ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ İnşaat Mühendisliği Bölümü Sunu Ders Notları Ana donatı Ek donatı Dağıtma donatısı İki doğrultuda çalışan döşeme Bir doğrultuda çalışan döşeme Ek donatı pilye BETONARME II düz Ahmet TOPÇU ESKİŞEHİR, Eylül 2010 Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 1 Önsöz Değerli öğrencilerim, Betonarmeyi anlayabilmek, kalıcı bilgiler edinebilmek, ders ve sonrası başarılı olabilmek için: •Derslere devam etmenizi, dinlemenizi, •Ders kitapları ve önemli yönetmeliklerin güncellenmiş olanlarını temin etmenizi, •Gönderme yapılan kaynakları ders sonrası mutlaka okumanızı, yorumlamanızı, arkadaşlarınız ve öğretim üyesi ile konuyu tartışmanızı, •Ezberden şiddetle kaçınarak sorgulayıcı ve yorumlayıcı olmanızı, •Çözülmüş örnekleri ders sonrası satır-satır ve yazarak tekrar çözmenizi, eksiklerinizi belirleyerek gidermenizi, •Karşınıza çıkan her inşaatı özenle gözlemenizi, •Mesleğinize yönelik her kaynağı, zaman içerisinde, kütüphanenize eklemenizi, •Bilgisayar kullanımı becerinizi geliştirmenizi, uygulamada yoğun kullanılan en az bir Analiz-Betonarme yazılımını zaman kaybetmeden öğrenmenizi, •İnşaat sektöründeki gelişmeleri, meslek yaşamınız boyunca, günübirlik izlemenizi, internetten sürekli yararlanmanızı, Öneririm. Siz nasıl öğrenmek istersiniz? “Der Mensch hört nur, was er versteht” “İnsan sadece anladığını duyar” Öğrenmenin bedeli: GOETHE Önceden öğrenenler indirimli fiyattan öğrenir Otoriteden öğrenenler özgürlük bedeliyle öğrenir Deneyerek öğrenenler etiket fiyatından öğrenir Hayattan öğrenenler gecikme zammıyla öğrenir Hayattan da öğrenemeyenler boşa gitmiş hayatlarıyla öğrenirler Bildiğini bilenin, arkasından gidiniz. Bildiğini bilmeyeni, uyandırınız. Bilmediğini bilene, öğretiniz. Bilmediğini bilmeyenlerden, kaçınız. Arthur Miller KONFÜÇYÜS Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 2 Devam, sınavlar, telafi, itiraz, kaynaklar, yönetmelikler, diğer Devam: Yoklama yapılmayacak, herkes devamlı sayılacaktır. Ancak, başarılı olabilmeniz için devam etmeniz önerilir. Sınavlar ve ağırlıkları: 1. Yarıyıl içi sınavı: %25, 2. Yarıyıl içi sınavı: %25, Final: %50. 1. ve 2. Öğretimin tüm gruplarının sınavları aynı gün aynı saatte aynı sorularla yapılacak ve değerlendirme ortak olacaktır. Sınavlarda kitap ve notlar açıktır. Geçerli ve güncel fotoğraflı kimliği olmayanlar sınava alınmaz! Telafi sınavları: Yazılı olarak yapılacak telafi sınavında, hangi sınavın telafisi olduğuna bakılmaksızın, öğrenci tüm konulardan sorumlu olacaktır. Sınav sonuçlarına itiraz: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Önlisans Lisans Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde belirtilen yol izlenir. Kaynaklar (Reading List): 1.CELEP, Z., (2009). Betonarme Yapılar, İTÜ, İstanbul. 2.DOĞANGÜN, A. (2008). Betonarme Yapıların Hesap ve Tasarımı, Birsen Yayınevi, İstanbul. 3.ERSOY, U. (1995). Betonarme 2, Döşeme ve Temeller, Evrim Yayınevi, İstanbul. 4.AYDIN, M. R. (2002). Betonarme Hesap Tabloları, Osmangazi Üniversitesi yayın No: 71, Eskişehir. 5.ÇETMELİ, E. (1987). Plaklar, İTÜ, İstanbul. 