SIM NO LIKDECEMBE ARA R2 00 50. 9 1 SAYIISSUE: 50 K R: 1 A M VE RBE > Ege Bölgesi yatırım umudunu kaybetmiyor L YI A YE Aegean Region has still hope for investment > Tarımdan turizme, sanayiden kültüre kadar İzmir her konuda ben varım diyor İzmir is everywhere from agriculture & tourism to Industry & Culture TAŞIT ARAÇLARI YAN SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ASSOCIATION OF AUTOMOTIVE PARTS & COMPONENTS MANUFACTURERS Elektrikli araçların geleceği Future of electric vehicles Ender Yorgancılar Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Aegean Region Chamber of Industry Chairman of the Board > İstanbul COMVEX Ticari Araçlar ve Yan Sanayi Fuarı Istanbul COMVEX Commercial Vehicles and Components Fair üyelerimize üye katıyoruz! 2 6 8 9 growth is going on TAYSAD DERGİDEN FROM TAYSAD MAGAZINE 50. sayımıza ulaştık! Our 50th Issue! Sevgi Özçelik TAYSAD Kurumsal İletişim Uzmanı Corporate Communication Specialist u Bu ay elinize dergimizin 50’inci sayısını ulaştırdık. Bu bizim için büyük bir gurur kaynağı. TAYSAD Dergi, Türk otomotiv yan sanayini daha güçlü bir hale getirmek için ortak bir platform yaratmak adına yayın hayatına başladı. Yıllar içinde bu ortak platform, 270 üyemizin sesi, onların Türkiye’ye ve dünyaya açılan kapısı olmaya başladı. Sayfalarımızdan sayısız ismin, bazen de duayenlerin görüşlerine ve düşüncelerine ulaştınız. Sektörün problemlerine getirilen farklı çözümleri, otomotiv sektörünün geleceğine ilişkin yeni vizyonları okudunuz ya da bu sayfalardan hiç tanımadığınız ama komşu olduğunuz bir yan sanayicinin hikayesini öğrendiniz. Bizler bu dergiyi hazırlarken, hayatınızdaki değerlerden birisi olan işinize katkıda bulunmanın yanı sıra bu ülkenin baş tacı olan bir sanayiye hizmet etmeye çalıştık. İşte bu yüzden, dergimizin 50. sayıya kadar ulaşmasına ilan vererek katkıda bulunan tüm üyelerimize, paydaşlarımıza ve sanayi destekçilerimize teşekkür etmek istiyoruz. Ayrıca dergide emeği geçen TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanımız Ömer Burhanoğlu’na, eski ve yeni tüm yayın kurulu üyelerimize ve yıllardır uyumlu bir şekilde çalıştığımız iş ortağımız Mavi Tanıtım’ın tüm çalışanlarına çok teşekkür ederiz. Nice 50. sayılara… Saygılarımla, 4 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr uThis month you have received our 50th issue. This is a big source of pride for us. TAYSAD magazine started its life to create a common platform in order to strengthen Turkish supply industry. This common platform then became voice of our 270 members, their gate to Turkey and the World. You have reached to many veterans’ thoughts and ideas. You have read different solutions to sectoral problems, new visions for the automotive sector or you have learnt the story of an industrialist who was the neighbour you never know. We have tried to serve this industry, which is very important for this country, in addition to contribute your work during our preparations. That’s why we would like to thank all of our member who have contributed to TAYSAD Magazine reach its 50th issue. Besides we would like to thank our chairman Ömer Burhanoğlu, to all our publishing committee and our business partner Mavi Tanıtım’s employees for their efforts. Wish you more... Regards, İÇİNDEKİLER CONTENTS TAYSAD DERGİ MAGAZINE Yıl Year: 11 Sayı Issue: 50 Kasım November - Aralık December 2009 Sahibi Publisher: TAYSAD adına Yönetim Kurulu Başkanı For TAYSAD, Chairman of the Board of Directors: Ömer Burhanoğlu Yazı İşleri Müdürü Editor in Chief: Özlem Gülşen Yayın Kurulu Editorial Board: Ömer Burhanoğlu Dr. Mehmet Dudaroğlu Özlem Gülşen Sevgi Özçelik 37 40 İçerik Content: Mavi İçerik Grubu Editör Editor: Demet Sunar, editor@mavitanitim.biz 4 Yapım Production: Mavi Tanıtım ve İletişim Ayrılık Çeşme Sok. No: 122 Yeldeğirmeni 34500 Kadıköy - İstanbul Tel: +90 216 418 59 31 Faks: +90 216 348 95 22 mavitanitim@mavitanitim.biz Otokar Doruk'a, "Grand Award" ödülü “Grand Award” for Otokar Doruk Travego ‘2010 Yılının Otobüsü’ seçildi Sevgi Özçelik TAYSAD Kurumsal İletişim Uzmanı Travego “Coach of the Year 2010” Corporate Communication Specialist 18 GENEL SEKRETER MESAJI 8 AJANDA AGENDA MESSAGE FROM SECRETARY GENERAL 12 SEKTÖRDEN HABERLER “Avrupalıların yüzde 50’si hemen elektrikli araç almaya hazır” NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR “50 percent of Europeans are ready to buy electric cars” Sektöre kısa bir bakış Sectoral Overlook 13 Özlem Gülşen TAYSAD Genel Sekreteri Türkiye'de otomobil pazarı yüzde 30 daraldı Automobile markets in Turkey shrinked by 30 percent Secretary General, TAYSAD 22 Trafiğe kaydolan araç sayısı arttı 14 15 TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD TAYSAD II. Fotoğraf Yarışması sonuçlandı Registered Vehicles are Increased TAYSAD II. Photo contest finalized Temsa'nın yeni marka logosu Temsa launches new brand identity Kapak Cover: Mavi Tanıtım Ulusal - Türkçe/İngilizce - İlmi İki Ayda Bir Yayımlanır Tüm yayın hakkı TAYSAD’a ait olup kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir. Tüm reklamların sorumluluğu reklam veren firmalara, yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. TAYSAD Dergi parayla satılmaz. All publishing rights reserved by TAYSAD and the content may be quoted by indicating source. Advertisements are the liability of advertising firms. Opinions are the liability of writer. TAYSAD Magazine is distributed free of charge. 17 Our 50th Issue! Baskı Printed by: Özgün Ofset Tic. Ltd. Şti. Yeşilce Mah. Aytekin Sok. No: 21 Otosanayi 4. Levent-İstanbul Tel: +90 212 280 00 09 Çeviri Translation: Burçin Yeşiltepe FROM TAYSAD MAGAZINE 50. sayımıza ulaştık! Reklam Advertisement: Murat Dilicioğlu, murat@taysad.org.tr Kerem Caferzat, kerem@mavitanitim.biz Yönetim Yeri Management Centre: TOSB - TAYSAD Organize Sanayi Bölgesi 1. Cad. No: 10/1 Şekerpınar 41480 Kocaeli - Türkiye Tel: +90 262 658 98 18 Faks: +90 262 658 98 39 www.taysad.org.tr info@taysad.org.tr TAYSAD DERGİ’DEN 24 TAYSAD İzmir’de 26 Otomotiv Tedarik Sanayi Dünyaca Ünlü Guru Toshio Horikiri ile buluştu! Renault Trucks yeni Euro5 için gün sayıyor Renault Trucks final countdown for new Euro5 Tofaş'tan "Eski Hamam Eski Tas" sergisi TAYSAD in Izmir Automotive Supply Industry met with World Famous Guru Toshio Horikiri Tofaş’s Exhibition "Eski Hamam Eski Tas / Old Bath Old Bowl" CLEPA Avrupa Otomotiv Yan Sanayicileri Derneği TAYSAD CLEPA üyesidir TAYSAD is a Member of CLEPA 6 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 16 Türk otomotivine ABD yolu açıldı Turkish Automotive to be in US 28 TAYSAD, Kocaeli Üniversitesi ile fikir üretecek TAYSAD is going to generate ideas with Kocaeli University 42 29 30 İş dünyası ‘Yalın Zirve’de buluşacak Business World will meet at Lean Summit 62 46 Küresel başarı için sürdürülebilir rekabet gücü EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ 48 AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR 37 Ender Yorgancılar Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Aegean Region Chamber of Industry Chairman of the Board 62 66 “Kesinlikle yılmak yok” “No room for qualing” 79 M. Fatih Uysal Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı 80 Göksel Paker İnci Akü San. ve Tic. A.Ş., CEO Turgut Cankılıç BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Müdür Baş Yardımcısı (Sınai ve Ticari) 68 Mustafa Zaim Hayes Lemmerz Jantaş A.Ş. ve HL İnci A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı HL International Küresel Yönetim Danışmanı 2020 elektrikli araç yılı olacak 83 84 MEVZUAT REGULATIONS FUAR FAIR İstanbul COMVEX Fuarı İstanbul COMVEX Commercial Vehicles and Components Fair 86 ÜYELERDEN HABERLER 90 BASINDA TAYSAD 92 TAYSAD’IN YENİ ÜYELERİ 94 TAYSAD ÜYELERİ Sıfır salımlı elektrikli Fluence Bursa'da üretilecek Electric Fluence with zero emission will be manufactured in Bursa PRODUCTS LIABILITY Yatırım indiriminde gelinen son nokta 2020 will be the year of electric vehicles 76 ÜRÜN SORUMLULUĞU Günümüzde ürün sorumluluk ve geri çağırma sigortaları ELEKTRİKLİ ARAÇLAR ELECTRIC VEHICLES Elektrikli otomobiller çağına hazırlıklı olun “Be Prepared for the Electric Automobiles Era” BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. Vice General Manager (Industry and Commerce) EBSO Chairman of Assembly Hayes Lemmerz Jantaş A.Ş. and HL İnci A.Ş. Chairman of the Board HL International Global Management Consultant Sinan Akın Ege Fren A.Ş., Genel Müdür CEO of Inci Aku Mehmet Tiryaki Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis Başkanı 42 Nihat Ergün Sanayi ve Ticaret Bakanı Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş. Deputy Chairman "Tarımdan turizme, sanayiden kültüre kadar İzmir her konuda ben varım diyor" “İzmir is everywhere from agriculture & tourism to Industry & Culture” 40 50 Elektrikli araç kullanımı "teşvik edilecek “Electric Vehicle Usage will be promoted” General Manager, Ege Fren A.Ş. Ege Bölgesi yatırım umudunu kaybetmiyor Aegean Region has still hope for investment 78 Ege Endüstri General Manager Aegean Region Chamber of Industry Assembly Member Meeting point for sustainable competitiveness 36 Mehmet Attila Ege Endüstri Genel Müdürü Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis Üyesi 66 NEWS FROM MEMBERS TAYSAD IN PRESS TAYSAD NEW MEMBERS TAYSAD MEMBERS Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 7 AJANDA AGENDA Eğitim Training 03-04 Kasım November 2009 Profesyonel Satış ve İkna Teknikleri Professional Sales Techniques Training UTAYSİB desteğiyle üyemiz CMS’nin evsahipliğinde İzmir’de gerçekleştirilen ve Özkan Kaymak tarafından verilen eğitimde, işletmedeki yönetici ve temsilcilerin özellikle fark atmak ve rekabetten sıyrılmak için gereken tutum, teknik ve yaratıcılıklarını geliştirebilmeyi ve sonuç olarak “Yüksek ve Kârlı Satış Başarısı” sağlatmak amaçlandı. The training given by Özkan Kaymak, hosted by CMS and supported by UTAYSİB in İzmir. The content of the training aimed to provide executives and representatives of the enterprises necessary knowledge on making a difference, attitutde, techniques and creativity to leave competitors behind, finally ensure “high and profit sales success” . Eğitim Training 12-13 Kasım November 2009 APQP - PPAP Eğitimi APQP - PPAP Training UTAYSİB desteğiyle ve Konya Sanayi Odası’nın evsahipliğinde, Konya’daki üyelerimiz için düzenlenen eğitim Hayati Çağlar’ın anlatımı ile yapıldı. The training held in Konya for our Konya members with the support of UTAYSİB and instructed by Hayati Çağlar. Eğitim Training 17-18 Kasım November 2009 Eğitim Training 09-10 Kasım November 2009 Bütçe ve Kontrolü Eğitimi Budget and Control Training UTAYSİB desteğiyle Bursa’lı üyelerimiz için düzenlenen eğitimde Prof. Dr.Rüstem Hacırüstemoğlu bütçe hazırlama teknikleri hakkında katılımcıları bilgilendirdi. Prof.Dr.Rüstem Hacırüstemoğlu informed our Bursa members with UTAYSİB’s support. Eğitim Training 10-11 Kasım November 2009 İstatistiksel Proses Kontrol (SPC) Statistical Process Control (SPC) UTAYSİB desteğiyle derneğimizde gerçekleştirilen SPC egitiminde, günlük hayata indirgenmiş SPC örnekleri ile geniş yelpazede kullanım alanlarını tanıtıldı ve SO/TS 16949:2002 temelinde uygulama alanlarını anlatıldı. Daily SPC samples and areas to use elaborated and based on SO/TS 16949:2002 implementation areas told to participants with UTAYSİB’s support. Proje Yönetimi Eğitimi Project Management Training UTAYSİB desteğiyle derneğimizde gerçekleştirilen Proje Yönetimi eğitiminde, günümüz iş dünyasında ihtiyaç duyulan proje yönetim becerilerinin katılımcılara kazandırılması amaçlandı. The training aimed to provide necessary project management skills to participants. Training was held by support of UTAYSİB. Toplantı Meeting 17-18 Kasım November 2009 Kalite Kongresi Quality Congress Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda yapılan ve ana teması “Sürdürülebilir Topluma Dönüşüm” olan Kalite Kongresi’ne Genel Sekreter Özlem Gülşen katıldı. Under the theme of “Transition to Sustainable Society”, Quality Congress held at Lütfi Kırdar Congress and Convention Center. Secretary General Özlem Gülşen participated the congress. Toplantı Meeting 19 Kasım November 2009 CLEPA Aftermarket Konferansı CLEPA Aftermarket Conference Eğitim Training 12-13 Kasım November 2009 Bayi Yönetimi ve Teşvik Teknikleri Dealer Management and Incentive Techniques 8 UTAYSİB desteğiyle derneğimizde üst düzey katılım ile gerçekleştirilen Bayii Yönetimi ve Teşvik Teknikleri eğitimi Özkan Kaynak tarafından verildi. Brüksel’de gerçekleştirilen CLEPA Aftermarket Konferansı’na derneğimizi temsilen Genel Sekreter Özlem Gülşen katılmıştır. Training ended in our center by Özkan Kaynak with UTAYSİB’s support Özlem Gülşen participated the conference which was held in Brussels. Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Eğitim Training Toplantı Meeting 20-21 Kasım November 2009 03 Aralık December 2009 ISO 16949 KYS Temel Şartlar 2023 Vizyonu Otomotiv Çalıştayı UTAYSİB desteğiyle üyemiz Sarıgözoğlu’nun evsahipliğinde Manisa’da gerçekleştirilen ve InoTec firması tarafından verilen eğitimde TS 16949:2002 KYS’nin temel şartları ele alındı. UİB – Uludağ İhracatçı Birlikleri’nde gerçekleştirilecek olan 2023 Vizyonu Otomotiv Çalıştayı’na derneğimizi temsilen Genel Sekreter Özlem Gülşen katılacaktır. Held in Manisa, the training given by InoTec and composed of basics of TS 16949:2002 QMS. Özlem Gülşen will participate to the workshop held by UİB. ISO 16949 QMS Seminer Seminar 23 Kasım November 2009 ISG Semineri ISG Seminar Vision 2023 Automotive Workshop Fuar Fair 03-06 Aralık December 2009 İstanbul COMVEX Ticari Araçlar ve Yan Sanayi Fuarı İstanbul COMVEX Commercial Vehicles and Supply Industry Fair Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürlüğü, TAYSAD ve ANSELL işbirliğiyle Kişisel Koruyucu Donanımlar Yönetmeliği ile ilgili tarafların sorumluluklarını ve duyarlılıklarını artırmak amacıyla gerçekleştirilen seminer Bostancı Green Park Otel’de yapıldı. The seminar held in collaboration of Ministry of Labor and Social Security, the Directorate General of Occupational Health & Safety, Personal Protective Equipment Regulations TAYSAD and Ansell in order to increase the awareness of the interested parties about their responsibilities. Eğitim Training 24-25 Kasım November 2009 Süreç Yönetimi Process Management UTAYSİB desteğiyle üyemiz Norm Cıvata’nın evsahipliğinde İzmir’de gerçekleştirilen eğitimde, boyutu ve sektörü ne olursa olsun tüm kurumlar bünyesinde gerçekleştirilmesi gereken süreç tanımlama ve yönetimi aktiviteleri uygulama ağırlıklı olarak ele alındı. Training held in İzmir, hosted by Norm Civata and supported by UTAYSİB. The content composed of process determination and mangament activities with implementation. Comvex 2009, OSD Otomotiv Sanayi Derneği, TAİD Ticari Araç İthalatçıları Derneği, TAYSAD Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği ve Tüyap Tüm Fuarcılık Yapım A.Ş. işbirliği ile TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecektir. Comvex 2009 will be held at TÜYAP Convention Center with cooperation of OSD, TAİD, TAYSAD and Tüyap. Eğitim Training 07-08 Aralık December 2009 Maliyet Muhasebesi Eğitimi Cost Accounting UTAYSİB desteğiyle düzenlenecek eğitim Prof.Dr.Rüstem Hacırüstemoğlu tarafından verilecek ve TAYSAD merkezinde gerçekleştirilecektir. Prof.Dr.Rüstem Hacırüstemoğlu will be the trainer of the training which will be held at TAYSAD with support of UTAYSİB. Toplantı Meeting 25 Kasım November 2009 Kocaeli Üniversitesi – TAYSAD İşbirliği Protokolü İmza Günü Kocaeli University – TAYSAD Collaboration Protocol Ceremony Kocaeli Üniversitesi ve TAYSAD arasından imzalanan protokolün kapsamında, teknolojik, bilimsel projeler ve araştırmalar, insan kaynaklarının eğitimi gibi konulardaki ortak çalışmalar yer alacak. Within the context of this protocol mutual researches, scientific projects and trainings will be conducted. Eğitim Training 08-09 Aralık December 2009 Kalite Maliyetleri Quality Costs UTAYSİB desteğiyle düzenlenecek eğitimde, kalite maliyetlerinin doğru teknik ve göstergeler yardımı ile takibinin ve kontrol altına alınması sürecinin katılımcılara uygulamalar aracılığı ile aktarılması amaçlanacaktır. The training, which is supported by UTAYSİB, aims to provide knowledge on follow up and management of maquality costs with correct techniques and indicators. Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 9 AJANDA AGENDA Seminer Seminar 09 Aralık December 2009 15-16 Aralık December 2009 Tedarik Zinciri Risk Yönetimi Semineri 8. Sanayi Kongresi TAYSAD ve Marsh Sigorta ve Reasürans Brokerligi A.Ş. işbirliği ile gerçekleştirilecek seminerde Marsh Sigorta Amerika merkezinden uzman Gary Lynch konuşmacı olarak yer alacaktır. Ana teması “Sürdürülebilir Rekabet Gücü: Kriz Sonrası Yeni Yön” olarak belirlenen İSO 8. Sanayi Kongresi’ne Genel Sekreterimiz Özlem Gülşen katılacaktır. The seminar will be held by Marsh Inc. And TAYSAD with the participation of guest speaker Gary Lynch from Marsh Insurance America. Sustainable Competition Power: New Ways after Crisis will be the theme of the congress and Özlem Gülşen will participate on behalf of TAYSAD. Tedarik Zinciri Risk Yönetimi Semineri Seminer Seminar 10 Aralık December 2009 Şirket Bilançosunda Görünmeyen Varlık Çalışanın Etkin Yönetimi ve Kültür Dönüşüm Aracı:Koçluk The invisible balance sheet assets in the company Active Management of Employee and Cultural Transformation Tool: Coaching Yöneticilerin çalışanları daha etkin yönetebilmek ve geliştirmek, dolayısıyla kurumlarını ileri götürebilmek için kullanabilecekleri yeni bir araç olan koçluğun temel yetkinlikleri hakkında ön bilgilendirme yapmak ve bunların nasıl kullanılabilecekleri ile ilgili bir çalışma alanı oluşturmak amacıyla gerçekleştirilecek seminer TAYSAD’da yapılacaktır. Seminar aims to provide basic competence to managers on coaching which is a new a tool to manage and develop their employees more effectively. Eğitim Training 11 Aralık December 2009 Rekabet Kuralları Competition Rules MIDA Institute tarafından verilecek olan eğitimde, genel olarak Rekabet Hukuku, örnek kararlarla Rekabet hukukunda karteller, Rekabet Kanunu muafiyet sistemi, hakim durum ve Rekabet Kurumu uygulamalarına değinilecektir. MIDA Institute will provide the training about Competition Law, cartels with sample cases, competition law exemptions, present situation and competition institution’s implementations. Eğitim Training 15-16 Aralık December 2009 Yurtdışı Pazarlama Teknikleri International Marketing Training MIDA Institute tarafından verilecek olan eğitimde, ihracat yapmak ve mevcut ihracatlarını artırmak isteyen firmalar için pazar analizi, yeni müşteri bulma ve satış arttırma teknikleri aktarılacaktır. MIDA Institute will provide the training for the companies which aims to export and increase present export potential. The training will elaborate on market analysis, new customer finding and sales increasing techniques. 10 Toplantı Meeting Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 8th Industry Congress Toplantı Meeting 16 Aralık December 2009 Bursa Üye Toplantısı Bursa Member Meeting Üye Toplantımıza Bursa’da faaliyet gösteren tüm üyelerimiz davetlidir. Ajandanıza şimdiden not etmenizi rica ederiz. All our members located in Bursa are invited to the meeting. Eğitim Training 17-18 Aralık December 2009 Kim Haklı? Mühendisler mi Yoksa İşletmeciler mi? Peki “Bütünsellik” Nerede? Who’s Right? Engineers or Managers? Where is the Wholism? UTAYSİB desteği ile düzenlenecek ve Vira Danışmanlık tarafından verilecek olan eğitimde, işletmelerin içinde yer alan “mühendis” kökenli kişilerin, iş ve yaşamdaki bütünselliğine katkı sağlanması amaçlanacaktır. Beynin işleyişinde ve yaşama yansıtılmasında etken olan “bütünsellik” farklı başlıklar altında ele alınacaktır. The training aims engineers to contribute and participate the wholism in business life more effectively and wholism will be elaborated with different aspects. The training will be supported by UTAYSİB and held by Vira Danışmanlık. Eğitim Training 22-23 Aralık December 2009 Alternatif Finansman Teknikleri Alternative Finance Techniques MIDA Institute tarafından verilecek olan eğitimde, banka kredileri ve banka kredilerine alternatif olabilecek nitelikteki finansman türleri hakkında karşılaştırmalı bir analiz yapma yeteneği kazandırılması, kredilerin rakibi olan ürünlerin tanıtılması ve ihracata yönelik çalışan KOBİ’lerde finansman ihtiyacı ve türünün belirlenmesi başlıklarına değinilecektir. The training will provide knowledge on bank loans and alternative finance options, in addition to gaining ability to analyze comparison about these options, and finance need of SMEs that mostly operates export focused. Eğitim Training 15-16 Aralık December 2009 Problem Çözme Teknikleri Problem Solving Techniques UTAYSİB desteği ile düzenlenecek ve İzmir’de gerçekleştirilecek olan eğitimde, problem ve problem çözme teknikleri açıklanacak, çeşitli örnekler ve vaka çalışması ile bilgiler pekiştirilecektir. With the support of UTAYSİB, training will be held in İzmir and focus on problem, problem solving techniques, sample cases. Eğitim Training 28 Aralık December 2009 Altı Sigma Bilgilendirme Eğitimi Six Sigma Dissemination Seminar UTAYSİB desteği ile düzenlenecek ve Bursa’da gerçekleştirilecek olan eğitimde, kurumlara 6 sigma felsefesini tanıtarak, 6 sigmanın önemini kavramalarını ve kurumlarında uygulamak için neler yapılması gerektiğini planlamalarını sağlamak amaçlanacaktır. With cooperation of UTAYSİB, training will be held in Bursa and focus on 6 Sigma philosophy and what to do to ensure institutions to understand the importance of 6 Sigma. Eğitim Training 28-29 Aralık December 2009 ISO TS 16949 KYS İç Denetçi ISO TS 16949 KYS Internal Auditor UTAYSİB desteğiyle Konya Sanayi Odası’nın evsahipliğinde Konya’da gerçekleştirilecek olan eğitim InoTec eğitmenlerinden Şenay Mutlu tarafından verilecektir. Şenay Mutlu from InoTec will give the training, which is supported by UTAYSİB and hosted by Konya Chamber of Industry. Eğitim Training 29-30 Aralık December 2009 Yaratıcı Problem Çözme Teorisi (TRIZ) The theory of inventor’s problem solving (TRIZ) UTAYSİB desteği ile düzenlenecek ve Bursa’da gerçekleştirilecek olan eğitimde TRIZ teorisi kullanılarak günlük problemlere yaratıcı çözümler üretme becerisinin kazandırması amaçlanacaktır. The training aims to provide knowledge on TRIZ; implementing the theory to daily live and increasing problem solving skills. The training will be held in cooperation with UTAYSİB. Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 11 SEKTÖRDEN HABERLER NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR Otomotiv sanayi firmalarının 2009 yılı 10 aylık üretimleri Production of automotive manufacturers in the first 10 months of 2009 Firmalar Companies Otomobil Pass. Car % K. Kamyon L. Truck A.I.O.S. 182 % B. Kamyon M. Truck % Kamyonet Pick Up 43 70 % Otobüs Bus % Minibüs Mini-Bus % Midibüs Midi-Bus 0 BMC 1.401 25 655 0 Ford Otosan 1.327 23 121.868 48 % 864 589 11 Traktör F. Tractor 15.903 4 Hyundai Assan 1 0 2.626 9.074 98 132.269 39.926 9 M. Benz Türk 4 2.735 48 Otokar 5.742 2 5.976 2.417 48 5.152 1.274 25 1.274 689 0 201 4 694 0 584 11 126.776 49 171 2 713 38 301 16 1.774 54 Temsa 226.349 240 Tofaş 77.222 18 Toyota 60.979 15 420.379 100 381 39.926 234 Man Türkiye 226.349 3 15.903 Karsan 57 1.799 203.998 80.979 Türk Traktör Toplam 1.116 381 Honda Türkiye Toplam Totals 46 Hattat Oyak Renault % 422 100 5.697 100 256.494 100 5.025 100 9.246 100 1.878 100 11.395 97 11.395 11.776 100 710.917 Kaynak OSD K. Kamyon: AYA 3.5-1.2 Ton, L. Truck: GVW: 3.5-12 Ton, B. Kamyon: AYA 12 Ton’dan Büyük, M. Truck: GVW 12 Ton And Up Sektöre kısa bir bakış Türk otomotiv sanayinin yılın 10 aylık döneminde toplam üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,4 oranında daralarak, 699 bin 141 adede geriledi. ÖTV indirimi uygulamasının sona ermesine sayılı günlerin kalmasına bağlı hareketlik ve gelecekteki talebin de öne çekilmesiyle birlikte Eylül ayında önemli oranda artan otomobil satışları, ÖTV indiriminin 30 Eylül 2009 tarihinde sona ermesiyle birlikte Ekim ayında, geçen yıla göre yüzde 30,1 oranında azalarak, 13 bin 828 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu nedenle Eylül ayına göre talep de yüzde 74 oranında geriledi. t uOtomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, 2009 yılı Ocak-Ekim döneminde, üretim ve ihracatta 2008 yılının aynı dönemine oranla önemli daralma devam etti. 2008 Ekim ayına göre, otomotiv sanayisinin 2009 Ekim ayı toplam ihracatı yüzde 24,4 otomobil ihracatı ise yüzde 27,3 oranında arttı. 2009 yılının 10 aylık döneminde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla toplam ihracattaki düşüş ise yüzde 39,1 düzeyinde oldu. ÖTV indirimi uygulamasının sona ermesine sayılı günlerin kalmasına bağlı hareketlik ve gelecekteki talebin de öne çekilmesiyle birlikte Eylül ayında önemli oranda artan otomobil satışları, ÖTV indiriminin 30 Eylül 2009 tarihinde sona ermesiyle birlikte Ekim ayında, geçen yıla göre yüzde 30,1 oranında azalarak, 13 bin 828 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu nedenle Eylül ayına göre talep de yüzde 74 oranında geriledi. Özellikle orta ve ağır ticari araçlar ve traktörde talep ile üretimde önemli ka12 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr yıplar yaşanmaya devam etti. Aynı dönemde pazar, hafif ticari araçlarda yüzde 11 ve özellikle ağır ticari araçlarda yüzde 47 gibi önemli bir oranda daraldı. Ağır ticari araç üretimindeki keskin düşüş devam etti. 2009 yılı Ocak-Ekim döneminde ticari araç üretimi 5 yıl geriye giderek, 2004 yılı Ocak-Ekim dönemi üretim değerlerinin altında gerçekleşti. Büyük kamyon üretimi 57 bin adet ile 2002 yılı düzeyinde kaldı. Sectoral Overlook Total production of the automotive industry in Turkey shrinked by 33,4 percent (compared to the same period of last year) in the first 10 months of the year and realized as 699.141 units. According to the datas of OSD shrinking in manufacturing and export continued when compared to January – October period of 2008. Total export of the industry increased by 24,4 percent, and automobile export is increased by 27,3 percent when compared to 2008 October. Fall down in the total export in the first ten months of 2009 is realized as 39,1 percent when compared to same period last year.t Türkiye'de otomobil pazarı yüzde 30 daraldı 2009 yılı ekim ayında 1 milyon 263 bin 305 adet seviyesinde binek otomobil satışı gerçekleşti. uTürkiye’de otomobil pazarı, Ekim ayında yüzde 30,1 oranında daralarak 13 bin 828 adede düştü. Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) Avrupa Otomotiv Üreticileri Derneği’nin (ACEA) Ocak-Ekim verilerine yer verdiği değerlendirmesinde, AB ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkeleri toplamına göre, 2009 yılı Ekim ayında 2008 yılı Ekim ayına göre yüzde 11,2 artış yaşandığı ve 1 milyon 263 bin 305 adet seviyesinde binek otomobil satışı gerçekleştiği bildirildi. Verilere göre, aylık bazda artışların devam ettiği görülürken, Ekim ayında en fazla düşüş yüzde 81,6 ile Letonya’da yaşandı. Bu ülkeyi yüzde 73,2 ile Estonya ve yüzde 72,4 ile Macaristan takip etti. Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre satışlarını artıran ilk üç pazar sırasıyla, yüzde 31,6 ile İngiltere, yüzde 26,4 ile İspanya ve yüzde 24,1 ile Almanya oldu. Türkiye otomobil pazarı, 2009 yılı Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ‘’ÖTV indirimlerinin devam etmemesi nedeniyle’’ yüzde 30,1 oranında daralarak 13 bin 828 adede düştü. 2009 yılı Ekim ayında binek otomobil satışları ile Türkiye, Avrupa binek otomobil satışlarında 14. sıraya geriledi. t Automobile markets in Turkey shrinked by 30 percent It is said in ODD’s assesment, which contains ACEA’s January – October datas, that passenger automobile sales have increased by 11,2 percent in 2009 October when compared to the same period of 2008, and realized as 1.263.305 units.t Trafiğe kaydolan araç sayısı arttı Eylül ayında trafiğe kaydı yapılan araç sayısı geçen yıla göre yüzde 2 arttı. uTrafiğe kaydı yapılan araç sayısı, 2009 yılı eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.1 artışla 71 bin 454 adede yükseldi. Bir önceki aya göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında ise yüzde 11,1 artış yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, eylül ayında trafiğe kaydı yapılan araç sayısı artış gösterdi. Artış otomobilde yüzde 22,2, kamyonette yüzde 13,3 olarak gerçekleşti. Minibüste yüzde 24,7, otobüste yüzde 39,6, kamyonda yüzde 53,3, motosiklette yüzde 18,8, özel amaçlı taşıtlarda yüzde 31,1, traktörde yüzde 44,2 azalış oldu. 2009 Eylül ayında trafiğe kaydı yapılan toplam 71 bin 454 taşıt içinde otomobil yüzde 49,2 pay ve 35 bin 172 adet ile ilk sırada yer aldı. t Registered Vehicles are Increased Registered vehicle numbers are increased by 11 percent in September when compared to August, and by 2 percent when compared to the same period last year.t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 13 SEKTÖRDEN HABERLER NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR Temsa'nın yeni marka logosu Temsa Global, 46 ülkede bulunan ‘Temsa’ markasının yenilenen marka kimliğini ve ilk kez oluşturulan logosunu Avrupa’nın en büyük ve prestijli otobüs fuarı Belçika Kortrijk’ta düzenlenen Busworld 2009’da tanıttı. Sürdürülebilir müşteri memnuniyeti üzerine odaklanarak oluşturulan değer zincirinin en önemli temsili olan logo; Kalıtım, İlişki, Yaklaşım ve İleri Görüşlülük unsurlarını temsil ediyor. cılıkta da iddiasını ortaya koyan Temsa Global’in, ulusal ve global arenada kendine ait özgün markası ve ürünleri ile yer almasını, izliyor ve destekliyoruz” açıklamasını yaptı. Temsa Global CEO’su Mehmet Buldurgan ise “Müşterilerimizi, yaptığımız her işin odak noktasına aldık. Biz satış öncesinde ve satış sonrasındaki her evrede müşterimizin yanında olduk, müşterimizi herkesten iyi tanıdık, ihtiyaçlarına göre ürünlerimizi geliştirdik. Yüksek çevre bilincine sahip Temsa markasında attığımız her adımı daha da geliştirme ve müşterilerimizle paylaşma kara- rı aldık. Tüm bu değerlerden hareketle tüm enerjimizi ortaya koyarak “Kazançlı Yolculuklar”ı yarattık. “Kazançlı Yolculuklar”; Temsa markasının, yolculuğu tüm paydaşları açısından bir kazanca dönüştürdüğü değerler bütünüdür. Bu değerleri görünür ve somut kılmak için yeni logomuzu yarattık. Yeni logo ve değerlerimiz doğrultusunda yenilediğimiz marka kimliği girişimlerimiz “global marka” olmanın gerekleriydi. Markamızın geleceğine çok büyük katkıda bulunacak bir yatırım yaptığımız inancındayım” dedi.t Sabancı Holding CEO'su Ahmet Dördüncü u Temsa, marka adını korumakla birlikte; ilk kez oluşturulan logosu ve yenilenen marka kimliği ile üretimden müşteri odak noktasına çevrilen bakış açısını yansıtıyor. Temsa’nın geliştirilen yeni logosunda; renkler, grafik ayrıntılar ve imgeler kullanılarak Temsa’nın tüm sosyal paydaşları için çok daha güçlü bir anlam ifade etmesi hedefleniyor. Sabancı Holding CEO’su Ahmet Dördüncü konuya ilişkin olarak; “Sabancı Topluluğu, kendisine ait fikri ve sınai hakları barındıran, Ar-Ge ve üretim gücü ile de bağımsız bir marka yaratmayı başarmış olan Temsa Global gibi bir değeri bünyesinde bulundurmaktan gurur duyuyor. Temsa Global girilmesi çok zor olan pek çok uluslararası pazarda kendisine kalıcı ve sağlam bir yer edinmeyi hedeflemişti ve bunu başardı. Özellikle son dönemde şehir içi taşıma14 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Temsa launches new brand identity uTemsa Global, manufacturer and distributor of commercial vehicles, has announced today at Busworld Europe, the leading Bus & Coach exhibition in Europe, the rollout of the company’s new brand identity, which will reflect TEMSA’s increasing focus on customer services and sustainability. TEMSA also presented the newest version of its city bus with hybrid technology, TEMSA AVENUE HYBRID, an example of TEMSA’s environmental engagement. As part of its new branding, TEMSA has created a new logo to reflect the evolution it has undergone in recent years. “We have introduced our new visual identity to reflect this shift towards a more comprehensive, full product & service offering”, says Mehmet Buldurgan, Chief Executive Officer of Temsa Global. t Renault Trucks yeni Euro5 için gün sayıyor Renault Trucks, Bursa'daki fabrikasında ürettiği Euro5 modellerinin yenilenmiş serisini önümüzdeki günlerde piyasaya sürecek. uRenault Trucks Türkiye Genel Müdürü Dominique Pollien, Bursa’da bir lojistik firmasına araç teslim törenine katıldı. Pollien, burada yaptığı konuşmada, firmalarının sadece alırken değil kullanırken de sahibine kazandıran ürünler sunduğunu ifade ederek, bunun da maliyetlerine dikkat eden ve rekabet ortamında ince hesaplarla rakibinin önüne geçmeye çalışan firmaların Renault Trucks’u tercih etmesini sağladığını söyledi. Düşük yakıt tüketimi ve uygun bakım maliyetleri ile fark yarattıklarını dile getiren Pollien, bu farkın tercih sebebi olduğunu bildirdi.. t Renault Trucks final countdown for new Euro5 Renault Trucks will soon launch its new Euro5 model series which are manufactured in Bursa facility. t Tofaş'tan "Eski Hamam Eski Tas" sergisi uTofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi bünyesinde restore edilen Umurbey Hamamı’nda kurulan Tofaş Sanat Galerisi ve “Eski Hamam Eski Tas” sergisi, Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç ve Tofaş Üst Yöneticisi (CEO) Ali Pandır’ın katılımıyla 6 Kasım Cuma günü açıldı. Türkiye’nin otomotiv sanayindeki geçmişinin en köklü tanıklarından biri olan ve Koç Grubu ile Fiat’ın eşit hissedarlığında kurulan Tofaş’ın, sosyal görev bilinci anlayışı doğrultusunda halka açtığı Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi’nin yeni bir açılıma ev sahipliği yapmaya hazırlandığı belirtildi. t Tofaş’s Exhibition "Eski Hamam Eski Tas / Old Bath Old Bowl" Tofaş Art Gallery and “Eski Hamam Eski Tas / Old Bath Old Bowl” Exhibiton has been opened with the participation of Koç Group’s Honorary President Rahmi Koç and Tofaş CEO Ali Pandır in Umurbey Bath, which is restorated in Tofaş Bursa Anatolia Cars Museum.t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 15 SEKTÖRDEN HABERLER NEWS FROM AUTOMOTIVE SECTOR Türk otomotivine ABD yolu açıldı Türk otomotiv sektöründe bir ilki gerçekleştirip otomotivin anavatanı ABD’ye Transit Connect ihraç eden Ford Otosan, hem talebi karşılamak hem de nakliye süresi ve maliyetlerini düşürmek için ayda iki gemi kiralamaya başladı. 10 milyon aracın satıldığı Amerika için belki küçük görünebilir. Ama biz ABD’de hiç olmayan bir segment yarattık ve satış grafiğimiz bu pazar için çok başarılı. Önümüzdeki yıl da 30 bin adetlik ihracat gerçekleştirmeyi planlıyoruz.” Connect’in ABD pazarı için yepyeni bir segment olduğunu söyleyen Otay, “Düne kadar büyük motorlu araçları kullanmaya alışkın olan Amerikalıların Transit Connect gibi araçlara alışmaları için biraz zaman gerekecek. ABD’de ticari araçlara verilen destek sona erdi. Transit Connect’in talebini ABD ekonomisindeki gelişmeler etkileyecek” yorumunu yaptı. Nuri Otay, küresel kriz nedeniyle bu yıl Ford Otosan’ın 172 bin araç üreteceğini belirterek, “Daha önce 150-160 binlerde kalırız diyorduk ama Avrupa pazarının açılması ve ÖTV indirimiyle 2009’u 170 binin üzerinde üretimle kapatacağız. Geçen yıl bu rakam 230 bin adetti. İhracatımız da 127 bin adet olur. Bizim beklentimiz 2010 yılı. Önümüzdeki yıl üretim hedefimiz ise 200 bin adet” dedi. Nuri Otay, Ford Otosan’ın kurulduğu 50 yıl önce Türkiye’de yolların olmadığını şimdi ise ABD’ye ihracak yapan ilk Türk otomotiv şirketi ha line geldiklerini söyledi. Otay, Otay, Tofaş Bursa tesislerinde üretilen Doblo’nun ABD’ye ihracatıyla ilgili bir soruyu ise şöyle yanıtladı: “Onlar için bir şey diyemem. Ama Ford Otosan, 50 yıllık tarihinde birçok ilke ve başarıya imza attı. Ancak ABD’ye başlattığımız Transit Connect ihracatı gerçek bir başarı öyküsü . Burada önce yola çıkmak önemliydi. Ford Otosan, 50’nci yılında ABD’ye ihracat yaparak, Türk otomotivi için ABD kapısını açtı” dedi.t Ford Otosan Baş Genel Müdür Yardımcısı Nuri Otay u Ford Otosan, daha önce İngiltere üzerinden yolladığı Transit Connect’leri kiraladığı gemilerle Gölcük’ten direkt Baltimore Limanı’na gönderiyor. Ford Otosan Baş Genel Müdürü Yardımcısı Nuri Otay, “Araçları eskiden İngiltere üzerinden gönderdiğimiz zaman 4 hafta sürüyordu. Şimdi ayda 2 gemiyle kendi limanımızdan 2 haftada gönderiyoruz. Direkt giden gemilerle maliyetleri yüzde 50 düşürdük. Ayrıca tüketicinin talebine daha hızlı cevap verebiliyoruz” dedi. Otay, ABD’ye mayıs ayında başladıkları Connect ihracatının 1 Eylül itibarıyla en üst seviyeye çıktığını belirterek, şöyle konuştu: “Şu ana kadar 6 bin araç plakalandı. Türkiye’den gönderdiğimiz Transit Connect’ler müşteriye 12 hafta sonra ulaşıyor. Çünkü alıcılar araçları kendilerine göre farklılaştırıyor. Örneğin çiçekçi farklı, marangoz farklı Transit Connect istiyor. İhraç ettiğimiz araçlar ABD’de değişik üst yapılarla donatılıyor. Bu da zaman alıyor. 30 bin adet, 16 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Turkish Automotive to be in US uNuri Otay said that there were no roads 50 years ago when they started to operate in Turkey but now Ford Otosan became the first automotive company in Turkey exporting to US. Otay answered a question about Doblo’s export to US in Tofaş Bursa facility: “I can not talk about them but Ford Otosan signed many great achievements in its 50 year in Turkey. But Transit Connect export to US is a real success story. Starting was important at that time. Ford Otosan opened the gates of US to Turkish Automotive Industry in its 50th year by exporting to US. t Otokar Doruk'a, "Grand Award" ödülü Renault Trucks, Bursa'daki fabrikasında ürettiği Euro5 modellerinin yenilenmiş serisini önümüzdeki günlerde piyasaya sürecek. uOtokar’ın yurtdışında VECTIO markası ile ihraç edilen Doruk otobüsü, Belçika’da düzenlenen Busworld 2009 Kortrijk Otobüs Fuarı’nda “orta boy otobüs” kategorisinde Avrupa’nın en büyük ödülü “Grand Award” kazandı. Ödül, 14. Avrupa Otobüs Haftası (European Coach and Bus Week - ECW) etkinliğinde Avrupa’nın otobüs ve taşımacılık sektörü gazetecilerinden oluşan jüri tarafından verildi. Bir Koç Topluluğu şirketi olan Otokar’ın çağdaş ve modern yolcu taşımacılığı için tasarladığı modeli Doruk T Türkiye’de yakaladığı önemli başarının ardından Avrupa’nın en prestijli ve en büyük ödüllerinden biri olan “ECW Grand Award” ödülüne layık görüldü. Otokar Doruk T’ye ödül, Avrupa’da otobüs ve taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren basın kuruluşlarından temsilcilerin bir araya gelerek oluşturduğu jüri tarafından verildi.t “Grand Award” for Otokar Doruk Doruk Bus of Otokar, which is exported with VECTIO brand, received the greatest prize of Europe “Grand Award” in “Mid-Size Bus” category in Belgium at Busworld 2009 Kortrijk Bus Fair. t Travego ‘2010 Yılının Otobüsü’ seçildi uMercedes-Benz Türk’ün Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda üretip ihraç ettiği Travego, “2010 Yılının Otobüsü” (Coach of the Year 2010) seçildi. Beş aday otobüs arasından birinciliğe seçilen Travego, ekonomik verimliliği, çevre dostu olması, kullanım ve konfor üstünlüğü ve güvenirlik gibi üstünlükleriyle bu ödüle layık görülmüş. 2005’te pazara sunulduğundan bugüne kadar 3 bin 316 adet Travego üretilmiş. t Travego “Coach of the Year 2010” Travego, which is manufactured in Mercedes Benz’s Hoşdere Bus Factory and exported, announced as the Coach of the Year 2010.t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 17 GENEL SEKTERER MESAJI MESSAGE FROM SECRETARY GENERAL “Avrupalıların yüzde 50’si hemen elektrikli araç almaya hazır” sisteminin yapılandırılması, altyapı modellemesi ve yapılandırılması için planlama (şarj istasyonları, otoparklar, alışveriş merkezleri, evler ve diğer yaşam alanları), enerji depolama ve dağıtım sistemlerinin belirlenmesi, standardizasyon ve regülasyonlar, müşteri beklentileri ve yaklaşımı, inovasyon (yeni konseptler), geri dönüşüm merkezlerinin kurgulanması ve IT yatırımları için fon geliyor. Özlem Gülşen TAYSAD Genel Sekreteri Secretary General, TAYSAD u Uluslararası denetim, vergi ve danışmanlık şirketi Pricewaterhouse Coopers (PwC), geçtiğimiz haftalarda “Otomotiv Sektörünün Küresel Görünümü” isimli geniş kapsamlı bir rapor yayınladı. Bu rapora göre 2020 yılında, binek araç üretiminin yüzde 2 ile 5’ini sadece elektrikle çalışan araçlar oluşturacak. Raporun detaylarına dergimizin ilerleyen sayfalarında ulaşacaksınız zaten. Ben de, otomotivin ibresini çevirdiği yeni global trend olduğuna kesin gözüyle bakılan elektrikli araçlara dair edindiğim yeni bilgileri sizinle paylaşmak istiyorum. 