P RE P Aριθμός Άδειας SS PO X+7 RE SS POS T ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ ST ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ Tαχ. Γραφείο ENTYΠO KΛEIΣTO AP. AΔEIAΣ 1067/96 – KΩΔIKOΣ 01-2966 ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ «ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ» ΕΤΟΣ 55ο - ΑΡΙΘ. ΦΥΛ. 423 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΓΡΑΦΕΙΑ: ΣKOYΦA 71A & MAΣΣAΛIAΣ 106 80 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 210 3633618 - FAX: 210 3634636 Χωρίς αναφορά στη Γενοκτονία των Ελλήνων το αντιρατσιστικό ν/σ Δ εκτό επί της αρχής, κατά πλειοψηφία, έγινε από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης με τον τίτλο «Τροποποίηση του ν. 927/1979 (Α’ 139) και προσαρμογή του στην απόφαση πλαίσιο 2008/913/ΔΕΥ της 28ης Νοεμβρίου 2008, για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου (L 328)». Πρόκειται για το λεγόμενο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο το οποίο εκτός των άλλων αφορά και το θέμα της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής, για το οποίο όμως δεν γίνεται λόγος πουθενά στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Και εδώ θα μπορούσε κάλλιστα να γραφτεί η λόγια φράση: «ώδινεν όρος και έτεκε μυν» (ή επί το νεοελληνικότερον «κοιλοπόνησε το βουνό και γέννησε ποντίκι»!), αφού για άλλη μια φορά οι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων υποσχέθηκαν πολλά και μεγάλα, και δεν έκαναν τίποτα. Περισσότερα στη σελ. 3 Προσφυγή της ΟΠΣΕ στο ΣτΕ για τα ανταλλάξιμα το Συμβούλιο της ΕπιΣ κρατείας, ύστερα από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της, προσέφυγε η Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ) για την ανταλλάξιμη περιουσία. Η αίτηση της Ομοσπονδίας στρέφεται κατά της διυπουργικής επιτροπής αναδιαρθρώσεων και αποκρατικοποιήσεων, που αποτελείται από τους υπουργούς οικονομικών, ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας, περιβάλλοντος –ενέργειας και κλιματικής αλλαγής, υποδομώνμεταφορών και δικτύων, παι- δείας και θρησκευμάτων και τουρισμού. Με αυτή ζητείται η ακύρωση της απόφασης 234/2013 με την οποία μεταβιβάζονται και περιέρχονται χωρίς αντάλλαγμα στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, γνωστού ως ΤΑΙΠΕΔ, κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή πέντε ανταλλάξιμα ακίνητα μετά των επί αυτών κτισμάτων και εγκαταστάσεων. Η μεταβίβαση αυτή έγινε προκειμένου να πωληθούν και τα έσοδα να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους της χώρας. Όπως αναφέρει ο νομικός σύμβουλος της Ομοσπονδίας κ. Κωνσταντίνος Κατερινόπουλος, ο οποίος ετοίμασε την προσφυγή, «η ανταλλάξιμη περιουσία δεν είναι δυνατόν να καταστεί αντικείμενο μεταβίβασης στο ταμείο, διότι υποχρεωτικά στο πλαίσιο των διεθνών συμβάσεων που την διέπουν, αλλά και των εξαιρετικών και ειδικών κανόνων εθνικού δικαίου που έχουν θεσπισθεί σε εφαρμογή τους είναι αφιερωμένη αποκλειστικά στην κοινωνική προστασία». Τα πέντε ανταλλάξιμα ακίνητα είναι: 1. Οικόπεδο 163.125 μ2 στη θέση Πολύδροσο του δήμου Αρταίων του νομού Άρτας. 2. Οικόπεδο 451.735,5 μ2 στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης Θεσσαλονίκης 3. Οικόπεδο 9.107 μ2 στη θέση Γιασεμιών και Πασχαλιάς, στον οικισμό τοπογράφων, στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης. 4. Οικόπεδο 3.777,44 μ2 στη θέση Λαχανόκηποι του δήμου Θεσσαλονίκης. 5. Οικόπεδο 2.000 μ2, επίσης στους Λαχανόκηπους Θεσσαλονίκης. ΕΠΑΞΙΑ ΔΙΑΔΟΧΗ ΣΤΟΥΣ «ΙΩΝΕΣ» Aπό την Άννα (Αϊβαζόγλου) στην ... Άννα (Πετσιάβα) ρήγορα μας άφησε η Άννα Γ Αϊβαζόγλου - Δημητροπούλου. Αυτή η δυναμική και ακαταπόνητη γυναίκα που έσφυζε από ζωή και δράση έφυγε από κοντά μας στις 6 Oκτωβρίου 2013 κτυπημένη από την επάρατη νόσο. Ήταν 66 ετών. Γεννημένη στη Ν. Ιωνία του Βόλου, γόνος προσφυγικής και πολύτεκνης οικογένειας από τα Κούλα της Μ. Ασίας, τελείωσε τις εγκύκλιες και γυμνασιακές σπουδές στη γενέτειρά της, σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. και εργάσθηκε ως καθηγήτρια στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, όπου υπηρέτησε επί 33 συνεχή χρόνια. Το 1994 μαζί με μια ομάδα συμπατριωτών της ίδρυ- Άννα Πετσιάβα σε την Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Ν. Ιωνίας Μαγνησίας «Ίωνες», της οποίας υπήρξε πρώτη πρόεδρος μέχρι το θάνατό της. Επί είκοσι ολόκληρα χρόνια υπηρέτησε την τοπική κοινωνία και τους «Ίωνες» με ήθος, σεμνότητα, αξιοπρέπεια και ανιδιοτέλεια. Τελευταίο δικό της έργο η απόκτηση ιδιόκτητης στέγης για το σύλλογο, ο εξοπλισμός της και η λειτουργία της. Το κενό που άφησε στους «Ίωνες» ο απρόσμενος θάνατος της Άννας Αϊβαζόγλου ήταν επιτακτική ανάγκη να κλείσει με μια επάξια διαδοχή που θα εξασφάλιζε τη συνέχεια της πορείας του συλλόγου χωρίς ταλαντεύσεις, κλυδωνισμούς και διχαστικές τάσεις. Σ’ αυτό συνέπιπταν όλες οι απόψεις μελών και φίλων της Εστίας. Και τελικά αυτό έγινε. Στη θέση της εκλέχθηκε μια άλλη Άννα, η μέχρι τούδε αντιπρόεδρος κ. Πετσιάβα - Παπανικολάου. Γεννημένη στη Μηλίνα της Μαγνησίας με καταγωγή εκ μητρός από το Μπουτζά της Σμύρνης, η κ. Πετσιάβα είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. και υπηρέτησε ως καθηγήτρια φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μέχρι τη H «Ναυτική Επιθεώρηση» για τα 90 χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής ΜΕ την ευγενική μέριμνα του φίλου προέδρου της Ένωσης Βουρλιωτών κ. Φώτη Καραλή έφτασε στα γραφεία μας η τριμηνιαία έκδοση του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (τχ. 582 τ. 172ος, Σεπτ. - Νοε. 2012) που είναι αφιερωμένη στα 90 χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής με σκοπό, όπως σημειώνει στον πρόλογο της έκδοσης η Επιτροπή Σύνταξης, «όχι ν' ανασυρθούν από τη συλλογική μας μνήμη "οικεία κακά", αλλά να φωτιστεί κατά το δυνατόν πολύπλευρα μια ιστορική περίοδος η οποία επηρέασε αποφασιστικά τη φυσιογνωμία της Ελλάδος.» Τα άρθρα του αφιερώματος είναι των: Ζήση Φωτάκη, Σαράντη Καργάκου, Παναγιώτη Γέροντα, Γεωργίου Δ. Λιάκουρη, Ιωάννη Παλούμπη, Αριστείδη Διαμαντή, Ιωάννη Πολυχρονίδη, Αθανασίου Παπαδημητρόπουλου, Λάζαρου Βλαδίμηρου. Τη σύνθεση του εξωφύλλου - οπισθοφύλλου επιμελήθηκε η ΜΠΥ Άννα Μάγγα της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού. 2 NEEΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣ Άννα Αϊβαζόγλου συνταξιοδότησή της. Η νέα πρόεδρος διακρίνεται, όπως και η προηγούμενη, για την αφοσίωσή της προς τις παραδόσεις των μικρασιατικών πατρίδων. Άνθρωπος με χαμηλό προφίλ, με εμπειρία στα θέματα της Εστίας, ξέρει να κατευνάζει τις ανησυχίες των συνεργατών της, να αγκαλιάζει και να ενώνει! Μ’ αυτά τα δεδομένα είμαστε βέβαιοι πως η συνέχιση του έργου βρίσκεται σε καλά χέρια και το φως που κράτησε αναμμένο η Άννα Αϊβαζόγλου επί είκοσι ολόκληρα χρόνια θα παραμένει άσβεστο στην προσφυγούπολη της Ν. Ιωνίας. Θάναι αυτό το καλύτερο μνημόσυνο για την Άννα που αγαπήσαμε ... Ν.Χ.Β. ■ Η Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Νέας Ιωνίας Μαγνησίας «ΙΩΝΕΣ» μετά την απώλεια της αειμνήστου προέδρου Άννας Αϊβαζόγλου, ανακοινώνει τη νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου: Πετσιάβα Άννα: Πρόεδρος. Δρ Παρασκευά Βάσσα: Αντιπρόεδρος, Υπεύθυνη Ιστοσελίδας, Υπεύθυνη Τμημάτων Παραδοσιακών Χορών, Εποπτεία Ανέγερσης Κτηρίου. Μάμαλη –Κοπάνου Αργυρώ: Γενική Γραμματέας, Έφορος Εκδόσεων, Υπεύθυνη Ιστοσελίδας, Υπεύθυνη Επικοινωνίας και ενημέρωσης. Κεχαΐδης Κωνσταντίνος: Ταμίας, Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων, Έφορος Εκδόσεων, Εποπτεία Ανέγερσης Κτηρίου. Κυρίτση Χρυσάνθη: Έφορος Αρχείου και Βιβλιοθήκης. Μεντεκίδου Ευλαμπία: Υπεύθυνη Ιματιοθήκης, Έφορος Τμημάτων Παραδοσιακών Χορών. Βεκλίδου Αικατερίνη: Έφορος Χορωδίας και Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων. ■ Μετά από εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 13 Νοεμβρίου 2013 στο Μικρασιατικό Σύλλογο Καισαριανής, το νέο Διοικητικό Συμβούλιο συγκροτήθηκε σε σώμα με την ακόλουθη σύνθεση: Πρόεδρος: Στέλλα Σαρρηπαναγιώτου - Λήλου. Αντιπρόεδρος: Ανδρέας Καρατζάς. Γεν. Γραμματέας: Γρηγόρης Ευσταθίου. Ταμίας: Βάσω Βασιλείου - Διακαντώνη. Μέλη: Κατερίνα Μανιατέα, Ηλίας Μολυνδρής, Γιώργος Κατημερτζής. ΔΩΡΕΕΣ Εις μνήμην της συζύγου του ΙΩΑΝΝΑΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ, ο κ. Νικόλαος Βλαχόπουλος κατέθεσε 100 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Εις μνήμην της μητέρας της ΕΥΘΥΜΙΑΣ ΠΕΡΑΚΗ το γένος Κούμουλου, που γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1917, η κ. Αικατερίνη Σιδέρη κατέθεσε 50 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Η κ. Μαρία Βεϊνόγλου κατέθεσε 120 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Εις μνήμην των γονέων της η κ. Μαριάνθη Φουριώτη κατέθεσε 100 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Εις μνήμην του ομότιμου καθηγητή του ΕΚΠΑ και ακαδημαϊκού ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΡΑΚΑΤΟΥ ο κ. Χρήστος Μπαλόγλου κατέθεσε 20 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Τριμηνιαία έκδοση της «ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ» Γραφεία: Σκουφά 71A & Mασσαλίας 106 80 Αθήνα Τηλ.: 210 3633618 Fax: 210 3634636 E-mail: Ensmyrn@otenet.gr www.enosismyrneon.gr EKΔOTHΣ: Ευάγγελος Τσίρκας ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Νίκος Βικέτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ-ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Κορίνα Σπηλιώτη ΠAPAΓΩΓH: PRESS LINE Μάγερ 11 – 104 38 Αθήνα Τηλ.: 210 5225.479 Ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν απόψεις των συγγραφέων και δεν απηχούν κατ’ ανάγκη θέσεις της εφημερίδας ή της Ενώσεως Σμυρναίων. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΔΥΟ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΔΥΟ ΣΤΑΘΜΑ στο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο ΕΝΤΟΝΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΣΕ Δ εκτό επί της αρχής, κατά πλειοψηφία, έγινε από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής το πολυσυζητημένο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, χωρίς να περιέχει καμία αναφορά στη Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής, γεγονός που προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες. «Θα πρέπει να κάνουμε σκέψεις για σκοπουμένη παράλειψη, η οποία δεν τιμά κανένα Έλληνα, αλλά πιθανόν να προκαλέσει πολύ σοβαρά προβλήματα τόσο στην απονομή της δικαιοσύνης, όταν οι δικαστές θα κληθούν να ερμηνεύσουν την αοριστία του νόμου, όσο και στις διεθνείς σχέσεις της χώρας καθώς θα δοθεί η δυνατότητα σε εκπροσώπους άλλων κρατών να ερμηνεύσουν σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα τη σχετική διάταξη», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΟΠΣΕ και τονίζει: «Το σχέδιο νόμου αδικεί με την παράλειψή του τη Γενοκτονία του Μικρασιατικού Ελληνισμού, επιτρέποντας έτσι την οποιαδήποτε έκφραση άρνησής της από τους πολίτες». Το νομοσχέδιο, που κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης, αναγνωρίζει το Ολοκαύτωμα των Εβραίων και τις Γενοκτονίες άλλων λαών, όχι όμως τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής (Μικρασιατών και Ποντίων) και των Αρμενίων, γιατί οι Γενοκτονίες αυτές δεν έχουν αναγνωριστεί με αμετάκλητη απόφαση ελληνικού ή διεθνούς δικαστηρίου. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, όποιος στην Ελλάδα εγκωμιάζει ή αρνείται το Ολοκαύτωμα των Εβραίων ή τις Γενοκτονίες άλλων λαών, που αναγνωρίστηκαν από διεθνές δικαστήριο, θα τιμωρείται από το νόμο, δεν θα συμβαίνει Η «ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΗΧΩ» εύχεται στους συνεργάτες και αναγνώστες της Ευφρόσυνα Χριστούγεννα και Ευλογημένο το Νέο Έτος 2014! Τα κάλαντα της Σμύρνης. Σκίτσο της Έλλης Σολομωνίδου-Μπαλάνου από το Ημερολόγιο της Ενώσεως Σμυρναίων για το 2013 όμως το ίδιο με όσους αρνούνται τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής και των Αρμενίων. Και να σκεφτεί κανείς ότι οι δύο τελευταίες έχουν αναγνωριστεί με νόμο από το ίδιο το ελληνικό Κοινοβούλιο. Μετά τη ψήφιση του νομοσχεδίου από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής με πρωτοβουλία του ποντιακής καταγωγής βουλευτή της ΝΔ Σάββα Αναστασιάδη, 40 βουλευτές κινητοποιήθηκαν και ζήτησαν από τον υπουργό Δικαιοσύνης κ. Χαρ. Αθανασίου (φωτό) να αναφερθούν στο νόμο οι Γενοκτονίες που αναγνώρισε η Βουλή των Ελλήνων καθώς σε διαφορετική περίπτωση δεν θα ψηφίσουν το νομοσχέδιο. Ο κ. Αθανασίου δεσμεύτηκε προφορικά να ρυθμίσει το θέμα. Ήδη εκπρόσωποι των οργανωμένων φορέων Ποντίων, Μικρασιατών και Αρμενίων κλήθηκαν στη Διαρκή Επιτροπή Δημό- σιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής, προκειμένου να εκφράσουν τις θέσεις των οργανώσεών τους. Εκ μέρους της ΟΠΣΕ παρέστη και μίλησε ο αντιπρόεδρος της ΟΠΣΕ κ. Σπύρος Ισόπουλος. Aπορίας άξιο είναι, γιατί δεν κλήθηκαν να εκφράσουν τις απόψεις τους οι εκπρόσωποι της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θρακικών Συλλόγων; Αν δεν ξέρουν στη Βουλή πως η Γενοκτονία εις βάρος των Ελλήνων άρχισε από την Ανατολική Θράκη θα πρέπει κάποιος να τους το μάθει. Ν.Χ.Β. Νικήτρια του «ντέρμπι» η Εστία Ν. Σμύρνης Μια απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών στη δίκη μεταξύ του Δήμου Νέας Σμύρνης και της Εστίας Νέας Σμύρνης, στις 5 Νοεμβρίου 2013, δικαιώνει το ιστορικό προσφυγικό σωματείο, αφού αναγνωρίζει ότι σ’ αυτό ανήκουν η κυριότητα και η νομή των κτιρίων και του οικοπέδου της, και απορρίπτει έτσι τα επιχειρήματα της Δημοτικής Αρχής περί του αντιθέτου. Η απόφαση ανοίγει το δρόμο για να καταβληθούν στην Εστία Νέας Σμύρνης αναδρομικά μισθώματα τριών ετών (2011-2013) για τη λειτουργία των σχολείων, κάτι το οποίο αρνιόταν μέχρι σήμερα να πράξει ο Δήμος οδηγώντας το σωματείο σε οικονομικό αδιέξοδο. Δημοσιογραφικοί παράγοντες της Νέας Σμύρνης εκτιμούν ότι το ποσό της οφειλόμενης αποζημίωσης, που θα πρέπει να εκταμιευθεί, ανέρχεται στα 2.000.000 ευρώ, ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο για το ταμείο του Δήμου που θεωρείται πλεονασματικό. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 3 AΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΣΤΗ «Μ. Ηχ.» «Ο π. Γαβριήλ Τσάφος είναι η προσωποποίηση και η έκφραση της μικρασιατικής ευσεβείας» ΣΤΟ ΜΕΤΟΧΙ του Ιερού Γυναικείου Ησυχαστηρίου «Παναγία των Βρυούλλων», στο Μήλεσι Ωρωπού, κατά τον εσπερινό της εορτής του Αγίου Λουκά του Ευαγγελιστού, στις 17 Οκτωβρίου 2013, το Οικουμενικό Πατριαρχείο τίμησε τον κτήτορα και πνευματικό τής παραπάνω Μονής, π. Γαβριήλ Τσάφο, με το οφίκιο του αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου. Σε αποκλειστική δήλωσή του, στο συνεργάτη μας Αριστείδη Βικέτο για τη «Μικρασιατική Ηχώ», ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος είπε: «Τον πατέρα Γαβριήλ τον γνωρίζω εδώ και πολλά χρόνια. Γνωρίζω πώς σκέπτεται και τί πιστεύει, πώς ενεργεί. Είναι η προσωποποίηση και η έκφραση της μικρασιατικής ευσεβείας, την οποία μετεφύτευσε στην Αθήνα, στα πνευματικά του τέκνα , στη Μονή που δημιούργησε. Τον εκτιμώ βαθύτατα, έχω επικοινωνήσει με πολλά πνευματικά του παιδιά, εγγάμους και αγάμους, και όλα είναι εμποτισμένα με το πνεύμα το αγνό, το άδολο, το χωρίς υποκρισίες, που είναι η λαϊκή ευσέβεια των απλών ανθρώπων της Μικράς Ασίας, την οποία διδάσκει στα πνευματικά του παιδιά. Για όλα τικών τέκνων του π. Γαβριήλ. Την Ένωση Σμυρναίων εκπροσώπησε ο δρ Χρήστος Μπαλόγλου και την Ένωση Βουρλιωτών ο πρόεδρός της κ. Φώτης Καραλής. Η χειροθεσία του Γέροντα π. Γαβριήλ Τσάφου σε αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου από το μητροπολίτη Διδυμοτείχου κ. Δαμασκηνό. αυτά και για την εκτίμηση, την οποία έχω προς τον π. Γαβριήλ, ζήτησα την άδεια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και έγινε η χειροθεσία του από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Σουφλίου και Ορεστιάδος κ. Δαμασκηνό σε Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου». Στην τελετή της χειροθεσίας προεξήρχε, ως εκπρόσω- πος του Οικουμενικού Πατριάρχη, ο μητροπολίτης Διδυμοτείχου κ. Δαμασκηνός. Παρευρέθηκαν και συμπροσευχήθηκαν ο πρόεδρος της Χριστιανικής Δημοκρατίας κ. Μανώλης Μηλιαράκης, ο καθηγητής της Βυζαντινής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ κ. Αθ. Μαρκόπουλος, πολλοί κληρικοί, μοναχοί και μοναχές, πλήθος προσκυνητών και πνευμα- O π. Γαβριήλ (κατά κόσμο Γεώργιος) Τσάφος γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια προσφυγογειτονιά της Αθήνας, στο Πολύγωνο, καθώς και οι δύο γονείς του, ο Βασίλειος και η Ελένη Τσάφου, το γένος Κρασσά, ήρθαν πρόσφυγες από τα μαρτυρικά Βουρλά το 1922. Ο πατέρας του πέθανε νωρίς και έτσι ο νεαρός Γεώργιος ρίχτηκε από μικρός στη βιοπάλη για να ζήσουν ο ίδιος, η μητέρα του και τρεις αδελφές του. Τελείωσε το Νυκτερινό Γυμνάσιο της Κυψέλης, το Ανώτερο Εκκλησιαστικό Φροντιστήριο της Ριζαρείου Σχολής και τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διάκονος χειροτονήθηκε το 1969 από τον μητροπολίτη Θήρας τότε Γαβριήλ Καλοκαιρινό και πρεσβύτερος το 1974 από τον μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως (νυν Θεσσαλονίκης) Άνθιμο Ρούσσα. Από τα 45 χρόνια της ιερατικής του διακονίας, τα τελευταία 40 υπηρετεί ως εφημέριος στον Άγιο Ανδρέα της οδού Λευκωσίας με άκρα ταπείνωση και ευλάβεια ψυχής, έχοντας επιτελέσει καρποφόρο και υποδειγματικό έργο. Ο π. Γαβριήλ Τσάφος Προσφωνώντας τον π. Γαβριήλ, ο σεβ. Διδυμοτείχου επαίνεσε το αποστολικό και ιεραποστολικό έργο, το οποίο επιτελεί επί 45 χρόνια, με πνεύμα αγάπης υπηρετώντας με απόλυτη αφοσίωση την Εκκλησία του Θεού. Συγκινημένος ο π. Γαβριήλ στην αντιφώνησή του ευχαρίστησε τον Οικουμενικό Πατριάρχη και το σεβ. κ. Δαμασκηνό για τη μεγάλη χαρά και τη συγκίνηση που του επιφύλαξαν στη δύση της ζωής του και αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην πόλη των Βουρλών, στα σκληρά χρόνια της προσφυγιάς που σημάδεψαν τα χρόνια της παιδικής νιότητας του, στον πρόωρα χαμένο πατέρα του, στην παρούσα μεγάλη αδελφή του Καλλιόπη, και μνημόνευσε ιδιαιτέρως την πνευματική μου μητέρα, τη Βουρλιώτισσα νονά του Ευαγγελία Κεχαγιά, η οποία συνεισέφερε πάντα «μία λίρα τα Χριστούγεννα και μία λίρα το Πάσχα» ως δώρο. Οι Συλλαίοι στη Θεσσαλονίκη ΣΤΙΣ 2 Νοεμβρίου 2013 πραγματοποιήθηκε η 4η ετήσια συνάντηση των Συλλαίων Βορ. Ελλάδας στο αμφιθέατρο του Βυζαντινού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Ομιλήτρια ήταν η κα Νέλλη Μελίδου - Κεφαλά με θέμα «Παραδοσιακές γυναικείες φορε4 σιές της Σύλλης του Ικονίου». Η ομιλία συνοδευόταν από προβολή εικόνων και ήταν άκρως επιτυχής, αφού η ομιλήτρια είναι όχι μόνον Συλλαία αλλά και επίτιμος Διευθύντρια του Λαογραφικού Μουσείου Μακεδονίας-Θράκης. Είναι επίσης γνωστή για την ειδίκευσή της στη μελέτη των λαϊκών φορεσιών όλου του ελληνικού και βαλκανικού χώρου. Μετά τη διάλεξη ακολούθησε συγκέντρωση των Συλλαίων σε παρακείμενο κυλικείο, όπου επεκράτησε θερμή φιλική ατμόσφαιρα. Η κα Νέλλη Μελίδου Κεφαλά, ομιλήτρια στην εκδήλωση της Ένωσης Συλλαίων στη Θεσσαλονίκη. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΓΙΩΡΓΑΚΗΣ ΚΛΗΜΑΝΟΓΛΟΥ Ο δημογέροντας που συμμαρτύρησε με τον άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης Δ έηση για την επέτειο Στη χορεία των μαρτυρικώς τελειωθέντων κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή κληρικών και λαϊκών, συναριθμείται ο εκ Σπάρτης της Πισιδίας δημογέροντας Γιωργάκης Κλημάνογλου (φωτό). Ήταν ο δεύτερος, μετά τον Ν. Τσουρουκτσόγλου, πρόκριτος της ιωνικής πρωτοπολιτείας που συνόδευσε το μητροπολίτη Χρυσόστομο Σμύρνης στο Διοικητήριο, όταν ο ιεράρχης συνελήφθη από τους στρατιώτες τού Νουρεντίν πασά, το απόγευμα της 27ης Αυγούστου του 1922 (π.