01- KATHI 8-12_KATHI NEW 07/12/13 00:14 Page 1
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα
ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013 • Eτος 5ο • Aρ. φύλλου 269
www.k athimerini.com.cy €1,50 (Απλή έκδοση) €2,90 (Βασική) €3,90 (Ενισχυμένη)
«Συνοδικοί ραδιουργούν εναντίον μου»
Σ H M E PA
Σύμπραξη ΑΚΕΛ, Δημητριάδη, Ιεραρχών «φούνταραν» Ελληνική και Τρ. Κύπρου, λέει ο Αρχιεπίσκοπος
Λαύρος ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος
Β΄ κατά μελών της Ιεράς Συνόδου, που
όπως λέει, όχι μόνο δεν έχουν νου για
να αντιληφθούν τις επιχειρηματικές
του κινήσεις αλλά πάνε στη Σύνοδο
απροετοίμαστοι. Μας δέχθηκε στην
Αρχιεπισκοπή μετά από αίτημά μας να
δώσει απαντήσεις στην έρευνα της «Κ»
που έδειχνε ότι διαχειρίστηκε την εκκλησιαστική περιουσία με αδιαφάνεια
και κατά το δοκούν. Μας είπε ότι έγινε
λάθος με την Εγκλείστρα του Αγίου
Νεοφύτου αλλά ότι τις πωλήσεις γης
της Μονής και της Μητρόπολης Πάφου
τις έκανε για να μετατρέψει την Πάφο
σε τουριστικό κέντρο και το κατόρθωσε.
Δηλώνει ότι ξέρει ποιοι Συνοδικοί προσπαθούν να τον «καταφατσελλώσουν»,
αποκαλύπτει ότι ο Κύκκος είναι άφραγκος και όλες οι μητροπόλεις ζητούν λεφτά από την Αρχιεπισκοπή, που είναι
η μόνη που στέκει. Τέλος, περιγράφει
την τραπεζική δύνη και πώς έδιωξε τον
Βγενόπουλο από την Κύπρο. Σελ 12
Περίοδος
15 εβδομάδων
για λύση
του Κυπριακού
Χρώματα, φώτα και χαμόγελα στη Μακαρίου
Ανακοινωθέν εντός 15 ημερών
ΑΚΟΛΟΥΘΩΣ
ΤΙΜΗ €1 ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΙ ‘13
€3.50 ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ |T135 ΧΕΙΜΩΝΑΣ
â
èÜ ç çÜ /$
ëÜ ä 2/
Öæ ÖÙ 5
Ö Öæ &2
âÚ åÚä
â
STYLE
âÞßäàÖç
åÖåÖÙäåäéàäç
ntiialss
#Essen
ÚâÖçåæÞØßÞåÖççèäĞ
×ÖçÞàÚÞäèäé
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΝΤΡΙΚ
èă&KULVWPDV
ZLVKOLVW
ĈăĉðāĈąõ
ċõ
æăđċ
õ
ĄõĄăđĈĈćýõ
õ
÷ýõ
ąăÿĐ÷
õý
þõý
Ĉõþ
ĄāùđĀõĈõ
õ
đĀõĈõ
ăýāăĄāùđ
äÞéåäìÜêÞäèÜèÚç
ΔΗΚΟ: Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ
ΜΑΡΙΟΣ ΚΑΡΟΓΙΑΝ
Η εντολή Νικόλα
δεν είναι καθαρή
Δεν πρόκειται να
διεκδικήσω κανένα
άλλο κομματικό αξίωμα, θα είμαι όμως
ενεργός και σε θέση
μάχης, λέει ο Μ. Καρογιάν στην πρώτη συνέντευξή του
μετά την απώλεια της προεδρίας του
ΔΗΚΟ. Εκτιμά δε ότι το 50% του ΔΗΚΟ που τον ψήφισε, του δημιουργεί
την υποχρέωση να είναι ισχυρή συνισταμένη στο κόμμα. Σελ. 13
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η «Μικρά Αγγλία»
του Π. Βούλγαρη
Ο Παντελής Βούλγαρης και η συγγραφέας Ιωάννα Καρυστιάνη σε μία
εκ βαθέων συζήτηση. Ζωή, σελ. 1
Σε «Λεωφόρο Χριστουγέννων» μετατρέπεται από σήμερα το απόγευμα και για έναν ολόκληρο μήνα η λεωφόρος Μακαρίου στη Λευκωσία,
στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου αναζωογόνησης της πάλαι ποτέ δημοφιλούς εμπορικής οδού. Τα έσοδα θα διατεθούν για στήριξη απόρων
μαθητών. Σελ. 15
Αρχίζει «μάζεμα»
από τις τράπεζες
Στόχος τα κόκκινα δάνεια
Ειδικές μονάδες διαχείρισης αναπτύσσονται στις τράπεζες για να περιοριστεί η άνοδος των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η ρύθμιση δανείων και
η παροχή ευκολιών αλλά και η μετατροπή σε εξυπηρετούμενα όσων δανείων δεν αποπληρώνονται δεν αφορά
όλους. Αφορά βιώσιμους δανειολήπτες,
είτε πρόκειται για νοικοκυριά είτε για
επιχειρήσεις. Οικονομική, σελ 4.
Φλερτ από Ελλάδα – Κίνα για Cyta
Κατ’ αρχήν ενδιαφέρον από OTE και Vodafone Hellas
Tο ενδιαφέρον εταιρειών από την Ελλάδα προσελκύει η Cyta, αφού τα σχέδια αποκρατικοποίησης επηρεάζουν το ισοζύγιο της ελλαδικής
τηλεπικοινωνιακής αγοράς. ΟΤΕ και Vodafone
Hellas βλέπουν με καλό μάτι το ιδιόκτητο
δίκτυο και το πελατολόγιο των 370 χιλιάδων
συνδρομητών της Cyta Hellas. Ελκυστικές
είναι οι ιδιόκτητες υποθαλάσσιες υποδομές
της Cyta στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, που
προσελκύουν το ενδιαφέρον Κινέζων. Σελ. 14
Μαντέλα ο Οικουμενικός
Ψάχνουν λύση για
το χαμένο εξάμηνο
Δύο οι χρονικές επιλογές
Αστυνομική βία,
όχι διαφθορά
Ο Α. Σπυριδάκης στην «Κ»
Στη σκιά της πρόσφατης κακοποίησης
αλλοδαπού από αστυνομικούς, ο πρόεδρος της ανεξάρτητης Αρχής Διερεύνησης Παραπόνων κατά της Αστυνομίας δηλώνει στην «Κ» ότι οι πλείστες καταγγελίες αφορούν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και
πειθαρχικά παραπτώματα. Σελ. 11
ΑSSOCIATED PRESS
Η δημιουργία ενός
ισχυρού και μεγάλου
Κεντρώου χώρου υπό
μία πλατφόρμα είναι ο
στόχος του Νικόλα
Παπαδόπουλου, ο
οποίος επί του παρόντος έχει να αντιμετωπίσει τις επόμενες ενδοκομματικές εκλογές, το πιθανότερο εντός Ιανουαρίου, για την ανάδειξη της
υπόλοιπης ηγεσίας του ΔΗΚΟ. «Πάρτι» στην ΕΔΕΚ, με επίθεση απαντά η
Συμμαχία. Σελ. 6
ΝΕΑΡΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Πλατφόρμα
του Κέντρου,
ο στόχος Νικόλα
Ένα πένθιμο πέπλο καλύπτει κάθε γωνιά του πλανήτη για τον άνθρωπο θρύλο που ταύτισε το όνομά του
με τις οικουμενικές αξίες της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης, της Ισότητας και της Δημοκρατίας. Σελ. 22
Οι υπάλληλοι του Πανεπιστημίου Αθηνών εισέρχονται αύριο στη 14η εβδομάδα απεργίας, όμως τα σημάδια της
απεργιακής κόπωσης είναι ορατά, την
ίδια στιγμή που η πίεση για να μη
χαθεί το εξάμηνο καθίσταται ασφυκτική. Έτσι, δεν αποκλείεται στην
αυριανή συνέλευση να αποφασιστεί
η λήξη της απεργίας, όπως έγινε στο
Πολυτεχνείο. Η προσπάθεια εστιάζεται
πλέον στην κάλυψη του χαμένου εξαμήνου, είτε με μείωση του χρόνου
των εξετάσεων είτε με σύντμηση της
περιόδου των διακοπών. Σελ. 19
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ K SPORTS
ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Σελ. 24
Χριστουγεννιάτικες γεύσεις
απ’ όλο τον κόσμο!
ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 15 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ
ΟΜΟΝΟΙΑ
Η μεγάλη μάχη
του σωματείου
Η ραχοκοκαλιά από
την Πορτογαλία
Την Παρασκευή είναι ορισμένη
η Γενική Συνέλευση του σωματείου, με τον Γιώργου Παυλίδη
και την ομάδα Νίκου Κίρζη να
διεκδικούν την προεδρία.
Οι πιο φορμαρισμένοι σήμερα
παίκτες της Ομόνοιας είναι πορτογαλόφωνοι. Αυτοί είναι οι Μορέιρα, Αντράντε, Σοάρες, Μαργκάσα και Ασίς.
ΑΠΟΕΛ
ΤΕΝΙΣ
Τα ψηλά εμπόδια
του Πρόδρομου
Παραιτήθηκαν οι
δύο Ομοσπονδιακοί
Το πρόβλημα ρευστότητας στην
ΑΠΟΕΛ Ποδόσφαιρο Λτδ είναι
ασφυκτικό, ενώ το έλλειμμα της
σεζόν καλύπτεται μόνο αν η ομάδα μπει στους Ομίλους.
«Ακέφαλο» το Εθνικό Κέντρο Τένις μετά την παραίτηση των Ρικάρντο Ροντρίγκεζ και Μίχαλι
Μπουκούρ. Έρχεται Ελλαδίτης
για την επόμενη μέρα.
Συγκλίνουσες είναι οι πληροφορίες από
Λευκωσία, Βρυξέλλες, Νέα Υόρκη και
Κωνσταντινούπολη ότι οι εξελίξεις στο
κυπριακό θα είναι καταιγιστικές. Ουάσινγκτον και Λονδίνο διαμηνύουν πως
η Άγκυρα θα είναι υποβοηθητική. Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ θα βρίσκεται στο νησί
και αναμένονται πυρετώδεις διαβουλεύσεις για κατάληξη στο Κοινό Ανακοινωθέν
πριν από τα Χριστούγεννα, αφού το μόνο
που απομένει είναι η αποδοχή από την
τ/κ πλευρά της αναφοράς σε «Μία Κυριαρχία». Ο διεθνής παράγοντας εκτιμά
ότι το παράθυρο για λύση του Κυπριακού
κλείνει σε 15 βδομάδες. Παράλληλα, ενόψει έκθεσης του γ.γ. του ΟΗΕ για την
ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ανησυχίες προκαλεί στη
Λευκωσία το ενδεχόμενο παράτασης του
αδιεξόδου. Σελ. 4
Στην Αθήνα και στα Κατεχόμενα για
το Κυπριακό ο Νταβούτογλου. Σελ. 20
ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ
Το κόστος
της λύσης
Αν γράφαμε ότι το Κυπριακό βρίσκεται για ακόμη μία φορά σε κρίσιμη καμπή, θα ήταν τετριμμένο
μεν αλλά όχι μακριά από την αλήθεια.
Τετριμμένο, γιατί κρίσιμες καμπές
υπήρξαν πολλές και πραγματικές
συγκυρίες λύσης ολίγες. Ωστόσο,
υπήρξαν. Τώρα η καμπή αυτή έχει
τη δική της ιδιαιτερότητα, διότι είναι
δραματική όσο και οι έκρυθμες εκείνες περίοδοι μετά την τουρκική εισβολή. Οι λόγοι είναι δύο: Σε ό,τι
αφορά την ελληνοκυπριακή πλευρά,
μία συμφωνημένη λύση τώρα μπορεί
να διανοίξει οδούς ταχείας οικονομικής ανάκαμψης. Σε ό,τι αφορά την
τουρκοκυπριακή πλευρά ισχύει ακριβώς το ίδιο, παράλληλα με τον απεγκλωβισμό της από την εξαπλούμενη
ισλαμική κουλτούρα του ΑΚΡ που
την «καταβροχθίζει» σιγά-σιγά. Συγκυρία λύσης μπορεί να ξαναβρεθεί.
Πάντα όμως το κόστος για την Κύπρο
θα είναι μεγαλύτερο από την προηγούμενη φορά.
02-KATHI NEW_Master_cy 07/12/13 00:17 Page 2
l
ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
Υ Ψ Ι Κ Α Μ Ι Ν Ο Σ / Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ
Ποιον συμφέρει η λύση
Όλοι οι καβγάδες του Δημήτρη Χριστόφια
Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ
Ορφανίδης, Ηλιάδης, Σταυράκης, Καζαμίας, Μιλ-
τιάδης, Πολυβίου. Όλοι οι προαναφερόμενοι celebrity κινούνται γύρω από δύο άξονες. Ο μεν πρώτος είναι ότι κανείς τους δεν φταίει για την οικονομική κρίση, γεγονός που μας οδηγεί στον δεύτερο
άξονα που είναι το πρόσωπο, ο Δημήτρης Χριστόφιας, ο οποίος επίσης δεν φταίει για την οικονομική κρίση. Οι ομοιότητες δεν σταματούν εδώ, εφόσον με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όλοι οι προαναφερθέντες έχουν διαφωνήσει ή έχουν τσακωθεί
με τον Δημήτρη Χριστόφια, τον έχουν κατηγορήσει
για τα χάλια της κυπριακής οικονομίας, τους έχει
κατηγορήσει για τον ίδιο λόγο, ενώ με τον Μιλτιάδη ήταν επί προσωπικού, όπως είναι και το τελευταίο επεισόδιο του Χριστόφιας and the Beautiful,
με τον Πόλυ Πολυβίου.
Είναι πράγματι αξιοθαύμαστο το πώς ένας άνθρω-
πος κατάφερε να έχει τόσα παράλληλα ανοιχτά
“
Είναι πράγματι αξιοθαύμαστο το
πώς ένας άνθρωπος κατάφερε να
έχει τόσα παράλληλα ανοιχτά μέτωπα και μάλιστα, χωρίς ακόμη να
κλείσουν τα προηγούμενα ν’ ανοίγουν τα επόμενα.
μέτωπα και μάλιστα, χωρίς ακόμη να κλείσουν τα
προηγούμενα ν’ ανοίγουν τα επόμενα. Ειδικά για
τους δύο τελευταίους καβγάδες, για το αν φταίει ή
όχι για την οικονομική κρίση θα το πει ο ιστορικός
του άμεσου μέλλοντος, επειδή είναι με έναν τρόπο προσωπικοί αλλά και δημόσιοι ταυτόχρονα, ο
χειρισμός εκ μέρους του πρώην ΠτΔ, θα έπρεπε
να είναι διαφορετικός. Το θέμα «χειρισμός»,
όμως, διαπερνάει όλη τη διακυβέρνηση Χριστόφια
με πολλά τα οποία έχουν ήδη γραφτεί και για τα
επίσης θα απαντήσει ο ιστορικός του μέλλοντος αν
δεν μας παρατήσει σύξυλους λόγω του όγκου της
δουλειάς που του έχουμε φορτώσει. Τι να πρωτοαπαντήσει κι αυτός;
Οι ομοιότητες στον καβγά Μιλτιάδη-Δημήτρη με
τον καβγά Πόλυ-Δημήτρη, είναι τραγικά πολλές.
Στον μεν πρώτο, ο Δημήτρης, δεν περίμενε από
έναν άνθρωπο που τον θεωρούσε φίλο του να
πράξει ό,τι έπραξε, με τα χρωστούμενα. Στον μεν
δεύτερο, ο Δημήτρης, δεν περίμενε από έναν άνθρωπο που είχε διορίσει και που του έστελνε «άλ-
Ο ΦΙΛΙΣΤΩΡ
Ότι ο πρώην ΠτΔ διόρισε μία επιτροπή όχι για να
βγάλει πόρισμα και συμπέρασμα για το έγινε και
φτάσαμε στην τραγωδία του Μαρί, αλλά ότι διόρισε μία επιτροπή για να είναι ο ίδιος ήσυχος ότι δεν
πρόκειται να του «φανερωθούν» τίποτα ευθύνες.
Στη δε περίπτωση Μιλτιάδη, το θέμα ήταν πανομοιότυπο. Καλείς στον σπίτι κάποιον για ανακαίνιση, στην κάνει, και όταν ακούς τα χρωστούμενα,
δεν τα βάζεις με τον εαυτό σου που ζήτησες ανακαίνιση σε τέτοια έκταση χωρίς να ξεκαθαρίσεις
τον οικονομικό παράγοντα, αλλά σου φταίει μετέπειτα ο developer και τα υλικά της οικοδομής.
Απλό πρόβλημα χειρισμού ή κάτι περισσότερο; Το
πώς χειρίστηκε ο Δημήτρης Χριστόφιας τόσο τα
προσωπικά του όσο και τα δημόσιά του, είναι ένα
θέμα και είναι ταυτόσημο. Η προχειρότητα κατέχει δεσπόζουσα θέση στο θέμα, ακόμη κι αν έχει
εντελώς άδικο τόσο ο Νεοφύτου όσο και ο Πολυβίου, ακόμη κι αν δε φταίει πουθενά ο Δημήτρης
Χριστόφιας. Η φθορά που προκύπτει από την
προχειρότητα αυτή, έχει έντονο αντίκτυπο τόσο
στην οικονομία της χώρας, όσο και στις διαπροσωπικές του σχέσεις αλλά εν τέλει και στο κόμμα
που τον ανέδειξε, το οποίο τόσο καιρό μετά ακόμη παλεύει με τα απόνερα εκείνης της διακυβέρνησης. Αν θέλει το ΑΚΕΛ να σταθεί στα πόδια του
σαν ιστορικός πολιτικός φορέας θα πρέπει να
αποτινάξει το «εγώ δεν φταίω σε τίποτα», που σαν
μία νέα πολιτική θεωρία μπόλιασε τα κομουνιστικά κατάστιχα της Εζεκία Παπαϊωάννου. Γιατί η λογική λέει και μόνο η λογική, ότι είναι αδύνατο να
εμπλέκεσαι σε τόσους συνεχόμενους καβγάδες
και να μη φταις ο ίδιος σε τίποτα. Αυτό, ούτε και ο
Μαρξ που έβρισκε άδικο σε όλη την αστική τάξη,
θα το ενέκρινε.
tsikalasm@sppmedia.com
E Ν Ω Ν Ο Υ Μ Ε Δ Υ Ν A Μ Ε Ι Σ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ
Επιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ
Με άριστα
το 10
49 χρόνια πρίν στην «Κ»
8.XΙΙ.1964
ΕΓΡΗΓΟΡΣΙΣ Ι: Αλλεπάλληλοι εκθέσεις και αναφοραί των αρμοδίων
υπηρεσιών επί της εντεινομένης και καταστάσης ήδη λίαν επικινδύνου
δραστηριότητος της Ακρας Αριστεράς υπεβλήθησαν τελευταίως
εις τον πρόεδρον της Κυβερνήσεως κ. Γεώργιον Παπανδρέου. Αι
παρεχόμεναι πληροφορίαι χαρακτηρίζονται ως εκπληκτικαί, την
πλήρη δε επιβεβαίωσίν των έδωσαν τα γεγονότα του Γοργοποτάμου.
Υπό το κράτος των ευλόγων ανησυχιών που προεκλήθησαν από
τας πληροφορίας αυτάς, ο κ. πρωθυπουργός είχεν αποφασίσει προ
δεκαημέρου να προχωρήση εις την λήψιν μέτρων περιορισμού της
ανατρεπτικής δραστηριότητος της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς
(ΕΔΑ). Ο κ. Παπανδρέου ωμίλησε σχετικώς και εις την Βουλήν
κατά την συζήτησιν των γεγονότων του Γοργοποτάμου, χαρακτηρίσας
την επίδειξιν δυνάμεως της Αριστεράς ως πρόκλησιν κατά του
έθνους. Ητο δε βέβαιον, ότι η Κυβέρνησις είχε πλέον αποφασίσει
την διάλυσιν των «Λαμπράκηδων». Την απόφασίν του όμως αυτήν
ανεθεώρησεν ο κ. πρωθυπουργός και ανέκρουσε εκ νέου πρύμναν
μετά την επανεμφάνισιν της ομάδος των «ανταρτών» [Ηλίας Τσιριμώκος και Σάββας Παπαπολίτης] εις την εκλογήν των αντιπροέδρων
της Βουλής.
ΕΓΡΗΓΟΡΣΙΣ ΙΙ: Η Α.Μ. ο Βασιλεύς [Κωνσταντίνος] εδέχθη τον
υπουργόν επί των Οικονομικών κ. Κωνσταντίνον Μητσοτάκην, τον
υφυπουργός επί της Εθνικής Αμύνης κ. Μιχαήλ Παπακωνσταντίνου
και τον υπουργόν επί της Δημοσίας Τάξεως κ. Πολυχρόνην Πολυχρονίδην. Επίσης η Αυτού Μεγαλειότης εδέχθη τον βουλευτήν [και
πρώην υφυπουργόν Δημοσίας Τάξεως της ΕΡΕ] κ. Ευάγγελον Καλαντζήν και τον αρχηγόν του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Αμύνης
αντιστράτηγον Ιωάννην Πιπιλήν.
ΚΑΤΑ ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΥ: Οι φοιτηταί της Θεολογικής Σχολής του
Πανεπιστημίου Αθηνών κατέρχονται εις απεργίαν διαρκείας ζητούντες
την ταχείαν απομάκρυνσιν του γ.γ. του υπουργείου Παιδείας κ.
Ευγγέλου Παπανούτσου.
ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ: Η «Ελληνοαμερικανική Ενωσις» γνωστοποιεί ότι την Δευτέραν 14 Δεκεμβρίου και ώραν 7 μ.μ. θα γίνουν
τα εγκαίνια εκθέσεως έργων του δημιουργού της «Κοιμωμένης» Γιαννούλη Χαλεπά εις την αίθουσαν εκθέσεων της Ενώσεως. Η έκθεσις
θα περιλάβη τον κύριον όγκον των σωζωμένων κινητών γλυπτών
του καλλιτέχνου.
λα μηνύματα» και που τον φιλούσε σταυρωτά, να
πράξει ό,τι έπραξε. Τι μας είπε ο κύριος Χριστόφιας στη συνέντευξή του στην Καθημερινή; Ότι
«έπαιρνε» άλλα μηνύματα από τον κύριο Πολυβίου
και ότι όλα του έδειχναν πως δεν έπρεπε να ανησυχεί. Τι σημαίνει αυτό;
@nicosanastasiades
@Elsa μου, ψυχραιμία, Γιώτα είναι
θα περάσει…
1
Στον Λαχματζούν. Τελικά ο Καρο-
γιάν δεν τύλιξε λαχματζούν, αλλά
τον έφαγε ο Νικόλας για… κούπα.
2
Στις Δημοσκοπήσεις. Είτε από τη
ρίσπαστη στις έρευνες εναντίον σου.
μία είτε από την άλλη, οι δημοκόποι ήταν πάλι οι χαμένοι. Κανείς δεν
προέβλεψε μάχη ψήφο με ψήφο.
3
Στο Θέατρο. Τα τεμάχια 5 και 6
της ΑΟΖ είναι τα πλέον «επικίνδυνα», αφού τα διεκδικεί η Τουρκία,
απειλώντας θεούς και δαίμονες. Το
ότι έπεσε στα «ψιλά» το διαζύγιο της
κυβέρνησης με την ΕΝΙ για τα συγκεκριμένα οικόπεδα είναι αποτέλεσμα
παρασκηνίου του τύπου, «πείτε πως
δεν τα θέλετε για να βγούμε από τη
δύσκολη θέση». Αφορμή, βοήθα
μου.
4
Στον Αρτεμάκη. Το ότι ο Δημή-
τρης είναι ο κύριος «εγιώ εν τζιαι», είναι γεγονός. Το γεγονός πως
προήδρευε για πέντε χρόνια ο κύριος Αρτεμάκης είναι που έκανε την
πολιτική ζωή του τόπου κωμωδία.
5
8
Στον Πόλυ. Ο κ. Πόλυς Πολυβίου
όντως είναι στο επίκεντρο επιθέ-
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Για άλλη μία φορά η συγκυρία έφερε την Κύπρο
ενώπιον της πιθανότητας επίλυσης του Κυπριακού.
Την ευκαιρία αυτή δεν τη δημιουργήσαμε μόνοι μας
αλλά ούτε και η διεθνής κοινότητα με την πραγματική
σημασία της λέξης, διότι στο νησί μας ούτε πολεμική
σύρραξη υπάρχει, ούτε πείνα, ούτε και η οποιαδήποτε
έκρυθμη κατάσταση. Η «διεθνής κοινότητα» στην οποία κατά κόρον
αναφέρεται το πολιτικό ρεπορτάζ στην Κύπρο, είναι στην ουσία οι
ΗΠΑ, η Βρετανία και η Ρωσία. Ούτε καν η Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην
προκειμένη περίπτωση η Κύπρος, εξαιτίας της έκρυθμης κατάστασης
στην ευρύτερη περιοχή, (η οποία είναι και μία μεγάλη πηγή υδρογονανθράκων) και η οποία έλαβε τον άστοχο κωδικό «αραβική άνοιξη»
αντί «αραβική σφαγή» και που έφτασε να απειλεί, εξαιτίας εμφυλίου
στη Συρία, με πολεμική ανάφλεξη όλη τη Μέση Ανατολή, η Κύπρος
έλαβε ακόμη μία ευκαιρία να δοκιμάσει να λύσει το πρόβλημά της.
Επαναλαμβάνω ότι οι λίγες ουσιαστικές ευκαιρίες που είχαμε πέρασαν
ανεκμετάλλευτες βασικά λόγω των οικονομικών συμφερόντων των
πολιτικών ελίτ όλων των πλευρών, της δικής μας μη εξαιρουμένης
και έχουσας τη μεγαλύτερη ευθύνη το 2004, διότι καταγράφηκε από
τη «διεθνή κοινότητα» ως διαφυγόν κέρδος για να χρησιμοποιήσω
μία έκφραση πολύ της μόδας. Αυτή τη φορά η λύση θα περιλαμβάνει
και το κόστος της απώλειας όλων των προηγούμενων ευκαιριών, το
οποίο ήδη πληρώνουμε, με την εξαίρεση ότι θα δώσει την ευκαιρία
διάνοιξης δρόμων οικονομικής ανάκαμψης. Για να μην εκληφθεί ως
αυθαίρετο το επιχείρημα αυτό, παραθέτω ένα απόσπασμα της
επιστολής που πριν από δέκα ακριβώς χρόνια, στις 7 Δεκεμβρίου
2003, απέστειλε ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Τάσσος Παπαδόπουλος στον γ.γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν. «Δράττομαι αυτής της
ευκαιρίας να επαναλάβω τη σταθερή μου δέσμευση για την ένθερμη
συμμετοχή μου σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις στη βάση του
«Σχεδίου Ανάν» και κάτω από την αιγίδα σας οποιαδήποτε στιγμή η
Εξοχότητά σας θα ήθελε να μας καλέσει σε διαπραγματεύσεις. Επίσης,
επιθυμώ να σας διαβεβαιώσω ότι η προσέγγιση της Ελληνοκυπριακής
πλευράς σε τέτοιες διαπραγματεύσεις όπως και η στάση μας μέσα
στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων αυτών θα κινούνται πάνω στη
βάση της φιλοσοφίας και των αρχών του «Σχεδίου Ανάν». […] Είμαστε
έτοιμοι να εμπλακούμε άμεσα σε σοβαρές και ουσιαστικές συνομιλίες
στη βάση του Σχεδίου σας. Ως εκ τούτου, σας καλούμε να ζητήσετε
την άμεση επανάληψη των συνομιλιών με στόχο την επίτευξη μιας
πιο λειτουργικής και, επομένως, βιώσιμης λύσης του Κυπριακού προβλήματος μέσα στις παραμέτρους του Σχεδίου σας, η οποία θα
επιτρέψει την αποτελεσματική συμμετοχή μιας επανενωμένης
Κύπρου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκφράζω την ευχή ότι η
Τούρκικη πλευρά θα επιδείξει επίσης την απαιτούμενη πολιτική θέληση». Τελικά, ήμασταν όντως έτοιμοι να εμπλακούμε σε σοβαρές
και ουσιαστικές συνομιλίες ή προτιμήσαμε να ξεπουλήσουμε πρώτα
τη φούσκα του ντιβέλοπινγκ και να απολαύσουμε για μερικά ακόμα
χρόνια το πάρτι της φούσκας των τραπεζών με το αζημίωτο για τη
δική μας πολιτική και οικονομική ελίτ; Δεν ήμασταν! Κι ο πέλεκυς
έπεσε βαρύς κι ο λογαριασμός είναι δυσβάστακτος. Για ποιους όμως;
Για την πολιτική ελίτ; Αυτή ζει και βασιλεύει και ημάς καταδυναστεύει.
Για την οικονομική ελίτ; Αυτή έβγαζε τα εκατομμύριά της στο
εξωτερικό ακόμα και στην κλειστή περίοδο… Άρα η λύση συμφέρει
περισσότερο τον κοσμάκη αλλά ποιος τον συμπονά και ποιος τον
λαμβάνει υπόψη…
ΣΚΙΤΣΟ: Μυρτώ Αριστείδου
2
Τελικά φάγαμε κούπες.
σεων ενός συστήματος γύρω από τον
Δημήτρη Χριστόφια. Περιμέναμε,
όμως, περισσότερη ψυχραιμία από
έναν τόσο έμπειρο δικηγόρο. Not
just politics as usual, που έλεγε και ο
JFK Junior.
6
Στη στρατηγική. Αν όμως ο Πό-
λυς βγήκε στρατηγικά φουριόζος
να βρίζει τον ήδη καημένο Χριστόφια, για να επωφεληθεί από το μίσος
μερίδας του λαού εναντίον του, τότε
ίσως ένας πολιτικός μπήκε ήδη στην
αρένα και δεν το πήρε (ακόμη) είδηση κανείς. Ίσως είναι ένας Πολυβίου
που τους χρειάζεται.
7
Στον Βγενόπουλο. Μπράβο σου
κυρ Αντρέα που –κατά δήλωσή
σου– δεν έχεις δώσει ποτέ λεφτά σε
κυπριακό κόμμα. Τώρα η κυπριακή
πολιτεία μπορεί να κάνει FOCUS απε-
Στο μνήμα. Ο Μακαριότατος σε
συνέντευξή του στην «Κ» σήμερα
παραδέχεται πως πούλησε… κατά
λάθος την εγκλείστρα του Αγίου Νεοφύτου. No wonder που έγιναν τα οικονομικά της Εκκλησίας… μνήμα του
Αγίου Νεοφύτου.
9
Στο νόημα της ζωής. Η πολιτική
του τόπου πλέον μπορεί να χαίρεται για τις ομορφιές της. Πέραν
της chief of staff Elsa Loutsios, πλέον
υπάρχει και η Princess Yiota. Σπονδή
στη Chanel θα κάνει ο Σπονδοφόρος.
10
Στον Νίκαρο. Πλέον ο Νικόλας
είναι Πρίγκιψ Νικόλαος, ο εκπορθητής. Τα έβαλε με Συναγερμικούς, Δηκοϊκούς, Μαρωνίτες, Αρμένιους και Λατίνους και κέρδισε. Νίκησε ακόμη και τον στρατό της Elsa Loutsios με τις πανοπλίες Alaya. Respect.
Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ • Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ • Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ • Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ
Iδιοκτησία
«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»
Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.
Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος
e-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540
Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550
Διευθυντής: Α ΛΕΞΗΣ Π ΑΠΑΧΕΛΑΣ
•
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή
ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε
τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.
Διεύθυνση συντάξεως: Ν ΙΚΟΣ Κ ΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - Κ ΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ
03-PEIREOS_Master_cy 06/12/13 18:21 Page 1
04 - POLITIKI_Master_cy 06/12/13 20:55 Page 4
4
l
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμ βρίου 2013
Φτάνει ο Ντάουνερ,
προβλέψεις για
συμφωνία πριν από
τα Χριστούγεννα
ΝEA ΥΟΡΚΗ
Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ
Η ώρα της επαλήθευσης ή όχι των προβλέψεων ότι
μετά την εκλογή προέδρου του ΔΗΚΟ θα «λυνόταν»
ο «Γόρδιος Δεσμός» του κοινού ανακοινωθέντος, πλησιάζει, καθώς σήμερα φτάνει στη Λευκωσία ο ειδικός
σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ για το κυπριακό, Αλεξάντερ
Ντάουνερ. Οι προβλέψεις αυτές στηριζόταν σε πληροφορίες που διοχέτευαν αξιωματούχοι του ΟΗΕ και
των ΗΠΑ, σύμφωνα με τις οποίες ουσιαστικά υπάρχει
συμφωνία στο κείμενο του ανακοινωθέντος και το
μόνο που απέμενε ήταν η οριστικοποίηση της διατύπωσης της επίμαχης τρίτης παραγράφου, γύρω από
την κυριαρχία, που θα γινόταν αυτή την εβδομάδα.
Βέβαια, μετά την άτυπη συνάντηση Αναστασιάδη –
Έρογλου, οι πληροφορίες από Ελληνοκύπριους αξιωματούχους για «ψυχρολουσία» εξαιτίας της εμμονής
Έρογλου σε δύο κράτη, κλόνισαν κάπως τη βαρύτητα
των προβλέψεων των ξένων διπλωματών, οι οποίοι,
ωστόσο, επιμένουν ακόμη πως θα υπάρξει συμφωνία
μέχρι τα Χριστούγεννα και καθορισμός ημερομηνίας
έναρξης των συνομιλιών.
Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ ξεκινά τη Δευτέρα τις
επαφές του και σκοπεύει να παραμείνει στο νησί
μέχρι την Παρασκευή. Μέχρι στιγμής οι συναντήσεις
που έχει προγραμματίσει είναι χωριστά με την κάθε
πλευρά, χωρίς να αποκλείεται πριν από την αναχώρησή
του να έχει και κοινή συνάντηση με τους δύο διαπραγματευτές, Ανδρέα
<
<
<
<
<
<
<
<
Μαυρογιάννη και Οσμάν
Ερτούγ. Στην έδρα του
Οι Αμερικανοί
ΟΗΕ και στην Ουάσινγστέλνουν το μήνυ- κτον δεν υπάρχουν επίμα ότι η Άγκυρα θα σημες δηλώσεις, ή πληροφορίες για διπλωματιείναι υποβοηθητι- κές παρεμβάσεις. Η αμεκή στη διαδικασία. ρικανική κυβέρνηση είχε
την ευκαιρία να στείλει
τα μηνύματα και προς τη Λευκωσία (μέσω της σύντομης
παραινετικής επιστολής του υπουργού Εξωτερικών,
Τζον Κέρι, προς τον πρόεδρο Αναστασιάδη), αλλά
και την Άγκυρα, στις επαφές του Τζον Κέρι με τον
Αχμέτ Νταβούτογλου και του αντιπροέδρου Μπάιντεν
με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Μπουλέντ Αριντς.
Κι από τις δύο συναντήσεις η εικόνα που αποκόμισαν
οι Αμερικανοί είναι ότι η Άγκυρα θα είναι υποβοηθητική
στη διαδικασία. Ανάλογα μηνύματα στέλνουν και
Τούρκοι διπλωμάτες στην έδρα του ΟΗΕ σε επαφές
τους με Ευρωπαίους διπλωμάτες, προβλέποντας σύντομα να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να ξεκινήσουν
οι συνομιλίες.
Η εμμονή του Ντερβίς Έρογλου στο θέμα της κυριαρχίας έχει ήδη δημιουργήσει αρνητικό κλίμα για
τον Τουρκοκύπριο ηγέτη και στα Ηνωμένα Έθνη και
στην Ουάσινγκτον και εξαιτίας αυτού του γεγονότος
η Άγκυρα γίνεται δέκτης αρκετών παραγόντων. Ωστόσο,
από μέρους συνεργατών κυρίως του Αλεξάντερ Ντάουνερ ακούγεται κριτική και προς την ελληνοκυπριακή
πλευρά, καθώς θεωρούν ότι οι συνομιλίες μπορούσαν
να ξεκινήσουν απ’ εκεί απ’ όπου διεκόπησαν πέρυσι,
χωρίς να χρειάζεται νέο κοινό ανακοινωθέν. Ένας
παράγοντας που κάνει «νευρική» τη Λευκωσία και να
θέλει το θέμα να κλείνει μέχρι τα Χριστούγεννα, είναι
η έκθεση που θα πρέπει να υποβάλλει ο γ.γ. του ΟΗΕ
προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, μέχρι τις 10 Ιανουαρίου,
η οποία πέραν της ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα πρέπει αναγκαστικά
να έχει αναφορές και για την πορεία της αποστολής
των καλών του υπηρεσιών. Με δεδομένο, μάλιστα,
ότι το ψήφισμα του Σ.Α. προσδιόριζε τον Οκτώβριο
ως τον μήνα που θα ξεκινούσαν οι συνομιλίες, ο γ.γ.
θα πρέπει, αν δεν έχει καθοριστεί μέχρι τώρα η ημερομηνία, να δώσει εξηγήσεις γιατί δεν ξεκίνησαν κι
αυτό εμπεριέχει κινδύνους, ακόμη και στην περίπτωση
που τηρήσει τη γνωστή του τακτική των ίσων αποστάσεων. Ένας ακόμη κίνδυνος συνδέεται με την πιθανότητα επαναφοράς από τους Βρετανούς των γνωστών απειλών για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Να σημειώσουμε
ότι πρόσφατα οι Τουρκοκύπριοι με επιστολή ζήτησαν
τη μείωση του αριθμού των μελών της ειρηνευτικής
δύναμης. Το καθησυχαστικό αυτή τη φορά είναι πως
λήγει στις 31 Δεκεμβρίου η θητεία των δύο συμμάχων
της Άγκυρας στο Σ.Α., του Αζερμπαϊτζάν και του Πακιστάν, χωρών που δημιούργησαν προβλήματα στη
συζήτηση του ψηφίσματος πριν από έναν χρόνο. Τα
νέα μέλη του Συμβουλίου που ξεκινούν τη διετή τους
θητεία την Πρωτοχρονιά είναι το Τσαντ, η Νιγηρία,
η Χιλή, η Λιθουανία και η Ιορδανία. Η τελευταία
εξελέγη την Παρασκευή σε συμπληρωματικές εκλογές,
για να αντικαταστήσει τη Σαουδική Αραβία η οποία
παραιτήθηκε.
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ
Στο παρά ένα βρίσκεται η συμφωνία
μεταξύ ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής πλευράς για την Κοινή Διακήρυξη και από τη Δευτέρα αναμένεται
να υπάρξουν πυρετώδεις διαβουλεύσεις, παρουσία του Αλεξάντερ Ντάουνερ και σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις
είναι πλέον πολύ πιθανό να υπάρξει
θετική κατάληξη. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» το θέμα των Κατάλοιπων Εξουσιών έχει ξεπερασθεί με
την ελληνοκυπριακή πλευρά να επιδεικνύει ευελιξία στο θέμα, με αποτέλεσμα πλέον να παραμένει ένα και
μόνο αγκάθι, αυτό της αναφοράς για
«Μία Κυριαρχία, Μία Ιθαγένεια και
Μία Διεθνής Προσωπικότητα», φράσεις
τις οποίες ο Νίκος Αναστασιάδης θέλει
<
<
<
<
<
<
<
<
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης
δεν πρόκειται να πει το
«Ναι» για ανακοινωθέν, εάν
δεν πάρει το «ΟΚ» από το
Εθνικό Συμβούλιο και τον
Ν. Παπαδόπουλο.
<
<
<
<
<
<
<
<
Επιλύθηκε το θέμα των Κατάλοιπων Εξουσίας, παραμένει η Μία Κυριαρχία,
Μία Ιθαγένεια, Μία
Διεθνής Προσωπικότητα.
να υπάρχουν με ξεκάθαρο τρόπο στην
Κοινή Διακήρυξη. Θετικά είναι όμως
και τα μηνύματα, τα οποία λαμβάνει
η ε/κ πλευρά από όλους τους εμπλεκόμενους στο Κυπριακό, από Ουάσινγκτον, Λονδίνο, Βρυξέλλες και Η.Ε., ότι
η ίδια επέδειξε την αναγκαία βούληση
για να υπάρξει κατάληξη στο Κοινό
Ανακοινωθέν και αναγνωρίζεται πλέον
από όλους ότι η μπάλα βρίσκεται στην
τουρκοκυπριακή πλευρά να αποδεχτεί
τις εν λόγω αναφορές.
Την ίδια ώρα, ο διεθνής παράγοντας,
κρίνει, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ότι το «παράθυρο ευκαιρίας» στενεύει ασφυκτικά και πλέον ουδείς μπορεί να εκτιμήσει εάν ο χρόνος που
απομένει είναι ικανοποιητικός για επίτευξη μιας λύσης. Ως γνωστό το τέλος
Μαρτίου καθορίστηκε ως «φυσικό ορό-
ΑSSOCIATED PRESS
Αρνητικό κλίμα έχει δημιουργηθεί στα Ηνωμένα Έθνη
για τον Έρογλου, ωστόσο από μέρους συνεργατών του
Ντάουνερ ακούγεται κριτική και προς την ελληνοκυπριακή πλευρά.
Καυτή εβδομάδα διαβουλεύσεων στην παρουσία Αλεξάντερ Ντάουνερ για την Κοινή Διακήρυξη
Εάν δεν υπάρξει ανατροπή οι δύο πλευρές θα καταλήξουν τις αμέσως επόμενες ημέρες στην κοινή διακήρυξη για την έναρξη
των συνομιλιών.
σημο», λόγω των μετέπειτα τριών εκλογικών αναμετρήσεων που θα διεξαχθούν στην Τουρκία με αποτέλεσμα το
επόμενο 9μηνο του 2014 να κρίνεται
ως «μη παραγωγική περίοδος». «Μας
απομένουν περίπου 15 βδομάδες. Είναι
αρκετός χρόνος; Θα διαφανεί από τη
βούληση που θα επιδειχτεί στο τραπέζι
των συνομιλιών», ήταν το σχόλιο διπλωμάτη στην «Κ». Πάντως, από όλους
τους «παίκτες» γίνονται δύο παραδοχές:
Πρώτον, ότι όντως μία κατάληξη στο
Κοινό Ανακοινωθέν θα αποτελεί «σχεδόν τη μισή λύση», αφού πλέον θα θεωρείται λήξαν και συμφωνημένο το
θέμα της «Μιας Κυριαρχίας», ένα μείζον
θέμα, το οποίο συναντούσε μπροστά
του συνεχώς ο Δημήτρης Χριστόφιας
κατά τις συνομιλίες με τον Ντερβίς
Έρογλου με αποτέλεσμα οι συνομιλίες
δύο χρόνων (2010-2012) να έχουν αναλωθεί κυρίως επί τούτου και χωρίς να
υπάρξει ιδιαίτερη συμφωνία και πρόοδος και στις υπόλοιπες πτυχές εξαιτίας
του ανωτέρω κωλύματος.
Δεύτερον, ότι οι υπόλοιπες πτυχές
του Κυπριακού, λόγω της μεγάλης προεργασίας και των ανταλλαγών απόψεων
και θέσεων που έγινε κατά τα προηγούμενα χρόνια, θα μπορέσουν να
εξεταστούν με γρηγορότερο ρυθμό,
πλην δύο κεφαλαίων. Το Εδαφικό, στο
οποίο ο Νίκος Αναστασιάδης έχει έντονες απόψεις για τα όσα συμφωνήθηκαν επί Χριστόφια, καθώς και στο
θέμα των Εγγυήσεων, το οποίο ούτως
ή άλλως θεωρείται πως αυτό θα συμφωνηθεί στο πλαίσιο μιας Διεθνούς
Διάσκεψης, η οποία θα συγκληθεί μόνο
στο τελευταίο στάδιο της διαπραγμάτευσης και αφού συμφωνηθούν όλες
οι υπόλοιπες πτυχές μεταξύ των δύο
πλευρών. Συνεπώς, κρίνεται, πως εάν
επιτευχθεί το Κοινό Ανακοινωθέν πριν
από τα Χριστούγεννα και οι δύο πλευρές εισέλθουν σε εντατικό διάλογο
από τις αρχές του 2014 «μία επίτευξη
λύσης στους πρώτους μήνες είναι πιθανή», ήταν η κατάληξη του ίδιου διπλωμάτη, προσέγγιση την οποία φαίνεται να συμμερίζονται όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές.
Η διαχείριση που θα γίνει από τον
Πρόεδρο Αναστασιάδη στην περίπτωση κατάληξης σε Κοινό Ανακοινωθέν,
απασχόλησε τους κύκλους του Προεδρικού πρόσφατα και σύμφωνα με
πληροφόρηση της «Κ», «ο Πρόεδρος
δεν πρόκειται να δώσει το τελικό ‘ναι’
στην όποια συμφωνία εάν πρώτα δεν
συζητηθεί και εγκριθεί από το Εθνικό
Συμβούλιο».
Με λίγα λόγια, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν θέλει να ξεφύγει ούτε
από τις προεκλογικές του δεσμεύσεις
ότι για κάθε απόφαση που αφορά το
Κυπριακό θα πρέπει να τυγχάνει έγκρισης από το Εθνικό Συμβούλιο με
ελάχιστη συναίνεση τουλάχιστον από
πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 70% των ψηφοφόρων.
Παράλληλα, όμως, ο Νίκος Αναστασιάδης εμφανίζεται αποφασισμένος να
μην αφήσει εκτός των όποιων διαβουλεύσεων για το Κοινό Ανακοινωθέν τον
νέο πρόεδρο του ΔΗΚΟ, Νικόλα Παπαδόπουλο, του οποίου την άποψη φαίνεται ότι θα προσμετρήσει ιδιαίτερα.
Τουρκική επιμονή σε δύο ιδρυτικά κράτη
Δεν βλέπουν λύση ομοσπονδίας και εκτιμούν ότι το αδιέξοδο είναι αναπόφευκτο
κολλήσει σε όρους όπως παρθενογένεση και μετεξέλιξη (σ.σ. αναφέρεται
στη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα ομοσπονδιακό κράτος).
Με τα σημερινά δεδομένα δεν πρόκειται
να ξεπεράσουμε αυτό το αδιέξοδο».
KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ
Του ανταποκριτή μας ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ
«Η τουρκοκυπριακή πλευρά επιθυμεί
την επανέναρξη των συνομιλιών δίχως
προϋποθέσεις. Θεωρεί ότι οι συνομιλίες
μπορούν να οδηγήσουν σε ένα νέο
δημοψήφισμα στις αρχές του 2014.
Ωστόσο, ο Αναστασιάδης δεν συμμερίζεται αυτή την άποψη και δεν πρόκειται να επιστρέψει στο τραπέζι των
συνομιλιών». Αυτό το μήνυμα της τουρκοκυπριακής ηγεσίας μετέφερε την
προηγούμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες,
ο ειδικός εκπρόσωπος της τ/κ ηγεσίας,
Οσμάν Ερτούγ. Ο στενός συνεργάτης
του Τ/κ ηγέτη συναντήθηκε με εκπροσώπους της Ε.Ε. και των ευρωπαϊκών
κυβερνήσεων. Οι πληροφορίες της «Κ»
από την άλλη πλευρά της πράσινης
γραμμής δείχνουν ότι στις Βρυξέλλες,
ο κ. Ερτούγ κατέβαλλε προσπάθειες
για να επιρρίψει στην ε/κ ηγεσία και
κυρίως στο πρόσωπο του Προέδρου
Νίκου Αναστασιάδη την ευθύνη για
το αδιέξοδο στις συνομιλίες. Tην ίδια
επιχειρηματολογία επανέλαβε τις τελευταίες ημέρες και ο Ντερβίς Έρογλου.
Πηγή της «Κ» από τον κύκλο του κ.
Έρογλου οριοθετεί την άποψη της τ/κ
πλευράς: «Η νέα ομοσπονδία θα στηρίζεται σε δύο πυλώνες: Στο τουρκοκυπριακό ιδρυτικό κράτος, δηλαδή
την ΤΔΒΚ και το ελληνοκυπριακό ιδρυτικό κράτος, δηλαδή την Κυπριακή
Δημοκρατία, η οποία από το 1963 ελέγχεται από την ε/κ ηγεσία. Ο Αναστα-
Στήριξη από Άγκυρα
EPA
ΑSSOCIATED PRESS
«Παράθυρο» 15 εβδομάδων
για λύση του Kυπριακού
Οι χειρισμοί Έρογλου στο Κυπριακό είναι συμβατοί με την τουρκική πολιτική και δεν
τίθεται θέμα διάστασης θέσεων.
σιάδης βλέπει ότι αυτή η αρχή δεν
πρόκειται να γίνει δεκτή από την κοινότητά του. Γι’ αυτό τον λόγο επιχειρεί
να αποφύγει το τραπέζι των συνομιλιών
με διάφορες μανούβρες».
Με δεδομένο το γεγονός ότι την παρούσα περίοδο οι συνομιλίες έχουν
οδηγηθεί σε τέλμα, ποια είναι η άποψη
της τ/κ πλευράς για το μέλλον του Κυπριακού; Ποιο είναι το μήνυμα της τ/κ
πλευράς προς τη διεθνή κοινότητα;
Μετά την ομοσπονδιακή λύση τι; Τα
εν λόγω ερωτήματα απασχολούν τους
Τουρκοκύπριους πολιτικούς και ανα-
λυτές, οι οποίοι παρακολουθούν από
κοντά τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Η
ηγεσία του κ. Έρογλου προβληματίζεται
γύρω από τις απαντήσεις των συγκεκριμένων ερωτημάτων. Στις συνομιλίες
της «Κ» με τους εκπροσώπους της τ/κ
κοινότητας ξεχωρίζει ένα σημαντικό
σημείο: Η τ/κ πλευρά πιστεύει ότι τα
τελευταία χρόνια τα περιθώρια για μία
ομοσπονδιακή λύση στο Κυπριακό
έχουν εξαντληθεί με ταχύτατους ρυθμούς. Τ/κ δημοσιογραφική πηγή τονίζει:
«Δεν συμφωνούμε στις βασικές πτυχές
της ομοσπονδιακής λύσης. Έχουμε
Κυρίαρχο ερώτημα αυτή τη στιγμή
είναι κατά πόσον η Άγκυρα συμφωνεί
με τους χειρισμούς Έρογλου στο Κυπριακό και ιδιαίτερα με την επιμονή
του στην αναζήτηση εναλλακτικών
επιλογών σε περίπτωση αδιεξόδου.
Πληροφορίες της «Κ» από την τουρκική
πρωτεύουσα υποστηρίζουν ότι «η διαμάχη του Έρογλου με την Άγκυρα έχει
πολιτικό και οικονομικό χαρακτήρα.
Αφορά το μέλλον του πελατειακού συστήματος στον βορρά της Κύπρου. Η
εν λόγω διαμάχη δεν αφορά το Κυπριακό. Η Άγκυρα του 2013 δεν είναι
η Άγκυρα του 2004. Η τουρκική πλευρά
πλέον προσεγγίζει πολύ διαφορετικά
το Κυπριακό». Αξίζει να σημειωθεί ότι
πληροφορίες της «Κ» από την τουρκική
πρωτεύουσα δείχνουν ότι η τουρκική
πλευρά συμμερίζεται εν μέρει τις προαναφερόμενες απόψεις της τ/κ κοινότητας περί της ανάγκης αναζήτησης
λύσης άλλης από την ομοσπονδία. Η
τουρκική πλευρά δεν κρύβει την απογοήτευσή της για την «απραξία» του
κ. Αναστασιάδη. Ωστόσο, κατανοεί τις
«δυσκολίες» και τα εμπόδια με τα οποία
είναι αντιμέτωπος την τελευταία περίοδο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
05-POLITIKH_Master_cy 06/12/13 22:11 Page 5
Π OΛ I T I K H
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Ευρωπαϊκή
εμπλοκή
μετά το κοινό
ανακοινωθέν
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Του ανταποκριτή μας
ΝΙΚΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ
Μετά από πολύμηνη σύγχυση, φαίνεται
να ξεκαθαρίζει το τοπίο στις Βρυξέλλες
για το τι ακριβώς εννοεί η Κύπρος, όταν
ζητά «ενεργότερη εμπλοκή» της Ε.Ε.,
στις συνομιλίες για την επανένωση της
χώρας. Όπως προκύπτει από πληροφορίες της «Κ», η μέχρι τώρα συζήτηση
για τα πρόσωπα και για πιθανή αντικατάσταση του Ευρωπαίου διαμεσολαβητή για το Κυπριακό, μάλλον υπήρξε
αποπροσανατολιστική. Επί της ουσίας,
πίσω από τη διπλωματική γλώσσα που
χρησιμοποιεί η Λευκωσία βρίσκεται
ένα μάλλον σαφές αίτημα: να ασκήσουν
πίεση οι Βρυξέλλες στην Άγκυρα, ώστε
να υπαναχωρήσει από τις πάγιες μαξιμαλιστικές της θέσεις και να υιοθετήσει
πιο «εποικοδομητική προσέγγιση» στις
διαπραγματεύσεις που πρόκειται να
ξεκινήσουν.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Πηγή
της «Κ» που παρακολουθεί πολύ στενά
την εν εξελίξει διαδικασία αναφέρει ως
παράδειγμα ότι η Ε.Ε. θα μπορούσε να
συνδέσει την ενταξιακή πορεία της
Τουρκίας με την αποδοχή της Κυπριακής
πρότασης για την Αμμόχωστο και τη
μεταβίβαση της περίκλειστης πόλης
των Βαρωσίων. Επιπλέον, η Ε.Ε. θα
μπορούσε να πιέσει ακόμη περισσότερο
για την πλήρη εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας και την εξομάλυνση
των σχέσεων της Τουρκίας με την Κύπρο, ως προϋπόθεση για το άνοιγμα
των οκτώ παγωμένων ενταξιακών κεφαλαίων. Αυτή η εξομάλυνση θεωρείται
ότι θα μπορούσε να έχει άμεση θετική
επίδραση στις συνομιλίες για το Κυπριακό.
Το δεύτερο αίτημα της Κύπρου είναι
να γίνει περισσότερο υποστηρικτική
η στάση της Ε.Ε., ειδικά όταν η τουρκοκυπριακή και τουρκική πλευρά προβάλλουν αιτήματα στις συνομιλίες που
δεν συνάδουν με το κοινοτικό κεκτημένο (ειδικά τις τέσσερις βασικές ελευθερίες). «Η Κύπρος είναι μέλος της Ε.Ε.
και η τελευταία οφείλει να φροντίσει
ώστε το κοινοτικό κεκτημένο να εφαρμόζεται σε όλη της την επικράτεια»,
αναφέρει υψηλόβαθμος διπλωματικός
παράγων υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας. Για παράδειγμα, όταν η τουρκοκυπριακή πλευρά εισηγείται προϋποθέσεις που θα υπονομεύσουν τον
στόχο να μιλάει η ενωμένη Κύπρος με
μία φωνή σε διεθνή ζητήματα, τότε η
Ε.Ε. οφείλει να παρεμβαίνει, τονίζοντας
προς πάσα κατεύθυνση ότι «αυτό δεν
είναι λειτουργικό». Με άλλα λόγια, «η
Λευκωσία δεν ζήτησε ποτέ να υποκαταστήσει η Ε.Ε. τον ΟΗΕ στο τραπέζι
5
«Βελούδινη»
αλλαγή φρουράς
στο ΑΚΕΛ
Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
EPA
Στήριξη Ρομπέι στις αξιώσεις της Λευκωσίας,
λιγότερο θετικός ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο
l
Στην άσκηση πίεσης προς την Άγκυρα προσβλέπει η Λευκωσία από την Ε.Ε. ωστόσο τα
μηνύματα από τις Βρυξέλλες είναι αντιφατικά. Η προσέγγιση του Χέρμαν βαν Ρoμπέι είναι πολύ πιο θετική από εκείνην του προέδρου της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.
των συνομιλιών, αυτό ήταν παρεξήγηση», λέει συνομιλητής της «Κ».
Διάσταση απόψεων
Ποια είναι όμως η απάντηση της
Ε.Ε. στα παραπάνω αιτήματα; Η πρώτη
απάντηση που δίνουν διπλωματικές
πηγές είναι ότι σε γενικές γραμμές «τα
πράγματα πάνε πλέον πολύ καλύτερα
σε ό,τι αφορά τη συναντίληψη». Από
εκεί και πέρα, τα μηνύματα είναι αντιφατικά, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε
ότι και η Ε.Ε. δεν έχει ενιαία ιεραρχία.
Για παράδειγμα, η προσέγγιση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου,
Χέρμαν βαν Ρoμπέι είναι πολύ πιο θετική
από την αντίστοιχη του προέδρου της
Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.
Ωστόσο, η Λευκωσία έχει βάσιμες ελπίδες ότι μετά το κοινό ανακοινωθέν,
η θέση της Κομισιόν θα γίνει επίσης
«πιο ζεστή», κάτι που θα εξαρτηθεί επίσης και από την εφαρμογή του Μνημονίου και τη γενικότερη προσπάθεια
να δείξει η Κύπρος ότι έχει πάψει να
είναι το «μαύρο πρόβατο» της Ε.Ε., αλλά
αποτελεί ένα «υποδειγματικό» κράτοςμέλος της Ένωσης.
Σε ό,τι αφορά το ίδιο το ανακοινωθέν,
πηγές της «Κ» επιβεβαίωναν, αυτήν
την εβδομάδα, ότι υπάρχουν δυσκολίες,
αλλά στόχος είναι να υπάρξει αποτέλεσμα μέσα στις επόμενες ημέρες. Το
βασικό πρόβλημα είναι ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά επιμένει να θεωρεί
εαυτόν όχι μόνο ως «συνιστώσα» αλλά
και ως «θεσμοθετούσα» πολιτεία. Ενδεχόμενη αποδοχή μιας τέτοιας φρασεολογίας όμως από την ελληνοκυπριακή πλευρά θα ισοδυναμούσε με έμμεση
αναγνώριση του ψευδοκράτους μέσα
από το ανακοινωθέν. Επιπλέον, η Τουρκοκυπριακή πλευρά επιμένει να γίνουν
«γκρίζες» οι κόκκινες γραμμές της Λευκωσίας, για «μία ιθαγένεια, μία διεθνή
προσωπικότητα και μία κυριαρχία». Η
στάση της κυβέρνησης είναι ότι αποδέχεται μεν να υπάρχουν «λίγες εποικοδομητικές ασάφειες» στο ανακοινωθέν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αναγνωριστεί ότι στις συνομιλίες
θα συμμετάσχουν δύο προϋπάρχοντα
κυρίαρχα κράτη.
Χαμηλό πήχη κρατάει η κυβέρνηση
και για το χρονοδιάγραμμα μετά το
ανακοινωθέν, υποστηρίζοντας ότι το
χρονοδιάγραμμα θα το καθορίσει η
πρόοδος των συνομιλιών και δεν είναι
εποικοδομητικό να μπαίνουν τεχνητά
ορόσημα, όπως η επόμενη άνοιξη, ή
το επόμενο καλοκαίρι. Ωστόσο, στόχος
είναι μέχρι τις τουρκικές εκλογές, του
επόμενου καλοκαιριού, να έχει σημειωθεί αρκετή πρόοδος, ώστε η πορεία
των συνομιλιών να θεωρείται, τρόπον
τινά, «μη αναστρέψιμη».
Έντονες διεργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη στα υψηλά
δώματα του ΑΚΕΛ ενόψει των επικείμενων αλλαγών
στην κορυφή της ηγετικής πυραμίδας, τις οποίες
θα οριστικοποιήσει η Κεντρική Επιτροπή στις 20
Δεκεμβρίου. Οι κυριότερες αλλαγές (από αριθμητικής
αλλά και από ποιοτικής πλευράς) θα γίνουν στη
Γραμματεία του κόμματος, το επταμελές σώμα που
αποτελεί και τον σκληρό πυρήνα της ηγετικής
ομάδας. Η απόφαση για αναδόμηση της κομματικής
ηγεσίας ελήφθη υπό το βάρος της πολιτικής, εκλογικής αλλά και κοινωνικής πίεσης που δέχεται το
ΑΚΕΛ ως αποτέλεσμα των αρνητικών επιδόσεων
της διακυβέρνησης Χρι<
<
<
<
<
<
<
στόφια. Άσχετο με τις
εξελίξεις δεν είναι Παρασκήνιο για
ασφαλώς και το θέμα
που προέκυψε από την τις θέσεις στην
εμπλοκή του ονόματος ηγετική πυραμίδα
στελεχών του ΑΚΕΛ
στην υπόθεση της Δρομολαξιάς, που παίρνει τον
δρόμο της δικαιοσύνης. Διά του γ.γ. του κόμματος,
Άντρου Κυπριανού, η ηγεσία του ΑΚΕΛ υποστηρίζει
ότι κριτήριο για τις αλλαγές, πολλές από τις οποίες
εντάσσονται σε ένα σχέδιο εθελούσιας εξόδου για
οικονομικό συμμάζεμα είναι η ηλικία, ο χρόνος παραμονής σε ένα αξίωμα, καθώς και η ανάγκη για
φρεσκάρισμα με νέα στελέχη.
Από τα επτά μέλη της Γραμματείας δεδομένη θεωρείται μόνον η παραμονή του κ. Άντρου Κυπριανού.
Από εκεί και πέρα, με βάση την ηλικία, αποχωρούν
οι Νίκος Κατσουρίδης, (ενδέχεται να παραμείνει
στη θέση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου μέχρι
το τέλος της θητείας του στο νομοθετικό Σώμα),
Γιαννάκης Κολοκασίδης, Βενιζέλος Ζαννέττος και
Φανής Χριστοδούλου, ενώ τα δύο άλλα μέλη, Μπάμπης
Κυρίτσης και Χρίστος Αλέκου, αν και δεν εμπίπτουν
στο ηλικιακό κριτήριο, δεν αποκλείεται να αναδομηθούν. Τα επτά μέλη της Γραμματείας προέρχονται
από το Πολιτικό Γραφείο, το οποίο εκλέγεται από
την Κεντρική Επιτροπή, συνεπώς η συνεδρίαση της
20ής Δεκεμβρίου θα σηματοδοτήσει μία σειρά από
αλλαγές και στο Πολιτικό Γραφείο, στο πλαίσιο της
απόφασης για ανανέωση, ενόψει και του προγραμματικού συνεδρίου που θα γίνει στις 14 και 15 Φεβρουαρίου. Άγνωστο παραμένει ακόμη κατά πόσον
το ΠΓ θα καταθέσει εισήγηση για τα στελέχη που
προτείνει να καταλάβουν θέσεις στα δύο σώματα.
06 - POLITIKI_Master_cy 12/6/13 8:46 PM Page 6
6
l
Π OΛ I T I K H
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμ βρίου 2013
«Πλατφόρμα
κέντρου»
η φιλοσοφία
του Nικόλα
Αρχιεπίσκοπος:
Καλύτερος
ο Ν. Παπαδόπουλος
«Εκάμαν καλή εκλογή. Πιστεύω
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ
Επανασχεδιασμός πολλών πλάνων
και κινήσεων γίνεται στα υψηλά δώματα όλων των κομμάτων μετά και
την εκλογή του Νικόλα Παπαδόπουλου στην προεδρία του ΔΗΚΟ, με
την ΕΔΕΚ να εμφανίζεται, για την
ώρα, ανακουφισμένη, το ΑΚΕΛ να
νιώθει «κάπως πιο άνετο» και στη
Συμμαχία Πολιτών να εντοπίζεται
προβληματισμός. Στην Πινδάρου,
επίσης, γίνεται επανεκτίμηση της
κατάστασης, ενώ το Προεδρικό, για
πολλούς κατά περίεργο τρόπο, εμφανίστηκε «κάπως προετοιμασμένο»
ή τουλάχιστον «όχι και τόσο έκπληκτο» από την εξέλιξη της εκλογής
του Νικόλα Παπαδόπουλου.
Από την άλλη, αρκετές θα είναι
οι αλλαγές και εντός του ΔΗΚΟ με
τον νέο πρόεδρο να κάνει διάφορα
πλάνα, επικεντρώνοντας, επί του
παρόντος, την προσοχή του στην
επόμενη εκλογική αναμέτρηση στο
ΔΗΚΟ, όπου θα εκλεγεί η υπόλοιπη
ηγεσία του κόμματος, αναπληρωτής,
αντιπρόεδρος, γενικός γραμματέας,
γενικός οργανωτικός, καθώς και τα
μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου
και εκείνα της Κεντρικής Επιτροπής.
Κατά τα άλλα, οι μελλοντικοί σχεδιασμοί του Νικόλα Παπαδόπουλου
φαίνεται να είναι αρκετά φιλόδοξοι
και ενδεχομένως να αλλάξουν άρδην
τα κομματικά δεδομένα του τόπου,
αφού κύριος στόχος του είναι η δημιουργία «πλατφόρμας κέντρου».
«Τρίτος Πόλος»
Στρατηγικά, ο Νικόλας Παπαδόπουλος φαίνεται να έχει αρκετά κατά
νου και εν μέρει αποκάλυψε δημόσια
τις προθέσεις του, ότι στόχος του
είναι «ένα μεγάλο ΔΗΚΟ, μία πλατφόρμα Κέντρου», η οποία θα διαδραματίσει τον ρόλο του Τρίτου Πόλου. Ιδιαίτερα αποκαλυπτικός ήταν
επ’ αυτού κατά την πρώτη του συνέντευξη μετά και την εκλογή του
στην εκπομπή «Επωνύμως» της Αιμιλίας Κενεβέζου. Ο κ. Παπαδόπουλος σημείωσε ακόμα πως η δημιουργία αυτής της «πλατφόρμας κέντρου» θα είναι στις μεσοπρόθεσμες
επιδιώξεις του, και τις τοποθέτησε
χρονικά στο δεύτερο εξάμηνο του
2014. Παράλληλα στο παρασκήνιο
συζητείται έντονα το κατά πόσο ο
Νικόλας Παπαδόπουλος θα επιδιώξει
«το ισχυρό ΔΗΚΟ και την πλατφόρμα
κέντρου», μέσα από μία στρατηγική
συμμαχία με τη Συμμαχία των Πολιτών και ενδεχομένως και με τους
Οικολόγους, έτσι ώστε στις επόμενες
εκλογικές αναμετρήσεις αυτός ο
«συνασπισμός δυνάμεων» να μπορεί
να κινείται αυτόνομα και ανεξάρτητα
από τις προθέσεις των δύο μεγάλων
κομμάτων, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ.
Ωστόσο, σύμφωνα με πολιτικούς
και κομματικούς κύκλους αυτό το
εγχείρημα περιέχει μεγάλο ρίσκο
ως προς τον ρυθμιστικό ρόλο του
ΔΗΚΟ που διαδραματίζει μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα εάν κάτι πάει
στραβά αφενός αυτομάτως να «δημιουργηθεί χώρος» για «παιχνίδι
των δύο μεγάλων» με την ΕΔΕΚ και
αφετέρου ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ να «υποχρεωθούν» να πράξουν αυτό που
πάντα ήθελαν να κάνουν (αλλά ποτέ
δεν το εφάρμοσαν), να χαράζουν
δηλαδή πορεία ανεξαρτήτως εάν θα
τους ακολουθήσει ή όχι το ΔΗΚΟ.
Ως προς τα αμιγώς κομματικά τεκταινόμενα, ο Νικόλας Παπαδόπουλος έχει ενώπιόν του άλλη μία εκλογική διαδικασία για την υπόλοιπη
ηγεσία του κόμματος, η οποία κατά
πάσα πιθανότητα θα προγραμματιστεί εντός Ιανουαρίου. Ο κ. Παπαδόπουλος δεν αποκάλυψε μέχρι στιγμής εάν θα «προωθήσει» συγκεκριμένα πρόσωπα σε συγκεκριμένες
θέσεις του κόμματος, ωστόσο θεωρείται αυτονόητο πως κάτι τέτοιο
θα γίνει, αφού διαφορετικά δεν θα
μπορεί να προσδώσει στην πράξη
τη δική του πολιτική φιλοσοφία και
να αφήσει το στίγμα του στο κόμμα.
Παράλληλα, αναμένεται, εντός
των επόμενων ημερών, να διαφανεί
και ποιοι τελικά από τους στενούς
του συνεργάτες θα λάβουν ρόλο και
θα στελεχώσουν την κομματική
ομάδα στήριξης του Προέδρου.
Όπως έγραψε η ηλεκτρονική έκδοση
της «Κ» ανάμεσα στους στενότερούς
του συνεργάτες είναι οι Χρυσής
Παντελίδης – στενός συνεργάτης
και του Τάσσου Παπαδόπουλου και
διευθυντής του Κέντρου Μελετών
Τάσσος Παπαδόπουλος, Γιώργος Σολωμού – επιστημονικός συνεργάτης
/ σύμβουλος του Ν. Παπαδόπουλου,
Αναστασία Παπαδοπούλου, Άθως
Αντωνιάδης – επιχειρηματίας και
στενός φίλος όπως και ο Γιώργος
Πίπης. Ακόμη στους «ανθρώπους
του Νικόλα» συγκαταλέγονται οι
Μαρίνος Μουσιούτας (γενικός γραμματέας Δήμου Λευκωσίας και καλός
φίλος του κ. Παπαδόπουλου), η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου (δικηγόρος και
υποστηρίκτρια του Νικόλα Παπαδόπουλου, ενώ κατά την προεκλογική ασκούσε καθήκοντα εκπροσώπου Τύπου του επιτελείου του), Σταυρός Κρεμμός – επιχειρηματίας, Μιχάλης Δαμιανού – δικηγόρος και δημοτικός σύμβουλος ΔΗΚΟ Στροβόλου, Ανδρέας Νικηταράς – επιστημονικός συνεργάτης / σύμβουλος
Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΔΗΚΟ,
όπως και η Θέμης Ανθοπούλου, η
οποία βρισκόταν στο πλευρό της οικογένειας Παπαδοπούλου τα τελευταία χρόνια. Υπενθυμίζεται ακόμη
πως ο Νικόλας Παπαδόπουλος έτυχε
ανοικτής στήριξης από αρκετά μεσαία και μικρομεσαία στελέχη αλλά
και από τους δύο βουλευτές του ΔΗΚΟ Αντώνη Αντωνίου (βουλευτή
Πάφου) και Σοφοκλή Φυττή (βουλευτή Κερύνειας).
ΦIΛIΠΠOΣ XPHΣTOY
Με την εκλογή Παπαδόπουλου επανασχεδιάζεται μερικώς ο κομματικός χάρτης
Ο Νικόλας Παπαδόπουλος έχει ενώπιόν του την εκλογική διαδικασία για ανάδειξη της υπόλοιπης ηγεσίας του ΔΗΚΟ.
ότι ο Νικόλας Παπαδόπουλος είναι καλύτερος», ήταν η απάντηση
του Αρχιεπισκόπου στην συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ»,
ερωτώμενος για το αποτέλεσμα
των εκλογών του ΔΗΚΟ. Και πρόσθεσε: «Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τον Μάριο Καρογιάν αλλά
κάποια πράγματα, όπως οι κόκκινες γραμμές για τις ιδιωτικοποιήσεις δεν ήταν ορθά. Βρε Μάριε,
αφού οι ιδιωτικοποιήσεις είναι
μέσα στο μνημόνιο! Και από τη
στιγμή που είναι μέσα θα πρέπει
να τις κάνουμε. Είναι στο μνημόνιο για το οποίο φωνάζει και ο φίλος μου, ο Άντρος Κυπριανού.
Δεν είμαι όμως εγώ που έκαμα το
μνημόνιο ή ο Αναστασιάδης. Είναι
το ΑΚΕΛ που έκαμε το μνημόνιο
με τον διοικητή της Κεντρικής
Τραπέζης. Κι ύστερα λένε να μην
μιλά ο Αρχιεπίσκοπος. Γιατί, εγώ
δεν είμαι πολίτης αυτής της Δημοκρατίας; Δεν τους αρέσει να
ακούγονται και μερικές αλήθειες
έστω κι αν είναι πικρές;».
«Πάρτι» στην ΕΔΕΚ, επίθεση από Συμμαχία
Στους Σοσιαλιστές γίνεται μία αισιόδοξη ανάγνωση των αποτελεσμάτων και η εκλογή του Νικόλα
Παπαδόπουλου έφερε χαμόγελα.
Και αυτό διότι, όπως σημείωναν
αξιωματούχοι της ΕΔΕΚ στην «Κ»,
η δυναμική της Συμμαχίας των
Πολιτών εις βάρος του Κινήματος
του Γιαννάκη Ομήρου ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τις εξελίξεις
στο ΔΗΚΟ. «Είναι σαφές ότι με
τον Νικόλα Παπαδόπουλο στο τιμόνι του ΔΗΚΟ ανακόπηκε η ροή
ΔΗΚΟϊκών ψηφοφόρων προς τη
Συμμαχία Πολιτών». Στην ΕΔΕΚ
θεωρείται πλέον πως η «απειλή»
από πλευράς Γιώργου Λιλλήκα έχει
περιοριστεί αλλά την ίδια ώρα δεν
πρέπει να επιδεικνύεται καθησυχασμός. «Η ΕΔΕΚ είναι ιστορικό
Κίνημα, πιστεύουμε στους πολίτες,
πιστεύουμε στους υποστηρικτές
μας», ήταν το σχόλιο άλλου αξιωματούχου της ΕΔΕΚ, ο οποίος απέρριψε ότι το Κίνημα ενδεχομένως
να μην πετύχαινε εκλογή ευρωβουλευτή στις επικείμενες εκλογές
του Μαΐου. «Η εξέλιξη βεβαίως
στο ΔΗΚΟ δεν μας αφήνει αδιάφορους, αλλά ούτε και βασιστήκαμε ποτέ στο ποιος θα είναι ο
πρόεδρος σε άλλο κόμμα, έτσι
<
<
<
<
<
<
<
Ικανοποίηση στο
στρατόπεδο των
σοσιαλιστών από το
αποτέλεσμα στο ΔΗΚΟ.
ώστε να ωφεληθούμε εμείς έμμεσα». Πάντως, καθόλου τυχαία δεν
είναι με τις εξελίξεις και η κάθετη
αρνητική απάντηση της ΕΔΕΚ
προς τον Γιώργο Λιλλήκα για συνεργασία στις ευρωεκλογές.
Απορρίπτει η Συμμαχία
«Αυτές οι εκλογές έφεραν και
θα φέρουν μεγάλες απώλειες σε
δύο επίπεδα. Πρώτον, στον Μάριο
Καρογιάν και έπειτα στον Γιώργο
Λιλλήκα», ήταν το σχόλιο κομματικού αξιωματούχου της συγκυβέρνησης. Κάτι, το οποίο δεν υιοθετείται από πλευράς της Συμμαχίας
των Πολιτών. «Οι υποστηρικτές
της Συμμαχίας είναι συνειδητοποιημένοι πολίτες και δεν θεωρούμε
ότι επειδή τώρα βρίσκεται στο τιμόνι ενός κόμματος ένας άλλος
πρόεδρος θα μετακινηθούν και αύριο εάν εκλεγεί ένας άλλος πρόεδρος
σε άλλο κόμμα θα μετακινηθούν
και πάλι. Ούτε βεβαίως και θεωρούμε τους πολίτες ότι εσαεί πρέπει
να είναι ‘‘δεμένοι’’ σε κομματικά
στεγανά και εσαεί υποστηρικτές
και ψηφοφόροι ενός συγκεκριμένου
κόμματος. Συνεπώς, εμείς θεωρούμε
πως ο κόσμος που μας στηρίζει, το
κάνει επειδή υιοθετεί τις θέσεις
και απόψεις της Συμμαχίας», ήταν
το σχόλιο από πλευράς της Συμμαχίας των Πολιτών.
Την ίδια ώρα κρίνεται από πλευράς Γιώργου Λιλλήκα ότι η εκλογή
του Νικόλα Παπαδόπουλου διανοίγει προοπτική για μελλοντική
συνεργασία του «χώρου του κέντρου» εν αντιθέσει με τις ελάχιστες
πιθανότητες που υπήρχαν, όπως
εκτιμάται από τους ίδιους, ενόσω
ο Μάριος Καρογιάν βρισκόταν
στην εξουσία του ΔΗΚΟ, «ο οποίος
δεν ήθελε να αποδεσμευτεί από
τους δύο μεγάλους», όπως χαρακτηριστικά σημειώθηκε.
Η περίπτωση Κουλία
Όπως και να έχουν τα πράγματα, όμως, η ευρύτερη εκτίμηση είναι πως όντως η εκλογή του Νικόλα
Παπαδόπουλου θα επηρεάσει τη
Συμμαχία των Πολιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο βουλευτής
Ζαχαρίας Κουλίας, ο οποίος παρέμεινε ανένταχτος «έως ότου γίνουν
οι εκλογές του ΔΗΚΟ», ήταν το
σχόλιο που έγινε παλαιότερα προς
την «Κ» από στενό συνεργάτη του
ιδίου. Με λίγα λόγια, αρκετοί είναι
οι ΔΗΚΟϊκοί, οι οποίοι ακολούθησαν το «παράδειγμα Κουλία», να
βρίσκονται δηλαδή σε στάση αναμονής, έως την εκλογή του Ν. Παπαδόπουλου. Πάντως, από πλευράς
Συμμαχίας η τακτική που θα ακολουθηθεί φαίνεται πως θα είναι
«επιθετική», αναδεικνύοντας δηλαδή τις θέσεις της, παρουσιάζοντας έτσι τις διαφορές μεταξύ της
Συμμαχίας και της κυβέρνησης
και εμμέσως και του ΔΗΚΟ, έστω
και με τον Νικόλα Παπαδόπουλο
στο τιμόνι. Ένα πρώτο δείγμα γραφής ήταν η κίνηση του κ. Λιλλήκα
να παρουσιάσει εναλλακτική πρόταση για την εξασφάλιση του 1,4
δισ. ευρώ χωρίς την ιδιωτικοποίηση ημικρατικών οργανισμών, για
την οποία τάσσεται εναντίον. Αντίθετα, το ΔΗΚΟ, και με τον Νικόλα
Παπαδόπουλο, όπως και επί προεδρίας Μ. Καρογιάν, διατηρεί μία
πιο ήπια στάση, στο εν λόγω θέμα
και κυρίως δεν εμφανίζεται δογματικό κατά των ιδιωτικοποιήσεων.
Διαφορετική η ανάγνωση σε ΑΚΕΛ και Πινδάρου
Στο ΑΚΕΛ το αποτέλεσμα των εκλογών στο ΔΗΚΟ έφερε μία νέα προοπτική, καλύτερη εν πάση περιπτώσει, όπως οι ίδιοι εκτιμούν, απ’
ότι εάν στο πηδάλιο παρέμενε ο
Μάριος Καρογιάν. Και αυτό διότι,
είναι εν μέρει δεδομένο, ότι η συγκυβέρνηση –με τον Νικόλα Παπαδόπουλο να αποτελεί τον βασικό
της εταίρο– αναμένεται να περάσει
μέσα από συμπληγάδες, κυρίως ως
προς το Κυπριακό. Τούτο, ενδεχομένως να δημιουργήσει «βολικά
δεδομένα» για το ΑΚΕΛ, το οποίο
θα ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένο
να έβλεπε ένα επιπλέον κόμμα να
πηδάει στην πλευρά της αντιπολίτευσης. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με
εκτιμήσεις εντός της αξιωματικής
αντιπολίτευσης, εάν τούτο συμβεί,
<
<
<
<
<
<
<
Προοπτική συνεργασίας βλέπει το ΑΚΕΛ,
σε ισχυροποίηση της
συγκυβέρνησης προσβλέπουν στον ΔΗΣΥ.
δηλαδή να βρεθεί το ΔΗΚΟ στην
αντιπολίτευση, εκ των πραγμάτων
διανοίγονται ισχυρές προοπτικές
για μία ενδεχόμενη συνεργασία
στο μέλλον.
Στην Πινδάρου, η ανάγνωση είναι κάπως διαφορετική. Οι εκτιμήσεις του Συναγερμού θέλουν τη
συμμαχία ΔΗΣΥ – ΔΗΚΟ να ισχυροποιείται, κάτω από ορισμένες
προϋποθέσεις. Αναγνωρίζεται μεν
το εμπόδιο του Κυπριακού αλλά
την ίδια ώρα κρίνεται πως το ΔΗΚΟ
υπό τον Ν. Παπαδόπουλο, μπορεί
να αποτελέσει ένα «ισχυρό συνασπισμό» για «συνεργασία σε βάθος
χρόνου». Τουλάχιστον σε κοινοβουλευτικό επίπεδο φαίνεται πως
η πορεία Νικόλα Παπαδόπουλου
με Πινδάρου είναι ταυτόσημη και
ενισχυτική η μία για την άλλη, εδώ
και τέσσερα χρόνια τουλάχιστον.
Θετικό το Προεδρικό
Αξιοσημείωτο όμως είναι το γεγονός πως απ’ όλους τους παίκτες
του πολιτικού και κομματικού σκηνικού, τη λιγότερη έκπληξη για το
αποτέλεσμα των εκλογών στο ΔΗΚΟ
επέδειξε το Προεδρικό. Τα δε μη-
νύματα που λαμβάνονται από το
περιβάλλον του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι αισιόδοξα για το
μέλλον της συνεργασίας με το ΔΗΚΟ
υπό τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Επί
τούτου αξίζει να υπενθυμίσουμε τι
λέχθηκε στην «Κ» από το στενό περιβάλλον του Νίκου Αναστασιάδη
σε ανύποπτο χρόνο πριν από τις
εκλογές στο ΔΗΚΟ ως προς τους
τότε δύο υποψηφίους: «Σίγουρα με
τον Μ. Καρογιάν επιτεύχθηκε η συνεργασία και σίγουρα θα θέλαμε
αυτή τη συνεργασία να τη συνεχίσουμε. Όμως από την άλλη, είναι
γεγονός ότι και ο Ν. Παπαδόπουλος
φέρει θετικά σημεία κυρίως ως προς
τα της οικονομίας και θα ήταν άκρως
βοηθητικός ο ρόλος του».
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ
Εκκωφαντικές απουσίες ορκισμένων «Τασσικών»
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ
Ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας, όταν ο Νικόλας Παπαδόπουλος με υψωμένη τη γροθιά πανηγύριζε την εκλογή του στην προεδρία του ΔΗΚΟ, από τα επινίκια
απουσίαζαν παντελώς συναγωνιστές, οι οποίοι τρία χρόνια πριν
συγκροτούσαν τον πλέον συμπαγή
πυρήνα του ΔΗΚΟ και υπολογίσιμη
εσωκομματική αντιπολίτευση, την
λεγόμενη «Τασσική ομάδα». Απουσίες οι οποίες ζυμώθηκαν την περίοδο των προεδρικών εκλογών,
μεταβάλλοντας άρδην στη συνέχεια
τις εσωκομματικές ισορροπίες, τουλάχιστον όπως είχαν καταγραφεί
το 2011 στις διαδικασίες ανάδειξης
αναπληρωτή προέδρου, αντιπροέδρου και γενικού γραμματέα.
Απουσίες που όπως λένε πρόσωπα
που γνωρίζουν καταστάσεις, ξέφυγαν από τα στενά πολιτικά πλαίσια προκαλώντας σε κάποιες περιπτώσεις, ακραίες καταστάσεις
ακόμα και σε επίπεδο προσωπικών
σχέσεων. Ορκισμένοι «Τασσικοί»
όπως, ο Βασίλης Πάλμας, ο Κυριάκος Κενεβέζος, ο Πολάκης Σαρρής,
ο Χριστόδουλος Πασιαρδής και άλλα στελέχη, απουσίασαν παντελώς
από την πορεία που διέγραψε ο Νικόλας Παπαδόπουλος μέχρι να ανακηρυχθεί πρόεδρος του κόμματος.
Ιδιάζουσα περίπτωση είναι αυτή
<
<
<
<
<
<
<
Η αντίθετη πορεία του
Νικόλα στις Προεδρικές
εκλογές και η διάσταση με
αδελφικούς του φίλους.
του Κυριάκου Κενεβέζου, λόγω της
συμπόρευσης με τη γραμμή Καρογιάν για στήριξη της υποψηφιότητας Αναστασιάδη και της συμμετοχής του στο κυβερνητικό σχήμα.
Οι σχέσεις του νέου προέδρου και
του γ.γ. του κόμματος, υπουργού
Παιδείας, που εκτός των άλλων
είναι και συγγενικές, έτσι τουλάχιστον όπως περιγράφονται από
πρόσωπα του κινούνται στο στενό
περιβάλλον και των δυο, βρίσκονται
στο ναδίρ. Μία γεύση δίνει στιχομυθία που φέρεται να είχαν οι δύο
τους το μεσημέρι της Δευτέρας
στο κατώφλι του Προεδρικού, όταν
πήγαν στη σύσκεψη του Εθνικού
Συμβουλίου: «Το φανταζόσουν ότι
εμείς οι δύο κάποια στιγμή θα εκπροσωπούσαμε το ΔΗΚΟ στο Εθνικό Συμβούλιο και δεν θα μιλούσαμε
μεταξύ μας;», φέρεται να ρώτησε
ο Νικόλας τον καλαδελφό του, Κυριάκο. Τη βραδιά των εκλογών στο
ΔΗΚΟ, πρόσωπο το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά στην οικογένεια
Παπαδοπούλου, εκμυστηρευόταν
σε ομάδα δημοσιογράφων ότι οι
κακές σχέσεις Νικόλα Παπαδόπουλου και Κυριάκου Κενεβέζου,
έχουν επηρεάσει και την σχέση
του τελευταίου με την πνευματική
του μητέρα Φωτεινή Παπαδοπούλου. Τα όσα είπε ο Νικόλας Παπαδόπουλος τα ξημερώματα την ανακήρυξης, για όσους βρέθηκαν απέναντί του στην μονομαχία του με
τον Μάριο Καρογιάν, ότι ο ίδιος
γυρίζει σελίδα και τα προσπερνά
κρίνονται ως στερεότυπες φιλοφρονήσεις του νικητή που θα σβήσουν, όταν οι περιστάσεις το απαιτήσουν.
