PENZIONER SZPM BESPLATEN VESNIK » za sega{ni i za idni penzioneri Izleguva edna{ mese~no. Redakcija tel. 02 3223 710 e-mail: kontakt@szpm.org.mk www.szpm.org.mk Godina VII, broj 75 31 oktomvri 2014 godina VO OVOJ BROJ... Sednica na IO na SZPM Sve~eno, rabotno i dostoinstveno odbele`an Denot na penzionerite na Makedonija o povod Denot na penzionerite na Makedonija, 20-ti septemvri, Sojuzot na zdru`enija na penzioneri na Makedonija odr`a sve~ena sednica na Izvr{niot odbor na koja prisustvuvaa i: Besnik Pocesta, potpretsedatel na Sobranieto na SZPM, Done Nikolovski pretsedatel na Nadzoren odbor na SZPM, Krste Angelovski pretsedatel na SZP na grad Skopje, Milorad Ristoski, pretsedatel na Statutarna komisija na SZPM, Milevka Zdravkovska pretsedatel na Komisija za kulturno-zabaven `ivot, Zdravko Petkovski pretsedatel na Komisija za sport i rekreacija, Gojko Eftoski pretsedatel na Sobranie na ZP Tetovo, [aban Azizi pretsedatel na IO na ZP Tetovo, Tom~e Stojkov selektor na Republi~kata revija za pesni, muzika i igri, Metodija Novkovski pretsedatel na IO na ZP \or~e Petrov, Qubinko Ristovski sekretar P zacija kako del od Sindikatite na Makedonija formirana vo 1946 godina, prerasna vo respektabilen faktor vo op{testvoto so nad 250 iljadi ~lenovi organizirani vo 57 zdru`enija. - Denes SZPM e najgolema i najaktivna nevladi- Vo svoeto izlagawe toj isto taka, se osvrna i na pretstojnite izbori na koi treba da bidat izbrani najdobrite vo sekoe zdru`enie, a pritoa da se vodi smetka za kontinuitet vo rabotata, no i za polovata i etni~ka zastapenost. Na krajot toj im go ~estita praznikot na prisutnite i im posaka dobro zdravje i ispolneti dostoinstveni penzionerski denovi. Potpretsedatelot na Sobranieto na Sojuzot, Besnik Pocesta isto taka, na prisutnite im go ~estita praznikot. Vo vtoriot, vo rabotniot del se rasprava{e za aktivnostite na Sojuzot i za pra{awa od tekovnoto rabotewe. Na sednicata be{e oceneto deka 19-tite Republi~ki sportski penzionerski natprevari koi se odr`aa na 6. septemvri vo multietni~ko Tetovo bea uspe{no organizirani blago- AKTUELNOSTI str. 2 ME\UNARODNO PRIZNANIE ZA str. 3 SZPM NASTANI str. 5 ODBELE@AN SVETSKIOT DEN NA INSTITUTOT "KONFUCIJ# str. 7 EKSKLUZIVNI SE]AVAWA PRETO^ENI VO KNIGA str. 8 PANORAMA str. 9 na ZP \or~e Petro, Petar Andreevski knigovoditel vo SZPM, Ilija Gligorov ~len na Upraven odbor na FZOM i Kalina Slivovska - Andonova, pretsedatel na Komisijata za informirawe. Sednicata ima{e dva dela: sve~en i raboten. Vo prviot del sve~eno izlagawe ima{e pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski, koj gi istakna aktivnostite i postigawata na SZPM vo izminatite 68 godini so poseben akcent na poslednite nekolku godini, potenciraj}i deka Sojuzot od mala organi- na multietni~ka organizacija koja sekojdnevno deluva penzionerite vo Republika Makedonija da imaat dostoinstven `ivot, dobar standard i aktivno stareewe. Denes SZPM e afirmirana organizacija vo zemjata, vo opkru`uvaweto, no i po{iroko. Site aktivnosti i rezultati pretstavuvaat pottik za u{te pogolemo zalagawe na rakovodstvoto na SZPM kako i na rakovodstvata na site zdru`enija bidej}i fakt e deka sekoga{ sè mo`e da bide podobro. darenie na SZPM, Op{tinata na gradot Tetovo, kako i na ZP Tetovo, doma}in na ovaa Penzionerska sportska olimpijada. Po povod, 20-ti septemvri sli~ni sve~eni sednici i proslavi ima{e i vo drugi zdru`enija vo: Radovi{, Gazi Baba, Bogdanci i drugi zdru`enija, ~lenki na Sojuzot. So drugi zborovi nasekade vo zemjata penzionerite go odbele`aa svojot praznik sve~eno, rabotno i dostoinstveno. Kalina S. Andonova ZP Probi{tip Za Denot na penzionerite, Lesnovo be{e Makedonija vo malo dru`enijata na penzionerite na Makedonija go odbele`aa svojot praznik 20-ti septemvri so veli~enstven i nezaboraven sobir vo `ivopisnoto Lesnovo, kade se nao|a nadaleku pro~ueniot manastir Sveti Gavril Lesnovski koj datira od prvata polovina na 14-tiot vek. Amfiteatralnata polo`ba na seloto, tajnite na pe{terite, nekoga{ni rudnici za vodeni~ni kamewe, nadmorskata viso~ina od 900 metri, borovata {uma, zlatno `oltata koloritnost na listopadnite drvja i topliot son~ev den, bea predizvik na 21- vi septemvri, golem broj penzioneri, vernici i turisti da se najdat vo Lesnovo, da bidat del od eden nezaboraven sobir, da se del od obele`uvaweto na eden od pogolemite hristijanski praznici Mala Bogorodica - Ra|aweto na majkata Bo`ja. Z Toj den vo Lesnovo dopatuvaa 35 zdru`enija so nad 8000 penzioneri. Nekoi ve}e bile vo Lesnovo, a nekoi kako Ohrid, Struga, Debar, Demir Hisar, Makedonski Brod i drugi, za prvpat se najdoa vo pregratkite na ovaa nedoprena ubavina. Gi ima{e od sekade, {to bi se reklo na ovoj dvoen praznik, Lesnovo be{e Makedonija vo malo. Koga sme kaj statistikata bi spomenale deka od nekoi zdru`enija dopatuvaa po dva, tri ili ~etiri avtobusi, no rekordot go ponesoa [tipjani, koi dojdoa so deset avtobusi i 516 penzioneri. Dodeka mnogumina od prisutnite ja razgleduvaa okolinata, {etaa niz {umite, ili se veselea so muzika, pretsedatelite na zdru`enijata, sekretarite ili nivnite pretstavnici odr`aa rabotna sredba na koja razmenija mislewa i iskustva za rabotata i aktivnostite. Na sostanokot pokraj pretstavnici na zdru`enijata od op{tinite, prisustvuvaa i: prviot ~ovek na SZPM, Dragi Agirovski, gradona~alnikot na op{tina Probi{tip, Toni Tonevski i pretstavnici od biznis sektorot. Na prisutnite prv im se obrati pretsedatelot na ZP Probi{tip, Gruica Manasijev, koj otkako gi pozdravi prisutnite posakuvaj}i im mnogu zdravje i sre}a, se navrati na anga`iraweto na probi{tipskoto zdru`enie, istaknuvaj}i ja sorabotkata so lokalnata samouprava i gradona~alnikot, koj sekoga{ poka`uva razbirawe za aktivnostite na penzionerite. Na prisutnite im se obrati i prviot ~ovek na SZPM, Dragi Argirovski, koj najnapred gi pozdravi prisutnite na sostanokot i im posaka mnogu zdravje i li~na sre}a. Potoa toj napravi kus presek na razvojot na penzionerskata organizacija vo izminatite godini i re~e: - Sredbite pretstavuvaat najubav most za gradewe na prijatelstva, za relaksacija, opu{tawe i zabava. Preku ovie sredbi se pridonesuva za zdrav i sre}en `ivot. Raduva faktot {to sekoja godina se se pomasovni. Denes vo Lesnovo, prisustvuvaat nad 8000 penzioneri {to e svoeviden rekord. Da ne ja zaboravam i da ja pofalam golemata poddr{ka na na{ite zdru`enija od gradona~alnicite kako {to e slu~ajot so Probi{tip. Gradona~alnikot Toni Tonevski ne go krie{e zadovolstvoto {to i na ovoj dvoen praznik e me|u penzionerite. Otkako gi upati svoite pozdravi i najubavi `elbi, istakna deka penzione- rite so svoite aktivnosti, so dru`eweto kako {to e ova vo Lesnovo, se najubavo u~ili{te i patokaz za pomladite generacii. - Ne sum videl dosega tolku mnogu narod na tolku mal prostor. Ova mo`ete da go napravite samo vie penzionerite. Tokmu zatoa, sorabotkata na lokalna samouprava so zdru`enieto na penzioneri e na taka visoko nivo, re~e gradona~alnikot Tonevski. Po sostanokot prisutnite ja razgledaa okolinata i prekrasniot manastir, a pretsedatelot pak na SZPM Dragi Argirovski se pro{eta me|u penzionerite, razgovara{e so niv na razni temi, gi slu{na nivnite predlozi za toa {to im nedostasuva, kolku se zadovolni od rabotata na zdru`enijata, no i na Sojuzot, {to mislat za vakvoto dru`ewe na zeleno, imaat li idei za drugi formi na dru`ewa i drugo. Od penzionerite mu bea postavuvani mnogu pra{awa, okolu nivnite prava i obvrski, a osobeno se interesiraa za pretstojnite penzionerski izbori. Pretsedatlot Argirovski na sekoe pra{awe dava{e soodvetni odgovori. Pro{etkata ja zavr{i na rakometnoto igrali{te kade gostite gi zabavuva{e sostavot „Euforija” od Probi{tip, a nastapi i estradniot umetnik Risto Krapovski i negovata kole{ka Nacka. Ponesen od ritamot na muzikata i toj se fati na oro i se vesele{e zaedno so svoite vrsnici. Dru`eweto trae{e pove}e ~asovi so pesna, muzika, igra, so evocirawe spomeni, no i pravewe planovi za narednoto dru`ewe na zeleno. M. Zdravkovska U[TE EDEN NOV PENZIONERSKI KLUB VO BUTEL str. 10 INFO str. 11 KLUB PENSIONISTËSH NË KOMUNËN QENDËR ZHUPË str. 12 SORABOTKA str. 13 KULTURA str. 14 SAKAM DA SUM PENZIONER (NOVA MAKEDONIJA) str. 16 ZDRAVSTVO str. 17 ZABAVA str. 19 REPUBLI^KI INVALIDSKI PENZIONERSKI SPORTSKI NATPREVARI str. 20 AKTUELNOSTI 2 Kolumna Pred nas se izborite - da napravime izbor po merka na ~lenstvoto Metodija St. To{evski o mnogu sredini vo me|uizborniot period sretnuvame lu|e koi imaat zabele{ki na sostavot na izbranite organi i tela vo zdru`enijata, zabele{ki na nivnata rabota i na maliot pridones na nekoi izbrani ~lenovi od oddelni ogranoci ili zdru`enija, na dolgotrajnoto ~lenstvo na isti lu|e vo sostavot na organite, na nivnoto privatizirawe na penzionerskite organizacii i na nivnata aktivnost. Sega imame prilika del od ovie i vakvi zabele{ki na na{eto ~lenstvo, koi i ne sekoga{ se izre~eni so primena na vrednosni kriteriumi, da gi nadmineme, da ne gi povtorime eventualnite gre{ki praveni vo minatoto, i da napravime izbor po merka na ~lenstvoto, ako toa ne bilo slu~aj do sega. Soo~en so sli~ni pojavi vo `ivotot i rabotata na svoeto ~lenstvo vo zdru`enijata, a vo nekoi periodi i slu~ai i vo sopstvenite sredini, Sojuzot na zdru`enija na penzioneri na Makedonija, za da gi prestretne vakvite mo`ni negativni tendencii od bilo koj vid, za da go naso~i razvojot na penzionerskata organizacija kon demokratski napredok na odnosite vo sredinite na deluvawe na penzionerskata organizacija, izleze so usoglasena izborna politika utvrdena od svoite organi. Takviot dokument e dostaven do zdru`enijata. Celta na toj dokument e, zdru`enijata da go zapoznaat svoeto ~lenstvo so negovata sodr`ina za da mo`e vo izborniot proces, vo predlagaweto i izborot na ~lenovi vo organite i telata, da se odbegnat opasnostite od gre{ki i neprincipielnosti {to bi ovozmo`ile povtoruvawe na sostojbi okarakterizirani od samoto ~lenstvo kako neprifatlivi i {tetni za razvojot na aktivizmot i `ivotot vo zdru`enijata na penzioneri. Vo ovaa prilika uka`uvaj}i na va`nosta za aktiven i delotvoren odnos na rakovodstvata kon ovoj dokument, potsetuvame i na zakonskite i statutarnite obvrski svrzani so postapkite za organizirawe na izborite. ^lenstvoto treba navremeno da bide informirano za donesenata Odluka za raspi{uvawe na izborite vo zdru`enieto. Vo odlukata pokraj kalendarot na aktivnostite treba da bidat definirani organite i kriteriumite za predlagawe na kandidati za izbor vo tie organi po ogranoci, organizacii ili op{tini ako zdru`enieto opfa}a penzioneri od podra~ja na pove}e op{tini. Vo odlukata za raspi{uvawe na izborite treba jasno da bide preciziran cenzusot za izbor na prestavnici od ogranocite, organizacite ili op{tinite vo sobranijata, izvr{nite odbori i drugite organi i tela na zdru`enijata. Bitna komponenta vo raspravata na predizbornite sredbi na penzionerite treba da bidat i programskite zada~i na novite rakovodstva i vo delot na organizirawe na zaedni~kiot `ivot na ~lenstvoto vo site sferi na deluvawe (kulturnite, rekreativnite, zdravstvenite, sportskite, kreativnite, socijalnite, solidarnite i drugi) kako i na~inot na deluvawe za odr`uvawe na standardot na penzionerskoto `iveewe (odr`uvawe i valorizacija na penziskite primawa, redovnata i navremena isplata na penziite, sozdavaweto podobreni uslovi za smestuvawe vo domovi za stari lica i domovi na penzioneri, solidarnite i socijalnite pomo{ti na penzionerite so poniski penzii, pomo{ vo domovite na bolnite i iznemo{tenite ~lenovi na zdru`enijata i sl.). Aktivnostite na nekoi od ovie funkcii }e se odvivaat i nadvor od zdru`enijata, vo Sojuzot i vo sorabotkata so dr`avnite organi nadle`ni za pra{awata od penziskoto, zdravstvenoto i socijalnoto osiguruvawe. Zatoa vo predlagaweto na prestavnicite od zdru`enijata za sostavot na so- V P E N Z I O N E R plus branieto i organite na Sojuzot, treba da se vodi smetka da se predlo`at i izberat kompetentni i kreativni penzioneri koi vo sojuzot }e rabotat posveteno i odgovorno za ostvaruvawe na penzionerskite prava i potrebi. Bitna komponenta na izborniot ciklus e informiranosta i transparentnosta na izbornite postapki i nivno navremeno soop{tuvawe za da mo`e ~lenstvoto kreativno da participira vo nivnoto sproveduvawe i ostvaruvawe. Kalendarot za odr`uvawe na sobirite vo ogranocite treba navremeno i javno da bide objaven i dostapen na {irokoto ~lenstvo, vo prostoriite na ogranocite i vo zru`enieto, za da mo`at pretstavnicite i zainteresiranite aktivno da u~estvuvaat vo nivnata rabota. Listitie na kadidatite treba da bidat proizvod na javna rasprava na sobirite, a ne skrieni pamfleti na spisoci na poedinci. Verojatno so razvoj na demokratskite odnosi vo zdru`enijata, vo nekoja podocne`na faza }e stigneme i do model na samokandidirawe na rakovoditeli i ekipi koi }e ja realiziraat programata na takvite kandidati, no za toa e potrebno i vreme na zreewe, kako vsu{nost i vo sekoja zdrava demokratija. Treba da se napu{ta praktikata predlozite da se kreiraat samo od edna li~nost ili grupa. Vo demokratijata, kako i vo drugite sferi od `ivotot, konkurencijata e osnovniot motivira~ki dvigatel na napredokot vo organizacijata na rabotata, vo koordinacija na aktivnostite, vo izborot na u~esnicite i akterite vo site proekti, manifestacii, slu~uvawa. Ova }e mo`e da se pravi samo ako odnapred se utvrdeni i pravilata na odnesuvawe i kriteriumite vrz koi treba da bidat kreirani programskite zada~i i timovite koi stojat zad nivnoto idno izvr{uvawe. Vo takvi uslovi }e dojde do zasilena mobilizacija i koristewe na kadrovskite resursi vo zdru`enijata, i }e se sozdadat zna~itelno pogolemi i po{iroki mo`nosti za ponuda na popriemlivi programi, za zbogatuvawe na raznovrsnosta na penzionerskiot interes za u~estvo vo programskite i vonprogramskite aktivnosti vo zdru`enijata. Iskustvata vo nekoi zdru`enija poka`uvaat deka podgotovkite za ostvaruvawe na izborniot ciklus se mnogu bitni za uspe{no zavr{uvawe na izborite. Vo toj kontekst, praktikata pri donesuvaweto odluka za raspi{uvawe na izborite i nejzinata sodr`ina mo`e da bide razli~na, no glavno treba da gi sodr`i slednite elementi: z Statutarnite osnovi i normi za izbori vo zdru`enieto; z Kriteriumite (ili cenzusite) za predlagawe i izbor na kandidati spored strukturata na organite i telata vo zdru`enieto (celna grupa - ogranok, i broj na penzioneri kandidati koi treba da gi predlo`i ogranokot, eden, dva ili pove}e, broj na kandidati {to se izbiraat); z Na~in na zastapenost na ogranocite vo organite na zdru`enieto; z Na~in na vr{ewe na aktivnostite (volonterski, so nadomestoci, kombinirano, i sl.) za da se procenat i znaat o~ekuvanite rezultati i odgovornosti na izbranie aktivisti; z Drugi elementi zavisno od specifi~nite uslovi vo zdru`enieto. Mnogu bitna komponenta vo procesot na izborot na kandidatite e primenata na delovnikot za rabota na sobirite, ili na sobranijata na zdru`enijata, kako za obezbeduvawe na zastapenost na ogranocite, taka i za diferencirawe me|u pove}eto predlo`eni kandidati. Pretsedava~ite na izbornite sednici imaat ~est, no i seriozna odgovornost da gi primenuvaat zakonot i statutot, kako i drugata izborna regulativa. Toa }e obezbedi i soodvetno odnesuvawe na drugite u~esnici vo izborniot proces i }e go napravi podostoinstveno konstituiraweto na novite rakovodstva na zdru`enijata i Sojuzot. [to podrazbirame pod uspe{no zavr{uvawe na izborite? Koi izbori mo`e da gi smetame za uspe{ni? Prvo, uspe{no zavr{eni izbori se onie izbori koi po~ituvaj}i gi statutarnite normi i pravilata na izbornata postapka }e inauguriraat rakovodstva i organi {iroko prifateni od ~lenstvoto i od op{testvenata sredina vo koja deluvaat; Vtoro, uspe{no zavr{eni izbori se onie izbori koi }e promoviraat rakovodstva so {iroko razviena demokratska kultura i inventivna kreativnost za organizirawe i ostvaruvawe na penzionerskite prava, obvrski i raznoobrazni `ivotni aktivnosti; Treto, uspe{no zavr{eni izbori se onie izbori koi }e obezbedat novoizbranite rakovodstva da ostvarat {iroka poddr{ka i pro{iruvawe na bazata so vklu~uvawe na po{irok krug ~lenstvo vo svoite aktivnosti za realizacija na programite za rabota, a so toa i povisok stepen na zadovoluvawe na interesite i o~ekuvawata na ~lenstvoto. Da zavr{ime so poznatata re~enica {to ja upotrebuvaat mati~arite pri sklu~uvawe na brakot, koga na mladencite i svatovite na duhovit na~in im go postavuvaat pra{aweto: "Koj ima zabele{ki za rabotata na rakovodstvata i organite na zdru`enijata, ili predlog za novi pokvalitetni kandidati, neka ka`e sega, ili neka mol~i do sledniot izboren ciklus! " Ova ne zna~i deka so toa treba da se amnestiraat izbranite kandidati od neodgovorno odnesuvawe vo rabotata, no toa treba da zna~i i deka na tie lu|e treba da im se dade polna poddr{ka i pomo{, a ne postojani opstrukcii i ote`nuvawe na rabotata vo tekot na mandatot. oktomvri 2014 Penzionerkite vo vreme na predizborieto Stanka Trajkova o Nasokite za sproveduvawe na izborite vo zdru`enijata na penzioneri i Sojuzot na zdru`enijata na penzineri na Makedonija vo 2014/ 2015 godina pomesteni se zna~ajni izborni principi so napomena da se vnimava i na polovata zastapenost odnosno na principot na ednakvi mo`nosti na ma`ite i `enite. Zatoa e potrebno i penzionerkite aktivno da se vklu~at vo izbornite aktivnosti, po~nuvaj}i od ogranocite do nivo na zdru`enijata na penzioneri i Sojuzot na zdru`enijata na penzioneri na Makedonija. Vo Nasokite na Izvr{niot odbor na Sojuzot ne e slu~ajno naveden ovoj princip koj pottiknuva na ednakvite mo`nosti na `enite i ma`ite se ostvaruvaat preku 3 vida merki. Imeno, pozitivnite merki ili merki na pozitivna diskriminacija prvenstveno se odnesuvaat na vospostavuvawe ednakva zastapenost na ma`ite i `enite vo javniot i politi~kiot `ivot i vo V toj pravec se predviduvaat prioriteti na soodvetniot pol se do vospostavuvawe ednakvo u~estvo na `enite i ma`ite. Neednakvo u~estvo postoi: koga zastapenosta na koj bilo od polovite e na nivo pomalo od 40%, eliminirawe na merki, odnosno aktivnosti za neednakov tretman na polovite i podigawe na svesta so cel voveduvawe i unapreduvawe na principot na ednakvi mo`nosti me|u ma`ite i `enite. Zakonot za ednakvi mo`nosti na `enite i ma`ite e pravna ramka koja pretstavuva va`en instrument za obezbeduvawe na ednakov tretman na `enite i ma`ite vo site sveri na op{testvenoto `iveewe, pa ottuka i vo izbornata postapka kaj gra|anskite asocijacii, kako {to se zdru`enija na penzioneri. Soglasno Zakonot za zdru`enija i fondacii principot na ednakvi mo`nosti mo`e da se sogleda vo ~lenot 21 kade e utvrdeno deka so zdru`enijata upravuvaat ~lenovite neposredno preku izbranite pretstavnici vo organite na upravuvawe. Ako ramnopravnosta me|u polovite e edna od temelnite vrednosti na Ustavot na Republika Makedonija koja se zasniva vrz celosno priznavawe i promovirawe na ednakvite mo`nosti na `enite i ma`ite inkorporirani i vo doma{nata zakonska regulativa, toga{ toj princip najmalku treba da bide zapostaven vo zdru`enijata na penzioneri. So ogled na faktot deka so zdru`enijata na penzioneri upravuvaat izbrani pretstavnici vo organite, se o~ekuva vo narednite izbori vo zdru`enijata da bide zastapena i `enata - penzionerka ako so svoite kvaliteti, znaewe i iskustvo mo`e da pridonese za unapreduvawe na rabotata vo zdru`enieto kade {to ~lenuva. Penzionerkata pokraj nejzinata vklu~enost vo ostvaruvawe na kulturnite, solidarnite i socijalnite aktivnosti trba da se gleda i vo delot na upravuvaweto i donesuvaweto zna~ajni odluki. Ako ednostavno se pogleda realnosta od 57 zdru`enija na penzioneri na ~elnata pozicija imame tri `eni pretsedatelki, koi za sre}a uspe{no se nosat so taa zada~a i poradi toa ne treba da gi zaboravime `enite, koi pokraj nivnata vklu~enost po razni komisii, tie mo`e da bidat seriozen reprezent i vo organite na upravuvawe vo zdru`enijata na penzioneri. Ottuka, vo vreme na prestojnite izbori ima prostor za korekcija vo odnos na zastapenosta na `enata kako ramnopraven subjekt vo organite na upravuvawe, kako vo zdru`enijata na penzioneri, taka i vo SZPM. Poradi seto toa vo narednite izbori treba da se nastojuva kon balansirano u~estvo na ma`ite i `enite vo upravuvaweto so zdru`enijata i SZPM, {to }e bide zna~aen atribut vo unapreduvawe na principot na ednakvi mo`nosti. 60 godini od formiraweto na prvoto Zdru`enie na penzioneri vo Makedonija Jubilej - dostoen za po~it on krajot na septemvri ZP „Centar” vo Skopje go odbele`a golemiot jubilej - 60 godini od svoeto postoewe so sve~ena sednica na Sobranieto na koja prisustvuvaa i Andrej @ernovski - gradona~alnik na op{tina Centar, Dragi Argirovski - pretsedatel na SZPM, Besnik Pocesta - potpretsedatel na Sobranieto na SZPM i K drugi gosti. Prigodno obra}awe ima{e d-r. Krste Angelovski vo koe gi potseti prisutnite na po~etocite od penzionerskoto organizirawe, posebno za periodot na osnovaweto na ZP „Centar”. Kako prvo penzionersko zdru`enie vo Republikata Osnova~koto sobranie e odr`ano na 22 januari 1954 god. Na nego e donesen pravilnik za rabota, a prviot statut e donesen vo 1956 god. So vakva organizaciona struktura kako deneska, Zdru`enieto funkcionira od krajot na 1998 god. koga be{e donesen nov statut so nova organizaciona postavenost. So mali izmeni i usovr{uvawa vo organizacionata struktura, zdru`enieto funkcionira i deneska. Pretsedatelot na IO Pavle Spasev na po~etokot od svoeto obra}awe naglasi deka ova e jubilej dostoen za po~it, jubilej koj obvrzuva i natamu da se unapreduva aktivnosta i dejnosta na zdru`enieto vo interes na penzionerite, za {to vsu{nost e formirano. Vo ramkite na toa organizirani se ednodnevni i dvodnevni ekskurzii so poseti na kulturno-istoriski znamenitosti, prirodni ubavini i drugo. Za pokvalitetno `iveewe na penzionerite, posebno mesto ima kulturno-zabavniot `ivot, potoa gri`ata za zdravjeto na penzionerite za {to zboruva rabotata na de`urniot lekar koj edna{ nedelno doa|al vo zdru`enieto u{te vo osumdesettite godini i im uka`uval pomo{ na penzionerite, potoa dene{nite predavawa na aktueli temi na lekari specijalisti, kako i koristeweto na bawskite i rekreativnite centri. Pavle Spasev se zadr`a i na zna~eweto na informiraweto na penzionerite i gi naglasi pridobivkite od toa za koi re~e deka se ogromni. Kvalitetot na informiraweto se zgolemi so izdavaweto na vesnikot „Penzioner plus” od juli 2008 godina, „Penzionerski vidici” vo vesnikot „Nova Makedonija”, kako i na „Penzionerski informator” koj povremeno go izdava zdru`enieto. Svoeto izlagawe pretsedatelot Spasev go zavr{i so ocenka za mnogu dobrata sorabotka {to Zdru`enieto na penzionerite „Centar” ja ima so Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Makedonija i na Skopje izrazena preku prakti~ni dogovori po oddelni problemi i pra{awa. Na zavidno nivo e i sorabotkata so ostanatite zdru`enija na penzioneri vo Skopje,osobeno za pra{awa i problemi koi se od zaedni~ki interes. Intenzivna e sorabotkata so op{tinskite zdru`enija od Veles, Kumanovo, Ohrid, [tip, Sveti Nikole, Prilep, Kriva Palanka, Tetovo i osobeno so zbratimenoto zdru`enie od Ko~ani. Sobirot go pozdravi i gradona~alnikot na op{tina „Centar” Andrej @ernovski koj me|u drugoto istakna deka pregolema e ~esta da se bide pokrovitel na eden vakov jubilej koj pretstavuva seriozna rabota. Vratata na op{tinata e sekojpat otvorena za penzionerite, a op{tinata i natamu }e raboti na zgolemuvaweto na brojot na penzionerskite klubovi koi se poka`aa kako odli~ni kat~iwa za drugaruvawe na penzionerite i popolnuvawe na nivnoto slobodno vreme. Pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski ~estitaj}i im go jubilejot na penzionerite i izleguvaweto od pe~at na Monografijata, potseti na brojnoto ~lenstvo na najgolemata nevladina i nepartiska penzionerska organizacija. Vo Makedonija stanavme zna~ajna sila koja se bori za podobruvawe na `ivotot na penzionerite, na nivniot `ivoten standard. Pretsedatelot Argirovski, potseti deka zna~itelno se zgolemeni penziite i osobeno onie najniskite, podobrena e zdravstvenata za{tita, snabduvaweto so lekovi, bawsko-klimatskata rekreacija za penzionerite so poniski penzii, kulturno-zabavniot `ivot, sportskite aktivnosti i sli~no. Na sve~enata sednica ~estitki upatija i potpretsedatelot Besnik Pocesta i mnogu drugi gosti. Kruna na celata proslava na golemiot jubilej sekako be{e Monografijata na Zdru`enieto na penzionerite na op{tina Centar - Skopje ~ie izleguvawe od pe~at prigodno se vklopi vo proslavata na zna~ajniot jubilej. Razvojniot pat na Zdru`enieto so site karakteristiki pretstavuva primer na organiziranost i struktura na penzionerskata organizacija vo gradot, pa i vo Republikata. Cvetanka Ilieva P E N Z I O N E R plus 14-ti oktomvri 2014 QUBQANA,SLOVENIJA 3 Festival za treta `ivotna doba 2014 vo Qubqana, Slovenija Dodeleno me|unarodno Priznanie na makedonskiot penzionerski Sojuz o povod 1-vi oktomvri Me|unarodniot den na starite lica vo Evropa, vo Qubqana, Slovenija, se odr`a 14. festival na treta `ivotna doba. Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Makedonija na ovoj festival be{e pretstaven od delegacija vo sostav: Dragi Argirovski, pretsedatel na SZPM, Ilija Adamoski, ~len na IO na SZPM i {ef na delegacijata, Ilija Gligorov, koordinator na proektot i Kiril \or|ieski, pretsedatel na ZP Prilep. Na Festivalot od ova zdru`enie nastapija dvete kulturno-umetni~ki dru{tva: „Penzioner” i „Penka Koteska”. P Sve~enoto otvorawe se odr`a na 29-ti septemvri od 10 ~asot vo prekrasnata Linhartova dvorana. Na otvoraweto na prisutnite im se obratija: Zoran Jankovi}, gradona~alnik na Qubqana, d-r Mateja Ko`uh Novak, pretsedatelka na Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Slovenija, d-r Awa Kopa~ Mrak, ministerka za trud, semejstvo, socijalni raboti i ednakvi mo`nosti i Primo` Hajnc, potpretsedatel na Sobranieto na Slovenija. Po kvalitetniot nastap na Mandolinskiot orkestar na Qubqana, pod vodstvo na dirigentot Andrej @upan, sve~eno bea dodeleni sedum pri- znanija na organizacii za dolgogodi{no u~estvo i pridones vo aktivnostite na Festivalot. Me|u dobitnicite be{e i SZPM. Priznanieto go vra~i ministerkata za trud, semejstvo, socijalni pra{awa i ednakvi mo`nosti d-r Awa Kopa~ Mrak, a go primi li~no pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski. ^estitki za dobienoto priznanie na SZPM upati i pretsedatelot na dr`avata Borut Pahor. Ovoj ~in be{e toplo pozdraven od polnata sala so ovacii: Makedonija, Makedonija. Pretsedatelot Argirovski istakna deka ova e prvo me|unarodno priznanie za SZPM. Za toa pokraj Sojuzot golem pridones imaat dosega{nite u~esnici od zdru`enijata i toa: vo 2010 godina ZP Kumanovo so KUD \oko Simonovski, vo 2011 g. ZP Probi{tip so „Gajdaxii” od KUD Veseli penzioneri, vo 2012 KUD na ZP Ko~ani, vo 2013 ZP Tetovo so makedonska folklorna grupa i so albanska folklorna grupa, vo 2014 ZP Prilep so KUD Penzioner i KUD Penka Koteska. Delegacijata na SZPM prisustvuva{e na sve~eniot priem i na debatata posvetena na pra{awa od interes na penzionerite. Ima{e i sredba na visoko nivo pome|u delegacijata na SZPM i rakovodstvoto na Slovene~kiot sojuz na ~elo so pretsedatelkata d-r Mateja Ko`uh Novak, potpretsedatelot Anton Donko, Marjan [iftar od me|unarodnata sorabotka, Andrej Jus od Institutot Hevreka i Tihomir Kova~i}, direktor na Festivalot od institucijata PROEVENT. Pritoa bea razmeneti misli za uspe{nata dosega{na sorabotka i idei za natamo{no pro{iruvawe vo balkanski kontekst. Bea razgledani mo`nosti za koristewe sredstva od Evropskata unija preku zaedni~ki proekti za starite lica. Se odr`a i podgotvitelen sostanok za zbratimuvawe pome|u zdru`enijata na penzionerite od Prilep i od gradot Logatec vo Slovenija. Vo ramkite na stru~niot del na Festivalot na tema Semejstvoto kako intergeneraciska zaednica i negovoto vlijanie vrz me|ugeneraciskite odnosi vo po{irokata zaednica be{e podneseno izlagawe na tema „Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Makedonija kako stimulator na semejnite vrednosti vo Republika Makedonija” od avtorite Dragi Argirovski i Ilija Gligorov. Vo govorot Argirovski naglasi deka i vo sovremeniot `ivot treba da se poddr`i postoeweto i sozdavaweto semejstva so dve i tri generacii zaedno, dotolku pove}e {to vnucite imaat golema korist vo vospituvaweto i primaweto eti~ki osobini bidej}i doma{noto vospituvawe e mnogu podobro otkolku uli~noto. Osoben akcent dade na zna~eweto na iskustvoto, znaewata, mudrosta i humanosta na penzionerite i starite lu|e i deka bez spojot na iskustvoto i mladosta, te{ko mo`e da se razviva edna dr`ava. Poseben referat za „Penzionerskoto organizirawe vo Republika Makedonija” podnese m-r Ilija Adamoski, ~len na IO na SZPM, pri {to go istakna principot na solidarnost i zaemnost vo penzionerskoto organizirawe vo ZP Prilep i ja naglasi inicijativata za donesuvawe poseben zakon za penzionersko organizirawe vo R Makedonija. Zabele`ani nastapi na Festivalot imaa i dvete kulturnoumetni~ki dru{tva od ZP Prilep. Tie prviot koncert go odr`aa na Otvorenata scena vo Cankareviot dom i istiot den imaa nastap na „Ve~er na pesni i igri” pri {to bea nagraduvani so silni aplauzi od mnogubrojnite gleda~i. Vo znak na blagodarnost bea dodeleni umetni~ki sliki na SZPM {to ja vra~i pretsedatelkata na SZPS d-r Mateja Ko`uh Novak, a ja primi pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski, dodeka za ZP Prilep slikata ja vra~i potpretsedatelot na SZPS Anton Donko, a ja primi pretsedatelot na ZP Prilep Kiril \or|ioski. Vtoriot den folkloristite imaa koncert vo Domot za stari lu|e Fu`ine i nov koncert vo Cankareviot dom na Me|ugeneraci- skata scena pri {to koga go zaigraa ramnoto makedonsko oro im se pridru`ija site prisutni od publikata i se razvi {arenoliko golemo zaedni~ko oro. Toa dejstvuva{e mnogu impresivno za site prisutni. Potoa sleduva{e izlet i razgleduvawe na del od Qubqana vo koj se mostovite na zmejovite, na zaqubenite i „tromostovje”, plo{tadot Pre{ern, maketata na gradot i drugo. I.G. Akcenti od referatot na Trkalezna masa Akcenti od referatot na Stru~nata konferencija „Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Makedonija - stimulator na semejnite vrednosti vo Republika Makedonija# Penzionerskoto organizirawe vo Republika Makedonija i ZP Prilep o referatot ja prika`uvame ulogata na SZPM vo unapreduvaweto na odnosite pome|u generaciite vo ramkite na semejstvata vo koi zaedno `iveat i stari i mladi. Za toa napravena e studiska analiza i sogledan e dolgogodi{niot razvoj i promenite vo tradicionalnoto zaedni~ko semejno `iveewe na nekolku generacii vo Republika Makedonija. Konstatirano e deka sè u{te vo zna~itelen broj (do 27% vo ruralni i do 22% vo gradski sredini) ima semejstva vo koi zaedno `iveat tri generacii. Sogledana e me|ugeneraciskata sorabotka vo Makedonija, posebno e analizirana ulogata na starite lica vo tradicionalnite makedonski semejstva. Vo pove}e anketi vo Makedonija se poka`a deka najsre}ni se decata koi `iveat vo zaednica so babite i dedovcite. Poradi ekonomskite problemi od tranzicijata po samostojnosta na na{ata zemja kaj pogolem broj semejstva, osobeno vo gradovite, se obnovija me|ugeneraciskite semejni vrski, i se zgolemuva zaedni~koto `iveewe na nekolku generacii vo isto semejstvo. Vo najgolemiot broj slu~ai starite lu|e vo zaedni~kite semejstva imaat golema korist, a toa pravilo va`i i za mladite lu|e {to se tolkuva i kako pri~ina za odr`uvawe na takvite semejstva. Kaj starite lu|e me|ugeneraciskiot `ivot go zabavuva procesot na stareewe so {to se namaluvaat i bolestite. Vnucite, kako treta generacija vo semejstvoto, imaat golema korist preku procesot na vospituvawe i primaweto pozitivni eti~ki osobini. Se zacvrstuvaat pozitivnite stavovi vo odnosite so postarite lu|e vo semejstvoto i nadvor od nego. So toa zgolemena e gri`ata za zdrav razvoj i {koluvawe na decata, dotolku pove}e {to se poznati principite deka doma{noto vospituvawe e mnogu podobro otkolku vospituvaweto od ulicata, bidej}i decata vo ovoj period na razvoj mnogu se priemlivi za vlijanijata vo izgradbata na li~nosta. Osoben akcent se dava na zna~eweto na iskustvata, znaewata, mudrosta i humanosta na penzionerite i starite lu|e so naglaska deka bez spojot na iskustvoto i mladosta te{ko mo`e da se razviva dr`avata. SZPM kako najmasovna nevladina, nepoliti~ka, multiet- V ni~ka asocijacija, so okolu 250.000 ~lenovi postojano nastojuva blagovremeno i vistinito da go informira ~lenstvoto za ovie problemi i dava nasoki za animirawe na javnosta i dr`avata. Se nastojuva so zgolemuvaweto na standardot da se sozdadat uslovi za aktivno i dostoinstveno `iveewe vo tretata `ivotna doba so socijalna inkluzija vo site segmenti na op{testvoto. Zna~aen pridones za postignuvawe na celite i zada~ite Sojuzot ostvaruva preku mese~niot besplaten vesnik „Penzioner plus”, kako i so prilozite vo vesnicite „Nova Makedonija” i „KOHA” i stranicata na internet www.szpm.org.mk. Isto taka i preku nacionalnite radio i televiziski stanici i vo vesnici kontinuirano se objavuvaat prilozi za golemoto zna~ewe na me|ugeneraciskata sorabotka i solidarnost i za ulogata na starite lica vo tradicionalnoto makedonsko semejstvo. Makedonskite mediumi ne poddr`uvaat za ovie pra{awa posebno za statusot na penzionerite (zgolemuvawe na standardot, na penziite, na zdravstvenata za{tita i na drugi povolnosti) {to sekako go zgolemuva avtoritetot na ovaa generacija i taa sè u{te e po~ituvana i barana. Poradi toa i vo moderniot svet i sovremeniot `ivot treba da se poddr`i postoewe i sozdavawe semejstva so dve i tri generacii so karakteristiki na zaemno po~ituvawe i pomo{ i sozdavawe na cvrsti me|usebni vrski. Se naglasuva potrebata da se otvori po{iroka debata za obrazovanieto, ekonomijata, socijalnata sigurnost, zdravstvoto, kulturata i duhovnosta, vo ulogata i va`nosta na zaednicata od nekolku generacii vo semejstvoto na sovremenoto op{testvo, a so toa da se zgolemi i interesot na javnosta za kvalitetot na zaedni~kiot semeen `ivot na pove}e generacii. Razvojot na semejstvata i natamu treba da se stimulira, posebno za zacvrstuvawe na osnovnite eti~ki koncepti kako {to se qubov, razbirawe, po~it, solidarnost, pomo{, prostuvawe, prijatelstvo i poddr{ka. Na toj na~in semejnata kultura mo`e da dobie mnogu po{iroko zna~ewe vo op{testvoto. Dragi Argirovski i Ilija Gligorov snovnite principi vrz koi se zasnova penzionerskoto organizirawe vo Republika Makedonija, a koi se i kamentemelnik vo Zakonot za PIO, se principot na solidarnost i zaemnost. Ovie principi pretstavuvaat (conditio sine qanon) uslov bez koj ne mo`e da funkcionira nitu penziskoto i invalidsko osiguruvawe, nitu pak penzionerskoto organizirawe. Zdru`enijata na penzionerite na Makedonija kako samostojni pravni subjekti, dejstvuvaat vo interes i za{tita na zdravjeto i rekreativno-zabavniot `ivot na korisnicite na penzija vo postojana me|usebna sorabotka i sorabotka so Sojuzot. Zalagaweto na Sojuzot ima cel rabotata na zdru`enijata na penzioneri da stane potransparentna i podostapna za po{irokoto ~lenstvo {to e i glavnata motivira~ka sila za nivnata rabota. Za ostvaruvawe na zacrtanite zada~i i celi na zdru`enijata na penzioneri i so Zakonot za zdru`enija i fondacii i vo predlog noviot zakon za penzionersko organizirawe, kako i statutite na zdru`enijata, potrebna e permanentna sorabotka so nadle`nite organi i slu`bi na lokalno nivo, pred se na re{avawe na pra{awata od zdravstven karakter, pra{awata za izgradba na penzionerski domovi, domovi za stari lica, penzionerski klubovi i dnevni centri za prestoj, kako i mno`estvo na infrastrukturalni pra{awa, {to so golemo zadovolstvo mo`eme da konstatirame deka lokalnata samouprava vo Prilep, toa so uspeh go ima napraveno i so toa nie penzionerite se gordeeme. Odborot na registriranata Organizacija za solidaren fond i ~lenarina, koj e konstituiran, vrz osnova na spogodba na ~etirite Sojuzi, dejstvuva ve}e nekolku godini. So noviot zakon za penzionersko organizirawe se predlaga zakonski da se legalizira ovaa institucija. Zna~ajno e i da se napomne deka noviot zakon pretendira kako poseben zakon (lex specialis) vo odnos na Zakonot za zdru`e- O nija i fondacii. Faktot {to penzinerskoto organizirawe e specifi~no so posebni obele`ja vo odnos na drugite op{testveni tvorbi, zaslu`uva poseben status. Noviot predlog-zakon ima cel esencijalnite pra{awa na penzionerskoto zdru`uvawe da gi stavi vo posebna ramka {to proizleguva i od nacionalnata strategija za stari lica na Vladata na RM 2010-2020 g. Se predlaga organiziraweto na penzionerite isklu~itelno da se zasniva na teritorijalen princip so {to }e se obezbedi poracionalno i efikasno rabotewe na zdru`enijata koi sredstvata za rabota gi obezbeduvaat od ~lenarinata. Isto taka se regulira deka vo edna op{tina mo`e da se osnovaat do dve zdru`enija i toa zdru`enie na penzioneri i zdru`enie na invalidi koi svojstvoto korisnik na penzija go steknale soglasno so Zakonot za PIO. Dosega{nata praktika poka`a deka vo pove}e op{tini se formirani paralelni zdru`enija {to e neefikasno i neracionalno pa taka nemaat i ekonomski kapacitet da gi pokrivaat aktivnostite na svoite zdru`enija. Analogno so formiraweto na dve zdru`enija vo op{tinite, vo zakonot se predlaga postoewe samo na dva sojuza od postojnite ~etiri. Imeno Sojuzot na invalidski penzioneri na Makedonija i Sojuzot na invalidi na trudot i korisnici na invalidska penzija da se spojat vo Sojuz na korisnici na invalidski penzii. Ponatamu, so noviot zakon isto taka se predlaga da se izvr{at i izbori na organite na upravuvawe, kako i sozdavawe pravna osnova za nespoivost i kumulacija na funkcii. Ona {to posebno e interesno, so noviot zakon se predlaga zajaknuvawe na vrskata na zdru`enijata so Sojuzot i pogolemo vklu~uvawe na Sojuzot vo rabotata na ~lenkite so cel da se ima pogolem uvid vo aktivnostite i vo tro{eweto na sredstvata. m-r Ilija Adamoski REKLAMI 4 P E N Z I O N E R plus INFORMACIJA Osloboduvawe od u~estvo na osigurenite lica so li~ni sredstva pri koristewe na zdravstveni uslugi Osigurenite lica pri koristewe na zdravstveni uslugi u~estvuvaat so li~ni sredstva (participacija) vo cenata na zdravstvenite uslugi. Zdravstvenite uslugi gi opfa}aat: vkupnite tro{oci za pru`ena zdravstvena usluga, materijalni tro{oci i lekovi. U~estvoto na osigurenicite, odnosno visinata na participacijata e utvrdeno so Zakonot za zdravstveno osiguruvawe, spored koj osigurenicite pla}aat participacija pri koristewe na zdravstveni uslugi i lekovi, no najmnogu do 20% od prose~niot iznos na vkupnite tro{oci na zdravstvenata usluga, odnosno na cenata na lekovite. Za odobreno lekuvawe vo stranstvo, osigurenoto lice u~estvuva so 20% od vkupnite tro{oci, no ne pove}e od 200 evra vo denarska protivrednost. Osigurenicite pla}aat do 50% od utvrdenata cena na protezite, ortopedskite i drugi pomagala i sanitetski sredstva, izraboteni od standarden materijal. Osloboduvawe od u~estvo vo cenite na zdravstvenite uslugi spored Zakonot za zdravstveno osiguruvawe Od pla}awe participacija se osloboduvaat: z Osigureni lica za lekarski pregled kaj izbraniot lekar i itna medicinska pomo{ na povik; z Deca so posebni potrebi, spored propisite za socijalna za{tita; z Korisnici na postojana pari~na pomo{, lica smesteni vo ustanovi za socijalna za{tita i vo drugo semejstvo, spored propisite za socijalna za{tita, osven za lekovite od listata na lekovi izdadeni na recept vo primarnata zdravstvena za{tita i za lekuvawe vo stranstvo; z Du{evno bolni lica smesteni vo psihijatirski bolnici i mentalno retardirani lica bez roditelska gri`a z Osigureni lica koi vo tekot na edna kalendarska godina platile u~estvo vo specijalisti~ko-konsultativna i bolni~ka zdravstvena za{tita, osven za lekovite od listata na lekovi izdadeni na recept vo primarna zdravstvena za{tita i za lekuvawe vo stranstvo, vo iznos povisok od 70% od prose~nata ostvarena mese~na plata vo Republikata vo prethodnata godina. Za osigurenite lica koi ostvaruvaat mese~en prihod vo semejstvoto, pomal od prose~nata plata vo Republikata vo prethodnata godina, kako i za odredeni vozrasni grupi, Fondot so op{t akt, na koj ministerot za zdravstvo dava soglasnost, }e opredeli ponizok iznos za osloboduvawe od pla}awe participacija od iznosot utvrden vo stav 1alineja 4 na ovoj ~len. Site osigureni lica se oslobodeni od pla}awe participacija za lekarski pregled kaj izbraniot lekar. Site osigureni lica se oslobodeni od pla}awe participacija za itna medicinska pomo{, samo za onie slu~ai koga itnata medicinska pomo{ e dadena nadvor od zdravstvenata ustanova (ne za vreme na de`urstvo). Vo slu~aj na neopravdan povik za uka`uvawe na itna medicinska pomo{, osigurenoto lice gi snosi tro{ocite na pregledot i prevozot vo poln iznos. Osloboduvawe od u~estvo vo cenite na zdravstveni uslugi spored Odlukata za utvdruvawe na visinata na u~estvoto na osigurenite lica vo vkupnite tro{oci na zdravstvenite uslugi i lekovi Spored Odlukata za utvrduvawe na visinata na u~estvoto na osigurenite lica vo vkupnite tro{oci na zdravstvenite uslugi i lekovi, predvideno e osloboduvawe od participacija na osigurenicite vo cenata na zdravstvenite uslugi, no pod odredeni uslovi. Osigurenite lica, koi vo tekot na edna kalendarska godina platile participacija vo specijalisti~ko-konsultativnata i bolni~kata zdravstvena za{tita, vo iznos povisok od 70% od prose~nata mese~na neto plata ostvarena vo Republikata vo prethodnata godina, se osloboduvaat od pla}awe na participacija pri natamo{noto koristewe zdravstveni uslugi, osven za lekovite od Listata na lekovi, izdadeni na recept vo primarna zdravstvena za{tita i za lekuvaweto vo stranstvo. Osigurenite lica, ~ij mese~en neto prihod vo semejstvoto e pomal od prose~nata neto plata ostvarena vo Republikata vo prethodnata godina, a koi vo tekot na edna kalendarska godina platile participacija vo specijalisti~ko-konsultativnata i bolni~kata zdravstvena za{tita, vo iznos povisok od 40% od prose~nata mese~na neto plata ostvarena vo Republikata vo prethodnata godina, se osloboduvaat od pla}awe participacija pri natamo{noto koristewe na zdravstveni uslugi, osven za lekovi od Listata na lekovi izdadeni na recept vo primarnata zdravstvena za{tita i za lekuvaweto vo stranstvo. Osigurenite lica ~ij mese~en neto prihod vo semejstvoto e pomal od 60% od prose~nata neto plata ostvarena vo Republikata vo prethodnata godina, a koi vo tekot na edna kalendarska godina platile participacija vo specijalisti~kokonsultativnata i bolni~kata zdravstvena za{tita, vo iznos povisok od 20% od prose~nata mese~na neto plata ostvarena vo Republikata vo prethodnata godina, se osloboduvaat od pla}awe na u~estvo pri natamo{noto koristewe na zdravstveni uslugi, osven za lekovi od Listata na lekovi izdadeni na recept vo primarna zdravstvena za{tita i za lekuvawe vo stranstvo. Osigurenite lica, deca od 1 do 5 godi{na vozrast, koi vo tekot na edna kalendarska godina platile participacija vo specijalisti~ko-konsultativnata i bolni~kata zdravstvena za{tita vo iznos povisok od 20% od prose~nata mese~na neto plata ostvarena vo Republikata vo prethodnata godina, se osloboduvaat od pla}awe participacija za natamo{noto koristewe zdravstveni uslugi, osven za lekovite od Listata na lekovi izdadeni na recept vo primarnata zdravstvena za{tita i za lekuvaweto vo stranstvo. Osigurenite lica, deca od 5 do 18 godi{na vozrast i lica postari od 65 godini, koi vo tekot na edna kalendarska godina platile participacija vo specijalisti~ko-konsultativnata i bolni~kata zdravstvena za{tita vo iznos povisok od 40% od prose~nata mese~na neto plata ostvarena vo Republikata vo prethodnata godina, se osloboduvaat od pla}awe participacija za natamo{noto koristewe na zdravstveni uslugi, osven za lekovite od Listata na lekovi izdadeni na recept vo primarnata zdravstvena za{tita i za lekuvaweto vo stranstvo. Vo vrska so primenata na Odlukata za utvrduvawe na u~estvo na osigurenite oktomvri 2014 lica vo vkupnite tro{oci na zdravstvenite uslugi i lekovite, spored podatocite na Dr`avniot zavod za statistika, prose~nata isplatena mese~na neto plata po vraboten vo Republika Makedonija za 2013 godina iznesuva 21.327,00 denari. Spored toa: - 70% od 21.327,00 denari iznesuva 14.929,00 denari - 40% od 21.327,00 denari iznesuva 8.531,00 denari - 20% od 21.327,00 denari iznesuva 4.265,00 denari Za 2014 godina: 1. Ako osigurenoto lice ostvarilo prihod vo semejstvoto ednakov ili pogolem od prose~nata plata vo Republikata vo prethodnata godina (21.327,00 denari) vo tekot na godinata pla}a psrticipacija vo visina od 70% od prose~nata plata, ili 21.327,00 denari h 70% = 14.929,00 denari i nad ovoj iznos se osloboduva od pla}awe do krajot na godinata. 2. Ako osigurenoto lice ostvarilo prihod vo semejstvoto pomal od prose~nata plata vo Republikata vo prethodnata godina (21.327,00 denari) vo tekot na godinata pla}a participacija vo visina od 40% od prose~nata plata, ili 21.327,00 denari h 40% = 8.531,00 denari i nad ovoj iznos se osloboduva od pla}awe do krajot na godinata. 3. Ako osigurenoto lice ostvarilo prihod vo semejstvoto pomal za 60% od prose~nata plata vo Republikata vo prethodnata godina (21.327,00 denari h 60% = 12.796,00 denari) vo tekot na godinata pla}a participacija vo visina od 20% od prose~nata plata, ili 21.327,00 denari h 20% = 4.265,00 denari i nad ovoj iznos se osloboduva od pla}awe do krajot na godinata. Osloboduvaweto u~estvoto vo cenite na zdravstveni uslugi go vr{i Fondot za zdravstveno osiguruvawe na Makedonija, so re{enie, a vrz osnova na vkupniot prihod vo semejstvoto i vkupniot iznos na platenoto u~estvo za koristeni zdravstveni uslugi vo specijalisti~ko-konsultativnata i bolni~ka zdravstvena za{tita. Osloboduvawe od u~estvo po programi So ~len 6 od Odlukata za utvrduvawe na visinata na u~estvoto na osigurenite lica vo vkupnite tro{oci na zdravstvenite uslugi i lekovi predvideno e sredstvata za u~estvo na osigurenite lica vo vkupnite tro{oci za lekuvawe na odredeni zaboluvawa, da bidat utvrdeni so posebni preventivni programi koi na predlog na Fondot i Ministerstvoto za zdravstvo gi donesuva Vladata na Republika Makedonija. So navedenite preventivi programi, sredstvata za participacija na osigurenite lica vo vkupnite tro{oci na zdravstveni uslugi (osven za lekovite od Listata na lekovi izdadeni na recept vo primarnata zdravstvena za{tita, za lekuvawe vo stranstvo i za ortopedski i drugi pomagala), se obezbedeni so tie Programi. Osloboduvaweto od u~estvoto na osigurenite lica se odnesuva po vidovi na zaboluvawa ili po kategorii na osigurenici. Programata za obezbeduvawe sredstva za bolni~ko lekuvawe bez naplata na u~estvo (participacija) za penzioneri vo Republika Makedonija za 2014 godina, obezbeduva gri`a vo ~uvaweto, sledeweto i unapreduvaweto na zdravjeto na penzionerite, kako i obezbeduvawe uslovi za lekuvawe na penzionerite vo bolni~kite zdravstveni ustanovi vo Republika Makedonija. So programata se opfateni korisnicite na starosna, invalidska i semejna penzija, ~ija{to penzija e poniska od 12.000 denari. So programata se opfateni slu~aite na bolni~ko lekuvawe vo bolni~kite zdravstveni ustanovi vo Republika Makedonija neposredno po akutno zaboluvawe, sostojba i povreda ili zaradi vlo{uvawe na hroni~na bolest. So programata ne se opfateni ~lenovite na semejstvoto na korisnikot na penzijata, korisnici na penzija koi ostvaruvaat pravo na penzija od druga dr`ava kako i slu~aite na: - specijaliziranata medicinska rehabilitacija kako prodol`eno bolni~ko lekuvawe; - smestuvawe vo gerontolo{ka ustanova i - dnevnoto bolni~ko lekuvawe (dnevna bolnica). Osloboduvawe od u~estvo pri itni postapki Spored ~len 5 od Odlukata za utvdruvawe na visinata na u~estvoto na osigurenite lica vo vkupnite tro{oci na zdravstvenite uslugi i lekovi, osigurenite lica po isklu~ok od ~len 2, 3 i 4 od ovaa Odluka, ne pla}aat participacija vo tro{ocite za lekovi i uslugite dadeni pri itni postapki, vo momentot na otstranuvawe na neposredna opasnost po `ivot. Osloboduvawe od u~estvo po posebni propisi So propisite za za{tita na u~esnicite vo NOV, oslobodeni od u~estvo vo tro{ocite pri koristewe na zdravstvena za{tita, osven za lekovi, nezadol`itelna imunizacija i lekuvawe so prirodni faktori se: voenite invalidi, korisnici na semejni invalidnini, koi toa pravo go ostvarile kako ~lenovi na semejstvo na padnat borec, nositeli na "partizanski spomenici 1941# i nositeli na orden - naroden heroj. Za site informacii vo vrska so osloboduvaweto od u~estvo (participacija) pri koristewe na zdravstveni uslugi i lekovi, gra|anite mo`e da se informiraat na tel. 3289 034 ili na mail: Blerimo@fzo.org.mk. ELEKTRONSKA ZDRAVSTVENA KARTI^KA (EZK) FZOM bi sakal da upati apel do site penzioneri koi seu{te ja nemaat podignato elektronskata zdravstvena karti~ka, vo najbrz mo`en rok da dojdat vo podra~nite slu`bi na Fondot i da ja podignat. Naskoro, penzionerite }e mo`at EDINSTVENO so elektronskata zdravstvena karti~ka da gi ostvarat potrebnite zdravstveni uslugi. Za site informacii vo vrska so elektronskite zdravstveni karti~ki i nivnata izrabotka, gra|anite mo`e da se informiraat na besplatniot telefonski broj 0800 33 222 vo periodot od 8.30 do 20 ~asot ili na mobilniot telefonski broj 076 339 180 vo periodot od 12 do 20 ~asot. P E N Z I O N E R plus NASTANI 5 oktomvri 2014 Sve~eno proslaven denot na penzionerite vo ZP „Gazi Baba” ZP Ohrid i Debrca Dodeleni priznanija na sportisti i aktivisti Priem kaj gradona~alnikot Bakra~eski klu~uvaj}i se vo odbele`uvaweto na Denot na penzionerite na Makedonija, 20 - ti septemvri, ZP Gazi Baba, organizira{e, prigodna sve~enost, na koja prisustvuvaa ~lenovite na Izvr{niot odbor, pretsedatelite na ogranocite, aktivisti od klubovite, ~lenovi na komisii i drugi gosti. So prigodni zborovi, za zna~eweto na praznikot, na prisutnite im se obrati pretsedatelot na IO na ZP Gazi Baba, \orge Andonov. Pritoa toj nakuso se osvrna na rezultatite na zdru`enieto, napomenuvaj}i deka, poslednite godini se bogati so mnogu aktivnosti, postignati se zavidni rezultati vo site sveri na raboteweto, a seto toa go motiviraat ~lenstvoto za u{te podobri rezultati. - Pred sè, dru`eweto i sportuvaweto na penzionerite e pove}e od potrebno, zatoa treba da vklu~ime pove}e penzioneri vo klubovite kako od urbanite taka i od ruralnite sredini. Sekoja godina u~estvoto na natprevaruva~i e se pomasovno so tendencija da bide u{te pogolemo vo narednite godini. Za da se postignat ovie rezultati, pridonese dobrata podgotvenost, `elbata i sekako na{ata nesebi~na poddr{ka. Za uspesite na na{ite sportisti svedo~at diplomite, fotografiite, medalite i priznanijata koi gi krasat prostoriite na na{eto Zdru`enie. Tuka se i mnogute pe- V hari osvoeni vo godinite nanazad, se do denes - re~e pretsedatelot \orge Andonov Na sve~enosta, za postignatiot dobar uspeh na godina{nite 19-ti po red republi~kite sportski natprevari i za osoben pridones vo razvojot na penzionerskata organizacija i penzionerskiot `ivot vo Zdru`enieto, im bea dodeleni priznanija na pove}e sportisti i aktivisti. Proslavata i dru`eweto na penzionerite prodol`i vo restoranot „Hanibal”, koe trae{e do docnite popladnevni ~asovi, kade site zaedno peeja, igraa i se dru`ea. V. Pa~emski ZP Radovi{ i Kon~e Sve~ena proslava na Denot na penzionerite o povod Denot na penzionerite i Denot na nezavisnosta na Republika Makedonija, ZP Radovi{ i Kon~e organizira{e sve~ena proslava na koja prisustvuvaa: pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski, gradona~alnicite na Radovi{ i Kon~e, Sa{ko Nikolov i Blagoj Jovanov, kako i pretseda- P telite na zdru`enijata na penzionerite od [tip, Veles i Negotino. Posakuvaj}i dobredojde na gostite i u~esnicite, pretsedatelot na Zdru`enieto Jordan Kostadinov, prezentira{e aktivnosti i proekti od dosega{noto uspe{no rabotewe iska`uvaj}i golema blagodarnost do SZPM i op{tinata Radovi{ i Gradona~alnikot za poddr{kata i pomo{ta pri ostvaruvaweto na mnogu humanitarni akcii, sportski aktivnosti, revijalni i folklorni manifestacii, infrastrukturni zafati vo korist na site penzioneri, zdravstvenata za{tita, besplatni pergledi, donacii, besplaten prevoz i drugi zaedni~ki proekti. Gradona~alnikot na Radovi{ Sa{ko Nikolov im go ~estita{e praznikot na penzionerite, posakuvaj}i im mnogu zdravje i bezgri`ni penzionerski denovi, vetuvaj}i deka Lokalnata samouprava sekoga{ }e gi poddr`uva proektite i aktivnostite koi se vo interes na site penzioneri od op{tinata. Vo svoeto pozdravno obra}awe pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski zboruva{e za standardot na penzionerite i za unapreduvawe na sorabotkata me|u Sojuzot i ministerstvata, a mnogu pofalni zborovi iska`a za penzionerite od ZP Radovi{ i Kon~e. Kon ~estitkite za praznikot se pridru`i i gradona~alnikot na Kon~e Blagoj Jovanov koj, isto taka, go iska`a zadovolstvoto od dobrata sorabotka so penzionerite. Potoa sleduva{e sve~eno dodeluvawe blagodarnici na poedinci i institucii, a proslavata be{e zbogatena i so kulturno-zabavna programa podgotvena od `enskata peja~ka grupa pri zdru`enieto. Potoa, penzionerite i gostite zaedno se dru`ea so pesni i ora se do ve~ernite ~asovi. L. Mladenoska ZP Bogdanci Penzionerite go proslavija svojot praznik o vtorpat od svoeto postoewe ZP Bogdanci go proslavi svojot praznik. P Proslavata be{e skromna, no emotivna. Penzionerite od Bogdanci, Stojakovo, \avoto i Selemlija to~no vo 12 ~asot ja ispolnija prostorijata na penzionerskiot klub. Ubava be{e atmosferata, a u{te poubavi bea pregratkite na prisutnite koi so godini ne se vi- dele. Sredbata ja pozdravi pretsedatelot na Zdru`enieto Slav~o Uzunov. Pozdravot be{e kratok, no zborovite doprea do du{ata na prisutnite. - Proslavata na 20-ti septemvri kako na{ edinstven praznik potrebno e da se slavi sekoja godina, bidej}i dru`eweto i razmenata na iskustva gi zbogatuva znaewata gi razubavuva spomenite, gi o`ivuva se}avawata od mladosta na penzionerite, - istakna me|udrugoto prviot ~ovek na ZP. Porakata za dru`ewe vo idnina prisutnite ja pozdravija so zdravica od skromnata trpeza. Eden ~as penzionerite so zadovolstvo go vratija vremeto vo minatoto, smeata i veseliot izraz na licata koj be{e prisuten vo celata prostorija. D. ^avdarov o povod osvojuvaweto na prvoto mesto na 19-ta sportska olimpijada na penzionerite na Makedonija, gradona~alnikot na Ohrid, d-r Nikola Bakra~eski, i zamenik-gradona~alnikot Angel Janev, organiziraa priem za ohridskite penzioneri sportisti. Na priemot najprvo na prisutnite im se obrati pret- P penzionerite, tuku i za op{tinata Ohrid. Pretsedatelot Trp~eski informira{e i za tekovnite aktivnosti, kako i za pote{kotiite so koi se soo~uva zdru`enieto. Na krajot toj na gradona~alnikot Bakra~eski mu gi prenese pozdravite od pretsedatelot na SZPM sedatelot na Izvr{niot odbor na ZP Ohrid i Debrca, \or|i Trp~eski koj upati blagodarnost za pomo{ta i poddr{kata {to ja dade op{tinata i lokalnata samouprava soglasno Memorandumot za sorabotka, za nastapot na sportskite natprevari da bide {to pouspe{en. Treba da bideme sosema zadovolni od postignatiot uspeh na sportistite koi po ~etvrti pat se republi~ki prvaci i napomna deka i vo narednata godini zdru`enieto }e se zalaga za vakov uspeh, koj ne e samo afirmacija za Dragi Argirovski, koj i pokraj `elbata da prisustvuva na priemot, od opravdani pri~ini ne dojde na sredbata. Za organizacijata na podgotovkite i uspesite {to gi postignaa ohridskite penzioneri sportisti na priemot informira{e sekretarot na ZP Ohrid i Debrca Stefan Vladimirov,a deka pobedata i na ovaa ~etvrta so red sportska olimpijada ne e slu~ajna, zboruva{e zameni~kata na pretsedatelot na Izvr{niot odbor Dobrila Taleva. Za konkretnite rezultati vo poedine~na i ZP Bitola Ot~etna sednica na Sobranieto o ramkite na planiranite aktivnosti na Zdru`enieto na penzioneri od Bitola, na 26.09. 