SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASINI ÖNLEME YASA TASARISI
GENEL GEREKÇE
Yürürlükte bulunan Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Yasası’ndaki eksikliklerin
giderilmesi amacıyla ülke ihtiyaçları da dikkate alınarak uluslar arası standartlara, AB
Direktiflerine ve Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) 2012 yılında kabul edilen yeni tavsiye
kararlarına uyumlu bir şekilde suç gelirlerinin aklanması, terörizmin ve yaygınlaşmanın
finansmanı ile mücadele edebilmek için “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Yasa
Tasarısı” hazırlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ:
Madde 1 :
Yasa’nın ismini düzenlemektedir.
Madde 2 :
Yasa’da yer alan tefsirleri düzenlemektedir.
Madde 3 :
Yasa’nın amacını düzenlemektedir.
Madde 4 :
Yasa’nın kapsamını düzenlemektedir.
Madde 5:
Suç geliri aklama suçunu oluşturan eylemleri ve suç faaliyetinden elde
edilmiş malvarlığını düzenlemektedir.
Madde 6 :
Terörizmin finansmanı ve yaygınlaşmanın finansmanı suçunu oluşturan
eylemleri düzenlemektedir.
Madde 7 :
Suçlar için gereçli olan verileri düzenlemektedir.
Madde 8:
Esas faydalanıcıyı ve esas faydalanıcının tespitindeki koşulların neler
olduğunu düzenlemektedir.
Madde 9:
Siyasi ve nüfuz sahibi kişileri,bunların birinci dereceden akrabalarını ve
bunlara yakın oldukları alenen bilinen kişileri düzenlemektedir.
Madde 10 :
Finansal kuruluşları düzenlemektedir.
Madde 11 :
Şirket hizmet sağlayıcılarını düzenlemektedir.
Madde 12:
Yükümlüleri düzenlemektedir.
Madde 13:
Yükümlülerde istisnai halleri düzenlemektedir.
Madde 14:
Yükümlülerin uymakla yükümlü oldukları yükümlülükleri düzenlemektedir.
1
Madde 15:
Müşterini tanı prensibini uygulayacak yükümlüleri, müşteri tanı prensibi
prosedürlerinin asgari özelliklerini ve unsurlarını, müşteri tanı prensibi
prosedürlerinin yönetim kurulu tarafından onaylanmasını ve onaylanmasını
müteakip 5 iş gününden geç olmamak üzere Yetkili Denetim Makamlarına
sunulmasını düzenlemektedir.
Madde 16:
Standart müşterinin tanı prensibinin uygulanacağı durumları ve farklı
yükümlü gruplarında ve farklı işlemlerde uygulanacak parasal değeri ve
durumları düzenlemektedir.
Madde 17:
Standart müşterini tanı prensibine ilişkin önlemleri ve bu önlemlerin risk
temelli olarak değerlendirilmesini düzenlemektedir.
Madde 18:
İş ilişkisinin sona erdirilmesini düzenlemektedir.
Madde 19:
Yükümlülerin geliştirilmiş müşteri tanı prensibini hangi durumlarda
uygulayacağını ve uygulayacakları geliştirilmiş müşteri tanı önlemlerinin
neler olduğunu düzenlemektedir.
Madde 20:
Geliştirilmiş müşterini tanı prensibine ilişkin önlemleri düzenlemektedir.
Madde 21:
İş ilişkisini izlemeyi düzenlemektedir.
Madde 22:
Basitleştirilmiş müşterini
düzenlemektedir.
Madde 23:
Üçüncü taraflara itimat ilkesi ile ilgili kuralları düzenlemektedir.
Madde 24:
Müşterinin tanı prensibi ile ilgili diğer düzenlemeleri düzenlemektedir.
Madde 25:
Kayıtların saklanması ile ilgili kuralları düzenlemektedir.
Madde 26:
Kayıt saklamayı sağlayan iç süreçler ve sistemleri düzenlemektedir.
Madde 27:
Şüpheli işlem bildiriminin yapılması ile ilgili kuralları ve bildirim sonrası
uygulanacak prosedürleri düzenlemektedir.
Madde 28:
Nakdi para limitini aşan işlemlerin Birim’e bildirilmesi zorunluluğunu ve
nakdi para limiti kapsamında bildirilecek işlemleri düzenlemektedir.
Madde 29:
Yükümlülerden bilgi talebini düzenlemektedir.
Madde 30:
Kamu kurum veya kuruluşlarından bilgi talebini düzenlemektedir.
Madde 31:
Yabancı mali istihbarat biriminin talebinin karşılanması için bilgi talebini
düzenlemektedir.
tanı
prensibini
ve
uygulanacak
önlemleri
2
Madde 32:
Erişim sistemi kurulmasını düzenlemektedir.
Madde 33:
Bilgilerin kullanılmasını düzenlemektedir.
Madde 34:
İstatistik tutulmasını düzenlemektedir.
Madde 35:
Bilgilerin gizliliği, sır saklama ve açıklama yasağını düzenlemektedir.
Madde 36:
Bilgi gizliliği istisnalarını düzenlemektedir.
Madde 37:
Şüpheli işlem bildirimleri ile ilgili açıklama yasaklarını ve istisnalarını
düzenlemektedir.
Özel soruşturma önlemlerini düzenlemektedir.
Madde 38:
Madde 39:
Birimin yükümlülere ve denetim makamlarına şüpheli işlemler ve suç geliri
aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı
hakkında yapacağı geri bildirimi düzenlemektedir.
Madde 40:
Uyum görevlisinin niteliklerini ve irtibat görevlisini düzenlemektedir.
Madde 41:
Uyum görevlisinin görevlerini düzenlemektedir.
Madde 42:
Yükümlülerin uyum görevlisine karşı sorumluluklarını düzenlemektedir.
Madde 43:
İç denetimi düzenlemektedir.
Madde 44:
Eğitim yükümlülüğünü düzenlemektedir.
Madde 45:
Yetkili denetim makamlarını düzenlemektedir.
Madde 46:
Yükümlülük denetimini düzenlemektedir.
Madde 47:
Birimin oluşumunu, görev ve yetkilerini, çalışma usul ve esaslarını
düzenlemektedir.
Madde 48:
Yabancı mali istihbarat birimleri ile yapılan bilgi alış verişindeki yetkileri
düzenlemektedir.
Madde 49:
Kurulun oluşumunu düzenlemektedir.
Madde 50:
Kurulun çalışma yöntemini düzenlemektedir.
Madde 51:
Kurulun görev ve yetkilerini düzenlemektedir.
Madde 52:
Malvarlıklarına tedbir konulmasını düzenlemektedir.
Madde 53:
Tedbir konan malvarlığının korunması ve yönetimini düzenlemektedir.
3
Madde 54:
Malvarlıklarının müsaderesi ile ilgili kuralları düzenlemektedir.
Madde 55:
Müsadereye ilişkin özel kuralları düzenlemektedir.
Madde 56:
Müsadereden elde edilen gelirler ve sözkonusu gelirlerin hangi amaçlarla
kullanılacağını düzenlemektedir.
Madde 57:
İdari para cezalarını düzenlemektedir.
Madde 58:
Suç ve cezaları düzenlemektedir.
Geçici
Madde:
1. Bu Yasa’nın 16’ıncı maddesinin (4) fıkrası kurallarının mevcut müşterilere bu
Yasa’nın yürürlüğe giriş tarihinden itibaren bir yıl içerisinde uygulanmasını
düzenlemektedir.
Madde 59:
Yürürlükten kaldırmayı düzenlemektedir.
Madde 60:
Yasayı yürütme yetkisinin Dairenin bağlı bulunduğu Bakanlıkta olduğunu
düzenlemektedir.
Madde 61:
Yasanın yürürlüğe giriş tarihini düzenlemektedir.
4
SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ ÖNLENMESİ YASA TASARISI
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi, aşağıdaki Yasayı
yapar:
Kısa İsim
1.
Tefsir
2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe:
“Araçlar veya Enstrümanlar”, Herhangi bir şekilde, tamamıyla veya
kısmen, ceza gerektiren bir suç veya suçlar için kullanılan veya kullanılmaya
teşebbüs edilen herhangi bir mal varlığını anlatır.
“Bahis Hizmeti Sağlayıcıları”, Fiziki bir ortamda veya internet gibi sanal bir
ortamdan belirli bir mesafeden sağlanan piyango, kumar oyunları ve bahis
işlemleri gibi şans oyunlarında parasal değer üzerinden bahse girmeyi
kapsayan herhangi bir hizmeti anlatır.
“Bağlantılı Görünen İşlemler”,
bu Yasada öngörülen yasal
yükümlülüklerden kaçınmak amacıyla, müşterinin veya esas faydalanıcının
nakdi para limitinden daha düşük miktarlara bölerek yaptığı işlemlerini anlatır.
“Bakan”, Para, Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Dairesinin bağlı olduğu
Bakanı anlatır.
“Bakanlık”, Para,Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Dairesinin bağlı olduğu
Bakanlığı anlatır.
“Bakanlar Kurulu”, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunu
anlatır.
“Banka”, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bankalar Yasası ve Uluslararası
Bankacılık Birimleri Yasası altında faaliyet gösteren bankaları anlatır.
39/2001
59/2002
41/2008
33/2009
44/2011
Bu Yasa, Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi
isimlendirilir.
BİRİNCİ KISIM
Genel Kurallar
Yasası
olarak
“Birim”, Daire altında görev yapan ve suç geliri aklama , terörizmin
finansmanı ve yaygınlaşmanın finansmanı şüphesi taşıyan durumlarda bilgi
almak, talep etmek, analiz etmek ve yetkili makamlara bilgi vermekten
sorumlu merkezi ulusal birim olan Mali Bilgi Edinme Birimini (MABEB)
anlatır.
“Ciddi İhmal” Başkalarının haklarıyla ilişkili olarak bu haklara veya kişilere
ve mülklere zarar verici şekilde yasal görev veya sorumluluğun bilinçli ve
5
/veya kasıtlı olarak göz ardı edilmesini anlatır.
“Daire”, Para, Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Dairesini anlatır.
“Denk Üçüncü Ülkeler”, Bu yasada öngörülen yükümlülüklerin benzerlerini
uygulamaya koyan ve bunların uygulanmasını denetleyen üçüncü ülkeleri
anlatır.
“Düzenlenmiş Piyasa”, Avrupa Birliği mevzuatına uygun bildirim
yükümlülüklerine veya onunla aynı eşdeğer uluslararası standartlara tabi olan
piyasaları anlatır.
“Emlak Acenteleri”, Taşınmaz bir malın alımında, satımında, takasında,
hibesinde veya kiralanmasında ticari amaçlar için ücret karşılığı aracılık
yapan gerçek veya tüzel kişiyi anlatır.
“Esas Faydalanıcı”, Bu Yasanın 8’inci maddesinde belirtilen gerçek kişi
veya kişileri anlatır.
“Finansal Kuruluş”, Bu Yasanın 10’uncu maddesinde belirtilen kuruluşları
anlatır.
“Hamiline Ciro Edilebilir Kıymetli Evraklar” , Çekler, emre yazılı senet ve
para havalesi de dahil olmak üzere hamiline yazılmış, herhangi bir kısıtlama
olmaksızın devredilebilen, veya gerçekte var olmayan bir lehdara yazılmış
veya teslimat anında hamili değişen seyahat çeklerini, devredilebilir senetleri
veya imzalanmış ancak lehdar adını içermeyen eksik senetleri anlatır.
“İş Günü”, Cumartesi, pazar ve resmi tatil günlerini içermeyen yirmi dört
saatlik süreyi anlatır.
“İş İlişkisi”, Yükümlülerin profesyonel veya ticari faaliyetleri ile ilişkili olan
ve oluşturulduğu anda bir sürekliliği olması beklenen profesyonel veya ticari
ilişkileri anlatır.
“Kimlik”, Kişinin kimliğini ortaya koymak amacıyla yerel veya yabancı bir
resmi makam tarafından verilen ve üzerinde o kişinin fotoğrafını bulunduran
pasaport veya kimlik kartı veya sürüş ehliyetini anlatır.
“Kurul”, Bu Yasa’nın 49’inci maddesi uyarınca oluşturulan Suç Gelirlerinin
Aklanmasını Önleme Kurulunu anlatır.
“Mal Varlığı”, Maddi veya gayri maddi, taşınır veya taşınmaz, somut veya
soyut her türlü varlığı ve bu varlıklara ilişkin tasarruf hakkını veya ayni hakkı
belgeleyen elektronik veya dijital da dahil olmak üzere herhangi bir biçimdeki
yasal belge veya araçları anlatır.
“Muhabir Bankacılık İlişkisi”, Bankacılık işlemlerinde bir yerel bir de
yabancı bankanın söz konusu olduğu durumlarda, bu bankalardan birinin
(muhabir banka) diğerine (muhatap banka) bankacılık hizmetleri sağlamasını
anlatır.
“Müsadere ”, Mahkeme tarafından emredilen ve mal varlığının daimi kaybı
ile sonuçlanacak veya bu Yasa’nın 54’üncü maddesinin (7)’inci fıkrasındaki
kuralların oluşması durumunda para cezasına da çevrilebilir bir ceza ve/veya
6
önlemi anlatır.
“Müşteri Kabul Politikası”, Müşteri risk kategorilerinin, müşteri kabul
prosedürlerinin ve müşteri kabul seviyeleri ile ürün ve hizmet türlerinin
düzenlenmesini anlatır.
“Nakdi Para Limiti”, € 10,000 (onbin Euro) ve/veya muadili, Kuzey Kıbrıs
Türk Cumhuriyeti’nde tedavülde bulunan resmi para dahil diğer paraları
anlatır.
“Ödeme Hizmetleri”, Nakit, çek veya bir başka ödeme aracını belli bir
noktadaki kaynağından elektronik bir ağ vasıtasıyla transfer etmek suretiyle
başka bir noktadaki en son faydalanıcıya ödeme yapılmasını anlatır.
“Öncül Suç”, Sonucunda kazanç elde edilen, bir yıl veya daha fazla hapis
cezası gerektiren suçları veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı suçlarını anlatır.
“Özel Bankacılık”, Müşterilere, kişiye özel personel, şube, özel ürünler veya
daha yüksek riske yol açan diğer unsurlar gibi kişiselleştirilmiş bankacılık
hizmetlerinin sunulmasını anlatır.
“Siyasi ve Nüfuz Sahibi Kişiler”, Bu Yasanın 9’uncu maddesinde belirtilen
gerçek kişileri anlatır.
“Suç Faaliyeti”, Öncül suç kapsamındaki vergi suçları da dahil olmak üzere,
öncül suçu işlemek veya öncül suça iştirak suç faaliyetini anlatır.
“Suç Geliri Aklama Suçu”, Bu Yasa’nın 5’inci maddedeki eylemleri anlatır.
“Suç Geliri Aklama veya Terörizmin Finansmanı veya Yaygınlaşmanın
Finansmanı Riski”, Müşterinin finansal sistemi, suç geliri aklama, terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı amaçları için kötüye kullanması
riskini anlatır.
“Şirket Hizmet Sağlayıcıları”, Bu Yasa’nın 11’inci maddesinde belirtilen
gerçek veya tüzel kişileri anlatır.
“Şüpheli İşlem”, Müşterinin faaliyetleri bakımından, doğası veya olağandışı
karakteri nedeniyle ekonomik veya yasal bir amacı olmayan veya müşteri ile
ilgili daha önceden elde edilmiş herhangi bir bilgi ışığında suç geliri aklama
veya terörizmin finansmanı ile ilgili şüphe uyandıran bir işlemi, veya yasal
yollardan elde edilen mal varlığının yasadışı amaçlarla veya terörün
finansmanı için kullanılmasını anlatır.
“Tabela Banka”, Bir ülkede kurulmuş olan ancak o ülkede hiçbir fiziki
varlığı bulunmayan, bir amaç ve yönetim gerektiren ve yasayla düzenlenmiş
bir finansal grupla bağlantısı olmayan banka veya bankacılık faaliyetlerde
bulunan kurumu anlatır.
“Tedbir Koyma”, Hukuk Dairesi (Başsavcılık)’nin yazılı talimatı ile veya
yetkili mahkeme tarafından verilen bir karara dayanarak, kararın geçerli
olduğu süre boyunca, malvarlığının devredilmesine veya yok edilmesine veya
değiştirilmesine veya dönüştürülmesine veya
kullanım yetkisine veya
7
intikaline geçici olarak yasak koyulmasını veya geçici olarak gözetim veya
kontrol altında tutulmasını anlatır.
“Terörizmin Finansmanı Suçu”, Bu Yasa’nın 6’ıncı maddesinin (1)’inci
fıkrasında belirtilen eylemleri anlatır.
“Trust” , Sözleşmelerle yapılan ve ticari sicile kaydı bulunmayan bir tür
mülkiyet şekli ve varlık yönetim rejimi olan servet yönetim müessesesini
anlatır.
“Uluslararası Kuruluş”, uluslararası düzeyde faaliyet gösteren, devletler
tarafından kurulmuş olan veya sivil toplum örgütleri tarafından oluşturulmuş
olan örgütleri anlatır.
“Uluslararası Listeler”, Birleşmiş Milletler veya Avrupa Birliğinin
yayımladığı terör örgütü veya terörist listelerini anlatır.
“Uyum Görevlisi”, Bu Yasa’nın 40’ıncı maddesinin (1)’inci fıkrası uyarınca
Yükümlüler tarafından atanan ve bu Yasanın öngördüğü şekilde, suç geliri
aklama, terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesi
için alınan tedbirlerin uygulanması için oluşturulan iç politika ve prosedürlerin
koordinasyonu konusundan sorumlu olan kişiyi anlatır.
“Üçüncü ülke”, Üye ülke ve denk üçüncü ülkeler dışındaki ülkeleri anlatır.
“Üst Yönetim”, Kurumun suç geliri aklama , terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı risklerine maruz kalması ile ilgili yeterli bilgisi
olan ve kurumun riske girmesini etkileyen kararlar verebilecek konuma sahip
olan yetkiliyi anlatır.
“Üye ülke”, Avrupa Birliği Üye Ülkeleri veya Avrupa Ekonomik Alanı
Anlaşması’nı imzalayan ülkeleri anlatır.
“Yabancı
Mali İstihbarat Birimi”, Suç geliri aklama , terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı şüphesi taşıyan durumlarda bilgi
almak, talep etmek, analiz etmek ve yetkili makamlara bilgi vermekten
sorumlu olan Yabancı Merkezi Birimi anlatır.
“Yaygınlaşmanın Finansmanı Suçu”, Bu Yasa’nın 6’ncı maddesinin (2)’nci
fıkrasında belirtilen eylemleri anlatır.
“Yetkili Denetim Makamları”, Bu Yasa’nın 45’inci maddesinde belirtilen
denetim makamlarını anlatır.
“Yükümlüler”, Bu Yasa’nın 12’nci maddesinde belirtilen ve suç geliri
aklama, terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesi
için gerekli önlemlerin alınması konusunda yükümlü olan gerçek veya tüzel
kişileri anlatır.
Amaç
3.
Bu Yasanın amacı, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesi için yapılan mücadelede uluslararası
kriterlere uyum sağlamasını, risk temelli bir yaklaşımla sistemin güvence
altına alınmasını ve söz konusu suçların önlenmesini sağlayacak kuralları
8
Kapsam
belirlemektir.
4. Bu Yasa aşağıdaki konuları kapsar:
(1) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanının önlenmesi
ve tespit edilmesi amacıyla özellikle
bankacılık, finansal işlemler ve nakit işlemlerde alınacak önlemleri,
(2) Bu Yasa kuralları uyarınca gerekli önlemleri alan ve gerekli faaliyetleri
gerçekleştiren yükümlülerin kimler olduğu ve yükümlülerin denetimi
(3) Birimin ve Kurulun görev ve yetkileri,
(4) Bu Yasa’nın uygulanması amacına yönelik olarak devlet kurum ve
kuruluşları ile yürütülecek işbirliği ve koordinasyon çalışmaları ile ilgili
usul ve esaslar,
(5) Bu Yasa’ya aykırı hareket edilmesi durumunda ortaya çıkacak suçları
ve suçlara karşılık uygulanacak, ceza ve idari yaptırımlar,
(6) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı ile ilgili mal varlıklarının dondurulması, bu mal varlıklarına
el konulması ve/veya müsaderesi için özel prosedürler,
(7) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanının önlenmesi kapsamında bir sisteminin geliştirilmesi ile
ilgili diğer konular.
