17 Ağustos Etkinlikleri ve Yapılan Anket Çalışmalarının

TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013
169
17 AĞUSTOS ETKİNLİKLERİ VE YAPILAN ANKET ÇALIŞMALARININ
DEĞERLENDİRİLMESİ
Abdullah İNCİR
İnşaat Mühendisi
abdullah_incir@yahoo.com.tr
GİRİŞ
Her yl 17 Ağustos tarihinde, Marmara Depreminin yldönümü nedeniyle halkn katlmna
açk kitlesel etkinlikler düzenlenmekte ve halkn afet bilincinin artmasna yardmc
olunmaktadr. Şehrimizin en işlek farkl noktalarnda kurulan standlarda, ‘’Halkmzn
Depreme Duyarllğn ve Bilgilenme Düzeyini’’ ölçmek amaçlanmaktadr.
Halkn depreme karş bilinç düzeyini arttrmak amacyla yaplan anket çalşmalarnn
sonuçlar değerlendirilerek, eski senelerdeki anket çalşmalar da göz önüne alnp çkan talep
ve görüşler neticesinde çalşmalar yaplmaktadr.
A. ETKİNLİKLERİMİZ
17 Ağustos 1999 depreminin yldönümlerinde İMO İzmir Şubesi ve TMMOB İKK tarafndan
çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.

Basn Toplants
16 Ağustos tarihinde İnşaat Mühendisleri Odas’nn tüm şubeleriyle birlikte şubemizde de her
yl farkl konu başlklar altnda basn açklamalar yaplmaktadr. Bu yl “Unutuşun ve
Ölümün Kolay Ülkesi Olmaktan Hzla Uzaklaşp Yaşamn ve İnsan Hayatnn Savunulduğu
Bir Ülke Yaratlmas” temal bir basn açklamas yaplmştr.
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.
170

TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013
Depreme Duyarllk Yürüyüşü
TMMOB depreme duyarllk yürüyüşü için yüzlerce mühendis, memur, şehir plancs 17
Ağustos Depreminin yldönümünde bir araya gelmektedir.

Pankart Aslmas
Halkn yoğun olarak yaşadğ merkezi cadde ve meydanlarda görsel olarak depreme karş
güvenli yapnn önemini ve tüm yaplarn İnşaat Mühendisliği hizmeti alnarak inşa edilmesi
gerekliliğini vurgulayan büyük boy afiş ve pankartlar aslmaktadr.
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.
TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013

171
Depreme Duyarllk Fotoğraf Sergisi
İMO tarafndan hazrlanan fotoğraflar Gaziemir OPTİMUM AVM’de vatandaşlarmzn
ilgisine sunulmaktadr.

