ΘΕΣΕΙΣ Θ Στροφή στο ρεαλισμό Η θέση της επιμελητηριακής κοινότητας είναι σαφής: τόσο η ελληνική κυβέρνηση, όσο και οι δανειστές θα πρέπει να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως εταίροι και να κάνουν αμφότεροι στροφή στο ρεαλισμό. Πρέπει και οι δύο πλευρές να επιδιώξουν μια νέα συμφωνία, η οποία θα διασφαλίζει την αναπτυξιακή προοπτική της Ελλάδας. Προκειμένου και η χώρα μας να μπορέσει να εκπληρώσει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της προς τους εταίρους της. Στο επίκεντρο αυτής της συμφωνίας θα πρέπει να είναι όχι η λιτότητα, αλλά η προώθηση ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων. Μεταρρυθμίσεων που θα διασφαλίσουν τα φορολογικά έσοδα, θα κάνουν ευέλικτη και αποτελεσματική τη δημόσια διοίκηση, θα δώσουν κίνητρα για τη δημιουργία νέων επενδύσεων. Στην προσπάθεια αυτή της κυβέρνησης, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, η επιμελητηριακή κοινότητα είναι αναμφίβολο ότι αποτελεί έναν αναγκαίο σύμβουλο για την επίτευξη και την υλοποίηση των κοινώς επιδιωκόμενων στόχων. Είμαστε αποφασισμένοι να δώσουμε τη μάχη για την επιβίωση και την ανάπτυξη της μικρομεσαίας επιχείρησης προς όφελος της εθνικής μας οικονομίας. Περιμένουμε τις τοποθετήσεις των αρμοδίων υπουργών επί όλων των ζητημάτων που αφορούν την οικονομία, την εργασία και την παραγωγή, προκειμένου να συμβάλουμε με τις προτάσεις μας στη διαμόρφωση μιας εθνικής πολιτικής που θα βάλει τέλος στα δεινά μας. Κωνσταντίνος Μίχαλος Πρόεδρος Ε.Β.Ε.Α. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 1 ΔΙΟΙΚΟΥΣΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΙΧΑΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ – ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΓΓΕΛΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ – Α’ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ - Β’ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ - ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Ε.Β.Ε.Α. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Πρόεδρος: Βασιλείου Νικόλαος Αναπληρωτής Προέδρου: Τσαγγάρης Αθανάσιος ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ ΜΑΡΙΝΑ ΚΑΝΔΑΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΑΜΑΛΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΥΚΑ-ΚΑΣΙΜΑΤΗ ΑΝΝΑ ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΡΟΛΟΣ ΛΑΣΚΑΡΙΣ ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΔΡΑΚΟΥΛΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΥ ΕΛΕΝΗ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ STRUECKER MARCO-ERICH-THEO ΣΥΓΓΕΛΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΦΙΛΙΩΤΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜA Πρόεδρος: Χαζάπη-Πίττα Αλεξάνδρα Αναπληρωτής Προέδρου: Μπερτζελέτος Θεόδωρος ΜΕΤΑΠΟΙΗΤΙΚΟ ΤΜΗΜA Πρόεδρος: Σιαμίδης Μιχάλης Αναπληρωτής Προέδρου: Πανέττας Μάρκος ΒΕΝΤΟΥΡΗ-ΓΟΒΔΕΛΑ ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΕΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥ-ΚΟΥΝΕΝΑΚΗ ΣΟΦΙΑ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΜΙΧΑΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΑΛΛΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΡΙΖΟΣ ΘΩΜΑΣ ΡΩΜΟΣΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΓΑΡΔΕΛΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΤΣΟΒΟΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΜΗΜΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Πρόεδρος: Κούμπας Γεώργιος Αναπληρωτής Προέδρου: Γεωργάκης Σταύρος ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΠΡΑΤΑΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΟΥΣΣΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΑΝΤΖΕΛΑ-ΜΑΡΙΑ ΤΖΟΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΛΗ ΕΚ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Κυριαζής Χαρίτων, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Κυριακού Γιάννης, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Βουράκης Αντώνιος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Σωφρονάς Γεώργιος ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Ραβάνης Παύλος, Πρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Τσάτσος Δημήτριος, Α’ Αντιπρόεδρος ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Ρεκλείτης Ιωάννης, Πρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Λεβετσοβίτης Νικόλαος, Α’ Αντιπρόεδρος ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Τακτικός εκπρόσωπος: Κορκίδης Βασίλειος, Πρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Καρέλλας Παναγής, Αντιπρόσωπος Ε.Σ.Ε.Ε.Ε. ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ & ΔΙΑΝΟΜΕΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Αναγνώστου Κωνσταντίνος, Β’ Αντιπρόεδρος Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Σακελλίου Σπυρίδων, Μέλος Δ.Σ. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ Τακτικός εκπρόσωπος: Χριστίνα Σακελλαρίδη, Πρόεδρος Δ.Σ. Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Ευάγγελος Κολοκοτρώνης, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Τακτικός εκπρόσωπος: Διακουμάκου Δήμητρα, Τμηματάρχης Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Φιλιππίδης Αναστάσιος, Οικονομολόγος Α’ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Τακτικός εκπρόσωπος: Δημόπουλος Δημήτριος, Γενικός Διευθυντής Εταιρικής Τραπεζικής Αναπληρωτής εκπρόσωπος: Τζάκου Νέλλη, Γεν. Διευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής τ. ΠΡΟΕΔΡΟΙ Ε.Β.Ε.Α. Παπαθανασίου Γιάννης (τ. Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών-Επίτιμος Πρόεδρος), Κυριαζής Ανδρέας, Καπράλος Ιωάννης, Φουντουκάκος Δρακούλης. ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ ΓΡΑΝΙΤΣΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΑΝΗΛΑΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΤΣΟΛΙΟΥΤΣΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΕΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΤΗΣ ΜΑΚΗΣ ΣΑΛΛΙΑΡΕΛΗΣ ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΤΑΝΕΣ ΜΗΝΑΣ ΤΣΙΜΠΟΥΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΡΙΣΤΙΝΔΗΝ ΜΕΛΗ ΗΛΙΑΔΗΣ ΑΛΚΗΣ ΜΑΝΙΑΣ ΣΠΗΛΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑΣ ΦΡΑΓΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Y Περιεχόμενα | Tεύχος 2 | Φεβρουάριος 2015 | Έτος 90ο | Δραστηριότητες Επιχειρηματολογίες 06. Συγχαρητήρια επιστολή του 26. Έστω και στο «+1΄». Θα κερδίσει η Ε.Β.Ε.Α στη νέα κυβέρνηση. 08. Πρόεδρος Ε.Β.Ε.Α στα Ευρωεπιμελητήρια: Στροφή στο ρεαλισμό. 09. Εκδηλώσεις στο Ε.Β.Ε.Α. 11. Ενημερωτική εκδήλωση στη Θ.Ε.Α 12. Επιχειρηματικές ιδέες που εντάχθηκαν στη Θ.Ε.Α. 20. Το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο – Ποιες είναι οι εξουσίες και ο ρόλος του. λογική και η Ελλάδα. Του Γιάννη Τριήρη. Οικονομία 28. Τα πρώτα μέτρα για συμφωνία – γέφυρα και η ανάσχεση ανθρωπιστικής κρίσης. Της Σοφίας Δήμτσα. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 έρχεται στο προσκήνιο. Του Παναγιώτη Ευθυμιάδη. 40. Τέλος στις αποκρατικοποιήσεις των ενεργειακών επιχειρήσεων. Του Χρήστου Κολώνα. 43. Διαιτησία και διαμεσολάβηση. 30. Του Σταύρου Βαρδαλά. 33. Θετικά μηνύματα για τις εξαγωγές. 48. Η συμμετοχή των γυναικών στην Μάχη με το χρόνο. Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου. Του Λεωνίδα Τσαούλα. 36. Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για Τύπος την αύξηση του κατώτατου μισθού. 24. Επιμέλεια: Γραφείο Τύπου Ε.Β.Ε.Α. Της Νικολέτας Μακρή. 4 38. Η μελέτη για το Ελληνικό που έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα. Της Εύης Παπαδοσηφάκη. Μηνιαίο επίσημο όργανο των παραγωγικών τάξεων Ιδιοκτήτης Έκδοσης Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών Ακαδημίας 7-9, τηλ.: 210 3604 815 Κωδικός: 2669 Εκδότης Κωνσταντίνος Μίχαλος, Πρόεδρος ΕΒΕΑ Επιμέλεια Έκδοσης Γραφείο Τύπου ΕΒΕΑ Υπεύθυνος: Γιάννης Φωτεινιάς Συντονισμός Έκδοσης - Aρχισυνταξία Θοδωρής Βαμβακάρης Σύμβουλος Έκδοσης Γιάννης Τριήρης Διορθώσεις κειμένων Νίκος Ρούσσος Διαφημίσεις τηλ.: 210 3646 043 fax: 210 3618 810 Τουρισμός 52. Τουριστικές αναπτυξιακές επιλο- γές. Του Ηλία Ηλιόπουλου. Οδηγός 56. Επιμέλεια: Σταύρος Βαρδαλάς. Σχεδιασμός & Παραγωγή: ΔΟΛ Τα επώνυμα άρθρα εκφράζουν απόψεις των συγγραφέων τους ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 5 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Συγχαρητήρια επιστολή του προέδρου του Ε.Β.Ε.Α. στη νέα κυβέρνηση Ο ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΉΣ ΈΝΩΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΊΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ Ε.Β.Ε.Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΊΧΑΛΟΣ ΑΠΈΣΤΕΙΛΕ ΣΤΙΣ 27 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ ΕΠΙΣΤΟΛΉ ΣΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΌ ΑΛΈΞΗ ΤΣΊΠΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΤΗΣ ΑΝΆΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΚΑΘΗΚΌΝΤΩΝ ΤΟΥ, ΠΑΡΑΘΈΤΟΝΤΆΣ ΤΟΥ ΤΙΣ ΘΈΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑΚΉΣ ΚΟΙΝΌΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΈΞΟΔΟ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΎΦΕΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΉ ΣΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ. EVROKINISSI Η επιστολή είχε ως ακολούθως: Αξιότιμε Κύριε Πρωθυπουργέ, Με την παρούσα επιστολή μας θα θέλαμε να σας συγχαρούμε θερμά για τη νίκη σας στις εκλογές και να ευχηθούμε καλή επιτυχία στο κυβερνητικό σας έργο. Η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος, υπηρετώντας πάντοτε με συνέπεια το γνωμοδοτικό της ρόλο, αλλά και το ρόλο του συμβούλου της εκάστοτε κυβέρνησης, θα συνεχίσει να επιτελεί στο ακέραιο το έργο της, καταθέτοντας εποικοδομητικές προτάσεις για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, με μοναδικό 6 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 γνώμονα την ενίσχυση των ελληνικών επιχειρήσεων και γενικότερα κάθε παραγωγικού κλάδου της οικονομίας μας. Πιστεύουμε ότι όλοι μαζί από κοινού, σε αυτές τις κρίσιμες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που βιώνει η χώρα μας, πρέπει να προχωρήσουμε σταθερά με σύνεση και αποφασιστικότητα, στοχεύοντας σε ακόμα μεγαλύτερη δημιουργική προσφορά για το καλό του τόπου μας και της εθνικής μας οικονομίας. Κύριε Πρωθυπουργέ, Αναμφίβολα, το έργο που αναλαμβάνετε, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη καμπή για την πορεία της χώρας, είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Η επίτευξη μιας βιώσιμης συμφωνίας με τους εταίρους μας, μιας συμφωνίας που θα βασίζεται στη σημερινή πραγματικότητα της οικονομίας μας, αποτελεί καίριας σημασίας ζητούμενο. Ο επιχειρηματικός κόσμος, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ευελπιστούν ότι η νέα διαπραγμάτευση στην οποία σκοπεύετε να προβείτε θα έχει επιτυχή κατάληξη, γιατί σε διαφορετική περίπτωση η χώρα θα βρεθεί μπροστά σε οδυνηρές επιλογές. Το πραγματικό διακύβευμα για την αγορά είναι το πώς θα δημιουργηθούν ξανά στην Ελλάδα συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης. Η επιμελητηριακή κοινότητα επανειλημμένα έχει υποβάλει υπομνήματα με τις θέσεις και τις απόψεις της που στοχεύουν στην αναστροφή της ύφεσης, στην επιστροφή στην ανάπτυξη με στόχο την παραγωγή πλούτου, αλλά και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων απασχόλησης. Και θα πρέπει στο σημείο αυτό να σας τονίσουμε ότι η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα είναι ο τροφοδότης της απασχόλησης, καθώς οι εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις προσφέρουν τη συντριπτική πλειοψηφία των θέσεων εργασίας. Και μόνο με το σκεπτικό αυτό, η κυβέρνησή σας θα πρέπει να σκύψει με μεγάλο ενδιαφέρον πάνω από τα προβλήματα της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, να άρει τα αντικίνητρα και να θεσπίσει κίνητρα για την επιβίωση των υπαρχουσών, αλλά και για τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Γιατί χωρίς επιχειρήσεις δεν μπορούν να υπάρξουν ούτε εργαζόμενοι. Κύριε Πρωθυπουργέ, Όπως και προεκλογικά σας είχαμε ενημερώσει, οι θέσεις της επιμελητηριακής κοινότητας είναι σαφείς: - Επιτάχυνση και ολοκλήρωση των διαρθρωτικών αλλαγών στην οικονομία και στο κράτος. Όχι ως απαιτήσεις των δανειστών που πρέπει να ικανοποιηθούν με κάθε τρόπο και με κάθε κόστος, αλλά ως μια εθνική αναγκαιότητα, με σκοπό τη θεμελίωση μιας σύγχρονης, παραγωγικής, ανταγωνιστικής οικονομίας. - Διαμόρφωση σαφούς εθνικού σχεδίου ανάπτυξης, με μακρόπνοο προσανατολισμό και σαφείς προτεραιότητες. Αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας, με τη δημιουργία νέων, καινοτόμων βιομηχανιών, για την παραγωγή, ποιοτικών και διεθνώς ανταγωνιστικών προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία. Διαφοροποίηση και ποιοτική αναβάθμιση της παραγωγής των μονάδων του παραδοσιακού βιομηχανικού χώρου, ώστε η ανταγωνιστικότητά τους να μη στηρίζεται αποκλειστικά στον παράγοντα του κόστους. Λειτουργική σύζευξη της γεωργικής παραγωγής με τη βιομηχανία τροφίμων. - Απλό, σταθερό και ανταγωνιστικό φορολογικό σύστημα. Με συντελεστή 15% στο σύνολο των φορολογητέων κερδών για τα νομικά πρόσωπα, αναβάθμιση του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας ως προς τα πρόστιμα και τους ελέγχους, σταδιακή μείωση συντελεστών Φ.Π.Α., απαλλαγή από Φ.Π.Α. για τις μικρές επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα ως 25.000 ευρώ και ριζική αναμόρφωση της φορολογίας ακινήτων. - Τολμηρό πρόγραμμα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Προώθηση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και θέσπιση κι- νήτρων προς επιχειρήσεις και καταναλωτές, για την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Σύνδεση αποτελεσμάτων με μείωση των φορολογικών συντελεστών. - Αξιοποίηση των πόρων του Ε.Σ.Π.Α. 2014-2020 για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ενίσχυση μηχανισμών όπως τα κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, οι επιχειρηματικοί άγγελοι, προγράμματα δανειοδότησης με ευνοϊκούς όρους, start-up funds σε τομείς όπως οι νέες τεχνολογίες, η αγροτική παραγωγή κ.λπ. - Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας παραγωγής. Αποφασιστικές παρεμβάσεις, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, για τη μείωση του κόστους της ενέργειας και ειδικά των βιομηχανικών τιμολογίων. Περαιτέρω απλοποίηση των διαδικασιών και μείωση του κόστους ίδρυσης επιχειρήσεων. Δημιουργία βιομηχανικών και επιχειρηματικών πάρκων. - Στήριξη της εξαγωγικής δραστηριότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Επέκταση προγραμμάτων συγχρηματοδότησης και παροχής εγγυήσεων, για επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό. Δημιουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας ΕξαγωγώνΕισαγωγών, στα πρότυπα επιτυχημένων παραδειγμάτων του εξωτερικού. Παροχή ειδικών κινήτρων μέσω της φορολογίας, για την άσκηση εξωστρεφούς δραστηριότητας. - Επίσπευση της διοικητικής μεταρρύθμισης, με προτεραιότητες τη μείωση του αριθμού των δημοσίων φορέων, τη διαμόρφωση σύγχρονων οργανογραμμάτων, τη θέσπιση ποιοτικών και ποσοτικών στόχων παραγωγικότητας, τη διαμόρφωση σοβαρού συστήματος αξιολόγησης, με κίνητρα και μηχανισμούς επιβράβευσης και προσέλκυσης των αρίστων. Κύριε Πρωθυπουργέ, Η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων δεσμεύεται να έχει αγαστή συνεργασία με τους νέους υπουργούς της κυβέρνησής σας, προκειμένου να προωθηθούν οι βέλτιστες πολιτικές, ώστε να προωθηθεί η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, η προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Παράλληλα, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων που απορρέουν από το θεσμοθετημένο ρόλο της ως ανώτατο όργανο των ελληνικών επιμελητηρίων, αξιόπιστο συνομιλητή της πολιτείας για τα προβλήματα της επιχειρηματικής κοινότητας και φυσικό και ουσιαστικό εκφραστή των ελληνικών επιχειρηματικών απόψεων και διεκδικήσεων, παρακαλούμε όπως μας ορίσετε μια συνάντηση για την παρουσίαση των θέσεων και προτάσεών μας που αφορούν τις επιχειρήσεις και την επαναφορά της οικονομίας σε θετικούς αναπτυξιακούς ρυθμούς. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 7 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Πρόεδρος Ε.Β.Ε.Α. στα Ευρωεπιμελητήρια: Στροφή στο ρεαλισμό Ο προέδρος του Ε.Β.Ε.Α. & αναπληρωτής πρόεδρος των Ευρωεπιμελητηρίων Κωνσταντίνος Μίχαλος με τον Εσθονό επίτροπο και αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Andrus Ansip. Σ τις δύσκολες διαπραγματεύσεις που κάνει αυτή την περίοδο η νέα ελληνική κυβέρνηση για την απομείωση του ελληνικού χρέους αναφέρθηκε ο αναπληρωτής πρόεδρος των Ευρωεπιμελητηρίων και πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος, μιλώντας στις 5 Φεβρουαρίου στη γενική συνέλευση των Ευρωεπιμελητηρίων στις Βρυξέλλες, μετά τις συναντήσεις που είχε με επιτρόπους της Ε.Ε. Ο κ. Μίχαλος έκανε έκκληση προς κάθε κατεύθυνση για ουσιαστικό και ειλικρινή διάλογο και στροφή στο ρεαλισμό, προκειμένου να επιλυθεί ένα πρόβλημα που δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά αγγίζει ολόκληρη την Ε.Ε. Αναλυτικότερα, ο κ. Μίχαλος τόνισε τα εξής: «Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να σταματήσει να κάνει δεκτά τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες, θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας. »Πρωτίστως, όμως, αποτελεί πολιτική πράξη πίεσης προς τη νέα ελληνική κυβέρνηση να αποδεχτεί όλους ανεξαιρέτως τους όρους που έχει θέσει η τρόικα και που αποδεδειγμένα οδηγούν 8 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 τη χώρα βαθύτερα στην ύφεση. Τόσο η ελληνική κυβέρνηση, όσο και οι πιστωτές θα πρέπει να καθίσουν ως εταίροι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να κάνουν στροφή προς το ρεαλισμό. Άμεση επιδίωξη και των δύο πλευρών πρέπει να είναι μια νέα συμφωνία που θα διασφαλίζει την αναπτυξιακή προοπτική της Ελλάδας, προκειμένου να μπορέσει να εκπληρώσει στο ακέραιο και τις υποχρεώσεις της προς τις άλλες χώρες μέλη της Ε.Ε. και φυσικά και τους Ευρωπαίους φορολογουμένους. »Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει στη χώρα μας να προωθηθούν όλες εκείνες οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που θα διασφαλίσουν τα φορολογικά έσοδα, θα κάνουν ευέλικτη και αποτελεσματική τη δημόσια διοίκηση, θα δώσουν κίνητρα για τη δημιουργία νέων επενδύσεων. Το να βρεθεί η Ελλάδα αντιμέτωπη με μια οδυνηρή χρεοκοπία και μια βέβαιη έξοδο από το ευρώ, δεν πρέπει να είναι στις επιδιώξεις των εταίρων μας, αλλά ούτε και στη διαπραγματευτική ατζέντα της νέας ελληνικής κυβέρνησης. Ως εκπρόσωποι της επιχειρηματικής κοινότητας απευθύνουμε έκκληση προς την κυβέρνηση να διαπραγματευτεί με τους εταίρους μας μια συμβιβαστική λύση, ικανή βέβαια να δώσει λύση στα οξυμένα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Και ταυτόχρονα να υλοποιήσει τη βασική δέσμευση που ανέλαβε προεκλογικά απέναντι στους πολίτες για την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ. Επίσης, απευθύνουμε έκκληση σε όλα τα κόμματα της νέας Βουλής να στηρίξουν έμπρακτα την προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας με τους εταίρους. »Τέλος, ως ελληνική επιχειρηματική τάξη ζητάμε από τους Ευρωπαίους εταίρους και τα θεσμικά τους όργανα να αντιμετωπίσουν ορθολογικότερα την ελληνική κρίση, δίνοντας εφικτές και ρεαλιστικές λύσεις που δεν θα εξουθενώσουν ακόμα περισσότερο την ελληνική οικονομία, αλλά και την κοινωνική συνοχή». Νωρίτερα ο κ. Μίχαλος, συμμετέχοντας στην αντιπροσωπεία των Ευρωεπιμελητηρίων υπό τον πρόεδρο κ. Ρίτσαρντ Βέμπερ, είχε συναντήσεις με τον κ. Άντρους Άνσιπ, Εσθονό επίτροπο και αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπεύθυνο για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, την κα Σεσίλια Μάλμστρομ, υπεύθυνη του τομέα Εμπορίου (TRADE), την κα Μαριάν Τίσεν, υπεύθυνη του τομέα Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Κινητικότητας στην Εργασία και την κα Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα, υπεύθυνη του τομέα Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (GROW), όπου συζήτησαν τα αντίστοιχα θέματα των αρμοδιοτήτων τους. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Δ Επίσκεψη Σαμαρά στο Ε.Β.Ε.Α. ΜΕ ΕΚΠΡΟΣΏΠΟΥΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΏΝ ΟΡΓΑΝΏΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΊΩΝ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ ΣΥΝΑΝΤΉΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 19 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ ΣΕ ΕΚΔΉΛΩΣΗ ΣΤΟ Ε.Β.Ε.Α. Ο ΤΌΤΕ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΌΣ ΑΝΤΏΝΗΣ ΣΑΜΑΡΆΣ. και πολύ περισσότερες μάχονται αυτήν την ώρα, με νύχια και με δόντια, για να επιβιώσουν. Και όχι μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και για τους εργαζομένους τους. Γιατί χωρίς επιχειρήσεις δεν υπάρχει και απασχόληση. »Θέλουμε, λοιπόν, από εσάς να ακούσουμε σήμερα καθαρές κουβέντες. Καθαρές λύσεις που θα οδηγήσουν την οικονομία και την αγορά στην πρόοδο και όχι στην οπισθοδρόμηση. Οι επιχειρήσεις, αλλά και οι ίδιοι οι πολίτες, ζητούν ξεκάθαρες απαντήσεις για το πώς θα μπορέσει η ελληνική οικονομία να ελπίζει σε ένα καλύτερο αύριο. Σ »Ο επιχειρηματικός κόσμος όλο αυτό το διάστημα, ας μου επιτραπεί η έκφραση, στην κυριολεξία βομβάρδισε την κυβέρνηση με τις θέσεις και τις απόψεις που πιστεύουμε ότι θα έδιναν ρεαλιστικές λύσεις στα οξυμένα οικονομικά προβλήματα της χώρας και της κοινωνίας. Κάποιες εισακούστηκαν. Κάποιες άλλες όχι, ίσως και γιατί δεν το επέτρεπαν οι αρνητικές συνθήκες που επικρατούσαν. Ωστόσο, εκτιμούμε ότι πολλές από τις προτάσεις μας, και ιδιαίτερα αυτές που αφορούν τη φορολογία, τη φοροδιαφυγή, το παρεμπόριο, το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, τις ρυθμίσεις των ληξιπρόθεσμων οφειλών, την αντιμετώπιση της ανεργίας και πάνω απ’ όλα, την προώθηση ενός εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης, μπορούν να εφαρμοστούν». το χαιρετισμό του ο πρόεδρος της Κ.