İKİNCİ KISIM
Suç Geliri Aklama Suçu, Terörizmin Finansmanı ve Yaygınlaşmanın Finansmanı Suçu
Suç Geliri
Aklama
Suçu
5.
(1)
Aşağıdaki eylemlerin yapılması suç geliri aklama suçunu oluşturur:
(A)
(B)
Alınan ödül de dahil olmak üzere, bir suç faaliyetinden veya bir suç
faaliyetine iştirakten kaynaklandığı bilinen ve/veya şüphelenilen mal
varlığının, yasadışı kaynağını gizlemek veya olduğundan değişik
göstermek veya böyle bir suç faaliyetine iştirak etmiş kişinin
faaliyetin yasal sonuçlarından kaçınmasına yardımcı olmak amacıyla
dönüştürülmesini veya suç faaliyetinden kaynaklanan herhangi bir
mal varlığının ülkemiz içerisindeki veya ülkemiz ile diğer ülkelerin
yargı yetki alanları veya toprakları arasındaki hareketini de içeren
devretme işlemi.
Alınan ödül de dahil olmak üzere, bir suç faaliyetinden veya bir suç
faaliyetine iştirakten kaynaklandığı bilinen
ve/ veya şüphelenilen
mal varlığının gerçek niteliğinin, kaynağının, yerinin, kullanımının,
hareketinin, mal varlığına ilişkin hakların, mülkiyet sahibinin veya
mal sahibinin gizlenmesi veya olduğundan farklı gösterilmesi.
9
(C)
Alınan ödül de dahil olmak üzere, teslim alma sırasında, bir mal
varlığının, bir suç faaliyetinden veya bir suç faaliyetine iştirakten
kaynaklandığı
bilinerek
veya
şüphelenilerek
edinilmesi,
bulundurulması veya kullanılması.
(Ç)
(2)
(3)
Terörizmin
6.
Finansmanı
ve
Yaygınlaşma
nın
Finansmanı
Suçu
(1)
(2)
(3)
Yukarıdaki bendlerde eylemlerden herhangi birine katılmak, eylemi
gerçekleştirme konusunda işbirliği yapmak, gerçekleştirmeye
teşebbüs etmeye yardım ve yataklık etme, kolaylaştırma ve/veya yol
gösterme.
Suç faaliyetinin yurt dışında işlendiği durumlarda, bahse konu suç faaliyeti
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de suç oluşturması halinde,
suç
faaliyeti olarak kabul edilir.
(A) Suçu işleyenin ve/veya fayda sağlayıcının kim olduğuna ve/veya suç
faaliyetinin bu Yasanın yürürlüğe girmesinden önce veya sonra
gerçekleştiğine bakılmaksızın, bir gerçek veya tüzel kişinin bir suç
faaliyetinden elde ettiği veya ileride elde edeceği fayda doğrudan
veya dolaylı veya bütünüyle veya kısmen suç faaliyetinden elde
edilmiş mal varlığı olarak kabul edilir.
(B) Suç faaliyetinden elde edilmiş mal varlığı, suç faaliyetinden elde
edilen malvarlığının
değiştirilmesini, başka bir şekle
dönüştürülmesini, birbirine karıştırılmasını veya bu malvarlığından
elde edilen veya kazanılan geliri veya diğer ekonomik kazançları da
içerir.
Fon veya mal varlıklarının terör faaliyeti gerçekleştirmek veya desteklemek
amacıyla bir terör örgütü veya terörist tarafından kullanılacağının bilinmesi
veya şüphelenilmesi durumunda, yasal veya yasadışı fonun veya herhangi
bir taşınır veya taşınmaz malın, doğrudan veya dolaylı olarak edinilmesi
veya toplanması veya kullanıma sunulması veya herhangi bir finansal
kuruluşta veya bankada işleme tabi tutulması veya yukarıda belirtilen
eylemleri gerçekleştirmeye teşvik veya yardım veya yataklık yapılması
veya örgütlenilmesi veya yol gösteren eylemler yapılması terörizmin
finansmanı suçunu oluşturur.
Kısmen veya tamamen nükleer, kimyasal veya biyolojik silahların ve
bunların sevkiyat araçlarının imalatı, temini, edinilmesi, geliştirilmesi,
ihracatı, aktarılması, aracılığı, nakliyesi, taşınması, depolanması veya
hizmete sokulması için kullanılacağı bilinen veya kullanılacağından
şüphelenilen fonların veya finansal hizmetlerin sağlanması yaygınlaşmanın
finansmanı suçunu oluşturur.
(A) İnsan hayatını tehlikeye atan saldırılar, kaçırma, rehin alma, binaların,
tesislerin, altyapının zarara uğratılması, yok edilmesi, uçak, gemi ve
diğer ulaşım araçlarının ele geçirilmesi gibi şiddet yoluyla veya şiddet
10
Fasıl 154
3/1962
43/1963
15/1972
20/1974
31/1975
6/1983
22/1989
64/1989
11/1997
20/2004
41/2007
20/2014
Suçlar İçin 7.
Geçerli
Veriler
(4)
tehdidi yoluyla gerçekleştirilen, kamu için tehlike oluşturan ve halkta
endişe, belirsizlik, korku, panik veya dehşet yaratan, ve amacı, doğası
veya kapsamı bakımından halkı sindirmek ve/veya amaçlarına dikkat
çekmek, veya bir hükümeti veya uluslararası örgütü bir şey yapmaya
veya yapmamaya mecbur etmek veya terörist yapı veya amaçları
lehine bir karar alınmasını sağlamak ve/veya bir ülkenin veya
uluslararası örgütün temel siyasi, anayasal, ekonomik veya sosyal
yapısındaki istikrarı bozmak veya yok etmek olan herhangi bir
faaliyet ve/veya tehdit terör faaliyetidir.
(B) Yukarıdaki (A) bendinde belirtilen amaçlarla, insan hayatı için
tehlike oluşturan kitle imha silahlarının kullanımı ve herhangi bir
nükleer veya biyolojik veya kimyasal maddenin kullanımına ilişkin
tehditler terör faaliyeti sayılır.
Aşağıda sayılanlar terör örgütü veya terörist olarak kabul edilir.
(A) Ceza Yasası’nın 63’üncü maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu
tarafından Resmi Gazete’de yayımlanan emirnamede yer alan gerçek
veya tüzel kişiler .
(B) Terör faaliyetlerine dahil olan veya bir terör faaliyetini kolaylaştıran
veya teşvik eden gerçek veya tüzel kişiler veya kuruluşlar.
(C) Terörle mücadele kapsamında çıkarılan uluslararası listeleri referans
alarak bu Yasa uyarınca oluşturulan ve Bakanlar Kurulu tarafından
Resmi Gazete’de yayımlanacak bir emirnamede yer alan gerçek
veya tüzel kişiler veya örgüt veya örgütler.
Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı
faaliyetleri için gerekli olan bilgi, şüphe, niyet veya amaç
gerçek objektif
koşullardan elde edilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Esas Faydalanıcı, Siyasi ve Nüfuz Sahibi Kişiler, Finansal Kuruluşlar ve Şirket Hizmet
Sağlayıcıları
Esas
Faydalanıcı
8.
Bir işlemin veya faaliyetin adına yapıldığı tüzel ve/veya gerçek kişiyi nihai
olarak emri veya kontrolü altında tutan gerçek kişi veya kişiler esas
faydalanıcıdır. Esas faydalanıcının tespitinde uygulanacak kurallar asgari olarak
aşağıdakileri kapsar.
(1) Tüzel kişiliklerde esas faydalanıcı tespitine ilişkin olarak;
(A) Hamiline yazılı hisseler de dahil olmak üzere, düzenlenmiş
piyasada borsaya kayıtlı olan tüzel kişiler dışındaki bir tüzel kişinin,
11
(2)
Siyasi ve
Nüfuz Sahibi
Kişiler
9.
(1)
(2)
(3)
hisselerinin veya oy hakkının en az % 25 (yüzde yirmi beş) bir
fazla hissesini doğrudan veya dolaylı olarak elinde bulunduran veya
kontrol eden veya kontrol ederek sahip olan gerçek kişi veya kişiler,
(B) Bir tüzel kişiliğin
yönetimini başka bir yolla kontrolünde
bulunduran gerçek kişi veya kişiler.
Fonları yöneten ve dağıtan vakıflar gibi tüzel kişiliklerde ve trust gibi
yasal oluşumlarda esas faydalanıcı tespitine ilişkin olarak:
(A) Müstakbel faydalanıcıların belirlenmiş olması durumunda bir tüzel
kişinin veya yasal oluşumun malvarlığının %25 (yüzde yirmi beş)
veya daha fazlasının esas faydalanıcısı olan gerçek kişi veya kişiler,
(B) Tüzel kişi veya yasal oluşumdan menfaat sağlayan bireylerin henüz
belirlenmediği durumda, tüzel kişi veya yasal oluşumun menfaatine
oluşturulduğu veya işletildiği kişiler grubu,
(C) Tüzel kişinin veya yasal oluşumun malvarlığının %25 (Yüzde yirmi
beş)’ini veya daha fazlasını kontrol eden gerçek kişi veya kişiler.
Önemli bir kamu görevinde bulunan veya geçmişte böyle bir görev
üstlenmiş olan gerçek kişiler, bu kişilerin birinci dereceden akrabaları ve
önemli bir kamu görevi üstlenmiş olan gerçek kişilere yakın olduğu alenen
bilinen kişiler, siyasi ve nüfuz sahibi kişilerdir.
Bu Yasa uyarınca önemli bir kamu görevi üstlenmiş olan gerçek kişiler
şunlardır:
(A) Devlet Başkanları, Hükümet Başkanları, Milletvekilleri, Avrupa
Komisyonu Üyeleri, Hükümet Yetkilileri, Başkanlık Danışmanları,
Bakanlar ve Müsteşarlar.
(B) Yüksek Mahkeme Üyeleri ve Kaza Mahkemesinde görevli yargıçlar.
(C) Sayıştay, Ombudsman ve farklı ülkelerde bu işlevi yürüten
kurumların üyeleri, Merkez Bankalarının Yönetim Kurulu Başkan ve
üyeleri.
(Ç) Elçiler, polis ve askeri üst düzey yetkililer.
(D) Kamu kuruluşlarının ve resmi makamların yöneticileri olan
müsteşar, genel müdür ve müdürler
(E) Kamu İktisadi Teşebbüslerinin idari, denetim ve yönetim kurulu
üyeleri.
(F) Uluslararası kuruluşlarda müdür, müdür yardımcısı ve yönetim
kurulu üyeleri veya eşdeğer mevkilere sahip kişiler;
Bir kişinin, yukarıdaki (1)’inci fıkrada sözü edilen anlamda önemli bir
kamu görevi üstlenme yetkisinin en az on sekiz ay süreyle durdurulması
durumunda, yükümlüler, bu kişiyi, bu kişilerin birinci dereceden
akrabalarını ve yakın işbirliği içinde bulunduğu kişileri siyasi nüfuz sahibi
kişiler olarak kabul etmek zorunda değildir.
12
(4)
(5)
Finansal
Kuruluşlar
10.
(1)
Ancak, geliştirilmiş müşteri tanı prensibine ilişkin önlemlerin riske duyarlı
bir temelde uygulanması olaya göre kararlaştırılır.
Bu Yasa kuralları uyarınca yukarıdaki (1)’inci ve (2)’inci fıkrada sözü
edilen kişilerin birinci dereceden akrabaları; bu kişilerin eşleri, çocukları,
anne ve babaları ve çocuklarının eşleri
Önemli bir kamu görevini üstlenmiş gerçek kişilere yakın oldukları alenen
bilinen kişiler aşağıda sayılanlardır;
(A)
Yukarıdaki (2)’inci fıkrada belirtilen kişilerden biri ile birlikte bir
tüzel kişilik veya yasal oluşuma sahip olan veya esas
faydalanıcılığı olan veya bu kişilerden biri ile herhangi yakın bir iş
ilişkisi içerisinde olan kişiler,
(B)
Yukarıdaki (2)’inci fıkrada belirtilen kişilerden birinin faydasına
kurulmuş olan bir tüzel kişi, yapı veya yasal oluşumun sahibi veya
esas faydalanıcısı olan kişiler.
Aşağıdaki faaliyet veya işlemlerden bir veya daha fazlasını gerçekleştiren
banka dışındaki kuruluşlar finansal kuruluşlardır;
(A) Tüketici kredisi, ev kredisi, faktoring hizmetleri ve finansal kiralama
hizmetleri de dahil olmak üzere tüm borçlanma veya borçlandırma
faaliyetleri,
(B) Para gönderme veya para transferi de dahil ödeme hizmetleri,
(C) Yukarıdaki (B) bendinde belirtilen faaliyetlerin dışında kalan
seyahat çekleri ve banka çekleri gibi diğer ödeme araçlarının
verilmesi ve ödemelerin geri alınması işlemleri,
(Ç) Teminat ve taahhüt verilmesi işlemleri,
(D) Aşağıda sayılan alanlarda, kendi hesabına veya müşterinin hesabına
alım-satım yapmak:
(a)
Çek, senet, bono, mevduat sertifikaları gibi para piyasası
enstrümanları,
(b)
Vadeli işlemler ve opsiyonlar,
(c)
Döviz ve faiz oranı enstrümanları,
(ç)
Devredilebilen menkul kıymetler ve diğer finansal
enstrümanlar.
(E) Teminat altına alıp satarak veya satıp yan hizmetler sunarak yapılan
menkul kıymetler ve diğer finansal enstrümanlara iştirak işlemleri,
(F) Sermaye yapısı, iş stratejisi ve diğer ilgili alanlardaki danışmanlık
hizmetleri ile birleşmeler ve teşebbüslerin satın alımı ile ilgili diğer
hizmetler ve diğer danışmanlık hizmetleri,
(G) Portföy yönetimi ve danışmanlığı,
(Ğ) Finansal enstrümanların korunması ve idaresi,
(H) Bankalar arası piyasada menkul kıymet alım-satımında aracılık,
13
(2)
(3)
(4)
(5)
Şirket
Hizmet
Sağlayıcıları
11.
(I) Kasa muhafaza/kiralık kasa hizmetleri,
(İ) Elektronik para çıkarmak.
Sigorta ve reasürans şirketleri ve sigorta ve/veya reasürans brokerleri,
Finansal yatırım hizmetleri şirketleri, yatırım danışmanlığı, yatırım
yönetimi şirketleri,
Döviz Büroları,
Bu maddenin (1)’inci, (2)’nci, (3)’üncü ve (4)’üncü fıkralarında
belirtilen ve merkez ofisleri yurtdışında olan finansal kuruluşların Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki şubeleri veya acenteleri de finansal
kuruluş sayılırlar.
Üçüncü taraflara aşağıdaki hizmetlerin herhangi birini sağlayan gerçek veya
tüzel kişiler şirket hizmet sağlayıcılarıdır:
(1) Şirket veya dernek veya vakıf gibi tüzel kişilik oluşturmak,
(2) Direktör, yönetim kurulu üyesi, yönetici, bir ortaklığın ortağı veya başka
bir tüzel kişi nezdinde benzeri bir pozisyonda görev yapma veya bir
başkasının görev yapması için gerekli düzenlemeyi yapmak,
(3) Bir şirket, ortaklık veya herhangi başka bir tüzel kişi veya oluşuma, kayıtlı
bir ofis, iş adresi, yazışma veya idari adres veya ilgili başka bir hizmet
sağlamak,
(4) Yatırım ve emeklilik fonları yönetim şirketleri hariç, yabancı bir ülkenin
yasalarına tabi ve belli bir amaç için ekonomik fayda sağlayan, yöneten ve
dağıtan bir kuruluş, fon veya benzeri tüzel kişinin yöneticisi rolünü
üstlenmek veya bir başkasının bu rolü üstlenmesini sağlama,
(5) Düzenlenmiş bir piyasada işlem gören şirketlerin menkul kıymetleri hariç,
bir başka kişinin hisselerini oy hakkını kullanmak amacı ile kullanmak
veya bir başkasının kullanmasını sağlama.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Yükümlüler ve Yükümlülükler
Yükümlüler
12.
Bu Yasa kuralları bakımından aşağıda yer alan gerçek veya tüzel kişiler
yükümlü sayılırlar:
(1) Bankalar,
(2) Finansal Kuruluşlar,
(3) Profesyonel faaliyetleri çerçevesinde hareket eden aşağıda yer alan
gerçek veya tüzel kişiler:
(A) Muhasip ve murakıplar ile vergi danışmanları,
(B) Herhangi bir finansal işlemde veya gayrı menkul işleminde
müşterileri adına veya müşterileri için hareket eden veya
aşağıdaki durumlarda müşteriye işlemin planlanması veya
14
gerçekleştirilmesinde yardımcı olan avukatlar ve noterler;
Gayrı menkul veya işletmelerin alım veya satımında,
Müşterilerin parasının, menkul kıymetlerinin veya diğer
varlıklarının yönetiminde,
(c) Banka, tasarruf veya menkul kıymetler hesabı açılması veya
yönetiminde,
(ç) Şirketlerin kurulması, işletilmesi veya yönetimi için gerekli
işlemlerin düzenlenmesinde,
(d) Trust gibi yasal oluşumların veya benzeri yapıların
oluşturulması, işletmesi veya yönetiminde,
(C) Şirket hizmet sağlayıcıları,
(Ç) Emlak acenteleri,
İşlemin bir
defada veya birbiri ile bağlantılı
işlemlerle
tamamlandığına bakılmaksızın, değerinin € 10,000.- (Onbin Euro) veya
muadili para birimine eşit veya üzerinde olduğu durumlarda ve
işlemlerin nakit işlemlere dayandığı hallerde mal ve/veya hizmetlerin
alım-satımını yapan gerçek veya tüzel kişiler.
Şans Oyunu Salonları
Müşterek bahis oyunu salonları ve diğer bahis hizmeti sağlayıcıları
(a)
(b)
(4)
(5)
(6)
Yükümlülerde
İstisnai Haller
13.
(1)
(2)
Yükümlülükler
14.
(1)
Gerçek veya tüzel kişiler, suç geliri aklama, terörizmin finansmanı
veya yaygınlaşmanın finansmanı konusunda düşük risk taşıyan bir
finansal faaliyette bulunuyorsa, aşağıdaki tüm koşulları sağlamaları
halinde, yukarıdaki 10’uncu Madde anlamındaki bir finansal kuruluş
olarak kabul edilmezler.
(A) İşlemin bir defada veya birden fazla işlemde tamamlandığına
bakılmaksızın, müşteri başına € 900,- (Dokuz yüz Euro) veya
muadili değeri aşmaması durumunda,
(B) Gerçek veya tüzel kişinin finansal faaliyetlerinin, toplam yıllık
cirosunun %5 (yüzde beş)’ini aşmaması durumunda,
(C) Kuruluşun finansal faaliyetlerinin ana faaliyetle doğrudan ilişkili
ek faaliyetler olmaları durumunda,
(Ç) Ana faaliyetin, sadece müşterilerine sunulan ve genelde halka
sunulmayan faaliyetler olması durumunda,
Bankalar ve 12’nci maddenin (3)’üncü, (5)’inci ve (6)’ıncı fıkralarında
belirtilen gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetleri yukarıdaki (1)’inci
fıkrada belirtilen istisnalara tabi olmaz.
