ΑΝΩΣΑΣΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΛΑΡΗΑ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΩΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΜΔΣΡΖΖ ΑΡΩΜΑΣΗΚΩΝ ΤΣΑΣΗΚΩΝ Δ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΟΤΕΟ ΔΗΖΓΖΣΖ: Γρ. Δλένε Βογιατδή- Καμβούκου ΠΟΤΓΑΣΡΗΑ: Μαρία Φίκε ΛΑΡΗΑ 2011 Οφζο από την Ελλάδα, παςτίσ από την Γαλλία, αράκ από τη Μέςη Ανατολθ, ρακί από την Τουρκία, ςαμποφκα από την Ιταλία. ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Αζζεάκμιαζ ηδκ ακάβηδ κα εοπανζζηήζς ημκ επίημονμ ηαεδβδηή ηφνζμ Γν. Κςκ/κμ Πεηνςηυ βζα ηδκ ηαεμδήβδζδ ηαζ οπμζηήνζλή ημο βζα ηδκ πναβιάηςζδ ηδξ πηοπζαηήξ ιμο ενβαζίαξ Ζ αμήεεζά ημο, οπήνλε πμθφηζιδ ζε υθδ ηδ δζάνηεζα εηπυκδζδξ ηδξ ενβαζίαξ, δίκμκηαξ ιμο ηδκ δοκαηυηδηα κα ακαπηφλς αοηυ ημ εέια. Θα ήεεθα επίζδξ κα εοπανζζηήζς ηδκ επίημονμ ηαεδβήηνζα Γν. Δθέκδ Βμβζαηγή, βζα ηδκ οπμζηήνζλή ηδξ ηαζ ηδκ αμήεεζα ηδξ ηαζ ηδκ παναπχνδζδ ημο ενβαζηδνίμο ανςιαηζηχκ ηαζ θανιαηεοηζηχκ θοηχκ υπμο πναβιαημπμζήεδηακ μζ πεζναιαηζηέξ ιεηνήζεζξ, χζηε κα οθμπμζδεεί δ εκ θυβς ενβαζία. ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΔΗΑΓΩΓΖ ............................................................................................................. 1 ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ......................................................................................... 3 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1Ο ΓΛΤΚΑΝΗΟ ........................................................................................................ 6 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2Ο ΑΠΟΣΑΞΖ – ΑΠΟΣΑΓΜΑΣΑ ΟΗΝΟΤ ................................................................ 8 2.1. Δζζαβςβή ................................................................................................. 8 2.2. Απυζηαλδ μνζζιυξ – δζαδζηαζία ............................................................. 10 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3Ο ΟΤΕΟ ................................................................................................................... 16 3.1. Ονζζιυξ .................................................................................................. 16 3.2. Γζαδζηαζία παναβςβήξ μφγμο ................................................................ 17 3.3. Πυζδ ημο μφγμο ...................................................................................... 20 3.4. Νμιμεεζία ζπεηζηή ιε παναβςβή μφγμο ................................................ 21 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4Ο ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΟΤΕΟΤ Δ ΠΔΡΗΟΥΔ ΣΖ ΔΛΛΑΓΟ ......................................... 27 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5Ο ΑΝΑΛΤΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟ ΑΔΡΗΑ ΥΡΩΜΑΣΟΓΡΑΦΗΑ .................................... 33 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6Ο ΤΛΗΚΑ ΚΑΗ ΜΔΘΟΓΟ ........................................................................................ 46 6.1. Τθζηά ...................................................................................................... 46 6.2. Μέεμδμξ ................................................................................................. 49 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 7Ο ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΚΑΗ ΤΕΖΣΖΖ..................................................................... 57 7.1. Πμζμηζηή ακάθοζδ δεδμιέκςκ ................................................................ 57 7.2. Πμζμηζηή πενζεηηζηυηδηα δζάθμνςκ μοζζχκ ........................................... 71 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ............................................................................................... 74 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ................................................................................................... 75 ΔΗΑΓΩΓΖ Δηθόλα 1. Απνζηαθηήξαο νύδνπ ζε κνπζείν Βαξβαγηάλλε Γζα κα μκμιαζηεί έκα πνμσυκ μφγμ πνέπεζ: α) Να πανάβεηαζ ζηδκ Δθθάδα (μκμιαζία πνμέθεοζδξ) α) Να έπεζ ανςιαηζζηεί δζα ηδξ δζαανμπήξ ή δζα ηδξ απυζηαλδξ ιε ζπυνμοξ βθοηάκζζμο. Πνμαζνεηζηά ιε ιάναεμ, ιαζηίπα Υίμο ηαζ άθθα ιονςδζηά. β) Σμ πμζμζηυ ημο υβημο πμο έπεζ ανςιαηζζηεί ιε απυζηαλδ πνέπεζ κα είκαζ ημοθάπζζημκ 20%. Με αοηυ δεκ εκκμμφιε υηζ ημ 20% πνμένπεηαζ απυ απυζηαλδ ζηέιθοθςκ αθθά υηζ ιε απυζηαλδ ημ μζκυπκεοια ακηθεί ημ άνςια ηςκ ιονςδζηχκ. Σμ μφγμ ζε ακηίεεζδ ιε ημ ηζίπμονμ ιυκμ ζε ιζηνυ ιένμξ είκαζ πνμσυκ απυζηαλδξ ζηαθοθζχκ. Δίκαζ αζμιδπακζηυ ιίβια ηαεανήξ αθημυθδξ, κενμφ ηαζ ανςιαηζηχκ μοζζχκ ιε ηφνζμ ημ βθοηάκζζμ. Anis είκαζ δ δζεεκήξ μκμιαζία ιε ηδκ μπμία είκαζ βκςζηά ηα αθημμθμφπα πμηά πμο έπμοκ ζακ αάζδ ημοξ ηδκ ακδευθδ. Ζ μοζία αοηή, πμο ανςιαηίγεζ ηαζ 1 δζαθφεηαζ ηακμκζηά ζηδκ αθημυθδ, πνμένπεηαζ απυ ημ βθοηάκζζμ, ημκ αζηενμεζδή βθοηάκζζμ ηαζ ημ ιάναεμ. Υνδζζιμπμζείηαζ εδχ ηαζ αζχκεξ βζα ημκ ανςιαηζζιυ ηςκ αθημμθμφπςκ πμηχκ, δίκμκηάξ ημοξ έκα εοπάνζζημ πζηάκηζημ ηαζ δνμζενυ άνςια. Ζ ζδζαζηενυηδηα ηδξ ακδευθδξ είκαζ πςξ δεκ δζαθφεηαζ ζημ κενυ ιε απμηέθεζια, ηαηά ηδκ ακάιεζλδ ημο μφγμο ιε κενυ ή πάβμ, κα δδιζμονβείηαζ βαθάηηςια. ηδκ παναβςβζηή δζαδζηαζία ημο μφγμο έβηεζηαζ ιζα ζδιακηζηή δζαθμνά πμο ημ ηάκεζ ηαζ λεπςνίγεζ απυ ηα οπυθμζπα anis. Πνυηεζηαζ βζα ημκ ηνυπμ παναθααήξ ηςκ ανςιαηζηχκ ζοζηαηζηχκ ημο βθοηάκζζμο ηαζ βεκζηά ηςκ ηανπχκ πμο εκίμηε πνδζζιμπμζμφκηαζ. ημ μφγμ, αοηυ πεηοπαίκεηαζ ιε ηδ ιέεμδμ ηδξ απυζηαλδξ ηςκ ηανπχκ ιέζα ζε οδναθμημoθζηυ ιείβια. ε ακηίεεζδ ιε αοηή ηδ ιέεμδμ, ηα πενζζζυηενα απυ ηα οπυθμζπα anis πνδζζιμπμζμφκ ηδκ εηπφθζζδ ή ηδ δζαανμπή βζα ημ ζημπυ αοηυ. Σα ααζζηά ζοζηαηζηά ημο μφγμο, εηηυξ απυ ημ βθοηάκζζμ, είκαζ δζάθμνα αυηακα υπςξ ιαζηίπα, ιάναεμξ, βθοηυνζγα ηαζ άθθα ζε ιζηνυηενεξ πμζυηδηεξ. Σμ αθημυθ αάζδξ ημο μφγμο πνμένπεηαζ απυ ιεθάζα ηαζ υπζ απυ ηναζί, ημ μπμίμ πενζέπεζ ανηεηά ανςιαηζηά πηδηζηά ζοζηαηζηά πμο εα επδνέαγακ ηδ βεφζδ ημο μφγμο. πεηζηά πνυζθαηα, ημ μφγμ ηαημπονχεδηε ςξ πνμσυκ απμηθεζζηζηά εθθδκζηυ. Σεπκζηά είκαζ ιάθθμκ ανηζυηενμ απυ ημοξ αθθμδαπμφξ ζοββεκείξ ημο, αθθά ηαζ βεοζηζηά είκαζ πμθφ πζμ ζζμννμπδιέκμ ηαζ ιε ηδκ αίζεδζδ ηδξ βθφηαξ ζε ηέημζμ ααειυ πμο ημο επζηνέπεζ κα ζοκμδεφεζ εοπάνζζηα ημ θαβδηυ. Πίκεηαζ ζε ρζθυθζβκα ή ημκηά πμηήνζα ιε ιενζηέξ ζηαβυκεξ κενυ ηαζ, πνμαζνεηζηά, 2 - 3 παβάηζα. ημπυξ ηδξ πανμφζαξ ενβαζίαξ είκαζ κα ακαθοεεί ιε αένζα πνςιαημβναθία δείβιαηα εθθδκζημφ μφγμο ηαζ κα πνμζδζμνζζημφκ ηα ζοζηαηζηά πμο απμηεθμφκ ημ άνςια ηαεχξ ηαζ ηοπυκ επζηίκδοκα ζοζηαηζηά, ημλζηά βζα ημκ άκενςπμ (ιεεακυθδ η.θ.π.) 2 ΗΣΟΡΗΚΖ ΑΝΑΓΡΟΜΖ Δηθόλα 2. Πίλνληαο νύδν ζε ηαβέξλα Οζ απανπέξ ηδξ ζζημνίαξ ημο μφγμο είκαζ άβκςζηεξ. Δζηάγεηαζ υηζ ημ πμηυ παναβυηακ ζε πανυιμζα ιμνθή απυ ηδκ ανπαζυηδηα αηυια. Σμ ζίβμονμ πάκηςξ είκαζ υηζ ήδδ ήηακ βκςζηυ ηδκ πενίμδμ ηδξ Βογακηζκήξ Αοημηναημνίαξ. Καηά ηδκ Οεςιακζηή πενίμδμ ημ μφγμ ήηακ δζαδεδμιέκμ ζηζξ πενζμπέξ ηδξ ζδιενζκήξ Σμονηίαξ, αθθά ηαζ ζε πενζμπέξ ηδξ Μέζδξ Ακαημθήξ. Ζ παναβςβή ημο μφγμο αολήεδηε ηαζ ελαπθχεδηε ημπζηά ζηδκ Δθθάδα ιεηά ηδκ ακελανηδζία ηδξ πχναξ απυ ημοξ Οεςιακμφξ. Ζ εμθμφνα είκαζ ηονζμθεηηζηά ηαζ ιεηαθμνζηά ζοιπθήνςια ημο πμημφ αοημφ. Απυ πθεονάξ ζζημνζηήξ αηνζαείαξ ημ εηοιμθμβζηυ πανεθευκ ημο είκαζ ανηεηά εμθυ. O υνμξ ελεθθδκίζηδηε ή παναθνάζηδηε. Οζ πζεακέξ εηοιμθμβζηέξ νίγεξ είκαζ ανηεηέξ. φιθςκα ιε ημκ ιφεμ, έκαξ Σμφνημξ ημπμηδνδηήξ ζημκ Σφνκααμ ιυθζξ δμηίιαζε ημ εκ θυβς απυζηαβια εκεμοζζάζηδηε ηαζ ζηέθηδηε πςξ εα απμηεθμφζε ελαζνεηζηυ ελαβχβζιμ πνμσυκ ιε ηέκηνμ δζαηίκδζδξ ημ πενζχκοιμ θζιάκζ ηδξ επμπήξ, ηδ Μαζζαθία. Όηακ ηεθζηά ημ μφγμ πήνε ημκ δνυιμ βζα ηδ Νυηζα Γαθθία, ηα 3 ηαζυκζα έβναθακ επάκς «Uso di Marsiglia». Όπμο «uso» ζδιαίκεζ «βζα πνήζδ» ηαζ ήηακ έκαξ υνμξ δυηζιμξ ζηα ηεθςκεία ηδξ επμπήξ. Κάπςξ έηζζ θμζπυκ ημ απυζηαβια λεηίκδζε ηδ δζεεκή ημο ηανζένα. Άθθμζ πάθζ εεςνμφκ υηζ δ θέλδ μφγμ οπήνλε ελέθζλδ ημο ημονηζημφ «üzüm», ημ μπμίμ ζδιαίκεζ «ηζαιπί ζηαθφθζ» ή «αθέρδια απυ ζηαθφθζ». Δηηυξ απυ ηδκ εηοιμθμβία οπάνπμοκ απμνίεξ ηαζ ζπεηζηά ιε ηδκ δθζηία ημο. φιθςκα ιε ζζημνζηέξ ιανηονίεξ, έθηζαπκακ έκακ «πνυβμκμ» ημο ζδιενζκμφ μφγμο ζηδ Βογακηζκή Αοημηναημνία. Ζ βεφζδ ημο υιςξ απμβεζχεδηε ανβυηενα πάνδ ζημοξ Έθθδκεξ ηςκ ιζηναζζαηζηχκ πανάθζςκ πενζμπχκ. Ζ βδ ηδξ Μζηνάξ Αζίαξ ηαζ ηςκ Γςδεηακήζςκ οπήνλε πμθφ βεκκαζυδςνδ ζε ηανπμφξ ηαζ αυηακα. Σδκ ηέπκδ ηδξ απυζηαλδξ ιεηέθενακ ζηδκ άθθδ πθεονά ημο Αζβαίμο ζμθμί ηαζ πνμζηζζιέκμζ ηεπκίηεξ απυ ημκ Σφνκααμ, ηδκ Καθαιάηα, ηδ Λέζαμ, ηδ Υίμ ηαζ ηδ Μαηεδμκία. Ζ ιφνκδ ηαζ δ Κςκζηακηζκμφπμθδ οπήνλακ, ςξ ηαζ ηα ιέζα ημο πνμδβμφιεκμο αζχκα, δ ημζηίδα ηδξ ελ Ακαημθχκ ηέπκδξ ηδξ απυζηαλδξ. Πένα απυ ηδκ πνχηδ φθδ, αδζαιθζζαήηδηδ οπήνλε ηαζ δ ηέπκδ ηςκ παθημονβχκ ηδξ Ανιεκίαξ ηαζ ημο Πυκημο, μζ μπμίμζ ηαηαζηεφαγακ πενίηεπκμοξ άιαοηεξ δζαημζιδιέκμοξ ιε ακαημθίηζηα ιμηίαα. Οζ πνχηεξ απμζηάλεζξ πνμέηοπηακ απυ θνμφηα ηαζ ηανπμφξ ηδξ πενζμπήξ. Πμθφ βκςζηά πνμσυκηα ήηακ μ βθοηάκζζμξ ηδξ Λέζαμο ηαζ ηδξ Λήικμο, δ ιαζηίπα ηδξ Υίμο, ηα θνμφηα ηδξ Μαηεδμκίαξ ηαζ ηδξ Μζηναζίαξ. ήιενα, ιαηνζά απυ ηζξ «παιέκεξ παηνίδεξ», δ ηέπκδ ηδξ απυζηαλδξ δζαηδνεί ηαζ ελεθίζζεζ ημ έκδμλμ πανεθευκ ηδξ. Αοηυ πμο ηχνα απμηαθείηαζ μφγμ είκαζ πνμσυκ ζοβηεναζιμφ αιπεθμμζκζηήξ ζοκήεςξ αθημυθδξ, δ μπμία έπεζ ανςιαηζζηεί ή δζααναπεί απυ ζπυνμοξ βθοηάκζζμο, κενυ ελαζνεηζηήξ πμζυηδηαξ αθθά ηαζ δζάθμνμοξ άθθμοξ ηανπμφξ, ιπαπανζηά ή αυηακα, δ επζθμβή ηαζ ημ blend ηςκ μπμίςκ άπημκηαζ ηδξ ιοζηζηήξ ζοκηαβήξ ηάεε απμζηαβιαημπμζμφ. φιθςκα ιε ηδκ ζζπφμοζα κμιμεεζία, αοηή δ ανςιαηζζιέκδ αθημυθδ μθείθεζ κα ακηαπμηνίκεηαζ ζημ 20% ηδξ ζοκμθζηήξ ηδξ, ηαη‟ εθάπζζημκ. εζνά έπμοκ ηα ηαγάκζα, υπςξ απμηαθμφκηαζ μζ πάθηζκμζ άιαοηεξ. Ακαημθίηζημζ, ηζιπάνζδεξ, πθδεςνζημί, «ιε μνκαιέκηα», υπςξ θέβμκηακ μζ δζαημζιήζεζξ ημοξ, δεκ εοιίγμοκ ζε πμθθά ημοξ ακηίζημζπμοξ άιαοηεξ ημο μοίζηζ. Απυ ημ ίδζμ οθζηυ ςζηυζμ ηα ηαγάκζα ηθείκμοκ ιε έκα εζδζηυ ηαπάηζ πνμηεζιέκμο 4 ημ απυζηαβια κα ιδκ έπεζ άθθδ δζέλμδμ πανά ημκ θαζιυ ημο άιαοηα πμο μδδβεί ζε έκα ηιήια υπμο ρφπμκηαζ μζ οδναηιμί ηαζ ιμνθμπμζείηαζ πνςηίζηςξ ημ απυζηαβια. Μεηά ηδκ ρφλδ, ημ μφγμ λεημονάγεηαζ βζα ιενζημφξ ιήκεξ, ακάθμβα ιε ημ ζηοθ ηαζ ημ απμζηαηηήνζμ. Σμ ζπζηζηυ μφγμ λεημονάγεηαζ ανηεηά ηαζ είκαζ πμθφ πζμ δοκαηυ ηαζ ορδθυααειμ, ςξ ηαζ 80% Vol. Σμ πνμσυκ ηδξ επαββεθιαηζηήξ απυζηαλδξ έπεζ έκακ αθημμθζηυ ηίηθμ απυ 40% ςξ 50% Vol. Παν‟ υηζ δοκαηυ, πμθθμί ημ πνμηζιμφκ ζηέημ, δζυηζ έηζζ ακμίβεζ υθδ ηδκ ανςιαηζηή ημο αεκηάθζα. Πζμ βθοηυ ακ ηαηάβεηαζ απυ ηδ Νυηζα Δθθάδα, πζμ πζηάκηζημ απυ ηα Γςδεηάκδζα ηαζ πζμ δοκαηυ απυ ηδ Μαηεδμκία, ημ μφγμ εοπανίζηςξ δέπεηαζ ηδκ πνμζεήηδ δνμζενμφ κενμφ ή εκυξ παβμηφαμο ηαζ ακηαπμδίδεζ αοηή ηδκ έκςζδ ιε έκα ευθςια ηαζ ιζα ιζηνή ανςιαηζηή ζοζημθή θυβς ιείςζδξ ηδξ εενιμηναζίαξ. 5 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1ν ΓΛΤΚΑΝΗΟ Δηθόλα 3. Αζηεξνεηδήο γιπθάληζνο Ο βθοηάκζζμξ ακήηεζ ζηδκ μζημβέκεζα ηςκ ηζαδμθυνςκ. Δίκαζ θοηυ πμχδεξ, ιμκμεηέξ πμο ηαθθζενβείηαζ απυ ηδκ ανπαία επμπή. Σμ βθοηάκζζμ έπεζ άκεδ ιζηνά θεοηά ζε ζηζάδζα ανηεηά ιεβάθα, θφθθα ιε ιεβάθεξ ζηνμββοθέξ πενζθένεζξ ηαζ ηνεζξ θμαμφξ, ζηέθεπμξ ιε θεπηέξ νααδχζεζξ, δζαηθαδζγυιεκμ, ηανπυ αοβμεζδή ηαζ πκμοδςηυ. Ακείγεζ απυ Ημφκζμ ιέπνζ Αφβμοζημ. Φηάκεζ ζε φρμξ ημοξ 50 πυκημοξ. Υνδζζιεφεζ μ ζπυνμξ ημο πμο ιαγεφεηαζ χνζιμξ ημκ επηέιανζμ. Δηήζζμ ηαθθζενβμφιεκμ θοηυ ιε ηαηαβςβή απυ ηζξ πχνεξ ηδξ Αζίαξ ηαζ ηδξ Βυνεζαξ Αθνζηήξ. Έπεζ αθαζηυ υνεζμ φρμοξ 50-80 εη. ιε ηαηχηενα θφθθα απθά, ηα ιεζαία ηνζζπζδή ηαζ ηα ακχηενα ηνίαμθα ή ηνζζπζδή ιε ηιήιαηα βναιιμεζδή. Άκεδ θεοηά ή θεοημ-ηζηνζκςπά ζε παθανυ ζηζάδζμ ιε 6-12 αηηίκεξ. Κανπμί ςμεζδείξ ή επζιήηεζξ 3-5 πζθ., ηνζπςημί, έκημκα ανςιαηζημί. Τπάνπμοκ 4 πμζηζθίεξ, ιε ηαθφηενδ ηδκ ζζπακζηή θυβς ημο δοκαημφ ανχιαηυξ ηδξ. Ο βθοηάκζζμξ δεκ έπεζ ηαιζά ζπέζδ ιε ημ "αζηενμεζδέξ άκζζμκ" πμο είκαζ εάικμξ ηαθθζενβμφιεκμξ ζηδκ Ηαπςκία - Κίκα ηαζ έπεζ αζεένζμ έθαζμ ιε ηδκ ίδζα πενίπμο ζφζηαζδ. 