Ε.Ε. και του Ε.Β.Ε.Α. Κωνσταντίνος Μίχαλος τόνισε τα εξής: «Γνωρίζουμε τη μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλε η κυβέρνησή σας για να πετύχει τη δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά και την επίτευξη μιας βιώσιμης συμφωνίας με τους εταίρους μας, σε μια προσπάθεια να αντλήσει η χώρα κεφάλαια από τις αγορές για αναπτυξιακούς σκοπούς, αλλά και να μπορέσει να είναι συνεπής στις διεθνείς υποχρεώσεις της. »Σε αυτήν την προσπάθεια, η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, χωρίς καμία αμφιβολία, ήταν αυτή που συνέβαλε τα μέγιστα. Ήταν αυτή που δέχθηκε τις μεγαλύτερες πιέσεις και επωμίστηκε το μεγαλύτερο κόστος από την κρίση. Δυστυχώς, πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 9 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση του επιμελητηριακού θεσμού Μ ε αφορμή την πρόσφατη αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό της επιμελητηριακής νομοθεσίας προς όφελος των επιχειρήσεων και της οικονομίας, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών διοργάνωσε στις 20 Ιανουαρίου εκδήλωση με θέμα: «Εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση του επιμελητηριακού θεσμού» Κεντρικός ομιλητής ήταν ο τότε υφυπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Γεράσιμος Γιακουμάτος. Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο πρόεδρος της Κ.Ε.Ε. και του Ε.Β.Ε.Α., Κωνσταντίνος Μίχαλος. Επίσκεψη της Όλγας Κεφαλογιάννη στο Ε.Β.Ε.Α. Ε πίσκεψη στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών πραγματοποίησε στις 21 Ιανουαρίου η τότε υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη και είχε συνάντηση με τον πρόεδρο Κωνσταντίνο Μίχαλο και μέλη της Διοίκησης του Ε.Β.Ε.Α. Η κα Κεφαλογιάννη αναφέρθηκε λεπτομερώς στις πρωτοβουλίες και τις δράσεις του υπουργείου της, σημειώνοντας την αυξητική τάση του τουρισμού μας από το 2012 μέχρι σήμερα. Αναφερόμενη ειδικότερα στην Αθήνα, η κα Κεφαλογιάννη είπε ότι το 2014 επισκέφτηκαν την ελληνική πρωτεύουσα περισσότεροι από 10 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 15.000.000 τουρίστες, παρουσιάζοντας αύξηση πάνω από 20%. «Στόχος μας είναι η Αθήνα να καταστεί μητροπολιτικό κέντρο τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο και να γίνει ισχυρός και ελκυστικός τουριστικός προορισμός city break» τόνισε η κα Κεφαλογιάννη. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Α. κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος τόνισε ότι το Υπουργείο Τουρισμού κατάφερε εν μέσω μιας πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης να αποδείξει περίτρανα ότι ο τουρισμός αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της Ελλάδας, ότι είναι ο κλάδος που ακόμα και κάτω από τις πιο δύσκολες συνθήκες δεν παύει να στηρίζει την οικονομία και την απασχόληση. Ωστόσο, επεσήμανε ότι η δυναμική αυτή δεν πρέπει να προκαλεί εφησυχασμό και ότι η προσπάθεια τώρα πρέπει να στραφεί στην αύξηση της ποιοτικής διαφοροποίησης και της άμβλυνσης της εποχικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι χρειάζεται αναβάθμιση των βασικών υποδομών όπως είναι το οδικό δίκτυο, τα αεροδρόμια, τα λιμάνια και οι μαρίνες της χώρας, μεγαλύτερη επένδυση στην ανάπτυξη ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, αλλά κυρίως ένα περιβάλλον που θα επιτρέπει στον ιδιωτικό τομέα να αναλάβει το ρόλο που του αναλογεί σε αυτή τη διαδικασία. Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Επιχειρηματικές ιδέες που εντάχθηκαν στη Θ.Ε.Α. 1 Friendly Crash Η Friendly Crash αποτελεί μια πρωτοποριακή mobile εφαρμογή, έτοιμη προς διάθεση σε συσκευές Android και iOS. Αν θέλουμε να την περιγράψουμε με μία φράση, η Friendly Crash αποτελεί την «Ηλεκτρονική Δήλωση Ατυχήματος», καθώς δίνει την ευκαιρία στους εμπλεκόμενους ενός τροχαίου να καταγράψουν και να υποβάλουν ηλεκτρονικά τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία στις αντίστοιχες ασφαλιστικές εταιρείες, μέσω μιας smartphone συσκευής. 2 Ένα ψηφιακό περίπτερο για κάθε επαγγελματία Πρόκειται για το σχεδιασμό μιας διαδικτυακής εταιρείας διαχείρισης πληροφοριών (knowledge broker) που θα παρέχει πολλαπλά αξιολογημένη επιχειρηματική ενημέρωση και θα υποστηρίζει τις επιλογές των καταναλωτών. Κάτι σαν ένα σύστημα υποστήριξης λήψης αποφάσεων (Decision Support System) για το ευρύ κοινό. Σχεδιάζεται η ανάπτυξη μιας ψηφιακής πλατ12 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 φόρμας που θα φιλοξενεί ηλεκτρονικά έγγραφα σε μορφή θεματικών περιοδικών, όπως επαγγελματικούς οδηγούς, τεχνικά εγχειρίδια για διάχυση τεχνογνωσίας, αξιολογημένες λίστες αριστείας και ηλεκτρονικά περιοδικά με πρακτικές συμβουλές για παραγωγούς και καταναλωτές. 3 Τεχνολογίες Ανάπτυξης, Ανάλυσης και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Ραδιοεπικοινωνιών και Δικτύων Κινητής Τηλεφωνίας Η δραστηριότητα τεχνολογιών Ανάπτυξης, Ανάλυσης και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Ραδιοεπικοινωνιών και Δικτύων Κινητής Τηλεφωνίας εστιάζει στη σχεδίαση και υλοποίηση μιας ανοικτής πλατφόρμας υλικού/λογισμικού, μέσω της οποίας θα αναλύονται και αναπτύσσονται πειραματικά συστήματα κινητών επικοινωνιών. Η υπό ανάπτυξη πλατφόρμα βασίζεται στην τεχνολογία software defined radio (SDR), σύμφωνα με την οποία είναι δυνατή η υλοποίηση της λειτουργίας ενός τηλεπικοινωνι- ακού πομποδέκτη σε όλα τα επίπεδα εξ ολοκλήρου με χρήση λογισμικού, σε συνδυασμό με υλικό γενικού σκοπού (general purpose hardware). 4 StompDaddy Το StompDaddy έρχεται να καλύψει το κενό στην αγορά των αναλογικών επεξεργαστών ήχου για μουσικά όργανα, προσφέροντας στο χρήστη μοντέρνα ψηφιακή χρηστικότητα και ευελιξία, διατηρώντας στο ακέραιο τον κλασικό αναλογικό ήχο τους. 5 GNSSover5G H επιχειρηματική ομάδα στοχεύει στην ανάπτυξη ενός καινοτόμου ασύρματου δικτύου υποδομής. Το νέο αυτό δίκτυο θα προκύψει από την ενοποίηση των τεχνολογιών που περιλαμβάνουν τα συστήματα παγκόσμιας δορυφορικής πλοήγησης (GNSS: GPS, GALILEO, GLONASS, BEIDU) με τις τεχνολογίες κινητών τηλεπικοινωνιών (υπάρχοντα 3G και 4G, καθώς και το μελλοντικό 5G), επιτυγχάνοντας τη μέγιστη αξιοποίηση των δυνατοτήτων των διαφορετικών αυτών τεχνολογιών. Η λειτουργία του δικτύου αυτού θα καταστήσει εφικτή την ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας τόσο για εμπορικούς όσο και για επιστημονικούς σκοπούς, οι οποίες δεν είναι δυνατόν να υποστηριχθούν από καθεμία τεχνολογία ξεχωριστά. 6 Διαδικτυακές υπηρεσίες διαμεσολάβησης εξαγωγικού εμπορίου αγροτικών προϊόντων Η επιχείρηση θα παρέχει υπηρεσίες διαμεσολάβησης για τη διεκπεραίωση σημαντικών ποσοτήτων αγορών ελληνικών αγροτικών προϊόντων προς μεγάλες αγορές αρχικά της Ευρώπης και εν συνεχεία του υπόλοιπου κόσμου. Η πρόταση εστιάζει στην ανάπτυξη ενός «Ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος υποστήριξης διαδικασιών διαμεσολάβησης για αγροτικά προϊόντα», που θα βασίζεται σε μια μέθοδο σύμφωνα με την οποία άτομα, επιχειρήσεις ή/και ομάδες ατόμων ή επιχειρήσεων θα μπορούν να αγοράζουν και να πωλούν τα γεωργικά προϊόντα απευθείας από το ένα στο άλλο, σε άμεσο χρόνο και με ελάχιστο κίνδυνο. 7 Ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης και εξόρυξης γνώσης για τη βελτιστοποίηση της μελισσοκομικής παραγωγής Η ιδέα αφορά την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος απομακρυσμένης καταγραφής, επεξεργασίας και προβολής των παραμέτρων που επηρεάζουν τη μελισσοκομική κυψέλη, με σκοπό τη βελτιστοποίηση της μελισσοκομικής παραγωγής. Το σύστημα θα δίνει τη δυνατότητα παρακολούθησης βασικών παραμέτρων της κυψέλης, όπως οι μετεωρολογικές συνθήκες και το βάρος της, αλλά και καταγραφής των ήχων που παράγει το μελισσοσμήνος ως ένδειξη της δραστηριότητάς του. Η συλλογή των δεδομένων θα γίνεται μέσω κατάλληλης διάταξης αισθητήρων και ηλεκτρονικών, ενώ σύστημα GPS θα καταγράφει την ακριβή θέση της κυψέλης. 8 Διάθεση λογισμικού GeomIso Η GiGA Team συγκροτείται από ερευνητές μηχανικούς του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με ειδίκευση στον τομέα της υπολογιστικής μηχανικής και γεωμετρίας, η οποία στοχεύει στη μετατροπή υφιστάμενου hi-tech καινοτόμου λογισμικού σχεδιασμού και ανάλυσης σε εμπορικό προϊόν (brand name GeomIso) ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 13 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ με σαφή προσανατολισμό στην παγκόσμια αγορά CAD/CAE. Το GeomIso (προϊόν τετραετούς έρευνας της ομάδας) συνιστά το πρώτο ελληνικό και ένα από τα πρώτα παγκοσμίως προγράμματα IGA. Το GeomIso σχεδιάζει και αναλύει αποδοτικά (υψηλή ακρίβεια, χαμηλό υπολογιστικό κόστος) φορείς πολιτικού, μηχανολόγου, αεροναυπηγού μηχανικού, με οσοδήποτε πολύπλοκη γεωμετρία. 9 StreamOwl H StreamOwl παρέχει λύσεις και προϊόντα για την αποτίμηση και παρακολούθηση της ποιότητας υπηρεσιών μετάδοσης τηλεοπτικού περιεχομένου, π.χ. IPTV, over-the-top, και mobile video streaming. H StreamOwl καλύπτει ολόκληρο το οικοσύστημα στη μετάδοση video μέσω δικτύων και απευθύνεται στους παρόχους υπηρεσιών Internet και τους διαχειριστές δικτύων, τα Content Delivery Networks, καθώς και τους διαχειριστές περιεχομένου που επιθυμούν να εκτιμήσουν την ποιότητα του video που καταλήγει στους τελικούς χρήστες. 10 Yallou (yLab) Το Yallou αποτελεί μια νέα τουριστική πλατφόρμα που έχει ως στόχο την ανάδειξη του τοπικού πλούτου, μέσω της πολυεπίπεδης προβολής της Ελλάδας. Το Yallou βασίζεται στην ποικιλομορφία των τοπικών κοινωνιών και των ατόμων που τις απαρτίζουν. Οι επισκέπτες του Yallou έχουν πρόσβαση σε περιεχόμενο που εμπλουτίζεται, και ενημερώνονται συνεχώς με στοιχεία και θεματικό υλικό για διάφορες περιοχές και προορισμούς της ελληνικής επικράτειας, με τρόπο που τους αφορά. Η διαδραστικότητα της πλατφόρμας 14 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 επιτρέπει στα μέλη της να μοιράζονται απλά, εύκολα και άμεσα, ταξιδιωτικές εμπειρίες, προτάσεις και συμβουλές. 11 Analog, Mixed-Signal & RF IC Design Services and relative IP cores Η Akronic είναι υπό σύσταση νεοφυής εταιρεία, με έδρα στην Αθήνα και καθαρά εξαγωγικό χαρακτήρα. Η Akronic δραστηριοποιείται στο χώρο της βιομηχανίας ημιαγωγών και προσφέρει υπηρεσίες σχεδίασης, αναλογικών, μικτού-σήματος και υψίσυχνων ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών κυκλωμάτων και παρεμφερών προϊόντων διανοητικής ιδιοκτησίας. Οι περιοχές ενδιαφέροντός της είναι: οι ασύρματοι τηλεπικοινωνιακοί πομποδέκτες, οι έξυπνοι αισθητήρες και το « Ίντερνετ των πραγμάτων». Η Akronic αποσκοπεί να προσφέρει στο χώρο της μικροηλεκτρονικής, εξειδικευμένες λύσεις που συνδυάζουν υψηλή ποιότητα και επιδόσεις, με χαμηλό κόστος και γρήγορο χρόνο διάθεσης στην αγορά. 12 Καυστήρας στερεών καυσίμων Ένα από τα βασικά προβλήματα των καυστήρων της αγοράς είναι τα κατάλοιπα που δημιουργούνται από την καύση στερεών καυσίμων όπως pellet, κουκούτσι, καλαμπόκι, πυρηνόξυλο κ.ά. στο σημείο καύσης, με συνέπεια να μειώνεται η απόδοση του καυστήρα σταδιακά, έως ότου σταματήσει η λειτουργία του και απαιτηθεί συντήρηση. Ο Καυστήρας Βιομάζας είναι σχεδιασμένος έτσι ώστε, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους καυστήρες της αγοράς, να μην απαιτεί κανενός είδους συντήρηση, ενώ είναι πλήρως αυτοματοποιημένος και σχεδιασμένος έτσι ώστε να έχει μηδενικές θερμικές απώλειες, με αποτέλεσμα να προκύπτει μεγαλύτερος βαθμός απόδοσης και να μην είναι αναγκαία η ύπαρξη μόνωσης. Έτσι, είναι περισσότερο ασφαλής στον περιβάλλοντα χώρο του, αλλά και προς το χρήστη, ο οποίος μπορεί να τον ακουμπήσει ακόμα και με γυμνά χέρια. 13 Βιομηχανικός Σχεδιασμός και Εκμετάλλευση Καινοτόμων Τροφίμων Πρόκειται για μια εταιρεία παροχής υπηρεσιών, η οποία βασίζεται στην προώθηση παραγωγής καινοτόμων τροφίμων με στόχο την αύξηση της κερδοφορίας των πελατών. Έχουν δημιουργηθεί και κατοχυρωθεί 2 σειρές προϊόντων, vinaigrettes με χυμούς φρούτων και σάλτσες με χυμούς φρούτων, χρησιμοποιώντας παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα. Τα προϊόντα χρησιμοποιούνται ευρέως στην ελληνική και διεθνή κουζίνα, ωστόσο για πρώτη φορά σχεδιάζονται και παράγονται βιομηχανοποιημένα, γεγονός που καθιστά αυτή την καινοτομία εμπορικά βιώσιμη. Στόχος είναι να εξασφαλιστεί στους πελάτες –μικρές και μεγάλες μεταποιητικές μονάδες αγροτικών προϊόντων– αύξηση στο μερίδιο της εγχώριας και της παγκόσμιας αγοράς, και αύξηση κερδοφορίας σε ένα προστατευμένο μονοπωλιακό περιβάλλον. 14 Tourism Code Σκοπός της επιχείρησης είναι η δημιουργία ενός καινοτόμου προϊόντος, με το οποίο ο χρήστης θα μπορεί να συνδυάζει την παροχή τουριστικών πληροφοριών-υπηρεσιών, την ξενάγηση και ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης τουρισμού, μέσω οποιασδήποτε συσκευής (ιστοσελίδας, tablet ή smartphone). Ο χρήστης θα έχει τη δυνατότητα να αντλεί πληροφορίες που παρουσιάζουν έντονο τουριστικό ενδιαφέρον και να επιλέγει διαφορετικά είδη τουρισμού, θα μπορεί να δημιουργεί το δικό του τουριστικό πακέτο και να ξεναγείται στην περιοχή όπου βρίσκεται, αλλά και επιτόπου στα σημεία ενδιαφέροντος. Τέλος, θα μπορεί να μοιράζεται τις εμπειρίες του, να ανεβάζει πληροφορίες, φωτογραφίες και video, να σχολιάζει, να αξιολογεί και να προσθέτει σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος, να υποβάλλει ερωτήσεις και να δίνει απαντήσεις, συμμετέχοντας στο πρώτο μέσο κοινωνικής δικτύωσης που αφορά τον τουρισμό. 15 Ολοκληρωμένο Σύστημα Υποστήριξης Ασφαλούς Πλοήγησης Σκαφών Αναψυχής Η προτεινόμενη υπηρεσία παρέχει διασύνδεση του σκάφους με παράκτιους σταθμούς παρακολούθησης και παροχής πληροφοριών, καθώς και με άλλα σκάφη. Οι σταθμοί αυτοί μπορεί να είναι, μεταξύ άλλων, γραφεία εκμετάλλευσης σκαφών, ναυτικοί όμιλοι, λιμεναρχεία ή μαρίνες. Στόχος της υπηρεσίας είναι η δημιουργία δικτύου μέσω του οποίου θα ενισχύεται το επίπεδο ασφάλειας και άνεσης καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Τα δεδομένα τα οποία θα παρέχονται μέσω της υπηρεσίας θα προέρχονται από έγκυρες πηγές και θα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ενημερωμένους ναυτικούς χάρτες, αγγελίες προς ναυτιλλομένους, προγνώσεις καιρού κ.λπ. 16 Προηγμένα Νανοϋλικά για Περιβαλλοντικές Εφαρμογές και Καθημερινή Χρήση Πρόκειται για την παραγωγή μιας σειράς νέων, έξυπνων υλικών για την επίλυση καθημερινών προβλημάτων. Με τη δύναμη της νανοτεχνολογίας δημιουργούνται προϊόντα τα οποία έχουν ως ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 15 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ στόχο περιβαλλοντικές εφαρμογές όπως απόσμηση, αποικοδόμηση υγρών και αέριων ρύπων, αντιμικροβιακή δράση, αδιαβροχοποίηση, στεγανοποίηση κ.ά. Ανάλογα με την εξωτερική μεταβολή, τα συγκεκριμένα υλικά μπορούν να εμφανίζουν διαφορετικές μηχανικές, χημικές ή ηλεκτρικές ιδιότητες. Τα προϊόντα νανοτεχνολογίας συνιστούν επανάσταση με πρωτοποριακά υλικά στους χώρους της ιατρικής, των βιομηχανικών διεργασιών, των υλικών υψηλής αντοχής & ανθεκτικότητας, της ενέργειας και της περιβαλλοντικής προστασίας. 17 GivingBox Το GivingBox είναι ένα charity portal που έχει σκοπό να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερες φιλανθρωπικές οργανώσεις και λειτουργεί σαν εργαλείο προβολής και ανεύρεσης πόρων για αυτές. Επιφέρει μία καινοτομία στα δεδομένα που ισχύουν μέχρι σήμερα, διότι θα προσφέρει συνεχή και συγκεντρωτική ενημέρωση, αλλά και προβολή των δράσεων των οργανισμών, με αποτέλεσμα τη στοχευμένη πληροφόρηση, κάτι που θα κάνει την κοινωνία να δράσει. Ακόμα, είναι μία λύση στην αδυναμία των οργανώσεων να βρουν πόρους, κάτι που θα διευκολύνει τη μέχρι τώρα πολύπλοκη διαδικασία σύνδεσης φιλανθρωπίας και κοινωνίας. 18 DOGSQUARE Η Dogsquare στοχεύει στη βελτιστοποίηση της εμπειρίας του χρήστη με το σκύλο του κατά την καθημερινότητά τους. Η εμπειρία αποτελείται από το Dogband, μια φορητή συσκευή που επιτρέπει στο χρήστη-ιδιοκτήτη κατοικίδιου ζώου να παρακολουθεί τη δραστηριότητα του σκύλου καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή πού βρίσκεται, και 16 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 από την εφαρμογή Dogsquareapp που είναι πλέον διαθέσιμη στο app store και μετρά 5000 χρηστές. Δύο είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εμπειρίας: η μέτρηση ενέργειας του σκύλου μέσω ενός προηγμένου τσιπ το όποιο μετράει την κίνηση του σκύλου κατά τη διάρκεια της ημέρας και μετατρέπει τις πληροφορίες αυτές σε μπάρα ενεργείας (Dogfuel) που εμφανίζεται στο χρήστη μέσω της εφαρμογής Dogsquareapp, και ένας εξελιγμένος αλγόριθμος προσαρμοσμένος στην κάθε ράτσα και ηλικία σκύλου, ώστε ο χρήστης να λαμβάνει μια λεπτομερή αναφορά του επιπέδου άσκησης του σκύλου του. 19 The Art of Proestilo H πλήρης εμπορική εκμετάλλευση του εύρους προϊόντων με την επωνυμία Mos-eye-k. H λέξη MOS-EYE-K κανονικά γράφεται ως mosaic, κοινώς μωσαϊκό. Το μωσαϊκό κατά ορολογία είναι η πολύπλευρη σύνθεση η οποία στο τέλος της παρουσιάζει ένα ομοιογενές αποτέλεσμα. Τα MOS-EYE-K είναι 20 πρωτότυποι πίνακες, διαστάσεων 40 εκ. x 60 εκ. έκαστος. Η πρωτοτυπία τους έγκειται στην ικανότητά τους να δημιουργούν 20 στην εικοστή διαφορετικά μοτίβα σύνθεσης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπορεί ο πελάτης να φτιάχνει το εντελώς δικό του μοτίβο σύνθεσης, το οποίο, παρόλο που δεν θα είναι το πρωτότυπο έργο (ένεκα scanning των πρωτοτύπων), θα είναι εντούτοις μοναδικό κάθε φόρα. 20 Trustporter: A trust-based online collaboration network for shipping and transportation Στην καθημερινή τους ζωή οι άνθρωποι, ένας-ένας και όλοι μαζί συνολικά, κινούνται προς κάθε κατεύθυνση και διαδρομή και χρησιμοποιούν κάθε δρόμο που υπάρχει. Το Trustporter απευ- θύνεται σε όλους αυτούς που εκτελούν αυτές τις διαδρομές έτσι και αλλιώς, προκειμένου να εξυπηρετούν άλλους συνανθρώπους τους που επιθυμούν να μετακινηθούν επί των ίδιων διαδρομών, ή που επιθυμούν να στείλουν αντικείμενα σε προορισμό εντός της διαδρομής τους, με πολύ χαμηλό κόστος γι’ αυτούς. Το Trustporter αποσκοπεί στο να μετατρέψει τις μικρές ή μεγάλες διαδρομές που εκτελούν καθημερινά οι άνθρωποι για προσωπικό τους σκοπό, σε διαδρομές που επιπλέον θα ωφελούν και άλλους, προς όφελος όλων. Φιλοδοξία της υπηρεσίας είναι να δημιουργήσει το μεγαλύτερο crowd-sourcing δίκτυο και πλατφόρμα επιλογής για τη μεταφορά αντικειμένων και ανθρώπων. 21 ORAMA Platform: Ολιστική Πολυπλατφόρμα Καθημερινότητας Πρόκειται για μια ολιστική πλατφόρμα που έχει σκοπό να εντάξει ένα μεγάλο μέρος των καθημερινών δραστηριοτήτων τού κάθε ανθρώπου σε μια ενιαία πολυπλατφόρμα, που χωρίζεται σε επιμέρους εξειδικευμένες μονάδες/υποπλατφόρμες, οι οποίες ασχολούνται με το θεματικό τουρισμό, marketplace βασισμένο στο yard/garage sales μοτίβο (αλλά σε ηλεκτρονική μορφή), platform ενοικίασης εργαλείων, οχημάτων κ.ο.κ. από ιδιώτες, task marketplace κυρίως σε τομείς design, development, consulting, video, μεταφράσεων κ.ο.κ. (ώστε να ελέγχεται ηλεκτρονικά το αποτέλεσμα σε περίπτωση conflict αγοραστή και πωλητή), b2b deal platform, project oriented marketplace, απευθυνόμενες σε ένα μεγάλο εύρος έργων, από φωτογραφική κάλυψη ως αρχιτεκτονικές μακέτες, location oriented social network, skilled profile platform, όπου θα λειτουργεί σαν πλατ- φόρμα αυτοπροβολής επαγγελματιών προς ανεύρεση εργασίας, social based marketplace, interactive business directory, appointment platform, housing platform κ.λπ. 22 MyeTutor.org - Engaging students with personalised education Το MyeTutor.org είναι μια νεοφυής επιχείρηση στον τομέα της EdTech που προσφέρει μια πρωτοποριακή πλατφόρμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για μαθητές. Συνδυάζει τις προηγμένες τεχνολογίες εκμάθησης με την υποστήριξη από προσεκτικά επιλεγμένους διδάσκοντες, κάνοντας έτσι την εκπαίδευση πραγματικά προσωποποιημένη και αποτελεσματική, και αυξάνοντας σημαντικά τις ικανότητες εκμάθησης του μαθητή, ενώ κάνει την επιτυχία στις εξετάσεις ευκολότερη. 23 Πλατφόρμα διασύνδεσης-γνωριμίας ενδιαφερομένων για διακοπές/δραστηριότητες στην Ελλάδα με σκάφη αναψυχής ή αγωνιστικά Το προϊόν/η υπηρεσία είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα με διττό σκοπό: 1) τη διασύνδεση μεμονωμένων ατόμων ή/και μικρών ομάδων, από όλο τον κόσμο, με στόχο τη δημιουργία ομάδας με κοινά ενδιαφέροντα (θεματικές), για: (α) κοινές διακοπές με σκάφος αναψυχής ή (β) συμμετοχή ως πληρώματα σε ιστιοπλοϊκούς αγώνες στην Ελλάδα, και 2) τη διασύνδεση αυτών των ομάδων με σκάφη αναψυχής ή αγώνων, στην Ελλάδα. 24 Sportsinathens, www.sportsinathens.com Σκοπός η δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας και ενός mobile application για τον αθλητικό τουρισμό και τις υπηρεσί- ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 17 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ες ψυχαγωγίας στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών. Θα γίνεται μεθοδική και αναλυτική παρουσίαση ενός ευρέος φάσματος αθλητικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ευεξίας, αλλά και lifetime sports. Απευθύνεται κυρίως σε τουρίστες οι οποίοι θέλουν να συνδυάσουν τις διακοπές τους με αθλήματα, εναλλακτικές δράσεις και άλλες δραστηριότητες. Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν με τη συγκεκριμένη υπηρεσία να βρίσκουν στην κοντινότερη απόσταση το σπορ ή τη δραστηριότητα που τους ενδιαφέρει, και επιπλέον με τη δυνατότητα του online booking και των κουπονιών που θα προσφέρονται, να κάνουν κράτηση. 