Yükümlülerin, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesi için gerekli ve yeterli
önlemleri almaları, bu amaçla aşağıdaki görevleri yerine getirmeleri
zorunludur;
15
(2)
(3)
(A) Müşteriler, iş ilişkileri, işlemler ve ürünlerle bağlantılı olarak suç
geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı ile riskin değerlendirilmesi,
(B) Bu Yasanın öngördüğü şekil ve şartlarda müşteri tanı ilkesinin
gerektirdiği önlemlerin alınması,
(C) Bu Yasanın kuralları ve bu Yasa tahtında çıkarılan tüzükler
uyarınca, Birime, işlemler ve kişiler ile ilgili bildirimlerin
yapılması,
(Ç) Bu Yasanın kuralları hükümleri ve bu Yasa tahtında çıkarılan
tüzükler
uyarınca, verilerin muhafaza edilmesi, kayıtların
korunması ve saklanmasının sağlanması,
(D) Bu Yasa ve bu Yasa tahtında çıkarılan tüzüklerde belirtilen
kuralların uygulanması sorumluluğunu yerine getirecek kişilerin
atanması, isimlerinin, yetki ve sorumluluklarının Birime
bildirilmesi,
(E) Çalışanların eğitimine imkan verilmesi ve bu Yasa kuralları ve bu
Yasa tahtında çıkarılan tüzükler uyarınca belirlenen görev ve
sorumlulukların yerine getirilmesine yönelik düzenli iç
denetimlerin yapılmasının sağlanması,
(F) Bu Yasanın kuralları ve bu Yasa tahtında çıkarılan tüzükler veya
tebliğler uyarınca diğer görev ve sorumlulukların yerine
getirilmesi.
Yukarıdaki (1)’inci fıkranın (A), (E) ve (F) bentlerinde sayılan
yükümlülükler, bu Yasa’nın 12’nci
maddesinin (4) fıkrasında
belirtilen gerçek veya tüzel kişi yükümlüler için geçerli değildir.
Bankalar, bu Yasa’nın 10’uncu maddesinde belirtilen finansal
kuruluşlar içerisinden Bakanlık tarafından hazırlanıp Resmi Gazete’de
yayımlanacak bir Tebliğle belirlenecek finansal kuruluşlar ve şans
oyunu salonları yukarıdaki (1)’inci fıkrada belirtilen yükümlülüklerle
birlikte aşağıdaki yükümlülükleri de yerine getirmek zorundadırlar.
(A) Uyum görevlisi ve yardımcısının atanması ve bu Yasa kuralları
uyarınca görevlerini yerine getirebilmeleri için gerekli koşulların
sağlanması,
(B) Suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı ile ilgili kendi faaliyet alanlarında
şüphe uyandıran müşteri profili ve şüpheli işlemlerin belirlenmesi
amacıyla, şüpheli kriterleri listesi oluşturulması ve
listenin
düzenli olarak güncellenmesi,
(C) Birim ve/veya bu Yasa kuralları uyarınca yetkili makamlar
ve/veya denetim makamları tarafından talep edilmesi halinde,
belli bir gerçek veya tüzel kişi ile talep edilen tarihte veya
16
(Ç)
geçmişte bir iş ilişkisine sahip olup olmadıklarını ve varsa bu
ilişkinin niteliğini ivedilikle ve eksiksiz olarak bildirmelerini
sağlayacak kendi organizasyon yapılarına uygun ve yeterli bir
bilgi sistemi oluşturulması,
Yukarıdaki (1)’inci fıkranın (E) bendinde belirtilen faaliyetlerin
en az yılda bir kez gerçekleştirilmesi.
BEŞİNCİ KISIM
Müşterini Tanı Usul ve Esasları
Müşterini Tanı
Prensibi
15.
(1)
(2)
Bankalar ve yukarıdaki 14’üncü maddenin (3)’üncü fıkrası uyarınca
belirlenen finansal kuruluşlar, müşterilerin, bankaları veya finansal
kurumları suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı faaliyetleri bağlamında kötüye
kullanmasını engellemek için, bu Yasanın 14’üncü maddesinde
belirtilen yükümlülüklerle birlikte
müşterini tanı prensibi
prosedürlerini de uygularlar.
Müşterini tanı prensibi prosedürleri yükümlü tarafından oluşturulur
ve aşağıdaki asgari özellik ve unsurları içerir:
(A) Yükümlünün faaliyetlerinin niteliğine, hacmine, karmaşıklığına
ve faaliyet alanına uygun olmalıdır,
(B) Yükümlünün bankacılık veya finansal hizmetler sunduğu
müşteri kategorileri ile ilişkilendirilen risk seviyesine ve
sunulan ürün veya hizmetler ile ilişkilendirilen risk seviyesine
göre uyarlanmalıdır,
(C) Suç gelirini aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı risklerinin etkili şekilde yönetildiği
konusunda bu Yasa’nın 45’inci maddesinde belirtilen yetkili
denetim makamlarını uygun göreceği prosedür ve önlemleri
uygulamalıdır,
Her müşteri kategorisi için bir müşteri kabul politikası
(Ç) geliştirmelidir,
(D) Müşterileri belirli kategorilere ayıran ve kendileri tarafından
uygun görülmesi halinde müşterilerin
kategorisinin
değişmesine olanak tanıyan, müşteri tespit ve sürekli izleme
prosedürleri uygulamalıdır,
(E) Her müşteri kategorisine yönelik ürün ve işlem için
uygulanabilecek standart, basitleştirilmiş ve geliştirilmiş
müşterini tanı prensibi önlemlerini uygulamalıdır,
(F) Olağandışı, şüpheli, karmaşık veya büyük meblağlı işlemlerin
tespit edilebilmesi için müşteriler tarafından gerçekleştirilen
17
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
işlemlerin
sürekli izlenmesini sağlayan
prosedürleri
uygulamalıdır,
(G) Üçüncü ülkelerle yapılan işlemler ve bu ülkelerle olan müşteri
ilişkileri için prosedürler hazırlamalıdır,
(Ğ) Bu Yasa’nın 25’inci maddesindeki belirtilen kayıt tutma
prosedürlerini uygulamalıdır,
(H) Dış denetim yoluyla değerlendirme yapma yükümlülüğü de
dahil olmak üzere, müşterini tanı prensibi prosedürlerinin ve
kontrol sistemlerinin etkinliğini değerlendirmelidir,
(I) Müşterini tanı prensibi alanında çalışan personelin, işe alım ve
eğitim programı için standartlar oluşturmalıdır,
(İ) İç raporlama ve yetkili denetim makamlarına bildirim yapma
prosedürleri oluşturmalıdır.
Müşterini tanı prensibi prosedürleri, banka veya finansal kuruluşun
yönetim kurulu tarafından onaylanır ve gerekli olduğu zamanlarda ve
her halükarda en az yılda bir kez gözden geçirilir. Banka veya finansal
kuruluş, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanını önlemek için müşteri tanı prensibi
alanında çalışan ve bu çerçevede sorumluluklar üstlenen personele bu
prosedürlerin anlatılmasını sağlar.
Müşterini tanı prensibi prosedürleri, yükümlülerin yönetim kurulu
veya yetkili makamları tarafından onaylandıktan veya değiştirildikten
sonra, beş iş günü içerisinde bu Yasa’nın 45’inci
maddesinde
belirtilen yetkili denetim makamlarına sunulur.
Yükümlüler suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı risklerini değerlendirirken, müşteri tanı
prensibini ne oranda uygulayacaklarına aşağıdaki konuları içeren
asgari risk değişkenlerini de dikkate alarak karar verirler.
(A) Hesabın veya iş ilişkisinin amacı,
(B) Müşteri tarafından yatırılacak olan varlıkların parasal büyüklüğü
veya gerçekleştirilen işlemlerin boyutu,
(C) İş ilişkisinin sürekliliği veya süresi.
Yükümlüler, yetkili denetim makamlarına suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı riskleri
karşısında müşteri türüne, iş ilişkisine, ürüne, işleme veya konuya
göre yeterli derecede müşterini tanı önlemlerini aldıklarını
göstermeleri durumunda, risk temelli müşterini tanı önlemlerinden
hangisini uygulayacaklarına kendileri karar verebilirler.
Bu maddenin (1)’inci, (2)’nci ve (4)'üncü fıkralarında belirtilen
yükümlülükler şans oyunu salonları tarafından da uygulanır.
18
Yükümlüler, aşağıdaki durumlarda bu Yasa’nın 17’inci maddesinde
belirtilen standart müşterini tanı prensibi önlemlerini uygularlar:
(A) Bir iş ilişkisi oluştururken,
(B) Tek bir işlemde veya birbiri ile bağlantılı gibi görünen birden
fazla işlemde € 7,500.- (Yedi bin beşyüz Euro) ve/veya üzerinde
veya eşdeğerinde bir işlem gerçekleştirirken,
(C) Yapılan işlemdeki parasal miktara bakılmaksızın işlemin suç
geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı amaçlarına hizmet ettiği şüphesinin bulunduğu
durumlarda,
(Ç) Daha önce alınmış olan müşteri kimlik bilgilerinin doğruluğu ve
yeterliliği ile ilgili şüphelerin olması durumunda.
(2) Şans oyunu salonları, müşterek bahis salonları ve diğer bahis hizmeti
sağlayıcıları için yukarıdaki (1)’inci fıkranın (B) bendinde belirtilen
parasal değer € 2,000,- (İkibin Euro) ve/veya muadili miktar olarak
dikkate alınır.
(3) (A) Elektronik fon transfer hizmetlerinde işlem tutarı için yukarıdaki
(1)’inci fıkranın (B) bendinde belirtilen parasal değer € 1.000,(Bin Euro) ve/veya muadili miktar olarak dikkate alınır.
(B) Elektronik fon transfer hizmetlerinde uyulacak müşterini tanı
prensibi önlemleri ile ilgili uyulacak usul ve esaslar Bakanlık
tarafından hazırlanan ve Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak
Resmi Gazete’de yayımlanacak bir Tüzükle düzenlenir.
(4) Yükümlülerin, işlemin kabulü sırasında tutarı bilmemesi durumunda,
işlemin tutarından haberdar oldukları anda ve bu tutarın yukarıdaki
(1)’inci fıkranın (B) bendinde yer alan asgari sınıra ulaşması
durumunda standart müşterini tanı prensibi önlemlerini uygularlar.
(5) Hayat sigortaları sektöründe, poliçenin faydalanıcısına ait kimlik
doğrulaması iş ilişkisi oluşturulduktan sonra yapılabilir.
Ancak böyle bir durumda, kimlik doğrulaması ödeme işlemi öncesinde
veya ödeme sırasında, veya faydalanıcının poliçe altındaki haklarından
faydalanmaya niyet etmesinden önce veya ettiği sırada yapılır.
(6) Bir kiralık kasanın ziyaret edildiği her seferde müşterilerin kimlik
tespiti ve teyidi yapılır. Kimlik tespiti ve teyidi, kiralık kasanın, kiralık
kasa sözleşmesinde belirtilen esas kullanıcısı veya onun yasal
temsilcisi veya yasal kullanıcı veya yasal temsilcisi vekaletiyle
yetkilendirilmiş kişi olup olmadığına bakılmaksızın, kiralık kasaya
fiili erişimi olan tüm gerçek kişiler için geçerlidir.
Standart
Müşterini Tanı
Prensibi
16.
(1)
Standart
Müşterini Tanı
17. (1)
Standart Müşteri tanı prensibine ilişkin önlemler aşağıdakileri içerir:
(A) (a) Müşterinin kimliğinin tespiti,
19
Prensibine İlişkin
Önlemler
Müşterinin kimliğinin yerel veya yabancı resmi
makamlarca verilen kimlik belgeleri ve/veya resmi
kaynaktan edinilen bilgilerle doğrulanması,
(B) Tüzel kişilerde, şirket hizmet sağlayıcılarında veya trust gibi
yasal oluşumlarda müşterinin mülkiyet ve kontrol yapısını
ortaya koyan ve esas faydalanıcının kimliğini tespit etmeye
yönelik risk odaklı ve yeterli önlemlerin alınması,
(C) İş ilişkisinin amacı ve hedeflenen iş ilişkisi ile ilgili bilgi
edinilmesi,
(Ç) Gerektiği hallerde, finansmanın kaynağını ve var olan
belgelerin, verilerin ve bilgilerin güncel olarak tutulması da
dahil müşterinin, işletme ve risk profili ile ilgili bilgilerinin
tutarlı olmasını sağlamak amacıyla, iş
ilişkisi süresince
gerçekleştirilen işlemlerin kontrol edilerek sürekli olarak
izlenmesi.
Yükümlüler yukarıda (1)’inci fıkrada belirtilen yer alan tüm önlemleri
yerine getirmelidir.
Yükümlüler, bir iş ilişkisi oluşturmadan veya işlemi yapmadan
müşterinin veya esas faydalanıcının kimlik teyidini yapar. Yukarıdaki
16’ncı maddenin (5)’inci fıkrası saklı kalmak koşuluyla teyit işlemi,
resmi bir makam tarafından verilmiş kimlik belgesi gibi sahtelenmesi
veya yasadışı yollarla elde edilmesi en zor olan belgeler esas alınarak
yapılmalıdır.
Yükümlüler, standart müşterini tanı önlemlerini tüm yeni
müşterilerine uygulamak zorundadırlar. Mevcut müşterilerine ise
risk temelli değerlendirme sonrası veya müşteri durumunda herhangi
bir değişiklik olması halinde uygularlar.
Bankalar ve finansal kuruluşlar, isimsiz veya hesap sahibinin
kimliğinin bilinmediği veya düzgün bir şekilde belgelendirilemediği
veya isme yazılı olmayan numaralı hesaplar gibi doğrudan veya
dolaylı olarak müşterinin kimliğinin gizlenmesini sağlayacak hesap
açamaz ve/veya çalıştıramazlar.
Terör örgütü veya terörist için yapılan herhangi bir finansal işlem,
parasal değeri ne olursa olsun yasaktır.
Yükümlüler, yurt dışında yaşayan müşterilerine müşterini tanı
önlemlerini uygularken bu kişilerden yazılı olarak siyasi ve nüfuz
sahibi kişi olup olmadıklarına dair imzalı bir beyanname talep ederler.
Müşterinin kimlik tespiti ve kimlik teyidine ilişkin kurallar uyarınca
belirlenen prosedürler, esas faydalanıcının belirlenmesi ve risk odaklı
kimlik teyidinde de uygulanır.
Müşterilerin kimlik tespiti ve teyidi için gerekli olan belgelerin türleri,
(b)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
20
ilgili diğer prosedürler, yukarıdaki (7)’nci fıkradaki beyannamenin
içeriği ile ilgili uyulması gereken usul ve esaslar ve yukarıdaki (1)’inci
fıkrada belirtilen önlemlerle ilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafından
hazırlanan ve Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak
Resmi
Gazete’de yayımlanacak bir Tüzükle düzenlenir.
İş İlişkisinin
Sona Erdirilmesi
18. (1)
(2)
Geliştirilmiş
Müşterini Tanı
Prensibi
19. (1)
(2)
Yükümlüler, bu Yasanın 17’nci maddesinin (1)’inci fıkrası kurallarını
uygulayamadıkları durumlarda iş ilişkisini başlatmaz ve/veya işlemi
gerçekleştirmez ve/veya iş ilişkisini sonlandırır. İş ilişkisi hali hazırda
başlatılmışsa, yükümlüler suç geliri
aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı ile ilgili şüphe etmek için
bir neden olup olmadığını değerlendirerek bu Yasa’nın 27’nci maddesi
kuralları uyarınca şüpheli işlem bildirimi olarak Birime bildirimde
bulunurlar.
Ancak, yükümlüler şüpheli işlem bildirimi yapmaları için bir sebep
bulunmaması halinde bildirmeme nedenini içeren resmi bir kayıt tutar
ve yetkili denetim makamına sunulmak üzere muhafaza eder.
Profesyonel faaliyetler çerçevesinde hareket eden muhasipler,
murakıplar, vergi danışmanları ve avukatlar, müşterilerinin yasal
durumunu anlamaya çalıştıkları veya müşterilerine hukuki süreç
başlatma veya temsil etme görevlerini yerine getirdikleri sırada
yukarıdaki (1)’inci fıkra kuralları uygulanmaz.
Yükümlüler, iş ilişkisinin niteliği, işlemin gerçekleştirilme şekli veya
yöntemi, müşterinin iş profili veya müşteri veya esas faydalanıcıyla
ilgili koşullardan dolayı daha yüksek bir suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı riski söz
konusu olduğu veya olabileceği durumlarda, bu Yasanın 17’nci
maddesinin (1)’inci fıkrasında belirtilen önlemlere ek olarak, riske
duyarlı temelde, geliştirilmiş müşterini tanı önlemlerini uygulamak
zorundadırlar.
Yükümlüler, aşağıda sayılan durumlarla sınırlı olmamakla birlikte,
aşağıdaki durumlarda, geliştirilmiş müşteri tanı önlemlerini alırlar:
(A) Müşterilerin kimlik tespiti ve doğrulaması sırasında veya
müşteri tanı prensibi önlemlerinin uygulandığı sırada
müşterinin şahsen orada bulunmaması halinde,
(B) Üçüncü ülkelerdeki bankalarla, muhabir bankacılık ilişkileri
söz konusu olduğunda,
(C) Yabancı bir ülkede ikamet eden siyasi ve nüfuz sahibi kişilerin
gerçekleştirdiği işlemlerin veya iş ilişkilerinin söz konusu
olması halinde.
21
Geliştirilmiş
Müşteri Tanı
Prensibine İlişkin
Önlemler
(3)
(A) Yukarıdaki (2)’nci fıkranın (A) bendinde belirtilen, müşterinin
şahsen bulunmadığı durumlardaki iş ilişkisi; yazışma, telefon,
elektronik posta, internet veya yükümlülerin verdiği hizmetlere
erişim imkânı sağlayan herhangi bir modern iletişim aracı
yoluyla başlatılan iş ilişkilerini de kapsar.
20. (1)
Yukarıdaki 19’uncu maddenin (2)’nci fıkrasının (A) bendinde
belirtilen durumlarda yükümlüler aşağıdaki önlemlerden en az birini
uygularlar:
(A) Müşterinin kimliğini ek belgeler, veriler veya bilgilerle tespit
etmek,
(B) Müşteri tarafından sunulan belgelerin kontrol edilmesi ve
doğrulanması için müşterinin iş ilişkisinin bulunduğu, müşteri
tanı prosedürünü uygulayan üye ülke veya denk üçüncü ülkede
kurulmuş banka veya finans kuruluşlarından bilgilerin
doğrulanmasını talep etmek,
(C) İlk işlemin, üye ülke veya dek üçüncü ülkelerde kurulmuş olan
bir bankada müşteri adına açılmış bir hesaptan yapılmış
olduğundan emin olmak.
Bankalar, bu Yasa’nın 19’uncu maddesinin (2)’nci fıkrasının (B)
bendinde belirtilen durumlarda asgari aşağıda sayılan önlemleri
uygulamak zorundadırlar:
(A) Üçüncü ülke muhabir bankaları hakkında kuruluşunun ve
faaliyetlerinin niteliğini, saygınlığını ve denetim kalitesini
tamamen anlayabilmek amacıyla halka açık bilgilere dayanarak
yeterli bilgi toplamak.
(B) Üçüncü ülke muhabir bankalarının, suç gelirinin aklanmasının
önlenmesi veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı
ile mücadele amacıyla uyguladığı kontrol
mekanizmalarını değerlendirmek.
(C) Üçüncü ülke muhabir bankası ile yeni muhabir bankacılık
ilişkileri kurmadan önce üst yönetimin onayını almak.
(Ç) Kendisinin ve üçüncü ülke bankasının sorumluluklarını
belgeler üzerinde belirlemek.
(D) Üçüncü ülke bankası müşterilerinin, muhabir hesaplara
doğrudan erişebildiği durumlarda, ilgili bankanın bu hesaplara
erişimi olan tüm müşterileri için müşterini tanı prensibi
önlemlerini yerine getirmiş olduğundan ve talep edilmesi
halinde, ilgili önlemler yerine getirilerek bu müşterilerle ilgili
elde edilen bilgi ve verileri sağlayabileceğinden emin olmak.
