳﺖ در ﻏﯿﺎب ﻫﻤﻪ ﯾﺎ ﺑﺨﺸﯽ از‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه و ﺧﺪﻣﺎت ﺧـﻮد‬
‫را ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪-‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ای ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اراﺋﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی در راه آﺗﯽ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷـﮑﻞ‬
‫اﺗﺼﺎل ﭘﺬﯾﺮ در ﺷـﺎﻟﻮده ﻫـﺎی ﻣﺘﻔـﺎوت ‪ ،‬ﭘـﺬﯾﺮا ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮای‬
‫ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی‪ ،‬اﺳﺘﻤﺮار‪ ،‬اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺮﻧﯿﺎزﻫﺎی ﭘﺮﺗﻐﯿﯿـﺮ ﻣـﺪﯾﺮان ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﭘﯿﺶ ﻧﯿﺎز‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﻫﺒـﺮدی ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ داﻧـﺸﯽ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﺳﺎﻣﺎن ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ درﺧﺖ داﻧﺸﯽ‬
‫و ﮔﺰارﺷﻬﺎی ﺣﺎﺻﻞ از آن )ﮐﻪ رﺷﺪ‪ ،‬ﺗﮑﺎﻣـﻞ و ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﯾﺎﺑﻨـﺪه‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ( ﻣـﺪﺧﻞ ورود ﻣـﺪﯾﺮان ﺑـﺮای دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑـﻪ ﺧـﺪاﻣﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﺳﺎﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﻣﺎن ﮔﻮﻧﻪ داﻧﺸﯽ ﺳﺎم اﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻧـﺮم اﻓـﺰار ﺑﺮﻣﺒﻨـﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ راﻫﺒـﺮدی ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﯽﺷﻮد]‪[1‬و]‪.[2‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﺎوی و ﻣﺴﺌﻠﻪ ﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﻣﺪﯾﺮان ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ از ﺗﺠﻤﯿـﻊ و‬
‫ﻣﻌﻨﺎﮔﺬاری ﺑﺮ داده ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ای ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫و ﻓﻬﻢ آﻧﻬﺎ از ﻧﯿﺎزﻫﺎﯾـﺸﺎن در اﯾـﻦ زﻣﯿﻨـﻪ ﻓﻬﻤـﯽ داﻧـﺸﯽ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻔﺎوتﻫﺎ و اﯾﻬﺎﻣﺎﺗﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺠـﺎرب و ﺗﺨـﺼﺺ آﻧﻬﺎﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫‪1‬‬
‫‪- Change Dance‬‬
‫‪- Manager Support‬‬
‫‪7‬‬
‫‪8‬‬
‫‪- Help Technology‬‬
‫‪- Management Support systems‬‬
‫‪3‬‬
‫‪- Information Services‬‬
‫‪4‬‬
‫‪- KRM: Knowledge Resource Management‬‬
‫‪5‬‬
‫‪- OKT: Organization Knowledge Tree‬‬
‫‪6‬‬
‫‪- E-Management‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﯾـﺴﺖ ﭼـﺮخ داده‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت و داﻧـﺶ در ﺳـﺎزﻣﺎن‪،‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮان از ﻣﻨﻈﺮﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را در‬
‫ﻗﺎﻟﺐ درﺧﺖ داﻧﺸﯽ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزی ﻧﻤﻮد ﺑـﺮ اﻃﻼﻋـﺎت ﺳـﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﯽ ﻧﮕﺮﻧﺪ ]‪.[3‬‬