25 Εναλλακτικό κανάλι διανομής, προβολής και προώθησης ελληνικών προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού Στόχος είναι η καθιέρωση μιας εναλλακτικής, καινοτόμου και αποτελεσματικής πρακτικής διανομής, προβολής και προώθησης των ποιοτικών ελληνικών προϊόντων διατροφής σε επιλεγμένες πόλεις της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας αγοράς, ώστε να αποκτήσουν προοπτική ανάπτυξης εξαγωγών, με μικρό κόστος και χωρίς ρίσκο, ακόμα και παραγωγοί και βιοτέχνες οι οποίοι, ενώ παράγουν και μεταποιούν ποιοτικά και υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντα, δεν διαθέτουν τα απαραίτητα κεφάλαια και κανάλια για μια ολοκληρωμένη στρατηγική με εξαγωγικό προσανατολισμό. 26 Match & Teach.Me - Η εξωσχολική διδακτική υποστήριξη καλύτερα, ευκολότερα και οικονομικότερα Μια διαδικτυακή πλατφόρμα ενισχυτικής διδασκαλίας, η οποία θα απευθύνεται (αρχικά τουλάχιστον) σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ξένων γλωσσών. Η διδασκαλία θα γίνεται σε πραγματικό χρόνο από επιλεγμένους καθηγητές μέσω τηλεδιάσκεψης. Το μοντέλο θα μιμείται εκείνο ενός συμβατικού φροντιστηρίου, όπου ένας καθηγητής αναλαμβάνει να διδάξει σε ένα γκρουπ μαθητών. 18 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 27 FashionPhoria (Fashion Social Network) Το FashionPhoria είναι ένα social site γύρω από τη μόδα. Επιτρέπει στους χρήστες: α) να βρίσκουν προϊόντα από τα e-shops και τις επωνυμίες που φιλοξενούνται στην πλατφόρμα, β) να δημιουργούν το προσωπικό τους στιλ από είδη ένδυσης, αξεσουάρ και υπόδησης που βρίσκουν διαδικτυακά, γ) να δικτυώνονται με άλλους χρήστες για θέματα μόδας και προσωπικού στιλ. Η καινοτομία έγκειται στο γεγονός ότι οι υπάρχοντες fashion aggregators είναι απλοί κατάλογοι και δεν προσφέρουν κάποια βιωματική εμπειρία στο χρήστη. Οι Fashionistas είναι περισσότερο αντιδραστικοί παρά ενεργητικοί σε ό,τι αφορά τη μόδα, ενώ η βιομηχανία e-clothing έχει αναπτυχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. 28 Phermen: Καλλυντικά με σύμμαχο τη φύση για τον άνθρωπο και το περιβάλλον Η έμπνευση της συγκεκριμένης επιχειρηματικής ιδέας προκύπτει από την παρατηρούμενη στροφή στα φυσικής προέλευσης καλλυντικά, καλύπτοντας παράλληλα τις ανάγκες φυσικών πρώτων υλών με δευτερεύοντα/ενδιάμεσα προϊόντα των βιομηχανιών τροφίμων και ποτών, με πολλαπλά οφέλη τόσο για τον άνθρωπο, όσο και για τη φύση. Αφετηρία αξιοποίησης αποτελούν προϊόντα όπως οινολάσπες/ζυθολάσπες με πλούσια βιοδραστικότητα, που προκύπτουν κατά τη διαδικασία οινοποίησης/ζυθοποίησης. Το τελικό αποτέλεσμα είναι καλλυντικό προϊόν, με αυξημένη προστιθέμενη αξία, ολοκληρωμένη αξιοποίηση των ροών οινοποιείων/ζυθοποιείων και ευεργετικές δράσεις για τον άνθρωπο. 29 puBBuh.com Το pubbuh.com είναι μια ολοκληρωμένη, πολυγλωσσική διαδικτυακή υπηρεσία, προσβάσιμη σε όλον τον κόσμο. Η υπηρεσία αυτή βοηθά τα μέλη της να πραγματοποιούν και να εμπορεύονται διαδραστικό ηλεκτρονικό περιεχόμενο οποιασδήποτε μορ- φής (π.χ. βιβλία, περιοδικά κ.λπ). Ως «διάδραση» εννοούμε τη δυνατότητα πρόσθεσης στο προϊόν εικόνων, slideshow, υπερσυνδέσμων, σημειώσεων, ακόμα και μικροεφαρμογών. Για τη χρήση της υπηρεσίας δεν απαιτείται από το μέλος να αναπτύξει κάποια νέα ιδιαίτερη δεξιότητα. Τα ηλεκτρονικά προϊόντα που παράγει μπορεί να τα διακινεί άμεσα μέσω του γενικού ηλεκτρονικού καταστήματος του pubbuh.com και των αντίστοιχων mobile και facebook εφαρμογών. Ακόμα έχει τη δυνατότητα, χρησιμοποιώντας το pubbuh for developers να αναπτύξει ή να προσαρμόσει το δικό του website κατάστημα και τις δικές του mobile και facebook εφαρμογές. Επιπλέον, μπορεί να επιτρέψει την πώληση όλου του προϊόντος ή και μέρους του από άλλους εκδότες ή βιβλιοπώλες. 30 Σφαιρικά βίντεο- 360 videos - video surround/ Επαυξημένη πραγματικότητα/ Ψηφιακοί φάροι /Beacons Triggering Augmented Reality Δημιουργία οπτικού υλικού κινούμενης εικόνας (video) με χρήση πολλαπλών καμερών σε συγκεκριμένη διάταξη ώστε να καλύπτεται σφαιρικά ο περιβάλλων χώρος. Το τελικό αποτέλεσμα σου δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι στο κέντρο του ενδιαφέροντος και αυτό που βλέπεις συμβαίνει σε εσένα τον ίδιο! Συστήματα ενεργοποίησης ψηφιακών εφαρμογών επαυξημένης πραγματικότητας για έξυπνα κινητά τηλέφωνα και ταμπλέτες. Δημιουργία εφαρμογών προβολής δεδομένων είτε με χρήση του πρωτόκολλου bluetooth, είτε με χρήση της κάμερας της συσκευής. 31 Απομακρυσμένη επιτήρηση ανθρώπων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες Με τη χρήση της συγκεκριμένης συσκευής θα δίνεται η δυνατότητα της διαρκούς επιτήρησης και ενημέρωσης της οικογένειας του χρήστη, όταν αυτή απουσιάζει από κοντά του. Ως απώτερο σκοπό η συσκευή θα έχει να βοηθά στην αποφυγή κρίσιμων καταστάσεων για την υγεία του χρήστη, καθώς η άμεση ενημέρωση που θα δέχονται τα μέλη της οικογένειάς του θα συντελεί σε μια πιο άμεση αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων. 32 COOKING NOW Μηχάνημα μαζικής εστίασης αλλά και οικιακής χρήσης που χρησιμοποιεί καινοτόμες τεχνολογίες για γρήγορη, οικονομική και υγιεινή διατροφή. 33 Ψυχολογική υποστήριξη για όλους Ανάπτυξη και λειτουργία διαδικτυακής πλατφόρμας που θα φέρνει σε επαφή έμπειρους και διαπιστευμένους ψυχολόγουςψυχοθεραπευτές με τους συμπολίτες μας που έχουν ανάγκη υποστήριξης σε όλη την Ελλάδα. Σε ένα εύχρηστο περιβάλλον, ο χρήστης θα μπορεί να επιλέγει όποιον ψυχοθεραπευτή επιθυμεί σύμφωνα με τα πτυχία του, τα άρθρα του, το γενικό του υπόβαθρο, αλλά και συμβουλευόμενος τα σχόλια και τις αξιολογήσεις άλλων χρηστών, να προγραμματίζει ατομικές ή/και ομαδικές διαδικτυακές συνεδρίες μαζί του και να ολοκληρώνει βραχυχρόνιες ή μακροχρόνιες θεραπείες από το σπίτι του ή από οικείο περιβάλλον, με στόχο την καλυτέρευση της ζωής του και της οικογενείας του και κατ’ επέκταση της κοινωνίας. 34 Brain Water Platform Το προϊόν αφορά στην ανάπτυξη μια SaaS (Service as a Software) platform. H πλατφόρμα αυτή συγκεντρώνει, κατατάσσει, αναλύει, και εκμεταλλεύεται τα δεδομένα τα οποία της παρέχονται από τις επιμέρους κεντρικές μονάδες εταιρειών διαχείρισης νερού (water utilities) διασφαλίζοντας την αειφόρο διαχείριση του νερού και την συνεργασία με τους καταναλωτές καθώς και με κάθε είδους εταιρεία που δραστηριοποιείται στην κατασκευή προϊόντων σχετικών με το χώρο της βιομηχανίας του νερού (vendors companies). Τα αποτελέσματα της λειτουργίας της BWP θα αποτελέσουν εφαλτήριο για την ολοκλήρωση και θεσμοθέτηση μιας “κοινής” γλώσσας διαχείρισης και λειτουργία των water utilities. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 19 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – Ποιες είναι οι εξουσίες και ο ρόλος του ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΌ ΚΟΙΝΟΒΟΎΛΙΟ (Ε.K.) ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΜΟΝΑΔΙΚΌ ΠΑΡΆΔΕΙΓΜΑ ΕΝΕΡΓΟΎ ΆΣΚΗΣΗΣ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΉΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΉΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑΣ. 20 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Δ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Η συμφωνία του Κοινοβουλίου απαιτείται, επίσης, για την εκπλήρωση όλων των διεθνών συμφωνιών σε τομείς που καλύπτονται από τη «συνήθη νομοθετική διαδικασία». Το Κοινοβούλιο συμβάλλει δραστήρια στην επεξεργασία των νέων νομοθετικών πράξεων, εξετάζοντας το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής, επισημαίνοντας τις νέες νομοθετικές πράξεις που χρειάζονται και ζητώντας από την Επιτροπή την υποβολή προτάσεων σχετικά. 2. Εξουσία εποπτείας από τους βουλευτές στις διάφορες κοινοβουλευτικές επιτροπές που ειδικεύονται σε συγκεκριμένους τομείς δραστηριότητας της Ένωσης. Για παράδειγμα, η επιτροπή ECON για τις οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις ή η επιτροπή INTA για το διεθνές εμπόριο. Τα προς εξέταση θέματα συζητιούνται και από τις πολιτικές ομάδες του Κοινοβουλίου. • Η σύνοδος της ολομέλειας: οι σύνοδοι της ολομέλειας, στις οποίες παρευρίσκονται όλοι οι βουλευτές, πραγματοποιούνται συνήθως στο Στρασβούργο (μία εβδομάδα κάθε μήνα) και μερικές φορές πραγματοποιούνται πρόσθετες σύνοδοι στις Βρυξέλλες. Στις συνόδους αυτές το Κοινοβούλιο εξετάζει την προτεινόμενη νομοθεσία και θέτει σε ψηφοφορία τροπολογίες, προτού καταλήξει σε απόφαση για το συνολικό κείμενο. Στην ημερήσια διάταξη μπορεί να περιλαμβάνονται «ανακοινώσεις» του Συμβουλίου ή της Επιτροπής ή και ερωτήσεις σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή στον υπόλοιπο κόσμο. Οι κύριες αρμοδιότητες του Κοινοβουλίου είναι: 1. Νομοθετική εξουσία Η πιο συχνή διαδικασία για την έγκριση της νομοθεσίας της Ε.Ε. ονομάζεται «συνήθης νομοθετική διαδικασία» – επίσης είναι γνωστή και ως «διαδικασία συναπόφασης». Η «διαδικασία συναπόφασης» θέτει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σε ισότιμη βάση και οι νόμοι που εκδίδονται με τη διαδικασία αυτή είναι κοινές πράξεις του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Αυτό ισχύει για το μεγαλύτερο μέρος της νομοθεσίας της Ε.Ε. που καλύπτει ευρύ φάσμα τομέων, όπως η ελεύθερη μετακίνηση, η ασφάλεια των τροφίμων και η προστασία των καταναλωτών, το περιβάλλον και οι περισσότεροι τομείς της οικονομίας. Τα κράτη μέλη εξακολουθούν να έχουν δικαίωμα αρνησικυρίας σε τομείς όπως η φορολογία, οι εξωτερικές υποθέσεις και η άμυνα. 22 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Το Κοινοβούλιο ασκεί δημοκρατικό έλεγχο στα άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα με διάφορους τρόπους. Πρώτον, προτού διοριστεί νέα Επιτροπή, το Κοινοβούλιο καλεί σε ακρόαση όλα τα προτεινόμενα νέα μέλη και τον πρόεδρο της Επιτροπής, που ορίζονται από τα κράτη μέλη. Ο πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής δεν μπορούν να διοριστούν χωρίς την έγκριση του Κοινοβουλίου. Επιπλέον, η Επιτροπή λογοδοτεί πολιτικά στο Κοινοβούλιο, το οποίο μπορεί να κάνει δεκτή «πρόταση δυσπιστίας», με την οποία να ζητείται η συλλογική παραίτησή της. Γενικότερα, το Κοινοβούλιο ασκεί έλεγχο εξετάζοντας τακτικά τις εκθέσεις που του διαβιβάζει η Επιτροπή και υποβάλλει προφορικές και γραπτές ερωτήσεις. Τα μέλη της Επιτροπής συμμετέχουν στις συνόδους της ολομέλειας του Κοινοβουλίου και στις συνεδριάσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών. Ομοίως, το Κοινοβούλιο διατηρεί τακτικό διάλογο και με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη νομισματική πολιτική. Το Κοινοβούλιο παρακολουθεί, επίσης, τις εργασίες του Συμβουλίου. Οι ευρωβουλευτές υποβάλλουν τακτικά προφορικές και γραπτές ερωτήσεις στο Συμβούλιο, ενώ η Προεδρία του Συμβουλίου παρευρίσκεται στις συνόδους της ολομέλειας και συμμετέχει σε σημαντικές συζητήσεις. Για ορισμένους τομείς πολιτικής, που περιλαμβάνουν την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, το Συμβούλιο είναι το μόνο όργανο που έχει αρμοδιότητα για τη λήψη αποφάσεων. Ωστόσο, το Κοινοβούλιο συνεργάζεται στενά με το Συμβούλιο σε αυτούς τους τομείς. Το Κοινοβούλιο ασκεί, επίσης, δημοκρατικό έλεγχο μέσω της εξέτασης αναφορών που του υποβάλλουν απλοί πολίτες (Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών), με τη συγκέντρωση ενός ελάχιστου αριθμού υπογραφόντων από τουλάχιστον επτά χώρες μέλη της Ε.Ε. και συστήνει προσωρινές εξεταστικές επιτροπές. Τέλος, το Κοινοβούλιο συμβάλλει σε όλες τις συνόδους κορυφής της Ένωσης, καθώς και στις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Κατά την έναρξη κάθε συνόδου κορυφής, ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου καλείται να διατυπώσει τις απόψεις και τις ανησυχίες του Κοινοβουλίου για επίκαιρα ζητήματα και για τα θέματα της ημερήσιας διάταξης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. 3. Δημοσιονομικές αρμοδιότητες Σε επίπεδο Ε.Ε., η εξουσία αυτή μοιράζεται μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου. Τα δύο αυτά θεσμικά όργανα εγκρίνουν από κοινού, περίπου ανά επταετία, ένα πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, ενώ εξετάζουν λεπτομερώς και εγκρίνουν τον Ετήσιο Προϋπολογισμό για το επόμενο έτος, καθώς και τις δαπάνες του προηγούμενου έτους. Το Κοινοβούλιο, σε δύο διαδοχικές αναγνώσεις, συζητά τον Προϋπολογισμό, ο οποίος δεν θεωρείται ότι έχει τελικά εγκριθεί μέχρι να υπογραφεί από τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου. Η επιτροπή ελέγχου του Προϋπολογισμού του Κοινοβουλίου (COCOBU) παρακολουθεί την εκτέλεση του Προϋπολογισμού και κάθε χρόνο το Κοινοβούλιο αποφασίζει αν θα εγκρίνει την εκτέλεση του Προϋπολογισμού του προηγουμένου οικονομικού έτους από την Επιτροπή. Αυτή η διαδικασία έγκρισης είναι γνωστή με τον τεχνικό όρο «χορήγηση απαλλαγής». Η ποσοστιαία κατανομή των πόρων του τρέχοντος Δημοσιονομικού Πλαισίου 2014–2020 έχει ως εξής: 38,9%: Διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πόρων. Κοινή γεωργική πολιτική και ανάπτυξη της υπαίθρου (έως 373,2 δις ευρώ). πτυξη και την ανθρωπιστική βοήθεια. Οι βουλευτές του Ε.K. ασκούν ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή στην ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική και διατηρούν στενές σχέσεις με τους φορείς χάραξης πολιτικής σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι βουλευτές του Ε.K. δρουν συχνά ως εκλογικοί παρατηρητές σε ολόκληρο τον κόσμο, με σκοπό τον εντοπισμό τυχόν παρατυπιών. Εξασφαλίζουν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις εξωτερικές οικονομικές και εμπορικές συμφωνίες της Ε.Ε., και απονέμουν το βραβείο Zαχάρωφ για να τιμήσουν πρόσωπα ή οργανώσεις που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και την ελευθερία της έκφρασης, και αγωνίζονται εναντίον της μισαλλοδοξίας και της καταπίεσης σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Σταρρά Ελένη-Στυλιανή, Επικεφαλής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct–Ε.Β.Ε.Α. ------------------------------------------------------------------------Ακαδημίας 7, 5ος όροφος, Αθήνα Τηλ.: 210 3615059, 210 3382481 Fax.: 210 3382315 E-mail: europedirect@acci.gr Site: http://europedirect.acci.gr 13,1%: Ανταγωνιστικότητα για ανάπτυξη και απασχόληση. Έρευνα και τεχνολογία (έως 125,6 δις ευρώ). 6,4%: Διοίκηση (έως 61,6 δις ευρώ). 6,1%: Η Ε.Ε. στον κόσμο. Διεθνείς υποθέσεις (έως 58,7 δις ευρώ). Το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct E.B.E.A. συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση 1,6%: Ελευθερία, ασφάλεια, δικαιοσύνη. Εσωτερικές υποθέσεις (έως 15,7 δις ευρώ). 33,9%: Συνοχή για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Απασχόληση, εδαφική συνοχή και συνεργασία (έως 325,149 δις ευρώ). 4. Προάσπιση της ελευθερίας και της δημοκρατίας Ως το μοναδικό αιρετό θεσμικό όργανο της Ε.Ε., το Κοινοβούλιο αντιμετωπίζει με μεγάλη σοβαρότητα το ρόλο του ως θεματοφύλακα των ελευθεριών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας, τόσο εντός όσο και εκτός της Ευρώπης. Πρωταρχικό καθήκον των μελών του είναι η εκπροσώπηση των πολιτών σε επίπεδο Ε.Ε. και η προάσπιση των συμφερόντων τους. H έγκριση του Ε.K. απαιτείται για τις περισσότερες διεθνείς συμφωνίες που συνάπτει η Ε.Ε., και το Κοινοβούλιο συμμετέχει στη διαμόρφωση της πολιτικής της Ε.Ε. για την ανάανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 23 Ε ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΕΣ Του Γιάννη Τριήρη 26 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Έστω και στο «+1΄» θα κερδίσει η λογική και η Ελλάδα ΈΝΑ ΣΚΛΗΡΌ ΠΑΙΧΝΊΔΙ ΕΞΟΥΣΊΑΣ ΚΑΙ ΕΠΊΔΕΙΞΗΣ ΔΎΝΑΜΗΣ ΠΑΊΖΕΙ Η ΓΕΡΜΑΝΊΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ, ΜΕ ΑΝΤΊΠΑΛΟ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ. Ό πως όλα δείχνουν, η πανίσχυρη Γερμανία έχει αποφασίσει να τραβήξει στα άκρα την κόντρα της με την αδύναμη αυτή τη στιγμή Ελλάδα. Και έχει πάρει μαζί της σχεδόν όλους τους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς, κυρίως λόγω του φόβου που τους προκαλεί η δύναμή της. Νομίζει ότι βρίσκεται σε θέση ισχύος και αυτό προφανώς μπορεί να αποδειχτεί και το μεγάλο της μειονέκτημα. Γιατί μια νίκη σ’ έναν αγώνα ζωής και θανάτου έχει σημασία για το νικητή εφόσον δεν βγει βαριά πληγωμένος, ίσως και ανάπηρος, και βεβαίως εφόσον οι «θεατές» του αγώνα που τον υποστηρίζουν δεν αποτελέσουν παράπλευρα θύματα της μάχης. Και αυτός ο αγώνας της Γερμανίας σίγουρα δεν είναι εύκολος. Επειδή δεν αφορά μόνο την ίδια, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη και τους λαούς της. Τα γερμανικά συμφέροντα εν ολίγοις δεν ταυτίζονται, απόλυτα τουλάχιστον, με τα συμφέροντα των λαών της Ευρώπης. Δυστυχώς, οι Γερμανοί αποδεικνύεται ότι είναι ένας λαός που δεν διδάσκεται από τα παθήματά του. Δύο φορές μέσα στον προηγούμενο αιώνα αιματοκύλησε τον πλανήτη, για να δείξει τη δήθεν ισχύ του. Και δύο φορές κατατροπώθηκε. Και τώρα θέλει και πάλι να επιβάλει την ηγεμονία του. Ούτε αυτή τη φορά θα τα καταφέρει. Γιατί οι λαοί, στα βάθη της ιστορίας, έχουν αποδείξει ότι δεν θέλουν ηγεμόνες. Και αν σήμερα το ρόλο του αδύναμου «επαναστάτη» παίζει μόνη της η Ελλάδα, σε λίγο σε όλες τις γωνιές της Ευ- ρώπης θα αρχίσουν να μπαίνουν και άλλες φωτιές. Γιατί, έστω και στο «+1΄» δεν μπορεί παρά να κερδίσει η λογική. Και η λογική είναι με το μέρος της Ελλάδας. Μιας χώρας που δεν ζητάει τίποτε περισσότερο από μερικές ανάσες για να δώσει λύση στα προβλήματά της και να πάρει και πάλι μπρος η μηχανή της ανάπτυξης. Τι θα κερδίσει η Γερμανία, αλλά και οι άλλοι λαοί της Ευρώπης, αν οδηγήσουν την Ελλάδα με τη στάση τους σε μια χρεοκοπία και σε μια έξοδο από το ευρώ; Απολύτως τίποτα. Αντίθετα θα ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου για ολόκληρη την Ευρώπη. Θα θέσουν σε εξαιρετικά μεγάλο κίνδυνο την ευρωπαϊκή ενοποίηση και την πορεία του κοινού νομίσματος που με τόσο κόπο χτίσανε οι λαοί. Ακόμα και αν σε μια τέτοια περίπτωση δεν πρυτανεύσει η λογική, τότε μπορεί τον αγώνα να τον χάσει η Ελλάδα, αλλά και ο νικητής θα είναι τόσο πληγωμένος, που στην ουσία θα έχει και εκείνος ηττηθεί. Και μαζί τους θα έχουν υποστεί βαθιές πληγές και οι «θεατές» της μάχης, οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Γιατί λοιπόν να συμβούν όλα αυτά; Απλά και μόνο για να επιβεβαιωθεί ο νόμος του ισχυρού; Λάθος, μεγάλο λάθος. Έστω και στο «+1΄» του αγώνα θα πρέπει να επικρατήσει η λογική. Και αυτή είναι με το μέρος της Ελλάδας. Έστω και στο «+1΄» η Ελλάδα θα βρει τους συμμάχους που της πρέπουν, και θα συνεχίσει να αποτελεί το λίκνο του πολιτισμού, μέσα στην Ευρώπη. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 27 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Της Σοφίας Δήμτσα Τα πρώτα μέτρα για συμφωνίαγέφυρα και ανάσχεση ανθρωπιστικής κρίσης Η ΠΡΏΤΗ ΕΝΤΎΠΩΣΗ ΕΊΝΑΙ ΠΩΣ ΚΙΝΉΘΗΚΑΝ ΜΈΣΑ ΣΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΏΝ ΕΞΑΓΓΕΛΙΏΝ ΓΙΑ ΑΝΆΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΉΣ ΚΡΊΣΗΣ, ΕΝΏ Η ΑΝΑΛΥΤΙΚΉ ΚΟΣΤΟΛΌΓΗΣΗ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΡΟΣΕΧΈΣ ΔΙΆΣΤΗΜΑ, ΠΙΘΑΝΌΤΑΤΑ ΜΕ ΤΟ ΜΕΣΟΠΡΌΘΕΣΜΟ. 28 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Η πιότεροι τόνοι για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, κατάτμηση σε δύο δόσεις της επαναφοράς του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ με χρονικό ορίζοντα το 2016, αλλά και αντικατάσταση της αναφοράς στη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους με τον όρο «αναδιάρθρωση», ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά των προγραμματικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης. Η πρώτη εντύπωση είναι πως κινήθηκαν μέσα στο πλαίσιο των προεκλογικών εξαγγελιών για ανάσχεση της ανθρωπιστικής κρίσης, ενώ η αναλυτική κοστολόγηση αναμένεται στο προσεχές διάστημα, πιθανότατα με το μεσοπρόθεσμο. Αξίζει να σημειωθεί πως μόνο ο νέος Φ.Μ.Α.Π. αναμένεται να ισχύσει από εφέτος, ενώ όλες οι υπόλοιπες αλλαγές στη φορολογία θα τεθούν σε ισχύ από το 2016. Πιο συγκεκριμένα: • Καθιερώνεται ενιαία, προοδευτική φορολογική κλίμακα χωρίς εξαιρέσεις για όλα τα εισοδήματα – δηλαδή για τα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, ακίνητα, ελευθέρια επαγγέλματα. Η νέα κλίμακα θα έχει τουλάχιστον 9-10 κλιμάκια και συντελεστές, έτσι ώστε το βάρος να μοιραστεί πιο δίκαια. Υπό εξέταση είναι η εφαρμογή ανώτατου συντελεστή 50%, πιθανότατα για εισοδήματα πάνω από 80.000 με 100.000 ευρώ, η επαναφορά του πρόσθετου αφορολογήτου των παιδιών, καθώς και η επαναφορά φοροαπαλλαγών, αλλά με βάση με εισοδηματικά κριτήρια. Το νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το καλοκαίρι. • Επανέρχεται το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ. • Προχωρά η καταγραφή όλων των περιουσιακών στοιχείων των φορολογουμένων σε Ελλάδα και εξωτερικό. • Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2015 καταργείται και αντικαθίσταται από φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, με τον πρωθυπουργό να κάνει έκκληση να πληρωθούν οι δύο τελευταίες δόσεις του ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2014. Η επιβάρυνση από το νέο Φ.Μ.Α.