Σχεδόν παρόμοια είναι και η εικόνα που παρουσιάζουν οι σχέσεις
του προέδρου του ΔΗΚΟ, με τον
άλλοτε στενό συνεργάτη του Τάσσου, Βασίλη Πάλμα, ο οποίος τάχθηκε στο πλευρό του Μάριου Καρογιάν από τις προεδρικές εκλογές
και εντεύθεν. Το ίδιο έπραξαν και
τα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου
Χρίστος Ροδιάς, και Κίκης Θεοδότου. Από την άλλοτε «Τασσική»
ομάδα στρατόπεδο δεν άλλαξε ο
Χρύσης Παντελίδης, διευθυντής
γραφείου του Τάσσου Παπαδόπουλου και η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου,
οι οποίοι είχαν πρωταγωνιστικό
ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία
του Νικόλα Παπαδόπουλου και η
αξιοποίησή τους από το νέο πρόεδρο του ΔΗΚΟ θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
07-ADV RUSIAN BANK_Master_cy 06/12/13 22:18 Page 1
08-PARAPOLITIKA_Master_cy 07/12/13 00:56 Page 8
8
l
Π Α ΡΑ Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Α
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Ο Νικόλας πήρε την παρτίδα και ο Νίκος την κρυάδα
Με παραπάνω κουγκάδες
κοων πολλών: «Γα@@ την τύχη μου γα@@!
Να πάω στη θάλασσα εν να λείψει το νερό!
Το πλέον ενδιαφέρον παιγνίδι τη βδομάδα
που διέρρευσε παίχτηκε στο ΔΗΚΟ, χωρίς
αμφιβολία και είχαμε καιρό να δούμε τέτοιο
παίγνιο. Ήταν δραματικό κι έκοβε την ανάσα, ιδιαίτερα όταν έφτανε στην κορύφωση
του το βράδυ της περασμένης Κυπριακής. Κι
έκοβε την ανάσα γιατί είχε απ’ όλα. Όπως
λέει κι ο Ρουβάς «αίμα, δάκρυα, και ιδρώτα»
κι όπως όλη η Κύπρος γνωρίζει και πολύ
χρήμα. Τελικά ο Νικόλας πήρε την παρτίδα
έστω και αν η τράπουλα ήταν σημαδεύτηκε
από το πρωί στην Πάφο κι έφτασε με παραπάνω κουγκάδες στη Λευκωσία!
••••
Η κίνηση που δεν έγινε
Πάντως τη Δευτέρα, δεν ήταν μεγάλη έκπληξη που ο Νικόλας πήρε μαζί του τον Κενεβέζο στο Εθνικό Συμβούλιο, διότι ο Κυριάκος είναι Γενικός Γραμματέας του ΔΗΚΟ. Την
κίνηση όμως που θα μπορούσε να κάμει για
να κερδίσει τις πρώτες εντυπώσεις, δεν την
τόλμησε. Να πάρει δηλαδή μαζί του τον Καρογιάν. Το άλλο στοίχημα που παίζουν τώρα
οι μπουκμέηκερς είναι να θα ξηλώσει από
υπουργό τον καλαδελφό του Κυριάκο Κενεβέζο. Για να δούμε;
••••
Η Καμόρα ήταν εκεί
••••
Καραμπινάτη «πάζα»
Όπως και να έχουν τα πράγματα η στήλη
συγχαίρει τον νέο πρόεδρο του ΔΗΚΟ με την
ευκαιρία της ονομαστικής του εορτής και
αντιλαμβάνεται το point του, ότι κανένα πολιτικό παιγνίδι δεν είναι αμιγές κακού. Από
την άλλη δεν αντιλαμβανόμαστε τον τρόπο
σκέπτεσθαι του Μάριου Καρογιάν. Κι αυτό
διότι, όταν εντοπίζει ότι στη Λευκωσία υπήρχαν 52 ψηφοδέλτια περισσότερα από όσους
ψήφισαν, αυτό δεν λέγεται παρασπονδία,
ούτε αβλεψία, ούτε λάθος. Αυτό λέγεται
καλπονοθεία και μάλιστα καραμπινάτη! Τι
••••
Ο Πρόεδρος ξεκαθάρισε
Η έκπληξη του πατρός είναι μεγαλύτερη από εκείνη του υιού Περικλή που φαίνεται να απολαμβάνει τη βόλτα μετά του μπαμπά του έσω και είχε και λίγο PR πρόγραμμα! Καλές γιορτές Περικλή!
κάνεις σε τέτοια περίπτωση; Φωνάζει τα κανάλια και το δηλώνεις. Κι αφού υπήρξε καλπονοθεία στη Λευκωσία που ήταν παρόντες
όλοι οι «αξιωματικοί» του Καρογιάν, γιατί να
μην έγινε και αλλού; Φυσικά το παιγνίδι κι
ας μη γελιόμαστε, ο Καρογιάν το έχασε από
δική του ολιγωρία. Δεν γίνεται Μάριε να
κρατάς και το ψωμί και το μαχαίρι και να μένεις νηστικός… Πώς να το κάνουμε!
συλλογικές αποφάσεις του κόμματος και
έχασε. Εσύ όμως της χάιδεψες το κεφάλι,
της έβαλες γαλατάκι να πιεί και την άφησε
να φύγει. Δεν έφυγε όμως, μέχρι που σε
δάγκωσε κι ανέβηκε στην προεδρική καρέ-
Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ
Νικόλας Παπαδόπουλος
••••
Η κουφή και ο Μάριος
Τι θέλω να πω; Μα αυτό που όλη η Κύπρος
έλεγε και δεν το άκουες. Η κωλοσυρμαθκιά
της κουφής φάνηκε προ πολλού. Λίγο μετά
το θάνατο του Τάσσου, όταν ο Νικόλας άρχισε την επίθεση κατά της συγκυβέρνησης. Η
κουφής ήρθε όμως κι έβαλε το κεφάλι της
πάνω στον πάγκο σου μετά τις προεδρικές
εκλογές του περασμένου Φεβρουαρίου, παραδεχόμενη ήττα και περιμένοντας τη δίκαιη τιμωρία της αφού, πήγε κόντρα στις
«Εσύ ξέρεις γιατί!».
κλα του ΔΗΚΟ. And now Tassos is back! Ναι ο
μακαρίτης επιστρέφει μέσω του υιού του!
Κύριε των δυνάμεων μεθ’ ημών γενού!
••••
Το «manual» του Τάσσου
Εκείνος που ξέρει καλύτερα από όλους ότι
Tassos is back, και άρχισε να χάνει τον ύπνο
του είναι χωρίς αμφιβολία ο Νίκαρος. (Χρόνια
πολλά Πρόεδρε και να τα εκατοστήσεις). Διότι αν ο υιός είναι όπως τον πατέρα, που είναι,
τώρα που ο Νίκαρος μπαίνει στο παίγνιο του
Κυπριακού, με μοναδική ελπίδα να το λύσει
για να εξιλεωθεί από το κούρεμα και να δώσει στην οικονομία του τόπου ώθηση ανάκαμψης, το τελευταίο που θα ήθελε να πάθει είναι να δει τον Νικόλα να μπαίνει από την κύρια είσοδο του Προεδρικού ως μέλος του
Εθνικού Συμβουλίου και με το «manual» του
Τάσσου στο χέρι! Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες της στήλης φέρουν τον Νίκαρο, το βράδυ
της Κυριακής να ξέσπασε λέγοντας εις επή-
ΒΟΛΕΣ
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο Ιανός η
κλοπή των εταιρειών με πρώτη και καλύτερη την providencia ήταν αντικείμενο συζήτησης στον Λόφο με τον Πρόεδρο να συστήνει στον Γενικό να είναι πολύ προσεκτικό
στις σειρήνες που αντί να άδουν βελάζουν.
Του άφησε να νοηθεί ότι πρόκειται ούτε λίγο ούτε πολύ περί «εγκληματιών λευκού κολάρου» οι οποίοι και κατάφεραν να τον αποπροσανατολίσουν, τον Γενικό, προφασιζόμενοι ακόμα και πρόβλημα διακρατικών σχέσεων. Ο Πρόεδρος έβαλε τα πράγματα στην
θέση τους υποδεικνύοντας ότι τα κακά μας
τα χάλια με τις κλοπές πρέπει να παταχθούν
πάραυτα εάν θέλουμε να παραμείνουμε
διεθνές επιχειρηματικό κέντρο και οι ύποπτοι να προσαχθούν στο δικαστήριο εάν θέλουμε να εμπεδώσουμε την ασφάλεια και
την κάθαρση που τόσο πολύ τόνισε και ο
ίδιος ο Γενικός με την ανάληψη των ευθυνών του. Η θεωρία και οι διακηρύξεις πρέπει να μετουσιωθούν σε πράξη γιατί όπως
πληροφορούμαστε υπάρχουν και άλλες τέτοιες περιπτώσεις και ίσως αν δεν υπάρξει
παραδειγματική τιμωρία το τρένο να έχει
ήδη φύγει από την Κύπρο… Αναμένουμε να
δούμε εάν ο έντιμος κύριος Γενικός απλά
παραπληροφορήθηκε, και είναι ευχή μας
έτσι να έχουν τα πράγματα. Αλλιώς… την
έχουμε βάψει άλλη μια φορά.
Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ
/ Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ
Από τους δικαστές του Ανάν,
στους αφέντες της Τρόικας
• «Καταντήσαμε όπως τα στρατιωτάκια στα ηλεκτρο-
νικά παιχνίδια, με τα οποία παίζουν τα παιδιά», κραύγαζε πρόσφατα απελπισμένος και καταχρεωμένος
άνεργος. «Μας σκοτώνουν καθημερινά, μας κοροϊδεύουν κάθε νύκτα στις τηλεοράσεις και κανένας
δεν νοιάζεται γι’ εμάς. Μας λένε ότι θα διαγράψουν
χρέη, ότι θα μειώσουν τα επιτόκια, ότι θα χαμηλώσουν τις δόσεις και ένα σωρό άλλα κουραφέξαλα.
Και όμως το μόνο που βλέπουμε, είναι να αυξάνονται τα επιτόκια και να αφήνονται στο απυρόβλητο οι
μεγαλοκαρχαρίες, οι οποίοι χρωστούν δισ. ευρώ και
δεν πληρώνουν. Στο ραχάτι και στις πολυτέλειες παραμένουν και όλοι οι μεγαλοαπατεώνες, οι οποίοι
μας κατέστρεψαν, όχι μόνο εμάς, αλλά και τα παιδιά
μας και κυρίως το μέλλον και τα όνειρά μας».
• Έχει η ζωή γυρίσματα και όταν ο «λίμπουρας –το
μυρμήγκι– βγάζει φτερά» οι συνέπειες είναι τραγικές. Πριν από δέκα χρόνια ο «λαός ο λαομένος»
όπως έλεγε και ο Θεμιστοκλής Δέρβης, πετούσε στα
ουράνια, με γεμάτες τις τσέπες λίρες. Τότε η ευφορία στηριζόταν στην ένταξη του νησιού, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τότε ήταν που καταψήφισε και το σχέδιο Ανάν, αποτέλεσμα ενός σχεδιασμού δεκαετιών,
με κύριο εμπνευστή τον μακαρίτη Γιάννο Κρανιδιώτη. Ήταν ο πρώτος που μίλησε για ταυτόχρονη λύση
του Κυπριακού και ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τότε οι πολέμιοι του σχεδίου Ανάν είπαν πολλά. Ότι
από κυρίαρχο κράτος θα μετατρεπόμαστε σε κοινότητα. Θα πληρώναμε για να πλουτίσουν οι φτωχοί
Τουρκοκύπριοι. Θα είχαμε ξένους δικαστές, για να
κρίνουν τις διαφορές μεταξύ των δύο κοινοτήτων.
Θα έχαναν τη δουλειά τους δημόσιοι υπάλληλοι και
οι στρατιωτικοί. Και ένα σωρό άλλες απειλές.
• Τα χρόνια πέρασαν και δεν χρειάστηκαν ούτε δημο-
ψηφίσματα ούτε και υπογραφή λύσης, για να πάθουμε αυτά που φοβόμαστε. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας,
μας έκαναν πειραματόζωα, με το κούρεμα των καταθέσεων και διέλυσαν σε μία νύκτα το χρηματοπιστωτικό σύστημα, το οποίο κτίζαμε για δεκαετίες. Η περίφημη κυριαρχία, μεταβιβάστηκε ουσιαστικά στους
αφέντες τροϊκανούς, οι οποίοι διατάζουν και εκτελούν κυβέρνηση και Βουλή, με όπλο την απειλή για
την επόμενη δόση.
• Ακόμη και παράλογα αιτήματα, όπως η αλλαγή του
ωραρίου και οι ιδιωτικοποιήσεις, σε μία μικρή χώρα
μονοπωλίων, εκτελούνται χωρίς δεύτερη σκέψη. Οι
δημόσιοι υπάλληλοι έχασαν προνόμια δεκαετιών,
ενώ οι εργαζόμενοι στους ημικρατικούς οργανισμούς, ζουν με τον φόβο της απόλυσης. Άσε τις τραγικές συνθήκες στον ιδιωτικό τομέα, με τους εργα-
ΑSSOCIATED PRESS
Ο κατάσκοπος του Ιανού πήγε στο Χίλτον
Παρκ το πρωί της Κυριακής. Τον κέρασαν
«μούχτιν» καφέ και αλμυρά τα επιτελεία κι
έκανε τη δουλειά του. Σε κάποια φάση με
πήρε τηλέφωνο αλαφιασμένος. «Μάστρε
ξέρεις τι είναι η Καμόρα;», ρωτάει. Λέω,
«πως δεν ξέρω; Ξέρω και καλοξέρω». Την
είδα μου απαντά. Βρε του λέω, εγώ σε
έστειλα στο Χίλτον Παρκ κι εσύ βρέθηκες
στη Σικελία; Όχι μάστρε, στο Χίλτον Παρκ είμαι αλλά η Καμόρα είναι εδώ. Δεν τον πίστεψα και του λέω «κάτσε εκεί κι έρχομαι». Μια
και δυο παίρνω το όχημα και πάω στο ξενοδοχείο όπως παιζόταν το χοντρό παιγνίδι.
Όντως η Καμόρα ήταν εκεί! Συμπέρασμα; Ο
Καρογιάν δεν έχασε λόγω Νικόλα, λόγω
«Καμόρας» έχασε. Διότι κι εκατό χρόνια να
παίζει εναντίον της δεν υπάρχει περίπτωση
να κερδίσεις.
ζόμενους να βιώνουν εποχές τοκογλυφίας. Άσε που
υπάρχει και ο φόβος ότι θα λύσουν σήμερα το Κυπριακό, με το «πιστόλι» στον κρόταφο, όπως μας
έκαναν με το «κούρεμα».
• Πίσω από όλα αυτά, φαίνεται ότι βρίσκεται το φυσι-
κό αέριο, το οποίο μέχρι στιγμής από ευλογία κατάντησε κατάρα. Δεν υπάρχει λογική, μία χώρα η οποία
τα επόμενα χρόνια, θεωρητικά, θα γίνει πάμπλουτη,
σήμερα να εξευτελίζεται και να ξεπουλιέται ο δημόσιος πλούτος στα ιδιωτικά συμφέροντα. Όλοι αυτοί,
οι οποίοι ορέγονται τον φυσικό πλούτο της Κύπρου,
σήμερα μας έχουν βάλει κάτω και μας κτυπούν αλύπητα. Πρώτοι οι εταίροι μας, οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι
διέλυσαν τον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Οι Ρώσοι μάς απειλούν με τη μαύρη λίστα και
με τη συμφωνία για αποφυγή διπλής φορολογίας. Οι
Αμερικανοί μας «κοροϊδεύουν» με τα δολάρια. Οι Ινδοί θέλουν να μας μαυροπινακίσουν. Οι «φίλοι» μας
οι Άραβες μένουν στα λόγια και στις μακέτες.
• Για όλα αυτά βεβαίως φταίει το ξερό μας το κεφάλι
και η αλαζονεία που μας δέρνει. Συναισθηματισμοί,
μεγαλοϊδεατισμοί, ημιμάθεια και κυρίως βλακεία
χωρίς όριο. Ο Θουκυδίδης έμεινε σκονισμένος στις
βιβλιοθήκες και οι πολιτικοί μας ζουν σε χρυσούς
πύργους και διερωτούνται γιατί οι πεινασμένοι και
απελπισμένοι «υπήκοοί» τους δεν τρώνε «παντεσπάνι». Αλλά η ζωή κάνει κύκλους και όλα εδώ πληρώνονται και αυτό αποτελεί τη μόνη ελπίδα για τους
καταφρονημένους, οι οποίοι ακούνε για λίστες ληστών, αλλά χωρίς ονόματα και κυρίως χωρίς τιμωρίες.
09-GNOMES CY_Master_cy 06/12/13 22:08 Page 9
ΑΠΟΨΕΙΣ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
9
Μα κι εμένα μπλοκ
ο λογαριασμός;
Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΓΑΡΗ
Στις 11 Φεβρουαρίου 1990, από τα χαράματα,
το πρώτο κανάλι του BBC είχε διακόψει τη
ροή προγράμματος. Η εικόνα, την περισσότερη
ώρα στατική, έδειχνε την πύλη ενός άθλιου
κτηρίου στη Νότιο Αφρική. Ήταν –όπως μας
πληροφορούσε κάθε τόσο, όχι πολύ συχνά,
ο σχολιαστής– η πύλη της φυλακής που κρατείτο ο Νέλσον
Μαντέλα. Οι ώρες περνούσαν, ο Μαντίμπα δεν ερχόταν,
το BBC και τα άλλα δίκτυα δεν έφευγαν από την πύλη και
κανείς από τα εκατομμύρια των τηλεθεατών δεν διαμαρτυρόταν. Εκείνη τη μέρα, επρόκειτο να διαβεί την πύλη
της φυλακής προς τα έξω, ο μεγαλύτερος statesman της
εποχής μας.
Στις 5 Δεκεμβρίου 2013, τα τελευταία λεπτά της Πέμπτης,
ο άνθρωπος που πολέμησε το απαρτχάιντ, που πέρασε 27
χρόνια στη φυλακή, για να μπορεί να αγνοεί το ρατσιστικό
μίσος απ’ όπου κι αν προερχόταν, άφησε την τελευταία
του πνοή. Ξημέρωμα Παρασκευής, όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης είχαν το πέρασμα του Μαντίμπα στον άλλο κόσμο
κύρια είδηση. Στην Κύπρο,
ραδιόφωνα και ιστοσελίδες,
<
<
<
<
<
<
<
πέρα από φωτεινές εξαιρέσεις,
«Ο μεγάλος εχθρός θεώρησαν ότι η κόντρα για
τις ιδιωτικοποιήσεις, ο Χάρης,
της αλήθειας δεν
η ΣΕΚ, ο Τρυφωνίδης
είναι, πολύ συχνά, ηκαιΠΕΟ,
ο Πανόρκος, ήταν σημαντο ψέμα, το σκόπι- τικότερη είδηση. Κάπως έτσι
μο, το κατασκευα- χάσαμε την μπάλα και καταστρέψαμε τον τόπο μας. Χωσμένο και το ανέν- μένοι στη στενή, την περιοτιμο, αλλά ο συνε- ρισμένη, καθημερινότητά μας
κοιτάζουμε με μανία το δέντρο
πής, πειστικός και και χάνουμε το δάσος. Την
ανεδαφικός μύθος» Πέμπτη ήμουν σε μία εκδήλωση για την οικονομία, στην
Τζον Φ. Κένεντι.
οποία μιλούσε ο καθηγητής
του Πανεπιστημίου Αθηνών,
Βασίλης Ράπανος. Ο σύμβουλος δύο Ελλήνων πρωθυπουργών
προέβαλε το επιχείρημα ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις
για τα προβλήματα. Επέκρινε, μάλιστα, τους πολιτικούς
που παραμυθιάζουν, όπως είπε, τον κόσμο. Και στήριξε το
επιχείρημά του αναφέροντας μία φράση του Τζον Φ. Κένεντι.
«Ο μεγάλος εχθρός της αλήθειας δεν είναι, πολύ συχνά, το
ψέμα, το σκόπιμο, το κατασκευασμένο και το ανέντιμο,
αλλά ο συνεπής, πειστικός και ανεδαφικός μύθος».
Ο Μαντέλα αναδείχθηκε στη μεγαλύτερη πολιτική προσωπικότητα του 20ού αιώνα ακριβώς διότι πολέμησε τον
ίδιο του τον μύθο. Δεν επέτρεψε στον εαυτό του και τους
συνεργάτες του να πωλούν παραμύθια. Έπειτα από 27
χρόνια φυλακή και διωγμού από τους λευκούς ίδρυσε την
Επιτροπή για την Αλήθεια και τη Συμφιλίωση. Ακριβώς
διότι δεν ήθελε να χτίσει τη νέα Νότιο Αφρική πάνω στο
ρατσιστικό μίσος.
Η ρήση του Κένεντι, οι αρετές του Μαντέλα φαίνεται
πως δεν έχουν βρει οδό πρόσβασης στους Κύπριους πολιτικούς. Ο συνεπής, πειστικός και ανεδαφικός μύθος είναι
γι’ αυτούς ψωμοτύρι. Δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε το
παραμύθι που πουλούσαν όλοι για δεκαετίες στο Κυπριακό.
Τα σύνορα στην Κερύνεια, όλοι ο πρόσφυγες στα σπίτια
τους, η διεθνής κατατρόπωση της Τουρκίας με κάποιο
μαγικό τρόπο... με τις αλυτρωτικές κορώνες των τουρκοφάγων,
του Σπύρου, του Τάσσου, του Γιαννάκη Ομήρου, του Μάριου
Καρογιάν, του Δ. Συλλούρη, του Γιώργου Περδίκη. Σήμερα,
με κατεστραμμένη την οικονομία και μία ανάσα από την
οριστική διχοτόμηση το τροπάρι δεν έχει αλλάξει.
Ανάλογη, μολονότι πιο βραχύβια, είναι η συμπεριφορά
τους στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων. Αν εξαιρέσει κανείς
τον ΔΗΣΥ, που υποστηρίζει τις αποκρατικοποιήσεις, όλοι
οι άλλοι προβάλλουν για το θέμα, μήνες τώρα, έναν «συνεπή,
πειστικό και ανεδαφικό μύθο». Από τον Νοέμβριο του 2012,
επί κυβέρνησης ΑΚΕΛ, οι ιδιωτικοποιήσεις είναι στο
μνημόνιο. Κι όμως οι πολιτικοί μας ηγέτες επέμεναν ότι
δεν θα γίνουν δεκτές, θα τις αποφύγουν.
Ακόμα και ο Νίκος Αναστασιάδης και το ΔΗΚΟ, που ενέκριναν προχθές ως κυβέρνηση το πλάνο των ιδιωτικοποιήσεων, προεκλογικά διαβεβαίωναν τους πάντες ότι ΑΗΚ,
CYTA και Αρχή Λιμένων θα έμεναν στο κράτος. Το ΔΗΚΟ
παραμυθιάζει ακόμα τον κόσμο ότι υπάρχουν εναλλακτικές
λύσεις, ενώ ανάλογες μυθοπλασίες πουλούν και υπουργοί
του ΔΗΣΥ. Για τους υπόλοιπους δεν έχω άλλο σχόλιο από
το να ευχηθώ έστω και την υστάτη να δουν το παράδειγμα
του Νέλσον Μαντέλα. Ενός πραγματικά έντιμου ηγέτη που
απέφευγε όπως ο διάβολος το λιβάνι τις μαγικές λύσεις και
άλλα παραμύθια.
Δεν ξέρω εάν τελικά ήμουν ένας από τους 100
ή ένας από τους χιλιάδες Κύπριους που διατηρούν
λογαριασμό στο Λονδίνο. Προσωπικά ενημερώθηκα ότι ο λογαριασμός μου έγινε blocked
και αφού επικοινώνησα με την Τράπεζα Κύπρου
Λονδίνου και απάντησα καμιά 35αριά ερωτήσεις
μου ανακοίνωσαν ότι ο λογαριασμός ξεμπλόκαρε και μου απέστειλαν μάλιστα και έγγραφα για «e-banking», να μπορώ
δηλαδή να χειρίζομαι τον λογαριασμό μου ηλεκτρονικά από
το διαδίκτυο. Όταν ρώτησα γιατί μπλόκαρε ο λογαριασμός
μου, η υπάλληλος της τράπεζας μου απάντησε «κατόπιν
οδηγιών και επειδή ο λογαριασμός σας ήταν για αρκετό
διάστημα ανενεργός». Η πραγματικότητα είναι πως εκείνος
ο λογαριασμός, στο Λονδίνο, με είχε απασχολήσει σε τακτά
διαστήματα, και συγκεκριμένα όποτε ελάμβανα ταχυδρομικώς
την «κατάσταση λογαριασμού». Και ο λόγος που με απασχόλησε
δεν ήταν γιατί δεν τον χρησιμοποιούσα ή γιατί θα μπορούσε
να θεωρηθεί ανά πάσα στιγμή «ύποπτος» ή γιατί θα φανταζόμουν
ότι κάπως, κάποιος, κάποτε θα επιχειρούσε να τον εντάξει σε
κατάσταση με «περίεργους λογαριασμούς» και να το εκμεταλ- <
<
<
<
<
<
<
λεύεται πολιτικά, χωρίς στην
ουσία να υπάρχει το παραμικρό Ο δικός μου λογαμεμπτό ή επιλήψιμο. Και προ- ριασμός ήταν φοισωπικά δεν έχω κανένα πρότητικός από το 1998
βλημα να δημοσιοποιηθεί η κίνηση του λογαριασμού από το και μέσα είχε 70
1999 μέχρι σήμερα.
στερλίνες... Αλλά το
Με απασχόλησε, όμως, εκείνος ο λογαριασμός για άλλο λόγο. ερώτημα είναι προς
Με απασχόλησε διότι εκείνος ο τι αυτή η «παραλογαριασμός με βοήθησε να καταλάβω την «κλοπή» που γινόταν πληροφορία», η
εις βάρος μου, και εις βάρος όλων οποία «πήδηξε»
των πελατών στις κυπριακές
από τη λεωφ.
τράπεζες. Και εξηγούμαι: Σε εκείνο τον λογαριασμό θα είχα πε- Τζον Κένεντι;
ρίπου καμιά 40αριά στερλίνες,
όταν έφυγα από το Λονδίνο. Έκτοτε, ανά τρίμηνο, εάν δεν
κάνω λάθος, λάμβανα ταχυδρομικώς στην Κύπρο την «Κατάσταση Λογαριασμού». Κάθε φορά η ίδια έκπληξη. Το ποσό
αντί να μειώνεται, αυξανόταν κατά μερικές πέννες από τόκους
(!!!). Όμως εδώ στην Κύπρο τι μας μάθανε; Και τι απέδειξε η
πρακτική; Ότι εάν διατηρείς λογαριασμό με ένα Χ ποσό, αυτό
το ποσό αντί να αυξάνεται θα μειώνεται λόγω «εξόδων διατήρησης» του λογαριασμού. Ή όχι; Αμέτρητα τα παραδείγματα.
Παράλληλα, για κάθε Κατάσταση Λογαριασμού θα χρεώνεσαι
επιπλέον. Αντίθετα, ο λογαριασμός στο Λονδίνο, με καμιά
35αριά στερλίνες αντί να μειώνεται, αυξανόταν. Και φθάσαμε
σήμερα, που απ’ ό,τι με πληροφόρησε η υπάλληλος υπάρχει
ένα διαθέσιμο ποσό περίπου στις 70 στερλίνες.
Και το ερώτημα είναι σαφές. Πώς γίνεται μία Τράπεζα εκτός
Κύπρου, να «μη σε κλέβει» και μία Τράπεζα εντός Κύπρου «να
σε κλέβει», αφού ουσιαστικά πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου
λογαριασμοί χωρίς κίνηση βρέθηκαν τελικά με χρεωστικό
υπόλοιπο, διότι η Τράπεζα κάθε λίγο και λιγάκι λάμβανε ποσό
για την συντήρηση, για τις Καταστάσεις και για χίλια δυο
άλλα πράγματα.
Αυτό είναι ένα σημείο. Το δεύτερο είναι για το γεγονός καθεαυτό. Ένα τραγελαφικό γεγονός, το οποίο ας γίνει μάθημα
σε όλους μας. Είχε μία πληροφορία η βουλευτής Ειρήνη Χαραλαμπίδου. Έθεσε σχετικό ερώτημα προς τον διοικητή της
Κεντρικής, ο οποίος επιβεβαίωσε την πληροφορία, η οποία
όμως αποδεικνύεται στην πράξη πως δεν ευσταθεί. Δηλαδή
αφενός οι λογαριασμοί δεν έκλεισαν, όπως λέχθηκε, αλλά
μπλόκαραν και αφετέρου δεν θα ήταν 100 ή 130 όπως έλεγε
η κ. Χαραλαμπίδου. Συνεπώς εγείρονται δύο ερωτήματα:
Μήπως μιλάμε για 100 ή 130 άλλους λογαριασμούς, οι οποίοι
όντως διασυνδέονται με μεταφορές μεγάλων ποσών και κρίνονται ως ύποπτοι για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος; Εάν ναι,
λογικά πρέπει να δοθούν εξηγήσεις. Εάν όχι και πάλι πρέπει
να δοθούν εξηγήσεις. Κυρίως από τον διοικητή της ΚΤΚ, ο
οποίος με τη μεγαλύτερη ευκολία επιβεβαίωσε μια λανθασμένη
πληροφορία. Άστε που εγείρεται και θέμα, ποιος είναι αυτός
που έδωσε την πληροφορία στην κ. Χαραλαμπίδου… Και μην
ψάχνετε μακριά, και μην κάνετε περίπλοκες σκέψεις, ότι η κ.
Χαραλαμπίδου είχε πληροφόρηση από την Κεντρική της Μεγάλης Βρετανίας ή από Μυστικές Υπηρεσίες ή από Υπηρεσίες
που εντοπίζουν πράξεις ξεπλύματος και διακίνησης βρώμικου
χρήματος... Η πληροφορία έχει ουρά στη λεωφόρο Τζον
Κένεντι... (ας μην πούμε και αριθμό και όροφο και γραφείο)
και το μείζον ερώτημα είναι «Προς τι»;
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Μαγικές λύσεις και
άλλα παραμύθια
Περί χορηγίας των κομμάτων
Του ΚΩΣΤΗ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Μ
ε αφορμή πρόσφατο άρθρο της κ. Ελέ- να ήταν καλύτερα και δεν είναι.
νης Ξένου αναφορικά προς τα πολιτικά
Όπως έχει διερωτηθεί και ο Τίτος Πατρίκιος,
κόμματα της Κύπρου, θα ήθελα κατα- σύγχρονος Έλληνας φιλόσοφος και διανοητής
χρώμενος της υπομονής σας να αναφέρω τα της αριστεράς, μετά τα κόμματα, τι; Οι «τεπιο κάτω, σε μία προσπάθεια συμβολής στον χνοκράτες» και οι «ειδικοί» τους οποίους είδαμε
διάλογο περί Δημοκρατίας.
στη μεγάλη λεηλασία του τραπεζικού συστήΗ Δημοκρατία μπορεί να μην είναι το ιδεώδες ματος; Ή μήπως οι «ελέω θεού» μονάρχες, οι
πολίτευμα είναι όμως το καλύτερο. Αποτελεί οποίοι καταδυνάστευαν ολόκληρους λαούς
κατάκτηση του ανθρώπου και το αποτέλεσμα κατά τον μεσαίωνα και όχι μόνον ή μήπως η
αγώνων με καταβολές από την αρχαία Ελλάδα επαναφορά στη μονοκομματική ή μονοκρατική
και όχι μόνο.
δικτατορία ή τον σταλινισμό, τον φασισμό,
Στο άρθρο της η κ. Ξένου εκφράζει αυτό το τον ναζισμό; Ευτυχώς, έχει παρέλθει ο καιρός
οποίο εκφράζουν πλείστοι όσοι συμπολίτες του ενός και μόνο αυθέντη. Την απόλυτη αλήμας, τους οποίους κάποιος κατανοεί χωρίς κατ’ θεια δεν την κατέχει κανένας. Είναι οι ομάδες
ανάγκη να συμφωνεί μαζί τους, ότι δηλαδή προσώπων, οργανωμένων πάνω σε κοινές βάγια το κατώτατο σημείο στο
σεις που μπορεί να φέρουν την
<
<
<
<
<
<
οποίο έχει φθάσει σήμερα η κυ- <
αλλαγή στο σύστημα. Επί του
πριακή κοινωνία φταίνε κατά
παρόντος αυτές οι ομάδες είναι
Στον βαθμό που η
τρόπο ισομερή και ισοπεδωτικό
τα κόμματα, οι συσπειρώσεις
όλα τα κόμματα. Είναι σε αυτό οργή των πολιτών
πολιτών. Επαναλαμβάνω, καμία
το σημείο που εκφράζω τη δια- για τα συμπτώματα
άλλη οντότητα δεν μπορεί να
φωνία μου. Θεωρώ ότι δεν μποανταποκριθεί στον όρο που της
ρούν να ευρίσκονται στο ίδιο διαφθοράς ισοπεδώ- αναθέτει η αντιπροσωπευτική
καλάθι όλοι. Ούτε και μπορεί να νει και μηδενίζει
Δημοκρατία. Γι’ αυτό και διαυπάρξει ισοπέδωση των ευθυφωνώ με τα όσα η κ. Ξένου ανανών. Εάν το κυβερνών κόμμα τους θεσμούς της
φέρει στο άρθρο της.
υπό τη διακυβέρνηση Χριστόφια Δημοκρατίας, αυτό
Αναφερόμενος στο κόμμα
εξέθρεψε ή ανέχθηκε φαινόμενα
μου, την ΕΔΕΚ, δεν μπορώ να
είναι άδικο για την
διαφθοράς ή εάν οι σημερινοί
αποδεχθώ και απορρίπτω την
κρατούντες παρουσιάζουν τα ίδια τη Δημοκρατία.
απλοϊκή θέση ότι έχει ευθύνη
ίδια ή άλλα ανάλογα συμπτώως κόμμα για τα όσα έπραξαν
ματα δεν μπορεί η συμπεριφορά τους να κα- ή πράττουν οι άλλοι. Και κάτι τελευταίο. Δεν
ταλογισθεί και στα υπόλοιπα κόμματα. Επο- κατανόησα την προσωπική επίθεση εναντίον
μένως στον βαθμό που η οργή και η αγανάκτηση του Γιαννάκη Ομήρου στο άρθρο, ο οποίος
των πολιτών για τα συμπτώματα διαφθοράς προς τιμή του υποστήριξε δημόσια αυτό που
ισοπεδώνει και μηδενίζει τους θεσμούς της οι άλλοι πολιτικοί ηγέτες περιορίζονται να
Δημοκρατίας, αυτό είναι άδικο για την ίδια τη υποστηρίζουν στο μικρό τους ιδιωτικό κύκλο,
Δημοκρατία.
ότι δηλαδή προτιμούμε κόμματα τα οποία να
Δεν μπορεί να υπάρξει Δημοκρατία στην χρηματοδοτούνται υπό το φως του ήλιου χωρίς
πράξη παρά μόνο μέσω της αντιπροσωπευτικής δεσμεύσεις, χωρίς χρηματισμό και χωρίς «μαυτης μορφής. Πέραν των κομμάτων ή των συ- ροσάκκουλα» παρά κόμματα έρμαιο των πάσης
νασπισμών ή τις ομάδες ανθρώπων ή κινήσεις μορφής και φύσεως «χορηγών», «συνεταίρων»
πολιτών δεν μπορεί κάποιος να αντιληφθεί ή «κουμπάρων». Δεν θα πρέπει να κρυβόμαστε
πώς και με ποιο τρόπο μπορεί να εφαρμοσθεί πίσω από το δάκτυλό μας. Ας συγκρίνει κάποιος
η αντιπροσωπευτική Δημοκρατία γι’ αυτό και τα δισεκατομμύρια τα οποία έκαναν φτερά
δεν μπορώ να συμφωνήσω με τη θέση η οποία στην Κύπρο με τις εκατοντάδες, έστω, χιλιάδες
εκφράστηκε στο άρθρο περί κατάργησης κομ- ευρώ τα οποία θα γλυτώσει το κράτος από τη
μάτων. Συμφωνώ απόλυτα ότι τα κόμματα μη χορηγία των κομμάτων. Ο Γιαννάκης Ομήρου
στην Κύπρο δεν είναι αυτό που θα έπρεπε να τόλμησε να πει αυτό το οποίο οι άλλοι, κρυείναι και ότι παρουσιάζουν και αυτά, ως μικρές βόμενοι δεν τόλμησαν.
κοινωνίες ανθρώπων, φαινόμενα διαφθοράς,
αριβισμού και αδιαφάνειας Δεν μπορούμε, Ο κ. Κωστής Ευσταθίου είναι β΄ αντιπρόεδρος της
όμως, να τα καταργήσουμε, επειδή μπορούσαν ΕΔΕΚ.
tsangarisp@kathimerini.com.cy
AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ
Κοιμάστε ήσυχοι τα βράδια;
Θα ήθελα να ήμουν κι εγώ
όπως την κυρία που βγήκε
στην εκπομπή του Χατζηνικολάου και έσουρε με αξιοπρέπεια, πολιτισμό και ήθος,
τα εξ αμάξης στον Έλληνα
υπουργό Εργασίας. Υποθέτω θα είδατε το
βίντεο που έκανε τον γύρο του διαδικτύου,
κι αν όχι φροντίστε να το δείτε. Θα ήθελα
κι εγώ, λοιπόν, αντί να κάθομαι πίσω από
τον υπολογιστή γράφοντας τις απόψεις
μου, να βρίσκομαι ενώπιος ενωπίω και να
κοιτάω κατάματα τον πολιτικό που θεωρεί
ότι μπορεί με προκάτ απαντήσεις και δομημένα (από επικοινωνιολόγους και κομματικά «manual») επιχειρήματα να ξεγλιστρήσει από τις ευθύνες του. «Κοιμάστε
ήσυχα;» ήταν η ερώτηση της κυρίας, μία
ερώτηση, η οποία αποτελεί σήμερα την
πιο σοβαρή πολιτική θέση που μπορεί να
έχει ένας συνειδητοποιημένος πολίτης.
Και αν πραγματικά θέλουμε να αποδείξουμε
πως όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας, μας
έχουν ωριμάσει πολιτικά, αυτή τη φράση
πρέπει να έχουμε σαν μοναδικό κριτήριο
της σοβαρότητας του οποιουδήποτε πολιτικού.
Ούτε οι «επαναστάσεις» μέσω του facebook δείχνουν την πολιτική μας ωριμότητα, ούτε και οι «πανηγυρισμοί» στις
οποιεσδήποτε κομματικές ανακατατάξεις.
Εκείνο που θα αποδείξει κατά πόσο έχουμε
μάθει, από όλα όσα έχουμε πάθει είναι η
επιμονή να δοθεί από όλους τους πολιτικούς
μια απάντηση (με πράξεις βέβαια και όχι
κούφιο μπλα μπλα) σ’ αυτό το ερώτημα:
«Κοιμάστε ήσυχα τα βράδια;». Γιατί κανένας
τους (υπογραμμίζω το κανένας) δεν έδειξε,
ούτε και απέδειξε πως έχει συναίσθηση
της ευθύνης του στο ποια καθημερινότητα
καλείται σήμερα ο πολίτης να διαχειριστεί.
Οι μικρές εκλάμψεις ευθύνης που εκφρά-
ζουν μερικοί «κράζουν» λαϊκισμό και όχι
ουσιαστική επίγνωση. Κι αν αυτοί δεν
έχουν την ικανότητα επίγνωσης, ας την
αποκτήσουμε τουλάχιστον εμείς, ώστε να
μην τους επιτρέπουμε να κοιμούνται τον
ύπνο του δικαίου στο δικό μας μαξιλάρι.
Και το «δεν ξεχνώ» το «σλόγκαν» με το
οποίο μεγαλώσαμε και γαλουχηθήκαμε
ώστε να έχουν λόγο και υπόσταση πολιτικοί
που δεν θα έπρεπε να είχαν ούτε λόγο
ούτε υπόσταση, ας το μετατρέψουμε επιτέλους σε φράση ουσίας.
Με την έννοια ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε
τι έκανε και τι όφειλε να κάνει ο καθένας
τους πριν μας κουρέψουν.
Η καθημερινή ειδησεογραφία αποδεικνύει πως όλοι τους πάσχουν από συμπτώματα αμνησίας, λες και ήταν απόντες
όταν έπρεπε να ληφθούν αποφάσεις ή μέτρα πρόληψης. Και ίσως είναι αυτή η «αμνησία» που τους επιτρέπει να κοιμούνται
ήσυχοι τα βράδια. Εμείς όμως που καθημερινά καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε
τις επιπτώσεις του «ήσυχου ύπνου» τους
οφείλουμε να μην ξεχνούμε την πολιτική
και ηθική τους ευθύνη.
Ένας από τους λόγους που τα γράφω
όλα αυτά είναι η πρόσφατη «αντιπαράθεση»
του κ. Πολυβίου με τον κ. Άντρο Κυπριανού
από τηλεοράσεως, όπου ο ένας επανέφερε
την ευθύνη του πρώην Προέδρου για την
υπόθεση του Μαρί και ο άλλος (ο πρώτος
πάσχοντας από αμνησία) ανταπάντησε
πως ο κ. Πολυβίου (τον οποίο εκείνοι διόρισαν και εμείς πληρώσαμε τον διορισμό
του) είναι εμπαθής και διακατέχεται από
μίσος και φανατισμό. Δεν με ενδιαφέρει
ποσώς η αντιπαράθεση των δύο. Με ενδιαφέρει μόνο στο σημείο που αποδεικνύει
πως όλοι εξακολουθούν να κοιμούνται
ήσυχα χωρίς να διαταράσσεται ο ύπνος
τους ούτε από πορίσματα ούτε από απώλεια
ζωών. Κανένας πολιτικός δεν έχει παραιτηθεί γι’ αυτή την ιστορία και κανένας πολιτικός δεν έχει «τιμωρηθεί». Το μόνο που
έχει γίνει σ’ αυτή την υπόθεση που χάθηκαν
ζωές είναι να βγαίνουν ακόμα στις τηλεοράσεις και να «χρησιμοποιούν» ένα «έγκλημα» για ξέπλυμα «κομματικών λογαριασμών».
Γι’ αυτό επιμένω: Αν θέλουμε να αποδείξουμε πως η σημερινή πραγματικότητά
μας έχει ωριμάσει ας μετατρέψουμε την
ερώτηση «Κοιμάστε ήσυχοι τα βράδια» ως
το μοναδικό κριτήριο ήθους και σοβαρότητας του οποιοδήποτε πολιτικού. Κι αυτό
γιατί στην περίπτωσή τους πρέπει να αντιστραφεί η βασική αρχή δικαίου, ώστε
να υπάρξει δικαιοσύνη. Και η κοινωνική
και ηθική δικαιοσύνη λέει πως είναι όλοι
τους πολιτικά ένοχοι μέχρι αποδείξεως
του αντιθέτου. Το βάρος της απόδειξης
επάνω τους.
10-EPISTOLES CY_Master_cy 06/12/13 18:33 Page 10
l
ΑΠΟΨΕΙΣ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Θετικά βήματα
μπροστά
Η
Ο στρατηγικός αναπροσανατολισμός της Αιγύπτου
Της ΣΑΒΙΑΣ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ
πρόσφατη αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου από τους Standard &
Poor’s κατά μία βαθμίδα, η πρώτη μετά από τόσες υποτιμήσεις από τις αρχές του 2011, αποτελεί ένα ακόμη θετικό
επακόλουθο της μεγάλης προσπάθειας που καταβάλλεται από
την παρούσα κυβέρνηση, και ιδιαίτερα από τον υπουργό Οικονομικών, για την ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας και
την επιστροφή στην ανάπτυξη. Μιας προσπάθειας που υποστηρίζεται από ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού συστήματος
και κυριότερα από τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι με ωριμότητα έχουν δεχθεί μέχρι σήμερα μεγάλες θυσίες.
Δεν είναι φυσικά στόχος η ωραιοποίηση καταστάσεων, ούτε
και η δημιουργία πρόσκαιρων εσφαλμένων εντυπώσεων. Η
αλήθεια είναι ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε
και πολλές προκλήσεις να αντιμετωπίσουμε. Όμως, είναι σημαντικό να επισημαίνονται τα θετικά στοιχεία για να γίνεται
αντιληπτό ότι οι προσπάθειες και οι θυσίες όλων οδηγούν,
βήμα με βήμα, προς τον επιδιωκόμενο στόχο. Οι δύο θετικές
αξιολογήσεις της Κύπρου για την πορεία εφαρμογής του Μνημονίου είναι η κύρια βάση πάνω στην οποία θεμελιώνεται,
εξαρχής, η αξιοπιστία της Κύπρου. Οι επιτυχημένες διαδικασίες
ανακεφαλαιοποίησης της Τράπεζας Κύπρου, του Συνεργατισμού
και της Ελληνικής, η σταθερή πρόοδος στην προώθηση των
σχεδίων αναδιάρθρωσής τους, και η βούληση για υλοποίηση
των διαθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αποτελούν τους κύριους
παράγοντες ανάκτησης της τραυματισμένης αξιοπιστίας της
κυπριακής οικονομίας και οδηγούν στην επαναφορά της εμπιστοσύνης ξένων και εγχώριων επενδυτών. Η πραγματικότητα
είναι ότι η πιστή εφαρμογή του Μνημονίου, μέχρι στιγμής,
οδήγησε σε μία περισσότερο βελτιωμένη κατάσταση των οικονομικών δεικτών από ό,τι αναμενόταν. Σε αντίθεση με τις
αρχικές προβλέψεις της Τρόικας, ο ρυθμός ύφεσης για το 2013
θα περιοριστεί στο -7,7% (τα στοιχεία καταδεικνύουν ακόμη
μικρότερη ύφεση), για το 2014, στο -4,8%, και η οικονομία θα
παρουσιάσει για πρώτη φορά θετικό ρυθμό ανάπτυξης το 2015.
Ο αντίκτυπος των πιο πάνω είναι θετικός όσο αφορά και τον
τραπεζικό τομέα. Τον Οκτώβριο του 2013 οι εκροές από το
εγχώριο τραπεζικό σύστημα περιορίστηκαν στα €165 εκατ.,
το χαμηλότερο ποσό από τον περασμένο Ιανουάριο, όταν ξεκίνησαν οι εκροές καταθέσεων. Παράλληλα, παρατηρήθηκε
μία αύξηση ξένων καταθέσεων ύψους €407 εκατ. για πρώτη
φορά από τον περασμένο Φεβρουάριο. Σαφέστατα και δεν υποτιμούνται οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας, ιδιαίτερα
όσο αφορά τα κρίσιμα θέματα ρευστότητας και διαχείρισης
των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Εντούτοις, όμως, τα πιο
πάνω στοιχεία αποτελούν σημάδια εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα, τα οποία θα συμβάλλουν στην ταχύτερη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων. Απόρροια του θετικού κλίματος που δημιουργήθηκε από τις θετικές αξιολογήσεις της
Τρόικας είναι και η ουσιαστική στήριξη που πέτυχε η κυβέρνηση
από τα ευρωπαϊκά ταμεία, με στόχο την ανοικοδόμηση της οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα, η αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης της Ε.Ε. προς την Κύπρο στο 95%, η παροχή επιπλέον χρηματοδότησης από την Επιτροπή ύψους €200 εκατ.
για τη διετία 2014-15 και η έγκριση ποσού ύψους €10,8 εκατ.
στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Εγγυήσεις Νέων» για αντιμετώπιση, στον βαθμό που είναι εφικτό, της νεανικής ανεργίας.
Επιπρόσθετα, για σκοπούς στήριξης των μικρό-μεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας, η κυβέρνηση σύναψε δάνειο ύψους €150 εκατ. με
την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ άλλα €100 εκατ.
θα διατεθούν για σκοπούς διευκόλυνσης των ΜμΕ στη χρηματοδότηση, μέσω του Ταμείου Επιχειρηματικότητας. Είναι,
φυσικά, αλήθεια ότι η πραγματική οικονομία δεν έχει δείξει
ακόμη σημάδια βελτίωσης, καθώς η ανεργία συνεχώς αυξάνεται,
οι επιχειρήσεις μας συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα
βιωσιμότητας, και ένας τρομακτικά μεγάλος αριθμός συμπολιτών
μας ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Δεν υπάρχουν δυστυχώς
εύκολες λύσεις για αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Ο
μοναδικός τρόπος για να βελτιωθεί η πραγματική οικονομία
είναι η ανάκαμψη της οικονομίας. Και ο μοναδικός τρόπος για
να το πετύχουμε αυτό, είναι η πιστή εφαρμογή του Μνημονίου,
μέσα από την οποία κτίζεται η αξιοπιστία μας, προσελκύουμε
ξένες επενδύσεις και προωθούμε την ανάπτυξη. Έχουμε όλοι
μαζί κτίσει με πολύ κόπο και μόχθο αυτή την «εύθραυστη»
αξιοπιστία. Ευχή μου είναι να τη διατηρήσουμε, και με συνέπεια,
υπευθυνότητα και σοβαρότητα, να την ενδυναμώσουμε.
H κ. Σάβια Ορφανίδου είναι μέλος Πολιτικού Γραφείου ΔΗΣΥ.
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ
Τ
ην πτώση του Μόρσι ακολούθησε ένας ριζικός αναπροσανατολισμός της αιγυπτιακής
εξωτερικής πολιτικής. Σε πρώτη φάση εγκαταλείφθηκαν τα ισλαμικής
ιδεολογικής λογικής ανοίγματα προς
το Ιράν και τη Χαμάς, καθώς επίσης
και προς την Τουρκία. Στην περίπτωση της Τουρκίας τα πράγματα
επιδεινώθηκαν κατά κύριο λόγο εξαιτίας της επιμονής του Ερντογάν να
επεμβαίνει στα εσωτερικά της Αιγύπτου στηρίζοντας τον Μόρσι και
τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Πρώτο το Κάιρο εκδίωξε τον Τούρκο
πρέσβη. Ακολούθησε η εκδίωξη του
Αιγύπτιου ομόλογου του από την
τουρκική πρωτεύουσα.
Σε ό,τι αφορά το Ιράν η κυβέρνηση του προέδρου Μανσούρ επέλεξε να τερματίσει τα ανοίγματα
που είχαν γίνει με τη μορφή της επανάληψης των πτήσεων ανάμεσα στις
δύο χώρες. Στην περίπτωση της Χαμάς η Αίγυπτος προχώρησε σε καταστροφή των μισών από τα τούνελ
μέσα από τα οποία γίνεται το πολύ
προσοδοφόρο για τη Χαμάς εμπόριο
μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου, καθώς
επίσης η ενίσχυση της Χαμάς σε
όπλα και πρώτες ύλες. Η κίνηση
αυτή έχει κυριολεκτικά γονατίσει
τη Χαμάς. Εντάσσεται στη συνολική
αντιμετώπιση των ισλαμιστών ανταρτών που δρουν στη χερσόνησο
του Σινά και πραγματοποιούν επιθέσεις κατά του αιγυπτιακού στρατού
και της αστυνομίας. Εδώ να σημειώσουμε τη συνεργασία που υπάρχει
με το Ισραήλ χωρίς τη συναίνεση
του οποίου δεν θα ήταν δυνατή η
μεταφορά ισχυρών στρατιωτικών
δυνάμεων από την Αίγυπτο λόγω
των περιορισμών που ορίζει η συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ.
Η επικριτική στάση των ΗΠΑ
έναντι της νέας αιγυπτιακής κυβέρνησης και η αναστολή της αμυντικής
AP
10
βοήθειας στη συνέχεια αποτέλεσαν
το έναυσμα για νέες κινήσεις από
την πλευρά της Αιγύπτου. Οι κινήσεις
αυτές είχαν δύο κατευθύνσεις. Από
τη μία είχαμε την αναθέρμανση των
σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία και
το Κουβέιτ χώρες που στηρίζουν
πολλαπλώς τη νέα κυβέρνηση της
Αιγύπτου. Ιδιαίτερης σημασίας είναι
η μεγάλη οικονομική και ενεργειακή
βοήθεια που χωρίς αυτές θα είχαμε
μία λαϊκή εξέγερση στην Αίγυπτο.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το φυσικό
αέριο το Κουβέιτ άρχισε να παραδίδει
φορτία υγροποιημένου αερίου σε
πελάτες της Αιγύπτου. Η κίνηση
αυτή επιτρέπει στην Αίγυπτο να
κρατήσει το φυσικό αέριο για τη
δική της εγχώρια κατανάλωση και
να αποφύγει τη λαϊκή αντίδραση
εξαιτίας των ελλείψεων που παρατηρούνται. Από την άλλη είχαμε το
γεωπολιτικό φλερτ με τη Ρωσία. Η
τελευταία με την ταυτόχρονη επί-
σκεψη στο Κάιρο των υπουργών
Εξωτερικών και Άμυνας της προχώρησε σε ανοίγματα/βήματα σε πολλούς τομείς περιλαμβανόμενου του
ενεργειακού και του αμυντικού σε
μία συνειδητή προσπάθεια να γεμίσουν το αμερικανικό κενό. Ανάμεσα
σε εκείνα που συζητήθηκαν ήταν
και η παραχώρηση λιμενικών διευκολύνσεων στον ρωσικό στόλο του
οποίου η παρουσία έχει διευρυνθεί
τον τελευταίο καιρό με αφορμή και
τη συριακή κρίση.
Στον τομέα της ενέργειας αντικείμενων των συζητήσεων υπήρξε
η πρόθεση της Αιγύπτου να προχωρήσει στη χρήση της πυρηνικής τεχνολογίας για παραγωγή ηλεκτρικού
ρεύματος. Η νέα αιγυπτιακή κυβέρνηση έκανε στροφή και στις σχέσεις
με την Αιθιοπία την οποία ο Μόρσι
είχε φτάσει στο σημείο να απειλήσει
και με πόλεμο. Αφορμή γι’ αυτό υπήρξε η πρόθεση της Αιθιοπίας να κα-
τασκευάσει ένα μεγάλο φράγμα επί
του Νείλου.
Όλα τα πιο πάνω καταδεικνύουν
ότι η Αίγυπτος αποστασιοποιείται
χωρίς να εγκαταλείπει τη στρατηγική
της σχέση με τις ΗΠΑ. Η αποστασιοποίηση αυτή έχει οδηγήσει τις
ΗΠΑ σε δεύτερες σκέψεις και σταδιακή επαναπροσέγγιση της νέας
αιγυπτιακής κυβέρνησης. Σε ό,τι
αφορά την Τουρκία η ραγδαία επιδείνωση των σχέσεων με την Αίγυπτο αναμένεται να διαρκέσει πολύ,
αφού από πλευράς Ερντογάν δεν
υπάρχει η παραμικρή πρόθεση για
αλλαγή στάσης. Το τελευταίο έχει
ανοίξει παράθυρο ευκαιρίας σε Κύπρο και Ελλάδα για ανάπτυξη των
σχέσεων μας με την Αίγυπτο σε
όλους μάλιστα τους τομείς. Ορθά οι
κυβερνήσεις της Ελλάδας και της
Κύπρου έχουν κινηθεί τόσο σε διμερές όσο και τριμερές επίπεδο για
αξιοποίηση αυτής της συγκυρίας.
Μέσα στους προηγούμενους μήνες
πραγματοποιήθηκαν επίσημες επισκέψεις των υπουργών Εξωτερικών
στο Κάιρο, καθώς και συναντήσεις
τους στη Νέα Υόρκη. Ακολούθησαν
συναντήσεις διπλωματικών αντιπροσωπειών στο Κάιρο οι οποίες
εξέτασαν σε λεπτομέρεια την αναβάθμιση των σχέσεων ανάμεσα στις
τρεις χώρες. Της κυπριακής αντιπροσωπείας ηγείτο ο αναπληρωτής
γενικός διευθυντής του ΥΠΕΞ κ.
Τζιωνής. Έπεται νέος γύρος εντός
του 2014 στην Αθήνα. Τελειώνοντας
θα ήθελα να επαναλάβω εκτίμησή
μου πως η σημερινή συγκυρία στην
περιοχή μας ευνοεί και δίνει ευκαιρίες και δυνατότητες για προώθηση
των εθνικών μας συμφερόντων που
δεν πρέπει να πάνε χαμένες.
Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος
και πρόεδρος της επιτροπής διεθνών σχέσεων του Δημοκρατικού Κόμματος.
Το τριπλό στοίχημα της μεταρρύθμισης
Toυ ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ
Σ
§ υχνά η πολιτική μας ζωή βρίσκεται ενώπιον διλημμάτων.
Καλείται να λύσει εκκρεμότητες
δεκαετιών, προβλήματα που καθώς
τίθενται για συζήτηση φαίνεται να
είναι μη δημοφιλή, προκαλούν αντιδράσεις. Η παραδοσιακή αντίδραση
συχνά εκδηλώνεται με ημίμετρα, με
παραπομπή στον χρόνο, με ολιγωρία.
Συχνά επιλέγεται η αδράνεια ως
«απάντηση» σε μη δημοφιλείς αποφάσεις. Αυτή η παλαιά πρακτική δημιουργούσε μία ψευδαίσθηση ότι
μέσω της αδράνειας θα κερδίσουμε
χρόνο, ενδεχομένως το πρόβλημα
θα περάσει στην επόμενη εξουσία
ή θα το μεταφέρουμε στους ώμους
κάποιων άλλων. Αυτή η πρακτική
συνέβαλε στη σημερινή κρίση, γιατί
συνδυάστηκε χρονικά με τη γενικότερη, εξωτερική οικονομική κρίση.
Αν δεν πίεζε την Κύπρο η εξωτερική
κρίση είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν
θα υπήρχε η θέληση για αλλαγές
που σχετίζονται με στρεβλώσεις του
οικονομικού μας μοντέλου, όπως
για παράδειγμα οι πόροι για τα ταμεία
συντάξεων, τα ελλείμματα, οι σπατάλες στην κρατική μηχανή, η μειωμένη ανταγωνιστικότητα, η απουσία ξένων επενδύσεων, η στόχευση
των παροχών και ο περιορισμός των
διπλών/τριπλών συντάξεων.
Σήμερα η Κύπρος δυσκολεύεται
να διαχειριστεί έναν κύκλο από αδιέξοδα που συνδέονται με την οικονομική κρίση, γιατί συσσωρεύτηκαν
δεκάδες μεγάλα προβλήματα αναπτυξιακού χαρακτήρα στο ίδιο χρονικό σημείο. Η συσσώρευση των
προβλημάτων προκαλεί αντιδράσεις,
οργή, διαφωνίες. Αυτό είναι απολύτως φυσικό, γιατί η κοινωνία μας
δεν έχει εκπαιδευτεί σε μία προηγούμενη άσκηση πάνω σε μεταρρυθμίσεις και ως εκ τούτου κάθε
απόπειρα για αλλαγές προκαλεί δυσαρέσκεια και αρνήσεις.
Η σημερινή κρίση επιβάλλει μερικά ακόμα αυτονόητα, γιατί, αν δεν
μιλήσουμε για τα πράγματα που οδήγησαν την Κύπρο στο περιθώριο,
δεν μπορεί να δημιουργήσουμε ένα
κλίμα βάσιμης αισιοδοξίας για την
επόμενη μέρα. Απαιτείται κριτική
αποτίμηση για όσα δεν έγιναν σωστά
και για όσα αρνηθήκαμε να αλλάξουμε στον κατάλληλο χρόνο. Απαιτείται ανοικτή συζήτηση, χωρίς χαμένους και κερδισμένους. Απαιτείται
ειλικρίνεια και ευθύτητα.
Θεωρώ ότι το σκληρό και βίαιο
περιβάλλον που δημιούργησε η Τρόικα, χρειάζεται να αντικατασταθεί
από την πειθώ των μεταρρυθμίσεων,
από τη δημιουργία κοινής γνώμης
που να αντιλαμβάνεται τις αλλαγές
ως μέτρο ανάπτυξης και ως μέτρο
δικαιοσύνης. Αυτό δεν θα επιτευχθεί
όσο τα πράγματα κινούνται στον
ρυθμό που επιτάσσει η Τρόικα. Ένα
μεταρρυθμιστικό πλαίσιο μπορεί να
επιτύχει κάτω από τρεις όρους: πρώτο, να έχει ταυτόχρονα με το γνωστό
μνημόνιο και ένα κυπριακό σχέδιο
για την ανάπτυξη, δεύτερο, να έχει
τις δυνατότητες οργάνωσης μιας
διαφορετικής αντίληψης για τις ευ-
θύνες και τα επιδόματα στον δημόσιο
τομέα, και, τρίτο, μία κοινή γνώμη
που να βλέπει την ηγεσία να ηγείται
και διά του παραδείγματος.
Η μόνη εφικτή λύση στην παρούσα συγκυρία είναι ο συνδυασμός
σταθεροποίησης και ανάπτυξης.
Χρειάζονται πραγματικές απαντήσεις
για το πώς θα αντιμετωπίσουμε την
ανεργία, τη φτώχεια, την περιθωριοποίηση.
Μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε
βάσιμα ότι, εκτός άλλων, η κρίση
μπορεί να είναι και μία ευκαιρία για
την αλλαγή. Και κάτι ακόμα εξίσου
σημαντικό. Η ακραία αντιπαλότητα
επιτείνει τα αδιέξοδα και προσθέτει
νέα βάρη. Χρειάζεται συνεννόηση
ανάμεσα στο πολιτικό και το συνδικαλιστικό κίνημα, διαβούλευση
πάνω σε εφικτές πολιτικές προτάσεις,
διάθεση για συμβιβαστικό πνεύμα,
ικανό να δημιουργήσει ευρύτερες
κοινωνικές συγκλίσεις.
www.larkoslarkou.org.cy
Ποια τα μηνύματα από την ήττα Καρογιάν
Π
ολλά γράφτηκαν όλη την προηγούμενη βδομάδα για το
εκλογικό αποτέλεσμα στο
ΔΗΚΟ. Πώς ένας άνθρωπος που είχε
υπό τον πλήρη έλεγχο του την κεντρική επιτροπή, που καθόριζε τους
όρους του παιχνιδιού, τις διαδικασίες,
από τον οποίο ουσιαστικά πέρασε
η έγκριση των νέων μελών, έχασε
τις εκλογές. Το κυρίαρχο συμπέρασμα της αρθρογραφίας των ημερών
ήταν ότι ο Μάριος Καρογιάν πλήρωσε την επιλογή του να μετατρέψει
το ΔΗΚΟ σε μπαλάκι του πινγκπονγκ μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων. Κάποιοι, μάλιστα, ανέγνωσαν
και ηθικά διδάγματα σημειώνοντας
ότι η ασυνέπεια, η έλλειψη σταθερών
θέσεων, η αναξιοπιστία στην πολιτική τιμωρούνται. Υπάρχει όμως κανείς που μπορεί να ισχυριστεί ότι
αυτή η στροφή πότε δεξιά και πότε
αριστερά ήταν πολιτική Καρογιάν
και όχι η διαχρονική στάση του κόμματος; Πότε στην κυπριακή πολιτική
επικράτησαν η συνέπεια, οι θέσεις
Του ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ
και η αξιοπιστία; Και μάλιστα στο
ΔΗΚΟ; Κι αν τελικά κάποιος δεχθεί
ότι η ήττα Καρογιάν ήταν όντως
αποτέλεσμα έλλειψης συνέπειας,
σταθερότητας θέσεων, αξιοπιστίας,
με ποια πολιτική συνέπεια εξελέγη
ο Νικόλας Παπαδόπουλος, όταν μαζί
με τον πατέρα του ήταν αυτοί που
οδήγησαν το κόμμα σε συνεργασία
με τον Χριστόφια; Και από την επομένη ανέλαβε ως κύριος εκφραστής
των ΔΗΚΟϊκών επιθέσεων εναντίον
του; Με ποια σταθερότητα θέσεων,
όταν από εκφραστής του πολιτικού
ρεαλισμού που καυχιόταν ότι ήταν
στα θέματα οικονομίας μετατράπηκε
ξαφνικά στον μεγαλύτερο πολέμιο
των ιδιωτικοποιήσεων; Και με ποια
αξιοπιστία όταν διακήρυττε ότι θα
διατηρούσε το κόμμα σε μία κυβέρνηση την οποία προεκλογικά χαρακτήρισε ως καταστροφική για τον
τόπο;
Ο Μ. Καρογιάν έχασε πολύ απλά
διότι παρασύρθηκε από την ευφορία
που δίνει η εξουσία. Οδηγούμενος
σε λάθος ανάγνωση των δεδομένων
και τραγικές επιλογές, τόσο επικοινωνιακά όσο και σε θέματα τακτικής.
Ανάλωσε το μεγαλύτερο μέρος της
εκστρατείας του στο να δικαιολογεί
την παραμονή ΔΗΚΟ στην κυβέρνηση Χριστόφια και την επιλογή
Αναστασιάδη, αντί να επικεντρωθεί
στο γεγονός ότι στον Δ. Χριστόφια
(η συνεργασία με τον οποίο ήταν
βασικό επιχείρημα στην εκστρατεία
του Ν. Παπαδόπουλου) το ΔΗΚΟ
έσυρε η «τασσική» ομάδα και να
καταστήσει (η ρητορική πριν από
τις προεδρικές του Ν. Παπαδόπουλου
έκανε κάτι τέτοιο αυτονόητο) τις
εσωκομματικές εκλογές δημοψήφισμα παραμονής ή αποχώρησης από
την κυβέρνηση και διατήρησης του
κόμματος στην αντιπολίτευση για
τα επόμενα 4½ χρόνια. Θέτοντας
τον εαυτό του σε μόνιμη θέση άμυνας και δίνοντας στον ανθυποψήφιό
του την δυνατότητα να καθορίζει
αυτός την ατζέντα. Επιπλέον, υποτίμησε για ακόμη μία φορά (η ίδια
αναποφασιστικότητα, του είχε στοιχίσει προ διετίας την προεδρία της
Βουλής) τους κινδύνους από την
εσωκομματική αντιπολίτευση. Έτσι,
αν και του δόθηκαν όλες οι δυνατές
ευκαιρίες να ξεκαθαρίσει το εσωκομματικό παιχνίδι, δεν το έπραξε.
Κράτησε τον Ν. Παπαδόπουλο στο
κόμμα και το πλήρωσε αυτή τη φορά
με την πολιτική του καριέρα.
Θα μπορούσε πιθανόν να κέρδιζε,
αν έκανε απλώς το αυτονόητο, είχε
δηλαδή προχωρήσει στη διαγραφή
των μελών που είχαν επιδείξει αντικομματική συμπεριφορά, συμμετέχοντας ακόμα και σε διαδικασίες
άλλων κομμάτων. Ούτε αυτό δεν
έπραξε. Αντίθετα, μπήκε σε μία λογική (πολιτικής αθλιότητας) του
ποιος θα εγγράψει περισσότερα
μέλη, κάτι που τελικώς δούλεψε
εναντίον του. Αφού πέραν του ότι
τα μέλη που ενέγραψε ο Ν. Παπαδόπουλος, αν και λιγότερα, πήγαν
σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό να
ψηφίσουν, πλήγωσε ανεπανόρθωτα
την εικόνα του και σε μεγάλο βαθμό
και την εκλεξιμότητά του. Αν θέλουμε να ψάξουμε για μηνύματα
από αυτή την εκλογική μάχη, υπάρχουν. Επιβεβαιώνονται σε κάθε εκλογική περίοδο αλλά και από την καθημερινότητά μας. Και, βέβαια, δεν
είναι ότι στο τέλος η ηθική στην πολιτική κερδίζει. Στον κόσμο αρέσει
ο θόρυβος. Δεν είναι αρκετό να μιλάς
για αγώνες. Θα πρέπει να κάνεις θόρυβο. Και ο Ν. Παπαδόπουλος έκανε.
Υπάρχουν κάποιες οικογένειες
που έχουν γερά πλοκάμια στο σύστημα. Η οικογένεια Παπαδόπουλου-Γιωρκάτζη είναι μέρος του από
καταβολής της Δημοκρατίας, εξού
και ο Ν. Παπαδόπουλος είχε και τον
κύκλο και τις προσβάσεις στα διάφορα ΜΜΕ που τον κράτησαν στην
επικαιρότητα σε δύσκολες στιγμές
και τον έσπρωξαν την κατάλληλη,
όπως απέδειξαν οι δημοσκοπήσεις
που τον παρουσίαζαν σε ποσοστά
70%+. Όπως αποδεικνύει η σημερινή αρθρογραφία. Δεν λέμε να απαλ-
λαγούμε από το σύνδρομο του παρελθόντος. Το οποίο δεν είναι δα
και τόσο ένδοξο. Αρεσκόμαστε στη
δημιουργία και διατήρηση μύθων.
Ο Ν. Παπαδόπουλος προτιμήθηκε
όχι ως Νικόλας αλλά ως συνεχιστής
του μύθου του Τάσσου Παπαδόπουλου (εξελέγη άλλωστε με σημαία
την πενταετία του πατέρα του), τον
οποίο περισσότερο έκτισαν μετά το
2004 τα ΜΜΕ και ο κόσμος παρά η
πολιτική πορεία του ιδίου.
Τέλος, στην πολιτική πολλές φορές είναι πιο εύκολο να ακολουθείς
τις εξελίξεις, να προσαρμόζεσαι σε
αυτές. Η πολιτική σταδιοδρομία του
Καρογιάν διήρκεσε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι όλοι ανέμεναν και τερματίζεται όταν φαινόταν πλέον ότι
είχε τον απόλυτο έλεγχο. Και τον
είχε. Αυτό πλήρωσε στο τέλος. Έπρεπε ο ίδιος να καθορίσει τις εξελίξεις.
Και όπως αποδείχθηκε δεν διέθετε
την πολιτική ποιότητα να το πράξει.
antopoly@cytanet.com.cy
11-EPIKAIROTHTA_Master_cy 06/12/13 18:26 Page 11
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Πλείστες καταγγελίες που εξετάζει η Αρχή Διερεύνησης Παραπόνων κατά της Αστυνομίας (αυτεπάγγελτα ή μετά από
καταγγελία) αφορούν κακοποίηση πολιτών ή παραμέληση καθήκοντος.
Βία στην Αστυνομία
αλλά όχι διαφθορά
Ανδρέας Σπυριδάκης: «Aδύνατο να κουκουλωθεί υπόθεση»
η ολομέλεια της Αρχής μελετά την
έκθεση του μέλους της και αποφασίζει αναλόγως.
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ
Διαφωνία με τον υπουργό
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
Δεν υπάρχει διαφθορά στην Αστυνομία, είναι το μήνυμα που στέλνει
μέσω της «Κ», ο πρόεδρος της ανεξάρτητης Αρχής Διερεύνησης Παραπόνων κατά της Αστυνομίας,
Ανδρέας Σπυριδάκης. Στη σκιά της
πρόσφατης κακοποίησης αλλοδαπού από αστυνομικούς, ο κ. Σπυριδάκης υποστηρίζει ότι από τα
παράπονα που υποβλήθηκαν στην
Αρχή, είτε διερευνήθηκαν αυτεπάγγελτα, δεν προέκυψε περίπτωση
κατάχρησης εξουσίας, διαπλοκής,
διαφθοράς ή δωροδοκίας. Χαρακτηριστικά τονίζει ότι τα περισσότερα παράπονα που εξετάζονται
αφορούν παραβιάσεις ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, κακοποιήσεις, και
πάρα πολλά πειθαρχικά παραπτώματα.
Σύμφωνα με τον κ. Σπυριδάκη
το 2012 υποβλήθηκαν στην Αρχή
145 παράπονα σε σύγκριση με 132
που υποβλήθηκαν το 2011, δηλαδή
παρουσιάζεται μια αύξηση 9,85%
μέσα σε έναν χρόνο. Περίπου τα
μισά από αυτά είναι πειθαρχικά
παραπτώματα και δεν στοιχειοθετείται κάποιο αδίκημα, με συνέπεια
να απαλλάσσονται οι κατηγορούμενοι. Περίπου το 1/3 των παραπόνων δεν στοιχειοθετούν ούτε
πειθαρχικά παραπτώματα ούτε ποινικά αδικήματα. Από τα 60 παράπονα που υποβλήθηκαν για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων
ή κακοποίηση πολιτών ορίστηκαν
ποινικοί ανακριτές. Λίγες μόνο από
τις υποθέσεις που εξετάστηκαν
από ποινικούς ανακριτές (ποσοστό
5%) οδηγούνται σε ποινική δίωξη.
Συγκεκριμένα, από τις ποινικές
υποθέσεις του 2011 και 2012 μόνον
για μία δόθηκαν οδηγίες ποινικής
δίωξης. «Όπως φαίνεται και μέσα
από τα στοιχεία δεν υπάρχουν υποθέσεις διαπλοκής και διαφθοράς.
Όλες οι υποθέσεις αφορούν πρόκληση σωματικής βλάβης, παραμέλησης υπηρεσιακού καθήκοντος
και άλλα αδικήματα», σημειώνει ο
κ. Σπυριδάκης. Αναφορικά, με τη
συμμόρφωση προς τις υποδείξεις
και αποφάσεις της Αρχής από την
Αστυνομία, ο κ. Σπυριδάκης ανέφερε ότι η Αστυνομία δεν έχει δικαίωμα να επέμβει. Αντίθετα, ο γε-
Ο κ. Ανδρέας Σπυριδάκης διαβεβαιώνει ότι είναι αδύνατο να κουκουλωθεί οποιαδήποτε υπόθεση που φθάνει ενώπιον της Αρχής Διερεύνησης
Παραπόνων κατά της Αστυνομίας
<
<
<
<
<
<
<
<
Παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κακοποιήσεις και πολλά πειθαρχικά παραπτώματα,
ενώπιον της Αρχής Διερεύνησης Παραπόνων
κατά της Αστυνομίας.
νικός εισαγγελέας μπορεί να διατάξει την ποινική δίωξη κάποιου
αστυνομικού και εναπόκειται στον
Αρχηγό Αστυνομίας να αποφασίσει
με ποιον τρόπο θα χειριστεί την
κάθε υπόθεση. Ο πρόεδρος της Αρχής ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει
περίπτωση κουκουλώματος οποιασδήποτε απόφασης, διότι ο εκάστοτε ποινικός ανακριτής υποβάλλει την έκθεσή του στην Αρχή Διερεύνησης. Η Αρχή ακολούθως ορίζει ένα μέλος που μελετά την έκθεση του ανακριτή και υποβάλλει
τη δική του έκθεση. Στη συνέχεια
Θεσμική διαφορά φαίνεται να
προκύπτει μεταξύ Αρχής και υπουργού Δικαιοσύνης σε σχέση με τον
ρόλο του ανεξάρτητου αυτού οργάνου. Χαρακτηριστικά, σε κατ’
ιδίαν επαφή που υπήρξε με τον Ιωνά Νικολάου διαπιστώθηκε ότι ο
υπουργός είναι της φιλοσοφίας ότι
η Αρχή θα πρέπει να προχωρεί σε
διαπιστώσεις και οι ποινικές διώξεις
να διενεργούνται από την Αστυνομία. «Η Αρχή διαφωνεί κάθετα
με το σκεπτικό αυτό» ανέφερε ο
κ. Σπυριδάκης. Το όλο θέμα δεν
συζητήθηκε εκτενώς ανάμεσα στις
δυο πλευρές, αλλά σύμφωνα με τον
κ. Σπυριδάκη η Αρχή δεν έχει την
πρόθεση να αλλάξει το καθεστώς
με το οποίο εργάζεται. Σε ερώτηση
κατά πόσον αυτή η διαφωνία μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στο
έργο της Αρχής, ο κ. Σπυριδάκης
ανέφερε ότι «το έργο μας επαινέθηκε από διεθνείς οργανισμούς.
Από την άλλη, έχω διαβλέψει ότι
ο νυν Υπουργός έχει κάποιες άλλες
απόψεις που δεν έχουν διατυπωθεί
με σαφήνεια, αλλά φαίνεται ότι
επιδιώκει όπως μετά την υποβολή
των παραπόνων η Αρχή να περιορίζεται σε διοικητική έρευνα και
το ανακριτικό έργο να διεξάγεται
από την Αστυνομία».
Η Αρχή υπάγεται απευθείας στο
Υπουργικό Συμβούλιο και δημιουργήθηκε ως ένας ανεξάρτητος μηχανισμός ελέγχου της Αστυνομίας
κατόπιν συστάσεων της ειδικής
Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης
και Εξευτελιστικής Μεταχείρισης.
Η Αρχή, που αποτελείται από πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, υπέβαλε προτάσεις για τροποποίηση
της νομοθεσίας ώστε να διοριστούν
μόνιμοι ανακριτές οι οποίοι θα διαθέτουν τα ανάλογα προσόντα και
εκπαίδευση. Περαιτέρω στοχεύει
στην ενίσχυση της υλικοτεχνικής
υποδομής ώστε να μπορεί η Αρχή
να διεξάγει ανακριτικές ενέργειες
χωρίς να εξαρτάται αναγκαστικά
από τμήματα της Αστυνομίας.
Σε ένα μήνα το πόρισμα για την κακοποίηση αλλοδαπού
Θύελλα αντιδράσεων εξακολουθεί
να προκαλεί το βίντεο που παρουσιάζει τον ξυλοδαρμό νόμιμου Αφρικανού μετανάστη, στο κέντρο της
Λευκωσίας, με πρωταγωνιστές
αστυνομικούς της Μηχανοκίνητης
Μονάδας Άμεσης Δράσης. Στο βίντεο ο αλλοδαπός εμφανίζεται να
δέχεται επίθεση από άντρα της
ΜΜΑΔ, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί. Η Αρχή Διερεύνησης Παραπόνων κατά της Αστυνομίας ανέθεσε σε δύο ποινικούς ανακριτές
την εξέταση της υπόθεσης, υπό
την εποπτεία της αντιπροέδρου
της Αρχής, δρος Δέσποινας Κυπριανού. Πρόκειται για τον πρώην
εισαγγελέα της Δημοκρατίας, Σάββα
Μάτσα και τον δικηγόρο Ανδρέα
Παπαχαραλάμπους. Η έρευνα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και σύμφωνα με τον κ. Σπυριδάκη, «είναι
πρόωρο να λεχθεί οτιδήποτε σε
σχέση με την έκβασή της». Όπως
ανέφερε στην εφημερίδα μας, με
βάση τις αρχικές ενδείξεις η έρευνα
θα ολοκληρωθεί εντός ενός μήνα.
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
11
12 - EPIKEROTHTA_Master_cy 06/12/13 20:53 Page 12
12
l
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμ βρίου 2013
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΤΗΝ «Κ»
Πώλησα γη κι έκανα την Πάφο τουριστική
Είναι Συνοδικοί που μαζί με το ΑΚΕΛ και τον διοικητή της ΚΤΚ ραδιουργούν εναντίον μου για να με γελοιοποιήσουν
και βάζατε δικούς σας επιτρόπους;
–Όντως υπήρξαν τέτοιες περιπτώσεις. Η μεγαλύτερη περίπτωση
ήταν η παύση της εκκλησιαστικής
επιτροπής Γεροσκήπου. Ήταν δύο
της Αριστεράς και δύο του ΔΗΚΟ,
τους οποίους χειραγωγούσαν οι αριστεροί. Έκαναν ό,τι ήθελαν και τους
έπαυσα βάσει καταστατικού και διόρισα άλλους! Εγώ ασκούσα διοίκηση!
Δεν ήμουν φλάμπουρο να με ανεμίζει
ο πάσα ένας.
–Δηλαδή δράτε κατά το δοκούν;
–Όχι, παίρνω γνώμες καταρτισμένων συνεργατών κι έτσι αποφασίζω. Η Αρχιεπισκοπή είναι πολύ
καλά στελεχωμένη. Δεν πιστεύω
στα 2000 χρόνια πορείας της, να
είχε καλύτερη ομάδα από τη σημερινή. Δεν έχω να φοβηθώ κάτι.
–Τώρα κατηγορείστε ότι πέσατε
έξω και η Αρχιεπισκοπή έμεινε
χωρίς λεφτά!
–Η Αρχιεπισκοπή είναι η μόνη
που στέκει. Γιατί δεν ρωτούν και
για τον Κύκκο, που δεν έχει να πληρώσει τους υπαλλήλους και οι μο-
Συνέντευξη στον ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟ
Έχοντας πλήρη επίγνωση των όσων
του καταμαρτυρούνται περί διασπάθισης εκκλησιαστικής περιουσίας αλλά και άστοχων επιχειρηματικών επιλογών, ο Κύπρου Χρυσόστομος Β΄ ανταποκρίθηκε στο
αίτημά μας για συνέντευξη. Αν επρόκειτο για άλλο δημόσιο πρόσωπο,
θα έλεγα μετά βεβαιότητας, ότι από
όσα μας είπε προκύπτει ότι έχει
άγνοια κινδύνου. Ωστόσο, εκτίμηση
του γράφοντα είναι ότι ο Αρχιεπίσκοπος έχει πλήρη επίγνωση, ότι
είναι δύσκολο έως αδύνατο να τον
αγγίξει ο νόμος, ενώ παράλληλα
νιώθει ασφαλής, γιατί πιστεύει ότι
όλες οι δραστηριότητες του ωφέλησαν τον κορβανά της Εκκλησίας,
η οποία και τον προστατεύει, οχυρώνοντάς τον με κύρος από μία παράδοση αιώνων.
–Έγγραφα και μαρτυρίες αναφέρονται σε μία αμφίσημη διαχείριση, από εσάς, της εκκλησιαστικής περιουσίας.
«Δεν πιστεύω στα 2000 χρόνια πορείας της, η Αρχιεπισκοπή να είχε καλύτερη ομάδα από τη σημερινή» λέει χωρίς περιστροφές ο Αρχιεπίσκοπος.
–Η βουλιμία είχε όμως ως αποτέλεσμα το κραχ.
Ναι, αλλά όλοι τους και ο Λεπτός
και οι αδελφοί Κωνσταντίνου, επέβαλαν την Πάφο ως τουριστική επαρχία. Κυρίως ο Λεπτός.
–Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι η
Κύπρος, και εξαιτίας κάποιων εξ
αυτών, δεινοπαθεί σήμερα.
–Τώρα, αν στη συνέχεια, μερικοί
ήθελαν τα υπερκέρδη και έφτασαν
στο αντίθετο άκρο… τι να πω;
–Υπάρχει και το ζήτημα της πώλησης της Εγκλείστρας του Αγίου
Νεοφύτου.
Στην Εγκλείστρα, ξέραμε όλοι
ότι τα τεμάχια, φτάνουν μέχρι το
μονοπάτι. Πού να μυρίζομαι εγώ τα
νύχια μου, ότι τα κοπάδια άλλαξαν
το μονοπάτι, σκεπάστηκε από βλάστηση και πήγε πιο πέρα. Και το
ανακάλυψαν, όταν πήγε ο Λεπτός
να κτίσει. Τότε τον εφώναξα, του
έδειξα τα χωρομετρικά και του εξήγησα ότι το σημείο που μου έδειχνε
εκείνος δεν ήταν το μονοπάτι. Εκεί
αντιληφθήκαμε ότι κάναμε λάθος.
–Πώς διορθώθηκε το λάθος;
–Ο ηγούμενος έδωσε του Λεπτού
ένα τεμάχιο πιο κάτω και σταμάτησε
να κτίζει στο προηγούμενο. Εγώ να
πουλήσω την Εγκλείστρα; Εγώ έχω
μία πορεία ζωής σε αυτό τον τόπο
και να βρεθεί ο γάιδαρος, ο ανόητος
και να μου πει ότι πούλησα την Εγκλείστρα;
–Όταν χρησιμοποιείτε αυτά τα
«κοσμητικά επίθετα», έχετε υπόψη σας συγκεκριμένα πρόσωπα
της Εκκλησίας;
–Ασφαλώς έχω και γνωρίζω ποιοι
τα λένε, διότι δεν είναι σημερινές
αυτές οι κατηγορίες. Ντροπή τους!
–Κατηγορείστε ότι δώσατε στον
αδελφό σας και άλλους συγγενείς
ακίνητα (με διακόπτει)…
–…έδωσα στον αδελφό μου; Ξέρετε ότι έφυγα από το μοναστήρι
και πήγα στη Μητρόπολη Πάφου
και εκεί δεν βρήκα ούτε ένα μπαστούνι; Βρήκα μία Μητρόπολη ετοιμόρροπη!
–Και τι κάνατε;
–Πήγα στο χωριό μου. Είχε ένα
κομμάτι χωράφι, το πούλησα £20.000
κι έκτισα στην Πάφο 40 καταστήματα και τα ενοικίασα προς £100 το
μήνα. Σημειώστε ότι η μητρόπολη
είχε άλλα 70 κεντρικά καταστήματα
αλλά τα έδινε με ενοίκια ευτελή.
Από £5 τον μήνα μέχρι και £12, και
οι ενοικιαστές δεν δέχονταν αύξηση.
Τι να έκανα; Κατέφυγα στα δικαστήρια μετά από δύο χρόνια κέρδισα
βάση ενοικίου £50 τον μήνα. Έτσι
σιγά-σιγά επιδιόρθωσα τη Μητρόπολη, χωρίς να κρατώ λεφτά.
–Χτίσατε όμως και ξενοδοχείο;
–Ναι, και το Saint George με δάνεια το έκανα. Αυτά γιατί δεν τα
λένε οι κατήγοροί μου; Τα ξενοδοχεία
δεν κτίζονται μόνα τους. Έπειτα
έκτισα τη Χωρεπισκοπή. Είχα εισοδήματα κι έκανα επενδύσεις!
–Αδίκως δηλαδή επικρίνεστε για
επενδύσεις που σήμερα αμφισβητούνται;
Τώρα, αν ο χρόνος έφερε τα πάνω-κάτω και χάσαμε το εισόδημα
και το κεφάλαιο από τις τράπεζες,
φταίει κανείς; Όλοι τότε μας συμβούλευαν ότι οι τράπεζες είναι η καλύτερη επένδυση. Είχαμε ως Μητρόπολη ένα καλό εισόδημα από τα
καταστήματα, το οποίο εγώ δημιούργησα όπως και από τις μετοχές
τραπεζών που εγώ επένδυσα και
κτίσαμε το ξενοδοχείο. Στην αρχή
είπαμε να παίρνουμε £100.000 τον
χρόνο. Ύστερα, η βουλιμία μάς έκανε
να κτίσουμε δεύτερο ξενοδοχείο,
μπήκαμε στα χρέη και ήρθε και μας
βρήκε το κακό.
