tr-defter-2 - Acil Kitap

Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
TürkçeMino AKILLI TÜRKÇE DEFTERİ
Artık
Türkçe’den
korkmuyorum.
Artık
Türkçe’yi
daha çok
seviyorum.
Artık
az yazarak
çok zaman
kazanıyorum.
Artık
Türkçe’den
sıkılmıyorum.
Artık
Türkçe
dersinde
eğleniyorum.
2
Artık
kelimeleri
doğru
yazıyorum.
Artık
daha fazla
etkinlik
yapıyorum.
Artık
daha fazla
kelime
öğreniyorum.
Bu kitabın her hakkı Arı Defter ve Dağıtım’a aittir. İçindeki şekil, yazı, resim ve grafiklerin
yayınevinin izni olmaksızın, elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile
çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır.
YAZAR
İbrahim SEYHAN - S. Reyhan ALABUĞA
KAPAK TASARIM
İhsan SONDOĞAN
GRAFİK-TASARIM
Şerife Kübra MERAL
Bilal KARAGÜLMEZ
BASIM YERİ
İhlas Gazetecilik A.Ş. (0212 454 30 00)
Arı Defter ve Dağıtım İnternet Bilişim Hizmetleri
Güneşli Yolu Cad. İkebana Evleri H Blok D:26 Bahçelievler/İSTANBUL
Tel: 0212 879 20 60 - Faks: 0212 879 20 70
www.ariyayin.com - info@ariyayin.com
/ariyayin
/ariyayin
2 (iki)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
Merhabalar,
Hazırlamış olduğumuz Akıllı Türkçe Defteri ile siz saygıdeğer öğretmenlerimizin işlerini biraz daha kolaylaştırırken, sevgili öğrencilerimizin de Türkçe’yi
daha iyi öğrenmelerini sağlamak istedik.
Akıllı defterlerin amacı, not tutma sıkıntısı yaşayan öğrencilerin ve konu yetiştirme telaşına giren öğretmenlerimizin işlerini kolaylaştırmaktır.
TürkçeMino’da boş bir defter kadar not kısmı bulabilirsiniz. Her öğretmenin
konu anlatım ve not alma tarzı farklı olabilmektedir. Bu yüzden öğretmen, gerekli bulduğu ayrıntıları kendi anlatım tarzına uygun olarak yazdırabilecektir.
Türkçemino'da etkinlikler ve sorular hazır olarak verildiği için; haricen soru
çözmek, konuyu tekrar etmek, kitap okumak, şiir ve hikaye yazmak vb. gibi bir
çok etkinlik için bol bol zaman kalacaktır. Öğrencilerin yıl boyunca göreceği
konular da tema sonlarındaki "Tekrarlıyorum, Hatırlıyorum" bölümlerinde özet
etkinlikler olarak verilmiştir.
Akıllı Türkçe Defteri’nin ek bir kaynak olarak algılanmasını istemeyiz. Çünkü
bu defter ile öğrenciye ek kaynak aldırmıyoruz, DEFTER İHTİYACINI karşılıyoruz. Bu defteri alan bir öğrencinin başka bir defter almasına gerek kalmayacaktır.
Başarılarınızın sürekli olması dileğiyle.
