ΔΗΩ • Κεντρικά γραφεία: Αριστοτέλους 38, 10433, Αθήνα, Τηλ: 210-8224384, φαξ: 210-8218117 Περιφερειακά γραφεία: Μυτιλήνη, 22510-27779, Λάρισα, 2410-670922, Ηράκλειο, 2810-360100, Κρύα Βρύση, 23820-63233, Σπάρτη, 27310-82153 Γραφεία ενημέρωσης και εκπρόσωποι σε: Αγρίνιο, Αίγιο, Αλεξανδρούπολη, Θεσσαλονίκη, Καλαμάτα, Ρέθυμνο, Κόρινθο, Πύργο, Τρίπολη, Ιεράπετρα, Χανιά, Σέρρες, Κοζάνη, Βόλο, Κομοτηνή, Σάμο www. dionet.gr, πληροφορίες: info@dionet.gr • ΔΗΩ ΔΗΩ • • ΔΗΩ Η φυτοπροστασία της συμβατικής γεωργίας εστιάζεται κυρίως στη χημική μέθοδο με καταχρηστική κατά κανόνα εφαρμογή της, με αποτέλεσμα να επιδεινώνονται οι δυσάρεστες οικολογικές επιπτώσεις στο αγροοικοσύστημα και στον άνθρωπο. Μπροστά στην κρίση που διέρχεται η συμβατική γεωργία αναζητείται εδώ και 20 περίπου χρόνια ένανέο αυτόνομο, οικολογικά αξιόπιστο και κοινωνικά αποδεκτό αγροδιατροφικό σύστημα, ικανό να ελέγξει την αλληλεπίδραση της ανθρώπινης δράσης και του βιοφυσικού κόσμου, να εξοικονομήσει φυσικούς πόρους και ενέργεια και να διορθώσει τα οικολογικά ρήγματα που έχουν προκληθεί. Σύμφωνα με τους κανόνες που θέσπισε η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη βιολογική γεωργία, η αντιμετώπιση των ασθενειών στα καλλιεργούμενα φυτά θα πρέπει να εστιαστεί: •στην επιλογή των κατάλληλων ειδών και ποικιλιών με μειωμένη ευαισθησία στα παθογόνα. •Στο κατάλληλο σύστημα αμειψισποράς και αγρανάπαυσης. •Στην εφαρμογή μηχανικών μεθόδων. •Στην προστασία των φυσικών ανταγωνιστών μικροοργανισμών με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων. •Στη διατήρηση “ζωντανού” του εδάφους με ισορροπημένη τη βιοκοινότητά του. Ένα τέτοιο έδαφος μπορεί να συνδράμει στην ανάπτυξη των ανταγωνιστών μικροοργανισμών και να βοηθήσει στην εκδήλωση των μηχανισμών άμυνας των φυτών. •Στη μη εξόντωση αλλά στον έλεγχο και περιορισμό των παθογόνων σε επίπεδα που δεν ξεπερνούν το οικονομικό κατώφλι. •Στην πρόληψη κυρίως και όχι στη θεραπεία μιας ασθένειας. Για την οικολογική φυτοπαθολογία ισχύει το αξίωμα “καλύτερα να προλαμβάνεις παρά να θεραπεύεις”. •Στην τοπική και όχι στη γενικευμένη εφαρμογή ενός φυτοπροστατευτικού προϊόντος. •Στην εφαρμογή προληπτικών ή θεραπευτικών επεμβάσεων με \ φυσικά προϊόντα. Στα πλαίσια αυτά, αν και διεθνώς έχει αναπτυχθεί ένα σημαντικό οπλοστάσιο, τεχνογνωσίας αλλά και εισροών που καθιστούν εφικτή στην πράξη και διευκολύνουν τη βιολογική γεωργία, οι δυνατότητες αυτές δεν είναι γνωστές ή διαθέσιμες στον Έλληνα βιοκαλλιεργητή. Ιδιαίτερα σημαντική έλλειψη που βαραίνει τη χώρα μας, είναι η απουσία ενός καταλόγου εισροών, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, διαθέσιμου στους βιοκαλλιεργητές, που να περιλαμβάνει όλα τα πιστοποιημένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη βιολογική γεωργία, διευκολύνοντας στην πράξη την εφαρμογή της. 6 10 Επικαιρότητα στην οικολογική φυτοπαθολογία 16 Αποσπάσματα κοινοτικής νομοθεσίας για τη βιολογική καλλιέργεια Τεύχος 57 Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος 2011 Τρίμηνη ~Εκδοση Ιδιοκτησία: Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων ΔΗΩ Αριστοτέλους 38, 104 33 Αθήνα τηλ. 210 82.24.384, fax 210 82.18.117 e-mail: magazine@dionet.gr www.dionet.gr Εκδότης - Υπεύθυνος σύμφωνα με το νόμο Μιχάλης Κουλουρούδης Διευθυντής Σπύρος Σγούρος Δημόσιες σχέσεις Ελευθερία Γεωργιάδη Σύγχρονες κατευθύνσεις 20 Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα σύμφωνα με τον κανονισμό 834/2007 39 Πράσινες σελίδες Σε αυτό το τεύχος συνεργάστηκαν: Ε. Γεωργιάδη, Β. Μπούρμπος, Μ. Παπαηλιάκης, Μ. Πονηρός, Σ. Σγούρος, Μ. Χουλιάρα Καλλιτεχνική επιμέλεια και επιμέλεια παραγωγής ΙΔΕΟτυπο, Πραξιτέλους 15-19, 105 62 Αθήνα τηλ. 210 33.03.991 Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία ΨΙΜΥΘΙ τηλ. 210 34.68.317 Συνδρομή Οργανισμών, εταιρειών, ιδρυμάτων κ.λπ.: 84 ευρώ Συνδρομή για πέντε έτη (20 τεύχη): 80 ευρώ Υπεύθυνη συνδρομών: Μαρία Χουλιάρα Το περιοδικό διατίθεται δωρεάν στους παραγωγούς, επιχειρηματίες που ελέγχονται και πιστοποιούνται από τον Οργανισμό ΔΗΩ. Ταχυδρομικές επιταγές Αριστοτέλους 38, 104 33 Αθήνα Κωδικός ΕΛΤΑ: 4638 Συνδρομή για 4 τεύχη (ετήσια) εσωτερικού: 24 ευρώ • εξωτερικού: 32 ευρώ Συνδρομή Οργανισμών, εταιρειών, ιδρυμάτων κ.λπ.: 42 ευρώ Συνδρομή για 8 τεύχη (διετής) εσωτερικού: 42 ευρώ • εξωτερικού: 58 ευρώ * Οι διαφημίσεις εκφράζουν τον διαφημιζόμενο και δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του περιοδικού. Η χρήση προϊόντων λίπανσης και φυτοπροστασίας στη βιολογική γεωργία θα πρέπει να γίνεται πάντα σύμφωνα με τις δια-τάξεις της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας. * Τα υλικά (χειρόγραφα, φιλμ, διαχωρισμοί κ.λπ.) που αποστέλλονται στο περιοδικό δεν επιστρέφονται. Ο κόσμος γίνεται βιολογικότερος Αυξανόμενη προτίμηση δείχνουν οι καταναλωτές στα βιολογικά προϊόντα παρά την κρίση Ο λοένα και μεγαλύτερο έδαφος κερδίζουν στις προτιμήσεις των καταναλωτών τα βιολογικά προϊόντα, παρά το γεγονός ότι είναι ακριβότερα από τα συμβατικά και παρά την οικονομική κρίση, η οποία έχει περιορίσει κατά πολύ τα έξοδα των νοικοκυριών. Άλλωστε τα διαδοχικά διατροφικά σκάνδαλα και η ανάγκη κατανάλωσης ποιοτικών και αγνών τροφίμων – ιδίως όταν πρόκειται για τη διατροφή των παιδιών – είναι μερικές από τις αιτίες που καθιστούν «ανελαστικές» τις εν λόγω δαπάνες. Χαρακτηριστικά είναι τα συμπεράσματα της ετήσιας έρευνας του Εργαστηρίου Marketing του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Κέντρου Αειφορίας με θέμα «Πράσινο Marketing: Περιβαλλοντικές Διαστάσεις του Marketing στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης», τα οποία δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα. Ενδεικτικά αναφέρεται πως πάνω από τους μισούς καταναλωτές προτιμούν τα βιολογικά προϊόντα (συγκεκριμένα το 57,2%), τη στιγμή που το 52,3% δηλώνει ότι άλλαξε τη μάρκα του προϊόντος που αγόραζε επιλέγοντας ένα προϊόν φιλικό προς το περιβάλλον. Παρά τη στροφή που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ως προς την κατανάλωση βιολογικών προϊόντων, στοιχεία της Ε.Ε. αποδεικνύουν πως υπάρχουν ακόμα πολλές δυνατότητες ανάπτυξης της συγκεκριμένης αγοράς. Υπολογίζεται πως ο μέσος όρος κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα αποτιμάται στα 5,4 ευρώ κατά κεφαλήν, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρώπη των «15» είναι 36 ευρώ. Σημειώνεται πως στη Γερμανία, την Αυστρία και τη Δανία το ποσό αυτό διαμορφώνεται στα 80 ευρώ. Πάντως, αν και οι ρυθμοί ανάπτυξης της αγοράς βιολογικών προϊόντων τα προηγούμενα έτη θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν φρενήρεις, μιας και «έτρεχαν» με 25% σε ετήσια βάση, από το 2009 και μετά, και λόγω της οικονομικής κρίσης, παρατηρείται μια μικρή αύξηση ή τουλάχιστον στασιμότητα (το 2009 καταγράφηκε αύξηση κατά 6% στις πωλήσεις βιολογικών τροφίμων στην Ελλάδα). Ρουμανία: Στα 100 εκατ. ευρώ οι εξαγωγές βιολογικών προϊόντων το 2010 Σ ύμφωνα με το Romanian News Agency, ο Marian Cioceanu, πρόεδρος του Bio Romania, ανακοίνωσε στην BioFach ότι η Ρουμανία έκανε νέο ρεκόρ εξαγωγών στα βιολογικά προϊόντα, που άγγιξαν τα 100 εκατ. ευρώ για το 2010. Από τις πιο σημαντικές εξαγωγικές κατηγορίες ήταν οι ηλιόσποροι, το μέλι, τα φρούτα και τα λαχανικά, ως πρώτες ύλες. Μετά από πτώση 20% το 2009, η σημερινή αύξηση στις εξαγωγές ήταν αποτέλεσμα της αύξησης των επιδοτήσεων στον κλάδο των βιολογικών, που τόνωσε τον αριθμό των βιοκαλλιεργητών στη χώρα. Όσο για την εγ- • ΔΗΩ Π αρά την διαδεδομένη οικονομική κρίση, τα στατιστικά στοιχεία δίνουν αισιόδοξη εικόνα για τον κλάδο των βιολογικών παγκοσμίως. Στην Ευρώπη, ο κλάδος των βιολογικών αξίζει σήμερα 18 δις ευρώ, και επέδειξε αύξηση 10% για το 2008. Από τις σημαντικότερες χώρες η Γερμανία, στην οποία ο κλάδος των βιολογικών αξίζει 5,8 δις ευρώ, και η Γαλλία, με 3 δις ευρώ, ενώ μεγάλη ανάπτυξη επιδεικνύει και η Αυστρία (30%), η Ολλανδία (20%) και το Βέλγιο (11%). Μόνη εξαίρεση στην εικόνα η Μ. Βρετανία, με μείωση του κλάδου κατά -13% για το 2009. Στην Ανατολική Ευρώπη παρατηρούμε μεγάλες αυξήσεις, κυρίως ως προς τις βιολογικές εκτάσεις, με την Τσεχία να επιδεικνύει αύξηση 11%, και την Πολωνία 7%. Στις ΗΠΑ, όπου η αύξηση στα συμβατικά τρόφιμα στο 2009 παρέμεινε κάτω από 2%, η αγορά των βιολογικών προϊόντων επέδειξε αύξηση της τάξης του 5%. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η βιολογική γεωργία επιδεικνύει αισθητή ανάπτυξη, με 5% αύξηση του κύκλου εργασιών σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, αγγίζοντας τα 37 δις ευρώ (55 δις δολάρια), σε 160 χώρες. Όσον αφορά τις εκτάσεις, η αύξηση ξεπερνά το 6%, καθώς πάνω από 372 εκατ. στρ. καλλιεργούνται βιολογικά από 1,8 εκατ. βιοκαλλιεργητές παγκοσμίως. χώρια αγορά βιολογικών προϊόντων, θα μπορούσε να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο, με υψηλότερες επιδοτήσεις κατά τη διάρκεια της μετάβασης. Σήμερα, η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων στην Ρουμανία βρίσκεται στο 1% της συνολικής κατανάλωσης, ενώ τα περισσότερα βιολογικά προϊόντα είναι εισαγόμενα. Ο αριθμός των βιοκαλλιεργητών αυξήθηκε από 2.900 το 2009 στους 4.500 το 2010, ενώ οι καλλιεργούμενες εκτάσεις ξεπερνούν τα 2.600.000 στρ. Ο σημαντικότερος εξαγωγικός προορισμός ρουμανικών βιολογικών προϊόντων είναι η Γερμανία, και ακολουθεί η Ολλανδία, Δανία, Ιταλία και Αγγλία. Αποτελέσματα του διαγωνισμού Biol Grecia 2011 Γ ια έκτη συνεχή χρονιά, διοργανώθηκε ο διαγωνισμός πρόκρισης Βiol Grecia 2011, το Ελληνικό σκέλος του καταξιωμένου διαγωνισμού βιολογικών ελαιολάδων BIOL INTERNATIONAL. Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του ΣΕΒΙΤΕΛ, με την παρουσία της Ιταλικής αντιπροσωπείας BIOL και την στήριξη του Οργανισμού ΔΗΩ στα πλαίσια του προγράμματος Biolmed. Tο Σάββατο 26 Μαρτίου 2011, στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα των γραφείων του Συνδέσμου (ΣΕΒΙΤΕΛ), η μεικτή οργανοληπτική επιτροπή γευσιγνωσίας ανέδειξε τα καλύτερα ελληνικά βιολογικά ελαιόλαδα για το 2011. Στην επιτροπή συμμετείχαν ο κος Βασίλης Καμβύσης, η κα Anna Neglia και ο κος Κωνσταντίνος Δρίτσας, ειδικοί γευσιγνώστες ελαιολάδου. Η συμμετοχή στο διαγωνισμό ήταν σημαντική αφού συμμετείχαν 32 ελαιόλαδα, από βιοκαλλιεργητές / παραγωγούς / τυποποιητές, πιστοποιημένους από ελληνικούς φορείς πιστοποίησης. Τα διαγωνιζόμενα βιολογικά παρθένα ελαιόλαδα, προήλθαν από τις μεγαλύτερες ελαιοκομικές ζώνες της χώρας όπως Μεσσηνία, Λακωνία, Κρήτη, Λέσβο, Ζάκυνθο. Την πρώτη διάκριση του Βiol Grecia απέσπασαν με ισοψηφία τα εκλεκτά ελαιόλαδα ΕΛΑΙΩΝΕΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ και AEGEAN GOLD ΡΑΦΤΕΛΛΗ ΠΡΩΤΟΥΛΗ ΜΑΡΙΑ. Αμέσως μετά στην δεύτερη θέση το ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ ΜΙΝΑ. Στην τρίτη θέση, το ελαιόλαδο MANI BLAUEL. Στην τέταρτη θέση ισοψήφισαν τα CORONE OLIVE OIL και TERRA CRETA KOLYMBARI. Μέλι και καλλιέργειες ΓΤΟ Σ ύμφωνα με τον γενικό εισαγγελέα Yves Bot, το μέλι που περιέχει γύρη αραβοσίτου της σειράς MON 810 αποτελεί τρόφιμο που παράγεται από ΓΤΟ και για τη διάθεσή του στην αγορά επιβάλλεται η χορήγηση έγκρισης. Σύμφωνα με την οδηγία 2001/18, η σκόπιμη ελευθέρωση ή διάθεση ΓΤΟ στην αγορά επιτρέπεται μόνον κατόπιν εγκρίσεως, ενώ σύμφωνα με τον κανονισμό 1829/2003, σε έγκριση υπόκεινται οι ΓΤΟ που προορίζονται για ανθρώπινη διατροφή, τα τρόφιμα που περιέχουν ή αποτελούνται ή παράγονται από ΓΤΟ. Στο ομόσπονδο κρατίδιο της Βαυαρίας, καλλιεργήθηκε σε ορισμένα αγροτεμάχια ο γενετικώς τροποποιημένος αραβόσιτος της σειράς MON 810 για ερευνητικούς σκοπούς, ο οποίος εγκρίθηκε το 1998 και διατίθεται στην αγορά από την εταιρεία Monsanto. Σε κοντινή απόσταση, βρίσκεται το ερασιτεχνικό οικολογικό μελισσοκομείο ου K. H. Bablok, που παράγει μέλι και γύρη (σε συμπληρώματα διατροφής). Το 2005 εντοπίστηκε DNA αραβοσίτου της σειράς MON 810 καθώς και γενετικώς τροποποιημένες πρωτεΐνες σε γύρη αραβοσίτου του οικολογικού μελισσοκομείου, αλλά και σε ορισμέ-να δείγματα μελιού, με αποτέλεσμα να προσφύγει στη δικαιοσύνη ο μελισσοκόμος K. H. Bablok. Ο γενικός εισαγγελέας Yves Bot αποφάνθηκε ότι τα μελισσοκομικά προϊόντα με ίχνη ΜΟΝ 810 αποτελούν προϊόντα που παράγονται από ΓΤΟ. Ανεξάρτητα αν η πρόσμειξη ήταν ηθελημένη ή μη, τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα ενέχουν κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία, και επομένως για τη διάθεσή τους στην αγορά επιβάλλεται η χορήγηση εγκρίσεως. Ο κατάλογος της IFOAM για το 2011 Κ υκλοφόρησε ο Κατάλογος των μελών της IFOAM για το 2011, με περισσότερα από 750 μέλη σε 110 χώρες. Ο Κατάλογος της IFOAM είναι ένα αξιόλογο εργαλείο επικοινωνίας, που προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για επιχειρήσεις και φορείς του κινήματος της βιολογικής γεωργίας σε ολόκληρο τον κόσμο. Για το πλήρες κείμενο του καταλόγου: http://www.ifoam. org/IFOAM-Membership-Directory-2011_small.pdf ΔΗΩ • Εκδήλωση για τα βιολογικά προϊόντα στα Πατήσια Τ ο Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2011,ο Οργανισμός ΔΗΩ σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο για την Ποιότητα της Ζωής στα Πατήσια, διοργάνωσε εκδήλωση για τα βιολογικά προϊόντα, στα Κάτω Πατήσια (Ε. Καραβία 23). Ξεκίνησε η Αγορά Βιοκαλλιεργητών στην Καλαμάτα Στην εκδήλωση το κοινό είχε την ευκαιρία να προμηθευτεί φρέσκα φρούτα και λαχανικά, να ακούσει μουσική, να δοκιμάσει βιολογικούς μεζέδες και να ακούσει παρουσιάσεις για την βιολογική γεωργία. Η εκδήλωση οργανώθηκε στα πλαίσια του διεθνούς προγράμματος BIOLMED, όπου συμμετέχει ο Οργανισμός ΔΗΩ. Στόχος της εκδήλωσης ήταν η ανάπτυξη και η καθιέρωση τοπικών αγορών σαν ιδανικά σημεία πώλησης βιολογικών προϊόντων και η προώθηση της λειτουργίας ομάδων παραγωγών-καταναλωτών που θα βοηθήσουν στην ενδυνάμωση των τοπικών αγορών βιολογικών προϊόντων, αλλά και τους μικρούς παραγωγούς. Με τον τρόπο αυτό εξυγιαίνεται η αγορά και μεγιστοποιείται το όφελος και για τους παραγωγούς αλλά και τους καταναλωτές, καθώς επιτυγχάνονται: • καλύτερες τιμές για παραγωγούς και καταναλωτές, χωρίς ενδιάμεσα κόστη • άμεση επαφή και γνωριμία παραγωγού-καταναλωτή • φρεσκάδα και η ταυτότητα των προϊόντων • ενίσχυση του εισοδήματος των παραγωγών, των καταναλωτών και των τοπικών κοινωνιών • συμβολή στην διατροφική αυτάρκεια των κατοίκων μιας περιοχής • γνωριμία με τον τοπικό διατροφικό πολιτισμό και ανάπτυξη διατροφικής παιδείας • μειωμένη ενεργειακή επιβάρυνση, λόγω της μικρής απόστασης που διανύουν τα τρόφιμα • σύνδεση της πόλης με την ύπαιθρο • ενίσχυση της συλλογικότητας των παραγωγών και των καταναλωτών • μετεξέλιξη της αγοράς από οικονομικό σε κοινωνικό θεσμό 10 • ΔΗΩ Σ ε μια δύσκολη οικονομικά εποχή για τους καταναλωτές, ξεκίνησε τη λειτουργία της στην Καλαμάτα η αγορά βιολογικών προϊόντων. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο η Δημοτική Αρχή δημιούργησε τη μεγαλύτερη αγορά βιολογικών προϊόντων στην Πελοπόννησο. Στα πλαίσια του ενδιαφέροντος της περιοχής για τα βιολογικά προϊόντα, έγινε και σχετική εκδήλωση στις 13 Απριλίου στο Διοικητήριο Καλαμάτας, με θέμα τη Βιολογική Γεωργία και Κτηνοτροφία. Με αφορμή την ομιλία του στην εκδήλωση αυτή, ο Γεν. Διευθυντής του Οργανισμού ΔΗΩ, κ. Σγούρος δήλωσε ότι η βιολογική γεωργία αποτελεί την ιδανική λύση για την γεωργία στην Μεσσηνία, ανοίγοντας πολλά υποσχόμενες προοπτικές. Η αγορά ξεκίνησε 9 Απριλίου στην Κεντρική Αγορά Καλαμάτας, και θα διεξάγεται κάθε Τετάρτη και Σάββατο. Στην αγορά θα μετέχουν βιοκαλλιεργητές και μεταποιητές που παράγουν βιολογικά προϊόντα, τα οποία θα ελέγχονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες για να διασφαλίζεται η ασφάλεια των καταναλωτών. Οι αγορές βιοκαλλιεργητών ήδη ξεπερνούν τις 40 σε όλη την Ελλάδα, και η επιτυχία με την οποία τις έχουν ανταμείψει οι καταναλωτές προδιαγράφει ένα αισιόδοξο μέλλον. Αναβάλλεται η απαγόρευση των νιτρικών στα βιολογικά αλλαντικά Πάσχα χωρίς κόκκινα αυγά Η ιστορία ξεκίνησε πέρυσι, όταν η Επιτροπή έθεσε ως προθε- Χ σμία την 31η Δεκεμβρίου 2010 για την επανεξέταση της χρήσης νιτρικών με το ερώτημα της κατάργησής τους από τον κατάλογο των επιτρεπόμενων πρόσθετων υλικών στα βιολογικά τρόφιμα, σύμφωνα με τον κανονισμό ΕΚ 889/2008. Πολλές φωνές τότε ισχυρίστηκαν ότι κάτι τέτοιο θα ήταν μεγάλο πλήγμα για τη βιομηχανία αλλαντικών της ΕΕ. Τον περασμένο Νοέμβριο, η Κομισιόν ζήτησε από τα υπουργεία Γεωργίας των κρατώνμελών να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με την πρόοδο στον τομέα της έρευνας για την αντικατάσταση νιτρικών και νιτρωδών σε βιολογικά τρόφιμα. Ωστόσο, τα 16 κράτη-μέλη που τελικά απάντησαν στο ερωτηματολόγιο δήλωσαν ότι δεν ήταν σε θέση να αποσύρουν τη χρήση αυτών των πρόσθετων, επικαλούμενα την ασφάλεια και το χρώμα του κρέατος ως αιτίες αυτής της θέσης. Η Μόνιμη Επιτροπή για τη Βιολογική Γεωργία συναντήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα και σημείωσε τις ανησυχίες των κρατών μελών και την έλλειψη εναλλακτικών λύσεων. Για παράδειγμα, εκχυλίσματα φυτών πλούσια σε νιτρικά άλατα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για νομικούς και τεχνικούς λόγους, ενώ το θαλασσινό αλάτι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί λόγω ανησυχιών για την υγεία από την υπερβολική χρήση χλωριούχου νατρίου. Τελικά η Κομισιόν πρότεινε να επανεξεταστεί η χρήση των νιτρικών στο άμεσο μέλλον, το οποίο όμως δεν προσδιορίστηκε, και ίσως είναι σε 3-5 χρόνια. Συνέδριο βιολογικής γεωργίας και αγρο-οικοτουρισμού στη Ζάκυνθο Ο Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων ΔΗΩ διοργανώνει στην Ζάκυνθο, από τις 16 έως και τις 18 Σεπτεμβρίου 2011, το παγκόσμιο συνέδριο του AgriBioMediterraneo (ΑΒΜ), του μεσογειακού τμήματος της IFOAM, με θέμα «Βιολογική καλλιέργεια και ΑγροΟικοτουρισμός στην Μεσόγειο». Βασικός στόχος του συνεδρίου είναι να ευαισθητοποιήσει το κοινό και να ενισχύσει τη σύνδεση μεταξύ της βιολογικής γεωργίας και του αγρο-οικοτουρισμού. Το συνέδριο θα καλύπτει θέματα που περιλαμβάνουν: βιολογική γεωργία, αγρο-οικοτουρισμό, βιοποικιλότητα, προστατευόμενες περιοχές, πολύ- ωρίς βαμμένα κόκκινα βιολογικά αυγά έμεινε φέτος η αγορά των βιολογικών προϊόντων. Σύμφωνα με την νομοθεσία για την βιολογική γεωργία και συγκεκριμένα, το άρθρο 27, παρ. γ) του Καν. (ΕΚ) 1254/2008, ο οποίος τροποποιεί τον ΚΑΝ. (ΕΚ) 889/2008, για τη παραδοσιακή διακοσμητική χρώση του κελύφους των βραστών αυγών, οι ελεγχόμενες και πιστοποιημένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παρασκευή βαμμένων κόκκινων βιολογικών αυγών, θα πρέπει να εφοδιαστούν με σχετική άδεια από την αρμόδια αρχή (Δ/νση Βιολογικής Γεωργίας ΥΑΑΤ) που να επιτρέπει τη χρήση φυσικών χρωστικών και φυσικών ουσιών επικάλυψης. Ενώ λοιπόν σειρά φυσικών χρωστικών κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, παρά τις σχετικές αιτήσεις που υποβλήθηκαν, η σχετική άδεια δεν δόθηκε μέχρι σήμερα. Ο Οργανισμός ΔΗΩ αναγκαστικά προχώρησε σε πιστοποίηση μόνο του πασχαλινού τσουρεκιού, χωρίς δηλαδή τα κόκκινα αυγά που χρησιμοποιούνται για διακοσμητικούς λόγους. Ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή, έστω μελλοντικά δεν θα υπάρξουν παρόμοια προβλήματα γραφειοκρατικής φύσεως που αποτελούν τροχοπέδη για την βιολογική γεωργία και την ανάπτυξή της. λειτουργικότητα, άμεσες πωλήσεις, μεταποίηση στο αγρόκτημα, γαστρονομία, περιβαλλοντική εκπαίδευση, βιο-αρχιτεκτονική, κ.ά. Δεδομένου του έντονου ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο συνέδριο από όλη τη Μεσόγειο, η οργανωτική επιτροπή ανακοίνωσε πρόσφατα την παράταση της υποβολής περιλήψεων για το συνέδριο. Για πληροφορίες, δηλώσεις συμμετοχής, και υποβολή περιλήψεων: http://www.abmconference2011.org ΔΗΩ • 11 σύγχρονες κατευθύνσεις στην οικολογική φυτοπαθολογία του Δρ. Βαγγέλη Α. Μπούρμπου Γεωπόνου ερευνητή οικοτοξικολόγου Εισαγωγή Η οικολογική ή βιολογική ή οργανική γεωργία, κατάφερε επιτέλους να απεγκλωβιστεί από την απομόνωση στην οποία την είχαν οδηγήσει οι «αυθεντίες» των διαφόρων ανθρωποσοφιστικών και φιλοσοφικών ρευμάτων της. Έτσι μπόρεσε να δεθεί στο άρμα της σύγχρονης επιστήμης και να εξελιχθεί σήμερα σε ένα αειφορικό αγροδιατροφικό σύστημα, ικανό να υποκαταστήσει στο μέτρο του δυνατού την φθοροποιό του αγροοικοσυστήματος συμβατική ή σύγχρονη ή «επιστημονική» γεωργία. Είναι η μόνη μορφή γεωργίας, η οποία στηριζόμενη στην αρχή του ολισμού, της αντιμετώπισης και όχι της καταπολέμησης του φυτοπαράσιτου, καθώς και στην μακροχρόνια εμπειρία της παραδοσιακής καλλιέργειας, εισάγει νέα έννοια για την ασθένεια. Πράγματι στην οικολογική φυτοπαθολογία η ασθένεια δεν είναι το αποτέλεσμα της συνεπίδρασης του δίδυμου: φυτοπαράσιτο- φυτό ξενιστής. Αυτή η στενή αντίληψη, που απετέλεσε για πολύ μεγάλο διάστημα το «ευαγγέλιο» της συμβατικής φυτοπαθολογίας, οδήγησε στην μονομερή ανάπτυξη της φυτοφαρμακευτικής επιστήμης και στην αποκλειστική σχεδόν χρησιμοποίηση του ενεργειοβόρου και ξένου προς το φυσικό περιβάλλον πολυπλόκου δομής συνθετικού φυτοπροστατευτικού προϊόντος με όλες τις κατά κόρον επισημανθείσες δυσμενείς επιπτώσεις στη βιόσφαιρα. Η οικολογική φυτοπαθολογία θέλει την ασθένεια ως προϊόν αλληλεπίδρασης όλων των αβιοτικών και βιοτικών παραγόντων που εμπλέκονται στο συγκεκριμένο παθοοικοσύστημα. Η οικολογική αυτή διάσταση της ασθένειας επιτρέπει στις συνεπίκουρες της οικολογικής γεωργίας επιστήμες της οικολογικής χημείας, της μοριακής βιολογίας της ήπιας βιοτεχνολογίας και της αγροοικολογίας να μελετήσουν σε βάθος όλους αυτούς τους παράγοντες και να αναδείξουν μία πλειάδα από στρατηγικές,τεχνικές, μεθόδους και φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Έτσι ο οικοκαλλιεργητής με κατάλληλη επιμόρφωση θα είναι σε θέση να επιλέξει ό,τι ταιριάζει καλύτερα στην εκμετάλλευσή του, ώστε να επιτύχει το καλλίτερο οικονομικό αποτέλεσμα με το μικρότερο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος. Παράλληλα όμως η νέα αυτή θεώρηση της ασθένειας επιτρέπει να μελετηθούν τα οικολογικά ρήγματα που προκάλεσε η συμβατική φυτοπαθολογία και να αναπτυχθούν στη συνέχεια οι στρατηγικές που θα βοηθήσουν στην αποκατάστασή τους. φυτοπαθογόνων και φέρνει στο προσκήνιο νέα τεχνογνωσία και τεχνολογία στις χρησιμοποιούμενες μεθόδους. Ας δούμε μερικά παραδείγματα. 1. Στην οικολογική φυτοπροστασία σήμερα ακολουθείται η στρατηγική της λήψης άμεσων και ιδιαίτερα έμμεσων προφυλακτικών μέτρων. Κι αυτό γιατί ο οικοκαλλιεργητής δεν έχει την πολυτέλεια να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με την εύκολη και θεαματική λύση της χρησιμοποίησης του συνθετικού χημικού φυτοπροστατευτικού προϊόντος. 2. Βασική πρακτική αποτελεί επίσης η σχολαστική εφαρμογή των καλλιεργητικών μεθόδων οι οποίες θα πρέπει να αποβλέπουν όχι μόνο στη δημιουργία συνθηκών ευνοϊκών για την ανάπτυξη των καλλιεργούμενων φυτών, αλλά και στη μείωση του αρχικού μολύσματος των παθογόνων, στην καθυστέρηση της ανάπτυξής τους και στη διευκόλυνση στα φυτά να να αναπτύξουν τους αμυντικούς μηχανισμούς τους. Ακόμα θα πρέπει να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της ωφέλιμης και ανταγωνιστικής για τα παθογόνα μικροχλωρίδας και πανίδας και στον του χρόνου έκθεσης των φυτών στη δράση των παρασίτων. Νέες κατευθύνσεις και προσανατολισμοί 3. Οι φυσικές μέθοδοι περιλαμβάνουν κατά κανόνα κατάλληλους χειρισμούς των αβιοτικών παραγόντων,ώστε να μειωθεί ο βαθμός εκδήλωσης της ασθένειας. Οι παράγοντες αυτοί είναι γνωστό ότι διαδραματίζουν βασικό ρόλο όχι μόνο στην ανάπτυξη του φυτού αλλά και στην παρουσία και ανάπτυξη τόσο του παθογόνου όσο και της ανταγωνιστικής μικροχλωρίδας και πανίδας. Αν ένας από τους παράγοντες αυτούς δεν είναι στο άριστο για την ανάπτυξη του φυτού, τότε το φυτό αυτό γίνεται ευπαθές στα παθογόνα. Ή ακόμα αν ένας παράγοντας δεν ευνοεί την ανάπτυξη της ανταγωνιστικής μικροβιοκοινότητας, τότε τα παθογόνα πολλαπλασιάζονται επικίνδυνα για το φυτό. Η νέα αυτή θεώρηση της ασθένειας ενισχύει περισσότερο την προσπάθεια αναζήτησης σύγχρονων κατευθύνσεων για την αντιμετώπιση των Η θερμοκρασία είναι βασικός αβιοτικός παράγοντας ανάπτυξης των παθογόνων και των άλλων 12 • ΔΗΩ Βερτιτσιλλίωση της ελιάς ωφελίμων μικροοργανισμών. Χρησιμοποιείται ως φωτιά για την καταστροφή φυτικών τμημάτων με προσβολή, στη θερμοθεραπεία για την αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών στο σπόρο και στα άλλα πολλαπλασιαστικά τμήματα, στην ηλιοθέρμανση ή την θέρμανση με γεωθερμικό νερό των εδαφών, ώστε να περιοριστεί με την παρατεταμένη δράση το μολυσματικό δυναμικό των παθογόνων και να ευνοηθεί η ανταγωνιστική μικροχλωρίδα και πανίδα και στην παστερίωση και όχι αποστείρωση του εδάφους με θερμό ατμό. Η θερμοθεραπεία για παράδειγμα με νερό στους 450C για 2-3 λεπτά σε συνδυασμό με ευγενόλη από το αρτυματικό φυτό του μοσχοκαρφιού συνιστά μια αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης των μετασυλλεκτικών μυκητολογικών ασθενειών στα μήλα. Η εναλλαγή της οξύτητας του εδάφους προς το πολύ όξινο με τη βοήθεια θείου ή προς το αλκαλικό με τη γεωργική άσβεστο μειώνει αντίστοιχα τις προσβολές από τους Verticillium dahliae, Phytophthora spp., Botrytis cinerea και Fusarium spp. και Plasmadiophora brassica. 4. Η σύγχρονη επιστήμη διανοίγει ευοίωνες προοπτικές για την εφαρμογή των βιολογικών και των ήπιων βιοτεχνολογικών και βιοχημικών μεθόδων στην οικολογική φυτοπαθολογία Πολύ μάλιστα περισσότερο αφού η ολιστική θεώρηση του παθοοικοσυστήματος βοήθησε τα μέγιστα στην ανάπτυξη σύγχρονων κατευθύνσεων. Η στρατηγική ανάπτυξης ανταγωνιστών μικροοργανισμών στη ριζόσφαιρα και φυλλόσφαιρα των καλλιεργούμενων φυτών έφερε στο προσκήνιο και στην πρακτική εφαρμογή τα γνωστά ως PGPR (Plant Growth Promoting Rhizobacteria) ή YIB (Yield Increasing Bacteria). Κυκλοφορούν σήμερα πολλά βιολογικά σκευάσματα με βάση ανταγωνιστές μικροοργανισμούς. Τελευταία παρουσιάζουν ιδιαίτερο πρακτικό ενδιαφέρον και αρχίζουν να βρίσκουν ευρεία εφαρμογή τα προϊόντα με βάση τος ανταγωνιστές μικροοργανισμούς Muscador albus, Trichoderma spp., Bacillus subtilis, Bacillus pumilus (στέλεχος QST 2808). Η υποβοήθηση της ανταγωνιστικής μικροχλωρίδας με ειδικούς διεγέρτες (χιτίνη, ασπαραγίνη, οργανική ουσία), η αξιοποίηση των φυσικών ή τεχνητών ανθεκτικών εδαφών, του φαινομένου της μεταδόσιμης υπομολυσματικότητας, της διασταυρωτής φυτοπροστασίας και της επαγόμενης διασυστηματικής αντοχής αποτελούν κορυφαίες σύγχρονες κατευθύνσεις στην οικολογική φυτοπαθολογία. Στην περίπτωση της επαγόμενης αντοχής έχουν βρεθεί μικροοργανισμοί και φυσικές ουσίες με τη βοήθεια της οικολογικής βιοχημείας που θα προκαλέσουν πραγματική επανάσταση. Έτσι η μελέτη των βιοχημικών διεργασιών της μόλυνσης οδήγησε στην παρασκευή φυτοπροστατευτικών προϊόντων με βάση τις χαρπίνες, το σαλυκιλικό οξύ, τα VA φυτικά προϊόντα, τα εκχυλίσματα των φυτών Rheum officinale, Isatis tinctoria και Forsythia suspensa, του Chenopodium seratium και Hosta plantaginea, τη μυκολαμιναράνη που παράγεται από το κυτόπλασμα του Phytophthora megasperma, την λαμιναρίνη από τα φύκια, την ελισιτίνη από τους μύκητες τη χιτοζάνη από τη χιτίνη των οστρακοδέρμων, το δισαγχαρίτη τριχαλόζη που υπάρχει στους καρπούς των φυτών στα βακτήρια και τους μύκητες και το β- αμινοβουτυρικό οξύ από τα φυτά, που έχουν εξαιρετική διεγερτική του αμυντικού συστήματος των φυτών δράση. ΔΗΩ • 13 Η χρήση ανθεκτικών καλλιεργούμενων ποικιλιών και υποκειμένων είναι η καλύτερη λύση για την οικολογική αντιμετώπιση των ασθενειών των φυτών και βρίσκει σήμερα ευρεία εφαρμογή. Σοβαρές ασθένειες όπως οι ιώσεις, οι βακτηριώσεις αλλά και πολλές μυκητολογικές αντιμετωπίζονται με τη χρήση ανθεκτικών καλλιεργούμενων ποικιλιών και υποκειμένων. Χρειάζεται όμως προσοχή γιατί η ανθεκτικότητα πολλές φορές μπορεί να χαθεί ύστερα από την πρωτοεγκατάσταση άλλων παθογόνων ή κάτω από υψηλή μολυσματική πίεση. Η αλληλοπάθεια εξαιτίας του ρόλου που διαδραματίζει στη διατήρηση της βιοϊσορροπίας σε ένα φυσικό ή τροποποιημένο οικοσύστημα αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την οικολογική φυτοπαθολογία. Είναι ολοφάνερο πως στο αγροοικοσύστημα υπάρχουν τόσο στους οργανισμούς όσο και στην πεδόσφαιρα, υδρόσφαιρα και ατμόσφαιρα πολλά αλληλοχημικά με πολύτιμες για την αντιμετώπιση των ασθενειών των φυτών ιδιότητες. Η γεωργική επιστήμη θα μπορούσε με τη συνδρομή της μοριακής βιολογίας να αναπτύξει μια σειρά από προϊόντα που θα βοηθήσουν στην επίλυση πολλών φυτοπαθολογικών προβλημάτων. Οι βασικοί άξονες αξιοποίησης της αλληλοπάθειας στην οικολογική φυτοπαθολογία εστιάζονται: Ρήο το φαρμακευτικό 14 • ΔΗΩ •στη χρησιμοποίηση αλληλοπαθητικών οργανισμών ή τμημάτων ή κοπριάς τους για τον έλεγχο των παθογόνων στα καλλιεργούμενα φυτά. •Στην ανάπτυξη τεχνικών απόληψης και χρησιμοποίησης των αλληλοχημικών ως βιοφυτοπροστατευτικών προϊόντων. •Στην αναζήτηση αλληλοχημικών με διεγερτικές για το σύστημα αυτοάμυνας των φυτών ιδιότητες. •Στη μείωση των συνιστώμενων δόσεων των συνθετικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων λόγω του συνεργισμού ή της ενδυνάμωσης με τα αλληλοχημικά. •Στη δημιουργία με τη γενετική βελτίωση οργανισμών με αυξημένη παραγωγή αλληλοχημικών με φυτοπροστατευτικές ιδιότητες. Για την αντιμετώπιση των ασθενειών στα καλλιεργούμενα φυτά ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι περιπτώσεις της μικτής καλλιέργειας, της αμειψισποράς και αγρανάπαυσης, της ενσωμάτωσης στο έδαφος φυτών που περιέχουν αλληλοχημικά, της χρησιμοποίησης αιθέριων ελαίων και κλασμάτων τους ή εκχυλισμάτων των φυτών και αλληλοπαθητικών ουσιών και του συνεργισμού των φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Αρκεί να αναφερθεί η βιοαπολύμανση με τη χρησιμοποίηση φυτικών υπολειμμάτων φυτών του γένους Brassica και ιδιαίτερα του ινδικού σιναπιού Brassica juncea από τα οποία με υδρόλυση των glycosinalates με τη βοήθεια του ενζύμου μυροσινάση παράγονται μεταξύ των άλλων ισοθειοκυανικές ενώσεις και νιτρίλια και ιδιαίτερα το allyl isothiocyanate με ανάλογες με τη δραστική ουσία του metam sodium απολυμαντικές ιδιότητες. Ακόμα το αιθέριο έλαιο από τα σπέρματα της ροδακινιάς (Prunus percica) περιέχει τη βενζαλδεϋδη που αποτελεί υποσχετική για την υποκατάσταση του βρωμιούχου μεθυλίου λύση. Το αλληλοχημικό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε αποθηκευτικούς χώρους για την αντιμετώπιση των μετασυλλεκτικών ασθενειών. Στο έδαφος διασπάται σε προϊόντα ατοξικά και μπορεί να ελέγξει με καλή αποτελεσματικότητα τα παθογόνα Fusarium oxysporum, Rhizoctonia solani, Pythium aphanidermatum και Sclerotinia minor. Η αύξηση της οξύτητας του εδάφους με τη χρήση του δεν αποτελεί πρόβλημα αφού 2 εβδομάδες αργότερα επανέρχεται στα προηγούμενα επίπεδα. Ιδιαίτερης σημασίας είναι επίσης και οι νέες δραστικές ουσίες οι φαινυλοπυρρόλες, προϊόντα δευτερογενούς μεταβολισμού του βακτήριου Pseudomonas pyrrocinia που παρεμποδίζουν το μεταβολισμό της γλυκόζης και οι στρομπιλουρίνες που απαντούν στους βασιδιομύκητες (Strobilurus tenacellus, Oudemansiella mucida, Myxococcus fulvus κ.λπ.) και δρουν παρεμποδιστικά της αναπνοής στα μιτοχόνδρια των παθογόνων. Brassica juncea Strobilurus tenacellus 5. Στον τομέα των λοιπών φυτοπροστατευτικών προϊόντων ιδιαίτερη σημασία αποκτά η χρησιμοποίηση του ιονισμένου με ιόντα χαλκού ψεκαστικού διαλύματος που μειώνει τη χρησιμοποιούμενη δόση του χαλκού και του θείου στο ένα τρίτο. Ανάλογη είναι και η περίπτωση των λιγνανών που είναι πολύ γνωστές για την τοξική στα φυτοπαράσιτα και συνεργιστική στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα δράση. Μερικές από αυτές παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όπως η σησαμίνη του Piper longum, η κουμπεμπίνη του Piper cubena, η ντιλλαπιόλη του Piper adunctum, η σησαρταμίνη του Artemisia absynthium, η ποδοφυλλοτοξίνη του Atriscus sp., η μυριστικίνη του Pasticana sativa. αυτή μετουσιώνεται σε πράξη προς όφελος των οικοκαλλιεργητών. Στη χώρα μας πρέπει να ομολογηθεί πως δεν έγιναν, πολλά πράγματα. Αρχίζει να αποκτά ιδιαίτερο πρακτικό ενδιαφέρον η αξιοιποίηση του φαινομένου της φυτομεταλλοθεραπείας. Ετσι σήμερα έγιναν αντικείμενο βαθιάς μελέτης τα διτανθρακικά άλατα του νατρίου και του καλίου οι σαλυκιλικές ενώσεις. Αξίζει τέλος να αναφερθεί η χρήση του γάλακτος και του διαλυτοποιημένου στο νερό όζοντος που αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την οικολογική φυτοπαθολογία. Προβλήματα –Προοπτικές Είναι πια διαπιστωμένο πως η οικολογική φυτοπαθολογία με τη συνεχή έρευνα έχει σήμερα στη διάθεσή της συσσωρεμένη τεχνογνωσία. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που αποδείχνουν πως μπορεί να βγει από τη σφαίρα του μύθου στην οποία την θέλει εγκλωβισμένη μία μερίδα επιστημόνων που γοητεύεται από τα αποτελέσματά της, αλλά διστάζει να την οδηγήσει στο προσκήνιο της πραγματικότητας. Σε πολλές πράγματι χώρες παρά τις πολύμορφες εγγενείς αδυναμίες η τεχνογνωσία Είναι γνωστό πως, πέραν των άλλων παραγόντων, οι μακρο και μικροκλιματικές, καθώς και οι εδαφικές συνθήκες των περιοχών, στις οποίες εφαρμόζεται ή πρόκειται να εφαρμοστεί η οικολογική γεωργία προδιαγράφουν και τις τεχνικές, τις μεθόδους και τα μέσα, που πρέπει να χρησιμοποιήσει η οικολογική φυτοπαθολογία. Αυτό σημαίνει πως είναι αναγκαία η βαθιά μελέτη τόσο της οικολογίας του συγκεκριμένου αγροοικοσυστήματος, όσο και της συμπεριφοράς των φυτοπροστατευτικών προϊόντων ιδιαίτερα εκείνων που μεταφέρονται από άλλες γεωργικές ζώνες. Η θέσπιση κανόνων από την ΕΕ για την εφαρμογή της οικολογικής φυτοπαθολογίας είναι ελλειμματική. Τα προτεινόμενα φυτοπροστατευτικά μέσα αποτελούν τη «χρυσή τομή» εξισορρόπησης των απόψεων των ρευμάτων που διέτρεχαν την περίοδο εκείνη την οικολογική γεωργία. Ακόμα πως τα μέσα αυτά ήταν προορισμένα για τα κράτη μέλη της Βόρειας Ευρώπης, στα οποία πρωτοαναπτύχθηκε η οικολογική γεωργία με όλες τις εκφάνσεις της. Έτσι πολλά από τα αυτά ήταν άγνωστα και με αμφισβητούμενη αποτελεσματικότητα για τις μεσογειακές χώρες της ΕΕ. Χρειάζεται προς την κατεύθυνση αυτή συνεχής ανανέωση του καταλόγου των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, ώστε να συμπεριληφθούν και νέα που προήλθαν από την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα. Δεν μπορεί να είναι έξω από τον κατάλογο προϊόντα που βασίζονται στην αλληλοπάθεια, στην ανταγωνιστική μικροχλωρίδα και πανίδα και στη διέγερση του μηχανισμού αυτοάμυνας των φυτών. Είναι ανάγκη ακόμα να θεσπιστούν κανόνες και προϋποθέσεις χρησιμοποίησης των απλών χημικών και με μικρή τοξικότητα στο περιβάλλον φυτοπροστατευτικών μέσων. Ήδη για το χαλκό έγινε το πρώτο βήμα. Ανάλογη πρωτοβουλία πρέπει να εκδηλωθεί και για τα άλλα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Η ανάπτυξη μεθόδων εφαρμογής τους ή η χρησιμοποίηση φυσικών ουσιών διέγερσης της δράσης τους θα επέτρεπε τη μείωση της συνιστώμενης δόσης τους. Η μικρή ζήτηση λόγω της μικρής έκτασης που καταλαμβάνει η οικολογική γεωργία, η χρονοβόρα και χρηματοβόρα διαδικασία συμπλήρωσης του ΔΗΩ • 15 φακέλου και η δυσκολία διασφάλισης της πατέντας των οικολογικών φυτοπροστατευτικών μέσων αποτρέπει τους οίκους παρασκευής να ασχοληθούν με τον τομέα αυτό. Ανάλογη είναι και η απροθυμία των οίκων αυτών για την τυχόν επέκταση της έγκρισης χρησιμοποίησης ενός σκευάσματος σε άλλες καλλιέργειες. Το θείο για παράδειγμα απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από το οπλοστάσιο του καλλιεργητή για την αντιμετώπιση των ζωικών εχθρών εξαιτίας της υποκατάστασής του από άλλα πολυθεσικά και διασυστηματικά φυτοφάρμακα. Η κατάσταση αυτή αποστερεί από τον οικοκαλλιεργητή από τα νέα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και παρεμβάλλει εμπόδια για την παραπέρα επέκταση της οικολογικής γεωργίας. Η ανάληψη πρωτοβουλίας στα πλαίσια της ΕΕ για τη χάραξη ενιαίας στρατηγικής άρσης του προβλήματος αυτού είναι επιτακτική. Για τα φυσικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα,τα οποία χρησιμοποιούνται χωρίς παρενέργειες εδώ και πολλά χρόνια, θα πρέπει να αναζητηθούν απλές και συνοπτικές διαδικασίες προκειμένου να χαρακτηριστούν ως φυτοπροστατευτικά μέσα. Ένα φυτικό εκχύλισμα που χρόνια τώρα βρίσκει εφαρμογή σε άλλους τομείς, η διττανθρακική σόδα που χρησιμοποιείται στη μαγειρική και στην παρασκευή οδοντοπαστών το γάλα και η ασπιρίνη δεν μπορεί να χρεωθεί όλη τη διαδικασία που απαιτείται για μία νέα δραστική ουσία. Η μεσογειακή λεκάνη με το τυπικό μεσογειακό κλίμα διαμορφώνει ιδιαίτερα παθοοικοσυστήματα. Ανάλογα με την περιοχή και την εποχή δημιουργούνται ευνοϊκές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη των παθογόνων. Κρίνεται 16 • ΔΗΩ σκόπιμη η δημιουργία οργάνου από μέλη – ειδικούς επιστήμονες του μεσογειακού τμήματος του IFOAM και της φυτοπαθολογικής μεσογειακής εταιρείας για την κατάρτιση καταλόγων επιτρεπόμενων στην οικολογική φυτοπαθολογία προϊόντων. Η ίδια επιτροπή θα μπορούσε να υποδείξει και τα προϊόντα – δικλείδες ασφαλείας – που θα μπορούσαν ενδεχόμενα να χρησιμοποιηθούν σε εξαιρετικές και επείγουσες περιπτώσεις. Η δημιουργία τέλος στελεχών εκλαΐκευσης και μεταλαμπάδευσης της τεχνογνωσίας της οικολογικής φυτοπαθολογίας, η ανάπτυξη της έρευνας στον τομέα αυτό και η θέσπιση πραγματικών κινήτρων προώθησης της οικολογικής γεωργίας θα πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα για κάθε κράτος μέλος και ιδιαίτερα για την Ελλάδα. Έτσι θα αποφευχθεί η ανισοβαρής μεταχείριση της οικολογικής έναντι της συμβατικής γεωργίας. Η γοητεία για την οικολογική αντιμετώπιση των ασθενειών θα πρέπει κάποτε να μετεξελιχθεί σε τόλμη και αποφασιστικότητα. Σημείωση: Η πολυπληθής βιβλιογραφία βρίσκεται στα χέρια του συντάκτη του άρθρου. ΔΗΩ • 17 αποσπάσματα κοινοτικής νομοθεσίας για τη βιολογική καλλιέργεια ΚΑΝΟΝIΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 834/2007 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛIΟΥ της 28ης Ιουνίου 2007 για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2092/91 ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Άρθρο 3 Στόχοι Η βιολογική παραγωγή επιδιώκει τους ακόλουθους γενικούς στόχους: α) τη δημιουργία ενός συστήματος αειφόρου διαχείρισης της γεωργίας το οποίο: i) σέβεται τα συστήματα και τους κύκλους της φύσης και διατηρεί και βελτιώνει την υγεία του εδάφους, του νερού, των φυτών και των ζώων και την ισορροπία μεταξύ αυτών· ii) συμβάλλει σε υψηλό επίπεδο βιοποικιλότητας· iii) κάνει υπεύθυνη χρήση των ενεργειακών και των φυσικών πόρων, όπως το νερό, το έδαφος, οι οργανικές ύλες και ο ατμοσφαιρικός αέρας· iv) ανταποκρίνεται σε υψηλού επιπέδου πρότυπα μεταχείρισης των ζώων και, ειδικότερα, ικανοποιεί τις ιδιαίτερες ανάγκες συμπεριφοράς των διαφόρων ειδών ζώων· β) την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας· γ) την παραγωγή ευρείας ποικιλίας τροφίμων και άλλων γεωργικών προϊόντων που να ανταποκρίνεται στην καταναλωτική ζήτηση για προϊόντα παραγόμενα με διεργασίες που δεν βλάπτουν το περιβάλλον, την ανθρώπινη υγεία, την υγεία των φυτών και των ζώων και τις συνθήκες διαβίωσής τους. Άρθρο 4 Γενικές αρχές Η βιολογική παραγωγή βασίζεται στις ακόλουθες αρχές: α) κατάλληλος σχεδιασμός και διαχείριση των βιολογικών διεργασιών βάσει οικολογικών συστημάτων που χρησιμοποιούν φυσικούς πόρους στο εσωτερικό του συστήματος με μεθόδους που: i) χρησιμοποιούν ζώντες οργανισμούς και μηχανικές μεθόδους παραγωγής· ii) αφορούν εδαφικές φυτοκαλλιέργειες και ζωική παραγωγή ή πρακτική ιχθυοκαλλιέργειας η οποία συμμορφώνεται προς την αρχή της αειφόρου εκμετάλλευσης της αλιείας· iii) αποκλείουν τη χρήση ΓΤΟ και προϊόντων που παράγονται από ή με ΓΤΟ εξαιρουμένων των κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων· iv) βασίζονται σε αξιολόγηση του κινδύνου, και στη χρήση προληπτικών και προφυλακτικών μέτρων, εφόσον απαιτείται· β) περιορισμός της χρήσης εξωτερικών υλικών. Όταν τα εξωτερικά υλικά είναι απαραίτητα, ή ελλείψει των κατάλληλων 18 • ΔΗΩ πρακτικών και μεθόδων διαχείρισης που αναφέρονται στο στοιχείο α), τα υλικά αυτά περιορίζονται σε: i) υλικό βιολογικής παραγωγής· ii) φυσικές ουσίες ή ουσίες που παράγονται με φυσικό τρόπο· iii) ανόργανα λιπάσματα χαμηλής διαλυτότητας· γ) αυστηρός περιορισμός της χρήσης συνθετικών χημικών υλικών στις εξαιρετικές περιπτώσεις όταν: i) δεν υπάρχουν οι κατάλληλες πρακτικές διαχείρισης· και ii) εφόσον δεν διατίθενται στην αγορά τα εξωτερικά υλικά που αναφέρονται στο στοιχείο β)· και iii) η χρήση εξωτερικών υλικών που αναφέρονται στο στοιχείο β) συμβάλλει στη δημιουργία απαράδεκτων περιβαλλοντικών επιπτώσεων· δ) όπου συντρέχει περίπτωση, προσαρμογή, στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, των κανόνων της βιολογικής παραγωγής λαμβάνοντας υπόψη την υγειονομική κατάσταση, τις περιφερειακές κλιματικές διαφορές και τις τοπικές συνθήκες, τα στάδια ανάπτυξης και τις ειδικές κτηνοτροφικές πρακτικές. Άρθρο 5 Ειδικές αρχές που εφαρμόζονται στη γεωργία Επιπλέον των γενικών αρχών που διατυπώνονται στο άρθρο 4, η βιολογική γεωργία βασίζεται στις ακόλουθες ειδικές αρχές: α) διατήρηση και βελτίωση της ζωής που φιλοξενεί το έδαφος και της φυσικής γονιμότητας, της σταθερότητας και της βιοποικιλότητας του εδάφους, και αποτροπή και καταπολέμηση της συμπίεσης και της διάβρωσης του εδάφους, και καλλιέργεια των φυτών πρωτίστως μέσω του εδαφικού οικοσυστήματος· β) ελαχιστοποίηση της χρήσης μη ανανεώσιμων πόρων και υλικών εξωτερικών προς την εκμετάλλευση· γ) ανακύκλωση των αποβλήτων και των παραπροϊόντων ζωικής και φυτικής προέλευσης μέσω εισροής τους στη φυτική και τη ζωική παραγωγή· δ) συνεκτίμηση της τοπικής ή περιφερειακής οικολογικής ισορροπίας στις αποφάσεις που αφορούν την παραγωγή· ε) διατήρηση της υγείας των ζώων ενθαρρύνοντας τη φυσική ανοσοποιητική άμυνα του ζώου καθώς και την επιλογή των κατάλληλων φυλών και κτηνοτροφικών πρακτικών· στ) διατήρηση της υγείας των φυτών με προληπτικά μέτρα, όπως η επιλογή κατάλληλων ειδών και ποικιλιών ανθεκτικών στα παράσιτα και τις ασθένειες, κατάλληλης αμειψισποράς, μηχανικών και φυσικών μεθόδων και η προστασία των φυσικών εχθρών των παρασίτων· ζ) κτηνοτροφία προσαρμοσμένη στην εκμετάλλευση και τη γη· η) διατήρηση υψηλού επιπέδου συνθηκών διαβίωσης των ζώων, το οποίο ανταποκρίνεται στις ειδικές ανάγκες των συγκεκριμένων ειδών· θ) παραγωγή βιολογικών κτηνοτροφικών προϊόντων από ζώα τα οποία, σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, από τη γέννηση ή την εκκόλαψή τους, εκτράφηκαν σε βιολογικές εκμεταλλεύσεις· ι) επιλογή φυλών με γνώμονα την ικανότητα προσαρμογής των ζώων στις τοπικές συνθήκες, τη ζωτικότητά τους και την αντοχή τους σε ασθένειες ή προβλήματα υγείας· ια) σίτιση των ζώων με βιολογικές ζωοτροφές αποτελούμενες από συστατικά που είναι προϊόντα βιολογικής γεωργίας και από φυσικές ουσίες μη γεωργικής προέλευσης· ιβ) εφαρμογή κτηνοτροφικών πρακτικών που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και τους φυσικούς μηχανισμούς άμυνας κατά των ασθενειών, ιδίως με τακτική άσκηση και πρόσβαση σε υπαίθριους χώρους και, ανάλογα με την περίπτωση, σε βοσκοτόπους· ιγ) αποκλεισμός της εκτροφής ζώων με τεχνητή πολυπλοειδία· ιδ) όσον αφορά την υδατοκαλλιέργεια, διαφύλαξη της βιοποικιλότητας των φυσικών υδατικών οικοσυστημάτων, της υγείας του υδάτινου περιβάλλοντος και της ποιότητας του περιβάλλοντος υδατικού και χερσαίου οικοσυστήματος· ιε) σίτιση των υδρόβιων οργανισμών με ζωοτροφές που είναι προϊόντα αειφόρου εκμετάλλευσης της αλιείας, όπως ορίζονται στο άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2371/2002 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2002, για τη διατήρηση και βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στο πλαίσιο της κοινής αλιευτικής πολιτικής (1) ή με βιολογικές ζωοτροφές αποτελούμενες από συστατικά που είναι προϊόντα βιολογικής γεωργίας και από φυσικές ουσίες μη γεωργικής προέλευσης. [...] στην προστασία από τους φυσικούς εχθρούς, στην επιλογή ειδών και ποικιλιών, στην αμειψισπορά και στις καλλιεργητικές τεχνικές και σε θερμικές διεργασίες· η) σε περίπτωση που έχει εντοπισθεί απειλή για τις καλλιέργειες, επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται φυτοπροστατευτικά προϊόντα μόνον εφόσον έχουν εγκριθεί για χρήση σε βιολογικές παραγωγές δυνάμει του άρθρου 16· θ) για την παραγωγή προϊόντων εκτός σπόρων και αγενούς φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού, χρησιμοποιούνται μόνον σπόροι και πολλαπλασιαστικό υλικό που έχουν παραχθεί με βιολογική μέθοδο. Προς τούτο, το μητρικό φυτό, στην περίπτωση των σπόρων, και το γονικό φυτό, στην περίπτωση του αγενούς πολλαπλασιαστικού υλικού, έχουν παραχθεί σύμφωνα με τους κανόνες του παρόντος κανονισμού τουλάχιστον επί μία γενεά ή, προκειμένου για πολυετείς καλλιέργειες, επί δύο καλλιεργητικές περιόδους· ι) προϊόντα καθαρισμού και απολύμανσης στη φυτική παραγωγή χρησιμοποιούνται μόνο εφόσον έχουν εγκριθεί για χρήση σε βιολογικές παραγωγές δυνάμει του άρθρου 16. 2. Η συλλογή άγριων φυτών που φύονται φυσιολογικά σε φυσικούς χώρους, δάση και γεωργικές εκτάσεις και μερών των φυτών αυτών, θεωρείται βιολογική μέθοδος παραγωγής, υπό τον όρο ότι: α) για τουλάχιστον μία τριετία πριν από τη συλλογή, δεν είχαν χρησιμοποιηθεί στις εν λόγω εκτάσεις άλλα προϊόντα πλην εκείνων που έχουν εγκριθεί για χρήση σε βιολογικές παραγωγές δυνάμει του άρθρου 16· β) η συλλογή δεν θίγει τη σταθερότητα του φυσικού ενδιαιτήματος ή τη διατήρηση των ειδών στην περιοχή συλλογής. 3. Τα μέτρα που απαιτούνται για την εφαρμογή των κανόνων παραγωγής του παρόντος άρθρου θεσπίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 37 παράγραφος 2. Άρθρο 12 Κανόνες φυτικής παραγωγής 1. Για τη βιολογική φυτική παραγωγή, επιπλέον των γενικών κανόνων γεωργικής παραγωγής που καθορίζονται στο άρθρο 11, ισχύουν οι ακόλουθοι κανόνες: α) η βιολογική φυτική παραγωγή χρησιμοποιεί τεχνικές άροσης και καλλιέργειας που διατηρούν ή αυξάνουν τις οργανικές ύλες του εδάφους, βελτιώνουν τη σταθερότητα και τη βιοποικιλότητά του και αποτρέπουν τη συμπίεση και τη διάβρωσή του· β) η γονιμότητα και η βιολογική δραστικότητα του εδάφους διατηρούνται και βελτιώνονται με πολυετή αμειψισπορά που περιλαμβάνει ψυχανθή και άλλες καλλιέργειες χλωρής λίπανσης, και με τη διασπορά κόπρου ζώων ή οργανικών υλών, αμφοτέρων κατά προτίμηση λιπασματοποιημένων, από βιολογική παραγωγή· γ) επιτρέπεται η χρήση βιοδυναμικών παρασκευασμάτων· δ) επιπροσθέτως, λιπάσματα και βελτιωτικά εδάφους επιτρέπεται να χρησιμοποιούντα μόνο εφόσον έχουν εγκριθεί για χρήση σε βιολογικές παραγωγές δυνάμει του άρθρου 16· ε) δεν χρησιμοποιούνται ανόργανα αζωτούχα λιπάσματα· στ) όλες οι εφαρμοζόμενες τεχνικές φυτικής παραγωγής αποτρέπουν ή ελαχιστοποιούν τη συμβολή στη μόλυνση του περιβάλλοντος· ζ) η πρόληψη των ζημιών που προκαλούνται από βλαβερούς οργανισμούς, ασθένειες και ζιζάνια βασίζεται πρωτίστως ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 889/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 5ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων όσον αφορά τον βιολογικό τρόπο παραγωγής, την επισήμανση και τον έλεγχο των προϊόντων ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ, ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ, ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 – Φυτική παραγωγή Άρθρο 3 Διαχείριση του εδάφους και λίπανση 1. Όταν οι διατροφικές ανάγκες των φυτών δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν με τα μέτρα τα οποία προβλέπονται στο άρθρο 12 παράγραφος 1 στοιχεία α), β) και γ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007, στην βιολογική παραγωγή μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο τα αναφερόμενα στο παράρτημα Ι του παρόντος κανονισμού λιπάσματα και βελτιωτικά του εδάφους και μόνο στο βαθμό που είναι απαραίτητα. Οι επιχειρήσεις ΔΗΩ • 19 διατηρούν έγγραφα που αποδεικνύουν την ανάγκη χρησιμοποίησης του προϊόντος. 2. Η συνολική ποσότητα ζωικής κόπρου, όπως ορίζεται στην οδηγία 91/676/ΕΟΚ του Συμβουλίου (7) για την προστασία των υδάτων από την νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης, που διασπείρεται στην εκμετάλλευση πρέπει να μην υπερβαίνει τα 170 χιλιόγραμμα αζώτου ετησίως ανά εκτάριο χρησιμοποιήσιμης γεωργικής γης. Το όριο αυτό ισχύει μόνο στην χρήση κοπριάς αγροκτήματος, αποξηραμένης κοπριάς αγροκτήματος και αφυδατωμένης κοπριάς πουλερικών, κομποστοποιημένων ζωικών περιττωμάτων, περιλαμβανομένων της κόπρου πουλερικών, της κομποστοποιημένης ζωικής κοπριάς και των υγρών ζωικών περιττωμάτων. 3. Οι εκμεταλλεύσεις βιολογικής παραγωγής μπορούν να συνάπτουν γραπτές συμφωνίες συνεργασίας αποκλειστικά με άλλες εκμεταλλεύσεις και επιχειρήσεις οι οποίες συμμορφώνονται με τους κανόνες βιολογικής παραγωγής, με σκοπό τη διασπορά πλεονάζουσας κόπρου βιολογικής παραγωγής. Το ανώτατο όριο που αναφέρεται στην παράγραφο 2 υπολογίζεται βάσει του συνόλου των μονάδων βιολογικής παραγωγής που συμμετέχουν σε αυτή την συνεργασία. 