PDF İndir - Türkiye Aile Hekimliği Dergisi

Derleme | Review
Türk Aile Hek Derg 2010; 14(4): 167-172
doi:10.2399/tahd.10.167
www.turkailehekderg.org
Yafll›larda hipertansiyona yaklafl›m
Approach to hypertension in elderly people
Haluk Mergen1, Talat Tavl›2, Kurtulufl Öngel3, Berna Erdo¤mufl Mergen4, Vedide Tavl›5
Summary
Yafll›da hipertansiyon, 65 yafl›n üzerinde, sistolik kan bas›nc›n›n 140
mmHg’n›n ya da diyastolik kan bas›nc›n›n 90 mmHg’n›n üzerinde
olmas› ile tan›mlan›r. Hipertansiyon yafll›larda s›k görülür (>%60),
üçte ikisi yaln›ca sistolik ya da yaln›zca diastoliktir; (sistolik kan bas›nc› ≥140 mmHg ya da diyastolik kan bas›nc›n›n ≥90 mmHg
olmas›). Yafll›daki hipertansiyon di¤er yafllardaki hipertansiyondan
flu özellikleriyle ayr›l›r: Yafll›da, endotel de¤iflimlerinin ve sol kalp
fonksiyonu azalmas›n›n yan›s›ra beyin kan ak›m›n› düzenleyen mekanizmalar da daha k›r›lgand›r. Bu nedenle ileri yafl grubunda agresif yaklafl›ml› tedavi yarar yerine zarar verebilir. Bu makalede yafll›daki hipertansiyonun tan› ve tedavi özellikleri gözden geçirilmektedir.
Systolic blood pressure higher than 140 mmHg or diastolic blood
pressure higher than 90 mmHg for people older than 65 years is
called hypertension in elderly. Hypertension is frequent among elderly people (>60%) and isolated systolic hypertension (systolic blood
pressure ≥140 mmHg or diastolic blood pressure ≥90 mmHg) constitutes two-third of all cases of hypertension in elderly.
Hypertension of the elderly differs from younger adults. Besides
endothelial changes due to aging and decrease in the left ventricular function, mechanisms of the regulation of the cerebral blood
flow are more vulnerable. Thus; agressive treatments for hypertension in the elderly can be harmful. This article aims to give information about detection, treatment and differences of the hypertension
in the elderly population.
Anahtar sözcükler: Yafll›da hipertansiyon, hipertansiyon, yafll›lar.
Key words: Hypertension in the elderly, hypertension, elderly.
Y
afll›lardaki hipertansiyon, 65 yafl üstündeki kifli-
konulmal›d›r.1 Bu koflullar sa¤lanmad›¤› taktirde hatal›
lerde sistolik kan bas›nc›n›n ≥140 mmHg veya di-
sonuçlarla karfl›lafl›lmas› muhtemeldir.
yastolik kan bas›nc›n›n ≥90 mmHg olmas›d›r. Bu
Hipertansiyon, birinci basamak uygulamas›nda çok s›k
tan›mlamayla birlikte; hipertansiyon tan› ölçütlerinin ya-
rastlan›lan rahats›zl›klardan birisidir.2 Sadece Amerika
fla göre de¤iflim göstermedi¤i de ak›lda tutulmal›d›r. Dik-
Birleflik Devletleri’nde (ABD) y›lda yaklafl›k 1 milyon ki-
kat edilmesi gereken nokta, tek bir tansiyon ölçümünün
fliyi, dünyada ise 1 milyar kifliyi etkiledi¤i hesaplanm›flt›r.3
tan› koymada de¤eri olmamas›d›r. Hipertansiyon tan›s›,
ABD’nde hipertansiyon prevalans› %31.3’tür; hipertansi-
5 dakikal›k dinlenme sonras› oturur pozisyonda en az 2
yonun tan› ve tedavisi için sa¤l›k kurulufllar›na y›lda 35
farkl› seansta ve her seansta iki koldan en az iki ölçüm ile
milyon baflvuru yap›lmaktad›r.4,5 Altun ve arkadafllar›n›n
1
Derleme
Özet
1)
Uluda¤ Üniversitesi Sa¤l›k Uygulama ve Araflt›rma Merkezi, Aile Hekimli¤i Uzman›, Sa¤l›k Kurumlar› ‹flletmecili¤i Önlisans, Bursa
Celal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dal›, Prof. Dr., Manisa
3) Süleyman Demirel Üniversitesi T›p Fakültesi Aile Hekimli¤i Anabilim Dal›, Yard. Doç. Dr., Isparta
4) Osmangazi 2 No’lu Ana ve Çocuk Sa¤l›¤› Aile Planlamas› Merkezi, Aile Hekimli¤i Uzman›, Bursa
5) Dr. Behçet Uz Çocuk Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Çocuk Kardiyolojisi Klini¤i, Prof. Dr., ‹zmir
2)
2010 © Yay›n haklar› Türkiye Aile Hekimli¤i Uzmanl›k Derne¤i (TAHUD)'a aittir. Her hakk› sakl›d›r. Deomed Medikal Yay›nc›l›k taraf›ndan yay›mlanmaktad›r.
