ΕΤΟΣ: 18ο ‘Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας ELLINIZMOSZ ORSZÁGOS MAGYARORSZÁGI ÖNKORMÁNYZATÁNAK GÖRÖGÖK KIADVÁNYA ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 750 FT 3€ 70 χρόνια από την ίδρυση του ΕΛΑΣ Χρίστος Τσιαμούλης Νέοι Ούγγροι ποιητές ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Ο Γιώργος Κουκουμτζής προσκαλεί εσάς και την οικογένεια σας στην προβολή της ταινίας του Παντελή Βούλγαρη «Ψυχή βαθιά». Την εισήγηση καθώς και την συζήτηση μετά την ταινία ανοίγει ο Λαοκράτης Κοράνης, Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας. Η ταινία είναι στα ελληνικά με ταυτόχρονη συνοπτική μετάφραση στα ουγγρικά. Ημερομηνία: 3 Μαρτίου 2012 και ώρα 3:00 μ.μ. Τόπος: Actor hotel (1094 Budapest, Viola u. 10-14.) MEGHÍVÓ Kukumtzisz Giorgosz meghívja Önt és családját A Psiché Vathia c. film vetítésére. Előszót mond és a film utáni beszélgetést megnyitja: Koranisz Laokratisz, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnöke. A film görög nyelven, magyar szinkrontolmácsolással kerül levetítésre. Időpont: 2012. március 3. 15:00 Helyszín: Actor hotel (1094 Budapest, Viola u. 10-14.) Εξώφυλλο: Τάσσος (Αλεβίζος), Το κορίτσι με τα μικρά δέντρα, 1963. 80x53εκ. Δημοτική Πινακοθήκη Καλαμάτας “Α. Τάσσος” Τα έργα του χαρακτηρίζονται από την τεχνική αρτιότητά τους και την συγκινησιακή - τρυφερή αλλά και δωρική -απόδοση της μορφής των απλών ανθρώπων του μόχθου και του πόνου. Ο Τάσσος (πραγματικό όνομα Αναστάσιος Αλεβίζος: Λευκοχώρα Μεσσηνίας, 1914 – Αθήνα, 13 Οκτωβρίου 1985) ήταν διακεκριμένος έλληνας χαράκτης.Το ταλέντο του αναγνωρίστηκε πολύ γρήγορα,• στην Πανελλήνια Έκθεση του 1938 έλαβε το Βραβείο Χαρακτικής και δύο χρόνια αργότερα (1940) τιμήθηκε με το Κρατικό Μετάλλιο Χαρακτικής. Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου το 1940, ο Τάσσος και πολλοί άλλοι μαθητές του Γ. Κεφαλληνού φιλοτέχνησαν προπαγανδιστικές αφίσες για την εμψύχωση του ελληνικού λαού. Στα χρόνια της Κατοχής, εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ και στο ΕΑΜ Καλλιτεχνών, για να συνεχίσει την δημιουργία προπαγανδιστικού υλικού κατά των κατακτητών. Μετά την απελευθέρωση, ο Τάσσος άρχισε να ασχολείται και με άλλα θέματα πέρα από τα επικά του πολέμου, όπως γυμνά, νεκρές φύσεις και πορτρέτα, ενώ ταυτοχρόνως άρχισε να χρησιμοποιεί και χρώμα στις ξυλογραφίες του.Είχε επίσης μια ιδιαίτερη αγάπη για το βιβλίο και τις γραφικές τέχνες.. Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της καλλιτεχνικής ομάδας «Στάθμη», η οποία τον τίμησε με αναδρομική έκθεση των έργων του στα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια. Την ίδια εποχή παρουσίασε έργα του στην Μπιενάλε της Βενετίας (1952) και του Λουγκάνο (1953). Κατά την περίοδο της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, έζησε αυτοεξόριστος εκτός Ελλάδας και φιλοτέχνησε έργα κοινωνικής διαμαρτυρίας καταγράφοντας γεγονότα που τον συγκλόνισαν. Μετά την κατάρρευση της Χούντας, εξέθεσε έργα του στην Εθνική Πινακοθήκη (1975). Έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, δημιουργήθηκε η Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών «Α. Τάσσος», με σκοπό την διάδοση του έργου του και την υποστήριξη της ελληνικής χαρακτικής. Φεβρουάριος 2012 • EΤος: 18° Επέτειος 70 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΣ „...κι έχει πρόγραμμα λαοκρατία” Του Θανάση Ζιανού Φ έτος κλείνουν 70 χρόνια από την ίδρυση του θρυλικού ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός). Ο ΕΛΑΣ, που δημιουργήθηκε στις 16 Φλεβάρη 1942, πρόσφερε τεράστιες και ανεκτίμητες υπηρεσίες στον ένοπλο αγώνα του λαού μας κατά των ξένων κατακτητών και ντόπιων συνεργατών τους, έσωσε την τιμή του έθνους, καθήλωσε προς όφελος του γενικού αντιφασιστικού αγώνα των λαών μεγάλες δυνάμεις του εχθρού και του προξένησε μεγάλες απώλειες, έγραψε τέτοιες ένδοξες σελίδες στην ιστορία της πατρίδας μας, που καμιά πλαστογραφία, καμιά ιμπεριαλιστική επέμβαση και συκοφαντία δεν μπορεί να σβήσει και να μαυρίσει. Θα μείνουν αιώνια στη μνήμη του έθνους πολύτιμο κεφάλαιο, πηγή έμπνευσης, φρονηματισμού και παρόρμησης της νέας γενιάς, όλου του λαού μας στην πάλη του για την εθνική και δημοκρατική αναγέννηση της χώρας. «Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα, το δίκιο και τη λευτεριά!». Μ’ αυτό το εγερτήριο σάλπισμα εκφράστηκε η επιταγή του έθνους στα χρόνια της τριπλής κατοχής της χώρας μας 1941 – 44. Η ένοπλη πάλη τους ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τους Στέφανο Σαράφη και Άρη Βελουχιώτη, έδωσε εναντίον των κατακτητών 600 μάχες, μικρές και μεγάλες, καθώς και σαμποτάζ κατά των εχθρικών συγκοινωνιών. Προξένησε απώλειες στους κατακτητές σύνολο 33.030 ήτοι: Γερμανοί: Νεκροί: 16.062 Τραυματίες: 6.504 Αιχμάλωτοι: 1.878 Ιταλοί: Νεκροί: 1.988 Τραυματίες: 753 Αιχμάλωτοι: 1.073 Βούλγαροι: Νεκροί: 1.305 Τραυματίες: 1.237 Αιχμάλωτοι: 2.230 Σύνολο: Νεκροί: 19.355 Τραυματίες: 8.494 Αιχμάλωτοι: 5.181 Οι απώλειες του ΕΛΑΣ ανήλθαν σε νεκρούς 4.500, τραυματίες 6.000, ανάπηρους 2.000. Ο ΕΛΑΣ κατέστρεψε σε σαμποτάζ: 30 γέφυρες, 85 ατμομηχανές, 957 βαγόνια, 1007 αυτοκίνητα, 32 μοτοσικλέτες. Πήρε λάφυρα: 11 πλοιάρια, 5.000 νάρκες (τηλερμάν), 1.347 άλογα-μουλάρια, 100 πυροβόλα, 71 βαρείς όλμους, 128 ατομικούς όλμους, 380 πολυβόλα, 1.100 οπλοπολυβόλα, 360 ατομικά αυτόματα, 45.000 ατομικά όπλα, 57 αντιαρματικά, 15 ασυρμάτους, εκατομμύρια φυσίγγια, χειροβομβίδες, βλήματα πυροβολικού και όλμων. Σημαντική ήταν και η συμβολή του ΕΛΑΝ (Εθνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Ναυτικού) που δημιουργήθηκε το 1943. Το ΕΛΑΝ διέθετε 100 σκάφη με περισσότερους από 1.200 μαχητές και αξιωματικούς. Τα ιδανικά του ΕΑΜ και ΕΛΑΣ συγκλόνισαν τον λαό. Μπήκαν κατάβαθα στην ψυχή του, φλόγισαν τις καρδιές ολονών μας. Μέσα στο καμίνι του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, συνένωσαν όλο το έθνος στον ιερό αγώνα για την χιλιάκριβη τη λευτεριά, συνεχίζοντας τους θρύλους του αθάνατου 1821 και το έπος του 1940. Ο ΕΛΑΣ κατά την απελευθέρωση της πατρίδας μας ξεπερνούσε τις 130.000, από τις οποίες 80.000 ήταν στο μόνιμο ΕΛΑΣ. Έδωσε πολλές και σκληρές μάχες με τους ξένους κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους, γράφοντας λαμπρές σελίδες στα πεδία των μαχών, που δεν μας το επιτρέπει ο χώρος της εφημερίδας να τις περιγράψουμε, όμως τα στοιχεία που προαναφέρουμε το επιβεβαιώνουν. Θα περίμενε κανείς την αναγνώριση των αγώνων και θυσιών τους από την πολιτεία. Έγινε το αντίθετο, το καταπληκτικό και τερατώδες, μοναδικό στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Αντίστασης. Οι δοσίλογοι και οι συνεργάτες των κατακτητών να ανακηρύσσονται ήρωες της Εθνικής Αντίστασης, να καταλαμβάνουν ανώτερες θέσεις στον κρατικό μηχανισμό, να τους στήνουν ακόμη και ανδριάντες. Ενώ οι πραγματικοί ήρωες και πρωτεργάτες της Εθνικής Αντίστασης διώχτηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, εξοντώθηκαν. Η βάναυση επέμβαση του αγγλικού και αμερικάνικου ιμπεριαλισμού έφερε στην εξουσία του κράτους τις πιο αντιδραστικές δυνάμεις του τόπου, τους συνεργάτες των κατακτητών. Οδήγησε στην εξάρτηση της χώρας από τους Αγγλοαμερικάνους και το ΝΑΤΟ. Τα επακόλουθα είναι γνωστά: φασιστική τρομοκρατία, εμφύλιος σπαραγμός, που προξένησαν στο λαό μας ανυπολόγιστες ανθρώπινες υλικές και ηθικές ζημιές. Μεταξύ αυτών και την πολιτική προσφυγιά. Η προσφορά αυτή του ΕΛΑΣ στον κοινό πόλεμο των σκλαβωμένων λαών κατά του διεθνούς φασισμού – ναζισμού, αποτελεί αναμφισβήτητα έναν υπέροχο τίτλο τιμής για τον λαό μας, τους ηρωικούς ελασίτες, ελανίτες και ανταρτοεπονίτες για ολόκληρη την Εθνική μας Αντίσταση. Η δική μας γενιά, που έτυχε να πάρει μέρος στην Εθνική Αντίσταση, είναι περήφανη για τη συμμετοχή μας, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στις αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΕΛΑΝ – ΕΠΟΝ – ΚΚΕ. Τα ιδανικά του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ και σήμερα εμπνέουν τις νέες γενιές στον αγώνα τους, για την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Τιμή και δόξα στους ηρωικούς ΕΛΑΣ-ίτες. 3 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Κρίση Δριμύ «κατηγορώ» ενάντια στους «εγκεφάλους» των μέτρων που επιβάλλονται στην Ελλάδα Τ „ο κατάλογος των επιβαρύνσεων που υφίσταται ο ελληνικός λαός είναι μακρύς, εν τούτοις συνεχώς γίνεται λόγος για μη επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων” 4 ο συμπέρασμα πως, «αν στην Αυστρία εφαρμοζόταν ένα πακέτο λιτότητας ελληνικών διαστάσεων, αυτό θα ήταν και το τέλος της Αυστριακής Δημοκρατίας όπως τη γνωρίζουμε», εξάγει εκτενές άρθρο -ανάλυση σε πρόσφατο τεύχος του εβδομαδιαίου αυστριακού πολιτικο- οικονομικού περιοδικού «Προφίλ», άρθρο που στο σύνολό του αποτελεί ένα δριμύτατο «κατηγορώ» ενάντια σε όλους του μεγαλοσχήμονες στο εξωτερικό οι οποίοι εκμεταλλεύονται την Ελλάδα ως «πεδίο πειραματισμού» τους. Οι συντάκτες του άρθρου, Γκιούντερ Μιούλερ και Ρόμπερτ Τράχλερ, θέτουν το ερώτημα αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα υποστήριζαν τη σκοπιμότητα όλων αυτών που υφίσταται η Ελλάδα, σε περίπτωση που αυτά αφορούσαν τη δική τους χώρα, επισημαίνοντας πως τα πακέτα περικοπών και εξοικονόμησης πόρων, που συζητούνται στο πλαίσιο του αποκαλούμενου «φρένου χρέους», το οποίο εξαναγκάζονται, στενάζοντας, να κατοχυρώσουν νομικά, πολλές χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα ήταν αστείο να συγκριθούν με τα ελληνικά πακέτα λιτότητας. Όπως καταγγέλλουν στη συνέχεια οι ίδιοι, με μεγάλη δόση ειρωνείας, η Ευρώπη έχει υποσχεθεί να δώσει ένα μάθημα στους Έλληνες, καθώς, όπως σημειώνουν, στο πνεύμα της «ευρωπαϊκής αλληλεγγύης» είναι ιδιαίτερα σκόπιμη η εξαθλίωση του ελληνικού πληθυσμού, γιατί πρέπει να πειστεί ο Ευρωπαίος φορολογούμενος, ότι υποστηρίζεται ένας λαός, «ο οποίος ζούσε πέρα από τις δυνατότητές του», όπως αυτός αναφέρεται στην υπαγορευόμενη φρασεολογία. Όπως επισημαίνεται στη συνέχεια, μάταια αναζητά κανείς στο πρόγραμμα της ριζοσπαστικής λιτότητας εν μέσω ύφεσης μια οικονομικο-πολιτική κατεύθυνση, καθώς ούτε νεοφιλελεύθερο είναι, αφού προβλέπει υπερβολικές αυξήσεις φόρων, ούτε σοσιαλδημοκρατικό, γιατί οι φόροι πλήττουν τις πλατιές μάζες, ούτε και «κεϊνσιανό», γιατί με τις περικοπές θέσεων και μισθών αφαιρείται το χρήμα από την οικονομία. Αντίθετα, πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο συνενώνει «ό,τι χειρότερο από παντού», αποτελώντας μια «σαδο-οικονομία». Οι συντάκτες του άρθρου επισημαίνουν πως, όταν πλήττεται η Ελλάδα, επιτρέπονται τα πάντα, πολύ δε περισσότερο αφού οι Ευρωπαίοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων δεν πρέπει να παρουσιάσουν οι ίδιοι το πρόγραμμα λιτότητας: ένα απρόσωπο «τριουμβιράτο» με απεσταλμένους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επισκέπτεται την Αθήνα για να υπαγορεύσει το τι πρέπει να γίνει. Στο άρθρο- το οποίο συνοδεύεται από πίνακες με στοιχεία για τις επί μέρους περικοπές και τις φορολογικές αυξήσεις- γίνονται, μεταξύ άλλων αναφορές στις αυξήσεις φόρων που εφαρμόζονται τώρα στην Ελλάδα, όπως και στις μεγάλες περικοπές δαπανών στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής ασφάλισης, παρά τις έκτακτες κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα. Επισημαίνεται επίσης ότι δεν έμεινε αλώβητος ούτε ο τομέας της παιδείας, όπου η κυβέρνηση προχώρησε σε κλείσιμο ή συγχώνευση χιλιάδων σχολείων και κατάργηση χιλιάδων θέσεων εκπαιδευτικών. Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά, ο κατάλογος των επιβαρύνσεων που υφίσταται ο ελληνικός λαός είναι μακρύς, εντούτοις συνεχώς γίνεται λόγος για μη επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει για τον απλούστατο λόγο ότι η ΕΕ ζήτησε από την Ελλάδα τον περασμένο Ιούνιο την εφαρμογή νέου πακέτου λιτότητας, που θα προβλέπει 28 δισ. ευρώ σε περικοπές και 50 δισ. ευρώ σε ιδιωτικοποιήσεις, προκειμένου να δοθεί περαιτέρω βοήθεια. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις παραμένουν ισχνά, μια και, όπως σημειώνεται, η Ελλάδα δεν διαθέτει ιδιαίτερα προσοδοφόρες κρατικές επιχειρήσεις, ενώ στη συνέχεια τονίζεται ότι η όλη προσπάθεια διάσωσης της Ελλάδας έχει βυθίσει τη χώρα στην ύφεση, με αποτέλεσμα το χρέος να συνεχίζει να αυξάνεται. Οι συντάκτες του άρθρου παρατηρούν πως «ωστόσο η τρόικα δεν έχει εξαντλήσει ακόμη όλη τη σοφία της», καθώς επιμένει σε μείωση του κατώτατου μισθού, κάτι στο οποίο αντιτίθενται ακόμη και αυτές οι ενώσεις των εργοδοτών, που κρούουν των κώδωνα του κινδύνου για περαιτέρω πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Συμπερασματικά οι συντάκτες του «Προφίλ» καταγγέλλουν ότι η Ελλάδα έχει γίνει «πεδίο πειραματισμού» για τους «σχιζο-ειδικούς της οικονομίας», στο οποίο τους επιτρέπεται να δοκιμάζουν όλες τις ιδέες τους σε ό,τι αφορά δαπάνες και έσοδα, ενώ, εάν παρ’ όλα αυτά ανεβούν φτώχεια και έλλειμμα, τότε θα υπάρξει μια περαιτέρω δόση «πανευρωπαϊκής συμπόνιας», συμπεριλαμβανομένων ακόμη σοφότερων προτάσεων λιτότητας. «Κι αν στο τέλος η Ελλάδα καταρρεύσει, υπάρχει και ακόμη μια εναλλακτική επιλογή, δηλαδή, ίσως το ίδιο πείραμα να επιτύχει στην Πορτογαλία», καταλήγει το άρθρο- «κατηγορώ» του έγκυρου αυστριακού περιοδικού. Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ Φεβρουάριος 2012 • EΤος: 18° Κρίση Καπιταλιστική κρίση κι Ελλάδα Ο αστικός τύπος των ευρωπαϊκών χωρών επιχειρεί συστηματικά να αποπροσανατολίσει για τα αίτια της καπιταλιστικής κρίσης στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας πως «η Ελλάδα ξόδευε παραπάνω απ’ όσα είχε», «ξεγελούσε την ΕΕ» κτλ. Στην πραγματικότητα στη Ελλάδα μέχρι πριν την εκδήλωση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης είχαμε μεγάλη καπιταλιστική ανάπτυξη. Συσσωρεύτηκε αμύθητος πλούτος στα χέρια μιας χούφτας πλουτοκρατών. Την περίοδο 1990-2007, το ΑΕΠ ανέβηκε 5 φορές και τα καπιταλιστικά κέρδη 28 φορές. Μόνο το 2009 οι εισηγμένες εταιρίες στο χρηματιστήριο είχαν κέρδη 11,8 δισεκατομμύρια €. Το ενεργητικό των μεγάλων τραπεζών αυξήθηκε από το ποσό των 275 δις € το 2004 στα 579 δις το 2009. Την ίδια ώρα οι μισθοί των εργαζομένων παρέμειναν στο 60% των μέσων ευρωπαϊκών, ενώ η παραγωγικότητα της εργασίας αυξήθηκε στο 93,5% του μέσου όρου της ευρωζώνης. Όλα αυτά τα υπερκέρδη, που δημιουργήθηκαν από την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, τα καρπώθηκε το μεγάλο κεφάλαιο, που επιπρόσθετα ενισχύθηκε με επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές, προνόμια. Είναι χαρακτηριστικό πως η φορολόγηση καπιταλιστικών κερδών μειώθηκε τα τελευταία χρόνια από 45% μειώθηκε στο 23%. Ενώ η φοροδιαφυγή από τις 6.000 περίπου γνωστές μεγάλες επιχειρήσεις, είναι 15 δις ευρώ. Μόνο στις τράπεζες της Ελβετίας οι έλληνες καπιταλιστές έχουν καταθέσεις 600 δις ευρώ. Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν τα μεγέθη της εκμετάλλευσης της ελληνικής εργατικής τάξης, την καθ’ όλα «νόμιμη» κλοπή της υπεραξίας των εργατών στην παραγωγή. Σκόπιμα γίνεται προσπάθεια να ενοχοποιηθεί η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα της χώρας, ώστε να αποδεχτούν χωρίς αντίδραση τα αντιλαϊκά μέτρα. Στόχος είναι να φορτωθούν οι εργαζόμενοι τα βάρη της καπιταλιστικής κρίσης, ώστε να διασφαλιστεί η κερδοφορία των καπιταλιστών. Για το λόγο αυτό επιδιώκουν να συμπιέσουν την τιμή της εργατικής δύναμης. Πρόκειται για μέτρα, που σχεδιάζονταν εδώ και χρόνια. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός ομολόγησε πως: «Η κρίση μάς έδωσε την ευκαιρία να πάρουμε μέτρα που έτσι κι αλλιώς θα τα παίρναμε». Είναι μέτρα που λαμβάνονται και σε άλλες χώρες της ΕΕ και περιγράφονται στην ιδρυτική Συνθήκη της ΕΕ, καθώς και στις άλλες συνθήκες της ΕΕ. Σ’ ότι αφορά το επιχείρημα ότι «η Ελλάδα έχει μεγάλο αριθμό δημοσίων υπαλλήλων», η πραγματικότητα είναι πως στο ποσοστό των δημόσιων υπαλλήλων (επί του συνόλου των εργαζομένων κάθε χώρας), η Ελλάδα καταλαμβάνει τη 14η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ, με ποσοστό 11,4%. Την ίδια ώρα στη χώρα είναι μεγάλες οι ελλείψεις στα νοσοκομεία, στα σχολεία και σε άλλους τομείς. Σ’ ότι αφορά τους μισθούς. Υπολογίζεται πως οι κατώτατοι μισθοί ΠΡΙΝ ΤΑ ΜΕΤΡΑ στην Ελλάδα κυμαίνονταν στο 51% του μέσου όρου της ευρωζώνης και οι μέσες αποδοχές στο 73%. Οι συντάξεις βρίσκονταν στο 55% του μέσου όρου της ευρωζώνης. Η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων εργαζομένων κινούνταν στο 83% του μέσου όρου της ευρωζώνης. Κάτω από το όριο της φτώχειας βρίσκονταν το 25% του ελληνικού λαού. Το 23,3% του συνόλου των παιδιών ηλικίας 0-17 ετών (449.000 ανήλικα παιδιά) διαβιούσαν σε νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν προβλήματα φτώχειας. Αν τα στοιχεία αυτά συγκριθούν με την υψηλή κερδοφορία του κεφαλαίου βγαίνει το συμπέρασμα για τον ταξικό χαρακτήρα της ανάπτυξης, για την καπιταλιστική βαρβαρότητα. Το επιχείρημα του αστικού τύπου πως «η Ελλάδα δεν παράγει τίποτα» επιβεβαιώνει τη θέση του ΚΚΕ, πως η ίδια η συμμετοχή της χώρας μας στην ΕΕ έθεσε κι εξακολουθεί να θέτει σοβαρά εμπόδια στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας. Πριν η Ελλάδα μπει στην ΕΟΚ έκανε εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, ενώ τώρα εισάγει. Πριν είχε αναπτυγμένα ναυπηγεία, που σήμερα έχουν πλήρως συρρικνωθεί. Σήμερα, με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ χτυπιέται η αλιεία, ξηλώνεται η αμπελοκαλλιέργεια. Αλλά παρ’ όλα αυτά στην Ελλάδα υπάρχει ορυκτός πλούτος, μεγάλες βιομηχανικές μονάδες και αναπτυγμένη ναυτιλιακή βιομηχανία, μεγάλα πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού. Είναι ώρα να γίνει ο ισολογισμός για το τι προσέφερε στο λαό η εμπιστοσύνη που έδειξαν εργατικά, λαϊκά στρώματα στα κόμματα του ευρωμονόδρομου, όταν έλεγαν ότι η Ελλάδα είναι χαμένη δίχως την ένταξη και τη δήθεν προστασία της ΕΕ. Δεν αποτράπηκαν ούτε η οικονομική κρίση, η εξάπλωση της φτώχιας, η ανεργία, η ακρίβεια, οι δυσβάσταχτοι εξοπλισμοί ούτε ο τεράστιος όγκος των εισαγωγών προϊόντων που σαφώς μπορούν να παραχθούν στην Ελλάδα και μάλιστα ποιοτικά και πιο φθηνά. Αποδείχτηκε ότι η ΕΕ όχι μόνο δεν παρέχει καμιά προφύλαξη αλλά το αντίθετο, είναι παράγοντας ενίσχυσης των αντιλαϊκών-αντεργατικών μέτρων. Οι μόνοι που νιώθουν προφυλαγμένοι και ασφαλείς είναι οι καπιταλιστές γιατί η ΕΕ ως διακρατική ένωση των μονοπωλίων εξυπηρετεί και εργάζεται στην κατεύθυνση των συμφερόντων τους. Η κρίση δεν προέκυψε λόγω της υιοθέτησης της μιας ή της άλλης μορφής καπιταλιστικής διαχείρισης από το κεφάλαιο. Είτε με τη νεοφιλελεύθερη είτε με τη σοσιαλδημοκρατική εκδοχή διαχείρισης, η καπιταλιστική κρίση είναι αναπόφευκτη, αφού η εκδήλωσή της έχει να κάνει με την ίδια τη βασική αντίθεση του καπιταλισμού μεταξύ κεφαλαίου-εργασίας, πρόκειται για κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου. Δεν έχουν βάση οι σκέψεις πως χωρίς να πειραχτεί η καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και μόνον με την έξοδο από την ευρωζώνη, την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα ή με μια αναδιαπραγμάτευση του χρέους, μπορεί δήθεν να προκύψει φιλολαϊκή έξοδος από την κρίση. Κι αυτό γιατί τέτοιες λύσεις μεταθέτουν την επίλυση του ζητήματος στο μέλλον, διατηρώντας την αιτία που προκαλεί την ανεργία, την φτώχεια, την καπιταλιστική εκμετάλλευση. (πηγή Ριζοσπάστης) «Στόχος είναι να φορτωθούν οι εργαζόμενοι τα βάρη της καπιταλιστικής κρίσης, ώστε να διασφαλιστεί η κερδοφορία των καπιταλιστών» 5 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Πρόσωπα Χρίστος Τσιαμούλης “όπου κι αν ταξιδέψαμε, βλέπαμε τη συγκίνηση που μπορεί να έχει κανείς μέσα του όταν θυμάται την Ελλάδα” της Edit Vengrinyák «Η μουσική μας ιστορία είναι τόσο παλιά όσο και ο ελληνικός πολιτισμός, και πολλοί μουσικοί του θρύλου και της ιστορίας κοσμούν την αρχαία και την βυζαντινή εποχή. Η μουσική της Μικράς Ασίας, μητέρας πολλών πολιτισμών, διατήρησε μέσα της ζωντανά όλα τα μουσικά στοιχεία, ήχους, ρυθμούς και όργανα που ταξίδεψαν μέσα στον χρόνο, από την αρχαία εποχή στο Βυζάντιο, κι ύστερα από τη μεταβυζαντινή περίοδο μέχρι τον αιώνα μας». (απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου των Χρ. Τσιαμούλη & Π. Ερευνίδη: Ρωμιοί συνθέτες της Πόλης, 17ος - 20ός αι.). Ένας από τους πιο γνωστούς και καταξιωμένους οργανοπαίχτες και τραγουδιστές της ελληνικής μουσικής παράδοσης είναι ο Χρίστος Τσιαμούλης. Με πολλούς δίσκους στο ενεργητικό του αλλά και συνεργασίες με σημαντικούς μουσικούς της έντεχνης και παραδοσιακής μουσικής. Πριν τις γιορτές βρέθηκε στη Βουδαπέστη, όπου και συνομίλησε με την Έντιτ Βένγκρινιακ, μαθήτριά του για ένα διάστημα στο Ωδείο της Πάτρας. – Χρίστο, πες μας πώς ξεκίνησε η μουσική σου καριέρα. – Πολύ ευχαρίστως. Η μουσική μου καριέρα ξεκίνησε το 1985 με την γνωριμία στο κοινό των Δυνάμεων του Αιγαίου. Οι Δυνάμεις του Αιγαίου ήταν ένα συγκρότημα που αποτελείτο από τέσσερα άτομα, τα οποία έγιναν πέντε-έξι στη συνέχεια, που για έξι χρόνια παίζαμε τραγούδια που αφορούν την ελληνική παράδοση. Και μάλιστα περισσότερο την ανατολική ελληνική μουσική παράδοση. Δηλαδή μουσική των νησιών και της Μικράς Ασίας. Μέσα σ’ αυτά τα χρόνια, που μας ήταν πολύτιμα, κάναμε πολλές συναυλίες και στην Ελλάδα, και στο εξωτερικό, και ανακαλύψαμε τι μπορούμε να κάνουμε. Μελετήσαμε κι εμείς τα όργανά μας, μάθαμε κάπως πιο ζωντανά τα πράγματα. Παίζαμε όργανα όπως είναι το λαούτο, το ούτι, ο ταμπουράς, το νέι, το βιολί, το κανονάκι, τα κρουστά, το τουμπερλέκι. Όργανα τα οποία πηγάζουν κυρίως από την ελληνική ανατολή, από την περιοχή της Μικράς Ασίας. Γράψαμε δικιά μας μουσική και την παίξαμε μ’ αυτά τα όργανα, που ήταν κάπως πρωτόγνωρο και για μας και για τους άλλους. Ήταν μια πολύτιμη εμπειρία μέσα σ’ αυτά τα έξι χρόνια, και για τη μουσική που παίξαμε, και για το πως γνωρίσαμε όλη την ελληνική πραγματικότητα, τη μουσική, καθώς και πολύ σπουδαίους ανθρώπους. Την πρώτη μας παραγωγή την έκανε ο Διονύσης Σαββόπουλος, την τρίτη παραγωγή την έκανε ο Μάνος Χατζιδάκις. Μέσα σ’ αυτή την διαδρομή γνωρίσαμε όλους τους σημαντικούς ανθρώπους της ελληνικής κουλτούρας. Αυτό ήταν το ξεκίνημα. Από ‘κει και πέρα συνέχισα μόνος μου, πιο μοναχική πορεία, όπου κι εγώ με τη σειρά μου ανακάλυψα λίγο λίγο τον εαυτό μου. Ο πρώτος δίσκος που έκανα ήταν ο Άθως ο Εμός, ένας δίσκος αφιερωμένος στο Άγιον Όρος, και ακολούθησαν μετά άλλοι 15 τουλάχιστον δίσκοι. Επίσης έγραψα κάποια βιβλία, πάντα σχετικά με τη μουσική, κάποιες μουσικές για θεατρικές παραστάσεις, για τον κινηματογράφο. – Μπορείς να μου πεις παραδείγματα από τα έργα σου; Υπάρχουν μήπως μερικά που είναι πιο κοντά σου και τα αγαπημένα σου; – Από τα cd θεωρώ πολύ σημαντικό τον Άθω τον Εμό, που είναι ένα διπλό cd αφιερωμένο στο Άγιον Όρος. Το Ανέσπερα, το οποίο είναι μια συναυλία live στο Ηρώδειο από μια ορχήστρα 20 ανθρώπων με παραδοσιακά και κλασικά όργανα μαζί. Ήταν μουσική που μου παραγγείλανε να γράψω για την γενοκτονία των Ποντίων, στις 21 Ιουνίου 1999. Ένα δίσκο με τη Λιζέττα Καλημέρη που λέγεται Αφύ- 6 λακτη Σκοπιά, το Μονάχα για να ταξιδεύω που τραγουδάει η Σοφία Παπάζογλου, η Κατερίνα Παπαδοπούλου και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, το δίσκο Δωδεκάορτο που κυκλοφόρησε λιγότερο γιατί υπήρξαν κάποια προβλήματα. Επίσης ένας δίσκος με κάλαντα, ο οποίος ενώ στην αρχή φαινότανε πιο μικρού ενδιαφέροντος, έγινε τελικά πολύ γνωστός. Ένας δίσκος με τον Σωκράτη Σινόπουλο και την Κατερίνα Παπαδοπούλου που λέγεται Πολίτικη ζυγιά, όπου ακούγεται ούτι και πολίτικη λύρα. Ένας δίσκος με την Καίτη Κουλιά, Γαλάζιο στον ορίζοντα, καινούριος είναι, που έχει μια ανθολογία από 12 νησιώτικα τραγούδια. Θεωρώ σημαντικά και τα βιβλία που κυκλοφόρησαν, το ένα ήταν Οι Ρωμιοί συνθέτες της Πόλης 17-20ος αιώνας, ό,τι γράψανε οι Έλληνες συνθέτες από το 1650 – 1950 στην Κωνσταντινούπολη. – Εμένα μ’ αρέσει και ο δίσκος σου με το Χαλίλ Καραντουμάν. – Ο Χαλίλ Καραντουμάν είναι πολύ μεγάλος μουσικός, παίζει κανονάκι και τραγουδάει πολύ ωραία, είναι πασίγνωστος στην Τουρκία. Οι Τούρκοι μουσικοί έχουν ανεβάσει το κανονάκι σε πολύ ψηλά επίπεδα τεχνικής, ανάμεσά τους κι ο Χαλίλ. Παίξαμε μαζί 4 μέρες στην Αθήνα, το ηχογραφήσαμε και βγάλαμε αυτό το cd. – Σε διέκοψα, και δεν μίλησες για το τελευταίο βιβλίο σου. – Το τελευταίο βιβλίο λέγεται Αριθμητικό τροπικό σύστημα της ελληνικής μουσικής και είναι μια προσπάθεια να καταγραφούν οι δρόμοι, ήχοι ή τρόποι και οι ρυθμοί της ελληνικής μουσικής παράδοσης. Υπάρχει ένα ιστορικό μέρος που ξεκινάει από την αρχαία ελληνική μουσική, περνάει στη βυζαντινή μουσική, το συνδέει με την ανατολική μουσική, με την οποία είναι άρρηκτα συνταγμένο το παραδοσιακό τραγούδι, και μετά έχει το τεχνικό μέρος, όλα αυτά που αφορούν τους μουσικούς: διαστήματα, κλίμακες, ρυθμοί. Αυτό βγήκε πριν ένα χρόνο, γιατί διδάσκω στο Ωδείο Αθηνών εδώ και επτά χρόνια, και ήμασταν πάντα με τις φωτοτυπίες. Και σ’ αυτό το βιβλίο συνόψισα κάπως όλα αυτά που ήθελα. Έτσι υπάρχει ένα εγχειρίδιο που αφορά καθαρά ό,τι είναι η ελληνική μουσική, όχι η ανατολική, ό,τι έχει ακουστεί στην Ελλάδα. – Τώρα τελευταία και διδάσκεις και δίνεις συναυλίες. Δίνεις προτεραιότητα σε κάποιο, έχεις προτίμηση ή σου αρέσουν και τα δύο; – Και τα δυο μου αρέσουν. Απλώς δεν είμαι άνθρωπος της νύχτας, δηλαδή να κυνηγάω τη νύχτα να παίζω. Προτιμώ τις συναυλίες τις λίγες και καλές. Νομίζω ότι η συναυλία είναι το πιο ωραίο πράγμα, γιατί παρουσιάζεις τη μουσική όσο γίνεται καλύτερα. Αυτός είναι ο σκοπός. Το βράδυ είναι πιο πολύ επικοινωνία με τον κόσμο. Κι αυτό είναι επίσης πολύ καλό, αλλά ίσως κι άλλοι να είναι καλύτεροι Ο Χρ.Τσιαμούλης με την Ε.