6 Σμ ηονζυηενμ ζοζηαηζηυ ημο αζεένζμο εθαίμο ημ μπμίμ ελάβεηαζ απυ ηα ζπένιαηα είκαζ δ ακδευθδ. ήιενα ημ αζεένζμ έθαζμ ημο βθοηάκζζμο εεςνείηαζ δζμονζηζηυ, πςκεοηζηυ, απμπνειπηζηυ, ζπαζιμθοηζηυ, βαθαηημβυκμ, ημκςηζηυ ηαζ ζζπονυ ακηζζθοζδηζηυ. Απαζηείηαζ πνμζμπή ζηδ δμζμθμβία. Οζ ανπαίμζ Έθθδκεξ ηαζ μζ Ρςιαίμζ εεςνμφζακ ημκ βθοηάκζζμ αθνμδζζζαηυ ("ζοκμοζίακ πανμνιά" ζφιθςκα ιε ημκ Γζμζημονίδδ -3,56) ηαζ πίζηεοακ υηζ δζαηδνεί ηδ κεακζηυηδηα ηαζ δζχπκεζ ηα ηαηά υκεζνα υηακ ημπμεεηδεεί ηάης απυ ημ ιαλζθάνζ ηδ κφπηα. Δπίζδξ πίζηεοακ υηζ βζα κα είκαζ άκεημ ημ ηαλίδζ, εηείκμζ πμο ηαλίδεοακ ζε ιεβάθεξ απμζηάζεζξ έπνεπε κα πίκμοκ πμηά απυ βθοηάκζζμ. Ο Ηππμηνάηδξ πίζηεοε υηζ μ βθοηάκζζμξ ζηαιαημφζε ημ θηάνκζζια ηαζ ημ πνδζζιμπμζμφζε βζα ηδ δοζμζιία ηςκ βεκκδηζηχκ μνβάκςκ η.α. Ο Γζμζημονίδδξ ημ ζοκζζημφζε ςξ δζμονδηζηυ ηαζ εθζδνςηζηυ αθθά ηαζ ςξ θάνιαημ εκακηίμκ ηςκ πμκμηεθάθςκ. Ο Πθίκμξ ακαθένεζ υηζ μζ βοκαίηεξ πμο επνυηεζημ κα βεκκήζμοκ, υηακ ιφνζγακ βθοηάκζζμ είπακ εφημθμ ημηεηυ. Απμηεθεί έκα εενιακηζηυ, δζεβενηζηυ πυνημ, ημ μπμίμ αεθηζχκεζ ηδκ πέρδ, δνα εοενβεηζηά ζημ ζοηχηζ ηαζ ημ ηοηθμθμνζαηυ ζφζηδια ηαζ έπεζ απμπνειπηζηή ηαζ μζζηνμβμκζηή δνάζδ. Δίκαζ ανηεηά απμηεθεζιαηζηυ ιέζμ εκάκηζα ζημοξ ζπαζιμφξ-ημθζημφξ ηςκ εζςηενζηχκ ιοχκ (ημο ζημιάπμο ηαζ ηςκ εκηένςκ), αολάκεζ ηδκ απμαμθή αενίςκ ηςκ εκηένςκ ηαζ ηδκ πενζζηαθηζηυηδηα ημοξ, πνδζζιμπμζείηαζ εκάκηζα ζημ άζεια, ζημκ αήπα ηαζ ημκ ενεεζζιυ ηςκ άκς ακαπκεοζηζηχκ μδχκ, ζηδκ αναπκάδα ηδξ θςκήξ, ζακ εθζδνςηζηυ ηαζ ακηζπονεηζηυ ιέζμ. οζηήκεηαζ ζηζξ ιδηένεξ πμο εδθάγμοκ βζαηί αολάκεζ ημ βάθα αθθά ηαζ ζακ δζμονδηζηυ ιέζμ ζηζξ αζεέκεζεξ ηςκ κεθνχκ, ημο ζοηςηζμφ ηαζ ημο παβηνέαημξ. Δλςηενζηά ιπμνεί κα πνδζζιμπμζδεεί ηαηά ηδξ ρχναξ. Βνάγμκηαξ απμλδναιέκμοξ ηανπμφξ απυ βθοηάκζκζμ ζε κενυ ιπμνμφιε κα εημζιάζμοιε έκα αθέρδια ημ μπμίμ απμηεθεί έκα ήπζμ ηαεανηζηυ. Δπίζδξ, παναζηεοάγεηαζ ςξ έβποια (Πνζκ ηδ πνήζδ ζοκεθίαμοιε εθαθνά ημοξ ζπυνμοξ βζα κα εθεοεενςεμφκ ηα πηδηζηά έθαζα. Ρίπκμοιε έκα θθζηγάκζ αναζηυ κενυ ζε 1-2 ημοηαθζέξ ημο ηζαβζμφ ζπυνμοξ ηαζ ημ αθήκμοιε ζηεπαζιέκμ βζα 10-15 θεπηά). Αθθά ηαζ ιε ηδκ ηαηάθθδθδ πμθημπμίδζδ ιπμνεί κα πνδζζιμπμζδεεί ηαζ ελςηενζηά. 7 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2ν ΑΠΟΣΑΞΖ – ΑΠΟΣΑΓΜΑΣΑ ΟΗΝΟΤ Δηθόλα 4. Άκβπθεο 2.1. Δηζαγσγή ε πχνεξ ηαζ πμθζηζζιμφξ πμο δ αιπεθμηαθθζένβεζα δεκ ήηακ δζαδεδμιέκδ ή ήηακ άβκςζηδ, ηαηαζηεφαγακ δοκαηά πμηά ιε απυζηαλδ πνδζζιμπμζχκηαξ ςξ πνχηδ φθδ υ,ηζ οπήνπε ζε αθεμκία. Οζ Κζκέγμζ πνδζζιμπμζμφζακ ιζα ιέεμδμ απυζηαλδξ, βζα κα θηζάλμοκ δοκαηυ πμηυ απυ ηδκ ιπίνα ημο νογζμφ, ήδδ απυ ημ 800 π.Υ. ή, ηαη‟ άθθμοξ, ημ 3000 π.Υ. Ηκδζάκμζ ημο Μελζημφ, πμθθά πνυκζα πνζκ ηδκ άθζλδ ηςκ Ηζπακχκ, ηαηαζηεφαγακ απυ ημ θοηυ αβαφδ ιε γφιςζδ ηαζ απυζηαλδ πμηά, πμο ηα πνδζζιμπμζμφζακ βζα ζαηνζημφξ ηαζ ενδζηεοηζημφξ ζημπμφξ. Οζ Βνεηακμί βκχνζγακ ηδκ παναβςβή πμημφ ιε απυζηαλδ ημο ηνζεανζμφ πμθθά πνυκζα πνζκ ημοξ ηαηαηηήζμοκ μζ Ρςιαίμζ. Καζ άθθμοξ θαμφξ εα ιπμνμφζαιε κα ακαθένμοιε ςξ παναβςβμφξ πμηχκ ιε απυζηαλδ δζαθυνςκ 8 οθζηχκ(θνμφηςκ, ηεφηθςκ, βάθαηημξ), ζε δζάθμνεξ επμπέξ ημκ ηαεέκα, υπςξ ημοξ Ηκδμφξ, ημοξ θαμφξ ημο Καοηάζμο ηαζ ηδξ Μμββμθίαξ, ημοξ Δαναίμοξ. ηα ενβαζηήνζά ημοξ Άνααεξ ηονίςξ θοζζημί πνμζπαεμφζακ κα ηαηαζηεοάζμοκ ημ εθζλίνζμ ηδξ γςήξ ηαζ ηοπαία ακαηάθορακ ημ μζκυπκεοια, πμο είπε ηδκ δοκαηυηδηα κα δζαηδνεί ηα θάνιαηα πμο έθηζαπκακ. ε υθα ηα ιμκαζηήνζα ηδξ Δονχπδξ βνήβμνα άνπζζακ κα θεζημονβμφκ απμζηαηηήνζα βζα ηδκ παναβςβή μζκμπκεφιαημξ, ημ μπμίμ μζ ιμκαπμί πνδζζιμπμζμφζακ ζηα κμζμημιεία πμο ζοκηδνμφζακ μζ ίδζμζ ηαζ ηα ιμκαζηήνζα ημοξ. ζβά - ζζβά δ απυζηαλδ άνπζζε κα εθανιυγεηαζ ηαζ ζηδκ πμημπμζία. Αηυιδ ηαζ θαμί πμο ηδκ εθάνιμγακ ιε παναδμζζαηυ ηνυπμ απυ πμθφ παθζά, ηχνα ανπίγμοκ κα βκςνίγμοκ ηδκ ελήβδζδ ημο ιοζηδνίμο, βζαηί πςνίγεηαζ έκα ιίβια οβνχκ. Σμ ιεβάθμ αήια βίκεηαζ απυ ημοξ Άνααεξ, μζ μπμίμζ ακέπηολακ ιζα ιέεμδμ απυζηαλδξ βζα ηδκ παναβςβή πμημφ απυ ηναζί. Ο υνμξ αθημυθ πνμένπεηαζ απυ ηδκ ανααζηή θέλδ al kohl ηαζ μ Λααμοαγζέ ηδκ ηαεζένςζε ςξ επζζηδιμκζηυ υνμ. Σμ kohl είκαζ έκα είδμξ ιαφνδξ πμφδναξ πμο πνδζζιμπμζείηαζ βζα κα αάθμοκ μζ βοκαίηεξ ηδξ ακαημθήξ ηα αθέθανά ημοξ. Σμ υκμια πνδζζιμπμζήεδηε ανβυηενα βζα ελεοβεκζζιέκα ανχιαηα ηαζ ηεθζηά βζα ημ απυζηαβια ημο ηναζζμφ, ηδκ αζεοθζηή αθημυθδ ιε ημ αζεένζμ άνςια. Οζ Έθθδκεξ πνδζζιμπμίδζακ βζα ημ αθημυθ ημκ υνμ μζκυπκεοια, πμο απμδίδεζ ηδκ πίζηδ ημοξ βζα ημ ηναζί. Δίκαζ ημ ζχια ηαζ, υηακ ημ απμζηάλεζξ, απεθεοεενχκεζξ ημ πκεφια ημο ηαζ ηαη‟ επέηηαζδ ημ πκεφια ημο εεμφ. Σμ αθημυθ, ημ πυζζιμ, ζηζξ πενζζζυηενεξ βθχζζεξ ζδιαίκεζ ημ κενυ ηδξ γςήξ ηαζ απμδεζηκφεζ ημκ ζεααζιυ ηςκ ακενχπςκ ζηζξ ζδζυηδηέξ ημο. ηαειμί βζα ηδκ ελήβδζδ ηαζ ηδκ αεθηίςζδ ηδξ απυζηαλδξ απμηέθεζακ μζ ακαηαθφρεζξ ημο Κεθζίμο ηαζ ημο Παζηέν. Ο Κέθζζμξ δίκμκηαξ ςξ ζδιείμ αναζιμφ ημο κενμφ ημοξ 100 ααειμφξ, ηαηαζηεφαζε ημ πνχημ εενιυιεηνμ ηαζ απυ εηεί ηαζ ιεηά ζηάεδηε εφημθμ κα εκημπζζεεί ημ ζδιείμ αναζιμφ ηαζ άθθςκ οβνχκ ηαζ δ απυζηαλδ κα αεθηζςεεί ηαζ κα έπεζ ηαθφηενα ηαζ ζηαεενά απμηεθέζιαηα. Σμ μζκυπκεοια ελαενχκεηαζ ζημοξ 78 ααειμφξ, εκχ ημ κενυ ζημοξ 100, ηαζ έηζζ ιπμνεί κα επζηεοπεεί μ δζαπςνζζιυξ μζκμπκεφιαημξ ηαζ κενμφ ζημκ άιαοηα. Ο Παζηέν ιε ηα πεζνάιαηα ηαζ ηζξ ένεοκέξ ημο ελήβδζε ηδκ αθημμθζηή γφιςζδ ιυθζξ ημ 1857, έθενε ζημ θςξ ημοξ ιζηνμμνβακζζιμφξ, πμο εοεφκμκηαζ 9 βζα ηδκ ιεηαηνμπή ηςκ ζαηπάνςκ ζε αθημυθδ. Απυ εδχ ηαζ ειπνυξ μζ παναβςβμί πνμζέπμοκ πενζζζυηενμ ηζξ ζοκεήηεξ γφιςζδξ, βζα κα αεθηζχζμοκ ηδκ πμζυηδηα ημο απμζηάβιαημξ. Ζ γφιςζδ παφεζ κα απμηεθεί ιοζηήνζμ ηαζ ακηζιεηςπίγεηαζ επζζηδιμκζηά ηαζ απυ ημοξ ιδ επζζηήιμκεξ. Ζ απυζηαλδ βζα ηδκ παναβςβή αθημμθμφπςκ πμηχκ δζαδίδεηαζ ζηδκ Δονχπδ απυ ημοξ Άνααεξ ιέζς ηδξ Ηζπακίαξ. Απυ ημκ ιεζαίςκα εα πνέπεζ κα άνπζζε κα εθανιυγεηαζ δ απυζηαλδ ηαζ ζημκ εθθαδζηυ πχνμ, ςξ δάκεζμ απυ ημοξ Άνααεξ. Γκςνίγμοιε υηζ ζηδκ Βογακηζκή αοημηναημνία ημ αθημυθ πμο πνμμνζγυηακ βζα πμηυ πνςιαηζγυηακ, βζα κα δζαζθαθζζηεί υηζ εα απμζηαπεεί ιαγί ιε ανςιαηζημφξ ζπυνμοξ ηαζ δεκ εα πνδζζιμπμζδεεί αθθμφ. Καηά ηδκ Σμονημηναηία βκςνίγμοιε υηζ ηα απμζηαβιέκα πμηά απυ ζηαθφθζ, ναηή ηαζ μφγμ, ήηακ πενζγήηδηα απυ ημοξ Σμφνημοξ, μζ μπμίμζ ηα έπζκακ πμθφ, ηαεχξ ημ Κμνάκζ απαβμνεφεζ ηδκ μζκμπμζία, δεκ ακαθένεζ υιςξ ηίπμηα βζα ηα απμζηαβιέκα πανάβςβα ηδξ αιπέθμο. ε Σμφνημ άθθςζηε μθείθεηαζ ηαζ δ μκμιαζία μφγμ. 2.2. Απόζηαμε νξηζκόο - δηαδηθαζία Απυζηαλδ μκμιάγεηαζ δ ιέεμδμξ ιε ηδκ μπμία απμιμκχκεηαζ έκα "ηαεανυ" οβνυ απυ έκα ιίβια. Με ηδ ιέεμδμ αοηή εενιαίκεηαζ έκα ιίβια πμο πενζέπεζ οβνυ ιέπνζ πμο ανάγμκηαξ ημ οβνυ ζπδιαηίγεζ αηιμφξ. Οζ αηιμί αοημί μδδβμφκηαζ ζε ζπεηζηή δζάηαλδ εκυξ ιέζμο πμο θέβεηαζ ζοιποηκςηήξ υπμο εηεί ρφπμκηαζ ηαζ ιεηαηνέπμκηαζ ζε "ηαεανυ οβνυ". Κθαζιαηζηή απυζηαλδ μκμιάγεηαζ δ ίδζα ιέεμδμξ ιε ηδ δζαθμνά υηζ ζ΄ αοηή επζπεζνείηαζ απυζηαλδ οβνχκ, (ιε δζαθμνεηζηά ζδιεία αναζιμφ), πμο ανίζημκηαζ ζημ ίδζμ ιίβια. Έηζζ ζηδ ηθαζιαηζηή απυζηαλδ ηάεε οβνυ ανάγεζ ζε δζαθμνεηζηή εενιμηναζία βεβμκυξ πμο επζηνέπεζ ηδ ζοβηέκηνςζδ ηαζ ακηίζημζπα ζοιπφηκςζδ λεπςνζζηά ηςκ αηιχκ ημοξ. Ζ απμιυκςζδ οβνχκ ιε ηθαζιαηζηή απυζηαλδ λεηζκάεζ απυ ημ οβνυ πμο έπεζ ημ παιδθυηενμ ζδιείμ αναζιμφ. Αθημμθζηή γφιςζδ, είκαζ δ δζαδζηαζία ιεηαηνμπήξ ηςκ ζαηπάνςκ εκυξ οβνμφ, ζε αζεακυθδ (μζκυπκεοια) ηαζ δζμλείδζμ ημο άκεναηα, ιέζς ηδξ θεζημονβίαξ μνζζιέκςκ ιζηνμμνβακζζιχκ πμο μκμιάγμκηαζ ζαηπανμιφηδηεξ ή γφιεξ. 10 ηδκ πενίπηςζδ ηδξ μζκμπμίδζδξ, ακ αθήζμοιε βθεφημξ (ιμφζημ) πμο θάααιε απυ έηεθζρδ ηαζ πίεζδ ζηαθοθζχκ ζε ηακμκζηή εενιμηναζία, ιεηά απυ ιζηνυ πνμκζηυ δζάζηδια εα παναηδνήζμοιε ιζα ζεζνά θαζκμιέκςκ πμο έπμοκ ηεθζηυ απμηέθεζια ηδ δδιζμονβία ημο ηναζζμφ. Σα ηονζυηενα θαζκυιεκα πμο παναηδνμφκηαζ είκαζ: Α) Έηθοζδ αενίμο (ημο δζμλεζδίμο ημο άκεναηα) Β) Ακφρςζδ ηδξ εενιμηναζίαξ ημο βθεφημοξ πμο ανίζηεηαζ οπυ γφιςζδ Γ) Δθάηηςζδ ημο υβημο ημο γοιμφιεκμο ποιμφ Γ) Γδιζμονβία ζηνχιαημξ ζθφμξ (μζκμθάζπδξ) ζημκ ποειέκα ημο δμπείμο υπμο βίκεηαζ δ γφιςζδ. Δ) ηαδζαηή εθάηηςζδ ηδξ βθοηφηδηαξ ημο βθεφημοξ. Δηθόλα 5. Γηαδηθαζία ηεο απόζηαμεο Πανάβμκηεξ πμο επζδνμφκ ζηδκ αθημμθζηή γφιςζδ Α. Θεξκνθξαζία Ηδζαίηενδ ζδιαζία ζηδκ πμνεία ηδξ αθημμθζηήξ γφιςζδξ έπεζ δ εενιμηναζία ημο βθεφημοξ : ζε παιδθή εενιμηναζία μζ ζαηπανμιφηδηεξ θεζημονβμφκ πμθφ ανβά εκχ ζε εενιμηναζίεξ ιεβαθφηενεξ ηςκ 380 δεκ ιπμνμφκ κα δνάζμοκ 11 ηαευθμο. ηδκ πνάλδ, εοκμσηυηενδ εενιμηναζία βζα ηδκ ζςζηή μζκμπμίδζδ είκαζ ιεηαλφ 200 ηαζ 300 ε παιδθέξ εενιμηναζίεξ (θζβυηενμ απυ 100 ) δ γφιςζδ είκαζ δοκαηυ κα δζαημπεί. Οζ ιζηνμμνβακζζιμί ηδξ γφιςζδξ υιςξ δεκ κεηνχκμκηαζ ηαζ είκαζ δοκαηυ κα λακανπίζμοκ ηδκ δζαδζηαζία ηδξ γφιςζδξ υηακ δ εενιμηναζία επακέθεεζ ζε ηακμκζηά επίπεδα. Σμ ίδζμ ιπμνεί κα ζοιαεί ηαζ ζηδκ πενίπηςζδ πμο δ εενιμηναζία οπεναεί ημοξ 350 , ιε ηδκ δζαθμνά υιςξ υηζ ζε ηέημζα πενίπηςζδ εοκμείηαζ δ ακάπηολδ ααηηδνίςκ πμο είκαζ δοκαηυ κα πνμηαθέζμοκ πμζηίθεξ αθθμζχζεζξ ζημκ παναηηήνα ημο μίκμο. Έηζζ είκαζ δοκαηυ κα έπμοιε έκανλδ μλζηήξ γφιςζδξ (λίδζαζια), ιζαξ απυ ηζξ πθέμκ επζηίκδοκεξ αζεέκεζεξ ημο μίκμο. ε ιζα ηέημζα πενίπηςζδ αηυια ηαζ ακ επακέθεμοιε ζε ηακμκζηή εενιμηναζία γφιςζδξ αοηή δεκ εα ζοκεπζζεεί εφημθα, ελαζηίαξ ηδξ δναζηδνζυηδηαξ ηςκ μλζηχκ ααηηδνίςκ. Β. Ομπγόλν Οζ ζαηπανμιφηδηεξ ιπμνμφκ κα γμοκ ηυζμ πανμοζία υζμ ηαζ απμοζία μλοβυκμο. ηδκ πενίπηςζδ πμο ημ βθεφημξ αενίγεηαζ πμθφ (αενυαζα γφιςζδ), έπμοιε εκημκυηενμ πμθθαπθαζζαζιυ ηςκ ηοηηάνςκ ηδξ γφιδξ ηαζ ιζηνυηενδ παναβςβή μζκμπκεφιαημξ. Ακηίεεηα, ζε βθεφημξ πμο δεκ αενίγεηαζ, ημ απμηέθεζια είκαζ δοζημθυηενδ ακαπαναβςβή ηδξ γφιδξ, αθθά ηαζ ιεβαθφηενδ παναβςβή αθημυθδξ. Γζ' αοηυ θμζπυκ, ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ γφιςζδξ θνμκηίγμοιε ημ βθεφημξ κα ανίζηεηαζ ζε δμπείμ ιε ζηεκυ ζηυιζμ χζηε ελαζηίαξ ημο παναβυιεκμο δζμλεζδίμο ημο άκεναηα κα ιδκ ένπεηαζ ζε ζοκεπή επαθή ιε αένα, εκχ είκαζ ηαθυ κα ημ αενίγμοιε πενζμδζηά (ιε ιεηαββίζεζξ ή αενζζιυ ιζηνήξ πμζυηδηαξ) πνμηεζιέκμο κα δζεοημθφκμοιε ημκ ζπδιαηζζιυ πενζζζυηενςκ ηοηηάνςκ γφιδξ ζακ απμηέθεζια ηδξ έηεεζδξ πμζυηδηαξ βθεφημοξ ζημ μλοβυκμ. Γ. Πεξηεθηηθόηεηα ζε ζάθραξα Όηακ ηα ζάηπανα ανίζημκηαζ ζε ορδθή πενζεηηζηυηδηα ζημ βθεφημξ είκαζ δοκαηυ κα δνάζμοκ ακαζηαθηζηά απέκακηζ ζηδ θεζημονβία ηςκ ζαηπανμιοηδηχκ. Έηζζ ηα ζοιποηκςιέκα βθεφηδ ζηα μπμία δ πενζεηηζηυηδηα ζε ζάηπανα είκαζ 12 ακχηενδ ημο 50% παναιέκμοκ αγφιςηα δζυηζ δ ορδθή ζαηπανμπενζεηηζηυηδηα πνμηαθεί αθοδάηςζδ ηςκ ηοηηάνςκ ηςκ γοιχκ (πθαζιυθοζδ). Γεκ απακηάηαζ πνυαθδια, ζοκήεςξ, ζηδ γφιςζδ βθεοηχκ παιδθήξ πμζμζηζαίαξ πενζεηηζηυηδηαξ ζαηπάνςκ. Πνμαθήιαηα υιςξ ιπμνμφκ κα πνμηφρμοκ ζημκ παναβυιεκμ μίκμ θυβς παιδθήξ αθημμθμπενζεηηζηυηδηαξ αοημφ ηαζ άνα παιδθήξ ακεεηηζηυηδηαξ έκακηζ παεμβυκςκ βζα ημ ηναζί ιζηνμμνβακζζιχκ. Γ. Πεξηεθηηθόηεηα ζε αηζπιηθή αιθνόιε Ζ ζοβηέκηνςζδ ζε μζκυπκεοια ζημ θνέζημ βθεφημξ είκαζ ιδδεκζηή. Καηά ηδ δζάνηεζα ηδξ αθημμθζηήξ γφιςζδξ αολάκεηαζ εκχ ακηίζημζπα δ πμζυηδηα ηςκ ζαηπάνςκ εθαηηχκεηαζ. Έςξ κα θηάζεζ δ πενζεηηζηυηδηα ημο βθεφημοξ ζε πενίπμο 10% ηαη' υβημ μζκυπκεοια δ γφιςζδ είκαζ έκημκδ ηαζ γςδνή, ηαεχξ υιςξ δ πενζεηηζηυηδηά ηδξ αθημυθδξ αολάκεηαζ πένα απυ αοηέξ ηζξ ηζιέξ, μζ ζαηπανμιφηδηεξ ηαείζηακηαζ θζβυηενμ εκενβμί. ε αθημμθμπενζεηηζηυηδηα ακχηενδ απυ 15% δ γφιςζδ είκαζ δοκαηυ κα δζαημπεί ακ ηαζ δεκ είκαζ ζπάκζμ κα ζοκεπζζεεί έςξ ηαζ πενζεηηζηυηδηαξ μζκμπκεφιαημξ 18% ηαη' υβημ. Ζ ακαζηαθηζηή δνάζδ ηδξ ορδθήξ αθημμθμπενζεηηζηυηδηαξ απέκακηζ ζηδκ αθημμθζηή γφιςζδ πνδζζιμπμζείηαζ βζα ηδκ παναβςβή βθοηχκ μίκςκ. Έηζζ, πνμζεήηδ ηαεανμφ μζκμπκεφιαημξ πνζκ ή ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ αθημμθζηήξ γφιςζδξ δ μπμία ηαεζζηά ηδκ ζοβηέκηνςζδ ηδξ αθημυθδξ ορδθυηενδ ημο 15%, πνμηαθεί δζαημπή ηδξ θεζημονβίαξ ηςκ γοιχκ αθήκμκηαξ πμζυηδηα ζαηπάνςκ αγφιςηδ ηαζ ημ απμηέθεζια είκαζ δ βκςζηή βθοηζά βεφζδ ηςκ ηναζζχκ ηδξ ηαηδβμνίαξ αοηήξ. Δ. Ομύηεηα Ζ μλφηδηα δεκ έπεζ άιεζδ ζπέζδ ιε ηδκ ηακμκζηή θεζημονβία ηςκ ζαηπανμιοηδηχκ, έπεζ ιεβάθδ ζδιαζία υιςξ ζε ζπέζδ ιε ηδκ θεζημονβία ακεπζεφιδηςκ ιζηνμμνβακζζιχκ μζ μπμίμζ ζε παιδθέξ μλφηδηεξ ιπμνμφκ κα πνμηαθέζμοκ πνμαθήιαηα ηυζμ ζηδκ πμνεία ηδξ αθημμθζηήξ γφιςζδξ υζμ ηαζ ζηδκ πμζυηδηα ημο ηεθζημφ πνμσυκημξ αοηήξ. Έηζζ, ζε βθεφημξ ιε μλφηδηα 3,5 - 4,5 (εηθναζιέκδ ζε βναιιάνζα εεζζημφ μλέμξ ακά θίηνμ βθεφημοξ), μζ γφιεξ δνμοκ 13 ηακμκζηά εκχ πανειπμδίγεηαζ δ δνάζδ επζαθααχκ ααηηδνίςκ υπςξ βζα πανάδεζβια αοηχκ ημο υλμοξ. Μεβάθδ, αέααζα, ζδιαζία έπεζ ηαζ ημ είδμξ ηςκ μλέςκ πμο ζοιιεηέπμοκ ζηδ δζαιυνθςζδ ηδξ μλφηδηαξ. Ολέα ηα μπμία απακημφκ ηακμκζηά ζημ βθεφημξ υπςξ ημ ηνοβζηυ ηαζ ημ ιδθζηυ επζηνέπμοκ ζηζξ γφιεξ κα δνμοκ ηακμκζηά εκχ πηδηζηά μλέα υπςξ ημ μλζηυ (πμο είκαζ απμηέθεζια ηδξ μλζηήξ γφιςζδξ) ή ημ ιονιδηζηυ επζδνμφκ ακαζηαθηζηά ζηδκ μιαθή πμνεία ηδξ αθημμθζηήξ γφιςζδξ. η. Αλόξγαλα άιαηα Ακυνβακα άθαηα υπςξ αοηά ημο θςζθυνμο ή ημο ηαθίμο είκαζ απαναίηδηα βζα ηδκ ακάπηολδ ηςκ γοιμιοηήηςκ. Γεκζηά ημ βθεφημξ πενζέπεζ ηζξ απαναίηδηεξ μοζίεξ βζα ημοξ ιζηνμμνβακζζιμφξ αοημφξ, ζοκδείγεηαζ πάκηςξ κα πνμζηίεεηαζ πμζυηδηα θςζθμνζημφ αιιςκίμο πνμηεζιέκμο κα εκηαεεί δ γφιςζδ. Δίκαζ ακαβηαίμ πάκηςξ κα έπεζ πνμδβδεεί ακάθοζδ ημο βθεφημοξ βζαηί ζε πενίπηςζδ πμο έπεζ πνμζαθδεεί απυ επζαθααείξ ιζηνμμνβακζζιμφξ, δ πνμζεήηδ ηέημζςκ αθάηςκ εα δζεοημθφκεζ ηδκ ακάπηολή ημοξ. Ε. Γηνμείδην ηνπ ζείνπ Σμ δζμλείδζμ ημο εείμο (SO2), πνδζζιμπμζείηαζ ςξ ακαζημθέαξ ηδξ δνάζδξ επζαθααχκ ιζηνμμνβακζζιχκ. ηδκ πενίπηςζδ ηςκ ζαηπανμιοηδηχκ, εάκ πνδζζιμπμζδεεί πνζκ ηδκ έκανλδ ηδξ αθημμθζηήξ γφιςζδξ ή ηαηά ημ πνχημ πνμκζηυ δζάζηδια υπμο ημ βθεφημξ γοιχκεηαζ έκημκα είκαζ δοκαηυ είηε κα ημοξ κανηχζεζ, πνμζςνζκά, είηε κα ιδκ επζδνάζεζ ηαευθμο ζηδ θεζημονβία ημοξ. Ακ υιςξ πνδζζιμπμζδεεί ηαηά ηα ηεθεοηαία ζηάδζα ηδξ γφιςζδξ υπμο ελαζηίαξ ηδξ αολδιέκδξ ζοβηέκηνςζδξ μζκμπκεφιαημξ μζ ιφηδηεξ έπμοκ ελαζεεκήζεζ, είκαζ δοκαηυ κα πνμηαθέζεζ δζαημπή ηδξ θεζημονβίαξ ημοξ βζα απνμζδζυνζζημ πνμκζηυ δζάζηδια. Πξνϊόληα ηεο αιθννιηθήο δύκωζεο Σμ μζκυπκεοια είκαζ ημ ζπμοδαζυηενμ ζοζηαηζηυ ημο απμηεθέζιαημξ ηδξ αθημμθζηήξ γφιςζδξ, δδθαδή ημο μίκμο, απμηεθεί ιάθζζηα ημκ ηονζυηενμ πανάβμκηα ζοκηήνδζδξ αοημφ. Ακαθέναιε πνμδβμφιεκα πςξ, ζε υηζ αθμνά ηζξ 14 γφιεξ μζκμπμζίαξ, δ αφλδζδ ηδξ ζοβηέκηνςζδξ ημο μζκμπκεφιαημξ, πανειπμδίγεζ ή αηυια ηαζ δζαηυπηεζ ηδκ δνάζδ ημοξ. Σμ ίδζμ απμηέθεζια έπεζ δ ορδθή αθημμθμπενζεηηζηυηδηα ηαζ ζημοξ επζαθααείξ βζα ημκ μίκμ ιζηνμμνβακζζιμφξ. Οίκμζ ιε παιδθυ αθημμθζηυ ααειυ είκαζ ζδζαίηενα εοάθςημζ ζε ιζηνμαζαηέξ επζδνάζεζξ ηαζ δ δζαηήνδζή ημοξ είκαζ ζδζαίηενα δφζημθδ. Γζα ημ θυβμ αοηυ βθεφηδ πμο έπμοκ παιδθή πενζεηηζηυηδηα ζε ζάηπανα θνμκηίγμοιε κα ηα εκζζπφμοιε. Σμ Γζμλείδζμ ημο άκεναηα ελάβεηαζ, ηαηά ημ ιεβαθφηενμ πμζμζηυ ημο, ςξ αένζμ ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ αθημμθζηήξ γφιςζδξ. Φνέζημζ μίκμζ πενζέπμοκ ιεβάθδ πμζυηδηα CO2, ημ μπμίμ ηαηά ηζξ ιεηαββίζεζξ ελακηθείηαζ. Οζ αθνχδεζξ μίκμζ πενζέπμοκ ζδιακηζηυ πμζμζηυ CO2, ιζα ηαζ δ γφιςζδ βζα ηδκ παναβςβή αοηχκ ζοκηεθείηαζ ζε ηθεζζηά δμπεία απ' υπμο δεκ ιπμνεί κα δζαθφβεζ. Ζ Γθοηενίκδ είκαζ ηαζ αοηή πνμσυκ ηδξ αθημμθζηήξ γφιςζδξ ηαζ πνμένπεηαζ απυ ηδκ δζάζπαζδ ηςκ ζαηπάνςκ. Δίκαζ θμζπυκ επυιεκμ υηζ βθοηείξ μίκμζ πμο παναζηεοάγμκηαζ ιε πνμζεήηδ μζκμπκεφιαημξ ζε βθεφημξ ζημ μπμίμ δεκ έπεζ λεηζκήζεζ δ γφιςζδ δεκ πενζέπμοκ βθοηενίκδ. Ζ ακαθμβία βθοηενίκδξ παναβυιεκμο μζκμπκεφιαημξ ηοιαίκεηαζ ιεηαλφ 5 ηαζ 14 βναιιανίςκ βθοηενίκδξ ακά 100 βναιιάνζα μζκμπκεφιαημξ. Πανάβμκηαζ επίζδξ ακχηενεξ ιμκμζεεκείξ αθημυθεξ (μκμιάγμκηαζ ηαζ γοιέθαζα), ιε ζδιείμ γέζεςξ ορδθυηενμ απυ αοηυ ημο μζκμπκεφιαημξ. Πνυηεζηαζ βζα ιμκμζεεκείξ, ηονίςξ, αθημυθεξ υπςξ πνμπακυθδ, ζζμπνμπακυθδ, πνςημηαβήξ ζζμαμοηοθζηή αθημυθδ, ζζμαιοθζηή ηαζ αιοθζηή αθημυθδ ηαεχξ ηαζ άθθεξ ζε πμθφ ιζηνέξ πμζυηδηεξ. Απμζηάβιαηα είκαζ ημ μφγμ, ηζίπμονμ ηαζ ημ ημκζάη. 15 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3ν ΟΤΕΟ Δηθόλα 6. Ούδν ζεξβηξηζκέλν 3.1. Οξηζκόο Σμ μφγμ είκαζ έκα αθημμθμφπμ πμηυ πμο πανάβεηαζ ηαζ ηαηακαθχκεηαζ εονέςξ ζηδκ Δθθάδα ηαζ ζηδκ Σμονηία, υπμο είκαζ βκςζηυ ςξ Ραηί, μκμιαζία πμο πνδζζιμπμζείηαζ ηαζ ζηδκ Δθθάδα. Δίκαζ ζοβηνίζζιμ επίζδξ ιε ημ αρέκηζ, ημ Γαθθζηυ πενκυ. Ζ θέλδ μφγμ είκαζ ιζα θέλδ πμο δεκ ιεηαθνάγεηαζ. Δίκαζ έκα υκμια δζαηνζηζηυ, ηαηά πανάδμζδ, εκυξ απμζηάβιαημξ πμο δ ζζημνία ημο πάκεηαζ ζηα αάεδ ηςκ αζχκςκ. Σζξ ανπέξ ημο πνέπεζ κα ηζξ ακαγδηήζμοιε ζηδκ Αίβοπημ, απ‟ υπμο δ απυζηαλδ πέναζε ζηδκ Δθθάδα. Ανπζηυξ πνμμνζζιυξ δ ηαηακάθςζδ ζημκ εθθδκζηυ πχνμ, πμο ηυηε πενζθάιαακε ηαζ ηδ Μζηνά Αζία. Οζ ειπμνζηέξ δάθκεξ ήνεακ ζηδ ζοκέπεζα. 16 Σμ μφγμ είκαζ έκα αθημμθμφπμ πμηυ ιε άκζζμ πμο πανάβεηαζ παναδμζζαηά ηαζ απμηθεζζηζηά ζηδκ Δθθάδα. Ηδζαίηενα ιεηά ηδκ ηαημπφνςζδ ηδξ απμηθεζζηζηήξ παναβςβήξ μφγμο ζηδκ Υχνα ιαξ, ημ παναδμζζαηυ ιαξ πμηυ πνμζθένεζ δοκαηυηδηεξ ιεβάθδξ επζηοπίαξ ζηδκ δζεεκή αβμνά. Σμ μφγμ είκαζ έκα απυζηαβια, πμο μθείθεζ ημοξ μνβακμθδπηζημφξ παναηηήνεξ ημο, ζηζξ μοζίεξ πμο πνδζζιμπμζμφκηαζ βζα ημκ ανςιαηζζιυ ημο. Ο ιεζμβεζαηυξ πχνμξ είκαζ πθμφζζμξ ζε θοηά ηαζ ανχιαηα. ηδ δζάνηεζα ηδξ ελενεφκδζήξ ημοξ ηενδζζιέκμξ αβήηε μ μονακίζημξ ηαζ δ απυθαοζδ. Κάπςξ έηζζ, μ βθοηάκζζμξ “Pimpinella anisum”, μ ιάναεμξ “Foeniculum vulgare miller”, μ αζηενμεζδήξ άκζζμξ, δ ιαζηίπα, δ ηακέθθα, ημ βανφθαθθμ, μ ημνζάκδνμξ, δ νίγα αββεθζηήξ, δ ιαζηίπα, ημ θθαιμφνζ, ημ ηάνδαιμ (ηαημοθέξ), δ ιέκηα η.ά., ιπήηακ ζημκ άιαοηα βζα κα ελεοβεκίζμοκ ημ απυζηαβια. 3.2. Γηαδηθαζία παξαγσγήο νύδνπ Ζ δζάθμνα ημο μφγμο απυ ηα αθθά αθημμθμφπα πμηά ιε άνςια βθοηάκζζμο, είκαζ μ ηνυπμξ ανςιαηζζιμφ. ηα πενζζζυηενα anis, πνμδβείηαζ ζοκήεςξ δ παναθααή ηςκ ανςιαηζηχκ ζοζηαηζηχκ ηςκ ζπμνχκ ιε κενυ. Καηυπζκ, αοηά πνμζηίεεκηαζ ζημ δζάθοια ηδξ αθημυθδξ. ημ μφγμ, παναδμζζαηά, δ παναθααή ηςκ ανςιαηζηχκ μοζζχκ βίκεηαζ θοζζηά, ιε ζοκαπυζηαλδ ηςκ ζπμνχκ ζε δζάθοια κενμφ ηαζ αθημυθδξ. Γζ‟ αοηυ ηαζ εκηάζζεηαζ ζηδκ ηαηδβμνία ηςκ απμζηαβιέκςκ anis. Δηθόλα 7. Άκβπθεο απόζηαμεο νύδνπ 17 Σμ μφγμ παναζηεοάγεηαζ ηαηυπζκ απυζηαλδξ οδναθημμθζημφ δζαθφιαημξ ακαιειεζβιέκμο ιε ζπυνμοξ βθοηάκζζμο ή ιάναεμο, ιαζηίπα ηαζ ιε άθθμοξ ανςιαηζημφξ ζπυνμοξ, θοηά ή ηανπμφξ (ηακέθα, ιμζπμηάνοδμ, πζπενυνζγα, ημνίακδνμ, η.θ.π.). Πνζκ απυ ηδκ απυζηαλδ πνμδβείηαζ δ δζαανμπή ηςκ ζπυνςκ ημο βθοηάκζζμο ιέζα ζε ζαηζά ιία ιένα πνζκ ηδκ απυζηαλδ έηζζ χζηε κα ιαθαηχζεζ μ ζπυνμξ ηαζ κα δχζεζ πενζζζυηενμ άνςια ηαηά ηδκ απυζηαλδ. ηδ Λέζαμ αθήκμοκ ηα ζαηζά ιε ημ βθοηάκζζμ ιζα κφπηα ζηδ εάθαζζα πνζκ ηδκ απυζηαλδ βζα κα πάνμοκ ημ άνςιά ηδξ ηαζ ηδ βεφζδ ηδξ. Σμπμεεηείηαζ ζε αναζηήνα 5 θίηνα ηαεανήξ αθημυθδξ, 5 θίηνα κενυ, 30 βναιιάνζα ζπυνςκ βθοηάκζζμο ηαζ πμζυηδηεξ ανςιαηζηχκ ζοζηαηζηχκ. οθθέβμοιε 6 θίηνα απμζηάβιαημξ ηαζ ηα αναζχκμοιε ιε αηυια 6 θίηνα κενυ. Σμ απμηέθεζια εα είκαζ έκα απυζηαβια ιε πενζεηηζηυηδηα ζε αθημυθδ 40 - 43 ααειμφξ. ηδ βεφζδ ιμζάγεζ ιε ημ ηζίπμονμ, πμηυ πμο έπεζ ςζηυζμ δζαθμνεηζηυ ηνυπμ παναζηεοήξ. ε παναδμζζαημφξ πεζνμπμίδημοξ πάθηζκμοξ άιαοηεξ (ηαγάκζα) παναιέκμοκ βζα χνεξ δ αθημυθδ, μζ ζπυνμζ ηαζ μζ ανςιαηζηέξ πνχηεξ φθεξ. Έπεζηα, ημ ιείβια απμζηάγεηαζ πςνίξ απυημιεξ ιεηααμθέξ ηυζμ ζηδ εένιακζή ημο υζμ ηαζ ζηδκ ρφλδ ημο. Απυ ηδκ πνχηδ απυζηαλδ, δζαπςνίγεηαζ ηαζ επζθέβεηαζ δ “ηανδζά”, ημ πζμ εφβεοζημ ιένμξ ημο απμζηάβιαημξ, ημ μπμίμ πενκάεζ ζηδ δεφηενδ ιπμνεί ηαζ ηνίηδ θάζδ ηδξ δζαδζηαζίαξ (επακαπυζηαλδ), ανβά, ιε ζοκεπείξ εθέβπμοξ ηαζ δμηζιέξ. Σμ “αδυθςημ”, υπςξ μκμιάγεηαζ ημ ηεκηνζηυ ηθάζια πμο απμηεθεί ημ ηέθεζμ απυζηαβια ηδξ ηεθεοηαίαξ δζαδζηαζίαξ, απμεδηεφεηαζ βζα κα ηαηαθαβζάζεζ, κα “γεοβανχζμοκ” ηα οθζηά ηδξ ζοκηαβήξ ηαζ κα βίκμοκ έκα μιμζμβεκέξ ιίβια. Πνζκ ημ απυζηαβια ηαηαθήλεζ ζηζξ θζάθεξ, αναζχκεηαζ ιε ιαθαηυ κενυ χζηε ημ ηεθζηυ πνμσυκ κα απμηηήζεζ ημκ επζεοιδηυ αθημμθζηυ ηίηθμ. Ο ορδθυξ αθημμθζηυξ ηίηθμξ είκαζ απαναίηδηδ πνμτπυεεζδ βζα ηδκ εκζςιάηςζδ ημο πθμφζζμο ανχιαημξ ημο μφγμο. φιθςκα ιε ηδ κμιμεεζία πνέπεζ κα είκαζ ιεβαθφηενμξ ημο 37,5 % vol. 18 Ζ απυζηαλδ είκαζ ίζςξ δ ζπμοδαζυηενδ δζαδζηαζία, είκαζ δ βέκκδζδ ημο μφγμο, ηαζ πνεζάγεηαζ πνυκμ ηαζ πμθφ αβάπδ ηαζ πνμζμπή. Ζ πνχηδ ζοθθμβή ιζηνήξ πμζυηδηαξ απμζηάβιαημξ πμφ είκαζ δζαθμνεηζηή ζε ηάεε απμζηαηηήνα μκμιάγεηαζ ηεθαθή, εκχ δ πμζυηδηα πμφ παναηναηείηαζ ζημ ηέθμξ ηαζ είκαζ πμθφ ιεβαθφηενδ μκμιάγεηαζ μονά . Ζ πμζυηδηα ιεηαλφ ηεθαθήξ ηαζ μονάξ μκμιάγεηαζ ηανδζά ηαζ είκαζ ιεβαθφηενδ απυ υθεξ. Οζ ηεθαθέξ ηαζ μζ μονέξ παναηναημφκηαζ ζε εζδζηή δελαιεκή ηαζ υηακ ιαγεοημφκ ιεβάθεξ πμζυηδηεξ απυ πμθθέξ απμζηάλεζξ, ηυηε λακααπμζηάγμκηαζ ηαζ δίδμοκ κέα ηανδζά απμζηάβιαημξ. Σμ απυζηαβια ημο βθοηάκζζμο απμεδηεφεηαζ ζε εζδζηέξ ακμδείλςηεξ δελαιεκέξ έηζζ χζηε κα ηνοχζεζ ηαζ κα δαιάζεζ υπςξ θέκε. ηζξ δελαιεκέξ αοηέξ ιπμνεί κα ιεηνδεεί μ υβημξ ημο δ εενιμηναζία ηαζ μ μζκμπκεοιαηζηυξ ημο ααειυξ πνμτπμεέζεζξ απαναίηδηεξ βζα ηδκ ιεηέπεζηα αναίςζδ ημο. Απυ αοηέξ ηζξ δελαιεκέξ δ Υδιζηή Τπδνεζία εα πάνεζ δείβια ημο απμζηάβιαημξ βζα κα ηάκεζ ημοξ απαναίηδημοξ εθέβπμοξ ςξ πνμξ ηδκ ηαηαθθδθυηδηα ημο. Μεηά απυ δφμ διένεξ ημ απυζηαβια ακαιεζβκφεηαζ ιε κενυ ιέζς ζοζηήιαημξ Ακηίζηνμθδξ Όζιςζδξ. Σμ ζφζηδια αοηυ ιε ζεζνά απυ εζδζηά θίθηνα απαθθάζζεζ ημ κενυ απυ ηάεε ιζηνμαζαηυ θμνηίμ ηαζ απυ ηα άθαηα. Έηζζ ημ κενυ πμφ πενζέπεηαζ ζημ πνμσυκ έπεζ μοδέηενδ βεφζδ ηαζ δεκ επδνεάγεζ ηαευθμο ηδκ πμζυηδηα ημο. Αημθμοεεί δ αναίςζδ ηαζ μιμβεκμπμίδζδ ημο απμζηάβιαημξ ζε εζδζηυ ακαδεοηήνα ηαζ εα βίκεζ μ ηεθζηυξ πνμζδζμνζζιυξ ημο ηάεε μφγμο ςξ πνμξ ημοξ μζκμπκεοιαηζημφξ ααειμφξ 40% vol βζα ημ μφγμ Νμ 7 ηαζ 46% vol βζα ημ μφγμ Νμ 5. Όηακ ημ πνμσυκ πθδνεί ηζξ πμζμηζηέξ πνμτπμεέζεζξ ιεηαθένεηαζ ζηδκ ηεθζηή ημο απμεήηεοζδ ζε ακμλείδςηεξ ροηηζηέξ δελαιεκέξ βζα κα παναιείκεζ ημοθάπζζημκ δφμ διένεξ πνζκ ηδκ ειθζάθςζδ ημο. Τπάνπμοκ δζαθμνεηζηέξ δελαιεκέξ απμεήηεοζδξ βζα ημ ηάεε πνμσυκ λεπςνζζηά. ηδ δζαδζηαζία ηδξ ειθζάθςζδξ ημ ηεθζηυ πζα πνμσυκ θζθηνάνεηαζ απυ ακμλείδςημ θίθηνμ, ηαζ πδβαίκεζ ζημ ζφζηδια ειθζάθςζδξ ,ζθνάβζζδξ ηαζ εηζηεημπμίδζδξ ηςκ θζαθχκ. ε ηάεε θζάθδ ακαβνάθεηαζ δ διενμιδκία παναβςβήξ ηαζ μ ηςδζηυξ πανηίδαξ ημο ηάεε πνμσυκημξ, απαναίηδημ ζημζπείμ βζα ηδκ ζπκζθαζζιυηδηα ημο πνμσυκημξ ζε πενίπηςζδ ιδ ηαηαθθδθυηδηάξ ημο. ημ ηέθμξ υθςκ ηςκ δζαδζηαζζχκ αημθμοεεί μ ηαεανζζιυξ ηςκ απμζηαηηήνςκ. Με ηδκ έβηνζζδ ηδξ Υδιζηήξ Τπδνεζίαξ μζ απμζηαηηήνεξ ακμίβμκηαζ έηζζ χζηε κα θφβμοκ 19 ηα οπμθείιιαηα ηδξ απυζηαλδξ πμφ είκαζ κενυ ηαζ μζ ζπυνμζ ημο βθοηάκζζμο. Σμ κενυ θεφβεζ ιμκυ ημο εκχ μζ ζπυνμζ ιαγεφμκηαζ ηαζ πεηζμφκηαζ βφνς απυ ηα δέκηνα ηαζ είκαζ έκα ηαθυ θίπαζια. Οζ απμζηαηηήνεξ ηαεανίγμκηαζ ιε πίεζδ ηαοημφ κενμφ ιε λφδζ ηαζ ιε εζδζηυ πζζηυθζ αηιμφ ηαζ λακαζθναβίγμκηαζ βζα κα αημθμοεήζεζ λακά δ δζαδζηαζία πθήνςζδξ ημοξ ιε πνχηεξ φθεξ. Γζα κα θηάζεζ ζε ειάξ ημ ηεθζηυ δζάθακμ απυζηαβια ιε ηδκ εθηοζηζηή ζοζηεοαζία, αημθμοεείηαζ πμθφπθμηδ ηαζ θεπημιενήξ δζαδζηαζία, δ μπμία πμθθέξ θμνέξ παναδίδεηαζ ςξ δζαεήηδ απυ βεκζά ζε βεκζά ηαζ ηναηά ιέζα ηδξ ηα ιοζηζηά ηδξ μζημβέκεζαξ. Ζ επζηοπία ηδξ ελανηάηαζ ηαη‟ ανπήκ απυ ημ ιέβεεμξ, ημ είδμξ ηαζ ημ οθζηυ ηαηαζηεοήξ ημο άιαοηα. Ζ αθημυθδ ηαεχξ ηαζ ηα δζάθμνα είδδ απυ ηδκ εηπθδηηζηή πμζηζθία ηςκ ανςιαηζηχκ θοηχκ πμο εα πνμζηεεμφκ, ηαεμνίγμοκ εκηέθεζ ημ απυζηαβια, ημ άνςια ηαζ ηδ βεφζδ ημο. Κάεε απμζηαβιαημπμζυξ έπεζ ημ δζηυ ημο ιοζηζηυ. Γδθαδή ημ είδμξ ηαζ ηδκ ακαθμβία ηςκ ανςιαηζηχκ ζπμνχκ πμο πνδζζιμπμζεί. Αηυιδ, δζαθμνμπμζείηαζ ςξ πνμξ ηα ηθάζιαηα ηδξ απυζηαλδξ πμο εα πνδζζιμπμζήζεζ, ηδκ εηπφθζζδ πνζκ ηδκ απυζηαλδ, ηδκ ηαπφηδηα απυζηαλδξ, ημ ιέβεεμξ ημο ηαγακζμφ (άιαοηα). Όθα αοηά δζαθμνμπμζμφκ ημοξ μνβακμθδπηζημφξ παναηηήνεξ πμο εα έπεζ ημ ηεθζηυ απυζηαβια. Γζαθμνμπμίδζδ οπάνπεζ ηαζ ζηδκ μθζηή πμζυηδηα ζπυνςκ πμο εα πνμζηεεμφκ. Οφγμ πανάβεηαζ ζε υθδ ηδκ Δθθάδα. Οζ παναβςβμί μφγμο είκαζ πενίπμο 300. Αοηυ έπεζ ζακ απμηέθεζια κα πανμοζζάγεηαζ ιζα ζδιακηζηή δζαθμνμπμίδζδ πνμσυκηςκ. 