exofyllo 68-2:Layout 1 6/3/10 10:18 PM ΝΕΑ ΥΓΕΙΑ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥΠΟΛΕΩ Σ 25 115 27 ΑΘΗΝΑ ΤΕΥΧΟΣ 68 ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΪΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 Page 1 NEA YΓEIA ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ ΠΡΟΑΓΩ ΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ • ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ/ ΘΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ • ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΕΣΩ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΥΒΡΙ∆ΙΚΑ ΠΛΟΙΑ • ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ K Ω∆ ΙΚ ΟΣ: 22 81 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 1 Στις δύσκολες ώρες που περνάει η χώρα, κάθε Έλληνας και κάθε Ελληνίδα, πέρα από τις θυσίες που καλείται να κάνει, θα πρέπει να συµβάλλει µε κάθε δυνατό Ω τρόπο στη διαµόρφωση ενός καλύτερου αύριο. Με ένα τέτοιο αίσθηµα ευθύνης ρες ευθύνης ανέλαβα την Προεδρία του Εθνικού Οργανισµού Φαρµάκου. Το φάρµακο αποτελεί έναν από τους πιο ευαίσθητους και κρίσιµους τοµείς στην άσκηση πολιτικής υγείας και ένα από τα πιο επίµαχα ζητήµατα στη συγκράτηση των δαπανών υγείας. Από την άλλη, στην πολιτική φαρµάκου εµπλέκονται άµεσα ΠEPIEXOMENA 4 τρία διαφορετικά Υπουργεία (Υγείας, Οικονοµικών, Εργασίας) και αρκετοί διαφο- Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΙΝΗΤΕΣ ΜΟΝΑ∆ΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ∆ΥΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΑ∆ΩΝ ΕΠΑΨΥ Σ. ΠΑΝΤΕΛΙ∆ΟΥ & Σ. ΣΤΥΛΙΑΝΙ∆ΗΣ ρετικοί φορείς, καθιστώντας δύσκολo τον σχεδιασµό και συντονισµό της κυβερ- 5 τεύσει όλες του τις δυνάµεις και να αναλάβει σηµαντικές πρωτοβουλίες που θα ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΥ ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΥΓΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Θ. ΒΛΑΣΤΟΣ 6 ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ∆ΗΜΟΥ ΡΕΘΥΜΝΗΣ Α. ΜΑΜΑΛΑΚΗ , Μ. ΜΠΟΥΡΝΕΛΗΣ & Ε. ΧΡΥΣΟΥ νητικής πολιτικής. Σ’ αυτό το προβληµατικό περιβάλλον ο ΕΟΦ οφείλει να επιστρασυνδράµουν στην αποτελεσµατική αντιµετώπιση των σηµερινών προβληµάτων αλλά και των πολλαπλών προκλήσεων, προκειµένου να µετατρέψουµε τη σηµερινή κρίση σε ευκαιρία για τη χώρα µας. 7 «E-HEALTH» ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Μ. ΤΣΙΡΙΝΤΑΝΗ & Σ. ΣΟΥΛΗΣ 8 Η ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΩΣ ∆ΡΑΣΗ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ: Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΗΜΕΡΑΣ ΒΑΒΕΛ Ν. ΓΚΙΩΝΑΚΗΣ & Μ. ΜΑΝΣΟΛΑ 9 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙ∆ΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΝ∆ΥΝΑΜΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Γ. ΠΙΕΡΡΑΚΟΣ & Α. ΓΟΥΛΑ 10 Η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας επέλεξε για τις τέσσερις άλλες θέσεις του ∆.Σ. του ΕΟΦ, πολύ αξιόλογα στελέχη µε µακρά και καταξιωµένη πορεία στο χώρο του φαρµάκου. Μαζί τους και µαζί µε τα στελέχη του ΕΟΦ, ξεκινάµε µία συλλογική προσπάθεια µε υψηλούς στόχους. Μόνο που, για να πετύχουµε τους στόχους αυτούς, θα πρέπει να δοθούµε ολόψυχα και χωρίς άλλες δεσµεύσεις στην κοινή αυτή προσπάθεια. Γεγονός που σηµαίνει, πως εγώ τουλάχιστον, θα πρέπει ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ Μ. ΛΕΙΒΑ∆ΙΤΗΣ να παραιτηθώ ή να αποσυρθώ από αρκετές άλλες επιστηµονικές και επαγγελµα- 11 τικές δραστηριότητες, όπως από διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προ- ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ HOME – START Χ. ΚΥΡΚΙΤΣΟΥ 12 ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ/ ΘΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ∆. ΧΡΙΣΤΑΚΟΥ 13 ληπτικής Ιατρικής και από εκδότης του περιοδικού Νέα Υγεία. Είµαι σίγουρος όµως, πως άξιοι συνεργάτες θα συνεχίσουν µε επιτυχία τις καταξιωµένες αυτές δραστηριότητες, που ξεκινήσαµε πριν από 20 περίπου χρόνια. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΕΣΩ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΥΒΡΙ∆ΙΚΑ ΠΛΟΙΑ Ν. ΘΑΝΟΥ 14 ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Μ. ΓΙΑΧΝΗ 15 -16 ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 17 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 18 ΝΕΕΣ ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ 19 ΠΡΟΣΕΧΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ NEA YΓEIA Τριµηνιαίο Ενηµερωτικό Περιοδικό Αλεξανδρουπόλεως 25, 115 27 Αθήνα • τηλ.: 210 - 74 82 015, fax: 210 - 7485872, e-mail: chsr@med.uoa.gr, website: www.neahygeia.gr Γραµµατεία Σύνταξης: Χριστίνα ∆ηµητρακάκη, Ηρώ Σχορετσανίτη, Χριστίνα Βλαχοπούλου, ∆ήµητρα Πετανίδου Καλλιτεχνική Επιµέλεια: Κώστας Βοσταντζόγλου Εκδότης: Χριστίνα ∆ηµητρακάκη, • Ιδιοκτήτης: Χριστίνα ∆ηµητρακάκη, Παραγωγή - Εκτύπωση: Άρτιον Γραφικές Τέχνες ΑΒΕΕΕ • Εξώφυλλο: Ivan Rabuzin, My son, 1966 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 2 Οι Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας βορειοανατο- Η Εµπειρία από τις Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας Βορειοανατολικών και ∆υτικών Κυκλάδων ΕΠΑΨΥ Στέλλα Παντελίδου, Επιστηµονική Υπεύθυνη Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας ΒΑ Κυκλάδων ΕΠΑΨΥ, Ψυχολόγος MSc Στέλιος Στυλιανίδης, Αν. Καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής Παντείου Πανεπιστηµίου, Επιστηµονικός ∆ιευθυντής ΕΠΑΨΥ 4 λικών και δυτικών Κυκλάδων (ΕΠΑΨΥ) παρέχουν υπηρεσίες σε 11 νησιά των Κυκλάδων τα τελευταία 5 χρόνια, µε έδρα στην Πάρο και στη Μήλο αντίστοιχα. Οι υπηρεσίες παρέχονται από κλιµάκιο αποτελούµενο από ψυχολόγους, ψυχίατρο και παιδοψυχίατρο που µεταβαίνουν σε κάθε νησί για 2 ηµέρες ανά δεκαπενθήµερο (συνολικά εργάζονται 22 ειδικοί ψυχικής υγείας). Βασική αρχή λειτουργίας των Μονάδων, εκτός από την παροχή υπηρεσιών διαγνωστικής εκτίµησης και θεραπευτικής παρέµβασης σε παιδιά και ενήλικες που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές, αποτελεί και η ανάπτυξη δράσεων στο χώρο της προαγωγής ψυχικής υγείας. Λ αµβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα της περιοχής ευθύνης των Κινητών Μονάδων, έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια ειδικές δράσεις Αγωγής και Προαγωγής Ψυχικής Υγείας. Οι δράσεις που υλοποιήθηκαν είχαν τους παρακάτω στόχους: © Την καταγραφή αναγκών σε επίπεδο ψυχικής υγείας. © Την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσµού, καθώς και ειδικών οµάδων πληθυσµού γύρω από θέµατα ψυχικής υγείας. © Την καταπολέµηση του στίγµατος για την ψυχική διαταραχή και την ανάδειξη της αναγκαιότητας για αναζήτηση βοήθειας από ειδικό. © Την εκπαίδευση επαγγελµατιών υγείας για την έγκαιρη αναγνώριση και διαχείριση ψυχιατρικών περιστατικών. © Την ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση συγκεκριµένων κατηγοριών επαγγελµατιών (επαγγελµατίες κοινωνικών φορέων, εκπαιδευτικοί, αστυνοµικοί, λιµενικοί, εισαγγελείς, ιερείς κ.λ.π.). © Την ανάπτυξη δικτύου τοπικών φορέων. © Την οργάνωση ερευνών-παρεµβάσεων στον τοµέα της προαγωγής ψυχικής υγείας. Ιατρικής (ΕΛΕΓΕΙΑ) στη Σύρο και στην Πάρο, ενώ ανά έτος πραγµατοποιούνται εκπαιδευτικά σεµινάρια σε κάθε Κέντρο Υγείας µε θέµατα σχετικά µε αναγνώριση ψυχικών διαταραχών, χειρισµό επειγόντων ψυχιατρικών περιστατικών, στοιχεία ψυχοφαρµακολογίας κ.λ.π. © Συγκρότηση Τοπικών Επιτροπών Ψυχικής Υγείας ανά νησί µε συµµετοχή των ειδικών ψυχικής υγείας των Κινητών Μονάδων και εκπροσώπων της ΠΦΥ, των τοπικών κοινωνικών φορέων, της αστυνοµίας, του λιµενικού σώµατος, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Εκκλησίας. Στόχος των επιτροπών είναι η εκτίµηση και η καταγραφή αναγκών, η αποτελεσµατικότερη διασύνδεση των φορέων, η οργάνωση κοινών δράσεων και η παραποµπή περιστατικών. © Ευαισθητοποίηση Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην αναγκαιότητα στήριξης των δράσεων ψυχικής υγείας: συµµετοχή ∆ήµου Πάρου σε επιστηµονικά συνέδρια του Π.Ο.Υ. στο εξωτερικό ως παράδειγµα καλής πρακτικής συνεργασίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης µε την Κινητή Μονάδα. © Υλοποίηση επιδηµιολογικής έρευνας σε συνεργασία µε το Πάντειο Πανεπιστήµιο και το Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων για την εκτίµηση επικράτησης κοινών ψυχικών διαταραχών στο γενικό πληθυσµό και στους µαθητές λυκείων της Πάρου και της Αντιπάρου. Τα αποτελέσµατα της έρευνας συζητήθηκαν σε ανοικτή εκδήλωση µε τον τοπικό πληθυσµό, τους φορείς του νησιού και την τοπική αυτοδιοίκηση. Στο άµεσο µέλλον προγραµµατίζονται επίσης εκ- παιδευτικά σεµινάρια για τους αστυνοµικούς των Κυκλάδων (χειρισµός εισαγγελικών εντολών για ακούσιες νοσηλείες, χειρισµός περιστατικών κακοποίησης), εκπαιδευτικά σεµινάρια για τους ιερείς, ανάπτυξη δράσεων για την πρόληψη της κατάθλιψης σε συνεργασία µε το ΕΠΙΨΥ, ανάπτυξη ειδικών δράσεων πρόληψης και αντιµετώπισης περιστατικών κακοποίησης και παραµέλησης, ανάπτυξη εξειδικευµένων δράσεων προαγωγής ψυχικής υγείας σε µετανάστες και αξιολόγηση της αποτελεσµατικότητας των υγκεκριµένα, τα τελευταία 5 έτη αναπτύχθηκαν οι δράσεων αυτών. παρακάτω δράσεις: ι παραπάνω δράσεις στα 5 έτη λειτουργίας των © Ηµερίδες/οµιλίες στο γενικό πληθυσµό σε συν- Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ) συνέβαδιοργάνωση µε τους τοπικούς φορείς (3-4 το χρόνο λαν σηµαντικά στα εξής: ανά νησί). © Οµιλίες σε συγκεκριµένες οµάδες πληθυσµού: © Στην ολοένα και µεγαλύτερη αύξηση του αριθΚΑΠΗ, κέντρα ΑΜΕΑ, σχολεία κ.λ.π. µού των ατόµων που αναζητούν βοήθεια από ειδικό © Οµάδα έκφρασης και εκπαίδευσης σε κοινωνικές ψυχικής υγείας (συνολικά έχουν εξυπηρετηθεί πεδεξιότητες νέων ψυχωσικών ασθενών στην Πάρο µε ρισσότερα από 4.500 άτοµα). στόχο την πρόληψη των υποτροπών και τη βελτίωση © Στη µείωση του στίγµατος για την ψυχική ασθένεια της ποιότητας ζωής τους. και του κοινωνικού αποκλεισµού των ατόµων που πά© ∆ράσεις µέσα από τα ΜΜΕ: ραδιοφωνικές εκ- σχουν από ψυχικές διαταραχές. ποµπές, δηµοσίευση άρθρων στον τοπικό τύπο για © Στην έγκαιρη διάγνωση, θεραπευτική παρέµβαθέµατα ψυχικής υγείας (περισσότερα από 50 άρθρα ση και πρόληψη των υποτροπών σοβαρών ψυχιαέχουν δηµοσιευτεί). τρικών περιστατικών. © Οµάδες νηπιαγωγών και εκπαιδευτικών πρωτο- © Στη βελτίωση της διασύνδεσης µε την Πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας που συντονίζονται από βάθµια Φροντίδα Υγείας, τους κοινωνικούς και τους παιδοψυχιάτρους και ψυχολόγους (συζήτηση θεµά- εκπαιδευτικούς φορείς και στην αύξηση των παρατων ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων και διαχεί- ποµπών. ριση προβληµάτων στο χώρο του σχολείου). © Στην καλύτερη αντιµετώπιση ασθενών µε ψυχικές © Εκπαιδευτικά σεµινάρια για επαγγελµατίες υγείας διαταραχές από επαγγελµατίες υγείας, εκπαιδευτιτης Π.Φ.Υ, ιδιώτες ιατρούς, φαρµακοποιούς και ερ- κούς κ.λ.