‫ﻣﻨﺸﺄ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬دادهﻫﺎی ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﯾـﺎ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ای‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ دﺳﺘﯽ ﯾﺎ راﯾﺎﻧﻪ ای در اﺧﺘﯿـﺎر آﻧﻬـﺎ ﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ‪ .‬در ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ﮔـﺴﺘﺮش ﺧﻮدﮐـﺎری ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺣﺠـﻢ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮی از دادهﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ دادهﻫﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺄ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪای‬
‫ﺑﺪل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ داده ﻫـﺎ را ﺑـﺮ ﺣـﺴﺐ ﻧﯿـﺎز از ﭘﺎﯾﮕـﺎهﻫـﺎی‬
‫دادهای ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﺧﺬ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪﻫـﺎی‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻫﻤﻮاره ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪﻫـﺎی ﻧـﻮ و ﻣـﻮروﺛﯽ‪) 1‬ﯾـﺎ‬
‫ﻋﺘﯿﻘــﻪ( ﻫــﺴﺘﻨﺪ ﮐــﻪ ﭘﯿﻮﻧــﺪ و ﯾﮑﭙــﺎرﭼﮕﯽ آﻧﻬــﺎ از ﻃﺮﯾــﻖ‬
‫ﻓﻨﺎورﯾﻬــﺎی ﻣﻬﻨﺪﺳــﯽ و ﺑــﺎز ﻣﻬﻨﺪﺳــﯽ ﮐــﺎرﺑﺮد‪ 2‬ﺑــﻪ ﮐﻤــﮏ‬
‫دروازهﻫﺎ‪ 3‬ﯾﺎ ﻟﻔﺎﻓﻪ ﻫـﺎی‪ 4‬ﻧـﺮماﻓـﺰاری در ﻻﯾـﻪ ﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدی ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد]‪ .[4‬اﻣﺎ ﻫﻤﻮراه ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از اﻃﻼﻋﺎت اﯾﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎی ﻧـﻮ و ﻣـﻮروﺛﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت‪ ،‬ﻣـﺪﯾﺮان ﻣـﺴﺘﻘﻞ از ﻣﻨـﺸﺎ‬
‫دادهﻫﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت داده ﮐﺎوی اﻗﻼم دادهای‬
‫ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺠﺰﯾـﻪ و ﺗﺠﻤﯿـﻊ و ﻣـﺼﻮرﺳﺎزی آﻧﻬـﺎ در ﺳـﺮﯾﻬﺎی‬
‫زﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺟﻬﺖ رﻓﺘﺎرﺳﻨﺠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻏﯿﺒﺖ ﻫﻤﻪ ﯾﺎ ﺑﺨﺸﯽ از‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی ﺗﺮاﮐﻨﺶ ﭘﺮداز ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣـﺪﯾﺮان اﻃﻼﻋـﺎت ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ دﺳﺘﯽ ﯾـﺎ ﺑﺮﮔـﻪای از ﻣﻨـﺎﺑﻊ اﻧـﺴﺎﻧﯽ ﯾـﺎ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻃﻼﻋـﺎت ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ و دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑـﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت در زﻣﺎن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻣﻨﺸﺄ آن ﺑﺮای آﻧﻬـﺎ در‬
‫اوﻟﻮﯾﺖ ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺣﻮزه ﻫﺎ و اﺑﻌﺎد راه ﺣﻞ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻓـﻮق زﯾﺮﺑﻨـﺎی ﻓﻬـﻢ ﻧﯿﺎزﻫـﺎی اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ‬
‫ﻣﺪﯾﺮان‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﻫﺒـﺮدی اﺳـﺖ ﮐـﻪ در اﻟﮕـﻮی ﺳـﺎﻣﺎن‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ "ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺸﯽ ﺳﺎزﻣﺎن"‪ 5‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳـﺖ‬