–Είπατε η βουλιμία σας;
–Δεν είναι βουλιμία προς ίδιον
όφελος. Όλα τα αδέλφια μου είναι
φτωχά. Ούτε κι εγώ έχω χρήματα.
Τα τελευταία δυόμισι χρόνια έγινα
«θκιακονιτής», για να κάνω κάτι να
αφήσω στο χωριό μου που είναι κι
εκείνοι αχαΐρευτοι και φτωχοί!
–Όταν φύγατε από τη Μονή αλη-
θεύει ότι καταστρέψατε τα λογιστικά αρχεία;
–Αυτά που δημοσιεύσατε είναι
έγγραφα της εποχής της ηγουμενίας
μου. Πού τα βρήκαν και τα δίνουν
τώρα έξω; Όταν εξελέγην μητροπολίτης και θα έφευγα, είπα: «δεν
θα σας δώσω τη χαρά να με πετάξετε,
θα πετάξω εγώ τον εαυτό μου». Για
να καταλάβετε τι εννοώ, να σας πω
ότι ήμουν μάρτυρας αλλαγής τριών
ηγουμένων και είχε σιχαθεί η ψυχή
μου τους μετέπειτα, πως πετούσαν
τους μακαρίτες, καίγοντας τα πράγματά τους. Εγώ δεν έκαψα λογιστικά
αρχεία, έκαψα το προσωπικό μου
αρχείο για να μην μου το κάψουν
εκείνοι. Αλλά εν λλίος ο νους τους!
–Σας κατηγορούν και για πωλήσεις και χρήματα κάτω από το
τραπέζι.
Ακριβώς αυτό έκαναν εκείνοι που
με κατηγορούν. Δεν πούλησαν οικόπεδο του μοναστηρίου και να μην
πάρουν λεφτά κάτω από το τραπέζι.
Ίσως έκανα λάθος που πούλησα τα
πολλά και δεν τους άφησα περισσότερα για να πιάνουν μίζες (!).
–Αληθεύει ότι ως μητροπολίτης
διαχειριζόσασταν την εκκλησιαστική περιουσία πολλών κοινοτήτων κατά το δοκούν και μάλιστα όταν διαφωνούσαν οι εκκλησιαστικές επιτροπές τις αλλάζατε
«Ο Βγενόπουλος εδίαν τους ππάραν απόκοφτον»…
–Δεν έχουν ευθύνες οι τραπεζίτες που
οδηγήθηκε η οικονομία στο βάραθρο;
–Ποιος όμως κράτησε την Ελληνική Τράπεζα και δεν κατέρρευσε; Μετά ο διοικητής
της Κεντρικής και το ΑΚΕΛ την κατέρρευσαν.
Όλα από εκεί ξεκινούν. Όλες αυτές είναι ραδιουργίες, του ΑΚΕΛ και του διοικητή που
ήθελαν να με γελοιοποιήσουν και βρεθήκαν
και Συνοδικοί να τους σεκοντάρουν. Οι τραπεζικές επενδύσεις που εγώ έκανα μού απέφεραν ετησίως 9,5 εκατ. και λυπήθηκα όταν
χάθηκαν. Αν δεν ήταν η συμπεριφορά του
διοικητού, δεν θα κατέρρεαν ούτε η Κύπρου
ούτε η Ελληνική. Εντάξει στη Λαϊκή ευθύνεται
ο Βγενόπουλος…
–Ο κ. Βγενόπουλος σήμερα ισχυρίζεται
ότι οι Κύπριοι φταίνε για ό,τι έγινε και
πάει την Κύπρο σε διεθνή δικαστήρια.
–Άσε τι λέει. Τον Βγενόπουλο εγώ τον
έδιωξα από την Κύπρο. Διαφορετικά θα έπαιρνε και την Ελληνική και την Κύπρου.
–Θυμάμαι όμως δική σας έκκληση στον
κ. Βγενόπουλο να μη μετακινήσει την
έδρα της Λαϊκής στην Αθήνα.
–Το είπα βεβαίως και το πίστευα. Ήθελα
το κέντρο να παραμείνει η Κύπρος, αλλά
λόγω της βουλιμίας άλλων εφτάσαμεν εδώ…
ο Βγενόπουλος εδίαν τους ππάραν απόκοφτο,
τζιαι συμφωνούσαν μαζί του τζιαι εκάμαν
την(!).
ΑΠΕ
–Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα δημόσιο αξίωμα –ηγούμενος,
μητροπολίτης, αρχιεπίσκοπος, έχω
πλήρη συνείδηση ότι ανήκω πρώτα
στον λαό, στην πατρίδα και μετά
στον εαυτούλη μου. Πυξίδα των
ενεργειών μου πάντοτε ήταν το καλώς νοούμενο συμφέρον Εκκλησίας
και λαού. Γι’ αυτό, ως ηγούμενος
τότε διείδα, ότι έπρεπε η επαρχία
της Πάφου να καθιερωθεί ως κέντρο
τουριστικό. Έλειπε ο μοχλός που
θα την έκανε. Όταν ήρθε ο Μιχαλάκης Λεπτός πρώτα, κατόπιν οι
αδελφοί Κωνσταντίνου, ο Ράφτης
και άλλοι ντιβέλοπερς, αυτό τους
εξήγησα.
–Δώσατε όμως εκατοντάδες σκάλες γης του μοναστηριού.
Την ημέρα που έκανα το πρώτο
έγγραφο του Λεπτού είπα εις επήκοον όλων: «Μιχαλάκη φακκά ο νους
μου. Βλέπω μπροστά! Αντί να σου
δώσω 500 σκάλες, θα σου δώσω 150,
να τις αναπτύξεις και μετά να αρχίσω
να τις αναπτύσσω εγώ. Αν εγώ εισπράξω ένα εκατομμύριο παραπάνω,
το πετσί τους καλόγηρους δεν θα
αλλάξει χρώμα, εκείνο που θέλω να
αλλάξει, είναι η Πάφος. Από σένα
ζητώ να κάμεις σωστή δουλειά, για
να επιβάλουμε την Πάφο ως τουριστική επαρχία». Ήμουν τότε νεαρός,
32 χρονών και με αμφισβητούσαν
πολλοί.
–Όπως ποιοι;
Ο Μακάριος. Ήρθα 4-5 φορές
εδώ και του επιτέθηκα. Ποιος τολμούσε τότε να πει μισό λόγο του
Μακαρίου; Εγώ τόλμησα, διότι πίστευα ότι είχα δίκαιο. Και του έκανα
ανάλυση, με άκουσε με προσοχή
και στο τέλος μου έδωσε συγχαρητήρια.
–Τι του είπατε;
Του είπα ότι αυτό που προγραμμάτιζαν τότε να κάνουν, λιμάνι στην
Πάφο, ήταν λάθος. Μα οι Παφίτες,
μου λέγει, θέλουν λιμάνι. Του εξήγησα ότι αντί λιμάνι έπρεπε να γίνει
αεροδρόμιο. Το αεροδρόμιο εγώ το
έκανα! Εγώ, με τον τότε υπουργό,
Μάριο Ηλιάδη, πείσαμε τον Σπύρο
Κυπριανού.
Ο πατέρας του αεροδρομίου εγώ
ήμουν! Γι’ αυτό και έδωσα εκείνες
τις εκτάσεις προς αξιοποίηση και η
Πάφος επεβλήθη πλέον. Έχει 40
χρόνια από τότε κι ακόμα πουλά οικόπεδα ο Λεπτός. Κι έρχονται οι τυφλοί στο νου, σήμερα να με κατηγορούν;
–Όμως, όπως αποδεικνύεται,
υπήρξε ανεξέλεγκτη ανάπτυξη
και απληστία.
–Εγώ τους το έλεγα. Κάνετε κράτει, διότι όλο αυτό το expansion με
το ντιβέλοπινγκ δεν θα μας οδηγήσει
σωστά. Μην αφηνιάζετε!
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ
“
Αν ο χρόνος έφερε
τα πάνω-κάτω και χάσαμε το εισόδημα και
το κεφάλαιο από τις τράπεζες, φταίει κανείς;
<
<
<
<
<
<
<
Τον Βγενόπουλο εγώ τον έδιωξα
από την Κύπρο, διαφορετικά θα
έπαιρνε και την Ελληνική Τράπεζα και την Τράπεζα Κύπρου.
–Ποιους εννοείτε;
–Ξέρεις τι του είπα του Βγενόπουλου και
έμεινε ιστορικό; «Κάτω τα χέρια από τις κυπριακές τράπεζες. Πήρες μία, φτάνει! Μπορεί
να έχεις χρήματα, παραπάνω από την Αρχιεπισκοπή αλλά εμείς έχουμε μία δύναμη
που εσύ δεν μπορείς να αποκτήσεις, τη δύναμη του λαού. Αν βάλεις χέρι, στην Ελληνική και την Κύπρου, εμείς θα κάνουμε νέα
τράπεζα και θα καλέσω τον λαό να μη συνεργαστεί με τις παλιές. Θα έρθουν όλοι με
τη νέα και θα καταρρεύσεις». Ο Βγενόπουλος
στη συνέχεια, πήγε κι έκανε μυστική δημοσκόπηση και επέστρεψε εδώ θορυβημένος
και μου είπε ότι είχα δίκαιο! Όταν κατόπιν
πήγε να κάνει επίθεση στην Τράπεζα Κύπρου
με κάλεσαν και στάθηκα δίπλα τους κι έφυγε
ο Βγενόπουλος. Αυτά κάνει ο Αρχιεπίσκοπος
Κύπρου και μη με ρωτάς για τους άλλους.
–Η πρόβλεψή σας για το μέλλον ποια
είναι;
–Η οικονομία μας είναι μικρή. Άμα βρεθούν
3-4 μεγάλα έργα, αμέσως θα βγούμε από
πάνω. Όσο πιο γρήγορα γίνουν τόσο πιο σύντομα θα ανακάμψουμε. Έκανα μερικές προτάσεις στον Πρόεδρο διά των οποίων πιστεύω
ότι μπορούμε να βγούμε από πάνω αλλά δεν
είναι σωστό να τις αποκαλύψω. Εκείνος είναι
υπεύθυνος και δεν θέλω να μπαίνω στις δουλειές του.
“
Η Αρχιεπισκοπή είναι η
μόνη που στέκει. Ρωτήστε και τον Κύκκο, που
δεν έχει να πληρώσει
τους υπαλλήλους.
ναχοί στενάζουν; Γιατί δεν γράφουν
για τις άλλες μητροπόλεις; Όλοι θέλουν χρήματα από μένα και δίδω
σε όλους!
–Λέγεται ότι δεν σας ασκείται
κριτική από Συνοδικούς, επειδή
ακριβώς έχουν όλοι την ανάγκη
σας.
–Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Δεν
διερωτηθήκατε γιατί γίνεται αυτή
η κριτική εναντίον μου; Διότι είδαν
όλοι ότι επί εποχής μου και ο θεσμός
του Αρχιεπισκόπου στέκει ψηλά και
η Εκκλησία. Ποιοι συνέβαλαν ώστε
να είναι ψηλά η Εκκλησία, αυτοί
που με κατηγορούν; Αυτοί λένε, «είναι καιρός να καταφατσελλώσουμε
τον Αρχιεπίσκοπο». Ματαιοπονούν
όμως! Τον σεβασμό που έχω ανάγκη,
τον εισπράττω από τον κόσμο. Πρόβλημα, αυτοί έχουν.
–Σε μέλη της Συνόδου αναφέρεστε;
Ναι! Πήγαινε να δεις όταν κατεβαίνουν οι άλλοι μητροπολίτες στις
ενορίες τους, αν τους υποδέχεται ο
κόσμος όπως υποδέχεται εμένα.
Αφού πολλές φορές γελώ…
–Θα θέσετε στη Σύνοδο θέμα υπόσκαψής σας;
–Όταν βλέπω πως συμπεριφέρονται οι Αδελφοί, γελώ και διερωτώμαι ποιον εκθέτουν, εμένα ή την
Εκκλησία; Δεν έχουν μυαλό. Αναγκάστηκα τις προάλλες για να αντιληφθούν –που έρχονται και απροετοίμαστοι στη Σύνοδο– και έφερα
τον Μάκη Κεραυνό να τους εξηγήσει.
Διότι ήθελα να αγοράσω αξιόγραφα
κι αντί ρευστού να έδινα γη. Για να
κάνουμε επένδυση. Δεν μπορεί ένα
κράτος να λειτουργεί, αν δεν έχει
τράπεζες και πρέπει η Εκκλησία να
έχει και λόγο και ποσοστά στις τράπεζες.
info
Σε ποιους είπε ο Αρχιεπίσκοπος:
• «Όταν θα έρχεσαι κοντά μου να
είσαι ίσιος για να μην πάθεις
όπως το φίδι που το σκότωσε ο
κάβουρας».
• «Αν δεν βγεις από το ξενοδοχείο θα σε βγάλω εγώ και θα
ασκήσω τον έλεγχο. Κορδελάκια εμένα δεν μου κάνει κανείς».
• «Όταν στην Ελληνική έκαναν τη
ματσαράγκα στην Ελλάδα των
35 εκατ., πήγα και τους έκαμα
«πόξιλλικκιν».
• «Εν τα αφήνεις τα 25 σελίνια
σου, να φάεις φυστουκούθκια
στο παναΐριν του Κτημάτου;».
Διαβάστε όλη τη συνέντευξη στο
www.kathimerini.com.cy
13-POLITIKH_Master_cy 12/6/13 10:37 PM Page 13
Π OΛ I T I K H
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
13
Ο ΜΑΡΙΟΣ ΚΑΡΟΓΙΑΝ ΣΤΗΝ «Κ»
Η εντολή στον Νικόλα
δεν ήταν ούτε καθαρή,
αλλά ούτε και ισχυρή
Δεν πρόκειται να διεκδικήσω κανένα άλλο κομματικό
αξίωμα, θα είμαι όμως ενεργός και σε θέση μάχης
Συνέντευξη στον ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟ
Το 50% του ΔΗΚΟ που τον ψήφισε,
δημιουργεί στον Μάριο Καρογιάν
την υποχρέωση, κατά την εκτίμησή
του, να είναι ισχυρή συνισταμένη
στο Κόμμα. Στην πρώτη του συνέντευξη μετά την απώλεια της
προεδρίας του ΔΗΚΟ, ο κ. Καρογιάν
θέτει ως κύριο σκοπό πλέον την
υλοποίηση ενός συγκροτημένου
εθνικού σχεδίου υπέρβασης του
μνημονίου με ρεαλιστικές προτάσεις ενίσχυσης της μεσαίας τάξης.
Στόχος να ξεπεραστεί η κρίση με
όρους που δεν θα επιτρέψουν στο
κατεστημένο να οδηγήσει ξανά
στην καταστροφή, με τις ευλογίες
πολιτικών δυνάμεων που αντιστρατεύονται τα συμφέροντα της μεσαίας τάξης και των μη προνομιούχων συμπολιτών μας.
–Σας εξέπληξε το αποτέλεσμα
της 1ης Δεκεμβρίου;
–Περισσότερο με προβλημάτισε
παρά με εξέπληξε. Τα τελευταία
χρόνια το ΔΗΚΟ βρίσκεται σε φάση
διαρκούς δοκιμασίας της ενότητάς
του. Πριν από την αποχώρηση από
την κυβέρνηση Χριστόφια με τις
συνεχείς διαφοροποιήσεις που το
εγκλώβιζαν σε φθοροποιό εσωστρέφεια και μετά με τη συστηματική αμφισβήτηση των συλλογικών
αποφάσεων που αφορούσαν στις
επιλογές μας ενόψει των Προεδρικών του 2013. Στον πρώτο γύρο
καταγράφηκε ρήγμα που διέσπασε
τη συνοχή της εκλογικής βάσης
του ΔΗΚΟ. Όσο κι αν το τελικό
αποτέλεσμα συσπείρωσε ξανά το
μεγαλύτερο μέρος της βάσης μας,
δεν ήταν αρκετό για να ξεπεραστεί
ο εσωτερικός οιονεί διχασμός που
έτεινε να προσλάβει δομικά χαρακτηριστικά.
–Και τι κάνατε γι’ αυτό;
–Γι’ αυτό και θεώρησα αναγκαία
τη διεξαγωγή καταστατικού και
ιδεολογικοπολιτικού συνεδρίου
πριν από το εκλογικό συνέδριο.
Πίστευα ότι μόνο μέσα από βαθιές
καταστατικές αλλαγές και σαφείς
ιδεολογικούς επαναπροσδιορισμούς
θα μπορούσαν να δημιουργηθούν
προϋποθέσεις ουσιαστικής ομογενοποίησης.
–Το ρήγμα όμως παρέμεινε;
–Δυστυχώς, οι προσωπικές
ατζέντες για ακόμη μία φορά επικράτησαν των στρατηγικών προτεραιοτήτων και οι πολύ έντονοι
προσωπικοί ανταγωνισμοί ενόψει
εκλογικού συνεδρίου δεν επέτρεψαν συλλογική αντιμετώπιση των
πολιτικών προβλημάτων, χωρίς τη
λύση των οποίων η τραυματισμένη
ενότητα του ΔΗΚΟ δεν μπορεί να
αποκατασταθεί σε σταθερή βάση.
–Εσείς δεν είχατε μερίδιο στη
δημιουργία του ρήγματος;
–Στη διάρκεια της σύντομης
προεκλογικής εκστρατείας μου
ενόψει της 1ης Δεκεμβρίου προσπάθησα να ξαναθέσω αυτά τα
προβλήματα και να δώσω τις απαντήσεις που θεωρούσα αναγκαίες
για την περαιτέρω ενωτική πορεία
του ΔΗΚΟ. Αυτό ήταν, άλλωστε,
και το νόημα της επιμονής μου
στον πολιτικό χαρακτήρα του διακυβεύματος της εκλογής προέδρου
και όχι στον προσωπικό ανταγωνισμό που όξυναν οι προσωπικού
χαρακτήρα εναντίον μου επιθέσεις.
Ήλπιζα, τουλάχιστον, ότι η εντολή
που θα δινόταν την 1η Δεκεμβρίου
στον νέο πρόεδρο θα ήταν τόσο
ισχυρή και καθαρή που θα επέτρεπε
από την επόμενη μέρα την ψυχική
και πολιτική ενότητα του ΔΗΚΟ
πάνω σε μία σαφή ιδεολογική και
στρατηγική βάση. Όμως, η εντολή
που δόθηκε δεν ήταν ούτε καθαρή,
ούτε και ισχυρή.
–Τι ακριβώς εννοείτε;
–Είναι απλό. Η πλειοψηφία με
την οποία εξελέγη ο νέος πρόεδρος
είναι απολύτως οριακή. Άρα, εκ
των πραγμάτων, δεν είναι ισχυρή.
Όσο για την καθαρότητά της, όπως
γνωρίζετε αμφισβητήθηκε. Και αμφισβητήθηκε βασίμως. Τα παρατράγουδα που υπήρξαν ήταν πολλά
και οι παραβιάσεις της εκλογικής
διαδικασίας κινήθηκαν στο όριο
της ποινικής ευθύνης.
–Τότε γιατί δεν επιμείνατε στις
ενστάσεις σας για το αποτέλεσμα
της Πάφου και της Λευκωσίας;
–Βρέθηκα μπροστά σε μεγάλο
δίλημμα. Ή θα επέμενα, με αποτέλεσμα να υπάρξει ένας ακόμα,
και ίσως μοιραίος, τραυματισμός
της ενότητας του ΔΗΚΟ ή θα υπο-
“
Δυστυχώς, οι προσωπικές ατζέντες για ακόμη
μία φορά επικράτησαν
των στρατηγικών
προτεραιοτήτων.
χωρούσα, επιβεβαιώνοντας με την
ανοχή μου ότι γνώμονας των αποφάσεών μου ήταν πάντα και εξακολουθεί να είναι το συμφέρον του
κόμματός μου και όχι οι ατομικές
μου επιδιώξεις.
–Δύσκολη επιλογή έως και ακατανόητη...
–Δύσκολη, εύκολη, κύριε Παράσχο, αυτή ήταν η μόνη επιλογή
για κάποιον που, όπως εγώ, έμαθε
από τα εφηβικά του χρόνια να υπηρετεί το ΔΗΚΟ και την ενότητά
του ως στρατιώτης των αξιών του.
Αυτό, άλλωστε, μου υπαγόρευε η
ιστορία μου, η κομματική μου συνείδηση, η πολιτική εντιμότητα
και η προσωπική μου αξιοπρέπεια.
Οποιαδήποτε άλλη επιλογή μου,
όσο ακατανόητη κι αν φαίνεται,
εμπεριείχε τον κίνδυνο να βάλει
ταφόπλακα στην αξιοπιστία και
την ενότητα του κόμματός μας.
–Δεν είναι, όμως επιλογή που ενταφιάζει το πολιτικό σας μέλλον;
–Πολιτικό μέλλον, κύριε Παράσχο, δεν έχουν, μόνο όσοι το υπονομεύουν με μικρόψυχες συμπεριφορές στο παρελθόν και εμπαθείς
επιλογές στο παρόν. Να σας εξομολογηθώ κάτι. Για εμένα η εξέλιξη
του εκλογικού μας συνεδρίου ήταν
μία λύτρωση. Μου δίνει εφεξής
την ευκαιρία να κινηθώ και να πολιτευτώ χωρίς να σηκώνω το αφόρητο και φθοροποιό βάρος μιας
επαναλαμβανόμενης μομφής ότι
τις αποφάσεις μου υπαγόρευαν οι
καρέκλες, τα αξιώματα και οι υστερόβουλοι υπολογισμοί προσωπικών
φιλοδοξιών και όχι οι πεποιθήσεις
μου για τον ρόλο που έπρεπε να
παίζει το ΔΗΚΟ ως πρωταγωνιστής
και ρυθμιστής των πολιτικών εξελίξεων.
–Ο νέος πρόεδρος, ο Νικόλας
Παπαδόπουλος, σας έτεινε χείρα
φιλίας και συνεργασίας. Θα του
απλώσετε το δικό σας χέρι;
–Το δικό μου χέρι υπήρξε πάντα
απλωμένο και αρκετές φορές με
μεγάλο προσωπικό κόστος. Σε ό,τι
αφορά στο μέλλον, η συνεργασία
μου με τον Νικόλα θα εξαρτηθεί
κυρίως από τον ίδιο. Από το πώς
την εννοεί και από τον τρόπο που
θα θελήσει να την επιτύχει. Για
ένα, πάντως, πράγμα να είναι σίγουρος ο κόσμος του ΔΗΚΟ. Θα
παραμείνω ενεργός και σε θέση
μάχης στην εμπροσθοφυλακή του
κόμματός μας. Χωρίς ρεβανσισμούς
και πικρίες. Με γνώμονα το κομματικό και, ακόμα περισσότερο,
το εθνικό συμφέρον.
–Διεκδικώντας τι και με ποιον
τρόπο;
–Αγωνιζόμενος για δύο πράγματα. Το ένα είναι η ταχύτερη δυνατή αποκατάσταση της ενότητας
στη βάση των μελών του ΔΗΚΟ
που για να επιτευχθεί απαιτείται
κατά πρόσωπο αντιμετώπιση των
κινδύνων που την απειλούν.
–Κι άλλοι κίνδυνοι;
Μα ναι! Κι ο μεγαλύτερος είναι
η απόκλιση από τις καθοδηγητικές
αρχές του Κέντρου, σε μία εποχή,
μάλιστα, που η επικαιροποίησή
τους μπορεί να αποτελέσει οδηγό
εξόδου από την κρίση. Το δεύτερο,
είναι η επιστροφή του ΔΗΚΟ σε
πρωταγωνιστικούς ρόλους, με κύριο
στόχο πάντα την πολιτική σταθερότητα.
–Υπάρχει ζήτημα αποσταθεροποίησης;
–Η πολιτική σταθερότητα αποτελεί συνάρτηση της ικανότητας
του ΔΗΚΟ, ως συγκυβερνώντος
κόμματος, να συμβάλει ενεργά στον
σχεδιασμό και στην υλοποίηση
ενός συγκροτημένου εθνικού σχεδίου υπέρβασης του μνημονίου με
θετικές και ρεαλιστικές προτάσεις
ενίσχυσης της μεσαίας τάξης, καταπολέμησης της διαπλοκής και
ανασυγκρότησης της οικονομίας
με γνήσια αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια. Το ζητούμενο δεν
είναι να γίνει η κρίση ευκαιρία
πλουτισμού των επιτηδείων. Το
ζητούμενο είναι να γίνει η κρίση
ευκαιρία δικαίωσης, επιβράβευσης
και ενδυνάμωσης των νοικοκυραίων, που σήμερα πληρώνουν τα
σπασμένα άλλων και τις συνέπειες
για τις οποίες οι ίδιοι δεν ευθύνονται
καθόλου.
–Θα διεκδικήσετε αξίωμα στις
επικείμενες εσωκομματικές
εκλογές, ας πούμε αυτό του αναπληρωτή προέδρου;
–Δεν πρόκειται να διεκδικήσω
κανένα άλλο κομματικό αξίωμα.
Θα αρκεσθώ στα αξιώματα που
μπορώ να αναλάβω ως μέλος της
κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗΚΟ και θα αφήσω ανοιχτό το πεδίο
των κομματικών αξιωμάτων στην
ανανέωση του κόμματος. Υπάρχουν
«Θα είμαι ο πρώτος που θα στηρίξω οποιαδήποτε πρόοδο σημειωθεί προς την κατεύθυνση της δίκαιης και βιώσιμης λύσης, ιδιαίτερα τώρα που αυτή είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ανόρθωση της οικονομίας », υπογραμμίζει ο Μ. Καρογιάν.
“
Πολλά τα παρατράγουδα
και οι παραβιάσεις
της διαδικασίας
κινήθηκαν στο όριο
της ποινικής ευθύνης.
πλείστοι συναγωνιστές που είναι
καιρός να διακριθούν από θέσεις
ευθύνης στο κόμμα.
–Κάνετε σκέψεις για μία θέση
στο ψηφοδέλτιο στις ευρωεκλογές;
–Προς το παρόν οι μόνες σκέψεις
που κάνω είναι αυτές που μπορούν
να συμβάλουν στη στρατηγική επανατοποθέτηση του Κέντρου ως αυτοτελούς, μη αφομοιώσιμης από
τα δύο μεγάλα κόμματα, δύναμης,
ικανής να πείσει ότι μπορεί να ξαναβρεί τον δρόμο της ενότητας και
του μέλλοντος ενάντια στον συντηρητισμό του νεοφιλελευθερισμού
και τον τυχοδιωκτισμό του λαϊκισμού.
–Εσείς, ως πρόεδρος του ΔΗΚΟ,
διακηρύξατε πολλάκις ότι οι
ιδιωτικοποιήσεις ημικρατικών
είναι κόκκινη γραμμή για το
κόμμα. Οι 4 υπουργοί του ΔΗΚΟ
την Πέμπτη στο Υπουργικό, κατόπιν οδηγιών του νέου προέδρου, ψηφίσαν υπέρ του σχεδίου ιδιωτικοποιήσεων (με επιφύλαξη). Πώς σχολιάζετε μία
τέτοια στροφή;
–Θέλω να ελπίζω ότι δεν έχουμε
να κάνουμε με χειρισμούς βλαπτικούς ως προς το δημόσιο συμφέρον
και του ρυθμιστικού ρόλου που πρέπει να έχει το κράτος ως μοχλός
επιστροφής στην ανάπτυξη και εγγυητής του κοινού καλού. Άλλωστε,
εξ όσων γνωρίζω, οι υπουργοί διατύπωσαν επιφυλάξεις. Σε κάθε περίπτωση, μου είναι αδιανόητο, στο
όνομα μιας βραχυπρόθεσμης εξοικονόμησης πόρων για την κάλυψη
ελλειμμάτων, να θυσιάζονται μακροπρόθεσμα εθνικά συμφέροντα.
–Δηλαδή να αντιληφθώ ότι κάνετε κι εσείς την κόκκινη γραμμή, ροζ;
–Όχι! Και για να είμαι σαφής,
επαναλαμβάνω τη θέση μου επί
του θέματος, που αποτελεί, εξάλλου,
συνεδριακή απόφαση του ΔΗΚΟ.:
«Το ΔΗΚΟ. δεν αποδέχεται το ξεπούλημα Ημικρατικών Οργανισμών
και την αποξένωση από το κράτος
περιουσίας τους. Τάσσεται υπέρ
της εξυγίανσης, του εξορθολογισμού και της αναδιάρθρωσης των
Ημικρατικών Οργανισμών και της
συνεργασίας τους με τον ιδιωτικό
τομέα σε τομείς και υπηρεσίες που
δεν επηρεάζουν ζωτικά θέματα
εθνικής ασφάλειας». Θυμίζω ότι
αυτά στην ουσία περιλαμβάνονται
και στο περίγραμμα προγραμματικών θέσεων για την οικονομία
του Προέδρου Αναστασιάδη, που
συμφωνήθηκε σε διαβούλευση με
το ΔΗΚΟ.
–Οι οδηγίες του νέου προέδρου
προς τους 4 υπουργούς, δεν οδηγούν στο συνειρμό συνέχειας
ενός άτυπου «συνασπισμού σύμπλευσης» στα ζητήματα οικο-
νομίας μεταξύ Ν. Παπαδόπουλου
και Αβ. Νεοφύτου;
–Δεν θέλω να ασχοληθώ με την
παραπολιτική. Για εμένα το πρωτεύον είναι να ξεπεράσουμε την
κρίση με όρους που δεν θα επιτρέψουν στο κατεστημένο να μας ξαναοδηγήσει στην καταστροφή με
τις ευλογίες πολιτικών δυνάμεων
που αντιστρατεύονται τα συμφέροντα της μεσαίας τάξης και των
μη προνομιούχων συμπολιτών μας.
–Στο Κυπριακό, μετά από τη
σκληρή κριτική που σας έχει
ασκήσει ο Ν. Παπαδόπουλος για
τη στήριξη Αναστασιάδη, λόγω
των αντιλήψεων του Προέδρου
της Δημοκρατίας, βλέπετε να αλλάζει πλέον η γραμμή του ΔΗΚΟ;
–Με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη
έχουμε, ως γνωστό, συνομολογήσει
πριν από τις εκλογές πλαίσιο συμφωνίας για το Κυπριακό, που αποτελεί την πυξίδα της πολιτικής μας.
Κανένας στο ΔΗΚΟ δεν έχει αμφισβητήσει το περιεχόμενο της συμφωνίας αυτής. Πιστεύω ότι θα τηρηθεί ως Ευαγγέλιο. Θέλω να ελπίζω
ότι τουλάχιστον το Κυπριακό θα
πάψει να αποτελεί θέμα διχασμού
του λαού μας. Είναι η ώρα της ευθύνης, της συνεννόησης και της
συναίνεσης. Έστω κι αν έγινα στόχος άδικων επιθέσεων περί δήθεν
συμπόρευσης σε μεθοδεύσεις παραχωρήσεων και υποχωρήσεων, θα
είμαι ο πρώτος που θα στηρίξω οποιαδήποτε πρόοδο σημειωθεί προς
την κατεύθυνση της δίκαιης και
βιώσιμης λύσης, ιδιαίτερα τώρα που
αυτή είναι άμεσα συνδεδεμένη με
την ανόρθωση της οικονομίας μας.
Oι αποστάτες και η πλατφόρμα του Kέντρου
Σε ό,τι αφορά την επιστροφή στο ΔΗΚΟ στελεχών που αποστάτησαν, ο κ. Καρογιάν εκτιμά ότι αν δεν υπάρξει οριστικός αποκλεισμός τους, το κόμμα θα
οδηγηθεί σε νέες περιπέτειες απαξίωσης και συρρίκνωσης.
–Βλέπετε στο ΔΗΚΟ υπό τον Ν.
Παπαδόπουλο να επανεντάσσονται στελέχη που αποπέμφθηκαν ή και να επανέρχεται ο
Ζαχαρίας Κουλίας, τον οποίο χαρακτηρίσατε ως αποστάτη;
–Βλέπω ότι αν δεν υπάρξει οριστικός αποκλεισμός όσων συνειδητά υπονόμευσαν την ενότητα
του κόμματος, το ΔΗΚΟ θα οδηγηθεί σε νέες περιπέτειες απαξίωσης και συρρίκνωσης.
–Ο κ. Παπαδόπουλος μίλησε ήδη
για πλατφόρμα Κέντρου. Είναι
εφικτή η συγκόλληση-συνεργασία κομματικών σχημάτων του
Κέντρου;
–Έχω πει πολλάκις ότι η ενοποίηση του Κέντρου δεν μπορεί
να επιτευχθεί όσο τα κριτήρια της
συμπεριφοράς των δυνάμεών που
άγονται και φέρονται από τις προσωπικές ατζέντες των ηγεσιών
τους. Μόνο μέσα από πραγματικές
και προγραμματικές στρατηγικές
συγκλίσεις οι δυνάμεις του Κέντρου
μπορούν να συνενωθούν στο πλαίσιο ενός επανασχεδιασμού του πολιτικού συστήματος και της εθνικής
προσπάθειας για την έξοδο από
την κρίση.
–Είστε πικραμένος, μετά το αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής, από συμπεριφορές συνεργατών σας;
–Δεν είναι η στιγμή για έναν τέτοιο δημόσιο απολογισμό. Είναι η
στιγμή που ο καθένας πρέπει να
αναλογισθεί, να συνειδητοποιήσει
και να αναλάβει τις ευθύνες των
πράξεων και των παραλήψεών του.
Να λογαριασθεί με τη συνείδησή
του και να κρίνει αν έδρασε έντιμα
και υπήρξε συνεπής προς πολιτικές
αρχές και όχι προσωπικούς υπολογισμούς. Δεν εξαιρώ τον εαυτό
μου από αυτού του είδους τον απολογισμό. Έχοντας, όμως, ζήσει χρόνια στο πλευρό του Σπύρου Κυπριανού και του Τάσσου Παπαδόπουλου, εκτός των άλλων, έμαθα
ότι ένα από τα βασικά αξιώματα
της πολιτικής είναι το γνωστό «ουδείς αγνωμονέστερος του ευεργετηθέντος». Από την άλλη, είμαι σε
θέση να αντιλαμβάνομαι και τα
δικά μου λάθη.
14 - EPIKEROTHTA_Master_cy 06/12/13 18:25 Page 14
14
l
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμ βρίου 2013
Μετοχοποίηση και στο βάθος ιδιωτικοποίηση
Ριζικές αλλαγές του θεσμικού πλαισίου και γενικό λίφτινγκ των ημικρατικών οργανισμών περιλαμβάνει ο οδικός χάρτης
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ
Το πλάνο ιδιωτικοποίησης που πέρασε
από το Υπουργικό Συμβούλιο κλείνει
μία περίοδο μισού αιώνα κρατικής
παρουσίας στους Οργανισμούς Κοινής
Ωφέλειας και ανοίγει μία νέα στην
οποία οι ημικρατικοί θα πρέπει να
προσαρμοστούν και να λειτουργήσουν
έχοντας στο τιμόνι τους ιδιώτες επενδυτές. Το μοντέλο της σταδιακής αποκρατικοποίησης και στη συνέχεια
ιδιωτικοποίησης θα εφαρμοσθεί πρώτα
στη CYTA και έχει χρονικό ορίζοντα
το 2015. Για την ΑΗΚ η καταληκτική
χρονιά είναι το 2017, όταν θα έχει
διαχωριστεί σε τέσσερις νομικές οντότητες ανάλογα με τις δραστηριό-
τητες της καθεμίας. Ήπιας μορφής
είναι οι αλλαγές για την Αρχή Λιμένων
όπου διαχωρίζεται ο εποπτικός της
ρόλος, που παραμένει υπό κρατική
σκέπη, από το εμπορικό κομμάτι το
οποίο θα δοθεί σε ιδιώτες υπό τη μορ-
φή μακροχρόνιας διαχείρισης. Στην
ουρά για αποκρατικοποιήσεις βρίσκονται και οι υπόλοιποι ημικρατικοί,
όπου το κράτος είτε θα παραχωρήσει
το πλειοψηφικό πακέτο σε ιδιώτες
είτε θα αποχωρήσει εντελώς.
ΤΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ
Έρχεται
τσουνάμι
αλλαγών
στη CYTA
Με το πλάνο αλλά κυρίως το μοντέλο ιδιωτικοποίησης να θέτει με βεβαιότητα σε
δοκιμασία τις αντοχές μιας διαχρονικής
κρατικής λαγνείας η κατ’ άλλα «υπηρεσιακή» διοίκηση της CYTA έχει ξεκινήσει
ήδη την αντίστροφη μέτρηση που θα επιφέρει τσουνάμι αλλαγών σε όλα τα επίπεδα
του οργανισμού. Εκτός από το σχέδιο εθελούσιας αποχώρησης 550 υπαλλήλων την
τριετία 2013 - 2015 το Δ.Σ. του οργανισμού
αναμένει από τoν οίκο KPMG να του παραδώσει μελέτη για τα μοντέλα ιδιωτικοποιήσεων, που υπολογίζεται να είναι έτοιμη σε δύο εβδομάδες.
ΑΛΛΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ
Αποκρατικοποίηση έως
30/06/16
• Χρηματιστήριο Αξιών
31/12/14
30/06/15
31/12/14
Λουκέτο στις θυγατρικές
πλην της Cyta Hellas.
Μετατροπή από Οργανισμό
Διαχωρισμός σε τέσσερις
Παραμένει υπό τον έλεγχο του
Παράλληλα, οι εργαζόμενοι στη CYTA
έχουν ενημερωθεί για το σχέδιο εθελουσίας
και ήδη η διοίκηση έχει ζητήσει την εκδήλωση ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», από τη CYTA στα σκαριά
βρίσκεται και δεύτερο σχέδιο εθελούσιας
αποχώρησης, το οποίο θα απευθύνεται
σε διευθυντικά στελέχη του οργανισμού.
31/03/15
<
<
<
<
<
<
<
Δημοσίου Δικαίου σε μετοχική
Εταιρεία Ιδιωτικού Δικαίου
Απόφαση για παραχώρηση
μετοχών σε εργαζομένους ή
Ταμεία Προνοίας/Συντάξεων
31/12/15
Επιλογή στρατηγικού επενδυτή
Στην αντεπίθεση
Στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης και εκσυγχρονισμού του οργανισμού, το αύριο για
κάποιες από τις θυγατρικές της CYTA δεν
θα είναι ευοίωνο. Όπως έλεγε στην «Κ»
αρμόδια πηγή, όλες οι θυγατρικές εταιρείες
–οκτώ στον αριθμό– εντός και εκτός Κύπρου
θα περάσουν από κόσκινο. Μετά το πέρας
της όλης διαδικασίας, όπως μας τονίσθηκε,
όσες θυγατρικές κριθούν ότι δεν έχουν
μέλλον, θα οδηγηθούν σε κλείσιμο. Μοναδική εξαίρεση της πρακτικής που θα
ακολουθηθεί θα είναι η Cyta Hellas, η οποία
αν και από ιδρύσεώς της καταγράφει ζημιές
ετησίως της τάξης των 300 χιλιάδων ευρώ
όχι μόνο θα διατηρηθεί αλλά και θα ενισχυθεί. Ήδη η θυγατρική της CYTA στην
Ελλάδα περνά στην αντεπίθεση με στρατηγικές συμμαχίες και νέα προϊόντα. Την
ερχόμενη Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου, σύμφωνα
με άριστα ενημερωμένες πηγές της «Κ»,
η Cyta Hellas θα ανακοινώσει τη συνεργασία της με τη Vodafone Hellas μπαίνοντας
δυναμικά και στον χώρο της κινητής τηλεφωνίας που σε συνδυασμό με τη Cytavision που θα προσφέρει, ενισχύει το προσφερόμενο τηλεπικοινωνιακό της πακέτο
στην ελλαδική αγορά.
νομικές οντότητες: 1.
Παραγωγής, 2. Μεταφοράς, 3.
Διανομής και 4. Προμήθειας
ηλεκτρικού ρεύματος
31/12/15
Μετατροπή από Οργανισμό
κράτους με εποπτικό και
ρυθμιστικό ρόλο. Απόδοση
εμπορικών δραστηριοτήτων
στον ιδιωτικό τομέα. Για το
Λιμάνι Λάρνακας βρίσκεται σε
εξέλιξη σύμπραξη Δημόσιου και
Ιδιωτικού Τομέα.
Δημοσίου Δικαίου σε μετοχική
Εταιρεία Ιδιωτικού Δικαίου
31/12/15
31/3/16
λιμάνι της Λεμεσού για μεγάλη
χρονική περίοδο.
Απόφαση για παραχώρηση
Εξεύρεση διαχειριστή για το
μετοχών σε εργαζόμενους ή
Ταμεία Προνοίας/Συντάξεων
30/09/17
Επιλογή στρατηγικού επενδυτή ή
επενδυτών για μία ή
περισσότερες νομικές οντότητες
Κύπρου
• Αρχή Κρατικών
Εκθέσεων
• Δασικές Βιομηχανίες
• Παγκύπρια Εταιρεία
Αρτοποιών
Μετοχοποίηση ή
αποκρατικοποίηση
• Οργανισμός
Χρηματοδοτήσεως
Στέγης
• Κυπριακός Οργανισμός
Αναπτύξεως Γης
• Κυπριακή Εταιρεία
Αποθήκευσης
Πετρελαιοειδών
• Επιτροπή Σιτηρών
Κύπρου
• Κεντρικό Σφαγείο
Κοφίνου
Ενδιαφέρον από OTE, Vodafone Hellas και Κίνα
Η τηλεπικοινωνιακή θέση της Κύπρου και
στο παρελθόν δεν άφηνε αδιάφορους μεγάλους οργανισμούς οι οποίοι είχαν ως
στόχο την ευρύτερη περιοχή αλλά και την
πρόσβαση στην αγορά της ηπειρωτικής
Ευρώπης. Αρμόδια πηγή έλεγε στην «Κ»
ότι ανεπίσημα ενδιαφέρον έχει επιδειχθεί
από κινεζικής πλευράς.
Οι εξελίξεις στη CYTA θεωρείται βέβαιο
ότι θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον εταιρειών από την Ελλάδα, αφού εκτιμάται ότι
επηρεάζουν το ισοζύγιο της ελλαδικής τηλεπικοινωνιακής αγοράς. Εταιρείες όπως
<
<
<
<
<
<
<
<
Οι πρώτοι μνηστήρες
για επένδυση στη Cyta
και τι τους προσελκύει.
ο ΟΤΕ αλλά και η Vodafone Hellas βλέπουν
με καλό μάτι το ιδιόκτητο οπτικό δίκτυο
πέραν των 4.000 χιλιομέτρων, το δίκτυο
διάθεσης των προϊόντων της αλλά και το
πελατολόγιο των 370 χιλιάδων συνδρομητών της Cyta Hellas, καθώς και τις ιδιόκτητες
υποθαλάσσιες υποδομές της μητρικής στην
περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου
με ένα υποθαλάσσιο οπτικό δακτύλιο και
τρεις ιδιόκτητους τηλεπικοινωνιακούς κόμβους σε Λευκωσία Αθήνα και Λονδίνο.
Νέο Ταμείο Συντάξεων
Η ιστορία με την επένδυση στη Δρομολαξιά ανέδειξε τα κενά που υπάρχουν
στην διαχείριση του εγγυημένου από το
κράτος Ταμείου Συντάξεων των εργαζομένων. Με αφετηρία την τροπή που έλαβαν
οι επενδυτικές κινήσεις στη συγκεκριμένη
περίπτωση αλλά και με προοπτική τις επερ-
χόμενες θεσμικές αλλαγές του οργανισμού,
η παρούσα διοίκηση βρίσκεται στο στάδιο
ριζικών αλλαγών. Με βάση κανονισμούς
που έχουν ετοιμασθεί, τερματίζεται το σημερινό καθεστώς του Ταμείου για τις νέες
προσλήψεις. Το Ταμείο Συντάξεων, καθώς
και οι επενδύσεις του τίθενται υπό τον
έλεγχο του Εφόρου Ταμείων. Στη διαχειριστική επιτροπή εκτός από τα μέλη του
Δ.Σ. θα συμμετέχουν και δύο εκλεγμένα
μέλη των εργαζομένων. Παρελθόν θα αποτελέσει και το καθεστώς εργοδότησης νέων
υπαλλήλων.
15-EPIKAIROTHTA_Master_cy 06/12/13 20:55 Page 15
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
15
Ορφανή η ιστορική
Μονή του Απ. Βαρνάβα
Συγκίνηση για το θάνατο του γέροντα Γαβριήλ
Φτωχότερη είναι από την Πέμπτη η
Εκκλησία της Κύπρου από την απώλεια του σεβάσμιου γέροντα Γαβριήλ,
ηγουμένου της κατεχόμενης Μονής
του Αποστόλου Βαρνάβα που βρίσκεται στην Αμμόχωστο. Πνευματικός καθοδηγητής της μονής του
ιδρυτή και προστάτη της Εκκλησίας
της Κύπρου σε συνθήκες κατοχής,
ο γέροντας Γαβριήλ αποτέλεσε το
συνδετικό κρίκο του μοναστηριού
με τις ελεύθερες περιοχές. Ο ηγούμενος Γαβριήλ, κατά κόσμο Γεώργιος
Σιόκουρος, είχε καταγωγή από την
κατεχόμενη Λύση. Βρέθηκε πολύ
κοντά στην Εκκλησία από μικρή ηλικία και οδηγήθηκε στον μοναχισμό,
στο μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα. Πριν από την τουρκική εισβολή
μετέβη στο Άγιο Όρος για αγιογραφία. Μαζί με τον σημερινό Μητροπολίτη Αμμοχώστου Βασίλειο και
τον ιερομόναχο Διονύσιο, ήταν από
τα παλιά μέλη της αδελφότητας του
μοναστηριού. Στην Κύπρο επέστρεψε
μετά την εισβολή, για να καταλήξει
στην Ιερά Μονή Κύκκου, η οποία
του πρόσφερε φιλοξενία μέχρι το
τέλος της ζωής του. Το σκήνωμά του
ενταφιάστηκε χθες στο κοιμητήριο
της Μονής Κύκκου. Η 10η Ιουνίου
2007 ήταν ιστορική, αφού λειτούργησε για πρώτη φορά μετά την εισβολή την κατεχόμενη Μονή, ενώ
την ίδια μέρα χειροτονήθηκε σε
ηγούμενό της. Την επόμενη μέρα ο
γέροντας Γαβριήλ μετέβη και πάλι
στο μοναστήρι αυτή τη φορά ως
πνευματικός του πατέρας. Από τότε,
μέχρι και πρόσφατα, μακριά από τα
φώτα της δημοσιότητας, τελούσε
λειτουργία στο κατεχόμενο μοναστήρι, με μία ομάδα πνευματικών
του τέκνων. Το ποιος ήταν ο γέροντας
Γαβριήλ μπορούν να το περιγράψουν
όσοι βρισκόντουσαν κοντά του. Ένα
από τα πνευματικά του τέκνα ήταν
ΝΕΑΡΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Toυ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ
Ταπεινός και αφανής, το αποκούμπι
όσων του ζήτησαν πνευματική στήριξη ήταν για πολλούς πιστούς ο ηγούμενος Γαβριήλ.
ο Γιώργος Τσιάκκας. «Άλλαξε τη ζωή
μας» μάς είπε όταν του ζητήσαμε να
μας μιλήσει για το σεβάσμιο γέροντα.
Όπως την ζωή άλλαξε και του Μάριου
Θεμιστοκλή Στυλιανού, ο οποίος μέχρι το 2005 ήταν καθηλωμένος σε
αναπηρικό καροτσάκι. Σε μία λειτουργία στο μοναστήρι, στις 3 Μαρτίου την χρονιά εκείνη, ο Μάριος
Στυλιανού μπροστά στα εμβρόντητα
μάτια δεκάδων πιστών στάθηκε και
πάλι στα πόδια του. Ο γέροντας Γαβριήλ υπήρξε ταπεινός και αφανής,
«το αποκούμπι εκατοντάδων πιστών», όπως τον αποκαλούν όσοι
τον γνώρισαν και ζήτησαν την ευλογία του. Παρά το προχωρημένο
της ηλικίας του, και παρά τα προβλήματα υγείας, εξομολογούσε από
πρωί έως το βράδυ με ένα μικρό διάλλειμα. Κέρδιζε όσους τον πλησίαζαν,
όπως κέρδισε και τους Τούρκους
αστυνομικούς τον πρώτο καιρό που
άρχισε να λειτουργεί το κατεχόμενο
μοναστήρι. Ένα συμβάν κατά την
διάρκεια της θείας λειτουργίας στον
Απόστολο Βαρνάβα τον Αύγουστο
του 2008, τον είχε στενοχωρήσει
αφάνταστα, όπως θυμάται ο Γ. Τσιάκκας. Ήταν τότε που οι κατοχικές αρχές είχαν διακόψει τη Θεία Λειτουργία, εκδιώκοντας κακήν κακώς τον
ίδιο και άλλους πιστούς.
Φιλοδοξία του δικτύου εθελοντών «Λευκωσιάζω» και του Δήμου είναι η αναζωογόνηση της εμπορικής περιοχής που φθίνει, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.
Στα γιορτινά η Μακαρίου
«Λεωφόρος Χριστουγέννων» από σήμερα με τη φιλοδοξία να γίνει πόλος έλξης
Του ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Σήμερα στις 5 το απόγευμα ο δήμαρχος Λευκωσίας Κωνσταντίνος
Γιωρκάτζης θα δώσει και επίσημα
το σύνθημα για την έναρξη των
εορταστικών εκδηλώσεων στην
πρωτεύουσα και το επίσημο άνοιγ<
<
<
<
<
<
<
Κλειστό για τα οχήματα
το τμήμα από τη συμβολή της Μακαρίου με την
Ευαγόρου μέχρι και αυτή της οδού Μνασιάδου.
μα της «Λεωφόρου των Χριστουγέννων» εκεί όπου χτυπά η καρδιά
των Χριστουγέννων φέτος στη Λευκωσία. Για ένα ολόκληρο μήνα, δηλαδή μέχρι και τις 6 Ιανουαρίου, η
λεωφόρος Μακαρίου μεταμορφώνεται σε «Λεωφόρο των Χριστουγέννων» και καλεί τους δημότες
και όχι μόνο να ζήσουν εκεί όμορφες χριστουγεννιάτικες στιγμές.
Το δίκτυο εθελοντών «Λευκωσιάζω» σε συνεργασία με τον Δήμο
της πόλης ανέλαβαν την οργάνωση
και αποπεράτωση αυτής της εκδήλωσης που αποτελεί μέρος του ευρύτερου σχεδίου αναζωογόνησης
της πάλαι ποτέ δημοφιλούς εμπορικής λεωφόρου της πρωτεύουσας.
Το κομμάτι της Μακαρίου στο οποίο
θα βρίσκεται η «Λεωφόρος Χριστουγέννων» θα είναι κλειστό για
τα οχήματα από τη συμβολή της
Μακαρίου με την Ευαγόρου (κατάστημα Zara) μέχρι και αυτή της
οδού Μνασιάδου (Capital Canter).
Κατά μήκος της «Λεωφόρου Χριστουγέννων» έχουν τοποθετηθεί
18 μικρά ξύλινα σπιτάκια που το
καθένα θα στελεχώνεται για να
προσφέρει διάφορα γιορτινά είδη
στον κόσμο που θα κάνει τη βόλτα
του τις ημέρες που έρχονται. Ζεστά
ροφήματα (ζεστό κρασί, τσάι, σοκολάτα, καφέδες κ.λπ.), γλυκά και
χριστουγεννιάτικα εδέσματα (κρέπες, ντόνατς, μπουγάτσες, σούπες,
μπισκότα, cupcakes κ.ά.), παιχνίδια,
στολίδια και άλλες κατασκευές θα
βρίσκονται στα 18 σπιτάκια της
«Λεωφόρου Χριστουγέννων», ενώ
άλλα 5 τέτοια σπιτάκια βρίσκονται
εκτός της κλειστής λεωφόρου σε
ιδιωτικά πεζοδρόμια μέχρι και τη
Λεωφόρο Διγενή Ακρίτα. Στον χώρο
θα υπάρχει βέβαια ο Άγιος Βασίλης
που θα φωτογραφίζεται με τα παιδιά, ένα μίνι λούνα παρκ με καρουζέλ και πολλά δέντρα, έλατα, πεύκα
και κυπαρίσσια προς πώληση. Χορωδίες, μπαλονοκατασκευές, παιχνίδια, παραστάσεις Καραγκιόζη
και πολλές άλλες εκπλήξεις μέσα
από ένα πρόγραμμα ενός μήνα έρχονται να γεμίσουν και να τονώσουν τη λεωφόρο Μακαρίου προσκαλώντας τον κόσμο να επισκεφτεί αυτή τη μικρή γιορτινή πόλη.
Τα τρία μεγάλα σπιτάκια που βρίσκονται εκεί θα διαχειρίζονται μεγάλοι χορηγοί, οι οποίοι έχουν προγραμματίσει πολλές δραστηριότητες για τα παιδιά. Μάλιστα, οι εισπράξεις από τις πωλήσεις των
προϊόντων τους θα δοθούν σε άπορα παιδιά του Δήμου Λευκωσίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα 23 σπι-
τάκια νοικιάζονται και τα έσοδα
αυτά θα δοθούν για τους άπορους
μαθητές του Δήμου Λευκωσίας,
ενώ τα έξοδα κατασκευής τους καλύφθηκαν από τους χορηγούς. Με
το πέρας της εκδήλωσης μάλιστα
τα ξύλινα σπιτάκια θα περάσουν
στην κατοχή του Δήμου ώστε να
χρησιμοποιηθούν σε άλλες εκδηλώσεις. Τα 15 σπιτάκια που βρίσκονται μέσα στη «Λεωφόρο των
Χριστουγέννων» ενοικιάζονται
προς 1.500 ευρώ για το διάστημα
αυτό, ενώ τα πέντε που βρίσκονται
εκτός λεωφόρου ενοικιάζονται προς
500 ευρώ. Το γιορτινό κλίμα ήταν
εμφανές ήδη από σήμερα και δειλά-δειλά οι πρώτοι επισκέπτες έκαναν απορημένοι τη βόλτα τους.
Στις επόμενες μέρες, η «Λεωφόρος
Χριστουγέννων» αναμένεται ότι
θα αποτελέσει πόλο έλξης για πλήθος κόσμου προκειμένου να ζήσει
για λίγο τη μαγεία αυτής της μικρής
πόλης που στήθηκε εκεί για να
προσφέρει όχι μόνο διασκέδαση
αλλά και στήριξη των απόρων μαθητών.
16-GNOMES ELLADA_Master_cy 12/6/13 11:27 PM Page 16
16
l
ΕΛΛΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Kυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Γεωπολιτικές φαντασιώσεις
Ο Νέλσον Μαντέλα και το μέτρο του ηγέτη
Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ
Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ
<
<
<
<
<
<
Απογοήτευσαν οι Γάλλοι,
που αν και παραδοσιακοί
σύμμαχοι εξάντλησαν τη
στήριξη στα λόγια. Συνεισέφεραν, και μάλιστα
καθοριστικά, οι Κινέζοι...
αντιαμερικανοί, από την άλλη ελπίζαμε πάντοτε ότι σε μια σύγκρουση στο Αιγαίο ή την Κύπρο η Ουάσιγκτον θα παρέμβαινε, τουλάχιστον για να ηρεμήσουν τα πράγματα. «Αφεντικό», με τη γεωπολιτική έννοια του όρου, δεν μοιάζει
να αναδύεται στην περιοχή. Ο Πούτιν έχει κερδίσει πόντους και πρεστίζ με τους χειρισμούς του, αλλά
δεν ακολουθεί μια συγκροτημένη
στρατηγική. Η Τουρκία κάνει σπασμωδικές κινήσεις και ο Ερντογάν
γίνεται απρόβλεπτος, αλλά και εριστικά αλαζών. Θέλει προσοχή η
αλαζονεία αυτή, καθώς συνοδεύεται
από μεγάλη ασυμμετρία ως προς
την οικονομική δύναμη και τη γεωπολιτική αυτοπεποίθηση που χαρακτηρίζει εμάς και τους γείτονες.
Και επειδή τη γεωπολιτική την
παίζουμε σαν τις χάντρες του
κομπολογιού στους ανά την Ελλάδα καφενέδες, ακούμε διάφο-
ρους να αναπτύσσουν θεωρίες
για τις συμμαχίες που πρέπει να
ακολουθήσουμε ως κράτος. Κάποιοι θέλουν να γίνουμε το ευρωπαϊκό Πουέρτο Ρίκο και να
ακουμπήσουμε στην Αμερική. Τη
ρώτησαν, όμως, αν ενδιαφέρεται,
αν έχει είτε τα λεφτά είτε την όρεξη να το κάνει; Αλλοι προτείνουν
τη Ρωσία. Εκείνη τη ρώτησαν; Ή
μήπως είδαν καμιά μεγάλη στρατηγική βοήθεια προς τη χώρα μας,
μήπως «φύσηξε ο βαρδάρης» και
δεν το καταλάβαμε;
Δεν πάσχουμε από καμία αγκύλωση όταν πρόκειται για το
εθνικό συμφέρον. Η χώρα πρέπει
να ακουμπάει εκεί που τη συμφέρει και μόνο. Μη φτιάχνουμε
όμως σενάρια από τη φαντασία
μας, στηριγμένα σε επιπόλαιες
αναλύσεις και ψευτορομαντισμούς.
Ρωτούν κάποιοι, ποιοι μας βοήθησαν στην κρίση. Θα σας πω ποιοι
απογοήτευσαν, κατά την ταπεινή
μου άποψη, και ποιοι πραγματικά
βοήθησαν. Απογοήτευσαν οι Γάλλοι, που αν και παραδοσιακοί σύμμαχοι εξάντλησαν τη στήριξη στα
λόγια και παράλληλα πίεζαν να αγοράσουμε κανένα ΡΑΦΑΛ με τα λεφτά που δεν είχαμε. Συνεισέφεραν,
και μάλιστα καθοριστικά, οι Κινέζοι.
Επένδυσαν στην Ελλάδα, αγόρασαν
ομόλογα και τέλος πίεσαν τη Μέρκελ όταν φλέρταρε με την ιδέα να
μας εκδιώξει από το ευρώ.
Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη
φάση και η πίεση μάς κάνει να
σκεπτόμαστε αν πρέπει να αλλάξουμε γεωπολιτικό προσανατολισμό και να αναζητήσουμε νέες
συμμαχίες. Οσοι παθιάζονται με
τέτοιες θεωρίες οφείλουν να μιλάνε
με βάση πραγματικά δεδομένα. Είναι πολύ εύκολο να κάνεις ένα γεωπολιτικό σάλτο μορτάλε και να
βρεθείς στο απόλυτο κενό, χωρίς
στηρίγματα. Οπως έπαθαν, π.χ.,
εκείνοι που συνέχισαν να πολεμούν
στα βουνά, γιατί δεν γνώριζαν ότι
ο Στάλιν τους είχε πουλήσει χρόνια
πριν στη Γιάλτα...
Τα πάθη της
εθνικής παιδείας
Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ
Η
μεταπολεμική ιστορία της
Ελλάδος υπήρξε μία διαρκής
διαδικασία αποτυχημένων
νεωτερικών μεταρρυθμίσεων. Στα
χρόνια της μεταπολιτεύσεως –για
να περιορισθεί κανείς μόνον σε
αυτά– ο Γεώργιος Ράλλης ως υπουργός Παιδείας εισήγαγε το 1976 μία
σειρά μεταρρυθμίσεων, που επικρίθηκαν βιαίως πρωτίστως από
το κατεστημένο της συντηρητικής
παρατάξεως.
Ζήσαμε τότε για μία ακόμη φορά
την «Δίκη των Τόνων», όχι με κατηγορούμενο τον Ιωάννη Κακριδή,
όπως συνέβη το 1942, αλλά τον μετέπειτα πρωθυπουργό της χώρας.
Κατηγορήθηκε επίσης ο Γ. Ράλλης
και για την καθιέρωση της δημοτικής, αν και το πρώτο εγχειρίδιο
της Νεοελληνικής Γραμματικής
συντάχθηκε από τον Μανόλη Τριανταφυλλίδη, κατόπιν αναθέσεως
από τον Ιωάννη Μεταξά. Ενίοτε
επικρατεί σύγχυση απίστευτη, είναι
αλήθεια.
Εκτοτε παρατηρείται μία άκρως
παράδοξη κατάσταση, που θα μπορούσε να συνοψισθεί ως άτυπη αλλά
ενίοτε ευθεία διαμάχη μεταξύ υπουργών, προερχομένων όχι απλώς από
διαφορετικές παρατάξεις, που εν
πάση περιπτώσει θα ήταν κατανοητό για τα ελλαδικώς ισχύοντα, αλλά
και μεταξύ υπουργών που ανήκουν
στο ίδιο κόμμα. Ο μεταρρυθμιστικός
ενθουσιασμός κάποιων υπουργών
προκάλεσε έντονες αντιδράσεις,
που οι διάδοχοί τους ήταν υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν πολιτική
κατευναστική, όπως στην περίπτωση του κ. Γιώργου Σουφλιά, που διαδέχθηκε το 1991 τον παραιτηθέντα
κ. Βασίλη Κοντογιαννόπουλο, του
κ. Πέτρου Ευθυμίου που διαδέχθηκε
τον κ. Γεράσιμο Αρσένη το 2000,
του κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη, που
διαδέχθηκε το 2007 την κ. Μαριέττα
Γιαννάκου. Είναι αλήθεια ότι ο
Ν.1268/ 1982 της κυβερνήσεως του
Ανδρέα Παπανδρέου θεσμοθέτησε
την συνδιοίκηση φοιτητών και κα-
θηγητών στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά
Ιδρύματα. Κατέστη, με τον τρόπο
αυτό, η τριτοβάθμια εκπαίδευση το
μέγα θύμα μιας αντιλήψεως στρεβλού «εκδημοκρατισμού». Αλλά από
τότε πέρασαν πάνω από τριάντα
χρόνια.
Παράλληλα θεσμοθετήθηκε μία
πρακτική αντιδικίας και αντιπαραθέσεως μεταξύ των πρυτανικών
αρχών με ορισμένους υπουργούς,
που έφτασε στα άκρα στο παρελθόν
και έχει επιβαρύνει εξόχως την κατάσταση επί των ημερών μας.
Διερωτάται κανείς, όταν τα κόμματα εξουσίας σε όλη την διάρκεια
της μεταπολιτεύσεως επέμεναν με
πείσμα στην αντιπαράθεση και
αδυνατούσαν να καταλήξουν σε
κάποιον κοινό τόπο, που ασφαλώς
δεν αφορά στην ουσία αλλά απλώς
στην λειτουργία των εκπαιδευτικών
μας ιδρυμάτων, ποίος ο λόγος αιτιάσεως των φοιτητών ακόμη και
των πλέον ακραίων τάσεων ή των
διαφόρων «συμφερόντων», που
υπερασπίζονται διάφορα κόμματα.
Βλάπτουν οι εμπλεκόμενοι το ίδιο
την Παιδεία.
Αισθάνεται κανείς μία νοσταλγία
αφύσικη, ακόμη και για το απαρχαιωμένο εκπαιδευτικό σύστημα
– πριν από την εισαγωγή των δραστικών μεταρρυθμίσεων στην Παιδεία. Οταν τα Αναγνωστικά του
τότε Γυμνασίου σταματούσαν στον
Δροσίνη, στον Παλαμά και στον
Πολέμη. Και οι νέοι –όσοι ενδιαφέρονταν– επιχειρούσαν να ανιχνεύσουν τον Καβάφη, τον Σεφέρη,
τον Ελύτη εκτός του επισήμου εκπαιδευτικού προγράμματος.
Υπήρχε τότε τουλάχιστον η κατεστημένη γνώση και το δημιουργικό περιθώριο, σε όλο το φάσμα
του πολιτισμού. Αλλά η εποχή εκείνη έχει περάσει οριστικά. Ζούμε
στα χρόνια της ακατάσχετης πληροφορήσεως, των ανερμάτιστων
συγκρούσεων, του απόλυτου λαϊκισμού, από εκσυγχρονιστές ή αναχρονιστικούς, αδιάφορο.
Η
ειρηνική μεταμόρφωση της
Νοτίου Αφρικής, από χώρα
όπου ο ρατσισμός ήταν θεσμοθετημένος και η λευκή μειοψηφία στερούσε από τη μαύρη
πλειοψηφία βασικά δικαιώματα,
σε χώρα-υπόδειγμα της εθνικής
συμφιλίωσης, με ένα από τα πιο
προοδευτικά Συντάγματα στον
κόσμο, είναι από τα σπουδαιότερα
επιτεύγματα του περασμένου αιώνα. Αυτό το θαύμα είναι, σε μεγάλο βαθμό, έργο του Νέλσον
Μαντέλα. Δεν ήταν μόνος του
στον αγώνα εναντίον του απαρτχάιντ – πολλοί μαύροι συναγωνιστές του φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, δολοφονήθηκαν και αρκετοί λευκοί συμμετείχαν στον
αγώνα. Αλλά ο Νέλσον Μαντέλα
ήταν αυτός που έπαιξε τον καθοριστικό ρόλο στην πιο δραματική
στιγμή της Νοτίου Αφρικής, αυτός
που συνέβαλε τα μέγιστα στο να
αποφευχθεί φυλετικός πόλεμος.
Το τι έγινε είναι γνωστό. Η επιλογή του Μαντέλα να επιδιώξει
τη συμφιλίωση και τη συγχώρεση
είναι ο λόγος που ο άνθρωπος ο
οποίος πέρασε 28 χρόνια στη φυλακή έγινε ίνδαλμα και παγκόσμιο
σύμβολο της δικαιοσύνης, της
ελευθερίας και του αγώνα υπέρ
της δημοκρατίας. Οταν αποφυλακίστηκε το 1990, δεν επέλεξε τον
δρόμο της βίας, όπως το 1961,
όταν αυτός και οι σύντροφοί του,
αγανακτισμένοι από τη βίαιη καταστολή του ειρηνικού τους αγώνα
για ισότητα, ίδρυσαν τη στρατιωτική πτέρυγα του Αφρικανικού
Εθνικού Κογκρέσου. Η επιλογή
της συμφιλίωσης οφείλεται, σε
μεγάλο βαθμό, στον χαρακτήρα
του, στην ηγετική στόφα του ανδρός και στην επιρροή που ασκούσε στα άλλα ηγετικά στελέχη του
αγώνα εναντίον του απαρτχάιντ,
στον λαό της Νοτίου Αφρικής αλλά
και στους λευκούς που κυβερνούσαν.
Ενας άλλος μεγάλος άνδρας της
Νοτίου Αφρικής, ο αρχιεπίσκοπος
της Αγγλικανικής Εκκλησίας Ντέσμοντ Τούτου, έθεσε το φαινόμενο
Μαντέλα στην ιστορική του διάσταση σε άρθρο του στον Guardian
την Παρασκευή. «Οποιος γίνεται
ηγέτης, οπουδήποτε στον κόσμο,
γνωρίζει ότι υπάρχει ένα μέτρο
σύγκρισης. Και πρέπει να ρωτάει
τον εαυτό του: ποια είναι η θέση
μου;» Ο Μαντέλα είναι πλέον το
μέτρο σύγκρισης για κάθε ηγέτη.
Τι είχε μέσα του ο άνθρωπος αυτός
και ποιες οι συνθήκες που τον έκαναν να πράξει όπως έπραξε;
Ο ίδιος ο Νέλσον Μαντέλα ήταν
ιδιαίτερος άνθρωπος. Ηταν από
βασιλική γενιά αλλά Αγγλος δικαστής είχε στερήσει από τον πατέρα
του τις εξουσίες του όταν αυτός
αντιστάθηκε στο αποικιοκρατικό
καθεστώς. Ο μικρός Μαντέλα πα-
ρακολουθούσε τον τρόπο που ο
θείος του κυβερνούσε τη φυλή,
αλλά πήγε και σε χριστιανικό σχολείο. Πίστευε ότι όλοι οι άνθρωποι
είναι ίσοι, ότι οι μαύροι της Νοτίου
Αφρικής δεν ήταν κατώτεροι των
λευκών, δεν είχε σύνδρομο κατωτερότητας. Σπούδασε και εργάστηκε ως δικηγόρος, προσφέροντας από νωρίς υπηρεσίες σε ανθρώπους που αδικούνταν από το
καθεστώς. Το γεγονός ότι ήταν
και ερασιτέχνης πυγμάχος βοήθησε ακόμη περισσότερο να αναπτύξει την αυτοπεποίθησή του σε
μια χώρα όπου οι διαφορές συχνά
λύνονται με δυναμικό τρόπο.
Η φυσική δύναμη, σε συνδυασμό με την ευφράδεια του δικηγόρου, του επέτρεπε να είναι και
τολμηρός και γενναιόδωρος, υπερήφανος και αποφασισμένος.
Ετσι, δεν δίστασε να αντισταθεί
στο καθεστώς των λευκών, παρά
τους πολλούς κινδύνους που αυτό
συνεπαγόταν. Δικαζόμενος για
«εσχάτη προδοσία», δήλωσε ότι
ήταν «έτοιμος να πεθάνει εάν
χρειαστεί» για μια δημοκρατική
Ν. Αφρική. Στα χρόνια της φυλακής ανέπτυξε τις σκέψεις του πάνω στη δημοκρατία και την ελευθερία. Είναι ενδεικτικό ότι στη
φυλακή ο Μαντέλα και οι σύντροφοί του ανέβασαν την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, όπως μας
έχει πει ο φίλος του και για χρόνια
σύνδεσμός του με τον υπόλοιπο
κόσμο, ο δικηγόρος Γιώργος Μπίζος. Επίσης, τα χρόνια της φυλακής
κράτησαν τον Μαντέλα μακριά
από την αυξανόμενη βία μέσα στη
χώρα η απουσία του και η αίσθηση ότι ήταν παρών αλλά αόρατος,
του προσέδωσαν μια σχεδόν μυστικιστική δύναμη. Εμεινε αμόλυντος, μακριά από τους κινδύνους, τις τριβές και τους συμβιβασμούς της καθημερινότητας.
Ετσι, όταν το καθεστώς των
λευκών είδε ότι η καταστολή ήταν
αδιέξοδη, είχε έναν αξιόπιστο συνομιλητή να διαπραγματευθεί την
παράδοση της εξουσίας. Και οι
μαύροι είχαν ένα θρύλο, ένα γίγαντα του αγώνα να τους εκπροσωπεί. Οι συνομιλίες δεν ήταν εύκολες και ο Μαντέλα απέρριψε
προτάσεις να αποφυλακιστεί χωρίς
όμως να απελευθερωθεί ο λαός
του. Οταν, επιτέλους, επετεύχθη
η συμφωνία, και οι δύο πλευρές
ήταν έτοιμες να κάνουν την προσπάθεια να συνυπάρξουν. Αυτό
μπορούσε να γίνει επειδή ο Μαντέλα, από τον χαρακτήρα του, από
τις συνθήκες που τον διαμόρφωσαν, από τη θέληση όλων των φυλών για ειρήνη, έκανε τους συμπατριώτες του να πιστεύουν ότι
νοιαζόταν γι’ αυτούς και αυτό τους
έκανε να εμπιστευθούν και την
άλλη πλευρά. Αυτό είναι το μέτρο
του ηγέτη.
ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ
H παθογένεια του πολιτικού μας συστήματος
Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ
H
λέξη «παθογένεια» χρησι-
μοποιείται όλο και συχνότερα όταν πρόκειται για το
πολιτικό μας σύστημα. Tι σημαίνει
η λέξη «παθογένεια» στη γλώσσα
μας; Σημαίνει ότι κάτι πάσχει από
γεννησιμιού του, είναι αρρωστημένο, δυσλειτουργικό καταγωγικά,
από το ξεκίνημα της ύπαρξής του.
Oτι μια πάθηση (παθολογική κατάσταση) – αρρώστια – δυσλειτουργία δεν είναι «επίκτητη», δεν οφείλεται σε αιτίες και συγκυρίες μεταγενέστερες της σύστασης-συγκρότησης του φυσικού ατόμου ή
του συλλογικού (θεσμικού) μορφώματος που σήμερα νοσεί. Oι παράγοντες που προξενούν το νόσημα
υπήρχαν καταγωγικά, εξ υπαρχής.
Σε κάποιους από τους σημερινούς Eλλαδίτες η παθογένεια του
πολιτικού μας συστήματος άρχισε
να γίνεται αντιληπτή (ή να βεβαιώνεται) κυρίως με την περίπτωση
του ΠAΣOK. Διότι το κόμμα αυτό
επαγγέλθηκε προγραμματικά, από
το ξεκίνημά του, μια σαφέστατη
και οργισμένη ρήξη με τον «παλαιοκομματισμό» – δηλαδή με κομματικά σχήματα και πρόσωπα που
σάρκωναν τη νοσηρότητα του πολιτικού μας συστήματος πριν από
τη δικτατορία (1967-1974), ενώ επιχείρησαν να επιβιώσουν και στη
μεταπολίτευση. Διέρρηξε το ΠAΣOK
κάθε σχέση με τα υπάρχοντα τότε
κεντρώα και αριστερά κόμματα –
βασίστηκε αποκλειστικά σε πρωτόβγαλτους στον πολιτικό στίβο:
κυρίως σε ανθρώπους που αναμίχθηκαν στα κοινά μόνο για να αντισταθούν (πραγματικά ή κατά δόκησιν) στη χούντα. «Παλαιοκομματικές» πρακτικές, νοοτροπίες,
συνήθειες, συμπεριφορές καυτηριάζονταν από τους «πασόκους»
αμείλικτα, απερίφραστα.
Oλα αυτά όμως μέχρι που το ΠAΣOK έγινε κυβέρνηση. Xρειάστηκαν
ελάχιστοι μήνες παραμονής του
στην εξουσία, για να γίνει ολοφάνερο (τουλάχιστον στους νοήμονες)
ότι όλα τα παθολογικά στοιχεία του
παλαιοκομματισμού συγκρότησαν
σε μεγέθυνση τη χαρακτηριστική
φυσιογνωμία-ταυτότητα του ΠAΣOK. Aποκαλύφθηκε αυτό το «κίνημα» όχι απλώς απομίμηση, αλλά
τερατώδης διόγκωση, υπερπλασία
και γιγαντισμός της παλαιοκομματικής ασυδοσίας, της διαφθοράς
και αχρειότητας, σε σημείο που κανένας δεν μπορούσε ώς τότε να διανοηθεί. Nομιμοποιήθηκε με ρήση
πρωθυπουργική η καταλήστευση
του κοινωνικού χρήματος, πήρε
εξωφρενικές διαστάσεις η «διαπλοκή» της κυβέρνησης με το επικατάρατο ώς τότε «μεγάλο κεφάλαιο»,
AP
Ο
κόσμος αλλάζει γύρω μας κι
εμείς δεν παίρνουμε χαμπάρι.
Μια μεγάλη αλλαγή που αρχίζουμε σιγά σιγά να συνειδητοποιούμε είναι η απαγκίστρωση των
ΗΠΑ από την ευρύτερη περιοχή
μας. Οι Αμερικανοί κλείνουν μέτωπα
στη Συρία ή στο Ιράν και μοιάζουν
αποφασισμένοι να επικεντρωθούν
στην Ασία, που είναι και η μεγάλη
τους στρατηγική προτεραιότητα
για τον αιώνα που διανύουμε. Τι
θα σημάνει αυτό είναι νωρίς να το
πούμε. Η Ευρώπη έμαθε να ζει κάτω
από την ομπρέλα ασφαλείας των
ΗΠΑ μετά τον Πόλεμο και τώρα θα
νιώσει το κενό. Εμείς πάλι είχαμε
βολευτεί διότι από τη μια ήμασταν
<
<
<
<
<
<
Πώς συνταγματικά
θα εξαλειφθεί
το πελατειακό κράτος;
ο αμοραλισμός, η εξαχρείωση, η
φαυλότητα έγιναν αυτονόητο σύνδρομο της εξουσίας.
H περίπτωση του ΠAΣOK κατέδειξε, δραματικά και επώδυνα, την
παθογένεια του πολιτικού συστήματος. Oχι μόνο απουσιάζουν από
το σύστημα δικλίδες προστασίας
του από την ανθρώπινη πανουργία
και κακουργία, αλλά προσφέρεται
καταγωγικά το σύστημα να υπηρετεί
αντικοινωνικές επιδιώξεις: την παθολογία της κομματικής ασυδοσίας,
τον πρωτογονισμό της ιδιοτέλειας.
O Δεληγιαννισμός, ο Tσαλδαρισμός,
ο Παπανδρεϊσμός ή όποια άλλη σελίδα ντροπής στην ιστορία του Eλλαδισμού, είναι παράγωγα της αφετηριακής νοσηρότητας των πολιτικών μας θεσμών.
Oμως το οφθαλμοφανές της παθογένειας δεν υποχρεώνει και σε
κοινή παραδοχή της. Eτσι τα παράγωγα της ενδημικής στην Eλλάδα
πολιτικής νοσηρότητας διαιωνίζονται και κυριαρχούν με ευρεία ανοχή.
O εκπασοκισμός της «Nέας Δημοκρατίας» αποτέλεσε ένα επιπλέον
τεκμήριο της δυναμικής που διατηρεί η παθογένεια του πολιτικού
βίου. Eνιωσε να μειονεκτεί η N.Δ.
που το ΠAΣOK προσάρμοσε επιδέξια
τον παλαιοκομματισμό στις σύγχρονες μεθόδους φενακισμού των
ψηφοφόρων, εξόπλισε την εξαπάτηση με τις ακαταμάχητες τεχνικές
και τα ευρήματα της πανουργίας
του μάρκετινγκ επεκτείνοντας τη
«διαπλοκή» σε χρυσοφόρα πεδία.
Στις τρεις παρενθετικές ανόδους
της στην εξουσία η N.Δ. (με Mητσοτάκη, Kαραμανλή τον βραχύ και
Σαμαρά) προσπάθησε να υπεραναπληρώσει την καθυστέρηση σε εκσυγχρονισμό της διαφθοράς της
(ασυδοσίας και διαπλοκής), να υπερκεράσει σε απληστία το ΠAΣOK.
Σήμερα, με την Eλλάδα κατεστραμμένη και εκτός ιστορικής σκηνής,
ο πρωθυπουργός Σαμαράς εξακολουθεί να μοιράζει διορισμούς στην
εκλογική του περιφέρεια διακωμωδούμενος από τους γελοιογράφους.
H παθογένεια του πολιτικού συστήματος στο νεωτερικό ελλαδικό
κράτος, ολοφάνερη για τους οξυδερκείς στα εκατόν πενήντα χρόνια
(1832-1982), απροσχημάτιστα ξεγυμνωμένη επί ΠAΣOK και προκλητικότερα από τη N.Δ., βεβαιώνει
αμείωτη την παρακμιακή της δυναμική και στην περίπτωση του
ΣYPIZA. Oχι (ακόμα) με ρουσφέτια
διορισμών – αυτά ώς τώρα τα πρόσφερε μόνο η ΔHMAP, που γέννησε
τον ΣYPIZA. (Στη ληξιαρχική πράξη
πολιτικού θανάτου της «συνιστώσας» Kουβέλη θα αρκέσει να σημειωθούν ως αιτία οι αριθμοί 4.2.1
– η συμφωνημένη με N.Δ. και ΠAΣOK «ποσόστωση» των ρουσφετιών). O ΣYPIZA απλώς επαγγέλλεται διορισμούς και επαναπροσλήψεις στο Δημόσιο, δηλαδή υπόσχεται να υπερασπίσει, με νύχια
και με δόντια, το πελατειακό κράτος,
την τυραννική αναξιοκρατία, την
ασύδοτη κομματοκρατία.
O κατάφωρος εκπασοκισμός και
της Aριστεράς όταν γεύεται ή προγεύεται εξουσία, παραπέμπει απευθείας στην παθογένεια του πολιτικού μας συστήματος. Mιλάει πια
και ο ΣYPIZA τη γλώσσα του ΠAΣOK, αναπαράγει την πασοκική νοοτροπία, τις προτεραιότητες του
εντυπωσιασμού, του αμοραλιστικού
λαϊκισμού. Oι εξαγγελίες κοινωνικών
στοχεύσεων είναι μόνο ρητορεύματα, δεν προδίδουν στέρεη προετοιμασία επιτελικού σχεδιασμού,
μελετημένων ενεργημάτων. H στήριξη του σαδιστικού, αντικοινωνικού
συνδικαλισμού των προνομιούχων
«ρετιρέ» του Δημοσίου είναι προκλητική – ο ΣYPIZA διαφημίζει (και
αυτός) αντιπαλότητα στον παλαιοκομματισμό, αλλά παίζει στο γήπεδό του. Tα πρόσωπα που εκπροσωπούν τη «ριζοσπαστική» Aριστερά στο Kοινοβούλιο και στα τηλεοπτικά «παράθυρα», ενσαρκώνουν
τυπικά την παθογένεια του συστήματος – θέαμα αποκαρδιωτικό καθημερινά.
Mια ελάχιστη μαγιά πολιτών,
τουλάχιστον αυτή, να συνειδητοποιεί το ρεαλιστικό αυτονόητο: Oτι
η εφιαλτική καταστροφή που ζούμε
θα μπορούσε να είναι ευκαιρία. H
παθογένεια του πολιτικού συστήματος, ο μεταπρατισμός, η παθητική
απομίμηση, ο πιθηκισμός, οι εισαγόμενες συνταγές σωτηρίας, αποκλείεται να εξαλείψουν ποτέ την
παθογένεια - αναπηρία μας. H καταστροφή είναι ευκαιρία να ωριμάσει η ανάγκη για τη συνειδητοποίηση της ιδιαιτερότητας των
αναγκών μας, των δυνατοτήτων
μας. Kάθε κοινωνία έχει ιδιαιτερότητα αναγκών και δυνατοτήτων,
δεν είναι εθνικιστικό ιδεολόγημα
η ιδιαιτερότητα, είναι πολιτικός
ρεαλισμός, στοιχειώδης.
Aνταποκρίνεται στις ανάγκες
μας το συγκεντρωτικό κράτος; Tον
μεταπρατισμό και τα παράγωγά
του: επαρχιωτισμό, μειονεξία, ξιπασιά, ποιοι δεσμοί θα μπορούσαν
να τον αντιπαλέψουν; Ποιο σύστημα τίμιας αποκέντρωσης θα μπορούσε αποτελεσματικά να εξαρθρώσει και εξαλείψει το πελατειακό
κράτος, την αιτία όλων των δεινών
μας, δύο αιώνες τώρα; Mε ποιες
δημοκρατικές διαδικασίες θα μπορούσε να οργανωθεί η μετάβαση
από τη σημερινή ευτέλεια και παρακμή στην εξ υπαρχής ίδρυση δημοκρατίας κοινωνικά ελεγχόμενης
(αντιπροσωπευτικής); Ποιο Σύνταγμα, ποιοι θεσμοί θα κυοφορήσουν κράτος δικαίου, κοινωνικό
κράτος, αξιοκρατία, προτεραιότητα
της ποιότητας και της αριστείας;
Nα ξανασυλλαβίσουμε τις ανάγκες μας.
17-ELLADA_Master_cy 12/6/13 11:48 PM Page 17
ΕΛΛΑΔΑ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
17
ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ
Το αληθινό μεγαλείο του Νέλσον Μαντέλα
Ο
Το αληθινό μεγαλείο του Νέλσον
Μαντέλα, αυτό στο οποίο οφείλει
την παγκόσμια εκτίμηση που κέρδισε επαξίως, οφείλεται στον τρόπο
με τον οποίο διαχειρίστηκε τη νίκη
του: στο ότι χρησιμοποίησε την τεράστια ισχύ του για να εμπεδώσει
την εθνική συμφιλίωση στη χώρα
του. Η πραγματική δύναμη του Μαντέλα ήταν πρώτα απ’ όλα εσωτερική.
Με αυτήν παραμέρισε την δικαιολογημένη πικρία και το μίσος που
είχαν καλλιεργήσει στους μαύρους
δεκαετίες καταπίεσης, με αυτήν ενέπνευσε τους οπαδούς του ώστε να
κάνει η Νότιος Αφρική μια νέα αρχή,
με προβλήματα μεν, αλλά χωρίς να
περάσει από την καταστροφική φάση του ξεκαθαρίσματος των παλιών
λογαριασμών. Η δύναμη του Μαντέλα ήταν ότι άλλαξε το paradigm,
που λένε στη γλώσσα των κοινωνικών επιστημών - το υπόδειγμα, όπως
θα μπορούσαμε να πούμε εμείς. Αλλαξε την αναμενόμενη τροπή των
πραγμάτων προς τον φαύλο κύκλο
ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ
πρωθυπουργός μας απέτισε
φόρο τιμής στον Νέλσον
Μαντέλα, «τον ιδεολόγο αγωνιστή ενάντια στη βία, το απαρτχάιντ και σε κάθε μορφής ρατσισμό», όπως αναφέρει στη δήλωσή
του. Με όλο τον σεβασμό προς τον
Αντώνη Σαμαρά (τον οποίο, βεβαίως, θεωρώ πνευματικό φάρο, υπόδειγμα ενάρετου πολιτικού ανδρός
και σχεδόν ισάξιο του εκλιπόντος
κατά τη μεγαλοσύνη) ο Μαντέλα
δεν αγωνίστηκε κατά του απαρτχάιντ με λουλούδια. Μαζί με λευκούς του Κομμουνιστικού Κόμματος
της χώρας του (στο οποίο για ένα
διάστημα ήταν και ο ίδιος μέλος)
ίδρυσε στις αρχές της δεκαετίας
του 1960 την οργάνωση «Λόγχη
του Εθνους» (ουσιαστικά, το στρατιωτικό σκέλος του Αφρικανικού
Εθνικού Κογκρέσου), η οποία επιδόθηκε σε ευρεία εκστρατεία βομβιστικών επιθέσεων.