13 ve 14 Ekim 2009 tarihlerinde Almanya Münih’te katıldığım ECar Tech 2009 Konferans’ında da elektrikli araçlar hem üretici hem de müşteri açısından farklı yönleriyle masaya yatırıldı. Elektrikli araçların yüksek adetli seri üretimi için yapılması gereken pek çok şey var. Bunların başında hükümetler tarafından uygulanacak teşvik ve vergi 18 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Mevcut teşvik sistemlerini gözden geçirirsek, gelecek günlere yönelik tahminlerimiz biraz daha netleşebilir. Çin başta olmak üzere AB ülkelerinde hem Ar-Ge hem de elektrikli araç satışlarını teşvik edecek sistemler kuruldu. Çin, araç üretimi ve altyapı sistemleri için fon ayırırken, Japonya batarya teknolojileri için ciddi bir fon ayırdı. Almanya, 2011 yılına kadar emobilite, yeni enerji kaynakları, Ar-Ge ve batarya üretiminin geliştirilmesi için 500 milyon Euro başlangıç fonu öngördü. Her yıl gelişmeler doğrultusunda desteklere karar verilecek. Almanya’nın 2020 hedefi ise 1 milyon elektrikli araç üretmek. İngiltere, hibrid otobüs alımı ile başladığı program için 2012 yılında Londra merkezine elektrikli olmayan araçların girişine izin vermemeyi planlıyor. Peki ama, otomotivde global trend neden ibresini elektrikli araçlara doğru çevirdi? Bunun elbette bir tek değil pek çok sebebi var. Yapılan çalışmalara göre bu sebepler arasında bireyselliğin artması, araç ile daha çok duygusal bağ kurulabilmesi (kişiselleştirme), 2025’e kadar 2 milyar kişinin daha eklenmesi beklenen nüfustaki artış, çevreci beklentiler, CO2 regülasyonları, petrole bağımlılıktan kurtulma isteği, daha az malzeme, daha az hata, karmaşık üretim modellerini ortadan kaldırması, sessiz olması, mühendislik maliyetlerini düşürmesi, bugünkü araçlardan yüzde 32-35 daha hafif olması, araç kullanım mesafe ve sürelerinin düşüklüğü yer alıyor. AB ülkelerinde yaşayanların ortalama günlük seyahat mesafesi oldukça düşük. Halkın yüzde 28’i günde 10 km’den az, yüzde 49’u 10 ila 50 km arasında, yüzde 14’ü 50 ila 100 km arasında, yüzde 9’u ise 100 km’den fazla seyahat ediyor. 2008 yılında yapılan bir araştırmaya göre ise sürücülerin yüzde 52’si yalnız ve araçları ile seyahat ediyor. Yüzde 80’i toplu taşıma araçlarını kullanmak istemeyeceğini ve arabalarından vazgeçmeyeceklerini belirtiyor. 2025 yılında ise toplam nüfusun yüzde 58’inin kendi aracına sahip olacağı varsayılıyor. Elektrikli araçların gelişim süreci oldukça hızlı olacağa benziyor. Bbundan sadece 5 sene öncesine dek elektrikli araçlara geçişin 2030 yılında olacağı öngörülüyordu. Oysa bugün 2015 yılında sınırlı seri üretimler görüşülüyor. A,B ve C sosyokültürel gruplardan toplam 5000 kişiyle yapılan bir anket de müşterinin beklentilerini ortaya koymayı hedefliyor. Bu araştırmaya göre müşterilerin yüzde 14’ü çevreci olması nedeniyle bugün ödeyeceği fiyatın 2000 ila 3000 Euro daha pahalısını ödemeye hazır. Kalan yüzde 86’sı ise fiyatın uygun olması gerektiğini söylüyor. Müşterilere göre mutlaka altyapı olmalı, hükümet tarafından teşvik sunulmalı, plug-in şarj istasyonları kurulmalı, şarj istasyonları yol kenarlarında da olmalı, buralarda kart ile ödeme yapılabilmeli, aracın tasarımı güvenilirliği kanıtlanmış olmalı. Müşterilerin yüzde 60’ı şarj süresinin 6 saat olmasında bir sakınca görmüyor. Yüzde 80’i, elektrikli araçları ilk başta ikinci araç olarak düşünebileceğini belirtiyor. Bugün AB’deki nüfusun yüzde 35’inde ikinci araç bulunuyor. Müşteriler ayrıca aracın performansının iyi olmasını, ütopik bir düşüncenin artık gerçek olarak satın alınabilecek olmasını ve kendi beğenileri doğrultusunda aracı şekillendirebilmeyi bekliyor. Anketten çıkan en temel sonuç ise katılanların yüzde 50’sinin hemen elektrikli araç almaya hazır olması. Bugünkü öngörülere göre, ortalama 20 yıl daha benzinli ve dizel araçların üretilmeye devam edeceği düşünülüyor. Üretim adetlerinin ise elektrikli araç teknolojisi geliştikçe düşerek azalacağı ve en sonunda da yüzde 100 elektrikli araç üretimine geçileceği bekleniyor. Bu gelişim süreci ise oldukça hızlı olacağa benziyor. Çünkü bundan sadece 5 sene öncesine dek elektrikli araçlara ge- çişin 2030 yılında olacağı öngörülüyordu. Oysa bugün 2015 yılında sınırlı seri üretimler görüşülüyor. Bu geçiş döneminin sancılı olacağı ve pek çok zorluğun ortaya çıkacağı kesin. Bu süreçte, müşterinin alışkanlıklarını değiştirip, güvenini kazanmak için çabalamak, AB ülkeleri ile aday ülkeler arasında koordinasyon ve işbirliği sağlamak ve regülasyonları oluşturmak gerekecek. Bu değişim sürecinden en çok etkileneceklerden birisi de parça üreticileri olacak. Parça üreticileri ise en çok alüminyum, magnezyum ve kompozit malzeme kullanımlarındaki artışı, sistem tedarikçiliğini, gövde parçalarında yeni malzeme arayışlarını ve platin katalizatörleri tartışacak. Elektrikli araçların gelişimi hiç kuşkusuz Ar-Ge çalışmalarını da hızlandıracak. Bu da yatırım yapılması gereken üretim gruplarını ortaya koyacak. Bu ürün gruplarının başında, akü, koltuk (nano malzeme ile hafif, şişme yöntemi ile ayarlanabilen koltuklar), cam (kendi kendini temizleyen camlar, güneş enerjisi alan tavan camları), jant (sensör ve enerji depolama teknolojileri, kendi çevresinde dönebilen yapı), direksiyon (joy stick, komposit plastik, i-phone yerleştirilebilir şekilde), ön konsol (akıllı sistemleri aktaran bilgisayar donanımları ile), tampon (esner nano malzemeler, karbon, silikon, kauçuk), alüminyum parçalar (iç tasarım ve gövde, kapı çerçeveleri, bagaj içi) ve aydınlatma elemanları (led ışıklar, gece görüşü için uzun menzilli tarayıcılı) geliyor. Motor bloğu ve parçaları, egzoz, direksiyon, vites, metal tavan, şanzıman, debriyaj pedalı, radyo ve CD çalar ise elektrikli araçlarda bulunmayan ürün gruplarının başında geliyor. Geleceğin elektrikli araçlarının 360 derece dönebilen, küçük ve kompakt robot araçlar görünümünde olması bekleniyor. 2020 yılında sayılarının artması beklenen elektrikli araçlar için yapılacak çalışmaların zaman planlaması ise şöyle öngörülüyor: 2009 ve 2010’da müşteriyi alıştırma amacıyla konsept araçların üretilmesi ve sergilenmesi, 2012 ve 2015 yıllarında toplu ulaşım araçlarında talep artışı ve üretimin yanı sıra özel taleplere yönelik üretim, 2015 yılında sınırlı seri üretimler, 2015 ve 2020 yıllarında ise sınırlı serilerle eş zamanlı özellikle gelişmiş olan ülkelerde yüksek adetli üretimler.t “50 percent of Europeans are ready to buy electric cars” u Pricewaterhouse Coopers (PwC) recently published a detailed report named “Global Automotive Perspectives – 2009”. According to this report 2 to 5 percent of total passenger cars will be electric in 2020. You may find details of the report in following pages. I, on the other hand, want to share some new information about the electric cars, which seems the new global trend. Electric cars have been elaborated with different aspects – both manufacturer and customer – in ECar Tech 2009 Conference held in Münich, Germany on October 13-14, 2009. There is too much thing to do for line production of the electric cars. Amongst many others those factors seems more prior: structuring incentive and tax systems that will be applied by the governments, planning for structuring and modelling of infrastructure (charging stations, parking lots, malls, houses and other living areas), defining energy storage and distribution systems, standardization and regulations, customer expectations and approaches, innovation (new concepts), planning recycling centers and IT investments. Future predictions can be more clear if we review existing incentive systems. Particularly China and EU member states have established new systems to encourage electric car sales and R&D. China allocated funds for manufacturing and infrastructure systems, Japan allocated its funds for battery technologies. Germany foreseen a preliminary fund of 500 million Euros to develop emobility, new energy sources, R&D and battery manufacturing. Each year supports will be decided upon new developments. Germany’s 2020 objective is to manufacture 1 million elect- Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 19 GENEL SEKTERER MESAJI MESSAGE FROM SECRETARY GENERAL will keep on for 20 more years. But their numbers of unit will decrease as the electric vehicle technology develop. This development process seems to be quite rapid becuase five years ago time of the electric cars were predicted as 2030 but today limited manufacturing timeline are discussed as 2015. ric cars. England plans not to allow any vehicle but electric ones to London in 2012. So what happened and compass turned to electric cars? Of course there are many reasons behind that, says the researches, like increasing individuality, personalizations of vehicles, increase in population, environmental expectations, CO2 regulations, freed from fuel dependency, less material, less error, eliminating complex manufacturing models, decreasing engineering costs, being lighter, more quiet, shortening destinations and times... Average daily travelling time is quite short in EU countries. 28 percent of the public travel less than 10 km a day. 49 percent travel between 10 to 50 km, 14 percent travel 50 to 100 km and 9 percent travel more than 100 km. According to a research in 2008, 52 percent of the drivers travel with their cars and alone. 80 percent says that they do not prefer mass transportation and they will not give up their cars. It is foreseen that 58 percent of the population in 2025 will have their own cars. Another survey conducted with 5000 people among A,B and C sociocultural groups also aims to elaborate customer expectations. Conclusions of this research shows that 14 percent of customers are ready to pay 2000 to 3000 Euros more since they are environmental friendly. Rest of them says price should be reasonable. According to customers government should provide incentives, plug-in charging stations should be established, related infrastructure should be prepared, design and safety of the car should be proved. 60 percent of customers are OK with a 6 hours long charging period. 80 percent thinks electric car as secondary. Today 35 percent of EU population have a second car. The customers also expect them to have a good performance, to be buyable instead of uthopic, and shapeable according to their own tastes. The most basic result of the survey is 50 percent of the participants are ready to buy electric cars. According to today’s predictions manufacturing of diesel and fuel vehicles 20 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Company Information operating in that area l Mennekes operates for plug-in machines, www.mennekes.de; info@ mennekes.de l Süd-Chemie AG, lithium lonen tech battery manufacturing, material researches, www.sud-chemie.com l Barkawi consultancy, EU funds, sensor development, research and partnerships. l Better Place, plug-in charging stations; www.betterplace.com l AVERE; European Association for Battery, Hybrid &Fuel Cell Electric Vehicles), www.avere.org l Zero X; electric motorcycles, www.zeromotorcycles.de l Fkur, bio - Flex, plastic material technologies, www.fkur.com, sales@ fkur.com l Technogel; polyurathane materials, interior dressing and seats, www. technogel.de, info@technogel.de l Kraiburg; rubber materials, silicone tech, kraiburg-rubber-compounds. com l RhyTech; material researchs, www. rhytech.ch, info@rhytech.ch It is for sure that this transition period will be difficult; it is needed to change behaviours of the customers, try to gain their trust, ensure coordination between EU members and candidate countries and establish the regulations. Among many other part manufacturers will effected from this transition period. They will discuss aluminium, magnesium and composite material usage, system supply, new material searches in body parts and platinium catalysors. Without doubt electric car development will quicken R&D studies and this will show the manufacturing groups that need investment. Among those are battery, seat (nano material, light, adjustable), glass (self cleaning, roof glasses that take solar energy), rims (sensor and energy storing techniques, self rotating), steering wheel (joystick, composite plastic), front console (computer hardwates that transmit smart systems), tampon (flexible nano materials, carbon, silicone, rubber), aluminium parts (interior design and body, door frames, inner luggage) and lightening elements ( led lights, long range scanners for night vision. On the other hand, motor block and parts, exhaust, steering wheel, gear, metal roof, gearbox, clutch pedal, radio and CD players will not be in electric cars. It is predicted as the future electric cars will be 360 degree rotating light and compact robot cars. The timeplan for the electric cars is like that: 2009 and 2010 - Manufacturing and exhibition of concept cars in order to change behaviours of the customers. 2012 and 1015 – increase in demand for mass transportation vehicles and manufacturing for special demands. 2015 – limited manufacturing. 2015 and 2020 – high units of manufacturing in developed countries paralel to limited series.t TAYSAD’DAN HABERLER Birincilik Ödülü Hüsna Altın, Kocaeli Jüri Üyeleri Prof. Dr. Özer KANBUROĞLU Ömer BURHANOĞLU A.Kerem ALPTEMOÇİN Zafer Uran ZAMAN Reha AKÇAKAYA Sergilemeler Bülent SUBERK, Bursa; Volkan KAVAL, Denizli; Bekir TUĞCU (2 ad.), İstanbul; Ercan YOLGİDEN, İstanbul; Eyüp KARAKUŞ (2 ad.), Mersin; Gökhan BEGEN (2 ad.), İstanbul; Zafer Hakan ŞAHİN, Muğla; Fahrettin ŞANKAYNAĞI, İstanbul; İsmet DANYELİ, Mersin; Bülent PİRİNÇCİ, Konya; Ali İlker ELÇİ (2 ad.), İstanbul; Okan YILMAZ, Edirne; Sebahattin ÖZVEREN (3 ad.), İstanbul; Günseli DEMİROK, Konya; A. Tufan PALALI, Ankara; Hatice Şenay BALİOĞLU, İstanbul; Tacettin YÜKSEL, İstanbul; Arif Tanju KORMAZ, İstanbul; İbrahim AYŞIL, İstanbul; Firdevs SAYILAN, İstanbul; Hakan AŞIK, Edirne, Ahmet Remzi TÜLÜCE, Kocaeli; Kemal KAYA-Kocaeli; Özer ÖZTÜRK, Kocaeli, Hadi ARSLANKocaeli; Eren ÖZKAPIC, İstanbul; Erol AYYILDIZ, Kocaeli 22 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr NEWS FROM TAYSAD TAYSAD II. Fotoğraf Yarışması sonuçlandı Bu yıl ikincisi düzenlenen Fotoğraf Yarışması’nın 8 Ekim 2009’da TAYSAD’da gerçekleştirilen jüri değerlendirmesinde birinciliği Kocaeli’nden Hüsna Altın aldı. İkincilik ödülü Bolu’dan Çetin Canbazoğlu’na verilirken, üçüncü Mersin’den İsmet Danyeli oldu. Yarışmada, İzmir’den Fatih Yörük ile İstanbul’dan Ercan Yolgiden ise mansiyon ödülüne layık görüldüler. İkincilik Ödülü Çetin Canbazoğlu, Bolu Mansiyon Fatih Yörük, İzmir Üçüncülük Ödülü İsmet Danyeli, Mersin Mansiyon Ercan Yolgiden, İstanbul Sergilemeye uygun görülen bazı fotoğraflar A. Tufan Palalı A. Remzi Tülüce Arif Tanju Korkmaz Bülent Pirinçci Bülent Suberk Eyüp Karakuş Bülent Pirinçci Sebahattin Özveren Tacettin Yüksel Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 23 TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD TAYSAD İzmir’de TAYSAD’ın 23 Ekim 2009 tarihinde gerçekleştirdiği İzmir Genişletilmiş Üye Toplantısı, Ege Bölgesi Sanayi Odası’nda yapıldı. Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis Başkanı Mehmet Tiryaki’nin konuşmasıyla başlayan toplantıya çok sayıda yan sanayici ve basın mensubu da katıldı. u Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), Taşıt Araçları Yan Sanayiciler Derneği’nin (TAYSAD) Türk Otomotiv Sanayisinde yaşanan sıkıntıları ve beraberinde çözüm önerilerinin toplantısına ev sahipliği yaptı. EBSO Meclis Salonu’nda gerçekleşen TAYSAD Genişletilmiş Üye Toplantısı’nda, TAYSAD üyeleri ve otomotiv sektörünün temsilcileri hazır bulundu. Mehmet Tiryaki Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Meclis Başkanı “Stratejilerimizi sadece krize odaklanarak belirlememeliyiz” 1999 yılında 2 milyar 369 milyon dolarlık hacmiyle ülke ihracatında beşinci sırada olan otomotiv yan sanayi ihracatı, 2006 yılına gelindiğinde 14 milyar 869 milyon dolara çıktı ve ihracatta birinci sıraya oturdu. Her ne kadar 2009 yılı kriz yılı olsa da, sektörümüz ihracattaki lider konumunu devam ettirecektir. Otomotiv ve yan sanayi, ihracatı dokuz yılda on kat artmıştır. Bu ciddi bir başarıdır. 24 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Ancak bu başarıya farklı bir gözle bakmak da mümkün. Her ne kadar kaydedilen on misli üretim artışı büyük bir başarı gibi görünse de, bizimle yarışa neredeyse aynı zamanlarda başlayan Güney Kore, bizden yaklaşık dört misli daha fazla üretmiş, en önemlisi bu üretimi kendi milli markalarıyla yapmıştır. Biz maalesef bu süreçte kendi milli markalarımızı oluşturamadık. Başardıklarımıza ve başaramadıklarımıza baktığımızda geleceğe olan güvenimizi ve ümidimizi kaybetmemeliyiz. Stratejilerimizi, sadece bugüne ya da krize odaklanarak belirlememeliyiz. Biz ülke olarak Hindistan ve Pakistan gibi ucuz değiliz, ama Avrupa’ya en yakın ülkeyiz. Bu bizim için büyük bir fırsattır. Ömer Burhanoğlu TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı “Artık tüm değer zincirine hakim olmalıyız ki bir marka yaratalım” TAYSAD olarak temel amacımız, Türk otomotiv sanayisinin dünya otomotiv pastasından aldığı dilimi büyütmek ve bu sayede biz yan sanayicilerin de katma değerini yükseltmek. Bizler üretim tarafında daha etkin olan yan sanayicilerdik. Bugün bir değişim yaşıyoruz. Özellikle kavram, tasarım ve geliştirme alanlarında da etkin olmamız gerekiyor. Artık tüm değer zincirine hakim olmalıyız ki bir marka yaratalım. Bizim misyonumuz da sizi bu değer zincirinden haberdar etmek ve bunu sağlayacak ortamın yaratılması için stratejiler oluşturmak. 2009 yılında binek araçların durumuna baktığımızda, teşviklerden dolayı 2008’e göre yüzde 6’lık bir artış gö- rüyoruz. Üretimde ise hala eksi yüzde 20’lerdeyiz. Hafif ticari araç satışında yüzde 15, üretiminde ise yüzde 37 eksideyiz. En büyük kayıp ağır ticari araçlarda yaşanıyor. Toplam üretimde yüzde 73’lük bir kayıp var. Sadece kamyonda bu kayıp yüzde 96. Genel tabloya baktığımızda ise üretimde yüzde 49, ihracatta yüzde 44’lük düşüşler yaşandığını görüyoruz. ÖTV indirimleri, satışlara yüzde 4’lük bir artış sağladı. Avrupa’daki satışlarda ise yaşanan düşüş yüzde 20’yi, üretimde yaşanan düşüş ise yüzde 16’yı buldu. Peki, bundan sonra neler olacak, global trendler nasıl gelişecek? Yeni nesil araçlar, yeni pazar arayışları ve yeni satış metotları ortaya çıkacak. Nitekim yeni nesil araçlarda ciddi bir arayış başladı. Türkiye olarak geçmişte ıskaladığımız bir sanayi dönemi olmuştu, ama değişen otomotiv dünyasındaki yerimiz farklı olabilir. Bir ticari araç ülkesi olduğumuz için bizi doğrudan ilgilendiren bir konu da tüm dünyada yaşanan kamyon üretimindeki düşüş. Bu düşüşteki en büyük etken, kriz dolayısıyla ticaretin azalması, inşaatın ve nakliyenin düşüş yaşamasıdır. Tüm bu sebeplerden dolayı hacimsel daralmalar bekliyoruz. Şirket satışları, birleşmeler, konsolidasyonlar olacaktır. Dünya büyük krizlerden kendini hep 4 yıl içinde toparlamış. Biz de aynı şeyi öngörüyoruz. Dolayısıyla 2009 ve 2010 arasında çok fazla bir fark olacağını düşünmüyorum. 2011 yılında bir parça iyileşme yaşanabilir. 2012 yılında ise bir iyileşme yaşanacağını tahmin ediyoruz Krize birlikte, TAYSAD olarak iç pazarın canlanması için hükümet nezdinde çaba gösterdik. Sektörün geleceğiyle il- gili Ar-Ge ve yatırım teşviklerinin olması, çalışanların korunmasıyla ilgili bir takım desteklerin oluşması için uğraştık. Beceremediğimiz en önemli şey, hurda indirimi ve ticari araçtaki KDV indirimi oldu. Yalçın İpbüken Yalın Enstitü Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Bugüne kadar hep krizin habercisi olduk, uyarılar yaptık. Önlem paketleri hazırladık ve medyada kamuoyu yaratmaya çalıştık. Bakanları, devlet müsteşarlarını ve yetkilileri ziyaret ederek sektörün görüşlerini bildirdik. OEM’lerle toplu görüşmeler yaptık. OSD, ODD ve OYDER’i yanımıza alarak raporlar hazırladık. Farklı sektörlerde pazar arayışlarına girdik. Eğitimlerimiz artık bir eğitim kuruluşu gibi ilerliyor. Ortak satın alma faaliyetlerimize devam ediyoruz. TTGV ve üniversitelerle, karbondioksit emisyonlarıyla ilgili stratejik bir odak raporu hazırlanması konusunda karar aldık. Bu rapor sonucunda çevre beklentilerine göre nasıl konumlanmak gerektiğini açıklayacağız. TAYSAD olarak yılmadan yola devam edeceğiz. Bizim doğuş yerimiz otomotiv sektörü. Hatta “yalın” sözcüğü Toyota üretim sisteminin karşılığı. Bizim fenerimiz de TOYOTA üretim sistemi. Bu sistemi ve düşünceyi, Türk insanına ve Türkiye’ye uyarlamaya çalışıyoruz. Bize göre bu krizin cevabı da yalın düşünce. İyi günlerde, kimsenin yalın düşünceye ihtiyacı yok. Ufak tefek iyileştirmelerle de idare etmek mümkün. Ama şu an yaşadığımız kriz çok büyük. İşin içinde yalnız finansal ve mali kriz yok. Talepte azalma, dalgalanmalar ve en önemlisi tehditler var. Çünkü ürün ve üretim teknolojisinde, üretimde ve üründe kullanılan malzeme teknolojisinde dramatik dönüşümler var. Geçtiğimiz aylarda Japonya’daki Toyota City’e yaptığım ziyarette gördüklerimden sonra bugünkü otomotiv dünyasını yerinden oynata- cak kadar büyük değişikliklerin söz konusu olduğunu anladım. “Bize göre bu krizin cevabı yalın düşünce” Dolayısıyla bugün otomotivciler olarak sizlerin ve bizlerin iki tane işi var. Biri, krizde operasyonel mükemmelliği yakalayıp karlılığımızı düzeltmek, diğeri ise dünyada Türk otomotiv sanayinin gerçek yerini almasını sağlamak. Korelilere kaptırdığımız teknolojik farkı yakalayabiliriz ya da Avrupa’nın en iyisi olabiliriz. Türkiye gerçekten bu coğrafyanın en iyisi olabilir. Toyota’nın geliştirdiği satış ve pazarlama teknikleri, dünyanın bütün sektörleri için geçerli. Biz de satıcıyla müşteri arasındaki o kapalı kutuyu en iyi anlayan ve yöneten kuruluşuz. Cevdet Özdoğan Yalın Enstitü Derneği Danışman “Bugün para kazananlar bile aslında gelecekten endişe ediyor” Bir sanayicinin şirket olarak başarısı, aslında toplamda ülkenin genel başarısıyla doğrudan ilintilidir. Çünkü sanayiciler ne kadar rekabetçi olursa, ülke de toplamda o kadar rekabetçi hale geliyor. Bugün yaşanan en büyük problem, artan maliyetler, yoğun rekabet ve azalan karlardır. “Para kazanıyoruz” diyenler bile aslında gelecekten endişe ediyor. Peki, azalan karlar nasıl kapanacak, yaşanan sorunlarla nasıl başa çıkacağız? İdeal sistem nedir? Biz yalın yönetimi, bir fırsat olarak önünüze sunuyoruz. Yalın yönetim aslında değerin yönetimidir. Yalın yönetim; üretim, ürün geliştirme, satış, satış sonrası hizmetler gibi tüm değerin beraberce yönetimidir. Değer ise müşterinin talep ettiği, ihtiyaçlarını karşıladığı, parasını vermeye razı olduğu şeydir. Müşteri aldığı faydaya göre bu parayı vermeye razıdır ya da üzerinde pazarlık yapar. Peki, müşteri kim? Müşteri şirketin içinden mi, dışından mı? İstenilen ürün ne? Bu istenilen ürüne kim karar veriyor aslında? Ürün gerçekte müşterinin istediği bir ürün mü yoksa pazarlama bölümünün ya da ürün geliştirmedeki mühendislerin yapmak istediği bir ürün mü? Gerçekte müşteri hangisine parasını vermeye razı? Müşteri para ödediği için her şeyi sorgular. Beğenmediği zaman doğrudan rakibe gider. Değer kendini maliyetle oluş- Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 25 TAYSAD’DAN HABERLER turur. Katma değer oluşturabildiğiniz kadar varsınız. Eğer ürüne değer katmak için gerektiğinden fazla kaynak harcamak istemiyorsanız, bu değeri yönetmek gerekiyor. Bu da ancak süreçlerin etkinliğiyle sağlanabiliyor. İşin sırrı denge yaratmakta. Bu dengeyi yaratabildiğimiz kadar ürün üzerinden katma değer alıyoruz. Yaratamadığımız yerde iş rakiplere doğru hızlı bir şekilde hareket ediyor, bize de aynı hızla maliyet olarak dönüyor. Rekabetçi olup karlarınızı belli seviyede tutturabiliyor olmak için maliyetlerinizi yönetmek, hedef maliyete göre ürün geliştirmek, bunu da zamanında ve hızlı yapmak zorundasınız. İşte bunu sağlayacak en iyi araçlardan birisi yalın ürün geliştirme ya da Toyota ürün geliştirme sistemidir. NEWS FROM TAYSAD Otomotiv Tedarik Sanayi Dünyaca Ünlü Guru Toshio Horikiri ile buluştu! Ülkü Kulaç Yalın Enstitü Derneği Genel Sekreter “Yalın üretim yüzde 50 ve üzeri kazanım getiriyor” Yalın yönetimde, her türlü israfla ve düzensizlikle savaş etmeye, hatta onları yok etmeye çalışıyoruz. Yalın yaklaşımın özü budur. Bu teknik bakışın yanında, yalın yaklaşım aslında bir problem çözme kültürü yaratmaktır. Bunu yaratamadığımız takdirde uyguladığımız tekniklerin kalıcı olması da son derece zor. Burada, işçiden güvenlik görevlisine, temizlik görevlisinden ofisteki tasarımcıya kadar her çalışanın yaptığı işi doğru yapma bilinci ve yetkinliğine kavuşmasını kastediyorum. Bu sadece bilinçle de olmuyor, aynı zamanda bir yetkinlik de gerektiriyor. Problemleri ortaya çıkarmanın erdem sayıldığı bir kültür yaratmak, problemleri izlemek ve anormallikleri bir probleme dönüşmeden önce hızlı fark edebileceğimiz araçları ortaya koyabilmek, problem büyümeden tedbir alabilmek çok önemli. Bunlar uygulandığında, yaklaşık üç beş yıllık dönemde firmaların akış süresinde, verimlilikte, stoklarda, hatalarda, kısaca her alanda elde ettiği kazanım yüzde 50 ve üzeri oranlarda değişiyor. Güzel olan da bunu, büyük teknolojik yatırımlar gerekmeksizin sadece mevcut teknolojimizi daha iyi kullanarak, mevcut kaynaklarımızdan daha iyi yararlanacak metotları bularak başarmak. t 26 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr TAYSAD üyeleri Toyota’nın yönetim sisteminden yalın düşünce ile ürün geliştirmeye kadar birçok süreci kapsayan üretim tekniklerini ve Toyota Yönetim Anlayışını, Prensiplerini, SisteminiToyota Engineering Corp. Başkanı Toshio Horikiri’den öğrendi. TAYSAD ile Yalın Enstitü Derneği’nin işbirliğiyle Bursa ve Gebze’de verilen iki seminere konuşmacı olarak katılacak Toshio Horikiri uygulamalı örnekleriyle Türk otomotiv sanayinin yeniden yapılanmasında yol gösterdi. Seminere gösterilen yoğun ilgi ile üst seviyede katılım 250 kişiyi buldu. u Küresel krizin en fazla etkilediği sektörlerin başında gelen otomotiv endüstrisi, yine küresel anlamda birlikte hareket ederek yeni döneme hazırlanıyor. Bunun için önemli adımlar atan Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) üyelerine yönelik düzenlediği eğitim seminerlerine bir yenisini daha ekledi. TAYSAD’ın Yalın Enstitü Derneği (YED) işbirliği ile organize ettiği ‘Kişilerin ve İşyeri Ortamının Dinamikleşmesi’ seminerinde konuşmacı olacak Toyota Engineering Corp. Başkanı Toshio Horikiri, otomotiv endüstrisini yeni süreçlere hazırlanmasına katkı sağladı. Gebze’deki TAYSAD merkezinde olmak üzere iki seminer düzenledi. Saat 09.00’da başlayıp 17.30’a kadar devam eden seminerlerde ‘Toyota Way’ metodolojisi birebir uygulamalı örnekleri, özellikle de maliyetlendirme teknikleriyle birlikte katılımcılarla paylaşıldı. Türk otomotiv endüstrisi, özellikle yan sanayi olarak son 5 yılda önemli gelişmeler kaydederken, yaşanan küresel kriz gelecekte farklı noktalara odaklanılması gerektiğini gösterdi. Bu nedenle devreye giren TAYSAD ile YED, 12 Ekim 2009’da Bursa’da Uludağ İhracatçı Birlikleri’nde, 14 Ekim’de ise Toyota Engineering Corp. Başkanı Toshio Horikiri’nin konuşmacı olacağı seminerlerde üretimde verimlilik, yalın üretim, toplam üretim ve yönetim sistemlerinin yanı sıra geliştirme ve tasarım süreçlerinde maliyetlendirme konusunda detaylı ve uygulamalı örnekler verildi. Seminerlerde ayrıca “Yeni Ürün Geliştirme” konusunda Toyota yönetim sistemi ve uygulamaları, yalın düşüncenin yeni ürün geliştirme ve ürün sunumu süreçlerinde nasıl hayata geçirildiği, ürün geliştirme süreci organizasyon yapısından proje yönetimi, hedeflerin belirlenmesinden maliyet kontrolü gibi birçok önemli konuda bilgiler verildi. t TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD TAYSAD, Kocaeli Üniversitesi ile fikir üretecek u TAYSAD, Kocaeli Üniversitesi ile teknolojik, bilimsel projeler ve araştırmalar, insan kaynakları eğitimi gibi birçok alanda işbirliğine girdi. TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu ile Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Satılmış Tekindal’ın imzaladığı protokol, otomotiv yan sanayi ve üniversite işbirliğinde iki tarafın da kazanacağı bir sinerji yaratacak. TAYSAD Başkanı Burhanoğlu, “Sizden ucuz üreten olabilir, ben de üretirim diyebilirsiniz. Ama fikri üretmek lazım. Ben üretirim, ben yaratırım diyebilmek lazım. Kilit kelime bence budur. Üniversite ile bunu başarmaya çalışacağız” diye konuştu. Otomotiv ana ve yan sanayi için Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi ile işbirliğine giren Taşıt Araçları ve Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD), Ar-Ge ve inovasyon alanlarında öğrenciler ve akademisyenlerle birlikte hareket edecek. Küresel pazarlarda rekabeti sağlamanın en önemli yolları verimlilik, inovasyon, AR-GE alanlarındaki çalışmalar olarak görülürken, TAYSAD da otomotiv yan ve ana sanayi için bunları gerçekleştirebilmek amacıyla Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi ile işbirliği protokolü imzaladı. İhracatın lokomotifi olan otomotiv sanayinin küresel rakipleri karşısında avantajını sürdürebilmesi, yeni projelerin ülkemize çekilebilmesi için verimli ve rekabetçi üretim teknikleriyle fark yaratmanın önemine de- ğinen TAYSAD Başkanı Burhanoğlu, “Bir ülkedeki sanayi dışa bağımlı olmadan kendi teknolojisini üretebilirse, küreselleşen dünya pazarında rekabet şansı da o derece yüksek olacaktır. Sanayinin kendi teknolojisini üretebilmesi için teknolojiyi üretebilecek bilgiye kolayca ulaşabilmesi gerekmektedir. Bu da ancak güçlü bir üniversite sanayi işbirliğiyle mümkündür” şeklinde konuştu. TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu, iki tarafın da kazanacağı örnek bir işbirliği gerçekleştirdiklerini belirterek, “Sizden ucuz üreten olabilir. Ama fikri üretmek lazım. Ben üretirim, ben yaratırım diyebilmek lazım. Kilit kelime bence budur. Üniversite ile bunu başarmaya çalışacağız” dedi. Gençler sanayiye kazandırılmalı Yurtdışındaki sanayi üniversite işbirliklerini örnek gösteren Burhanoğlu, bundan iki tarafın da kazançlı çıktığını ve AR-GE konusunda akademik kariyeri olanlara imkanlar tanındığını ve teşvik edildiğini anımsattı. Hükümetin de bunları gördüğünü, teknolojiye sahip olunması gerektiğini anladığını ve bu yönde çalışmalar yaptığını kaydeden Burhanoğlu, başta Ar-Ge teşviki olmak üzere birçok alanda olumlu çalışmaların gerçekleştiğini söyledi. Otomotiv sanayinde değer zincirinin tamamına sahip olmanın gerekliliğinin altını çizen Burhanoğlu, “Bilgi sahibi olmak, sahip olduğunuz bilgiyi teknolojiye dönüştürmek, yenilikler üretebilmek için üniversitelerimize önemli görevler düşüyor. Geleceğin yetenekli insan kaynağına bugünden yatırım yapmamız ve sanayimize bu gençleri kazandırmamız gerekmektedir” dedi. İnovasyon hızlı şekilde ürüne dönüşmeli KÜ Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Satılmış Tekindal, TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu 28 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr TAYSAD ile işbirliği protokolünü imzalayan Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Satılmış Tekindal da üniversitelerin amacının sadece bilim üretmek değil, bunu bir değer zincirine dönüştürmesinin önemli olduğunu vurguladı. Almanya’da öğrencilerin ikili sistemle öğrenim gördüğünü, haftada 8 saatlik eğitimden sonra sanayiye gittiklerini hatırlatan Tekindal, teori ile uygulamanın birlikte gerçekleştiğini kaydetti. Tekindal, “Dolayısıyla bu protokolle çok şey amaçlıyoruz. Sizin problemlerinize birlikte bakalım istiyoruz. Bizim TAYSAD Genel Sekreteri Özlem Gülşen, KÜ Elektrik Bölümü Başkanı Dr. Faruk Aras, KÜ Üniversite Sanayi İşbirliği Koordinatörü Hidayettin Şimşek, KÜ Teknoloji Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Satılmış Tekindal, TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu, TAYSAD Başkan Yardımcısı Celal Kaya, TAYSAD Denetleme Kurulu Başkanı İsmail Turfanda, TAYSAD Yönetim Kurulu Üyesi Doğan Gülaydın, TAYSAD Kurumsal İletişim Sorumlusu Sevgi Özçelik en büyük sıkıntımız inovasyonun hızlı şekilde ürüne dönüşememesi. Bizim için her şeyin uygulaması otomotiv sanayinde var. Elektrik, elektronik, ahşap, deri birçok alandaki çalışmalarımızı bu sanayiyle birlikte yürütebileceğiz” dedi. TAYSAD ile Kocaeli Üniversitesi’nin iş- birliği çerçevesinde ilk aşamada öğrencilerin sanayiyi daha iyi tanıyabilmesi için uygulamalı saha ziyaretleri gerçekleşecek. San Tez’lere ortak başvurular yapılmasının yanı sıra öğrencilerin staj programları için sanayi desteği sağlanacak. Yurtdışı araştırmaları ve ra- porlamalarında üniversite desteği sağlanacak. Ortak eğitimlerin yanı sıra sanayicilerin de üniversitelerde ders vermeleri fırsatı yaratılacak. Yeni teknolojilere yönelik bilgilendirmeler yapılacak. Ar-Ge ve inovasyon gibi alanlarda ortak hareket edilecek. t İş dünyası ‘Yalın Zirve’de buluşacak Yalın Enstitü Derneği ile TÜGİAD Bursa Şubesi’nin ortaklaşa organize ettiği Yalın Zirve, 7-8 Aralık 2009’da Almira Otel’de gerçekleşecek. “Yalın Düşünün, Değer Yaratın” sloganıyla organize edilen zirveye, Türk Sanayinin önemli isimlerinin yanı sıra Toyota Pazarlama Direktörü Riichiro Chikuma da konuşmacı olarak katılacak. Bu önemli isimler arasında Tofaş CEO’su Ali Pandır, Tırsan Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu, TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Burhanoğlu, MAN Yalın Üretim Müdür Kartal Erköy, Ülker Gıda Başkan Yardımcısı Cafer Fındıkoğlu, Teknosa Kalite Gru; Müdürü Dr. Ümit Özen, Bosch İş Mükemmelliği Yöneticisi Ergi Martin, Coşkunöz Temel Yetkinlikler Koordinatörü Halil Akgün, Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı İsmail Sümer, Hugo Boss CEO’su Dr. Sezai Kaya bulunuyor. Yalın Enstitü Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın İpbüken, “Son 15 yılda dünyanın dramatik bir şekilde büyüyeceğini belirterek, Türkiye’nin dünyayı takip etmesi için sadece Japonya ve ABD’yi takip etmesinin yeterli olacağını vurgulayarak, yalın felsefeyi ülke genelinde benimsetmeyi hedeflediklerini dile getirdi. Türkiye’nin dünya piyasalarındaki rekabet gücünü artırmak için çalıştıklarını ifade eden İpbüken, Türkiye’nin Avrupa’nın ihtiyacını karşılamak için Polonya’dan başka rakibinin olmadığını vurguladı. Her sektörde ta- sarıma önem verilmesi gerektiğini belirten İpbüken, Avrupalı insanının yaşlandığını ve Türkiye’nin bunu iyi kullanarak sürekli üretim yapması gerektiğini kaydetti. Japonya’da çeşitli eğitim ve danışmanlık hizmeti verdiklerini kaydeden İpbüken, dünyanın önümüzdeki 15 yılda inanılmaz derecede büyüyeceğini ifade etti. İpbüken şöyle konuştu: “Japonya’daki Toyota City’de bulundum. Akıl almaz derecede araçlar var. Japonlar insanların zarar görmeyeceği araçlar yapmak için çalışıyor. Türkiye, teknolojiyi takip etmek için Japonya ve ABD’yi incelemesi yeterli. Bunun için işadamları ve genel müdürlerini Japonya’ya tur düzenlemek için çalışma başlattık. Bunda uzun bir yol aldık.” t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 29 TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD Küresel başarı için sürdürülebilir rekabet gücü u Bu yıl, 15-16 Aralık 2009 tarihlerinde gerçekleştirilecek Sanayi Kongresi kapsamında bir İnovasyon Sergisi’ne de evsahipliği yapılacak. Ana teması “Sürdürülebilir Rekabet Gücü: Kriz Sonrası Yeni Yön” olarak belirlenen “İSO 8. Sanayi Kongresi ve İnovasyon Sergisi” ile firma ve kurumların, yenilikçi ve teknoloji öncelikli ürün veya sonuçlanmış projelerini tanıtmaları ve işbirlikleri oluşturabilmeleri amaçlanmaktadır. Firmalar ve kurumlar, sergiye konu ürün veya sonuçlanmış projelerini “Bilgi”, “Fikir ve Proje” ve “İnovasyon” tematik alanlarında yer alacak standlarda sergileyecekler. Ana teması “Sürdürülebilir Rekabet Gücü: Kriz Sonrası Yeni Yön” olarak belirlenen “İSO 8. Sanayi Kongresi ve İnovasyon Sergisi” ile firma ve kurumların, yenilikçi ve teknoloji öncelikli ürün veya sonuçlanmış projelerini tanıtmaları ve işbirlikleri oluşturabilmeleri amaçlanmaktadır. Firmalar ve kurumlar, sergiye konu ürün veya sonuçlanmış projelerini “Bilgi”, “Fikir ve Proje” ve “İnovasyon” tematik İmalat sanayiinin rekabet gücünün gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla İstanbul Sanayi Odası, ana teması “Sürdürülebilir Rekabet Gücü” olan ilk Sanayi Kongresi’ni 2002 yılında gerçekleştirdi. İlk Kongre’den bu yana her yıl düzenlenen Sanayi Kongreleri, Türk sanayisinin küresel boyutta başarısını temin edecek ve sürdürülebilir kılacak konuların zengin bir yelpazede ele alındığı, vizyoner bir tartışma platformu olarak tasarlanıyor. alanlarında yer alacak standlarda sergileyebileceklerdir. Bilgi: Bilim ve teknoloji alanında Türkiye ve yurtdışında üretilmiş en güncel bilgi ve uzmanlığın paylaşılacağı oturumların, bilgi standlarının ve inovasyon destek hizmetlerinin bulunacağı bölümdür. Bu bölümde, ilgili kamu kurumları, yenilikçilik destek hizmeti veren kurum ve kuruluşlar ile bilim ve teknoloji yayınları yer alacaktır. Fikir ve Proje: Üniversite ve araştırma kurumlarının, sanayide uygulanabilir, sonuçlanmış projelerinin ve yenilikçilik yarışmalarında dereceye giren çalışmaların sergileneceği alandır. Bu alanda, üniversiteler, araştırma kurum ve kuruluşları, üniversitelerin veya kurumların inovasyon ve teknoloji yarışmalarında dereceye giren sanayiye dönük yenilikçi projeleri bulunacaktır. İnovasyon: Pazara sunulmuş olan veya üretilmek üzere prototip aşamasında bulunan yenilikçi ürün ve inovasyonun finansmanına aracılık eden kuruluşların 30 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr İSTANBUL SANAYİ ODASI yer alacağı sergi alanıdır. Bu bölümde, firmalar, teknokentlerde yer alan şirketler, finans kurumları, bankalar ve girişim sermayesi kuruluşları yer alacaktır. Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşların üst düzey temsilcilerinin konuşmacı olarak yer alacağı “İSO 8. Sanayi Kongresi ve İnovasyon Sergisi”nde, yaşanan küresel kriz ve ekonomide yaşanan gelişmeler ışığında, Türk sanayii açısından geleceğe dönük beklentiler ve başarı için yeni bir yol haritası konuları konuşmacılarımızın görüş ve önerileri ile değerlendirilecektir. Sürdürülebilir Rekabet Gücü: Kriz Sonrası Yeni Yön Konuk Konuşmacılar DR. IAN GOLDIN Oxford Üniversitesi James Martin 21st Century Direktörü “Küresel Değerlendirme ve Türkiye” Dünya Bankası Başkan Yardımcısı (2003-2006) ve Kalkınma Politikası Direktörü (2001–2003) olarak görev yapmış olan Dr. Ian Goldin Banka’nın araştırma ve strateji politikalarının oluşturulmasında kilit bir rol üstlenmiştir. Bu dönemde, İngiltere ve diğer Avrupa, Kuzey Amerika ve gelişmiş ülkelerle ilişkilerden sorumlu olan Dr. Goldin, Birleş- miş Milletler ve diğer ortaklarla işbirliklerini yönetmiştir. Güney Afrika Kalkınma Bankası Genel Müdürü olarak 1996–2001 yılları arasında Güney Afrika’da görev yapan Dr. Goldin bu dönemde Başkan Nelson Mandela’nın danışmanlığını yapmıştır. Dr. Goldin, Banka’nın Güney Afrika’daki as y no wl inov bilgi l k INDUSTRY CONGRESS ge ed and INNOVATION EXHIBITION Sustainable Competitiveness: The New Path After the Crisis December 15-16, 2009 rv ep ct s i fik Sürdürülebilir Rekabet Gücü: Kriz Sonrası Yeni Yön 15-16 Aralık 2009 ISTANBUL CHAMBER OF INDUSTRY ovation inn ve İNOVASYON SERGİSİ Güney Afrika doğumlu olan Dr. Ian Goldin, lisans derecesini Cape Town Üniversitesi’nde almış ve yüksek lisansını London School of Economics’te, l SANAYi KONGRESi malarına devam etmekte aynı zamanda Queensland Teknoloji Üniversitesi’nde (Avustralya) konuk akademisyen görevini de yürütmektedir. Profesör Inayatullah, Dünya Gelecek Bilimleri Federasyonu ve Dünya Sanat ve Fen Akademisi üyeliklerinin yanısıra Dünya Gelecek Topluluğu Uluslarası Danışma Kon- on İSTANBUL SANAYİ ODASI rak çalışmış ve Paris’te OECD Kalkınma Merkezi’nde Program Direktörü olarak Ticaret, Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma programlarını yürütmüştür. roje l p id e a s a n d je ro doktorasını ise Oxford Üniversitesi’nde tamamlamıştır. Fransa Hükümeti tarafından Şövalye ünvanı verilen ve Dünya Ekonomik Forumu’nda “Yarının Küresel Lideri” olmaya aday gösterilen Dr. Goldin, kalkınma ve araştırma alanındaki katkılarından dolayı yüksek bir tanınırlık kazanmıştır. Dr. Goldin, 50’nin üzerinde makale ve aralarında en çok bilinenleri “Kalkınma için Küreselleşme: Ticaret, Finans, Yardım, Göç ve Fikirler” (2007) ve “Sürdürülebilir Kalkınmanın Ekonomisi”nin (1995) de bulunduğu 12 kitap yayınlamıştır. Dr. Goldin, Oxford Balliol Koleji’nin Direktörlüğünü yürütmektedir. Dr. Ian Goldin Oxford Üniversitesi James Martin 21st Century Direktörü 14 ülkenin kalkınmasında önemli rol almasını sağlamıştır. Bu dönemde çeşitli Hükümet Komitelerinde ve Kurullarda da yer alan Dr. Goldin, Güney Afrika Olimpiyatlarının Finansal Direktörlüğünü de yürütmüştür. Dr. Goldin daha önceki dönemde, Londra’da Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nda (EBRD) Baş Ekonomist ola- Dr. Ian Goldin teknoloji, bilim, iklim değişikliği, demografi ve şirketler ile hükümet politikaları üzerinde etkili olabilecek diğer faktörler ile ilgili küresel gelecek trendler konularında uzmandır. PROF. SOHAIL INAYATULLAH Graduate Institute of Futures Studies, Gelecek Bilimci “Firmalar İçin Öngörüler” Siyaset bilimci Prof. Sohail Inayatullah, Tamkang Üniversitesi Gelecek Bilimleri Yüksek Enstitüsü’nde (Tayvan) çalış- Prof. Sohail Inayatullah Graduate Institute of Futures Studies, Gelecek Bilimci seyinde de yer almaktadır. Prof. Inayatullah, Avustralya’da birçok şehrin belediye meclisi ve Tarım Bakanlığı için “Geleceğe Yönelik Politikalar” konulu kurslar düzenlemektedir. Ayrıca, Melbourne Business School’da üst düzey yöneticiler için düzenlenen “Gelecek Düşünceleri ve Strateji Geliştirme” konulu kurs programında dersler vermektedir. Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 31 TAYSAD’DAN HABERLER 1999 yılında Almanya Trier Üniversitesi UNESCO Avrupa Bilimleri Merkezi’nde ve Tamkang Üniversitesi Gelecek Bilimleri Enstitüsünde ise Başkanlık görevlerini icra etmiştir. Prof. Inayatullah, birçok ülkede vizyon ve planlama çalıştayları yönetmiştir. 90’lı yıllarda Dünya Gelecek Bilimleri Federasyonu bünyesinde eğitim, ekoloji, kalkınma ve politika tercihleri konularında bir dizi uluslararası seminer vermiştir. Prof. Inayatullah, “Journal of Future Studies” ve “New Renaissance” dergilerinin yardımcı editörlük görevlerini üstlenmiş olup, bunun yanısıra “Futures, Development, Peace and Democracy in South Asia” ve “Foresight” dergilerinin yazı kurullarında yer almaktadır. UNESCO’nun Yaşam Destek Sistemleri Ansiklopedisi’nde “Küreselleşme ve Dünya Sistemleri” tema editörü olan Prof. Inayatullah, Macmillian Gelecek Ansiklopedisi, Routledge Felsefe Ansiklopedisi ve Oxford Barış Çalışmaları Ansiklopedisi’ne de katkılarda bulunmuştur. NEWS FROM TAYSAD KONGRE PROGRAMI 1. GÜN: 15 ARALIK 2009 SALI PROGRAMME DAY 1: TUESDAY, DECEMBER 15, 2009 09.30-10.00 10.00-11.30 AÇILIŞ KONUŞMALARI OPENING SPEECHES C. Tanıl Küçük İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Chairman of the Board, İstanbul Chamber of Industry Erdal Bahçıvan İstanbul Sanayi Odası Meclis Başkanı Chairman of the Assembly, İstanbul Chamber of Industry M. Rifat Hisarcıklıoğlu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Chairman of the Board, TOBB Nihat Ergün T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanı Minister of Industry and Trade of Turkey 11.30-13.00 Konuk Konuşmacı: Küresel Değerlendirme ve Türkiye Keynote Speech: Global Evaluation and Turkey Dr. Ian Goldin Oxford Üniversitesi James Martin 21st Century Direktörü Director, James Martin 21st Century School, University of Oxford 13.00-14.00 ÖĞLE YEMEĞİ LUNCH Oturum-1: Stratejiler - Politikalar Session-1: Strategies - Policies 14.00-15.30 40’ın üzerinde farklı yayında yer verilen 300’den fazla makalesi olan Prof. Inayatullah’ın çalışmaları başta İspanyolca, İtalyanca, Rusça, Hintçe ve Japonca olmak üzere birçok dilde tercüme edilmiştir. PROF. LUC SOETE 15.30-16.00 “Firmalar için Teknoloji ile Gelişim Stratejileri” 32 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Oturum Başkanı Chairperson Adnan Nas PwC Türkiye Kıdemli Ortağı Senior Partner, PwC Turkey Kalkınma için Sanayi Sektörünün Önemi ve Devletin Rolü Importance of Industry for Development and the Role of Government Kürşad Tüzmen AK Parti Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Vice Chairman in Charge of Foreign Affairs, Justice and Development Party Rekabetçi Sanayi için Öncelikler Priorities for Competitive Industry Erkut Yücaoğlu MAP Havacılık, Enerji ve Elektronik Ticaret Servis Yönetim Kurulu Başkanı Chairman & CEO, MAP Aviation, Energy and Electronic Commerce Services Üretime Dayalı Kalkınmada Başarılı Ülke ve Modeller Production Driven Development: Models and Successful Countries Prof. Dr. Adem Şahin TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Genel Sekreteri Secretary General, TOBB University of Economics and Technology KAHVE ARASI COFFEE BREAK Oturum-2: Türkiye için Yeni Teknolojiler, Yeni Sektörler Session-2: New Technologies and Sectors for Turkey UNU-MERIT Direktörü Prof. Luc Soete (1950), inovasyon ve teknolojik gelişimle gerçekleşen ekonomik ve sosyal kalkınma konularında araştırmalarda bulunan Hollanda Maastricht’teki Birleşmiş Milletler Üniversitesi Ekonomik ve Sosyal Araştırma KAYIT VE STAND ALANLARI AÇILIŞ REGISTRATION AND EXHIBITION OPENING 16.00-17.30 Oturum Başkanı Chairperson Mehmet Önder Yetiş TÜBİTAK MAM Başkan V. Acting President, TÜBİTAK Marmara Research Center Türkiye'de Sektörel Değişim ve Dinamikler Industrial Change in Turkey and Dynamics Prof. Dr. Ruhi Kaykayoğlu Global Education ve Technoinvent Şirketleri Kurucusu ve Stratejisti / Founder & Strategist, Global Education and Technoinvent Enerji Sektöründe Trendler ve Sanayi için Fırsatlar Trends in Energy Sector and Opportunities for Industry Prof. Dr. Osman Sevaioğlu ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi / Instructor, Department of Electrical and Electronics Engineering, METU Bioekonomide Yeni Ürün ve Teknolojiler New Products and Technologies in Bioeconomy Assoc. Prof. Talat Çiftçi Doç. Dr. Talat Çiftçi Biosfer Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı President, Biosfer Consulting Sanayi Tesisleri için Ekonomik Çevre Teknolojileri Economical Environment Technologies for Industrial Bases Ferda Ulutaş Ferda Ulutaş TTGV Çevre Projeleri Koordinatörü Environmental Project Coordinator, TTGV 17.30-17.45 KAHVE ARASI COFFEE BREAK 17.45-18.30 İSO İNOVASYON ÖDÜLLERİ TÖRENİ VE KOKTEYL ISO INNOVATION AWARDS' CEREMONY & COCTAILS 19.00 STAND ALANLARI KAPANIŞ EXHIBITION CLOSING KONGRE PROGRAMI 2. GÜN: 16 ARALIK 2009 ÇARŞAMBA PROGRAMME DAY 2: WEDNESDAY, DECEMBER 16, 2009 09.00-09.30 HOŞGELDİNİZ KAHVESİ VE STAND ALANLARI AÇILIŞ WELCOME COFFEE / EXHIBITION OPENING 09.30-11.00 Konuk Konuşmacı: Firmalar İçin Öngörüler Keynote Speech: A Foresight for Companies 11.00-11.30 KAHVE ARASI COFFEE BREAK Prof. Sohail Inayatullah Gelecek Bilimci-Tamkang Üniversitesi Gelecek Bilimleri Enstitüsü Future Scientist, Tamkang Univ. Graduate Inst. of Futures Studies Oturum-3: Yeni Pazar Fırsatları ve Giriş Stratejileri Session-3: New Market Opportunities and Entry Strategies 14.00-15.00 Oturum Başkanı Chairperson Ahmet Dördüncü Sabancı Holding CEO CEO, Sabanci Holding Afrika Pazarına Giriş ve Stratejiler Entry to African Market and Strategies Tamer Taşkın DEİK Türk - Afrika İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Coordinating Chairman, DEIK Turkish-African Business Council Güney Amerika Pazar Dinamikleri ve Potansiyeller South American Market Dynamics and Potentials Aykut Eken DEİK Türk - Brezilya İş Konseyi Başkanı Chairman, DEIK Turkish-Brazilian Business Council Asya'da Sektörel Fırsatlar Sectoral Opportunities in Asia Süleyman Şensoy TASAM Başkanı Chairman, TASAM 13.00-14.00 ÖĞLE YEMEĞİ LUNCH 14.00-15.00 Konuk Konuşmacı: Firmalar için Teknoloji ile Gelişim Stratejileri Keynote Speech: Technology and Development Strategies for Companies 15.00-15.30 KAHVE ARASI COFFEE BREAK 15.30-17.30 Kapanış Oturumu: Kriz Sonrası Yeni Dünya Düzeni ve Türkiye Closing Session: New World Order After The Crisis and Turkey Oturum Başkanı Chairperson Prof. Luc Soete UNU-MERIT Direktörü Director, UNU-MERIT Mithat Bereket Pusula Haber Programı Yapımcısı Producer, Pusula News Programme Prof. Sohail Inayatullah Gelecek Bilimci-Tamkang Üniversitesi Gelecek Bilimleri Enstitüsü Jan Nahum Chairman, Hexagon Consultancy Heksagon Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı 15.30-17.30 Osman Ulagay Columnist, Milliyet Daily Newspaper Milliyet Gazetesi Köşe Yazarı Mehmet Öðütçü Vice President, Forum Istanbul Forum İstanbul Başkan Yardımcısı Ahmet Bozer President, Eurasia and Africa Group of the Coca-Cola Coca-Cola Avrasya ve Afrika Grubu Başkanı 17.30-18.00 KAPANIŞ KONUŞMASI CLOSING SPEECH 18.00-19.30 SPONSOR PLAKET TÖRENİ VE KOKTEYL PONSORS' CEREMONY and COCKTAILS 19.00 STAND ALANLARI KAPANIŞ EXHIBITION CLOSING Prof. Luc Soete UNU-MERIT Direktörü ve Eğitim Merkezi’nin (UNU-MERIT) direktörlüğünü yürütmektedir. Luc Soete, 1986-88 yılları arasında Uluslararası Ekonomi Profesörü olarak Maastricht Üniversitesi Ekonomi ve İşletme Yönetimi Fakültesi’nde görev almıştır. Ghent Üniversitesi’nde Ekonomi ve Kalkınma Ekonomisi konularında öğrenim görmüş ve doktora çalışmasını Sussex Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde tamamlamıştır (1978). Maastricht Üniversitesi öncesi Antwerp Üniversitesi Ekonomi bölümünde (1973-79), İngiltere, Sussex Üniversitesi Kalkınma Çalışmaları Enstitüsü’nde (1979-84) ve Bilim Politikası Araştırma Birimi’nde (1980-86) görev almış, Stanford Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde konuk öğretim üyesi olarak çalışmıştır. 1988’de inovasyon çalışmaları ve teknolojik değişimin sosyo-ekonomik analizi konuları ile ilgilenen bir araştırma enstitüsü olan MERIT’i kurmuştur. Halen enstitü direktörlüğü görevine devam etmektedir. Endüstriyel inovasyon ve ekonomik sonuçları konularında birçok kitap, makale ve raporu yayınlanmıştır. Prof. Luc Soete, teknolojik değişim ve inovasyonun; büyüme, istihdam, uluslararası ticaret ve yatırıma etkisinin, teorik ve ampirik olarak araştırılması konularında dünyanın önde gelen ekonomist ve uzmanlarından birisi olarak kabul edilmektedir.t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 33 TAYSAD’DAN HABERLER NEWS FROM TAYSAD Meeting point for sustainable competitiveness u Established in 1952, İstanbul Chamber of Industry (ISO) is the most powerful representative of the Turkish manufacturing industry and has been working for the development and competitiveness of the manufacturing sector in Turkey. 1st Industry Congress was held in 2002 intending to asist in the development of sustainable competitiveness of Industry. Annually held congresses are being framed as a discussion platform, where subjetcs that will provide Turkish Industry a sustainable success in global scale are emphasized. This year an Innovation Exhibition is also a part of our Industry Congress and titled as “8th Industry Congress and Innovation Exhibition” will be held in Istanbul on December 15-16, 2009 with the theme of “Sustainable Competitiveness: The New Path After the Crisis” will enable companies and institutions to present their innovative products and completed projects and encourage cooperations. Esteemed national and international figures will participate as speakers in the “8th Industry Congress and Innovation Exhibiti- This year an Innovation Exhibition is also a part of our Industry Congress and titled as “8th Industry Congress and Innovation Exhibition” will be held in Istanbul on December 15-16, 2009 with the theme of “Sustainable Competitiveness: The New Path After the Crisis” will enable companies and institutions to present their innovative products and completed projects and encourage cooperations. on”, where they will share their experience and insight. Expectations for the future and the new road map for success for Turkish Industry will be assessed according to our spearkers” views and opinions, considering the global crisis and recent developments in the economy. INNOVATION EXHIBITION This year also an Innovation Exhibition will be a part in the scope of the Industry Congress. With the main theme “Sustainable Competitiveness: The New Path After the Crisis” the “8th ICI Industry Congress and Innovation Exhibition” aims that companies and institutions introduce their innovative and technological products or completed projects to build cooperations. Companies and institutions have the opportunity to exhibit their products or completed projects in stands organised in three thematic areas: “Knowledge”, “Ideas and Projects” and “Innovation”. These three thematic areas are: Knowledge: In this area, various sessions will be held to in order to share up-todate information and expertise produced in Turkey and in the world on science and technology. Information stands and services on innovation support will also be found in this area. Relevant public bodies, institutions and organisations giving support services on innovation and science and additionally technology publications will be presented here. Ideas and Projects: In this area, completed and industry applicable projects of universities and research institutions will be exhibited. Universities, research institutions and organisations, innovative projects for the benefit of industry of universities or institutions placed in innovation and technology competitions will be located in this section. Innovation: This is the exhibition area, where innovative products put in the market or in prototype stage, also organisations mediating the finance of innovation will be found. In this section, companies, firms in Technocities, finance institutions, banks and venture capital firms will also be located.t 34 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR Ege Bölgesi yatırım umudunu kaybetmiyor Dünyanın hemen her sanayi bölgesi gibi Ege Bölgesi de küresel krizden nasibini alarak zor bir yılı geride bırakmaya hazırlanıyor. Ege Bölgesi, birçok büyük kuruluşa ev sahipliği yapan gelişmiş bir sanayi bölgesi. Ancak Ege Bölgesi’nin yan sanayicileri bölgeye daha fazla OEM’in gelmesi için çok daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğine inanıyor. Bu çabaların başında yurt içi ve yurt dışı lobi faaliyetlerinin artırılarak Ege Bölgesi’nin avantajlarının çok iyi tanıtılması, bölgesel teşviklerin özendirici seviyeye getirilmesi ve yol, gümrük, liman ya da yetişmiş eleman gibi konularda yaşanan sıkıntıların giderilmesi geliyor. Egeli yan sanayicilere 2010 ve sonrasına yönelik tahminlerini, Türkiye’deki ve Ege bölgesindeki otomotiv sektörünün geleceğini, hükümetten ve tabii ki TAYSAD’dan beklentilerini sorduk. İşte, aldığımız cevaplar. 36 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Ender Yorgancılar Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı "Tarımdan turizme, sanayiden kültüre kadar İzmir her konuda ben varım diyor" u İzmir, ülkemizde ilkleri gerçekleştiren bir kent fakat giderek ülke ekonomisinde geri kalmışlığıyla ilgili bir algı var. İzmir’de ekonomide yükseliş ve düşüşleri nasıl değerlendiriyorsunuz? İzmir, ilkleri gerçekleştirmesi ve gerek sosyal gerekse kültürel açısıdan farklılığı dolayısıyla her zaman beklentilerin yüksek olduğu bir şehir olmuştur. İzmir’in kimilerine göre dezavantaj kimilerine göre avantaj sayılabilecek sek- törel çeşitliliği şehrin bir konuda öne çıkmasını da engellemektedir. Tarımdan turizme, sanayiden kültüre kadar İzmir her konuda ben varım demektedir. Antalya gibi sadece turizme yoğunlaşmamış ya da Bursa, Kocaeli gibi sanayide öne çıkmaya çalışmamıştır. İzmir geçmişten gelen zenginliğini zamanla pekiştirmiş, çeşitliliği ile adından söz ettirmiştir. Durum böyle olunca da İzmir çok fazla ön planda yer alma- Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 37 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR yanlış politikalar sonucunda kendi üretebildiğimiz ürünleri ithal eder duruma gelmemiz elimizdeki farklılığı kullanamayışımızın en güzel örneğidir. mış ve rakamsal olarak bölündüğü ve tek bir platformda mücadele etmediği için geride kalmış gibi görünmektedir. Ayrıca her zaman ifade ettiğimiz gibi İzmir özellikle son iki yıla kadar Ankara’dan gerekli desteği göremediği için kendi ayakları üzerinde durmaya çalışmıştır. Bu da İzmir’in beklenen hamleyi yapmasını hep güçleştirmiştir. Otomotiv sektörünü gelecekte neler bekliyor, dünyaya ayak uydurup bir adım öne nasıl geçebiliriz? Bununla birlikte İzmir’de gerek yerel yönetimler, gerek sivil toplum kuruluşları, gerekse şehrin önde gelenleri arasındaki ortaklık kültürünün gelişmemesi İzmir için hep bir dezavantaj olmuş, projelerin geliştirilmesi ve sonuçlanmasında sıkıntılar yaşanmıştır. Ancak Expo 2015 çalışmaları ile birlikte İzmir bunu yıkmayı başarmıştır. Bundan sonra İzmir için her şeyin güzel olacağına yürekten inanmaktayım. Bölgesel farklılıklar, ülkesel farklılıklar yepyeni bir üretim ve teknoloji avantajına nasıl çevrilebilir? Yüzyılın krizi ile birlikte artık tüm dünyada değişim ve dönüşüm kavramları ekonomiden siyasete kadar her alana girmiştir. Değişimin içeriğine baktığımızda özellikle kriz sonrasında eskiye dair bildiklerimizi unutup, yepyeni bir sürece gireceğimizden bahsedilmektedir. İşte bu süreçte farklı olanın, bir adım öne çıkacağı bilinmektedir. Bu farklılığı sağlamanın yolu da, geleneksel üretim yönteminden vazgeçip, teknoloji yoğun üretime yönelmekten ve bize özgü kaliteli ürünler üretmekten geçmektedir. Örneğin gerek ülkemiz gerekse bölgemiz tarımsal ürün açısından dünyada sayılı zenginliğe sahiplik sıralamasında önde yer almaktadırlar. Ancak bugün Gerek Avrupa’da gerekse dünyada ön sıralarda olduğumuz otomotiv üretimimiz ne yazık ki krizle birlikte sekteye uğramıştır. Yüzde 60’a varan oranlardaki daralma ihracatımızda ilk sıralarda olan sektördeki olumsuz etkilenmeyi açıklamaktadır. Öncelikle bu kritik süreci sektörün daha fazla zarar almadan atlatması sağlanmalıdır. Bu konuda Hükümetimizden beklentilerimizi her fırsatta belirtiyoruz. 2008 son çeyreğinden başlayıp özellikle 2009’un ilk çeyreğinde çok ciddi daralan sektöre Hükümetin gecikmeli olarak başlattığı vergi indirimleri yeterli olmamıştır. Eylül sonuna kadar uzatılan uygulama stokların bitmesini sağlamıştır. Ancak üretim bundan sonra başlamaktadır ve sektör diğer krizden etkilenen sektörler gibi yalnız bırakılmıştır. Oysaki öne çıktığımız sektörlerde rekabet gücümüzü artırmamız büyük önem taşımaktadır. Bir adım öne çıkmanın tek yolu budur. O nedenle de firmalarımızın kendi markalarını yaratarak, arge çalışmalarına ağırlık vererek ve inovasyon “İzmir is everywhere from agriculture & tourism to Industry & Culture” Ender Yorgancılar Aegean Region Chamber of Industry Chairman of the Board uHow do you evaluate İzmir’s risings and fall downs in our economy? İzmir has always been a city with high expectations as because of its diversity in terms of cultural and social life, as well as its pioneer characteristics. Sectoral diversity of İzmir, which is considered as an advantage by some and disadvantage for another group, is an obstacle before the city to become a leader in any area. Signature of İzmir can be seen in many areas from agriculture and industry to tourism and culture. It is not a tourism 38 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr oriented city like Antalya or industrial city like Kocaeli, and Bursa. İzmir has intensified its richness through time and heard itself out through its diversity. So İzmir never be the frontcity and as because it’s been divided by numbers and not struggling in one and only platform, this makes the city looks like behind its competitors. Besides as we always say İzmir has tried to stand on own feet all the time because it does not get the adequate support from Ankara. This also has been an obstacle before the city to make necessary moves. In addition, there is a lack of mutual work culture in İzmir between local administrations, NGOs and prominent figures of the city. But with Expo 2015 İzmir achieved to get over this problem. I truly believe everything will be better for İzmir. What about the future expectations for automotive industry, how can we get ahead ? Unfortunately our automotive production has been interrupted with the crisis. Shrinking by 60 percent explains the bad impact over the sector, which is among the leaders of the export. First it should be ensured that this critical period must be come through without further damages. We always express our expectations from the government. Tax deductions are not enough for the sector, which were already late. Extension of the implemen- yorsanız o zaman gerilemeye ve hatta yok olmaya mahkumsunuzdur. Kendi içinize kapanarak kendi bildiğiniz yöntemlerle ayakta kalmanız artık küresel ekonomi sürecinde mümkün olamamaktadır. ile çok basit ama karlarını artıracak işlere imza atarak rekabet gücünü artırması zorunludur. Benzer ürünleri üretmenin yatırımları boşa harcamaktan öteye gitmeyeceği unutulmamalıdır. Şirketler ve ekonomi politikaları belirleyenler ne gibi hatalar yapıyorlar? Gelecek nasıl şekillenecek? Kriz sonrası dünya yeniden şekilleniyor. Yapısal dönüşüm arayışları ile birlikte yeni bir sistem geliştirme yönünde yeni yaklaşımlar söz konusudur. Türkiye olarak bu yaklaşımları yakalamak zorundayız. Özellikle bölgemizde aile şirketlerinin yaygın oluşu kurumsallaşmada yaşanan sorunları ortaya çıkarmaktadır. Kurumsallaşamayan firmalarımızın yönetim politikaları ile başlayan hatalar zincirinin ekonomiye de olumsuz yansımasını görebiliyoruz. 1990’lı yıllardan sonra başarılı bir şekilde gerçekleştirdiğimiz dönüşüm sürecinde özel sektörün payı son derece önemli idi. Bundan sonrası için de özel sektörün izleyeceği yol geleceği şekillendirecektir. Bununla birlikte küçük düşünmek, geleceğe yatırım yapmamak, risk taşır gerekçesiyle bazı alanlara girmekten çekinmek, bulunduğumuz yerden öteye gidemeyişimize neden olmaktadır. “Ben malımı ürettim, alan alsın” düşüncesine artık yer yoktur. Çünkü gelecek, talebe göre değişime ayak uydurarak ürünlerini farklılaştırmayı başaranların olacaktır. Küreselleşme döneminde yalnız en iyi yapabildikleri işe ve en verimli oldukları ürünlere odaklanan şirketler başarı sağlayabilecektir. Bu yeniden yapılanma içerisinde yol alanlar rekabet gücünde kalıcı bir artış yakalayabilecektir. Sahip olduğu stratejik konumu ile genç ve dinamik nüfusunu doğru kullanan bir Türkiye’nin, bu değişim sürecinde geleceğin yıldız ülkelerinden olmaması için hiçbir sebebi yoktur. Bölgesel güç olabilme hedefini taşıyan Türkiye’nin, bu aşamada bölgenin dinamiklerini doğru analiz etmesi oldukça önemlidir. tation ensured the depleting stocks. But manufacturing starts after that and sector has been left alone like other sectors that are negatively affected by the crisis. It is important to strengthening ourselves in our competitive advantageous sectors. This is the way to get ahead. For that reason our companies should increase their competitive advantages through creating their own brands, focusing on R&D and innovation and making simple but profittable works. It should not be forgotten that producing similar products will be only wasting investments. t Değişen dünya düzenine ayak uyduramamak, geleneksel yöntemleri terk etmemek, teknolojiyi ve gelişimi ısrarla reddetmek şirketlerin ortalama ömürlerini kısaltabilmektedir. İster ülke yönetin, ister firma yönetin zamana ve değişime ayak uydurmak zorundasınızdır. Eğer bunu başaramı- Kriz sonrasında dünyanın ekonomik dengesinin önemli ölçüde değişeceğini biliyoruz. 2. dünya savaşı sonrası ABD üzerinde kurulan değişim ve dönüşüm yapısının krizle birlikte, içinde Çin’in, Japonya’nın ve Hindistan’ın öne çıktığı Avrupa ve Asya bütünleşmesi etrafında oluşması beklenmektedir. Bu noktada da Türkiye’nin kilit ülke olması beklentiler dahilindedir. İşte bu avantajı çok iyi kullanmak zorundayız. Türkiye kendi geleceğini kendi şekillendirebilecek güce ve potansiyele fazlasıyla sahiptir.t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 39 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR EBSO Meclis Başkanı Mehmet Tiryaki: “Kesinlikle yılmak yok” u 2009 yılı kriz yılı olmasına rağmen otomotiv ve yan sanayi ülke ihracatındaki liderliğini sürdürecektir. Önümüzdeki yıllarda da bu liderliği sürdüreceği görülmektedir. araç üretim adedinin 70.526 milyona çıkarmış. Bu tabloda en dikkat çekici ülke Güney Kore. 1980’lerde Kore’nin üretimi yalnızca 122 bin adet iken, 2008 yılındaki araç üretimi 3.806 milyon adet olmuştur. Burada dikkat çekilmesi gereken nokta, bu üretim miktarının Güney Kore’nin kendi markaları olan araçları kapsamasıdır. Otomotiv ve yan sanayi ihracatı 9 yılda 10 kat artmıştır. Bu ciddi bir başarıdır. Başaramadıklarımıza gelince… Dünyaya baktığımızda, 1950’lerde dünyanın en büyük üreticisi Amerika’nın 6.951 milyon adet araç üretimi ile birinci sırada, Avrupa’nın 1.111 milyon adet üretimle ikinci sırada olduğunu görüyoruz. Bugünün önemli bir üreticisi olan Japonya’da ise o yıllarda 32 bin adet üretim var. Dünyanın geri kalanında 581 bin adet olmak üzere toplam 8.675 milyon adet araç üretilmiş. Kriz öncesi 2008 yılında dünyadaki üretim miktarlarına bakarsak; Kore 3.806 milyon adet, Japonya 11.563 milyon adet, Amerika 12.979 milyon adet ve Avrupa 18.424 milyon adet araç üretmiş. Diğer ülkeler de 23.758 milyon adet araç üreterek dünyadaki toplam Türkiye’ye baktığımızda ise 1980’de ülkemizde yaklaşık 50 bin araç üretilmişken, 2008 yılındaki üretim rakamı 1.100 milyon adet seviyesine yükselmiştir. Ancak maalesef bu miktar içerisinde kendi milli markamızı oluşturamadığımızı görmekteyiz. Her şeye rağmen başardıklarımıza ve başaramadıklarımıza baktığımızda geleceğe olan güvenimizi ve ümidimizi kaybetmemeliyiz. Sadece bu kriz dönemine odaklanarak stratejilerimizi tespit etmeyelim. Mehmet Tiryaki Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis Başkanı EBSO Chairman of Assembly Mehmet Tiryaki: “No room for qualing” uThough 2009 is the year of crisis, automotive and supply industry will sustain its leader position in export. Automotive and supply industry export have increased 10 times in 9 years. This is an important achievement. When it comes to our failures, we see that America produced 6.951 million units of vehicle in the 1950’s. Second runner up at that time was Europe and was producing 1.111 millions units of vehicles. Today’s one important producer Japan was producing 32.000 units at that time. And in the rest of the world 581.000 units produced. Before the crisis in 2008 Korea produced 3.806 million, Japan produced 11.563 million, America produced 12.979 million and Europe produced 18.424 million 40 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr units of vehicles. Total vehicle production increased to 70.526 million units, of whichs 23.758 million units were produced by the other countries.The most significant country in that table is Korea. Their 122.000 units of production in 1980’s increased to 3.806 million units in 2008. When we come to Turkey, our production unit were approximately 50.000 back in 80’s, which reached to 1.100 million units in 2008. Yet we can see that we have not been able to build our own national brand. Despite of everything we should not lose our hope and faith in future depending on our losses and gains. All we need is not to define our strategies depending on the crisis period. t TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu’ndan dinlediğim bir anekdodu burada aktarmak istiyorum. Eski Amerika Başkanı Abraham Lincoln’un hayatından kısa örnekleri içeren bir anekdot bu. Abraham Lincoln, bugün Amerika’nın en başarılı başkanlarından biri kabul ediliyor. Ancak kendi hayatı pek çok başarısızlıklarla dolu. Lincoln, 21 yaşında işe giriyor ve başarısız oluyor. 22 yaşında ilk girdiği seçimi kaybediyor. 24 yaşında tekrar iş yaşamında başarısız oluyor. 26 yaşında karısını kaybediyor. 27 yaşında ruhsal bunalıma giriyor. 34 yaşında Amerikan kongre seçimlerini kaybediyor. 45 yaşında senato seçimlerine giriyor ve kaybediyor. 47 yaşında başkan yardımcılığı seçimlerini kaybediyor. 49 yaşında tekrar senato seçimlerini kaybediyor ama yılmıyor, sabırla çalışıyor ve 52 yaşında başarıyor. 52 yaşında ABD Başkan’ı seçiliyor ve Amerika Birleşik Devletleri’nde tarihe geçen bir başkan oluyor. İşte bu yüzden, kesinlikle yılmak yok. Geleceğe olan güvenimizi ve ümidimizi kaybetmemeliyiz.t EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR “Sektörü küresel boyutta yıkıcı bir rekabet bekliyor” rece ayak uydurabilecek esnekliğe sahip olmak, kriz sonrasında en önemli başarı kriterlerinden biri olacak. Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl ayak uydurabiliriz? Mustafa Zaim Hayes Lemmerz Jantaş A.Ş. ve HL İnci A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı HL International Küresel Yönetim Danışmanı u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz? Özellikle 2010 ile ilgili bir öngörüde bulunmak oldukça zor. Biz iyimser senaryolara angaje olmuş durumdayız. 2010, normale doğru yukarı gidişin başladığı bir yıl olacak diyoruz. Ancak yine de, şu an mevcut olan ve bana göre krizin normal süreçlerinden biri olan belirsizlik, tedirginliği de beraberinde getiriyor. Ekonomik krizin en önemli aşamalarından biri olan oyuncuların piyasalara olan güveni mutlaka yeniden oluşmalı. Bu da krizden çıkış sürecini ve bu sürecin zamanlamasını etkiliyor. İlk 6 ayın belirsizlikler sebebi ile çok daha zor ol42 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr masını bekliyoruz. Ancak ikinci 6 ayda, 2009’a göre göreceli bir iyileşmeye kesin gözüyle bakıyoruz. Gerçek denge ise eğer bu arada başka sürprizler oluşmaz ise, 2013-2014’de oluşacaktır. 2010, binek oto açısından enteresan bir yıl olacak. Bunun sebebi, 2009’da hemen hemen tüm dünyada uygulanan vergi ve hurda indirimleri ile canlı tutulan satışların ne kadarının gelecekteki talebin önüne çekilerek gerçekleştirileceğini kestirmenin zor olması. Avrupa’da ülkemizde olduğu gibi satışlar teşvik edilmedi. Teşvik edilen ülkelerde ise teşvikler satışları ciddi boyutta etkilemedi. Dolayısıyla ticari ve ağır vasıta pazarının gelişimi, genel ekonomik gelişimin ve iyileşmenin paralelinde daha yavaş fakat daha sağlıklı olacaktır. Sorun, kayda değer iyileşmenin 2010’un hangi döneminden başlayacağını ya da bu iyileşmenin 2011’e kalıp kalmayacağını tahmin edememektedir. Pazar, tahminlerin ötesinde bir ivmeyle de iyileşme sürecine girebilir. Bu sü- Türk otomotiv ana sanayi, gelişmiş ülkelerin pazarlarına ihracat yaptığı için zaten araçlardaki yeni teknoloji kullanımını bu ülkelerle eş zamanlı olarak uyguluyor. Dolayısıyla Türkiye’deki yan sanayi de teknolojik gelişimi takip etmek durumunda ve takip de ediyor. Takibi bırakıp, bir aşama daha ileri giderek, teknoloji üreten konuma gelinebilmesi için, Ar-Ge’nin büyük bir aşama geçirmesi lazım. Bu da, topyekün bir seferberlik, uzun ve zorlu bir yol ve gelişim süreci demektir. Mevcut Ar-Ge teşvikleri bu yolda atılmış iyi adımlar, ancak yeterli ve etkin değil. Çünkü tabana ulaşmıyor, bürokrasi ve prosedürler sebebiyle etkinliğini koruyamıyor. Yaratıcı bir toplum olmak, yaratıcılığa bireylerin katkıda bulunduğu bir sanayi kültürüne sahip olmak için bu kültürün tabana kadar inmesi lazım. Kaynaklara ve teşviklere daha pratik ve daha kolay erişim gerekir. Üniversite sanayi işbirliğinin daha pratik bir şekilde aktive edilmesi, özendirilmesi gerekir. Her kültür değişiminin gereği gibi bu konuda da bir eğitim seferberliğinin önemine dikkat çekmek isterim. Aslında Türkiye, gerek insan kaynakları, gerekse altyapısı ve coğrafi konumu ile Ar-Ge konusunda çok önemli bir potansiyele sahip. Avrupa’da endüstriler, krizden sonra değişen koşullar altında her zaman ve her konuda olduğu gibi Ar-Ge konusunda da maliyet düşürme arayışına girdi. Ar-Ge maliyetlerini ucuzlatmaya çalışma çabası, Ar-Ge merkezlerinin daha ucuz maliyetli ülkelere doğru yönelmesine sebep olacaktır. Türkiye, Asya Pasifik’e göre coğrafik konumu ve Batı standartlarına her konuda daha yakın oluşu sebebiyle büyük bir avantaja sahip olacaktır. Küresel otomotiv sektörü ve yerel oyuncuların geleceğini nasıl görüyorsunuz? 2009 yılı baz alındığında, Batı Avrupa durağanlığa girerken en çok büyümenin ABD pazarında olacağı bir gerçek. 16-17 milyon araçtan gelerek 2009’da 9 milyonda taban yapan bir sektörün, 2014’lerde ancak 14 milyon adetlere çıkması, pazarın bir gerçeği. Bu seviye bile ABD’nin geçmişte kalan görkemli yıllarının çok gerisinde. BRIC ülkeleri, özellikle Hindistan ve Brezilya, geleceğin sektörde parlayan yıldızları olacaktır. Zaten bu iki ülke kriz sırasında da en az etkilenen pazarlara sahiptiler. Gerek ana sanayi, gerekse yan sanayide yatırımlar devam etti. Önümüzdeki on yılda da kendi iç pazarlarından aldıkları destekle, hızlı ve sağlıklı bir büyümenin içinde gelişmeye adaylar. Rusya pazarı ise krizden çok etkilendi. Kriz bu ülkede çok hızlı gelişen otomotiv sanayine ani bir fren etkisi yapmış olsa da, Rusya pazarı hala en çok gelecek vaat eden pazarlardan biri. Bu pazar bir iki yıl içerisinde toparlanacaktır. Rusya’da iç pazar potansiyeli çok fazla. Krizden sonra ithalat zorlaştırılarak, iç pazardaki bu potansiyelin yerli yatırımlarla karşılanılmasına çalışılıyor. Ruslar bu politikada o kadar başarılılar ki, krizden önce çok hızlı yatırım çeken Rusya’da kriz sürecinde de yatırımcılardan vazgeçen hiç olmadı. Projeler yavaşladı, hatta bazıları durdu, ancak bildiğim kadarıyla hiç birinden vazgeçilmedi. Sonuç olarak, küresel otomotiv sanayi krizden en derin darbeyi alarak dibe vuran sektörlerden birisi olsa da, mutlaka toparlanarak büyümesine devam edecektir. Gelişmekte olan ülke pazarları ve BRIC ülkelerinin pazarları, yani gerçek talebin olduğu yerler daha çok gelişecek. Emisyon sıkıntısı, ekonomik ya- HL Jantaş’ın ileriye dönük planlarında var saydığı dünya pazarlarındaki gelişme tablosu Region 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Light Vehicle (Millions) E. Europe 6.2 4.5 4.6 5.3 6.4 7.2 W. Europe 14.4 11.6 11.4 11.7 12.2 12.6 N. America 12.7 8.6 10.1 11.7 13.4 14.7 S. America 3.7 3.5 3.8 4.1 4.7 5.0 China 7.5 9.8 10.2 11.7 13.3 14.0 Japan / Korea 14.4 10.4 12.3 13.5 14.0 14.3 South Asia 5.0 4.5 5.2 5.9 6.7 7.3 Other 1.7 1.6 1.7 1.8 1.9 2.0 Total 65.6 54.5 59.4 65.8 72.5 76.9 Commercial Truck > 15 (000’s) E. Europe 148 58 81 113 144 164 W. Europe 450 141 186 283 369 430 N. America 205 115 152 273 300 325 S. America 123 76 99 110 121 134 China 567 531 562 602 639 677 Japan / Korea 104 45 64 85 101 113 India 121 78 121 141 165 188 Other 6 4 7 10 13 14 Total 1.724 1.048 1.270 1.618 1.853 2.046 kıt kaygısı, hafif araç, ekonomik araç, elektrik motorlu araç ve hibrid araçlardaki evrim arayışları, teknoloji ve Ar-Ge çalışmalarının ana teması olacaktır. Kriz sonrasında sektörü çok daha rekabetçi bir pazar bekliyor. Tüm tedarik zincirinde, kıyasıya küresel bir rekabetin içine girileceğine inanıyorum. Hem ana sanayi, hem de yan sanayide konsolidasyonlar devam edecektir. Akıllı devletler ve otomotiv sanayinin ülkelerinin ekonomisi içinde önemli yeri olan devletler, bu kıyasıya rekabet sürecinde kendi sanayilerini korumak üzere sektörü, doğrudan veya dolaylı olarak desteklemeye devam edecekler. Bence önümüzdeki süreçte, yine doğrudan veya dolaylı yepyeni koruma yöntemleri gelişecektir. Türkiye’de ise otomotiv sanayi, krize kendi gelişim süreci açısından şansız bir dönemde, tam sıçrama tahtasının ucundayken yakalandı. Türkiye’deki mevcut yatırımlar ve kurulu kapasiteler, küresel ölçekte bir otomotiv üretim merkezi olabilmek için yeterli değildi. Yeni yatırımlar gerekiyordu. Araç üretimimizde 2,5 milyon adedin üzerindeki rakamlar hedefleniyordu ki, kriz geldi çattı. Türkiye, kriz sonrası akıllı politikalarla bu eşiği atlayarak, yeni yatırımları cezbetmek zorunda. Aksi takdirde bugünkü konumuyla küresel ölçekte marjinal bir otomotiv üreticisi olmaktan öteye gidemeyecektir. İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz? Ege Bölgesi’nde ciddi bir gelişim potansiyeli var. Otomotiv sanayinde çok ciddi ve başarılı yatırımlar var. Marmara Bölgesi’nin cazibesine rağmen, bu bölgede yatırım yapıp da pişman olan firma tanımıyorum. Jant konusunda olduğu gibi küresel gücü ve ağırlığı olan parça üretimleri var. Ne var ki, toplam olarak değerlendirildiğinde ve Marmara Bölgesi ile kıyaslandığında, otomotiv yatırımları marjinal denebilecek düzeyde. Ancak, büyük bir potansiyelin olduğu bilinmeli. Gelişmiş bir alt yapı ve insan gücü, lojistik avantajları ile Ege Bölgesi sektörün gelişimini kucaklamaya hazır. Örneğin, bölgemiz olan Manisa Organize Sanayi Bölgesi, Türkiye’deki en başarılı, en modern organize sanayi bölgelerinden biri. Batı standartlarının bile üzerinde Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 43 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR bir alt yapıya sahip. Kendi arıtma tesisi başta olmak üzere, sanayicinin gerek duyacağı her türlü alt yapıyı yatırımcıya hazır sunuyor. Manisa Organize Sanayi Bölgesi, elektriğini en verimli şekilde kendisi üretiyor ve bu sayede de sanayicisine Türkiye’deki en ucuz elektrik enerjisini sunuyor. ve bu planın hedeflerine ulaşmayı sağlayacak her türlü düzenleme yapılmalı. Bir aksiyon planı oluşturulmalı ve bütün bunlar son derece etkili bir biçimde sektörün küresel paydaşlarına anlatılabilmeli. Bence, Türkiye’nin küresel bir oyuncu olabilmesi için yeni yatırımları cezbetmesi şart. Bu konudaki en büyük kozumuz doymamış iç pazarımız. İç pazarın canlandırılması için hiçbir yerde örneği görülmemiş akıldışı vergilendirmeden kesinlikle vazgeçilmesi lazım. Bunu yaparken de, akılcı bir şekilde talebi yerli üretime yönlendirmenin Yönetim Kurulu Üyesi olduğum Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde, 500 bin ile 1 milyon metrekareye kadar fabrika arsasına ihtiyaç duyacak yeni otomotiv sanayi yatırımları için her türlü alt yapısı bitmiş ve hazır araziler rezerve ettik. Yeni teşviklere göre 3. bölge olan Manisa’ya mutlaka bir otomotiv üreticisi yatırım yapacaktır. Organize yönetimi olarak, bunun için çaba sarf ediyoruz. ve yerli katkı oranını özendirmenin, kriz sonrası en akılcı strateji olduğuna kesinlikle inanıyorum. Biraz önce bahsettiğim gibi, sektörü küresel boyutta yıkıcı bir rekabet bekliyor. Bu akımın, haksız ithalat rekabetiyle, kriz yorgunu yerli oyuncuları yıkıp geçmesini önleyici tedbirlerin alınması gerekir. Bugün dünyada gördüğümüz sanayilere, en gelişmiş ülkelerde bile, doğrudan veya dolaylı olarak masa altı veya masa üstü birçok koruyucu tedbir uygulanıyor. Bu tedbirlerin devamı da yolda… Bizim de, ülke ola- Hükümet ne gibi önlemler almalı? Otomotiv sektörü, ülke ekonomisinde lokomotif bir sektör olmaya devam edeceğine göre ülkenin öncelikle bir otomotiv sanayi vizyonunun olması gerekiyor. Bu vizyona uygun ciddi bir master plan yapılmalı. Bu plana uygun “A globally crucial competition is coming to sector” Mustafa Zaim Hayes Lemmerz Jantaş A.Ş. and HL İnci A.Ş. Chairman of the Board HL International Global Management Consultant uHow do you see 2010 and afterwards? It is hard to foreseen of 2010. We are engaged to optimistic scenarios. 2010, we believe, will be a year when things will get normalised. However uncertainity at the moment, which is a consequence and a normal period of the crisis times, brings the uneasiness. Trust of the players to the markets should be build again. This affects the way out of crisis and its timing. We expect the first six months will be more difficult due to the uncertainity but in the second six months we expect things to be better than 2009. The real balance will be provided during 2013-2014 period. 