(E) Üçüncü ülkelerin listesi Bakanlık tarafından hazırlanıp Resmi
(2)
22
(3)
İş İlişkisini
İzlemek
21. (1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Gazete’de yayımlanacak bir Tebliğ ile düzenlenir.
Yükümlüler, bu Yasa’nın 19’uncu maddesinin (2)’nci fıkrasının (C)
bendinde belirtilen durumlarda asgari aşağıda sayılan önlemleri
uygulamak zorundadırlar:
(A) Siyasi ve nüfuz sahibi müşterilerin kimlik tespitini sağlayan
risk odaklı bir prosedür belirlemek.
(B) Siyasi ve nüfuz sahibi müşteriler ile iş ilişkisi başlatmadan önce
veya bir müşterinin bu kategoriye geçtiği durumlarda üst
yönetimin onayını almak.
(C) İş ilişkisinde veya gerçekleştirilen işlemlerdeki fonların gelir
kaynağının belirlenmesi için yeterli önlemleri almak.
(Ç) Siyasi nüfus sahibi müşterilerle iş ilişkisini geliştirilmiş
müşterini tanı prensibine göre sürekli izlemek
Yükümlüler, nitelikleri gereği isimsiz olan veya suç geliri aklama
veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaştırmanın finansmanı ile
bağlantılı olabilecek işlemlere ve ürünlere özel dikkat göstermek
zorundadırlar.
Yükümlüler, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanının veya
yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesi için yeterli düzenlemelerin
bulunmadığı ülkelerle ve bu suçlarla mücadele için işbirliği
yapmayan ve bu suçlarla mücadelede bulunan uluslararası kuruluşlar
ve örgütler tarafından riskli addedilen ülkelerde bulunan gerçek
ve/veya tüzel kişilerle kurulan iş ilişkilerine ve işlemlere özel dikkat
göstermek zorundadırlar.
Bireysel bankacılık olarak bilinen kişiye özel bankacılık hizmetleri
veren bankalar, bu türde hizmet alan müşterileri için geliştirilmiş
müşteri tanı politikaları uygulamak zorundadırlar.
Yükümlüler, müşterinin varlık ve gelir büyüklüğü, müşteriye verilen
hizmet türleri, müşterinin faaliyet alanı, ekonomik geçmişi,
müşterinin geldiği ülkenin itibarı, müşterinin motivasyonunun
doğruluğu, her işlem türünün değer limitleri gibi risk göstergelerini
kullanarak, (5)’inci fıkrada belirtilen yüksek risk teşkil eden
müşterilerini ve işlem sınıflarını belirlemek zorundadırlar.
Yukarıdaki (4)’üncü fıkraya göre belirlenecek müşteri ve işlem
sınıfları aşağıda belirtilenleri kapsamaktadır:
(A) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ikamet etmeyen
müşteriler.
(B) Yatırım fonu portföyü gibi kişisel varlık araçlarını tutan tüzel
kişiler veya trust gibi yasal oluşumlar
(C) Hamiline hisseleri olan şirketler
23
(Ç)
(6)
Basitleştirilmiş
Müşterini
Tanı Prensibi
22. (1)
Şirketin faaliyet alanına bakıldığında, olağandışı veya aşırı
derecede karmaşık mülkiyet yapısı olan tüzel kişiler.
(D) Nakit akışı yoğun olan işyerleri.
(E) Bankalar veya bu Yasa’nın 14’üncü maddesinin (3)’üncü
fıkrası uyarınca göre belirlenen finansal kuruluşlar
ile
müşterileri arasındaki açıklanamayan coğrafi mesafeden
dolayı olağandışı koşullarda yürütülen iş ilişkileri.
(F) Birleşmiş Milletler gibi örgütler tarafından alınmış yaptırım,
ambargo ve benzeri önlemlere tabi olan veya yolsuzluk veya
başka suç faaliyetleri açısından yüksek risk seviyelerinin
görüldüğü ülkelerden gelen müşteriler.
(G) İlişkili olmayan üçüncü taraflardan alınan ödemeler
(H) Siyasi ve nüfuz sahibi kişiler.
Yükümlüler, bu maddenin (1)’inci, (2)’nci, (3)’üncü ve (4)’üncü
fıkralarını uyguladıkları zaman, yüksek riskli müşteriler ve işlemler
olarak tespit ettikleri müşterileri için standart müşterini tanı
önlemleri ile birlikte, aşağıdakileri de içeren geliştirilmiş müşterini
tanı prensibi önlemlerini uygularlar:
(A) Yüksek riskli müşterilerle iş ilişkisini devam ettirirken
ve/veya yüksek riskli işlemleri gerçekleştirirken ve/veya
devam eden iş ilişkilerinde belirlenecek bir parasal değer
üzerindeki işlemler için üst yönetimin onayının alınması,
(B) İlk işlemin, bu Yasada belirlenen standartlara denk ve suç
gelirlerinin aklanmasının önlenmesi ve terörizmin finansmanı
veya
yaygınlaşmanın
finansmanı
ile
mücadele
yükümlülüklerine tabi olan bir bankada açılan bir hesaptan
yapılmasının talep edilmesi,
(C) İş ilişkisinin sürekli olarak gelişmiş izlemeye tabi tutulması,
(Ç) Fonların kaynağının belirlenmesi veya doğrulanması amacıyla
yeterli önlemlerin alınması,
(D) Riskli müşterilere yönelik hizmetlerin satışından ve
uygulanmasından sorumlu kişilerin, müşterilerinin kişisel
koşullarıyla ilgili bilgi sahibi olması ve müşterileri hakkında
üçüncü şahıslardan alınan bilgilere özel dikkat göstermesi.
Kurul, bu Yasa’nın 51’inci maddesinin (1)’inci fıkrasının (E) bendi
uyarınca suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı ile ilgili tehdit ve zayıflıklara göre
değerlendirme yapar ve düşük risk alanlarını tespit ettiği durumlarda
Birim, bu Yasa’nın 16’ıncı maddesinin (1)’inci fıkrasının (A), (B) ve
(Ç) bentleri ile 17’nci maddesinin (1)’inci fıkrası kurallarına istisna
24
(2)
(3)
(4)
(5)
Üçüncü Taraflara 23.
İtimat
(1)
(2)
(3)
olarak, yükümlülerin basitleştirilmiş müşteri tanı ilkesi önlemlerini
uygulamasına izin verir.
Birimin yetkili denetim makamları ile işbirliği içerisinde onay
vermesi durumunda, aşağıda bahsedilen müşterilere yükümlüler
tarafından basitleştirilmiş müşteri tanı prensibi önlemleri uygulanır.
(A) Menkul kıymetleri üye ülke veya denk üçüncü ülkelerde
düzenlenmiş bir piyasada işlem gören veya borsaya kayıtlı bir
şirket olması durumunda,
(B) Kamu kurum ve kuruluşu olması durumunda,
(C) Taksitleri düşük olan hayat sigortası poliçesi sahibi olması
durumunda,
(Ç) Geri satın alma (iştira) kurallarının olmadığı ve poliçenin
teminat olarak kullanılamadığı emeklilik sigortası poliçesi
sahibi olması durumunda.
Yükümlüler, basitleştirilmiş müşteri tanı önlemlerini, risk temelinde
ve suç gelirlerinin aklanmasını önleme veya terörizmin finansmanı
veya yaygınlaşmanın finansmanı
risklerini önleyecek şekilde
belirler.
Yükümlüler, basitleştirilmiş müşteri tanı prensibinde, her durumda,
müşterinin ilgili prensip için gerekli olan şartları karşılayıp
karşılamadığını belirlemek için yeterli bilgileri toplar ve gerektiğinde
bu bilgileri güncellemek için gözden geçirir.
Basitleştirilmiş müşteri tanı prensibinde, yükümlüler tarafından
alınması gereken asgari önlemler Bakanlık tarafından hazırlanan ve
Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak Resmi Gazete’de
yayımlanacak bir Tüzük ile düzenlenir.
Yükümlüler bu Yasa’nın 17’inci maddesinin (1)’inci fıkrasının (A),
(B) ve (C) bendlerinde belirtilen müşteri tanı prensibi önlemlerini
uygulayabilmek amacıyla, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde veya
üye ülke veya denk üçüncü ülkelerde faaliyet gösteren bankalardan
edinilen müşteriye ilişkin bilgileri, kullandıkları formattan farklı bir
formatta olması durumunda da kullanabilirler.
Ancak, elde edilen bilgilerin, müşterini tanı prensibi önlemleriyle
uyumlu olması bu bilgileri kullanan yükümlüye aittir.
Yükümlüler bu Yasa’nın 19’uncu maddesinin (2)’nci fıkrasının (A)
bendi uyarınca müşterinin şahsen bulunmadığı durumlarda üçüncü
taraflardan elde edilen bilgileri kabul etmezler.
Yükümlüler yukarıdaki (1)’inci fıkrası
uyarınca elde edilen
bilgilerin, herhangi bir nedenle doğruluğundan veya eksikliğinden
şüphe ederlerse, edinilen bilgileri kullanmazlar.
25
(4)
(5)
(6)
Müşterini
Tanı Prensibi İle
İlgili Diğer
Düzenlemeler
24. (1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Yukarıdaki (1)’inci fıkra uyarınca bilgiyi gönderen banka, müşteri
tanı prensibi önlemini uygulayan yükümlüye kendi kimlik tespiti
veya doğrulama prosedürleri gereğince edindiği tüm bilgileri
paylaşır. Böylelikle yükümlü bu Yasa’nın 17’nci maddesinin
(1)’inci fıkrasının
(A), (B) ve (C) bendlerinde belirtilen
gereklilikleri yerine getirir.
Yükümlüler, müşterinin veya esas faydalanıcının kimlik tespiti veya
doğrulamasını sağlayan belgelerin kopyalarını (1)’inci fıkrada
belirtilen bankalardan almak zorundadır.
Yükümlüler, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesi ile ilgili uluslararası
makam veya kurum veya kuruluş tarafından, hakkında karar alınmış
olan üçüncü ülke bankasından gelen bilgileri müşterini tanı
prensibini uygulamak amacıyla kullanamaz.
Yükümlüler, dıştan hizmet alınan faaliyetler ve/veya acenteler
tarafından yürütülen hizmetler için de, bu Yasa ve bu Yasa altında
çıkarılan tüzük ve/veya tebliğ kurallarının hükümlerinin
uygulanmasını sağlamak zorundadır.
Bankalar ve bu Yasa’nın 14’üncü maddesinin (3)’üncü fıkrası
uyarınca istinaden belirlenen finansal kuruluşlar, tüm şubelerinde ve
üçüncü ülkelerde bulunan ve çoğunluğuna sahip oldukları
iştiraklerinde, müşterini tanı prensibi uygulamalarını ve kayıt tutma
önlemlerini uygularlar. Böyle bir düzenleme üçüncü ülkenin yasal
düzenlemeleriyle doğrudan ters düşmediği takdirde, bu uygulamalar
asgari olarak bu Yasada belirtilenlerle aynı olur.
Bankalar ve finansal kuruluşlar, üçüncü ülke mevzuatının, bu Yasada
belirtilen müşterini tanı prensibi önlemlerini uygulanmasına olanak
tanımaması halinde, Birime ve Yetkili Denetim Makamlarına yazılı
olarak bilgi verirler. Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı
veya yaygınlaşmanın finansmanı riski ile etkin bir şekilde mücadele
etmek amacıyla, alacakları önlemleri gecikmeden bu önlemlerle ilgili
Birimi ve Yetkili Denetim Makamlarını yazılı olarak bilgilendirirler.
Bankalar, bir tabela banka veya hesaplarının bir tabela
banka
tarafından kullanılmasına izin verdiği bilinen bir banka ile muhabir
bankacılık ilişkisinde bulunamaz ve/veya ilişkisini sürdüremez.
Yükümlüler, hem yeni hem de önceden var olan, isimsiz kullanım
sağlayan teknolojilerden ve iş uygulamalarından kaynaklanabilecek
tüm suç geliri aklama
veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı
risklerine özel önem gösterirler.
Yükümlüler yeni teknolojilerin ve iş uygulamalarının, suç geliri
26
(6)
aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı
amacıyla kullanımını önleyecek politikalar oluşturarak önlemleri
alırlar.
Yükümlüler, karmaşık veya olağandışı büyüklükteki işlemlere ve
işlem türüne, bu tür işlemlerde herhangi bir suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı şüphesi
tespit edilmemiş olsa dahi özel dikkat gösterirler. Yükümlüler bu
türdeki işlemlerle ilgili, geri plan ve amaç incelemesi yapar, analiz
sonuçlarıyla ilgili yazılı kayıt tutar ve bu kayıtları talep edilmesi
halinde Birime ve Yetkili Denetim Makamlarına vermek üzere hazır
bulundururlar.
ALTINCI KISIM
Kayıt Tutma
Kayıtların
Saklanması
25.
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Yükümlüler, müşterileri ile iş ilişkisinin son bulduğu tarihten veya
gerçekleşen işlemin gerçekleşme tarihinden itibaren kimlik belgeleme
amaçlı veya kimlik referansı olarak kullanılan belgelerin bir kopyasını, en
az yedi yıllık bir süre ile muhafaza etmek zorundadır.
Yükümlüler, iş ilişkisindeki veya gerçekleştirilen işlemlerdeki ikincil ve
işlemsel bilgiler ile tüm işlem kayıtlarını, iş ilişkisinin son bulmasından
veya işlemin gerçekleştirildiği tarihten itibaren, mahkemede kanıt olarak
kullanılabilecek yeterli formatta en az yedi yıl süre ile muhafaza ederler.
Yukarıdaki (1)’inci ve (2)’nci fıkrada belirtilen bahsedilen işlem
kayıtları, bireysel işlemlerin takip edilmesine olanak sağlaması yanında,
gerekmesi
halinde
suç faaliyetlerinin soruşturulması için kanıt
oluşturabilir. İşlem kayıtlarının içeriği, asgari aşağıdakileri içermelidir:
(A) Talimatı veren müşteri ve faydalanıcının adı ve adresi veya
yükümlü tarafından normalde kaydı tutulan diğer belirleyici bilgiler,
(B) İşlemin türü ve tarihi,
(C) Kullanılan para birimi ve miktarı,
(Ç) İşlemde kullanılan hesap numaraları veya hesap kullanılmıyorsa
işlemin ne olduğu ile ilgili belirleyici bilgi.
Birim veya soruşturma yürüten makamların talebi üzerine yukarıdaki
(2)’nci fıkrada belirtilen süre uzatılabilir. Yapılan talep, yükümlülerin, bu
uzatmaya tabi olan işlemleri ve/veya müşterileriler ile ilgili bilgi ve
belgeleri, muhafaza edeceği ek süreyi belirtir.
Yükümlüler, uyum görevlilerinin ve suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı alanında dış denetim yapan
denetçilerin, müşteriyle ilgili kayıt ve belgelere, olağan dışı veya şüpheli
işlemlere, işlem veya müşteri ile ilişkili risk düzeyinin değerlendirilmesi
27
amacıyla yapılan analizler de dahil olmak üzere tüm bilgi ve belgeleri
Birim ve/veya Yetkili Denetim Makamlarına sunabilmelerini sağlamak
üzere tüm işlemlere erişimini sağlamak zorundadır.
Kayıt
Saklamayı
Sağlayan İç
Süreçler ve
Sistemler
26.
Bankalar ve bu Yasa’nın 14’üncü maddenin (3)’üncü fıkrası uyarınca
belirlenen finansal kuruluşlar, Birimin talebi üzerine, son yedi yılda iş ilişkisi
kurduğu veya iş ilişkisini sürdürdüğü müşterinin kimliği ve iş ilişkisinin niteliği
ile ilgili bilgilerin zamanında aktarılmasını sağlayacak iç süreçleri ve sistemleri
oluşturmak ve bulundurmak zorundadırlar.
YEDİNCİ KISIM
Bildirim Yükümlülükleri
Şüpheli
İşlem
Bildirimi
27. (1)
(2)
(A) Yükümlülerin yapılacak olan işlemin suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı amacı
taşıdığına dair şüphesi olması veya şüphelenmek için makul
sebebi olması durumunda, ilgili işlem gerçekleştirilmeden önce
uyum görevlisi veya irtibat görevlisi tarafından şüpheli işlem derhal
Birime bildirilir.
(B) Yükümlülerin yapılan işlem ve/veya işlemlerin suç geliri aklama
veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı amacı
taşıdığına dair şüphesi olması veya şüphelenmek için makul
sebebi olması durumunda, şüpheli işlem ve/veya işlemler tespit
edildiği anda uyum görevlisi veya irtibat görevlisi tarafından
derhal Birime bildirilir.
(C) Yükümlüler, müşteri tarafından başlatılan bir şüpheli işlemden
müşterinin
isteği
doğrultusunda
vazgeçilmesi
veya
sonuçlandırılmaması durumunda en geç bir sonraki iş günü Birime
şüpheli işlem bildirimi yapmak zorundadır.
(A) Birim şüpheli işlem bildirimi aldığını bildirimi alma anında teyit
eder.
(B) (a) Birim, bu maddenin (1)’inci fıkrasının (A) bendinde yer alan
kurala göre yapılan bildirimlerde, suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı ile ilgili
ciddi bulgu ve emare olması halinde bir iş günü süre ile işlemi
bekletebilir.
(b) Birimin bir iş günü içerisinde geribildirim yapmaması halinde
yükümlü, söz konusu işlemi bu Yasa’nın 17’inci maddesinin
(6)’ncı fıkrası kapsamında olmaması koşuluyla işlemi yapmakta
serbesttir.
(c) Birim, sözkonusu işlemin analiz zorluğuyla ilgili risk nedeniyle
28
daha fazla süreye ihtiyaç duyması halinde, uyum görevlisine
veya irtibat görevlisine bir iş gününe ilaveten üç iş günü daha
işlemin bekletilmesini bildirir ve söz konusu miktar, bekletme
süresi bitinceye kadar yükümlü tarafından bloke edilir.
(ç) Birim, bekletme süresi içerisinde suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı şüphesi
için makul sebep olmadığına karar verirse yükümlüye bilgi
vererek işlemin yapılmasını onaylar.
(d) Birim, bu maddenin (2)’nci fıkrasının (B) bendinin (c) alt
bendinde belirtilen sürenin yeterli olmadığına kanaat getirirse,
sürenin sonlanmasından önce, (2)’nci fıkranın (B) bendinin (c)
alt bendinde belirtilen gerekçelere dayanarak, bu Yasa’nın
52’inci maddesi kuralına göre işlem yapılması için konuyu
Hukuk Dairesi (Başsavcılık)’ne aktarır.
(C) Birim, bu maddenin (1)’inci fıkrasının (B) bendinde yer alan kurala
göre yapılan bildirimlerde, suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı ile ilgili ciddi bulgu ve
emare olması halinde, bu Yasa’nın 52’inci maddesi kuralına göre
işlem yapılması için konuyu Hukuk Dairesi (Başsavcılık)’ne aktarır.
(3) Hukuk Dairesi (Başsavcılık) aldığı kararı derhal ve yazılı olarak Birime
bildirir.
(4) Bir işlemin suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanına sebebiyet verdiğine dair
şüphenin
bulunduğu ancak bu işlemi gerçekleştirmekten kaçınmanın mümkün
olmadığı hallerde veya işlemin gerçekleştirilmemesinin şüpheli suç geliri
aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı
işleminin faydalanıcılarını takip etme çalışmalarını etkileme olasılığının
bulunduğu hallerde yükümlü, Birime işlemin yapılmasının hemen
ardından şüpheli işlem bildirimi göndermek zorundadır.
(5) (A) Birim, Yabancı Mali İstihbarat biriminin yazılı talebinde yer alan
şüphenin gerekçeleri temelinde ilgili işlemin suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı ile ilişkili
olduğuna ve söz konusu işlemin veya kişinin bu maddenin (1)’inci
fıkrasında belirtilen bir şüpheli işlem bildirim raporuna konu olması
durumunda, yukarıdaki (5)’inci fıkra kuralları uygulanır.