Βένγκρινιακ και τον Γ.Κολλάτο κατά την επίσκεψή του στη Βουδαπέστη Φεβρουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18° Πρόσωπα από μένα σ’ αυτό. Αγαπώ το ίδιο και τη διδασκαλία, την οποία θεωρώ επίσης πολύ σημαντική για τον εξής λόγο: δεν έχουμε τις δυνατότητες να διαθέτουμε εταιρίες που να προωθούν αυτή τη μουσική στον κόσμο. Η μόνη δυνατότητα για να πλησιάσουμε τον κόσμο είναι από κοντά, να παίξουμε, και να πούμε πώς πάει αυτή η πολύ μεγάλη και σημαντική παράδοση. Επειδή τα μέσα δεν την προωθούνε. Όποτε χρειάζονται δημοτικά τραγούδια, η τηλεόραση θα μας δείξει ή θα ασχοληθεί με το συγκεκριμένο είδος. Αλλά μόνο όταν το έχουν ανάγκη. Ποτέ δεν προωθούν αυτό το είδος με αγάπη όσο μπορούνε. Έτσι με τα μαθήματα γίνεται κάπως γνωστή, γιατί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, ενώ στη δική μου γενιά ξεκινήσαμε 3-4 άτομα που ασχολούμασταν μ’ αυτό, τώρα όλος ο κόσμος παίζει παραδοσιακά όργανα. Έχει προχωρήσει πολύ η γνώση αυτών των πραγμάτων κι έχουν βγει πολύ καλοί σολίστες. – Πέρσι που συναντηθήκαμε στην Κύπρο τυχαία, έμαθα ότι κάνεις συναυλίες και μαθήματα κι εκεί. – Ναι, πηγαίνουμε εδώ και δυο χρόνια στην Αγία Σοφία Στροβόλου, μια μεγάλη εκκλησία όπου μας έχουν καλέσει για μαθήματα. Είναι μαζί μας ο Σωκράτης Σινόπουλος και ο Πάνος Δημητρακόπουλος και κάνουμε μαθήματα. Νομίζω ότι και στην Κύπρο έχει ξεκινήσει η ίδια στροφή όπως και στην Ελλάδα. – Με ποιους συνεργάζεσαι τώρα πρόσφατα; Τι γίνεται με τις Δυνάμεις του Αιγαίου; – Με τις Δυνάμεις του Αιγαίου συναντηθήκαμε μόνο μια φορά το 2002-2004 όπου κάναμε και έναν τέταρτο δίσκο, το Όλες οι μέρες που έλειπα. Αλλά από τότε δεν ξαναπαίξαμε. Συνεργάζομαι με αρκετό κόσμο, πιο πολύ όμως με αυτούς που έχουν σχέση με την ελληνική παράδοση, όπως ο Σωκράτης Σινόπουλος και ο Πάνος Δημητρακόπουλος, η Κατερίνα Παπαδοπούλου, η Καίτη Κουλιά, με τη Λιζέτα Καλημέρη αρκετές φορές. Εγώ τραγουδάω σε κάθε ευκαιρία που μπορώ με ορχήστρες και προσπαθώ να προωθώ το όργανο που παίζω, το ούτι και το νέυ. – Πως βλέπεις την κατάσταση σήμερα με την παραδοσιακή μουσική; Μπορεί να σωθεί; Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Όπως αλλάζει ο τρόπος ζωής, αυτά τα πράγματα, αν δεν τα προσέχουμε, ξεχνιούνται. – Νομίζω πως είμαστε σε μια φάση που αυτή η μουσική μπορεί να ξαναζωντανέψει. Ποια είναι η διαφορά; Αυτή η μουσική λειτουργούσε περισσότερο στην επαρχία και λιγότερο στην Αθήνα, στα αστικά κέντρα. Τώρα ζει περισσότερο στα αστικά κέντρα παρά στην επαρχία. Εάν η ελληνική πολιτεία βοηθούσε, θα ήτανε πολύ καλύτερα τα πράγματα. Η ελληνική πολιτεία δεν βοηθάει, δεν βγάζει πτυχία για τα παραδοσιακά όργανα, τα τραγούδια και τους χορούς. Ο κόσμος όμως παίζει καλά, έχουν δημιουργηθεί πολλά συγκροτήματα και νομίζω πως υπάρχει μεγάλο μέλλον. Οι συνθέτες μπορούν να επηρεασθούν και να γράφουν μ’ αυτό τον τρόπο και το ίδιο πράγμα γίνεται και στην Ευρώπη. Επίσης βοηθάνε κι οι χοροί. Όλα αυτά τα χορευτικά που θέλουν να χορεύουν οι άνθρωποι, κάποιος πρέπει να παίζει. Η ελληνική παράδοση έχει πολλά μουσικά θέματα, τα οποία δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστά. Χρειάζεται να δουλέψουν 1 – 2 γενιές για να προωθηθεί όλο αυτό το υλικό το μεγάλο. – Υπάρχουν θησαυροί που δεν έχουν ανακαλυφθεί στην ελληνική παραδοσιακή μουσική; – Αυτό είναι για λίγο. Υπάρχουν παλιές ηχογραφήσεις. Αν έχεις παλιές ηχογραφήσεις, θα ανακαλύψεις διαμάντια. Αλλά αυτά πρέπει να τα ακούσει κι ο κόσμος που δεν έχει ασχοληθεί μ’ αυτά. Λες να μην υπάρχει; Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά σχολεία μουσικής, μέσα στα πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ, μουσικά σχολεία σε όλη την Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη, στο Πήλιο, στον Ταΰγετο, στον Ρος (σ.σ. Ross Dale, Ιρλανδός μουσικός, δεξιοτέχνης της κρητικής λύρας) κάτω στην Κρήτη. Πολλά παιδιά μαθαίνουνε, γεγονός που νομίζω ότι οδηγεί κάπου. – Έχεις ακόμα κάτι που θέλεις να μοιραστείς με τους Έλληνες της Ουγγαρίας; – Κατ’ αρχάς θέλω να πω ότι θα ήθελα να τους γνωρίσω γιατί όπου πηγαίναμε, από την εποχή των Δυνάμεων του Αιγαίου, πάντα βλέπαμε στα διάφορα μέρη, ελληνικές κοινότητες, κι αυτό ήταν πολύ συγκινητικό. Πήγαμε στην Αμερική, στην Αυστραλία, ταξιδέψαμε και στην Ευρώπη, και έβλεπες τη συγκίνηση που κανείς μπορεί να έχει μέσα του όταν θυμάται την Ελλάδα. Ελπίζω να υπάρχουν άνθρωποι που διδάσκουν μουσική και όργανα εδώ, το θεωρώ σημαντικό αυτό, να υπάρχουν κάποιοι Έλληνες που θα έρθουν εδώ που γνωρίζουν το αντικείμενο. Επίσης κάποιοι που να έρθουν στην Ελλάδα το καλοκαίρι, που είναι ταλαντούχοι, να παρακολουθήσουν κάποια μαθήματα. Τώρα φτάσαμε και σ’ ένα σημείο που πολλοί παίζουν ελληνική μουσική κι ας μην είναι Έλληνες. Βλέπεις σ’ όλο τον κόσμο, και στην Αμερική κι εδώ, και παίζουν καλά. Μπορεί λίγο να πέρασαν κάπως τα χρόνια, αλλά κι εγώ έχω πολύ υλικό και συνθέσεις δικές μου, κι έχω ακόμα κέφι να τις προχωρήσω να τις ηχογραφήσω, αν και είναι μια εποχή δύσκολη σ’ όλον τον κόσμο, λόγω εταιριών που αλλάζουν χέρια και μορφή κτλ. Αλλά μέσω των ζωντανών συναυλιών και των εμπειριών, νομίζω μπορεί να υπάρξει επικοινωνία κόντρα στις δυσκολίες που έχουν βάλει στη μουσική. – Ευχαριστώ πάρα πολύ και ελπίζω να σε ξαναδούμε στη Βουδαπέστη πάλι, όχι μόνο σαν τουρίστα, αλλά και σαν μουσικό, να σε ακούσουμε από κοντά. – Ευχαριστώ Έντιτ, και χαιρετισμούς σ’ όλους τους Έλληνες και όλους τους φίλους εδώ. „Η ελληνική παράδοση έχει πολλά μουσικά θέματα, τα οποία δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστά. Χρειάζεται να δουλέψουν 1 – 2 γενιές για να προωθηθεί όλο αυτό το μεγάλο υλικό”. 7 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Τα νέα μας Προς όλους τους ενδιαφερόμενους Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση. Στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας: ellinismos@ hotmail.com . Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνεργασία μαζί σας! – Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας. – Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκησής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ ) – Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους της εφημερίδας μας να αποστέλλουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου. Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη της εφημερίδας κλείνει την 1η του Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης και η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του 13ου διαμερίσματος σας προσκαλεί στον εορτασμό της επετείου της θρυλικής ΕΠΟΝ. Η γιορτή θα γίνει στις 25 Φεβρουαρίου 2012, μέρα Σάββατο και ώρα 14.00, στο Πολιτιστικό Κέντρο Νεολαίας, στην οδό Ντάγκαϊ 15. Πρόγραμμα Εθνικός Ύμνος Πανηγυρικός Λόγος Χορωδία “Ο Φάρος” του Πολιτιστικού Συλλόγου Νέων Μουδανιών Χαλκιδικής Απαγγελίες μαθητών του 12τάξιου Σχολείου Ελληνικών Χορευτικό συγκρότημα “Ελληνισμός” Θα ακολουθήσει μπουφές και συζήτηση. Tájékoztató μηνός. Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης. Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Minden, az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejezi ki. Minden cikkíró maga felelős a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási és mondattani javításokat végezni. Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága 8 Tájékoztatjuk azokat a nyugdíjasokat, akik az április 6-ai balatonkenesei és almádi nosztalgiakirándulásra jelentkeztek, hogy túljelentkezés van. Mivel a részvétel jelentkezési sorrendben történik, kérem azokat a jelentkezőket, akik még nem fizették be az 1000 Ft foglalási díjat, hogy március 8., csütörtök, 15-18 óráig, a Bp., V. ker. Vécsey u. 5. szám alatt fizessék be. Akik ugyanis addig nem teszik meg, azok helyét a később jelentkezők foglalják el. Kérem mindezt tudomásul venni. Akritidu Szofia Φεβρουάριος 2012 • EΤος: 18° Πολιτιστική ατζέντα Μ ΠΡΟΒΟΛΗ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ ε ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε το ντοκυμαντέρ “Η τραγωδία των Ελλήνων” που προβλήθηκε το πρώτο Σάββατο του Φεβρουαρίου στο ξενοδοχείο Actor, μετά από πρωτοβουλία του προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας, κ.Γιώργου Κουκουμτζή. Την προβολή προλόγησε ο πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, κ.Λαοκράτης Κοράνης, επαινώντας την ιδέα να παρουσιάζεται κάθε μήνα ένα ντοκυμαντέρ ή ταινία που έχει να κάνει με τον εμφύλιο και την προσφυγιά. Το συγκεκριμένο ντοκυμαντέρ περιγράφει τις ιστορικές συγκυρίες και τα γεγονότα που οδήγησαν, μετά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, στον εμφύλιο σπαραγμό και κατά συνέπεια -μεταξύ άλλων- στον ξεριζωμό πολλών Ελλήνων. Παράλληλα ακούγονται οι μαρτυρίες μερικών απ’ αυτών που αναγκάστηκαν να αφήσουν την πατρίδα τους, βρίσκοντας καταφύγιο στην Ουγγαρία. Μιλούν για τις κακουχίες, τις μάχες, τους διωγμούς, την πείνα, απλοί άνθρωποι που βρέθηκαν στην δίνη μιας τραγικής περιόδου της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Συγκινητικές είναι οι διηγήσεις όσων ήταν παιδιά τότε κι αναγκάστηκαν να αποχωριστούν τους γονείς και την οικογένειά τους, με σκοπό την αναζήτηση μιας καλύ- Η Αθήνα μετά τα Δεκεμβριανά τερης ζωής. Θεωρούμε σημαντικό να γίνονται εκδηλώσεις όπου παρουσιάζεται υλικό από αυτή την περίοδο της ελληνικής ιστορίας την οποία πολλοί από εμάς δεν γνωρίζουμε καλά, αλλά και ν’ακούγονται οι μαρτυρίες ανθρώπων που επηρεάστηκαν ή συμμετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στα γεγονότα.Αρκεί ν’αναφέρουμε πως στα ελληνικά σχολεία αποτελεί ταμπού μέχρι σήμερα η διεξοδική ενασχόληση των βιβλίων ιστορίας με αυτό το θέμα, με αποτέλεσμα οι νεότερες γενιές να έχουν άγνοια γι’ αυτό το σημαντικό κομμάτι της ιστορίας μας. Β. Αυγουροπούλου ΠΩΣ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Η διδασκαλία της πρόσφατης Ιστορίας στο σχολείο πάσχει. Τα σχολικά εγχειρίδια αποσιωπούν ή διαστρεβλώνουν όψεις της ιστορικής πραγματικότητας. Ο σχολικός ιστορικός λόγος συχνά υπακούει σε μια ρυθμιστική λογική της Ιστορίας που εξυπηρετεί εθνικές σκοπιμότητες. Μεγάλα δράματα της Ιστορίας, τα οποία αφορούν άμεσα τους μαθητές και τις οικογένειές τους, όπως οι αναγνωρίσεις των γενοκτονιών, δεν έχουν βρει τη θέση τους στα σχολικά εγχειρίδια και ο δάσκαλος είναι άοπλος για τη διδασκαλία τους στις σύγχρονες εθνικά μεικτές τάξεις. Μεγάλες αλλαγές που έχουν διαμορφώσει τον κόσμο στον οποίο ζούμε σήμερα δεν θεωρούνται καν Ιστορία και δεν βρίσκουν ανταπόκριση στη σχολική τάξη, αφήνοντας τους μαθητές χωρίς εφόδια για να κατανοήσουν ιστορικά την πραγματικότητα που τους περιβάλλει. Αυτές ήταν ορισμένες από τις διαπιστώσεις που διατυπώθηκαν σε συζήτηση για τη διδασκαλία της μεταπολεμικής Ιστορίας μέσα από τα σχολικά βιβλία, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στην οποία συμμετείχαν ο Αντώνης Λιάκος, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος, ομότιμος διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, ο Χάγκεν Φλάισερ, καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο Ιάσονας Χανδρινός, υποψήφιος διδάκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τον συντονισμό της δημοσιογράφου Αριστοτελίας Πελώνη. (πηγή: το Βήμα) 9 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Πολιτιστική ατζέντα MAGYAR NYELVŰ PROGRAMAJÁNLÓ 2012. MÁRCIUS Zene Mydros • Március 9. péntek, 20:00 óra, Zorbas (Bp. VI. kerület Podmaniczky utca 18). Asztalfoglalás: 332-79-00 • Március 10. szombat, 19:00 óra, Ferencváros József Attila Lakótelepi Közösségi Ház (Bp. IX. kerület Toronyház utca 3/b) • Március 17. szombat, 19:00 óra, Csepel Radnóti Miklós Művelődési Ház (Bp. 1214 Vénusz u. 2) • Március 23. péntek 20:00 óra Zorbas • Március 31. péntek 19:00 óra KMO (Bp. XIX. kerület Teleki utca 50) • www.mydros.hu Kollonay Zoltán zongoraművész • Március minden szerdán, 19:00 óra, Hévíz Iskola • www.kollonay.hu Sarantis Mantzourakis • Március minden csütörtök, Gyradiko (Bp III. kerület Pünkösdfürdő és Királyok útja sarok) • www.sarantismantzourakis.hu Zeus • Március minden csütörtökön, 19:00 óra, Gyradiko (Bp III. kerület Pünkösdfürdő és Királyok útja sarok) • Március minden vasárnap, 13:00 óra, Gyradiko • www.zeus.hu Sirtos • Március minden vasárnap, 18:00 óra, Óbudai Kulturális Központ (Bp. III. kerület San Marco utca 81) • Március 24. szombat, 19:00 óra „Görög nemzeti ünnep” (1821) Pyrgos • Március 3. szombat, 20:00 óra, Vál Pizzéria étterem • Március 16. péntek, 19:00 óra, Pécs Ifjúsági Ház • Március 31. szombat 19:00 óra Beloiannis falu, „Görög nemzeti ünnep” Palio Buzuki • Március 17. szombat 20:00 óra Zorbas (Bp. VI. kerület Podmaniczky utca 18). Asztalfoglalás: 332-79-00. Egyéb Pireuszi esték • Március 29. csütörtök, 17:00 óra „Antik átkok” Előadó: Németh György, ókortörténész. Váci Utca Center (Bp. V. kerület Váci utca 81, Fővám térnél) Fővárosi Görög Önkormányzat rendezésében • Március 24. szombat 19:00 óra „Görög nemzeti ünnep” (1821) RAM Colosseum (Bp XIII. kerület Kárpát u. 23). Fellépnek: Sirtos és Stefanidu Janula zenekara, továbbá az Ellinismos és a Helidonaki tánccsoport. 