44 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 2010 will be an interesting year for passenger vehicles, as because how much of the sales in 2009 will be realised can not be predicted. In Europe the sales were not promoted. In the countries which do that incentives did not boom up sales. So commercial and heavy vehicle markets’ development will be slower and in line with common economic developments and improvements. The problem is not to predict when the improvement will start in 2010 and if it is going to sustain until 2010. Market can boom up beyond the expectations. One of the most important criteria of the success after crisis is to be flexible enough to survive this process. What do you think about the future of global automotive sector and local players? When we consider 2009 indeed US will be the most growing market as the West Europe is in a standstill period. This market was producing 16-17 million units and in 2009 it was only 9 million at most, so it should be considered as a fact that reaching back to 14 million production units will not be possible before 2014, which is even behind of the former years of US. BRIC countries, specifically India and Brasil, will be the stars of the future. This country already has the minimum affected markets from the crisis. Both main in- rak kesinlikle geri kalmamamız lazım. İç pazarı canlandırmak ve sektörü diri tutmak için tüm dünyada uygulanan hurda indiriminin neden Türkiye’de uygulanmadığını anlamak gerçekten güç. Bunu, Türkiye’ye yatırım yapmaya aday olan yatırımcıya anlatmak daha da güç. Bu konu çok tartışıldı. Kendi soruma yine kendim cevap verip, “Burası Türkiye” deyip geçeceğim. Türkiye, ABD, Rusya ya da Afrika gibi yeni hedef pazarlara yönelmek zorunda. Bu pazarlara yöneldiğimizde, navlun çok büyük bir engel olarak yolumuza çıkıyor. Uzak yol navlun teşvik sistemi ile yerli üretici mutlaka desteklenmeli, bu konulardaki alt yapı eksiklikleri giderilmelidir. Almanya’nın ortasından Moskova’ya navlun, İzmir’den ya da İstanbul’dan Moskova’ya olan navlundan çok daha ucuz. Çünkü, günde birkaç kez gibi bir sıklıkta tren seferleri yapılandırılmış. Aynı lojistik avantajdan, örneğin Çek Cumhuriyeti de faydalanıyor. li sanayinin korunmasının yanı sıra yatırımların teşviki için ülkesel bir hammadde politikası olması gerekir. Çeliğinden plastiğine tüm hammadde üreticileri, bir yönlendirme veya teşvik gibi devlet stratejisi olmadığı için ülkenin hammadde üretim olanaklarını, katma değer yaratma ya da istihdam yaratma kaygılarından uzak bir şekilde istedikleri gibi pazarlıyorlar. Daha da vahimi, kendi ihraç pazarlarına, iç pazara verdiklerinden çok daha ucuza hammadde verebiliyorlar. Onların ihracat pazarları ise, bizim rakiplerimizin ithalatları olabiliyor. Bu konuda acil ve ciddi önlemler alınmalı. Yerli üreticiye hammadde temininin vergi ve enerji girdi indirimleriyle teşvik edilmesinin milli çıkarlarımız gereği olduğuna inanıyorum.t measures will emerge. Turkish automotive industry has been caught to the crisis in an unlucky period. Existing investments and capacities were not enough to be a global production center.The objective was to leave behinf 2,5 million units but crisis emerged. Turkey should attract the new investments through smart and new policies after crisis, otherwise we can not be anything but a marginal automotive manufacturer. ful part productions but in total automotive investments are still marginal. However it should be known that there is a big potential. En önemli sorunlarımızdan biri de Türkiye’nin bir hammadde politikasının olmaması. Milli kaynakların ve mildustry and the supply industry are candidates for quick growth with their domestic market support. Russian market on the other hand, has seriously affected from the crisis, which almost halted automotive industry that is rapidly growing in Russia. But it is still quite promising. They are trying to harden import to meet domestic demands with local investments. The Russians are very successfull in this policy so any investor that came before the crisis did not withdraw their investments. Projects are slower, and some of them stopped, but none of them cancelled as far I know. To conclude, global automotive industry is one of the most affected sectors from the crisis but it will keep on growing. Developing country markets and BRIC markets will grow more. R&D studies will mostly focus on emission problem, economic fuel, light vehicles, economical vehicles, electric motor vehicles and hybrid vehicle evolutions. A more competitive market will be waiting the sector after the crisis. I believe all supply chain will be in a crucial competition. Smart states and the ones that the sector has an important role in their economies will continue to support. I believe direct or indirect protective How do you consider İzmir in the sector? There is a serious potential in Aegean Region. There are many successfull and serious investments in automotive industry. Despite the charm of Marmara I do not know any investor who has regrets about investing here. We have globally power- Developed infrastructure and workforce, logistic advantages enable the region to embrace the sector’s development. Forexample Manisa Organised Industrial Zone is one of the most succesful and modern ones in Turkey. Besides its own purification system, it has everything an industry can need. It produces its own electricity and that way it provides cheapest electric energy in Turkey. We have reserved up to 500.000 and 1 million sqm areas, of which’s infrastructure is finalized for investments in our zone. It is for sure some automotive investors will invest to Manisa. We are working on this.t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 45 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR “İhracat rakamları açıklanıyor, ithalatınkiler saklanıyor” Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek? Mehmet Attila Ege Endüstri Genel Müdürü Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis Üyesi Ege Endüstri General Manager Aegean Region Chamber of Industry Assembly Member u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz? 2010 sonrasını maalesef iyimser olarak değerlendiremiyorum. Aşırı değerli TL politikasına devam edileceğinin belli olması nedeniyle ve lisansör fabrikalarına hacim verebilmek amacıyla Türkiye’deki birçok ana sanayi firması, ithalatı her geçen gün daha çok sevmektedir. Türkiye’deki tüm firmaların ihracat rakamları açıklanırken, ithalat rakamları özenle saklanmaktadır. Bu denli ithalata dayalı olan otomotiv sanayi ise maalesef ülkemize katma değer sağlamada yetersiz kalmaktadır. Oysa katma değerin büyüklüğü, ihracat rakamının büyüklüğünden çok daha değerlidir. 46 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Son dönemde Askam Kamyon, Otoyol Iveco, Uzel fabrikalarımız kapanmış, Hyundai Assan Gebze fabrikası ticari araç üretiminden çekilmiş ve Tire’de kurulan Krone Treyler fabrikası ise henüz üretime geçemeden kapanmıştır. Bu konular, kamuoyu nezdinde hiçbir şekilde gündem olmamış veya gündeme getirilmemiştir. Son olarak Ford Otosan’ın Gölcük fabrikasında ürettiği Transit Connect’in de Romanya’da üretilmeye başlanacağı açıklanmıştır. Ve bu dönemde sektörümüzde Türkiye’de hiçbir yeni ana sanayi yatırım yapmamıştır. Bursa’daki iki otomobil fabrikasının atılımları memnuniyetle karşılanmakla beraber Türk otomotiv sanayinin “otomobil sanayi” olmadığı unutulmaktadır. Slovakya ve Çek Cumhuriyeti gibi lojistik konum olarak tüketim merkezlerine yakın olan ülkeler, yabancı otomotiv yatırımcılarına büyük yatırım destekleri vermiş ve yatırımı çekmişlerdir. Birkaç lisan bilen dinamik mühendislerimizle, çok çalışkan ve fedakar işçilerimizle, çok sayıdaki üniversite ve teknik liselerimizle, coğrafi konumumuzla, otomotiv ana ve yan sanayi konusundaki derin tecrübemizle, bu ülkelere göre “kağıt üzerinde” çok daha avantajlı olmamıza rağmen niye yatırım çekemediğimizin ve neden kan kaybettiğimizin nedenlerini ciddi bir şekilde masaya yatırarak slogan değil strateji üretmemiz gerekmektedir. Hükümet ne gibi önlemler almalı? 2009 yılında birçok fabrikamız çalışmamış ve üretim yapmamıştır. ÖTV indirimi nedeniyle piyasa bir miktar hareketlenmiş ve bu hareketlenme medyada flaş haber olarak verilmiş; ancak hareketlenme bitince aynı medya sessiz kalmayı tercih etmiştir. İmkansızlıklar içinde Devrim otomobili- ni üreterek devrim yapan Türk otomotiv sanayi, bugün Çin, Hindistan, Tayland, Romanya ve İran’dan otomobil ve traktör ithal etmektedir. Ülkemizde şu an 34 farklı traktör markası mevcuttur. Sektörümüzde ithalatın topuzu kaçmıştır. Benzer şekilde 1970’lerin sonunda topuz diğer tarafa kaçırılmıştı. Kalitesizliği 18 ay sıraya girerek fahiş fiyata almıştık. Bu işin bir orta yolu yok mu? TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir? İlerlememiz ana ve yan sanayilerimizin geliştirecekleri ortak ve ciddi stratejiler ile mümkün olacaktır. TAYSAD’a bu konuda çok iş düşmektedir. Ayrıca TAYSAD, diğer ülkelerdeki global kriz nedeniyle artan “korumacılığı” gözler önüne sererek kamuoyunu aydınlatmalı ve yönlendirmelidir.t “Export numbers are being launched but import numbers are hidden” uHow will Turkish Automotive evolve? Recently Askam Kamyon, Otoyol Iveco, Uzel facilities have been shut down. Hyundai Assan Gebze facility ended producing commercial vehicles and Krone Treyler facility in Tire closed without manufacturing. These have not been in the agenda of the public. Finally it has been announced that Transit Connect which was being manufactured in Ford Otosan Gebze facility is going to be manufactured in Romania. In this period no new “Bilgiyi kullanarak üreten kazanıyor” u2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz? Ercüment Pekzorlu KFI Kartal FCMP Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Genel Müdürü General Manager, KFI 2010 yılı ile ilgili olarak müşterilerimizden aldığımız öngörülere göre 2009 yılının ikinci yarısında yakalanan gidişatın devam edeceğini ama 2008 sonuçlarına ulaşamayacağımızı tahmin diyoruz. Ancak 2011 başı itibariyle birçok yeni proje devreye alınacak ve hızlı bir artış bekliyoruz. Otomotiv sektörü nasıl gelişecek? Son yıllarda yeni projelerin devreye girmesi Türk Otomotiv sanayinin sektörde ne kadar önemli bir oyuncu olduğunu ortaya koyuyor. Ancak özellikle OEM’lerin tasarım sorumluluğunu Türk tedarikçilere devretme konusundaki çekincelerini gidermemiz gerekli. Katma değeri daha yüksek olan ta- main industry make investments in Turkey. Despite the pleasure of two new automotive factories in Bursa, it should not be forgotten that Turkish automotive industry is based on automobile industry. Countries like Slovakia, Chezch Republic supported the investors and attract them to their countries which are logistically closer to consumer centers. We are actually more advantageous than these countries with our bilingual engineers, hardworking labor force, universities, vocational schools, geographical location and experience on main and supply industry. But we need to develop strategies by focusing on why we lose blood and why we cannot attract investments. t sarım sorumluluğunu içeren projeleri Türkiye’de devreye alabilme konusundaki başarımız bizim kaderimizi belirleyecek önemli faktörlerden biridir. Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl ayak uydurabiliriz? Öncelikle insan kaynaklarına yatırım en önemli unsur. Proje bazlı yatırımlara, ileri teknoloji ve vasıflı insan kaynaklarının harmanlanması ile ayak uydurma sorunu olmayacaktır. Sermaye sahiplerinin, uzun vadedeki karlılıklarını düşünerek bu tarz ileri teknoloji yatırımlarına girişimde bulunmaları en önemli destek noktası olacaktır. Mesela elektrikli araçlar trenini kaçırmadan binmemiz lazım. Küresel otomotiv sektörü ve yerel oyuncuların geleceğini nasıl görüyorsunuz? Bilgiyi kullanarak üreten kazanıyor. Know How üretmeden sektörde uzun vadede kalmak imkansız. Yerel oyuncular olarak bizlerin stratejileri belirleme konusunda daha rafine kararlar almamız ve hedefleri bu doğrultuda netleştirmemiz gerekiyor. Evet bizim (yerel oyuncular) için gelecek var, gelecek parlak ama atalarımızın söylediği gibi iş bilenin, kılıç kuşananın olacak. İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz? Geçtiğimiz yıllara göre İzmir yatırım almaya başladı. Yabancıların gözü üzerimizde. Yerel yöneticilerin daha fazla desteğine ihtiyaç var. Hükümet ne gibi önlemler almalı? Hükümet sadece Avrupa birliği ülkelerinde destekleri izlese ve kısmen de olsa uygulamaya konulmasını sağlasa bizlere yeter de artar bile. TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir? TAYSAD en önemli destekçimiz. Sorunlarımızı bizler kadar iyi tahlil edebiliyor ve bizim sözcümüz oluyor. Yeni teknolojiler ve bunların ülkemizde endüstrileşmesi konusunda TAYSAD ve üniversitlerimizden destek bekliyoruz.t “Who produces with knowledge, wins” It is impossible to sustain in the sector without know-how. Who produces knowledge rhen wins.Being as the local players we need to take more refined decisions on new strategies and clarify our objectives aling with those strategies. The future is bright for us. Human resources is the most important issue. There will be no problems in fitting as blending project based investments, advanced technology and qualified human resources. t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 47 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR “Ana sanayi yatırımları için cazibe merkezi olmalıyız” rı gerilemiştir. Büyümenin ve gelişimin devam etmesi, yeni modellerin devreye giriş yılları olacağı öngörülen 20122015 dönemi içinde ana sanayimizin ne oranda bu pastadan pay alabileceği ile orantılıdır. Gerek Avrupa’da, gerekse dünyada kapasitelerin kısmen boşa çıkmış olması bunu her zamankinden daha zor hale getirmektedir. Bazı ana sanayilerimizin yeni modeller için yaptıkları anlaşmaları memnuniyetle takip etmemize rağmen bunun istenilen çıkış sürecinin devamı için yeterli seviyede olmadığı görülmektedir. Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek? Sinan Akın Ege Fren A.Ş., Genel Müdür General Manager, Ege Fren A.Ş. u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz? Özellikle 2000’li yılların başından itibaren devreye alınan yeni modellerle ihracat kapısını sonuna dek açan Türk otomotiv ana sanayi, dizayn ve araç geliştirme konularında da büyük mesafe kaydetmiştir. Sadece araç üretim merkezi olarak değil, geliştirme süreçlerinde de önemli roller üstlenerek, global ortakları ile geçmişe oranla daha yakın çalışma fırsatını yaratmıştır. Bu nedenle 400 bin seviyelerinin az üzerinde seyreden üretim adetlerimiz, 2008 yılına geldiğimizde 1 milyonun üzerine çıkabilmiştir. Bu gelişim neticesinde, otomotiv yan sanayi de kapasitelerini ve ürün geliştirme kabiliyetlerini bu hıza ayak uyduracak şekilde artırma yönünde yatırımlarını tamamlamaya çalışmıştır. 2008 yılı sonlarına geldiğimizde, global krizin etkisi ile tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de talep daralmış, üretim adetleri düşmüş ve kapasite kullanımla48 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Coğrafi konumumuz en büyük avantajımız. Bunun yanı sıra yatırımı destekleyici teşviklerin rakibimiz Doğu Avrupa ülkeleri seviyesinde devamı, dünya ile rekabet edebilir hammadde fiyatlarının tesisi ve korunması, kalite bilinci yerleşmiş yan sanayimizin ürün geliştirme kabiliyetlerini ve teknolojik alt yapısını daha da geliştirmesi konularında ilerleme kaydettiğimiz ölçüde yeni projeleri Türkiye’ye getirme konusunda daha başarılı olacağımızı düşünmekteyim. İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz? Otomotiv sanayimizin gelişimi, ülkesel çapta olduğu kadar bölgemiz içinde de önemli bir konu olarak değerlendirilmelidir. Uzun yıllardır sadece bir ana sanayi firması tarafından temsil edilen bölgemiz, barındırdığı kalifiye işgücü, lojistik avantajları, yatırıma açıklığı, verimli çalışma ve kalite bilincine sa- “We need to be attraction center for the main industry investments” uHow do you see 2010 and afterwards? Turkish automotive main industry took big steps on issues like design and vehicle development, especially after 2000’s as it open the export door with new models. It has created the opportunity to work more closely with the global partners than in the past, being as not just the center of vehicle production, but also as handling important roles in the development process. Therefore, units of production levels which were above 400 thousand, reached over 1 million in 2008. As a result of this development, the automotive supply industry have tried to complete their investments through increasing capacity and product development capabilities. When we come to the end of 2008, with the effects of global crisis in our country as all over the world demand shrunk, production numbers decreased and capacity utilization fell. The continuation of growth and development is proportional to the share of our industry in the pie between 2012 – 2015, when the new models accession to the market are predicted. Both in Europe and the rest of the world wasted capacities makes it more difficult than ever. Though the agreements of main industry for some new models this is not enough for the boom up. How Turkish automotive sector will evolve? Geographical location is our biggest advantage. Additionally continuity of the incentives for investment, pricing for raw materials that can compete with the world and product development capacity of our supply industry will provide Turkey new projects as we move further. hip birçok yan sanayi firması ile geleceğe dönük ana sanayi yatırımlarının cazibe merkezi olmak durumundadır. Bunun gerçekleşmesi için yurt içi ve yurt dışı lobi faaliyetlerine önem verilmesi ve bölgesel teşviklerin özendirici seviyeye getirilmesi başlıca hedeflerimiz olmalıdır. Bu hedefler başta devlet politikaları olmak üzere, sanayi ve ticaret odalarımız, üniversitelerimiz ve TAYSAD gibi etkin derneklerimiz vasıtasıyla mümkün olan her platformda dile getirilerek desteklenmeye devam edilmelidir. Ülkemiz ve bölgemizde faaliyet gösteren birçok otomotiv sanayi üreticisi için koşulların oldukça zorlaştığı bir dönemden geçmekteyiz. 2008 yılı sonlarından itibaren yaşanan daralmanın gerekliliği olan önlemler olarak sıralayabileceğimiz stok seviyelerinin azaltılması, borç-alacak dengesinin sağlanarak finansal yapının güçlendirilmesi, tasarruf tedbirlerinin azami seviyede uygulamaya konması ve iş gücü ihtiyacının gelecek dönem müşteri talepleri de gözden geçirilerek dengelenmesi konularında hepimiz gerekli hamleleri yaptık ve yapmaya devam ediyoruz. me ve gelişim için yan sanayimize de görevler düşüyor. Bunların başında varolan yeni müşteri ve projelerin en kısa sürede hayata geçirilmesi ve bu yönde yapılacak yatırımlara hız kesmeden devam edilmesi, müşteri portföyünün artırılması çalışmalarına aralıksız devam edilmesi, Ar-Ge çalışmalarına ayrılan kaynağın arttırılması ve bu yöndeki yapılanmanın güçlendirilerek yetişmiş işgücünün hazırlanması geliyor. Bu konularda sekteye uğramadan ilerlemeye çalışıyoruz. Kısacası otomotiv sanayimize hizmet eden özel sektör temsilcileri olarak üzerimize düşeni yaptığımıza inanıyoruz. Bunların yanı sıra sürdürülebilir büyüHow do you assess the sector in İzmir? Development of our automotive industry must be considered as an important issue in regional scale, as well as national scale. Our region has been represented byonly one major industrial company for many years, now it has to be a center of attraction for future major industrial investments with its qualified laborforce, logistical advantages, openness to investment, supply industry that has efficient operation and quality conscious.Focusing on local and international lobbying activities; and bringing regional incentives to an encouraging level should be main objectives. These objectives should be expressed and supported in every possible platform by chambers of industry and commerce, universities and NGOs like TAYSAD. We are experiencing times that are very difficult for many automotive industrial manufacturer operating in our country and our region. We have made and continue to make all the necessary moves for the measures which we can sort as depleting stocks, strengthening financial struc- Hükümet ne gibi önlemler almalı? Geldiğimiz noktada, ihracatta ve istihdamda lider olan otomotiv sektörümüz için iç pazarı canlandırmaya yönelik tedbirler hayata geçirilmiş olmakla beraber, küresel olmanın da getirdiği nedenlerden dolayı zor günler geçirmeye devam ediyoruz. Bu zor günleri kolaylaştırıcı önlemlerin başında gelen ÖTV indirimi ve eksik çalışma ödeneği uygulamalarının olumlu sonuçlarını hepimiz gördük. ÖTV indirimi, ÖTV oranının yüksek olduğu orta sınıf araçlarda ve nispeten hafif ticari araçlarda oldukça pozitif şekilde hissedildi. Bu sayede artan üretim rakamlarından dolayı sektörün bu segmentlerinde kısa süreli bir canlanma yaşandı. Ancak ÖTV’nin zaten düşük olduğu otobüs (yüzde sıfır), midibüs/minibüs (yüzde 2), kamyonet (yüzde 2) ve kamyonda (yüzde 1) aynı etki hissedilmedi. Özellikle kamyon üretim adetleri bu daralmadan yüzde 90’lara varan ölçüde etkilendi ve etkilenmeye de devam ediyor. Global ticaretin, küresel kriz nedeni ile yüzde 30-40 civarında düştüğünü görüyoruz. Ancak ticari araç satışlarının yüzde 80-90 oranlarındaki düşüşü, ticaretle aynı paralelliği göstermemekte ve sektörün bu segmenti çok daha negatif bir etki yaşamaktadır. TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir? ture through the debt-receivables balance, implementing saving measures at maximum level and balancing workforce needs through reviewing customer demands. Our supply industry should also take responsibility for sustainable growth and development. First should be, in that sense, implementing new projects and finding new customers and continue to investments related to those tasks. Increasing customer portfolio,raising R&D budgets and strengthening related structure to prepare trained workforce also should be continue. t Bu durumu normalleştirmek ve krizi en derinlemesine hisseden ticari araç sektörünü canlandırmak için derneğimiz TAYSAD’ın da birçok platformda dile getirdiği önlemlerin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Kısaca beklentimiz; binek araçlarda ÖTV indiriminin kademeli olarak devam ettirilmesi, ticari araçlarda ise direkt olarak daha düşük bir KDV oranı uygulanması ve hurda indirimi sağlanmasıdır. Aksi halde görülen o ki, sektörümüz, Avrupa’da uygulanan vergi ve hurda teşvikleri ile desteklenmediği takdirde daha da zor günler yaşayacaktır. Üretimde, ihracatta ve istihdam da ülkesel boyutta önemli yer tutan otomotiv sanayimizin yakın gelecekte uzun vadeli devlet politikaları ile destekleneceğini ve geçirdiğimiz sıkıntılı dönemin doğru stratejilerle daha fazla kayba uğramadan atlatılacağını ümit ediyoruz.t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 49 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR “Karsızlık, en büyük problem olacak” Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek? Çevremizde, komşu ülkelerde ya da Ortadoğu’da 17 tane markanın üretim için konumlandığı başka bir ülke daha yok. Bu markalar, nüfusun çokluğu ve öncelikle iç pazarın cazibesi nedeniyle ülkemize gelmekle birlikte, son yıllarda otomotiv yan sanayinin gelişmesi sebebiyle de Türkiye’yi tercih etmektedirler. Yan sanayinin gelişmesi, ana sanayinin Türkiye’yi tercih etmesini getiriyor. Ana sanayinin Türkiye’yi tercih etmesi ise yan sanayiyi geliştiriyor, yani ikisi birbirini tetikliyor. M. Fatih Uysal Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş. Deputy Chairman u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz? 2009’da yaşadığımız ilk yarı çok zor bir dönemdi. 2010 yılının, 2009’a göre daha olumlu olacağını ve rakamlarda 2009’a göre kesinlikle bir artış olacağını düşünüyorum. Ayrıca 2010’da 2008’in rakamlarını yakalarsak iyi bir yıl yaşamış olacağımızı düşünüyorum. 2009’da tanınmış olan ÖTV indirimleri 2010’da tanınmayacağı için, 2010 satışları pazarın gerçek talebini yansıtacaktır. 2009 yılında ekonomik kriz sebebiyle oluşan olumsuz havanın biraz azalması ve otomotivde de yeni projelere yeniden yeşil ışık yakılması sebebiyle hareket olumlu yönde olacaktır. Aftermarket olarak adlandırdığımız pazarın ise oldukça hareketli olacağına inanıyorum. 50 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Tüm dünyadaki gelişmeleri paralel olarak uygulayan ve takip eden bir sektör olarak, daima emniyet faktörünü önde tutarak, tüm ana sanayilerin yan sanayileri sıklıkla denetlemesi ve yeni isteklerde bulunması, yan sanayileri geliştirmekte ve hızla daha da ileriye gidecek şekilde olumlu yönde geliştirmektedir. Ancak ana otomotiv sanayilerin fiyat indirim baskısı, yıllardır Demokles’in kılıcı gibi yan sanayinin tepesinde durmaktadır. 2009 kriz yılında görüldüğü gibi öz sermayesi yetersiz firmalar, bankaların kredileri kısması ya da kapatması nedeniyle çok zor günler yaşadılar. Acıdır ki, kapananlar ya da el değiştirenler oldu. Önümüzdeki yıllarda, maliyet yönetimi ve buna bağlı olarak karsızlık bu sektörün en büyük problemlerinden biri olacaktır. Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl ayak uydurabiliriz? Yeni teknolojilerin kullanımı için dünyadaki gelişmeleri, uluslararası rakiplerimizi takip etmemiz gerekmektedir. Sektörde oluşan yeniliklerin ve yeni eğilimlerin talebi ne kadar etkileyeceğini, izleyerek değil öngörüde bulunarak hızlı hareket etmeli, diğer ülke ve rakiplerimizden geri kalmamalıyız. Ar-Ge çalışmalarını önemsemeli, daha fazla bütçe ayırmalıyız. Ar-Ge çalışmalarını, işlet- “Lack of profit will be the biggest problem” good year. SCT deduction will not be in 2010 so the sales will be the actual demand of the market. Since new projects have been initiated and negative environment of the crisis is getting lose, things will be better. For aftermarket I believe it will be quite busy. uHow do you see 2010 and afterwards? 2009’s first half was quite difficult. I believe 2010 will be better and it is for sure I believe, number will increase when compared to 2009. Besides if we can catch the numbers of 2008 in 2010 it will be a What do you think about the future of global automotive sector and local players? In global automotive sector environmental friendly light vehicles and hybrid motors are shining through. Vehicles are getting lighter with new generation high tech materials and becoming more economical. Local players should smooth away melerde üst düzey karar mekanizmasına bağlı olarak hızlı karar alabilir bir şekilde yönetmeliyiz. Yeni teknoloji yatırımlarında ise mevcut eski teknolojileri güncelleyerek ekonomik seçimlerle çözüm üretmeye çalışmalı ve eski teknolojileri diğer gelişmekte olan ülkelere pazarlayarak değer kazanmaya çalışmalıyız. Küresel otomotiv sektörü ve yerel oyuncuların geleceğini nasıl görüyorsunuz? Küresel otomotiv sektöründe daha az yakıt tüketen, yeşil motorlu, küçük araçlar ve hibrid motorlar ön plana çıkıyor. Araçlar, yeni nesil teknolojik malzemeler kullanılarak hafifliyor ve daha ekonomik hale geliyor. Yerel oyuncular, hala lisanslı olarak ve gelişmiş ülkelerdeki eski model ve kalıpları getirerek üretim yapan fabrikalar konumundan çıkmalılar. Mühendislik ve Ar-Ge çalışmalarına önem verip yeni modelin ilk Türkiye’de üretildiği projeler, kuşkusuz firmalar ve ülkemiz için katma değeri daha yüksek projeler olacaktır. Ana sanayilerin de biz yan sanayilerden istedikleri gelişmeleri, üzerlerindeki hantallığı atıp kendilerinin de uygulaması gerekmektedir. Halen, dışarıya, lisansöre bağımlılık ve hantallık oldukça yüksektir. İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz? Bir ana sanayinin olmaması İzmir’de yan sanayinin gelişimini kısıtlamıştır. Az sayıda yan sanayi ise kendi çabaları ile geldikleri bu yeri ve durumu şu günlerde daha da geliştirmeye çalışmaktadır. Sektör kültürü ile gelişmiş ve yetişmiş elemanın az olması da İzmir’deki yan sanayiyi negatif etkilemektedir. Bursa - İzmir arası yapılan yol çalışmaları, ulaşımın 2,5 saate kadar inecek olması, olumlu bir gelişme olarak İzmir yan sanayini etkileyecektir. Hükümet ne gibi önlemler almalı? İhracatta lider konuma gelen otomotiv ana ve yan sanayi sektörünün son yıl- larda yaptığı atılımın devlet desteği ile kuvvetlendirilmesinin sektörü daha da ileriye götüreceği yadsınamaz. 2009 dünya ekonomik krizinden en çok etkilenen sektörlerden biri olarak tüm otomotiv sektörü, her ülkenin yönetimi tarafından değişik önlemler ve teşvikler ile desteklenmektedir. Amerika’daki otomotiv sanayisini kurtarma operasyonları, Avrupa’nın yeşil motor vergi ödemesini uzatması ve hurda indirimi bunların en iyi örnekleri. Gelişmiş ülkelerin, adına teşvik demeden sektörleri gizli olarak değişik şekillerde desteklediklerini hepimiz biliyoruz. Örneğin İtalyan hükümeti, metal eşya ve makina sektörüne, 2010 Temmuz ayına kadar yapılacak ve alınacak tüm makinalarda yüzde 50 yatırım indirimi getirdi. Ülkemizde ise maalesef bu teşvikler geç kararlar ile devreye girdi ve sektöre nefes aldırdı. Ancak mutlaka devamı gerekmektedir. TAYSAD’ın vermiş olduğu öneri teşvik paketlerinin Bakanlık tarafından incelenerek hızlı bir şekilde önlemlerin alınması gerekmektedir. Özellikle yerli makine alımında verilecek olan bir yatırım indirimi veya teşvik sistemi sektörün can suyu almasına ve istihdam yaratmaya katkı olacaktır. İstihdam yaratmada da lider konumda olan otomotiv sektörünün özellikle şu günlerde buna ihtiyacı vardır. TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir? Eğitime verilen önemin ve desteğin devam ettirilmesini, bölgelerde açılan eğitimlerin aksatılmadan etkin olarak sürmesini, İzmir’de bir ana sanayinin kurulması için öncülük ve gerekli iletişimin sağlanmasını bekliyoruz. from a position that makes them look like factories that brings old models and moulds from developed countries and then manufacture. It is for sure that the project initiated in Turkey with the first model will have more added value.The main industry also do what they ask us to do and avoid clumsiness. There is still quite dependency and clumsiness exist. How do you assess the sector in İzmir? Lack of main industry in izmir is an obstacle before the development of supply industry. A few numbers of supplier exist in İzmir still try to move further by their own. Lack of sectoral culture and trained laborforce have also negative effects over İzmir. As a positive development, Bursa- İzmir highway construction will have a better impact on İzmir supply industry.t Ayrıca bölge toplantılarının daha sık yapılmasını, bölgesel üyelerin kendi aralarında toplanmasına öncülük ederek bölgesel gelişmeye katkıda bulunulmasını ve bu toplantılarda ortak sorunların ele alınmasını istiyoruz. TAYSAD, hükümet ve bürokratlar platformunda daha etkin lobi çalışmalarında bulunmalı, ortak satın alma (kümeleşme) projelerine ve araştırmalara öncülük etmeli, ana otomotiv sanayinin dışa bağımlılıktan kurtulup “co-designer” işlerinin Türkiye’ye gelmesi için lobi çalışmaları yapmalı ve bu konuda etkinliklerde bulunmalı. Ayrıca şirketlerde Ar-Ge’nin gelişimi için bilgi paylaşım platformu oluşturmalı..t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 51 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR “Opel’in İzmir’den gidişi hiç unutulmamalı” recek bir durum yok. Herkes daha fazla çalışmalı, daha yaratıcı olmalı, bilgiye ve insana daha fazla odaklanmalı ve kontrol mekanizmaları hiç rehavete kapılmayacak şekilde canlı tutulmalı. Bu, en küçük firmadan en büyük devlet mekanizmasına kadar böyle olmalı. 2008 öncesi rakamlar artık uzun vadeli bir hedef olabilir, ama tüm dünyada arz fazlası olduğu düşünülerek yatırımlar bu bilinçle yapılmalı. Dikkatli hareket edildiği takdirde 2010 ve sonrası düzelme yılları olacaktır. Ama bu uzun sürecek bir süreç olacaktır. Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek? Alican İnelli İnelli Plastik Tekstil Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Genel Müdür General Manager, İnelli Plastik u 2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz? 2008 ve 2009 yıllarında yaşamak zorunda kaldığımız dünya çapındaki finansal kriz öyle büyük zararlar verdi ki, hiçbir şey uzun bir süre eskisi gibi olamayacak. Bu zararı, gelişmiş ülkelerden çok, bizim gibi gelişmekte olan ülkeler gördü ve görmeye de devam edecek. Gelişmiş ülkelere mal satmaya çalışan her ülke, bu krizi en derinden hisseden ülke oldu. İhracat imkanları daraldı. 2000 yılında bankacılık sisteminin rehabilite edilmesi ve Merkez Bankası’nın özerkleştirilmesi sayesinde bankalarımız bu krizi daha hafif atlattı. Bu büyük bir avantajdı. Fakat reel sektör bu avantajdan yeterince faydalandırılmadı. Uluslararası düzeyde gelişmiş ülkeler 52 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr çok büyük maddi desteklerle firmalarını ve bankalarını ayakta tutmaya çalıştı. Kurtarma çabaları hala sürüyor. Kendileri de bankacılık sistemlerini, bir zamanlar Türkiye’ye önerdikleri gibi rehabilite etmezlerse, bu kadar büyük olmasa da yeni krizlerin yaşanması kaçınılmaz olacaktır. Özellikle de Amerika’da ve Almanya’da. Kriz patladıktan sonra bile Almanya’nın çok büyük bir finans ve sigorta kuruluşu, krizin başında Amerika’da batmış bir bankaya 300 milyon dolar gönderebiliyor. Fransa’da yeni bir bankacı, bankasını milyar dolarlarla dolandırabiliyor. Bu da gelişmiş ülkelerin finans sistemlerinin ne kadar büyük bir rehavet içinde olabileceğini gösteriyor. 2010 ve sonrası için bu hataların önüne geçilmesine yönelik ne tür önlem alınacak ona bakmak lazım. Yani, yapısal reformlar Avrupa ve Amerika’da ne kadar hızlı ve kararlı uygulanabilirse, bizler de daha kısa sürede olmasa da daha istikrarlı bir büyüme yapısına kavuşacağız diye düşünüyorum. 2010 ve sonrasında, 2008’den önceki durum çok uzun süreler yakalanamayacaktır. Fakat karamsar olmayı gerekti- Ülkemizdeki otomotiv sektörü maalesef krizden en çok etkilenen sektör oldu. Fakat güçlü alt yapısı ile bu krizin üstesinden gelecektir. Bu zor olacak, ama aynı zamanda ülkemiz için de bir fırsat olacak. Mutlaka yeni çözümler geliştirilecek ve sektörün yükselmesinin devamı sağlanacaktır. Ama çözüm arayışlarına ve bunları dile getirmeye hiç ara vermemeliyiz. Almanya’da, Amerika’da ve Fransa’da lokomotif sektör her zaman otomotiv sektörü olmuştur. Ülkemizde de bunun böyle olması için çalışılmalıdır. Otomotiv sektörünün insan kalitesini ne kadar artırdığını devlet kademelerine daha sıklıkla anlatmak ve bu sektörün çalışma tarzının ülkemiz insanına nasıl yüksek bir hayat düzeyi vaat ettiğini anlamalarını sağlamak gerekir. “Otomotiv sektörü ve yan sanayi istihdam sağlıyor” temasının yanı sıra özellikle ülkemiz insanının bu sektör sayesinde hayat görüşünün ve hayat standardının nasıl arttığını daha çok vurgulamak gerekiyor. Türk otomotiv sektörü, bu kriz sayesinde tarihi iki fırsat yakalamış bulunuyor. Birincisi, yurt dışında faaliyetlerini kriz dolayısıyla aniden durdurmak zorunda kalan binlerce yan sanayi firmalarındaki işlerin ülkemize geliyor olması; ikincisi ise elektrikli otomobillerin artık hızla haya- tımıza girecek olması. Bu araçlarda, klasik birçok parçanın tarihe karıştığını ve daha az parça ile otomobil üretileceğini görüyoruz. Bu da, artık benzinli ya da dizel motor üretmek yerine, üretimini ülkemiz sanayisiyle rahatlıkla yapabileceğimiz elektrikli motorların ve bitmiş ürüne kadar yüzde 100 yerli otomobillerin yolunu açıyor. elektroniğe birçok sanayi kolu, otomotiv sektörü sayesinde düzenli iş imkanına kavuşmakta, kalitesini ve teknolojisini devamlı artırmaktadır. Rekabet son derece fazladır. Bu da sürekli iyileşmeyi kendiliğinden tetiklemektedir. Bu araçlarda motor, şanzıman, vites gibi daha birçok parça yok. Ülkemizde bu tür üretimler yapan yan sanayi firmaları, bu değişime mutlaka hızla ayak uyduracaklardır. Fakat Türkiye’nin de hızla elektrikli otomobillere yatırım yapması gerekiyor. En önemli dayanak ise ülkemizde var olan çok güçlü yan sanayi alt yapısı, sektörde çalışan insan kaynağı ve sektörün ulaşmış olduğu kalite düzeyidir. Yeni teknolojilere uyum sağlayabilmek için bu teknolojilerin kullanılması gereken sanayi türlerini ülkemize getirmek gerekiyor. Üretim adetleri arttıkça yeni teknoloji kullanımı da otomatik olarak artacaktır. Yeni teknoloji ürünleri kullanımında önemli olan, hem maliyetini karşılama, hem de kullanım bilgisi açısından gelişmiş bir tüketici bilinci oluşturmaktır. Bunun yolu da insana yatırım yapmaktan geçer. İnsana verilen eğitim çok uzun sürelidir. Bu konuda her ne kadar geç kalmış olsak da, zararın neresinden dönsek kardır. Hedef, teknolojiyi sadece kullanan değil, teknolojiyi bilen ve uygulayabilen tüketiciler yaratmaktır. Otomotiv sektörü tam da bu noktada çok önemlidir. Artık Türkiye, yeni gelenlere kaliteli iş sahaları açmak zorundadır. En çok ve en kaliteli istihdam yaratan sektör de otomotiv sektörüdür. Bir araçta yüzlerce hassas parça vardır ve bunlar en verimli şekilde bir sisteme dayalı üretilmek zorundadır. Metalden tekstile, plastikten Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl ayak uydurabiliriz? Burada meslek yüksek okullarının da işlevini ve önemini unutmamak gerekir. Bu okullar daha seviyeli öğrencilere açık hale getirilmeli; hem öğrencinin, hem de sanayicinin şevki kırılmamalıdır. Ne yazık ki, Plastik Meslek Okulu neredeyse öğrenci azlığından kapanacak. Biz okulu tüm gücümüzle yaşatacağız, ama sanayimiz ve devletimiz bu konuya daha fazla zaman ayırmalıdır. Üniversitelerle çok yakın işbirliği yapılmalıdır. Küresel otomotiv sektörü ve yerel oyuncuların geleceğini nasıl görüyorsunuz? Küresel anlamda OEM’ler, karlılığın devam ettiği ülkelerde yatırımlarına devam edecek, sürekli maliyetlerini kontrol altına almaya ve daha fazla fiyat baskısı yaratmaya dikkat edeceklerdir. Muhafazakar tutumlarından vazgeçebilen ve tüketici beklentilerine cevap verebilen OEM’ler ayakta kalacak diye düşünüyorum. Sürekli canlı bir piyasa yaratılmak zorunda. Daha sık yeni modeller çıkacak, fakat bunlarda ortak parçalar kullanılacağı “Opel’s leave should not be forgotten” uHow do you see 2010 and afterwards? The worldwide financial crisis in 2008 and 2009, led to so much damage that anything can not be like they were for a long time. Rather than developed countries, developing countries like us has experienced and will continue to experience this damage,. Each country that are trying to sell goods to developed countries was the country most deeply felt this crisis. Export opportunities shrinked. The banks survived the crisis less severe as because of the rehabilitation of the banking system, upgrading of the Central Bank autonomy in 2000. This was a great advantage. But the real sector could not benefit from this advantage well enough. Internationally developed countries tried to keep their banks and companies alive with financial supports. Rescue efforts are still in progress. If they do not rehabilitate their banking system like once they suggested to Turkey, a new crisis will be inevitable. Especially in America and Germany. Even after the crisis emerged a huge financial and insurance organization in Germany, can send 300 million dollars to a bank in the United States, which was bankrupted at the beginning of the crisis. In France, a banker can defrag the bank with the billion dollars. This shows how financial systems of the develop countries can be in lethargy. For 2010 and afterwards, to prevent these mistakes should be considered. If structural reforms can be implemented quickly and decisively in Europe and US, I believe we will then embrace a more stable growth structure in the mid term. We dont need to be pessimistic but the situation before 2008 will not be caught easily in 2010. Everybody should work harder, be more creative, focus on know how and human resources and keep their control structures alive without being clumsiness. This should be applicab- le to every unit of the society from a little company to a great government mechanism. Numbers before 2008 can be a long term objective but all investments should be made by taking into consideration that there is a demand surplus. 2010 and afterwards will be recovery years with the careful steps. But this will be a long period. How will Turkish automotive sector evolve? Automotive sector, unfortunately, was the most effected sector from the crisis in our country. But its strong infrastructure will help to get over. This will be difficult but at the same time it will be an opportunity. Sure new solutions will be deve- Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 53 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR için maliyet yaratmaktan çok, daha düşük maliyetle daha canlı bir piyasa oluşacak. ma sağlanması ve liman alanının büyütülmesi gerekecektir. İzmir ve Ege bütün bunları yapabilecek kapasitededir. Önemli olan bu alanda hedef koyarak aynı hedefe yürünmesini sağlamaktır. İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz? İzmir’de otomotiv sektörüne yıllarını vermiş çok değerli firmalar var. Bunların başında BMC’yi saymak gerekir. BMC firmasının kuruluşunda ve bugüne gelişinde emek vermiş herkese, özellikle büyüklerimize tekrar tekrar teşekkür etmemiz gerekiyor. Yüzde 100 Türk sermayesi ile üretilen Türk kamyonu ve otobüsü gerçekten Ege Bölgesi için gurur verici. BMC’nin yanı sıra Tirsan, Sarıgözoğlu gibi daha birçok nadide kuruluş bulunuyor. Fakat yine de daha çok olmalı. Bölgemize ve şehrimize OEM’lerin gelmesi için daha çok çaba sarf etmeliyiz. Bunun için de otomotive hizmet verebilecek yan sanayi oluşumunun desteklenmesi, Avrupa’nın her kentine direkt uçak seferlerinin artırılması, gümrük ve liman konularında da rahatla- Hükümet ne gibi önlemler almalı? Hükümet hep mağdurun yanında olmaya çalışmanın yanı sıra ülkemizin gelişmiş bölgelerine yeni teknolojileri getirebilecek yabancı büyük yatırımcılara da gereken kolaylıkları sağlamalıdır. Sadece gelişmemiş yörelere yardım etmeye çalışmak, gelişmiş yöreleri ihmal etmek demektir. Gelişmiş yörelere gelmesini sağlamamız gereken çok önemli OEM’ler var. Bunları tespit etmemiz ve davetkar olmamız gerekmektedir. Bu firmaları aşırı yüksek maliyetlerden korumak gerekir. Opel’in İzmir’den gidişi hiç unutulmamalıdır. OEM’ler, maliyetlerine herkesten çok dikkat etmesi gereken kuruluşlardır. Büyük olmaları her türlü aşırı maliyetin altından kalkabilecekleri anlamı- na gelmemektedir. Ar-Ge’ye gelince… Ar-Ge, çıkartılan yasa ile sadece büyük firmaların yapabileceği bir çalışmaymış gibi algılansa da, bu tür büyük kuruluşlara verilen destekler çok yerindedir diye düşünüyorum. TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir? Otomotiv sektörüne üretime başladığımız tarihten bu yana, bu kadar geniş bilgi sahibi olmamızı büyük ölçüde TAYSAD’a borçluyuz. TAYSAD bizleri bir araya getiren bir dernekten çok daha öteye giderek, sektöre vizyon da yaratıyor. Bu da, başta Yönetim Kurulu olmak üzere tüm çalışanların gerek fahri görevlerini, gerekse de işlerini ne kadar özverili sahiplendiklerini gösteriyor. TAYSAD’ın yol gösterici olmaya ve hükümetler nezdinde otomotiv sanayinin önemini hiç durup dinlenmeden anlatmaya devam etmesini bekliyorum. Otomotiv sanayinin ülkemize sadece iş alanı yaratmaktan öte yüksek hayat standardı da yaratacağını anlatmalılar. TAYSAD’ın Ege Bölgesi’nde, özellikle İzmir ve çevresinde de eğitim faaliyetleri yapmasını, senede bir kez düzenlenen İzmir toplantılarına devam etmesini ve Ege Bölgesi’nin de OEM’ler için cazip olduğunu uluslararası platformlarda desteklemesini bekliyorum. Bugüne kadar yaptıkları için de kendilerine bir kez daha kalpten teşekkür ediyorum ve başarılarının devamını diliyorum.t loped and sector’s continous rise will be ensured. But we have to keep on searching for new solutions and discuss them. Automotive has been the locomotive of the economy all the time in Germany, France and US. We should also work for this. The importance of the automotive, its impact on human quality and what the sector promises for the future life quality of the people should be told to government levels. Automotive and supply industries’ impact on employment should be emphasized. Turkish automotive sec54 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr tor now have two historical opportunities before itself. First of all, many foreign companies shut down and their works are coming to us now. Second electric cars are going to be a part of our lives shortly. These cars will not need many classical parts and there will be more cars with less part manufacturing. This will led 100 percent local automobiles as we can easily manufacture electric motors and finalized products. These vehicles do not have many parts like engine, gearbox, gears and etc... Our suppliers who are focusing on such manufacturing will certainly keep up with the change quickly. But Turkey also needs to invest on electric cars. The most important bases are going to be our strong supply industry infrastructure, human resource and quality level of the sector. Turkey, now, should open high quality work areas for the newcomers. Automotive is the sector which creates the most and qualified employment. There are hundreds of sensitive parts in a vehicle and they have to be manufactured with a system which is most efficient. The sector provides work to many industrial areas from metal to plastic or textile to electronics. Since there is much competition, continous improvement has been self-triggered t EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR "Ege Serbest Bölgesi, Avrupa'nın en iyi endüstri parklarından" Kerem Erman Delphi Otomotiv Sistemleri San. ve Tic. A.