π. γαζοµένους σε κοινωνικούς φορείς Κυκλάδων: συ- © Στην ολοένα και µεγαλύτερη συνέργεια της τοπινολικά έχουν πραγµατοποιηθεί 3 εκπαιδευτικά σεµινά- κής αυτοδιοίκησης για την στήριξη των δράσεων ρια σε συνεργασία µε την Ελληνική Ένωση Γενικής αυτών. Σ Ο N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 3 Τ Τ α ερωτήµατα ως προς το πού οδηγούνται οι πόλεις α παιδιά που περπατούν και, γιατί όχι και οι µεγάµας µε τους εκρηκτικούς µετασχηµατισµούς τους των λοι, διδάσκονται την πόλη τους, τη γεωγραφία, την τελευταίων δεκαετιών είναι πολλά. αρχιτεκτονική και την κοινωνική της λειτουργία, τα επαγγέλµατα του δρόµου, τις δραστηριότητες, τους χουν να κάνουν, ως µηχανισµοί, µε την οικονοµική ανθρώπους της γειτονιάς. τους αποδοτικότητα και τη λειτουργία τους, και ως κελύφη ζωής, µε την κοινωνική τους ταυτότητα, την πολαµβάνουν το δρόµο ελεύθερα και ενεργητικά ποιότητα της καθηµερινότητάς τους, τη σωµατική άρα υγιέστερα. και πνευµατική υγεία των κατοίκων, την ασφάλεια και την αισθητική. σηµερινή ευρωπαϊκή στρατηγική προς ένα νέο πολιτισµό αστικής κινητικότητας στοχεύει στη µεράγµατι τα ερωτήµατα είναι σοβαρά διότι βιώ- ταµόρφωση της πόλης της βαρβαρότητας και της νουµε πια για τα καλά την οικονοµική και περιβαλ- αυθαιρεσίας σε ανθρώπινη, χαρούµενη, πολύχρωµη, λοντική κρίση, ενώ συγχρόνως είναι φανερές οι αδυ- πολυπολιτισµική, µε κατοίκους κοινωνικά, πνευµαναµίες των αστικών κοινωνιών να κινητοποιηθούν τικά και σωµατικά υγιείς. συντονισµένα και αποτελεσµατικά, αναθεωρώντας επιλογές που οδήγησαν στα σηµερινά αδιέξοδα. ρόκειται για ένα όραµα για µια πολιτισµένη, υπεύθυνη απέναντι στον πλανήτη, καθαρή, αθόρυβη και πάρχει ένα κρίσιµο στοίχηµα αστικού πολιτισµού ήπια πόλη. που µόνο αν οι πόλεις το κερδίσουν θα µπορέσουν να αντιµετωπίσουν υπεύθυνα αξίες ζωής και ιστοα λειτουργεί µε λιγότερα αυτοκίνητα, οι κάτοικοί ρίας που απειλούνται. της θα περπατούν, θα χρησιµοποιούν για τις καθηµερινές τους µετακινήσεις ποδήλατο και δηµόσια κείνες οι παράµετροι που επηρεάζουν την υγεία συγκοινωνία. είναι συνδεδεµένες κυρίως µε ζητήµατα πολεοδοµίας και µεταφορών. α έχει πολύ περισσότερο πράσινο, φαρδιά πεζοδρόµια, ποδηλατόδροµους και πυκνά δίκτυα επιφαο αυτοκίνητο σηµαίνει ρύπανση, θόρυβο, ατυχήµα- νειακής δηµόσιας συγκοινωνίας. τα. Έτσι η καθιστική ζωή στη δουλειά και στο σπίτι συνεχίζεται και στο δρόµο. ι γειτονιές που καλύπτουν το µεγαλύτερο ποσοστό της αστικής επιφάνειας θα προστατεύονται από παχυσαρκία είναι η συνέπεια και είναι πια γνω- διαµπερείς ροές, θα αποτελούνται από δρόµους ήστή η σύνδεσή της µε µια σειρά από ασθένειες. Ω- πιας κυκλοφορίας, θα είναι «περιοχές πολιτισµού» στόσο το αυτοκίνητο είναι σύµπτωµα πολεοδοµικών και «συνάντησης», όπου η µέγιστη ταχύτητα δεν θα επιλογών που υποχρεώνουν τους κατοίκους να ε- ξεπερνά τα 20 χλµ/ώρα. ξαρτώνται από αυτό. υτές είναι λύσεις ασφάλειας και περιβαλλοντικής ι πόλεις που απλώνονται ακατάπαυστα προς την προστασίας γνωστές και δοκιµασµένες. Συγκραπεριφέρεια σε αραιές πυκνότητες είναι δοµικά δέ- τούν τη ρύπανση και το θόρυβο σε ανεκτά όρια και δεν εµποδίζουν τα παιδιά, τους ηλικιωµένους και τα σµιες του αυτοκινήτου. άτοµα µε ειδικές ανάγκες να βγουν στο δρόµο και συνεχής αύξηση των αποστάσεων µεταξύ των να ζήσουν τη γειτονιά τους. δραστηριοτήτων και η οικονοµική αδυναµία της δηµόσιας συγκοινωνίας να καλύπτει περιοχές αραιής πίσης λύσεις µε σηµαντική κοινωνική συνεισφορά δόµησης αποθαρρύνουν το περπάτηµα, το ποδήλατο και µε εντυπωσιακή ανάπτυξη στην Ευρώπη τα τεκαι αποµακρύνουν από τη δηµόσια συγκοινωνία. λευταία χρόνια είναι εκείνες που εξοπλίζουν την πόλη µε κοινόχρηστα ποδήλατα ή αυτοκίνητα (car ο περπάτηµα και το ποδήλατο αποτελούν τις πιο sharing) ή εκείνες που προωθούν τη συλλογική χρήµοντέρνες λύσεις απέναντι στα περισσότερα από τα ση του ιδιωτικού αυτοκινήτου (car pooling). προβλήµατα κορεσµού και περιβάλλοντος. ο οµαδικό περπάτηµα των µαθητών προς το σχουγχρόνως γυµνάζουν το κορµί και δίνουν την ευ- λείο µε τη συνοδεία κάποιου εθελοντή γονέα και οι καιρία για µια πιο άµεση επαφή µε την πόλη και τους οµαδικές βόλτες µε ποδήλατο στην πόλη είναι επίανθρώπους της. Συµβάλλουν έτσι σηµαντικά στη σω- σης αξιόλογες εµπειρίες απέναντι στην παχυσαρκία και στην πνευµατική και κοινωνική µαλθακότητα. µατική, στην πνευµατική και στη ψυχική υγεία. Έ Α Η Π Π Υ Θ Ε Θ Σ τρατηγική Βιώσιµου Σχεδιασµού Μεταφορών προς ένα Υγιές και Ανθρώπινο Περιβάλλον Τ Ο Η Ο Α Η Ε Τ Σ Τ Θάνος Βλαστός, Αν. Καθηγητής Ε.Μ.Π., Συγκ/γος Πράγµατι αυτοί που περπατούν ή µετακινούνται µε Η ζωή στην πόλη, αν και εκ των πραγµάτων είναι εγποδήλατο εγκαταλείπουν τη θωράκιση που εξασφαλίζει ο ιδιωτικός χώρος του σπιτιού ή του αυτοκινήτου, είναι ανοικτοί στην επικοινωνία διότι δεν διέρχονται µε ταχύτητα αλλά βιώνουν το δηµόσιο χώρο και συµµετέχουν στη συλλογική ζωή της πόλης. ∆εν πρόκειται για µια απλή σωµατική άσκηση. κλωβισµένη σε περιβάλλοντα τεχνητά, δεν είναι απαραίτητα λιγότερο υγιής από τη ζωή στο χωριό. Αντίθετα είναι αντιµέτωπη µε κοινωνικά και πνευ- µατικά στοιχήµατα τα οποία, χάρη στις σύγχρονες τεχνολογίες και στην ευαισθητοποίηση απέναντι στην κρίση του πλανήτη, οι ώριµες και υπεύθυνες ποποτελεί υπεύθυνη κοινωνική συµπεριφορά και εκ- λιτικά κοινωνίες µπορούν να κερδίσουν µε ενδιαφέπαίδευση του µυαλού, εκπαίδευση για την πόλη. ροντα αποτελέσµατα για τον αστικό πολιτισµό. Α 5 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 4 Ë Παραποµπή στο νοσοκοµείο ή σε συνεργαζόµενους εθελοντές ιδιώτες ιατρούς ανάλογα µε το πρόΑλληλεγγύης έδωσε η λαθραία άφιξη σηµαντικού αβληµα υγείας που εντοπίζεται. ριθµού µεταναστών σε πολύ κακή κατάσταση υγείË Εµβολιασµός. ας, την άνοιξη του 2008 στο Ρέθυµνο. Αφορµή για τη δηµιουργία του Ιατρείου Κοινωνικής Ε θελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης ∆ήµου Ρεθύµνης ε στόχο την κάλυψη των αναγκών του ιατρείου σε Αυτό το περιστατικό, αρχικά ευαισθητοποίησε οµά- Μ φαρµακευτικό υλικό, έχει ξεκινήσει µια προσπάθεια δα ιατρών του ΕΣΥ, οι οποίοι προσέφεραν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους ώστε να περιθάλψουν τους για τη «συγκέντρωση» φαρµάκων σε ΚΑΠΗ και νοσοκοµεία καθώς και για την ευαισθητοποίηση φοπαράνοµους µετανάστες. ρέων και ιδιωτών για την κάλυψη της ανάγκης αυτής. Ο ι ιατροί όµως, παράλληλα, είχαν διαπιστώσει τον αράλληλα µε την έναρξη του Ιατρείου, τον Ιούλιο αυξηµένο αριθµό ανασφάλιστων ατόµων που προτου 2008 άρχισε και η προσπάθεια ενηµέρωσης των σέρχονται στο Νοµαρχιακό Νοσοκοµείο Ρεθύµνου, κατοίκων µέσω της Κοινωνικής Υπηρεσίας του ∆ήµου είτε χρησιµοποιώντας βιβλιάριο άλλου ατόµου (συγΡεθύµνης. γενή, συµπατριώτη), είτε µόνο σε περίπτωση που η κατάσταση της υγείας τους είναι πολύ σοβαρή και χρήηµοσιεύτηκαν δελτία τύπου στην ελληνική γλώσσα ζει άµεσης αντιµετώπισης. ενώ πραγµατοποιήθηκε και η µετάφραση του κειµένου της ανακοίνωσης σε έξι διαφορετικές γλώσσες ναγνωρίζοντας τα παραπάνω που αποτελούν την (ελληνικά, αλβανικά, ρουµανικά, βουλγαρικά, ινδικά καθηµερινότητα των ιατρών του ΕΣΥ, προέκυψε η ικαι αραβικά) και εκτυπώθηκε αφίσα. δέα της υλοποίησης ενός Εθελοντικού Ιατρείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης. περιορισµένη συµµετοχή του κόσµου στο ιατρείο, κατά τους πρώτους µήνες λειτουργίας του ρχικά, απευθύνθηκαν και ενηµέρωσαν τον Ιατρικό ήταν φυσική γιατί έπρεπε να περάσει ένα χρονικό Σύλλογο, ο οποίος ευαισθητοποιήθηκε και εν συνεδιάστηµα ώστε τα άτοµα αυτά να νιώσουν ασφάλεια χεία ζήτησαν τη συνδροµή του ∆ήµου Ρεθύµνου και και να εµπιστευθούν τη συγκεκριµένη προσπάθεια. της Αντιδηµάρχου Κοινωνικής Πολιτικής η οποία εξασφάλισε χώρο και εξοπλισµό ώστε να είναι δυνατή ατά τους πρώτους πέντε µήνες λειτουργίας του Ιαη στέγαση του Εθελοντικού Ιατρείου. τρείου (18 ηµέρες, 4 περίπου µέρες ανά µήνα, για 2 ώρες την φορά) προσφέρθηκαν υπηρεσίες σε 63 ενήαράλληλα ανέθεσε στην Κοινωνική Υπηρεσία του λικες και 30 παιδιά. ∆ήµου Ρεθύµνου την ευθύνη για την κάλυψη των λειτουργικών και οργανωτικών αναγκών του Ιατρείου. προσέλευση του κόσµου αυξάνεται όσο περνάνε οι µήνες. Από τους 63 ενήλικες, στους 21 δόθηκε φαρον Ιούλιο του 2008 ξεκίνησε η λειτουργία του Ια- µακευτική αγωγή, ενώ στους 11 έγινε παραποµπή τρείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Η συµβολή των εθε- στο ∆ίκτυο Εθελοντών Ιδιωτών Ιατρών για να εξυλοντών ιατρών που παρέχουν τις υπηρεσίες τους, κα- πηρετηθούν από άλλη ειδικότητα ή για περαιτέρω θώς και των εθελοντών εργαζοµένων στις κοινωνι- εξετάσεις, ενώ τέλος, 2 άτοµα εµβολιάστηκαν. Από κές δοµές του ∆ήµου, που στηρίζουν την προσφορά τα 30 παιδιά που εξετάστηκαν, τα 23 εµβολιάστηκαν των ιατρών, αποτελούν βασικό πυρήνα για την εύρυθ- ενώ σε 2 έγινε παραποµπή. µη λειτουργία του ιατρείου. Π ∆ Α Η Α Κ Π Η Αγάπη Μαµαλάκη, Κοινωνική Λειτουργός, ∆ιευθύντρια ΚΑΠΗ, ∆ήµου Ρεθύµνης Μιχάλης Μπουρνέλης, Κοινωνικός Λειτουργός, ∆ήµου Ρεθύµνης Ελένη Χρυσού, Κοινωνική Λειτουργός Τ Η παραπάνω προσπάθεια ενισχύεται από ένα δί- κτυο εθελοντών ιδιωτών ιατρών της πόλης του Ρεθύµνου. Ε ίναι εµφανέστατο, ότι πάνω από τα 2/3 των παιδιών που προσήλθαν δεν είχαν εµβολιαστεί. Όπως προκύπτει και από τα πρώτα στοιχεία της λει- τουργίας του Ιατρείου, κάθε µήνα αυξάνεται η προσέλευση των ατόµων και καλύπτονται βασικές ανάπαροχή πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας σε ανθρώ- γκες υγείας τους. πους που δεν καλύπτονται από το υγειονοµικό σύστηµα, (ανασφάλιστους µετανάστες και πολίτες, αλποµένως, θεωρείται απαραίτητη η συνέχιση και ελά και παράνοµους µετανάστες) και αφετέρου η κα- νίσχυση της λειτουργίας του ιατρείου µε κάθε τρόπο. ταγραφή του αριθµού των ατόµων αυτών διότι δεν ελέγχονται από κανένα φορέα για χρόνια νοσήµατα αλροτάσεις για το Εθελοντικό Ιατρείο: λά και για την γενικότερη κατάσταση της υγείας τους. Ë Η προσέλκυση και άλλων εθελοντών ιατρών ούτως ώστε να είναι δυνατή, η συνέχιση της λειτουρο Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης γίας του ιατρείου χωρίς να επιβαρύνεται ένας µιλειτουργεί κάθε Τετάρτη 6-8 µ.µ. στα ιατρεία του ∆’ κρός αριθµός ατόµων µόνο. ΚΑΠΗ Ρεθύµνου όπου παρέχονται υπηρεσίες από Ë Εξασφάλιση οικονοµικών πόρων από τον ∆ήµο παιδίατρο και παθολόγο ως βασικές ιατρικές ειδικαι άλλους φορείς. κότητες. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται είναι: Ë Ευαισθητοποίηση των πολιτών για την συγκένË Εξέταση και τακτικός επανέλεγχος της κατάστασης τρωση φαρµακευτικού υλικού και εµβολίων. υγείας των ατόµων. Ë Εύρεση τρόπου καταγραφής των εξυπηρετούµεË Χορήγηση φαρµακευτικής αγωγής σε περιπτώσεις νων ώστε να είναι δυνατή, µελλοντικά, η εξαγωγή ασθένειας. στατιστικών δεδοµένων. Κύριος σκοπός του ιατρείου αυτού είναι αφενός η Ε Π Τ 6 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 5 Προκειµένου η Ε.Ε. να αντιµετωπίσει τις σύγχρονες Ο επιχειρησιακός σχεδιασµός της ΚτΠ για την Υ- οικονοµικές και κοινωνικές προκλήσεις του παγκόσµιου περιβάλλοντος αποφάσισε την ανασυγκρότηση των δοµών της σύµφωνα µε την συνθήκη της Λισαβόνας όπου και οριοθετήθηκαν τα πλαίσια της Ευρωπαϊκής στρατηγικής στους εξής άξονες: 1. Περισσότερη αποτελεσµατικότητα σε όλους τους τοµείς οργάνωσης και λειτουργίας της κοινωνίας. 2. Ενίσχυση της δηµοκρατίας µέσα από τη συµµετοχή και τη συνεργασία. 3. Ανάπτυξη και επιχειρηµατικότητα. 4. ∆ιασύνδεση µε το διεθνές περιβάλλον. 5. Ηλεκτρονικές υπηρεσίες µέσα από το διαδίκτυο σε πραγµατικό χρόνο. Η ικανοποίηση των ανωτέρω εκφράστηκε µέσα από την συµµετοχή του δηµόσιου τοµέα ως ολότητα στο πλαίσιο ενός προγράµµατος διαχείρισης πληροφοριών που καλύπτει τα Υπουργεία, τις Γενικές Γραµµατείες, τις Περιφέρειες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η εξυπηρέτηση του πολίτη µέσα από ένα σύνολο πληροφοριών από οργανισµούς και επιχειρήσεις του ∆ηµοσίου µε την ευρύτερη χρήση του ∆ιαδικτύου αποτελεί τη βάση της αποκαλούµενης «ηλεκτρονικής διακυβέρνησης» (e-government). Ο στρατηγικός σχεδιασµός αυτής της προσπάθειας χωρίστηκε σε δύο φάσεις: 1. Α’ Φάση: Αποκέντρωση διαδικασιών και πόρων στο πλαίσιο της διαχείρισης των ∆ιαρθρωτικών Ταµείων. 2. Β’ Φάση: Σχεδιασµός για την Προγραµµατική Περίοδο 2007-2013 και νέες δυνατότητες για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Τα στοιχεία της πρώτης φάσης της στρατηγικής περιλαµβάνουν: l Επιτελικό Κράτος. l Αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση µε νοµαρχιακά διαµερίσµατα και, ειδικά στις µητροπολιτικές περιοχές, Μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση. l Ισχυρή Τοπική Αυτοδιοίκηση της οποίας οι αρµοδιότητες και γενικότερα ο ρόλος βασίζεται στους πόρους µιας αποτελεσµατικής Φορολογικής Αποκέντρωσης. l Ενίσχυση της ∆ιοικητικής Ικανότητάς της και της συµµετοχής της στη ψηφιακή εποχή. ∆ιαφαίνεται από τα ανωτέρω ο κυρίαρχος ρόλος της Περιφέρειας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όπου η Υγεία αποτελεί έναν από τους ζωτικούς άξονες. Έτσι ορίστηκε η ηλεκτρονική υγεία (e-health) ως ένας τοµέας της ιατρικής πληροφορικής και των τηλεµατικών εφαρµογών της, της δηµόσιας υγείας και της βιοµηχανίας που αναφέρεται σε υπηρεσίες υγείας και πληροφορικής, οι οποίες προσφέρονται ή ενισχύονται µέσω του διαδικτύου και των σχετικών µε αυτό τεχνολογιών (Οµάδα Ζ3, e-business Forum). Ο επιχειρησιακός σχεδιασµός της Κοινωνίας της Πληροφορίας (ΚτΠ) στην Ελλάδα είχε στόχο µεταξύ άλλων τη δηµιουργία: P Μιας κρίσιµης µάζας Χρηστών των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) και Ίντερνετ. P Υποδοµών (∆ίκτυα και πληροφοριακά συστήµατα στην εκπαίδευση, ∆ηµόσια ∆ιοίκηση, υγεία, περιφέρειες, επιχειρήσεις, κλπ). P Ηλεκτρονικά παρεχοµένων Υπηρεσιών. P Μηχανισµών υλοποίησης υποστήριξης, διάχυσης. γεία περιλαµβάνει τη διασύνδεση των παρακάτω θεµατικών: l Ολοκληρωµένα Πληροφοριακά Συστήµατα Νοσοκοµειών (ΟΠΣΝ) και Κέντρων Υγείας (ΚΥ). l Ηλεκτρονική Υγεία και ∆ιαχείριση Νοσηµάτων. l Τηλεϊατρική και Κατ’οίκον Φροντίδα. l Κάρτες Υγείας και Μητρώα Ασθενών. Ως προς τις ενέργειες e-Health και ΤΑ που πραγµα- τοποιούνται µέχρι και σήµερα: 1. Η Κεντρική Ένωση ∆ήµων και Κοινοτήτων Ελλάδος (ΚΕ∆ΚΕ) αναπτύσσει υποδοµές και διαδικασίες για συντονισµό και για τεχνική υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην ανάπτυξη και λειτουργία εφαρµογών πληροφορικής και επικοινωνιών. 