η.). Στον Κλημάνογλου αναφέρεται ο Θωμάς Βούλτσος, ο πιστός καβάσης του μητροπολίτη Σμύρνης, που συνόδευσε το Χρυσόστομο και τους δύο δημογέροντες μέχρι την άμαξα, με την οποία οδηγήθηκαν στο Διοικητήριο. «Επήραμε τον Τσουρουκτζόγλου και τον Κλημάνογλου και εμπήκαν οι τρεις και οι αστυνομικοί στο αυτοκίνητο, για μένα δεν είχε θέσι και μου ’πε ο δεσπότης να παραμείνω στη μητρόπολι», αφηγείται ο Βούλτσος1. Ο Γιωργάκης Κλημάνογλου (φωτό) γεννήθηκε στη Σπάρτη της Πισιδίας τη δεκαετία του 1870 και ήταν γόνος γνωστής οικογένειας της πόλης. Μετά τις βασικές σπουδές του στο Αρρεναγωγείο της γενέτειράς του, ο νεαρός Σπάρταλης έφυγε για τη Σμύρνη, προκειμένου να ασχοληθεί με το εμπόριο χαλιών, χάρη στο οποίο πέτυχε να διακριθεί μεταξύ των συμπατριωτών του και να εκλεγεί δημογέροντας 2 . Πότε ακριβώς έγινε αυτό δε γνωρίζουμε. Πάντως, τον βρίσκουμε να συμμετέχει στη σύσκεψη των δύο κοινοτικών αρχών και των εγκρίτων πολιτών της Σμύρνης, σύσκεψη που συνήλθε στο μέγαρο της Ι. Μητροπόλεως την πρώτη Μαΐου 1919, στις 5 το απόγευμα, και να υπογράφει το πρα- κτικό της ένωσης της Σμύρνης μετά της Ελλάδος, το οποίο εστάλη στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο3. Ο Κλημάνογλου είχε την άποψη πως, ιδιαίτερα μετά την απελευθέρωση της Σμύρνης από τον ελληνικό στρατό, θα έπρεπε να υπάρχει συνεργασία μεταξύ των δύο συνοίκων λαών Ελλήνων και Τούρκων, για να μπορέσει να ευδοκιμήσει η ελληνική παρουσία στη Μ. Ασία. Έκτοτε, διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις. Σε χειρόγραφη σημείωση του δικηγόρου Βασιλείου Πετράκη (Σπάρτη Πισιδίας 1884 Αθήνα 1976) το κείμενο της οποίας έχει δημοσιευτεί στο βιβλίο του Χάρη Σαπουντζάκη Η Ελληνική παιδεία στη Σπάρτη της Πισιδίας στα τελευταία 200 χρόνια πριν από την καταστροφή (Ν. Ιωνία 1983, σ. 73) αναφέρεται ένα περιστατικό – άγνωστο στο ευρύ κοινό–, που καταδεικνύει τον πατριωτισμό του Γ. Κλημάνογλου4. Γράφει ο Β. Πετράκης: «Όταν ο Ελληνικός Στρατός επροχώρει προς το Αϊδίνιον, υπήρχον φήμαι ότι οι Ιταλοί επρόκειτο να αποβιβασθώσιν εις Αττάλειαν και να καταλάβωσιν αυτήν και την ενδοχώραν. Ο αείμνηστος Γεώργιος Κλημάνογλου, εξ ιδίας πρωτοβουλίας, έφυγεν εκ Σμύρνης και μετέβη εις την γενέτειραν του Σπάρτην (Σπάρταν), συνηντήθη με τον νομάρχην του τόπου και τον έπεισε να συγκαλέση το Νομαρχιακόν Συμβούλιον, ίνα τούτο συντάξη πρακτικόν περί της ανάγκης της προελάσεως του Ελληνικού Στρατού μέχρι της Σπάρτης. Την επαύριον συνήλθε πράγματι το Νομαρχιακόν Συμβούλιον, ενώπιον του οποίου ο Κλημάνογλου ανέπτυξε τα επιχειρήματά του και βάσει τούτων συνετάχθη σχετικόν πρακτικόν μετά αιτήσεως προς τον αρχιστράτηγον των ελληνικών εν Μ. Ασία δυνάμεων. Τα έγγραφα ταύτα παραλαβών ο αείμνηστος, ανεχώρησεν εκ Σπάρτης διά την Σμύρνην. Καθ’ οδόν όμως δύναμις τουρκικής Χωροφυλακής, ενταλθείσα υπό της Γεν. Διοικήσεως Ικονίου, συνέλαβεν τούτον και τον οδήγησε δέσμιον εις Ικόνιον, προφανώς κατόπιν καταγγελίας εκ Σπάρτης». Χάρη στη μεσολάβηση του Βασιλείου Πετράκη, ο οποίος ήταν μέλος μιας διασυμμαχικής Επιτροπής για τις τουρκικές ωμότητες κατά τη διάρκεια του πολέμου, στον Υπουργό Εσωτερικών της οθωμανικής Κυβέρνησης Αλή Κεμάλ, ο Κλημάνογλου αφέθηκε ελεύθερος. «Σημειωτέον ότι ο δράστης τού ως άνω αναφερομένου πατριωτικού επεισοδίου ανήκε εις ομάδα δημογερόντων, τους οποίους μία μερίς του ελληνικού Τύπου της Σμύρνης απεκάλει “τουρκόφιλους” και τους εθεώρει εξαιρετέους», καταλήγει στο σημείωμά του ο Πετράκης. Φαίνεται πάντως πως ο Χρυσόστομος δεν ήταν της ίδιας γνώμης με τους ομογενείς δημοσιογράφους. Γι’ αυτό άλλωστε πήρε μαζί του τον Κλημάνογλου, όπως και τον Τσουρουκτσόγλου, πηγαίνοντας στον Νουρεντίν. Ίσως έτρεφε την ελπίδα πως οι δύο εκείνοι πρόκριτοι, που έχαιραν ιδιαίτερης εκτίμησης μεταξύ των Τούρκων, θα μπορούσαν να επηρεάσουν το στρατηγό. Δεν είναι γνωστό τι ελέχθη κατά τη συνάντηση εκείνη, ούτε αν ήσαν παρόντες σ’ αυτήν οι δύο δημογέροντες, ούτε και το πως μαρτύρησαν. Σύμφωνα με μία πηγή, ο Τσουρουκτσόγλου και ο Κλημάνογλου σύρθηκαν στους τουρκομαχαλάδες δεμένοι από τα πόδια, πίσω από ένα αυτοκίνητο που ακολουθούσε τον όχλο, ο οποίος τυραννούσε το μητροπολίτη5. Κατ’ άλλη πη- MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 γή: «Όταν ο Χρυσόστομος αλυσόδετος και συρόμενος κατήρχετο την κλίμακα του Διοικητηρίου, ενεφανίσθη εις το κεφαλόσκαλον ο θηριώδης στρατηγός Νουρεντίν και κραυγάζων “από το κουρσούμι μου θα πας, πεζεβένκ παπά”, επυροβόλησε εναντίον του. Η σφαίρα ηστόχησε και αντί του Χρυσοστόμου εφονεύθη ο δημογέρων Κλημάνογλου»6. Το όνομα του Κλημάνογλου έχει δοθεί σε δύο δρόμους στους προσφυγικούς Δήμους της Νέας Ιωνίας και της Νέας Φιλαδέλφειας, και έχει χαραχθεί στα κράσπεδα του ανδριάντα του Χρυσοστόμου Σμύρνης, στην πλατεία πίσω από το Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Κώστας Δημητριάδης. Η μνήμη του παραμένει μέχρι σήμερα ανεξίτηλη στους συμπατριώτες του Σπαρταλήδες. Νίκος Χ. Βικέτος 1. Σπυρίδων Λομβέρδος, Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, Αθήναι 1929, σ. 212. 2. Τα βιογραφικά στοιχεία για τον Γ. Κλημάνογλου οφείλω στο φίλο πρόεδρο της Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας, κ. Χάρη Σαπουντζάκη, εκπαιδευτικό και συγγραφέα. Τον ευχαριστώ θερμά. 3. Περ. Ιερός Πολύκαρπος, έτος Ε’ (1919), αριθ. 1, σ. 5. 4. Βλ. ολόκληρη τη σημείωση σε Χάρη Σαπουντζάκη, Η Ελληνική παιδεία στη Σπάρτη της Πισιδίας στα τελευταία 200 χρόνια πριν από την καταστροφή, Ν. Ιωνία 1983, σ. 73. 5. K. Mισαηλίδης, Η καταστροφή και οι τελευταίες μέρες της Σμύρνης, Αθήνα 1923, σ. 32. 6. Π. Καψής,«Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος επιβάλλεται όπως ανακηρυχθή άγιος», εφημ. Βραδυνή, αριθ. (3420) 11002, 31.3.1956. 5 Σαμπατάι Ζεβί. Ο μυστικιστής Μεσσίας από τη Σμύρνη Ο Σαμπατάι Ζεβί, σχέδιο άγνωστου καλλιτέχνη, Σμύρνη 1666. 17ος αιώνας θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αποτελεί την απαρχή της μεγάλης οικονομικής, δημογραφικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης της Σμύρνης, η οποία συνεχίστηκε σχεδόν αδιάλειπτα επί τρεις αιώνες, έως τη δραματική καταστροφή του 1922. Είχε προηγηθεί βέβαια μια μακρόχρονη περίοδος μαρασμού που ακολούθησε τη διάλυση του Βυζαντινού Κράτους, στη διάρκεια της οποίας η πρωτεύουσα της Ιωνίας βρέθηκε εκτός των δρόμων του ευρωπαϊκού εμπορίου1. Στη συνέχεια όμως, όταν οι Τούρκοι έδιωξαν τους Φράγκους από το Αιγαίο και την Κύπρο, το λιμάνι της Σμύρνης άρχισε να συγκεντρώνει το διεθνές ενδιαφέρον2 και σε κάποια φάση μάλιστα ξεπέρασε σε εμπορικότητα ακόμα και τη Θεσσαλονίκη3. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που ήδη το 1621 βρίσκουμε τα τότε ισχυρότερα δυτικά κράτη, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ολλανδία και τη Βενετία, να έχουν ανοίξει στη Σμύρνη προξενεία και να διακινούν μέσω αυτής πολύ μεγάλες ποσότητες εμπορευμάτων4. Οι εξαιρετικές οικονομικές προοπτικές που εμφάνιζε την εποχή εκείνη η πρωτεύουσα της Ιωνίας ενθάρρυναν την εγκατάσταση στην πόλη και τη γύρω περιοχή σημαντικού αριθμού Ευρωπαίων, Αρμενίων και Εβραίων, δίπλα βέβαια στους Έλληνες και στους Τούρκους που αποτελούσαν τον κύριο κορμό του πληθυσμού της. Ειδικά η Εβραϊκή παροικία θα πρέπει να ήταν κατά το 17ο αιώνα πολυπληθής, σύμφωνα με τη μαρτυρία αρκετών περιηγητών5. Οι περισσότεροι από τους Εβραίους της Σμύρνης ήταν Σεφαραδίτες, δηλ. Ισπανικής καταγωγής. Είχαν έλθει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία διωγμένοι από την Ιερά Εξέταση και μιλούσαν παρεφθαρμένα Ισπανικά6. Ήταν άνθρωποι φιλοπρόοδοι, φιλόπονοι και άριστοι επαγγελματίες, οι οποίοι έμαθαν στους Τούρκους αλλά και στους Έλληνες διάφορες τέχνες και εισήγαγαν νέες εφευρέσεις, όπως τα σύγ- Ο 6 Του ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Γ. ΓΑΒΡΙΗΛ χρονα όπλα και υλικά πολέμου και την τυπογραφία7. Αρκετοί από αυτούς, λόγω της Ευρωπαϊκής καταγωγής τους ήταν πολύγλωσσοι, γεγονός που τους διευκόλυνε να αναπτύξουν αξιόλογη εμπορική και επιχειρηματική δραστηριότητα αλλά και να παρακολουθούν τις πνευματικές και πολιτιστικές εξελίξεις σε όλο το δυτικό κόσμο. Ενημερώνονταν έτσι ανελλιπώς και για τις σημαντικότερες θεολογικές έρευνες και συζητήσεις που διεξάγονταν στις μεγάλες θεολογικές σχολές του παγκόσμιου Εβραϊσμού. Η Σμύρνη τελικά εξελίχτηκε σε ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα μελέτης του Ταλμούδ, δηλ. του θρησκευτικού και πολιτικού κώδικα των Εβραίων και της Καμπάλα, της Ιουδαϊκής μυστικιστικής θεοσοφίας. Στην πολυεθνική και πολυπολιτισμική πλέον Σμύρνη του 17ου αιώνα γεννήθηκε ο Σαμπατάι Ζεβί το 1626. Ο πατέρας του Μορντεκάι μετανάστευσε από την Πελοπόννησο στην πρωτεύουσα της Ιωνίας, όπου κατάφερε να γίνει αντιπρόσωπος μιας μεγάλης Αγγλικής εταιρίας και να αποκτήσει περιουσία 8 . Ο Σαμπατάι, έφηβος ακόμα, άρχισε να παρακολουθεί στο yeshibah, το θρησκευτικό δηλαδή κολέγιο της πόλης, τη διδασκαλία του σοφού και άριστου αναλυτή του Ταλμούδ ραβίνου Ιωσήφ Εσκαπά. Σύντομα όμως τον κέρδισε η μελέτη της Καμπάλα με αποτέλεσμα μετά τα δεκαοχτώ του χρόνια να θεωρείται σπουδαίος καμπαλιστής9. Προσωπικότητα χαρισματική, ο Σαμπατάι άρχισε νωρίς να αποκτά τους πρώτους φανατικούς οπαδούς του, τους οποίους εντυπωσίαζε με τους μεγαλοπρεπείς τρόπους του, με τη ρητορική του δεινότητα, τη δυνατή και μελωδική φωνή του. Θα είχε βέβαια αποκτήσει πολύ περισσότερους πιστούς, εάν η συμπεριφορά του ήταν πιο ισορροπημένη και δεν εμφάνιζε κατά καιρούς κάποια συμπτώματα διπολικής ψυχικής διαταραχής. Ειδικά όταν βρισκόταν σε φάση κατάθλιψης, αναγκαζόταν να καταφεύγει σε περιόδους σιωπής και απομόνωσης10. Σιγά-σιγά η φήμη του ξεπέρασε τα όρια της Σμύρνης, ταυτόχρονα όμως στους ραβινικούς κύκλους της πόλης δημιουργούσαν συνεχή ανησυχία οι τολμηρές του απόψεις και η προκλητική συμπεριφορά του. Η ανησυχία αυτή κορυφώθηκε μετά το πογκρόμ του 1648 στην Πολωνία, όπου οι κοζάκοι κατέσφαξαν μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα εκατό χιλιάδες Εβραίους. Η Ιουδαϊκή διασπορά είχε τότε περιπέσει σε φοβερή απελπισία, με αποτέλεσμα να αναβιώσουν και ενταθούν οι προσδοκίες έλευσης του διαρκώς αναμενόμενου Μεσσία που θα έθετε τέρμα στις τραγικές περιπέτειες του περιπλανώμενου λαού και θα τον οδηγούσε ξανά θριαμβευτικά στην Παλαιστίνη και στην περιπόθητη Ιερουσαλήμ11. Ξαφνικά ο Σαμπατάι, προφανώς ανταποκρινόμενος στις ελπίδες και τα όνειρα των ομοεθνών του, ανακάλυψε το λυτρωτικό προορισμό του και άρχισε να δηλώνει Μεσσίας. Η θρησκευτική ηγεσία της Εβραϊκής κοινότητας της Σμύρνης έγκαιρα κατάλαβε ότι ο άνθρωπος ήταν εξαιρετικά επικίνδυνος, οπότε του επέβαλε το 1651 την ποινή τού herem, του αφορισμού δηλαδή και της εξορίας του ίδιου και των οπαδών του από την κοινότητα. Ο αυτόκλητος Μεσσίας, κυνηγώντας τη μεγάλη του χίμαιρα, εγκαταστάθηκε τελικά στην Κωνσταντινούπολη το 1653, όπου τον υποδέχτηκε μετά φανών και λαμπάδων ο ιεροκήρυκας Abraham ha-Yakini. Ο νέος φανατικός του οπαδός ισχυριζόταν ότι είχε στην κατοχή του μια παλιά προφητεία που πρoέλεγε πως κατά το εβραϊκό έτος 5386, δηλ. το 1626 μ.