Ş., Genel Müdür General Manager, Delphi Otomotiv u Delphi Dizel olarak 2009 yılı boyunca ev ödevlerimizi bitirmeye ve kriz çıkışına hazırlanmaya çalıştık. Ocak ayından itibaren eski teknoloji üretimlerimizi planlı olarak tedarikçilere ve yurtdışındaki diğer Delphi şirketlerine kaydırdık. Makine parkını yeni üreteceğimiz ürün ve teknolojilere uygun şekilde yeniledik. Bu iş için 2009 yılı içinde yaklaşık 6 milyon dolar yatırım yapmış olacağız. Bu değişim 2010 yılının ilk çeyreğinde benzer bir yatırım rakamıyla devam edecek. Euro 5 emisyon sistemlerinin tüm müşterilerimiz tarafından kullanılacağı 2010 yılında adetlerimiz 2009 yılına göre ciddi olarak artacağını planlamaktayız. 2010 yılı ve sonrası Delphi Dizel için parlak gözükse de ağır vasıtaları da içine alıp tüm sektöre bakarsak 2008 kriz öncesi adetlerine pek kolay ulaşılamayacak gibi gözüküyor. Sektörün içine girdiği bu zor durum yerli tedarikçiler için aslında bir avantaj. 56 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Biz kriz sırasında tekrar bir durum değerlendirmesi yaptığımızda aldığımız ilk kararlardan biri mümkün olduğunca hızlı bir şekilde yerli tedarikçilere geçmekti. Bunun iki sebebi var işler yavaşladığında yeni tedarikçilere geçmek için müşteri onayı almak daha kolaylaşıyor ikincisi ise birçok Avrupalı tedarikçinin kriz sırasında zaten iflas etmesi. Tahmin ediyorum ki Türkiye’deki orta ve büyük ölçekli tedarikçiler Avrupa’daki bu iflasların pozitif etkilerini görmeye başlamışlardır. tivde var olmak için Ar-Ge ve teknoloji yatırımları şart gözüküyor… Yeni teknolojileri zamanında öğrenmek ve kullanmak için güçlü bir ürün geliştirme ve proses ekibine sahip olmak lazım. Türkiye de Ar-Ge’ye ciddi destek verilmeye başlandı bizimde bazı projelerimiz Tübitak destekli. Bu teşvikler doğru yapılan mühendislik yatırımlarının geri dönüşünü ciddi şekilde hızlandırıyor. Bizim üreteceğimiz ürünleri emisyon standartları dikte ediyor. Şu anda Euro 5’in seri üretimini yapıyoruz ve Euro 6 için çalışıyoruz. Ürünün geliştirilmesi ve prosesin hazırlanması aşamalarında makine tedarikçileriyle birlikte çalışıyoruz genellikle yeni teknolojileri onlarla birlikte deneyip seri üretim aşamasına getiriyoruz. Bugün iyi donanımlı bir otomobilin elektroniği neredeyse bir uçak elektroniği seviyesinde, özellikle yakıt enjeksiyon sistemi pahalı bir İsviçre saati gibi mikron hassaslığı ile üretiliyor ama hiçbir İsviçre saati veya uçak günde onbinlerce üretilmiyor. Otomo- Biz şu anda Avrupa ve Uzak doğu pazarı için ürettiğimiz ileri teknoloji ürünlerde kaliteyi ve rekabetçi fiyatları yakalıyoruz, buna rağmen yolumuz daha çok uzun. Hem Delphi Dizel içerisinde hem de tedarikçilerimizde geliştirmemiz gereken çok konu var. Bunları bitirmeden hükümetten bir destek ve önlem beklentisi içine girmeyi ben yönetici olarak doğru bulmuyorum. Daha önce de bahsettiğim gibi Ar-Ge teşvikleri benzeri bazı uygulamaları çok yararlı buluyorum. Öte yandan gelişmiş ülkelerin Otomotivde aldığı bazı kararlara ters kararlar da alınabiliyor: Avrupa da 8-10 yaş üstü araçlarda hurda teşvikleri çıkarıldığı sırada Türkiye’de servis araçlarının kullanım ömrünün uzatılması gibi. Benim beklentim TAYSAD’ın benzer konularda devreye girip karar mercilerine sektör beklentilerini sektör adına anlatabilmesi.t Yaklaşık iki yıldır Türkiye de ve İzmir’deyim. Fabrikamızın bulunduğu Ege Serbest bölgesi Avrupa’nın en iyi endüstri parklarından biri belki de en iyisi. Hem otomotive hem de ihracat yapan diğer üretimciler için bence oldukça cazip bir yer… Kalifiye işgücü olarak Türkiye’nin komşu ve maliyet açısından rakip ülkeleriyle karşılaştırıldığında oldukça ileride… "Bölgemiz otomotiv sektöründe giderek gelişiyor" Doruk Aydın Ege Soğutmacılık Kli. Soğ. Hava Tes. İhr. İth. San. ve Tic. A.Ş., Genel Müdür General Manager, Ege Soğutmacılık u2010 ve sonrasını nasıl görüyorsunuz? Şirketimiz adına 2010 yılı 2008 sonu itibariyle daralan ve toparlanma süreci uzun vadeye yayılan pazar koşullarında yeni ürün şecenekleriyle portfoyümüzü genişletme, yeni pazarlarda kendimize yer edinebilme ve rekabetten fark yaratan özelliklerimizi öne çıkararak pastadan aldığımız payı genişletme çalışmalarıyla geçecektir. Daha rekabetçi olmanın ve daha verimli sonuçlar üretebilmenin öneminin daha da arttığı, yeni tedarikçilerin ve uygulamaların daha cesurca kullanıma alınacağı bir dönemin bizleri beklemekte olduğunu düşünüyorum. Türk otomotiv sektörü nasıl gelişecek? Türk otomotiv sektörü üretimimizin önemli bölümünün aktarıldı- ğı Avrupa’daki trendlere bağlı haraket etme durumunda olduğunu düşünebiliriz. Avrupa’daki ekonomik toparlanmanın süresi, özellikle birliğe entegre olma çabasındaki ülkelerin göstereceği gelişme otomotiv ana ve yan sanayilerin ivmesinde belirleyici olacaktır. Daha önceki dönemlerde kendi iç dinamiklerinin etkisiyle iniş çıkışlar yaşayan sektörümüz bu aşamada global resesyon dolayısıyla bir düşüş yaşamakta. Avrupa’da bu gibi daralmaların tarihte 3 kez yaşanmış olduğunu, gelir düzeyindeki ve yaşam kalitesindeki artışa paralel olarak büyümenin sürekli devam ettiğini görüyoruz. Uzun vadeli trend’i öngörecek olduğumuz sektör toparlanıp büyüme rallisine devam edeceğini öngörebiliriz. TAYSAD’dan beklentileriniz nelerdir? TAYSAD’dan beklentilerimiz arasında iyi uygulamaları içeriğinde barındıran eğitimlerin yaygınlaştırılması ve bunu Ege bölgesininde içinde olduğu diğer bölgelerde sık frekanslarda yapılması. Eğitim çalışmalarının giderek genişlemesinden ve değişik bölgelerde de başlatılmasından dolayı mutluluk duyuyoruz. Yeni teknolojilerin kullanımına nasıl ayak uydurabiliriz? “Our Region is Continously Improving in Automotive” Yan sanayi açısından yeni teknolojilerin kullanımı Ar-Ge’ye ve müşteri isteklerine sürekli yatırım yapılmasıyla gelişebilir, orta vadede katma değer yaratan, kendini çözüm ortağı olarak konulamlayan şirketler ancak bu şekilde ayakta kalabilir. İzmir’de sektörü nasıl değerlendiriyorsunuz? İzmir bölgesi otomotiv sanayi alanında giderek gelişmekte, yeni yatırımları bölgesine çekmek adına bünyesinde önemli değer kümesi bulundurmaktadır. Rekabetçi işgücü, ana sanayi kuruluşları, Avrupa pazarı için ideal lojistik ve liman olanakları, üniversiteler ve eğitimli çalışan potansiyeli, yatırımı destekleyen organizasyonlar ve yerel yönetimler bunlar arasında sıralanabilir. Hükümet ne gibi önlemler almalı? Hükümetten beklentilerimiz serbest piyasa koşullarının aksaksız işletilmesi, gerekli denetimlerin yapılarak her ölçekteki üreticinin adil olarak rekabet etme şansının yaratılması. Avrupa, Rusya, İran gibi bölgelerde TAYSAD olarak aynı müşteri segmentine üretim yapan yan sanacilerin ortak kullanacakları lojistik, depo merkezlerinin kurularak üyelere kiralanması değerlendirilebilir. t We may think that turkish automotive sector have to move in line with trends in Europe, where most of our manufacturing transferred. Economic recovery period in Europe will be significant for the EU candidate countries and developments in their automotive main and supply industry. Previously our sector was experiencing fall downs or risings due to its own dynamics but now recession is global. Europe experienced this three times before in its history and we see that increase in income and life quality keep rising parallely to growth. The sector will recover and continue its rally. İzmir region automotive industry is developing, it has an important value cluster to attract investments. Competitive workforce, main industry companies, logistics and harbor opportunities – specifically attractive for Europe - , universities, educated employee potential, supportive organisations and local administrations can be sorted among those values. t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 57 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR "Türkiye’nin otomobilini tasarlamak ve üretmek için uğraşmalıyız" Ford, Volkswagen, BMW, Fiat, Mercedes-Daimler, Audi, Peugeot ve Renault gibi ana müşterilerine kalıp ve parça üretimine devam eden gurubumuzla 2010 başında yeni yatırımımız ile Bursa’da da üretime başlıyoruz. İmal ettiğimiz kalıpları Jaguar ve Porsche dahil 10 markanın kullanıyor olması bizlere güç katıyor. Bu güçle birlikte Bursa üretimimizde, G-1 Pres hattı gerek boyutları, gerek teknolojik özellikleri bakımından otomotiv yan sanayi tarafından sahip olunan ilk ve tek pres hattı olacaktır. Aksaray fabrikamızda da devreye almış olduğumuz Türkiye’nin en büyük 5000 tonluk tandem şasi presiyle Mercedes kamyon şasileri dışında, M.A.N otobüs şasilerinin üretimini, şasi ile kabin parça imalatını da gerçekleştiriyoruz. u Otomotiv Sanayi’nde umut verici yaşanan gelişmeler ışığında, Sarıgözoğlu A.Ş. olarak Bursa yatırımımızın tamamlanmasıyla birlikte yurtiçi ve yurtdışındaki müşterilerimize üst düzeyde hizmet verecek, lojistik avantaja ve gelişmiş teknolojik düzeye ulaşmış olacağız. Temennimiz 2010’da da üretimin artması ve hurda indirimi ile de bu hareketlenmenin desteklenmesi. Türkiye’nin otomobilini tasarlamak ve üretmek için uğraşmalıyız. yabancı ortakla ya da yüzde yüz yerli sermaye ile sektörde yeni bir çığır açabiliriz. Çünkü bu sinerjiyi oluşturma noktasına artık geldik. Örneğin bizler 1957 yılında İzmir’de üretime başlamış bir aile olarak kalıp konusunda önemli bir deneyime sahibiz. Türk otomotiv ve beyaz eşya sanayisinin gelişimine paralel, kendimizi geliştirdik. Grup olarak 10 yıl öncesine kadar, kalıp üretimini, sac parça üretimini desteklemek üzere kullandık, ancak bu alanda özellikle otomotiv sanayiindeki talebi iyi değerlendirerek yüksek teknoloji ve tasarıma dayalı gelişim sergiledik. Türkiye’nin nitelikli işgücünü iyi değerlendirerek dünyanın önde gelen markalarıyla çalışmaya 58 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr başladık. İhracatımızı artırmak ve ileride daha büyük hedeflere ulaşmak, kalıcı olabilmek, gelişen teknolojiden yararlanmak için sürekli bir yatırım hamlesi ve Ar-Ge çalışması içindeyiz. Nitelikli ara eleman ve finansmana kolay ulaşabilmek de teknolojiye adaptasyon adına firmaları motive edici olacaktır. Girişim heyecanı oldukça önemli. Burada İzmir, Bursa, Adapazarı veya diğer iller arasında bir rekabet olmamalı. Aksine, özellikle Türkiye’ye alternatif ülkelere gitme ihtimali olan yatırımların Türkiye’ye mal edilmesi çabası içine girilmeli. Türkiye’nin otomotivde ucuz emek cenneti olduğu için tercih edilmediğini vurgulayan Mustafa Sarıgözoğlu, Türkler’in şünüyor. “İzmir’de 40 yıldan beri BMC var. Bugün Ege Bölgesi’ndeki otomotiv yan sanayicileri, BMC’nin yansımasıyla meydana gelmiş yan sanayicilerdir. Belki birçoğumuz bugün başka yerlere gidiyoruz, başka işler yapıyoruz ama BMC dışında yatırımcılar İzmir’e gelmiş olsaydı, bence biz büyümeye devam etmek için İzmir’i de seçerdik.” esnekliği, milletçe sahip olduğu yeteneği, genç, dinamik, eğitimli ve nitelikli iş gücü sayesinde başarılı olduğunu söylüyor. “Avrupa’da yaz tatili döneminde bir ay boyunca telefonlara sadece yönetici asistanları cevap verir. Bazen o bile yoktur. Bizde dur durak bilmeden çalışan, saat mefhumunu unutmuş arkadaşlarımız var. Kendini adamışlık, başarıya duyulan açlık ve istek çok fazla.” Levent Sarıgözoğlu ise Sarıgözoğlu çalışanlarının kendilerini adeta milli takım olarak gördüğünü söylüyor. “Bir takım nasıl gol attığı zaman seviniyorsa, bizim arkadaşlarımız da bir kalıp tesliminden onay aldıkları zaman aynı sevinci yaşıyor. Biz artık resmen tereciye tere satmaya başladık. Bu kolay bir şey değil.” Yatırım kararı aldıkları 2008 yılında da kriz riskinin bulunduğunu belirten Mustafa Sarıgözoğlu, devam ediyor: “Bu riski göze alarak krizi fırsata çevirmek için yatırıma karar verdik. Global kriz nedeniyle müşteri taleplerinin azaldığı bir dönem yaşandı, hala da eskisi kadar olmamakla birlikte yaşanıyor. Ancak uzun vadede otomotiv ülkesi olan Türkiye’de bunun geri dönüşünü alacağız. Otomotiv sektörünün yıllık 2 milyon adetlik araç üretim hedefinin birkaç yıllık gecikmeyle birlikte gerçekleşeceğine inanıyoruz. Sarıgözoğlu A.Ş. olarak Türkiye dışında, Türkiye’nin komşusu Mısır, İran, Romanya ya da Rusya gibi ülkelerde üretim alanları kurmak yakın gündemimiz içindedir. ‘‘Biz fanatik İzmirliyiz. Ancak kendimizi İzmirli olarak gördüğümüz kadar, global gördüğümüz için Bursa’ya yöneldik.’’ Levent Sarıgözoğlu ise İzmir’e yapılacak yatırımların bölgede hareket yaratması açısından çok gerekli olduğunu dü- "We should work to design and manufacture Turkey’s automobile” u“There should not be a competition between İzmir, Bursa, Adapazarı or any other provinces. Contrary, if any investment is likely to go to any rival country, we should effort to gain them. We are fanatics of İzmir. But since we consider ourselves as global as well as from İzmir, we headed for Bursa.” Mustafa Sarıgözoğlu continues: “Taking this risk, we decided to turn crisis into opportunity. There has been a period with serios falldowns in Hükümetin hurda teşviği konusunda ılımlı olmasını bekleyen Mustafa Sarıgözoğlu, uygulanacak hurda teşviği ile ilave bir talep yaratılması gerektiğine dikkat çekti. “Türkiye yaşlı bir bir araç parkıyla karşı karşıya. 10 milyondan fazla aracın ne güvenliği ve teknolojisi ne de çevreye duyarlılığı bugün üretilen araçlarla bir. Tabi burada, hurda indirimi nedeniyle ötv indiriminin de korunması elzem bir nokta. Tüm bu gündemi izlemek ve gözlemlemek konusunda kayda değer bir başarıya sahip olan TAYSAD’ın, somut hedefe yönelik çabaların parçası olmak bir yana özellikle başlatıcısı konumunda kıvılcımı yakan ve devamını getiren bir dernek olduğunu görmek bizi özellikle mutlu ediyor. Ayrıca bu işin bir de OSD boyutu var. OSD ile çözüm ortaklığı konusunda platform oluşturması, aynı alt sektördeki firmaların rekabet öncesi birbirleriyle işbirliklerini desteklemesi, yurt dışındaki TAYSAD muadili kuruluşlarla ilişkileri geliştirmesi gibi çalışmalarını takdirle izliyoruz. TAYSAD ve üm yan sanayiciler olarak, gündemi izlemenin yanı sıra gündemi belirlemeyi umuyoruz.t demand, and it still continues. But in the long term Turkey, as an automotive country, will get back what she gave. We believe objective to manufacture 2 million units may realise with delay. Building new facilities in Iran, Romania, Russia or Eygpty is in our agenda.” Levent Sarıgözoğlu thinks that investments in İzmir required to boom up the region. “There has been BMC in İzmir for 40 years. Today supply industrialists in Aegean Region are the ones who came with BMC. Maybe most of us are going other places but if there were more investments in İzmir, we would choose İzmir for growth. t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 59 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR "Yenilikler araştırma gerektirtiyor" vam eden projeler dışında maalesef yeni projeler mevcut değildir. Üniversite-Sanayi işbirliğinin artmasına yönelik düşünceleriniz nelerdir? Türkiye’de sanayici düne kadar, daha önce üretilmiş bir ürünün nasıl üretildiğini öğrenmek ve bunu en kısa ve en masrafsız yoldan üretmenin yolunu kendisine ilke edinmişti. Bunu da genelde küçük sanayicilerimiz fuarlara giderek orada gördükleri yeni ürünlerin benzerlerini fazla bir değişiklik yapmadan imal etmek suretiyle yapmakta idiler. Tabii, burada söz konusu olan küçük sanayicinin araştırmaya ayıracak yeterli ekonomik güce sahip olmaması söy- Prof. Dr. Mustafa Sabuncu Bölüm Başkanı Makine Mühendisliği Bölümü Dokuz Eylül Üniversitesi 9 Eylül University Head of Mechanical Engineering Department u İzmir’de üniversite-sanayi işbirliği nasıl yürüyor? Üniversitemiz ile Ege bölgesinde ve özellikle İzmir’de mevcut büyük otomotiv firmaları arasında gerek TÜBİTAK’ın gerekse Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı’nın (TTGV) desteklediği projelerde bu işbirliği krizin başlamasından önce oldukça yoğun bir şekilde devam ediyordu. Otomotiv sanayinde bazı lider kuruluşlar bu amaçla Ar-Ge merkezlerini kurarak üniversite sanayi işbirliğine önem vermeye başlamışlardı. Otomotiv sanayi firmalarıyla ortak yürütülen çalışmalar var mı? Genelde yürütülen projeler 18-24 ay gibi uzun süreli projeler olduklarından krizden önce başlatılmış ve halen de60 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr lenebilir. Bu, son zamanlara kadar maalesef büyük sanayiciler için de geçerliydi. Sanayici yatırımını hemen paraya dönüştürmek istediği için karşılaştığı bir problemin çözümünü üniversiteden hemen istemektedir. Bilindiği gibi yenilikler araştırma gerektirir, bunun için de zamana ve paraya ihtiyaç vardır. Sanayicilerimizin piyasada mevcut bir ürünün benzerini imal etmek yerine, yeni ürünler geliştirmek ve imal etmek için gerekli ekonomik güce ve vizyona sahip oldukları gün, eminim ki üniversite sanayi işbirliği de ülkemizde gelişmiş ülkelerde olduğu gibi büyük bir ivme kazanacaktır.t “Innovation requires research” uHow do you manage university – industry collaboration in İzmir ? The collaboration was intensely going on right before the crisis between our university and the existing automotive companies in the region and in İzmir through the projects supported by TÜBİTAK or TTGV. Some leading companies in automotive industry started to show necessary attention to this collaboration by establishing their own R&D centers. Is there any partnership projects with automotive industry companies ? Unfortunately there is no new projects at the moment other than the ones that have started before the crisis. What do you think about increasing university – industry collaboration? Until recently, our industrialists have focused on learning how to manufacture an already produced product and how to manufacture it in easiest and cheapest way. This was the mostly pattern of the small industrialists, by going to expos and manufacturing something they have seen there with minor changes. Of course it can be said that small enterprises do not have the great budgets for R&D but this was also same for the big industrialists ‘till recently. Since the industrialists want to turn its investment into money in a short time, they want answers from the university quickly. As it’s known, innovation requires research and research requires time and money. I am sure university – industry collaboration will gain speed when our industrialists have the economic power and vision necessary for manufacturing and developing new products instead of similar to an existing product.t "Yeni müşteriler yüzümüzü güldürüyor" tırım döneminde krize yakalanmadık. Özellikle çalışma sermayesini etkin yönettik Kriz döneminde çalışanların ücretlerini dondurma gibi yöntemler için fırsatçılık yapmadık, krizden fırsat çıkartarak rekor seviyede yeni ürün geliştirdik. Porsche, Mercedes, Bmw, Audi ve Lexus gibi yeni müşterileri portföyümüze kattık. Finansal olarak kuvvetli girdik ve krizi geçirdik. Berat Ösen CMS Grubu Yönetim Kurulu Başkanı CMS Group Chairman of the Board u2009 krizi sizi nasıl etkiledi? Otomotiv sektöründeki herkes kadar biz de etkilendik. Ancak biz bunu kamçı olarak kullandık. OEM portföyümüze yeni müşteriler ekledik. Bunlar arasında Porsche, BMW, Audi, Lexus, markaları yer almaktadır. Hazırda da Mercedes ile görüşmelerimiz de devam etmektedir. 2008 yılının rakamlarını, 2009 yılında hiçbirimiz beklemiyoruz ancak yeni müşteriler tüm şirket çalışanlarımızın yüzünü güldürerek, farklı bir motivasyon sağladı. Bunun dışında Capital Dergisi’nin İngiliz marka değerleme şirketi Brand Finance ile ortaklaşa gerçekleştirdiği “Türkiye’nin En Değerli Markaları” araştırmasında Otomotiv Yan Sanayi kategorisinde ‘En Değerli 2. Marka’ oldu. Genel sıralamada da 64. olarak önemli bir başarı sağladı. Krizden neler yaptınız? Kriz öncesi yatırımları durdurarak, ya- Geçtiğimiz yıl yaşanan ani sipariş değişikliklerine, yerinde hızlı reaksiyon göstererek üretim ve yönetim modelimize dinamizm kattık. 2009 yılında 3,2 milyon adet jant satmış olmayı hedefliyoruz 2009 yıl sonu itibariyle yaklaşık % 84 ihracat oranıyla 2,7 Milyon adet jant ihraç etmeyi ve yine yaklaşık 100 milyon Euro ciro hedefliyoruz. 2010 ve sonrasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Tüm çevrelerde dünya ekonomisinde Küresel durgunluğun sona ermeye başladığı ancak düzelmenin zayıf olacağı beklentisi güçlenmektedir. Kriz sonrası dönemde üretimde yatırım ve verimlilikte sürdürülebilir iyileşme sağlayacak miktarda kredi bulunabilmesi için, finans kuruluşlarının yeniden yapılandırılması gerekeceği, talep dengesizliğini ortadan kaldırılması için ise özellikle ihracata dayalı büyüme stratejisi uygulayan ve cari fazla veren pek çok ekonominin iç talebe ve ithalata ağırlık vermesi gerekeceği, Kamu yatırımlarının arttırılmasına ve sosyal güvenliğin yeniden yapılandırılması ihtiyacı ortaya çıkacağı ihtimali gittikçe güçlenmektedir. Geleceğin ekonomik liderlerinin bu günün yüksek potansiyele sahip ve önümüzdeki 4-5 yılda küresel ekonomik büyümenin lokomotifi olacağı öngörülen iki ülke (Çin ve Hindistan) olacağı yönündeki görüşler gittikçe daha da yoğunlaşmaktadır. Bu iki ülkenin hemen ardından Rusya ve Brezilya onların ardından da Türkiye gelecekteki dünya pazarında etkinliğini en çok artıracak ülkeler olarak öngörülmektedir. 2010 yılı ve sonrası için Otomotiv sektörünü Global ve yerel olarak nasıl değerlendiriyorsunuz? Özellikle 2010 yılında Merkez Doğu Avrupa ve Rusya’daki düşük maliyetli arabaların lansmanı ile küçük araba segmentinin Doğu Avrupa’da büyümesi beklenmektedir. Türkiye’de ise, ‘Oyak Renault’, ‘Toyota’, ‘Tofaş’, ‘Hyundai Assan’ ve ‘Honda Türkiye’ markaları aktif olarak otomobil üretmektedir. 2008 yılı değerleri ile Türkiye’de en yüksek üretim hacmine sahip marka yüzde 46,1 pay ile ‘Oyak Renault’dur. 2009 da beklentiler üretim ve ihracatta yüzde 25 gerileme, toplam pazarda yüzde 25 daralma yönündedir. 2010 yılının son çeyreği itibariyle ciddi bir toparlanma beklentisi ve özellikle 2011 yılından sonra Kişi Başına Sürekli Milli Gelir Artışının yoğun talebi tetikleyeceği beklenmektedir. Hali hazırda dünyada 15, Avrupa’da beşinci olan Türk Otomotiv sanayinin önde gelen kuruluşlarının gelecekle ilgili faaliyet planlarının yönünün daha fazla katma değer üreten ve gittikçe daha verimli-rekabetçi üretime yönelen, gelişmiş Ar Ge faaliyetleri ile de bu amacı destekleyen bir yapıya yöneleceği açıktır. Hükümet ne gibi önlemler almalı? Tüketicinin alım gücünün desteklemeli, kamu tüketimini doğru yönlendirmeli, kamu yatırımlarını artırmalı, ihracatı desteklemeli, borçlanma maliyetlerini azaltacak önlemler almalı, kredi kaynaklarını genişletmeli, yeni yatırımları ve Ar-Ge faaliyetlerine destek olmalı. t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 61 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR Yeni nesil araçlara yeni nesil pil Göksel Paker İnci Akü San. ve Tic. A.Ş. CEO CEO of Inci Aku u İnci Akü’nün Ar-Ge çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz? Üst segment araçlar için özel olarak tasarlanmış olan İnci Akü Nano Gold, yeni nesil, yüksek elektrik tüketimi olan araçlarda bile hiçbir bakım gerektirmeden, ekstra uzun ömür ve ekstra performans sağlıyor. İnci Akü’nün CEO’su Göksel Paker’e İnci Akü’nün Ar-Ge çalışmalarını ve bu çalışmaların meyvesi olan Nano Gold’u sorduk. Sektöründe teknoloji lideri olan şirketimiz, dünya akü sektörünün yaptığı çalışmalara paralel teknolojik çalışmalar yaparak son yıllarda Ar-Ge yatırımını artırmıştır. İleri teknolojiyi ve kaliteli üretimi hedefleyen İnci Akü, otomotiv sektöründe müşterilerinin beklentisine uygun olarak yüksek teknolojili üstün performanslı ürünlerini pazara sun62 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr maktadır. Dünya otomotiv sektörünün geleceği, kısa ve orta vadede hibrid (fosil yakıt ve elektrikli) ve elektrikli araçlar; uzun vadede ise yakıt pilli ve hibrid (yakıt pili ve elektrikli) araçlar olarak gözükmektedir. Biz de kısa, orta ve uzun vade için çalışmalar planlamaktayız. Hibrid ve elekt- rikli araçlar için dünyadaki son gelişim noktası olan nikel metal hidrür ve lityum iyon aküler için de bilimsel amaçlı Ar-Ge çalışmaları yürütmekteyiz. Bu konuda Tübitak-MAM ile işbirliği yapıyoruz. Ayrıca, dünyadaki hızlı gelişmelere paralel olarak lityum akülere odaklanmayı planlıyoruz. Ayrıca 2008 yılının son çeyreğinden itibaren, 2020 yılından sonra dünya otomotiv ve enerji sektörü için çok önemli olacağı öngörülen yakıt pili konusunda da çalışma yapma kararı aldık. Şu anda akademik çalışmalar yapıyoruz. Beraber çalıştığımız üniversitelerin yanı sıra yurt içinde ve dışında anlaşmalı olduğumuz Ar-Ge kuruluşlarının desteğiyle çalışmalarımızı geliştiriyoruz. Tüm çalışmalarımızın sonucu olarak, bugüne kadar İnci Akü Ar-Ge Departmanı bünyesinde 32 adet ürün, faydalı model ve endüstriyel tasarım patenti aldık. Yürütülen bu çalışmalarının sonucu olarak, 14 Eylül 2009 tarihinde Sanayi Bakanlığı onayıyla “Ar-Ge Merkezi” belgesini alarak, sektöründe Ar-Ge merkezine sahip olan ilk firma, ayrıca Türkiye’deki 54’üncü Ar-Ge merkezi olduk. Türk otomotiv yan sanayi, ana sanayinin teşvikiyle ve desteğiyle çok ciddi bir mesafe aldı. Gelişmiş ülkelerdeki kalite ve verimlilik seviyesine ulaşan sektörümüz, dünyanın her yerine ve tüm markalara üretim yapar hale geldi. Yaşanan en büyük sıkıntı; iç pazarımızın küçük olması, ana üretimin ihracata dayalı büyümesi ve üretimin ağırlıklı ticari araçlarda olmasıydı. Bu durumun çok riskli olduğu global krizde görüldü. Türkiye’deki küçülme, global küçülmeden fazla oldu. 2009 yılı içerisinde verilen ÖTV desteğiyle iç pazar biraz hareketlenince üretim tesisleri tekrar üretimi hızlandırdı. Bundan sonra yapılması gereken, öncelikle ana sanayinin yeni projelerinde ti- cari ve binek dengesinin geliştirilmesi, iç pazarın büyümesi için gerekli önlemlerin alınması dolayısıyla yan sanayinin daha istikrarlı üretim yapmasının sağlanması olmalıdır. Yan sanayinin daha çok verimlilik, teknolojik gelişim, Ar-Ge, pazarlama faaliyetleri ve müşteri ilişkilerine (CRM ve benzeri) önem vermesi gerekmektedir. Ayrıca bunu yapabilecek insan kaynağının süratle geliştirilmesi şarttır. Krizle geçen bir yılın sonunda önümüzdeki dönem neler öngörüyorsunuz? Kriz dönemleri; kaliteli üretim yapan, kaynaklarını iyi kullanan, teknolojisini sürekli geliştiren, insan kaynağına yatı- İnci Akü Nano Gold nasıl doğdu? Araç teknolojisinde hızlı yaşanan gelişim nedeniyle, 2005 yılından sonraki yeni nesil, özellikle üst sınıf araçlarda elektronik donanımı çok arttı. İlave elektronik donanım, ilave elektrik tüketimi gereğini de doğurdu. Bu da akülerin daha yüksek kapasiteli ve kaliteli olmasını gerektirdi. Yeni nesil üst sınıf araçlardaki bu ihtiyaca cevap verebilmek için pazardaki eksiği de görerek, 3 yıllık Ar- Ge çalışmaları sonrası geliştirdiğimiz yeni ürünümüzü müşterilerimize sunmayı uygun bulduk. Böylelikle İnci Akü Supr A ve Formul A’ya ilave olarak en üst segmente Nano Gold’u konumladık. Nano kristal teknolojisi nedir? İnci Akü Nano Gold, üst segment araçlar için özel olarak tasarlanmıştır. Güçlendirilmiş yüksek kaliteli plakalara ek olarak, Nano kristal teknolojisi ile hazırlanmış özel pasta formülü sayesinde, yeni nesil ve yüksek elektrik tüketimi olan araçlarda bile hiçbir bakım gerektirmeden ekstra uzun ömür ve ekstra performans sağlanmaktadır. Türkiye’de bir ilki gerçekleştirdik ve 3 yıl garanti veriyoruz. İnci Akü Nano Gold, standart akülerden yüzde 50 daha uzun ömürlü, yüzde 30 daha fazla marş basma gücüne ve +5 Ah ekstra güce sahip. Siz yurt dışına çok seyahat eden bir yönetici olarak, ülkemizde ve dünyadaki yönetim kalitesini kıyaslar mısınız? İnci Akü Nano Gold Özellikleri Faydaları Patentli Özel Tasarımıyla Tam Kapalı Sistem Sıfır Bakım Nano Kristal Teknolojisi ile hazırlanmış özel pasta formülü Standart Akülerden % 50 daha uzun ömür Tam Çerçeveli Güçlü Pozitif Plakalar Standard Akülerden %30 daha fazla marş basma gücü Özel kutup başı koruma kapakları +5 Ah Ekstra Güç Özel Labirent buşonlar Özel Tasarımı sayesinde Araç içi kullanıma da uygunluk Kapak içerisindeki özel Alev tutucular Çok yüksek ve çok düşük sıcaklıklarda bile maksimum performans Şarj seviyesini gösteren kapak üstü indikatör Kısa Devrelere Karşı Daha Yüksek Dayanım Yüksek sıcaklıklarda korozyon direnci arttırılmış gümüşlü alaşım Kalınlaştırılmış Polietilen Seperatörler Plaka üzeri maksimum asit rezervi Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 63 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR rım yapan ve güçlü finans enstrümanlarına sahip şirketlerin krizleri fırsata dönüştürdüğü dönemlerdir. Biz de sahip olduğumuz bu özelliklerimizi geliştirerek daha avantajlı bir durum elde etmeyi hedeflemekteyiz. Bu yüzden, yatırımlarımızda en önemli payı alan Ar-Ge çalışmalarına yatırımımızı daha da artırdık. Mevcut ürünlerimizin performanslarını geliştirerek, teknolojik performanslı yeni ürün çalışmalarımıza hızını artırarak devam edeceğiz. ğı gibi sürdürüyoruz. Benzer çalışmaları müşteri memnuniyetini ve ilgisini artırma alanlarında da sürdürüyoruz. Süreçlerimizi mükemmelleştirebilmek için özetle müşteri ilişkileri, müşteri iletişimi, pazarlama ve lojistik konularına yatırım yapmaya devam edeceğiz. Bu dönemi bir fırsat dönemi olarak görüp, iş süreçlerimizi yeniden gözden geçiriyoruz. Maksimum verimlilik yaklaşımımızı koruyarak, rekabetçi yönümüzü güçlendirecek alanlar ve projeler üzerinde çalışıyoruz. Üretim kapasitemizi korumak hatta artırmak zorundayız. Bu nedenle üretim ekipmanlarına yatırım yapmaya devam edeceğiz. Bizim en önemli değerimiz olan çalışanlarımızın, her zamankinden daha fazla kendini güvende hissetmeye ihtiyacı var. Motivasyon, iç eğitim ve kariyer planlaması alanlarında mevcut projelerimizi hiç durdurmadık, planlandı- Elektrikli araçların üretimi ve sektöre girişini nasıl değerlendiriyorsunuz? Azalan ve fiyatları artan fosil yakıtlar, global ısınma endişeleri, Kyoto protokolünün ve diğer çevre mevzuatlarının getirdiği yükümlülükler dolayısıyla fosil yakıt kullanan içten yanmalı motorlara karşı, alternatif olarak geliştirilen hibrit ve elektrikli araçlarda elde edilen başarılar son derece ümit vericidir. Our company, technology leader of its sector, increased its R&D investments through conducting technological studies parallel to the ones in global battery sector. İnci Akü provides the market products with high technology and superior performance, as the automotive sector customers’ are expected to be. Automotiv sector’s future lays down on hybrids and electric vehicles in short and mid term, in the long term on the other hand it seem future is in fuel batteries and hybrid vehicles. We are conducting short, mid and long term studies. We are conducting studies on nickel metal hydride and lithium ion batteries which are the final point of the studies related to hybrid and electric vehicles. We are collaborating with TÜBİTAK – MAM and besides we want to focus on lithium batteries parallel to global trend. And as we decide we have been conduc64 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Bizde bu alanda ülkemiz için çok önemli fırsatlar olduğuna inanıyoruz. Elektrikli araçların pazara girebilmesi için başta alt yapı çalışmaları çok önemlidir. Bu bir devlet programı olarak ele alınmalı. Önerim; ilgili bakanlıkların, devlet kurumların , OSD, ODD, TAYSAD gibi sektör temsilcilerinin oluşturacağı bir ko- Bu konuda başta Japonya, Çin, Kore gibi Doğu Asya ülkeleri olmak üzere değişik ülkeler ve üreticiler birçok çalışma yapmakta, yeniden oluşacak düzende daha iyi roller kapma telaşındadır. Standartların ve teknolojinin tam oturmamış olması sıkıntı yaratmakla beraber birçok fırsatı da beraberinde sun- New Generation Battery for New Generation Vehicles uCan you tell us about R&D studies of İnci Akü? maktadır. Bu fırsatları iyi değerlendirebilecek ülkeler ve şirketler, geleceğin otomotiv dünyasında daha önemli roller üstlenecektir. ting studies on fuel cell, which is expected to be very important for global automotive and energy sector since the last quarter of 2008. We are currently conducting academic research. Additionally we improve our studies with the support of R&D institutions from Turkey and the World, as well as universities. As a result of all these studies we have received patent for 32 products, utility models and industrial design. Consequent to these studies, we received “R&D Center” certificate with the approval of ministry of Industry, then we became 54th R&D center of Turkey and the first company in its sector with an R&D center. What is the story of İnci Akü Nano Gold? Due to rapid growth in vehicle technology, electronic equipment in vehicles has increased in the new generation, especially upper class, cars after 2005. Additional electronic equipment also gave birth to the need for additional electricity consumption. This led the need for higher capacity and quality batteries We saw this need in the market and we thought to provide our customers our new products which has been developed after a 3 years long development process. Thus we have positioned Nano Gold, in addition to İnci Akü Supr A and Formula A, to the highest segment. What do you think about the future after a year of crisis ? Crisis periods are the eras that companies, which manufacture high quality goods, use their sources efficiently, continously improve their technology, invest on HR and has strong financial instruments, turn it into opportunities. We are aiming to gain more advantages by improving these features. That’s why we have increased our investments on R&D. We will move on by improving the performance of existing products and increasing the speed of new products. We also review our business process by mite kurulmalı ve bu sayede sektörün oluşturulması ve geliştirilmesi için gerekli tüm mevzuatlar, destekler hemen hazırlanmalıdır. Bu konuyu başarılı şekilde ele almış ülkeler dikkatli incelenmeli ve olumlu yönleri ülkemize taşınması sağlanmalıdır. Elektrikli araçların üretilebilmesi için de, başta iç pazar oluşumuna imkan verilmeli, gerekli yatırımcılar belirlenmeli, verilecek desteklerle yatırımın gerçekleşmesi sağlanmalı, kaynak ihtiyaçlarının, yetişmiş personel, finansman , teknoloji gibi yönetimi için hızla çalışma yapılmalıdır. lerini anlamaya ve bunları sağlayabilecek ürünleri geliştirmeye çalışıyoruz. İlk önce Ford-Otosan, Tübitak Mam işbirliğiyle başlattığımız bilimsel Ar-Ge çalışmasında Nikel Metal Hidrür akünün prototiplerini tamamladık ve araç üzerinde denemelerini yaptık. Ardından Lityum İyon akülerin çalışmasına başladık ve halen bu çalışmaları yürütüyoruz. Bu araçların ve kullanacakları akülerin teknolojisinin tam oturmamış olması ve standartların hala tamamlanamamış olması yön bulmada sıkıntı yaratmakla beraber, bizim bu konudaki isteğimizi olumsuz yönde etkilememiştir. Şu ana kadar elde etmiş olduğumuz bilgiler ışığında bu alanda yatırım yapmaya hazır olduğumuzu söyleyebiliriz. Bunun için araç üreticilerinin isteklerini net tanımlayıp, bizleri daha fazla motive etmesini bekliyoruz. t Elektrikli araçlar ya da hibrid teknolojilere nasıl ayak uyduruyorsunuz? Öncelikle Dünya’da bu alanda yürütülen çalışmaları yakın takip ediyoruz. Her sene değişik ülkelerdeki kongrelere, seminerlere, fuarlara katılıp bilgi düzeyimizi arttırıyoruz. Son 3 yıldır yürüttüğümüz Ar-Ge çalışmaları sayesinde müşteri beklentiseeing this period as an opportunity. We are working on areas and projects that will strengthen our competitive side through protecting our maximum efficiency approach. We have to maintain or even increase our production capacity. Therefore, we will continue to invest in manufacturing equipment. opportunities for our country too. Our employees, who are our most important value, needs to feel safe. We have not halted our motivation, training and career planning projects, they keep going. We also continue similar projects in customer satisfaction and awareness. To summarize, we will keep investing on customer relations, customer communication, marketing and logistics in order to make our processes excellent. What do you think about Electric Cars’ manufacturing and launch? Hybrid and electric vehicles are developed due to many factors like fossil fuels showing decrease and their prices get expensive, global warming and environmental regulations like Kyoto protocol and etc... And the success obtained seems very promising. Many countries (particularly Japan, China, Korea and East Asian countries) and manufacturers have been conducting on this subject and they are busy with finding a better position in the upcoming new world order. Although it is a problem that standards and technology did notsettle yet, but still there are many opportunities to offer. Those countries and companies who evaluate this opportunities well will be the important players of the automotive world in the future. We believe there are many Penetration of electric vehicles to market needs infrastructure work. This should be handled in govermental level. My suggestion is to establish a committee with members from govermental institutitons and sectoral representatives like OSD, ODD and TAYSAD in order to prepare all required legislation and incentives and supports that will develop the sector. Those countries who handle this issue successfully should be examined and positive attitudes of them should be implemented in our country. In order to manufacture electric vehicles, there should also be a quick work on opportunity for formation of a domestic market, investors must be determined, with support the fulfillment of the investment must be provided and management of resource needs like trained personnel, finance, and technology management.t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 65 EGE’DE OTOMOTİV SEKTÖRÜ AEGEAN AUTOMOTIVE SECTOR Ege otomotiv sanayi krizden nasıl etkilendi? şince de otomotiv sektöründe çok ciddi hasarlar oluşmasına sebep olmuştur. Özellikle Avrupa pazarındaki yüzde 50’lere varan daralmalar neticesinde dış satım gelirleri azalmış ve otomotiv sektöründeki karlılık erozyona uğramıştır. Aşırı değerli TL kuru Türkiye’de üretim yapan ana üretici ve yan sanayi firmalarında değer kayıpları yarattı. Krizle birlikte otomotiv dünyasında büyük değişimler yaşandı. Bundan sonrasını nasıl öngörüyorsunuz? Bankacılık ve finansman alanında ortaya çıkan ve etkilerinin ne kadar sürede ortadan kalkacağı kestirilemeyen ve 1929 dünya ekonomik buhranından Turgut Cankılıç BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Müdür Baş Yardımcısı (Sınai ve Ticari) BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. Vice General Manager (Industry and Commerce) u Türkiye’nin, otomotiv sanayinde; montaja dayalı lisans altında üretimden, kendi Ar-Ge’si ile tasarlayarak ürettiği binek ve ticari araçları ihraç eder hale gelmesi; Türkiye ekonomisinin son yirmi beş yılda aldığı önemli mesafeyi en iyi şekilde gösterdi. Türkiye otomotiv endüstrisinin duvarları yükseltilmiş, korumacı tedbirlerle sürdürülen ekonomik yapıdan, her alanda dünya ile entegre olmuş, otomotivde üretim merkezi konumuna gelmiş olduğu şu dönemde yaşanan ekonomik kriz, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sanayiyi en çok da otomotiv sanayiini derinden etkiledi. Bu etkilenmeden en çok payını alan bölgeler arasında Ege Bölgesi gelmektedir. Ege ihracatçı birlikleri rakamlarına göre 66 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 2009 yılının ilk 6 aylık döneminde Ege Bölgesi Sanayi ürünleri ihracatında yüzde 45 azalma gerçekleşmiştir. Bu veri bile tek başına küresel krizin bölgedeki etkisini anlatmaya yetmektedir. Az da olsa iyileşme belirtileri gösteren verilerin yan ısıra hala ihracat verilerinde düşüş eğilimi devam etmektedir. 