(B) Bu Yasa’da belirtilen kurallar doğrultusunda ve mütekabiliyet ilkesi
temelinde, Yabancı Mali İstihbarat biriminden herhangi bir olayla
veya kişiyle ilgili açıklama içeren yazılı talep gelmesi durumunda
Birim, yükümlülerden şüpheli işlemin gerçekleştirilmesini üç iş
gününe kadar bekletmesini yazılı olarak talep edebilir. Birim
belirtilen sürenin yeterli olmadığına kanaat getirirse, bu Yasa’nın
29
52’nci maddesi kuralına göre işlem yapılması için konuyu Hukuk
Dairesi (Başsavcılık)’ne aktarır.
Ancak Birim, suç geliri aklama, terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı ile ilişkili olmayan ve yerel bir şüpheli
işlem bildirim raporuna konu olmayan işlemlerle ilgili talepleri
dikkate almak zorunda değildir. Böyle bir durumda, Birim talebin
neden kabul edilmediğini gerekçeleriyle birlikte, Yabancı Mali
İstihbarat birimine bildirir.
(6) (A) Gümrük ve Rüsumat Dairesi yetkilileri, ülkeye giriş ve çıkışlarda
suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı şüphesi bulunan nakit veya hamiline ciro edilebilir
kıymetli evraklar tespit etmesi halinde, işleme ilişkin tüm bilgilerini
işlemin gerçekleşmesinden sonraki ilk iş günü Birime bildirmek
zorundadır. Şüpheli işleme konu olan nakit veya hamiline ciro
edilebilir kıymetli evraklar Gümrük ve Rüsumat Dairesi yetkilileri
tarafından muhafaza altına alınır.
(B) Birim şüpheli işlem bildirim raporunun alınmasından itibaren üç iş
günü için işlemi bekletebilir. Bu sürenin dolmasının ardından, bu
Yasa’nın 52’nci maddesi uyarınca tedbir konmaması durumunda
işleme konu olan nakit veya hamiline ciro edilebilir kıymetli evraklar
kişi geri verilir.
Ancak, Birim, bu maddenin (2)’nci fıkrasının (B) bendinin (c)
alt bendinde belirtilen gerekçelere dayanarak belirtilen sürenin
yeterli olmadığına kanaat getirirse, üç iş günlük sürenin
sonlanmasından önce, bu Yasa’nın 52’nci maddesi kuralına göre
işlem yapılması için konuyu Hukuk Dairesi (Başsavcılık)’ne aktarır.
(7) Bu Yasa’nın 45’inci maddesinde belirtilen Yetkili Denetim Makamları
veya mali veya finansal alanlarda denetim yapma yetkisine sahip diğer
devlet kurumlarının, yükümlüler nezdinde gerçekleştirdikleri denetimler
sırasında veya herhangi bir diğer şekilde, suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı ile bağlantılı olabilecek
bulguları tespit etmeleri halinde,tespit tarihinden sonraki ilk iş günü
Birime şüpheli işlem bildirimi göndermeleri zorunludur.
(8) Bir gerçek veya tüzel kişinin, profesyonel faaliyetleri çerçevesinde hareket
eden muhasipler, murakıplar, vergi danışmaları ve avukatlardan, suç geliri
aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı
önlemlerinden kaçınmak konusunda danışmanlık hizmeti alması halinde,
bu yükümlülerin gerçek veya tüzel kişinin ilgili danışmanlığı talep ettiği
günü takip eden bir sonraki iş günü Birime şüpheli işlem bildirimi
göndermeleri zorunludur.
Ancak yükümlülerin,gerçek veya tüzel kişinin yasal statüsünü
30
belirleme sürecinde veya müşteriyi belirli hukuki veya yasal süreçlerde
veya bağlantılı durumlarda savunurken veya temsil ederken edindikleri
bilgiyi, söz konusu bilginin sürecin başlamasından önce veya sonra
edinildiği veya öğrenildiğine bakılmaksızın, bildirmek zorunluluğu yoktur.
(9) Yükümlülerin ,yukarıdaki (1)’inci fıkrasının (A) bendinde belirtilen
şüpheli işlem bildirim yükümlülüğünü, bir çalışanın dikkatsizliği veya
kusurlu davranması da dahil, herhangi bir nedenle işlem öncesinde yerine
getirmemesi halinde, şüphe gerekçeleri anlaşılır anlaşılmaz veya bunların
farkına varılır varılmaz, bildirim yükümlülüğünü yerine getirmek
zorundadırlar.
Şüpheli işlem bildirim raporu, yükümlülüğün yerine
getirilmemesindeki gecikme nedenleriyle ilgili açıklamaları da içerir.
(10) Şüpheli işlem bildirimi uyum görevlisi tarafından imzalı ve mühürlü olarak
gönderilir. Şüpheli işlem bildiriminde şüpheli işlemi tespit eden personelin
adı veya yükümlü adına hizmet verenlerin adı yer almaz.
(11) Şüpheli işlem kriterleri ile şüpheli işlem bildirim usul ve esasları Bakanlık
tarafından hazırlanan ve Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak Resmi
Gazete’de yayımlanacak bir Tüzük ile düzenlenir.
Nakdi Para
Limitini
Aşan
İşlemler
38/1997
28. (1) Yükümlülerin, bağlantılı görünen işlemler de dahil olmak üzere, Nakdi
Para Limitini aşan işlemleri Birim’e bildirmeleri zorunludur.
(2) Bankalar ve/veya ödeme hizmeti sağlayıcılarının, aracılık ettikleri Nakdi
Para Limiti üzerindeki para transfer işlemleri, Nakdi Para Limitini aşan
işlem kapsamında olup Birim’e bildirilmesi zorunludur.
(3) Yolcuların, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne girişlerde Para ve Kambiyo
Yasası'nın 7’inci maddesinin (3)’üncü fıkrası uyarınca verilmesi gereken
beyannamede ile beyanda bulundukları nakit ve/veya
hamiline ciro
edilebilir kıymetli evraklar, nakdi para limitini aşan işlem kapsamında
olup
Gümrük ve Rüsumat Dairesi tarafından Birim’e bildirilmesi
zorunludur.
(4) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içinde yapılan bankalar arası
işlemler, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki bankalarla Merkez
Bankası arasındaki işlemler, veya bu bankalarla Hazine arasındaki
işlemler, Merkez Bankası ile Hazine arasındaki işlemler ve bu tüzel
kişilerin kendi adlarına yürüttüğü işlemler yukarıdaki (1)’inci fıkrada
belirtilen bildirim yükümlülüğünden muaftır.
Ancak müşterilerle ilgili olarak yapılan Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti sınırları içindeki bankalar arası işlemler muafiyet dışında
olup bildirime tabidir.
(5) Nakdi para limitini aşan işlemlerin bildirim usul ve esasları Bakanlık
tarafından hazırlanan ve Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak Resmi
Gazete’de yayımlanacak bir Tüzük ile düzenlenir.
31
SEKİZİNCİ KISIM
Bilgi Talebi
Yükümlülerden
Bilgi Talebi
29.
(1)
(2)
(3)
(4)
Kamu Kurum/
Kuruluşlarından
30.
(1)
Birim, işlemler veya müşterilerle ilgili suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanından şüphe
etmesi için sebep olması durumunda, suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanını tespit
etmek için müşteriler ve müşterilere ilişkin işlemlere iştirak etmiş
olan diğer kişiler hakkında gerekli olan her türlü veri, bilgi ve
belgeyi, yükümlülerden talep eder.
Yükümlüler, veri, bilgi ve belgeleri, Birim tarafından belirtilen süre
içerisinde Birime gönderirler.
Herhangi bir yasada aksine kural bulunup bulunmadığına
bakılmaksızın, Birime bilgi, veri veya belge veren yükümlü yetkilileri
veya dış denetçilerin bu gibi bilgileri aktarması gizlilik ilkesini ihlal
etmez ve bu gibi kişiler gizlilik ilkesini ihlal ettikleri gerekçesiyle
yükümlülük altına sokulamaz.
(A) Birim, belirli işlemler veya gerçek ve/veya tüzel kişiler ile
ilgili suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanından şüphe etmesi için sebep
bulunması durumunda, yükümlülere söz konusu gerçek ve/veya
tüzel kişilerin tüm işlemlerinin uygun göreceği bir süreyle
izlenmesini içeren yazılı bir talimat verir.
(B) Yükümlüler, yukarıdaki (A) bendinde belirtilen talimat
doğrultusunda ve talimatta belirtilen süreler içerisinde, işlemler
gerçekleştirilmeden önce Birimi, tüm işlemleri ile ilgili
bilgilendirmeli ve işlemin veya işin ne zaman yapılacağını
belirtmelidir.
(C) Yükümlüler, işlem veya işin niteliğinden dolayı veya başka bir
doğrulanabilir makul gerekçe ile yukarıdaki
(B) bendinde
belirtilen yükümlülükleri yerine getiremiyorsa, Birimi işlemin
veya işin gerçekleştirilmesinin ardından en geç bir iş günü
içinde bilgilendirmeli ve raporunda bu fıkranın (B) bendindeki
yükümlülükleri
yerine
getirmediğinin
gerekçelerini
belirtmelidir.
(Ç) Yukarıdaki (A) bendinde belirtilen izleme, talimatın Birim
tarafından verildiği günden itibaren üç ay süre ile geçerlidir.
İzleme talimatının süresi, Birimin gerekli görmesi halinde yeni
bir yazılı talimatla üç ay süre ile uzatılabilir.
Birim, tüm kamu kurum ve kuruluşlarından, gerçek ve/veya tüzel
kişilerle ilgili suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
32
Bilgi Talebi
(2)
(3)
(4)
(5)
yaygınlaşmanın finansmanı şüphesi olup olmadığını değerlendirmek
amacıyla, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanını tespit etmek ve/veya kanıtlamak için
gereken bilgi ve belgeleri isteyebilir.
Kamu kurum ve/veya kuruluşlar, istenen bilgileri herhangi bir ücret
talep etmeksizin, yazılı olarak, Birim'in talebinde belirttiği süre
içerisinde Daire’ye göndermek ve/veya söz konusu veri ve bilgileri
herhangi bir ücret talep etmeksizin Daire’nin yazılı ve/veya
elektronik erişimine sunmak zorundadır.
Kamu kurum ve/veya kuruluşları, görevlerini yerine getirirken, suç
geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı ile ilgili olduğunu düşündükleri herhangi bir işlem
ve/veya olay ve/veya durumla karşılaşmaları halinde elde ettikleri
tüm bilgileri Birime bildirmekle yükümlüdürler.
Birim, kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği protokolü imzalar.
İşbirliği protokolü, bilgi talebinde uyulacak prosedürü ve bilgi
talebinde görevlendirilecek üst düzey yetkiye sahip sorumlu
şahısların isimlerini içerir.
Bu Yasa’nın 29’uncu ve 30’uncu madde kurallarına uygun olarak
bilgilerin talep edilmesine yönelik usul ve esaslar Bakanlık tarafından
hazırlanıp Resmi Gazete'de yayımlanacak bir tebliğle belirlenir.
Yabancı mali
İstihbarat
Biriminin
Talebinin
Karşılanması İçin
Bilgi Talebi
31. Yabancı Mali İstihbarat Biriminden, talep edilen herhangi bir olayla veya
kişiyle ilgili açıklama içeren bir yazılı talep geldiğinde, Birim mütekabiliyet
esası temelinde, söz konusu talebe yanıt vermek için, yükümlülerden
ve/veya kamu kurum ve/veya kuruluşlarından
suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanının tespit edilmesi ve
kanıtlanması için gerekli olan veri, bilgi ve belgeleri isteyebilir.
Erişim Sistemi
32. Kendi özel yasaları ve faaliyet konuları uyarınca, ekonomik olaylara, servet
unsurlarına, vergi yükümlülüklerine, nüfus bilgilerine ve yasa dışı
faaliyetlere ilişkin kayıt tutan kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu
niteliğindeki kurum ve kuruluşların bilgi işlem sistemlerine Bakanlık ve
ilgili Bakanlığın ve kamu kurumu niteliğindeki kurum ve kuruluşların
yetkili organlarının birlikte belirleyeceği usul ve esaslar dahilinde Bakanlık
tarafından erişim sistemi kurulabilir.
Bilgilerin
Kullanılması
33. (1) Birim, bu Yasa’nın 26’ncı, 27’nci, 28’inci, 29’uncu, 30’uncu ve
31’inci madde kuralları uyarınca aldığı bilgileri gizlilik çerçevesinde
işler ve kullanır.
(2) Birim, alınan bilgileri analiz edip işlemden geçirir ve suç geliri aklama
33
(3)
(4)
(5)
(6)
İstatistik
Tutulması
34. (1)
(2)
(3)
veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı
eylemlerinin gerçekleştiği yönünde makul gerekçeleri
olması
durumunda bir karar alarak durumu derhal Hukuk Dairesine
(Başsavcılık) bildirir. Hukuk Dairesi (Başsavcılık), gerek görmesi
durumunda, gerekçelerini de belirterek, Birimden ek bilgi sağlamasını
isteyebilir.
Yukarıdaki (2)’nci fıkra uyarınca, Hukuk Dairesine (Başsavcılık)
yapılan bildirimlerin içeriğinde, bu bilgiyi Birime rapor eden gerçek
kişi veya kişilerin kimliği açıklanmaz.
Şüpheli işlem bildirimleri alındıktan sonra, suç gelirini aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı dışında başka
suçların işlenmiş olduğuyla ilgili makul gerekçeler bulunursa, Birim
bu durumu derhal Hukuk Dairesi (Başsavcılık)
veya yetkili
makamlara bildirir.
Birim, kendisine yapılan tüm bildirimleri, yukarıdaki (2)’inci fıkra
uyarınca alınan kararları ve bu kararların gerekçelerinin yazılı kaydını
7 yıl süreyle saklamak zorundadır.
Birim, kendisine yapılan bildirimlerin sonuçlandırılması sürecindeki
ilerleme ve bu Yasa’nın 27’nci maddesi uyarınca uygulanan bekletme
kararı ve geçici tedbirlerin ardından hakkında tedbir kararı verilen
gerçek ve/veya tüzel kişilerin hesaplarındaki tutarlarla ilgili bilgileri,
üç ayda bir Polis Genel Müdürlüğü ve Hukuk Dairesinden
(Başsavcılık) alır.
Hukuk Dairesi (Başsavcılık), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Yüksek Mahkemesi, Lefkoşa Kaza Mahkemesi ve Polis Genel
Müdürlüğü suç gelirini aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanıyla mücadele sisteminin genel etkinliğini
değerlendirmek amacıyla
suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanıyla ilgili soruşturma,
kovuşturma ve mahkûmiyet kararlarını, tedbir konulan ve müsadere
edilen mal varlıklarını, karşılıklı adli yardımlaşma veya diğer
uluslararası işbirliği taleplerine ilişkin bilgileri içeren istatistikler
tutar ve her takvim yılı sonunda Birime gönderir.
Bu Yasa’nın 45'inci maddesinde belirtilen Yetkili Denetim
Makamları, bu Yasanın getirdiği yükümlülüklere uymadıkları
gerekçesiyle idari yaptırım uygulanan yükümlülerle ilgili olarak,
ihlallerin sayısı, türü ve denetim altındaki aynı yükümlüler tarafından
tekrarlanan ihlaller gibi diğer ilgili bilgileri de içeren verileri her
takvim yılı sonunda Birim'e gönderirler.
Bankalar, bu Yasa’nın 14’üncü maddesinin (3)’üncü fıkrası uyarınca
34
(4)
belirlenen finansal kuruluşlar ve şans oyunu salonları, bu Yasa’nın
44’üncü maddesi uyarınca yapacakları eğitim çalışmaları hakkındaki
istatistiki bilgileri her takvim yılı sonunda Birime gönderirler.
İstatistiki bilgilerin içeriği ve gönderimleri ile ilgili usul ve esaslar
Bakanlık tarafından hazırlanıp Resmi Gazete’de yayımlanacak bir
Tebliğ ile belirlenir.
DOKUZUNCU KISIM
Bilgilerin Gizliliği ,Sır Saklama ve Açıklama Yasağı
Bilgilerin
Gizliliği, Sır
Saklama ve
Açıklama Yasağı
35.
(1) Yükümlüler veya yöneticileri veya çalışanları, bu Yasa’nın 36’ıncı
maddesinde belirtilen bilgi gizliliği istisnaları dışında, suç geliri
aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanına
ilişkin yapılan şüpheli işlem bildirimleri ve
soruşturmaları ile ilgili bilgileri açıklayamazlar ve Birime gönderilen
şüpheli işlem bildirimleri hakkında müşterilerini ve diğer şahısları
uyaramazlar.
(2) Yukarıdaki (1)'inci fıkra uyarınca, bu Yasanın 12'nci maddesinde
belirtilen yükümlüler ile onların yönetim kurulu üyeleri ve denetleme
kurulları ve diğer yönetim organları ile bu Yasa uyarınca toplanan
verilere herhangi bir biçimde erişim veya bunları edinme imkanı olan
diğer şahıslar da dahil olmak üzere çalışanları, aşağıda sayılan bilgileri
bir müşteriye veya üçüncü bir şahsa açıklayamazlar:
(A) Bildirime konu müşteri veya işlem hakkında veri, bilgi veya
belge verildiği veya verileceği bilgisini.
(B) Şüpheli bir işlemle ilgili uygulama sürecinin geçici olarak
bekletildiği bilgisini.
(C) Birimin bir müşterinin finansman işlemlerine dair sürmekte
olan incelemeleri talep ettiği bilgisini.
(Ç) Suç geliri aklama veya terörün finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı şüphesi ile bir müşteri veya
üçüncü şahsa karşı ön araştırma işlemlerinin başladığı veya
başlayabileceği bilgisini.
(D) Birimin bu Yasanın 39’uncu maddesinin (2)’nci fıkrasında
belirtilen geri bildirimde bulunduğu bilgisini.
(3) Birim ve/veya Yetkili Denetim Makamı çalışanları ve/veya görevleri
dolayısıyla bilgi edinen kimseler bu yasada belirtilen durumlar
dışında, çalışmaları esnasında elde ettikleri bilgileri açıklayamazlar.
(4) Yukarıdaki (2)’nci fıkrada belirtilen bilgiler, gerek faaliyet esnasında
gerekse sonrasında, Birim ve/veya Yetkili Denetim Makamı
çalışanları ve/veya yükümlüler ve/veya yöneticileri ve/veya
35
çalışanları tarafından kişisel çıkarlara yönelik olarak kullanılamaz .
(5) Yukarıdaki (1)’inci, (2)’nci ve (3)'üncü fıkralarda belirtilen gizlilik
yükümlülüğü, ilgili maddelerde belirtilen kişiler görevlerinden
ayrılsalar dahi devam eder.
(6) Yükümlüler ve çalışanları, suç gelirini aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanına ile ilgili bilgileri,
ilgili uluslararası bir yetkili kurum tarafından haklarında gerekli
müşteri araştırması ve kayıt tutma prosedürlerini uygulamadığı
ve/veya uygulamayla ilgili uygun denetim mekanizmaları
bulunmadığı yönünde bir karar benimsenmiş olan üçüncü ülkedeki
kurumlara veya şahıslara Madde 34’üncü maddenin
(1)’inci
fıkrasının (C) ve (Ç) bentlerinde belirtilen bilgi sağlamayı işlemini
yapamazlar.
Bilgi Gizliliği
İstisnaları
36.
(1) Yükümlülerin yöneticileri veya çalışanlarının, faaliyetlerini yerine
getirirken gerçekleştirdikleri aşağıda sayılan eylemler, bu Yasa’nın
35’inci maddesinde yer alan bilgilerin gizliliği şartına aykırılık teşkil
etmez:
(A) Birim ve/veya Yetkili Denetim Makamlarına görevlerini yerine
getirebilmeleri için konu ilgili bilgi verilmesi .