3.3. Πόζε ηνπ νύδνπ Σμ μφγμ έπεζ εοπάνζζημ άνςια, αζπνίγεζ, δνμζίγεζ ηαζ εοθναίκεζ. Σμ μφγμ ιε ημ κενυ εμθχκεζ ηαζ ιαξ απμηαθφπηεζ έκακ άθθμ παναηηήνα. Σα αζεένζα έθαζα ημο βθοηάκζζμο, ηαζ ημο ιάναεμο, ζηα μπμία μθείθεζ ημ μφγμ ημ άνςιά ημο, είκαζ εοδζάθοηα ζημ ορδθυααειμ ζηέημ μφγμ. Όιςξ, ιε ημ κενυ ή ημ παβάηζ μ ααειυξ εθαηηχκεηαζ, ηα αζεένζα έθαζα βίκμκηαζ αδζάθοηα ηαζ δίκμοκ, ημ βκςζηυ θεοηυ ευθςια πμο ηάκεζ ημ μφγμ κα ιμζάγεζ ιε βάθα. Ζ 20 αναίςζδ εηηυξ απυ ημ πνχια, ιεηααάθθεζ ηαζ ημ άνςια πμο εθεοεενχκεηαζ ηαζ πθδιιονίγεζ ηζξ αζζεήζεζξ. Σμ μφγμ πνμηαθεί δίρα, πνάβια πμο μθείθεηαζ ζηδκ ηνοζηαθθζηή ιμνθή ηδξ ιμνζαηήξ δμιήξ ημο μφγμο. Oζ ηνφζηαθθμζ απεθεοεενχκμκηαζ ζημ ζημιάπζ ιαξ ηαζ γδημφκ κενυ βζα κα αθμιμζςεμφκ. Ζ ορδθή πενζεηηζηυηδηα ζε αθημυθδ ηαεζζηά ημ μφγμ έκα απυ ηα αανζά μζκμπκεοιαηχδδ, υηακ πίκεηαζ ςξ ζοκμδεοηζηυ ηαζ υπζ ηαεδιενζκά ζε πμζυηδηεξ δεκ πνμηαθεί ηαιία αθάαδ ζημκ μνβακζζιυ. Οζ ορδθέξ ηαζ ηαεδιενζκέξ πυζεζξ μφγμο πνμηαθμφκ υπςξ υθα ηα αθημμθμφπα αθημμθζζιυ ηαζ ιυκζιεξ αθάαεξ ζημκ μνβακζζιυ. 3.4. Ννκνζεζία ζρεηηθή κε παξαγσγή νύδνπ Σμ υκμια «μφγμ» επέπεζ εέζζκ επςκοιίαξ πχθδζδξ αθημμθμφπμο πμημφ πμο ακήηεζ ζηδκ ηαηδβμνία ηςκ «απμζηαβιέκςκ anis» ηαζ είκαζ ηαηαπςνζζιέκμ ζημ Πανάνηδια ΗΗΗ ημο ηακ. (ΔΚ) 110/2008 ςξ βεςβναθζηή έκδεζλδ οπέν ηδξ Δθθάδαξ ηαζ ηδξ Κφπνμο. Ζ βεςβναθζηή έκδεζλδ «μφγμ» ακηζηαεζζηά οπμπνεςηζηά ηδκ επςκοιία πχθδζδξ “απμζηαβιέκμ anis”. Σμ μφγμ απμηέθεζε ακαβκςνζζιέκδ οπέν ηδξ Δθθάδμξ μκμιαζία ζημκ ηακ. (ΔΟΚ) 1576/89. Με ηδκ πνάλδ πενί ηςκ υνςκ πνμζπςνήζεςκ ηδξ Σζεπζηήξ Γδιμηναηίαξ, ηδξ Γδιμηναηίαξ ηδξ Δζεμκίαξ, ηδξ Κοπνζαηήξ Γδιμηναηίαξ, ηδξ Γδιμηναηίαξ ηδξ Λεημκίαξ, ηδξ Γδιμηναηίαξ ηδξ Λζεμοακίαξ, ηδξ Γδιμηναηίαξ ηδξ Οοββανίαξ, ηδξ Γδιμηναηίαξ ηδξ Μάθηαξ, ηδξ Γδιμηναηίαξ ηδξ Πμθςκίαξ, ηδξ Γδιμηναηίαξ ηδξ θμαεκίαξ ηαζ ηδξ θμααηζηήξ Γδιμηναηίαξ ηαζ ηςκ πνμζανιμβχκ ηςκ οκεδηχκ επί ηςκ μπμίςκ ααζίγεηαζ δ Δονςπασηή Έκςζδ, ηνμπμπμζήεδηε μ εκ θυβς ηακμκζζιυξ, χζηε κα ζοιπενζθάαεζ ηαζ ηδκ Κφπνμ, ςξ πχνα δζηαζμφιεκδ κα πανάβεζ μφγμ. Οφγμ μκμιάγεηαζ ημ αθημμθμφπμ πμηυ ιε βθοηάκζζμ πμο πανάβεηαζ παναδμζζαηά ιε ζφιιεζλδ αθημμθχκ πμο έπμοκ ανςιαηζζεεί ιε απυζηαλδ ή δζαανμπή ιε ζπυνμοξ ακίζμο ηαζ εκδεπυιεκα ιανάεμο, ιαζηίπα απυ ημ ζεαβεκέξ 21 ιαζηζπυδεκδνμ ηδξ Υίμο (Pistacia Lentisus Chia ή Latifolia) ηαζ άθθμοξ ανςιαηζημφξ ζπυνμοξ, θοηά ηαζ ηανπμφξ. Ζ αθημυθδ πμο έπεζ ανςιαηζζεεί ιε απυζηαλδ (πνμσυκ απυζηαλδξ) πνέπεζ: α) κα ακηζπνμζςπεφεζ ημοθάπζζημκ ημ 20% ημο αθημμθζημφ ηίηθμο ημο πνμσυκημξ, ηαζ α) κα θαιαάκεηαζ ιε απυζηαλδ ζε παναδμζζαημφξ πάθηζκμοξ άιαοηεξ αζοκεπμφξ θεζημονβίαξ πςνδηζηυηδηαξ ιέπνζ ηαζ 1.000 θίηνςκ ηαζ κα έπεζ αθημμθζηυ ηίηθμ υπζ ιζηνυηενμ ημο 55% κμΗ ηαζ υπζ ιεβαθφηενμ ημο 80% κμΗ. ημ εη ηδξ ζοιιείλεςξ ηςκ ηαηά ηδκ πνμδβμοιέκδ πανάβναθμ ανςιαηζζιέκςκ αθημμθχκ (εηποθζζιάηςκ) θαιαακυιεκμ ιίβια, επζηνέπεηαζ δ πνμζεήηδ ιυκμκ: α. αεθηζςηζηχκ μοζζχκ πμο θαιαάκμκηαζ απυ ηδκ εηπφθζζδ ηαζ απυζηαλδ ηςκ ηαηά ημ πνμδβμφιεκμ εδάθζμ ανςιαηζηχκ ζπυνςκ, θοηχκ ηαζ ηανπχκ. α. βθοηακηζηχκ οθχκ, ζε πμζυηδηα ηέημζα χζηε ημ δζαηζεέιεκμ ζηδκ ηαηακάθςζδ «μφγμ» κα έπεζ ζηενευ οπυθεζιια υπζ ιεβαθφηενμ απυ 50 βναιιάνζα ακά θίηνμ. β. κενμφ ιέπνζ ηδξ δζαιυνθςζδξ ημο αθημμθζημφ ηίηθμο ηαηακάθςζδξ, μ μπμίμξ δεκ επζηνέπεηαζ κα είκαζ ηαηχηενμξ ημο 37,5 % κμΗ. Όζμκ αθμνά ηδκ εθθδκζηή κμιμεεζία ζζπφμοκ μζ δζαηάλεζξ ημο Κεθαθαίμο Α ημο άνενμο 6 ηδξ οπ‟ ανζε. 3010878/1396/0029/11-6-2003 απυθαζδξ Τπμονβμφ Οζημκμιίαξ ηαζ Οζημκμιζηχκ, ιε ημ μπμίμ εεζπίγμκηαζ ηα ακαθενυιεκα ζηδκ ςξ άκς πενζβναθή «ΜΔΘΟΓΟ ΠΑΡΑΚΔΤΖ - ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ». Δπζπθέμκ εεζπίγμκηαζ ηα παναηάης: (παν. 3 ημο ςξ άκς ηεθαθαίμο) : «Ζ επςκοιία «μφγμ» ζοκζζηά «επςκοιία ηαηά πανάδμζδ» ηαηά ηδκ έκκμζα ηςκ δζαηάλεςκ ημο εδαθίμο α' ηδξ παναβνάθμο 4 ημο άνενμο 7 ηδξ πανμφζαξ, δδθςηζηή ηςκ αθημμθμφπςκ πμηχκ πενί ηςκ μπμίςκ δζαθαιαάκεζ ημ οπεδάθζμ 3 ημο εδαθίμο ζε' ηδξ παναβνάθμο 4 ημο άνενμο 1 ημο Κακ. (ΔΟΚ) 1576/89 πμο παναζηεοάγμκηαζ ζηδκ Δθθάδα. (παν. 4 ημο ςξ άκς ηεθαθαίμο) : Δπί ηςκ ιέζςκ πνμζοζηεοαζίαξ ηαζ ζοζηεοαζίαξ ημο αθημμθμφπμο πμημφ «μφγμ»: 22 α. επζηνέπεηαζ, πένακ ηςκ ηαηά ημ άνενμ 10 ηδξ πανμφζαξ οπμπνεςηζηχκ ηαζ πνμαζνεηζηχκ εκδείλεςκ, δ ακαβναθή ηδξ έκδεζλδξ «μνεηηζηυ». α. δεκ επζηνέπεηαζ δ ακαβναθή άθθςκ εκδείλεςκ, εζδζηυηενα δε εκδείλεςκ υπςξ «απυ απυζηαλδ», «δζπθή απυζηαλδ», «επακαπυζηαλδ» ηαζ άθθεξ ζοκαθείξ. Σςκ δζαηάλεςκ αοηχκ ελαζνείηαζ δ πενίπηςζδ ηαηά ηδκ μπμία μ αθημμθζηυξ ηίηθμξ ημο μφγμο μθείθεηαζ ηαε' μθμηθδνίακ ζημ ηαηά ημ εδάθζμ 1 ηδξ πανμφζαξ παναβνάθμο πνμσυκ απυζηαλδξ, μπυηε ηαζ ιυκμκ επζηνέπεηαζ δ πνδζζιμπμίδζδ ηδξ έκδεζλδξ «ελ απμζηάλεςξ 100%» ή «απυ απυζηαλδ 100%» επελδβδιαηζηά πνμξ ηδκ επςκοιία «μφγμ» ηαζ ιε βνάιιαηα ιζηνυηενμο ιεβέεμοξ. Σα πμημπμζεία πμο παναζηεοάγμοκ μφγμ ημο μπμίμο μ αθημμθζηυξ ηίηθμξ μθείθεηαζ ηαε‟ μθμηθδνίακ ζημ ηαηά ημ εδάθζμ 1 ηδξ πανμφζαξ παναβνάθμο πνμσυκ απυζηαλδξ πενζθαιαάκμκηαζ ζε ηαηάθμβμ πμο ηαηανηίγεηαζ ιε Απυθαζή ιαξ. φιθςκα ιε ηζξ δζαηάλεζξ ηδξ εθθδκζηήξ κμιμεεζίαξ, βζα ηα πμηά ιε βεςβναθζηή έκδεζλδ ζζπφεζ υηζ δ παναζηεοή ηαζ δ ειθζάθςζδ βίκμκηαζ ζημκ ηυπμ πμο οπμδδθχκεζ δ βεςβναθζηή έκδεζλδ. Σμ μφγμ πμο πανάβεηαζ ζηδκ Δθθάδα ειθζαθχκεηαζ ζηδκ Δθθάδα. οκεπχξ, δεκ επζηνέπεηαζ δ απμζημθή πνμσυκημξ ανςιάηζζδξ αζεοθζηήξ αθημυθδξ πμο πνμμνίγεηαζ βζα παναζηεοή μφγμο ή μφγμο πφια πμο πνμμνίγεηαζ βζα ειθζάθςζδ απυ ηδκ ιζα πχνα ζηδκ άθθδ. Γεκ επζηνέπεηαζ δ ζοιπθήνςζδ ηδξ επζζήιακζδξ ημο μφγμο ιε ηζξ βεςβναθζηέξ εκδείλεζξ «Δθθάδαξ» ή «Κφπνμο» ή ζοκαθείξ, υπςξ π.π. «εθθδκζηυ μφγμ» ή «ηοπνζαηυ μφγμ» ΓΔΧΓΡΑΦΗΚΔ ΔΝΓΔΗΞΔΗ ΠΟΤ ΤΜΠΛΖΡΧΝΟΤΝ ΣΖΝ ΔΝΓΔΗΞΖ «ΟΤΕΟ». α) Καηαρσξηζκέλεο ζην Παξάξηεκα ΗΗΗ ηνπ θαλ. (ΔΚ)110/2008. Οφγμ Μοηζθήκδξ Οφγμ Πθςιανίμο Οφγμ Καθαιάηαξ Οφγμ Θνάηδξ Οφγμ Μαηεδμκίαξ 23 Ζ επςκοιία πχθδζδξ μφγμ ζοιπθδνχκεηαζ ιε ηζξ ςξ άκς βεςβναθζηέξ εκδείλεζξ βζα ηα πνμσυκηα πμο πανάβμκηαζ ηαζ ειθζαθχκμκηαζ ζηζξ πενζμπέξ πμο οπμδδθχκμκηαζ απυ αοηέξ ηζξ βεςβναθζηέξ εκδείλεζξ. Σα ααζζηά παναηηδνζζηζηά ηαζ δ ιέεμδμξ παναζηεοήξ ηςκ πνμσυκηςκ αοηχκ παναιέκμοκ αοηά ημο μφγμο. Ζ ιαηνυπνμκδ πανάδμζδ, ςζηυζμ, ηδξ παναζηεοήξ ημοξ ζε ζοκδοαζιυ ιε ηζξ ζδζαίηενεξ ζοκηαβέξ ηςκ πμημπμζχκ (ηα «ιοζηζηά») έπμοκ δδιζμονβήζεζ ιζα θήιδ βζα ηα πνμσυκηα αοηά ζηεκά ζοκδεδειέκδ ιε ηδ βεςβναθζηή ημοξ ηαηαβςβή, ιζα θήιδ πμο απμηεθεί ααζζηυ ζημζπείμ ακαβκςνζζζιυηδηάξ ημοξ ζηδκ αβμνά, υπςξ πνμηφπηεζ ηαζ απυ πθήεμξ ζζημνζηά ζημζπεία. Γζα ηα δφμ ελ αοηχκ (μφγμ Μοηζθήκδξ ηαζ μφγμ Πθςιανίμο) έπμοκ εηδμεεί ζε εεκζηυ επίπεδμ οπμονβζηέξ απμθάζεζξ, μζ μπμίεξ εεζπίγμοκ ηδκ ζοιπθήνςζδ ηδξ επςκοιίαξ πχθδζδξ «μφγμ» ιε ηζξ ακηίζημζπεξ βεςβναθζηέξ εκδείλεζξ. Σπγθεθξηκέλα: Γζα ημ μφγμ Μοηζθήκδξ δ οπ‟ ανζε. 3006716/772/0029/10-8-2004 απυθαζδ Τπμονβμφ Οζημκμιίαξ ηαζ Οζημκμιζηχκ. Γζα ημ μφγμ Πθςιανίμο δ οπ‟ ανζε. 3009419/1118/0029/10-8-2004 απυθαζδ Τπμονβμφ Οζημκμιίαξ ηαζ Οζημκμιζηχκ. β) Αλαγλσξηζκέλεο ζε εζληθό επίπεδν από ηελ ειιεληθή λνκνζεζία. Ζ πνήζδ ηςκ βεςβναθζηχκ εκδείλεςκ δζέπεηαζ απυ ηζξ δζαηάλεζξ ημο άνενμο 7 ηδξ οπ‟ ανζε. 3010878/1396/0029/11-6-2003 απυθαζδξ Τπμονβμφ Οζημκμιίαξ & Οζημκμιζηχκ. Δπίζδξ, ζφιθςκα ιε ηδκ πανάβναθμ 5 ημο άνενμο 9 ημο ηακ. (ΔΚ) 110/2008 μζ επςκοιίεξ πχθδζδξ ιπμνμφκ κα ζοιπθδνχκμκηαζ ζφιθςκα ιε ηζξ εεκζηέξ δζαηάλεζξ απυ άθθδ βεςβναθζηή έκδεζλδ, οπυ ημκ υνμ υηζ αοηυ δεκ παναπθακά ημκ ηαηακαθςηή. ηα πθαίζζα αοηά εονίζηεηαζ οπυ ελέθζλδ δ ακαβκχνζζδ ζε εεκζηυ επίπεδμ βεςβναθζηχκ εκδείλεςκ, ςξ ζοιπθδνςιαηζηχκ ηδξ έκδεζλδξ «μφγμ». 24 Σα ηνζηήνζα ηαεμνίγμκηαζ ζηδκ ςξ άκς εεκζηή κμιμεεζία ηαζ είκαζ ζε ζοιθςκία ιε ηα ηνζηήνζα πμο ηίεεκηαζ απυ ηδκ ημζκμηζηή κμιμεεζία. Μέπνζ ζηζβιήξ, έπεζ ακαβκςνζζεεί ιε ηδκ οπ‟ ανζε. 3020385/3220/0029/159-2009 απυθαζδ Τπμονβμφ Οζημκμιίαξ ηαζ Οζημκμιζηχκ δ βεςβναθζηή έκδεζλδ «Κααάθαξ» βζα ημ μφγμ πμο πανάβεηαζ ηαζ ειθζαθχκεηαζ ζημ Νμιυ Κααάθαξ πθδκ ηδξ κήζμο Θάζμο. Ανιυδζεξ εεκζηέξ ανπέξ βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηςκ βεςβναθζηχκ εκδείλεςκ ηςκ αθημμθμφπςκ πμηχκ, είκαζ μζ αηυθμοεεξ: Σμ Γεκζηυ Υδιείμ ημο Κνάημοξ, υπςξ μνίγεηαζ ζοβηεηνζιέκα ζηδκ πανάβναθμ 2 ημο άνενμο 19 ηδξ οπ‟ ανζε. 3010878/1396/0029/11-6-2003 απυθαζδξ Τπμονβμφ Οζημκμιίαξ & Οζημκμιζηχκ : «2. α. Ανιυδζεξ ανπέξ βζα ηδ δζαζθάθζζδ ηαζ ημκ έθεβπμ ηδξ ηήνδζδξ ηδξ πνμακαθενεείζαξ εζδζηήξ (ηάεεηδξ) ημζκμηζηήξ ηαζ εεκζηήξ κμιμεεζίαξ πμζυηδηαξ ζημκ ημιέα ηςκ αθημμθμφπςκ πμηχκ είκαζ μζ Υδιζηέξ Τπδνεζίεξ ημο Γ.Υ.Κ. ηαηά ηδκ πςνζηή ανιμδζυηδηα εηάζηδξ, αζημφκ δε πνμξ ημφημ δζανηή ηαζ ζοζηδιαηζηυ έθεβπμ ζηα απμζηαβιαημπμζεία ηαζ πμημπμζεία ηαζ δεζβιαημθδπηζηά ζηζξ επζπεζνήζεζξ πμο παναθαιαάκμοκ απυ ηα θμζπά Κνάηδ-Μέθδ ή εζζάβμοκ αθημμθμφπα πμηά πνμζοζηεοαζιέκα έημζια βζα άιεζδ ακενχπζκδ ηαηακάθςζδ. Πένακ ημφημο, ηα εκ θυβς ενβμζηάζζα οπυηεζκηαζ ηαζ ζε ηαηηζηυ, ημοθάπζζημκ άπαλ ημο έημοξ έθεβπμ ηαζ επζεεχνδζδ, ςξ ηαζ ζε εηηάηημοξ εθέβπμοξ ηαζ επζεεςνήζεζξ ηαηά ηδκ ηνίζδ ηςκ επμπηεομοζχκ Υδιζηχκ Τπδνεζζχκ ημο Γ.Υ.Κ. ή υηακ ζοκηνέπμοκ εζδζημί θυβμζ. α. Ζ ανιυδζα Γζεφεοκζδ ηδξ Γεκζηήξ Γζεφεοκζδξ ημο Γ.Υ.Κ. εκδιενχκεζ, ηαεμδδβεί ηαζ ζοκημκίγεζ ζηζξ εκένβεζέξ ημοξ ηζξ ηαηά ημ εδάθζμ α‟ ηδξ πανμφζαξ παναβνάθμο ανιυδζεξ ανπέξ, αθθδθμβναθεί δε ιε ηδκ ανιυδζα οπδνεζία ηδξ επζηνμπήξ ηδξ Δονςπασηήξ Έκςζδξ βζα ηδκ αιμζααία ημζκμπμίδζδ υθςκ ηςκ απαναίηδηςκ βζα ηδκ εθανιμβή ηδξ ημζκμηζηήξ κμιμεεζίαξ ζημκ ημιέα ηςκ αθημμθμφπςκ πμηχκ ζημζπείςκ ςξ ηαζ ιε ηζξ ανιυδζεξ ανπέξ εθέβπμο ηςκ άθθςκ Κναηχκ-Μεθχκ ιε ηζξ μπμίεξ ζοκενβάγεηαζ βζα ηδκ αιμζααία πθδνμθυνδζδ ζηα εέιαηα ημο εκ θυβς ημιέα.» Σμ Γεκζηυ Υδιείμ ημο Κνάημοξ μνίγεηαζ ανιυδζα ανπή ηαζ εζδζηυηενα βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηςκ βεςβναθζηχκ εκδείλεςκ ζφιθςκα ιε ηζξ δζαηάλεζξ ημο εδαθίμο β 25 ηδξ παναβνάθμο 3 ηαζ ζη ηδξ παναβνάθμο 4 ημο άνενμο 5 ημο κ. 2969/2001, υπμο πνμαθέπεηαζ υηζ μζ υνμζ ηαζ δ δζαδζηαζία ακαβκχνζζδξ παναδμζζαηχκ μκμιαζζχκ ηαζ βεςβναθζηχκ επςκοιζχκ ηςκ απμζηαβιάηςκ ηαζ ηςκ αθημμθμφπςκ πμηχκ ηαεμνίγμκηαζ ιε απυθαζδ ημο Τπμονβμφ Οζημκμιζηχκ φζηενα απυ εζζήβδζδ ηδξ ανιυδζαξ Γζεφεοκζδξ (οπυ ηζξ πανμφζεξ ζοκεήηεξ, ηδξ Γζεφεοκζδξ Αθημυθδξ, Αθημμθμφπςκ Πμηχκ, Οίκμο, Εφεμο)ημο Γεκζημφ Υδιείμο ημο Κνάημοξ. 26 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4ν ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΟΤΕΟΤ Δ ΠΔΡΗΟΥΔ ΣΖ ΔΛΛΑΓΟ ε υθδ ηδκ Δθθάδα πανάβεηαζ μφγμ παναηάης ακαθένμκηαζ ιενζηά απυ ηα πζμ βκςζηά μφγα ηδξ Δθθάδαξ. Ούδν Stafilina Σέηηεξεο Υίνο 40% VOL. ALC. 46% VOL. ALC. Διαθξύ γαιάθησκα. Μύηε Έκημκμ βαθάηηςια. Ανςιαηζηυ, κέηξηαο έληαζεο πνπ ζπκίδεη πμθφπθμημ, ιε ανχιαηα απυ αξσκαηηθά πεξηζζόηεξν ιπαπάνζ ηαζ λδνμφξ ηανπμφξ. παζηίο (Pastis liquer d’ ημ ζηυια πθμφζζμ, Anise). ην ζηόκα θνκςό, βθοηυπζμημ, ζζμννμπδιέκμ ηαζ πηθάληηθν θαη ηαπηόρξνλα θίβμ πζηάκηζημ. Καθή επίβεοζδ. καιαθό. Πνιύ θαιή επίγεπζε. 