Copyright © 2010 Turkish Society of Family Practice. All rights reserved. Published by Deomed Medical Publishing, Istanbul.
167
Derleme
Türk Hipertansiyon Prevalans Çal›flmas›’na göre, ülke-
Society of Cardiology (ESH/ESC) 2007 s›n›flamas› da
mizde, 18 yafl üstü eriflkinlerdeki hipertansiyon prevalan-
kabul gören bir s›n›flamad›r (Tablo 1). En s›k kullan›lan
s› %31.8, 65 yafl ve üstünde ise %75.1’dir. 65 yafl ve üs-
s›n›flama, Joint National Commitee’nin (JNC) JNC-7
tünde, hipertansiyon prevalans› erkekler için %67.2, ka-
s›n›fland›rmas›d›r (Tablo 2). Önceki JNC-6 S›n›fland›r-
d›nlar için ise %81.7’dir. Hipertansiyon prevalans› 60-69
mas›nda normal olarak kabul edilen <140 mmHg sistolik
yafl grubunda %70’e, 70-79 yafl grubunda %76’ya, 80 yafl
veya <90 mmHg diyastolik kan bas›nc›, son s›n›fland›r-
ve üstünde ise %79.7’ye ulaflmaktad›r. ‹zole sistolik hi-
mada prehipertansiyon bölgesine al›nm›flt›r; ancak bu
pertansiyonun tüm yafl gruplar›ndaki prevalans› %4.8
grubun tedavisi konusunda görüfl birli¤i sa¤lanamam›fl-
iken, bu de¤er 60-69 yafl grubunda %12’ye, 70-79 yafl
t›r.3 Yaflam tarz› de¤ifliklikleri, egzersiz, meyve, sebze ve
grubunda %17’ye ve 80 yafl ve üstü grupta ise %28.6’ya
az ya¤l› Dietary Approaches to Stop Hypertension
ulaflmaktad›r.6 Sekiz y›ll›k izleme verilerini kullanan
(DASH) yeme plan› her evrede önerilmektedir.
TEKHARF’e göre, hipertansiyon prevalans› 60-69 yafl
aral›¤›nda erkeklerde %52.9, kad›nlarda %71.6, 70 yafl
7
üzerinde ise s›ras›yla %60.9 ve %77’dir. ABD’nde 65 yafl
üstünü kapsayan National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 2003-2004 raporuna göre hipertansiyon prevalans› %70.8; tedavi edilme oran› %69.3;
kontrol edilme oran› ise %48.8’dir.8 Akdeniz bölgesi ülkelerinden; ‹spanya’da 80 yafl üzerinde hipertansiyon prevalans› %72.8;9 ‹talya’da 65 yafl üzerinde ise %93’tür.10
Hipertansiyonun histopatolojisi artm›fl kolajen biriki-
Yafll› Hipertansiyonun Patofizyolojik
Farkl›l›klar›
Hipertansiyonlu yafll›da; hipertansiyonlu gence göre,
total periferik direnç yüksek, kalp indeksi, sol ventrikül
ejeksiyon h›z›, plazma renin aktivitesi, santral ve total kan
volümü ile böbrek kan ak›m› daha düflüktür.15-17 Bu hastalarda, genç hastalarda görülen sempatik aktivite art›fl› yoktur; β-adrenerjik reseptör yan›t› ve baroreseptör hassasiyeti, normal yafllanmaya k›yasla, ›l›ml› bir düflüfl gösterir.18
mi ve çaprazlaflmas›, elastin liflerinin dejenerasyonu, ateroskleroz ve yaflla endoteliyal disfonksiyonun yol açt›¤›
damar sertli¤idir.1 Aort ve büyük damarlar›n geniflleme-
Tablo 1. ESH/ESC 2007 hipertansiyon evreleri13
si, atardamar duvarlar›n›n kal›nlaflmas›, burada kolajen
Sistolik
Diyastolik
<120
<80
liflerinin artmas›, elastik liflerin glikoprotein içeri¤inin
Kategori
azalmas›, artm›fl elastin mineralizasyonu, sol ventrikül ar-
Optimal
ka duvar›n›n diyastolik kal›nl›¤›n›n art›fl› normal yafllan-
Normal
120-129
80-84
mada gözlenir.11,12
Yüksek normal
130-139
85-89
1. derece HT
140-159
90-99
Bu makale; dünyada ve Türkiye’de yayg›n olan yafll›-
2. derece HT
160-179
100-109
lardaki hipertansiyonun önemi, genç yafl grubundan
3. derece HT
≥180
≥110
farkl›l›klar›, iliflkili metabolik de¤ifliklikler, kognitif fonk-
‹zole sistolik HT
≥140
<90
siyonlara etkisi ve tedavide dikkat edilmesi gereken noktalar› gözden geçirmektedir.