2. ∆ηµιουργήθηκαν τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ). 3. ∆ηµιουργήθηκαν Σχολικά Εργαστήρια Πληροφορικής. 4. Αναπτύχθηκαν ευρυζωνικά δίκτυα και υλοποιήθηκαν έργα υποδοµής (π.χ. ΣΥΖΕΥΞΙΣ). 5. Στον τοµέα της υγείας δηµιουργήθηκαν δεκαεπτά υγειονοµικές περιφέρειες (ΠεΣΥΠ) οι οποίες µετά το 2003 περιορίζονται σε επτά (∆ΥΠΕ). E -HEALTH και Τοπική Κοινωνία Η ανάπτυξη του έργου «ΣΥΖΕΥΞΙΣ» παρέχει για τις δηµόσιες υπηρεσίες τηλεφωνία µειωµένου κόστους, υπηρεσίες ηλεκτρονικής µάθησης (E-Learning), σύνδεση µε το ∆ιαδίκτυο, ενδοεπικοινωνία µεταξύ υπολογιστικών συστηµάτων του Ελληνικού ∆ηµοσίου και υποδοµή Ψηφιακής Υπογραφής (PKI) µε στόχο αφενός τη µείωση του κόστους και αφετέρου την αύξηση των υπηρεσιών, µέσω της παροχής ευρυζωνικότητας, ικανής να υποστηρίξει έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης όπως: P Έργα ∆ΥΠΕ (Υγεία). P Έργα Νοµαρχιών. PΟλοκληρωµένο σύστηµα Στρατολογικής Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΟΠΛΗΣΥΣ). P Κέντρα εξυπηρέτησης πολιτών (Αριάδνη). P Το έργο του εθνικού ∆ηµατολογίου. P Το ολοκληρωµένο πληροφοριακό σύστηµα ειδικού Ληξιαρχείου. Σ ε επίπεδο Ε.Ε. έχουµε εισέλθει στην εφαρµογή της Β’ Φάσης. Οι προτεραιότητες αφορούν: P Αντιµετώπιση σηµαντικών ανισοτήτων εντός και µεταξύ των κρατών µελών όσον αφορά στην προσδοκόµενη διάρκεια ζωής των πολιτών, στην κατάσταση της υγείας τους και στην πρόσβασή τους στην υγειονοµική περίθαλψη. P Αντιµετώπιση θεµάτων γήρανσης πληθυσµού και υγείας των παιδιών. P Ανάγκη να αυξηθεί η ικανότητα της Ε.Ε. να προστατεύει τους πολίτες της από τις απειλές που απαιτούν συντονισµένη απάντηση (π.χ. βιοτροµοκρατία). P Η πολιτική στον τοµέα της υγείας πρέπει να βασίζεται στη σωστή πληροφόρηση σε στενότερη συνεργασία µε τους πολίτες και τους εµπλεκόµενους φορείς. Μαρία Τσιριντάνη, Επ. Καθηγήτρια Πληροφοριακών Συστηµάτων Υγείας Σωτήρης Σούλης, Καθηγητής, Προϊστάµενος Τµήµατος ∆ιοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας, ΑΤΕΙ Αθήνας Προς το παρόν λαµβάνουν χώρα οι παρακάτω ε- νέργειες: 1. Υλοποιούνται συµπληρωµατικές δράσεις για προγράµµατα που δεν ολοκληρώθηκαν στο 7ο πρόγραµµα-πλαίσιο για την έρευνα και την «ηλεκτρονική υγεία». 2. Συνεχίζεται η τµηµατική υλοποίηση των ΟΠΣΥ. 3. Υλοποιείται δράση από την ΚτΠ ΑΕ που αφορά στην «οn line» σύνδεση των Νοσοκοµείων µε τα Ασφαλιστικά Ταµεία. 4. Γίνεται προσπάθεια ανάπτυξης προτύπων για την e-ανταλλαγή δεδοµένων. 5. Επεκτείνονται ενέργειες διαλειτουργικότητας (οργανισµός HL7). 7 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 6 Το Κέντρο Ηµέρας «Βαβέλ» ξεκίνησε τη λειτουργία Η διάρκεια της δράσης την πρώτη χρονιά αφο- Η Ένταξη στο Σχολείο ως ∆ράση Προαγωγής της Ψυχικής Υγείας: Η Εµπειρία του Κέντρου Ηµέρας Βαβέλ του τον Νοέµβριο του 2007 στην Κυψέλη. ∆ηµιουργήθηκε από τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση "Συν-ειρµός" και εντάσσεται στο πρόγραµµα "Ψυχαργώς – Β' Φάση". ρούσε στο διάστηµα Μαΐου-Ιουλίου 2008 και έγιναν 20 συναντήσεις. Στην παραπάνω δράση συµµετείχαν 8 παιδιά από 5 διαφορετικά κράτη (Αλβανία, Τυνησία, Πολωνία, Ιράκ, Νιγηρία). Ε Οι στόχοι των παραπάνω δράσεων αφορούσαν στη ποπτεύεται από τη ∆ιεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του χρηµατοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα "Υγεία- Πρόνοια" 2000-2008. βελτίωση της σχολικής επίδοσης των παιδιών, στην ενδυνάµωση της αυτοεικόνας τους και στην ανακούφιση των οικογενειών από το άγχος της προετοιµασίας των παιδιών για το σχολείο. Στην αποστολή του «Βαβέλ» συµπεριλαµβάνεται η Η εφαρµογή τους πραγµατοποιήθηκε από εθελόν- φροντίδα µεταναστών µε προβλήµατα ψυχικής υ- τρια εκπαιδευτικό και µια επαγγελµατία του Κένγείας ή ψυχικές διαταραχές και η προαγωγή της ψυ- τρου Ηµέρας σε δύο διαφορετικές οµάδες ανάλογα χικής υγείας τους. µε την ηλικία αλλά και το πρόγραµµα των παιδιών στο σχολείο τους (αρκετά από τα σχολεία της Κυι υπηρεσίες που παρέχονται από το «Βαβέλ» είναι: ψέλης διατηρούν και απογευµατινό πρόγραµµα). Ο u Υποδοχή αιτηµάτων, εκτίµηση αναγκών, διαγνωστική εργασία. u Συµβουλευτική και κλινική εργασία, ψυχοκοινωνική στήριξη. u ∆ιαµεσολάβηση µε άλλες υπηρεσίες υγείας, ψυχικής υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης και οργάνωση παραποµπών. u Ηµερήσια φροντίδα. u ∆ράσεις Α’ βάθµιας και Β’ βάθµιας πρόληψης σε παιδιά και εφήβους. u Κοινοτική εργασία: ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση θεσµών και φορέων, ενηµέρωση δυνητικώς εξυπηρετουµένων, κινητοποίηση και αξιοποίηση κοινοτικών πόρων. Η ενισχυτική διδασκαλία εµπλουτίστηκε µε τεχνικές coping & assertiveness. Για το κάθε παιδί υπήρχε αναλυτικός φάκελος απόδοσης και πορείας και µηνιαία εποπτεία για την εκπαιδευτικό. Επίσης ο γονέας είχε τη δυνατότητα να ενηµερωθεί για την πορεία του παιδιού από την εθελόντρια εκπαιδευτικό. Τα αποτελέσµατα της δράσης φάνηκαν τόσο από την πορεία του κάθε παιδιού στην τάξη της ενισχυτικής διδασκαλίας στο Βαβέλ, όσο και από την εικόνα που παρουσίασαν στο σχολείο τους. Οι δάσκαλοι των παιδιών µας ενηµέρωσαν πως έγι- ναν πιο ενεργητικά µέσα στην τάξη και πως βελτιώο προηγούµενο σχολικό έτος, µετά από σχετική θηκε η αυτοεκτίµηση τους. Επίσης βελτιώθηκαν οι ενηµέρωση της τοπικής εκπαιδευτικής κοινότητας σχέσεις τους µε τα άλλα παιδιά και η συµπεριφορά (σχολικούς συµβούλους και διευθυντές σχολείων τους στην τάξη. της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης) δεχθήκαµε αιτήι γονείς αλλά και τα ίδια τα παιδιά αποδέχθηκαν µατα από σχολεία της περιοχής που αφορούσαν την πρόταση µας να συµµετέχουν στη δράση τόσο στην αντιµετώπιση προβληµάτων ένταξης παιδιών µεταναστών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τα προ- µετά το τέλος της σχολικής χρονιάς (Ιούλιος 2008) όσο και µε το νέο σχολικό έτος τη επόµενη χρονιά. βλήµατα αυτά αφορούσαν κυρίως: Συνοδοιπόροι µας και τη φετινή χρονιά φάνηκαν και οι εκπαιδευτικοί των σχολείων που συνεργαστήu Έντονη επιθετικότητα στη τάξη. u Απόσυρση και µη ένταξη στο σχολικό περιβάλλον. καµε. Τ Νίκος Γκιωνάκης, Ψυχολόγος, Επ. Υπεύθυνος Κέντρου Ηµέρας για την Ψυχική Υγεία των Μεταναστών «ΒΑΒΕΛ» Μαρία Μανσόλα, Κέντρο Ηµέρας «ΒΑΒΕΛ» Ο u Φόβος για παραµέληση ή και κακοποίηση του ετικοί και ικανοποιηµένοι ήταν επίσης οι γονείς παιδιού από το οικογενειακό περιβάλλον. u ∆υσκολίες στη σχέση/ επικοινωνία του εκπαιδευ- των παιδιών, γεγονός που τους οδήγησε να προτείνουν τη δράση του Βαβέλ και σε άλλους γονείς µε τικού µε τους γονείς. παιδιά που αντιµετώπιζαν ανάλογες δυσκολίες συµα αιτήµατα που υπεβλήθησαν στο Βαβέλ αφο- περιφοράς ή µάθησης. Θ Τ ρούσαν, στις περισσότερες περιπτώσεις, την κανονικοποίηση (normalisation). Α πό τον Οκτώβριο του 2008 δηµιουργήθηκαν νέες οµάδες µε περισσότερες δραστηριότητες (εκτός ανάληψη πρωτοβουλίας από µέρους µας απο- της ενισχυτικής) όπως δηµιουργική απασχόληση, σκοπούσε στην ένταξη και προϋπέθετε -αρχικά- τη θεατρικό παιχνίδι, κοινωνικές δεξιότητες. συνεργασία µε τους σχολικούς συµβούλους -υπεύη φετινή χρονιά ο αριθµός των παιδιών έχει αυξηθυνους των σχολείων της περιοχής ευθύνης µαςκαι -στη συνέχεια- µε τους διευθυντές και τους εκ- θεί, το ίδιο και οι εθελοντές αλλά και οι επαγγελµατίες του Βαβέλ που ασχολούνται µε τις δράσεις. παιδευτικούς του κάθε σχολείου. Η Τ Οι παραποµπές πραγµατοποιήθηκαν απευθείας από Επόµενο στόχο µας αποτελεί η δηµιουργία οµάδων τους δασκάλους της κάθε τάξης. Προϋπόθεση για την εργασίας µε τους γονείς, δράση συµπληρωµατική συµµετοχή του κάθε παιδιού στην ενισχυτική διδα- αλλά εξίσου σηµαντική για την ενίσχυση των παισκαλία αποτέλεσε η λήψη ιστορικού από τον γονέα. διών και της µεταξύ τους σχέσης. 8 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 7 Η υγεία ενός πληθυσµού ή µιας κοινωνικής οµάδας δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την προσφορά υγειονοµικών υπηρεσιών. Υπάρχουν επιπρόσθετα, οικονοµικοί, κοινωνικοί, βιολογικοί και πολιτιστικοί παράγοντες που επηρεάζουν - ίσως πολύ περισσότερο την υγεία του πληθυσµού σε σχέση µε το καθαυτό υγειονοµικό σύστηµα. Τ ο επίπεδο υγείας της Τοπικής Κοινωνίας εξαρτάται από το πόσο είναι γνωστές οι ανάγκες υγείας του πληθυσµού σε αυτούς που λαµβάνουν τις αποφάσεις καταµερισµού των χρηµατικών και ανθρώπινων πόρων, όπως επίσης και το πόσο είναι εφικτό ο προσδιορισµός των αναγκών αυτών να υλοποιηθεί µέσα από ένα ευέλικτο σύστηµα υγείας. Παράλληλα, η συνεχής αξιολόγηση των παρεχόµε- νων υπηρεσιών υγείας από το χρήστη υπηρεσιών υγείας επιτρέπει τη διατήρηση των σχετικών υπηρεσιών σε υψηλό επίπεδο. Η Πρωτοβάθµια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ) αποτελεί το πρώτο σηµείο επαφής των ατόµων µε το σύστηµα υγείας αφού φέρνει τη φροντίδα για την υγεία πιο κοντά στο τόπο κατοικίας και εργασίας των πολιτών. Αντανακλά τα οικονοµικά, κοινωνικά, πολιτιστικά και πολιτικά χαρακτηριστικά µιας χώρας και των κοινοτήτων της. α) καταγραφής των πραγµατικών αναγκών υγείας του τοπικού πληθυσµού, β) αντιµετώπισης του κοινωνικού αποκλεισµού, γ) ελέγχου των διαπεριφερειακών ροών πληθυσµού, δ) δηµιουργίας στοχευµένων προγραµµάτων αγωγής υγείας, ε) παροχής ποιοτικών υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και περίθαλψης. Ο ι παραπάνω στρατηγικοί στόχοι που βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση και αλληλοσυσχέτιση διαµορφώνουν το πλαίσιο ανάπτυξης των αξόνων πολιτικής για την ανάπτυξη της Π.Φ.Υ. το οποίο περιλαµβάνει: α) την ευαισθητοποίηση τοπικού πληθυσµού στην προαγωγή υγείας µε τη δηµιουργία νέων προτύπων υγείας, την τροποποίηση συµπεριφοράς υγείας και την επεξεργασία συλλογικών στερεοτύπων, αντιλήψεων υγείας και ζωής, β) την εξατοµικευµένη φροντίδα υγείας και υποστήριξη, γ) την ενδυνάµωση, αυτοδυναµία και κοινωνική ένταξη και δ) την πολυδιάστατη κάλυψη αναγκών υγείας και κοινωνικής φροντίδας. Ο ρόλος της Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας στην Ενδυνάµωση της Τοπικής Κοινωνίας Η επίτευξη αυτών των στόχων διαµορφώνουν τις σχέσεις εµπιστοσύνης των πολιτών και τελικών χρηστών µε το σύστηµα, αποτελώντας την έκφραση της ντίδας υγείας και κοινωνικής πρόνοιας σε επίπεδο ποιότητας του. Σε αυτό το πλαίσιο κρίνεται σκόπιµο τοπικής κοινωνίας και η προσέγγιση της υγείας ως να διερευνηθούν ως σηµεία προβληµατισµού οι θεµελιώδες κοινωνικό δικαιώµα, ασχέτως των κοινω- εξής προτάσεις: νικών, οικονοµικών, θρησκευτικών ή φυλετικών χα1) Μελέτες κόστους αποτελεσµατικότητας των υρακτηριστικών τους. φιστάµενων δοµών Π.Φ.Υ. τοπική κοινωνία είναι η µόνη ουσιαστικά συµµε- 2) ∆ηµιουργία συστήµατος συνεχούς αξιολόγησης. τοχική κοινωνία στην οποία µπορεί ο πολίτης ενερ- 3) ∆ηµιουργία επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης της γώντας άλλοτε σε ατοµικό και άλλοτε σε συλλογικό ΠΦΥ: α) ανάπτυξη νέων συστηµάτων τηλεϊατρικής, επίπεδο να συµµετάσχει στη λήψη αποφάσεων που έβ) συστήµατα διαχείρισης της ποιότητας, χουν άµεση σχέση µε το συµφέρον του. γ) δηµιουργία πρότυπων-πιλοτικών δικτύων ΠΦΥ σε επίπεδο περιφέρειας, ι τοπικοί θεσµοί µπορούν να κερδίσουν αυτονοµία δ) ενίσχυση των προγραµµάτων νοσηλείας στο σπίτι. στην λειτουργία τους, η οποία νοµιµοποιείται από τις διαδικασίες άµεσου ελέγχου των κοινωνικών ο- 4) Εκπαίδευση προσωπικού: Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων και γνώσεων του ανθρώπινου δυναµικού κρίµάδων που συµµετέχουν. νεται απαραίτητη για τη βελτίωση της ποιότητας πασυµµετοχή στα κοινά, η αυτοδιοίκηση, η αποκέν- ροχής των υπηρεσιών. τρωση της διοίκησης, η αύξηση της εξουσίας του ατόµου και η ενδυνάµωση της τοπικής κοινωνίας αποίναι σηµαντικό να εµπεδωθεί - τόσο στο ιατρονοσητελούν βασικές εναλλακτικές λύσεις: λευτικό προσωπικό όσο και στο άλλο επιστηµονικό α) αντιµετώπισης των αναγκών και των προτεραι- προσωπικό - η κοινή αντίληψη της οµάδας για την ολιστική αντιµετώπιση της φροντίδας υγείας της τοπιοτήτων σε τοπικό επίπεδο, β) αποκέντρωσης αρµοδιοτήτων και συµµετοχής κής κοινωνίας. Στόχος είναι η κάλυψη πραγµατικών αναγκών φρο- Η Ο Η Ε των πολιτών στην επίλυση των προβληµάτων που τους ενδιαφέρουν άµεσα, γ) µικρότερης γραφειοκρατίας, δ) παροχής υπηρεσιών προσαρµοσµένων στις τοπικές ανάγκες, ε) αντιµετώπισης της έλλειψης αδράνειας όσον αφορά στην εφαρµογή νέων ιδεών, στ) µεγαλύτερης αποδοτικότητας στο σχεδιασµό των πολιτικών και προγραµµάτων. Γιώργος Πιερράκος, Επιστηµονικός Συνεργάτης Τµήµατος ∆ιοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας, ΑΤΕΙ Αθηνών Ασπασία Γούλα, Καθηγήτρια Εφαρµογών, Οργάνωσης και ∆ιοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας, ΑΤΕΙ Αθηνών Η Τοπική Αυτοδιοίκηση µπορεί να πετύχει τη θετική συµµετοχή του πολίτη και τη διοικητική κοινωνικοποίησή του. Κάτι τέτοιο είναι δυνατό να συµβεί γιατί ο κάθε πολίτης προσβλέπει στην ενεργό συµµετοχή σε διάφορες διαδικασίες που τον αφορούν άµεσα. Μ ε τον τρόπο αυτό και ικανοποιώντας άµεσα τις ανάγκες υγείας του πολίτη µε την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας, η ΤοπιΤοπική Αυτοδιοίκηση µε εργαλείο την Π.