1980 sonrası atağa geçilen 2001 krizinin çıkış anahtarı olarak başarı ile gerçekleştirilen ihracatın bugünkü durumu eski yılları aratmaktadır. Türkiye’nin en rekabetçi olduğu en fazla ihracat yaptığı sektörlerde dahi krizle başlayan dönemde önemli pazar kayıpları yaşanması ihracatın alarm verdiğini gösteriyor. Türkiye ihracatındaki düşüşün dış ticaretin finansmanı ve dış talepteki daralmadan kaynaklandığını ve artan fiyat rekabetinin şirketlerin kar marjlarını aşağıya çektiği biliniyor. Son üç yılda yerli katkı oranı yüksek ürünlerde aşırı değerli Türk Lirası nedeniyle üretim maliyetleri artmış ve dış pazarlardaki rekabetçi konumumuz zarar görmüştür. Türk Lirası’ndaki aşırı değerlilik küresel krizin etkisiyle birle- How did Ege Automotiv effected from the Crisis? uTurkey’s economy had great progress in the last 25 years and this can be traced within the automotiv sector. Once we were making manufacture based on assembly and then we become exporters that have their own R&D. Of course this crisis effected the automotive industry deeply and the Aegean Region is in the front line. According to the datas of Aegean Exporters’ Unions, export of industrial goods from Aegean Region decreased by 45 percent in the first six months of 2009. Even this data by itself shows the effect of the crisis over the region. Although there are signs of recovery, decline tendency seems like continue. The situation in export is worse than in the old years. It shows that export needs attention as because there were great market losses even in our greatest export sectors. It is known that decline in the export is bu yana yaşanan en büyük global mali kriz olarak adlandırılan yaşadığımız kriz; otomotiv endüstrisini derinden etkiledi. artan iç pazar talepleri ve artan ihracat potansiyellerinin konumlarını daha da güçlendirecekleri net şekilde görüldü. Uluslararası büyük araç üreticilerinin zor dönemlerden geçmesine hatta bazı şirketlerin el değiştirmesine neden olmuştur. Finansmanı mümkün olmayan bütçe açıkları, verimsiz ürün ve iş süreçleri büyük küresel otomotiv üreticilerinin ağır faturalar ödemesine neden oldu. Otomotivde üretim merkezi konumuna yükselen ve güçlü yan sanayisi ile her geçen gün daha da yerini pekiştiren Türkiye, Avrupa ve yeni pazarlara yakın konumu, henüz doymamış iç pazarı, dinamik ekonomik yapısı ve artan nitelikli işgücü ile dünya otomotiv endüstrisinde önemli katkılarının olduğunu ve bundan böyle de olacağını ispat etti. Gelişmiş ekonomilerin yanı sıra gelişmekte olan ve ekonomileri diğerlerine göre daha dinamik yapıya sahip Asya ve Uzakdoğulu üreticilerin; bundan sonraki dönemde dünya otomotiv endüstrisine yöne vereceği, her geçen gün daha da Sanayinin gelişimi için yapılması gerekenler nelerdir? Krizle birlikte alınan kararlarla sağlanan vergi avantajları ve kampanyalar; ana üreticilerin ellerindeki stokların erimesine yardımcı olmuştur. Kamu maliyesi açısından bakıldığında her ne kadar alternatif maliyeti yüksek bir seçenek gibi görünse de, tüm dünyada uygulandığı gibi, kısa sürede doğacak ağır sonuçları ortadan kaldırabilme amacıyla atılmış doğru bir adım olduğu görülmüştür. Bununla birlikte iç pazarda canlılığın bundan böyle de arttırılması ve yüksek tutulması adına yapılması gerekenler söyle sıralanabilir: Teşvik kapsamına alınan illerde sanayi yatırımlarının önündeki engeller kaldırılarak bürokrasinin minimuma indirilmesi Ar-Ge yasasından küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerinin daha etkin şekilde yararlandırılması İhracatın arttırılmasına yönelik verilen dış ticaret teşviklerinin küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerine birlikler kanalı ile yaygınlaştırılması Binek araçta sağlanan vergi avantajının sürdürülerek, 16 yaşın üzerindeki ticari araçlara hurda teşviğinin sağlanması t arising from the finance of foreign trade and shrinking in foreign demands and increasing competition makes the companies profit margins less. In the last three years over valued Turkish liras increased manufacturing costs and our competitive position in foreign markets damaged. This met with the crisis led automotive sector to serious problems. Especially after shrinkings by 50 percent in European markets foreign sales incomes decreased and profit in automotive sector had erosion. Over valued TL created value losses for the main and supply industries manufacture in Turkey. ges and mergers for international major vehicle manufacturers. Budget deficits that can not be financed, unefficient product and business processes made major automotive manufacturers pay higher bills. It is clearly seen that Asian and Far East manufacturers will shape the fu- ture and they will strengthen their position through their increasing export potentials and domestic demands. Turkey has a rising position as a manufacturing center in automotiv and confirms this with its strong supply industry day by day. And Turkey has proved that she had significant contributions to world automotive industry and she is going to have in the future with her close location to Europe and new markets, unsaturated domestic market, dynamic economic structure and qualified workforce.t With the crisis big changes occured in automotive world. How do you see afterwards? This crisis, the biggest one since 1929’s global economic crisis, deeply effected automotive industry. It caused chanKasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 67 ELEKTRİKLİ ARAÇLAR ELECTRIC VEHICLES 2020 elektrikli araç yılı olacak Uluslararası denetim, vergi ve danışmanlık şirketi Pricewaterhouse Coopers’in (PwC) gerçekleştirdiği “Otomotiv Sektörünün Küresel Görünümü - 2009 (Global Automotive Perspectives - 2009)” raporuna göre, yeni ve köklü otomotiv üreticilerinin piyasaya sürdüğü sadece elektrikle çalışan veya hibrit araçların sayısı artarken, bu alanda yapılan yatırımlarla birlikte elektrikli araçlarda büyüme potansiyelinin artacağına kesin gözüyle bakılıyor. u Raporda, elektrikli araçların otomotiv piyasasında yayılma hızı ve derinliği çok farklı etkenlere bağlı olmakla birlikte, sektörün bu alanda ilerlemesinde teknolojinin ne kadar önemli bir etkisi olacağı konusunda bazı belirsizliklerin yerini koruduğu belirtildi. Otomotiv sektörünün dünya genelinde 8 milyar ton ile küresel ısınmanın en büyük nedeni olan karbon emisyonunun yüzde 15’inden sorumlu olduğu dile getirilen rapora göre, elektrikli araçlara geçişte temel etmen çevreyi koruma olsa da, fosil yakıtların fiyatlarındaki dengesizlikler ve enerji bağımsızlığı gibi diğer etkenler de alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi hızlandırıyor. 68 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 2020 yılında sadece elektrikle çalışan araçların toplam binek araç üretiminin yüzde 2 ila 5’ini karşılayacağı ifade edilen raporda, elektrikli araçların büyük ölçekte üretimini sağlamak, etkinliği artırmak ve tüketici maliyetini düşürmek için Ar-Ge yatırımlarının devam etmesinin şart olduğu, büyük otomotiv üreticileri ve tedarikçilerinin gelirlerinin yüzde 1,5 ile 6’lık bölümünü Ar-Ge harcamalarına ayırdığı kaydedildi. Petrol yerine elektrik kullanmak tüketiciyi cezbediyor Elektrikli araçları tercih eden tüketicilerin, benzin, motorlu araçlarla kıyaslandığında aracın türüne bağlı olarak 7 bin ile 20 bin dolar arasında değişen yük- sek maliyetleri karşılamak durumunda olduğu dile getirilen raporda, fiyat farkının aracın bataryasını oluşturan ham maddelerden kaynaklandığı, kullanılan lityum ve grafit gibi maddelerin tedarik edilmesi ile üretim ve dönüşüm sürecinin maliyetin büyük bölümünü oluşturduğu ifade edildi. Raporda, tüketiciler için elektrikli araçları cazip kılacak unsurun ise petrol yerine elektrik kullanılarak sağlanacak tasarrufun yüksek araç maliyetini çok çabuk amorti edebilmesi olduğu belirtildi. Elektrikli araçlar yayılmaya devam ettikçe, yeni araçların piyasaya sürülmesinde sektörde büyük değişiklikler olacağı öngörüsünde bulunulan raporda, şarj istasyonlarının yaygınlaşması ihti- yacının yanı sıra otomobil sahibi olma sürecinde geleneksel iş modellerinde köklü değişikliklerin de göz önünde bulundurulması gerektiği bildirildi. Tek dezavantaj, kısa menzilli sürüş Rapora göre, elektrikli araçların ortaya konan faydalarına karşın, piyasada bu araçların yayılmasını yavaşlatacak veya engel teşkil edecek önemli zorluklar da yerini koruyor. Bu alandaki en önemli etkenin elektrikli araçlarda kullanılan teknoloji ile bağlantılı olduğu vurgulanan raporda, şunlar kaydediliyor: “Elektrikli bir aracın temel parçalarını elektrikli motor ve gücü motora taşıyan batarya takımı oluşturuyor. Bu yapı içerisindeki olumsuz yan ise göre- ce kısa batarya ömrüne bağlı olarak sürüş mesafesinin sınırlı olması. Hibrit gibi elektrikli araçların bazı türleri sürüş mesafesini uzatacak benzin motoruna sahip olsa da, sadece elektrikle çalışan araçlar yalnız batarya takımının sağladığı sürüş mesafesine bağlı çalışıyor. Bu sınırlamaya karşılık olarak çok daha güçlü ve etkin bataryalar geliştiriliyor. Lityum-iyon; güç, sürüş mesafesi ve fiyat gibi etkenler göz önüne alındığında en ileri batarya materyali olarak ortaya çıkmış durumda.’’ Hiçbir geleneksel otomotiv üreticisinin diğeri üzerinde önemli bir avantaja sahip olmadığına dikkatin çekildiği raporda, ‘’Bu durum da otomotiv üreticilerinin rekabet edeceği yeni oyuncuların sektöre girmesine imkan veriyor. Otomotiv sektörünün değişen coğrafyası, geleneksel oyuncular için gelişmekte olan piyasalarda yeni bir fırsat yaratıyor. Örneğin, Çinli otomotiv üreticileri, kaynaklarını içten yanmalı motorlu araç üretiminde arayı kapatmak için ayırmak yerine gelişmekte olan elektrikli araçlara yoğunlaşmaları gerektiğini anlamış durumda’’ deniliyor. Elektrikli araçlarda hiç karbon emisyonu yok Açıklamada görüşlerine yer verilen PwC Küresel Otomotiv Sektörü Lideri Steve D’Arcy, karbon emisyonlarının düşürülmesinde lider olan Avrupa Birliği’nin 2015’de karbon emisyonlarının 120 g/ ‘’Bu konuda gecikmeli ilerleyen gelişmekte olan piyasalar, aradaki farkı kapatmaya çalışıyor ve daha katı emisyon düzenlemelerini yürürlüğe koyuyorlar. Elektrikle çalışan araçlar, hiç karbon emisyonuna neden olmadığı için otomotiv üreticilerinin gün geçtikçe daha katı hale gelen emisyon düzenlemelerine uymalarını sağlayacak tek çözüm gibi gözüküyor’’ dedi. Yetersiz altyapının elektrikli araçların yayılmasını geciktiren bir unsur olarak ortaya çıktığını dile getiren Steve D’arcy, sözlerine şöyle devam etti: ‘’Elektrikli bir aracı tamamen şarj etmek saatler alırken, batarya şarj istasyonlarında uygun bir ağın olmaması sürücüleri kısa menzilli sürüşlere mahkum ediyor. Tüketicilerin araçlarını şarj ederken kullandıkları elektriğin ücretini ödemeleri için uygun ortamın hazırlanması ve şarj istasyonları için gerekli alanların nasıl oluşturulacağı gibi konular belirsizliğini koruyor. İsrail ve Danimarka’daki ‘Better Place’ gibi sürücülerin elektrikli araçlarını hızlı bir şekilde şarj etmelerini sağlayan altyapı projeleri belirli bir başarıyı yakalamış olsa da geniş ölçekli bir şarj istasyonu ağının yaratılması büyük bir maliyeti de beraberinde getiriyor. Elektrikli araçların ülkelerin elektrik şebekelerinde yaratacağı etkiler konusunda da endişeler söz konusu.’’ Türkiye, 2011 ve sonrası için ne hedefliyor? km sınırında kalması için yeni önlemler aldığını, 2012 yılında üretilen araçların yüzde 65’inin yeni standardı yakalamasını zorunlu hale getirdiğini anımsattı. Japonya gibi diğer gelişmiş piyasalarda da katı emisyon standartlarının uygulamaya konulduğuna işaret eden D’arcy, Uluslararası 63. Frankfurt Otomobil Fuarı’nda düzenlenen toplantıda konuşan Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, çevresel etkilerin Türkiye’de de vergi politikalarında önemli olmaya başladığını ifade ederek, özellikle elektrikli otomobil üretiminin 2011’den itibaren devreye girmesiyle birlikte diğer araçlara göre vergi konusunda daha ca- Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 69 ELEKTRİKLİ ARAÇLAR ELECTRIC VEHICLES 2020 will be the year of electric vehicles uPwC’s report on “Global Automotive Perspectives – 2009” shows that while the number of electric and hybrid cars manufactured by the automotive manufacturers is increasing, it seems for sure that growth potential of electric cars will increase with investments. It is stated in the report that widening and deepening speed of electric cars in automotive markets depend on many factors, however there are still some uncertainities about the impact of the technology on the sector’s advance movements on this area. According to the report, which claims automotive industry is the responsible from 15 percent of carbon emission that leads to global warming, basic motive for electric cars can be environmental but unbalance price changes in fossil fuels and energy independency are also other factors that quicken the transition to alternative and renewable energy sources. The report says that 2 to 5 percent of total passenger cars will be electric in 2020, and in order to ensure big scale manufacturing, increase efficiency and decrease consumer costs, R&D investments should be continued. Report also indicates that major automotive manufacturers and suppliers allocate 1,5 to 6 percent of their incomes to R&D expenses. um and grafit supply and manufacturing and transformation process. Report indicated the charming factor of the electric cars is as the savings due to usage of electricity instead of fuel. Electric is more preferable than petroleum. What is Turkey’s objective after 2011 and afterwards ? In the report it is said that electric car consumers need to meet high costs – around 7 to 20 thousand USD – and this price difference is mostly arise from the raw materials that compose car battery, lithi- Nihat Ergün, Minister of Industry and Commerce, stated in his speech at International 63rd Frankfurd Automobile Fair that environmental effects take more place in Turkey’s tax policies and said that especially after 2011, following the manufacturing of electric automobile, those cars should be more appealling then other ones in terms of taxes. Ergün also participated to test drive of zip hale getirmek gerekeceğini bildirdi. İlk müşteri potansiyeli kamuda Fuarda, Renault’nun elektrikli aracı ‘’Renault Kangoo BE BOP Z.E’’nin test sürüşüne katılan, sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Ergün, aracın çok sessiz çalıştığını, motor sesinin duyulmadığını kaydetti. Bu tür araçların Türkiye’de de desteklenmesi gerektiğini söyleyen Bakan Ergün, ‘’Bunların teşviki için bazı kamu filolarının, öncelikle şehir içinde araç kullanan emniyet teşkilatının belli araçları veya posta teşkilatının belli araçları, elektrikli araç kullanımına geçebilir. Müşteri potansiyeli öncelikle kamuda oluşturulabilir. Bazı küçük ülkeler, coğrafyaları daha küçük ülkeler, şehirlerarası yolculuk bile 40-50, 100 kilometreyi geçmeyen ülkeler var. Bunlar için çok daha cazip bu elektrikli araçlar... Onlar öncelikle bu araçların kullanımına yönelebilirler. Şu anda 160 kilometrelik Bakan Ergün, Türkiye’de otomobillerde özel tüketim vergisinin son derece yüksek olduğunu dile getirerek, dünyada çevreye duyarlı araçlarda vergilerin düşük olması yönünde bir eğilim olduğunu, elektrikli araçların, çevreye en duyarlı araçlar olduğunu ve bu araçlarda karbondioksit salınım gazının sıfır olduğunu ifade etti. 70 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr bir mesafe, akü şarjıyla gidip gelinebiliyor. Evinden işine arabayla gidip gelen bir insan için bu son derece ideal bir şey. Şehir içinde günlük dolaşımını yapanlar ya da yakın mesafelere gidip gelenler için de son derece elverişli bir araç. Ancak şehirlerarası yolculuklarda şarj istasyonlarına ihtiyaç olacaktır. İşte bu istasyonlarla ilgili dünyanın her yerinde çalışmalar yapılıyor. Şu anda dünyada herkes işbirliğine yöneliyor. İngiltere’de belediye ve merkezi yönetim işbirliğine gidiyor. Enerji dağıtım şirketleri iş birliği yapıyor. Aynı şeyler biz de de olacak. Yerel yönetimlerle merkezi yönetimlerin bazı unsurları, karayolları, emniyet genel müdürlüğü, trafik işleri ve enerji dağıtım firmaları işbirliğine gidecek.’’ Sistemin bazı desteklerle kısa zamanda yaygınlaşabileceğine değinen Ergün, elektrikli araçların yaygınlaşmasına yönelik dünyada bir eğilimin olduğunu bildirdi. Bakan Ergün, daha önceleri dünyada hibrid araç çalışmalarının devam ettiğini anımsatarak, hibrid araçlarının Renault Kangoo BE BOP Z.E, the electric car of Renault and answered the questions of the press. He said that the car works very quietly and engine sound can not be heard. Mr. Ergün articulated SCT is too high in Turkey, and said that there is an intension to lower taxes for environment friendly cars. Is Turkish supply industry ready for electric car manufacturing? TAYSAD Vice Secretary General, Cüneyt Kalkan said that relation between supplier and main industry is like moon and earth, and the supply industry will fit into any project if the main industry is ready. Kalkan continued with the fact piyasada istenilen seviyede yer almadığını ve artık hibrid araçların yerini elektrikli araçların almaya başladığını anlattı. Elektrikli araçların hibrid araçlardan daha hızlı bir şekilde piyasada yer alma imkanına sahip olacağını ifade eden Ergün, Türkiye’nin, Renault’nun bu modeliyle böyle bir üretimi başlatıp dünyaya hızlı bir şekilde satılmasını diledi. Bakan Ergün Türkiye’deki elektrikli araç kullanımının, vergi düzenlemeleriyle en az yüzde 20-25 fiyat avantajına sahip olabileceğini, bunun da bu tip araçların kullanımını teşvik edebileceğini belirtti. that supply industry continously investing and trying to stay in line with improving technology and high tech vehicles. He also said: “Anyone who saves the world will be out of the game. Supply industry is not a sprinter, it is the marathon runner”. Cüneyt Kalkan added: A car composed of 5-6 thousand different parts and our suppliers have the technology and capacity to manufacture 90 percent of this. There is changes specifically in fuel systems, engine, gearbox, battery and exhaust parts. There will be a preparation period for those. Sure necessary discussions are made with suppliers since the electric cars will be started to manufactured by 2011. It will be smarter to supply most of those 5-6 thousand parts from Turkey. Our suppliers have this potential. t Türk otomotiv yan sanayisi elektrikli araç üretimine hazır mı? ğını ve uyum sağlamak zorunda olduğunu söyledi. Kalkan, yan sanayinin bu doğrultuda sürekli yatırım yaptığını, gelişen teknoloji ve yüksek teknoloji ürünü araçlara ayak uydurmaya çalıştığını vurgulayarak, “Günü kurtarmaya çalışan, kısa sürede oyunun dışında kalır. Oysa otomotiv yan sanayi, sprinter değil, maraton koşucusudur” dedi. Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Genel Sekreter Yardımcısı Cüneyt Kalkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, otomotiv ana ve yan sanayi arasındaki ilişkinin, dünya ve ay arasındaki ilişkiye benzediğini ifade ederek, ana sanayinin hazır olduğu bir projeye yan sanayinin de uyum sağlayaca- Cüneyt Kalkan, elektrikli otomobil parçalarının üretimi konusunda da yan sanayinin üzerine düşeni yapabilecek güce sahip olduğunu ifade ederek, şu bilgileri verdi: “Bir araç, 5-6 bin farklı parçanın bileşkesinden oluşur ve yan sanayimiz, bunun yüzde 90’ını Türkiye’de üretebilecek teknoloji ve kapasiteye sahip- tir. Mevcut yakıtlarla çalışan bir araçla elektrikli araç arasında,dış görünüş ve iç giydirme parçalarında fark yok. Özellikle yakıt sistemlerinde, motor, vites kutusu, akü ve egzoz gibi parçalarda değişiklikler var. Bunlarla ilgili de bir hazırlık süreci olacaktır. 2011 yılından itibaren üretileceği açıklanan elektrikli araç için parça tedariği konusunda, ilgili yan sanayiler ile gerekli görüşmeler mutlaka yapılmıştır. 5-6 bin parçanın büyük kısmının Türkiye’den tedarik edilmesi daha makul olacaktır. Yan sanayimiz, yüksek teknoloji ürünü araçlara parça tedarik edebilecek potansiyele sahiptir.” t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 71 ELEKTRİKLİ ARAÇLAR ELECTRIC VEHICLES Yola çıkmadan önce aracınızı fişe takın Dünyanın büyük otomobil üreticileri önümüzdeki 1 ila 3 yıl içinde üretmeyi planladıkları elektrikli araçları birbiri ardına duyurmaya başladı. Sürücüler çok yakında, zengin fonksiyonları ve kapasiteleri birbiriyle rekabet eden farklı otomobil stilleri arasında seçim yapabilecek duruma gelecek gibi görünüyor. İşte o zaman, herkesin kafasında tek bir soru olacak: Sürücüler evlerinin dışındaysa ya da evlerinde gerekli altyapıya sahip değillerse, araçlarını şarj etmek için nereye gidecekler? Cevap çok basit: Şarj istasyonlarına… u Yüksek benzin fiyatları, petrolde dışa bağımlılık ve küresel iklim problemleri gibi sorunlar hayati bir hal almaya başlayınca, dünyanın tüm büyük otomobil üreticileri de önümüzdeki 1 ila 3 yıl içerisinde üretmeyi planladıkları elektrikli araçları birbiri ardına duyurmaya başladı. Bunların arasında iki ya da dört lastikli araçları, hem elektrik hem de benzinle çalışan araçları ya da tam elektrikli araçları görmek mümkün. Ancak bu araçların yaygınlaşmasının önündeki en büyük engel, elektrikli araç şarj istasyonlarının ve bu üniteleri verimli şekilde kullanacak altyapı sistemlerinin gelişmemiş olması. Bu nedenle elektrikli araçların tüketicilere sunulmasından önce birçok farklı noktada konumlandırılan şarj istasyonlarına ve altyapı sistemlerine yatırım yapılması gerekiyor. İşte bu yüzden, tıpkı benzinli araçların ihtiyacı olan benzin istasyonları gibi, üretiminde artış görülen elektrikli modeller için de şarj istasyonları kurulması konusu gündeme gelmeye başladı. 72 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Better Place ve Coulomb Technologies firmalarının sürücülerin elektrikli araçlarını hızlı bir şekilde şarj etmelerini sağlayan altyapı projeleri belirli bir başarıyı yakalamış olsa da, geniş ölçekli bir şarj istasyonu ağının yaratılması büyük bir maliyeti de beraberinde getiriyor. Ayrıca elektrikli araçların ülkelerin elektrik şebekelerinde yaratacağı etkiler konusunda da endişeler söz konusu. şu ana kadar gelişememiş elektrikli araba sektörünün önünü açmayı planladıklarını dile getiriyor. İsrailli “Better Place” 2010’da 400 elektrik istasyonu kuracak Elektrikli araba bataryalarının bu sistemle 20 dakika gibi kısa bir sürede dolacağını kaydeden Shai Agassi, ayrıca sürücülerin bataryanın şarjıyla ne kadar daha gidebileceklerini, en yakın dolum istasyonlarını nerede bulabileceklerini ve bunların meşguliyet durumlarını öğrenebileceklerini belirtiyor. Sistem, merkez dolum kayıtlarından sürücünün elektrik faturasını hesaplayacak ve aynı cep telefonu faturası gibi sürücünün hesabından ödenecek. Better Place, elektrikli arabalar için şarj istasyonları üreten şirketlerden birisi. Better Place’in kurucusu ve CEO’su Shai Agassi aynı zamanda Avrupa’nın en büyük yazılım şirketi SAP’nin de eski başkanı. Agassi, Better Place ile elektrikli arabalar için şarj istasyonu ağı kurarak Better Place, 2010’da hayat geçireceği altı aylık pilot program çerçevesinde, İsrail’in çeşitli yerlerine 400 adet istasyon kurmayı hedefliyor. Proje başarı kaydederse, İsrail’den sonra Hawaii, Danimarka, Avustralya ve Kaliforniya’da da uygulanacak. Better Place, 2009 Frankfurt Otomobil Fuarı’nda Renault ile imzaladıkları yeni anlaşmanın da detayları hakkında bilgi verdi. Bu anlaşma çerçevesinde 2016 yılına kadar İsrail ve Danimarka’da en az 100 bin elektrikli aracın üretilmesi ve trafiğe çıkması öngörülüyor. Sokak lambasında şarj istasyonu Better Place’in en büyük rakibi olan Amerikan Coulomb Technologies firması, elektrikli araç şarj istasyonların ilk örneğini California San Jose’de kurdu. Normal bir sokak lambasına kolaylıkla monte edilebilen şarj istasyonu, Coulomb Technolgoies’in sunduğu aktivasyon kartlarıyla kullanılıyor. Bu aktivasyon kartları temin edildiği takdirde kul- dan da büyük destek görüyor. Nitekim San Francisco Belediye Başkanı Gavin Newsom, belediye binası önüne kurulması planlanan elektrikli araç dolum istasyonu hakkında bilgi verirken, bu bölgeyi Amerika’nın elektrikli araç başkenti yapmak için yeni bir adım daha attıklarının da altını çizdi. Londra’da, elektrikli araç kullanıcıları için 200 şarj noktası bulunuyor. Belediye Başkanı Johnson’ın, yapılacak yeni çalışmalarla 2015 yılında ulaşmak istediği rakam ise 25 bin şarj noktası. Better Place, Danimarkalı Dong Energy ile birlikte 2011 yılına kadar Danimarka’da geniş bir elektrikli araç şarj ağı kurmak için anlaşma yaptı. 103 milyon Euro’ya mal olacağı açıklanan yatırım sayesinde daha fazla Danimarkalının elektrikli araç kullanmaya başlayacağı bekleniyor. Amsterdam Belediyesi de şehirdeki elektrikli araçların şarj edilmesi için Coulomb Technologies ile çalışmaya karar verdi. 2 yıllık deneme süresince şehirde 45 şarj istasyonu hizmet verecek. Ancak esas plan, 2012’den önce 200 şarj istasyonunu hayata geçirmek. Bu istasyonlarda 2015 yılına kadar 10 bin elektrikli aracın şarj edilmesi bekleniyor. Proje- lanıcılar bir yıl boyunca ücretsiz olarak araçlarını elektrik istasyonlarında şarj edebiliyorlar. ChargePoint Network (Şarj noktası ağı) adı verilen istasyonların ilerleyen zamanda tüm ülke çapında, elektrikli araçlar popüler olana kadar araba başına iki istasyon olacak şekilde yaygınlaştırması planlanıyor. Şarj noktaları, 110 Volt’luk çıkış panelleri şeklinde, trafik ışıkları gibi halka açık yerlerde bulunan direklere kurulacak. Böylece kullanıcılar araçlarını evlerinin dışında ya da araçları park halindeyken bile şarj edebilecekler. Öte yandan panellerde kablosuz iletişim de yer alacak. Böylelikle araçlarla bağlantı kurularak ne kadar enerji ihtiyacı bulunduğu ve aktarılan enerji hakkındaki bilgiler belirlenebilecek. Kullanıcılar aynı zamanda GPS üzerinden bu bilgilere araçları içerisinde de ulaşabilecek. Coulomb Technologies, firmanın bulunduğu yerdeki yerel yönetimler tarafın- Avrupa’da da şarj istasyonları çoğalıyor “Elektrikli araçlar hakkında konuşma zamanı sona erdi, artık elektrikli araçları Londralılar için kolay bir seçenek yapmanın zamanı” diyen Londra Belediye Başkanı Boris Johnson, bugün Londra’da 1,700 elektrikli araç kullanıldığını ve bu sayının 100 bine ulaşmasını istediğini söylüyor. nin maliyeti ise 10 milyon Euro… Projenin gelecekte deniz otobüsleri, taksiler ve toplu taşıma araçlarında da uygulanması planlanıyor. En büyük adım Fransa’dan AB tarafından önümüzdeki dönemde güçlü şekilde desteklenmesi planlanan elektrikli otomobiller konusundaki en önemli adımlardan birini ise Fransa attı. Fransız hükümeti, büyük bir sorun olarak görülen şarj dolum istasyonları zinciri kurmak için dev bir yatırım yapma kararı alarak, ülke içinde oluşturulacak ağın içindeki elektrikli araba şarj istasyonlarının kurulumu için tam 2,2 milyar dolar bütçe ayırdı. Fransa’da elektrikli araba şarj istasyonlarının kurulumunun yanı sıra 2015’den itibaren tüm otoparklarda şarj ünitelerinin olması da sağlanacak. Tüm bu gelişmeler sayesinde Fransa’da elektrikli araba kullanımının artması umut ediliyor. t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 73 ELEKTRİKLİ ARAÇLAR ELECTRIC VEHICLES Charge your vehicle before hit the road uWorld’s major automobile manufacturers started to launch the electric vehicles that they are planning to manufacture in the next few years. Drivers seems soon be able to choose from one of the different competitors. At that time everyone will have one question: If the drivers are out of their houses or if they do not have required infrastructure at their home, where will they go to charge their cars? The answer is simple: Charge Stations. Since problems like high petroleum prices, foreign dependency and global climate become bigger world’s major automobile manufacturers started to launch the electric vehicles that they are planning to manufacture in the next few years. It is possible to see two or four wheel cars working with fuel and/or electric. However the biggest obstacle before the popularization of these cars is that the charging stations and infrastructure systems that will use these units are not well developed yet. Therefore it is needed to locate many charging stations and invest on infrastructure systems before launching them to consumers. That’s why, just as petrol stations that meet the needs of gasoline vehicles; establishing charging stations began to arrive in the agenda due to the increasing manufactured models. Though the infrastructure projects of Better Place and Coulomb Technologies has quite success, building a wide charging station network brings a high cost with it. Besides there are concerns about the impact of the vehicles on the country’s electric networks. “Better Place” of Israel will establish 400 electric station in 2010. Better Place is one of the companies that builds charging stations for electric cars. Shai Agassi, CEO and founder of Better Place, is also the former president of 74 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr software company SAP. Agassi says they plan to lead up electric cars by building charging stations. Better Place is aiming to build 400 station around Israel in 2010 within a pilot program that will last 6 months. If project achieves it will be implemented then in Hawaii, Denmark, Australia and California. have already established the first station in California San Jose. This charging station which can be installed to a street light easily, can be used with the activation cards provided by the company. After having these activation cards, users can charge their cars from the stations for one year. Charging at Streetlight Charging Stations popularizing also in Europe The biggest competitor of Better Place is American Coulomb Technologies. They London Mayor Boris Johnson says: “It is time to stop talking about electric cars, it is time to make these cars an easy option for Londoners” and adds that there are 1.700 electric cars in London today and he wants it to be 100.000. There are 200 charging point in London for electric cars. Mayor Johnson aims to reach 25000 charging points in 2015. The biggest step is from France France took an important step about electric cars, since the EU support on those electric vehicles are expected in upcoming days. France government decided to invest on a charging station chain and allocated 2,2 billion USD budget for the establishment of the stations. t ELEKTRİKLİ ARAÇLAR ELECTRIC VEHICLES Sıfır salımlı elektrikli Fluence Bursa'da üretilecek u Türk Otomotiv Sanayinin lideri Renault, Türkiye’deki faaliyetlerinin 40.yılını kutluyor. Konuyla ilgili gerçekleştirilen basın sohbet toplantısında, Renault’nun Operasyonlardan Sorumlu Genel Müdürü Patrick Pélata, Fluence’ın elektrikli versiyonunun ve Yeni Mégane Hatchback üretiminin bir kısmının Türkiye’de, Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nda gerçekleştirileceğini açıkladı. Pelata, “Oyak Renault, kuruluşundan bu yana 15 farklı model üretti ve yıllar içerisinde özellikle Renault ürün gamının merkezinde yer alan orta boy kompakt modellerin üretiminde uzmanlaştı. Oyak Renault, kalite-maliyet-süre performanslarıyla mükemmel bir konumda yer alıyor. Türkiye’de Oyak Grubu ile sürdürdüğümüz ilkler, başarılarla dolu 40. yılımızda elektrikli Fluence’ın Bursa’da üretileceğini açıklayarak Türkiye’ye, ortaklığımıza ve geleceğe duyduğumuz güveni bir kez daha ispatlıyoruz.” diyerek “Sürdürülebilir ulaşım hedefinin bilincinde olan Renault, 2011 yılından itibaren eksiksiz bir sıfır salımlı elektrikli araçlar gamını seri olarak üretip uygun fiyatlarla ticarileştirme konusunda kararlılıkla ilerliyor ve Oyak Renault Otomobil Fabrikaları bu iddialı hedefimizin gerçekleşmesinde çok önemli bir rol üstlenecek” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı. Renault, 2011 yılının ilk yarısından itibaren Fluence Z.E. Konsept ile podyuma çıkardığı Fluence’ın elektrikli versiyonunu Türkiye’de, Bursa’da Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nda üretecek. Ayrıca Renault, Yeni Mégane HB’in müşteri taleplerine cevap verebilmek üzere ikinci üretim üssü olarak Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nı seçti. Fluence’ın elektrikli versiyonu Bursa Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nda Eylül ayında Frankfurt Otomobil Fuarı’nda Zoé Z.E. Konsept, Kangoo Z.E. Konsept, Twizy Z.E. Konsept ve Fluence Z.E. Konsept kavram araçlarının çizgileri altında tanıtımı yapılan Renault’nun ilk dört elektrikli modeli, halen Fransa’daki Technocentre Ar-Ge ve Mühendislik merkezinde geliştirilme aşamasında bulunuyor. Ancak, Renault şimdiden bu araçların üretim ve satışı için gerekli hazırlıkları yapıyor. Fluence’ın gelecek76 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr yarlı (Renault 21 Concorde) otomobilinin üretimi gibi pek çok ilke imza atan Oyak Renault Otomobil Fabrikaları, elektrikli Fluence üretimi ile Türk Otomotiv Sanayi’nde yeni bir çığır açacak. Kullanımda sıfır salımlı elektrikli araç ile Renault herkese sürdürülebilir ulaşım olanağı sunan bir çözüme hazırlanıyor. Elektrikli otomobille herkes için sürdürülebilir ulaşım olanağı sunan çığır açıcı bu çözümde Oyak Renault Otomobil Fabrikaları önemli bir rol üstleniyor. Yeni Mégane Hatchback Bursa Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nda Renault Operasyonlardan Sorumlu Genel Müdürü Patrick Pélata teki elektrikli versiyonu için Bursa’daki Oyak Renault Otomobil Fabrikaları seçildi. Renault, yatırımların verimliliğini artırmak ve üretime geçiş süreçlerini hızlandırmak amacıyla elektrikli versiyonların üretim merkezlerini seçerken bu araçların termik versiyonlarının üretildiği tesisleri tercih etti. Bu seçim, Gruba hem endüstrileştirme sürecini hızlandırma, hem de yüksek kaliteli üretim imkanı sunacak. Türkiye’deki 40 yıllık tarihi boyunca Türkiye’nin ilk stationwagon (Renault 12 SW), ilk klimalı (Renault 12 GTS), ilk dizel motorlu (Renault 9 GTD), ilk otomatik vitesli (Renault 9), ilk yol bilgisa- Mégane HB’in dünya çapında elde ettiği başarılı ticari sonuçların ışığında müşterilerden gelen yoğun talebi karşılayabilmek adına Renault, Yeni Mégane HB’in üretim adetlerini artırmaya karar verdi. Palencia fabrikasının kapasitesini aşacak olan bu artış kararı sonrasında Renault’nun en kaliteli üretim yapan fabrikalarından olan Bursa Oyak Renault Otomobil Fabrikaları öne çıkarak halihazırda üretilen Fluence’ın ve diğer modellerin yanında Yeni Mégane HB üretimini almayı başardı. Bursa’da Yeni Mégane Hatchback üretimi Kasım ayından itibaren başlayacak. Bursa’da üretilecek Yeni Mégane HB’ler, Türkiye pazarın yanı sıra, başta Rusya ve Avrupa kıtası olmak üzere birçok farklı ülkeye ihraç edilecek. 1969 yılında 50 milyon TL sermaye ile Türkiye’deki faaliyetlerine başlayan Renault, ülkemizdeki ilk büyük FransızTürk ortak yatırımını gerçekleştiren fir- ma olma özelliği taşıyor. Bursa’da bulunan Oyak Renault Otomobil Fabrikaları, yıllık 360.000 otomobil 450.000 motor üretim kapasitesi ile Renault’nun Batı Avrupa dışında en yüksek kapasiteye sahip fabrikası konumunda. 6 otomobilden biri yine Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nda üretiliyor. Oyak Renault, Türk Otomotiv Sanayinde, 12 yıldır aralıksız olarak otomobil üretiminde lider: Türkiye’de üretilen iki otomobilden biri Bursa Oyak Renault Otomobil Fabrikaları’nda üretiliyor. Türk otomobil pazarında satılan her Oyak Renault ihracatta da lider: Türkiye’den ihraç edilen iki binek otomobilden biri, Oyak Renault Otomobil Fabrikaları üretim bantlarından çıkıyor. Fabrikanın üretip ihraç ettiği modeller 5 kıtada 100’den fazla ülkede satılıyor. Electric Fluence with zero emission will be manufactured in Bursa uRenault’s first four electric model which are designed under the Zoé Z.E. Concept, Kangoo Z.E. Concept, Twizy Z.E. Concept ve Fluence Z.E. Concept vehicles, are being developed at Technocentre R&D and Engineering Center in France. However Renault is already getting prepared for the production and Bursa Oyak Renault facility has been chosen for the future electric version of Fluence’s production. Renault preferred the facilities where the thermic versions of these vehicles are produced in order to increase efficiency of its investments and quicken the production phases. This choice will provide quicker industrialization and high quality manufacturing opportunity. Oyak Renault Automobile Facilities will open a new era in Turkish Automotive Industry with the manufacturing of Fluence. Renault is preparing to suggest a new solution that will provide everyone a sustainable transportation opportunity. Oyak Renaulty facility has an important role in this leading solution. t Renault ayrıca, yurdun dört bir yanına dağılmış 7 şubesi, 72 yetkili satıcısı ve 163 noktada satış, 243 noktada satış sonrası hizmeti ile Türkiye’nin en yaygın satış ağlarından birine sahip bulunuyor. Tamamen yenilenmiş ürün gamı Renault’da 2009 Mayıs ayında başlayan ve bugüne kadar süregelen, heyecan verici bir değişim gerçekleşiyor. Laguna Coupé, Megane Coupé ve Mégane Hatchback modellerinin başlattığı bu süreç, Megane Sport Tourer ve Yeni Grand Scenic modelleriyle devam etti. Son olarak Fluence’ın da ticarileştirilmesiyle birlikte Renault, modellerini bir yıldan kısa bir süre içinde hemen hemen tamamen yenileyerek pazarın en genç ürün gamlarından birine sahip oldu. t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 77 ELEKTRİKLİ ARAÇLAR ELECTRIC VEHICLES Elektrikli araç kullanımı "teşvik edilecek uİç piyasada elektrikli araç kullanımının yaygınlaştırılması için birtakım teşviklere ihtiyaç olduğunu kaydeden Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, “2011 yılına kadar düzenlemelerin büyük bir oranda halledilmesi lazım ki; iç piyasada da elektrikli araç kullanımını yaygınlaştırabilelim. Bunun üzerinde çalışıyoruz, bununla ilgili çalışmaları da bu zamana kadar olgunlaştırmış olacağız” dedi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, iç piyasada elektrikli araç kullanımının yaygınlaşması için teşviklere ihtiyaç olduğunu söyledi. yıları çok fazla olmasa bile, elektrikli otomobil olarak kullanılmasının bir teşvik unsuru olacağını bildirdi. Bunun gibi başka bakanlıkların da araçlarını elektrikli araç olarak tercih ettiklerinde bunun iç piyasada birkaç bin aracın birden elektrikli araca dönmesi anlamına geleceğini vurgulayan Ergün, bunun da firmalar açısından iç piyasada ayrıca üretim için cazip bir nokta oluşturacağını söyledi. AA’nın sorularını yanıtlayan Bakan Ergün, elektrikli otomobil üretimiyle alakalı Türkiye’de ilk adımı Renault’nun attığını ve bu konuda bir karar açıklandığını hatırlatarak, 2010 yılının sonundan itibaren elektrikli Fluence’nin, Oyak Renault Otomobil Fabrikalarında üretimine başlanacağını belirtti. Ergün, Renault’un elektrikli Fluence’yi Türkiye’de üretmeye başlamasıyla birlikte muhtemelen başka firmaların da aynı teknolojiyle üretime başlayacağını ve bunun sevindirici bir gelişme olduğunu dile getirerek, bu yeni ve çevreci teknolojinin Türkiye’de üretilecek olmasının, Türkiye’nin bu konuda bir üretim ve ihracat merkezi olma noktasına doğru ilerlemesine vesile olacağını, bunun da sevindirici bir gelişme olduğunu kaydetti. İç piyasada elektrikli araç kullanımının yaygınlaşması için birtakım teşviklere ihtiyaç olduğunu ifade eden Ergün, şunları söyledi: “Çevreci teknolojilerin teşvikine ve desteğine ihtiyaç var. Bunların başında bu araçlarla ilgili vergiler geliyor. Mevcut üretilen benzinli ve mazotlu araçlardaki vergi uygulamaları motor gücüne göre yapılıyor. Fakat elektrikli araçlarda bir motor hacmi söz konusu olmadığı için bununla ilgili vergilerin başka bir formülle oluşturulması lazım. Motor hacmiyle ilgili bir vergi uygulamasının olmaması gerekiyor. Bu araçların vergileri teşvik amacıyla da minimum düzeyde olmalı ki, bunların iç piyasada kullanımı gerçekleştirilebilsin. 