Tablo 2. JNC-7 Kan Bas›nc› S›n›fland›rmas›14
Hipertansiyonun S›n›fland›r›lmas›
Hipertansiyon hakk›nda bugüne kadar de¤iflik s›n›fland›rmalar yap›lm›flt›r. World Health Organization, In-
168
Kan Bas›nc›
Normal
Sistolik Kan
Bas›nc›
(mmHg)
Diyastolik
Kan Bas›nc›
(mmHg)
<120
ve
<80
ternational Society of Hypertension (WHO/ISH) 2003
Prehipertansiyon
120-139
ya da
80-89
s›n›flamas› en önemli s›n›flamalardan biridir. Yine The
Evre 1 hipertansiyon
140-159
ya da
90-99
European Society of Hypertension and The European
Evre 2 hipertansiyon
≥160
ya da
≥100
Mergen H ve ark. | Yafll›larda hipertansiyona yaklafl›m
Kan bas›nc› 115/75 - 185/115 mmHg aras›nda olmak
bir mmHg bas›nç art›fl›, kalp-damar hastal›klar›yla ilgili
üzere; sistolik kan bas›nc›ndaki her 20 mmHg ya da di-
riskleri art›rmaktad›r.27 Yine ayn› çal›flmaya göre; sistolik
yastolik kan bas›nc›ndaki her 10 mmHg’l›k art›fl 40 ile 70
kan bas›nc›n›n 20 mmHg’l›k art›fl›, kalp yetersizli¤ini
yafllar› aras›nda kalp-damar hastal›klar› riskini iki kat ar-
%56 oran›nda art›rabilmektedir.28 Kalp yetersizli¤i, di-
t›r›r.1
yastolik kan bas›nc›ndaki yükselme ile öngörülebilir. Bu
Hipertansif yafll›da endotelin iskemik alandaki kan
risk, sistolik kan bas›nc› ve nab›z bas›nc›ndaki yükselme-
ak›m›n› anlaml› derecede azaltan ak›ma ba¤l› geniflleme
nin kalp yetersizli¤i oluflturma riskinden daha düflüktür.
yüzdesi (FMD), anlaml› derecede azalm›flt›r (p=0.02). Bu
non-hipertansife göre daha anlaml›d›r; (p=0.008). Yafl ile
55–84 yafllar› aras›ndaki 3.078 kifliyi kapsayan Rotter-
hipertansiyon aras›ndaki pozitif korelasyon ve FMD yüz-
dam Çal›flmas› (The Rotterdam Study) ile 85 yafl üstü 276
desiyle ters korelasyona bak›l›rsa; karotis intima-media
kifliyi kapsayan Leiden 85 Yaflüstü Çal›flmalar›nda (Lei-
kal›nlaflmas› endotel fonksiyonunun, olas› en iyi belirte-
den 85-plus Study); 65 yafl›n alt›ndaki kiflilerde sistolik ve
cidir.19
diyastolik kan bas›nc› de¤erleri ile 11 y›l sonraki kognitif
Derleme
ha anlaml›; (p=0.01), yafll› non-hipertansifte de orta yafll›
Yafll›da Hipertansiyonun Kognitif
Fonksiyonlar Üzerindeki Etkisi
de¤er, yafll› hipertansifte, orta yafll› hipertansife göre da-
fonksiyonlar aras›nda iliflki saptanmazken, 65–74 yafllar›
aras›ndaki kiflilerde yüksek s›n›r de¤erdeki sistolik ve di-
‹zole Sistolik Hipertansiyon
65 yafl üstündeki, hipertansiyon vakalar›n›n üçte ikisini hastal›¤›n özel bir tipi olan izole sistolik hipertansiyon
oluflturur.1,20 Bu olgularda, sistolik kan bas›nc› ≥140
mmHg, diyastolik kan bas›nc› ise <90 mmHg’d›r. ‹zole
sistolik hipertansiyonda; artm›fl sistolik bas›nc›n yan› s›ra
nab›z bas›nc›, nab›z dalga h›z› ve karotis dalga refleksiyonlar› da kalp ve damarlarla ilgili riskleri art›r›r. Sistolik
hipertansiyonun iki ana bilefleni artm›fl damar sertli¤i ve
erken dalga refleksiyonlar›d›r.21 Arteriyel duvar tansiyonu, artm›fl periferik direnç, artm›fl arteriyel sertlik; arteriyel nab›z dalga h›z›n› art›r›r ve yans›yan nab›z dalgas›n›n oluflmas›na yol açar.22 Yans›yan dalga, yafll›da, gö¤üs
aortunun gerisine sol ventrikül ejeksiyon periyodu bitmeden ulafl›r; dalgalar›n birbirine eklenmesi sistolik kan