Φ.Υ. έχει κή Αυτοδιοίκηση µπορεί να αποτελέσει το «ανθρώτη δυνατότητα: πινο πρόσωπο» του κράτους στην Τοπική Κοινωνία. Η 9 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 8 Ο νοµός Έβρου είναι από τις πρώτες περιοχές στην Ψ υχιατρικές Υπηρεσίες σε Μειονότητες Ελλάδα που απέκτησαν τοµεοποιηµένες ψυχιατρικές υπηρεσίες οργανωµένες σύµφωνα µε το πρότυπο της Κοινοτικής Ψυχιατρικής. Οι υπηρεσίες αυτές έχουν πλούσια εµπειρία από την παροχή ψυχιατρικών υπηρεσιών σε µειονοτικούς πληθυσµούς που ζουν στην περιοχή της Θράκης. ραπονούνται για µια ποικιλία σωµατικών προβληµάτων ανθεκτικών σε κάθε αγωγή. Συνήθως τίθεται η διάγνωση της αγχώδους κατάθλιψης και δίνεται κάποια σχετική αγωγή. Όµως η τσάντα της ασθενούς, είναι ήδη γεµάτη από µια ποικιλία σκευασµάτων (κυρίαρχη θέση έχουν τα αγχολυτικά) τα οποία η ασθενής καταναλώνει άτακτα και σε µεγάλες ποσότητες. Αναρωτιέται κανείς αν σε όλες αυτές τις περιπτώΜία από τις πλέον χαρακτηριστικές πολιτισµικές σεις η πρέπουσα διάγνωση είναι αυτή της αγχώδους κοινότητες είναι αυτή των αθίγγανων. Έχουν δικά τους ήθη και έθιµα, ανθίστανται στην κοινωνική αφοµοίωση και αντιµετωπίζουν ένα πλήθος κοινωνικών προβληµάτων, όπως ρατσιστικές διακρίσεις, αναλφαβητισµό, φτώχεια ενίοτε στα όρια της εξαθλίωσης. κατάθλιψης ή πρόκειται για ένα σύνδροµο χρόνιας δυστυχίας και αποθάρρυνσης που είναι η «φυσιολογική» αντίδραση σε µια ζωή ένδειας και κακοµεταχείρισης. κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω εξαιτίας της Οι αθίγγανοι ασθενείς βρίσκονται στον πυθµένα Η επίσηµης προνοιακής πολιτικής που αντιµετωπίζει των κοινωνικών ιεραρχιών και συχνά αντιµετωπίζουν την ένδεια που ενδηµεί στις κοινότητες των αθίγγατην εχθρική ή την υποτιµητική συµπεριφορά των συνων µε επιδόµατα προς τους ψυχικά ασθενείς. Πώς νασθενών τους. είναι δυνατόν να θεραπευθεί ένας ψυχικά ασθενής, αν η µόνη πηγή εισοδήµατος γι’ αυτόν και την οικονάλογα προβλήµατα αντιµετωπίζουν οι αθίγγανοι γένειά του είναι το επίδοµα ασθενείας; Πώς είναι δυκαι κατά τις συναλλαγές τους µε ιατρικές – νοσηλευνατόν να διακρίνει κανείς σε κάθε χωριστό ασθενή αυτής τικές υπηρεσίες ακόµα και µε τις ψυχιατρικές, ενίοτε της κατηγορίας σε τι βαθµό τα συµπτώµατα που παµάλιστα ακόµα και όταν υπάρχουν, από τη µεριά του ρουσιάζει είναι «γνήσια» ή προσποιητά; προσωπικού, «καλές προθέσεις». Α ροφανώς το πρόβληµα των µειονοτήτων των αΠολλές φορές γενεσιουργός αιτία προκαταλήψεων Π θίγγανων είναι κοινωνικό. Απαιτούνται συστηµατικές και στερεοτύπων αρνητικών για τους αθίγγανους ακαι κοπιώδεις παρεµβάσεις µε σεβασµό και ευαισθησθενείς είναι η πολιτισµικές ασυµβατότητες. σία στις πολιτισµικές τους ιδιαιτερότητες. Κατά τη γνώµη µου ο κύριος (και πολύ δύσκολος) στόχος είσυµπεριφορά αθίγγανων γεννάει θυµό γιατί αρκεναι η ένταξη της νέας γενιάς στο σύστηµα της δηµότές φορές αυτοί δεν µπορούν (δεν έχουν την κατάλσιας εκπαίδευσης. ληλη διαπαιδαγώγηση, δε λειτουργούν έτσι οι κοινωνίες τους) να συµµορφωθούν µε τους τυπικούς κανόσον αφορά στις ψυχιατρικές υπηρεσίες, αυτές πρένες λειτουργίας ενός συστήµατος (π.χ. µε το ωράριο πει να αποµονώσουν από το µεγάλο όγκο των περιδραστηριοτήτων µιας κλινικής, µε τους κανόνες επι- στατικών που ζητούν βοήθεια τα λίγα που έχουν σοβασκέψεων συγγενών, µε τη συνέπεια στη λήψη της αγω- ρό πρόβληµα και χρειάζονται συστηµατική αγωγή. Θα γής, µε τα προκαθορισµένα ραντεβού). πρέπει να είµαστε φειδωλοί στη χορήγηση φαρµα- Η Ό κευτικών αγωγών σε ελαφρά περιστατικά, ώστε να µη δηµιουργούµε άτοµα εξαρτηµένα από αγχολυτικά ή γιατί οι ασθενείς παρουσιάζουν κλινικές εικόνες που αναλγητικά. συχνά αποκλίνουν από τις εικόνες που περιγράφουν τα εγχειρίδια ψυχιατρικής. Π.χ. συχνά ακόµα και σε ε σοβαρά προβλήµατα κοινωνικού-οικογενειακού αγχώδεις διαταραχές οι αθίγγανοι αναφέρουν ψευ- χαρακτήρα που εκδηλώνονται ως ψυχιατρικά η αντιδαισθήσεις, ενώ οι καταθλιπτικές αντιδράσεις συχνά µετώπιση θα µπορούσε να περιλαµβάνει επί τόπου εκδηλώνονται (ιδίως στις γυναίκες) µε φυγή από το παρεµβάσεις (στο σπίτι, στη γειτονιά) έµπειρων οµάσπίτι, περιπλάνηση στους δρόµους, επιθετική συµ- δων που µπορούν να ενηµερώσουν, να ανακουφίπεριφορά εναντίον γειτόνων. σουν, να στηρίξουν και να διαχειριστούν. Τα προβλήµατα περιπλέκονται ακόµα περισσότερο Μίλτος Λειβαδίτης, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής ∆ηµοκρίτειου Πανεπιστήµιου Θράκης Σ Α Χ ρκετές φορές είναι πολύ δύσκολο να διακριθεί µια γνήσια ψυχωσική κρίση από µια υστερική – διασχιστική κατάσταση. ∆εν είναι σπάνια τα περιστατικά ψυχωσικών καταστάσεων µε οξύτατη έναρξη που υποχωρούν θεαµατικά µέσα σε πολύ λίγες ηµέρες. Η δραµατικότητα και η θεαµατικότητα µε την οποία εκφράζουν τα συµπτώµατά τους οι αθίγγανοι δηµιουργεί την (αρκετές φορές εσφαλµένη) πεποίθηση ότι αυτοί υποκρίνονται. ρειάζονται κοινωνικοί λειτουργοί, θεραπευτές στελέχη πρόνοιας που να είναι δεµένα µε την κοινότητα και αν είναι δυνατόν να προέρχονται από την κοινότητα (δεν γνωρίζω κανένα άτοµο που να ανήκει σε αυτήν την τελευταία κατηγορία). Ι Σ ∆υστυχώς, το πρόβληµα µιας ικανοποιητικής σύνδε- σης των κοινοτήτων των αθίγγανων µε τον κοινωνικό ιστό δεν πρόκειται να λυθεί σύντοµα. τη χώρα µας αυτήν την περίοδο µάλλον προσπαδιαίτερα επιβαρυµένη είναι η θέση της νεαρής γυναίκας. Συνήθως παντρεύεται πολύ πριν ενηλικιω- θούµε να διασώσουµε όσες µεταρρυθµίσεις είχαν θεί, γεννάει γρήγορα αρκετά παιδιά και ενίοτε υφίστα- γίνει παρά να προχωρήσουµε σε νέες. ται την (δυστυχώς, µερικές φορές βίαιη) καταπίεση νώ γράφονται αυτές οι γραµµές εκατοντάδες στετου συζύγου ή/και των πεθερικών. λέχη υπηρεσιών Κοινοτικής Ψυχιατρικής σε όλη την πλειονότητα των επισκεπτών στα εξωτερικά ψυ- Ελλάδα µένουν για µήνες απλήρωτοι και το επαγγελχιατρικά ιατρεία είναι γυναίκες αθίγγανες που πα- µατικό τους µέλλον µοιάζει αβέβαιο. Ε Η 10 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 9 επίσης περίπτωση αποµάκρυνσης των ΑΜΕΑ από σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα Το Home-Start είναι ένα πρόγραµµα πουΤααπευθύΤο Home-Start λειτουργεί µε (σύφιλη, σαφώς διατυπωµένα τους υπαλλήλους, στους οποίους καταφεύγουν για βλεννόρροια, AIDS, κ.ά.) αποτελούσαν µάστιγες, νεται σε κάθε οικογένεια που αντιµετωπίζει δυσκο- πρότυπα πρακτικής: διαθέτει οδηγόµεπολιτικής και να καταγγείλουν το βιασµό τους, κυρίως λόγω της εκατόµβες σε όλο τον κόσµο. Σε πολλούς λίες ή βρίσκεται υπό πίεση και έχει τουλάχιστον ένα θυµάτων πρακτικής, εκπαιδευτικά εργαλεία για την εκπαίδευση λαούς κυριάρχησε η αντίληψη «κάθαρσης» τουκαιαδυναµίας παιδί προσχολικής ηλικίας. Κατάλληλα εκπαιδευµέτων εθελοντών καιτης των εργαζοµένων εργαλεία των υπαλλήλων να κατανοήσουν τα άτοµα µε αναπηρία. νοσούντα µέσω της σεξουαλικής επαφής νοι εθελοντές-γονείς προσφέρουν σε τακτική βάση,ανθρώπου αξιολόγησης. Επενδύει στη συνεχή εκπαίδευση και Σε πολλές χώρες µάλιστα δεν τους δίνεται η άδεια να υποβάλουν αναφορά ή καταγγελία µε το «καθαρό σώµα». κατ οίκον υποστήριξη, φιλία και πρακτικήτου βοήθεια, ανταλλαγή εµπειριών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. στην αστυνοµία ή να ορκισθούν ή να δώσουν κατάγια όσο χρόνο χρειαστεί, έτσι ώστε να ξεπερνιούνθεση στο δικαστήριο, λόγω αυτής της σωµατικής ται οι όποιες δυσκολίες και να προλαµβάνονται τα σοο Home-Start ακολουθεί τέλος τις σύγχρονες αντικάθαρση αυτή είχε ως αποτέλεσµα το βιασµό τους µειονεξίας. βαρότερα προβλήµατα που µπορεί να εκδηλώσουν οι λήψεις και πολιτικές όσον αφορά στη στήριξη της οιπαρθένων κοριτσιών από τον ασθενή, µε στόχο την οικογένειες. κογένειας και των παιδιών, µε σεβασµό στα ανθρώπιαποµάκρυνση του µολυσµατικού αιτίου και τη θε5. Την κατάσταση επιδεινώνει συχνά η έλλειψη ειδινα δικαιώµατα και τα δικαιώµατα του παιδιού. ραπείαξεκίτου αρρώστου. ο πρώτο πρόγραµµα Home-Start στον Κόσµο κευµένου προσωπικού (π.χ. διερµηνέων την νοηµανησε το 1973 στην Μ. Βρετανία. Μέσα σε λίγο χρόνο τικής γλώσσας για τα άτοµα µε προβλήµατα ακοής) ι σηµερινές συνθήκες ζωής δυσκολεύουν αφάνταµια πληθώρα προγραµµάτων Home-Start αναπτύχθηδη από τον σε αρκετά ευρωπαϊκά σταανταποαστυνοµικά τµήµατα ή στα δικαστήρια. Επίσης στα,16ο αντίαιώνα να διευκολύνουν τους γονείς να καν τόσο µέσα στην Μ. Βρετανία όσο και διεθνώς. Σή- κριθούν κράτη γινόταν σεξουαλική συνεύρεση απόΕλλάδα η δυσκολία στο γονεϊκό τουςασθενών ρόλο (στην όπως πρόσβασης στους δηµόσιους χώρους µερα σε 19 χώρες σε όλο τον κόσµο υπάρχουν σύφιληπροή γονόρροια µε παρθένες γυναίκες, µε στόλόγω ανυπαρξίας ειδικής ράµπας για την κίνηση γνωρίζουµε δεν υπάρχουν ολοκληρωµένα(π.χ. προγράµγράµµατα Home-Start. Στην Ελλάδα από το λει- µατατου χο2003 την απαλλαγή ασθενήγια απόοικογένειες τη νόσο. µε παιδιάατόµων µε προβλήµατα κινητικότητας) αποτελεί αναπρόληψης προσχολιτουργούν προγράµµατα Home-Start. σταλτικό κής ηλικίας), µε συνέπεια η ανάγκη για πρώιµη υπο-παράγοντα για την υποβολή µήνυσης ή αναφοράς περιστατικών βιασµού από τις παθούσες. στήριξη οικογενειών να ι αντιλήψεις αυτέςτων διαπιστώθηκαν τα εµφανίζεται τελευταία µεγάλη. πρώτη πιλοτική εφαρµογή υλοποιήθηκε στο ∆ήµο χρόνια σε κατοίκους περιοχών της υποσαχάριας Καλαµαριάς της Θεσ/νικης στο συνοικισµό του Φοίνιο Home-Start προσφέρει στις οικογένειες έναν κακα το 2003-2005, µε µεγάλη ανταπόκρισηΑφρικής, από τουςτης Ασίας, της Ευρώπης και της Αµερικής. Συµπεράσµατα τάλληλα εκπαιδευµένο Μάλιστα έτα αποτελέσµατα µελετών,εθελοντή-γονιό που έγιναν σε(φίλος Homeκατοίκους. Σήµερα βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη ο πρόβληµα της σεξουαλικής κακοποίησης των Start), πρόθυµο να ακούσει τις ανησυχίες, τους προ21 χώρες, έδειξαν ότι στις 14 από αυτές κατεγράφηνα πρόγραµµα στη Ν. Ιωνία του Βόλου (www.volos. ατόµων µε σωµατική αδυναµία ή στέρηση ή αναπηβληµατισµούς καιαπό τις δυσκολίες τους χωρίς να κρίνει σαν βιασµοί παρθένων ατόµων φορείς του AIDS. homestart.org.gr) και ένα άλλο είναι έτοιµο να λειρία, καθώς και των παρθένων κοριτσιών ως µέσο και χωρίς να ακολουθεί µια αυστηρά προκαθορισµέτουργήσει στην περιοχή της Καβάλας. για την κάθαρση από σοβαρές και µοιραίες ασθένη µέθοδο εργασίας. ι πεποιθήσεις αυτές οδηγούν συχνά στο βιασµό νειες, όπως είναι το AIDS, υφίσταται και αποτελεί άθε πρόγραµµα Home-Start αποτελεί ταυτόχρονα νηπίων ή µικρώνροσφέρει κοριτσιών από ανθρώπους πουγια έ- τους σύγχρονο επίσης ένα διάλειµµα γονείς,πρόβληµα, κυρίως σε χώρες της υποσακαι µια ανεξάρτητη µη κυβερνητική µη κερδοσκοπική χουν µολυνθεί από τον HIV ή νοσούν ήδη από χάριας Αφρικής, της νότιας και νοτιο–ανατολικής ευκαιρίες ναιόσυναντηθούν µε άλλους γονείς και τρόοργάνωση που στόχο έχει την προστασίαAIDS. της οικοΜεγαλύτερο κίνδυνο βιασµού αποτελεσµατικά διατρέχουν τα τις Ασί-τοπικές ας, της βόρειας Αµερικής, ακόµα και της Ευπους να χρησιµοποιούν γένειας και του παιδιού και δραστηριοποιείται στο έχουν κάποια αναπηρία, διότι τους καθιάτοµα που ρώπης. υπηρεσίες. πλαίσιο της πρωτογενούς πρόληψης. στά αδύναµους για οποιαδήποτε σθεναρή και επιτυχή αντίσταση εθελοντής κατά τον βιασµό τους (π.