‫ﺗﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی آن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪،‬‬
‫ﺣﺎﺻﻞ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻗﺎﻟﺐ درﺧﺖ داﻧﺸﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺷـﺒﮑﻪ‬
‫ﮔﺰارش ﻫﺎی راﯾﺎﻧـﻪ ای اﺳـﺘﺨﺮاج و ﺑﺎزﻧﻤـﺎﺋﯽ ﮔـﺮدد‪ .‬ﺑﻬﻤـﯿﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر "ﻣﺪل ﻣﺮﺟﻊ داﻧﺸﯽ"‪ 6‬در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ درﺧﺖ ﻣﺘﺸﮑﻞ از‬
‫"ﺣــﻮزه داﻧــﺸﯽ"‪" ،‬ﺳﺮﻓــﺼﻞ اﻃﻼﻋــﺎﺗﯽ" و "ﻗﻠــﻢ دادهای"‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮان را از ﻃﺮﯾـﻖ‬
‫ﺣﻮزه داﻧﺸﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﺮﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺴﺐ و ﮐـﺎر و از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﻗﻠﻢ دادهای ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داده ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪای‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ)ﺷﮑﻞ ‪.(1‬‬
‫ﺷﮑﻞ‪ -1‬ﻣﺪل ﻣﺮﺟﻊ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫درﺧﺖ ﮔﺰارﺷﺎت ﺣﺎﺻـﻞ از ﻧﯿﺎزﺳـﻨﺠﯽ در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺸﯽ )ﮐﻪ ﮔﻮﻧﻪ ارﺗﻘﺎء ﯾﺎﻓﺘـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ( ﻣﺴﺘﺨﺮج از ﮔﺰارﺷﺎت و ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎی اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ اﻗﻼم داده ای و ﺳﺮﻓـﺼﻞ ﻫـﺎی‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻮﺟﻮد در آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﻧﻬﺎ را در ﻧﮕﺎﺷﺘﯽ ﯾﮏ ﺑـﻪ ﯾـﮏ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺪل ﻣﺮﺟﻊ داﻧﺸﯽ ﺑﻪ ﺷﺒﮑﻪ ای از ﮔﺰارﺷﺎت در ﻫﺮﮔﺮه ﺗﺒﺪﯾﻞ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬از ﺳﻮﯾﯽ دﯾﮕﺮ در رﯾـﺸﻪ )ﮐـﻪ ﺣـﻮزه ﻫـﺎی داﻧـﺸﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ( ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﮐـﺴﺐ و ﮐـﺎر ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻣﯿـﺰان‬
‫ﮐﻤﯿﻨﻪ و ﺑﯿـﺸﯿﻨﻪ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪﻫـﺎی ﻓﻌﻠـﯽ و آﺗـﯽ ﻣـﻮرد ﻧﯿـﺎز آن‬
‫ﻣــﯽﺗــﻮان ﻣﻨﺒﻌــﯽ را ﻓــﺮاﻫﻢ ﺳــﺎﺧﺖ ﮐــﻪ در ﻣﺮﺣﻠــﻪ ﺑﺮﭘــﺎﺋﯽ‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی راﯾﺎﻧﻪ ای ﺟﺪﯾﺪ و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﻣﻨﺸﺎ ﺑﺮﮔﻪ ای اﻗـﻼم‬
‫دادهای ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺄ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪای ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺑـﺎ اﻟﮕـﻮﺋﯽ ﻣﻨﺎﺳـﺐ در‬
‫دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﻔﺮوﺿﺎت ﻓﻮق ﻣﺪل داده ای ﺳﺎﻣﺎن ﻣﺪﻟﯽ ﻣﺒﺘﻨـﯽ ﺑـﺮ ﻗﻠـﻢ‬
‫داده ای اﺳﺖ ﮐﻪ اﺑﺮ داده ﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ زﻣﺎن و ﺗﻮزﯾﻊ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﺋﯽ‬
