‫باسمه تعالی‬
‫پروژهی درس طرّاحی شیگرای سیستمها‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫در این تمرین‪ ،‬مراحل تحلیل‪ ،‬طرّاحی و پیادهسازی یک پروژهی نرمافزاری فرضی تحت عنوان « سامانه ثبت و سابقه اختراعات»‬
‫انجام خواهد شد‪.‬‬
‫هدف از این تمرین‪ ،‬توانمند ساختن دانشجویان برای مشارکت در مراحل تحلیل و طرّاحی پروژههای بزرگ در باالترین سطح فنی‬
‫است و سعی خواهد شد دانشجویان با شرایط واقعی آشنا شوند‪ .‬بنابراین در تحویل مستندات حساسیّتهایی که در پروژههای واقعی‬
‫وجود دارد مدّ نظر قرار خواهد گرفت و مستندات باید با کیفیّتی تحویل شوند که در محیط تجاری قابل قبول باشد‪.‬‬
‫اندازهی این پروژهی نرمافزاری کوچک است ولی به دلیل اهداف آموزشی به سبک پروژههای بزرگ انجام خواهد شد و برخی از‬
‫مراحلی که به طور معمول در پروژههای کوچک به آنها نمیپردازیم‪ ،‬مورد نظر خواهند بود‪.‬‬
‫این تمرین در قالب گروههای دو نفری و طی ‪ 9‬فاز انجام خواهد شد‪ .‬در هر فاز بخشی از مستندات تحلیل‪ ،‬طرّاحی و پیادهسازی‬
‫تحویل میگردد‪ .‬گروهها باید دو نفره باشند در غیر این صورت گروهبندی توسط مسئول تمرین انجام میشود‪.‬‬
‫برای تولید کلیّهی نمودارهای ‪ UML‬الزم است از ابزارهای ‪ CASE‬استفاده شود‪.‬‬
‫برای نزدیک شدن به شرایط واقعی کلیّهی مستندات باید به زبان فارسی تولید شوند و تحویل مستندات به صورت فایلهای ابزارهای‬
‫‪ CASE‬قابل قبول نخواهد بود‪ .‬کلیّه مستندات باید کامل باشند و نقطهی شروع‪ ،‬پایان و ساختار آنها مانند یک جزوه یا کتابچه‪ ،‬به‬
‫طور کامل مشخّص‪ ،‬منطقی و پیوسته باشد (شبیه به قالبهای پیشنهادی ‪ .)RUP‬بنابراین پس از اتمام مراحل مدلسازی در ابزار‬
‫‪ ،CASE‬باید نمودارهای تولید شده با یک ساختار مناسب مستند شوند‪ .‬برای تسهیل کار دانشجویان در مراحل فایل نمونهای در‬
‫اختیارشان قرار خواهد گرفت‪ .‬شرایط ظاهری مناسب پیشنیاز بررسی مستندات خواهد بود‪ .‬با توجّه به این شرایط تأخیر در تحویل‬
‫دستاوردهای هر فاز موجب کسر نمره خواهد شد‪.‬‬
‫مجموعهی مستندات تحلیل‪ ،‬طرّاحی و پیادهسازی در کنار هم باید به گونهای باشن د که خواننده آن را همچون یک کتاب مطالعه‬
‫کرده و در جریان سیستم قرار گیرد‪ .‬الزم است در یک مستند به نام فهرست مستندات کلیّهی مستندات تولید شده و نقش آنها‬
‫مشخّص گردد‪ .‬فهرست مستندات همچون فهرست و مقدّمهی کتاب بوده و خواننده را برای شروع مطالعهی سیستم و بررسی‬
‫قسمتهای مختلف آن راهنمایی میکند‪ .‬همچنین الزم است مجموعهی مستندات‪ ،‬بخشهایی مانند فهرست صفحات و تاریخچهی‬