6.KÖSEOĞLU, S. (1986). Temeller, I, II, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul. 7.KÖSEOĞLU, S. (1992). Merdivenler, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul. Yardımcı Kaynaklar: 1.ATIMTAY, E. (2001). Betonarme Sistemlerin Tasarımı, Cilt I, II, ODTÜ. 2.ATIMTAY, E., (2000). Açıklamalar ve Örneklerle Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Cilt I, II, ODTÜ. Yönetmelikler (National Codes): 1.TS 498-1997, Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri, TSE, 1997 2.TS ISO 9194-1997, Yapıların Projelendirilme Esasları-Taşıyıcı Olan ve Olmayan Elemanlar-Depolanmış Malzemeler-Yoğunluk, TSE, 1997 3.TS 500-2000, Betonarme Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları, Türk Standardları Enstitüsü, 2000 4.Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, Bayındırlık Bakanlığı, 2007 5.Deprem Bölgeleri Haritası, İndeks, Yerleşim Birimleri ve Deprem Bölgeleri, Bayındırlık Bakanlığı, 1996. Diğer: • Betonarme I dersini almamış veya devamsız kalmış olan öğrenci bu dersi almamalıdır. • Güncel yönetmelikleri ve hesap makinesini öğrencinin yanında bulundurması yararınadır. Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 3 İçerik Ders : 1514x7640 BETONARME II (3+0) 3 (Reinforced Concrete II) Önşart: Betonarme I dersinden devam almış olmak (öneri) Derslik: M4-217 Öğretim üyesi: Prof.Dr. Ahmet TOPÇU Oda: M4-213 Tel.: 0 222 239 37 50/3238 E-Posta: atopcu@ogu.edu.tr , İnternet: http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu İçerik (Content): Dersin amacı betonarme yapıların tasarım ilkelerini kavratmaktır. Dersin içeriği şöyledir: Yapıların sınıflandırılması. Taşıyıcı sistem seçimi. Taşıyıcı sistem düzensizlikleri. Döşeme tipleri. Kirişli döşemeler, bir ve iki yönde çalışan döşemeler, TS500-2000 tabloları ile donatı hesabı, boşluklu döşemeler, çeşitli mesnetli ve yüklü döşemeler. Dişli döşemeler. Temeller, temel tipleri, duvar altı temeli, sürekli temeller, radye temeller. The main aim of the course is to introduce the design principles of the reinforced concrete structures. Content of the course is as follows: Classification of buildings. Choice of structure. Structural system irregularities. Types of slabs. Joist floors, One-two way slabs, design using the TS500-2000 tables. Slabs with openings, Slabs of varying support and loading conditions. Ribbed slabs. Foundations, types of foundations. Wall footings, one and two-way continuous strip foundations, mat foundations. Dersin öğrenciye kazandıracağı beceriler: Yapı tiplerini tanıma Taşıyıcı sistem seçimi ilkelerini öğrenme Döşeme tiplerini kavrama Döşeme tasarım ve çizimini öğrenme Temel tiplerini tanıma Temel tasarım ve çizimini öğrenme İlgili yönetmeliklerin kullanımı. By the end of this course students will be able to: Know types of structures Understand how to choose the structure. Know types of the slabs. Design and draw the slabs. Know types of the foundations. Design and draw the foundations. Use the related national codes. Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 4 Yapıların sınıflandırılması Kullanım amacına göre: •Konutlar •İş merkezleri •Sanayi yapıları •Köprüler •Barajlar Üretim şekline göre: •Birdöküm yapılar •Öndöküm (prefabrik) yapılar •Öngerilmeli (prefabrik) yapılar •Ardgermeli (prefabrik) yapılar Taşıyıcı sisteminin malzemesine göre: Görsel: •Yığma yapılar (dolu tuğla, düşey delikli tuğla, gazbeton, doğal taş, beton briket) •Ahşap yapılar •Çelik yapılar •Betonarme yapılar •Normal yapılar •Yüksek yapılar •Gökdelenler Yerine göre: Sahibine göre: •Üst yapı (Apartman, kule, baca…) •Alt yapı (Yol, tünel, kanalizasyon, köprü,…) •Özel kişilere ait yapılar •Kamu yapıları Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 5 Taşıyıcı sistemler •Salt çerçeveli sistemler •Salt perdeli sistemler •Perde-çerçeveli sistemler (karma sistemler) •Kabuklar •Kablolu sistemler Betonarme taşıyıcı elemanlar döşeme •Kolonlar/perdeler •Temeller Dikdörtgen, tablalı, I, kutu kesitli kirişler perde •Kirişler ş kiri kiriş kolon •Döşemeler Kirişli döşeme Kirişsiz döşeme Dişli(nervürlü) döşeme Asmolen döşeme Kaset(ızgara)-kiriş döşeme Dikdörtgen, daire, sekizgen, halka, kutu, L, I, T, C kesitli kolonlar/perdeler Duvaraltı temeli Tekil temel Sürekli Temeller Radye temeller Koyu yazılanlar Betonarme II nin konusu olarak bu yarıyıl içinde ele alınacaktır. Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu e tem i iriş k l 6 Yapı Örnekleri (fotoğraflar) Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 7 Yüksek yapılar KEOPS Piramidi hakkında öz bilgiler: Her biri 2.5 ile 15 ton kütleli 2 300 000 adet taş blok kullanılmış. Mezar bölgesinde bazı bloklar 75 ton. Toplam hacim: 2 500 000 m3. 20 yıllık inşaat sürecinde 100 000 işçinin çalıştığı tahmin edilmektedir. yüseklik: 143.5 m yüseklik: 65.5 m yüseklik: 146.7 m Fravun odası Keops inşaat süresi Mikerinos Kefren Keops MÖ 2500 Pramidler Gize/MISIR Dünyanın ilk gökdelenleri Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 8 Normal yapı/yüksek yapı/gökdelen: Normal yapı/Yüksek yapı/Gökdelen ayırımının standart bir tanımı yoktur. Ülkeden-ülkeye, şehirden-şehire algılama farklıdır. Aşağıdaki sınıflandırma bir fikir verebilir: 1-12 kat (yükseklik 3-36 m) 13-25 kat (yükseklik 39-75 m) 25(yükseklik>75 m) İkiz kuleler: Yapılışı: 1972 Yıkılışı: 11 Eylül 2001 Kat sayısı: 110 Yükseklik: 412 m :Normal yapı :Yüksek yapı :Gökdelen Dünya ticaret merkezi ikiz kuleleri (inşaat halinde) Yüksek yapı Gökdelen New York 1972 Normal yapı New York, 11 Eylül 2001 Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 9 Dünya’da yüksek yapılar: Dünyanın en yüksek yapısı: Burj Khalifa (eski adı Burj Dubai) Dubai/Birleşik Arap Emirlikleri Yapılışı: 2004-2010 Yükseklik: 828 m Kat sayısı: 163 Taşıyıcı sistem: Betonarme ve çelik Central Plaza, Hong Kong 1992, 374 m. En yüksek betonarme yapı. Jin Mao Tower Shanghai 1998, 421 m Betonarme/çelik 311 South Wacker Drive Chicago 1990, 293 m, Betonarme. One Shell Plaza Houston 1971, 218 m. Hafif beton ile yapılmış en yüksek yapı. Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu Water Tower Chicago 1975, 262 m, Betonarme. Onterie Chicago 1986, 174 m. Betonarme 10 Türkiye’de yüksek yapılar: 52 kat (181.2 m) Mertim Taksim Group Hotels- Mersin Kat : 52 Yükseklik : 176.8 m Yıl :1987 39 kat (157.3 m) 34 kat Gökdelen Yüksek yapı Normal yapı Mersin/Türkiye Foto: İbrahim Yılmaz-2008 64 kat (261.3 m) Türkiyenin en yüksek yapısı: Sapphire, Levent/İstanbul Yıl: 2010 Kat: 64 Yükseklik: 261 m Beton sınıfı: Temelde: C60 Üst yapıda: C50 Beton : 90000 m3 İnşaat çeliği: 20000 ton Sabancı Center/İstanbul Yıl: 1993 Taşıyıcı sistem: Betonarme Beton sınıfı: C30 İnşaat arsa alanı: 20457 m2 Toplam inşaat alanı: 107000 m2 Beton : 70000 m3 İnşaat çeliği: 10000 ton Temel tipi: Radye (18000 m3) Polat kulesi, Beşiktaş/İstanbul Yıl: 2002 Kat: 42 Yükseklik: 153 m Beton sınıfı: C35 İş Bankası kulesi No:1, Levent/ İstanbul Yıl: 2000 Taşıyıcı sistem: Betonarme Beton sınıfı: C35 Kat: 52 Yükseklik: 181.2 m Kempinski Astoria, Esentepe/İstanbul Yıl: 2010 Kat: 35 Yükseklik: 125 m Beton sınıfı: C45 Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 11 Gökdelenlerin kıtalara dağılımı (2010 yılı verileri) http://www.thehighrisepages.de/wlhdbsta.htm Yükseklik Dünya’da en yüksek ilk 10 yapı (2010 verileri) Yapı adı ve yeri Yük. m Kat Yıl 1. Burj Khalifa, Dubai/BAE 828 163 2010 2. Taipei 101, Taipei/TAYVAN 508 101 2004 3.Shanghai World Financial Center, Şangay/ÇİN 492 101 2008 4. International Commerce Center, Hong Kong/ÇİN 484 108 2010 5. Petronas Towers Kuala Lumpur/MALEZYA 451.9 88 1998 150-199 m 200-249 m 250-299 m 300-349 m 350-399 m ≥400 m ≥ Asya1 695 213 37 17 1 5 968 Kuzey Amerika 481 119 32 4 2 1 639 Avustralya2 45 14 4 63 Avrupa3 58 9 5 72 Güney Amerika4 48 7 55 89 2010 2 1 3 6.Nanjing Greenland Financial Complex/ÇİN 450 Afrika 1329 363 1800 7. Willis Tower, Şikago/ABD 442.1 108 1974 8. Trump International Hotel & Tower, Şikago/ABD 423.4 98 2009 9. Jin Mao Tower, Şangay/ÇİN 420.5 93 1998 10. Two International Finance Centre , Hong Kong/ÇİN 415.8 90 2003 Bölge TOPLAM 78 21 3 6 1)Türkiye ve Endonezya dahil 2) Ozeanlar dahil 3)Rusya’nın tamamı dahil 4)Orta Amerika ve Meksika dahil TOPLAM Türkiye’de en yüksek üç yapı: Dünyanın en yüksek ikinci yapısı: Taipei 101 Ticaret merkezi, Taipei/Tayvan Sapphire of İstanbul (2010), Levent/İstanbul, 64 kat, 261 m. Endem haberleşme kulesi, Beylikdüzü/İstanbul(2001), 230 m İş Bankası kulesi No:1(2000), Levent/ İstanbul, 52 kat, 181.2 m Yapılışı: 2004 Yükseklik: 508 m Taşıyıcı sistem: Betonarme ve çelik Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 12 Ahşap yapılar: Günümüzde ahşap yapı nadir olarak yapılmaktadır. Yüksek yapı yapılamaması, yangına ve şiddetli rüzgara dayanıklı olmaması, malzemesinin kıt olması, iyi ustalık gerektirmesi gibi olumsuz yönleri vardır. Kanada, Japonya ve ABD gibi ülkelerde yoğun olarak ahşap bireysel konut yapılmaktadır. Örneğin, deprem bölgesi olan Kaliforniya/ABD de konutların %99 ahşaptır. Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005 Ahşap yapının depreme daha dayanıklı olduğu görüşü yaygındır. 17 Ağustos 1999 depremi sonrası bu görüş yaygınlaşmış, ancak uygulama bulamamıştır. Ahşap betonarmeye nazaran çok daha hafif olduğundan ve daha elastik davrandığından depremde fazla zorlanmamaktadır. Ancak, 2 kattan daha yüksek yapılamaması bu avantajını ülkemizde yitirmektedir. 140 yıllık ahşap yapı, Sultanahmet/İstanbul (Günümüzde otel) Ahşap yaya köprüsü, Almanya Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005 Ahşap evler, Rize Ahşap ev, Safranbolu/Karabük Taşınabilir İlkokul (650 m2 ) Montaj süresi:7 gün 17 Ağustos 1999 Marmara depremi bölgesinde 6 adet inşa edildi. Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 13 Çelik yapılar: Dünya’da hemen tüm gökdelenlerde çelik kullanılmaktadır. Sınırlı profil seçeneği, iyi ustalık gereksinimi, yüksek maliyet, yangına dayanıksızlık ve bakım gibi zorlukları vardır. Türkiye’de konut yapımında nadir kullanılır. Genelde sanayi yapılarında kullanım alanı bulabilmektedir. Stuttgart Hava Alanı/ALMANYA Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 14 Betonarme yapılar: Kiriş Kolon Salt çerçeveli yapı Foto: Hakan ORAKOĞLU Salt perdeli yapı Perde Kolon Kiriş Gaz beton dolgu duvar Eskişehir 2002 Eskişehir İMO binası-2002 Perde Kolon Perde- çerçeveli yapı Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 15 Yığma yapılar: Yatay delikli, boşluk oranı yüksek tuğla yığma yapılarda kullanılamaz ! Taşıyıcı duvar tuğlası (düşey delikli ve boşluk oranı düşük) Kalkan duvarı hatalı! Eski-yeni duvar birleşiminde kilitlenme yok, tehlikeli! Döşeme ve hatıl hatıl yok ! Taşıyıcı duvar Eskişehir 2002 Çok kötü Eskişehir 2002 Bodrum çevre perdesi iyi Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 16 Yapılarda kullanılan tuğla tipleri (TS EN 771-1/2005): Dolgu duvar tuğlası Taşıyıcı duvar tuğlası Düşey delikli tuğla Yığma yapıların duvarlarında taşıyıcı olarak kullanılır.Yüksek dayanımlı fakat ağırdır. Dayanım ≈ 15 N/mm2 yoğunluk ≈ 1200 kg/m3 Boyut:29x19x13.5 19x9x8.5 Delikler düşey olacak şekilde dizilir Yatay delikli tuğla Betonarme binaların bölme duvarlarında dolgu olarak kullanılır. Dayanımı düşük fakat hafiftir. Dayanım ≈ 2.5 N/mm2 yoğunluk ≈ 600 kg/m3 Boyut:19x19x13.5 19x19x8.5 Delikler yatay olacak şekilde dizilir Taşıyıcı duvarda kullanılan tuğla veya gazbetonun basınç dayanımı bodrum katlarda 10 N/mm2 den, üst katlarda 5 N/mm2 den az olamaz. (Deprem Yönetmeliği-2007, Madde S. 115, Madde 5.4.2.2 ) Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 17 Prefabrik yapılar: Fabrikada üretilip yerinde monte edilen yapılardır. kolon Yerinde dökme perde (deprem için ) kiriş kolon kiriş Döşeme kolon Kolon-kiriş birleşim noktası kiriş OGÜ, Eskişehir 2002 Kolon tekil temeli (Soket-Tekne temel) Kolonun sokete yerleştirilmesi Depremde açılmış düğüm noktası Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 18 Kabuklar: İnce cidarlı eğrisel yüzeyli taşıyıcılardır. Katlanmış plak Yarı silindirik kabuk(tonoz) Sidney opera binası Soğutma kulesi Hiper paraboloid kabuk Küre parçası kabuk Dünyanın en büyük opera binası (7385 m2 , 102 Milyon $) Sidney opera binası 1957-1973 Mimar: Jorn UTZON (Danimarka) 2003 Pritzker en iyi mimari ödülü Silindir sıvı tankı İstasyon binası, ESKİŞEHİR Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 19 Köprüler: Çelik, betonarme, öngermeli, ardgermeli ve kablolu asma köprüler inşa edilmektedir. Trafiğe açılışı: 30 Ekim 1973 Hafriyat: 110000 m3 Toplam açıklık: 1560 m Beton: 72000 m3 Ayaklar arası açıklık: 1024 m İnşaat çeliği: 3600 t Yükseklik(Su-platform arası): 64 m Ayak yüksekliği: 165 m Ana kablo çekme kuvveti: 150000 kN Yapımcı: Hochtief (Almanya)/ Cleveland Bridge&Engineering(İngiltere) Yapı çeliği: Ayaklar: 5600 t Platform: 9000 t Ana kablolar+askılar: 6200 t Giriş-çıkış köprülerinde: 3000 t