Προσέξτε το τιμητικό άγημα δεξιά. Είναι φανερό ότι, επί Αβραμοπούλου, οι στολές μέρα με τη μέρα προσεγγίζουν
το ύψος της αισθητικής του υπουργού...
Αν τον αείμνηστο τον θυμόμαστε
μόνο σαν ένα συμπαθητικό παππούλη, που έλεγε σοφίες, τον αδικούμε, γιατί μειώνουμε τη σπάνια
αξία του ως ανθρώπου και πολιτικού.
Αδικούμε, επίσης, και τη σύνθετη
φύση της πραγματικότητας, γιατί
τη φέρνουμε στα μέτρα του υπεραπλουστευτικού μανιχαϊσμού των
καλών που είναι πάντα καλοί και
μάχονται τους κακούς που είναι
πάντα κακοί...
τολμά να αναλάβει εξουσία υπό τις
σημερινές συνθήκες. Ακούω, λ.χ.,
ότι μετά την αγέλαστη Σακοράφα,
στον ΣΥΡΙΖΑ συζητούν το όνομα
του Δημήτρη Παπαδημούλη ως υποψηφίου δημάρχου Αθηναίων. Τέτοιες
επιλογές σε κάνουν να θαρρείς ότι,
εκεί στην Κουμουνδούρου, καταβάλλουν αληθινή προσπάθεια για
να διαλέξουν τους πιο αντιπαθείς
υποψηφίους, ώστε να είναι σίγουροι
ότι δεν θα τους βρει η συμφορά να
πρέπει να αναμετρηθούν με την
πραγματικότητα...
Τον ετοιμάζουν
Αγαπητοί γονείς
Να είναι ευσεβής πόθος όσων τρέμουν την ιδέα του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία; Μπορεί.
Παρόλα αυτά, διαπιστώνω ενδείξεις,
οι οποίες δεν μου επιτρέπουν να
απορρίψω τελείως τη θεωρία ότι,
στην πραγματικότητα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν
Παρευρεθείς προσφάτως στην
παρουσίαση του πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου της ψυχολόγου κ. Ανθής
Δοξιάδη «Ρίζες και φτερά - γράμματα
σε γονείς» (εκδόσεις Ποταμός), είχα
για μια ακόμη φορά την ευκαιρία
να συνειδητοποιήσω πόσο ευτυχής
της βίας και των αντεκδικήσεων.
Η Cyta καταγγέλλει άδικες επιθέσεις
και κτυπήματα κάτω από τη μέση, με αφορμή
τις συζητήσεις για τις ιδιωτικοποιήσεις
Με αφορμή τη δημόσια συζήτηση για τις ιδιωτικοποιήσεις,
καταγράφεται καθημερινά μια άδικη και έντονη κριτική
σε βάρος των ημικρατικών οργανισμών, με τα πυρά
κάποιον πολιτικών και άλλων προσώπων να επικεντρώνονται στη Cyta.
Στις δημόσιες καθημερινές συζητήσεις δεν γίνεται,
τυχαία ή σκόπιμα, καμία αναφορά στην, για δεκαετίες,
προσφορά της Cyta και στο ρόλο της στην ανάπτυξη
της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αντ’ αυτού, προβάλλονται
ανακρίβειες και γίνονται αυθαίρετες εκτιμήσεις για
την αξία του Οργανισμού, με το σκεπτικό η πώλησή
του, να αποσβέσει το χρέος μας στους δανειστές μας
και να μας απεγκλωβίσει από τις πρόνοιες του μνημονίου
για τις ιδιωτικοποιήσεις. Την ίδια ώρα, η αυτοσυγκράτηση
και υπευθυνότητα που επέδειξε η Διεύθυνση, για να
μην εμπλακεί στις πολιτικές αντιπαραθέσεις, έχει
εκληφθεί, από κάποιους, ως αδυναμία, την οποία εκμεταλλεύονται στην προώθηση αυθαίρετων προσεγγίσεων και απόψεων.
Αυτή η εικόνα ανησυχεί τη Διεύθυνση, η οποία νοιώθει
βαθιά υποχρέωση να παρέμβει, για να αποκαταστήσει
την αλήθεια, αλλά και για να υπερασπιστεί τόσο τους
εργαζόμενους, που έχουν κάθε δικαίωμα να είναι περήφανοι, γιατί υπηρετούν σε αυτό τον Οργανισμό,
όσο και τα ευρύτερα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τους τελευταίους μήνες άτομα που προβάλλονται ως
ειδικοί στα θέματα των ιδιωτικοποιήσεων και των τηλεπικοινωνιών κατακλύζουν καθημερινά τα ΜΜΕ και
καταθέτουν δημόσια τις απόψεις τους για τη Cyta και
το καθεστώς της. Όλοι αυτοί, καλούνται να απαντήσουν
στο ερώτημα, αν με τις τοποθετήσεις τους συμβάλλουν
στη σωστή, υπό τις περιστάσεις, εξέλιξη των διαδικασιών
ή αν, άθελα ή ηθελημένα, σπρώχνουν στο «ξεπούλημα»
του Οργανισμού. Να απαντήσουν, επίσης, γιατί, στις
προσπάθειες να βρουν επιχειρήματα υπέρ της ιδιωτικοποίησης, σπιλώνουν, χωρίς αιδώ και φειδώ, το
όνομα και την προσφορά ενός ιστορικού Οργανισμού.
Αυτές τις κρίσιμες ώρες χρειάζεται ψυχραιμία και
σοβαρότητα. Για να προχωρήσει ο όποιος οδικός
χάρτης, θα πρέπει να υπάρχει πλήρης γνώση του
τομέα των τηλεπικοινωνιών και των ιδιομορφιών της
Cyta. Αυτό που, δυστυχώς, παρατηρείται σε όλες τις
συζητήσεις που γίνονται στα ΜΜΕ, είναι η απουσία
επιστημονικής κατάρτισης και τεχνογνωσίας για όλα
τα θέματα που αφορούν τον τομέα των ηλεκτρονικών
επικοινωνιών. Όπως , για παράδειγμα, οι απόψεις
που ακούονται για κατακερματισμό των υπηρεσιών
του Οργανισμού, ή για το ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός
στην κυπριακή αγορά τηλεπικοινωνιών.
Η Cyta, έγκαιρα και πριν την υπογραφή του μνημονίου
με τους δανειστές μας, εξέλιξη για την οποία δεν ευθύνεται ο Οργανισμός, σχεδίαζε και προχωρούσε στην
υλοποίηση προγραμμάτων εκσυγχρονισμού και αναδιάρθρωσης. Προέβαινε σε αυτές τις ενέργειες γιατί
είναι στη φύση της να βλέπει μπροστά, να τολμά και
να καινοτομεί. Εκσυγχρονιστικές ενέργειες και
ενέργειες για μείωση του κόστους που έχουν υλοποιηθεί
από χρόνια, περιλαμβάνουν την εισαγωγή ευέλικτου
ωραρίου, συστήματα ελέγχου, μείωση του προσωπικού
με σχέδια ευδόκιμης αφυπηρέτησης και μη αντικατάσταση αυτού που αφυπηρετεί.
Γι’ αυτό, προκαλεί σοβαρά ερωτηματικά γιατί να στοχοποιείται το προσωπικό της Cyta, όταν αμείβεται
όπως ο κάθε δημόσιος υπάλληλος και όταν δέχεται
τις μειώσεις και αποκοπές μισθών, χωρίς εξαιρέσεις.
Όταν, ακόμα, η κλίμακα εισδοχής του επιστημονικού
προσωπικού είναι μειωμένη, σε σχέση με τον υπόλοιπο
δημόσιο τομέα, ενώ αυτά τα στελέχη δεν λαμβάνουν
επίδομα υπερωριακής απασχόλησης, όπως συμβαίνει
σε άλλες περιπτώσεις.
Η Cyta, είναι ένας ημικρατικός οργανισμός που
κατάφερε, μετά από δέκα χρόνια ελεύθερου και
έντονου ανταγωνισμού, να παραμένει η πρώτη επιλογή
του Κύπριου πολίτη και να είναι κερδοφόρος και πρωτοπόρος. Ένας Οργανισμός, που δεν επιβαρύνει ούτε
ένα σεντ τον κρατικό προϋπολογισμό, αντίθετα χρηματοδοτεί κάθε χρόνο το κράτος, με την παραχώρηση
μερίσματος και δανείζει την κυβέρνηση, όποτε ζητηθεί
και κριθεί αναγκαίο.
Είναι η ώρα της ευθύνης. Η διεύθυνση και το προσωπικό
της Cyta είναι έτοιμοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Το ίδιο θα πρέπει να πράξει ο κάθε εμπλεκόμενος. Η
Cyta θα υπερασπιστεί την ιστορία και τη φήμη της.
Είναι υποχρεωμένη να το πράξει, προς όφελος της
Κύπρου.
είμαι που δεν έχω παιδιά. Κοιτάζοντας τα πρόσωπα του κόσμου
που είχε συρρεύσει στην παρουσίαση, παρατηρώντας πως όλοι
ήσαν απορροφημένοι από τους ομιλητές και σκεπτόμενος ότι όλοι
αυτοί οι καλοί άνθρωποι προφανώς
έχουν παιδιά, η γνήσια και έντονη
ευτυχία που με κατέκλυζε και με
διαχώριζε από αυτούς μού γέννησε
το αίσθημα της υποχρέωσης προς
όσους αγωνιούν και υποφέρουν
εξαιτίας των πιο λατρεμένων, πιο
αξιαγάπητων αξεσουάρ της ζωής:
των παιδιών. Λέω, λοιπόν, κάνοντας
μια εξαίρεση από τα ειωθότα της
στήλης, να δώσω μια πρακτική συμβουλή στους γονείς των αγοριών.
Παρατηρώ τα τελευταία χρόνια, ότι
τα αγόρια της προεφηβικής ηλικίας
αναπτύσσουν ένα νοσηρό ενδιαφέρον για τους ποδοσφαιριστές ως
ινδάλματα. Το βλέπω σε φίλους μου,
που στέλνουν τα παιδιά τους σε
ακριβά σχολεία, φροντίζουν να μαθαίνουν ξένες γλώσσες, αλλά πολύ
συχνά τα αγόρια τους, γύρω στην
ηλικία των 8-10, αποκτούν τη φιλοδοξία να γίνουν ποδοσφαιριστές
(όπως κάποια κορίτσια της αντίστοιχης ηλικίας θέλουν να γίνουν
μοντέλα). Αγαπητοί γονείς, αν αυτό
είναι το πρόβλημά σας, η λύση του
είναι απλή και σας την έχω. Πρώτα
κάνετε την έρευνά σας στον υπολογιστή και έπειτα φωνάζετε τον
μικρό. «Παιδί μου», του λέτε, «είναι
αλήθεια αυτό που μου λέει η μητέρα
σου, ότι θέλεις να γίνεις ποδοσφαιριστής;». Ο μικρός νεύει καταφατικά.
Τότε εσείς ανοίγετε στην οθόνη
του υπολογιστή την εικόνα του αποφωλίου τέρατος που ακούει στο
όνομα Μήτρογλου, με τα φρικτά
τατουάζ, τα φτιαγμένα φρύδια με
το τσιμπιδάκι, τα σκουλαρίκια, την
κόμμωση Mohawk κ.λπ. και τη δείχνετε στον μικρό. Θεωρώ βέβαιον
ότι θα συνέλθει...
Νέα Ελβετία
Στα τεστ εκπαιδευτικής αξιολόγησης του ΟΟΣΑ (PISA), η Ελλάδα
υποχώρησε στην κατάταξη κατά
17 θέσεις. (Αν και κάπου είδα να
τις μετράνε 19 - διαφορά η οποία
δεν έχει σημασία, αφού απλώς επιβεβαιώνει την κατρακύλα...) Κατόπιν τούτου, είναι νομίζω η κατάλληλη στιγμή να συμφωνήσω
με τον Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος
κατά την τελετή υποδοχής του ως
επιτίμου μέλους της Ακαδημίας
Αθηνών έστρεψε το βλέμμα προς
το παγκόσμιο κοινό -που εκείνη
την ώρα δεν έβγαζε τσιμουδιά και
κρεμόταν από τα χείλη του- και
είπε: «Πιστεύω ότι ήρθε ο καιρός
να αναγνωρίσει έμπρακτα η διεθνής
κοινότητα τον ιστορικό ρόλο της
Ελλάδας στη διαμόρφωση του παγκόσμιου και πιο ειδικά του δυτικού
πολιτισμού».
Εύγε!
Ως πρόεδρος της Εταιρείας για τη
Διατήρηση Σπανίων Ρηματικών
Τύπων (ναι, τόσο καιρό με απέτρεπε να σας το πω η σεμνότητά
μου...) οφείλω να συγχαρώ τον
σύζυγο της grande dame Αθηνών
και Αμαρουσίου κυρίας Μαρίνας
Πατούλη, τον Γεώργιο Πατούλη,
πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου
Αθηνών και δήμαρχο Αμαρουσίου, διότι το πρωί της Παρασκευής
στον ΣΚΑΪ, σε συνομιλία του με
τον Αδωνι Γεωργιάδη, υπό τον
αριστοτεχνικό συντονισμό του
Αρη Πορτοσάλτε, χρησιμοποίησε
τον ρηματικό τύπο «ήντουσαν».
Με τη θεσμική ιδιότητά μου, εκφράζω την ευγνωμοσύνη εμού
και της Εταιρείας προς το πρόσωπό του, διότι το «ήσαντε» το
ακούμε πού και πού· το «ήντουσαν», όμως, σπανίως. Εύγε, κ. δήμαρχε, και πάντα τέτοια!
Υπό μία έννοια έχει δίκιο ο επίτιμος
ακαδημαϊκός. Η Ελλάδα έδωσε ό,τι
είχε να δώσει, η δε σύγχρονη (κωμικοτραγική) συνέχειά της οδηγείται
σταθερά στην παρακμή. Ας μας κόψει, λοιπόν, μια σύνταξη η διεθνής
κοινότητα. Αυτό φαντάζομαι πρέπει
να εννοεί ο μουσουργός που πάντα
αφουγκραζόταν τις αγωνίες του λαού
του, μια και η πρόωρη σύνταξη είναι
από τις βασικές αξίες που συνέχουν
τον Νέο Ελληνισμό. Οσον αφορά,
τώρα, την έκκλησή του «η Ελλάδα
να γίνει η Ελβετία του πολιτισμού
και της ειρήνης», δυστυχώς δεν το
βλέπω. Η σύνταξη -αν υπάρξει- θα
είναι συμβολική, προς τιμήν των
προγόνων. Ισα ίσα να τη βγάλουμε
αξιοπρεπώς για όσο μένει ακόμη.
Το πολύ πολύ να γίνουμε «Νέα Ελβετία Αποπυρηνικοποιημένη Ζώνη».
Αυτήν την τέχνη την ξέρουμε από
τη δεκαετία του 1980...
18-ELLADA_Master_cy 12/6/13 11:35 PM Page 18
18
l
ΕΛΛΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Kυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
30.000 έχοντες
οδηγούν τη χώρα
σε πλειστηριασμό
Τρία πιθανά σενάρια
για την άρση
του μορατόριουμ
Τρία διαφορετικά σενάρια βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα για το
«καυτό θέμα» των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας. Παρά
τις «κορώνες» βουλευτών της
συμπολίτευσης, αλλά και πληροφορίες που ήθελαν την κυβέρνηση να προχωράει σε μονομερή
νομοθέτηση, χωρίς δηλαδή να
λάβει την έγκριση των δανειστών,
το υπουργείο Ανάπτυξης επαναλαμβάνει σε όλους τους τόνους
ότι «αν και δεν υπάρχει κατάληξη,
το κλίμα είναι καλό» και ότι «το
να υπάρξει συμφωνία είναι προς
το συμφέρον όλων». Την εβδομάδα που πέρασε, πραγματοποιήθηκε συνάντηση στελεχών της
πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου
με ειδικό τεχνικό κλιμάκιο της
τρόικας, ενώ πλέον συνέχιση των
διαπραγματεύσεων αναμένεται
την επόμενη εβδομάδα, οπότε επίκειται η επιστροφή στην Αθήνα
των επικεφαλής ελεγκτών.
Κοινό σημείο όλων των σεναρίων είναι η κατάργηση της ρύθμισης Παπαθανασίου (έγινε τον
Σεπτέμβριο του 2009), βάσει της
οποίας απαγορεύονταν οι πλειστηριασμοί για οφειλές προς τράπεζες και ιδιώτες έως 200.000 ευρώ. Το υπουργείο υπολογίζει ότι
πίσω από αυτή τη ρύθμιση κρύβονται κάτι παραπάνω από 4.000
δανειολήπτες με συνολικά 12.000
- 13.000 δάνεια. Βάσει των ίδιων
υπολογισμών, κάθε δανειολήπτης
έχει 2,95 πιστωτές κατά μέσον
όρο. Στη μη ανανέωση της ρύθμισης αυτής συμφωνούν κυβέρνηση και τρόικα.
Επίσης και οι δύο πλευρές φέρεται να έχουν συμφωνήσει στην
ανάγκη ύπαρξης υποχρεωτικής
εξωδικαστικής διαμεσολάβησης
μεταξύ πιστωτών και οφειλετών,
προκειμένου να αποσυμφορηθούν
Ενώ έχουν τα οικονομικά μέσα, αφήνουν
απλήρωτα τα στεγαστικά τους δάνεια
Των ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΝΤΕΛΑ ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ
Υπάρχουν περίπου 30.000 νοικοκυριά,
που, σύμφωνα με όλα τα στοιχεία,
προκαλούν σήμερα το μεγάλο πρόβλημα με τους πλειστηριασμούς. Είναι αυτά τα οποία, ενώ έχουν τα οικονομικά μέσα, φροντίζουν να μην
τα... αξιοποιούν, αφήνοντας απλήρωτα τα στεγαστικά τους δάνεια.
Και τι κάνουν; Κρύβονται πίσω από
τα νοικοκυριά που πραγματικά δεν
έχουν, ελπίζοντας ότι θα τύχουν ευνοϊκής μεταχείρισης.
Αυτήν την «γκρίζα ζώνη» των συγκεκριμένων δανειοληπτών, που κρύβονται πίσω από το μορατόριουμ
των πλειστηριασμών, επιχειρεί να
εντοπίσει η κυβέρνηση. Οι τραπεζικές εκτιμήσεις ανεβάζουν το ποσοστό τους στο 15% επί του συνόλου
όσων καθυστερούν τα δάνειά τους
για πάνω από 90 μέρες και υπολογίζονται σε 200.000. Με την κρίσιμη
διαφορά ότι οι κάνοντες κατάχρηση
είναι αυτοί που έχουν και τα μεγάλα
δάνεια, ακόμη και της τάξης των
500.000 ευρώ...
Την ίδια εικόνα επιβεβαιώνει και
η αναγωγή των στοιχείων από τα
ειρηνοδικεία όλης της χώρας. Συγκεκριμένα, από τις αποφάσεις που
απορρίπτουν όσους προσφεύγουν
στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, τον γνωστό «νόμο Κατσέλη». Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, από τις 80.000 αιτήσεις που
έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα,
έχουν απορριφθεί οι 8.000. Από αυτές, για λόγους ουσίας έχει απορρι-
φθεί περίπου το ένα τρίτο. Οι λόγοι
ουσίας είναι ότι το δικαστήριο διαπιστώνει πως οι αιτούντες έχουν
αποκρύψει περιουσιακά στοιχεία...
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία
της Τράπεζας της Ελλάδος, τα μη
εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) στη
χώρα μας έχουν αυξηθεί σχεδόν
κατά επτά φορές, τα τελευταία πέντε
χρόνια, έως τον Δεκέμβριο του 2012.
Η χώρα μας βρίσκεται μακράν πλέον
στην πρώτη θέση μεταξύ των υπολοίπων ευρωπαϊκών κρατών με τις
υψηλότερες επισφάλειες και παρά
τον μύθο περί συνεχών ρυθμίσεων
από την πλευρά του χρηματοπιστωτικού συστήματος, λιγότερο από το
1/3 αυτών των δανείων έχει αναδιαρθρωθεί. Το γεγονός αυτό δείχνει
ότι το υφιστάμενο πλαίσιο αναδιαρθρώσεων είναι ανεπαρκές και αναποτελεσματικό για να αντιμετωπίσει
το πρόβλημα της δημιουργίας επισφαλειών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα «κόκκινα» δάνεια αγγίζουν πλέον το 29%
του συνολικού χαρτοφυλακίου των
τραπεζών, ενώ εάν συνυπολογιστούν και οι αναδιαρθρώσεις, το
ποσοστό θα έφθανε το 35%. Και
παρά την επιβράδυνση του ρυθμού
αύξησης νέων επισφαλειών –που
παρατηρείται το τρίτο τρίμηνο του
έτους, σύμφωνα με αρμόδιες τραπεζικές πηγές– τα «κόκκινα» δάνεια
σε απόλυτα νούμερα θα συνεχίσουν
να αυξάνονται και θα φτάσουν στο
ζενίθ τους την προσεχή διετία 2014
- 2015. Το πρόβλημα μπορεί να αποδειχθεί ωρολογιακή βόμβα για όλους,
δανειολήπτες, τράπεζες, αγορά. Ει-
δικά σε ό,τι αφορά την πρώτη κατοικία και εξηγεί, έως ένα βαθμό,
για ποιο λόγο η ελληνική πλευρά
δίνει μια μάχη οπισθοφυλακής σε
αυτό το μέτωπο.
Στο μεταξύ, η αξία των εγγυήσεων
που έχουν οι τράπεζες έχει μειωθεί
δραματικά τα τελευταία χρόνια, εξέλιξη που επηρεάζει άμεσα τα κεφάλαιά τους και απομακρύνει κάθε προοπτική αποκατάστασης της ρευστότητας στην αγορά. Ως γνωστόν, στην
προ 2008 - 2009 εποχή, όταν οι χορηγήσεις για την αγορά σπιτιών γίνονταν αφειδώς, οι εγγυήσεις που
τις συνόδευαν είχαν να κάνουν κυρίως με την ίδια την εμπορική αξία
τους, σε ποσοστό που έφτανε στο
90% των χορηγήσεων.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, όμως,
αυτές οι αξίες έχουν σημειώσει πτώση της τάξης του 32%. Σύμφωνα
με στοιχεία των ίδιων των τραπεζών,
σε ορισμένες περιπτώσεις η μείωση
αυτή ξεπέρασε ακόμα και το 50%.
Οπότε, η έννοια της «εγγύησης»,
ουσιαστικά, έχει πάψει να υφίσταται,
καθώς κατέπεσε στην πράξη. Οι
δείκτες τιμών, που δημοσιεύονται
από την Τράπεζα της Ελλάδος αποδεικνύουν του λόγου το ασφαλές.
Η πιο δραματική μείωση καταγράφηκε κατά τους τελευταίους 15 μήνες. Μόνο το 2012 η μείωση που
σημειώθηκε ήταν της τάξης του
12%, ενώ ένα επιπλέον 10% ήρθε
να προστεθεί κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013.
Η εικόνα αυτή αποδίδεται από
τους παράγοντες της αγοράς στη
δραματική κατάρρευση του όγκου
συναλλαγών των ακινήτων, που αποτυπώνεται και στα έσοδα που εισπράττει το κράτος από τις μεταβιβάσεις, τα οποία μειώθηκαν στο 1/5
σε σχέση με το 2008.
τα ειρηνοδικεία. Το πρώτο σενάριο, πέρα από την κατάργηση της
ρύθμισης Παπαθανασίου, περιλαμβάνει το εξής:
l Διατήρηση του νόμου Κατσέλη
για δικαστική ρύθμιση χρεών και
με προστασία από τον πλειστηριασμό της α΄ κατοικίας χωρίς
μείωση του σημερινού ορίου αντικειμενικής αξίας (200.000 ευρώ,
το οποίο προσαυξάνεται κατά
50% και φτάνει στα 300.000 ευρώ
για άγαμο χωρίς παιδιά).
l Προστασία από τον πλειστηριασμό α΄ κατοικίας αντικειμενικής αξίας έως 150.000 ευρώ για
δανειολήπτες με παροδική αδυναμία πληρωμής και με ετήσιο
οικογενειακό εισόδημα κάτω από
24.000 ευρώ, οι οποίοι δεν επιθυμούν να υπαχθούν στον νόμο Κατσέλη και δέχονται να πληρώνουν
έστω και μικρό ποσό στην τράπεζα
για να αναβιώσει το δάνειό τους.
Η διάρκεια αυτής της ρύθμισης
θα είναι το πολύ 12 μήνες.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει
διατήρηση μόνο του νόμου Κατσέλη, με μείωση του μεγίστου
ορίου αντικειμενικής αξίας της
α΄ κατοικίας στα 180.000 - 200.000
ευρώ και θέσπιση εισοδηματικών
κριτηρίων, όπου θα λαμβάνονται
υπόψη τα στοιχεία της κινητής
και ακίνητης περιουσίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι έχει τεθεί πρόταση να θεσπισθούν κριτήρια ανάλογα με
αυτά που ισχύουν στο πρόγραμμα
διευκόλυνσης ενήμερων δανειοληπτών (αξία καταθέσεων και
κινητών αξιών του νοικοκυριού
έως 10.000 ευρώ). Το τρίτο σενάριο
είναι στην πραγματικότητα το
ενδεχόμενο μονομερούς νομοθέτησης, σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας με την τρόικα
μέχρι το τέλος του χρόνου.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ
Το Ν ο 1 σ ε π ω λ ή σ ε ι ς l i f e s t y l e π ε ρ ι ο δ ι κ ό σ τ η ν Κ ύ π ρ ο
ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
THE BOLD AND THE
BEAUTIFUL
Δυναμικά σύνολα, ροκ μακιγιάζ και έντονα
κοσμήματα μας ταξιδεύουν στη σέξι εποχή των ’90s
TREND REPORT
T
TREND REPORT
Παπούτσια
€231 από
MAX&CO
Τσάντα
άντα
€185
5 από
CORTEFIEL
RTEFIE
Γυαλιά €297
7 από
Dsquared2 α
από
NIKOLAIDES
ES
OPTICAL
Τοπ €24.90 από
PEACOCKS
Ρολόι Casio
asio €5
€59
από P.IOANNIDES
OANNID
LTD
ΤΟ
ΝΕΟ GRUNGE
Το grunge look επέστρεψε
ε δυναμικά,
Πουκάμισο
€29.90 από
NEXT
Μπότες
€99.95 από
STRADIVARIUS
και ο Saint Laurent το αναδεικνύει
ναδεικνύει
με τον καλύτερο τρόπο.
όπο.
CHLOE
DRIES VAN NOTEN
Παλτό €542
από MARELLA
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΥΚΚΟΥΛΛΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΝΕΑΡΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
SAINT LAURENT
Φόρεμα
Tru-Trussardi
από LABELS
Καπέλο
€26.50 από
ACCESSORIZE
Παντελόνι
€172 από
MAX&CO.
Πουκάμισο
Twenty-29
€68 από MAX
BOUTIQUE
στο γραφείο πιο ενδιαφέρον,
αφήνοντας τις λεπτομέρειες
λ
να
ν κάνουν
κάνουν τη διαφορά.
PLAY GREY
Καμπαρτίνα
€159 από
CORTEFIEL
Τσάντα
Pallas Safran
από LOUIS
VUITTON
Πλεκτό €235
από MAXMARA
WEEKEND
Τσάντα Versace από
VERSACE BOUTIQUE
Γυαλιά €119 Hally&Son
Hally
από NIKOLAIDES
AIDES
OPTICAL
Παντελόνι
Sportmax
€351 από
MAXMARA
Παίξτε με το γκρίζο και τις πιο
ζεστές αποχρώσεις του.
Παντελόνι
ντελόν
€140
40 από
MARELLA
ARELL
Μπότες
€119 από
BAGATT
Τοπ
Twenty-29
€46 από LOVE
BOUTIQUE
Φόρεμα
Ice-Iceberg
από LABELS
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ
ΚΟΡΙΤΣΙ
Κάντε το καθημερινό σας look
Παντελόνι
€44.99 από
MANGO
TIMH: €3.50 / ΜΕ ΔΩΡΟ: €4.50
TREND REPORT
Πλεκτό €198
από MAXMARA
WEEKEND
Γόβες
όβες α
από
GIUSEPPE
IUSEP
ZANOTTI
ANOT
Φούστα €39.90 από
INTIMISSIMI
Για καθημερινό window shopping, με τις νέες παραλαβές, πληκτρολογήστε www.must.com.cy
m.cy
MUST.COM.CY 16 0
Τσάντα
€69.95 από
CHARLES&KEITH
Παντελόνι
€19.95 από
STRADIVARIUS
Jumper €39
από MYMOO
Μπότες
€69.95 από
CHARLES&KEITH
Για καθημερινό window
ndow shopping, με τις νέες παραλαβές, π
πληκτρολογήστε www.must.com.cy
Για καθημερινό window shopping, με τις νέες παραλαβές, πληκτρολογήστε www.must.com.cy
MUST.COM.CY 158
MUST.COM.CY 162
ΜΑΖΙ ΤΡΙΠΛΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΜΕ
66 ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ
ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ
Frank Sinatra
19-ELLADA_Master_cy 06/12/13 23:26 Page 19
ΕΛΛΑΔΑ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Ο Αρβανιτόπουλος,
ο Πελεγρίνης,
και το λουκέτο
Οι προσωπικές στρατηγικές, οι πολιτικές σκοπιμότητες,
η... χαμένη διαθεσιμότητα και το εξάμηνο στο Πανεπ. Αθηνών
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΛΑΚΑΣΑ
«Ποιος θα πληρώσει τη ζημιά που
προκάλεσαν στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών τα λάθη των κ. Αρβανιτόπουλου και Πελεγρίνη;» ρώτησε,
μιλώντας στην «Κ», ο καθηγητής
της Νομικής Σχολής Αθηνών Νίκος
Αλιβιζάτος, που συμπληρώνει φέτος
34 χρόνια στο ίδρυμα. «Δεν έχουν
δικαίωμα να καταστρέφουν έναν
θεσμό που έχει δώσει τόσα στον
τόπο» συμπλήρωσε ο ίδιος.
Οι υπάλληλοι του Πανεπιστημίου
Αθηνών (ΕΚΠΑ) εισέρχονται αύριο
στην 14η εβδομάδα απεργίας, όμως
τα σημάδια της απεργιακής κόπωσης είναι ορατά, την ίδια στιγμή
που η πίεση να μη χαθεί το εξάμηνο
καθίσταται ασφυκτική. Ετσι, δεν
αποκλείεται στην αυριανή συνέλευση των υπαλλήλων να αποφασιστεί η λήξη της απεργίας, καθώς
σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες
της «Κ», η πλειονότητα των υπαλλήλων του ΕΚΠΑ δέχονται να επιστρέψουν στις θέσεις τους, φτάνει
να λάβουν τη δέσμευση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης
Κυριάκου Μητσοτάκη ότι θα υλοποιηθεί η πρόταση του υπουργού
Παιδείας για επαναπρόσληψη, μέχρι
το τέλος του ακαδημαϊκού έτους,
σχεδόν όλων των υπαλλήλων του
ΕΚΠΑ που θα τεθούν σε διαθεσιμότητα. Σε αυτό προσβλέπουν και
οι υπάλληλοι του ΕΜΠ, οι οποίοι
σταμάτησαν την Παρασκευή την
απεργία τους, καθώς η υπόσχεση
μιλά για επαναπρόσληψη 300 διοικητικών εκ των 336 διαθεσίμων.
Βέβαια, στο ΕΜΠ τώρα... τρέχουν.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ»,
κινδυνεύει να ανασταλεί η χρηματοδότηση του Ειδικού Λογαριασμού
Κονδυλίων Ερευνας του Ιδρύματος
από το πρόγραμμα ΕΣΠΑ διότι δεν
έχουν σταλεί ακόμη τα δικαιολογητικά για τα έξοδα που έγιναν το
πρώτο δεκάμηνο του έτους. «Σύμφωνα με απαίτηση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, προκειμένου να συνεχιστεί η χρηματοδότηση θα πρέπει οι ΕΛΚΕ να υποβάλουν μέχρι την Τετάρτη
11/12/2013 στη Διεύθυνση Οικονομικών Υποθέσεων του υπ. Παιδείας το Μητρώο Δεσμεύσεων για
την περίοδο από την 1/1/2013 έως
30/10/2013» αναφέρει το σχετικό
έγγραφο. Πιο συγκεκριμένα, τα δύο
μεγάλα ΑΕΙ πληρώνουν το μεγάλο
πολιτικό λάθος του υπ. Παιδείας
Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου
και των πρυτανικών τους αρχών,
Στην αυριανή συνέλευση των υπαλλήλων του Πανεπιστημίου Αθηνών
(ΕΚΠΑ) θα αποφασισθεί η λήξη ή όχι της απεργίας.
που άφησαν την κρίση να συρθεί
για πάνω από τρεις μήνες, χωρίς
να κάνουν ουσιαστικό διάλογο ώστε
η διαθεσιμότητα των διοικητικών
υπαλλήλων (750 από τα δύο ΑΕΙ,
1.165 από συνολικά οκτώ ιδρύματα)
να εφαρμοστεί με τους μικρότερους
κραδασμούς στη λειτουργία των
Εως τον Αύγουστο
Στα αμφιθέατρα έως τον Αύγουστο θα βρεθούν οι φοιτητές του
ΕΚΠΑ και του ΕΜΠ για να αναπληρώσουν τις χαμένες εβδομάδες
της απεργίας. Με δεδομένο ότι ο
νόμος προβλέπει ότι πρέπει να
γίνουν 13 εβδομάδες μαθημάτων,
υπάρχουν δύο σχέδια αναπλήρωσης, η διαφορά των οποίων έγκειται στο τι θα περικοπεί: χρόνος
εξετάσεων ή διακοπών. Το πρώτο
δίνει 4 εβδομάδες στις διακοπές
Χριστουγέννων - Πάσχα και 5
εβδομάδες για εξετάσεις των δύο
εξαμήνων, το δεύτερο δίνει 2
εβδομάδες σε διακοπές (περικοπή κατά δύο) και 7 για εξετάσεις.
Επίσης, με ρύθμιση του υπ. Παιδείας οι φοιτητές μπορούν να
εξεταστούν στις εξεταστικές Φεβρουαρίου και Ιουνίου σε όλα τα
μαθήματα, ανεξαρτήτως του σε
ποιο εξάμηνο διδάσκονται. Η
ρύθμιση θα μετατρέψει τα ΑΕΙ σε
εξεταστικά κέντρα, όμως θα επιτρέψει να ολοκληρώσουν τις
σπουδές τους οι επί πτυχίω φοιτητές και οι «αιώνιοι».
ιδρυμάτων. Σήμερα, η προσπάθεια
λύσης της κρίσης στο ΕΚΠΑ συναντά δύο εμπόδια: το πρώτο είναι
η πόλωση μεταξύ του Κ. Αρβανιτόπουλου και του πρύτανη Θεοδόσιου Πελεγρίνη, και το δεύτερο
είναι οι πολιτικές σκοπιμότητες μερίδας των απεργών. Ο υπουργός
παρέπεμψε στο πειθαρχικό συμβούλιο τον πρύτανη για παράβαση
καθήκοντος επειδή «με την απραξία
του και την αδυναμία του να εφαρμόσει τις αποφάσεις της Συγκλήτου
το ίδρυμα παραμένει κλειστό». Με
την ίδια κατηγορία ο κ. Πελεγρίνης
έχει κληθεί αύριο στον εισαγγελέα
ως ύποπτος τέλεσης αξιόποινης
πράξης, δηλαδή ενδέχεται να ασκηθεί σε βάρος του ποινική δίωξη.
Από την πλευρά του, ο κ. Πελεγρίνης επιτίθεται στον υπουργό
και τους χειρισμούς του –«δεν μπορώ να κάνω διάλογο διωκόμενος»
ανέφερε στην «Κ»– ενώ σαφώς υποστηρίζει την απεργία των διοικητικών. «Αισθάνομαι δέος για την
απεργία των ανθρώπων που δίνουν
το αίμα τους για να σώσουν τη σάρκα τους» τους είπε, καταχειροκροτούμενους στην αίθουσα τελετών
του ΕΚΠΑ. Τον κ. Πελεγρίνη συνεχάρησαν και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ
που βρέθηκαν στην αίθουσα. «Τώρα
που έχουμε στριμώξει τον Αρβανιτόπουλο θα κάνουμε πίσω;» αναρωτήθηκε, στην «Κ», το μέλος της
Ομοσπονδίας Διοικητικών ΑΕΙ και
προσκείμενος στον ΣΥΡΙΖΑ Ζαχαρίας Τριγάζης, δείχνοντας από ποιους ορθώνεται το δεύτερο εμπόδιο
για να λυθεί η κρίση.
Διαμάχη του πρύτανη
με τα μέλη του Συμβουλίου
Οξύτατη κόντρα έχει ανοίξει ο πρύτανης Θεοδόσης Πελεγρίνης και
με το Συμβούλιο του ΕΚΠΑ, στο
οποίο μετέχουν Ελληνες καθηγητές
από σημαντικά ΑΕΙ του εξωτερικού
(MIT, Χάρβαρντ, Σορβόννη, Πρίνστον) και καθηγητές του ΕΚΠΑ. Ο
κ. Πελεγρίνης χαρακτήρισε τον
υπουργό «δικτάτορα Φράνκο» και
το Συμβούλιο 5η Φάλαγγά του.
«Κλείνει περίπου ένας χρόνος
από τότε που αποφάσισα να ασχοληθώ με τα ελληνικά πανεπιστήμια. Ο λόγος που το έκανα είναι
για να βοηθήσω τους νέους ανθρώπους της πατρίδας μας και να
συμβάλω στην ανόρθωση του Πανεπιστημίου Αθηνών», ανέφερε,
μιλώντας για το θέμα στην «Κ», ο
πρόεδρος του Συμβουλίου και καθηγητής στο MIT, Δημήτρης
Μπερτσιμάς. «Φυσικά, δεν ανέμενα ότι θα αντιμετώπιζα ένα κλειστό πανεπιστήμιο, μια συνεχή αντιδικία με τον πρύτανη του ΕΚΠΑ,
ο οποίος αποκαλεί εμένα και τους
συναδέλφους μου στο Συμβούλιο
–ανθρώπους βαθιά δημοκρατικούς
και με εξαιρετικό ήθος και διάθεση
να βοηθήσουν την πατρίδα μας–
“5η Φάλαγγα του Φράνκο” και μας
έχει κάνει αγωγή ζητώντας ένα
εκατομμύριο ευρώ. Να σημειώσω
ότι για τα πέντε ταξίδια που έχω
κάνει από την Αμερική στην Ελλάδα για τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου δεν έχω πάρει ακόμη ούτε
ένα ευρώ. Θέλω να διαβεβαιώσω
όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και της ελληνικής κοινωνίας ότι, παρ’ όλες τις προσβολές,
τις μηνύσεις, τις ύβρεις που δέχομαι, θα συνεχίσω να αγωνίζομαι
για την ανόρθωση των πανεπιστημίων της πατρίδας μας με την
ίδια μαχητικότητα, υπερασπίζοντας την αξιοκρατία, την εντιμότητα
και την αλήθεια, τις βασικές αρχές
της ζωής μου», συμπληρώνει ο
ίδιος.
Μάλιστα, το Συμβούλιο κατηγόρησε τον κ. Πελεγρίνη για κακή
οικονομική διαχείριση στο ίδρυμα.
Κατά το Συμβούλιο, «τα δύο τελευ-
ταία χρόνια το ΕΚΠΑ, σύμφωνα με
τον ισολογισμό του 2012, έχασε
πάνω από 70 εκατ. ευρώ από ζημίες
του χαρτοφυλακίου κινητών αξιών,
όταν ο ετήσιος προϋπολογισμός
του ΕΚΠΑ είναι 18 εκατ. ευρώ. Από
τις ζημίες αυτές, 6.704.588,07 ευρώ
μόνον προέρχονται από την “αναγκαστική” διαχείριση της ΤτΕ κατά
το PSI και οι υπόλοιπες από διαχείριση του χαρτοφυλακίου από
τις υπηρεσίες του ΕΚΠΑ των οποίων
προΐσταται. Ο κ. Πελεγρίνης δεν
πρότεινε στο Συμβούλιο αναπληρωτή πρύτανη με αρμοδιότητα τα
οικονομικά, αναλαμβάνοντας προσωπικά την ευθύνη και παρότι του
συνεστήθη να ζητήσει το πανεπιστήμιο τη γνώμη ειδικών σε χρηματοπιστωτικά θέματα». Ετσι, το
Συμβούλιο δεν ενέκρινε τον ισολογισμό του 2012 και ζήτησε ομόφωνα να γίνει έλεγχος από ορκωτούς λογιστές στον τακτικό προϋπολογισμό, και στη διαχείριση
της περιουσίας του ΑΕΙ και τον Ειδικό Λογαριασμό.
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
19
20-ELLADA_Master_cy 12/6/13 11:21 PM Page 20
20
l
ΕΛΛΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Οικονομία
με τέσσερις
σταθερές και
μία... αστάθεια
Τα δημοσιονομικά μεγέθη είναι θετικά, αλλά οι
πολίτες χρειάζονται χειροπιαστά αποτελέσματα
Του ΜΠAMΠH ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Συνηθίζουν, στις κυβερνήσεις των
μεγάλων κρατών, όπως και στις
παγκόσμιες αγορές, να κοιτούν
προσεκτικά τα στοιχεία. Ειδικά
όταν πρόκειται για οικονομικά
στοιχεία. Γνωρίζουν, από τη δική
τους πείρα αλλά και από τα –συνήθως σκληρά– μαθήματα που δίνει η Ιστορία, πως τα νούμερα μπορεί να κρύβουν δυσάρεστες αλήθειες. Σίγουρα κρύβουν μεγάλες
δυσκολίες των ανθρώπων, που
προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα
με τα πολύ μικρά περιθώρια που
αφήνει η συνεχιζόμενη κρίση.
Αλλά και στη μείζονα αντιπολίτευση, υπολογίζουν τα νούμερα
εξαρχής. Αναθεωρούν τα μέτρα
που θα απαιτηθούν και αντιλαμβάνονται τη ζημία που τους προκαλούν οι ποπουλίστικες υποσχέσεις τις οποίες λαλίστατα στελέχη
μοιράζουν από τα τηλεοπτικά παράθυρα. Αναγνωρίζουν, πρακτικώς,
ότι η δημοσιονομική κρίση έχει
τεθεί υπό έλεγχο.
Αυτό που άλλαξε είναι η βάση
της οικονομίας. Δεν έχουμε σήμερα
το πρόβλημα που μας έσπρωξε
στον γκρεμό. Το κράτος διαθέτει
πλέον ένα «γερό πόδι», το πρωτογενές πλεόνασμα, που επαναφέρει
τη χαμένη, μετά το 2002, βασική
δημοσιονομική ισορροπία. Είναι
αλήθεια πως για να το επιτύχει η
κυβέρνηση, προξένησε σοβαρές
ζημίες στα οικονομικά των πολλών,
εξ ανάγκης «πιστών», φορολογουμένων. Εξέλιξη που ενίσχυσε τους
φόβους πολιτικής αστάθειας, αφού
είναι άγνωστο εάν οι γδαρμένοι
στα εισοδήματά τους πολίτες θα
παραμείνουν «πιστοί» και ως ψηφοφόροι.
Αποσταθεροποίησε επιπλέον
τον κρατικό μηχανισμό, ο οποίος
είχε μάθει να «λύνει» με συνεχώς
υψηλότερο κόστος, ενώ και οι περικοπές έγιναν συχνά ασυνάρτητα
και χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία. Μεταξύ των εσόδων που
συγκεντρώνουν κυβέρνηση και
δήμοι και των δαπανών του κράτους, φαίνεται ότι μπορεί να υπάρξει κάποιο περίσσευμα. Που σημαίνει ότι το κράτος δεν χρειάζεται
να δανειστεί παρά μόνο για την
εξυπηρέτηση του ήδη υπάρχοντος
χρέους.
Το δεύτερο «πόδι» της νέας γερής
βάσης είναι ότι το συνολικό κρατικό
έλλειμμα, που περιλαμβάνει τους
τόκους, μειώθηκε. Αν μάλιστα πιστέψουμε τον προϋπολογισμό που
ψηφίζει η Βουλή, κάτω από το περίφημο όριο του Μάαστριχτ, ένα
χρόνο νωρίτερα από τις προβλέψεις
του Μνημονίου. Δημιουργήθηκε
επομένως μια καλή βάση για τη
δύσκολη συζήτηση στο ζήτημα
του χρέους, που έχουμε, σύντομα,
να κάνουμε με τους εταίρους.
Η σταθεροποίηση του χρέους
είναι το δεύτερο σπουδαίο στήριγμα της νέας κατάστασης. Αν
αφαιρεθούν όσα χρειάστηκε να
πάρει πάνω του το κράτος για να
εξασφαλιστεί η λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, το χρέος βρίσκεται σε καθοδική τροχιά. Απο-
<
<
<
<
<
<
Πρωτογενές πλεόνασμα
και σταθεροποίηση
του χρέους από τη μία,
ανεργία και πιστωτική
ασφυξία από την άλλη.
δεικνύεται και απ’ αυτή την εξέλιξη
ότι υπάρχει άλλο ένα πόδι που θα
επιτρέψει στην οικονομία να πατήσει γερά όταν χρειαστεί να επανεκκινήσει. Θα τη χρειαστούν οι
διαχειριστές κινδύνων, για να ανανεώσουν τη βίζα της Ελληνικής
Δημοκρατίας. Αλλά και οι βουλευτές
των κρατών της Ευρωζώνης, που
θα «βάλουν το χέρι στην τσέπη»
προκειμένου να διευκολύνουν την
Ελλάδα στα τελευταία μέτρα του
μαραθωνίου.
Το τρίτο πόδι της οικονομίας είναι η θετικότατη ανατροπή στο
ισοζύγιο συναλλαγών μεταξύ Ελλάδας και διεθνούς οικονομίας, το
οποίο οι αναλυτές της Alpha Bank
αναμένουν να είναι θετικό. Η οικονομία δεν θα χρειάζεται να δανείζεται για να πληρώνει τις εισαγωγές της. Περιορίζεται η άθλια
πίεση που ασκούσαν οι εισαγωγές
επί των παραγωγικών ικανοτήτων
και η συνακόλουθη καταστροφή
γηγενών θέσεων εργασίας, που τόσο στερείται, τώρα, η κοινωνία
μας.
Το τέταρτο πόδι αποτελείται από
τα υλικά του χαμηλότερου πληθωρισμού και της τρομακτικής συμπίεσης του κόστους εργασίας. Στο
διάγραμμα απεικονίζεται η θετική
εξέλιξη όταν αφαιρέσουμε την επίπτωση των φόρων, οι οποίοι άνοιξαν περαιτέρω τις πληγές στο σώμα
των καταναλωτών. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η μεταβολή του πυρήνα των τιμών (χωρίς ενέργεια
και νωπά κηπευτικά) είναι κοντά
στις δύο εκατοστιαίες μονάδες αρνητική. Ο αποπληθωρισμός επί το
έργον...
Μπορεί το τραπέζι που είχε προκαλέσει την αστάθεια του 2010 να
ξαναστήνεται σε τέσσερα πιο γερά
πόδια, η πραγματική οικονομία,
όμως, αντιμετωπίζει την αστάθεια.
Επικίνδυνη όσο διατηρείται, καταστροφική όσο δεν διορθώνεται.
Καμία κυβέρνηση δεν κέρδισε
εκλογές επειδή διόρθωσε τα δημοσιονομικά μεγέθη. Χρειάζεται
να προσφέρει στους πολίτες χειροπιαστό αποτέλεσμα και θετική
προοπτική. Δηλαδή, μείωση της
ανεργίας, βελτίωση του διαθέσιμου
εισοδήματος και χαλάρωση της πιστωτικής ασφυξίας.
Αρχίζοντας από τον τελευταίο
τομέα, η επίθεση των πολιτικών
στο τραπεζικό σύστημα μπορεί
να έχει απρόβλεπτες συνέπειες.
Αποτελεί τον μόνο λόγο ανησυχίας
(πέραν του άγνωστου «Χ» της πολιτικής) και πιστεύουν ότι η διασάλευση της ηθικής των συναλλαγών μπορεί να καταστρέψει το
θετικό μομέντουμ που καταγρά-
φηκε. Αύριο, για παράδειγμα, με
τη θετική τιμή που αναμένεται
πως θα έχει το δικαίωμα επί της
μετοχής της Alpha Bank, θα επιβεβαιωθούν οι δυνατότητες γρήγορης επιστροφής σε πιο δυνατές
τράπεζες (στην ίδια κατεύθυνση
κινείται και το warrant επί της
Εθνικής Τράπεζας). Η θετική αυτή
εξέλιξη εύκολα θα ανατραπεί από
μια νέα παρέμβαση των βουλευτών
προς όφελος των συστηματικών
κακοπληρωτών.
Οι καταθέτες πρέπει να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους στο
σύστημα. Η ανάκαμψη του ΑΕΠ,
εφόσον στηριχθεί σε σταθεροποίηση της απασχόλησης, θα μπορούσε να στείλει το διπλό θετικό
μήνυμα που τόσο έχει ανάγκη η
οικονομία. Θα περάσουν, όμως,
αρκετοί μήνες πριν σιγουρευτούμε
για την έκβαση. Μέχρι τότε, ο κίνδυνος να φανούν οι πολιτικοί πιο
ανόητοι παρά ποτέ, θα παραμείνει
σημαντικός!
Εζησε καρτερικά τη μικρή ζωή της Στην Αθήνα για το Κυπριακό
Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ
Το Ούζιτσε είναι μια γραφική ορεινή
σερβική πόλη στα σύνορα με το
Μαυροβούνιο. Μέχρι τη διάλυση
της Γιουγκοσλαβίας οι άνθρωποι
ζούσαν σχετικά καλά, εξασφαλίζοντας το εισόδημα των οικογενειών τους εργαζόμενοι στα εργοστάσια όπλων που λειτουργούσαν στην
πόλη τους.
Ο Τίτο φοβούμενος μετά τη ρήξη
με τον Στάλιν το 1948, σοβιετική
εισβολή, έχτιζε τα εργοστάσια
όπλων σε απομακρυσμένες ορεινές
περιοχές για λόγους ασφαλείας
και μία εξ αυτών ήταν και το Ούζιτσε. Οταν όμως η Γιουγκοσλαβία
άρχισε να καταρρέει, τα εργοστάσια έκλεισαν και, καθώς η οικονομία της περιοχής είχε αναπτυχθεί γύρω από την παραγωγή
όπλων, η ανεργία και η φτώχεια
σάρωσαν την πόλη και χιλιάδες
άνθρωποι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν.
Κάπου εκεί ξεκινάει και η περιπέτεια της Ζόριτσε Πάβλοβιτς, που
θα κορυφωθεί τα ξημερώματα της
Δευτέρας στη Θεσσαλονίκη, με τον
θάνατο της 13χρονης κόρης της
Σάρας από αναθυμιάσεις μαγκαλιού,
το οποίο μάνα και κόρη άναβαν
για να ζεσταθούν γιατί η ΔΕΗ τους
είχε κόψει το ηλεκτρικό ρεύμα. Η
Πάβλοβιτς θα βρεθεί στην Αθήνα,
όπου θα παντρευτεί και θα αποκτήσει δύο παιδιά, πρώτα ένα αγόρι
και αργότερα τη Σάρα. Στη συνέχεια
θα χωρίσει και παίρνοντας τη μικρή
Σάρα, νήπιο ακόμα, θα μετακομίσει
στη Θεσσαλονίκη, ενώ ο γιος θα
μείνει με τον πατέρα στην Αθήνα.
Με τη βοήθεια συμπατριωτών της
θα βρει δουλειά και μάλιστα θα
αποκτήσει άδεια παραμονής, αλλά
το 2010 θα μείνει άνεργη.
Εκτοτε, άρχισε να εργάζεται περιστασιακά πλένοντας πιάτα σε
εστιατόρια, καθαρίζοντας σκάλες
σε πολυκατοικίες και όταν δεν έβρισκε τέτοιες δουλειές, πουλούσε
ημερολόγια. Η μικρή Σάρα θα αποφοιτήσει από το δημοτικό στην
Ξηροκρήνη και θα γραφτεί στο 12ο
Γυμνάσιο, όπου η πλειονότητα των
συμμαθητών της είναι παιδιά μεταναστών από χώρες κυρίως της
Ανατολικής Ευρώπης. Τα πράγματα
θα δυσκολέψουν για την Πάβλοβιτς,
<
<
<
<
<
<
Αν και ο κ. Δένδιας
έδωσε έξι μήνες άδεια
παραμονής στη Σέρβα
μητέρα της μικρής,
πιθανότατα αυτή
δεν θα επιστρέψει
πλέον στην Ελλάδα...
όταν ο Σέρβος σύντροφός της με
τον οποίο έμεναν μαζί στο ανήλιαγο
διαμερισματάκι στην Ξηροκρήνη
θα την εγκαταλείψει και θα επιστρέψει στην πατρίδα του, αφήνοντας μάλιστα απλήρωτους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.
Το τελευταίο μάθημα
Χωρίς μόνιμη δουλειά πλέον και
με τους απλήρωτους λογαριασμούς
να ξεπερνούν τις 2.500 ευρώ, η
ΔΕΗ τους έκοψε το ρεύμα. Οι γείτονες μετά την τραγωδία, δήλωναν
ότι μητέρα και κόρη αντιμετώπιζαν
το δράμα τους με καρτερικότητα
και αξιοπρέπεια. Δεν μιλούσαν για
τα προβλήματά τους, δεν τις έβλεπαν στα λαϊκά συσσίτια της μη-
τρόπολης Καλαμαριάς ή του δήμου,
δεν γύρευαν δανεικά. Κάποιοι το
απέδιδαν σε έμφυτη «σερβική περηφάνια», άλλοι έλεγαν πως δύσκολα μεν, αλλά τα έφερναν βόλτα,
με εξαίρεση το ηλεκτρικό ρεύμα.
Ενδεχομένως να μην τους ρώτησε
και κανείς για τις δυσκολίες τους.
Δεν ήταν η μόνη οικογένεια άλλωστε στη φτωχογειτονιά που δεν
είχε ρεύμα.
Με αφορμή τον θάνατο της Σάρας ήρθε στην επιφάνεια το δράμα
εκατοντάδων, ενδεχομένως και
χιλιάδων, άλλων οικογενειών στην
Ξηροκρήνη και τις άλλες υποβαθμισμένες συνοικίες της Δυτικής
Θεσσαλονίκης, που ζουν χωρίς
ηλεκτρικό ρεύμα. Η ίδια η 13χρονη, λένε οι δάσκαλοί της, δεν ανέφερε ποτέ τίποτα για τη δυστυχία
της, ούτε και στο κατηχητικό,
όπου πήγαινε, είχε «εξομολογηθεί»
όλα αυτά που την τυραννούσαν
στην καθημερινότητά της. Στο
τελευταίο της μάθημα, μάλιστα,
φέρεται να είπε στην κατηχήτριά
της, ότι «...θέλω να είμαι πλάι
στους Αγίους». Το μονοξείδιο του
άνθρακα από το αναμμένο μαγκάλι
που έκαιγαν με τη μητέρα της για
να ζεσταθούν, την έστειλε πρόωρα
κοντά τους...
Η Ζόριτσε Πάβλοβιτς συνόδευσε
στην πατρίδα της τη σορό της Σάρας για να την ενταφιάσει στο Ούζιτσε. Το δύσκολο ταξίδι για ένα
καλύτερο αύριο έκλεισε με την
τραγωδία στο σκοτεινό διαμέρισμα
της Ξηροκρήνης. Πιθανότατα δεν
θα επιστρέψει, μολονότι ο κ. Δένδιας της έδωσε έξι μήνες άδεια
παραμονής, μια και ήταν τύποις
παράνομη. Δεν έχει λόγους να γυρίσει: ήταν χωρίς δουλειά, έχασε
και το παιδί της...
Ο Τούρκος υπ. Εξωτερικών θα επισκεφθεί μετά τα Κατεχόμενα
Του ΠΑΝΑΓΗ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΥ
Σε μια διόλου ανέφελη περιόδο για
τις ελληνοτουρκικές σχέσεις έρχεται στις 13 Δεκεμβρίου στην
Αθήνα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου. Το
κλίμα έχει επιβαρυνθεί τους τελευταίους μήνες τόσο από την
προσπάθεια της Αγκυρας να εμφανιστεί ως επισπεύδουσα το Κυπριακό, την οποία συνοδεύει με
μια προσπάθεια απαξίωσης της
Κύπρου, όσο και από τις τριβές
που προκαλούν τα νεοοθωμανικά
σχέδια της κυβέρνησης Ερντογάν
να μετατρέψει τις βυζαντινές εκκλησίες της Τουρκίας σε τεμένη
και το θέμα της Χάλκης σε διμερές.
Πέρα από αυτά, διαβήματα διαμαρτυρίας της Αθήνας στην Αγκυρα έχουν προκαλέσει οι υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών
πάνω από ελληνικά νησιά και οι
διαδοχικές απροειδοποίητες διελεύσεις τουρκικών πολεμικών
από τα ελληνικά χωρικά ύδατα,
που δεν συμβάλλουν στη βελτίωση
του κλίματος.
Η ημερομηνία της επίσκεψης
Νταβούτογλου οριστικοποιήθηκε
στη συνάντηση του γ.γ. του ΥΠΕΞ
Αν. Μητσιάλη με τον Τούρκο υφυπουργό F. Sinirlioglu στις 26 Νοεμβρίου και σύμφωνα με τουρκικές
πηγές, αποσκοπεί στην προετοιμασία της επόμενης, τρίτης συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκία. Είναι όμως ενδεικτικό ότι για
τη συνεδρίαση αυτή δεν έχει οριστεί ακόμα ημερομηνία. Στελέχη
του ΥΠΕΞ, μάλιστα, εκτιμούν ότι
το Συμβούλιο δεν θα συνέλθει
πριν από τη λήξη της ελληνικής
προεδρίας στην Ε.Ε.
EUROKINISSI
Η 13χρονη Σάρα δεν είχε μιλήσει για τις δυσκολίες πουθενά
Ο τρόπος της ανακοίνωσης της
επίσκεψης του κ. Νταβούτογλου
από την τουρκική πλευρά (με
«διαρροές» στον τουρκικό Τύπο)
προκάλεσε δυσφορία και αμηχανία στην Αθήνα.
<
<
<
<
<
<
Βαρύ το κλίμα στις
διμερείς σχέσεις
εξαιτίας της στάσης
της Αγκυρας.
Εκ των πραγμάτων, ψηλά στην
ατζέντα των συζητήσεων με τον
κ. Ευ. Βενιζέλο θα βρεθεί το Κυπριακό. Ο κ. Νταβούτογλου, άλλωστε, θα επισκεφθεί την επομένη
της έλευσής του στην Αθήνα τα
κατεχόμενα.
Οι Τούρκοι πιέζουν για επιτά-
χυνση της διαπραγματευτικής διαδικασίας, η οποία παρουσιάζει εμπλοκή στο θέμα του κοινού ανακοινωθέντος. Ωστόσο, το ουσιαστικό ζήτημα που θα θέσει ο κ.
Νταβούτογλου στον Ελληνα ομόλογό του αναμένεται να είναι η
επίτευξη συμφωνίας για τις ημερομηνίες κατά τις οποίες ο Τουρκοκύπριος διαπραγματευτής κ.
Οσμάν Ερτούγ θα επισκεφθεί την
Αθήνα και ο Ελληνοκύπριος ομόλογός του κ. Ανδ. Μαυραγάνης
την Αγκυρα. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το τουρκικό ΥΠΕΞ
είχε προτείνει τρεις εναλλακτικές
ημερομηνίες για τις συναντήσεις,
που είχε συμφωνηθεί να γίνουν
ταυτόχρονα, χωρίς ωστόσο να οριστικοποιηθεί κάτι από την ελληνική πλευρά. Η καθυστέρηση αυτή
προκάλεσε τριβές στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς το τουρκικό ΥΠΕΞ «διέρρευσε», μέσω του
Τουρκοκυπρίου ηγέτη Ντερβίς
Ερόγλου και της εφημερίδας «Μιλιέτ», ότι ως προς τη σκοπιμότητα
των συναντήσεων υπάρχει στην
Αθήνα διάσταση απόψεων ανάμεσα στους κ. Σαμαρά και Βενιζέλο.
Η Αθήνα προέβη σε διάψευση,
σημειώνοντας ότι «δεν πρόκειται
να γίνει δεκτό οποιοδήποτε σχήμα
τετραμερούς».
Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και
ο τρόπος της ανακοίνωσης της
επίσκεψης Νταβούτογλου από
την τουρκική πλευρά (με «διαρροές» στον τουρκικό Τύπο) προκάλεσε δυσφορία και αμηχανία
στην Αθήνα, η οποία επιβεβαίωνε
μεν την ημερομηνία, προτίμησε,
ωστόσο, να κρατήσει κλειστά τα
χαρτιά της σε σχέση με το αντικείμενο και το περιεχόμενο της
επίσκεψης.
21-DIETHNH_Master_cy 06/12/13 23:11 Page 21
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
ΔΙΕΘΝΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
21
Στο οχυρό των Ουκρανών διαδηλωτών
Το δημαρχείο του Κιέβου βαπτίστηκε «Αρχηγείο της Επανάστασης» από καταληψίες που ζητούν παραίτηση της κυβέρνησης
Στη γρανιτένια πρόσοψη του δημαρχείου κοντά
στην πλατεία Ανεξαρτησίας, δηλαδή του κτιρίου
που βρίσκεται στο επίκεντρο των διαδηλώσεων,
στο Κίεβο της Ουκρανίας, ένα γκράφιτι με μαύρη
μπογιά «διακηρύσσει» κάνοντας σε όλους γνωστή
την κατάσταση και τη δυναμική των γεγονότων:
«Αρχηγείο της Επανάστασης!». Στο εσωτερικό
του κτιρίου, οι διαδηλωτές ετοιμάζονται, όπως οι
ίδιοι λένε, για μακρά παραμονή. Σε αντίθεση με
την «πορτοκαλί επανάσταση» στην Ουκρανία του
2004, η οποία κατέληξε σε επανάληψη των προεδρικών εκλογών μετά δεκαεπτά ημέρες συνεχών
κινητοποιήσεων, αυτή η εξέγερση αναμένεται να
κρατήσει επί μακρόν, με τους διαδηλωτές να διεκδικούν «εδώ και τώρα» την απομάκρυνση της κυβέρνησης αλλά και την αποπομπή του προέδρου
της χώρας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Το δημαρχείο
έχει αλλάξει εντελώς όψη. Θυμίζει ξενοδοχείο με
μια μεγάλη αυτοσχέδια κουζίνα. Οι διαδηλωτές
κοιμούνται στους διαδρόμους με τις επιβλητικές
κολόνες, κουκουλωμένοι με τους υπνόσακούς
τους. Ερχονται από το κρύο, περιμένουν υπομονετικά στην ουρά με τα πλαστικά πιάτα ανά χείρας
για να φάνε βραστές πατάτες, τηγανίτες ή κομμάτια
ωμό μπέικον πάνω σε ψωμί. Ζητούμενο είναι ένα
θρεπτικό γεύμα για τις πολλές ώρες παραμονής
τους μέσα στο δριμύ ψύχος του ουκρανικού χειμώνα. Σε μια γωνιά υπάρχει ένας σωρός από ζεστά
ρούχα, παλτό με δέρμα προβάτου, χοντρά κολεγιακά
πουλόβερ και ένα κουτί με κασκέτα.
Οι διαδηλωτές-«ένοικοι» του δημαρχείου λαμβάνουν επίσης ασυνήθιστα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι δεν πρόκειται να απομακρυνθούν. Κατασκευάζουν... παγίδες, που θα αποθαρρύνουν
τις ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας να εισβάλουν
στο κτίριο. Τα μέτρα άμυνας τα αντιγράφουν από
την τακτική των συγκρούσεων στον δρόμο, που
λαμβάνουν χώρα έξω, στην πόλη. Μια στοίβα κόντρα πλακέ έχει τοποθετηθεί στο μέσον της κομψής
κεντρικής σκάλας του κτιρίου. Αλλά και εκατοντάδες
μπουκάλια με νερό έχουν τοποθετηθεί ένα σκαλοπάτι παραπάνω, έτοιμα να εκτοξευθούν σε περίπτωση ενδεχόμενης προέλασης των αστυνομικών. Οι διαδηλωτές έχουν επίσης τοποθετήσει
σάκους με σκουπίδια και τσιμέντο στα κεφαλόσκαλα για να τους χρησιμοποιήσουν εναντίον
αστυνομικών σε περίπτωση που χρειαστεί, όπως
εξηγεί ο Βολοντόμιρ Μ. Καρπίνσκι, 26 ετών, μέλος
του δημοτικού συμβουλίου, από το Τερνόπιλ της
δυτικής Ουκρανίας, ο οποίος έχει αναλάβει να ξεναγεί τους δημοσιογράφους στο οχυρωμένο κτίριο.
Τα έπιπλα του δημαρχείου έχουν συρθεί μπροστά
από τις εισόδους φτιάχνοντας εμπόδια, για να
αποτρέψουν την είσοδο των αστυνομικών με τις
ασπίδες από πλεξιγκλάς, τη συνήθη τους τακτική.
Οι διαδηλωτές επίσης έχουν ξεβιδώσει τους πυροσβεστήρες προκειμένου να επιτεθούν και με...
αφρό στους άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας.
Στόχος, κατά τον κ. Καρπίνσκι, είναι να καταστεί
σαφές πως οποιαδήποτε απόπειρα εισβολής θα
προκαλέσει χάος, με πολλαπλούς και δυνάμει σοβαρούς τραυματισμούς και από τις δύο πλευρές.
Σκοπός άλλωστε είναι να προσελκύσουν τη μέγιστη
δυνατή προσοχή των διεθνών μέσων ενημέρωσης
σε κάθε προσπάθεια βίαιης διάλυσής τους, υπενθυμίζοντας ότι μια τέτοια σκηνή ήταν που ατσάλωσε το κίνημα το περασμένο Σαββατοκύριακο.
«Εμείς δεν έχουμε όπλα ή οτιδήποτε παράνομο.
Εχουμε μόνο έπιπλα και νερό», εξηγεί ο κ. Καρπίνσκι. «Θα είναι δύσκολο για εκείνους να περάσουν
μέσα από τα έπιπλα. Μ’ αρέσουν τα έπιπλα...»,
προσθέτει χαριτολογώντας, δείχνοντας προς την
κατεύθυνση ενός γραφείου στην είσοδο του
κτιρίου. Οι διαδηλωτές έχουν καταλάβει τους δύο
κάτω ορόφους του δημαρχείου, συμπεριλαμβανομένης και της κεντρικής εισόδου. Εχουν δηλώσει
από την αρχή ότι επιτρέπουν στους υπαλλήλους
του δήμου να περάσουν και να εργαστούν στα
γραφεία τους, στον δέκατο όροφο του κτιρίου,
χωρίς κανείς να τους ενοχλήσει. Ελάχιστοι υπάλληλοι όμως έχουν εμφανιστεί.
«Αυτό το κτίριο ανήκει στους πολίτες. Εδώ είμαστε και εδώ θα μείνουμε», λέει με πάθος ο Ρουσλάν Καλμπάγιεφ, 38 ετών, έμπορος και μέλος μιας
μικρής ομάδας, που έχει εγκατασταθεί στο κεφαλόσκαλο με «όπλα» τα μπουκάλια νερού. «Οι
άνθρωποι έρχονται να μιλήσουν στο δημοτικό
συμβούλιο. Αλλά τα μέλη του έχουν εξαφανιστεί,
έτσι θα περιμένουμε να επιστρέψουν», προσθέτει.
Στο εσωτερικό του κτιρίου, ο 18χρονος Βαλέρι Σ.
Πουκαλένκο, φοιτητής, τρώει με πολλή όρεξη ένα
σάντουιτς με λουκάνικο και βούτυρο, στο φουαγιέ.
«Αυτό είναι κουλ», λέει. Οταν ρωτήθηκε εάν ο δήμαρχος της πόλης έχει φύγει, σηκώνει επιδεικτικά
αδιάφορα τους ώμους και απαντά: «Δεν έχω ιδέα».
THE NEW YORK TIMES
Eνόχληση σε ΝΑΤΟ
και Γερμανία
Την Τετάρτη, τους διαδηλωτές
στο Κίεβο επισκέφθηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας
Γκίντο Βεστερβέλε, ο οποίος εξέφρασε την αποδοκιμασία του για
τη βία που χρησιμοποίησε εναντίον τους η ουκρανική αστυνομία
το Σάββατο, ενώ αποδοκιμασία
για τη βίαιη καταστολή εξέφρασε
με ανακοίνωσή του και το ΝΑΤΟ.
Τόσο η ανακοίνωση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας όσο και η επίσκεψη του Γερμανού υπουργού
στους διαδηλωτές στηλιτεύθηκε
από τη Ρωσία ως ανάμειξη στα
εσωτερικά ξένης χώρας. Οι διαδηλώσεις, που ξέσπασαν στα τέλη
Νοεμβρίου, όταν η κυβέρνηση
του προέδρου Γιανουκόβιτς ανακοίνωσε ότι δεν θα υπογράψει
συμφωνία σύνδεσης της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση,
εξελίχθηκαν σε διαμαρτυρία
εναντίον της φτώχειας και της
διαφθοράς, με αίτημα την παραίτηση της κυβέρνησης. Στα μέσα
της εβδομάδας και ενώ η ουκρανική Βουλή απέρριπτε πρόταση
μομφής της αντιπολίτευσης, ο Ουκρανός πρόεδρος βρισκόταν σε
επίσημη επίσκεψη στην Κίνα,
όπου υπέγραψε εμπορικές συμφωνίες. Παράλληλα, ο Ουκρανός
πρόεδρος επρόκειτο να συναντηθεί για τρίτη φορά το τελευταίο
δίμηνο με τον Ρώσο πρόεδρο
Πούτιν, με στόχο να αποσπάσει η
Ουκρανία βοήθεια από τη Ρωσία
σε τομείς όπως ο ενεργειακός
εφοδιασμός της χώρας και η αντιμετώπιση του επικείμενου χρηματοδοτικού κενού.
O ΑΛΕΚΟΣ ΦΑΣΙΑΝΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ - ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΔΕΥΤΕΡΑ 16 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 - ΩΡΑ 19:30
ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΘΑ ΤΕΛΕΣΕΙ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΥΡΙΟΣ ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΜΕΧΡΙ 31/12 ΩΡΑΡΙΟ 10:00-13:30, 16:00-20:00
GOLDEN
GALLERY
GOLDEN GALLERY BY KAPATAYS • ΜΝΑΣΙΑΔΟΥ 8 ΛΕΥΚΩΣΙΑ • ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 99 643177, 97771977
www.kapatays-gallery.com
22-DIETHNI_Master_cy 06/12/13 23:03 Page 22
22
l
ΔΙΕΘΝΗ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Μαντέλα,
ο ελευθερωτής
μιας χώρας
διχασμένης
Τον διαμόρφωσε
ο βίος στη φυλακή
Το 1956 συλλαμβάνονται με την
Του BILL KELLER
THE NEW YORK TIMES
Ο Νέλσον Μαντέλα, ηγέτης της χειραφέτησης της Νοτίου Αφρικής
ενάντια στο καθεστώς του απαρτχάιντ και πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος έγχρωμος πρόεδρος της χώρας,
απεβίωσε το βράδυ της Πέμπτης σε
ηλικία 95 ετών. Τον θάνατό του ανακοίνωσε επίσημα ο πρόεδρος της
Νοτίου Αφρικής, Τζέικομπ Ζούμα.
Αν και ο ίδιος επιθυμούσε ένα ήρεμο
τέλος, η περίοδος της νοσηλείας του
στο νοσοκομείο της Πραιτώριας σημαδεύτηκε από πλήθος συγκρούσεων ανάμεσα στα μέλη της οικογενείας του και τη δίψα των εγχώριων
πολιτικών για δημοσιότητα, αλλά
και από ένα κύμα εθνικών εκδηλώσεων στοργής και βαθιάς απώλειας.
Αισθητή ήταν η απουσία του προέδρου Ομπάμα από την αγρυπνία
του Νοτιοαφρικανού ηγέτη, ο οποίος
αν και απέδωσε φόρο τιμής στον
ήρωά του, προτίμησε να μην παραβιάσει την ιδιωτικότητα του ειδώλου
του στις τελευταίες στιγμές της ζωής
του.
Ο Μαντέλα κατέληξε στο σπίτι
του στις 8.50 μ.μ. τοπική ώρα και
θα ταφεί, σύμφωνα με την επιθυμία
του, στο χωριό Κούνου, όπου και
έζησε τα παιδικά του χρόνια.
Ο Μαντέλα διένυσε μια μακρά
πορεία από το συμβούλιο της φυλής
του έως το προεδρικό γραφείο της
Νοτίου Αφρικής. Η ερώτηση που
κλήθηκε να απαντήσει επανειλημμένως ήταν το πώς, έπειτα από δεκαετίες ταπείνωσης, βασανισμού,
εξόντωσης του λαού του και πολλών
φίλων του και φυλάκισής του για
27 χρόνια από τους λευκούς, δεν
είχε συναισθήματα εχθρότητας. Με
εξαίρεση τη σύντομη περίοδο της
νεότητάς του, που «φλέρταρε» με
τον έγχρωμο εθνικισμό, ποτέ δεν
συντάχθηκε με τα φυλετικά μίση
που δίχαζαν τη Νότιο Αφρική. «Το
μίσος δημιουργεί σύννεφα στο μυαλό. Παρεμβαίνει στον δρόμο της
στρατηγικής. Οι ηγέτες δεν έχουν
το περιθώριο να μισούν», είχε πει
σε κάποια συνέντευξη το 2007.
Στο πρόσωπο του πολιτικού κρατουμένου με την εξαιρετική ρητορική ικανότητα, το Αφρικανικό
Εθνικό Κογκρέσο (ANC) εντόπισε
ένα σύμβολο για την προώθηση
του απελευθερωτικού αγώνα. Ο
Μαντέλα, όμως, δεν ήταν τυχαία
προσωπικότητα στα πολιτικά πράγματα της Νοτίου Αφρικής. Γεννη-
ASSOCIATED PRESS
Ο «πατέρας» της Νοτίου Αφρικής απεβίωσε
το βράδυ της Πέμπτης σε ηλικία 95 ετών
Στη φωτογραφία που χρονολογείται από το 1998, εικονίζεται ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος Νέλσον Μαντέλα με τον
τότε πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Μπιλ Κλίντον, να κοιτούν πίσω από τα κάγκελα του κελιού αρ. 5 στο Ρόμπεν
Αϊλαντ, όπου ο πρώτος παρέμεινε 27 ολόκληρα χρόνια.
<
<
<
<
<
<
«Το μίσος δημιουργεί
σύννεφα στο μυαλό.
Παρεμβαίνει στον δρόμο
της στρατηγικής.
Οι ηγέτες δεν έχουν
το περιθώριο να μισούν»,
είχε πει το 2007.
μένος σε αριστοκρατική οικογένεια
της φυλής Θεμπού, διέθετε μια ιδιάζουσα αυτοπεποίθηση, γεγονός
σπάνιο για τους έγχρωμους νέους
της χώρας που καταπατούνταν από
την επονομαζόμενη «ανωτερότητα
της λευκής φυλής». Ο Μαντέλα πάντοτε αισθανόταν ίσος και η δύναμη
αυτή πήγαζε πιθανώς από την καταγωγή του. Στην αυτοβιογραφία
του παραθέτει τον εντυπωσιασμό
του, καθώς κρυφάκουγε στις συνεδριάσεις του συμβουλίου της φυλής,
όπου ο αρχηγός εργαζόταν ως «ποιμένας». «Μένει πίσω από το κοπάδι
και αφήνει τους πιο αδύναμους να
προχωρούν μπροστά χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι τους ελέγχει κάποιος», γράφει. Αυτό ήταν και το
προσωπικό του ύφος ως αρχηγού
και προέδρου.
Μετά το Πανεπιστήμιο του Φορτ
Χερ, όπου ξεκίνησε νομικές σπουδές δίχως να τις ολοκληρώσει, σύντομα κατέληξε να συμμετέχει στη
νεολαία του ANC. «Ημουν οργισμένος με τον λευκό και όχι με τον ρατσισμό του. Αν και δεν ήμουν έτοιμος να τον πετάξω στη θάλασσα,
ήλπιζα ότι θα έμπαινε μόνος του
στο πλοίο και θα έφευγε από την
ήπειρο», εκμυστηρεύεται στην αυτοβιογραφία του. Ο Μαντέλα περιγράφεται ως άνθρωπος της δράσης,
όχι δεσμευμένος από ιδεολογίες ή
από ακραίες εθνικιστικές τάσεις.
Η βιαιότητα, όμως, του καθεστώτος
τον έστρεψε μαζί με τους συναγωνιστές του στον δρόμο του «ένοπλου
αγώνα». Στην πραγματικότητα, οι
ένοπλες δραστηριότητες του ANC
περιορίζονταν σε τοποθέτηση ναρκών, βομβιστικές επιθέσεις σε εγκαταστάσεις ηλεκτρισμού και ενίοτε
σε μεμονωμένες τρομοκρατικές
ενέργειες κατά αμάχων. Οι λευκοί
ηγέτες της Νοτίου Αφρικής, ωστόσο,
ήταν αποφασισμένοι να εξαφανίσουν τον Μαντέλα και τους άλλους
αγωνιστές.
κατηγορία της προδοσίας. Σύντομα ακολούθησαν νέες κατηγορίες περί συνωμοσίας για την
ανατροπή του καθεστώτος. Η δίκη μετατράπηκε σε ηθικό δράμα, ώστε να επηρεαστεί η παγκόσμια κοινή γνώμη. Οι κατηγορούμενοι ομολόγησαν την ενοχή τους και καταδικάστηκαν σε
ισόβια κάθειρξη.
Ο Μαντέλα ήταν 44 ετών όταν
μεταφέρθηκε στις φυλακές του
Ρόμπεν Αϊλαντ και 71 ετών όταν
τελικά αφέθηκε ελεύθερος.
Οπως είχε δηλώσει ο ίδιος, η
ζωή στη φυλακή διαμόρφωσε
σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές
και διαπραγματευτικές του ικανότητες και ήταν ο μόνος από
τους κρατουμένους που δεχόταν επισκέψεις από πολιτικά
πρόσωπα της χώρας. Κατόρθωσε να κερδίσει την αποφυλάκιση των συναγωνιστών του. Ο
στόχος του ήταν να δώσει
στους λευκούς τη δυνατότητα
να εγκαταλείψουν την ηγεσία
όσο πιο οργανωμένα γινόταν,
αφού είχαν ήδη ηττηθεί, ηθικά
και πολιτικά.
Κατά την απελευθέρωσή του το
1990, ο κόσμος είχε αλλάξει αρκετά. Δύο χρόνια αργότερα ο
Μαντέλα κατόρθωσε να έρθει σε
συμφωνία με τον λευκό πρόεδρο
Ντε Κλερκ για μια ειρηνική μετάβαση. Οι δύο άνδρες τιμήθηκαν
με το βραβείο Νομπέλ το 1993
και στις εκλογές του 1994 το ANC
συγκέντρωσε το 62% των ψήφων και κέρδισε τις 252 από τις
400 έδρες του Κοινοβουλίου.
«Ποτέ ξανά αυτή η όμορφη χώρα
δεν θα βιώσει την καταπίεση και
το βάσανο της ταπείνωσης του να
βρίσκεται στον πάτο του κόσμου», διακήρυξε στις 10 Μαΐου,
όταν ορκίστηκε πρόεδρος υλοποιώντας το μέχρι τότε άπιαστο
όνειρο της ελευθερίας.
Μια πολύπλευρη διεθνής προσωπικότητα
Μεταξύ των πολλών επιτευγμάτων
του Νέλσον Μαντέλα, δύο ξεχωρίζουν. Πρώτον, υπήρξε το αδιαμφισβήτητο παγκόσμιο σύμβολο της
αντοχής, της μεγαλοψυχίας και της
αξιοπρέπειας, απέναντι στη στυγνή
καταπίεση. Εμεινε 27 χρόνια στη
φυλακή, στηρίζοντας την πίστη του
στην ισότητα όλων των ανθρώπων.
Κατά τη διάρκεια της κράτησής
του στο κάτεργο της νήσου Ρόμπεν,
έμεινε στην ιστορία για το χιούμορ,
την υπομονή και την ικανότητά
του να συγχωρεί, μεταμορφώνοντας τους δεσμώτες του στους μεγαλύτερους θαυμαστές του.
Δεύτερον, με σχεδόν μαγικό τρόπο, επέτυχε τη μεταλλαγή της Νοτίου
Αφρικής από κράτος-παρία, διαβόητο
για τη στενότητα των αντιλήψεών
του, σε ένα έθνος-ουράνιο τόξο, που
αν και γεμάτο ανισότητες, προσφέρει
επιτέλους ευκαιρίες στην πλειονότητα των κατοίκων του.
«Δεν είμαι διάνοια ούτε και άγιος»,
έλεγε ο Μαντέλα για τον εαυτό του,
πημένη του χώρα υπήρξε πηγή απογοήτευσης, εν μέρει εξαιτίας δύο
ιδιαίτερα προβληματικών ηγετών,
του Τάμπο Μπέκι και –τώρα– του
Τζέικομπ Ζούμα.
Ενώ οι οικονομίες των υπόλοιπων
αφρικανικών κρατών ανακάμπτουν,
η νοτιοαφρικανική παραμένει στάσιμη. Το διογκούμενο ΑΕΠ της Νιγηρίας πλησιάζει αυτό της Ν. Αφρικής. Η διαφθορά και οι πελατειακές
σχέσεις στο ANC έχουν καταστεί
ενδημικά φαινόμενα.
Η αυταρχική και λαϊκίστικη άσκηση της εξουσίας από τους ηγετικούς
κύκλους αρχίζει να ενοχλεί.
Η φυλετική ένταση, την οποία
τόσο μίσησε ο Μαντέλα, μολύνει
σήμερα τον δημόσιο λόγο. Το χάσμα
μεταξύ πλούσιων και φτωχών παραμένει επίμονα ευρύ.
Ανεργία και διαφθορά
<
<
<
<
<
<
Η χώρα που αφήνει πίσω
του έχει τακτικές εκλογές,
ζωντανό Τύπο, ρωμαλέα
οικονομία, αποτελεσματική δικαιοσύνη
και ισχυρούς θεσμούς.
Ο Νέλσον Μαντέλα κατάφερε αναίμακτα να μεταλλάξει τη χώρα του από
κράτος-παρία σε έθνος-ουράνιο τόξο.
αναγνωρίζοντας τις αντιθέσεις του
χαρακτήρα και της πολιτικής του.
Η προσωπική του ακτινοβολία ήταν,
όμως, εμφανής από τη νεανική του
ηλικία. Σε μία χώρα όπου ο μύθος
της φυλετικής ανωτερότητας είχε
αναχθεί σε νόμο του κράτους, δεν
αμφέβαλε ούτε στιγμή για το δικαίωμά του –και αυτό των συμπατριωτών του– για ίση μεταχείριση.
Ακόμη πιο αξιέπαινη υπήρξε η
στάση του μετά την άνοδό του
στην εξουσία, όταν δεν αμφισβήτησε ούτε στιγμή τα δικαιώματα
των λευκών συμπατριωτών του.
Ισως ακόμη πιο σημαντικές για
το μέλλον της χώρας του υπήρξαν
η ικανότητά του για βαθιά, αναλυτική
σκέψη και η ευκολία με την οποία
αναγνώριζε τα σφάλματά του.
Αμέσως μετά την αποφυλάκισή
του, το 1990, ο Μαντέλα δεν υιοθέτησε άκριτα –όπως έκαναν πολλοί
κομματικοί του σύντροφοι– τις σκληρές θέσεις του ANC για ανατροπή
του καπιταλιστικού συστήματος στη
χώρα.
Αντίθετα, προτίμησε να έχει επαφές με ειδικούς από τη χώρα και το
εξωτερικό, διατηρώντας ανοιχτό
μυαλό. Η διαδικασία αυτή τον έπεισε πως ο λαός της Νοτίου Αφρικής
–και ειδικότερα η πλειονότητα των
μαύρων– θα ωφελούνταν περισσότερο εάν το υπάρχoν οικονομικό
πρότυπο της Νοτίου Αφρικής μεταβαλλόταν σημαντικά. Ο Μαντέλα
επέμεινε, όμως, στην ανάγκη διατήρησης μιας φιλελεύθερης δημοκρατίας, με καθολικό δικαίωμα ψήφου. Το γεγονός ότι η Νότιος Αφρική
μετακινήθηκε σχεδόν αναίμακτα
προς την κατεύθυνση μιας πολυφυλετικής φιλελεύθερης δημοκρατίας
αποτελεί πραγματικό θαύμα, τα εύσημα του οποίου ανήκουν στον Νέλσον Μαντέλα.
Η χώρα που αφήνει πίσω του ο
«Μαντίμπα» σέβεται τα ανθρώπινα
δικαιώματα σε πολύ μεγαλύτερο
βαθμό από εκείνη που τον εξέλεξε
για πρώτη φορά πρόεδρο το 1994.
Μια μαύρη μεσαία τάξη, γεμάτη
αυτοπεποίθηση, γεννιέται. Η δημοκρατία είναι ασφαλώς εδραιωμένη, με τακτικές εκλογές, ζωντανό
Τύπο, ρωμαλέα οικονομία, αποτελεσματική δικαιοσύνη και ισχυρούς
θεσμούς.
Επιστροφή στα παλιά
Μετά τη λήξη της θητείας του
Μαντέλα, βέβαια, το 1999, η αγα-
Σχεδόν 40% των ενηλίκων είναι
άνεργοι, ενώ σχεδόν 33% των κατοίκων μιας χώρας τόσο πλούσιας
σε φυσικούς πόρους ζουν με 2 δολάρια την ημέρα.