χ. άτοµα δεσµεύεται, διαθέτει χρόνο, είναι κα- αυτή απαιτεί αφενός την εξέταση του νοοτροπία άθε πρόγραµµα πλαισιώνεται από έναν τουλάχιτυφλά, κωφά,τάλληλα µε νοητική στέρηση, κ. εχέµυθος, ά.). εκπαιδευµένος, αξιόπιστος, αποµεγέθους του προβλήµατος, καθώς και των νοµιστον αµειβόµενο συντονιστή που είναι υπεύθυνος κατανόκών, ιατρικών και κοινωνικών παρεµβάσεων, που θα για την οργάνωση και λειτουργία του προγράµµα- δέχεται τη διαφορετικότητα του άλλου, έχει ηση και υποµονή και προσφέρει στην οικογένεια φιλική ευκολότερη προσέγγιση και ο βιασµός των γυπρέπει να εφαρµοσθούν από τα κράτη, µε στόχο τος, από έναν µερικής απασχόλησης αµειβόµενο υποστήριξη, βοήθεια, ενθάρρυνση, φρέσκιες ναικών µε ειδικές ανάγκεςπρακτική αποδίδεται, σύµφωνα µε την προφύλαξη της υγείας και της αξιοπρέπειας γραµµατέα-διοικητικό βοηθό και από εθελοντές. ιδέες, προσωπική εµπειρία και γνώση. τους ερευνητές, στα εξής αίτια: των ευπαθών αυτών πληθυσµιακών οµάδων. ο Home-Start προωθεί τη συνεργασία µε τους φοίναι ένας συνάνθρωπος, µε κοινές εµπειρίες και προρείς της τοπικής κοινότητας και αξιοποιεί1τα τοπικά . Λόγω της βληµατισµούς, αναπηρίας τους τα άτοµα µενα ειδικές διαίτερη ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση θα πρέαποφασισµένος τους συµπαρασταδίκτυα. Επιδιώκει στην διοικητική του δοµή τη συµανάγκες είναιθεί πιθανότερο να είναι σεξουαλικά ανεπει να υπάρχει από τους προµηθευτές υπηρεσιών στη δύσκολη στιγµή, χωρίς να περιµένει αντάλµετοχή εκπροσώπων των τοπικών, δηµόσιων καικαι µηνα έχουν διατηρήσει την αγνότητά τους, νεργά υγείας (ιατρούς, νοσηλευτικό προσωπικό, κ.ά.)από λαγµα. κυβερνητικών φορέων. ∆εν ανταγωνίζεται άλλους αφού έχουν µεγαλύτερες δυσκολίες επιλογών για την αστυνοµία,Χριστίνα καθώς και από τους λειτουργούς φορείς, αλλά συνεργάζεται µαζί τους και συµπληρώτις προσωπικές τους σχέσεις και γενικά για την ιδιω- της δικαιοσύνης, προκειµένου να επιτευχθεί η µεί∆ηµητρακάκη, προσαρµοστικότητα και η κατανόηση που αντανει το έργο τους. τική τους ζωή. ωση του προβλήµατος και η σωστή και ισότιµη ανποκρίνονται στις ανάγκες της κάθε οικογένειας αποΧρυσούλα Κυρκίτσου, Ψυχολόγος Έρευνας, τιµετώπιση Για των θυµάτων, πολλά από τα οποία είναι άθε πρόγραµµα εποπτεύεται και υποστηρίζεται τελούν τον πυρήνα της προσέγγισης Home-Start. Σύµβουλος Ανάπτυξης Επιστηµονική άτοµαιδιαίµε ειδικές ανάγκες. αυτών δεξιοτήτων, 2. Η ύπαρξη την της καλλιέργεια αναπηρίας τους τατων καθιστά εύκο- δίνεται από τη Home-Start Ελλάς (www.homestart.org.gr), Προγραµµάτων Συνεργάτης ΚΜΥΥ τερη βαρύτητα στην προετοιµασία των εθελοντών. λους στόχους για τους επίδοξους βιαστές. Μάλιστα που λειτουργεί ως Εθνικός Συντονιστής και έχει την επιστήµονες ευθύνη για την ανάπτυξη και τον συντονισµό των έχουν διαπιστώσει ότι τα άτοµα αυτά πιπλέον, ενηµέρωση για τιςHome-Start εσφαλµένες προκακαι ΙΚΠΙ σχέση ανάµεσα στον εθελοντή διατρέχουν τριπλάσιο κίνδυνο βιασµού του σε Home-Start προγραµµάτων στην Ελλάδα. Η Home-Start Ελλάς συχνά ταλήψεις θα πρέπει να παρέχεται στα άτοµα µε εικαι στην οικογένεια δηµιουργείται από επιλογή. ∆εν σχέση µεIn-ανθρώπους χωρίς αναπηρία. µε τη σειρά της εποπτεύεται από τη Home-Start δικές ανάγκες, καθώς και στις οικογένειές τους, µε ternational που έχει αντίστοιχα την ευθύνη για την επηρεάζεται από εξουσία ή χρήµατα. στόχο την µεγαλύτερη προστασία τους από τυχόν ανάπτυξη και τον συντονισµό των προγραµµάτων 3. Τα άτοµα που εξαρτώνται από άλλους, λόγω της βιασµό. Εθελοντής του Home- Start αναγνωρίζει την ποιδιεθνώς. Οι υπηρεσίες του προγράµµατοςύπαρξης είναι δω-κάποιας αναπηρίας, είναι ψυχολογικά πεΝικολέττα Θάνου, κιλοµορφία των οικογενειών και σε κάθε περίπτωση ρεάν και εµπιστευτικές. ρισσότερο τρωτά και έτσι καθίστανται εύκολος στόσέβεται όλες τις ξεχωριστές πολιτισµικές, φυλετιΟδοντίατρος χος για πιθανή σεξουαλική τους κακοποίηση. ο Home – Start απευθύνεται στο γενικό πληθυσµό κές, εθνικές και θρησκευτικές παραδόσεις που δια-Υγιεινολόγος, και ιδιαίτερα στις ευπαθείς οµάδες δηλαδή σε οικο- φοροποιούν την κάθε οικογένεια. 4. ήΣεσεπολλές Ειδ. Κοινωνική γένειες πουστην είναι κοινωνικά αποκλεισµένες κίν- περιπτώσεις διαπιστώνεται άγνοια χειρισµού των ατόµων µε ειδικές ανάγκες τους δι-του προγράµελληνική εµπειρία από τηαπό λειτουργία δυνο να εκδηλώσουν κρίση (µοναχικοί ή αποµονωµένοι -Προληπτική κηγόρους, αστυνοµία, τους δικαστικούς λειτουρστην περιοχή της Μαγνησίας έχει αξιολογηθεί γονείς, πολύτεκνες οικογένειες, οικογένειες όπου υ- τηνµατος γούς, τους κ.ά. Τοως γεγο(από όλους τους εµπλεκόµενους) ιδιαίτερα χρήσιµη πάρχειΟδοντιατρική πρόβληµα υγείας ή αναπηρίας, οικογένειες µε συµβούλους–ψυχολόγους, νός αυτό καθιστά τους λειτουργούς και αποτελεσµατική γιααδύναµους την κάλυψηστην των αναγκών των ένα γονιό, µητέρες που µπορεί να εκδηλώνουν επιλόυπεράσπιση στην προστασία των ατόµων µε και ειδι-έχει επιβεβαιπεριθωριοποιηµένων οικογενειών χεια κατάθλιψη, οικογένειες νεοεγκατεστηµένες στην και κές ανάγκες,ώσει ύστερα το βιασµόγια τους. Υπάρχειανάπτυξη του. την από αναγκαιότητα περαιτέρω περιοχή κ.α.). Π ροκαταλήψεις Τ Η Τ Τ ο Πρόβληµα ι Είναι Τ των το Ανισοτήτων Home-Start και Αύξηση της Συχνότητας Ή Ο στην Υγεία στην Ευρώπη Ασθενών Η από το AIDS Ο Τ Τ Ο Κ Π Ο Κ Η Η Τ Ε Ι Η Κ Η Ε Ο Τ Η 10 119 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 10 γηση και των δύο οµάδων πραγµατοποιήθηκε πριν και Υγείας» πραγµατοποιήθηκε σχολικό πρόγραµµα πρό- µετά την παρέµβαση, µε ειδικό ερωτηµατολόγιο. ληψης κατά του φαινοµένου του εκφοβισµού/θυµαο πρόγραµµα είχε διάρκεια τεσσάρων µηνών και πετοποίησης σε µαθητές της Α’ Γυµνασίου του ∆ήµου ριελάµβανε τα εξής: Βύρωνα. 1) Παρέµβαση στο σύλλογο των καθηγητών µε τη εκφοβισµός/θυµατοποίηση αναφέρεται σε επιθε- µορφή εισήγησης για το φαινόµενο. τικές πράξεις που ασκούνται επανειληµµένα από ένα 2) Ευαισθητοποίηση των µαθητών γύρω από το φαιπαιδί ή από µια οµάδα παιδιών εναντίον ενός άλλου νόµενο και εκπαίδευση σε δεξιότητες διαχείρισης συπαιδιού µε στόχο να του προκαλέσουν σωµατικό ή ψυ- γκρούσεων. χικό πόνο και να το υποτάξουν (Olweus, 1993). 3) Εκπαίδευση οµάδας συνοµηλίκων σε θέµατα διαπροσωπικής επικοινωνίας, παροχής συµβουλών σχειακρίνεται από άλλες µορφές επιθετικότητας, διότι τικά µε το θέµα και δηµιουργία αφίσας κατά του αυτός που ασκεί τη βία θεωρεί εύκολο στόχο το παιδί εκφοβισµού/θυµατοποίησης. που είναι ο αποδέκτης (Rigby, 1996). 4) Παρέµβαση σε γονείς µε τη µορφή ενηµερωτικού φυλλαδίου, για την αντιµετώπιση του φαινοµένου. α είδη του εκφοβισµού/θυµατοποίησης είναι η σωµατική βία, η καταστροφή και κλοπή περιουσίας, η λεπαρέµβαση έχει σχεδιαστεί κατά κύριο λόγο µε κτική βία όπως η χρήση παρατσουκλιών, η κοροϊδία, βάση τη συστηµική προσέγγιση. Όµως, αντλεί στοιοι απειλές ή ο εξευτελισµός, η κοινωνική αποµόνωση χεία και από την κοινωνικογνωστική θεωρία, το µονµέσα από την διάδοση φηµών και την άνιση µεταχεί- τέλο του Olweus, το µοντέλο της έλλογης δράσης και ριση και τέλος η ηλεκτρονική βία (µε τη χρήση του το µοντέλο του Salmivali. διαδικτύου) µέσα όπως απειλές, διάδοση φηµών και αποκάλυψη προσωπικών δεδοµένων (Totten, Quigley ύµφωνα µε τη συστηµική προσέγγιση το φαινόµενο & Morgan, 2004). του εκφοβισµού/θυµατοποίησης επηρεάζεται από ατοµικούς, διαπροσωπικούς, θεσµικούς και κοινωνιύµφωνα µε διεθνή ερευνητικά δεδοµένα, σχεδόν το κούς παράγοντες και γι’ αυτό χρειάζεται να γίνονται 15% των µαθητών αναφέρει ότι έχει εµπλακεί σε δρά- παρεµβατικές δράσεις σε όλα τα επίπεδα του συστήσεις εκφοβισµού/θυµατοποίησης (Antunes, et.al., µατος (Totten, et.al., 2004). 2003). ο πρόγραµµα είχε θετικό αντίκτυπο σε ότι αφορά ύµφωνα µε ελληνικά ερευνητικά δεδοµένα, το 10% στις γνώσεις, στις στρατηγικές αντιµετώπισης του εκτων θυµάτων εκφοβίζεται συστηµατικά, ενώ πιο συχνά φοβισµού των θυµάτων και στις παρεµβάσεις των καπαρατηρείται ο λεκτικός εκφοβισµός και η σεξουαλική θηγητών σε επεισόδια εκφοβισµού/ θυµατοποίησης. παρενόχληση (∆εληγιάννη- Κουιµτζή, et.al., 2005). Πιο συγκεκριµένα, οι µαθητές της οµάδας παρέµβασης αύξησαν τις γνώσεις τους και τις θετικές στραγενικός σκοπός της παρούσας µελέτης ήταν ο σχε- τηγικές αντιµετώπισης του εκφοβισµού µετά την παδιασµός, η εφαρµογή και αξιολόγηση ενός σχολικού ρέµβαση σε σχέση µε τους µαθητές της οµάδας επρογράµµατος πρόληψης του εκφοβισµού/θυµατο- λέγχου. ποίησης. Στο πλαίσιο του ΠΜΣ «Προαγωγής και Αγωγής της Σ χολικό Πρόγραµµα Πρόληψης κατά του Εκφοβισµού/ Θυµατοποίησης Τ Ο ∆ Τ Η Σ Σ Σ Τ Ο Οι ειδικότεροι στόχοι ήταν: 1) η αύξηση των γνώσεων και της αρνητικής στάσης των µαθητών έναντι του φαινοµένου και η υιοθέτηση θετικών στρατηγικών επίλυσης των συγκρούσεων, 2) η ευαισθητοποίηση των καθηγητών και των γονέων και η αύξηση των παρεµβάσεων τους σε επεισόδια εκφοβισµού/θυµατοποίησης µε σκοπό τον τερµατισµό τους και 3) η µείωση του ίδιου του φαινοµένου. Επιπλέον, οι µαθητές της οµάδας παρέµβασης αύ- ξησαν τις θετικές στρατηγικές αντιµετώπισης του εκφοβισµού και οι καθηγητές της ίδιας οµάδας αύξησαν τις παρεµβάσεις τους σε επεισόδια εκφοβισµού. Τ έλος, παρατηρήθηκε αύξηση στη συχνότητα εµφάνισης του έµµεσου εκφοβισµού, όπως είναι οι απειλές, ο κοινωνικός αποκλεισµός και η κλοπή χρηµάτων. Επίσης, παρατηρήθηκε αύξηση της λεκτικής θυµατοποίησης και µιας µορφής έµµεσης θυµατοποίησης που είναι η κλοπή χρηµάτων (∆εληγιάννη-Κουιµτζή, πληθυσµός της µελέτης ήταν µαθητές της Α’ Γυ- et.al., 2005). µνασίου που φοιτούν σε δύο σχολεία της Αθήνας. Οι α παραπάνω ευρήµατα συµφωνούν µερικώς µε τη µαθητές του ενός σχολείου αποτέλεσαν την οµάδα παρέµβασης και οι µαθητές του άλλου σχολείου, απο- βιβλιογραφία, ως προς το ότι οι µαθητές στο πέρασµα τους στην πρώτη εφηβική περίοδο εγκαταλείτέλεσαν την οµάδα ελέγχου. πουν τις πιο άµεσες µορφές εκφοβισµού και κυρίως ο µέγεθος του δείγµατος ήταν 71 µαθητές. Έγινε το σωµατικό εκφοβισµό (Rivers & Smith, 1994). µη τυχαιοποιηµένη µελέτη µε οµάδα ελέγχου, δηλαδή α αποτελέσµατα αυτά δεν είναι σύµφωνα µε προηχρησιµοποιήθηκε δείγµα ευκολίας. Συγκρίθηκαν δύο οµάδες: η οµάδα παρέµβασης, η οποία έλαβε τη σχε- γούµενες µελέτες που αναφέρουν µείωση του φαινοτική εκπαίδευση και τις προβλεπόµενες δράσεις και µένου (Eddy, 2004, Pepler & Graig, 2000). Βέβαια, χρειη οµάδα ελέγχου, η οποία αξιολογήθηκε µε τα ίδια άζεται να επισηµανθεί ότι η αξιολόγηση έγινε σε χρόνο εργαλεία και κατά τις ίδιες χρονικές στιγµές µε την αµέσως µετά την ολοκλήρωση του προγράµµατος και οµάδα παρέµβασης, χωρίς όµως να είναι αποδέκτης ως εκ τούτου δεν αφορά στη διατήρηση των αποτελεοποιασδήποτε παρεµβατικής πρακτικής. Η αξιολό- σµάτων της παρέµβασης σε βάθος χρόνου. Ο Τ ∆έσποινα Χριστάκου, Κοινωνιολόγος Εκπαιδευτικός, MSc Προαγωγής και Αγωγής Υγείας 12 Τ Τ N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 11 Τ ις τελευταίες δεκαετίες γίνεται όλο και περισσότερο εµφανές το πρόβληµα της ατµοσφαιρικής ρύπανσης από τις εκποµπές καυσαερίων, µε αποτέλεσµα την ευαισθητοποίηση των περισσοτέρων ανθρώπων σε θέµατα προστασίας του περιβάλλοντος και παραγωγής φτηνής καθαρής ενέργειας. Μ Φ ε αυτή τη µέθοδο µπορούν να εξοικονοµηθούν, ροντιστές είναι τα άτοµα που παρέχουν φρονκατά τη λειτουργία του πλοίου, 5 έως 7 γαλόνια τίδα, χωρίς καυ- αµοιβή, σε ανάπηρους ασθενείς και σε σίµων ανά ώρα, όταν τα αντίστοιχα συµβατικά ανήµπορους πλοία συγγενείς τους. Tα άτοµα που βρίκαταναλώνουν 25 γαλόνια καυσίµων µέσα σκονται σε µια σε ανάγκη για λήψη φροντίδας µπορεί να ώρα. ανήκουν σε οποιαδήποτε ηλικιακή οµάδα. Ένα άτοµο θεωρείται «εξαρτώµενο» από συγγενείς του υαισθησία σε θέµατα περιβαλλοντικής προστασίας για φροντίδα, όταν χρειάζεται βοήθεια για σηµαντικές δραστηριότητες της καθηµερινής ζωής ή συέσω των πλοίων µεταφέρονται παγκοσµίως προ- έδειξε η εταιρεία και σε κατασκευαστικές καινοτοµίες στο εσωτερικό του Hornblower, αφού διαθέτει νεχή µοκέεπιτήρηση. ϊόντα και επιβάτες, σε ποσοστό που υπερβαίνει το 90%, ενώ εκτιµώνται αυξητικές τάσεις χρήσης των τες φτιαγµένες από ανακυκλώσιµα υλικά, ειδικές λάµπες για την εξοικονόµηση ενέργειας, ενώ η ρόλος οροφή του φροντιστή προκύπτει ξαφνικά ή και µέσων ναυσιπλοΐας για τα επόµενα χρόνια. είναι φτιαγµένη από µπουκάλια βότκας. σταδιακά, πολλές δε φορές το άτοµο δεν έχει άλλη Μ Φ ροντιστές, ΤΠ ροστασία ο Πρόβληµα Ε µια Ξεχασµένη Ο του Περιβάλλοντος των Ανισοτήτων επιλογή. Η απόφαση του ν’ αναλάβει το ρόλο του Αν καιΟµάδα οι εκποµπές ρυπογόνων ουσιών στην ατµό- Μελετώντας τα χαρακτηριστικά του Hornblower Μέσω Αξιοποίησης στην Υγεία διαφροντιστή µπορεί να συνδέεται µε την επιθυµία του σφαιρα µέσω των πλοίων είναι οι λιγότερες, σε σύγκριση µε τους ρύπους που δηµιουργούνται από άλλα µεταφορικά µέσα (αυτοκίνητα, φορτηγά, σιδηρόδροµο, αεροπλάνα), η χρήση κατάλληλων συστηµάτων και εξοπλισµού στα πλωτά µέσα, καθώς και ο αεροδυναµικός σχεδιασµός τους µπορούν να αξιοποιήσουν τις φυσικές δυνάµεις, όπως τον αέρα, την ηλιακή ακτινοβολία, την ενέργεια των κυµάτων κ.λ.