4. Επιτρέπεται η χρήση των κατάλληλων παρασκευασμάτων μικροοργανισμών για τη βελτίωση της συνολικής κατάστασης του εδάφους ή της διαθεσιμότητας θρεπτικών ουσιών στο έδαφος ή στις καλλιέργειες. 5. Για την ενεργοποίηση των οργανικών λιπασμάτων επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται κατάλληλα παρασκευάσματα με βάση φυτά ή παρασκευάσματα μικροοργανισμών. Άρθρο 4 Απαγόρευση της υδροπονικής παραγωγής Απαγορεύεται η υδροπονική παραγωγή. Άρθρο 5 Διαχείριση παρασίτων, ασθενειών και ζιζανίων 1. Όταν δεν είναι δυνατή η επαρκής προστασία των φυτών από επιβλαβείς οργανισμούς και ασθένειες με την λήψη των μέτρων τα οποία προβλέπονται στο άρθρο 12 παράγραφος 1 στοιχεία α), β), γ) και ζ) και σύμφωνα με το άρθρο 12 στοιχείο η) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007, επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται μόνο προϊόντα που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ του παρόντος κανονισμού, στη βιολογική γεωργία. Οι επιχειρήσεις τηρούν έγγραφα που αποδεικνύουν την ανάγκη χρησιμοποίησης του προϊόντος. 2. Για προϊόντα που χρησιμοποιούνται σε παγίδες και διανομείς, με εξαίρεση τις συσκευές φερομόνης, οι παγίδες ή/και διανομείς δεν εκλύουν τις ουσίες στο περιβάλλον και αποτρέπουν την επαφή ανάμεσα στις ουσίες και τις καλλιέργειες. Μετά την χρήση, πραγματοποιείται ασφαλής συλλογή και διάθεση των παγίδων. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Λιπάσματα και βελτιωτικά του εδάφους που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 Σημειώσεις: A: επιτρέπονται βάσει του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2092/91 και η έγκριση ανανεώθηκε με το άρθρο 16 παράγραφος 3 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 B: που επιτρέπονται δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 Έγκριση Α Α Α Α Α Α Ονομασία Περιγραφή, απαιτήσεις σύνθεσης, όροι χρήσης Προϊόν που αποτελείται αποκλειστικά από μείγματα περιττωμάτων ζώων και φυτική ύλη Σύνθετα προϊόντα ή προϊόντα που πε(στρωμνή ζώων). Η προέλευση από εντατικοποιημένη εκτροφή απαγορεύεται ριέχουν αποκλειστικά τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στον ακόλουθο κατάλογο: Κοπριά αγροτικών ζώων Αποξηραμένη κοπριά και αφυδατωμένη Η προέλευση από εντατικοποιημένη εκτροφή απαγορεύεται κοπριά πουλερικών Κομποστοποιημένα ζωικά περιττώματα, Η προέλευση από εντατικοποιημένη εκτροφή απαγορεύεται συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποιημένης κοπριάς πουλερικών καθώς και της κοπριάς αγροτικών ζώων Υγρά απεκκρίματα ζώων Χρήση μετά από ελεγχόμενη ζύμωση ή/και κατάλληλη αραίωση . Η προέλευση από εντατικοποιημένη εκτροφή απαγορεύεται Οικιακά απορρίμματα που έχουν υποστεί Προϊόν που παράγεται από διαχωριζόμενα οικιακά απορρίμματα που έχουν υποστεί λιπασματοποίηση ή ζύμωση λιπασματοποίηση ή αναερόβια ζύμωση για παραγωγή βιοαερίου Οικιακά απορρίμματα μόνο φυτικής και ζωικής προέλευσης Μόνον όταν παράγονται σε αποδεκτό από το κράτος μέλος κλειστό και ελεγχόμενο σύστημα συλλογής. Μέγιστη συγκέντρωση σε mg/kg ξηράς ύλης: κάδμιο: 0,7· χαλκός 70· νικέλιο 25· μόλυβδος 45· ψευδάργυρος 200· υδράργυρος: 0,4· 70· χρώμιο (σύνολο): 70· χρώμιο (VI): 0 Τύρφη Χρήση που περιορίζεται στη φυτοκομία (κηπευτικά, ανθοκομία, δενδροκομία, φυτώρια) 20 • ΔΗΩ Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Απόβλητα καλλιέργειας μανιταριών Περιττώματα σκωλήκων (κομπόστα γαιοσκωλήκων) και εντόμων Γκουανό Μείγματα φυτικών υλών που έχουν υποστεί λιπασματοποίηση ή ζύμωση Τα κατωτέρω προϊόντα και υποπροϊόντα ζωικής προέλευσης: αιματάλευρο (ξηρό αίμα), άλευρο οπλών, άλευρο κεράτων, οστεάλευρο ή αποζελατινοποιημένο, οστεάλευρο, ιχθυάλευρο, κρεατάλευρο, φτερά, μαλλιά και άλευρο «chiquette», μαλλί, γούνα, τρίχωμα, γαλακτοκομικά προϊόντα Προϊόντα και παραπροϊόντα φυτικής προέλευσης για λιπάσματα Φύκια και προϊόντα φυκιών Προϊόν που λαμβάνεται από μείγματα φυτικών υλών τα οποία έχουν υποστεί λιπασματοποίηση ή αναερόβια ζύμωση για παραγωγή βιοαερίου Μέγιστη συγκέντρωση σε mg/kg ξηράς ουσίας χρωμίου (VI): 0 π.χ. ελαιούχοι σπόροι, μεμβράνες κακάου, ριζίδια βύνης Εφόσον λαμβάνονται απευθείας από: i) φυσική επεξεργασία, συμπεριλαμβανομένης της αφυδάτωσης, της ψύξης και της άλεσης, ii) εκχύλιση με νερό ή με όξινα ή/και αλκαλικά διαλύματα, iii) ζύμωση. Πριονίδια και θρύμματα ξύλου Από ξύλο που δεν έχει υποστεί χημική επεξεργασία μετά την υλοτόμηση Κομποστοποιημένοι φλοιοί δένδρων Από ξύλο που δεν έχει υποστεί χημική επεξεργασία μετά την υλοτόμηση Τέφρα ξύλου Από ξύλο που δεν έχει υποστεί χημική επεξεργασία μετά την υλοτόμηση Μαλακά φυσικά φωσφορικά ορυκτάα- Προϊόντα που προσδιορίζονται στο σημείο 7 του παραρτήματος Ι.Α.2 του κανονισμού λεσμένα (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) όσον αφορά τα λιπάσματα, 7. Περιεκτικότητα σε κάδμιο κατώτερη ή ίση προς 90 mg/kg P205 Φωσφορικό αργίλιο-ασβέστιο Προϊόν που προσδιορίζεται στο σημείο 6 του παραρτήματος IA.2. του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003, Περιεκτικότητα σε κάδμιο κατώτερη ή ίση προς 90 mg/kg P205 Χρήση περιορισμένη στα αλκαλικά εδάφη (ph> 7,5) Σκωρίες αποφωσφατώσεως Προϊόν που προσδιορίζεται στο σημείο 1 του παραρτήματος IA.2. του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 Ακατέργαστα άλατα καλίου ή καϊνίτης Προϊόν που προσδιορίζεται στο σημείο 1 του παραρτήματος IA.3. του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 Θειικό κάλιο το οποίο περιέχει ενδεχο- Προϊόν που παράγεται από ακατέργαστο καλιούχο άλας με φυσική διαδικασία εκχύλισης μένως άλας μαγνησίου και που είναι δυνατό να περιέχει και άλατα μαγνησίου Βινάσση και εκχυλίσματα βινάσσης Εξαιρούνται οι αμμωνιακές βινάσσες Ανθρακικό ασβέστιο (κρητίδα, μάργα, Μόνο φυσικής προέλευσης αλεσμένος ασβεστόλιθος, βελτιωτικό της Βρετάνης, φωσφορικός ασβεστόλιθος, κλπ.) Ανθρακικό μαγνήσιο και ασβέστιο Μόνο φυσικής προέλευσης π.χ. μαγνησίτης, αλεσμένο μαγνήσιο, ασβεστόλιθος Θειικό μαγνήσιο (κισερίτης) Μόνο φυσικής προέλευσης Διάλυμα χλωριούχου ασβεστίου Θεραπεία φυλλώματος μηλιών μετά τον εντοπισμό έλλειψης ασβεστίου Θειικό ασβέστιο (γύψος) Προϊόντα που προσδιορίζονται στο σημείο 1 του παρατήματος ΙΔ. του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003. Μόνο φυσικής προέλευσης Βιομηχανική άσβεστος για παραγωγή Υποπροϊόν παραγωγής ζάχαρης από ζαχαρότευτλα ζάχαρης Βιομηχανική άσβεστος από παραγωγή Βιομηχανική άσβεστος από παραγωγή αλατιού σε κενό ζάχαρης Στοιχειακό θείο Προϊόντα που προσδιορίζονται στο παράρτημα IΔ.3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 Ιχνοστοιχεία Ανόργανα μικροθρεπτικά στοιχεία που απαριθμούνται στο μέρος Ε του παραρτήματος Ι του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 Χλωριούχο νάτριο Αποκλειστικά από ορυκτά άλατα. Σκόνη πετρωμάτων και άργιλοι (1) ΕΕ L 304 της 20.7.2002, σ. 1. ΔΗΩ • 21 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II Παρασιτοκτόνα — προϊόντα φυτοπροστασίας αναφερόμενα στο άρθρο 5 παράγραφος 1 Σημειώσεις: A: τα οποία επιτρέπονται βάσει του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2092/91 και η έγκρισή τους ανανεώθηκε με το άρθρο 16 παράγραφος 3 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 B: Πρόσθετες ύλες που επιτρέπονται βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 1. Ουσίες φυτικής ή ζωικής παραγωγής Έγκριση Α Α Α Α Α Α Α Α Α Ονομασία Αζαδιραχτίνη που λαμβάνεται από την Azadirachta indica (δένδρο Neem) Κηρός μελισσών Ζελατίνη Υδρολυόμενες πρωτεΐνες Περιγραφή, απαιτήσεις σύνθεσης, όροι χρήσης Εντομοκτόνο Παράγοντας κλαδέματος Εντομοκτόνο Προσελκυστικό, μόνο σε επιτρεπόμενες εφαρμογές σε συνδυασμό με άλλα κατάλληλα προϊόντα αυτού του καταλόγου Λεκιθίνη Μυκητοκτόνο Φυτικά έλαια (π.χ. έλαιο μέντας ή δυό- Εντομοκτόνο, ακαρεοκτόνο, μυκητοκτόνο και αναστολέας της βλάστησης σμου, έλαιο πεύκου, έλαιο καρύου του κυμινοειδούς) Παρασκευάσματα με βάση πυρεθρίνες Εντομοκτόνο που εξάγονται από το Chrysanthemum cinerariaefolium Κάσσια που λαμβάνονται από το Quassia Εντομοκτόνο, απωθητικός παράγων (εντομοαπωθητικό) amara Ροτενόνη που λαμβάνεται από Derris Εντομοκτόνο spp, και Loncho-carpus spp και Cubé et Terphrosia spp 2. Μικροοργανισμοί που επιτρέπονται για βιολογική καταπολέμηση των παρασίτων και ασθενειών Έγκριση Α Ονομασία Περιγραφή, απαιτήσεις σύνθεσης, όροι χρήσης Μικροοργανισμοί (βακτήρια, ιοί και μύκητες)) 3. Ουσίες που παράγονται από μικροοργανισμούς Έγκριση Α Ονομασία Spinosad Περιγραφή, απαιτήσεις σύνθεσης, όροι χρήσης Εντομοκτόνο Μόνο όταν λαμβάνονται μέτρα για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου από βασικά παράσιτα και την ελαχιστοποίηση του κινδύνου από την ανάπτυξη αντοχής 4. Ουσίες που πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε παγίδες ή/και σε εξατμιστήρες Έγκριση Α Α Α Ονομασία Όξινο φωσφορικό αμμώνιο Φερομόνες Περιγραφή, απαιτήσεις σύνθεσης, όροι χρήσης Μόνο σε παγίδες Προσελκυστικό, αναστολέας σεξουαλικής δράσης, μόνο σε παγίδες και εξατμιστήρες Πυρεθρινοειδή (μόνο δ-μεθρίνη και λ- Εντομοκτόνο, μόνο σε παγίδες με προσδιορισμένους προσελκυστικούς παράγοντες κυαλοθρίνη) Μόνο κατά των Batrocera olea και Ceratitis capitata Wied. 22 • ΔΗΩ 5. Παρασκευάσματα επιφανειακής εφαρμογής μεταξύ των καλλιεργούμενων φυτών Έγκριση Α Ονομασία Περιγραφή, απαιτήσεις σύνθεσης, όροι χρήσης Φωσφορικός σίδηρος [ορθοφωσφορικός Μαλακιοκτόνο σίδηρος (III)] 6. Άλλες ουσίες από παραδοσιακή χρήση της βιολογικής γεωργίας Έγκριση Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Α Ονομασία Περιγραφή, απαιτήσεις σύνθεσης, όροι χρήσης Χαλκός υπό μορφή υδροξειδίου του Μυκητοκτόνο μέχρι 6 χιλιόγραμμα χαλκού ανά εκτάριο ετησίως χαλκού, οξυχλωριούχου χαλκού, όξινου Για τις πολυετείς καλλιέργειες, τα κράτη μέλη μπορούν, κατά παρέκκλιση της προηθεϊκού χαλκού (τριβασικός), οξειδίου του γούμενης παραγράφου, να επιτρέψουν υπέρβαση του ορίου των 6 χλγ. χαλκού σε ένα χαλκού, οκτανικού χαλκού δεδομένο έτος, υπό τον όρο ότι η πραγματικά χρησιμοποιούμενη συνολική ποσότητα σε περίοδο 5 ετών, η οποία αποτελείται από αυτό το έτος και τα προηγούμενα τέσσερα έτη, δεν υπερβαίνει τα 30 χιλιόγραμμα. Αιθυλένιο Ωρίμαση (αποπρασινισμός) μπανανών, ακτινιδίων και κάκι· ωρίμαση εσπεριδοειδών μόνο ως τμήμα στρατηγικής για την πρόληψη των ζημιών από τη μύγα των φρούτων στα εσπεριδοειδή· ανθική επαγωγή του ανανά· αναστολή της βλάστησης γεωμήλων και κρεμμυδιών. Πυρεθρινοειδή (μόνο δ-μεθρίνη και λ- Εντομοκτόνο, μόνο σε παγίδες με προσδιορισμένους προσελκυστικούς παράγοντες κυαλοθρίνη) Μόνο κατά των Batrocera olea και Ceratitis capitata Wied. Άλατα λιπαρών οξέων με κάλιο (μαλακό Εντομοκτόνο σαπούνι) Αργιλοκάλιο (θειικό αργίλιο) (Καλινί- Επιβραδυντικό της ωρίμανσης της) Θειική άσβεστος (πολυθειούχο ασβέ- Μυκητοκτόνο, εντομοκτόνο, ακαρεοκτόνο στιο) Παραφινέλαιο Εντομοκτόνο, ακαρεοκτόνο Ορυκτέλαια Εντομοκτόνο, μυκητοκτόνο Μόνο σε οπωροφόρα δένδρα, αμπέλια, ελαιόδενδρα και τροπικές καλλιέργειες (όπως μπανάνες) Υπερμαγγανικό κάλιο Μυκητοκτόνο, βακτηριοκτόνο Μόνο σε οπωροφόρα δένδρα, ελαιόδενδρα και αμπέλια Άμμος χαλαζία Εντομοαπωθητικό Θείο Μυκητοκτόνο, ακαρεοκτόνο, εντομοαπωθητικό 7. Άλλες ουσίες Έγκριση Ονομασία Α Υδροξείδιο του ασβεστίου Α Όξινο ανθρακικό κάλιο Περιγραφή, απαιτήσεις σύνθεσης, όροι χρήσης Μυκητοκτόνο. Μόνο σε οπωροφόρα δένδρα, και στα φυτώρια αυτών, για τον έλεγχο της Nectria galligena ΔΗΩ • 23 εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα σύμφωνα με τον Κανονισμό 834/2007 Των Μιχάλη Παπαηλιάκη και Μανώλη Πονηρού ΟΥΣΙΕΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΠΥΡΕΘΡΟ Το Πύρεθρο θεωρείται το αρχαιότερο φυσικό οργανικό εντομοκτόνο. Ο Αρμένιο Jumtikoff διαπίστωσε, τη δεκαετία του 1820, ότι φυλές του Καυκάσου χρησιμοποιούσαν μία πολύ αποτελεσματική εντομοκτόνο σκόνη που παρασκεύαζαν από τα άνθη ειδών του γένους Chrysanthemum. Το 1850 άρχισε να χρησιμοποιείται και στη Γαλλία. (Ε. Καπετανάκης 2004). Οι φυσικές πυρεθρίνες προέρχονται από φυτά του γένους Chrysanthemum της οικογένειας Compositae και παρουσιάζουν εντομοτοξικές και ακαροτοξικές ιδιότητες. Δρούν στο νευρικό σύστημα των εντόμων, παρεμποδίζοντας την μετάδοση των νευρικών σημάτων στο συναπτικό χάσμα. Σύγκριτικά με τα συνθετικά εντομοκτόνα αποικοδομούνται σε μικρότερο χρονικό διάστημα (48 ώρες) σε φυσικές, αβλαβείς ουσίες. Επιπλέον, λίγες ώρες μετά τον ψεκασμό τους έχουν χάσει την έντονη δραστικότητα τους. Οι φυσικές πυρεθρίνες αποτελούν εξαίρετο εντομοκτόνο για οικιακή χρήση, λόγω της χαμηλής τοξικότητα τους για τον άνθρωπο. Εκτός, όμως, από τα έντομα υγειονομικής σημασίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν, με άριστα αποτελέσματα, για καταπολέμηση εντόμων αποθηκών και καλλιέργειών (αφίδες, θρίπες, λεπιδόπτερα κ.α.). Πίνακας 1. Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία τη φυσική πυρεθρίνη Ημ/νία ‘Εγκρισης Εμπορικό ‘Ονομα Εγγυημένη σύνθεση Ποσοστό δραστικού συστατικού Κάτοχος ‘Εγκρισης Κατηγορία 18/6/2007 PIRESAN pyrethrins 1.86% β/ο COPYR S.P.A. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 12/3/2008 AQUAPY pyrethrins 3% β/ο BAYER ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 12/3/2008 ΠΥΡΕΘΡΟ ΒΙΟΡΥΛ 5 SC pyrethrins 5% β/ο ΒΙΟΡΥΛ Α.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 26/3/2008 QUARK 2.5 EC pyrethrins 2.5% β/ο ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 17/6/2008 BIOFIX 1,86 EC pyrethrins 1.86% β/ο ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 17/6/2008 YPSILON PLUTO 1,86 EC pyrethrins 1.86% β/ο ΥΨΙΛΟΝ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 17/6/2008 ECOTHRIN pyrethrins 1.86% β/ο DELTA GAMMA AGRO Α.Β.Ε.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 18/8/2008 MottoGAT pyrethrins 5% β/ο GAT MICROENCAPSULATION AG ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 19/12/2008 PARAPIN 5 SC pyrethrins 5% β/ο ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ Φάσμα δράσης: 1. Εσπεριδοειδή: γκρέιπ φρουτ, λεμόνια, μανταρινιά, πορτοκάλια Αφίδες: Aphis gossypii 2. Πυρηνόκαρπα: δαμασκηνιά, κερασιά, βερικοκιά, ροδακινιά, κορομηλιά Αφίδες: Myzus persicae 3. Αμπέλι Ευδεμίδα: Lobesia botrana Τζιτζικάκι: Εmpoasca vitis 4. Τομάτα υπαίθρου και θερμοκηπίου Αλευρώδεις:Trialeurodes vaporariorum, Bemisia tabaci 24 • ΔΗΩ 5. Μελιτζάνα υπαίθρου και θερμοκηπίου Δορυφόρος της πατάτας: Leptinotarsa decemlineatα 6. Πατάτα Δορυφόρος της πατάτας: Leptinotarsa decemlineata 7. Καλλωπιστικά Θρίπες: Thrips tabaci Αλευρώδεις: Trialeurodes vaporariorum, Bemisia tabaci Αφίδες 8. Ελιά Δάκος: Bactrocera oleae Πυρηνοτρήτης: Prays oleae διαφόρων φυτών. Έχουν εντομοκτόνο, εντομοαπωθητική, ακαρεοκτόνο και μυκητοκτόνο δράση. Χρησιμοποιούνται και σαν αναστολείς βλάστησης. Είναι αποτελεσματικά εναντίον των ωιδίων, των αφίδων, των κοκκοειδών κ.α. ΡΟΤΕΝΟΝΗ Η Ροτενόνη θεωρείται αξιόλογο φυσικό εντομοκτόνο στομάχου και επαφής. Έχει ταχεία διάσπαση, κυρίως όταν επιδρούν διάφοροι παράγοντες όπως φως και τα αλκάλια. Στη χώρα μας δεν υπάρχουν εμπορικά σκευάσματα με δραστική ουσία τη ροτενόνη. Θανατώνουν τα έντομα προκαλώντας ασφυξία η οποία οφείλεται στη διείσδυση σταγονιδίων ελαίου μέσω των στιγμάτων και φραγής των τραχειών. Η μυκητοκτόνος δράση τους οφείλεται στην παρεμπόδιση εκβλάστησης των σπορίων και στη δημιουργία μιας προστατευτικής μεμβράνης που παρεμποδίζει την είσοδο του παθογόνου. Στη χώρα μας δεν υπάρχουν εμπορικά σκευάσματα με δραστική ουσία κάποιο φυτικό έλαιο. ΑΖΑΔΙΡΑΧΤΙΝΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΝΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ. Η αζαδιραχτίνη είναι από τα νεότερα φυτικά εντομοκτόνα. Εξάγεται από το δένδρο Azadirachta indica (Neem) το οποίο κατάγεται από την Ινδία. Στα έντομα παρεμποδίζει τη βιοσύνθεση της εκδυσόνης, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η ολοκλήρωση του βιολογικού τους κύκλου. Στη χώρα μας δεν υπάρχουν εμπορικά σκευάσματα με δραστική ουσία την αζαδιραχτίνη. ΚΑΣΙΑ Η δραστική ουσία Quassia παράγεται από εκχύλιση ξύλου των τροπικών φυτών Picrassma excelsa και Quassia Amara, που φύονται στην Jamaica και στις Δυτικές Ινδίες. Στη χώρα μας δεν υπάρχουν εμπορικά σκευάσματα με δραστική ουσία από εκχύλισμα κάσιας. ΦΥΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ Α. Εντομοπαθογόνα βακτήρια Περισσότερα από 90 είδη βακτηρίων φαίνεται να έχουν εντομοπαθογόνες ιδιότητες, αλλά μόνο μερικά από αυτά έχουν μελετηθεί και αξιολογηθεί (Φ.