78 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün Ayrıca şarj istasyonlarıyla alakalı da bir teşvike ihtiyaç var. Fakat bu zor bir şey değil. Şarj istasyonu kurulması çok maliyetli bir unsur değil. Bunu bizim mevcut benzin istasyonları bile yapabilecek imkan ve kabiliyete sahipler. Sadece akünün değişimiyle ilgili sistem biraz maliyetli. O konuda da bir işbirliğine ihtiyaç var. Yani elektrik dağıtım firmaları yerel yönetimler, akaryakıt bayileri gibi bunlarla bir işbirliğine ihtiyaç var. O işbirliği mekanizmaları da kolay. Başka ülkelerde de oluşturulabilmiş...” Kamu filolarının elektrikli araçlardan oluşturulması Bakan Ergün, elektrikli otomobillerde iç piyasadaki teşvik unsurlarından birinin de bazı kamu filolarının elektrikli araçlardan oluşturulması olabileceğini belirterek, Sanayi Bakanlığı açısından bakıldığında, piyasa denetim ve gözetim faaliyetlerinde kullandıkları araçların, sa- “2011 yılına kadar düzenlemelerin büyük bir oranda halledilmesi lazım ki; iç piyasada da elektrikli araç kullanımını yaygınlaştırabilelim. Bunun üzerinde çalışıyoruz, bununla ilgili çalışmaları da bu zamana kadar olgunlaştırmış olacağız” diyen Ergün, firmaların da bu konuda birtakım raporlar hazırladıklarını ve kendilerine sunduklarını bildirdi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Ergün, kendilerinin de Maliye Bakanlığı ile hangi teşviklerin, hangi hızda gerçekleştirilebileceği, bu konuda nasıl bir çalışma içerisinde olunacağı ve bu araçların vergi oranlarının hangi oranda ve nasıl teşvik edici olabileceği üzerinde bir çalışma içerisinde bulunacaklarını kaydetti.t “Electric Vehicle Usage will be promoted” Nihat Ergün, Ministry of İndustry and Commerce indicated that some incentives are needed to popularize electric cars in domestic market and said: “Regulations should be finalized by 2011 so we can generalize the electric cars. We are working on that and we will bring the subject to a level of maturity by that time. t Elektrikli otomobiller çağına hazırlıklı olun uRoyal Dutch Shell Üst Yöneticisi (CEO) Peter Voser, 2050’lı yıllara gelindiğinde elektrik enerjisi ve pilli araçların belirgin biçimde kullanılacağını belirterek, “Elektrikli otomobiller çağına hazırlıklı olun” dedi. Royal Dutch Shell CEO’su Voser, 2050’lı yıllarda elektrik enerjisi, pilli araçların ve şarz edilebilir akülerin belirgin biçimde kullanılacağını belirtti. araçların bir süre daha tamamen elektrikli araçlara tercih edileceği tahmininde bulundu. Shell’den yapılan açıklamaya göre Peter Voser yazdığı makalede, geleceğin yakıtlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Elektriğin nasıl üretileceğinin de önemli bir sorun olduğunu dile getiren Voser, şunları kaydetti: Ancak yine bu araçlara enerji sağlanmasında doğal gazın önemini koruyacağını ifade eden Voser, Shell olarak bu yönde yatırımları sürdürdüklerini kaydetti. Peter Voser, geleceğin yakıtlarına ilişkin değerlendirmelerinde elektrik enerjisi ile çalışan araçların öneminin altını çizdi. 2050 yılına gelindiğinde dünyada 1 milyardan fazla araç olacağını belirten Voser, aynı dönemde elektrikli ve pilli araç çağının da artık başlamış olacağını vurguladı. Voser, gelecek dönemin yakıt teknolojilerine ilişkin görüşlerini anlattığı makalesinde, bu çağda yeni dönem araçları için gereken enerjinin nasıl sağlanacağı tartışmalarına da açıklık getirdi. “Bugün 10 yaşında bir çocuğa, ilk aracının nasıl bir şey olmasını isteyeceğini soracak olursanız, büyük bir ihtimalle, elektrikli otomobil diyecektir” cümlesiyle gelecekle ilgili beklentileri anlatan Voser’in gelecek dönem araç ve yakıt teknolojileri konusunda şunları kaydetti: “Elektrikli otomobiller çağına hazırlıklı olun. Gerçekten ilk aracının elektrikli olup olmayacağı o kadar da önemli değil. Hani derler ya bütün yollar Roma’ya çıkar, işte burada da önemli olan, çocuğun bu cevabının ardında yatan arzudur: Daha az enerji kullanmak, paradan daha fazla tasarruf etme olanağı sağlamak ve kullanması kolay bir araç sahibi olmak. Yarının tüketicileri bu çocuklar olduğundan, şirketler bu arzuya kulak vermeli ve ona göre bir yol izlemelidir.” “Önümüzdeki yıllarda, hoşumuza gitsin ya da gitmesin, elektrikli araçların çoğu büyük ölçüde kömür kullanan santrallerin ürettiği elektriği kullanacak. Oysa kömürlü santraller gezegenimizde sera gazı emisyonları artışının en büyük sorumluları. Royal Ductch Shell CEO'su Peter Voser Shell olarak, pilli otomobil sayısının artacağına inandıklarını ancak bunların tümü de birbirinin aynı olmayacağını belirten Voser, muhtemelen hibrid Doğal gaz sonuçta elbette sihirli değnek değil, ama gelecekteki ulaşımı doğal gazsız düşünmek de mümkün değil. 2012 yılında Shell’in yaptığı üretimin yarısını doğal gaz oluşturacak. Otomobil üretimi ya da elektrik enerjisi pilleri geliştirme alanında faaliyet yürütmeyebiliriz, ancak global ulaşım konusunun tam merkezinde yer almaya devam edeceğimiz kesin...” t “Be Prepared for the Electric Automobiles Era” uRoyal Dutch Shell CEO Peter Voser said that electric energy and batteries will be used significantly at 2050’s and he added: “Be prepared for the Electric Car Era”. Peter Voser emphasized the importance of electric cars in the assessments of future fuels.Voser said that there will be more than 1 billion cars in the world at that time and battery / electric car era will be already begun. Voser also clarified the discussions on how to provide energy for that era in his article on future fuel technologies. Voser stated that battery cars will be increased but they will not be all the same, and hybrid cars will be still preffered for a while. t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 79 ÜRÜN SORUMLULUĞU PRODUCTS LIABILITY Günümüzde ürün sorumluluk ve geri çağırma sigortaları kapsamında 3.8 litre ve V6 motora sahip cihazlar yer alıyor. Hükümet, egzos sistemine petrol dökülmesinin motorda yangına neden olabileceğini belirtiyor. Honda araçlarını geri çağırıyor Honda, ABD’de meydana gelen ölümcül bir kazadan sonra Japonya’da ‘’Inspire’’ ve ‘’Saber’’ model 1,532 otomobili toplatıyor. Japonya’nın ikinci büyük otomotiv şirketi Honda, ABD’de Şubat 2007 ve Mayıs 2007 arasında meydana gelen 7 kazada, sürücü tarafında bozuk hava yastıklarından metal parçalarının koptuğunu açıkladı. Honda Mayıs ayındaki kazada sürücü ölmesine rağmen, bu ölümcül kazadan hava yastığının sorumlu olup olmadığının bilinmediğini bildirdi. Japonya Ulaştırma Bakanlığı, bozuk hava yastığından fırlayan metal parçaların sürücünün boynunu deldiğini açıklarken, Honda, sürücünün hava yastığı kazasından mı ya da başka sebeplerden mi öldüğünün soruşturulduğunu belirtti. Ebru Karaoğlu Alper Pekmezcioğlu Uray Sigorta A.Ş. Kurumsal Satış ve Pazarlama Yöneticisi Uray Sigorta A.Ş., Corporate Sales and Marketing Supervısor Uray Sigorta A.Ş. Genel Müdür Uray Sigorta A.Ş. General Manager uTOYOTA 630 bin minivanı geri çağırıyor GM 1.5 milyon aracı geri çağırıyor Dünyanın en büyük otomobil şirketi Japon Toyota 630 bin minivanı geri çağırıyor. 7 Kasım 2001 ile 31 Mayıs 2007 tarihleri arasında üretilen Noah ve Voxy modellerinin tesisatındaki bir aksaklığın yakıt deposunda çatlamaya yol açmış ve özellikle virajlı yollar gibi zor koşullardaki sürüşlerde bazı vakalarda çatlama görülmüştür. Bu şekilde 16 arıza tesbit edilmiş olup herhangi bir kaza veya yaralanma rapor edilmemiştir. 80 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Krizden etkilenen ABD’li otomotiv devi General Motors (GM), olası motor yangını nedeniyle 1.5 milyon aracını geri çağırıyor. GM, şu ana kadar kendilerine herhangi bir yangın ve yaralanma raporu gelmediğini söyledi. Şirketin geri çağırdığı bazı araçların üretimi şu anda yapılmıyor. Geri çağırma 1998-1999 Oldsmobile Intrigue, 1997-2003 Pontiac Grand Prix, 1997-2003 Buick Regal ve 1998-2003 Buick Regal ve 1998-2003 Chevrolet Lumina, Monte Carlo ve Impala modellerini içeriyor. Geri çağırma Bu tarz zararları kim ve ne şekilde karşılıyor? Günümüzde buna benzer daha pek çok örnek saymak mümkün. Firmaları finansal olarak zor bir duruma düşüren bu tarz zararları bir çok sigorta şirketi aracılığıyla ürün sorumluluk ve ürün geri çağırma (recall) sigortalarıyla teminat altına almak mümkün. Sorumluluk sigortaları tüketici haklarının gelişmesiyle globalleşen dünyada ürün ve hizmetlerin sınırların ötesine geçerek farklı tüketicilere ulaşması sebebiyle geçmiş yıllara göre çok hızlı bir şekilde ivme kazanmaktadır. Yaşanan ekonomik gelişmeler; ihracaatçı sayısının artması, sanayi sektöründeki gelişmeler, tüketici haklarının gelişmesi ve Türk üreticilerinin ürettikleri ürünlerin yurt dışına özellikle de tüketici haklarının gelişmiş olduğu Avrupa Ülkeleri ve Amerika’ya ihraç edilmesi se- bebiyle ürün sorumluluk sigortası ülkemizde de önem kazanmaya başladı. Ürün Sorumluluk (Product Liability), sigortalının üretmiş olduğu ürünün üçüncü şahıslarda meydana gelebilecek, bedensel ve maddi zararlardan kaynaklanabilecek tazminat taleplerine karşı teminat sağlayan bir sigortadır. 1985 yılında Avrupa Topluluğu “Ürün Sorumluluğu Direktifi”ni yayınladı. Bu direktife göre “üretici ürünündeki bir kusurun neden olduğu hasardan sorumlu”dur. Bunun yanında üreticinin sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, işin seyri içinde,satış ,kiralama, kiraya verme veya herhangi bir biçimde dağıtımını yapmak amacıyla bir ürün ithal eden herhangi bir kişi veya kuruluş, bu durumda üretici olarak kabul ediliyor ve satışını yaptığı ürünün üreticisi gibi so- rumlu tutuluyor. Bu sebeple ürün sorumluluk sigortası ihracat yapan firmaların karşısına zorunluluk olarak çıkıyor. Ayrıca ürünün piyasaya sürülmesinden itibaren 10 yıla kadar üreticiler ürünlerinden sorumlu tutuyor. Türkiye’de 4077 sayılı “ Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ” ile kusurlu ürünlerin yol açacağı zararlara ilişkin sorumluluklar düzenlenmiştir. İlgili kanunun 4’üncü maddesinde “ Ayıplı Mal ve Hizmetler ” başlığı altında, ayıplı maldan ve/veya ayıplı malın neden olacağı her türlü zarardan dolayı tüketiciye karşı satıcı, bayi, acente, üretici ve ithalatçının müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, ayrıca satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesinin bu sorumluluğu ortadan kaldırmayacağı açıkça belirtiliyor. Türk ekonomisinin gelişimyle birlikte, AB üyeliği başvurumuz ve Gümrük Birliği üyeliğimiz bu tür yasaları zorunlu kılmaktadır. Üründe kusur oluşma potansiyeli olan süreçler; Tasarım, Üretim, Pazarlama ve Kullanım Talimatı Kusurları olarak sıralanabilir. Satılıp alıcısına ulaşan ve kusurlu olduğu tespit edilen ürünlerin 3. şahıslarda bedeni ve maddi bir zarara sebebiyet vermesini engellemek üzere ürünlerin Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 81 ÜRÜN SORUMLULUĞU PRODUCTS LIABILITY toplatılması masraflarını temin etmek üzere “Ürün Geri Çağırma (Product Recall)” Sigortası devreye girmektedir. Poliçenin içeriğinde her türlü ürün geri çağırma giderleri, iş durması, yenileme giderleri, rehabilitasyon giderleri, savunma giderleri, danışmanlık giderleri, şantaj giderleri kapsam altına alınmaktadır. gortalının yükümlülükleri, Hasar yönetimi v.b. konular çok önem taşımaktadır. Zaman sınırlamaları Bu poliçeler de ayrıca hasar oluşum ve bildirim tarihleri de önemlidir. Hatalı üretilmiş bir malın piyasaya çıkarıldığı tarih ile hatalı imalat yüzünden hasar oluşması arasında uzun yıllar geçebilmektedir. Aynı şekilde bu hasarın farkına varılıp bildirilmesi ve üreticinin sorumluluğuna dayanılarak bir tazminat talebinin ortaya çıkarılması arasında da uzun bir süre geçebilmektedir. Örneğin; Ürün geri çağırma giderleri olarak; geri çağırmadan doğan masraflar ( duyuru ve ilan masrafları, nakliyat ) , ek personel istihdamı ve fazla mesaileri, geri çağrılması sırasındaki azami 12 ay süreyle ilave depolama alanı kiralama gideri, kullanılamaz ürünlerin imha ya da uzaklaştırma masrafları, geri çağrılan ya da eski durumuna döndürülen ürünlerin tekrar dağıtım giderleri karşılanmaktadır. 2000 Ocak ayında ayıplı mal piyasaya çıktı. 2005 Kasım ayında hasar meydana geldi. Kriz yönetemi poliçeleri Firmalara sağladığı avantajlar nelerdir? Uray Sigorta olarak, Chartis (AIU) Sigorta’nın dünya çapındaki bu konudaki deneyimi ile ürün sorumluluk ve ürün geri çağırma sigortaları çalışmalarını ilk olarak otomotiv sektöründe bazı lider kuruluşlarla başlattık. Hatta bazı lider kuruluşlar, kendi yan sanayiilerinden de bunu talep etmeye başladılar. İhracat ağırlıklı çalışan bu sektörde bu ürüne olan talep duyuldukça artmaktadır. Herhangi bir hasarda uzun vadede bir çok firma da farkı etkiler bırakabilir. Bu Tüketicinin korunması bu noktada birincil öncelik görülmelidir.t 2010 Aralık ayında bu hasarla ilgili bildirim ve tazminat talebi olabilir. Her iki sigortada büyük tazminat talepleri karşısında zor duruma düşebilecek firmaları korumaktadır ve bu sebeple de “Kriz Yönetimi Poliçeleri ” olarakta adlandırılmaktadır. Bu tarz poliçeler yapılırken;Hangi coğrafi alanlarda ve yetkili mahkemelerde geçerli olacağı, Sigorta kapsamı, Teminat dışında kalan maddeler, Muafiyet ve teminat limitleri, Zaman sınırlamaları, Sigortası ve si- tarz poliçeler firmaları üründen kaynaklı hasarlarda tazminat talepleri ve yasal masrafları karşılanması konularında koruyor. Uluslararası sigorta şirketleri tarafından sigortalanan ürünler, yurtdışındaki ithalatçılar tarafından tercih ediliyor. Firmaların üretim kalitelerini arttırarak sigortalanabilir riskelere sahip olmalarını sağlıyor. Firmanın büyük bir tazminat talebiyle karşılaşması durumunda da mali durumunu sarsacak ödemeler yapmasını engelliyor. Bu durum en küçük aile şirketlerinden en büyük uluslararası firmaları bile etkilemektedir. Erken ve zamanında harekete geçmek etkilerini ve sonuçlarını miniminize edebilir. Efektif bir recall yönetimi yeniden prestij kaybını önleme adına çok önemlidir. Bu sebeple poliçelerin hangi esasa göre düzenleneceği hasar sırasında hayati önem taşımaktadır. Risk Aktarma ve Mal Akış Süreçleri l Ana Risk Aktarması Mal Akışı Sigorta Poliçeleri Satınalma Sözleşmeleri l Detay Küçük Anlaşmalar l Güç Dengesi l Genel TEDARİKÇİ KAYIPLAR l Can l Re l Mal puta l Para syo l Kar T A E M D M A D D A R K C Ç İ İ ALINANLAR l Ürün l Hizmet 82 2. SEVİYE YAN SANAYİ (T2) 1. SEVİYE YAN SANAYİ (T1) ANA SANAYİ (OEM) İ E S SATIŞ/SERVİS ORGANİZASYONU BAYİ O N K U L BAYİ L A SATIŞLAR l Yurt içi l Yurt dışı (Çeşitli Lojistik Incoterms) 1. / 2. Seviye H Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr l Test l Kontrol l İzlenebilirlik l Sürekli l S İyileştirme / R Parçalar KONTROLLER: l İdari/Teknik Kabul l Bantta/Montaj l Çıkış/Teslimat l Dizayn Aşaması (Ürün/Proses) N BAYİ I C FATURA İÇERİĞİ l Saat ücreti l Parça fiyatı I KAYIPLAR l Can l Mal l Para REGULATIONS MEVZUAT Yatırım indiriminde gelinen son nokta kalmayıp geçmişte Yatırımlarını gerçekleştirip elde etmiş oldukları yatırım indirimi hakları da ellerinden alınmıştır. 08. 04. 2006 tarih ve 24133 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5479 sayılı kanun ile yatırım indirimi istisnası 01.01.2006 tarihinden itibaren kaldırılmıştır. Dr. Halil Yürüdü Tax Partner Ata Uluslararası Bağımsız Denetim A.Ş. uÜlkelerin ekonomik kalkınmasının önemli unsurlarından biri üretimdir. Üretimin yerine getirilebilmesinde yatırımlara ihtiyaç bulunmaktadır. Ülkeler yatırımlarla kalkınma hamlesini yapabildikleri gibi istihdam, katma değer yaratma, gelir elde edilmektedir. Yatırım; belirli bir ülkede, belirli bir dönemde ekonomideki üretim araçlarına yapılan harcamalar yâni ülkedeki mevcut sermaye stokuna yapılan ilavelerdir. Ekonomideki yatırım harcamaları sermaye mallarına yapılan harcamalar, inşaat ve hammaddelere yapılan harcamalar ve yarı mamul ve mamullere yapılan harcamalar şeklinde gruplanabilir. Yatırım indirimi ise özel sektörün yaptığı yatırım projelerine devletin, ekonomik kalkınmayı hızlandırmak amacıyla belirli bir oranda katılmasıdır. Yatırımın artması için uygun imkanlar yaratmak devletin idari gücündedir. Yatırım İndirimi ülkemizde 1963 yılından beri uygulana gelmekte iken 2006 Nisan ayında kaldırılmıştır. Hatta kaldırılmakla ellerinden alınmaları nedeni ile vergi ödemek zorunda kalmıştır. Yanlış bir uygulama ve bu yanlışında kanun maddesine dayanması nedeni ile Anayasa Mahkemesi düzenlemeyi kısmen iptal etmiştir. Gelir Vergisi kanununa eklenen Geçici 69.madde ile geçmişe dönük olarak aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. Yeni düzenleme ile bireylerin ( gerçek ve/ veya tüzel kişilerin) kazanılmış haklarının aleyhlerine bir uygulama yapılamayacağı Anayasa Mahkemesince önlenmiştir. a) Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri 31.12.2005 tarihi itibariyle mevcut olup 2005 yılı kazançlarından indiremedikleri yatırım indirimi istisnası tutarlarını 31.12.2005 tarihindeki mevzuat hükümleri çerçevesinde sadece 2006-20072008 yılı kazançlarından indirebilirler. Buna göre Anayasa Mahkemesi, “yatırım indirimi istisnası uygulamasına yönelik olarak “…sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait…” ibarelerinin iptaline karar verilmiş, “…(vergi oranına ilişkin hükümler dahil)…” ibaresinin iptal talebi ise reddedilmiştir. b) 24.04.2003 tarihinden önceki müracaatlara göre düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında 193 sayılı Gelir Vergisi yasasının yürürlükten kaldırılmış olan (Ek-1-2-3-4-5-6) maddeleri çerçevesinde başlanılmış yatırımları için bu belge kapsamında 01.01.2006 tarihinden sonra yapılacak yatırımları için 31.12.2005 tarihindeki mevzuata göre (vergi oranına ilişkin hükümler dahil) hesaplayacakları yatırım indirimi istisna tutarları 20062007-2008 yıllarına ait kazançlarından indirilebilir. Mahkeme tarafından görüşme sonuçları olarak açıklanan karar uyarınca 31.12.2005 tarihi itibariyle hak kazanılan yatırım indirimi istisnası kullanımıyla ilgili süre sınırlaması ortadan kaldırılmıştır. Buna göre gerekçeli kararın Resmi Gazete’de yayımlanması ve “…sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait…” ibarelerinin ileriye dönük olarak ortadan kalmasından sonra devreden yatırım indirimleri kullanılabilir hale gelecektir. c) Yine bu yasa ile yürürlükten kaldırılan 19 uncu madde kapsamında 01.01.2006 tarihinden önce başlanan yatırımlarla ilgili olarak, yatırımla ilgili iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz edip bu tarihten sonra yapılan yatırımları için 31.12.2005 tarihindeki vergi oranı dahil mevzuata göre hesaplanan yatırım indirimi istisnası 2006-2007-2008 yılları kazançlarından indirilebilir. Bu düzenlemeler ile Şirketlerin kazanmış oldukları yatırın indirimi hakları ortadan kaldırmakta veya sınırlamaktadır. Yani sonsuz hak olan yatırım indirimi kullanma hakkı 2006-2007-2008 yılları ile sınırlanmış ve nihayet 2009 yılında bu uygulama neden ile şirketler Birinci ve ikinci geçici vergi dönemlerinde bu uygulama gereği vergiye tabi karları var ise haklarının Mahkeme tarafından görüşme sonuçları olarak açıklanan karar uyarınca 31.12.2005 tarihi itibariyle hak kazanılan yatırım indirimi istisnası kullanımıyla ilgili süre sınırlaması ortadan kaldırılmıştır. Buna göre gerekçeli kararın Resmi Gazete’de yayımlanması ve “…sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait…” ibarelerinin ileriye dönük olarak ortadan kalmasından sonra devreden yatırım indirimleri kullanılabilir hale gelecektir. Kanun, iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkacağından, bu tarihe kadar yatırım indirimi istisnasının süre sınırlaması geçerliliğini koruyacaktır. Dolayısıyla iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından önce, beyannamelerin yatırım indirimi istisnası yönünden ihtirazi kayıtla beyan edilip, yargı yoluna başvurulması faydalı olacaktır.t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 83 FUAR FAIR 2010 yılının en büyük pazarlama platformu İstanbul COMVEX Fuarı u Türkiye’nin fuarcılık devi TÜYAP, Otomotiv Sanayi Derneği (OSD), Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) ve Ticari Araç İthalatçıları Derneği (TAİD) işbirliği ile Avrasya’nın en büyük ticari araç fuarını açıyor. İSTANBUL COMVEX, lider ticari araç üreticileri ve yedek parça ve aksam sanayi ile Türkiye’nin rekabet gücünü gösterecek. İSTANBUL COMVEX fuarına katılan firmalar son model araçlarını ve ürünlerini sergileyecek. TÜYAP’ın 30 yıllık bilgi birikimi, azmi ve emeğini katarak hazırlayacağı İSTANBUL COMVEX fuarında, katılımcı yedek parça ve aksam sanayi firmaları ana sanayi firmaların temsilcileri ile bir araya gelerek stratejik görüşmeler yapacak, yeni projelere yönelik iş fırsatlarını değerlendirecek. Otomotiv sanayinin kanaat önderleri, sivil toplum kuruluşları, lider ticari araç üreticileri ve yedek parça ve aksam sanayi firmaları İSTANBUL COMVEX fu- arında sektörün gücünü tüm dünyaya gösterecek. Avrupa’nın en büyük kara ulaştırma filosuna sahip olan Türkiye, ticari araç üreticisi firmalar açısından, stratejik pazar olma özelliğini artan bir önemle korumaktadır. Türkiye ticari araçta dünya markası Türkiye son 10 yılda yerli üretim ticari araçlarda yeni modellerle rekabetçiliğini artırarak, Avrupa’nın üretim üssüne dönüştü. Küresel krize rağmen, orta vadede yeni teknoloji ve yeni modele yönelik yatırımları ülkemize çekerek “Mükemmeliyet Merkezi” olma hedefi doğrultusunda yoğun çalışmalarını sürdüren ve bugün Avrupa’nın en büyük otobüs üreticisi olan Türkiye, hafif ticari araçlarda Avrupa’nın en büyük ikinci üreticisi konumunda yer alıyor. Ticari araçların önemli bir bölümü Avrupa ülkelerine ihraç eden Türk Otomotiv Sanayi yakın dönemde de ABD pazarına girmeyi başarmıştır. Türkiye’nin 25 milyar dolarlık otomo- İstanbul COMVEX Commercial Vehicles and Components Fair uImportant associations of the sector will join their forces for İstanbul COMVEX Commercial Vehicles and Components Fair once again at Tüyap Fair Convention and Congress Center İstanbul-Turkey between December 3-6, 2009 İstanbul Comvex Commercial Vehicles and Components Fair organised by TÜYAP Fairs and Exhibitions Inc. in cooperation with the Automotive Manufacturers Association (OSD), Commercial Vehicle Importers Association (TAID), and the Association of Automotive Parts and Components Manufacturers (TAYSAD) will be held in İstanbul for the second time between December 3-6, 2009 to showcase 84 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr the newest models of commercial vehicles. Recognised as the largest exhibition in Eurasia of it’s kind with a great number of leading exhibitors, İstanbul COMVEX will present coaches, buses, minibuses, freighters, tractors, light trucks, pickup trucks, trailers and vans as the major attraction of the show; yet, bodywork makers, axle producers, transmission, heating and climate control systems, brake systems, communication equipment, engine oils, protective lubricants, tyres, service equipment, spare parts and accessories will also be presented to visitors. t tiv ihracatının önemli bir bölümü ticari araç ve yan sanayi ürünlerinden oluşuyor. Türkiye en yüksek ihracatını yine bir otomotiv ülkesi olan Almanya’ya yapıyor. Türkiye toplam üretim anlamında dünya devlerinden İtalya’nın da önünde yer alıyor. 41 ülkenin ulusal sanayi derneğinin üye olduğu OICA (Uluslararası Motorlu Araç Üreticileri Birliği) fuar listesinde yer alan İSTANBUL COMVEX Fuarı, Küresel krizin etkilerinin azalacağı 2010 yılında ekonomiye katkı sağlamayı amaçlıyor. Ayrıca İSTANBUL COMVEX ’da Rusya, Azerbaycan, İran, Yunanistan, Kosova, Bulgaristan, Suriye, Gürcistan, Makedonya ve Sırbistan’dan gelecek olan ziyaretçilerin Türk şirketleriyle temas kurması hedefleniyor. 2010 üretim yılı olacak Küresel krizin yerini ekonomik canlanmaya bırakacağı 2010 yılı, tüm ekonomi gibi otomotiv sanayi için de üretimin yeniden artmaya başlayacağı bir yılı olacak. Fuara katılan şirketler 2010 hedeflerini ve ürünlerini sergileyecek ve yeni iş bağlantıları kurabilme imkanı bulabilecek. İSTANBUL COMVEX Fuarı, alanında bir yeniliğe daha imza atıyor. Fuarda, katılımcı olan yedek parça ve aksam sanayi firma temsilcileri ana sanayi firmaların temsilcileri ile bir araya gelerek, geleceğin projelerine yönelik stratejik görüşmeler gerçekleştirecekler. İSTANBUL COMVEX’de yolcu taşımacılığında kullanılan araçlar (otobüs, midibüs, minibüs), ağır ticari araçlar (kamyon römork ve yarı römorklar), yük taşımacılığında kullanılan hafif ticari araçlar (kamyonet, panelvan, minivan) araç üst yapıları, akslar, şanzıman, ısıtma-soğutma sistemleri, fren sistemleri, elektronik sistemler, koruyucu yağlar, akümülatörler, servis ekipmanları, yedek parça ve araç aksesuarları dahil olmak üzere tüm sektörün ürünleri bir araya gelecek.t ÜYELERDEN HABERLER NEWS FROM MEMBERS Kalite yaklaşımı yatırımları hızlandırdı u Autoliv’in Türkiye organizasyonunda 1999 yılından beri gerçekleştirilen Kalite Günü etkinliği, bu yıl bir hafta sürecine yaygınlaştırılarak kutlandı. Autoliv Türkiye 16-20 Kasım 2009 tarihleri arasında Gebze tesislerinde Kalite Haftasını gerçekleştirdi. Autoliv Cankor; bu etkinliğiyle; mühendislikten üretime, ürün sevkinden müşteri ilişkilerine kadar operasyonun her adımında kalitenin önemini vurgulamayı hedeflemektedir. fa M. Alaca Autoliv Türkiye’nin sağladığı kalite çizgisi ile yaşanan ekonomik krizden güçlü çıkmak da olduğunun altını çizdi: “Merkez yönetimimiz çalışanlarımızın katkılarını önemli ek yatırımlarla taçlandırmaya karar vermiştir. Yıllık on milyon adet olan emniyet kemeri Bu çerçevede çalışanlarla en modern üretim metodlarının uygulanması ile elde edilen sonuçlar bir hafta boyunca çeşitli sunumlarla paylaşıldı: Oluşturulan standlarda, görevli çalışanlar deneyimlerini ve önerilerini paylaştılar. Bu yolla; farkındalık sağlanarak “Kalite” bilinci yaygınlaştırılmaktadır. Autoliv bu etkinliği çalışanları için öğretici olmanın yanısıra bir şenlik kimliği altında sürdürmeye çalışmaktadır. Bu sene yapılan slogan yarışması ile çalışanların “0” hata -hedefini kendi ifadeleri ile de dile getirmeleri sağlanmıştır . Kalite dolu bir haftanın ardından yapılan açıklamada Murahhas Aza Musta- Quality Approach Quicken the Investments u Quality Day of Autoliv Turkey has been held during the whole week this year. Autoliv Cankor aims to emphasize the importance of quality in its operations from engineering to production, delivery to customer services through this event. t kapasitemiz on altı milyon adete çıkarılarak Autoliv Türkiye Avrupa’nın en büyük kemer üretim merkezi olma niteliğne kavuşmuştur.” Autoliv bu kapsamda krizin hemen ardından Türkiye yatırımlarını hızlandıracağını sinyallerini vermiştir. Temmuz ayında yapılan ek yatırımla artırılan direksiyon simidi üretimin ardından emniyet kemeri yatırımyla üretim kapasiteleri ciddi olarak artırılmaktadır. Müşteri yelpazesinde Oyak Renault, Fiat (Tofaş), Ford Otosan, , Mercedes, Toyota gibi Türk otomotiv dünyasının önde gelen isimleri bulunan AUTOLIV CANKOR, emniyet kemeri, havayastığı gibi otomotiv emniyet sistemleri üretiminde lider konumdaki İsveç AUTOLIV INC. Grubu’na bağlı,. yüzde yüzü yabancı sermayeli bir kuruluştur. emniyet kemeri , havayastığı ve direksiyon simidinden oluşan pasif emniyet parçaları üretilmektedir. Autoliv Türkiye Autoliv’in dünya üzerindeki 37 bin çalışanından yaklaşık 1.100’ünü ülkemizde istihdam ediyor. GOSB Teknopark’ta Şubat 2007’den bu yana da Ar-Ge çalışmalarını sürdürmekte olan mühendislik merkezi ile de ArGe yönünden de sanayiye destek vermekte olan kuruluş ISO 14001 sertifikası bulunan kuruluş ayrıca ISO 9001/ QS 9000, ISO 16949, OHSAS 18001, EAQF 94 belgelerine de sahiptir. Firma, 2006 ylında EFQM finalisti olmuştur. 2008 yılında da Kocaeli Sanayi Odası – Şehabettin Bilgisu Çevre Ödülü’nü kazanmıştır.Autoliv Cankor, faaliyette bulunduğu bölgeye, sağladığı istihdamın yanında toplumsal bilinçlendirme çalışmaları ile de katkıda bulunmaktadır. t 86 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Gelecekte mobilite Figes Mühendislik, 14. Bilgisayar Destekli Mühendislik ve Sistem Modelleme" konferansını gerçekleştirdi u Benzine art arda gelen zamlarla sıkıntılı günler yaşayan tüketicilere otomobil tasarımcısı Murat Günak’tan müjde geldi. Günak, elektrikli otomobillerin 100 kilometre yolu yalnızca 2.5 liraya kat ettiğini belirterek, 2015’te Avrupa’da otomobillerin yüzde 20’si, 2020’de ise yarıdan fazlasının elektrikle çalışan otomobilden oluşacağını söyledi. ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde Figes Mühendislik tarafından düzenlenen “14. Bilgisayar Destekli Mühendislik ve Sistem Modelleme Konferansı”nda, “Gelecekte Mobilite” konulu bir konuşma yapan Günak, dünyada ilk elektrikli otomobillerin 1900’lü yılların başında itibaren üretilmeye başladığını, ancak petrolün bulunmasıyla elektrikli arabaların geri plana itildiğini anlattı. Temiz enerji Elektrikli arabaların temiz enerjiye de katkı yaptığını belirten Günak, diğer yandan New York, İstanbul ve Shangay gibi dünya metropollerinde otomobillerin yüzde 20 oranında hava kirliliğine yol açtıklarını söyledi. Murat Günak, “gelecekte mobilite” kavramı için- Figes Mühendislik 5-6 Kasım tarihleri arasında düzenlediği “14. Bilgisayar Destekli Mühendislik ve Sistem Modelleme” konferansında ünlü otomobil tasarımcısı Murat Günak’ı elektrikli otomobillerin geleceği ile ilgili bir sunum gerçekleştirdi. deki yeni nesil elektrikli ve hibrit otomobilleri arkasındaki düşünceyi anlamak otomobillin kökenlerine inmek gerektiğini belirterek, ilk otomobillerinde hafif olduğunu hatırlattı. Arzu edilebilir ve hafif otomobillerin yeni kuşağın tercihi olduğunu altını çizen Günak, şöyle devam etti: Önyargılar değişiyor “Otomobil basit ve hafif olacak. Basit, basit, basit... Hafif, hafif, hafif... Çok sayıda parçası olmayacak. Kapatılmış ve sıkışık olmayacak. Herkesin birbirini görebileceği şekilde şeffaf olacak.” Günak, elektrikli otomobiller için var olan önyargıları laptop bilgisayarlar ilk çıktığında oluşan önyargılara benzetti. “Laptop’lar ilk çıktığında, PC’ciler bunu saçmalık olarak gördüler. Oysa laptop’lar hayatı kolaylaştırdı. İnsanlar koskoca bilgisayarı taşımak yerine, hafif bir laptop’u her yere yanında götürdüler” diyen Günak, elektrikli otomobillere ilişkin yargıların da ileride değişeceği öngörüsünde bulundu. Maliyet 10 kat azalacak Elektrik enerjisi en basit teknoloji olduğu ve hesaplı olduğunun altını çizen Günak şöyle konuştu: “Benzinli bir otomobil ile 100 kilometreyi 25 liraya giderken, elektrikli bir otomobille 10 kat ucuza, 2,5 liraya gideceksiniz. Deutsche Bank’ın yaptığı araştırmaya göre, 2015’de Avrupa’da otomobillerin yüzde 20’si elektrikli olacak. 2020 yılında ise Avrupa’daki otomobillerin yarıdan fazlası elektrikle çalışan otomobilden oluşacak. Türkiye’nin sahip olduğu genç kuşak ve sosyal yapısıyla elektrik ve güneş enerjisiyle çalışan otomobillere yöneleceğine inanıyorum.” dedi.t Mobility in Future Good news from auto designer Murat Günak for the consumers experiencing difficult days because of the raises in benzine. Günak said that electric cars will ride 100 km only for 2,5 TL and in 2015 20 percent and in 2020 half of the cars in Europe will be electric cars. Murat Günak had a speech on Future Mobility in 14th Conference for ComputerAided Engineering and System Modeling at ODTÜ Culture and Congress Center. Günak said in his speech that the first electric cars were made in early 1900’s but providing benzine led them to stay rear. t Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 87 ÜYELERDEN HABERLER NEWS FROM MEMBERS Ulusal Kalite Ödülleri sahiplerini buldu Mükemmellikte Süreklilik Ödülü’ne Eskişehir Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi, ‘İşletmeler Kategorilerinde’ Ulusal Kalite Büyük Ödülü’ne ‘Borusan Lojistik, Ulusal Kalite Başarı Ödülünü ise ‘İstanbul Deniz Otobüsleri” layık görüldü. u Ulusal Kalite Ödülleri’nin, kalite alanında Türkiye’nin en büyük ve itibarlı kalite etkinliği olduğunu söyleyen Kalite Ödülü Yürütme Kurulu Başkanı ve Sakarya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman, Kalite Ödülleri’nin, kurum, kuruluş ve işletmelerin yönetsel yeterlilikleri, ürün ve hizmetlerini sunmada ulaştıkları kalite ve mükemmellik düzeyini ölçtüğünü söyledi. Türkiye’de kalite kültürünün artması ve toplam kalite yönetim felsefesinin yaygınlaştırılmasında Ulusal Kalite Ödülleri’nin önemli rol oynadığını söy- leyen Durman, şunları söyledi: “Bugün burada ödül törenini gerçekleştirdiğimiz “işletmeler” kategorisinde 2 kuruluşumuz ulusal kalite ödülü için başvurmuştur. EFQM Mükemmellik Modeli esas alınarak yapılan değerlendirme sonucunda bu kuruluşların her ikisi de finalist olma başarısını göstermiştir. Yine bu yıl bir kurumumuz “Mükemmellikte Süreklilik Ödülü” için başvuruda bulunmuştur. Kendilerini, Ödül Sürecinde finalist konuma ulaşmış olmalarından ve ülkemizde Toplam Kalite Yönetimi’nin bir yaşam biçimi olarak yaygınlaştırıl- masındaki değerli katkılarından dolayı kutluyorum. Bu öncü rollerini gelecek yıllarda da devam ettirmelerini umuyor ve diliyorum. Diğer taraftan, yine bu yıl 11 kurum ve kuruluşumuz, Mükemmellikte Kararlılık ve 17 kurum ve kuruluşumuz da Mükemmellikte Yetkinlik Belgesi almaya hak kazanmıştır. Bu kurum ve kuruluşlarımızı da yürekten kutluyor, mükemmellik yolculuklarında başarılarının devamını diliyorum.” TAYSAD olarak ödül alan kuruluşları kutluyoruz. t GOSB, 2009'un kalite şampiyonları arasında Kalite yönetimi, çevre, iş sağlığı ve güvenliği alanında kalite belgelerine sahip Türkiye’nin tek OSB’si Gebze OSB, KalDer ve TÜSİAD’ın ortaklaşa düzenlediği Ulusal Kalite Ödülü çerçevesinde “Mükemmellikte Yetkinlik” belgesiyle ödüllendirildi. u Gebze Organize Sanayi Bölgesi (GOSB), gerek hizmet, gerek alt yapı ve donanım başlıkları altında sunduğu servislerin kalitesinin bir sonucu olarak Türkiye Kalite Derneği (KALDER) ve TÜSİAD’dan ödül aldı. Bu yıl 18. Kalite Kongresi ve ardından düzenlenen 17. Ulusal Kalite Ödül töreninde, “Mükemmellikte Yetkinlik Belgesi”, GOSB Bölge Müdürü A. Haydar Bulut’a KalDer Yönetim Kurulu Başkanı Prof.Dr. Ali Kaylan tarafından takdim edildi. Kalite alanında Türkiyenin en büyük ve itibarlı etkinliği olan Ulusal Kalite Ödülü’nün töreni, 18 Kasım 2009’da, İstanbul’da gerçekleştirildi. Kapsamlı inceleme ve yerinde denetlemelerin yapıldığı sürecin sonunda, kalite yolculuğunda ödüle layık görülen isimler belirlendi. GOSB’un bu başarısının sırrının, kaliteyi tüm süreçlerinin odağına alan yaklaşımında yattığını belirten Bulut, önümüzdeki dönemde hedeflerinin uluslararası arenadan da GOSB’a ödüller getirmek olduğunu ifade etti. Bulut ayrıca, KalDerin EFQM standartları çerçevesindeki iş mükemmeliyeti süreçlerini tamamlayarak Büyük Ödül’e sahip olmayı hedeflediklerini belirtti.t 88 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Ömer Burhanoğlu'nun başarısı National Geographic Society’nin yerel edisyonların işbirliğiyle bu yıl dördüncüsünü düzenlediği Uluslararası Fotoğraf Yarışması’nda TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu ödüle layık görüldü. u National Geographic fotoğrafçısı Michael Yamashita, Foto Muhabiri Ara Güler, Doğuş Yayın Grubu Genel Müdürü Cem Aydın, NTV Program Yapımcısı Oğuz Haksever ve NG Türkiye Yayın Yönetmeni Yardımcısı Kemal Nuraydın’dan oluşan jüri, Ulusal Yarışma’nın dereceye giren fotoğraflarını belirledi. Ulusal Yarışma’da, “İnsan” kategorisinde birincilik ödülü Erden Cantürk’ün oldu. Bu kategoride Murat Vural ikinciliği, Ömer Öner üçüncülüğü elde etti. “Doğa” kategorisinde birinciliği Nizami Çubuk alırken, Rauf Turgut Baykal ikinci, Ömer Burhanoğlu üçüncü oldu. “Gezi-Kültür” kategorisinde ise Çetin Canbazoğlu’nun fotoğrafı birinciliğe layık görüldü. İkinciliği Recep Öğüt, üçüncülüğü Ergün Karadağ’ın fotoğrafları aldı. Ulusal Yarışma birincileri, Sony dijital fotoğraf makinesiyle ödüllendirilecek ve NG’nin Washington D.C.’deki merkezinde yapılacak Uluslararası Yarışma’da Türkiye’yi temsil edecek. Dünyanın en güzel fotoğraflarının seçildiği uluslararası fotoğraf yarışmasında TAYSAD Başkanı Ömer Burhanoğlu’nu bu başarısı için kutluyoruz. İş yaşamı dışında sanat ve spora verdiği önemle bilinen Ömer Burhanoğlu, Alp Dağlarında kayak yaparken bir akşam üstü çektiği bu fotoğraf 10 milyon okura ulaşan National Geographic Dergisi’nde yayınlanacak. Ayrı Ayrı isimli bir fotoğraf kitabı bulunan Ömer Burhanoğlu, uzun yıllardır fotoğraf sanatıyla uğraşıyor. Çektiği fotoğrafları kendi kişisel web sayfasında fotoğraf severler ile paylaşıyor. t (www.omerburhanoglu.com) Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 89 BASINDA TAYSAD 90 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr TAYSAD IN PRESS Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 91 TAYSAD’IN YENİ ÜYELERİ CHEP KONTEYNER VE PALET LTD. ŞTİ u CHEP, dünyanın en büyük şirketlerine, palet ve konteyner havuzlama hizmetleri sunan konusunda lider kuruluştur. CHEP küresel hizmet merkezleri ağından 300 milyonu aşkın palet ve konteynerı toplar, saklar ve boşaltarak, üretici ve yetiştiricilerin ürünlerini bayi ve distribütörlerine ulaştırmalarına yardımcı olur. Üstün teknoloji, yıllar süren deneyim ve benzersiz değerleriyle CHEP palet ve konteyner tedarik zinciri lojistiğini müşterileri adına yönetir. CHEP’in parçası olduğu Brambles Grubu 45 ülkede yürüttüğü destek hizmet operasyonlarıyla 12 binden fazla kişiye istihdam sağlıyor. Grubun bilgi yönetimi konusunda süreçlerini ise Recall firması yürütüyor. TAYSAD NEW MEMBERS DESTAŞ DİJİTAL ELEKTRONİK SAN. VE TİCARET A.Ş. u 1990 yılında kurulan DESTAŞ, sürekli yenilenen teknolojisi, nitelikli personeli ve kaliteli hizmet anlayışıyla “Müşteri Memnuniyetini” kendisine ilke edinmiştir. Bugün, dinamik Ar-Ge’si, genişleyen ürün yelpazesi, yüksek üretim kapasitesi ve yurt çapına yayılmış bayi ağıyla sektörde liderliğe yürümektedir. DESTAŞ olarak amacımız, müşteri memnuniyetine öncelik veren üretici bir kuruluş olarak, ülkemizin elektronik sektöründe varlığımızı büyüyerek sürdürmektir. Öncelikli ürün gamımız, taksimetre, takograf ve gaz sayacıdır. En büyük gücümüz, araştırma ve geliştirme faaliyetlerimizdir. Üretimimizin yanısıra, ithal ederek satışa sunduğumuz ürünlere ve verdiğimiz servis hizmetine, rekabet edebilmenin gerekleri olarak yaklaşmaktayız. MAGNA OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş. u Dünyanın en geniş otomotiv tedarikçisi Magna otomotiv sistemleri, modülleri ve parçaları tasarlar, geliştirir ve üretir. Magna ayrıca üç coğrafi segmentte (Kuzey Amerika, Avrupa ve başta Asya, Güney Amerika ve Afrika olmak üzere tüm Dünya) öncelikle araba ve hafif araç OEM’lerine mühendislik ve tüm araç montaj hizmeti sunmaktadır. Magna tasarım, mühendislik, otomotiv iç sistem üretim ve denemesi, koltuk sistemleri, kapama sistemleri, metal gövde ve şase sistemleri, ayna sistemleri, dış sistemler, tavan sistemleri, elektronik sistemler, yanısıra tüm araç mühendislik ve montajı konusunda yetkinliğiyle 25 ülkede faaliyet göstermektedir. Eylül 2009 itibariyla beş kıtadaki 242 üretim operasyonunda ve 86 ürün geliştirme, mühendislik ve satış merkeziyle faaliyetlerini sürdürmektedir. Tüm bunları yaparken; Yasal gerekleri yerine getireceğiz, Eğitimde sürekliliği sağlayacağız, Zamanın kıymetini bileceğiz, Maliyetlerimizi kontrol altında tutacağız, Müşteriden sürekli geri besleme alacağız, Ürünlerimizi geliştireceğiz. u CHEP is the global leader in palet and container pooling services serving many of the world’s largest companies. CHEP issues, collects, conditions and reissues more than 300 million pallets and containers from a global network of service centers, helping manufacturers and growers transport their products to distributors and retailers. Combining superior technology, decades of experience and an unmatched asset base, CHEP handles pallet and container supply chain logistics for customers in the consumer goods, produce, meat, home improvement, beverage, raw materials, petro-chemical and automotive industries. Brambles is a leading global provider of support services, operating in over 45 countries and employing over 12,000 people. The group’s businesses are CHEP (pallet and container pooling) and Recall (information management). 92 Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr DESTAŞ olarak, tüm bu amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda, TS EN ISO 9001:2000’e göre oluşturduğumuz kalite yönetim sistemininin etkinliğini sürekli iyileştireceğimizi ve sistem şartlarına uyacağımızı taahhüt ederiz. u Destaş established in 1990 with the principle of “Customer Satisfaction” through continously revivaling technology, qualified personnel and service quality. Today Destaş is moving through the top among its competitors with its dynamic R&D, extending product variety, high manufacturing capacity and distributor network. Being as Destaş, our aim is to sustain in our country’s electronic sector as a company which focuses on customer satisfaction first. Our product gum is mainly composed of taximeter, gas meter and tachograph. Our strength comes from our research and development. We approach our products and service quality, as well as our manufacturing, as a requirement of competition. u We are the most diversified automotive supplier in the world. We design, develop and manufacture automotive systems, assemblies, modules and components, and engineer and assemble complete vehicles, primarily for sale to original equipment manufacturers (OEMs) of cars and light trucks in our three geographic segments - North America, Europe, and Rest of World (primarily Asia, South America and Africa). Our capabilities include the design, engineering, testing and manufacture of automotive interior systems; seating systems; closure systems; metal body & chassis systems; mirror systems; exterior systems; roof systems; electronic systems; powertrain systems as well as complete vehicle engineering and assembly. We have 242 manufacturing operations and 86 product development, engineering and sales centres in 25 countries on five continents as of September 2009. RİETER ERKURT OTOMOTİV YAN SAN VE TİC. A.