27 Πηηζηιαδήο Ούδν 12 Oύδν Πισκαξίνπ 40% VOL. ALC. 42% VOL. ALC. Γεκ ειθάκζζε λεηάεανμ Διαθξύ, ιεπθό γαιάθησκα. βαθάηηςια, αθθά ιζα οπμρία. Μύηε αξθεηά έληνλε, γιπθηά, Μφηδ παιδθήξ έκηαζδξ, πμο θηλεηζάηε θαη πνιύπινθε, κε εοιίγεζ ηζίπμονμ. Γζαηνζηζηυξ μ αξώκαηα κπαραξηθώλ, μεξώλ βθοηάκζζμξ. θαξπώλ θαη δηαθξηηέο λόηεο ημ ζηυια θζπανυ, βθοηυπζμημ, γιπθάληζνπ. ιε ανχιαηα ιάναεμο ηαζ ην ζηόκα αξθεηά γεκάην, ηφιζκμο. Καθή επίβεοζδ. αιιά όρη ιηπαξό, καιαθό. Γεπζηηθά θπξηαξρεί ην άξσκα ηνπ θηζηηθηνύ Αηγίλεο. Δπίγεπζε κεγάιε θαη γιπθηά. 28 Βαξβαγηάλλεο Πισκάξη Ούδν Σζηιηιή (κπιε εηηθέηα) 40% VOL. ALC. 46% VOL. ALC. Πθμφζζμ βαθάηηςια. Ππθλό, πινύζην γαιάθησκα. Μφηδ ιέηνζαξ έκηαζδξ, ιε δφμ Έληνλν ζηε κύηε ιόγσ ηνπ λεηάεανα ζημζπεία, αοηά ημο αιθνόι. ηζίπμονμο ηαζ ημο βθοηάκζζμο. Αξσκαηηθά ζην ίδην ζηπι κε ημ ζηυια βειάημ, εοημθυπζμημ. ηελ πξάζηλε εηηθέηα. Μέηνζαξ δζάνηεζαξ επίβεοζδ. ην ζηόκα πινύζην, πηθάληηθν, κε πνιύ θαιή θαη δπλαηή επίγεπζε. 29 Ούδν Απαιαξίλα Υίνο Babatzim Ούδν 39% VOL. ALC. 42% VOL. ALC. Διαθξύ γαιάθησκα. Μύηε Πθμφζζμ βαθάηηςια. έληνλε, αλζηθή, κε βνηαληθέο Μφηδ πμο εοιίγεζ ζηαθζηή λόηεο θαη λόηεο γιπθάληζνπ. βηνάπα ηαζ ιζα οπμρία ην ζηόκα θηλεηζάην, βθοηάκζζμο. γιπθόπηνην, κε επδηάθξηην ημ ζηυια δοκαηυ, πθμφζζμ, ηνλ γιπθάληζν. Μέηξηα θαη πζηάκηζημ, ιε ιέηνζα επίβεοζδ. γιπθηά επίγεπζε. 30 Ούδν Πισκαξίνπ Ηζίδσξνπ Veto Οφγμ Μοηζθήκδξ Αξβαλίηνπ 42% VOL. ALC. 40% VOL. ALC. Πθμφζζμ βαθάηηςια. Μφηδ Πινύζην γαιάθησκα. Έληνλα έκημκδ, ηαεανή, θειμκάηδ, ιε αξσκαηηθό, κε ζηνηρεία δζαηνζηζηέξ κυηεξ βθοηάκζζμο. εζπεξηδνεηδώλ θαη ημ ζηυια θζκεηζάημ, ιεκνλαλζώλ. βθοηυπζμημ, ιε ηα ανχιαηα ημο ηόκα θηλεηζάην, καιαθό, βθοηάκζζμο πζμ έκημκα. Καθή γιπθόπηνην θαη ιεκνλάην, κε ηαζ βθοηζά επίβεοζδ. θαιή ιεκνλάηε επίγεπζε. 31 Μίλη ΔΠOΜ Φήιδ (ΔΠOΜ) Βανααβζάκκδξ Μπηηιήλεο Μοηζθήκδξ Πθςιάνζ (πνάζζκδ 40% VOL. ALC. 42% VOL. ALC. εηζηέηα) Απαιήο Ποηκυ, πθμφζζμ 42% VOL. ALC. απόρξσζεο βαθάηηςια. Ποηκυ βαθάηηςια. γαιάθησκα. Μφηδ ιέηνζαξ Μφηδ έκημκδ, αμηακζηή, Μύηε έληνλε, κε έκηαζδξ, θζκεηζάηδ, θειμκάηδ, ιε κυηεξ θπξίαξρν άξσκα ηαεανή (εοιίγεζ πεφημο. απηό ηνπ αυηηα), θειμκάηδ. ημ ζηυια πθμφζζμ, γιπθάληζνπ θαη ηυια επίζδξ βθοηυπζμημ, ιε πζμ αιθννιηθή θζκεηζάημ, ήπζμ, ιε έκημκδ ηδ βεφζδ ημο αίζζεζε. ώκα ανχιαηα βθοηχκ βθοηάκζζμο. Καθή κέηξην, κε θαιή ιπαπανζηχκ. επίβεοζδ. γεπζηηθή δηάξθεηα Μεβάθδ επίβεοζδ. θαη έληνλε παξνπζία ηνπ γιπθάληζνπ. 32 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5ν ΑΝΑΛΤΣΗΚΖ ΜΔΘΟΓΟ ΑΔΡΗΑ ΥΡΩΜΑΣΟΓΡΑΦΗΑ ΓΔΝΗΚΑ Ζ αένζα πνςιαημβναθία είκαζ ιία ιέεμδμξ δζαπςνζζιμφ ηςκ ζοζηαηζηχκ εκυξ ιείβιαημξ ηαεχξ ηαζ ιέηνδζδξ ηςκ ζπεηζηχκ πμζμηήηςκ ηςκ ζοζηαηζηχκ αοηχκ. Δίκαζ ζδζαζηένςξ πνήζζιδ ηεπκζηή εζδζηά βζα ηα ζοζηαηζηά εηείκα ηα μπμία δεκ απμζοκεέημκηαζ ζε ορδθέξ εενιμηναζίεξ ηαζ ιυκμ υηακ ιία ιζηνή πμζυηδηα δείβιαημξ (ιζηνμθίηνα) είκαζ δζαεέζζιδ. Ζ αένζα πνςιαημβναθία αθμνά έκα δείβια ημ μπμίμ εκέζζια ημπμεεηείηαζ ζηδκ ηεθαθή ηδξ πνςιαημβναθζηήξ ζηήθδξ, εενιαίκεηαζ ηαζ ελαηιίγεηαζ. ηδ ζοκέπεζα ιεηαθένεηαζ ιέζα ζηδ ζηήθδ ιέζς ηδξ νμήξ αδνακμφξ, αένζαξ ηζκδηήξ θάζδξ. Ζ ζηήθδ απυ ιυκδ ηδξ ειπενζέπεζ ιία ιυκζιδ οβνή θάζδ δ μπμία είκαζ πνμζημθθδιέκδ ζηδκ επζθάκεζα εκυξ αδνακμφξ ζηενεμφ. Όζμ ιεβαθφηενδ είκαζ δ ζοββέκεζα ημο δείβιαημξ ιε ηδ ιυκζιδ θάζδ ηυζμ πζμ ανβά ελένπεηαζ ηδξ ζηήθδξ. Σέθμξ ηα ζοζηαηζηά ακζπκεφμκηαζ ηαζ πανζζηάκμκηαζ βναθζηά ζακ ημνοθέξ ζε ηαηάθθδθμ ηαηαβναθζηυ (Hardy, 2002). Δηθ. 4. Σρεκαηηθό δηάγξακκα αέξηνπ ρξωκαηνγξάθνπ. 33 ΔΞΑΡΣΖΜΑΣΑ ΑΔΡΗΟΤ ΥΡΩΜΑΣΟΓΡΑΦΟΤ ΦΔΡΟΝ ΑΔΡΗΟ (Carrier Gas) Σμ θένμκ αένζμ είκαζ απαναζηήηςξ πδιζηά αδνακέξ. οκήεςξ ηα αένζα πμο πνδζζιμπμζμφκηαζ είκαζ άγςημ, ήθζμ, ανβυκ ηαζ δζμλείδζμ ημο άκεναηα. Σμ ζφζηδια ημο θένμκημξ αενίμο πενζέπεζ επζπθέμκ έκα ιμνζαηυ θίθηνμ πμο απμαάθθεζ κενυ ή άθθεξ αηαεανζίεξ (Hardy, 2002). ΓΗΑΦΡΑΓΜΑ ΔΗΑΓΩΓΖ ΓΔΗΓΜΑΣΟ (Sample Injection Port) Ζ άνζζηδ απμδμηζηυηδηα ηδξ ζηήθδξ ελαζθαθίγεηαζ υηακ ημ δείβια δεκ είκαζ πμθφ ιεβάθμ ηαζ εζζένπεηαζ ζηδ ζηήθδ βνήβμνα ηαζ ζε ιμνθή αηιμφ. Ανβή έκεζδ ιεβάθμο δείβιαημξ πνμηαθεί δζαπθάηοκζδ ηςκ ημνοθχκ ημο πνςιαημβναθήιαημξ ηαζ επίπηςζδ ζηδκ αηνίαεζα ηδξ ακάθοζδξ. Ζ πζμ ημζκή ιέεμδμξ πμο πνδζζιμπμζείηαζ βζα ηδκ εθανιμβή ημο δείβιαημξ ζημ πνςιαημβνάθμ είκαζ αοηή ιε πνήζδ ιζηνμζφνζββαξ. Σμ δείβια εκέζζια ημπμεεηείηαζ ιέζς εκυξ θαζηζπέκζμο δζαθνάβιαημξ πμο ανίζηεηαζ ζηδκ είζμδμ ηδξ ηεθαθήξ ηδξ ζηήθδξ ηαζ αοημιάηςξ αηιμπμζείηαζ. Ζ εενιμηναζία ζημ ζδιείμ ημο δζαθνάβιαημξ είκαζ πενίπμο 50C ορδθυηενδ απυ ημ ζδιείμ αναζιμφ ημο θζβυηενμο πηδηζημφ ζοζηαηζημφ ημο δείβιαημξ. Γζα ηζξ ζηήθεξ ιε πθδνςηζηυ οθζηυ (packed columns) ημ ιέβεεμξ ημο δείβιαημξ πμζηίθεζ απυ δέηαηα ημο ιζηνμθίηνμο (ιL) έςξ ηαζ 20 ιζηνμθίηνα. Οζ ηνζπμεζδείξ ζηήθεξ (capillary columns), ακηίεεηα, πνεζάγμκηαζ πμθφ ιζηνυηενδ πμζυηδηα δείβιαημξ, ηοπζηά βφνς ζηα 10-3 ιζηνμθίηνα (ιL) (Hardy, 2002). ΜΖΥΑΝΗΜΟΗ ΔΚΥΤΖ (Injectors) 1. ΜΖΥΑΝΗΜΟ ΔΚΥΤΖ Δ ΣΖΛΖ ΜΔ ΠΛΖΡΩΣΗΚΟ ΤΛΗΚΟ Ή ΑΠ’ ΔΤΘΔΗΑ Ή ΑΜΔΖ ΔΚΥΤΖ (Packed Column Injector) ημκ ιδπακζζιυ έηποζδξ ζε ζηήθδ ιε πθδνςηζηυ οθζηυ υθμ ημ ελαηιζζιέκμ δείβια εζζένπεηαζ ζηδ ζηήθδ. Μζα ηνμπμπμίδζδ αοημφ είκαζ ημ ζφζηδια ηαεανζζιμφ ημο δζαθνάβιαημξ (septum purge). Πνυηεζηαζ βζα ιζα ιζηνή αμδεδηζηή 34 νμή θένμκημξ αενίμο ημ μπμίμ εηπθφκεζ ηδκ ηάης πθεονά ημο δζαθνάβιαημξ ημο ιδπακζζιμφ έηποζδξ έηζζ χζηε ημ γεζηυ ελαηιζζιέκo δείβια κα ιδ ιπμνεί κα αθθδθεπζδνάζεζ ηαζ πζεακυκ κα ημθθήζεζ πάκς ζημ δζάθναβια, αεθηζχκμκηαξ έηζζ ημ ζπήια ηςκ ηαιποθχκ ημο πνςιαημβναθήιαημξ. Δηθ. 5. Μεραληζκόο έθρπζεο ζε ζηήιε κε πιεξωηηθό πιηθό. Ζ ζηήθδ ιε πθδνςηζηυ οθζηυ ημο αένζμο πνςιαημβνάθμο ζοκδέεηαζ ζηδ αάζδ ημο ιδπακζζιμφ έηποζδξ δζα ιέζμο ιεηαθθζηχκ ελανηδιάηςκ. Όζμκ αθμνά ηδ δζάηαλδ ηδξ εζζυδμο ημο θένμκημξ αενίμο, αοηυ εζζένπεηαζ ζημκ ιδπακζζιυ έηποζδξ πενίπμο ζημ ηέκηνμ ημο εενιαζκυιεκμο ιεηαθθζημφ εαθάιμο, απυ υπμο ηαζ πνμπςνά ζημ ελςηενζηυ ημο ιδπακζζιμφ πνζκ εζζέθεεζ ζημ δζάθναβια εζζαβςβήξ ημο δείβιαημξ. Αοηυ ζοιααίκεζ έηζζ χζηε ημ αένζμ κα πνμεενιαίκεηαζ, πνζκ ιπεζ ζημκ βοάθζκμ μδδβυ υπμο ημ δείβια ελαηιίγεηαζ (Chasteen, 2000). 2. ΜΖΥΑΝΗΜΟ ΔΚΥΤΖ Δ ΣΡΗΥΟΔΗΓΖ ΣΖΛΖ ΜΔ ΤΣΖΜΑ ΓΗΑΥΩΡΗΕΟΜΔΝΖ ΡΟΖ Ή ΟΛΗΚΖ ΡΟΖ (Split/ Splitless Capillary Injection) Σμ ιέβεεμξ ηδξ ηνζπμεζδμφξ ζηήθδξ απαζηεί ιζηνυηενδ πμζυηδηα δείβιαημξ πμο ιπμνεί εκέζζια κα εθανιμζηεί, ζε δζαθμνεηζηή πενίπηςζδ πνμηαθείηαζ δζαπθάηοκζδ ηςκ ημνοθχκ ημο πνςιαημβναθήιαημξ. Δάκ μ ιδπακζζιυξ έηποζδξ ζε ζηήθδ ιε πθδνςηζηυ οθζηυ πνδζζιμπμζδεεί ζε ηνζπμεζδή ζηήθδ ηα δείβιαηα ιε ιεβάθεξ ζοβηεκηνχζεζξ δζαθοηέςκ ζοζηαηζηχκ εα πνέπεζ κα αναζςεμφκ. Σμ 35 πνυαθδια ακηζιεηςπίγεηαζ ιε ημ ζφζηδια δζαπςνζγυιεκδξ νμήξ ή μθζηήξ νμήξ (split/ splitless capillary injection). Ζ δζαθμνεηζηυηδηα ημο ιδπακζζιμφ έηποζδξ ζε ηνζπμεζδή ζηήθδ ιε ζφζηδια δζαπςνζγυιεκδξ νμήξ ή μθζηήξ νμήξ ζε ζπέζδ ιε ημκ ιδπακζζιυ έηποζδξ ζε ζηήθδ ιε πθδνςηζηυ οθζηυ είκαζ υηζ δζαεέηεζ επζπθέμκ ελυδμοξ απυ ημ ζφζηδια έηποζδξ - ιία άθθδ δζαδνμιή ηδκ μπμία ιπμνεί ημ ελαηιζζιέκμ δείβια κα αημθμοεήζεζ. Απμηαθείηαζ βναιιή δζαπςνζζιμφ (split line) ή δζέλμδμξ. Έπεζ ηαηαζηεοαζηεί έηζζ χζηε ημ θένμκ αένζμ κα έπεζ αδζάημπδ νμή ιέζα ζηδ ζηήθδ ιε απμηέθεζια κα πθδνμφκηαζ μζ απαζηήζεζξ ηδξ ζηήθδξ ημο πνςιαημβνάθμο ηαζ κα απμδίδεζ παναβςβζηά ημοξ πνυκμοξ ζοβηνάηδζδξ ηςκ πνμξ ακάθοζδ ζοζηαηζηχκ. Πανάθθδθα, δ πμζυηδηα ημο αενίμο πμο ελένπεηαζ ηδξ βναιιήξ δζαπςνζζιμφ εθέβπεζ ηδκ πμζυηδηα ημο δείβιαημξ πμο εζζένπεηαζ ζηδ ζηήθδ. Δάκ δ δζέλμδμξ αοηή ηθείζεζ, ιέζς δθεηηνμκζημφ οπμθμβζζηή πμο νοειίγεζ ηδκ ακηίζημζπδ ααθαίδα, ηυηε υθμ ημ δείβια εα πενάζεζ ζηδ ζηήθδ. Δάκ δ δζέλμδμξ είκαζ ακμζπηή ηυηε δ ιεβαθφηενδ πμζυηδηα ημο ελαηιζζιέκμο δείβιαημξ απμαάθθεηαζ ηαζ ιυκμ ιζα ιζηνή ακαθμβία αοημφ εζζάβεηαζ ζηδ ζηήθδ. Ζ πμζυηδηα ημο δείβιαημξ πμο δζαπςνίγεηαζ ηαζ απμαάθθεηαζ απυ ηδκ έλμδμ πμζηίθεζ. Μία ζοκδεζζιέκδ ακαθμβία δζαπςνζζιμφ (split ratio) είκαζ 50 πνμξ 1, δδθαδή βζα ηάεε 50 ιμκάδεξ ελαηιζζιέκμο δείβιαημξ πμο απμαάθθμκηαζ, 1 ιμκάδα εζζένπεηαζ ζηδ ζηήθδ (Chasteen, 2000). (α) (α) Δηθ. 6 (α), (β). Μεραληζκόο έθρπζεο ζε ηξηρνεηδή ζηήιε. 36 ΣΖΛΔ (Columns) Γζαηνίκμκηαζ δφμ βεκζημί ηφπμζ ζηδθχκ, μζ ζηήθεξ ιε πιεξωηηθό πιηθό (packed columns) ηαζ μζ ηξηρνεηδείο ζηήιεο (capillary columns) ή βκςζηέξ ηαζ ςξ ακμζπηέξ ζςθδκςηέξ (open tubular). Οζ ζηήθεξ ιε πθδνςηζηυ οθζηυ πενζέπμοκ έκα αδζυναηα δζαπςνζζιέκμ, αδνακέξ, ζηενευ οθζηυ οπμζηήνζλδξ (ζοκήεςξ ααζζζιέκμ ζε βδ δζαηυιςκ) ηαθοιιέκμ ιε οβνή ιυκζιδ θάζδ. Οζ πενζζζυηενεξ ζηήθεξ ιε πθδνςηζηυ οθζηυ έπμοκ ιήημξ 1,5-10 ιέηνα ηαζ εζςηενζηή δζάιεηνμ 2-4 πζθζμζηά. Οζ ηνζπμεζδείξ ζηήθεξ έπμοκ εζςηενζηή δζάιεηνμ θίβα δέηαηα ημο πζθζμζημφ. Γζαπςνίγμκηαζ ζε δφμ ηφπμοξ, ζηζξ αλνηρηέο ζωιελωηέο κε επηηείρηα επίζηξωζε (wall-coated open tubular - WCOT) ηαζ ζηζξ αλνηρηέο ζωιελωηέο κε ππνζηεξηθηηθή επίζηξωζε (support-coated open tubular - SCOT). Οζ ζηήθεξ ιε επζηείπζα επίζηνςζδ απμηεθμφκηαζ απυ έκακ ηνζπμεζδή ζςθήκα, ηα ημζπχιαηα ημο μπμίμο είκαζ ηαθοιιέκα ιε οβνή ιυκζιδ θάζδ. ηζξ ζηήθεξ ιε οπμζηδνζηηζηή επίζηνςζδ, ηα εζςηενζηά ημζπχιαηα ημο ηνζπμεζδή ζςθήκα πενζαάθθμκηαζ απυ έκα θεπηυ ζηνχια οθζημφ οπμζηήνζλδξ, υπςξ βδ δζαηυιςκ, πάκς ζημ μπμίμ δ ιυκζιδ θάζδ είκαζ πνμζημθθδιέκδ. Οζ ηνζπμεζδείξ ζηήθεξ ιε οπμζηδνζηηζηή επίζηνςζδ είκαζ βεκζηά θζβυηενμ απμδμηζηέξ απυ ηζξ ηνζπμεζδείξ ζηήθεξ ιε επζηείπζα επίζηνςζδ, αθθά ηαζ μζ δφμ αοημί ηφπμζ ζηδθχκ είκαζ πζμ απμδμηζηέξ απυ ηζξ ζηήθεξ ιε πθδνςηζηυ οθζηυ (Hardy, 2002). Δηθ. 7. Τύπνη ζηειώλ. 37 Σμ 1979 επζκμήεδηε έκαξ κέμξ ηφπμξ ηνζπμεζδμφξ ζηήθδξ ιε επζηείπζα επίζηνςζδ, δ αλνηρηή ζωιελωηή κε ξεπζηνπνηεκέλν δηνμείδην ηνπ ππξηηίνπ (fused silica open tubular - FSOT). Οζ ζηήθεξ αοηέξ έπμοκ πμθφ θεπηυηενα ημζπχιαηα απυ ηζξ βοάθζκεξ ηνζπμεζδείξ ζηήθεξ, ηα μπμία εκζζπφμκηαζ ιε πμθοζιζδζηή επίζηνςζδ. Δίκαζ εφηαιπηεξ ηαζ ιπμνμφκ κα εθζπεμφκ ζε ζπζνάθ. Έπμοκ ηα πθεμκεηηήιαηα ηδξ θοζζηήξ ακημπήξ, ηδξ εοθοβζζίαξ ηαζ ηδξ παιδθήξ ακηζδναζηζηυηδηαξ (Hardy, 2002). (α) (α) Δηθ. 8. (α) Καηά κήθνο ηνκή αλνηρηήο ζωιελωηήο ζηήιεο κε ξεπζηνπνηεκέλν δηνμείδην ηνπ ππξηηίνπ. (β) Αλνηρηή ζωιελωηή ζηήιε κε ξεπζηνπνηεκέλν δηνμείδην ηνπ ππξηηίνπ. ΘΔΡΜΟΚΡΑΗΑ ΣΖΛΖ Ζ άνζζηδ εενιμηναζία ηδξ ζηήθδξ ελανηάηαζ απυ ημ ζδιείμ αναζιμφ ημο δείβιαημξ. ακ ειπεζνζηυξ ηακυκαξ ζζπφεζ υηζ νοειίγμκηαξ ηδ εενιμηναζία εθαθνχξ πζμ πάκς απυ ημκ ιέζμ υνμ ημο ζδιείμο αναζιμφ ημο δείβιαημξ έπεζ ςξ 38 απμηέθεζια ηδκ απμδέζιεοζδ ημο απυ ημ οθζηυ ηδξ ζηήθδξ ζε 2-30 θεπηά. Μζηνυηενεξ εενιμηναζίεξ δίκμοκ ιεβαθφηενδ αηνίαεζα ζηδκ ακάθοζδ ηςκ απμηεθεζιάηςκ αθθά αολάκμοκ ημκ πνυκμ απμδέζιεοζδξ απυ ημ οθζηυ ηδξ ζηήθδξ. ηδκ πενίπηςζδ πμο έκα δείβια πανμοζζάγεζ ιεβάθδ δζαηφιακζδ ςξ πνμξ ημ ζδιείμ αναζιμφ ημο, μ πνμβναιιαηζζιυξ ηδξ εενιμηναζίαξ είκαζ πνήζζιμξ αθθά ηαζ ζοκάια απαναίηδημξ. Ζ εενιμηναζία ηδξ ζηήθδξ αολάκεηαζ (είηε ζοκεπυιεκα, είηε ζε δζαδμπζηά αήιαηα) ηαεχξ δ δζαδζηαζία δζαπςνζζιμφ ηςκ ζοζηαηζηχκ πνμπςνά (Hardy,2002). ΑΝΗΥΝΔΤΣΔ (Detectors) ηδκ αένζα πνςιαημβναθία πνδζζιμπμζμφκηαζ δζαθυνςκ ηφπςκ ακζπκεοηέξ. Γζαθμνεηζημί ακζπκεοηέξ πνμζδζμνίγμοκ δζαθμνεηζηά ζημζπεία ή εκχζεζξ. Έλαο κεεπηιεθηηθόο αληρλεπηήο (non-selective detector) ακηαπμηνίκεηαζ ζε υθεξ ηζξ εκχζεζξ εηηυξ ημο θένμκημξ αενίμο, έκαξ επηιεθηηθόο αληρλεπηήο (selective detector) ακηαπμηνίκεηαζ ζ‟ έκα θάζια εκχζεςκ πμο θένμοκ ημζκέξ θοζζηέξ ή πδιζηέξ ζδζυηδηεξ ηαζ έκαξ εηδηθόο αληρλεπηήο (specific