‫و ﯾﺎ ﻫﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﻀﻤﻮﻧﯽ و ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ دﯾﮕﺮ آﻧﺮا ﻧﯿﺎزﻣﻨـﺪ‬
‫‪9‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺨﺰن داده ای " ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪی"‪ 7‬ﺑـﺎ "ﺑﻌـﺪ"‪ 8‬و "اﻧـﺪازه "‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻣﻘﺎدﯾﺮ داده ای و اﺑﺮداده ای اﻃﻼﻋﺎت روزاﻓـﺰون‬
‫ﻣﺴﺘﺨﺮﺟﻪ از ﺳﺎزﻣﺎن و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﯽﺳﺎزد ﮐﻪ اﯾـﻦ ﻣﺸﺨـﺼﻪ‬
‫ﺳﺎﻣﺎن را ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪای از ﮔﻮﻧﻪ "ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی ﭘـﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠـﯽ‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ای"‪ 10‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪- Legacy‬‬
‫‪- Application (RE)Engineering‬‬
‫‪3‬‬
‫‪- Gateways‬‬
‫‪4‬‬
‫‪- Wrappers‬‬
‫‪5‬‬
‫‪- Organization Knowledge Resource Management‬‬
‫‪6‬‬
‫‪- Knowledge Reference Model‬‬
‫‪2‬‬
‫‪7‬‬
‫‪- Multidimensional‬‬
‫‪- Dimension‬‬
‫‪9‬‬
‫‪- Measure‬‬
‫‪10‬‬
‫‪- OLAP: On Line Analytic Processing‬‬
‫‪8‬‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ دﯾﮕﺮ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺳـﺎﻣﺎن ﺑـﺮای اﺧـﺬ داده از ﭘﺎﯾﮕﺎﻫﻬـﺎی‬
‫داده ای ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎی راﯾﺎﻧـﻪ ای ﻣﻮﺟـﻮد ﯾـﮏ ﻣﻮﻟﻔـﻪ "اﺧـﺬ‪،‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاری و ﺗﺒﺪﯾﻞ"‪ 1‬اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮ واﮐﺸﯽ داده ﻫـﺎ را از درون‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎﻫﻬﺎی داده ای راﯾﺎﻧﻪ ای ﯾﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ای ﻓﺮاﻫﻢ ﺷـﺪه از‬
‫داده ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ درج ﺷـﺪه در ﺑﺮﮔـﻪ ﻫـﺎی اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ را از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ رﺷﺘﻪ ﻫﺎی اﺗﺼﺎل ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯿﺴﺮ ﺳﺎزد]‪.[5‬‬
‫ﻧﯿﺎز ﻣﺪﯾﺮان ﺑﻪ ﻓﺸﺮده ﺳﺎزی و وﺿﻌﯿﺖ ﻧﻤﺎﺋﯽ ﺷـﺮاﯾﻂ ﻣﺘﻐﯿـﺮ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﯾﺠﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از اﻟﮕﻮﺋﯽ ﺑﺮای ﺑﺎزﻧﻤـﺎﺋﯽ اﯾـﻦ وﻗـﺎﯾﻊ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪.‬ﯾﮏ "ﻣﺪل ﻣﺮﺟـﻊ ﮐـﺎراﺋﯽ ﺳـﻨﺠﯽ"ﻣﺘـﺸﮑﻞ از‬
‫"ارزش ﻫــﺎی ﺳــﺎزﻣﺎﻧﯽ اﻧــﺪازه ﭘــﺬﯾﺮ"‪ 2‬و "ﻋﻮاﻣــﻞ ﮐﻠﯿــﺪی‬
‫ﺗﻮﻓﯿﻖ"‪ 3‬و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی ﮐﺎراﺋﯽ"‪ 4‬و ﺑﺎزﻧﻤـﺎﺋﯽ آن در‬
‫ﺳﺎﻣﺎن در ﻗﺎﻟﺐ وﺿﻌﯿﺖ ﻧﻤﺎﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﺮﯾـﻒ‪ ،‬ﻣـﺪﯾﺮان را ﺑـﻪ‬
‫ﺷــﮑﻞ ﻟﺤﻈــﻪ اﯾــﺪر ﺟﺮﯾــﺎن وﻗــﺎﯾﻊ ﻣﻬــﻢ ﺳــﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻗــﺮار‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ)ﺷﮑﻞ ‪.[6] (2‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3‬ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﺎﻣﺎن‬