Π. για τους ιδιοκτήτες αναμένεται να είναι μικρότερη κατά 2 δις ευρώ. Όλα τα ακίνητα θα μπαίνουν σε κλίμακα, η οποία θα έχει ατομικό αφορολόγητο τουλάχιστον 200.000 ευρώ. Από το νέο φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας θα απαλλάσσεται η πρώτη κατοικία, αλλά με κριτήρια επιφάνειας, έτσι ώστε να μην εξαιρεθούν και οι πολυτελείς κατασκευές. Κλειδί για τη μείωση των επιβαρύνσεων χαρακτηρίζεται η επικείμενη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών κατά 30% ως 35%, δηλαδή στα επίπεδα των τρεχουσών εμπορικών αξιών. • Ευκολότερη υπαγωγή στη ρύθμιση των 100 δόσεων, χωρίς όμως να έχει εξειδικευτεί ακόμη ποιες θα είναι οι αλλαγές. Το Δεκέμβριο επιστρέφει ως δώρο Χριστουγέννων η 13η σύνταξη για τους συνταξιούχους με σύνταξη κάτω από 700 ευρώ, δεν αυξάνονται τα όρια ηλικίας για καμία κατηγορία ασφαλισμένων, ενώ παγώνει οποιαδήποτε ρύθμιση είχε περιληφθεί στο email Χαρδούβελη για μείωση κύριων ή επικουρικών συντάξεων. Στα εργασιακά εξαγγέλθηκε το άμεσο ξήλωμα όλων των διατάξεων που πέρασαν με το μνημόνιο, δηλαδή εξαγγέλθηκε: • η αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, • η επεκτασιμότητα των συλλογικών συμβάσεων, • η επαναφορά των τριετιών, • η επαναφορά της διαιτησίας, • η προστασία από τις ομαδικές απολύσεις, • η κατάργηση του μειωμένου μισθού για τους νέους έως 25 ετών. Η επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ θα γίνει σταδιακά, έως το 2016. Στο μέτωπο της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, ανακοινώθηκε η ίδρυση ενδιάμεσου φορέα για τη διαχείρισή τους, ενώ μέχρι να οριστικοποιηθεί το σχέδιο των ρυθμίσεων, παγώνουν όλοι οι πλειστηριασμοί και απαγορεύεται η μεταβίβαση δανείων σε τρίτους. Η κυβέρνηση δεν ανακοίνωσε πάγωμα των ιδιωτικοποιήσεων, αντίθετα διευκρινίζεται πως δεν παραχωρούνται δίκτυα, υποδομές, φυσικός και ορυκτός πλούτος, ενώ κάθε πρόταση για ιδιωτικοποίηση θα εξετάζεται ξεχωριστά. Για τις τράπεζες, όπως ήταν αναμενόμενο, θα τροποποιηθεί ο νόμος για το Τ.Χ.Σ., προκειμένου η κυβέρνηση να ασκήσει τα δικαιώματά της στις 4 συστημικές τράπεζες. Στις προγραμματικές δηλώσεις περιλαμβάνονται ακόμα: • η κατάργηση των μετακλητών και των συμβούλων στα γραφεία των υπουργών, • η μείωση κατά 50% στο στόλο των αυτοκινήτων στα υπουργεία, • η πώληση των πολυτελών κυβερνητικών αυτοκινήτων, • η πώληση του ενός από τα τρία κυβερνητικά αεροσκάφη, • η κατάργηση των βουλευτικών αυτοκινήτων, • ο περιορισμός κατά 30% του προσωπικού στο Μέγαρο Μαξίμου, • η κατά 40% μείωση στην προσωπική φρουρά του πρωθυπουργού και των υπουργών, • η κατάργηση της ασυλίας για τα Δ.Σ. του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., του Τ.Χ.Σ. και της Τ.τ.Ε., • η χορήγηση δωρεάν σίτισης, ηλεκτρικού ρεύματος, στέγης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε χιλιάδες οικογένειες που έπεσαν θύματα της κρίσης την τελευταία πενταετία, χωρίς όμως να γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένο αριθμό οικογενειών, ούτε στο ετήσιο κόστος για τον προϋπολογισμό, και • η άμεση επαναπρόσληψη όλων των αντισυνταγματικά απολυμένων από το δημόσιο, των καθαριστριών, των σχολικών φυλάκων και των διοικητικών υπαλλήλων των Α.Ε.Ι., στο πλαίσιο των προσλήψεων που προβλέπονται για το 2015. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 29 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Μάχη με το χρόνο ΜΆΧΗ ΜΕ ΤΟ ΧΡΌΝΟ ΔΊΝΕΙ Η ΝΈΑ ΚΥΒΈΡΝΗΣΗ, ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ ΝΑ ΘΈΣΕΙ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΤΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΌ ΤΗΣ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΠΑΡΆΛΛΗΛΑ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΉΣΕΙ ΤΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΆΤΕΥΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΤΑΊΡΟΥΣ-ΔΑΝΕΙΣΤΈΣ ΏΣΤΕ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΊΣΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΊΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΉ ΡΕΥΣΤΌΤΗΤΑ. EUROKINISSI 30 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Τ α χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά, οι προθέσεις όμως παραμένουν σαφείς και αφορούν την περιστολή της φορολόγησης, τη λήψη μέτρων κοινωνικής ανακούφισης και την εφαρμογή του υφιστάμενου πλαισίου ανάταξης της μικρομεσαίας δραστηριότητας. Η νωπή λαϊκή εντολή στον Αλέξη Τσίπρα δείχνει την απαίτηση των πολιτών για αλλαγή νοοτροπίας των πολιτικών, η οποία εμφανίζεται ήδη στις επαφές του πρωθυπουργού και των κυβερνητικών στελεχών με τους διεθνείς παράγοντες. Σε μια πρώτη ανάγνωση του εκλογικού αποτελέσματος, τα επιτελεία των κομμάτων έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ψήφος στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. δεν ήταν απλά ψήφος διαμαρτυρίας, αλλά διεξόδου από τα ανησυχητικά διλήμματα που επιβάρυναν την ήδη βεβαρημένη ψυχολογία των πολιτών. Αποτελεί κοινή διαπίστωση όλων ότι αν ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. καταφέρει να πετύχει μια νέα συμφωνία, λιγότερο επαχθή της υφιστάμενης, προσδίδοντας αναπτυξιακή τάση στην αγορά, τότε το πολιτικό σύστημα θα επηρεαστεί άρδην και θα ολοκληρωθεί ο κύκλος της Μεταπολίτευσης. Ιστορικώς τούτο συνέβη τρεις φορές τον 20ό αιώνα στην Ελλάδα: δύο μετά τους παγκόσμιους πολέμους και μία μετά την επταετή Δικτατορία. Μπορεί οι συνθήκες να μην είναι ίδιες, όμως οι γεωπολιτικές αλλαγές και οι κοινωνικές αναταράξεις δημιουργούν την ίδια αναγκαιότητα. Συγκυβέρνηση Το πείραμα διάρκειας 2,5 ετών της προηγούμενης συγκυβέρνησης Ν.Δ.– ΠΑ.ΣΟ.Κ. εφαρμόζεται και τώρα από τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και τους ΑΝ.ΕΛ., με ουσιώδεις ωστόσο διαφορές. Ο Πάνος Καμμένος έχει αποσαφηνίσει ότι δεν θα ψηφίζει όσα νομοσχέδια αντιβαίνουν στις αρχές του κόμματός του, ο δε πρωθυπουργός ασκεί καθαρή κυβερνητική πολιτική, χωρίς συμβιβασμούς με τον εταίρο του. Στο ερώτημα τι θα συμβεί αν διαφωνήσουν μεταξύ τους για κάποιο νομοσχέδιο, η απάντηση συνίσταται στο ότι ούτε ο ένας ούτε ο άλλος θα επιδιώξουν τη μεταξύ τους ένταση, ενώ νομοθετήματα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. εστιάζονται κυρίως σε δράσεις υπέρ των ευπαθών ομάδων, όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού, οι επαναπροσλήψεις των απολυθέντων από το δημόσιο, η ρύθμιση των κόκκινων δανείων, η προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς κ.λπ. Ως εκ τούτου το ζητούμενο δεν είναι αν συμφωνήσουν οι κυβερνητικοί εταίροι, αλλά τι θα πράξουν η Ν.Δ. και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. που ως κυβέρνηση είχαν νομοθετήσει τα ακριβώς αντίθετα μέτρα. Πρόκληση Η πρόκληση είναι τεράστια, όχι τόσο για τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., όσο για τα υπόλοιπα κόμματα και ειδικά για τη Ν.Δ. Ο Αντώνης Σαμαράς επισημαίνει ότι θα στηρίξει τη νέα κυβέρνηση, χωρίς ωστόσο να είναι σαφές πώς θα συμβεί αυτό, αφού πρόκειται για εντελώς διαφορετική τακτική του κ. Τσίπρα απέναντι στους δανειστές. Στη Συγγρού επιμένουν στο σενάριο της «αριστερής ολιγόμηνης παρένθεσης», θεωρώντας ότι σύντομα ο πρωθυπουργός θα αναγκαστεί να υπαναχωρήσει από τις EUROKINISSI ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 31 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ αρχικές του θέσεις, αν και έως τώρα δεν φαίνεται κάτι τέτοιο. Προηγούμενο τέτοιου κυβερνητικού σχηματισμού με σαφείς αναφορές από την κομουνιστική έως τη μεταρρυθμιστική αριστερά δεν υπάρχει. Το εγχώριο και ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα αντιμετωπίζει έκπληκτο την καινούργια κατάσταση, αδύναμο να αντιπαρατεθεί πολιτικά, και είτε περιμένει τις εξελίξεις είτε αντιδρά με το δικό του συνήθη τρόπο, ο οποίος έχει ξεπεραστεί από την πραγματικότητα. Η πρόκληση είναι πολύ μεγάλη, καθώς τα υφιστάμενα κόμματα θα πρέπει να αναζητήσουν νέους βηματισμούς ουσιαστικής αντιπαράθεσης. Στη Ν.Δ. πραγματοποιούνται συζητήσεις για την επόμενη μέρα και ενώ τίθεται σιωπηρώς θέμα αλλαγής ηγεσίας, δημοσίως ελάχιστοι μιλούν γι’ αυτό και μάλιστα βρίσκονται εκτός κεντρικής πολιτικής σκηνής (πρώην υπουργοί, πρώην βουλευτές, διαγραμμένα κομματικά στελέχη κ.λπ.). Ανησυχία Πέραν όμως των πολιτικών ανακατατάξεων υπάρχουν οι πολύ σοβαρές οικονομικές εξελίξεις, καθώς πληθαίνουν τα δημοσιεύματα περί επικείμενης στάσης πληρωμών αν δεν βρεθεί λύση στο θέμα της διαχείρισης του χρέους και της ρευστότητας. Για παράδειγμα, ο Carl Weinberg, επικεφαλής οικονομολόγος της High Frequency, υπενθύμισε στους πελάτες του σε πρόσφατο note ότι το χρονοδιάγραμμα χρέους της Ελλάδας οδηγεί σε ένα σενάριο που καταλήγει σε στάση πληρωμών μέσα σε διάστημα λίγων εβδομάδων. «Η Ελλάδα θα καταλήξει με στάση πληρωμών, πιθανώς με τη μορφή αναδιάρθρωσης με ένα αρκετά μεγάλο haircut, αλλά πιθανώς με τη μορφή μιας χρεοκοπίας», αναφέρει στο note του ο Weinberg. «Το μόνο ερώτημα είναι πόσο σύντομα [θα συμβεί αυτό]. Αν πιστεύει κανείς το αντίθετο, δεν μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από ευσεβής πόθος». Και συνεχίζει επισημαίνοντας ότι το να διευκρινιστεί η ακριβής ημερομηνία τού πότε η κυβέρνηση θα «ξεμείνει από μετρητά» υπό τις τρέχουσες συνθήκες, είναι δύσκολο, εξαιτίας της έλλειψης ημερήσιων στοιχείων για την ακριβή κατάσταση 32 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 των ταμειακών της διαθεσίμων. Αλλά ο Weinberg υποστηρίζει ότι ανεπισήμως τα ταμειακά διαθέσιμα της κυβέρνησης στα μέσα Ιανουαρίου διαμορφωνόταν στα 2 δις ευρώ. Τα μετρητά που έχει στη διάθεσή της μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μερικών εβδομάδων ακόμη, εκτιμά ο Weinberg, πράγμα που σημαίνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να μην έχει άλλη επιλογή πέρα από το να αθετήσει υποχρεώσεις δανείων της ή να προχωρήσει σε περικοπές στις δημόσιες υπηρεσί- ες, ή και τα δύο. «Και η Ελλάδα δεν έχει καμία πιθανότητα να πουλήσει δις ευρώ σε μη εξασφαλισμένα ομόλογα γενικών υποχρεώσεων χωρίς εγγυήσεις από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης» καταλήγει. Δεν πρέπει ωστόσο να παραβλέπεται το ότι ο κ. Τσίπρας έχει παραλάβει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, τον οποίο αριθμητικώς τουλάχιστον ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. αποδέχεται, γεγονός που προσδίδει μεγαλύτερη ευελιξία στη διαπραγματευτική προσπάθεια του πρωθυπουργού. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ο Tου Λεωνίδα Τσαούλα Θετικά μηνύματα για τις εξαγωγές Η ΓΝΩΣΤΟΠΟΊΗΣΗ, ΜΕΣΟΎΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΉΣ ΠΕΡΙΌΔΟΥ, ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΊΩΝ ΕΝΔΕΚΆΜΗΝΟΥ ΣΧΕΤΙΚΆ ΜΕ ΤΙΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΈΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΈΣ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ ΈΦΕΡΕ ΧΑΜΌΓΕΛΑ ΙΚΑΝΟΠΟΊΗΣΗΣ, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΊΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΎΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΆΣ ΠΟΥ ΠΈΡΑΣΕ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΏΝΤΑΣ ΕΛΠΊΔΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΉ ΣΥΜΠΊΕΣΗ ΤΩΝ ΠΙΈΣΕΩΝ ΠΟΥ ΔΈΧΘΗΚΑΝ ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΈΣ ΜΑΣ ΤΟΥΣ ΜΉΝΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΗΓΉΘΗΚΑΝ. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 33 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σ υγκεκριμένα, τα (προσωρινά) στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. μηνός Νοεμβρίου 2014 έδειξαν μια αύξηση των εξαγωγών κατά 6,6%, ήτοι 2,31 δις ευρώ, έναντι 2,17 δις ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του προηγουμένου έτους (χωρίς τα πετρελαιοειδή η αύξηση περιορίζεται στο 0,9%). Οι κινήσεις αυτές είχαν σαν αποτέλεσμα να περιορισθούν ακόμα περισσότερο οι εξασκηθείσες πιέσεις επί των ελληνικών εξαγωγών ώστε, σε επίπεδο ενδεκάμηνου, η υποχώρησή τους να περιορισθεί γύρω στο 2,3% (χωρίς τα πετρελαιοειδή -1,5%). Συνεκτιμώντας τα παραπάνω, υπολογίζεται ότι, τελικά, οι εξαγωγές του 2014 θα υποχωρήσουν κατά 2%–2,5% σε σχέση με αυτές του αμέσως προηγουμένου έτους. Υπενθυμίζεται ότι το 2013 οι εξαγωγέςαποστολές της χώρας έφθασαν τα 27,57 δις ευρώ (χωρίς τα πετρελαιοειδή 16,847 δις ευρώ). Ας περιμένουμε λοιπόν λίγες μέρες για να έχουμε μια συνολικότερη εικόνα της πορείας των εξαγωγών μας (γνωστοποίηση στοιχείων Δεκεμβρίου και δωδεκάμηνου). Σε κάθε περίπτωση, τα καλά εξαγωγικά αποτελέσματα του Νοεμβρίου, μετά από έναν επίσης καλό εξαγωγικό Οκτώβριο, χαρακτηρίζονται από σοβαρή αύξηση (10,6%) προς τις χώρες Ε.Ε., σαφώς μεγαλύτερη αυτής προς τις Τρίτες Χώρες (3,1%) με τους αντίστοιχους ρυθμούς χωρίς τα πετρελαιοειδή να διαμορφώνονται στο +2% και -1%. Επίσης, το μήνα Νοέμβριο, τα μερίδια των εξαγωγών προς Ε.Ε.-Τρίτες Χώρες είναι 48%-52%, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή η αναλογία ανατρέπεται θεαματικά, για να γίνει 61,6%-38,4%. Συμπληρωματικά αναφέρουμε ότι στον εξεταζόμενο μήνα, πλην των πετρελαιοειδών, πολύ καλά κινήθηκαν το ελαιόλαδο, τα μηχανήματα, τα ποτά–καπνός, ως και τα αγροδιατροφικά προϊόντα. Η καλή πορεία του διμήνου ΟκτωβρίουΝοεμβρίου αποδίδεται, κατά κύριο λόγο, στην περαιτέρω υποχώρηση του ευρώ έναντι του δολαρίου, γεγονός που συνέβαλε στην απόσβεση των κραδασμών του προηγούμενου εννεάμηνου. Η συγκεκριμένη συναλλαγματική χαλάρωση, σε συνδυασμό με την ενίσχυση της ρευστό34 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 τητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αναμφίβολα έπαιξαν θετικό ρόλο. Ειδική μνεία πρέπει, επίσης, να γίνει για τη γενικότερη θετική επίδραση που (θα) έχει τόσο επί του εμπορικού ισοζυγίου, όσο και επί της βελτίωσης του κόστους παραγωγής της ελληνικής μεταποίησης η πτωτική πορεία των τιμών πετρελαίου και των παραγώγων του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και αρνητικές συνέπειες, όπως μειώσεις τουριστικών κρατήσεων και εισαγωγής προϊόντων και υπηρεσιών από χώρες-παραγωγούς. Σε κάθε, πάντως, περίπτωση διαπιστώνεται ότι οι ελληνικές εξαγωγές δεν έχουν βάθος, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά ευάλωτες σε εξωτερικά γεγονότα, όπως π.χ. συνέβη στην περίπτωση του ρωσικού εμπάργκο. Όμως, πέραν μιας σειράς εξωγενών παραγόντων και της μεγάλης ελαστικότητας που χαρακτηρίζει την επίδρασή τους επί των εξαγωγών της χώρας μας, δεν είναι μικρότερης σημασίας διάφορες ενδογενείς αδυναμίες που τις χαρακτηρίζουν. Αναφερθήκαμε ήδη στην έλλειψη ρευστότητας, και την επαναλαμβάνουμε για να τονίσουμε τη σημασία της, ενώ ειδική μνεία πρέπει να γίνει σε ορισμένα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά των ελληνικών εξαγωγών, τα οποία στην καλύτερη των περιπτώσεων δεν συμβάλλουν στη θωράκισή τους. Από αυτά, την προσοχή των εδικών προσελκύουν, όλως ιδιαιτέρως, δύο, τα οποία γίνονται αντικείμενο ξεχωριστής αναφοράς (σχετικές απόψεις παρουσιάστηκαν και αναπτύχθηκαν σε πρόσφατη εκδήλωση εξαγωγικού ενδιαφέροντος που διοργανώθηκε από το Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος). Καταρχάς η υψηλή εξάρτηση των εξαγωγών μας από τα πετρελαιοειδή, η οποία μπορεί να χαρακτηρισθεί αβίαστα ως υπερβολική, αφού σε ορισμένες περιπτώσεις η σχετική αναλογία, ως προς το σύνολο των εξαγόμενων αγαθών, προσεγγίζει το 39% (!). Η φύση του συγκεκριμένου προϊόντος συντείνει σημαντικά στο να γίνονται οι ελληνικές εξαγωγές ακόμα περισσότερο ευμετάβλητες ,αφού (και) η πρώτη ύλη του εισάγεται καθ’ ολοκληρία, πράγμα που δεν συμβαίνει με άλλα «δυνατά χαρτιά», όπως είναι τα τρόφιμα-ποτά και τα φάρμακα. Βεβαίως, θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος αν και κατά πόσον η χώρα μας έχει την πολυτέλεια, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, να αρνηθεί τη συνδρομή κάποιων παραγωγικών κλάδων με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, οι οποίοι, σε τελευταία ανάλυση, αντλούν αναμφισβήτητα συγκριτικά πλεονεκτήματα και από τη γειτνίασή τους με μεγάλες «λαίμαργες» αγορές προϊόντων πετρελαίου. Δεκτή η επιφύλαξη, με την προϋπόθεση ότι δεν θα λειτουργεί ως ανασχετικός παράγοντας στην προώθηση αναδιαρθρωτικών αλλαγών για τις οποίες υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις. Άλλωστε η σύγκριση της διάρθρωσης των πέντε δυναμικότερων εξαγώγιμων προϊόντων της χώρας μας με τους αντίστοιχους πίνακες τεσσάρων περιφερειακών οικονομιών της Ε.Ε. (Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας, Ιρλανδίας) αποδεικνύει την υπερεξάρτηση των ελληνικών εξαγωγών από τα πετρελαιοειδή και, συνεπώς, την ανάγκη προοδευτικής διαφοροποίησης. Μία δεύτερη παρατήρηση αφορά τη χαμηλή συγκέντρωση των αγορών υποδοχής των εξαγόμενων ελληνικών προϊόντων. Πράγματι, οι πέντε σημαντικότεροι αγοραστές των εξαγωγών μας απορροφούν το 36% της αξίας τους, με το υπόλοιπο 64% να κατευθύνεται σε πολλές άλλες αγορές. Η αντίστοιχη σύγκριση με τις τέσσερις προαναφερθείσες χώρες είναι αποκαλυπτική μίας ακόμα «ιδιαιτερότητας» (τα παρατιθέμενα στοιχεία αφορούν εκατοστιαία κατανομή). Ιταλία: 41-59, Ισπανία: 49-51, Πορτογαλία: 58-42, Ιρλανδία: 64-36 (!). Προφανώς ο κατάλογος με τις παρατηρήσεις γύρω από αδυναμίες των ελληνικών εξαγωγών και τις προτάσεις για το ξεπέρασμά τους δεν εξαντλείται στα παραπά- νω και, πιθανότατα, η γνωστοποίηση των στοιχείων δωδεκάμηνου θα μας δώσει την ευκαιρία για ένα συνολικότερο σχολιασμό. Παραμένοντας επίσης σε επίπεδο ενδεκάμηνου και σύμφωνα με τα στοιχεία της Τ.τ.Ε., το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών στο διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2014 κατέγραψε πλεόνασμα 2,5 δις ευρώ έναντι 1,3 δις ευρώ το ίδιο διάστημα του 2013. Αναμφίβολα, πρόκειται για μια θεαματική εξέλιξη, με τη συμβολή του τουρισμού και των υπηρεσιών να είναι καθοριστική. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την ίδια πηγή, κατά τη διάρκεια του προαναφερομένου διαστήματος οι συνολικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σημείωσαν άνοδο 8,4%, έναντι 2,4% την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Ειδικότερα η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 2,8 δις ευρώ οφείλεται στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές, μεταφορικές και λοιπές υπηρεσίες. Άλλωστε οι πλέον αξιόπιστες εκτιμήσεις για το σύνολο του έτους ομιλούν για ένα αριθμό 24 εκατομμυρίων τουριστών, εκ των οποίων τα 2,5 εκατομμύρια προέρχονται από κρουαζιέρες. Πρόκειται αναμφίβολα για μια θεαματική επίδοση, εξόχως καλοδεχούμενη, η οποία αφήνει μια πολύ καλή «προίκα» στο 2015. Ευχόμεθα όλοι να βρεθεί ανάλογη συνέχεια. Κλείνοντας, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι προκειμένου να διασφαλισθεί η βιώσιμη εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους της χώρας, τα έσοδα από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα πρέπει να κινούνται πάνω από το 15% του σχετικά απαιτουμένου ποσού. Ο σχεδόν ολοκληρωμένος απολογισμός της χρονιάς που πέρασε επιτρέπει να αισιοδοξούμε ότι, τελικά, θα κινηθούμε κοντά στο συγκεκριμένο στόχο. Αυτό πάντως που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι, προκειμένου να συνεχίσουμε να κινούμαστε εντός επιθυμητών ορίων, απαιτείται η προώθηση σειράς πρωτοβουλιών και δράσεων από την κεντρική κυβέρνηση, για την προώθηση των οποίων η ουσιαστική επικοινωνία και συνεργασία με τους θεσμοθετημένους εκπροσώπους των παραγωγικών τάξεων μπορεί να αποδώσει χειροπιαστά αποτελέσματα, επ’ ωφελεία όλων και, φυσικά, της εθνικής οικονομίας. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 35 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Της Νικολέτας Μακρή Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για την αύξηση του κατώτατου μισθού ΑΛΛΆΖΕΙ ΠΛΕΎΣΗ Η ΚΥΒΈΡΝΗΣΗ ΣΕ Ό,ΤΙ ΑΦΟΡΆ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΦΟΡΆ ΤΟΥ ΚΑΤΏΤΑΤΟΥ ΜΙΣΘΟΎ ΆΜΕΣΑ ΣΤΑ 751 ΕΥΡΏ, ΚΑΘΏΣ ΉΔΗ ΈΧΟΥΝ ΥΠΆΡΞΕΙ ΕΝΣΤΆΣΕΙΣ ΤΌΣΟ ΑΠΌ ΤΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΈΣ ΟΡΓΑΝΏΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΎΝΟΛΌ ΤΟΥΣ, ΌΣΟ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΠΙΣΤΩΤΈΣ. 36 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Σ ύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση σκοπεύει να παρέμβει δραστικά ώστε να καταργηθούν άμεσα όλες οι αντιεργατικές διατάξεις που θεσπίστηκαν με το μνημόνιο, και να δώσει τη δυνατότητα στους κοινωνικούς εταίρους να τα βρουν μεταξύ τους για την αύξηση του κατώτατου μισθού. Σχετικές αναφορές, αόριστες ωστόσο, έγιναν και κατά τη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του κυβερνώντος κόμματος το Σάββατο το απόγευμα, οι οποίες πάντως δημιούργησαν αντιδράσεις από μερίδα βουλευτών του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., που φέρεται να επιμένουν στην άμεση επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο υπουργός Εργασίας Πάνος Σκουρλέτης, προκειμένου να καταλήξει στις οριστικές αποφάσεις για την επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, θέλει πρώτα να μελετήσει διεξοδικά τις προτάσεις που θα καταθέσουν οι κοινωνικοί εταίροι, καθώς και να διερευνήσει όλα τα δεδομένα της αγοράς εργασίας, των αντοχών της οικονομίας και των δυνατοτήτων των επιχειρήσεων. Σημειώνεται, πάντως, ότι ήδη όλοι οι κοινωνικοί εταίροι από την πλευρά των εργοδοτικών οργανώσεων έχουν κάνει λόγο για απεμπλοκή της κυβέρνησης από τον ορισμό του κατώτατου μισθού, τονίζοντας ότι αυτό είναι θέμα διαπραγμάτευσης με τους εργαζομένους. Είναι, κατά συνέπεια, σαφής η θέση των εργοδοτών περί διαλόγου με τη Γ.Σ.Ε.