2014 godina se odr`a prvata redovna sednica na Sobranieto vo noviot sostav. Sednicata ja otvori i ja vode{e pretsedatelot Stevo Bojaxiev. Po usvojuvaweto na dnevniot red, ~lenovite na Sobranieto detalno go razgledaa finansiskiot izve{taj za prvata polovina od ovaa godina. Pretsedatelot na Nadzorniot odbor Stanko Sipkovski, pred prisutnite ja elaborira{e rabotata vo izminative nekolku meseci i vo koncizna analiza bea prezentirani raboteweto i sproveduva- V weto na zakonskite normi i finansiskoto rabotewe od strana na rakovodniot tim na Zdru`enieto. Vo diskusijata najgolem interes be- ekipna konkurencija, referira{e pretsedatelot na Komisijata za sport i kultura Risto Trajkoski. ^estitaj}i im go uspehot gradona~alnikot d-r Nikola Bakra~eski, naglasi: ^ustvoto e u{te pogolemo {to imate uspe{no i homogeno rakovodstvo koe ima vizija, a u{te pove}e {to i va{iot pretsedatel na SZPM gospodinot Argirovski, go ceni ona {to vie go postignuvate kako ~lenka na Sojuzot. Iskreno blagodaram za negovite pozdravi i `elbata za sredba vo Ohrid, za {to veruvam deka brzo }e se ostavri. Gradona~alnikot Bakra~eski, isto taka potseti na Memorandumot za sorabotka me|u ZP i Lokalnata samouprava, i najavi deka nivnata pomo{ vo sekoj oblik na deluvawe nema da izostane. Pritoa veti deka so zadovolstvo }e bide prodol`ena sorabotkata, a vo toj konteks go spomna i vetuvaweto okolu izgradbata na Domot za stari lica vo Ohrid. Penzionerite sportisti, gi pozdravi i im upati ~estitki i zamenikgradona~alnikot Angel Janev, koj upati najpofalni zborovi ne samo za uspesite na sportski plan,tuku i za sevkupnite anga`irawa {to gi realizira Ohridskoto zdru`enie vo sorabotka so Lokalnata samouprava i gradot Ohrid. Krste Spaseski {e iska`an za tro{eweto na sredstvata i re{avaweto na aktuelnite problemi. - Vo tekovnoto rabotewe sekako deka naiduvame na odredeni problemi, no zatoa sme tuka da gi re{avame. Vratite na Zdru`enieto za site penzioneri se otvoreni, osobeno za onie koi imaat interes za unapreduvawe na rabotata so novi idei, predlozi i zamisli, - istakna pretsedatelot na Izvr{niot odbor Tome Ilioski. Sobranieto utvrdi i Pravilnik za vr{ewe uslugi za nabavka na drva, prehrambeni produkti i drugo. ^lenovite na Sobranieto bea zapoznati so izgotvuvawe na VEP stranicata na Zdru`enieto vo ramkite na SZPM, kako i so drugi aktuelni pra{awa od `ivotot i rabotata. Dobre Todorovski Svetski den na starite lica Pripadnici na treto doba se natprevaruvaa vo davawe prva pomo{ o ramkite na proektot „Dneven centar za stari lica i centar za davawe pomo{ vo doma{ni uslovi” se odbele`a Svetskiot den na starite lica na 01.10.2014 godina vo prostoriite na Domot na humanitarni organizacii „Dare Xambaz” vo Skopje. Za prvpat be{e organiziran natprevar po prva pomo{ pome|u ekipi sostaveni od lica vo treto doba. Na natprevarot nastapija vkupno 5 ekipi, aktivni penzioneri od trite dnevni centri rakovodeni od strana na Crveniot krst na grad Skopje i OOCK Gazi Baba. Ekipite za ovoj natprevar se podgotuvaa eden mesec i niz ovoj proces se zdobija so znaewa za davawe prva pomo{. Pove}e od 30 stari lica imaa V mo`nost da go poka`at svoeto znaewa na 4-te postaveni bazi. Vo organizacijata i realizacija na nastanot se vklu~ija 11 volonteri, a nastanot go otvorija poddr`uva~ite na proektot, Gradona~alnikot na Grad Skopje Koce Trajanovski, pretstavnik na Upravniot odbor na kompanijata EVN Makedonija Igor Gievski, pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski generalniot sekretar na Crveniot krst na Makedonija Sait Saiti. Na nastanot i oficijalno be{e dodelen ~ek od strana na kompanijata EVN Makedonija za tekovnoto funkci- Odbele`an "Svetskiot den za za{tita na stari lica# enovive vo Ki~evo vo organizacija na op{inskata organizacija na Crveniot krst i ZP Ki~evo be{e odbele`an „Svetskiot den za za{tita na stari lica”. Vo prostoriite na zdru`enieto pred pogolem broj na D penzioneri i penzionerki be{e organizirano predavawe za za{tita na zdravjeto na postarite lica. Doktor- kata specijalist po interna medicina Tawa Ilioska govore{e za kardiovaskularnite zaboluvawa kaj postarite lica, preventivnata za{tita od dijabetesot i negovoto lekuvawe, kako i za ishranata na starite lica kako preventiva od pojava na razni zaboluvawa. Na srerdbata govore{e i pretstavnikot na Centarot za socijalni raboti koja gi zapozna penzionerite so pravata na starite lica od oblasta na socijalnata za{tita, kako i nivno smestuvawe vo semejstva koi zgri`uvaat postari lica, no i za uslovite za smestuvawe vo stare~ki domovi. Na sredbata za ishranata vo poodminati godini zboruva{e i Ivana Lazeska volonter pri Crveniot krst, so onirawe na proektot za period od edna godina za gradovite: Skopje, Ki~evo, Gostivar, Prilep, Kriva Palanka, Veles i Struga. So ovaa aktivnost direktno se realiziraa celite na proektot t.e. aktivnoto stareewe i me|ugeneraciskata sorabotka. Kate Jankovska akcent na pravilna upotreba na zelen~ukot i mle~nite prozvodi, nivnata kalori~na vrednost, kako i raznovidnata ishrana bogata so potrebnite kalorii. Po zavr{uvawe na predavawata od strana na volonteri od Op{tinskata organizacija na Crveniiot krst na site prisutni penzioneri im be{e izmeren krvniot pritisok. Krajot na ova odbele`uvawe na Svetskiot den za za{tita na statrite lica vo Ki~evo zavr{i vo kasarnata "^ede Filiposki Dame” kade ima{e natprevaruwe vo strelawe so vozdu{na pu{ka pome|u penzionerite i pretstavnicite na Crveniiot krst, a na koe, prvoto mesto vo ma{ka konkurencija go osvoi Jane Kostoski, pretstavnik od Crveniot krst, vtoroto go osvoi penzionerot Dobre Lazareski i tretoto mesto @ivko Veljanoski, penzioner od ZP Ki~evo. Vo `enska konkurencija prvoto mesto i pripadna na Angelina Risteska od ZP Ki~evo, mesto go osvoi Ivana Lazeska pretstavnik od Crvenio krst i tretoto mesto go osvoi penzionerkata Donka Trajanoska od ZP Ki~evo. A. R. REKLAMI 6 P E N Z I O N E R plus oktomvri 2014 P E N Z I O N E R plus TRIBINA 7 oktomvri 2014 OD RABOTATA NA FONDOT NA PIOM Odbele`an Svetskiot den na institutot „Konfucij# vo Skopje a 24 septemvri 2014 godina, na platoto na Nacionalnata i univerzitetska biblioteka „Sv Kliment Ohridski” - Skopje, a po povod Svetskiot den na institutite „Konfucij”, se odr`a prigodna sve~enost, koja ja otvori direktorot na institutot "Konfucij” pri Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij” vo Skopje prof. d-r N brojni pokaneti i uva`eni gosti, me|u koi ima{e penzioneri pretstavnici od gradskite zdru`enija i SZPM. Otkako gi pozdravi prisutnite, direktorot Sarkawac potencira{e deka vo ovie 10 godini od vospostavuvaweto na prviot institut „Konfucij” vo Skopje, instituciite niz celiot svet uspe{no gi {irat kineskiot jazik i Branislav Sarkawac, na koja prisustvuvaa rektorot na Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij” prof. d-r Velimir Stojkovski, ambasadorot na Narodna Republika Kina vo Makedonija, N.E. Xen{un Ven, kako i drugi mnogu- kultura i so toa vospostavuvaat pojaki vrski me|u razli~nite narodi i kulturi. Institutot „Konfucij” pri Univerzitetot „Sv Kiril i Metodij” vo Skopje, koj e del od ova globalno semejstvo, pridonesuva vo ostvaruvawe- So optimizam kon stareeweto dna osmina od na{iot makedonski narod se penzioneri, lu|e koi pripa|aat na tretata doba, koi uspevaat so svojata skromna penzija da izdr`uvaat barem u{te po eden ~len na svojata familija, da go dopolnat buxetot na vnukot, ponekoga{ i pravnukot koj e student. Ova ve pravi sre}ni, za{to ima i takvi, pomalku sre}ni koi `iveat sami vo nekoi zafrleni mesta vo Makedonija, takanare~eni sela vo izumirawe. @iveat so svojata koza, ponekoe kokov~e, malo bav~ule i desetina-dvaeset kom{ii, koi isto taka odamna go preminale pragot na mladosta. Zvu~i dosta ta`no, neli? Kolku bi bilo ubavo mladite lu|e da ne ja ~ekaat penzijata na svoite roditeli, babi i dedovci, da imaat sopstvena zarabotuva~ka od koja }e mo`at na svojot dedo za negoviot rodenden da mu podarat lule, a svojata baba da ja odnesat na teatarska prestava. No, i sre}nite i nesre}nite `eni vo tretata doba se soo~uvaat so sli~ni problemi-najprvo so faktot deka stareat, so dosadata, so ~ustvoto na beskorisnot, so gubitokot na motivacija za bilo kakva aktivnost i na krajot so depresija koja e neminovnost na patot na stareeweto. Bolnata vistina za `enata se i nadvore{nite znaci na stareewe koi ja menuvaat slikata vo na{eto ogledalo, diskriminacijata i dvojnite standardi koi velat deka `enata pobrgu staree od ma`ot. Ovie nametnati mislewa obi~no tvrdat deka pobele- E nite ma`i se otmeni, a pobelenite `eni se starici, deka zrelosta kaj ma`ot e privle~na, dodeka kaj `enata odbivna. Da ne zboruvame za seksualnosta kaj povozrasnite `eni za koja e duri i sramota da se govori i se posmatra so potsmev. Nekoi po se izgleda zamisluvaat deka seksualnosta kaj `enata treba da zavr{i so reproduktivnata nejzina sposobnost. Eden den site }e ostarime („Te{ko na onoj koj ne ostarel”, veli na{iot narod). Pove}eto od nas sakaat dolg `ivot. Dali duri toga{ }e sme svesni za diskriminatorskiot odnos na pomladite, izolacijata, otfrlaweto na na{eto znaewe i iskustvo kako nepotrebno na mladata generacija. Da ne dozvolime edinstveno na{ite vnuci da davaat smisol na na{iot `ivot, za{to mnogu brgu doa|a denot koga i nim nema da im bideme potrebni, i pak da ostaneme sami i osameni. Da ne dozvolime na mladite novinari i novinarki vo svojot tekst vo mediumot da napi{at „Starica pregazena na pe{a~ki premin”, i vedna{ vo slednata re~enica na tekstot: „66 godi{nata M.M. denes vo .... ~asot....”. Nikoj ne im dozvolil nikogo da narekuvaat so najpogrdniot zbor starica, zatoa {to mo`ebi li~nosta ni vo svojata stotta godina ne se do`ivuva kako starica ili starec. Vo op{testvo vo koe se veli~a mladosta i ubavinata, tovarot na godinite ne e voop{to ~uden. Sekoja nova godina so sebe nosi nekoja zaguba, a nau~nite Novi izmeni vo sferata na lekovi o poslednite izmeni vo sferata na lekovite, FZOM za osigurenicite ovozmo`i olesnuvawe na na~inot na dobivawe lek na tovar na Fondot, pogolem izbor na lekovi, kako i pro{iruvawe na indikacionite podra~ja za lekovite {to mo`e da se propi{at na tovar na FZOM. Ovie novini imaat i finansiski efekti. I novina -13 novi namaleni referentni ceni na lekovi Poradi vlez na pazarot na novi registrirani lekovi vo RM, FZOM utvrdi novi namaleni (izbalansirani) referentni ceni za lekovi koi se koristat kaj pacienti so transplantirani organi, lekovi od grupata na antidepresi- S PENZIONER plus Vesnik za sega{nite i za idnite penzioneri Izdava~: SZPM Godina VII - broj 75 oktomvri 2014 god. BESPLATEN MESE^EN VESNIK vi, osteoporoza, antiepileptici, antiparkinsonici, za mijastenija gravis (nervno-muskulna bolest). So ovaa novina Fondot obezbedi novi, vo site 13 generiki, po najmalku eden bez doplata za osigurenicite i odlukite se objaveni vo Slu`ben Vesnik br. 138/2014 (vo va`nost od 25.09.2014) i 141/2014 (vo va`nost od 02.10.2014). II novina - dopolnuvawe so 20 novi za{titeni imiwa na lekovi Poradi vlez na novi lekovi na pazarot na lekovi vo RM, FZOM izvr{i dopolnuvawe na odlukata za referentni ceni na lekovi so novi 20 za{titeni imiwa, so {to se zgolemuva mo`nosta na izbor na lekovi za osigurenicite. Izdava~ki sovet: Dragi Argirovski (pretsedatel) Besnik Pocesta Metodija To{evski Stanka Trajkova Gido Boj~evski Qubomir \or|iev Pavle Spasov Sofija Simovska Milan Dimitrovski E-mail: argirovski@szpm.org.mk to na spomenatata misija, a vo ovaa prigoda za po{irokata javnost go promovira{e izu~uvaweto na kineskiot jazik i kultura. Po obra}aweto na rektorot na univerzitetot Velimir Stojkovski kako i na ambasadorot Xen{un Ven, kade se govore{e za zna~eweto na Svetskiot den kako i 10-godi{ninata od osnovaweto na prviot Institutot „Konfucij” vo svetot i prvata godi{nina na Institutot „Konfucij” pri Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij” vo Skopje, so grupna fotografija se ovekove~i ovaa kulturna manifestacija, a potoa prisutnite imaa mo`nost da gi posetat otvorenite u~ilnici za izu~uvawe na kineskiot jazik i kultura. Pri soznanieto deka Institutot „Konfucij” pri Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij” vo Skopje organizira besplatni kursevi za kineski jazik, kaligrafija i u~ewe na tradicionalnata kineska muzika, tancuvawe i ve`bi „Tai ^i ^uan” za site vozrasti, mnogumina projavija interes za upis i posetuvawe na istite, od site generacii koi bea prisutni na ovoj zna~aen nastan za na{ite dve prijatelski zemji. Mara Ili} doka`uvawa deka lu|eto vo svojata pedesetta godina go po~nuvaat svojot vistinski `ivot voop{to ne zvu~at dovolno uverlivo, pogotovo na onie koi imaat pomalku od pedeset. I ponatamu se gri`ime za borite na na{eto lice, za vi{okot na kilogrami, opu{tenata ko`a i muskuli..... No, po se izgleda deka najte{kiot del od stareeweto e da svatime kolku mnogu od na{eto dragoceno vreme sme potro{ile na raboti koi vsu{nost ne bile voop{to bitni. Da gledame so optimizam na sopstvenoto stareewe i toa da go gledame kako zreewe na na{iot organizam i um. Da go svatime tretoto doba kako vreme na pottik, vreme polno so novi {ansi za razvoj. Bitno e samo da se bide svesen za mo`nostite koi zrelite godini gi nosat, a toa se iskustvoto, mudrosta, samodoverbata, slobodata na mislata. Pomislata deka so tekot na godinite stanuvame nevidlivi, voop{to ne e to~na. Vistina e deka ne sme pove}e „pod lupa”, no toa pak ni dava {ansa da se opu{time i da izgledame onakaka kako {to nie sakame, a ne onaka kako {to drugite o~ekuvaat. Godinite nosat i dosta slobodno vreme koe mo`eme sami da go planirame i da napravime raboti za koi vo mladosta sme nemale mo`nost i vreme. Ednostavno, da prifatime ona {to sme i da go iskoristime na najdobar mo`en na~in, pritoa, ne razmisluvaj}i {to okolinata }e ka`e za nas. I zatoa da ne zaboravime - sami odbirame kako }e `iveeme, pa i da stareeme. A najva`no od se vo toj proces e da ne se bide sam. Svetlana Petkovska Lekovite se nameneti za terapija na `eludnik, za namaluvawe na masti vo krv, antibiotici, Alchajmer, astma i HOBB, karcinomi, protiv bolki i poka~ena telesna temperatura. III novina - izmeni vo Pozitivnata lista na lekovi 1. FZOM izvr{i promena vo re`imot na propi{uvawe za 28 generiki so forma i ja~ina - toa zna~i deka osigurenicite }e mo`e da dobivaat preporaka za lekovi od pove}e lekari specijalisti otkolku dosega. 2. FZOM ovozmo`i otsega lekot levothyroxine za {titna `lezda, da mo`e da go prepi{uva mati~en lekar, pri hroni~na primarna hipotiroza. Ovaa povolnost }e bide olesnuvawe za 10.000 osigurenici. K.S.A. Redakciski odbor: Metodija To{evski Glaven i odgovoren urednik; Kalina Slivovska - Andonova zamenik glaven i odgovoren urednik; ^lenovi: Mendo Dimovski, urednik; Cvetanka Ilieva Baki Bakiu, Milan Axievski, Fruska Kostadinovska Rezultati od bilateralnata sorabotka edna{ da istakneme deka po osamostojuvaweto na Republika Makedonija, sosema o~ekuvano vo site ovie dvaeset i pove}e izminati godini, Fondot na PIOM razvi {iroka i mo{ne plodna me|unarodna sorabotka. Toa, pred sè, se ogleda vo ve}e dosega potpi{anite me|unarodni bilateralni dogovori za razre{uvaweto na pra{awata so penziskiot sistem i sozdavaweto uslovi da nema barieri za na{ite rabotnici i priznavaweto na nivniot raboten sta` ostvaren vo bilo koja stranska zemja i obratno, raboten sta` vo na{ata Republika za nivni rabotnici, idni penzioneri. Deka e ova najdobra potvrda na na{ata penziska politika, mo`e da se vidi od ve}e vospostavenata bilateralna sorabotka minatata i ovaa godina. Taka, vo po~etokot na 2013 god., vo Minhen, SR Germanija, se odr`aa sovetodavni denovi me|u pretstavnicite na Fondot na PIOM i Germanskiot nositel na socijalno osiguruvawe. Da go dodademe u{te i faktot deka ova e treta sredba od vakov vid so Germanskiot organ za socijalno osiguruvawe. Prvite dve sredbi bea odr`ani vo Skopje vo 2011 i 2012 godina. Dvete strani se soglasija vakvi sredbi da se odr`uvaat vo idnina, i toa dva pati godi{no naizmeni~no vo Makedonija i vo Germanija, so toa {to slednata sredba se odr`a vo Republika Makedonija na krajot na 2013 godina. Isto taka, Germanskiot nositel na socijalnoto osiguruvawe predlo`i odr`uvawe na sredba i na nivo na organi za vrska koi, isto taka, treba da se odr`uvaat vo Republika Makedonija. Vo sredinata na mart 2013 god., vo Skopje, se odr`a i tretiot krug na pregovori me|u makedonskata i albanskata delegacija, na koi prodol`i razgleduvaweto na nacrt-tekstot na Dogovorot za socijalno osiguruvawe me|u Republika Makedonija i Republika Albanija. Vo konstruktivnata i rabotna sredba, bea razre{eni pove}e zaedni~ki, no otvoreni pra{awa vo interes na penzionerite od dvete zemji i postignata soglasnost za ponatamo{na sorabotka. Isto taka, na predlog na albanskata delegacija be{e dopolnitelno utvrdeno, da se prodol`i so razgleduvawe na nacrt-tekstot na Administrativnata spogodba. Vo maj minatata godina, vo Fondot na PIOM, se odr`a sostanok me|u pretstavnicite na Fondot na PIOM i Holandskiot nositel za socijalno osiguruvawe Sociale Verzekeringsbank (SVB) za primena na Dogovorot za socijalno osiguruvawe me|u makedonskata vlada i Vladata na Kralstvoto na Holandija, a bea razgleduvani i nacrt-dvojazi~nite obrasci za primena na Dogovorot. Vo tekot na sostanokot, dvete strani poop{irno objasnija za svoite nacionalni propisi od oblasta na penziskoto i invalidsko osiguruvawe. Holandskata delegacija ja izvesti makedonskata delegacija za izvr{enata anketa na korisnicite na holandska penzija koi `iveat vo Republika Makedonija. Isto taka, bea odredeni i lica za kontakt od strana na dvete institucii, se postigna soglasnost da se razmenat podatoci za licata korisnici na makedonska penzija koi `iveat vo Kralstvoto Holandija i obratno za lica korisnici na holandska penzija koi `iveat vo Republika Makedonija. V Vo vrska so primenata na novite obrasci, se postigna soglasnost dvete strani po elektronski pat da odredat zaedni~ki datum od koga novite dvojazi~ni obrasci }e po~nat da se primenuvaat. Razgovorite, se razbira, se vodea vo prijatelska i srde~na atmosfera na vzaemna doverba i sorabotka. No, aktivnostite na me|unaroden bilateralen plan prodol`ija i vo tekot na ovaa 2014 godina. Taka, vo period od prvite sedum meseci godinava, se odr`aa brojni sredbi so pretstavnici na socijalnoto osiguruvawe od pove}e zemji. Vo Skopje, od 4 do 6 juni 2014 godina, se odr`aa razgovori na ekspertsko nivo me|u makedonskata i ungarskata delegacija za usoglasuvawe na odredbite od parafiraniot tekst na Dogovorot za socijalno osiguruvawe i socijalna sigurnost. Vo tekot na razgovorite se usoglasija odredbite od dogovorot, a se vr{e{e usoglasuvawe i na dvojazi~nite obrasci koi }e se koristat za primena na dogovorot. Fondot na PIOM be{e doma}in i na sredbata me|u svoi pretstavnici, Institutot na socijalno osiguruvawe na Albanija i Departmentot za penziska administracija na Kosovo. Na sredbata se diskutira{e za slednite pra{awa: razmena na informacii za penziskite sistemi, informacii vo vrska so pregovorite za Dogovorot za socijalno osiguruvawe me|u Republika Makedonija i Republika Albanija, sproveduvawe na Dogovorot me|u Vladata na R. Makedonija i Vladata na Republika Kosovo za potvrda na periodite na osiguruvawe za ostvaruvawe pravo na penzija i dr. Vo spisokot na aktivnostite na Fondot, spa|a i sredbata vo Republika Srpska na nivo na direktori na fondovite/zavodite na porane{nite JUrepubliki, koi izvestija za nastanatite promeni vo oblasta na penziskoto i invalidsko osiguruvawe. Va`no e da se istakne deka vo prvata polovina od 2014 god., se odr`aa sovetodavni denovi so gra|ani vo [tutgard, SR Germanija, kako i sostanok vo Skopje pome|u Ministerstvoto za trud i socijalna politika na Makedonija i Ministerstvoto za trud i socijalna sigurnost na Republika Turcija vo vrska so Dogovorot za sorabotka od oblasta na trudot, socijalnata sigurnost i vrabotuvaweto me|u vladite na ovie dve dr`avi. Belgrad be{e doma}in na pretstavnicite na organot za vrska na R. Makedonija i R. Srbija za sproveduvawe na Dogovorot me|u R. Makedonija i porane{na Sojuzna Republika Jugoslavija za socijalno osiguruvawe, kako i za penziskoto i invalidsko osiguruvawe. Isto taka, vo Bratislava, Slova~ka Republika, na po~etokot od juli godinava, se odr`a vtor krug na pregovori me|u pretstavnici na nadle`nite ministerstva i institucii na dvete dr`avi po odnos na podgotovka na Dogovorot za socijalno osiguruvawe pome|u Republika Makedonija i Slova~ka Republika. Dvete strani se dogovorija do krajot na ovaa godina da podgotvat nacrt-tekst na obrasci potrebni za sproveduvawe na Dogovorot i Spogodbata i istite da se razmenat po elektronski pat. Nacrt-tekstot na Spogodbata i nacrt-obrascite }e se usoglasat na sredbata koja }e se odr`i vo Skopje vo prvata polovina na 2015 godina. m-r. Sne`ana Kutuzovska Lektor: Verica Tocinovska Kompjuterska obrabotka: SZPM Adresa: SZPM "12 udarna brigada” br. 2. zgrada na SSM - Skopje P.fah. 440 Pe~ati: Grafi~ki centar Skopje Telefon: 02 3223 710 tel-faks: 02 3128 390 Web: www.szpm.org.mk E-mail: kontakt@szpm.org.mk Rakopisite i fotografiite ne se vra}aat. Spored Zakonot, za vesnikot se pla}a danok spored posebna namalena dano~na stapka. HRONIKA 8 P E N Z I O N E R plus ZP Ohrid i ZP [tip oktomvri 2014 ZP Kisela Voda - ogranok Pr`ino Penzionerite u~estvuvaa vo mar{ot za mir Juli - mesec za pametewe deka porakata e edinstvena: mir ni e potreben na site, a ima mnogu na~ini lu|eto da si pomagaat i da `iveat vo edno posre}no i poubavo op{testvo bez vojni i nasilstvo, vo mir. Na Gradskiot park, a proslavata prodol`i na plo{tadot „Sv.Kliment Ohridski”. Potpretsedatelot na Sojuzot na borcite od Ohrid i Debarca, Nikola Stefanoski, istakna deka ovoj den ima golemo zna~ewe so ogled na toa deka preku celata godina premnogu se slu{a i zboruva za voeni dejstvija niz svetot, pa zatoa zadovolstvo e na ovoj den da se pozboruva za mirot, za idninata na najmladite na koi im treba mir i sre}no detstvo. Zamenik gradona~alnikot Angel Janev, pak vo svoeto obra}awe istakna proslavata be{e pro~itana i porakata za mir na Generalniot sekretar na OON Ban Ki-Mun. Programata zaedni~ki ja organiziraa Lokalnata samouprava, Sojuzot na borcite i ZP Ohrid i Debrca, a be{e zbogatena i so stihovi posveteni na mirot, kako i so folkloren nastap na u~enicite od OU „Bratstvo Edinstvo”, koi se pretstavija so ora od site nacionalnosti koi `iveat vo Makedonija. Isto taka, znatelen broj penzioneri u~estvuvaa vo mar{ot za mir {to go organizira{e i Op{tinskiot odbor na Sojuzot na borcite od [tip. Na sobirot vo aleata na nepobedenite, vo mesnosta K`rte}e, prisustvuvaa mnogu gra|ani, borci, pretstavnici na LS, u~enici i penzioneri, koi dadoa pridones kon S odbele`uvaweto na ovoj me|unaroden praznik na mirot, kako obele`je na dlabokite kopne`i na narodite za zaedni~ki `ivot i mir vo svetot. Sekretarot na OOSB od [tip Petar Micevski, naglasi deka treba da bideme nemilosrdni vo borbata so rasizmot, diskriminacijata, ekstremizmot, religioznite i kulturni razliki i povika dosledno da se primenuva Deklaracijata za mir na ON. Potoa be{e pro~itana porakata za mir od Generalniot direktor na UNESKO vo koja se bara na 21 septemvri da bide polo`eno oru`jeto i da se po~ituva prekinot na ognot na site boi{ta. I poetesata Cveta Spasikova upati apel posebno do mladite preku svojata li~na tvorba vo koja se veli: „Vo mir da tvorime / za qubov da zborime / za{to vo mir se gradi / vo vojna se urivaat mostovi”. Potoa, mladite literati od OU „Goce Del~ev” od [tip pro~itaa li~ni tvorbi posveteni na mirot. K.S. - C.S. Sava Vukojev, pove}egodi{en Titov gotva~, magister po turizmologija vo penzija Ekskluzivni se}avawa preto~eni vo kniga osip Broz Tito, do`ivotniot pretsedatel na porane{na SFRJ i neprikosnoven lider na nevrzaniot svet, u{te vo po~etokot na pedesettite godini od minatiot vek, prireduvaj}i bleskavi, luksuzni i nezaboravni gozbi i banketi, po~nal da go izgraduva svojot ugled vo svetski razmeri i da ja doka`uva svojata mo}. Toj ugostil pove}e od 300 najpoznati li~nosti od toa vreme i jadel i piel so razni svetski vladeteli, politi~ari, artisti, peja~i, ugledni pisateli i umetnici. Neposreden svedok na ovie gozbi i kreator na spektakularni kulinarski tvorbi i jadewa servirani na pretsedatelskata trpeza, bil negoviot pove}egodi{en gotva~ Sava Vukojev, magister po turizmologija vo penzija. Vo kabinetot na pretsedatelot na SFRJ Vukojev vlegol vo 1965 godina i kako Titov doverliv gotva~ i stru~wak po kulinarstvo, ostanal se do 1979 godina. Toj odblisku gi sledel i nabquduval nastanite povrzani so `ivotot na Brozovi, podgotvuvaj}i im razni doma{ni specijaliteti i egzoti~ni jadewa po nivni vkusovi. Od ona {to go zabele`al poslu`uvaj}i gi pri razni gozbi, sredbi i dru`ewa so istaknati li~nosti od vtorata polovina na 20-tiot vek, kako neposreden svedok na mnogu slu~uvawa, na „dvorski” J podmetnuvawa i intrigi, za {to malku se znaelo vo javnosta, nasobral ekskluziven materijal, koj 20 godini go sreduval i soobrazuval so se}avawata, no i dolgo razmisluval kako i vo koj obem da go obelodeni. Koga materijalot go podgotvil za kniga, za da predizvika pogolem interes vo javnosta, sakal da go objavi pod naslov „Kako mo`ev da go otrujam Tito”. Za mnogu nastani od svojot raboten vek „so kutla~a” kaj Tito, Vukojev ni raka`uva{e pri neodamne{nata sredba vo negovoto rodno mesto Obrovac kaj Ba~ka Palanka vo Srbija, koga razgovaravme za ve}e objavenata kniga „TITO Fascinacije hedonizmom”, koja treba{e da go nosi prethodno spomenatiot naslov. No, i pod vakvo ime, koga se pojavi knigata vo 2012 godina, predizvika „bum” kaj ~itatelskata javnost vo Srbija i po{iroko, vo sosednite zemji. Sepak, Vukojev ni go objasni razmisluvaweto povrzano so naslovot za „trueweto na Tito”. Po zavr{uvaweto na eden od gala banketite {to gi prireduval Mar{alot, na{iot sogovornik, toga{ negoviot gotva~, bil “pokosen” od bolovi vo stomakot simptomati~ni za truewe od hrana. - Jas sekoga{ prv probuvav od jadewata {to treba{e da mu se davaat na Broz i bev odgovoren za toa. Koga mi se slu~i „trueweto”, dva dena ne mo`ev da zastanam na noze i za celo vreme o~ekuvav nekoj od obezbeduvaweto da dojde i da me odvede vo zatvor. Se si mislev deka i Tito ima truewe, bidej}i od istoto jadewe jadevme. Otkoga pomisliv deka pomina opasnosta, rano nautro yvon~eto me probudi i mene pak mi se presekoa nozete. Si pomisliv, ete dojdoa po mene. No, mi olesna koga ja vidov sosetkata na vrata, raska`uva Vukojev. Vo negovata kniga toj niz anegdoti i se}avawa ka`uva za edna druga dimenzija na Tito kaj kogo i hranata poprimila mitski i metafori~ki razmeri. Banketite {to gi prireduval pretstavuvale dramski inscinacii vo koi toj bil glaven akter, ve{t gotva~ i ugostitel, a vo zadnina i re`iser. Na jadeweto i pieweto strasno im se prepu{tal, u`ival vo gurmanlakot, a ~esto toa mu bilo pova`no i od ~uvaweto na zdravjeto. Ka`uvaj}i za banketite i gozbite {to se prireduvale vo re`ija na Brozovi, Sava Vukojev ja otkriva pomalku poznatata strana na Tito i Jovanka, kako i na li~nostite od vrvot na toga{noto rakovodstvo na SFRJ, koi imale