Ş TANATAR KALIP PRES İŞLERİ SANAYİ VE TİCARET LTD ŞTİ. u Rieter, merkezi Winterthur, İsviçre`de olan ve dünya çapında çalışan bir endüstriyel gruptur. 1795`te kurulduğundan beri firma tekstil ve otomotiv endüstrisinde lider bir tedarikçidir. Rieter 70 üretim tesisi ile 21 ülkede faaliyet göstermektedir ve %14 kadarı İsviçre`de olmak üzere tüm dünyada toplam 14000 çalışanı vardır. u Beyaz eşya ve otomotiv sektörüne yönelik olarak kalıp ve parça imalatı yapan Tanatar Kalıp Ltd. Şti., her yıl artan ihracatı ve esnek üretim yetenekleri ile uluslararası ölçekte saygınlığını arttırmaya devam etmektedir.Eskişehir Organize Sanayi Bölgesinde 5.000 m2lik bir alanda faaliyet gösteren firmamızda, preslerde şekillendirilen metal ve saç parçaların üretimi ve gruplanması yanında, her türlü metal kesme, form verme ve progresif kalıplarının üretimi yapılmakta, kalıp bakım ve onarım işleri donanımlı makine parkı ve tecrübeli kadroya sahip olan kalıphanemizde gerçekleştirilmektedir. Firma iki bölümden oluşmaktadır: Rieter Tekstil Sistemleri, iplik ve dokusuz yüzeylerin imalatı için makina ve sistem geliştirmekte ve üretmektedir. Rieter Tekstil Sistemleri`nin esas faaliyet alanı, doğal ve sentetik elyaf ve karışımlarından iplik üretmek için makina ve parçalardır. Otomotiv üreticilerinin bir ortağı ve tedarikçisi olarak, Rieter Otomotiv Sistemleri, motorlu taşıtlarda akustik konfor ve ısıl kontrolü için parçalar, modüller ve toplam sistemler geliştirmekte ve imal etmektedir. Kurulduğundan beri, Rieter`in yenilikçi yapısı, endüstriyel gelişim için etkin bir itici güç olmuştur. Ürünler ve çözümleri müşterilerin ihtiyaçlarına göre ideal olarak şekillenmekte ve artan bir şekilde müşterilerin pazarında üretilmektedir. Rieter, paydaşların, müşterilerin ve çalışanların yararı için, işletme değerlerinde sürekli gelişme sağlamayı hedeflemektedir. Bunu göz önünde bulundurarak,Rieter, öncelikle organik olarak fakat aynı zamanda stratejik anlaşmalar ve devralmalar yoluyla satış ve karlılıkta sürekli artışı devam ettirmek için araştırmalar yapmaktadır. u Rieter is an industrial group based in Winterthur, Switzerland, and operating on a global scale. Formed in 1795, the company is a leading supplier to the textile and automotive industries. Rieter has a presence in 21 countries with some 70 manufacturing facilities and has a total worldwide workforce of approximately 12 500 employees, some 14% of whom are based in Switzerland. The company comprises two divisions: Rieter Textile Systems develops and produces machinery and systems for manufacturing yarns and nonwovens. Rieter Textile Systems’ core business is machinery and components for converting natural and manmade fibers and their blends into yarns. As a partner and supplier to automotive manufacturers, Rieter Automotive Systems develops and manufactures components, modules and total systems for acoustic comfort and thermal management in motor vehicles. Since it was established, Rieter’s innovative momentum has been a powerful driving force for industrial progress. Products and solutions are ideally tailored to its customers’ needs and are increasingly also produced in customers’ markets. For the benefit of shareholders, customers and employees, Rieter aspires to achieve sustained growth in enterprise value. With this in mind, Rieter seeks to maintain continuous growth in sales and profitability, primarily by organic growth, but also through strategic alliances and acquisitions Tanatar Kalıp Ltd. Şti. adı altında 1996 yılından bu yana faaliyetini sürdüren firmamız, kuruluşları 1970’li yılların başlarına dayanan iki ayrı şirketin birleşmesiyle kurulmuştur. 1997 yılından sonra Organize Sanayi Bölgesine taşınan firmamız, beyaz eşya ve otomotiv sektörünün öncü ana sanayi ve OEM tedarikçileri ile uzun süredir çalışmaktadır u Tanatar Kalıp Limited Company, carrying out productions of tools/die and parts for White goods and Automotive sectors, is continuing to increase its prestige in the international scale via its annually increasing export and flexible production capabilities. Every kind of metal-cutting, forming and progressive sheetmetal tool/die production, tool/ die maintenance and repair services, in addition to the production and classification of the metal and sheet parts shaped with presses, are conducted in our tooling house with well-equipped machinery and experienced staff in our factory which has been in production on a 5000m2 area in Eskişehir Organized Industrial Zone. Our company which has been in service since 1996 under the name of Tanatar Kalıp Limited Company, has been established by the merge of two different companies whose foundations go back to the early 1970s. Moved to Organized Industrial Zone in 1997, our company has been cooperating with leading key industry of white goods and automotive sectors and OEM suppliers for so long TAYSAD üyelik koşulları KİMLER TAYSAD’A ÜYE OLABİLİR? Yurtiçi ve yurtdışı motorlu taşıt araçları imâlat ve yedek parça sektörüne doğrudan veya dolaylı hammadde, yarı mamul, mamul parçalar ile bunlardan meydana gelen modül ve sistemleri imal eden veya yazılım, hizmet veren tüzel kişi kuruluşlar ile bu kuruluşlara mensup gerçek kişiler TAYSAD Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği’ne üye olabilirler. ÜYE OLMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR? Ekte verilen ya da Dernek merkezinden temin edilecek olan Başvuru Formu doldurulur ve formda istenilen diğer belgeler (Bir önceki yılın Gelir-Gider Tablosu ve Bilançosu, Kalite Belgelerinin Fotokopileri ve Organizasyon Şeması) hazırlanarak, TAYSAD’a iade edilir. Başvurular, takip eden ilk Yönetim Kurulu Toplantısında görüşülür ve başvuruyu yapan firmaya yazılı olarak cevap verilir. ÜYELİĞİ ONAYLANAN FİRMALARIN YAPMASI GEREKENLER NELERDİR? Üyeliğe prensip olarak kabul edildikleri kendilerine yazılı olarak bildirilen firmalar, yazıda belirtilen tarihe kadar, kendilerine bildirilecek mali mükellefiyetleri yerine getirmelidirler. Mali mükellefiyetlerini hatırlatmalara rağmen gerçekleştirmeyen firmaların üyelik kayıtları yapılmaz. Requirements of Membership: HOW TO BECOME A MEMBER OF TAYSAD In order to become a member of TAYSAD (Association of Automotive Part & Components Manufacturers ), person should be representing the company that, either directly or indirectly, supply domestic and international vehicles and / or suppliers with products and services; and also those that supply for aftermarket with rawmaterial, semi products and finished parts and related modules and systems.. FOR APPLICATION Application form, obtained from TAYSAD should be filled up and returned to the Association with other documents required (Income and Expenditure Table, Balance of previous year, copy of quality system certifications, organization scheme). Applications are evaluated in the following Board Meeting and applicants are responsed in writing.. AFTER ACCEPTANCE LETTER Companies that receive a letter indicating their acceptance should fullfill their financial obligations before the given deadline. Otherwise their membership enrollment will not be carried out. Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 93 TAYSAD ÜYELERİ 1 94 TAYSAD MEMBERS Firma Adı Şehir Telefon Faks Ana Sayfa A RAYMOND BAĞLANTI ELEMANLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6581058 +90 262 6581073 http://www.araymond.com 2 AKA OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2703300 +90 224 2703301 http://www.akaoto.com.tr 3 AKÇELİK DEMİR ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 3767432 +90 232 3280746 http://www.akcelik.com.tr 4 AKIM METAL SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 5931990 +90 216 5931999 http://www.akimmetal.com.tr 5 AKKARDAN SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7446630 +90 262 7441873 http://www.akkardan.com 6 AKTAŞ HAVA SÜSPANSİYON SİSTEMLERİ A.Ş. Bursa +90 224 5248571 +90 224 2612330 http://www.aktasgroup.com 7 AKYIL OTOMOTİV YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 6219865 +90 216 6219866 http://www.akyilotomotiv.com.tr 8 ALBA KALIP VE OTOM. MAK. İML. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 4999585 +90 216 4999584 http://www.albakalip.com.tr 9 ALKAN OTOMOTİV PARÇALARI ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6788600 +90 262 6588601 http://www.kanca.com.tr 10 ANADOLU RULMAN İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. Düzce +90 380 7355154 +90 380 7355177 http://www.anadolurulman.com.tr 11 ANSEL METAL İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 3785104 +90 216 3785068 http://www.ansel.com.tr 12 ANT KALIP SAN. TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 5932430 +90 216 5932435 http://www.antkalip.com 13 A-PLAS PLASTİK VE LASTİK SANAYİ Bursa +90 224 2610550 +90 224 2610554 http://www.a-plas.com.tr 14 ARCELORMİTTAL İSTANBUL PASLANMAZ ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7512914 +90 262 7512923 http://www.uginox.com.tr 15 AREVA T&D ENERJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş. Kocaeli +90 262 6483300 +90 262 6412036 http://www.areva-td.com 16 ARFESAN ARKAN FREN ELEMANLARI SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7510269 +90 262 7510189 http://www.arfesan.com.tr 17 ARGEN OTOMOTİV MÜHENDİSLİĞİ ÖZEL ARAÇ İML. SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 3941725 +90 216 3941511 http://www.argen.com.tr 18 ARIKAN KRİKO VE MAK. SAN. TİC. A.Ş. Eskişehir +90 222 2360770 +90 222 2360774 http://www.arikankriko.com.tr 19 ARKPRES EMNİYET KEMERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 3495490 +90 262 3493793 http://www.arkpres.com 20 ARMETAL MAKİNA METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6445704 +90 262 6445703 http://www.armetal.com.tr 21 ARPARSAN ARKAN METAL PARÇA VE KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7510269 +90 262 7510189 http://www.arparsan.com.tr 22 ARPEK ARKAN PARÇA ALÜMİNYUM ENJ. VE KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6589744 +90 262 6589749 http://www.arpek.com.tr 23 ASAŞ FİLTRE SAN. VE TİC. A.Ş. Hatay +90 326 4561560 +90 326 4561023 http://www.asasfilter.com 24 ASİL ÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2806100 +90 224 2806200 http://www.asilcelik.com.tr 25 ASSAN HANİL OTOMOTİV OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 3176800 +90 262 3651814 http://www.assanhanil.com.tr 26 ASV SAN. VE TİC. KOLL. ŞTİ. İstanbul +90 212 8867387 +90 212 8867396 http://www.asv.com.tr 27 ATAY MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6581919 +90 262 6582000 http://www.ataymakina.com 28 ATAYLAR MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 212 6890233 +90 212 6890215 http://www.ataylar.com 29 AUTOLIV CANKOR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6484600 +90 262 6484601 http://www.autoliv.com 30 AYDINLAR YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. Konya +90 332 2390151 +90 332 2390154 http://www.aydchassis.com 31 AYGERSAN AYDINLATMA GEREÇLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Ankara +90 312 8154561 +90 312 8154220 http://www.bayraktarlar.com 32 AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7512194 +90 262 7512198 http://www.ayhanmetal.com.tr 33 B PLAS BURSA PLASTİK METAL İNŞ. VE TUR. SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2610900 +90 224 2610918 http://www.bplas.com.tr 34 BANDO KOÇKAYA KAYIŞ SAN. TİC. (TÜRKİYE) A.Ş. Kocaeli +90 262 6771120 +90 262 6771128 http://www.kaleoto.com.tr 35 BANT BORU SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6774700 +90 262 7514637 http://www.bantboru.com 36 BASKI DEVRE SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 3901036 +90 216 3544941 http://www.baskidevre.com.tr 37 BELDESAN OTOMOTİV YAN SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 3234130 +90 212 3230695 http:// 38 BELKA KAUÇUK ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 4111500 +90 224 4111503 http://www.belka.com.tr 39 BELTAN VIBRACOUSTIC TİTREŞİM ELEMANLARI SAN. A.Ş. Bursa +90 224 2707102 +90 224 2431436 http://www.beltan.com.tr 40 BEMAG MAKİNA ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7510160 +90 262 7510163 http://www.bemag.com.tr 41 BEŞEL BİJON MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 4162887 +90 216 4108589 http://www.besel.net 42 BEŞER BALATACILIK SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 4781801 +90 232 4781778 http://www.beser.com.tr 43 BEYÇELİK GESTAMP KALIP VE OTO YAN SAN. PAZ. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2700600 +90 224 2415200 http://www.beycelik.com.tr 44 BİLEN EGZOST SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 3645959 +90 216 3643662 http://www.bilenegzost.com 45 BİRİNCİ OTOMOTİV SAN. A.Ş. İstanbul +90 216 4661990 +90 216 3647401 http://www.birinciotomotiv.com.tr 46 BORÇELİK ÇELİK SAN. TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2804000 +90 224 5190130 http://www.borcelik.com 47 BOSAL MİMAYSAN METAL İŞLEME SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7514425 +90 262 7514434 http://www.bosal-mimaysan.com 48 BOSCH FREN SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2610500 +90 224 2610510 http://www.bosch.com.tr 49 BOSCH REXROTH OTOMASYON SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 262 6760000 +90 262 6760101 http://www.boschrexroth.com.tr 50 BOSCH SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2192500 +90 224 2192502 http://www.bosch.com.tr 51 BOSİM SAÇ İŞLETME MERKEZİ LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 5970450 +90 216 3960456 http://www.bostemboru.com 52 CENGİZ MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6581220 +90 262 6581228 http://www.cengizmakine.com.tr 53 CEVHER DÖKÜM SAN. A.Ş. İzmir +90 232 4781000 +90 232 4781010 http://www.cevherdokum.com.tr 54 CHEMETALL SANAYİ KİMYASALLARI TİC. VE SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 6774900 +90 262 6774950 http://www.chemetall.com 55 CHEP KONTEYNER VE PALET LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 5377730 +90 216 5377737 http://www.chep.com 56 CMS JANT VE MAKİNA SAN. A.Ş. İzmir +90 232 3991000 +90 232 3991010 http://www.cms.com.tr 57 COMPONENTA DÖKÜMCÜLÜK TİC. VE SAN. A.Ş. Bursa +90 224 5734263 +90 224 5734273 http://www.componenta.com 58 COŞKUNÖZ METAL FORM MAKİNA END. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2800100 +90 224 2431146 http://www.coskunoz.com.tr 59 CPS OTOMOTİV TEKSTİL SAN. VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6581800 +90 262 6581807 http://www.c-p-s.com.tr 60 CPS PRESSFORM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6581800 +90 262 6581807 http://www.c-p-s.com.tr 61 CRH OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6581160 +90 262 6581163 http://www.crh-group.com/ 62 ÇAĞATAY KABLO SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 212 7388484 90 212 7388487 http://www.cagataykablo.com 63 ÇAVUŞOĞLU MAKİNA VE OTOM. YAN SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 7591564 +90 262 7591566 http:// 64 ÇELİKEL ALÜMİNYUM DÖKÜM İML. SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 3111442 +90 216 3111067 http://www.celikel.com 65 ÇETİNPRES OTO YAN SAN. A.Ş. İstanbul +90 216 3771041 +90 216 3771043 http://www.cetinpres.com 66 ÇİFTEL ELEKTROMEKANİK SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6581810 +90 262 6581029 http://www.ciftel-ltd.com 67 ÇİMSATAŞ ÇUKUROVA İNŞ. MAK. SAN. VE TİC. A.Ş. Mersin +90 324 2218400 +90 324 2218404 http://www.cimsatas.com Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr TAYSAD ÜYELERİ 96 TAYSAD MEMBERS Firma Adı Şehir Telefon Faks Ana Sayfa 68 ÇORLU OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Tekirdağ +90 282 6514393 +90 282 6515524 http://www.corluotomotiv.com 69 DELPHI OTOMOTİV SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 4887200 +90 232 4887205 http://www.delphi.com 70 DENET CIVATA SAN. A.Ş. Kocaeli +90 212 5676748 +90 212 4800800 http://www.denetcivata.com 71 DENSO OTOMOTİV PARÇALARI SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 6795700 +90 262 6795757 http://www.denso.com.tr 72 DESTAŞ DİJİTAL ELEKTRONİK SAN. VE TİCARET A.Ş. İstanbul +90 216 3785703 +90 216 5950811 http://www.destas.com.tr 73 DİTAŞ DOĞAN YEDEK PARÇA İMALAT VE TEKNİK A.Ş İstanbul +90 216 5457000 +90 216 5451373 http://www.ditas.com.tr 74 DOĞAN LASTİKÇİLİK SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7512550 +90 262 7510570 http://www.teknokaucuk.com 75 DOSTEL MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7510230 +90 262 7510288 http://www.dostelmakina.com 76 DOW TÜRKİYE KİMYA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 7546800 +90 262 7548801 http://www.dow.com 77 DÖKSAN BASINÇLI DÖKÜM VE MAK. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6582910 +90 262 6582669 http://www.doksandokum.com 78 DÖNMEZ DEBRİYAJ SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 3768766 +90 232 3768999 http://www.donmezdebriyaj.com.tr 79 DURDEN PLASTİK ÜRÜNLER VE YAPIŞKAN FİLM TİC. VE SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 6582771 +90 262 6582772 http://dourdin.fr 80 DYTECH DYNAMIC FLUID TECNOLOGIES S.P.A Kocaeli +90 262 3736660 +90 262 3736077 http://www.dayco.com 81 ECS ELEKTRİK ENJ. VE KABLO SİS. SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 4111015 +90 224 4111017 http://www.ecselektrik.com 82 EGE ENDÜSTRİ VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 4911400 +90 232 4911515 http://www.egeendustri.com.tr 83 EGE FREN SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 3973600 +90 232 4790208 http://www.egefren.com.tr 84 EGE SOĞUTMACILIK KLİ. SOĞ. HAVA TES. İHR. İTH. SAN VE TİC AŞ İzmir +90 232 8333764 +90 232 8333755 http://www.safkar.com.tr 85 EGEBANT ZIMPARA VE POLİSAJ MALZ. SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6791313 +90 262 6791300 http://www.egebant.com.tr 86 EKU FREN KAMPANA VE DÖKÜM SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 6581010 +90 262 6581000 http://www.eku.com.tr 87 ELATEK KAUÇUK PLASTİK VE KİMYEVİ MADDELER SAN. LTD. ŞTİ. Bursa +90 224 2611230 +90 224 2611300 http://www.elatek.com.tr 88 ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. A.Ş. Manisa +90 236 2330600 +90 236 2330602 http://www.elba.com.tr 89 EMAS ELEKTROTEKNİK MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 5492252 +90 212 5492580 http://www.emasas.com.tr 90 EMEK KALIP APARAT VE MAK. SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 6589984 +90 262 6589986 http://www.emekkalip.com.tr 91 ERDEMİR ÇELİK SERVİS MERKEZİ SA. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6792727 +90 262 6792709 http://www.erdemir-csm.com.tr 92 EREĞLİ DİLME SAN. VE TİC. A.Ş. Zonguldak +90 372 3181020 +90 372 3180902 http://www.ereglidilme.com 93 ERKURT TEKSTİL VE YALITIM ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2610023 +90 224 2610015 http://www.erkurt.com 94 ERLER DIŞ TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 5733858 +90 216 5733857 http://www.impa-imalat.com.tr 95 ERMETAL OTOMOTİV VE EŞYA SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2802000 +90 224 2610971 http://www.ermetal.com 96 ERSAN KAUÇUK SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 3042444 +90 216 3042471 http://www.ersankaucuk.com 97 ERSEL AĞIR MAKİNE SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6581340 +90 262 6580527 http://www.ersel.com 98 ERTANLAR MAKİNA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Eskişehir +90 222 2360553 +90 222 2360555 http://www.ertanlar.com 99 ESTAŞ EKSANTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. Sivas +90 346 2181220 +90 346 2181231 http://www.estas.com.tr 100 FARBA OTOMOTİV AYDINLATMA VE PLASTİK FABRİKALARI A.Ş. İstanbul +90 212 2564960 +90 212 2561043 http://www.farba.com 101 FARHYM OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Ankara +90 312 3980254 +90 312 3980258 http://www.farhym.com 102 FARLAS OTOMOTİV PAZARLAMA A.Ş. İstanbul +90 212 2385454 +90 212 2382627 http://www.bayraktarlar.com 103 FARPLAS OTO YEDEK PARÇALARI İML. İTH. İHR. A.Ş. Kocaeli +90 262 6796500 +90 262 6796500 http://www.farplas.com 104 FAURECIA POLİFLEKS OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 4594020 +90 216 4594026 http://www.faurecia.com 105 FEDERAL MOGUL İZMİT PİSTON VE PİM ÜRETİM TESİSLERİ A.Ş. Kocaeli +90 262 2260820 +90 262 2262405 http://www.federalmogul.com 106 FEDERAL MOGUL PİSTON SEGMAN GÖMLEK ÜRETİM TES. A.Ş. İstanbul +90 212 2926313 +90 212 2926268 http://www.federalmogul.com 107 FERRO DÖKÜM SAN. VE DIŞ TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6534260 +90 262 6531852 http://www.ferrodokum.com.tr 108 FICOSA INTERNATIONAL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 4111450 +90 224 4111458 http://www.ficosa.com 109 FİGES FİZİK VE GEOMETRİDE BİLGİSAYAR SİM. HİZ. TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2808525 +90 224 2808532 http://www.figes.com.tr 110 FİLKAR OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Konya +90 332 2390761 +90 332 2390764 http://www.filkar.com.tr 111 FKK GÜNEY OTO LASTİK TAKOZ SAN. VE TİC. A.Ş. Samsun +90 362 2668090 +90 362 2668094 http://www.fkk.com.tr 112 FONTANA PİETRO KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 5931837 +90 216 5931892 http://www.fontana-group.com 113 GALSAN PLASTİK VE KALIP SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 6777575 +90 262 7512775 http://www.galsan.com 114 GATES POWERTRAIN PLASTİK METAL VE MAKİNE SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İzmir +90 232 2580078 +90 232 2522011 http://www.gates.com 115 GRAMMER KOLTUK SİSTEMLERİ A.Ş. Bursa +90 224 2193000 +90 224 2197737 http://www.grammer.com 116 GREEN CHEMICALS KİM. MAD. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 4565175 +90 216 4565169 http://www.green-chemicals.com 117 GTB KABLO SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6776200 +90 262 6776258 http://www.gtbotomotiv.com 118 GÜÇLÜ PRES MAK. SAN. TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6580343 +90 262 6580344 http://www.guclupres.com.tr 119 GÜNGÖR OTOMOBİL YAN. SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 7511856 +90 262 7510532 http://www.gungorotomobil.com.tr 120 GÜRSETAŞ DÖKÜM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6583001 +90 262 6583011 http://www.ersen.com 121 GÜVEN OTOMOTİV PARÇALARI ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6788600 +90 262 6588601 http://www.kanca.com.tr 122 HANİL CF OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 3496279 +90 262 3496285 http://www.hanilcf.com.tr 123 HASÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 4444140 +90 216 5930890 http://www.hascelik.com 124 HAYES LEMMERZ JANTAŞ JANT SAN. VE TİC. A.Ş. Manisa +90 236 2334329 +90 236 2334330 http://www.jantas.com.tr 125 HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. VE TİC. A.Ş. Trabzon +90 462 3255042 +90 462 3255044 http://www.karceliktas.com.tr 126 HEMA ENDÜSTRİ A.Ş. Tekirdağ +90 282 7581040 +90 282 7581071 http://www.hemaendustri.com 127 HIZLANLAR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6536140 +90 262 6536141 http://www.hizlanlar.com 128 HİPAK HİDROLİK MAKİNE SAN. A.Ş. İstanbul +90 212 5496901 +90 212 5496907 http://www.hipak.com.tr 129 HP PELZER PİMSA OTOMOTİV A.Ş. Kocaeli +90 262 6489300 +90 262 6589140 http://www.pelzerpimsa.com.tr 130 ISE OTOMOTİV GELİŞTİRME SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Aksaray +90 382 2159450 +90 382 2159459 http://www.ise-automotive.com 131 ISILSAN MAKİNA SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Sakarya +90 264 2767670 +90 264 2758794 http://www.isilsan.net 132 ISTAŞ İZMİR ISIL İŞLEM SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 8770300 +90 232 8770301 http://www.istasas.com.tr 133 İLERİ MEKANİK MAKİNA KALIP İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 4138206 +90 216 4138210 http://www.ilerigroup.com 134 İNCİ AKÜ SAN. VE TİC. A.Ş. Manisa +90 236 2332510 +90 236 2332513 http://www.inciaku.com 135 İNELLİ PLASTİK TEKSTİL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 3767500 +90 232 3767113 http://www.inelli.com.tr Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr Firma Adı Şehir Telefon Faks Ana Sayfa 136 infoTRON ELEKTRİK VE BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ ÜRETİM VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 6510955 +90 216 6510954 http://www.infotron.com.tr 137 İS-KA İSTANBUL KABLO SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 6136655 +90 212 5763697 http://www.iska.com.tr 138 KALE BALATA OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7440386 +90 262 7440389 http://www.kalebalata.com 139 KALE OTO RADYATÖR SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7441852 +90 262 7441275 http://www.kaleoto.com.tr 140 KALIPYANSAN STANDART KALIP ELEMANLARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 3781212 +90 216 3782780 http://www.kalipyansan.com 141 KANCA EL ALETLERİ DÖVME ÇELİK VE MAK. SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 6788600 +90 262 6788601 http://www.kanca.com.tr 142 KARAT GÜÇ SİSTEMLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6776200 +90 262 6776248 http://www.deltaguc.com 143 KARDEŞ ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 6249204 +90 212 6243392 http://www.kardeselektrik.com.tr 144 KAYNAK TEKNİĞİ SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6797800 +90 262 6797700 http://www.askaynak.com.tr 145 KERİM ÇELİK MAMULLERİ İMALAT VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 5813000 +90 216 5813045 http://www.kerimcelik.com 146 KFI KARTAL FCMP OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş. Manisa +90 236 3131251 +90 236 3131651 http://www.kfi.com.tr 147 KONEKS PİSTON GÖMLEK İMALAT SAN. TİC. A.Ş. Konya +90 332 2390800 +90 332 2390615 http://koneks.com.tr 148 KORMAS ELEKTRİKLİ MOTOR SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 6601011 +90 216 6601044 http://www.kormas.com 149 KORMETAL SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 6946000 +90 212 5095508 http://www.kormetal.com 150 KROS OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş. Kütahya +90 274 2662500 +90 274 2662469 http:///krosotomotiv.com.tr 151 KTC KALİBRE BORU KESME SAN. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 3166600 +90 262 3350792 http://www.kalibreboru.com.tr 152 LASPAR KAUÇUK YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Bursa +90 224 2806900 +90 224 4842597 http://www.las-par.com 153 LUCAS ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. Sakarya +90 264 2768750 +90 264 2752891 http://www.lucaselektrik.com 154 MAGNA OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Kocaeli +90 262 3156875 +90 2623156879 http://www.magna.com 155 MAHLE FİLTRE SİSTEMLERİ A.Ş. Kocaeli +90 262 7515301 +90 262 7515310 http://www.mahle.com 156 MAHLE MOPİSAN YEDEK PARÇA SAN. TİC. A.Ş. İzmir +90 232 2518694 +90 232 2518695 157 MAJOR SKT OTO DONANIM A.Ş. Bursa +90 224 2805400 +90 224 2805444 http://www.majorskt.com 158 MAKERSAN MAKİNA OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 7512505 +90 262 7513580 http://www.makersan.com 159 MAKO ELEKTRİK SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2195600 +90 224 2195681 http://www.mako.com.tr 160 MAKTEL MAKİNE VE TEL SAN. A.Ş. İstanbul +90 216 5614580 +90 216 3118388 http://www.maktel.com.tr 161 MAPA CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6580700 +90 262 6580690 http://www.mapaclutch.com 162 MA-PA FREN SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6580700 +90 262 6580690 http://www.mapaclutch.com 163 MA-PA MAKİNA PARÇALARI ENDÜSTRİSİ A.Ş. Kocaeli +90 262 6580700 +90 262 6580690 http://www.mapaclutch.com 164 MARTUR SÜNGER VE KOLTUK A.Ş. İstanbul +90 212 3460585 +90 212 3460576 http://www.martur.com.tr 165 MATAY OTOMOTİV YAN SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 4833550 +90 224 4833564 http://www.matay.com.tr 166 MAYSAN MANDO OTOMOTİV PARÇALARI SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2431350 +90 224 2435902 http://www.maysanmando.com 167 MEBANT İZOLASYON VE BANT SAN. LTD. ŞTİ. İzmir +90 232 4336071 +90 232 4572073 http://www.mebant.com.tr 168 MECAPLAST OTOMOTİV ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6580478 +90 262 6580487 http://www.mecaplastgroup.com 169 MEKRA LANG OTOMOTİV YAN SANAYİ A.Ş. Ankara +90 312 6401216 +90 312 6401225 http://mekra-turkey.com 170 MESA MAKİNA DÖKÜM GIDA SAN. TİC. A.Ş. Konya +90 332 2391872 +90 332 2391876 http://www.mesamakina.com.tr 171 MURAT TİC. KABLO SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 6796700 +90 262 6580210 http://www.muratticaret.com 172 MUTLU AKÜ VE MALZ. SAN. A.Ş. İstanbul +90 216 3041590 +90 216 3041869 http://www.mutlu.com.tr 173 MUTLU PLASTİK VE AMBALAJ SAN. A.Ş. İstanbul +90 212 5504582 +90 212 6513039 http://www.mutluplastik.com.tr 174 NEŞE PLASTİK TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6581090 +90 262 6581096 http://www.neseplastik.com 175 NET CİVATA VE VİDA SAN. A.Ş. İstanbul +90 212 6989170 +90 212 6989178 http://www.netcivata.com 176 NORM CİVATA SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 3767610 +90 232 3767613 http://www.normcivata.com 177 NSK SINAİ MAMÜLLER İMALAT VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 6761219 +90 224 6621240 http://www.nskgroup.com.tr 178 NURSAN ELEKTRİK DONANIM SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 8559300 +90 212 8559304 http://www.nursanelektrik.com 179 NURSAN OTOMOTİV KABLO SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 8559300 +90 212 8559304 http://www.nursanotomotiv.com 180 OLGUNÇELİK SAN. VE TİC. A.Ş. Manisa +90 236 2330444 +90 236 2331305 http://www.olguncelik.com.tr 181 OLİMPİA OTO CAMLARI SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6463878 +90 262 6463882 http://www.olimpia.com.tr 182 OMTAŞ OTOMOTİV TRANSMİSYON AKSAMI SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6555544 +90 262 6555401 http://www.omtas.com.tr 183 OPAŞ OTOMOTİV PLATİNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 6429050 +90 212 5579097 http://www.opasauto.com 184 OPSAN ORİJİNAL SAC PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 7514105 +90 262 7514125 http://www.opsan.com.tr 185 ORSAN TİCARİ ARAÇ SİSTEMLERİ LTD. ŞTİ. Tekirdağ +90 282 6818400 +90 282 6818414 http://www.orsantr.com 186 ORSAN YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Tekirdağ +90 282 6818400 +90 282 6818414 http://www.orsantr.com 187 ORTADOĞU RULMAN SAN. VE TİC. A.Ş. Ankara +90 312 2898900 +90 312 2846253 http://www.ors.com.tr 188 OTOPARSAN OTOMOTİV PARÇA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 212 8580143 +90 212 8580146 http://www.otoparsan.com 189 ÖNAYSAN METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 5282600 +90 216 4204889 http://www.onaysan.com.tr 190 ÖZEN PRES MAKİNA VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6581200 +90 262 6581209 http://www.ozenpres.com 191 ÖZGÜR ENSTELASYON ELEKTRİK KABLO ELEMANLARI İNŞ. TUR. SAN. V Manisa +90 236 2130801 +90 236 2130748 http://www.ozgurkablo.com 192 ÖZKAR OTOMOTİV PARÇALARI İMALAT SAN. A.Ş. Kocaeli +90 262 6580338 +90 262 6580340 http://www.ozkarotomotiv.com 193 ÖZLER PLASTİK SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 4566666 +90 212 4566697 http://www.ozlerplastik.com 194 PAKSAN MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 5505700 +90 212 5505528 http://www.paksan.com.tr 195 PARSAN MAKİNA PARÇALARI SAN. A.Ş. İstanbul +90 216 4931266 +90 216 4931280 http://www.parsan.com 196 PİMSA ADLER OTOMOTİV A.Ş. Kocaeli +90 262 6582778 +90 262 6582786 http://www.pimsaadler.com.tr 197 PİMSA POLİÜRETAN İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 3641080 +90 216 3641117 http://www.pimsa.com.tr 198 PUNTAŞ MAKİNA VE YEDEK PARÇA SAN. İstanbul +90 212 8750403 +90 212 8750460 http://www.puntasmakina.com 199 RİETER ERKURT OTOMOTİV YAN SAN VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 4832729 +90 224 4832727 200 RÖZMAŞ ÇELİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Kocaeli +90 262 7510826 +90 262 7511314 http://www.rcstr.com 201 RÖZMAŞ METAL SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6771000 +90 262 6771009 http://www.rcstr.com 202 SA-BA ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLER İML. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 5931955 +90 216 5931440 http://www.sa-ba.com.tr 203 SADIK OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 2785811 +90 212 3245356 http://www.sadikotomotiv.com Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr 97 TAYSAD ÜYELERİ 98 TAYSAD MEMBERS Firma Adı Şehir Telefon Faks Ana Sayfa 204 SANGO OTOMOTİV ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6796100 +90 262 6796161 http://www.sango-sti.com 205 SANİFOAM SÜNGER SAN. VE TİC. A.Ş. Tekirdağ +90 282 7252725 +90 282 7252716 http://www.sanifoam.com.tr 206 SAN-PAR KALIPÇILIK PARÇA İMALATI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 3072400 +90 216 3075015 http:// 207 SARIGÖZOĞLU HİDROLİK MAKİNA VE KALIP SAN. TİC. A.Ş. İzmir +90 236 2337050 +90 236 2337047 http://www.sarigozoglu.com.tr 208 SEKİSO OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6580539 +90 262 6580540 http://www.sekiso.com.tr 209 SEL METAL OTOMOTİV VE MAKİNA İMALAT SANAYİ Kocaeli +90 262 7511315 +90 262 7512228 http://www.selmetal.com 210 SENTEZ OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İzmir +90 232 4359410 +90 232 4359497 http://www.sentezotomotiv.com 211 SERVET MADENİ EŞYA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 212 7361886 +90 212 7361891 http://www.servetmadeni.com 212 SIGARTH METAL İŞLEME SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6582601 +90 262 6582605 http://www.sigarth.com 213 SIZMAZ CONTA SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 2192113 +90 212 4854146 http:// 214 SİKA YAPI KİMYASALLARI A.Ş. İstanbul +90 216 5810600 +90 216 5810699 http://www.sika.com 215 SİSAN SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6582680 +90 262 6582699 http://www.sisansanayi.com 216 SİSMAK OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 3280255 +90 232 3280262 http://www.sismak.com 217 SİSTEM TEKNİK END. ELEK. SİSTEMLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İstanbul +90 216 4208624 +90 216 4202322 http://www.sistemteknik.com 218 SKT YEDEK PARÇA MAKİNA SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2434100 +90 224 2431424 http://www.skt.com.tr 219 SOM CİVATA SOMUN SAN. VE TİC. A.Ş. Ankara +90 312 2671467 +90 312 2671068 http://www.somas.com.tr 220 STANDARD PROFİL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 3133100 +90 212 2321936 http://www.standardprofil.com 221 STANDART YAY SAN. KOLL. ŞTİ. İstanbul +90 212 5495986 +90 212 5495990 http://www.standardyay.com 222 SUPAR SUPAP VE PARÇA SAN. TİC. A.Ş. Konya +90 332 2482394 +90 332 2487521 http://www.supar.com 223 SUPSAN MOTOR SUPAPLARI SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 3363200 +90 212 5927268 http://www.supsan.com.tr 224 SÜPERPAR OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 8770212 +90 232 8770217 http://www.superpar.com 225 ŞAHİN MOTOR YATAKLARI SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6533361 +90 262 6533101 http://www.sahin.com.tr 226 ŞESAN YEDEK PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6580035 +90 262 6580312 http://www.sesan-semak.com 227 TAKOSAN OTOMOBİL GÖSTERGELERİ SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 5541525 +90 212 6425297 http://www.takosan.com.tr 228 TANATAR KALIP PRES İŞLERİ SANAYİ VE TİCARET LTD ŞTİ. Eskişehir +90 222 2360970 +90 222 2360969 http://www.tanatarkalip.com.tr 229 TAYSAN OTO YAN SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2433516 +90 224 2433515 http://www.erkurtholding.com 230 TEFAŞ KİMYASAL VE SERAMİK KAPLAMA SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6580220 +90 262 6588202 http://www.tefas.com.tr 231 TEKERSAN JANT SAN. A.Ş. İstanbul +90 216 4745715 +90 216 4745697 http://www.tekersan.com.tr 232 TEKİŞ TEKNİK EROZYON KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6580404 +90 262 6580413 http://www.tekiskalip.com.tr 233 TEKLAS KAUÇUK SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6484400 +90 262 6417963 http://www.teklas.com.tr 234 TEKNOFOAM İZOLASYON SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 5170956 +90 216 5170957 http://www.teknofoam.com 235 TELFORM KELEPÇE VE YAY SAN. TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 3933585 +90 216 3932612 http://www.telform.com.tr 236 TEMEL CONTA SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 4835409 +90 232 4259269 http://www.temelconta.com.tr 237 THYSSENKRUPP OTOMOTİV PARÇALARI SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6582607 +90 262 6447528 http://www.thyssenkrupp.com 238 TI OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Bursa +90 224 4110110 +90 224 4110111 http://www.tiautomotive.com 239 TI OTOMOTİV SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. / GEBZE Kocaeli +90 262 6784800 +90 262 6784890 http://www.tiautomotive.com 240 TIR-SAN TREYLER SAN. VE TİC. NAKLİYAT A.Ş. İstanbul +90 216 5640200 +90 216 3118097 http://www.tirsan.com 241 TİRSAN KARDAN A.Ş. İzmir +90 232 4636161 +90 232 4225332 http://www.tirsankardan.com.tr 242 TKG OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2807900 +90 224 4823934 http://www.tkg.com.tr 243 TOKSAN YEDEK PARÇA İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Bursa +90 224 4111950 +90 224 4111959 http://www.toksanotomotiv.com 244 TOYOTA TSUSHO EUROPE S.A. - İSTANBUL ŞUBESİ Kocaeli +90 262 6588400 +90 262 6580284 http://www.toyota-tsusho.com 245 TOYOTETSU OTOMOTİV PARÇ. ÜRETİM VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6588710 +90 262 6588717 http://www.toyetsu.com.tr 246 TOZMETAL TİC. VE SAN. A.Ş. İstanbul +90 212 8805660 +90 212 8806147 http://www.tozmetal.com 247 TRAKYA CAM SAN. A.Ş. İstanbul +90 212 3503366 +90 212 3504366 http://www.sisecam.com 248 TRİGO ÇÖZÜM SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 2874093 +90 212 2874094 http://www.trigo-sas.com.tr 249 TUĞBAY OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. Ankara +90 312 4409700 +90 312 4387667 http://www.adogan.com 250 UÇAR METAL MAKİNE OTOMOTİV PARÇA SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6556018 +90 262 6555915 http://www.ucar.com.tr 251 ULUS METAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kocaeli +90 262 6771021 +90 262 6771025 http://www.ulusmetal.com.tr 252 USO OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 3641090 +90 216 3646547 http://www.uso.gen.tr 253 UZEL OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş. Kocaeli +90 262 6787000 +90 262 6589193 http://www.uzelautomotive.com 254 ÜNKAL OTOMOTİV SAN. VE DIŞ TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 4870086 +90 216 4873178 http://www.unkal.com.tr 255 ÜNÜVAR ELEKTRONİK SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 4205000 +90 216 4156507 http://www.unuvar.com 256 VALEO OTOMOTİV SİSTEMLERİ END. A.Ş. Bursa +90 224 2700400 +90 224 2610055 http://www.valeo.com 257 VAN PRES DÖKÜM KROMAJ SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2431458 +90 224 2431460 http://www.vanpres.com.tr 258 VOLAN DİŞLİ SAN. VE TİC. A.Ş. Tekirdağ +90 282 7461213 +90 282 7461217 http://www.volandisli.com 259 YAYSAN TEKNİK YAY SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2434200 +90 224 2431532 http://www.yaysanteknik.com.tr 260 YAZAKİ OTOMOTİV YAN SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa +90 224 2701000 +90 224 5248999 http://www.yazaki-europe.com 261 YEMENİCİ OTOMOTİV VE PARÇALARI SAN. VE TİC. A.Ş. Kocaeli +90 262 6432122 +90 262 6412836 http://www.yemenici.com 262 YENMAK MOTOR GÖMLEK SAN. VE TİC. A.Ş. Konya +90 332 2489276 +90 332 2484855 http://www.yenmak.com.tr 263 YILDIZ KALIP SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 212 7711515 +90 212 7712898 http://www.yildizkalip.com 264 YİĞİT AKÜ MALZEMELERİ NAKLİYAT SAN. VE TİC. A.Ş. Ankara +90 312 2670280 +90 312 2670861 http://www.yigitbattery.com 265 YOĞURTÇUOĞLU KAUÇUK PARÇA SANAYİ Bursa +90 224 4823002 +90 224 4823001 http://www.omrubber.com 266 ZATEL PRES DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 3951302 +90 216 3950112 http://www.zatel.com.tr 267 ZF LEMFÖRDER AKS MODÜLLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. İzmir +90 232 3981307 +90 232 3981391 http://www.zf.com 268 ZF TÜRK SAN. VE TİC. A.Ş. İstanbul +90 216 5920750 +90 212 5920764 http://www.zf-group.de Kasım November - Aralık December 2009 www.taysad.org.tr
© Copyright 2024 Paperzz