10 Beloiannis falu rendezésében • Március 31. szombat 17:00 óra koszorúzás, 18:00 óra „Görög nemzeti ünnep” Fellép a Triandafi la az Ellinismos és a Pyrgos tánccsoportok. Játszik a Beloiannis Gyermekei (Taverna) zenekar. Színház Papadimitriu Athina • Március 1. csütörtök, 2. péntek 10:00 óra, 04. vasárnap 15:00 óra. 25. vasárnap 15:00 óra Operett Színház „Kalamajka” mesejáték • Március 3. szombat, 19:00 óra. 17. szombat, 19:00 óra. 31. szombat, 19:00 óra Veszprémi Színház „Koldusopera” • Március 14. szerda 19:00 óra, Csepeli Munkásotthon „Vértestvérek” • Március 4. vasárnap „Honfoglalás” RAM Colosseum (Bp XIII. kerület Kárpát u.23) • Március 7. szerda, 19:00 óra „Honfoglalás” Nagykanizsa Művelődési Ház. • Március 23. péntek 24. szombat „Menyasszonytánc” Operett Színház (Bp. VI. kerület Nagymező utca) TV, Rádió görög nyelvű adásai • Március 8. csütörtök, 13:00 óra, m1Tv. Rondó című műsora. Ismétlés 9. péntek 11:00 óra a Duna TV • Március 22. csütörtök 13:00 óra, m1TV. Rondó című műsora. Ismétlés 23. péntek 11:00 óra a Duna TV. • Március minden csütörtök, 13:00 óra, MR4 rádióban hallható a görög nyelvű műsor. (Középhullámon a 873 vagy 1188 khz.) Egyház Konstantinápolyi Egyetemes Patriarchatus Magyarországi Exarhátusának Szent Hierotheosz és Szent István kápolnája Budapest VI. kerület Váci utca 55. I. emelet 1. • www.patriarchatus.hu • Március minden szerda, 18:00 óra, Előreszentelt Adományok Liturgiája • Március minden péntek, 18:00 óra, Akathisztosz Kapcsolattartó Stefanidu Janula tel.: 06-70-31-20-783 e-mail: stefaniduj@gmail.com Φεβρουάριος 2012 • EΤος: 18° Πολιτιστική ατζέντα ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 2012 ΜΟΥΣΙΚΗ Μύδρος • Παρασκευή 9 Μαρτίου, ώρα: 20.00 στο Ζορμπά (Bp. 6ο διαμ. Podmaniczky u.18). Κρατήσεις στο τηλ.: 332-7900 • Σάββατο 10 Μαρτίου, ώρα: 19.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο József Attila του Ferencváros (Bp 9 ο διαμ. Toronyház u. 3/b) • Σάββατο 17 Μαρτίου, ώρα:19.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο Radnóti Miklós του Csepel (Bp 1214 Vénusz u.2) • Παρασκευή 23 Μαρτίου, ώρα: 20.00 στο Ζορμπά • Σάββατο 31 Μαρτίου, ώρα:19.00 στο KMO (Βp. 19 ο διαμ. Teleki u. 50) • www.mydros.hu Kollonay Zoltán, πιανίστας • Κάθε Τετάρτη του Μαρτίου, ώρα:19.00 στο Σχολείο του • www.kollonay.hu Σαράντης Μαντζουράκης • Κάθε Πέμπτη του Μαρτίου στο Γυράδικο (Bp 3ο διαμ. Pünkösdfürdő és Királyok útja γωνία) • www.saraantismantzourakis.hu Ζευς • Κάθε Πέμπτη του Μαρτίου, ώρα:19.00 στο Γυράδικο (Bp 3ο διαμ. Pünkösdfürdő és Királyok útja γωνία) • Κάθε Κυριακή του Μαρτίου, ώρα:13.00 στο Γυράδικο • www.zeus.hu Συρτός • Κάθε Κυριακή του Μαρτίου, ώρα: 18.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο της Οβούδας (Bp IIIο διαμ. San Marco u.81) • Σάββατο 24 Μαρτίου, ώρα: 19.00 „Ελληνική Εθνική Γιορτή” (1821) Πύργος • Σάββατο 3 Μαρτίου, ώρα: 20.00 στην πιτσαρία-εστιατόριο Vál • Παρασκευή 16 Μαρτίου, ώρα: 19.00 στο Κέντρο Νεόητας του Pécs • Σάββατο 31 Μαρτίου, ώρα: 19.00 „Ελληνική Εθνική Γιορτή” στο χωριό Μπελογιάννης Παλιό Μπουζούκι • Σάββατο 17 Μαρτίου, ώρα: 20.00 στον Ζορμπά (Bp 6ο διαμ. Podmaniczky u. 18). Κρατήσεις στο τηλ.: 332-7900. ΔΙΑΦΟΡΑ Πειραϊκές Βραδιές • Πέμπτη 29 Μαρτίου, ώρα: 17.00 „Αρχαίες κατάρες”. Ομιλητής: Németh György, καθηγητής αρχ. ιστορίας. Στο Váci Utca Center (Bp. 5ο διαμ. Váci u.81) Διοργάνωση Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης • Σάββατο 24 Μαρτίου, ώρα: 19.00 „Ελληνική Εθνική Εορτή” (1821) στο RAM Colosseum (Bp 13ο διαμ. Kárpát u. 23). Εμφανίζονται: οι ορχήστρες Συρτός & Γ. Στεφανίδου, τα χορευτικά Χελιδονάκι & Ελληνισμός. Διοργάνωση χωριού Μπελογιάννης • Σάββατο 31 Μαρτίου, ώρα: 17.00 κατάθεση στεφάνων, ώρα: 18.00 „Ελληνική Εθνική Γιορτή”. Εμφανίζονται: τα χορευτικά Τριαντάφυλλα, Ελληνισμός και Πύργος. Παίζει η παιδική ορχήστρα του χωριού, Ταβέρνα. ΘΕΑΤΡΟ Αθηνά Παπαδημητρίου • 1η & 2 Μαρτίου, ώρα: 10.00, Κυριακή 4 & 25 Μαρτίου, ώρα: 15.00 „Kalamajka” στο Θέατρο της Οπερέττας • Σάββατο 3, 17 & 31 Μαρτίου, ώρα: 19.00 „Η Όπερα της Πεντάρας” στο Θέατρο του Veszprém • Τετάρτη 14 Μαρτίου, ώρα: 19.00 „ Αδέλφια εξ αίματος” στην Εργατική Εστία του Csepel • Κυριακή 4 Μαρτίου, „Honfoglalás” στο RAM Colosseum (Bp. 13ο διαμ. Kárpát u. 23) • Τετάρτη 7 Μαρτίου, ώρα: 19.00 „Honfoglalás” στο Πνευματικό Κέντρο του Nagykanizsa • Παρασκευή 23 & Σάββατο 24 Μαρτίου „Ο Χορός της Αρραβωνιαστικιάς” στο Θέατρο της Οπερέττας (Bp. 6ο διαμ. Nagymező u.) ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ • Πέμπτη 8 Μαρτίου, ώρα: 13.00 στο κανάλι m1 η Εκπομπή Ρόντο. Επανάληψη την Παρασκευή 9 Μαρτίου, ώρα: 11.00 στο κανάλι Duna TV • Πέμπτη 22 Μαρτίου, ώρα: 13.00 στο κανάλι m1η Εκπομπή Ρόντο. Επανάληψη την Παρασκευή 23 Μαρτίου, ώρα: 11.00 στο κανάλι Duna TV • Κάθε Πέμπτη του Μαρτίου, ώρα:13.00 στο ραδιόφωνο MR4 η ελληνική εκπομπή της Αντιγόνης Σάμπο (στα μεσαία 873 ή 1188 khz.) ΕΚΚΛΗΣΙΑ • Παρεκκλήσι Αγ.Ιεροθέου & Στεφάνου, Εξαρχία Ουγγαρίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κων/λεως (Bp. 6ο διαμ. Váci u. 55. I. 1ος όροφος) www.patriarchatus.hu • Κάθε Τετάρτη, ώρα:18.00 Λειτουργία των προηγιασμένων • Κάθε Παρασκευή, ώρα:18.00 ο Ακάθιστος Ύμνος Επικοινωνία Γιαννούλα Στεφανίδου τηλ: 06-70-31-20-783 e-mail: stefaniduj@gmail.com 11 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Δρόμοι / Utak Χ���� Σ����� της Κάτι Μήλιου Αγαπητοί μου Συμπατριώτες και Συμπατριώτισσες, Όπως θα έχετε ήδη καταλάβει από τους περασμένους μήνες, στη στήλη αυτή αντί να διασχίζουμε τα σύνορα θα επισκεπτόμαστε ουγγρικές πόλεις και χωριά όπου λειτουργούν ελληνικές μειονοτικές αυτοδιοικήσεις. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μας θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω τα κυριότερα και πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα, και θα σας προτείνω και μερικές τοπικές εκδηλώσεις. Σήμερα, στην εποχή της ταχύτητας έχουμε ελάχιστο χρόνο για εμπειρίες και αναψυχή. Για Ο αυξανόμενος να τις αποκτήσουμε όμως δεν είναι ανάγκη να – έως τα 1770 – πληθυσμός, καθώς ταξιδέψουμε εκατοντάδες χιλιόμετρα. Είναι αλήθεια ότι μέσα στον ρυθμό της καθημερικαι οι πολλές νότητας πολλές φορές αδυνατούμε να διακρίκαταστροφές, νουμε τις άπειρες ομορφιές, τα κτίρια και τα οδήγησαν σε μνημεία που μας περιβάλλουν. Το πολύ – περμεγάλη ανάπτυξη, νώντας από δίπλα τους – υποσχόμαστε στον ειδικά κατά εαυτό μας ότι κάποια άλλη φορά θα φροντίτην Εποχή των σουμε να μάθουμε γι’ αυτά. Ας επισκεφτούμε Μεταρρυθμίσεων, λοιπόν αυτή τη φορά την καρδιά της πρωτεύουσας, όπου εδρεύει και η Αυτοδιοίκηση Ελλήπου όχι μόνο νων Ουγγαρίας: προορισμός μας είναι το 5ο επανέφεραν διαμέρισμα της Βουδαπέστης. την παλιά λαμπρότητα της περιοχής αλλά την έκαναν πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο. Όσοι δεν μένουν στην πρωτεύουσα, σίγουρα έχουν περάσει έστω και μία φορά από την περιοχή αυτή – που είναι γνωστή και ως Lipótváros – επειδή εδώ βρίσκονται διάσημα αξιοθέατα όπως το Κοινοβούλιο, η Βασιλική του Αγίου Στεφάνου, καθώς και οι πλατείες Vigadó, Vörösmarty, η οδός Váci και ο παραδουνάβιος πεζόδρομος Dunakorzó, όλα ανεξαιρέτως αγαπημένα σημεία και από τους ξένους τουρίστες. Το κέντρο της Βουδαπέστης – έχοντας μια ταραχώδη ιστορία – φυλάσσει πολλά μνημεία από την ίδρυσή του. Ο εμπορικός οικισμός που γεννάται τον 11ο αιώνα είχε τα πρώτα τείχη του στη σημερινή λεωφόρο Kiskörút, με πύλες στις οδούς Váci, Kecskeméti και Hatvani. Η περιοχή γνώρισε μεγάλη άνθιση κυρίως επί βασιλιά Ματθία και αργότερα τον 18ο αιώνα με την άφιξη Ελλήνων εμπόρων. Ο αυξανόμενος -έως τα 1770- πληθυσμός, καθώς και οι πολλές καταστροφές, οδήγησαν σε μεγάλη ανάπτυξη, ειδικά κατά την Εποχή των Μεταρρυθμίσεων, που όχι μόνο επανέφε1. Μουσείο Υπόγειου ραν την παλιά λαμπρότητα της περιοχής αλλά την έκαναν πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο. Σιδηρόδρομου 12 1. Απόκτησε τη σημερινή της μορφή μετά τον Συμβιβασμό Αυστρίας και Ουγγαρίας το 1867 με την κατασκευή των γεφυρών Szabadság και Erzsébet, την επέκταση των οδών Váci και Duna-korzó και με την ίδρυση χώρων διασκέδασης. Την ίδια περίοδο, εδώ κατασκευάζεται το πρώτο μετρό της ηπειρωτικής Ευρώπης καθώς και το Κοινοβούλιο. Μια και το ‘φερε η κουβέντα, ας ξεκινήσουμε τη βόλτα μας από την Βουλή στην Πλατεία Kossuth δίπλα στα γραφεία της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας. Το εμβληματικό αυτό κτίριο της πόλης και όλης της χώρας, είναι έργο του αρχιτέκτονα Imre Steindl από τα τέλη του 19ου αιώνα και αποτελεί οπτικό “αντίβαρο” του Ανακτόρου της Βούδας στην απέναντι όχθη του Δούναβη. Είναι μάλιστα το μεγαλύτερο κτίριο της Ουγγαρίας και η δεύτερη μεγαλύτερη βουλή στην Ευρώπη. Καθ’ όλη τη διάρκεια της οικοδομής του, χρησιμοποιήθηκαν μόνο ουγγρικά υλικά και τεχνικές από χέρια Ούγγρων μαστόρων. Εξαιρούνται μόνο οι μοναδικοί κίονες δίπλα στην κύρια σκάλα, που μαζί με άλλους 4 που στολίζουν τη Βουλή του Λονδίνου, κατασκευάστηκαν στη Σουηδία. Το κτίριο έχει μεγαλοπρεπείς διαστάσεις: αποτελείται από 40 εκατομμύρια τούβλα, 500 χιλιάδες διακοσμητικούς λίθους και 40 κιλά χρυσό. Οι τοίχοι φέρουν 90 εξωτερικά και 152 εσωτερικά αγάλματα καθώς και εντυπωσιακές τοιχογραφίες. Ανεβαίνοντας την κύρια σκάλα στολισμένη με τα κοσμήματα ενθρόνισης, φτάνουμε στην αίθουσα κάτω από τον τρούλο στην οποία υπάρχουν αγάλματα 16 αρχόντων. Στις δύο αντίθετες πλευρές της, βρίσκονται οι αίθουσες του Κοινοβουλίου και του Κογκρέσου. Το κτίριο διαθέτει 27 πύλες, 29 εσωτερικά κλιμακοστάσια, 13 ανελκυστήρες και πάνω από 200 γραφεία. Στο κτίριο της Βουλής θα χωρούσαν περίπου 50 πενταόροφες πολυκατοικίες. Φεβρουάριος 2012 • ΈΤΟΣ: 18° Δρόμοι / Utak 2. Στην πλατεία Kossuth βρίσκεται και το Λαογραφικό Μουσείο στο οποίο παράλληλα με τη μόνιμη έκθεση «Ο παραδοσιακός πολιτισμός του Ουγγρικού έθνους», υπάρχουν και πολλές περιοδικές. Ο τρίτος σε μέγεθος καθεδρικός ναός, η βασιλική του Αγίου Στεφάνου βρίσκεται επίσης στο 5ο διαμέρισμα Βουδαπέστης. Το μεγαλοπρεπέστατο κτίριο μας εντυπωσιάζει με το εξωτερικό και το εσωτερικό του επίσης. Στα πλαίσια ξενάγησης, μάς δίνεται η ευκαιρία να επισκεφτούμε το Ιερό Δεξί και το Θησαυροφυλάκιο, ενώ ανεβαίνοντας στον τρούλο θα μας μαγέψει η πανοραμική θέα της πόλης. Αξίζει να επισκεφτούμε το Μουσείο Υπόγειου Σιδηροδρόμου, όπου όχι μόνο οι φωτογραφίες και οι μακέτες, αλλά και οι ίδιοι οι τοίχοι μας μιλούν για την ιστορία. Στην περιοχή Lipótváros εκτός από τα παραπάνω υπάρχουν αρκετά μουσεία και εκθετήρια. Οι φίλοι της λογοτεχνίας μπορούν να επισκεφτούν το Μουσείο Ady ή το Λογοτεχνικό Μουσείο Petőfi. Το Μουσείο Υπηρεσίας Ασθενοφόρων Kresz Géza, το Μουσείο της Ουγγρικής Τηλεόρασης κ.ά. μας περιμένουν με διάφορες εκθέσεις, ενώ το Κέντρο Επισκεπτών της Εθνικής Τράπεζας Ουγγαρίας μας προσφέρει διασκεδαστικές παραστάσεις. Ψάχνοντας για βραδινή ψυχαγωγία μας περιμένουν δεκάδες ευκαιρίες και δυνατότητες. Αν πεινάμε να φάμε στο εστιατόριο-πλοίο Vénhajó που σταθμεύει δίπλα στη γέφυρα Lánchíd και έχει θαυμάσια θέα στο Δούναβη. Αν διψάμε για πολιτισμό, μας περιμένουν οι παραστάσεις των θεάτρων Pesti και Katona József, ενώ για ψώνια θα πάμε στην διάσημη οδό Váci και στην πλατεία Vörösmarty. Πολύ κοντά, στην πλατεία Petőfi, βρίσκεται ο παλιός ελληνορθόδοξος ναός της Θεοτόκου, που τώρα ανήκει στους Ρώσους. Πολλά κέντρα διασκέδασης μας περιμένουν, αλλά υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να έχουμε μοναδικές αναμνήσεις: μετά το δειλινό, να πάμε στο Dunakorzó και θα διαπιστώσουμε γιατί καταχωρήθηκε το θέαμα της παραδουνάβιας Βουδαπέστης στην Παγκόσμια Κληρονομιά της UNESCO. Τα παραπάνω μου θύμισαν και πάλι τις υποσχέσεις που κάνω συνέχεια στον εαυτό μου. Αυτά τα κτίρια, τους δρόμους, τα βλέπουμε κάθε μέρα, κι όμως ξέρουμε ελάχιστα γι’ αυτά. Μην ξεχνάμε πως δεν είναι ανάγκη να ταξιδέψουμε μακριά για να βρούμε καινούριες ομορφιές! Φεύγω λοιπόν, ελπίζω να τα πούμε στην καρδιά της πόλης. Απόδοση στα Ελληνικά: Βασίλης Στεφόπουλος 3. 