Stand Açmak
17 Ağustos’ta İzmir’in çeşitli semtlerinde ve belli başl ilçelerinde standlar açlmaktadr. Bu
standlarda görev alan üyelerimiz tarafndan İMO İzmir Şubesince hazrlanan deprem broşürü
vatandaşlarmza dağtlr. Ayrca yap stokumuzun durumu konusunda vatandaşlarmzn
farkndalğn ölçmek için yaplan anket çalşmalar uygulanarak deprem ve yap güvenliği ile
ilgili merak edilen konularda bilgilendirmeler yaplr. Standn açldğ semte göre, afet sonras
toplanma bölgelerini gösteren haritalar aslmaktadr.
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.
172
TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013
B. YAPILAN ANKET ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
17 Ağustos 2012 Tarihli Anket Sonuçlar
Derleyenler: İnş. Müh Abdullah İNCİR, İnş. Müh. Eyüp KAVUNCUBAŞI
Açklama
17 Ağustos günü yaplan anket çalşmalarndan hedeflenen; İzmir ili snrlarnda yaşayan
yurttaşlarmzn deprem başta olmak üzere, afetler konusunda bilgi ve duyarllk düzeyini
ölçmektir. Baz sorularda, katlmclara soru sorarken ayn zamanda eğitici bilgilerin verilmesi
de amaçlanmştr. Deprem ve binanzla ilgili en çok hangi konuyu/konular öğrenmek
isterdiniz’’ şeklindeki açk uçlu soruyla, uygulama süresini dikkate alarak ankette yer
vermediğimiz konularda, katlmclarn bilgilenme talepleri öğrenilmiştir. Ankette sorulan
sorularn yantlaryla, katlmclarn açk uçlu soruyla öğrenmek istedikleri birlikte
değerlendirilerek, bir yargya varlmaya çalşlmştr.
Bu anketin sonuçlar, 2010 ve 2011 yllarnda yaplan anket çalşmalarndan elde edilen
verilerle birlikte değerlendirilmiştir.
Amaç
İzmir, yalnz ülkemizin değil, dünyann en yüksek risk taşyan deprem bölgelerinden birisidir.
Bu nedenlerle her kişi, kurum ve kuruluşun, duyarl, bilinçli, yetkin ve etkin olma görev ve
sorumluluğu bulunmaktadr.
TMMOB ve İnşaat Mühendisleri Odas, genelde tüm afetler ve özelde deprem konusunda,
teknik ve eğitsel çalşmalarn yurt çapnda etkin bir şekilde yürütmektedir. İMO İzmir
Şubesi, ilimizin afet risk durumunu da dikkate alarak bu konudaki çalşmalarn en yoğun
biçimde ve çok yönlü olarak sürdürmektedir. Ayrca kamu kurum ve kuruluşlarnn
faaliyetlerine de etkin destek vermektedir.
Şubemiz tarafndan her yln 17 Ağustos gününde, Marmara Depreminin yldönümü
nedeniyle halkn katlmna açk kitlesel etkinlikler düzenlenmekte ve halkn afet bilincinin
artmasna yardmc olunmaktadr. 17 Ağustos 2012 günü, kentimizin en işlek 9 ayr
noktasnda kurulan standlarda, ‘’halkmzn depreme duyarlğ ve bilgilenme düzeyini’’ ölçen
anket çalşmas yaplmştr.
ANKET
Düzenleyen Kurum
Düzenlenme Tarihi
Konu
Denek Says
Değerlendirilen Denek
Soru Says
Anket Noktas
Denek İlçe Says
Yöntem
: İnşaat Mühendisleri Odas İzmir Şubesi
: 17 Ağustos 2012
: Marmara Depremi, İzmir ve İzmirliler
: 1064
: 1064
: 14
:9
:8
: Yüz Yüze Görüşme
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.
TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013
SORU 3: Oturduğunuz binann kaç yaşnda olduğunu biliyor musunuz?
SORU 4: Konut alrken veya kiralarken neye dikkat ediyorsunuz?
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.
173
174
TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013
SORU 5: ‘’Deprem’’ dendiğinde ilk aklnza gelen kurum hangisidir?
SORU 6: İzmir’in 1. Derece Deprem Bölgesi olduğunu biliyor musunuz?
SORU 7: Oturduğunuz evin depreme dayankl olduğunu düşünüyor musunuz?
SORU 8: Evinizin depreme dayankl olup olmadğn İnşaat Mühendisine kontrol ettirdiniz
mi?
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.
TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013
175
SORU 9: İnşaat Mühendisinin verdiği hizmetten ne anlyorsunuz? (Birden çok seçenek
işaretlenebilir.)
SORU 10: Yaş ya da başka nedenlerle depreme dayanksz yaplarn güçlendirilmesinin
çok pahal olmadğn biliyor musunuz?
SORU 11: Yapnz güçlendirmeniz gerektiğinde müracaat edeceğiniz kişinin İnşaat
Mühendisi olmas gerektiğini biliyor musunuz?
SORU 12: ‘’Deprem’’ ile ilgili olan aşağdaki kurumlardan aklnza gelen ilk üç kurumu
sralaynz.
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.
176
TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013
SORU 13: Deprem olduğunda dşar çkma gibi bir şansnz olmasa evin içinde nereye
sğnrsnz?
14. Deprem ve binanzla ilgili en çok hangi konuyu/konular öğrenmek isterdiniz?