‫‪ -5‬ﻣﻌﻤﺎری ﺳﺎﻣﺎن و ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎی آن‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2‬ﻣﺪل ﻣﺮﺟﻊ ﮐﺎراﺋﯽ ﺳﻨﺠﯽ‬
‫‪ -4‬ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﺎﻣﺎن‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺮای ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از ﺳﺎﻣﺎن ﭘﺲ‬
‫از ورود ﺑــﻪ ﺳــﺎﻣﺎﻧﻪ و دﺳﺘﺮﺳــﯽ ﺑــﻪ ﻣﻨــﺎﺑﻊ آن ﺑﺮاﺳــﺎس‬
‫ﻧﻘﺶﻫﺎ و ﺣﻘﻮق دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ ،‬ﺑﺎﺣﺮﮐﺖ ﺑـﺮ روی‬
‫درﺧﺖ داﻧﺸﯽ و ﮔﺰارﺷﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫داﻧﺸﯽ از ﭘﯿﺶ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﯿﺎﻓﺘﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎی داده ای‬
‫ﺑﺮروی درﺧﺖ داﻧـﺸﯽ ﺳـﻪ ﺳـﻄﺤﯽ)ﺷـﺎﻣﻞ‪ :‬ﺣـﻮزه ﻫـﺎی‬
‫داﻧﺸﯽ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ‪،‬ﺳـﺮ ﻓـﺼﻞ ﻫـﺎی اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ اﺳـﻨﺎد و‬
‫ﮔﺰارﺷﺎت و اﻗﻼم داده ای ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ای( ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ آن از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﺎﻣﺎن ﻣﯿﮕﺮدد‪ .‬ﻣﺪﯾﺮ ﺳﺎﻣﺎن ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻨﺸﺎ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ای ﯾﺎ ﺑﺮﮔﻪ ای ﻗﻠـﻢ اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ ﻣـﻮرد‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ و ﺑﻬﻨﮕﺎﻣﯽ درﺧﺖ داﻧﺸﯽ اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺖ را ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﯿﮑﻨﺪ )ﺷﮑﻞ‪.(3‬‬
‫ﺷﮑﻞ‪ -4‬ﻣﻌﻤﺎری ﻻﯾﻪ ای ﺳﺎﻣﺎن‬
‫ﺷﮑﻞ‪ -5‬ﻣﻌﻤﺎری داده ای ﺳﺎﻣﺎن‬
‫‪1‬‬
‫‪- ETL: Extract, Transform & Loading‬‬
‫‪- MOV: Measurable Organization Values‬‬
‫‪3‬‬
‫‪- CSF: Critical Success Factors‬‬
‫‪4‬‬
‫‪- KPI: Key Performance Index‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -6‬ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ اﻣﺪاد ﻣﺪﯾﺮان‬
‫•‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮروی درﺧﺖ داﻧﺸﯽ و ﮔﺰارش ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫•‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻗﻼم داده ای ﺑﺎ ﻣﻨـﺸﺄ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ای ﯾـﺎ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﮐﺎوش ﯾﺎ داده ﮐﺎوی آﻧﻬﺎ‬
‫•‬
‫اﺑﺮ ﮔﺰارﺷﺎت و اﺑﺮداده ﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ ردﯾﺎﺑﯽ ﺗﺎ دادهﻫﺎی‬
‫ﻣﻨﺸﺄ‬
‫•‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ و روﯾﺖ وﺿﻌﯿﺖ ﻧﻤﺎﻫﺎی ﻧﻤﺎﯾـﺸﮕﺮ ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﺗﻮﻓﯿﻖ ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫•‬
‫اﻣﮑﺎن ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﻨﺸﺄ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﯾﺎ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ای ﺑـﺮای‬
‫اﻗﻼم داده ای‬
‫•‬
‫اﻣﮑﺎن اﺧﺬ اﻗـﻼم داده ای از ﭘﺎﯾﮕـﺎه ﻫـﺎی داده ای‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫•‬