2. Η Βασιλική του Αγίου Στεφάνου 3. Το Κοινοβούλιο 13 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Λογοτεχνία Οι κριτικοί λογοτεχνίας απέκτησαν το δικό τους ηλεκτρονικό αρχείο στον κόμβο του ΕΚΕΒΙ Εναρξη με τους κορυφαίους του πρώτου μισού του 20ού αιώνα (Τέλλος Αγρας, Αλκης Θρύλος (Ελένη Ουράνη), Ανδρέας Καραντώνης, Κλέων Παράσχος, Πέτρος Χάρης, Αιμίλιος Χουρμούζιος) Το Αρχείο Κριτικών Λογοτεχνίας αποτελεί τη βάση για τη μελέτη, την ανίχνευση και την προβολή των πνευματικών προσωπικότητων που προσέφεραν καθοριστικά στα επόμενα βήματα της νεοελληνικής γραμματείας μέσα από το κριτικό έργο τους. Χάρη στην οξύνοια, τη φιλολογική και συγγραφική τους υποδομή αποτέλεσαν ρυθμιστικό παράγοντα στην εξέλιξη της ποίησης και της πεζογραφίας, της μετάφρασης, του δοκιμιακού λόγου. Πρόκειται για ένα αρχείο σε διαρκή εμπλουτισμό με πρόσωπα και κείμενα ενισχύοντας τη φιλέρευνη διάθεση του αναγνωστικού κοινού αλλά και εξυπηρετώντας την αναζήτηση αρχειακών δεδομένων σε σπουδαστές, ερευνητές, συγγραφείς και επαγγελματίες του εκδοτικού κλάδου. Το Αρχείο Κριτικών Λογοτεχνίας βρίσκεται στον κόμβο του ΕΚΕΒΙ (www.ekebi.gr). Παραθέτει μια σειρά από κατατοπιστικά στοιχεία (χρονολόγιο, αποσπάσματα βιβλιοκρισιών, δείγμα λογοτεχνικής γραφής, καταλόγους εργοβιογραφίας) για κριτικούς που προσέφεραν με την πένα τους στην επισκόπηση της λογοτεχνίας του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Τα κείμενα προέρχονται μέσα από περιοδικά, επιθεωρήσεις, στήλες εφημερίδων, αφιερωματικούς τόμους. Με την έναρξη λειτουργίας του το αρχείο προσφέρει υλικό για τους εξής κριτικούς: Τέλλο Αγρα, Άλκη Θρύλο (Ελένη Ουράνη), Ανδρέα Καραντώνη, Κλέωνα Παράσχο, Πέτρο Χάρη και Αιμίλιο Χουρμούζιο. Στη συνέχεια αναμένεται η παρουσίαση περισσότερων κριτικών με στόχο τον εμπλουτισμό του αρχείου και τη συνολική κάτοψη της ελληνικής βιβλιοκριτικής. Μπορείτε να δείτε το αρχείο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: critics.ekebi.gr Ανοιχτή ηλεκτρονική βιβλιοθήκη με ελληνικά βιβλία! Το OpenBoοk είναι μια ανοικτή λογοτεχνική πλατφόρμα που θα σας βοηθήσει να βρείτε συγκεντρωμένα βιβλία, τα οποία διατίθενται δωρεάν (και νόμιμα) στο διαδίκτυο από τους δημιουργούς ή τους εκδοτικούς του οίκους. Διαθέτει πλούσια ελληνική συλλογή, πεζογραφία ((Μίμης Ανδρουλάκης, Λένα Διβάνη, Νίκος Δήμου, Ευγενία Φακίνου, Λένος Χρηστίδης κ.α.) κ.α.), ποίηση, δοκίμια, λευκώματα αλλά και κλασσική λογοτεχνία και ποίηση (Βαλαωρίτης, Βιζυηνός, Κάλβος, Καβάφης, Παπαδιαμάντης, Καρκαβίτσας, Πολυδούρη, Ροϊδης κ.α.). κ.α.) Επίσης θα βρείτε και παιδικά παραμύθια με απίθανη αφήγηση, τα οποία μπορείτε να τα ξεφυλλίσετε σαν αληθινά! Όλα αυτά στην διεύθυνση: www.openbook.gr Β.Α. 14 Φεβρουάριος 2012 • ΈΤος: 18° Σκονάκι E�������������� ��� ������� ��� ��� ��������� Ο Φεβρουάριος είναι μήνας αφιερωμένος στην οικολογία και οι μαθητές της έβδομης τάξης του 12τάξιου Σχολείου Ελληνικών Βουδαπέστης ασχολήθηκαν με θέματα όπως η μόλυνση των νερών, τα σκουπίδια, τα ζώα προς εξαφάνιση κλπ. Με τη δασκάλα τους, Θεοδοσία Χατζηευγενάκη, κουβέντιασαν μέσα στην τάξη και ο καθένας έγραψε από μια έκθεση στο θέμα που επέλεξε. Σας παρουσιάζουμετρεις από αυτές. Το πρόβλημα στην πόλη μου Ζ ω στην Βουδαπέστη, σε μια πολύ όμορφη πόλη. Έχει πολλά δάση, βουνά, ωραία σπίτια, έξω απ’ την πόλη μονοκατοικίες με μεγάλες αυλές γεμάτες δέντρα και λουλούδια που ανθίζουν την άνοιξη. Είναι στολίδια πανέμορφα. Θα ήταν ακόμα πιο όμορφα αν δεν υπήρχε αυτό το μεγάλο πρόβλημα για το οποίο θα σας μιλήσω. Όπως σας είπα ζω στην Βουδαπέστη, στο Csillaghegy, σε μια μονοκατοικία με μια τεράστια αυλή και πολλά έλατα. Δεν πηγαίνω πολλές φορές στην πόλη για βόλτα, αλλά όταν πηγαίνω και κοιτάζω λίγο πιο προσεκτικά γύρω μου και βλέπω σκουπίδια πεταμένα παντού, ραγίζει η καρδιά μου. Γιατί μια τόσο όμορφη πόλη να την βρωμίζουν έτσι; Ποιος ο λόγος; Υπάρχουν τόσοι κάδοι σκουπιδιών. Ακόμη κάποιοι που φαίνονται πιο σωστοί και πάνε να τα πετάξουν στα σκουπίδια και κατά λάθος τους πέφτει, δεν κάνουν τον κόπο να το μαζέψουν. Το αφήνουν εκεί που είναι. Αν όλοι προσέχαμε και δεν πετούσαμε τα σκουπίδια στο δρόμο, η πόλη μας θα ήταν ένα πανέμορφο μέρος, που ο καθένας θα ερχόταν και θα ευχαριστιόταν τη βόλτα του. Το δεύτερο πρόβλημα είναι ο Δούναβης. Παλιά οι άνθρωποι κάνανε μπάνιο στο ποτάμι διότι ήταν καθαρό ή τουλάχιστον πιο καθαρό απ’ ότι είναι τώρα. Ακόμη και σήμερα κάνουνε μπάνιο μερικοί, αλλά δεν είναι καθόλου υγιεινό γιατί υπάρχουν διάφορα μικρόβια και βρωμιές. Με τα καράβια που κυκλοφορούν και αφήνουν λάδια από πίσω τους, με τους ανθρώπους να πετάνε διάφορα σκουπίδια και να ρυπαίνουν με αυτόν τον τρόπο το νερό ακόμη και τα κοχύλια και τα ψάρια πεθαίνουν. Έχω πάει βόλτα στον Δούναβη κι ενώ περπατούσα στην όχθη του ένιωσα μια απαίσια μυρωδιά. Τότε κατάλαβα το πρόβλημα που σας ανέφερα. Θα πρέπει να προσέχουμε πιο πολύ το περιβάλλον γύρω μας ακόμη και την πόλη μας, γιατί είναι ένα σημαντικό μέρος της ζωής μας. Έχει επίσης χώρους διασκέδασης για τους νέους. Πόσο πιο όμορφα θα ήταν να πηγαίνουν σε ένα καθαρό μέρος να διασκεδάσουν. Θα βοηθούσε και τα μικρότερα παιδιά να μην αρρωσταίνουν. Αν δεν μολύναμε το περιβάλλον μας θα είχαμε μια πιο όμορφη, καθαρή και ευχάριστη ζωή και για εμάς αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο. Ας κάνουμε λοιπόν το πρώτο βήμα για να σώσουμε τον πλανήτη μας. Λητώ Πετκάρη μαθήτρια της 7ης τάξης στο 12 τάξιο Σχολείο Ελληνικών Βουδαπέστης Μολυσμένο ποτάμι Σ ας στέλνω αυτήν την επιστολή για να σας μιλήσω για τα οικολογικά προβλήματα της Ουγγαρίας και τις λύσεις τους. Ξέρατε ότι ο Δούναβης είναι μολυσμένος και βρώμικος από απόβλητα που βγαίνουν από βιομηχανίες; Επίσης, οι άνθρωποι της περιοχής καταναλώνουν αυτό το νερό που βγαίνει από τις βρύσες των σπιτιών. 15 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Σκονάκι Τα απόβλητα που μεταφέρει ο Δούναβης πηγαίνουν στην Μαύρη Θάλασσα, στην Μεσόγειο Θάλασσα και τελικά στον ωκεανό δηλαδή τα απόβλητα του Δούναβη πηγαίνουν σε όλες τις θάλασσες του κόσμου, αυξάνοντας την οικολογική ρύπανση και καταστρέφοντας τον βιότοπο όπου ζουν πολλά φυτά και ψάρια εξαφανίζοντάς τα. Έχω μερικές λύσεις να σας προτείνω για να αποφύγουμε την καταστροφή: – οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις να μεταφερθούν κάπου αλλού, μακριά απ’ το Δούναβη – μπορούμε όλοι μας να προσφέρουμε, να καθαρίσουμε την ακτή και τον ποταμό από τα σκουπίδια, πλαστικά αντικείμενα, κουτιά κλπ. – τα διερχόμενα πλοία να μην πετάνε απόβλητα, πράγμα που συχνά το κάνουν – τέλος, να συμφωνήσουν όλες οι χώρες από τις οποίες περνάει ο Δούναβης, να εφαρμόσουν τα ίδια μέτρα Λάμπρος Μιχαλόπουλος μαθητής της 7ης τάξης στο 12τάξιο Σχολείο Ελληνικών Βουδαπέστης Ο λύκος, ζώο σε εξαφάνιση Ο λύκος είναι ένα πολύ όμορφο, περήφανο και έξυπνο ζώο. Σύμβολο δύναμης και ελευθερίας. Ανήκει στην ίδια οικογένεια, ράτσα, με τα σκυλιά. Είναι σαρκοφάγα ζώα και λατρεύουν να μένουν σε οικογένειες, τις αγέλες. Προσέχουν και φροντίζουν πολύ τα παιδιά τους. Δυστυχώς κινδυνεύουν. Η άσχημη αντίληψη που έχουν οι άνθρωποι για τους λύκους, στις ιστορίες και στα παραμύθια, η τροφή τους που έχει λιγοστέψει στο δάσος, αλλά και οι βοσκοί που τους κυνηγούν γιατί τρώνε τα πρόβατά τους, οδήγησαν στην εξαφάνισή τους. Ακόμα έχουν πολύ όμορφη γούνα και οι γυναίκες την χρησιμοποιούν για παλτό ή ζακέτες ή κασκόλ. Μπορεί να χαθούν για πάντα από τη φύση γι’αυτό ας τους προστατεύσουμε. Απειλούνται Αλεξία Κλένκ μαθήτρια της 7ης Τάξης στο 12τάξιο Σχολείο Ελληνικών Βουδαπέστης 16 Φεβρουάριος 2012 • EΤος: 18° Σκονάκι Βουλή των Εφήβων Τ ο Ϊδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία διοργανώνει σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Βουλή των Εφήβων”. Το πρόγραμμα απευθύνεται στους μαθητές της Β’ τάξης των Γενικών Λυκείων και ΕΠΑ.Λ. της χώρας, της Κύπρου και των Ελληνικών Λυκείων της αλλοδαπής. Γενικός σκοπός του προγράμματος είναι η καλλιέργεια θετικής στάσης των νέων για συμμετοχή στα κοινά, ενώ ειδικό στόχο αποτελεί η εμπειρία της διατύπωσης μιας προσωπικής γραπτής πρότασης του κάθε μαθητή που θα λάβει μέρος, αναφορικά με το παρόν και το μέλλον του τόπου που ζει. Πληροφορίες και εγγραφές στη διεύθυνση: www.efivoi.gr/beta/scholeia Τηλεδιασκέψεις με σχολεία της Διασποράς Τ ην εμπειρία αυτή ζουν εδώ και λίγο καιρό μαθητές της πρώτης και δευτέρας Γυμνασίου της Πάτρας μέσω των εκπαιδευτικών τηλεδιασκέψεων που διοργανώνει η Εστία Επιστημών Πάτρας με σχολεία της διασποράς που τείνουν να γίνουν θεσμός. Μετά από μια πολύ ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων μεταξύ του προέδρου του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) Αμερικής και του καθηγητή Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Πατρών, δημιουργό της Εστίας Επιστημών Πάτρας και εμπνευστή της ιδέας, Σπύρου Πνευματικού, το περασμένο καλοκαίρι έφτασε η κατάλληλη στιγμή για να γίνει πράξη. Η αρχή έγινε με την Ακαδημία Σωκράτη (Socrates Academy),στην πόλη της Σάρλοτ Β. Καρολίνα,το 4ο κατά σειρά ελληνοαμερικανικό δημόσιο “charter school”, που λειτουργεί με επιτυχία από το 2004. Ήταν το πρώτο σχολείο που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά τους κι έτσι με πρώτο μαθησιακό μάθημα το «Από τη λογική του Αριστοτέλη στη λογική του ηλεκτρονικού υπολογιστή», οι μαθητές δεν έκρυψαν τον ενθουσιασμό τους και κατάφεραν να επικοινωνήσουν ουσιαστικά μεταξύ τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ξεκίνημα αυτής της μαθησιακής αλληλεπίδρασης με την Ακαδημία Σωκράτη,τον περασμένο Δεκέμβριο, αλλά και με την Ακαδημία Αρχιμήδη του Μαϊάμι, με την οποία συνδέθηκαν πρόσφατα, έχει προκαλέσει ενδιαφέρον και σε σχολεία και πανεπιστήμια άλλων πολιτειών, με τα οποία προγραμματίζεται μια σειρά συνεχών τηλεδιασκέψεων,πάνω σε συγκεκριμένα θέματα των μαθηματικών, της πληροφορικής, της φυσικής και όχι μόνο. Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ 17 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Ποίηση Η Νέοι Ούγγροι Ποιητές ποιητική συλλογή Η Κοινή μας Φούγκα, που εκδόθηκε πρόπερσι από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, είναι μια ανθολογία νέων Ούγγρων ποιητών με όρια γέννησης τα άκρα του 1960 και του 1983. Η συλλογή περιλαμβάνει τριάντα έναν ποιητές και ποιήτριες, κι από κει είναι παρμένα τα ποιήματα που ακολουθούν. Szakács Eszter (1964) Έστερ Σάκατς (1964) ÉVFORDULÓ ΕΠΕΤΕΙΟΣ Jó itt. Törülközőt nem adtak és a fürdő csempéje néhol hiányos, de az erkély épp arra az öbölre néz, amelyben elsüllyedt egy régi város. Μια χαρά είναι εδώ. Πετσέτα δε δώσανε και τα πλακάκια του μπάνιου λείπουν εδώ κι εκεί, αλλά το μπαλκόνι βλέπει ακριβώς προς εκείνον τον κόλπο όπου βυθίστηκε μια παλιά πόλη. A léggömböt a korlátra kötöttem: ikertestvére a lenyugvó napnak. A naplót teleírtam hullámokkal. Talán az utolsó nap lesz a holnap. Most almát hámoznék neked, ha élnél. Ha most élnél, s nem egy másik időben. Remeg a láng, mintha valaki fújná, az olvadt viasz a kezemre csöppen. Harangok zúgnak a tenger fölött. Megint úgy terítettem, mintha ketten És két gyertyát gyújtottam, mert veled veszett az is, aki nélküled nem lehettem. Το μπαλκόνι το έδεσα στα κάγκελα: είναι δίδυμο αδερφάκι του ήλιου που βασιλεύει. Το ημερολόγιο το γέμισα με γραμμές κυμάτων. Η αυριανή μέρα μπορεί να είναι η τελευταία μου. Τώρα θα σου καθάριζα μήλο, αν ζούσες. Αν ζούσες τώρα και όχι σε άλλη διάσταση χρόνου. Η φλόγα τρεμοσβήνει, σαν κάποιος να τη φυσάει, το λιωμένο κερί σταλάζει πάνω στο χέρι μου. Καμπάνες χτυπάνε πάνω από τη θάλασσα. Έστρωσα πάλι το τραπέζι, σα να ‚μαστε κι οι δυο... Κι άναψα δυο κεριά, γιατί μαζί σου χάθηκε κι εκείνη που κατάφερα χωρίς εσένα να γίνω. (μτφρ.: Β.Τσαρούχα- Ζέφη Δαράκη) Simon Balázs Μπάλαζ Σίμον (1966-2001) ALBORADA ΑΛΜΠΟΡΑΝΤΑ Micsoda bátorság kell Egy napot befejezni, a Határt a jeltelen éjben Megvonni valahol, mintha Τι θάρρος χρειάζεται για να τελειώσεις μια μέρα, να χαράξεις τα όρια, σαν να τραβούσες μια γραμμή πάνω 18 Φεβρουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18° Ποίηση A havas nyeregtető fölött Az albínószerű sávban, Miközben az alabástromfalú Lámpás egyre ég, homokóra Tölcsérét mintázva a falra, A sárga ragyogás összefog Azzal a nemtelen és kortalan Éggel, amiben semmi se mozdul, Sápadt pókerarc, ami elfedi, Hogy mögötte készül az új nap, Vagy ugyanez újra, és meggyőz, Hogy nyugtom lesz, de most már végleg, és akkor diadalmasan, Olcsó kárörömmel, mint a rojál Flöst kivágja a piszkos hajnalt. από την κάτασπρη κορυφή της χιονισμένης οροσειράς, καθώς ο αλάβαστρος τοίχος του φαναριού ολοένα φωτίζει, καίει, ζωγραφίζοντας στον τοίχο ένα χωνάκι κλεψύδρας, η κίτρινη λάμψη ενώνεται μ’ εκείνον τον χωρίς γένος και ηλικία ουρανό, όπου τίποτα δεν κινείται, χλωμό πρόσωπο χαρτοπαίζοντας, αποκρύπτοντας ότι πιο πίσω ετοιμάζεται η καινούρια μέρα, ίδια και πάλι, και θα με πείσει να ησυχάσω, μα τώρα πια οριστικά, οπότε θριαμβευτικά, με φτηνή χαιρεκακία, σα να ρίχνει, φλος ρουαγιάλ θα ξεπροβάλλει η λερωμένη αυγή. (μτφρ.: Β.