‫مدیریت و برنامه ریزی راهبردی فناوری اطالعات‬
‫‪ITSMP : Information Technology Strategic Management‬‬
‫‪and Planning‬‬
‫دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف‬
‫سید ابراهیم ابطحی‬
‫‪abtahi@sharif.edu‬‬
‫مدیریت و برنامه ریزی راهبردی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سازمان‪.‬‬
‫مدیریت‪.‬‬
‫برنامه ریزی‪.‬‬
‫راهبرد‪.‬‬
‫مدیریت راهبردی‪.‬‬
‫برنامه ریزی راهبردی‪.‬‬
‫فناوری اطالعات‪.‬‬
‫مدیریت فناوری اطالعات‪.‬‬
‫برنامه ریزی فناوری اطالعات‪.‬‬
‫مدیریت راهبردی فناوری اطالعات‪.‬‬
‫برنامه ریزی راهبردی فناوری اطالعات‪.‬‬
‫مدیریت و برنامه ریزی راهبردی فناوری اطالعات‪.‬‬
‫سازمان‬
‫واحدی اجتماعی که ترکیب و استخوان بندی آن اندیشمندانه و از‬
‫روی تعمد ساخته شده و بارها مورد بازسازی مجدد بمنظور‬
‫حصول هدف یا اهداف معینی قرار میگیرد‪.‬‬
‫تالکوت پارسونز و آمیتای اتزیونی‬
‫مدیریت‬
‫هماهنگی ‪،‬برنامه ریزی و پایش عوامل موثر بر تولید یا ارائه کاال‬
‫و خدمات جهت رسیدن به اهداف مشخصی با بیشینه‬
‫کارائی که توسط مدیران ارشد سازمان تعریف می شود‪.‬‬
‫برنامه ریزی‬
‫فرآیندی مستمر از تصمیمات سامانمند با بهره گیری از‬
‫اطالعات در مورد آینده ‪،‬تالشهائی الزم برای تحقق آن‬
‫تصمیمات و مقایسه نتایج بدست آمده با انتظارات از طریق‬
‫بازخورد‪.‬‬
‫پیتر دراکر‬
‫عوامل کلیدی توفیق‬
‫‪(CSF) Critical Success Factor‬‬
‫اتفاقات معدودی که باید واقع شوند یا‬
‫چیزهائی که باید درست باشند تا توفیق و‬
‫بقای سازمان تضمین گردد‪.‬‬
‫مدل مرجع کارائی سنجی‬
PRM(Performance Reference Model)
PRM
MOV
CSF
KPI
‫عوامل کلیدی توفیق‬
Critical Success Factors (CSF)
‫ارزشهای سازمانی اندازه پذیر‬
Measurable Organization Value (MOV)
:‫عوامل کلیدی توفیق‬
Critical Success Factors (CSF)
‫شاخصهای کلیدی کارائی‬
Key Performance Index (KPI)
‫مثالی برای مدل مرجع کارائی سنجی‬
‫‪ ‬تعداد مشتریان (‪)MOV‬‬
‫‪ ‬افزایش مشتریان (‪)CSF‬‬
‫‪ ‬افزایش تعدادمشتریان بمیزان ‪ %5‬طی ‪ 6‬ماه (‪)KPI‬‬
‫‪Chapter 3‬‬
‫روشهای برنامه ریزی‬
‫راهبردی‬
‫تاکتیکی‬
‫عملیاتی‬
‫راهبرد‬
‫تعیین اهداف اصلی کوتاه و بلند مدت یک سازمان‬
‫وپذیرفتن یک مسیر عملی و تخصیص منابع الزم برای‬
‫رسیدن به این اهداف‪.‬‬
‫آلفرد چندلر‬
‫اهمیت راهبرد‬
‫مدیران راهبردی و اجرائی سطح باال تصمیماتی میگیرند که‬
‫وضعیت سازمان را به اندازه ای متاثر میکند که ممکن‬
‫است و می تواند تغییر فاحشی در رسیدن به اهدافی که‬
‫سازمان بابت آن برپاشده است (چشم انداز و ماموریت )‬
‫ایجاد نماید‬
‫‪12‬‬
‫‪Chapter 2‬‬
‫سیر تکوینی مفهوم راهبرد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫راهبرد به عنوان برنامه بلند مدت‪.‬‬
‫راهبرد به عنوان همسوئی اهداف‪.‬‬
‫راهبرد به عنوان گونه ای تفکر (تفکر راهبردی)‪.‬‬
‫راهبرد به عنوان فرصت طلبی ( شکار فرصت ها)‪.‬‬
‫مدیریت راهبردی‬
‫‪ ‬فرآیند تضمین دستیابی سازمان به منافع ناشی از بکارگیری‬
‫راهبردهای سازمانی مناسب‪.‬‬