Το ANC, χωρίς την αύρα αγιότητας
του Μαντέλα, αντιμετωπίζεται ήδη
με μεγαλύτερη αυστηρότητα. Χάρη
στη διαφθορά και την κυβερνητική
του αναποτελεσματικότητα, αντιμετωπίζει ήδη το φάσμα της ήττας
σε πολλές εκλογικές περιφέρειες
από το κόμμα των λευκών, τη Δημοκρατική Συμμαχία.
Ο Μαντέλα δεν ευθύνεται, όμως,
για τις ελλείψεις του ANC. Ισως θα
μπορούσε να έχει επικρίνει πιο αυστηρά το ολέθριο σφάλμα του Μπέκι
γύρω από τον ιό HIV/AIDS, που κόστισε χιλιάδες ζωές.
Ισως, πάλι, θα μπορούσε να έχει
επικρίνει πιο έντονα τα κυκλώματα
διαφθοράς στο περιβάλλον του προέδρου Ζούμα και τον αυταρχισμό
και την καταστροφική πολιτική του
Ρόμπερτ Μουγκάμπε στη Ζιμπάμπουε.
Παρά τα λίγα αυτά ατοπήματα,
όμως, η σημασία των επιτευγμάτων
του ουδέποτε θα μπορέσει να αμφισβητηθεί. Είναι άλλωστε πολύ δύσκολο να βρούμε κάποιον άλλο σύγχρονο ηγέτη, με τον οποίο κάθε άνθρωπος, σε κάθε σημείο του πλανήτη, μπορεί να ταυτιστεί κατά κάποιον τρόπο.
«Πολέμησα την κυριαρχία των λευκών και την κυριαρχία των μαύρων.
Πιστεύω σε μια δημοκρατική και ελεύθερη κοινωνία».
Τι είπε για τον αγώνα,
τη φυλακή και
την οικογένεια
Οι απόψεις του Μαντέλα για τον
αγώνα, τη φυλακή και την οικογένεια, όπως διατυπώθηκαν από τον
ίδιο.
• «Πολέμησα την κυριαρχία των
λευκών και την κυριαρχία των μαύρων. Πιστεύω σε μια δημοκρατική
και ελεύθερη κοινωνία. Ελπίζω να
ζήσω και να δω το ιδανικό μου να
πραγματοποιείται. Αλλά είμαι έτοιμος και να πεθάνω γι’ αυτό» (1964,
στη δίκη στην οποία κατηγορείτο
για δολιοφθορά και προδοσία).
• «Το χειρότερο στη φυλακή
είναι η απομόνωση. Δεν υπάρχει
τέλος κι αρχή, υπάρχει μόνο το
μυαλό, που μπορεί να αρχίσει
τα παιχνίδια. Αλλά το ανθρώπινο
σώμα έχει τεράστιες δυνατότητες προσαρμογής σε δύσκολες
συνθήκες. Διαπίστωσα ότι κάποιος μπορεί να αντέξει ακόμη
και αυτά που δεν αντέχονται αν
τη στιγμή της δοκιμασίας έχει
ακμαίο ηθικό. Το μυστικό της
επιβίωσης είναι η πίστη στα ιδανικά» (για την εποχή της φυλακής στη νήσο Ρόμπεν).
• «Είναι πολιτικά σωστό να συνεχίζει κανείς να μιλάει για ειρήνη
και μη βία όταν έχει μπροστά του
μια βάρβαρη κυβέρνηση που έχει
φέρει τόσες συμφορές και δυστυχίες στους Αφρικανούς; Δεν μπορώ
και δεν πρόκειται να σας πω, τη
στιγμή που ούτε εγώ ούτε εσείς
είμαστε ελεύθεροι» (μήνυμα σε
διαδήλωση στο Σοβέτο το 1985).
• «Μοίρα όσων μάχονται για
την ελευθερία είναι να έχουν
ασταθή προσωπική ζωή. Είναι
μεγάλη τιμή να είσαι ο πατέρας
ενός έθνους, αλλά να είσαι ο πατέρας μιας οικογένειας είναι μεγαλύτερη χαρά. Αυτή τη δουλειά
την έκανα πολύ λίγο» (από τα
απομνημονεύματά του).
• Συμφωνούμε να φτιάξουμε
μια κοινωνία στην οποία όλοι, λευκοί και μαύροι, θα περπατούν άφοβα, απολαμβάνοντας το αναφαίρετο δικαίωμα της ανθρώπινης
αξιοπρέπειας, ένα έθνος-ουράνιο
τόξο, εν ειρήνη με τον εαυτό του
και τον κόσμο» (στην τελετή ορκωμοσίας του το 1994).
23-DIETHNH_Master_cy 12/6/13 11:17 PM Page 23
ΔΙΕΘΝΗ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Το εξάμηνο
που θα κρίνει
τα πάντα
στη Βραζιλία
Οσο πλησιάζει η διοργάνωση του
Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Βραζιλία (12 Ιουνίου -13 Ιουλίου), αφήνοντας πίσω και την προχθεσινή
κλήρωση των ομίλων, αυξάνονται
οι αμφιβολίες και οι ανησυχίες για
την οργανωτική επιτυχία του
Μουντιάλ για μια σειρά από ζητήματα που σχετίζονται με τις καθυστερήσεις στις υποδομές, τα
φαινόμενα αισχροκέρδειας και τη
λαϊκή δυσαρέσκεια για τις μεγάλες
σπατάλες.
Η ίδια η FIFA παραδέχθηκε μέσω
του προέδρου της Ζεπ Μπλάτερ
αυτή την εβδομάδα ότι τρία γήπεδα
δεν θα είναι έτοιμα στην προθε-
<
<
<
<
<
<
Με μεγαλύτερο
πρόβλημα τα γήπεδα,
οι Βραζιλιάνοι
καλούνται να λύσουν
άμεσα θέματα όπως
τα αεροδρόμια
και η αισχροκέρδεια.
σμία που έχει τεθεί, δηλαδή έως
το τέλος Δεκεμβρίου, αλλά «τα
προβλήματα είναι τόσο μικρά ώστε
μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια»,
είπε χαρακτηριστικά ο Ελβετός
πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου.
Και όμως, η FIFA θα πρέπει να
έχει τα μάτια της ορθάνοιχτα,
διότι όπως προειδοποιεί ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής
του προηγούμενου Παγκοσμίου
Κυπέλλου στη Νότια Αφρική, το
2010, Ντάνι Τζορντάαν, «για να
είναι έτοιμα όλα στην ώρα τους
θα πρέπει οι εργάτες να δουλεύουν επί 24ωρου βάσεως».
Η FIFA είχε ζητήσει να της παραδοθούν πέντε μήνες πριν από
την έναρξη της διοργάνωσης και
τα 12 γήπεδα στη Βραζιλία, ώστε
να μπορεί να φροντίσει για την
άρτια προετοιμασία τους μέσω δοκιμαστικών διοργανώσεων, ενώ
κοινή είναι και η ανησυχία πως
από τον Ιανουάριο, οπότε θα αρχίσει το.... Καρναβάλι, οι ρυθμοί
προετοιμασίας θα είναι αντιστρόφως ανάλογοι με αυτούς της πα-
ραδοσιακής σάμπα.
Δεν είναι μόνο το γήπεδο του
Σάο Πάολο, όπου έγινε πριν από
δέκα μέρες το δυστύχημα με τους
δύο νεκρούς εργάτες. Ούτε οι εγκαταστάσεις στην Κουιάμπα ούτε
στην Κοριτίμπα θα είναι έτοιμες
έως το τέλος του έτους. Στο γήπεδο
της Κουιάμπα δεν έχουν μπει καν
τα καθίσματα ούτε έχει ολοκληρωθεί ο αγωνιστικός χώρος, ενώ
στην Κοριτίμπα εγκαταλείφθηκε
το σχέδιο για συρόμενη οροφή,
όπως και στη Μαναούς η πρόβλεψη
για ηλιακούς συλλέκτες.
Αυτά δεν πτοούν πάντως το φρόνημα των Βραζιλιάνων: «Είμαστε
όλοι Βραζιλιάνοι και οι Βραζιλιάνοι
δεν παραιτούνται ποτέ! Θα ολοκληρώσουμε τη δουλειά μας, και
το πρώτο παιχνίδι του Παγκοσμίου
Κυπέλλου θα διεξαχθεί κανονικά
εδώ», λέει εργοδηγός στο γήπεδο
του Σάο Πάολο, εκεί όπου θα ανοίξει η αυλαία της διοργάνωσης.
Πέρα από τις καθυστερήσεις και
τις περικοπές στα γήπεδα, οι Αρχές
στη Βραζιλία ανησυχούν και για
τις ελλείψεις υποδομών στα αεροδρόμια της χώρας. Ηδη έγινε γνωστό ότι οι ανακοινωθείσες ανακαινίσεις σε τρία βασικά αεροδρόμια της διοργάνωσης, στο Ρίο ντε
Τζανέιρο, στη Ρεσίφε και στο Μπέλο Οριζόντε, δεν θα έχουν ολοκληρωθεί εγκαίρως για το Μουντιάλ.
Οι διοργανωτές αγωνιούν και
για τον αριθμό εσωτερικών πτήσεων για να εξυπηρετήσουν τους
φιλάθλους, καθώς θα χρειάζεται
από αγώνα σε αγώνα να μετακινούνται δεκάδες χιλιάδες οπαδοί
στην αχανή χώρα της Νότιας Αμερικής. «Πώς θα μετακινηθούν
40.000 οπαδοί των ΗΠΑ από τη
Μαναούς μέχρι τη Φορταλέζα, για
παράδειγμα; Χρειάζονται 200 αεροπλάνα», προειδοποιεί ο Αμερικανός ειδικός περί αστικών υποδομών Κρις Γκάφνι, μέσω του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων.
Πολύ σοβαρό είναι επίσης το
θέμα που συνήθως εμφανίζεται
στις μεγάλες διοργανώσεις, αλλά
στην περίπτωση της Βραζιλίας
λαμβάνει πρωτοφανείς διαστάσεις:
Πρόκειται για το φαινόμενο της...
απειλούμενης αισχροκέρδειας
των τοπικών επιχειρήσεων εις
βάρος των αναμενόμενων 600.000
Η FIFA είναι σε πολλά επίπεδα
φιλάθλων - επισκεπτών στη χώρα,
όπως καταγγέλλουν Αγγλοι και
Γερμανοί φίλαθλοι ήδη έξι μήνες
πριν από την έναρξη της διοργάνωσης.
Συγκεκριμένα, καταγγέλλεται
ότι οι τιμές σε πολλά ξενοδοχεία
στη Βραζιλία τις ημέρες του Παγκοσμίου Κυπέλλου έχουν ήδη τετραπλασιαστεί, ενώ τα αεροπορικά
εισιτήρια έχουν… απογειωθεί έως
και δέκα φορές υψηλότερα. Ενώσεις φιλάθλων σε Αγγλία και Γερμανία διαμαρτύρονται βλέποντας
τα πακέτα για να παρακολουθήσει
κανείς αγώνες του Παγκοσμίου
Κυπέλλου να φτάνουν τα 10.000
δολάρια (7.400 ευρώ). Οι Αρχές
της Βραζιλίας μάλιστα συνέστησαν
ειδική επιτροπή, που θα ελέγχει
τις τιμές, κατόπιν καταγγελιών.
Επιπλέον, οι ξενοδοχειακές υποδομές θεωρούνται σε κάποιες περιπτώσεις ανεπαρκείς: Στην
Κουιάμπα, που έχει γήπεδο 44.000
θέσεων, οι κλίνες στα τοπικά καταλύματα ανέρχονται μόνο σε
13.000.
Καλή κλήρωση για
την Eθνική Eλλάδας
Τις Κολομβία, Ιαπωνία και Ακτή Ελεφαντοστού θα αντιμετωπίσει στον
όμιλό της στα τελικά του Παγκοσμίου
Κυπέλλου τον Ιούνιο του 2014 η
Εθνική Eλλάδας, σύμφωνα με την
κλήρωση που πραγματοποιήθηκε
την Παρασκευή στην Μπαΐα της
Βραζιλίας. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα
θα παίξει με την Κολομβία στις 14
<
<
<
<
<
<
Κολομβία, Ακτή Ελεφαντοστού και Ιαπωνία
είναι οι αντίπαλοι στο
Παγκόσμιο Kύπελλο.
«Hταν σχετικά καλό, αλλά θα μπορούσε να είναι και καλύτερο», σχολίασε
για το αποτέλεσμα της κλήρωσης ο τεχνικός της Eλλάδας, Φερνάντο Σάντος.
23
Η Ιταλία ζήτησε και
πήρε «τάιμ άουτ»
Η προχθεσινή κλήρωση του Μουντιάλ
έβαλε τη διοργανώτρια στην τελική ευθεία
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
l
Ιουνίου στο Μπέλο Οριζόντε, με την
Ιαπωνία στις 19 Ιουνίου στη Νατάλ
και με την Ακτή Ελεφαντοστού στις
24 Ιουνίου στη Φορταλέζα.
Μπορεί οι αντίπαλοι της Eλλάδας
να μην έχουν δρέψει ποτέ δάφνες
σε επίπεδο Παγκοσμίου Κυπέλλου,
όμως κατά καιρούς είχαν την ετικέτα
του αουτσάιντερ για το τρόπαιο,
χωρίς να εκπληρώσουν τις προσ-
δοκίες: η Κολομβία το 1994, η Ιαπωνία το 1998 και η Ακτή Ελεφαντοστού το 2010. Η παρουσία του
Ραδαμέλ Φαλκάο στο ρόστερ της
Κολομβίας καθιστά και πάλι τη νοτιοαμερικανική ομάδα αουτσάιντερ
για την κατάκτηση του τροπαίου,
δεδομένης και της υψηλότατης βαθμολογίας της στον πίνακα της FIFA,
ενώ ο προπονητής της Ελλάδας,
Φερνάντο Σάντος, θα πρέπει από
τώρα να σκέπτεται πώς θα αντιμετωπίσει τον συχνά ασυγκράτητο
σέντερ φορ της Ακτής Ελεφαντοστού, Ντιντιέ Ντρογκμπά, καθώς
και τον πρώην άσο του Ολυμπιακού,
Γιάγια Τουρέ. Οι δε Ιάπωνες είναι
οι κάτοχοι του Ασιατικού Κυπέλλου,
με τον Κεϊσούκε Χόντα να είναι η
βασική τους πηγή γκολ.
Στις πρώτες του δηλώσεις μετά
την κλήρωση, ο κ. Σάντος σχολίασε
ότι το αποτέλεσμα «ήταν σχετικά
καλό, αλλά θα μπορούσε να είναι
και καλύτερο», ενώ ο διεθνής επιθετικός του ΠΑΟΚ Δημήτρης Σαλπιγγίδης είπε «να μη δημιουργούμε
προσδοκίες στον κόσμο».
Τις Αρχές ακόμη απασχολεί το
ενδεχόμενο νέων διαδηλώσεων
κατά των υπέρογκων εξόδων και
της σπατάλης, για τις αθλητικές
διοργανώσεις που έχει αναλάβει
η Βραζιλία, μετά και τις ταραχές
στο Κύπελλο Συνομοσπονδιών
του περασμένου Ιουνίου, ωστόσο
δεν θέλουν να φανερώσουν τη
σχετική αγωνία τους: «Θα έχουμε
ατμόσφαιρα πάρτι, όχι διαμαρτυρίας», διαβεβαίωσε πρόσφατα
ο υπουργός Αθλητισμού της Βραζιλίας, Αλντο Ρεμπέλο.
υποχρεωμένη να αντιμετωπίσει
τις συνέπειες αποφάσεών της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η
αδιαλλαξία της στην ώρα διεξαγωγής αγώνων του Παγκοσμίου Κυπέλλου, όπως παιχνίδια το καταμεσήμερο μέσα στην τροπική ζώνη της Βραζιλίας. Αποτέλεσμα
ήταν να αναγκαστεί να υποχωρήσει μερικώς στο αίτημα της ιταλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας
για διακοπή στα μισά κάθε ημιχρόνου για να δροσιστούν και να πάρουν μερικές ανάσες οι ποδοσφαιριστές. Οι Ιταλοί ζήτησαν
συγκεκριμένα την καθιέρωση τάιμ
άουτ στους αγώνες του Ιουνίου,
ώστε, όπως δήλωσε ο τεχνικός της
«σκουάντρα ατζούρα», Τσέζαρε
Πραντέλι, «να μπορούν οι παίκτες
να πιουν νερό».
Οπως προέκυψε από τη συνάντηση των επιτελών της FIFA με τους
προπονητές των εθνικών ομάδων
την Πέμπτη, τα τάιμ άουτ θα εφαρμοστούν, αλλά μόνο στα μεσημεριανά παιχνίδια και στην τροπική
ζώνη της χώρας.
Η ιταλική ομοσπονδία έχει γνώση
του προβλήματος –που θα συναντήσει και η δική μας εθνική ομάδα– από τη φετινή διοργάνωση
του Κυπέλλου Συνομοσπονδιών.
«Υπάρχουν δύο μεγάλα προβλήματα στη Βραζιλία, τα ίδια που αντιμετωπίσαμε και στη διάρκεια του
Κυπέλλου Συνομοσπονδιών τον
Ιούνιο: η ζέστη και η υγρασία, οι
οποίες σε ορισμένες πόλεις είναι
ανησυχητικά υψηλές. Αν θέλεις να
προσφέρεις στον πλανήτη ένα σόου, τότε θα πρέπει να επιτρέψεις
στους παίκτες να βρίσκονται σε
κατάσταση ώστε να προσφέρουν
ένα τέτοιο θέαμα», είπε ο κ. Πραντέλι. Ο Ιταλός τεχνικός πρότεινε
στα μισά κάθε ημιχρόνου να διακόπτει ο διαιτητής το παιχνίδι για
ένα δίλεπτο τάιμ άουτ, διαφορετικά, όπως είπε, θα αναζητούν κάθε
ευκαιρία σε πλάγια άουτ και κόρνερ ώστε να «ενυδατωθούν», τόνισε χαρακτηριστικά. Ο κ. Πραντέλι
πρόσθεσε μάλιστα ότι κατά τη
διοργάνωση του περασμένου καλοκαιριού «οι οκτώ από τους έντεκα παίκτες» τού ζητούσαν να αντικατασταθούν.
Η πρόταση της ιταλικής ομοσπονδίας ήρθε μετά την άρνηση της FIFA να υποχωρήσει στο αίτημα της
Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών (FIFPro), που ζήτησε να μη διεξαχθούν κάποιοι αγώνες στη βόρεια
Βραζιλία στη 1 μ.μ. Η FIFA επέμεινε στο πρόγραμμα δείχνοντας ότι
δεν είναι ικανή να ελέγξει την πίεση από τα μεγάλα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα της Ευρώπης, που έχουν
συμφέρον να γίνονται περισσότεροι αγώνες νωρίς το μεσημέρι –
ώρα Βραζιλίας– ώστε να συμπίπτουν με τις ώρες τηλεοπτικής αιχμής στην Ευρώπη. Δεν πρόκειται
πάντως τα κανάλια να έχουν αντίρρηση για ένα πρόσθετο δίλεπτο
για διαφημίσεις.
24-ADV MAN_Master_cy 06/12/13 18:24 Page 1
ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
Χριστουγεννιάτικες γεύσεις
απ’ όλο τον κόσμο!
Φέτος γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα α λα γαλλικά, αυστριακά, πολίτικα,
αργεντίνικα, the american way, σουηδικά, αλλά και ελληνικά, με 8 πλούσια
μενού, πρωτότυπες συνταγές, προσιτά υλικά και πολυτέλεια πολλών αστέρων.
ΧΟΡΗΓΟΣ
ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 15 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
01-OIKONOMIA NEW_Master_cy 12/6/13 9:13 PM Page 1
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 8 Δ E K Ε Μ Β Ρ Ι ΟΥ 2 0 1 3
Μεταβολές εβδομάδας
X.A.K.
-3,44%
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ
X.A.
-4,32%
Dow Jones
Nasdaq
Nikkei
Dax
FTSE 100
-0,44%
0,10%
-2,27%
-2,46%
-0,83%
Η Ντονατέλα
Βερσάτσε
πωλεί το
20% του οίκου Vercace.
Σελ. 7
Πετρέλαιο
€/$
3,90%
1,10%
Συμπληγάδες στη διαχείριση δανείων
Διατηρείται το
άσχημο κλίμα
Εντείνεται η αγωνία σε τράπεζες και δανειολήπτες για την τύχη των μη εξυπηρετούμενων
Οι εισροές χρημάτων από το εξωτερικό
Και στις τρεις μεγάλες –Τρ. Κύπρου, Συνεργατισμός και Ελληνική– δρομολογείται η
δημιουργία ειδικών τμημάτων διαχείρισης
και ανάκτησης προβληματικών δανείων,
σε μία προσπάθεια να σταματήσει η αιμορραγία των τραπεζών. Η κατεύθυνση που
υπάρχει είναι να ασκηθεί η μέγιστη δυνατή
πίεση στους δανειολήπτες για να συνερ-
έχουν σημειώσει αύξηση –με καθαρές εισροές, 407 εκατ. ευρώ από χώρες εκτός της
Ευρωζώνης– αλλά πολλά από τα επιμέρους στοιχεία δείχνουν πως οι διακυμάνσεις αυτές μάλλον δεν μπορούν να ερμηνευτούν ως «αλλαγή κλίματος». Σελ. 5
ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ
Δικαστική μάχη
και στην Ελλάδα
Η υπόθεση των αξιογράφων της Τρ. Κύ-
γαστούν με τις τράπεζες. Ο φόβος που υπάρχει είναι η δημιουργία κουλτούρας μη πληρωμής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον Συνεργατισμό οι καταθέσεις είναι μεγαλύτερες
από τα δάνεια, γεγονός που δημιουργεί υπόνοιες ότι κάποιοι δεν πληρώνουν, αν και
έχουν τη δυνατότητα. Ωστόσο, τα τραπεζικά
στελέχη δεν παραγνωρίζουν ότι έχουν αλ-
λάξει δραματικά οι συνθήκες στην πραγματική οικονομία, λόγω αύξησης της ανεργίας και μείωσης των μισθών.
Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του
πρόεδρου του Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου,
Χρίστης Χασάπης, ο οποίος διαβεβαίωσε
τους δανειολήπτες ότι όσοι συναντούν
πραγματικό πρόβλημα να αποπληρώσουν
τα δάνεια τους ότι η Τράπεζα θα σταθεί
στο πλευρό τους. Ταυτόχρονα, προειδοποίησε αυτούς που δεν πληρώνουν για
στρατηγικούς λόγους ότι η Τράπεζα θα
πάρει μέτρα για να εξασφαλίσει τα οφειλόμενα. Η δήλωση αυτή αποτυπώνει το γενικότερο πνεύμα που επικρατεί σε όλες τις
τράπεζες. Σελ. 4
Η ΕΚΤ είναι έτοιμη να λάβει μη συμβατικά μέτρα
Φρέσκο
χρήμα στην
οικονομία
πρου θα κριθεί και στα ελληνικά δικαστήρια, όπου υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός
αγωγών. Οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι οι
υπάλληλοι της τράπεζας που τους έπεισαν
να αγοράσουν τα ΜΑΕΚ παρουσίαζαν την
τοποθέτηση «ως προθεσμιακή κατάθεση»,
με εξασφαλισμένο επιτόκιο και με την εγγύηση της Κεντρικής Τράπεζας. Σελ. 4
ΚΑΡΙΕΡΑ
Το σύνδρομο των
μαζικών απολύσεων
Το «Σύνδρομο των Επιβιωσάντων» προκα-
λεί ένα πλέγμα δυσάρεστων συναισθημάτων στο προσωπικό που γλυτώνει από ένα
κύμα μαζικών απολύσεων. Οι εργαζόμενοι
καλούνται να διαχειρισθούν τα συναισθήματα της απώλειας, της ανασφάλειας για
το δικό τους εργασιακό μέλλον, της απόρριψης και της αμηχανίας. Σελ. 8
τιστικής Υπηρεσίας το πρώτο εννιάμηνο του
2013 η έκδοση νέων αδειών παρουσίασε
μείωση 25,6%, υποχωρώντας στις 3.993,
από 5.365 την αντίστοιχη περίοδο του 2012.
Ο αριθμός των οικιστικών μονάδων παρουσίασε μείωση της τάξης του 29%. Σελ. 12
ΚΥΠΕ
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στα-
Πολύ χαμηλά βασικά επιτόκια, ανησυχητικά χαμηλό πληθωρισμό και ασθενική ανάκαμψη προανήγγειλε, για τα επόμενα δύο χρόνια, ο επικεφα-
λής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο λήψης περαιτέρω, μη συμβατικών μέτρων ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας, σε περίπτωση που οι αποπληθωριστικές πιέσεις συνεχιστούν ή επιδεινωθούν. Τα μη συμβατικά αυτά μέτρα
θα μπορούσαν, στην εσχάτη των περιπτώσεων, να περιλαμβάνουν αρνητικά επιτόκια ή ακόμη και την αγορά τραπεζικών ή κρατικών ομολόγων στη
δευτερογενή αγορά, χωρίς όρους («ποσοτική χαλάρωση»). Μπαίνουν την επόμενη εβδομάδα οι
υπογραφές για δύο προγράμματα
στήριξης των κυπριακών επιχειρήσεων με τη χρηματοδότηση της
ΕΤΕπ. Το πρώτο αφορά τη στήριξη
των συναλλαγών εξωτερικού εμπορίου των κυπριακών επιχειρήσεων
(σε πρώτη φάση θα διοχετευτεί ποσό
ύψους 50 εκατ. ευρώ, ενώ η συνολική
δαπάνη θα φτάσει τα 150 εκατ. ευρώ)
και το δεύτερο τη στήριξη επιχειρηματικών σχεδίων μικρομεσαίων
επιχειρήσεων, ύψους 100 εκατ. ευρώ.
Το σχέδιο στήριξης των συναλλαγών
εξωτερικού εμπορίου αναμένεται
να υποστηρίξει τη διενέργεια συναλλαγών ύψους 300 με 450 εκατ.
ευρώ ετησίως και θα υλοποιηθεί με
τη συμμετοχή ξένων τραπεζών. Σε
αυτή την πρώτη φάση η Citi και η
γερμανική Commerzbank θα δέχονται τις εγγυητικές επιστολές που θα
εκδίδει η Τράπεζα Κύπρου. Αξίζει
να σημειωθεί ότι η ΕΤΕπ δεν υλοποιεί
η ίδια τα προγράμματα, αλλά ο ιδιωτικός τραπεζικός τομέας. Αυτό σημαίνει ότι η επιλογή των επιχειρήσεων που θα μπορέσουν να αποκτήσουν πρόσβαση στα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΤΕπ θα γίνει με
εμπορικά κριτήρια. Σελ. 3
Α Ν Α Λ Υ Σ Η / Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ
Το καταφύγιο
Στο πολεμικό καταφύγιο των
Βρετανών, το οποίο κρατήθηκε μυστικό για πολλά χρόνια
ακόμα και μετά το 1945, αισθάνεται κανείς αποπνιχτικά.
Σήμερα μουσείο ανάμεσα στα
κυβερνητικά κτήρια του Foreign Office,
αποτελείται από μία σειρά από μικρά δωμάτια που μυρίζουν όπως οι κουβέρτες της
Εθνικής Φρουράς. Κατά τη διάρκεια του
πολέμου πρέπει να ήταν ένας απαίσιος τόπος. Υγρός, βρώμικος, μουχλιασμένος, γεμάτος ποντίκια και έντομα. Σε ένα από τα
πιο ενδιαφέροντα σημεία του σημερινού
μουσείου, γίνεται αναφορά στο γεγονός
ότι πολλοί από εκείνους που εργάζονταν
στο απόρρητο καταφύγιο-στρατηγείο του
Τσόρτσιλ, προτιμούσαν να εγκαταλείψουν
την ασφάλεια που τους πρόσφερε για να
κοιμηθούν έξω, μέσα στα σπίτια και τα χαλάσματα του Λονδίνου, έστω κι αν αυτό
τους άφηνε εκτεθειμένους στις αεροπορικές
επιδρομές των Γερμανών.
Αυτό που προκαλεί το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, όμως, ήταν το Δωμάτιο με τους Χάρτες,
ή καλύτερα το δωμάτιο δίπλα από αυτό. Δίπλα
από τους μεγάλους χάρτες που καλύπτουν
τους τοίχους, με πινέζες και κλωστές να σημειώνουν δυνάμεις, υποβρύχια, αεροδιαδρόμους και πολεμικά μέτωπα, είναι αναρτημένα
μία σειρά από γραφικά.
Μία σειρά από γραφήματα έδειχναν το
βάρος των βομβών που έριχναν οι Σύμμαχοι
–μέρα, νύκτα, ανά Διοίκηση, ανά μονάδα–
στη Γερμανία. Αποτελέσματα, αντίκτυπο
ανά τόνο εκρηκτικών. Αντίστοιχα γραφήματα
για τους βομβαρδισμούς των Γερμανών στη
Βρετανία, ανά είδος βομβαρδισμού: καταστροφές, νεκροί και τραυματίες, συχνότητα,
ταχύτητα, επιτυχίες αναχαίτισης.
Κι αυτά είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία
που παρακολουθούσαν προσεκτικά. Στρατεύματα, εκπαίδευση, τρόφιμα, παραγωγή,
εντοπισμός υποβρυχίων, στοιχεία ανεφοδιασμού... Μία ατέλειωτη σειρά από στοιχεία
επί στοιχείων με τα οποία οι Βρετανοί ανέλυαν
<
<
<
<
<
<
<
Αν δεν ξέρεις πού είσαι, πώς
θα αποφασίσεις πού να πας;
τον πόλεμο όπως αυτός εξελισσόταν.
Δεν μπορεί να αποδοθεί η τελική νίκη των
Συμμάχων σε μία σειρά από γραφήματα.
Χωρίς όμως μία τέτοια νοοτροπία, μία προσεκτική ανάλυση των στοιχείων και δεδομένων που έχει ο καθένας μπροστά του, ο
ηρωισμός και οι ανθρώπινες θυσίες εκατομμυρίων θα ήταν χωρίς αντίκρισμα.
Ενώ η κρίση συνεχίζει την πορεία της –
μάλλον φυσιολογικά στο παρόν στάδιο– ένα
από τα εμπόδια που αντιμετωπίζει ακόμα η
οικονομία έχει να κάνει με τον εντοπισμό,
τη διάγνωση και την ανάλυση πολλών από
τα επί μέρους προβλήματα που υπάρχουν.
Η απουσία δημοσιευμένων στοιχείων αποτελεί
ένα σοβαρό ζήτημα που ωστόσο αντιμετωπίζεται ως δευτερεύουσας σημασίας. Πρώτο,
επιτρέπει σε πολλούς (πολιτικούς, συντε-
χνιακούς, «αναλυτές», επιφανείς κύριους)
να λένε ό,τι θέλουν, να δουλεύουν τον κόσμο
και να προωθούν συμφέροντα που δεν έχουν
τίποτε να κάνουν με το όφελος του συνόλου.
Η επιστροφή στη λίρα, οι επιλογές για «αναζωογόνηση» της αγοράς των ακινήτων (δηλαδή την αναζωπύρωση της φούσκας), ο
λόγος για επιτόκια, η συζήτηση για την «ανάπτυξη», ακόμα και οι αναφορές στη στήριξη
των ανέργων γίνονται μέσα σε ένα πλαίσιο
που αντιμετωπίζει τα στοιχεία ως ενοχλητική
λεπτομέρεια και όχι ως τροχιοδεικτικό που
ξεκαθαρίζει την πορεία που ακολουθούν τα
πράγματα.
Έτσι, από την ώρα που τα στοιχεία δεν
δίνονται δημόσια, ακούμε πολλά πράγματα
που είναι αντίθετα με την πραγματικότητα.
Ο ΦΠΑ ανακοινώνει πως «η σκληρή δουλειά»
αύξησε τα έσοδά του. Ο κόσμος πανηγυρίζει
που επιστρέφουν καταθέσεις. Η Κεντρική
Τράπεζα ανακοινώνει στοιχεία και μετά τα
εξαφανίζει από την ιστοσελίδα της. Οι ορισμοί
που δίνουν δεν επιτρέπουν ασφαλή ερμηνεία
των αριθμών. Άλλοι επιμένουν στον «κοινωνικό ρόλο» των Συνεργατικών, κάτι που
τα στοιχεία δεν δικαιώνουν. Μεταξύ ανικανότητας και παραπλάνησης, το μόνο που
δεν γίνεται είναι να βοηθούν τον δημόσιο
διάλογο και την ανάπτυξη πολιτικής.
Πάνω από όλα, όταν τα δεδομένα είναι
λάθος –ή ανύπαρκτα– οδηγούν σε λάθος
αποφάσεις, κάτι που είδαμε πολλές φορές
στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Σήμερα,
όμως, είναι πλέον επείγον. Η κυβέρνηση έχει
μία μοναδική ευκαιρία να αλλάξει τις νοοτροπίες αλλά και την ποιότητα των πολιτικών
επιλογών, αν αποφασίσει πως όλα τα μη διαβαθμισμένα στοιχεία θα πρέπει να είναι δημοσίως διαθέσιμα σε λογικό χρονικό διάστημα.
Επίσης, πρέπει να προχωρήσει το ΓεΣΥ
και να εκπονηθεί ΜΔΠ. Και τα λεφτά από το
γκάζι να μείνουν εκτός προϋπολογισμού.
www.fortheisland.wordpress.com
Σχολιάστε στο www.kathimerini.com.cy
OIK_02-OIK DHKTHS-NEW_Master_cy 12/6/13 7:18 PM Page 2
2
l
ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
AΝΑΛΥΣΗ
Tου ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΑΓΓΕΛΙΔΗ
Μείωση της
γραφειοκρατίας
στο Δημόσιο
Ένα θέμα που συζητείται στη Βουλή των Αντιπροσώπων
είναι το κόστος της γραφειοκρατίας στον δημόσιο τομέα,
το οποίο σύμφωνα με εκτιμήσεις εμπεριστατωμένης μελέτης γνωστού ελεγκτικού οίκου, ανέρχεται στα 650 €
εκατ. ετησίως. Με άλλα λόγια, και για να κατανοήσει κάποιος τη σημασία του πιο πάνω, το δημοσιονομικό
έλλειμμα της Κυπριακής οικονομίας, θα μπορούσε να
μειωθεί σημαντικά αν περιοριστεί η γραφειοκρατία.
Προς τον σκοπό αυτό, μία εξέλιξη που ενδεχομένως
δώσει λύσεις, είναι η λειτουργία του έργου ΑΡΙΑΔΝΗ,
με τη συγκέντρωση ηλεκτρονικών υπηρεσιών κάτω
από μία ενιαία κεντρική πύλη με παροχή οριζόντιων
υπηρεσιών μέσω διαδικτύου, ipad, email και sms. Η
αξιέπαινη αυτή προσπάθεια γίνεται από το Τμήμα
Υπηρεσιών Πληροφορικής του Υπουργείου Οικονομικών με δαπάνη 4,5 εκατ. ευρώ και στόχος είναι η
παροχή υπηρεσιών μέσω διαδικτύου σε 36 υπηρεσίες
των πιο κάτω 7 κυβερνητικών οργανισμών:
•Υπουργείο Ενέργειας
<
<
<
<
<
<
<
Εμπορίου, Βιομηχανίας
& Τουρισμού
•Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης
•Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας
•Υπηρεσία Χορηγιών
και Επιδομάτων
•Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων
•Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη και Κεντρική
Τράπεζα Αίματος
Επιπλέον, δόθηκαν παραδείγματα νέων Υπηρεσιών από το ΤΥΠ που θα μπορούσαν να προστεθούν ως
επέκταση στο ηλεκτρονικό σύστημα ΑΡΙΑΔΝΗ, όπως:
- Έκδοση πιστοποιητικών φορολογικής έδρας,
- Εγγραφή εργοδότη,
- Κατάσταση φορολογούμενης επιχείρησης,
- Άδεια εγκατάστασης αλλοδαπών, πιστοποιητικό
μετόχων και
- Υπενθυμίσεις καθυστερημένων τελών.
Όπως φαίνεται, με την ΑΡΙΑΔΝΗ κάτι αλλάζει (λέχθηκε
τις προάλλες στη Βουλή ότι τον Δεκ. 2013 θα τεθεί σε
λειτουργία), αφού το Κράτος θα λειτουργεί κάποιες υπηρεσίες του με περισσότερη ταχύτητα, εξυπηρετώντας
τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Άλλωστε, ας μην
ξεχνάμε, ότι σημαντικός αριθμός δημόσιων υπαλλήλων
επέλεξε την πρόωρη αφυπηρέτηση λόγω Τρόικας, ένα
στοιχείο που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι με τη μηχανογράφηση των πιο πάνω υπηρεσιών, θα υπάρξει διευκόλυνση στη διεκπεραίωση φόρτου εργασίας από το
μειωμένο προσωπικό. Παράδειγμα προς μίμηση μηχανογράφησης κυβερνητικού τμήματος, είναι το Τμήμα
Οδικών Μεταφορών που καινοτόμησε με την υιοθέτηση
συστήματος ανανέωσης άδειων κυκλοφορίας οχημάτων
μέσω διαδικτύου και βραβεύτηκε με το Βραβείο Καινοτομίας της ΟΕΒ, διευκολύνοντας πολλούς συμπολίτες
μας από το να τρέχουν στα κατά τόπους γραφεία για
ανανέωση αδειών κυκλοφορίας των οχημάτων τους.
Εν κατακλείδι, ένας άλλος τομέας που σίγουρα θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στην ΑΡΙΑΔΝΗ, είναι η αδειοδότηση έργων στον τομέα της ενέργειας (τουλάχιστον
τα μικρά έργα), αφού σήμερα παρατηρούνται ανεξήγητα
μεγάλες καθυστερήσεις στην αξιολόγηση και αδειοδότηση
έργων ενέργειας, με αποτέλεσμα πολλές ξένες επενδύσεις
να φεύγουν από την Κύπρο.
Παράδειγμα προς
μίμηση μηχανογράφησης κυβερνητικού τμήματος, είναι
το Τμήμα Οδικών
Μεταφορών που
καινοτόμησε. Υιοθέτησε σύστήμα
ανανέωσης άδειων
μέσω διαδικτύου.
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
ΔΗΚΤΗΣ
Να λέγεται
Ενώ στον τόπο μας υποχωρεί όλο και
περισσότερο η ποιότητα της εξυπηρέτησης των πελατών, κάτι που όλοι έχουμε βιώσει προσωπικά σε κάποιο επίπεδο, την ίδια ώρα υπάρχουν και οάσεις
που αξίζει να τις σημειώνουμε. Φίλος
του Δήκτη είχε αγοράσει πριν από μερικούς μήνες ρολόι από συγκεκριμένο
κατάστημα της Λευκωσίας, το οποίο
όμως πολύ γρήγορα χάλασε. Με την
ελπίδα να μην του γελάσουν και να του
το επιδιορθώσουν, επιχείρησε να το
επιστρέψει. Ωστόσο, βρέθηκε προ εκπλήξεως, αφού το κατάστημα, αντί να
του το επιδιορθώσει, του πρότεινε να
διαλέξει ό,τι άλλο θέλει από τα ράφια
του, στην ίδια τιμή.
••••
Κορυφή
Πάντως, με την εξυπηρέτηση που κά-
νει στους πελάτες του, κάνοντας πάντα
το επιπλέον βήμα για να βοηθήσει, και
ο ταξιδιωτικός πράκτορας- Zenith travel
δικαιούται επίσης μία αναφορά. Μακάρι η στήλη να βρίσκει μόνο τέτοια να
λέει.
••••
ΔΗΚΟ
Παγκόσμια κληρονομιά
Πολλά άλλαξαν πλέον στο πολιτικό και
γάλα δάνεια που ήταν και συνδεδεμένα
άτομα που είχαν άμεση πρόσβαση στην
τράπεζα. Εκεί, το πάρτι συνεχίζεται.
κομματικό πεδίο μετά τα αποτελέσματα
στο ΔΗΚΟ την περασμένη Κυριακή. Η
πλάκα, πάντως, θα είναι να δούμε τη
Στράκκα να καλύπτει δύο κόμματα και
όχι μόνο ένα. Ο Δήκτης περιμένει και
ελπίζει στην τηλεμαχία που ίσως να γίνει σε μερικά χρόνια.
••••
Εγκύκλιος
Καλή η εγκύκλιος της Κεντρικής Τρά-
πεζας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Καλές και οι ανακοινώσεις των τραπεζών πως κάνουν
ό,τι μπορούν. Όταν, όμως, οι καθυστερήσεις στις πληρωμές των δανείων
οφείλονται στις ίδιες τις τράπεζες,
ελέω χάους από τον Μάρτη και μετά
(βλέπε Λαϊκή και Κύπρου), τότε είναι
τουλάχιστον αισχρό να επιβαρύνονται
οι πελάτες, διότι η τράπεζα δεν εκπλήρωσε τις εντολές.
••••
Επιτόκια
••••
Ούσσου;
Όλοι λένε και ξελένε για τα δάνεια, την
έξοδο κεφαλαίων, το κούρεμα και βάλε. Για τα δάνεια όμως που δόθηκαν σε
άτομα με πρόσβαση στο ίδιο το Δ.Σ. της
τράπεζας, πράγμα παράτυπο, αν όχι και
χειρότερο, δεν λέει κανείς τίποτε.
Υπάρχουν αρχές να αναλάβουν ή θα
συνεχιστεί η ίδια πολιτική του «ούσσου
να περάσουμεν»; Εξάλλου, πληρώνουν
οι άλλοι, έτσι;
••••
Δυνατόν;
Λέτε από τώρα κιόλας να αρχίσουν οι
δραματικές αλλαγές στη μετοχική δομή
των δύο μεγάλων τραπεζών που έχουν
απομείνει; Όλα δείχνουν πως σύντομα
Δεν λέμε, τα επιτόκια αντικατοπτρίζουν
τη γενικότερη κατάσταση στη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Όταν
όμως τα επιτοκιακά περιθώρια ανοίγουν, και οι τράπεζες ρίχνουν επιτόκια
κοντά το 10%, τότε αυτό που γίνεται
θυμίζει Shylock και όχι τραπεζικό σύστημα. Συγκεντρωθείτε πριν αρχίσουν
οι αγωγές.
••••
Κότσια
Πάντως, ως προς τα κότσια, δεν βλέπου-
RESPECT
θα έχουμε σημαντικές αλλαγές, που θα
επηρεάσουν διάφορες καταστάσεις. Τα
ισοζύγια δυνάμεων, πάντως, φαίνεται
πως θα μετακινηθούν.
••••
Αναδιάρθρωση
Μετά από αρκετό καιρό που μας έλε-
γαν πως οι ημικρατικοί είναι υγιέστατοι
και «κερδοφόροι», τώρα αλλάζει το
τροπάριο κι ακούμε πως «ναι, μεν»
χρειάζεται αναδιάρθρωση στους ημικρατικούς, αλλά όχι αποκρατικοποίηση.
Όταν το λένε αυτό οι εργαζόμενοι, καλό
θα ήταν να θυμούνται πως δεν θα πάρουν τις συντάξεις τους αν συνεχιστεί η
σημερινή κατάσταση.
••••
Εξήχασεν
Όταν, όμως, το ακούμε (και πάλι) από
τον Άντρο Κυπριανού, οφείλουμε να το
σχολιάζουμε. Γιατί δεν τους έκοφτε στο
ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Η «Οδύσσεια»
Πολύ άρεσε στον Δήκτη, όχι μόνο το αυτοβιογραφικό βιβλίο του πρώην
προέδρου της Δημοκρατίας, Γιώργου Βασιλείου, αλλά και η παρουσίασή
του. Δεν είναι μόνο τα πράγματα –ενίοτε σκληρά– που ειπώθηκαν την περασμένη Παρασκευή, αλλά και το μεγάλο respect από τον κόσμο. Οι «επώνυμοι», που κάθισαν στις θέσεις των κοινών θνητών, ήταν ένα πράμα. Αλλά
ο απλός κόσμος που πήγε στην παρουσίαση έδωσε το δικό του μήνυμα για
τον άνθρωπο, τον πολιτικό και τη δική του, πραγματικά απίστευτη Οδύσσεια. Και, πάνω από όλα respect στον κ. Βασιλείου που «τράβηξε» νέους
στην παρουσίαση –ακόμα και «ακομμάτιστους».
με να υπάρχει η ίδια διάθεση για τα με-
ΑΚΕΛ, όταν οι αποκρατικοποιήσεις καταγράφονταν ως βασικός στόχος του
Μνημονίου, όταν στην εξουσία ήταν οι
ίδιοι, αλλά τώρα δεν το ανέχονται.
Υπάρχει λέξη γι’ αυτό, και η λέξη είναι
«υποκρισία». Για να μην πούμε πως
στέλνουν στην αξιοπρέπεια των πολιτών στο Γκουαντάναμο με αυτές τις μικρότητες.
••••
Champions’ League
Πολύ μας αρέσει να ακούμε για επιχει-
ρήσεις που αναπτύσσονται εν μέσω
κρίσης. Τους έχουμε αναφέρει και παλαιότερα και ο Δήκτης τους έχει κλειδώσει στο ραντάρ του και τους παρακολουθεί. Ο λόγος για την Quorum, που
εκτός από τα εντυπωσιακά μερίδια
αγοράς στην Κύπρο, παίζει σε επίπεδα
Champions’ League, έχοντας επεκταθεί στο Χονγκ Κονγκ όπου, από ό,τι μαθαίνουμε, έπεσαν και οι πρώτοι μεγάλοι πελάτες.
••••
Μαντέλα
Στα 95 του έφυγε ο Νέλσον Μαντέλα,
κι αυτό δεν μπορεί να περάσει ασχολίαστο. Ο Μαντίμπα άφησε πίσω του μία
κληρονομιά που λίγοι άνθρωποι μπορούν να ξεπεράσουν. Πέρα από τη φυλάκισή του –και τις αμφιλεγόμενες πολλές φορές επιλογές που έκανε στα νιάτα του– ο Μαντέλα είναι ένας από εκείνους που δεν μπορούν να «φύγουν»
ποτέ από τη συνείδηση όσων αφήνουν
πίσω τους. Ολόκληρη η ανθρωπότητα
οφείλει να υποκλιθεί.
diktis@kathimerini.com.cy
Ο κ. Κυριάκος Αγγελίδης είναι Συντονιστής Επιχειρηματικών
Συνδέσμων στην Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων.
ANAΛΥΣΗ
Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Β. ΚΟΛΛΙΑ
Το τρίτο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους και ο κίνδυνος αποτυχίας του
<
<
<
<
<
<
<
Το τρίτο «κούρεμα» του
ελληνικού χρέους και ο
κίνδυνος αποτυχίας του.
λόγω της συμμετοχής της σε νομισματική ένωση όσο και λόγω
των ιδιαιτεροτήτων της οικονομίας
και της αγοράς, αλλά και της δομής
του δημόσιου τομέα της (ποιος,
άλλωστε, δεν θυμάται την ομολογία του εκπροσώπου του ΔΝΤ, Πόουλ Τόμσεν, ένα χρόνο μετά την
υπαγωγή στο πρώτο Μνημόνιο,
ότι «δεν περίμενα πως η αύξηση
του ΦΠΑ θα περνούσε στις τελικές
τιμές πώλησης των προϊόντων !»).
Ναι, οι δανειστές έκαναν λάθος
στις εκτιμήσεις τους σε ό,τι αφορά
το μείγμα πολιτικής. Επέμειναν
και αποδέχθηκαν τις αυξήσεις φόρων και τις μειώσεις μισθών, προσδοκώντας την εσωτερική υποτίμηση, η οποία, όμως, δεν ήρθε
ποτέ επί της ουσίας, παρά μόνο
στα έσοδα των φορολογουμένων
(και όχι στα έξοδά τους, στις τιμές
των προϊόντων και των υπηρεσιών). Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο
AP
Για το θέμα της καταλληλότερης
λύσης για το ελληνικό χρέος έχουν
ειπωθεί και ακουστεί πολλά. Από
την πρώτη στιγμή που ξέσπασε
η κρίση, οι δύο σχολές –η αγγλοσαξονική και η ευρωπαϊκή (επί
της ουσίας η γερμανική)– βρίσκονται σε αντιπαράθεση για το
ποιος είναι ο σωστός δρόμος μείωσης του χρέους. Πολλοί υποστηρίζουν ότι το «κούρεμα» στο ονομαστικό ποσό του χρέους θα έπρεπε να είχε γίνει εξαρχής. Εκτιμούν
πως το τραπεζικό σύστημα όχι
μόνο της Ελλάδας, αλλά του συνόλου της Ευρωζώνης, ήταν επαρκώς θωρακισμένο για να απορροφήσει τους κραδασμούς ενός «κουρέματος» της τάξεως του 30%. Ουδείς γνωρίζει τι θα είχε γίνει εάν
ακολουθούσαμε από την πρώτη
στιγμή την επιλογή της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους. Θα
ήταν σίγουρα πολύ επώδυνο, χωρίς
όμως να είμαστε και σε θέση να
προβλέψουμε τη συνέχεια. Και
αυτό, γιατί μπορεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να έχει εμπειρία
περί των 180 αναδιαρθρώσεων
παγκοσμίως, η περίπτωση όμως
της Ελλάδας ήταν ξεχωριστή, τόσο
το γεγονός ότι ο πληθωρισμός ναι
μεν έχει υποχωρήσει σε μεγάλο
βαθμό ως δείκτης, οι τιμές, όμως,
σε μια σειρά από προϊόντα και
υπηρεσίες είτε παραμένουν καρφωμένες στα ίδια επίπεδα είτε –
ακόμη χειρότερα– αυξάνονται! Η
πολιτική λιτότητας κρίθηκε επιβεβλημένη για να επιτευχθεί η
δημοσιονομική προσαρμογή.
Όμως, αυτό οδήγησε στον απόλυτο και ανατροφοδοτούμενο φαύλο κύκλο της ύφεσης. Μελέτες
δείχνουν ότι για κάθε μία μονάδα
οφέλους στον προϋπολογισμό από
τη δημοσιονομική προσαρμογή,
το χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ αυξάνεται κατά 3,5 εκατοστιαίες μονάδες!
Φτάσαμε λοιπόν σε δύο αναδιαρθρώσεις χρέους, οι οποίες επιχειρήθηκαν την τελευταία διετία
–δηλαδή το PSI και η επαναγορά
ομολόγων–, χωρίς όμως να φέρουν
το επιθυμητό αποτέλεσμα, που
δεν είναι άλλο από τη δραστική
μείωση του χρέους ως ποσοστού
του ΑΕΠ. Και παρά το γεγονός ότι
οδηγηθήκαμε σε αυτές τις λύσεις
λόγω και της παρατεταμένης ύφεσης, τις εφαρμόσαμε –με όποιες
αδυναμίες και λάθη–, χωρίς να
κάνουμε κάτι για την ακρίβεια για
τον παρονομαστή του κλάσματος.
Δηλαδή για την ανάπτυξη. Έτσι,
και οι δύο αναδιαρθρώσεις δεν
προσέφεραν σχεδόν τίποτα στην
οικονομία και στην αγορά, αφού
διατήρησαν το μέγεθος του χρέους
σε πολύ υψηλά επίπεδα ως ποσοστού του ΑΕΠ.
Φθάσαμε στο σήμερα, λοιπόν,
οπότε για μία ακόμη φορά το «κούρεμα» του χρέους –το τρίτο– θεωρείται δεδομένο. Είτε στο ονομαστικό ποσό είτε στους τόκους.
Και αυτή, όμως, η αναδιάρθρωση
δεν θα έχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα, εάν δεν ασχοληθούμε
με το ΑΕΠ. Αν δεν προσπαθήσουμε, το συντομότερο δυνατόν, να
δημιουργήσουμε τις συνθήκες
μείωσης της ύφεσης και επιστροφής της χώρας στην ανάπτυξη.
Γιατί, αν δεν αυξηθεί ο παρονομαστής, ό,τι και να κάνουμε με
τον αριθμητή, δεν θα έχει κανένα
αποτέλεσμα.
Ο κ. Κωνσταντίνος Β. Κόλλιας είναι
αντιπρόεδρος του Οικονομικού
Επιμελητηρίου Ελλάδος.
OIK_03-OIKONOMIA_Master_cy 12/6/13 7:26 PM Page 3
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Kυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Ζεστό χρήμα για τις επιχειρήσεις
Μπαίνουν οι υπογραφές για δύο προγράμματα με τη χρηματοδότηση της ΕΤΕπ
Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
1,3 δισ. ευρώ στην
Κύπρο από την ΕΤΕπ
Το 2012 οι δανειακές συμβάσεις που υπέγραψε η
ΚΥΠΕ
Στη φάση της υλοποίησης εισέρχονται
οι αρχικές συμφωνίες της Κύπρου με
την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
(ΕΤΕπ), με στόχο την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Την επόμενη
εβδομάδα θα υπογραφούν από το
Υπουργείο Οικονομικών και την ΕΤΕπ
τα σχέδια για δύο χρηματοδοτικά
μέσα. Το πρώτο αφορά τη στήριξη
των συναλλαγών εξωτερικού εμπορίου
των κυπριακών επιχειρήσεων (σε πρώτη φάση θα διοχετευτεί ποσό ύψους
50 εκατ. ευρώ, ενώ η συνολική δαπάνη
θα φτάσει τα 150 εκατ. ευρώ) και το
δεύτερο τη στήριξη επιχειρηματικών
σχεδίων μικρομεσαίων επιχειρήσεων,
ύψους 100 εκατ. ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σχέδιο
στήριξης των συναλλαγών εξωτερικού
εμπορίου θα υλοποιηθεί με τη συμμετοχή ξένων τραπεζών. Σε αυτή την
πρώτη φάση η Citi και η γερμανική
Commerzbank θα δέχονται τις εγγυητικές επιστολές που θα εκδίδει η Τράπεζα Κύπρου. Θα ακολουθήσουν και
άλλες συμφωνίες μεταξύ κυπριακών
και ξένων τραπεζών, με τη χρηματοδοτική στήριξη της ETEπ, για να καλυφθούν τα υπόλοιπα 100 εκατ. ευρώ
του προγράμματος.
Από την πλευρά της ΕΤΕπ τα προγράμματα θα το υπογράψει ο αντιπρόεδρος της Τράπεζας, Μίχαϊ Τανασέσκου,
κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη
Λευκωσία. Και τα δύο σχέδια έχουν
ήδη εγκριθεί από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΕπ και απομένουν οι υπογραφές με την κυπριακή κυβέρνηση
για να ξεκινήσει η εφαρμογή τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΤΕπ δεν
υλοποιεί η ίδια τα προγράμματα, αλλά
ο ιδιωτικός τραπεζικός τομέας. Αυτό
σημαίνει ότι η επιλογή των επιχειρήσεων που θα μπορέσουν να αποκτήσουν
πρόσβαση στα χρηματοδοτικά μέσα
της ΕΤΕπ θα γίνει με εμπορικά κριτήρια.
Το σχέδιο στήριξης των συναλλαγών εξωτερικού εμπορίου των κυπριακών
επιχειρήσεων είναι συνολικού ύψους 150 εκατ. ευρώ και θα υποστηρίξει
τη διενέργεια συναλλαγών ύψους 300 με 450 εκατ. ευρώ ετησίως.
Το χρηματοδοτικό εργαλείο για τη
στήριξη της χρηματοδότησης του εξωτερικού εμπορίου, θα ενεργοποιηθεί
σε πρώτη φάση με τη διοχέτευση ενός
ποσό 50 εκατ. ευρώ και έρχεται να
καλύψει ένα σημαντικό πρόβλημα
που αντιμετωπίζουν οι εμπορικές επιχειρήσεις της Κύπρου: οι ξένες τράπεζες και πολλοί ξένοι πελάτες δεν
δέχονται τις εγγυητικές επιστολές
που εκδίδουν οι κυπριακές τράπεζες
επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα οι κυπριακές επιχειρήσεις να δεσμεύουν
ρευστά διαθέσιμα για να μπορέσουν
να έχουν παρουσία στο εξωτερικό.
Με το εργαλείο Χρηματοδότησης Εξωτερικού Εμπορίου η ΕΤΕπ στοχεύει
να μετριάσει τους κινδύνους συναλλαγής και τους συστημικούς κινδύνους
που αντιμετωπίζουν οι ξένες τράπεζες
οι οποίες ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη εμπορικών ροών με την Κύπρο
και να προωθήσει μία ανάκαμψη στηριζόμενη στις εξαγωγές με βασικό κι-
Τράπεζα περιλάμβαναν 130 εκατ. ευρώ για μία νέα
μονάδα στον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής του Βασιλικού, που ενισχύει την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, 60 εκατ. ευρώ για το αποχετευτικό δίκτυο της Λεμεσού και 200 εκατ. ευρώ για σημαντικά έργα υποδομής. Τον Μάιο του 2013 η ΕΤΕπ
υπέγραψε ένα παρόμοιο δάνειο ύψους 100 εκατ.
ευρώ. Οι χορηγήσεις της ΕΤΕπ στην Κύπρο κατά την
τελευταία πενταετία ανήλθαν συνολικά σε 1,3 δισ.
ευρώ. Το 80% περίπου του ποσού αυτού κατευθύνθηκε στους στρατηγικής σημασίας τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των μεταφορών και των
μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η ΕΤΕπ έχει χρηματοδοτήσει τα περισσότερα μεγάλα έργα υποδομής και
ενεργειακά έργα στην Κύπρο, όπως δρόμους, εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού και αποβλήτων και
μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.
νητήριο μοχλό της Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις μεσαίας
κεφαλαιοποίησης. Έτσι, η ΕΤΕπ θα
παρέχει εγγυήσεις σε εμπορικές τράπεζες για πράξεις χρηματοδότησης
εμπορικών συναλλαγών, ενώ αναμένεται ότι οι εγγυήσεις αυτές θα στηρίζουν όγκο συναλλαγών της τάξης
των 300 με 450 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ο πρόεδρος της ΕΤΕπ, Werner
Hoyer, στην τελευταία του επίσκεψη
στην Κύπρο, στις αρχές Νοεμβρίου,
είχε αναφέρει ότι «η θέσπιση αυτού
του προγράμματος στην Κύπρο αποτελεί
ένα έκτακτο μέτρο που λάβαμε για να
αναζωογονήσουμε τη χρηματοδότηση
του εξωτερικού εμπορίου της χώρας.
Ύστερα από τα θετικά αποτελέσματα
που είχαμε από το πρόγραμμα αυτό,
το οποίο εφαρμόσαμε πρώτα στην Ελλάδα πριν από πέντε μήνες, το μεταφέραμε ταχύτατα και στην Κύπρο, για
να στηρίξουμε τις διεθνείς εμπορικές
συναλλαγές των εγχώριων επιχειρήσεων
σε μία περίοδο κατά την οποία οι ξένες
τράπεζες αναδιπλώνονται».
Η ΕΤΕπ, της οποίας η δραστηριότητα
συνίσταται παραδοσιακά στη χορήγηση
μακροπρόθεσμων χρηματοδοτήσεων
με ευνοϊκούς όρους, πρόσθεσε στα προϊόντα της αυτό το μέσο στήριξης πιστώσεων βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα
και το εφάρμοσε αρχικά στην Ελλάδα
τον Ιούνιο του 2011.
Επιχειρηματικό Σχέδιο
Το εργαλείο Επιχειρηματικό Σχέδιο
θα διοχετεύσει απευθείας στήριξη σε
μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αντικαθιστά τον σχεδιασμό για τη σύσταση
Εγγυοδοτικού Μηχανισμού. Το Σχέδιο
θα προβλέπει και χορήγηση δανείων,
αλλά και παροχή εγγυήσεων (που θα
επιτρέψουν τη μείωση του κόστους
δανεισμού). Η ΕΤΕπ θα παράσχει ποσό
100 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 100 εκατ.
ευρώ θα διατεθούν από τις ίδιες τις
τράπεζες.
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
3
Εντός του 2014 η προκήρυξη
νέων σχεδίων χορηγιών
Στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020, η οποία
αρχίζει περίπου σε έναν
μήνα, παραχωρήθηκαν
στην Κύπρο από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και
Επενδυτικά Ταμεία αρχικά
κονδύλια ύψους 674 εκατ.
ευρώ, ενώ προστέθηκαν
και αλλά 200 εκατ. ευρώ
για την ενίσχυση της κυπριακής οικονομίας.
Ο στρατηγικός στόχος
των διαφόρων δράσεων τη
νέα περίοδο είναι η αναδιάρθρωση της κυπριακής οικονομίας, η διατήρηση και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η διασφάλιση της
κοινωνικής συνοχής, τόνισε
ο κ. Γιώργος Γεωργίου, γενικός διευθυντής της Γενικής
Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών
Προγραμμάτων Συντονισμού και Ανάπτυξης (ΕΠΣΑ),
στο πλαίσιο δημοσιογραφικής παρουσίασης.
Την περίοδο 2007-2013
ο συνολικός προϋπολογισμός των συγχρηματοδοτούμενων έργων ήταν περίπου 1 δισ. ευρώ, από τον
οποίο 660 εκατ. ευρώ αποτελούν την κοινοτική συνεισφορά από όλα τα Ταμεία της Ε.Ε., δηλ. το Ταμείο
Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό ταμείο και το Ταμείο
Αλιείας. Το ποσοστό απορρόφησης των πόρων των
Ταμείων αναμένεται να
ανέλθει σε 62%. Το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί ουσιαστικά μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, οπότε και θα έχει
πιστοποιηθεί το σύνολο
των δαπανών, που έχουν
ήδη διενεργηθεί.
Σε ό,τι αφορά τη νέα περίοδο, στο παρόν στάδιο,
καταρτίζεται το Στρατηγικό
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΑΝΑΔΑ-ΣΩΖΩ
ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
100 ΔΕΝΔΡΥΛΛΙΑ ΔΙΝΟΥΝ ΖΩΗ ΣΤΟ
ΝΕΟ ΠΑΡΚΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΠΕΔΩΝ
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η τέταρτη φάση του προγράμματος κοινωνικής εταιρικής ευθύνης «Αναδα-σώζω» του Ομίλου των Ειδικών Εκδόσεων.
Το προσωπικό του Oμίλου μετέβη την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου στον χώρο που υποδείχθηκε από το Τμήμα Δασών, στο νέο πάρκο της κοινότητας
Καπέδων, όπου και φύτεψε 100 δενδρύλλια, προσθέτοντας έναν πνεύμονα πρασίνου σε μία περιβαλλοντικά ευαίσθητη περιοχή. Η δενδροφύτευση αυτή
είναι η τέταρτη που πραγματοποιείται από τις Ειδικές Εκδόσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Αναδα-σώζω» και έγινε σε συνεργασία με την κοινότητα
Καπέδων. Το πρόγραμμα «Αναδα-σώζω» πραγματοποιείται με την ευγενική στήριξη της ΟΠΑΠ Κύπρου.
Έγγραφο, (Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης) και με τη έγκριση του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντός του
2014 θα αρχίσει η υλοποίηση έργων και η προκήρυξη σχεδίων χορηγιών. Σημαντική εξέλιξη αποτελεί
η επίτευξη συμφωνίας με
την Ε.Ε. για αύξηση της κοινοτικής συγχρηματοδότησης των Διαρθρωτικών Ταμείων από 50% σε 95% μέχρι τον Ιούνιο του 2017, με
δυνατότητα εξέτασης από
την Ε.Ε., το 2016, της προοπτικής εφαρμογής του μέτρου μέχρι το τέλος της περιόδου. Η αύξηση παρέχει
εμπροσθοβαρή αύξηση της
ρευστότητας, η οποία αναμένεται να υποβοηθήσει
στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας.
Επιπλέον, υπάρχουν και
πόροι που δύναται να αντλήσει η Κύπρος από τα οριζόντια ανταγωνιστικά Ευρωπαϊκά Προγράμματα τα
οποία διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με βάση εκτιμήσεις, την περίοδο
2014 -2020 η Κύπρος μπορεί
να απορροφήσει κονδύλια
ύψους περίπου 250 - 300
εκατ. ευρώ, από τα ανταγωνιστικά Προγράμματα
(περιλαμβανομένων του
Ορίζοντα 2020, του Erasmus Plus, των Προγραμμάτων στους τομείς της
Ασφάλειας και Ιθαγένειας
κ.ά.). Προς τη κατεύθυνση
αυτή η ΓΔ ΕΠΣΑ έχει ενεργοποιήσει Μονάδα η οποία
εργάζεται για τη δημιουργία
μονοθυριδικής πρόσβασης
σε πληροφόρηση για τις
ευκαιρίες χρηματοδότησης
και στήριξης των ενδιαφερόμενων φορέων (τόσο του
δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα).
OIK_04-OIKONOMIA_Master_cy 12/6/13 8:12 PM Page 4
4
l
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Επιχείρηση αναχαίτισης των
μη εξυπηρετούμενων δανείων
Ειδικές μονάδες διαχείρισης στις τράπεζες για να περιοριστεί η άνοδός τους
Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Βιώσιμοι και μη
Πρώτον, η ρύθμιση δανείων και
η παροχή ευκολιών (με βασικότερη
την επιμήκυνση των δανείων για
να περιοριστεί η δόση) αφορά βιώσιμους δανειολήπτες, είτε πρόκειται
για νοικοκυριά είτε για επιχειρήσεις.
Βιώσιμος σημαίνει να πρέπει να
υπάρχουν εισοδήματα (για νοικοκυριά) ή ταμειακές ροές (για επιχειρήσεις) που θα επιτρέπουν την αποπληρωμή των δανειακών υποχρεώσεών τους, μετά τη ρύθμιση. Ένας
κοινός κανόνας στην Ευρώπη –που
τώρα εισάγεται και στην Κύπρο– είναι ότι η εξυπηρέτηση ενός δανείου
είναι βιώσιμη, όταν η μηνιαία
δόση δεν ξεπερνά το 35% του μηνιαίου εισοδήματος.
Δεύτερον, ένα νοικοκυριό (που
διαθέτει συνήθως ένα στεγαστικό
δάνειο και έκθεση σε καταναλωτικά
Η διαγραφή δανείων
AP
Σε σταυρόλεξο για δυνατούς εξελίσσεται η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με τις τράπεζες
να προσπαθούν αφενός να αναχαιτίσουν τη δημιουργία νέων προβληματικών δανείων, αλλά και να μετατρέψουν σε εξυπηρετούμενα όσα
δάνεια δεν αποπληρώνονται. Μάλιστα, και στις τρεις μεγάλες –Τρ.
Κύπρου, Συνεργατισμός και Ελληνική– δρομολογείται η δημιουργία
ειδικών τμημάτων διαχείρισης και
ανάκτησης προβληματικών δανείων.
Η πραγματικότητα, πάντως, που
μεταφέρεται από τραπεζικά στελέχη
είναι δύσκολη, αν και κάθε τράπεζα
έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. Η
Τρ. Κύπρου έχει υπερβολική έκθεση
σε ένα μικρό αριθμό επιχειρήσεων
(και εκεί θα ρίξει το βάρος της), ενώ
η Ελληνική και ο Συνεργατισμός
έχουν μεγαλύτερη διασπορά σε μικρότερους πελάτες. Η Τρ. Κύπρου,
αν καταφέρει να έρθει σε συνεννόηση με τους μεγάλους οφειλές
της, θα έχει λύσει ένα μεγάλο πρόβλημα, ενώ για τις άλλες δύο τράπεζες
η παρακολούθηση πολλών προβληματικών δανείων συνεπάγεται ένα
υψηλό λειτουργικό κόστος, αλλά
υπάρχουν περισσότερα περιθώρια
να βρεθούν λύσεις, αφού τα ποσά
είναι μικρότερα.
Σε όλες, όμως, τις περιπτώσεις
υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά
στον τρόπο που αντιμετωπίζονται
τα μη εξυπηρετούμενα.
αυτούς που δεν πληρώνουν για στρατηγικούς λόγους ότι η Τράπεζα θα
πάρει μέτρα για να εξασφαλίσει τα
οφειλόμενα. Η δήλωση αυτή αποτυπώνει το γενικότερο πνεύμα που
επικρατεί σε όλες τις τράπεζες.
Η ρύθμιση δανείων και η παροχή ευκολιών (με βασικότερη την επιμήκυνση
των δανείων για να περιοριστεί η δόση) αφορά βιώσιμους δανειολήπτες, είτε
πρόκειται για νοικοκυριά είτε για επιχειρήσεις.
προϊόντα) αντιμετωπίζεται εκ των
πραγμάτων διαφορετικά από μία
επιχείρηση. Τα στεγαστικά δάνεια
θεωρούνται διαχρονικά τα πιο
ασφαλή δάνεια (κανείς δεν θέλει
να χάσει το σπίτι του) και τα νοικοκυριά είναι διατεθειμένα να υποστούν μεγαλύτερες θυσίες αν γνωρίζουν ότι μπορούν να διασώσουν
την περιουσία τους.
Τρίτον, το θέμα των εκποιήσεων
δεν αφορά τον παρόντα χρόνο, συνεπώς η πίεση που μπορεί να ασκηθεί δεν είναι ίδια σε όλες τους δανειολήπτες. Αλλά και να ήταν από
αύριο πιο εύκολες οι εκποιήσεις, οι
τράπεζες δεν έχουν όφελος από τους
μαζικούς πλειστηριασμούς. Η εξήγηση είναι απλή. Αν οι προβλέψεις
(δηλαδή τα κεφάλαια που έχουν ήδη
χάσει από τα προβληματικά δάνεια)
που έχουν γράψει στους ισολογισμούς τους είναι σωστές, τότε οι
μαζικές εκποιήσεις θα έριχναν τις
τιμές με συνέπεια να χρειαστούν
νέες προβλέψεις και νέα κεφάλαια.
Συνεπώς, δεν υπάρχει κίνητρο για
άμεσες μαζικές εκποιήσεις. Αντίθετα,
με δεδομένο ότι οι προβλέψεις μιλούν
για επαναφορά της οικονομίας σε
ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης
σε διάστημα 2 – 3 ετών, σε χρόνο
δηλαδή που θα έχει αλλάξει το καθεστώς των εκποιήσεων, οι τράπεζες
έχουν κάθε λόγο να βρουν τώρα λύσεις με τους δανειολήπτες τους, για
να καρπωθούν μεγαλύτερα οφέλη
στην ανάκαμψη.
Σε ό,τι αφορά την προοπτική πώλησης μέρους του προβληματικού
χαρτοφυλακίου σε ειδικά funds (ώστε
να μειωθούν τα μη εξυπηρετούμενα)
και πάλι οι τράπεζες δεν έχουν όφελος. Σε αυτές τις περιπτώσεις η πώληση γίνεται με έκπτωση, με αποτέλεσμα να πρέπει να γραφτεί ζημιά
από την πώληση.
Η κατεύθυνση που υπάρχει είναι
να ασκηθεί η μέγιστη δυνατή πίεση
στους δανειολήπτες για να συνεργαστούν με την Τράπεζα. Ο φόβος
που υπάρχει είναι η δημιουργία
κουλτούρας μη πληρωμής. Είναι
χαρακτηριστικό ότι στον Συνεργατισμό οι καταθέσεις είναι μεγαλύτερες από τα δάνεια, γεγονός που
δημιουργεί υπόνοιες ότι κάποιοι
δεν πληρώνουν, αν και έχουν τη
δυνατότητα. Ωστόσο, τα τραπεζικά
στελέχη δεν παραγνωρίζουν ότι
έχουν αλλάξει δραματικά οι συνθήκες στην πραγματική οικονομία,
λόγω αύξησης της ανεργίας και μείωσης των μισθών.
Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις
του πρόεδρου του Δ.Σ. της Τράπεζας
Κύπρου, Χρίστη Χασάπη, ο οποίος
διαβεβαίωσε τους δανειολήπτες ότι
όσοι συναντούν πραγματικό πρόβλημα να αποπληρώσουν τα δάνειά
τους η Τράπεζα θα σταθεί στο πλευρό
τους. Ταυτόχρονα, προειδοποίησε
Το ερώτημα που τίθεται είναι τι
θα γίνει με τους μη βιώσιμους δανειολήπτες. Θεωρητικά υπάρχει η
δυνατότητα διαγραφής μέρους του
δανείου, αλλά και πάλι πρέπει να
κάνουμε έναν διαχωρισμό μεταξύ
νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Σε
μία μη βιώσιμη επιχείρηση το πιο
πιθανό είναι ο επιχειρηματίας τελικά
να χάσει την εταιρεία του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κεντρική
Τράπεζα εξέδωσε τον περασμένο
Σεπτέμβριο Οδηγία προς τις τράπεζες
αναφορικά με τη διαχείριση καθυστερήσεων, η οποία στοχεύει, μεταξύ
άλλων, στην επίτευξη δίκαιων αναδιαρθρώσεων σε βιώσιμους δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες (φυσικά πρόσωπα
και επιχειρήσεις) που δεν μπορούν
να ανταποκριθούν στις συμβατικές
τους υποχρεώσεις. Βάσει της Οδηγίας, οι τράπεζες οφείλουν να εξετάζουν και αξιολογούν κάθε περίπτωση ξεχωριστά και να προτείνουν
λύσεις, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα
κατά προτίμηση, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις συγκεκριμένες
ιδιαιτερότητες και την οικονομική
κατάσταση του κάθε δανειολήπτη.
Σύμφωνα με την Οδηγία, τέτοιες
λύσεις δύνανται να περιλαμβάνουν,
μεταξύ άλλων, μείωση του επιτοκίου,
περίοδο χάριτος, επιμήκυνση της
περιόδου αποπληρωμής, ενοποίηση
διαφόρων χορηγήσεων σε ένα δάνειο, ακόμη και μερική διαγραφή
χρεών. Η τελευταία αυτή, όμως, επιλογή μπορεί να εφαρμοστεί εντός
ενός ευρύτερου πλαισίου διακανονισμού, εφόσον κριθούν ως μη βιώσιμες όλες οι άλλες λύσεις αναδιάρθρωσης και νοουμένου ότι ο δανειολήπτης αποδεχθεί να αποπληρώσει
πρώτα ένα μειωμένο ποσό του υπολοίπου του δανείου, εντός καθορισμένου χρονοδιαγράμματος.
Περαιτέρω, η ίδια η Κεντρική σημειώνει ότι η λύση αναδιάρθρωσης
με μερική διαγραφή χρεών πρέπει
να αξιοποιείται με σύνεση και σε
πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις.
seitanidisi@kathimerini.com.cy
Διαγραφή χρεών για νοικοκυριά στην Ισλανδία
Στην Ισλανδία, όπου εξακολουθούν
να ισχύουν περιορισμοί στην κίνηση
κεφαλαίων, η κυβέρνηση της χώρας
οδηγείται σε πολιτικές επιλογές σεισάχθειας και προωθεί εντός της προσεχούς τετραετίας πρόγραμμα ελάφρυνσης του χρέους των νοικοκυριών της χώρας ύψους 150 δισ. κορωνών Ισλανδίας (1 δισ. ευρώ). Υπό
το πρίσμα αυτό προβλέπεται η αύξηση της φορολογίας επί των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, ούτως
ώστε τα έσοδα αυτά να χρηματοδοτήσουν την απομείωση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων. Την
πρωτοβουλία αυτή παρουσίασε ο
πρωθυπουργός της χώρας, Σιγκ-
μουντούρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον,
ο οποίος ανέφερε πως η κυβέρνηση
εξετάζει ειδικές ρυθμίσεις για τα
υπερχρεωμένα νοικοκυριά ύψους
έως και 70 δισ. κορωνών και φοροαπαλλαγές 80 δισ. κορωνών. Συνολικά το πρόγραμμα της σεισάχθειας
ισοδυναμεί με το 9% του ΑΕΠ της
Ισλανδίας, το οποίο αποτιμάται σε
10,3 δισ. ευρώ. Κομβική πρόβλεψη
είναι εκείνη, η οποία αφορά τη μείωση του κεφαλαίου του δανείου για
όσα νοικοκυριά έλαβαν στεγαστικό
δάνειο διασυνδεδεμένο με τον πληθωρισμό. Η ρύθμιση ισχύει ανεξαρτήτως εισοδήματος του εκάστοτε
νοικοκυριού, αλλά σχετίζεται με το
ύψος του δανειζόμενου ποσού. Πάντως, η ελάφρυνση δεν θα υπερβαίνει
το ανώτατο όριο των 24.000 ευρώ
ανά νοικοκυριό. Η ισλανδική κυβέρνηση επιδιώκει να συνδράμει
τα νοικοκυριά, που επλήγησαν από
την άνοδο του πληθωρισμού λόγω
της κρίσης του 2008, καθώς παραδοσιακά τα στεγαστικά δάνεια της
χώρας συνδέονται με τις τιμές καταναλωτή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα
με την Ενωση Χρηματοπιστωτικών
Υπηρεσιών της Ισλανδίας, οι τράπεζες της χώρας από το 2008 μέχρι
σήμερα έχουν παραγράψει δάνεια
ύψους 1,5 δισ. ευρώ, δηλαδή του
14% του ΑΕΠ. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό επί του ΑΕΠ σε
παγκόσμια κλίμακα. Επ’ αυτού πρέπει να επισημανθεί πως ο κ. Γκουνλάουγκσον εξελέγη στις εκλογές
του Απριλίου, υποσχόμενος έτι περαιτέρω ελαφρύνσεις στα νοικοκυριά. Η φορολόγηση επί των τραπεζών
θα αφορά και τις χρεοκοπημένες
τράπεζες της Ισλανδίας, οι οποίες
εξυγιαίνονται. Ο Οργανισμός για
την Οικονομική Συνεργασία και την
Ανάπτυξη προειδοποίησε την Ισλανδία πως η λήψη αυστηρών μέτρων εναντίον των εν λόγω τραπεζών
πιθανώς να εγείρει ερωτήματα σχετικά με την οικονομική πρόοδό της.
Εν αναμονή τελικών αποφάσεων για το ωράριο
Το διάταγμα για την επέκταση του
τουριστικού ωραρίου, που οδήγησε στην πλήρη απελευθέρωση
του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων σε όλη την Κύπρο,
έληξε στο τέλος Νοεμβρίου. Το
Δεκέμβριο ισχύει το παραδοσιακό
εορταστικό ωράριο και οι φορείς
της αγοράς αναμένουν πλέον τις
επόμενες κινήσεις από το Υπουργείο Εργασίας για το τι θα γίνει
από τον Ιανουάριο.
Παρασκηνιακά γίνονται ήδη επαφές, υπάρχει κινητικότητα, με τους
υπέρμαχους της συνέχισης της
επταήμερης λειτουργίας των καταστημάτων να προτάσσουν τη δημιουργία 1.700 νέων θέσεων εργασίας.
Το στοιχείο προέρχεται από το ίδιο
<
<
<
<
<
<
<
Οι υπέρμαχοι της
απελευθέρωσης
προτάσσουν τη
δημιουργία 1.700 νέων
θέσεων εργασίας.
το Υπουργείο Εργασίας, με βάση δεδομένα από το Ταμείο Κοινωνικών
Ασφαλίσεων. Η πλευρά των καταστημάτων λιανικής πώλησης σημειώνει ότι όλα συνηγορούν υπέρ
της απελευθέρωσης του ωραρίου
σε μόνιμη βάση. Προς τούτο επικαλούνται και την εικόνα που παρουσιάζουν εμπορικά κέντρα και κεν-
τρικοί εμπορικοί δρόμοι κάθε Κυριακή, με εκατοντάδες καταναλωτές
να κάνουν βόλτα και ψώνια.
Κινητικότητα υπάρχει και από
την πλευρά των καταστημάτων διαρκούς εξυπηρέτησης, με τους εκπροσώπους τους να επισείουν τον κίνδυνο να μπει λουκέτο σε δεκάδες
επιχειρήσεις και να χαθούν θέσεις
απασχόλησης τόσο αυτοαπασχολούμενων όσο και των εργαζομένων
στα εν λόγω καταστήματα.
Πάντως, το λιανικό εμπόριο έχει
ανάγκη από κινήσεις τόνωσης της
αγοραστικής δύναμης. Σύμφωνα με
τον Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας
του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών
του Πανεπιστημίου Κύπρου, στο
λιανικό εμπόριο το επιχειρηματικό
κλίμα τον Νοέμβριο χειροτέρευσε
ελαφρώς λόγω επιδείνωσης της τρέχουσας κατάστασης και των προσδοκιών. Συγκριτικά με τον περασμένο μήνα, περισσότερες επιχειρήσεις παρατήρησαν μειώσεις στις
πωλήσεις τους τελευταίους τρεις
μήνες, ενώ περισσότερες δήλωσαν
ότι τα τρέχοντα αποθέματά τους
είναι κάτω από το κανονικό. Το Νοέμβριο περισσότερες επιχειρήσεις
δήλωσαν ότι αναμένουν μείωση στις
πωλήσεις και τις παραγγελίες σε
προμηθευτές το επόμενο τρίμηνο,
ενώ στα ίδια αρνητικά επίπεδα Οκτωβρίου παραμένουν οι προσδοκίες
τους για την απασχόληση τους επόμενους τρεις μήνες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗΣ
Μπαράζ αγωγών στην
Ελλάδα για τα ΜΑΕΚ
της Τράπεζας Κύπρου
Του ΤΑΣΟΥ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ
«Ηλικιωμένος, ανίδεος και αφελής». Με τον τρόπο αυτό οι πιο
«αρπακτικοί» από τους παίκτες
των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών αντιμετώπιζαν τους πελάτες στους οποίους πωλούσαν
προϊόντα τα οποία ούτε οι ίδιοι
κατανοούσαν. Ο λόγος αφορά
στους πωλητές των Μετατρέψιμων Αξιογράφων Ενισχυμένου
Κεφαλαίου (ΜΑΕΚ), εκ μέρους
της Τράπεζας Κύπρου, όπως προκύπτει από κείμενα αγωγών που
περιήλθαν στην κατοχή της «Κ»
και κατατίθενται στο Μονομελές
Πρωτοδικείο Αθήνας. Συνολικά
προγραμματίζεται να κατατεθούν
πάνω από 300, σε πρώτη φάση,
από συγκεκριμένο δικηγορικό
γραφείο για ποσά που προσεγγίζουν δεκάδες εκατ. ευρώ.
Ο συνταξιούχος ναυτικός Γ.Β.,
73 ετών, είχε αποταμιεύσει έπειτα
από μία ζωή στην εμπορική ναυτιλία 200.000 δολάρια. Ομως όταν
έμαθε πως θα κλείσει το υποκατάστημα αμερικανικής τράπεζας
στη Θεσσαλονίκη, αποφάσισε να
μεταφέρει τις αποταμιεύσεις του
στην Τράπεζα Κύπρου. Ο ίδιος
δεν ήταν διατεθειμένος με την
αγορά των ΜΑΕΚ να αναλάβει
οποιοδήποτε ρίσκο. Εκ του αποτελέσματος, ωστόσο, φαίνεται
ότι ανέλαβε. Στους ενάγοντες περιλαμβάνονται επίσης τεσσερις
συνταξιούχοι, ένας ελαιοχρωματιστής και μία νοικοκυρά. Τρεις
από αυτούς είχαν τοποθετήσει
τα χρήματά τους κατόπιν συμβουλής υποδιευθυντή καταστήματος. Οι ενάγοντες έχασαν συνολικά 430.000 ευρώ.
Η θέση της τράπεζας
Από την πλευρά του εκδότη
των τίτλων, νομικοί κύκλοι σημείωναν, μιλώντας στην «Κ», ότι
όσοι μετέτρεπαν τις καταθέσεις
τους σε ΜΑΕΚ γνώριζαν πως το
κεφάλαιο δεν ήταν εγγυημένο.
Ολοι, ωστόσο, οι ενάγοντες αναφέρουν, σύμφωνα με τα κείμενα
των αγωγών τους, ότι οι υπάλληλοι
της τράπεζας που τους έπεισαν
να αγοράσουν τα ΜΑΕΚ παρουσίαζαν την τοποθέτηση «ως προθεσμιακή κατάθεση, με εξασφαλισμένο επιτόκιο και με την εγγύηση της Κεντρικής Τράπεζας
της Κύπρου». Στην πραγματικότητα επρόκειτο για άληκτη, υβριδική, μετατρέψιμη ομολογία μειωμένης εξασφάλισης για τον κάτοχο (subordinated bondholder).
Ο συνήγορος των προσφευγόντων Μ. Μαρκουλάκος επικαλείται
τις διατάξεις της MIFID, δηλαδή
της διεθνούς νομοθεσίας για την
Σύμφωνα με τους ενάγωντες οι
υπάλληλοι δεν είχαν τη σχετική
εκπαίδευση για να πωλούν
παρόμοια προϊόντα ούτε και
προχώρησαν στη δημιουργία
σχετικού επενδυτικού προφίλ σε
όσους πρότειναν να τα αγοράσουν.
Στα συμπεράσματα αυτά εξάλλου
έχει καταλήξει και ο έλληνας
Συνήγορος του Καταναλωτή.
<
<
<
<
<
<
<
Όλοι οι ενάγοντες
αναφέρουν, σύμφωνα
με τα κείμενα των
αγωγών τους, ότι οι
υπάλληλοι της τράπεζας που τους έπεισαν
να αγοράσουν τα ΜΑΕΚ παρουσίαζαν την
τοποθέτηση «ως προθεσμιακή κατάθεση».
προστασία καταναλωτών στην αγορά παρόμοιων προϊόντων, όπως
ισχύει με τον νόμο 3606/2007, σημειώνοντας ότι οι υπάλληλοι δεν
είχαν τη σχετική εκπαίδευση για
να πωλούν παρόμοια προϊόντα ούτε
και προχώρησαν στη δημιουργία
σχετικού επενδυτικού προφίλ σε
όσους πρότειναν να τα αγοράσουν.
Στα συμπεράσματα αυτά εξάλλου
έχει καταλήξει και ο έλληνας Συνήγορος του Καταναλωτή.
Πιο μεγάλο ενδιαφέρον, πάντως, έχει ο ισχυρισμός των εναγόντων ότι το συγκεκριμένο προϊόν εκδόθηκε προκειμένου να
δημιουργηθεί «ένα μαξιλάρι» για
να απορροφηθούν οι απώλειες
της τράπεζας από τη μείωση της
αξίας των ελληνικών ομολόγων
που διατηρούσε στο χαρτοφυλάκιό της.