(B) Polis Genel Müdürlüğüne, Hukuk Dairesine (Başsavcılık) ve
suç geliri aklama, terörizmin finansmanı ve yaygınlaşmanın
finansmanına ilişkin davalara bakmaya yetkili mahkemeye
bilgi verilmesi,
(C) Aynı gruba ait, üye ülke veya denk üçüncü ülkelerin bankaları
ve finans kurumları arasında bilgi alışverişinin sağlanması,
(2) Bu Yasa’nın 12’nci maddesinin (3)’üncü fıkrasının (A) ve (B)
bentlerinde belirtilen yükümlülerin, kendi özel yasalarının verdiği
yetki uyarınca, bir müşterinin suç teşkil eden bir eyleme girişmesini
önlemeye çalışması için yaptığı eylemler, bu Yasa’nın 35’inci
maddesinde belirtilen yükümlülüklere yönelik bir ihlal olarak
değerlendirilmez.
Şüpheli İşlem
Bildirimleri İle
İlgili Açıklama
Yasakları ve
İstisnaları
37.
(1) Birime şüpheli işlem bildirimi yapan şahsın adı, adli makamlara veya
diğer yetkili icra makamlarına açıklanmaz.
(2) Bu Yasaya göre yapılan adli kovuşturma veya mahkeme sürecinde,
şüpheli işlem bildirim raporu dava dosyasının bir parçası haline
getirilemez.
(3) Yükümlüler, şüpheli işlemleri tespit eden çalışanların korunması ve
kimliklerinin gizli kalmasını sağlamak için iç gizlilik önlemlerini
uygularlar.
36
(4) Şüpheli bir eylem veya işlem veya şüphelenilen suç geliri aklama
veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı
hakkında, kişinin iyi niyetle kendi isteği doğrultusunda yaptığı
açıklama da dahil, herhangi bir bilginin Birime bildirilmesi ve bu
Yasa kapsamında suçun açığa çıkarılması ve bu Yasanın kurallarının
iyi niyetle uygulanması amacıyla herhangi bir sözleşme veya
mevzuat veya düzenleyici veya idari kararla bilginin ifşasına ilişkin
konulan herhangi bir kısıtlamanın ihlalini oluşturmaz. Bu eylem
yükümlüleri veya yöneticilerini veya çalışanlarını hiçbir sorumluluk
altında bırakmaz ve bu kişilere herhangi bir disiplin, ticari veya cezai
sorumluluk yüklemez.
(5) Birime şüpheli işlemle ilgili olarak suça iştirak edenlerin kimliklerinin
tespit edilmesini ve takip edilmesini kolaylaştıran bilgiler veren şahsın
bu Yasa’nın 5’inci ve 6’ncı maddelerinde bahsedilen suçları işlemesi
veya işleyenlerle birlikte suç ortağı olması halinde, Birimin söz
konusu kişiyle ilgili bilgileri Polis Genel Müdürlüğü ve/veya Hukuk
Dairesi (Başsavcılık)’ne gizlilik içinde vermesi bir ihlal olarak
değerlendirilmez.
ONUNCU KISIM
Özel Soruşturma Önlemleri
Özel Soruşturma
Önlemleri
38. (1) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı ile
suçunun işlendiği veya işlenmek üzere olduğu
konusunda makul sebep bulunması, ancak başka yolların suçun ortaya
çıkarılması veya suçluların kimliklerinin belirlenmesine izin
vermediği durumlarda, kanıt toplamak ve şüphelilerin kimliklerinin
belirlenmesi amacıyla soruşturma makamı olan Polis Genel
Müdürlüğü’ne aşağıdaki tedbirlerin alınması için Mahkeme kararı ile
izin verilebilir:
(A) Banka hesabı ve/veya işlemlerinin izlenmesi,
(B) Şüphelilerin iletişimlerinin izlenmesi, engellenmesi veya
kaydedilmesi,
(C) İlgili bilgi sistemlerine erişim,
(Ç)
(D)
(E)
(F)
Paraların denetim altında teslim edilmesi,
Diğer gözetleme şekilleri,
Gizli operasyonlar,
Muhbir kullanımı.
(2) Yukarıdaki (1)’inci fıkrada belirtilen özel soruşturma önlemlerinin
kullanılmasına yönelik kararlar, soruşturma ölçeğiyle orantılı ve
soruşturmanın seyri açısından önemli nitelikte olmalıdır.
37
(3) Yukarıdaki (1)'inci fıkradaki önlemler için, otuz günü geçmemek
kaydıyla Mahkemeden izin alınır ve önlemlerin süresi, her uzatma da
en fazla otuz gün olmak koşuluyla, Mahkeme kararı ile uzatılabilir.
Özel soruşturma önlemlerinin azami süresi 6 aydır.
(4) Özel soruşturma önlemlerinin uygulanması ile ilgili usul ve esaslar
Polis Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanacak Bakanlar Kurulu
tarafından onaylanacak bir Tüzük ile düzenlenir.
ONBİRİNCİ KISIM
Geribildirim
Geribildirim
39.
(1) Birim, uygun görülen bir prosedür zemininde, yükümlülere ve denetim
makamlarına şüpheli işlemler ve suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı tipolojileriyle ilgili genel
bilgiler verir.
(2) Birim, geribildirim sağlamak için gerekli gördüğü hallerde
aşağıdakileri yapar:
(A) Bankaların, şüpheli işlemi fark etmelerine olanak tanımak için,
gizlilik kurallarına bağlı kalmak ve güvenli bir iletişim yolu
kullanmak kaydıyla, suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı riskiyle karşı
karşıya olan müşteriler, gerçek kişiler ve/veya tüzel kişiler
hakkında bilgi verebilir.
(B) Şüpheli işlemle ilişkili dava kapanmış veya tamamlanmış ve
bununla ilgili bilgiler erişime açık hale gelmişse, söz konusu
davayla ilgili kararı veya davanın sonucunu, bu işlemi bildiren
yükümlülere bildirir.
(C) Alınan şüpheli işlem bildirimleri ve bu bildirimlerle ilgili
yapılan işlemlerin durumu veya sonuçlarıyla ilgili istatistiksel
bilgileri en az yılda bir kez yayınlar.
(Ç) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı ile ilgili mevcut teknikleri,
yöntemleri, eğilimleri, tipolojiler hakkındaki bilgileri ve
davalarının özetlenmiş örneklerini eğitimlerinde verir veya
yayınlar.
ONİKİNCİ KISIM
Uyum Görevlisi ve İrtibat Görevlisi
Uyum
Görevlisinin
40. (1)
Bankalar, bu Yasa’nın 14’üncü maddesinin (3)’üncü fıkrası uyarınca
belirlenen finansal kuruluşlar ve şans oyunu salonlarının uyum
38
Nitelikleri ve
İrtibat Görevlisi
Uyum
Görevlisinin
Görevleri
görevlisi ve uyum görevlisi yardımcısı ataması zorunludur. Atanan
uyum görevlisi ve uyum görevlisi yardımcısının aşağıdaki niteliklere
sahip olması gerekir:
(A) Yükümlüler tarafından, yönetim kuruluna bağlı olarak bu
Yasa’da belirtilen tüm görevleri etkili, verimli, zamanında ve
nitelikli bir şekilde yerine getirmesine olanak tanıyacak
yetkilerle donatılmış ve çalışmalarında bağımsız ve üst
yönetimle doğrudan iletişim sağlayabilecek konumda ve
organizasyon yapısı içinden görevlendirilmiş olması,
(B) Hakkında mali konular, resmi göreve aykırı davranış, ödeme
işlemlerinin güvenliği, belge güvenilirliği veya suç geliri aklama
veya terörizmle ilişkili veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı ile ilgili suçlardan ötürü kesinleşmiş
bir mahkumiyet kararı veya cezai kovuşturma olmaması
(C) Suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesi ve tespit edilmesi ile
ilgili görevleri yerine getirmek için görev alacağı sektörün
hassasiyet arz eden unsurları için uygun niteliklere, beceriye,
deneyime sahip olmuş ve bu konuda gerekli eğitimi almış
olması
(2) Birim veya Yetkili Denetim Makamları, gerekli gördüğü durumlarda,
yukarıdaki (1)’inci maddede belirtilen niteliklerin
karşılanıp
karşılanmadığını kontrol edebilir.
(3) (A) Uyum görevlisi ataması zorunlu olmayan yükümlülerin, Birim
ve Yetkili Denetim Makamları ile irtibatı sağlamak üzere bir
irtibat görevlisi ve irtibat görevlisi yardımcısı ataması
zorunludur.
(B) İrtibat görevlisinin nitelikleri, çalışma, usul ve esasları
Bakanlık tarafından hazırlanıp Resmi Gazete’de yayımlanacak
bir Tebliğ ile düzenlenir.
41. (1)
Uyum görevlisi, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanını veya
yaygınlaşmanın finansmanını önlemek ve tespit etmek için aşağıdaki
görevleri yürütür:
(A) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanının veya
yaygınlaşmanın önlenmesi ve tespit edilmesi için bir sistemin
kurulmasını, işlemesini veya mevcut bir sistem varsa daha da
geliştirilmesini sağlamak ve bu sistemin iyileştirilmesi için
yönetim kurulu nezdinde girişim ve önerilerde bulunmak,
(B) Bu Yasa kuralları uyarınca bilgilerin
Birim'e doğru ve
zamanında ulaştırılmasını sağlamak,
39
(2)
(3)
(4)
(5)
Yükümlülerin
42. (1)
Uyum Görevlisine
Karşı
Sorumlulukları
(2)
(C) Bünyesinde görev yaptığı kurumun, kurum içi belgelerin,
yönergelerin ve iç kontrolünün gelişmesine katkıda bulunmak,
(Ç) Bilgi işlem desteğinin kurulması ve geliştirilmesine dahil
olmak
(D) Çalışanlara yönelik farkındalık yaratma, profesyonel eğitim,
meslek içi eğitim ve hizmetlerin iyileştirme programlarının
geliştirilmesine katkıda bulunmak.
Uyum görevlisi yardımcısı, uyum görevlisine yardımcı olur ve uyum
görevlisi bulunmadığı durumlarda uyum görevlisinin görevlerini
yürütür.
Uyum görevlisi görevini yerine getirirken tamamen bağımsız hareket
eder ve doğrudan yönetim kuruluna karşı sorumlu olur.
Uyum görevlisi veya uyum görevlisi yardımcısı, bu Yasa’nın 42'inci
maddesinde belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi sonucu
görevlerini yerine getirmekte güçlüklerle karşılaştığında, konuyu
yönetim kuruluna yazılı olarak bildirir.
Uyum görevlisi veya uyum görevlisi yardımcısının önerdiği alınması
gerekli önlemler yönetim kurulu tarafından uygun süre içerisinde
alınmazsa, uyum görevlisi veya uyum görevlisi yardımcısı
görevlerinin yerine getirilmesini tehlikeye atmamak için, hazırladığı
raporu Birime ve/veya Yetkili Denetim Makamına gönderir. Yetkili
Denetim Makamı gönderilen raporun kontrolünü yapar, gereken
işlemleri uygular ve bu Yasa’nın 46’ıncı maddesinin (4)’üncü
fıkrasının (A) bendi uyarınca Birim'e bildirimde bulunur.
Yükümlüler uyum görevlisine görevlerini yerine getirmesinde aşağıda
belirtilen olanakları yer alanları sağlamak zorundadırlar.
(A) Görevini yerine getirebilmesi için gereken verilere, bilgilere ve
belgelere sınırsız erişim,
(B) Uygun insan, malzeme, bilgi işlem (IT) teknolojileri ve diğer
çalışma kaynaklar,
(C) Yeterli bir ofis alanı ve uyum görevlisinin erişebileceği gizli
bilgilerin uygun düzeyde korunabilmesi için gereken teknik
koşullar,
(Ç) Sürekli profesyonel eğitim,
(D) Yokluğunda yerine vekalet edebilecek bir uyum görevlisi
yardımcısı atanması,
(E) Yetkisiz şahısların eline geçmemesi için uyum görevlisi ile ilgili
kişisel bilgilerin gizli tutulması ve görevini müdahalesiz yerine
getirebilmesi için gereken tedbirlerin alınması,
Üst düzey yönetim de dahil olmak üzere tüm iç kurumsal birimler,
40
(3)
(4)
(5)
(6)
uyum görevlisine görevlerini yerine getirmesinde yardım ve destek
sağlar ve suç geliri aklama ve terörizmin finansmanı ile bağlantılı
olan veya olabilecek olaylar hakkında düzenli olarak bilgi verir.
Yükümlüler, uyum görevlisi ile tüm birimleri arasında bir işbirliği
prosedürü belirler ve
bu prosedür, yükümlülerin kurum içi
yönetmeliklerinde veya düzenlemelerinde detaylı olarak belirlenir.
Yükümlüler, uyum görevlisi ve uyum görevlisi yardımcısı olarak
görev yapan şahısların çalışmalarını ve görevlerini münhasıran ve tam
zamanlı olarak yapmalarını sağlar.
Yükümlüler uyum görevlisi ve yardımcılarının isimlerini ve
pozisyonları ile ilgili bilgileri, atama gerçekleştikten sonra en geç on
beş gün içerisinde Birim'e gönderir.
Uyum görevlisi veya yardımcısının değiştirilmesiyle ilgili bilgi, söz
konusu değişiklikten beş iş gününden önce değişimin ayrıntıları ve
gerekçeleri ile birlikte Birime gönderilir. Söz konusu değişim Birim
tarafından şüpheli görülmesi halinde, görevden alınan uyum görevlisi
veya uyum görevlisi yardımcısı ile yapılacak bir yüz yüze bir görüşme
sonucunda Birim tarafından onaylanması durumunda yeni uyum
görevlisinin veya yardımcısının ataması yürürlüğe girer.
ONÜÇÜNCÜ KISIM
İç Denetim ve Eğitim
İç Denetim
43. (1)
(2)
(3)
Eğitim
Yükümlülüğü
44.
(1)
Bakanlık tarafından yayımlanacak Genelge’de yer alan yükümlüler,
suç geliri aklama veya terörizmin finansmanının veya yaygınlaşmanın
finansmanının önlenmesi ve tespit edilmesine yönelik düzenli iç
denetimi her yıl gerçekleştirirler. Yapılan iç denetimde ortaya çıkan
risklerle ilgili bulgular bir rapor halinde her yılın en geç Mart ayı
sonuna kadar Birime gönderilir.
Yukarıdaki (1)’inci fıkrada bahsedilen iç denetimin amacı, bu Yasanın
ve bu Yasa altında çıkarılan Tüzük veya Tebliğlerin uygulanmasında
görülebilecek usulsüzlüklerin ve şüpheli işlemlerin tespit edilmesine
ve önlenmesine yönelik kurum içi sistemin iyileştirilmesini içerir. İç
denetimlerin sonuçları, yönetim kurulu tarafından onaylanır.
Birim veya Yetkili Denetim Makamı, önemli veya tekrarlanan
eksiklikler tespit etmesi halinde, masrafları yükümlülere ait olmak
şartıyla dış denetim yapılmasını isteyebilir.
Bankalar, ve bu Yasa’nın 14’üncü maddesinin (3)’üncü fıkrasında
belirtilen finansal kuruluşlar ve şans oyunu salonları suç geliri
aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
41
(2)
(3)
(4)
(5)
finansmanının önlenmesinde sorumluluk taşıyacak ve profesyonel
görevini yerine getirdiği esnada şüpheli işlemlerle temas içinde
bulunabilecek çalışanları istihdam ederken, adayların itibar ve göreve
uygunluklarının tespiti ile kendileri hakkında verdikleri bilgilerin
doğrulanması da dahil olmak üzere, yüksek standartlar uygulamak
yükümlülüğü altındadırlar.
Yukarıdaki (1)’inci fıkrada bahsedilen yükümlüler, suç geliri aklama
veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanının
önlenmesinde sorumluluk üstlenecek olan çalışanlarının yeterli
eğitime sahip olmalarını sağlamak amacıyla, bu alanda yeterli
düzeyde eğitim verilmesini ve bünyelerinde göreve başlayan her
görevlinin, görevini yerine getirmeye başlamadan önce meslek içi
eğitimini sağlamak yükümlülüğü altındadırlar.
Düzenlenen eğitim programları, özellikle personelin suç geliri aklama
veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı
operasyonları ile ilgili şüpheli işlemleri tanıyabilmesi ve bildirim
yapılması da dahil olmak üzere uygun tedbirleri uygulayabilmesi
için, bu alandaki yasal çerçevenin gereklilikleri ve belirli uygulama
unsurları hakkında bilgileri içerir.
Birim ve/veya Yetkili Denetim Makamları, yükümlülerin kendi
çalışanlarına yönelik düzenledikleri eğitim programlarına katkı
sağlayabilir veya yükümlüler için eğitim seminerleri düzenleyebilir.
Yükümlüler, yukarıdaki (1)’inci fıkrada belirtilen çalışanlarının,
sorumluluklarıyla ilgili bilgi sahibi olduklarından ve alanlarındaki en
yeni gelişmelerden haberdar olduklarından emin olmak için periyodik
olarak eğitime ve sınava tabi tutar.
ONDÖRDÜNCÜ KISIM
Yükümlülük Denetimi
Yetkili Denetim
Makamları
45.
(1) Bu Yasa kurallarına uyulup uyulmadığının denetimi aşağıda sayılan
Yetkili Denetim Makamları tarafından yerine getirilir.
Ancak, aşağıda sayılan Yetkili Denetim Makamları tarafından
yapılan yükümlülük denetimi, Birim yöneticisinin gerekli görmesi
durumunda, Birimin önerisi üzerine Bakanlık tarafından
görevlendirilen personel tarafından da yapılabilir.
(A) Bankalar ve bu fıkranın (B) bendinde belirtilen finansal
kuruluşlar dışında olan, bu Yasa’nın 10’uncu maddesinde
belirtilen finansal kuruluşların denetimi konusunda Yetkili
Denetim Makamı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez
Bankası’dır.
42
Döviz Büroları, sigorta ve/veya reasürans şirketleri ve sigorta
ve/veya reasürans brokerleri denetimi konusunda Yetkili
Denetim Makamı Dairedir.
(C) Şans oyunu salonlarının denetimi konusunda Yetkili Denetim
Makamı Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi’dir.
(Ç) Müşterek Bahis Ofislerinin denetimi konusunda Yetkili
Denetim Makamı Spor Dairesi’dir.
(D) Muhasipler ,murakıplar ve vergi danışmanlarının denetimi
konusunda Yetkili Denetim Makamı maliye işleriyle görevli
Bakanlıktır.
(E) Emlak Acentelerinin denetimi konusunda Yetkili Denetim
Makamı Tapu Kadastro Dairesi’nin bağlı olduğu Bakanlıktır.
(2) Birim, Yetkili Denetim Makamları ile birlikte yükümlülük denetimi
açısından müşterek kontroller ve denetimler yapabilir.
(3) Yukarıdaki (1)’inci fıkrada sayılan yükümlüler dışındaki yükümlülerin
yükümlülük denetiminin hangi kurumlar tarafından yapılacağı
Bakanlık tarafından hazırlanıp Resmi Gazete'de yayınlanacak bir
Tebliğle belirlenir.
(B)
Yükümlülük
Denetimi
46.
(1) Yetkili Denetim Makamları, bu Yasa hükümlerine uyulup
uyulmadığını değerlendirmek için, yerinde denetim de dahil olmak
üzere yükümlüleri denetler. Bu
denetimler, politikaların,
prosedürlerin, defterlerin ve kayıtların gözden geçirilmesini içerir.
(2) Yetkili Denetim Makamları denetimlerde görev alan personeline
konuyla ilgili yeterli düzeyde eğitim verir.
(3) Yükümlülerin, Yetkili Denetim Makamı tarafından yazılı bir talepte
bulunulması halinde, herhangi bir mahkeme emri olmaksızın, ilgili
tüm kayıt, belge veya bilgileri temin etmesi ve/veya vermesi
zorunludur. Bu hak, yükümlülerin olağan dışı veya şüpheli işlemleri
tespit etmek için yaptığı analizler de dahil olmak üzere, hesaplar
ve/veya diğer iş ilişkileri ve/veya işlemlere dair tüm belge veya
bilgileri kapsar .