İbrahim SEYHAN - S. Reyhan ALABUĞA
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
(üç) 3
İÇİNDEKİLER
1. TEMA
1.1 Özgeçmişim.......................................................................................................................... 9
1.2 Günlük Yazıyorum...........................................................................................................12
1.3 Harfleri Tanıyorum..........................................................................................................15
1.4 Ünlü Uyumu........................................................................................................................20
1.5 Alfabetik Sıralama........................................................................................................25
1.6 Heceyi Tanıyorum...........................................................................................................29
2. TEMA
2.1 Kelimeyi Tanıyorum.........................................................................................................41
2.2Eş Anlamlı Kelimeler.....................................................................................................47
2.3Zıt Anlamlı Kelimeler....................................................................................................50
2.4Eş Sesli (Sesteş) Kelimeler.........................................................................................53
2.5Noktalama İşaretlerini Tanıyorum...........................................................................56
3. TEMA
3.1 Cümleyi Tanıyorum.........................................................................................................69
3.2Kurallı - Devrik Cümle................................................................................................72
3.3Cümlenin Özellikleri......................................................................................................75
3.4Anlamına Göre Cümleler...........................................................................................79
3.5Sebep-Sonuç Cümleleri / Karşılaştırma Cümleleri......................................85
4. TEMA
4.1 İsimleri Tanıyorum............................................................................................................95
4.2Verilişlerine Göre Varlıklar (Özel - Tür).........................................................97
4.3Sayılarına Göre Varlıklar (Tekil-Çoğul).......................................................... 101
4.4İsmin Hâlleri.................................................................................................................... 105
4.5Anlam Bağlantısı Kuran Kelimeler....................................................................... 108
4.6Yazı Türleri........................................................................................................................111
4 (dört)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
5. TEMA
5.1 Hikâye Unsurları........................................................................................................... 125
5.2Soy Ağacım.................................................................................................................... 127
5.3Kök-Ek Bulalım.............................................................................................................. 129
5.4Yeni Kelime Türeten Ekler (Yapım Ekleri)...................................................... 134
5.5Betimleme'yi Öğreniyorum...................................................................................... 139
6. TEMA
6.1 Varlığın Özelliğini Bildiren Kelimeler (Sıfat)................................................ 150
6.2Duygusal ve Abartılı İfadeler................................................................................ 161
6.3Şiirde Ana Duygu - Konu........................................................................................ 166
7. TEMA
7.1 Öykü Haritası Hazırlıyorum.................................................................................... 178
7.2Adın Yerini Tutan Kelimeler (Zamirler)............................................................ 179
7.3İsmin Hâlleri.................................................................................................................... 185
7.4Mektup Yazıyorum...................................................................................................... 187
7.5İş, Oluş, Hareket Bildiren Kelimeler (Eylem) ............................................... 189
7.6Tablo ve Grafik Okuma.......................................................................................... 194
8. TEMA
8.1 Atasözleri.......................................................................................................................... 211
8.2Deyimler........................................................................................................................... 213
8.3Vecize (Özlü Söz)...................................................................................................... 214
8.4Davetiye ve Tebrik Kartı Yazıyorum................................................................. 217
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
(beş) 5
TEMA 1 - KAZANIMLAR
• Ön bilgilerini kullanır.
• Okuduğu metne uygun sorular sorar ve cevaplar.
• Anlamlı ve kurallı cümleler kurar.
• Yazma amacını belirler ve kurallarına uygun yazar..
• Yazılarında noktalama işaretlerini yerinde kullanır.
• Sayfa düzen ve temizliğine dikkat eder.
• Kelimeleri yerinde ve anlamında kullanır.
• Düşünce ve hayallerini anlatan yazılar yazar.
• Yazılarında 5N 1K (ne, nerede, ne zaman, nasıl, niçin, kim) öğelerini kullanır.
• Şiir ya da öykü yazar.
• Görsellerde ya da yazılanlarda geçen varlıkları seçer ve sınıflandırır.
• Günlük, anı vb. yazar.
• Dikte çalışmalarına katılır.
• Seslerden hece, heceden kelime oluşturur.
• Hikaye unsurlarını belirler.
6 (altı)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
1. Temaya Giriş
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
(yedi) 7
1. Temaya Giriş
8 (sekiz)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
Öz Geçmişim
• Ben Ece Türk. 7 yıl önce Bayburt'da doğdum.
• 5 yaşımda anaokuluna başladım.
• 1. sınıfa giderken baleye başladım.
• Okula başladığım yıl doğduğum ve büyüdüğüm mahalleden ayrılmak zorunda
kaldım.
• Bu yıl ise balenin yanısıra piyano kursuna başladım.
Re
sm
ini
ya
pı
ştı
r.