bas›nc›n› yükseltir, sol ventrikülün ifl yükünü art›r›r.23
yastolik kan bas›nçlar› ile 11 y›l sonraki kognitif fonksiyon iliflkili bulunmufltur. 75 yafl›n üzerindeki kiflilerde
yüksek sistolik ve diyastolik kan bas›nçlar›n›n izlenmesi
sonunda kognitif fonksiyonlar› daha iyi belirledi¤i düflünülmekteydi, ancak 85 yafl üstü grupta en yüksek kognitif
fonksiyon gözlendi. Sonuç olarak; 75 yafl›n alt›daki kiflilerde yüksek kan bas›nc›n›n yüksek oranda kognitif bozulma ile iliflkili oldu¤u; daha yafll› kiflilerin ise daha iyi kognitif fonksiyonlara sahip olduklar› saptanm›flt›r.29
Çok Yafll› Kifliler Kognitif Fonksiyon De¤erlendirme
Çal›flmas›’nda (HYVET-COG, Hypertension in the
Very Elderly Trial Cognitive Function Assessment); 80
yafl üzerinde 3.336 kifli çal›flmaya kat›lm›flt›r. Çift kör,
plasebo kontrollü çal›flmada medikasyon ve plasebo grubu aras›nda anlaml› iliflki saptanmam›flt›r. Fakat bu konudaki meta-analizler ve di¤er plasebo kontrollü çal›flmalarla birlikte antihipertansif tedavinin demans› önledi¤i
Kalp-damarlar ile ‹lgili Morbidite
kabul edilmektedir.30
‹zole sistolik hipertansiyon d›fl›nda, hipertansiyonu
70 yafl üzeri 1.241 hipertansif hastan›n kognitif fonk-
tedavi etmek, miyokard enfarktüsü, inme, kalp yetersizli-
siyonlar›n Mini Mental State Examination (MMSE) ve
24-26
¤i ve böbrek komplikasyonlar›n›n insidans›n› azalt›r.
Cognitive Efficiency Profile (CEP) ile de¤erlendirildi¤i
‹zole sistolik hipertansiyonda sistolik kan bas›nc› ≥160
bir di¤er çal›flmada; antihipertansif tedavi alanlar›n skoru
mmHg ise, tedavi ancak efllik eden hastal›klar›n azal-
daha yüksekti (p<0.001); kalsiyum antagonisti kullanan-
mas›n› sa¤lar. Framingham Çal›flmas›’n›n epidemiyolojik
lar›n skoru da kullanmayanlara göre anlaml› derecede
kan›tlar›na göre, 70’li yafllardan itibaren, yafl artt›kça, her
yüksekti (p<0.001).31
Türkiye Aile Hekimli¤i Dergisi | Turkish Journal of Family Practice | Cilt 14 | Say› 4 | 2010
169
Yafll›lardaki Hipertansiyon ‹le ‹liflkili
Metabolik De¤ifliklikler
tokluk hipotansiyonu geliflebilir; susama hissinde azalma,
Yafll›lardaki hipertansiyonla iliflkili metabolik durum-
böbrek fonksiyonlar›n›n bozulmas› ve kognitif perfor-
lar›n bafl›nda metabolik sendrom gelmektedir. Progetto
mans düflüklü¤ü gözlenirken tuz hassasiyetinde artma ve
Veneto Anziani (Pro.V.A.) Çal›flmas›, Kuzey ‹talya’da 65
efllik eden hastal›klar için ileri tedaviler gerekebilir. T›b-
yafl üzerinde 3.099 dene¤in rastgele seçildi¤i bir çal›flma-
bi tedavinin temel kural› ‘düflük baflla, yavafl git’ ilkesidir;
d›r. Erkeklerin %25.6’s›nda, kad›nlar›n ise %48.1’inde
metabolik sendrom saptanm›flt›r. Bunun da, çok yüksek
Derleme
oranda her iki cinste bulunan hipertansiyon (%93), ka-
Yafll›n›n hipertansiyonu kendine özgüdür: Yafll›larda
en düflük dozda kombinasyonla bafllay›p derece, derece
art›rmak önerilir.38
Mutlak tokluk sistolik kan bas›nc›n›n
≤120 mmHg
d›nlarda kar›n ya¤lanmas›, düflük HDL düzeyleri, açl›k
olmas›n›n mortaliteyle anlaml› derecede iliflkili oldu¤u
plazma glükozu ve bel çevresi geniflli¤inden kaynakland›-
(p=0.04); düflük diyastolik kan bas›nc›n›n da, mortalite
¤› düflünülmektedir.