(4) (A) Yetkili Denetim makamları, bu Yasaya ve Yasa kuralları
uyarınca çıkarılan Tüzük veya Tebliğlere uyulmadığını tespit
ettikleri zaman, söz konusu ihlalleri kesin bulgularla kanıtlar ve
denetlenen yükümlülere ve müdürlerine veya üst düzey
yöneticilerine suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı
veya yaygınlaşmanın finansmanı ile mücadele gerekliliklerine
uymadıkları veya bunları doğru uygulamadıkları gerekçesiyle
uygun idari cezaları uygulaması amacıyla durumu Birime
bildirirler.
43
(5)
(6)
(7)
(B) Yetkili Denetim Makamları, denetim sonucu elde edilen
bilgilerin suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı ile ilgili şüphe uyandırdığı haller
başta olmak üzere, şüpheli işlemlerin bildirilmemesiyle ilgili
usulsüzlüklere işaret eden her türlü bulguyu ve bu Yasada
belirlenen yükümlülük ihlallerini, ekinde denetim sonucunda
ortaya çıkarılan ilgili belgenin bir nüshasıyla birlikte, uygun
idari ceza uygulaması amacıyla derhal Birime bildirir.
Yetkili Denetim Makamları, bu Yasa kuralları uyarınca yaptığı
denetimlerde
diğer denetim makamlarını veya organlarını
ilgilendiren bir durum tespit ettiği zaman ilgili denetim makamlarını
yasal yetkilerine göre bilgilendirir.
Yetkili Denetim Makamları suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanının denetimini
gerçekleştirirken denetledikleri yükümlünün özelliklerine, iş
türlerine, faaliyet miktarına, hacmine ve diğer unsurlara bakarak
denetim veya izleme sıklığını risk odaklı yaklaşımla belirlerler.
Yükümlülük denetimi ile ilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafından
hazırlanacak, Bakanlar Kurulu
tarafından onaylanarak Resmi
Gazete’de yayımlanacak bir Tüzükle belirlenir.
ONBEŞİNCİ KISIM
Birim
Birimin Oluşumu
ve Görev, Yetki,
Çalışma Usul ve
Esasları
47.
(1)
(2)
Daire altında yer alan Birim bu Yasa’da verilen görev ve yetkileri
yürütür. Birim yöneticisi Daire müdürüdür.
(A) Birim, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanını önlemek ve mücadele etmek
amacıyla çalışmalarında bağımsız, her türlü etki ve
müdahaleden ari
ve
alanında uzmanlaşmış kişilerden
oluşturulur.
(B) Birim, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanını önlemek amacıyla bilgiler alır,
gerektiği durumlarda talep eder, analiz eder, değerlendirir ve
bu Yasanın 33’üncü maddesinin (2)’nci fıkrası kuralları
uyarınca Hukuk Dairesi (Başsavcılık)’ni veya gerekli hallerde
Polis Genel Müdürlüğü'nü bilgilendirir.
(C) Birimin görevleri Daire müdürünün görevlendireceği personel
tarafından yürütülür. Birim çalışanlarının, yeterli vasıflara veya
uygun mesleki deneyime sahip olması gereklidir.
Birimin, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
44
yaygınlaşmanın finansmanını önleme sürecindeki görev ve yetkileri
aşağıdakilerdir:
(A) Suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanıyla ilgili olarak yükümlüler, Yetkili
Denetim Makamları veya kamu kurum ve kuruluşları
tarafından verilen bilgi, veri ve belgeleri toplamak, gereken
ek bilgi ve belgeleri talep etmek ve bu Yasa’nın 27’nci
maddenin (3)’üncü fıkrası uyarınca şüpheli işlemin
yapılmasının geçici olarak bekletilmesi
konusunda
yükümlülere gerekli talimatları vermek,
(B) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı açısından herhangi bir şüpheli
işlemin yapılıp yapılmadığını veya yapılıp yapılmayacağını
ortaya çıkarmak amacıyla analiz yapmak ve gerekli gördüğü
durumlarda ilgili birimlerden kendi görev alanları içinde
inceleme ve araştırma yapmaları talebinde bulunmak,
(C) Yurt içinde veya yurt dışındaki bir işlem veya kişiyle ilgili
olarak suç geliri aklandığı veya terörizmin veya
yaygınlaşmanın finansmanı şüphesi olması durumunda Hukuk
Dairesi (Başsavcılık) veya Polis Genel Müdürlüğü'ne veya
mütekabiliyet esasına göre yabancı mali istihbarat birimlerine
bildirmek,
(Ç) Bu Yasa kurallarının uygulanıp uygulanmadığını denetlemek
ve gözlemlenen usulsüzlükleri ortadan kaldırmak için yetkisi
dahilinde önlem ve tedbirler almak ve bu amaçla denetim
yapmak veya diğer yetkili denetim
makamları ile ortak
denetimlere katılmak,
(D) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesiyle ilgili yetkili
yabancı mali istihbarat birimleri ve diğer uluslar arası yetkili
kurumlarla, mütekabiliyet esasına bağlı olarak, veri, bilgi ve
belge alışverişinde bulunmak,
(E) Bu Yasanın ve/veya Yasa altında çıkarılan Tüzük veya
Tebliğlerin değiştirilmesi için gerekçeler oluşması durumunda
ilgili önerileri Kurula sunmak,
(F) Suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı ile ilgili şüphe uyandıran işlemlerin
ve şahısların tanımlanması için Yetkili Denetim Makamları ile
birlikte bir şüpheli kriterler listesi oluşturmak,
(G) Bu Yasa'nın ve bu yasa altında çıkarılan Tüzük veya
Tebliğlerin tekdüze uygulanabilmesi için görüş bildirmek ve
45
(3)
(4)
(5)
Yabancı Mali
İstihbarat
Birimleri ile
48.
(1)
kılavuz yayınlamak,
(Ğ) Çalışanlarının eğitimi için planlar geliştirip uygulamak ve
yükümlülerin çalışanları ve Yetkili Denetim Makamlarının
çalışanlarına yönelik olarak yaptıkları eğitim ve bilinçlendirme
çalışmalarında bunlarla işbirliği içerisinde bulunmak,
(H) Kamu kurum ve kuruluşları veya yabancı mali istihbarat
birimleri veya uluslararası kuruluşlar ile işbirliği anlaşmaları
yapmak,
(I) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı konusunda toplumda farkındalık
yaratmak amacıyla kamuoyunu bilgilendirmek,
(İ) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Mahkemeleri veya Hukuk
Dairesi (Başsavcılık) tarafından gönderilen yazılı bir talep
uyarınca malvarlıklarının müsaderesi ve tedbir önlemlerinin
nedenlerin ortaya konulabilmesi amacıyla gerekli olan bilgileri
bu kurumlara sunmak ,
(J) Yıllık faaliyet raporunu hazırlamak ve Kurula sunmak
(K) Yasa uyarınca gerçekleştirilmesi gereken diğer görevleri yerine
getirmek.
Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı açısından şüpheli bir işlem yapılıp yapılmadığını veya
yapılıp yapılmayacağını ortaya çıkarmak amacıyla yapılan analiz
neticesinde yapılması öngörülen işlemlerle ilgili alınan karar ve
yükümlülerden alınan şüpheli işlem bildirimleri sonrasında yapılması
öngörülen işlemlerle ilgili alınan karar ve söz konusu kararlara
dayanak oluşturan gerekçeler Birim tarafından yazılı olarak
kaydedilir.
Birim tarafından hazırlanan yıllık faaliyet raporu, suç geliri aklama
veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanıyla ilgili
mücadele sisteminin etkinliğinin ve verimliliğinin gözden geçirilmesi
amacıyla, ilgili konular hakkında geniş kapsamlı istatistikleri,
konuyla alakalı güncel gelişimleri ve Birim'in faaliyetleriyle ilgili
verileri içerir.
Birim,
çalışmalarındaki bağımsızlığı ve kendi fonksiyonları
doğrultusunda herhangi bir baskıdan ari olarak özel ve düzenli
görevlerini yerine getirmek için gerekli kaynaklar elde edip
kullanabilir.
Birim suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesi ve tespit edilmesi
görevlerinin yerine getirilmesi çerçevesinde, yabancı mali istihbarat
46
Yapılan Bilgi
Alışverişindeki
Yetkiler
(2)
(3)
(4)
(5)
birimlerinden ihtiyaç duyulan veri, bilgi ve belgeleri talep edebilir.
Birim, yukarıdaki (1)'inci fıkrası uyarınca aldığı veri, bilgi ve
belgeleri yalnızca analitik-istihbarat çalışmalarına yönelik ihtiyaçları
ve bu Yasa'da belirtilen amaçlar için kullanabilir. Birim veri, bilgi
ve belgeleri kendisine sağlayan yabancı mali istihbarat birimi
tarafından belirlenen koşul ve kısıtlamalara aykırı amaçlar için
kullanamaz ve bu verilere gizlilik sınıflandırmasını uygulamakla
yükümlüdür.
Birim, yabancı mali istihbarat biriminden aldığı veri, bilgi ve
belgeleri, bunları kendisine sağlayan yabancı mali istihbarat biriminin
yazılı izni olmaksızın üçüncü şahıslara gönderemez veya üçüncü
taraflarca incelemesine izin veremez.
Birim, hakkında suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı şüphesi bulunan müşteriler veya
işlemlerle ilgili olarak bu Yasa kuralları uyarınca toplanıp saklanan
veri, bilgi ve belgeleri, yabancı mali istihbarat biriminden gelecek
yazılı talep üzerine, mütekabiliyet esasına göre ve Birim tarafından
belirlenen koşul ve kısıtlamalara aykırı olmamak koşuluyla yalnızca
analitik istihbarat çalışmalarına yönelik ihtiyaçlarında ve suç geliri
aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanının önlenmesi mücadelesinde
kullanılması kaydıyla
gönderir.
Birim, bir şahıs veya işlemle bağlantılı olarak suç geliri aklama veya
terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın finanse edildiği şüphesi
uyandıracak makul gerekçeler olduğunu düşünmesi halinde, işlemin
tamamlanmadan geçici olarak bekletilmesi için yabancı mali
istihbarat birimine yazılı öneri gönderebilir.
ONALTINCI KISIM
Suç Gelirlerinin Aklanmasını Önleme Kurulu
Kurulun
Oluşumu
49.
(1)
(2)
Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı niteliği taşıyan faaliyetlerle ilgili kamu kurum ve
kuruluşları arasında genel çerçevede yapılacak işbirliği ve bilgi
paylaşımı için stratejik bir rolü olan, örgütsel- işlevsel yapıda
faaliyet gösteren bir Kurul oluşturulur.
Kurul aşağıdaki kişi ve temsilcilerinden oluşur:
(A) Bakanlık Müsteşarı,
(B) Daire Müdürü,
(C) Hukuk Dairesi (Başsavcılık) temsilcisi,
(Ç) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası temsilcisi,
47
Polis Genel Müdürlüğü temsilcisi,
Gümrük ve Rüsumat Dairesi temsilcisi.
Gelir ve Vergi Dairesi temsilcisi,
Şans Oyunları Kurulunu temsilen Devlet Emlak ve Malzeme
Dairesi Müdürü.
Bakanlık Müsteşarı, Kurulun Başkanıdır.
(D)
(E)
(F)
(G)
(3)
Kurulun Çalışma 50.
Yöntemi
(1)
(2)
(3)
(4)
Kurulun Görev
ve Yetkileri
51.
(1)
Kurul üç ayda bir olağan olarak ve Başkan'ın bildirimiyle gerekli
olan zamanlarda toplanır.
Kurulun toplantı ve karar yeter sayısı, üye tam sayısının salt
çoğunluğudur.
Kurul kararları karar defterine kaydedilir ve toplantıya katılan üyeler
tarafından imzalanır. Sirküle imza yoluyla karar alınmaz.
Kurul kararları, toplantı tarih ve sayısını, toplantıya katılan ve
katılmayan üyelerin ad ve soyadlarını, karar metnini, oylama
sonucunu ve gerekmesi halinde üyelerin kullandıkları oyla ilgili
gerekçelerini içerir.
Kurul aşağıdaki görevleri yerine getirir:
(A) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın önlenmesi alanında sorumlulukları olan kamu
kurum ve kuruluşlarının faaliyetlerinin uyumlaştırılması için
işbirliği çerçevesini oluşturmak.
(B) Kamu kurum ve kuruluşları arasındaki işbirliği anlaşmalarının
uygulanmasına ve idaresine nezaret etmek
Birimin bağımsızlığını gözetmek ve güvence altına almak.
Birim’in talebi üzerine Kurul üyelerinin mesleki uzmanlıklarına
uygun şekilde yol gösterme amacıyla danışmanlık sağlamak.
(D) Birimin yıllık faaliyet raporunu incelemek ve onaylamak; ve
ihtiyaç olduğu durumlarda, bu Yasa’nın 33’üncü maddesinin
(5)’inci fıkrasında belirtilen kararlardaki
olaylarla ilgili
kontrolleri yapmak ve gereken hallerde de düzeltilmesi için
eksiklikleri Birim Yöneticisine iletmek.
(E) Birimin hazırladığı yıllık faaliyet raporuna dayanarak, suç geliri
aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı ile ilgili tehdit ve zaafiyetleri değerlendirmek ve
gerekmesi halinde uluslararası standartlar doğrultusunda yasal
düzenlemelerde değişiklikler yapılması için önerilerde
bulunmak.
Kurulun, suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanı finansmanı faaliyetlerinin tespitine yönelik yürütülen
(C)
(Ç)
(2)
48
(3)
analizlerde ve bu Yasa’nın 27’inci maddesinin (5)’inci fıkrasına göre
Hukuk Dairesi (Başsavcılığa)’ne bildirilmesi yönündeki kararlar da
dahil olmak üzere, sürmekte olan davalarla ilgili operasyon yapma
yetkisi, idari veya icrai yetkisi yoktur.
Kurul, yukarıdaki 1’inci fıkranın
(E) bendinde belirtilen
değerlendirmeye dayanarak , suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı ile mücadele etmek için
olanakların tehdit ve zaafiyetlerin yüksek olduğu yerlere
yönlendirilmesine ve öncelik verilmesine ilişkin öneriler sunar.
ONYEDİNCİ KISIM
Tedbir Koyma, Müsadere ve Müsadereden Elde Edilen Gelirler ve Kullanılması
Malvarlıklarına
Tedbir
Konulması
52.
(1)
(2)
(3)
Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı suçunu işlediği şüphesiyle hakkında soruşturma
başlatılan gerçek veya tüzel kişilerin mülkiyetinde veya
tasarrufunda bulunan mal varlıklarına veya bu kişilerle suç geliri
aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı yönünden ilişkisi bulunan gerçek veya tüzel kişilerin
mülkiyetinde veya tasarrufunda bulunan ve suç geliri olduğuna dair
ciddi bulgu ve emareler mevcut olan mal varlıklarına,
kullanılmaması ve/veya elden çıkarılmaması için Hukuk Dairesinin
(Başsavcılık) yazılı talimatı ile bir defaya mahsus olmak üzere
doksan gün süre için tedbir konulabilir. Doksan günü aşan tedbir
kararları için Hukuk Dairesi (Başsavcılık) tarafından Mahkemeye
başvurulması ve Mahkemeden bu yönde bir emir alınması
gereklidir.
Mahkeme, Hukuk Dairesinin (Başsavcılık) başvurusu üzerine
soruşturma esnasında her defasında altı ayı geçmemek üzere iki yıl
süre ile, dava dosyalanması durumunda ise kesin yargı sonucuna
kadar tedbir kararının devamına emir verebilir.
Mahkeme emri, kararın verildiği tarih itibarıyla hakkında
soruşturma başlatılan gerçek ve/veya tüzel kişilere ve/veya suç
geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya yaygınlaşmanın
finansmanı yönünden bu kişilerle ilişkisi bulunan gerçek veya tüzel
kişilerin malvarlıklarına ve/veya bu mal varlığının bir parçası
olan kira veya faiz geliri gibi ek gelirlere ve/veya malvarlığı
sahibinin izini kaybettirmek için malvarlığını elden çıkarması
durumunda sözkonusu malvarlığının yeni sahibi olan gerçek
ve/veya tüzel kişilere ait tüm malvarlıkları için verilir. Mahkeme
sürecinde ortaya çıkacak yeni suç gelirleri hakkında da mahkeme
49
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
tarafından tedbir kararı verilebilir.
Tedbir koyma prosedürü tek yanlı olarak başlatılır ve dava, yetkili
mahkeme tarafından görülür.
(A) Hakkında soruşturma ve/veya kovuşturma başlatılan ve mal
varlıklarına tedbir konulup yurt dışına çıkışı teminata
bağlanan herhangi bir gerçek kişinin ve/veya tüzel kişinin
direktör veya hissedarları veya tüzel kişiliği temsile yetkili
kişinin, teminat emri şartlarına riayet etmeyerek ülkeyi terk
etmesi ve geri dönmemesi halinde gerçek ve/veya tüzel
kişinin mal varlığına konulan tedbir Mahkeme tarafından
başka bir tedbir kararına gerek kalmaksızın kişinin yetkili
makamlara en son ispat-ı vücut tarihinden başlayarak iki yıl
süre ile devam eder ve iki yıllık süre sonunda tedbire konu
mal varlıkları Mahkeme kararı ile Fona gelir kaydedilir.
(B) Hakkında soruşturma ve/veya kovuşturma başlatılan ve mal
varlıklarına tedbir konulup yurt dışına çıkışı teminata
bağlanan herhangi bir gerçek kişinin ve/veya tüzel kişinin
direktör veya hissedarları veya tüzel kişiliği temsile yetkili
kişinin, yine Mahkeme kararı ile teminat değişikliği yaptırıp
yurt dışına çıkış yapması ve mahkemenin verdiği süre içinde
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne dönmemesi halinde
gerçek ve/veya tüzel kişinin malvarlıklarına konan tedbir yurt
dışına çıkışından başlayarak iki yıl süre ile devam eder ve iki
yıl süre sonunda tedbire konu mal varlıkları Mahkeme kararı
ile Fona gelir kaydedilir.
Mahkeme malvarlıklarına tedbir konulan gerçek veya tüzel kişinin
asgari geçimini sürdürebilmesi veya zorunlu ve/veya acil sağlık
sorunlarını çözebilmesi için gerekli ve makul olması şartıyla ve
kötüye kullanmayı önleyecek önlemlerinin bulunduğunun
kanıtlanması halinde malvarlığının bir kısmı üzerindeki tedbir
kararının kaldırılmasına karar verebilir. Malvarlıklarına tedbir
konulan gerçek ve/veya tüzel kişiler, yasal savunma giderlerini
yasal emre tabi bir malvarlığı ile ödeyemez.
Soruşturma esnasında tedbir konulan malvarlıklarının suçtan elde
edilmiş malvarlığı olmadığının ispat yükümlülüğü, hakkında
soruşturma başlatılan kişi ve/veya kişilere aittir. Tedbir konulan
mal varlıklarının yasal faaliyetlerden elde edildiği veya iyi niyetle
malik veya tasarrufunda olunduğu makul surette kanıtlandığı
takdirde ilgili malvarlıklarına konan tedbir mahkeme tarafından
kaldırılır.
Malvarlığına tedbir konulması için yapılacak mahkeme emri
50
(9)
(10)
Tedbir Konan
Malvarlığının
Korunması ve
Yönetilmesi
53.
(1)
(2)
(3)
(4)
Müsadere
54.
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
başvurusu, Hukuk Dairesi (Başsavcılık) tarafından tek taraflı olarak
yapılır.
Haklarında emir alınan gerçek ve/veya tüzel kişiler ve varsa
durumdan etkilenen üçüncü taraflar mahkemenin verdiği emrin
şartlarının değiştirilmesi için, malvarlığına tedbir konması emrini
çıkaran Mahkemeye başvuruda bulunabilirler.