‫‪ ‬مراحل ‪ )1:‬تجزیه و تحلیل محیطی‪.‬‬
‫‪ )2‬پایه گذاری جهت گیریهای سازمانی‪.‬‬
‫‪ )3‬هدف گذاری‪.‬‬
‫‪ )4‬تعیین و تدوین راهبردها‪.‬‬
‫‪ )5‬بسترسازی و اجرای راهبردها‪.‬‬
‫‪ )6‬پایش راهبردها‪.‬‬
‫برنامه ریزی راهبردی‬
‫‪ ‬بستر یا چارچوبی برای عملی ساختن تفکر راهبردی و هدایت‬
‫عملیات برای حصول نتایج مشخص و برنامه ریزی شده می‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ ‬تالشی سازمان یافته و منظم برای اتخاذ تصمیمات بنیادی و‬
‫انجام اقدامات اساسی که سرشت و سمت گیری فعالیتهای یک‬
‫سازمان با دیگر نهادها را در چارچوبی قانونی شکل میدهد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫برایسون‬
‫دورنما ‪ ،‬چشم انداز ‪ ،‬منظره‬
‫‪VISION‬‬
‫‪ ‬مقصد نهائی سازمان‬
‫ماموریت‬
‫‪MISSION‬‬
‫‪ ‬علت برپائی سازمان‬
‫فناوری اطالعات و حوزه های مرتبط‬
‫فناوری ارتباطات‬
‫نظریه اطالعات‬
‫نظریه سامانه ها‬
‫مهندسی رایانه‬
‫مهندسی کنترل و خودکاری‬
‫فا و فاوا‬
‫اطالعات‬
‫فاوا‬
‫رایانه‬
‫ارتباطات‬
‫مدیریت فناوری اطالعات‬
‫‪ ‬هدایت انواع فناوریهای اطالعاتی مورد مصرف سازمان‬
‫جهت استفاده بهینه و افزایش کارائی سازمانی‪.‬‬
‫توان جذب فناوری اطالعات‬
‫‪IT Absorptive Capacity‬‬
‫توانائی در تشخیص ‪ ،‬هضم و جذب و بکارگیری‬
‫فناوریهای جدید اطالعاتی برای مقاصد‬
‫سازمانی‬
‫توان جذب فناوری اطالعات‬
‫‪ ‬در صورت هزینه کردن بیش از توان جذب امکان (منابع مالی)از دست‬
‫میدهیم‬
‫‪ ‬خط توان جذب ‪ ----------------------‬خط توان جذب‬
‫‪ ‬در صورت هزینه کردن کمتر از توان جذب فرصت (منافع کاری)از دست‬
‫میدهیم‬
‫ظرفیت جذب فناوری اطالعات در سازمانهای‬
‫گوناگون‬
‫ردیف‬
‫میزان توان جذب‬
‫در صد از بودجه سالیانه‬
‫‪1‬‬
‫کم‬
‫‪%3‬‬
‫‪3‬‬
‫متوسط‬
‫‪%5‬‬
‫‪3‬‬
‫زیاد‬
‫‪%10‬‬
‫برنامه ریزی فناوری اطالعات‬
‫‪ ‬فراهم سازی شرایط بکارگیری فناوریهای نو اطالعاتی و ارتباطی‬
‫در این زمینه با انتخابهای مناسب و اندیشیدن تمهیداتی برای‬
‫تحقق شرایط یکپارچگی و پیوند فناوریهای نو و کهن جهت‬
‫استفاده بهینه و افزایش کارائی سازمانی‪.‬‬
‫مدیریت راهبردی فناوری اطالعات‬
‫‪ ‬چارچوب های عمومی مدیریت راهبردی فناوری اطالعات به‬
‫ارتباط کسب و کار و اطالعات و ارتباطات و فناوری در سطوح‬
‫راهبردی ‪ ،‬ساختاری و عملیاتی می پردازد و بر این اساس تالش‬
‫میکند در سطح تحقق راهبردهای سازمانی از این طریق ارزش‬
‫افزوده ایجاد نماید‪.‬‬
‫برنامه ریزی راهبردی فناوری اطالعات‬
‫‪ ‬پیش بینی ‪ ،‬مطالعه و تدوین برنامه برای همسو سازی برنامه‬
‫های فناوری اطالعات سازمان و برنامه های راهبردی سازمان‪.‬‬
‫‪ ‬مدلهائی نظیر ‪:‬ودوارد و گریفیث(‪)96‬‬
‫‪،‬کاسیدی(‪،)98‬ویپ(‪ )2001‬و ودربی(‪.)93‬‬
‫مدیریت و برنامه ریزی راهبردی فناوری اطالعات‬
‫‪ ‬فرآروشهای مبتنی بر مطالعه و تدوین برنامه در جهت فراهم‬
‫سازی شرایط بکارگیری فناوریهای نو اطالعاتی و ارتباطی جهت‬
‫تحقق ماموریت های سازمانی در جهت راهبردهای سازمانی‬
‫وتدوین برنامه های تحقق اهداف سازمانی در راستای دور نمای‬
‫سازمان‪.‬‬