10
Belfast Uzun Süreli Serbest Yaflam Yafllanma Çal›flmas›’nda (Belfast Elderly Longitudinal Free-living
art›fl› ile iliflkili oldu¤u (p=0.03) gösterilmifltir; yetersiz
bak›m alan yafll›larda tokluk hipotansiyonu tüm mortalite nedenlerinden ba¤›ms›z bir etkendir.39
Aging Study - BELFAST) yafl ve cinsiyete bak›lmaks›z›n
Japonya’daki Valsartan in Elderly Isolated Systolic
≥140/90 mmHg düzeyindeki kan bas›nc›n›n anlaml› ola-
Hypertension (VALISH) çal›flmas›; sistolik kan bas›nc›-
rak beden kitle indeksi (OR=1.28/kg/m2) ve kilo ile oran-
n›n 140 mmHg’›n alt›na düflürülmesinin hipertansif has-
t›l› (OR=1.22/kg) bulunmufltur (p=0.07).32 ‹spanya’daki
talarda kalp-damar hastal›klar›n›n geliflimini azaltaca¤›
Yafll›lardaki Hipertansiyon Çal›flmas› da hipertansiyonun
göstermifltir. Ancak, sistolik kan bas›nc› 140 mmHg’n›n
obezite, diyabet ve dislipidemiyle beraber seyretti¤ini
alt›na indi¤inde, afl›r› tedavinin kan ak›m›n› azaltt›¤› be-
33
bildirmektedir.
yinde enfarktüse yol açabilece¤i unutulmamal›d›r.40
Oksidatif stres ve beslenme bozuklu¤u da yüksek tan-
500 yafll›dan 250’sine geleneksel tedavi, 250’sine de
siyonla iliflkili bulunmufltur. 62 eriflkinin kat›ld›¤› bir va-
Kompleks Antihipertansif Giriflim Program›’n› uygula-
ka-kontrol çal›flmas›nda, hipertansiyonlu kiflilerde lipo-
yan Complex Antihypertensive Intervention Program
peroksit (LPO) oran› anlaml› derecede fazla bulunmufl-
(CAPE); 12 ay sonra, giriflim grubundakilerin %67’sinde
tur. Hipertansif kiflilerde, beslenme bozuklu¤u da nor-
hipertansiyonun denetimini sa¤larken, ayn› oran kontrol
motansiflerden anlaml› derecede s›kt›r (p<0.05).34
Hindistan’da 60 yafl üzeri 888 kiflinin kat›ld›¤› çal›flman›n, çoklu lojistik regresyon analizine göre hipertansiyonun belirleyicileri; yafl, fazladan tuz al›m›, alkol ve beden kitle indeksi yüksekli¤idir.35 Yine Hindistan’da yap›lan bir çal›flmada, artan yaflla morbiditenin de artt›¤› (artrit, katarakt, hipertansiyon) belirtilmifltir (p<0.008).36
grubunda %51 olmufltur (p<0.001).41
Asemptomatik kronik hipertansiyonda kan bas›nc›
acilen düflürülmemelidir; bu, inmeye yol açabilir. Kan
bas›nc›n›n aniden düflmesi kan ak›m› otoregülasyon mekanizmas›n› bozar. Vücut, birkaç ay ya da y›ldan bu yana
süren çok yüksek kan bas›nc› de¤erlerine “uyum” sa¤lam›flt›r. Kan bas›nc›n› aniden düflürmek bu otoregülatuvar
uyumu bozabilir. Kan ak›m›n›n merkezi otoregülasyonu,
belirli bir aral›ktaki sistemik kan bas›nc› çerçevesinde,
170
Yafll›da, Hipertansiyon Tedavisinde
Dikkat Edilecek Noktalar
beyin perfüzyonunun sabit kalmas›n› sa¤lar. Bu ak›m pek
Hipertansiyonun tedavisi atlanmamal›d›r. Antihiper-
fl›l›kl› iliflkisine ba¤l›d›r.42 Kronik hipertansiyonda otore-
tansif ilaçlara düflük dozda bafllamal›, doz yavafl, yavafl ar-
gülasyonun alt s›n›r› s›kl›kla 130 mmHg dolay›ndad›r.