Ece'nin özgeçmişini okuduk. Biz de aşağıya kendi özgeçmişimizi yazalım.
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
(dokuz) 9
Kendimi Tanıtıyorum
Kendimizi soruları cevaplayarak kendimizi tanıtalım.
Adım Soyadım:
Okulumun Adı:
Sınıfım ve Numaram:
Öğretmenimin Adı ve Soyadı:
Doğum Yerim ve Tarihim:
Saç ve Göz Rengim:
En Sevdiğim Yemekler:
En Sevdiğim Oyunlar:
En Sevdiğim Dersler:
En Sevdiğim Şarkılar:
En Sevdiğim Kitaplar:
En Sevdiğim Çizgi Film:
(Aşağıdaki cümleyi tamamlamadan önce yan sayfadaki soruları cevaplayalım.)
Arkadaşımla benzer yanlarımız şunlar:
10 (on)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
Arkadaşımı Tanıtıyorum
Aşağıdaki soruları sevdiğimiz bir arkadaşımızı düşünerek cevaplayalım.
Arkadaşımın Adı Soyadı:
Arkadaşımın Saç ve Göz Rengi:
Arkadaşımın Doğum Yeri ve Tarihi:
Arkadaşımın En Sevdiği Yemek:
Arkadaşımın En Sevdiği Oyun:
Arkadaşımın En Sevdiği Ders:
Arkadaşımın En Sevdiği Şarkı:
Arkadaşımın En Sevdiği Kitap:
Arkadaşımın En Sevdiği Çizgi Film:
................................................................... isimli arkadaşımla farklı yanlarımız şunlardır:
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
(on bir) 11
Günlük Yazıyorum
Gün Ay
Yıl
........../........../...............
Pazar 21:30
Sevgili Günlük,
İki gündür yazamıyorum sana. Neler oldu tahmin bile edemezsin.
Nereden başlasam bilmiyorum. Sana bahsetmiştim, komşu teyzenin
minik kedilerini hatırlıyor musun? İşte o kedilerden biri iki gün
önce kayboldu. Mahalleli ayağa kalktı kediyi bulmak için. Aramalarımız sonuçlandı ve kediyi Zübeyde teyzenin evinin bahçesinde
bir çukurda bulduk. Zavallıcık çok korkmuştu.
Kediyi aradığımız sıralarda mahalledeki evlerden birinin camından çıkan dumanı farkettik. Hemen büyüklerimize haber vererek ortaya çıkabilecek büyük bir yangını önlemiş olduk. Yazarken bile
yoruldum, bir de bunları yaşadığımı düşün!
İyi geceler günlüğüm. Yarın görüşürüz.
Yukarıdaki günlüğü okudun. Günlük yazarken dikkat etmen gereken şeyler var.
Öğretmenim dedi ki:
Günlük yazarken:
12 (on iki)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
Günlük Yazıyorum
Aşağıdaki günlüğü yarım bırakılan yerden devam ettirelim.
Gün Ay
Yıl
........../........../...............
...........................................
Sevgili Günlük,
Uzun bir tatilden döndük. Senin yanına geldiğim için çok mutluyum. Çünkü sana anlatacak çok şeyler oldu. Nereden başlasam
bilemiyorum. Bak dinle:
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
(on üç) 13
Sınıf İçi Etkinlikler
14 (on dört)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
Harfleri Tanıyorum
HARFLERİMİZ
Kimi sesli, kimi sessiz
Tam 29 kişiyiz.
8'imiz pek kuvvetli,
21'imiz ancak yeteriz.
Harf:
Öğretmenim dedi ki:
Harfler
Ünlü (Sesli)
Ÿ
Ünsüz (Sessiz)
Ÿ
Harfler yazılışlarına göre:
1. Büyük Harfler
A-B-
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
(on beş) 15
Harfleri Tanıyorum
2. Küçük Harfler
a-b-
ÖRNEK
¡ahize™ kelimesinin harflerini inceleyelim.
ahize
1 2345
Ÿ 5 harften oluşuyor.