‫اﻣﮑﺎن ورود اﻗﻼم داده ای ﺑﺎ ﻣﻨـﺸﺄ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑـﺮای‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﻃﻼﻋﺎت‬
‫•‬
‫اﻣﮑﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﻣﻨﺸﺄ اﻗﻼم داده ای از ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ای‬
‫‪ -8‬ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺳﺎﻣﺎن‬
‫ﻓﻨﺎوری ﻫﺎی ﻣﻮرداﺳﺘﻔﺎده ﺳﺎﻣﺎن‪ ،‬ﻓﻨﺎوری راﻫﺒﺮدی ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺸﯽ‪ ،‬ﻣﺨﺎزن داده ای‪ ،‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻟﺤﻈـﻪ ای‬
‫ﺗﺮاﮐﻨﺸﯽ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎی اﺗـﺼﺎل و ﯾﮑﭙﺎرﭼـﻪ ﺳـﺎزی ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎی‬
‫ﻣــﻮروﺛﯽ‪ ،‬داده ﮐــﺎوی‪ ،‬وﺿــﻌﯿﺖ ﻧﻤــﺎﺋﯽ ﻟﺤﻈــﻪ ای‪ ،‬اﺧــﺬ‪،‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاری و ﺗﺒﺪﯾﻞ داده ﻫﺎ و ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎی داده ای ﭼﻨﺪ ﺑﻌـﺪی‬
‫و واﮐــــﺸﯽ اﻗــــﻼم داده ای از درون ﭘﺎﯾﮕﺎﻫﻬــــﺎی داده ای‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی راﯾﺎﻧﻪ‪ ،‬اﺻـﻮل ﻃﺮاﺣـﯽ و ﻣﻌﻤـﺎری ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎی‬
‫ﻻﯾــﻪای اﺑﺮﻣﺘﻨــﯽ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘــﯽ و ﻓﻨﺎورﯾﻬــﺎی ﺳــﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫــﺎی‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑــﯽ ﺧــﺪﻣﺖ ﮔــﺮای ﻣــﺸﺘﺮی ﻣــﺪارﺑﻮده اﺳــﺖ]‪[7‬‬
‫و]‪[8‬و]‪[9‬و]‪[10‬و]‪.[11‬‬
‫‪ -9‬ﭼﺮﺧﻪ ﮔﺮدش ﮐﺎر ﺳﺎﻣﺎن‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6‬ﺻﻔﺤﻪ آﻏﺎزﯾﻦ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺳﺎم‬
‫ﺷﮑﻞ‪ -7‬ﭼﺮﺧﻪ ﮔﺮدش ﮐﺎر ﺳﺎﻣﺎن‬
‫‪ -7‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﻫﺒﺮدی ﺣﺎﻣﯽ ﺳﺎﻣﺎن‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺸﯽ ﺑﺎ دو ﻣﺤـﺼﻮل درﺧـﺖ داﻧـﺶ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺷﺒﮑﻪ ﮔﺰارﺷﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ﺑﺮﭘـﺎﺋﯽ و‬
‫ﻣﻘﺪاردﻫﯽ اوﻟﯿﻪ ﺳﺎﻣﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎی ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﻣﮑـﺎن ﺟـﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ اﻗـﻼم داده ای ﺑـﺎ ﻣﻨـﺸﺄ‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ای را ﺑﻪ ﺟﺎی اﻗﻼم داده ای ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺄ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی راﯾﺎﻧﻪ ای ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺳـﺎﻣﺎن را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬دﺷﻮارﯾﻬﺎ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻧﮕﻬﺪاری‪ ،‬ارﺗﻘﺎء و‬
‫ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺳﺎﻣﺎن‬
‫ﺣﺠﻢ روزاﻓﺰون دادهﻫـﺎی ﺗﺮاﮐﻨـﺸﯽ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪای و‬
‫درج آن در ﭘﺎﯾﮕﺎﻫﻬﺎی داده ای ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪی و ﺗﻮﻟﯿـﺪ رواﻟﻬـﺎﺋﯽ‬
‫ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ ﻫﺎی ﻓﻌﺎل‪ ،‬ﻧﯿﻤﻪ راﮐﺪ و راﮐﺪ از آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﺧـﺬ‬