Τσαρούχα-Έ. Νούσια) Székely Szabolcs(1983) Σάμπολτς Σέκεϊ (1983) GYORSHÍR ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΕ ΤΙΤΛΟΥΣ Reggelente mint akcióhős indulok utamra mintha küldetésre Κάθε πρωί σαν ήρωας από ταινία δράσης ξεκινάω ωσάν σε αποστολή az utcán félrehúzódva járok a fákat fürkészem melyik mögött figyel kiélesített fegyverével s mikor készül lőni rám a botrány a buszmegállóban újságot olvasó alak milyen tudósítással támad le mindjárt a zsúfolt buszon rögtön gyanakszom kinek zsebéből röppen majd elő a rövidhírek pillangókése honnan száll nyakamra honnan készülődnek lecsapni rám szalagcímek és ki-hitte-volna címlapok περπατώ στο δρόμο τοίχο-τοίχο παρατηρώ τα δέντρα πίσω από ποιο άραγε με παραμονεύει με ακονισμένο όπλο του και πότε θα με πυροβολήσει το σκάνδαλο με ποια ανταπόκριση θα μου επιτεθεί ο τύπος που διαβάζει εφημερίδα στη στάση στο γεμάτο λεωφορείο με πιάνουν αμέσως οι υποψίες από ποιανού άραγε την τσέπη θα πεταχτεί το μαχαίρι-πεταλούδα των σύντομων ειδήσεων από πού θα κάτσει στο σβέρκο μου από ποια μεριά ετοιμάζονται να μου ορμήσουν οι πηχαίοι τίτλοι και τα ποιος-θα-το-πίστευε πρωτοσέλιδα. bombasztikus hírek taposóaknái közt nem tudhatom miféle gyorshír kereszttüzében állok egy biztos csupán rád is kilőttek már sivít feléd egy információ ανάμεσα στις νάρκες των εκρηκτικών ειδήσεων δεν ξέρω στα διασταυρούμενα πυρά σε ποιων ειδήσεων τους τίτλους βρίσκομαι ένα μόνο είναι σίγουρο σου έριξαν κι εσένα σε πλησιάζει συρίζοντας μια πληροφορία (μτφρ.: Μ.Μπέρκι) 19 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα Ελληνικά μνημεία του Hódmezővásárhely του Dr. Diószegi György Antal Α πό τον 17ο αιώνα, οι Έλληνες που ήρθαν από την Ελλάδα ψάχνοντας καταφύγιο από τους Τούρκους, εγκαταστάθηκαν και σ’ αυτήν την πόλη: στην περιοχή αυτή, στις αρχές του 18ου αιώνα κυρίως οι Αρμένιοι και οι Έλληνες διεξήγαγαν το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου. Το 1708, ο János Vastag ήταν ο πρώτος Έλληνας έμπορος ο οποίος δραστηριοποίησε την πόλη Hódmezővásárhely: πούλησε αλάτι, σίδερο και πολλά άλλα προϊόντα. Σύντομα εμφανίστηκαν 5-6 Έλληνες έμποροι στην περιοχή. Το 1740 έζησαν ακόμα πέντε Έλληνες στο Hódmezővásárhely: εκείνα τα χρόνια άνηκαν στο Szentes, και από εκεί ερχόταν σ’ αυτούς ένας Έλληνας ιερέας. Οι ευκατάστατοι Έλληνες αργότερα μάζεψαν 2000 φιορίνια με σκοπό να χτίσουν δική τους εκκλησία: οι σημαντικότεροι ήταν ο Mihály Pap, Konstantin Pegada (Κωνσταντίνος Πεγαδάς), György Theodor (Γεώργιος Θεοδώρου), András Theodor (Ανδρέας Θεοδώρου), Demeter Theodosz (Δημήτρης Θεοδός), Pál Konstantin (Παύλος Κωνσταντίνου), János Angeláti (Ιωάννης Αγγελάτης). Ένας γαιοκτήμονας της περιοχής έδωσε κτήμα για τις κατασκευές, ενώ ο καλβινιστής κόμης, Sámuel Teleky, περιφερειακός Διοικητής του Nagyvárad, επηρέασε αποφασιστικά την έκδοση οικοδομικής άδειας. Σαφώς είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι ιδρυτές της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας του Hódmezővásárhely ήταν Έλληνες. Το σημαντικότερο μέλος τους, ο Krisztofor Konstantin (Χριστόφορος Κωνσταντίνου), που μετακόμισε από το Szeged μεταξύ 1744–1780, λειτουργούσε ξεχωριστό ελληνικό κατάστημα: η οικογένεια απέκτησε χρηματοπιστωτική και οικονομική εξουσία στο Hódmezővásárhely, να αναφέρουμε μόνο ότι της ανήκε όλος ο δρόμος από την οδό Szekfű μέχρι την καθολική εκκλησία. Επίσης η εθνική αγορά του Hódmezővásárhely αποτέλεσε σημαντική αγορά για τους Έλληνες εμπόρους από την άποψη του εμπορίου των βοοειδών. Οι ελληνικές οικογένειες μεταξύ 1783– 1807, χτίσανε την ορθόδοξη εκκλησία του Hódmezővásárhely: είναι σε στυλ Λουδοβίκου 16ου, μονόκλιτη, με επίπεδη οροφή ενώ τον χώρο του βωμού στολίζει ένα τέμπλο με πέντε άξονες σε μεταβυζαντινό ρυθμό. Οι επιγραφές των εικόνων, που χρονολογούνται από το 1800, είναι γραμμένες στα ελληνικά. Το εσωτερικό της εκκλησίας διαι- 20 ρείται σε τρία μέρη: το ιερό, την μεσαία αίθουσα (τμήμα ανδρών) και την μπροστινή αίθουσα – είσοδος (τμήμα των γυναικών). Από τα λατρευτικά αντικείμενα της εκκλησίας της Γέννησης της Θεοτόκου, το πιο πολύτιμο είναι το τελετουργικό εγχειρίδιο που προέρχεται από τη Βενετία, του 1770. Η ορθόδοξη εκκλησία αποκαταστάθηκε το 1889, από τη δωρεά της χήρας του Έλληνα János Lotta. Το πολυκατάστημα «Κωνσταντίνος» στο Hódmezővásárhely. Οι Έλληνες, με την οικονομική δύναμη και την παρουσία τους, ήταν επί αιώνες αξιοσέβαστοι πολίτες του Hódmezővásárhely. Ο Kristóf Konstantin (Χριστόφορος Κωνσταντίνου) που κατάγεται από παλιά ελληνική μακεδονική οικογένεια, ήρθε από τους πρόποδες του Ολύμπου στην Ουγγαρία. Το πορτρέτο του γιου του, του Pál Konstantin (Παύλου Κωνσταντίνου), το ζωγράφισε ο Orlay Petrics Soma. Ο κόμης Albert Apponyi, υπουργός πολιτισμού το 1907, δήλωσε την ορθόδοξη ελληνική εκκλησία ως αυτόχθονη και αυτοκέφαλη: αυτό σήμαινε ότι στην οικονομική διαχείριση και στον δημοσιονομικό έλεγχο ήταν αποκλειστικά υπό την επίβλεψη τη κυβέρνησης (μετά από το 1920 άνηκε μόνο τυπικά στην επικυριαρχία της σερβικής επισκοπής του Szentendre). Αυτή η κυβερνητική ρύθμιση δήλωνε ότι η εκκλησία του Hódmezővásárhely έχει ελληνική καταγωγή και ελληνική μειονότητα, και αυτή η κατάσταση παραμένει μέχρι που οι ιδρυτές έχουν έστω κι έναν άμεσο απόγονο: αυτό είχε ως Φεβρουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18° Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα ιδιαίτερο αποτέλεσμα το γεγονός να λειτουργούν στην ελληνική εκκλησία του Hódmezővásárhely και γυναίκες σαν Πρεσβύτεροι. Το σημαντικότερο ρόλο στην γέννηση της παραπάνω υπουργικής απόφασης έπαιξε ο Gyula Konstantin (Γκιούλα Κωνσταντίνος) (1864-?) από το Hódmezővásárhely που είχε Έλληνες εμπόρους προγόνους: αυτός ήταν που «επιτύγχανε θριαμβευτικά την αυτονομία της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας με τα συναισθήματα του Ούγγρου ευγενή». Το περιοδικό «Το Esztergom και η περιφέρειά του» (χρόνος 42ος, 10 Οκτωβρίου 1920 σελ. 3.) έγραψε ότι μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες «της Εθνικής Εμπορικής και Οικονομικής Τράπεζας» που τότε σχηματιζόταν, «ήταν ο μεγαλέμπορος Gyula Konstantin (Γκιούλα Κωνσταντίνου) από το Hódmezővásárhely». Το ελληνικό παλάτι Lotta (Kossuth tér 6.) του Hódmezővásárhely. Κατοικίες που σχετίζονται με τους Έλληνες, βρίσκονται μέχρι σήμερα στο Hódmezővásárhely. Η χήρα του János Szilárdy, η ελληνικής καταγωγής Mária Lotta (Μαρία Λόττα), έχτισε το 1880 ένα από τα πρώτα σπίτια με όροφο στην πόλη: από το γκριζογάλαζο χρώμα του, ο λαός το ονόμασε γκρίζο παλάτι και στη συνέχεια παλάτι Lotta (το γκρίζο χρώμα το έχασε το 1908 αυτό το κτίριο που βρίσκεται στην οδό Kossuth Νο. 6, γνωστό σήμερα ως Οίκος Szilárdy). Το κτίριο έχει πρώιμο εκλεκτικό ρυθμό, στο κέντρο του βρίσκονται ημιαναγερμένοι κορινθιακοί κίονες. Το μπαλκόνι με κιγκλίδωμα έχει ημικύκλια μορφή, τα παράθυρα έχουν τοξοτή τριγωνική σχήμα. Από τη δωρεά 500 φιορινιών της Μαρίας Λόττα Szilárdy Jánosné, έχτισαν το «σπίτι για σκαρφάλωμα» για πρακτική εκπαίδευση των πυροσβεστών του Hódmezővásárhely. Οι σημαντικότεροι τοπικοί έμποροι τον 18ο -19ο αιώνα ήταν οι ακόλουθοι: Agora, Giba, Gyuricza, Konstantin, Pegada, Tódor, Zigori/Ziguri, Lotta. Ο Έλληνας János Lotta (Γιάννης Λόττας) δραστηριοποιήθηκε ως σύμβουλος το 1851. (Αξίζει να αναφέρουμε ένα στοιχείο από το Tokaj σχετικά με την ελληνική οικογένεια Lotta του Hódmezővásárhely, λόγω της τυχόν συγγενικής σχέσης: το 1765 στο Tokaj ο δικαστής της ελληνικής κοινότητας ήταν ο Márton Lotta.) Οι ελληνικές εμπορικές σχέσεις στο Alföld (Μεγάλη Πεδιάδα) ήταν δικτυακές: οι συγγενείς των οικογενειών ήταν παρόντες και σε περισσότερες πόλεις, απ’ αυτές μάλλον οι πιο σημαντικές ήταν το Békés και το Szentes. Το οικογενειακό επώνυμο Giba ήταν παρόν και στο νομό Békés: ο τάφος του Mihály Giba (Μιχάλη Γκίμπα) βρίσκεται στην είσοδο της ελληνικής ιδρυθείσας εκκλησίας του Békés. Το οικογενειακό επώνυμο Gyuricza υπό δύο αιώνες ήταν παρόν και στο Szentes. Ο Έλληνας György Gyuricza (Γεώργιος Γκιούριτσα) το 1773 στο χωριό Szénás (που βρίσκεται στο νομό Békés) εκμίσθωσε λιβάδι με σκοπό να βοσκήσουν τα ζώα που προέρχονταν από εμπόριο βοοειδών. Ελληνικής καταγωγής ήταν οι αρχηγοί της εκκλησίας στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Szilárd Gyuricza, επικεφαλής διαχείρισης και ο István Gyuricza, εκκλησιαστικός συμβολαιογράφος. Στις αρχές του 20ού αιώνα στο Hódmezővásárhely «οι εκκλησιαστικές ομιλίες γίνονται γενικά στα ουγγρικά, γιατί σε άλλη γλώσσα οι πιστοί δεν θα καταλάβαιναν καν», που μας δείχνει την φυσική πορεία της αφομοίωσης. Στο νεκροταφείο του Hódmezővásárhely στην οδό Jókai (περίπου στην ίδια περιοχή) βρίσκονται οι τάφοι αρκετών ελληνικών οικογενειών (μάλλον ήταν το παλιό ορθόδοξο μέρος του νεκροταφείου): είναι σημαντικό να τονίσουμε τον μαύρο μαρμάρινο τάφο του Gyula Konstantin, που διατηρεί μέχρι σήμερα τη μνήμη αυτής της σημαντικής προσωπικότητας! Εδώ βρίσκεται επίσης ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά μνημεία του Hódmezővásárhely που αξίζει να διατηρηθεί και να ανακαινιστεί: το ελληνικό ταφικό παρεκκλήσι του Szilárdy-Lotta όπου αξιοσημείωτες είναι οι μαρμάρινες πλάκες με ελληνικές επιγραφές που βρίσκονται στην είσοδο και στον πίσω τοίχο. Αυτή η κληρονομιά θα απαιτούσε φροντίδα καλλιτεχνικών μνημείων! Το 2010 όμως ξεκίνησε η πλήρη ανακαίνιση της πρόσοψης της ορθόδοξης εκκλησίας: κατά τη διάρκεια της τακτοποίησης του χώρου το Νοέμβρη 2011 βρέθηκαν τρεις υπόγειες κρύπτες χτισμένες από τούβλα δίπλα στην ορθόδοξη ελληνική εκκλησία στο Hódmezővásárhely. (Στην διπλανή περιοχή της ελληνικής εκκλησίας του Tokaj στις δεκαετίες του 1950 σε μια κατάρρευση χώματος βρέθηκαν επίσης ελληνικά φέρετρα: σύμφωνα με την άποψη του ελληνοκαθολικού ιερέα και δασκάλου θρησκευτικών, Zoltán Lőrinczy, ήταν πιθανόν ο οικογενειακός τάφος της ελληνικής οικογένειας Szerviczky από το Tokaj.) Και στα δυο μέρη άφησαν ανέπαφους τους τάφους και γέμισαν με χώμα την περιοχή. Πηγές: Szeremlei Samu: Hódmezővásárhely története. IV. kötet. Hódmezővásárhely, 1911.; (Samu Szeremlei: Η ιστορία του Hódmezővásárhely. Τ ό μ ο ς 4 ο ς . Hódmezővásárhely 1911); Hódmezővásárhely történeti kronológiája. Összeállították: Dr. Szabó Gábor-Borus Gábor-Kőszegfalvi Ferenc. Szeged, 2003.; (Η ιστορική χρονολογία του Hódmezővásárhely. Συγκρότηση: Dr. Szabó Gábor-Borus Gábor-Kőszegfalvi Ferenc. Szeged, 2003); Fejérváry József: Vásárhely története családok tükrében. Hódmezővásárhely, 1929.; (József Fejérváry: Η ιστορία του Vásárhely όπως καθρεπτίζεται από τις οικογένειες. Hódmezővásárhely, 1929); O s z l o p o ka t emeltünk, hogy beszéljék a múltat. A millenniumi m ű e m l é k h e l y r e á l l í t á so k lexikona. Szerk.: Tamási Judit. Budapest, 2000.; (Αναγείραμε κολώνες για να αφηγηθούν το παρελθόν. Η εγκυκλοπαί δεια των αποκαταστάσεων των μνημείων της χιλιετηρίδας. Σύνταξη: Judit Tamási, Budapest, 2000); Hódmezővásárhely története. Főszerkesztő Szabó Ferenc. II/1. kötet. Hódmezővásárhely, 1993.; (Η ιστορία του Hódmezővásárhely. Αρχισυντάκτης: Ferenc Szabó. Τόμος Β/2. Hódmezővásárhely, 1993); Bencsik János: Paraszti és mezővárosi kultúra a XVIII-XX. században. Miskolc, 1993.; (János Bencsik: Αγροτική και αστική κουλτούρα στο 18ο – 19ο αιώνα. Μίσκολτς, 1993); Dr. Reiner Zsigmond: A keleti vallású magyar nemzeti egyház szervezése. Bp., 1907. (Zsigmond Dr. Reiner: Η οργάνωση της ανατολικής θρησκείας της ουγγρικής εθνικής εκκλησίας. Bp., 1907) 21 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα 21 Miliosz Nikolett írása 2 „Az a célunk, hogy minél több görögöt vonzzanak a rendezvényeink” 1 fő, ennyien alkotják a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának testületét. 21 ember, akik a kisebbségi önkormányzati választások eredményeképpen a hazai görögség képviselőiként a magyarországi görögséget érintő legfontosabb kérdésekben döntenek. 