Binalarnn depreme dayankl olup olmadğ, dayankl değilse neler yaplmas gerektiği,

İzmir’in genel zemin yapsn ve bu bağlamda yaşadklar semtlerin durumunu,

İzmir’deki büyük depreme yol açabilecek aktif fay hatlarnn bulunduğu bölgeler,

İzmir’de 7 den büyük deprem olabilir mi, olursa hasarn ne kadar büyük olacağ,

Kent planlamasnda fay hatlarnn ne kadar dikkate alndğ,

Depremlerin önceden bilinmesi konusunda yaplan çalşmalarn ne aşamada olduğu,
erken uyar sistemi kurulmas ve yaygnlaştrlmas gerekliliği,

Meslek Odalar tarafndan Deprem Bilgilendirme Toplantlar düzenlenmesi,

Afet eğitim etkinliklerinin, kentimizde yaşayan yabanc uyruklularda dikkate alnarak
farkl dillerde yaplamas,

Deprem öncesinde, deprem annda ve deprem sonrasnda neler yaplmas gerektiği
konusunda daha yaygn eğitim çalşmalar yaplmas; TV’ler de ‘’Kamu Spotu’’
uygulamas başlatlarak sürekliliğin sağlanmas,

Deprem srasnda kaçmak için merdivenlerin güvenirliliği,

Deprem srasnda hayat üçgeni oluşturan alanlarn önemi,

Deprem annda ev dşnda olduğumuzda neler yapmalyz,

Doğalgaz kullanmnn yaygnlaşmas deprem sonras yangn ve zehirlenme riski ve
önlemleri,

Deprem sonrasnda iletişim nasl sağlanacak; İzmir’in nüfusu dikkate alndğnda
beslenme ve barnma ihtiyaçlar,

Depremlerin yol açtğ büyük maddi ve manevi kayplarn gerçek sorumlularnn
kimler olduğu ve bunlardan neden hesap sorulmadğ; yasal mevzuatmzn neden
yetersiz olduğu;

Deprem öncesinde, deprem annda ve deprem sonrasnda hangi kurumlarn ne gibi
görev ve sorumluluklar olduğunu; bu anlamda personel ve donanm olarak
hazrlkllar, acil durumlarda bu kurumlara nasl ulaşlabileceği,

Afetlerle ilgili mahalle, ilçe ve il baznda halkn ve kamunun örgütlülüğü,

Bakanlklarn ve belediyelerin, deprem başta olmak üzere afetler için ayrdklar bütçeleri,
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.
TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013
177

Deprem sonrasnda sağlkl bir tahliye işleminin neden gerçekleştirilemediği,

Deprem sonras toplanma alanlarnn daha yaygn bir şekilde duyurulmas için
muhtarlklara, okullara, kamu binalarna, çok sayda kişinin çalştğ büyük işyerlerine ve
semtlerin önemli noktalarna, bu alanlar gösterir haritalarn aslmas,

Deprem Sigortas (DASK) uygulamas ne oranda başarl olduğu,

İnşaatlarda kullanlan betonun ve demirin kalitesinin ve denetiminin güvenilirliği,

Denetim Şirketlerini de denetleyen bir sistemin kurulmas,

Bina güçlendirilmesinde nasl bir yol izlenmesi gerektiği; binalarn güçlendirme
masrafnn ne kadar olacağ konusunda bir fiyat tarifesi çkarlmas gerekliliği,