Yabancı bir mali istihbarat biriminden veya başka bir ilgili yabancı
makamdan alınan doğrulanmış bir yazılı talep uyarınca, Hukuk
Dairesi (Başsavcılık), bu maddede belirtilen şartlar dahilinde ve
mütekabiliyet esasına dayanarak, suç geliri aklama veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı şüphesiyle hakkında
soruşturma başlatılan gerçek ve/veya tüzel kişilerin mülkiyetinde
ve/veya tasarrufunda bulunan malvarlıklarına tedbir konulması için
talimat verebilir.
Emre konu olan herhangi bir malvarlığının, değer kaybının asgari
düzeyde tutulacak şekilde korunmasını ve yönetilmesini sağlamak
için tedbir koyma esnasında uygun önlemler alınmış olmalıdır.
Yukarıda (1)’inci fıkra uyarınca alınacak önlemler ilgili
malvarlığından doğan her türlü gelir ve tahakkuk etmiş kazancın
korunmasını da kapsar.
Malvarlığını yönetmekle sorumlu olan kişiler mahkeme tarafından
atanır. Atanan kişiler, yeterli uzmanlığa sahip olur.
Tedbir konan malvarlığının yönetim işlemleri yönetmekle sorunlu
kişiler tarafından kayıt altına alınır.
Hiç kimse suç faaliyetinden elde edilmiş bir malvarlığını tasarruf
edemez.
Mahkemenin yargılama neticesinde suç geliri aklama suçunun
işlendiğine karar vermesi durumunda, suç faaliyetinden elde
edildiği kanıtlanan malvarlığı müsadere edilir.
Mahkeme, savunma tarafının olasılıklar ışığında aksini
kanıtlayamaması durumunda, daha önce suç geliri aklama suçundan
mahkum olan kişilerin tüm malvarlığının suç faaliyetinden elde
edilmiş olduğunu varsayar.
Suç geliri aklamak için kullanılan veya kullanılmasına niyetlenilen
her türlü araçlar veya enstrümanlar da müsadereye tabi olur.
Suç faaliyetinden elde edildiği kanıtlanan malvarlığı üçüncü tarafa
devredilmiş olsa bile, söz konusu malvarlığı
bu maddede
belirtilen kurallara tabi olur.
Üçüncü tarafın olasılıklar ışığında malvarlığını iyi niyetle edindiğini
51
(7)
Müsadereye
İlişkin Özel
Kurallar
55.
(1)
(2)
(3)
Müsadereden
Elde Edilen
Gelirler ve
Kullanılması
56.
(1)
(2)
ve /veya mevcut piyasa değerinden aldığını mahkemeye kanıtlaması
durumunda, malvarlığı yasal yollarla edinilmiş sayılır ve söz
konusu malvarlığına müsadere önlemleri uygulanmaz.
Malvarlığının müsadere edilmesinin mümkün olmadığı durumlarda,
mahkeme malvarlığının müsaderesi yerine malvarlığının değerine
denk bir para ödemesini emreder.
Malvarlığının suç faaliyetinden elde edildiğine dair somut delillerin
bulunduğu ancak aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı herhangi
bir cezai kovuşturması yapılamadığı veya cezai kovuşturmanın
sona erdiği ve/veya herhangi bir dava ikame edilemediği için
bekletildiği durumlarda, Hukuk Dairesinin (Başsavcılık) talebi
üzerine mahkeme malvarlığının suç neticesi elde edildiğinin bu
delillerle ispatlaması durumunda
mahkumiyeti olmayan bir
müsadereye karar verebilir. Malvarlığını elde eden kişinin,
(A) ölmüş olması durumunda,
(B) firarda olması durumda,
(C) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti sınırları dışında
herhangi bir ülkede olması durumunda,
(Ç) bilinmemesi durumunda,
(D) öncül suçla ilgili prosedürler veya teknik sebepler nedeniyle
mahkumiyet kararı alınamaması durumunda,
(E) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti sınırları dışında
başka bir ülkede suç geliri aklama
veya terörizmin
finansmanı veya yaygınlaşmanın finansmanı suçundan veya
öncül suçlardan mahkum olması durumda.
Suç işleyen ve/veya faydalanan kişinin ölmesi ve/veya mal
sahipliliğinin halinde, miras yoluyla veya birleşme veya tasfiye
veya başka bir yolla el değiştiren malvarlıkları varisinden alınır.
Suç işleyen kişinin yeri bilinmiyorsa ve/veya ruhsal rahatsızlığı
sebebiyle takibata tabi tutulamıyorsa ve/veya suç işleyen şahıs
medeni ehliyetini kullanma hakkına sahip olmadığı yönünde bir
karar elde etmişse ve/veya siyasi veya diplomatik dokunulmazlığı
olsa dahi malvarlığı müsadere edilir.
Müsadere edilen malvarlıklarından elde edilecek gelirler Maliye
işleriyle görevli Bakanlığın gelirler veznesine ilgili bütçe kalemine
yatırılır.
Müsadere sonucu elde edilen gelirler aşağıdaki amaçlar için
kullanılır.
(A) Bu Yasa kapsamındaki suçlarla mücadelede kullanılan teknik
52
(3)
(4)
kaynakların iyileştirilmesi,
(B) Birim, Polis Genel Müdürlüğü, Hukuk Dairesi (Başsavcılık)
ve Mahkemeler dahil olmak üzere, Birimin uygun göreceği
kurumların suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanının önlenmesi mücadelesinde
görev yapan personelinin eğitiminde kullanılması,
(C) Zarara uğramış taraflar ve mağdurların ödenmesi,
(Ç) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı ile mücadelede kamuoyunu
bilgilendirmek amacıyla yapılacak harcamalar ,
(D) Davaların çözümlenebilmesi amacıyla yapılan gerekli
harcamalar,
(E) Suç geliri aklama veya terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı ile mücadelede gerekli tüm
harcamalar
(F) Müsadere edilen malvarlıklarının değerlendirilmesi ve
yönetilmesi
Harcamalar bütçede oluşturulan “Suç Gelirlerinin Aklanması ile
Mücadele Projesi ” kaleminden karşılanır.
Müsadere edilen malvarlıkları üzerinde zarara uğramış taraflar ve
mağdurlar öncelikli alacaklıdır.
ONSEKİZİNCİ KISIM
İdari Cezalar ve Suç ve Cezalar
İdari Para
Cezaları
57.
(1)
Aşağıda öngörülen madde kurallarının ihlali durumunda idari para
cezaları Birim tarafından verilir. Bu Yasanın;
(A) Bu Yasa’nın 14’üncü maddenin (1)’inci fıkrasının (A) ve (B)
bendi, 15’inci, 16’ncı, 17’nci, 18’inci, 19’uncu, 20’nci,
21’inci, 22’nci, 23’üncü ve 24’üncü maddeleri kurallarına
aykırı hareket edenler € 10,000 (On bin Euro) ile € 20,000
(Yirmi bin Euro) arasında bir para cezasına çarptırılır.
(B) Bu Yasa’nın 14’üncü maddesinin (1)’inci fıkrasının (C) bendi
ile 27’nci ve 28’inci maddeleri kurallarına aykırı hareket
edenler € 20,000 (Yirmi bin Euro) ile € 100,000 (Yüz bin
Euro) arasında bir para cezasına çarptırılır.
(C) Bu Yasa’nın 14’üncü maddesinin (1)’inci fıkrasının (D) bendi
ve (E) bendi, 14’üncü maddesinin (3)’üncü ve (4)’üncü
fıkraları, 26’ncı maddesi, 29’uncu maddesinin (2)’nci fıkrası,
30’uncu maddesinin (2)’nci ve (3)’üncü fıkraları, 34’üncü
maddenin (3)’üncü fıkrası, 40’ıncı, 41’inci, 42’nci, 43’üncü
53
48/1977
28/1985
31/1988
31/1991
23/1997
54/1999
35/2005
59/2010
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
ve 44’üncü maddeleri kurallarına aykırı hareket edenler
€ 5,000 (Beş bin Euro) ile € 10,000 (On bin Euro) arasında
bir para cezasına çarptırılır.
Bu maddede belirtilen idari para cezaları cezanın verilmesini
takip eden ayın on beşine kadar Bakanlık gelirler veznesine
yatırılır. Bu madde uyarınca verilen idari para cezaları kamu
alacağı olup, Kamu Alacaklarının Tahsili Usulü Yasa
kuralları uyarınca tahsil olunur.
Tüzel kişiler için yukarıdaki (1)'inci fıkrada belirtilen idari para
cezalarıyla birlikte aşağıdaki idari yaptırımlardan bir veya
birkaçının uygulanmasını
ilgili tüzel kişileri düzenleme ve
denetleme yetkisi bulunan makamlardan talep edebilir:
(A) Tüzel kişinin belirli faaliyetleri veya bazı işlemleri yapma
lisansının veya yetkisinin altı aya kadar veya süresiz olarak
durdurulması,
(B) Tüzel kişilerin tüm faaliyetlerinin altı aya kadar durdurulması,
(C) Tüzel kişi kuruluşun bir veya birden fazla şubesinin veya
tüm kuruluşun kapatılması.
Yukarıdaki (1)'inci fıkrada belirtilen idari cezaların miktarı ve
(3)’üncü fıkrada belirtilen yaptırımlar yükümlünün geliri veya
kazancı veya cirosuyla ve ihlalin ortaya çıkardığı durumla orantılı
olarak belirlenir.
Birim, bu Yasa’nın 12’nci maddesinin (3)’üncü fıkrasında belirtilen
yükümlülerin bu Yasa 57’nci maddesinin (1)’inci fıkrasının (A)
bendi, (B) bendi ve (C) bendinde belirtilen yükümlülük ihlallerini
önemli ölçüde, ağır şekilde veya mükerrer biçimde ihlal ettiğini
öğrenmesi ve/veya tespit etmesi durumunda, başka bir Yasa
kapsamında iptal veya fesih yetkisi olan bir makama, söz konusu
yükümlünün iş ruhsatının veya bağımsız veya mesleki faaliyetlerde
bulunmasına izin veren lisansının iptal edilmesini veya
kaldırılmasını veya feshedilmesini talep edebilir.
Talebin
gönderildiği yetkili makam, talebin gönderilmesinden sonraki otuz
gün içinde uyguladığı yaptırımları ve sonuçlarını Birim'e bildirmek
zorundadır.
Uygulanacak idari cezaların veya yaptırımların türü ve düzeyi
belirlenirken aşağıda belirtilen tüm ilgili durumları göz önünde
bulundurulur:
(A) İhlalin önemi ve süresi,
(B) İhlalden sorumlu gerçek veya tüzel kişinin sorumluluk
derecesi,
54
Yükümlünün toplam cirosu veya yıllık geliri dikkate alınarak
belirlenen mali gücü,
(Ç) Belirlenebildiği ölçüde,ihlal nedeniyle yükümlü tarafından
elde edilen kazancın önemi,
(D) Belirlenebildiği ölçüde ihlal nedeniyle üçüncü şahısların
uğradığı kayıplar,
(E) Yükümlülerin yetkili makamlar ile işbirliği seviyesi,
(F) Yükümlüler tarafından yapılan önceki ihlaller.
İhlaller, Birim veya Yetkili Denetim Makamlarına bağlı yetkili
denetçiler veya yetkili temsilciler tarafından ortaya çıkarılır.
Birim tarafından uygulanan idari cezalar veya yaptırımlar Birimin
önerisi üzerine Bakanlık tarafından Resmi Gazete’de duyurulur.
(C)
(7)
(8)
Suç ve Cezalar
58.
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Bu Yasanın 5’inci maddesinde belirtilen suç geliri aklama suçunu
veya 6’ncı maddesinde belirtilen terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı suçunu işleyen gerçek kişiler bir suç
işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde € 200,000.- (İki Yüz Bin
Euro)’ya kadar para cezasına veya on beş yıla kadar hapis cezasına
veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler .
Yukarıdaki (1)’inci fıkrada yer alan suçlardan mahkum olmuş
gerçek kişilerin suç geliri olan veya suç faaliyetinden elde edilen
malvarlıkları bu Yasa’nın 54’üncü maddesinde belirtilen müsadere
işlemine tabi olurlar.
Yukarıdaki (1)’inci fıkra uyarınca mahkum edilen kişilerin, mesleki
statüsünü kullanarak bu suçu işlemeleri durumunda, suçlu
bulunması halinde Mahkeme söz konusu kişilerin iş ruhsatı, iş
yapma izni veya diğer her türlü ilgili mesleki ayrıcalığının
kaldırılması için uygun ve adil gördüğü bir emir verebilir.
Bu Yasanın 5’inci maddesinde belirtilen suç geliri aklama suçunu
veya 6’ncı maddesinde belirtilen terörizmin finansmanı veya
yaygınlaşmanın finansmanı suçunu işleyen tüzel kişiler bir suç
işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde € 200,000.- (İki Yüz Bin
Euro)’ya kadar para cezasına veya yıllık hasılatının % 10’una kadar
bir para cezasına çarptırılabilirler.
Yukarıdaki (4)’üncü fıkrada yer alan suçlardan mahkum olmuş
tüzel kişilerin suç geliri olan veya suç faaliyetinden elde edilen
malvarlıkları bu Yasa’nın 54’üncü maddesinde belirtilen müsadere
işlemine tabi olur.
Bir tüzel kişinin suçlu bulunması, suçu oluşturan olaylardan
sorumlu olan gerçek şahısların sorumlu tutulmasını engellemez.
Tüzel kişiler aşağıda belirtilen yetkilere sahip ve bireysel veya
55
(8)
(9)
(10)
(11)
tüzel kişiye bağlı bir organın parçası olarak çalışan gerçek kişilerin,
tüzel kişi lehine işlediği suç geliri aklama suçundan sorumlu
tutulabilirler:
(A) Tüzel kişiyi temsil etme yetkisine sahip gerçek kişiler,
(B) Tüzel kişi adına karar alma yetkisi bulunan gerçek kişiler,
(C) Tüzel kişilik içinde kontrol gücü olan gerçek kişiler,
(D) Bu fıkranın (A) bendi, (B) bendi ve (C) bendinde bahsedilen
kişilere suç geliri aklama suçunu işlemesinde yardımcı veya
azmettirici olarak görev yapan diğer kişiler,
Tüzel kişi, ihlali önlemek için makul ölçüde çaba gösterdiğini
kanıtlayabilirse, cezai veya idari bir suçtan sorumlu tutulmaz.
(A) Ciddi ihmal yoluyla, gerçek kişilerin bu maddenin (1)’inci
fıkrasında belirtilen suçları işlemesine olanak sağlayan
kişiler bir suç işlemiş sayılırlar ve mahkumiyetleri halinde bir
yıla kadar hapis cezasına veya işten men edilme cezası veya
€ 100,000.- (Yüz bin Euro)’ya kadar para cezasına veya her
üç cezaya birden çarptırılabilirler.
(B) Gerçek kişi, çalıştığı işi, mesleği, konumu, görevi veya bu
Yasadan doğan önemli bir yükümlülüğünü ihlal ettiği
nedeniyle (A) bendinde bahsedilen suçu işlemişse bir suç
işlemiş sayılır ve mahkumiyeti halinde iki yıla kadar hapis
cezasına veya işten men edilme cezasına veya € 100,000.(Yüz bin Euro)’ya kadar para cezasına veya her üç cezaya
birden çarptırılabilirler.
Mahkeme ceza verirken suçlunun aşağıdaki hallerini ağırlaştırıcı
sebep olarak takdir edebilir:
(A) Bizzat suçu örgütleyen kişi, örgütleyen grubun bir üyesi veya
bu amaçla kurulan bir gizli ittifakın üyesi ve yabancı ülkede
faaliyet gösteren örgütlü bir grup ile bağlantılı olarak
gerçekleştirmişse,
(B) Suçu ağır bir suçtan doğan bir değerle veya varlıkla bağlantılı
olarak işlemişse,
(C) Suç faaliyeti ile kendisine veya başkasına önemli bir kazanç
sağlamışsa,
(Ç) Bu suçu işlemek için mesleki konumunu veya görevini
suiistimal etmişse,
(D) Bu Yasa’nın 54’üncü maddesinin (7)’inci fıkrasındaki
mahkeme emrine uyulmamışsa,
Ağırlaştırıcı sebepler olduğunda Mahkeme tarafından kanaat
getirilmesi, 58’inci maddenin (1)’inci fıkrasında belirtilen ceza
miktarları Mahkeme tarafından iki katına kadar artırılabilir.
56
(12)
(13)
(14)
(15)
Bu Yasa'nın 14’üncü maddesinin (1)’inci fıkrasının (Ç) bendi ve
25’inci maddesinin (1)’inci ve (2)’nci fıkrasında belirtilen kayıtların
saklanması yükümlülüğünü yerine getirmeyen, ve/veya saklanması
gereken herhangi bir kaydı kasten imha eden ve/veya bozan
ve/veya silen gerçek kişi bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti
halinde beş yıla kadar hapis ve/veya € 40,000 (Kırk Bin Euro)’ya
kadar para cezasına çarptırılabilir.
Bu Yasa’nın 35’inci maddesinde belirtilen bilgilerin gizliliği ve sır
saklama gerekliliğini yerine getirmeyen ve/veya soruşturma
sürecine zarar veren her gerçek kişi bir suç işlemiş olur ve
mahkumiyeti halinde üç yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.
Bu Yasa'nın 44'üncü maddesi uyarınca bu Yasaya uygun biçimde
başlatılan bir denetimi yasadışı biçimde reddeden veya engelleyen
veya bu Yasa uyarınca saklanması ve/veya sunulması gereken
kayıtları kasten gizleyen kişiler bir suç işlemiş olurlar ve
mahkumiyetleri halinde üç yıla kadar hapis cezasına veya € 20,000
(Yirmi Bin Euro)’ya kadar para cezasına çarptırılabilirler.
Bu Yasa'nın 52’nci maddesi uyarınca malvarlıklarına tedbir
konulmasına yönelik bir kararı kasten ihlal eden ve/veya kararın
ihlal edilmesine aracılık eden ve/veya kararı yerine getirmeyen
kişiler bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde € 50,000
(Elli Bin Euro)’ya kadar para cezasına ve/veya altı yıla kadar
hapis cezasına çarptırılabilirler.
ONDOKUZUNCU KISIM
Geçici ve Son Kurallar
Yükümlüler, bu Yasa'nın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak en geç 1 yıl
içerisinde, mevcut müşterilerine, 16’ncı maddenin
(4)’üncü fıkrası
kurallarını uygularlar.
Geçici Madde 1.
Yürürlükten
Kaldırma
4/2008
73/2009
59.
Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak Suç Gelirlerinin
Aklanmasının Önlenmesi Yasası, Yasa altında yapılan işlemlere halel
gelmeksizin yürürlükten kalkar.
Ancak bu Yasa uyarınca öngörülen Tüzük ve/veya Tebliğler
yapılıncaya kadar, yürürlükten kaldırılan Suç Gelirlerinin Aklanmasının
Önlenmesi Yasası tahtında yapılan Tebliğlerin bu Yasaya aykırı olmayan
kuralları yürürlükte kalmaya devam eder.
Yürütme Yetkisi
60.
Bu Yasayı, Dairenin bağlı bulunduğu Bakanlık yürütür.
Yürürlüğe Giriş
61.
Bu Yasa, Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe
girer.
57

Yaşarken Öğrenme Programları dosyasını indirmek

Avrupa Birliği Müktesebatına Uyum Programı (2014-2016)

Yargı Bağımsızlığını Güçlendirici Bir Mekanizma

Şartlı Nakit Transferi Programının İyileştirilmesine

Şartlı Eğitim Yardımlarının Etkisi ve Etkinliği

Borusan otomotİv GruBu İş Etİğİ vE uyum İlkElErİ El kİtaBı

SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI ve TERÖRÜN

CEZA (DEĞİŞİKLİK) YASASI Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

neden bagomat

18 Mart Şehitler Günü Anma Programı

Test 9