zna~itelno vlijanie vrz nastanite i dvi`ewata {to se slu~uvale vo op{testvoto. Zatoa negovata kniga e mo{ne privle~na za site populacii i ~itateli od po{irokite prostori koi sakaat ne{to pove}e da doznaat za do`ivotniot komunisti~ki voda~ i pretsedatel na porane{nata SFRJ, za kogo i Sava Vukojev veli deka i koga umrel, toa nikoj taka ne smeel da go ka`e, za{to mnogumina se nadevale deka i po Tito }e bide Tito?! Mendo Dimovski ZP Sveti Nikole Pikadoto im e i hobi i zadovolstvo ana Mihajlovska Manarova go zapo~nala `ivotnoto patuvawe pred 62 godini vo Probi{tip, a vo penzionerskiot svet opstojuva celi 12 godini. Nejzinata komunikativnost, `elba za dru`ewe, vedar duh, dobra misla i ubaviot zbor, pottiknuva i drugi penzionerki od ZP Sveti Nikole da bidat aktivni. Vremeto za koe ~lenuva vo zdru`enieto e ispolneto so mnogu aktivnosti, a kako rezultat na toa ima osvoeno mnogu pofalbi i priznanija. No, pikadoto i e hobi i zadovolstvo. Pred tri godini osvoi dva pehara so najmnogu osvoeni bodovi i najdobar sportist vo disciplinata pikado na Republi~kite penzionerski sportski natprevari, od koi edniot e vo nejziniot dom, a drugiot vo zdru`enieto. Tana e kapiten na svetinikolskata ekipa vo pikado, koja sekoja godina posti- T o pove}e godi{ni uporni razgovori, argumentirani diskusii i ubeduvawa, penzionerite od ogranokot Pr`ino pri ZP Kisela Voda, dobija prostor za organizirano penzionersko drugaruvawe. Blagodarenie na toa, ovaa godina tie po ~etvrti pat organiziraa odbele`uvawe na denot koga klubot zapo~na organiziran penzionerski `ivot vo svoi prostorii. Inako penzionerskiot klub vo Pr`ino e smesten vo privaten objekt obikolen so mnogu zelenilo i cve}e, vo nego doa|aat golem broj penzioneri. Mnogu diplomi i pofalnici dobieni na sportski penzionerski natprevarii i revii kako i blagodarnici za uspe{na sorabotka so sli~ni organizacii, gi krasat prostoriite na klubot. ^etiri godi{nata uspe{na rabota predvodena od odborot na ogranokot i pretsedatelot Qube Najdovski be{e odbele`ana so mala sve~enost, pozdravni govori, mnogu ~estitki, muzika i pesni. Golemata posetenost i uspe{no organiziranoto penzionersko dru`ewe poka`uva deka klubot bil neophodno potreben. Vo idnina vo nego }e drugaruvaat i novi penzioneri od ogranokot. V. Topalovska P ojuzot na borcite na Makedonija, kako ~lenka na Svetskata federacija na veteranite i ovaa godina na 21 septemvri prigodno go odbele`a Me|unarodniot den na mirot so organizirawe mar{ na mirot pod mototo „Veteranite ~ekorat za mir”. Ovaa manifestacijata vo Ohrid zapo~na so polagawe sve`o cve}e na bistite na padnatite borci i ilindenci vo gnuva vidni rezultati. Dosega ovaa ekipa na Republi~kite penzionerski sportski natprevari ima osvoeno srebro i bronza, a na na Regionalnite i Republi~kite penzionerski sportski natprevari ovaa godina go osvoi prvoto mesto, poedine~no i grupno. Ve}e 4 godini ~len na ekipata e i Jagoda Miteva, koja pokraj vo pikado, se natprevaruva i vo tegnewe ja`e i domino, no pikadoto i nejze i e hobi i relaksacija. I Dafina Maneva e aktiven sportist vo ZP Sveti Nikole. Taa isto taka, se natprevaruva vo pikado i se raduva na sekoj uspeh na ekipata. No, Dafina se natprevaruva i vo strela{tvo i postignuva dobri rezultati. Site tri se dobri prijatelki. Se dru`at i vredno treniraat za {to povisoki rezultati sekoja godina. Sportot, velat tie, im pravi da se ~uvstvuvaat prijatno i aktivno da gi pominuvaat penzionerskite denovi. Pikadoto nim im e hobi, no i zadovolstvo i relaksacija. Nivniot primer go sledat i drugi penzionerki od ZP Sveti Nikole. Vukica Petru{eva Razgovor so profesorot Dragoqub \or|ievski Strela{tvoto mu e vo srceto oznato e deka ako ~ovek go zasaka oru`jeto, }e go saka do krajot na `ivotot. Iako vo celiot tek na svojata profesija Dragoqub \or|ievski, bil profesor po Op{tonarodna odbrana i del od nastavata predaval i za oru`je od sekakov vid, vozdu{nata pu{ka mu ostana omilena do dene{ni dni. Kako penzioner i ~len pri ZP Bitola pred sè i nad sè mu e celnata hartiena meta 10h10. Na negova inicijativa formirana e "strela~ka” dru`ina za strelawe so vozdu{na pu{ka. - So samoto formirawe, dru{tvoto za strela{tvo ne raspolaga{e so nikakvi rekviziti. Za podgotovki na regionalnite natprevari koristevme prostorii i rekviziti od strela~kiot klub ,,Jane Sandanski”, pri srednoto ekonomsko u~ili{te. Blagodarenie na sluhot i razbiraweto na pretsedatelot na ZP Bitola, Tome Ilioski, nabaveni se osnovnite rekviziti za uve`buvawe. Doverbata be{e vozvratena taka {to na poslednoto republi~ko natprevaruvawe vo organizacija na Sojuzot na zdru`enija na penzioneri na Makedonija, a po osvoenoto prvo mesto na regionalnite igri go osvoivme tretoto mesto. So ogled na kusoto vreme za podgotovka, materijalnite uslovi i silnata konkurencija vo ovoj sport, tretoto mesto e uspeh, iako li~no ne sum zadovolen, - poso~uva Dragoqub \or|ievski. Toj kako voda~ na strela~kata dru`ina pri zdru`enieto projavuva interes kon za~lenuvawe novi ~lenovi koi bi gi obu~il da strelaat so vozdu{na pu{ka. - Ja poddr`uvam sekoja inicijativa koja }e proizleze od ~lenovite na na{eto Zdru`enie, osobeno na sportsko pole. Sekako, pokraj poddr{kata normalno e da se o~ekuvaat i soodvetni rezultati- priznanie na nivnite podgotovki i zalagawe, kako {to vo slu~ajov e osvoenoto treto mesto vo strela{tvo, - istaknuva pretsedatelot na ZP Bitola, Tome Ilioski. Vo razgovorot Dragoqub \or|ievski ni otkriva deka otpo~nuva so "potragata” po novi strelci - penzioneri, so silna `elba vo seriozna konkurencija da go osvojat prvoto mesto vo strela{tvo na slednite regionalni i republi~ki igri. D. Todorovski P ZP Veles Baba Blaga - {ahovski fenomen ako ima „samo” 86 godini, so fizi~ki izgled na krevka starica, Baba Blaga gi iznenaduva site sogovornici, osobeno nejzinite {ahovski protivnici, so nejzinata mentalna kondicija pravej}i i kombiniraj}i potezi ~ija idnina mo`at da ja predvidat samo lica so silna inteligencija. Taka, na 19-tite regionalni penzionerski sportski natprevari vo Bogdanci godinava, od nekolkute stotici natprevaruva~i od tretata doba, najvozrasna i najatraktivna be{e vele{kata „velemajstorka” Blaga Stojanovska. Nastapuvaj}i za ekipata na ZP Veles so nejzinata partnerka Galaba Andreeva, tie za nekolku minuti „gi preslu{aa” protivni~kite od Povardarieto. - Ova ne mi e prva pobeda, - veli Baba Blaga objasnuvaj}i go svojot uspeh. Po~nuvaj}i od sredinata na devedesettite godini, 1996, so mojata partnerka pobeduvame vo kontinuitet. Edinstveno „gubev”, ako ne u~estvuvav. Samo zdravjeto da me slu`i, za idnata godina mo`no e da imam i specijalni podgotovki od mojot soprug Mitre. Vsu{nost, vo me|uvreme razbravme deka {ahovskata igra Blaga ja nau~ila od nejziniot soprug, i kako {to naj~esto biduva, sega u~eni~kata e podobra od u~itelot. - Vo {eesettite godini ma`ot mi rabote{e kako blagajnik vo Izvor. [tom }e se vrate{e porano doma, za da ne ni bide dosadno, po~nuvavme so „`estokata” igra. Imavme i publika od celo selo, osobeno vo zimskiot period. So natprevaruva~ki `ar i so inaet od dvete strani, no, se razbira, i so pogolemo navivawe za „drugarkata”, a pomalo za „drugarot”, samo od nekoi nevesti, - so smea raska`uva baba Blaga za {ahovskite dueli {to gi imala so svojot `ivoten sopatnik. - More neka veli {to saka, - se vme{a soprugot Mitre vo na{iot muabet, dodavaj}i: „Jas i popu{tav, a sega taa se fali so pobedi i se kiti so pehari”. Baba Blaga, {ahovskiot fenomen od ZP Veles, vo razgovorot ni prizna deka edvaj ~eka „da se rodi” penzionerka {to ve}e edna{ }e ja pobedi za da se kurtuli od {ahot. No takva penzionerka vo ovoj kraj navistina sè u{te ne e rodena! V. Aleksovski I P E N Z I O N E R plus PANORAMA 9 oktomvri 2014 ZP Prilep Vo Qubqana be{e ~est da se bide - Makedonec - Ostavivme silen vpe~atok kako Zdru`enie i kako nastapi na dvete KUD "Penzioner# i "Penka Koteska#, a posebno okolu prodlabo~uvaweto na sorabotkata so ZP od Logatec - Slovenija, - ni re~e Kiril \or|ieski, pretsedatel na Prilepskoto zdru`enie na penzioneri po vra}aweto od 14 -iot festival na "Tretoto `ivotno doba“ od Qubqana. Razgovaravme podetalno i podolgo za na~inot, postapkata i uslovite za natamo{nata sorabotka, a i mo`nosta za zbratimuvawe na dvete zdru`enija, na{eto i ona na penzionerite od Logatec, veli \or|ieski . - Makedonsiot jazik nema dovolno zborovi za da se iska`e vistinskoto do`ivuvawe na Festivalot. Be{e privilegija vo tie dva-tri dena kolku {to bevme vo Qubqana da se bide Makedonec. Da se bide del od nastanite, interpretatorskite, igraornite i panel diskusiite, simpoziumite. Imeno, voodu{evuvaweto na prisutnite gosti vo salite na Cankareeviot dom be{e tolku golemo {to na krajot na izvedbata na makedonskoto oro, zaigraa site prisutni. Se dobi vpe~atok kako od porano da se znaeme i da sme izveduvale zaedni~ki programi, veli ~lenot na IO na SZPM, Ilija Adamoski . Zadovolstvoto od uspe{niot nastap vo Qubqana ne go krieja i direktnite u~esnici vo programata. Za ovoj nastan so so voodoo{evuvawe raska`uvaa i Vasko Najdoski, umetni~ki rakovoditel na KUD "Penzioner# i Violeta Ko~oska, rakovoditel na "Penka Koteska” - Nie dosega sme nastapuvale i izveduvale pove}e koncerti niz Makedonija, no ova be{e posebno do`ivuvawe, istaknuva Ivanka Miceska, ~len na "Penzioner#. - Koga go zasvirivme i koga po~nav da ja peam "Makedonec sum jas#, a istovremeno i da tropam na tapanot, vo salata po~naa site da aplaudiraat i da vikaat: "Makedonija, Makedonija#, vidlivo zadovolen ni re~e Sotka Stefanoski, ~len na KUD "Penka Koteska”. K. Risteski Trajko Dur~ovski, umetnik od ZP Ohrid i Debrca Du{a im dava na `elezoto i na kamenot eodamna vo Izlo`beniot salon pri Domot na kulturata „Grigor Prli~ev” vo Ohrid be{e otvorena izlo`ba na „Sliki i sklupturi od `elezo i kamen” od penzionirot Trajko Dur~ovski od Ohrid. Dur~ovski pove}e od 50 godini go voskresnuva ladniot metal vo umetni~ki dela. Na izlo`bata se pretstavi so 31 skulpturi i sliki, i 29-tina privrzoci, koi izminative dve godini gi sozdaval vo negovoto skromno podrumsko atelje. Promotorot na izlo`bata, akademski slikar, Slavko Upev~e, re{e deka umetnikot kontinuirano niz godinite mu dava du{a na `elezoto, istovremeno prepu{taj}i im se na vnatre{nite dvigateli vo kreiraweto na sekoe delo. Na izlo`bata bea prezentirani momenti od sekojdnevieto, od interesnata flora i fauna vo imaginacijata na ovoj nadaren tvorec. Likovnite ostvaruvawa se rezultat na negovata rabota kako bravar niz celiot prethoden period. Toj izrabotuva skulpturi od ladno `elezo, sliki i ukrasni privr- N zoci od kamen od Ohridskoto Ezero. Avtorot realiziral pove}e izlo`bi od koi posebno gi istaknuva „Govorot na `elezoto” od 2002 i 2003 godina, kako i „@elezen svet” vo 2010 godina. Vo 2012 toj ja realizira samostojnata izlo`ba naslovena „Kon sre}ata” so dela od svojata imaginacija. Pokraj umetni~kata dejnost Dur~ovski ima izdadeno i tri knigi poezija „Dru`ba so veterot”, „Maj~ina du{ica” i „@elezelezen son”. Vo slobodnoto vreme mo{ne uspe{no emociite toj gi preto~uva vo pi{an zbor. Negovite tvorbi se od kamen i `elezo i toa: 130 sliki od kamen i 130 skulpturi od `elezo. Ima organizirano 10 samostojni i u~estvuvano na 16 grupni izlo`bi vo Bitola, [tip, Debar, a najmnogu vo Ohrid, kade {to i denes `ivee i tvori. @ivotniot pat na Trajko Dur~ovski, kako i za iljadnici deca begalci od Egejska Makedonija, e potresen i `alosen. Roden e vo 1943 godina vo seloto Crna Reka vo oblasta Gumenxa vo blizina na Kuku{. Kako `rtva na gra|anskata vojna vo Grcija, u{te od pet godini `ivee vo detski supstanarni domovi vo ^ehoslova~ka, a potoa se vra}a vo Vojvodina. Vo 1974 godina se preseluva vo Debar, kade go zavr{uva Stopanskoto u~ili{te i se vrabotuva vo Fabrikata „Bratstvo”. Tamu, vsu{nost zapo~nal da gi izrabotuva umetni~kite dela so koi denes se gordee. K. Spaseski Razgovor so Vidan Konevski, pretsedatel na ZP Makedonska Kamenica Priznanie za uspe{na sorabotka o ~est na Denot na rudarite - 28 avgust, na golemiot verski praznik Uspenie na Presveta Bogorodica, za uspe{nata i plodna sorabotka so ZP Makedonska Kamenica, gradona~alnikot na Op{tinata Darko Mitevski mu vra~i Plaketa na pretsedatelot na zdru`enieto Vidan Konevski. Toa be{e povod za razgovor so pretsedatelot na ova zdru`enie. Pretsedatele Konevski, pofalnite zborovi za va{ata rabota stignuvaat od Op{tinata, no i od mnogu ZP vo Makedonija, a posebno od SZPM. Vie doka`avte deka i malite edinki pravat golemi ne{ta. Konkretno na {to se dol`i seto ova? - Blagodaram na pofalbite, no moram da istaknam deka sum sre}en i gord {to na{eto Zdru`enie se zakiti so u{te edno vakvo priznanie so {to doka`avme deka i malite `dru`enija mo`at da bidat uspe{ni, a so pravo ne narekuvaat lideri vo delot na sorabotkata so site pravni subjekti vo Op{tinata. Sorabotkata so Lokalnata samouprava trae odamna, no od 19.08. 2009 godina so potpie{uvawto na "Memorandumot za sorabotka# i intenzitetot se pro{iri na site poliwa. U~estvuvame na otvorenite sednici na Sobranieto; imame pretstavnici vo komisii za odredeni proekti; u~estvuvame skoro vo site manifestacii, a vo noeki od niv sme i glavni organizatori, kako "Babina banica#, Denot na drvoto, humanitarni akcii, gradski ~ajanki za praznici, drugarski ve~eri i sli~no. Site zbidnuvawa te~at vo sorabotka so Lokalnata samouprava koja e na{ donator vo tehni~ka oprema za ZP i mnogu ~esto finansiski pomaga vo mnogu na{i aktivnosti. Koga ja primivte Plaketata od ROC "Sasa# i umetni~kata slika za plodnata sorabotka, vo toj moment kaj Vas zabele`av silni emocii. Kolku vi zna~i ovoj podarok? V Rudnikot "Sasa# pretstavuva `ivot za na{ata Op{tina. Nie penzionerite so respekt gledame kon toa, za{to dve tretini od nas se vgradivme sebesi i vo rudnikot i vo ovoj grad. Zatoa edinstvena `elba na site ni e "Sasa# uspe{no da raboti bidej}i taa e na{eto srce. Rakovodnite strukturi na Rudnikot nikoga{ ne gi zaboravija penzionerite. Tie se so nas na site na{i manifestacii i redovni na{i sponzori. Koi se va{ite idni planovi? - Prvo i osnovno da se prodol`i so rabota za dobroto na penzionerite: 30% participacija za bawsko lekuvawe; participacija za hiru{ki intervencii; ednokratna nepovratna pomo{ za socijalno zagrozeni lica; poseta na bolni, stari i iznemo{teni penzioneri; solidarni novogodi{ni paketi; prodol`uvawe na sorabotkata so lokalnata samouprava, so drugite ZP i so SZPM. Inaku, `elba mi e "Elenec# da prerasne vo atraktiven turisti~ki centar i posakuvana destinacija za site gra|ani na RM. Vo s. Sasa da po~ne so rabota penzionerskiot klub. Vo Makedonska Kamenica da obezbedime prostor za dru`ewe na `enite penzionerki, za{to brojot ve}e e izedna~en so ma`ite, a tie se glavnite nositeli na site aktivnosti vo Zdru`enieto i zaslu`uvaat da imaat svoe kat~e. Vi blagodaram na otstapenoto vreme i Vi po`eluvam u{te pogolemi uspesi vo idnina i mnogu priznanija i nagradi. Pavlina Georgieva AKTIVNOSTI 10 P E N Z I O N E R plus oktomvri 2014 ZP Prilep ZP Debar i Centar @upa Prazni~na penzionerska sredba po povod 11 Oktomvri Penzionerski klub i vo Op{tina Centar @upa radicionalno po povod 11 Oktomvri - Denot koga pred 73 godini vo Prilep i Kumanovo pukna prvata pu{ka so {to be{e ozna~en po~etokot na makedonskoto vooru`eno vostanie, Aktivot na penzionerki pri ZP Prilep ja odr`a sredbata na penzioneri od pove}e zdru`enija na Makedonija. Na sredbata prisusutvuvaa okolu 400 penzioneri od ZP Ki~evo, Bitola, Gazi Baba od Skopje, Tetovo, Negotino, Veles, Kru{evo, Ko~ani, Demir Hisar i Resen. Najprvo prisutnite gi pozdravi pretsedatelkata na prilepskiot Aktiv Sne`ana Dimeska, koja im posaka dobro raspolo`enie i prijaten prestoj vo gradot pod Markovite kuli. A, mnogu zdravje i mnogu godini dru`ewe im posaka i pretsedatelot na ZP Prilep, Kiril \or|ieski. Na sredbata prisustvuva{e pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski koj po prigodnoto obra}awe na pri- enovive pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski prestojuva{e vo Op{tina Centar @upa pri {to zaedno so potpretsedatelot na Sobranieto na Sojuzot koj e i pretsedatel na zdru`enieto na Debar i Centar @upa Besnik Pocesta imaa razgovor so gradona~alnikot na T lepskoto zdru`enie na penzioneri mu vra~i posebno priznanie za uspe{noto u~estvo na KUD "Penzioner” i "Penka Koteska” na ovogodi{niot Me|unaroden festival za treto `ivotno doba vo Qubqana, R. Slovenija Prilepskite kulturno umetni~ki dru{tva so svojot nastap se pretstavija vo najdobro svetlo i gi voodu{evija posetitelite vo Cankareviot dom vo Qubqana. Taka po dosega{noto uspe{no pretstavuvawe na na{ite pretstavnici od Kumanovo, Probi{tip, Ko~ani, Tetovo i godinava ZP Prilep be{e na{ "ambasador” vo Slovenija so svoite kvalitetni muzi~ki ispolnenija - istakna pretsedatelot Argirovski predavaj}i go priznanieto na D pretsedatelot Kiril \or|ieski. So svoeto prisustvo penzionerite gi po~esti i gradona~alnikot na Op{tina Prilep Marjan Risteski koj ~estitaj}i go praznikot na site prisutni posebna ja naglasi uspe{nata sorabotka na lokalnata samouprava so prilepskite penzioneri. Tradicionalnoto dru`ewe prodol`i so muzika i oro. K. Risteski ZP Butel U{te eden nov penzionerski klub dru`enieto na penzioneri Butel, na 15-ti oktomvri ovaa godina, za nepolni 4 meseci po davaweto na upotreba na klubot „Qubotenski pat”, otvori u{te eden nov penzionerski klub i vo ogranokot „Sveti Kliment Ohridski”. Na sve~enosta {to ja organizira{e Rakovodstvoto po toj povod, pokraj mnogute penzioneri i gra|ani od naselbata, prisustvuvaa pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski i gradona~alnikot na Op{tina Butel Petre Latinovski, a nastanot be{e sleden od pretstavnici na pove}e mediumi. Noviot penzionerski klub simboli~no be{e otvoren so se~ewe lenta pri {to gradona~alnikot Petre Latinovski na sve~en na~in mu gi predade klu~evite na pretsedatelot na zdru`enieto Qup~o Dimovski. Vo pozdravniot govor gradona~alnikot Petre Latinovski u{te edna{ naglasi deka Op{tinata Butel postapno, no sigurno go realizira Proektot za izgradba i rekonstrukcija na penzionerski klubovi i veti deka nabrzo }e bide otvoren i penzionerski klub vo naselbata Radi{ani. - Na{a i va{a cel e od Op{tinata Butel da napravime privle~no, pristojno i dostojno mesto za `iveewe na site gra|ani bez razlika na verska, etni~ka, nacionalna i politi~ka pri- Z padnost. Mislam deka sme na vistinskiot pat i prodol`uvame so realizacija na ostanatite proekti, - re~e pokraj drugoto gradona~alnikot Latinovski. Na prisutnite im se obrati i pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski, koj posebno ja istakna poddr{kata i pomo{ta na Lokalnata samouprava vo podobruvaweto na kvalitetot na `ivotot na penzionerite, pred se so obezbeduvaweto prostor za ispolnuvawe na organiziranite i slobodnite aktivnosti. - Sakam javno da istaknam deka Vo Debarski bawi - Capa Penzioneri od pove}e gradovi o Debarskite Bawi - Capa vo bawskiot lokalitet vo Kosovrasti prestojuva{e i poslednata grupa na penzioneri za ovaa godina vo ramkite na vladiniot proekt za besplatna rekreacija. Generalniot direktor na A.D. "Debarski bawi - Capa# Mexit Capa izjavi deka stanuva zbor za 60 penzioneri od pove}e gradovi. Spored nego vo dvata lokaliteti na ovie poznati bawi vo Bawi{te i Kosovrasti vo ramikite na vladiniot proekt ovaa godina prestojuvaa 16oo penzioneri. Debarskite Bawi - Capa se opfateni vo ovoj proekt na Vladata na Makedonija za besplatna rekreacija na pen- V zionerite od po~etokot na startot na proektot. Ovie bawi se edna od ~etirite bawi vo Makedonija kade se realizra ovoj proekt namenet za licata od tretoto doba. Materijalnite efekti od ovoj proekt za Debarskite bawi imaat golemo zna~ewe. Toa osobeno pridonesuva za zna~ajnite investicii {to gi ima pretprijatieto vo dvata bawski lokaliteti vo bawite vo Bawi{te i Kosovrasti . Za vreme na prestojot vo Debar pretsedatelot na Sojuzot na zdru`enija na penzionerite na Makedonija Dragi Argirovski gi poseti penzionerite koi bea vo ovoie bawi i izjavi deka gradona~alnikot Petre Latinovski, neizostavaj}i go i gradona~alnikot na Op{tina \or~e Petrov, e primer vo Skopje za toa kako treba da se sorabotuva so pripadnicite na tretata doba, bidej}i tie se gra|ani koi zaslu`uvaat respekt, tie go gradele ova op{testvo, a i sega se lojalni gra|ani i na op{tinata i na Dr`avata. Otvoraweto na ovoj klub zna~i steknuvawe podobri uslovi za va{ite aktivnosti, organizirano koristewe na slobodnoto vreme, steknuvawe novi prijatelstva i dru`ewe, a {to e najva`no, polesno spravuvawe so problemite {to gi nametnuva starosta, - istakna Argirovski. Zablagodaruvaj}i im se na gostite i na prisutnite, pretsedatelot na ZP Butel Qup~o Dimovski u{te edna{ ja istakna primernata sorabotka so Lokalnata samouprava i SZPM i na site im posaka dolg `ivot i prijatno dru`ewe vo klubot. Sve~enoto otvorawe na klubot be{e pridru`eno so vra~uvawe prigodni podaroci od prtetsedatelot na SZPM i drugite gosti na pretsedatelot na ogranogranokot Nikola Stojanovski, koj veti deka so pomo{ na Rakovodstvoto klubot }e go opremi so poterbnite rekviziti za rekreacija i zabava. M. Dimovski interesot na penzionerite za ovie bawi e mnogu golem. Ovie bawi se poznati ne samo vo Makedonija, tuku i vo Evropa i e sosema normalno penzionerite da sakaat svoeto pravo dobieno so ovoj vladin proekt najdobro da go iskoristat. Komentirajki go ovoj vladin proekt Argirovski naglasi deka proektot e mnogu vreden i toj treba da prodol`i, a se neosnovani i zlonamerni {pekulaciite koi tvrdat deka del od tro{ocite }e se odzemat od Solidarniot penzionerski fond. Proektot e na Vladata na Makedonija i toj ovozmo`uva na penzionerite osobeno na onie so niski primawa da se rekreiraat besplatno edna nedela vo bawskite lokaliteti vo zemjava . Vjolca Sadiku ZP Demir Kapija Penzionerite navreme snabdeni so ogrevno drvo dna od mnogubrojnite aktivnosti {to bea planirani vo Programata za godina{nava rabota na Zdru`enieto na penzionerite od op{tinata Demir Kapija, e i snabduvawe na penzionerite so ogrevno drvo za zatopluvawe na svoite domovi za prestojna grejna sezona. Na zainterisiranite penzioneri od Demir Kapija im be{e ovozmo`eno po cena od 2555 denari za metar prostorno dabovo drvo, da go naplatat iznosot na {est rati. Spored Blagoj Kavazovski, pretsedatel na E ZP Demir Kapija, za ova grejna sezona so dabovo drvo ve}e se snabdeni 76 penzioneri i site se od Demir Kapija.Za niv navreme se transportirani 600 metri drva, prva klasa dabovi ogrevni drva. Penzionerite se zadovolni od kvalitetot na drvata. Isto taka, Kavazovski informira{e deka celokupnata godi{na programa zdru`enieto re~isi vo celost uspe{no ja realiziraat. Imeno, poslednata aktivnost be{e organiziranata proslava po povod Denot na penzionerite koja se odr`a vo kafe restoranot Ku~kin vo Demir Kapija, na koja prisustvuvaa pove}e od 80 penzioneri od Demir Kapija. Proslavata zdru`enieto ja zapo~na so ~estitka za praznikot od strana na Petar Mojsov, pretsedatel na Sovetot na op{tinata Demir Kapija. Mice Pa{oevski Op{tinata Centar @upa Arjan Ibraim i so nekolku penzioneri. Pritoa postignata e soglasnost vo noviot objekt na op{tinata kade sega funkcionira lokalnata vlast da se dodeli edna sala za aktivnostite na penzionerskiot klub. Prviot ~ovek na penzionerite vo na{ava zemja Dragi Argirovski oceni deka zdru`enieto Debar i Centar @upa e edno od najaktivnite vo Makedonija {to ja simbolizira multieni~kata aktivnost. Toj go iska`a zadovolstvo od odlukata na lokalnata vlast vo op{tina Centar @upa da obezbedat prostorii za okolu 400 penzioneri od ovaa op{tina {to }e ovozmo`i da se zbogatat nivnite aktivnosti. Vo Republika Makedonija momentalno ima okolu 400 penzionerski klubovi i se pravat napori novi da se otvoraat vo ruralnite sredini. Gradona~alnikot na op{tinata Centar @upa Arjan Ibraim oceni deka naselenieto od tretata doba i vo ovaa op{tina zaslu`uva da ima svoj klub. Toj istakna deka za potrebite na gra|anite, na penzionerite i starite lu|e, kako donacija od Turcija dobieno e specijalno vozilo za prva pomo{. - So otvoraweto na noviot klub godinava }e se sozdadat mnogu dobri uslovi za penzionerski aktivnosti, no i rekreacija i dru`ewe, onaka kako {to gi imaat i debarskite penzioneri vo Domot na penzionerite vo Debar, naglasi pretsedatelot na zdru`enieto Besnik Pocesta. Na sredbata vo Centar @upa penzionerskite aktivisti od ovaa op{tina Ali Islamovski i Latif Latifoski naglasija deka so otvaraweto na klubot }e se sozdavaat odli~ni uslovi za site penzioneri od ovaa op{tina. Vjolca Sadiku ZP Gazi Baba Tradicionalna penzionerska sredba o u~estvo na nad dveste i pedeset penzioneri od gradovite, Strumica, Ki~evo, Tetovo i od skopskite zdru`enija Solidarnost - Aerodrom, Voeni penzioneri, Kisela Voda,Taftalixe, Karpo{, Solidarni penzioneri Ilinden, Butel i drugi, a vo organizacija na doma}inot, Aktivot na penzionerki pri ZP Gazi Baba, se odr`a tradicionalna sredba na 30. septemvri vo ~est na verskiot praznik Vera, Nada i Qubov, Denot na Aktivot na penzionerkite pri zdru`enieto ZP Gazi Baba. Sredbata zapo~na so pozdravnoto obra}awe na \orge Andonov, pretsedatelot na ZP Gazi Baba: - Milo mi e {to se sobravte vo tolku golem broj da drugaruvate. Vi posakuvam dobro zdravje, dolg `ivot, dobra zabava i prijaten prestoj - re~e vo pozdravniot zbor pretsedatelot Andonov. Vo znak na dobrata sorabotka, pretsedatelkata na Aktivot na penzionerki pri ZP Gazi Baba, Magdalena Spirovska, na pretsedatelkite na aktivi prisutni na sredbata im podari skromni podaroci, pri {to im posaka u{te pogolema sorabotka me|u aktivite vo pove}e oblasti i pri toa re~e: - Dobre dojdovte na ovaa sredba koja S se odr`uva tradicionalno kako Den na na{iot Aktiv na penzionerki. Na ovaa sredba }e drugaruvame i }e razmenime mislewa i iskustva koi }e gi preneseme vo svoite aktivi i zdru`enija, istakna me|u drugoto pretsedatelkata Spirovska. Od svoe ime i od imeto na drugite Aktivi na penzionerki prisutni na sredbata, kako blagodarnost za dobriot priem, se zablagodari i upati ubavi zborovi, pretsedatelkata na Aktivot na penzionerki od ZP Karpo{, Ratka Kokalanska. Dobrata muzika sozdade dobro raspolo`enie, a prvoto oro go povede pretsedatelkata - doma}in Spirovska. Mnogumina od dojdenite gosti, pred sredbata, napravija kusa pro{etka niz Skopje. - Posetivme pove}e mesta i znamenitosti vo gradot za koi samo slu{avme, no sega imavme mo`nost i da gi vidime - re~e pretsedatelkata na ZP Strumica, Dan~e Daskalovska. V.P. ZP Resen Sredba na ,,Jabolkober# oznatata ovo{tarska manifestacija "Jabolkober 2014”, koja pove}e 20 godini se odr`uva pod pokrovitelstvo na Op{tinata Resen, be{e povod ZP Resen da organizira sredba na penzionerite od nekolku ZP od jugo-zapadniot region na Makedonija. Na otvoraweto na manifestacijata prisutnite gi pozdravija gradona~alnikot na Op{tinata Resen \or|i Strezoski i ministerot za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo Mihail Cvetkov. Po prigodnite govori na golemata otvorena scena vo centarot na gradot be{e izvr{eno tradicionalnoto osvetuvawe na rodot i otkinuvawe na prvoto jabolko so {to po~na godina{niot Prespanski jabolkober. Po toj povod istiot den be{e pu{ten vo upotreba sistemot za upravuvawe so organski otpad „Kompostara” vo Resen. Po sve~enata ceremonija okolu 250 P penzionerite od Prilep, Bitola, Demir Hisar, Struga, Ohrid i Debrca svojot prestoj vo Resen go prodol`ija so organizirawe zaedni~ka kulturnozabavna sredba vo restoranot "Manastir” kaj seloto Jankoec, na koja prisustvuva{e i delegacija na penzionerite od Dolna Gorica op{tina Pustec Albanija, predvodena od pretsedatelot Jovan Vangel. Dobredojde na u~esnicite i na gostite im posaka pretsedatelkata na ZP Resen Kostana Barandova, koja