H φτώχεια απειλεί
τη διεθνή οικονομία
Η υπ’ αριθμόν 1 απειλή για την παγκόσμια οικονομία είναι η φτώχεια,
προειδοποιεί η Παγκόσμια Τράπεζα
στην τελευταία έκθεσή της για
τους κινδύνους και τις προκλήσεις
της διεθνούς οικονομίας. Η Παγκόσμια Τράπεζα θεωρεί ότι το μέγιστο στοίχημα είναι η δημιουργία
θέσεων εργασίας, καθώς οι κίνδυνοι
για πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές μπορεί να αποσταθεροποιήσουν τις όποιες δημοσιονομικές προσπάθειες.
Στην έκθεση υποβαθμίζονται οι
προβλέψεις για την ανάπτυξη στην
Ασία, η οποία μέχρι σήμερα αποτελούσε έναν βασικό πυλώνα στήριξης των δυτικών και ανεπτυγμένων οικονομιών.
Προτρέπει τις κυβερνήσεις να
αναθεωρήσουν τον τρόπο με τον
οποίο διαχειρίζονταν τις κρίσεις
και τις μελλοντικές αλλαγές, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη συστηματική προετοιμασία για την
αντιμετώπιση κινδύνων όπως προβλημάτων υγείας, θεομηνιών και
οικονομικών κρίσεων.
Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί
τα τελευταία 25 χρόνια, με πολλές
χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου να έχουν καταφέρει να ανατρέψουν τη στασιμότητα δεκαετιών, να ανοίγονται στον κόσμο
και στο διεθνές εμπόριο και στα-
<
<
<
<
<
<
<
Πολιτικές για αύξηση
της απασχόλησης συνιστά στις κυβερνήσεις
η Παγκόσμια Τράπεζα.
διακά να βγαίνουν από την απόλυτη
φτώχεια, εξακολουθεί να απειλείται.
Αυτό συμβαίνει γιατί πολύ μεγάλο
ποσοστό ανθρώπων, ιδίως στον
αναπτυσσόμενο κόσμο, προσπαθεί
να επιζήσει με ελάχιστους πόρους.
Συνεπώς, αυτοί οι άνθρωποι είναι
οι πλέον ευάλωτοι σε απειλές όπως
θεομηνίες, προσωπικά προβλήματα
υγείας, οικονομικές κρίσεις κ.ά. Η
αποτελεσματική διαχείριση των
απειλών μπορεί να καταστεί πολύ
ισχυρό εργαλείο για την προώθηση
της ανάπτυξης, να εδραιώσει την
ασφάλεια και να προσφέρει στους
ανθρώπους τις ευκαιρίες που ζητούν
για να ζήσουν καλύτερα, σύμφωνα
με την Παγκόσμια Τράπεζα. «Ιδιώτες και θεσμικά όργανα θα πρέπει
να αλλάξουν την προσέγγισή τους,
και από το να προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την κρίση θα πρέπει,
με συστηματικό τρόπο, να σχεδιάζουν πώς θα περιορίσουν τις επιπτώσεις των απειλών», λέει ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας,
Γιμ Γιονγκ Κιμ.
OIK_05-OIKONOMIA_Master_cy 12/6/13 8:15 PM Page 5
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Kυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
5
Παραμένει ο κίνδυνος της φυγής κεφαλαίων
Δεν δικαιολογούνται οι πανηγυρισμοί για την πορεία των καταθέσεων, αλλά το κλίμα σταθεροποιείται
Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ
Παρά τη σχεδόν πανηγυρική αντιμετώπιση με την οποία έγινε δεκτή
η ανακοίνωση των στοιχείων της
Κεντρικής Τράπεζας σχετικά με
την εισροή κεφαλαίων, μία δεύτερη
ανάγνωση των στοιχείων δείχνει
πως η διακύμανση των καταθέσεων
στην Κύπρο δεν μπορεί να ερμηνευτεί ως ένδειξη πως η εμπιστοσύνη αποκαθίσταται στο τραπεζικό
σύστημα.
Οι εισροές χρημάτων από το εξωτερικό έχουν σημειώσει αύξηση,
ενώ για πρώτη φορά μετά την έξοδο
1,9 δισ. ευρώ από την Κύπρο τον
Μάρτιο (σε καθαρούς, απόλυτους
αριθμούς), τον Οκτώβριο καταγράφηκε καθαρή εισροή χρημάτων
από τρίτες χώρες προς την Κύπρο.
Σε καθαρές εισροές, καταγράφηκε
«άφιξη» 407 εκατ. ευρώ από χώρες
εκτός της Ευρωζώνης. Από μόνο
του, το στοιχείο αυτό αποτελεί θετική ένδειξη για την οικονομία, η
οποία δεν θα πρέπει να υποβαθμίζεται.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, πολλά
από τα επιμέρους στοιχεία δείχνουν
πως οι διακυμάνσεις αυτές μάλλον
δεν μπορούν να ερμηνευτούν ως
«αλλαγή κλίματος», ως «αποκατάσταση» της εμπιστοσύνης ή ως ένδειξη πως κάτι το πιο μακροπρόθεσμο έχει επισυμβεί στο τραπεζικό
σύστημα.
Το πρώτο σημαντικό στοιχείο
είναι πως σχεδόν στο σύνολό τους
οι εισροές αυτές αφορούν σε αυξημένες καταθέσεις που έγιναν
από Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα
(ΧΠΙ) στην Κύπρο. Συνολικά τα
ΧΠΙ από τρίτες χώρες (εκτός Ευρωζώνης) έκαναν 523 εκατ ευρώ
σε καθαρές καταθέσεις (καταθέσεις
-πλην- αναλήψεις) στο κυπριακό
τραπεζικό σύστημα. Έχουν δηλαδή
φέρει στην Κύπρο περισσότερα
Καθαρές εισροές καταθέσεων από ΧΠΙ τρίτων χωρών ανά μήνα
600
-523,5
438,6
400
353,2
282,4
267,2
203,3 184
200
24,6
0
-200
-30,6
-108,9
-145,1
-286,2
-255,1
-165,5
-278,2
-183,8
-244,9
-400
-439,5
-600
-585,1
4/2012 5/2012 6/2012 7/2012 8/2012 9/2012 10/2012 11/2012 12/2012 1/2013 2/2013 3/2013 4/2013 5/2013 6/2013 7/2013 8/2013 9/2013 10/2013
<
<
<
<
<
<
<
Προσωρινές φαίνεται
πως είναι οι εισροές
δολαρίων, που δεν ενισχύουν τη ρευστότητα.
από την συνολική εισροή, η οποία
είναι χαμηλότερη, διότι άλλες κατηγορίες καταθετών «σήκωσαν»
τα δικά τους λεφτά.
Όπως διαφαίνεται από τα διαχρονικά στοιχεία, οι διακυμάνσεις
των καθαρών καταθέσεων των ΧΠΙ
από άλλες χώρες –και ιδίως τις χώρες εκτός Ευρωζώνης– είναι αρκετά
μεγάλες, τόσο πριν όσο και μετά
από τις εξελίξεις του Μαρτίου. Οι
καταθέσεις αυτές αφορούν σε χρήματα που δεν παραμένουν στην
Κύπρο για μεγάλο χρονικό διάστημα και αφορούν κυρίως σε καταθέσεις σε ξένο νόμισμα, οι οποίες
προορίζονται για την ολοκλήρωση
υποχρεώσεων στην ευρύτερη περιοχή. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τον Ιούλιο καταγράφηκε
εισροή περίπου 438 εκατ. ευρώ
από ΧΠΙ τρίτων χωρών, με περίπου
ισόποση έξοδο κεφαλαίων από την
ίδια κατηγορία, τον Αύγουστο.
Με αυτή την έννοια, πρόκειται
για καταθέσεις που δικαιολογούν
σε κάποιο βαθμό το σχόλιο πως η
Κύπρος αποτελεί κόμβο για χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και
το γεγονός ότι «επιστρέφουν» τέτοιες καταθέσεις θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, αφού αποτελεί ένδειξη πως η εμπιστοσύνη στο σύνολο του συστήματος δεν έχει κλονιστεί σε βαθμό μη αναστρέψιμο.
Την ίδια ώρα, όμως, οι συγκεκριμένες καταθέσεις δεν μπορούν
να θεωρηθούν και ως ενίσχυση
της «ρευστότητας» στο τραπεζικό
σύστημα. Το γεγονός ότι αφορούν
σε καταθέσεις σε δολάρια αμερικής
σημαίνει, μεταξύ άλλων, πως οι
τράπεζες αντιμετωπίζουν υψηλό
ποσοστό υποχρεωτικών αποθεματικών (required reserves) στο 70%,
κάτι που επιβάλλεται από την Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο της
εποπτείας. Το μέτρο αυτό, το οποίο
είναι πολύ «ορθόδοξο», αποτρέπει
τη δημιουργία επικίνδυνων ανοιγμάτων από τις τράπεζες, αφού οι
συγκεκριμένες καταθέσεις μπορούν
εύκολα να φύγουν από την Κύπρο
σε μικρό χρονικό διάστημα- κάτι
που εξάλλου συμβαίνει τις περισσότερες φορές.
Οι καταθέσεις σε δολάρια τον
Οκτώβριο έφτασαν σε καθαρές
ροές τα σχεδόν 209 εκατ. ευρώ,
μετά από έξοδο άνω των 7 δισ.
ευρώ από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα.
Πριν από τον Μάρτιο, οι καταθέσεις
σε δολάρια κατέγραφαν μεγάλες
διακυμάνσεις, με καθαρές εκροές
της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ (και
ανάλογες εκροές μετά από μερικούς
μήνες) να μην είναι καθόλου σπάνιες μέσα στα τελευταία δύο χρόνια
πριν από τον Μάρτιο. Ενδεχομένως
με την αύξηση που καταγράφηκε
να σηματοδοτείται η επιστροφή
σε μια τέτοια εικόνα, έστω και δειλά-δειλά, χωρίς ωστόσο να μπορεί
κάτι τέτοιο να θεωρηθεί βέβαιο
στο παρόν στάδιο, μέχρι να διαφανεί τι άλλες ροές θα καταγραφούν
τους επόμενους μήνες.
Την ίδια στιγμή, αξίζει να σημειωθεί πως οι καταθέσεις των νοικοκυριών συνεχίζουν να μειώνονται
παρά την παροδική αύξηση που
καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο, η
οποία δείχνει να οφείλεται σε προσωρινούς παράγοντες. Τον Οκτώβριο, τα νοικοκυριά έκαναν καθαρές
αναλήψεις κοντά στα 190 εκατ. ευρώ. Έτσι, από τον Μάρτιο μέχρι
τα πιο πρόσφατα στοιχεία, τα νοικοκυριά έκαναν αναλήψεις άνω
των 2 δισ., μειώνοντας τις αποταμιεύσεις τους κατά 10% μέσα σε
επτά μήνες. Θα πρέπει να αναμένεται πως αυτή η εξέλιξη, η οποία
πλέον θέτει τα δάνεια των νοικοκυριών άνω του 100% των καταθέσεών τους για πρώτη φορά, θα
φανεί και στην κατανάλωση.
Την ίδια στιγμή, οι κυπριακές
επιχειρήσεις συνεχίζουν κι αυτές
να μειώνουν δραματικά τις καταθέσεις τους. Εκτός από το κούρεμα
που σαφώς επηρέασε τις επιχειρήσεις, η τάση συνεχίζει να είναι
προς μείωση των καταθέσεων. Συνολικά, (συμπεριλαμβανομένου
και του κουρέματος), οι καταθέσεις
των κυπριακών επιχειρήσεων υποχώρησαν κατά 3 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση κατά σχεδόν
37%. Πάντως, η τάση αναλήψεων
παραμένει σταθερή από τον Ιούνιο
και μετά, χωρίς επιτάχυνση ή επιβράδυνση.
Σημαντικό στοιχείο για το οικονομικό κλίμα αποτελεί και η ζήτηση δανείων. Σύμφωνα με την
Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων
της Κεντρικής Τράπεζας, η ζήτηση
πιστώσεων είναι πιο αυξημένη
στα δάνεια που αφορούν στην
αναδιάρθρωση χρέους, γεγονός
που επιβεβαιώνει τις πιέσεις που
αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις
όσον αφορά στα χαμηλά περιθώρια
κέρδους, στην ικανότητά τους να
καταγράψουν κέρδη και στην εξυπηρετήση των υφιστάμενων δανείων τους. Ταυτόχρονα, ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι η
ζήτηση δανείων σχετικά με τις
πάγιες επενδύσεις συνεχίζει να
υποχωρεί, ενώ ταυτόχρονα και η
ζήτηση για κεφάλαια κίνησης και
αποθέματα, μετά την αύξηση που
καταγράφηκε κατά το β΄ τρίμηνο
του έτους, έχει και πάλι υποχωρήσει. Αυτό το δεδομένο δημιουργεί αναλυτικά ερωτηματικά σχετικά με τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες δείχνουν να
«μαζεύονται» όσο μπορούν, αποφεύγοντας δαπανηρές εργασίες.
Στα καταναλωτικά δάνεια σημειώνεται πως σημαντικό ρόλο στη
μείωση της ζήτησης διαδραματίζουν και οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών. Όπως σημειώνεται πιο
πάνω, τα νοικοκυριά έχουν εδώ
και μερικούς μήνες περισσότερα
δάνεια από καταθέσεις, κάτι που
κατά πάσα πιθανότητα θα επηρεάσει την κατανάλωση –και δη το
λιανικό εμπόριο– εν όψει των γιορτών των Χριστουγέννων. Πάντως,
λευκά αγαθά –διαρκή και ημιδιαρκή– συνεχίζουν να διατηρούνται
σε αρνητικό έδαφος.
Οι προσδοκίες των νοικοκυριών
έχουν επίσης επιδεινωθεί, αλλά
βραδύτερα από προηγουμένως, ενδεχομένως, διότι το κλίμα ήταν
ήδη αρκετά κακό.
OIK_06-OIKONOMIA_Master_cy 12/6/13 7:31 PM Page 6
6
l
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
ΣYNTOMA
Εγκαινιάστηκε
η νέα υπεραγορά
ΑΛΦΑΜΕΓΑ
στη Λάρνακα
Η νέα ΑΛΦΑΜΕΓΑ της Λάρνακας, η μεγαλύτερη Υπεραγορά της πόλης και μία από
τις μεγαλύτερες της Κύπρου, ξεκίνησε
επίσημα τη λειτουργία της το Σάββατο,
30 Νοεμβρίου 2013, φέρνοντας σε όλους
τη νέα εμπειρία αγορών ΑΛΦΑΜΕΓΑ.
Η νέα Υπεραγορά έκτασης 4000 τετραγωνικών μέτρων προσφέρει στους καταναλωτές άνεση, ποιότητα,
ποικιλία και προσιτές τιμές. Διαθέτει εξειδικευμένα τμήματα φρουταρίας, αρτοποιείου, κρεοπωλείου, ψαραγοράς, ψησταριάς, τμήμα
αλλαντικών και τυριών, καφετέρια και άνετο χώρο στάθμευσης.
Τα εγκαίνια της νέας Υπεραγοράς ΑΛΦΑΜΕΓΑ Λάρνακας πραγματοποιήθηκαν σε εορταστική ατμόσφαιρα από τον δήμαρχο
Λάρνακας κ. Ανδρέα Λουρουτζιάτη. Τον καθιερωμένο αγιασμό
τέλεσε o Μητροπολίτης Κιτίου Χρυσόστομος παρουσία εκλεκτών
προσκεκλημένων και πλήθους κόσμου που αξιοποίησε την ευκαιρία
να περιηγηθεί στη νέα του συνήθεια.
Ο πρόεδρος της Χ.Α. Παπαέλληνας Εμπορική ΛΤΔ κ. Ανδρέας
Παπαέλληνας δήλωσε σχετικά: «Με ιδιαίτερη χαρά εγκαινιάζουμε
τη νέα Υπεραγορά ΑΛΦΑΜΕΓΑ Λάρνακας και ενισχύουμε την παρουσία μας στην πόλη. Οι υπεραγορές ΑΛΦΑΜΕΓΑ δίνουν την
ευκαιρία σε όλους τους καταναλωτές να απολαμβάνουν μία
μοναδική εμπειρία ψωνίσματος σε χαμηλές τιμές. Παράλληλα,
χαιρόμαστε γιατί συμβάλλουμε στην αναθέρμανση της τοπικής
οικονομίας, καθώς στη νέα Υπεραγορά εργοδοτούνται 120 συμπολίτες μας και γύρω από την καθημερινή μας δραστηριότητα
κινείται μία ολόκληρη αγορά τοπικών συνεργατών».
Το συγκεκριμένο κατάστημα αποτελεί το δέκατο στη σειρά των
Υπεραγορών ΑΛΦΑΜΕΓΑ και το δεύτερο στην πόλη της Λάρνακας.
Η υφιστάμενη Υπεραγορά ΑΛΦΑΜΕΓΑ Fresh & Easy συνεχίζει
κανονικά τη λειτουργία της.
Τα συγχαρητήριά
του προς τον γενικό
διευθυντή, τους λειτουργούς του
Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων
και του Τμήματος
Εμπορικής Ναυτιλίας, σχετικά με την
πρόσφατη εκλογή
της Κύπρου στο
Συμβούλιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού
Οργανισμού, εκφράζει με επιστολές του ο υπουργός
Συγκοινωνιών και
Έργων, Τάσος Μητσόπουλος. «Η επιτυχία αυτή της χώρας μας κρίνεται ως
ιδιαίτερα σημαντική,
αν αναλογιστεί κανείς τις συνθήκες
έντονου ανταγωνισμού που επικράτησαν. Το θετικό αυτό
αποτέλεσμα αναμφισβήτητα οφείλεται στην οργανωμένη και συστηματική
προώθηση της υποψηφιότητας της χώρας μας αλλά και
στο γεγονός ότι έχει
καταβληθεί σημαντική προσπάθεια και
κόπος».
Προγράμματα Red
από τη CytamobileVodafone
Η Cytamobile-Vodafone παρουσίασε τα
Προγράμματα Συμβολαίου RED, τα οποία
σχεδιάστηκαν για να απαντήσουν στις
σύγχρονες απαιτήσεις, τόσο των ιδιωτών
όσο και των επαγγελματιών, που θέλουν
να έχουν και να αξιοποιούν έξυπνα τηλέφωνα (Smartphones).
Η καινοτομία των Προγραμμάτων RED
είναι ότι, για πρώτη φορά, παρέχουν στους
πελάτες:
-Απεριόριστο χρόνο ομιλίας και SMS προς
όλα τα δίκτυα εντός Κύπρου.
-Το Smartphone που επιθυμούν χωρίς αρχικό κόστος.
-Mobile Internet με πολλά ΜΒ για πλήρη
αξιοποίηση του Smartphone.
-Την υπηρεσία MultiSIM, που προσφέρει
μέχρι και πέντε κάρτες SIM σε ένα τιμολογιακό
πακέτο, για να σερφάρει ο κάθε χρήστης ξέγνοιαστα απ’ όλες του τις συσκευές.
-Απόλυτο έλεγχο του κόστους χρήσης Mobile Internet κάθε στιγμή.
-Κρυστάλλινη ποιότητα επικοινωνίας με
ένα αξιόπιστο δίκτυο σε όλη την Κύπρο.
Οι πελάτες μπορούν να αποκτήσουν το
Smartphone που επιθυμούν μέχρι και με μηδενικό αρχικό κόστος, με 24μηνο συμβόλαιο.
Οι επαγγελματίες μπορούν να απολαμβάνουν:
-Επιπλέον 10% έκπτωση στη μηνιαία συνδρομή όλων των Προγραμμάτων RED.
-Απεριόριστες ενδοεταιρικές κλήσεις με
€5 / μήνα.
Εκπρόσωποι των κυπριακών εταιρειών που διακρίθηκαν ως National
Champion στα European Business Awards 2013/14.
Οι εθνικοί νικητές των
European Business Awards
H επιτυχία των πέντε κυπριακών εταιρειών που διακρίθηκαν ως
National Champions στα φετινά European Business Awards 2013/14
τιμήθηκε σε τελετή στην Οικία του Βρετανού Ύπατου Αρμοστή
στη Λευκωσία, που διοργανώθηκε σε συνεργασία με την RSM
Cyprus και το UK Trade & Investment.
Οι εταιρίες που έχουν βραβευτεί ως National Champion και διεκδικούν μία θέση στην επόμενη φάση του διαγωνισμού είναι οι
FxPro Financial Services Limited, Globaltraining, L.G.Zambartas
LLC, MEDOCHEMIE Ltd και ΝIPD Genetics Ltd.
Ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής, Μάθιου Κιντ, δήλωσε ότι τα
βραβεία αυτά αποτελούν απόδειξη για το πώς η επιχειρηματικότητα
και η δημιουργικότητα μπορούν να συμβάλουν στην προσπάθεια
επανεκκίνησης της ανάπτυξης και να προωθήσουν την ευημερία
σε δύσκολους καιρούς.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Οι υπηρεσίες μπορούν
να στηρίξουν την ανάπτυξη
Ο Andrey Dashin προβλέπει ανάκαμψη σε διάστημα 3 έως 5 χρόνια
Συνέντευξη στον
ΓΙΑΝΝΗ ΚΩΣΤΑΚΟΠΟΥΛΟ
Το Forex, «Foreign Exchange Market» (σε συντομογραφία FX), είναι
η Αγορά Ξένου Συναλλάγματος,
δηλαδή μία αγορά στην οποία πραγματοποιούνται συναλλαγές διαφόρων διεθνών νομισμάτων. Πρόκειται για μία διατραπεζική αγορά που
ιδρύθηκε το 1971, όταν το διεθνές
εμπόριο έκανε στροφή από τις σταθερές ισοτιμίες στις κυμαινόμενες.
Ως αποτέλεσμα του τεράστιου όγκου της και της ρευστότητάς της,
η αγορά FX εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη και σημαντικότερη χρηματοπιστωτική αγορά του κόσμου.
Η «Forex Time» με βάση την Κύπρο, ιδρύθηκε από τον Andrey Dashin, συνιδρυτή και μέτοχο της
Alpari. Εμφανίστηκε στην αγορά,
με σκοπό να παρέχει στους επενδυτές νέες ευκαιρίες μέσω των συναλλαγών «forex».
Συναντηθήκαμε με τον κ. Andrey Dashin, στην επαγγελματική
του έδρα, στα κεντρικά γραφεία
που διατηρεί η εταιρεία του στη
Λεμεσό.
–Κύριε Dashin, νομίζω πως δεν
στεγάζει μόνο την επαγγελματική σας δραστηριότητα η Λεμεσός, αλλά και την οικογενειακή σας ζωή. Πώς εξηγείτε αυτή
την επιλογή σας;
–Αυτή ήταν και η προσωπική
μου επιλογή. Θα μπορούσα να επιλέξω μία μεγαλούπολη όπως το
Λονδίνο, όμως εγκαταστάθηκα οικογενειακώς στην Κύπρο και στη
Λεμεσό. Για μένα «μέτρησε η συγγένειά μας», αφού υπάρχει η θρησκευτική διασύνδεση των λαών
μας και σχεδόν η ίδια ιδιοσυγκρασία. Όταν ήρθα στην Κύπρο για
πρώτη φορά, δεν ένιωσα ξένος.
Έπαιξαν ρόλο κι τρόπος ζωής και
το καλό κλίμα, ώστε να πάρουμε
την απόφαση να μεταφέρουμε την
οικογενειακή μας ζωή στην Κύπρο.
Να επισημάνω πως η οικογένειά
μου –και ιδιαίτερα τα τρία μου παιδιά– έχουν προσαρμοστεί πλήρως
στον τρόπο ζωής του νησιού.
–Δεν είναι μικρή η Κύπρος για
την εγκατάσταση μιας μεγάλης,
σύγχρονης εταιρείας;
–Η υπηρεσία δεν είναι νέα. Έχει
δοκιμαστεί. Πιθανόν κι οι ίδιες οι
εμπειρίες μας να υποδείκνυαν την
Κύπρο ως βάση δραστηριοποίησης
της «Forex Time». Βέβαια, η δική
μας εταιρεία δεν απευθύνεται μόνο
σε Κύπριους, αλλά στον κόσμο της
ευρύτερης περιοχής. Κατά την επιλογή που κάναμε, λήφθηκε υπόψη
η γεωγραφική θέση της Κύπρου
και η ευρωπαϊκή της ταυτότητα.
Έχουμε τη δυνατότητα να απευθυνόμαστε σε ευρωπαϊκές χώρες,
στον αραβικό κόσμο, αλλά και σε
χώρες της Αφρικής.
–Υπάρχουν κι άλλα χαρακτηριστικά που τονίζουν το «κυπριακό χρώμα» της εταιρείας
σας;
–Όπως είπα, επιλέξαμε την Κύπρο επειδή είναι ένα αρκετά γνωστό
κέντρο στην αγορά του Forex και
καλύπτει τους στρατηγικούς μας
στόχους για ανάπτυξη. Μπορούμε,
βέβαια, να δούμε κι άλλες παραμέτρους. Το 60% του προσωπικού
Όνειρο μία σχολή
Πυγμαχίας στη
Λεμεσό
Ήταν και παραμένει όνειρο
Περισσότερο επώδυνο από την ίδια την κρίση, είναι η αβεβαιότητα και η
διασπορά φημών. Με αυτή την αβεβαιότητα, η φήμη της Κύπρου ως
χρηματοπιστωτικού κέντρου υπέστη ζημιά, τονίζει στην «Κ» ο κ. Andrey Dashin.
<
<
<
<
<
<
<
«Οφείλουμε πλέον να
μην αναπαράγουμε μοιρολατρικά τα προβλήματα που προέκυψαν
από την κρίση, αλλά να
λάβουμε σοβαρά και
ουσιαστικά μέτρα για
να τα ξεπεράσουμε».
που εργοδοτούμε, είναι Κύπριοι.
Ίσως να είναι και μέλημά μου, ως
ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος
της εταιρείας, η πλειοψηφία των
συνεργατών μου να είναι Κύπριοι.
Και θεωρείται πλεονέκτημα το γεγονός ότι εντοπίσαμε καταρτισμένο
προσωπικό, που ελλείψει πανεπιστημιακών ιδρυμάτων παλιότερα
στο νησί, έκανε σπουδές στο εξωτερικό κι εξοικειώθηκε με τις σύγχρονες τάσεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
–Μόλις αρχίσατε να δραστηριοποιείστε και να εδραιώνεστε
στην Κύπρο, ξέσπασε η οικονομική κρίση. Επηρεαστήκατε;
–Δεν μας επηρέασε άμεσα η οικονομική κρίση, λόγω της φύσης
των δραστηριοτήτων μας. Όμως
το πλήγμα που δέχτηκε η φήμη
της Κύπρου ως χρηματοπιστωτικού
κέντρου δεν θα έλεγα πως άφησε
οποιονδήποτε ανεπηρέαστο. Η
εταιρεία μας είναι διεθνής γι’ αυτό
και δεν επιθυμώ να ακούω από φίλους ερωτήσεις του τύπου «πώς τα
πάτε εκεί στην Κύπρο με τα τόσα
οικονομικά προβλήματα;». Νομίζω
πως οφείλουμε πλέον να μην ανα-
παράγουμε μοιρολατρικά τα προβλήματα που προέκυψαν από την
κρίση, αλλά να λάβουμε σοβαρά
και ουσιαστικά μέτρα για να τα ξεπεράσουμε.
–Κι αν γίνει αυτό, θα ανακάμψουμε σύντομα;
–Θέλω να θεωρώ τον εαυτό μου
ρεαλιστή. Κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί
σύντομα. Δίνω περιθώριο από 3
έως 5 χρόνια μέχρι να παρουσιαστεί
ανάκαμψη. Πρέπει ταυτόχρονα να
αντιληφθούμε ότι δεν θα γίνουν
θαύματα, που θα λύσουν τα οικονομικά προβλήματα του νησιού,
όπως για παράδειγμα τα ενεργειακά
αποθέματα αερίου. Όλα αυτά θέλουν υπομονή.
–Τι ενόχλησε περισσότερο τους
ξένους επενδυτές και επιχειρηματίες από την κρίση;
–Περισσότερο επώδυνο από την
ίδια την κρίση, είναι η αβεβαιότητα
και η διασπορά φημών. Με αυτή
την αβεβαιότητα, η φήμη της Κύπρου ως χρηματοπιστωτικού κέντρου υπέστη ζημιά. Αρχικά μάθαμε
ότι θα υπήρχε «κούρεμα» καταθέσεων της τάξης του 10%. Φυσικά,
κανέναν δεν ευχαριστεί μία τέτοια
εξέλιξη, όμως πολλοί –όπως κι εγώ–
κατανοήσαμε πως αυτό γίνεται για
τη σωτηρία της κυπριακής οικονομίας. Όταν αργότερα το ποσοστό
ανέβαινε στο 25% και πολλές καταθέσεις «χάθηκαν», ήταν επόμενο
να υπάρξει πανικός μεταξύ των
επενδυτών και επιχειρηματιών.
Δεν ξέρω, μπορεί η συγκυρία με
την αλλαγή της κυβέρνησης να
έκανε αναπόφευκτη αυτή τη δυσχερή εξέλιξη. Πώς έπρεπε να είχε
γίνει; Κατ’ αρχάς η κυβέρνηση όφειλε να ανακοινώσει τα μέτρα της,
χωρίς περιστροφές. Θα ήταν πε-
ζωής για τον Andrey Dashin η
δημιουργία της δικής του σχολής πυγμαχίας στη Λεμεσό.
Όπως μας αποκαλύπτει, ασχολήθηκε ως αθλητής στο παρελθόν με το μποξ, παρακολουθεί
το αγαπημένο του άθλημα και
οραματίζεται στη νέα του πατρίδα να ιδρύσει σε άρτια βάση
μία καλή σχολή πυγμαχίας. Δεν
κατανοεί γιατί δεν δίνεται σημασία, πέραν του ποδοσφαίρου, της καλαθόσφαιρας και
κάποιων άλλων ομαδικών
αθλημάτων, σε άλλα αθλήματα
όπως την πυγμαχία, η οποία σε
πολλές χώρες είναι ένα από τα
δημοφιλή αθλήματα και συσπειρώνει στους κύκλους της
εκατοντάδες νέους, αναδεικνύοντας το ταλέντο τους. «Και
πιστέψτε με δεν είδα πιο
πραγματικούς φίλους στη ζωή,
απ’ τους πυγμάχους που στο
ρινγκ είναι αντίπαλοι», παρατηρεί ο Andrey, δίνοντας την
υπόσχεση πως από την πλευρά
του θα αναληφθεί σύντομα η
πρωτοβουλία προς αυτή την
κατεύθυνση.
ρισσότερο κατανοητό κι αποδεκτό.
Θα απέτρεπε την άκρατη φημολογία, τη διαιώνιση της αβεβαιότητας,
τον πανικό. Όπως, άλλωστε, γίνεται
σε ανεπτυγμένες οικονομίες διαφόρων χωρών.
–Ποια είναι τα επιχειρηματικά
σας σχέδια για το μέλλον;
–Κοιτάξτε. Νιώθω πως είμαι φορτωμένος με μία πείρα 15 χρόνων
ενασχόλησης στον τομέα. Στη Ρωσία συνηθίζουμε να λέμε παραβολικά: «Κτίσε σπίτι και πούλησέ το.
Κι αγόρασε στη συνέχεια το δικό
σου». Σ’ αυτή τη φάση αναλογίζομαι
κάποια λάθη που έκανα στο παρελθόν και προσπαθώ να μην τα
επαναλάβω. Στόχος μου βέβαια
είναι η διαρκής ανάπτυξη και πρόοδος της εταιρείας, η διατήρηση
της φήμης που απέκτησε κι η εδραίωση του ονόματός της στην αγορά.
Η εκτεταμένη εμπειρία μου στις
επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα στον
τομέα του forex, με έμαθε να αναμένω προκλήσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Αυτές κατ’ αρχάς
οφείλω να τις αντιμετωπίσω με
τους συνεργάτες μου. Θέλουμε να
μπορούμε να εξελισσόμαστε συνεχώς, ενώ παράλληλα να είμαστε
κι ευέλικτοι ως εταιρεία για να προσαρμοζόμαστε εύκολα σε διαφορετικές καταστάσεις και να προσφέρουμε στους πελάτες μας αυτό
που θέλουν. Θέλω να επαναλάβω
πως η δουλειά μας είναι μια καθημερινή πρόκληση, αφού πρόκειται
για μία από τις γρηγορότερα αναπτυσσόμενες χρηματοοικονομικές
αγορές στον κόσμο με μεγάλες δυνατότητες μελλοντικής ανάπτυξης
και με αυξανόμενο ενδιαφέρον από
επενδυτές που δραστηριοποιούνται
σε αναδυόμενες οικονομίες.
«Η χώρα να μην παλινδρομεί σε θεωρητικές λύσεις»
–Έχετε να κάνετε κάποια
συγκεκριμένη πρόταση, που
θα μας βγάλει από το οικονομικό «τέλμα», έστω και
μακροπρόθεσμα;
–Όταν προέκυψε η κρίση,
άκουγα διάφορες «συνταγές».
«Ας αναπτύξουμε αυτόν τον
βιομηχανικό τομέα». «Ας κάνουμε εδώ και τώρα το καζίνο».
«Ας περιμένουμε ένα-δυο χρόνια
μέχρι να εξορύξουμε το αέριό
μας». Δεν είναι καν απλές λύσεις
οι προτεινόμενες. Ακόμη και
τον τουριστικό τομέα, πρέπει
να τον δούμε μέσα από τις ιδιομορφίες της ανάπτυξής του.
Δεν είναι δυνατόν να ανταγωνιστείς τον τουρισμό μιας χώρας, που προσφέρει το ίδιο προ-
ϊόν σε πιο ελκυστική τιμή ή να
προσελκύσεις ομάδες τουρισμού
για τις οποίες εσύ δεν δημιούργησες τις υποδομές ή αντικειμενικά δεν διαθέτεις τα μέσα
ως χώρα. Τις όποιες επενδύσεις
στην ανάπτυξη του τουρισμού
στην παρούσα φάση, πρέπει να
τις αντικρίζουμε μόνο ως προοπτικές για το μέλλον. Τα παραθέτω όλα αυτά θέλοντας να
δείξω ότι δεν πρέπει να περιμένουμε ένα θαύμα που θα φέρει την οικονομική ανάκαμψη.
Πρέπει να προσανατολιστούμε
σε ό,τι υγιές και σταθερό διαθέτουμε. Και με αυτό εννοώ τη
σφαίρα των οικονομικών υπηρεσιών, που τα τελευταία χρόνια
βρισκόταν σε ανάπτυξη κι ήταν
ο πλέον επωφελής τομέας για
το νησί. Ταυτόχρονα, θα υποδείκνυα την ισχύ του μέτρου.
Δεν ήταν δυνατόν η Κύπρος να
έχει αυτό τον γιγάντιο τραπεζικό
τομέα. Θα πρέπει να αφήσουμε
πίσω τον «πληγωμένο» και να
κτίσουμε ένα υγιή (αλλά σαφώς
μικρότερο) τραπεζικό τομέα πάνω στον οποίο μπορεί να στηριχτεί η οικονομία του τόπου.
Γενικότερα, αυτό που κρίνω σημαντικό είναι η χώρα να μην
παλινδρομεί σε αβέβαιες θεωρητικές λύσεις, αλλά να μεριμνήσει να ανακτήσει γρήγορα
τις δυνάμεις της και να ληφθούν
τα απαραίτητα μέτρα ώστε να
διασφαλιστεί το μέλλον της οικονομίας της.
Πρέπει να προσανατολιστούμε σε ό,τι υγιές
και σταθερό διαθέτουμε. Και με αυτό εννοώ
τη σφαίρα των οικονομικών υπηρεσιών.
OIK_07-OIKONOMIA_Master_cy 12/6/13 8:59 PM Page 7
ΠΡΟΣΩΠΑ
Kυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
7
ΝΤΟΝΑΤEΛΑ ΒΕΡΣAΤΣΕ
Κρατικά ιταλικά κεφάλαια
αγοράζουν... Versace
Οι στρατηγικοί επενδυτές ορι-
σμένες φορές αποδεικνύονται... ενοχλητικά αναγκαίοι,
γιατί αναμειγνύονται σε μεγάλο βαθμό σε πράγματα που
δεν τους αφορούν. Στην περίπτωση των Fondo Strategico
Italiano (FSI), των κρατικών
επενδυτικών κεφαλαίων της
Ιταλίας, και του οίκου υψηλής
ραπτικής Versace, μάλλον αυτό δεν ισχύει. Η αντιπρόεδρος
και κορυφαία σχεδιάστρια του
οίκου, Ντονατέλα Βερσάτσε,
εκτιμά πως, εάν τελικά τα FSI
αποκτήσουν το 20% σε αυτόν,
δεν θα παρεμποδίσουν τη
στρατηγική του. Δεν τους ενδιαφέρει να το κάνουν και
υιοθετούν παθητική στάση.
Επικεφαλής στα FSI είναι ο
Μαουρίτσιο Ταμανίνι, πρώην
διοικητικό στέλεχος της Merrill Lynch, ο οποίος ενδιαφέρεται διακαώς για τον οίκο
Versace. Ο λόγος είναι ότι
πρόκειται για ένα από τα τελευταία εμπορικά σήματα
στον κλάδο των ειδών πολυτελείας της Ιταλίας, που ανήκει στην ιδρυτική του οικογένεια. Ο κ. Ταμανίνι είχε επιδιώξει να αγοράσει έναν άλλο
διάσημο οίκο, τον Valentino,
και έκανε μια δελεαστική
πρόταση. Ωστόσο, τον απέκτησε πέρυσι, μέσω του
επενδυτικού της οχήματος, η
σεΐχισσα Μόζα μπιντ Νάσερ
αλ Μίσνεντ, μητέρα του νέου
εμίρη του Κατάρ.
Η αντιπρόεδρος και ψυχή του οίκου υψηλής ραπτικής
βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο συζητήσεων
για την πώληση μεριδίου 20%, αντί 1,1 δισ. ευρώ
Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΚΑΠΕΡΝΑΡΑΚΟΥ
Συνήθως, όπως έχει δείξει η Ιστορία,
τα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια
ενδιαφέρονται για ακίνητα, πετρελαιοπηγές, μεγαλόπνοα έργα υποδομών και άλλες ανάλογου βεληνεκούς πρωτοβουλίες. Στην περίπτωση
των ιταλικών κρατικών επενδυτικών
κεφαλαίων (FSI/Fondo Strategico
Italiano), η επιλογή έχει σαφώς εθνική σημασία. Εντούτοις, συναρτάται
άμεσα με τον κόσμο της υψηλής
ραπτικής και των πολυτελών αξεσουάρ. Πρόκειται για τη σχεδιαζόμενη αγορά του 20% στον γνωστό
οίκο Versace.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τους Financial Times, τα FSI βρίσκονται
σε προχωρημένο στάδιο συζητήσεων με την Ντονατέλα Βερσάτσε,
την αντιπρόεδρο του οίκου και κορυφαία σχεδιάστριά του. Πάντως,
η προσφορά τους στα 1,1 δισ. ευρώ,
του χρέους συμπεριλαμβανομένου,
είναι η υψηλότερη από των υπολοίπων διεκδικητών. Ισοδυναμεί,
μάλιστα, με το 16πλάσιο των προ
φόρων και τόκων κερδών του οίκου.
Ανάμεσα στους λοιπούς ενδιαφερομένους περιλαμβάνονται τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια Investcorp, Blackstone και Ardian. Αξιοσημείωτο στοιχείο της ιστορίας είναι το ότι τα FSI προσέγγισαν τον
οίκο Versace σε συνεργασία με το
εμιράτο του Κατάρ. Πέρυσι συγκρότησαν κοινοπραξία, η οποία
αποσκοπεί να επενδύσει περί τα
2,7 δισ. ευρώ στη μόδα, τα τρόφιμα,
τα έπιπλα και τον τουρισμό της
Ιταλίας.
Toν φημισμένο οίκο μόδας ίδρυσε το 1978 ο Τζιάνι Βερσάτσε, ο
οποίος έχασε άδοξα τη ζωή του.
Δολοφονήθηκε πριν από 16 χρόνια
στο σπίτι του στο Μαϊάμι. Εκτοτε
τον οίκο Versace διαχειρίζεται η
αδελφή τού Τζιάνι, Ντονατέλα Βερσάτσε. Είναι η αντιπρόεδρος του
οίκου και ο ιθύνων νους όσον αφορά τις σχεδιαστικές επιταγές της
εκάστοτε συλλογής του, ωστόσο
δεν θα έχει τα περισσότερα οφέλη
από μία δυνητική επένδυση του
ιταλικού Δημοσίου, εν αντιθέσει
με την κόρη της, Αλέγκρα, που
ελέγχει το ήμισυ του οίκου. Θα
είναι εκείνη, όμως, η οποία θα δει
να υλοποιείται το σχέδιό της για
επέκταση και διείσδυση του οίκου
στη Μέση Ανατολή με την αρωγή
των κεφαλαίων του Κατάρ.
Κληροδότημα
Ο Τζιάνι Βερσάτσε κληροδότησε
το ήμισυ του οίκου του στην ανιψιά
του Αλέγκρα Βερσάτσε. Το υπόλοιπο
ποσοστό κατανέμεται κατά 20%
στη μητέρα τής Αλέγκρα και αδελφή
του, Ντονατέλα, και κατά 30% στον
αδελφό του Σάντο. Εάν ευοδωθεί η
διαδικασία με την υψηλότατη προσφορά των κρατικών ιταλικών επενδυτικών κεφαλαίων, όλοι εκτός της
Ντονατέλας θα γίνουν δισεκατομμυριούχοι, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε άρθρο του το περιοδικό Forbes. Βέβαια, κανείς και καμιά
δεν θα μείνει με παράπονο. Η Αλέγ-
κρα Βερσάτσε θα δει το μερίδιό της
στα 1,7 δισ. ευρώ, ο θείος της Σάντο
το δικό του στα 1,3 δισ. ευρώ και η
μητέρα της Ντονατέλα... μόλις στα
674,8 εκατ. ευρώ. Σχεδόν όλοι, λοιπόν, θα ενταχθούν στην ομάδα των
Ιταλών δισεκατομμυριούχων της
μόδας, όπως ο Τζιόρτζιο Αρμάνι, η
Μιούτσια Πράντα, ο Στέφανο Γκαμπάνα και ο Ντομένικο Ντόλτσε.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την προσφορά των κρατικών επενδυτικών
κεφαλαίων της Ιταλίας, συνολικά ο
Versace αποτιμάται στα 4,25 δισ.
ευρώ. Αναλυτές επισημαίνουν πως
η αποτίμηση αυτή, ίση με το δεκαπλάσιο των πωλήσεων του οίκου,
είναι αρκετά υψηλή συγκριτικά με
τον υπόλοιπο κλάδο. Κατά τον Χάουαρντ Φέλερ, της εταιρείας συμβούλων με ειδίκευση στη μόδα,
MMG, θα ήταν πιο λογικό ένα ποσόν
της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ για
το 20% του οίκου. «Ο Versace σαφώς
και έχει παρουσιάσει αξιοσημείωτη
αύξηση πωλήσεων, αλλά δεν παύει
να συνιστά ένα πλέον ώριμο εμπορικό σήμα στον χώρο των ειδών πολυτελείας», υπογράμμισε ο κ. Φέλερ.
Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, τα
Fondo Strategico Italiano ενδιαφέρονται για ποσοστό 20%-30% και
το αποτιμούν στα 850 εκατ. ευρώ.
Πάντως, η οικογένεια Βερσάτσε
επιθυμεί να εισαγάγει τον οίκο της
στο χρηματιστήριο σε ορίζοντα
τριετίας έως και πενταετίας. Επιπλέον, αναζητούν συνεταίρο διεθνούς βεληνεκούς, ο οποίος θα μπορέσει να τροφοδοτήσει και τη διεθνή
EPA
Ιδανική
συνεργασία
Η Ντονατέλα Βερσάτσε κληρονόμησε «μόλις» το 20% του οίκου Versace
από τον αδελφό της και ιδρυτή του διάσημου οίκου, Τζιάνι Βερσάτσε, μετά
τον θάνατό του πριν από 16 χρόνια. Το 50% ανήκει στην κόρη της Αλέγκρα
και το 30% στον έτερο αδελφό της Σάντο.
επέκταση. Το 2009 ο Versace είχε
φθάσει στο χείλος της χρεοκοπίας.
Προσελήφθη τότε ο Τζιαν Τζιάκομο
Φεράρις ως διευθύνων σύμβουλος,
ο οποίος βοήθησε τον οίκο να ορ-
θοποδήσει. Τα έσοδα του 2012, συγκεκριμένα, εκτινάχθηκαν 20%, στα
553,8 εκατ. δολάρια, χάρις στην εντυπωσιακή αύξηση των διεθνών
πωλήσεων κατά 40%.
ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ
ΣΙΓΚΜΟΥΝΤΟΥΡ ΝΤΑΒΙΝΤ ΓΚΟΥΝΛΑΟΥΓΚΣΟΝ
ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΚΑΜΕΡΟΝ
ΤΖΕΦ ΜΠΕΖΟΣ
Ελάφρυνση για χρεωμένους Ισλανδούς
Aυθαίρετος «εκπρόσωπος» της Κομισιόν
Από την Amazon στην πόρτα σας με αεροπλανάκι
Πολιτικές σεισάχθειας για τα χρεωμένα νοικοκυριά της Ισλανδίας
θα εφαρμόσει ο πρωθυπουργός
της χώρας, Σιγκμουντούρ Νταβίντ
Γκουνλάουγκσον. Μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια προωθεί
πρόγραμμα ελάφρυνσης του χρέους των νοικοκυριών ύψους 150
δισ. κορωνών Ισλανδίας (1 δισ.
ευρώ). Υπό το σκεπτικό αυτό προβλέπεται η αύξηση της φορολογίας
επί των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, ούτως ώστε τα έσοδα αυτά
να χρηματοδοτήσουν την απομείωση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων. Συνολικά το πρόγραμμα της σεισάχθειας ισοδυναμεί με το 9% του ΑΕΠ της Ισλανδίας, το οποίο αποτιμάται σε
10,3 δισ. ευρώ.
Κομβική πρόβλεψη είναι εκείνη, η οποία αφορά τη μείωση του
κεφαλαίου του δανείου για όσους
έλαβαν στεγαστικό δάνειο διασυνδεδεμένο με τον πληθωρισμό.
«Φωτιές» άναψε μία ακόμη φορά ο
Ντέιβιντ Κάμερον με τις δηλώσεις
του για το σινοευρωπαϊκό εμπόριο.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός διεμήνυσε πως επιθυμεί άρση των εμποδίων στις εμπορικές συναλλαγές
με την Κίνα και δεσμεύθηκε να πιέσει την Ε.Ε. προς αυτή την κατεύθυνση. «Είναι πρόωρο να συζητήσουμε μία εμπορική συμφωνία με
την Κίνα», δήλωσε ο εκπρόσωπος
της Κομισιόν, Αλεξάντερ Πόλακ.
«Ηδη συζητούμε μαζί της μία διμερή
συμφωνία για τις επενδύσεις και
σε αυτό θα περιοριστούμε προς το
παρόν». Η επίμαχη τοποθέτηση
Κάμερον έγινε με αφορμή την επίσημη αποστολή της χώρας του στο
Πεκίνο. Διαδραματίζοντας αυθαιρέτως ρόλο «εκπροσώπου» των Βρυξελλών, ο κ. Κάμερον υπογράμμισε:
«Θα αγωνιστώ για μία σινοευρωπαϊκή συμφωνία για το διμερές εμπόριο, με την ίδια αποφασιστικότητα, με την οποία προωθώ και την
Στο μέλλον το βιβλίο και το CD που
θα παραγγέλνουν οι καταναλωτές
από την Amazon, δεν θα φθάνει
στα χέρια τους μέσω ταχυδρομείου
αλλά με...ένα αεροπλάνο. Τα σχέδια
του καινοτόμου και διορατικού
ιδρυτή της Amazon, Τζεφ Μπέζος,
ολοένα και περισσότερο παραπέμπουν σε επιστημονική φαντασία.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του ανακοίνωσε πως τα επόμενα τέσσερα
έως πέντε χρόνια θα υλοποιήσει
ως εμπορικό σχέδιο τη μεταφορά
προϊόντων με τη χρήση μικρών
μη επανδρωμένων ρομποτικών αεροσκαφών.
Τα ρομποτικά αεροσκάφη θα
έχουν φορτωμένο το δέμα με την
παραγγελία και θα πετούν προς τον
προορισμό τους, όπως εξήγησε ο
κ. Μπέζος. Αρκεί η απόσταση να
μην ξεπερνά τα 16 χιλιόμετρα μεταξύ
της ειδικής αποθήκης της Amazon
και του παραλήπτη. Ενα βασικό εμπόδιο είναι η αρμόδια Ομοσπονδια-
Ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας
ανακοίνωσε πρόγραμμα 1 δισ. ευρώ
τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Η ρύθμιση ισχύει ανεξαρτήτως
εισοδήματος του εκάστοτε νοικοκυριού, αλλά σχετίζεται με το
ύψος του δανείου, ενώ η ελάφρυνση δεν θα υπερβαίνει το
ανώτατο όριο των 24.000 ευρώ
ανά περίπτωση.
REUTERS
Οι δηλώσεις του Βρετανού πρωθυπουργού στην Κίνα, για το σινοευρωπαϊκό εμπόριο, άναψαν φωτιές στις
Βρυξέλλες.
αμερικανοευρωπαϊκή εμπορική
συμφωνία». Προσέθεσε ακόμα με
τρόπο οξύ πως η Βρετανία είναι πολύ προοδευτικότερη σε θέματα εμπορίου από ό,τι άλλες χώρες της
Γηραιάς Ηπείρου.
BLOOMBERG
Ο καινοτόμος ιδρυτής της Amazon
ανακοίνωσε πως τα επόμενα 4-5
χρόνια το νέο σχέδιο μεταφοράς θα
είναι έτοιμο.
κή Διοίκηση Αερομεταφορών των
ΗΠΑ, η οποία δεν έχει ακόμα ορίσει
πλαίσιο κανόνων σχετικά με τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών
για πολιτικούς σκοπούς. Τώρα η
αφορμή δόθηκε.
REUTERS, A.P.
FOREXTIME
OIK_08-OIKONOMIA_Master_cy 12/6/13 7:30 PM Page 8
8
l
ΚΑΡΙΕΡΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
«Survivors’ Syndrome», όταν
οι μαζικές απολύσεις γίνονται επιδημία
Το «Σύνδρομο των Επιβιωσάντων» προκαλεί ένα πλέγμα δυσάρεστων συναισθημάτων
Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΟΥ
«The Big HR Debate»
Το σημαντικό -και δυστυχώς επίκαιρο- αυτό θέμα παρουσίασε η καθηγήτρια Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο
Αθηνών, Νάνσυ Παπαλεξανδρή, στο
πλαίσιο του φετινού «The Big HR Debate» που διοργάνωσε για τέταρτη συνεχή χρονιά το Ελληνικό Ινστιτούτο
Μάνατζμεντ Ανθρώπινου Δυναμικού
(ΕΙΜΑΔ) της Ελληνικής Εταιρείας Διοικήσεων Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ), με
την υποστήριξη της Boussias Communications. Πρόκειται για την ετήσια
συνάντηση των ανθρώπων της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού
προκειμένου να παρουσιάσουν και να
συζητηθούν οι προβληματισμοί και οι
προκλήσεις στον τομέα αυτό.
Αναφέρθηκε στο φαινόμενο των μαζικών απολύσεων -το γνωστό μας down-
Οι διαφορές
ΑΠΕ
Τι κοινό μπορεί να έχουν εκείνοι που
επιβίωσαν από μιαν αεροπορική καταστροφή, είτε από άλλες απειλητικές
για τη ζωή τους επιθέσεις, με εκείνους
τους «τυχερούς» εργαζομένους που
«διασώθηκαν» και διατηρούν τη θέση
εργασίας τους ύστερα από μια λαίλαπα
μαζικών απολύσεων ή όταν η επιχείρησή τους αποφάσισε να μειώσει δραστικά το προσωπικό της; Η απάντηση
είναι ότι -και οι μεν και οι δε- πάσχουν
από το Survivors’ Syndrome. Διακατέχονται δηλαδή από ένα πλέγμα δυσάρεστων συναισθημάτων ενοχής,
θύμου, άγχους και βιώνουν έντονες
δυσάρεστες καταστάσεις, κάτι που
ορίζεται ως το «Σύνδρομο των Επιβιωσάντων». Μια από τις συνέπειες των
συναισθημάτων αυτών «οδηγεί σε μειωμένη απόδοση, σε συγκρούσεις στον
χώρο της εργασίας και σε αύξηση των
απουσιών».
Science, αποδεικνύεται ότι αφενός οι
επιτυχημένες εταιρείες μείωσαν την
απόδοσή τους, αφετέρου οι μέτριες
και χαμηλές σε απόδοση εταιρείες δεν
είχαν καμιά βελτίωση.
Οι εργαζόμενοι που επιβίωσαν και μένουν στις θέσεις τους είναι αυτοί που
καλούνται να διαχειρισθούν τα συναισθήματα της απώλειας, της ανασφάλειας
για το δικό τους εργασιακό μέλλον, της απόρριψης και της αμηχανίας,
sizing- «που έχει λάβει δραματικές διαστάσεις στις μέρες μας» και ξεκίνησε
από τη δεκαετία του ’80. Οι πετρελαϊκές
κρίσεις της 10ετίας του ’70 και ο ανταγωνισμός ώθησαν τις μεγάλες εταιρείες των ΗΠΑ να αναζητήσουν μεθόδους για τη μείωση του κόστους της
λειτουργιάς τους. Στη δεκαετία του ’90
η μείωση προσωπικού, που αρχικά
ήταν συνυφασμένη με την παρακμή
μιας επιχείρησης, άρχισε να εφαρμόζεται ως μέθοδος στρατηγικής αναδιοργάνωσης, με στόχο την αύξηση
της αποδοτικότητας. Στη συνέχεια, το
φαινόμενο γενικεύθηκε με αφορμή τις
συγχωνεύσεις, τις εξαγορές και με την
είσοδο νέων τεχνολογιών.
«Το φαινόμενο έχει σχολιαστεί και
αναλυθεί εκτεταμένα σε σχετικές έρευνες», αναφέρει η κ. Παπαλεξανδρή.
«Αυτό που μπορεί κάνεις να διαπιστώσει
είναι ότι συχνά οι μειώσεις προσωπικού
έλαβαν μορφή επιδημίας και ήταν πε-
ρισσότερο αποτέλεσμα μιμητισμού
και μελετών benchmarking παρά άμεσης ανάγκης. Εξάλλου, πολλά ευρήματα
που έχουν τεκμηριωθεί στη βιβλιογραφία, ιδιαιτέρως στις ΗΠΑ, αναφέρονται
τόσο στην αποτυχία των απολύσεων
να οδηγήσουν, τελικά, σε μείωση κόστους, όσο και στις παρενέργειες που
έχουν οι δυσμενείς επιπτώσεις τους
για τους επιβιώσαντες. Αντιθέτως, σε
μιαν αγορά εργασίας με χαμηλή ανεργία, οι φωνές αυτές είχαν χαμηλή απήχηση». Αναφέρθηκε επίσης στη χαρακτηριστική προειδοποίηση ενός
συγγραφέα ότι «η μεγάλη αδυναμία
οδηγεί τελικά σε ανορεξία, με όλα τα
μοιραία επακόλουθα για την επιβίωση
της επιχείρησης».
Σύμφωνα με μελέτη που συσχετίζει
την κερδοφορία των επιχειρήσεων
στις ΗΠΑ με τις μειώσεις που αυτές
πραγματοποίησαν επί 20 έτη – και τη
δημοσίευσε το περιοδικό Organization
Η κ. Παπαλεξανδρή αναφέρθηκε
επίσης και στις διαφορές που παρατηρούνται στις μεθόδους που χρησιμοποίησαν οι ευρωπαϊκές εταιρείες
για τις μειώσεις του προσωπικού τους
σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπου και προτιμήθηκαν οι χρηματικές αποζημιώσεις.
Στην Ευρώπη, η έμφαση δίνεται στην
πρόωρη συνταξιοδότηση, στο πάγωμα
των προσλήψεων, στην εξαγορά μέρους
της εταιρείας από τους εργαζομένους,
στα μειωμένα ωράρια, στα προγράμματα εθελουσίας εξόδου, στα προγράμματα τοποθέτησης σε άλλη εταιρεία
(outplacement), καθώς και σε προγράμματα επανατοποθέτησης εντός
της επιχείρησης (inplacement) σε συνδυασμό με προγράμματα επανεκπαίδευσης.
Ωστόσο, επειδή το γεγονός παραμένει, ότι οι εργαζόμενοι που επιβίωσαν
και μένουν στις θέσεις τους είναι αυτοί
που καλούνται να διαχειρισθούν τα
συναισθήματα της απώλειας, της ανασφάλειας για το δικό τους εργασιακό
μέλλον, της απόρριψης και της αμηχανίας, παραθέτουμε αυτό που συμπερασματικά τόνισε στην «Κ» η κ. Παπαλεξανδρή. Το ότι «σε γενικές γραμμές,
η προσπάθεια της διοίκησης και των
υπευθύνων ανθρωπίνου δυναμικού
για την καλή μεταχείριση των αποχωρησάντων συμβάλλει πολύ στην αντιμετώπιση όσων παραμένουν, σε συνδυασμό και με πρόγραμμα υποστήριξης
και επικοινωνίας, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν τα αρνητικά συναίσθημα
που ακολουθούν κάθε μείωση προσωπικού».
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
ΕΡΓΑΣΙΑ & ΖΩΗ
Πώς επιταχύνει την
παραγωγικότητα η σιέστα
Δέκα αποτελεσματικούς τρόπους συνιστά ο «Οδηγός για
τη διαχείριση του άγχους»
και προτείνεται από το Harvard Business Review
(http://hbr.org) προκειμένου
να αντιστρέψουμε τις αρνητικές επιπτώσεις του άγχους -το οποίο σε διαφορετικό βαθμό πλήττει όλουςκαι να το κάνουμε να γίνει
το «καύσιμο» για την επαύξηση της παραγωγικότητάς
μας. Γιατί τα μόνα που δυστυχώς του αποδίδουμε είναι ο πονοκέφαλος, η ευερεθιστότητα, η έλλειψη υπομονής απέναντι στους συνάδελφους και την οικογένεια, το ότι μας εκτρέπει
από τους στόχους μας και
ότι μειώνει την παραγωγικότητά μας. Ωστόσο, εντύπωση δημιουργεί η δεκάτη
οδηγία για τη διαχείριση
του άγχους, που απευθύνεται στους εργοδότες. Τους
συνιστά «αν θέλετε οι εργαζόμενοί σας να αυξήσουν
την παραγωγικότητα τους,
φροντίστε να τους δώσετε
ένα κατάλληλο μέρος για
να μπορούν να πάρουν έναν
μεσημεριανό ύπνο– τη σιέστα τους». Τα αποτελέσματα
έρευνας δείχνουν ότι όσο
περισσότερες ώρες εργάζεται κάποιος χωρίς διακοπή
τόσο μεγαλύτερο είναι το
κόστος εις βάρος της παραγωγικότητάς του.
Οι τρόποι
«Αν εσείς νομίζετε ότι αυτό είναι κάτι το πολύ δύσκολο, ακούστε λοιπόν και
τους εξής τρεις τρόπους με
τους οποίους μπορείτε να
το πραγματοποιήσετε», λέει
η ανακοίνωση. Κατ’ αρχάς
προτείνεται να προγραμματισθεί ο χρόνος για τη σιέστα μεταξύ 1 μ.μ. - 3 μ.μ. ως
η καλύτερη ώρα και να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα
του εργαζομένου, για να
μην το ξεχνάει. Κατόπιν έρχεται ο χώρος, στον οποίο
πρέπει να επικρατεί ησυχία.
Κλείστε την πόρτα και κρεμάστε απέξω «Παρακαλώ
μην ενοχλείτε». Εάν εργάζεστε μαζί με άλλους, διαλέξτε την αίθουσα των συσκέψεων είτε κάποιο ήσυχο
μέρος στη βιβλιοθήκη είτε
στο καφενείο του εργασιακού χώρου σας. Και ο τρίτος
τρόπος ορίζει «κλείστε όλες
τις τεχνολογίες επικοινωνίας
και βάλτε τον συναγερμό
να χτυπήσει σε 30 λεπτά».
Οσο για τους άλλους εννέα
τρόπους που προηγούνται
της σιέστας, η πρώτη ορίζει
το πώς να χαλιναγωγείτε το
άγχος και να το μετουσιώνετε σε παραγωγικότητα.
Ο δεύτερος είναι μέσα από
τη σωματική, συναισθηματική, πνευματική και διανοητική ανανέωση. Και ακολουθούν η διαχείριση του
χρόνου που παραμένουμε
online και η απομάκρυνσή
μας από τις συσκευές αυτές.
Και, τέλος, ο πιο σημαντικός
ίσως τρόπος είναι η οδηγία
προς τους διευθύνοντες ότι
«μπορείτε να βοηθήσετε
τους ανθρώπους σας να διαχειρισθούν το άγχος τους
όταν στους δίνετε θέσεις
εργασίας που έχουν σκοπό,
όταν τους απαλλάξετε από
τα ανούσια και άσκοπα καθήκοντά τους και όταν δημιουργήσετε ένα ευχάριστο
κλίμα στον εργασιακό χώρο
τους».
OIK_09-OIKONOMIA_Master_cy 12/6/13 8:57 PM Page 9
Kυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
ΕΛΛΑΔΑ
Στοχευμένη χρηματοδότηση
σε υγιείς κλάδους και επιχειρήσεις
Ζήτησε ο διοικητής της ΤτΕ από τους επικεφαλής των μεγάλων τραπεζών
Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ
Την επιλεκτική διοχέτευση πόρων
σε υγιείς κλάδους και επιχειρήσεις,
ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά τους και να στηριχθεί το
νέο, εξωστρεφές παραγωγικό μοντέλο της χώρας ζήτησε από τους
επικεφαλής των μεγάλων εμπορικών τραπεζών ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) Γεώργιος
Προβόπουλος.
Παράλληλα, ο διοικητής της ΤτΕ
ζήτησε από τις τράπεζες να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων και κλάδων της οικονομίας, τονίζοντας ότι
πρέπει να ενθαρρύνουν επιχειρηματικές συνεργασίες που θα οδηγήσουν σε πιο ισχυρές και ανταγωνιστικές μονάδες.
Στη συνάντηση με τον κ. Προβόπουλο μετείχαν ο πρόεδρος της
Εθνικής Τράπεζας κ. Γιώργος Ζανιάς,
ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας κ. Αλέξανδρος Τουρκολιάς, ο
πρόεδρος της Αlpha Bank κ. Γιάννης
Κωστόπουλος, ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας κ. Δημήτριος
Μαντζούνης, ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Μιχάλης Σάλλας,
ο διευθύνων σύμβουλος κ. Σταύρος
Λεκκάκος, ο πρόεδρος της Eurobank
Γεώργιος Δαυίδ και ο διευθύνων
σύμβουλος της τράπεζας κ. Χρήστος
Μεγάλου. Στη συνάντηση μετείχε
και ο πρόεδρος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας κ.
Χρήστος Σκλαβούνης.
Να συμβάλουν ενεργά
Σε ό,τι αφορά τον ρόλο των τραπεζών στο νέο περιβάλλον, ο διοικητής της ΤτΕ ζήτησε από τις εμπορικές τράπεζες να συμβάλουν
Ο κ. Γεώργιος Προβόπουλος ζήτησε από τις τράπεζες να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων και κλάδων της οικονομίας.
<
<
<
<
<
<
«Πρέπει να στηριχθεί
το νέο, εξωστρεφές
παραγωγικό μοντέλο
της χώρας».
ενεργά στη σταδιακή ανάκαμψη
της οικονομίας μετά την παρατεταμένη ύφεση. Οπως σημείωσε ο
κ. Προβόπουλος μετά την επιτυχημένη αναδιάταξη και ανακεφα-
λαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, οι τράπεζες «μπορούν και
πρέπει να παίξουν καταλυτικό ρόλο
στην αναδιάρθρωση και των υπόλοιπων κλάδων της οικονομίας».
Ζήτησε από τις διοικήσεις να
προχωρήσουν σε στοχευμένη διοχέτευση χρηματοδοτικών πόρων
σε υγιείς κλάδους και επιχειρήσεις,
ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά τους και να στηριχθεί το
νέο, εξωστρεφές παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας.
Παράλληλα, τόνισε οι τράπεζες
πρέπει να ενθαρρύνουν επιχειρηματικές συνεργασίες που θα οδηγήσουν σε πιο ισχυρές και ανταγωνιστικές μονάδες. Οπως σημείωσε
χαρακτηριστικά την τελευταία 5ετία,
το ΑΕΠ μειώθηκε περίπου κατά
25%, και ο μόνος κλάδος της οικονομίας στον οποίο έχει σημειωθεί
η απαραίτητη αναδιάταξη δυνάμεων
είναι, μέχρι στιγμής, ο τραπεζικός.
Στο επίκεντρο της συνάντησης
βρέθηκαν ακόμα το ζήτημα των
μη εξυπηρετούμενων δανείων και
η ενίσχυση των εσωτερικών δομών
των τραπεζών ώστε να επιτύχουν
την αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη διαχείριση των προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού. Ο διοικητής της ΤτΕ έδωσε
ορισμένες κατευθύνσεις για το τι
θα πρέπει να κάνουν οι τράπεζες.
Στο πλαίσιο αυτό ο τράπεζες θα
πρέπει να προχωρήσουν σε μια
κεντροποιημένη διαχείριση των
προβληματικών δανείων, σε αναβάθμιση των εξειδικευμένων σχετικών διευθύνσεων, να δώσουν
έμφαση στον έγκαιρο εντοπισμό
δανείων με αυξημένη πιθανότητα
να οδηγηθούν σε καθυστέρηση
(pre-arrears), καθώς και να βελτιώσουν τη μεταξύ τους συνεργασία για τη ρύθμιση δανείων σε κοινούς πελάτες. Παράλληλα ζητήθηκε
από τις τράπεζες συμπληρωματική
υποβολή των σχεδίων για την αντιμετώπιση προβληματικών δανείων με αναλυτική καταγραφή
των ενεργειών, καθώς και η κατάθεση ενός δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης και ανάλυση των εργαλείων που θα αναπτυχθούν για την καλύτερη παρακολούθηση των πιστούχων
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
9
Οι τράπεζες συνεχίζουν
να μη δίνουν νέα δάνεια
Σε απόλυτη καθίζηση είναι οι τραπεζικές πιστώσεις προς τον ιδιωτικό
τομέα, καθώς οι νέες εκταμιεύσεις
ειδικά προς τα νοικοκυριά έχουν
σχεδόν μηδενιστεί, ενώ τα νέα δάνεια προς τις επιχειρήσεις, έχουν
πέσει στο μισό σε σχέση με αυτά
που δίνονταν πριν από την περίοδο
της κρίσης. Τα λιγοστά δάνεια που
δίνονται με τη μορφή νέων εκταμιεύσεων, δεν είναι τίποτε άλλο
παρά αναδιαρθρώσεις υφιστάμενων
οφειλών, στα οποία καταφεύγουν
επιχειρήσεις και νοικοκυριά στην
προσπάθειά τους να ανταποκριθούν
στην πληρωμή των υποχρεώσεών
τους. Αυτό προκύπτει από τα αναλυτικά στοιχεία της ΤτΕ για τις μηνιαίες εκταμιεύσεις, τα οποία επιβεβαιώνουν τον οριστικό θάνατο
της καταναλωτικής πίστης και την
πλήρη κατάρρευση της αγοράς
των στεγαστικών δανείων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από
το 2010, που η πιστωτική επέκταση
έφτασε στο ζενίθ των χορηγήσεων
με τα υπόλοιπα των χρηματοδοτήσεων να έχουν εκτιναχθεί στα
257,8 δισ. ευρώ, από την αγορά
λείπουν 38,2 δισ. ευρώ, τα οποία
στερήθηκαν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Οι απώλειες για τις επιχειρήσεις
αριθμούν τα 18,9 δισ. ευρώ και
είναι χαρακτηριστικό ότι οι νέες
εκταμιεύσεις δανείων έπεσαν τον
Οκτώβριο του 2013 στο 1,6 δισ.
ευρώ έναντι 3,8 δισ. ευρώ, που
ήταν οι αντίστοιχες εκταμιεύσεις
νέων δανείων τον Οκτώβριο του
2008. Το φαινόμενο των μειωμένων εκταμιεύσεων παρατηρείται
σταθερά πλέον κάθε μήνα και ερμηνεύει και τη σταθεροποίηση
της ροής χρηματοδότησης σε αρνητικό επίπεδο όλα τα τελευταία
χρόνια. Να σημειωθεί ότι η ροή
χρηματοδότησης, αποτελεί μέγεθος που δείχνει τις αποπληρωμές
δανείων σε σχέση με τα νέα δάνεια
και το γεγονός ότι είναι αρνητικό
καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευ-
ταίων χρόνων, δείχνει ότι τα δάνεια που αποπληρώνονται είναι
περισσότερα από τα νέα δάνεια
που χορηγούνται.
Η κατάσταση χαρακτηρίζεται
τραγική σε ό,τι αφορά τις χορηγήσεις νέων στεγαστικών δανείων,
οι εκταμιεύσεις των οποίων υποχώρησαν τον Οκτώβριο στα 241
εκατ. ευρώ, όταν τον ίδιο μήνα του
του 2008, οι νέες εκταμιεύσεις έφθαναν τα 837 εκατ. ευρώ. Οι απώλειες
συνολικά στην αγορά των δανείων
για την απόκτηση κατοικίας, αριθμούν τα 8,8 δισ. ευρώ, καθώς το
υπόλοιπο των δανείων υποχώρησε
<
<
<
<
<
<
Οι νέες εκταμιεύσεις
προς τα νοικοκυριά
έχουν σχεδόν μηδενιστεί, ενώ προς τις
επιχειρήσεις έχουν
πέσει στο μισό σε σχέση
με πριν από την κρίση.
από τα 80,5 δισ. ευρώ το 2010 στα
71,7 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο του
2013. Οι νέες εκταμιεύσεις που δόθηκαν τον αντίστοιχο μήνα περιορίστηκαν από τα 684 εκατ. ευρώ
στα 241 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα
η καθαρή ροή χρηματοδότησης
να είναι αρνητική κατά 143 εκατ.
ευρώ. Στην καταναλωτική πίστη
οι απώλειες φθάνουν τα 9 δισ. ευρώ
από το 2009, που καταγράφηκε ο
υψηλότερος δανεισμός, καθώς τα
υπόλοιπα μειώθηκαν από τα 39,1
δισ. ευρώ στα 30,1 δισ. ευρώ. Είναι
χαρακτηριστικό ότι τον Οκτώβριο
του 2013 οι νέες εκταμιεύσεις καταναλωτικών δανείων περιορίστηκαν στα 166 εκατ. ευρώ όταν τον
αντίστοιχο μήνα του 2008, το αντίστοιχο ποσό ήταν 837 εκατ. ευρώ.
ΕΥΓΕΝΙΑ ΤΖΩΡΤΖΗ
10 O K XAK XA_Mas e _cy 12 6 13 9 25 PM Page 10
10
l
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κ Υ Π Ρ Ο Σ
KΛEIΣIMO TIMH
ΠPOHΓ.
6/12
EBΔ.
ΔIAΦ.
EBΔ.
METABOΛH %
KEΦAΛAIOΠOIHΣH
XΡΕΟΓΡΑΦΑ
0,169
0,155
0,014
9,03%
A&P (ANDREOU & PARASKEVAIDES) ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD
0,100
0,100
0,000
0,00%
A. PANAYIDES CONTRACTING PUBLIC LTD
0,048
0,051
-0,003
-5,88%
0,010
0,010
0,000
0,00%
A.L. PROCHOICE GROUP PUBLIC LTD
0,017
0,017
0,000
0,00%
1,510
1,510
0,000
0,002
0,002
0,000
0,160
0,160
0,000
( Χ Α Κ )
KΛEIΣIMO TIMH
ΠPOHΓ.
6/12
EBΔ.
ΔIAΦ.
EBΔ.
-
METABOΛH %
ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
KEΦAΛAIOΠOIHΣH
XΡΕΟΓΡΑΦΑ
30,88
0,600
0,600
0,000
0,00%
DOME INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
3,66
0,385
0,385
0,000
0,00%
ELLINAS FINANCE PUBLIC COMPANY LTD
12,06
0,011
0,012
-0,001
-8,33%
ELMA HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD
1,59
0,880
0,880
0,000
0,00%
ACTIBOND GROWTH FUND PUBLIC COMPANY LTD
0,99
0,088
0,104
-0,016
-15,38%
0,00%
“AGROS DEVELOPMENT COMPANY “”PROODOS”“ PUBLIC LTD”
5,42
0,001
0,001
0,000
0,00%
0,00%
AIAS INVESTMENT PUBLIC LTD
0,16
0,132
0,132
0,000
0,00%
0,00%
ALKIS H. HADJIKYRIACOS (FROU-FROU BISCUITS) PUBLIC LTD
15,82
0,090
0,090
0,000
0,00%
A. TSOKKOS HOTELS PUBLIC LTD
0,005
0,005
0,000
0,00%
ALKIS H. HADJIKYRIACOS (FROU-FROU BISCUITS) PUBLIC LTD
100,000
100,000
0,000
0,00%
Alpha Bank Ltd - Bonds 2013/2018
Kυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
KΛEIΣIMO TIMH
ΠPOHΓ.
6/12
EBΔ.
ΔIAΦ.
EBΔ.