Ε. για την αύξηση του κατώτατου μισθού, χωρίς την παρέμβαση της κυβέρνησης, με στόχο να αποφευχθεί μια σημαντική άμεση αύξηση του εργατικού κόστους στις επιχειρήσεις, που θα μπορούσε να προκαλέσει σοκ στην αγορά. Τη θέση αυτή δεν την απορρίπτει μεν η κυβέρνηση, όπως αναφέρουν πληροφορίες, αλλά στις σκέψεις της είναι να παρέμβει άμεσα στην περίπτωση που οι εργοδότες αρνηθούν την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, έστω και σταδιακά. Αυτό στο οποίο θεωρείται βέβαιο ότι θα προχωρήσει άμεσα η κυβέρνηση είναι ένας συνδυασμός παράλληλων δράσεων με φορολογικά και αναπτυξιακά κίνητρα προς τις επιχειρήσεις, αλλά και θεσμικές παρεμβάσεις στο επίπεδο των συλλογικών συμβάσεων και στην προστασία από τις ομαδικές απολύσεις, ώστε να αμβλυνθούν οι αρνητικές εντυπώσεις που θα δημιουργηθούν με τη μη άμεση επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ. Από τα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας προκύπτει ότι σήμερα με τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ για όσους είναι άνω των 25 ετών και με 510 ευρώ για όσους είναι κάτω των 25 ετών αμείβονται 140.000 μισθωτοί, δηλαδή περίπου το 9,5% του συνόλου των μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα. Έτσι, στις προτεραιότητες του υπουργού Εργασίας μπαίνουν και άλλα ζητήματα όπως: • Η αποκατάσταση του θεσμικού πλαισίου των συλλογικών συμβάσεων που καταργήθηκαν με νόμους του μνημονίου. • Η επαναφορά της μετενέργειας των συμβάσεων στους έξι μήνες, από τρεις που είναι σήμερα. • Η αποκατάσταση της επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. • Η επαναφορά του θεσμικού ρόλου του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (Ο.ΜΕ.Δ.) στην προ μνημονίου εποχή. • Η έναρξη διαλόγου του Υπουργείου Εργασίας με τους κοινωνικούς εταίρους, όσο θα βρίσκεται σε εξέλιξη και ο διάλογος της Γ.Σ.Ε.Ε. με τις εργοδοτικές οργανώσεις για την υπογραφή της νέας εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. • Η συνεργασία με τα Υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης για τη διαμόρφωση ενός πακέτου μέτρων με φορολογικά και αναπτυξιακά κίνητρα, τα οποία θα έχουν ως στόχο την τόνωση της αγοράς εργασίας και τη διευκόλυνση των προσλήψεων. Από την πλευρά του, πάντως, ο πρώην υπουργός Εργασίας και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννης Βρούτσης, με δήλωσή του υποστηρίζει ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού θα φέρει απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα. Σε ανακοίνωσή του ο κ. Βρούτσης υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι και μόνο η εξαγγελία του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, στοίχισε το τελευταίο δίμηνο 40.113 θέσεις εργασίας στη μισθωτή απασχόληση του ιδιωτικού τομέα. Ο κ. Βρούτσης επιχειρηματολογεί υπέρ της πολιτικής της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και υποστηρίζει ότι με την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να επαναφέρει τον κατώτατο μισθό στα 751 ευρώ δεν θα λυθούν τα προβλήματα της οικονομίας και της απασχόλησης. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 37 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Tου Παναγιώτη Ευθυμιάδη Η μελέτη για το Ελληνικό που έρχεται στο προσκήνιο ΤΟ ΠΡΏΗΝ ΑΕΡΟΔΡΌΜΙΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΜΠΑΊΝΕΙ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΝΈΑΣ ΗΓΕΣΊΑΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΊΟΥ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝΤΟΣ. ΌΛΕΣ ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ ΣΥΓΚΛΊΝΟΥΝ ΣΤΟ ΌΤΙ ΘΑ ΥΠΆΡΞΕΙ ΜΙΑ ΝΈΑ ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΊΑ ΣΧΕΤΙΚΆ ΜΕ ΤΟ ΘΈΜΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗΣ, ΌΣΟ ΒΕΒΑΊΩΣ ΑΥΤΌ ΕΊΝΑΙ ΕΦΙΚΤΌ. ΑΠΕ 38 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Τ ο πρώτο δείγμα έδωσε ο νέος αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων. «Στόχευση είναι να διασώσουμε το πολύτιμο φυσικό κεφάλαιο των ελληνικών υγροτόπων και να διασφαλίσουμε την ελεύθερη δημόσια πρόσβαση και τις αξίες αναψυχής, έρευνας και εκπαίδευσης που μας προσφέρουν». Μάλιστα, ο κ. Τσιρώνης αφιέρωσε την εφετινή Παγκόσμια Ημέρα στους μικρούς νησιωτικούς υγροτόπους και στις Αλυκές Κίτρους, Νάξου, Αιγίου, τις λιμνοθάλασσες Κέρκυρας, Κορισσίων και Λευκίμμης, που βρέθηκαν, όπως τόνισε, «στο στόχαστρο του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., παρότι πρόκειται για περιοχές του ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000 και του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών». Κατά της αποκρατικοποίησης του Ελληνικού με τον τρόπο που την προωθούσε η προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση, τάχθηκε και ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Χρήστος Σπίρτζης. Ο κ. Σπίρτζης ανέφερε ότι το Ελληνικό είναι περιουσιακό στοιχείο του ελληνικού δημοσίου σε προνομιακή θέση, έχει πάρα πολλά πλεονεκτήματα και «κατά τη γνώμη μου, πρέπει να αξιοποιηθεί, αλλά σε διαφορετική κατεύθυνση από αυτή που προώθησε η προηγούμενη κυβέρνηση». Πρόσθεσε, ακόμα, ότι δεν προσφέρει τίποτε στη χώρα μια ιδιωτικοποίηση αυτού του τύπου με έναν μειοδότη, που περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας πόλης μέσα στην πόλη. Η πρόταση που ενδεχομένως θα βρεθεί στο τραπέζι, χωρίς όμως κάτι τέτοιο να είναι ακόμη ξεκάθαρο, είναι η μελέτη που εκπόνησε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για την αξιοποίηση του Ελληνικού μέσα από τη μετατροπή του σε μητροπολιτικό πάρκο. Σύμφωνα με την πρόταση του Ε.Μ.Π., η αξιοποίηση της έκτασης μπορεί να επιτευχθεί με τη δημιουργία, στο 90% του χώρου, μητροπολιτικού πάρκου το οποίο μπορεί να χρηματοδοτηθεί για τη διαμόρφωσή του και τη συντήρησή του μέσα από την αξιοποίηση μόνο του 5% της έκτασης. Σύμφωνα με την πρόταση του Ε.Μ.Π. είναι εφικτό: • Να αποδοθεί άμεσα σε δημόσια χρήση ως πάρκο το 56% του χώρου. • Να αξιοποιηθούν σταδιακά 241 από τα 480 υφιστάμενα κτίρια, με αποκλειστική διάθεση των εσόδων στο πάρκο, μέσα από ήπιες χρήσεις. • Να δημιουργηθεί ένα μεγάλος ανοιχτός αθλητικός πόλος μητροπολιτικής εμβέλειας. • Να δημιουργηθεί κέντρο πολιτισμού, εκπαίδευσης και έρευνας στην περιοχή του πρώην Δυτικού Αεροσταθμού. • Να δημιουργηθεί τοπικό κέντρο με κοινωνικού χαρακτήρα χρήσεις, όπως παιδικοί σταθμοί, δημοτικά ιατρεία και μικρής κλίμακας χρήσεις αναψυχής και τοπικού εμπορίου. Αναφορικά με τα 241 κτίρια που προτείνεται να διατηρηθούν, οι μελετητές του Ε.Μ.Π. εκτιμούν ότι μπορούν να αξιοποιηθούν με χωροθέτηση χρήσεων αθλητικού, πολιτιστικού και γενικότερα κοινωνικού χαρακτήρα, περιορισμένων χρήσεων εμπορικού χαρακτήρα και χαρακτήρα αναψυχής, με την προϋπόθεση ότι αυτές θα είναι συμβατές με το ρόλο του μητροπολιτικού πάρκου και ότι τα έσοδά τους θα διατίθενται αποκλειστικά για την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του πάρκου. Το μεγάλης κλίμακας κτίριο του Ανατολικού Αεροσταθμού προτείνεται για μητροπολιτική χρήση εκθέσεωνσυνεδρίων εμπορικού ή και πολιτιστικού χαρακτήρα, αφού αφαιρεθούν οι λυόμενες και ευτελείς προσθήκες διαφόρων εποχών, συμπεριλαμβανομένων και των πλέον πρόσφατων, προκειμένου να αναδειχθεί η αρχιτεκτονική αξία του αυθεντικού αρχικού κτιρίου. Σύμφωνα με την οικονομοτεχνική μελέτη του Ε.Μ.Π., το κόστος για τη διαμόρφωση του συνόλου της έκτασης του Ελληνικού σε μητροπολιτικό πάρκο εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 101 εκατ. ευρώ σε τιμές 2010. Αντίστοιχα το ετήσιο κόστος συντήρησης μπορεί να κυμανθεί από 2.000-3.000 ευρώ ανά στρέμμα πρασίνου και ήπιων αστικών λειτουργιών. Αυτό σημαίνει ότι η υλοποίηση του μητροπολιτικού πάρκου στο Ελληνικό είναι δυνατόν να προχωρή- σει με ποσό εκκίνησης της τάξης των 47 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τη λειτουργία και συντήρηση, όπως αναφέρεται στη μελέτη του Ε.Μ.Π., με βάση τα συγκριτικά στοιχεία και τα τεχνικά στοιχεία του έργου εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος για τη συντήρηση, την καθημερινή φροντίδα και τη φύλαξη μπορεί να καλυφθεί κατά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης. Συγκεκριμένα, από το 2005 και μέχρι το 2010 που ολοκληρώθηκε η μελέτη, τα έσοδα «από τις μακρές ή βραχείες συμβάσεις αποκλειστικά των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων ανέρχονται σε 35 εκατ. ευρώ. Αυτό το ποσόν αρκεί για να εκτελεστεί το μεγαλύτερο τμήμα της πρώτης φάσης του πάρκου». Όπως επισημαίνουν οι μελετητές, με τα έσοδα που όφειλαν να έχουν εισπράξει οι δημόσιες εταιρείες διαχείρισης του χώρου από το 2005 έως το 2010, και τα οποία ανέρχονται σε 75 εκατ. ευρώ, θα μπορούσαν να εκτελεστούν τα 3/4 του συνολικού έργου του μητροπολιτικού πάρκου. Παράλληλα επισημαίνουν ότι σε περίπτωση που το ελληνικό δημόσιο αξιοποιούσε έσοδα ακόμα και μόνο από τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις εντός του Ελληνικού ως εθνική χρηματοδότηση στο Ε.Σ.Π.Α. για το περιβάλλον (25%-15%), με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση (75%-85%), τα κονδύλια που θα προέκυπταν σε βάθος δεκαπενταετίας για τις πράσινες και αστικές αναπλάσεις του Λεκανοπεδίου, συμπεριλαμβανομένων των μητροπολιτικών πάρκων, θα ανέρχονταν στο ύψος του 1 δις ευρώ, κονδύλι με το οποίο θα μπορούσαν να υλοποιηθούν έργα δεκαπλάσιας έκτασης από το μητροπολιτικό πάρκο Ελληνικού. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 39 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Του Χρήστου Κολώνα Tέλος στις αποκρατικοποιήσεις των ενεργειακών επιχειρήσεων ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΉΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΏΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΈΧΕΙ ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΊΛΕΙ Ο ΥΠΟΥΡΓΌΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΉΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΌΤΗΣΗΣ, ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΛΑΦΑΖΆΝΗΣ, ΠΛΗΝ ΤΟΥ Δ.Ε.Σ.Φ.Α., ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΎΧΗ ΤΟΥ ΟΠΟΊΟΥ Η ΚΥΒΈΡΝΗΣΗ ΘΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΕΊ ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ. 40 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Π αράλληλα, ο υπουργός τονίζει ότι θα τηρηθούν όλες οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την ευρωπαϊκή νομοθεσία στο χώρο της ενέργειας και του ορυκτού πλούτου. Άρα δεν αποκλείεται, λένε οι πληροφορίες, να προχωρήσουν διαγωνισμοί για παραχώρηση π.χ. λιγνιτωρυχείων που ανήκουν στο δημόσιο, μιας και η Ελλάδα έχει τιμωρηθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παρεμπόδιση του ανταγωνισμού. Η ηγεσία του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης αναμένεται τους προσεχείς μήνες να ξεδιπλώσει τις πολιτικές της στον τομέα της ενέργειας, της βιομηχανίας και του ορυκτού πλούτου. Σε ό,τι αφορά τις αποκρατικοποιήσεις των ενεργειακών επιχειρήσεων, με νομοσχέδιο θα διακοπεί η υλοποίηση του σχεδίου αποκρατικοποίησης της Δ.Ε.Η., που προέβλεπε τη δημιουργία της «μικρής Δ.Ε.Η.» και την είσοδο στρατηγικού επενδυτή στο 17% του μετοχικού κεφαλαίου της μητρικής εταιρείας. Το ίδιο θα συμβεί και με τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Α.Δ.Μ.Η.Ε.), όπου θα ακυρωθεί η συνέχιση της διαγωνιστικής διαδικασίας για την πώληση του 66%, ενώ αποκλειστεί το ενδεχόμενο πώλησης και της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (Δ.ΕΠ.Α.). Για τα Ελληνικά Πετρέλαια ο κ. Λαφαζάνης δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα και έχει ήδη κινήσει τις διαδικασίες για την επιστροφή ποσοστού 35% που είχε παραχωρηθεί στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. προς πώληση. Σε ό,τι αφορά το Δ.Ε.Σ.Φ.Α. (Διαχειριστή Ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου), ο υπουργός θα αναμένει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πώληση του 66% στη Socar, με την οποία έχει ήδη υπογραφεί σύμφωνο μεταβίβασης. Δεν αποκλείεται, λένε πηγές, το υπουργείο να αποδεχτεί την απόφαση της Επιτροπής, αν τελικά ανάψει το πράσινο φως για την πώληση στην κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν. Η ηγεσία του υπουργείου διαμηνύει επίσης με κάθε τόνο πως, στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα τηρήσει τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τους κανονισμούς. Έτσι, εξετάζεται σοβαρά το σενάριο της παραχώρησης, μέσω διαγωνισμών, των λιγνιτωρυχείων της Ελασσόνας και της Δράμας σε ιδιώτες παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Ο σχεδιασμός αυτός γίνεται προκειμένου να συμμορφωθεί η Ελλάδα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που έχει καταδικάσει τη χώρα μας για την παρεμπόδιση της πρόσβασης ιδιωτών στο λιγνίτη – προνόμιο αποκλειστικό, που το διατηρεί μόνο η Δ.Ε.Η., με αποτέλεσμα το φθηνότερο καύσιμο να διατίθεται ουσιαστικά σε έναν και μόνο «παίκτη». Το ορυχείο της Δράμας έχει 800 με 900 εκατ. τόνους λιγνίτη και της Ελασσόνας 168 εκατ. τόνους, κοιτάσματα ικανά για να λειτουργήσουν λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ρεύματος. Μάλιστα, πληροφορίες θέλουν στους διαγωνισμούς αυτούς να μπαίνει ως προϋπόθεση για τη μίσθωση των ορυχείων η υποχρεωτική κατασκευή μονάδων. Ωστόσο, το εγχείρημα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα δύσκολο, λόγω των πιθανών αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών, αλλά και επειδή η Ε.Ε. οδηγείται σε πολιτικές μείωσης των εκπομπών των ρύπων CO2. Μάλιστα αυτοί μέχρι το 2030 θα πρέπει να μειωθούν κατά 40% σε σχέση με το 1990 και το 2050 κατά 80%. Επίσης, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η κατασκευή και λειτουργία των μονάδων αυτών, μαζί με το άνοιγμα των ορυχείων, θα χρειαστεί γύρω στα επτά με 10 χρόνια. Μία από τις προτεραιότητες του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης είναι και η μείωση των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος. Όπως προκύπτει από πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Παναγιώτη Λαφαζάνη, «το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας έχει περιθώρια μείωσης από 20% έως 40%». Ο κ. Λαφαζάνης ανήγγειλε ουσιαστικά φθηνότερα τιμολόγια ρεύματος για τα νοικοκυριά, αλλά και για τις επιχειρήσεις, σημειώνοντας όμως ότι «μέρος από τη μείωση του κόστους παραγωγής θα περάσει και στους λογαριασμούς». Κι αυτό επειδή, όπως υποστήριξε, «δεν μπορούμε προς το παρόν να μειώσουμε τη φορολογία στο ρεύμα». Κύκλοι του υπουργού, σε ό,τι αφορά τα περιθώρια για τη μείωση του κόστους παραγωγής, έφερναν ως παράδειγμα τις πρόσφατες αλλαγές στο μηχανισμό στήριξης των ευέλικτων μονάδων παραγωγής ρεύματος, όπως και τις μειώσεις των τιμών των καυσίμων (πετρελαίου και φυσικού αερίου). Ο υπουργός Π.Α.Π.ΕΝ., αναφορικά με τη ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 41 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ θέση της νέας κυβέρνησης απέναντι στις ιδιωτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας δήλωσε: «Οι μεγάλες μονάδες έχουν το δικό τους ρόλο μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Ο δικός μας ρόλος δεν είναι να παίξουμε μεροληπτικό ρόλο υπέρ των ιδιωτικών συμφερόντων. Αυτό που θα στηρίξουμε», πρόσθεσε, «είναι ο δημόσιος ρόλος της Δ.Ε.Η. για την παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας». Εξάλλου, ο κ. Λαφαζάνης ανήγγειλε και αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία και της αρμοδιότητες της Ρ.Α.Ε., σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως αυτές «θα περιοριστούν στα πλαίσια των όσων ορίζουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες. Η κεντρική πολιτική θα ασκείται από το υπουργείο». Στο μεταξύ, στο μέτωπο των ερευνών για υδρογονάνθρακες, τα αποτελέσματα του πρώτου διαγωνισμού για τα τρία χερσαία «οικόπεδα» της Δυτικής Ελλάδας δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Μόνο οι δυο ελληνικές πετρελαϊκές εταιρείες υπέβαλαν προσφορές στο διαγωνισμό έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Πρόκειται για τα Ελληνικά Πετρέλαια και την Energean Oil & Gas που έδωσαν το παρών στο διεθνή διαγωνισμό του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ καμία 42 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ξένη εταιρεία δεν εμφανίστηκε – ούτε καν η ιταλική Enel που προκάλεσε τη διαδικασία, ζητώντας πριν από ένα με ενάμισι χρόνο και τα τρία «οικόπεδα». Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν από το υπουργείο και τις ίδιες τις εταιρείες, τα ΕΛ.ΠΕ. υπέβαλλαν προσφορές για τις περιοχές «Άρτας–Πρέβεζας» και «Βορειοδυτικής Πελοποννήσου» και η Energean Oil & Gas επίσης για την «Άρτα–Πρέβεζα» και την «Αιτωλοακαρνανία». Το ενδιαφέρον των ξένων εταιρειών δεν εκδηλώθηκε προφανώς λόγω της μεγάλης βουτιάς των διεθνών τιμών του πετρελαίου, που είχε ως αποτέλεσμα τέτοιες επενδύσεις να μην είναι αποδοτικές και συμφέρουσες. Τα Ελληνικά Πετρέλαια σημειώνεται ότι έχουν ήδη κερδίσει στον προηγούμενο διεθνή διαγωνισμό το «οικόπεδο» του δυτικού Πατραϊκού Κόλπου, και στην κοινοπραξία για αυτήν την περιοχή συμμετέχουν η ιταλική Edison και η ιρλανδική Petroceltic. Ήδη έχουν ξεκινήσει τις ερευνητικές διαδικασίες. Η Energean Oil & Gas που έχει στο μετοχικό της κεφάλαιο το αμερικανικό επενδυτικό fund Third Point, ύψους 12 δις δολ., έχει πάρει τις περιοχές των «Ιωαννίνων» και του «Κατάκολου». Η ίδια εταιρεία υπενθυμίζεται ότι διαχειρίζεται τα κοι- τάσματα του «Πρίνου». Σύμφωνα με το διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Μαθιό Ρήγα, η εταιρεία έχει επενδύσει πάνω από 180 εκατ. ευρώ για την αναβίωση της παραγωγής του Πρίνου της Καβάλας, 90 εκατ. ευρώ στην τοπική οικονομία και σχεδόν 100 εκατ. ευρώ συνολικά στο δημόσιο. Με ανακοίνωσή του το υπουργείο τονίζει: « Όλες οι αιτήσεις θα κριθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2289/1995 και του ελληνικού δικαίου και υπό το πρίσμα της συνεχούς, εμπεριστατωμένης, αποτελεσματικής και ασφαλούς έρευνας για τον εντοπισμό πετρελαίου και φυσικού αερίου στην ελληνική επικράτεια και την εκμετάλλευση αυτών των πόρων, λαμβάνοντας όμως σοβαρά υπόψη τα περιβαλλοντικά θέματα. »Οι αιτούντες που πληρούν τα τεχνικά και οικονομικά κριτήρια θα κληθούν να διαπραγματευθούν ανταγωνιστικά για τις προσφερόμενες εκτάσεις. Οι διαπραγματεύσεις θα διεξαχθούν βάσει των ανταγωνιστικών στοιχείων και η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί εντός τριμήνου. »Το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα συνάψει χωριστές συμβάσεις για κάθε περιοχή προς παραχώρηση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον προκηρυχθέντα διεθνή διαγωνισμό». ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ο Tου Σταύρου Βαρδαλά Διαιτησία και διαμεσολάβηση ΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΈΣ ΜΟΡΦΈΣ ΕΠΊΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΏΝ, ΜΑΚΡΆΝ ΤΗΣ ΧΡΟΝΟΒΌΡΟΥ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΒΌΡΟΥ ΔΙΚΑΣΤΙΚΉΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑΣ, ΑΠΌ ΠΟΛΎ ΚΑΙΡΌ ΑΠΟΤΕΛΟΎΝ ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΟ ΜΕΛΈΤΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΉΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ ΠΡΑΚΤΙΚΉ. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 43 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Κ αι όταν λέμε «καθημερινή πρακτική» εννοούμε την κάθε μορφής επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά και τις κάθε μορφής ιδιωτικές διαφορές μεταξύ προσώπων, εφόσον αυτές είναι βεβαίως επιδεκτικές ανάθεσης, για την εκδίκασή τους και την επίλυσή τους, σε άλλα όργανα πλην των δικαστηρίων. Από αρχαιοτάτων χρόνων η προσφυγή σε πρόσωπα αμοιβαία αποδεκτά, με κύρος και σοφία, με αδέκαστη κρίση και συμπαγή γνώση και εμπειρία αποτελούσε κύριο μέλημα για την επίλυση ιδιωτικών διαφορών σε κάθε τομέα της καθημερινής ζωής. Η επιβίωση αυτής της τακτικής και μετά τη σύγχρονη οργάνωση και εξασφάλιση του δικαιώματος προσφυγής στην τακτική δικαιοσύνη, μέσα από συνταγματικά κείμενα και με το βασικό χαρακτηριστικό του ατομικού δικαιώματος, αποδεικνύει την ορθότητα του θεσμού, την πληρότητα του ρόλου που διαδραματίζει και την αναγκαιότητά του, κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις. Πολύ περιγραφικά, μπορούμε να αναφέρουμε ως κοινά πλεονεκτήματα των δύο βασικών θεσμών της εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, της διαιτησίας και της διαμεσολάβησης, την ειρηνική, αποτελεσματική, γρήγορη και οικονομική διαδικασία της επίλυσης της διαφοράς. Και στην περίπτωση της διαιτησίας, εκδίδεται εκτελεστή απόφαση από το διαιτητικό δικαστήριο, ενώ στην περίπτωση της διαμεσολάβησης επιλύεται φιλικά, σε συναινετικό κλίμα και μέσα σε συνθήκες αμεροληψίας, ασφάλειας και εχεμύθειας η διένεξη, γεγονός που μπορεί να θέσει και βάσεις για μελλοντική συνεργασία μεταξύ των διιστάμενων μερών. Είπαμε ότι στην «καθημερινή πρακτική» περιλαμβάνουμε και την κάθε μορφής επιχειρηματική δραστηριότητα. Η επιχειρηματικότητα στην εποχή μας υφίσταται διάφορες οικονομικής φύσεως δοκιμασίες, πέραν των γραφειοκρατικών. Δεν αναφέρουμε αναλυτικά τις δοκιμασίες αυτές, όμως επιγραμματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η απουσία χρηματοδοτικών δυνατοτήτων, η έλλειψη επενδυτικών πρωτοβουλιών, η αδυναμία ενός μακρόπνοου σχεδιασμού και, εντεύθεν, 44 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 η άρνηση ανάληψης ευθυνών για μελλοντικές δραστηριότητες, έχουν οδηγήσει τις επιχειρήσεις σε αδιέξοδο. Το αδιέξοδο αυτό ατυχώς επιτείνεται με τη γέννηση και ύπαρξη ποικίλης μορφής διαφορών, είτε με προμηθευτές, χρηματοδότες και πιστωτές, είτε με πελάτες. Οι διαφορές αυτές, οι οποίες εντοπίζονται μεταξύ προσώπων, πέραν των διαφορών με το κράτος και τις φορολογικές κυρίως αρχές, που έχουν γίνει καθεστώς στις δύσκολες μέρες μας, προδιαγράφουν ένα επιχειρηματικό μέλλον τελείως αβέβαιο και ασταθές. Πώς είναι δυνατόν, λοιπόν, να εξασφαλισθεί αυτή η επιδιωκόμενη οικονομική σταθερότητα στον επιχειρηματικό κόσμο, όταν για την επίλυση των παραπάνω διαφορών χρειάζεται, στις πλείστες των περιπτώσεων, δικαστική παρέμβαση; Πώς μπορεί η σταθερότητα αυτή να αποκτήσει βάσεις όταν η απαραίτητη αυτή δικαστική παρέμβαση δημιουργεί εκκρεμοδικία μέχρι την αμετάκλητη απόφαση, τουλάχιστον μιας ολόκληρης δεκαετίας; Και πώς είναι δυνατόν ο επιχειρηματίας να προγραμματίζει για το μέλλον νέες επιχειρηματικές πολιτικές, νέες επενδύσεις, νέες καινοτόμες δράσεις, όταν ή αβεβαιότητα των οικονομικών του δεδομένων γεννά ανασφάλεια και αμφιβολία για το τι είναι σε θέση να αναλάβει και πώς να δράσει; Η μόνη λύση είναι η προσφυγή σε εξωδικαστικούς τρόπους επίλυσης των εμπορικών διαφορών, τρόπους που να εξασφαλίζουν εκ των προτέρων μια αδέκαστη κρίση, με ταχέα αποτελέσματα, ποιοτικά σε επίπεδο ανεπιφύλακτης, από πλευράς ουσίας, αποδοχής από τα συμβαλλόμενα μέρη και κοστολογικά σε ποσά δαπάνης χαμηλότερα των δαπανών της τακτικής δικαιοσύνης, μολονότι το κέρδος χρόνου, όσον αφορά την ταχύτερη έκδοση της τελεσίδικης απόφασης, ισοσταθμίζει τις περισσότερες φορές τυχόν αυξημένη δαπάνη στον τρόπο αυτό της εξώδικης επίλυσης της διαφοράς. Ο βασικός και αρχαιότερος τρόπος εξώδικης επίλυσης των εμπορικών διαφορών, η διαιτησία, θεσμός ήδη γνωστός στο εξωτερικό, καθιερώθηκε στο χώρο των επιμελητηρίων με τον ιδρυτικό τους νόμο, δηλαδή με το νόμο 184/1914, ο οποίος, στα άρθρα 40 έως 53, περιέλαβε συγκεκριμένες διατάξεις με το σκοπό όπως, κατά την τότε διατύπωση του νόμου «πάσα διαφορά εμπορικής φύσεως, ασχέτως προς την εμπορικήν ή μη ιδιότητα των μερών, λύεται δια διαιτησίας των επιμελητηρίων». Ο νόμος αυτός διέγραφε και τα διαδικαστικά θέματα της διαιτησίας, δεν είναι γνωστό, όμως, από το αρχειακό υλικό του Επιμελητηρίου αν έτυχε καθόλου εφαρμογής. Το 1979 έγινε σοβαρή προσπάθεια υλοποίησης του σκοπού αυτού των επιμελητηρίων με τη δημοσίευση του Π.