re~e deka ovaa sredba e prva {to ja organizira penzionerskoto zdru`enie, so `elba taa da stane tradicionalna i so pogolem broj u~esnici. Vo znak na blagodarnost za prisustvoto, na pretsedatelite na ZP im bea vra~eni prigodni podaroci. Zabavniot del od programata, glavno ispolnet so narodni pesni i ora, vo prijatna i vesela atmosvera, trae{e do ve~ernite ~asovi. K. Spaseski P E N Z I O N E R plus INFO 11 oktomvri 2014 ZP OVR Skopje Obi~ajot „ra~na `etva# na oriz so ko~anskite penzioneri e{e vistinsko zadovolstvo da se bide vo selo Mojanci Ko~ansko na 5.oktomvri, na zavr{niot den od stopansko-kulturnata manifestacija „Denovi na ko~anskiot oriz”. Orizovite poliwa so `olto zlatestite klastovi sobraa golem broj posetiteli od cela Makedonija i od stranstvo, na demonstracijata na ra~nata `etva na oriz so srp. Celiot ritual na `etva na oriz, sobirawe i vrzuvawe na polozi, kako i `etva na oriz na gumno so yevgar, go demonstriraa ~lenovite na Folklornata grupa pri Zdru`enieto na penzionerite od Ko~ani. - Da se `ivi i zdravi `etvarite, gazdite, da ima beri}et na nivite. So lesno da se sobere rodot od poliwata i da donese radost vo semejstvata, be{e blagoslovot na Boro Naumov, penzioner od Ko~ani koj zaedno so godine{nata `etvarska ubavica Julija Krsteva go ozna~ija po~etokot na ra~nata `etva na oriz vo Ko~ansko. B Se peeja `etvarski pesni, se kr{e{e zelnikot na niva, se ka`uvaa blagoslovi za beri}etna godina, i seto toa niz grloto na folkloristite od Ko~anskoto penzionersko zdru`enie. - I godinava se vklu~ivme vo proslavata na „Denovite na orizot”. Podgotvivme bogata programa i nam ni e ~est {to mo`eme kako penzioneri da im poka`eme na pomladite generacii kako se `neel i sobiral orizot niz minatite godini, istakna \orgi Serafimov, pretsedatel na ZP Ko~ani. - Mene mi e posebno drago {to na ovoj den se potsetiv na mladosta koga sleguvavme od planinata da rabotime na pole i da go sobirame orizot. Jas sum od selo Polaki- ko~ansko i sega sum penzionerka vo Jesenice Slovenija, ni izjavi Stojanka Krstova. Vidno vozbudena od nastanot, oble~ena vo narodna nosija i taa vleze megu ko- Poseta na "Zrze# i "Treskavec# P ~anskite penzioneri da za`nee klas oriz, potsetuvaj}i se na mladosta koga rabotela na niva da spe~ali nekoj denar za `ivot. Manifestacijata „Denovi na ko~anskiot oriz” ponudi i bogata folklorna programa so koncerti vo nekolku naseleni mesta vo op{tinata, pred Centarot za kultura vo Ko~ani i vo selo Mojanci. Pokraj folklorni grupi od Ungarija, Slovenija, Hrvatska, Srbija, Bugarioja i Turcija so svoja programa nastapi i Folklornata grupa pri ZP Ko~ani. K. Gerasimov ZP ^air ^air~ani vo Dojran i Negorski Bawi aglivoto esensko sabotno utro za penzionerite od ZP ^air, na Denot na vostanieto na makedonskiot narod, 11-ti Oktomvri, ne be{e pri~ina da ne mu se raduvaat na denot bidej}i znaea deka tamu kade {to patuvaat vo jugoisto~niot del na M Makedonija, se e vo najubavi zlatesti boi, koi {to samo prirodata mo`e da gi sozdade. Toj den od strana na zdru`enieto be{e organizirana ekskurzija za nad 170 penzioneri. U{te po patot neboto, koe bea go pokrile sivi i gusti oblaci, se razvedri i ogrea sonce, kako i vremeto da saka{e ovaa ekskurzija da bide {to poubava i nezaboravna. . Prvata destinacija be{e Vele{ko Ezero. Po kusata, kafe-pauza, vo restoranot na brodot, penzionerite se upatija kon Dojran, kade pove}e ~asovi {etaa i se relaksiraa po krajbre`jeto na ubavoto ezero, ili se odmoraa pod „Trite javori” na bregot na ezeroto i u`ivaa prekrasna gletka od koja zapira zdivot. Po pro{etkata i odmorot, penzionerskiot patuva~ki karvan, se upati kon Negorski Bawi, koi se nao|aat na tri kilometri od Gevgelija, vo podno`jeto na Ko`uv Planina, na samo 50-ina metri nadmorska viso~ina. Po ru~ekot vo restoranot na bawata, kusiot odmor i pro{etkata vo ubavata priroda, patuva~kiot karvan se vrati nazad vo Skopje. Na krajot, penzionerite se razdelija so `elba vakvi sredbi da ima {to ZP Tetovo Ekskurzii za pametewe ve izdvoeni grupi {to gi so~inuvaa po 50 penzioneri, u~estvuvaa na organiziranite ekskurzii vo Prilep i vo Pogradec i Kor~a vo sosedna Albanija. Dvata izleta bea kako u~estvo na penzionerite vo odbele`uvawe na Denot na vostanieto vo Makedonija i se izvedoa na 11 oktomvri. Ekskurzijata vo Prilep be{e na pokana na tamo{noto zdru`enie na penzionerite. Na ovoj sobir na penzionerite od Makedonija, tradicionalno u~estvuva i Zdru`enieto od Tetovo, glavno so po eden avtobus i so 50-tina svoi ~lenovi. Osven zabavata vo restoranot „Evro” vo sostav na Domot „Marko Cepenkov”, tetovskite penzioneri pro{etaa po plo{tadite „Aleksandrija” i „Metodija Andonov - ^ento”, go posetija spomen obele`jeto po- D sveteno na tragedijata vo mesnosta „Karpalak” kaj Tetovo vo koja vo konfliktnata 2001 godina bea ubieni 10 voeni rezervisti site od Prilep. Vo gradot-heroj obikolena e i starata prilepska ~ar{ija so saat kulata, spomenikot na Itar Pejo, Parkot na enzionerite od zdru`enieto OVR Skopje mo{ne organizirano i zasileno gi ispolnuvaat programskite aktivnosti i vo pove}e oblasti postignuvaat zabele`itelni uspesi. Osobeno tie stanaa prepoznatlivi po organiziraweto ekskurzii i re~isi sekoj vikend negde patuvaat do poznati turisti~ki destinacii i posetuvaat kulturno-istoriski mesta i spomenici vo Makedonija i po{iroko. Taka, na 4-ti oktomvri tie bea gosti na manastirite „Zrze” i „Treskavec” vo blizinata na Prilep. Grupata entuzijasti, `elni za novi soznanija i osvojuvawe viso~ini, kako da zaboravija na godinite, bezgri`no se upatija kon manastirite na nad 1000 metri nadmorska viso~ina. Potajnata misla da se isproba fizi~kata kondicija, kaj sekogo be{e u{te eden predizvik i motiv pove}e da se izdr`i napregnuvaweto dodeka se ka~uvaa do portite na manastirot. Na prvata po~inka vo dvorot „Mojata gradina”, na nivnite lica mo`e{e da se zabele`i radost i zadovolstvo za isprobanata izdr`livost. No, poradi sigurnost, doktorot Ilija Gligorov, koj gi pridru`uva{e, go aktivira aparatot za merewe pritisok i kaj site provereni konstatira deka nema rizik da go prodol`at pe{a~eweto. Sepak, penzionerite so poslaba fizi~ka kondicija, iskusniot voza~ na avtobusot, bezgri`no gi doveze do celta. po~esto. Pokraj toa, na site im be{e i jasno i milo deka organiziraniot i aktiven `ivot vo ZP ^air i vo negovite ogranoci se vra}a so krupni ~ekori na op{to zadovolstvo na site blagodarenie na aktuelnoto rakovodstvo. - Dene{nata ekskurzija e vtora ovaa godina i pretstavuva del od Programata na Komisijata za kulturno-zabaven `ivot. Za ovaa ekskurzija, prevozot be{e besplaten, a tro{ocite bea na tovar na Zdru`enieto. Pri trgnuvaweto, na site vo avtobusite im podelivme po eden kroasan, isto taka besplatno. Tuka ne zastanuvame. Poseti }e napravime i na u{te nekoi zna~ajni istoriski i kulturni mesta. Pove}e godini nanazad, ova Zdru`enie nemalo nikakvi aktivnosti, zatoa sega sakame da ja vratime doverbata kaj penzionerite i da gi aktivirame. I Komisijata za sport }e organizira dru`ewe i natprevari vo {ah, domino, pikado i drugo, vo zdru`enieto, no i so drugi zdru`enija, - re~e pretsedatelot na IO na ZP ^air, Mentor ]oku. Vasil Pa~emski revolucijata so Mogilata na nepobedenite. Ednodnevna ekskurzija be{e izvedena i vo Pogradec i Kor~a vo sosedna Albanija, ve}e kako tradicionalna sodr`ina na tetovskite penzioneri. Na vlezot vo Albanija, penzionerite se zadr`aa vo razgleduvawe na mesnosta „Driqon”, kade pominaa del od vremeto voodu{evuvaj}i se na prirodnite ubavini i urednosta na kompleksot. Vo Pogradec, na ju`nata strana od Ohridskoto Ezero, pokraj slobodnata pro{etka ima{e i panoramsko razgleduvawe. Vo gradot Kor~a, u~esnicite na ekskurzijata go posetija Muzejot na albanskata azbuka i prvoto u~ili{te na albanski jazik, a potoa gi razgledaa i drugite znamenitosti na ovoj grad. S. Dimoski Po 50 godini „Sveti Ilija” nad voda Dodeka trae{e pribli`uvaweto do manastirot „Zrze” - „Sv. Preobra`enie”, od golemata bigorska karpa monasite go zabele`aa doa|aweto na gostite i so posebna qubeznost gi pre~ekaa so topol ~aj i `ele bonboni. Potoa zapo~na zapoznavaweto so istorijata na nadaleku poznatiot manastir koj bil izgraden u{te vo 14-tiot vek. Poseben interes predizvikaa ikonite na zrzenskiot Hristos Spasitel i @iznodovec i na Bogorodica Pelagonitska, koi spored ka`uvawata, von kanonskite pravila, sami si ja odredile mestopolo`bata. Otkako ja slu{navme prikaznata za manastirot „Zrze”, izlegovme vo dvorot da u`ivame vo prekrasnata priroda i pejza`ite so otvoren pogled kon ramnata Pelagonija. Potoa se upativme kon manastirot „Treskavec” do koj vijuga{e tesen asfalten pat. I tamu, povtorno novi soznanija i do`ivuvawa. Zadovolni od ekskurzijata, so silni i nezaboravni vpe~atoci se vrativme vo Skopje, podgotveni za novi aktivnosti. Sevastija Cvetkovska - Sotirovska ZP Demir Hisar Ubavi vpe~atoci od Skopje o ramkite na programata za rabota za 2014 godina Zdru`enieto na penzioneri od Demir Hisar realizira edna eskurzija vo ramkite na koja be{e poseten Mileniumskiot krst na Vodno i Muzejot na makedonskata borba vo glavniot grad na na{ata zemja, Skopje. Na 14 avgust iako vremeto be{e tmurno i ne najpogodno za ekskurzija i razgleduvawe, 64 penzioneri od re~isi site demirhisarski ogranoci na ZP Demir Hisar so super luksuzen avtobus trgnaa za Skopje na ednodnevna pro{etka. Vremeto be{e tmurno, no raspolo`enieto na penzionerite u~esnici na ovaa pro{etka be{e veselo i na visina. Po pristignuvaweto vo Skopje, najprvo be{e poseten Mileniumskiot krst. I prevozot do krstot i posetata bea besplatni, za {to penzi- V onerite im se blagodarni i na gradot Skopje i na Vladata na RM. Penzionerite bea inpresionirani od gletkata i od ubavinite na prirodata. Po pro{etka na Vodno, grupata se upati kon gradot so namera da go posetat Muzejot na makedonskata borba. I tamu penzionerite bea odu{eveni najnapred od zgradata vo koja e smesten Muzejot, od enterierot i postavkite od realno prika`anata istorija i borba na Makedonija vo minatoto. Po posetata na Muzejot be{e razgledan i gradot. Voodu{evuvaweto be{e golemo od seto ona {to govidoa i {to e izgradeno vo poslednite godini. Vpe~atocite bea nezaboravni i si zaminaa kon doma ponesuvaj}i grst ubavi spomeni ovekove~eni so fotografii. Zoran Stevanovski ZP Radovi{ i Kon~e Ednodnevna eksurzija vo Bugarija a 7-mi oktomvri 2014 godina, okolu 150 penzioneri skoro od site ogranoci na ZP Radovi{ i Kon~e go posetija poznatiot Rilski Manastir vo Bugarija. Popatno tie ja posetija i crkvata na vidovitata „Baba N manastirskata porta. Impresivna be{e gletkata i pri obikolkata na ova najgolemo srednovekovno religiozno zdanie, koe re~isi ne mo`e da se dolovi samo so eden dopis ili fotografija. Potoa, site zadovolni od gletka- Van|a” kade go razgledaa muzejot vo koj e naslikan nejziniot `ivoten pat. Potoa, niz ubavata priroda, vo prijatna atmosfera so muzika, brzo stignaa do psakuvanata cel. Pred vlezot na veli~enstveniot verski hram, site bea v~udovideni od negovata grandioznost. Posakuvajki da go ovekove~at ovoj nastan ekskurzijantite se slikaa pred ta i do`ivuvawata, se upatija kon Blagoevgrad, koj be{e destinacija za pro{etka i odmor. Tamu, re~isi sekoj si kupi po ne{to za spomen i se}avawe. Prezadovolni od ekskurzijata i ubavoto dru`ewe, radovi{kite penzioneri se vratija doma vo docnite ve~erni ~asovi. L.M. Osvetuvawe na novoizgradenata crkva „Sveti Ilija# o prisustvo na golem broj vernici, me|u koi ima{e i pove}e penzioneri, neodamna vo novo naselenoto selo Globo~ica - Stru{ko na sve~en na~in be{e osvetena novoizgradenata crkva „Sveti Ilija”. ^inot na osvetuvawe na novoobnoveniot pravoslaven hram go izvr{i negovoto visokoprvosve{tenstvo mitropolitot G.G. Timotej, koj so prigoden zbor se obrati na prisutnite i me{tanite pozdravuvaj}i go zafatot na `itelite izgradat nova crkva. - Osvetuvaweto na crkvata „Sveti Ilija” se slu~uva na 50 godi{ninata od iseluvaweto na seloto Globo~ica, koga zaradi potrebite na gradeweto na hidrocentralata „Globo~ica” vo 1946 godina, naselenieto moralo da go napu{ti svojot roden kraj. No spomenite ne bledeat, porane{nite `iteli na ova selo, na 20 tina kilometri od Struga na pa- V tot za Debar, zaedno so svoite novi pokolenija, mladi generacii, odlu~ija da ja vozbnovat nekoga{nata crkva, koja ostanala potopena vo Globo~i~koto ezero, no seloto koe sega ima okolo 50-tina ku}i, dobiva nov lik i se vi{nee so novoizgradenite ku}i na ridot nad samoto ezero, - veli Pero Iloski, eden od povozrasnite `iteli na ova selo. - Kamen po kamen, naporno so plovniot objekt - Splavot, go prenesuvavme materijalot za izgradba na crkvata, bidej}i do seloto ne mo`e da se stigne po kopnen pat, most nema. No nekako ubavo, site slo`no go nosime duhot na nekoga{noto selo, - veli Pavle Cvetanoski. Osvetuvaweto na Hramot be{e zbogateno so kulturnoumetni~ka programa, vo koja u~estvuva{e KUD „Drimkol” od Vev~ani, nastapija i estradni umetnici, a debarskite tapani grmea, a zurlite pi{tea dodeka selanite i drugite prisutni go igraa makedonskoto oro. Stojan Kukune{oski IZBOR OD ALBANSKI 12 Festival për moshën e tretë 2014 në Lubjanë, Slloveni P E N Z I O N E R plus oktomvri 2014 Mbledhje solemne e KE i LShPM Maqedonia gjatë ndarjes Rasti, Dita e pensionistëve të Maqedonisë së mirënjohjes nga F3ZO M për LShPM e rastin e 1 tetorit Ditës ndërkombëtare të personave pleq në Evropë, në Lubjanë, Slloveni, u mbajt Festivali i 14-të i moshës së tretë. Lidhja e shoqatave të pensionistëve të Maqedonisë në këtë Festival ishte e përfaqësuar prej delegacioni në përbërje: Dragi Argirovski kryetar i LShPM, Ilija Adamovski anëtar i KE i LShPM dhe shef i delegacionit, Ilija Gligorov koordinator i projektit dhe Kiril Gjorgjievski kryetar i ShP Prilep. Në Festival nga kjo shoqatë u prezantuan dy shoqatat kulturore artistike: “Penzioner” dhe “Penka Koteska”. Hapja solemne u mbajt të hënën më 29 shtator prej orës 10 në sallën e bukur të Linhardit. Gjatë hapjes, të pranishmëve iu drejtua: Zoran Jankoviq njeriu i parë i Lubjanës, d-r Mateja Kozhuh Novak kryetar i Lidhjes së shoqatave të pensionistëve të Sllovenisë, d-r Anja Kopaç Mrak ministre e punës, familje, punë sociale dhe mundësi të barabarta dhe Primozh Hajnc nënkryetar i Kuvendit të Sllovenisë. Pas prezantimit me shumë sukses të Orkestrës të mandolinës të Lubjanës, nën udhëheqjen e dirigjentit Andrej Zhupan, në mënyrë solemne ishin ndarë shtatë mirënjohje organizatave për pjesëmarrjen dhe kontributin në aktivitetet e Festivalit. Ndër fituesit e mirënjohjes ishte edhe LShPM. Mirënjohjen e ndau ministrja e punës, familje, çështje sociale dhe mundësi të barabarta d-r Anja Kopaç Mrak, ndërkaq atë e pranoi kryetari i LShPM, Dragi Argirovski. Urime për fitimin e mirënjohjes LShPM i drejtoi edhe kryetari i shtetit Borut Pahor. Ky akt ishte përshëndetur ngrohtësisht nga salla përplot me evacione Maqedoni, Maqedoni. Kryetari Argirovski theksoi se kjo është mirënjohje e parë ndërkombëtare për LShPM. Për këtë, përveç Lidhjes kontri- e rastin e Ditës së pensionistëve të Maqedonisë, 20 shtatori, Lidhja e shoqatave të pensionistëve të Maqedonisë, ka mbajtur mbledhje solemne të Këshillit ekzekutiv. Në fjalimin solemn në mbledhje, kryetari i LShPM Dragi Argirovski, i ka theksuar aktivitetet dhe të arriturat e LShPM në 68 vitet e kaluara me theks të posaçëm disa viteve të fundit duke potencuar se Lidhja, nga një organizatë e vogël si pjesë e Sindikatës së Maqedonisë e formuar në vitin 1946, u rrit në faktor i respektuar në shoqëri me mbi 250 mijë anëtarë të organizuar në 58 shoqata. - Sot, LShPM është organizata joqeveritare më e madhe, më aktive shumë etnike e cila çdo ditë lufton që pensionistët në Republikën e Maqedonisë të kenë jetë me dinjitet, standard të mirë dhe plakje aktive. Sot, LShPM është organizatë e afirmuar në shtet, M but të madh kanë pjesëmarrësit e gjertanishëm të shoqatave edhe atë: në vitin 2010 ShP Kumanovë me ShKA “Gjoko Simonovski”, në vitin 2011 ShP Probishtip me “Gajdexhinjtë” nga ShKA Pensionistët e gëzuar, në vitin 2012, ShKA e ShP Koçan, në vitin 2013 ShP Tetovë me grupin folklorik maqedonas dhe me grupin folklorik shqiptar, ndërkaq, këtë vit u prezantuan ShKA Penzioner dhe ShKA Penka Koteska nga ShP Prolep. Në korniza të pjesës profesionale të Festivalit, ishte dhënë ekspoze në temën “Lidhja e shoqatave pensioniste e Maqedonisë – si stimulues të vlerave familjare në Republikën e Maqedonisë” nga autori Dragi Argirovski dhe Ilija Gligorov. Referat të posaçëm për “Organizimin pensionist në Republikën e Maqedonisë” paraqiti m-r Ilija Adamovski, anëtar i KE të LShPM, gjatë së cilës ai e theksoi parimin e solidaritetit dhe raporteve të ndërsjella në organizimin pensionist në ShP Prilep duke theksuar nismën për sjelljen e ligji të veçantë për organizimin pensionist në R. e Maqedonisë. I.G. ShP Gjorçe Petrov dhe ShP Saraj Takim të pensionistëve në Qendrën rekreative Saraj e rastin e shënimit të Ditës së pensionistëve të Maqedonisë, Ditës së komunës Gjorçe Petrov, 20-ti shtator dhe 23 vjetorit të pavarësisë dhe mëvetësimit të Republikës së Maqedonisë, shoqatat e pensionistëve të komunave Gjorçe Petrov dhe Saraj, organizuan takim të pensionistëve në Qendrën rekreative Saraj. Në këtë takim, i cili tanimë është bërë tradicional, erdhën numër i madh M pensionistësh nga rreth njëzet shoqata nga Maqedonia, të shoqërohen me natyrën dhe me kolegët e tyre nga e gjithë Maqedonia. Fillimisht, të pranishmëve iu drejtua njeriu i parë i ShP Gjorçe Petrov, Metodija Novkovski, i cili ua uroi Ditën e pensionistëve, duke ju shprehur mirëseardhje, qëndrim të këndshëm dhe dëfrim të bukur. Në fjalën përshëndetëse, kryetari i ShP Saraj, Rufat Ramadani, ka theksuar se kënaqësi e veçantë më përfaqëson një shoqërim i këtij lloji dhe shprehu dëshirën që ky takim të jetë tradicional, me çka do të forcohet shumë etniteti. Ai, ju dëshiroi të pranishmëve që këtë pjesë ta kalojnë me muzikë dhe valle. Në emër të komunës saraj, sekretari komunës Xhelal Jakupi, i përshëndeti të pranishmit dhe ju dëshiroi qëndrim të kën- dshëm. Ai posaçërisht u përqendrua në bashkëpunimin e mirë me Shoqatën e pensionistëve në komunën Saraj dhe shprehu gatishmëri për bashkëpunim dhe ndihmë të mëtejme. Të pranishmit dhe mysafirët i përshëndeti edhe i pari i komunës Gjorçe Petrov, Sokol Mitrovski, i cili duke ju uruar festën, ju dëshiroi të pranishmëve që shoqërimet e këtilla t’ju jenë pjesë e jetës së tyre, ndërkaq, të rinjtë të mësojnë nga pensionistët. Në takim, të pranishmit i përshëndeti dhe ju uroi Ditën e pensionistëve 20-ti shtator, kryetari i LShPM, Dragi Argirovski. Në fjalën e tij, ai theksoi të qenit e organizatës së pensionistëve në Maqedoni, nga fillimi i vitit 1946, dhe deri më tani kur ajo u rrit në organizatë të rëndësishme. Ai theksoi projektet të cilat Lidhja i realizon në korniza të bashkëpunimit me Qeverinë, duke theksuar të mirat që kanë pensionistët. Në fjalën e tij, kreu i qytetit të Shkupit, Koce Trajanovski, ka thënë se është i lumtur që i sheh pensionistët në numër kaq të madh, dhe theksoi se ata meritojnë mbështetje të sinqertë në të gjitha aktivitetet e tyre. Duke ju uruar festën, ai ju dëshiroi shumë shoqërime, fat, shëndet dhe jetë të gjatë. Në fund të takimit, kryetari i LShPM Dragi Argirovski, me rastin e Ditës së pensionistëve të Maqedonisë, pranoi kryetarët dhe përfaqësuesit e shoqatave, të pranishëm në takim. Takimi ishte mirë i menduar dhe organizuar, shoqërimi ka zgjatur pothuajse tërë ditën me këngë dhe valle. Vasil Paçemski Kartelat shëndetësore elektronike (KShE) FSShM ju apelon të gjithë pensionistëve të cilët akoma nuk e kanë ngritur kartelën shëndetësore elektronike, në afat sa më të shkurtër të vijnë në degën shërbyese të Fondit që ta marrin atë. Së shpejti, pensionistët do të mund vetëm me kartelën shëndetësore elektronike t’i realizojnë shërbimet e nevojshme shëndetësore. Për të gjitha informatat që kanë të bëjnë me kartelën shëndetësore elektronike dhe përgatitjen e saj, qytetarët mund të informohen në numrin e telefonit pa pagesë 0800 33 222 në periudhën prej orës 8.30 deri në ora 20 të mbrëmjes, ose në telefonin celular numër 076 339 180 në periudhën prej orës 12 deri më 20. në rrethinë, por edhe më gjerë. Të gjitha aktivitetet dhe rezultatet përfaqësojnë nxitje për angazhim edhe më të madh të drejtuesve të LShPM si dhe të drejtuesve i të gjitha shoqatave sepse gjithnjë gjithçka mund të jetë edhe më mirë. Ai preku gjithashtu edhe zgjedhjet e ardhshme në të cilat duhet të zgjidhen më të mirët në të gjitha shoqatat, gjatë së cilës duhet mbajtur llogari për vazhdimësi në punë, por edhe përfaqësimin e drejt gjinor dhe etnik. Në fund të fjalës së tij, ai ju uroj vestën të pranishmëve dhe ju dëshiroi shëndet të mirë dhe ditë të mira pensioniste. Në mbledhjen solemne, përveç anëtarëve të KE, ka marrë pjesë edhe nënkryetari i Kuvendit të Lidhjes, Besnik Pocesta, i cili gjithashtu, të pranishmëve ju uroi festën. Mbledhja pati edhe pjesën e punës në të cilën u shqyrtuan aktivitetet e Lidhjes si dhe për çështje për punët në rrjedhë. Në mbledhje ishte vlerësuar se Garat e 19-ta sportive Republikane pensioniste të cilat ishin mbajtur më 6 shtator në Tetovën shumetnike, ishin të organizuara me sukses duke i falënderuar LShPM, Komunës së Tetovës, si dhe të ShP Tetovë, nikoqir i takimit të Olimpiadës sportive pensioniste. Me rastin e 20 shtatorit, mbledhje solemne dhe manifestime të ngjashme ka pasur edhe në shoqata të tjera. Shënim solemn të tillë kishte edhe në: ShP Radovish, ShP Gazi Babë, ShP Bogdancë dhe shoqata të tjera, anëtare të Lidhjes. K.S.A. Klub pensionistësh në komunën Qendër Zhupë itë më parë, kryetari i LShPM Dragi Argirovski, qëndroi në komunën Qendër Zhupë, ku së bashku me nënkryetarin e Kuvendit të Lidhjes i cili njëherësh D është edhe kryetar i shoqatës Dibër - Qendër Zhupë, Besnik Pocesta, patën bisedime me kreun e komunës Qendër Zhupë, Arjan Ibraim, dhe me disa pensionistë. Gjatë bisedës ishte arritur marrëveshje që në objektin e ri të komunës ku sot funksionon pushteti lokal, të ndahet një sallë për aktivitetet e klubit të pensionistëve. Njeriu i parë i pensionistëve në shtetin tonë Dragi Argirovski, vlerësoi se shoqata Dibër dhe Qendër Zhupë është një ndër më aktivet në Maqedoni, që simbolizon aktivitetin shumë etnik. Ai shprehu kënaqësinë e vendimit të pushtetit lokal në komunën Qendër Zhupë të sigurojë lokal për rreth 400 pensionistë nga kjo komunë që do të mundësojë që të pasurohen aktivitetet e tyre. Në Maqedoni, momentalisht ka rreth 400 klube pensionistësh dhe bëhen përpjekje për hapjen e të tjerave në viset rurale. Kreu i komunës Qendër Zhupë Arjan Ibraim, vlerësoi se për popullatë e moshës Takim tradicional pensionist e pjesëmarrjen e mbi dyqind e pesëdhjetë pensionistëve nga qytetet: Strumicë, Kërçovë, Tetovë dhe nga shoqatat e Shkupit Solidarnost - Aerodrom, Pensionistët ushtarak, Kisella Voda, Taftalixhe, Karposh, Pensionistët solidar-Ilinden, Butel e të tjerë, në organizim të nikoqirit, Aktivit të pensionistëve pranë ShP Gazi Babë, u mbajt takimi tradicional më 30 Shtator me rastin e festës fetare Vera, Nada dhe Lubov, Dita e Aktivit të pensionisteve pranë ShP Gazi Babë. Takimi filloi me përshëndetjen e Gjorge Andonov, kryetar i komunës Gazi Babë: - Ndjej kënaqësi që jeni mbledhur në numër kaq të madh për tu shoqëruar. Ju dëshiroi shëndet të mirë, jetë të gjatë, argëtim të mirë dhe qëndrim të këndshëm-ka thënë M në fjalimin përshëndetëse kryetari Andonov. Në shenjë të bashkëpunimit të mirë, kryetarja e Aktivit të pensionisteve pranë ShP Gazi Babë, Magdalena Spirovska, kryetareve të aktiveve të pranishme në takim, ju dhuroi dhurata modeste, duke dëshiruar bashkëpunim edhe më të mirë në mes aktiveve në më shumë sfera duke thënë: - Mirë se erdhët në këtë takim i cili tra- së tretë, edhe kjo komunë meriton të ketë klub pensionistësh. Ai theksoi se për nevojat e qytetarëve, për pensionistët dhe personat e moshuar, si donacion nga Turqia, është marrë automjet special për ndihmë të parë. - Me hapjen e klubit të ri në këtë vit, do të krijohen kushte shumë më të mira për aktivitete të pensionistëve, për argëtim dhe shoqërim, ashtu siç i kanë edhe pensionistët dibran në Shtëpinë e pensionistëve në Dibër, theksoi kryetari i shoqatës së pensionistëve Besnik Pocesta. Në këtë takim në Qendrën Zhupë, aktivistët nga kjo komunë Ali Islamovski dhe Latif Latifovski, theksuan se me hapjen e klubit, janë krijuar kushte të shkëlqyeshme për të gjithë pensionistët nga kjo komunë. Vjollca Sadiku dicionalisht mbahet si ditë e Aktivit tonë e pensionisteve. Në këtë takim do të shoqërohemi dhe do të ndërrojmë mendime dhe përvoja të cilat do t’i mbartim në aktivet dhe shoqatat tona,- ka thënë ndër të tjerat kryetarja Spirovska. Në emër të vet dhe në emër të Aktiveve tjera pensioniste të pranishme në takim, si falënderim për pranimin e mirë, u falënderua dhe drejtoi fjalë të mira, kryetarja e Aktivit të pensionisteve nga ShP Karposh, Ratka Kokalanska. Muzika e mirë krijoi disponim të mirë, ndërkaq, vallen e parë e drejtoi kryetarja-nikoqire Spirovska. Shumica e mysafirëve që kishin ardhur, para takimit, bënë shëtitje të shkurtër nëpër Shkup. - Vizituam më shumë vende në qytet për të cilat vetëm se kishim dëgjuar, por tani patëm mundësi edhe t'i shohim-ka thënë kryetarja e ShP Strumicë, Dança Daskalovska. V.P. Pensionistë nga më shumë qytete ë banjat e Dibrës-Capa, në lokalitetin e banjave në Kosovrast, qëndroi grupi i fundit i pensionistëve për këtë vit në korniza të projektit qeveritar për rekreim pa pagesë. Drejtori gjeneral i Sh.A “Banjat e Dibrës-Capa”, Mexhit Capa deklaroi se bëhet fjalë për 60 pensionistë nga më shumë qytete. Sipas tij, në dy lokalitetet e këtyre banjave të përmendura në Banishtë dhe Kosovrast, në korniza të projektit qeveritar, qëndruan këtë vit 1600 pensionistë. Banjat e Dibrës-Capa, janë të përfshira në këtë projekt të Qeveris së Maqedonisë për rekreimin pa pagesë të pensionistëve që nga fillimi i projektit. Këto banja janë një ndër N katër banjat në Maqedoni ku realizohet ky projekt kushtuar personave të moshës së tretë. Efektet materiale nga ky projekt për banjat e Dibrës kanë domethënie të madhe. Ajo gjithashtu kontribuon për investimet e rëndësishme të cilat i ka sipërmarrja në dy lokalitetet e banjave në banjat në Banishtë dhe Kosovrast. Gjatë qëndrimit në Dibër, kryetari i Lidhjes së pensionistëve të Maqedonisë Dragi Argirovski, i cili vizitoi pensionistët të cilët qëndruan në këto banja, deklaroi se interesimi i pensionistëve për këtë projekt në këto banja është shumë i madh. Këto janë banja të njohura jo vetëm në Maqedoni, por edhe Takim masiv në Lesnovë ridhjetë e pesë shoqata me mbi 8000 pensionistë, për Ditën e pensionistëve të Maqedonisë, udhëtuan për në Lesnovë, në takim masiv madhështor të paharrueshëm. Në Lesnovë që gjendet jo larg manastirit të njohur Shën Gavril Lesnovski që daton nga gjysma e shekullit të 14-të, i cili me bukuritë e tij, bëri që ata të përjetojnë çaste dhe shoqërim të këndshëm. Kishte nga veriu dhe jugu, nga lindja deri në perëndim, siç do të thuhej, në Lesnovë ishte Maqedonija në të vogël. Kur jemi tek statistika, do to thoshim se disa shoqata kanë udhëtuar nga dy, tre dhe katër autobusë, por rekordin e mbajtën fqinjët tanë nga Shtipi, të cilët kishin ardhur me dhjetë autobusë dhe 516 pensionistë. Policia pati plotë punë për arsye të mungesës së parcelave-parkingje, por për fat, ekipi për ndihmë të shpejtë e cila ishte e pranishme në terren, nuk pati punë. Deri sa të pranishmit e shikuan rrethi- T nën, shëtitën nëpër pyje, dhe u dëfryen me muzikë, kryetarët e shoqatave, sekretarët ose përfaqësuesit e tyre, mbajtën takime pune në