‫اﻃﻼﻋــﺎت از ﺳــﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫــﺎی ﻣﻨــﺸﺎء ﺑــﺎ ﺣﻔــﻆ ارزش زﻣــﺎﻧﯽ و‬
‫ﻫﻤﺴﺎزی آﻧﻬﺎ از دﺷﻮارﯾﻬﺎی ﻧﮕﻬﺪاری ﺳﺎﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿــﺖﻫــﺎی ﻗﺎﺑــﻞ اﻓــﺰاﯾﺶ ﺑــﻪ ﺳــﺎﻣﺎن از ﺗﻤــﺎم اﻣﮑﺎﻧــﺎت‬
‫"ﻫﻮﺷﻤﻨﺪی ﺗﺠﺎری" ﻗﺎﺑﻞ اﺧﺬ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽﻫﺎی زﯾﺎدی را‬
‫ﺑﺮای آن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ -11‬ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪی ﭘﺬﯾﺮی ﺳﺎﻣﺎن‬
‫ﺳﺎﻣﺎن‪ ،‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ای اﺳﺖ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪی ﭘـﺬﯾﺮ ﮐـﻪ ﭘـﺲ از ﺗﻌﺮﯾـﻒ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان و درج ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣﻨـﺎﺑﻊ داﻧـﺶ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﻤـﺎﻣﯽ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﻤﻪ ﺛﺎﺑﺖ آن ﻧﻈﯿﺮ ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪی‬
‫و ﺑﺎزﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی ﺑﺮای ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻮﻣﯽ ﺳﺎزی‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮردی آﻧﺮا ﺗﺴﺮﯾﻊ و ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -12‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی‬
‫ﺳﺎﻣﺎن ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮروی دﺷـﻮاری ﺑﺮﭘـﺎﺋﯽ ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎی‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺣـﻞ آن ﺑـﺎ ﻓﻨـﺎوری ﻫـﺎی ﻧـﻮ از ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺎرﺑﺮد اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮح اوﻟﯿﻪ ﺳﺎﻣﺎن ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﺎم‬
‫ﭘﺲ از ﺗﺪوﯾﻦ‪ ،‬ﺑﮑﻤﮏ وام ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪی از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﭘــﺮوژه ﺗﮑﻔــﺎ ﻧﻤﻮﻧــﻪ ﺳــﺎزی ﮔﺮدﯾــﺪ‪.‬اﯾﻨــﮏ ﮔﻮﻧــﻪ داﻧــﺸﯽ آن‬
‫)ﺳﺎﻣﺎن( در ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑـﺰرگ در ﺣـﺎل ﺗﺤﻮﯾـﻞ و اوﻟﯿـﻪ و در‬
‫ﺳــﺎزﻣﺎن ﮔـﺴﺘﺮده دﯾﮕــﺮی در ﻣﺮﺣﻠــﻪ ﻋﻘــﺪ ﻗــﺮارداد ﺟﻬــﺖ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎزی و ﻧﺼﺐ اﺳﺖ‪ .‬دﺳـﺘﺎورد ﻣﻬـﻢ ﺳـﺎم و ﺳـﺎﻣﺎن‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزی اﻣﮑﺎن اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﻗﺒـﻞ از‬
‫ﻫﻤﻪ ﻻﯾﻪﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ دﯾﮕـﺮ ﺳـﺎزﻣﺎن اﺳـﺖ ﮐـﻪ واﺟـﺪ ارزش‬
‫اﻓﺰوده ﺑﻮد و ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻫﻤﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺛﻤﺮﺑﺨـﺸﯽ ﺳـﺎﻣﺎن را ﭘـﺲ از ﺑﺮﭘـﺎﺋﯽ در دوره ﻫـﺎی‬
‫ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی ﺑـﺎ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺻـﺮﻓﻪ ﻫـﺎی ﻧﺎﺷـﯽ از دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑـﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت راﻫﺒﺮدی در ﻏﯿﺎب ﻫﻤﻪ ﯾﺎ ﺑﺨـﺸﯽ از ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫـﺎی‬