t›r›lmal›, ilaçlar, efllik eden rahats›zl›klara göre planlan-
Bunun yan› s›ra, damar duvar› düz kaslar› hiperplazisi gi-
mal›d›r. Genellikle, ilaçlar›n afl›r› dozu de¤il, gerekenden
bi de¤ifliklikler hastan›n kal›t›msal otoregülatuvar e¤risi-
düflük dozu kullan›lmaktad›r.37
ni de¤ifltirmifltir.43,44
Mergen H ve ark. | Yafll›larda hipertansiyona yaklafl›m
çok dinamik damar büzücü/gevfletici mekanizman›n kar-
control of hypertension in Turkey (the PatenT study) in 2003. J Hypertens
Hastal›klar, flüphesiz, klinik uygulama rehberlerine
göre tedavi edilmelidir, ancak geriyatrik hastalar, genellik-
2005; 23: 1817-23.
7.
le çok say›da hastal›¤a sahiptirler. Dolay›s›yla her hastal›¤›n tedavi protokolüne uyulmas› pek çok ilac›n ayn› anda
al›nmas›n› gerektirir. Bu ise, tedavinin kalitesini düflürür.
Türk Kardiyol Dern Arfl 1999; 27: 8-14.
8.
United States adults aged 65 and older. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2009;
64: 256-63.
45
tal›klar ve spesifik ilaçlar› Tablo 3’de özetlenmifltir.
McDonald M, Hertz RP, Unger AN, Lustik MB. Prevalence, awareness,
and management of hypertension, dyslipidemia, and diabetes among
O yüzden, tedavi protokolüne uymak, yafll› hastada, her
zaman uygun olmayabilir. Yafll›da görülen baz› özel has-
Onat A, Kelefl ‹, Aksu H ve ark. Türk eriflkinlerinde toplam ve kardiyak
ölümlerin prevalans›: TEKHARF Çal›flmas›n›n 8-y›ll›k takip verileri.
9.
Aguado A, López F, Miravet S ve ark. Hypertension in the very old;
prevalence, awareness, treatment and control: a cross-sectional population-based study in a Spanish municipality. BMC Geriatr 2009; 9: 16.
10. Manzato E, Romanato G, Zambon S ve ark. Metabolic syndrome and cardiovascular disease in the elderly: the Progetto Veneto Anziani (Pro.V.A.)
Tablo 3. Özel durumlarda tercih edilen antihipertansifler
study. Aging Clin Exp Res 2008; 20: 47-52.
11. Lakatta E. Cardiovascular system. Handbook of Physiology’de. Ed.
Beta-bloker ya da Ca antagonisti
Atriyal taflikardi veya fibrilasyon
Beta bloker ya da non-dihidropiridin
Ca antagonisti
12. Fleg JL. Alterations in cardiovascular structure and function with advanc-
Diabetes mellitus, proteinüri
ACE-‹nhibitörü ARB
13. Mancia G, De Backer G, Dominiczak A ve ark. ESH/ESC 2007
Dislipidemi
Alfa bloker
Kalp yetersizli¤i
Beta bloker, ACE-‹nhibitörü
Hipertiroidi
Beta-bloker
Migren
Non-selektif beta-bloker,
non-dihidropiridin Ca antagonisti
Masoro E. New York, Oxford University Press, 1995; 413–74.
ing age. Am J Cardiol 1986; 57: 33-44.
Guidelines for the Management of Arterial Hypertension. J Hypertens
2007; 25: 1105-87.