π., παράγοντας φθηνή κινητήρια ενέργεια για τα πλοία, ενώ ταυτόχρονα η επιβάρυνση του περιβάλλοντος µε ρύπους ελαχιστοποιείται. πιστώνουµε τα εξής: να αναλάβει την φροντίδα, αλλά από την άλλη πλευρά Y ∆υνατότητα µεταφοράς 149 επιβατών. µπορεί να µην υπάρχει εναλλακτική λύση και άρα γίY Μήκος 64 πόδια. νεται µία αναγκαία επιλογή. Σηµαντικό ρόλο διαδραY Ακτίνα 30 πόδια. µατίζει και το αισθήµα καθήκοντος, υποχρέωσης, Y Ηλεκτρική προώθηση από δύο 400 HP ηλεκτρικές αγάπης και ανταπόδοσης προς τα συγγενικά πρόµηχανές. σωπα που έχουν ανάγκη την φροντίδα και εµποδίζουν Y Ηλιακή δύναµη 1.2 KW από φωτοβολταϊκά συστήτον φροντιστή να επιλέξει άλλες λύσεις, όπως π.χ. την µατα. πρόσληψη ενός βοηθού ή την αναζήτηση µίας κλειY Αιολική ενέργεια από δύο ανεµοστρόβιλους παραστής δοµής. Οι σηµαντικές στην πραγµατικότητα δυγωγής 1.2 KW (2.0 KW ανώτατος). σκολίες προκύπτουν όταν ο φροντιστής είναι εργαY ∆ύο µηχανές diesel 320 KW. ζόµενος και προσπαθεί να συνδυάσει τα δύο αυτά Y Ταχύτητα 10 κόµβων (knots). «καθήκοντα», αλλά και όταν έχει άλλα µέλη στην οιο υβριδικό πλοίο αξιοποιεί τις φυσικές αυτές ενέρκογένεια µως τα τελευταία χρόνια υπήρξαν και άλλες πρω-που χρειάζονται φροντίδα ή επιτήρηση, γειες. Η ναυτιλιακή εταιρεία Alcatraz Cruises απέόπως τα παιδιά. κτησε το υβριδικό πλοίο «Hornblower», µε στόχο τη τοβουλίες σε θέµατα προστασίας του περιβάλλοντος µέσω καινοτοµιών σε πλοία. µεταφορά και ξενάγηση των επιβατών από τον κόλπο υνοπτικά, η φροντίδα ενός ασθενούς ή ενός ατότου Σαν Φρανσίσκο προς το νησί όπου φιλοξενούνται Υπουργός Ναυτιλίας Bob Hawke πρότεινε µου µεστην αναπηρία περιλαµβάνει τις εξής δράσεις: οι διάσηµες φυλακές του Αλκατράζ. κυβέρνηση της ∆υτικής Αυστραλίας την χρησιµοποίv Βοήθεια στην ατοµική φροντίδα (ντύσιµο, µπάνιο, δη από το 2006 πραγµατοποιούνται οι κρουαζιέ- ηση τριών ηλιακών βυτιοφόρων πλοίων µεταφοράς τουαλέτα). ρες αυτές από την εταιρεία, ενώ εκτιµάται ότι µέχρι νερού (Solar Sailor aquatanker), τα οποία θα µπορούν ετησίως στην µετακίνηση (περπάτηµα, ανασήv Βοήθεια σήµερα περίπου τρία εκατοµµύρια επιβάτες και τα να µεταφέρουν 50 εκατοµµύρια τόνους νερό από την περιοχή Kimberley στο Περθ. κωµα από το κρεβάτι, ασκήσεις). στελέχη της εταιρείας συµµετείχαν στις «περιβαλ- Ανανεώσιµων στην Ευρώπη του Πληθυσµού Τ Πηγών Ενέργειας σε Υβριδικά Πλοία Ό Ο Σ Ή λοντικά φιλικές» αυτές κρουαζιέρες. Για τις κρουαζιέρες η εταιρία χρησιµοποίησε τα τε- λευταία χρόνια δύο κρουαζιερόπλοια, φιλικά προς το περιβάλλον, τα Alcatraz Clipper και Alcatraz Flyer, ενώ από το 2008 ενίσχυσε το στόλο της αγοράζοντας το υβριδικό καταµαράν Hornblower, το οποίο είναι ένα ανακυκλωµένο καταµαράν, που χρησιµοποιήθηκε αρχικά ως εµπορικό σκάφος για καταδύσεις. Η εταιρεία στο πλαίσιο των ενεργειών µείωσης των ρύπων και προστασίας του περιβάλλοντος, ξόδεψε το ποσό των τεσσάρων εκατοµµυρίων δολαρίων για να αντικαταστήσει το 90% της µηχανής και των επίπλων Μαρία του πλοίου. Για ∆ούκα, τη λειτουργία του χρησιµοποιείται ηλιακήΚοινωνική και αιολική ενέργεια, σε συνδυασµό και µε τη Λειτουργός, χρήσηΤµήµα diesel. Κοινωνικής Εργασίας Τ.Ε.Ι. Αθηνών Το πλοίο διαθέτει γεννήτρια 320 KW, ηλεκτρικά µο- τέρ, ανεµογεννήτριες και φωτοβολταϊκά συστήµατα που τροφοδοτούν Ιωάννης µε ενέργεια µια µπαταρία, η οποία αποθηκεύει την ενέργεια αυτή και µε τη σειρά της την Παπαδόπουλος, προωθεί στις µηχανές. Κοινωνικός Λειτουργός, Η χρήση της ενέργειας πάνω στο πλοίο παρακολου∆ήµος Περιστερίου v Νοσηλευτικές δεξιότητες (έλεγχος αίµατος για Επιπλέον τα ναυπηγεία της Aker ανακοίνωσαν την σακχαρώδη διαβήτη, µέτρηση πίεσης, αλλαγή ρού- έναρξη εργασιών για τη κατασκευή ενός καινοτόµου χων, υποστρωµάτων, χορήγηση φαρµάκων). πλοίου τροφοδοσίας πλωτών κατασκευών για λογαριασµό της DOF ASA. v Συνοδεία στους ειδικούς (επίσκεψη στους γιατρούς, στο νοσοκοµείο, στο κοµµωτήριο, κ.λ.π.). ο νέο πλοίο, που αναµένεται να είναι έτοιµο το 2010 Χριστίνακαι έγνοια (επίσκεψη στο v Συνεχής επαγρύπνηση από το ναυπηγείο της Aker στη Νορβηγία, θα διαθέδωµάτιο του ασθενούς, παρακολούθηση την νύχτα ∆ηµητρακάκη, τει εξοπλισµό τελευταίας τεχνολογίας, µε στόχο τη µήπως προκύψει κάποιο πρόβληµα). µείωση των ρύπων που παράγουν οι συµβατικοί κινηΨυχολόγος Έρευνας, v Συναισθηµατική στήριξη του ασθενή (συντροφιά, τήρες πλοίων. Επιστηµονική ψυχολογική στήριξη). Συνεργάτης ι προδιαγραφές αναφέρονται σε πλοίο µήκους οικιακές δεξιότητεςΚΜΥΥ v Πρακτικές (προετοιµασία γευ94.90 µέτρων, πλάτους 20.00 µέτρων και µάτων, δυνατότηκαι ΙΚΠΙ καθαριότητα χώρου). αγορά αντικειµένων, τας επάνδρωσης µε 25µελές πλήρωµα. v Βοήθεια σε οικογενειακές υποχρεώσεις (πληκαι διεκπεραίωση εγγράφων). πιπλέον θα διαθέτει δύο κινητήρες ισχύοςρωµή 2.500λογαριασµών kW, οι οποίοι θα µπορούν να τροφοδοτούνται και µε συµβατικό πετρέλαιο (καθώς το πλοίο θα διαθέτει γιαΑγγλία λό- κατά την Γενική Απογραφή του Πλητην Νικολέττα Θάνου, γους ασφαλείας και δεξαµενή συµβατικώνθυσµού καυσίµων) διαπιστώθηκε ότι ένα ποσοστό 10% είναι αλλά και δεξαµενή µε υγροποιηµένο φυσικό αέριο. φροντιστές. Το γεγονός Οδοντίατρος αυτό έγινε αφορµή - για ερευνητική διερεύνηση κατά την οποία προέκυψε Υγιεινολόγος, ότι µετά την απώλεια του προσφιλούς προσώπου οι κτιµάται ότι µε τη χρήση του φυσικού αερίου οι κιΕκπαιδευτικός ΕΠΑ.Λ. φροντιστές από προβλήνητήρες του πλοίου θα µειώσουν τις εκποµπές ρύπων παρουσιάζουν µία σειρά µατα υγείας. στην ατµόσφαιρα κατά 85-90%. MSc Κοινωνικής - Τ Ο Ε Σ Ε Σ Γ Προληπτικής Ιατρικής θείται από ηλεκτρονικό σύστηµα, που επιλέγει την εήµερα η υιοθέτηση µεθόδων προστασίας του ια παράδειγµα, περιπροβλήµατα στην σπονδυλική παρκέστερη ενεργειακή πηγή, ανάλογα µε τις καιρι- βάλλοντος και στη ναυσιπλοΐα καθιστούν απαραίτητη στήλη επειδή χρειάζεται να υποβαστάζουν και να κές συνθήκες και τις συνθήκες που επικρατούν πάνω την περαιτέρω έρευνα για την αξιοποίησηµετακινούν και εφαρ- το άτοµο καθηµερινά, παθολογικά προστο πλοίο. µογή αυτών των τεχνικών συστηµάτων. βλήµατα λόγω της κακής διατροφής, της έλλειψης άσκησης, της ανεπάρκειας ύπνου και του διαρκούς στρες, καθώς και ψυχολογικά προβλήµατα 13 11όπως 12 κατάθλιψη, υπερβολικό άγχος, συνεχή κόπωση και αδυναµία κοινωνικών επαφών. Ο ρόλος του φροντιστή έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα της N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 12 Ως τραυµατική εµπειρία µπορεί να θεωρηθεί ένα ψυ- Η διάρκεια της διαταραχής είναι µεγαλύτερη από έ- O ι Ψυχολογικές Επιπτώσεις χοπιεστικό γεγονός ή µια κατάσταση εξαιρετικά απειλητικής ή καταστροφικής φύσεως, που είναι πιθανόν να προκαλέσει διάχυτη δυσφορία σχεδόν σε οποιονδήποτε. Τραυµατική εµπειρία µπορεί να είναι οι φυσικές καταστροφές (π.χ. σεισµός, φωτιά), το τροχαίο ατύχηµα, το αεροπορικό ατύχηµα, η είδηση για τον ξαφνικό θάνατο ή τον τραυµατισµό αγαπηµένου προσώπου, η σεξουαλική κακοποίηση, η σωµατική κακοποίηση, η παρουσία σε σοβαρό τραυµατισµό ή σε δολοφονία κάποιου καθώς και η υποβολή του ατόµου σε βασανιστήρια. να µήνα. Σηµαντικό είναι να σηµειωθεί ότι οι γυναίκες έχουν µεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν τη διαταραχή σε σχέση µε τους άντρες και τα συµπτώµατα µπορεί να επιµείνουν για µακρότερο χρονικό διάστηµα. Επίσης, θεωρείται ότι οι γυναίκες έχουν µεγαλύτερη πιθανότητα να αντιληφθούν µια σωµατική επίθεση ως επικίνδυνη για τη ζωή τους. Η διαταραχή οξέος στρες χαρακτηρίζεται από οξέα συµπτώµατα µετατραυµατικού στρες (αναβίωση, αποφυγή και αυξηµένη διεγερσιµότητα) τα οποία εµφανίι πιο συνηθισµένες ψυχολογικές επιπτώσεις είναι ζονται στην άµεση περίοδο µετά το τραυµατικό γεγοη διαταραχή µετά από τραυµατικό στρες και η διατα- νός. Η διαταραχή διαρκεί τουλάχιστον 2 ηµέρες και όχι περισσότερο από 4 εβδοµάδες. ραχή οξέος στρες. της Τραυµατικής Ο Εµπειρίας και Η διαταραχή µετά από τραυµατικό στρες είναι µια Άγχος και κατάθλιψη είναι συχνά επιπτώσεις της δια- η Θεραπευτική τους Αντιµετώπιση αγχώδης διαταραχή που προκαλείται από την έκθεση σε ένα γεγονός, το οποίο περιλαµβάνει θάνατο, απειλή θανάτου, σοβαρό τραυµατισµό ή απειλή της σωµατικής ακεραιότητας του ατόµου ή άλλων και προκαλεί έντονο φόβο, αίσθηµα αβοηθητότητας ή τρόµο. Στα συµπτώµατα διαταραχής περιλαµβάνονται τα ε- πεισόδια επανειληµµένης αναβίωσης του τραυµατικού γεγονότος. Αυτό µπορεί να γίνει µε τη µορφή παρείσακτων ανακλήσεων του γεγονότος στις οποίες περιλαµβάνονται εικόνες, σκέψεις ή αντιλήψεις ή µε επανειληµµένα ενοχλητικά όνειρα του γεγονότος. Τ ταραχής µετά από τραυµατικό στρες. Επίσης, το άτοµο µπορεί να παρουσιάσει σηµαντική έκπτωση της λειτουργικότητας που µπορεί να εκδηλωθεί µε ανικανότητα φροντίδας των παιδιών, συζυγική δυσαρµονία και απώλεια εργασίας που οδηγούν σε σοβαρό κοινωνικό κόστος. Η διαταραχή πολλές φορές µπορεί να προκαλέσει διαταραχή κοινωνικών σχέσεων. Το άτοµο µπορεί να αποφεύγει τις κοινωνικές επαφές και τις σεξουαλικές επαφές. Τα πιο καταστρεπτικά είναι τα αισθήµατα συναισθηµατικής αποµόνωσης και αποξένωσης από τους άλλους τα οποία είναι καθοριστικά της διαταραχής. ο άτοµο αισθάνεται σα να ξανασυµβαίνει το τραυµατικό γεγονός (flashback). Κάποιες φορές αυτό µπουτά τα προβλήµατα επηρεάζουν αρνητικά όχι µόνο ρεί να προκληθεί από έναν ήχο ή από κάποια εικόνα. την ποιότητα ζωής των επιζώντων αλλά και την ποιό(π.χ. το άτοµο βρίσκεται µπροστά σε ένα τροχαίο ατύ- τητα σηµαντικών σχέσεών τους, γεγονός που µπορεί χηµα το οποίο του θυµίζει το δικό του ατύχηµα). να αυξήσει τη διαπροσωπική δυσφορία και να εµποδίσει την ανάρρωση από τον τραυµατισµό. Τέτοια προπίσης, το άτοµο µπορεί να αποφεύγει ερεθίσµατα βλήµατα µπορεί να οδηγήσουν σε αποχωρισµό από που σχετίζονται µε τον τραυµατισµό. αγαπηµένα πρόσωπα, σε διαζύγιο και σε αποξένωση από τους φίλους. ο άτοµο προσπαθεί να αποφύγει σκέψεις, αισθήµατα ή συζητήσεις που συνδέονται µε το τραύµα υχνά η διαταραχή συνυπάρχει µε κατάχρηση και εκαθώς επίσης και δραστηριότητες, τόπους ή ανθρώ- ξάρτηση από ουσίες και αυτό επηρεάζει την κοινωνιπους που προκαλούν ανακλήσεις του τραύµατος (π.χ. κή και επαγγελµατική λειτουργικότητα (π.χ. απώλεια ένα άτοµο που έχει βρεθεί σε ένα µεγάλο σεισµό µπο- ικανότητας φροντίδας εαυτού και παιδιών). Τέλος, συρεί να αποφεύγει να βλέπει ταινίες µε σεισµούς). χνά παρουσιάζονται διαταραχές ύπνου είτε µε εφιάλτες είτε µε δυσκολία έλευσης και διατήρησης του ρκετές φορές µπορεί να παρατηρηθεί από το ά- ύπνου. τοµο ένα αίσθηµα µουδιάσµατος το οποίο δεν υπήρχε πριν το τραύµα. ο άτοµο για τις πρώτες µέρες µετά την τραυµατική εµπειρία χρειάζεται άµεσα συµβουλευτική και υπουτό µπορεί να σηµαίνει µείωση του ενδιαφέροντος στηρικτική θεραπεία. Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές ή της συµµετοχής σε δραστηριότητες, αίσθηµα απο- προσεγγίσεις αλλά οι πιο αποτελεσµατικές για την διαµάκρυνσης ή αποξένωσης από τους άλλους, περιο- ταραχή είναι η φαρµακοθεραπεία (κυρίως SSRI που ρισµένο εύρος του συναισθήµατος (π.χ. αδυναµία του χρησιµοποιούνται για την κατάθλιψη) και η γνωσιακήατόµου να έχει αισθήµατα αγάπης) και δυσκολία να συµπεριφοριστική θεραπεία. ανακαλέσει µία σηµαντική πλευρά του τραύµατος. τόχος της γνωσιακής-συµπεριφοριστικής θεραπείκόµα, το άτοµο µπορεί να εµφανίσει επίµονα συµ- ας είναι να αναγνωρίσει το άτοµο και να τροποποιήσει πτώµατα αυξηµένης διεγερσιµότητας τα οποία δεν υ- δυσπροσαρµοστικές γνωσίες και συµπεριφορες που πήρχαν πριν το τραύµα, όπως δυσκολία διατήρησης σχετίζονται µε την τραυµατική εµπειρία. ύπνου, ευερεθιστότητα ή εκρήξεις θυµού, δυσκολία συγκέντρωσης και υπερεπαγρύπνηση. θεραπεία περιλαµβάνει αναβίωση της τραυµατικής εµπειρίας στη φαντασία και συγκεκριµένο αριθέλος µπορεί να παρουσιαστεί σηµαντική ενόχληση µός συνεδριών (15-20). Σύµφωνα µε έρευνες ο συνδυή έκπτωση των κοινωνικών, επαγγελµατικών ή άλλων ασµός φαρµακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας είναι η πιο αποτελεσµατική µέθοδος θεραπείας. σηµαντικών περιοχών της λειτουργικότητας. Α Ε Τ Σ Α Τ Α Α Μαριάντζελλα Γιαχνή, Ψυχολόγος Η Τ 14 Σ N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 13 ΚΑΡΚΙΝΟΣ: ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΙΡΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΖΗΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΕ ΟΙ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΕΣ Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν πως µε το ένα τρί- Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.europarl.europa.eu/news/public/focus_ page/008-73866-120-04-18-901 20100430FCS73854-30-04-2010 2010/default_p001c008_el.htm το των καρκίνων να θεωρούνται προβλέψιµοι, η Επιτροπή και τα κράτη µέλη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες για την καταπολέµηση της ασθένειας. ΤΟ ΕΚ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΛΑΣΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Κ Π Π Π Ε Σ Σ Σ Σ Η Σ Η Ο Ε Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή και τα κρά- Η πώληση φαρµάκων στο διαδίκτυο απαγορεύεται τη µέλη «να προωθήσουν ενηµερωτικές εκστρατείες, για τον προσυµπτωµατικό έλεγχο του καρκίνου, που απευθύνονται στο ευρύ κοινό και όλους τους παρόχους υγειονοµικής περίθαλψης». Ζ σε ορισµένα κράτη µέλη αλλά εκείνα που το επιτρέπουν θα πρέπει, σύµφωνα µε τα µέλη της επιτροπής, να επιβάλλουν σε όλους όσους εµπορεύονται φάρµακα µε τον τρόπο αυτό να λάβουν ειδική άδεια λειτουργίας και να εξασφαλίσουν ειδικό ευρωπαϊκό σήµα. ητούν ενισχυµένη στήριξη για την έρευνα για την πιπλέον θα πρέπει οι ιστοσελίδες τους να συνδέονπρόληψη του καρκίνου, συµπεριλαµβανοµένης της έρευνας σχετικά µε τις επιπτώσεις των επιβλαβών χη- ται µε ειδική εθνική ιστοσελίδα και να είναι εγγεµικών ουσιών και των περιβαλλοντικών ρύπων, τη δια- γραµµένες σε ειδική πανευρωπαϊκή βάση δεδοµένων. τροφή, τον τρόπο ζωής, τους γενετικούς παράγοντες, τη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την ψηφοκαθώς και την αλληλεπίδραση όλων αυτών. φορία στην Επιτροπή, η εισηγήτρια του σώµατος, Maκόµη, παροτρύνουν την Επιτροπή και τα κράτη µέ- risa Matias, τόνισε ότι η απουσία ολοκληρωµένης ευλη να αναλάβουν συγκεκριµένες και συντονισµένες ρωπαϊκής νοµοθεσίας «ενθαρρύνει τους παραχαράδράσεις, προκειµένου να µειωθούν οι ανισότητες ό- κτες» ενώ χαρακτήρισε τα πλαστά φάρµακα «βουσον αφορά στην πρόσβαση στη θεραπεία και στην βούς δολοφόνους» λόγω των τεράστιων κινδύνων που κρύβουν για την υγεία των ασθενών. περίθαλψη των ασθενών µε καρκίνο. ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ άνουν, επίσης, έκκληση για περαιτέρω δράση για όλεµο στα πλαστά φάρµακα κηρύσσει η ΕΕ. Ο ατην προώθηση ενός υγιούς τρόπου ζωής και τον πε- ριθµός των φαρµάκων που πωλούνται µέσω διαδιριορισµό των περιβαλλοντικών και εργασιακών πα- κτύου αυξάνεται συνεχώς. ραγόντων κινδύνου. ολύ συχνά τα φάρµακα αυτά αποδεικνύονται πλαεραιτέρω, ζητούν την αύξηση των κονδυλίων της στά.Έτσι η Επιτροπή Περιβάλλοντος και ∆ηµόσιας ΕΕ για εκστρατείες πληροφόρησης και ελέγχου. Υγείας του ΕΚ ζητά τη θέσπιση αυστηρότερων κανόνων ασφαλείας για όλα τα φάρµακα, συµπεριλαµβαπί του παρόντος, µε περισσότερα από 3 εκατοµ- νοµένων εκείνων που πωλούνται διαδικτυακά. µύρια νέα κρούσµατα και 1,7 εκατοµµύρια θανάτους κάθε χρόνο, ο καρκίνος αποτελεί τη 2η σηµαντικότεοβαρό κίνδυνο για τη δηµόσια υγεία αποτελεί η ρη αιτία θανάτου και νοσηρότητας στην Ευρώπη. σύµπτωση δύο εκ πρώτης όψεως ασύνδετων φαινοµένων: της σχετικής ευκολίας µε την οποία µπορούν την έκθεση που καταρτίστηκε από τον Alojz Peterle να παρασκευασθούν και να κυκλοφορήσουν τα πλα(ΕΛΚ, Σλοβενία), οι ευρωβουλευτές χαιρετίζουν την στά φάρµακα και της συνεχούς αύξησης των πωλήπρόταση της Επιτροπής για τη δηµιουργία µιας ευ- σεων φαρµάκων στο ίντερνετ. ρωπαϊκής σύµπραξης για τη δράση κατά του καρκίνου, για την περίοδο 2009-2013. την πραγµατικότητα τα φαινόµενα αυτά δεν είναι ασύνδετα και µόνο τους δύο τελευταίους µήνες του τόχος είναι η στήριξη στα κράτη µέλη στις προ- 2008, σε ειδική συντονισµένη αστυνοµική επιχείρηση, σπάθειές τους για την αντιµετώπιση του καρκίνου. κατασχέθηκαν πανευρωπαϊκά περίπου 34 εκατοµµύρια πλαστά χάπια. έκθεση καλεί τα κράτη µέλη να δηµιουργήσουν ολοκληρωµένα σχέδια για τον καρκίνο, το συντοµότις 27 Απριλίου, η επιτροπή Περιβάλλοντος και ∆ητερο δυνατόν, δεδοµένου ότι αυτά αποτελούν κλειδί µόσιας Υγείας του ΕΚ ψήφισε πρόταση της Ευρωπαϊγια την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου για τη µείωση κής Επιτροπής για την εισαγωγή νέων, υποχρεωτιτων κρουσµάτων καρκίνου κατά 15% έως το 2020. κών µέτρων ασφαλείας όπως ειδικές σφραγίδες ή και ειδικοί αριθµοί συσκευασίας για τη σειρά φαρµάκων έκθεση υπογραµµίζει ότι η πρόληψη είναι η πιο οι- καθώς έχει διαπιστωθεί ότι πολλά πλαστά φάρµακα κονοµικά αποδοτική αντιµετώπιση, καθώς το 1/3 των εισάγονται λαθραία στην αγορά µε ένα αρκετά απλό τρόπο: τη στιγµή της συσκευασίας των γνησίων φαρκαρκίνων µπορούν να προληφθούν. µάκων για τη διανοµή τους στο ευρωπαϊκό λιανεµπόι ευρωβουλευτές ζητούν λοιπόν από την Επιτροπή ριο, µαζί µε τα νόµιµα κουτιά εισάγονται και τα να προωθήσει µε κάθε δυνατό µέσο την αρχή της πλαστά. πρόληψης, τόσο σε ιατρικές πρακτικές όσο και σε πιπλέον οι ευρωβουλευτές ζητούν να προστεθεί έναν πιο υγιή τρόπο ζωής και να ενθαρρύνει τα κράτη µέλη να επενδύσουν περισσότερους από τους πό- στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ειδική πρόνοια για τις πωλήσεις µέσω του ίντερνετ. ρους τους στον τοµέα της πρόληψης. Ε Σ Α 15 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 14 Σηµείωσε δε ότι χωρίς τις τροπολογίες του ΕΚ, το ίν- Η ελληνική συµµετοχή, ως προς τον αριθµό των Τ τερνετ θα παρέµενε ∆ούρειος Ίππος για τη διοχέ- συνέδρων αλλά και ως προς τον αριθµό των εργατευση πλαστών φαρµάκων στην ευρωπαϊκή αγορά. σιών που παρουσιάστηκαν, ήταν η µεγαλύτερη µέχρι σήµερα για συνέδριο που πραγµατοποιήθηκε εκτός πό την πλευρά του EΛΚ, η Françoise Grossetête, Ελλάδος, µε συµµετέχοντες από αρκετά νοσοκοµείαδήλωσε «σχετικά ικανοποιηµένη» από την ψηφοφο- µέλη του Ε∆ΝΥΠΥ. ρία σηµειώνοντας ότι δεν είναι σίγουρη για την αποτελεσµατικότητα των µέτρων σε ότι αφορά στην ατά τη Γενική Συνέλευση του HPH, που πραγµατοκαταπολέµηση της πλαστογραφίας. ποιήθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου, ο Καναδός Louis Cote εξελέγη νέος πρόεδρος της Παγκόσµιας έλος, από τους Σοσιαλιστές, η Dagmar Roth-Beh- Ένωσης Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής rendt, σηµείωσε ότι το αποτέλεσµα είναι µεν "καλό" Υγείας, διαδεχόµενος τον κ. Γιάννη Τούντα. Επίσης, όµως δεν είναι επαρκώς φιλόδοξο, προβλέποντας ψηφίσθηκε το νέο «σχέδιο δράσης» του HPH για το ότι επέρχεται πληµµύρα πλαστών προϊόντων και περιβάλλον. φαρµάκων. Η ψηφοφορία στην ολοµέλεια είναι προγραµµατισµένη για τον Ιούνιο του 2010. αράλληλα, ανακοινώθηκε ότι τα προσεχή συνέδρια θα πραγµατοποιηθούν το 2011 (1-3 Ιουνίου) στη ΦιΓια περισσότερες πληροφορίες: λανδία, το 2012 στην Ταϊβάν, το 2013 στη Σουηδία και http://www.europarl.europa.eu/news/public/docuτο 2014 στις ΗΠΑ. ments_par_theme/911/default_el.htm Α ο Πρόβληµα των Ανισοτήτων ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ στην Υγεία στην Ευρώπη Χριστίνα ∆ηµητρακάκη, Ψυχολόγος Έρευνας, Επιστηµονική Συνεργάτης ΚΜΥΥ και ΙΚΠΙ Κ Τ Π Η διοργάνωση συνεδρίων και εκτός Ευρώπης, αντα18 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ νακλά την επέκταση της Παγκόσµιας Ένωσης σε ολόκληρο τον κόσµο, καθώς απαριθµεί πλέον 37 ∆ίκτυα και 807 µέλη. Με την παρουσία πλήθους επιστηµόνων του χώρου Οι σηµαντικότερες παρουσιάσεις από το συνέδριο του Μάντσεστερ είναι διαθέσιµες δωρεάν, σε ηλεκτρονική µορφή, στην ιστοσελίδα: http://www.univie.ac.at/hph/manchester2010/proceedings.php. Ο της υγείας, από όλο τον κόσµο, πραγµατοποιήθηκε από 14-16 Απριλίου στο Μάντσεστερ της Αγγλίας το 18ο ∆ιεθνές Συνέδριο Νοσοκοµείων και Υπηρεσιών Προαγωγής Υγείας (HPH). Το ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ∆ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ Μελετών Υπηρεσιών Υγείας τ ου Εργ α στ ηρί ου Υγι ε ιν ής , Επ ιδ ηµι ολογ ί α ς κ α ι Ια τρι κ ής Σ τ α τι σ τι κ ής τ η ς Ια τ ρ ι κή ς Σ χολή ς τ ου Πα ν επ ι στ η µ ί ου Α θη νώ ν σας προσκαλεί στην επίσηµη τελετή ανακήρυξής του ως Συνεργαζόµενο Κέντρο (Collaborating Centre) του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας Η τε λε τή θ α π ρ α γ µα τ οπ ο ιη θ ε ί σ την Μ ε γ ά λ η Αί θ ου σ α Τ ε λ ετ ών τ ου Π ανε π ι σ τηµ ίο υ Αθ ην ών ( κ ε ντ ρι κ ό κ τί ρι ο , Π αν ε π ισ τη µί ου 3 0) ∆ευτέρα, 28 Ιουνίου 2010 - Ώρα έναρξης 19:00 Πρόγραµµα Εκδήλωσης Π. Α. 210 7482015 Χαιρετισµοί: 1 9 : 0 0 - 1 9 : 4 0 Ά γ γ ε λ ο ς Χ α τ ζ ά κ η ς , Κ α θ η γ η τ ή ς , ∆ / ν τ ή ς Ε ρ γ α σ τ η ρ ί ο υ Υ λ ι κ ώ ν Ε π ι δ η µ ι ο λο γ ί α ς & Ι α τ ρ ι κ ή ς Σ τ α τ ι σ τ ι κ ή ς Χ ρ ι σ τ ό δ ο υ λ ο ς Σ τ ε φ α ν ά δ η ς , Κ α θ η γ η τ ή ς , Π ρ ό εδ ρ ο ς Ι α τ ρ ι κ ή ς Σ χ ο λ ή ς Π α ν / µ ί ο υ Α θ η ν ώ ν ∆ η µ ο σ θ έ ν η ς Α σ η µ α κ ό π ο υ λ ο ς , Κ α θ η γ η τ ή ς , Π ρ ύ τ α νη ς Ε θ ν ι κ ο ύ Κ α π ο δ ι σ τ ρ ι ακ ο ύ Π α ν / µ ί ο υ Α θ η ν ών Μ α ρ ι λ ί ζ α Ξ ε ν ο γ ι α ν ν α κ ο π ο ύ λ ο υ , Υ π ο υ ρ γ ό ς Υ γ ε ί α ς κ α ι Κ ο ι ν ων ι κ ή ς Α λ λ η λ ε γ γ ύ η ς Ά ν ν α ∆ ι α µ α ν τ ο π ο ύ λ ο υ , Υ π ο υ ρ γ ό ς Π α ι δ ε ί α ς , ∆ ι α Β ί ο υ Μ ά θ η σ η ς κ α ι Θ ρ η σκ ε υ µ ά τ ω ν Οµιλίες: 1 9 : 4 0 - 1 9 : 5 5 « Η π ρ όκ λ η σ η τ ω ν Χ ρ όν ι ω ν Ν οσ η µά τω ν γ ι α τ α σ υ σ τ ή µ α τ α π ε ρ ί θ α λ ψ η ς κ α ι ∆η µό σ ι α ς Υγ ε ί α ς » D r . A g i s D . T s o u r o s , Ε κ π ρ ό σ ωπ ο ς τ ο υ Π . Ο . Υ . , Ε π ι κ ε φ α λ ή ς τ ω ν τ ο µ έ ω ν µ η Μ ε τ α δ ι δ ό µ ε ν ω ν Ν ο σ η µ ά τ ω ν , Τ ρ ό π ω ν Ζ ω ή ς κ α ι Υ γ ε ί α ς σ τ ο Α σ τ ι κ ό Π ε ρ ι β ά λ λο ν , Π ε ρ ι φ ε ρ ε ι α κ ό Γ ρ α φ ε ί ο Ε υ ρ ώ π η ς 1 9 :5 5 - 2 0 :0 0 Πα ρά δο ση το υ ε µ β λή µ α το ς κα ι τη ς ση µ αί α ς το υ Πα γκό σµ ι ο υ Ο ργ αν ισ µ ο ύ Υ γ εί α ς 2 0 : 0 0 - 2 0 : 3 0 « Η υ γ εί α τ ο υ ε λ λη νι κ ο ύ πλ η θυ σµ ο ύ κ αι ο ρ ό λ ο ς τ ης Π ρ ο αγ ω γή ς κ αι Α γω γή ς Υ γε ία ς » Γ ι ά ν ν η ς Τ ο ύ ν τ α ς : Α ν. Κ α θ η γ η τ ή ς Κ ο ι νω ν ι κ ή ς Ι ατ ρ ι κ ή ς , Ε π ι σ τ η µ ο νι κ ό ς Υ π ε ύ θ υ ν ο ς τ ο υ Κ έ ντ ρ ο υ Μ ε λ ε τ ώ ν Υ π η ρ ε σ ι ώ ν Υ γε ί α ς 16 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 15 TOWARDS MORE EFFECTIVE INTERVENTIONS TO IMPROVE HEALTH: THE IMPORTANCE OF THE COMMUNITY AS AN EMPOWERED PARTNER J. Agromedicine Apr;15(2) P.p. 90-1, 2010 Syme S.L. How can we translate the findings from public health THE ETHICS OF BASING COMMUNITY PREVENTION IN GENERAL PRACTICE Med. Ethics. Mar;36(3) P.p. 138-41, 2010 HOW CAN HEALTH PROMOTION INTERVENTIONS BE ADAPTED FOR MINORITY ETHNIC COMMUNITIES? FIVE PRINCIPLES FOR GUIDING THE DEVELOPMENT OF BEHAVIOURAL INTERVENTIONS Health Promot Int. Jun;25(2) P.p. 248-57, 2010 Netto G., Bhopal R., Lederle N., Khatoon J., Jackson A. The term ‘culturally sensitive' is often used to de- scribe interventions adapted for minority ethnic communities. However, understanding of strategies for adapting behavioural interventions for such communities is limited. The questions addressed in this paper are: What are the main strategies for adapting interventions to reduce coronary heart disease (CHD) for minority ethnic communities? Why have interventions been adapted in these ways? A systematic review was carried out to investigate interventions for preventing CHD, including promoting physical activity, smoking cessation and healthier diets in Pakistani, Chinese and Indian communities in countries where these groups are minorities. InternaWeingarten M., Matalon A. tional databases and key websites were searched, n this paper we argue that the responsibility for sy- and 23.477 titles and abstracts were initially identified. stematic community-based preventive medicine sh- Seventeen papers met inclusion and quality criteria. ould not be made part of the role of the general practi‘meta-ethnographic' approach to data synthesis tioner (GP). Preventive medicine cannot be shown to be more effective than curative or supportive medi- was employed to identify underlying principles for adacine. Therefore, the allocation of the large amount of pting interventions. The rationale underpinning adageneral practice staff time and resources required for ptations is not made explicit in individual studies, systematic preventive medicine should not come at limiting generalizability. the expense of the care of the sick and the suffering. ive principles for adapting behavioural interventions The traditional healing role of the GP requires a cooperative patient-centred approach, whereas syste- for minority ethnic communities were identified: (i) use matic preventive medicine is driven by rigid pre-set community resources to publicize the intervention and increase accessibility; (ii) identify and address barriers protocols and is intrinsically paternalistic. to access and participation; (iii) develop communicarying to merge the two approaches is detrimental tion strategies which