21 görög képviselő, akiket nem ismer feltétlenül mindenki, akik nevének említése hallatán valakinek csak az arca rémlik, megint másnak viszont a családneve cseng ismerősen… Sorozatomban minden hónapban egy kollégámmal beszélgetek, azzal a céllal, hogy a kedves Olvasók megismerkedhessenek velük közelebbről, megismerjék a gondolataikat, céljaikat, valamint azt a munkát, amit közvetlen környezetükben, illetve az országos testület tagjaként végeznek. Tizenegyedik beszélgetőtársam dr. Szalimka Nafszika, a Kispesti Görög Kisebbségi Önkormányzat elnöke, valamint a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának képviselője. Nafszika nagyon fiatalon, mindösszesen 21 évesen lett kerülete görög kisebbségi önkormányzatának elnöke. Nagyon elhivatott görög gyökerei iránt, így amellett, hogy szerettem volna Őt jobban megismerni, arra is kerestük a választ a beszélgetés során, hogy melyek azok a lehetőségek, programok, amelyekkel a mai görög fiatalokat össze lehetne fogni. – Első kérésem a szokásos: mesélj magadról! – Kispesten nőttem fel, egy állami cégnél jogtanácsosként dolgozom, ahol állami tulajdonú ingatlanok értékesítésének jogi feladatait végzem. – Sokszor megkapom a kérdést, végre feltehetem én is: miért pont a jog? – Mindig is érdekelt a jogi szakma, a jogi terület, de igazából az álmom az volt, hogy tanár legyek, ám mégis, mikor eljött a felvételi jelentkezés ideje, nem a tanári szakra, hanem jogra adtam be a jelentkezésem. Felvételt nyertem, de utólag nem is bánom, mert szeretem ezt csinálni, szeretem a kihívásokat, a folyamatos tanulást. – Mit szeretettél volna tanítani? – Történelem-magyar szakos tanár szerettem volna lenni, előkészítőre is jártam, nagyon elkötelezett voltam, de mégis a jog mellett döntöttem. – Mivel foglalkozol a szabadidődben? – Nagyon szeretek sportolni: futni, jógázni járok, de a szabadidőm nagy részét leginkább a görög önkormányzat és az ezzel kapcsolatos feladatok kötik le. 22 – Honnan erednek a görög gyökereid? – Mindkét szülőm görög, anyukám beloianniszi, apukám a Dohánygyárban nevelkedett, Beloianniszban ismerkedtek meg. – Hol nevelkedtél? Hogy élted meg gyermekként a görögséged? – A nővérem és én, míg óvodások nem lettünk, egyáltalán nem beszéltünk magyarul, ez köszönhető volt annak, hogy a szüleinkkel és a nagyszüleinkkel is csak a görög nyelvet használtuk. Büszke vagyok rá, hogy ilyen erősek a görög gyökereink. – Tagja voltál valamelyik görög tánccsoportnak, vagy játszol valamilyen hangszeren? – Sajnos egyik sem, hiszen a tanulás mellett egyikre sem volt igazán időm, de a főbb nemzeti ünnepeken és önkormányzati megmozdulásokon – ha tehetem - részt veszek. – Mióta van Kispesten görög önkormányzat? – 1998-ban alakult meg a Kispesti Görög Kisebbségi Önkormányzat, én 2002-ben szereztem mandátumot, 2003-tól pedig az elnöke vagyok. – Nagyon fiatalon csöppentél bele a kisebbségpolitikai életbe. Mi volt a motivációd, miért tartottad fontosnak, hogy képviselő legyél? – Egyrészt pont az erős görög kötődésem, másrészt pedig az a cél motivált, hogy a görög kisebbségi önkormányzat tevékenysége által összefogjuk a kerületünkben élő görögöket, valamint népszerűsítsük a görög kultúrát a magyarok körében is. – Milyen programjaitok vannak? – A Kispesti Munkásotthonnal nagyon jó kapcsolatot ápolunk, kezdetben tavasszal és ősszel tartottunk ott rendezvényeket, amikor is a Mydros együttes közreműködésével vártuk a görög kultúra szerelmeseit. Ezen programok iránt aztán egyre nagyobb lett az érdeklődés, így most már másfél havonta megrendezésre kerülnek. Nagyon kedveltek a görög estjeink is, amelyek megszervezésére minden évben a Szabó Ervin Könyvtárban kerül sor. Ezeken a rendezvényeken Görögországgal kapcsolatos vetélkedőket és ismeretterjesztő délutánt tartunk, ahol a résztvevők a görög gasztronómiával is megismerkedhetnek. A kispesti kisebbségekkel is nagyon szoros az együttműködésünk, velük minden év végén nemzetiségi estet tartunk, ahol minden kisebbség bemutatja a kultúráját, ételkóstolóval egybekötve. Mindezek mellett a helyi rendezvényeken, például május 1-jén, vagy a Mihály-napi búcsún is részt szoktunk venni. – Miben érzed az előnyét a budapesti létnek? – Az előnyét mindenképpen abban látom, hogy egész Magyarország nagyon fővárosközpontú, így a görögség is. Nagyobb itt a pezsgés, min- Φεβρουάριος 2012 • EΤΟΣ: 18° Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα den hétre jut egy-egy görög program valamelyik kerületben. Ez mindenképpen nagyon szerencsés dolog. dr. Szalimka Nafszika – Kikkel dolgozol együtt a Kispesti Görög Kisebbségi Önkormányzatban? – Elnökhelyettesünk Papasz Veronika Cecília, a másik két képviselő pedig az édesanyám, Szalimka Eleni és Bakos Tamás, akinek az anyukája görög származású. – Milyen célokat tűztetek ki magatok elé a kerületben? – Sajnos a szűkös anyagi lehetőségeink között nem nagyon van lehetőségünk arra, hogy új célokat tűzzünk ki, inkább arra törekszünk, hogy az eddigi programjainkat megtarthassuk. Az a célunk, hogy minél több görögöt vonzzanak a rendezvényeink, minél többen látogassanak el egy-egy ilyen programra. Ezeken túlmenően szeretnénk a Kispest környéki Önkormányzatokkal is valamifajta együttműködést kialakítani. Itt ragadnám meg az alkalmat, hogy bátorítsak minden kispesti görögöt, aki most olvassa a cikket, de nincs még nálunk regisztrálva, hogy tegye meg, nagyon nagy szeretettel várjuk a jelentkezésüket, akár személyesen, a Kisebbségek Házában található irodánkban, a 1191 Budapest, Áruház köz 2-4. címen, vagy a 06-1-34805-05-ös telefonszámon. – Ha lesznek gyermekeid, melyek azok a legfontosabb értékek, amelyeket szeretnél átörökíteni nekik? – A legfontosabb – úgy gondolom – mindenképpen a görög nyelv és a görög identitás, hogy a gyermekem ismerje a görög kultúrát, tudja, hogy az anyja, a nagyszülei honnan jöttek, mit jelent görögnek lenni. A legnagyobb célom annak elérése, hogy görögnek is érezze magát. – 2010 februárja óta tagja vagy a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának. Miért vállaltad a felkérést? – A jogi tudásom miatt kaptam a felkérést, de én is szerettem volna az országosban képviselő lenni, hogy lássam, hogy a „legközpontibb” helyen hogyan folynak a dolgok. – Állandó kérdésem, mert szerintem hihetetlenül fontos, s ezért fel is teszem mindenkinek, hiszen a kérdésre másként válaszolnak a fiatalság tagjai, illetve a kicsit idősebb korosztály. Te, mint magyarországi görög fiatal, miként látod a görög származású fiatalok helyzetét ma Magyarországon? Véleményed szerint hogyan lehet őket összefogni, ha nem érzik, akkor miként lehetne elérni, hogy – ahogy te is fogalmaztál – belülről érezzék a görögséget? Mik azok a programok, amik relevánsak lehetnek számukra? – Én úgy gondolom, hogy mindenféleképpen gyerekkorban kell felkelteni a gyerekek érdeklődését, úgy kell nevelni őket, hogy tudják azt, hogy görög gyökereik vannak. Sok váddal illetik a görög fiatalokat, de én valahogy megértem őket, hiszen miből áll az élet? Ha dolgozol, este 6-7-ig benn vagy a munkahelyeden. Hiába szeretnének görögül tanulni – ha mondjuk gyerekként nem volt lehetőségük megtanulni a nyelvet -, nagy nehézséget okoz számukra, hogy este 6-7 után még nyelvórákon vegyenek részt. Nem tartanám rossz ötletnek, ha nemcsak a kisebb gyerekek, hanem a fiatal felnőttek számára is lennének olyan programok, amiket régebben szervezett a görög követség, hogy ösztöndíjjal kilátogathassanak Görögországba nyelvet tanulni. Nagyon jó ötletnek tartom az anyaországi táborokat is, ahová mi is rendszeresen jártunk a nővéremmel. Ott egy hónapig csak nyelvi környezetben voltunk, görögül beszéltek hozzánk, a többi, más országból származó görög gyerekkel is csak görögül tudtunk beszélni. Én ezt hiányolom manapság. Valahogy mintha mostanában kevesebb lenne az ilyen lehetőség. Emlékszem, mikor kicsi voltam, a görög nemzeti ünnepeknek is nagyobb volt a jelentősége. A családom számára ez szinte kötelező program volt, egy-egy ilyen rendezvény nagyon összekovácsolta a családot, segítette a barátokkal való kapcsolattartást, viszont mostanában sajnos azt veszem észre, hogy egyre kevesebb a görög származású az ilyen nagy nemzeti ünnepeken. Nem tudom, minek köszönhető ez. Könnyebb annak a görög fiatalnak a helyzete, aki részt vesz valamely görög tánccsoport munkájában, vagy zenél valamelyik együttesben, de ha valaki nem érez affinitást egyik iránt sem, nehezebb megismerni a kortársakat. Nagyon jó ötletnek tartottam, amikor a nemzeti ünnep nem Budapesten, hanem vidéken került megrendezésre, így a budapesti görögök is megismerhették a vidéket, az ottani görög kolóniát. Tudom, hogy magam ellen is beszélek, de szerintem a görögség szempontjából nem kellene ennyire a fővárosra koncentrálni, noha az egész ország Budapest-központú. – Köszönöm, hogy beszélgettünk! „sajnos azt veszem észre, hogy egyre kevesebb a görög származású az ilyen nagy nemzeti ünnepeken” Névjegy: dr. Szalimka Nafszika Kispesti Görög Kisebbségi Önkormányzat E-mail: szalimka.nafszika@gmail.com 23 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Οι ρίζες μας Φουρτούνιασε η θάλασσα και βουρκωθήκαν τα βουνά, είναι βουβά τ’ αηδόνια μας και τα ουράνια σκοτεινά, κι η δόλια μου ματιά θολή, παιδί μου ώρα σου καλή. Φυσά βοριάς, φυσά θρακιάς, γεννιέται μπόρα φοβερή, με παίρνουν, μάνα, σαν φτερό, σαν πεταλούδα τρυφερή, και δεν μπορώ να κρατηθώ, μάνα, μην κλαίς, θα ξαναρθώ. Γ.Βιζυηνός Μάρθα Π. Γεωργίου Α Ιστορική Μνήμη γαπητέ αναγνώστη, όπου κι αν βρίσκεσαι και πάρεις αυτό το μικρό έργο, που το γράφω εγώ, με αυτά τα γράμματα που είχα μάθει, πρώτα να το διαβάσεις μέχρι το τέλος και μετά ν’ ασκήσεις την κριτική σου προβαίνοντας σε κρίσεις κι επικρίσεις. Ανήκω στα ξεριζωμένα τέκνα της Ηπείρου κι αυτό θα το μάθεις αφού το διαβάσεις με προσοχή και χωρίς προκαταλήψεις. Από την αρχή ως το τέλος αυτής της μονογραφίας μου, ακολουθώ τον μονόλογο για να γίνω, σε σένα αγαπητέ μου αναγνώστη, κατανοητή και για να νιώσεις αυτά που πέρασα, που περάσαμε όλοι εμείς οι ξεριζωμένοι απ’ τα πάτριά μας. Γεννήθηκα στο χωριό Οξυά Κονίτσης, της αγαπημένης μας Ηπείρου, το 1933, από άπορη αγροτική οικογένεια. Το χωριό μου βρίσκεται στο δεξιό μέρος του θρυλικού Γράμμου, συνορεύει με το Πληκάτι. Ξέρεις πως ο Γράμμος έχει ύψος 2.520 μέτρα; Στα παλιά χρόνια το χωριό μου, η Οξυά, ονομαζόταν Σέλτση, κατά πάσα πιθανότητα το όνομα αυτό έχει σλαβική προέλευση, διότι τον 6ο- 7ο αιώνα μ.Χ. με την κάθοδο των Σλάβων, πολλά χωριά μετονομάστηκαν και πήραν σλαβικά ονόματα. Επίσης πολλοί οικισμοί έχουν και τουρκικές ονομασίες, αφού οι Τούρκοι το 1417 είχαν έρθει και στη δική μας περιοχή και την εγκατέλειψαν μόλις το 1913. Το χωριό μας που είναι χτισμένο στην πλαγιά του Γράμμου, θεωρείται το μοναδικό διότι τα άλλα χωριά βρίσκονται στην αριστερή πλευρά. Απ’ τα χωριά μας πέρασαν πολλοί κατακτητές, πρώτα οι Σλάβοι, μετά οι Τούρκοι, οι Ιταλοί και στη συνέχεια οι Γερμανοί. Σ’αυτές τις περιοχές και τα βουνά μας, έγινε ο πιο σκληρός κι αιματηρός εμφύλιος πόλεμος. Αν και τα μέρη μας ήταν άγονα, ωστόσο είναι πανέμορφα, υπάρχουν πεύκα, έλατα, οξυές και πανύψηλα βουνά, ρυάκια και ποτάμια, καθώς και πάρα πολλά πουλιά και άγρια ζώα. Την άνοιξη μοσχοβολάει ο τόπος απ΄τα οπωροφόρα δέντρα. Και το χωριό μου είναι πολύ ψηλά, σε υψόμετρο 1100 μέτρων, απ’ αυτό το χωριό αγναντεύαμε ολόκληρο τον Γράμμο μέχρι και την Μουργκάνα. Η οικογένειά μας ήταν πολύ φτωχή και με δυσκολία οικονομούσαμε το ψωμί της χρονιάς. Οι άνδρες του χωριού μας ήταν άριστοι μαστόροι και για να συντηρήσουν τις οικογένειές τους ταξίδευαν σε ξένα μέρη. Πρώτα ταξίδευαν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, όπως στα χωριά της Θεσπρωτίας, στο Τσαμαντά και στο Μπαμπούρι, ενώ αργότερα ταξιδεύανε ακόμα και μέχρι τις αφρικανικές χώρες, 24 ιδιαίτερα στο Σουδάν. Εμείς ζούσαμε σε μεγάλη φτώχεια και ανέχεια διότι είμασταν ορφανά από πατέρα ο οποίος πέθανε απ’ τις ταλαιπωρίες και τα βάσανα της ζωής, μόλις σε ηλικία 29 χρονών. Τι κρίμα και τι άδικη ήταν στην οικογένειά μας η Θέμιδα. Και η καημένη η μάνα μας ξενοδούλευε μέρα νύχτα για να μας μεγαλώσει. Πολλές φορές το καλαμποκίσιο ψωμί δεν μας έφτανε και κοιμόμασταν νηστικοί. Λίγα ήταν και τα φρούτα, ενώ τα σκεπάσματα και τα στρωσίδια μας ήταν από μαλλί γίδας. Το σπίτι μας φωτιζόταν με το λυχνάρι από λάδι, όταν βέβαια είχαμε λίγο λάδι κι όταν έλειπε το λάδι χρησιμοποιούσαμε πετρέλαιο. Ελάχιστο το σαπούνι, γι αυτό τα ρούχα τα πλέναμε με μπουγάδα που φτιαχνόταν από στάχτη. Μόνο όταν πηγαίναμε στην εκκλησία φορούσαμε παππούτσια, ενώ τις άλλες μέρες με τσαρούχια πηγαίναμε στις ασχολίες μας. Βάναυση και καταραμένη η ανέχεια και η φτώχια για το χωριό μας και την οικογένειά μας. Όταν άρχισε ο πόλεμος κατά της Ελλάδας ήμουν 7 χρονών. Ξέρεις αγαπητέ αναγνώστη ότι αυτός ο πόλεμος των εισβολέων Ιταλών άρχισε από την Ήπειρο, απ’ τα δικά μας χωριά, όπου ο ελληνικός στρατός, εκεί στα θρυλικά βουνά της Πϊνδου, έγραψε σελίδες δόξας και ηρωισμού; Σ’αυτά τα μέρη μας πρωτοστάτησαν και οι γυναίκες, οι μανάδες μας, κουβαλώντας πυρομαχικά, τρόφιμα και ρουχισμό στα στρατευμένα παιδιά του λαού μας που πολεμούσαν τον ξένο εισβολέα. Υποφέραμε τα πάνδεινα, πεινάσαμε, κλάψαμε, δυστυχήσαμε. Οι γονείς μας πήγαιναν με τα πόδια μέχρι την Κόνιτσα για να οικονομήσουν λίγο αλεύρι για ψωμί, να θρέψουν τα παιδιά τους που τα θέριζε η πείνα. Σ’ όλη την περιοχή μας γίνονταν σκληρές μάχες, ακόμα και σώμα με σώμα, ώσπου τελικά ο στρατός μας κυνήγησε τις ιταλικές ορδές μέχρι τη Βόρεια Ήπειρο. Το χωριό μας ήταν κατά του ξένου κατακτητή, όμως υπήρχαν και μερικοί “χωριανοί” μας που στην αρχή βοηθούσαν τους Ιταλούς. Λίγο αργότερα, όταν πάτησαν τον τόπο μας τα γερμανικά φουσάτα, φύγαμε στα βουνά και τρυπώσαμε στα δάση και στους λόγγους. Η δική μου οικογένεια πήγε στους θείους μας. Θυμάμαι, όταν τα μεσάνυχτα ήρθε ο θείος Γιώργος (Πριτσής) από την Βούρμπιανη και μας είπε να γυρίσουμε πίσω στα σπίτια μας, να μην παρατήσουμε τον τόπο που γεννηθήκαμε. Κι εμείς την επομένη γυρίσαμε στο χωριό μας. Η γιαγιά μας, μόλις μας είδε, έκανε τον σταυρό της λέγοντας πως “ο Θεός έχει καμάρια”, κι ας μην είχαμε τίποτε να φάμε. (συνεχίζεται στο επόμενο τεύχος) Φεβρουάριος 2012 • EΤος: 18° Φόρος τιμής D Dr. Petridu Milka (1942-2010) r. Petridu Milka Görögországban, Szfika faluban született 1942. augusztus 15-én. Szegény földműves szülőktől származott, heten voltak testvérek. Egy fiútestvére él jelenleg Görögországban, Volosz városban feleségével. Egy lánytestvére pedig Jordániában, míg a másik négy lánytestvér Magyarországon. Milka az általános iskolát Balatonkenesén végezte kitűnő eredménnyel. Majd Cinkotára került, ahol elvégezte a gimnáziumot, egy munkával eltöltött év után pedig Pécs következett, ahol elvégezte az orvosi egyetemet – szintén kitűnő eredménnyel. Az egész életét a munkának szentelte, 43 évig dolgozott Komló városában, készségesen gyógyítván a betegeket. Sajnos 2010. július 7-én hosszan tartó betegség után elhunyt. A búcsúztatására Komlón került sor – fájó szívvel búcsúztak tőle a helyiek és a hozzátartozók. Milka utolsó kívánsága az volt, hogy a hamvai a görögországi Preszpa-tóba szórattassanak, amit a fiútestvérei teljesítettek. Micianisz Sztavroszné Lena (1927-2011) 1 927. március 15-én született a görögországi Sztenában. Hétgyermekes családban nevelkedett, ám a 40-es években már csak három testvér volt az élők sorában. 