Δ. 31/1979 «περί συστάσεως παρά τω Εμπορικώ και Βιομηχανικώ Επιμελητηρίω Αθηνών μονίμου διαιτησίας προς επίλυσιν εμπορικών διαφορών», σύμφωνα με το άρθρο 902 του Κ.Πολ.Δικ. Έκτοτε, ο θεσμός της επιμελητηριακής διαιτησίας λειτούργησε, περιορισμένα μεν, αλλά αποτελεσματικά με βάση κατάλογο διαιτητών, που συνέτασσε ανά διετία η Διοικητική Επιτροπή του Επιμελητηρίου από υποδεικνυόμενα πρόσωπα εκ μέρους των δικαστηρίων (Πρωτοδικείου, Εφετείου Συμβουλίου Επικρατείας και Ελεγκτικού Συνεδρίου), του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και άλλων φορέων που ερωτώνται για την υπόδειξη των κα- τάλληλων προσώπων. Η διαιτησία του Επιμελητηρίου συνήθως είναι τριμερούς σύνθεσης, με τους διαιτητές να ορίζονται από τα διάδικα μέρη και τον επιδιαιτητή από τους διαιτητές και, σε περίπτωση διαφωνίας τους, από τον πρόεδρο του Επιμελητηρίου. Η διαδικασία περατούται σε μία δικάσιμο, εκτός αν τεθούν θέματα αποδείξεων ή πολλών μαρτύρων, η δε απόφαση εκδίδεται εντός τριμήνου από την υπαγωγή της διαφοράς στη διαιτησία, εκτός αν παραταθεί για ειδικούς λόγους η προθεσμία αυτή. Η διαιτητική δαπάνη καθορίζεται από το διάταγμα ως προς τα κατώτερα όριά της, που δεν αφίστανται των ορίων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ενώ ο τελικός καθορισμός γίνεται από το διαιτητικό δικαστήριο με βάση τη διάρκεια της δίκης, το προσαχθέν αποδεικτικό υλικό, τον αριθμό των μαρτύρων και την όλη απασχόληση των διαιτητών. Η όλη διαδικασία είναι ολοκληρωμένη, φιλική, ανεκτική, πληροί δε όλες τις βασικές προϋποθέσεις μιας δίκης κατά τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ανάλογα με τη διαδικασία που θα επιλέξουν οι διάδικοι ή θα αποφασίσει το διαιτητικό δικαστήριο. Παράλληλα, τείνει να καταστεί συνείδηση στον επιχειρηματικό κόσμο ότι η διεθνής εμπειρία, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Η.Π.Α., έχει δείξει ότι ο άλλος, νέος για τη χώρα μας θεσμός εναλλακτικής επίλυσης εμπορικών διαφορών, η διαμεσολάβηση, μέσω της εγκυρότητας των Κέντρων Διαμεσολάβησης, επιτρέπει στα μέρη να εξαλείψουν τα εμπόδια της μεταξύ τους επικοινωνίας, να συζητήανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 45 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ σουν και να επιλύσουν τις διαφορές τους, να καθορίσουν τα βασικά συμφέροντα ή τις ανησυχίες τους, να βρουν πεδία συμφωνίας ή συμβιβασμού και να ενσωματώσουν τη συμφωνία τους σε κοινά αποδεκτό κείμενο. Το «Κέντρο Διαμεσολάβησης Ε.Β.Ε.Α.» έχει ιδρυθεί και υφίσταται στο πλαίσιο της οργανωτικής δομής του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (Ν.Π.Δ.Δ.), θα λειτουργεί δε με διαμεσολαβητές που πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις και είναι διαπιστευμένοι από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι στόχοι του Κέντρου Διαμεσολάβησης είναι, βασικά, η επίλυση διαφορών μέσω διαμεσολάβησης, η προώθηση της διαμεσολάβησης ως αποτελεσματικής εναλλακτικής μεθόδου επίλυσης διαφορών με την οποία εξοικονομούνται χρόνος και χρήμα, η επίλυση διαφορών και η διευθέτηση συγκρούσεων μέσω άλλων εναλλακτικών μεθόδων, ως και η διοργάνωση προγραμμάτων/σεμιναρίων ευαισθητοποίησης, ημερίδων και συνεδρίων σχετικά με τη διαμεσολάβηση και άλλες μεθόδους επίλυσης διαφορών. Το Κέντρο Διαμεσολάβησης προσφέρει, ειδικότερα, τις ακόλουθες, μεταξύ άλλων, υπηρεσίες: Παροχή πληροφοριών και οδηγιών σχετικά με τη φύση της διαμεσολάβησης και των διαδικασιών, διαχείριση των διαφορών που παραπέμπονται σε διαμεσολάβηση, παροχή βοήθειας στα ενδιαφερόμενα μέρη σε ό,τι αφορά την επιλογή διαμεσολαβητών από τον κατάλογο πιστοποιημένων διαμεσολαβητών που τηρείται στο Κέντρο Διαμεσολάβησης Ε.Β.Ε.Α., παροχή συνδρομής στα ενδιαφερόμενα μέρη για την οργάνωση κάθε άλλης υποστηρικτικής υπηρεσίας που ενδέχεται να χρειαστεί κατά την πορεία της διαμεσολάβησης, διαχείριση των οικονομικών παραμέτρων των διαδικασιών διαμεσολάβησης ως και παροχή κτιριακών εγκαταστάσεων, καθώς και τεχνικών μέσων και μέσων διοικητικής μέριμνας, που είναι απαραίτητα για τη διεξαγωγή της διαμεσολάβησης. Και ενώ ο θεσμός της διαιτησίας, ως παλαιότερος θεσμός, έχει γίνει σχετικά αποδεκτός από το επιχειρηματικό κοινό, ο 46 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 νέος θεσμός της διαμεσολάβησης, παρά την έντονη προβολή και διαφήμισή του εκ μέρους του Επιμελητηρίου, δεν έχει τύχει ευρείας μέχρι τούδε εφαρμογής. Η διαιτησία στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών λειτουργεί καλά, τόσο σε διενέξεις εθνικού χαρακτήρα, όσο και σε διεθνείς διαφορές. Βεβαίως η συχνότητα υπαγωγής εμπορικών διαφορών στο σύστημα της διαιτησίας του Επιμελητηρίου δεν είναι η επιθυμητή, όμως οι δέκα περίπου εμπορικές διαφορές που άγονται ετησίως, για την επίλυσή τους, ενώπιον του διαιτητικού δικαστηρίου του Επιμελητηρίου είναι, για τα δεδομένα της χώρας μας, ένας ικανοποιητικός αριθμός. Το αντικείμενο των διαφορών ποικίλλει από ενδοσυμβατικές διαφορές έως τον ορισμό εκκαθαριστή, τα δε αμφισβητούμενα ποσά ενίοτε φθάνουν μέχρι και τα δέκα εκατομμύρια ευρώ. Ο λόγος της μη συχνής παρουσίας ενδιαφερομένων τόσο στη διαιτησία, όσο και στη διαμεσολάβηση, στην οποία μέχρι τούδε έχουν γίνει ελάχιστες συναντήσεις δεδομένου ότι ο θεσμός είναι εξαιρετικά νέος, είναι περισσότερο η μειωμένη πληροφόρηση ή γνώση των πλεονεκτημάτων των θεσμών και λιγότερο η επιφυλακτική αξιοπιστία προς τα πρόσωπα των διαιτητών ή των διαμεσολαβητών. Και στη μεν περίπτωση της διαιτησίας, η επιλογή των προσώπων είναι εξαιρετικά αυστηρή, γίνεται από ειδική επιτροπή, που είναι υπόλογος προς τη Διοικητική Επιτροπή του Επιμελητηρίου και κάθε αξιολόγηση είναι ειδικά και πλήρως αιτιολογημένη. Στη δε περίπτωση της διαμεσολάβησης, ο κατάλογος των διαμεσολαβητών συντάσσεται από τους έχοντες εκδηλώσει ενδιαφέρον, διαπιστευμένους διαμεσολαβητές του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, η ακεραιότητα των προσώπων των διαιτητών και των διαμεσολαβητών είναι εγγυημένη, στο γεγονός δε αυτό οφείλεται ότι μέχρι σήμερα καμιά απόφαση διαιτησίας δεν έχει ακυρωθεί από το Εφετείο, στο οποίο ενίοτε προσφεύγουν όσοι διαφωνούν με τη διαιτητική απόφαση. Δεν είναι δυνατό να εκτιμηθούν στο βαθμό που πρέπει τα πλεονεκτήματα των δύο αυτών σημαντικών παραγόντων, αν δεν υπάρχει μια επιθετική, σαφής, έντονη και μεθοδευμένη πολιτική πληροφόρησης για το τι μπορεί θετικά να αποκομίσει ο επιχειρηματίας από τη χρήση των θεσμών αυτών. Και τι μπορεί να αποκομίσει, κατά τα όσα προαναφέραμε; Κέρδος χρόνου, κέρδος δαπάνης, κέρδος προοπτικής, κέρδος επένδυσης, κέρδος ανέλιξης, κέρδος μιας σταθερής και υγιούς επιχειρηματικής ζωής. Και δεν πρέπει να παραγνωρίζονται τα κέρδη αυτά ούτε και να ατενίζονται με επιπολαιότητα. Γιατί είναι εξαιρετικά σημαντικό για τον κάθε επιχειρηματία να ζει μια επιχειρηματική ζωή με ασφαλές οικονομικό υπόβαθρο και με τη βεβαιότητα ότι μπορεί να επιτύχει οικονομικά ανοίγματα. Και το κλειδί για τα βήματα αυτά είναι η γρήγορη επίλυση των οποιωνδήποτε εμπορικών του διαφορών μέσω των μηχανισμών της διαιτησίας και της διαμεσολάβησης. Πιστεύουμε ότι, με την πάροδο του χρόνου, οι δύο αυτοί θεσμοί θα γίνουν κτήμα των ενδιαφερόμενων και η τακτική δικαιοσύνη θα ελαφρυνθεί σημαντικά από πολλές αντιδικίες, ώστε να μπορεί, με μεγαλύτερη ελευθερία, να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών, αφού θα έχει χαμηλότερο όγκο σοβαρών υποθέσεων, με τις οποίες θα μπορεί να ασχοληθεί σοβαρά και γρήγορα. Η υιοθέτηση των θεσμών αυτών από τον επιχειρηματικό κόσμο αποτελεί, βεβαίως, καθήκον του Επιμελητηρίου, όμως η συχνότητα της συνεχούς και ορθής πληροφόρησης δεν πρέπει, σε καμιά περίπτωση, να περισταλεί, για να έχουμε τα επιθυμά αποτελέσματα. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 47 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Tης Εύης Παπαδοσηφάκη H συμμετοχή των γυναικών στην έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα ΤΟ ΦΑΙΝΌΜΕΝΟ ΤΗΣ «ΓΥΆΛΙΝΗΣ ΟΡΟΦΉΣ» (GLASS CEILING), ΤΗΣ ΣΥΣΣΏΡΕΥΣΗΣ ΔΗΛΑΔΉ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΏΝ ΣΤΙΣ ΧΑΜΗΛΈΣ ΒΑΘΜΊΔΕΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΊΑΣ, ΕΊΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, ΌΠΩΣ ΠΡΟΚΎΠΤΕΙ ΑΠΌ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΉ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΏΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΈΑ ΤΗΣ ΈΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΜΑΣ, ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΌΣΑ ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΕΙ Η ΝΈΑ ΈΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΎ ΚΈΝΤΡΟΥ ΤΕΚΜΗΡΊΩΣΗΣ (Ε.Κ.Τ.). 48 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Η έκδοση περιλαμβάνει δείκτες για τη συμμετοχή των γυναικών στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης (E&A) στην Ελλάδα, συγκρίνοντάς τη με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., και φιλοδοξεί να συνεισφέρει με στοιχεία στο σχεδιασμό εθνικών πολιτικών για την ισότητα των φύλων στην έρευνα. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των επίσημων στατιστικών στοιχείων που παράγει το Ε.Κ.Τ. για την έρευνα και ανάπτυξη, το 2011 στην Ελλάδα απασχολούνταν συνολικά 29.879 γυναίκες σε δραστηριότητες Ε&Α (ως ερευνήτριες, τεχνικό ή λοιπό προσωπικό υποστήριξης), αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 42,5% του συνολικού δυναμικού Ε&Α. Ο μέσος όρος στην Ε.Ε.–28 είναι 34,8% και η Ελλάδα κατατάσσεται 9η μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Στην κατηγορία των ερευνητών κυριαρχούν οι άνδρες με 63,3% έναντι 36,7% των γυναικών. Οι γυναίκες ερευνήτριες έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή από τους άνδρες στις «Ανθρωπιστικές επιστήμες» (54,1%), ενώ υψηλό ποσοστό (43%) καταγράφεται και στον τομέα «Ιατρική και επιστήμες υγείας». Το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής» (glass ceiling), της συσσώρευσης δηλαδή των γυναικών στις χαμηλές βαθμίδες της ιεραρχίας, είναι πραγματικότητα και στην Ελλάδα: τα ποσοστά απασχόλησης των γυναικών υπερτερούν των ανδρών στις χαμηλότερες ακαδημαϊκές βαθμίδες, ενώ στις υψηλότερες βαθμίδες η εικόνα αντιστρέφεται. Η υποστήριξη της διαμόρφωσης πολιτικών στη βάση στοιχείων αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα του Ε.Κ.Τ, που εφαρμόζει την επιστήμη για την ανάπτυξη πολιτικών έρευνας και καινοτομίας. Η διευθύντρια του Ε.Κ.Τ., Δρ Εύη Σαχίνη, επισημαίνει: «Στη σύγχρονη κοινωνία της γνώσης, η ισότητα των φύλων, αν και αναγνωρισμένο θεμελιώδες δικαίωμα, εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο, και όχι μόνο στην Ελλάδα. Με την παρούσα έκδοση, το Ε.Κ.Τ. έχει στόχο να συνεισφέρει τεκμηριωμένα στοιχεία στον εθνικό διάλογο για τον ορισμό και τη διαμόρφωση μιας διαφορετικής συνείδησης στο ζήτημα της ισότητας των φύλων, τόσο στην κοινωνία, όσο και στον τομέα της απασχόλη- σης σχετικά με έρευνα και ανάπτυξη. Στην Ελλάδα της κρίσης, κάθε τεκμηριωμένη προσέγγιση ερωτημάτων όπως το πώς ορίζεται η ισότητα των φύλων, ποιον επηρεάζει η ανισότητα των φύλων, σε ποιους θα πρέπει να απευθύνονται τα μέτρα που λαμβάνονται, έχει σημασία. Η επαναφορά στο προσκήνιο ενός υποτιμημένου ζητήματος, το οποίο μπορεί να αλλάξει στο μέλλον τον τρόπο επιλογής απασχόλησης των παιδιών μας και την αντιμετώπισή τους ως εργαζομένων και πολιτών του κόσμου, έχει ιδιαίτερη σημασία». Η έκδοση «H συμμετοχή των γυναικών στην έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2011» διατίθεται online στη διεύθυνση: http://metrics.ekt.gr/el/node/170. Η παραγωγή των στατιστικών Ε&Α υλοποιείται από το Ε.Κ.Τ., μετά από ανάθεση από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και σε συνεργασία με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.). Η ανάλυση των στοιχείων και η εξαγωγή των σχετικών δεικτών για το 2011 έχουν ήδη δημοσιευθεί στην έκδοση του Ε.Κ.Τ. «Δείκτες έρευνας & ανάπτυξης για δαπάνες και προσωπικό το 2011 στην Ελλάδα», η οποία διατίθεται online στο δικτυακό τόπο http://metrics.ekt.gr. Η υλοποίηση των σχετικών δράσεων πραγματοποιείται στο πλαίσιο της πράξης «Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας/Κοινωνικά δίκτυα – Περιεχόμενο παραγόμενο από χρήστες» που υλοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή σύγκλιση» (Ε.Σ.Π.Α.), με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης–Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Η συμμετοχή των γυναικών στο προσωπικό Ε&Α Στην Ελλάδα απασχολούνται συνολικά 29.879 γυναίκες σε Ε&Α (ερευνήτριες, τεχνικό προσωπικό, άλλο προσωπικό υποστήριξης), αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 42,5% του συνολικού δυναμικού Ε&Α (70.229 άτομα), ενώ ο μέσος όρος στην Ε.Ε.-28 είναι 34,8%. Με βάση το ποσοστό αυτό απασχόλησης γυναικών σε Ε&Α, η Ελλάδα κατατάσσεται 9η μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Στην κατηγορία των ερευνητών κυριαρχούν οι άνδρες, με 63,3% έναντι 36,7% των γυναικών. Στο τεχνικό προσωπικό και το προσωπικό υποστήριξης οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άνδρες, με ποσοστά 51,6% και 54,5% αντίστοιχα. Στους τρεις μεγαλύτερους τομείς εκτέλεσης Ε&Α, τον τομέα τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (τομέας HES), τον κρατικό τομέα (τομέας GOV) και τον τομέα επιχειρήσεων (τομέας BES), ο αριθμός των γυναικών που απασχολούνται ως προσωπικό Ε&Α είναι μικρότερος των ανδρών. Οι γυναίκες υπερτερούν ελαφρά των ανδρών στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (τομέας PNP). Αναλυτικότερα, στον τομέα τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απασχολούνται συνολικά 20.687 γυναίκες σε δραστηριότητες Ε&Α (ερευνήτριες, τεχνικό και άλλο προσωπικό υποστήριξης) και αποτελούν το 44,6% του συνολικού προσωπικού Ε&Α του τομέα. Στον κρατικό τομέα (GOV) απασχολούνται 5.730 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 49 Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ σοστό των ερευνητριών στον τομέα είναι μόνο 30,8%. Στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης η Ελλάδα υπολείπεται του κοινοτικού μέσου όρου και με ποσοστό 35,6% γυναίκες στους ερευνητές κατατάσσεται 24η μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε. Η συμμετοχή των γυναικών στα επιστημονικά πεδία γυναίκες (43,2% του συνολικού προσωπικού Ε&Α του τομέα), ενώ στον τομέα των επιχειρήσεων (BES) απασχολούνται 3.139 γυναίκες (31,4% του συνολικού προσωπικού Ε&Α του τομέα). Ο αριθμός των γυναικών που απασχολούνται στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (PNP) είναι 323 (50,7% του συνολικού προσωπικού Ε&Α του τομέα). Με βάση αυτά τα ποσοστά απασχόλησης, η Ελλάδα βρίσκεται στην 19η θέση στον τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτε50 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ροβάθμιας εκπαίδευσης, στην 20ή θέση στον κρατικό τομέα και στην 7η θέση στον τομέα των επιχειρήσεων. Στην κατηγορία «Ερευνητές» η υψηλότερη συμμετοχή γυναικών καταγράφεται στον κρατικό τομέα (48,1% ερευνήτριες), ποσοστό που κατατάσσει την Ελλάδα στην 9η θέση, πάνω από τον κοινοτικό μέσο όρο (40,9%). Υψηλότερη θέση από τον κοινοτικό μέσο όρο έχει η Ελλάδα και στον τομέα των επιχειρήσεων, καταλαμβάνοντας την 7η θέση, αν και το πο- Οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή από τους άνδρες στις «Ανθρωπιστικές επιστήμες» (54,1%), ενώ υψηλό ποσοστό (43%) καταγράφεται και στον τομέα «Ιατρική και επιστήμες υγείας». Η μικρότερη συμμετοχή γυναικών (29,5%) αφορά το επιστημονικό πεδίο «Επιστήμες μηχανικού & τεχνολογία». Στον τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. οι γυναίκες απασχολούνται περισσότερο από ό,τι οι άνδρες στα επιστημονικά πεδία «Ιατρική και επιστήμες υγείας», «Κοινωνικές επιστήμες» και «Ανθρωπιστικές επιστήμες». Αντίστροφη είναι η εικόνα για τα επιστημονικά πεδία «Επιστήμες μηχανικού & τεχνολογία» και «Φυσικές επιστήμες». Στον κρατικό τομέα, στην Ελλάδα και τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.-28 η απασχόληση των γυναικών συγκεντρώνεται επίσης στα επιστημονικά πεδία «Ιατρική και επιστήμες υγείας», «Κοινωνικές επιστήμες» και «Ανθρωπιστικές επιστήμες». Στον τομέα των επιχειρήσεων, το επιστημονικό πεδίο «Ιατρική και επιστήμες υγείας» είναι επίσης αυτό στο οποίο καταγράφονται υψηλότερα μερίδια απασχόλησης γυναικών. Χαρακτηριστικά απασχόλησης: Επίπεδο σπουδών και ηλικία Οι περισσότερες γυναίκες που απασχολούνται σε Ε&Α είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών ή πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5A & 5B) και ακολουθούν οι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου σπουδών (ISCED 6). Η ίδια εικόνα ισχύει και για τους άνδρες, με λίγο υψηλότερα ποσοστά διδακτόρων έναντι των γυναικών. Οι γυναίκες παρουσιάζουν μεγαλύτερο μερίδιο στις χαμηλότερες ηλικιακές ομάδες, ενώ η τάση αυτή αντιστρέφεται καθώς αυξάνεται η ηλικία. Για τους άνδρες η κατανομή στις ηλικιακές ομάδες είναι περισσότερο ισορροπημένη, ιδιαίτερα στον κρατικό τομέα. Οι γυναίκες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής» Το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής» (glass ceiling), της συσσώρευσης δηλαδή των γυναικών στις χαμηλές βαθμίδες της ιεραρχίας, είναι πραγματικότητα και στην Ελλάδα. Τα ποσοστά απασχόλησης των γυναικών υπερτερούν των ανδρών στις χαμηλότερες ακαδημαϊκές βαθμίδες (Γ και Δ), ενώ σταδιακά στις υψηλότερες βαθμίδες η εικόνα αντιστρέφεται: στη βαθμίδα Β τα ποσοστά ανδρών και γυναικών είναι περίπου ίσα, ενώ στη βαθμίδα Α οι άνδρες υπερτερούν σαφώς των γυναικών. Επιπλέον, το Ε.Κ.Τ. εξέτασε την εκπροσώπηση των γυναικών το 2012 στα υψηλότερα όργανα διοίκησης των φορέων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (πρυτανικές αρχές και διοικητικά συμβούλια των Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι.). Η συμμετοχή των γυναικών σε ανώτερες θέσεις και σε όργανα λήψης αποφάσεων είναι πολύ χαμηλή, κάτω από τα χαμηλότερα όρια ποσόστωσης που επιχείρησε να εισάγει ο νόμος 2839/2000. Οι γυναίκες προάγονται με βραδύτερους ρυθμούς συγκριτικά με τους άνδρες, γεγονός που οφείλεται στη δυσκολία συμφιλίωσης της οικογενειακής και της επαγγελματικής ζωής, σε συνδυασμό με την ανάγκη πολλών ωρών απασχόλησης στις θέσεις υψηλής ευθύνης, όπως φανερώνουν και τα αποτελέσματα της έρευνας του Ε.Κ.Τ. στο πλαίσιο του έργου «Χαρτογράφηση του γυναικείου ερευνητικού δυναμικού στην Ελλάδα». Οι δράσεις του Ε.Κ.Τ. για την προώθηση της ισότητας των φύλων στην έρευνα Από το 2007 το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης υποστηρίζει ενεργά την ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας. Μετά την εκτεταμένη καταγραφή των Ελληνίδων ερευνητριών με το έργο «Χαρτογράφηση του επιστημονικού χώρου του ελληνικού γυναικείου ερευνητικού δυναμικού» και τη συμμετοχή στα ευρωπαϊκά έργα GENDERA και SHEMERA, το Ε.Κ.Τ. συνεισφέρει στην καθιερωμένη πλέον πανευρωπαϊκή έκδοση «She figures» με αναλυτικά στατιστικά στοιχεία και δείκτες για τις ερευνήτριες. Παράλληλα, το Ε.Κ.Τ. υποστηρίζει την έρευνα στον το- μέα της ισότητας των φύλων μέσω των δράσεών του ως Εθνικό Σημείο Επαφής στο πρόγραμμα «Επιστήμη στην κοινωνία και μαζί με την κοινωνία» του Ορίζοντα 2020, που είναι το νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της Ε.