are sensitive to language use and to the doctor-patient relationship. Furthermore, a information requirements; (iv) work with cultural or renumber of potential pitfalls are identified that may be ligious values that either promote or hinder behaviouencountered in the implementation of preventive me- ral change; and (v) accommodate varying degrees of dicine programmes in general practice: interference cultural identification. While the principles require furwith the course of the consultation; inadequate ex- ther testing and verification, they have been generated planation and consent; distortion of practice priori- through a systematic approach to study identification, ties as reflected in quality indicators; temptation to quality appraisal and data synthesis. This represents record inaccurate data; conflict of interests where the significant progress in advancing understanding of doctor is rewarded for performance; patient blaming; adapted behavioural interventions for minority ethnic exacerbation of the health gap. We suggest that a communities. I A F Τ ο Πρόβληµα των Ανισοτήτων στην Υγεία στην Ευρώπη ΒΙ ΒΛ ΙΟΓ ΡΑΦΙ Α research into practice? We are not doing this job very well and we need to rethink our approach so that we can do a better job. The major problem is that we public health professionals have messages to give people, but people have lives to lead, and we have not done well in closing this gap. To deal with this problem, we will need to learn how to better involve the community as an empowered partner in our work. To do that, we will have to fundamentally change our public health model: We will have to change the way we classify disease; we will have to change the way we organize and finance public health education; and we will have to deal with our arrogance. This plenary talk at the Eighth Annual Midwest Rural Agricultural Safety and Health Forum (MRASH), November 2009, described the importance of looking at health promotion and disease prevention not only at the level of the individual but also at the community and environmental level. more justifiable strategy would be for GPs to identify patients at high risk and offer them specific preventive advice when the opportunity presents itself and at a time when the patient is likely to be most amenable to cooperate. Opportunistic health promotion offers higher expectations of benefit, as well as a more equitable allocation of the risks associated with preventive medicine, than a systematic communitybased approach. Χριστίνα ∆ηµητρακάκη, Ψυχολόγος Έρευνας, Επιστηµονική Συνεργάτης ΚΜΥΥ και ΙΚΠΙ T 17 15 N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 16 σέγγιση των ψυχοσωµατικών προβληµάτων θέτει αµέσως το παιδί ως σύµπτωµα της οικογένειας και το ψυχοσωµατικό σύµπτωµά του ως ειδική έκφραση της παθολογίας των δεσµών. Αν και όλοι σχεδόν οι συγγραφείς στη διεθνή βιβλιογραφία συµφωνούν στη σηΑναστασία Καλαντζή-Αζίζι µασία του οικονοµικού παράγοντα, στον παλινδροµικό & Κωνσταντίνος Ευθυµίου (Επιµέλεια) χαρακτήρα των φαινοµένων, στα αναπαραστασιακά Αθήνα, 2010 ελλείµµατα και στη δευτερογενή µαζοχιστική επένΕκδόσεις Ελληνικά Γράµµατα δυση της σωµατικής διαταραχής, οι διαφορές γίνονται ISBN: 978-960-19-0532-7 σηµαντικές όταν τίθενται τα θέµατα της συµβολικής ανέα αυτή έκδοση επιτυγχάνει τη µετάδοση γνώσης ξίας και του νοήµατος του συµπτώµατος, θέµατα τεράτόσο για τη θεωρία όσο και για την πράξη της «τυπι- στιας σηµασίας για την οργάνωση της ερµηνευτικής κής» γνωσιακής θεραπείας της συµπεριφοράς. Σε 19 στρατηγικής. κεφάλαια και ένα παράρτηµα, παρουσιάζονται οι βατο αφιέρωµα δίδονται δείγµατα γραφής διαφόρων σικές αρχές του γνωσιακού-συµπεριφοριστικού προτάσεων και σχολών, ώστε να δηµιουργηθεί ένα αδρό τύπου παρέµβασης και η εξέλιξή του διαχρονικά. Αναλύονται τα βασικά ζητήµατα της δόµησης της θερα- περίγραµµα της ψυχοσωµατικής προβληµατικής µε πευτικής σχέσης και της διαδικασίας αξιολόγησης κα- κλαϊνικές, βινικοτιανές και γαλλικές προσεγγίσεις. τά το γνωσιακό-συµπεριφοριστικό πρότυπο. Μέσω παραδειγµάτων, δίνεται έµφαση στις παρεµβατικές Η ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ∆Α ΥΓΕΙΑΣ τεχνικές που χρησιµοποιεί η γνωσιακή θεραπεία της ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΜΙΑΣ ∆ΙΑΧΡΟΝΙΚΗΣ συµπεριφοράς, όπως η «σωκρατική» µέθοδος, η οριζό- ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ. Επιλεγµένα Άρθρα ντια και κάθετη διερεύνηση των πεποιθήσεων και των Πολιτικής και Τεκµηρίωσης γνωσιακών σχηµάτων, τα συµπεριφορικά πειράµατα και άλλες. Ακόµη, το βιβλίο παραθέτει µε λεπτοµέρειες Χρήστος Λιονής & Κυριάκος Σουλιώτης τον τρόπο παρέµβασης σε συγκεκριµένα προβλήµατα (Επιµέλεια) και καταστάσεις, όπως οι αγχώδεις και οι συναισθη- Αθήνα, 2010 µατικές διαταραχές ή η θεραπεία ζεύγους. Το βιβλίο Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης κλείνει µε µια εκτενή συζήτηση γύρω από την εγκυ- ISBN: 978-960-489-003-3 ρότητα και την εµπειρικά τεκµηριωµένη αποτελεσµαέκδοση του εν λόγω τόµου υπαγορεύτηκε από δύο τικότητα της γνωσιακής θεραπείας της συµπεριφο- κυρίως λόγους: ράς, τις νεότερες εξελίξεις και την ικανότητά της να 1. Ο πρώτος έχει να κάνει µε την ανάγκη να συγκεναναπτύσσει και να ενσωµατώνει νέα γνώση και ιδέες τρωθούν, σε έναν τόµο, αντιπροσωπευτικά, δηµοσικαθώς και ζητήµατα εκπαίδευσης στη γνωσιακή θε- ευµένα επιστηµονικά κείµενα τεκµηρίωσης και πολιτιραπεία της συµπεριφοράς. Τέλος, παρατίθεται αξι- κής αναφορικά µε την ΠΦΥ στην Ελλάδα σε µια περίόλογη βιβλιογραφία για τον κάθε ενδιαφερόµενο. οδο που η ΠΦΥ βρίσκεται για µια άλλη φορά στον επί- ΕΙΣΑΓΩΓH ΣΤΗ ΓΝΩΣΙΑΚH ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚH ΘΕΡΑΠΕIΑ: ΤΕΧΝΙΚEΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓEΣ Η ΝΕΕΣ ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ Σ Η Το βιβλίο είναι γραµµένο κατά τρόπο απλό και κατα- νοητό. Παρέχει πλήρη ενηµέρωση σε βασικούς όρους της γνωσιακής θεραπείας της συµπεριφοράς, αλλά και πληθώρα παραδειγµάτων άσκησης αυτής της µορφής θεραπείας. Εντύπωση προκαλεί ο πλούτος σχηµάτων και πινάκων, επεξηγηµατικών και ενισχυτικών του, ούτως ή άλλως πλούσιου, κειµένου. Στα πολύ θετικά της έκδοσης αυτής συγκαταλέγεται η στρωτή και αξιόπιστη µετάφραση από το αγγλικό πρωτότυπο, η οποία έγινε από επαγγελµατίες ή ειδικευόµενους ψυχολόγους. Το βιβλίο αποτελεί ένα µεθοδικό οδηγό στη θεωρία και την πράξη της γνωσιακής θεραπείας της συµπεριφοράς και ένα χρήσιµο βοήθηµα για όποιον ασχολείται ή ενδιαφέρεται για αυτή. ΠΑΙ∆Ι ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ. Ψυχική Υγεία και Ψυχοπαθολογία Ελληνική Εταιρεία Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου Τόµος 11, Τεύχος 2 Αθήνα, 2009 Εκδόσεις Καστανιώτη ISSN: 1108-4383 Το αφιέρωµα στην «Ψυχοσωµατική του Παιδιού» ση- µατοδοτεί το αυξανόµενο ενδιαφέρον της ψυχοθεραπευτικής ψυχαναλυτικής κοινότητας να κατανοήσει και να αντιµετωπίσει αποτελεσµατικά τα ψυχοσωµατικά φαινόµενα κατά την παιδική ηλικία. Μια και δεν υπάρχει παιδί χωρίς οικογένεια, τουλάχιστον στο επίπεδο της καταγωγής και των φαντασιώσεων, η προ- 18 κεντρο της προσοχής της πολιτικής ηγεσίας. 2. Ο δεύτερος έχει ως αφετηρία την ανάγκη και επιθυµία των επιµελητών του τόµου να µνηµονεύσουν τη συµβολή του Ακαδηµαϊκού, Καθηγητή Κώστα Στεφανή στην ΠΦΥ ο οποίος, στη διετή περίπου θητεία του στο Υπουργείο Υγείας, έθεσε ως προτεραιότητα τη ρύθµιση του ζητήµατος της πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας. Ο τόµος περιλαµβάνει επιλεγµένα άρθρα δηµοσιευ- µένα σε έγκριτα περιοδικά µε σύστηµα κριτών ή βιβλία των οποίων η άδεια αναδηµοσίευσης δόθηκε γραπτά στους συγγραφείς και τα οποία είναι αντιπροσωπευτικά των τάσεων και των προτάσεων που έχουν κατά διαστήµατα κατατεθεί για την ΠΦΥ, καλύπτοντας τρεις σηµαντικές θεµατικές περιοχές και συγκεκριµένα: v η πρώτη ενότητα εξετάζει ζητήµατα σχετικά µε τη µεταρρύθµιση στην ΠΦΥ, περιλαµβάνοντας κείµενα τα οποία αξιολογούν την υφιστάµενη κατάτασταση στην ΠΦΥ, παραθέτουν διεθνείς καλές πρακτικές και θέτουν προς συζήτηση συκεκριµένες προτάσεις πολιτικής υγείας, v η δεύτερη ενότητα υπεισέρχεται σε µια πιο «τεχνική» συζήτηση η οποία εστιάζει στο στόχο της διαµόρφωσης ενός ολοκληρωµένου συστήµατος ΠΦΥ µέσα από την υιοθέτηση µιας ολιστικής προσέγγισης και τέλος, v η τρίτη ενότητα πραγµατεύεται ζητήµατα που άπτονται της σηµασίας των ασθενών και των επαγγελµατιών υγείας στην ΠΦΥ δίδοντας έµφαση στον ρόλο των γενικών ιατρών και των νοσηλευτών, στη «δύναµη» των πολιτών αλλά και στην προσφορά άλλων επαγγελµατιών υγείας. N.Y. 68 teliko:Layout 1 6/8/10 1:38 PM Page 17 P 23RD EAHM CONGRESS. P 17TH ANNUAL CONFERENCE ROAD-MAP TO TOP QUALITY OF THE INTERNATIONAL SOCIETY FOR QUALITY OF LIFE RESEARCH (ISOQOL). "TRANSLATING QUALITY OF LIFE MEASUREMENT INTO DECISION MAKING" September 9-10 2010, Kongresshaus, Zurich, Switzerland Οργ.: European Association of Hospital Managers (EAHM) Πληρ.: Convention Departement of Davos Congress Τηλ.: +41 44 366 23 01 / +41 81 415 22 61 Fax: +41 81 415 21 69 E-mail: rolf.gilgen@waid.zuerich.ch Website: http: //www.zurich2010-eahm.ch P 13TH EUROPEAN HEALTH FORUM Hilton Metropole, London, UK Οργ.: ISOQOL Πληρ.: Laura Degnon, CAE - Executive Director Sarah Shiffert – Associate Director Τηλ.: 703-556-9222, Fax: 703-556-8729 E-mail: www.isoqol.org Website: http: //www.isoqol.org October 6-9 2010, P 4O ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ International Forum Gastein, Austria ΚΛΑ∆ΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, Ε.Λ.Ψ.Ε. Οργ./ Πληρ.: International Forum Gastein Τηλ.: +43 6432 3393270 Fax: +43 6432 3393271 E-mail: office@ehfg.org Website: http: //www.ehfg.org P 13O ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ΛΙΠΙ∆ΙΟΛΟΓΙΑΣ, ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ 7-9 Οκτωβρίου 2010, Ξενοδοχείο Divani Caravel, Αθήνα Οργ./ Πληρ.: Ελληνική Εταιρεία Λιπιδιολογίας Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου Τηλ.: 210 7211845, 210 7243161 Fax: 210 7215082 E-mail: lipid_athero@yahoo.gr Website: http: //www.eelia.gr P ESCI INTENSIVE COURSE ON THE PRINCIPLES & PRACTICE OF CLINICAL RESEARCH October 8-10 2010, Ίδρυµα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδηµίας Αθηνών Οργ.: The European Societyfor Clinical Investigation (ESCI) & The University of Athens Medical School Πληρ.: First Conference & Eents Ltd Τηλ.: 210 7787016 Fax: 210 7787566 E-mail: firstce@hol.gr Website: http: //www.firstconferences.gr/ P THE 3RD CONGRESS OF THE EUROPEAN ACADEMY OF PAEDIATRIC SOCIETES (EAPS) 4-7 Νοεµβρίου 2010, Εθνική Σχολή ∆ηµόσιας Υγείας, Αθήνα Πληρ.: Ibis El Greco (κα Λεβέντη) Τηλ.: +30 2810 301711, Fax.: +30 2810 301689 e-mail: marial@ibiselgreco.gr website: http: //www.clinconf2010.gr P 3RD EUROPEAN PUBLIC HEALTH CONFERENCE. INTEGRATED PUBLIC HEALTH November 10-13 2010, Amsterdam, The Netherlands Πληρ.: Mrs Dineke Zeegers Paget / Netherlands Public Health Federation Fax: + 31 30 2729 729 E-mail: d.zeegers@nivel.nl / t.plochg@nphf.nl Website: http: //www.eupha.org/site/upcoming_ conference.php P 1Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥΜ ∆ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 25-27 Νοεµβρίου 2010, Ξενοδοχείο Divani Caravel, Αθήνα Οργ.: Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδηµιολογίας & Ιατρικής Στατιστικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών Πληρ.: The Mastermind Group Τηλ.: 210 6827405, 210 6839690, Fax: 210 6827409 E-mail: ssialma@tmg.gr Website: http: //www.tmg.gr Τ ο Πρόβληµα των Ανισοτήτων στην Υγεία στην Ευρώπη ΠΡΟΣΕΧΗ ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ GASTEIN. CREATING A BETTER FUTURE FOR HEALTH IN EUROPE October 27-30 2010, Χριστίνα ∆ηµητρακάκη, Ψυχολόγος Έρευνας, Επιστηµονική Συνεργάτης ΚΜΥΥ και ΙΚΠΙ P 1Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ October 23-26 2010, ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Copenhagen, Denmark 29-30 Νοεµβρίου 2010, Οργ.: EAPS Πληρ.: kenes International Τηλ.: + 41 22 908 0488 Fax: + 41 22 906 9140 E-mail: paediatrics@kenes.com Website: http: //www.kenes.com/paediatrics Athens Hilton, Αθήνα Οργ.: ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. Πληρ.: κα Tίνα Φραγκάκη, ERA ΕΠΕ Τηλ.: 210 3634944, Fax: 210 3631690 E-mail: info@era.gr Website: www.era.gr 19 17