të cilat shkëmbyen mendime dhe përvoja për punën dhe aktivitetet, posaçërisht për këto lloje takimesh në gjelbërime të cilat kontribuojnë për jetë më kualitative dhe plakje aktive, për largim nga përditshmëria dhe për shëndet më të mirë. Në mbledhje, përveç përfaqësuesve të shoqatave të komunave, mori pjesë edhe njeriu i parë i LShPM, Dragi Argirovski, kreu i komunës Probishtip, Toni Tonevski dhe përfaqësues të biznes sektorit. Të pranishmëve, i pari iu drejtua kryetari i ShP Probishtip, Gruica Manasijev, i cili pasi i përshëndeti të pranishmit dhe të tjerët të cilët kishin udhëtuar në Lesnovë, duke ju dëshiruar shumë shëndet dhe fat, foli për angazhimet e shoqatës së Probishtipit për realizimin komplet të Programit të sjellë në fillim të vitit. në Evropë dhe është krejt normale pensionistët të duan që të drejtën e fituar të tyre nga ky projekt qeveritar, ta shfrytëzojnë në këto banja. Duke komentuar këtë projekt qeveritar Argirovski theksoi se projekti është shumë i vyeshëm dhe si i tillë ai duhet të vazhdoj, ndërkaq, janë të pabaza dhe qëllimkëqija spekulimet se pjesë e harxhimeve do të merren nga Fondi solidar pensionist. Projekti është i Qeverisë së Maqedonisë dhe ju mundëson pensionistëve sidomos atyre me pensione të ulëta të argëtohen pa pagesë një javë në lokalitetet e banjave në vend. V. S. Të pranishmëve iu drejtua edhe njeriu i parë i LShPM, Dragi Argirovski, i cili fillimisht i përshëndeti të pranishmit në mbledhje në Lesnovë, duke ju dëshiruar shumë shëndet dhe fat. Më pas, ai bëri një historik të shkurtër të zhvillimit të organizatës së pensionistëve. Ai i theksoi të gjitha aktivitetet e Lidhjes së shoqatave pensioniste të Maqedonisë në pjesën e kulturës, sportit, mbrojtjes sociale, kujdesin për standardin e pensionistëve e tjerë. Të pranishmëve në Lesnovë iu drejtua edhe kreu i komunës së Probishtipit, Toni Tonevski i cili nuk fshehu kënaqësinë që në këtë festë të pensionistëve është në mes të tyre. Ai, pasi ua drejtoi përshëndetjet dhe dëshirat më të mëdha për shumë shëndet dhe ditë të rehatshme pensioniste, theksoi se pensionistët me aktivitetet e tyre, me shoqërimin siç është kjo në Lesnovë, organizimin që kanë, janë shkollë më e bukur dhe udhërrëfyes për gjeneratat e reja. Milevka Zdravkovska P E N Z I O N E R plus SORABOTKA 13 oktomvri 2014 Sredba vo Sojuzot na penzionerite na Srbija retsedatelot na Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Makedonija Dragi Argirovski na 15 i 16 septemvri be{e gostin na televiziskata emisija „Okru`uvawe” vo Belgrad, Proekt na Centarot za demokratija i pomiruvawe vo jugoisto~na Evropa, {to finansiski go poddr`uva Evropskiot fond za Balkanot i Ministerstvoto za nadvore{ni raboti na Germanija. Vo edno~asovnata emisija so svoi iska`uvawa za polo`bata na starite lica u~estvuvaa eksperti od Hrvatska, Slovenija, Makedonija i Srbija. Prestojot vo Belgrad pretsedatelot Dragi Argirovski go iskoristi da go poseti Sojuzot na penzionerite na Srbija kade be{e odr`an sostanok so \uro Peri}, pretsedatel i Rajko Jari}, sekretar na Sojuzot na penzionerite na Srbija. Na sostanokot se razmenija iskustva P Zbratimuvawe pome|u ZP Solidarnost - Aerodrom i ZP Ohrid i Debrca Spogodba za podobra sorabotka od rabotata i za mo`nostite za podobruvawe na sorabotkata pome|u dvata Sojuzi. Pretsedatelite Peri} i Argirovski istakaa deka op{tinskite i gradskite zdru`enija na penzionerite od Srbija i Makedonija od Ni{, Vrawe, Leskovac, Kumanovo, Ohrid i Bitola odr`uvaat mo{ne intezivna sorabotka, pri {to pokraj razmena na iskustva, se odr`uvaat vzaemni poseti, koncerti i dru`ewe. Na sostanokot vo Belgrad be{e dogovoreno pretstavnici na dvata Sojuza da se sostanat vo Vrawe vo tekot na mesec noemvri 2014 godina na koj treba da prisustvuvaat po dvaica pretstavnici na spomenatite Sojuzi na penzioneri od dvette Republiki. Na sostanokot bi se dogovorila dolgoro~na vzaemna sorabotka na site nivoa pome|u Sojuzot na penzionerite na Srbija i Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Makedonija. J.R. ZP Kumanovo rz osnova na odlukite na sobranijata na ZP Solidarnost - Aerodrom Skopje i ZP Ohrid i Debrca Ohrid na 15.10.2014 be{e potpi{ana „Spogodba za zbratimuvawe”. Doma}in na zaedni~kata sve~ena sednica V be{e ZP Solidarnost - Aerodrom Skopje vo klubot „Aerodrom”. Spogodbata ja potpi{aa pretsedatelite na Izvr{nite odbori, Dimitrija Bogatinoski i \or|i Trp~eski. Pritoa tie zboruvaa za razvojot, za uspesite, za organizaciskata postavenost i specifi~nostite na zdru`enijata. Emotivno raska`aa kako nastanala idejata za zdru`uvawe i deka zdru`enijata se zbratimuvaat so cel realizirawe na odredbi od Statutite, preku vospostavuvawe i prodlabo~uvawe na pobiska i poefikasna me|usebna sorabotka za zaedni~ki nastapi pri re{avaweto na penzionerskite problemi. Vo sve~enata atmosfera, na prisutnite ~lenovi na dvata izvr{ni odbori im se obrati Dragi Argirovski, pretsedatel na SZPM. Toj so pofalni zborovi se iska`a za korisnosta od takviot na~in na formalno oficijalizirawe na sorabotkata pome|u zdru`enijata na penzionerite koja navistina {iroko e zastapena vo razni oblici kako {to e zaedni~ko odbele`uvawe praznici, drugaruvawe na „izleti na zeleno”, sportski manifestacii, folklorni revii i drugo, a ovie dve zdru`enija gi nare~e „dva bisera”. So spogodbata utvrdena e ramka za me|usebnata sorabotka so koja }e se ostvaruva organizirawe i sproveduvawe na zaedni~ki merki i aktivnosti, razmena na iskustva, idei, mislewa, stavovi i predlozi vo organizaciskata funkcionalnost, vzaemna pomo{ i solidarnost, razmena na sredbi i nastapi vo oblasta na kulturata, sportot i rekreacijata i drugo. Za ostvaruvawe na zacrtanite celi so Spogodbata se formira i Koordinativno telo od po dva pretstavnika na zdru`enijata. Sredbata prodol`i vo zaedni~ko drugaruvawe i razmena na mislewa, a gostite od Ohrid ja razgledaa i najurbanata op{tina Aerodrom i posebno bea odu{eveni od noviot sportski centar „Jane Sandanski”. I.G. sili e na ZP Sveti Nikole. U~esnicite i pobednicite od Republi~kite sportski naptrevari, povtorno gi evociraa spomenite i mnogu slu~ki povrzani za niv. Povtorno se sretnaa i vidoa starite prijateli i se pozdravija so komplimenti za ubaviot izgled, so zborovite: da, nie sme mladi ama ne ba{ tolku mladi. Se slu~uvaat i novi poznanstva. Takvo be{e i zapoznavaweto na mnogumina od prisutnite so poetesata od Kriva Palanka, Blagorotka Stoj~evska i so nejzinata stihozbirka „Pesni za qubovta”. Na po~etokot na sredbata vo salata vo restoranot „Ilinden” gostite gi pozdravi i im posaka dobredojde, so `elba dru`eweto na prisutnite da im bide ubavo, prijatno i nezaboravno, pretsedatelot na zdru`enieto doma}in od Sveti Nikole, Mirko Danailov. I vremeto kako da zastana vo taa sala. Za vreme na natprevarite site penzioneri bea veseli, nasmeani i se sè odviva{e opu{teno so {egi, smea i vedro raspolo`enie. Site bea pobednici vo odredeni disciplini: {ah, pikado, domino i karti. Po zavr{uvaweto na natprevaruva~kiot del, be{e u{te poveselo. Se razviori oro, se slu{na pesna od mnogu grla, site peeja. Pome|u prisutnite vladee{e posebno raspolo`enie, nitu na edno lice nema{e izraz na taga, gri`a, gor~ina, ili da se naseti nekoj problem. Site prisutni penzioneri za tie pet-{est ~asa po~uvstvuvaa sre}a, ubavina, prijatelstvo i pozitivna energija. Na sekoj mu be{e jasno deka ovie sredbi se eden od na~inite kako da se staree aktivno, posre}no, pointeresno, i da se poka`e ona {to se znae i za {to sme sposobni. Site do eden posakaa {to poskoro povtorno da se sretnat i da ukradat nekolku ~asa sre}a i bezgri`no vreme ispolneto samo so ubavini. Koj toa ne go saka? No, lu|e vo poodminati godini, lu|e koi vrvat niz esenta od svojot `ivoten pat, posebno posakuvaat takvi momenti, zo{to toga{ ne se sami, toga{ `iveat. Vukica Petru{eva Makedonija dostoinstveno ZP Sveti Nikole Vremeto kako da zastana pretstavena vo Romanija o proektot "Evropa za gra|anite”, finansiran od EU, prvpat u~estvuvaa ~etiri dr`avi: Polska, Latvija, Makedonija i doma}inot Romanija. Lokalnata samouprava na Kumanovo, kako organizator na proektot, pretstavuvaweto na gradot i na dr`avata mu go doveri na Zdru`enieto na penzioneri od Kumanovo, koe u~estvuva{e na manifestacijata {to se odr`a po toj povod od 5-ti do 10-ti septemvri 2014 godina vo Kampina vo Romanija. Prisutnite bea zapoznati so V celta na proektot preku prezentirawe i zapoznavawe so ulogata na organizacijata za gra|ansko op{testvo pri EU i so neposredni dru`ewa i debati na koi bea pretstavuvani najpoznati li~nosti, kulturnoto bogatstvo i nacionalnite jadewa na zemjite u~esnici. Denot na nezavisnosta na Republika Makedonija, 8-mi septemvri, be{e odreden za pretstavuvawe na na{ata dr`ava. Najprvo so prigodna kulturno-umetni~kata programa se pretstavi KUD ,,Pan~e Pe{ev”, pri {to ispolni splet od nekolku makedonski ora vo pridru`ba na naroden orkestar. Potoa slede{e nastapot na KUD "\oko Simonovski” od ZP Kumanovo, koe prvo be{e pretstaveno so kratka biografija za sodr`inskite aktivnosti i uspesite. Duetot Dostana Ivanova i Dobrila Janevska gi ispolnija pesnite "Oj Vardare“ i "Jovka kuma- novka”, a Radosvet Ilievski se pretstavi so pesnata "Edna pesna jas da zapeam”. Na narodniot instrument kemane, Nikola Mi{evski ispolni splet od pove}e narodni pesni. Pokraj originalnata nosija i nevoobi~aeniot instrument prisutnite se voodu{evija od negoviot nastap, za {to dolgo aplaudiraa. Sledea pesnite "Svadba makedonska” vo duetska izvedba na Dobrila i Dostana i povtorno starata makedonska pesna "Da sum bistra voda”, koja ja interpretira{e Stana Kiprijanovska. Zvucite na ubaviot makedonski melos se razleaa vo salata na toj na{ prazni~en den i taa ve~er za sekogo be{e gordost da e pretstavnik na Makedonija. Koloritnata obleka {to ja nosea penzionerite, kako i besprekornata izvedba, u{te pove}e pridonesoa za silniot vpe~atok. So tradicionalnoto jadewe tav~e grav i baklava bea poslu`eni prisutnite, a ve~erata be{e "za~ineta” u{te so prekrasnata izvedba na Radosvet Ilievski i pesnata "Serenada”. Dolgiot aplauz {to slede{e be{e nagrada, a voedno i priznanie za izveduva~ite, kako i za pridru`bata na instrumentot harmonika od muzi~kiot rakovoditel Kosta ]ose. Poznatata narodna pesna "Makedonsko devoj~e” site prisutni vo salata ja peea i igraa zaedno, kako site da bea Makedonci. Pesnata kako univerzalen jazik site ja razbraa, site gi soedini bez ogled na razli~nata nacionalna pripadnost. I so ovaa manifestacija von dr`avata kumanovskite penzioneri doka`aa deka se prepoznatlivi i verni ~uvari na tradiciite i folklornoto bogatstvo na Makedonija. Slavica Lamba{a Tradicionalna muzi~ko-zabavna sredba P Kumanovo i Aktivot na penzionerki na 17 oktomvri godinava po trinaeseti pat ja organiziraa tradicionalnata muzi~ko-zabavna sredba na koja prisustvuvaa penzioneri i penzionerki od Veles, Voeni penzioneri, Probi{tip, Prilep, Negotino, Kriva Palanka, Vrawe od Republika Srbija i nad stotina penzioneri od Kumanovo. Gostite, me|u koi be{e i pretsedatelot na SZPM Dragi Argirovski, najprvo gi pozdravi pretsedatelkata na Aktivot na penzionerki od Kumanovo @ivka Serafimovska. Prigodno obra}awe ima{e i pretsedatelot na ZP Kumanovo Spirko Nikolovski, koj glavno se osvrna na zdravstveno - socijalnite i humanitarnite aktivnosti na Zdru`enieto {to se ostvaruvaat vo ramkite na Proektot vo 2014 godina na solidarnost. So poseben interes i vnimanie be{e prosledeno obra}aweto na Z e rodi u{te eden den, so prekrasno sve`o esensko urto. Nitu e ladno, nitu e `e{ko. Do`dovite od prethodnite denovi, ja izmile seta ne~istotija i pra{ina, pa utrovo prirodata mirisa na ~isto, ubavo, mami i povikuva da se izleze nadvor, da se pro{eta, da se u`iva na nepovtorlivo podarenata ubavina. Prekrasno sreden dvor prekrien so zelena treva, raznovidni cve}iwa i zimzeleni drvja, odnadvor go krasat restoranot "Ilinden” vo s. Crnili{te blisku do Sveti Nikole, kade na 30.09. 2014 godina se odr`a povtora sredba pome|u stotina penzioneri sportisti od zdru`enijata od Kriva Palanka, Kratovo, Probi{tip i Sveti Nikole. Ova se tradicionalni prijatelski sportski me|uop{tinski natprevari pome|u ovie ~etiri zdru`enija, koi vo tek na godinata cikli~no se doma}ini. Ovoj pat red da se dru`at i da si gi odmerat svoite sportski ve{tini i S Me|unarodna sorabotka Penzionerite od Vrawe vo poseta na bitolskite penzioneri a 14 oktomvri Zdru`enieto na penzioneri od Bitola ja odbele`a 68-godi{ninata od formiraweto. Ovaa mala sve~enost be{e zgolemena so prisustvo na zbratimenoto zdru`enie na penzioneri od Vrawe. Delegacijata od Vrawe be{e primena od pretsedatelot na Zdru`enieto Tome Iliovski, a dru`eweto i sve~enosta po ovoj povod se odr`a vo salata na restoranot ,,Paparaci” vo prisustvo na pretsedatelite kako pretstavnici od ogranocite, ~lenovite na Sobranieto i Izvr{niot odbor. Vo svojot govor po ovoj povod, pretsedatelot na ZP Bitola, Tome Iliovski, pokraj kratko iznesenite pozitivni rezultati od rabotata na Zdru`enieto, ja istakna i sorabotkata so zbratimenite Zdru`enija od Vrawe i Po`arevac. - Sekoga{ ste ni dobredojdeni i ni pri~inuva osobeno zadovolstvo, vakvoto odbele`uvawe na nastanite da go proslavuvame zaedno so vas. Smetam deka e od isklu~itelno zna~ewe, na{ata sorabotka i na{eto dru`ewe kako pokaz kon pomladite generacii vo pravec na zbli`uvawe na na{ite penzionerski zdru`enija i narodite, - istakna vo obra- N pretsedatelot na SZPM, Dragi Argirovski, koj go istakna zna~eweto na vakvite sredbi vo polza na aktivnoto stareewe, a mo{ne pofalno zboruva{e i za Kumanovskoto zdru`enie. Pretsedatelot Argirovski gi nazna~i i uspesite na SZPM, a prisutnite gi zapozna so nastapot na na{ite pretstavnici na „Festivalot za treta `ivotna doba 2014” vo Qubqana, Slovenija, koga na SZPM mu be{e dodeleno priznanie za dolgogodi{no u~estvo i pridones vo ostvaruvaweto na aktivnostite na festivalot. So golemo zadovolstvo toj potseti deka dobienoto priznanie go zaslu`ija site na{i dosega{ni u~esnici, me|u koi: Kumanovo, Probi{tip, Ko~ani, Tetovo i Prilep. Na sredbata se obrati i Slavica Lamba{a, pretsedatel na Komisijata za kulturno-umetni~ki samodejnosti pri {to govore{e za postignuvawata na KUD „\oko Simonovski”, ~ii pretstavnici so muzi~ki izvedbi im posakaa dobredojde na gostite. Potoa site se fatija na oro i zaedno igraa i peeja. L.S.N. }aweto, pretsedatelot Iliovski. - Osobeno me raduvaat iskrenite zborovi na va{iot pretsedatel, kako dobredojde vo va{iot grad. Nie ovoj pat prisustvuvame so mala delegacija, so ogled na sredstvata so koi raspolagame. Se nadevame deka vo idnina }e se podobri setuacijata i }e ve posetime vo pogolem broj. No, veruvajte, ne e va`na brojkata, va`no e deka se ~uvstvuvame kako da sme doma, istakna pretsedatelot na penzionerite od Vrawe Miroslava Trajkovi}, Gostite, vo pridru`ba na doma}inite, pokraj razmenata na informaciite za `ivotot i rabotata na penzionerite, imaa mo`nost da go razgledaat gradot i okolinata, kako i da se zapoznaat so kulturno istoriskite znamenitosti na Bitola. Dobre Todorovski @ena @enata e ogledalo na domot svoj vo site etnikumi. Podgotvena za sekakov predizvik, koj nosi toplina i radost vo domot. Qubov za site i sre}a za sekogo, so purpurna radost site da gi razbudi. Eden den bez nea, eden den bez qubov i smea, e den bez `ivot, bez strast i du{even spokoj Koga e sre}na vo nea le`at sonceto, mese~inata i neboto, i site ~uda na univerzumot. Blagorotka Stoj~evska, penzionerka od K.Palanka KULTURA 14 P E N Z I O N E R plus oktomvri 2014 Portret na Dobre Todorovski ZP Ohrid i Debrca Pisatel i aktiven penzioner Ohridski starogradski sredbi eodamna vo na{ata redakcija pristigna tretoto izdanie na romanot „Nad tagata” od poznatiot sovremen makedonski pisatel Dobre Todorovski. Toa be{e povod da doznaete pove}e za nejziniot avtor, i negovoto tvore{tvo i kako mu se ispolneti denes negovite penzionerski denovi. Dobre Todorovski e sovremen makedonski pisatel, raska`uva~, romansier, dramski pisatel... Roden e vo 1960 god. vo Babino - Demirhisarsko. Osnovno obrazovanie zavr{il vo Bitola, a sredno vo Saraevo - BIH. Diplomiral na Biotehni~kiot fakultet vo Bitola. Po~etocite na prvoto literaturno tvore{tvo gi napravil u{te vo osnovnoto obrazovanie so neobjaveniot roman za deca „Bakarni ognovi” pi{uvan vo 1974 godina. Kako vraboten vo Odbranata dolgi godini Dobre Todorovski bil dopisnik na Armiskite glasila „Odbrana” i „Armiski zbor” kade {to pokraj brojnite napisi objavil i 70 humoreski. Istovremeno bil i honoraren dopisnik na pove}e glasila i drugi vesnici. Todorovski e eden od vozobnovuva~ite na bitolskiot kni`even krug. Negova prva objavena kniga so koja i se pretstavi na ~itatelskata publika e romanot „Siviloto na odot” vo 1998 god. Pi{uvaj}i prete`no proza, vo negovoto tvore{tvo }e gi zabele`ime dosega objavenite dela romanite: „Nad tagata”, „Zave{tenie Veljanovo” i „Prokoba”, potoa zbirkite raskazi: „Duma za du{ite”, „Prikraj”, poetskite dela: „Dlaboko vo mene” i „Bole{tini”, kako i ~etiri dramski tekstovi, 5 monodrami, 3 monografii... Delata na Dobre Todorovski se povrzani so nastani od ponovata istorija, koi govorat za `ivotot na ~ovekot, kako beleg na negovata opstojba na prostorot od po{irokata bitolska okolina. Karakteristi~no za negovoto tvore{tvo e toa {to vo site dela go koristi narodniot govor od na{eto podnebje, so {to se za~uvuvaat negovite lokalni belezi. Za ~len na Dru{tvoto na pisatelite na Makedonija e izbran vo 2000 god. Od 2001 god. e ~len na Dru{tvoto za nauka i umetnost na Bitola, sega Makedonsko nau~no dru{tvo - Bitola, N na ~ie glasilo „Prilozi” e glaven i odgovoren urednik. Za svojata aktivnost Todorovski e dobitnik na pove}e nagradi i priznanija me|u koi: „Iseleni~ko pero” „2000 god.”, nagrada na Maticata na iselenici na Makedonija i „4 Noemvri” (2002 god.), „Zlatna plaketa na Makedonskoto nau~no dru{tvo - Bitola i drugi. Re~isi vo site dela, a i vo romanot „Nad tagata# se isprepleteni ~ove~kite sudbini, al~nosta i omrazata, istrajnosta i kopne`ot po rodnoto ogni{te i drugo. So ~uvstvo na opiten raska`uva~ pisatelot go otslikuva opstanokot na ~ovekoviot rod. Posebno se vozbudlivi potresnite sceni na kolektivnata drama pri raspa|aweto na zaedni~kata dr`ava. Avtorot Todorovski vo svoite dela pi{uva za semejnite tragedii, prosledeni so razvodi, no i so progonstva na lu|eto od nivnite ogni{ta. Go pobaravme romanopisecot Dobre Todorovski za da go pra{ame koga da o~ekuvame negovo novo delo? Ni otkri deka i denes kako penzioner raboti na istoriskata povest „Trite smrtni presudi na Pavel [atev”. Toa }e bide romanizirana povest za Pavel [atev na 300 stranici, vo koja se koristeni istoriski podatoci za [atev, a od pe~at }e izleze slednata godina. Inaku Dobre Todorovski pokraj {to tvori, toj e aktiven i vo zdru`enieto na penzioneri od Bitola, edno od najgolemite i najaktivni zdru`enija ~lenka na Sojuzot. Site rezultati i aktivnosti na zdru`enieto, Todorovski vredno gi bele`i kako dopisnik na penzionerskiot vesnik „Penzioner plus” za da gi zapoznae so istite penzionerite od drugite zdru`enija. Todorovski e ubav primer i pottik za site koi baraat sodr`ina na penzionerskite denovi. Cvetanka Ilieva Klub na qubiteli na knigata vo ZP Solidarnost - Aerodrom Promocija na „Orevot# na Goran Vasilevski a 30 septemvri godinava vo Klubot na qubitelite na knigata vo ZP Solidarnost - Aerodrom vo Skopje, se odr`a prvata po letnite odmori sredba na koja pred izvonredno brojna publika be{e promoviran romanot na Goran Vasilevski - „Orevot”. Pretsedatelkata na Klubot Sanda Ignovska niz kratka biografska bele{ka go pretstavi avtorot i izrazi zadovolstvo {to vo klubot gostuva N tolku mlad pisatel ~ij roman prvpat se promovira tokmu pred penzionerite - qubiteli na pi{aniot zbor. Goran Vasilevski e roden vo 1968 godina vo Postojna, Republika Slovenija. Celokupnoto svoe obrazovanie, osnovno, sredno i Voena akademija, gi zavr{uva vo Makedonija. Profesionalno e oficer - potpolkovnik vo Armijata na Republika Makedonija, privatno soprug i tatko na dve deca. Ovaa biografija avtorot ja zbogatuva so zbirkata pesni „Mandarina” objavena 2008 godina i so romanot „Orevot” objaven 2013 godina. Za romanot zboruva{e m-r Liljana Pandeva, voedno i recenzent na deloto. Pandeva go zapo~na pretstavuvaweto na deloto trgnuvaj}i od naslovot {to go definira{e kako denotativen na prv pogled. I navistina toj upatuva na orevot kako drvo, i toa so cvrst koren, mnogurodno i vekovno. No za ~itatelot e pozna~ajno negovoto konotativno zna~ewe. Imeno, „Orevot” na Goran Vasilevski e lik vo romanot. Toj e glavnata metafora vo romanot. Toa e negovoto drvo na `ivotot. Zasaduvano so qubov, odgleduvano so qubov, zaemna - onaa na prababata Biqbilica, na Dedoto ednostavno nare~en samo Dedo, i onaa na vnukot Teofil, koj e raska`uva~ot i lik - sto`er vo deloto. Ja raska`uva svojata `ivotna prikazna onaka kako {to se se}ava, od eden klu~en moment, zaminuvaweto na majkata od semejstvoto. Go sledime vo prvite godini na prisposobuvawe na nov jazik, novo mesto na `iveewe, novi lu|e vo negovoto opkru`uvawe. Za sre}a, maliot Teofil mo{ne brgu }e spoznae deka e ne samo opkru`en tuku i opsipuvan so qubov od najbliskoto semejstvo na negoviot tatko. Niz godinite `ivot }e osoznae deka tie lu|e mu daruvale i drugi `ivotni vrednosti - mudrosta od prababata, odnosot kon prirodata u~en ~ekor po ~ekor od dedoto, obi~aite na seloto, od selski slavi do magii i mitovi preneseni od babata i od neukiot selski ~ovek, hrabrosta da se soo~i{ so posilniot makar i na fudbalsko igrali{te. Otkako avtorot Goran Vasilevski im se zblagodari na prisutnite za uka`anata ~est da prisustvuvaat na promocijata na romanot, potpi{a pove}e primeroci na zainteresirani ~itateli koi ja kupija knigata po mo{ne simboli~na cena, a sredstvata sobrani na toj na~in po `elba na avtorot }e mu bidat dodeleni na dete na zaginat pripadnik - branitel vo voeniot konflikt od 2001 godina. Na toj na~in promocijata zavr{i i so eden skromen, no za nekogo mo{ne va`en humanitaren gest. L.P. Monografija za fudbalot na Stojan Nasevski, ~len na IO na SZPM padovite na fudbalskata igra vo Kra- 80 godini fudbal vo Kratovo enzionerot i aktuelen ~len na IO na SZPM Stojan Nasevski, pred deset godini, voden od pomislata deka za osum decenii od pojavata i razvojot na fudbalot vo Kratovo nikoj ne se obidel da napi{e kniga, se zafatil so mo{ne ~uvstvitelna i odgovorna zada~a i sozdal impozantno delo za ovaa sportska igra. Vo trudot se zapi{ani site slu~uvawa povrzani so fudbalot, site imiwa na fudbaleri, fudbalski stru~waci, rakovodstva, sportski rabotnici, entuzijasti, qubiteli na fudbalot, imiwa na fudbalski klubovi, zapisi na mnogu sportski rezultati, zgodi i nezgodi, radosti i tagi. Vo ova publikacija avtorot najprvo go pretstavuva gradot na mostovite i na kulite so interesni podatoci za Op{tinata i mnoguvekovnata istorija, a potoa postapno ja voveduva fudbal- P skata igra i go prezentira istoriskiot razvoj na fudbalot vo svetot i vo Republika Makedonija. Mnogu stranici im posvetuva na nastanite, na poznatite sportisti, na klubovite i na rakovodstvata, a posbno se zadr`uva na fudbalskiot vklub „Sileks”, po koj i Kratovo stanalo prepoznatlivo. Moniografijata od 600 stranici obiluva so ogromen broj ilustracii, od koi 831 individualni i 119 kolektivni, od sportisti, treneri, sportski rabotnici do ~lenovi na upravni odbori. Trudot e podelen na nekolku delovi, so periodi, sistemi na natprevaruvawa i uspesi na istite, a sepak pretstavuva integralna celina. Vo ovaa publikacija mo`at da se pronajdat site onie koi neposredno ili posredno participirale vo sozdavaweto, vo razvojot, vo uspesite, no i tovo i vo op{tinata po{iroko. - Ovoj impozanten trud e nesekojdneven, popularen i ednostavno re~eno interesen za sledewe, ~itawe od strana na sekoj qubitel na fudbalskata igra, no ne samo za niv, tuku i za site qubiteli na sportskite igri i za site stru~ni kadri vo fizi~kata kultura voop{to, - se istaknuva vo recenzenijata na knigata. Ovaa mo{ne zna~ajna publikacija nastanala blagodarenie na ~ovekot od terenot, koj bil aktiven fudbaler i {ef na pove}e stru~ni {tabovi vo poznati fudbalski klubovi, trener i pove}egodi{en sportski rabotnik. Inaku, Stojan Nasevski e roden 1943 godina vo [legovo i poteknuva od tipi~no makedosko pove}edetno i rabotoqubivo semejstvo. Re~isi edna decenija bil u~itel vo rodniot kraj, a potoa 17 godini rabotel vo kombinatot „Sileks” kade, pokraj rabotnite zada~i, go organiziral i sportskiot `ivot. Po penzioniraweto vedna{ se vklu~il vo ZP Kratovo, kade se afirmiral so svoite aktivnosti i, kako ~len na IO vo SZPM, uspe{no go pretstavuva svoeto zdru`enie. Qubitel e na pi{aniot zbor i posveten na pi{uvawe nova kniga, koja se o~ekuva naskoro da go vidi svetloto na denot! M.D. radicionalnata manifestacija „Ohridski starogradski sredbi” i ovaa godina zapo~na so defile na u~esnicite po ohridskite ulici i kratkotrajno pretstavuvawe na otvoreno na dve lokacii, kako i celove~eren koncert {to se odr`i vo Centarot za kultrua „Grigor Prli~ev”. Na sredbata nastapija dvanaeset ansambli i peja~ki grupi re~isi od site kraevi na Makedonija. So karakteristi~ni starogradski pesni i ora se pretstavija zdru`enijata na penzioneri od Kumanovo, Veles, Sveti Nikole, Kavadarci, Prilep, Negotino, [tip i Karbinci i Ohrid i Debrca, kako i nekolku KUD, horovi i grupi pri centrite za kultura od drugi gradovi. Horski obrabotki na starogradskata makedonska pesna, mandolinski orkestar i profesionalni ansambli bea del od programata na godine{nite starogradski sredbi. Ovaa retka muzi~ka manifestacija, na koja se pee{e i se svire{e vo `ivo, e od posebno zna~ewe za neguvaweto na folklor- T nite tradicii i za~uvuvaweto na makedonskiot starogradski melos. Golemo be{e zadovolstvoto vo prepolnetata sala na Domot na kulturata vo Ohrid, da se slu{nat starogradski pesni i ora od penzionerite oble~eni vo koloritna nosija, od vremiwata koga na sedenkite, ve~ernite pro{etki i vo drugi prigodi se peele pesni i serenadi za sakanata, za neostvarenata qubov, za vremeto i toga{niot `ivot, iako siromav, no duhovno i emocionalno bogat. K. Spaseski Ivan Gligorovski, avtor na knigata „Veli~inata na stranskite slavisti - makedonisti” Potvrda na posebnosta na makedonskiot jazik ovinarot Ivan Gligorovski, avtor na knigata „Veli~inata na stranskite slavisti - makedonisti”, od neodamna e penzioner i kako {to veli sega }e ima pove}e slobodno vreme da mu se posveti na pi{uvaweto. Skoro celiot svoj raboten vek go pomina vo MRTV i vo ramkite na dokumentarnata, i, pred se, na obrazovnata programa, toj podgotvi pove}e TV emisii i serii. Kako scenarist, urednik i voditel Gligorovski e prepoznatliv so seriite posveteni na prvite u~iteli na makedonski jazik, na sovremenite sobira~i na narodni umotvorbi, makedonskite revolucioneri opeani vo narodnite pesni i dr. Sepak, go odvojuvame negoviot pridones okolu sledeweto i prezentiraweto na rabotata na Me|unarodniot seminar za makedonski jazik, literatura i kultura vo Ohrid. Kako plod od negovata profesionalna rabota od ovoj najgolem sobir na makedonisti e objavuvaweto na negovata najnova kniga „Veli~inata na stranskite slavisti - makedonisti”. Knigata e strukturirana i obrabotena vo 12 poglavja na 640 stranici, ilustrirana so 150 fotografii, a finansiski e pomognata od Ministerstvoto za kultura na R Makedonija. [to sodr`i i koja e glavnata cel na ovaa kniga? - Knigata dolgo vreme ja pi{uvav i vo nea gledav da gi „soberam”, site najgolemi, najva`ni svetski slavisti - makedonisti {to prestojuvaa i u~estvuvaa vo rabotata na Me|unarodniot seminar za makedonski jazik, literatura i kultura vo Ohrid. Vsu{nost, najprvo vo knigata, nastojuvav