‫تغییرات را نیز دارا باشد‪.‬‬
‫کد برنامهی پیادهسازی شده باید منطبق با مستندات تحویلی باشد‪ .‬برای تسهیل در ایجاد و نگهداری سازگاری بین کد اجرایی و‬
‫مدلها استفاده از ابزارهای ‪ CASE‬که قابلیّت هماهنگسازی و کنترل سازگاری کد و مدل را میدهند توصیه میشود‪.‬‬
‫مستندات باید در قالب ‪ PDF‬تحویل داده شوند و هرگونه ناخوانا بودن متون یا نمودار ها باعث کسر نمره خواهد شد‪.‬‬
‫سایر مواردی که در جلسات حل تمرین اعالم می گردد باید رعایت گردد‪.‬‬
‫فاکتورهای مؤثّر در ارزیابی پروژه‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫رعایت زمان تحویل دستاوردها‪،‬‬
‫رعایت قواعد مدلها‪،‬‬
‫همخوانی مدلها و برنامهی تحویلی با تعریف پروژه‪،‬‬
‫رعایت ساختار و ظاهر مناسب مستند‪،‬‬
‫رعایت اصول نگارش‪،‬‬
‫کارکرد درست برنامهی تحویلی‪.‬‬
‫کار گروهی‬
‫‪1‬‬
‫فازهای تحویلی پروژه‬
‫در هر فاز از پروژه‪ ،‬مسئول تمرین در نقش مشتری در کالس های حلّ تمرین حاضر خواهد شد و دانشجویان سؤاالت الزم را از وی خواهند‬
‫پرسید و پس از آن‪ ،‬دستاوردهای هر فاز را تولید خواهند کرد‪ .‬تاریخهای اعالم شده برای هر فاز تاریخهای پیشبینی شده هستند و تغییرات‬
‫آنها در کالس حلّ تمرین اعالم میشوند‪ .‬بنابراین تاریخهای تعیین شده در کالس حلّ تمرین معیار تحویل دستاوردهای هر فاز است‪.‬‬
‫نام‬
‫هدف‬
‫دستاوردها‬
‫تاریخ‬
‫فاز نیم‬
‫شناخت محدودهی سیستم (شناخت کنشگرها) و‬
‫قابلیتهای آن و شناخت اولیهی جزئیات موارد‬
‫کاربرد‬
‫نمودار و مشخّصات موارد کاربرد‬
‫بدون ساختاردهی‬
‫‪1991/2/9‬‬
‫فاز یک‬
‫تكمیل شناخت نیازمندیهای وظیفهمندی سیستم و‬
‫ساختاردهی موارد کاربرد‬
‫نمودار و مشخّصات موارد کاربرد‬
‫ساختاردهی شده‪ ،‬واژهنامه‬
‫‪1991/2/11‬‬
‫فاز دو‬
‫تكمیل شناخت نیازمندیهای سیستم با ساخت‬
‫نمونهی اوّلیّهی واسط کاربری قابل اجرا‬
‫نمونهی اوّلیّهی واسط کاربری قابل اجرا‬
‫به همراه تصاویری از آنها‬
‫‪1991/2/29‬‬
‫فاز سه‬
‫شناسایی رده‪1‬های تحلیل به کمک استفاده از‬
‫کارتهای ‪ CRC‬با تأکید بر ارتباط بین ردهها‪.‬‬
‫نمودارهای فعالیت برای موارد کاربرد ترسیم خواهند‬
‫شد‪.‬‬
‫کارتهای ‪ CRC‬و نمودارهای فعالیت‬
‫فاز چهار‬
‫غنیسازی نمودار فعالیت با خطوط شنا‪ ،‬تعیین‬
‫چگونگی انجام وظیفههای سیستم توسّط کالسهای‬
‫تحلیل با توجه به بازخورد دریافتی بر روی ‪CRC‬ها‪.‬‬
‫بر اساس این موارد نمودار ردههای تحلیل ترسیم‬
‫میگردد‪.‬‬
‫نمودار ردههای تحلیل‪ ،‬نمودار فعالیت‬
‫با خطوط شنا‬
‫فاز پنج‬
‫نمودارهای توالی برای نشان دادن تعامل ردههای‬