1948-ban a görög polgárháború idején édesanyjával került Magyarországra menekültként, majd később követte őket két testvére, Marika és Lazarosz is. Lena néni a Budapesti Kötő KTSZ-nél dolgozott hosszú éveken át kézi kötőként egészen nyugdíjba vonulásáig. Barátságos, közvetlen embernek ismerhették; segítőkész volt, jóindulatú. Nyílt szívvel fordult az emberek felé – szerették, becsülték, tisztelték őt környezetében. 1953 augusztusában ismerte meg férjét, még abban az esztendőben házasságot is kötöttek, s hamarosan megszületett fiuk, Jorgosz, majd lányuk, Rula. Férjével 41 éven át kitartottak egymás mellett jóban-rosszban. Harmóniában, szeretetben éltek, boldog, szép házasság volt az övék. 1994-ben Lena néni azonban örökre búcsúzni kényszerült párjától. Gyermekeihez kölcsönös, mély szeretet fűzte, minden tőle telhetőt megtett családjáért. Menyét és vejét is szeretettel, családtagként fogadta, ám 1999 februárjában át kellett élnie az anyák legnagyobb fájdalmát is, amikor hosszú betegség után a fiát elragadta tőlünk a halál. Veje, László nagyon közel állt a szívéhez, és együtt örülhettek az unokák, Leni és Xeni születésének, fejlődésének. Sok időt tölthetett az unokákkal, ők is sokáig őrizhetik majd mosolyát, hangját, az együtt töltött idők emlékeit, az együtt töltött nyarak élményeit, a családi ünnepek hangulatát – mindazt, amit ő Σ jelentett életükben. Szabadidejében otthon is szívesen kötött, szép munkák kerültek ki a keze alól, az utolsó, lányának készülő pulóver azonban sajnos befejezetlen maradt... A halál hirtelen, váratlanul ragadta el, a szíve december 12-én dobbant utolsót. Az élet mindannyiunknak más és más sorsot tartogat, s az út végén dől el, hogyan használtuk fel az itt töltött időt. Ő tiszta szívvel fogadta mindazt a szépséget és örömet, amit az élet kínált, de elfogadta, és méltósággal hordta végig azokat a terheket is, amelyeket a sors (bőven) juttatott neki. Az élet kirótta feladatokat – szépeket és fájdalmasakat egyaránt – becsülettel végezte, s hagyatékul életének fontos üzeneteit, szívének minden szeretetét, a számára fontos emberi értékeket kaptuk tőle. S létének igazi elismerése valójában az, amit az itt maradottak emlékezetében hagyott, s ez bizony nem kevés. Az ő élete most lezárult, de a hozzá közel állók őrzik őt tovább lépéseikben, döntéseikben, szép emlékeikben. Legyenek ezek az emlékképek a mai naptól mindannyiuk számára azok, amelyek a legkedvesebbek a szívüknek. Fájdalommal és kegyelettel búcsúznak Tőle: Lánya: Rula, veje: László, unokái: Leni és Xeni Unokaveje: András, öccse: Lazarosz, az ő gyermekei: Dono és családja, valamint Cveta. Valamennyi rokona, hozzátartozója, mindazok, akik eljöttek őt elbúcsúztatni, s azok is, akik gondolatban kísérték őt utolsó útjára. Γιώργος Παπαδόπουλος (1935 – 2012) τις 23 του Γενάρη 2012 πέθανε σε ηλικία 77 χρονών ο συμπατριώτης μας και κάτοικος του 10ου διαμερίσματος Βουδαπέστης, Γιώργος Παπαδόπουλος. Η κηδεία του έγινε με βαρύ πένθος απ’ την οικογένεια και τους συμπατριώτες – συγγενείς και φίλους στις 3 του Φλεβάρη στο Κεντρικό Νεκροταφείο του Kőbánya. Τον επικήδειο αποχαιρετισμό απηύθυνε ο Γιώργος Κολλάτος – Αντιπρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας. Μετά την ενταφή του, η οικογένειά του παρέθεσε προς τιμή του γεύμα στη Λέσχη Πολιτισμού Ελλήνων του Kőbánya. Ο Γιώργος Παπαδόπουλος γεννήθηκε στο χωριό Πρόδρομος Πέλλας το 1935. Τον καιρό του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα αναγκάσθηκε μαζί με την μητέρα του και τα αδέλφια του να εκπατριστεί στην πρώην Λ. Δημοκρατία της Ουγγαρίας, όπου βρήκε συμπαράσταση από κάθε άποψη. Σπούδασε στη μέση εκπαίδευση την τέχνη του τορναδόρου και εξελίχτηκε σε καλό τεχνίτη. Δούλεψε για πολλά χρόνια στο μεγάλο εργοστάσιο Csepel Vasmű, και αργότερα ως τεχνικός στην Τεχνική Σχολή József Attila. Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας και του 10ου Διαμερίσματος εκφράζει στην οικογένειά του τα βαθιά συλλυπητήριά της. 25 ελληνισμóς • Έκδοση της άυτοδιοίκησης ελλήνων ουγγαρίας Γαστρονομία Ελληνικά εδέσματα-Κοκκινιστό Της Κλειώς Μυτηλιναίου Αγαπητοί μαs αναγνώστεs, σ’ αυτό το τεύχοs έχω για σαs δύο λαχταριστέs και εύκολεs συνταγέs κοκκινιστού, η μία είναι με μοσχαράκι και η άλλη με κοτόπουλο. Διαλέγετε και παίρνετε όποια πιστεύετε πως θα γαργαλίσει τον ουρανίσκο σαs περισσότερο. Μοσχαράκι κοκκινιστό Υλικά – 1 με 1,5 κιλό μοσχάρι – 2 μεγάλα κρεμμύδια – 2 σκελίδες σκόρδο – 4 μεγάλεs ντομάτες ώριμες – 1 κουτί ντοματοπελτέ – μισό κουταλάκι κανέλα – γαρύφαλλο – αλάτι, πιπέρι Εκτέλεση Κόβουμε το μοσχαράκι σε μέτρια προs μεγάλα κομμάτια και τα βάζουμε να βράσουν για κάμποση ώρα (μέχρι να μαλακώσουν). Tα βγάζουμε και τα τοποθετούμε σε σκεύος. Ψικοκόβουμε τα κρεμμύδια και τα τσιγαρίζουμε σε μια βαθιά κατσαρόλα στην οποία ήδη βάλαμε προηγουμένωs λίγο λάδι να κάψει. Προσθέτουμε και το κρέαs να σωταριστεί καλά με τα κρεμμυδάκια. Ρίχνουμε στο multi τις ντομάτες, τιs οποίεs προηγουμένωs μοιράσαμε στη μέση, τα σκόρδα μαs, την κανέλα, το γαρύφαλλο, το αλάτι και το πιπέρι. Τέλοs τα προσθετουμε στο κρεμμύδι που τσιγαρίζεται μαζί με το κρέας. Αφήνουμε το φαγητό μας να πάρει μια καλή βράση, ώσπου να δέσει η σάλτσα (να γίνει όσο γίνεται πιο πηχτή και να ρουφήξει τα πολλά υγρά). Μπορούμε να το συνοδεύσουμε με πατάτες τηγανητές, μακαρόνια, ρύζι ή πουρέ. Κοτόπουλο κοκκινιστό Υλικά – ένα μετρίου μεγέθους κοτόπουλο σε κομμάτια – ελαιόλαδο – αλάτι, πιπέρι και πάπρικα – 4 ντομάτες ξεφλουδισμένες και αλεσμένες στο multi – 1 μικρό κουτί σάλτσα ντομάταs – διάφορα πικάντικα τυριά τριμμένα Εκτέλεση Βάζουμε τα κομμάτια του κοτόπουλου σε ένα βαθύ σκεύος και ρίχνουμε μέσα το ελαιόλαδο. Ανακατεύουμε με το χέρι μας να λαδωθούν καλά παντού. Ζεσταίνουμε την κατσαρόλα μας και ρίχνουμε μέσα το κοτόπουλο. Το σωτάρουμε καλά από όλες τις μεριές και κατόπιν προσθέτουμε όλα τα μπαχαρικά μαs. Τέλοs ρίχνουμε τιs αλεσμένες ντομάτες μαζί με την έτοιμη σάλτσα εμπορίου. Σκεπάζουμε την κατσαρόλα και σιγομαγειρεύουμε, μέχρι να ψηθεί το κρέας μας. Οταν γίνει, την ανοίγουμε και πασπαλίζουμε με τα πικάντικα τυριά. 26 Diák sporttábor a GIE közreműködésével HELYSZIN: Balatonlelle IDŐPONT: 2012 június 24-től július 03-ig (10 nap) Jelentkezési feltételek: – 8 és 14 év közötti gyermek – legalább az egyik szülő vagy nagyszülő legyen görög – érvényes 2012-es GIE tagság – létszám limit: 10 fiú és 8 lány + 2 fő kísérő Rövid leírás: – a tábor 200 férőhelyes, ahol a gyerekek más iskolákból érkező diákokkal ismerkedhetnek és játszhatnak illetve mérhetik össze tudásukat csapat-és egyéni sportversenyekben, játékokban – a fiúk faházban a lányok téglaházban (szobákban) lesznek elszállásolva – napi háromszori étkezés (reggeli, ebéd, vacsora), esetenként uzsonna – végtelen sportolási lehetőség (futball, kosárlabda, kézilabda,röplabda, sakk,tenisz, ping-pong, tollas,csocsó, szörfözés,lovaglás,futás,úszás..stb.) – minden nap más-más színes programok: cirkuszi előadás, lovaglás, színházi előadások és sok érdekes program és vetélkedők a táborban (ami a befizetett díjban benne van) – az egész tábor a sportról, az egészséges életvitelről,a becsületes fairplay-ről és a mozgásról szól! – a görög fiataloknak külön nyelv-és tánc oktatást, valamint programokat is fogunk szervezni Jelentkezni ill. részletekért hívjon: Nikákisz Szofoklész: 0620/ 248 6919 ár: 35.000/fő/10nap az utazás busszal történik, kőbányáról (X.kerület) jelentkezési határidő: 2012.február 29. MINDENKIT VÁRUNK SZERETETTEL!! ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Διευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης Αρχισυνταξία: Βούλα Αυγουροπούλου Σελιδοποίηση: Lajos Németh Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Copycat kft. ISSN: 1786-0989 ELLINIZMOSZ A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz Főszerkesztő: Voula Avgouropoulou Tördelő: Németh Lajos Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Copycat kft. ISSN: 1786-0989 Σώθηκε τελικά το Αττικόν. Ανυπολόγιστες ήταν οι καταστροφές που προκλήθηκαν από πυρκαγιές αλλά και πλιάτσικο, μετά τα επεισόδια που έγιναν στο κέντρο της Αθήνας την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου, με αφορμή την ψήφιση στη Βουλή του 2ου πακέτου δανειακής στήριξης από την ΕΕ προς την Ελλάδα. Θλίψη και οργή προκάλεσε ο εμπρησμός, με τις επακόλουθες σοβαρές ζημιές που υπέστη το νεοκλασικό κτίριο επί της οδού Πανεπιστημίου, όπου στεγάζεται ο ιστορικός κινηματογράφος Αττικόν. Το κτίριο, σχεδιασμένο από τον Ερνέστο Τσίλερ, ανεγέρθηκε το 1870 και ανήκει στην περίοδο του εκλεκτικισμού ή νέου νεοκλασσικισμού. Απ’ τα λίγα κτίρια που έχουν μείνει πλέον στην Αθήνα για τα οποία μπορεί να υπερηφανεύεται κανείς. Είναι ένα σινεμά που έχει γράψει τη δική του ιστορία στο αθηναϊκό κέντρο, εκεί προβλήθηκαν οι πρώτες ομιλούσες ταινίες. Παρά τις καταστροφές που υπέστη το κτίριο, η αίθουσα “σώθηκε”- καθώς και η αίθουσα του Απόλλωνα που λειτουργεί στο υπόγειο – και σύντομα θα ξαναλειτουργήσουν και οι δύο, σύμφωνα με τους διαχειριστές τους. Καταστροφές υπέστη επίσης το κτίριο της οδού Κοραή που είχε χρησιμοποιηθεί μετά την Κατοχή ώς στέγη των κεντρικών γραφείων του ΕΑΜ και στο υπόγειό του στεγάζεται ο κινηματογράφος ΑΣΤΥ, ενώ δίπλα του βρίσκεται το υπόγειο που λειτουργούσε σαν κρατητήριο της Γκεστάπο σε αλλοτινούς καιρούς. Οι καταστροφές περιορίστηκαν σε καταστήματα του ισογείου καθώς η βαριά πόρτα εισόδου τα προφύλαξε από τους εμπρησμούς. Αυξάνονται όσοι ζουν με χαμηλούς μισθούς ή είναι μακροχρόνια άνεργοι. Mε τίτλο «Η φτώχεια παγιδεύει τη μεσαία τάξη της Ευρώπης», η ισπανική εφημερίδα El Pais κάνει ένα ρεπορτάζ στους νεόπτωχους Ευρωπαίους οι οποίοι άλλοτε ήταν η μεσαία τάξη της Ευρώπης, άνθρωποι που τώρα πρέπει να διαλέξουν αν θα φάνε ή θα πληρώσουν το δάνειό τους. Σύμφωνα με την ΕΕ, το 2009 υπήρχαν στις 27 χώρες 115 εκατομμύρια άνθρωποι κάτω από το όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (23,1% του πληθυσμού). Επιπλέον 100 με 150 εκατομμύρια Ευρωπαίοι κινδυνεύουν επίσης, καθώς δύο μήνες ανεργίας και ένα δάνειο που δεν μπορεί να πληρωθεί μπορούν να βυθίσουν οποιονδήποτε στα χρέη και τον αποκλεισμό. Το 2007, πριν ξεσπάσει η χρηματοπιστωτική κρίση, κάτω από το όριο της φτώχειας βρίσκονταν 85 εκατομμύρια άνθρωποι (17% του πληθυσμού). Στην κατάλογο περιλαμβάνονται χώρες όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα, αλλά και η Γαλλία, η Γερμανία και η Αυστρία. «Σε χώρες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία ή η Ιταλία, δεν έχει αυξηθεί τόσο η έκταση της φτώχειας, όσο η δριμύτητά της και η συγκέντρωσή της σε συγκεκριμένες ομάδες» επισημαίνει ο κοινωνιολόγος Πολ Μαρί-Κλόσε. «Από την κρίση έχουν πληγεί ιδιαίτερα οι νέοι. Στην Ισλανδία το φαινόμενο είναι δραματικό». Η ειρωνεία του πράγματος: το 2010 ήταν το Ευρωπαϊκό Ετος κατά της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού. Ήταν ο τρόπος με τον οποίο «έκλεινε» η Στρατηγική της Λισαβώνας: πρέπει να δοθεί ένα τελειωτικό χτύπημα εν όψει και της νέας Στρατηγικής με ορίζοντα το 2020. Όμως η κρίση διέλυσε τις καλές προθέσεις. Και ο βασικός στόχος της Στρατηγικής 2020, να περιοριστεί αυτή τη δεκαετία ο αριθμός των φτωχών σε 20 εκατομμύρια μοιάζει πλέον με κενό γράμμα.
© Copyright 2024 Paperzz