Χ., θα γεννιόταν ο Μεσσίας και ότι μάλιστα θα ονομαζόταν Σαμπατάι. Με όπλο ένα τόσο προκλητικά ξεκάθαρο χρησμό, ο θριαμβικός δρόμος ήταν ανοιχτός για το Σμυρνιό Μεσσία. Το 1659 επισκέφτηκε τη Θεσσαλονίκη, σημαντικό κέντρο των καμπαλιστών. Εκείνο τον καιρό στην πόλη του Αγίου Δημητρίου επικρα- τούσε κλίμα χιλιαστικής υστερίας, καθώς πλησίαζε το κρίσιμο έτος 1666, κατά το οποίο, σύμφωνα με τις προβλέψεις πολλών Εβραίων αλλά και Χριστιανών θεολόγων, θα ξεκινούσε η χιλιετής επίγεια βασιλεία του Μεσσία12. Η άφιξη του Σαμπατάι προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση και ανάγκασε τους ραβίνους να τον διώξουν από την πόλη13. Ξεκίνησε λοιπόν αυτός μια μεγάλη περιοδεία, στη διάρκεια της οποίας επισκέφτηκε την Αθήνα, πήγε ξανά στην Κωνσταντινούπολη, γύρισε για λίγο στη γενέτειρά του τη Σμύρνη και τελικά το 1662 κατέληξε στο Κάιρο, όπου γνωρίστηκε με τον πάμπλουτο Ιουδαίο Ραφαήλ Ιωσήφ Χαλαμπί που έγινε ο Μαικήνας του14. Έχοντας έτσι εξασφαλίσει πλούσια χρηματοδότηση του κινήματός του, ήταν έτοιμος πια να εξελιχθεί σε πολιτικό και πνευματικό ηγέτη όλων των Εβραίων. Με τη βοήθεια της γυναίκας του Σάρας και του εξαιρετικού του υπαρχηγού, του Ναθάν Βενιαμίν Λεβί, του επονομαζόμενου Γκαζατί15, κατάφερε να προβάλει και επιβάλει σε όλες σχεδόν τις Ευρωπαϊκές, Ασιατικές και Βορειοαφρικανικές Ιουδαϊκές κοινότητες, αλλά ακόμα και σε σημαντικό αριθμό χριστιανών, το Μεσσιανικό του προφίλ. Και φτάνουμε πια στη σημαδιακή χρονιά του 1665. Ο χιλιαστικός πυρετός εξαπλώθηκε ραγδαία σαν επιδημία παντού. Ειδικά οι Εβραίοι αλλοπαρμένοι περίμεναν με ασυγκράτητη ανυπομονησία την εμφάνιση του Μεσσία που κατά το επόμενο, σωτήριο έτος 1666 επρόκειτο να φέρει τα πάνω κάτω σε όλο τον πλανήτη. Σύμφωνα με τη μαρτυρία ενός Άγγλου περιηγητή, κανένας Ιουδαίος «δεν έκανε καμιά συναλλαγή, εκτός κι αν ήταν για να κλείσει κάποιες παλιότερες διαπραγματεύσεις και να προετοιμαστεί ο ίδιος και η οικογένειά του για το ταξίδι στην Ιερουσαλήμ: όλες τους οι κουβέντες, τα όνειρα και το πώς τακτοποιούσαν τις υποθέσεις τους δεν είχαν άλλο σκοπό από το να εγκατασταθούν και MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 πάλι στη Γη της Επαγγελίας, χάρη στη μεγαλοσύνη, τη δόξα, τη σοφία και τη διδασκαλία του Μεσσία»16. Πολλοί ζηλωτές συνεπαρμένοι από τις φαντασιώσεις τους σταματούσαν να τρώνε και ξεψυχούσαν. Άλλοι αυτομαστιγώνονταν, ρίχνανε λιωμένο κερί στο σώμα τους, κυλιόνταν γυμνοί στο χιόνι ή πέφτανε σε παγωμένες θάλασσες και ποτάμια για να καθαρίσουν την συνείδησή τους από την αμαρτία 17. Ήταν πια φανερό πως είχε φτάσει η μεγάλη ώρα του Σαμπατάι. Οι επιτελείς του σχεδίασαν προσεκτικά τη θριαμβευτική πορεία του προς τη δόξα. Από την Ιερουσαλήμ ξεκίνησε πανηγυρικά, επικεφαλής των πιστών του ο επίδοξος Μεσσίας με τελικό προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Στο Χαλέπι έγινε δεκτός με έξαλλο ενθουσιασμό και στη συνέχεια κατευθύνθηκε στην πατρίδα του τη Σμύρνη, όπου έφτασε το Φθινόπωρο του 1665. Οι Εβραίοι συμπατριώτες του τον αποθέωσαν, η πλειοψηφία όμως των ραβίνων δεν τον αποδέχτηκαν και οχυρώθηκαν στη μεγάλη συναγωγή της πόλης. Ο Σαμπατάι με πεντακόσιους φανατικούς οπαδούς του και έχοντας στο πλευρό του τη γυναίκα του, έσπασε με τσεκούρι την πόρτα του ναού18, καθαίρεσε τον αρχιραβίνο Ααρών Λαπαπά και τον αντικατέστησε με τον Χαγίμ Μπενβενίστε. Ξεπερνώντας και τους τελευταίους δισταγμούς σε μια λαμπρή τελετή αυτοανακηρύχθηκε επίσημα Μεσσίας και το πλήθος τον χαιρέτισε με έξαλλο ενθουσιασμό ως το Βασιλιά και Λυτρωτή του. Στις αρχές του 1666 ο Σαμπατάι αναχώρησε με πλοίο από τη Σμύρνη για την Κωνσταντινούπολη με όλο το επιτελείο του, για να αναλάβει την παγκόσμια εξουσία!!! Ζώντας εδώ και πολύ καιρό μέσα σε μια παραληρηματική ατμόσφαιρα, ο Ζεβί και οι συνεργάτες του είχαν χάσει πλέον την επαφή με την πραγματικότητα και τη λογική. Πίστευαν πως, όταν θα αποβιβαστούν στην Πόλη, ο Σαμπατάι θα στεφθεί αμέσως βασιλιάς στη θέση του Σουλτάνου Μεχμέτ του Δ’. Πέσαν από τα σύννεφα, όταν στην προκυμαία οι Τούρκοι, ενημερωμένοι εγκαίρως από ραβινικούς κύκλους της Σμύρνης και της Κωνσταντινούπολης, συνέλαβαν το «Μεσσία» και τον φυλάκισαν19. Ύστερα από δύο μήνες μεταφέρανε το Σαμπατάι στην Άβυδο και κατόπιν στην Αδριανούπολη. Κατά διαταγή του Μεγάλου Βεζίρη οι συνθήκες κράτησης του Ζεβί ήταν πολύ καλές και γενικά οι Τούρκοι ακολούθησαν μια έξυπνη τακτική, αποφεύγοντας συστηματικά να τον ηρωποιήσουν. Του επιτρέπανε να δέχεται ακόμα και αντιπροσωπίες πιστών από την Ευρώπη. Όσο περνούσε ο καιρός όμως, ο Σαμπατάι άρχισε να προσγειώνεται ανώμαλα στην πραγματικότητα και τελικά, μετά τη μανική έξαψη των προηγούμενων μηνών, θα πρέπει να περιέπεσε σε κρίση κατάθλιψης, κάτι που φυσικά δεν του συνέβαινε για πρώτη φορά20. Όταν βρισκόταν σε αυτή την κατάσταση, οι ψυχικές του δυνάμεις συνήθως εξασθενούσαν, οπότε ήταν σχετικά εύκολο να χειραγωγηθεί. Τότε λοιπόν συνέβηκε το απίστευτο! Ο εκλεκτός του Θεού, ο πολυαναμενόμενος Μεσσίας, το ίνδαλμα του Εβραϊκού λαού οδηγήθηκε ξαφνικά μια μέρα στα ανάκτορα του Σουλτάνου στην Αδριανούπολη και ενώπιόν του φόρεσε το μουσουλμανικό σαρίκι, δηλώνοντας έτσι την προσχώρησή του στη μωαμεθανική θρησκεία. Ταυτόχρονα πήρε το όνομα Αζίζ Μεχμέτ Εφέντης, παντρεύτηκε και δεύτερη γυναίκα και του απονεμήθηκε έμμισθο αξίωμα στη σουλτανική αυλή. Δηλαδή ο πλήρης εξευτελισμός !!! Μετά από λίγο καιρό πάντως, επειδή οι Τούρκοι δεν εμπιστεύονταν την ειλικρίνεια της αλλαξοπιστίας του ταπεινωμένου Μεσσία και τον θεωρούσαν διπρόσωπο, τον εξόρισαν σε μια μικρή αλβανόφωνη πόλη της Αδριατικής, όπου και πέθανε μόνος το 1676. Όταν πρωτομαθεύτηκε η απίθανη είδηση της εξωμοσίας του Σαμπατάι, στην αρχή επικράτησε σαστισμάρα. Στη συνέχεια οι πιστοί του διασπάστηκαν. Οι περισσότεροι τον αποκήρυξαν με θυμό, υπήρξαν όμως και πολλοί που άρχισαν να σκέφτονται μήπως τα πράγματα δεν ήταν τόσο ξεκάθαρα, όσο φαίνονταν. Ορισμένοι μάλιστα, πιστεύοντας πως όλη αυτή η ιστορία αποτελούσε μέρος ενός μυστικού θεϊκού σχεδίου που θα κατέληγε τελικά στο θρίαμβο του Μεσσία, έσπευσαν να γίνουν τυπικά τουλάχιστον και αυτοί μουσουλμάνοι, ακολουθώντας τον αρχηγό τους21. Παράλληλα ο Ζεβί και ο υπαρχηγός του, ο Ναθάν Γκαζατί, κατέβαλλαν απεγνωσμένες προσπάθειες να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Λίγες μέρες μετά την αποστασία του, ο Σαμπατάι είχε το θράσος να γράψει στους συμπατριώτες του στη Σμύρνη ότι σε ένα όραμα που είδε, ο Θεός τον διέταξε να αλλαξοπιστήσει και φυσικά αυτός υπάκουσε22. Όσοι πιστοί του Ζεβί προσχώρησαν στο Ισλάμ, σχημάτισαν τελικά την παράδοξη θρησκευτική κοινότητα των Ντονμέδων (Dönme: εξωμότης), της οποίας τα πιστεύω περιλαμβάνουν στοιχεία από τη μωαμεθανική και την Εβραϊκή θρησκεία. Πολλοί εκπρόσωποι αυτής της κοινότητας εξελίχθηκαν σε προοδευτικά στοιχεία της Οθωμανικής κοινωνίας, ενστερνίστηκαν πλήρως την ευ- ρωπαϊκή εκπαίδευση και βαθμιαία ριζοσπαστικοποιήθηκαν πολιτικά. Στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αι. όλοι ετούτοι ενίσχυσαν το κίνημα των νεοτούρκων, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σήμερα σε ορισμένους κύκλους να υποστηρίζουν ότι και ο Κεμάλ Ατατούρκ από τη μεριά της μάνας του ήταν Ντονμές23, χωρίς όμως να καταφέρνουν να αποδείξουν με πειστικότητα κάτι τέτοιο. Τους Ντονμέδες τους γνωρίζουν αρκετοί Έλληνες, οι οποίοι όμως σχεδόν στην πλειοψηφία τους αγνοούν πώς δημιουργήθηκε αυτή η Εβραιομουσουλμανική σέχτα που τα μέλη της για πολλά χρόνια εξακολουθούσαν να μιλούν τα εβραιοϊσπανικά και που οι προσευχές και οι ύμνοι τους ήταν γεμάτοι από μυστικιστικούς υπαινιγμούς. Ελάχιστοι ξέρουν κάτι για τον ιδρυτή της σέχτας, τον απρόβλεπτο ηγέτη Σαμπατάι Ζεβί. Και εδώ είναι που αρχίζει κάποιος να προβληματίζεται: Πώς μια τόσο μεγάλη κίνηση, όπως αυτή του Σαμπαταϊσμού, που ξεκίνησε από τη Σμύρνη, που είχε απήχηση σε ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία αλλά και σε σημαντικό μέρος της Ευρώπης, πέρασε σχεδόν απαρατήρητη σε εμάς τους Έλληνες, ειδικά τους Μικρασιάτες και προπάντων τους Σμυρνιούς; Την απάντηση στο βασικό αυτό ερώτημα φαίνεται να δίνει ο Mark Mazower στο θαυμάσιο βιβλίο του για την πολυεθνική Θεσσαλονίκη, όπου γράφει: «…οι δυο αυτές ιστορίες – η ελληνική και η εβραϊκή – μάλλον διασταυρώνονταν αδιάφορα παρά αλληλοσυμπληρώνονταν». Το ίδιο θα μπορούσαμε να πούμε ότι συνέβαινε και στις επίσης πολυεθνικές Σμύρνη και Κωνσταντινούπολη. Ενώ δηλαδή στην καθημερινή ζωή τους Έλληνες, Τούρκοι, Εβραίοι, Αρμένιοι, Λεβαντίνοι έρχονταν σε στενή επαφή, ο κάθε λαός έμοιαζε να ζει χωριστά τα σημαντικά γεγονότα της τοπικής αλλά και γενικότερης ιστορίας του, βαθιά επηρεασμένος από στερεότυπα, προκαταλήψεις, εγωισμούς αλλά και από τις εθνικές και θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Και κάτι ακόμη χειρότερο: Η ζημιά της μιας ομάδας ήτανε κέρδος για κάποια άλλη24. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1. De Scherzer, Charles (1995). Σμύρνη. Γεωγραφική, Οικονομική και Πολιτιστική Θεώρηση. Αθήνα: Νεοελληνική Ιστορική Βιβλιοθήκη, Μέρος Α’, σ. 179. 2. Μεχτίδης, Πέτρος (2008). Ιστορία της Σμύρνης κατά τον 17ο αιώνα. Μικρασιατική Ηχώ, αρ. φύλλου 395, ΙούλιοςΑύγουστος, 2008, σ. 6-7. Σαλκιτζόγλου, Τάκης (2011). Τι είδε ένας καπουτσίνος στη Σμύρνη του 1687. Εφ. Μικρασιατική Ηχώ, αρ. φύλ. 413,414. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 3. Risal, P. (1914). La Ville Convoitée. Salonique. Paris: Perrin et Cie, σ. 195. 4. Μεχτίδης, Πέτρος, ό.π.. De Scherzer, Charles, ό.π., σ.180 κ.ε. Σαλκιτζόγλου,Τάκης, ό.π. 5. Ο Γαλλικής καταγωγής Άγγλος περιηγητής D’ Avrieux ανεβάζει τον αριθμό του Εβραϊκού πληθυσμού της Σμύρνης σε 8.000, σε σύνολο κατοίκων 90.000. 