METABOΛH %
KEΦAΛAIOΠOIHΣH
XΡΕΟΓΡΑΦΑ
15,00
0,075
0,075
0,000
0,00%
PIERIDES HOLDINGS PLC
1,66
6,16
0,080
0,080
0,000
0,00%
PIPIS BROS FARMS PUBLIC COMPANY LTD
0,77
4,93
0,035
0,035
0,000
0,00%
PRIMETEL PLC
EMPIRE CAPITAL INVESTMENTS PUBLIC LTD
42,11
101,230
101,230
0,000
0,00%
PRIMETEL PLC – Bonds 2009/2014
13,39
5,06
ERMES DEPARTMENT STORES PLC
15,40
0,001
0,001
0,000
0,00%
REGALLIA HOLDINGS & INVESTMENTS PUBLIC LTD
0,02
FINIKAS AMMOCHOSTOU PLC
0,05
0,002
0,002
0,000
0,00%
RENOS HATZIOANNOU FARM PUBLIC COMPANY LTD
0,60
G.A.P. VASSILOPOULOS PUBLIC LTD
5,12
0,054
0,054
0,000
0,00%
ROLANDOS ENTERPRISES PUBLIC LTD
2,92
HARVEST CAPITAL MANAGEMENT PUBLIC LTD
1,26
0,050
0,050
0,000
0,00%
ROYAL HIGHGATE PUBLIC COMPANY LTD
1,65
0,12
0,090
0,095
-0,005
-5,26%
HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD
62,37
0,002
0,002
0,000
0,00%
SAFS HOLDINGS PUBLIC LTD
0,14
100,00
100,000
100,000
0,000
0,00%
HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD – Bonds 2019
90,00
0,064
0,067
-0,003
-4,48%
SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD
2,34
0,096
0,051
0,045
88,24%
AMATHUS PUBLIC LTD
8,45
100,000
100,000
0,000
0,00%
HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD - CAPITAL SECURITIES
17,19
0,005
0,004
0,001
25,00%
SEA STAR CAPITAL PLC
3,15
100,000
100,000
0,000
0,00%
AMATHUS PUBLIC LTD (GUARANTEED BONDS 2010-2015)
8,80
20,000
20,000
0,000
0,00%
HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD
28,28
0,053
0,053
0,000
0,00%
SFS GROUP PUBLIC COMPANY LTD
3,53
0,102
0,101
0,001
0,99%
APOLLO INVESTMENT FUND PLC
5,77
65,000
62,000
3,000
4,84%
HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD BONDS 2016
41,30
0,200
0,200
0,000
0,00%
STADEMOS HOTELS PLC
6,50
0,053
0,053
0,000
0,00%
ASTARTI DEVELOPMENT PLC
5,30
0,110
0,100
0,010
10,00%
INTERFUND INVESTMENTS PLC
6,22
0,002
0,002
0,000
0,00%
STARIO PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
0,08
0,891
0,810
0,081
10,00%
34,85
0,043
0,043
0,000
0,00%
ISXIS INVESTMENT PUBLIC LTD
0,47
0,095
0,095
0,000
0,00%
AVACOM PUBLIC COMPANY LTD
6,89
0,248
0,237
0,011
4,64%
THE CYPRUS CEMENT PUBLIC COMPANY LTD
0,083
0,083
0,000
0,00%
JUPITER PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
5,18
0,208
0,208
0,000
0,00%
BANK OF CYPRUS PUBLIC COMPANY LTD
373,39
0,274
0,232
0,042
18,10%
0,250
0,250
0,000
0,00%
TOP KINISIS TRAVEL PUBLIC LTD
3,05
93,200
93,200
0,000
0,00%
Bank Of Cyprus Public Company Ltd – Capital Securities 12/2007
20,66
0,560
0,560
0,000
0,00%
K. ATHIENITIS CONTRACTORS DEVELOPERS PUBLIC LTD
7,51
0,018
0,018
0,000
0,00%
TOXOTIS INVESTMENTS PUBLIC LTD
0,37
56,000
0,000
56,000
0,00%
Bank Of Cyprus Public Company Ltd – Convertible Bonds 2013/2018
15,28
97,500
97,500
0,000
0,00%
K. ATHIENITIS CONTRACTORS DEVELOPERS PUBLIC LTD –Guaranteed Bonds
9,75
2,000
2,000
0,000
0,00%
TRIENA INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD - CAPITAL
5,46
25,990
0,000
25,990
0,00%
Bank Of Cyprus Public Company Ltd – Convertible Capital Securities
19,00
0,045
0,045
0,000
0,00%
K. KYTHREOTIS HOLDINGS PUBLIC LTD
1,91
0,800
0,800
0,000
0,00%
TRIENA INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD - INCOME
2,18
20,000
0,000
20,000
0,00%
Bank of Cyprus Public Company Ltd (Convertible Enhanced Capital Securities)
85,70
0,016
0,016
0,000
0,00%
KARAOLIS GROUP PUBLIC LTD
0,36
0,520
0,520
0,000
0,00%
TRIENA INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD - INTERNATIONAL
0,71
1,000
1,000
0,000
0,00%
Bank of Cyprus Public Company Ltd (Convertible Enhanced Capital Securities)
0,40
0,119
0,119
0,000
0,00%
KARKOTIS MANUFACTURING & TRADING PUBLIC LTD
1,04
0,020
0,020
0,000
0,00%
UNIFAST FINANCE & INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
0,20
0,110
0,110
0,000
0,00%
BLUE ISLAND PLC
1,70
0,200
0,200
0,000
0,00%
KARYES INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD
0,40
0,275
0,275
0,000
0,00%
UNIGROWTH INVESTMENTS PUBLIC LTD
0,040
0,040
0,000
0,00%
C.C.C. TOURIST ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD
5,67
0,300
0,300
0,000
0,00%
KEO PLC
0,643
0,643
0,000
0,00%
USB Bank Plc
0,034
0,034
0,000
0,00%
C.T.O. PUBLIC COMPANY LTD
7,10
0,585
0,585
0,000
0,00%
KRONOS PRESS DISTRIBUTION AGENCY PUBLIC COMPANY LTD
11,93
10,86
ATLANTIC INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD
K + G COMPLEX PUBLIC COMPANY LTD
27,40
9,29
34,13
3,70
29,26
92,000
92,000
0,000
0,00%
USB BANK PLC (BONDS 2009/ 2019)
7,36
100,000
100,000
0,000
0,00%
USB BANK PLC (CONVERTIBLE BONDS 2010/ 2020)
1,21
0,041
0,041
0,000
0,00%
CEILFLOOR PUBLIC COMPANY LTD
0,21
0,038
0,032
0,006
18,75%
LAIKI CAPITAL PUBLIC CO LTD
0,032
0,032
0,000
0,00%
CHARILAOS APOSTOLIDES PUBLIC LTD
1,60
0,230
0,230
0,000
0,00%
L.P. TRANSBETON PUBLIC LTD
1,97
0,510
0,470
0,040
8,51%
VASSILICO CEMENT WORKS PUBLIC COMPANY LTD
36,69
0,024
0,024
0,000
0,00%
CHRIS JOANNOU PUBLIC LTD
0,24
0,139
0,139
0,000
0,00%
LASER INVESTMENTS GROUP PLC
8,58
1,000
1,000
0,000
0,00%
VISION INTERNATIONAL PEOPLE GROUP PUBLIC LTD
75,00
0,035
0,039
-0,004
-10,26%
CLARIDGE PUBLIC LTD
3,79
0,055
0,050
0,005
10,00%
LEPTOS CALYPSO HOTELS PUBLIC LTD
5,59
0,236
0,225
0,011
4,89%
WOOLWORTH (CYPRUS) PROPERTIES PLC
27,05
0,004
0,004
0,000
0,00%
CLR INVESTMENT FUND PUBLIC LTD
1,15
0,022
0,022
0,000
0,00%
LIBERTY LIFE INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD
2,00
0,016
0,000
0,016
0,00%
XENOS TRAVEL PUBLIC LTD
0,108
0,108
0,000
0,00%
CONSTANTINOU BROS HOTELS PUBLIC COMPANY LTD
17,36
0,001
0,001
0,000
0,00%
LIBRA HOLIDAYS GROUP PLC
0,19
0,083
0,092
-0,009
-9,78%
COSMOS INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD
1,49
0,308
0,275
0,033
12,00%
LOGICOM PUBLIC LTD
0,243
0,243
0,000
0,00%
CYPRINT PLC
1,25
0,170
0,145
0,025
17,24%
LORDOS HOTELS (HOLDINGS) PUBLIC LTD
0,010
0,010
0,000
0,00%
CYPRUS AIRWAYS PUBLIC LTD
3,91
0,079
0,079
0,000
0,00%
1,220
1,220
0,000
0,00%
CYPRUS FOREST INDUSTRIES PUBLIC LTD
3,73
0,026
0,028
-0,002
-7,14%
0,000
0,000
0,000
0,00%
CYPRUS POPULAR BANK PUBLIC CO LTD
0,00
0,250
0,250
0,000
49,480
49,480
0,000
0,00%
CYPRUS POPULAR BANK PUBLIC CO LTD - CAPITAL SECURITIES
98,96
0,023
0,020
40,000
0,000
40,000
0,00%
CYPRUS POPULAR BANK PUBLIC CO LTD – Capital Securities
96,89
0,500
0,500
32,100
0,000
32,100
0,00%
CYPRUS POPULAR BANK PUBLIC CO LTD
94,86
0,011
0,320
0,254
0,066
25,98%
CYPRUS TRADING CORPORATION PLC
29,84
0,100
0,091
0,009
9,89%
CYTRUSTEES INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD
4,45
0,003
0,003
0,000
0,00%
D & M TELEMARKETING PUBLIC LTD
0,003
0,003
0,000
0,00%
D.H. CYPROTELS PLC
0,320
0,320
0,000
0,00%
0,070
0,072
-0,002
-2,78%
0,055
0,055
0,000
0,002
0,002
0,000
DEMETRA INVESTMENT PUBLIC LTD
22,82
Οι μεγαλύτερες μεταβολές της εβδομάδας
5,95
LORDOS UNITED PLASTICS PUBLIC LTD
ΑΝΟΔΟΣ
ΠΤΩΣΗ
88,24%
25,98%
25,00%
18,75%
18,10%
-15,38%
-10,26%
-9,78%
-8,33%
-7,14%
3,79
LOUIS PLC
11,97
0,00%
MALLOUPPAS & PAPACOSTAS PUBLIC CO LTD
10,80
0,003
15,00%
MINERVA INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD
1,80
0,000
0,00%
MITSIDES PUBLIC COMPANY LTD
4,10
0,011
0,000
0,00%
MODESTOU SOUND & VISION PUBLIC COMPANY LTD
0,16
0,160
0,160
0,000
0,00%
NEMESIS CONSTRUCTIONS PUBLIC COMPANY LTD
9,77
0,000
0,000
0,000
0,00%
OCEAN TANKERS HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD
0,00
0,02
0,011
0,011
0,000
0,00%
OPTIONS CASSOULIDES PLC
0,51
0,49
0,020
0,020
0,000
0,00%
ORFANIDES PUBLIC COMPANY LTD
1,62
64,00
0,075
0,075
0,000
0,00%
PANDORA INVESTMENTS PUBLIC LTD
31,83
Dimco Plc
5,67
0,990
1,000
-0,010
-1,00%
PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD
86,63
0,00%
DISPLAY ART PLC
0,74
0,095
0,095
0,000
0,00%
PHIL. ANDREOU PUBLIC LTD
4,28
0,00%
DODONI PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD
0,56
0,480
0,480
0,000
0,00%
PHILOKTIMATIKI PUBLIC LTD
2,31
0,57
AMATHUS PUBLIC LTD
CYPRUS TRADING CORPORATION PLC
SEA STAR CAPITAL PLC
LAIKI CAPITAL PUBLIC CO LTD
K + G COMPLEX PUBLIC COMPANY LTD
ERMES DEPARTMENT STORES PLC
CLARIDGE PUBLIC LTD
COSMOS INSURANCE PUBLIC LTD
ELMA HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD
LOUIS PLC
Λεωφ.Αρχ. Μακαρίου Γ’, αρ. 50, Kτήριο Άλφα, 1ος όροφος, 1065 Λευκωσία
Τηλ.: 22 710710 Fax: 22339332, www.globalcapital.com.cy
Ε Λ Λ Α Δ Α ( Χ Α ) - ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
KΛEIΣIMO
6/12
TIMH
ΠPOHΓΟΥΜΕΝΗΣ
EBΔΟΜΑΔΑΣ
ΔIAΦΟΡΑ
EBΔΟΜΑΔΑΣ
METABOΛH %
Χ Ρ ΕΟ Γ ΡΑΦΑ
KEΦAΛAIOΠOIHΣH
KΛEIΣIMO
6 2
TIMH
ΠPOHΓΟΥΜΕΝΗΣ
EBΔΟΜΑΔΑΣ
ΔIAΦΟΡΑ
EBΔΟΜΑΔΑΣ
ΚΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ
6.090
1.060
0.178
0.340
0.476
20.320
1.790
0.190
0.238
0.724
0.910
1.220
0.045
0.359
7.120
3.500
0.380
1.780
10.670
0.341
0.270
4.250
0.438
0.750
0.980
0.812
1.880
0.569
0.490
0.840
3.290
15.300
1.480
8.300
8.150
1.250
1.600
0.280
0.354
5.750
8.200
1.350
3.020
1.390
0.800
1.480
0.427
0.685
0.291
1.930
0.624
1.860
1.270
4.640
1.890
1.300
0.660
0.345
0.228
3.270
0.615
2.180
0.480
0.207
1.200
0.799
18.700
0.520
0.227
0.566
0.242
2.890
0.285
12.080
0.329
8.750
0.185
1.910
0.507
6.010
0.919
0.204
0.330
1.600
0.113
0.200
24.010
19.100
9.800
9.080
0.350
0.630
1.490
2.340
5.950
1.300
5.250
0.139
0.717
6.400
0.760
1.590
0.345
1.980
3.380
1.700
20.600
8.800
0.468
0.140
0.600
0.720
0.168
0.384
6.000
1.030
0.175
0.332
0.480
21.670
1.790
0.190
0.210
0.670
0.836
1.220
0.035
0.350
6.750
3.400
0.372
1.610
10.800
0.325
0.263
4.580
0.403
0.759
0.990
0.820
1.860
0.620
0.500
0.869
3.160
15.700
1.320
8.850
8.050
1.210
1.630
0.280
0.356
5.800
8.450
1.400
2.990
1.300
0.810
1.520
0.430
0.640
0.317
1.890
0.788
1.900
1.300
4.640
1.910
1.300
0.648
0.340
0.219
3.430
0.679
2.110
0.455
0.207
1.180
0.720
18.750
0.540
0.212
0.427
0.242
2.910
0.299
12.180
0.347
8.560
0.160
1.840
0.577
6.010
0.919
0.199
0.368
1.600
0.107
0.200
24.660
18.690
9.790
9.170
0.388
0.620
1.620
2.250
6.020
1.270
5.180
0.113
0.680
6.260
0.680
1.580
0.319
1.860
3.560
1.680
22.000
8.600
0.440
0.129
0.669
0.620
0.190
0.369
0.090
0.030
0.003
0.008
-0.004
-1.350
0.000
0.000
0.028
0.054
0.074
0.000
0.010
0.009
0.370
0.100
0.008
0.170
-0.130
0.016
0.007
-0.330
0.035
-0.009
-0.010
-0.008
0.020
-0.051
-0.010
-0.029
0.130
-0.400
0.160
-0.550
0.100
0.040
-0.030
0.000
-0.002
-0.050
-0.250
-0.050
0.030
0.090
-0.010
-0.040
-0.003
0.045
-0.026
0.040
-0.164
-0.040
-0.030
0.000
-0.020
0.000
0.012
0.005
0.009
-0.160
-0.064
0.070
0.025
0.000
0.020
0.079
-0.050
-0.020
0.015
0.139
0.000
-0.020
-0.014
-0.100
-0.018
0.190
0.025
0.070
-0.070
0.000
0.000
0.005
-0.038
0.000
0.006
0.000
-0.650
0.410
0.010
-0.090
-0.038
0.010
-0.130
0.090
-0.070
0.030
0.070
0.026
0.037
0.140
0.080
0.010
0.026
0.120
-0.180
0.020
-1.400
0.200
0.028
0.011
-0.069
0.100
-0.022
0.015
1.50%
2.91%
1.71%
2.41%
-0.83%
-6.23%
0.00%
0.00%
13.33%
8.06%
8.85%
0.00%
28.57%
2.57%
5.48%
2.94%
2.15%
10.56%
-1.20%
4.92%
2.66%
-7.21%
8.68%
-1.19%
-1.01%
-0.98%
1.08%
-8.23%
-2.00%
-3.34%
4.11%
-2.55%
12.12%
-6.21%
1.24%
3.31%
-1.84%
0.00%
-0.56%
-0.86%
-2.96%
-3.57%
1.00%
6.92%
-1.23%
-2.63%
-0.70%
7.03%
-8.20%
2.12%
-20.81%
-2.11%
-2.31%
0.00%
-1.05%
0.00%
1.85%
1.47%
4.11%
-4.66%
-9.43%
3.32%
5.49%
0.00%
1.69%
10.97%
-0.27%
-3.70%
7.08%
32.55%
0.00%
-0.69%
-4.68%
-0.82%
-5.19%
2.22%
15.63%
3.80%
-12.13%
0.00%
0.00%
2.51%
-10.33%
0.00%
5.61%
0.00%
-2.64%
2.19%
0.10%
-0.98%
-9.79%
1.61%
-8.02%
4.00%
-1.16%
2.36%
1.35%
23.01%
5.44%
2.24%
11.76%
0.63%
8.15%
6.45%
-5.06%
1.19%
-6.36%
2.33%
6.36%
8.53%
-10.31%
16.13%
-11.58%
4.07%
ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ (ΚΟ)
ΑΙΟΛΙΚΗ ΑΕΕΧ (ΚΟ)
ΑΚΡΙΤΑΣ (ΚΟ)
ΑΛΚΟ ΕΛΛΑΣ (ΚΟ)
ΑΛΟΥΜΥΛ (ΚΟ)
ALPHA TRUST ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ ΑΕΕΧ (ΚΟ)
ΑΤΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ (ΚΟ)
ΒΑΛΚΑΝ ΑΚΙΝΗΤΑ (ΚΟ)
ΒΑΡΒΕΡΗΣ Ν. - MODA BAGNO (ΚΟ)
ΒΙΟΚΑΡΠΕΤ (ΚΟ)
ΒΙΣ (ΚΟ)
ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ SYSTEMS (ΚΟ)
Γ.Ε. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΚΟ)
ΓΑΛΑΞΙΔΙ (ΚΟ)
ΓΕΚΕ (ΚΑ)
ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (ΚΟ)
ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΚΟ)
ΔΑΙΟΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ (ΚΟ)
ΔΕΗ (ΚΟ)
ΔΡΟΜΕΑΣ (ΚΟ)
ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ (ΚΟ)
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (KO)
ΕΙΔΗΣΕΟΦΩΝΙΚΗ ΕΛΛΑΣ (ΚΟ)
ΕΚΤΕΡ (ΚΟ)
ΕΛ. ΒΙΟΜ. ΖΑΧΑΡΗΣ (ΚΑ)
ΕΛΑΣΤΡΟΝ (ΚΟ)
ΕΛΒΑΛ (ΚΑ)
ΕΛΒΕ (ΚΟ)
ΕΛΓΕΚΑ (ΚΟ)
ΕΛΙΝΟΙΛ (ΚΟ)
ΕΛΛΑΚΤΩΡ (ΚΟ)
ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ)
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ (ΚΟ)
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ (ΚΟ)
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ (ΚΟ)
ΕΛΤΟΝ (KΟ)
ΕΛΤΡΑΚ (ΚΟ)
ΕΠΙΛΕΚΤΟΣ (ΚΟ)
ΕΤΕΜ (ΚΑ)
ΕΥΑΘ (ΚΟ)
ΕΥΔΑΠ (ΚΟ)
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ (ΚΟ)
ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ (ΚΟ)
ΙΑΣΩ (ΚΟ)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ (ΚΟ)
ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ (ΚΟ)
ΙΛΥΔΑ (ΚΟ)
ΙΝΤΕΑΛ ΟΜΙΛΟΣ (ΚΟ)
ΙΝΤΕΡΤΕΚ (ΚΟ)
ΙΝΤΡΑΛΟΤ (ΚΟ)
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (ΚΟ)
ΚΑΝΑΚΗΣ Σ. (ΚΟ)
ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ (ΚΟ)
ΚΑΡΑΤΖΗ (ΚΟ)
ΚΕΚΡΟΨ (ΚΟ)
ΚΕΠΕΝΟΥ ΜΥΛΟΙ (ΚΟ)
ΚΛΟΥΚΙΝΑΣ - ΛΑΠΠΑΣ (ΚΟ)
ΚΛΩΣ/ΓΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ (ΚΑ)
ΚΟΡΔΕΛΛΟΥ Χ. ΑΦΟΙ (ΚΟ)
ΚΟΡΡΕΣ (ΚΟ)
ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ (ΚΟ)
ΚΡΙ - ΚΡΙ (ΚΟ)
ΚΤΗΜΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ (ΚΟ)
ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ)
ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ Η.- F.H.L. (ΚΟ)
ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΗΣ (ΚΟ)
ΛΑΜΨΑ (ΚΟ)
ΛΑΝΑΚΑΜ (ΚΟ)
ΛΕΒΕΝΤΕΡΗΣ Ν. (ΚA)
ΛΕΒΕΝΤΕΡΗΣ Ν. (ΠA)
ΛΙΒΑΝΗΣ (ΚΟ)
ΛΟΥΛΗ ΜΥΛΟΙ (ΚΟ)
ΜΑΘΙΟΣ ΠΥΡΙΜΑΧΑ (ΚΟ)
ΜΕΤΚΑ (ΚΟ)
ΜΟΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ (ΚΟ)
ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΚΟ)
ΜΟΥΖΑΚΗΣ (ΚΑ)
ΜΟΧΛΟΣ (ΚΟ)
ΜΠΗΤΡΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ (KO)
ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ (ΚΟ)
ΝΑΚΑΣ ΜΟΥΣΙΚΗ (ΚΟ)
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ (ΚΟ)
ΝΗΡΕΥΣ (ΚO)
ΝΤΡΟΥΚΦΑΡΜΠΕΝ (ΚΟ)
ΙΝΤΕΡΓΟΥΝΤ - ΞΥΛΕΜΠΟΡΙΑ (ΚO)
ΙΝΤΕΡΓΟΥΝΤ - ΞΥΛΕΜΠΟΡΙΑ (ΠO)
ΟΛΘ (ΚΟ)
ΟΛΠ (ΚΟ)
ΟΠΑΠ (ΚΟ)
ΟΤΕ (ΚΟ)
ΠΑΪΡΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ (ΚΟ)
ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ (ΚΟ)
ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ)
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ (ΚΟ)
ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS (ΚΟ)
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ (ΚΟ)
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ (ΚΟ)
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ (ΚΟ)
ΡΕΒΟΪΛ (ΚΟ)
ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΓΡ. (ΚΟ)
ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΛ/ΜΥΛΟΙ (ΚΟ)
ΣΙΔΕΝΟΡ (ΚΟ)
ΣΠΥΡΟΥ ΑΓΡ. ΟΙΚ. (ΚΟ)
ΣΩΛ/ΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟY (ΚΟ)
ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ (ΚΟ)
ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ (ΚΟ)
ΤΙΤΑΝ (ΚΟ)
ΤΙΤΑΝ (ΠΟ)
ΥΓΕΙΑ (ΚΟ)
ΦΙΕΡΑΤΕΞ (ΚΟ)
ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΣ (ΚΟ)
ΧΑΛΚΟΡ (ΚΑ)
ΧΑΤΖΗΚΡΑΝΙΩΤΗ Ε. ΥΙΟΙ (ΚΟ)
A.S. COMPANY (ΚΟ)
434.93
11.85
2.31
8.50
10.48
8.49
27.39
3.82
4.48
17.37
4.52
7.72
3.48
5.05
59.94
300.59
9.14
26.70
2,475.44
11.84
3.69
10,186.34
12.20
8.44
36.01
15.14
233.31
7.53
15.55
20.02
582.33
303.93
43.73
2,536.77
532.75
33.41
24.23
14.58
10.62
208.73
873.30
37.13
22.19
73.89
69.39
42.30
3.84
5.68
3.27
306.80
10.61
13.95
12.37
68.11
6.24
8.71
26.54
3.97
4.84
43.98
18.13
72.08
7.59
371.59
27.53
6.07
399.51
3.09
1.89
1.22
1.87
49.49
2.80
627.56
3.85
969.35
5.95
8.76
8.03
702.66
5.83
4.88
21.02
6.20
3.95
0.51
242.02
477.50
3,126.20
4,450.57
1.74
32.00
7,558.13
16.54
131.38
58.62
143.74
3.38
15.97
222.53
3.18
153.03
9.81
245.86
369.48
56.31
1,587.51
66.61
143.08
1.43
5.00
72.92
0.68
8.40
Χ Ρ ΕΟ ΡΑΦΑ
METABOΛH %
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
Τ ΤΛΟ
ΠΑΡΑΣΤΑΤ ΚΟ
KEΦAΛAIOΠO H H
M
M M
M
M
M
M
M
Φ
WARRANTS
ΚΑΤΗΓΟΡ Α Δ ΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣ ΜΩΝ ΑΜΟ ΒΑ ΩΝ ΚΕΦΑΛΑ ΩΝ
M
M
ΚΑΤΗΓΟΡ Α ΧΑΜΗΛΗΣ Δ ΑΣΠΟΡΑΣ
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
Μ
ΜΜ
ΦAΛA O
ΠO H H
M
M
M
M
M
Φ
Φ
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
Μ
Μ Μ
Ψ
Μ
Μ
Μ
Μ
Μ
Μ
Μ
Μ Μ
ΜΜ
Φ
Μ
Μ
ΜΜ
Φ
Φ
M
M
ΕΝΑΛΛΑΚΤ ΚΗ ΑΓΟΡΑ Δ ΑΧΕ Ρ ΣΗ ΚΕΦΑΛΑ ΩΝ
ΜΜ
%
ΚΑΤΗΓΟΡ Α ΕΠ ΤΗΡΗΣΗΣ
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
Χ Ρ ΕΟ ΡΑΦΑ
M A OΛH %
ΥΠΟ ΑΝΑΣΤΟΛΗ
%
%
%
%
%
%
Δ AΦΟ Α
ΔΟΜΑΔΑ
%
%
%
M
M
M
M
MH
Π OH Ο Μ ΝΗ
ΔΟΜΑΔΑ
ΚΑΤΗΓΟΡ Α ΠΡΟΣ Δ ΑΓΡΑΦΗ
ΜΜ
M
M
M
MO
6 2
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
%
M
ΜΜ
M
Λ
ΕΜΠΟΡ Ο ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ
%
Φ
ΕΞΟΠΛ ΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠ ΚΟ ΝΩΝ ΩΝ
%
ΕΠΕΝΔΥΤ ΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ
%
Μ
ΑΤΡ ΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ
Μ
%
%
Μ
Μ
Μ
Μ
M
ΛΟΓ ΣΜ ΚΟ
Φ
Μ
Μ
Λ ΑΝ ΚΟ & ΧΟΝΔΡ ΚΟ ΕΜΠΟΡ Ο ΤΡΟΦ ΜΩΝ
Μ
%
Μ
Φ
ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ Β ΟΜΗΧΑΝ ΚΟΥ ΕΞΟΠΛ ΣΜΟΥ
Μ
Μ
%
ΤΡΟΦ ΜΑ
%
ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣ ΑΣ & Δ ΑΧΕ Ρ ΣΗΣ ΑΠΟΡΡ ΜΜΑΤΩΝ
%
Μ
Φ
ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝ ΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓ ΣΤΩΝ
Μ
Φ
%
%
%
M
ΥΠΗΡΕΣ ΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ
ΜΜ
%
Φ
ΣΕ ΑΝΑΣΤΟΛΗ : ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ (ΚΟ), ΑΤΛΑΝΤΙΚ (ΚΟ), ΑΤΕΡΜΩΝ (ΚΟ), ΔΙΕΚΑΤ (ΚΟ), ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ (ΚΟ), ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ), ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΚΟ), ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΠΟ), ΚΑΡΔΑΣΙΛΑΡΗΣ (ΚO), ΚΛΩΝΑΤΕΞ (ΚΟ), ΚΛΩΝΑΤΕΞ (ΠO), ΛΑΝ-ΝΕΤ (KO), ΜΑΞΙΜ ΠΕΡΤΣΙΝΙΔΗΣ (ΚΑ), ΜΕΣΟΧΩΡΙΤΗ ΑΦΟΙ
(ΚΟ), ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ (ΚΟ), ΠΡΑΞΙΤΕΛΕΙΟ (ΚΟ), ΠΡΑΞΙΤΕΛΕΙΟ (ΠΟ), ΣΑΟΣ ΦΕΡΡΥΣ (ΚΟ), ΤΕΞΑΠΡΕΤ (ΚΟ), ΧΑΛΥΒΔΟΦΥΛΛΩΝ (ΚΟ), ALTIUS ΑΕΕΧ (ΚΟ), ΒΕΤΑΝΕΤ (ΚΟ),
EUROLINE AEEX (ΚΟ), INTERINVEST AEEX (KΟ), MICROLAND COMPUTERS (ΚΟ), UNITED TEXTILES (ΚΟ)
* Αφορά τη χρήση 2012. Για τον υπολογισμό του P/E, έχουν χρησιμοποιηθεί τα Ενοποιημένα Κέρδη μετά Φόρων και Δικαιωμάτων Μειοψηφίας ανά μετοχή,
βάσει του σταθμισμένου αριθμού μετοχών.
OIK_11-OIKONOMIA_Master_cy 12/6/13 9:14 PM Page 11
ΔΙΕΘΝΗ
Kυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
11
ASSOCIATED PRESS
Η Τεχεράνη ζητεί αύξηση του μεριδίου της μεταξύ των χωρών του ΟΠΕΚ
Η Deutsche Bank προβλέπει την
απώλεια έως και ενός εκατομμυρίου
θέσεων εργασίας διότι η εφαρμογή
του κατώτατου μισθού θα επηρεάσει
το κόστος εργασίας για έξι εκατομμύρια εργαζόμενους.
Της ΡΟΥΜΠΙΝΑΣ ΣΠAΘΗ
BLOOMBERG
Τριβές στους κόλπους του ΟΠΕΚ
καλλιεργεί η προσωρινή συμφωνία
ανάμεσα στο Ιράν και τη Δύση και
η προοπτική άρσης των κυρώσεων,
τις οποίες επέβαλε κατά της Τεχεράνης η Δύση το 2012. Προσβλέποντας στην προοπτική αυτή και
στις δυνατότητες που θα της προσφέρει για αύξηση των εξαγωγών
της και της παραγωγής της, η Τεχεράνη ασκεί πιέσεις στους εταίρους της στο διεθνές καρτέλ απειλώντας με πόλεμο τιμών, ώστε να
μειώσουν την παραγωγή τους και
να δημιουργηθεί χώρος για περισσότερο ιρανικό πετρέλαιο. Δηλώνει
εν ολίγοις αποφασισμένη να διακινδυνεύσει μια ανατροπή στην
παγκόσμια αγορά πετρελαίου με
μια δραματική πτώση των τιμών
του «μαύρου χρυσού» προκειμένου
να ανακτήσει τη θέση της δεύτερης
πετρελαιοπαραγωγικής δύναμης
στους κόλπους του διεθνούς καρτέλ,
από την οποία εξέπεσε στην έκτη
θέση εξαιτίας των κυρώσεων.
ΗΠΑ
7%
το ποσοστό της ανεργίας το
οποίο υποχώρησε τον Νοέμβριο, σύμφωνα με στοιχεία
που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή. Η είδηση ήρθε μία ημέρα μετά τα αισιόδοξα στοιχεία
για την ανάπτυξη, ενισχύοντας
τους φόβους των επενδυτών
ότι η FED θα περιορίσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Επίσης, 0,3% αυξήθηκε η καταναλωτική δαπάνη στις ΗΠΑ τον
Οκτώβριο, δηλαδή σε υψηλότερα επίπεδα από τις προβλέψεις των αναλυτών. Ομως,
πτώση 0,1% σημείωσε το προσωπικό εισόδημα. Επίσης, πτώση στο 7% σημείωσε η ανεργία
στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε ετών. Η οικονομία
των ΗΠΑ δημιούργησε
203.000 νέες θέσεις εργασίας.
Το Ιράν αυξάνει την παραγωγή
Σε μια συνεδρίαση που διεξήχθη
σε τεταμένο κλίμα στη διάρκεια
της εβδομάδας στη Βιέννη, το Ιράν
προειδοποίησε διά στόματος του
Ιρανού υπουργού Πετρελαίου, Ναμντάρ Ζανγκανέχ, πως θα προχωρήσει σε αύξηση της παραγωγής
του στα 4 εκατ. βαρέλια την ημέρα,
ακόμη κι αν το αποτέλεσμα είναι
να υποχωρήσουν οι τιμές του «μαύρου χρυσού» στα 20 δολ. το βαρέλι.
Στην περίπτωση αυτή, βέβαια, η
εξόρυξη πετρελαίου θα καθίστατο
ασύμφορα δαπανηρή, καθώς τα
έξοδα θα υπερέβαιναν τα έσοδα.
Στόχος της Τεχεράνης είναι, βέβαια, να επανέλθει στην προ των
κυρώσεων κατάσταση, όταν η παραγωγή πετρελαίου στο Ιράν ήταν
3,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Οι
κυρώσεις που της επεβλήθησαν
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
1,71 δισ.
ευρώ ήταν το συνολικό πρόστιμο που επέβαλε η Ε.Ε. σε
έξι διεθνείς τράπεζες που είχαν εμπλακεί σε σκάνδαλο
χειραγώγησης επιτοκίων της
διατραπεζικής αγοράς. Πρόκειται για τις Deutsche Bank,
Royal Bank of Scotland, Citigroup, Societe Generale, JP
Morgan και τη χρηματιστηριακή RP Martin.
το 2012 οδήγησαν σε μείωση των
εξαγωγών της κατά 50% και της
παραγωγής της κατά 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Το αποτέλεσμα
ήταν η απώλεια εσόδων από 3 έως
5 δισ. δολάρια.
Οι εξελίξεις σημειώνονται σε
μια στιγμή που ο ΟΠΕΚ βρίσκεται
αντιμέτωπος με ένα πλεόνασμα
παγκόσμιας παραγωγής και προσφοράς πετρελαίου, καθώς αυξάνεται η παραγωγή σχιστολιθικού
πετρελαίου στις ΗΠΑ, που το 2012
έφθασε στα 9,2 εκατ. βαρέλια την
ημέρα, και συγχρόνως έχει επιστρέψει στη διεθνή αγορά το Ιράκ
με τρία εκατ. βαρέλια την ημέρα,
τα οποία προτίθεται να αυξήσει
στα τέσσερα το 2014.
Μολονότι στη συνεδρίαση της
Τετάρτης αποφάσισε να διατηρήσει
προς το παρόν σταθερό τον στόχο
για συνολική παραγωγή 30 εκατ.
βαρελιών την ημέρα, ο ΟΠΕΚ ενδέχεται να εξωθηθεί σε μείωση της
παραγωγής για να αποτρέψει πτώση
των τιμών. Το αίτημα για μείωση
της παραγωγής απευθύνεται κυρίως
στη Σαουδική Αραβία που παράγει
πάνω από 10 εκατ. βαρέλια την
ημέρα προκειμένου να καλύψει τα
κενά από τις κυρώσεις στο Ιράν
και τις ταραχές στη Λιβύη.
Αναλυτές της αγοράς εκτιμούν
πως το Ριάντ ενδέχεται να περιορίσει την παραγωγή στα 9 εκατ.
βαρέλια, αλλά δεν πρόκειται να
υποχωρήσει περαιτέρω. Εκτιμούν,
επίσης, πως προς το παρόν δεν θα
σημειωθούν σημαντικές αλλαγές
στις τιμές του «μαύρου χρυσού»,
εκτίμηση που φαίνεται να δικαιώνεται, αν κρίνει κανείς από την
οριακή αντίδραση των αγορών μόλις ανακοινώθηκε η διατήρηση
της παραγωγής στα υφιστάμενα
επίπεδα. Οι ιρανικές εξαγωγές θα
εξακολουθούν, άλλωστε, να υπόκεινται στις κυρώσεις για τη μεταβατική περίοδο των έξι μηνών.
Από τον Ιούνιο, όμως, οπότε λήγει
η προσωρινή συμφωνία και αναμένεται να συναφθεί νέα και μονιμότερη, ενδέχεται να υπάρξουν
ανατροπές που θα εξαρτηθούν από
τη συνεννόηση ανάμεσα στην Τεχεράνη και το Ριάντ.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
2,2%
Πιστωτική ασφυξία για επιχειρήσεις στην Ιταλία
μειώθηκαν οι βιομηχανικές
παραγγελίες τον Οκτώβριο. Οι
εγχώριες παραγγελίες μειώθηκαν κατά 2% και οι παραγγελίες στο εξωτερικό κατά
2,2% σε μηνιαία βάση. Τα στοιχεία είναι δυσμενέστερα των
εκτιμήσεων. Το γερμανικό
υπουργείο Οικονομικών ανέφερε πως η υποχώρηση αποδίδεται κυρίως στη μείωση
των παραγγελιών για κεφαλαιουχικά προϊόντα (που μειώθηκαν κατά 5,2%) και τονίζει πως
η ευρύτερη τάση εξακολουθεί
να είναι ανοδική.
«Λουκέτο» βάζουν οι μικρομεσαίες
επιχειρήσεις (ΜμΕ) στην Ιταλία,
καθώς η πρόσβαση σε κεφάλαια
κίνησης έχει μειωθεί δραματικά,
εξαιτίας των ζημιών στις ιταλικές
περιφερειακές τράπεζες.
Η εκτόξευση των επισφαλών δανείων στην Ιταλία –κατά 35% από
το 2011– καθιστά τις μικρές και μεσαίες τράπεζες απόλυτα αδύναμες
να παρέχουν γραμμές πίστωσης
ακόμη και σε εύρωστες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της The Wall
Street Journal. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή του Πιέτρο Φατορίνι, ιδιοκτήτη εταιρείας μαρμάρου. Αν και η ζήτηση από το εξωτερικό είναι υψηλή, ο κ. Φατορίνι
αναγκάστηκε να κλείσει την εταιρεία του έπειτα από 23 χρόνια λειτουργίας. Υστερα από μια πολυετή
συνεργασία με την Banca Marche,
η τράπεζα δεν μπόρεσε πέρυσι να
του παρέχει γραμμές πίστωσης
λόγω ζημιών 750 εκατ. ευρώ το 2012
και το πρώτο εξάμηνο του 2013. Η
Banco Marche ήταν η μεγαλύτερη
τράπεζα στη Μάρκε, έχοντας χορηγήσει το ένα πέμπτο των δανείων
στην περιοχή και χρηματοδοτούσε
ΤΡΟΦΙΜΑ
11%
υποχώρησαν οι τιμές των
αγροτικών εμπορευμάτων το
2013, σύμφωνα με τον δείκτη
acquarie Agricultural Commodity Price Index. Ο οίκος Μacquarie προβλέπει περαιτέρω
υποχώρηση κατά 10% το 2014.
Η πτώση των τιμών του 2013
προήλθε κυρίως από μείωση
κατά 3,7% στις τιμές των ζωοτροφών και 2,5% στις τιμές
εδώδιμων ελαίων.
BLOOMBERG
ΑΠΕ
H υιοθέτηση κατώτατου μισθού
μπορεί να οδηγήσει σε απώλειες
θέσεων εργασίας και να μη θεραπεύσει την ανισότητα στους μισθούς, εκτιμούν οικονομολόγοι
στη Γερμανία. Η θεσμοθέτηση κατώτατου ωρομισθίου 8,5 ευρώ είναι
βασικός όρος για τους Σοσιαλδημοκράτες στο πακέτο συνεργασίας
με το κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Βασική ανησυχία είναι
μήπως η Γερμανία, η οποία θεωρείται μέχρι σήμερα υπόδειγμα δημοσιονομικής πειθαρχίας και λειτουργικών οικονομικών δομών, χάσει την ανταγωνιστικότητά της.
«Δεν θα εξομαλύνει τη μισθολογική
ανισότητα στα εισοδήματα των
νοικοκυριών και δεν θα μειώσει
σημαντικά τη φτώχεια», παρατηρείται σε έκθεση του οικονομικού
ινστιτούτου DIW. Οικονομολόγοι
που διαφωνούν με αυτήν την απαισιόδοξη πρόβλεψη ισχυρίζονται
πως το ωρομίσθιο των 8,5 ευρώ
δεν θα είναι τόσο υψηλό όταν υιοθετηθεί το 2015.
Ανάλυση της γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank προβάλλει
τις συνέπειες του κατώτατου μισθού. Αναφέρει πως ένα ωρομίσθιο
της τάξεως των 8,5 ευρώ αναλογεί
στο 58% του μέσου μισθού στη χώρα, κατατάσσοντάς την έτσι στην
τρίτη θέση ανάμεσα σε 19 κράτημέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης μετά
τη Γαλλία και τη Σλοβενία. Στη Βρετανία, η αντίστοιχη αναλογία φθάνει το 47%. Η Βρετανία εισήγαγε
τον κατώτατο μισθό το 1999.
Η Deutsche Bank προβλέπει την
απώλεια 450.000 έως και ενός εκατομμυρίου θέσεων εργασίας διότι
η εφαρμογή του κατώτατου μισθού
θα επηρεάσει το κόστος εργασίας
σε έξι εκατομμύρια εργαζομένους,
δηλαδή στο 17% του συνολικού εργατικού δυναμικού. Μέχρι σήμερα
η γερμανική οικονομία έχει επιδείξει
ισχυρές αντοχές στην κρίση χρέους
της Ευρωζώνης, με τον δείκτη ανεργίας να κυμαίνεται μόνον στο 5,2%,
αντανακλώντας το χαμηλότερο επίπεδο στην Ευρωζώνη.
Η επιβολή κατώτατου μισθού
γεννά επίσης τον κίνδυνο να συρρικνωθεί το διαθέσιμο εισόδημα
των νοικοκυριών διότι η αύξηση
της ανεργίας θα υπερισχύσει των
μισθολογικών αυξήσεων. Ερευνα
του ΟΟΣΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αυξήσεις στον κατώτατο
μισθό που έγιναν την περίοδο 197596 σε εννέα χώρες -το Βέλγιο, τον
Καναδά, τη Γαλλία, την Ελλάδα,
την Ιαπωνία, την Ολλανδία, την
Πορτογαλία, την Ισπανία και τις
ΗΠΑ- είχαν τελικά αρνητικό αντίκτυπο μόνον στην απασχόληση
των εφήβων, δηλαδή στη λιγότερο
καταρτισμένη ομάδα του εργατικού
δυναμικού.
l
Κόντρα Ιράν- Σαουδικής Αραβίας
για την παραγωγή πετρελαίου
ΣΥΝΤΟΜΑ
Ο κατώτατος
μισθός «χτυπά»
τις θέσεις
εργασίας
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
H ροή πίστωσης στην οικονομία και η ευρωστία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Οι χρεοκοπίες στην Ιταλία βρίσκονται
στο υψηλό 10ετίας. Περισσότερες από 62.000 επιχειρήσεις έχουν χρεοκοπήσει το πρώτο εννεάμηνο του 2013.
τον κ. Φατορίνι με γραμμές πίστωσης έως και 800.000 ευρώ.
Οι μικρές και μεσαίες τράπεζες
παρέχουν το ήμισυ των δανείων
στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία
της Ευρωζώνης. Παράλληλα, το
70% της χρηματοδότησης των
ιταλικών ΜμΕ εξαρτάται από τις
τράπεζες, ένα ποσοστό διπλάσιο
συγκριτικά με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Η ιταλική Κεντρική Τράπεζα
έχει ήδη διορίσει επόπτες σε 13
προβληματικές τράπεζες, οι οποίοι
παίζουν ενεργό ρόλο στη λήψη
αποφάσεων για την παροχή δανείων. Εκπρόσωπος της κεντρικής
τράπεζας υποστηρίζει ότι ο ρόλος
των εποπτών δεν είναι να περιορίσουν την παροχή πίστωσης σε
ΜμΕ, αλλά να γίνεται μια αξιολόγηση των δανειοληπτών ως προς
τη φερεγγυότητά τους.
Ομως, η ροή πίστωσης στην οικονομία και η ευρωστία των ΜμΕ
είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Οι
χρεοκοπίες στην Ιταλία βρίσκονται
στο υψηλό 10ετίας. Περισσότερες
από 62.000 επιχειρήσεις έχουν
χρεοκοπήσει το πρώτο εννεάμηνο
του 2013, αντανακλώντας αύξηση
57% από το 2003.
REUTERS
Νέα συμφωνία για μεγαλύτερη ευελιξία στο διεθνές εμπόριο
Ο γενικός γραμματέας του ΠΟE, Ρομπέρτο Αζεβέντο, υπέβαλε στα 159 μέλη του
Oργανισμού προσχέδιο συμφωνίας. Η έγκρισή του θα πρέπει να οδηγήσει σε
σημαντικό περιορισμό της γραφειοκρατίας στα τελωνεία ανά τον κόσμο και στην
υιοθέτηση βελτιωμένων εμπορικών όρων για τις φτωχότερες χώρες.
Ετοιμη προς υπογραφή είναι η συμφωνία για τον περιορισμό των γραφειοκρατικών διαδικασιών στο παγκόσμιο εμπόριο, ύστερα από πολυήμερες διαπραγματεύσεις στο
πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟE). Φάνηκε ότι
ξεπεράστηκε το τελευταίο σημαντικό εμπόδιο, δηλαδή η διαφωνία
μεταξύ ΗΠΑ και Ινδίας σχετικά με
την κρατική επιδότηση προγραμμάτων σίτισης για φτωχούς, και
πλέον όλα είναι έτοιμα για την υπογραφή της συμφωνίας που εκτιμάται
ότι θα ενισχύσει το παγκόσμιο ΑΕΠ
κατά περίπου 700 δισ. ευρώ. Χθες
ο γενικός γραμματέας του ΠΟE,
Ρομπέρτο Αζεβέντο, υπέβαλε στα
159 μέλη του οργανισμού προσχέδιο
συμφωνίας σηματοδοτώντας ότι οι
όροι της συμφωνίας είναι αποδεκτοί
από όλους. Αν δεν υποβληθεί κάποιο
βέτο της τελευταίας στιγμής, η έγκριση της συμφωνίας θα πρέπει να
οδηγήσει σε σημαντικό περιορισμό
της γραφειοκρατίας στα τελωνεία
ανά τον κόσμο και στην υιοθέτηση
βελτιωμένων εμπορικών όρων για
τις φτωχότερες χώρες. Εξίσου σημαντική είναι η συμφωνία που επι-
τρέπει στις αναπτυσσόμενες χώρες
να μην ακολουθούν τους κανόνες
γύρω από τις αγροτικές επιδοτήσεις
όταν προσπαθούν να χορηγήσουν
τρόφιμα σε φτωχούς πολίτες τους
που πεινούν. Μόλις την Πέμπτη οι
περισσότεροι πίστεψαν ότι οι συνομιλίες θα κατέρρεαν εξαιτίας της
διαφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ινδίας.
Η ινδική κυβέρνηση αρνήθηκε να
συμβιβαστεί με την Ουάσιγκτον και
άλλες χώρες, επιμένοντας ότι δεν
πρόκειται ν’ αλλάξει την πολιτική
επιδότησης των τροφίμων χάρη
στην οποία προσφέρει φαγητό σε
εκατομμύρια φτωχούς Ινδούς. Σύμφωνα με το νέο πρόγραμμα επισιτισμού που ενέκρινε το ινδικό Κοινοβούλιο το περασμένο καλοκαίρι,
η ινδική κυβέρνηση αγοράζει τρόφιμα από τους αγρότες σε προκαθορισμένη τιμή και στη συνέχεια
τα πουλάει σε πολύ χαμηλότερη
τιμή στο 70% του ινδικού πληθυσμού που πληροί τα κριτήρια. «Προσπαθούμε να είμαστε δίκαιοι απέναντι στους φτωχούς ανθρώπους»,
δήλωσε την τελευταία ημέρα των
διαπραγματεύσεων ο Ινδός υπουργός εμπορίου, Ανάντ Σάρμα.
OIK_12-REAL ESTATE NEW_Master_cy 06/12/13 18:19 Page 12
Real Estate
ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013
AΝΑΛΥΣΗ
/ Tου ΣΤΕΛΙΟΥ ΑΧΝΙΩΤΗ
Επίλυση διαφορών
στις συμβάσεις
κατασκευής έργων
Από την ώρα που δύο ή περισσότερα μέρη συνάπτουν μία
σύμβαση για την υλοποίηση ενός έργου είναι σχεδόν βέβαιο
ότι σε κάποιο στάδιο θα παρουσιαστούν θέματα για τα
οποία τα συμβαλλόμενα μέρη θα διαφωνήσουν και ενδεχόμενα
οι διαφωνίες τους να μην ξεπεραστούν και να πάρουν σοβαρότερη μορφή εξελισσόμενες σε αντιδικία μεταξύ τους.
Αυτό είναι κάτι που παρουσιάζεται σε όλα τα μέρη του
κόσμου. Στο παρόν άρθρο δεν θα ασχοληθούμε με τις γενεσιουργές αιτίες των διαφωνιών και αντιδικιών, αλλά θα
περιοριστούμε στο να εξετάσουμε συνοπτικά τις δυνατότητες
και τους μηχανισμούς αντιμετώπισης αυτού του δυσάρεστου
και οδυνηρού, πολλές φορές, ενδεχόμενου. Σε αρκετές περιπτώσεις η διαδικασία για επίλυση της διαφοράς στοίχισε
πολύ περισσότερα από το ποσό της διαφοράς. Έχοντας,
λοιπόν, ως δεδομένο ότι σε περίπτωση που παρουσιαστούν
διαφωνίες κατά την εξέλιξη ενός έργου, αυτές θα πρέπει
να επιλυθούν κατά τρόπο που να μην επηρεαστεί η όλη
εξέλιξη του έργου, οι συμβάσεις που υπογράφονται εμπεριέχουν όρους οι οποίοι εφαρμόζονται παρέχοντας τους
ανάλογους μηχανισμούς.
Η διεθνής εμπειρία κατέδειξε σχεδόν το αυτονόητο ότι,
δηλαδή, οι μηχανισμοί αυτοί θα πρέπει να παρέχουν τη δυνατότητα για επίλυση των διαφορών κατά δίκαιο και αντικειμενικό τρόπο, σύντομα, στο ελάχιστο κόστος, διαφυλάσσοντας τις σχέσεις των αντιδικούντων μερών σε καλά
επίπεδα. Κάθε απόκλιση από αυτές τις παραμέτρους λειτουργεί
εις βάρος της καλώς νοούμενης βασικής επιθυμίας των συμβαλλόμενων μερών και πολλές φορές διακυβεύεται και αυτή
η συνέχιση και ολοκλήρωση του έργου. Οι διάφοροι τύποι
κατασκευαστικών συμβολαίων διαλαμβάνουν όρους για
την επίλυση των διαφορών σε περίπτωση που αυτές αναφυούν
σε οποιοδήποτε στάδιο της υλοποίησης της σύμβασης.
Μία μέθοδος είναι να παραπέμπεται η επίλυση των διαφορών στα δικαστήρια, ένας δεύτερος και αρκετά διαδεδομένος
είναι η παραπομπή σε διαιτησία όπου τα μέρη επιλέγουν
τον διαιτητή ή τους διαιτητές. Υπάρχουν κάποιες ουσιαστικές
διαφορές μεταξύ της παραπομπής σε δικαστήριο και την
παραπομπή σε διαιτησία. Στην περίπτωση των δικαστηρίων,
είναι μία δημόσια διαδικασία, δεν υπάρχει εμπιστευτικότητα,
τα μέρη δεν έχουν ουσιαστικά έλεγχο πάνω στη διαδικασία
ούτε και ποιος θα επιλύσει τη διαφορά, ενώ στην περίπτωση
της διαιτησίας τα μέρη δεν εκτίθενται δημοσίως, αποτελεί
ιδιωτική εμπιστευτική διαδικασία, μπορούν να επιλέξουν
τον διαιτητή, να καθορίσουν τους όρους εντολής του, το
πλαίσιο πραγματοποίησης της διαδικασίας π.χ. τον τόπο,
και σε κάποιο βαθμό να έχουν έλεγχο στον χρόνο, το κόστος
κ.λπ. Εμπειρίες από τον διεθνή χώρο κατέδειξαν την ανάγκη
για αναζήτηση και εφαρμογή ακόμη πιο ελεύθερων και ευέλικτων διαδικασιών, με στόχο την εξυπηρέτηση της βασικής
επιθυμίας των μερών, τον περιορισμό, δηλαδή, στο ελάχιστο
δυνατό των δυσάρεστων και αρνητικών επιπτώσεων που
εξαρτώνται άμεσα από τη μέθοδο που θα επιλεγεί. Αυτές οι
μέθοδοι είναι γνωστές ως εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης
διαφορών (Alternative Dispute Resolution methods) και
είναι διεθνώς γενικά παραδεκτό ότι προσφέρουν σημαντικά
πλεονεκτήματα στα μέρη. Οι κυριότερες από αυτές τις μεθόδους είναι η Διαπραγμάτευση για εξεύρεση κοινά αποδεκτού
διακανονισμού, η Διαμεσολάβηση, ο Πρώτος Κριτής, ο Συμβιβασμός, η Μικρή Δίκη, ο Φιλικός Διακανονισμός κ.λπ. Η
επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου ή και συνδυασμός
αυτών μπορεί, πράγματι, να αποβεί σωτήριος για την τύχη
ενός έργου και πολύ περισσότερο των ιδίων των μερών που
αντιδικούν.
Είναι αναμενόμενο ότι μία παρατεταμένη περίοδος αντιδικίας μεταξύ των μερών θα δηλητηριάσει τις σχέσεις
τους, θα επιφέρει καχυποψία και αντιδράσεις εκατέρωθεν,
θα καταστρέψει κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας και επίδειξης
καλής πίστης –στοιχεία απαραίτητα για την ομαλή εξέλιξη
του έργου– και θα επιφέρει δυσβάστακτες πολλές φορές οικονομικές επιπτώσεις.Το ΕΤΕΚ, αναγνωρίζοντας την ανάγκη
για παροχή δυνατότητας επίλυσης των διαφορών εκτός των
δικαστηρίων και θέλοντας να συνδράμει προς την κατεύθυνση
της ομαλότερης επίλυσης των διαφορών και αντιδικιών,
προχώρησε στη δημιουργία υπηρεσίας διαιτησιών ΕΤΕΚ
που να ανταποκρίνεται σε διεθνή πρότυπα λειτουργίας και
ποιότητας, κατάρτισε μητρώο Διαιτητών ΕΤΕΚ, θέσπισε
Κανονισμούς Ηθικής Διαιτητών ΕΤΕΚ, διοργανώνει σεμινάρια
και διαλέξεις και προωθεί την εκπαίδευση των μελών του,
με κύρια επιδίωξη την συνεχή βελτίωση και αναβάθμιση
των υπηρεσιών του. Η διεύρυνση των υπηρεσιών και η
παροχή δυνατοτήτων εφαρμογής και άλλων εναλλακτικών
μεθόδων επίλυσης των διαφορών/αντιδικιών πέραν των δικαστηρίων και της διαιτησίας θεωρείται, πλέον, δεδομένη
λόγω και των πραγματικών, αναγνωρισμένων, διεθνώς, πλεονεκτημάτων που προσφέρονται από αυτές τις μεθόδους.
Ο κ. Στέλιος Αχνιώτης είναι πρόεδρος του ΕΤΕΚ.
Στο 25,6% η υποχώρηση
στις νέες άδειες οικοδομής
Επιμέρους δείκτες δείχνουν επιβράδυνση της ύφεσης στις κατασκευές
Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ
Η οικοδομική δραστηριότητα εξακολουθεί να πιέζεται, αν και εμφανίζονται
κάποια αμυδρά σημάδια επιβράδυνσης.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της
Στατιστικής Υπηρεσίας το πρώτο εννιάμηνο του 2013 η έκδοση νέων αδειών παρουσίασε μείωση 25,6%, υποχωρώντας στις 3.993, από 5.365 την
αντίστοιχη περίοδο του 2012. Η συνολική αξία των αδειών που εκδόθηκαν
το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου
μειώθηκε κατά 27,1% και το συνολικό
εμβαδόν κατά 31,2%. Ο αριθμός των
οικιστικών μονάδων παρουσίασε μείωση της τάξης του 29%. Τα δύο τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι με τις νέες
άδειες κατασκευάζονται μικρότερα
σπίτια. Τον μήνα Σεπτέμβριο ο αριθμός
των αδειών οικοδομής που εκδόθηκαν
από τις δημοτικές αρχές και τις επαρχιακές διοικήσεις κατά τον Σεπτέμβριο
του 2013 μειώθηκαν στις 422, από 604
το Σεπτέμβριο του 2012. Η συνολική
αξία των αδειών τον Σεπτέμβριο του
2013 υποχώρησε στα 70,4 εκατ. ευρώ
από 135,14 εκατ. ευρώ τον περσινό Σεπτέμβριο, ενώ το συνολικό εμβαδόν
μειώθηκε στις 63 χιλιάδες τ.μ., από
116,25 χιλιάδες τ.μ. Με τις άδειες αυτές
προβλέπεται να ανεγερθούν 308 οικιστικές μονάδες, έναντι 491 μονάδες
που προβλεπόταν να ανεγερθούν τον
Σεπτέμβριο του 2012. Ανά επαρχία, το
εννιάμηνο του 2013 ο αριθμός των
αδειών οικοδομής μειώθηκε στη Λευκωσία στις 1.379, από 1.798 την αντίστοιχη περίοδο του 2012, στην Αμμόχωστο μειώθηκε στις 244, από 288,
στη Λάρνακα στις 627, από 822, στη
Λεμεσό στις 1.061, από 1.471 και στην
Πάφο στις 682, από 986 την περίοδο
Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου του 2012.
Δάνεια
Η ανωτέρω εικόνα δεν είναι θετική,
επιβεβαιώνει το ουσιαστικό πάγωμα
Αριθμός νέων αδειών οικοδομής
ΕΠΑΡΧΙΑ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012
Αριθμός
ΛΕΥΚΩΣΙΑ
Αστική
Αγροτική
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Αριθμός
οικιστ. μονάδων
Αριθμός
Αριθμός
οικιστ. μονάδων
1,379
713
666
882
447
435
1,798
922
876
1,467
1,043
424
ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ
Αγροτική
244
244
454
454
288
288
326
326
ΛΑΡΝΑΚΑ
Αστική
Αγροτική
627
293
334
432
210
222
822
374
448
858
415
443
ΛΕΜΕΣΟΣ
Αστική
Αγροτική
1,061
573
488
700
387
313
1,471
700
771
1,192
717
475
ΠΑΦΟΣ
Αστική
Αγροτική
682
275
407
686
325
361
986
365
621
598
277
321
ΣΥΝΟΛΟ
Αστική
Αγροτική
3,993
1,854
2,139
3,154
1,369
1,785
5,365
2,361
3,004
4,441
2,452
1,989
Πωλήσεις ακινήτων ανά επαρχία
Πωλητήρια έγγραφα
Λευκωσία
Λεμεσός
Λάρνακα
Αμμόχωστος
Πάφος
Παγκύπρια
Νοέμβριος
62
130
47
19
136
394
Εντεκάμηνο
(-23%)
(30%)
(-31%)
(-37%)
(-18%)
(-11%)
της οικοδομικής δραστηριότητας,
αλλά υπάρχουν κάποια θετικά στοιχεία. Το πρώτο αφορά τη στάση των
τραπεζών, οι οποίες δείχνουν μία
τάση «χαλάρωσης» των κριτηρίων
χορήγησης δανείων. Το δεύτερο αφορά τις πωλήσεις, με την πτώση τον
Νοέμβριο να είναι μικρότερη σε σχέση
με τους προηγούμενους μήνες.
Στο θέμα των δανείων, η έρευνα
της Κεντρικής Τράπεζας για τη χο-
627
922
556
212
1071
3388
(-54%)
(-39%)
(-43%)
(-61%)
(-22%)
(-41%)
ρήγηση στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, δείχνει ότι το τρίτο
τρίμηνο του 2013 δεύτερη, συνεχόμενη φορά, μείωση του βαθμού θέσπισης αυστηρότερων κριτηρίων.
Το σταθμισμένο καθαρό ποσοστό
και στις δύο κατηγορίες δανείων ήταν
χαμηλότερο από το αναμενόμενο με
βάση τις προσδοκίες της προηγούμενης έρευνας.
Όσον αφορά τις προσδοκίες για το
τέταρτο τρίμηνο του 2013, όπως και
στην περίπτωση των δανείων προς
επιχειρήσεις, η έρευνα κατέδειξε ότι
αναμένεται σταθεροποίηση στον βαθμό θέσπισης αυστηρότερων κριτηρίων, τόσο για στεγαστικά όσο και
για καταναλωτικά και λοιπά δάνεια.
Αναφορικά με τη ζήτηση δανείων
από επιχειρήσεις, καθώς και από νοικοκυριά τόσο για στεγαστικούς όσο
και για καταναλωτικούς και λοιπούς
σκοπούς το τρίτο τρίμηνο του 2013
κατέγραψε μείωση αλλά σε αρκετά
μικρότερο βαθμό σε σύγκριση με το
προηγούμενο τρίμηνο.
Η μείωση της ζήτησης ήταν μεγαλύτερη, μικρότερη και ίση με την αναμενόμενη για δάνεια προς επιχειρήσεις, στεγαστικά και καταναλωτικά
δάνεια, αντίστοιχα.
Το επόμενο τρίμηνο αναμένεται
και πάλι μείωση της ζήτησης, για όλες
τις κατηγορίες των υπό αναφορά δανείων, σε μικρότερο βαθμό από αυτόν
του τρίτου τριμήνου του 2013.
Πωλήσεις
Στις πωλήσεις, η πτώση συνεχίζεται,
αλλά τον Νοέμβριο ήταν μικρότερη.
Από την ανάλυση των στοιχείων του
κτηματολογίου, προκύπτει ότι τα πωλητήρια έγγραφα υποχώρησαν στα
394, από 444 τον Νοέμβριο του 2012,
μία κάμψη 11,3%. Σε επίπεδο ενδεκάμηνου η υποχώρηση στις πωλήσεις
είναι μεγαλύτερη (3.388 το 2013 από
5.774 το 2012), στο 41%, δηλαδή η
μείωση τον Νοέμβριο είναι μικρότερη
από τον μέσο όρο του ενδεκάμηνου.
Μάλιστα, στη Λεμεσό τον Νοέμβριο
παρατηρήθηκε αύξηση 30% (130 πωλήσεις από 100 τον Νοέμβριο του
2012).
Πάντως, για τον μήνα Σεπτέμβριο
δεν πρέπει να υποτιμηθεί η σημαντική
υποχώρηση στις πωλήσεις προς ξένους, οι οποίες τον Νοέμβριο ανήλθαν
σε 96 από 172 (-44,2%). Παγκόσμια πρωτιά στη μείωση τιμών
Η ελληνική αγορά κατοικίας εμφανίζει τη μεγαλύτερη πτώση, σύμφωνα με έκθεση του ΔΝΤ
Νέα αρνητική «πρωτιά» εξασφάλισε
η ελληνική αγορά κατοικίας, η οποία
πρωταγωνιστεί εσχάτως σε μια σειρά παγκόσμιων και πανευρωπαϊκών
ερευνών, λόγω της μεγάλης πτώσης
των τιμών που καταγράφονται, σε
μια περίοδο που η παγκόσμια αγορά
κατοικίας έχει εισέλθει σε τροχιά
ανάκαμψης. Σύμφωνα με έκθεση
του ΔΝΤ που δημοσιεύθηκε στα μέσα της εβδομάδας, η Ελλάδα βρίσκεται στον «πάτο» της παγκόσμιας
αγοράς κατοικίας, με βάση την πορεία των τιμών, καθώς η ετήσια
πτώση κατά το φετινό δεύτερο τρίμηνο ήταν της τάξεως του 11%.
«Συγκάτοικοί» της είναι η Ολλανδία
και η Ουγγαρία, όπου καταγράφεται
επίσης μείωση τιμών κατά 11%.
Πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία
της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά το
τρίτο τρίμηνο, ο ρυθμός της πτώσης
των τιμών καταγράφει επιβράδυνση,
μια και διαμορφώθηκε σε 9,2%,
έναντι μείωσης 11,6 και 11,8% κατά
το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο
αντίστοιχα. Ταυτόχρονα, οι αξίες
των κατοικιών στην Ελλάδα θεωρούνται από το ΔΝΤ οι πιο υποτιμημένες παγκοσμίως, μετά την Ιαπωνία. Για να αξιολογήσει την πραγματική αξία των κατοικιών, το ΔΝΤ
λαμβάνει υπόψη του την αναλογία
τιμών πώλησης/τιμές ενοικίασης,
σε σχέση με τον μέσο όρο του σχετικού δείκτη διαχρονικά. Στο πλαίσιο
αυτό, προκύπτει και το συμπέρασμα
για την ελληνική αγορά, αποτελώντας ένα σαφές δείγμα της μεγάλης
πτώσης που έχουν σημειώσει οι τιμές. Στον αντίποδα, οι τιμές στον
Καναδά θεωρούνται υπερτιμημένες,
καθώς ξεπερνούν κατά 85% τον
ιστορικό μέσο όρο του δείκτη τιμών
πώλησης/τιμές ενοικίασης.
Συνολικά, ο δείκτης των τιμών
κατοικιών παγκοσμίως σημείωσε
αύξηση στις 127,4 μονάδες βάσης
κατά το δεύτερο τρίμηνο. Ηταν το
έκτο διαδοχικό τρίμηνο ανόδου του
σχετικού δείκτη από τις αρχές του
2012, με αποτέλεσμα αυτός να βρί-
Βάσει των στοιχείων του ΔΝΤ, η ετήσια πτώση
κατά το φετινό δεύτερο τρίμηνο ήταν της
τάξεως του 11% στην εγχώρια αγορά.
σκεται πλέον στο υψηλότερο σημείο
του από το τέταρτο τρίμηνο του
2008, όταν δηλαδή ξέσπασε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τιμές
των κατοικιών αυξήθηκαν σε 32
από τις 51 χώρες που εξετάζονται,
όταν κατά το αντίστοιχο τρίμηνο
του 2009, αύξηση τιμών είχε σημειωθεί σε μόλις εννιά χώρες.
Τη μεγαλύτερη άνοδο σημείωσαν
οι τιμές των κατοικιών στο Χονγκ
Κονγκ, καθώς αυξήθηκαν με ετήσιο
ρυθμό της τάξεως του 14,6%, ενώ
ακολούθησαν η Ουκρανία με 11,7%,
οι Φιλιππίνες με 10% και οι Νέα
Ζηλανδία και Κολομβία με 8,8%.
Το ΔΝΤ τονίζει, πάντως, ότι ο δείκτης τιμών αντανακλά και άλλα
στοιχεία, πέραν των αξιών, με βασικότερο εξ αυτών τις προσδοκίες
των πολιτών αναφορικά με τα μελλοντικά τους εισοδήματα, στοιχείο
κρίσιμο για να αξιολογηθεί η μελλοντική ζήτηση στην αγορά κατοικίας.
Are you ready for FATCA?
10 December 2013 - Four Seasons Hotel
Visit www.pwc.com.cy to register for the event
01-TEXNES NEW_Master_cy 12/6/13 2:52 PM Page 1
ΖΩΗ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΕΠΙΣΤΗΜΗ • ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
KYΡIAKH 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013
Aνεκπλήρωτοι
έρωτες στην
«Mικρά Aγγλία»
O Παντελής Bούλγαρης και η Iωάννα Καρυστιάνη σε μία
προσωπική συζήτηση για τη νέα τους ταινία και όχι μόνο
Συνέντευξη στη ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ
Η συνέντευξη, με αφορμή τη «Μικρά
Αγγλία», που προβάλλεται στις κυπριακές αίθουσες, ήταν κοινή και
είχε απ’ όλα: αφηγήσεις, περιστατικά
-άλλα ευτράπελα, άλλα συγκινητικά,
απαντήσεις μισές ή ολοκληρωμένες,
γέλια, διαφωνίες, αναμνήσεις - και
μαλοτήρα που μόλις τους είχαν στείλει
από την Κρήτη. Εφτασε σε έναν μεγάλο δίσκο με μέλι, κέικ και καρύδια.
Δύο πράγματα δεν περιελάμβανε η
κουβέντα μας: κινηματογράφο και
Παντελή Βούλγαρη. Η συγγραφέας
έχει τον κύριο λόγο. Ο σκηνοθέτης
«μιλάει» με εικόνες.
Tα αισθήματα έχουν ηλικία; Ο μεγάλος, ανεκπλήρωτος έρωτας της
ταινίας αφορά άλλες γενιές;
Ι. Κ.: Τα δείγματα που έχουμε από
νέα παιδιά, συνεργάτες μας και άλλους,
είναι ότι αποδέχονται την ισχύ και
το σφρίγος αυτών των μεγάλων αισθημάτων. Δεν μπορείς να τα παρακάμψεις. Ο έρωτας είναι κορυφαίο
ανθρώπινο συναίσθημα. Καθένας
“
Είναι ένα σπίτι
αφηγήσεων το δικό μας.
Σχεδόν δεν περνάει μέρα
που να μην επισημάνω,
διαβάσω ή ζήσω κάτι και
να μην το μοιραστούμε.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ
μας δικαιούται όχι μόνο να το ζήσει,
αλλά και να το αναδεικνύει στη ζωή
του, χωρίς ντροπή. Η ταινία, όμως,
δεν περιγράφει απλώς έναν παράφορο
έρωτα. Δείχνει και την εσωτερική του
δύναμη, που όμως στεγνώνει όταν
ψευτίζει, όταν γίνεται τρόπαιο, λούσο
για περιφορά, στοιχείο κοινωνικής
επίδειξης και καταξίωσης.
Πόσα χρόνια είστε μαζί;
Π. Β.: Πόσα είμαστε, Ιωάννα;
Ι. Κ.: Κοντεύουμε 37...
Π. Β.: Ο Σαββόπουλος λέει: «Παντελή
μου, και ισόβια να είχαμε καταδικαστεί, θα είχαμε βγει!».
Πώς γνωριστήκατε;
Π. Β.: Eπί δικτατορίας. Η Ιωάννα
ήταν υπεύθυνη του Συλλόγου Κρητών
Σπουδαστών και συναντηθήκαμε για
να πάρω μέρος σε μια ομιλία.
Ι. Κ.: Μου πρότεινε να παίξω σε μια
ταινία και του πάτησα έναν καβγά...
Π. Β.: Στον «Μεγάλο Ερωτικό», όταν
έψαχνα πρόσωπα, όχι ηθοποιούς. Συναντηθήκαμε ξανά μετά το Πολυτεχνείο.
Ι. Κ.: Αυτό που έχει ενδιαφέρον σε
αυτή την πολύχρονη και πολυκύμαντη
σχέση, και ενδιαφέρον για την ταινία
την ίδια, είναι ότι υπάρχει μια κοινή
θέαση της ζωής. Μας ενδιαφέρει η
ανθρώπινη περιπέτεια, ο σεβασμός
στα πρόσωπα των ανθρώπων που εμπλέκονται σε δύσκολες καταστάσεις,
και αυτό είναι στο επίκεντρο και της
δικής του δουλειάς, και της δικής μου.
Στη «Μικρά Αγγλία» έπαιξε καθοριστικό ρόλο για τον αμοιβαίο σεβασμό
που οδηγεί σε μια στέρεη συνεργασία.
Π. Β.: Είναι ένα σπίτι αφηγήσεων
το δικό μας, όλα αυτά τα χρόνια. Σχεδόν δεν περνάει μέρα που να μην επισημάνω, διαβάσω ή ζήσω κάτι και να
«Η ταινία δείχνει πώς ο έρωτας στεγνώνει όταν ψευτίζει, όταν γίνεται τρόπαιο, λούσο για
περιφορά, στοιχείο κοινωνικής επίδειξης και καταξίωσης», λέει στην «K» η Iωάννα Καρυστιάνη.
Η μοίρα των γυναικών της Ανδρου, δηλαδή της «Μικράς Αγγλίας»: Nα
αποχαιρετούν τους άντρες τους που φεύγουν με τα ποντοπόρα πλοία.
Oι πρωταγωνιστές, Πηνελόπη Τσιλίκα και Μάξιμος Μουμούρης. Η Ορσα
παντρεύεται τον πλούσιο πλοιοκτήτη επειδή η μητέρα της το αποφασίζει...
H ιστορία, οι χαρακτήρες, οι συντελεστές
Ο παράφορος έρωτας ανάμεσα στην 20χρονη Ορσα (Πηνελόπη Τσιλίκα) και
τον Σπύρο Μαλταμπέ (Ανδρέας Κωνσταντίνου) στην Ανδρο της δεκαετίας του
’30 παραμένει μυστικός. Πριν εκείνος σαλπάρει, της υπόσχεται ότι θα επιστρέψει καπετάνιος και με χρήματα, για να παντρευτούν. Για τη μητέρα της
όμως, Μίνα (Αννέζα Παπαδοπούλου), σύζυγο καπετάνιου που λείπει για χρόνια, ο έρωτας είναι κακός μπελάς και πόνος. Ο γάμος δεν κτίζεται πάνω σε αισθήματα, αλλά στο συμφέρον. Οπότε, παντρεύει την Ορσα, αγνοώντας τις
επιθυμίες της, με τον πλοιοκτήτη Νίκο Βατοκούζη (Μάξιμος Μουμούρης) και
λίγο αργότερα τη μικρότερη αδελφή της Μόσχα (Σοφία Κόκκαλη), ατίθαση,
δυναμική, γεμάτη όνειρα να αποδράσει από τη μοίρα των γυναικών της Ανδρου -να δένουν τις ζωές τους με ναυτικούς-, με τον καπετάνιο πλέον Σπύρο
Μαλταμπέ. Ετσι «ναρκοθετεί» το ίδιο της το σπιτικό, ένα διώροφο που έχτισε
με τα εμβάσματα του άντρα της. Στο κάτω σπίτι η Ορσα· στο επάνω η Μόσχα. Ο
έρωτας βασανιστικός, ανεκπλήρωτος, τιμωρός. Παίζουν επίσης: Χρήστος Καλαβρούζος, Βασίλης Βασιλάκης, Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, Αγγελική Παπαθεμελή, Ειρήνη Ιγγλέση κ.ά. Η φωτογραφία είναι του Σίμου Σαρκετζή, η μουσική
της Κατερίνας Πολέμη, τα σκηνικά του Αντώνη Δαγκλίδη, τα κοστούμια της Γιούλας Ζωιοπούλου, το μοντάζ του Τάκη Γιαννόπουλου.
H ταινία προβάλλετε σε όλες τις κινηματογραφικές αίθουσες στην Kύπρο
μην το μοιραστούμε. Και για την Ιωάννα το ίδιο ισχύει. Και οι γονείς μου
το ίδιο ήταν· καταπληκτικοί αφηγητές
και παρατηρητές.
Ι. Κ.: Εγώ χόρτασα ιστορίες της Μικρασιατικής Καταστροφής. Η μητέρα
μου έφυγε 13 ετών, το ’22, από τη
Σμύρνη και ο πατέρας μου 11 ετών
από τα Βουρλά. Πέθαναν το 2010,
πρώτος ο πατέρας μου σχεδόν 100
ετών και η μητέρα μου έξι μήνες μετά,
στα 102. Περισσότερο χόρτασα αφηγήσεις και ιστορίες παρά κανονικό
φαγητό. Παρ’ όλα αυτά, οι οικογενειακές βεγγέρες μάς όπλισαν όλα τα
αδέλφια -γιατί είμαστε πολύτεκνη οικογένεια- με ένα τρομερό κουράγιο,
γιατί συνδύαζαν στην αφήγηση ολίγη
εθνική τραγωδία με μια συνταγή για
σμυρναίικο μπουρέκι, με τραγούδι,
με απαντοχή. Αυτό που τους οφείλω
είναι ότι, ενώ και οι δύο οικογένειες
έχασαν ανθρώπους και ό,τι είχαν και
δεν είχαν στη Μικρασιατική Καταστροφή, δεν μας έμαθαν να μισούμε
συλλήβδην τον τουρκικό λαό. Ηταν
πολύ μεγάλο αυτό το μάθημα δύο
απλών ανθρώπων, μάθημα για επιβίωση.
Τώρα, με την κρίση, υπάρχει γύρω
μας μια άλλη λογική επιβίωσης, επιθετικότητα, διχασμός…
Ι. Κ.: Οταν ο άνθρωπος ζει σε ένα
περίκλειστο περιβάλλον, όπου διαρκώς
είναι με ένα μπλοκάκι για χρέη και
οφειλές -τα οποία έχουν γίνει ανυπέρβλητα για την πλειονότητα του
ελληνικού λαού-, χάνει και το κουράγιο
του για να αντισταθεί και να παλέψει.
Πρέπει να αγαπάς τη ζωή. Και, για
να αγαπάς τη ζωή, πρέπει να αγαπάς
ανθρώπους, γωνιές της πόλης σου...
Εγώ το έμαθα αυτό όταν έκανα την
έρευνα για τη «Μικρά Αγγλία». Είδα,
τότε, τι θέλω: να αγαπώ, να σέβομαι
και να ευγνωμονώ.
Μπορούμε να ζήσουμε αλλιώς, κ.
Βούλγαρη;
Π. Β.: Η μόνη επιλογή είναι αυτό
που λέει η Ιωάννα. Αλληλεγγύη και
να νοιαζόμαστε για τον διπλανό μας.
Είναι κάτι το οποίο για αρκετά χρόνια,
αυτά τα «εύπορα χρόνια», το ξεχάσαμε.
Μας έκλεισαν στο σπίτι, στους καναπέδες, στα ταξίδια στο εξωτερικό,
στην αδηφαγία.
Ι. Κ.: Θυμάμαι ότι μέχρι και τη δεκαετία του ’80, όταν πήγαινα στα χωριά, τα σπίτια ήταν πολύ φτωχικά, με
μοναδική διακόσμηση μια φωτογραφία του ξενιτεμένου της οικογένειας,
ο οποίος είχε βρει την άκρη στη Βαλτιμόρη ή στη Μελβούρνη και πόζαρε
μπροστά στην κούρσα του ή στο
μπάρμπεκιου στην πίσω αυλή. Από
τα αλλεπάλληλα δεινά (πόλεμοι, εμφύλιοι, δικτατορίες), ο Ελληνας είχε
πιστέψει ότι η ταυτότητά του ήταν
η δυστυχία. Ξαφνικά, λοιπόν, προσφέρθηκε μια δυνατότητα η οποία
σήμανε και στοίχιση πίσω από πολιτικές εκμαυλισμού. Τώρα ήρθε η ώρα
που το πληρώνει πολύ ακριβά, γιατί
σε αυτό το ντόμινο καταρρεύσεων
κάθε βεβαιότητας, καλείται όχι μόνο
να τα βγάλει πέρα, αλλά επιπλέον του
έχει περάσει και μια ενοχή ωσάν να
είναι ο κύριος φταίχτης. Εγώ δεν μπορώ να είμαι ανελέητη με τον κόσμο
και να αποδέχομαι αυτό που πλασάρει
η πολιτική εξουσία: ότι είναι αναμάρτητη.
Ευθύνες δεν έχουμε και εμείς για
τις επιλογές μας; Η ατομική ευθύνη
δεν είναι συστατικό στοιχείο της
δημοκρατίας;
Ι. Κ.: Θα έπρεπε να διδάσκεται στα
παιδιά του γυμνασίου. Να τους μαθαίνει δικαιώματα και υποχρεώσεις,
τι σημαίνει ευθύνη και σεβασμός σε
ένα θεσμικό πλαίσιο, εφόσον υπάρχει
ευνομούμενη πολιτεία. Και τι σημαίνει
αγώνας για κατάκτηση κάποιων πραγμάτων.
Π. Β.: Αντικαταστάθηκε όμως από
σχολικές εκδρομές στην Αθήνα, στα
malls και στην παραλιακή.
Δεν απαντάτε όμως στο ερώτημα…
Ι. Κ.: Υπάρχει μια φράση σε βιβλίο
του Γιώργη Μανουσάκη, καθηγητή
μου και πολύ καλού λογοτέχνη, για
κάτι που ίσχυε για τις παλιότερες γενιές: η δρασκελιά σου όχι πιο πέρα
από τον ίσκιο σου. Αυτό δεν ίσχυσε
σ’ εμάς και στις νεότερες γενιές. Βέβαια, υπήρξε επιθετική παρότρυνση
από τις τράπεζες για κατανάλωση.
Οπότε η ευθύνη που αποδίδεται στον
λαό θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε
να μην εκμηδενίζει την ανάγκη του
ανθρώπου να σηκώσει το κεφάλι του
και να αγωνιστεί. Να μην ακυρώσει
δηλαδή την υπόστασή του και να τον
καταστήσει μόνο ένοχο και κύριο
υπεύθυνο. Υπήρξε στρατηγική διάχυσης της ευθύνης σε όλο τον κόσμο
και εξαίρεσης του πολιτικού συστήματος εξουσίας. Οι άνθρωποι, για να
πάρουν την πάνω βόλτα, πρέπει να
πιστέψουν ότι αξίζουν να ζουν, ότι
έχουν μέσα τους και ποιότητες, οι
οποίες πρέπει να αναδειχθούν, κρυμμένες σε κάποιες εσοχές.
H αγάπη για την
Ανδρο και τον κόσμο
των ναυτικών
Ενα από τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου είναι η μετωπική σύγκρουση με την ελληνική πυρηνική οικογένεια.
Η αποτύπωση της νοσηρότητας και των προβλημάτων της. Στη «Μικρά Αγγλία» βλέπουμε τη
Μίνα, μια τυραννική φιγούρα μητέρας. Ποια είναι
η διαφορά του τότε με το τώρα;
Ι. Κ.: Κατ’ αρχάς, ο Παντελής από το «Προξενιό
της Αννας» απέδειξε τη διεισδυτική του ματιά
στην ελληνική οικογένεια. Δεν είναι καινούργιο
γι’ αυτόν. Οταν έγραφα βιβλίο και σενάριο, είπα
να αποφύγουμε τα εύκολα κλισέ είτε της ιεροποίησης
είτε της δαιμονοποίησς της οικογένειας, η οποία
προσφέρεται, διότι είναι μικρογραφία, για να καταδείξεις γενικότερες παθογένειες. Η οικογένεια
της «Μικράς Αγγλίας» είναι στο επίκεντρο κοινωνικών αναφορών και επιταγών που ήταν αυστηρές
λόγω της ναυτικής παράδοσης, η οποία απαιτούσε
από τη μάνα να καπετανεύει το σπίτι, να επενδύει
τα εμβάσματα, να μη δίνει δικαιώματα για κουτσομπολιό, να εξασφαλίζει τις κόρες. Η πειθαρχία
στους κανόνες οδηγεί σε καταστάσεις και πάθη
που είναι πέρα από τις ανθρώπινες αντοχές και
την ανθρώπινη φύση.
Π. Β.: Παραμένει μια κρυμμένη αγάπη, τρυφερότητα. Αν αντέχει σήμερα η ελληνική κοινωνία,
είναι γιατί η οικογένεια διατηρεί τους βαθείς δεσμούς
της. Αυτό λείπει από τη στόχευση του σημερινού
ελληνικού κινηματογράφου. Οι νέες γενιές δημιουργών, πάντως, ξαναβρίσκουν επαφή, αλληλεγγύη
και συντροφικότητα από τις συλλογικές προσπάθειες
που κάνουν είτε στην τέχνη είτε στην επιστήμη.
Βλέποντας τη «Μικρά Αγγλία», σκέφτηκα ότι
είναι η ταινία μιας σχέσης, ότι δεν θα μπορούσε
να είχε γυριστεί αν δεν ήσαστε μαζί.
Ι. Κ.: Παρέδωσα το υλικό στα χέρια του Παντελή
και η επιθυμία μου ήταν αυτός που θα βλέπει την
ταινία να μη χρειάζεται το βιβλίο για να τη νιώσει,
να την αισθανθεί - και να είναι καλύτερη από το
βιβλίο. Γιατί; Σε μια ταινία το κόστος της επιτυχίας
ή της αποτυχίας το μοιράζονται πολλοί.
Π. Β.: Δεν το σκέφτηκα ποτέ. Ξέχασα ότι το βιβλίο
το είχε γράψει η Ιωάννα. Αφέθηκα στο συναρπαστικό
υλικό που είχα. Ηθελα να φτιάξω έναν κόσμο που
να βασίζεται στους ανθρώπους που είχα στα χέρια
μου.
Ι. Κ.: Υπήρχε ένα γερό θεμέλιο: και οι δυο μας
αγαπάμε πολύ την Ανδρο και τον κόσμο των ναυτικών. Αυτό έδωσε αφορμή για πάρα πολλές συζητήσεις - για τη μοναξιά, τις ζωές τους, τους σουμιέδες
που έχουν βαθούλωμα μόνο στη μία πλευρά...
Κάπου μέσα στο βιβλίο, ερμηνεύοντας ίσως τη
σκληρότητα της Μίνας, λέτε: «…ένιωθε ένα βάρος
στο στέρνο της, δεν της άρεσε να πληγώνει τις
κόρες της, ήταν η ίδια η ζωή που τα κανόνιζε
έτσι να βαστάει ένας έρωτας λίγο και ένας καημός
πολύ». Ετσι είναι;
Ι. Κ.: Η Μίνα αντλεί από τη δική της εμπειρία. Ο
διακαής πόθος είναι να κρατάει ο έρωτας πολύ,
ακόμη κι αν είναι ανεκπλήρωτος ή αδικαίωτος. Από
τη στιγμή που πάλλεται μια καρδιά επίμονα και
ανθεκτικά, αυτό είναι ζωή. Και έρχεται η στιγμή
που κοινοποιείται σε ολόκληρη την κοινωνία. Χτυπάει όλη η πόλη στον παλμό του έρωτα που κράτησε
τόσα χρόνια.
Π. Β.: Πάντως, και ο καημός στον άνθρωπο είναι
θετικό στοιχείο. Σημαίνει ότι δεν έχει νεκρωθεί.
Ενας ανεκπλήρωτος έρωτας είναι καλύτερος από
το να μην έχεις ερωτευτεί ποτέ.
TEXNES-02 ATZENTA NEW_Master_cy 06/12/13 14:46 Page 2
2
l
ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Aτζέντα
Ε Π Ι Λ Ο Γ Ε Σ
8.12-14.12.13
Eπιμέλεια: ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
art@kathimerini.com.cy
ΘΕΑΤΡΟ
«Υπάρχει και
φιλότιμο»
Ο Θεατρικός Όμιλος «Κίμων» παρου-
σιάζει την κωμωδία «Υπάρχει και Φιλότιμο» των Α. Σακελλάριου – Χ. Γιαννακόπουλου. Η παράσταση, που έχει
παιχθεί με επιτυχία σε
Λάρνακα και Αμμόχωστο, στο πλαίσιο διαφόρων εκδηλώσεων,
δίνει το παρών της και
στα πολιτιστικά δρώμενα της πρωτεύουσας. Κυριακή
8/12, (παλιά) Νέα Σκηνή ΘΟΚ Αποθήκες στα Λατσιά, Λευκωσία. Προπώληση εισιτηρίων: Οκτάνα – Uqbar, Λευκωσία, 22760099. Πληρ. 99666806.
ΜΟΥΣΙΚΗ
Γιώργος Νταλάρας, δύο πιάνα μία φωνή
Αργυρίδης καλωσορίζουν τον
Γιώργο Νταλάρα στην Κύπρο. Είναι ίσως η δεύτερη φορά και η
πρώτη για την Κύπρο, που ο Γιώργος Νταλάρας παρουσιάζεται με
αυτό τον τρόπο, χωρίς ορχήστρα
και με μοναδικό όργανο τη φωνή
του. Έχει μείνει πραγματικά στη
μνήμη μας και στην ιστορία της
ελληνικής μουσική η συνύπαρξη
του Γιώργου Νταλάρα με τον Μάνο Χατζιδάκι στη μπουάτ «Σείριος» όπου με τη συνοδεία μιας
κιθάρας και ενός κοντραμπάσου,
παρουσίασε τη παράσταση-συναυλία με τίτλο «Το Ελληνικό
πρόσωπο του Γιώργου Νταλάρα».
Πρόκειται για μία ξεχωριστή στιγμή να ακούσουμε τον Γιώργο
Νταλάρα τόσο λιτά με δύο ξεχωριστούς καλλιτέχνες. Παρασκευή
13/12, Θέατρο Ριάλτο, Λεμεσός
και Σάββατο 14/12, Δημοτικό θέατρο Στροβόλου, Λευκωσία.
Πληρ. 77777745/22313010.
ΛΟΝΔΙΝΟ
ΘΕΑΤΡΟ
Harold Pinter Theatre
www.theatrepeople.com/harold-pinter
«Mojo». Το πρώτο έργο του Τζεζ Μπά-
Ο Γιώργος Νταλάρας παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Κύπρο με αυτό τον τρόπο, χωρίς
ορχήστρα και με μοναδικό όργανο τη φωνή του.
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
15 χρόνια παρουσίας της ActionAid στην Κύπρο
Οι «Εκκρεμότητες»
του Ζ. Σιερεπεκλή
Ο επιλεγείς τίτλος «Εκκρεμότητες»
της έκθεσης που ανάγλυφα αποδίδει
το γλυπτικό έργο ζωής του Ζήνωνα
Σιερεπεκλή, είναι ενδεικτικός μιας
οπτικής περί ζωής που ερμηνεύει και
αποδέχεται τα κεκτημένα σχήματα και
μορφές ως στιγμιότυπα μιας στιγμιαίας ισορροπίας ταγμένης προοδευτικά διαρκώς να μεταβάλλεται. Πρόκειται για την προοδευτική οπτική που
ορίζει με σαφήνεια την έννοια και τον
ρόλο της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας.
Τα υπέροχα δουλεμένα τεκμήρια αυτής της οπτικής, 55 γλυπτά ποικίλων
διαστάσεων είναι ταγμένα στο προοδευτικό πλευρό της αμφισβήτησης.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν την
Τετάρτη 11/12 στις 8 μ.μ. στο νέο πολιτιστικό κέντρο «Εγκώμιο» στη βιομηχανική περιοχή Έγκωμης, Λευκωσία.
H ActionAid κλείνει φέτος 15
Φωτογραφία της Κάτιας Χριστοδούλου από το πρόσφατο ταξίδι Αναδόχων στην Αιθιοπία που θα
εκτεθεί ανάμεσα σ’ άλλες.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ
MATIEΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Ο Γιώργος Ανδρέου και ο Βάσος
ΕΚΔΗΛΩΣΗ
χρόνια παρουσίας στην Κύπρο
και το γιορτάζει με ένα τριήμερο
εκδηλώσεων στις 13 με 15 Δεκεμβρίου, στην Αίθουσα Μελίνα
Μερκούρη στη Λευκωσία. Στο
πλαίσιο του τριημέρου θα πραγματοποιηθεί έκθεση φωτογραφίας της Κάτιας Χριστοδούλου
«Αιθιοπία. Μία μεγάλη αγκαλιά».
Ο εορτασμός θα κορυφωθεί με
εκδήλωση για το πρόγραμμα
Αναδοχής Παιδιού, στις 15 Δεκεμβρίου, ώρα 8:30 μ.μ. Εκεί, θα
προβληθεί το ντοκιμαντέρ της
δημοσιογράφου Κατερίνας Χαραλάμπους «Αιθιοπία. Ένας παράλληλος κόσμος», ενώ Ανάδοχοι Παιδιού όπως ο Μαρίνος Χατζηβασιλείου θα μοιραστούν την
εμπειρία τους από το Πρόγραμμα Αναδοχής. Οι φωτογραφίες
και το ντοκιμαντέρ τραβήχτηκαν
στην Αιθιοπία σε ταξίδι Αναδόχων στην κοινότητα Άζερνετ της
ActionAid. Ώρες λειτουργίας έκθεσης: Παρασκευή 13 και Κυριακή
15/12 5:00-8:00 μ.μ. και Σάββατο
14/12 10:00 π.μ. με 5:00 μ.μ.
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Έλενα Παπαδοπούλου
«Δίχως λόγια» από τον Σώτο Κωνσταντίνου Γονιό
Έχοντας εντρυφήσει για χρόνια στην
τέχνη της αγιογραφίας αλλά και της
συντήρησης παλιών ξύλων, η Έλενα
Παπαδοπούλου παρουσιάζει την
πρώτη ατομική της έκθεση. Αγιογραφώντας πάνω σε πόρτες, παράθυρα,
καταφέρνει να επαναδιατυπώσει βυζαντινά χρώματα και σχήματα, προσδίδοντάς τους μία σύγχρονη χροιά.
Παρασκευή 13/12, Δημοτικό Πολιτιστικό Κέντρο «Πάνος Σολομωνίδης», Λεμεσός, στις 7:30 μ.μ. Πληρ. 25884300.
Ο Σώτος Κωνσταντίνου Γονιός παρουσιάζει
τη νέα του ζωγραφική δουλειά στην Κύπρο
κάτω από τον τίτλο «Δίχως Λόγια». Μέσα
από την ελευθερία που προσδιορίζει η «Δίχως Λόγια» κατάθεση ψυχής, ο καλλιτέχνης
εκθέτει τη δική του πραγματικότητα μέσα
από συμβολισμούς και συνθέσεις, σε ένα
βιωματικό ταξίδι πλούσιο σε εικόνες και
χρώματα. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τη
Δευτέρα 16/12 στη Thiseas Art Gallery στη
Λεμεσό. Πληρ. 99674243.
ΧΟΡΟΣ
«Χοροθέατρο
Ομάδα Πέντε»
Το «Χοροθέατρο Ομάδα Πέντε» πα-
ρουσιάζει το έργο «Μετά» της Χλόης
Μελίδου που είναι εμπνευσμένο από
το βιβλίο «Κούκλες» του Ράϊνερ Μαρία
Ρίλκε. Το έργο εστιάζει στη σχέση που
διαμορφώνει ο άνθρωπος με το σώμα
του και με τον εαυτό του, μέσα από το
σώμα του άλλου και στην σχέση που
διαμορφώνει με τον άλλον μέσα από
την αντίληψη του δικού του σώματος.
Τετάρτη 11/12 και Πέμπτη 12/12 Τεχνοχώρος ΕΘΑΛ, Λεμεσός στις 9:00 μ.μ.
Πληρ. 99349265.
τεργουορθ, που είδε τα φώτα της σκηνής το 1995 κερδίζοντας τις εντυπώσεις,
παρουσιάζεται σε νέα παραγωγή σκηνοθετημένη από τον Ιαν Ρίκσον. Ο συγγραφέας, ο οποίος γνώρισε τον θρίαμβο με
το πρόσφατο έργο του «Jerusalem», τοποθετεί τη δράση του «Mojo» στο Σόχο
του 1958, στον μικρόκοσμο των κλαμπ
όπου κυριαρχούν το ροκ εν ρολ, η νέα
μουσική τρέλα που γίνεται big business,
και η υποκουλτούρα των συμμοριών. Η
σύγκρουση με φόντο το κλαμπ Mojo ξεκινάει όταν ο Εζρα, ο ιδιοκτήτης του
κλαμπ, δολοφονείται από τον «νονό»
Σαμ Ρος, επειδή αρνήθηκε να του «παραχωρήσει» τον ταλαντούχο νεαρό μουσικό Σίλβερ Τζόνι, που θυμίζει λίγο τον
Ελβις. Το έργο είναι μια μαύρη κωμωδία
που εστιάζει στη διάλεκτο των ηρώων
της, την οποία ο συγγραφέας αναπαράγει με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία αποκαλύπτοντας ότι η «αρρενωπή» επιθετικότητά της αποτελεί κάλυμμα για την έλλειψη αυτοπεποίθησης και τη μοναξιά. Εως
τις 25 Ιανουαρίου.
ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ
ΕΚΘΕΣΗ
Cantor Arts Center at Stanford University
www.stanford.edu
«Flesh and Metal: Body and Machine in
Early 200th-Century Art». Πραγματοποιώντας άλλη μία ιδέα για θεματικό
αφιέρωμα, η έκθεση εστιάζει στη «συμφιλίωση του μηχανικού κόσμου με τον
κόσμο του σώματος» όπως αυτή εκφράστηκε στη μοντέρνα τέχνη των πρώτων
δεκαετιών του 20ού αιώνα. Καλλιτέχνες
όπως ο Λεζέ, ο Πικάσο, ο Μάλεβιτς, ο
Μπρανκούζι, ο Μπέλμερ, ο Μαν Ρέι και
πολλοί άλλοι συνηγόρησαν σε αυτή τη
σύνδεση ή καταφέρθηκαν εναντίον της,
μέσα από κινήματα όπως ο φουτουρισμός κονστρουκτιβισμός και ο σουρεαλισμός. Παρουσιάζοντας περίπου 70 έργα –πίνακες, γλυπτά, σχέδια, χαρακτικά
και φωτογραφίες (εδώ η φωτογραφία
του Ροντσένκο «Εξοδος κινδύνου και
άνθρωπος», 1925)– η έκθεση καλύπτει
χρονική περίοδο από το 1910 έως τη δεκαετία του ’50, και αναδεικνύει τον τρόπο που εκφράστηκε μέσα από την τέχνη
η σχέση ανθρώπου και μηχανής. Εως τις
16 Μαρτίου.
ΕΠΙΣΗΣ | Του ΚΩΣΤΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ
Μύθοι και αλήθειες Νο 5
Θα αποδοθεί επιτέλους δικαιοσύνη μέσα
στην κυπριακή κοινωνία και Πολιτεία.
Ο υπέρτατος μύθος! Η δίκαιη κοινωνία.
Καλά κρασιά! Και το θεμελιώδες ερώτημα
είναι: Ποιοι και με ποια κριτήρια θα αποφασίσουν για το ποιος έφταιξε και φταίει.