Ε. για την έρευνα και καινοτομία. Διευθύνσεις στο Διαδίκτυο Έκδοση «H συμμετοχή των γυναικών στην έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2011» http://metrics.ekt.gr/el/node/170 Δείκτες έρευνας-ανάπτυξης-καινοτομίας http://metrics.ekt.gr ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 51 Τ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Tου Ηλία Ηλιόπουλου Τουριστικές αναπτυξιακές επιλογές ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΉ ΚΊΝΗΣΗ ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΜΑΣ ΧΑΡΟΠΟΙΟΎΝ, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΊΖΟΥΝ ΌΛΟΥΣ ΕΚΕΊΝΟΥΣ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΣΤΟ ΧΏΡΟ ΑΥΤΌ. 52 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Τ ο 2014 ήταν μια χρονιά σταθμός για τον κλάδο, καθώς τόσο οι αφίξεις ξένων επισκεπτών, όσο και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, έφθασαν στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών: Ο αριθμός των ξένων τουριστών που επεσκέφθησαν τη χώρα μας –χωρίς να υπολογίζονται οι αφίξεις κρουαζιέρας– άγγιξε τα 22 εκατ. άτομα (αύξηση 23%, περίπου, σε σχέση με το 2013), ενώ οι ταξιδιωτικές εισπράξεις υπερέβησαν τα 14 δις ευρώ (αύξηση 10,8% σε σχέση με το 2013). Τα δεδομένα αυτά επέτρεψαν σε ορισμένους σχολιαστές να ανακηρύττουν τον τουρισμό σε βασικό μοχλό της αναπτυξιακής μας διαδικασίας και κύριο πόλο του νέου αναπτυξιακού πρότυπου που διαμορφώνεται, χωρίς ωστόσο να παραλείπουν να επισημάνουν ως αρνητική εξέλιξη τη μείωση κατά 10%, περίπου, την ίδια χρονιά, της μέσης τουριστικής δαπάνης ανά ταξιδιώτη. • Στις αρχές, όμως, του 2015 τα χαμόγελα έδωσαν τη θέση τους στην αγωνία για την πορεία του κλάδου κατά την καινούργια χρονιά, αλλά και στην αμφισβήτηση του πρωταγωνιστικού ρόλου του στην αναπτυξιακή διαδικασία. H αβεβαιότητα για τις μετεκλογικές πολιτικές μας εξελίξεις, το ενδεχόμενο αύξησης του Φ.Π.Α. στις υπηρεσίες διαμονής, τα οξύτατα οικονομικά προβλήματα της Ρωσίας και, κυρίως, η μεγάλη πτώση της τιμής του ρουβλίου που φρενάρει τις σχετικές τουριστικές αφίξεις, η έξαρση της τρομοκρατίας στην Ευρώπη και η γενικότερη αστάθεια στην ανατολική Μεσόγειο η οποία επηρεάζει αρνητικά την αγορά κρουαζιέρας της περιοχής, αποτελούν παράγοντες που προβληματίζουν για τη δυνατότητα του τουρισμού μας να πετύχει και πάλι τις επιδόσεις-ρεκόρ της περασμένης χρονιάς, αλλά και να επωμιστεί το κύριο βάρος της επανεκκίνησης και ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Σε περιόδους ύφεσης ή αναιμικής ανάπτυξης και μεγάλης ανεργίας, όπως αυτή που διέρχεται σήμερα η ελληνική οικονομία, πέραν των ορθολογικών μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση διαχρονικών παθογενειών και της συστηματικής αναδιάρθρωσης του παραγωγικού ιστού της χώρας για την προσαρμογή του στα νέα δεδομένα, τα οποία απαιτούν χρόνο για να αποδώσουν, πρωταρχική σημασία αποκτούν μέτρα και πολιτικές που προσφέρουν γρήγορες λύσεις, που δρουν ως καταλύτης για την ταχεία επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας, που προσφέρουν άμεσες ευκαιρίες επιβίωσης σε χειμαζόμενες επιχειρήσεις, καθώς και επαναδραστηριοποίησης ενός δυναμικού εργατικού δυναμικού που έχει τεθεί στο περιθώριο. Ο τουρισμός αποτελεί αναμφισβήτητα για τη χώρα μας, λόγω του φυσικού της περιβάλλοντος, της ιστορίας και του πολιτισμού της, μία από τις πιο αξιόπιστες επιλογές τόσο για την ταχεία έξοδο της οικονομίας από την ύφεση, όσο και για την ενίσχυση των αναπτυξιακών προοπτικών των άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων μας, με δύο, όμως, βασικές παρατηρήσεις: • Ο ρόλος της «αιχμής του δόρατος» για την ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας δεν μπορεί να ανατεθεί στον τουρισμό, ο οποίος είναι εξαιρετικά ευάλωτος σε αστάθμητους παράγοντες και σε διεθνείς εξελίξεις, τις οποίες δεν μπορεί να επηρεάσει ή να αντισταθμίσει η εθνική οικονομική πολιτική. Χωρίς σύγχρονη και ανταγωνιστική βιομηχανία ούτε σταθερή, αυτοδύναμη και βιώσιμη ανάπτυξη μπορούμε να επιτύχουμε, ούτε η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων μας μπορεί να εξασφαλίσει στη χώρα τα μεγαλύτερα δυνατά οικονομικά οφέλη (αύξηση του όγκου της εγχώριας παραγωγής, μείωση των ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 53 Τ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ εισαγωγών, διακλαδικές συνέργειες κ.ά.). Βασικός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας δεν μπορεί να είναι άλλος από τη βιομηχανία, η αναδιάρθρωση και ενδυνάμωση της οποίας θα πρέπει να αποτελέσει το βασικό στόχο μιας δυναμικής αναπτυξιακής πολιτικής. • Ο ελληνικός τουρισμός έχει ανάγκη ενός γενικότερου στρατηγικού επανασχεδιασμού και ενός ριζικού αναπροσανατολισμού, προκειμένου η συμβολή του στην αναπτυξιακή διαδικασία να ενισχυθεί, με παράλληλη διεύρυνση της κοινωνικής του ανταποδοτικότητας (ευρύτερη διάχυση των σχετικών κερδών στην κοινωνία, καλύτερη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από την τουριστική επέκταση, ουσιαστικότερη συμβολή του τουρισμού στην περιφερειακή ανάπτυξη κ.ά.). Στο πλαίσιο αυτό η τουριστική πολιτική μας θα πρέπει να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της σε τρεις κατευθύνσεις: 54 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 Εποχικότητα • Η επιμήκυνση της τουριστικής μας περιόδου, η μετάβαση, δηλαδή, από τον τουρισμό των τριών καλοκαιρινών μηνών στο δωδεκάμηνο τουρισμό, μπορεί να διπλασιάσει σε σύντομο χρονικό διάστημα τις αφίξεις ξένων επισκεπτών και να μειώσει αισθητά το κόστος των τουριστικών μας υπηρεσιών (επιμερισμός σε μεγαλύτερο όγκο τουριστών ορισμένων δαπανών που υπολογίζονται σε ετήσια βάση) και, παράλληλα, να δώσει νέες διαστάσεις στον εσωτερικό τουρισμό. Αναμφισβήτητα, μια τόσο σημαντική αλλαγή στο μεταπολεμικό μοντέλο τουριστικής μας ανάπτυξης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το θετικό στοιχείο στην υπόθεση αυτή είναι ότι η υλοποίηση του συγκεκριμένου στόχου δεν απαιτεί σημαντικά κεφάλαια, πρόσθετες εξειδικεύσεις ανθρώπινου δυναμικού ή μεγάλες νέες επενδύσεις. Εκείνο που χρειάζεται είναι μια ριζική αλλαγή νο- οτροπιών εκ μέρους της εργασίας και της εργοδοσίας, μια ευρύτερη συνειδητοποίηση εκ μέρους των τοπικών κοινωνιών και των τουριστικών επιχειρήσεων της σημασίας και των προοπτικών των εναλλακτικών μορφών τουρισμού και μια πιο δυναμική και πιο επιλεκτική πολιτική τουριστικών κινήτρων. Χωροταξική ανακατανομή • Ένα δεύτερο στοιχείο που θα μπορούσε να δώσει νέα πνοή στην τουριστική μας δραστηριότητα είναι η χωροταξική ανακατανομή των τουριστικών ενδιαφερόντων, προκειμένου από τον τουρισμό των τεσσάρων, κορεσμένων ήδη, περιοχών μας (Δωδεκανήσων, Κρήτης, Αττικής, Νησιών Ιονίου) να φθάσουμε στον τουρισμό και των 13 περιφερειών της χώρας. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να επισημανθούν νέοι τουριστικοί πόλοι και να ενισχυθεί η ανάδειξη και προβολή τους, ενώ σκόπιμη είναι η απαγόρευση χορήγησης νέων αδειών για ίδρυση τουριστικών καταλυμάτων σε κορεσμένες τουριστικά περιοχές, όπου οι σχετικές ανάγκες υπερκαλύπτονται. Ποιοτικός τουρισμός • Τέλος, είναι προφανές ότι ο μαζικός τουρισμός της μεταπολεμικής περιόδου έχει εξαντλήσει πλήρως τις αναπτυξιακές του δυνατότητες και είναι καιρός να περάσουμε σταδιακά στον ποιοτικό τουρισμό, που μπορεί να εξασφαλίσει μεγαλύτερες εισπράξεις, ακόμα και με λιγότερες αφίξεις ξένων επισκεπτών. Η επίτευξη, όμως, ενός τόσο σύνθετου και δυναμικού στόχου απαιτεί οργανωμένες κρατικές παρεμβάσεις (ισχυρά κίνητρα για ποιοτικές βελτιώσεις κτιριακών τουριστικών εγκαταστάσεων, αναβάθμιση υποδομών τουριστικών περιοχών, έμφαση στην εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού, ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών κ.ά.), αλλά και μια νέα επιχειρηματική κουλτούρα (ουσιαστικότερο σεβασμό του καταναλωτή, εγκατάλειψη της επιδίωξης βραχυπρόθεσμου κέρδους σε βάρος μιας μακροπρόθεσμης σταθερής απόδοσης, ένταξη και της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος στις ποιοτικές παραμέτρους του τουριστικού προϊόντος κ.ά.). Παρά την αισθητή αύξηση ορισμένων ποσοτικών μεγεθών, η τουριστική ανάπτυξη στη χώρα μας παρουσιάζει αρκετές στρεβλώσεις, οι οποίες, αν αγνοηθούν, θα αποδυναμώσουν τη δυναμική του κλάδου και τη συμβολή του στην εθνική αναπτυξιακή προσπάθεια. Η συνεχής αναβάθμιση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα), σε συνδυασμό με τη συστηματικότερη ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού, αποτελούν σήμερα τις καλύτερες εγγυήσεις για την προσέλκυση ξένων επισκεπτών, με αυξημένη μέση διάρκεια παραμονής και μέση τουριστική δαπάνη, ενώ η άρση των διάσπαρτων αντικινήτρων για τη διεύρυνση των ιδιωτικών τουριστικών επενδύσεων θα συμβάλει καθοριστικά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της τουριστικής μας επιχείρησης. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 55 Ο ΟΔΗΓΟΣ Tου Σταύρου Βαρδαλά Το νέο δίκαιο των κρατικών προμηθειών (Πέμπτο μέρος) ΤΟ ΔΕΎΤΕΡΟ ΜΈΡΟΣ ΤΟΥ ΝΌΜΟΥ ΠΕΡΙΓΡΆΦΕΙ ΤΟΥΣ ΚΑΝΌΝΕΣ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΌΖΟΝΤΑΙ ΤΌΣΟ ΣΤΙΣ ΔΗΜΌΣΙΕΣ ΣΥΜΒΆΣΕΙΣ, ΌΣΟ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΣΥΜΒΆΣΕΙΣ ΠΑΡΑΧΏΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΊΩΝ ΈΡΓΩΝ. Τ ο άρθρο 46 του νέου νόμου για τις κρατικές προμήθειες (Ν. 4281/2014) αναφέρεται στις παράνομες συμπεριφορές κατά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και προβλέπει ότι η αναθέτουσα αρχή/ο αναθέτων φορέας περιλαμβάνει στο κείμενο της σύμβασης ειδική ρήτρα ακεραιότητας, βάσει της οποίας ο ανάδοχος δημό- 56 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 σιας σύμβασης του παρόντος νόμου ή οι νόμιμοι εκπρόσωποί του δεσμεύονται ότι, σε όλα τα στάδια που προηγήθηκαν της κατακύρωσης της σύμβασης, δεν ενήργησαν αθέμιτα, παράνομα ή καταχρηστικά και ότι θα εξακολουθήσουν να μην ενεργούν κατ’ αυτόν τον τρόπο κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης, αλλά και μετά τη λήξη της. Μνεία της υποχρεώ- σεως αυτής περιλαμβάνεται υποχρεωτικά στην προκήρυξη και τη διακήρυξη της σύμβασης. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί, μέχρι τη λήξη της διάρκειας της σύμβασης, παράβαση των υποχρεώσεων του συμβατικού όρου της παραγράφου 1 εκ μέρους του αναδόχου, ο τελευταίος κηρύσσεται έκπτωτος. Οι υποχρεώσεις και οι απαγορεύσεις της ρήτρας της παραγράφου 1 ισχύουν, αν ο ανάδοχος είναι κοινοπραξία, για όλα τα μέλη της κοινοπραξίας. Μετά τις αναφερθείσες ως άνω αρχές που διέπουν το δίκαιο των δημόσιων συμβάσεων προμηθειών, το Δεύτερο Μέρος του νόμου περιγράφει τους κανόνες που εφαρμόζονται τόσο στις δημόσιες συμβάσεις, όσο και στις συμβάσεις παραχώρησης των δημοσίων έργων. Το άρθρο 47 μνημονεύει το πεδίο εφαρμογής του μέρους αυτού του παρόντος νόμου και προβλέπει ότι οι διατάξεις του παρόντος Μέρους εφαρμόζονται στις δημόσιες συμβάσεις τις οποίες συνάπτουν αναθέτουσες αρχές του άρθρου 18 του παρόντος νόμου. Στη συνέχεια, ο νόμος, στο άρθρο 48, αναφερόμενος στις διαδικασίες ανάθεσης, ασχολείται με την επιλογή της διαδικασίας ανάθεσης και προβλέπει τα εξής, όσον αφορά την επιλογή των ανοικτών, κλειστών και με διαπραγμάτευση διαδικασιών, και του ανταγωνιστικού διαλόγου: Οι αναθέτουσες αρχές συνάπτουν τις δημόσιες συμβάσεις προσφεύγοντας είτε στην ανοικτή διαδικασία είτε στην κλειστή διαδικασία. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προβαίνουν στη σύναψη δημοσίων συμβάσεων με τη χρήση ανταγωνιστικού διαλόγου, σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις του άρθρου 49. Στις ειδικές περιπτώσεις που προβλέπονται ρητά στα άρθρα 50 και 51, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, με ή χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού. Ειδικότερα, στο επόμενο άρθρο 49, προκειμένου για τον ανταγωνιστικό διάλογο προβλέπονται τα εξής: 1) Σε περίπτωση ιδιαίτερα πολύπλοκων συμβάσεων, η αναθέτουσα αρχή, εφόσον κρίνει ότι η χρησιμοποίηση της ανοικτής ή της κλειστής διαδικασίας δεν επιτρέπει την ανάθεση της σύμβασης, μπορεί να προσφεύγει στον ανταγωνιστικό διάλογο, σύμφωνα με το παρόν άρθρο. 2) Κατά την εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου αυτού, η ανάθεση της δημόσιας σύμβασης πραγματοποιείται αποκλειστικά βάσει του κριτηρίου της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς. 3) Οι αναθέτουσες αρχές δημοσιεύουν σχετική προκήρυξη διαγωνισμού. Με την προκήρυξη ή και τα τεύχη του διαγωνισμού γνωστοποιούν τις ανάγκες και τις απαιτήσεις τους. 4) Με τους υποψηφίους που επελέγησαν σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 66 έως 75, οι αναθέτουσες αρχές προβαίνουν σε διάλογο, σκοπός του οποίου είναι η διερεύνηση και ο προσδιορισμός των μέσων που μπορούν να ικανοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες τους. Αντικείμενο του διαλόγου μπορεί να αποτελούν όλες οι πτυχές της σύμβασης. Κατά τη διάρκεια του διαλόγου, οι αναθέτουσες αρχές εξασφαλίζουν την ίση μεταχείριση όλων των προσφερόντων. Ειδικότερα, υποχρεούνται να μην παρέχουν, κατά τρόπο που δημιουργεί διακρίσεις, πληροφορίες που ενδέχεται να ευνοούν ορισμένους προσφέροντες σε σχέση με ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 57 Ο ΟΔΗΓΟΣ άλλους. Οι αναθέτουσες αρχές δεν επιτρέπεται να αποκαλύπτουν στους λοιπούς συμμετέχοντες τις προτεινόμενες λύσεις ή άλλες εμπιστευτικές πληροφορίες που έχουν διαβιβασθεί από υποψήφιο συμμετέχοντα, χωρίς τη συγκατάθεσή του. 5) Στην προκήρυξη ή τα συνοδευτικά τεύχη μπορεί να προβλέπεται ότι η διαδικασία διεξάγεται σε διαδοχικές φάσεις, ώστε να μειώνεται ο αριθμός των λύσεων που εξετάζονται κατά τις διαδοχικές φάσεις του διαλόγου κατ’ εφαρμογή των κριτηρίων ανάθεσης. 6) Η αναθέτουσα αρχή διεξάγει το διάλογο έως ότου μπορέσει να προσδιορίσει, μετά από συγκριτική αξιολόγηση, τη λύση ή τις λύσεις, οι οποίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες 58 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 της. 7) Αφού κηρύξουν τη λήξη του διαλόγου και ενημερώσουν σχετικά τους συμμετέχοντες, οι αναθέτουσες αρχές τούς καλούν να υποβάλουν την τελική προσφορά τους, βάσει της λύσης ή των λύσεων που υποβλήθηκαν και προσδιορίσθηκαν κατά τη διάρκεια του διαλόγου. Οι προσφορές αυτές πρέπει να περιέχουν όλα τα απαιτούμενα και αναγκαία στοιχεία για την εκτέλεση των ζητούμενων προμηθειών ή υπηρεσιών. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητεί τη διευκρίνιση, συμπλήρωση ή προσαρμογή των προσφορών. Οι διασαφηνίσεις, διευκρινίσεις, προσαρμογές ή συμπληρώσεις δεν μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα την τροποποίηση των βασικών στοιχείων της προσφοράς ή της πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών, επιφέροντας διακρίσεις ή στρέβλωση του ανταγωνισμού. 8) Οι αναθέτουσες αρχές αξιολογούν τις προσφορές, όπως τις υπέβαλαν οι προσφέροντες, βάσει των κριτηρίων ανάθεσης που έχουν καθορισθεί στην προκήρυξη και στα τεύχη του διαγωνισμού, και επιλέγουν την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, σύμφωνα με το άρθρο 43 του παρόντος νόμου. Εκείνος που έχει κριθεί ότι υπέβαλε την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, μπορεί να καλείται από την αναθέτουσα αρχή να διευκρινίσει πτυχές της προσφοράς του ή να επιβεβαιώσει τις δεσμεύσεις που αυτή περιέχει, υπό την προϋπόθεση ότι δεν τροποποιούνται ουσιώδη στοιχεία της προσφοράς ή της πρόσκλησης προς υποβολή προσφορών με συνέπεια να στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός ή να προκαλούνται διακρίσεις. 9) Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προβλέπουν στην οικεία προκήρυξη απονομή βραβείων ή καταβολή χρηματικού ποσού στους συμμετέχοντες στο διάλογο. Το επόμενο άρθρο 50 ρυθμίζει τα της διαδικασίας με διαπραγμάτευση, με δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού και προβλέπει τα εξής: 1) Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις προσφεύγοντας σε διαδικασία με διαπραγμάτευση, αφού προηγηθεί δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, στις ακόλουθες περιπτώσεις: (α) Σε περίπτωση μη κανονικών προσφορών ή κατάθεσης προσφορών που είναι απαράδεκτες σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τηρουμένων των οριζομένων στις διατάξεις των άρθρων 33, 43, 44, 64, 65, 67-75 και 132 του παρόντος νόμου, έπειτα από ανοικτή ή κλειστή διαδικασία ή ανταγωνιστικό διάλογο, με την προϋπόθεση ότι οι αρχικοί όροι της σύμβασης δεν τροποποιούνται ουσιωδώς. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να μη δημοσιεύουν προκήρυξη διαγωνισμού, αν στη διαδικασία με διαπραγμάτευση περιλαμβάνουν όλους τους προσφέροντες που πληρούν τα κριτήρια των άρθρων 68 έως 75 του παρόντος νόμου και οι οποίοι, κατά την ανοικτή ή κλειστή διαδικασία ή τον προηγηθέντα ανταγωνιστικό διάλογο, υπέβαλαν παραδεκτές προσφορές. (β) Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν πρόκειται για έργα, προμήθειες ή υπηρεσίες, των οποίων η φύση ή διάφοροι αστάθμητοι παράγοντες δεν επιτρέπουν το συνολικό προκαθορισμό των τιμών. (γ) Στον τομέα των υπηρεσιών, ιδίως κατά την έννοια της κατηγορίας 6 του Παραρτήματος II Α του Προσαρτήματος Α΄ και για παροχές διανοητικής εργασίας, όπως η σύλληψη έργου, στο μέτρο που η φύση των προς παροχή εργασιών δεν επιτρέπει τον καθορισμό με επαρκή ακρίβεια των προδιαγραφών της σύμβασης, ώστε να επιτρέπεται η ανάθεσή της με επιλογή της καλύτερης προσφοράς, σύμφωνα με τους κανόνες που διέπουν την ανοικτή ή την κλειστή διαδικασία. (δ) Στον τομέα των έργων, για τα έργα που εκτελούνται αποκλειστικά για σκοπούς έρευνας, δοκιμής ή τελειοποίησης, και όχι για να εξασφαλίζουν την αποδοτικότητα ή την κάλυψη των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης. 2) Στις περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1, οι αναθέτουσες αρχές διαπραγματεύονται με τους προσφέροντες προκειμένου αυτοί να προσαρμόζουν τις προσφορές τους στους όρους της προκήρυξης του διαγωνισμού, της συγγραφής υποχρεώσεων και των λοιπών τευχών του διαγωνισμού και προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη προσφορά, σύμφωνα με το άρθρο 43 παράγραφος 1. 3) Κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, οι αναθέτουσες αρχές εξασφαλίζουν την ίση μεταχείριση όλων των προσφερόντων. Ειδικότερα, δεν παρέχουν, κατά τρόπο που να δημιουργεί διακρίσεις, πληροφορίες που ευνοούν ορισμένους προσφέροντες σε σχέση με άλλους. 4) Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προβλέπουν στην προκήρυξη ή στη συγγραφή υποχρεώσεων ότι η διαδικασία με διαπραγμάτευση διεξάγεται σε διαδοχικές φάσεις, ώστε να μειώνεται ο αριθμός των προς διαπραγμάτευση προσφορών με την εφαρμογή των προβλεπόμενων κριτηρίων ανάθεσης. Και ερχόμαστε στο άρθρο 51 για τη διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς όμως δημοσίευση. Εδώ, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν τις δημόσιες συμβάσεις τους προσφεύγοντας σε διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς να προηγείται δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, στις ακόλουθες περιπτώσεις: 1) Προκειμένου για δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών: (α) Αν, ύστερα από ανοικτή ή κλειστή διαδικασία, δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά ή καμία από τις υποβληθείσες προσφορές δεν κρίνεται κατάλληλη ή αν δεν υπάρχει κανείς υποψήφιος, εφόσον δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιωδώς οι αρχικοί όροι της σύμβασης και με την προϋπόανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 59 Ο ΟΔΗΓΟΣ θεση ότι διαβιβάζεται σχετική έκθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ύστερα από αίτημά της. (β) Αν, για λόγους τεχνικούς, καλλιτεχνικούς ή σχετικούς με την προστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων, η σύμβαση μπορεί να ανατεθεί μόνο σε συγκεκριμένο οικονομικό φορέα. (γ) Στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, αν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης, οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για τις ενδιαφερόμενες αναθέτουσες αρχές, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή με διαπραγμάτευση διαδικασίες με δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού του άρθρου 50 του παρόντος νόμου. Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη. 2) Προκειμένου για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών: (α) Όταν τα σχετικά προϊόντα κατασκευάζονται αποκλειστικά για σκοπούς έρευνας, πειραματισμού, μελέτης ή ανάπτυξης, για ποσότητα που δεν εξασφαλίζει την εμπορική βιωσιμότητα 60 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 του προϊόντος ή την απόσβεση των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης. (β) Όταν αφορούν συμπληρωματικές παραδόσεις που πραγματοποιούνται από τον αρχικό προμηθευτή και προορίζονται είτε για τη μερική ανανέωση προμηθειών ή εγκαταστάσεων τρέχουσας χρήσης είτε για την επέκταση υφιστάμενων προμηθειών ή εγκαταστάσεων, εφόσον η αλλαγή προμηθευτή θα υποχρέωνε την αναθέτουσα αρχή να προμηθευτεί υλικό με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά, τα οποία είναι ασυμβίβαστα ή προκαλούν δυσανάλογες τεχνικές δυσχέρειες ως προς τη χρήση και συντήρηση. Η διάρκεια των εν λόγω συμβάσεων, καθώς και των ανανεώσιμων συμβάσεων, δεν υπερβαίνει τα τρία έτη, εκτός αν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι, η συνδρομή των οποίων θα πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς. (γ) Όταν πρόκειται για προμήθειες που είναι εισηγμένες και αγοράζονται σε χρηματιστήριο βασικών προϊόντων. (δ) Όταν έχουν ως αντικείμενο προμήθεια ειδών, υπό ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους είτε από έναν προμηθευτή που έπαυσε οριστικά την εμπορική δραστη- ριότητά του είτε από το σύνδικο ή τον εκκαθαριστή πτώχευσης ή άλλης ανάλογης διαδικασίας αναγκαστικής εκκαθάρισης. 3) Προκειμένου για δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών: Όταν η σχετική σύμβαση έπεται διαγωνισμού μελετών και πρέπει, σύμφωνα με τους εφαρμοστέους κανόνες, να ανατεθεί στο νικητή ή σε έναν από τους νικητές του διαγωνισμού αυτού. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, όλοι οι νικητές του διαγωνισμού καλούνται να συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις. 4) Προκειμένου για δημόσιες συμβάσεις έργων και υπηρεσιών: (α) Όταν αφορούν συμπληρωματικά έργα ή υπηρεσίες που δεν περιλαμβάνονταν στην αρχικώς κατακυρωθείσα μελέτη ούτε στην αρχική σύμβαση και τα οποία, λόγω μη προβλέψιμων περιστάσεων, κατέστησαν αναγκαία για την εκτέλεση των εργασιών ή της υπηρεσίας, όπως περιγράφεται στην αρχική σύμβαση, υπό την προϋπόθεση ότι η ανάθεση γίνεται στον οικονομικό φορέα που εκτελεί τις υπηρεσίες αυτές ή την υπηρεσία αυτή, εφόσον τα συμπληρωματικά έργα ή οι υπηρεσίες είτε δεν μπορούν, από τεχνική ή οικονομική άποψη, να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα για τις αναθέτουσες αρχές, είτε μπορούν να διαχωριστούν από την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, πλην όμως είναι απόλυτα αναγκαία για την ολοκλήρωσή της. Το σωρευτικό ποσό των συναπτομένων συμβάσεων συμπληρωματικών έργων ή υπηρεσιών δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης. (β) Όταν έχουν ως αντικείμενο νέα έργα ή υπηρεσίες που συνίστανται στην επανάληψη παρόμοιων έργων ή υπηρεσιών που ανατέθηκαν στον οικονομικό φορέαανάδοχο της αρχικής σύμβασης από τις ίδιες αναθέτουσες αρχές, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα έργα ή οι υπηρεσίες είναι σύμφωνες με μία βασική μελέτη που αποτέλεσε αντικείμενο αρχικής σύμβασης, και η οποία έχει συναφθεί σύμφωνα με την ανοικτή ή την κλειστή διαδικασία. Η δυνατότητα προσφυγής στη διαδικασία αυτή πρέπει να επισημαίνεται ήδη κατά την αρχική προκήρυξη διαγωνισμού, το δε συνολικό προβλεπόμενο ποσό για τη συνέχιση των εργασιών ή υπηρεσιών λαμβάνεται υπόψη από τις αναθέτουσες αρχές, κατά την εφαρμογή του άρθρου 23 του παρόντος νόμου. Προσφυγή στη διαδικασία αυτή επιτρέπεται μόνον επί μία τριετία μετά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης. Το επόμενο άρθρο 52 αναφέρεται στις συμφωνίες-πλαίσια και προβλέπει τα εξής: 1) Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν συμφωνίες-πλαίσια. 2) Για τη σύναψη μιας συμφωνίας-πλαισίου, οι αναθέτουσες αρχές ακολουθούν τους διαδικαστικούς κανόνες που ορίζονται στον παρόντα νόμο σε όλα τα ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 61 Ο ΟΔΗΓΟΣ στάδια, έως την ανάθεση των συμβάσεων που βασίζονται στην εν λόγω συμφωνία-πλαίσιο. Η επιλογή των συμβαλλομένων στη συμφωνία-πλαίσιο γίνεται κατ’ εφαρμογή των κριτηρίων ανάθεσης, τα οποία καθορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 43 του παρόντος νόμου. Οι συμβάσεις που βασίζονται σε συμφωνίαπλαίσιο συνάπτονται σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στα άρθρα 53 και 54 του παρόντος νόμου. Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται μόνο μεταξύ των αναθετουσών αρχών και των οικονομικών φορέων που ήταν εξαρχής συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας-πλαισίου. Κατά τη σύναψη των συμβάσεων που βασίζονται στη συμφωνία-πλαίσιο, τα μέρη δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να επιφέρουν ουσιαστικές τροποποιήσεις στους όρους της συμφωνίας-πλαισίου, ιδίως στην περίπτωση που αναφέρεται στο άρθρο 53 του παρόντος νόμου. Η διάρκεια μιας συμφωνίας-πλαισίου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τέσσερα (4) έτη, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων που δικαιολογούνται ειδικώς, ιδίως λόγω του αντικειμένου της 62 ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 συμφωνίας-πλαισίου. Οι αναθέτουσες αρχές δεν μπορούν να προσφεύγουν στις συμφωνίες-πλαίσια καταχρηστικά ή κατά τρόπο που να εμποδίζει, περιορίζει ή νοθεύει τον ανταγωνισμό. Ειδικότερη μορφή των ρυθμίσεων αυτών υπάρχει στο άρθρο 53 για τις συμφωνίες-πλαίσια με έναν οικονομικό φορέα. Όταν συνάπτεται μια συμφωνία-πλαίσιο με έναν μόνο οικονομικό φορέα, οι συμβάσεις που βασίζονται σε αυτή τη συμφωνίαπλαίσιο ανατίθενται σύμφωνα με τους όρους που ορίζονται στη συμφωνία-πλαίσιο. Για τη σύναψη των συμβάσεων αυτών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να διαβουλεύονται γραπτώς με το φορέα, ζητώντας, εν ανάγκη, να ολοκληρώσει την προσφορά του. Περαιτέρω, στο επόμενο άρθρο 54 γίνεται μνεία για τις συμφωνίες-πλαίσια με περισσότερους οικονομικούς φορείς. Έτσι: 1) Όταν συνάπτεται μια συμφωνία-πλαίσιο με περισσότερους οικονομικούς φορείς, αυτοί πρέπει να είναι τουλάχιστον τρεις (3), εφόσον υπάρχει επαρκής αριθμός οικονομικών φορέων που πληρούν τα κριτήρια επιλογής ή/και αποδεκτές προσφορές που ανταποκρίνονται στα κριτήρια ανάθεσης. Η ανάθεση των συμβάσεων αυτών μπορεί να γίνεται: - είτε με εφαρμογή των όρων που καθορίζονται στη συμφωνίαπλαίσιο χωρίς νέο διαγωνισμό, - είτε, όταν δεν έχουν καθορισθεί όλοι οι όροι στη συμφωνία-πλαίσιο, αφού επαναδιαγωνισθούν τα μέρη βάσει των ιδίων όρων, εν ανάγκη διευκρινίζοντας τους όρους αυτούς, και, ενδεχομένως, βάσει άλλων όρων που επισημαίνονται στη συγγραφή υποχρεώσεων της συμφωνίας-πλαισίου, σύμφωνα με την ακόλουθη διαδικασία: (α) Για κάθε σύμβαση που πρόκειται να συναφθεί, οι αναθέτουσες αρχές διαβουλεύονται γραπτώς με τους οικονομικούς φορείς που είναι ικανοί να εκτελέσουν το αντικείμενο της σύμβασης. (β) Οι αναθέτουσες αρχές ορίζουν επαρκή προθεσμία για την υποβολή των προσφορών των σχετικών με κάθε σύμβαση, λαμβανομένων υπόψη παραμέτρων όπως η πολυπλοκότητα του αντικειμένου της σύμβασης και ο απαραίτητος χρόνος για τη διαβίβαση των προσφορών. Η προθεσμία αυτή δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα (10) ημερών ούτε μεγαλύτερη των είκοσι (20) ημερών. (γ) Οι προσφορές υποβάλλονται γραπτώς και το περιεχόμενό τους πρέπει να παραμένει εμπιστευτικό έως την εκπνοή της τασσόμενης προθεσμίας απάντησης. (δ) Η ανάθεση κάθε σύμβασης γίνεται στον προσφέροντα που υπέβαλε την καλύτερη προσφορά βάσει των κριτηρίων ανάθεσης που έχουν καθορισθεί στη συγγραφή υποχρεώσεων της συμφωνίας-πλαισίου. 2) Όταν το αντικείμενο της συμφωνίας-πλαισίου με περισσότερους οικονομικούς φορείς υποδιαιρείται σε περισσότερα τμήματα, καλούνται σε διαβούλευση μόνο οι οικονομικοί φορείς των τμημάτων που ανταποκρίνονται στο εκάστοτε αντικείμενο της εκτελεστικής σύμβασης. 3) Στην περίπτωση των συμφωνιών-πλαισίων με περισσότερους οικονομικούς φορείς, οι προσφέροντες καταθέτουν κατά την υποβολή των προσφορών υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 (Α΄ 75) ότι εξακολουθούν να πληρούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής της αρχικής διακήρυξης, βάσει της οποίας συνάφθηκε η συμφωνία-πλαίσιο. Ο επιλεγείς οικονομικός φορέας καλείται να υποβάλει επικαιροποιημένα δικαιολογητικά σχετικά με την προσωπική του κατάσταση πριν από τη σύναψη κάθε εκτελεστικής σύμβασης. 4) Οι συμφωνίες-πλαίσια και οι εκτελεστικές τους συμβάσεις αποστέλλονται για προληπτικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο, κατά τις οικείες διατάξεις. Το άρθρο 55 έχει εξειδικευμένο περιεχόμενο και αναφέρεται στις συμβάσεις δημοσίων έργων, καθορίζοντας τους ειδικούς κανόνες που αφορούν την κατασκευή κοινωνικών κατοικιών. Το άρθρο αυτό προβλέπει ότι: 1) Στην περίπτωση δημοσίων συμβάσεων με αντικείμενο τη μελέτη και την κατασκευή συγκροτήματος κοινωνικών κατοικιών, για τις οποίες, λόγω της σπουδαιότητας, του πολύπλοκου της κατασκευής και της προβλεπόμενης διάρκειας των έργων, το σχέδιο πρέπει να καταρτίζεται εξαρχής σε στενή συνεργασία, στα πλαίσια ομάδας αποτελούμενης από εκπροσώπους των αναθετουσών αρχών, εμπειρογνώμονες και τον εργολήπτη που πρόκειται να επι- φορτισθεί με την εκτέλεση των έργων, μπορεί να εφαρμόζεται ειδική διαδικασία ανάθεσης προκειμένου να επιλέγεται ο καταλληλότερος προς ένταξη στην ομάδα εργολήπτης. 2) Ειδικότερα, οι αναθέτουσες αρχές περιλαμβάνουν στην προκήρυξη του διαγωνισμού την κατά το δυνατόν ακριβέστερη περιγραφή των έργων, ώστε οι ενδιαφερόμενοι εργολήπτες να είναι σε θέση να διαμορφώνουν σαφή ιδέα περί του προς εκτέλεση έργου. Επιπλέον, οι αναθέτουσες αρχές αναφέρουν στην εν λόγω προκήρυξη, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 68 έως 75 του παρόντος νόμου τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής, τους προσωπικούς, τεχνικούς, οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς όρους τους οποίους πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι. Όταν προσφεύγουν στη διαδικασία αυτή, οι αναθέτουσες αρχές εφαρμόζουν τα άρθρα 16 παρ. 1, 36, 56, 57, 59, 60, 63 και 68 έως 75 του νόμου αυτού. ανάπτυξη|ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015 63 ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ε.Β.Ε.Α. ΜΕΛΗ Δ.Σ. - ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ 1. ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ..: 210 9959971• Φαξ: 210 9959975 2. ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ: 210 2851304 • Φαξ: 210 2835338 ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: 210 6849008 • Φαξ: 210 6856012 3. ΑΛΒΑΝΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: 210 8070496, 22620 32992 • Φαξ: 22620 32991 4. ΑΛΓΕΡΙΑ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Τηλ.: 210 8219930 • Φαξ: 210 8230637 5. ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ 6. ΑΡΜΕΝΙΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: 210 2404240 • Φαξ: 210 2467177 7. ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: 210 5144401 • Φαξ: 210 5142564 ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: 210 7712309, 210 7712318 8. ΑΥΣΤΡΙΑ STRUECKER MARCO Τηλ.: 210 6886424 • Φαξ: 210 6886542 9. ΑΦΡΙΚΗ (ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ) ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: 210 8180000 • Φαξ: 210 8180001 ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: 6932190200 • Φαξ: 210 8135513 10. ΑΦΡΙΚΗ (ΔΥΤΙΚΗ) ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: 210 8180000 • Φαξ: 210 8180001 ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: 6932190200 • Φαξ: 210 8135513 11. ΑΦΡΙΚΗ (ΝΟΤΙΟΣ) ΛΕΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: 210 6135631 • Φαξ: 210 8042995 12. ΒΑΛΤΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ (ΕΣΘΟΝΙΑ, ΛΕΤΟΝΙΑ, ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ) ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: 210 9959971 • Φαξ: 210 9959975 13. ΒΕΛΓΙΟ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Τηλ.: 2103212829 • Φαξ: 2103217448 14. ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΘΑΝΟΣ Τηλ.: 210 8219930 • Φαξ: 210 8230637 ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ Τηλ.: 210 8230042 • Φαξ: 210 8230637 15. ΒΙΕΤΝΑΜ ΚΑΡΑΜΑΛΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: 210 3220093 • Φαξ: 210 3230890 16. ΒΟΛΙΒΙΑ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΘΑΝΟΣ Τηλ.: 210 8219930 • Φαξ: 210 8230637 17. ΒΟΣΝΙΑ ΚΑΙ ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: 210 9959971 • Φαξ: 210 9959975 18. ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Τηλ.: 210 6837633 • Φαξ: 210 6842604 ΠΑΝΕΤΤΑΣ ΜΑΡΚΟΣ Τηλ.: 210 8074390 • Φαξ: 210 8074229 19.ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: 210 8070496, 22620 32992 • Φαξ: 22620 32991 ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: 210 6849008 • Φαξ: 210 6856012 20. ΓΑΛΛΙΑ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Τηλ.: 210 3212829 • Φαξ: 210 3217448 ΛΑΣΚΑΡΙΣ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: 210 6200010 • Φαξ: 210 8074309 21. ΓΕΡΜΑΝΙΑ STRUECKER MARCO Τηλ.: 210 6886424 • Φαξ: 210 6886542 ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ Τηλ.: 210 8210536, 210 8829053 22. ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΗΣ Τηλ.: 210 8210536 • Φαξ: 210 8829053 23. ΓΚΑΝΑ ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ Τηλ.: 210 8230042 • Φαξ: 210 8230637 24. ΔΑΝΙΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: 210 2404240 • Φαξ: 210 2467177 25. ΕΛΒΕΤΙΑ ΗΛΙΑΔΗΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Τηλ.: 210 9339090 •Φαξ: 210 9345475 26. ΗΝΩΜΕΝΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: 6932190200 • Φαξ: 210 8135513 ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ Τηλ.: 210 3227768 • Φαξ: 210 3226925 ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 2117676 • Φαξ: 210 2117677 27. Η.Π.Α ΛΕΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: 210 6135631 • Φαξ: 210 8042995 ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΣΠΥΡΟΣ Τηλ.: 210 8210536, 210 8829053 28. ΙΑΠΩΝΙΑ ΧΑΖΑΠΗ-ΠΙΤΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Τηλ.: 210 5751896 • Φαξ: 210 5717113 ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Τηλ.: 210 6612556 • Φαξ: 210 6613640 29. ΙΝΔΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: 210 6849008 • Φαξ: 210 6856012 ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: 210 2851304 • Φαξ: 210 2835338 30. ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: 210 3623727 • Φαξ: 210 3601398 ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: 210 6849008 • Φαξ: 210 6856012 31. ΙΟΡΔΑΝΙΑ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: 210 9959971 • Φαξ: 210 9959975 32. ΙΡΑΝ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ Τηλ.: 210 6835034 • Φαξ: 210 6893539 ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ.: 210 5595223 • Φαξ: 210 5595185 33. ΙΡΑΚ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: 6932190200 • Φαξ: 210 8135513 34. ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 5772900 • Φαξ: 210 5782600 35.ΙΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΘΑΝΟΣ Τηλ.: 210 8219930 • Φαξ: 210 8230637 ΦΡΑΓΓΕΔΑΚΗ ΕΥΘΑΛΙΑ Τηλ.: 210 8230042 • Φαξ: 210 8230637 36. ΙΣΠΑΝΙΑ ΠΑΝΕΤΤΑΣ ΜΑΡΚΟΣ Τηλ.: 210 8074390 • Φαξ: 210 8074229 37. ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΦΟΥΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: 210 5232605 • Φαξ: 210 5226605 ΤΖΟΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: 210 9537370 • Φαξ: 2109537369 38. ΙΤΑΛΙΑ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Τηλ.: 210 6269.811 • Φαξ: 210 6269602 ΛΑΣΚΑΡΙΣ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: 210 6200010 • Φαξ: 210 8074309 39. ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ.: 210 5595223 • Φαξ: 210 5595185 40. ΚΑΝΑΔΑΣ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: 210 4805200 • Φαξ: 210 4805212 ΧΑΖΑΠΗ-ΠΙΤΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Τηλ.: 210 5751896 • Φαξ: 210 5717113 41. ΚΑΤΑΡ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑΣ ΔΡΑΚΟΥΛΗΣ Τηλ.: 210 7759.433 • Φαξ: 210 7781118 ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: 6932190200 • Φαξ: 210 8135513 42. ΚΙΝΑ ΚΑΝΔΑΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: 210 3634108 • Φαξ: 210 3634165 ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Τηλ.: 210 6612556 • Φαξ: 210 6613640 43. ΚΟΛΟΜΒΙΑ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Τηλ.: 210 6269811 • Φαξ: 210 6269602 44. ΚΟΡΕΑ ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΥ ΕΛΕΝΗ Τηλ.: 210 3458022 • Φαξ: 210 3455170 ΗΛΙΑΔΗΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ Τηλ.: 210 9339090 • Φαξ: 210 9345475 45. ΚΟΥΒΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: 210 2404240 • Φαξ: 210 2467177 46. ΚΟΥΒΕΪΤ ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 2117676 • Φαξ: 210 2117677 47. ΚΡΟΑΤΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 5772900 • Φαξ: 210 5782600 48. ΚΥΠΡΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: 210 8234325 • Φαξ: 210 8833022 ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: 210 4805200 • Φαξ: 210 4805212 ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: 210 3623727 • Φαξ: 210 3601398 49. ΛΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΟΝΓΚΟ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: 210 3824307 • Φαξ: 210 3824394 50. ΛΕΥΚΟΡΩΣΙΑ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: 210 2404240 • Φαξ: 210 2467177 51. ΛΙΒΑΝΟΣ ΧΑΖΑΠΗ-ΠΙΤΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Τηλ.: 210 5751896 • Φαξ: 210 5717113 52. ΛΙΒΥΗ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: 210 6810613, 22620 31462 • Φαξ: 22620 31890 ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: 210 8123720 • Φαξ: 210 6140448 53. ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΡΕΠΠΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Τηλ.: 210 3212829 • Φαξ: 210 3217448 54. ΜΑΛΑΙΣΙΑ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: 210 7712309 • 210 7712318 55. ΜΑΛΤΑ ΤΣΟΒΟΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Τηλ.: 210 7220185 • Φαξ: 210 7220643 56. ΜΑΡΟΚΟ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: 210 4805200 • Φαξ: 210 4805212 57.ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ: 210 6543129 • Φαξ: 210 6543229 ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: 210 9959.971 • Φαξ: 210 9959975 ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: 210 7253783 • Φαξ: 210 7251563 58. ΜΕΞΙΚΟ ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: 210 5144401 • Φαξ: 210 5142564 59. ΜΟΛΔΑΒΙΑ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΗΣ Τηλ.: 210 8210536 • Φαξ: 210 8829053 60. ΜΠΑΧΡΕΪΝ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: 6932190200 • Φαξ: 210 8135513 61. ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: 210 7712309, 210 7712318 ΚΑΥΚΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: 210 5144401 • Φαξ: 210 5142564 62. ΝΙΓΗΡΙΑ ΤΣΟΓΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Τηλ.: 210 3824307 • Φαξ: 210 3824394 63. ΝΟΡΒΗΓΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: 210 8070496, 22620 32992 • Φαξ: 22620 32991 64. ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΛΕΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: 210 6135631 • Φαξ: 210 8042995 65. ΟΜΑΝ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: 210 6543129 • Φαξ: 210 6543229 66. ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ.: 210 5595223 • Φαξ: 210 5595185 67. ΟΥΓΚΑΝΤΑ ΘΩΜΟΓΛΟΥ ΠΑΥΛΟΣ Τηλ.: 210 6810613, 22620 31462 •Φαξ 22620 31890 68. ΟΥΖΜΠΕΚΙΣΤΑΝ ΚΟΥΔΟΥΝΗΣ ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ Τηλ.: 210 5595223 • Φαξ: 210 5595185 69. ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΤΣΟΒΟΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Τηλ.: 210 7220185 • Φαξ: 210 7220643 70. ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: 210 2404240 • Φαξ: 210 2467177 71. ΠΑΚΙΣΤΑΝ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: 210 2404240 • Φαξ: 210 2467177 72. ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΜΩΡΑΪΤΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: 210 6543129 • Φαξ: 210 6543229 73. ΠΑΡΑΓΟΥΑΗ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: 210 2404240 • Φαξ: 210 2467177 74. ΠΕΡΟΥ ΔΟΝΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ Τηλ.: 210 2404240 • Φαξ: 210 2467177 75. ΠΟΛΩΝΙΑ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: 210 9484090 • Φαξ: 210 9484110 76. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ Τηλ.: 210 3227768 • Φαξ: 210 3226925 77. ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΣΟΦΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ Τηλ.: 210 6835034 • Φαξ: 210 6893539 ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: 210 8123720 • Φαξ: 210 6140448 78. ΡΩΣΙΑ ΚΙΟΛΕΪΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Τηλ.: 210 8180000 • Φαξ: 210 8180001 ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 2117676 • Φαξ: 210 2117677 79. ΣΑΝ ΜΑΡΙΝΟ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Τηλ.: 210 6138312 • Φαξ: 210 6138317 80. ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: 6932190200 • Φαξ: 210 8135513 81. ΣΕΡΒΙΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: 210 8234325 • Φαξ: 210 8833022 ΤΖΟΥΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Τηλ.: 210 9537370 • Φαξ: 210 9537369 82. ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗ ΚΟΥΡΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Τηλ.: 210 3623727 • Φαξ: 210 3601398 ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Τηλ.: 210 6849008 • Φαξ: 210 6856012 83. ΣΚΟΠΙΑ ΣΙΑΜΙΔΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Τηλ.: 210 8070496, 22620 32992 • Φαξ: 22620 32991 84. ΣΛΟΒΑΚΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 5772900•Φαξ 210 57826001 85. ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 5772900•Φαξ 210 57826001 86. ΣΟΥΔΑΝ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Τηλ.: 6932190200 • Φαξ: 210 8135513 ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Τηλ.: 210 9959971 • Φαξ: 210 9959975 87. ΣΟΥΗΔΙΑ ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Τηλ.: 210 6612556 • Φαξ: 210 6613640 88. ΣΥΡΙΑ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 5772900 • Φαξ: 2105782600 89. ΤΑΪΛΑΝΔΗ ΤΣΑΓΚΑΛΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Τηλ.: 210 7712309, 210 7712318 90. ΤΑΪΒΑΝ ΒΕΝΟΥΡΗ-ΓΟΒΔΕΛΑ ΑΛΚΗΣΤΙΣ Τηλ.: 210 4820095 • Φαξ: 210 4814712 ΚΟΥΜΠΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ.: 210 8123720•φαξ 210 6140448 91. ΤΑΤΖΙΚΙΣΤΑΝ ΚΟΛΛΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 5772900 • Φαξ: 210 5782600 92. ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΥΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥ-ΚΟΥΝΕΝΑΚΗ ΣΟΦΙΑ Τηλ.: 211 7503741 • Φαξ: 210 5241863 ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Τηλ.: 210 2837000 • Φαξ: 210 2838889 93. ΤΥΝΗΣΙΑ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: 210 9484090 • Φαξ: 210 9484110 94. ΤΣΕΧΙΑ ΜΠΕΚΥΡΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Τηλ.: 210 9484090 • Φαξ: 210 9484110 95. ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ ΦΛΕΣΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τηλ: 210 6837633 • Φαξ: 210 6842604 96. ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Τηλ.: 210 7253783 • Φαξ: 2107251563 97. ΧΙΛΗ ΔΕΡΙΖΙΩΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Τηλ.: 210 2117676 • Φαξ: 210 2117677
© Copyright 2024 Paperzz