6. Jewish Encyclopedia (2002-2011). Shabbetai Zebi B. Mordecai. Jewish Encyclopedia. com. 7. Levy, A. (1992). The Sephardim in the Ottoman Empire. Prinston, σ. 26. Δες και: Mazaower, Mark (2006). Θεσσαλονίκη, Πόλη των Φαντασμάτων. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σ. 71 κ.ε. 8. Μαστακούρης, Θωμάς (2012). Σαμπατάι Ζεβί: Ένας επίδοξος Μεσσίας από τη Σμύρνη. Περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ εικονογραφημένη, εκδ. οργ. Πάπυρος, τεύχος 529, σ. 78 κε. 9. Scholem, Gershom (1983). Sabbatai Tsevi. Le Messie Mystique, 16261676. Lagrasse: Éditions Verdier, 1 ère édition. O Scholem, βαθύς γνώστης της ιστορίας του Εβραϊκού μυστικισμού, δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Το σπουδαίο βιβλίο του για τον Σαμπατάι κυκλοφόρησε στα εβραϊκά το 1957, μεταφράστηκε στα αγγλικά το 1973 και στα γαλλικά το 1983. 10. Scholem, Gershom, ό.π.. σ. 775. 11. Smolarski, Henri (1984). Le Messie de Smyrne. Tribune Juive du 27 Janvier au 2 Fevrier 1984. 12. Mazaower, Mark, ό.π., σ.101. 13. Mazaower, Mark, ό.π., σ.102. Jewish Encyclopedia, ό.π. 14. Jewish Encyclopedia, ό.π. 15. Από τη Γάζα. 16. Από το βιβλίο του: Lukach, H. C. (1914). The City of Dancing Dervishes and other Sketches and Studies from the Near East, London: σ. 189-190. Αναφέρεται στο: Mazaower, Mark, ό.π., σ. 102 (μετάφρ. Κώστα Κουρεμένου ). 17. Mazaower, Mark, ό.π., σ. 101-102 (μετάφρ. Κώστα Κουρεμένου). 18. Furet, François (1984). La lumière noire de Sabbatai Tsevi. Le Nouvel Observateur, Janvier 1984. 19. Jewish Encyclopedia, ό.π.. Mazaower, Mark, ό.π., σ.103. 20. Δες και υποσημ. 10. 21. Mazaower, Mark, ό.π., σ. 103. Jewish Encyclopedia, ό.π.. Θα πρέπει να σκεφτούμε πάντως ότι, αν ο Ζεβί δεν είχε αλλαξοπιστήσει, θα είχε μείνει στην ιστορία ως ένας αφελής και επιπόλαιος φαντασιόπληκτος. Με την αποστασία του όμως έγινε τελικά ο αρχηγέτης μιας θρησκευτικής σέχτας που, όπως θα δούμε αμέσως πιο κάτω, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και στη συνέχεια της νέας Τουρκίας. 22. Jewish Encyclopedia, ό.π. 23. Mopsik, Charles (1984). Le messie mystique. L’ Ane, Mars-Avril 1884. Scholem, Gershom, ό.π.. Χριστοδούλου-Τερζή, Γεωργία (2011). Σαμπατάι Ζεβί και κεμαλισμός. Μικρασιατική Ηχώ, αρ. φύλου 412, Ιούλιος-Αύγουστος 2011, σ. 8-9. Διερωτόμαστε τι υπονοούν όσοι υποστηρίζουν με πάθος την εβραϊκή καταγωγή του Κεμάλ: Ότι ο ιδρυτής της νέας Τουρκίας έπραξε τα όσα έκανε, ειδικά σε εμάς τους Έλληνες, επειδή είχε Εβραϊκή καταγωγή ή ότι, αν ήταν καθαρόαιμος Τούρκος, θα ακολουθούσε διαφορετική πολιτική; 24. Mazaower, Mark, ό.π., σ. 27-29. 7 Πώς σταμάτησε η ολοκληρωτική σφαγή των Ελλήνων της Σμύρνης Από μια αφήγηση του ναύαρχου ΙΩΑΝΝΗ Ι. ΘΕΟΦΑΝΙΔΗ να κείμενο που δημοσιεύθηκε στα ΙΣΤΟΡΙΚΑ της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας » (22.9.2013) αποκαλύπτει πώς σώθηκαν οι Έλληνες της Σμύρνης από τη σφαγή που εξαπέλυσαν εναντίον τους οι στρατιώτες του Κεμάλ, τον Αύγουστο του 1922. Συντάκτης αυτής της άγνωστης στο ευρύ κοινό ιστορίας ο υποναύαρχος ε.α. Ιωάννης Ι. Θεοφανίδης Π.Ν., του οποίου ο ομώνυμος πάππος ο κυβερνήτης του θωρηκτού «Κιλκίς» μαζί με τον πάστορα Αsa Jennings, βοηθό διευθυντή της αμερικανικής ΧΑΝ στη Σμύρνη, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διάσωση του άμαχου πληθυσμού. Bασικά αποσπάσματα της αφήγησης του ναυάρχου Ι. Θεοφανίδη καταχωρούμε στη συνέχεια: «Ο ελληνικός στόλος είχε ως αποστολή την υποστήριξη του υποχωρούντος στρατού μας από την Μικρά Ασία. [...]. Στις 26 Αυγούστου / 7 Σεπτεμβρίου μοίρα του στόλου, αποτελουμένη από τα θωρηκτά «Λήμνος» και «Κιλκίς», το καταδρομικό «Έλλη», τα αντιτορπιλικά «Ασπίς» και «Σφενδόνη» και το εύδρομο «Νάξος», υπό τη διοίκηση του υποναύαρχου Καλαμίδα απέπλευσε από το Ε 8 Ο κυβερνήτης του «Κιλκίς» πλοίαρχος Ιωάννης Ε. Θεοφανίδης. λιμάνι της Σμύρνης και κατευθύνθηκε προς τα Βουρλά για να προστατεύσει τα τμήματα του στρατού και τους πρόσφυγες που υποχωρούσαν προς τον Τσεσμέ. Την αυτή νύκτα υπό του ναύαρχου του ελαφρού στόλου εξεδόθη διαταγή προς το θωρηκτό «Κιλκίς» με κυβερνήτη τον Πλοίαρχο Ι. Ε. Θεοφανίδη ΒΝ, όπως - έχων υπό την διοίκησή του το καταδρομικό “Έλλη” και τα αντιτορπιλικά “Ασπίς” και «Βέλος» - υποστηρίξει την αποχώρηση του στρατού από Ο αμερικανός πάστορας Αsa Jennings Σμύρνη προς Τσεσμέ. Η επιχείρηση αυτή που άρχισε στις 27 Αυγούστου/8 Σεπτεμβρίου περατώθηκε στις 3/16 Σεπτεμβρίου». Οι πρωτοφανείς θηριωδίες και οι ωμότητες του τουρκικού στρατού που άρχισαν στις 27 Αυγούστου / 9 Σεπτεμβρίου με την είσοδο της 4ης ίλης του τουρκικού ιππικού στη Σμύρνη και ο εμπρησμός των ελληνικών και αρμενικών συνοικιών της πόλης είναι γεγονότα γνωστά, όπως γνωστή είναι και η φιλοτουρκική στάση των «Συμμάχων» μας απέναντι στο δράμα του άμαχου πληθυσμού. Στις ελάχιστες εξαιρέσεις που έχουν καταγραφεί θα πρέπει να συμπεριληφθεί εκείνη του αμερικανού πάστορα Αsa Jennings, ο οποίος τον Αύγουστο του 1922 υπηρετούσε στη Χ.Α.Ν. της Σμύρνης και είχε αναπτύξει αξιοσημείωτη δράση για τη διατροφή και την περίθαλψη των προσφύγων που κατέφθαναν στην πόλη από το εσωτερικό της Μ. Ασίας. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Ο Jennings και ο Κεμάλ Για τον αμερικανό αυτό πάστορα ο υποναύαρχος Ι. Θεοφανίδης σημειώνει: «Υπό το κράτος της απελπισίας από τις σφαγές και την πυρκαγιά και μετά από έγκριση του Αμερικανού αρμοστού στην Κωνσταντινούπολη υποναύαρχου Bristol, αφού κατόρθωσε να συναντήσει τον Κεμάλ, του ζήτησε να του δοθεί η δυνατότητα να βρει τρόπο να αναχωρήσουν οι Έλληνες από την Σμύρνη με πλοία και αν το επιτύχει να σταματήσουν οι σφαγές. Ο Κεμάλ συμφώνησε με την προϋπόθεση ότι αυτό πρέπει να υαλοποιηθεί ΑΜΕΣΑ, συγκεκριμένα στο διάστημα μιας εβδομάδας. Μια δεύτερη προϋπόθεση ήταν ότι, αν η μεταφορά γινόταν με ελληνικά εμπορικά, τα τελευταία αυτά θα εισέρχονταν στον κόλπο της Σμύρνης χωρίς σημαίες και ότι δεν θα επιβιβάζονταν άνδρες σε ηλικία στρατεύσεως. Εάν όμως η προσπάθεια του πάστορα να διασφαλίσει εντός επτά ημερών τα συμφωνηθέντα αποτύγχανε, η σφαγή θα συνεχιζόταν μέχρι του τελευταίου νηπίου. Για να φέρει εις πέρας το εγχείρημα που είχε αναλάβει, ο πάστορας ναύλωσε ιταλικό εμπορικό με το όνομα «Κωνσταντινούπολις», που βρήκε στη Σμύρνη. Επιβίβασε σ’ αυτό δύο χιλιάδες εξαθλιωμένους Έλληνες και τους αποβίβασε στη Μυτιλήνη. Αποβιβαζόμενος δε στη Μυτιλήνη, συνάντησε τον ανώτερο στρατιωτικό διοικητή στρατηγό Φράγκο, ο οποίος όμως του αρνήθηκε τη διάθεση πλοίων. Το θωρηκτό «Κιλκίς» στο λιμάνι της Σμύρνης. Το ραδιογράφημα από τον κυβερνήτη του «Κιλκίς» προς τον Πρόεδρο της ελληνικής κυβέρνησης στην Αθήνα. Απερχόμενος απελπισμένος από τη συνάντηση αυτή, ο Asa Jennings αντελήφθη ότι στο λιμένα πλησίαζε ένα θωρηκτό, το οποίο μετά από λίγο αγκυροβόλησε: ήταν το «Κιλκίς». Διαπιστώνοντας δε ότι ήταν ελληνικό, ο πάστορας προέτρεξε προς αυτό, με την ελπίδα κάποιος να τον ακούσει. Και αφού επιβιβάσθηκε, ζήτησε να τον δεχτεί ο κυβερνήτης». H αντίδραση του Θεοφανίδη «Ήταν η 10η/23η Σεπτεμβρίου, πρωί. Ο πλοίαρχος Ι. Ε. Θεοφανίδης τον εδέχθη αμέσως. Ο πάστορας τον ενημέρωσε για την κατάσταση στη Σμύρνη και του υπέβαλε την πρότασή του, ενημερώνοντας συγχρόνως για τη συμφωνία του με τον Κεμάλ. Κατόπιν αυτού, ο κυβερνήτης επικοινώνησε διά MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 σήματος με τον Πρόεδρο της Κυβερνήσεως και Υπουργό των Ναυτικών Νικόλαο Τριανταφυλλάκο και του ζήτησε την έγκρισή του. Ακολούθησαν άλλα δυο σήματα. Μετά την αποστολή του τελευταίου σήματος, αργά το βράδυ της αυτή ημέρας η κυβέρνηση απήντησε θετικά, αποδεχόμενη την πρόταση. Αφού δε έλαβε την έγγραφη έγκριση της κυβερνήσεως, ο κυβερνήτης του θωρηκτού διέταξε τους πλοιάρχους των εκεί αγκυροβολημένων εμπορικών να προσέλθουν στο «Κιλκίς» Ορισμένοι καπεταναίοι αρνήθηκαν να εκτελέσουν την εντολή προφασιζόμενοι βλάβες. Τότε όμως ο πλοίαρχος Ι. Ε Θεοφανίδης τους είπε χωρίς περιστροφές ότι θα τους περάσει Ναυτοδικείο επί τόπου. Και κατόπιν αυτού πάσα αντίρρηση έπαυσε. Με το πρώτο φως της ημέρας τα 26 ατμόπλοια, με επικεφαλής τον πάστορα Jennings στο πρώτο εμπορικό πλοίο, ξεκίνησαν μαζί για τη διάσωση των εναπομενόντων ζωντανών Ιώνων της Σμύρνης». 9 Μ έσα σε μία κατάμεστη αίθουσα ετίμησε η Ένωσις Σμυρναίων την Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013 την εκατονταετηρίδα από της γεννήσεως του εκλεκτού τέκνου της σμυρναϊκής γης και λογίου συνεργάτου της Αλεξάνδρου Δεσποτοπούλου (Σμύρνη 26 Ιανουαρίου 1913-Αθήνα 5 Αυγούστου 2004). Η εκδήλωση εκκίνησε με τον χαιρετισμό του Προέδρου της Ενώσεως Σμυρναίων Ευαγγέλου Τσίρκα, στρατηγού ε.α., ο οποίος χαιρέτησε τους παρευρισκομένους, μεταξύ των οποίων ήσαν ο πρώην υπουργός Ανδρέας Ζαϊμης, ο ομότιμος τακτικός Καθηγητής της ΣΣΕ Σάββας Σπέντζας, ο Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Θάνος Κωνσταντινίδης, πρώτης γενεάς Σμυρναίος και άλλοι πανεπιστημιακοί και φιλόμουσοι. Την προσωπικότητα και το έργο του Αλεξάνδρου Δεσποτοπούλου ανέλυσαν τρεις ομιλητές. Η Καθηγήτρια Ιστορίας της Νεωτέρας Ελλάδος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών κυρία Καίτη Αρώνη-Τσίχλη, ο διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γενεύης και διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μελέτιος Η. Μελετόπουλος και ο διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών Χρήστος Π. Μπαλόγλου. Την ημερίδα συντόνισε ο Αντιπρόεδρος της Ενώσεως Σμυρναίων κύριος Γεώργιος Αρβανιτάκης, ο οποίος παρουσίασε τους ομιλητές. Ο Αλέξανδρος Ι. Δεσποτόπουλος γεννήθηκε στην Σμύρνη, διήκουσε τα πρώτα μαθήματα στην γενέτειρά του, εβίωσε την Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό, έζησε την ψυχολογία του πρόσφυγα, 10 Επιστημονική Ημερίδα για τον Αλέξανδρο Ι. Δεσποτόπουλο Ο Σμυρναίος ιστορικός Αλέξανδρος Ι. Δεσποτόπουλος. επεράτωσε αριστούχος το Α’ Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών, εσπούδασε την επιστήμη της Θέμιδος και άσκησε δικηγορία, νομικός σύμβουλος του Ομίλου Επιχειρήσεων του Προδρόμου Μποδοσάκη-Αθανασιάδη, Καππαδόκα το φρόνημα, εφοίτησε στην Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, απ’ όπου ανεκηρύχθη