Derleme
Angina
14. Chobanian AV, BakrisGL, Black HR ve ark. The Seventh Report of the
The Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation,
and Treatment of High Blood Pressure. JAMA 2003; 289: 2561.
15. Kawamoto A, Shimada K, Matsubayashi K ve ark. Cardiovascular regula-
Preoperatif hipertansiyon
Beta-bloker
tory functions in elderly patients with hypertension. Hypertension 1989; 13:
Prostat hipertrofisi
Alfa-bloker
401-7.
Böbrek yetersizli¤i
ACE-‹nhibitörü, diüretik
16. Messerli FG, Glade LB, Dreslinski GR ve ark. Hypertension in the elderly: haemodynamic, fluid volume and endocrine findings. Clin Sci 1981;
61: 393-4.
17. Messerli FG, Sundgaard-Riise K, Ventura HO ve ark. Essential hyper-
Sonuç
tension in the elderly: haemodynamics, intravascular volume, plasma
Yafll›da hipertansiyon di¤er yafl gruplar›ndan farkl›
özellikler tafl›r. Hasta, mutlaka, bu özelliklere göre ele
al›nmal› ve tedavi edilmelidir. Aksi taktirde istenmeyen
renin activity, and circulating catecholamine levels. Lancet 1983; 2: 983-6.
18. Mukai S, Gagnon M, Iloputaife I ve ark. Effect of systolic blood pressure
and carotid stiffness on baroreflex gain in elderly subjects. J Gerontol 2003;
58A: 626-30.
19. Saka B, Oflaz H, Erten N ve ark. Non-invasive evaluation of endothelial
sonuçlarla karfl›lafl›labilir.
function in hypertensive elderly patients. Arch Gerontol Geriatr 2005; 40:
61-71.
20. Bisognano JD, Townsend KA, Skyles AJ, Samuels KM. Prevalence of
Kaynaklar
1.
comorbidities and their influence on blood pressure goal attainment in
Beers MH, Jones TV. Hypertension. The Merck Manual of Geriatrics
Online 3rd edition. http://www.merck.com/mkgr/CVMHighLight?file=/
mkgr/mmg/sec11/ch85/ch85a.jsp%3Fregion%3Dmerckcom&word=hype
Blacher J. Arterial stiffness, isolated systolic hypertension, and cardiovas-
rtension&domain= www.merck.com#hl_anchor adresinden 03/09/2009 ta-
3.
Rogers RL, Anderson RS Jr. Severe hypertension in the geriatric patient-
capacity on arterial stiffness in healthy adults. Circulation 1993; 88: 1456-
is it an emergency or not? Clin Geriatr Med 2007; 23: 363-70.
62.
Chobanian AV, Bakris GL, Black HR ve ark. The seventh report of the
Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and
Treatment of High Blood Pressure. JAMA 2003; 289: 2560-72.
4.
National Center for Health Statistics. Chartbook on the Health of
resinden 02/08/2009 tarihinde eriflilmifltir.
sion. Ann Intern Med 2000; 132: 233-7.
elderly and senile patients. Adv Gerontol 2006; 18: 66-70.
25. Eto M, Toba K, Akishita M ve ark. Impact of blood pressure variability
on cardiovascular events in elderly patients with hypertension. Hypertens
Cherry D, Woodwell D. National Ambulatory Medical Care Survey:
2000 summary. Adv Data 2002; 328: 1-32.
6.
23. Smulyan S, Safar ME. The diastolic blood pressure in systolic hyperten24. Kipshidze NN, Zubiashvili TG. Isolated systolic arterial hypertension in
Americans. Hyattsville. http://www.cdc.gov/nchs/data/hus/hus08.pdf. ad5.
cular risk in the elderly. Am J Geriatr Cardiol 2006; 15: 178-82.
22. Vaitkevicius PV, Fleg JL, Engel JH ve ark. Effects of age and aerobic
rihinde eriflilmifltir.
2.
geriatric patients. Am J Geriatr Cardiol 2007; 16: 24-9.
21. Safar H, Chahwakilian A, Boudali Y, Debray-Meignan S, Safar M,
Res 2005; 28: 1-7.
26. Edwards MS, Craven TE, Burke GL, Dean RH, Hansen KJ. Renovascular
Altun B, Arici M, Nergizo¤lu G ve ark. For the Turkish Society of
disease and the risk of adverse coronary events in the elderly: a prospective,
Hypertension and Renal Diseases. Prevalence, awareness, treatment and
population-based study. Arch Intern Med 2005; 165: 207-13.