da gi pretstavam i afirmiram najva`nite makedonisti~ki zalagawa, trudovi i knigi na vrvni svetski slavisti, koi bea napi{ani na literaturen makedonski jazik. Glavna cel be{e sogovornicite (akademici, profesori, studenti i drugi slu{ateli na Seminarot) da zboruvaat na makedonski jazik, a ne na nivniot - ruski, italijanski, francuski, polski, angliski, romanski i sli~no. Naglasuvam deka site tie, od kade da doa|aa (gi ima{e od cel svet) istaknuvaa i ja potvrduvaa vekovnata posebnost na makedonskiot jazik. Nakratko, kako gi pominuvate penzionirskite denovi? - ^uvstvoto e prijatno, i da se bide penzioner, navistina e privilegija. Ka`uvam privilegija, bidej}i ovaa kategorija gra|ani u`ivaat mnogubrojni blagodeti {to go ovozmo`uva na{eto op{testvo. [to se odnesuva do mojot `ivot i mojata aktivnost kako penzioner, mo`am da ka`am deka go ispolnuvam sekoj mig od denot, nedelata, godinata. Vo momentov ja dovr{uvam knigata za „Posledniot Ilindenec”, nositel na poslednata ilindenska penzija i ilindenska spomenica. Za svojata profesionalna i tvore~ka dejnost Ivan Gligorovski ima dobieno pove}e nagradi, me|u koi se i nagradite „Mito Haxi Vasilev - Jasmin” (2007 g.) i „13 Noemvri” (2008 g.). Tom~e Stojkov N „Len~e kumanov~e# na ko~anskata scena ubitelite na teatarskata umetnost od Ko~ani i po{irokiot region na 27. septemvri vo ve~erniot termin imaa mo`nost da prisustvuvaat na eden nesekojdneven nastan, koga pred brojnata publika vo golemata sala na Centarot za kultura „Beli mugri” vo Ko~ani nastapija kumanovskite penzioneri so bitovata pretstava „Len~e kumanov~e” vo re`ija na Lazo \orgevi}. - Sorabotkata so ko~anskoto penzionersko zdru`enie e na visoko nivo. Redovno sorabotuvame gostuvaj}i na nivni sve~enosti i koncerti. Posebno mi e drago {to mo`evme na{ata teatarska pretstava so penzionerite od Kumanovo da ja prika`eme pred ko~anskite penzioneri i po{irokata publika, - ni izjavi Spirko Nikolovski, pretsedatel na ZP Kumanovo. - Pretstavata odli~no ja izvedovme. Akterite iako vo svojata pozrela vozrast sepak uspeaja da prika`at soliden nastap vo site ulogi od pretstavata. Zadovolen sum od prika`anoto, no i od blagorodnata ko~anska publika koja so vnimanie go slede{e Q sekoj nastap na kumanovskite draski amateri-penzioneri i redovno gi nagraduva{e so aplauzi, - ni izjavi Lazo \orgevi}, re`iser na pretstavata. - Za ko~anskite penzioneri ova e do`ivuvawe pove}e, zatoa {to mo`ea da gi vidat na delo kumanovskite penzioneri vo edna izvonredna teatarska pretstrava, - ni izjavi \orgi Serafimov, pretsedatel na ZP Ko~ani. Toj dodade deka ovaa sorabotka so kumanovskoto penzionersko zdru`enie }e prodol`i i ponatamu. Na 30. oktomvri ko~anskite penzioneri gostuvaat vo Kumanovo na manifestacijatra „Penzionerite peat za svojot grad”, a sledniot nastap na kumanovskite folkloristi e na koncertot na ZP Ko~ani koj }e se odr`i vo prvata polovina na mesec dekemvri godinava. Po zavr{uvaweto na pretstavata ZP Ko~ani, priredi sve~ena ve~era vo motelot „Nacional” vo Ko~ani. Veselbata i raspolo`enieto traea do docnite ve~erni ~asovi, zatoa {to toa be{e dru`ewe na stari prijateli od dvata grada. K. Gerasimov P E N Z I O N E R plus oktomvri 2014 REKLAMI 15 IZBOR 16 P E N Z I O N E R plus Sakam da sum penzioner Ima ne{to {to posebno impresionira kaj ovaa populacija, a za toa mediumski ne e progovoreno. Se raboti za ~uvstvoto za zaedni{tvo i pripadnost kon dr`avata. Patriotizmot vo tretata doba. Nasproti redicata primeri na delbi po socijalna, politi~ka ili etni~ka linija penzionerite se slo`ni i obedineti. Vo toa e i razlikata me|u penzionerite Albanci i politi~arite Albanci. Se vide toa i po povod 8 Septemvri. oga u~itelkata gi pra{ala prvoodelencite koj {to saka da bide koga }e porasne, me|u mno`estvoto najrazli~ni odgovori kako policaec, lekar, pilot, glumec... dobila i eden malku nevoobi~aen odgovor. Jas sakam da bidam penzioner, kako od pu{ka izvikalo edno od de~iwata. Na dopolnitelnoto pra{awe a zo{to, sleduval argumentiran odgovor. Zatoa {to dedo sekoga{ ima vreme. I pari. Me nosi i me vra}a od u~ili{te, {etame vo park, me nau~i da vozam velosiped, me nose{e i na odmor... Mama i tato postojano se zafateni, gi gledam naj~esto pred spiewe da mi ka`at dobra no}. Za dedo se e besplatno, vozewe vo avtobus, na `i~ara, ima popust za internet, dobi besplaten telefon, platata nikoga{ ne mu docni... Dobro, dobro, dosta e, go prekinala u~itelkata. Tekstot go zapo~nav so ovaa slu~ka so pri~ina, no i so povod. Prvo zatoa {to zborovite na decata se ~isti, iskreni, proizlezeni od dnoto na du{ata. Toa e vistinata. Osven privrzanost kon dedovcite i babite, {to e normalno, kaj niv e vsaden i vpe~atokot K deka penzinerite se va`na sila vo op{testvoto. Ova e nivno vreme. No dali e navistina taka, }e vidite ne{to podolu vo tekstot. Povodot pak e {to denes, 20 septemvri, najgolemata penzionerska organizacija Sojuzot na zdru`enijata na penzionerite na Makedonija slavi 68 godini od svoeto postoewe ili od po~etocite na penzionerskoto organizirawe vo dr`avata. Posle „Nova Makedonija” koja e vrsnik so dr`avata, vo oktomvri }e odbele`i 70 godini od prviot broj, SZPM e me|u najstarite organizacii. Po~nale skromno so malkumina ~lenovi za denes da prerasnat vo najmasovnata nepoliti~ka organizacija vo zemjata so nad 250.000 ~lenovi. Pa koga da progovorime ne{to pove}e za niv ako ne na rodendenot. I navistina koga i zo{to pi{uvame za penzionerite? Ima li nekakva analiza ili istra`uvawe kolku se tie zna~ajni za op{testvoto. Dali ja koristime mudrosta na postarite? Ili ostanavme samo na izrekata „bez starca nema udarca”. I tolku. Vo strukturata na dr`avnoto ureduvawe duri i vo stara Atina i stara Sparta postoelo posebno telo takanare~en Sovet na mudreci vo koj ~lenuvale najvozrasnite i bez niv ne mo`ela da se donese nikakva odluka. Kolku mudreci ima denes vo Makedonija? Koi se tie? Gi konsultira li nekoj za ne{to? Fakt e deka poslednite godini nanazad penzionerite se naj~esto spomenuvana kategorija na gra|ani vo dr`avata. Za niv se borat i politi~kite partii i biznis-sektorot. Vo Predlog-buxetot za slednata godina predvideno e i zgolemuvawe na penziite za 5 otsto. Mobilnite i TV-operatori se natprevaruvaat me|u sebe koj }e ponudi poatraktiven paket tokmu za ovaa populacija. I golemite marketi imaat posebni povolnosti za niv. Istoto va`i i za bankite, bawite, zdravstveVo strukturata na dr`avnoto ureduvawe duri i vo stara Atina i stara Sparta postoelo posebno telo takanare~en Sovet na mudreci vo koj ~lenuvale najvozrasnite i bez niv ne mo`ela da se donese nikakva odluka. Kolku mudreci ima denes vo Makedonija? Koi se tie? Gi konsultira li nekoj za ne{to? nite ustanovi, prevoznicite, bibliotekite... I da ne redime pove}e. Pri~inite zo{to e toa taka treba da se baraat i vo faktot {to penzionerite imaa redovni i stabilni prihodi. Tie se poznati i kako najrevnosni pla}a~i. No i glasa~i isto taka. Procenkite se deka direktno ili indirektno na grbot na penzionerite `iveat ili se pripomognati nad milion gra|ani vo dr`avata. ]e re~ete kako. Mnogu ednostavno. Dovolno e samo brojot na penzioneri da go pomno`ite so ~etiri kolku {to obi~no broi edno prose~no semejstvo (sin i snaa ili }erka i zet so vnucite). Site tie na eden ili drug na~in videle nekoj air od postarite. Kolku nevraboteni `iveat tokmu so penziite od roditelite. Ili vraboteni {to starite im gi ~uvaat decata dodeka tie se na rabota. Nivnata pomo{ e dragocena vo sekoj pogled. Za `al mnogu malku se koristi nivniot um. Vo site segmenti. A veruvajte, ovie lu|e ima {to da ka`at i od niv ima {to da se nau~i. Sepak ima ne{to {to posebno impresionira kaj ovaa populacija a za toa mediumski retko ili voop{to ne e progovoreno. Se raboti za nivnoto ~uvstvo za zaedni{tvo i pripadnost kon dr`avata. Patriotizmot vo tretata doba. Nasproti redica primeri na delbi po politi~ka, socijalna ili etni~ka linija penzionerite se pokompaktni. Vo nivnoto zdru`enie ima ~lenovi od site nacionalnosti. I se razbiraat i soglasuvaat me|usebno bez problemi. Koga na 8 septemvri Makedonija go odbele`uva{e Denot na nezavisnosta politi~kite partii na Albancite ne proslavuvaa. Gi nema{e nitu na sve~enata akademija vo Sobranieto, iako se del od politi~kiot `ivot vo dr`avata i gi koristat site beneficii od toa. Opravduvawata bea deka tie ne izlegle na referendumot vo 1991 godina i nema {to da slavat? oktomvri 2014 I edna druga paralela. 8 septemvri e i rodendenot na SZPM, kade {to zdru`enieto neodamna organizira{e Sportska olimpijada. Prva i edinstvena od vakov vid vo regionot. Mesto na slu~uvawe Tetovo. Na nea svoe aktivno u~estvo zedoa penzioneri Makedonci, Albanci, Srbi, Turci, Vlasi, Romi... Se natprevaruvaa, se dru`ea. I go proslavija Denot na nezavisnosta. Site zaedno. Na redovnite piknici {to gi organiziraat ista slika. Doa|aat i po 8.000 penzioneri od site nacionalnosti. Se dru`at, pejat, igraat, se smeaat. Mu se raduvaat na `ivotot. Na vakva posetenost i masovnost verojatno mo`at da im pozavidat i dobar del od politi~kite partii vo dr`avata. Ete toa e razlikata me|u penzionerite Albanci i politi~arite Albanci. Pri~inite za vakvata splotenost treba da se baraat i vo mudrata politika koja ja sproveduva rakovodstvoto na organizacijata. Od druga strana „Nova Makedonija” prva i edinstvena od ostanatite mediumi vo dr`avata ja prepozna ulogata i zna~eweto na najvozrasnata populacija. Vo sorabotka so SZPM u{te pred 10 godini na stranicite na vesnikot po~na da se objavuva prilogot „Penzionerski vidici” posveten tokmu na niv. Taa tradicija prodol`uva i den-denes. Kolku toa im zna~i ~uvstvuvame sekojdnevno preku mnogubrojnite javuvawa, komentari, pisma {to pristignuvaat do na{ata Redakcija. Pa sre}na godi{nina dragi prijateli, ostanete zdravi, vitalni i bog neka ve po`ivee. Aleksandar Dimkovski Sojuzot na zdru`enija na penzioneri na Makedonija mu go ~estita 70-iot rodenden na vesnikot "NOVA MAKEDONIJA# Specijalizirana medicinska rehabilitacija Razgovor so Prim. d-r Sne`ana Makrevska Alo, Doktore kako prodol`eno bolni~ko lekuvawe o objavuvaweto vo Slu`ben vesnik na R. Makedonija broj 141 od 24.09.2014 godina od 01.10.2014 godina zapo~nuva da va`i noviot Pravilnik za specijalizirana medicinska rehabilitacija kako prodol`eno bolni~ko lekuvawe. Za prvpat definirana e Lista so indikacii za ostvaruvawe pravo na specijalizirana medicinska rehabilitacija kako sostaven del na Pravilnikot. Vo Listata utvrdeni se indikaciite i {ifrite na dijagnozi po MKB 10, specijalistite koi davaat predlog za medicinskata rehabilitacija, potrebnata medicinska dokumentacija i vremetraeweto na rehabilitacijata. Noviot pravilnik gi definira na~inot, vremetraeweto, postapkata na ostvaruvawe na pravo na specijalizirana medicinska rehabilitacija i sproveduvawe na istata. Spored medicina bazirana na dokazi, a so cel prevencija od komplikacii utvrdeni se kontraindikacii za specijalizirana medicinska rehabilitacija kako prodol`eno bolni~ko lekuvawe: z Akutna psihoza, asocijalno odnesuvawe ili sklonost kon samoubistvo z Akutna infektivna bolest i febrilna sostojba z Dekompenzacija na vitalni organi z Maligni bolesti vo stadium na egzarcerbacija i dekompenzacija z Terminalna faza na bolesta z Patolo{ka bremenost P z Senilna demencija i te`ok oblik na generalizirana arterioskleroza z Nestabilna angina pektoris z Nekontrolirani aritmii na srceto z Flebotromboza na dlaboki veni na noze z Imobilizacija kaj koja ne mo`e da se sprovede rehabilitaciono lekuvawe Kako olesnuvawe so noviot Pravilnik se ovozmo`uva za osigurenicite lekuvani vo stranstvo so Re{enie od FZOM ili vo PZU so koi Fondot ima sklu~eno ramkoven dogovor da mo`e da ostvarat specijalizirana medicinska rehabilitacija vo RM. Vovedeno e pravo osigurenoto lice vo kontinuitet da prodol`i so specijalizirana medicinska rehabilitacija vedna{ po zavr{uvawe na bolni~ko lekuvawe, i toa vrz osnova na Potvrda za bolni~ko lekuvawe na propi{an obrazec od FZOM (dodeka Otpusnoto pismo e vo izgotvuvawe). Na osigurenite lica so rehabilitacijata se obezbeduva postapka na fizikalna terapija (masa`a, kinezi terapija, elektroterapija, hidroterapija, terapija so termomineralna voda, termoterapija, fototerapija, primena na ultrazvuk), osposobuvawe so stru~na rabota i so soodvetni medicinski pomagala, so cel spre~uvawe ili otstranuvawe na namalena rabotna ili funkcionalna sposobnost na osigurenoto lice, kako i obezbeduvawe na kardiolo{ki i respiratorni rehabilitacioni postapki. Na osigurenite lica se obezbeduva specijalizirana medicinska rehabilitacija zaradi podobruvawe ili vra}awe na izgubeni ili o{teteni funkcii na teloto, kako posledica od akutno zaboluvawe ili povreda, medicinski operativni intervencii, kongenitalni anomalii, vlo{uvawe na hroni~no zaboluvawe. So specijalizirana medicinska rehabilitacijata kako prodol`eno bolni~ko lekuvawe se obezbeduva sproveduvawe na intenzivna programa na rehabilitacija za koja e neophodno multidisciplinarno timsko rabotewe vo ramkite na medicinskiot tretman, zaradi otstranuvawe na funkcionalnite pre~ki i podobruvawe na zdravstvenata sostojba. Specijalizirana medicinska rehabilitacija kako prodol`eno bolni~ko lekuvawe se sproveduva vo tekot na celata godina, vo zdravstveni ustanovi specijalizirani za vr{ewe na medicinska rehabilitacija i prirodni lekuvali{ta so koi FZOM ima sklu~eno dogovor. Specijaliziranata rehabilitacija se sproveduva kontinuirano, kako i za vreme na vikendi i praznici, odnosno za celiot period na traewe na odobrenata rehabilitacija. Pravilnikot za specijalizirana medicinska rehabilitacija kako prodol`eno bolni~ko lekuvawe e zakonska regulativa koja treba da se po~ituva od strana na lekarite od sekundarna, tercierna zdravstvena za{tita i lekarskite komisii na Fondot. K.S.A. ZP Karpo{ @enite sigurna potpora vo zdru`enieto ktivot na penzionerki vo ZP Karpo{ vo pogolem del slu~ai e inicijator i organizator na planski, no i na drugi dopolnitelni aktivnosti koi ne se opfateni so Programata za rabota, a sepak, praktikata gi nametna kako aktuelni i zna~ajni. Pretsedatelkata na Aktivot Ratka Kokolanska veli deka okolnostite i potrebite na penzionerite go opredeluvaat anga`iraweto na aktivistkite, a za konkretnite zada~i tie se dogovaraat na redovnite sostanoci {to gi dr`at vo Klubot na penzionerite vo ogranokot „Taftalixe - 2” sekoj posleden petok vo mesecot. Na ovie sredbi najprvo se analiziraat realiziranite aktivnosti i se davaat novi zada~i i nasoki za dejstvuvawe vo naredniot mesec. Soobrazno na proglasuvaweto na ovaa godina za solidarna, rabotata na Aktivot glavno e naso~ena kon ostvaruvaweto na socijalno-humanitarnite aktivnosti. Posebna gri`a se iska`uva kon bolnite, iznemo{tenite i socijalno zagrozenite ~lenovi na zdru`enie- A to, na koi spored vostanoveni kriteriumi im se dodeluva ednokratna pari~na pomo{, no i organizirano se posetuvaat vo bolnica ili vo svoite domovi, koga im se dava poddr{ka za da ne se ~uvstvuvaat osameni i zaboraveni. Pokraj toa, Aktivot na penzionerki organizira{e akcija za sobirawe stari ali{ta, obuvki i drugi potreb{tini, koi neodamna gi donira{e na decata vo Dr`avnoto sredno u~ili{te za rehabilitacija i obrazovanie „Sv. Naum Ohridski”, za {to Zdru`enieto dobi Blagodarnica. @enite penzionerki, se mo{ne aktivni i postignuvaat zabele`itelni uspesi vo oblasta na kulturno–zabavniot `ivot kade se predvodeni od pretsedatelkata na istoimenata komisija Lidija Jeremi}, koja i so svoite tvorbi i poetski nastapi na razni sredbi pridonesuva kon afirmiraweto na zdru`enieto. Bezdrugo tuka se i ostvaruvawata na horot „Serenada” na ~elo so dirigentkata Blagica Du{kova, koj stana prepoznatliv znak na ZP Karpo{. Horot posebno vnimanie predizvika na regionalnite i Republi~kata revija na pesni, muzika i igri, a negovite nastapi se zabele`itelni i vo mnogu drugi prigodi na manifestacii vo gradot i po{{iroko. @enite se glavnata potpora i pri organiziraweto ekskurzii, izleti i masovni sredbi na zeleno, kulturnozabavni aktivnosti i u~estvo vo razni drugi manifestacii na regionalno i republi~ko nivo. Tie bea inicijatori vo organioziraweto zaedni~ki odmor na pove}e stotina penzioneri vo Dra~ vo sosedna Albanija, za {to najgolemi zaslugi ima Violeta Nestoroska, koja pred Aktivot na penzionerki ovoj proekt go realizira{e vo sorabotka so aktivistki od ZP Tetovo. Penzionerite se mo{ne zadovolni od ekskurziite i izletite bidej}i preku niv tie se zapoznavaat so kulturno-istoriskite mesta, so prirodnite ubavini i bogatstva na na{ata zemja, kako i me|usebno se dru`at i relaksirano go pominuvaat slobodnoto vreme. M.D. z Doktor Makrevska vie celiot raboten vek go pominavte kako aktiven lekar, vo postojan dopir so pacientite. Vo koi oblasti od medicinata bevte anga`irana? - Da. Jas postojano rabotev direktno so pacienti. Najprvin rabotev na selo, potoa vo Slu`bata za Brza pomo{, op{ta ordinacija. Ostanatiot del od rabotniot vek bev anga`irana na Infektivno oddelenie vo Bolnicata vo Kumanovo i vo Ambulantata za dijabetes pri Internoto odelenie vo istata bolnica. Godinite koi gi pominav kako lekar za mene bea godini vo koi maksimalno se anga`irav da im pomognam na lu|eto koga im e najte{ko, koga imaat zdravstveni problemi. Vo tie pominati godini nau~iv deka na bolniot pokraj dijagnozata i propi{anata terapija, mnogu im pomaga da se ~uvstvuvaat podobro, dobriot zbor i vnimanieto, kako i trpenieto da gi soslu{ate. z Kade be{e pote{ko na infektivnoto oddelenie ili na ambulanta za dijabetes? - Sekoja rabota si ima svoja te`ina. Na infektivnoto e mnogu poturbulentno, dodeka na oddelenieto za dijabetes e za eden stepen pomirno. Doa|aat glavno povozrasni pacienti. Ima{e i mnogu penzioneri, no za `al granicata na zaboleni od ovaa bolest se pomeruva kon pomladite generacii. z Rekovte deka imavte dosta pacienti so dijabetes koi i pripa|aat na tretata doba. [to im prepora~uvate? - Kako preventiva da vnimavaat na ishranata, na telesnata te`ina i da se dvi`at, iako i genetikata si ima svoj del. Za onie pak koi ja imaat ovaa bolest, istoto plus da ja zemaat redovno terapijata i da gi po~ituvaat sovetite na lekarot koj gi vodi. Dijabetesot e hroni~na bolest koja ako e pod kontrola ne mu pre~i re~isi na normalniot `ivot. So nea mo`e da se bide aktiven i da se do~eka dlaboka starost. z Denes kako penzioner kako vi minuvaat penzionerskite denovi? - Se ~uvstvuvam ubavo, iako da bidam iskrena pred da se penzioniram pomalku se pla{ev kako }e bide koga }e bidam vo penzija. Denovite ubavo mi minuvaat bidej}i sega go pravam seto ona {to nemav vreme da go pravam kako vrabotena. Patuvam, se dru`am so moite prijateli, ~itam, slu{am muzika... Se ~uvstvuvam relaksirano i opu{teno. Ja nema profesionalnata napnatost i stres, bidej}i koga bev vo raboten odnos moite pacienti gi mislev i koga bev doma, bilo kade. Se slu~uva{e ~esto da se javam i da pra{am kako se dali im e podobro, osobeno koga bev na infektivnoto oddelenie. z Doktor Makrevska, no izgleda vie ne mo`ete da `iveete bez da bidete vo dopir so va{ata `ivotna opredelba: medicinata. - Da. Od neodamna rabotam na proektot "Alo, doktore#. Koga slu{nav deka se baraat lekari koi }e se javuvaat na brojot 15 123 koga im treba lekarski sovet na lu|eto rekov zo{to moeto golemo iskustvo da ne bide iskoristeno. Se prijaviv i se vklu~iv vo Proektot. Ovoj proekt e odli~en bidej}i ja rasteretuva Slu`bata za brza pomo{ da mo`e da intervenira vo nekoi navistina itni slu~ai. Nie {to sme anga`irani na ovoj proekt na nekoj na~in vr{ime selekcija na itnosta. z Kakvi soveti baraat tie {to se javuvaat? - Razli~ni. No, se slu~uva da se javat samo za da slu{nat prijatelski glas i da go raska`at nekoga{ i ona {to bi znaele samite da go napravat. Takvi se javuvawata na del od postarite javuva~i koi se osameni, depresivni i `elni za topol zbor. No, ima i seriozni javuvawa koi gi upatuvame na Slu`bata za brza pomo{. Taska Gavrovska PRA[AWA I ODGOVORI Boris Apostolov penzioner od Skopje pra{uva dali na pokoen penzioner mu se zapira del od 30.000 denari za posmrtna pomo{ dokolku koristi pravo na besplatna bawsko klimatska rekreacija. Odgovor: Ve izvestuvame deka pravoto na bawsko-klimatsko rekreacija se ostvaruva bez bilo kakva participacija od penzionerot i ne se odbiva del od 30.000 denari nameneti za posmrtna pomo{. Soglasno ~lenot 115 stav 2 od Zakonot za penziskoto i invalidskoto osiguruvawe sredstvata za solidaren fond - posmrtna pomo{, Fondot gi uplatuva na posebna potsmetka so naznaka "Sredstva za solidaren fond - posmrtna pomo{ na korisnici na penzija” i tie sredstva se koristat za isplata na posmrtna pomo{ (30.000 den.) dokolku penzionerot vo Fondot uplatuval sredstva za posmrtna pomo{ i ~lenarina. P E N Z I O N E R plus ZDRAVSTVO 17 oktomvri 2014 Lekovitata mo} na jabolkoto ralica ne samo na zimskite ovo{ja tuku i na site godi{ni vremiwa, jabolkoto e vkusna i lekovita namirnica. Vo brojni kulturi se smeta za eliksir na `ivotot. Spored skandinavskata mitologija, bogovite jadele jabolki za ve~no da ostanat mladi. I Keltite jabolkoto go smetale za posebno ovo{je. Spored predanieto, onoj koj bi izel jabolko od vol{ebnata gradina nikoga{ ne bi bil bolen nitu star. Na Rimjanite jabolkoto im bilo omileno ovo{je. Vo rimsko vreme, za vreme na carot Avgust, bile poznati 30-tina vidovi jabolka. U{te vo sredniot vek bile poznati ne samo hranlivite sostojki na jabolkoto tuku i negovata lekovita vrednost. Za lekuvawe osven plodovite se upotrebuvale i cvetovite i listovite. Mladite sadnici na jabolkoto se upotrebuvale protiv bolki vo koskite, a pupkite protiv glavobolka, gr~evi i zatvor. I hristijanskata svetica Hildegarda od Bengen govorela za lekovitite svojstva na jabolkoto, pri {to ne mislela samo na lekovitosta na plodot. Jabolkoto pripa|a na familijata ru`i, a stebloto na pitomata jabolka poteknuva od ju`en Sibir, od sredna Azija i isto~na Evropa, od kade se pro{irilo po celiot svet. Denes stebloto na jabolkoto e najve}e kultivirano steblo na svetot. Sigurno se pra{uvate vo {to e tajnata na ovaa namirnica? Edno jabolko e kako kov~eg so zlato. Bogato e so vlakna (celuloza, pektin, lignin). Sodr`i 20 % dnevno prepora~ani koli~ini na vlakna. Izobiluva so vitaminite C, A, E, K i B, i mineralite (kalium, magnezium, fosfor, `elezo). Sodr`i mle~na, limonska i jabolkova kiselina koi pomagaat vo procesot nevarewe. Go snabduva organizmot so energija, spre~uva zamor i go razbistruva umot. Ako pred spiewe izedete edna jabolka, }e imate miren i lesen son. Jabolkoto nema golema energetska vrednost, bidej}i negoviot najgolem del go so~inuva voda vo koja se rastopeni vitamini i mineralni sostojki. Toa niz `eludnikot pominuva samo za 20 minuti. No ako jabolkoto go konzumirate posle obrok, doa|a do fermen- K tacija na jabolkoto i toga{ toa gi gubi pove}eto od svoite hranlivi i lekoviti sostojki. Vo mnogu dietalni menija }e ja pronajdete jabolkata kako namirnica za slabeewe. Toa ne e ~udno, oti eden plod od jabolko od sredna golemina sodr`i samo 80 kilokalorii. Jabolkoto sodr`i pektin-vlaknesta sostojka koja nabubruva vo dopir so voda, zatoa koga }e izedete jabolko }e vi se pojavi ~uvstvo na sitost. Taninskata kiselina koja se nao|a vo jabolkoto go podobruva metabolizmot i go spre~uva natalo`uvaweto na masti vo crniot drob. Bidej}i vo sebe sodr`i mnogu kalium, go pottiknuv isfrluvaweto na vodata od organizmot. Edno jabolko sodr`i do 90% voda, zatoa odli~no ja zgasnuva `edta i osve`uva. Pokraj toa {to se jade plodot cel, doka`ano e deka na{eto telo apsorbira pove}e hranlivi sostojki od sokot od jabolko. Koga pieme sve`i sokovi, site hranlivi sostojki odat direktno vo krvta i toga{ na{eto telo dobiva brojni pridobivki. Sokot od jabolkoto e bogat so `elezo, magnezium, silicium i kalium. Go podobruva prenosot na impulsite vo nervnite kletki, go polni mozokot so kislorod i ja podobruva rabotata na srceto. Ekspertite tvrdat deka dve ~a{i sok od jabolko dnevno ja namaluvaat mo`nosta od zaboluvawe od senilnost i Alzhejmerova bolest. Ako imate problem sovareweto na hranata, ispijte sok od jabolko, oti vlaknata od jabolkoto pomagaat da se regulira. Sokot od jabolko so dodatok na |umbir go otstranuva zamorot i bezvolnosta, a posebno e pogoden za zimskite denovi oti go zagreva organizmot. Ako se re{ite za konzumirawe sok, najdobro e da se pie sve`, nezasladen sok od organski jabolka. Poradi lo{ite naviki vo ishranata (konzumirawe bel {e}er, rafinirana i brza hrana), se zgolemuva kiselosta na organizmot. Zatoa bitno e da se vnesuvaat namirnici koi }e ja zgolemat alkalnosta, koi bi go dovele teloto vo ramnote`a i bi spre~ile da nastanat bolesta. Jabolkoviot ocet e edna od najdobrite namirnici koja ja zgolemuva alkalnosta. Od damnini ja- Zgolemuva~i na rizik od rak? e{ta~ki zasladuva~i se kancerogeni - Koga vo 1950 godina be{e objaveno deka }e se namalat kaloriite so zamena na {e}erot so ve{ta~ki zasladuva~i toa be{e golemo iznenaduvawe. Podocna so laboratoriski istra`uvawa se pojavi vo javnosta tvrdewe deka ve{ta~kite zasladuva~i predizvikuvaat tumor na mo~niot meur kaj staorcite i US Food and Drug Administration ja zabrani nivnata upotreba. I za saharinot isto taka be{e utvrdeno deka gi predizvikuva istite problemi, no ne be{e zabranet za upotreba. Sepak na site proizvodi vo razvienite zemji vo svetot vo koi ima ve{ta~ki zasladuva~ ima i predupreduvawe na pakuvaweto za mo`nost od pojava na rak na be{ikata. Kaj nas nema!? Realnost: Na listata posebno pod somnenie e aspartanot, bidej}i kaj onie koi go konsumirale ima zgolemen rizik za pojava na rak. Te~nost za plaknewe na ustata e opasna - Nekolku studii kon krajot na 70-tite iznesoa tvrdewe deka te~nostite za promivawe na ustata koi sodr`at etanol mo`at da predizvikaat rak vo oralnata regija. Drugi istra`uva~i pak tvrdat deka ovie te~nosti mo`at da imaat sli~no dejstvo na tkivata vo ustata kako {to imaat cigarite. Realnost: Dokazi protiv te~nosti za promivawe na ustata ima sosema malku, spored American Dental Association. Studiite ne poka`uvaat deka, na primer, brendovite so pogolema sodr`ina na alkohol pretstavuvaat pogolem rizik od onie so pomal procent. Te~nost za miewe na ustata e bezbedna koga se koristi spored upatstvoto, veli ADA, pa taka, vo zavisnost od proizvodot, mo`e da zna~i plaknewe edna{ ili dva pata dnevno i da ne se golta! Lu|eto koi pu{at, koi imaat familijarna istorija za rak na ustata, ili imaat drugi faktori na rizik, bi trebalo da odberat te~nost za promivawe na ustata bez alkohol za da bidat sigurni, velat od ADA. Statinite se {tetni - Dali ovie lekovi za sni`uvawe na holesterolot go zgolemuvaat rizikot od rak? Od 2007 navamu se pojavija studii so tvrdewe deka ova e vistina, a tvrdeweto e vrz V baza na istra`uvawa vo vrska so sporednite efekti na poedine~ni lekovi poznati pod nazivot statini: lovastatin, simvastatin, pravastatin, fluvastatin i atorvastatin. Istra`uva~ite otkrile deka za~esteno zemawe visoki dozi predizvikuva verojatnost za razli~ni vidovi rak, vklu~uvaj}i go i rakot na dojka, debelo crevo i prostata. Realnost: Vo 2008 godina so analiza na 15 klini~ki ispituvawa vo vrska so statinite, utvrdeno e deka niskoto nivo na LDL holesterolot, se povrzuva so zgolemen rizik za dobivawe na rak, a ne samiot lek. Spored Richard Karas od Bostonskiot univerzitet, ova istra`uvawe poka`uva deka zemaweto statini ne go zgolemuva rizikot od rak, tuku go namaluva rizikot od kardiovaskularni bolesti. Pritoa, napomnuvaat deka e bitno da se vnimava na dozata za da ne se namali mnogu holesterolot bidej}i toa e opasno i povrzano so zgolemen rizik od pojava na rak. Vo ovaa analiza u~estvuvale 170 000 ispitanici. Mobilnite telefoni imaat {tetno vlijanie vrz zdravjeto - Vo 1993 godina, eden ~ovek