‫ﺗﺮاﮐﻨﺶ ﭘﺮداز ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺳـﻨﺠﯿﺪ‪ .‬اﻣـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎﻫﻬــﺎی دادهﻫــﺎی ﭼﻨــﺪ ﺑﻌــﺪی و ﻧﮕــﻪ داری ﺗﻐﯿﯿــﺮات‬
‫ﺗﺮاﮐﻨﺸﯽ راه ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎﻣﺎن ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻮاﺟﻬـﻪ ﺑـﺎ دﺷـﻮاری‬
‫ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻی ﺗﺮاﮐﻨﺶ ﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺼﯿﺮ ﮐﺎر ﺑـﺎ اﯾـﻦ‬
‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ از ﻃﺮﯾﻖ درﺧﺖ داﻧﺸﯽ و واژﮔﺎن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨـﮓ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ از اﻣﺘﯿﺎزات ﺳﺎﻣﺎن در زﻣﯿﻨﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﭘﺴﻨﺪی اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻗﺪرداﻧﯽ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه در ﻣﻌﺎوﻧـﺖ ﭘﮋوﻫـﺸﯽ‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺮﯾﻒ و در ﮔﺮوه ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت‬
‫داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﯾﻦ داﻧـﺸﮕﺎه اﺳـﺖ ﮐـﻪ از اﯾـﻦ‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺗﻘﺪﯾﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻫــــﺎ و ﺣﻘــــﻮق دﺳﺘﺮﺳــــﯽ ﻗﺎﺑــــﻞ ﺗﻌﺮﯾــــﻒ‪ ،‬ﺣــــﺮک‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫]‪ [1‬ﺳﯿﺪ اﺑﺮاﻫﯿﻢ اﺑﻄﺤﯽ‪" ،‬ﺳﺎم )ﺳـﺎﻣﺎﻧﻪ ﺧـﺪﻣﺎت اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ﻣــﺪﯾﺮﯾﺖ"‪ :‬راه ﺣﻠــﯽ ﻧــﻮ در ﻣــﺪﯾﺮﯾﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑــﯽ‪ ،‬ﺷــﺮﮐﺖ‬
‫راﻫﮕﺸﺎی ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺗﻬﺮان‪.1383 ،‬‬
‫]‪ [2‬ﻫﻮﺷـــﻨﮓ ﻣـــﺆﻣﻨﯽ‪" ،‬ﻣـــﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻨـــﺎوری اﻃﻼﻋـــﺎت و‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت"‪ ،‬ﻣﺮﮐﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ‪.1380 ،‬‬
‫]‪[3‬‬
‫‪E.Turban, E.Mclean, J.wetherbe,‬‬
‫‪“Information Technology for Management:‬‬
‫‪Transforming Organization in the Digital‬‬
‫‪Economy”, Wiley, 2004.‬‬
‫]‪[4‬‬
‫‪A.Umar,‬‬
‫‪“Application‬‬
‫)‪(RE‬‬
‫‪Engineering”, Pretice Hall PTR, 1997.‬‬
‫‪[5] Ralph Kimball, "The Data Warehouse‬‬
‫‪ETL Toolkit ", WILEY, 2004.‬‬
‫‪[6] S.H.Spewak, “Enterprise Architecture‬‬
‫‪Planning”, Wiley, 1999.‬‬
‫]‪[7‬‬
‫‪Ian‬‬
‫‪Gouge,‬‬
‫‪“e-Management”,‬‬
‫‪SPRINGER, 2003.‬‬
‫‪[8] J.E.J.Prins, “Designing E-Government”,‬‬
‫‪Kluwer Law, 2001.‬‬
‫‪[9] K.C.Laudon, “Management Information‬‬
‫‪Systems: Managing the Digital Firm”,‬‬
‫‪Prentice Hall, 2004.‬‬
‫‪[10] S.Haag, M.Cummings, D.J.Mc‬‬
‫‪Cubbrey, “Management Information‬‬
‫‪Systems: For the Information Age”,‬‬
‫‪McGraw Hill (IRWIN), 2004.‬‬
‫‪[11] C.S.R.Prublu, "Data Warehousing:‬‬
‫‪concepts,‬‬
‫‪Techniques,‬‬
‫‪products,‬‬
‫‪applications", Prentice Hall, 2002.‬‬