αριστοβάθμιος διδάκτωρ της Ιστορίας με εισηγητή-επόπτη της διατριβής τον Καθηγητή Νικόλαο Βλάχο και με θέμα «Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας και η Απελευθέρωσις της Ελλάδος»(1954). Υπηρέτησε ως έφεδρος αξιωματικός και έλαβε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις τον Απρίλιο 1941 στην Μακεδονία. Συνεργάτης και επιμελητής πολλών κεφαλαίων του πολυτόμου έργου «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» της Εκδοτικής Αθηνών. Εξελέγη τον Μάρτιο 1979 Τακτικός Καθηγητής της Ιστορίας της Νεωτέρας Ελλάδος της Παντείου Ανω- τάτης Σχολής Πολιτικών Επιστημών και εδίδαξε το αντικείμενο έως την αφυπηρέτησή του την 31ην Αυγούστου 1980. Συνεργάσθηκε με την Ακαδημία Αθηνών για την συγγραφή έργου που αφορά την συμβολή της Ελλάδος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Καθηγήτρια Καίτη Αρώνη-Τσίχλη, Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ανεφέρθη δια μακρών στην εμπειρία της ως συνεργάτιδος του Αλεξ. Δεσποτοπούλου στην Εδρα της Ιστορίας της Νεωτέρας Ελλάδος και στον ζωντανό τρόπο διδασκαλίας του αντικειμένου από τον Αλέξανδρο Δεσποτόπουλο. Κατώρθωνε να συνδέη την αρχαιότητα με την Νεωτέρα Ελληνική Ιστορία. Επεσήμανε την εξέλιξη των ιστορικών σπουδών στην Ελλάδα και την συνεισφορά του Αλεξ. Δεσποτοπούλου. Ο Μελέτιος Μελετόπουλος αναφέρθηκε ειδικώς στο έργον του Δεσποτο- πούλου για τον Καποδίστρια, επεσήμανε τις αρετές του έργου και υπεγράμμισε τον πλατωνικό Καποδίστρια. Ιδιαιτέρως αναφέρθηκε στο ήθος των αδελφών Δεσποτοπούλου. Ο Χρήστος Μπαλόγλου ανέλυσε μία άλλη πλευρά του συγγραφικού έργου του Αλεξ. Δεσποτοπούλου, αρκετά παραγνωρισμένη, εκείνη του ιστορικού της Αρχαίας Ελλάδος. Μετά από μία βραχεία αναφορά στον βίο του, όπου επεσήμανε την μοναδική στιγμή της διασώσεώς του από το εκτελεστικό απόσπασμα την 30ην Απριλίου 1944 και το ήθος του με την άρνησή του να δεχθή το Αριστείο των Κοινωνικών Επιστημών από την Ακαδημία Αθηνών, ανέλυσε επί μακρόν το συγγραφικό του έργο που πραγματεύεται την ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος, ενταγμένο στην Ιστορία του Ελληνικού Εθνους. Ακολούθως έλαβε τον λόγο ο δίδυμος αδελφός του Ακαδημαϊκός Κων/νος Δεσποτόπουλος, ο οποίος, πρώτον, ευχαρίστησε την γεραρά Ενωσι Σμυρναίων για την πρωτοβουλία της αυτή να τιμήση την 100ετία από της γεννήσεως του Αλεξάνδρου, δεύτερον, συνεχάρη τους ομιλητές για την εμβρίθεια των ομιλιών τους και τρίτον, ανέγνωσε απόσπασμα περί του βίου του αδελφού του, ειλημμένο από το βιβλίο του «Αοιδίμων Φήμη» (2006). Ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος κατώρθωσε να αναδείξη το συγγραφικό του έργο μέσα από αντίξοες συνθήκες, εργασίας και διαβιώσεως, μακράν του ησύχου ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, και άφησε μνήμη αγαθή για την ταπεινοφροσύνη του, την ανεξικακία του και την ευπροσηγορία του. Για τον λόγο αυτό αποτελεί ένα παράδειγμα προς μίμηση. Χρήστος Π. Μπαλόγλου MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Από την επίδοση του τιμητικού διπλώματος του Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» στη δημοσιογράφο και αντιπρόεδρο της Ενώσεως Σμυρναίων κ. Ελένη Μπίστικα Κατραμοπούλου. Στη φωτογραφία η διακεκριμένη δημοσιογράφος με τον πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, κ. Ευάγγελο Μεϊμαράκη. Η Ελένη της Ωραίας Δημοσιογραφίας Γράφει ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ Σ αν μικρό παιδί, που δεν μπορεί να κρύψει τη χαρά του, έκανε η γνωστή τοις πάσι διακεκριμένη δημοσιογράφος της «Καθημερινής» και αντιπρόεδρος της Ένωσης Σμυρναίων Ελένη Μπίστικα – Κατραμοπούλου, όταν κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας που έγινε στην 115 Πτέρυγα Μάχης, μετά την κεντρική εκδήλωση για τον εορτασμό της Επετείου των 100 χρόνων από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, στο Πνευματικό Κέντρο της Πόλης μας, της απενεμήθη από τον γενικό διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» Νίκο Παπαδάκη, ένα αναμνηστικό στυλό. Είχε προηγηθεί την προηγούμενη μέρα, 29 Νοεμβρίου, η αναγόρευσή της σε εταίρο του Ιδρύματος, σε εκδήλωση που έγινε στις εγκαταστάσεις του (εταίροι αναγορεύθηκαν και οι: Αιμιλία Κλάδου – Μπλέτσα και ο Δημήτρης Χαλιβελάκης) για τα συνεχή “αγαπητικά” δημοσιεύματά της στην «Καθημερινή», υποστήριξης προς το Ίδρυμα, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό, που λόγω έλλειψης χρηματοδότησης από το κράτος αντιμετώπισε (και αντιμετωπίζει) πολλά προβλήματα. Τεράστιο και ιδιαί- τερα ποιοτικό το “βενιζελογενές πρωτογενές πλεόνασμα” που διαθέτει η Ελένη της ωραίας δημοσιογραφίας, πρωτίστως και κυρίως χάρις στον βενιζελικό πατέρα της τον αείμνηστο Γεώργιο Κατραμόπουλο που είναι, εκτός των άλλων και συγγραφέας τριών βιβλίων για τη Σμύρνη, «Πώς να σε ξεχάσω Σμύρνη αγαπημένη» (1995), «Ενας αιώνας, δύο πατρίδες» (1995) και «Η Σμύρνη των Σμυρνιών» (2002), οι τίτλοι τους, και ο οποίος της το κληροδότησε. Σ’ αυτόν άλλωστε, αφιέρωσε τόσο τον τίτλο όσο και το μετάλλιο που της επέδωσε, εκπροσωπώντας το Ίδρυμα ο και επίτιμος πρόεδρός του, πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Ευάγγελος Μεϊμαράκης (φωτ. Φάνη Μανουσάκη). Τούτο το «πλεόνασμα» τής υπαγορεύει να γράφει και να υπερασπίζεται το Ιδρυμα που «ύστερα από 13 χρόνια διαρκούς προσφοράς και ενώ έχει κερδίσει με τις δράσεις του και τις ορθάνοιχτες πόρτες της ιστορικής γνώσης την εμπιστοσύνη της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας», κινδυνεύει να κλείσει. Και βέβαια τούτο το «πλεόνασμα» την έφερε, μαζί με τη φίλη της, πρώην πρόεδρο της Παγκρητίου, Φαλή Βογιατζάκη, στα Χανιά, για να στείλει από εδώ τη μαρτυρία της, ότι «η συνέχεια θα πρέπει να ’ναι καλή», αφού «υπάρχει φιλότιμο και κοινός νους, και, οπωσδήποτε χώρος για τον πολιτισμό». Άξια και υπεράξια του τίτλου της εταίρου του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών, κυρία Ελένη! Με συνηγόρους σαν και σας, μια απ’ τις ελάχιστες «χρυσές πένες» στον χώρο της δημοσιογραφίας, είμαστε σίγουροι ότι ποτέ δεν θα σβήσουν τα φώτα του Ιδρύματος. Εφημερίδα “ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ” 9 Δεκεμβρίου 2013 Mε το μετάλλιο του κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια τιμήθηκε ο Χρίστος Γ. Φωκάς Σ ε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2013, ώρα 20.00, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Αναγνωστικής Εταιρείας στην Κέρκυρα, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Μουσείο Καποδίστρια – Κέντρο Καποδιστριακών Μελετών τίμησε με το μετάλλιο του Κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια τον επίτιμο πρόεδρό του κ. Βιάρο Καποδίστρια και τον Μεγάλο Ευεργέτη του κ. Χρίστος Φωκά. Η είδηση της βράβευσης των δύο επιφανών Κερκυραίων ίσως να μην ενδιέφε- ρε τις στήλες της «Μ.Ηχ.», αν ο κ. Φωκάς δεν τύχαινε να είναι ο αποκλειστικός χορηγός της έκδοσης του ημερολογίου της Ενώσεως Σμυρναίων για το 2014. Γεννημένος στο νησί των Φαιάκων, γιος του Γεωργίου και της Γεωργίας Φωκά, το γένος Ζαφειράκη, προσφυγοπούλας από τη Ραιδεστό της Ανατ. Θράκης, ο κ. Χρ. Φωκάς μόνιμος κάτοικος Ζυρίχης, που διατηρεί την ελληνική υπηκοότητά, δεν ξεχνάει τη ονειρική Κέρκυρα και με κάθε ευκαιρία επισκέπτεται τη γενέτει- Ο Κερκυραίος επιχειρηματίας κ. Χρίστος Γ. Φωκάς, εκ Ραιδεστού της Ανατ. Θράκης καταγόμενος. ρά του. Για το Μουσείο Καποδίστρια ο κ. Φωκάς, όπως διάβαζα στον «Τήλε- MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 φο» της Καθημερινής, πρόσφερε «αθόρυβα και αποτελεσματικά» το ποσό των 20.000 ευρώ με χορηγία σε ετήσια βάση, ισοβίως, αρχής γενομένης από το 2007, που θα συμβάλει στην εύρυθμη λειτουργία του Μουσείου. Στον κ. Φωκά, ο οποίος για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή του δεν παρέστη στην εκδήλωση της 21ης Δεκεμβρίου, το μετάλλιο του κυβερνήση Ι. Καποδίστρια θα παραδοθεί τον Ιανουάριο του 2014 στο Corfu Palace της Κέρκυρας. 11 Αριστερά. Μέλη και φίλοι της Ενώσεως Σμυρναίων παρακολουθούν την ξενάγηση του καθηγητή Γιώργου Αρχοντάκη (στο κέντρο με την πλάτη στο φακό) στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας. Δεξιά. ΄Αλλη μια εικόνα από την εκδρομή στην Ελευσίνα. Στην πρώτη σειρά, ο αειθαλής ορειβάτης Θάνος Κωνσταντινίδης. Εκδρομή σε Ελευσίνα – Μονή Αγίου Ιωάννη Μακρυνού ξαιρετική επιτυχία σημείωσε η ημερήσια εκδρομή που πραγματοποίησε το σωματείο μας στις 13/10 στην Ελευσίνα Αττικής και στη Μονή του Αγίου Ιωάννη Μακρυνού περιοχής Αλεποχωρίου. Στο πλαίσιο των εξορμήσεων που στοχεύουν στη γνωριμία μας με άλλους μικρασιατικούς φορείς, η Ένωση Σμυρναίων είχε αυτή τη φορά την ευκαιρία να γνωρίσει έναν από τους πιο παλαιούς προσφυγικούς συλλόγους της Ελλάδας, το Σύλλογο Μικρασιατών Ελευσίνας (ίδρυση το 1932) και τους μικρασιάτες πρόσφυγες που έδωσαν στον αρχαίο τόπο της Ελευσίνας το δικό τους πολιτισμικό χρώμα και τη δυναμική. Ο Γιώργος Αρχοντάκης, μέλος του ΔΣ της Ένωσης Σμυρναίων στάθη- Ε κε η αιτία να απολαύσουμε μιαν εμπεριστατωμένη ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο Ελευσίνας, τέτοια που λίγοι θα έχουν την τύχη να παρακολουθήσουν για να ενημερωθούν. Αφού δεχτήκαμε τη ζεστή φιλοξενία των Μικρασιατών Ελευσίνας στα γραφεία του συλλόγου τους και ανταλλάξαμε τα δώρα μας ξεκινήσαμε για το Ντουράκο Αλεποχωρίου όπου γευματίσαμε. Η επίσκεψή μας ακολούθως στο θρησκευτικό περιβάλλον του συγκροτήματος της Μονής Αγίου Ιωάννου Μακρυνού μετά από διαδρομή στα πευκόφυτα Γεράνεια όρη, προσέφερε ευχαρίστηση αλλά και μεγάλο θαυμασμό για το εξαιρετικό έργο που επιτελούν με τόσο ζήλο οι εκεί μοναχές. «ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΥΣΑΣ». Το νέο βιβλίο της Μαρίας Βεϊνόγλου ΤΗΝ Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2013, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Ενώσεως Σμυρναίων έγινε η παρουσίαση του νέου βιβλίου της Μαρίας Βεϊνόγλου, που έχει τίτλο: «Το Φάντασμα της Προύσας» (εκδόσεις Μπαλτά). Ύστερα από σύντομο πρόλογο του προέδρου του συλλόγου των Σμυρναίων κ. Ευάγγ. Τσίρκα, μίλησε για το βιβλίο ο πρόεδρος του ΚΕΜΙΠΟ Ν. Ιωνίας (Αττικής) κ. Λουκάς Χριστοδούλου., ενώ αποσπάσματα διάβασε η ίδια η συγγραφέας. «Το Φάντασμα της Προύσας» προσφέρει μια πολυφωνική θέση στην ελληνοθωμανική ιστορία, από την πλευρά της αφηγηματικής λογοτεχνίας. Πρωταγωνιστής στην αφήγηση είναι πάντα ο τόπος, ενώ οι άνθρωποι εμφανίζονται με την προσωπική τους ιστορία, με τις τέχνες, τη δουλειά, την καθημερινότητά τους και με την κοινοτική τους διάσταση σε ένα έντονο σκηνικό περιβάλλον. Πολύπτυχα παρουσιάζονται οι ήρωες και οι ιστορίες τους, με γλώσσα εναργή και χαλαρή συ12 Ο Λουκάς Χριστοδούλου παρουσιάζει το νέο βιβλίο της Μαρίας Βεϊνόγλου. Αριστερά η συγγραφέας του έργου και δεξιά ο πρόεδρος της Ενώσεως Σμυρναίων Ευάγγελος Τσίρκας. νοχή, για να ζωντανέψουν με πληρότητα και ακρίβεια την παρουσία του Γένους μας, των θεσμών και των ονείρων του, από τα χρόνια των Σελτζούκων ως την αρχή του 19ου αιώνα. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 «ΜΕΡΕΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΣΤΗΝ ΙΩΝΙΑ» Βιβλίο με πολλά μηνύματα.... η Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2013 μέλη και φίλοι της Ενώσεως Σμυρναίων παρακολούθησαν μια ξεχωριστή εκδήλωση στα γραφεία του Σωματείου. Ξεχωριστή γιατί ενώ αναφερόταν σε μνήμες που προκαλούν θλίψη ταυτόχρονα η όλη ατμόσφαιρα απέπνεε ελπίδα! Συγκεκριμένα, τη βραδυά αυτή παρουσιάστηκε το ιστορικό μυθιστόρημα του Δημοσιογράφου και Συγγραφέως Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου “ΜΕΡΕΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΣΤΗΝ ΙΩΝΙΑ, Το δράμα των Ελλήνων της Ιωνίας (1914-1922)” Την παρουσίαση προλόγισε ο Πρόεδρος της Ενώσεως Σμυρναίων κ. Ευάγγελος Τσίρκας ο οποίος αναφέρθηκε στον εξαιρετικό συνδυασμό που καταφέρνει ο συγγραφέας μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, δηλαδή να μας προσφέρει ένα μυθιστόρημα Τ αλλά και με ιστορικές καταγραφές, κάτι που το κάνει να διαβάζεται ευχάριστα. Πρώτος παρουσίασε το βιβλίο ο Παν. Αρχιμανδρίτης Νικόλαος Ιωαννίδης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος στάθηκε ιδιαίτερα στην κεντρική μορφή του ιστορικού μυθιστορήματος, τον ιερέα π. Γεώργιο και έκανε διεξοδική αναφορά στα χαρίσματα, την προσωπικότητα και την ποιμαντική αγάπης στα δύσκολα χρόνια των διωγμών. Ακολούθησε ο Πολιτικός Επιστήμων, κ. Κωνσταντίνος Χολέβας, ο οποίος οριοθέτησε την παρουσίασή του σε 7 επισημάνσεις: Ο Συγγραφέας, ο Τρόπος, ο Τόπος, οι Ήρωες, ο Άγιος, η Ελπίδα και το Χρέος. Συγκίνηση προκάλεσε ο συγγραφέας του βιβλίου κ. Παπα- Από το πάνελ για την παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Γιώργου Παπαθανασόπουλου. Δίπλα στο συγγραφέα, ο πολιτικός επιστήμων Κωνσταντίνος Χολέβας και η συντονίστρια της παρουσίασης Μαρία Βεϊνόγλου. θανασόπουλος με την αναφορά του στους λόγους που τον οδήγησαν να καταγράψει τα δύσκολα χρόνια από το 1914 μέχρι την καταστροφή. Ένα χρέος και μια ευθύνη απέναντι στιυς συγγενείς του οι οποίοι υπέστησαν τις συνέπειες της Μικρασιατικής τραγωδίας! Το συντονισμό της παρουσίασης του βιβλίου είχε η κα Μαρία Βεϊνόγλου, μέλος του Δ.Σ. και έφορος Δημοσίων Σχέσεων της Ενώσεως Σμυρναίων, η οποία με τις εύστοχες τοποθετή- σεις της βοήθησε τους παρευρισκομένους να γνωρίσουν καλύτερα το ιστορικό μυθιστόρημα. Ήταν μια βραδιά που πραγματικά πρόσφερε μοναδικά ελπιδοφόρα μηνύματα, αφού μέσα από τις σελίδες του ιστορικού μυθιστορήματος του Γιώργου Παπαθανασόπουλου οι ήρωες έδειξαν συγκλονιστικό θάρρος, ανεπανάληπτη πίστη και θέληση για ζωή που μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για τη ζωή μας τις δύσκολες αυτές στιγμές που περνάμε! Έκθεση για τους πρόσφυγες του ’22 στο Ρέθυμνο ια έκθεση πλούσια σε φωΜ τογραφικό υλικό και σε ιστορικά-λαογραφικά στοιχεία, που αφορούν στη ζωή των προσφύγων της Μικράς Ασίας μετά ερχομό τους στην Ελλάδα, εγκαινιάστηκε το απόγευμα της Κυριακής, 24 Νοεμβρίου, στο Σπίτι του Πολιτισμού, στο Ρέθυμνο και λειτούργησε έως τις 27 Δεκεμβρίου 2013. Πριν από τα εγκαίνια, πραγματοποιήθηκε επιστημονική ημερίδα από τον Σύλλογο Ρεθυμνίων Μικρασιατών με κεντρικό θέμα: Η ελληνική Μικρά Ασία μέσα στους αιώνες. Οι ομιλίες που ακούστηκαν ήταν οι εξής: •«Η Μικρά Ασία στους Αρχαίους και Ρωμαϊκούς χρόνους» από τον κ. Παναγιώτη Παρασκευά (ιστορικό - σχολικό σύμβουλο Φιλολόγων Ν. Χανίων και συγγραφέας). • «Η Μικρά Ασία από τα Βυζαντινά χρόνια ως την Ελληνική Επανάστα<ση του ’21», από την κ. Βίκυ Κόλλια (φιλόλογο δημοσιογράφο). • «Η Μικρά Ασία στους απελευθερωτικούς αγώνες και η συμβολή της στη δημιουργία της Νέας Ελλάδας» από τον κ. Παρασκευά Συριανόγλου (συγγραφέα - μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών). • «Πατρίδες της μνήμης και του στοχασμού» από τον κ. Γεώργιο Φρυγανάκη (φιλόλογο συγγραφέα). Συμμετείχε το Μουσικό Εργαστήρι του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών που παρουσίασε παραδοσιακά τραγούδια της Μ. Ασίας. Στην έκθεση, την οποία οργάνωσαν το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και ο Δήμος Ρεθύμνης, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ρεθυμνίων Μικρασιατών και τον Σύλλογο Ρεθυμνίων Μικρασιατών “Ιωνία”, πα- ρουσιάστηκε η διπλή εμπειρία της υποδοχής των προσφύγων του 1922 στην Αττική και την Κρήτη. Έγινε επίσης αναφορά στις πρώτες δυσκολίες της νέας ζωής των προσφύγων, την καινούρια καθημερινότητά τους, καθώς και οι προσπάθειες για επιβίωση και ένταξη στην τοπική κοινωνία της νέας τους πατρίδας. Σκόπιμο είναι να αναφέρου- MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 με ότι κατά τη διάρκεια του πρώτου διωγμού, στο Ρέθυμνο, εγκαταστάθηκαν λίγες οικογένειες από την Κωνσταντινούπολη και τη Μ. Ασία. Οι πρώτοι που έφτασαν στην πόλη τον Αύγουστο του 1922, προέρχονταν από τον υπό ρωσική κυριαρχία Πόντο. Ως τον Οκτώβριο, κατέφθασαν, επίσης, 3.000 περίπου Έλληνες από τη Μ. Ασία, αλλά και Αρμένιοι. 13 BIBΛΙΟγραφικά (ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ) Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΣΙΩΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ ΣΤΗ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Πρακτικά του 2ου Συμποσίου. Επιμ.: Χρύσα Μαρτινάκη - Κοκκίνη. Πτολεμαΐδα 2013. «Η γενοκτονία των Ελλήνων. Από τη σιωπή και την άρνηση στη διεκδίκηση και την αναγνώριση» ήταν ο τίτλος του 2ου Συμποσίου που πραγματοποίησε ο Σύλλογος Μικρασιατών Πτολεμαΐδας, τον Απρίλιο του 2011, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, στο χώρο της Μικρασιατικής Στέγης. Συνδιοργανωτές του Συμποσίου ήταν ο Δήμος Εορδαίας, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Μικρασιατικών Σωματείων, με τη στήριξη της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θρακικών Σωματείων, της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας, της Θρακικής Εστίας Εορδαίας και του Ποντιακού Συλλόγου Πτολεμαΐδας, ενώ η Δ.Ε.Η. στήριξε οικονομικά το Συμπόσιο. Το Συμπόσιο, στο οποίο τιμήθηκαν οι πρώην βουλευτές και υπουργοί Γ. Καψής, Γ.Χαραλάμους και Γ. Διαμαντίδης, αποτέλεσε μια πολύ σπουδαία διοργάνωση που έγινε για δεύτερη φορά από το Σύλλογο των Μικρασιατών –τα πρακτικά του πρώτου ήδη κυκλοφορούν– και στην οποία συμμετείχαν πολλοί εκπρόσωποι προσφυγικών σωματείων απ’ όλη τη χώρα Όπως σημειώνεται και στον πρόλογο του τόμου των πρακτικών, «Ο Σύλλογος Μικρασιατών Πτολεμαΐδας, θεωρεί ιερή υποχρέωση να παραδώσει σε όλους όσους ενδιαφέρονται για την ιστορική αλήθεια, τα πρακτικά του 2ου Συμποσίου. Μέσα από τις εισηγήσεις των εκλεκτών ομιλητών διαφαίνονται οι παραλεί14 ψεις, τα στρατηγικά λάθη, η αποσιώπηση των γεγονότων, ενώ αναδεικνύεται η αλήθεια, η αποδοχή της Γενοκτονίας και η ανάγκη διατήρησης της ιστορικής μνήμης». Στα πρακτικά του 2ου Συμποσίου περιλαμβάνονται οι εξής εισηγήσεις: Παυλίδης Αντώνης: «Το υπόβαθρο της Γενοκτονίας των Χριστιανικών λαών της Ανατολής και το χρέος μας σήμερα», Τσίρκας Ευάγγελος: «Μικρασιατική Εκστρατεία. Πώς κερδίσαμε τις μάχες και χάσαμε τον πόλεμο», Λυγερός Νικόλαος: «Η στρατηγική της ανθρωπότητας πέρα της ανθρωπιάς», Μαλκίδης Θεοφάνης: «Νομικές, Διπλωματικές και Πολιτικές διαστάσεις της Γενοκτονίας των Ελλήνων», Μπουμπουγιατζή Ευαγγελία: «Τα οικονομικά μέτρα κατά των Ελλήνων την περίοδο 1914-1922», Φωτιάδης Κωνσταντίνος: «Πόντος. Δικαίωμα και υποχρέωση στη μνήμη», Τσακόγλου Βασιλική : «Ο πρώτος διωγμός των Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη», Γαλανού Χαρά: «Το έγκλημα της Γενοκτονίας εις βάρος του Μικρασιατικού Ελληνισμού και οι αρνήσεις του: Η προσέγγιση του Διεθνούς Δικαίου και της εγκληματολογίας». Στο συνέδριο ήταν προγραμματισμένη και η εισήγηση του αείμνηστου καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Νεοκλή Σαρρή με θέμα: «Η ιστορική συνέχεια της Γενοκτονίας των Χριστιανικών πληθυσμών της καθ’ ημάς Ανατολής. Νοηματοδότηση της σημερινής πολιτικής της Τουρκίας», η οποία όμως δεν παρουσιάστηκε, λόγω των προβλημάτων υγείας ενός ανθρώπου που είχε πρωταγωνιστική θέση στο ζήτημα ανάδειξης της Γενοκτονίας. Οι εισηγήσεις, που παρουσιάζονται στα πρακτικά, καταγράφουν την κεντρική ιδέα Γιάννη Θ. Δεϊρμεντζόγλου ΛΥΚΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΒΑΤΑ Ξεριζωμένοι απ’ τις αλησμόνητες Πατρίδες Δράμα 2013 Είναι ευχάριστο να εκδίδονται βιβλία με μικρασιατικό ενδιαφέρον στην περιφέρεια, και όχι μόνο στην αδηφάγο Αθήνα. Έτσι με πολλή χαρά είδαμε το νέο βιβλίο του Δραμινού λογοτέχνη Γιάννη Δεϊρμεντζόγλου με τίτλο “Λύκοι και πρόβατα”, ιστορικό μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται στη Σύλλη του Ικονίου κατά την περίοδο 1920-1923. Ο συγγραφέας, άριστος γνώστης του τόπου και των γεγονότων, ζω- ντανεύει την κρίσιμη εκείνη εποχή, όπου, σε μια αντιπροσωπευτική πολίχνη του ελληνισμού της Μικράς Ασίας, η δραματική πλοκή της διήγησης διασταυρώνεται με τα ιστορικά γεγονότα και με τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν. Ο αναγνώστης βρίσκεται μπροστά σε μια πολύτιμη αναπαράσταση της ζωής των Ελλήνων της Σύλλης, πλαισιωμένη από την αφήγηση των ιστορικά αδιαμφισβήτητων τοπικών μιας πράξης, η οποία 90 χρόνια πριν, άφησε τα αποτυπώματά της στην ιστορία της ανθρωπότητας και μέχρι σήμερα. Γιατί μια γενοκτονία, όπως αυτή των Ελλήνων, αλλά και των Αρμενίων και των Ασσυρίων, δεν αμαυρώνει μόνο τις σελίδες της ιστορίας του θύτη, δηλαδή της Τουρκίας, αλλά και εκείνες της ανθρωπότητας. Κάθε Έλληνας προσφυγικής ή μη καταγωγής νιώθει πραγματικά υπερήφανος που υπάρχουν σύλλογοι όπως αυτός των Μικρασιατών της Πτολεμαΐδας, που υπερβαίνουν τα γνωστά και τα τυπικά και πράττουν τα καίρια, τα μείζονα. Η ιερή υπόθεση της Γενοκτονίας, όταν οι πολιτειακοί θεσμοί αδιαφορούν, ολιγωρούν και πολεμούν, ανήκει στους πολίτες, στο λαό. Γιατί η ιστορική γνώση και απαίτηση που απορρέει από τη βασική υποχρέωση της πολιτείας, που είναι απούσα, είναι το στοιχειώδες καθήκον του καθενός μας. Για την ανάκτηση της ταυτότητάς μας και της αλήθειας. Φάνης Μαλκίδης συμβάντων, τα οποία εκθέτει με αρκετή αντικειμενικότητα ο συγγραφέας. Πηγές του είναι η μελέτη της βιβλιογραφίας και οι προφορικές και γραπτές αναμνήσεις προσώπων που είχαν την τύχη αλλά και την ατυχία να τα βιώσουν. Γόνος μικρασιάτικης, και μάλιστα συλλέϊκης, οικογένειας και ο ίδιος εξοφλεί έτσι και ένα μέρος της οφειλής του προς τους πρόσφυγες γονείς του αλλά και προς την απώτερη πατρίδα του. Το ιστορικό αυτό μυθιστόρημα προστίθεται στην τόσο αξιόλογη λογοτεχνική παραγωγή των έργων που προσπαθούν να περιγράψουν και να συγκινήσουν τις νεότερες γενεές, εξιστορώντας τα πάθη των πέραν του Αιγαίου Ελλήνων, “ινα μη εξίτηλα γένηται”. Τ. Σ. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Από τη Σαφράμπολη του Πόντου στη Σαφράμπολη της Ν. Ιωνίας Από μια πόλη παλιά και πλούσια που στην εποχή του Βυζαντίου ονομαζόταν Θεοδωρούπολη, οι Σαφραμπολίτες με την ανταλλαγή των πληθυσμών βρέθηκαν σε μια ερημιά της Αττικής που τη λέγανε Ποδαράδες. Φεύγοντας από μια εύφορη και καταπράσινη περιοχή, όπου παράγονταν όλα τα καλά του Θεού, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν σ’ ένα ξερότοπο, όπου βόσκανε μόνο κατσίκια. Το 1923 αναγκάστηκαν με πόνο ψυχής να αφήσουν τα μεγαλόπρεπα σπίτια τους στην πλαγιά του Κιράνκιοϊ κι εγκαταλείψανε στους Τούρκους τα μαγαζιά και τα πλούσια χωράφια τους, στα οποία κάθε Φθινόπωρο φύτρωνε ο κρόκος, το ευλογημένο και ακριβό σαφράνι. Όσοι φθάνοντας στην Ελλάδα αποβιβάστηκαν στον Πειραιά, προωθήθηκαν στο βορινό κομμάτι της περιφέρειας της Αθήνας, και εγκαταστάθηκαν σε μια προσφυγούπολη, την οποία θεμελίωσε με Περιφορά λειψάνων του πρωτομάρτυρα διακόνου Στεφάνου στη Σαφράμπολη της Ν. Ιωνίας Αττικής. Πρώτος από δεξιά, ο επίσκοπος Πατάρων Μελέτιος. αρκετή προχειρότητα το Ελληνικό κράτος, για να στεγάσει όπως - όπως στα δύσκολα εκείνα χρόνια πρόσφυγες από τουλάχιστον 150 Μικρασιατικές κοινότητες. Σ’ αυτήν την προσφυγούπολη δημιουργήθηκε και ο συνοικισμός της Σαφράμπολης, ο οποίος ξεκινώντας από το μηδέν ακολούθησε σταθερά την επική πορεία ολόκληρης της Νέας Ιωνίας στο δρόμο της ανάπτυξης και της προόδου. Η Πολιτιστική Ένωση Μικρασιατών Νέας Ιωνίας Αττικής «Η Καππαδοκία», συμμετέχοντας στον εορτασμό των ενενήντα χρόνων από την ίδρυση της μεγάλης προσφυγούπολης οργάνωσε την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2013, στο συνεδριακό κέντρο του Δήμου την εκδήλωση «Από τη Σαφράμπολη του Πόντου στη Σαφράμπολη της Νέας Ιωνίας». Για την παλιά Μικρασιατική Πόλη του Σαφράμ μίλησε με μεγάλη επιτυχία ο Σαφραμπολίτης και μέλος της «Καππαδο- κίας» Πέτρος Τριανταφυλλίδης, προβάλλοντας και φωτογραφίες που τράβηξε στα επανειλημμένα ταξίδια που έχει κάνει στην αγαπημένη του πατρίδα. Στη συνέχεια ο γνωστός ερευνητής και συγγραφέας Μάκης Λυκούδης αναφέρθηκε με τη σειρά του στην προσφυγική Σαφράμπολη παρουσιάζοντας συγχρόνως σπάνιες παλιές φωτογραφίες, οι οποίες ενθουσίασαν ιδιαίτερα το κοινό που είχε κατακλύσει την αίθουσα. Την όλη εκδήλωση πλαισίωσαν μελωδικά η κα Ροδή Τομουρτσουκγιούλ που τραγούδησε υπέροχα παλιά πολίτικα και μικρασιαάτικα τραγούδια και ο μουσικός Δημήτρης Κρανίδης που τη συνόδευε με το ούτι του. Μια βραδιά γεμάτη έντονη συγκίνηση και νοσταλγία, μια βραδιά για όσους θέλουν να θυμούνται, να μαθαίνουν και να ονειρεύονται! Α.Γ. Από τους Προσωκρατικούς φιλοσόφους στο Μηχανισμό των Αντικυθήρων ΜΙΑ θεματικά διαφορετική διάλεξη από αυτές, που είχαμε συνηθίσει μέχρι τώρα, και οι οποίες στη μεγάλη πλειονότητά τους αναφέρονται κυρίως σε θέματα θεωρητικής κατεύθυνσης με μικρασιατικό ενδιαφέρον, ήταν αυτή που παρακολουθήσαμε στις 4 Νοεμβρίου, το απόγευμα, στη Βιβλιοθήκη της Ενώσεως Σμυρναίων. Ομιλητής ο κ. Ξενοφών Διον. Μουσάς, καθηγητής της Φυσικής του Διαστήματος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και θέμα της ομιλίας του: «Το αρχαιότερο Μηχανικό Σύμπαν. Από τους Προσωκρατικούς Ίωνες Φιλοσόφους στο Μηχανισμό των Αντικυθήρων». Μπροστά σ’ ένα ακροατήριο που στη συντριπτική του πλειοψηφία δεν το αποτελούσαν επιστήμονες αστροφυσικοί, ο καθηγητής Μουσάς ανέλυσε με εύληπτο και επαγωγικό τρόπο τον τρόπο κατασκευής και λειτουργίας του Μηχανισμού, του αρχαιότερου υπολογιστή που γνωρίζουμε, ο οποίος προσδιορίζει τη θέση του ηλίου και της σελήνης, προβλέπει τις εκλείψεις και δίνει τις θέσεις των πλανητών. «Ο Μηχανισμός», είπε ο καθηγητής Μουσάς, «μοιάζει να είναι ένα αντικείμενο εκτός εποχής, ενώ στην πραγματικότητα βασίζεται κυρίως στους ΄Ιωνες φιλοσόφους». Ο καθηγητής Ξεν. Μουσάς παρουσιάζει τον τρόπο λειτουργίας του «Μηχανισμού των Αντικυθήρων», πρώτου υπολογιστή της ανθρωπότητας, κατά την ομιλία του στην Ένωση Σμυρναίων. Τον ομιλητή παρουσίασε η κ. Αικατ. Μπαρμπάτση, μέλος του Δ. Σ. της Ενώσεως Σμυρναίων. Χαιρετισμό απηύθυνε ο πρόεδρος του σωματείου κ. Ευάγγελος Τσίρκας. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 15 Σμύρνης προάστια «Με το καραβάκι του Κορδελιού στο Νέο Χρόνο» πό τις εκδόσεις της Ενώσεως Σμυρναίων εκδόθηκε και κυκλοφορεί το επιτραπέζιο ημερολόγιο του σωματείου για το 2014 με τίτλο «Σμύρνης Προάστια». Μπουτζάς, Κοκάργιαλι, Κορδελιό, Μπουρνόβας, Πετρωτά, Κοζαγάκι, Παπά Σκάλα, Καρατάσι, Παράδεισος, Χαλκά - Μπουνάρ, Αγία Τριάδα «ονόματα που ανακαλούν στη μνήμη όχι μόνο απαράμιλλες φυσικές ομορφιές αλλά και μέρες ειρηνικές και ευτυχισμένες, με τον Ελληνισμό σε πλήρη ακμή και τα υψηλά επιτεύγματα του πολιτισμού του σε πλήρη άνθηση», όπως σημειώνει στο χαιρετισμό του για τον Καινούργιο Χρόνο ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ενώσεως Σμυρναίων, Ευάγγελος Τσίρκας. Το υλικό του ημερολογίου με επιστολικά δελτάρια της προ του 1922 εποχής, προέρχεται στο μεγαλύτερό του Α μέρος από το Αρχείο Φωτογραφιών του σωματείου και συνοδεύεται από αποσπάσματα έργων Σμυρνιών ως επί το πλείστον συγγραφέων. Το χαιρετισμό του προέδρου της Ενώσεως Σμυρναίων «Με το καραβάκι του Κορδελιού», (φωτογραφία Εμμανουήλ Καρ. Ομήρου, εμφανισθείσα από τον υιό του, Ντικ, ακολουθεί το άρθρο της δημοσιογράφου και αντιπροέδρου της Ενώσεως Σμυρναίων Ελένης - Μπίστικα Κατραμοπούλου «Τα προικιά της μνήμης» που «όσο περνούν τα χρόνια η μία γενιά προσφύγων παραδίδει στην άλλη». Το κείμενο πλαισιώνουν το "Πιστοποιητικόν Γεννήσεως και Βαπτίσεως" του Γεωργίου Θ. Κατραμόπουλου και η καρτ ποστάλ με τον "'Αγγελο της Σμύρνης" έργο του ζωγράφου Αλέκου Φασιανού. Το ημερολόγιο κατακλείει σκίτσο, φιλοτεχνημέ- ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΪΔΙΝΙΩΤΕΣ Να ξαναπιάσουν το νήμα που τους συνδέει με το μαρτυρικό Αϊδίνι ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ προς τους απογόνους των Αϊδινιωτών με σκοπό τη δημιουργία Συλλόγου Μικρασιατών Αϊδινίου απευθύνει, μέσα από τις στήλες της «Μ.Ηχ.», ο μικρασιατικής καταγωγής γιατρός και ιστορικός ερευνητής Παύλος Χατζημωυσής. Μια μεγάλη πόλη 40 χιλιάδων κατοίκων (7-10 χιλ. Έλληνες χριστιανοί), πανέμορφη, όπως ομολογούσαν όσοι επέζησαν από τη φονική μανία των άτακτων Τούρκων το καλοκαίρι του 1919. Πού βρέθηκαν σπαρμένοι, πεταγμένοι από τον καταστροφικό άνεμο του ’22; Κι οι απόγονοί τους πού είναι; Σε ποιες περιοχές της χώρας, η 2η, η 3η κι ίσως η 4η γενιά ζουν και συμμετέχουν στον κοινό αγώνα του σήμερα; Θυμούνται; Μήπως η ζωή κι η βαρετή καθημερινότητα απώθησαν στο πίσω μέρος του νου, τις ιστορίες για τα παθήματα της πατρίδας απέναντι; 16 νο ειδικά για την έκδοση από την Ελλη Σολομωνίδου - Μπαλάνου, με τέσσερα ρωμνάκια, τα οποία κρατώντας τουμπελέκι, τρίγωνο, φαναράκι και βαπόρι λένε τα κάλαντα κάτω από τον έναστρο ουρανό της Σμύρνης, όπου τα παιδιά έλεγαν τα κάλαντα τις παραμονές των εορτών του Δωδεκαημέρου πάντα το βράδυ. Το ημερολόγιο εκδόθηκε με επιμέλεια της Ελένης Μπίστικα - Κατραμοπούλου και του Χρήστου Φ. Μαργαρίτη. Lay out Tάνια Δεμιρτζή. Εκδοτική παραγωγή «Επτάλοφος Α.Β.Ε.Ε.». Πωλείται στη τιμή των 10 ευρώ αποκλειστικά από τα γραφεία της Ενώσεως Σμυρναίων, Σκουφά 71α & Μασσαλίας, Αθήνα (Κολωνάκι) τηλεφ.: 210 3633618, φαξ: 210 3634636 email: Ensmyrn@otenet.gr κάθε μέρα εκτός Σαββάτου, Κυριακής και αργιών από 10:00 έως 14:00. Έπρεπε να περάσουν 91 χρόνια από τον ξεριζωμό, για να ψάξουμε τα ίχνη τους. Όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρξε ποτέ ένας σύλλογος Αϊδινιωτών… Άραγε η φωνή κι η μνήμη όλων αυτών των ανθρώπων που έζησαν εκεί και πέθαναν στα χώματα αυτά δεν πρέπει να τιμηθεί; Δεν πρέπει να ανασύρουμε το μαρτυρικό αλλά και όμορφο Αϊδίνι από τα βαριά πέπλα του χρόνου και της λήθης; Έχω κι εγώ ευθύνες…. Θα μπορούσα πολύ νωρίτερα να δώσω στίγμα, να κάνω μια προσπάθεια να μάθω και να «συγκεντρώσω» όσους έχουν μνήμες ζωντανές. Δεν το έκανα και είναι από τα πράγματα που μαζεύονται στη μεγάλη λίστα των λαθών. Όσοι απόγονοι των Αϊδινιωτών, λοιπόν, δουν αυτή την πρόσκληση και θέλουν να διατηρηθεί το κοινό νήμα που τους συνδέει με το μαρτυρικό Αϊδίνι, ας επικοινωνήσουν μαζί μου. Ήδη αρκετοί (ες) ανταποκρίθηκαν κιόλας στην πρόσκληση αυτή και μάλιστα έχουμε συναντηθεί δύο φορές. Κοινή επιθυμία όλων μας είναι να δημιουργήσουμε ένα Σύλλογο Μικρασιατών Αϊδινίου για να σώσουμε την πολυποίκιλη ιστορία της πόλης και των ανθρώπων της. Είναι μια αρχή…. Είναι ίσως ένας μικρός σπόρος στο πολυκαιρισμένο χώμα της κοινής γης, ένα κεράκι γι αυτούς που έφυγαν, βασανισμένοι, όλο παράπονα και «γιατί» που έμειναν αναπάντητα….. Για επικοινωνία: e mail: paulxatz@otenet.gr ή με το κινητό τηλ. 693-6555407. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013