İzmir’deki yap stokunun durumu, özellikle eski binalarn yarattğ risk durumu,

Bina yapmnda, dünyadaki teknolojik gelişmenin neresinde olduğumuz,

Kentsel Dönüşüm konusunda halkn bilgilendirilmesi gerekliliği,
TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER:
Ankete ilgi ve katlm her geçen sene artmaktadr. Kentsel Dönüşüm bağlamnda, deprem
riskinin sürekli konuşulur olmas ilginin artmasna yardmc olmuştur. Buna rağmen
hedeflediğimiz seviyede olduğu söylenemez. Ancak katlmdaki artş oran, ksa sürede
istenilen düzeye gelineceğinin işaretleri olarak değerlendirilebilir.
Deprem denilince ilk akla gelen kurumlar sralamas yine değişmemiştir. Kzlay, AKUT,
Kandilli ilk sralarda yer almştr. Bakanlğn ve yerel yönetimlerin sralamada çok gerilerde
kalmas, deprem konusunda bir alg yanlmas olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, deprem
öncesi ve deprem srasnda yaplacaklardan çok, deprem sonrasna odaklanmş yanlş bir afet
bilinci geliştiği izlenimini uyandrmaktadr.
Konut alrken veya kiralarken dikkat edilen hususlarda, % 40 orannda “konumu’’ ve “dş
görünüşü’’ seçeneklerinin işaretlenmesi, deprem riskinin hala yeterince gözetilmediğine işaret
etmektedir. “Zemin’’ tercihinde bulunan yaklaşk %30’luk kesim ise, sağlam zemin sağlam
bina bilgisinden hareketle bu seçeneği işaretlemiştir. Toplamdan %30’luk bir kesim “yapy
projelendirenlerin ve inşa edenlerin teknik yeterliliğine’’ doğru tercihini seçmiştir. Güvenli
yap kavramnn doğru anlatlmas konusunda ciddi eksiklikler olduğu görülmektedir.
Katlmclarn %86’lk çoğunluğu, İzmir’in 1.derecede deprem bölgesi olduğunu bilmektedir.
%54’lük bir kesim ise binalarnn depreme dayankl olmadğn düşünmektedir. Bu iki tespite
rağmen katlmclarn %83’ü binalarn inşaat mühendisine kontrol ettirmediği gibi, %23’lük
bir katlmc ise binalarnn depreme dayankl olup olmadğnn tespitinde ve gerekirse
güçlendirme yaplmas konusunda başvurmas gereken meslek disiplininin inşaat
mühendisleri olduğunu bilmemektedir. Bu sonucun ortaya çkmasnda %64’lük bir kesimin
binalarn güçlendirilmesinin pahal bir iş olduğunu düşünmesinin büyük etkisi olduğu
değerlendirilebilir. Mesleğimizin faaliyet alanlarnn toplumumuz tarafndan yeterli bilinirlik
düzeyinde olduğu söylenebilse de özellikle kentsel dönüşüm ve yaplarn güçlendirilmesi
konularnda etkin bir tantm ihtiyac göz ard edilmemelidir.
Deprem annda yaplmas gerekenler konusunda hala yeterli ve doğru bilgilendirmenin
yaplamadğ, ciddi eğitim eksikliği olduğu görülmektedir.
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.
178
TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013
Açk uçlu olarak sorulan; ‘’Deprem Ve Binanzla İlgili En çok Hangi Konuyu/Konular
Öğrenmek İsterdiniz’’ sorusuna verilen yantlar; daha çok deprem sonrasna odaklanan
faaliyetleri kapsamaktadr.
SONUÇ:









Temel Afet Bilinci eğitiminin yaygnlaştrlmamas,
Şehirleşmedeki planlamamzn eksik olmas,
Uygun olmayan zeminlerde yoğun olarak yap stokunun üretilmesi
Zemin ve geoteknik bilgilerimizin yeterince kullanlmamas
Yap yaplacak arsa üzerinde jeoloji ve jeofizik bilgilerinin eksik kullanlmas,
Mimari, statik, tesisat ve elektrik projelerinin eksik veya koordineli olamamas,
Uygulama srasnda projelere uyulmamas, Yap denetiminin yaplamamas
Kullanlan malzemelerin yetersiz veya eksik kalmas veya korunamamas
Mühendisliğin ve etik kurallarnn kullanlmamas veya kullandrlmamas gibi
olumsuzluklar bizlere hep 17 Ağustoslara davetiye çkaracaktr.
Diliyoruz ve umuyoruz ki bu olumsuzluklar tümüyle kalksn ve AFETLER olmasn.
KAYNAKLAR
İMO İzmir Şubesi – Bülten - Say 163
* Bu bildiri İnşaat Mühendisleri Odas adna düzenlenmiştir.