detector) ακηαπμηνίκεηαζ ζε ιία ηαζ ιυκμ πδιζηή έκςζδ. Οζ ακζπκεοηέξ ιπμνμφκ επίζδξ κα μιαδμπμζδεμφκ ζε αληρλεπηέο εμαξηώκελνπο από ηε ζπγθέληξωζε (concentration dependant detectors) ηαζ ζε αληρλεπηέο εμαξηώκελνπο από ηε καδηθή ξνή (mass flow dependant detectors). Οζ ακζπκεοηέξ ελανηχιεκμζ απυ ηδ ζοβηέκηνςζδ ζοκήεςξ δεκ ηαηαζηνέθμοκ ημ δείβια, ημ ζήια ημοξ ζπεηίγεηαζ ιε ηδ ζοβηέκηνςζδ ηςκ ζοζηαηζηχκ ημο δείβιαημξ ιέζα ζημκ ακζπκεοηή. Γζάθοια ημο δείβιαημξ ιε θένμκ αένζμ ιεζχκεζ ηδκ απυηνζζδ ημο ακζπκεοηή. Οζ ακζπκεοηέξ ελανηχιεκμζ απυ ηδ ιαγζηή νμή ζοκήεςξ ηαηαζηνέθμοκ ημ δείβια, ηαζ ημ ζήια ημοξ ζπεηίγεηαζ ιε ηδκ ζοπκυηδηα ηδκ μπμία ηα ιυνζα ηςκ ζοζηαηζηχκ ημο δείβιαημξ εζζένπμκηαζ ζημκ ακζπκεοηή. Ζ απυηνζζδ ηςκ ακζπκεοηχκ αοηχκ δεκ επδνεάγεηαζ απυ ημ θένμκ αένζμ (Hardy,2002). ηδ ζοκέπεζα παναηίεεηαζ πίκαηαξ ιε ημοξ πζμ ημζκμφξ ακζπκεοηέξ ηδξ αένζαξ πνςιαημβναθίαξ: 39 Αληρλεπηήο Φθυβαξ Ημκζζιμφ (FID) Θενιζηήξ Αβςβζιυηδηαξ (TCD) οθθμβήξ Ζθεηηνμκίςκ Δπηιεθηηθόηεηα Αλίρλεπζε Γπλακηθό πεδίν Σζξ πενζζζυηενεξ μνβακζηέξ εκχζεζξ 100 pg 107 Αένζμ ακαθμνάξ Όθεξ ηζξ εκχζεζξ 1 ng 107 Φένμκ αένζμ Πμθοαθμβμκμπανάβςβα, κζηνζηά άθαηα, κζηνίθζα, οπενμλείδζα, 50 fg 105 Σύπνο Αέξηα ππνζηήξημεο Μαγζηήξ Τδνμβυκμ ηαζ Ρμήξ Αέναξ οβηέκηνςζδξ οβηέκηνςζδξ ακοδνίηεξ, μνβακμιεηαθθζηέξ εκχζεζξ (ECD) ΑγχημοΦςζθυνμο Μαγζηήξ Ρμήξ Τδνμβυκμ ηαζ Αέναξ Άγςημ, θχζθμνμ 10 pg 106 Φθυβαξ Φςημιέηνδ-ζδξ (FPD) Μαγζηήξ Ρμήξ Τδνμβυκμ ηαζ Αέναξ, πζεακυκ Ολοβυκμ Θείμ, θχζθμνμ, αυνζμ, ηαζζίηενμ, ανζεκζηυ, βενιάκζμ, ζεθήκζμ, πνχιζμ 100 pg 103 2 pg 107 ΦχημΗμκζζιμφ (PID) οβηέκηνςζδξ Φένμκ αένζμ Αθηοθαθμβμκίδζα, αζεένεξ, ηεηυκεξ, εζηένεξ, αθδεΰδεξ, αιίκεξ, ιενζηέξ μνβακμιεηαθθζηέξ εκχζεζξ Ζθεηηνμθοηζηή Αβςβζιυηδηα Μαγζηήξ Ρμήξ Τδνμβυκμ, Ολοβυκμ Πμθοαθμβμκμπανάβςβα, άγςημ, κζηνμπαναθίκεξ, εείμ 40 ΑΝΗΥΝΔΤΣΖ ΦΛΟΓΑ ΗΟΝΗΜΟΤ (Flame Ionisation Detector) ημκ ακζπκεοηή θθυβαξ ζμκζζιμφ δ εηνμή απυ ηδ ζηήθδ ακαιζβκφεηαζ ιε οδνμβυκμ ηαζ αένα, ηαζ ακαθθέβεηαζ. Οζ μνβακζηέξ εκχζεζξ πμο ηαίβμκηαζ πανάβμοκ ζυκηα ηαζ δθεηηνυκζα ηα μπμία ιεηαβάβμοκ δθεηηνζζιυ ιέζα απυ ηδ θθυβα. Έκα ιεβάθμ δθεηηνζηυ δοκαιζηυ εθανιυγεηαζ ζημ ζδιείμ ηδξ ηαφζδξ, ηαζ έκα δθεηηνυδζμ ζοθθέηηδξ ημπμεεηείηαζ επάκς απυ ηδ θθυβα. Σμ νεφια πμο πνμένπεηαζ απυ ηδκ πονυθοζδ ηάεε μνβακζηήξ έκςζδξ ιεηνείηαζ. Δηθ. 9. Σρεκαηηθό δηάγξακκα αληρλεπηή θιόγαο ηνληζκνύ. Οζ ακζπκεοηέξ θθυβαξ ζμκζζιμφ είκαζ πενζζζυηενμ ελανηχιεκμζ απυ ηδ ιαγζηή νμή πανά απυ ηδ ζοβηέκηνςζδ, αοηυ δίκεζ ημ πθεμκέηηδια κα ιδκ επδνεάγεηαζ δ ακηαπυηνζζή ημοξ απυ ηοπχκ αθθαβέξ ζηδ ζοπκυηδηα νμήξ ηδξ ηζκδηήξ θάζδξ. Ο ακζπκεοηήξ θθυβαξ ζμκζζιμφ είκαζ πνήζζιμξ βζα ηδκ ακάθοζδ μνβακζηχκ εκχζεςκ θυβς ηδξ ορδθήξ εοαζζεδζίαξ ημο, ημο ιεβάθμο θάζιαημξ ακηαπυηνζζδξ πμο έπεζ ηαζ ημο παιδθμφ εμνφαμο πμο ηάκεζ. Δίκαζ επίζδξ ακεεηηζηυξ ηαζ εφημθμξ ζηδ πνήζδ, αθθά έπεζ ημ ιεζμκέηηδια υηζ ηαηαζηνέθεζ ημ δείβια (Hardy,2002). ΜΔΘΟΓΟΗ ΠΟΟΣΗΚΟΤ ΠΡΟΓΗΟΡΗΜΟΤ ΣΖΝ ΑΔΡΗΑ ΥΡΩΜΑΣΟΓΡΑΦΗΑ Σα δεδμιέκα ηςκ πνςιαημβναθδιάηςκ πνδζζιμπμζμφκηαζ βζα ηδ ιέηνδζδ ηςκ ζπεηζηχκ ζοβηεκηνχζεςκ ηςκ ζοζηαηζηχκ εκυξ ιείβιαημξ, ελαζθαθίγμκηαξ έηζζ ηδκ ηαθή ακάθοζδ ηςκ απμηεθεζιάηςκ. Ζ πενζμπή ηάης απυ ηδκ ηαιπφθδ, δ 41 μπμία λεηζκά απυ ηδκ μθμηθήνςζδ ημο ζήιαημξ ημο ακζπκεοηή ηαζ ζοκεπίγεζ ιέπνζ ηδκ δζαθοβή εκυξ ζοζηαηζημφ απυ ηδ ζηήθδ ημο πνςιαημβνάθμο, είκαζ ακάθμβδ ιε ηδκ πμζυηδηα ημο ζοζηαηζημφ αοημφ ζημ δείβια. Ζ απυηνζζδ ημο ακζπκεοηή, υιςξ, πμζηίθεζ βζα ηάεε ζοζηαηζηυ, βζα πανάδεζβια έκαξ ακζπκεοηήξ δθεηηνμθοηζηήξ αβςβζιυηδηαξ ελανηάηαζ απυ ηδκ απμννμθδηζηυηδηα, έκαξ ακζπκεοηήξ θθυβαξ ζμκζζιμφ ελανηάηαζ απυ ημκ ζπδιαηζζιυ ηςκ ζυκηςκ ηαζ έκαξ ακζπκεοηήξ ζοθθμβήξ δθεηηνμκίςκ ελανηάηαζ απυ ηδκ έθλδ ηςκ δθεηηνμκίςκ. Γζα ημ θυβμ αοηυ, ηνίκεηαζ απαναίηδημ κα ηαεμνίγμκηαζ μζ πανάβμκηεξ πμο επδνεάγμοκ ηδκ απυηνζζδ ημο ακζπκεοηή ζε ιζα ζοβηεηνζιέκδ ακάθοζδ. Καηά ηδκ εηηφπςζδ, δ %πενζμπή πμο πνμζδζμνίγεηαζ απυ ιία ηαιπφθδ δεκ ακηζζημζπεί πάκηα ζηδκ αθδεζκή ακαθμβία ημο ζοζηαηζημφ. Μία %πενζμπή είκαζ απθά ιζα πενζμπή απυ ιζα ιειμκςιέκδ ηαιπφθδ δ μπμία οπμθμβίγεηαζ ζακ πμζμζηυ αάζδ υθςκ ηςκ πενζμπχκ πμο ηαθφπημοκ υθεξ μζ ηαιπφθεξ ημο πνςιαημβναθήιαημξ ηαζ ιπμνεί κα θακεί πνήζζιδ βζα έκα βνήβμνμ ηζεηάνζζια ιεηαλφ πακμιμζυηοπςκ ακαθφζεςκ (Γζαδοηηζαηυξ ηυπμξ, start GC, discussing.info/ gs/b_theory/quantification_method.html). Τπάνπμοκ ηέζζενζξ ααζζηέξ ιέεμδμζ πμζμηζημφ πνμζδζμνζζιμφ: I. Μέθοδορ ομαλοποίηζηρ ηων πεπιοσών ηων καμπςλών (Normalising peak areas method) Ζ πενζμπή ηδξ ηάεε ηαιπφθδξ πνμζδζμνίγεηαζ απυ ιζα ζεζνά επακαθαιαακυιεκςκ εκέζεςκ εκυξ ιείβιαημξ πμο πενζέπεζ ίζεξ (ή βκςζηέξ) πμζυηδηεξ απυ ηάεε ζοζηαηζηυ. Έκα ζοζηαηζηυ επζθέβεηαζ ςξ ζοζηαηζηυ ακαθμνάξ. Οζ ζπεηζηέξ ακηζδνάζεζξ ηςκ άθθςκ ζοζηαηζηχκ ηαεμνίγμκηαζ δζαζνχκηαξ ηζξ πενζμπέξ ηςκ ηαιποθχκ ημοξ ιε αοηή ημο ζοζηαηζημφ ακαθμνάξ. Οζ πανάβμκηεξ πμο επδνεάγμοκ ηδκ απυηνζζδ ημο ακζπκεοηή (detector response factors - DRF ), πνδζζιμπμζμφκηαζ ζημκ οπμθμβζζιυ δζμνεςιέκςκ πενζμπχκ ηαιποθχκ (Ac ) βζα ακαθφζεζξ πμο αθμνμφκ ηα ζοζηαηζηά αοηά ηαζ πμο ζηδ ζοκέπεζα μζ πμζμζηζαίεξ ακαθμβίεξ ημοξ ζημ ιείβια απαζημφκηαζ κα ηαεμνζζημφκ. Γζα έκα ζοζηαηζηυ x, DRF X Περιοτή σσστατικού Περιοτή σσστατικού αναυοράς Α RF 42 Ζ δζμνεςιέκδ πενζμπή βζα έκα ζοζηαηζηυ είκαζ: Ac = DRF x A Σμ %πμζμζηυ ημο ζοζηαηζημφ x ζημ δείβια: Area%x = Ac x / Ac x 100 υπμο: A Ac είκαζ δ πενζμπή ημο πνςιαημβναθήιαημξ είκαζ ημ ζφκμθμ ηςκ δζμνεςιέκςκ πενζμπχκ ηςκ ηαιποθχκ ημο πνςιαημβναθήιαημξ. ΙΙ. Μέθοδορ εζωηεπικού ζηάνηαπη (Internal standard method) Ο πμζμηζηυξ πνμζδζμνζζιυξ ιε ηδ ιέεμδμ εζςηενζημφ ζηάκηανη είκαζ ιζα ηνμπμπμίδζδ ηδξ παναπάκς ιεευδμο. Πανέπεζ πμθφ αηνζαή απμηεθέζιαηα ηαζ ιεζχκεζ ηδκ ακάβηδ βζα αηνζαείξ εκέζεζξ αθμφ ζε ηάεε δείβια πνμξ ακάθοζδ ειπενζέπεηαζ έκα ζηάκηανη ακαθμνάξ. Έκα εζςηενζηυ ζηάκηανη επζθέβεηαζ ζφιθςκα ιε ημκ πνυκμ ζοβηνάηδζήξ ημο, έηζζ χζηε υηακ απμδεζιεφεηαζ απυ ημ οθζηυ ηδξ ζηήθδξ δ ηαιπφθδ ημο κα απμηοπχκεηαζ ζε ηαηάθθδθμ "ηεκυ" ζημ πνςιαημβνάθδια. Ζ δζαδζηαζία πενζθαιαάκεζ ηδκ ακάθοζδ εκυξ δμηζιαζηζημφ δείβιαημξ πμο πενζέπεζ βκςζηέξ πμζυηδηεξ απυ ημ ηάεε ζοζηαηζηυ ηαεχξ ηαζ ιζα πνμηαεμνζζιέκδ πμζυηδηα απυ ημ εζςηενζηυ ζηάκηανη (Internal standard - I.S.). Δθυζμκ δ πενζμπή ηδξ ηαιπφθδξ είκαζ ακάθμβδ ζηδκ πμζυηδηα ημο ζοζηαηζημφ πμο απμδεζιεφεηαζ απυ ηδ ζηήθδ ηυηε, βζα έκα ζοζηαηζηυ x: Αx = DRFx x Cx Καζ ακηίζημζπα βζα ημ εζςηενζηυ ζηάκηανη: ΑIS = DRF, IS x CIS Όπμο: C DRF είκαζ δ πμζυηδηα ημο ζοζηαηζημφ x ή ημο εζςηενζημφ ζηάκηανη I.S είκαζ μ πανάβμκηαξ πμο επδνεάγεζ ηδκ απυηνζζδ ημο ακζπκεοηή Ζ ζπεηζηή ζοβηνάηδζδ, εκυξ ζοζηαηζημφ x (DRF"x) ςξ πνμξ ημ εζςηενζηυ ζηάκηανη δίκεηαζ απυ ηδ ζπέζδ: DRF"x = (DRFx / DRF,IS) = (Ax / Cx) / (AIS / CIS) = (Ax / AIS) x (CIS / Cx) Οζ πανάβμκηεξ ζοβηνάηδζδξ υθςκ ηςκ ζοζηαηζηχκ οπμθμβίγμκηαζ ιε ημκ ίδζμ ηνυπμ. Ζ πνςιαημβναθζηή ακάθοζδ εκυξ άβκςζημο ιείβιαημξ επζηοβπάκεηαζ 43 πνμζεέημκηαξ ιία αηνζαή ηαζ βκςζηή πμζυηδηα εζςηενζημφ ζηάκηανη. Ζ ζοβηέκηνςζδ ημο ηάεε ζοζηαηζημφ οπμθμβίγεηαζ ιεηαζπδιαηίγμκηαξ ηδκ παναπάκς ελίζςζδ: Cx = (Ax / AIS) x (CIS / DRF"x) Ζ αηνίαεζα ζηδκ ακάθοζδ δεκ ελανηάηαζ απυ ηδκ έκεζδ εκυξ αηνζαή, βκςζημφ δείβιαημξ, αθθά απυ ηδκ αηνζαή ιέηνδζδ ηςκ πενζμπχκ ηςκ ηαιποθχκ. ΙΙΙ. Μέθοδορ εξωηεπικού ζηάνηαπη (External standard method) Έκαξ ανζειυξ απυ ζηάκηανη ιείβιαηα πμο πενζέπμοκ βκςζηέξ ζοβηεκηνχζεζξ δζαθοιέκςκ ζοζηαηζηχκ ακαθφμκηαζ ηαζ μζ πενζμπέξ ηςκ ηαιποθχκ ημοξ ηαηαβνάθμκηαζ. Μζα βναθζηή πανάζηαζδ ηδξ πενζμπήξ ζε ζπέζδ ιε ηδ ζοβηέκηνςζδ ιπμνεί κα ζπδιαηζζηεί βζα ηάεε δζαθοιέκμ ζοζηαηζηυ, επαθδεεφμκηαξ ηδκ ακηαπυηνζζδ ημο ακζπκεοηή, ηαζ απυ ηδκ μπμία μζ πμζυηδηεξ ηςκ ζοζηαηζηχκ ζημ ιείβια ιπμνμφκ κα ηαεμνζζημφκ. Δκαθθαηηζηά, βζα ιζα πζμ ειπενζζηαηςιέκδ ιέεμδμ, δ πενζμπή/ πμζυηδηα δζαθοιέκμο ζοζηαηζημφ (Α ST) οπμθμβίγεηαζ απυ ιζα επακαθαιαακυιεκδ ζεζνά εκέζεςκ εκυξ ζηάκηανη ιείβιαημξ. ΑST = x mg/litre Σμ ιείβια ηυηε ακαθφεηαζ ηαζ δ πμζυηδηα ηςκ ζοζηαηζηχκ ζημ δείβια οπμθμβίγεηαζ πνδζζιμπμζχκηαξ ηα δεδμιέκα ηςκ πενζμπχκ ηςκ ηαιποθχκ ημο ζηάκηανη ιείβιαημξ. Έηζζ, εάκ δ ηαηαβεβναιιέκδ πενζμπή ηδξ ηαιπφθδξ εκυξ ζοζηαηζημφ ζ' έκα ιείβια είκαζ AM ηυηε δ πμζυηδηα ημο ζοζηαηζημφ x είκαζ: Αx = (x AM ) / (ΑST) mg/litre IV. Μέθοδορ πποζθήκηρ ζηάνηαπη (Standard addition method) Ζ ιέεμδμξ ηδξ πνμζεήηδξ ζηάκηανη πνδζζιμπμζείηαζ ζε πμθθέξ ηεπκζηέξ ζηδκ ακαθοηζηή πδιεία. ηδκ πνςιαημβναθία υιςξ πνδζζιμπμζείηαζ πενζμνζζιέκα θυβς ηδξ δοζημθίαξ ηδξ εζζαβςβήξ εκέζεςκ ιε αηνζαείξ ηαζ βκςζηέξ πμζυηδηεξ δείβιαημξ. Έκα δείβια ακαθφεηαζ ςξ πνμξ ημ ζοζηαηζηυ πμο ιαξ εκδζαθένεζ 44 πνμζεέημκηαξ ιία ζοβηεηνζιέκδ πμζυηδηα ημο ζοζηαηζημφ αοημφ ζημ δείβια ηαζ αολάκμκηαξ έηζζ ηδ ζοβηέκηνςζή ημο. Ζ ακάθοζδ επακαθαιαάκεηαζ ηαζ παναηδνείηαζ δ αφλδζδ ηδξ πενζμπήξ ηδξ ηαιπφθδξ ελαζηίαξ ηδξ ζηάκηανη πμζυηδηαξ πμο πνμζηέεδηε. Με αοηυ ημκ ηνυπμ ιπμνεί κα οπμθμβζζηεί δ ζοβηέκηνςζδ ημο ζοζηαηζημφ ζημ ανπζηυ δείβια. Ακ δ πενζμπή ηδξ ηαιπφθδξ ζηδκ πνχηδ ακάθοζδ είκαζ A1 ηαζ ιε ηδκ πνμζεήηδ ημο ζηάκηανη x mg είκαζ A2 , ηυηε δ πενζμπή πμο ακηζζημζπεί ζημ x mg (ή x mg / litre) είκαζ (A2 - A1). Δπμιέκςξ, δ ανπζηή πμζυηδηα ημο ζοζηαηζημφ x ζημ δείβια πμο ακηζζημζπεί ζηδκ πενζμπή ηδξ ηαιπφθδξ A1 δίκεηαζ απυ ηδ ζπέζδ: Ax = (x A1) / (A2 - A1) mg / litre Μζα δζαθμνεηζηή πνμζέββζζδ ιπμνεί κα βίκεζ ακαθφμκηαξ ανπζηά ημ δείβια, ηαηαβνάθμκηαξ ηδκ πενζμπή A1 , ςξ πνμξ ημ ζοζηαηζηυ πμο ιαξ εκδζαθένεζ. ηδ ζοκέπεζα πνμζηίεεκηαζ μζ ζηάκηανη πμζυηδηεξ ημο ζοζηαηζημφ ζε ηάεε ζηάκηανη ιείβια πνμξ ακάθοζδ ηαζ μζ πενζμπέξ ηςκ ηαιποθχκ ημοξ ηαηαβνάθμκηαζ. Μπμνεί κα ζπδιαηζζηεί έηζζ ιζα βναθζηή πανάζηαζδ ηδξ πενζμπήξ ηδξ ηαιπφθδξ ςξ πνμξ ηδ ζοβηέκηνςζδ ηαζ δ πμζυηδηα ημο ζοζηαηζημφ ζημ ιείβια ιπμνεί κα οπμθμβζζηεί πνμεηηείκμκηαξ ηδ βναιιή πμο ηέικεζ ηζξ ημνοθέξ ημο βναθήιαημξ. 45 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6o ΤΛΗΚΑ ΚΑΗ ΜΔΘΟΓΟΗ 6.1 Τιηθά Σα οθζηά ηαζ ηα ιέζα πμο πνδζζιμπμζήεδηακ βζα ηδκ πναβιαημπμίδζδ ηςκ πεζναιάηςκ βζα ημκ πνμζδζμνζζιυ cis & trans ακδευθδξ ζε δείβιαηα μφγμ ήηακ ηα ελήξ: Φζαθίδζμ βοάθζκμ ηςκ 1.5 ml (Glass clear/white on spot 100/PK) Καπάηζ βζα θζαθίδζμ (Clr T/red sil sep in clr snap cap 500/PK) 1 ml δείβιαημξ (μφγμ) ζθχκζμ ηςκ 50 ml Πμηήνζ γέζεςξ ηςκ 50 ml Πζπέηα αοηυιαηδ ηςκ 50 ιl, CAPP Πθαζηζηυ νφβπμξ Μζηνμζφνζββα, ηφπμο Microliter 701 Hamilton-Bonaduz ηςκ 10 ιl Εοβανζά (electronic balance KERN & Sohn GmbH) οζηεοή Αένζαξ Υνςιαημβναθίαξ G3440A Agilent 7890A Series GC. Δηηοπςηήξ HP Color LaserJet 2600n Υανηί εηηφπςζδξ πνςιαημβναθδιάηςκ, ηφπμο Aro Fol No.8 classic Λίζηα ηοπμπμζδιέκςκ μφγςκ πμο ακαθφεδηακ : ΚΑΣΑΣΑΖ ΟΤΕΩΝ vol% ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΗΝΗ ΜΤΣΗΛΖΝΖ 40% ΛΑΡΗΑ ΟΤΕΟ 12 40% ΛΑΡΗΑ 1. 2. 