Platform alanı: 52000 m2 Şerit sayısı: 6 Trafik kapasitesi : 80000 araç/gün İlk yıl içinde geçen araç(Ekim 1973-Ekim 1974) :11 Milyon 1973-1997 arası: 1 Milyar Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu Boğaziçi köprüsü, 1973 20 Boğaziçi Köprüsü: ÖZET BİLGİLER: Başlangıçtaki adı: İstanbul Köprüsü Resmi adı : İstanbul Boğaziçi Köprüsü (20 Ekim 1973 Bakanlar Kurulu Kararı) Takma adı: 1. Köprü Toplam açıklık: 1560 m Ayaklar arası açıklık: 1024 m Yükseklik(Su-platform arası): 64 m Ayak yüksekliği: 165 m Ana kablo çekme kuvveti: 150000 kN Yapım kararı: 31 Eylül 1957 (Adnan MENDERES) Tasarım: De Leuw-Cather&Company (USA) Proje: Freeman, Fox&Partner Engineering (İngiltere) Yapımcı: Hochtief (Almanya)/ Cleveland Bridge&Engineering(İngiltere) Hafriyat: 110000 m3 Beton: 72000 m3 İnşaat çeliği: 3600 t Proje ihalesi: 3 Temmuz 1968 İnşaat ihalesi: 16 Aralık 1969 Temel töreni: 20 Şubat 1970 (Süleyman DEMİREL) Tamamlanması: 29 Ekim 1973 Açılış töreni: 30 Ekim 1973 (Naim TALÜ) Kaynak (kredi): Almanya Fransa İtalya Japonya İngiltere Avrupa Yatırım Bankası 7500000 $ (ABD) 3750000 “ 1875000 “ 22500000 “ 6300000 “ 11250000 “ Yapı çeliği: Ayaklar: 5600 t Platform: 9000 t Ana kablolar+askılar: 6200 t Giriş-çıkış köprülerinde: 3000 t Platform alanı: 52000 m2 Şerit sayısı: 6 Trafik kapasitesi (Proje) : 80000 araç/gün Geçen araç: ilk gün: 30 000 Ekim 1973-Ekim 1974 :11 Milyon 1973-1997: 1 Milyar 1 günde(ortalama) : 200 Bin Proje bedeli: 1 Milyon & İhale bedeli: 3342400 $ (ABD) Maliyet : 40 Milyon $ (ABD) Tarihçesi için: http://mmf.ogu.edu.tr/atopcu/index_dosyalar/BogaziciKoprusu.htm Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 21 Kubbe: Beton kemer baraj: Roma 1957 Prefabrik betonarme çatı örtüsü (1620 adet pano) Taşıyıcı sistem (ızgara eğrisel kirişler) Gökçekaya/Eskişehir 1972 Roma 1957 Cami kubbesi Gökçekaya barajı/Eskişehir Roma 1957 Türkiye'de yapılan ilk betonarme kubbe İstanbul Şişli camisi kubbesidir (1945-1949) Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 22 Kule tipi yapılar: İnşaat alanı çok küçük fakat yüksek yapı tipidir. Su, haberleşme, deniz feneri, rüzgâr enerjisi kuleleri, minareler ve sanayi bacaları bu türdendir. Konsol kiriş gibi davranırlar. Bu yapılarda düşey yük etkisinden ziyade rüzgâr ve deprem etkileri önem kazanır. 230 m 160 m 148 m Rüzgâr türbini 60-90 m Sabancı camii/Adana-1999 Minareler: 99 m (Türkiye’de en yüksek) Minare Minera haberleşme kulesi Kuala Lumpur/Malezya YIL: 1996 Yükseklik: 421 m Deniz feneri Endem haberleşme kulesi Beylikdüzü/İstanbul YIL: 2001 Yükseklik: 230 m Su kulesi Su kulesi Sanayi bacaları, yükseklik: 300 m Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu Atakule/Ankara Yıl: 1989 Yükseklik: 125 m (60 dakikada 1 tur döner) 23 Kablolu sistemler: Akashi-Kaikyo asma köprüsü, Kobe/JAPONYA, 1998 Orta açıklık 1991 m, toplam açıklık 3911 m ile Dünyanın en uzun köprüsü. Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005 Millennium Dome, Greenwich, Londra Açıklık: 365 m . Yıl: 1999 Teleferik Olimpiyat stadyumu, Münih/Almanya, 1972 Prof. Dr. Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2010, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 24
© Copyright 2024 Paperzz