go optu`i proizvoditelot na mobilni telefoni direktno vo emisijata na Lari Keng, smetaj}i deka mobilniot telefon e vinoven {to negovata sopruga zabolela od rak na mozokot. So ova se digna lavina od tu`bi, no se potro{ija i milioni dolari vo istra`uvawe dali mobilnite telefoni se {tetni. Realnost: Vo najgolemata studija do denes objavena vo 2010 godina ne e potvrdeno, no i ne e negirano tvrdeweto za vrskata ma|u mobilnite telefoni i rakot na mozokot. Postojat i golem broj pomali istra`uvawa vo koi se tvrdi deka dolgotrajnoto zboruvawe po mobilen e {tetno, osobeno za malite deca i za trudnicite. Za volja na vistinata vo 13 000 ispitanici koi gi sledat desetina godini, nau~nicite otkrile ne{to pogolema stapka na eden od ~etirite vidovi mo{ne agresiven rak na mozokot. Vo istra`uvaweto nema podatoci kolku vreme korisnicite zboruvale po mobilen, {to mo`e da gi zamati rezultatite. Gradnik da ili ne - Vo 1995 godina odekna kako bomba vesta deka „grad- bolkoviot ocet e poznat kako lekovita namirnica. Slavniot Hipokrat u{te 400 godini pred Hrista mnogu bolesti lekuval so pomo{ na jabolkov ocet. Me{avina od voda i jabolkov ocet, bil omilen i osve`itelen pijalok na starite Rimjani. Vo ocetnata kiselina koja e priroden antiseptik i konzervans, vo jabolkoviot ocet se krijat pove}e od 90 razli~ni sostojki - vitamini, minerali i enzimi. Nau~nicite doka`ale deka jabolkoviot ocet vlijae na metabolizmot, go zajaknuva imunitetot, i e va`na namirnica za odr`uvawe na vitalnosta. Jabolkoviot ocet ima udel vo procesot na detoksikacija na organizmot, pomaga pri razgraduvaweto na prekumernite masnotii i go pottiknuva metabolizmot na pobrzo sogoruvawe na kaloriite. Sekojdnevno, nautro i nave~er, ispijte 2 ~ajni la`ici jabolkov ocet koj ste go razredile vo malku voda, i so toa odr`ete ja vitalnosta na va{iot organizam. Za dodatno zasiluvawe na lekovitiot ocet, dodadete malku med. Postojat i drugi pridobivki od ovoj plod koj za sre}a go ima vo izobilstvo na na{ite prostori. So postepeno grickawe i `vakawe na jabolkoto, go jaknete zabnoto meso, a so edna jabolka mo`e da ja is~istite usnata praznina od 90% bakterii koi predizvikuvaat karies. Kiselinata koja e vo jabolkite mo`e da pridonese za stopuvawe i na zabniot kamen. Vo jabolkite ima i serotonin, poznat kako “hormon na sre}ata”. Ako ste so lo{o raspolo`enie, posegnete kon jabolko i }e se ~uvstvuvate podobro! Jadete jabolko zaedno so lu{pa oti taa ima 6 pati pove}e vitamini od plodot. Korata sodr`i i pektin, vlakno koe na sebe vrzuva toksini i pomaga na crevata da gi isfrlat ostatocite od svarenata hrana. Kiselinata vo korata na jabolkoto go kontrolira nivoto na holesterol i {e}erot vo krvta, no gi zajaknuva i {titi muskulite na teloto od propa|awe. Sekoj den izedete edno jabolko i so toa spre~ete go nastanuvaweto na brojni zdravstveni tegobi. Konzumirajte jabolka od organsko proizvodstvo, a ako kupite jabolki koi se tretirani so pesticidi, sekako islupete gi, oti vo lu{pata ima najpove}e hemikalii. T.G. nikot mo`e da ubie” koja be{e napi{ana od eden tim na medicinski antropolozi. Vo napisot se tvrdi deka onie koi postojano nosat gradnik imaat mnogu pogolem rizik da dobijat rak na dojka od onie koi ne go nosat redovno. Tvrdeweto se temeli na faktot deka vo taka stegnatite gradi doa|a do natrupuvawe na kancerogeni toksini. Realnost: Stru~wacite naglasuvaat deka vrskata me|u rakot na dojkata i gradnikot ne e potvrdena, a ako voop{to postoi rizikot e pomal od onoj koj e predizvikan od prekumerna te`ina, starost ili nasledniot faktor. Naprotiv, se smeta deka gradnikot pomaga da ne se traumatizira tkivoto zaradi te`inata na masnoto tkivo koe go sodr`at. Postojat i drugi somnitelni proizvodi. Dali e seto ova to~no? Kako i da e ne e lo{o da se bide pretpazliv vo odnos na poso~enite ne{ta, ako ne zaradi drugo tuku poradi somne`ot {to se staveni na lista kako somnitelni! Od druga strana imajte go na um i faktot deka nekoi podatoci ne se objavuvat i ne se potvrduvaat zaradi profit na mo}nite kompanii, koi se proizvoditeli na odredeni proizvodi. M. Damjanoska [e}erot - ubiec Dijabetes - proverete go va{eto zdravje od doma! ijabetesot, ili {e}ernata bolest, e ~esto naru{uvawe na hormonalniot sistem, od koe zaboluva 1 od 70 lica. Bolesta se pojavuva kako posledica na naru{uvawe na nivoto na insulin vo krvta, hormon na pankreasot koj mu pomaga na telesniot sistem da ja preobrazi glikozata od krvta vo energija ili masti. Tipovi na dijabet: Tip 1 (insulin zavisen, mlade{ki dijabetes) koj se javuva poradi nedostatok na insulin vo organizmot, Tip 2 (insulin nezavisen dijabetes) koj se javuva kaj vozrasni lu|e (najgolem broj od dijabeti~arite go imaat ovoj oblik na dijabetes) kako posledica na nesposobnosta na organizmot delotvorno da gi prerabotuva {e}erite, i dijabetes koj se javuva za vreme na bremenosta. Lekuvaweto na dijabetesot vklu~uva regulirawe na nivoto na insulin vo organizmot so inzulinska terapija, fizi~ka aktivnost (dozirana potro{uva~ka na energija) i pridr`uvawe kon odreden na~in na ishrana (medicinska dieta), vo odreden slu~aj, ima mo`nost nivoto na {e}er da se regulira i so lekovi vo vid na tableti. Mereweto na nivoto na glikoza vo krvta e va`na preventivna merka so koja mo`e rano da se otkrie otstapuvawe od normalata, a za vreme na zaboluvaweto e va`en pokazatel za opredeluvawe na dozite za terapijata, za dozirawe na fizi~kite aktivnosti i za dozirawe na dietata. Ima nekolku metodi za merewe glikoza vo krvta. Mereweto vo medicinska ustanova e glavniot na~in za kontrola. Denes razvieni se i mnogu prakti~ni moderni digitalni aparati za samomerewe. Mera~ite na {e}er vo krv (kako na pr. Medisign – D Medisajn) ovozmo`uvaat pratewe na nivoto na {e}er vo krvta vo bilo koe vreme. Ova ovozmo`uva blagovremeno da se izbegne variraweto na nivoto na glikoza vo krvta, {to mo`e da dovede do pojava na mnogu nesakani efekti. Taka mo`e da se utvrdi potrebata za promena na doziraweto na insulinot. Noviot mera~ gi prati najnovite trendovi vo tehnologijata. Novite lenti za merewe glikoza se bez kodirawe i rezultatite se ot~ituvaat za mnogu brzo vreme. Mereweto e osnova za orientacija za potrebnite merki za da se odr`i normalnoto nivo na {e}er vo krvta. [e}ernata bolest e hroni~na i dolgotrajna. Bolniot }e ja ima cel `ivot iako naj~esto dolgi godini voop{to ne ja ~uvstvuva. Me|utoa od nea stradaat site organi, a nelekuvaweto mo`e da dovede duri i do smrt. [e}ernata bolest gi o{tetuva i najsitnite krvni sadovi vo okoto i bubrezite. ^estoto i redovno kontrolirawe na nivoto na {e}er vo krvta ovozmo`uva promenite i zaboluvaweto da se otkrijat vo rana faza i da se prevzemat soodvetni merki i lekuvawe za da se preveniraat komplikaciite. Vo Republika Makedonija postojat lu|e koi vo nivniot `ivot koristat insulin i do 50 godini i sepak do`ivuvaat dlaboka starost blagodarenie na redovnite kontroli, mereweto i pridr`uvaweto kon merki kako {to se stil na `ivot, aktivnost i terapija. Na{ite zdru`enija na penzioneri preku komisiite za zdravstvo programski organiziraat redovni akcii za merewe na {e}er vo krvta i krvniot pritisok sekoi ~etiri meseci, tri pati godi{no i taka im pomagaat na svoite ~lenovi za za~uvuvawe na zdravjeto. I.G. Antibioticite ne se hrana - nepotrebnoto koristewe ja namaluva nivnata delotvornost „Antibioticite ne se hrana - nivnoto nepotrebno koristewe ja namaluva nivnata delotvornost” e mototo na odbele`uvaweto na Evropskiot den na racionalna upotreba na antibiotici na stru~niot seminar na tema „Racionalna upotreba na antibiotici i prevencija na antimikrobna rezistencija“, koj se odr`a vo Veles, na 26 septemvri 2014 godina. FZOM ja poddr`uva kampawata za racionalna upotreba na antibiotici i vo pove}e navrati zema aktivno u~estvo vo promoviraweto na sovesen odnos na site osigurenici kon upotrebata na antibioticite. Svoe izlagawe na tema „Potro{uva~ka na antibiotici vo Republika Makedonija” na ovoj stru~en sobir ima{e Kristina Hristova, direktor na sektor faramcija pri Fondot za zdravstveno osiguruvawe na Makedonija koja vo svoeto izlagawe me|u drugoto re~e: - Racionalnoto koristewe na lekovi, a osobeno na antibioticite e prioritet na zdravstvenite vlasti, ~ija primarna cel e za{tita na zdravjeto na gra|anite i na idnite generacii. Antibioticite se edni od najva`nite terapevtski revolucionerni otkritija vo medicinskata istorija i se esencijalna alatka za modernata medicina - hirur{kite proceduri i transplantacii ne mo`at da se sprovedat bez niv. Za `al, antibioticite se podlo`ni na zloupotreba, na primer koga antibioticite se propi{uvaat za virusni infekcii kade tie ne deluvaat, - istakna Hristova. Fondot za zdravstveno osiguruvawe na Makedonija e aktiven u~esnik vo pove}egodi{nite aktvnosti i napori za podigawe na svesta za racionalna upotreba na antibiotici i e partner na Svetskata zdravstvena organizacija SZO, na Ministerstvo za zdravstvo i na Institutot za javno zdravje vo borbata za zdrava nacija i zdravo pokolenie, bidej}i, ova mo`e da se postigne samo dokolku site u~esnici vo lanecot na zdravstvoto, zapo~nuvaj}i od lekarite koi propi{uvaat i prepora~uvaat lekovi, farmacevtite koi izdavaat lekovi, pacientite koi gi koristat lekovite, snabduva~ite na lekovi, proizvoditelite, distributerite i zdravstvenite vlasti, imaat ista cel, iskorenuvawe na navikata za neracionalna upotreba na antibiotici. Predupreduvaweto e tokmu navreme, koga vremeto e promenlivo i ambulantite se polni so bolni. Zaklu~okot e ednostaven i za mnogumina poznat. Ne zemajte antibiotici na svoja raka. Zemajte, ~aevi, vitamini, pile{ka supa, limun... Antibiotici samo vo konsultacija so lekar! B. Arsov ZP Radovi{ i Kon~e Zdravstvena edukacija o povod Nedela na borba protiv {e}ernata bolest, vo Klubot na penzionerite na Radovi{, na 16 10. 2014 be{e izvr{ena edukacija, preventiven pregled i merewe na {e}erot vo krvta na pove}e penzioneri. So ovaa humana aktivnost u{te edna{ se potvrdi, ve}e vospostavenata dobra sorabotka na relacija penzionerite, Crveniot krst, Zdravstveniot dom i dijabeti~arite. Na po~etokot od ovoj nastan prisutnite bea pozdraveni od Jordan Kostadinov, pretsedatel na ZPORK-Radovi{ i Kon~e, Koce Angelov - sekretar na Crven krst Radovi{i D-r Monika Ristovska, koja odr`a predavawa na tema „[e}erna bolest i prevencija od komplikacii kaj dijabeti~arite”, pri {to istakna deka {e}ernata bolest se P defenira kako endokrinolo{ko metaboli~ko naru{uvawe koe go karakteriziraat visokoto nivo na glikoza vo krvta, prosledeno so naru{en metabolizam. Isto taka, taa naglasi deka informiranosta i disciplinata se posebno va`ni za ovie lu|e i od tie pri~ini se dr`at ovie edukativni sredbi. Potoa dodade, deka glavna cel e da se spre~i zgolemuvaweto na nivoto na {e}erot vo krvta so {to }e se izbegne napreduvawe na bolesta koja spa|a vo grupata na hrono~ni bolesti. Poradi aktuelnosta na temata bea postaveni mnogu pra{awa, a d-r Monika vo iscrpnite odgovori, posebno ja istakna potrebata od sekojdnevno edno~asovna fizi~ka aktivnost koja ima pozitivno vlijanie vo regulacijata vo {e}erot vo krvta. Kako rizi~ni faktori taa gi navede, na~inot na ishranata, pu{eweto, alkoholot i sekako genetskata predizpozicija. Potoa sleduva{e preventiven pregled za site penzioneri, a na pogolem del od penzionerite im be{e proveren i {e}erot vo krvta. Nastanot be{e odbele`an i od strana na lokalnite mediumi TVEMI i TV-KOBRA Q. Mladenovska REKLAMI 18 P E N Z I O N E R plus oktomvri 2014 P E N Z I O N E R plus ZABAVA 19 oktomvri 2014 Di me M.T. KRSTOZBOR ZANIMLIVOSTI > Makedonskiot rudnik „Al{ar” na planinata Ko`uv e edinstvenoto nao|ali{te vo svetot na talium i potencijalen „rudnik” na ekolo{ki ~ista energija. Od 2004 godina rudnikot e evidentiran kako spomenik na prirodata i del od mre`ata na „Emerald”, mre`a za zatita na prirodnite retkosti. > Najkvalitetniot opium na svetot e makedonskiot. Vtoriot po kvalitet e pakistanskiot so 7 morfiski edinici, a po niv sleduvaat drugite so pomalku edinici. > Pe{terata Pe{na vo Makedonski Brod vo „Wujork tajms” e opi{ana deka e identi~na kako izmislenite pe{teri vo „Gospodarot na prstenite”. > Vo Bitola se {koluval tatkoto na moderna Turcija Kemal Ataturk, a negoviot tatko e roden vo ovie krai{ta. > Za tatko na modernoto voeno in`enerstvo se smeta Dijad, koj vo vremeto na Aleksandar Makedonski izmislil niza opsadni ma{ini. > Muzikata vo Makedonija datira od 11 vek. Bolowskiot psaltir e napi{an so kirilica vo ohridskoto selo Ravne, a vo Ohridskiot muzej se ~uvaat notni pisma. > Najstaro drvo vo Makedonija e Platanus Orientalis vo Ohrid, poznato kako ~inaroti e od 9. vek. > Najpoznatata pesna za Palestina i nejzinata himna e napi{ana od Makedonec. Pande Manojlov, novinar i pisatel od Bitola, napi{al pesna za Palestina vo dale~nata 1982 godina i ja objavi vo vesnikot „Nova Makedonija”. Denes taa e himna na arapskiot svet. > Prvata zoolo{ka gradina na Balkanot e zoolo{kata vo Skopje. > Grobot na slavniot Grk Zorba e na gradskite grobi{ta vo Butel. Aleksis Georgios Zorba, koj bil inspiracija za romanot „Grkot Zorba”, `iveel vo Skopje, imal `ena i deca i vo 1942 po~inal vo Skopje. > Eden od pre`iveanite od „Titanik” e Makedonec. Stojko Dodolovski od seloto ^u~er, Skopska Crna Gora, vo posleden moment prekupil karta od eden pop i se ka~il na „Titanik”. Koga brodot tonel toj se frlil vo vodata i se obidel da se ka~i na spasuva~ki brod, no bogati lu|e koi ve}e bile na brodot go izbrkale i ne mu dozvolile da se ka~i. Plival sè dodeka ne go na{ol edinstveniot od ekipa`ot {to se vratil po pre`iveani. > Prvata `elezni~ka pruga na Balkanot, Solun - Skopje, e izgradena vo 19 vek. > Sto i dvaesette kameni kukli vo Kuklica vo blizinata na Kratovo se stari 10 milioni godini (a za malku }e gi potopele so ve{ta~ko ezero nekoi neuki generacii). > Lesnovskiot manastir e prv kulturen i obrazoven centar na Balkanot. Vo nego postoelo kni`evnoto u~ili{te „Lesnovski skriptorum”, i toa u{te od polovinata na 11 vek, no i kaligrafsko (prepi{uva~ko) formirano vo 13 vek. Sè do 40-tite godini od 19 vek vo manastirot se nao|ala i najgolemata biblioteka na Balkanot, so ogromen fond na knigi i rakopisi sobirani od najstarite vremiwa i najdale~nite kraevi, no i sozdavani tuka vo Makedonija. Sekako deka ima u{te mnogu ne{ta {to ne gi znaete, a ne se pomesteni vo ovoj tekst. Koga jas bev u~enik be{e mnogu popularno mototo: "Zapoznej ja svojata tatkovina, i pove}e }e ja saka{“. Jas bi dodala: "i }e bide{ gord {to ti e tatkovina!” Z.K. Humor \ Se vozat Ram~e i Nexmie vo kola koga Nexmie \ zabele`uva mikrobranova pe~ka na patot. - Brzo Ram~e, zemi ja mikrobranovava! Izleguva Ram~e, ja grabnuva pe~kata, ja stava vo kola i trgnuva. Dve minuti posle toa policaec gi brka, zastanuva i pra{uva: - Dobro be, biva{e li radarot da mi go soberete * * * Se vra}a Trpe doma od slu`ben pat i ja zateknuva Trpana so ma` vo krevetot: - Trpano mori, {to pravi ~ovekov vo mojot krevet?! - ^uda, ma`u. ^uda pravi! * * * Gledam si se razvrednil kom{ija, si re{il da ~isti{. - Ne be, se selam. * * * Mlad ~ovek e primen na rabota vo golem supermarket i prviot den go pre~ekuva menaxerot, go pozdravuva srde~no i mu veli: - Tvojata prva zada~a denes }e bide da go izbri{e{ podot. SKANDI TURKO MA[KO IME DETE BEZ RODITELI AMADEO AVOGADRO SULFUR SKANDI JADEWE “AVENIJA“ OTROVNA MORSKA RIBA @ENSKO IME @ENSKI SOBI VO MUSL. KU]A MO^EN MEUR UBIEC OD ZASEDA BLOKADA, POEMA OD LAZAROV. BEZO^NIK GRAD VO UNGARIJA NORVE[KA KRUNA SOL NA OKSALNA KISELINA AMER. RAZUZ. SLU@BA EDEN ME\U. JAZIK ANRI RABO ALEKSANDAR IVANOVSKI ZATKA USLOVENO DOPIR JOD NEOPHODEN PREHRAMBEN PRODUKT VID ZEMEN SAD LITAR ITAL. @. IME “NARODNO OSLOB. BORBA“ SKANDISKANDINAVSKA BAJKA ROMAN OD STREZOV. VULKANSVULKANSKI OTVOR SKANDI DEL OD VAGA RASKVASERASKVASENA ZEMJA NAREDBA PIKNIK MALAJSKI OSTROV ZA STRELI PROZOREC KAJ PALATITE DECA BEZ RODITELI FERIBOT ISTORI^AROT NEVIZADE STAROGR^KI GRAD KUTII SELO VO GOSTIVAR EDEN HOROSKOPHOROSKOPSKI ZNAK @. IME (LARISA) - Ama jas sum fakultetski obrazovan. - Of lele, izvini. Daj mi ja metlata, jas }e ti poka`am kako. * * * Postar ~ovek vozi po avtopat, koga zayvonuva negoviot mobilen telefon. Se javuva `ena mu i celata voznemirena mu veli: - [totuku slu{nav na vesti deka nekoja kola vozi vo sprotiven pravec na avtopatot. Te molam vnimavaj! - Edna kola??? Po |avolite, gi ima stotici! * * * Doa|a prvoodelenecot Kire od u~ili{te. Dedo mu go pra{uva: - Kako be{e na u~ili{te? - Dobro. - A u~itelkata kakva ti e? - Glupava. Ni{to ne znae, se ne pra{uva nas! * * * Go pra{uvaat eden direktor kakva sekretarka e najdobra. Toj im odgovoril: - Mlada, atraktivna koja ima 20 godini i po mo`nost iskustvo od 30 godini. Iako bi se zadovolil i da e obratno. ANRI RABO BUKVA OD GLAGOLIGLAGOLICATA SELO VO GEVGELIJA ZAMENSKA FORMA OD TIE NATRIUM VASIL ATANASOV ANDALUZISKI POET RUSKA ARTISTKA TON STAR @ITEL NA MEKSIKO OSTATOK OD GOREWE STARICI KOPA^ VID DAB ALUMINIUM INIC. NA PISATELOT ARSOVSKI PRA[ALNA ZAMENKA VID ZANAET^IJA MERKA ZA EL. KAPACITET [VAJC. PISATEL LEON “IBIDEM“ ALT DODATOK VO JADEWETO AMAL BIBLISKO PLEME SULFUR TENISERKATA NA FOTOSOT NORVE[KI [AHIST TERJE SULFUR GERM. PISATEL (FAUST) @AK ARTIN “AVENIJA“ ARTISKATA MARGARET RUDARSKO ENER. KOMBINAT @ABA A.@. AMPER ANI @IRARDO KETLIN TARNER Itar Pejo i selanite ribolovci Trgnale eden den nekolku mariovci na Crna Reka da lovat ribi. Lovele {to lovele, si kinisale da si odat doma. Taman trgnale, nekoj svikal: - More selani, nie lovevme {to lovevme, fativme baa|i riba, ama koj znae dali nekoj se udavil. Ne e lo{o da se prebroime! Eden od niv po~nal da broi. Eden dva, tri, ~etiri, doteral do osum. Lele, lu|e, bevme devetmina, sega sme osum, eden }e da se udavil. Zel drug da broi, pa zel tret, pa se izleguvalo osum, pa osum. Rasplakani trgnale kon doma, popat gi sretnal Pejo. - [to vaka lu|e, {to se slu~ilo?! Otkako mu objasnile deka eden od niv nedostasuva, Pejo gi poglednal, gi prebroil vo sebe i M.T. sfatil vo {to e rabotata. Za da gi nasamari za nivnata glupost, im rekol: - Lesno }e proveram xanam. Ajde legnete tuka vo pesokot i zabodete gi nosevite vo nego, kolku dupki }e napravite, tolkumina ste `ivi. Legnale vo `e{kiot pesok i napravile po edna dupka. Pejo po~nal da gi broi - izlegle devet. Se izraduvale selanite {to nikoj ne se udavil i mu dale na Pejo od ribite za da mu ja platat mudrata postapka. VIDICI 20 P E N Z I O N E R plus 13-ti republi~ki invalidski sportski natprevari na ZIT i KIP na RM - „Butel 2014” Tetovskite sportisti sevkupen pobednik o vesela atmosfera, prekrasen ambient i ubava priroda so mnogu zelenilo, na 14-ti septemvri 2014 godina, vo krugot na restoranot „^ardak”, na padinite na Skopska Crna Gora, nedaleku od Skopje, se odr`aa 13-tite Republi~ki invalidski sportski natprevari vo organizacija na Sojuzot na ZIT i KIP na RM i V doma}inot ZIT i KIP Butel - Skopje. Vo odli~na organizacija, vo 6 disciplini, se natprevaruvaa okolu 80 natprevaruva~i od zdru`enijata: Gazi Baba - Skopje, Strumica, Centar Skopje, Gostivar, Ko~ani, Kisela voda - Skopje, Aerodrom - Skopje, Tetovo i Butel - Skopje. Na po~etokot, sportistite, gostite i drugi prisutni na natprevarite, gi pozdravi i im posaka dobredojde i dobro zdravje, a na sportistite dobri rezultati, pretsedatelkata na ZIT i KIP - Butel - Skopje, Olivera Dimkovska, koja pritoa istakna deka ovie natprevari se zna~ajni i po toa {to penzionerite si razmenuvaat mislewa i steknuvaat novi iskustva. So prigodni zborovi do sportistite i gostite se obrati i pretsedatelot na SZPM, Dragi Argirovski, pri {to ja naglasi pridobivkata od vakvite sportski natprevari vo sozdavaweto bliski me|usebni odnosi i dru`ewe, bez ogled na nacionalnosta i etni~- kata pripadnost. - Dru`eweto, prijatelstvoto i so`ivotot e na{ imperativ, glavna cel i prioritet - re~e Argirovski. Toj pri toa gi pozdravi u~esnicite i im posaka dobro zdravje i uspe{no natprevaruvaweto. Pozdraven zbor odr`a i prateni~kata vo Sobranieto na RM od op{tina Butel, Vesna Dim~evska- Ilievska, koja im posaka na sportistite i prisutnite, dobro zdravje, dolg `ivot i u{te mnogu vakvi sportski natprevari. Toplo dobredojde, sportska sre}a i ubav prestoj na sportistite i prisutnite im posaka i pretsedatelot na Sojuzot na ZIT i KIP Gido Boj~eski, pri {to naglasi: - Sportskite natprevari od godina vo godina dobivaat vo masovnost, no impresioniraat i so postignatite rezultati. Proglasuvaj}i gi igrite za otvoreni, na sportistite im posaka fer borba i dobri sportski rezultati. Po oficijalniot del, sportistite gi zazedoa svoite mesta na sportskite tereni. Nivnata spremnost i `elba be{e vidliva za postignuvawe dobri rezultati kako za sebe, no i za svoite zdru`enija. [ah - [ahistite od Tetovo - ekipno, go osvoija prvoto mesto. Vtoroto mesto i pripadna na ekipata od Gostivar, a ekipata od Butel go osvoi tretoto mesto. Strelawe so vozdu{na pu{ka ekipno ma`i, Tetovo go osvoia prvoto mesto, kako i `enite od istiot grad, bidej}i nemaa konkurencija, be{e prijavena samo nivnata ekipa. Pikado - Prvoto mesto ekipno ma`i, go osvoija sportistite od Butel, vtoroto ekipata od Tetovo, a treta be{e rangirana ekipata na Gazi Baba. @enskata ekipa od Butel go osvoi prvoto mesto, vtoroto Tetovo, a tretoto Gazi Baba. \ule - Vo ovaa sportska disciplina najdobri poedinci bea Toni Vu~kovski i Vase Stefanovski od Tetovo i Petar Jovanovski od Gazi Baba, dodeka vo `enska konkurencija najdobra be{e Ratka Gavrilova od Gazi Baba, vtora oktomvri 2014 be{e Blagica Di{evska, a treta Ratka Milevska i dvete od Tetovo. Skok od mesto - Vo ma{ka konkurencija najdaleku skokna Alili Sadula od Tetovo, vtor be{e Qube Ameski od Gazi Baba i tret Stojan Siqanovski od Gostivar, a kaj `enite najdobra be{e Rosa \ur~inovska od Tetovo, pred Jagotka Zivosovska od Butel i treta be{e Eli Ko~ovska od Tetovo. Brzo odewe na 80 metri ma`i - vo ovaa disciplina ima{e najjaka konkurencija. Prvoto mesto go osvoi Slavko Traj~evski od Tetovo, vtor be{e Kiro Dimitrievski od Gazi Baba, a tret Cvetko Momirovski. Vo `enska konkurencija na 60 metri najdobra be{e Slobodanka Dobrevska od Tetovo, vtora Lile Radevska od Gazi Baba i tretoto mesto i pripadna na Vera Andonova od Butel. Ovie 13-ti po red invalidski sportski natprevari, zavr{ija so proglasuvawe na najdobrite natprevaruva~i, a vo vkupniot plasman Tetovo go osvoi prvoto mesto i peharot. Dru`eweto prodol`i so pesna i oro vo restoranot „^ardak”. Vasil Pa~emski Republi~ki sportski natprevari na invalidskite penzioneri ZP \or~e Petrov i ZP Saraj [est prvi mesta za {tipjani Penzionerska sredba vo rekreativniot centar Saraj o povod tradicionalnata manifestacija "Pastrmajlijada” vo organizacija na Sojuzot na invalidskite penzioneri na Republika Makedonija, na 28mi septemvri 2014 godina, na terenite okolu hotelot "Izgrev” se odr`aa republi~kite sportski natprevari na invalidskite penzioneri, a doma}in be{e Zdru`enieto na invalidski penzioneri [tip. Na ovogodi{nite penzionerski sportski igri bea prijaveni 8 zdru`enija na invalidski penzioneri so 85 natprevaruva~i. U~esnicite i prisutnite gi pozdravi i igrite gi otvori presedatelot na Sojuzot na invalidskite penzioneri na Republika Makedonija Qubomir Janev. Vo svoeto obra}awe toj naglasi deka na invalidskite penzioneri im se potrebni redovni sportski aktivnosti za da ja za~uvaat zdravstvenata i fizi~kata kondicija i da go podobrat kvalitetot na `ivotot. Zatoa, kako re~e, na{a obvrska e P po~esto da organizirame sportski aktivnosti pome|u zdru`enijata i vo samite zdru`enija. Invalidskite penzioneri se natprevaruvaa so ekipi vo ma{ka i vo `enska konkurencija vo slednite sportski disciplini: tegnewe ja`e, tr~awe, frlawe |ule, pikado i {ah. Natprevarite protekao vo dobra organizacija i primerno odnesuvawe na site u~esnici. Najdobri rezultati vo disciplinata tegnewe ja`e - `eni postigna ZIP [tip, zad koe, na vtoro mesto se plasira ZIP Sveti Nikole, a na treto ZIP Kumanovo. Vo disciplinata tegnewe ja`e - ma`i prvo mesto zazede ZIP Kumanovo, vtoro ZIP Sveti Nikole i treto ZIP [tip. Vo frlawe |ule - ma`i, najdobro be{e ZIP [tip, pred ZIP Sveti Nikole i ZIP Prilep. Vo `enska konkurencija vo frlawe |ule, prvoto mesto go osvoi ZIP [tip, vtoroto ZIP Sveti Nikole i tretoto ZIP Kumanovo. Vo pikado - ma`i, najdobra be{e ekipata od ZIP [tip, vtoroto mesto im pripadna na natprevaruva~ite od ZIP Prilep, a tretoto ZIP Kumanovo. Najdobri pikadistki bea `enite od ZIP [tip, pred natprevaruva~kite od ZIP Kavadarci i ZIP Kumanovo. Vo disciplinata {ah se natprevaruvaa samo ma`i, a najdobra be{e ekipata od ZIP [tip, dodeka vtoroto mesto go osvoi ekipata od ZIP Sveti Nikole, a tretoto ekipata od ZIP Kumanovo. Na krajot bea proglaseni i poedine~ni pobednici i toa vo disciplinata frlawe |ule - `eni Sofija Mihajlova, frlawe |ule - ma`i Traj~e Traj~ev, pikado - `eni Malinka Janeva, pikado-ma`i Mi~o Srcev i {ah - ma`i Van~o Sokolov. Po zavr{uvaweto na natprevarite vo hotelot "Izgrev” be{e organizirana sredba i dru`ewe na u~esnicite so vesela muzika, igrawe i peewe i so nade` deka narednata godina povtorno }e se sretnat, }e sportuvaat i drugaruvaat. S. Mihajlova o povod odbele`uvaweto na Denot na penzionerite na Makedonija, Denot na op{tina \or~e Petrov, 20ti septemvri i 23 godini nezavisna i samostojna Republika Makedonija, zdru`enijata na penzioneri od \or~e Petrov i Saraj, organiziraa penzionerska sredba vo Rekreativniot centar Saraj. Na ovaa sredba, koja ve}e stanuva tradicionalna, dojdoa golem broj penzioneri od dvaesetina zdru`enija od Makedonija, da drugaruvaat so prirodata i so svoite kolegi od cela Makedonija. Najprvo na prisutnite im se obrati prviot ~ovek na ZP \or~e Petrov, Metodija Novkovski, koj im go ~estita{e Denot na penzionerite, posakuvaj}i im toplo dobredojde, prijaten prestoj i ubava zabava. Vo pozdravniot zbor, pretsedatelot na ZP Saraj, Rufat Ramadani, naglasi deka posebno zadovolstvo mu pretstavuva vakvoto dru`ewe i se zalo`i ovaa sredba da prerasne vo tradicionalna, so {to }e se zajakne multietni~nosta. Toj im posaka na prisutnite ovoj den da go pominat so muzika i oro. Vo imeto na op{tinata Saraj, sekretarot na op{tinata Xeqaq Jakupi, gi pozdravi prisutnite i im posaka prijaten prestoj. Toj posebno se zadr`a na dobrata sorabotka so Zdru`enieto na penzionerite vo op{tinata Saraj i izrazi podgotvenost za ponatamo{na sorabotka i pomo{. Prisutnite i gostite gi pozdravi i gradona~alnikot na op{tina \or~e Petrov, Sokol Mitrovski, koj ~estitaj}i im go praznikot im posaka vakvite dru`ewa da im bidat del od nivniot `ivot, a mladite da u~at od penzionerite. P Na sredbata, prisutnite gi pozdravi i im go ~estita{e Denot na penzionerite 20-ti septemvri, pretsedatelot na SZPM, Dragi Argirovski. Vo svoeto obra}awe toj se osvrna na postoeweto na penzionerskata organizacija vo Makedonija od 1946 godina, pa se do denes koga taa prerasna vo zna~ajna organizacija. Toj gi istakna proektite {to Sojuzot gi ostvaruva vo ramkite na sorabotkata so Vladata, i gi navede pridobivkite {to gi imaat penzionerite. Vo svoeto obra}awe, gradona~alnikot na Skopje, Koce Trajanovski, re~e deka mu e milo {to e me|u penzionerite i istakna deka tie zaslu`uvaat iskrena poddr{ka vo site nivni aktivnosti. ^estitaj}i im go praznikot, toj im posaka mnogu dru`ewa, sre}a, zdravje i dolg `ivot. Na krajot od sobirot, prtsedatelot na SZPM Dragi Argirovski, po povod Denot na penzionerite na Makedonija priredi priem za pretrsedatelite i pretstavnicite na zdru`enijata, prisutni na sredbata. Sredbata be{e dobro osmislena i organizirana, dru`eweto trae{e re~isi cel den so pesna i oro. V. P. P E N Z I O N E R plus oktomvri 2014 IZBOR 21 IZBOR 22 P E N Z I O N E R plus oktomvri 2014
© Copyright 2024 Paperzz