46 3. ΣΤΡΝΑΒΟΤ 40% ΛΑΡΗΑ 4. ΜΤΣΗΛΖΝΖ ΝΖΗΧΣΗΚΟ 40% ΜΑΡΗΝΟΠΟΤΛΟ ΚΑΣΡΑΚΗ 40% ΜΑΡΗΝΟΠΟΤΛΟ ΣΑΝΣΑΛΖ 40% ΜΑΡΗΝΟΠΟΤΛΟ ΑΡΓΟ 40% DIA KOLOSSOUS 40% CARREFOUR ΦΖMΖ ΜΤΣΗΛΖΝΖ ΑΠΟΣΑΓΜΔΝΟ 40% CARREFOUR Σζζθζθή 40% ΒΔΡΟΠΟΤΛΟ SPAR 40% ΒΔΡΟΠΟΤΛΟ THINK GREEN B.K. 38% ΜΑΡΗΝΟΠΟΤΛΟ Mr grand εηθεηηυκ 40% ΜΑΟΤΣΖ 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 47 48 6.2 Ζ κέζνδνο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ήηαλ ε εμήο: Ζ ιέεμδμξ πμο πνδζζιμπμζήεδηε βζα ηδ ιέηνδζδ ηςκ ανςιαηζηχκ μοζζχκ ζημ oφγμ ςξ ελήξ : Chromatographic method • The developed chromatographic method was based on the following parameters : • Injection mode : Split with ratio: 100:1 • Injection size : 2.5 ιl • Oven Program : 50 degrees C foe 5 min, then at 5 ˚C/min to 130 ˚C and Sample Dilution : none finally at 3 ˚C/min up to 250 ˚C • Carrier gas: helium-GC-grade • Ζeater Temperature : 300 ˚C • MS parameters : Low Mass: : 50.0 230 ˚C MS quad temp.: 150 ˚C. 49 High Mass: 450.0 MS-Source temp: ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ ΥΡΩΜΑΣΟΓΡΑΦΖΜΑΣΩΝ ΟΤΕΟΤ Abundance TIC: ouzo131.D\data.ms 260000 240000 34.953 220000 200000 180000 160000 140000 120000 100000 80000 60000 40000 56.764 20.968 22.279 51.372 2 7 .884 24.6 3 2 6.4 6 7 26 5 .8 1 1 2 7 .4 3 2 2 7 .6 5 6 30.862 20000 19.769 20.00 25.00 30.00 5 0.1 3 711 51 .0 4.8 8 5 9 7 .3 6.3 3 4 7 20 4.3 5.9 3 5 45 34 5 3 6 .9 3 0 3 7 .1 6 4.617 3 8 35.00 40.00 45.00 50.00 55.00 Time--> Abundance TIC: ouzo51.D\data.ms 550000 500000 450000 34.963 400000 350000 300000 250000 56.743 200000 150000 100000 21.029 22.345 50000 26.528 51.372 52.587 24.668 27.905 50.076 24.383 29.744 23.809 45.650 48.821 49.792 30.491 47.667 36.996 30.908 38.922 36.096 41.981 45.381 37.321 34.623 37.687 31.752 40.086 33.327 32.209 34.491 41.676 25.00 30.00 35.00 Time--> 50 40.00 45.00 50.00 55.00 12000 10000 8000 6000 4000 y = -4E – 12x2 + 0,001x 2000 R2 = 1 PPM ΤΓΚΔΝΣΡΩΖ ΓΗΑΛΤΜΑΣΟ Δ PPM KΑΜΠΤΛΖ ΒΑΘΜΟΝΟΜΖΖ ΔΣΡΑΓΚΟΛΖ 0 0 2000000 4000000 6000000 8000000 10000000 12000000 ΔΠΗΦΑΝΔΗΑ ΚΟΡΤΦΖ Σρήκα 6.1: Γξαθηθή παξάζηαζε εμίζωζεο πξόηππνπ δηαιύκαηνο εζηξαγθόιεο. Γδιζμονβήεδηακ πνυηοπα δζαθφιαηα ιε βκςζηέξ ζοβηεκηνχζεζξ ηδξ μοζίαξ πμο εέθαιε κα ιεηνήζμοιε ηζ έηζζ έβζκε δ ζοζπέηζζδ ηςκ επζθακεζχκ πμο ανέεδηακ απυ ηζξ ιεηνήζεζξ ημο πνςιαημβνάθμο ιε ηζξ ζοβηεκηνχζεζξ ηδξ μοζίαξ ζηα δείβιαηα. Με πανυιμζμ ηνυπμ οπμθμβίζηδηακ μζ ζοβηεκηνχζεζξ ηςκ δεζβιάηςκ μφγμο ζε trans-ακδευθδ, ιεεακυθδ ηαζ αζεακυθδ. ΚΑΜΠΤΛΗ ΠΟΟΣΙΚΟΤ ΠΡΟΔΙΟΡΙΜΟΤ ΑΝΗΘΟΛΗ 4500 ΤΓΚΕΝΣΡΩΗ ΑΝΗΘΟΛΗ Ε PPM 4000 3500 y = 0,0013x R2 = 1 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000 3000000 3500000 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΚΟΡΤΦΗ Σρήκα 6.2 : Γξαθηθή παξάζηαζε εμίζωζεο πξόηππνπ δηαιύκαηνο ηξαλο αλεζόιε 51 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 7ν ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ Κ ΤΕΖΣΖΖ 7.1 ΠΟΗΟΣΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΓΔΓΟΜΔΝΩΝ Οζ πδιζηέξ μοζίεξ πμο ανέεδηακ είκαζ μζ ελήξ: Αξηζκόο Υεκηθέο νπζίεο 1 Acetaldehyde,hydroxy TIME 21.040 2 2- Propanone,1- hydroxy TIME 22.361 3 Benzene,1- methoxy-4-(1-prope) TIME 32.667 4 2-Furancarboxaldehyde,5-hydroxy TIME 51.047 5 2-Hydroxy-gamma-butyrolactane TIME 51.372 6 Alanine TIME 6.196 7 Acentic acid,oxo- TIME 6.623 8 1- Adamantanemethylamine,a TIME 9.301 9 Acetic acid (aminocarbonyl) TIME 24.338 10 4-Pyridinol,acetate (ester) TIME 26.538 11 Formic acid,ethenylester TIME 29.720 12 Benzaldehyde,4-methoxy TIME 43.379 13 4H- Cyclopropa(5,6)benz(1,2) TIME 56.743 14 Methyl Alcohol TIME 8.666 15 Estragole TIME 32.702 16 Methanone, (3,4-diethoxyphe) TIME 46.862 17 2-Furanmethanol TIME 29.714 18 2-Propenoic acid,ethenylester TIME 38.922 19 1,6,3,4-Dianhydro-2-deoxy-a-c TIME 50.076 20 Acetic acid,oxo-,methylester TIME 23.753 21 Acetic acid (acetyloxy) TIME 24.378 TIME 52 22 1-Formyl-3-methylaziridine-2- TIME 24.627 23 Furfural TIME 26.548 24 Propanoic acid,2-oxo- TIME 27.900 25 Pyrazole-4-carboxaldehyde TIME 30.415 26 4(1H)-Pyrimidinone TIME 30.903 27 Benzene, (2- methoxy-2-prope) TIME 32.722 28 o-Methylisourea hydrogen su TIME 24.388 29 Methylenecyclopropanecart TIME 29.724 30 Pyrazole-4-carboxaldehyde TIME 30.390 31 4H-Pyran-4-one,2,3-dihydro-3 TIME 45.599 32 Butanenitrile,2,3-dioxo-,dioxil TIME 22.325 33 Pilocarpine TIME 26.482 34 Cyclopentanepropanoic aci TIME 51.377 35 1-n-Butoxy-2,3-dimethyldiazin TIME 17.249 36 Acetic acid,hydrazide TIME 22.325 37 Pyrimidine-2,4(1H,3H)-dion,5 TIME 27.885 38 1H- Pyrolizine-7-methanol,2,3 TIME 41.046 39 „2H-Tetrazole,2-methyl- TIME 42.261 40 1,3,5-Pentathionethione,1-(4-met) TIME 52.134 41 3-Amino-2-oxazolidinone TIME 27.900 42 1-(3-Methylbuyl)-2,3,4,5 tetra TIME 30.253 43 Acetonitrile,hydroxyl TIME 32.677 44 Propanoic acid,2-(aminooxy) TIME 24.739 45 Butahedioic acid,2,3-bis(ace TIME 27.844 53 31 100 43 100 HO O O 50 OH 50 31 74 15 42 60 56 0 10 30 50 70 (replib) 2-Propanone, 1-hydroxy- 148 100 53 0 10 20 30 40 50 60 70 (mainlib) Acetaldehyde, hydroxy- 97 100 126 O 41 O 50 50 O OH 77 69 117 51 27 0 10 140 270 400 10 70 130 190 (replib) 2-Furancarboxaldehyde, 5-(hydroxymethyl)(rep lib ) Benzene, 1-methoxy-4-(1-p rop enyl)- 0 54 100 57 44 100 O OH O 50 OH 50 H2N O 29 102 0 10 130 250 370 (mainlib) 2-Hydroxy-gamma-butyrolactone 44 100 0 10 20 30 (nist_msms) Alanine 40 50 60 44 100 O O OH NH2 29 50 50 18 12 0 24 55 36 41 10 20 30 40 (mainlib) Acetic acid, oxo- 67 0 50 10 20 30 40 50 60 70 (replib) 1-Adamantanemethylamine, à-methyl- 55 100 44 100 43 67 28 95 O 137 OH O O NH O 50 NH2 50 O N 0 0 10 130 250 370 10 130 250 370 (replib) Acetic acid, [(aminocarbonyl)amino]oxo(mainlib) 4-Pyridinol, acetate (ester) 100 44 135 100 77 O 50 O O O 50 39 72 0 10 130 250 370 (replib) Formic acid, ethenyl ester 0 10 130 250 370 (replib) Benzaldehyde, 4-methoxy- 56 100 43 31 100 O O H O O H H O H HO 29 O O O O O 83 50 50 124 15 308 340 400 442 0 0 10 140 270 400 10 20 30 40 50 (mainlib) 4H-Cyclopropa[5',6']benz[1',2':7,8]azuleno[5,6]oxiren-4-one, (replib) Methyl Alcohol 8,8a-bis(acetyloxy)-2a-[(acetyloxy)methyl]-1,1a,1 148 100 193 100 O O O N 50 50 O 121 77 91 133 165 325 39 15 63 109 240 0 10 50 (replib) Estragole 0 90 130 10 100 190 280 (mainlib) Methanone, (3,4-diethoxyphenyl)(1,2,3,4-tetrahydro-1-quin 57 98 100 100 55 28 41 OH 81 O 50 50 O O 98 0 0 10 130 250 (replib) 2-Furanmethanol 100 370 57 10 130 250 370 (replib) 2-Propenoic acid, ethenyl ester 100 29 83 O O O O O O 50 50 60 88 0 0 10 140 270 400 10 130 250 370 (mainlib) 1,6;3,4-Dianhydro-2-deoxy-á-d-lyxo-hexopyranose (mainlib) Acetic acid, oxo-, methyl ester 58 100 43 55 100 28 O O O H N OH N O 50 50 73 81 39 66 110 0 0 10 130 250 370 (replib) Acetic acid, (acetyloxy)- 96 100 10 50 90 130 (mainlib) 1-Formyl-3-methylaziridine-2-carbonitrile 43 100 O 39 O 50 O 50 HO O 15 67 28 68 88 0 10 130 (replib) Furfural 0 250 370 10 50 90 130 (mainlib) Propanoic acid, 2-oxo- 59 109 100 96 100 N N O O 50 N 50 68 NH 28 42 0 0 10 130 250 370 10 130 250 370 (mainlib) Pyrazole-4-carboxaldehyde, 1-methyl- (mainlib) 4(1H)-Pyrimidinone 100 105 100 44 148 O NH2 50 50 0 0 10 130 250 370 (mainlib) Benzene, (2-methoxy-2-propenyl)- HN O 10 130 250 370 (mainlib) o-Methylisourea hydrogen sulfate 60 98 100 109 100 N N O OH 50 50 O 53 42 0 10 130 250 370 10 130 250 370 (mainlib) Pyrazole-4-carboxaldehyde, 1-methyl(mainlib) Methylenecyclopropanecarboxylic acid 0 100 43 100 43 O HO OH O O 50 50 O N N O N O 144 101 72 0 0 109 169 10 100 190 280 10 130 250 370 (mainlib) 4H-Pyran-4-one, 2,3-dihydro-3,5-dihydroxy-6-methyl(mainlib) Butanenitrile, 2,3-dioxo-, dioxime, o,o'-diacetyl- 61 95 100 179 100 387 S i OO O SO i O 76 O O N N 50 254 50 147 297 97 121 109 163 425 0 0 10 60 110 (nist_msms) Pilocarpine 160 70 100 10 140 270 400 (mainlib) Cyclopentanepropanoic acid, 2-(3-oxo-1-octenyl)-3,5-bis[( 32 100 O NH NH2 N O 50 43 50 41 57 15 74 59 0 10 30 50 70 (mainlib) 1-n-Butoxy-2,3-dimethyldiaziridine 0 10 50 90 130 (mainlib) Acetic acid, hydrazide 62 43 100 117 100 HO OH O NH2 HN O N NH 136 N O 104 50 50 90 150 52 0 70 83 95 10 50 90 130 10 40 70 100 (mainlib) 1H-Pyrrolizine-7-methanol, 2,3-dihydro-1-hydroxy(mainlib) Pyrimidine-2,4(1H,3H)-dione, 5-amino-6-nitroso- 0 100 28 135 100 O O N N N N 77 50 56 50 39 63 29 41 92 107 84 0 10 70 130 190 (mainlib) 2H-Tetrazole, 2-methyl- 0 10 70 130 190 (replib) Benzaldehyde, 4-methoxy- 63 135 100 100 43 NH2 N 105 O O O O O O 50 50 77 28 160 44 102 296 191 0 216 10 130 250 370 10 130 250 370 (mainlib) 3-Amino-2-oxazolidinone (mainlib) 1,3,5-Pentanethione, 1-(4-methoxyphenyl)-5-phenyl 0 100 147 100 28 HO N 50 50 204 56 0 0 10 130 250 370 10 130 250 370 (mainlib) 1-(3-Methylbutyl)-2,3,4,5-tetramethylbenzene (replib) Acetonitrile, hydroxy- 64 100 45 100 43 OH O H2N O O O O HO OH O 50 O 50 O 102 0 10 130 250 370 (ma inlib ) Prop a noic a cid , 2-(a minooxy)- 0 10 130 250 370 (mainlib) Butanedioic acid, 2,3-bis(acetyloxy)-, [R-(R*,R*)]- 65 7.2 ΠΟΟΣΗΚΖ ΠΔΡΗΔΚΣΗΚΟΣΖΣΑ ΣΩΝ ΓΗΑΦΟΡΩΝ ΟΤΗΩΝ Trans Αλεζόιε Mg/lt 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ΓΔΗΓΜΑΣΑ ΟΤΕΟΤ Γπάθημα 7.2.1: Πεξηεθηηθόηεηα Trans Αλεζόιεο ζηα δείγκαηα νύδνπ εθθξαζκέλε ζε mg/lit (ppm) Σμ εφνμξ ηςκ ηζιχκ ζε ζοβηέκηνςζδ Trans Ακδευθδ είκαζ απυ 459 έςξ 7483,128 ppm. οβηεηνζιέκα παναηδνμφιε υηζ οπάνπεζ ζδιακηζηή δζαηφιακζδ ηδξ ηζιήξ ηδξ trans-ακδευθδξ ζηα δείβιαηα πμο οπμδδθχκεζ ηδκ δζαθμνεηζηή πμζυηδηα ηαζ πμζυηδηα ανςιαηζζιμφ ιε ημκ βθοηάκζζμ. Σα ίδζα απμηεθέζιαηα εηθναζιέκα ζε βναιιάνζα trans ακδευθδξ / 100 θίηνμ ηαεανήξ αθημυθδξ δίκμκηαζ ζημ Γνάθδια 7.2.2. πμο αημθμοεεί. 66 gr/100lt 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ΓΔΗΓΜΑΣΑ ΟΤΕΟΤ Γπάθημα 7.2.2 : Πεξηεθηηθόηεηα Trans Αλεζόιεο αλά δείγκα νύδνπ πνπ εθθξάδεηαη ζε gr/100lt. ΔΣΡΑΓΚΟΛΖ Mg/lt 600 500 400 300 200 100 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ΓΔΗΓΜΑΣΑ ΟΤΕΟΤ Γπάθημα 7.2.3 : Πεξηεθηηθόηεηα εζηξαγθόιεο αλά δείγκα νύδνπ πνπ εθθξάδεηαη ζε mg/lit(ppm). Σμ εφνμξ ηςκ ηζιχκ ζε ζοβηέκηνςζδ εζηναβηυθδξ είκαζ απυ 0 έςξ 505,5219 ppm. 67 οβηεηνζιέκα παναηδνμφιε υηζ οπάνπεζ ζδιακηζηή δζαηφιακζδ ηδξ ηζιήξ ηδξ εζηναβηυθδξ ζηα δείβιαηα πμο οπμδδθχκεζ ηδκ δζαθμνεηζηή πμζυηδηα ηαζ πμζυηδηα ανςιαηζζιμφ ιε ημκ βθοηάκζζμ. Σα ίδζα απμηεθέζιαηα εηθναζιέκα ζε βναιιάνζα εζηναβηυθδ / 100 θίηνμ ηαεανήξ αθημυθδξ δίκμκηαζ ζημ Γνάθδια 7.2.2. πμο αημθμοεεί. gr/100lt 140 120 100 80 60 40 20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ΓΔΗΓΜΑΣΑ ΟΤΕΟΤ Γπάθημα 7.2.4 : Πεξηεθηηθόηεηα εζηξαγθόιεο αλά δείγκα νύδνπ πνπ εθθξάδεηαη ζε gr/100lt. 68 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Γεκ ανέεδηε δ ημλζηή cis-ακδευθδ ζε δείβιαηα ημο μφγμο. Ζ δζαηφιακζδ ηδξ θοζζηήξ trans-ακδευθδ ήηακ πμθφ ιεβάθδ απυ δείβια ζε δείβια ζηα μφγα πμο ιεηνήεδηακ οπμδδθχκμκηαξ ηδκ δζαθμνεηζηή πμζυηδηα ανςιαηζζιμφ. ηα δζάθμνα δείβιαηα μφγμο ακζπκεφεδηακ ζοκμθζηά 45 ανςιαηζηέξ εκχζεζξ. Ζ πανμοζία ηδξ ιεεακυθδξ ήηακ αζήιακηδ ηαζ ζπεδυκ ακφπανηηδ ζε ακηίεεζδ ιε ημ ηζίπμονμ. ηα δείβιαηα ανέεδηε δ ανςιαηζηή μοζία εζηναβηυθδ δ μπμία επίζδξ πανμοζίαγε ζδιακηζηή ιεηααμθή ηδξ ζοβηέκηνςζδξ ηδξ απυ 0-130 g/100 θίηνμ ηαεανήξ αθημυθδξ. Σμ μφγμ ιε αάζδ ηα εονήιαηα ηδξ πανμφζαξ ενβαζίαξ δεκ πανμοζζάγεζ άιεζδ επζηζκδοκυηδηα ημλζηυηδηαξ βζα ηδκ ακενχπζκδ οβεία. 