Türkiye Aile Hekimli¤i Dergisi | Turkish Journal of Family Practice | Cilt 14 | Say› 4 | 2010
171
27. Kannel WB. Some lessons in cardiovascular epidemiology from
Framingham. Am J Cardiol 1976; 37: 269-82.
28. Haider AW, Larson MG, Franklin SS ve ark. Systolic blood pressure,
diastolic blood pressure, and pulse pressure as predictors of risk for congestive heart failure in the Framingham Heart Study. Ann Intern Med
2003; 138: 10-6.
29. Euser SM, Van Bemmel T, Schram MT ve ark. The effect of age on the
association between blood pressure and cognitive function later in life. J
Am Geriatr Soc 2009; 57: 1232-7.
30. Peters R, Beckett N, Forette F, ve ark. Incident dementia and blood pres-
population in rural area of Varanasi district. Indian J Public Health 2007;
51: 56-8.
37. Leeper SC. Aggressive hypertension management in patients of advancing and advanced age. South Med J 2005; 98: 805-8.
38. Wagner K. Specific aspects of hypertension control in the geriatric
patient. MMW Fortschr Med 2006; 148: 30-3.
39. Fisher AA, Davis MW, Srikusalanukul W, Budge MM. Postprandial
hypotension predicts all-cause mortality in older, low-level care residents.
J Am Geriatr Soc 2005; 53: 1313-20.
sure lowering in the Hypertension in the Very Elderly Trial cognitive
40. Ogihara T, Saruta T, Matsuoka H ve ark. Valsartan in elderly isolated
function assessment (HYVET-COG): a double-blind, placebo controlled
systolic hypertension (VALISH) study: rationale and design. Hypertens Res
trial. Lancet Neurol 2008; 7: 683-9.
2004; 27: 657-61.
31. Hanon O, Pequignot R, Seux ML ve ark. Relationship between antihy-
41. Figar S, Waisman G, De Quiros FG ve ark. Narrowing the gap in hyper-
pertensive drug therapy and cognitive function in elderly hypertensive
tension: effectiveness of a complex antihypertensive program in the eld-
patients with memory complaints. J Hypertens 2006; 24: 2101-7.
Derleme
36. Shankar R, Tondon J, Gambhir IS, Tripathi CB. Health status of elderly
32. Rea IM, Myint PK, Mueller H ve ark. Nature or nurture; BMI and blood
pressure at 90. Findings from the Belfast Elderly Longitudinal Free-living Aging Study (BELFAST). Age 2009; 31: 261-7.
erly. Dis Manag 2004; 7: 235-43.
42. Powers W. Acute hypertension after stroke: the scientific basis for treatment decisions. Neurology 1993; 43: 461-7.
43. Strandgaard S. Autoregulation of cerebral blood flow in hypertensive
33. Martín-Baranera M, Sánchez Ferrín P, Armario P ve ark. Prevalence of
patients. The modifying influence of prolonged antihypertensive treat-
hypertension in elderly long-term care residents in Spain. Med Clin (Barc)
ment on the tolerance to acute, drug induced hypotension. Circulation
2006; 127: 681-7.
34. Mendoza-Núñez VM, Sánchez-Rodríguez MA, Correa-Muñoz E.
Undernutrition and oxidative stress as risk factors for high blood pressure
in older Mexican adults. Ann Nutr Metab 2009; 54: 119-23.
35. Hazarika NC, Biswas D, Mahanta J. Hypertension in the elderly population of Assam. J Assoc Physicians India 2003; 51: 567-73.
1976; 53: 720-7.
44. Strandgaard S, Paulson O. Regulation of cerebral blood flow in health
and disease. J Cardiovasc Pharmacol 1992; 19(Suppl 6): 89-93.
45. Boyd CM, Darer J, Boult C, Fried LP, Boult L, Wu AW. Clinical practice
guidelines and quality of care for older patients with multiple comorbid
diseases: implications for pay for performance. JAMA 2005; 294: 716-24.
Gelifl tarihi: 14.10.2010
Kabul tarihi: 12.10.2010
Çıkar çakıflması:
Çıkar çakıflması bildirilmemifltir.
‹letiflim adresi:
Uzm. Dr. Haluk Mergen
Esentepe Mah. Tuna Cad. Gür Sok.
Salk›m 3 Sitesi, B-Blok No:1/6
Nilüfer 16130 Bursa
GSM: (0532) 442 96 51
e-posta: haluk.mergen@gmail.com
172
Mergen H ve ark. | Yafll›larda hipertansiyona yaklafl›m

Download Report