Γραβάνης 2008). Τα βακτηριακά σκευάσματα που υπάρχουν στο εμπόριο διαφέρουν ως προς τη δράση τους στα διάφορα έντομα. Η πρωτεΐνη τους είναι αδιάλυτη στο νερό και ασταθής σε αλκαλικά μέσα. Έτσι, όταν έρχεται σε επαφή με τα αλκαλικά υγρά του πεπτικού συστήματος των προνύμφες των εντόμων διασπάται σε μικρότερα μόρια που προκαλούν διάρρηξη των τοιχωμάτων του μεσέντερου, διαταραχή της οσμωτικής ισορροπίας, παράλυση των στοματικών μορίων και διακοπή της διατροφής. Δεν είναι τοξικά προς άλλους οργανισμούς και έτσι θεωρούνται ασφαλή για χρήση στη γεωργία. Το βακτήριο που χρησιμοποιείται για παραγωγή σκευασμάτων φυτοπροστασίας είναι το Bacillus thurigiensis. Τα φυτικά έλαια (μέντας, δυόσμου, πεύκου κ.α.) εξάγονται από καρπούς, σπόρους και άλλα μέρη ΔΗΩ • 25 Πίνακας 2. Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία πρωτεΐνη από το βακτήριο B.Thurigiensis Ημ/νία Εγκρισης Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία 26/3/1999 XENTARI WG bacillus thuringiensis var. aizawai, ως δ-Endotoxin 3% β/β BASF Ελλάς Α.Β.Ε.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 BACTOSPEINE WP bacillus thuringiensis var. kurstaki (abts-351) 3.2% β/β ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 24/2/1986 DIPEL 16000 IU/MGR WP bacillus thuringiensis var. kurstaki (abts-351) 3.2% β/β ΕΥΘΥΜΙΑΔΗ Κ&Ν ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 17/8/1995 FORAY 48 SU bacillus thuringiensis var. kurstaki (abts-351) 2.2% β/β ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 18/7/1996 BACTECIN D bacillus thuringiensis var. kurstaki (abts-351), ως δ-Endotoxin 0.2% β/β 24/7/1996 DIPEL 32000 IU bacillus thuringiensis var. kurstaki (abts-351), ως δ-Endotoxin 6.4% β/β ΕΥΘΥΜΙΑΔΗ Κ&Ν ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 4/12/1998 DIPEL 8 L bacillus thuringiensis var. kurstaki (abts-351) 3.5% β/β ΕΥΘΥΜΙΑΔΗ Κ&Ν ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 29/2/2000 ARP WP bacillus thuringiensis var. kurstaki (abts-351), ως δ-Endotoxin 6.4% β/β 8/2/2006 BACTOSPEINE WG bacillus thuringiensis var. kurstaki (abts-351), ως δ-Endotoxin 6.4% β/β ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 7/3/2006 BOLAS B.T. bacillus thuringiensis var. kurstaki (abts-351), ως δ-Endotoxin 6.4% β/β SIPCAM ΕΛΛΑΣ Μ.ΕΠΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 20/10/2006 ASTREL 6,4 WP bacillus thuringiensis var. kurstaki(abts-351), ως δ-Endotoxin 6.4% β/β Biotechnologie B.T. Srl ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 22/9/2003 BACILLUS THURINGIENSIS bacillus thuringiensis var. kurstaki (eg-2348), ως var. Kurstaki ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ δ-Endotoxin 32000 WP 6.5% β/β 11/10/2004 CORDALENE bacillus thuringiensis var. kurstaki (eg-2348), ως δ-Endotoxin 7.5% β/β LANCES LINK ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 21/4/2008 LEPINOX PLUS WP bacillus thuringiensis var. kurstaki (eg-2348), ως δ-Endotoxin 15% β/β INTRACHEM ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 17/8/1995 AGREE WP bacillus thuringiensis var. kurstaki (gc-91), ως δEndotoxin 3.8% β/β Syngenta Hellas Α.Ε.Β.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 29/3/2002 BATHURIN 16000 WP bacillus thuringiensis var. kurstaki (pb-54), ως δEndotoxin 3.2% β/β ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 10/4/2002 BACTOIL SC bacillus thuringiensis var. kurstaki(pb-54), ως δEndotoxin 1.5% β/β 10/4/2007 AMCOBAC bacillus thuringiensis var. kurstaki (pb-54), ως δEndotoxin 6.4% β/β ΥΒΡΙΔΙΑ ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 5/5/2008 BATHIKUR 1000 DP bacillus thuringiensis var. kurstaki (pb-54) Serotype 3a3b 0.2% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 5/5/2008 BACTOGRIN bacillus thuringiensis var. kurstaki (pb-54) Serotype 3a3b 0.2% β/β D E LTA G A M M A AG RO ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ Α.Β.Ε.Ε. 5/5/2008 BELTHIRUL 32000 WP bacillus thuringiensis var. kurstaki (pb-54), ως δEndotoxin 6.4% β/β PROBELTE S.A ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 18/8/2008 DELFIN WG bacillus thuringiensis var. kurstaki (sa-11), ως δEndotoxin 6.4% β/β ΝΤΥ ΠΟΝΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 9/6/1998 NOVODOR SC bacillus thuringiensis var. tenebrionis 3% β/ο ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 26 • ΔΗΩ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ Φάσμα δράσης Πυρηνοτρήτης: prays olea 7. Λαχανικά: τομάτα, πιπεριά, μελιτζάνα, κουνουπίδι, λάχανο, μαρούλι, μπάμια, αγκινάρα, πράσα Πιερίδα: Pieris brassicae Σκόρος των κραμβοειδών Προνύμφες φυλλώματος: Mamestra spp. Plutella manulipennis Acrolepia assectella Πράσινο σκουλήκι: Helliothis armigera 8. Βαμβάκι Πράσινο σκουλήκι: Helliothis armigera Ρόδινο σκουλήκι: pectinophora gossypiella 9. Καλαμπόκι Πυραλίδα: Ostrinia nubilalis Πράσινο σκουλήκι: Heliothis armigera Σεζάμια: Sesamia nonagroides, S. cretica 10. Καπνός Πράσινο σκουλήκι: Heliothis armigera 11. Καλλωπιστικά Φυλλοφάγες και ανθοφάγες προνύμφες 1. Επεριδοειδή: γκρέιπ φρουτ, λεμόνια, μανταρινιά, πορτοκαλιά, κιτριά. Ανθοτρήτης: Prays citri 2. Ακρόδρυα: αμυγδαλιά, φουντουκια, φυστικιά Φυλλοδέτες: Archis rosanus, A. podanus Φυλλοφάγες κάμπιες Υπονομευτές: Hyponomeuta padellus, H. malinellus 3. Μηλοειδή: μηλιά, αχλαδιά Φυλλοδέτες: Archips rosanus, A. Podanus Φυλλοφάγες κάμπιες 4. Πυρηνοκαρπα: βερυκοκιά, κερασιά, ροδακινιά, δαμασκηνιά Ανάρσια: Αnarsia lineatella Φυλλοδέτες: Αrchis rosanus, A.podanus Φυλλοφάγες κάμπιες Υπομονευτές: Hyponomeuta padellus, M. Malinellus 5. Αμπελι Ευδεμίδα: Polychrosis botrana Κογχυλίδα: Eupoecilia ambiguella Προνύμφες φυλλώματος: Mamestra spp κ.λπ. 6. Ελιά Β. Εντομοπαθογόνοι μύκητες Η δράση των μυκήτων ξεκινά με την επαφή ενός σπορίου με το σώμα του εντόμου. Μετά την εκβλάστηση του σπορίου, ο βλαστικός σωλήνας τρυπά τον σκελετό, αποικίζοντας το έντομο και προκαλώντας του το θάνατο. Πίνακας 3. Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία το μύκητα Beauveria bassiana. Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Λήξη Εγκρισης Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία NATURALIS SC Βeauveria bassiana 7.16% β/ο 31/12/2010 INTRACHEM ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ BOTANIGARD 10,7 SC Βeauveria bassiana 10.735% β/ο 31/12/2012 FUTURECO BIOSCIENCE S.L. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ Φάσμα δράσης Τομάτα Αλευρώδης:Trialeurodes vaporarium, Bemisia tabaci Θρίπας: Frankliniela occidentalis, Thrips tabaci Πιπεριά Αλευρώδης: Trialeurodes vaporarium, Bemisia tabaci Θρίπας: Frankliniela occidentalis, Thrips tabaci Φράουλα Τετράνυχος: Tetranychus urticae Ροδακινιά Μύγα της Μεσογείου: Ceratitis capitata Εσπεριδοειδή Μύγα της Μεσογείου: Ceratitis capitata Κερασιά Μύγα των κερασιών: Rhagoletis cerasi Πίνακας 4 .Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία το μύκητα Lecanicillimum muscarium. . Εμπορικό Ονομα MYCOTAL Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Lecanicillimum muscarium (ve6), ως strain Ve 6 % β/β Λήξη Εγκρισης 28/3/2011 Κατηγορία ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ Φάσμα δράσης Τομάτα θερμοκηπίου Αλευρώδης: Trialeurodes vaporariorum, Bemisia tabaci Αγγούρι θερμοκηπίου Αλευρώδης: Trialeurodes vaporariorum Θρίπας Καλιφόρνιας: Francliniella occidentalis Καλλωπιστικά θερμοκηπίου Θρίπες: Thrips sp. Τριανταφυλλιά θερμοκηπίου Αλευρώδης: Trialeurodes vaporariorum ΔΗΩ • 27 Κάτοχος Εγκρισης Koppert B.V. Γ. Εντομοπαθογόνοι ιοι. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν 3 σκευάσματα που περιέχουν τον ιό CpGV και συνιστώνται για την καταπολέμηση της καρπόκαψας των Μηλοειδών (Cydia Pomonella). Πίνακας 5: Εμπορικά φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία εντομοπαθογόνους ιούς.. Ημ/νία Εγκρισης Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία 17/10/2006 MADEX SC cydia pomonella granulosis virus (cpgv) 1% β/ο ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 4/11/2008 CARPOVIRUSINE 2000 cydia pomonella granulosis virus (cpgv) % β/ο Arysta ΕΛΛΑΣ Ε.Π.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 23/10/2008 VIRGO SC cydia pomonella granulosis virus (cpgv) % β/ο SIPCAM SPA ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 3. ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΥΚΗΤΩΝ ΜΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΔΡΑΣΗ A.CONTANS WG Aποτελείται από σπόρια του μύκητα Coniothyrium minitans. Ο μύκητας έχει δράση ενάντια σε διαχειμάζοντα σκληρώτια των μυκήτων Sclerotinia sclerotiorum και Sclerotinia minor. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολύ μεγάλο εύρος καλλιεργειών. Τα σπόρια του C.minitans βλαστάνουν σε υγρό έδαφος. Πίνακας 6. Εμπορικά φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία το μυκητα Coniothyrium minitans. Ημ/νία Εγκρισης 26/3/2008 Εμπορικό Ονομα CONTANS WG Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Λήξη Εγκρισης Coniothyrium minitans 31/12/2013 Χώρα Κατηγορία ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ Β. AQ 10 Το AQ 10 είναι μυκητοκτόνο φυσικής απομόνωσης του Ampelomyces quasqualis, ενός φυσικού παράσιτου του ωιδίου. Με τη βοήθεια της υγρα- σίας δημιουργούνται συνθήκες κατά τις οποίες το AQ10 επικρατεί του ωιδίου παρασιτώντας το. Πίνακας 7. Εμπορικά φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία το μυκητα Αmpelomyces quisqualis.. Εμπορικό Ονομα AQ 10 WG Εγγυημένη Σύνθεση Αmpelomyces quisqualis Ποσοστό % 58% β/β Λήξη Εγκρισης 31/3/2015 Φάσμα δράσης Αμπέλι Ωίδιο: Uncinla necator Φράουλα Ωίδιο: Sphaerotheca pannosa Τομάτα, πιπεριά, μελιτζάνα Ωίδιο: Leveillula taurica Κάτοχος Εγκρισης INTRACHEM BIO ITALIA SPA Κατηγορία ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ Κολοκυνθοειδή: αγγούρι, κολοκυθάκι, κολοκύθα, πεπόνι, καρπούζι Ωίδιο: Sphaerotheca fuliginea, Erysiphe cichoracearum Τριανταφυλλιά Ωίδιο: Sphaerotheca pannosa 4. ΟΥΣΙΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΣΠΙΝΟΣΑΝΤ άλλους, χερσαίους ωφέλιμους οργανισμούς. Το Σπινοσαντ είναι ένα αποτελεσματικό, φυσικής προέλευσης εντομοκτόνο που παράγεται από τη ζύμωση του βακτηρίου saccharospora spinosa. Ως προς το μηχανισμό δράσης έχει βρεθεί ότι στοχεύει στο νευρικό σύστημα των εντόμων. Οι σπινοσίνες προσκολλώνται σε πρωτεϊνικές υπομονάδες των υποδοχέων της ακετυλοχολίνης. Αποτέλεσμα της δράσης αυτής είναι η διατάραξη της κανονικής μετάδοσης των νευρικών σημάτων. Είναι αποτελεσματικό σε ευρύ φάσμα εντόμων όπως λεπιδόπτερα, κολεόπτερα, θρίπες, ημίπτερα και δίπτερα σε διάφορες καλλιέργειες. Είναι επίσης αποτελεσματικό για τον έλεγχο παρασίτων υγειονομικής σημασίας, εκτοπαρασίτων παραγωγικών ζώων, τερμιτών και μυρμηγκιών. Είναι πολύ τοξικό στους υδρόβιους οργανισμούς αλλά έχει μικρή τοξικότητα σε 28 • ΔΗΩ Πίνακας 8 . Εμπορικά φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία το Spinosad. Ημ/νία Εγκρισης Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία 24/8/2009 SUCCESS 0,24 CB spinosad 0.024% β/ο Dow AgroSciences Export SAS ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝO 13/5/2008 LASER 480 SC spinosad 48% β/ο Dow Agrosciences Export SAS ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝO 5. ΠΑΡΑΦΙΝΕΛΑΙΑ Τα παραφινέλαια παράγονται από την απόσταξη ακάθαρτου πετρελαίου και περιέχουν συνήθως υψηλό ποσοστό ακόρεστων ναφθενίων, ολεφίνων και αρωματικών υδρογονανθράκων. Πολτοί που έχουν υψηλό μη θειούμενο υπόλειμμα μπορούν να χρησιμοποιούνται ως θερινοί πολτοί, ενώ οι μέτρια ραφιναρισμένοι πολτοί χρησιμοποιούνται ως χειμερινοί πολτοί και μόνο σε φυλλοβόλα δένδρα που βρίσκονται σε λήθαργο. Τα παραφινέλαια δρουν στα αυγά, τις προνύμφες και τα ακμαία των εντόμων, προκαλώντας ασφυκτικές καταστάσεις, λόγω διεισδύσεως σταγονιδίων ελαίου μέσω των στιγμάτων και εμφράξεως των τραχείων. Πίνακας 9 Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία παραφινέλαια. Ημ/νία Εγκρισης Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία 19/6/1980 ΔΕΝΔΡΟΞΑΛ paraffin oil 80% β/ο ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ Α.Ε. 30/3/1981 SUN OIL 11 E EC paraffin oil 99.1% β/β ΕΥΘΥΜΙΑΔΗ Κ&Ν ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 30/3/1981 SUN OIL 7E EC paraffin oil 99.1% β/β ΕΥΘΥΜΙΑΔΗ Κ&Ν ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 MEDOPAZ paraffin oil 80% β/β ΑΛΦΑ ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΕΦΟΔΙΑ ΑΕBΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 15/4/1992 TRIONA 81 EW paraffin oil 81% β/β BASF Ελλάς Α.Β.Ε.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 17/8/1995 SPRAYPROVER 92 EC paraffin oil 92% β/ο ΥΨΙΛΟΝ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 25/10/2000 ΧΕΛΛΟΝΑ EC paraffin oil 98,5% β/β ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 17/1/2002 SUMMER OIL paraffin oil 95% β/β ΥΨΙΛΟΝ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 17/1/2002 PARAFFINIC OIL-AGROLOGY 98 OL paraffin oil 98% β/ο AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 14/3/2002 LUBRAN paraffin oil 72% β/ο ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 4/2/2003 SCORPION 98,5 EC paraffin oil 98.5% β/β ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 14/3/2003 PRIMOIL 81 EW paraffin oil 81% β/β 14/6/2003 ΘΕΡΙΝΟΣ ΠΟΛΤΟΣ ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ 98,5 EC paraffin oil 98.5% β/β ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 22/9/2003 PARAFFINIC MINERAL OIL-AGROTECHNICA 95 EC paraffin oil 95% β/β ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 22/9/2003 ΘΕΡΙΝΟΣ ΠΟΛΤΟΣ-ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ paraffin oil 98.8% β/β 22/9/2003 ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΣ ΠΟΛΤΟΣ- ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ paraffin oil 98.8% β/β 2/3/2004 PARAFFINIC OIL 80% EC-ΙΝΑΓΚΡΟ paraffin oil 80% β/β 19/1/2005 KAYAK EC paraffin oil 98.8% β/β 29/7/2005 ARB’ HIVER 96,9 EC paraffin oil 96.9% β/β ΦΥΤΟΡΓΚΑΝ ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 14/2/2006 BIOLID 80 EW paraffin oil 80% β/β SIPCAM ΕΛΛΑΣ Μ.ΕΠΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 19/12/2006 LAGOON 98,8 EC paraffin oil 98.8% β/β ΕΛΛΑΓΡΕΤ ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 28/1/2008 RUBINOL 11E paraffin oil 96.9% β/β SIPCAM SPA ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 30/1/2008 CATANE paraffin oil 96.9% β/β TOTAL FLUIDES ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 28/1/2008 RUBINOL 7E paraffin oil 96.3% β/β SIPCAM SPA ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 30/1/2008 CITROLE paraffin oil 96.3% β/β TOTAL FLUIDES ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 12/3/2008 AMCOIL 98,8 EC paraffin oil 98.8% β/β ΥΒΡΙΔΙΑ ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 12/3/2008 SUPPORT EC paraffin oil 98.5% β/β ΧΕΛΛΑΓΚΡΙ Α.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ ΙΝΑΓΚΡΟ ΕΠΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ ΔΗΩ • 29 26/3/2008 PARAFFINIC OIL - ΙΝΑΓΚΡΟ 98,5 EC paraffin oil 98.5% β/β ΙΝΑΓΚΡΟ ΕΠΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 5/5/2008 TREENOL 80 EW paraffin oil 80% β/β OXON Italia SpA ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 5/5/2008 OVISPRAY EC paraffin oil 96.9% β/β BASF Ελλάς Α.Β.Ε.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 17/6/2008 KEYNOIL EC paraffin oil 96.62% β/β INDUSTRIAL QUIMICA KEY S.A. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 18/8/2008 TRIONA 78 EW paraffin oil 78% β/β BASF Ελλάς Α.Β.Ε.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 18/8/2008 TRIONA 96 EC paraffin oil 96% β/β BASF Ελλάς Α.Β.Ε.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 23/10/2008 ΘΕΡΙΝΟΣ ΠΟΛΤΟΣ-MAGMA paraffin oil 80% β/β MAGMA ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΙΣΡΟΕΣ Ε.Π.Ε. ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 23/12/2008 PARAFFINIC MINERAL OIL - N. ΚΕΚΡΙΔΗΣ 96,9 EC paraffin oil 96.9% β/β ΚΕΚΡΙΔΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 23/12/2008 PARAFFINIC OIL-ΡΙΤΣΟΣ 98 ΕC paraffin oil 98% β/β Ρίτσος Παντελής ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ Φάσμα δράσης 1. Εσπεριδοειδή: γκρέιπ φρουτ, λεμονιά, μανταρινιά, πορτοκαλιά, φράπα Κόκκινη ψώρα: Aodiella aurantii Ψευδόκοκκος: Planococus citri Λεκάνιο: Saisetia olea Άσπρη ψώρα: Aspidiotus nerii Μαυρη ψώρα: Parlatoria zizyphi Αλλα κοκκοείδη: Chrysompalus dictyospermi, Pericerya purchase, Ceroplastes rusci, C.sinensis, Mytilococcus beckii, Coccus hespe Τετράνυχοι: Panonychus citri, Tetranychus urticea, Eriophyes sheldoni, Aculus pelecassi Αλευρώδεις: Dialeurodes citri, Aleurothixus floccosus 2. Μηλοειδή: μηλιά, αχλαδιά Ψώρα Σαν Ζοζε: Quadraspidiotus perniciοsus Παρλατόρια: Parlatoria oleae Βαμβακάδα: Pseudalacaspis pentagona Μυτιλόμορφη ψώρα: Lepidosaphes ulmi Σταχτιά ψώρα: Epidiaspis leperii Φυλλοδέτες: Archis rosanus, A.podanus Τετράνυχοι: Tetraychus urticae, Panonycus ulmi, Bryobia rubrioculus Ψύλλα: Psylla sp Αφίδες: Eriosoma laningerum, Aphis pomi, Dysaphis piri, D. plantaginea 3. Πυρηνόκαρπα: βερυκοκιά, κερασιά, ροδακινιά, νεκταρινιά, δαμασκηνιά 6. ΥΠΕΡΜΑΓΓΑΝΙΚΟ ΚΑΛΙΟ Είναι μια ανόργανη ουσία εξαιρετικά οξειδωτική. Η χρήση του υπερμαγγανικού καλίου συνιστάται όταν δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί θειάφι. Δεν βρέθηκαν εμπορικά σκευάσματα με δραστικό συστατικό υπερμαγγανικό κάλιο. Ψώρα Σαν Ζοζε: Quadraspidiotus perniciοsus Βαμβακάδα: Pseudalacaspis pentagona Σφαιρολεκάνιο: Sphaerolecanium prunastri Παρλατόρια: Parlatoria oleae Μυτιλόμορφη ψώρα: Lepidosaphes ulmi Αφίδες: Myzus persicae Aphis spp Φυλλοδέτες: Archis rosanus, A.podanus Ακάρεα: Tetranychus spp., Bryobia praetiosa Aculus spp. Προνύμφες εντόμων. 4. Ελιά Λεκάνιο: Saissetia oleae Ασπιδιωτός: Aspidiotus nerii Παρλατόρια: Parlatoria oleae Πολίνια: Pollinia pollini Μυτιλόμορφη ψώρα: Lepidosaphes ulmi Βαμβακάδα: Euphyllura olivina Προνύμφες εντόμων 5. Καλλωπιστικά Κοκκοείδη: Parlatoria spp., Aspidiotus spp., Diaspis spp., Saissetia oleae, Icerya purchasi, Ceroplastes sinensis, Pseudocossus spp Φυλλορύκτες: Napticulla centifoliera spp., Hyponomeuta malinellus, Leucoptera spp. Φυλλοδέτες: Totrix spp. Αφίδες: Aphis spp. Σαν γεωργικό φάρμακο έχει σχεδόν μηδενική επιβάρυνση στο περιβάλλον, πολύ χαμηλή τοξικότητα για τα θηλαστικά, τα ψαριά, τις μέλισσες και την άγρια χλωρίδα και πανίδα. Χρησιμοποιείται προληπτικά για την αντιμετώπιση των ωιδίων σε πολλές καλλιέργειες (αμπέλι, οπωροφόρα, κηπευτικά κ.α.). 7. ΘΕΙΟ Το θειο είναι ένα αμέταλλο στερεό χημικό στοιχείο, γνωστό από την αρχαιότητα. Είναι το ένατο κατά σειρά σε αφθονία χημικό στοιχείο στο σύμπαν. 30 • ΔΗΩ Το θειο εξαχνώνεται εύκολα σε θερμό και ξηρό περιβάλλον και δρα με τους ατμούς. Η αποτελεσματικότητα του αυξάνει όσο αυξάνει και η θερμοκρασία, μέχρι όμως το όριο των 30οC. Σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες προκαλεί φυτοτοξικότητα, ενώ σε χαμηλές (κάτω των 20οc) η αποτελεσματικότητα του είναι ελάχιστη. Μερικές κατηγορίες φυτών, όπως τα κολοκυνθοειδή και τα μηλοειδή είναι πολύ ευαίσθητα στο θειο. Οι μορφές που συναντάται στη αγορά είναι: σκόνη για επίπαση, βρέξιμη σκόνη συμπυκνωμένο εναιώρημα κ.α. Όσον αφορά τον μηχανισμό δράσης του, τo πιθανότερο είναι ότι το θειο δεσμεύει τα ηλεκτρόνια της αναπνευστικής αλυσίδας στο επίπεδο του σύμπλοκου ΙΙΙ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη διακοπή της κανονικής ροής των ηλεκτρονίων προς το μοριακό οξυγόνο. Έτσι, όταν το θειο υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες, το ποσό των ηλεκτρονίων εκμηδενίζεται, επειδή τα ηλεκτρόνια χρησιμοποιούνται για την αναγωγή του θειου, αντί να χρησιμοποιηθούν για το οξυγόνο.Προκαλείται, λοιπόν,θάνατος των κυττάρων λόγω της μη παραγωγής ενέργειας. (Ζιώγας – Μάρκογλου 2007). Πίνακας 10. Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία το θείο. Ημ/νία Εγκρισης Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία 4/2/1982 MICROTHIOL SPECIAL 80 WP sulphur 80% β/β CEREXAGRI S.A.S. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 KUMULUS S 80 WG sulphur 80% β/β BASF Ελλάς Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/2/1981 ΘΕΙΟΧΑΛΚΙΝΗ 1 DP sulphur 40% β/β ΕΛΛΑΓΡΕΤ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 ΘΕΙΟ-ΧΑΛΚΟΣ ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΑ 40/4 DP sulphur 40% β/β ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΑ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 4/2/1982 ΘΕΙΟΧΑΛΚΟΣ ΣΕΓΕ 2.8/40 DP sulphur 40% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/7/1980 ΘΕΙΟΧΑΛΚΟΥΧΟ-ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ 2,8/40 DP sulphur 40% β/β ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ, ΣΗΦΗΣ ΜΠΡΕΔΟΛΟΓΟΣ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 13/4/1981 ΘΕΙΟ SULPHUR HELLAS 96 DP sulphur 96% β/β SULPHUR HELLAS ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 9/7/1984 FLUIDOSOUFRE 99 DP sulphur 99% β/β CEREXAGRI S.A.S. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 25/11/1985 ΘΕΙΟ United Phosphorus Ltd 98 DP sulphur 98% β/β United Phosphorus Ltd ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/8/1985 ZAN 80 WP sulphur 80% β/β ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 7/4/1992 ΘΕΙΟΧΑΛΚΟΣ-ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ 4/40, DP sulphur 40% β/β ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 4/7/1996 BIOSULF 96 DP sulphur 96% β/β ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 6/6/1997 WETTASUL 96 DP sulphur 96% β/β SULPHUR MILLS LIMITED ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/6/1997 COSAVET 80 WG sulphur 80% β/β SULPHUR MILLS LIMITED ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 5/5/1998 ΘΕΙΟ-HEADLAND 72 SC sulphur 72% β/ο Headland Agrochemicals Ltd. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 19/7/1999 SULFOLAC 80 WG sulphur 80% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 2/11/1999 GIALLO PRIMOSOLE 93 DP sulphur 93% β/β ZANUCCOLI Industria Zolfi Srl ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 19/11/1999 FLOSUL 72 SC sulphur 72% β/ο SULPHUR MILLS LIMITED ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 29/2/2000 SULFOMAT 96 DP sulphur 96% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 29/2/2000 THIOVIT 80 WG sulphur 80% β/β Syngenta Hellas Α.Ε.Β.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 7/4/2000 SULFEX 80 WP sulphur 80% β/β ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 27/6/2000 SULFYL 80 WP sulphur 80% β/β GREENFARM ΧΗΜΙΚΑ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 3/10/2000 SULFOMAT 80 WG sulphur 80% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/9/2001 GOLDSULF 80 WP sulphur 80% β/β ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 28/11/2001 ΘΕΙΟ-Β.Φ.Λ. 96 DP sulphur 96% β/β 13/12/2001 SULPHUR AFEPASA 650 SC sulphur 65% β/ο AFEPASA AZUFRERA Y FERTILIZANTES PALLARES S.A ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/11/2002 THIOQUIM 80 WG sulphur 80% β/β GOMENSORO QUIMICA S.A., ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/12/2002 SULPHUR CIECH 80 WP sulphur 80% β/β DELTA GAMMA AGRO Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 22/1/2003 LAINZUFRE 80 WG sulphur 80% β/β LAINCO S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 10/6/2003 SILVANUS 80 WG sulphur 80% β/β SELECTIS Productos Para Agricultura S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 8/1/2004 ZAPPY 96 DP sulphur 96% β/β MULINI DI ZOLFO ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΔΗΩ • 31 28/6/2004 SULPHUR AFEPASA 80 WP sulphur 80% β/β AFEPASA AZUFRERA Y FERTILIZANTES PALLARES S.A ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 6/7/2004 ΑΜΠΕΛΟΧΑΛΚΙΝΗ 4/40 DP sulphur 40% β/β AGROTECHNICA Ο.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/5/2005 FRAME 80 WG sulphur 80% β/β ΕΛΛΑΓΡΕΤ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/1/2006 SULPHUR ZOLFINDUSTRIA 96 DP sulphur 96% β/β ZOLFINDUSTRIA S.R.L. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/4/2006 HELIOSOUFRE 70 SC sulphur 70% β/ο ACTION PIN S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/7/2006 ΘΕΙΟ-ΧΑΛΚΟΣ ΦΑΡΜΑ-XHM 40/4 DP sulphur 40% β/β ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/11/2006 SULFUR AFEPASA 96 DP sulphur 96% β/β AFEPASA AZUFRERA Y FERTILIZANTES PALLARES S.A ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 13/12/2006 SOFREVAL 80 WG sulphur 80% β/β Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/2/2007 ORCA 80 WG sulphur 80% β/β ΒΙΟΓΕΝΕΣΗ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/2/2007 ORCA 80 WP sulphur 80% β/β ΒΙΟΓΕΝΕΣΗ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 27/2/2007 ZAN 80 WG sulphur 80% β/β ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 30/4/2007 ZAN 72 SC sulphur 72% β/ο ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/7/2007 AZUPEC 80 WP sulphur 80% β/β SAPEC AGRO SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 12/12/2007 SULFEX GOLD 80 WG sulphur 80% β/β EXCEL INDUSTRIES (EUROPE) NV ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/1/2008 THIOSPERSE 80 WG sulphur 80% β/β ΠΑΝΑΓΚΡΟ, ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΡΙΤΣΟΣ & ΣΙΑ Μ.ΕΠΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 28/1/2008 ΧΕΛΛΑΘΕΙΟΝ 80 WG sulphur 80% β/β ΧΕΛΛΑΓΚΡΙ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/3/2008 ZAN 96 DP sulphur 96% β/β ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 12/3/2008 SULPHUR ZOLFINDUSTRIA 80 WP sulphur 80% β/β ZOLFINDUSTRIA S.R.L. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/10/2008 ZOLVIS 80 WG sulphur 80% β/β RDP O.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 30/10/2008 AZUPEC 80 WG sulphur 80% β/β SAPEC AGRO SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 2/12/2008 ZOLVIS 96 DP sulphur 96% β/β RDP O.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/12/2008 PENNTHIOL 80 WG sulphur 80% β/β CEREXAGRI S.A.S. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/12/2008 AZUFRIL 98,5 DP sulphur 98.5% β/β SAPEC AGRO SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/12/2008 SULPHUR AFEPASA 72 SC sulphur 72% β/ο AFEPASA AZUFRERA Y FERTILIZANTES PALLARES S.A ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 29/12/2008 SULFUR AFEPASA 80 WG sulphur 80% β/β AFEPASA AZUFRERA Y FERTILIZANTES PALLARES S.A ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 15/1/2009 ECOSULF 80 WG sulphur 80% β/β ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 15/1/2009 SULPHUR-DGA 80 WG sulphur 80% β/β DELTA GAMMA AGRO Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ Φάσμα δράσης 1. Μηλιά, αχλαδιά Ωίδιο: Podosphaera leucotricha Φουζικλάδιο: Venturia inaequalis 2. Βερικοκιά, ροδακινιά Ωίδιο: Sphaerotheca pannosa 3. Αμπέλι Ωίδιο: Uncinula necator Ερίνωση: Eriophyes vitis 4. Τομάτα, μελιτζάνα, πιπεριά Ωίδιο: Leveillula taurica 5. Κολοκυνθοειδή: αγγουριά, κολοκυθιά, πεπονιά, καρπουζιά Ωίδιο: Erysiphe cichoracearum, Sphaerotheca Fuliginea 6. Τριανταφυλλιά Ωίδιο: Sphaerotheca pannosa cu και ατοζικό αριθμό 29. Ο χαλκός χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια για την αντιμετώπιση αρκετών μυκητολογικών και βακτηριακών προβλημάτων όπως περονόσπορος, συψηριζίες, σκωριάσεις σε πληθώρα καλλιεργειών. Τη δράση του χαλκού διαπίστωσε πρώτος ο Γάλλος Millardet ο οποίος παρατήρησε ότι μερικοί παραγωγοί στην περιοχή Bordeaux για να αποθαρρύνουν τους περαστικούς από την κλοπή σταφυλιών ψέκαζαν τα πρέμνα που ήταν δίπλα στους δρόμους με μείγμα θειικού χαλκού και ασβέστου. Αυτά τα πρέμνα παρατήρησε ο Millardend ότι είχαν μικρότερη προσβολή από τον περονόσπορο της αμπέλου (plamospara viticola). 8. ΧΑΛΚΟΣ Ο χαλκός είναι ένα μεταλλικό χημικό στοιχείο μετάπτωσης, με σύμβολο 32 • ΔΗΩ Ο μηχανισμός δράσης του χαλκού δεν έχει διευκρινισθεί απόλυτα ακόμα και σήμερα. Το δραστικό συστατικό είναι το ιόν cu+2, το οποίο ελευθερώνεται με αργό ρυθμό από το ψεκαστικό διάλυμα. Στο εσωτερικό των κυττάρων συγκεντρώνονται ποσότητες βαρέων μετάλλων, όπως είναι και το cu+2, τα οποία είναι απαραίτητα για ορισμένες ενζυμικές αντιδράσεις σε μικρές ποσότητες. Όταν όμως συσσωρευτούν μεγάλες ποσότητες προκαλούν τοξικότητα στον μύκητα.. Στην αγορά σήμερα υπάρχουν πολλά σκευάσματα με δραστική ουσία τον χαλκό σε μορφή βρέξιμης σκόνης, συμπυκνωμένου αιωρημάτος κ.α. (θεικός χαλκος, οξυχλωριούχος χαλκός, βορδιγάλειος πολτός κ.α.) σε διάφορες περιεκτικότητες. Α. Τριβασικός θειικός χαλκός. Πίνακας 11. Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστκή ουσία τον τριβασικό θειικό χαλκό Ημ/νία Εγκρισης Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία 2/11/1999 CUPROXAT 19 SC copper sulfate, tri-basic, σε Cu 19% β/ο NUFARM GmbH &, Co KG ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/2/2007 CUPROFIX ULTRA 40 WG copper sulfate, tri-basic, σε Cu 40% β/β CEREXAGRI S.A.S. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/8/2008 TRI-MASTER 19 SC copper sulfate, tri-basic 19.3% β/ο AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ Φάσμα δράσης 1. Εσπεριδοειδή: γκρέιπφρουτ, λεμόνια, μανταρινιά, πορτοκαλία, κιτριά, φράπα. Κορυφοξήρα: Phoma tracheiphila Σεπτορίωση: Septoria spp. Φυτόφθορα καρπών: Phytophthora spp. Προσβολή κλαδίσκων, φύλλων και καρπών: Pseudomonas syringae 2. Μηλοειδή Φουζικλάδιο: Venturia inaequalis Σεπτορίωση: Septoria spp. Φαιά σήψη: Sclerotinia laxa Βακτηρίωση: Pseudomonas syringae Βακτηριακό κάψιμο: Erwinia amylovora 3. Πυρηνόκαρπα: βερυκοκιά, κερασιά, ροδακινιά, δαμασκηνιά. Φαιά σήψη: Sclerotinia laxa 4. Αμπέλι Περονόσπορος: Plasmopara viticola Ανθράκνωση: Elsinoe ampelina Βακτηριώσεις 5. Ελιά Κυκλοκόνιο: Cycloconium oleaginum Γλοιοσπόριο: Gloeosporium olivarum Καρκίνωση: Pseudomonas savastanoi 6. Λαχανικα Περονόσπορος: Peronospora spp. Σεπτορίωση: Septoria spp. Ανθράκνωση: Colletotrichum spp. Κλαδοσπορίωση: cladosporium spp Κερκοσπορίωση: cercospora beticola Βακτηριώσεις 7. Ζαχαρότευτλα Κερκοσπορίωση: cercospora beticola Β. Βορδιγάλειος πολτός Η πιο γνωστή ανόργανη ένωση χαλκού. Προέρχεται από την αντίδραση του θειικού χαλκού και του υδροξειδίου του ασβεστίου σε υδάτινο περιβάλλον. Ο Millardet τo 1882 παρατήρησε πρώτος τη δράση του βορδιγάλειου πολτού. Σήμερα χρησιμοποιείται προληπτικά εναντίων του περονόσπορου της πατάτας και της αμπέλου, στο φουζικλάδιο της μηλιάς κ.α. Η σημαντική προστατευτική δράση του βορδιγάλειου πολτού εναντίων των μυκήτων οφείλεται τόσο σε χημικές ιδιότητες που έχει όπως η σταθερότητα και η υπολειμματική διάρκεια, όσο και στις φυσικές όπως η προκλητικότητα η εξαπλωτικότητα κ.α. Πίνακας 12. Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία το βορδιγάλειο πολτό Ημ/νία Εγκρισης 4/2/1982 Εμπορικό Ονομα CUPROFIX M WP 4/2/1982 Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία calcium copper sulfate, σε Cu 17% β/β CEREXAGRI S.A.S. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ calcium copper sulfate, σε Cu 21% β/β ΝΤΥ ΠΟΝΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/9/1981 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ CEREXAGRI 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΑΛΦΑ ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΕΦΟΔΙΑ ΑΕBΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 12/7/1982 ΧΑΛΚΟΜΑΚ WP calcium copper sulfate, σε Cu 17% β/β ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 20/9/1990 CUPERTINE SUPER WP calcium copper sulfate, σε Cu 19.32% β/β ΝΤΥ ΠΟΝΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 3/12/1991 POLTIGLIA CAFFARO 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ISAGRO HELLAS Μ.ΕΠΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 3/12/1991 ΒΟΡΔΙΓΑΛΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ-ΕΛΛΑΓΡΕΤ 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/6/1996 COPPERPLUS 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΔΗΩ • 33 2/10/1997 CALDO BORDELES VALLES 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β 13/10/1997 SEGEZAN 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/9/1998 ΧΕΛΛΑΒΟΡ 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 28/9/1998 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ GREENFARM 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β 12/10/1998 BORDELESA 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 12/10/1998 BORD 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 4/12/1998 BLUERAM 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β 30/12/1998 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ-AGROSEED 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β calcium copper sulfate, σε Cu 5% β/β GREENFARM ΧΗΜΙΚΑ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 30/12/1998 ΓΕΩΦΑΡΜ ΑΕΒΕ GREENFARM ΧΗΜΙΚΑ A.E. ALAPIS ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/2/1999 BORDO MIX 25 WP calcium copper sulfate, σε Cu 25% β/β ΑΝΟΡΓΚΑΧΗΜ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/2/1999 P.B. MANICA 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΓΑΒΡΙΗΛ Σ. ΔΗΜ. & ΣΙΑ ΕΠΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 3/10/2000 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 7/3/2001 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ 20 calcium copper sulfate, σε Cu WP 20% β/β 24/1/2002 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ ΤΕΧΝΟΦΑΡΜ 20 calcium copper sulfate, σε Cu WP 20% β/β 17/5/2002 BORDOPHYT 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β 3/7/2002 CUPROFIX DISPERSS 20 WG calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΑΛΦΑ ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΕΦΟΔΙΑ ΑΕBΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 1/8/2002 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ ΙΝΑΓΚΡΟ 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΙΝΑΓΚΡΟ ΕΠΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 5/11/2002 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ ΑΓΡΟΧΗΜΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ calcium copper sulfate, σε Cu 20 WP 20% β/β ΑΓΡΟΧΗΜΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 22/1/2003 COPPERGAN 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β 23/7/2003 Caldo Bordeles Valles 20 WG calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β 18/12/2003 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ D.G.A. 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β 18/12/2003 ΒΟΡΔΙΓΑΛΕΙΟΣ ΠΟΛΤΟΣ ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ 20 WP calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/9/2005 BORDO 20 WG calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ALINTRA S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 7/3/2006 BORDELESA 20 SC calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/ο AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ Α.Β.Ε.Ε. 20/6/2006 BORDO MIX 25 WG calcium copper sulfate, σε Cu 25% β/β Industrias Quimicas Del Valles ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ SA 3/7/2006 BORDO MIX 20 SC calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/ο Industrias Quimicas Del Valles ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ SA 18/10/2006 BORD 20 WG calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β AGROTECHNICA Ο.Β.Ε.Ε. 30/5/2007 BORDELESA 20 WG calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ Α.Β.Ε.Ε. 14/9/2007 POLTIGLIA CAFFARO 20 WG calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β ISAGRO HELLAS Μ.ΕΠΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 12/3/2008 MANIFLOW 12,4 SC calcium copper sulfate, σε Cu 12.4% β/ο MANICA Sp.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/3/2008 COPPERPLUS 20 WG calcium copper sulfate, σε Cu 20% β/β MANICA Sp.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 34 • ΔΗΩ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΤΕΧΝΟΦΑΡΜ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΑΝΟΡΓΚΑΧΗΜ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ Φάσμα δράσης 1. Εσπεριδοειδή: γκρέιπφρουτ, λεμόνια, μανταρινιά, πορτοκαλία, κιτριά, φράπα Κορυφοξήρα: Phoma tracheiphila Προσβολή κλαδίσκων, φύλλων και καρπών: Pseudomonas syringa 2. Αμυγδαλιά Κορύνεο: Stigmina carpophila 3. Καρυδιά: Ανθράκνωση: Marsonina juglandis 4. Μηλιά Φουζικλάδιο: Venturia inaequalis 5. Πυρηνόκαρπα: βερυκοκιά, κερασιά, ροδακινιά, δαμασκηνιά. Εξώασκος: Taphrina deformans Κορύνεο: Stigmina carpophila Φαιά σήψη: Sclerotinia laxa 6. Αμπέλι Περονόσπορος: Plasmopara viticola Ανθράκνωση: Elsinoe ampelina 7. Ελιά Κυκλοκόνιο: Cycloconium oleaginum Γλοιοσπόριο: Gloeosporium olivarum Καρκίνωση: Pseudomonas savastanoi 8. Λαχανικά: κρεμμύδι, πιπεριά, αγγουριά, κολοκυθιά, πεπονιά, καρπουζιά, κουνουπίδι, λάχανο, σπανάκι, σέλινο, φασολιά Περονόσπορος: Peronospora spp. Σεπτορίωση: Septoria spp. Ανθράκνωση: Colletotrichum spp. Βακτηριώσεις 9. Τοματα Περονόσπορος: Phytophthora ifenstans Βακτηριακή κηλίδωση: Xanthomonas campestris 10. Πατάτα Περονόσπορος: Phytophthora ifenstans 11. Ζαχαρότευτλα Κερκοσπορίωση: Cercospora baticola 12. Καλλωπιστικά Περονόσπορος: Peronospora spp Σεπτορίωση: Septoria spp. Φυτόφθορα: Phytophthora spp. Γ. Οξυχλωριούχος χαλκός Προστατευτικό μυκητοκτόνο και βακτηριοκτόνο, το οποίο παρεμποδίζει την αρχική προσβολή των φυτών. Παρεμβαίνει στο ενζυμικό σύστημα των σπορίων και του μυκηλίου. Χρησιμοποιείται ευρύτατα ως υποκατάστατο του βορδιγάλειου πολτού, διότι δεν προϋποθέτει την προσθήκη υδροξειδίου της ασβέστου. Ο οξυχλωριούχος χαλκός είναι λιγότερο φυτοτοξικός από τον βορδιγάλειο πολτό και έχει πιο επωφελή χρήση, κυρίως, όταν πρόκειται να ψεκαστούν είδη και ποικιλίες στις οποίες ο βορδιγάλειος πολτός δρα ανασταλτικά στην αύξηση της βλάστησης.. Τα εμπορικά σκευάσματα του οξυχλωριούχου χαλκού διαφέρουν μεταξύ τους ως προς την περιεκτικότητα του σαν δραστική ουσία αλλά και ως προ τη μορφή. Πίνακας 13. Εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία τον οξυχλωριούχο χάλκο. Ημ/νία Εγκρισης Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία 19/1/1984 MICERAM 32/11,4 WP copper oxychloride, σε Cu 11.4% β/β AGROTECHNICA Ο.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/2/1981 ΘΕΙΟΧΑΛΚΙΝΗ 1 DP copper oxychloride, σε Cu 4% β/β ΕΛΛΑΓΡΕΤ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 ΚΟΥΠΡΑΧΛΩΡ 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ALINTRA S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 ΘΕΙΟ-ΧΑΛΚΟΣ ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΑ 40/4 DP copper oxychloride, σε Cu 4% β/β ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΑ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 4/2/1982 ΘΕΙΟΧΑΛΚΟΣ ΣΕΓΕ 2.8/40 DP copper oxychloride, σε Cu 2.8% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/7/1980 ΘΕΙΟΧΑΛΚΟΥΧΟ-ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ 2,8/40 DP copper oxychloride, σε Cu 2.8% β/β ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ, ΣΗΦΗΣ ΜΠΡΕΔΟΛΟΓΟΣ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 CUPRAVIT OB 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β GREENFARM ΧΗΜΙΚΑ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 ΚΟΥΠΡΟΛ 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β MAT INVESTMENT HOLDING S.L. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 20/7/1983 ΓΕΩΧΑΛΚΟΣ 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ, ΣΗΦΗΣ ΜΠΡΕΔΟΛΟΓΟΣ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 ΧΑΛΚΟΡΑΛ 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΑ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 10/1/1984 COURE Valles 50 WP copper oxychloride, σε C 50% β/β Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/2/1980 CUPRIN 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ISAGRO HELLAS Μ.ΕΠΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/7/1980 ΟΞΥΧΛΩΡΙΟΥΧΟΣ ΧΑΛΚΟΣ ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ copper oxychloride, σε Cu 50 WP 50% β/β ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/7/1980 ΟΞΥΧΛΩΡΙΟΥΧΟΣ ΧΑΛΚΟΣ-ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ copper oxychloride, σε Cu 35 WP 35% β/β ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/7/1980 ΓΕΩΧΑΛΚΟΣ 35 WP 35% β/β ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ, ΣΗΦΗΣ ΜΠΡΕΔΟΛΟΓΟΣ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/8/1985 ΟΞΥΧΛΩΡΙΟΥΧΟΣ ΧΑΛΚΟΣ - ΑΓΡΟΧΗΜΙΚΑ copper oxychloride, ως 50% β/β ΚΡΗΤΗΣ 50 WP οξυχλωριούχος χαλκός ΑΓΡΟΧΗΜΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ copper oxychloride, σε Cu ΔΗΩ • 35 4/11/1988 ΚΟΠΕΡΙΛ 35 WP copper oxychloride, σε Cu 35% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 31/1/1990 ΟΞΥΧΛΩΡ 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ΕΛΛΑΓΡΕΤ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 31/1/1990 CUPRAFOR 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β HIDROGLOBAL TECNOLOGIA DEL AGUA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ S.A. 7/4/1992 ΘΕΙΟΧΑΛΚΟΣ-ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ 4/40, DP copper oxychloride, σε Cu 4% β/β ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 1/6/1993 NUCOP 50 WG copper oxychloride, σε Cu 50% β/β PHOENIX-DEL SRL ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 10/2/1995 CUPROSSINA 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ISAGRO SPA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 15/5/1995 CUPROSTAR 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β IQV AGRO ESPANA S.L. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 15/5/1995 CHECK 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β AGROTECHNICA Ο.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 16/6/1995 OXYRAM 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β RIEGOS IBERIA REGABER S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 11/7/1995 OXYPLUS 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β AGRΙPLUS LTD ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 11/4/1996 ΚΟΠΕΡΙΛ 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/2/1997 COUPRADIN 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/2/1997 TAIREL C 4-33 WP copper oxychloride, σε Cu 33% β/β FMC Chemical Sprl ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 6/6/1997 ΠΡΟΧΑΛΚ 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ΠΡΟΦΑΡΜ ΑΕΒΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 14/9/1998 CULIN 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/2/1999 copper oxychloride, σε Cu 39.75% β/β DU PONT DE NEMOURS FRANCE S.A.S. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/2/1999 copper oxychloride, σε Cu 40% β/β ΑΝΟΡΓΚΑΧΗΜ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/2/1999 COURE FLOW 52 SC copper oxychloride, σε Cu 52% β/ο Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/3/1999 PASTA CAFFARO 38,25 SC copper oxychloride, σε Cu 38.25% β/ο ISAGRO SPA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ copper oxychloride, σε Cu 39.75% β/β MANICA Sp.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 2/11/1999 14/9/2000 RAMSIDE 50 WP 29/5/2001 ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ copper oxychloride, σε Cu 27/7/2001 ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΟΞΥΧΛΩΡΙΟΥΧΟΣ ΧΑΛΚΟΣ ΤΕΧΝΟΦΑΡΜ copper oxychloride, σε Cu 50 WP 50% β/β ΤΕΧΝΟΦΑΡΜ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ copper oxychloride, σε Cu 40% β/β IQV ITALIA S.R.L. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/12/2001 11.4% β/β 24/1/2002 ΟΞΥΧΛΩΡΙΟΥΧΟΣ ΧΑΛΚΟΣ D.G.A. 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β DELTA GAMMA AGRO Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 7/11/2006 Ridomil Gold Plus 42,5 WP copper oxychloride, σε Cu 40% β/β Syngenta Hellas Α.Ε.Β.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 12/9/2002 copper oxychloride, σε Cu 39.75% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/11/2002 copper oxychloride, σε Cu 39.75% β/β ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 31/10/2006 MELODY COMPACT WP copper oxychloride, σε Cu 20.3% β/β BAYER ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 22/1/2003 OXIBLUE 50 WP copper oxychloride, σε Cu 50% β/β AGROSEED ΚΑΝΔΗΛΙΔΗ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/4/2003 FORUM 6/40 WP copper oxychloride, σε Cu 40% β/β BASF Ελλάς Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 22/9/2003 COURE VALLES 50 WG copper oxychloride, σε Cu 50% β/β Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/12/2003 copper oxychloride, σε Cu 15% β/β Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 2/3/2004 copper oxychloride, σε Cu 39.75% β/β ΝΤΥ ΠΟΝΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 6/7/2004 ΑΜΠΕΛΟΧΑΛΚΙΝΗ 4/40 DP copper oxychloride, σε Cu 4% β/β AGROTECHNICA Ο.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/8/2005 COUPRADIN 52 SC copper oxychloride, σε Cu 52% β/ο AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 10/8/2005 COUPRADIN 70 SC copper oxychloride, σε Cu 70% β/ο AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/9/2005 CURENOX 50 WG copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ALINTRA S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 20/10/2005 copper oxychloride, σε Cu 11.4% β/β Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 10/11/2005 copper oxychloride, σε Cu 39.75% β/β SIPCAM SPA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 8/2/2006 copper oxychloride, σε Cu 39.75% β/β OXON Italia SpA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 36 • ΔΗΩ 20/6/2006 COURE FLOW 38 SC copper oxychloride, σε Cu 38% β/ο Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 20/6/2006 COURE FLOW 70 SC copper oxychloride, σε Cu 70% β/ο Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/7/2006 ΘΕΙΟ-ΧΑΛΚΟΣ ΦΑΡΜΑ-XHM 40/4 DP copper oxychloride, σε Cu 4% β/β ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/10/2006 CHECK 50 WG copper oxychloride, σε Cu 50% β/β AGROTECHNICA Ο.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ copper oxychloride, σε Cu 39.75% β/β Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/11/2006 14/2/2007 ZETARAM 30 SC copper oxychloride, σε Cu 30% β/ο SIPCAM ΕΛΛΑΣ Μ.ΕΠΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 10/4/2007 COUPRADIN XP 35 SC copper oxychloride, σε Cu 35% β/ο AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 10/5/2007 COUPRADIN XP 35 WG copper oxychloride, σε Cu 35% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 14/9/2007 NEORAM 37,5 WG copper oxychloride, σε Cu 37.5% β/β ISAGRO SPA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/1/2008 COUPRADIN XP 50 WG copper oxychloride, σε Cu 50% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/1/2008 VITARAM 30 SC copper oxychloride, σε Cu 30% β/ο OXON Italia SpA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ copper oxychloride, σε Cu 40% β/β ALINTRA S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ copper oxychloride, σε Cu 50% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ copper oxychloride, σε Cu 39.75% β/β ΝΤΥ ΠΟΝΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/1/2008 30/1/2008 ΚΟΠΕΡΙΛ 50 WG 23/12/2008 Φάσμα δράσης 1. Εσπεριδοειδή: γκρέιπ φρουτ, λεμόνια, μανταρινιά, πορτοκαλία, κιτριά, φράπα. Κορυφοξήρα: Phoma tracheiphila Σεπτορίωση: Septoria spp. Φυτόφθορα καρπών: Phytophthora spp. 2. Μηλοειδή Φουζικλάδιο: Venturia inaequalis Σεπτορίωση: Septoria spp. Φαιά σήψη: Sclerotinia laxa Βακτηρίωση: Pseudomonas syringae Βακτηριακό κάψιμο: Erwinia amylovora 3. Πυρηνόκαρπα: βερυκοκιά, κερασιά, ροδακινιά, δαμασκηνιά, βυσσινιά, νεκταρινιά. Εξώασκος: Taphrina deformans Κορύνεο: Stigmina carpophila Φαιά σήψη: Sclerotinia laxa Βακτηριακό έλκος: Pseudomonas spp. 4. Αμπέλι Περονόσπορος: Plasmopara viticola Ανθράκνωση: Elsinoe ampelina 5. Λαχανικά: κρεμμύδι, πιπεριά, αγγουριά, κολοκυθιά, πεπονιά, καρπουζιά, κουνουπίδι, λάχανο, σπανάκι, σέλινο, φασολιά Περονόσπορος: Peronospora spp. Σεπτορίωση: Septoria spp. Ανθράκνωση: Colletotrichum spp Κλαδοσπωρίωση: Cladosporium fulvum 6. Τομάτα Περονόσπορος: Phytophthora ifenstans Βακτηριακή κηλίδωση: Xanthomonas campestris 7. Πατάτα Περονόσπορος: Phytophthora infestans Ανθράκνωση: Colletotrichum atramentarium 8. Ζαχαρότευτλα Κερκοσπορίωση: Cercospora beticola Δ. Υδροξείδιο του χαλκού Πίνακας 14. Εγκεκριμένα φυτοπροσταυευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία το υδροξείδιο του χαλκού. Ημ/νία Εγκρισης Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία 17/7/1980 CUPRAVIT 35 WP copper hydroxide, σε Cu 35% β/β GREENFARM ΧΗΜΙΚΑ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 29/6/1992 KOCIDE 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β ΝΤΥ ΠΟΝΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 1/6/1993 BLUE SHIELD 50 WG copper hydroxide, σε Cu 50% β/β PHOENIX-DEL SRL ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 16/6/1995 FUNGURAN-OH 30 SC copper hydroxide, σε Cu 30% β/ο SPIESS-URANIA CHEMICALS GmbH ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 11/7/1995 HIDROCOB 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β INDUTURIST SL ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 4/7/1996 CHAMP 36,3 SC copper hydroxide, σε Cu 36.3% β/ο NUFARM GmbH &, Co KG ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 6/6/1997 YPER 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β VECTOR AGRO Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 26/3/1999 OXIDRATO CAFFARO 27 SC copper hydroxide, σε Cu 27% β/ο ISAGRO SPA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 28/6/2004 COPPERCIDE 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β GREENFARM ΧΗΜΙΚΑ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 19/7/1999 XYDROCOURE 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β ΑΝΟΡΓΚΑΧΗΜ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 2/11/1999 BLUE SHIELD 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β PHOENIX-DEL SRL ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 7/4/2000 CURACOP 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 14/9/2000 FULCOPP 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β IQV AGRO PORTUGAL S.A ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ ΔΗΩ • 37 3/10/2000 COPPERHY 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β I.Q.V. Italia S.r.l. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 20/8/2001 COPPERBLAU-N 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β ΝΙΤΡΟΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/9/2001 HYDROX 19 SL copper hydroxide, σε Cu 19% β/ο ΓΕΩΦΑΡΜ ΑΕΒΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/9/2001 CUPRICO 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β ΕΛΛΑΓΡΕΤ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/1/2002 XYDROCOURE 36 SC copper hydroxide, σε Cu 36% β/ο Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/1/2002 HYDRORAM 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β RIEGOS IBERIA REGABER S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 25/6/2002 FUNGURAN-OH 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β SPIESS-URANIA CHEMICALS GmbH ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/12/2002 ΥΔΡΟΞΕΙΔΙΟ ΧΑΛΚΟΥ ΙΝΑΓΚΡΟ 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β ΙΝΑΓΚΡΟ ΕΠΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 12/2/2003 CHAMP 37,5 WG copper hydroxide, σε Cu 37.5% β/β NUFARM GmbH &, Co KG ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 10/12/2003 XYDROCOURE 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β Industrias Quimicas Del Valles SA ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/12/2003 KOCIDE 2000 35 WG copper hydroxide, σε Cu 35% β/β ΝΤΥ ΠΟΝΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/12/2003 CHAMPION 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β NUFARM GmbH &, Co KG ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/12/2003 FANCY 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/6/2004 ΥΔΡΟΞΕΙΔΙΟ ΧΑΛΚΟΥ ΤΕΧΝΟΦΑΡΜ 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β ΤΕΧΝΟΦΑΡΜ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 27/6/2005 MACC Super 36 SC copper hydroxide, σε Cu 36% β/ο NUFARM S.A.S ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 5/12/2005 HELIOCUIVRE 40 SC copper hydroxide, σε Cu 40% β/ο ACTION PIN S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 18/10/2006 OXYDROL 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 20/10/2006 JADE 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 21/11/2006 KOCIDE OPTI 30 WG copper hydroxide, σε Cu 30% β/β ΝΤΥ ΠΟΝΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 12/2/2007 CORONA 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/7/2007 CURSIVO 20 WG copper hydroxide, σε Cu 20% β/β PHOENIX-DEL SRL ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/7/2007 CURSIVO 20 SC copper hydroxide, σε Cu 20% β/ο AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/7/2007 CURACOP XT 25 WG copper hydroxide, σε Cu 25% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 24/7/2007 CURACOP XT 25 SC copper hydroxide, σε Cu 25% β/ο AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 10/9/2007 ATTALOS 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β GREENFARM ΧΗΜΙΚΑ A.E. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 14/9/2007 PANCOP 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β Ρίτσος Παντελής ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/1/2008 CURACOP 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 30/1/2008 CORONA 36 SC copper hydroxide, σε Cu 36% β/ο ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 30/1/2008 COPPAN 25 WG copper hydroxide, σε Cu 25% β/β PHOENIX-DEL SRL ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 30/1/2008 CURACOP XT 50 WG copper hydroxide, σε Cu 50% β/β AGROLOGY ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Α.Β.Ε.Ε. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 25/2/2008 VITRA 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β ALINTRA S.A. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 25/2/2008 HYDROMICRON 50 WP copper hydroxide, σε Cu 50% β/β ΥΒΡΙΔΙΑ ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 5/5/2008 ΥΔΡΟΞΕΙΔΙΟ ΧΑΛΚΟΥ ΦΥΤΟΡΓΚΑΝ 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β ΦΥΤΟΡΓΚΑΝ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 2/6/2008 CORONA 30 WG copper hydroxide, σε Cu 30% β/β ΣΕΓΕ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/6/2008 OXYDROL 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β ΑΓΚΡΟΦΑΡΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 17/6/2008 JADE 30 WG copper hydroxide, σε Cu 30% β/β ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 14/7/2008 HidroStar 40 WG copper hydroxide, σε Cu 40% β/β I.Q.V. Italia S.r.l. ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 30/9/2008 HYDRO BLUE 20 WG copper hydroxide, σε Cu 20% β/β ΥΒΡΙΔΙΑ ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ 23/10/2008 FANCY 50 WG copper hydroxide, σε Cu 50% β/β ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ ΑΒΕΕ ΜΥΚΗΤΟΚΤΟΝΟ Φάσμα δράσης 1. Εσπεριδοειδή: γκρέιπ φρουτ, λεμόνια, μανταρινια, πορτοκαλία Κορυφοξήρα: Phoma tracheiphila Σεπτορίωση: Septoria spp. Φυτόφθορα καρπών: Phytophthora spp. Ανθράκνωση: Colletotrichum gloeosporioides Προσβολή κλαδίσκων, φύλλων και καρπών: Pseudomonas syringae 2. Μηλοειδή Φουζικλάδιο: Venturia inaequalis 38 • ΔΗΩ Σεπτορίωση: Septoria spp. Φαιά σήψη: Sclerotinia laxa Βακτηρίωση: Pseudomonas syringae Βακτηριακό κάψιμο: Erwinia amylovora 3. Πυρηνόκαρπα: βερυκοκιά, κερασιά, ροδακινιά, δαμασκηνιά, βυσσινιά, νεκταρινιά. Εξώασκος: Taphrina deformans Κορύνεο: Stigmina carpophila Φαιά σήψη: Sclerotinia laxa Βακτηριακό έλκος: Pseudomonas spp. Κλαδοσπορίωση: Cladosporium carpophilum 4. Αμπέλι Περονόσπορος: Plasmopara viticola Ανθράκνωση: Elsinoe ampelina Βακτηριακή νέκρωση: Xathomonas ampelina 5. Ελιά Κυκλοκόνιο: Cycloconium oleaginum Γλοιοσπόριο: Gloeosporium olivarum Καρκίνωση: Pseudomonas savastanoi 7. Τομάτα-πιπεριά Περονόσπορος: Phytophthora ifenstans, Peronospora tabacina Βακτηριακή κηλίδωση: Xanthomonas campestris Κλαδοσπορίωση: Cladosporium fulvum Βακτηριώσεις 8. Πατάτα Περονόσπορος: Phytophthora infestans Ανθράκνωση: Colletotrichum atramentarium 9. Ζαχαροτευτλα Κερκισπορίωση: Cercospora beticola 9. ΘΕΙΙΚΗ ΑΣΒΕΣΤΟΣ Η δράση της επικεντρώνεται στις προσβολές φυλλώματος ή στα διαχειμάζοντα σπόρια στην επιφάνεια των κορμών και των κλαδιών των δένδρων ή για την προστασία πληγών από το κλάδεμα. 10. ΑΙΘΥΛΕΝΙΟ Το αιθυλένιο είναι το απλούστερο μέλος της σειράς των ακόρεστων υδρογονανθράκων-αλκενίων, με δύο άτομα άνθρακα και ένα διπλό δεσμό. Στη βιολογική γεωργία χρησιμοποιείται για τον αποπρασινισμό των μπανανών. 11. ΑΛΑΤΑ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ ΚΑΛΙΟΥ Ο τρόπος δράσης τους είναι η διάρρηξη της επιδερμίδας των εντόμων με συνέπεια τον θάνατο τους. Η δράση τους είναι στιγμιαία, χωρίς υπολειμματικότητα. Χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του αλευρώδη, αφίδων, θριπών, ακάρεων, κοκκοειδών, βαμβακάδας, ψύλλας, βρωμούσας κ.α. σε πολλές καλλιέργειες υπαίθρου. (λαχανικά, μηλιά, αχλαδιά, εσπεριδοειδή, αμυγδαλιά, φουντούκια, καρυδιά, βερυκοκιά, ροδακινιά, αμπέλι, καλλωπιστικά φυτά). Πίνακας 15. Εγκεκριμένα φυτοπροσταυευτικά σκευάσματα με δραστική ουσία τα άλατα λιπαρών οξέων του καλίου. Ημ/νία Εγκρισης Εμπορικό Ονομα Εγγυημένη Σύνθεση Ποσοστό % Λήξη Εγκρισης Κάτοχος Εγκρισης Κατηγορία 9/4/2008 SAVONA fatty acid potassium salt 50.5% β/β 31/12/2012 ΧΑΡΑΝΤΩΝΗΣ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 28/1/2003 ΑΛΑΤΑ ΚΑΛΙΟΥ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ-DUXON 13,9 SL fatty acid potassium salt 13.9% β/β 31/12/2012 ΧΕΛΛΑΦΑΡΜ ΑΕ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 26/1/2004 ACARIDOIL 13.04% β/ο 31/12/2008 Φάσμα δράσης 1. Εσπεριδοειδή: γκρέιπ φρουτ, λεμόνια, μανταρινια, πορτοκαλία Αφίδες: Aphis spp. Αλευρώδης: Aleurothrixua flocossus Κοκκοειδή: Diaspididae Coccidae Θρίπες: Thrips spp. 2. Ακρόδρυα: αμυγδαλιά, φουντουκιά, καρυδιά Αφίδες: Callipterus juglandis, Chromaphis juglandicola, Myzocallis coryli, Corylobium avelanae Θρίπες: Drepanothrips reuteri Κοκκοειδή: Diaspididae Coccidae Ακάρεα 3. Μηλοειδή: μηλιά, αχλαδιά Αφίδες: Aphis spp. Κοκκοειδή: της οκογένειας Diaspididae Θρίπες: Thripidae Ψύλλα: Psylla pyri Ακάρεα 4. Πυρηνόκαρπα: βερικοκιά, ροδακινιά, νεκταρινιά Αφίδες: Aphis spp., Myzus spp. Κοκκοειδή: της οικογένειας: Diaspididae Θρίπες Βαμβακάδα: pseudalacaspis pentagona Ακάρεα fatty acid potassium salt ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΟ 5. Αμπέλι Θρίπες: Τhripidae Κοκκοειδή: της οικογένειας Diaspididae και Coccidae Τζιτζικάκια: Empousca vitis Ακάρεα: Eriophyes vitis 6. Λαχανικά: τομάτα, αγγουριά, πιπεριά, μελιτζάνα, φασολιά, μπιζέλια, κολοκυνθοειδή, λάχανα, κουνουπίδια Αλευρώδης: Trialeurodes vaporariorum Αφίδες: Aphis gossypii, Aphis fabae, Myzus percicae Βρωμούσες: Palonema prasina, Nezara viridula, Aelia rostrata, Chlorochloa sp. Θρίπες: Frankliniella occidentalis Ακάρεα 7. Καλλωπιστικά, Φυτά εσωτερικού χώρου Αφίδες: Aphis spp. Θρίπες: Thrip spp. Κοκκοειδή Ακάρεα ΔΗΩ • 39 40 • ΔΗΩ Αγορές βιοκαλλιεργητών ΑΘΗΝΑ Δευτέρα Κηφισιά: Τέρμα Χαριλάου Τρικούπη (απέναντι από το Νεκροταφείο) N. Σμύρνη: παράδρομος Λ. Συγγρού έξω από το Ιωσηφόγλειο Ιδρυμα Χαϊδάρι: Οπισθεν νέου δημαρχείου Τρίτη Νέο Ηράκλειο: Ελ. Βενιζέλου (Γήπεδο Τυφώνα) Κορυδαλλός: Πλ. Ελευθερίας Παλαιο Ψυχικό: Πλ. Αρσακείου (τένις) Τετάρτη Γλυφάδα: Πλ. Ξενοφώντος Ηλιούπολη: Μαρίνου Αντύπα (απέναντι από το ΙΚΑ) Πειραιάς Πλ. Καλαβρύτων (Πηγάδα) Πέμπτη Γέρακας: στα μέσα της Λ. Εθνικής Αντιστάσεως Π. Φάληρο: Ελεύθερο π’αρκινγκ σταδίου Τάε Κβο Ντο Πετρούπολη: Μπουμπουλίνας και Δωδεκανήσου Θρακομακεδόνες: Πλατεία Αλμπανέλα Παρασκευή Χολαργός: Σύρου (δίπλα στο Δημαρχείο) Καισαριανή: Αλσος (πίσω από το γήπεδο Νήαρ Ηστ) Κολωνάκι: Πλ. Δεξαμενής Νέα Ιωνία, Ελευθερόπολις: οδός Φιλελλήνων Aγ, Βαρβάρα: πεζόδρομος Κουντουριώτη και Ελ. Βενιζέλου Σάββατο Βούλα: ώρες 9.00-14.00 Ξενοφώντος και Λυκούργου Κάτω Πατήσια: ώρες 9.00 - 14.00 Πάτμου και Καραβία (Κατάληψη) Κυψέλη: ώρες 9.00 - 14.00 Δημοτική Αγορά Κυψέλης Ιλιον: ώρες 9.00 - 14.00 Λ. Δημοκρατίας (δίπλα στο Carrefour) Οι αγορές της Αθήνας ακολουθούν το θερινό ωράριο, 16:30-19:30, εκτός και εάν αναγράφεται διαφορετικά. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Τρίτη Περαία: ώρες 14.00 -18.00 Φιλλελήνων & Ανθέων, Τετάρτη Καλαμαριά: ώρες 8.00 -14.00 Εκκλησία Αγ. Παντελεήμονα, Πέμπτη Νεάπολη: ώρες 8.00 - 14.00 δίπλα στο Δημαρχείο Νεάπολης, Βενιζέλου. Παρασκευή Εύοσμος: ώρες 8.00 - 14.00 Ν. Καζαντζάκη, δίπλα στον Ι.Ν. Αγ. Κυρίλλων και Μεθοδίου. Σάββατο Καλαμαριά: ώρες 8.00 - 14.00 στο πρώην στρατόπεδο Κόδρα ΝΟΜΟΣ ΑΧΑΪΑΣ Τρίτη - Πάτρα: ώρες 16.00 -20.00 οδός Διαγόρα, μπροστά από το γήπεδο της Παναχαϊκής. ΝΟΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΣ Πέμπτη - Φάρσαλα: ώρες 8.00 -14.00 Σκεπαστή Αγορά στην είσοδο της πόλης. Παρασκευή - Νεάπολη Λάρισας: ώρες 8.00 -14.00 Σκεπαστή Αγορά. ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ Τρίτη - Βόλος: ώρες 8.00 -14.00 Απέναντι από τη Νέα Ψαραγορά. ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Τετάρτη - Τρίκαλα: ώρες 8.00 -14.00 Πλησίον ΟΤΕ. ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή - Ηράκλειο: ώρες 11.00 -15.00 Πάρκο Γεωργιάδη. Ο Σύλλογος Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής καλεί τους πιστοποιημένους παραγωγούς από τη ΔΗΩ, οι οποίοι φέρουν και τα αντίστοιχα πιστοποιητικά προϊόντος, να πλαισιώσουν τις βιολογικές λαϊκές αγορές που διοργανώνονται στην Αθήνα και σε δήμους της Αττικής. Για περισσότερες πληροφορίες στο τηλ. του Συλλόγου 6945.263929 ή στη νέα ιστοσελίδα του Συλλόγου www.bioagores.org ΔΗΩ • 41 Τα ελεγχόμενα από τη ΔΗΩ καταστήματα AΘΗΝΑ - ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΑΘΗΝΑ - κέντρο: ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Ωραιόκαστρο: ΒΙΟΓΟΝΟΣ Περαία: GREEN HOUSE Ιωνίας 9Α, τηλ: 23920-21271 Μακ. Αγώνα & Ζακύνθου 5, τηλ,: 2310 692211 Αν. Mεταξά 13-15, Εξάρχεια, τηλ: 210-3847766 ΑΧΑΡΝΑΙ: ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΟ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ ... στην περιφέρεια Λ. Δημοκρατίας 264, τηλ.: 210 2388266 ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΕΥΟΙ ΕΥΑΝ Αριστοτέλους 90, τηλ.: 210 4297073 ΓΛΥΦΑΔΑ: ΒΙΟΜΑΡΚΕΤ ΚΑΜΠΟΣ Α.Ε. ÁñôÝìéäïò 9, τηλ: 210-8985304 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΟ ΤΑ ΖΥΜΩΤΑ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ Ηρακλείτου 10, τηλ.: 210 6082919 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Α. Τούμπα: ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Επιδαύρου 9, τηλ: 2310- 328513 Κ. Τούμπα: ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ: ΒΙΟ-ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ Áãéïò ÔáîéÜñ÷çò, τηλ: 22890-23838 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ: ΒΙΟΑΓΟΡΑ ΠΑΤΡΑ: ΑΓΡΙΛΙ Ñüäïõ 13, τηλ: 25510-34904 ΒΟΛΟΣ: ΒΙΟΜΑΓΝΗΣΙΑ Áíèßìïõ ÃáæÞ 19Á, τηλ: 24210-38890 ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΤΟ ΡΟΔΙ Ðáíåðéóôçìßïõ 69, Αγάκου Μετόχι Ηρακλείου, τηλ: 2810-543440 Ναυπλίου 27, τηλ: 2310- 933176 ΙΩΑΝΝΙΝΑ:: ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΟ ΤΟ ΠΕΤΡΙΝΟ Καλαμαριά: GREEN HOUSE Ðë. Ã. Óôáýñïõ, τηλ: 26510 78127 Πόντου 91, τηλ: 2310-443794, 756581 ΚΕΡΚΥΡΑ: ΟΙΚΟΖΩΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ Π.E. Κέντρο: ΒΟΤΑΝΙ Êáóôñéôóßïõ 5, τηλ: 2310-270628 1. Ι. Θεοτόκη 104, τηλ: 26610-49294 2. Δελβινιώτη 6-8, τηλ: 26610-49294 Πανόραμα: ΒΙΩΡΑΜΑ ΚΟΜΟΤΗΝΗ: ΒΙΟΠΑΡΑΔΟΣΗ Ιασονίδου 4, τηλ: 2310-332003 ΜΥΚΟΝΟΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Áßíïõ 98, τηλ: 25510-29716 Ãïýíáñç 142, τηλ: 2610-339066 ΡΕΘΥΜΝΟ: ΒΙΟΤΟΠΟΣ ËåìïíéÜ 4, τηλ: 28310-51779 ΤΡΙΠΟΛΗ: OLIVIN O.E. OHE 42, τηλ: 2710-227424 ΧΑΝΙΑ: ΚΤΗΜΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ Κυδωνίας 144, τηλ: 28210-36009 ΧΑΝΙΑ: ΓΑΙΑ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ Π.Ε. 1. Δημητρακάκη 2, τηλ: 28210-28783 2. Πάροδος Κ. Καραμανλή 86, τηλ: 28210-36446 ΧΑΝΙΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Ακρωτηρίου 80, τηλ. 28210 69727 Κούλογλου 2-4, τηλ: 25310-71888 ΛΑΡΙΣΑ: ΤΟ ΡΟΔΙ Çñþùí Ðïëõôå÷íåßïõ 69, τηλ: 2410-672102 αγγελίες  Πώληση βιολογικών σπορόφυτων λαχανικών. Μπούρτζι Χαλκίδας. Τηλ: 22210 53434 6937273425  Πώληση βιολογικών σπορόφυτων Ιωάννης Βλάχος 2ο χλμ. Παλαγιάς – Αλεξανδρούπολης. Τηλ: 6932394021 42 • ΔΗΩ ΔΗΩ • 43 44 • ΔΗΩ