Κάποιοι θα απαντούσαν λογικότατα: Οι
αρμόδιοι θεσμοί, με κριτήριο την αυστηρή εφαρμογή των νόμων. Ναι, αλλά
για ποιους νόμους μιλάμε; Όσοι έχουν
την εντύπωση ότι οι μεγαλοκαρχαρίες
που έφτιαξαν το «Casino Cyprus» είναι
τόσο χαϊβάνια όσο κάποιοι Ελλαδίτες
και Κύπριοι πρώην υπουργοί, λυπάμαι
αλλά είναι μακριά νυχτωμένοι. Πριν ξεκινήσουνε τα μεγάλα παιχνίδια, το πρώτο
που κοιτάνε είναι πόσο μπορεί να τους
«ελευθερώνει τα χέρια» το νομοθετικό
πλαίσιο του υποψήφιου «Ελντοράντο»
και μετά ακολουθούν στη σειρά ως κριτήρια, η τσέπη των εντόπιων συμπαιχτών, οι τσέπες των πολλών υποψήφιων
μετόχων-θυμάτων, η γενική «πολιτική
προσβασιμότητα» και η «μιντιακή οσφυοκαμψία».
Ακόμη και μετά από όσα έγιναν, γρα-
φτήκαν, ελέγχθηκαν για το μαύρο-βρώμικο χρήμα που έρρεε στις τράπεζές της,
η Κύπρος εξακολουθεί να θεωρείται στο
εξωτερικό ως «μίνι φορολογικός παράδεισος», εξ ου και η σχετική πρόσφατη
έκθεση του ΟΟΣΑ, που την κατατάσσει
στις χώρες που δεν έχουν συμμορφωθεί
με βασικούς κανόνες φορολογικής διαφάνειας. Δηλαδή γιατί μαζευόταν τόσα
χρόνια το χρήμα εδώ; Για τα ωραία μας
μάτια;
Και δεν φταίνε ούτε οι διωκτικές αρχές
(εισαγγελείς και αστυνομία) ούτε οι δικαστές. Οι μεν δεν μπορούν να στοιχειοθετήσουν επαρκή κατηγορητήρια και
οι δε ερμηνεύουν και εφαρμόζουν τους
υφιστάμενους νόμους, εάν τους φέρουν
κάποιον κατηγορούμενο μπροστά τους.
Όμως το νομικό πλαίσιο έχει δημιουργηθεί έτσι που να διευκολύνει τους λίγους
να παίζουν με τις τύχες των πολλών. Και
εάν πετυχαίνουν, να γίνονται ήρωες και
πιο πλούσιοι, και εάν αποτυχαίνουν, να
τα μαζεύουν και ό,τι σώσουνε για πάρτη
τους, χωρίς νομική ευθύνη. Αυτό είναι
το παιχνίδι. Ήταν και είναι ακόμη έτσι.
Κάποια «μικρά ψάρια» μπορεί να πιαστούν σε κάνα νομικό δίχτυ, αλλά και
από αυτά τα περισσότερα έχουν ήδη
αποζημιωθεί προκαταβολικά και γνωρίζανε τις επιπτώσεις της «κακής ζαριάς».
Δεν χρειάζεται να υπενθυμίσουμε ότι
οι όποιες νέες νομοθεσίες δεν θα ισχύσουν αναδρομικά, οπότε ξεχάστε την
απόδοση ποινικών ευθυνών στα «μεγάλα
κεφάλια» ή «κεφάλαια». Αφήστε δε, που
ό,τι σώσανε το ξαναχρειαζόμαστε…
Αυτό είναι το άλλο ανέκδοτο.
Ρευστότητα χρήματος και Ανάπτυξη
έρχονται, εδώ στη γωνία είναι. Νομίζω
επί πολλά χρόνια ακούμε συνεχώς από
επίσημα χείλη αυτές τις υπέροχες ελπιδοφόρες προσδοκίες, κοινώς παραμύθια.
«Τι είχες Γιάννη; Τι είχα πάντα…». Οι
μοναδικές μεγάλες επενδύσεις που έγιναν
τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο αφορούσαν το λιανικό εμπόριο και την κατανάλωση εισαγόμενων κυρίως προϊόντων.
Δηλαδή τη μεγέθυνση της ζημιάς.
Γιατί εάν δεν παράγεις εσύ κάτι που να
χρειάζονται οι άλλοι να αγοράσουν και
ΣΙΔΝΕΪ
παράλληλα αγοράζεις όλο και περισσότερα από αυτά που παράγουν εκείνοι,
κάποια στιγμή θα έρθει ο λογαριασμός
και θα είναι μείον. Και για όσο καιρό
πουλούσαμε «χρηματοπιστωτικές εξυπηρετήσεις», τουρισμό και ακίνητα, αλληλο-φουσκώνοντας τις αξίες τους, κάπως
συγκρατούσαμε το μείον. Τώρα;
Εάν ξαναθεωρήσουμε «ανάπτυξη» την
αύξηση της κατανάλωσης εισαγόμενων
προϊόντων και ενέργειας, τελειώσαμε.
Σε αυτό το σύστημα ανάπτυξη έρχεται
όταν παράγεις αυτό που οι άλλοι χρειάζονται, πιο φθηνά από ό,τι μπορούν οι
ίδιοι.
Και για να το βρεις, θέλει χρόνο και
πειράματα και αποτυχίες πολλές. Και
φυσικά επενδύσεις, ρευστότητα. Οι τράπεζες θα σκεφτούν να ξαναδώσουν χρήμα
μετά το «crass test» της Ευρωπαϊκής
Κεντρικής, τον Μάιο του ’14. Εκεί να
δεις γλέντια. Και πες, ότι κάποιες θα
έχουν επάρκεια κεφαλαίων. Θα επενδύσουν σε πειράματα; Η αλήθεια είναι πως
μάλλον περιμένουμε να συμβούν τα θαύματα.
ΕΚΘΕΣΗ
Αrt Gallery of New South Wales
www.artgallery.nsw.gov.au
«America: Painting a Nation». Διοργα-
νώνοντας για πρώτη φορά στην Αυστραλία μια επισκόπηση της αμερικανικής ζωγραφικής, η Πινακοθήκη Τέχνης
στο Σίδνεϊ παρουσιάζει περίπου 80 έργα που προέρχονται από μεγάλα μουσεία των ΗΠΑ και φέρουν την υπογραφή δεκάδων καλλιτεχνών. Ελαιογραφίες, σχέδια και χαρακτικά καλύπτουν
χρονική περίοδο από τα προεπαναστατικά χρόνια, στα μέσα του 18ου αιώνα, μέχρι τη δεκαετία του 1960, και ένα ευρύτατο φάσμα τεχνοτροπιών, από ρεαλιστικές απεικονίσεις μέχρι την απόλυτη
αφαίρεση. Μέσα από την εκθεσιακή
διαδρομή αναδεικνύονται η ιστορική
πορεία της χώρας, η κοινωνική ποικιλομορφία και οι αντιθέσεις της, καθώς και
οι αλληλεπιδράσεις με την Ευρώπη.
Οπως είπε ο διευθυντής της πινακοθήκης: «Για εμάς στην Αυστραλία, η έκθεση ανοίγει ένα παράθυρο στο μεγάλο
αφήγημα της αμερικανικής ζωγραφικής». Εως τις 9 Φεβρουαρίου.
TEXNES-03 MOUSIKI_Master_cy 06/12/13 14:47 Page 3
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
3
Αναζητώντας την πραγματικότητα
Γλύπτης με έντονη κοινωνική ευαισθησία, ο Αλέξανδρος Γιωρκάτζης σμιλεύει κάθε μήνυμα που εισπράττει
Του ΑΝΔΡΕΑ ΤΕΡΛΑ
Ζει κι εργάζεται εδώ και εννέα
χρόνια στην Ιταλία, όπου και
σπούδασε. Η πρώτη του επαφή
δεν ήταν αυτό που περίμενε, καθώς η τύχη τον έφερε στη Σιένα,
όπου ο κόσμος κυριολεκτικά βιώνει ακόμη τον Μεσαίωνα, τόσο
σε επίπεδο αρχιτεκτονικής όσο
και σε επίπεδο νοοτροπίας.
Όμως, καθώς αυτοσκοπός του
δεν ήταν οι σπουδές, άφησε τη
ζωή να κάνει τα δικά της σχέδια.
«Ήμουν πανέτοιμος προκειμένου
να αντιμετωπίσω όλες τις καταστάσεις. Στην αρχή βέβαια ήταν
πάρα πολύ δύσκολα» αναφέρει.
Η πορεία του τον έφερε τελικά
στην Ακαδημία Καλών Τεχνών
της Μπολόνια και την Ανωτάτη
“
«Πέραν όλων βέβαια,
η γλυπτική για μένα είναι
και ένα παιχνίδι εκτός από
μήνυμα, προς δημιουργία
ερεθισμάτων στο κοινό».
Σχολή Καλών Τεχνών της Μασσαλίας. «Ήθελα πάρα πολύ να
φύγω, να ζήσω έξω όλες τις δυνατές εμπειρίες που μπορεί να
αντιμετωπίσει ένας άνθρωπος.
Μία νέα γλώσσα, όχι αγγλικά,
μία νέα κοινωνία, μία νέα χώρα
με άλλη νοοτροπία από την κυπριακή». Ο τόπος όπου ζει είναι
στο κέντρο μεταξύ Μιλάνου και
Φλωρεντίας. «Τα πάντα στην πόλη κινούνται, χωρίς τα αρνητικά
μιας τουριστικής πόλης. Είναι
στρατηγικό σημείο απ’ όπου μπορείς να κινηθείς πολύ εύκολα
και σου δίνει συνεχώς νέα ερεθίσματα, καθώς οι χαρακτήρες
που συναντάς είναι εν δυνάμει
προσωρινοί. Όλοι έρχονται για
να φύγουν».
Για τον άνθρωπο
Υπό κανονικές συνθήκες, ο
γλύπτης στην αρχή μελετάει το
σχέδιο του ανάγλυφου ή του γλυπτού που θέλει να κατασκευάσει.
Τα σχέδια του Αλέξανδρου όμως
πηγάζουν από την παρατήρηση
του εαυτού του και της κοινωνικής
εξέλιξης εν γένει.
«Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο.
Είναι στην πραγματικότητα μία
προσωπική έρευνα που κάνω,
παρατηρώντας τον εαυτό μου σε
διάφορες καταστάσεις. Το συνολικό έργο είναι βασισμένο στο
σήμερα και στην πορεία που έχουμε προς την αυτοκαταστροφή ως
είδος». Δεν είναι άνθρωπος που
κρύβει την άποψή του, ούτε στα
λόγια αλλά ούτε και στο έργο του.
Η πορεία της ανθρωπότητας μέσα
από τα μάτια του ως «ταξιδιώτη»,
θα μπορούσε να περιγράφει την
οπτική του, που απεικονίζεται
στα γλυπτά του. «Πέραν όλων αυτών βέβαια, η γλυπτική για μένα
είναι και παιχνίδι εκτός από μή-
Τα έργα του Αλέξανδρου Γιωρκάτζη έχουν καταξιωθεί και κοσμούν ήδη
την Biennale της Βενετίας, κυβερνητικά γραφεία στην Ιταλία, χώρους και
σπίτια πασίγνωστων συλλεκτών.
ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΥ
10-12
ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΡΑΒΕΛΑΣ
ΟΙ ΝΥΧΤΕΣ ΣΑΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΜΑΓΙΚΕΣ ΠΑΡΕΑ ΜΕ ΤΟΝ
ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟ ΠΑΡΑΓΩΓΟ
LoveFmCyprus
LoveFmCyprus
νυμα, προς δημιουργία ερεθισμάτων στο κοινό». Σε κάθε του έργο
διαλέγει το κατάλληλο υλικό προκειμένου να προσαρμοστεί στο
πλάνο του. Σχεδιάζει με ακρίβεια
και λεπτομέρεια, επιχειρώντας
να ανασύρει τη δυναμική και την
ενέργεια αόρατων καταστάσεων,
θέτει τη λακωνική γραφή της γεωμετρίας, καθώς και τη γλώσσα
της αλληγορίας στην υπηρεσία
της τέχνης του. «Τα σχέδιά μου
έχουν πηγές από τη σχέση του
ανθρώπου με τη φύση, την κοινωνία, την τεχνολογία, τη θρησκεία και τέλος τη μεταφυσική.
Όλο αυτό προκύπτει ως αποτέλεσμα σε μία ολοκληρωμένη εικόνα του ανθρώπου, την οποία
θέλω να δώσω σε κάθε έργο. Στην
ουσία πρόκειται για αισθήσεις
ξεχασμένες που προσπαθώ μ’
έναν τρόπο να επαναφέρω ως
ανάμνηση». Το καλλιτεχνικό έργο
ψάχνει την αλήθεια, όπως εξηγεί
και ο ίδιος. «Ο άνθρωπος που ζει
αληθινά είναι σε μία διαρκή ανα-
ζήτηση της πραγματικότητας.
Εδώ και αρκετά χρόνια το είχαμε
χάσει αυτό. Τώρα ευτυχώς αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε ξανά,
απλώς δεν ξέρω αν θα προλάβουμε». Γλύπτης με κοινωνική συνείδηση, δημιουργεί εικόνες που
παραπέμπουν στη δημιουργία
του κόσμου, στην πορεία του
στον χρόνο αλλά και στην ίδια
την υπόσταση της ζωής που στις
μέρες μας αμφισβητείται. Τα έργα
του έχουν καταξιωθεί και κοσμούν
ήδη την Biennale της Βενετίας,
κυβερνητικά γραφεία στην Ιταλία,
καθώς χώρους και σπίτια πασίγνωστων συλλεκτών.
info
Η έκθεση «Human… Being» του Αλέξαν-
δρου Γιωρκάτζη στην Alpha C.K. Art Gallery είναι ανοικτή για το κοινό Δευτέρα – Παρασκευή 10:00-13:00 και 16:00-19:00 και
Σάββατο 10:00-13:00 μέχρι τις 12/12.
Πληρ. 22721325 / 22721325.
TEXNES-04 VIVLIO NEW_Master_cy 06/12/13 14:48 Page 4
4
l
BIΒΛΙΟ
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Ποδόσφαιρο και πολιτική
Μία κοινωνιολογική μελέτη που εστιάζει στα ιστορικά
αίτια της διάσπασης και ίδρυσης σωματείων στην Κύπρο
Γιατί τα ποδοσφαιρικά σωματεία στην
Κύπρο έχουν τόσο έντονη πολιτική
ταυτότητα; Είναι η πολιτικοποίηση
του ποδοσφαίρου μόνο κυπριακό φαινόμενο; Πώς οι ποδοσφαιριστές κατέληξαν από λαϊκοί ήρωες να γίνουν
εκπρόσωποι του σύγχρονου Life style;
Είναι το ποδόσφαιρο το υποκατάστατο
της θρησκείας και του πολέμου; Πώς
ευθυγραμμίστηκε το ποδόσφαιρο με
όλες τις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και τεχνολογικές αλλαγές;
Αυτά είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα που προσπαθεί να απαντήσει
το βιβλίο «Ποδόσφαιρο, άθλημα του
λαού ή των κομματικών ελίτ;» του
αθλητικογράφου Ντίνου Φοινικαρίδη,
(εκδόσεις Power), μία έκδοση που
αποτελεί την κοινωνιολογική ιστορία
του ποδοσφαίρου. Με τη χρήση κοινωνιολογικών θεωριών όπως ο Λειτουργισμός, ο Μαρξισμός, η θεωρία
της Ηγεμονίας και η θεωρία για τη
διαδικασία του πολιτισμού, γίνεται
προσπάθεια να εξηγηθούν οι κοινωνικές διεργασίες που οδήγησαν στην
εξέλιξη του ποδοσφαίρου από ένα
βίαιο μεσαιωνικό έθιμο σε παγκόσμια
βιομηχανία.
Μεταξύ άλλων η έρευνα του Ντ.
Φοινικαρίδη εστιάζει στα ιστορικά αιτία της πολιτικοποίησης του ποδοσφαίρου στην Κύπρο. Και πάλι με τη
χρήση κοινωνιολογικών θεωριών εξετάζονται, ο ηγεμονικός ρόλος της Εκκλησίας, ο ρόλος που έπαιξε στη δημιουργία των πρώτων σωματείων, πώς
αναπτύχθηκε η ιδέα της Ένωσης της
Κύπρου με την Ελλάδα και τι ρόλο
έπαιξε σε αυτό ο αθλητισμός και το
ποδόσφαιρο. Αναλύει επίσης την εμφάνιση της κομμουνιστικής ιδεολογίας
και τη σχέση της με τον αθλητισμό
και καταλήγει με τη μετωπική σύγκρουση Αριστεράς – Δεξιάς στη δεκαετία του 1940 και στο πώς αυτή είχε
καταλυτική επίδραση στο ποδόσφαιρο.
Η έρευνα κλείνει με την ενοποίηση
του ποδοσφαίρου το 1953 και τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που
οδήγησαν σε αυτή.
Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα
από το βιβλίο που αφορά τον ρόλο
που διαδραμάτισε ο Τύπος της εποχής
στην διάσπαση του ποδοσφαίρου. Η
εφημερίδα της Δεξιάς, «Νέος Κυπριακός Φύλαξ» καλούσε τα σωματεία να
“
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Ο ηγεμονικός ρόλος της Εκκλησίας στη δημιουργία των πρώτων
σωματείων, η ιδέα της Ένωσης με
την Ελλάδα, η κομμουνιστική
ιδεολογία και η μετωπική σύγκρουση Αριστεράς-Δεξιάς.
Το βιβλίο του Ντίνου Φοινικαρίδη ερμηνεύει μεταξύ άλλων την καταλυτική επίδραση που είχε στο κυπριακό ποδόσφαιρο η μετωπική σύγκρουση Αριστεράς –
Δεξιάς κατά τη δεκαετία του 1940.
διαγράψουν αριστερούς αθλητές. Στις
26 Μαΐου 1948 αναφερόμενη στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στον
ΑΠΟΕΛ και την τιμωρία των πέντε
ποδοσφαιριστών, η εφημερίδα γράφει:
« ΌΞΩ από τα γήπεδα μας. Κάμετε
δικά σας και φροντίστε να υπαχθήτε
στην Ρωσσικήν ομοσπονδίαν ποδοσφαίρου. Εις τα δικά μας γήπεδα θα
μπαίνουν μόνον εκείνοι που σκέπτονται ως Έλληνες και όχι εκείνοι που
εξυμνούν τους προδότας».
Την επόμενη ημέρα ο «Νέος Κυπριακός Φύλαξ» επανήλθε στο θέμα
με άρθρο στην πρώτη σελίδα. Στο άρθρο ταυτίζει τα στάδια με τις εκκλησίες
για τις οποίες αναφέρει ότι αποτελούν
χώρο προσέλευσης μόνο για τους πιστούς που πιστεύουν για να δοξάζουν
τον Θεό στον οίκο του. «Το ίδιον και
απαράλλακτον και με τα Ελληνικά Γυμναστήρια. Κι΄ αυτά «Ναοί» είναι,
Ναοί του Ελληνικού Αθλητισμού». Και
θέσιν μέσα σε αυτά έχουν, είναι σωστό
να έχουν, μόνον όσοι λατρεύουν το
Ελληνικό αθλητικό ιδεώδες. Βέβηλοι
δεν έχουν, δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται για κανένα λόγον να έχουν θέσιν.
Θα ήτο αναίρεσις του βαθύτερου σκοπού, για τον οποίο έχουν ιδρυθή: Να
γυμνάσουν Έλληνες αθλητές και να
χαλυβδώσουν Ελληνικούς χαρακτήρες.
Άλλως πώς θα ήσαν τόποι κοινοί για
λόγους υγείας μόνον και ανάπτυξιν
σωματικής ικανότητος, για σκοπούς
καθαρά πρακτικούς και όχι ιδεολογικούς». (Νέος Κυπριακός Φύλαξ, 27
Μαΐου 1948). Αυτό το άρθρο αποδίδει
σε πολύ μεγάλο βαθμό την προσπάθεια
της Δεξιάς να δημιουργήσει ηγεμονία
μέσω του αθλητισμού, αφού κάνει
λόγο ακόμη και για τους σκοπούς ίδρυσης των σωματείων και για να διατη-
ρήσει με κάθε τρόπο αυτή την ηγεμονία μη επιτρέποντας σε οποιαδήποτε
άλλη ιδεολογία να παρεισφρήσει στην
διοίκηση και τα μέλη των σωματείων.
Τη σημασία των τελετουργιών στον
αθλητισμό ασπάζεται και η θεωρία
της «κοινωνιολογίας της διαδικασίας».
Μία παράταξη μπορεί να προσπαθήσει
μέσω των σπορ να κερδίσει δύναμη
στο ιδεολογικό πεδίο. Με τη συμμετοχή
και ταύτιση των «αριστερών» αθλητών
και οπαδών σε ομάδες που μπορούν
να νιώσουν ως «δικές» τους δημιουργείται ταυτότητα, τόσο σε ατομικό
όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Είναι
χαρακτηριστικά τα δημοσιεύματα
στον «Δημοκράτη» που ήταν το εκφραστικό όργανο του ΑΚΕΛ.
Στις 5 Μαΐου 1948 σε ένα τεράστιο
άρθρο στην πρώτη σελίδα, η εφημερίδα αναφέρεται στις διαγραφές αριστερών από σωματεία, Γυμναστικούς
Συλλόγους και σχολικές εφορίες και
τοποθετείται ξεκάθαρα: «Να τους δείξουμε ότι ο αθλητισμός, ανήκει στον
λαό, κι΄ ότι αυτός ο λαός θα απαγορέψει
στη χούφτα των «εθνικοφρόνων» να
εκμεταλλεύονται τον αθλητισμό για
προσωπικούς ή κομματικούς σκοπούς.
ΚΙ΄ΈΧΟΥΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ. Έχουμε
τα Λαϊκά μας Δημοτικά συμβούλια,
που πρέπει να στήσουν τους στίβους
για τους αθλητές μας. Έχουμε τις λαϊκές οργανώσεις, έχουμε τον ΕΑΣ, έχουμε την τεράστια λαϊκή βάση για να
δημιουργήσουμε το ΛΑΙΚΟ ΑΘΛΗΤΙΚΟ
ΚΙΝΗΜΑ».
Το 1948 ιδρύθηκαν τα ποδοσφαιρικά
σωματεία, Ομόνοια, Νέα Σαλαμίνα,
Αλκή, Ορφέας, και Νέος Αστέρας Μόρφου. Αυτά τα σωματεία με την προσθήκη του ΑΜΟΛ, που είχε ιδρυθεί
στη Λεμεσό το 1944, δημιούργησαν
την ίδια χρονιά την Κυπριακή Ερασιτεχνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία.
(ΚΕΠΟ).
Τα σωματεία της Αριστεράς οργάνωσαν το δικό τους πρωτάθλημα υπό
την αιγίδα της ΚΕΠΟ στο οποίο αγωνίστηκαν από το 1948 μέχρι το 1953
όταν επήλθε η ενοποίηση του κυπριακού ποδοσφαίρου.
info
To βιβλίο του Ντίνου Φοινικαρίδη θα πα-
ρουσιαστεί στην Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου
2013 στις 7 μ.μ. στην Πύλη Αμμοχώστου.
Το βιβλίο θα προλογίσουν ο κυβερνητικός
εκπρόσωπος, Χρίστος Στυλιανίδης, ο διευθυντής Ειδήσεων του ΡΙΚ, Γιάννης Καρεκλάς και ο πρόεδρος της ΚΟΠ, Κώστας
Κουτσοκούμνης. Την παρουσίαση του βιβλίου θα κάνουν ο Κωστάκης Κωνσταντίνου, πρόεδρος της Σχολής Δημοσιογραφίας του Frederick, ο Χρίστος Κασιμέρης,
αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου
και ο ποιητής Μιχάλης Πασιαρδής.
1
Οι λέξεις
και οι μάχες
2
Ο κόσμος
της Αννας
του Ριχ. Σωμερίτη
εκδ. Πατάκης
Εχει υπηρετήσει όλα τα είδη
ενημέρωσης. Αυτή τη φορά το
θέμα είναι η δική του διαδρομή, εδώ και πολλά χρόνια στον
ελληνικό και διεθνή Τύπο.
του Γ. Γκάαρντερ
εκδ. Λιβάνης
Ο συγγραφέας του πολυδιαβασμένου «Κόσμου της Σοφίας» επανέρχεται με ηρωίδα
τη 16χρονη Αννα και ένα περίπλοκο χάρισμα.
ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΜΑΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ
Το προπατορικό χρέος. Τα δάνεια της εθνικής
ανεξαρτησίας της Ελλάδας
εκδ. Gutenberg, σελ. 124
Τα δύο δάνεια που έλα-
βαν οι Ελληνες κατά τη
διάρκεια του πολέμου
της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, και συγκεκριμένα
το 1824 και το 1825, είναι
σημαντικά, γιατί ουσιαστικά αποτελούν την
πρώτη διεθνή αναγνώριση της Ελληνικής
Πολιτείας. Η σημασία τους δεν εξαντλείται
στα δημόσια οικονομικά του ελληνικού
κράτους, αφού χρησιμοποιήθηκαν ως επιχείρημα διεθνούς αναγνώρισης του μελλοντικού κράτους, ως πρόσχημα πειθαναγκασμού ή εκβιασμού στις διπλωματικές σχέσεις της Ελλάδας.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
ΜΕΛΕΤΗ
ΙΑΚΩΒΟΣ ΑΝΥΦΑΝΤΑΚΗΣ
Αλεπούδες στην πλαγιά
εκδ. Πατάκη, σελ. 120
Τις τελευταίες ημέρες
ΤΑΣΟΣ ΓΟΥΔΕΛΗΣ
Το ωραίο ατύχημα
εκδ. Κέδρος, σελ. 224
Τα 22 διηγήματα της
SAUL FRIEDLANDER
Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι
μετ. Ηλία Ιατρού εκδ. Πόλις, σελ. 1.378
Πίσω από τις μεθοδολο-
πριν από το ξέσπασμα
της οικονομικής κρίσης,
ένας λέκτορας που πλησιάζει τα σαράντα και
προσπαθεί μάταια να τελειώσει το βιβλίο του για
τον «Κλόουν» του Χάινριχ Μπελ, συναντάει μια παλιά του φίλη.
Υπήρξαν κάποτε συμφοιτητές στη Φιλοσοφική Σχολή και συνάδελφοι σε επαρχιακό
λύκειο, όμως πια δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν ο ένας τον άλλον. Καθώς προετοιμάζονται για ένα στάσιμο μέλλον στην
υπόλοιπη ζωή τους, το παρελθόν τους
ανατρέπεται.
συλλογής αφηγούνται
με τον τρόπο τους «μικρές ιστορίες». Τι είναι
αυτό, αναρωτιέται ο κριτικός Κωστής Παπαγιώργης, που ενοχλεί
τον Γουδέλη στην καθιερωμένη εκφραστική – κλασική ή μοντέρνα; Προφανώς τίποτε άλλο από τη σύμβαση της κυριολεξίας, όπου η οποιαδήποτε φράση υπογράφει προκλητικά συμβόλαια πιστότητας με το πραγματικό!
Εχουμε, δηλαδή, μια γενναία πνευματική
άρνηση που απωθεί τα δεδομένα, για να
ελευθερώσει μια διαφορετική (και –γιατί
όχι;– την αληθινή) αίσθηση ζωής.
γικές αρχές και τις αφηγηματικές επιλογές του
συγγραφέα βρίσκεται ο
διανοούμενος που αναμετρήθηκε με την εμπειρία του παιδιού που επέζησε της Shoah και ο
ιστορικός που στη διάρκεια της καριέρας
του συμμετείχε ενεργά στις συζητήσεις
και τις διαμάχες που σφράγισαν την ιστοριογραφία του Ολοκαυτώματος. Ο Φριντλέντερ θεωρεί ότι η ναζιστική ιδεολογία
υπαγόρευσε τη γερμανική πολιτική, καθιστώντας την εξόντωση των Εβραίων αναπόσπαστο κομμάτι της
ΜΕΛΕΤΗ
ΓΙΩΡΓΟΣ Γ. ΑΛΙΣΑΝΔΡΑΤΟΣ
Μελέτες για τον Νικόλαο Κονεμένο
εκδ. Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη
σελ. 318
Ο συγγραφέας ασχολήθη-
κε κατ’ επανάληψιν με το
έργο του ιδιότυπου Πρεβεζάνου λογίου Νικόλαου
Κονεμένου (1832-1907)
αποσκοπώντας να αναδείξει τον ριζοσπαστικό και
πρωτοποριακό χαρακτήρα
των ιδεών του. Σκιαγράφησε το ιστορικό περιβάλλον μέσα στο οποίο σχηματίστηκαν οι
ιδέες του και ανέδειξε τη σημασία, ιδιαίτερα
των γλωσσικών και πολιτικών ιδεών του, σε
μια εποχή όξυνσης του «γλωσσικού ζητήματος» και των δυναμικών αγώνων για τους
πολιτικούς και ιδεολογικούς προσανατολισμούς της ελληνικής κοινωνίας.
TEXNES-05 PROSOPA_Master_cy 06/12/13 14:49 Page 5
ΠΡΟΣ ΩΠΑ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Δεν ακούγεται επί
ίσοις όροις η φωνή μας
Η Σέριλ Σάντμπεργκ, ψυχή του Facebook, μιλάει για την ανισότητα των δύο φύλων
Συνέντευξη στην
ΞΕΝΙΑ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ
«Yes you can!», είναι η απάντηση
της Σέριλ Σάντμπεργκ, διευθύντριας επιχειρησιακών λειτουργιών
του Facebook και νέας ηγερίας (;)
του φεμινιστικού κινήματος, στην
ερώτηση της «Κ» αν μπορεί μια
γυναίκα να υπερβεί το επονομαζόμενο ταβάνι (glass ceiling) και
να προχωρήσει σε ηγετικές θέσεις,
διεκδικώντας υψηλότερο εισόδημα. Ωστόσο, η Σάντμπεργκ δεν
είναι μια απλή συντάκτρια ελληνικής εφημερίδας. Κατατάσσεται
από τη Fortune στη Λίστα των
50 Ισχυρότερων Γυναικών στις
Επιχειρήσεις και από το Time στα
100 άτομα με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο. Τον περασμένο
Αύγουστο κέρδισε 91 εκατ. δολάρια από την πώληση μετοχών
του Facebook. Το 2010 έδωσε μια
συναρπαστική ομιλία στο TED,
όπου περιέγραφε πώς οι γυναίκες
υπονομεύουν ακούσια την καριέρα τους. Η ομιλία της έχει πλέον
πάνω από δύο εκατομμύρια προβολές. Στις αρχές του χρόνου αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο με
το ίδιο θέμα και τίτλο «Lean In»,
το οποίο έγινε παγκόσμιο μπεστ
σέλερ. To βιβλίο της «Lean In/Βγείτε μπροστά» μόλις κυκλοφόρησε
στα ελληνικά από τις εκδόσεις
Πατάκη και με αφορμή την έκδοση αυτή η «Κ» μίλησε μαζί της.
– Eίμαι συνομήλική σας, εργαζόμενη με μία έφηβη κόρη.
Εχουν περάσει πάνω από πέντε
χρόνια από την τελευταία μου
προαγωγή και μισθολογική αύ-
ξηση. Αισθάνομαι ότι έχω αγγίξει το επονομαζόμενο ταβάνι
(glass ceiling) που είναι και το
κύριο θέμα του βιβλίου σας. Τι
με συμβουλεύετε;
– Τα πολιτισμικά στερεότυπα
μας λένε ότι οι άνδρες είναι γεννημένοι να ηγούνται και να φροντίζουν τους εαυτούς τους ενώ οι
γυναίκες είναι προορισμένες να
φροντίζουν άλλους. Εξαιτίας αυτού, είναι δυσκολότερο για τις
γυναίκες να διεκδικούν αύξηση
μισθού ή προαγωγή ή να ζητήσουν κάτι για τον εαυτό τους. Στο
βιβλίο μου εξηγώ γιατί οι γυναίκες
συχνά αποτυγχάνουν όταν διαπραγματεύονται μόνες τους. Συμβουλεύω τις αναγνώστριές μου
να δίνουν έμφαση στο «εμείς»
και όχι στο «εγώ», υπογραμμίζοντας για παράδειγμα πώς η δουλειά
τους θα συνεχίσει να βοηθάει
ολόκληρη την ομάδα. Μάλιστα
μια γυναίκα 62 ετών μου έγραψε
ότι μπήκε στην αγορά εργασίας
πριν από 15 χρόνια, όταν ο σύζυγός της έχασε τη δουλειά του
και δεν μπορούσε να βρει άλλη.
Σύμφωνα με τα λεγόμενά της, ο
μισθός της ήταν χαμηλός και ουδέποτε της δόθηκε αύξηση. Αφότου διάβασε το «Lean In», μπήκε
μέσα στο γραφείο του προϊσταμένου της, ζήτησε αύξηση και
την πήρε. Αρα, μπορείτε κι εσείς!
Η ισότητα
– Είναι τελικά το βιβλίο σας ένα
νέο φεμινιστικό μανιφέστο ή
ένας οδηγός αυτοβελτίωσης για
εργαζόμενες γυναίκες; Πιστεύετε ότι αφορά όλες τις γυναίκες
ή μόνο τις προνομιούχες αστές,
πτυχιούχους, υψηλής εισοδηματικής τάξης, που έχουν στη
διάθεσή τους μια στρατιά από
νταντάδες;
– Το θέμα του «Lean In» είναι
η ισότητα. Οι γυναίκες δεν κατέχουν το ποσοστό που τους αναλογεί σε ηγετικές θέσεις σε οποιαδήποτε βιομηχανία, κυβέρνηση
κ.λπ. οπουδήποτε στον κόσμο. Το
οποίο σημαίνει ότι όταν λαμβάνονται οι αποφάσεις που διαμορφώνουν τις ζωές μας, οι φωνές
μας δεν ακούγονται επί ίσοις όροις.
Χρειαζόμαστε ισότητα σε όλες τις
πτυχές της ζωής μας, από το γραφείο στην αίθουσα συνεδριάσεων
μέχρι το τραπέζι της κουζίνας. Οι
γυναίκες εξακολουθούν να βγάζουν πολύ λιγότερα χρήματα από
τους άνδρες για την ίδια ακριβώς
δουλειά. Στην Ευρώπη οι γυναίκες
κερδίζουν κατά μέσο όρο 16% λιγότερο από τους άνδρες συναδέλφους τους. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 22%. Αυτό είναι πολύ.
Το ζήτημα της ανισότητας είναι
σημαντικό για όλους, αλλά είναι
ακόμη σημαντικότερο για εκείνες
τις γυναίκες που παλεύουν να τα
βγάλουν πέρα.
– Δεν θεωρείτε ότι ο βασικός
λόγος για αυτήν την ανισότητα
σε επίπεδο ηγετικών θέσεων
στην πολιτική, τις επιχειρήσεις
κ.λπ. είναι η ίδια η δομή της
κοινωνίας; Πόσο ρεαλιστικό είναι λοιπόν να τρέφεις προσωπικές φιλοδοξίες ως γυναίκα σε
μια φαλλοκρατική δυτική κοινωνία;
– Ασφαλώς χρειαζόμαστε με-
ταρρυθμίσεις στον τομέα της δημόσιας πολιτικής και των ίδιων
των θεσμών. Μία από τις βασικές
πεποιθήσεις μου είναι ότι αν είχαμε περισσότερες γυναίκες στην
εξουσία, θα είχαμε αποτελεσματικότερες πολιτικές στις κυβερνήσεις και στις βιομηχανίες μας.
Για να εξασφαλίσουμε ότι θα υπάρχουν περισσότερες γυναίκες σε
ηγετικές θέσεις, πρέπει να αποκτήσουμε συνείδηση των πολιτισμικών μας στερεοτύπων και
πώς αυτά εμποδίζουν τις γυναίκες
να εξελιχθούν. Οταν είναι μικρά
τα κορίτσια αποκαλούνται «αυταρχικά» (bossy στα αγγλικά, κάθε
χώρα έχει μία λέξη ή έκφραση
που απηχεί αυτή την ιδιότητα)
και όταν μεγαλώνουν βαφτίζονται
«υπερβολικά επιθετικές» γυναίκες.
Οι γυναίκες διδάσκονται ότι μπορούν είτε να κάνουν καριέρα είτε
να δημιουργήσουν οικογένεια.
Παράλληλα, όλοι θεωρούν ότι οι
άνδρες θα κάνουν καριέρα και
οικογένεια. Καθώς οι άνθρωποι
αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τις
προκαταλήψεις και τα στερεότυπα
που εμποδίζουν τις γυναίκες να
προχωρήσουν, θα αποκτούμε περισσότερες γυναίκες σε ηγετικές
θέσεις. Και καθώς θα γεμίζουν με
γυναίκες οι ηγετικές θέσεις, αυτές
οι παγιωμένες απόψεις, αλλά και
οι θεσμοί και οι πολιτικές μας, θα
αρχίσουν να αλλάζουν.
Οικογένεια και επάγγελμα
– Πώς καταφέρατε εσείς να
απαντήσετε στο γνωστό δίλημμα ανάμεσα στην οικογένεια
και την επαγγελματική επιτυχία;
Πώς αντιμετωπίζετε το ζήτημα
των ενοχών όταν το παιδί σας
κλαίει κι εσείς πρέπει να φύγετε
για το γραφείο ή σε επαγγελματικό ταξίδι;
– Αφηγούμαι μια ιστορία στο
βιβλίο μου για την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου, όταν πήγα τον γιο
μου στο σχολείο με μπλε πουκάμισο. Σας θυμίζω ότι στην Αμερική
το έθιμο είναι να φοράμε πράσινα.
Μια άλλη μητέρα στην τάξη με
μάλωσε: «Μα είναι η Ημέρα του
Αγίου Πατρικίου. Θα έπρεπε να
φοράει πράσινα», είπε. Αισθάνθηκα χάλια. Ημουν κακή μητέρα;
Θα αισθάνεται το παιδί άσχημα
όλη μέρα εξαιτίας της λάθος
μπλούζας; Μήπως έπρεπε να πάω
σε ένα κατάστημα, να αγοράσω
ένα πράσινο πουκάμισο και να
του το φέρω; Τελικά πήρα τηλέ-
φωνο τον σύζυγό μου για να τον
ενημερώσω πως η απουσία της
σωστής πράσινης μπλούζας επρόκειτο να καταστρέψει τη ζωή του
γιου μας – τουλάχιστον για τη
συγκεκριμένη μέρα. Μου είπε:
«Φυσικά δεν πρέπει να είσαι αναστατωμένη. Ο γιος μας πήρε ένα
πολύτιμο μάθημα σήμερα. Οτι
δεν χρειάζεται να είναι ίδιος με
όλους τους υπόλοιπους».
Ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι
ο σύζυγός μου δεν έχει τις ίδιες
ενοχές με μένα. Αν τον πήγαινε
εκείνος στο σχολείο, η γυναίκα
που άνοιξε την πόρτα του αυτοκινήτου ποτέ δεν θα του έκανε
κριτική για το χρώμα της μπλούζας
του μικρού. Αντίθετα, θα μπορούσε να πει: «Είστε τόσο υπέροχος
πατέρας που φέρνετε τον γιο σας
στο σχολείο με το αυτοκίνητο!».
l
5
06 TEXNES TV NEW_Master_cy 12/6/13 2:53 PM Page 6
6
l
Τ Η Λ Ε Ο ΡΑ Σ Η
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΠΛΑΝΟ
ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ: 25.11.2013 - 02.12.2013
Στιγμές κυπριώτικου σκετς
ΕΙΔΑΝ
Ο Αλέκος Φασιανός
στο «Τετ-α-τετ»
Αν κάτι ξεχωρίζει αυτή τη σεζόν είναι η φρέσκια ματιά των σκετς στο ΡΙΚ
Μπρούσκο
115.000
ΑΝΤ1 29/11
35,2%
Όνειρο ήταν
104.000
Mega 27/11
28,7%
7 ουρανοί και
σύννεφα αλήτες
98.000
Σίγμα 29/11
30,2%
76.000
Σίγμα 28/11
28,2%
Κυπριώτικο
σκετς
74.000
ΡΙΚ1 01/12
26%
ΡΙΚ1
ΤHΛ.: 22862000
ΡΙΚ2
Έλληνες ζωγράφους, ο Αλέκος
Φασιανός που δημιούργησε σταδιακά τη δική του σχολή με πολλούς να
εμπνέονται από
αυτόν θα βρεθεί
αυτή τη Δευτέρα 9
Δεκεμβρίου στις 22:15 στο ΡΙΚ1
τετ-α-τετ με τον Τάσο Τρύφωνος
σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη για τη ζωή και το έργο του.
Του ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Κατά τις περασμένες δεκαετίες
μέσα από το τηλεοπτικό μονοπώλιο του ΡΙΚ παρακολουθήσαμε
πλήθος κυπριώτικων σκετς, τα
οποία μεταφέρονταν αρχικά από
το ραδιόφωνο στην τηλεόραση.
Αρχικά μαυρόασπρα και έπειτα
έγχρωμα, τα σκετς αποτελούσαν
το αγαπημένο τηλεοπτικό προϊόν
των Κυπρίων τηλεθεατών. Στις
αρχές της δεκαετίας του ’90 και
με την έναρξη της ιδιωτικής τη-
“
Τα τελευταία χρόνια η
απουσία μιας επιτυχημένης κωμωδίας από το
τηλεοπτικό μας πεδίο
φαίνεται να βρίσκει τη
θέση της στα κυπριώτικα σκετς του Σαββατοκύριακου στο ΡΙΚ.
ΤHΛ.: 22862000
DanSing μέχρι
τον Φεβρουάριο
Ο χορός και το τραγούδι φέτος
λεόρασης στη χώρα μας το συγκεκριμένο είδος άρχισε να φθίνει,
προσφέροντας ένα κακέκτυπο
των παλαιότερών του. Αν και γίνονταν πολλές προσπάθειες, είτε
αναβίωσης είτε δημιουργίας παρόμοιου τύπου τηλεοπτικών παραγωγών, εντούτοις δεν έγινε
κατορθωτή μία επιτυχημένη επαναφορά τους. Υπήρξαν ελάχιστες
επιτυχημένες προσπάθειες, όμως,
οι περισσότερες ήταν μάλλον
αποτυχημένες. Η αναβίωσή τους
σήμερα από το πρώτο κρατικό
κανάλι της χώρας ήταν τολμηρή
και ξεκίνησε δειλά-δειλά από την
προηγούμενη τηλεοπτική σεζόν,
αλλά φέτος φαίνεται ότι αρχίζει
να καθιερώνεται και να αγκαλιάζεται από το τηλεοπτικό κοινό,
το οποίο ειδικά σε αυτή τη σεζόν
αναζητά τέτοιες τηλεοπτικές ανάσες. Μέσα στον κυκεώνα των τεθλιμμένων και κλαιουσών ηρωίδων στις καθημερινές σαπουνόπερες ξεπροβάλλει κάτι από τα
La patrona
Ένας από τους μεγαλύτερους
MEGA
στο Mega δεν φαίνεται να τελειώνει γρήγορα, αφού σύμφωνα
με πληροφορίες
το κανάλι στα μέσα
του μήνα ενδέχεται να ενισχύσει το
φιλανθρωπικού
χαρακτήρα σόου
με νέα ζευγάρια
ούτως ώστε να δώσει διάρκεια
στην επιτυχημένη πορεία του
μέχρι και τον Φεβρουάριο.
Η σειρά των Κυπριώτικων Σκετς του ΡΙΚ επαναφέρει ξανά, μετά από χρόνια, στην τηλεόραση το αβίαστο γέλιο,
χωρίς φωνασκίες και εκφράσεις Ρίκκου, Κικίτσας και Πέπας Μάππουρου.
παλιά με μία καινούργια και φρέσκια ματιά κάθε Σαββατοκύριακο
στο ΡΙΚ1. Οι παλαιότεροι θυμόμαστε την κλασική κυπριακή σειρά του ΡΙΚ «Ίντα τζιαιρούς εφτάσαμεν» με την εξαιρετική Νανά
Γεωργίου στον ρόλο της γιαγιάς
Φωτούς να δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας και να μας φέρνει σε επαφή
με εκείνο το αγνό παρελθόν της
κυπριακής υπαίθρου και ταυτόχρονα με το ηχόχρωμα της γνήσιας κυπριακής διαλέκτου, η
οποία βιάζεται σήμερα κατά συρροή από τα διάφορα τηλεπαιχνί-
1
2
3
4
5
6
7
8
9
ΑΝΤ1
ΣΙΓΜΑ
MEGA
OTHERS
ΡΙΚ1
OTHER CY
ΡΙΚ2
ΔΤ
CY PAY
δια του συρμού αλλά και τα σίριαλ
της κυπριακής τηλεόρασης. Η
σειρά των Κυπριώτικων Σκετς
του ΡΙΚ επαναφέρει ξανά, μετά
από χρόνια, στην τηλεόραση το
αβίαστο γέλιο, χωρίς φωνασκίες
και εκφράσεις Ρίκκου, Κικίτσας
και Πέπας Μάππουρου. Επαναπροσδιορίζει το νόημα της κυπριακής παραγωγής με υπέροχα
εξωτερικά πλάνα της κυπριακής
υπαίθρου και μας υπενθυμίζει
εκείνες τις τραγελαφικές ανθρώπινες ιστορίες με μία εκσυγχρονισμένη τηλεοπτική ματιά μέσα
18,9%
17,5%
16,8%
15,8%
15,4%
10,2%
2,3%
1,6%
1,4%
OTHERS: DreamBox, Nova Gr, Nova Cy, Ξένα κανάλια των CytaVision, Primetel, Cablenet. OTHER CY: Extra,
Capital, MADcy, Music Tv. CY PAY: LTV, LTV 1, 2, 3, LTV SPORTS 1, 2, CYTACINEMA, CYTASPORTS, NRG.
ΠΗΓΗ: NIELSEN AUDIENCE MEASUREMENT
ΤHΛ.: 22477777
ANT1
ΤHΛ.: 22200200
ΣΙΓΜΑ
ΤHΛ.: 22580100
από καλογραμμένα κείμενα. Την
περασμένη μάλιστα Κυριακή το
επεισόδιο του κυπριώτικου σκετς
στο ΡΙΚ1 το παρακολούθησαν
πάνω από 74.000 τηλεθεατές με
το μερίδιο τηλεθέασης να αγγίζει
το 26%. Τα τελευταία χρόνια η
απουσία μιας επιτυχημένης κωμωδίας από το τηλεοπτικό μας
πεδίο φαίνεται να βρίσκει τη
θέση της στα κυπριώτικα σκετς
του Σαββατοκύριακου στο ΡΙΚ
που μας προσφέρουν μία ανάλαφρη τηλεοπτική νότα στο τεθλιμμένο τηλεοπτικό σκηνικό της σεζόν. Αξίζει να σημειωθεί ότι το
Κυπριώτικο Σκετς είναι το μοναδικό τηλεοπτικό πρόγραμμα του
ΡΙΚ που κατάφερε να μπει την
περασμένη εβδομάδα στη λίστα
των 25 πρώτων προγραμμάτων
σύμφωνα με τις μετρήσεις της
Nielsen. Το κυπριώτικο σκετς
υπενθυμίζει σε όλους μας ποιοι
είμαστε και από πού ξεκινήσαμε
από τη μία και από την άλλη μας
δίνει την ευκαιρία να ξεχωρίσουμε μέσα από τους ήρωες που παρελαύνουν σε κάθε επεισόδιο
κομμάτια δικά μας ή προσώπων
του περιβάλλοντός μας.
MAD
ΤHΛ.: 22472472
TV PLUS
Το Mega θα
πληρώσει τους
Master chef
Φαίνεται πως αίσιο τέλος θα έχει
η δικαστική διαμάχη ανάμεσα στο
Mega και στις παρουσιάστριες
Μαρία Μπεκατώρου και Μαίρη
Συνατσάκη του «Master Chef»,
αλλά και στους σεφ-κριτές, Λευτέρη Λαζάρου, Δημήτρη Σκαρμούτσο
και Γιάννη Λουκάκο
σε ό,τι αφορά τα
δεδουλευμένα
τους από τους δύο
τελευταίους κύκλους του παιχνιδιού. Η αγωγή
που κατέθεσαν εναντίον του καναλιού και του Στούντιο ΑΤΑ για
δεδουλευμένα, συνολικού
ύψους περίπου 140.000 ευρώ
οδηγεί σε δέσμευση του καναλιού να προχωρήσει σε σταδιακή
αποπληρωμή των χρωστούμενων
μέσα στους προσεχείς μήνες.
ΤHΛ.: 22600600
21.30 Sabrina
21.00 Τop Gear
21.20 DanSing for you 3
21.15 Dancing With the Stars 4
21.25 Μην αρχίζεις τη μουμούρα
17.30 Fashion Music Project
21.10 Collateral damage
07.30 Θεία Λειτουργία
10.30 Bήματα στην άμμο (E)
12.30 H ύπαιθρος
Εβδομαδιαία εκπομπή
με θέματα από την
κυπριακή αγροτική ζωή.
13.00 Kύπρος ένα ταξίδι
Ένα οδοιπορικό
και μια περιδιάβαση
στην Κύπρο του χθες
και του σήμερα.
13.30 Eίμαστε εδώ
Νεανική εκπομπή.
14.00 EIΔHΣEIΣ
14.15 Σάββατο
κι απόβραδο (E)
Ψυχαγωγική εκπομπή.
15.45 Τετ-Α-Τετ (E)
Εκπομπή με τον
Τάσο Τρύφωνος.
17.00 Η παροικία μας
Εκπομπή για τους
απόδημους Κυπρίους,
με τη Γιάννα Ιακώβου.
17.30 Αμύνεσθαι περί πάτρης
18.00 EIΔHΣEIΣ
18.15 Πατάτες 9 (E)
18.50 Χωρίς αποσκευές
Ταξιδιωτική
εκπομπή, με την
Αλεξία Αναστασίου.
19.20 Οι αρφάες
Kυπριώτικο σκετς.
Μέρος Β’.
20.00 EIΔHΣEIΣ
21.30 Sabrina
Aισθηματική κωμωδία,
με τους Xάρισον
Φορντ, Tζούλια Όρμοντ.
23.00 EIΔHΣEIΣ
23.15 Συνέχεια της ταινίας
23.45 Πατάτες 9 (E)
00.15 Η παροικία μας (E)
00.45 4U two (E)
07.00 MAD Music
09.00 Παιδική ζώνη
Το κόκκινο λεωφορείο
Η Ρόζι και οι φίλοι της
Τόμας το τρενάκι
Ποκόγιο
Μπομπ ο μάστορας
Μπάρνι
Κλίφορντ
Τhe big cartoonie show
Tα τρελά Καρτούνς
Στη χώρα του γιατί Γιατί TV (Ε)
12.40 Παιδική ζώνη (Ε)
16.30 Παγκόσμιες ιδέες
Σειρά ντοκιμαντέρ.
17.00 Μηχανοκίνητος
αθλητισμός (Ε)
17.30 Πρέβεζα - Η γοητεία
των αντιθέσεων
Μια περιδιάβαση
στην Πρέβεζα.
18.00 Η Κύπρος κοντά σας (Ε)
19.00 MAD Music
20.40 EIΔHΣEIΣ (στην αγγλική)
20.50 EIΔHΣEIΣ (στην τουρκική)
21.00 Τop Gear
21.50 Τhe Unbeatables
Kοινωνική ταινία
με τους Ντόρα Ζαταρένκι, Μπενς Ματιάσι, κ.ά.
22.50 Έργα κι ημέρες
Εκπομπή με θέματα
πολιτισμού.
23.50 EIΔHΣEIΣ (Ε)
07.00 Θεία Λειτουργία
10.00 Μπουκιά και συχώριο (E)
Εκπομπή μαγειρικής.
11.00 Aπλή μέθοδος
των τριών (E)
Eλληνική σειρά.
12.00 Dr Cook
Ψυχαγωγική εκπομπή
μαγειρικής, με
τον Γιάννη Λουκάκο.
13.00 Μουσικό κουτί Live (E)
Ψυχαγωγικό τηλεπαιχίδι.
15.00 Όνειρο ήταν (E)
Κυπριακή σειρά
με τους Δανάη Σκιάδη,
Χριστίνα Παυλίδου, κ.ά.
16.00 Έχουμε και λέμε
Ψυχαγωγική εκπομπή
με τους Έλενα Ευσταθίου και Τάσο Θεοδώρου.
18.10 EIΔHΣEIΣ
18.30 Πού σου νέφκω
special... (E)
Ψυχαγωγικό τηλεπαιχίδι,
με τους Όλγα Ποταμίτου
και Βαγγέλη Ευαγγέλου.
19.30 Με τα παντελόνια κάτω
Ελληνική σειρά με τους
Ιεροκλή Μιχαηλίδη,
Αριέττα Μουτούση, κ.ά.
20.20 EIΔHΣEIΣ
21.20 DanSing for you 3
Ψυχαγωγική
εκπομπή με τη
Χριστιάνα Αριστοτέλους.
01.00 Mαζί σου (Ε)
Ελληνική σειρά.
01.40 Γη και ουρανός (E)
Ελληνική σειρά.
02.30 Έχουμε και λέμε (E)
Ψυχαγωγική εκπομπή.
07.00 Ένα κι ένα (E)
07.30 Πάρης και Ελένη (E)
08.20 Εκπαιδεύοντας
τον Μπάμπη (E)
Ελληνική σειρά.
09.10 Λύκε, λύκε
είσαι εδώ; (E)
10.00 Η εκδίκηση (E)
Αισθηματική
τηλενουβέλα.
12.10 Δείξε μου
το φίλο σου (E)
Κυπριακή σειρά.
13.00 Music and more
Ψυχαγωγική εκπομπή.
13.45 Τhe biggest game
show in the world (E)
Ψυχαγωγική εκπομπή
με τη Νάντια Μπουλέ.
15.10 Βαλς με 12 θεούς (E)
Κυπριακή σειρά.
17.00 Μπρούσκο (E)
18.00 Tα νέα του ANT1 σε 10’
18.10 Συνέχεια της σειράς
18.30 Λεφτά στο λεπτό
18.40 Μπρούσκο (E)
19.30 Πλάκα κάνεις Ηotel Edition
Prank show με τους
Σάββα Πούμπουρα,
Δημήτρη Βλάχο.
20.20 Tα νέα του ANT1
21.15 Dancing
With the Stars 4
Ζωνταντό χορευτικό
talent show με τη
Δούκισσα Νομικού.
00.15 Tίτλοι ειδήσεων
00.20 Αθλητικές ειδήσεις
00.30 Κράτα γέρα
Adventure game
με τον Γιώργο Λιανό.
01.20 Ιστορίες μυστηρίου (Ε)
02.10 Οι δρόμοι της πόλης (Ε)
07.10 Βουράτε γειτόνοι (Ε)
Kυπριακή σειρά.
08.00 Βarbie Mariposa
& the fairy princess
Παιδική ταινία.
09.30 UEFA Champions
League Magazine
10.00 Mες στην καλή χαρά
Ψυχαγωγική εκπομπή με
την Κατερίνα Καραβάτου
14.00 Οικογενειακές
ιστορίες (Ε)
14.50 7 ουρανοί και
σύννεφα αλήτες (Ε)
Κυπριακή σειρά
με τους Όλγα Ποταμίτου,
Σοφοκλή Κασκαούνια κ.ά.
17.00 Καιρός για Κύπρο
Ταξιδιωτική εκπομπή με
τη Ρούλα Γεωργιάδου.
17.40 The cooKing
Eκπομπή μαγειρικής.
18.30 Tομές στα γεγονότα
18.35 Πάμε πακέτο (E)
Εκπομπή με τη
Βίκυ Χατζηβασιλείου.
20.20 Tομές στα γεγονότα
21.25 Μην αρχίζεις
τη μουμούρα (E)
Ελληνική σειρά
με τους Αντώνη Αντωνίου, Ελένη Κοκκίδου, κ.ά.
22.10 Κάτι κουρασμένα
παλικάρια
Κωμωδία με τους
Λάμπρο Κωνσταντάρα,
Μπέτυ Αρβανίτη, κ.ά.
00.50 Γεγονότα σε τίτλους
00.10 CSI: Vegas VI (Ε)
Aστυνομική σειρά.
01.00 Μες στην καλή χαρά (Ε)
04.00 Ελένη (Ε)
Ψυχαγωγικό μαγκαζίνο.
06.00 Wake Up... Hits
08.00 Breakfast
11.00 Breaking MAD
12.00 MAD Greekz Top 10
13.00 Greeks Only Mixer
15.00 Zone M
17.00 Games
17.30 Fashion Music Project
18.00 Λάικ στα ελληνικά
19.00 Hits Non Stop
21.00 Nu School Old School
22.00 Zone M
23.00 Λαϊκ στα ελληνικά
08.05
11.30
12.45
13.30
15.30
16.30
17.45
18.45
19.30
CAPITAL
LTV
ΤHΛ.: 25577577
Παιδική ζώνη
Live U Weekly Review
Nηστικοί πράκτορες
KOYIZ Fun
Τηλεαγορά
Φ+Μ Live (Βest of)
Μίλα (Βest of)
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Curly Sue
Κωμωδία, με τους
Τζέιμς Μπελούσι,
Κέλι Λιντς, κ.ά.
20.55 ΕΙΔΗΣΕΙΣ
21.10 Collateral damage
Θρίλερ, με τους
Άρνολντ Σβάρτσενεγκερ,
Hλία Kοτέα, κ.ά.
23.30 Fringe III
ΕXTRA
07.15 Εxtra Kids 11.05 Στην
κουζίνα με την Βέφα 12.00
Ελληνική ταινία 14.00 Tαξίδι
ζωής 16.00 Το πάρτι της ζωής
σου 16.45 EIΔHΣEIΣ - (Στη
νοηματική) 17.00 Ελληνική
ταινία 18.45 EIΔHΣEIΣ 19.30
Ελληνική ταινία 21.15 Η Πόπη
και η Άντζελα 21.30 7 μέρες
Κύπρος 23.30 Ξένη ταινία
01.00 ΕΙΔΗΣΕΙΣ 01.45 Ελληνική ταινία 03.15 Το πάρτι της
ζωής σου (Ε)
NOVACINEMA 1
06.50 Striptease 08.45 Cine
News 09.15 American Girl:
McKenna Shoots For Τhe
Stars 10.50 The Interpreter
13.00 Cine News 13.40 Coming Home 15.50 How I Met
Your Mother, VIII 16.20 Person Of Interest, III 17.10 Cine
News 17.25 La Mer A Boire
19.10 The Watch 21.00 Hannibal 22.00 Lincoln 00.40 Cloud Atlas 03.35 The Marine 3:
Homefront
ΤHΛ.: 22357272
NOVASPORTS 1
23.15 A Bronx tale
21.00 The A-Team
08.00
08.30
09.00
12.10
13.55
14.30
16.35
16.55
17.30
19.05
20.00
21.00
07.30 Around the world
in 80 days
10.20 The Hideaways
12.15 Extract
13.50 The next three days
16.05 Oranges and sunshine
18.00 Αγγλικό Πρωτάθλημα
Ποδοσφαίρου (Live)
20.00 LTV Sports News
21.00 The A-Team
23.05 La Delicatesse
01.00 Zώνη ενηλίκων
04.45 The Bucket List
Κουζίνα με άποψη (Ε)
Star stories (Ε)
Παιδική ζώνη
Tηλεαγορά
Σ’ αγαπώ (Ε)
Tηλεαγορά
Κηποτεχνία
Η πόλη αλλιώς
Φτωχολογιά
Καρέ - καρέ (Ε)
Τop Models (Ε)
Simpatico
Αστυνομικό δράμα.
23.15 A Bronx tale
Κοινωνική περιπέτεια.
08.30 Λεβαδειακός-Πλατανιάς (Ε) 10.30 ΕργοτέληςΆρης (Ε) 12.30 Novasports Classic Zone 14.30 TODAY
15.00 Driftwars Insider (Ε)
16.00 Παίζουμε Ελλάδα - Λεπτό προς Λεπτό 19.30 ΑΕΛ
Καλλονής-Παναθηναϊκός (Live) 21.30 Παίζουμε Ελλάδα!
(Live) 00.00 ΠΑΟΚ-Απόλλων
LTV SPORTS 1
10.30 Κύπελλο Ισπανίας 12.15
Αγγλικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 14.00 Χωρίς παρωπίδες (Ε) 14.45 Ιπποδρομίες
(Live) 20.00 Κύπελλο Ισπανίας (Live) 22.00 Πρωτάθλημα Α΄ Κατηγορίας 2013/2014
00.00 Κύπελλο Ισπανίας
07-TEXNES EPISTIMI NEW_Master_cy 06/12/13 14:49 Page 7
ΕΠΙΣΤΗΜΗ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013
Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
l
7
Θεραπεία καρδιάς με βλαστοκύτταρα
Τα πειράματα των ερευνητών σε τρία μεγάλα πανεπιστήμια γεννούν ελπίδες για την αποκατάσταση της λειτουργίας της
Της ΑΣΠΑΣΙΑΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ
Tα βλαστοκύτταρα, τα κύτταρα εκείνα που δουλειά τους είναι να φτιάχνουν όλους τους υπόλοιπους τύπους κυττάρων του οργανισμού,
παίζουν σημαντικό ρόλο στην ικανότητα του σώματός μας να επιδιορθώνει βλάβες και να αναγεννάται. Είτε αυτά προέρχονται από
το έμβρυο είτε από ενήλικα κύτταρα, όπως για παράδειγμα από
τον μυελό των οστών, έχουν κα-
“
Οι καρδιοπάθειες, σύμφωνα
με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αποτελούν την
κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Μόνο φέτος υπολογίζεται ότι θα χάσουν τη ζωή
τους από καρδιολογικά αίτια
20 εκατομμύρια άνθρωποι.
ταφέρει να προσφέρουν αποτελεσματικές θεραπείες σε ασθένειες
όπως η λευχαιμία, ενώ γίνεται
προσπάθεια η γνώση αυτή να μεταφερθεί και σε άλλα πεδία, όπως
στην καρδιολογία, τη νευρολογία
ή τη θεραπεία του διαβήτη.
Οι ασθένειες της καρδιάς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως,
με το 1/3 των πασχόντων να πεθαίνει από αυτές, ενώ μόνο φέτος
υπολογίζεται ότι θα χάσουν τη
ζωή τους από καρδιολογικά αίτια
20 εκατομμύρια άνθρωποι.
Το έμφραγμα του μυοκαρδίου,
γνωστό και ως καρδιακή προσβολή, προκαλείται από τη στένωση
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΚΙΝΗΤΑ
Πωλείται καινούργια, 2όροφη κατοικία, 4 υπν.,
214 τ. μ. σε 600 τ.μ. οικιστικό τεμάχιο, στην Αλάμπρα,
πάνω στον παλιό δρόμο Λευκωσίας- Λεμεσού.
Τιμή: € 265.000 τηλ. 99622427
Πωλείται καινούργιο διαμέρισμα, ισόγειο 2 υπνοδωματίων με A/C κοινή πισινα,2 parking και μεγάλη
βεράντα με κήπο στην περιοχή Τάφοι των Βασιλέων,
με τίτλο ιδιοκτησίας στην Παφο.Τιμη:130.000 Τηλ.
99425558
Πωλείται διαμέρισμα 2 υπνοδωματίων στο Κολόσσι
επιπλωμένο, με κλιματισμό σε όλους τους χώρους.
Διαθέτει αποθήκη και καλυμμένο χώρο στάθμευσης
σε πολύ καλή τιμή. Πληροφορίες 99009501
ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΝΤΑΙ
Ενοικιάζεται στην Έγκωμη απέναντι από τα φώτα
του Hilton Park χώρος 2200τ.μ. από τα οποία τα
1000τ.μ. είναι στεγασμένα. Ιδανικός χώρος για
οποιαδήποτε εργασία. Τηλ. 22673403, 99908143.
Ενοικιάζεται μοντέρνο διαμέρισμα στην Έγκωμη
80τμ, 2 υπνοδωμάτια, 2ος όροφος, κατασκευή:2009, Πλήρως επιπλωμένο, Κεντρική Θέρμανση, Κλιματισμός, Αποθήκη, Στεγασμένος
Χώρος Στάθμευσης, Δίπλα από Πανεπιστήμιο
Λευκωσίας, Θέα Χώρος Πρασίνου, τιμή: 750€.
99689498.
Ενοικιάζεται οροφοδιαμέρισμα στο Καϊμακλί. Αποτελείται από τρία υπνοδωμάτια en suite και κοινόχρηστη κουζίνα, τραπεζαρία και σαλόνι. Mε
πλήρη επίπλωση ή χωρίς έπιπλα. Τηλέφωνο
99327245.
Ενοικιάζεται διαμέρισμα 2 υπνοδωματίων, 80 τ.μ.,
με 2 βεράντες και ιδιωτικό χώρο στάθμευσης σε
ολοκαίνουργια πολυκατοικία, στη περιοχή Αγαπήνωρος στη Κάτω Πάφο. Τιμή ευκαιρίας. Πε-
των αρτηριών λόγω υπερβολικής
συσσώρευσης πλάκας γύρω από
τα τοιχώματά της και έχει ως αποτέλεσμα τη διακοπή της ροής του
αίματος σε ένα μέρος της καρδιάς.
«Οι επιτυχίες της ιατρικής έφεραν ένα απρόβλεπτο αποτέλεσμα»
λέει ο Αντρε Τέρζιτς, διευθυντής
του Κέντρου Αναγεννητικής Ιατρικής του νοσοκομείου Mayo Clinic των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Ενώ μπορούμε σήμερα να σώσουμε κάποιον από έμφραγμα,
δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε
μια καρδιακή ανεπάρκεια που θα
εμφανιστεί ένα χρόνο αργότερα»,
προσθέτει. Με άλλα λόγια, η κυκλοφορία του αίματος μπορεί μεν
να αποκατασταθεί με μια χειρουργική επέμβαση, όπως ένα μπαϊπάς
ή αγγειοπλαστική με «μπαλονάκι»,
όμως το μέρος της καρδιάς που
έχει νεκρωθεί λόγω της έλλειψης
οξυγόνου που προκάλεσε η διακοπή της ροής του αίματος, συνήθως δεν μπορεί να ξαναλειτουργήσει.
Η θεραπεία με βλαστοκύτταρα
για την αποκατάσταση της λειτουργίας της καρδιάς δεν φαίνεται
να επιφυλάσσει κινδύνους για τον
ασθενή, ωστόσο οι επιστήμονες
δεν έχουν καταφέρει ακόμα να
την εφαρμόσουν, παρά μόνο πειραματικά. «Οι προσπάθειές μας
επικεντρώνονται στην κατασκευή
των βέλτιστων κυττάρων και στην
εύρεση του αποτελεσματικότερου
τρόπου χορήγησής τους», εξηγεί
ο Τέρζιτς.
Μία από τις σημαντικότερες
προκλήσεις που καλούνται σήμερα
να αντιμετωπίσουν οι επιστήμονες
είναι ότι μετά τη χορήγηση των
βλαστοκυττάρων, είτε φλεβικά
είτε απευθείας στον μυ της καρδιάς, ελάχιστα από αυτά τα κύτταρα απαντώνται τελικά στο σημείο που έχει υποστεί τη βλάβη.
ρισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα 99632077,
99328326.
Ενοικιάζεται ρετιρέ 180τ.μ. με απρόσκοπτη θέα,
στην Αγλαντζιά, παρά το ΚΕΜΑ. Διαθέτει 3 υπνοδωμάτια , 2 αποχωρητήρια, αποθήκη, κεντρική
θέρμανση, κλιματιστικά σε όλους τους χώρους,
φούρνο και κεραμική εστία, ψυγείο και πλυντήριο
ρούχων. Τιμή: 650 ευρώ (συζητήσιμη). Ιάκωβος
99-606-586.
Ενοικιάζεται αποθήκη με εμβαδό 350 τ.μ. εις Βιομ.
περιοχή Αραδίππου. Διαθέτει γραφείο - κουζίνα και 2 αποχωρητήρια. Διαθέτει επίσης πόρτα ασφαλείας και εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στον αυτοκινητόδρομο. Τηλ. 99634136. Λάρνακα.
Mayo Clinic, δημιουργούν ελπίδες
ότι η έρευνα κινείται προς τη
σωστή κατεύθυνση.
Στο ακριβές σημείο
Ο βιολόγος Πολ Κράινερ, ένα από τα βασικά μέλη της ολλανδικής
ερευνητικής ομάδας, επί το έργον στο τμήμα παθολογίας του Ιατρικού
Κέντρου του Πανεπιστημίου Vrije του Αμστερνταμ.
Αλλα βλαστοκύτταρα χάνουν τον
δρόμο τους, ενώ κάποια μετατρέπονται σε άλλο είδος κυττάρων,
με αποτέλεσμα να μην καταφέρουν
τελικά να φτάσουν στην καρδιά
και να αντικαταστήσουν τα νεκρά
κύτταρα με νέα και υγιή.
«Εκπαίδευση»
«Προσπαθούμε λοιπόν να μάθουμε στα βλαστοκύτταρα να αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους», λέει ο Τέρζιτς. Eνώ αρχικά
τα βλαστοκύτταρα όπως συλλέγονταν, για παράδειγμα από τον
μυελό των οστών, έτσι και χορηγούνταν στους ασθενείς, σήμερα
γίνεται προσπάθεια βελτιστοποίησης των κυττάρων αυτών πριν
με τίτλο ιδιοκτησίας, 90% Συντελεστή Δόμησης,
σε εξαιρετική περιοχή με νέες κατοικίες. Τιμή
130.000 ευρώ. Τηλ. 99574611.
ΠΩΛEITAI ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΤΕΜΑΧΙΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ
ΕΠΕΝΔΥΣΗ. Το οικιστικό τεμάχιο βρίσκεται στην
περιοχή Φοινικαρια. Ολικο εμβαδο 5,686 με Σ.Δ
20%.Τηλ : 96885030 ιδιοκτήτης.
Πωλείται σε νεόκτιστη περιοχή οικόπεδο 533 τ.μ.
στην περιοχή Αγ. Κων/νου και Ελένης, Ηλιούπολη
στο Δάλι Λευκωσίας. Το οικόπεδο εφάπτεται με
πεζόδρομο και έχει τίτλο ιδιοκτησίας. Για πληροφορίες τηλ. 99458745
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ
Ενοικιάζεται ανεξάρτητη μονοκατοικία στην περιοχή
Ζακάκι. Είναι 150 τετραγωνικά μέτρα με 3 υπνοδωμάτια. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε στο τηλέφωνο 99552063.
ΠΩΛΕΙΤΑΙ Τηλεσκοπικό Ανυψωτικό μηχάνημα (forklift) MERLO με 17 Μέτρα ανυψωτήρα, με 3,500
ώρες λειτουργίας. Γίνονται δεκτές προτάσεις και
για ενοικίαση. Τηλ. 99622427
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΟΙΚΟΠΕΔΑ
Πωλείται οικιστικό τεμάχιο, 669 τ.μ., στο Παλαιομέτοχο. Τιμή: € 75.000 τηλ. 99622427
Πωλείται Citroen c3 pluriel 2004, 16 άλογα, αρ.
εγγραφής KHD, 90.000 χλμ., περασμένο ΜΟΤ
μέχρι τέλος 2013, σύστημα triptonic. Τιμή 5.500
ευρώ, συζητήσιμη. Τηλ. 97624180 Λευκωσία.
Πωλείται οικιστικό τεμάχιο, 724 τ.μ., στην Αλάμπρα,
μεταξύ Παλαιού και Νέου δρόμου Λ/σίας- Λεμεσού.
Τιμή: € 150.000 τηλ.99622427
OPEL VECTRA 18CC, registration DAF, 1993, manual, airbags, air-condition, car radio, silver color,
special price: 800 euro only! Call 22101858.
ΠΩΛΕΙΤΑΙ εξαιρετικό οικόπεδο 661 τ.μ στην περιοχή
Coloumbia-Γερμασόγεια. Εφάπτεται πεζόδρομου
και μεγάλου διαμορφωμένου χώρου πρασίνου.Με
τίτλο κι όλες τις παροχές. ΣΔ 100%. Μέχρι τρεις
ορόφους. Τιμή 370.000 ευρώ (συζητήσιμη). Τηλ
97742121.
Πωλείται GolF IV Tdi Van 110 hp χρώματος ασήμι
3.500 ευρώ. Τηλ. 99997147.
ΠΩΛΕΙΤΑΙ οικόπεδο στην περιοχή της Αγίας Φύλας,
776τ.μ. με τίτλο ιδιοκτησίας, 90% ΣΔ, 3 ορόφοι.
Τιμή 290.000 ευρώ. Τηλ 99787862. Email:
e.zoidou@gmail.com
Πωλείται Mercedes e 220 CDI μοντέλο 2001 silver,
MOT 5/2014, πρόσφατο γενικό service, full extra,
5.500 ευρώ, λόγω αναχώρησης στο εξωτερικό.
Για περισσότερες πληροφορίες 99177507.
ΠΩΛΕΙΤΑΙ oικόπεδο στο χωριό Ποταμία, 580 τ.μ.
Πωλείται αμάξι Renault Megane Cabrio, έτος 2006
16 άλογα, αρ. εγγραφής KJY, περασμένο ΜΟΤ,
σύστημα triptonic, leather, με αρκετά extra. Τιμή
5.800 ευρώ. Τηλ. 99850944 Λεμεσός.
Πωλείται Toyota Starlet Glanza 13άρι turbo, χρώματος ασημί, γραμμένο και επιθεωρημένο, 4.500
ευρώ. Τιμή συζητήσιμη! 96766150 Λεμεσός.
ΔΙΑΦΟΡΑ
Πωλείται περίπτερο money gram dvd club. Πωλείται
επικερδής επιχείρηση στον ίδιο χώρο λειτουργεί
υπηρεσία money gram, υπάρχει ενσωματωμένο
dvd club και τεράστιο περίπτερο. Επίσης στον
ίδιο χώρο λειτουργεί και κατάστημα αθλητικών
παπουτσιών. Πλούσιο stock. Πωλείται λόγο άλλων
ασχολιών των ιδιοκτήτων. Τηλ. 99843498.
χρησιμοποιηθούν στη θεραπεία.
«Ενας μαθητής σε μικρή ηλικία
μπορεί να μεγαλώσει και να γίνει
γιατρός, οικονομολόγος, δικηγόρος, εκπαιδευτικός. Αντί να το
αφήσουμε όμως στην τύχη, μπορούμε να τον σπρώξουμε να ακολουθήσει μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, να γίνει για παράδειγμα
γιατρός», εξηγεί ο Τέρζιτς, που
μαζί με την ομάδα του στη Mayo
Clinic συλλέγουν τα βλαστοκύτταρα και στη συνέχεια αφιερώνουν
τρεις με τέσσερις εβδομάδες για
να τα «εκπαιδεύσουν» ώστε να γίνουν κύτταρα της καρδιάς.
Οι πρώτες δοκιμές αυτής της
μεθόδου σε ανθρώπους-ασθενείς,
σύμφωνα με τους ερευνητές της
Πωλείται επικερδής επιχείρηση (Πάρκο Καφεστιατόριο) με όλο τον εξοπλισμό, λόγο άλλων
ασχολιών του ιδιοκτήτη. Υπαίθρια παιχνιδούπολη
και κλειστή αίθουσα παιχνιδιών. Κατάλληλο για
διοργάνωση εκδηλώσεων (γάμων, βαφτίσεων
κ.α). Τηλ: 99843498.
Ενοικιάζονται φουσκωτά κάστρα σε διάφορα
μεγέθη για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους
για διάφορες εκδηλώσεις! Τηλ.: 99484639
Πωλείται σκούτερ Piaggio μοντέλλο Beverly - Anniversary Edition, κυβισμού 500 κ.ε. χρώματος
μολυβί, έτους 2012, παρα πολύ καλή κατάσταση,
με εγγύηση αντιπροσωπείας 2 χρόνια με χιλιόμετρα
2400 , ένας ιδιοκτήτης . Για πληροφορίες: τηλ.
99 - 634-136, ή 97-686-236. Λάρνακα.
Πωλείται εργοστασιακό eνυδρείο, διαστάσεων
100 x 30 κ. εκ. μαζί με όλα τα απαραίτητα για
χρήση του και με επίσης με χαλίκια. 60 ευρώ. Τηλ.
99- 634136.
Πωλούνται 2 ηλεκτρογεννήτριες HONDA μοντέλο
GX390 - απόδοσης 7 ΚVA. ελαφρώς μεταχειρισμένες, κατάλληλες για τουρμπίνα νερού ή άλλη
ασχολία. Τιμή έκαστη: ευρώ 1.200. Για ραντεβού:
99634136 Λάρνακα.
Πωλείται βάρκα με όλο τον εξοπλισμό, με λίγες
ώρες λειτουργίας και όλες τις άδειες. Τηλ.99422134
Πωλείται μια βιβλιοθήκη χρώματος άσπρου διαστάσεων 2.5x2.5 με χώρο για τηλεόραση στο κέντρο. Πολύ καλή κατασκευή, σε πολύ λογική τιμή.
Επίσης δύο θερμάστρες σχεδόν καινούργιες και
πολύ αποδοτικές και οικονομικές σε κατανάλωση
ενέργειας. Τηλ. 99316392.
Πωλείται τηλεσκοπικό ανυψωτικό μηχάνημα (forklift)
MERLO με 17 Μέτρα ανυψωτήρα, 3½ χρονών με
3000 ώρες λειτουργίας. Γίνονται δεκτές προτάσεις
και για ενοικίαση. Τηλ. 99622427
ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αν θέλετε έξτρα εισόδημα για οικονομική ανεξαρτησία με ελεύθερο ωράριο, δωρεάν εκπαίδευση
και εισόδημα € 500 - € 2.500. www.life-change.biz.
τηλ. 99256254.
Παραδίδονται Μαθήματα: Accounting Lessons
by an Experienced Professional Lecturer. Preparation for all Levels of the LCCI, IGCSE and A
Level examinations. Flexible times to suit students
and working adults. Contact 99689498.
Μια ερευνητική ομάδα από
το τμήμα παθολογίας του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου
Vrije του Αμστερνταμ, πήρε μια
αρκετά διαφορετική προσέγγιση
για να αντιμετωπίσει το παραπάνω πρόβλημα. Στην προσπάθειά τους να οδηγήσουν τα βλαστοκύτταρα απευθείας στην καρδιά, τα έντυσαν με μικροφυσαλίδες που περιέχουν αέρα και
χρησιμοποιούνται ευρέως σαν
σκιαγραφικό στα υπερηχογραφήματα καρδιάς.
«Πάνω σε κάθε βλαστοκύτταρο
“κολλήσαμε” περίπου 35 μικροφυσαλίδες εξοπλισμένες με ένα
συστατικό που έχει την τάση να
έλκεται από τα κύτταρα της εσωτερικής μεμβράνης των αρτηριών,
δηλαδή του ενδοθηλίου», εξηγεί
ο βιολόγος Πολ Κράινερ, ένα από
τα βασικά μέλη της ολλανδικής
ερευνητικής ομάδας. Tα StemBells, όπως ονόμασαν το σύμπλεγμα βλαστοκυττάρων και μικροφυσαλίδων, χορηγήθηκαν σε
ποντίκια μέσω μιας φλέβας και
ταξίδεψαν με επιτυχία μέχρι την
καρδιά. Παράλληλα, οι ερευνητές
τοποθέτησαν μια συσκευή υπερήχων στον θώρακα, πάνω ακριβώς από το σημείο της καρδιάς,
ώστε φτάνοντας εκεί τα βλαστοκύτταρα, τα υπερηχητικά κύματα
να τα σπρώξουν έξω από τα τοιχώματα της αρτηρίας και τα StemBells να διαχυθούν στον ιστό της
καρδιάς που χρειάζεται θεραπεία.
Πειράματα σε ποντίκια έδειξαν
ότι με αυτή τη μέθοδο οκτώ φορές
περισσότερα βλαστοκύτταρα κατέληξαν στο σημείο της καρδιάς
που είχε υποστεί βλάβη.
Οταν η ιδέα γίνεται
πρακτική εφαρμογή
Συνδυάζονταςτη χρήση βλαστοκυτ-
τάρων με τη μέθοδο της μηχανικής
των ιστών, μια ομάδα επιστημόνων
από την ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ ακολουθεί μια
πιο επεμβατική μέθοδο, προσπαθώντας να δημιουργήσει στο εργαστήριο ένα κομμάτι καρδιάς με
σκοπό να αντικαταστήσει το σημείο
εκείνο που νεκρώθηκε μετά την
καρδιακή προσβολή. «Προσπαθούμε να κατασκευάσουμε ένα “μπάλωμα” καρδιάς, με αρτηρίες, μυϊκό
ιστό και όλα τα διαφορετικά είδη
κυττάρων που απαρτίζουν μια λειτουργική καρδιά», λέει ο χειρουργός Οσκαρ Αμπιλεζ, που εξειδικεύεται στη βιολογική μηχανική.
Εξηγεί όμως ότι δεν φτάνει μόνο
να παρασκευαστούν και να συναρμολογηθούν τα διαφορετικά αυτά
κύτταρα. «Με τον ίδιο τρόπο που
σε μια ορχήστρα τα μουσικά όργανα ακολουθούν τον ρυθμό που δίνει ο μαέστρος, έτσι και αυτό το
κομμάτι καρδιάς χρειάζεται να
πάλλεται με τον ίδιο ρυθμό που
πάλλεται και η καρδιά του ασθενή», λέει ο Αμπιλεζ, που δοκιμάζει
αυτό το τρισδιάστατο μοντέλο παλλόμενης καρδιάς σε ποντίκια.
«Παντρεύοντας τις ανάγκες των
ασθενών με τις εξελίξεις της τεχνολογίας, θα μπορέσουμε να περάσουμε στο επόμενο στάδιο στην
αναγεννητική ιατρική: από τις ιδέες στις εφαρμογές» λέει ο Τέρζιτς,
τονίζοντας όμως ότι χρειάζεται
ακόμα πολλή δουλειά μέχρι η χρήση των βλαστοκυττάρων στη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας
να αποτελέσει καθημερινή πραγματικότητα.
Ενοικιάζεται διαμέρισμα
Ενοικιάζεται διαμέρισμα 1ος υπνοδωματίου σε μικρή πολυκατοικία,
σε ήσυχη περιοχή στα Λατσιά με
άμεση πρόσβαση σε κύριες οδικές
αρτηρίες (Mall, πανεπιστήμιο, αυτοκινητόδρομο). Χώροι 75 τ.μ. (55
τ.μ. εσωτερικοί χώροι και 20 τ.μ.
καλυμμένη βεράντα). Εξοπλισμένο
με εντοιχισμένη κουζίνα, ψυγείο,
θέρμανση, κλιματισμό, διπλά παράθυρα, αποθήκη και καλυμμένο
χώρο στάθμευσης. Ενοίκιο €350
μηνιαίως συμπεριλαμβανομένου
τα κοινόχρηστα. Πληρ. 99 651466.
Πωλείται οικία
Πωλείται οικία στην Αγλαντζιά, 2όροφη 3 υπνοδοματίων 160 τ.μ, σε
290 τ.μ οικόπεδο με συντελεστή 120/100 δίπλα από το Σκαλί. Η
κατοικία βρίσκεται σε αρκετά καλή κατάσταση με κεντρική θέρμανση,
a.c, τζάκι και parking. Δεχόμαστε και ανταλλαγές με μικρότερης
αξίας ακίνητα. Τιμή 235,000 συζητήσιμη. Τηλ: 97893366.
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ
Πωλούνται πολυτελή διαμερίσματα στη Λευκωσία: Ιθάκη, Καλυψώ
(χρόνος ολοκλήρωσης, Ιανουάριος 2014). Διατίθεται ένα διαμέρισμα
τριών υπνοδωματίων με roof garden (185m2 + 84m2) και ένα διαμέρισμα
δύο υπνοδωματίων (115m2).
Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε
στα τηλ.: 99685150, 99447800.
ΖΗΤΕΙΤΕ ΓΙΑ ΑΜΕΣΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ
Ζητείτε για άμεση πρόσληψη άτομο για γραφειακή διεκπεραίωση
διαφημίσεων, διαγωνισμών και ενημέρωση σχετικού λογισμικού
προγράμματος. Προηγούμενη πείρα στον χώρο θα θεωρηθεί επιπρόσθετο προσόν.
Για αποστολή βιογραφικού drousiotoue@sppmedia.com
Ενοικιάζεται διαμέρισμα
Ενοικιάζεται διαμέρισμα
Ενοικιάζεται διαμέρισμα 3 υπνοδωματίων 104 τμ, στο Ζακάκι,
Λεμεσός. Μεγάλη κουζίνα με
ηλεκτρικές συσκευές, 3 a/c, καλυμμένο parking. Ενοίκιο €500.
Τηλ. 99359350 και 99696436
Ενοικιάζεται διαμέρισμα ενός
υπνοδωματίου, επιπλωμένο, πλήρως εξοπλισμένο, με κλιματισμό.
Κατάλληλο και για φοιτητές. Λεωφ. Καλλιπόλεως κοντά στο πανεπιστήμιο. Τηλ. 22756808
Πωλείται
οικόπεδο
Πωλείται εξαιρετικό οικιστικό
οικόπεδο 661 τμ στον Ποταμό
Γερμασόγειας-περιοχή Coloumbia. Εφάπτεται μεγάλου
διαμορφωμένου χώρου πρασίνου και πεζοδρόμου.Ιδανικό για ανέγερση μιας-δυο
κατοικιών ή τριώροφο block
διαμερισμάτων.
ΣΔ 100%. Tιμή: 330.000.
Τηλ.: 97742121
TEXNES-08 ADV CNP_Master_cy 06/12/13 18:20 Page 1

διηγηματα λογοτεχνικου διαγωνισμου 2014

Δύσκολο το 2014, χειρότερο το 2015

Κάντε ένα δώρο για τις γιορτές

mikro egxeiridio politikis anypakois xavier renou

Τελική εργασία

Δεκέμβριος 2013

Εκδηλώσεις-Πολιτιστικά - Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης

Publication - Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο

Τεύχος 68 - Θέατρο Σκιών