Aşağıdaki kelimelerin harf sayılarını yanlarına yazalım.
• maymun Ÿ • sincap Ÿ
• akrabalarım Ÿ• bulmacalar Ÿ
• .......................... Ÿ• .......................... Ÿ
Aşağıdaki harflerle başlayan ikişer kelime yazalım.
A
K
M
Y
P
C
16 (on altı)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
Harfler (Sesler)
Aşağıda yazılı olan kelimeleri harf sayılarına göre gruplayalım.
ev - çaydanlık - gözlük - akıl - kardeşim - tahta - simit - şemsiye
babalık - sarı - ot - gül - kaz - çakmak - korkuluk
2 harf
3 harf
4 harf
5 harf
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
6 harf
7 harf
8 harf
9 harf
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Ÿ
Harf sayıları verilen gruplara baş harflerine uygun kelimeler yazalım.
K
3 ses
kek
4 ses
E
5 ses
T
6 ses
Z
8 ses
7 ses
..........
..........
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
(on yedi) 17
Sınıf İçi Etkinlikler
18 (on sekiz)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
Ünlü Harfler (Sesler)
Harfler söylenişlerine göre ikiye ayrılır:
1. Ünlü harfler:
Öğretmenim dedi ki:
Ünlü Harflerin Özellikleri:
a. Tek başlarına okunabilirler.
Öğretmenim dedi ki:
ÖRNEK
a, ...........................
b. Tek başlarına hece olabilirler.
Öğretmenim dedi ki:
ÖRNEK
o-kul, ...........................
c. Ünlü harfler Ÿ Kalın ünlüler:
İnce ünlüler:
Aşağıda verilen harflerin arasına ünlü harfleri yazarak kelimeler oluşturalım.
• sarı Ÿ a, ı • R . dy . Ÿ • m . s . Ÿ
• . rm . t Ÿ • k . t . p Ÿ • k . d . Ÿ
• m . z Ÿ • h . vl . Ÿ • k . rp . z Ÿ
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
(on dokuz) 19
Büyük Ünlü Uyumu
Aşağıda yazılı kelimelerde geçen ünlü harfleri “kalın - ince” kuralına
göre inceleyelim. ( kalın ➛ k, ince ➛ i)
• kedi
i i
• kayık
• üzüm
• okul
siyah
UYARI !
• sevimli
kadın
kk
Ÿ Büyük ünlü uyumuna UYAR.
yumurta
k k k
Ÿ Büyük ünlü uyumuna UYAR.
televizyon Ÿ Büyük ünlü uyumuna UYMAZ.
i i i k
20 (yirmi)
kadife
•
Yıldızlı olan kelimelerde diğerlerinden farklı bir durum var.
Öğretmenim dedi ki:
ÖRNEK
• ödev
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
Büyük Ünlü Uyumu
Aşağıdaki kelimeleri "Büyük Ünlü Uyumu"na göre inceleyelim.
ÖRNEK
kiraz Ÿ kalın ve ince ünlü bir arada, kurala UYMAZ.
i k
• fakir Ÿ
• kelime Ÿ
• sevinç Ÿ
• marifet Ÿ
• bina Ÿ
• çanta Ÿ
• Amasya Ÿ
• mahalle Ÿ
• ................. Ÿ
• ................. Ÿ
• ................. Ÿ
• ................. Ÿ
Noktalı yerlere verilen ünlü harfleri yerleştirerek yeni kelimeler yazalım.
a
e
ı
•t.ş
•k.l
•s.r
•s.z
•t.l
•h.z
i
o
ö
u
•b.r
•s.r
•g.l
•k.ş
•s.t
•k.m
•m.r
•ç.l
•m.z
•d.z
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!
ü
(yirmi bir) 21
Sınıf İçi Etkinlikler
22 (yirmi iki)
Ar tık Türkçe'yi Daha İyi Öğreneceksiniz!