‫تحلیل ترسیم میشود‪ .‬معماری سامانه با نمودار‬
‫بستهها مدل خواهد شد‪ .‬پیادهسازی معماری به‬
‫عنوان‪ Architectural Baseline‬کارآمد بودن معماری‬
‫را اثبات خواهد کرد‪.‬‬
‫نمودار ردههای تحلیل نهایی‪ ،‬نمودار‬
‫توالی تحلیل‪ ،‬نمودار بستهها‪،‬‬
‫‪ Architectural Baseline‬قابل اجرا‬
‫فاز شش‬
‫تكرار اول ساخت‪ :‬جزئیات در نظر گرفته نشده در‬
‫‪ baseline‬کامل خواهد شد‪ .‬طراحی با ترسیم‬
‫نمودارهای توالی و مشخص کردن نمودار مؤلفهها در‬
‫این فاز عملی خواهد شد‪ .‬انتظار میرود دانشجویان با‬
‫به کارگیری الگوهای طراحی در مكانهای مناسب‪،‬‬
‫طراحی خوانا و قابل انتقال داشته باشند‪.‬‬
‫نمودار ردههای طراحی‪ ،‬نمودارهای‬
‫توالی طراحی‪ ،‬نمودار مؤلفه‪ ،‬برنامهی‬
‫قابل اجرا ‪ ،1‬شرح الگوهای طراحی به‬
‫کار گرفته شده‬
‫‪1991/2/93‬‬
‫‪1991/9/1‬‬
‫‪1991/4/17‬‬
‫‪1991/4/91‬‬
‫‪Class‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫فاز هفت‬
‫فاز هشت‬
‫تكرار دوم ساخت‪ :‬تمرکز این فاز بر روی واسط‬
‫کاربری و مانایی دادهها‪ 2‬است‪ .‬ساز و کارهای مناسب‬
‫برای کنترل صحت ورودیها‪ ،9‬مسائل راست به چپ‬
‫و تاریخ شمسی‪ ،‬مدیریت و نمایش خطاها در بخش‬
‫واسط کاربری باید در نظر گرفته شود‪ .‬همچنین‬
‫انتظار میرود دانشجویان با استفادهی مناسب از ابزار‬
‫نگاشت شی‪-‬رابطهای‪ 4‬یا الیهی ایزولهی دسترسی به‬
‫داده‪ ،‬مانایی دادهها در سیستم را طراحی کنند‪.‬‬
‫نمودار ردههای طراحی‪ ،‬شمای پایگاه‬
‫داده‪ ،‬برنامهی قابل اجرای ‪2‬‬
‫‪1991/5/14‬‬
‫تكرار سوم ساخت‪ :‬تحویل نهایی برنامه‪ ،‬ارائه‬
‫مستندی جهت نصب نرم افزار و استفاده از آن توسط‬
‫کاربران هدف و رسم نمودار استقرار‬
‫پیادهسازی نهایی و قابل نصب‪ ،‬مستند‬
‫نصب و مستند استفاده‪ ،‬نمودار استقرار‬
‫‪1991/5/21‬‬
‫برنامهی کالس حلّ تمرین‬
‫جلسات تمرین روزهای دوشنبه از ساعت ‪ 8:33‬تا ‪ 9‬در کالس شمارهی ‪ 131‬برگزار خواهد شد‪ .‬شرکت در جلسات تمرین الزامی است‪ .‬در این‬
‫جلسات به موارد زیر خواهیم پرداخت‪:‬‬
‫‪.1‬‬
‫‪.2‬‬
‫‪.9‬‬
‫‪.4‬‬
‫‪.5‬‬
‫تصحیح و تحویل تمام دستاوردهای فاز قبل به شکل حضوری (از این رو حضور شما الزامی است)‬
‫تشریح ویژگیهای دستاوردهای فازهای آتی‬
‫پرسش و پاسخ مرتبط با پروژهی درس‬
‫بیان مباحث فوقالعاده از کالس‬
‫‪5‬‬
‫یادگیری برنامه ریزی تكرار‬
‫‪2‬‬
‫‪Persistence‬‬
‫‪Input validation‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Object-Relational Mapper‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Iteration Planning‬‬
‫‪3‬‬
‫‪3‬‬