69 70 71 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Βθάπμο Μ., Αιπεθμβναθία, εηδυζεζξ ΦΤΥΑΛΟ, Αεήκα, 2005 Δθθδκζηά Οζκμθμβζηά πνμκζηά, Τπ. Γεςνβίαξ – Ηκζηζημφημ Οίκμο Κμηίκδ Υ., Δθθδκζηυξ Αιπεθμβναθζηυξ Άηθαξ, Τπ. Γεςνβίαξ, Αεήκα, 2000 μοθθενυξ Δοαβ., Ρμδμαίηδξ Β., Σμ Σζίπμονμ ηαζ δ Σζζημοδζά, εηδυζεζξ ΟΤΦΛΔΡΟ, Θεζζαθμκίηδ, 2004 Hardy J. (2002). Gas chromatography. www.shu.ac.uk/schools/sci/chem/tutorials/chrom/ gaschrm.html. University of Akron. http://www.plomaricity.gr/mouseio_ouzou.html http://symbulos.blogspot.com/2010_02_01_archive.html http://fysi-farmakeio.blogspot.com/2009/05/blog-post_07.html http://www.tsakirisantonakis.gr/?p=p_27 http://www.tsakirisantonakis.gr/?p=p_27 72 A NEW COMPREHENSIVE GC-MS METHOD FOR IDENTIFICATION OF THE AROMA PROFILE OF TRADITIONAL GREEK DISTILLATE OUZO. Konstantinos B. Petrotos*, Eirini Kazantzi, Efthalia Lenou, Maria Fiki, Eleni Wogiatzi, Stefanos Leontopoulos, Paschalis Gkoutsidis. Laboratory of Food Process Engineering, Department of Biosystems Engineering,Technological Educational Institute of Larisa, TEI Campus, 41100 Larisa, Greece. ABSTRACT A chromatographic method was developed for analysis of the aromatic substances of Greek traditional distillate called ouzo. The method was based on the use of a new very long (100 m) capillary chromatographic column which was adjusted on the Agilent GC-MS apparatus and the suitable chromatographic parameters where established after intensive trials and optimization. Thirteen samples of ouzo were analyzed in triplicate by using the developed analytical protocol and the aromatic profile of them was recorded qualitatively and quantitatively for the main aromatic compounds existent in the distillate. A large variety of over fifty aromatic compounds were identified by using the NIST MSlibrary and most of these compounds found to have 5C and 6C aromatic rings. Furthermore, the main aromatic constituent was found to be trans - anethole while the toxic substances of methanol and cis - anethole were absent. These findings are considered very positive for the quality of the distillate as this appears to have a strong aromatic character without the presence of substance that can harm consumer health. This work claims, for the first time, a comprehensive qualitative analysis for the ouzo distillate and the development of a prototype and general use GC-MS method for determining aromatic substances in alcohol distillates. Keywords : ouzo, GC-MS analysis, aromatics, distillate *Correspondence e-mail: petrotos@teilar.gr, mobile: 00306944191500, tel: 00302410684524 73 INTRODUCTION Ouzo is a distilled alcoholic spirit which is vastly produced all over Greece and its consumption is part of the people‟s culture[1]. A series of aromatic materials had been used to improve the flavor of the spirit like anise seed, star anise seed, cinnamon, salvia, mastic etc. In most cases the alcohol content of ouzo varies in the range of 40-43 v/v. Its production is based on the co-distillation of a 50% v/v water/alcohol solution after addition of aromatic materials in it at a percentage of about 3-5% w/v. However, and despite the importance of its consumption a comprehensive qualitative and quantitative analysis of the spirit concerning the content of either aromatic or potentially hazardous material is lacking from the international scientific literature. Some trial to contribute on this subject were recorded [1,2,3,4,5] but because either a limited number of ouzo samples were analyzed in them or the use of GC methods with confined capacity to provide a deep insight of the qualitative aromatic profile (mainly due to the use of short length GC columns) prohibited the illustration of the full picture of the profile of ouzo volatiles reducing thus the potential for the data to be effectively used by medical teams in order to disclose the presence potentially hazardous substances in the spirit. In the present work a new approach was used in order to better analyze the qualitative volatile profile of ouzo. Particularly, more samples were analyzed qualitatively by using GC-MS analysis employing a large (100 m in length) capillary column and a quantitative determination was performed using suitable GC-grade standards of the pure volatiles to produce the calibration equations for the main aromatics included in ouzo spirit. This method can be used without any modification for the determination of the volatile profile of a series of distillates like the Turkish raki or the Syrian arak assisting in achieving a better qualitative identification of minor aroma constituents that might have a negative effect on human health despite their low concentration in the above mentioned spirits. 74 MATERIALS & METHODS Chromatographic hardware An Agilent GC-MS system type was used which was equipped with a 100 m long capillary GC-column type J&W HP88 112-88 A7 100m x250ιm x 0.25ιm, silica type. Chromatographic method The developed chromatographic method was based on the following parameters: Injection mode : Split with ratio: 100:1 Injection size : 2.5 ιl Sample Dilution : none Oven Program : 50 degrees C foe 5 min, then at 5 ˚C/min to 130 ˚C and finally at 3 ˚C/min up to 250 ˚C Carrier gas: helium-GC-grade Ζeater Temperature : 300 ˚C MS parameters : Low Mass: : 50.0 High Mass: 450.0 MS-Source temp: 230˚C MS quad temp.: 150˚C. Ouzo Samples & Chromatographic standards of methanol, estragole & trans-anethole A set of 13 samples of ouzo obtained from different suppliers around Greece was used for the GC-MS analysis. Each one of these samples was analyzed in triplicate and the average figures were used for quantitative determinations of the main aromatics: methanol, estragole, trans-anethole. The calibration curves used for the quantitative determination of the three main aromatics were constructed by using dilutions of chromatography grade standards obtained by RIGAS LABS S.AChemical Supplier. – Thessaloniki Greece. 75 RESULTS & DISCUSSION a) The qualitative profile of ouzo A total of 45 volatile substances were identified by using the developed GCMS analytical method. The total number substances result a significant improvement compared with the ones obtained in previous works [ ]. These substances are presented in the Table 1 which follows along with their proposed chemical structures. Most of them are volatile chemicals with 5 C and 6 C rings and most of them well known chemical. The panorama of these substances can be used by medical research groups in order to identify potential hazardous materials contained in ouzo while the method can extend its application on other distilled spirits like the Turkish raki or Syrian arak. The large number of volatiles which was managed to be obtained is a proof that the method of the present work is superior of others developed in the past. 76 TABLE 1 The aromatic profile of Greek ouzo No Identified Substance name (NIST Elution time (min) database) 1 Acetaldehyde, hydroxyl- 21.040 2 2- Propanone,1- hydroxyl- 22.361 3 Benzene,1- methoxy-4-(1-propenyl-) 32.667 4 2-Furancarboxaldehyde,5-hydroxy- 51.047 5 2-Hydroxy-gamma-butyrolactane 51.372 6 Alanine 6.196 7 Acentic acid,oxo- 6.623 8 1- Adamantanemethylamine,a 9.301 9 Acetic acid (aminocarbonyl-) 24.338 10 4-Pyridinol,acetate (ester) 26.538 11 Formic acid, ethenylester 29.720 12 Benzaldehyde,4-methoxy 43.379 13 4H- Cyclopropa (5,6) benz(1,2) 56.743 14 Methyl Alcohol 15 Estragole 32.702 16 Methanone, (3,4-diethoxyphenyl-) 46.862 17 2-Furanmethanol 29.714 18 2-Propenoic acid,ethenylester 38.922 19 1,6,3,4-Dianhydro-2-deoxy-a-c 50.076 20 Acetic acid,oxo-, methylester 23.753 21 Acetic acid (acetyloxy) 24.378 22 1-Formyl-3-methylaziridine-2- 24.627 23 Furfural 26.548 24 Propanoic acid,2-oxo- 27.900 25 Pyrazole-4-carboxaldehyde 30.415 8.666 77 26 4(1H)-Pyrimidinone 30.903 27 Benzene, (2- methoxy-2-propenyl-) 32.722 28 o-Methylisourea hydrogen sulphate 24.388 29 Methylenecyclopropanecart 29.724 30 Pyrazole-4-carboxaldehyde 30.390 31 4H-Pyran-4-one,2,3-dihydro-3 45.599 32 Butanenitrile,2,3-dioxo-,dioxil 22.325 33 Pilocarpine 26.482 34 Cyclopentanepropanoic acid 51.377 35 1-n-Butoxy-2,3-dimethyldiazin 17.249 36 Acetic acid, hydrazide 22.325 37 Pyrimidine-2,4(1H,3H)-dion,5 27.885 38 1H- Pyrolizine-7-methanol,2,3 41.046 39 2H-Tetrazole,2-methyl- 42.261 40 1,3,5-Pentathionethione,1-(4-methyl) 52.134 41 3-Amino-2-oxazolidinone 27.900 42 1-(3-Methylbutyl)-2,3,4,5 tetra 30.253 43 Acetonitrile, hydroxyl 32.677 44 Propanoic acid,2-(aminooxy) 24.739 45 Butahedioic acid,2,3-bis(acetate) 27.844 From the study of the chromatographic charts two major aromatic substance identified in the samples trans-anethole while estragole was also present. Another important finding was that toxic cis-anethole and methanol were not present in all ouzo samples and a variety of volatile chemical substances of different classes was contributing in the aromatic profile of ouzo including esters, alcohols, aldehydes, cetones, cyclic compounds, organic acids and amino acids. b) trans-anethole content of ouzo samples. The trans-anethole content of ouzo samples are presented expressed in ppm and in grams/100 litres of pure ethanol in Figure 1,2 respectively. 78 Figure 1. The concentration (ppm) of trans-anethole in various ouzo samples Figure 2. The concentration (grams/100 pure ethanol) of trans-anethole in various ouzo samples The data presented in Figures 1,2 mark a substantial variation in concentration of trans-anethole between different samples. Particularly, the concentration of trans-anethole varies in the range of 100-2500 grams/100 litres pure ethanol. However the majority of the samples fall in the range 500-1500 grams/100 litres pure ethanol. This fact implies substantially different degree of aromatization by different ouzo producers. 79 c) Estragole content of ouzo samples. The estragole content of ouzo samples are presented expressed in ppm and in grams/100 litres of pure ethanol in Figure 3,4 respectively. Figure 3. The concentration (ppm) of estragole in various ouzo samples. Figure 4. The concentration (grams/100 litres pure ethanol) of estragole in various ouzo samples 80 From the data presented in Figures 3,4 it is concluded that there is a significant variation in estragole concentration among different ouzo samples with some samples having even zero concentration. The range of the estragole concentration found to be 0-500 ppm or equivalently 0-125 grams/100 litres pure ethanol. CONCLUSIONS A new improved method GC-MS method was used for analysis of traditional Greek ouzo distillate samples which employed a very long (100m) capillary GCcolumn achieving better separation. By using this method the presence of 45 volatile substances was confirmed in the analyzed ouzo samples. According the analysis data methanol was found to be virtually absent in the samples (it was present only in one sample and in negligible concentration) as well as the toxic cisanethole. However, trans-anethole confirmed as the main ouzo aromatic and found to vary significantly among samples. Similar results were obtained with estragole which also varied in concentration among different ouzo samples and in some of them was absent. The developed analytical GC-MS protocol can be generally used to analyze similar to ouzo distillates like raki etc. REFERENCES [1] Kontominas, M.G., Volatile constituents of Greek ouzo. Volatile constituents of Greek ouzo. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 1986, 34(5), 847-849 [2] Apostolopoulou, A. A., Flouros, A. I., Demertzis, P. G. and Akrida-Demertzi, K., Differences in concentration of principal volatile constituents in traditional Greek distillates. Food Control, 2005, 16(2), 157–164. [3] R. Ertan Anli, Nilufer Vural and Yalcin Gucer, Determination of the Principal Volatile Compounds of Turkish Raki. J. Inst. Brew., 2007, 113(3), 302–309. [4] A. Geahchan, C. Khalife, P. Chambon, and R. Chambon, Analysis of Anisated Fermented Grape Distillates by Gas-Liquid Chromatography. Journal of Food Composition and Analysis, 1991, 4, 304-314 . [5] Geronti, A., Spiliotis, C., Liadakis, G.N., Tzia, C., Effect of distillation process factors on ouzo flavor examined by sensory evaluation. Developments in Food Science, 1998, 40(C ), 219-226 81
© Copyright 2024 Paperzz